Upload
tc-sinan-aslan
View
186
Download
2
Embed Size (px)
Citation preview
Konu : İş Hazırlama Atölyesinde Sac Şekillendirme Hazırlayan : Sinan ASLAN Süre : 4,5 Saat Amaç : Hidromek İş hazırlama atölyesinde kullanılmakta olan saç şekillendirme makinalarının tanıtılması, genel büküm teknikleri ve mantığının anlatılması Konular …………………….. 1. Hidromek Bükme Makine Parkı 2. Abkant Tezgahlar 3. Silindir Bükmeler 4. Pres 5. Doğrultma Presleri
1. Hidromek Bükme Makine Parkı
ABKANT
1. Durma 40320
2. Durma 40320
3. Durma 40320
4. Durma 60600
5. Durma 701250
SİLİNDİR BÜKME
1. Durmazlar 2025
2. Durmazlar 1315
3. Durmazlar 1518
4. Durmazlar 1215
1. Hidromek Bükme Makine Parkı
H PRES
1. ÖZDEMİR MAKİNE
600TON
1. Hidromek Bükme Makine Parkı
KALIP PRESİ
1. SARIGÖZ PRES
DOĞRULTMA PRESİ
1. HİDROLİKSAN 100Ton
2. HİDROLİKSAN 100Ton
ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME
ABKANT PRESLER Abkant presler sac imalatında kullanılan pres makineleridir. Saca belli açılarda, şekil vermek için kullanılır. Genel olarak statik ve dinamik rijitliği sağlanmış, mono blok, kaynaklı gövdeye sahiptirler. İnce ve kalın sacların hassas büküm işlerine elverişlidir. Paralelliğe yardımcı olan mukavemetli dengeleme mili ile kesim işlemi daha düzgün yapılır.3 fonksiyonlu çalışma sistemine sahiptirler. istenen pozisyonda durdurma, pres seçiminde kıvrılacak malzeme uzunluğu, kalınlığı, malzeme bilgisi (paslanmaz, alüminyum, normal sac, ST vs.) önemlidir
Havada Büküm: Bu tür büküm şeklinde, üç önemli nokta bulunmaktadır. Bu noktalar alt
kalıbın iki köşesi ve üst kalıbın bükücü ucudur. Alt ve üst kalıplar bu operasyonda birbirleri
ile temas etmezler. İşlem ise şöyle gerçekleşir;
Önce alt kalıp üzerinden uygun “ V “ kanalı seçildikten sonra üst bıçak hareket ettirilir ve
istenilen değer ( örneğin ; 30° , 60° , 75° , ...... ) elde edilene kadar bükme işlemine devam
edilir. Bu işlemde malzemenin gerilme değeri göz önüne alınmalıdır.
Seçilen “ V “ kanalı seçimi yapılırken dikkate alınması gereken değerler:
3 mm. ‘ ye kadar saclar için, 6–8 x s
3 mm. ‘ nin üzerindeki saclar için, 8–12 x s
s: Bükülecek sac kalınlığıdır.
Örnek: 3 mm. kalınlığındaki sac için gerekli kanal genişliği 25 mm , en dar
kıvırabileceğimiz sacın eni ise 18 mm. ‘ dir. Oluşabilecek iç radyüs 4,2 mm. gerekli olan
güç bir metre için 21 ton ‘ dur.
Havadaki bükümlerde malzemenin eski formuna dönme eğiliminden dolayı aşağıdaki
tolerans değerlerini göz önünde bulundurmak gerekir.
•Ucu sivri bıçak ile bükümlerde ± 2°
•Standart bıçak ile bükümlerde ± 3°
•Geniş ağızlı bıçak ile bükümlerde ±5°
Havada bükümlerde, malzeme sertliğinin toplam boyda farklı değerlerde olmasından
kaynaklanan derece farklılıkları oluşmaktadır.
s
V
V=4-5xs
ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME
s
V
V=4-5xs
r
r = 0.16xV
Bu tür bükmedeki avantajlarımız; malzemenin eski formuna dönme eğilimini en aza indirgediğimizden dolayı meydana gelebilecek derece farklılığı minimumdadır. Dezavantajlarımız ise, yüksek tonaj kullanım ihtiyacı ve yüksek kalıp maliyetidir. Bükülecek sacdaki radyüs , “ V “ kanal açıklığına bağlı olup, sac kalınlığı ve boyutları ile ilgili değildir. Bu koşullar altında, radyüs “ V “ kanalının radyüsünden küçüktür .
ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME
ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME
BÜKME TONAJI HESAPLAMA:
ÖRNEK……..
Uzunluk: 2500 mm
Sac kalınlığı: 2 mm
Sacın sertliği: 45 daN/mm²
Gerekli Olan Bükme Kuvvetini hesaplayalım
)(1000
42,1 2
TonV
sRmLF
F: Bükme kuvveti
L: Boy (mm)
Rm: Malzemenin kopma gerilmesi ( daN/mm² )
V: Kanal genişliği
s: Sac kalınlığı
1,42x2500x45x4/16000=40 Ton luk bir basınca ihtiyacımız vardır
Dikkat Edilmesi Gereken Noktalar 1. Eğer apkant presimiz kapasitesinin dışında kullanılırsa, kalıp ve sacda
zedelenme olabilir. 2. Çekme dayanımı 40 kg/mm² üzerinde saclar büküldüğünde pratik olarak
hesaplanan değerin % 10 ilave etmek gerekir. Gelebilecek çatlamalar bir miktarda olsa önlenmiş olur.
3. Daha sert saclarda bu değer 10 – 12 x s olarak alınır ve dolayısıyla sacın sertliğinden meydana gelebilecek çatlamalar bir miktarda olsa önlenmiş olur.
SAC KALINLIĞINA BAĞLI OLARAK KANAL GENİŞLİĞİ
Sac Kalınlığı ( s ) 0,5 – 2,5 3,0 – 8,0 9,0 – 10,0 12,0 ve üstü
Kanal Genişliği ( V ) 6 x s 8 x s 8-10 x s 8-12 x s
AÇIYA GÖRE MİNİMUM ETEK TABLOSU
Açı ( α ) 165 ° 135 ° 120 ° 90 ° 60 ° 45 ° 30 °
Etek Boyu ( b ) 0,51 x V 0,55 x V 0,58 x V 0,71 x V 1 x V 1,31 x V 1,94 x V
ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME
y
+
V
V (mm) α
1 ° 1.5 ° 2 ° 2.5 ° 3 ° 3.5 ° 4 ° 4.5 ° 5 °
6 0.031 0.046 0.061 0.076 0.09 0.106 0.121 0.136 0.151
8 0.041 0.061 0.081 0.101 0.121 0.141 0.161 0.181 0.201
9.5 0.048 0.072 0.096 0.12 0.144 0.168 0.192 0.215 0.239
10 0.051 0.076 0.101 0.127 0.152 0.177 0.202 0.226 0.251
12 0.061 0.091 0.122 0.152 0.182 0.212 0.242 0.272 0.301
13 0.066 0.1 0.132 0.165 0.197 0.230 0.262 0.294 0.327
15 0.076 0.114 0.152 0.19 0.228 0.265 0.302 0.34 0.377
16 0.081 0.122 0.162 0.203 0.243 0.283 0.323 0.362 0.402
19 0.097 0.145 0.193 0.241 0.288 0.336 0.383 0.43 0.477
20 0.11 0.152 0.203 0.253 0.304 0.354 0.403 0.453 0.502
24 0.122 0.183 0.244 0.304 0.364 0.424 0.484 0.544 0.603
25 0.127 0.19 0.254 0.317 0.379 0.442 0.504 0.566 0.628
30 0.153 0.23 0.305 0.380 0.455 0.53 0.605 0.679 0.754
32 0.163 0.244 0.325 0.405 0.486 0.566 0.645 0.725 0.804
35 0.178 0.267 0.355 0.443 0.53 0.619 0.706 0.793 0.849
38 0.194 0.299 0.386 0.481 0.577 0.672 0.766 0.861 0.955
40 0.204 0.305 0.406 0.507 0.607 0.707 0.807 0.906 1.005
50 0.255 0.381 0.508 0.633 0.759 0.884 1.01 1.132 1.256
52 0.265 0.4 0.53 0.66 0.789 0.919 1.05 1.178 1.306
55 0.28 0.42 0.56 0.7 0.835 0.972 1.109 1.246 1.382
60 0.306 0.46 0.61 0.76 0.911 1.06 1.21 1.36 1.51
63 0.321 0.48 0.64 0.8 0.96 1.11 1.27 1.43 1.58
70 0.357 0.54 0.71 0.89 1.06 1.24 1.41 1.59 1.76
76 0.387 0.58 0.77 0.96 1.15 1.34 1.53 1.72 1.91
80 0.41 0.61 0.81 1.01 1.21 1.42 1.61 1.81 2.01
100 0.509 0.76 1.0 1.27 1.52 1.77 2.02 2.26 2.51
125 0.637 0.95 1.27 1.58 1.9 2.21 2.52 2.83 3.14
160 0.815 1.22 1.62 2.03 2.43 2.83 3.23 3.62 4.02
200 1.02 1.52 2.03 2.53 3.03 3.53 4.03 4.53 5.02
250 1.27 1.9 2.53 3.17 3.8 4.42 5.04 5.66 6.28
320 1.63 2.4 3.25 4.1 4.9 5.7 6.45 7.25 8.04
400 2.03 3 4.01 5.1 6.1 7.1 8.1 9.1 10
500 2.55 3.8 5.01 6.4 7.6 8.8 10.1 11.3 12.6
630 3.2 4.8 6.4 8 9.6 11 12.7 14.3 15.8
α =
Ger
i yayla
nm
a a
çısı
β =
Bü
kü
m a
çısı
Aşağıdaki tablo Y strok değerleri, büküm açısı ile geri yaylanma ilişkisini tariflemektedir. Sacdaki geri yaylanmayı önlemek amacıyla α açısı kadar fazla bükülmelidir..
GERİ YAYLANMA ETKİSİ
ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME
ABKANT Max Bük m/ton KALIPLAR ( V )
DURMA 40320 320 24 27 30 50 60
DURMA 40320 320 40 60 80 130
DURMA 40320 320 64 80 96 120
DURMA 60600 600 170 120 96 80 64
DURMA 701250 1250 63 107 151 195 239 238 333 393
AMADA HFBO 100 100 16 20 30
ABKANT Max Bük m/ton RADÜSLER ®
DURMA 40320 320 8 12,5 40 60
DURMA 40320 320 8 40
DURMA 40320 320 8 2,5 20 30 40
DURMA 60600 600 12,5 20 30 40 91 95 120
DURMA 701250 1250 30 50
AMADA HFBO 100 100 30 50
HİDROMEK BÜKÜM ATÖLYESİNDE BULUNAN
KALIP VE RADÜSLER
ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME
ABKANT TEZGAHLARDA BÜKME
SİLİNDİR TEZGAHLARDA BÜKME
Z
PX
Y
Z
PX
Y
Fig.2
Z
P
X Y
Fig.3
Z
P
X Y
Fig.4
Z
P
X Y
Fig.5
Z
PX
Y
Fig.6
Z
PX
Y
Fig.7
Z
PX
Y
Fig.8
N
Z
X Y
Fig.9
Fig.1
● Günümüzde kullanımı en kolay, en hızlı, en iyi neticeli silindirik bükümler 4 merdaneli makinalarda yapılır. Çok geniş kullanım alanı olan bu makinalar özetle demir çelik fabrikalarında, uçak sanayinde, gemi sanayinde, otomotiv sanayinde, imalat sanayinde, inşaat sektöründe, enerji sektöründe, alüminyum sanayinde hızlı ve masrafsız olması sebebiyle tercih edilmektedir. ● Prensipte, alt ve üst merdane arasında sıkıştırılan sac, yan merdanelerin yukarı hareketi ve merdanelerin çevrilmesiyle bükülür. ● Üst merdane ile aynı eksende konumlandırılmış alt merdanenin sacı en uç noktasından sıkarak mükemmel ön büküm yapar. Bu sayede sacın uç kısımlarında kalan düzlükler minimize edilmiş olur. ● Alt merdanenin sağında ve solunda birbirinden bağımsız iki eksen üzerinde konumlandırılmış yan merdaneler saca en ideal ön bükümün verilmesini sağlar. ● Çift merdane arasında sıkıştırma sayesinde kontrol altına alınan sacın kayarak düşme riski ortadan kalkar, yere paralel yürütüldüğünden çalışma yüksekliği seviyesinde makine yere gömülebilir. Besleme yönünün karşısındaki yan merdanenin orta konuma alınarak sacın dayatılması sayesinde büküm yönündeki sac paralelliği sağlanır. ● CNC uygulamalar için en uygunu alt ve üst merdane arasında sürekli kontrol altında tutulan sacın bir uçtan diğer ucuna kadar bükümü boyunca istenen formun verilebilmesidir. CNC 4 merdaneli silindir makinalarında bükümü zor olan polisentrik ve elips gibi bükümler rahatlıkla yapılabilir. ● 3 merdaneli asimetrik makinalarda olduğu gibi ön büküm sonrası sacın çıkartılmasına, döndürülmesine yada yeniden paralelliğinin sağlanmasına ihtiyaç duyulmadan sacın her iki ucuna da mükemmel ön bükümler yapılır. 3 merdaneli asimetrik makinalara nazaran %50 daha hızlı ve verimlidir. ● Özetle 4 merdaneli silindir makinalarının kolay kullanımı sayesinde operatör marifetlerine bağımlı kalmadan daha hassas, daha hızlı, daha çok adetlerde ve daha güvenli silindirik bükümler yapılır.
SİLİNDİR TEZGAHLARDA BÜKME
1. Durmazlar 2025 Ø430x3500x2025
2. Durmazlar 1315 Ø300x3100x1325
3. Durmazlar 1518 Ø350x3100x1518
4. Durmazlar 1215 Ø300x3100x1215
Ø430x3500x2025 Açılımı :
Top Çapı 450mm
makine eni 3500mm
Max 2000 mm boyun 25 mm sac bükebilir
SİLİNDİR TEZGAHLARDA BÜKME
CNC PANELİ
NC PANELİ
1. Büküm Başlancıcında Etek bırakılmalıdrı min 20 mm 2. En düşük basılabilecek radüs 150 mm dir
PRES
1. ÖZDEMİR MAKİNE
600TON
Hassas profilleri elde edebilmemiz için kalıplarınızın da çok iyi olması gerekir. Burada havada bükmenin aksine yüksek miktarda tonaj kullanımına ihtiyaç vardır. Kalıpla Büküm: Bu tür bükümde ise, üst kalıp kanalın sonuna dayanana kadar hareket ederek presleme işlemi yapar. Buradaki avantajımız; 1 – Presin tam tonaj gücünün kullanılmasına ihtiyaç duyulması, 2 – Uygun kalınlıktaki sacları bükme olanağı, 3 – Muhtelif derecedeki bükümlerin aynı üst bıçak ile gerçekleştirilebilmesi
PRES
1. SARIGÖZ PRES
DOĞRULTMA PRESİ
1. HİDROLİKSAN 100Ton
2. HİDROLİKSAN 100Ton
Kullanım Alanları 1. Malzeme Doğrultmalarda 2. Pim Burç Çakmalarda