Mekatronik Lab1

8/3/2019 Mekatronik Lab1

1/8

ERCYES NVERSTES

MEKATRONK MHENDSL

ELEKTRONK SSTEMLERLABORATUARI

-RAPOR 1-

HAZIRLAYAN

MURAT SEDAT SEVNDK

1031120003


2/8

1-Temel lm Sistemleri

Elektronik olarak temel lm sistemleri dediimizde aklmza ilk gelen sistemler avometreyani Amper-Volt-Ohm n birlikte len avometre ve osiloskop gelir.

1-A ) AVOMETRE

Avometre yukarda da bahsedildii gibi amper,volt ve ohm parametrelerini yani akm,gerilim

ve diren deerlerini birlikte lmeye yarayan cihaza denilmitir.Analog ve dijital olmak

zere iki eit avometre bulunmaktadr.Analog avometreler selenoid eklinde sarlm bir

telden geen akmn deitirilmesi ile elektriksel aknn kuvvete dntrlerek ibreyi hareket

ettirmesine dayal sistemle almaktadr.Bu sisteme galvanometre ad verilmektedir.Dijital

avometreler ise ltkleri deeri iindeki elektronik elemanlar sayesinde ekranlarnda

gsteren elektronik elemanlardr.Dijital avometrelerin analog avometrelere gre arts ise

iindeki manyetik ve mekanik yani ibregstergesinin eitli artlar altnda sapma yani hatas

vardr bu da lmlerde ki hata orann artrmaktadr.

Dijital avometrelerin kullanlmas ise siyah ucun COM soketine taklarak leceimiz arala

gre 2 amperin altndaki deerler iin 2A,stndeki deerler iin ise 10A yazan soketetakmamz gerekmektedir.

1-B ) OSLOSKOP

Osiloskoplar avometreden farkl olarak parametrelerin zamana bal olarak llmesine

yarayan elektronik lm sistemidir. Osiloskoplar da ayn zamanda genlik,frekans,faz

lmleri ve dalga ekillerini belirlenmesi de yaplabilmektedir.Osiloskop cihaznn lm

yaplacak devreye balanmas ve veri aktarm yaplmas prob denilen kabloyla yaplr.

PROB :

Devreden ald sinyalleri osiloskop cihazna aktarmaya yarayan kabloya denir.Bir ucu

osiloskop cihazna balanr sivri olan ucu ise lmeye altmz sinyalin olduu yere

taklr.Probun sivri olan ucunda timsah balants olarak bir toprak balants

bulunur.Problar sinyali isteimize gre x1 ve x10 eklinde iletebilirler.

x1 = lmek istediimiz sinyalin aynsn osiloskoba iletir.

x10 = lmek istediimiz sinyali 1/10 ile arparak yani zayflatarak osiloskoba ulatrr.

Dikey Kontrol Blm :

Osiloskoplar kanallar araclyla iaretleri alglar.Bizim laboratuarlarmzda kullandmz

osiloskoplar ift kanalldrlar.Kanallara CH-1 ve CH-2 soketleri araclyla aktarma

yaplr.Ekranda grntlemek istediimiz sinyali seerek ekranda grebiliriz.Fakat her iki

kanal da birlikte grntlemek istersek DUAL butonunu kullanarak grebiliriz.Dikey

Kontrol Blmnde bulunan GND,DC ve AC butonlarndan istediini seerek ayklama

yapabiliriz.VOLT/DIV dmesi ise iareti bytmeye veya kltmeye yarar.POSITIONdmeleri ise ekranda ki grnty aa yukar hareket ettirmeye yarar.


3/8

Yatay Kontrol Blm :

Bu ksm iki blmden olumaktadr.Taban hatt ve Tetikleme

TIME/CM butonu yatay dorultuda saniye ile uzunluk arasndaki ilikiyi ayarlar.aretin

ayrntsn grmemize yarar.POSITION dmesi ise ekrandaki grntnn saa sola hareketettirilmesine yarar.

2- ) ekil 1.16, 1.17, 1.18 , 1.19 da edeer diren hesab.

ekil 1.16 da btn direnler seri balandklar iin

ekil 1.17 de btn direnler paralel bal olduklar iin


4/8

ekil 1.18 de R5 ve R3 direnci seri olduklar iin

Re1 ve R2 direnleri paralel olduklarndan dolay

Re2 veR4 seri olduklarndan dolay


5/8

Re3 ve R1 paralel olduklarndan dolay

Burada Wheatstone kprs bulunduu iin yldz dnm teoreminden.


6/8

Yukardaki formllerden

Rz - R3 ve RyR4 seri olduklarndan

Re2 ve Re1 paralel olduklarndan dolay

Re3 ve Rx seri olduklarnlarndan dolay

ekil 1.20 de R2 R3 ve R4 seri olduklar iin


7/8

Re1 ve R5 paralel olduklar iin

Re2 ve R1 seri olduklarndan dolay

Kirchoff kurallarndan

Olduu iin :

R1 direnci zerine den gerilim ise ;

R2 zerine den gerilim ise sol gzde yazlacak KVL ile bulunur ;

R2 akm ise ;

R3,R4 ve R5 seri olduklar iin zerlerindeki akm ayn olaca iin hepsine I3 adn verdik;

Akmlar bulduumuzdan dolay gerilimleri ;


8/8

Denklemindenbasite bulabiliriz ;

3) l aletlerinini direnlerinin yorumlanmas =Teorik olarak lm aletlerinin idirenleri 0 olarak kabul edilir.Fakat pratik de bu direnlerin i deerleri sfr

olamayacandan yaptmz hassasla gre yani sistemde izin verilen hata oranna gre i

direnleri devrede leceimiz i direnlerin yannda ok kk seerek lmlerimizi

yapmalyz.Eer ok hassas lm yapmak istiyorsak i direnlerimizi ar kk normal

devrelerde lm yapmak istiyorsak hassas devrelere gre daha byk i direnleri

seebiliriz.

Kaynaklar;

1-Ar. Gr. Erdem ARSLAN ,Ar. Gr. Memduh SUVEREN,Mekatronik MhendisliiElektronik Sistemler Laboratuvar Fy,Kasm 2011,KAYSER

2-Wikipedia-lm aletlerinin i direnleri.

http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%A7%C3%BC_aleti_%28Elektrik%29
http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%A7%C3%BC_aleti_%28Elektrik%29http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%A7%C3%BC_aleti_%28Elektrik%29http://tr.wikipedia.org/wiki/%C3%96l%C3%A7%C3%BC_aleti_%28Elektrik%29

Documents

Mekatronik Lab1