8/2/2019 Mekatronik Lab 8

1/5

T.C

ERCYES NVERSTES

MHENDSLK FAKLTES

MEKATRONK MHENDSL BLM

ELEKTRONK SSTEMLER LABORATUVARI

DENEY RAPORU7

Hazrlayan:

1031120003Murat Sedat SEVNDK

Mekatronik Mhendislii 3. Snf (.)

8/2/2019 Mekatronik Lab 8

2/5

1-Otomasyon Uygulamalarnda Kullanlan Elemanlar Hakknda Bilgi Veriniz.

a) Transformatrler;zerinde bir giri ve bir k gerilimi bulunan ve bu giri gerilimini eitli parametreleri

kullanarak istediimiz k gerilimine dntren devre elemandr. Voltaj ve ya akm

indirmek veya ykseltmek iin kullanlr. Giri ve k ular arasndaki aktarm ise

elektromanyetik indksiyon yntemiyle olur.

b) Simetrik Entegre RegltrlG Kayna;Regltrlerintemel kullanm amalar girilerinde bulunan ripple faktrne sahip gerilimi bu

kalitesizlikten arndrarak kta DC gerilim elde etmeye yarar. Regltrolarak kullanlan

entegrelerin knda pozitif veya negatif gerilim elde edebiliriz.79xx ailesindeki reglatrler

ka negatif, 78xx ailesindeki reglatrler ise ka pozitif gerilim verirler.

c) Entegreli Ayarl Reglatr Devresi;78xx ve 79xx ailesinde ktaki gerilim sabittir. Fakat kta istediimiz gerilim sabit

olmayabilir bu gibi durumlarda ayarl reglatr devresi kullanlmas gereklidir.Bu tr

reglatrlerde 3 bacak vardr.Bu bacaklardan 2 tanesi giri - k ve bir tanesi de ayarlama

bacadr.

d) Dijital/Analog ve Analog/Dijital eviriciler;Analog elektronik yakn tarihe kadar yaygn kullanlrd ancak gnmzde dijital elektroniin

getirdii avantajlar dijital elektroniin daha yaygn kullanlmasna neden oldu. Gnmzde

birlikte kullanlan bu iki veri tipinin birbiri ile anlamas iin eitli eviriciler

kullanlmaktadr. ADCler giriine uyguladnz gerilimin dijital dataya dnmesin i

salamaktadr.DACler ise giriine uyguladmz dataya gre kta gerilim deeri reten

cihazlardr.

e) Rle;Rle devrelerde kullanlan bir anahtarlama elemandr.Bu anahtarlama elemannn dier

elemanlardan fark zerinden yksek g ve yksek akm gemesine izinverebilmesidir.Transistrler de anahtarlama yapar fakat zerine uygulayabileceimiz akm ve

gerilim snrldr.Bu yzden rleyi kullanmay tercih ediyoruz.

f) Optokuplr;Optokuplrler elektronik devrelerde gvenlik amal olarak kullanlmaktadr.Optokuplr

rnek vererek anlatmak ok daha mantkl olacaktr. Biyomedikal mhendisliinde yaplan bir

uygulamada EKG devresinde optokuplr kullanlyordu.Bu optokuplrn grevi iki ayr

devre arasnda herhangi bir akm ve ya gerilim transferi olmadan data aktarmakt.Peki niyeoptokuplr kullandk?nk ilk devrede dolaan akm 1A civarndayd fakat bu 1A insan

8/2/2019 Mekatronik Lab 8

3/5

vucuduna getii zaman verecei zararlar aklalmaz derecedeydi.stelik devrede herhangi bir

arza olduu zaman rnein akm kaa dier devreye akan yksek akm problar sayesinde

insan vucudna akacak ve zarar verecektir.Bu yzden optik olarak veri aktarm yapm

seildi.

g)DC Motor ; Fral ve frasz DC motor olmak zere 2 ye ayrlrlar.Temel olarakyapsnda bir rotor ve stator bulunmaktadr.Rotor motorun i ksmnda bulunan dnen

paradr.zerinde sarglar vardr.Stator ise motorun d ksmnda bulunan paradr.Burada

manyetik alan oluturularak rotorun dnmesi salanabilir.Dc motorlar srmek iin eitli

yntemler vardr.Bunlardan bir tanesi PWM(Darbe modlasyon genlii)dir.PWM dalgas

motorun giriine uygulanarak motorun dnmesi salanabilir.Dier bir yntem ise A-Kapa

yntemidir.Motora balanacak olan H kprs aracl ile motor a kapa yaplarak

srlebilir.

h) Step Motor ;Step motorlar dc motorlardan farkl olarak belirli alarda tahrik edilenmotorlardr.Rotorunda bulunan admlara gre hareket edebilmektedirler. Adm saysna gre

hassaslk artmaktadr. Bu motorun tetiklenmesi ise belirli bir sraya tabiidir.Stator zerinde

dolanan gerilim bu sray dzenler.

2- Deneylerde uygulamas yaplacak olan ekil 9.22 ve ekil 9.23 de grlen devrelerin

analog ve dijital karn belirlemek iin gerekli olan ifadeleri hesaplaynz?

a) ekil 9.22;Aadaki ekilde dijital analog dnm yaplmtr.Vref e verdiimiz deer dijital girilere

oranlanarak k deeri elde edilir.

ekil 8.1: Deney 9.22

8/2/2019 Mekatronik Lab 8

4/5

Girie uygulanan dijital veriye gre ;

Denklemini kullanarak Vo gerilimi bulunur.sis de simle ettikten sonra deerleri alabilirz.

A1-A2-A3-A4n

Hexadecimal kodu

A5-A5-A6-A7n

Hexadecimal kodu

k Gerilimi

0 0 0.00

0 1 0.04

0 2 0.09

0 4 0.18

0 8 0.37

1 0 0.75

2 0 1.50

4 0 2.99

8 0 5.99

0 3 0.14

4 A 3.46

B 5 8.47

C A 9.45

F F 10.0

Tablo 8.1 k deerleri

b) ekil 9.23Aadaki ekilde analog dijital evirici gsterilmektedir.Girieverdiimiz referans gerilimine

gre kta ledler yanar.Ledler bize dijital veriyi ifade eder.

ekil8.2 k Bitleri

8/2/2019 Mekatronik Lab 8

5/5

Analog Giri Dijital k

Tablo 8.2 k Bitleri

Analog Giri D7 D6 D5 D4 D3 D2 D1 D0

0 0 0 0 0 0 0 0 0

0.5 0 0 0 1 1 0 0 1

1 0 0 1 1 0 0 1 1

1.5 0 1 0 0 1 1 0 0

2 0 1 1 0 0 1 1 0

2.5 0 1 1 1 1 1 1 1

3 1 0 0 1 1 0 0 1

3.5 1 0 1 1 0 0 1 0

4 1 1 0 0 1 1 0 0

4.5 1 1 1 0 0 1 0 1

5 1 1 1 1 1 1 1 1