Mese~na informacija 1 / 2007 · glavnite kategorii, preku dodavawe nadve novi stavki: Restorani i hoteli i Ostanati uslugi, koi u~estvuvaat so 5,2% vo indeksot. Za smetka na toa,

Narodna banka na Republika Makedonija Direkcija za istraùvawa

Mese~na informacija 1 / 2007

Mart, 2007 godina

2

3

S O D R @ I N A

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa vo Republika Makedonija vo januari 2007 godina

4

I. Dvièwa vo realniot sektor 6 II. Monetarni dvièwa 7 III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa 10 Prilog tabeli 12

4

Pozna~ajni ekonomski nastani i promeni vo zakonskata regulativa

vo januari 2007 godina v Od 1 januari cenata na toplinskata energija za greewe ispora~ana od Toplifikacija ad

Skopje e povisoka za 16,66% ("Slu`ben vesnik na RM" br. 135/2006), a od toplanata Skopje Sever ad Skopje za 25,71% ("Slu`ben vesnik na RM" br. 7/2007), dodeka cenata na toplinskata energija ispora~ana od Toplifikacija Bitola doo Skopje e poniska za 4,63% ("Slu`ben vesnik na RM" br. 11/2007).

v Od 1 januari zapo~na primenata na ramniot danok so stapka od 12% (namesto

dosega{nite stapki od 15%, 18% i 24% na personalniot danok na dohod i 15% za danokot na dobivka).

v Vo soglasnost so najnovite izmeni vo Zakonot za danok na dobivka, od po~etokot na

2007 godina prestanuva va`nosta na dano~nite olesnuvawa kaj danokot na dobivka za kotiranite kompanii (spored starite propisi, vo 2006 godina namaluvaweto na dano~nata osnovica za prvata godina od kotiraweto iznesuva{e 30%, dodeka vo 2007 godina namaluvaweto na dano~nata osnovica za vtorata godina od kotiraweto treba{e da iznesuva 15%), so {to osnoven motiv za kotacija na firmite na pazarot na kapital }e bide biznis-interesot i pazarnite zakonitosti. Istovremeno, so izmenite kaj danokot na dobivka, na obvrznicite im se namaluva dano~nata osnova za iznosot na izvr{enite vloùvawa od dobivkata (reinvestiranata dobivka). Od druga strana, obvrznicite koi se korisnici na slobodna ekonomska zona, odnosno na tehnolo{ka industriska razvojna zona, se osloboduvaat od pla}awe na danokot na dobivka za period od deset godini od zapo~nuvaweto na vr{ewe dejnost vo zonata.

v Na 4 januari reosiguritelna kompanija „Sava RE“ od Slovenija stana dominanten

sopstvenik na „Tabak osiguruvawe i reosiguruvawe“ Skopje so otkup na akcii vo vrednost od 404,3 milioni denari (6,6 milioni evra).

v Na 5 januari avstriskata kompanija EVN kupi u{te 19,9% od kapitalot na ESM

„Distribucija“ preku berzanska blok transakcija (3,04 milijardi denari, ili 50 milioni evra), so {to stana sopstvenik na 90% od akciite na ovaa kompanija.

v Na 9 januari, spored odlukata na Regulatornata komisija za energetika,

rafineriskite i maloproda`nite ceni na naftenite derivati se namalija vo prosek za 5,50% i 3,51%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM“ br. 2/2007), a spored odlukata od 22 januari istite bea namaleni vo prosek za 8,50% i 5,55%, soodvetno („Slu`ben vesnik na RM“ br. 7/2007).

v Od 11 januari Makedonskata berza AD Skopje go ukina nadomestokot za trguvawe so

dràvnite obvrznici (osven za obvrznicite izdadeni za namiruvawe na pobaruvawata na deponiranite devizni vlogovi na gra|anite i za denacionalizacija) i nadomestokot za trguvaweto so kratkoro~nite dràvni zapisi.

v Na 17 januari be{e restartiran rudnikot za olovo i cink „Zletovo“ od Probi{tip. v Na 19 januari Vladata ja zapo~na kampawata „Investirajte vo Makedonija“, so cel

promocija na makedonskite biznis potencijali i privlekuvawe na stranski investitori.

v Na 24 januari JP „Makedonski èleznici“ i AD „Makstil“ potpi{aa dogovor za

delovna sorabotka vo oblasta na transportot za 2007 godina, koj zna~i prodolùvawe na sorabotkata, pri {to se po~ituvani principite na profitabilnost i za{tita na interesite na dvete firmi.

v Na 24 januari firmata za internet uslugi „On-net“ stana vtor fiksen operator koj

}e nudi razgovori vo nacionalniot i me|unarodniot soobra}aj i kon mobilnite mreì .

5

Ova be{e ovozmoèno so izmenite na Referentnata ponuda za interkonekcija, koi stapija vo sila na 19 januari i so koi se izvr{i namaluvawe na cenite za interkonekcija za pove}e od tri pati, so {to se sozdadoa uslovi za liberalizacija na telekomunikaciskiot pazar.

v Na 28 januari vo Gostivar be{e otvoren prviot Ruralen informativen centar vo

dràvata so cel informirawe na zemjodelcite i sto~arite na op{tinite Gostivar, Vrap~i{te i Mavrovo - Rostu{e, {to }e pridonese za ruralniot razvoj na regionot, kako i za povrzuvawe na gra|anite od zemjata i stranstvo so ruralnite sredini i plasirawe na zemjodelskite i sto~arskite proizvodi.

v Vo periodot od 30-31 januari vo poseta na Narodnata banka na Republika Makedonija

prisustvuva{e visoka delegacija na Centralnata banka na Crna Gora pri {to bea razmeneti prakti~ni iskustva vo delot na regulativnata ramka i supervizijata na bankite vo dvete zemji. Vo ramkite na ovaa poseta be{e potpi{an i Memorandum za sorabotka vo oblasta na bankarskata supervizija me|u centralnite banki na Makedonija i Crna Gora.

v Na 31 januari vo Ohrid be{e potpi{ana Konvencija za realizacija na

transbalkanskiot naftovod AMBO od strana na Makedonija, Bugarija i Albanija. Naftovodot se o~ekuva da po~ne da se gradi vo 2008 godina i da se predade vo upotreba vo 2011 godina.

v Na 31 januari e realiziran del od predvremenata otplata na dolgot na Republika

Makedonija kon Pariskiot klub na kreditori po nominalna vrednost, so otplatata na dolgot od 58,1 milion dolari (44,8 milioni evra) kon SAD i Kuvajt. Imeno, na 16 januari Vladata ja usvoi Informacijata za predvremeniot otkup na dolgot vo iznos od 104 milioni dolari (80,4 milioni evra) po nominalna vrednost, a na 24 januari Pariskiot klub na kreditori ja prifati ponudata.

v Vo januari „Prilepska pivarnica“ investira 3 milioni evra za rekonstrukcija,

pro{iruvawe i avtomatizacija na bazi~niot pogon za proizvodstvo na pivo, so {to negoviot kapacitet e zgolemen za 582.000 hektolitri.

v Vo periodot od 23 januari - 5 fevruari vo Makedonija prestojuva{e Misijata na MMF

za kompletirawe na Vtoriot pregled na Stend-baj aran`manot. v Novi zakonski propisi: - Zakon za garancija na Republika Makedonija na obvrskite po Dogovorot za zaem i

finansirawe, namenet za zabrzuvawe na razvojot na mali i sredni pretprijatija vo Republika Makedonija (faza III), koj }e se sklu~i me|u Makedonskata banka za poddr{ka na razvojot i Kreditnata banka za obnova od SR Germanija ("Slu`ben vesnik na RM" br. 10/2007).

Mese~na informacija 1/2007

6

I. Dvièwa vo realniot sektor1 Mese~nata stapka na inflacija, merena preku indeksot na tro{ocite na ìvotot2, vo januari 2007 godina iznesuva 0,4% determinirana od porastot na cenite na stokite i uslugite. Gledano po glavni kategorii, mese~niot porast vo najgolem del proizleguva od porastot na cenite vo kategorijata "domuvawe" (pridones od 0,2 procentni poena) kako rezultat na povisokite ceni na parnoto greewe (za 20,8%) i rentata (za 2,9%). Od preostanatite glavni kategorii, mese~nata inflacija e delumno uslovena i od povisokite ceni vo kategorijata "ishrana" (za 0,4%, zaradi povisokite ceni na jajcata, ovo{jeto, sveìot zelen~uk i ribata) i "kultura i razonoda", koi imaat zbiren pridones od 0,2 procentni poena. Od druga strana, vo nasoka na delumno neutralizirawe na inflacijata deluvaa cenite vo kategorijata "soobra}ajni sredstva i uslugi" (namaluvawe za 0,3%, pred sî poradi poniskite ceni na naftenite derivati vo soglasnost so odlukite na RKE od 09.01. i 22.01. 2007 godina). Godi{nata stapka na inflacija vo januari 2007 godina iznesuva 0,8% i glavno proizleguva od povisokite ceni za greewe i elektri~na energija (poniska sporedbena osnova) i povisoki ceni na proizvodite za ishrana (pridones od 0,8 i 0,4 procentni poeni, soodvetno). Vo nasoka na namaluvawe na inflacijata (za 0,8 procentni poeni) vlijaeja cenite vo kategorijata "soobra}ajni sredstva i uslugi". Pritoa, cenite na stokite se povisoki za 1,4%, dodeka cenite na uslugite beleàt namaluvawe za 1,2%. 1 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija i presmetki na NBRM. 2 Po~nuvaj}i od januari 2007 godina, indeksot na tro{ocite na ìvotot se presmetuva vrz osnova na ponderi izvedeni od Anketata za potro{uva~ka na doma}instvata od 2005 godina. Voedno, napravena e promena vo strukturata na indeksot od aspekt na glavnite kategorii, preku dodavawe na dve novi stavki: Restorani i hoteli i Ostanati uslugi, koi u~estvuvaat so 5,2% vo indeksot. Za smetka na toa, poizrazeno namaluvawe na u~estvoto beleàt kategoriite: Ishrana, Tutun i pijalaci, Obleka i obuvki i Soobra}ajni sredstva i uslugi.

Grafikon 1 Tro{oci na ìvotot (vo %)

-2,0

-1,0

0,0

1,0

2,0

3,0

4,0

I.20

05 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

06 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.20

07

mesec/prethoden mesec

period/ist period od prethodna godina Izvor: Dràven zavod za statistika. Cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi3 vo januari 2007 godina vo odnos na prethodniot mesec zabeleàa minimalno namaluvawe za 0,2%, reflektiraj}i gi namalenite ceni na proizvoditelite kaj site tri industriski sektori (0,2 procentni poena od registriraniot pad proizleguvaat od padot na proizvodstvenite ceni vo prerabotuva~kiot sektor). Analizirano po oddelni grupi, najgolem negativen pridones imaa cenite na proizvoditelite na nafteni derivati (0,9 procentni poeni) koi zabeleàa namaluvawe za 6,6%, vo soglasnost so odlukite na Regulatornata komisija za energetika od 25.12.2006 godina i 09.01.2007 godina za namaluvawe na rafineriskite ceni. Istovremeno, zgolemuvaweto na cenite na prehranbenite proizvodi i pijalaci za 1,4% pridonese vo nasoka na porast na cenite so 0,5 procentni poeni. Pritoa, i pokraj zgolemuvaweto na akcizata na cigarite za 10% od januari 2007 godina, cenite na proizvoditelite na tutunski proizvodi se nepromeneti. Na godi{na osnova, vo januari 2007 godina e registriran porast na cenite na proizvoditelite na industriski proizvodi od 1,3% vo odnos na istiot mesec od 2006 godina, {to proizleguva od porastot na cenite vo site tri industriski sektori. Najgolem del, odnosno 74,8% od porastot e determiniran od povisokite ceni vo energetskiot sektor poradi povisokata cena na elektri~nata i toplinskata energija. 3 Prethodni podatoci na DZS.


7

Vo januari 2007 godina, fizi~kiot obem na industriskoto proizvodstvo4 beleì pad od 23,1%5 vo odnos na prethodniot mesec. Vakvoto dvièwe e voobi~aeno za prviot mesec od godinata i se dolì na sezonski faktor - pomal broj na rabotni denovi vo januari, ???? i na relativno visokata sporedbena osnova. Namaluvaweto na industriskata aktivnost e seopfatno, odnosno opfa}a 22 od vkupno 24 industriski granki (ili 87% od vkupnoto proizvodstvo). Od aspekt na pooddelnite sektori, dominanten negativen pridones ima prerabotuva~kata industrija (23 p.p. vo vkupniot mese~en pad na industriskoto proizvodstvo) so ogled na nejzinoto dominantno u~estvo od okolu 84% vo vkupnoto industrisko proizvodstvo. Vo ramki na oddelnite prerabotuva~ki granki, najgolem negativen pridones imaat namalenoto proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci; tekstilnata industrija; elektri~nite ma{ini i aparati i namalenoto proizvodstvo na nafteni derivati (vkupen negativen pridones od 13,1 p.p.). Dopolnitelen marginalen pridones za vkupniot pad na industriskoto proizvodstvo ima i rudarskiot sektor. Edinstveno kaj energetskiot sektor e registrirana zgolemena aktivnost, no bez pozna~aen neutralizira~ki efekt vrz vkupniot pad na industriskoto proizvodstvo.

Vo odnos na istiot mesec od prethodnata godina, vo januari 2007 godina obemot na industriskoto proizvodstvo beleì zabeleìtelen porast od 10,6%, pri zgolemena aktivnost vo 16 od vkupno 24 industriski granki (63,1% od vkupnoto proizvodstvo). Pritoa, prerabotuva~kiot sektor determinira najgolem del od 4 Od januari 2007 godina, Dràvniot zavod za statistika pri presmetkata na indeksot na fizi~ki obem na industriskoto proizvodstvo ja primeni novata Nacionalna nomenklatura na industriski proizvodi 2005 - NNIP 2005 (”Slu`ben vesnik” br. 43 od 2006 godina) i izraboti nova ponderaciska struktura. 5 Prethodni podatoci na DZS.

porastot, vo uslovi na zgolemeno proizvodstvo vo 75% od prerabotuva~kite granki). Najzabeleìtelen pridones imaat grankite: proizvodstvo na drugi soobra}ajni sredstva, osnovni metali, proizvodi od drugi nemetalni minerali i metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza. Istovremeno, visokiot porast kaj rudarskiot sektor ima marginalen pridones za vkupniot porast vo industrijata, imaj}i go predvid negovoto malo u~estvo. Energetskiot sektor beleì namalena aktivnost i so toa vlijae vo nasoka na namaluvawe na vkupniot godi{en porast na industriskoto proizvodstvo.

So novata ponderaciska struktura od januari 2007 godina, u~estvoto vo vkupnoto industrisko proizvodstvo e zgolemeno kaj prerabotuva~kiot sektor i rudarskiot sektor (za 4,5 p.p. i 2 p.p., soodvetno), dodeka u~estvoto na energetskiot sektor e namaleno za 6,5 p.p. Od aspekt na oddelnite industriski granki, pogolemo zna~ewe dobivaat proizvodstvoto na osnovni metali, predmeti za obleka i tutunski proizvodi (zgolemuvawe na u~estvoto za 5.3, 2,4 i 1,8 p.p., soodvetno), dodeka najizrazeno namaluvawe na u~estvoto vo sozdavaweto na vkupnoto industrisko proizvodstvo ima proizvodstvoto na prehranbeni proizvodi i pijalaci (za 4 p.p.). Grafikon 2 Industrisko proizvodstvo (vo %)

-35,0

-25,0

-15,0

-5,0

5,0

15,0

25,0

35,0

I.20

05 II III

IV V VI

VII

VII

IIX X X

IX

II

I.20

06 II III

IV V VI

VII

VII

IIX X X

IX

III.

2007

mesec/ prethoden mesec period/ ist period od prethodna godina

Izvor: Dràven zavod za statistika.

II. Monetarni dvièwa

Na 31.01.2007 godina, primarnite pari6 iznesuvaa 21.970 milioni denari i vo odnos na krajot na dekemvri se poniski za 6 Analizata se odnesuva na primarnite pari bez zadolìtelnata rezerva na deviznite depoziti.

2.921 milion denari, ili za 11,7%. Od aspekt na komponentite, registrirano e namaluvawe na gotovite pari vo optek (za 1.679 milioni denari) po nivniot visok dekemvriski porast, kako i pad na


8

vkupnite likvidni sredstva na bankite7 (za 1.242 miliona denari). Od aspekt na likvidnosta, voobi~aenoto sezonsko namaluvawe na gotovite pari vo optek, zaedno so deviznite transakcii na NBRM8 (realiziran neto-otkup na devizi na devizniot pazar) deluvaa vo nasoka na kreirawe likvidnost vo bankarskiot sistem. Kreiranata likvidnost vrz ovie osnovi vo celost be{e sterilizirana preku denarskite depoziti na dràvata kaj NBRM i monetarnite instrumenti (porast na nivoto na blagajni~ki zapisi na NBRM, pri istovremeno namaluvawe na iznosot na dràvni zapisi za monetarni celi). Poniskoto nivo na likvidnost vo januari soodvetstvuva so poniskiot iznos na izdvoeni likvidni sredstva nad obvrskata za zadolìtelna rezerva. Taka, vo januari 2007 godina, bankite izdvoija 5,7% nad obvrskata za zadolìtelna rezerva (vo denari)9, {to vo odnos na prethodniot presmetkoven period pretstavuva zna~itelno namaluvawe od 16,4 procentni poeni10. Tabela 1 Tekovi na kreirawe i povlekuvawe likvidnost* (vo milioni denari)

31.12.2006 31.01.2007 31.01.2007 / 31.12.2006

Likvidni sredstva na bankite /1 8.685 7.443 -1.242

Kreirawe likvidnost 1.6791. Gotovi pari vo optek 16.206 14.527 1.679

Povlekuvawe likvidnost -2.9211. Neto devizna aktiva 85.116 83.884 -1.2322. Neto doma{na aktiva -60.225 -61.914 -1.689od toa:

Denarski depoziti na dràvata kaj NBRM /2 -10.753 -12.770 -2.017Blagajni~ki zapisi na NBRM -9.456 -11.630 -2.174Dràvni zapisi za monetarni celi -4.573 -4.391 182Ostanati stavki, neto -20.113 -20.491 -378

/1 Likvidnosta vklu~uva smetka na bankite kaj NBRM i gotovina vo blagajna na bankite./2 Isklu~eni se dràvnite zapisi za monetarni celi.* Pozitivna promena-kreirawe likvidnost; negativna promena-povlekuvawe likvidnost.

sostojbi vo milioni denari promeni vo milioni denari

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. 7 Ja sodrì gotovinata vo blagajna i sredstvata na smetkata na bankite kaj NBRM. 8 Namaluvaweto na neto deviznata aktiva na NBRM vo januari 2007 godina (prikaàno vo Tabela 1) go odrazuva padot na deviznite depoziti na dràvata kaj NBRM zaradi predvremena otplata na del od dolgot kon Pariskiot klub na kreditori. 9Kako period na odrùvawe (ispolnuvawe) na obvrskata za zadolìtelna rezerva na bankite se smeta periodot od 11. den vo tekovniot mesec do 10. den vo sledniot mesec. Vi{okot se odnesuva na izdvoeni sredstva na smetkata na bankite kaj NBRM nad obvrskata za zadolìtelna rezerva. 10 Vo noemvri i dekemvri 2006 godina, edna pogolema banka izdvoi povisok iznos na likvidni sredstva nad obvrskata za zadolìtelna rezerva, kako podgotovka za eventualna isplata na dividenda od edno pogolemo pretprijatie.

Na aukciite na blagajni~ki zapisi na NBRM odràni vo januari 2007 godina e realizirana prose~na ponderirana kamatna stapka od 5,71% (5,74% vo dekemvri 2006 godina), dodeka prose~nata ponderirana kamatna stapka na dràvnite zapisi (so ro~nost od tri meseci) vo januari iznesuva 6,51% (6,26% vo prethodniot mesec). Grafikon 3 Prose~ni kamatni stapki na blagajni~ki zapisi na NBRM i na dràvni zapisi (vo %)

3,00

3,50

4,00

4,50

5,00

5,50

6,00

6,50

7,00

7,50

8,00

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7

Prose~na ponderirana kamatna stapka na blagajni~ki zapisi (vo %)

Prose~na ponderirana kamatna stapka na dràvni zapisi-3 meseci (vo %) Izvor: NBRM i Ministerstvo za finansii. Monetarniot agregat M1, vo januari 2007 godina, zabeleà mese~en pad od 6,2%, {to proizleguva od istovremenoto namaluvawe na pobaruva~kata na gotovi pari (za 10,4%) i na nivoto na transakciskite depoziti (za 2,5%). Kako rezultat na porastot na vkupniot depoziten potencijal, kaj po{irokite monetarni agregati M2 i M4 registriran e mese~en porast od 0,2% i 0,1%, soodvetno. Na godi{na osnova (januari 2007 godina / januari 2006 godina), po{irokite monetarni agregati M2 i M4 gi zadrùvaat dvocifrenite stapki na porast i se povisoki za 24,7% i 24,9%, soodvetno. Tabela 2 Monetarni agregati i nivnite komponenti (vo milioni denari)

31.01.2007 godina

mese~na promena

godi{na promena

vo % vo %

Gotovi pari vo optek 14.527 -10,4 10,9Depozitni pari 18.056 -2,5 23,7Monetaren agregat M1 32.583 -6,2 17,6Kratkoro~ni denarski depoziti 37.295 2,7 45,6Monetaren agregat M2-denarski del 69.878 -1,6 31,1Kratkoro~ni devizni depoziti 58.885 2,5 17,9Monetaren agregat M2 128.763 0,2 24,7Nemonetarni depoziti 6.499 -2,1 28,0 -denarski 3.592 -1,0 15,5 -devizni 2.907 -3,4 47,9Monetaren agregat M4 135.262 0,1 24,9 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vkupniot depoziten potencijal na bankite na krajot na januari 2007 godina vo odnos na dekemvi 2006 godina beleì


9

porast od 2.295 milioni evra, odnosno 2,3%. Od aspekt na ro~nosta, mese~niot porast na vkupnite depoziti vo celost proizleguva od zgolemenoto nivo na kratkoro~ni depoziti, vo uslovi na registriran pad na depozitite na dolg rok. Nabquduvano od aspekt na valutnata struktura, mese~en porast ostvarija i denarskite depoziti i depozitite vo stranska valuta, pri {to deviznite depoziti imaa pozna~aen pridones za mese~niot porast na vkupnite depoziti (59%). Analizata na sektorskata struktura pokaùva dominanten pridones na depozitite na naselenieto vo porastot na vkupniot depoziten potencijal na bankite vo januari 2007 godina (80,1%). Od niv, najgolem pridones vo mese~niot porast na vkupnite depoziti imaat denarskite depoziti na naselenieto (od 43,4%), glavno oro~eni na kratok rok, kako i kratkoro~nite devizni depoziti (so pridones od 25,8%). Vkupnite depoziti na privatniot sektor kaj bankite vo januari 2007 godina vo odnos na istiot mesec od prethodnata godina se povisoki za 27,4%. Grafikon 4 Dinamika na depozitite (vo milioni denari)

0

20.000

40.000

60.000

80.000

100.000

120.000

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VIII

IX X XI

XII

I.200

7

Depoziti na naselenie Depoziti na pretprijatija Vkupni depoziti Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vkupnite plasmani na bankite kaj privatniot sektor na krajot na januari 2007 godina vo odnos na krajot na prethodniot mesec zabeleàa porast od 1,8% ili za 1.642 miliona denari. Nabquduvano od aspekt na valutata, porastot na vkupnata kreditna aktivnost na bankite vo celost se dolì na kreditite odobreni vo doma{na valuta11, dodeka od aspekt na ro~nata struktura, kratkoro~nite krediti ostvarija pogolem porast vo odnos na kreditite na dolg rok. Vo tekot na januari, bankite plasiraa sredstva i kaj naselenieto i kaj 11 Gi vklu~uva i denarskite krediti so devizna klauzula.

pretprijatijata, pri {to plasmanite kaj naselenieto imaat pozna~aen pridones za porastot na vkupnite krediti na bankite vo januari 2007 godina (58,8%). Na godi{na osnova (januari 2007 godina / januari 2006 godina), vkupnite krediti na bankite kaj privatniot sektor se povisoki za 31,5%, so {to se zadrùvaat dvocifrenite stapki na porast. Grafikon 5 Plasmani na bankite po sektori (vo milioni denari)

10.000

20.000

30.000

40.000

50.000

60.000

70.000

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7

7.500

10.000

12.500

15.000

17.500

20.000

22.500

25.000

27.500

30.000

32.500

35.000

Plasmani kaj pretprijatija (leva skala) Plasmani kaj naselenie (desna skala) Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Vo domenot na kamatnata politika na bankite vo januari 2007 godina ne bea registrirani pozna~ajni promeni. Taka, prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na denarskite krediti za site rokovi i sektori se zadrà na nivoto od prethodniot mesec i vo januari 2007 godina iznesuva 10,7%. Istovremeno, prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka na denarskite depoziti za site rokovi i sektori na mese~na osnova e povisoka za 0,1 procenten poen i iznesuva 4,5%. Grafikon 6 Ponderirani kamatni stapki i margini na bankite* (vo %, na godi{no nivo)

Nominalni pasivni kamatni stapki

Nominalni aktivni kamatni stapki

2,5

3,5

4,5

5,5

6,5

7,5

8,5

9,5

10,5

11,5

12,5

13,5

14,5

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VIII IX X XI

XII

I.200

7

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. *Se odnesuvaat na denarski krediti i depoziti za site ro~nosti i sektori, pri {to se vklu~eni i denarskite krediti i depoziti so valutna klauzula. Prose~nata ponderirana aktivna kamatna stapka na deviznite krediti za site rokovi, sektori i valuti vo januari 2007


10

godina iznesuva 8,4% (8,5% vo prethodniot mesec), dodeka prose~nata ponderirana pasivna kamatna stapka na deviznite depoziti za site rokovi,

sektori i valuti na mese~na osnova e nepromeneta i iznesuva 1,8%.

III. Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa

Nadvore{notrgovskata razmena11 na Republika Makedonija vo januari 2007 godina iznesuva 398,4 milioni evra i na mese~na osnova se namali za 16,5%, pri voobi~aen sezonski pad na dvete stavki na razmenata. Izvozot na stoki vo januari 2007 godina iznesuva 152,2 miliona evra i vo odnos na dekemvri 2006 godina e ponizok za 10,1%, {to proizleguva od namaleniot izvoz na obleka i tekstil, nafteni derivati i kamen, gips i cement. Na godi{na osnova, izvozot na stoki zabeleà porast od 49,6%, glavno kako rezultat na povisokiot izvoz na èlezo i ~elik i nivni proizvodi12. Uvozot na stoki vo januari 2007 godina e ponizok za 20% na mese~no nivo i iznesuva 246,2 miliona evra. Registriraniot pad se dolì na namaleniot uvoz na mineralni goriva, tekstil za dorabotki i elektri~ni ma{ini i oprema. Vo odnos na januari 2006 godina, uvozot na stoki e zgolemen za 43,4%, pri {to najzabeleìtelen porast e registriran kaj èlezo i ~elik i nivni proizvodi, mineralni goriva, rudi i vozila. Grafikon 7 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

-160-110

-60-1040

90140190

240290

340

390

440

490

I.05 III V VII IX XI I.06 III V VII IX XI I.07

Izvoz Uvoz Saldo Vkupna NTR

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija. Vo uslovi na pogolem pad na uvozot vo odnos na izvozot, trgovskiot deficit vo januari 2007 godina iznesuva 94 milioni evra i vo odnos na dekemvri 2006 godina e namalen za 32,1%. Pritoa, stapkata na 11 Prethodni podatoci na DZS. Izvozot na stoki e prikaàn na f.o.b. osnova, dodeka uvozot na stoki e prikaàn na c.i.f. osnova. 12 Golem pridones za porastot na izvozot ima intenzivnata aktivnost na eden pozna~aen metalurgiski kapacatet koj pointenzivno zapo~na da raboti kon krajot na prethodnata godina.

pokrienost na uvozot so izvoz na mese~na osnova se zgolemi za 6,8 procentni poeni i iznesuva 61,8%. Vo sporedba so januari 2006 godina, trgovskiot deficit e zgolemen za 34,4%. Vkupniot promet na devizniot pazar vo januari 2007 godina iznesuva 367,3 milioni evra i vo odnos na prethodniot mesec zabeleà namaluvawe za 12,1% vo uslovi na pad na ponudata i pobaruva~kata na devizi (za 11,8% i 8,3%, soodvetno). Pointenzivniot pad na ponudata od pobaruva~ka na devizi rezultira{e so mese~en porast na neto-proda`bite na devizi od strana na bankite kon pretprijatijata za 6,6%. Istovremeno, NBRM na devizniot pazar vo januari 2007 godina realizira neto-otkup na devizi, koj na mese~na osnova e povisok za 60%. I pokraj realiziraniot neto-otkup na NBRM, bruto deviznite rezervi na 31.01.2007 godina iznesuvaa 1.395,1 milion evra i na mese~na osnova se poniski za 21,6 milioni evra, {to se dolì na odlivot kaj dràvnite depoziti, nastanat zaradi otplata na dolg kon Pariskiot klub na kreditori. Prometot na menuva~kiot pazar vo januari 2007 godina iznesuva 101,8 milioni evra i na mese~na osnova se namali za 15,9%, pri istovremen pad na ponudata i na pobaruva~kata na devizi (za 16,8% i 13,5%, soodvetno). Pritoa, na menuva~kiot pazar e realiziran neto-otkup na devizi vo iznos od 45,7 milioni evra, {to pretstavuva godi{en porast od 16,5%.


11

Grafikon 8 Dvièwe na vkupniot promet na devizniot i menuva~kiot pazar (vo milioni evra)

050

100150200250300350400450500

I.200

5 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

6 II III

IV V VI

VII

VII

I

IX X XI

XII

I.200

7

0

10

20

30

40

50

60

70

80

Promet na devizen pazar (leva skala)Promet na menuva~ki pazar (leva skala)Neto otkup na menuva~ki pazar (desna skala)

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Devizniot kurs na denarot vo odnos na evroto na devizniot pazar e stabilen i na 31.01.2007 godina iznesuva 61,21 denar za edno evro. Devizniot kurs na denarot vo odnos na amerikanskiot dolar na krajot na januari 2007 godina iznesuva 47,19 denari za eden amerikanski dolar i pritoa denarot zabeleà mese~na depresijacija od 1,6% (na 31.12.2006 godina se razmenuvaa 46,45 denari za eden amerikanski dolar). Grafikon 9 Dneven sreden devizen kurs na denarot vo odnos na evroto i amerikanskiot dolar na devizniot pazar (denari za edinica stranska valuta)

61,00

61,05

61,10

61,15

61,20

61,25

61,30

61,35

61,40

01.0

1.20

07

02.0

1.20

0703

.01.

2007

04.0

1.20

0705

.01.

2007

06.0

1.20

07

07.0

1.20

07

08.0

1.20

0709

.01.

2007

10.0

1.20

0711

.01.

2007

12.0

1.20

07

13.0

1.20

07

14.0

1.20

07

15.0

1.20

07

16.0

1.20

0717

.01.

2007

18.0

1.20

07

19.0

1.20

07

20.0

1.20

07

21.0

1.20

0722

.01.

2007

23.0

1.20

0724

.01.

2007

25.0

1.20

0726

.01.

2007

27.0

1.20

0728

.01.

2007

29.0

1.20

0730

.01.

2007

31.0

1.20

07

44,5

45,0

45,5

46,0

46,5

47,0

47,5

48,0

48,5

49,0

EUR leva skalaUSD desna skala

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija.

Nadvore{niot dolg na Republika Makedonija vrz osnova na dolgoro~ni krediti i zaemi2 na krajot na januari 2007 godina iznesuva 1.734,4 milioni evra i vo odnos na prethodniot mesec e ponizok za 24 milioni evra, {to se dolì na pogolemata otplata na dolgovi vo odnos na koristeni sredstva. Imeno, vo januari 2007 godina koristeni se sredstva vo iznos od 9 milioni evra, dodeka vkupno platenite obvrski iznesuvaat 57,2 miliona evra (52,1 milion evra glavnica i 5,1 milion evra kamata). Najgolem del od otplatite (45,1 milion evra) se odnesuva na predvremenata otplata na del od dolgot kon Pariskiot klub na kreditori. Vkupniot dolgoro~en dolg na privatniot sektor iznesuva 558,3 milioni evra i na mese~na osnova se zgolemi za 22,9 milioni evra, glavno kako rezultat na pogolemoto u~estvo na zadolùvaweto na nebankarskiot privaten sektor. Kratkoro~niot nadvore{en dolg13 na krajot na januari 2007 godina iznesuva 69,8 milioni evra i na mese~na osnova se namali za 22,7%. Pritoa, koristeni se sredstva vo iznos od 12 miliona evra, dodeka platenite obvrski iznesuvaat 0,2 miliona evra. Novosklu~enite krediti vo januari 2007 godina iznesuvaat 22,3 milioni evra i vo celost pretstavuvaat zadolùvawe na privatniot sektor. 13 Prethodni podatoci na NBRM.


12

Prilog Dvièwa vo realniot sektor vo Republika Makedonija Tabela 1 Tro{oci na ìvot i ceni na malo

I.2007 I.2007XII.2006 I.2006

Tro{oci na ìvotot 0,4 0,8

Ishrana 0,4 1,1 Tutun i pijalaci 0,0 0,1 Obleka i obuvki 0,2 1,2 Domuvawe 1,4 4,8 Stan (stanarina, voda, uslugi) 0,7 -0,7 Ogrev i osvetlenie 2,2 9,3 Higiena i zdravje -0,1 -0,1 Kultura i razonoda 1,0 3,5 Soobra}ajni sredstva i uslugi -0,3 -4,8 Restorani i hoteli 0,3 3,3 Ostanati uslugi nespomnati na drugo mesto 0,1 0,3

Stoki 0,3 1,4

Uslugi 1,0 -1,2

Ceni na malo 0,1 1,6

Zemjodelski proizvodi 2,6 0,4 Neprehranbeni industriski proizvodi 0,0 2,4 Industrisko - prehranbeni proizvodi -0,4 0,8 Pijalaci 0,2 0,5

Stoki 0,1 1,8

Uslugi 0,2 1,3

vo %

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija


13

Tabela 2 Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi*

I.2007 I.2007XII.2006 I.2006

Ceni na proizvoditeli na industriski proizvodi -0,2 1,3

Energija -3,2 -1,6 Intermedijarni proizvodi, osven energija 2,2 4,3 Kapitalni proizvodi 0,0 5,9 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 0,0 2,0 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka -0,4 0,5

Vadewe rudi i kamen -0,2 3,0

Prerabotuva~ka industrija -0,2 0,3Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 1,4 2,1

Proizvodstvo na tutunski proizvodi -0,1 0,7Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 0,0 -0,1Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 0,6 -1,6Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi -0,1 -1,1Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo -6,6 -10,3

Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi -0,5 -0,8Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi -0,1 4,9Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali -0,3 3,2

Proizvodstvo na osnovni metali 3,2 9,9

Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi -0,1 10,4Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 3,1 8,2

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda -0,6 8,7

*Prethodni podatoci.

vo %



14

Tabela 3 Industrisko proizvodstvo*

I.2007 I.2007XII.2006 I.2006

Vkupno 100,0 -23,1 10,6

Energija 18,3 -12,4 -11,6 Intermedijarni proizvodi, osven energija 34,1 -21,2 31,8 Kapitalni proizvodi 5,1 -16,6 102,3 Trajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 2,2 -38,6 53,3 Netrajni proizvodi za {iroka potro{uva~ka 40,3 -30,6 3,5

Vadewe rudi i kamen 3,9 -15,9 11,7Vadewe na kamen jaglen i lignit, vadewe na treset 1,6 -10,1 -13,7Vadewe na rudi na metal 0,7 -5,5 148,7Vadewe na drugi rudi i kamen 1,5 -29,1 -2,0

Prerabotuva~ka industrija 83,9 -27,6 16,4Proizvodstvo na prehranbeni proizvodi i pijalaci 16,1 -39,3 4,2Proizvodstvo na tutunski proizvodi 5,7 -25,5 27,1Proizvodstvo na tekstilni tkaenini 1,7 -22,9 16,0Proizvodstvo na predmeti za obleka; dorabotka i boewe na krzno 11,1 -20,4 -3,7[tavewe i dorabotka na koà, proizvodstvo na kuferi, ra~ni torbi, sedla, sara~ki proizvodi i obuvki 1,5 -16,3 -18,4Prerabotka na drvo, proizvodi od drvo i pluta, osven mebel, proizvodstvo na predmeti od slama i pletarski materijal 1,2 -18,5 131,7Proizvodstvo na celuloza, hartija i proizvodi od hartija 1,1 -34,5 14,8Izdava~ka dejnost, pe~atewe i reprodukcija na snimeni mediumi 3,1 -33,0 23,9Proizvodstvo na koks, derivati na nafta i nuklearno gorivo 4,5 -43,6 -16,6Proizvodstvo na hemikalii i hemiski proizvodi 4,6 -21,8 6,5Proizvodstvo na proizvodi od guma i proizvodi od plasti~ni masi 1,9 -56,9 4,9Proizvodstvo na proizvodi od drugi nemetalni minerali 7,3 -23,8 70,6Proizvodstvo na osnovni metali 11,2 -0,7 50,5

Proizvodstvo na metalni proizvodi vo metaloprerabotuva~kata faza, osven ma{ini i uredi 3,3 -25,2 57,2Proizvodstvi na ma{ini i uredi, nespomnati na drugo mesto 1,4 -51,6 38,1Proizvodstvo na elektri~ni ma{ini i aparati, nespomnati na drugo mesto 3,5 -63,1 -52,5Proizvodstvo na motorni vozila, prikolki i poluprikolki 1,1 -50,7 -15,1Proizvodstvo na drugi soobra}ajni sredstva 1,1 36,8 670,4Proizvodstvo na mebel i drugi raznovidni proizvodi, nespomnati na drugo mesto 2,0 -29,3 10,3Reciklaà 0,6 -54,2 14,7

Snabduvawe so elektri~na energija, gas i voda 12,2 3,8 -9,8* Prethodni podatoci.

struktura vo %

vo %



15

Monetarni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 4 Pregled na Narodna banka na Republika Makedonija (tekoven kurs, vo milioni denari)

I. Neto devizna aktiva 66282 57130 57297 71907 74145 75454 77256 79385 80535 82064 84044 84909 85116 83884 Aktiva 69504 60326 60519 75076 77213 78415 80181 82287 83412 84956 86863 87586 87761 86503 Pasiva 3222 3196 3222 3169 3068 2961 2925 2902 2877 2892 2819 2677 2645 2619

II. Neto doma{na aktiva -40520 -33763 -32079 -47210 -47978 -48045 -50327 -51711 -53259 -54700 -55701 -55956 -53852 -55452

Krediti na banki, neto -8880 -10372 -9612 -8862 -8743 -7504 -6697 -6990 -7357 -7385 -7526 -7982 -9422 -11596 Krediti na banki 41 41 41 41 41 41 37 37 37 37 37 37 34 34

Aukcija na krediti 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Aran`mani za reotkup 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Krediti vrz osnova na hartii od vrednost 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Dolgoro~ni krediti 31 31 31 31 31 31 27 27 27 27 27 27 24 24 Avansi 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Ostanato 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10

Instrumenti -8921 -10413 -9653 -8903 -8784 -7545 -6734 -7027 -7394 -7422 -7563 -8019 -9456 -11630 Aukcija na blagajni~ki zapisi -8921 -10413 -9653 -8903 -8784 -7545 -6734 -7027 -7394 -7422 -7563 -8019 -9456 -11630

Neto, Dràva -18989 -11024 -10167 -25762 -26157 -27733 -30847 -31396 -33022 -34154 -35140 -34976 -30690 -298271.Krediti na dràvata 3290 3290 3290 3290 2983 2983 2983 2983 2983 2983 2983 2983 2267 2267 Koristewe na kredit od Fondot 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Obi~en kredit 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 Otkupeni dràvni hartii od vrednost 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 1039 Ostanato 2251 2251 2251 2251 1944 1944 1944 1944 1944 1944 1944 1944 1228 12282. Depoziti na dràvata -22279 -14314 -13457 -29052 -29140 -30716 -33830 -34379 -36005 -37137 -38123 -37959 -32957 -32094 A) Vo denari -6993 -7653 -6860 -8807 -9141 -11104 -14417 -16110 -17528 -18728 -19601 -19600 -15326 -17161Depozitni pari -6993 -7653 -6860 -8807 -9141 -11104 -14417 -16110 -17528 -18728 -19601 -19600 -15326 -17161 - Trezorska smetka -6562 -7214 -6417 -6965 -5717 -7678 -11342 -11816 -12247 -13656 -14038 -14143 -10303 -12307 - Drugi buxetski fondovi -431 -439 -443 -1842 -3424 -3426 -3075 -4294 -5281 -5072 -5563 -5457 -5023 -4854 od toa: Dràvni hartii od vrednost za monetarni celi -1377 -2951 -2951 -2627 -3885 -4870 -4656 -5126 -5010 -4573 -4391 Fond za poddr{ka na monetarnata politika 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 B) Vo stranska valuta -15286 -6661 -6597 -20245 -19999 -19612 -19413 -18269 -18477 -18409 -18522 -18359 -17631 -14933

Depoziti na Centralna vlada -15139 -6516 -6450 -20098 -19851 -19468 -19267 -18125 -18333 -18261 -18378 -18213 -17515 -14820 od koi: Telekom 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 od koi: Fond za pati{ta -147 -130 -121 -102 -84 -56 -31 -31 -213 -213 -173 -151 -81 -81

Drugi depoziti na dràvata -147 -145 -147 -147 -148 -144 -146 -144 -144 -148 -144 -146 -116 -113

3.Eksterna smetka 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Ostanati stavki, neto -12651 -12367 -12300 -12586 -13078 -12808 -12783 -13325 -12880 -13161 -13035 -12998 -13740 -14029 Ostanat aktiva 5328 5247 5562 5486 5602 5840 5861 5851 5912 5986 5815 5790 5721 5746 Ostanata pasiva -5368 -4794 -5067 -4983 -5377 -5416 -5460 -5713 -5451 -5850 -5503 -5463 -5725 -5503 od koi: Preodna smetka -487 -14 -19 -36 -180 -44 -51 -352 -48 -300 -16 -11 -171 -25 Kapitalna smetka -11024 -11558 -11505 -11608 -11798 -11750 -11523 -11888 -11656 -11653 -11686 -11699 -11819 -12335 Rezidualni stavki -1587 -1262 -1290 -1481 -1505 -1482 -1661 -1575 -1685 -1644 -1661 -1626 -1917 -1937

Primarni pari 25762 23367 25218 24697 26167 27409 26929 27674 27276 27364 28343 28953 31264 28432 Gotovi pari vo optek 14439 13100 13635 13700 14560 13900 14580 15319 14822 14810 14796 14301 16206 14527 Gotovina vo blagajna 1374 1068 1066 980 1052 965 1011 1112 1082 1058 1187 1117 1526 1397 Smetki na banki 9949 9199 10517 10017 10555 12544 11338 11243 11372 11496 12360 13535 13532 12508 od koi:Zadolìtelna rezerva na devizni depoziti 5323 5417 5413 5505 5572 5657 5662 5767 5875 6006 6115 6244 6373 6462

I.07XII.05 I.06 II.06 III.06 IV.06 V.06 VI.06 VII.06 XII.06 1)VIII.06 IX.06 X.06 XI.06

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija


16

Tabela 5 Monetaren pregled (tekoven kurs, vo milioni denari)

I. Neto devizna aktiva 89738 80776 80899 96611 98526 99218 100288 102625 104646 105619 106406 107529 108031 106455

Narodna banka 66282 57130 57297 71907 74145 75454 77256 79385 80535 82064 84044 84909 85116 83884

Aktiva 69504 60326 60519 75076 77213 78415 80181 82287 83412 84956 86863 87586 87761 86503

Pasiva 3222 3196 3222 3169 3068 2961 2925 2902 2877 2892 2819 2677 2645 2619

Depozitni banki 23456 23646 23602 24704 24381 23764 23032 23240 24111 23555 22362 22620 22915 22571

Aktiva 37786 37231 36986 36669 36249 35882 35526 35808 36862 36867 37044 36708 39707 38257

Pasiva 14330 13585 13384 11965 11868 12118 12494 12568 12751 13312 14682 14088 16792 15686

II. Neto doma{na aktiva 19545 28414 30070 16577 18786 19351 18220 18953 19123 19219 22021 23341 28285 29824

1.Doma{ni krediti 62382 71691 74396 62714 65567 66039 65763 67436 67795 65575 68949 70964 77025 79487

od koi: pobaruvawa od dràvata -11791 -3271 -1913 -15747 -14773 -15925 -19421 -19004 -19875 -21017 -21098 -20904 -17337 -16633

a) Depozitni banki 81371 82715 84563 88476 91724 93772 96610 98832 100817 99729 104089 105940 107715 109314

-vo denari 64186 65363 66730 69847 72349 73937 75954 77766 79303 77855 81572 82726 84219 85822

Dràva 7118 7672 8175 9930 11297 11722 11340 12300 13021 12998 13902 13937 13224 13067

Krediti 7115 7669 8171 9927 11274 11698 11317 12276 12996 12974 13879 13914 13202 13045

a) Buxet i ministerstva 7033 7589 8013 9696 11071 11509 11015 12048 12843 12834 13651 13615 12942 12762

b) Fondovi 82 80 158 231 203 189 302 228 153 140 228 299 260 283 v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Presmetana nenaplatena kamata 3 3 4 3 23 24 23 24 25 24 23 23 22 22

Nedràven sektor 57068 57691 58555 59917 61052 62215 64614 65466 66282 64857 67670 68789 70995 72755

Krediti 51672 52255 53149 54473 55552 56621 58993 59766 60513 60349 63047 64135 66413 68057

od koi: Dostasani nenaplateni pobaruvawa 9807 10314 10323 10146 10509 10581 10538 10690 10908 9682 10344 10010 9797 9737

Presmetana nenaplatena kamata 5396 5436 5406 5444 5500 5594 5621 5700 5769 4508 4623 4654 4582 4698

-vo stranska valuta 17185 17352 17833 18629 19375 19835 20656 21066 21514 21874 22517 23214 23496 23492

Dràva 80 81 79 85 87 86 86 92 126 139 140 135 129 127


Nedràven sektor 17105 17271 17754 18544 19288 19749 20570 20974 21388 21735 22377 23079 23367 23365


b) Pobaruvawa na Narodna banka od dràvata -18989 -11024 -10167 -25762 -26157 -27733 -30847 -31396 -33022 -34154 -35140 -34976 -30690 -29827

2. Ostanati stavki, neto -42837 -43277 -44326 -46137 -46781 -46688 -47543 -48483 -48672 -46356 -46928 -47623 -48740 -49663

od koi: pobaruvawa od dràvata za zamrznati devizni {tedni vlogovi 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Presmetana nenaplatena kamata -5399 -5439 -5410 -5447 -5523 -5618 -5644 -5724 -5794 -4532 -4646 -4677 -4604 -4720

Ostanato -37438 -37838 -38916 -40690 -41258 -41070 -41899 -42759 -42878 -41824 -42282 -42946 -44136 -44943

I.07XII.05 I.06 II.06 III.06 IV.06 V.06 VI.06 VII.06 XII.06 1)VIII.06 IX.06 X.06 XI.06



17

Monetaren pregled (prodolùva) (tekoven kurs, vo milioni denari)

M4 Vkupno 109283 109190 110969 113188 117312 118569 118508 121578 123769 124838 128427 130870 136316 136279

M4 ( nedràven sektor) 108174 108320 109999 111912 116049 117406 117333 120461 122719 123869 127460 129875 135117 135262

M1 (Vkupno) 30034 27933 28900 28431 29906 29954 31201 32503 32197 32419 32972 32416 35422 33102

M1 (nedràven sektor) 29663 27699 28596 27962 29459 29584 30768 32151 31905 32090 32587 32014 34733 32583

Gotovi pari vo optek 14439 13100 13635 13700 14560 13900 14580 15319 14822 14810 14796 14301 16206 14527

Depozitni pari (vkupno) 15595 14833 15265 14731 15346 16054 16621 17184 17375 17609 18176 18115 19216 18575

Depozitni pari (nedràven sektor) 15224 14599 14961 14262 14899 15684 16188 16832 17083 17280 17791 17713 18527 18056

Depozitni banki 15577 14752 15183 14519 15241 15940 16509 17072 17215 17482 17980 18046 19193 18479

Depozitni pari na nedràven sektor 15206 14518 14879 14050 14794 15570 16076 16720 16923 17153 17595 17644 18504 17960

Depozitni pari na dràvata 371 234 304 469 447 370 433 352 292 329 385 402 689 519

a) Buxet i ministerstva 236 55 91 132 145 73 158 98 84 92 156 194 551 234

b) Fondovi 135 179 213 323 302 297 275 253 207 236 228 207 138 284

v) Instit. na centralnata dràvna vlast: sudovi, itn. 0 0 0 14 0 0 0 1 1 1 1 1 0 1

Narodna banka - depozitni pari na nedràven sektor 18 81 82 212 105 114 112 112 160 127 196 69 23 96

M2 (Vkupno) 104195 104065 105734 107835 111559 113044 112772 115974 117823 118872 122265 124212 129629 129731

M2 (nedràven sektor) 103134 103243 104812 106607 110344 111929 111645 114906 116822 117952 121347 123266 128479 128763

Kvazi-depoziti (vkupno) 74161 76132 76834 79404 81653 83090 81571 83471 85626 86453 89293 91796 94207 96629

Kvazi-depoziti (nedràven sektor) 73471 75544 76216 78645 80885 82345 80877 82755 84917 85862 88760 91252 93746 96180

Depozitni banki 74161 76132 76834 79404 81653 83090 81571 83471 85626 86453 89293 91796 94207 96629

Nedràven sektor 73471 75544 76216 78645 80885 82345 80877 82755 84917 85862 88760 91252 93746 96180

Denari 24364 25614 26237 27889 29563 30864 28062 29059 30305 30638 32915 34331 36316 37295

Stranska valuta 49107 49930 49979 50756 51322 51481 52815 53696 54612 55224 55845 56921 57430 58885

Depoziti na dràvata 690 588 618 759 768 745 694 716 709 591 533 544 461 449

Denari 689 587 616 759 768 745 694 715 708 590 533 544 460 448

Stranska valuta 1 1 2 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 1

NBRM - kvazi-depoziti 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Nemonetrani depoziti (vkupno) 5088 5125 5235 5353 5753 5525 5736 5604 5946 5966 6162 6658 6687 6548

Nemonetarni depoziti vo denari (vkupno) 3105 3159 3184 3171 3305 3321 3303 3305 3327 3292 3367 3672 3679 3641

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (vkupno) 1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 3008 2907

Nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 5040 5077 5187 5305 5705 5477 5688 5555 5897 5917 6113 6609 6638 6499

Nemonetarni depoziti vo denari (nedràven sektor) 3057 3111 3136 3123 3257 3273 3255 3256 3278 3243 3318 3623 3630 3592

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta (nedr`. sektor)1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 3008 2907

-Depozitni banki 5088 5125 5235 5353 5753 5525 5736 5604 5946 5966 6162 6658 6687 6548

Nemonetarni depoziti vo denari - nedràven sektor 3057 3111 3136 3123 3257 3273 3255 3256 3278 3243 3318 3623 3630 3592

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - nedr`.sektor1983 1966 2051 2182 2448 2204 2433 2299 2619 2674 2795 2986 3008 2907

Nemonetarni depoziti vo denari - Dràva 48 48 48 48 48 48 48 49 49 49 49 49 49 49

Nemonetarni depoziti vo stranska valuta - Dràva 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

-NBM nemonetarni depoziti (nedràven sektor) 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Denari 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Stranska valuta 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0

Vkupni depoziti 94844 96090 97334 99488 102752 104669 103928 106259 108947 110028 113631 116569 120110 121752

Vkupni depoziti (nedràven sektor) 93735 95220 96364 98212 101489 103506 102753 105142 107897 109059 112664 115574 118911 120735

XII.06 1) I.07VIII.06 IX.06 X.06 XI.06XII.05 I.06 II.06 III.06 IV.06 V.06 VI.06 VII.06

Tabela 6 Vkupni depoziti na nedràvniot sektor (vo milioni denari)

31.01.2007 godina

mese~na promena godi{na promena struktura

vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo % vo %

Vkupni depoziti 102.679 2.295 2,3 22.058 27,4 100,0

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 96.180 2.434 2,6 20.636 27,3 93,7 -dolgoro~ni 6.499 -139 -2,1 1.422 28,0 6,3

2. Spored valuta - denarski 40.887 941 2,4 12.162 42,3 39,8 - devizni 61.792 1.354 2,2 9.896 19,1 60,2



18

Tabela 7 Depoziti na naselenie i pretprijatija

31.01.2007 godina

mese~na promena godi{na promena

vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo %

Vkupni depoziti na naselenieto 100,0 69.190 1.838 2,7 13.790 24,9

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 94,3 65.226 1.768 2,8 12.652 24,1 -dolgoro~ni 5,7 3.964 70 1,8 1.138 40,3

2. Spored valuta - denarski 33,9 23.443 997 4,4 8.062 52,4 - devizni 66,1 45.747 841 1,9 5.728 14,3

Vkupni depoziti na pretprijatijata 100,0 31.221 447 1,5 7.843 33,5

1. Spored ro~nost -kratkoro~ni 96,4 30.087 649 2,2 7.999 36,2 -dolgoro~ni 3,6 1.134 -202 -15,1 -156 -12,1

2. Spored valuta - denarski 49,5 15.451 -64 -0,4 3.720 31,7 - devizni 50,5 15.770 511 3,3 4.123 35,4

struktura vo %

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 8 Depozitni pari na naselenie i pretprijatija

31.01.2007 godina


vo mil. denari

vo mil. denari vo %

vo mil. denari vo %

Depozitni pari 18.056 -471 -2,5 3.457 23,7

- Depozitni pari na naselenie 3.702 85 2,3 950 33,5

- Depozitni pari na pretprijatija 12.342 -509 -4,0 2.627 27,0



19

Tabela 9 Plasmani kaj naselenie i pretprijatija

31.01.2007 godina


vo mil. denari

vo mil. denari

vo %vo mil. denari

vo %

Vkupni plasmani 91.422 1.642 1,8 21.896 31,5 Denarski plasmani 68.057 1.644 2,5 15.802 30,2od toa: -pretprijatija 37.850 689 1,9 6.809 21,9 -naselenie 30.106 957 3,3 8.984 42,5

Devizni plasmani 23.365 -2 0,0 6.094 35,3od toa: -pretprijatija 21.650 -9 0,0 5.178 31,4 -naselenie 1.714 8 0,5 924 2,2 pati

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija Tabela 10 Ro~na i sektorska struktura na denarskite i deviznite plasmani

31.01.2007 godina


(vo %)

Denarski plasmani 100,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 46,4 0,2 -5,4 - dolgoro~ni 53,6 -0,2 5,4

sektorska struktura - pretprijatija 55,6 -0,4 -3,8 - naselenie 44,2 0,3 3,8 - ostanato 0,1 -0,1 0,0

Devizni plasmani 100,0 0,0 0,0

ro~na struktura - kratkoro~ni 25,0 0,2 -1,3 - dolgoro~ni 75,0 -0,2 1,3

sektorska struktura - pretprijatija 92,7 0,0 -2,7 - naselenie 7,3 0,0 2,8 - ostanato 0,0 0,0 0,0

(vo procentni poeni)



20

Tabela 11 Kamatni stapki

januari 2007 godina


vo %Kamatna stapka na aukciite na blagajni~ki zapisi (28 dena)

5,7 0,0 -1,6

Prose~na ponderirana kamatna stapka na pazarot na pari (MBKS)*

4,8 -0,1 -2,3

Ponderirani aktivni kamatni stapki na bankite

10,7 0,0 -1,3

Ponderirani pasivni kamatni stapki na bankite

4,5 0,1 -0,9

vo procentni poeni

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija i Pazar na pari i kratkoro~ni hartii od vrednost * Se odnesuva na oficijalniot pazar na pari i na bilateralnite trguvawa me|u bankite. Tabela 12 Aukcii na trezorski zapisi

Datum na odrùvawe Ponuda Pobaruva~ka RealizacijaPonderirana

kamatna stapka

vo %Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 3 meseci

09.01.2007 1,150.0 887.4 887.4 6.4223.01.2007 1,200.0 1,343.0 1,200.0 6.57

Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 6 meseci

09.01.2007 400.0 674.4 400.0 6.76Dràvni zapisi so rok na dostasuvawe od 12 meseci

23.01.2007 300.0 128.3 128.3 8.79

iznosi vo milioni denari

Izvor: Ministerstvo za finansii


21

Nadvore{notrgovski i devizni dvièwa vo Republika Makedonija Tabela 13 Nadvore{notrgovska razmena na Republika Makedonija (vo milioni evra)

iznos % iznos %

Vkupna razmena 398,4 -78,5 -16,5 124 ,9 45 ,7

I z v o z 152,2 -17,1 -10,1 50,4 49 ,6

U v o z 246,2 -61,5 -20,0 74,5 43 ,4

S a l d o -94,0 44,4 -32,1 -24,1 34 ,4

I .2006iznos

XII.2006I.2007

I.2007 I .2007

Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija. Tabela 14 Deset najgolemi trgovski partneri na Republika Makedonija vo januari 2007 godina (vo milioni evra)

Obem na stokovna razmena U~estvo Izvoz U~estvo Uvoz U~estvo

st na uvozot so

izvoz

iznos % iznos % iznos % %REPUBLIKA MAKEDONIJA 398,4 100,0 152,2 100,0 246,2 100,0 61,8 od toa:

Germanija 49,0 12,3 24,6 16,1 24,5 9,9 100,4Srbija 46,3 11,6 27,2 17,9 19,1 7,8 142,1Rusija 38,3 9,6 1,1 0,7 37,2 15,1 2,9Grcija 32,9 8,3 18,1 11,9 14,8 6,0 122,6Italija 32,4 8,1 19,6 12,9 12,8 5,2 153,0Bugarija 19,9 5,0 8,4 5,5 11,5 4,7 72,8[panija 13,3 3,3 10,5 6,9 2,8 1,1 372,3Hrvatska 12,9 3,2 7,7 5,1 5,2 2,1 149,0Romanija 12,4 3,1 1,1 0,7 11,2 4,6 10,0Slovenija 10,4 2,6 3,3 2,2 7,2 2,9 45,7

Vkupno (10 najgolemi partneri) 267,8 67,2 121,5 79,9 146,3 59,4 83,1 Izvor: Dràven zavod za statistika na Republika Makedonija.


22

Tabela 15 Nadvore{en dolg na Republika Makedonija, koristeni sredstva i plateni obvrski (vo milioni evra)

31.12.2006 31.01.2007 XII 2006 I 2007 XII 2006 I 2007

Dolgoro~en dolg 1.758,4 1.734,4 45,6 9,0 27,6 57,2

Javen sektor 1.223,0 1.176,1 5,7 0,8 15,7 53,5Oficijalni kreditori 987,8 944,3 5,7 0,8 8,0 50,9 Multilateralni kreditori 837,7 837,0 4,2 0,7 6,6 5,1 Bilateralni kreditori 150,1 107,3 1,4 0,2 1,4 45,9Privatni kreditori 235,2 231,8 0,0 0,0 7,7 2,6 Evro obvrznici 150,0 150,0 0,0 0,0 6,9 0,0 Ostanati privatni kreditori 85,2 81,8 0,0 0,0 0,7 2,6

Privaten sektor 535,4 558,3 40,0 8,2 11,9 3,7 Privatni banki 137,0 141,9 25,3 5,2 5,0 0,2 Nebankarski privaten sektor 398,4 416,4 14,6 3,0 6,9 3,5

Kratkoro~en dolg 90,2 69,8 6,1 12,0 1,0 0,1

Javen sektor 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 Privaten sektor 90,2 69,8 6,1 12,0 1,0 0,1

Privatni banki 1,6 11,4 0,0 9,8 0,0 0,0 Nebankarski privaten sektor 88,7 58,4 6,1 2,2 1,0 0,1

Vkupno 1.848,7 1.804,2 51,7 21,0 28,6 57,4

Sostojba na dolg Koristeni sredstva Plateni obvrski

Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija. Tabela 16 Bilans na sostojba na NBRM na 31.01.2007 godina (milioni denari) Aktiva Iznos Pasiva IznosDevizni sredstva 86,503 Primarni pari 21,970Pobaruvawa od javniot sektor 2,854 Instrumenti na NBRM 11,630Pobaruvawa od banki i drugi finansiski organizacii 1,354 Ograni~eni depoziti 416Ostanata aktiva 4,428 Devizni obvrski 2,619

Depoziti na javen sektor 34,303Kapitalni smetki 12,335Ostanata pasiva 11,866

Vkupno 95,139 Vkupno 95,139 Izvor: Narodna banka na Republika Makedonija

Documents

Mese~na informacija 1 / 2007 · glavnite kategorii, preku dodavawe nadve novi stavki: Restorani i hoteli i Ostanati uslugi, koi u~estvuvaat so 5,2% vo indeksot. Za smetka na toa,