Embed Size (px)
Citation preview
mmeeHHigraveigraveWWyyeejj 22001122 DDeebbJJeeAgraveAgrave notnoteeAgraveAgravecceeee bbJJeeAgraveAgrave hheeeeregregee
$$ee++CCeeeevveeggyyee bbOOee FFFampamp amp---eee ff fJJJeeeMMMeee ss s oslashoslashoslasheeeeee bb bJJJeeeAgraveAgraveAgrave ccceeeOcircOcircOcirceeejjjeeeaumlaumlauml^^ ^ ccceee bb b[[[UUU ccceeeuuueee ss s eee ff fMMMeeeminusminusminuseeeeee
mebHeeokeAgrave efceeEo JeAgraveejsJeAgravej
men-mebHeeokeAgrave jesenrle peesMeer
eqvee|celeer mefrac14eminusminuse veboefJeAgraveMeesj meeJeble
cegKeHe=yuml efrege$eJeAgraveej- OgraveeLecesMe jeEJeecirc iegjJe
DevegkeuumlacircceeqCeJeacirce uesKe JeAgraveefkelee JeAgraveewmlegYe heethornJeAgrave jeEJeecirc peesMefe
HebkeAgravepe ns[eGAgrave meew] mebefregelee mebJeAgravesle JeAgraveejKeeeqveme
eqceeEueo JeAgraveejsJeAgravej jeqJebecirc Jeeककj meew] Debpeer DeeefleMe cegmeUs
JewominusekeAgraveerminuse [e meew] Mejminuset mebleesoslashe osnsjkeAgravej
meeceeefpeJeAgrave HeeJeAgraveJeAgraveatildeleer efjlesMe Kejs meew] lespeefmJeveer efJenoteAgravece heeigraveer
efrege$eकuee iacuteeminuseeefrege$eCe eqveceampuee minuseeoke pminuseesleerjece YeeheJeAgravej vesne meeJeble efJenoteAgravece heeigraveer uegefyevee LeUfe meefregeve hesigraveJeAgravej
अितथी वाचक पिरजा
लखात वयकत झालली मत िह पणरपण सबिधत लखकाची आहत महाराषटर मडळ मलिशया तसच सपादक सिमती तयाचयाशी सहमत असलच अस नाही
|| DeeqYevebove ||
(( ))२०१२२०१२
होतहोतकक एलएल एसएस कॉलजचाकॉलजचालहानपणालहानपणा
मलिशमलिश
Prathamesh R GuravGraffiti artist
Mumbai India+91-8898 259 809prathameshguravyahoocomwwwfacebookcomzakegraffiti
छायािचतरकार-जयोितराम भापकर
पराथरना कौसतभ पाठक
सवर शिकतमान दयाघना भगवता
आजचा िदवस जसा त िदलास तसा तो मी आनदान िसवकारला
तझया कपन उ ाचा िदवस मला आिण भोवतालचया सवारना सवारथारन सप करणारा द
परसग वशात पदरी यणार क अपमान दःख िवषाद लीलया पलणयाच सामथयर द
सब ी सदाचार स तरन आिण सदगणा बरोबर आरोगय यश बल परजञासप चािरतरय द
सागरा सारख िवशाल अतःकरण द
परसगाविचत योगय िनणरय घणयाची शकती द
सवारना सहाययभत होणयासाठी मला काियक वािचक मानिसक आिथक िवपल सामथयर द
माझया आजबाजचया सवारच जीवन सप कर
माझी िनतय दनिदन उपासना अखड चाल राह द
उदरभरणासाठी तझया कपन लाभलला वसाय उ ोगात मला सदव कायररत कतर ततपर ठव
माझा धमर (महणज जात नवह मलभत कतर ) आिण दश याची सदव भरभराट होव द
िगरगावात माझा आतयभाऊ राहतो दोन वषारपव आपलया लहान मलाला तो िह पराथरना िशकवत असताना मी ऐकली ातला शबदन शबद खप मौलयवान वाटला गली दोन वषर मी स ा िह पराथरना िनतयनमान महणतोय आिण तयाचा चागलाच सकारातमक पिरणाम माझया िनतयाचया जीवनावर होतोय तमही दखील िह पराथरना रोज रातरी झोपायचया आधी महणत चला आजकाल जी वचािरक दिरदरता अनभवायला िमळत ती नककी कमी होईल जीवन उ म आह तयाचयाकड डोळसपण पहायची द ी िमळल ाची खातरी बाळगा
साग तला भटायला सखया कशी यऊ सिचता कारखानीस
चदरिदवा लावलला आभाळाचया दारी दर इथ धरवर चादणयाची सवारी चादणयाला अधाराची तीट कशी लाऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पजणात रणझण तारकाची ओळ सोबतीला काज ानी घातला र घोळ काज ाना आता कठ दडवन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ अगणात बकळीन घातला पहारा अबोलीही दटावन दईल इशारा पराजकताचा सडा कसा आवरन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पाहिनया मला वारा घालल ग धळ रानाला या वद दणया घालील तो िशळ मोकाट वाऱयाला कस बाधन मी ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ वाटतला िनवडग आह र करारी परतीची वाट मला आणल माघारी िदशाभल ितची साग कशी मी र कर साग तला भटायला सखया कशी यऊ उर जरा धपापल ास खालीवर चाहल माझीच मला िभववल फार भदरला जीव कठ साभाळन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ
लिबना थळी
रिवि जोशी पराजकत
रोज रातरी ठरवतो तझया समोर उ ा करन मी माझ परम कत
गोड सव ात जात रातर िदवस उजाडला िक उरत ती गातर समोर आलीस का बोबडी वळत तझ रप माझया धयारला छळत सवर कळनही तला काहीच कस न कळत
ाला जबाबदार तच एक फकत कस िह करन मी उ ा करन माझ परम कत
तझा होकार असल का नकार याच िचतन वय चाललय बकार िकती िदवस जगणार मी या शकत समोर आलयावर काहीतरी द सकत त फकत इशारा कर जगाला सागन मी डकत
नको वागस माझयाशी एवढी सकत काहीही होऊ दत उ ा करन मी माझ परम कत
त इथ असणयाचा नहमीच होतो भास तझाच जप करत असतो माझा ास तझया पावलाचया सपदनान लागत तझी चाहल आयषय भर फलावर पड दईन मी तझ पाउल मला मािहत आह तझ आवडत फल
बघ तझयासाठीच फलवला आह मी हा पराजकत तयाचयाच साकषीन उ ा करन मी माझ परम कत
छायािचतर- जयोितराम भापकर
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
mebHeeokeAgrave efceeEo JeAgraveejsJeAgravej
men-mebHeeokeAgrave jesenrle peesMeer
eqvee|celeer mefrac14eminusminuse veboefJeAgraveMeesj meeJeble
cegKeHe=yuml efrege$eJeAgraveej- OgraveeLecesMe jeEJeecirc iegjJe
DevegkeuumlacircceeqCeJeacirce uesKe JeAgraveefkelee JeAgraveewmlegYe heethornJeAgrave jeEJeecirc peesMefe
HebkeAgravepe ns[eGAgrave meew] mebefregelee mebJeAgravesle JeAgraveejKeeeqveme
eqceeEueo JeAgraveejsJeAgravej jeqJebecirc Jeeककj meew] Debpeer DeeefleMe cegmeUs
JewominusekeAgraveerminuse [e meew] Mejminuset mebleesoslashe osnsjkeAgravej
meeceeefpeJeAgrave HeeJeAgraveJeAgraveatildeleer efjlesMe Kejs meew] lespeefmJeveer efJenoteAgravece heeigraveer
efrege$eकuee iacuteeminuseeefrege$eCe eqveceampuee minuseeoke pminuseesleerjece YeeheJeAgravej vesne meeJeble efJenoteAgravece heeigraveer uegefyevee LeUfe meefregeve hesigraveJeAgravej
अितथी वाचक पिरजा
लखात वयकत झालली मत िह पणरपण सबिधत लखकाची आहत महाराषटर मडळ मलिशया तसच सपादक सिमती तयाचयाशी सहमत असलच अस नाही
|| DeeqYevebove ||
(( ))२०१२२०१२
होतहोतकक एलएल एसएस कॉलजचाकॉलजचालहानपणालहानपणा
मलिशमलिश
Prathamesh R GuravGraffiti artist
Mumbai India+91-8898 259 809prathameshguravyahoocomwwwfacebookcomzakegraffiti
छायािचतरकार-जयोितराम भापकर
पराथरना कौसतभ पाठक
सवर शिकतमान दयाघना भगवता
आजचा िदवस जसा त िदलास तसा तो मी आनदान िसवकारला
तझया कपन उ ाचा िदवस मला आिण भोवतालचया सवारना सवारथारन सप करणारा द
परसग वशात पदरी यणार क अपमान दःख िवषाद लीलया पलणयाच सामथयर द
सब ी सदाचार स तरन आिण सदगणा बरोबर आरोगय यश बल परजञासप चािरतरय द
सागरा सारख िवशाल अतःकरण द
परसगाविचत योगय िनणरय घणयाची शकती द
सवारना सहाययभत होणयासाठी मला काियक वािचक मानिसक आिथक िवपल सामथयर द
माझया आजबाजचया सवारच जीवन सप कर
माझी िनतय दनिदन उपासना अखड चाल राह द
उदरभरणासाठी तझया कपन लाभलला वसाय उ ोगात मला सदव कायररत कतर ततपर ठव
माझा धमर (महणज जात नवह मलभत कतर ) आिण दश याची सदव भरभराट होव द
िगरगावात माझा आतयभाऊ राहतो दोन वषारपव आपलया लहान मलाला तो िह पराथरना िशकवत असताना मी ऐकली ातला शबदन शबद खप मौलयवान वाटला गली दोन वषर मी स ा िह पराथरना िनतयनमान महणतोय आिण तयाचा चागलाच सकारातमक पिरणाम माझया िनतयाचया जीवनावर होतोय तमही दखील िह पराथरना रोज रातरी झोपायचया आधी महणत चला आजकाल जी वचािरक दिरदरता अनभवायला िमळत ती नककी कमी होईल जीवन उ म आह तयाचयाकड डोळसपण पहायची द ी िमळल ाची खातरी बाळगा
साग तला भटायला सखया कशी यऊ सिचता कारखानीस
चदरिदवा लावलला आभाळाचया दारी दर इथ धरवर चादणयाची सवारी चादणयाला अधाराची तीट कशी लाऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पजणात रणझण तारकाची ओळ सोबतीला काज ानी घातला र घोळ काज ाना आता कठ दडवन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ अगणात बकळीन घातला पहारा अबोलीही दटावन दईल इशारा पराजकताचा सडा कसा आवरन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पाहिनया मला वारा घालल ग धळ रानाला या वद दणया घालील तो िशळ मोकाट वाऱयाला कस बाधन मी ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ वाटतला िनवडग आह र करारी परतीची वाट मला आणल माघारी िदशाभल ितची साग कशी मी र कर साग तला भटायला सखया कशी यऊ उर जरा धपापल ास खालीवर चाहल माझीच मला िभववल फार भदरला जीव कठ साभाळन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ
लिबना थळी
रिवि जोशी पराजकत
रोज रातरी ठरवतो तझया समोर उ ा करन मी माझ परम कत
गोड सव ात जात रातर िदवस उजाडला िक उरत ती गातर समोर आलीस का बोबडी वळत तझ रप माझया धयारला छळत सवर कळनही तला काहीच कस न कळत
ाला जबाबदार तच एक फकत कस िह करन मी उ ा करन माझ परम कत
तझा होकार असल का नकार याच िचतन वय चाललय बकार िकती िदवस जगणार मी या शकत समोर आलयावर काहीतरी द सकत त फकत इशारा कर जगाला सागन मी डकत
नको वागस माझयाशी एवढी सकत काहीही होऊ दत उ ा करन मी माझ परम कत
त इथ असणयाचा नहमीच होतो भास तझाच जप करत असतो माझा ास तझया पावलाचया सपदनान लागत तझी चाहल आयषय भर फलावर पड दईन मी तझ पाउल मला मािहत आह तझ आवडत फल
बघ तझयासाठीच फलवला आह मी हा पराजकत तयाचयाच साकषीन उ ा करन मी माझ परम कत
छायािचतर- जयोितराम भापकर
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
|| DeeqYevebove ||
(( ))२०१२२०१२
होतहोतकक एलएल एसएस कॉलजचाकॉलजचालहानपणालहानपणा
मलिशमलिश
Prathamesh R GuravGraffiti artist
Mumbai India+91-8898 259 809prathameshguravyahoocomwwwfacebookcomzakegraffiti
छायािचतरकार-जयोितराम भापकर
पराथरना कौसतभ पाठक
सवर शिकतमान दयाघना भगवता
आजचा िदवस जसा त िदलास तसा तो मी आनदान िसवकारला
तझया कपन उ ाचा िदवस मला आिण भोवतालचया सवारना सवारथारन सप करणारा द
परसग वशात पदरी यणार क अपमान दःख िवषाद लीलया पलणयाच सामथयर द
सब ी सदाचार स तरन आिण सदगणा बरोबर आरोगय यश बल परजञासप चािरतरय द
सागरा सारख िवशाल अतःकरण द
परसगाविचत योगय िनणरय घणयाची शकती द
सवारना सहाययभत होणयासाठी मला काियक वािचक मानिसक आिथक िवपल सामथयर द
माझया आजबाजचया सवारच जीवन सप कर
माझी िनतय दनिदन उपासना अखड चाल राह द
उदरभरणासाठी तझया कपन लाभलला वसाय उ ोगात मला सदव कायररत कतर ततपर ठव
माझा धमर (महणज जात नवह मलभत कतर ) आिण दश याची सदव भरभराट होव द
िगरगावात माझा आतयभाऊ राहतो दोन वषारपव आपलया लहान मलाला तो िह पराथरना िशकवत असताना मी ऐकली ातला शबदन शबद खप मौलयवान वाटला गली दोन वषर मी स ा िह पराथरना िनतयनमान महणतोय आिण तयाचा चागलाच सकारातमक पिरणाम माझया िनतयाचया जीवनावर होतोय तमही दखील िह पराथरना रोज रातरी झोपायचया आधी महणत चला आजकाल जी वचािरक दिरदरता अनभवायला िमळत ती नककी कमी होईल जीवन उ म आह तयाचयाकड डोळसपण पहायची द ी िमळल ाची खातरी बाळगा
साग तला भटायला सखया कशी यऊ सिचता कारखानीस
चदरिदवा लावलला आभाळाचया दारी दर इथ धरवर चादणयाची सवारी चादणयाला अधाराची तीट कशी लाऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पजणात रणझण तारकाची ओळ सोबतीला काज ानी घातला र घोळ काज ाना आता कठ दडवन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ अगणात बकळीन घातला पहारा अबोलीही दटावन दईल इशारा पराजकताचा सडा कसा आवरन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पाहिनया मला वारा घालल ग धळ रानाला या वद दणया घालील तो िशळ मोकाट वाऱयाला कस बाधन मी ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ वाटतला िनवडग आह र करारी परतीची वाट मला आणल माघारी िदशाभल ितची साग कशी मी र कर साग तला भटायला सखया कशी यऊ उर जरा धपापल ास खालीवर चाहल माझीच मला िभववल फार भदरला जीव कठ साभाळन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ
लिबना थळी
रिवि जोशी पराजकत
रोज रातरी ठरवतो तझया समोर उ ा करन मी माझ परम कत
गोड सव ात जात रातर िदवस उजाडला िक उरत ती गातर समोर आलीस का बोबडी वळत तझ रप माझया धयारला छळत सवर कळनही तला काहीच कस न कळत
ाला जबाबदार तच एक फकत कस िह करन मी उ ा करन माझ परम कत
तझा होकार असल का नकार याच िचतन वय चाललय बकार िकती िदवस जगणार मी या शकत समोर आलयावर काहीतरी द सकत त फकत इशारा कर जगाला सागन मी डकत
नको वागस माझयाशी एवढी सकत काहीही होऊ दत उ ा करन मी माझ परम कत
त इथ असणयाचा नहमीच होतो भास तझाच जप करत असतो माझा ास तझया पावलाचया सपदनान लागत तझी चाहल आयषय भर फलावर पड दईन मी तझ पाउल मला मािहत आह तझ आवडत फल
बघ तझयासाठीच फलवला आह मी हा पराजकत तयाचयाच साकषीन उ ा करन मी माझ परम कत
छायािचतर- जयोितराम भापकर
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
छायािचतरकार-जयोितराम भापकर
पराथरना कौसतभ पाठक
सवर शिकतमान दयाघना भगवता
आजचा िदवस जसा त िदलास तसा तो मी आनदान िसवकारला
तझया कपन उ ाचा िदवस मला आिण भोवतालचया सवारना सवारथारन सप करणारा द
परसग वशात पदरी यणार क अपमान दःख िवषाद लीलया पलणयाच सामथयर द
सब ी सदाचार स तरन आिण सदगणा बरोबर आरोगय यश बल परजञासप चािरतरय द
सागरा सारख िवशाल अतःकरण द
परसगाविचत योगय िनणरय घणयाची शकती द
सवारना सहाययभत होणयासाठी मला काियक वािचक मानिसक आिथक िवपल सामथयर द
माझया आजबाजचया सवारच जीवन सप कर
माझी िनतय दनिदन उपासना अखड चाल राह द
उदरभरणासाठी तझया कपन लाभलला वसाय उ ोगात मला सदव कायररत कतर ततपर ठव
माझा धमर (महणज जात नवह मलभत कतर ) आिण दश याची सदव भरभराट होव द
िगरगावात माझा आतयभाऊ राहतो दोन वषारपव आपलया लहान मलाला तो िह पराथरना िशकवत असताना मी ऐकली ातला शबदन शबद खप मौलयवान वाटला गली दोन वषर मी स ा िह पराथरना िनतयनमान महणतोय आिण तयाचा चागलाच सकारातमक पिरणाम माझया िनतयाचया जीवनावर होतोय तमही दखील िह पराथरना रोज रातरी झोपायचया आधी महणत चला आजकाल जी वचािरक दिरदरता अनभवायला िमळत ती नककी कमी होईल जीवन उ म आह तयाचयाकड डोळसपण पहायची द ी िमळल ाची खातरी बाळगा
साग तला भटायला सखया कशी यऊ सिचता कारखानीस
चदरिदवा लावलला आभाळाचया दारी दर इथ धरवर चादणयाची सवारी चादणयाला अधाराची तीट कशी लाऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पजणात रणझण तारकाची ओळ सोबतीला काज ानी घातला र घोळ काज ाना आता कठ दडवन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ अगणात बकळीन घातला पहारा अबोलीही दटावन दईल इशारा पराजकताचा सडा कसा आवरन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पाहिनया मला वारा घालल ग धळ रानाला या वद दणया घालील तो िशळ मोकाट वाऱयाला कस बाधन मी ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ वाटतला िनवडग आह र करारी परतीची वाट मला आणल माघारी िदशाभल ितची साग कशी मी र कर साग तला भटायला सखया कशी यऊ उर जरा धपापल ास खालीवर चाहल माझीच मला िभववल फार भदरला जीव कठ साभाळन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ
लिबना थळी
रिवि जोशी पराजकत
रोज रातरी ठरवतो तझया समोर उ ा करन मी माझ परम कत
गोड सव ात जात रातर िदवस उजाडला िक उरत ती गातर समोर आलीस का बोबडी वळत तझ रप माझया धयारला छळत सवर कळनही तला काहीच कस न कळत
ाला जबाबदार तच एक फकत कस िह करन मी उ ा करन माझ परम कत
तझा होकार असल का नकार याच िचतन वय चाललय बकार िकती िदवस जगणार मी या शकत समोर आलयावर काहीतरी द सकत त फकत इशारा कर जगाला सागन मी डकत
नको वागस माझयाशी एवढी सकत काहीही होऊ दत उ ा करन मी माझ परम कत
त इथ असणयाचा नहमीच होतो भास तझाच जप करत असतो माझा ास तझया पावलाचया सपदनान लागत तझी चाहल आयषय भर फलावर पड दईन मी तझ पाउल मला मािहत आह तझ आवडत फल
बघ तझयासाठीच फलवला आह मी हा पराजकत तयाचयाच साकषीन उ ा करन मी माझ परम कत
छायािचतर- जयोितराम भापकर
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
पराथरना कौसतभ पाठक
सवर शिकतमान दयाघना भगवता
आजचा िदवस जसा त िदलास तसा तो मी आनदान िसवकारला
तझया कपन उ ाचा िदवस मला आिण भोवतालचया सवारना सवारथारन सप करणारा द
परसग वशात पदरी यणार क अपमान दःख िवषाद लीलया पलणयाच सामथयर द
सब ी सदाचार स तरन आिण सदगणा बरोबर आरोगय यश बल परजञासप चािरतरय द
सागरा सारख िवशाल अतःकरण द
परसगाविचत योगय िनणरय घणयाची शकती द
सवारना सहाययभत होणयासाठी मला काियक वािचक मानिसक आिथक िवपल सामथयर द
माझया आजबाजचया सवारच जीवन सप कर
माझी िनतय दनिदन उपासना अखड चाल राह द
उदरभरणासाठी तझया कपन लाभलला वसाय उ ोगात मला सदव कायररत कतर ततपर ठव
माझा धमर (महणज जात नवह मलभत कतर ) आिण दश याची सदव भरभराट होव द
िगरगावात माझा आतयभाऊ राहतो दोन वषारपव आपलया लहान मलाला तो िह पराथरना िशकवत असताना मी ऐकली ातला शबदन शबद खप मौलयवान वाटला गली दोन वषर मी स ा िह पराथरना िनतयनमान महणतोय आिण तयाचा चागलाच सकारातमक पिरणाम माझया िनतयाचया जीवनावर होतोय तमही दखील िह पराथरना रोज रातरी झोपायचया आधी महणत चला आजकाल जी वचािरक दिरदरता अनभवायला िमळत ती नककी कमी होईल जीवन उ म आह तयाचयाकड डोळसपण पहायची द ी िमळल ाची खातरी बाळगा
साग तला भटायला सखया कशी यऊ सिचता कारखानीस
चदरिदवा लावलला आभाळाचया दारी दर इथ धरवर चादणयाची सवारी चादणयाला अधाराची तीट कशी लाऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पजणात रणझण तारकाची ओळ सोबतीला काज ानी घातला र घोळ काज ाना आता कठ दडवन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ अगणात बकळीन घातला पहारा अबोलीही दटावन दईल इशारा पराजकताचा सडा कसा आवरन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पाहिनया मला वारा घालल ग धळ रानाला या वद दणया घालील तो िशळ मोकाट वाऱयाला कस बाधन मी ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ वाटतला िनवडग आह र करारी परतीची वाट मला आणल माघारी िदशाभल ितची साग कशी मी र कर साग तला भटायला सखया कशी यऊ उर जरा धपापल ास खालीवर चाहल माझीच मला िभववल फार भदरला जीव कठ साभाळन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ
लिबना थळी
रिवि जोशी पराजकत
रोज रातरी ठरवतो तझया समोर उ ा करन मी माझ परम कत
गोड सव ात जात रातर िदवस उजाडला िक उरत ती गातर समोर आलीस का बोबडी वळत तझ रप माझया धयारला छळत सवर कळनही तला काहीच कस न कळत
ाला जबाबदार तच एक फकत कस िह करन मी उ ा करन माझ परम कत
तझा होकार असल का नकार याच िचतन वय चाललय बकार िकती िदवस जगणार मी या शकत समोर आलयावर काहीतरी द सकत त फकत इशारा कर जगाला सागन मी डकत
नको वागस माझयाशी एवढी सकत काहीही होऊ दत उ ा करन मी माझ परम कत
त इथ असणयाचा नहमीच होतो भास तझाच जप करत असतो माझा ास तझया पावलाचया सपदनान लागत तझी चाहल आयषय भर फलावर पड दईन मी तझ पाउल मला मािहत आह तझ आवडत फल
बघ तझयासाठीच फलवला आह मी हा पराजकत तयाचयाच साकषीन उ ा करन मी माझ परम कत
छायािचतर- जयोितराम भापकर
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
साग तला भटायला सखया कशी यऊ सिचता कारखानीस
चदरिदवा लावलला आभाळाचया दारी दर इथ धरवर चादणयाची सवारी चादणयाला अधाराची तीट कशी लाऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पजणात रणझण तारकाची ओळ सोबतीला काज ानी घातला र घोळ काज ाना आता कठ दडवन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ अगणात बकळीन घातला पहारा अबोलीही दटावन दईल इशारा पराजकताचा सडा कसा आवरन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ पाहिनया मला वारा घालल ग धळ रानाला या वद दणया घालील तो िशळ मोकाट वाऱयाला कस बाधन मी ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ वाटतला िनवडग आह र करारी परतीची वाट मला आणल माघारी िदशाभल ितची साग कशी मी र कर साग तला भटायला सखया कशी यऊ उर जरा धपापल ास खालीवर चाहल माझीच मला िभववल फार भदरला जीव कठ साभाळन ठऊ साग तला भटायला सखया कशी यऊ
लिबना थळी
रिवि जोशी पराजकत
रोज रातरी ठरवतो तझया समोर उ ा करन मी माझ परम कत
गोड सव ात जात रातर िदवस उजाडला िक उरत ती गातर समोर आलीस का बोबडी वळत तझ रप माझया धयारला छळत सवर कळनही तला काहीच कस न कळत
ाला जबाबदार तच एक फकत कस िह करन मी उ ा करन माझ परम कत
तझा होकार असल का नकार याच िचतन वय चाललय बकार िकती िदवस जगणार मी या शकत समोर आलयावर काहीतरी द सकत त फकत इशारा कर जगाला सागन मी डकत
नको वागस माझयाशी एवढी सकत काहीही होऊ दत उ ा करन मी माझ परम कत
त इथ असणयाचा नहमीच होतो भास तझाच जप करत असतो माझा ास तझया पावलाचया सपदनान लागत तझी चाहल आयषय भर फलावर पड दईन मी तझ पाउल मला मािहत आह तझ आवडत फल
बघ तझयासाठीच फलवला आह मी हा पराजकत तयाचयाच साकषीन उ ा करन मी माझ परम कत
छायािचतर- जयोितराम भापकर
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
लिबना थळी
रिवि जोशी पराजकत
रोज रातरी ठरवतो तझया समोर उ ा करन मी माझ परम कत
गोड सव ात जात रातर िदवस उजाडला िक उरत ती गातर समोर आलीस का बोबडी वळत तझ रप माझया धयारला छळत सवर कळनही तला काहीच कस न कळत
ाला जबाबदार तच एक फकत कस िह करन मी उ ा करन माझ परम कत
तझा होकार असल का नकार याच िचतन वय चाललय बकार िकती िदवस जगणार मी या शकत समोर आलयावर काहीतरी द सकत त फकत इशारा कर जगाला सागन मी डकत
नको वागस माझयाशी एवढी सकत काहीही होऊ दत उ ा करन मी माझ परम कत
त इथ असणयाचा नहमीच होतो भास तझाच जप करत असतो माझा ास तझया पावलाचया सपदनान लागत तझी चाहल आयषय भर फलावर पड दईन मी तझ पाउल मला मािहत आह तझ आवडत फल
बघ तझयासाठीच फलवला आह मी हा पराजकत तयाचयाच साकषीन उ ा करन मी माझ परम कत
छायािचतर- जयोितराम भापकर
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
रिवि जोशी पराजकत
रोज रातरी ठरवतो तझया समोर उ ा करन मी माझ परम कत
गोड सव ात जात रातर िदवस उजाडला िक उरत ती गातर समोर आलीस का बोबडी वळत तझ रप माझया धयारला छळत सवर कळनही तला काहीच कस न कळत
ाला जबाबदार तच एक फकत कस िह करन मी उ ा करन माझ परम कत
तझा होकार असल का नकार याच िचतन वय चाललय बकार िकती िदवस जगणार मी या शकत समोर आलयावर काहीतरी द सकत त फकत इशारा कर जगाला सागन मी डकत
नको वागस माझयाशी एवढी सकत काहीही होऊ दत उ ा करन मी माझ परम कत
त इथ असणयाचा नहमीच होतो भास तझाच जप करत असतो माझा ास तझया पावलाचया सपदनान लागत तझी चाहल आयषय भर फलावर पड दईन मी तझ पाउल मला मािहत आह तझ आवडत फल
बघ तझयासाठीच फलवला आह मी हा पराजकत तयाचयाच साकषीन उ ा करन मी माझ परम कत
छायािचतर- जयोितराम भापकर
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
छायािचतर- जयोितराम भापकर
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
माय-बाप हच माझ दवत सौ अजली आितश मसळ
तो एक काळ होता राम आई साठी वनवासात गला होता आज पनहा तया रामाची गरज आह फसबकवर िमतराचया सटटसवर १०० कमटस दणाऱया आमहाला घरातलया आईला कशी आहस ग ह िवचारायला वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह िमतर मितरणीचा वाढिदवस एक एक मिहना आधी लकषात ठवणाऱया आमहाला आई विडलाचया साधया जनमतारखा मािहती नाहीत आज पनहा तया रामाची गरज आह गलरफरड बरोबर एक तास एक मल िफरणाऱया आमहाला आईन सािगतलयावर हाकचया अतरावरन दळण आणायला वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह ऑिफसमधय िमतराचया डबयातल खाऊन आईला साग मसत झालीय भाजी अशी सतती करणाऱया आमहाला घरातलया आईन कललया िपठलयाची सतती करायला आमचयाकड वळ नाही आज पनहातयारामाचीगरजआह आजारी मितरणीला हजार वळा हॉिसपटलमधय भटायला जाणाऱया आमहाला घरातलया बाबाना आता कस आहत पाय तमच ा पाच शबदासाठी वळ नाही आज पनहा तया रामाची गरज आह
कोणती नाती कशी साभाळायची ह तमचयाच हातात आह
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
िनमरला यादव
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
इगरजानी भारताला काय िदल
पकज हडाऊ pankajhtechnipcom
ा लखात इगरजानी काय िदल ाचा तटसथपण शोध घणयाचा परय कला आह ामाग कठलीही ष भावना िकवा इिनफ़िरअिरटी कॉमपलकस नाही िकवा आमही महान आहोत अशी दखील दप कती नाही ज काही मला आढळल त तटसथपण कत करणयाचा परय कला आह अथारत मी भारतीय असलयामळ थोडीफार सवतःची lsquoलालrsquo (मी कमयिनसट नाही आिण भगवा िनळा िकवा िहरवा िह मळीच नाही) करन घणयाची शकयता आह
परवा एक लख वाचला जयात एका मराठी िबरटीश माणसान lsquoिबरटन न भारताला काय काय िदलrsquo ह वाचल िबरटनन भारताला अनक गो ी िदलया ाब ल काहीच वाद नाही आजची भारतातील लोकशाही िशकषण प ती नोकरशाही इथलया ससथा कायदा व कीय जञान ह सगळ इगरजानी सथािपल भारतीय लोक दशात आिण परदशात कशापरकार वागतात दशातील भर ाचार कामचकारपणा आिण एकणच भारतीयाचया lsquoइिटगरीटीrsquo ाब ल सवारनाच मािहती आह माझा पर असा आह िक िबरटन न ज काही भारताला िदल त कशाचया मोबदलयात िक ह सवर तयानी दया भावनतन (चरीटी) कल भारतावर कबजा िमळिवलयावर इगरज ldquoआमही भारताला lsquoडाकर एजrsquo मधन बाहर काढणयासाठी (अधकारातन उजडाकड नणयासाठी) भारतावर राजय करीत आहोतrdquo अस जगाला सािगतल होत (पण ात खप अशी इथलया लोकाना protesant christianity कड नणयाचा कल जासत परमाणात होता)
इगलडला lsquoशॉपकीपसर नशनrsquo महणतात ापाऱयाचा दश वातावरण अतयत वाईट ८ मिहन पाउस आिण हाड गोठिवणारी थडी ४ मिहन नावाला उनह पडत तयात शती काय करणार मग सगळी दारो-मदार ापारावर आिण महणन ापाऱयाचा दश भारतात यणयापव समदरावर चाचिगरी करन बोटी लटणयाचा lsquoपारपािरक वसायrsquo इगलडमधय चागलाच फोफावला होता इथ तयाना हॉलड सपधरक होता lsquoडच इसट इिडया कपनीrsquo तयाकाळी भारतातन काळी िमरी लवग इतयादी मसाल यरोप मधय िवकत अस काळी िमरी िहवाळयात अ (अथारत पोकर आिण बीफ) िटकवन ठवणयासाठी वापरात यत डच इसट इिडया कपनीन एका वष चढ भाव ठवल आिण राणीन मसाल भारतात आणणयासाठी lsquoिबरटीश इसट इिडया कपनीrsquo सर कली भारतात पाय ठवलयावर इगरजाना इथली शरीमती (आिण गिरबी दखील) राजाची परजब लची एकणच अनासथा लगच िदसली आपलयाकड तया परजची नीट काळजी घण महणज lsquopublic healthrsquo साभाळण (पलग कोलरा िकवा ततसम साथ चा नायनाट करण) पर िकवा दषकाळ अशा काळात मदत करण वगर lsquoindividual responsibilityrsquo होती फार कमी राज अशया गो कड लकष दत असत इथली सप ी समाजातील जाती परथा राजा आिण परज मधील दरी आिण परसपराब लची कमालीची अनासथा इगरजाना िदसली इथ लोकाना िफतर करन राजय करण (महणज लटण) सोप आह ह लगच ल यात आल आिण ितथन सर झाल Colonization (वसाहतवाद) सरवात मदरास पासन झाली
इगरज भारतात खऱया अथारन रजल बगाल-िबहार मधील १७५७ चया पलासी आिण बकसरच य िजकन तयानी भारतीय सिनकाची सवा िवकत घतली बगालचा नवाब िसराज-उद-दौला ाचा पराभव कला तोही मीर जाफर नावाचया तयाचयाच एका सनापतीला िफतवन (नवाबाचया दरबारातील अनक जन ापाऱयानी इगरजाना मदत कली कारण नवाब कर जासत मागत होता) इगरजाचा सनापती रोबटर कलाइवह हा बगालची तवहाची राजधानी मिशदाबाद ब ल महणतो मिशदाबाद समोर आपल लडन काहीच नाही मिशदाबाद लडनपकषा कमीतकमी ५० पट शरीमत आह
एकणच तवहा भारतवषर एकसघ दश नसला तरीही जगात सवारत शरीमत दश होता १७०० त १७५० ा वळचा इितहास बिघतला तर ह ल यात यत िक औरगझब १७०७ साली मलयावर भारतावर (िहदसतान महणा हवतर) परकीयाच आकरमण वाढीस लागल औरगझब जरी इथलया िहदचा ष करीत होता तरीही िहदसतान हा तयाचा दश होता आिण तो िजवत असताना इराण तराण िकवा अफगाण लोकाची (मसलमानाची) िहदसतानावर सवारी करणयाची िहमत नवहती तयाचया मतयनतर मातर उ रकडन आधी अफगाण नतर इराणी (नािदरशाह १७३९) तयानतर अबदाली (१७६१) वगर तर दिकषणत आधी फरच आिण नतर इगरज िहदसतानवर आकरमण करायला लागल ह सवर िहदसतान लटायला यत होत कारण िहदसतान जगात सवारत शरीमत दश होता (आिण दबळा दखील होत होता) पण िहदसतान सवारत शरीमत दश कशाचया भरवशावर होता (सोनयाचा धर सोन िक िचिडया वगर)
िहदसतान शतीचया बाबतीत सवयपणर होता भारतातील कापडाला (कॉटन िसलक मलमल इतयादी) पणर यरोप अरिबयामधय सवारत जासत मागणी होती भारतातील वासतशा सवारत परगत होत उदा िसधदगरचा समदरी िकलला लाल िकलला ताजमहाल परीच मिदर कतब िमनार इतयादी िहदसतानला ७००० त १०००० वषर जनी सवणर चादी ताब िशस (आयवदातील भसमाची नाव बघा) अशी उचच lsquoमटलज चीrsquo परपरा होती आमहाला िपतळ कासय ासारख lsquoएलोयrsquo तयार करता यत होत तोफा तलवारी (अथारत न गाजणाऱया) आमहीच बनिवत होतो तातपयर काय आमची lsquoमटलज rsquo उ म होती आमच दािगन सवारत उ म आमचया कडील िहर-माणकयाना पल पाडणार कलाकार आजही जगात सव म आहत
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
आिण त कारागीर तवहा दखील सव मच होत थोडकयात काय तर इगरज यणयापव च िहदसतान जगातील औ ोिगक िरतया आघाडीचा दश होता महणज अधाऱया खाईत वगर मळीच नवहता आिण ाच औ ोगीकतचया बळावर तो आजचया यरोप िकवा अमिरकसारखा शरीमत होता
परत ह कमी महणन िक काय इथलया कला आिण lsquoिफलोसॉफीrsquo जगातील उचचतम सगीत सािहतय का ना (अगदी कामसतर दखील) आिण कठलयाही परकारचया जञानाबा लची तळमळ त आतमसात करणयाची परव ी आिण एकणच जञानी लोकाब ल आदर होता शर शाह सरीन जवळपास १६ ा शतकात िच गाव (आजच बागलादश) पासन काबल पयरत सडक-ए- आझम िकवा बादशाही सडक िकवा आजचा गराड टरक रोड
ापारासाठी बाधला होता आिण मखय महणज ा रसतयाचया कडला झाड ठरािवक अतरावर सराय (धमरशाळा) वगर वसथा लावन िदली होती अकबरान दखील कवळ महसल विसथत गोळा वहावा महणन तयाचया आिधपतयाखालील सवर जिमन चा ७१२ काढला होता जो आजही तहसीलदार कायारलयात बघ शकता तसच अकबरान सवर राजयाकिरता एकच कर प ती लाग कली होती (आमच सरकार अजनही पणर दशात एकसतरी VAT लाव शकल नाही एकसतरी वाट मातर लावतच आह) १७५०चया आसपास फरच आिण इगरजानी भारतात हतयार (िवशषतः तोफा) बनिवणयाच कारखान लावल होत (जागितकीकरण) सागणयाच तातपयर काय िक िहदसतान हा पणरपण एक सवावलबी दश होता मग माशी कठ िशकली मठभर इगरजानी एवह ा मो ा दशावर कस काय राजय सथािपल
परथमतः िहदसतानात आलल इगरज आपलया दशाब ल काय महणत होत त बघया िवल राट महणतो इथली सब ा बघनच lsquoपरोफशनलrsquo लटर ा दशावर राजय करणयासाठी आल रोबटर कलाइवह १७५७ चया य ात नलली लट नताना महणतो इथलया शरीमतीतील मी सवतःसाठी कवळ मठभर लट घवन जात आह आिण ही मठभर लट होती तया काळात १६ ल य पाऊडस लॉडर मकौल जयानी आपला पीनल कोड िलिहणयात आिण आजची िशकषण प ती बनिवणयात मोठा हात भार लावला तो िबरटीश पालरमट मधय महणाला होता ा दशावर राजय करायच असल तर आमहाला ा लोकाचा lsquoबक-बोनrsquo मोडायला हवा ाची एकण जीवन प ती िशकषण प ती िवचारधारा बदलायला हवी आिण ासाठी सवरपरथम
ाचा अिभमान ाच lsquoमोरालस ाचा सवतःब लचा आतमिव ास मोडायला हवा ाना एकणच सवतः ब ल अनकपा वाटायला हवी महणज मग ह लोक कवळ आपल कारकन महणन जगणयात धनयता मानतील आिण मग इगरजानी इथली हजारो वषर जनी ापार िशकषण आिण एकणच जीवन प ती बदलायला सरवात कली िहदसतानला हजारो वषारचा जाती-पातीचा शराप इगरजाचया कामास आला तयानी शदराना िशपाई महणन भरती कल वाणयाना सवतःच चापलस बनिवल आिण कषितरय तर तयाच वरीच होत बरा णाच lsquoदकानrsquo बद कल आपण इजराजाना lsquoफोडा आिण झोडाrsquo च जनक महणतो पण माझया मत आपली परपरागत चालत आलली जाती वसथा ाला जासत मो ा परमाणात कारणीभत होती आपण आधीच lsquoिडवायडडrsquo होतो इगरजानी तयाचा सवतःचया फाय ासाठी मो ा परमाणात वापर कला
आपलया दशातन लटन नललया दौलतीवर िबरटन शरीमत झाल तयाचयाच भरवशावर lsquoIndustrial Revolutionrsquo झाल टकनोलोजी कागदावरन अिसततवात यायला लागली िहदसतानातन कचचा माल फकट िमळत होता कलकततयाहन बोटीन माल (िबहार बगाल मधील खिनज पदाथर) नयायला खचर जासत यत होता हा समदरी रसता फारच लाब वळणाचा होता मबईला नसिगक मोठ बदर लाभलल मबईहन माल नणयास खचर िह कमी लागत होता तयामळ मग रलव जनमाला आली तमचा आमचया सोयीसाठी नवह रलववरन एक गमत आठवली रलवला थडर कलासला शौचकप नवहत मालासाठी शौचकपाची काय गरज एका दशी परवाशाचया मजदार पतरामळ (httpindianfusionaglasemcomp=28070) त शौचकप रलवत आल आता सागा टरन कणासाठी इगरजाच कलकटर कर आिण महसल गोळा करणयासाठी गावा-गावात पसरल होत तयासाठी पोसट आल १८५७ चया जवळपास भारतातील पोसट वसथा फारच खराब होती ह िमझार गािलबचया पतर वहारातन (तमही गािलब क खातत य ब वर ऐक शकता त पतर िकतपत कळतील ाची शा ती नाही) सप होत पण १८५७ च य सपलयावर मातर ा पोसट वसथच काम फारच चागल झाल
तसच एवहड मोठ राजय चालवायच महणज मग एकसघ कायदा करण आल आिण महणन िपनल कोड आला अथारत िबरटीश नयायाब ल ख महातमा गाधी महणाल होत ldquoजर नयाय असल तर ती एक सदर कलपना आहrdquo (If it exists it is a good idea) महणज अिसततवात असल तर चागली कलपना आह एक काळी नीळच उतपादन घणयासाठी इगरजानी गगा पठारावरील (gangetic plains) िकतीतरी सपीक जमीन वाझ कली होती इटरनटवर ा सबधी मािहती िमळतआिण चिचल साहबाच गोडव काय साग ा माणसान दसऱया महाय ात िबरटीश सिनकाना जवण िमळाव महणन भारतात दषकाळगरसतासाठी असलल अ वळत कल आिण ७ त १० लाख िनषपाप भारतीय लोकाना जीव गमवावा लागला कवहडी िह महान मानवता
इगरज यायचया आधी आपलयाकड काहीच वाखाणणयासारख नवहत ह इगरजानी आिण तयाचयाच िशषय असललया आजचया इितहासकारानी आमचया मनावर अगदी ठासन िबबवल आह (आजच लालभाई कमयिनसट इितहासकार सगळ माकौलय पतर आहत अरण शौरीन अशया इितहासकाराची lsquoeminent historiansrsquo ा पसतकात मसत िबन पाणयाची हजामत कली आह) असलयाच lsquoइगरजाळललयाrsquo इितहासकरानी आयर बाहरन आल वद बाहरन आल (महणज ज काही अिभमानासपद आह त सवर बाहरन आल) इतयादी अनक गरसमज पसरिवल जवाहरलाल नहरच lsquoA discovery of Indiarsquo अशयाच मानिसकततन जनमाला आल माझयासारखी इिगलश िमडीयम िपढी दखील हाच इितहास वाचन मोठी झाली आिण थरी पीस सट घालन घो ावर बसन वरातीमागन लगन करायला जाव लागली (सदर त धयान)
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
इगरज आलयान िनि त फायदा झाला आपलया दशाला िलिखत इितहासाच महतव कळल आपली शतकानशतक चालत आलली सगळी टकनोलोजी ५० वषारत इगरजानी धाराशायी कली कारण आपलयाकड जञान साठिवणयाची परपरा िलिखत नवहती इितहासाब ल परम नवहतच आिण महणन मोहन-ज-दारो िकवा एकणच िसध ससकती ाब ल उदासीनता होती इगरजानी आपली ओळख आपलयाच ससकतीशी करन िदली वदाच पिहल छापील पसतक िनघाल सगळा इितहास छापील झाला तयाब ल तयाच आभार
दसरा एक िवचार असा आह िक जर इगरज नसत आल तर जपान चीन कोिरया रिशया इतयादी दशामधय इगरज नाही गल मग काय तयाची परगती नाही झाली इगरज आपलया दशात नसत आल तर काय आपली परगती नसती झाली आज आपण सपर कॉमपटर बनवतो सवतःच उपगरह सवतः अतिरकषात पाठिवतो अणबॉमब बनिवतो त काय इगरज आलयान इगरज न आलयान आमही यरोप सारख वगवगळ दश असतो (अजनही ५० वषारनतर अस होव शकत कणी सागाव) पण तयानी काय िबघडल असत सागण कठीण आह पण इगरज नसत आल तर मातर आमही अधारात िखतपत पडलो असतो अस मानण महणज इगरजानी आपलयाब ल ज मनसब आखल होत त खर ठरिवण आिण सवतःला lsquoनालायकrsquo समजणयासारख आह
जाता जाता एवहड सागायला हरकत नाही िक आजचया घडीला इगलड मधील सवारत मोठी सटील कपनी lsquoकोरस सटीलrsquo टाटाची आह इगरजाचा सरकारी ऑिफसर जमशदजी टाटाना सटील पलाटसाठी जमीन दताना महणाला होता ldquoTake as much land as you want If you can produce even one ounce of steel I will eat itrdquo (तमहाला हवी तवहडी जमीन घया तमही जर का एक आऊनस जरी सटील बनिवल तर त मी खाईन) टाटानी अवघया १०० वषारत अखखा कोरस सटील (जी िबरटन मधील सवारत मोठी सटील कपनी आह) घशात घातला lsquoटटली टी िह फार मोठी चहा कपनी टाटाची (अथारत चहा कॉफी पयायला आमही इगरजाकडनच िशकलो इगरज यायचया आधी चहा आिण कॉफी िपणयाची आपलयाकड परथाच नवहती) तसच lsquoसटटस िसमबॉलrsquo असलली lsquoजागआर आिण लड रॉवरrsquo मोटर कार दखील टाटाची आह आिण हो आज भारतात असलल अकषरधाम मिदर िदललीतील lsquoलोटस टमपलrsquo िकवा कोकण रलव आपण बाधलच आह (इगरजानी lsquoवहीटी सटशनrsquo सोडन ठाण कलार िकवा दादर का बर वही टी सटशनसारख नाही बाधल) माझया मत तरी इगरजानी ज िदल तयाप या अनक पट नी तयानी आपलयाला लटल आिण जर इगरज सभय असतील तर आमचा लटन नलला कोिहनर भवानी तलवार आिण अनक वसत जया आजही ितथलया lsquoमयिझयमrsquo मधय आहत तया परत करा महणाव
भर ाचाराचया बाबतीत अस महणता यईल िक िबरटीशाचया काळी भारतीय वयिकतक िरतया भर होत (महणज मीर जाफर िकवा ततसम खबरी) पण सामिहक िरतया इमानदार होत (महणनच फकत मठभर िबरटीश ऑिफससर दशी बाबना घउन कारभार चालवीत होत) जवहा िक िबरटीश ऑिफससर ह सामिहक िरतया भर होत (िकवा लटार महणा हवतर) पण वयिकतक िरतया इमानी होत त िचरीिमरीला बधत नवहत सवर लट इमान-एतबार राणी (िकवा राजा) पयरत लडनला पोचवीत होत आिण मग ज काही राणी (िकवा राजा) इनाम दईल तो खशीन ठवीत होत
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
छायािचतरकार- िवकरम पािटल
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
कसाची रचना स दयर व आरोगय
डॉ शरय सतोष दहरकर बीएएमएस वषारनवष कव नी आिण लखकानी कसाचया स दयारवर जया अनक रचना कलया आहत तया वणरनामधय बहधा काळयाभोर रशमी लाब वदाट कसाचा उललख असतो लाब ह िवशषण सोडल तर ह वणरन ि या वपरष दोघासाठी लाग पडणार आह िवपल कश सभार हा फकत ि याचा मकता नाही कसाची दखभाल करताना आज आपण बघणार आहोत सवसथ कसाच सवासथय वसवचछता तयासाठी अगदी थोडकयात आपलया शरीराचा आपलया मनाचा आपलया कसाबददलचा दि कोन बघण आवशयक आह शरीराचया द ीन कस हा अवयव दययम आह दययम पकषाही पार शवटचया करमाकावर आह डोकयावरील कसाच िकवा शरीरा वरील कसाच दखीलमळ परयोजन तापमानातील बदलापासन आपल सरकषण करण ह आह डोकयावरील लाब व दाट कसाच एक कायर महणज मदच सरकषण मातर शरीरावर कठही कस नसल तरी शरीराचया रोजचया कायारत काहीच फरक पडत नाही पोट िबघडल हाड मोडल िकवा कठ इजा झाली त र िकवा हदय मद वकक यकत यात काही िबघाड झाला तर आपल शरीर कठतरी अध बनत पणकसाचया बाबतीत अस होत नाही कस काही कारणान कमी झाल वा तयाना इजा झाली तरी शरीराच ापार बद पडत नाहीत महणनच आपलयाला जागरकपण कसाची काळजी घयावी लागत कस हा अिसथधातचा मल आह अस आचायर महणतात मल महणज बाहर टाकन दणयाचा पदाथर महणज शरीराला तयाची गरज नाही मग अस असताना कसाच महतव त काय कवळ शरीराला सवासथयाशी मतलब आह आिण मनाला रपाशी महणन नवह तर सवसथ शरीर महणज सवसथ कस लहानपणापासन कसाची काळजी घतलयास कसाच सवासथय नीट राहत
सवसथ कस महणज काय आचायारनी नवजात बालकाचया परतयक अवयवाच वणरन करताना कसाच वणरन कल आह याच बरचस वणरन पढही (मोठ झालयावर) कसाना लाग पडत त महणतात एककजा मदवयोलप ि गधा सब मला कषणा कशा परशसयनत ८ ५ १ कस कस असावत तर परतयक रोमकपातन एक एक कसअसावा ह कस मद महणज मऊ आिण अलप महणज कमी असावत ि गध असावत आिण तयाच मळ बळकट असाव कस काळभोर असावत ह वणरन परामखयान लहान मलासाठी सािगतल आह महणन अलप परमाणात असाव अस महटल आह पण बाकी सवर िवशषण ही सगळयासाठी लाग पडतात मग ह अस कस होणयासाठी काय करायला हव थोड काहीतरी कल आिण सोडन िदल अस चालणार नाही आपण रोज अघोळ करतो दात घासतो जवतो या सवर गो ी िनयिमत करतोच मग फकत कसासाठी कधीतरीच वळ का कसाची सवचछता तयाच पोषण तयाची दखभाल ह सवर जनमभरच करायच आह िकमान २३ िदवसानी कसाकड बघायलाच हव जर आपलयाला कस सवचछ सदर वसवसथ पािहज असतील तर तयाची मािहती घतलयास आपण काय कराव का कराव कस कराव ह ठरवण सोप जाईल महणन परथम कसाची रचना सवरप याच थोड जञान घऊ या आपलया शरीरावर अनक िठकाणी वगवगळया परकारच कस असतात कस ह पढील परमख परकारच सािगतल आहत १ ) परायमरी वललस कस- यानाच आयवदात लोम ही सजञा आह ह महणज हातापायावरील वशरीरावरील बारीक लव २ ) सकडरी कस- भवया दाढी िमशा काखतील वग भागावरील कस यातील भवया पापणया याना प म वदाढी िमशया याना मशर अस नाव आह ३ ) टरिशयरी कस- डोकयावरील कस ह अनय कसापकषा लाब असतात यानाच आपण कश या नावान ओळखतो या तीनही परकारात घटकदर परिथन तीच आहत पण तयाचया (परिथनाचया) परमाणात थोड फार बदल आहत महणन परतयक परकाराचा आकार लाबी जाडी पोत वकाही िठकाणी रग यामधय फरक पडतो आयवदानसार कश महणज डोकयावरील लाब कस आता आपण कसाची रचना व आकार पाह
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
कसाची रचना - कस हा आपलया शरीराचा अिवभाजय घटक आह मग कणी मागन यऊन फकत कसाना सपशर कला तर आपलयाला तो जाणवत का नाही कस कापताना दखत का नाही याच कारण आह आपलया कसाची िविश रचना परतयक कसाच दोन भाग असतात १ ) िजवत भाग- मळ २ ) मत भाग- काड १ ) मळ- ह तवचमधय आतपयरतगलल असत हा भाग िजवत असतो या भागाला सवदना असत महणन कस ओढला की दखतो २ ) काड - तवचपासन थोडा वर सर होणारा पढचा लाब बा भाग हा भाग मत भाग असतो एकात एक गोवलयामळ याचया पशी आिण शरीराशी जोडलला असला तरी कसाला सवदना अिजबात नसत महणन कसाना हात लावलला कळत नाही आिण कस कापताना दखत नाही आपली बा तवचा वकस ह साधारणपण एकाच परकारचया परिथनाच बनलल असतात या परिथनाच नाव आह करािटन पण तवचच करािटन ह मद सवरपाच असत तर कसाच करािटन कठीण असत तवचचया आतपरतयक कसाला रकतपरवठा होतो आिण परतयक कसापाशी एक बारीक ाय असतो आिण तयाचया शजारी मजजातत असतात कसाचया शजारी एक तलगरथी असत या तलगरथीच मख ह कसाचया मागारत उघडत कस वाढतो तस तल बाहर यत आिण कसावर पसरत कसाचया मळाचा शवटचा भाग फगीर असतो याला पिपला महणतात पिपलाचया बाजन पशी असतात जयातन आपला कस तयार होतो पिपला या पश ना पोषण परवतो कसाचया पशी नवजात असताना मद वपाणीदार असतात तया शरीरातील अनय पश परमाण िजवत असतात जसजशा नवीन पशी तयार होतात तसतशा आधीचया पशी पढ ढकललया जातात आिण कोर ा पडत जातात वकठीण होत जातात तवचशी सपकर तटलयावर या पश चया िभती नाहीशा होतात वसवर पशी एकसध तत सारखया होतात पाणयाच परमाण आता खप कमी होत आिण सवर पशी मत होतात
कसाच पोषण वकसाना तल लावणयाच फायद - नखािलतय नपािलतय नकशाः परपतिनत च बल िशरः कपालाना िवशषणािभवधरत| दढमलाशच दीघारशच कषणाः कशा भविनत च च स ५ वरील दोन ोकामधन चरकाचायारनी िशरोभयग महणज कसाला तल लावणयाच फायद सािगतल आहत अथर- डोकयाला िनयिमत तल लावणयान डोक दखत नाही टककल (खािलतय) पडत नाही कस अकाली पाढर (पािलतय) होत नाहीत वकस ग ळ त नाहीत िशरोभागाला वकपाळाला िवशषतवान बळ परा होत कसाची मळ बळकट होतात वकस लाबसडक (दीघर) तर होतातच तसच काळभोरही होतात आपलयाला अजन काय पािहज तलान होणार फायद आपण बिघतल तयासाठी िकती परमाणात तल लावाव ह पिहलया दोन शबदात सािगतल आह िनतय महणज नहमी आिण
हादरर महणज तलान डोक िभजल एवढ तल लावाव तल ह सगळयात उ म किडशनर आह तल लावन चोळण महणज अभयगमदरन करण (अभयग- तल लावण) (मदरन- चोळण) अभयग मदरन कलयान डोकयाचया तवचच रकतािभसरण सधारत वकसाचया मळाना अिधक पोषकाश िमळतात तल लावताना कसाचया टोकापयरत लावाव तयान परतयक कसाला एक सरकषा कवच िमळत आिण सवारत बाहरचा खवलयाचा थर हा एकसारखा बसतो टोकापयरत तल लागलयामळ कस दभगत नाहीत तल लावलयान कसाचया आतील मलभत आदररता तशीच राहत आिण कोरडपणा यत नाही तलान एक सरकषा कवच बनत जयान वाऱयापासन वउनहापासन कसाच सरकषण होत २त ३िदवसानी तरी कस सवचछ करण तल लावण या गो ी करा ात वआठव ातन एकदा तरी जासतीच पोषण ाव
कस का गळतात कस गळतात आिण पनहा नवीन कस उगवतात हा तर िनसगारचा िनयमच पण जवहा कस बरच िदवस गळत असतील तर ती मातर एक समसया ठरत िहवाळयात वपावसाळयात ही समसया अिधक परमाणात उ वत पण घाबरणयाच कारण नाही तया मागील कारण कोणत ह जाणन घया व त दर करणयाचा परय करा तयातनही समसया सटली नाही तर चागलया कशतजजञाचा सलला घयावा वळीच उपचार करन घण योगय ठरल
कस गळतीची सामानय कारण - १ ) कसाना वारवार मदी लावण तसच मदी अिधक काळ कसावर ठवण २ ) ताणतणाव ३ ) परशी झोप न िमळण ४ ) सतिलत आहाराचा अभाव
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
५ ) कस करकचन बाधण ६ ) अित उषण पाणयान कस धण ७ ) कस कोरड ठवण ८ ) कसात क डा होण ९ ) हाम नसच सतलन िबघडण १०) दीघरकाळ आजारी असण वरीलपरमाण कस गळतीची अशी अनक कारण अस शकतात यापकी कोणतया कारणान आपल कस ग ळतायत ह जाणन घऊन योगय उपाय योजना व दखभाल करन आपण कस गळतीवर िनयतरण राख शकता
कस गळती कशी थाबवाल १ ) आपलया आहाराकड नीट लकष ा आहारात िहर ा भाजया िवहटािमनस िमनरलस वताजया फळाचा अिधकािधक समावश करा िदवस भरात भरपर पाणी पया २ ) कस धताना पाणयाच तापमान सामानय राखा अिधक उषण पाणयामळ कसाना धोका सभवतो ३ ) कसाची िनयमीतपण सवचछता राखा असवचछ कस अिधक गळतात ह लकषात ठवा आठव ातन िकमान दोन वळा सौमय शामपन कस धवावत ३ ) पणर झोप घया झोपचया बाबतीत चालढकल क र नका ४ ) मडीटशनसाठी थोडा वळ ातयामळ तणावापासन दर राहता यईल तणाव आलाच तरी तयावर लगच िनयतरण िमळवता यऊ शकल ५ ) कसाना वाफारा ा तयामळ डोकयात मत पशी साचत नाहीत ६ ) नारळाच दध कसाचया वडोकयाचया मसाजसाठी उ म मानल जात कारण तयामळ कसाच पोषण योगय परकार होऊन गळतीच परमाणही घटत ७ ) घरचया घरी आवळयाच तल बनवन तयान कसाना मसाज करावा यासाठी सकलल आवळ खोबरल तलात टाकन तल उकळन थड झालयावर गाळन घया ८ ) िदवसातन ३४ वळा कस िवचरा तयामळ डोकयातील तल गरथी सकरीय राहतात ९ ) रातरी िनजत वळी कस करकचन बाध नका तयाऐवजी कस मोकळ सोडा जणकरन हवा कसाचया मळापयरत पोहोचणयास मदत होईल १०) कस धणयासाठी तीवर शामप वापर नका सौमय शामप वनतर किडशनर वापरा ११) कसाना कमीत कमी पमर करा वरोलसरचा वापरही माफक परमाणात करा १२) हअर डरायरचा वापर कमी परमाणात करा १३) कस धतलयानतर टॉवलन त जोरजोरात घासण टाळा तयाऐवजी टॉवलन हलकया हातान कसावरील पाणी िटपन घया
या सवर उपायानी दखील कस गळती थाबली नाही तर मातर तजजञ डॉकटराचा सलला अवशय घयावा
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
नहा सावत
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
नवहत जोवर तला पािहल सिचता कारखानीस
कधीच नवहत नभ पाघरल
छद फलाचा नवहता जडला
कधीच नवहता मोरिपसाचा
सपशर मनाला इतका िभडला
कधीच नवहतया वाटा चचल
मनात नवहती इतकी सळसळ
रानामधलया रानफलाला
नवहता कधीच इतका दरवळ
कधीच नवहता गरीषम बहरला
नवहता फलला चदर उनहातन
कधीच नवहता कफ दाटला
पराजकताचया नसानसातन
नवहत उनहात कशर िभनल मधास नवहती िमठास कळली
चदर चादण िशिपत असता उरात िठणगी नवहती पडली
नवहत जोवर तला पािहल वयात यण ठाऊक नवहत
लावणयावर शरगाराच सपशर कापर रजल नवहत
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
िनमरला यादव
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
छायािचतरकार- सिचन पटकर
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
आईचया मायला मोजमाप नसत पण बाप ह परकरण डोकयाला ताप असत आमचया सगळया गो ीत हा उगाचच नाक खपसत असतो हा असला घरी िक सगळयानाच धाक असतो शाळत ओपन हाऊस असल िक याला नसतो कधी वळ पण डीपाटरमट पाट असली िक बसवतो सगळयाचा मळ
बाहर िफरायला जाउया महटल िक करतो हा ढ ग आज कोपर तर उ ा ढोपर दखलयाच करतो स ग खाली लगा वर सदरा पायामधय कोलहापरी चपला आयषयभर याचया दोन जो ा पराणाहन यान अिधक जपलया आयषय भर प प साठवन नसती कजसी यान कली वाटल आयषयात यान कधी हौस कली पण तयािदवशी पिहलयादा तयान माझी िवचारपस कली अन बाप माझा बदललयाची पसती मला िमळाली मग मला कळन चकल बाप हा काय चीज असतो िरझलटचया आदलया रातरी जागन नटवरन कॉलजची मािहती िमळवणारा बापच असतो परीकषत पास झालो महणन िबन चपलाचा धावत जाऊन पढ आणणारा बापच असतो िदवसभर मग काही न खाता अडिमशनचया लाईनमधय उभा राहणारा बापच असतो दर गावी पोरगा िशकायला जाणार महणन कपाटात त ड घालन आस िटपणारा हा िह बापच असतो िनघायचया िदवशी पहाट पहाट उठन टिकस आणणारा बापच असतो माझया सामानाची जड बग मला न दता सवताचया पाठीवर घणारा बापच असतो आईला तझी आठवण यत महणन फोन कर अस सागणारा बापच असतो पण मला दखील तझी आठवण यत अस कधी न सागणारा बापच असतो मिहनयाचया सरवातीला कधीिह न चकवता पस पाठवणारा हा िह बापच असतो महणनच महणतो आईची माया जरी मोठी असली तरी बापाचया मायला मोज माप नसत अन माया दाखवता नाही आली तरी हळ ा मनाचा हा बापच असतो
रिवदर वाककर
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
आनदाच पसायदान महारा मडळ मलिशयाच सभासद शरी िरतश खर ह ा ससथशी जोडलल आहत (मळ लखक नयन झोप व कतन ब दर) मबईत मधय रलवच उ रच टोक असललया कसारा पासन १०-१५ िकमी अतरावर ड गराचया कशीत बसलल िवहीगाव ह एक वनवासी बहल गाव शहरीकरणापासन अिल आिण पिरिसथतीशी सतत दोन हात करणाऱया या गावात वदा िनरगड (२४) आिण परकाश कवट (१८) राहतात १५०० लोकसखयचया या गावात सवारचयाच घरची पिरिसथती थोडी बहत हालाखीची आह ह सागायला नकोच दोघाचयात समान दवा आह तो पिरिसथतीशी दोन हात करणयाचया व ीचा आिण िशकषणासाठी उतसक असणयाचा शणामातीच घर सारवण २ िकमी अतरावरन पाणी भरन आणण आिण तयाच बरोबर शाळचा अभयास करण ा सवर जबाबदाऱया लहानपणापासन पलत आलली वदा व मोहाचया बीजातन तल काढण रोजदारीचया कामात विडलाना मदत करणारा परकाश पण एमए पयरत िशकषण पणर कलली वदा आिण १२ वी झालला परकाश याना यानतर वसायािभमख िशकषण घयायची इचछा होती मातर त तयाचया कटबाला परवडणार नवहत अशावळला तयाना आशचा िकरण गवसला तो तयाचया गावापासन १०० िकलोमीटर दर सथाियक असललया व गली १५ वष तयाचया गावात कायररत असललया एका सामािजक ससथकडन िववकानद सवा मडळ ड िबवली हीच ती ससथा िक िजन परकाशला कमपयटर िशकषणासाठी नसती मदतच दऊ कली नाही तर ह िशकषण झालयावर नकतीच वीज पोहोचललया तयाचया गावात एक कमपयटरही िमळवन िदला वदाला निसग कोसरला परवश घयायलाच नसती मदत कली नाही तर ितचया परवशाचा व होसटलचा सवर खचरही उचलला िववकानद सवा मडळातफ राबवणयात यणा-या झप िशकषण सहायय योजन अतगरत िवहीगाव यथील अस आणखी ३१ वदा व परकाश िशकषणा ार परगितपथावर मागरकरमण करताना आपलयाला यावष पाहता यतील मी व माझ इतकच कदरीभत मानन कवळ सवतचयाच आयषयात रममाण न रहाता आपलया आजबाजला असललया दिरदरी नारायणाची सवा करन गरजवताचया आयषयात थोडा परकाश आणता यतो व तयानच आपलया आयषयातही परकाश पसरतो या सवामीज नी सािगतललया िवचारातन काही तरणानी १९८९ साली वाटचाल सर कली होती तयाचीच पिरणीती होती िववकानद सवा मडळाचया आजचया वदा परकाश आिण अनय ३१ वनवासी िव ाथयारचया सदभारतलया या वाटचालीची मग कती कोणतीही असो १९८९ साली कवळ १०-१२ इिजिनअसरनी एकतर यऊन वनवासी भागात असललया वसितगहाला िदलला सौर ककरची कती असो िकवा २०१२ साली खोडद नावाचया वीज न पोहोचललया घनदाट जगलातलया गावातलया परतयक घरात िदलला सौर िदवा असो या सवारमधला धागा एकच होता तो महणज सवामीज नी सािगतललया आतमनो मोकषाथर जगात िहतायाच या िस ाताचा व तया ार इतराचया जीवनात परकाश पसरिवणयाचया परय ाचा मलाची महनत आिण मडळाची साथ असलयानच आयषयभर शतात राबन डोईवरच कस पाढर झालल परकाशच वडील तयामळच आशावादी आहत त महणतात िववकानद सवा मडळाचया लोकानी दाखवलली बािधलकी आमचयाशी साधलली जवळीक व गलया काही वषारपासन होणारी आिथक तसच इतर परकारची मदत िनपिचत जगणयाची मरगळ घालवन आमचया लकराना उभारी दणयास मदत करत आह अनयथा जया गावात दारचया भट ा चालवण हाच सावरितरक धदा असलयाचा समज होता व मिहलाना तयाचा तरास भोगावा लागत होता तयाच गावात मिहलाना बचतीच महतव पटवन दऊन १० वषार पव सर कलल बचत गट अजनही िटकल नसत मडळाचया माधयमातन आजही या मिहला िदवाळीचया वळी काही वसत बनवन तया शहरात िवकतात आिण सवतचया पायावर उभ रहाणयासाठी परय करतात वदा िजन ह सवर िसथतयतर पािहल आह ती मानत िक मडळाकड आमही आई विडलाइतक परबळ अस बलसथान महणन बघतो ती महणत िक लहानपणी रगीत िचतर पािहललया िववकानदाच िवचार परभावी आहत ह वाचल होत पण तयाचया िवचाराचा गाभा इतका खोल आिण अथाग आह िक जो आपलया आयषयात रग भर शकतो ह कवळ मडळा मळच कळल आमचयात हाडामासाचा माणस शोधणयाचा परय मडळ करीत आह तयाच ऋण फडता यण अशकय असल तरी तयाचया िवचार परकाशात जगायला मला आवडल वषरभरापव च MS-CIT कोसर पणर कललया भगवानन भाडप यथ एका Software Firm मधय परिशकषण स ा घतलल आह दरमयानचया काळात तो वािशद यथ राहन भाडपपयरतचा परवास करत होता तो अनभव सागताना भगवानन सािगतल िवहीगाव सोडताना पन
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
चा शोध लागला होता आिण वषरभरानतर गावात यताना मी सोबत pendrive घवन आलोय आजचया जगात आपल कासव होता कामा नय याची जाणीव मला तया काळात झाली आपण िकवा आपल गावकरी कठच कमी पडणार नाही हा आतमिव ास नहमीच राहील पण गरज आह ती अजञानाची झापड बाजला सारायची खर खर जञान काय आह याचा शोध कवळ शालय िकवा महािव ालयीन िशकषण घऊन सपत नाही सवामी िववकानद महणतातच आयषयभर आतमसात न झालला व मदत असता सथपण क बलला जञानाचा भर महणज िकषकषण नवह आपलयाला जीवन घडिवणार माणस िनमारण करणार िकषकषण हव आह तमही जर ४-५ िवचार चागल आतमसात करन आपलया जीवनात व आचरणात उतरिवल तर अवघ गरथालय मखो त करणाऱया कतीपकषाही तमच िकषकषण सरसच ठरल िजतकी िविहगावातालया तरणाना अशा ख-या जञानाची गरज अस शकत िततकीच गरज शहरी भागातलया तरणानाही असत तयामळ िववकानद सवा मडळान सरवातीपासनच आपलया कामाची िदशा शहरातील तरणाना जञान सप बनवण आिण तयाना तयाचया सवतचया उ ती बरोबरच दिरदरी नारायणाचया उ ती बाबतही कायरशील बनवण अशी दहरी ठरवली आह दरवष वनवासी भागाची शहरी तरण कायरकतयारना ओळख वहावी व वनवासी भागातलया िव ाथयारना मदत िमळावी महणन कणमोचन भट नावाचा एक कायरकरम घतला जातो या कायारकरामा ार या वष पिहलयादाच वनवासी गावात आललया पषकार धाड या ि तीय वष य अिभयाितरकीचया िव ाथयारच मनोगत या द ीन परस बोलक आह तो महणतो ही गो खरी िक आपलयाकड तया (वनवासी) मलापकषा सोयीसिवधा अिधक आहत पण तरी स ा तयाच आचरण पाहन मी परतयक वळला तया मलापकषा कमी पडत होतो तयाचयाकड लोकाना दाखवणयासाठी मोठमो ा गो ी नाहीयत पण आपलयाला आपलया आयषयात िशकणयासाठी खप मौलयवान गो ी तयाचयापाशी आहत खर तर गलो होतो ितथ समाजाच आपलयावरील ऋण फडायला पण आलो तयाचच ऋणी होऊन ड िबवलीत गल २२ वष िव ाथयारमधय ही जागती घडवन तयाच रपातर एक उ म िव ाथ त एक चारीतरयशील कायरकतार त एक सजाण नागिरक आिण एक सहदय कती अस घडवन आणणयाचा मडळाचा परामािणक परय रािहलला आह सरवातीला अिभयाितरकी िव ाथ च एकतर आलयान मडळान अिभयाितरकी पसतकाच एक वाचनालय १९९१ साली एक गह साखर आिण डाळीन भरललया गोदामात फकत ३५ पसतकािनशी सर कल आज मडळाचया वाचनालयात िविवध शाखाची िमळन तबबल ७००० पसतकच नाहीत तर १०० िव ाथ बसन अभयास करतील अशी एक अभयािसका दखील आह आिण मखय महणज याचा लाभ घणार िव ाथ च हळहळ कायरकत बनन या परकलपाच सचालक बनल आहत आज पयरत ठाण िजल ातील जवळजवळ ६५०० िव ाथ या गरथालयाचा लाभ घत झाल आहत व तयानी आपापलया कषतरात उजजवल यश सपािदत कल आह तसच ड िबवली यथ मडळाची जञानमिदर नावाची दमजली ईमारत अभयािसका वाचनालय बठक ककष आिण कायारलय अशा दालनानी आज उभी असलली आपलयाला पाहायला िमळत सवतचया अभयासात परगती करत असतानाच इथल कायरकत सोबतचया िव ाथयारची परगती होत आह िक नाही ह पाहणयात व तयाना मदत करणयात अिजबात कसर करत नाहीत आिण याच कारण पनहा तयाच आदशर सवामी िववकानदानी सािगतललया िवचारातच सापडत अवघ एकोणचाळीस वष जीवन जगललया या यो ा सनयासान कमरयोगावर िदललया ाखयानात महटल होत परोपकार महणज सवतःवरच उपकार होय परोपकार करणयास िमळण ही एक भागयाची गो आह तयामळच मडळाचया कायरकतयारनी आपलया मागन िशकणा-या अिभयाितरकी िव ाथयारना सहज नोकरी िमळावी यासाठी सवतचा फायदा-तोटा न पाहता किरअर फसट नावाचया भ िशिबराच आयोजन ड िबवलीत एका सटडीयममधय जानवारीत कल होत अिभयाितरकी िशकषण समराटानी उघडललया जागोजागचया महािव ालयातल समार २३०० िव ाथयारनी महािव लयात कमपस पलसमट नसलयान याला गद कली होती व मडळाचया परय ातन समार २० कपनया यथ परतयकष यऊन तयातील िकतयकाची िनवड करन गलया
कती सोबतच सम ीची परगती वहावी या सतररपान चालणार िववकानद सवा मडळ आपल अनकानक कायरकत चागलया िवचाराच कायारच शकती ोत (Power Center ) वहावत ह मडळाच सव आह आिण त परतयकषात उतरवणयासाठी जवळजवळ ८० जण आपापलया वसाय-कटबाचया ितिरकत वळ काढन हा रथ ओढताहत कारण तयाना सवतसाठीच कवळ न जगता दस-यासाठीही थोड जगलयान होणारा आनद या सवर कायारतन अनभवता आला आह तयामळ अशा िनखळ आनददायी कायारचया व ीच पसायदान त आता सवारतमकाकड मागत आहत
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
(मडळा यासदभसदभसदभसदभ१ २
(िवहीगाव यथील वदा िनरगड ितची आई आिण ितचा भाऊ
(वाचनालय)
(किरअर फ टइएनजी अिभयाि की नोकरी मळावा
मडळा या सामािजक काया या िवचारधारचा अ यासाचासदभसदभसदभसदभ
लोक भा मािसकात आलला जल मिह यातील मडळावरचा िद मराठी या व प ान घतलली किरअर फ ट या काय माची
मडळाची अिधक मािहती httpwwwvsmandalorg
भाऊ)
मळावा जानवारी २०१२) (बडस आय य किरअर फ टिव ा याचा सागर)
अ यासाचा वग - २०१२ यबक र)
मडळावरचा लख काय माची दखल
httpwwwvsmandalorg इथ उपल ध
(मडळा या कायक याकडन िविहगावाचा काश
कवट व याच वडील मदतीचा धनादश वीकारताना)
(अ यािसका)
फ टइएनजी ला लोटलला
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
छायािचतर- जयोितराम भापकर
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
रमय त बालपण रिवि जोशी
नवहत कटाळवाणया अभयासाच ओझ मळीच नवहत तया अवजड द राच बोझ सगळीच होती नसती मजाच मजा कणीही दत नस तवहा आमहाला सजा आईचया पदाराखालीच होती माझी शाळा हवतच रघा मारन बनवला होता फळा कौतकान थोपटली जात अस दररोज पाठ रातरी झोपणयापव नस कोणता गहपाठ सकाळी लवकर उठणयाची नस घाई िदवसभर बागडणयासाठी सोबतीला सई टीवी काटरन खळामधय िदवस जाई अधार जगणयासाठी नवहती अशी जीवघणी सपधार छोटसच त जग पण िकती होत छान बाल ह ालाही िकती होता तवहा मान आठवतात त सवर सखाच कषण िन कषण खरोखरच आनदात गल बालपण वाटत खत मनात नको ह मोठपण पनहा िफरन िमळाव रमय त बालपण
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
ccograveograveoacuteoacutePPocircocirc ss ograveograve ff hhograveograveAgraveAgraveuuccograveograveocircocirc rr ogKocirc
िमिलद कारकर milindkarekaryahoocom
lsquoिसनमाrsquo हा माझा िवक पॉइट आह रातरी बारा वाजता जरी मला कणी उठवन lsquoिसनमाला यतोस काrsquo महणन िवचारल तरी मी तया माणसाला िनराश करणार नाही जगात खप कमी माणस आहत जी एकटी िसनमाला जातात मी तयापकीच एक मला िसनमाला जाताना सोबतीची गरज पडत नाही तस पण एकदा िसनमा सर झाला िक आपण कठ शजार याशी गपपा मारतो अशाच िसनमाशी सबिधत मला खटकणाऱया काही गो ी____________________________________________________________________
अस महणतात िक मो ा माणसाची दख पण मोठी असतात पण मला मातर छो ा छो ा गो ीच मोठ दख आह
अनवािशकतन काही गो ी आमहा भावडाना िमळालया तयापकीच एक महणज िसनमाच वड १९९० पयरतच कठलही गाण घया आिण माझया मो ा भावाला सगीतकार गायक िवचारा तयान बरोबर उ र नाही िदल तर मी िसनमा बघण सोडन दईन फार वषारपव मी तयाला िवचारल होत नवरग मधलया चल जा र हट नटखट गाणयाचा गायक कोण आह तयान उ र िदल lsquoसी रामचदरrsquo आिण महदर कपर माझा िव ासच बसना मी तयालाच व ात काढल तीन चार वषारपव सहज आठवल महणन गगलवर सचर कल तर खरच महदर कपर आिण सी रामचदर माझी दातिखळीच बसली कणाचया खा ावर कणाच ओझ कणी गायलय रव दर साठ मला वाटायच कस शकय आह रव दर साठ िकती तरण आह lsquoसामनाrsquo िसनमा िकती जना मी आपला पनहा गगल डॉट कॉमवर सचर करन खातरी करन घयायचो लला म लला मधय अमजद खानला कणाचा आवाज आह lsquoअिमत कमार एका फटकयात उ र हजर कठ शोधाशोध नाही िक धावपळ नाही मला साला वहीडीओ शट गमधय टप झालला माझा सवतःचा आवाज स ा ओळखता यत नाही ही लोक लोकाच आवाज कस काय ओळखतात नवल वाटत गायकाच एकवळ ठीक आह पण सगीतकार आिण गीतकार ओळखायच महणज तर कमाल वाटत मी एकदा भावाला िवचारल तवहा तो महणाला िक परतयक सगीतकाराची एक खािसयत असत डॉनचा सगीतकार कोण आह त तला मािहती आह आता डॉन महणज एकदम िधनचाक गाणी मी महणालो आर डी बमरन तो महणाला कलयाणजी आनदजी lsquoय मरा िदल म ह डॉन गाणयाचया सरवातीला एक ठरािवक मयिझक आह कलयाणजी आनदजीची ती खािसयत आह आर डी ओळखायचा तर गाणयात िगटारचा वापर िकती झाला आह तयावरन ओळखायचा आर डी बमरन महणज धीनचाक गाणी िह समजतच चकीची आह िह वॉज अ वसरटाइल मयिसिशयन बसराची गाणी ऐकली आहस जहा प सवरा हो बसरा वही ह िकवा जान कस िबतगी य बरसात सारखी िकतीतरी गाणी आर डी ची आहत खरच पण ह आवाज सगीतकार गीतकार ओळखण टलट आह परय करनही आजवर मला ह जमलल नाही लला म लला ा गाणयात सरवातीला आिण ओ लला बबब बबब चया नतर जो डरम पीस आह तयाला तोड नाही तो डरम वड लावतो तो डरम ऐकताना आपलयाला डरम वाजवता यत नाही िह गो मनाला फार लागत
िदलीपकमार आिण अिमताभ बचचन ाची कली जाणारी तलना महणज तर माझया िफलमी दखाचा कडलोट तयात कहर महणज ldquo lsquoशकतीrsquo मधय तर िदलीपकमारन खाललाय यार अिमताभलाrdquo ह शबद तर माझया कानात उकळत तल टाकतात मळात िदलीपकमार हा खरच सटार होता ावरच माझा िव ास नाही मला सागा कॉमडी टरजडी अकशन डानस ापकी एका कलाकाराला
आवशयक असणारी कोणती गो िदलीप कमारकड होती डायलॉग िडिलवरी िदलीपकमार नाव घतल की काय यत डोळयासमोर lsquoमशालrsquo मधला एक िसन य भाय य भाय ा पिलकड काही आठवत का लहानपणी तर मी ा िदलीप कमारला तयाचया अधर िमटलया डोळयामळ आधळाच समजत अस आिण तो आधळा असनही िसनमात काम करतो महणनच तो गरट आह अस मला वाट पढ जाऊन समजल ाच सगळ अवयव धड धाकट असन स ा ाला नाचायला चालायला आिण जोर काढलया िशवाय मो ा आवाजात बोलायला जमत नाही
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
तच lsquoअिमताभrsquo नाव घतल की कस lsquoकाय साग िन काय नकोrsquo अस होऊन जात एक मो ा खिजना हाती सापडलया सारख वाटत अजरामर िसनम आिण भिमका तर सोडाच डॉन मधला य मरा िदल गाणयानतर हॉटलचया खाली आलल पोलीस बघन हलनला ldquoनीच तमहारी आटी बहोत सार अकलस को लक आई ह |rdquo हा साधा डायलॉग तयाचया त डन िकती मजशीर वाटतो
ldquoसर जम ए िहदसथान असस सलाम वालकम बगदाद का य पठाण बादशहा खानrsquo अखया खदा गवाह मधय एक िह िसन असा नाही िक िजथ तो पठाण वाटला नाही ह झाल परिस िसनमाब ल तमही धमदर आिण शतरघन िसनहाचा दोसत पािहला आह तयामधय अिमताभच काम मोजन एक िमिनट आिण चौदा सकदाच आह पण तया सीनला दखील तयान परपर नयाय िदलला आह httpwwwyoutubecomwatchv=1Pg-OPg45hI हिषदाचया गोलमाल मधलया एक िदन सपन म दखा सपना गाणयात तर कवळ दोन चार सकदसाठी तयाचयावर कमरा आह पण तरी तया वळत तो परषकाचया चहऱयावर हस उमटवन जातो httpwwwyoutubecomwatchv=AgN8N810a_0 अशा कलाकाराची तलना िदलीप कमार सोबत करावी आिण तयात िह िदलीप कमारला झकत माप िमळाव ह मला चकीच वाटत अिमताभ तर सोडा अिमताभ खप मोठा कलाकार झाला पण मला िदलीपकमार हा राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाचया बरोबरीचा दखील कधी वाटला नाही राजश ख ा आिण शतरघन िसनहा ाना दखील नाच कधी जमला नाही पण ाच काम बघताना जाणवत िक ह ज काही करत आहत त मनापासन करत आहत पण िदलीपकमार महणज lsquoकटाळवाणा कायरकरमrsquo सफर िसनमातलया निदया चल चल र धारा गाणयामधय राजश ख ाचा एक डायलॉग आह तम जाणती हो नीला म जब भी यहा आता ह आक घटो बठा रहता ह | और दखता रहता ह इस नदी क बहत हय पानी को | य चौडा पाठ और दो िकनार जो एक दसर स हमशा उतन ही दर | य माझी य कशती और य लहरो प लहराता हआ नाचता हआ गीत | म जब भी इस गीत को सनता ह तो मझ ऐस लगता ह जस मरा इनक साथ बहोत पराना मल ह | जस इस धारा क साथ मझ भी कही और जाना ह | कही दर जाना ह | जस मझ भी िकसी नाव का इतजार ह िकसी माझी िक जररत ह |rdquo गाणयाचया टपोला कठही धकका न लावता गाणयाचया मधय हा डायलॉग थट काळजाला यऊन िभडतो ही तरलता हा आनद मला िदलीपकमार कधीच दऊ शकला नाही शतरघन िसनहाचया डायलॉग ब ल तर काय सागायलाच नको मर अपन मधला शाम कहा ह आय तो कहना छन आया था | बहोत गम ह खन म तो बशक आ जाय मदान म जो हसरत िनकालनी ह वो िनकाल ल लकीन आईदा मर िकसी भी लडक को हाथ लगाया तो महलल का महलला उडा क रख दगा म | httpwwwyoutubecomwatchv=cXg1VrhUi2 काय फोसर होता डायलॉगमधय हा असा फोसर ही एनज कधीच िदलीप कमारचया डायलॉग मधय मला िदसली नाही बरोबरी कर शकतो तो फकत एकच जण अथारत अिमताभ बचचन िसनमा नमक हराम कीस साल न सोम प हाथ उठाया बोलो कौन ह वो माय का लाल जो अपनी मा का दध आजमाना चाहता ह आ जाय सामन | क ो किमनो अब हाथ उठा क िदखाओ | आव एक एक िक खाल न िखचवादी तो मरा नाम भी िवकरम नही | य सारा मोहलला जला क राख कर दगा समझ ह असल डायलॉग िदलीपकमारचया वा ाला आल नाहीत अस नाहीत सौदागर कमार िकवा अजनिह बऱयाच िसनमात तयाला असल डायलॉग िमळाल पण आवाजातली जरब कधी तयाचया त डी िदसली नाही कमारमधय जवहा अनपम खर थोबाडीत खाललयानतर एक एक शबद घोळन िचडन तयाला सागतो िक डॉ डग को आज पहली बार िकसी न थपपड मारा ह | फसट टाईम इस थपपड िक गज सनी तमन अब इस थपपड क गज िक गज तमह सनाई दगी जब तक िजदा रहोग तब तक सनाई दगी| राणा मझ तमहारा य थपपड भलगा नह |rdquo तयावर हा नहमी परमाण डोळ िमचिमचत महणतो भलना चािहय भी नही मझ ख़शी ह क तमह िहदसतानी थपपड का अदाजा आ गया बाकी तम खद काफी समझदार आदमी हो |rdquo यातल भलना चािहय भी नही वगर इतक सौमय वाटत िक एक जलर क ाशी बोलतोय िक ह ासाठी माहरी पाठवललया मलीचा बाप आपलया जावयाची समजत घालतोय समजत नाही ाला सटार करणाऱया आजचया महाताऱया िपढीच मला नवल वाटत ानी परमनाथला हवा तो दजार िदला नाही महदर कपर हा मोहममद रफीची कॉपी करतो महणन तयाची अवहलना कली (न मह छपा क िजयो और न सर झका क िजओ गाण ऐका तमहाला महदर कपरच वगळपण लकषात यईल) पण िदलीपकमार सारखया कठलयाही भिमकला एकच एक बअिरग चहऱयावर ठवन अकखी हयात िहदी िचतरपट स ीत काढणाऱया माणसाला इतक डोकयावर घणयाच कारण काय ओ दर क मसािफर हमको भी साथ ल ल रrsquo ा गाणयात तो इतका िनिवकार चहऱयान वावरला आह िक शवटी तया िनममीचया जागी ालाच िदगदशरकान जल समाधी का िदली नाही ाच दख मला आह
बअिरग वरन आठवल तस खास बअिरग बघाव तर दोघाच राजशखर आिण रमश दव तमाशात नाचणाऱया नाियकचया माग लागलला गावातला माणस महणज राजशखर ह समीकरणच झाल होत एक काळी तयाला आपण िवलन आहोत ह परकषाकापयरत पोहचवणयासाठी सवादाची गरज पडायची नाही तयाला बिघतलया बिघतलया चीड यावी असच
बअिरग असायच तयाच पण तच यथ शहाण रहातात मधला शरीमत बापाचा मल शी फलटर करणारा पण सवभावान अडाणी
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
असललया तरणाची भिमका दखील तयान चागली कली होती पण लोकाचया ती लकषात रािहली नाही कारण परकषकानी एकदा एखा ा वर एखा ा भिमकसाठी िशकका मारला िक तयालाही तया पठडीतन बाहर पडायची िहमत होत नसावी आिण ाचच परायि महणन आपलयाला पढ जावन ल मीकात बड आिण भारत जाधव सारख कलाकार असहयय होईपयरत सहन कराव लागतात
िसनमा वगर भाब ा मनान पहायला हवत महणज तया जादचया दिनयत लहान मलापरमाण हरवता यत अस जरी प ल िन महटल असल तरी आजकालच भरत जाधव आिण सजय नावकर छाप मराठी िसनम महणज काय साग प लचयाच शबदात सागायच तर िजथ फल वचली ितकड गोवऱया वचणयाचा परसग आलाय ऑल द बसट आिण शरीमत दामोदर पतला तयावळी हसन आिण दाद दवन सवतःचयाच पायावर ध डा मारन घतलया सारख झालय आता कठ मराठी िचतरपट स ीला चागल िदवस यायला लागल आहत पण मनया धाव य ाची जतरा बाबरावला पकडा काय कर कस कर आिण टाटा िबलार आिण लला अस बरच यादी मोठी आह िसनम िनघाल तर परत मराठी िसनमाला वाईट िदवस यायला वळ लागणार नाही सनसॉर सोबतच मराठी िसनमाला दजारच परमाणपतर स ा लाग करायला हव िनदान अभय काबळी जयतारी िवनय लाड िपताबर काळ राज पासकर ततसम िदगदशरकाच िसनम तरी परकािशत होणयाआधी एखा ा जाणकाराचया सिमतीला दाखवावत जणकरन आमचयावरच सकट थो ा फार परमाणात सौमय होईल
मला अस महणायच नाही िक भरत जाधव वाईट कलाकार आह पण आपलया सटाईलचा लोकाना कटाळा यईपयरत
तयाचा भडीमार लोकावर करणयात काय अथर आह आिण इतकया िवनोदी कलाकाराला ह असल िसनम िसवकारताना िवनोदाची जराही जाण नसावी कमाल आह चाल चिपलनची स ा एक िविश सटाईल होती पण तयाचा कणाला कधी कटाळा आला नाही कारण तयाचया कारकीद चया सरवातीचया काळातच तयाला तयाचया िमतरान नट गडिवनन सलला िदला होता की लोकासाठी तझ दशरन त दलरभ कर लोकामधय वावरण कमी कर तवहाच तझी सटाईल िटकन राहील ह असल सलल आपलया मराठी कलाकाराना कणी िदलल िदसत नाहीत महणनच लकषाला आिण भरत जाधव सारखया गणी कलाकाराना पाहणयाची परकषकाची उतसकता िदवसिदवस कमी होत गली
काही मराठी िसनम इतक का चालल आिण काही का चालल नाहीत ाच दखील मला कोड आह सगळयाच
िसनमाब ल इथ िलिहण शकय होणार नाही तरी ास ा िसनमाला िमळाललया यशाब ल मला परचड नवल वाटत महणज एक मराठी माणस महणन तो िसनमा ऑसकरसाठी गला वगर ा गो ीचा अिभमान मला दखील आह पण एक िसनमा महणन मला तो िततकासा आवडला नाही िसनमामधय सवारत जमची बाज होती ती महणज िसनमाची थीम एका सहा सात वषारचया मलाच डोळ जाण हा कणाचयाही डोळयात पाणी आण शकल असा िवषय होता आता हा िवषय िनमारता आिण िदगदशरक कसा हाताळतात ह पाहणयासारख होत पण ासन इतकया चागलया थीमला परपर नयाय िदलयासारख वाटत नाही सब कछ अरण नलावड असणाऱया ा िसनमात दसऱया कणाला महतवच िदल गल नाही आह नाही महणायला थोड फार काम सदीप कळकण आिण अमता सभाषचया वा ाला आलय तच साधारण अशीच गभीर थीम असलला आनद पहा आनदमधय िसनमाचा मखय नायक जरी आनद असला तरी िसनमातील एक िह िकतरखा अशी नाही िजचयावर ऋिषकश मखज नी अनयाय कला आह अस वाटल राजश ख ा आिण अिमताभची गो सोडा पण रमश दव सीमा दव दारािसग जॉनी वॉकर लिलता पवार एक िह िकतरखा िसनमात अशी नाही िजन आपला ठसा िसनमात उमटवला नाही आह lsquoआनदrsquo सारखया म ाम एक एक िकतरखा उभया करा ात अशी माझी अपकषा नाही पण जया िकतरखा िसनमात आहत तयाचयावर तरी अनयाय कर नका आनद आिण हिषदा खप मोठी नाव घतली असतील मी हरकत नाही गजदर अिहरचा मायबाप पािहलाय साधारण सारखीच थीम पण िसनमा विसथत हाताळला गलाय िसनमात कणालाच झकत माप िदल गल नाही आह िसनमा पाहताना डोळ कधी भरन यतात परकषकाना समजत िह नाही त ऊन कोवळ माझ गद त हरवल आह रसतयात भर दपारी आयषय साडल आह सदर शबदाच आिण सदर चालीच ह गाण ऐकताना अगावर काटा यतो अस ास बघताना होत नाही िसनमा ठीक आह पण अगदी ऑसकरला जाव अस काय होत तयात त समजल नाही िसनमामधय सदीप कलकण ची बायको न दाखवता फकत ितचा आवाज दाखवला गला आह िह गो खटकत िजचया मलाच डोळ काढल जाणार आहत अशा आईला िसनमामधय मोजन दहा िमिनटाच स ा काम अस नय बाप तर असन नसलया सारखाच होता तरी नशीब डबल रोल मधय बाप महणन स ा अरण नलावडच दाखवला नाही कदािचत तयाला ह सचल नसल इतकया चागलया कथला एक िह गाण िसनमात अस नय कारण काय पस नवहत िसनमाला आठ िनमारत आहत िशवाय महारा सरकारकडन मदत िमळत कारण काहीही असो जया अपकषा ठवन िसनमा पाहायला गलो होतो तया अपकषा पणर झालया नाहीत ह मातर खर
तसा lsquoिसनमाrsquo हा िवषय माझयासाठी कधी िह न सपणारा आह सगळयाच िसनमाब ल इथ िलिहण शकय नवहत
मला दख होतय महणन तयामधय कणी बदल करणार नाही िह गो दखील मला मािहती आह महणनच मी दखील ह पोकळ दख उराशी कवटाळन न बसता पनहा उ ा यणाऱया सकटाना सामोरा जाणयास िस आह ा बाबतीत कतीचा आदशर मी डोळयासमोर ठवला आह ती जशी यणाऱया सखाची िकमत कळावी महणन दवाकड दख मागायची तसाच यणाऱया चागलया िसनमाचया परितकषत काही टकार िसनम बघायची मनाची तयारी मी करन ठवली आह
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
बाग ाच कटलट तजिसवनी पाटील
सािहतय २ मोठ ताज बागड १ मधयम आकाराचा कादा (बारीक िचरलला) १ मधयम आकाराचा टोमटो (बारीक िचरलला) २ िहर ा िमरचया (बारीक कापललया) मठभर िचरलली कोिथबीर अध वाटी रवा चवीनसार मीठ ितखट १ चमचा पाव चमचा हळद तळणीसाठी तल कती परथम बागड चागल धऊन घयाव नतर एका पातलया मधय पाणी घऊन तयावर चाळण ठऊन धतलल बागड मद आचवर पधरा िमिनट वाफवन घयाव तयानतर तया बाग ाचा गर एका पातलया मधय काढन तयात बारीक िचरलला कादा बारीक िचरलला टोमटो बारीक िचरलली कोिथबीर आिण बारीक िचरललया िहर ा िमरचया ह एकजीव करन घयाव मग तया मधय मसाला हळद आिण चवीनसार मीठ घालाव ह सवर एकतर कललया िमशरणाच गोळ बनवाव व ा गोळयाच हाताचया तळ ावर तल लाऊन िटककी बनन घया ात मग एका ताटा मधय रवा घऊन तया मधय ा बनिवललया िटककी दोनही बाजस घोळन घया ा एका त ात तल टाकन त परस तापल िक तया मधय आपण तयार कललया बाग ाचया िटककी लालसर होईसतोवर तळाव एका बाजन िटककी तळन झाली िक झाऱयान उलटी करा व दसयार बाजनही लालसर तळन घयाव मग ा गरमा गरम िटककी सॉस िकवा गरीन चटणी सोबत खायला ा ात (बाजारामधय बागडा उपलबध नसल तवहा ा िटककी बनिवणयासाठी सरमई िकवा पापलटचा स ा वापर कर शकता)
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
छायािचतर- जयोितराम भापकर
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
तझया आठवणीची सय तझी आठवण महणज एक िपपळपान
मो सछान जाळीदार िजतकया तयावर जाळया
िततकयाच अगिणत आठवणी तझया कवहातरी पान उचलन डोळयापढ धराव
अन आरपार पहाव मग उगाचच वाटाव पिलकडन खरच त यावअचानक
तझी आठवण महणज वहीत ठवलल
गलाबाच फलसकलल पण अजनही तोच मद सगध दणारतझया अिसततवाचा
आता मातर रग बदलाय तयाचा अगदी तझयाचसारखा जसा त बदललास
तझी आठवण महणज माळावर उभा असलला एकटा बाभळऊन-वारा-पाऊस-पाणयाची
तमा न बाळगता ताठ उभा असलला वषारमागन वष सरलीतपामागन तप
िकती वादळ आली अन िकती आसव गळाली
पण तझी आठवण मातर सार याला परन उरली तया बाभळीसारखी मनात ताठ उभी रािहली अन बाभळीचया गणालाही परपर जागली
वषारनवष काट टोचतच रािहली मनाला माझया रकतबबाळ करीतच रािहली
तरीही तझी आठवण कायम
िशपलयातील मोतीच रािहली िशपलयातील मोतीच रािहली
Heefjpee parija_indiayahoocom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
cenejedeg^ ceb[U keacircewuee uebhetj ceuesefMeUgraveee
_______________________________________________________________
आपला अिभ ाय ज र कळवावा आमचा प ा- Emarathiklgmailcom
-----------------------------------------------------------------------------------------
सकत थळ - wwwmarathiklcom
![NetApp OpenVMS Guide to Best Practices...à . ,à ˙ ˘ ˝ à! à˝ ˜'à à à ˝ $ % à˝ ! 'à à!à, à˜ 'à à à ˚ ˜ ˚ ˘˘ ˚˝ ) ; ]ˇ ˘ ˚ ! à](https://img.dokumen.tips/doc/110x75/5f05acf27e708231d414244f/netapp-openvms-guide-to-best-practices-oe-.jpg)