Upload
bing
View
77
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü. Problem Nedir. Araştırma yapılacak, üzerinde düşünülecek, çözülecek sorundur. Problemler Nasıl Tanımlanır. Her hangi bir problem durumu ile ilgili üç unsur vardır BİREY – ENGEL – AMAÇ Yukarıdaki üç unsur yoksa problem yoktur. - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğü
1
• Araştırma yapılacak, üzerinde düşünülecek, çözülecek sorundur
Problem Nedir
2
• Her hangi bir problem durumu ile ilgili üç unsur vardır
BİREY – ENGEL – AMAÇ
• Yukarıdaki üç unsur yoksa problem yoktur
Problemler Nasıl Tanımlanır
3
• MADDİ,• MANEVİ,• SOSYAL,• PSİKOLOJİK,• BİREYSEL OLABİLİR
Problemler
4
• Amaç• Karar verici(ler)• Sınırlar• En az iki alternatif çözüm
Bir Problemin Yapısında Şunlar Vardır
5
• PROBLEMLERİN FARKINA VARMAYAN KİŞİNİN ONUN ÜZERİNDE DÜŞÜNMESİ
VE ÇÖZÜMLER ÜRETMESİ MÜMKÜN
DEĞİLDİR.
6
• İNSANLAR BAZEN PROBLEMLERİ KENDİ YÖNTEMLERİ İLE ÇÖZMEYE ÇALIŞIRKEN
7
• BAZEN DE BAŞKA TOPLUM VE İNSANLARIN
ÇÖZÜM BİÇİMLERİNİ BENİMSEYİP UYGULAMAYA
BAŞLAMIŞLARDIR.
8
• SORUNU TANIMLAMA• ÇÖZÜM ODAKLI OLMA• İLGİLİ VE BİLGİLİ KİŞİLERİ BİRARAYA
GETİRME• TAKIM ÇALIŞMASI YAPMA• ETKİN İLETİŞİM KURMA
Problem Çözme Neyi Gerektirir
9
•Karşılaştığınız sorunu sadece
eleştirirseniz İKİ KATINA çıkar.
•Karşılaştığınız sorunu sadece
eleştirirseniz İKİ KATINA çıkar.
10
•Sadece sorunu düşünmekle
yetinirseniz sorun yerinde sayar.
11
•Soruna çare bulursanız sorun, sorun
olmaktan çıkar...
12
Bir Problem Çözme Ekibi (PÇE) aynı Bir Problem Çözme Ekibi (PÇE) aynı
yerde çalışan, kalite yönetimi faaliyetlerini yerde çalışan, kalite yönetimi faaliyetlerini
gönüllü gönüllü olarak yerine getirmeyi amaç olarak yerine getirmeyi amaç
edinmiş edinmiş en az 3en az 3, , en fazlaen fazla 8 8 kişiden oluşan kişiden oluşan
küçük bir çalışma grubudur. küçük bir çalışma grubudur.
Problem Çözme Ekipleri
13
PÇE bu çalışmaları yaparken periyodik PÇE bu çalışmaları yaparken periyodik
olarak bir araya gelir. olarak bir araya gelir. İyileştirmeye açık İyileştirmeye açık
alanlar ya da sorunları belirler. Sorunların alanlar ya da sorunları belirler. Sorunların
çözümünde çözümünde problem çözmeproblem çözme tekniklerini tekniklerini
uygular. uygular.
Problem Çözme Ekipleri
14
• PÇE, yapılan her toplantının tutanağını düzenlemelidir.
• Bu tutanaklar PÇE’ nin faaliyetlerini ve gelişimini takip etmek açısından gerekli bir uygulamadır.
Problem Çözme Ekipleri
15
İYİLEŞTİRME EKİBİNİN ADI
KRİTER/İLGİLİ ALT KRİTER NO
İYİLEŞTİRMENİN KONUSU
İYİLEŞTİRMENİN
AMACI
İYİLEŞTİRME HEDEFİ
YAPILACAK FAALİYET-LER
KOORDİNE GEREKTİREN
BİRİMLER
BAŞLANGIÇ TARİHİ
BİTİŞ TARİHİ DURUM
Akademik Başarıyı
Artırma Ekibi 1
Lisans Ve Önlisans Başarısını Artırma
Akademik Başarıyı Artırmak
2013 Öğretim Yılında Lisans Başarısını%2 Önlisans Başarısını %6 Artırmak
1-yıldaz 3 Kez Performans Takip Sınavı Düzenlemek
2-yetiştirme Kursları Açmak
Rehberlik Servisi
Kültür dersi zümre başkanları
17.09.2012 28.06.2013
()Tamamlandı
()Devam
()İptal Edildi
……… EKİBİ……… EKİBİ
Çalışma( İyileştirme)Planları
16
• Problemi çözmek için tek bir yol değil• En iyi yol vardır
Problem Çözme
17
• Engelleri ortadan kaldırmak,hedefe ulaşmaktır
Çözüm
18
• Problem çözmenin dayanakları:1-Geleneksel yöntem2-Kişisel deneyimler3-Uzmanlara dayalı problem çözenler4-Bilimsel problem çözme süreci
Problem Nasıl Çözülür
19
Geleneksel Yöntem
• Çözümü geçmişte arayanlar
• Bu yöntem,gerekli ama yeterli değildir
20
• Ben böyle yaparak başarılı oldum,herkes böyle yapmalı şeklindeki genellemeler
• Her zaman tek başına yeterli değildir
Kişisel Deneyimler
21
• Konuyu uzmanlarına sorarak onların önerilerini uygularlar
• Bu yöntem de tek başına yeterli değildir
Uzmanlara Dayalı Problem Çözenler
22
• Problem çözmeye başlamadan önceki sorgulama(KENDİMİZE)
Gerçek ile beklenti arasında fark var mı?
Bilimsel Problem Çözme Süreci
CEVABINIZ EVET İSECEVABINIZ EVET İSE
23
Bu fark rahatsızlık veriyor mu?
CEVABINIZ EVET İSECEVABINIZ EVET İSE
24
CEVABINIZ EVET İSECEVABINIZ EVET İSE
Etki Alanınızda Mı?
25
PROBLEMİ ÇÖZMEYE BAŞLAYIN
26
Nasıl mı?
27
1-PUKÖ Döngüsü
2-Beyin Fırtınası
3-5N ve 1K tekniği
4-Altı Şapkalı Düşünme tekniği
5-Sebep-Sonuç (Balık Kılçığı)Diyagramı
6-İlgi Diyagramı
7-İlişki Diyagramı
8-Pareto Analizi
9-Ağaç Diyagramı
10-Akış Diyagramı
11-Kuvvet/Güç Alanı Analizi
12-Nominal Grup Tekniği
13-Etkinlik Analizi
14-Delphi Tekniği
15-Histogramlar
16-Dağılım Diyagramı
17-İşletim Şemaları
18-Kontrol Çizelgesi
19-Kontrol Yaprakları
20-Radar Diyagramı
Problem Çözme
28
• Grubun problem çözme sürecinin aynı aşamalarda ilerlemesine yardımcı olur.
• Uzun konuşma ve dikkati bozucu davranışların engellenmesine yardımcı olur.
• Birbirinizi daha iyi anlamanıza yardımcı olur. • Çalışmalarınız ve değerli fikirlerinizin bir arada
toplanmasına yardımcı olur. • Katılımcıları ortak fikirler üzerine odaklaştırılmasına
yardımcı olur.• Sorunların anlaşılabilirliğinin gerçekleşmesine yardımcı
olur.
29
Teknikler Size Hangi Konularda Yardımcı Olur
A-Fikir Üretme Teknikleri1. Beyin Fırtınası2. Altı Şapkalı Düşünme Tekniği3. Kuvvet/Güç Alanı Analizi4. Odak Grupları5. Mülakat
30
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
B-Sürekli Geliştirme Teknikleri1. PUKÖ Döngüsü2. 5N -1K Tekniği
31
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
C- Problem Analiz Teknikleri1. Akış Diyagramı2. Sebep-Sonuç (Balık Kılçığı) Diyagramı3. Pareto Analizi4. Ağaç Diyagramı5. İlgi/Yakınlık Diyagramı6. Yoklama Kağıtları7. Kuvvet/Güç Alanı Analizi
32
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
D- Önerileri/Nedenleri Önceliklendirme Teknikleri 1.İlişki Diyagramı 2.Etkinlik Analizi
33
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
34
E- Karar Verme Teknikleri
1. Nominal Grup Tekniği
2. Çoklu Oylama Tekniği
3. Hedef Saptama (Benchmarking) Tekniği
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
F- Veri Toplama, Veri Analizi ve Değerlendirme Teknikleri1. Anketler2. Kontrol Tablosu (çetele)3. Histogram4. Pareto Diyagramı5. Serpme Diyagramı6. Hareket Çizelgesi7. Kontrol Çizelgesi
35
Problem Çözme Yöntem ve Tekniklerini Sınıflandırma
(Planla – Uygula – Kontrol Et – Önlem Al)
PUKÖ adım - adım plan yaparak sonuca ulaşmakta kullanılan sistematik bir yaklaşımdır.
PUKÖ
Planla Uygula
Kontrol EtÖnlem Al
PUKÖ DÖNGÜSÜ
36
PLANLA
•Amacın kesin belirlenmesi,(neyi başarmak istiyoruz? Nerede? ne zaman? )
•Hedeflerin belirlenmesi,
•Detaylı plan hazırlama. (uygulama planı)
37
• İlgili her kişiyi bilgilendirme • ( Ne, Kim, Ne Zaman )
• Faaliyet planını izleme ve gerçekleştirme
• Uygulama sonuçlarını yakın takip etme
UYGULA
38
•Hedef veya hedeflere ulaşıldı mı ?
•Olası sapmalar tespit edip kaydedildi mi? •İlgili kişileri bilgilendirildi mi?
KONTROL ET
39
Etkili önlemleri standartlaştırma
Gerekli eğitim ve yönlendirmeleri sağlama
Kalıcı bir izleme sistemi kurma
ÖNLEM AL
40
Hiçbir şey MÜKEMMEL değildir ve DAHA İYİSİ yapılabilir!
41
Bireylerin eleştirilme endişesi olmadan fikirlerini rahatlıkla ifade ettikleri grup tartışma tekniğidir.
BEYİN FIRTINASI
42
• Amaçlar belirlenirken,
• Büyük değişim yaratacak fikirleri ortaya çıkarmada,
• Görüş birliğine ulaşmada,
• Yaratıcı fikirler üretmede,
• Problem çözümünde.
BEYİN FIRTINASINI NE ZAMAN KULLANABİLİRİZ
43
•Grubun bütün olarak bilgilerini ve deneyimlerini ortaya koymasına yardımcı olur.
BEYİN FIRTINASININ YARARLARI NELERDİR?
44
• Yaratıcılığı destekler,
• Grubun bütününün katılımını sağlar.
BEYİN FIRTINASININ YARARLARI NELERDİR?
45
EN İYİ / GEÇERLİ DÜŞÜNCELERİN TESPİTİ
PROBLEMİN KESİN TANIMI
YÖNTEM KURALLARININ AÇIKLANMASI
SERBEST FİKİR YARATMA
FİKİRLERİN TOPLANIP YAZILMASI
DÜZENLEME
DEĞERLENDİRME
TEKNİK NASIL UYGULANIR ?
46
•Ekip lideri beyin fırtınası için konuyu belirler ve belirli bir süre tespit edilir.
NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ?
47
• Gruptaki her üye sıra ile bir fikir ortaya atar.
• Fikirlerin sayıca çokluğu önemlidir. Bir kişinin fikri daha önce kaydedilen bir başka fikirle bağlantılı olabilir.
NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ?
48
• Hızla bir kişiden diğerine geçilir.
• Her fikir; çılgınca, mantıksızca, uygun değil veya tekrar ediliyor gibi görünse bile, kabul edilir.
NASIL BEYİN FIRTINASI YAPARIZ?
49
•Bütün fikirler kabul edilir ve listelenir
• Hiçbir öneri eleştirilmez.
• Fikirlerin özgürce açıklanması desteklenir.
• Fikirlerin sınıflandırılması sağlanır.
• Benzer fikirler fikri ortaya atanın kabulü ile gruplandırılır.
BEYİN FIRTINASI TEMEL KURALLARI
50
• Beyin fırtınasında belirlenen fikirlerin sayıca azaltılması için oylama yapılır.
BEYİN FIRTINASI OYLAMASI
51
OYLAMA SIRASINDA ;
• Üyeler doğru olduğuna inandıkları her
düşünceye oy verirler.
• En çok oy alan düşünceler işaretlenir.
• İlk beyin fırtınası oturumu sonrası, ortaya
çıkan görüşlerin olgunlaştırılması amacıyla ara
verilir.
BEYİN FIRTINASI OYLAMASI
52
İkinci oturumda , üyelere görüşlerin bir listesi
verilir.
Yeni görüşler ortaya çıkmamaya başladığında
oturum sona erdirilir.
Oluşturulan sebep- sonuç diyagramı üzerinde
değerlendirme çalışmaları yapılarak en olası
nedenler belirlenir.
BEYİN FIRTINASI OYLAMASI
53
54
•Çalışma kuralları
•İsim belirleme
•Ulaşılmak istenen hedefler
• İşimizle ilgili var olan sorunlar
•Çıkması muhtemel sorunlar
•Muhtemel çözümler
BEYİN FIRTINASI KONULARIBEYİN FIRTINASI KONULARI
1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim?1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim?
Doğru soruları sormak kolay değildir,bu teori bölümü size bu konuda yardımcı olacaktır.
Bu metodu kullanarak amacımız problemi açıklamak,analiz etmek ve onu çözmektir
5N -1K Tekniği
55
1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim?1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim?
KİM?
NE?
NEREDE?
NE ZAMAN?
NİÇİN?
NASIL?
BU TEMEL 5 SORUYU SORMAYA DAYANIR.
Cisimler,nesneler ve detaylar hakkındaki sorular
Yer hakkındaki sorular
Zaman hakkındaki sorular
Sebepler hakkındaki sorular
Yöntem ve yaklaşımlar hakkındaki sorular
Kişiler hakkındaki sorular
2 5N -1K Tekniği
56
5N 1K METODUNUN AMACI:5N 1K METODUNUN AMACI:
1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim?1. Ne? 2. Nerede ? 3.Ne Zaman ? 4. Niçin? 5. Nasıl? 6.Kim?
5N 1K metodunun amacı problemi analiz etmektir.Birkaç kategoride sistematik sorgulama ile başarılmaktadır.
Bu metod problemi daha iyi etiketlemeye onun bağlantılarını daha iyi anlamaya yardım eder.
BİLDİĞİMİZ GİBİ DOĞRU TARİF PROBLEMLERİN DOĞRU ÇÖZÜMÜ İÇİN GEREKLİDİR.
5N -1K Tekniği
57
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
58
ÖZELLİKLERİ• Yaratıcı düşünme becerilerini geliştirmede
kullanılan bir grup tartışması tekniğidir.• Değişik konularda farklı düşünmeyi,
sistematik düşünmeyi ve böylece doğru kararlar vermeyi öğretmek amacıyla kullanılır
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
59
ÜSTÜNLÜKLERİ• Bireyler aynı olay karşısında farklı
düşünme yaklaşımlarını geliştirebileceklerini öğrenirler
• Bireyler tek tip düşünmeden düşünmeden uzaklaşır, konu ya da soruna farklı açılardan yaklaşmayı öğrenirler
• Empati yeteneğini geliştirir
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
60
UYGULANIŞI
• Kişilere tartışmaları için bir konu verilir (Ör: Eğitimde bilgisayar destekli öğretim uygulaması, Türkiye’nin AB’ye girmesi gibi) ve kişiler gruplara ayrılır.
• Her grup farklı renkteki şapkanın gerektirdiği düşünce biçimini ortaya koymaya çalışır. Kişiler başlarında hayali şapkalar taşırlar
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
61
ALTI ŞAPKALI DÜŞÜNME TEKNİĞİ
62
UYGULANIŞI• Her grup, tartışılması istenen konuya, kendi
başında var olduğunu düşündüğü şapkanın gerektirdiği yönde yaklaşır.
• Bu tekniğin uygulanmasında önemli olan kişilerin kendi görüş ve düşüncelerini tespit etmek değil, bir konuya farklı açılardan bakabilme becerisinin kazanılmasıdır. Yönetici bu amacın dışına çıkmamalıdır.
• Beyaz şapka: (Tarafsızdır). Ortaya konan soruna ilişkin taraf tutmadan görüş ortaya koyar
• Kırmızı şapka: (Duygusaldır). Öfke, tutku, duygu, duygusal bir bakış açısını ifade eder
ŞAPKA RENKLERİ VE TEMSİL ETTİĞİ DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ:
63
ŞAPKA RENKLERİ VE TEMSİL ETTİĞİ DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ:
64
• Yeşil şapka: (Yaratıcıdır). Olaylara yeni ve farklı çözüm yolları bulmaya çalışır.
• Mavi şapka: (Değerlendirici ve karar vericidir). Olayı tüm olası yönleriyle gören ve değişkenleri kontrol altında tutan bir bakış açısıdır.
ŞAPKA RENKLERİ VE TEMSİL ETTİĞİ DÜŞÜNCE BİÇİMLERİ:
65
Bir problemi doğuran yada etkileyen sebep ve faktörleri belirlemek amacıyla oluşturulur.
Problemlere daha geniş bir çerçeveden bakma olanağı sunar.
Problemin teşhisi ve süreci iyileştirmeyi kolaylaştırır.
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
66
Adım 1- Adım 1- Soru tespit edilir başlık olarak yazılır.Soru tespit edilir başlık olarak yazılır.
Çözümlenecek Problem
Okulumuzun diğer okullardan Farklılığını ortaya koyup
Tercih sebebi olacakPaydaşlarını tatmin ederek
okula karşı güven duygularını artıracak başarılarının
olmaması
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
67
Adım 2- Adım 2- Tespit edilecek muhtemel nedenler Tespit edilecek muhtemel nedenler için temel gruplamalar belirleniriçin temel gruplamalar belirlenir(İhtiyaca göre gruplar (İhtiyaca göre gruplar
belirlenir.Grup başlıkları ve sayısı standart değildir)belirlenir.Grup başlıkları ve sayısı standart değildir)
Okulumuzun diğer okullardan
Farklılığını ortaya koyup
Tercih sebebi olacak
Paydaşlarını tatmin ederek okula karşı güven duygularını
artıracak başarılarının
olmaması
Bilimsel ve Sosyo-Kültürel etkinlikler
İdare Öğretmenler
Materyaller Öğrenciler
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
68
Adım3-Adım3-Bütün üyeler beyin fırtınası oturumuna Bütün üyeler beyin fırtınası oturumuna katılır,sırayla tüm üyelerin düşünceleri alınır.katılır,sırayla tüm üyelerin düşünceleri alınır.Adım4-Adım4-Her üye düşüncesinin hangi temel guruba Her üye düşüncesinin hangi temel guruba girdiğini belirtmelidir bir neden bazen başka bir girdiğini belirtmelidir bir neden bazen başka bir nedenin dalı olarak eklenir.nedenin dalı olarak eklenir.
Öğretmenler
Kuruma karşıAidiyet hissetmemek
Öğrtetmenler arası koordinasyon eksikliği
Motivasyon eksikliği
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
69
SEBEP-SONUÇ (BALIK KILÇIĞI) DİYAGRAMI
70
71