Upload
dolien
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
MB, ChB Fase III – Teoretiese Modules
Muskuloskeletale Sisteem
52302 471
2010
MB, ChB Fase III – Teoretiese Modules
2010
MUSKULOSKELETALE SISTEEM 52302 471
REDAKTEUR: Dr ICM Robertson
MUSKULOSKELETALE SISTEEM
UITEENSETTING VAN MODULE
TEMA 1: MUSKULOSKELETALE TERMINOLOGIE EN DEFORMITEITE......................................... 1
TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES................................................................................... 4 Sessie 1: Belynings En Rotasiedeformiteite Van Die Ledemate, Loopgange,
Beenlengteverskille En Die Ondersoek Van ‘N Gewrig.....................................................5 Sessie 2: Pyn Gradering, Spierkrag, Spastisiteit, Miotoom Innervasie, Dermatoom
Innervasie, OMN Letsel en BMN Letsel ...........................................................................6 Sessie 3: Ondersoek Van Die Nek En Skouer .................................................................................7 Sessie 4: Ondersoek Van Die Rug..................................................................................................8 Sessie 5: Ondersoek Van Die Elmboog, Voorarm En Hand.............................................................9 Sessie 6: Kliniese Ondersoek Van Die Heup En Die Kniegewrig ..................................................10 Sessie 7: Ondersoek Van Die Voet En Enkel ................................................................................11
TEMA 3: BEELDINGSONDERSOEKE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL ......................12 Sessie 1: Doelgerigte Beeldings Ondersoeke................................................................................12 Sessie 2: Algemene Radiologiese Kenmerke Van Traumatiese En NonTraumatiese Been
En Gewrigs Toestande ..................................................................................................13 Sessie 3: Kerngeneeskunde As Beeldingsmodaliteit In Die Muskuloskeletale Stelsel ....................14
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL........................15 Sessie 1: Algemene Patologiese Beginsels...................................................................................15 Sessie 2: Selfstudie ......................................................................................................................16 Sessie 3: Mikrobiologiese Aspekte Van Been, Gewrigs En Sagteweefsel Infeksie ........................18 Sessie 4: Farmakologiese Aspekte Van Antibiotika In Infeksies.....................................................19 Sessie 5: Akute Septiese Artritis En Osteomiëlitis .........................................................................19 Sessie 6: NonPiogene Infeksies Van Been En Gewrigte ..............................................................20 Sessie 7: Kliniese Probleem Oplossing Chroniese Osteomiëlitis....................................................21 Sessie 8: Handinfeksies................................................................................................................22
TEMA 5:BENADERING TOT POLIARTRITIS..................................................................................24 Sessie 1: Rumatoïede Artritis........................................................................................................24 Sessie 2: Interaktiewe Klein Groepie Opleiding .............................................................................25
TEMA 6: BENADERING TOT ‘N PASIËNT MET PYN ORAL ...........................................................26 Sessie 1: Sagte Weefsel/Rumatiek/Regionale Pyn Sindroom........................................................26 Sessie 2: Paramediese Rol In Rumatologie...................................................................................27 Sessie 3: Selfstudie ......................................................................................................................27
TEMA 7: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET MONO/OLIGO ARTRITIS...................................29 Sessie 1: Die Pasiënt Met MonoArtritis/Oligo Artritis.....................................................................29 Sessie 2: Seronegatiewe Spondartropatie/Infeksie En Artritis........................................................30 Sessie 3: Gevalstudie ...................................................................................................................31 Sessie 4: Kleingroep Interaksie .....................................................................................................31
TEMA 8: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET NIESPESIFIEKE SISTEMIESE SIEKTE ............32 Sessie 1: AutoImmuun Siekte – SLE As ‘n Prototipe ....................................................................32 Sessie 2: Sklerodermie, Dermatomiositis, Vaskulitis......................................................................33 Sessie 3: Selfstudie ......................................................................................................................33 Sessie 4: Geval Studie..................................................................................................................33
TEMA 9:ANDER ONDERWERPE IN RUMATOLOGIE .....................................................................34 Sessie 1: Pediatriese Rumatologie................................................................................................34 Sessie 2: Farmakologie.................................................................................................................34 Sessie 3: Skyfievertoning/Hersiening ............................................................................................35 Sessie 4: Skyfievertoning Deel Van Assessering...........................................................................35
TEMA 10: KONGENITALE EN ONTWIKKELINGS TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM......................................................................................................................36
Sessie 1: Belynings En Rotasie Deformiteite Van Die Onderste Ledemate, Beenpyne In Kinders En Osteochondroses ........................................................................................37
Sessie 2: Kongenitale Klompvoete, Metatarsus Adduktus, Cavus Voete En Platvoete In Kinders..........................................................................................................................38
Sessie 3: Kongenitale Heupdisplasie, Perthes Se Siekte Van Die Heup En Geglyde Proksimale Femorale Epifises .......................................................................................39
Sessie 4: Ortopediese Aspekte Van Serebrale Verlamming En Neuromuskulêre Siektes...............40
TEMA 11: ONKOLOGIESE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL .................42 Sessie 1: Algemene Patologiese Beginsels...................................................................................42 Sessie 2: Primêre En Sekondêre Beentumore...............................................................................44 Sessie 3: Sagte Weefsel Tumore ..................................................................................................46
TEMA 12: TOESTANDE VAN DIE BEKKEN EN WERWELKOLOM.................................................47 Sessie 1: Skoliose En Kifose.........................................................................................................47 Sessie 2: Nekpyn en rugpyn In Volwassenes ................................................................................48
TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT.............................50 Sessie 1: Neurologiese Evaluering Van Die Boonste Ledemaat ....................................................50 Sessie 2: Die Bragiale Plexus Selfstudie .....................................................................................51 Sessie 3: Degeneratiewe Artritis, Rotatorkraagletsels En Onstabiliteite Van Die
Skouergordel.................................................................................................................52 Sessie 4: Epikondilitis En Artritis Van Die Elmbooggewrig Swelsels Om Die Pols, De
Quervain Sinovitis Kienbock Se Siekte En Artritis Van Die Polsgewrig ...........................53 Sessie 5: Rheumatoïde Artritis Van Die Hand ...............................................................................55 Sessie 6: Karpale Tonnelsindroom, Toestande En Deformiteite Van Die Hand..............................55
TEMA 14: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT...........................57 Sessie 1: OsteoArtritis En Avaskulêre Nekrose Van Die Heup Pynlike Heup Probleem
Oplossing......................................................................................................................57 Sessie 2: Angulêre Deformiteite Van Die Knie, Osteotomies En Knievervangings..........................59 Sessie 3: Die Sportman Met (A) ‘n Pynlike Onderbeen (B) Die Ileotibiale Band Sindroom..............60 Sessie 4: Chroniese Onstabiliteit Van Die Enkelgewrig, Degeneratiewe Toestande Van
Die Enkel, Cavus Voete En Platvoete In Volwassenes...................................................61
TEMA 15: ALGEMENE BEGINSELS VAN RESUSSITASIE NA TRAUMA EN NOODBEHANDELING VAN FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS........................................................................63
TEMA 16: ALGEMENE BEGINSELS VAN TRAUMATIESE TOESTANDE.......................................64 Sessie 1: Fraktuur Patrone, Oop Frakture, Groeiplaat Beserings Die Beginsels Van
Fraktuur En Ontwrigting Reduksie En Immobilisasie. Die Beginsels Van Oop Reduksie En Interne Fiksasie ........................................................................................64
Sessie 2: Dreigende Kompartementsindroom, NieOngeluksbesering Sindroom Refleks Simpatiese Distrofie Algemene Komplikasies Van Frakture En Ontwrigtings..................66
TEMA 17: IMMOBILISASIE TEGNIEKE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT......................................68 Sessie 1: Immobilisasie Tegnieke Van Die Boonste Ledemaat......................................................68
TEMA 18: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE WERWELKOLOM EN BEKKEN.................69 Sessie 1: Kliniese Voorkoms En Insidensie Van Werwel Frakture, Die Versorging Van
Paraplegie En Tetraplegie In Die PostBesering Tydperk, Vervoer Van ‘n Tetrapleeg.....................................................................................................................69
Sessie 2: Bekken Frakture ............................................................................................................71
TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT..............................72 Sessie 1: Frakture En Ontwrigtings Van Die Skouergordel ............................................................72 Sessie 2: Frakture En Ontwrigtings Om Die Elmboog En Voorarm Frakture ..................................73 Sessie 3: Frakture En Ontwrigtings Om Die Polsgewrig, Hand En Vingers ....................................75
TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT ...........................77 Sessie 1: Heupontwrigtings, Femurnek, Intertroganteriese En Femurskag Frakture.......................77 Sessie 2: Frakture Van Die Distale Femur, Proksimale Tibia En Patella ........................................78 Sessie 3: Die Langtermyn Gevolge Van Knie Ligament En Meniskusbeserings .............................79 Sessie 4: Frakture Van Die Tibia Skag En Plafond ........................................................................80 Sessie 6: Verstuitings, Frakture En Ontwrigtings Van Die Enkel, Frakture En Ontwrigtings
Van Die Tarsale, Metatarsale Bene En Flankse Van Die Voet........................................81
TEMA 21: SAGTEWEEFSELBESERINGS VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM.................83 Sessie 1: Laserasies En Penetrerende Velwonde .........................................................................83 Sessie 2: Toepaslike Wondgenesing En Wondbedekking..............................................................84
TEMA 22: REHABILITASIE, HULPMIDDELS...................................................................................86 Sessie 1: Rehabilitasie en Hulpmiddels.........................................................................................86 Sessie 2: .....................................................................................................................................87
ROOSTER .....................................................................................................................................88
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
i
MUSKULOSKELETALE SISTEEM
INLEIDING
Welkom by die muskuloskeletale module.
Toestande van die muskuloskeletale sisteem is besonder algemeen en sal ‘n groot deel van jou algemene praktyk in beslag neem. In die VSA is dit een van die algemeenste redes waarom pasiënte hul geneesheer raadpleeg. Ongeveer 75% van alle mense sal bv. op ‘n stadium met klagtes van rugpyn presenteer. Trauma en geweld is huidiglik ‘n epidemie in SuidAfrika en met die toename in hoë velositeit beserings en skietwonde sal jou praktyk voortdurend met muskuloskeletale beserings oorlaai word. Ander algemene siektetoestande sluit in gewrigssiektes, beensiektes en deformiteite. Om hierdie toestande, asook die neoplastiese en infektiewe toestande van die muskuloskeletale sisteem beter te verstaan, word die toepaslike patologiese, asook mikrobiologiese aspekte aangebied. Die toepassing van die verskeie beeldingsmodaliteite sal ook deurgaans in perspektief behandel word.
Tydens hierdie 3 weke blok sal die aanbiedings sover moontlik multidissiplinêr aangebied word, omdat die hantering van hierdie probleme gewoonlik multidissiplinêre benadering benodig.
Daar sal deurgaans klem gelê word op ‘n praktiese benadering ten opsigte van die algemeenste toestande wat die muskuloskeletale sisteem aantas.
Die belangrikste aspekte van die kliniese diagnose, radiologiese interpretasie en behandeling sal uitgelig word.
Praktiese selfstudie take sal van jou verwag word en jy word aangemoedig om, met die hulp van jou klasmaats, hierdie take so spoedig moontlik te voltooi en te liasseer vir toekomstige verwysing.
VERWYSINGS EN HANDBOEKE
Maak asseblief gebruik van die verwysings wat in die studiegids verskyn. Alle verwysings sal in die Fakulteit Gesondheidswetenskappe se biblioteek gevind word. Jy het toegang tot heelwat videomateriaal wat die moeite werd is om te gebruik, omdat dit praktiese riglyne daar stel.
Dit word aanbeveel om die volgende handboeke aan te skaf. Die oorgrote meerderheid van die inligting wat jy benodig verskyn hierin.
Concise System Of Orthopaedics And Fractures – AG Apley/L Solomons Apleys System Of Orhtopaedics And Fractures – AG Apley/L Solomons Clinical Orthopaedic Examination Ronald Mcrae Practical Fracture Treatment Ronald Mcrae Dorlands Medical Dictionary – Saunders
Webtuiste
1. Google – Orthoteers 2. Google – Wheeless textbook of Orthopaedics
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
ii
DOSENTE
Hier is die name en kontakbesonderhede van die dosente wat betrokke is by die module:
NAAM KANTOOR EPOS TEL
Prof G Vlok Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 9266
Dr I Robertson Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458
Dr H de Jongh Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458
Dr A Ikram Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458
Dr S Pretorius Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458
Dr I Terblanche Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458
Dr J du Toit Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458
Dr A Basson Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458
Dr AB du Toit Dept Ortopedie [email protected] (021) 938 5458
Prof J Schneider Dept Anatomiese Patologie [email protected] (021) 938 4041
Prof J Apffelstaedt Dept Chirurgie [email protected] (021) 938 9273
Prof F Graewe Dept Plastiese Chirurgie [email protected] (021) 938 9432
Dr H Orth Dept Mikrobiologie [email protected] (021) 938 5193
Dr J Warwick Dept Kerngeneeskunde [email protected] (021) 938 4352
Dr D Whitelaw Dept Reumatologie [email protected] (021) 938 9376
Dr M Manie Dept Reumatologie [email protected] (021) 938 9376
Dr R du Toit Dept Reumatologie [email protected] (021) 938 9376
Me D Ernstzen Dept Fisioterapie [email protected] (021) 938 9300
Me S de Klerk Dept Arbeidsterapie [email protected] (021) 938 9038
Kontakpersone
Helga Oldewage, Afd Ortopedie, Tel: (021) 938 9266, Epos: [email protected] Suzette Olivier, Dept Interne Geneeskunde, Tel: (021) 938 9316, Epos: [email protected]
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
iii
ASSESSERING
Algemeen
Aan die einde van hierdie module vind ‘n assessering plaas.
Klaspunt
Die klaspunt sal as volg bereken word:
a) Ortopedie 80%
b) Rumatologie 20%
Die punte van die klastoets sal binne 10 werksdae bekend gemaak word.
Assessering:
Datum: Vrydag 19 Februarie 2010
Tyd: 09:00 – 12:00
Lokaal: Eksamenlokaal, 5de Vloer, Onderwysblok
Tipe: Waar en onwaar vrae, kort vrae, paragraafvrae en langvrae (oor al die werk)
Eksamenpunt:
Datum: Vrydag – 01 Oktober 2010
Tyd: 09:00 – 12:00
Lokaal: Eksamenlokaal, 5de Vloer, Onderwysblok
Prestasiepunt
Die prestasiepunt vir hierdie module word as volg bereken: 50% van die klaspunt en 50% van die eksamenpunt. U klaspunt moet 40% en meer wees om toelating tot die eksamen te verkry. U prestasiepunt moet 50% en meer wees om die module te slaag.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
iv
VERDUIDELIKING VAN SIMBOLE
Kliniese Beelde
C1 Kennis dra
C2 Tentatief diagnoseer
C3 Diagnoseer en verwys
C4 Diagnoseer en self behandel
Kennis
T1 Kennis dra
T2 Oppervlakkige kennis dra
T3 Werkende kennis dra
T4 Gedetailleerde kennis dra
VAARDIGHEDE
S1 Moet net daarvan weet
S2 Moes 'n paar keer gesien het hoe dit gedoen word
S3 Moes dit 'n paar keer onder toesig gedoen het
S4 Moet dit onafhanklik en akkuraat self kan doen
ROOSTER EN STUDIEINLIGTING IN SAQA FORMAAT
Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal
ANGULÊRE EN DRAAI DEFORMITEITE IN DIE KINDERJARE
Fisiologies
Genu valgum
Genu varum
'Pigeon toeing' (Femorale torsie)
'Out toeing'
Patologies
Blount se siekte
Ragitis
Osteogenesis imperfecta
C3
C3
C3
C3
C2
C2
C2
C1
Kliniese ondersoek van die kind met
angulêre of rotasieafwykings van die
onderste ledemate
S2
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
v
Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal Neurofibromatose
Skeletale displasia
Sifilis
NEUROMUSKULêRE AANDOENINGS
Neurologies
Serebrale verlamming
Poliomiëlitis/GuillaineBarré Sindroom
Spina bifida
HMSN
(CharcotMarie 'Tooth' siekte)
Artrogripose, multipleks kongenitale
Muskulêr
Duchenne Muskulêre Distrofie
Becker Muskulêre Distrofie
KONGENITALE AFWYKINGS
Kongenitale tortikollis
Kongenitale skoliose
Kongenitale displasie van die heup
Kongenitale voetdeformiteite
Sindaktilie
Madelung se deformiteit
POSTURELE AFWYKINGS
Metatarsus adductus/varus
Talipes kalkaneo valgus
Akute tortikollis
C1
C3/
C4
C2
C3
C3
C2
C2
C3
C3
C3
C3
C2
C3
S3
S2
C3
C3
C3
C3
Basiese kliniese neurologiese
ondersoek om die boonste en
onderste
motorneuron aandoenings te
onderskei
Algemene en muskuloskeletale
kliniese
evaluasie van 'n pasgeborene, met
onderliggende kennis van algemeen
geassosieerde deformiteite.
Heupondersoek van die pasgeborene
vir vermoedelike DDH
S2
S2
S2
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
vi
Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal Posturele tortikollis
(Griessel Sindroom)
'Moulded Baby' sindroom
Posturele skoliose
C3
C2
HEUPAANDOENINGS IN DIE
KINDERJARE
Perthes se siekte
Verbygaande sinovitis van die heup
SUFE (Geglyde Boonste Femur
Epifese)
Septiese artritis/osteomiëlitis
Femurnek frakture
Ander oorsake van 'heup pyn'
Intraspinale tumore/abdominale
oorsake
Apofise beserings
VOETAANDOENINGS IN DIE
KINDERJARE
Pes planus
Pes cavus/cavo varus
Loop op tone
KNIEAANDOENINGS IN DIE
KINDERJARE
Osgood Schlatter
C2
C2
C3
C3
C3
C2
C2
C3
C3
C3
C3
C4
C3
Loopganganalise
Kliniese ondersoek van die heup
Kliniese ondersoek van area
verantwoordelik vir verwysde pyn na
die heup
Ondersoek van loopgang, onderste
ledemaat en voet
Kliniese ondersoek van geïnfekteerde
bene en gewrigte vir relevante tekens
S2
S2
S2
S2
S2
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
vii
Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal BEEN & GEWRIG INFEKSIE IN
DIE KINDERJARE
Osteomiëlitis
Septiese artritis
Pseudoparalise in die baba
Verspreide stafilokokbesmettings
TB en ander infeksies
Diskitis
DIE NEONAAT EN JONG KIND
Frakture in die pasgeborene
Neonatale septiese artritis
Getrekte elmboog (Pulled elbow)
VERSKILLE IN BEENLENGTE
Konginetaal
Neurologies
Vaskulêr
Infeksie
Tumore
Trauma
C2
C4
C4
C3
C3
C3
C4
C2
C2
C2
C2
C2
Kliniese ondersoek van die neonaat
met vermoedelike fraktuur of
muskuloskeletale septiese fokus
Meting van oënskynlike en werklike
beenlengtes met maatband
Blokmetode
S2
S2
S2
VOET Tarsale Tonnelsindroom Bunion Kloutone Metatarsalgie Tendon achilles ruptuur Plantare fasciïtis Interdigitale neuroom
C2 C3 C3 C3 C3 C4 C4
Ondersoek van die voet S4
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
viii
Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal Soolvratte Achillespees patologie
TOESTANDE VAN DIE NEK Torticollis Grieselsindroom Miëlomeningocoele Servikale spondilose
POSTURELE FUNKSIONELE & STRUKTURELE AFWYKINGS VAN DIE WERWELKOLOM Postureel Funksioneel Struktureel (Skoliose) Meralgia paresthetica Lae meganiese rugpyn Diskus degenerasie Spondilolistese Diskus herniasie Spinale stenose Metastases Miëlomatose
ORTOPEDIESE INFEKSIES Akute osteomiëlitis
Subakute en chroniese osteomiëlitis
Septiese Artritis
C4 C3
C2 C3 C4
C4 C4 C3 C2 C4 C4 C4 C4 C4 C3
C4
C4
C4
Ondersoek van die rug
Die interpretasie van Xstraal fotos van die werwelkolom
Kliniese diagnose/ondersoek Trek van bloedkulture Dreinasie van been abses Voorskryf van antibiotika Voorskryf van analgetika
Kliniese diagnose en ondersoek Aanplaas van gipsspalk
Kliniese diagnose/ondersoek Trek van bloedkulture Aspirasie van 'n gewrig Voorskryf van toepaslike antibiotika Voorskryf van analgetika
S4
S4 S4 S4 S4 S4
S4 S4
S4 S4 S4 S4 S4
BENIGNE BEENTUMORE Nie ossifiserende fibroom Osteochondroom Enchondroom Osteoïd osteoom Aneurismale beenkieste Reuseseltumor van been Eenvoudige beenkieste
MALIGNE BEENTUMORE Miëloom Metastases Osteosarkoom Ewing sarkoom Chondrosarkoom
SAGTEWEEFSEL TUMORE Lipoom Fibromatose Hemangiome Ganglion Neurofibromatose Sagteweefsel sarkome
C3 C3 C3 C3 C3 C3 C2
C3 C3 C3 C3 C3
C4 C3 C3 C4 C2 C3
Radiologiese diagnose Chirurgiese behandeling
Radiologiese diagnose Toepaslike laboratoriumondersoek Chirurgiese behandeling
Kliniese diagnose/ondersoek Chirurgiese behandeling Laboratoriumondersoek
S4 S1
S4 S4 S1
S4 S1 S4
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
ix
Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal
AFWYKINGS VAN BEEN Pagets Osteoporose Osteomalacia
AFWYKINGS VAN DIE HEUPAREA A. ONTWIKKELINGSAFWYKINGS Displasia Coxa vara Femur vooroorkanteling
B. ARTRITIS Osteoartritis Rumatoïde artritis Protrusio acetabuli
C. INFEKSIE Piogenies Tuberkulose
C3 C4 C4
C2 C2 C2
C3 C4 C1
C3/C4 C3/C4
Ondersoek van die heup Interpretasie van Xstraal foto's Infiltrasie groter trokanter bursitis Aspirasie heupgewrig Dreinering van heupgewrig
S2 S2 S2 S1 S1
D. AFWYKINGS VAN HEUP, PEES OF BURSAS Groter troganter bursitis Isgiatiese bursitis Klappende heup Liesverstuiting
E. AFWYKINGS VAN BLOED TOEVOER NA DIE HEUP Avaskulêre nekrose van femur kop
F. VERWYSDE PYN NA DIE HEUP Rug Sakroiliale gewrig Knie
AFWYKINGS VAN DIE KNIESTREEK Anterior kniepyn Septiese afwykings van die knie
a. Infeksie (Septiese artritis) Piogenies Tuberkulose b. Degeneratiewe afwykings Osteoartritis Rumatoïde artritis e.a. Hemofilie artritis c. Meniskus afwykings Skeure in meniskus Diskoïd laterale meniskus d. Afwykings van patella Herhalende ontwrigting 'Maltracking'
C4 C4 C1 C4
C4
C1 C1 C1
C1
C4 C4
C4 C3 C3
C3 C3
C4 C4
Ondersoek van die knie
Aspirasie van die knie Interpretasie van Xstraal foto's Artrotomie van die knie Infiltrasie van die knie
S2
S2 S2 S1 S2
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
x
Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal Chondromalasie patellae
e. Afwykings van spiere, bursa of pees Bursitis: Prepatella Infra patella bursitis Pes anserinus bursitis Semimembranosus bursitis Benede patella tendonitis Knieholte sist (Baker se sist) Apofise van Tibialis Tuberkel (OsgoodSchlatter se siekte) Iliotibialis band wrywing sindroom
C4
C4 C2 C2 C2 C4 C3 C4
F. WANGERIGTHEID VAN DIE KNIE Genu valgum Genu varum
RUMATOÏEDE ARTRITIS (RA) Gewrigsmanifestasies van RA Sistemiese manifestasies van RA Behandeling van RA Chirurgie vir RA
SPONDILOARTROPATIE Manifestasies van spinale en perifere gewrigsbetrokkenheid
Sistemiese manifestasies van die spondiloartropatie
Behandeling van spondilo gewrigsartropatie
Chirurgie vir spondilo gewrigsartropatie
BINDWEEFSEL AANDOENINGS Sistemiese Lupus Erythematose Skleroderma Gemengde bindweefsel siekte Vaskulitiese sindroom Kliniese beeld van bindweefsel aandoenings Serologiese evaluasie in bindweefsel aandoenings
JIG EN DIE ANDER KRISTAL ARTROPATIE Jig Ander kristal artropatie Kliniese beeld van jig Hantering van jig
C2 C4
C3/C4 C3/C4 C3 C3/C4 C3
C3
C3
C3
C3
C3 C3 C2 C2 C2 C3
C4 C2 C4 C4
Fisiese ondersoek insluitende gewrigsondersoek Aspirasie van gewrig Ondersoek van sinoviale vloeistof Kortisoon infiltrasie van gewrig Evaluasie van Xstraal foto van rumatoïde artritis
Fisiese ondersoek van spinale en perifere betrokkenheid by spondilo artropatie
Kortisoon infiltrasie van gewrigte en sagteweefsel
Evaluasie van Xstraal foto's van spondiloartropatie
Fisiese ondersoek van pasiënt met bindweefsel aandoening
Fisiese ondersoek van die pasiënt met jig
Gewrigaspirasie Ondersoek van sinoviale vloeistof
S4
S4 S3 S4 S4
S3
S3
S3
S4
S3/S4
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
xi
Kliniese Beeld Skaal Vaardigheidslys Skaal
OSTEOARTRITIS
FIRBROMIALGIE
STREEKSPYN SINDROOM
C4
C4
C4
Fisiese ondersoek van die osteo artritiese gewrig Gewrigsinfiltrasie
S2
S4
TOESTANDE VAN DIE SKOUER Verwysde pyn na skouer Rotatorkraag tendonitis Rotatorkraagskeur 'Frozen shoulder' Artritis van die skouergewrig ACgewrig aantasting Kongenitale en verworwe afwykings van die skouer
TOESTANDE VAN DIE ELMBOOG Mediale en laterale epikondilitis Ulnare neuritis Bursa's om die elmboog
AANDOENINGS VAN DIE PERIFERE SENUWEE Bragiaal pleksus besering in volw. Bragiaal pleksus besering in kinders Perifere senuweeletsel Perifere senuweebeklemming sindroom: a) Karpale tonnel b) Tarsale tonnel c) Kubitale tonnel d) Torakale uitgangsindroom e) Meralgia paraesthetica f) Pleksus neuritis – brachiaal en lumbosakraal
TOESTANDE VAN DIE HAND EN POLS Osteoartritis van die hand en pols:
a) Karpometakarpale osteoartritis b) Osteoartritis van die DIP en PIP gewrigte
c) Degeneratiewe artritis van die pols
Spier wanbalans van vingers: a) Swaannek b) Boutonniére c) Mallet
De Quervain Avaskulêre nekrose lunaat Ganglion
C3 C4 C3 C3 C4 C4 C1
C4 C3 C1
C3 C3
C3
C4 C3 C3 C3 C2 C2
C4 C4
C3 C3 C3 C4
C4 C3 C4
Kliniese ondersoek van die skouer
Subakromiale inspuiting
Ondersoek van die elmboog Kortisoon inspuitings in die gebied van die elmboog
Neurologiese ondersoek van die boonste ledemaat
Ondersoek van die hand en pols Aspirasie ganglion Kortisoon inspuitings van die hand en pols
S3/S4
S4
S4 S2
S4
S4 S2 S2
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
1
TEMA 1: MUSKULOSKELETALE TERMINOLOGIE
EN DEFORMITEITE
TEMADOELSTELLING
Tydens hierdie tema gaan ons voortbou op die kennis van terminologie wat jy tydens die Fase II module oor die Muskuloskeletale stelsel opgedoen het. Jy gaan bykomende terminologieleer wat die algemeenste Muskuloskeletale afwykings beskryf en jou in staat sal stel om akkuraat met kollegas hieroor te kommunikeer.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 01/02/2010
09:00– 09:45 Selfstudie Muskuloskeletale Terminologie
en Deformiteite Dr J du Toit
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:
1. Beskryf die normale stand, voorkoms en bewegings van die muskuloskeletale sisteem. 2. Die algemene muskuloskeletale afwykings te kan herken en beskryf.
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
1. Lees die werkstuk deur en voltooi deur te verwys na Dorlands Mediese Woordeboek en die Module: Die muskuloskeletale stelsel van Fase II.
HULPBRONNE
- Dorlands Mediese Woordeboek
Abduksie:
Adduksie:
Ankilose:
Antalgies:
Artritis:
Artrodese:
Artroplastiek:
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
2
Artrose:
Bunion (Knokkel):
Cavus:
Diafise:
Displasie:
Distrofie:
Dorsifleksie:
Eksositose:
Ekstensie:
Eksterne rotasie:
Elevasie:
Epifese:
Eversie:
Fise:
Fleksie:
Gon-artrose:
Hallux:
Interne rotasie:
Inversie:
Involucrum:
Kifose:
Lise:
Lordose:
Metafise:
Metatarsalgie:
Olistese:
Osteïtis:
Osteochondritis:
Osteochondrose: Osteolise: Osteosklerose:
Osteofiet:
Osteomalasie:
Osteomiëlitis:
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
3
Osteoklase:
Osteotomie:
Plantaarfleksie:
Planus:
Pollux:
Procurvatum:
Pronasie:
Recurvatum:
Sequestrum:
Sirkumduksie:
Sklerose:
Skoliose:
Spondilolise:
Spondilolistese:
Spondilose:
Supinasie:
Torticollis:
Valgus:
Varus:
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
4
TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES
TEMADOELSTELLING
Die oorkoepelende doel van hierdie tema is om jou in staat te stel om ‘n doelgerigte kliniese geskiedenis te kan neem asook ‘n toepaslike kliniese ondersoek te kan uitvoer aangaande die muskuloskeletale sisteem.
Daar sal van jou verwag word om 'n volledige, deeglike en toepaslike kliniese ondersoek te kan uitvoer ten opsigte van die boonste ledemate, onderste ledemate en die werwelkolom om die normale voorkoms, stand, beweging en stabiliteit te kan onderskei van fisiologiese-, ouderdoms- en patologiese afwykings. Jy moet abnormale loopgange kan identifiseer en ‘n beenlengteverskil klinies kan evalueer. Jy moet die basiese beginsels ken van die ondersoek van ‘n gewrig in die algemeen.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 01/02/2010 11:00-11:45 Lesing
Belynings- en Rotasiedeformiteite van die Ledemate, Loopgange, Beenlengteverskille
en die Ondersoek van ‘n Gewrig Dr J du Toit
2 01/02/2010 12:00-12:45 Selfstudie
Pyn Gradering, Spierkrag, Spastisiteit,- Miotoom Innervasie,
Dermatoom Innervasie, OMN Letsel en BMN Letsel
Dr J du Toit
3 01/02/2010 14:00-14:45 Lesing Ondersoek van die Nek en Skouer Dr H de Jongh
4 01/02/2010 15:00-15:45 Lesing Ondersoek van die Rug Prof GJ Vlok
5 02/02/2010 08:00-08:45 Lesing
Ondersoek van die Elmboog, Voorarm en Hand Dr S Pretorius
6 02/02/2010 09:00-09:45
Lesing Demonstrasie
Kliniese Ondersoek van die Heup en Kniegewrig Dr H de Jongh
7 02/02/2010 10:00-10:45 Lesing Ondersoek van die Voet en Enkel Dr I Terblanche
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
5
TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES
SESSIE 1: BELYNINGS- EN ROTASIEDEFORMITEITE VAN
DIE LEDEMATE, LOOPGANGE, BEENLENGTEVERSKILLE EN DIE ONDERSOEK
VAN ‘N GEWRIG
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:
1. Noem die algemeenste belynings en rotasiedeformiteite van die ledemate. 2. Noem 4 algemene afwykings van die normale loopgang van pasiënte en beskryf elk. 3. Noem die oorsake van 'n oënskynlike beenlengte verskil. 4. Jy moet in staat wees om aktiewe en passiewe beweging van ‘n gewrig te kan evalueer. 5. Jy moet die onderskeid tussen ‘n effusie en ‘n sinovitis kan beskryf.
HULPBRONNE
1. Clinical Orthopaedic Examination McCrae, P. 1 2. Orthopaedic Assessment Video Casette, US library, WE 141 Ort 3. Physical examination of the spine and extremities Stanley Hoppenfeld 4. Pecutra gaits / Buckanon MFG WE103BUC US Library
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing
Hierdie lesing bied die kliniese metodes aan om 'n gewrig te ondersoek, normale beweging en stabiliteit te onderskei van patologiese prosesse. Die kliniese evaluasie van beenlengte verskille, normale loopgange en afwykings daarvan asook rotasie- en belyningsdeformiteite van die ledemate sal bespreek word.
Voltooi asb. die taakstuk wat tydens die sessie aan jou gegee is.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
6
TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES
SESSIE 2: PYN GRADERING, SPIERKRAG, SPASTISITEIT,
MIOTOOM INNERVASIE, DERMATOOM INNERVASIE, OMN LETSEL EN BMN LETSEL
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Verduidelik hoe muskuloskeletale gradeer word. 2. Spierkrag volgens die Oxford skaal kan gradeer. 3. Spierspasma volgens die Ashworth skaal kan gradeer. 4. Beskryf/skets die neurologiese innervasie van die miotome van die ledemate. 5. Beskryf/skets die sensoriese innervasie van dermatome. 6. Verduidelik hoe om die onderskeid tussen 'n boonste en 'n onderste motor neuron letsel
klinies te kan maak.
HULPBRONNE
Clinical Orthopaedic Examination McRae, P. 13 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures P. 194, 4 Orthopaedic Physical Assessment. D Magee 3rd Edition P. 21, 24
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Selfstudie
Die doel van hierdie selfstudie is dat jy oor 'n goeie persepsie moet beskik aangaande die mate van pyn wat jou pasiënte ondervind, asook die kwantifisering daarvan en die mate van morbiditeit. Jy moet ook krag en spasma van spiere kan kwantifiseer vir opvolg dokumentasie doeleindes. Jy moet ook in staat wees om neurologiese letsels anatomies te kan lokaliseer deur 'n goeie perifere ledemaat ondersoek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
7
TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES
SESSIE 3: ONDERSOEK VAN DIE NEK EN SKOUER
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees.
1. Verduidelik hoe om die normale bewegings van die nek te kan ondersoek. 2. 'n Toepaslike neurlogiese en vaskulêre ondersoek van die boonste ledemaat te doen. 3. Demonstreer hoe om die normale beweging van die skouer gordel te kan ondersoek en
verduidelik hoe om beperkte beweging identifiseer. 4. Beskryf die kliniese toetse om rotatorkraagskeure en skouerbeklemming te identifiseer. 5. Verduidelik hoe om te onderskei tussen glenohumerale en skapulo-torakale beweging. 6. Verduidelik hoe om stabiliteit van die skouergewrig klinies te evalueer.
HULPBRONNE
1 Clinical Orthopaedic Examination McCrae – The shoulder P. 41 The cervical spine P. 27
2 Physical Examination Of The Shoulder. SA Bone & Joint Surgery, Vol no 4, Nov 2000, Page 12
3 Routine Examination Of Joints. Video 2: The shoulder/Holland CD WE544HOL US Library 4 Orthopaedic Physiotherapy Video cassette: The Examination Of The Shoulder WE810WIN
US Library 5 Examination Of The Shoulder/Kelly IG, WE810KEL, US Library
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis ta kan neem asook ‘n basiese maar doelgerigte kliniese ondersoek te kan uitvoer om toestande van die nek en skouer te identifiseer en van mekaar onderskei.
'n Lesing demonstrasie sal aangebied word om die kliniese ondersoek metodes van die nek en skouergordel uit te voer. Voorafstudie sluit in hersiening van die osteologie van die nek Fase II, Die Muskuloskeletale Stelsel, Tema 2, Sessie 1 en Fase II, Die Muskuloskeletale Stelsel, Tema 4.
Voltooi asb. die werkstuk wat aan jou verskaf word.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
8
TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES
SESSIE 4: ONDERSOEK VAN DIE RUG
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:
1. Beskryf die normale kontoer, asook die omvang van beweging van die torakolumbale werwels.
2. Beskryf hoe om borskasuitsetting te meet en verduidelik wat verlies daarvan beteken. 3. Verduidelik die belang van bekken kanteling. 4. Beskryf hoe om 'n kifose te identifiseer en verduidelik die belang daarvan. 5. Beskryf hoe om skoliose te identifiseer en verduidelik die belang daarvan. 6. Beskryf hoe om die onderste ledemate neurologies en vaskulêr klinies te evalueer. 7. Beskryf hoe om die sakro-iliaka gewrigte te ondersoek.
HULPBRONNE
1. Clinical Orthopaedic Examination McCrae – The Thoracic And Lumbar Spine P. 113 2. Routine Examination Of Joints. Video 5 – The Spine/Holland CD WE544HOL, US Library 3. Orthopaedic Physiotherapy: Examination Of The Lumbar Spine WE750WIN, US Library 4. Concise System Of Orthopaedics And Fractures. A Graham Apley/Louis Solomon
Chapter 18, The Back. P. 157
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis te kom neem asook ‘n basiese, maar doelgerigte kliniese ondersoek te kan uitvoer om toestande van die torakolumbale werwelkolom te identifiseer en van mekaar onderskei.
Voor aanvang van hierdie sessie behoort jy asseblief die funksionele anatomie van die werwelkolom hersien.
Lesing demonstrasie
Tydens hierdie sessie sal die normale kontoer van die torakolumbale werwels hersien word en die normale bewegings sal demonstreer word. Afwykings van postuur en deformiteite soos skoliose en kifose sal bespreek word.
Aan die einde van hierdie sessie sal jy met die hulp van die lektor die werkstuk voltooi wat aan jou gegee is.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
9
TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES
SESSIE 5: ONDERSOEK VAN DIE ELMBOOG, VOORARM
EN HAND
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Beskryf die normale bewegings van die elmbooggewrig, die polsgewrigte, die metakarpofalangeale gewrigte en die interfalangeale gewrigte.
2. Noem die stabiliserings strukture van al hierdie gewrigte. 3. Noem watter spiere hoofsaaklik verantwoordelik is vir die beweging van hierdie gewrigte. 4. Beskryf die miotoom innervasie van die bo-arm, voorarm en hand en verduidelik hoe om te
onderskei tussen die bewegings wat deur die mediane senuwee, die ulnare senuwee en die radiale senuwee geïneveerde spiere plaasvind.
5. Beskryf die dermatoom sensoriese distribusie van die hand en voorarm. 6. Beskryf die verloop van die hoofsenuwees in die boonste ledemaat. 7. Beskryf die hoof arteries se verloop in die boonste ledemaat. 8. Onderskei tussen die funksies van die onderskeie pese van die vingers.
HULPBRONNE
1. Neurovascular Assessment Of The Hand. CME July 1996, Vol 14, no 7, Page 1007. 2. Clinical Orthopaedic Examination McCrae
Segmental And Peripheral Nerves Of Die Upper Limb P. 13 The elbow P. 61 The wrist P. 77 The hand P. 95
3. Routine Examination Of Joints. Video I: Pt. 1 The hand, Pt. 2 The elbow/Holland CD WE544HOL, US Library
4. Neurovascular Examination Of The Hand/Mennen U, WE830MEN, US Library 5. S A Bone & Joint Elbow Vol X No. 3 Aug 2000, Shoulder Vol X Nol 4, Nov 2000
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis te kan neem asook ‘n basiese maar doelgerigte kliniese ondersoek te kan uitvoer om toestande van die elmboog, voorarm en hand te identifiseer en van mekaar te onderskei.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
10
Voorafstudie
Voor die aanvang van hierdie lesing word daar van jou verwag om die funksionele anatomie van die arm te hersien, asook die inhoud van die spierkompartemente van die bo-arm, voorarm en hand. Fase II, Die Muskuloskeletale Stelsel, Sessies 3, 4, 5 en 6.
Lesing
'n Lesing demonstrasie van ongeveer 45 minute sal aangebied word. Die kliniese ondersoek van die gewrigte van die elmboog en voorarm sal bespreek word. Die ondersoek van die mediane senuwee, die ulnare en die radiale senuwees sal met behulp van 'n demonstrasie bespreek word. Die funksie van die belangrikste pese in die hand sal bespreek word.
Na afloop van hierdie sessie behoort jy die taakstuk voltooi wat aan jou verskaf is.
TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES
SESSIE 6: KLINIESE ONDERSOEK VAN DIE HEUP- EN
DIE KNIEGEWRIG
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:
1. Beskryf die normale omvang van beweging van die heupgewrig. 2. Verduidelik hoe om spierspasma om die heup te evalueer. 3. Beskryf die normale omvang van beweging van die knie gewrig. 4. Verduidelik hoe ondersoek tegnieke om die kruisligamente, kollaterale knie ligamente,
onstabiele patella of 'n meniskus besering te evalueer.
HULPBRONNE
1. Clinical Orthopaedic Examination McCrae The hip P. 155 The knee P. 189
2. Routine Examination Of Joints Video 3: The hip / Holland CD, WE544 HOL, US Library 3. Routine Examination Of Joints Video 4: The knee / Holland CD WE544HOL, US Library 4. Clinical Examination Of The Knee/Ireland J, WE870IRE, US Library
Lesing Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis te kan neem asook ‘n basiese maar doelgerigte kliniese ondersoek te kan uitvoer om toestande van die heup- en kniegewrig te identifiseer en van mekaar onderskei.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
11
Tydens hierdie sessie word 'n lesing demonstrasie van ongeveer 45 minute aangebied oor die ondersoek tegnieke van die knie- en heupgewrigte. Met aanvang van hierdie lesing word verwag dat jy reeds die funksionele anatomie van die knie en heup gewrigte hersien het. Fase II, Die Muskuloskeltale Stelsel, M4607 en M4617.
Na afloop van hierdie lesing moet jy die taakstuk voltooi wat aan jou verskaf is.
TEMA 2: KLINIESE ONDERSOEKMETODES
SESSIE 7: ONDERSOEK VAN DIE VOET EN ENKEL
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Beskryf die normale beweging van die enkel en voet gewrigte. 2. Beskryf hoe om die funksie van die pese om die voet en enkelgewrigte te ondersoek. 3. Beskryf hoe om onstabiliteit van die enkel gewrig te ondersoek. 4. Beskryf hoe om senuwee beklemmings van die voet te kan lokaliseer.
HULPBRONNE
1. Clinical Orthopaedic Examination McCrae. The Ankle P. 239 The Foot P. 253
2. Routine Examination Of Joints Video 6, The Ankle And Foot/Holland CD WE544HOL, US Library
3. Movements Of The Ankle And Foot/Waugh W WE880WAU, US Library
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doelstelling van hierdie sessie is om jou behulpsaam te wees om ‘n toepaslike siektegeskiedenis te kan neem asook ‘n basiese maar doelgerigte klniese ondersoek te kan uivoer om toestande van die voet en enkel te identifiseer en van mekaar onderskei.
Met aanvang van hierdie lesing moes jy reeds die funksionele anatomie van die voet en enkel hersien het. Fase II, Die Muskuloskeltale Stelsel M4632, M4512, M4515.
Lesing/Skyfievertoning
'n Lesing sal deur middel van skyfie projeksie sal aangebied word om die kliniese ondersoek metodes van die voet en enkel te demonstreer.
Na afloop van die lesing sal 'n taakstuk aan jou uitgegee word vir voltooing.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
12
TEMA 3: BEELDINGSONDERSOEKE VAN DIE
MUSKULOSKELETALE STELSEL
TEMADOELSTELLING
Na afloop van hierdie tema moet jy die indikasies ken vir die aanvraag van gewone X-strale om muskuloskeletale toestande te kan diagnoseer en die X-strale sistematies te kan evalueer en interpreteer om tot 'n diagnose te kom.
Jy moet ook bewus wees van die muskuloskeletale toestande wat nie onnodige radiologiese ondersoeke regverdig nie.
Jy moet weet van die indikasies vir die aanvraag en die toepaslikheid van aanvullende beeldingsondersoeke bv. konvensionele tomografie, kerngeneeskunde, rekenaartomografie en magnetiese resonansie, asook die moontlike nagevolge en kostes van sodanige ondersoeke.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 & 2 02/02/2010 11:00-11:45 Lesing
Doelgerigte Beeldings Ondersoeke Algemene Radiologiese Kenmerke Van
Traumatiese En Non-Traumatiese Been En Gewrigs Toestande
Dr J du Toit
3 02/02/2010 12:00-12:45 Lesing
Kerngeneeskunde As Beeldingsmodaliteit In Die Muskuloskeletale Stelsel Dr J Warwick
TEMA 3: BEELDINGSONDERSOEKE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 1: DOELGERIGTE BEELDINGS ONDERSOEKE
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Jy moet asb voor hierdie sessie oplees oor die indikasies en voorvereistes vir die neem van X-strale van die werwelkolom in pasiënte met rugpyn. Is die neem van X-strale altyd nodig? Verwysing: Rational Investigating UPDATE, June 2000, P35
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
13
UITKOMSTE
1. Jy moet weet wanneer X strale aangedui is in pasiente met rugpyn 2. Doelgerigte beeldingondersoeke moet aangevra word 3. Kennis van die gevare van bestraling van pasiente
TEMA 3: BEELDINGSONDERSOEKE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 2: ALGEMENE RADIOLOGIESE KENMERKE VAN
TRAUMATIESE EN NON-TRAUMATIESE BEEN EN GEWRIGS TOESTANDE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
Radiologiese sessie:
Doelstellings: Die volgende onderwerpe word bespreek:
1. Bespreking van die radiologiese kenmerke van algemene en minder algemene frakture. 2. Bespreking van radiologiese kenmerke van ontwrigtings. 3. Bespreking van radiologiese kenmerke van degeneratiewe rumatoide, infektiewe,
neoplastiese, displastiese, algemene metabolise toestande. 4. Radiologiese kenmerke van avaskulêre nekrose van been. 5. Radiologiese kenmerke van maligne en benigne beentumor. 6. Gevare van herhaaldelike radiologiese ondersoeke.
HULPBRONNE
Principles Of Fractures Treatment. Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 23, P. 516, 563 Journal Of American Family Physicians, Cervical Spine X-Ray, Jan 15, 1999, P 331 Journal Of American Family Physicians, Radiographic Assessment of OA, July 15, 2001, P. 279 Journal Of American Family Physicians, Radiological Examination Upper Extremity Fractures 1 March 1998, P.995 Journal Of American Family Physicians, Radiological Examination Lower Limb Traums, 15 March, 1998, P.1314 Website www.aafp.org/afp
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
14
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Selfstudie taak
Voor aanvang van die lesing word daar van jou verwag om Perkins se reëls tov die neem van X-strale in trauma te tabuleer en saam te bring na die lesing vir bespreking.
Verwysing: Apleys System Of Orthopaedics And Fractures P. 520.
Lesing
Tydens hierdie sessie word 'n skyfie lesing aangebied om die belangrikste radiologiese kenmerke van traumatiese en non-traumatiese toestande van die skelet te demonstreer.
Na afloop van hierdie lesing sal 10 minute gewy word aan klein groepbesprekings oor die neem van onnodige X-strale. (Vooraf selfstudietaak)
TEMA 3: BEELDINGSONDERSOEKE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 3: KERNGENEESKUNDE AS
BEELDINGSMODALITEIT IN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
UITKOMSTE
Na afloop van die sessie behoort jy in staat te wees om:
1. Die patofisiologiese basis van skeletflikkergrafie te kan beskryf. 2. Die mees algemene indikasies vir skeletflikkergrafie te kan lys. 3. Aan ‘n pasiënt wat vir ‘n skeletflikkergram verwys is, te kan verduidelik hoe die studie
uitgevoer sal word. 4. Die voordele van skeletflikkergrafie te kan lys. 5. Die rol van skeletflikkergrafie in sportgeneeskunde aan jou pasiënt te kan verduidelik.
HULPBRONNE
1. Fase 2 notas oor die fisiologie van die skelet 2. Klasnotas 3. Textbook of Nuclear Medicine. Wilson MA, Lippincott-Raven Publishers, Philadelphia, 1998
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om Kerngeneeskunde selektief en doelgerig te kan implementeer om muskuloskeletale toestande te kan diagnoseer of bevestig.
Voordat jy die lesing bywoon, hersien asb. jou Fase 2 notas oor die fisiologie van die skelet. Die onderwerp sal tydens ‘n interaktiewe lesing behandel word.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
15
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE
MUSKULOSKELETALE STELSEL
TEMADOELSTELLING Gedurende hierdie tema gaan jy leer hoe om die algemeenste infektiewe toestande van die Muskuloskeletale stelsel te herken. Jy gaan ook leer hoe om hierdie toestande te behandel. Veral belangrik hier is'n begrip van die onderliggende anatomie en patologie, wat maak dat die beginsels van behandeling ietwat anders is as in ander orgaanstelsels.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 02/02/2010 14:00-14:45 Lesing Algemene Patologiese Beginsels Prof J Schneider
2 02/02/2010 15:00-15:45 Selfstudie Prof J Schneider
3 03/02/2010 08:00-08:45 Lesing
Mikrobiologiese Aspekte van Been, Gewrigs- en Sagteweefsel Infeksie Dr H Orth
4 03/02/2010 09:00-09:45 Selfstudie/Lesing
Farmakologiese Aspekte van Antibiotika in Infeksies Dr A Basson
5 03/02/2010 10:00-10:45 Lesing
Akute Septiese Artritis en Osteomiëlitis Dr A Basson
6 & 7 03/02/2010 11:00-11:45
Lesing Selfstudie
Non-Piogene Infeksies van Been en Gewrigte
Kliniese Probleem Oplossing Chroniese Osteomiëlitis
Dr A du Toit
8 03/02/2010 14:00-14:45 Lesing Handinfeksies Dr S Pretorius
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 1: ALGEMENE PATOLOGIESE BEGINSELS
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:
1. Definieer akute en chroniese osteomiëlitis, tuberkuleuse osteomiëlitis en infektiewe artritis aan die hand van basiese beginsels van ontsteking.
2. Noem die belangrikste oorsake van osteomiëlitis. 3. Bespreek die opeenvolgende veranderinge in die patogenese van osteomiëlitis.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
16
4. Bespreek en identifiseer die morfologiese veranderinge van osteomiëlitis. 5. Verduidelik die klinies-patologiese korrelasies van osteomiëlitis. 6. Noem die belangrikste oorsake van infektiewe artritis. 7. Bespreek die patogenese en morfologiese veranderinge van septiese artritis en
tuberkuleuse artritis. 8. Verduidelik die onderskeidelike klinies-patologiese korrelasies van septiese en
tuberkuleuse artritis.
AGTERGRONDKENNIS
Dit is belangrik dat jy die beginsels en uitkomste van akute en chroniese ontsteking asook granulomateuse ontsteking hersien (kyk weer na die Fase 2 module Basis van Siekteprosesse). Maak seker dat jy die morfologiese manifestasies van ontsteking goed ken insluitende verettering, absesvorming, verspreidende ontsteking soos sellulitis en erisipelas, en nekrotiserende ontsteking. Jy sal ook deeglike hersiening moet doen van weefselherstel en die lokale en sistemiese faktore wat dit beïnvloed. (Kyk weer na die Fase 2 module Basis van Siekteprosesse; veral Temas 16 en 21).
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lees bladsye 792 tot 793 en 813 tot 814 in Underwood voordat jy die lesing bywoon. Jy sal grootliks daarby baat om oorsigtelik na bladsye 222 tot 224 te kyk met klem op die illustrasies en tabelle. Die dosent sal tydens die lesing die teorie onderliggend tot die uitkomste verduidelik en illustreer en toepaslike riglyne vir verdere studie verskaf.
Lesing met toepaslike beeldmateriaal en illustrasies
1. Maak aanvullende notas tot jou handboek en klasnotas. 2. Die lesing is beskikbaar by die volgende adres:
http://www.sun.ac.za/healthsciences/schools/basic_appl_health/anat_path/ppt/ppt.html
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 2: SELFSTUDIE
HULPBRONNE
- Underwood, 1996. Bl. 792 tot 793 en bl. 813 tot 814 - Eie aantekeninge tydens kontaksessies gemaak - Klasnotas - Voorbeelde van monsters wat u kan bestudeer in u eie tyd sal beskikbaar gestel word in die
patologie demonstrasielokaal op die 4de vloer in die Onderwysblok. 'n Lys van gevalle is aangeheg aan die einde van hierdie tema.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
17
- Rekenaargesteunde onderrig: Hierdie webwerf bied talle voorbeelde, illustrasies en tutoriale wat jy nie elders sal teëkom nie.
http//medstat.med.utah.edu/WebPath/html#MENU <Organ System Pathology> <Bone and Joint Pathology>
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Selfstudie
Beantwoord die volgende vrae tydens jou selfstudie:
1. Definieer akute en chroniese piogene osteomiëlitis 2. Noem die belangrikste oorsake van osteomiëlitis en van infektiewe artritis. 3. Bespreek die opeenvolgende veranderinge in die patogenese van piogene osteomiëlitis. 4. Bespreek die morfologiese veranderinge van piogene osteomiëlitis en verduidelik hul
klinies-patologiese korrelasies. (Bestudeer fig. 25.6 op bl. 794 in Underwood) 5. Bespreek die klinies-patologiese kenmerke van tuberkuleuse osteomiëlitis en artritis.
Verwys spesifiek na die belangrikste verskille wat dit toon t.o.v. piogene osteomiëlitis en artritis. Maak ‘n skets om die verskille te illustreer. Verfris jou gedagtes deur weer te kyk na die figure en beskrywings op bladsye 232 tot 236 en 241 tot 243 in Underwood.
6. Noem ander belangrike nie-infektiewe oorsake van artritis. 7. Bespreek die patogenese en morfologiese veranderinge van septiese artritis en
tubekuleuse artritis. 8. Verduidelik die onderskeidelike klinies-patologiese korrelasies van septiese en
tuberkuleuse artritis. Bespreek kortliks die klinies patologiese kenmerke van gonokokkale artritis, spirogeetgeassosieerde artritis en virus-geassosieerde artritis.
9. Let op dat die volgende voorbeelde van skeletale en sagte weefsel patologie beskikbaar sal wees vir studie in u eie tyd. Die lokaal sal aan u bekend gemaak word. Hierdie geleentheid word geskep om vir u te help en die monsters sal nie deel van u assessering wees nie. U word aangemoedig om vrae te formuleer en aan Prof Schneider te rig by [email protected]
* AS32, AS21, AS22 :Osteomiëlitis * AS31 :Been - sifilitiese osteitis * AV23 :Paget se siekte * JV 3 :Femur - hemolitiese anemie * AS40 :Echinokokkus sist (been)
Nat monsters
* PM382/88, 137/89 - Tuberkulose
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
18
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 3: MIKROBIOLOGIESE ASPEKTE VAN BEEN, GEWRIGS- EN SAGTEWEEFSEL INFEKSIE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Tabuleer die algemene organismes verantwoordelik vir akute been- en gewrigsinfeksies. 2. Tabuleer die organismes verantwoordelik vir kroniese been- en gewrigsinfeksies. 3. Tabuleer die organismes verantwoordelik vir sagteweefsel infeksies. 4. Bespreek die patogenese van been- en gewrigsinfeksies. 5. Bespreek die rol van die laboratorium in die diagnose van bakteriële infeksies. 6. Noem die antimikrobiale middels en dosering in die behandeling van die algemene
muskuloskeletale infeksies. 7. Bespreek die belangrikste eienskappe en diagnose van muskuloskeletaleTuberkulose. 8. Tabuleer die middels in die behandeling van muskuloskeletale tuberkulose, asook die
dosering, tydsduur en newe-effekte.
VOORAFKENNIS
Voor aanvang van die sessie moet die student oor die volgende voorafkennis beskik:
1. Die klassifikasie van bakteriëe 2. Basis van patogenese en bakteriële virulensie 3. Basis van antimikrobiale werking
Aan die einde van die lesing sal 'n werkstuk uitgegee word wat voltooi moet word.
HULPBRONNE
Myint: Medical Microbiology Made Memorable, 1999. Hoofstuk 27, Bl. 64 Inglis: Microbiology and Infection, 1998. Hoofstuk 13, Bl. 131, Hoofstuk 6, Bl. 57-58 Klasnotas
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing
Doelstelling: Hierdie sessie handel oor die vernaamste eienskappe van die algemene organismes wat aanleiding mag gee tot akute en chroniese infeksies van sagte weefsel, bene en gewrigte.
Verder moet jy kennis dra van die minder algemene organismes wat aanleiding mag gee tot muskuloskeletale infeksie.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
19
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 4: FARMAKOLOGIESE ASPEKTE VAN
ANTIBIOTIKA IN INFEKSIES
TEMADOELSTELLING
Hierdie sessie handel oor die verskillende farmakologiese aspekte van antibiotika wat gereeld gebruik word met muskuloskeletale infeksies
UITKOMSTE
Na afloop van die sessie,behoort jy tot die volgende in staat te wees:
1. Die fomulering van `n kliniese diagnose van die mikrobiale infeksie. 2. Die formulering van mikrobiale diagnose. 3. Bepaling van die nut vir empiriese antibiotika. 4. ‘n Sistematiese benadering tot emperies antibiotika. 5. Farmakodinamiees en farmakokinetiese faktore van terapie. 6. Antimikrobiale middel toksiteit en die hantering daarvan. 7. Die belang en plek van kombinasie terapie. 8. Antimikrobiale profilakse.
HULPBRONNE
Rang, Dale&Ritter, Pharmacology, 4th Ed., (1999)
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 5: AKUTE SEPTIESE ARTRITIS EN
OSTEOMIËLITIS
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:
1. Verduidelik hoe om die kliniese diagnose van ‘n akute septiese artritis en ‛n akute osteomiëlitis te maak, asook hoe om te onderskei tussen die twee en oppervlakkige sagte weefsel infeksies.
2. ‘n Subakute beeninfeksie te kan definieer. 3. Noem die nodige spesiale ondersoeke, asook interpretasie om die diagnose van been en
gewrigsinfeksies te bevestig.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
20
4. Beskryf wanneer ‘n been en gewrigsinfeksie chirurgiese behandeling benodig. 5. Beskryf die uitsonderlike kliniese presentering van muskuloskeletale infeksie in die
neonaat. 6. Tabuleer die komplikasies van septise artritis van die heup. 7. Tabuleer die komplikasies van akute infeksie van been en gewrigte. 8. Tabuleer die toepaslike antibiotika doserings, asook die termyn van behandeling vir akute
septiese artritis en osteomiëlitis. 9. Tabuleer die wyses waarop sagte weefsel infeksies mag presenteer. 10. Beskryf die kliniese voorkoms van ‘n abses en die dreinasie tegniek. 11. Beskryf sellulitis en die behandeling daarvan. 12. Beskryf kortliks die entiteite van diskitis en spondilitis.
HULPBRONNE
Acute Pyogenic Bone And Joint Infection In Children. S A Bone and Joint Surgery Nov 1997 Vol VII No 4 P. 24
- Infection Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – Chapter 2
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Selfstudie
Hersien asb. vooraf Sessie 2 van hierdie tema oor Staphylococcus aureus. Voltooi asb. tydens hierdie sessie die werkstuk.
Lesing Tydens hierdie sessie sal jy geleer word hoe muskuloskeletale infeksies sistemies en lokaal mag presenteer. Jy sal vertel word hoe om te kan onderskei tussen sagteweefsel en benige infeksies asook hoe om die beginsels in die behandelng toe te pas.
Hierdie lesing demonstrasie van ongeveer 45 minute bespreek die kliniese presentering, radiologiese evaluasie, toepaslike sykamer ondersoeke en die behandeling van akute septiese artritis en osteomiëlitis.
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 6: NON-PIOGENE INFEKSIES VAN BEEN EN
GEWRIGTE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Bespreek die insidensie en kliniese voorkoms van Muskuloskeletale Tuberkulose. 2. Verduidelik hoe om klinies en met sykamer, asook radiolgiese ondersoeke te onderskei
tussen ‘n akute septiese artritis en ‘n Tuberkulose artritis.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
21
3. Verduidelik op gronde waarvan Tuberkulose van die werwelkolom klinies vermoed sal word en beskryf die radiologiese tekens daarvan.
4. Beskryf die natuurlike verloop van Tuberkulose van die werwelkolom, die moontlike neurologiese komplikasies, asook die behandeling daarvan.
5. Tabuleer die keuse van middels vir die behandeling van skeletale Tuberkulose, asook die dosering en die duurte van behandeling.
6. Verduidelik die raamwerk om die pasiënt se omgewing te evalueer, asook sy voortgesette medikasie te verseker.
7. Beskryf die tekens van middel weerstandigheid. 8. Noem die bursae wat deur tering betrek kan word. 9. Beskryf die presentering, asook die behandeling van koue absesse.
HULPBRONNE
- The Challenge Of Tuberculosis Current Orthopaedics 2000 14 P. 18 - TB Arthritis – Current Orthopaedics 2000 14 P. 197 - Tuberculosis – Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – P. 47
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing Na afloop van hierdie sessie sal jy die belangrikste aspekte aangaande die voorkoms, insidensie en verspreiding van muskuloskeletale tuberkulose begryp. Dit is belangrik dat jy die kliniese voorkoms, radiologiese interpretasie en die doelgerigte spesiale ondersoeke ken asook die behandelingsmodaliteite te kan aanbeveel.
Hierdie sessie van ongeveer 45 minute bespreek die voorkoms en anatomiese verspreiding van muskuloskeletale Tuberkulose. Tuberkulose van die werwelkolom en algemene groot gewrigte sal bespreek word.
Voltooi asb. u werkstuk tydens die sessie.
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETEALE STELSEL
SESSIE 7: KLINIESE PROBLEEM OPLOSSING CHRONIESE
OSTEOMIËLITIS
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie twee sessies behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Tabuleer die faktore wat lei tot chroniese osteomiëlitis 2. Die radiologiese kenmerke van ‘n chroniese osteomiëlitis kan tabuleer en herken. 3. Bespreek wat die rol van antibiotikum in die behandeling van chroniese osteomiëlitis is. 4. Tabuleer komplikasies van chroniese osteomiëlitis. 5. Verduidelik ‘n Brodiese abses.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
22
HULPBRONNE
- Chronic Osteomyelitis. Apleys System of Orthopaedics and fractures P. 40
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Selfstudie en selfassessering Die doel van hierdie selfstudie sessie is om die kliniese probleem van ‘n chroniese osteomiëlitis sinvol op te los. Daar word van jou verwag om die diagnose te kan maak, die X-strale sinvol te interpreteer en te weet hoe chroniese osteomiëlitis behandel moet word.
Met die hulp van u verwysings moet jy die volgende probleem oplos en jou werkstuk voltooi:
‘n 40-Jarige man presenteer met ‘n dreinerende sinus van die onderbeen.
1. Tabuleer die moontlike oorsake 2. Beskryf die waarskynlike radiologiese voorkoms. 3. Bespreek kortliks die organismes daarvoor verantwoordelik. 4. Tabuleer die moontlike komplikasies
Kontroleer jou antwoorde tydens ‘n groepbespreking.
Om 12.00 vergader julle weer by Lesinglokaal 1 om die antwoord met die lektor te bespreek.
TEMA 4: INFEKTIEWE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 8: HANDINFEKSIES
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Beskryf die kliniese tekens van 'n Paronegia en verduidelik hoe om dit te dreineer. 2. Beskryf die kliniese tekens van 'n webspasie infeksie en beskryf hoe dit gedreineer moet
word. 3. Beskryf die kliniese tekens van ‘n septiese artritis van die hand en beskryf hoe dit
gedreineer moet word. 4. Beskryf die kliniese tekens van ‘n Tenovaginitis. 5. Tabuleer algemene organismes wat handinfeksies veroorsaak en die toepaslike antibiotika
en dosering. 6. Beskryf die lokale verdowingsmetodes vir die dreinering van handinfeksies. 7. Bespreek die vernaamste aspekte in die rehabilitasie van die hand na 'n infeksie.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
23
HULPBRONNE
Treatment Of Hand Infections CME Aug 1991 Vol 9 No 8 P. 978 Hand Infections CME July 1996 Vol 14 No 7 P. 943 How To Drain An Absess Modern Medicine Vol 22 No 8 Aug 97 P. 66
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Voorafstudie
Hersien asb die anatomie van die hand met spesifieke verwysing na die spasies en die sinoviale skedes. Fase II Module Die Muskuloskeletale Sisteem M4769 M4770
Lesing
Hierdie sessie sal jou in staat stel om die voorkoms en lokalisasie van die algemeenste handinfeksies te kan identifiseer en onderskei. Jy sal die basiese beginsels van behandeling geleer word wat die uitvoer van eenvoudige chirurgiese prosedures op primêre gesondheidsvlak insluit.
Hierdie lesing handel oor die areas van lokalisasie van die verskeie handinfeksies. Die metodes van dreinering van elke infeksie sal bespreek word. Jy sal ook inligting ontvang oor hoe om die lokale verdowing toe te dien.
Selfstudie
Na afloop van hierdie sessie behoort jy na aanleiding van die hulpbron oplees en die basiese beginsels van rehabilitasie van ‘n hand na dreinering an ‘n infeksie en dit op hul werkstuk tabuleer.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
24
TEMA 5:BENADERING TOT POLI-ARTRITIS
TEMADOELSTELLING
Aan die einde van hierdie tema sal die student 'n begrip hê van die basiese beginsels wat gebruik word in die maak van diagnoses van die meer algemene rumatologiese toestande. Tesame hiermee sal hulle insig hê in die implikasies van 'n chroniese siekte vir die indiwidu, en die belang van paramediese ingrepe in hierdie toestande. Ook sal hulle bekendgestel wees aan die konsep van outoïmmuun siekte en breë beginsels betrokke by hulle diagnose.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Titel Dosent
1 04/02/2010 08:00-08:45 Lesing Rumatoїede Artritis
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
2 04/02/2010
09:00-09:45 Pasiënt Interaksie Rumatoїede Artritis
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
TEMA 5:BENADERING TOT POLI-ARTRITIS
SESSIE 1: RUMATOÏEDE ARTRITIS
TEMADOELSTELLING
Vereiste naslaanwerk: Voor die aanvang van hierdie tema word daar van die student verwag om reeds die volgende hersiening te doen
i) Die basiese meganismes van inflammasie. ii) Die basiese fisiologie van pyn. iii) Die basiese struktuur van die gewrig en sy voeding.
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie tema sal die student die volgende hê:
i) 'n Begrip van pyn as 'n simptoom. ii) 'n Waardering vir die belang van die patroon van pyn tydens assessering van artritis. iii) 'n Vermoë om 'n algoritmiese benadering te gebruik. iv) 'n Begrip van die verskil tussen inflammatoriese en meganiese pyn. v) 'n Benadering tot die pasiënt met poli-artritis. vi) 'n Waardering van hoe rumatoïede artritis gediagnoseer word. vii) Insig in die belang van die ontwikkeling van 'n pasiënt/dokter samewerking met die
behandeling van chroniese siekte en die belang van pasiënt opvoeding in hierdie proses.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
25
TEMA 5:BENADERING TOT POLI-ARTRITIS
SESSIE 2: INTERAKTIEWE KLEIN GROEPIE OPLEIDING
Praktiese sessie in die luister na geskiedenis van pasiënte opgelei in die neem en gee van geskiedenis, en ondersoek van die gewrig.
UITKOMSTE
Aan die einde van die sessie sal die studente die volgende hê:
i) 'n Benadering tot belangrike kenmerke in die geskiedenis om te onderskei tussen organiese en funksionele siekte en tussen aktiewe en onaktiewe rumatoïede artritis.
ii) 'n Inleiding tot die belangrike kliniese kenmerke gebruik om te onderskei tussen aktiewe sinovitis en reeds bestaande skade.
SELFSTUDIE – PROJEK 1
Identifiseer 8 vrae wat u aan die dokter sou stel sou u aan RA ly, en dan:
Skryf 'n 1-2 A4 bladsy brosjure wat u kan versprei aan pasiënte om hierdie vrae te beantwoord.
HIERDIE PROJEK MOET INGEHANDIG WORD VÓÓR DIE EINDE VAN HIERDIE MODULE EN SAL 30% UITMAAK VAN U FINALE PUNT.
SELFASSESSERING
Beantwoord die volgende vrae a) Gee 'n lys van vier belangrike simptome van 'n pasiënt met rumatoïede artritis. b) Gee 'n lys van vier belangrike tekens in 'n pasiënt met RA. c) Watter persentasie van pasiënte het 'n positiewe rumatoïede faktor? d) Gee 'n lys van vyf ander toestande wat geassosieer mag wees met met 'n positiewe RF. e) Watter persentasie van pasiënte ontwikkel erosiewe siekte? f) Gee 'n lys van vier simptome wat misleidend mag wees tydens die diagnose van RA.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
26
TEMA 6: BENADERING TOT ‘N PASIËNT MET PYN ORAL
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Titel Dosent
1 04/02/2010 10:00-10:45 Lesing
Sagte weefsel Rumatiek/ Regionale pyn sindroom
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
2 04/02/2010 11:00-11:45 Interaksie Sessie Paramediese rol in Rumatologie
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
3 04/02/2010 12:00-12:45 Selfstudie Dr D Whitelaw/
Afd Rumatologie
TEMA 6: BENADERING TOT ‘N PASIËNT MET PYN ORAL
SESSIE 1: SAGTE WEEFSEL/RUMATIEK/REGIONALE
PYN SINDROOM
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie tema sal die student die volgende hê:
i) 'n Benadering tot 'n pasiënt wat oral pyn verduur. ii) 'n Benadering tot die onderskeid tussen organiese en funksionele simptome. iii) 'n Kennis van die simptome wat nie net fibromialgie karakteriseer nie, maar ook 'n aantal
organiese toestande. Hulle sal ook 'n benadering hê tot die onderskeid tussen organiese en funksionele patologie.
iv) 'n Breë oppervlakkige oorsig van die teorieë van die patofisiologie van fibromialgie. v) 'n Oppervlakkige begrip van die verskil tussen fibromialgie en streekspyn sindrome. vi) 'n Benadering tot die ondersoek van die pasiënt met fibromialgie en die fisiese tekens wat
help met die diagnose. vii) 'n Benadering tot die keuse en interpretasie van spesiale ondersoeke. viii) 'n Rasionele benadering tot behandeling. ix) 'n Oorsig van die prognose. x) 'n Waardering vir die belang van rehabilitasie met chroniese siekte. xi) 'n Begrip van die waarde van opleiding van die gesin. xii) Insig in die stres wat die indiwidu en gesin ondervind wanneer 'n gesinslid 'n siekte het wat
lei tot verswakking of misvorming.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
27
TEMA 6: BENADERING TOT ‘N PASIËNT MET PYN ORAL
SESSIE 2: PARAMEDIESE ROL IN RUMATOLOGIE
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie sessie sal die student die volgende hê:
i) 'n Waardering vir die neem van die volledige geskiedenis, insluitend
• simptome van depressie, • psigosomatiese klagtes, • huislike omstandighede.
ii) 'n Waardering vir die rol van die paramediese dienste met:
a) Behandeling van inflammatoriese siekte b) Behandeling van sagte weefsel siekte c) Pasiënt opleiding oor wanneer om te oefen en wanneer om te rus d) Oefenprogramme e) Toepaslike gewrigsrus/-gebruik f) Die waarde van die gesin betrokke te kry g) Sosiale faktore h) Huisomgewing i) Pasiënt se vermoë en gewilligheid om saam te werk.
ENIGIGE IETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die groepe van die vorige klein groepie sessie sal behoue bly en studente sal om die buurt toegespreek word deur 'n Fisioterapeut, Arbeidsterapeut, Maatskaplike Werker en Pasiënt.
Paramediese dienste sal die konsep van rehabilitasie en die nodigheid om verergerende faktore in chroniese siekte te verminder, bekendstel.
Dosente sal die belang van spalke/oefeninge/sosiale ingryping in beheer demonstreer.
TEMA 6: BENADERING TOT ‘N PASIËNT MET PYN ORAL
SESSIE 3: SELFSTUDIE
SELFASSESSERING
a) Beskryf (skriftelik) u ergste gevoel van die oggend ná 'n hewige partytjie. Indien u nog self nooit so 'n gevoel gehad het nie, bepsreek dit met iemand in u klas met so 'n ondervinding.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
28
b) Probeer uself oortuig dat alles besig is om te vererger vir 24 uur, en oortuig uself dan dat alles baie voorspoedig gaan. Dink u dat u gemoedstoestand u fisiese gesondheid kan beïnvloed?
c) Beskryf skriftelik die mees onlangse erge spierpyn wat u ondervind het. Daar sal van u verwag word om dit in te handig.
d) Die volgende keer wat u tot uitputting oefen, neem 'n warm bad en beskryf hoe u liggaam daarop respondeer.
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die groepe van die vorige klein groepie sessie sal behoue bly en studente sal om die buurt toegespreek word deur 'n Fisioterapeut, Arbeidsterapeut, Maatskaplike Werker en Pasiënt.
Paramediese dienste sal die konsep van rehabilitasie en die nodigheid om verergerende faktore in chroniese siekte te verminder, bekendstel.
Dosente sal die belang van spalke/oefeninge/sosiale ingryping in beheer demonstreer.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
29
TEMA 7: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET MONO/OLIGO ARTRITIS
Vereiste Naslaanwerk: Patofisiologie van jig en osteoartritis. Kliniese kenmerke van jig en osteoartritis.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Titel Dosent
1 04/02/2010 14:00-14:45 Lesing Die pasiënt met mono-artritis
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
2 04/02/2010 15:00-15:45 Lesing
Seronegatiewe Spondartropatie/ Infeksie en Artritis
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
3 & 4 05/02/2010 08:00-08:45
Gevalstudie Interaksie
Geval studie Klein Groep Interaksie
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
TEMA 7: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET MONO/OLIGO ARTRITIS
SESSIE 1: DIE PASIËNT MET MONO- ARTRITIS/OLIGO ARTRITIS
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie tema sal die student die volgende kan doen:
i) Onderskei tussen akute en chroniese mono/oligo artritis ii) Waardering hê vir die belang van ouderdom/geslag in diagnosis iii) Waardering hê vir die belang van die gewrig betrokke by die diagnose
Die probleem van degeneratiewe artritis benader, insluitend
a) die risiko faktore b) primêre en sekondêre toestande c) hoof gewrigte aangetas d) behandeling, insluitend die belang van rehabilitasie e) indikasies vir chirurgie
i 'n Benadering hê tot kristal artritides, insluitend
a) Die risiko faktore b) Primêre en Sekondêre jig c) Fases van jig d) Sindroom X e) Indikasies vir behandeling.
ii 'n Basiese kennis hê van die behandeling van hierdie toestande.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
30
SELFSTUDIE
Lees Sydenham se beskrywing van akute jig. Besoek die Nieroorplantingskliniek en vra om te gesels met 'n pasiënt met tofeuse jig. Besoek die "Heupkliniek" en gesels met 'n pasiënt wat wag vir 'n heup- of knievervanging as gevolg van osteo-artritis. Let asseblief daarop dat die hele klas nie hierdie klinieke op een slag kan besoek nie. Koördineer asseblief hierdie besoeke met die klasverteenwoordiger. Nie meer as 10 studente mag te enige tyd teenwoordig wees nie.
TEMA 7: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET MONO/OLIGO ARTRITIS
SESSIE 2: SERONEGATIEWE SPONDARTROPATIE/INFEKSIE EN ARTRITIS
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie tema sal die student die volgende hê:
i) 'n Begrip van die term entesopatie. ii) 'n Begrip van die term “reaktiewe artritis” en sy verhouding tot “Reiter se Sindroom”. iii) Die belang ken van die vermoë van sekere organismes om 'n chroniese inflammatoriese
respons te induseer. iv) 'n Oppervlakkige begrip van die belang van genetiese vatbaarheid v) Die vermoë om te onderskei tussen meganiese en inflammatoriese rugpyn vi) 'n Gesonde kennis van die simptome en kliniese kenmerke van die volgende toestande:
a) Ankiloserende spondilitis, insluitend die belang van perifere gewrigsbetrokkenheid en die sistemiese kenmerke.
b) Die radiologiese kenmerke wat hierdie toestand onderskei van degeneratiewe rugsiekte.
c) Die belang van uveïtis en ander oog patologie in seronegatiewe spondartropatie. d) Reaktiewe artritis e) Psoriatiese artropatie en sy verband met velsiekte. f) Die VIGS virus en die presentering van artritis.
vii) 'n Oppervlakkige kennis van die behandeling van bogenoemde toestande.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
31
TEMA 7: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET MONO/OLIGO ARTRITIS
SESSIE 3: GEVALSTUDIE
UITKOMSTE
Aan die einde van die lesings oor Mono-Artritis en Seronegatiewe Spondartropatie sal die klas in groepe ingedeel word. Die groepe se grootte sal afhang van die aantal Rumatologie personeel wat beskikbaar is. Elke groep sal ten minste 2 gevalle kry om te studeer. Die gevalle sal kortlikse opsommings hê van die pasiënte, hulle simptome en tekens. Sekere kritiese inligting mag weerhou word. Gedurende hierdie sessie moet die groepe identifiseer watter inligting uitgelaat is. Hulle moet ook ‘n algoritme ontwerp wat die groep in staat sal stel om ‘n diagnostiese of differensiële diagnose te maak. Kritiese spesiale ondersoeke moet ingesluit word.
TEMA 7: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET MONO/OLIGO ARTRITIS
SESSIE 4: KLEINGROEP INTERAKSIE
UITKOMSTE
Gedurende hierdie sessie moet die groep in staat wees om hulle bevindinge aan ‘n Rumatoloog voor te dra. Dit sal gevolg word deur ‘n bespreking, gebaseer op die groep se afleidings. Die laaste 15 tot 20 minute sal toegestaan word aan ‘n kort voordrag van een van die gevalle uit elke groep. Gedurende hierdie voordrag sal daar van die groepleier verwag word om die tekens uit te lig wat hulle gebruik het om ‘n diagnose te maak.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
32
TEMA 8: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET NIE-SPESIFIEKE SISTEMIESE SIEKTE
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Titel Dosent
1 05/02/2010 09:00-09:45 Lesing
Auto-immuun siekte – SLE as ‘n prototipe
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
2 05/02/2010 10:00-10:45 Lesing
Sklerodermie, dermatomiositis, vaskulitis
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
3 & 4 05/02/2010 11:00-11:45
Self Studie Geval Studie
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
TEMA 8: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET NIE-SPESIFIEKE SISTEMIESE SIEKTE
SESSIE 1: AUTO-IMMUUN SIEKTE – SLE AS ‘N PROTOTIPE
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie tema moet die student in staat wees om:
i) Die konsep van Auto-Immuun Siekte te verstaan. ii) Waardering hê vir die rol van seks hormone in hierdie toestande. iii) Die belang van kriteria verstaan en hulle rol met diagnose – hulle sterk en swak punte. iv) Die belang te waardeer van verskillende veluitslae as merkers van onderliggende
sistemiese siektes. v) Begrip hê van die wye omvang van presentasie van die Auto-Immuun Siektes. vi) Waardering hê van die probleem om konstutensionele simptome van organiese simptome
te onderskei. vii) Erken sleutel tekens met die diagnose van Auto –Immuun Siekte. viii) Waardeer die belang en beperkings van Serologie. ix) Waardeer die belang van hande as indikators van sistemiese siekte. x) Waardeer die belang van vroeë verwysings van hierdie gevalle. xi) Erken die waarskuwingstekens van SLE se opvlamming.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
33
TEMA 8: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET NIE-SPESIFIEKE SISTEMIESE SIEKTE
SESSIE 2: SKLERODERMIE, DERMATOMIOSITIS, VASKULITIS
UITKOMSTE
Aan die einde van die tema sal die student in staat wees om:
i) Die fundamentele basis van die groep siekte te verstaan ii) Waarskuwing vel tekens van hierdie groep siektes te erken. iii) Die belangrikste sistemiese komponente te erken. iv) Die belang van Raynauds as ‘n teken van sistemiese siekte te begryp.
GEVALSBESPREKINGS Die klas sal verdeel word in klein groepies (4-6 groepe). Elke groep sal 'n aantal gevalle kry om te bestudeer. Sekere sleutelpunte in die senarios sal uitgelaat word. Tydens u studieperiode sal daar van u verwag word om punte in die geskiedenis en ondersoek te identifiseer wat u as belangrik beskou om die geval volledig te assesseer.
Met die terugkeer na die klas, sal van die groep verwag word om die geval aan te bied met
• Verdere geskiedenis detail, • Kritiese kenmerke tydens ondersoek, • Diagnostiese spesiale ondersoeke wat vereis sal word om 'n diagnose of differensiële
diagnose te maak. Dosente sal byderhand wees om u te lei indien u hulp sou benodig.
TEMA 8: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET NIE-SPESIFIEKE SISTEMIESE SIEKTE
SESSIE 3: SELFSTUDIE
Aan die einde van die lesings oor die pasiënt met nie-spesifieke sistemiese siekte sal die klas in groepe ingedeel word. Die groepe sal se grootte sal afhang van die aantal Rumatologie personeel wat beskikbaar is. Elke groep sal ten minste 2 gevalle kry om te studeer. Die gevalle sal kortlikse opsommings hê van die pasiënte, hulle simptome en tekens. Sekere kritiese inligting mag weerhou word. Gedurende hierdie sessie moet die groepe identifiseer watter inligting uitgelaat is. Hulle moet ook ‘n algoritme onwerp wat die groep in staat sal stel om ‘n diagnostiese of differensiële diagnose te maak. Kritiese spesiale ondersoeke moet ingesluit word.
TEMA 8: BENADERING TOT DIE PASIЁNT MET NIE-SPESIFIEKE SISTEMIESE SIEKTE
SESSIE 4: GEVAL STUDIE
Gedurende hierdie sessie moet die groep in staat wees om hulle bevindinge aan ‘n Rumatoloog voor te dra. Dit sal gevolg word deur ‘n bespreking, gebaseer op die groep se afleidings. Die laaste 15 tot 20 minute sal toegestaan word aan ‘n kort voordrag van een van die gevalle uit elke groep. Gedurende hierdie voordrag sal daar van die groepleier verwag word om die tekens uit te lig wat hulle gebruik het om ‘n diagnose te maak.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
34
TEMA 9:ANDER ONDERWERPE IN RUMATOLOGIE
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Titel Dosent
1 08/02/2010 08:00-08:45 Lesing
Pediatriese Rumatologie
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
2 08/02/2010 09:00-09:45
Self Studie Lesing Farmakologie
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
3 08/02/2010 10:00-10:45
Hersiening Skyfievertoning Hersiening
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
4 08/02/2010 11:00-11:45 Skyfievertoning Assessering
Dr D Whitelaw/ Afd Rumatologie
TEMA 9: ANDER ONDERWERPE IN RUMATOLOGIE
SESSIE 1: PEDIATRIESE RUMATOLOGIE
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie sessies moet die student in staat wees om die volgende te verstaan:
i) Die kern tekens van die meer belangrike vorms van juveniele artritis ii) Die kriteria waarop hierdie diagnose gebaseer word iii) Die morbiditeit wat geassosieer word met hierdie toestande en die belangrikheid van
diagnosering. iv) Die kritiese kliniese tekens van hierdie verskillende toestande
TEMA 9: ANDER ONDERWERPE IN RUMATOLOGIE
SESSIE 2: FARMAKOLOGIE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees.
1. Bespreek die meganisme van werking van die anti-inflammatoriese, anti-jig en immuunonderdrukkende middels.
2. Verduidelik die farmakologiese verskille tussen bogenoemde middels. 3. Bespreek die anti-inflammatoriese en analgetiese effekte van die nie-steroїdale anti-
inflammatoriese middels (NSAID) 4. Noem die newe effekte van die anti-inflammatoriese, anti-jig en immuunonderdrukkende
middels en verduidelik die stappe wat geneem kan word om hierdie ongewenste effekte te beperk.
5. Bespreek die kliniese gebruike van anti-inflammatoriese, anti-jig en immuunonderdrukkende middels.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
35
HULPBRONNE
Rang, Dale & Ritter, Pharmacology, 4 th Ed, (1999). Hoofstuk 13
TEMA 9: ANDER ONDERWERPE IN RUMATOLOGIE
SESSIE 3: SKYFIEVERTONING/HERSIENING
Die sessie is ‘n hersiening van die Rumatologie sessies. Skyfies sal gewys word wat belangrike punte beklemtoon.
TEMA 9: ANDER ONDERWERPE IN RUMATOLOGIE
SESSIE 4: SKYFIEVERTONING DEEL VAN ASSESSERING
Skyfies sal gewys word en een of twee vrae sal gevra word, gebaseer om die lesings. Hierdie toets sal 10% van die finale Rumatologie punt tel.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
36
TEMA 10: KONGENITALE EN ONTWIKKELINGS TOESTANDE
VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM
TEMADOELSTELLING
Na afloop van hierdie tema sal jy beskik oor 'n breedvoerige kennis aangaande die natuurlike verloop van rotasie en angulêre afwykings van die onderste ledemate van fisiologiese oorsprong in die groeiende kind en in staat wees om hierdie voorkoms klinies te kan herken. Jy sal ook in staat wees om patologiese afwykings en deformiteite van die muskuloskeletale sisteem soos bv die algemeenste metaboliese en displastiese toestande wat aanleiding mag gee tot angulêre en rotasie deformiteite te kan identifiseer.
Jy sal kennis dra van die algemene osteokondroses as oorsaak van 'n pynlike onderste ledemaat, asook hul natuurlike verloop. Jy sal normale beenpyn in die groeiende kind kan identifiseer en weet van die behandeling.
Jy sal in staat wees om ‘n sinvolle differensiële diagnose te kan saamstel in ‘n kind met ‘n pynlike of mank gang.
Jy sal in staat wees om die algemene kongenitale afwykings van die onderste ledemate in die pasgebore te kan herken. Jy sal ook weet van die ontwikkelings toestande soos Perthe's se siekte en geglyde proksimale femorale epifese van die heup en hul natuurlike verloop.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 08/02/2010 14:00-14:45
Lesing Belynings en Rotasie Deformiteite van die
Onderste Ledemate, Beenpyne in Kinders en Osteochondroses
Dr J du Toit
2 08/02/2010 15:00-15:45 Lesing
Kongenitale Klompvoete, Metatarsus Adduktus, Cavus Voete en Platvoete in Kinders Dr J du Toit
3 09/02/2010 08:00-08:45 Lesing
Kongenitale Heupdisplasie, Perthes se Siekte van die Heup en Geglyde
Proksimale Femorale Epifises Dr J du Toit
4 09/02/2010 09:00-09:45 Lesing
Ortopediese Aspekte van Serebrale Verlamming en Neuromuskulêre Siektes Dr J du Toit
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
37
TEMA 10: KONGENITALE EN ONTWIKKELINGS TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM
SESSIE 1: BELYNINGS EN ROTASIE DEFORMITEITE VAN
DIE ONDERSTE LEDEMATE, BEENPYNE IN KINDERS EN OSTEOCHONDROSES
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy in staat wees om:
1. Belynings en rotasie deformiteite van die onderste ledemate in die kinders te herken/beskryf/akkuraat dokumenteer/verduidelik hoe om bogenoemde van metaboliese en displastiese toestande te onderskei.
2. Die diagnostiese kriteria vir Blount se siekte (tibia vara) weer te gee en die natuurlike verloop te beskryf.
3. Die kliniese kenmerke van ragitis te beskryf en die radiologiese voorkoms te tabuleer. 4. Verduidelik hoe om die diagnose van 'n osteochondrose in die groeiende kind te kan maak,
noem die verskillende liggings, asook die ouderdom waarop dit mag voorkom. 5. Vergelyk die kenmerke van normale beenpyn en patologiese beenpyn en verduidelik wat
verwysde beenpyne is.
HULPBRONNE
1. Growing Pains. CME March 1991, Vol 9, No 3, Page 257. 2. The Osteochondroses – Apleys System Of Orthopaedics And Fractures P. 103 3. Journal Of American Family Physicians Osteochondritis Desicans, Jan 1, 2000 P.151
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing
Tydens hierdie sessie word 'n lesing demonstrasie aangebied (40 minute) waar rotasie en belynings deformiteite van die onderste ledemate bespreek word, asook hul natuurlike verloop en onderskeid van patologiese toestande. Beenpyne in kinders word bespreek.
Voorafstudie
Lees op oor osteochondroses van die onderste ledemaat en tydens die laaste 10 minute van die lesing voltooi die taakstuk wat aan u verskaf sal word na oorleg met die lektor.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
38
TEMA 10: KONGENITALE EN ONTWIKKELINGS TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM
SESSIE 2: KONGENITALE KLOMPVOETE, METATARSUS
ADDUKTUS, CAVUS VOETE EN PLATVOETE IN KINDERS
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy in tot die volgende in staat wees:
1. Die kliniese kenmerke van ‘n kongenitale klompvoet te kan beskryf, die beginsels van behandeling te weergee asook die funksionele en kosmetiese prognose aan ouers te kan verduidelik.
2. Die kliniese voorkoms van ‘n metatarsus adduktus kan beskryf en die onderskeidingskenmerke van ‘n klompvoet te kan noem.
3. Die instruksies kan neerskryf vir die moeder hoe om klompvoete en metatarsus adduktus te manipuleer.
4. Die kliniese elemente van ‘n platvoet te kan beskryf, die belangrikste oorsake te kan tabuleer en verduidelik hoe om klinies te onderskei tussen ‘n rigiede en mobiele platvoet.
5. Noem die hulpmiddels wat gebruik kan word in die behandeling van platvoete. 6. Die kliniese elemente van ‘n cavus voet te kan beskryf en die ander toestande te tabuleer
waarmee cavus voete assosieer word.
HULPBRONNE
1. The Foot Of The Child. CME Feb 1997, Vol 15, No 2, Page 129. 2. Deformities Of The Foot – Apleys System Of Orthopaedics And Fractures P. 473 3. Clinical Orthopaedic Examination – McRae P. 264
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die algemene voetafwykings wat voordoen in kinders te kan herken, identifiseer en van mekaar onderskei.
Tydens hierdie sessie sal 'n lesing demonstrasie van 40 minute aangebied word. Die onderskeid tussen klompvoete en metatarsus adduktus sal bespreek word. Platvoete in die kind sal bespreek word met verwysing na die oorsake op verskillende ouderdomme, asook die natuurlike verloop. Cavus voete sal bespreek word.
Selfstudietaak
Daar sal van jou verwag word om na afloop van die lesing al die algemeenste neurologiese oorsake van Cavus voete na te vors en te tabuleer op die inligtingstuk.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
39
TEMA 10: KONGENITALE EN ONTWIKKELINGS TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM
SESSIE 3: KONGENITALE HEUPDISPLASIE, PERTHES SE
SIEKTE VAN DIE HEUP EN GEGLYDE PROKSIMALE FEMORALE EPIFISES
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die belangrikste kenmerke van die hoë risiko baba vir ‘n kongenitale heupontwrigting te kan tabuleer en die kliniese ondersoeke te kan beskryf en verduidelik soos dit op verskeie ouderdomme van toepassing is.
2. Die behandelingsmodaliteite te kan tabuleer en die toepassing daarvan te kan verduidelik. 3. Die radiologiese kenmerke van ‘n kongenitale ontwrigte heup te kan neerskryf en herken op
‘n X-straal plaat. 4. Die entiteit van ‘n verbygaande sinovitis kan definieer en die oorsaak en natuurlike verloop
verduidelik. 5. Perthe‛s se siekte te kan definieer, die kliniese beeld te beskryf en die radiologiese tekens
te kan tabuleer. 6. Die behandelingsmodaliteite te kan beskryf en die natuurlike verloop van die toestand te
kan weergee. 7. Geglyde proksimale femorale epifise te kan definieer, die kliniese voorkoms te kan beskryf
en die radiologiese tekens te kan tabuleer en herken op ‘n X-straalfoto. 8. Die behandelingsmodaliteite aan ‘n geglyde proksimale femorale epifise te kan beskryf. 9. Die entiteit van ideopatiese chondroliese te kan definieer en kortliks die natuurlike verloop
beskryf.
HULPBRONNE
The Limping Child Journal Of Bone And Joint Surgery (B) Nov. 1999 P. (6) 1029 Journal Of American Family Physician, Evaluation Of Acute Limping Child, Feb 15, 2000 Journal Of American Family Physicians, Slipped Capital Femoral Epiphysis, May 1, 1998,
P1231
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Vooropleeswerk
Verwys na "The Limping Child."
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
40
Lesing
Die doel van hierdie sessie is om die algemene kongenitale en ontwikkelings toestande van die heup in die groeiende kind vanaf geboorte tot adolessensie onder jou aandag te bring. Jy sal in staat wees om die kliniese diagnose te kan beskryf van 'n kongenitale heupontwrigting in die neonaat.
Jy sal die ontwikkelingstoestande van die heup eie aan die kind, bv Perthe's se toestand en geglyde proksimale femorale epifises, hul voorkoms, die ouderdom distrubisies, asook die modaliteite van ondersoek wat van toepassing is in hierdie gevalle.
Tydens hierdie sessie sal daar 'n 40 minute lesing demonstrasie aangebied word waar die etiologie, diagnose en behandeling van heup displasie bespreek word. Die voorkoms, kliniese presentasie, natuurlike verloop en komplikasies van Perthe's se toestand van die heup, asook geglyde proksimale femorale epifises sal bespreek word.
Die laaste 10 minute sal bestee word aan die voltooing van 'n werkstuk oor die differensiële diagnose van heuppyn in die groeiende kind vanaf geboorte tot adolessensie.
TEMA 10: KONGENITALE EN ONTWIKKELINGS TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE SISTEEM
SESSIE 4: ORTOPEDIESE ASPEKTE VAN SEREBRALE
VERLAMMING EN NEUROMUSKULÊRE SIEKTES
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die verskillende tipes serebrale parese te kan tabuleer en hul funksionele vermoëns te kan beskryf.
2. Die oorsake van kontrakture en deformiteite te kan noem en die gevolg daarvan op funksie kortliks te kan bespreek.
3. Die verskillende behandelingsmodaliteite vir serebrale parese te kan tabuleer en kortliks die toepassing van elk te kan bespreek.
4. Die funksionele vermoëns van spina bifida en miëlomeningoseel te kan beskryf. 5. Die sensoriese implikasies van spina befida en miëlomeningoseel te kan noem en die
motoriese implikasies van die onderste ledemate te kan verduidelik. 6. Die muskuloskeletale implikasies van poliomïelitis artrogripose kongenitale multiplekse en
duchenne spierdistrofie te kan tabuleer.
HULPBRONNE
1. The Physically Disabled Child. CME June 1994, Vol 12, No 6, P. 721 2. Neuromuscular Disorders – Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 10
P. 192 3. Orthopaedic Surgery In Cerebral Palsy: Assessment Treatment And Management,
WS342ORT, US Library
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
41
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Tydens hierdie sessie sal jy inligting ontvang oor die ortopediese aspekte van die algemene neuromuskulêre siekte toestande in die groeiende kind, asook die behandelings modaliteite wat aangewend kan word om lokomotoriese vermoëns te bevorder en rug en ledemaat deformiteite te voorkom. Jy moet oor genoeg insig beskik om die ouers oor hierdie toestande te kan inlig.
Voorafstudie
1 Hersien asseblief die werkstuk oor spierkrag en spastisiteit gradering. Sessies 2 & 3, Tema 2.
2 Voor aanvang van hierdie lesing moet jy die verskil tussen 'n boonste en onderste motor neuron letsel hersien. Verwysing Sessies 2 & 3, Tema 2. Daar sal tydens die sessie van jou verwag word om terugvoer daaroor te gee.
Terugvoer
10 Minute terugvoer oor Sessies 2 en 3.
Lesing
Hierdie lesing demonstrasie bied die kliniese evaluasie van die lokomotoriese stelsel in serebrale parese aan. Die funksionele vermoëns en natuurlike verloop word bespreek. Die behandelings modaliteite om spierspasma te beheer sal bespreek word. Jy moet hierdie modaliteite tabuleer en nodige aantekeninge maak. Die muskuloskeletale aspekte wat van belang is ten opsigte die minder algemene neuromuskulêre toestande sal bespreek word.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
42
TEMA 11: ONKOLOGIESE TOESTANDE VAN DIE
MUSKULOSKELETALE STELSEL
TEMADOELSTELLING
Na afloop van hierdie tema behoort jy die beginsels van tumore en tumoragtige toestande van die skelet en sagte weefsel se klassifikasie, morfologiese spektrum, klinies-patologiese belang, en diagnose te ken.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 09/02/2010 10:00-10:45 Lesing Algemene Patologiese Beginsels Prof J Schneider
2 09/02/2010 11:00-11:45 Lesing Primêre En Sekondêre Beentumore Dr I Robertson
3 09/02/2010 12:00-12:45 Lesing Sagte Weefsel Tumore Prof J Apffelsteadt
TEMA 11: ONKOLOGIESE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 1: ALGEMENE PATOLOGIESE BEGINSELS
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat te wees:
1. ‘n Basiese klassifikasie van skeletale en sagte weefsel tumore kan doen. 2. Die belangrikste morfologiese kenmerke en klinies-patologiese belang van die algemeenste
benigne en maligne beentumore kan bespreek met ondermeer verwysing na die ouderdoms- en geslagsverspreiding van tumore, voorkeur anatomiese ligging van verskillende tumore, en hul biologiese gedrag en prognose.
3. Die patologie van metastatiese tumore na been kan bespreek. 4. Die konsep van klinies-patologies-radiologiese korrelasie in die diagnose van beentumore
kan verduidelik. 5. Die algemener tumoragtige toestande van been en sagte weefsel kortliks kan noem,
insluitende fibreuse displasie, fibromatose, nodulêre fassiïtis en miositis ossificans.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
43
HULPBRONNE
- Underwood, 1996 Bl. 798 tot 802 en 825 tot 827 - Eie aantekeninge tydens kontaksessies gemaak - Klasnotas - Voorbeelde van monsters wat jy in jou eie tyd kan bestudeer sal beskikbaar gestel word.
Die lokaal sal aan u bekend gemaak word. 'n Lys van gevalle is aangeheg aan die einde van hierdie tema.
- Rekenaargesteunde onderrig: Hierdie webwerf bied talle voorbeelde, illustrasies en tutoriale wat jy nie elders sal teëkom nie.
http//medstat.med.utah.edu/WebPath/html#MENU <Organ System Pathology> <Bone and Joint Pathology>
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Hersiening
Dit is belangrik dat jy die beginsels van karsinogenese en neoplasie hersien en tumornomenklatuur, die verskille tussen benigne en maligne neoplasie, tumordifferensiasie, gradering en stadiëring deeglik verstaan. Hersien karsinogenese en verwys veral na die beginsels van karsinogene, neoplastiese transformasie van selle, en gasheerfaktore wat ‘n rol speel in neoplasie. Let op na spesifieke aspekte wat van belang is t.o.v. tumore van been en sagteweefsel. Maak seker jy hersien die begrip paraneoplastiese sindroom en die kliniese belang van lokale en sistemiese gevolge van tumore (kyk weer na Die Fase II module Basis van Siekteprosesse; Tema 21).
Lesing
1. Lees bladsye 798 tot 802 en 825 tot 827 in Underwood voordat jy die lesing bywoon. Jy sal grootliks daarby baat om oorsigtelik na bladsye 246 tot 258 en 284 tot 290 te kyk met klem op die illustrasies en tabelle. Die dosent sal tydens die lesing die teorie onderliggend tot die uitkomste verduidelik en illustreer en toepaslike riglyne vir verdere studie verskaf.
2. Maak aanvullende notas tot jou handboek en klasnotas. 3. Die lesing is beskikbaar by die volgende adres:
http://www.sun.ac.za/healthsciences/schools/basic_appl_health/anat_path/ppt/ppt.html
Opdragte vir verdere gerigte selfstudie
Beantwoord die volgende vrae tydens jou selfstudie:
1. Klassifiseer tumore van die skelet en van sagte weefsel. Maak seker dat jy ‘n logiese benadering volg met aandag aan die beginsels van tumornomenklatuur. Bl. 799 in Underwood.
2. Bespreek die belangrikse morfologiese kenmerke en klinies-patologiese belang van die algemener benigne en maligne beentumore en verwys na die belang van ouderdom en geslag, en anatomiese ligging in die onderskeiding van die verskillende tumore.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
44
3. Noem kortliks die prognostiese belang van die belangrikste skeletale tumore. 4. Bespreek metastatiese tumore na been en beklemtoon die algemene tumore wat neig om
skeletale metastases te ontwikkel. 5. Verduidelik die belang van klinies-patologies-radiologiese korrelasie in die diagnose van
beentumore. Verwys na osteosarkoom en reuseseltumor van been om jou antwoord toe te lig.
6. Verduidelik die diagnostiese waarde en gevare van biopsies van beentumore. Verwys na die rol van ‘n algemene mediese praktisyn in die diagnose van beentumore.
Let op dat die volgende voorbeelde van skeletale en sagte weefsel patologie beskikbaar sal wees vir studie in jou eie tyd. Die lokaal sal aan jou bekend gemaak word. Hierdie geleentheid word geskep om vir jou te help en die monsters sal nie deel van jou assessering wees nie. Jy word aangemoedig om vrae te formuleer en aan Prof Schneider te rig by [email protected]
* AU23, AU24, AU32 :Osteosarkoom * AU30 :Neoplastiese reusesel-tumor van been * AU27 :Skedel metastases * AU28 :Karsinoom metastases (femur) * AU26 :Werwels - sarkoom metastases * AU22 :Werwels - metastases * AU29 :Tibia - fibrosarkoom * AU43 :Sinoviale sarkoom (hand) * AU3 :Hand - sinoviale sarkoom * JU41 :Werwel, nier en milt -miëlomatose * JW2 :Femur - akute leukemie * AU25 :Werwels - limfoom
Nat monsters
* SD1845-6/81, 14452/89 - Osteosarkoom * SD8164/86, 1298/90, 4536/90 - Osteosarkoom * SD2121-24/89, 10278/90 - Osteosarkoom * PM94/90 - Osteosarkoom met long metastases * SD5403/89 - Angiosarkoom * SD4174/88 - Leiomiosarkoom
TEMA 11: ONKOLOGIESE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 2: PRIMÊRE EN SEKONDÊRE BEENTUMORE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessies behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die radiologiese kenmerke van benigne en maligne beenletsels te kan herken en tabuleer. 2. Die algemeenste primêre beentumore kan tabuleer.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
45
3. Die ouderdoms voorkoms en lokalisasie van primêre beentumore te kan tabuleer. 4. Die algemeenste benigne beentumore te kan noem asook hul lokalisasie en natuurlike
verloop. 5. Om die radiologiese diagnose van metastatiese beentumore te kan maak en die tumore wat
algemeen na been metastaseer te tabuleer. 6. Patologiese frakture te kan definieer en die behandeling daarvan te kan beskryf. 7. Die aanvullende spesiale ondersoeke ken wat aangewend word om die tumore te stadieer. 8. Die belangrikste aspekte van biopsies van beenletsels te kan weergee. 9. Die toepassing van die verskeie behandelingsmodaliteite van primêre beentumore te kan
beskryf. 10. Die prognose ken van verskillende tumore en in staat wees om die pasiënt daaroor in te lig.
HULPBRONNE
System of Orthopaedics and Fractures A. Graham Appley – Butterworths Chapter 9 P. 162 Journal of American family Physicians, Pigmental villonodular synovitis, Aug 1, 1999, P. 1909
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Tydens hierdie sessies word die kliniese en radiologiese aspekte van die algemene primêre en sekondêre tumore van been en gewrigte bespreek. Jy moet die insidensie, voorkoms en verspreiding van hierdie tumore ken en die belang van ouderdom en lokalisasie in die differensiasie besef. Jy moet ‘n primêre van ‘n sekondêre beentumor kan onderskei asook ‘n benigne van ‘n maligne beentumor.
Die aktiwiteite van Sessie 3 behels die oplossing van twee kliniese probleme. 45 Minute lesing demonstrasie 45 Minute selfstudie
Selfstudie
Vier kliniese probleemstellings sal aangebied word vir bespreking. Daar sal van jou verwag word om die oplossing van elke probleem onder mekaar te bespreek en tydens die sessie met behulp van jou lektor op te los en die benadering te tabuleer met verwysing na die relevante kliniese geskiedeins, toepaslike X-strale en spesiale ondersoeke. ‘n Differensiële diagnose en terapeutiese riglyne moet gestel word.
Lesing
Die lesing sal die volgende belangrike kliniese probleme dek:
1. Algemene benigne been tumore 2. Algemene maligne been- en gewrigstumore. Klem sal geplaas word op ouderdom van
presentering. 3. Aanbevelings sal gemaak word hoe om ‘n tumor te stadieer met behulp van spesiale
ondersoeke. 4. Behandeling van benigne tumore sal bespreek word.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
46
5. Klem sal gelê word op metastatiese siektes van die benige skelet en tumore wat metastaseer. Okkulte metastases sal bespreek word en hoe om dit te diagnoseer.
Die rol van profilaktiese interne fiksasie sal bespreek word.
TEMA 11: ONKOLOGIESE TOESTANDE VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 3: SAGTE WEEFSEL TUMORE
UITKOMSTE
Na afloop van die sessie behoort jy:
1. Die belangrikste patologiese kenmerke van die algemene sagte weefsel tumore te kan beskryf.
2. Die kliniese persentasie te kan beskryf. 3. Die belangrikste diagnostiese ondersoeke te kan tabuleer. 4. Basiese riglyne kan weergee oor die belangrikste behandelingsmodaliteite. 5. Die prognose en verloop van die belangrikste tumore te kan beskryf.
HULPBRONNE
1. Voorafleeswerk – Hohn DC: Soft Tissue Sarcomas, in: Way LW (Ed): Current Surgical Diagnosis and treatment; 10th ed., pp 1253 – 1256
2. Pathology – MacSween, Whaley K (Eds): soft Tissue Tumors and Tumor-like Lesions in: Muir‛s Textbook of Pathology, 13th ed, pp 1001 – 1009
3. Further Reading – Eberlein TJ: Soft-Tissue Sarcomas. Surg Clin Norh Am. 2000 Apr; 80(2): 687 – 708.
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing
Hierdie sessie sal jou behulpsaam wees om sagteweefsel tumore van die muskuloskeletale stelsel te kan vermoed en die verwysingsraamwerk.
Hierdie sessie bespreek die benadering tot ‘n pasiënt wat presenteer met ‘n sagte weefsel massa van die muskuloskeletale stelsel. Die toepaslike spesiale ondersoeke word bespreek asook die relevante patologie. Jy sal vertel word van die verskeie behandelingsmodaliteite. Die spesifieke tumore wat bespreek sal word is aggressiewe fibromatose, lipoom en liposarkoom, fibrosarkoom en variante asook sinoviale sarkoom.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
47
TEMA 12: TOESTANDE VAN DIE BEKKEN EN WERWELKOLOM
TEMADOELSTELLING
Hierdie tema sal jou in staat stel om die ondersoek metodes wat betrekking he top die werwelkolom en bekken te kan toepas op siektetoestande van hierdie gebied. Jy sal geleen word hoe om ‘n pasiënt met nekpyn of rugpyn sinvol te kan evalueer om tot ‘n diagnose te kom en terapeutiese beplanning te formuleer. Die eerste twee sessies handel oor die algemene deformiteite van die torakolumbale werwels in kinders naamlik postureel, skoliose en kifose. Die oorsake en natuurlike verloop word bespreek. Jy sal ook geleer word hoe om rugpyn in kinders sinvol te kan differensieer.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 10/02/2010 08:00-08:45 Lesing Skoliose En Kifose Prof GJ Vlok
2 10/02/2010 09:00-09:45 Lesing
Nekpyn en Rugpyn In Volwassenes Prof GJ Vlok
TEMA 12: TOESTANDE VAN DIE BEKKEN EN WERWELKOLOM
SESSIE 1: SKOLIOSE EN KIFOSE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie lesing behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Definieer en tabuleer die kliniese kenmerke van 'n skoliose en 'n kifose van die werwelkolom.
2. Die neurologiese ondersoek van 'n rugpasiënt kan bespreek. 3. Die oorsake van 'n kifose kan tabuleer. 4. Die oorsake van skoliose tabuleer en 'n idiopatiese skoliose kan definieer. 5. Die onderskeid tussen 'n strukturele en funksionele skoliose kan beskryf. 6. Die natuurlike verloop van skoliose kan bespreek en die verwysingsraamwerk
vir behandeling ken. 7. Die ouers kan inlig oor die toestand van skoliose en die moontlike behandelings opsies kan
bespreek. 8. Die moontlikhede wat aanleiding kan gee tot rugpyn in kinders kan tabuleer.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
48
HULPBRONNE 1. Scheuermanns Disease And Postural Kyphosis. SA Bone & Joint Surgery. Vol VIII, No 3,
Aug 1998, Page 48. 2. Assessing Structural Scoliosis. Modern Medicine. (Practical Procedure) Vol 22, No 9, Sept
1997, Page 58. 3. Concise System Of Orthopaedics And Fractures, Chapter 18. P.157. A Graham Apley/
L Solomon. 4. Journal Of American Family Physicians, Managing Osteomyelitis Adolescent Idiopathic
Scoliosis, July 1, 2001
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing
Tydens hierdie sessie sal 'n lesing aangebied word om jou te wys hoe om die diagnose van 'n skoliose of 'n kifose van die torakolumbale werwels klinies, asook radiologies te kan doen. Die oorsake hiervan op verskillende ouderdomme sal bespreek word. Die behandelings modaliteite van die toestande sal volledig bespreek word en die rol van die algemene praktisyn uitgelig word.
Rugpyn in kinders is ongewoon en die oorsake sal bespreek word, asook die wyse van presentering.
Selfstudie
Die skooljuffrou verwys ‛n dogter met 'n swak postuur na jou praktyk. Bespreek jou evaluasie en tabuleer die moontlike oorsake. Die klas deel op in klein groepe om hierdie taak te bespreek.
Daar sal van jou verwag word om tydens Sessie 2, kortliks terugvoer te gee.
TEMA 12: TOESTANDE VAN DIE BEKKEN EN WERWELKOMKOLOM
SESSIE 2: NEKPYN EN RUGPYN IN VOLWASSENES
UITKOMSTE
Na afloop van hieride sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Verwysde pyn vanuit die nek te kan identifiseer. 2. Die omvang van beweging van die nek en spierspasma te kan evalueer. 3. Torticollis se vername oorsake kan tabuleer. 4. Die diagnose van ‘n servikale en lumbale spondilose kan maak en die toepaslike behandeling
voorstel. 5. Die diagnose van ‘n servikale en lumbale diskusletsel te kan maak en weet wat die indikasies
vir chirurgie is. 6. Die infektiewe toestande wat die nekwerwels en lumbale werwels mag betrek bespreek. 7. Die neoplastiese toestande wat die nekwerwels en lumbale werwels mag betrek bespreek. 8. Weet van die rol van nekstutte en lumbale stutte en fisioterapie in die behandeling van nek
en rug toestande.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
49
HULPBRONNE
1. Concise System Of Orthopaedics And Fractures/A Graham Apley/L Solomons, Chapter 17, P.150
2. Clinical Orthopaedic Examination – McRae 3. Journal Of American Family Physicians, Cervical Spine X-ray, Jan 15, 1999 P.331
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Hersiening
Hersien asb. die ondersoek van die nek en rug vooraf. (Tema 2 Sessie3)
HULPBRONNE
Concise System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 18 P. 157. A Graham Apley/ L Solomons
Mechanical Low Lumbar Back Pain - Modern Medicine, Vol 26 No. 6 June 2001 P. 56 Low Back Pain – An Algorithmic Approach – Modern Medicine Vol 25, No. 6, June 1999,
P. 39 Journal Of American Family Physicians, Lumbar Spine Stenosis, Apr 15, 1998, P.1825 Journal Of American Family Physicians, Backache Diagnosis OA, March 15, 2000 P. 1795 Journal Of American Family Physicians, Management Of Acute Lower Backache,
March 15, 2000 P. 1779 Backache: Causes And Prevention, WE720BAC, US Library Journal Of American Family Physicians, Evaluation And Treatment Of Herniated Lumbar
Disc, Feb 1, 1999 Backache – Ian McNab
Rational investigating Update June 2000 P. 35
Selfstudie
Lees asb. op oor rugpyn in die werksplek. Verwysing:
1. Concise System Of Orthopaedics And Fractures 2. Notas: Prof GJ Vlok 3. Backache: Ian Macnab
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
50
TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE
LEDEMAAT
TEMADOELSTELLING
Die doel van hierdie twee sessies is om jou in staat te stel om die kliniese tekens van ‘n bragiaalpleksus letsel te kan herken, die omvang en prognose van die besering te kan waardeer en in staat wees om dit aan die pasiënt te kan oordra. Hy sal ook gewys word hoe om die kliniese ondersoek metodes van die skouergordel wat tydens sessie bespreek is, toe te pas om te onderskei tussen rotatorkraagletsels, beklemmingstoestande, onstabiliteite en artritis.
Hierdie tema sal jou verder in staat stel om die kliniese ondersoekmetodes wat betrekking het op die boonste ledemaat te kan toepas om sodoende siektetoestande en deformieite te kan identifiseer om tot ‘n diagnose te kom en ‘n sinvolle terapeutiese beplanning te formuleer.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 & 2 10/02/2010 10:00-10:45
Lesing Selfstudie
Neurologiese Evaluering van die Boonste Ledemaat Die Bragiale Plexus Dr S Pretorius
3 & 4 10/02/2010 11:00-11:45 Lesing
Degeneratiewe Artritis, Rotatorkraagletsels en Onstabiliteite
van die Skouergordel Epikondilitis en Artritis van die Elmbooggewrig
Swelsels om die Pols, De Quervain Sinovitis Kienbock
se Siekte En Artritis van die Polsgewrig
Dr S Pretorius
5 & 6 10/02/2010 12:00-12:45
Lesing Selfstudie
Rumatoïde Artritis van die Hand Karpale Tonnelsindroom, Toestande en
Deformiteite van die Hand Dr S Pretorius
TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 1: NEUROLOGIESE EVALUERING VAN DIE
BOONSTE LEDEMAAT
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie moet jy die volgende weet:
1. Die sensoriese en motoriese dermatoom en miotome patrone van die boonste ledemaat. 2. Die refleksbane. 3. Die Kliniese tekens van ‘n radikulêrepatie
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
51
4. die kliniese tekens van ‘n hoë en ‘n lae radiale mediane en ulnêre senuwee besering. 5. Die belang en die uitvoering van die tinel toets.
HULPBRONNE
- Modern Medicine Assessment Of Nerve Root Function In The Upper & Lower Limb (Practical procedures) Vol 24, No 1, Jan 1999, p21.
Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, Peripheral Nerve Injuries. Chapter II, p. 221
- Clinical Orthopaedic Examination – McRae p. 10
TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 2: DIE BRAGIALE PLEXUS - SELFSTUDIE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die oorsake van ‘n bragiaalplexus letsel kan tabuleer 2. Die anatomie van die bragiaalplexus kan skets 3. Die vlak van ‘n bragiaalplexus letsel klinies kan lokaliseer
HULPBRONNE
- Modern Medicine Assessment Of Nerve Root Function In The Upper & Lower Limb (Practical procedures) Vol 24, No 1, Jan 1999, p21.
Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, Peripheral Nerve Injuries. Chapter II, p. 221
- Clinical Orthopaedic Examination – McRae p. 10
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Selfstudie
Voor aanvang van hierdie sessie behoort jy jou kennis hersien aangaande die funksionele anatomie van die boonste ledemaat asook die bragiale pleksus. Jy moet die oorsprong en die inplanting asook die funksies van die belangrike spiergroepe ken. Jy moet die senuweevoorsiening van die boonste ledemaat ook hersien. Verwys Fase II module Die Muskuloskeletale Sisteem Tema 5, Sessies 2, 3, 4, 5 en 6.
Hierdie selfstudie tydperk word gewy aan die voltooiing van die skematiese voorstelling van die bragiaal plexus wat aan jou gegee sal word.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
52
Jy moet verwys na Greens Hand Surgery teksboek om die oorsake van ‘n bragiale plexus letsel te tabuleer en anatomies te onderskei tussen ‘n hoë en ‘n lae bragiaal pleksus letsel en die funksionele implikasie daarvan.
Laastens moet jy die spesiale ondersoeke tabuleer wat behulpsaam is met die prognose van die letsel.
Voltooi asb. die werkstuk wat jy ontvang het.
TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 3: DEGENERATIEWE ARTRITIS, ROTATORKRAAGLETSELS EN
ONSTABILITEITE VAN DIE SKOUERGORDEL
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die oorsake van verwysde pyn na die skouer tabuleer. 2. Skouerpyn se kenmerke en lokalisasie kan beskryf. 3. Rotatorkraagletsels ken met verwysing na ‘n diagnostiese en ‘n terapeutiese benadeirng. 4. Skoueronstabiliteite kan bespreek. 5. Verklewende kapselitis kan definieer en bespreek.
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Voorafstudie
The Shoulder, Clinical Orthopaedic Examination – Mc Rae, Chapter 4, p.41
Die laaste 10 minute van hierdie sessie sal gewy word aan die voltooiing van ‘n werkstuk oor die areas van lokale infiltrasie vir die behandeling van skouer probleme.
Lesing
Hierdie lesing bied aan die benadering tot die pasiënt met ‘n pynlike skouer en bespreek die sagte weefsel toestande eie aan die skouergewrig en die onderskeid daarvan klinies en radiologies.
Die natuurlike verloop en uitkoms van elke toestand sal bespreek word.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
53
HULPBRONNE
The Painful Shoulder. CME March 1991 Vol. 9 No. 3, p. 275 Intractble Shoulder Pain – Update Feb 2000, p. 36 Tackling Painful Shoulder Problems - Update Aug 1998, p. 41 Physical Examination Of The Shoulder. SA Bone & Joint Surgery Vol. X, No. 4 Nov 2000,
p.12 Common Causes Of Shoulder Pain – A Guide For GP‛s – Modern Medicine Of SA, May 1998,
p.9 The Shoulder: Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, Chapter 13, p. 261 Shoulder Problems: A Guide To Common Disorders CME (Cover Story) Vol 25, No. 8,
Aug 2000, p. 14 Journal Of American Family Physicians, Painful Shoulder Part 1, March 15, 2000, p.3079 Journal Of American Family Physicians, Painful Shoulder Part II, June 1, 2000, p. 3291 Journal Of American Family Physicians, Shoulder Impingement And Rotator Cuff Tears,
Feb 15, 1998, p.667 Journal Of American Family Physicians, Shoulder Instability In Young Athletes,
May 15, 1999
TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 4: EPIKONDILITIS EN ARTRITIS VAN DIE
ELMBOOGGEWRIG SWELSELS OM DIE POLS, DE QUERVAIN SINOVITIS KIENBOCK SE
SIEKTE EN ARTRITIS VAN DIE POLSGEWRIG
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die oorsake van verwysde pyn na die elmbooggewrig kan tabuleer. 2. Beklemmings neuropatië om die elmboog kan tabuleer in die behandeling en natuurlike
verloop daarvan bespreek. 3. Die entiteite van ‘n mediale en ‘n laterale epikondilitis kan verduidelik en die oorsake en
behandeling daarvan bespreek. 4. Die oorsake van ‘n olekranon bursitis tabuleer, die kliniese voorkoms en behandeling
bespreek. 5. Die gebruik van lokale kortikasteroïd inspuitings om die elmboog kan bespreek. 6. ‘n Ganglion van die polsgewrig kan omskryf en die differensiasie van ander swelsels om die
polsgewrig verduidelik. 7. De Quervain te tenosinovitis definieer en die toestand bespreek. 8. Kienbock se siekte definieer en kortliks die toestand bespreek. 9. Karpale onstabiliteit kan definieer en die implikasies daarvan verduidelik. 10. Die implikasies van osteoartritis van die polsgewrig verduidelik.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
54
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Hierdie sessie sal jou in staat stel om ‘n sinvolle differensiële diagnose te kan saamstel wanneer ‘n pasiënt met ‘n pynlike elmboog voordoen. Jy sal in staat wees om te kan onderskei tussen intra- artikulêre en ekstra-artikulêre patologie en verwysde pyn na die elmboog.
Voorafstudie
Voorafstudie sluit in hersiening van die funksionele anatomie van die elmboog en polsgewrig asook die inhoud vn die fleksor en ekstensor kompartemente van die voorarm. Die Fase II module Die Muskuloskeletale Sisteem M4795 en Tema 5 Sessies 4 en 5.
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om ‘n pynlike pols sinvol te kan evalueer. Jy sal geleer word om die onderskeid te maak tussen intra-artikulêre oorsake van pyn en omliggende tenosinovitis en beklemmingsindrome. Jy sal in staat wees om deformiteite van die polsgewrig asook beperkte omvang van beweging te kan herken en koppel aan ‘n diagnose.
Voorafstudie
Jy moet die ondersoek van die pols hersien – Tema 2 van hierdie module. Jy moet ook die funksionele anatomie van die polsgewrig hersien – die verloop van die pese oor die pols asook die polsbene – verwys Die Fase II module Die Muskuloskeletale Sisteem.
Lesing
Hierdie lesing bied aan die benadering en differensiële diagnose van ‘n pasiënt met ‘n pynlike pols. Die entiteite van ganglions en swelsels sal bespreek word asook hul differensiasie. Die diagnose en behandeling van osteoartritis van die pols sal bespreek word. Jy sal vertel word wat Kienbock se siekte is en die implikasies daarvan.
HULPBRONNE
Elbow pain: CME March 1991 Vol 9 Nol 3 p.285
Clinical Orthopaedic Examination: Mcrae – The Elbow, Chapter 5, p. 61 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – The Elbow, Chapter 14, p. 286 Journal Of American Family Physicians, Evaluation Of Overview Elbow Injuries,
Feb 1, 2000 - The Painful Hand And Wrist. CME March 1991 Vol. 9, No. 3 P. 300 Apleys System Of Orthopaedic And Fractures: The Wrist – Chapter 15, p. 296 Clinical Orthopaedic Examination: The Wrist – Chapter 6, p. 77
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
55
TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 5: RHEUMATOÏDE ARTRITIS VAN DIE HAND
UITKOMSTE Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees.
1. Die kenmerkende patroon van gewrigsaantasting te bespreek. 2. Die kenmerkende deformiteite om die pols en hand te beskryf en die oorsaak daarvan te
verduidelik. 3. Die sagteweefsel en pees aantasting van die pols en die hand te kan besprek. 4. Die basiese beginsel in die behandeling van die rheumatoiede pols en hand te verduidelik.
HULPBRONNE - Apleys System Of Orhtopaedics And Fractures. Chapter 3 And Chapter 16
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN? Die doel van hierdie sessie is dat jy deeglik bewus moet wees tot welke mate Rheumatoïde artritis die pols en handgewrigte mag betrek. Jy sal in staat wees om die kenmerkende deformiteite van die hand en pols te kan herken en die natuurlike verloop en behandeling te kan bespreek.
Selfstudie
Tydens hierdie selfstudie sessie behoort jy die hand deformiteite geassosieer met Rheumatoïde artritis tabuleer. Jy moet die waarskynlike oorsake noem en kortliks die behandeling van elke deformiteit.
Hierdie inligting sal tydens Sessie 6 kontroleer word deur die lektor.
TEMA 13: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 6: KARPALE TONNELSINDROOM, TOESTANDE EN
DEFORMITEITE VAN DIE HAND
UITKOMSTE Na afloop van hierdie sessie behoort jy in staat tot die volgende:
1. Die diagnose van ‘n karpale tonnelsindroom te doen, die oorsake tabuleer, die nodige kliniese ondersoeke te kan uitvoer en die behandeling te bespreek.
2. Die indikasies vir en die resultate van chirurgie kan bespreek. 3. Die diagnose van karpometakarpale osteoartrose van die duim te kan maak en behandeling
voorskryf. Die chirurgiese indikasies te bespreek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
56
4. Die algemene voorkoms van kongenitale afwykings van die hand en vingers bv. sindaktilie, kampodaktilie en klinodaktilie te kan beskryf.
5. ‘n Sneller vinger kan definieer en die behandeling bespreek. 6. ‘n Boutonniere deformiteit, ‘n swan nek deformiteit en ‘n “mallet vinger” kan beskryf, asook
die oorsake en die behandeling kan bespreek. 7. ‘n Dupuytrans kontraktuur van die hand beskryf, die assosiasies daarmee tabuleer en die
moontlike behandelingsmodaliteite bespreek.
HULPBRONNE
- Wrist And Hand Disorders Update Febr 1999, p.93 - Apleys System Of Orthopaedics And Fractures: The Wrist, Chapter 15, p. 296 - Clinical Orthopaedic Examination: The Wrist, Mcrae, Chapter 6, p. 77 - Ultrasound Treatment May Relieve Carpel Tunnel Syndrome, Modern Medicine, Vol 23,
No 10, Oct 1998, p.58 Die Fase II Module Die Muskuloskeletale Sisteem Tema 5 Sessie 6 Trigger Finger And Thumb – CME March 1991 Vol. 9 No 3 p.364 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. The Hand, Chapter 16, p. 311 Clinical Orthopaedic Examination, Mcrae, The Hand, Chapter 7, p. 95 Journal Of American Family Physicians, Nails And Nail Disorders In Children And Adults,
May 1, 1997
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om karpale tonnelsindroom te kan identifiseer, evalueer en ‘n behandelingsprotokol te kan saamstel.
Voorafstudie
Jy moet die anatomie en inhoud van die karpale tonnel hersien.
Lesing
Hierdie lesing handel oor die oorsake, kliniese diagnose en behandeling van karpale tonnelsindroom. Beklemming van die ulnare senuwee word ook bespreek. Degeneratiewe en inflammatoriese toestande van die karpometakarpale gewrigte sal bespreek word. Oorsig aan van die algemene kongenitale vinger en hand deformiteite. Deformiteite van die hand in inflammatoriese en degeneratiewe toestande sal ook bespreek word. (terugvoer Sessie 4) Die algemene vingerdeformiteite soos “mallet vinger”, Boutonmere en swan nek deformiteite sal in diepte bespreek word.
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Hierdie sessie sal jou in staat stel om die algemeenste deformiteite van die hand en vingers te kan identifiseer, ‘n moontlike etiologiese diagnose daaraan koppel en die verloop en behandeling daarvan te kan omskryf.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
57
TEMA 14: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE
ONDERSTE LEDEMAAT
TEMADOELSTELLING
Hierdie tema sal jou in staat stel om die kliniese ondersoekmetodes en radiologiese ondersoeke wat betrekking het op die onderste ledemaat sinvol toe te pas om siektetoestande en deformiteite te kan herken, evalueer en ‘n sinvolle terapeutiese beplanning te formuleer.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 11/02/2010 08:00-08:45
Lesings Osteo-Artritis en Avaskulêre
Nekrose Van Die Heup Pynlike Heup – Probleem Oplossing
Dr H de Jongh
2 11/02/2010 09:00-09:45 Lesing
Angulêre Deformiteite Van Die Knie, Osteotomies En Knievervangings Dr H de Jongh
3 11/02/2010 10:00-10:45 Lesing
Die Sportman Met (A) ‘n Pynlike Onderbeen (B) Die Ileotibiale Band Sindroom Dr A du Toit
4 11/02/2010 11:00-11:45 Lesing
Chroniese Onstabiliteit Van Die Enkelgewrig, Degeneratiewe Toestande Van Die Enkel, Cavus Voete En Platvoete In Volwassenes
Hakpyn En Voorvoet Pyn, Voorvoet Deformiteite
Dr I Terblanche
TEMA 14: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
SESSIE 1: OSTEO-ARTRITIS EN AVASKULÊRE NEKROSE VAN DIE HEUP PYNLIKE HEUP - PROBLEEM
OPLOSSING
UITKOMSTE
Na afloop van hierdies sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die oorsake van osteoartritis van die heup kan tabuleer. 2. Die oorsake van avaskulêre nekrose van die heup kan tabuleer. 3. Die kliniese beeld van degeneratiewe siekte van die heup kan beskryf. 4. Die konserwatiewe behandeling van osteoartritis van die heup bespreek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
58
5. Die indikasies en teenindikasies vir ‘n totale heupvervanging kan tabuleer en die implikasies van hierdie operasie kan bespreek.
6. ‘n Osteotomie om die heup kan verduidelik. 7. ‘n Artrodese van die heup kan verduidelik.
Na afloop van hierdie sessie behoort jy oor genoegsame insig te beskik om ‘n middeljarige pasiënt met ‘n graad III pynlike heup en osteo-artritis te kan adviseer oor die voor- en nadele van chirurgie aan die heup asook die konserwatiewe modaliteite tot sy beskikking.
HULPBRONNE
Osteo-artritis Update Febr 1999 P. 98
The Painful Hip CME March 1991 Vol 9 No. 3 p. 311 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – Chapter 5, P. 9, Chapter 19, p. 414 Journal Of American Family Physicians, Anterior Hip Pain, Oct 15, 1999 p.1657 Journal Of American Family Physicians, Anterior Hip Pain In Athletes, Apr 1, 2000, p.2109 How I Examine The Hip, Vol 14, No. 4 July 2000 p. 262 - Osteo-artritis Update Febr 1999 p. 98 The Painful Hip CME March 1991 Vol 9 No. 3 p. 311 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – Chapter 5, p. 9, Chapter 19, p. 414
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Hierdie sessie sal jou in staat stel om osteoartritis van die heupgewrig volledig te kan evalueer deur kliniese ondersoekmetodes toe te pas en op grond van die geskiedenis en spesiale ondersoeke ‘n toegepaste behandeling aan te bevel.
Hersiening
Hersien asb. vooraf die radiologiese tekens van osteoartritis en avaskulêre nekrose. Tema 3.
Lesing
Hierdie lesing handel oor die moontlike oorsake van osteo-artritis van die heup; die radiologiese bevindings asook die kliniese beeld. Die oorsake van avaskulêre nekrose van die heup word bespreek en die radiologiese onderskeid van osteo-artritis sal behandel word. Jy sal die konserwatiewe behandeling van osteo-artritis geleer word asook die indikasies vir ‘n totale heupvervanging en die natuurlike verloop daarvan. Die indikasies en toepaslikheid van osteotomies en artrodese van die heup word bespreek.
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie selfstudie sessie is dat jy spesifiek ‘n kliniese probleem sinvol kan oplos waar ‘n jong pasiënt presenteer met ‘n erge pynlike heupgewrig.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
59
Selfstudie en kliniese probleemoplossing
Daar word verwag van jou om met behulp van jou verwysings die volgende probleemstelling klinies na die beste van jou vermoëns op te los.
‘n 40-Jarige man presenteer met ‘n graad 3 pyn van sy regterheup wat volg op avaskulêre nekrose wat moontlik die gevolg is van etanol misbruik en sekondêre osteoartritis.
Bespreek die moontlikhede van behandeling met verwysing na die voordele en nadele soos van toepassing op hierdie spesifieke geval.
TEMA 14: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
SESSIE 2: ANGULÊRE DEFORMITEITE VAN DIE KNIE,
OSTEOTOMIES EN KNIEVERVANGINGS
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die oorsake van osteoartritis van die knie te tabuleer. 2. Die konserwatiewe behandeling van osteoartritis van die knie te kan bespreek. 3. Die voorvereistes vir ‘n totale knievervanging te kan verduidelik. 4. Die langtermyn uitkomste van knievervangings te kan verduidelik. 5. ‘n Artrodese van die knie kan verduidelik. 6. Osteotomies om die knie kortliks te kan bespreek.
HULPBRONNE
The Painful Knee CME March 1991 Vol 9 No 3, p. 320 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 20 p. 432 Clinical Orthopaedic Examination – Mcrae p. 160 Journal Of American Family Physicians, Knee OA, Aug 1, 2000, p565 Journal Of American Family Physicians, Patello Femoral Pain, Nov 1, 1999, p.2012
- How I Examine The Knee, Vol 14, No 3, May 2000 p. 189
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om deformiteite van die kniegewrig te kan identifiseer en degeneratiewe artritis van die knie te diagnoseer en ‘n behandelingsprotokol saam te stel.
Hersiening
Hersien asb. vooraf die radiologiese tekens van osteoartritis en die meganiese asse van die onderste ledemaat. Tema 2 en Tema 3.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
60
Lesing
Hierdie sessie handel oor die belyningsdeformiteite van die onderste ledemaat in die volwassene wat mag lei tot kniepyn en degeneratiewe veranderinge. Die konserwatiewe behandeling sal bespreek word asook die indikasies vir cihrurgie. Die plek van osteotomies, artrodese in knievervanging sal bespreek word.
Selfstudie taak
Tabuleer die moontlike differensiële diagnose asook die toepaslike spesiale ondersoeke wat jy sou gebriuk om die diagnose te bevestig.
TEMA 14: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
SESSIE 3: DIE SPORTMAN MET
(A) ‘N PYNLIKE ONDERBEEN (B) DIE ILEOTIBIALE BAND SINDROOM
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessies behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Ileotibiale band sindroom kan definieer, die diagnose en behandeling kortliks bespreek. 2. “Shin splints” kan definieer en die kliniese beeld en behandeling kortliks bespreek. 3. ‘n Stres fraktuur van die onderbeen kan bespreek ten opsigte van die kliniese beeld,
radiologiese beeld en natuurlike verloop. 4. ‘n Chroniese kompartement sindroom van die onderbeen kortliks kan bespreek ten opsigte
van die kliniese beeld en behandeling.
HULPBRONNE
The ileotibial band friction syndrome
SA Bone And Joint Surgery Vol IX No 1 Feb 1999, p. 10 Bone Stress Injuries In Athletes CME Febr 1999 Vol 17 No. 2 p. 107 Clinics In Physical Therapy. Physical Therapy Of The Foot And Ankle Gary C Hunt
p. 225-227 Turecks Orthopaedics 1994 Stress Fractures p. 112-113, 293 Myofascial Pain And Fibromyalgia Syndromes. Peter E Boldry Shin Splints p. 289 Journal Of American Family Physicians, Stress And Insufficiency Fractures, July 1997,
p 175 Acute And Chronic Knee Injuries In Children CME Jan. 2001 Vol 19, No. 1 p. 27 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures p. 676 Clinical Orthopaedic Examination – Mcrae p. 189
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
61
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Dat jy bewus is van die algemene oorgebruiks sportbeserings wat die onderbeen betrek en hoe die kliniese en spesiale ondersoeke aangewend word vir differensiasie hiervan.
Lesing
Die volgende word behandel:
1. Ileotibiale band sindroom 2. “Shin splints” 3. Onderbeen stres fraktuur 4. Onderbeen chroniese kompartement sindroom in die sportman
TEMA 14: TOESTANDE EN DEFORMITEITE VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
SESSIE 4: CHRONIESE ONSTABILITEIT VAN DIE
ENKELGEWRIG, DEGENERATIEWE TOESTANDE VAN DIE ENKEL, CAVUS VOETE EN
PLATVOETE IN VOLWASSENES
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1 Enkel onstabiliteite kan omskryf na aanleiding van oorsake, kliniese voorkoms, radiologiese evaluasie en ‘n behandelingsprotokol.
2 Die oorsake van enkel artritis tabuleer. 3 Die kliniese voorkoms, radiologiese beeld en behandeling opsies kan bespreek. 4 Osteochondritis dessicans van die talus kan defineer en die toestand kortliks omskryf. 5 Die kliniese voorkoms van ‘n platvoet en vavusvoet kan beskryf, die implikasie van ‘n
strukturele deformiteit kan besprek en die behandelingsopsies kortliks kan bespreek. 6 Plantare fasciitis kan bespreek met verwysing na etiologie, kliniese beeld, natuurlike
verloop en behandeling. 7 Tarsale femurnek sindroom kortliks te kan verduidelik. 8 Degeneratiewe ruptuur van die tendon achilles te kan bespreek met verwysing na etiologie,
kliniese beeld en behandelingsopsies. 9 ‘n Mortons neuroom kortliks te kan bespreek. 10 Hallux valgus en kloutone te kan bespreek met verwysing na oorsake, kliniese beeld en
behandelingsopsies. 11 Ingroei toonnaels kan bespreek en die behandeling daarvan verduidelik. 12 Hallux rigidus kan verduidelik.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
62
HULPBRONNE
- The Painful Ankle And Foot CME Vol 9, No 3 March 1991, p. 329 - Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 21, p. 471 - Clinical Orthopaedic Examination – McRae, Chapter 14, p. 253 Modern Medicine, How To Treat Corns, Calluses & Plantar Warts Vol 23, No 2, Feb 99,
p. 50 Modern Medicine, Doctor‛s Rooms Procedures For Ingrown Toenails (Practical Procedures)
Vol 22, No 9, Sept 1997, p. 49 Ganglion Of The Foot Update Feb 1998, p. 93 Management Of Ingrowing Toenail Update April 2000, p. 40 The Ingrown Toenail And Its Treatment CME Sept 1999 Vol 17, No 9, p. 778 Common Foot Problems Febr 1997, Vol 15, No 2 p. 141 Arthritis And The Foot CME Feb 1997, Vol 15, No 2, p. 157 Subcaleaneal Heel Pain Syndrome S A Bone And Joint Surgery Vol VII, No 2, June 97, p12
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is dat jy post-traumatiese chroniese onstabiliteite en degeneratiewe artritis van die enkel kan herken en onderskei van mekaar. Jy sal ook in staat wees om die kliniese voorkoms van ‘n platvoet in ‘n kavus voet te kan beskryf en weet van die natuurlike verloop van hierdie voet deformiteite in die volwassene en die basiese behandelingsbeginsels.
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om ‘n sinvolle differensiële diagnose te kan saamstel wanneer ‘n pasiënt presenteer met hakpyn deur jou kennis van kliniese ondersoekmetodes toe te pas. Jy sal ook in staat wees om die kliniese voorkoms van die algemene voorvoet deformiteite te kan identifiseer.
Voorafstudie
Hersien asb. die ondersoek van die enkel. Tema 2.
Lesing
Hierdie sessie bied ‘n lesing aan wat handel oor die oorsake van chroniese onstabiliteite van die enkelgewrig en die konserwatiewe behandeling daarvan. Die chirurgiese moontlikhede sal ook bespreek word. Die oorsake van degeneratiewe toestande van die enkel sal kortliks bespreek word, cavus voete en platvoete met hul assosiasies en natuurlike verloop in die volwassene sal bespreek word.
Hierdie sessie bespreek die tendon rupture en inflammatoriese toestande om die voet en enkel, senuweebeklemming sindrome van die voet en enkel, voorvoet en toondeformiteite.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
63
TEMA 15: ALGEMENE BEGINSELS VAN RESUSSITASIE NA
TRAUMA EN NOODBEHANDELING VAN FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS
TEMADOELSTELLING Hierdie sessie stel jou in staa om die algemene beginsels in die noodhantering van die multibeseerde muskuloskeletale pasiënt te kan toepas.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 11/02/2010 14:00-14:45 Lesing
Algemene Beginsels van Resussitasie na Trauma en Noodbehandeling van Frakture en Ontwrigtings
Dr I Terblanche
UITKOMSTE Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die algemene basiese beginsel van resussitasie (ABC) te kan tabuleer en verduidelik. 2. Die beginsels van radiologiese evaluasie te kan tabuleer. 3. Die noodbehandeling van ‘n beseerde ledemaat te kan verduidelik. 4. Noodimmobilisasie tegnieke van die nek, werwelkolom en ledemate te kan verduidelik. 5. Die komplikasies van die multibeseerde pasiënt te kan tabuleer en kortliks bespreek.
HULPBRONNE Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 22 p. 501 Practical Fracture Treatment, McRae p. 31-38 Journal Of American Family Physicians, Radiological Examination Upper Extremity Trauma,
March 1, 1998, p 995 Journal Of American Family Physicians, Radiological Evaluation Of Lower Extremity
Trauma, March 15, 1998, p 1314
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Voorafstudie Voorafstudie sluit in die hersiening van die algemene beginsels van vogterapie in skoktoestande, asook bloedtransfusies.
Lesing Tydens hierdie sessie word die algemene beginsels van sistemiese resussitasie kortliks bespreek. Die noodbehandeling van bekken en werwel frakture sal kortliks bespreek word. Die noodbehandeling van ledemaat frakture en ontwrigtings sal kortliks bespreek word. Die toepaslike radiologiese ondersoeke in die multi-beseerde pasiënt sal bespreek word.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
64
TEMA 16: ALGEMENE BEGINSELS VAN TRAUMATIESE TOESTANDE
TEMADOELSTELLING
Hierdie tema sal jou in staat stel om jou kennis oor die basiese beginsels in die radiologiese evaluasie van frakture en ontwrigtings te kan toepas om hierdie beserings sinvol te kan interpreteer en sodoende die toepaslike behandeling in die algemeen te kan aanbeveel en die verloop en prognose te kan bespreek.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 11/02/2010 15:00-15:30
Lesing Selfstudie
Fraktuur Patrone, Oop Frakture, Groeiplaat Beserings Die beginsels van fraktuur en ontwrigting
Reduksie en Immobilisasie. Die Beginsels van Oop Reduksie en Interne Fiksasie
Dr I Terblanche
2 12/02/2010 08:00-08:30 Lesing
Dreigende Kompartementsindroom, Nie-Ongeluksbesering Sindroom,
Refleks Simpatiese Distrofie Algemene Komplikasies Van Frakture En Ontwrigtings
Dr AB du Toit
TEMA 16: ALGEMENE BEGINSELS VAN TRAUMATIESE TOESTANDE
SESSIE 1: FRAKTUUR PATRONE, OOP FRAKTURE,
GROEIPLAAT BESERINGS DIE BEGINSELS VAN FRAKTUUR EN ONTWRIGTING REDUKSIE EN
IMMOBILISASIE. DIE BEGINSELS VAN OOP REDUKSIE EN
INTERNE FIKSASIE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Fraktuur patrone in kinders en volwassenes te kan beskryf en illustreer. 2. Die biologiese en strukturele implikasies van die fraktuur patrone te kan bespreek. 3. Verplasing en angulasies van frakture kan bespreek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
65
4. Fraktuur genesing volgens Perkins se reëls kan bespreek. 5. Oop frakture kan klassifiseer en die basiese beginsels van wond debridement kan
bespreek. 6. Skietwonde se implikasies kortliks te kan bespreek. 7. Groeiplaat beserings kan klassifiseer. 8. Kombinasie frakture tabuleer. 9. Die basiese beginsels in gipsaanwending te kan beskryf en bespreek. 10. Die beginsels van ‘n driepunt druksisteem in gips te kan bespreek. 11. Die komplikasies van gipsaanwending en die voorkoming daarvan te kan tabuleer en
bespreek. 12. Beskryf hoe ‘n fraktuur en/of ‘n ontwrigting gereduseer moet word.
HULPBRONNE
- Growth Plate Injuries Specialist Medicine Feb 2001 P. 765 - Apleys System Of Orthopaedics And Fractures – Chapter 23, P. 515 - Practical Fracture Treatment, McRae, Chapter 1, P. 3 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Practical Fracture Treatment; - Child Abuse P. 45 - Closed Reduciton And Fixation Of Fractures Chapter 3, p. 47 Head Injuries In Child Abuse, WS 270, HAR, U.S. Library Journal Of American Family Physicians July 1997, p. 175, Stress Fractures
LESING
Hierdie lesing handel oor die algemene riglyne in traumatiese toestande van die muskuloskeletale stelsel ten opsigte van kliniese evaluasie, die radiologiese aanvraag en interpretasie en ‘n vooruitskatting van die natuurlike verloop van die besering. Riglyne word gegee oor die behandelingsbeginsels van oop frakture en groeiplaatbeserings.
Hierdie sessie bied ‘n lesing demonstrasie aan oor hoe om ‘n traumatiese fraktuur en/of ‘n ontwrigting te reduseer na toepaslike analgesie en die basiese beginsels van immobilisasie te kan toepas deur middel van gips of spalke. Non-traumatiese frakture sal ook bespreek word.
Selfstudie taak
Tydens die sessie behoort jy die werkstuk voltooi wat jy ontvang het en in jou eie tyd die implikasies van die verskillende groeiplaatbeserings na aanleiding van die hulpbron voltooi.
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die meganismes van reduksie van frakture en ontwrigtings te verstaan asook hoe om die basiese beginsels in immobilisasie en gipstegnieke te kan toepas.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
66
TEMA 16: ALGEMENE BEGINSELS VAN TRAUMATIESE TOESTANDE
SESSIE 2: DREIGENDE KOMPARTEMENTSINDROOM, NIE-ONGELUKSBESERING SINDROOM
REFLEKS SIMPATIESE DISTROFIE ALGEMENE KOMPLIKASIES VAN FRAKTURE EN
ONTWRIGTINGS
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Jy moet weet wat die oorsake van hierdie sindroom is asook wat die kliniese tekens, voorkoming en behandeling daarvan is.
2. Weet van die kliniese en radoilogiese tekens van nobs is. 3. Regionale pyn sindroom/simpaties distrofie in ‛n pasient kan diagnoseer. 4. Die korttermyn en langtermyn komplikasies te kan tabuleer. 5. Vertraagde hegting en nou hegting kan definieer en kortliks bespreek. 6. Refleks simpatiese distrofie (Sudeck se atrofie) kan definieer en kortliks bespreek. 7. Miositis ossifikans kan definieer en kortliks bespreek.
HULPBRONNE
Practical Fracture Treatment Non-Accidental Injury, McRae, p. 45 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Principles Of Fractures Chapter 23 p. 515 - Practical Fracture Treatment, McRae, Chapter 2 P. 25, Chapter 5, p. 75
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Selfstudie
Die doel van hierdie sessie is om drie spesifieke kliniese probleme op te los wat algemeen mag voorkom na trauma van die muskuloskeletale stelsel.
Die klas verdeel in 3 groepe, elk met ‘n afsonderlike taak om met behulp van die verwysing na die hulpbronne die volgende kliniese probleme op te los:
1. Hoe word ‘n gips sirkulasie ondersoek, klinies verrig die dag na ‘n gipsaanwending vir ‘n fraktuur? Wat is ‘n dreigende kompartement sindroom?
2. Wat verstaan jy onder nie-ongeluk besering sindroom (NOBS)? Wat is die implikasie van hierdie toestand? Beskryf kortliks die kliniese aspekte daarvan. Tabuleer die radiologiese aspekte daarvan.
3. “Dit is reeds 2 maande na my pols fraktuur dokter, maar my ledemaat bly besonder pynlik.” Bespreek kortliks die moontlike oorsake.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
67
4. Die drie groepe moet hul inligting op die werstukke aanbring en die inligting uitruil onder mekaar. Met aanvang van Sessie 4 sal hierdie inligting kortliks kontrolleer word deur die lektor.
Die doel van hierdie sessie is dat jy bewus moet wees van die komplikasies wat mag voorkom tydens die behandleing van frakture en ontwrigtings in die algemeen en derhalwe die nodige voorsorgmaatreëls te kan voorstel wat toegepas moet word.
Lesing
Hierdie lesing handel oor die algemene komplikasies van frakture en ontwrigtings, die voorkoming daarvan asook kortliks die behandeling van die spesifieke komplikasie.
Voorafstudie Hersien die algemene faktore wat aanleiding mag gee tot vertraagde fraktuur genesing en tabuleer op jou werkstuk.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
68
TEMA 17: IMMOBILISASIE TEGNIEKE VAN DIE BOONSTE
LEDEMAAT
TEMADOELSTELLING Die doel van hierdie tema is dat jy sal weet hoe om die basiese beginsels van immobilisasie tegnieke van die boonste ledemate toe te pas.
OORSIG VAN DIE TEMA Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 12/02/2010 09:00-09:45
Lesing Demonstrasie
Immobilisasie Tegnieke van die Boonste Ledemaat Dr AB du Toit
TEMA 17: IMMMOBILISASIE TEGNIEKE VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 1: IMMOBILISASIE TEGNIEKE VAN DIE
BOONSTE LEDEMAAT
UITKOMSTE Na afloop van hierdie tema behoort jy tot die volgende in staat wees:
Om die verskillende immobilisasie tegnieke te kan toepas.
HULPBRONNE Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. Principles Of Fractures. Chapter 23,
p. 515 Practical Fracture Management. Chapter 2 P. 25, McRae Plaster Of Paris Technique WO 170 PLA U.S. Library Plaster Technique WO 170 BIR U.S. Library Cast Manual For Adults And Children Freuler: Wiedmer Fractures In Children Rockwood Primary Surgery Vol 2, Maurice King and Peter Bewes Polskraag Verband Verw. I bl. 133, II bl. 174 Driehoek Verband Verw. II bl. 39-40, IV bl. 226 Omgekeerde Driehoek Verband “Mastersling” Oos London Verband Verw. I, bl. 119, Verw. II bl. 115, 147, 174 Figuur 8 Verband Verw. I, bl. 117, III, bl. 958 U-spalk, Verw. I, bl 125, Verw. III, bl. 915 Thomasspalk Galgtraksie Halter nektraksie Skeletale nektraksie Apleys Systems Of Fractures And Orthopaedics. Principles Of Fractures Chapter 23,
p. 515 - Traction Video Cassette : Checks And Balances, US Library, WE190TRA
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
69
TEMA 18: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN
DIE WERWELKOLOM EN BEKKEN
TEMADOELSTELLING
Die doel van hierdie tema is om jou in staat te stel om die verskillende fraktuur patrone en ontwrigtings van die werwelkolom in bekken te kan tabuleer, die radiologiese voorkoms te kan beskryf, die moontlike komplikasies te kan noem en die basiese beginsels in die behandeling van hierdie beserings te kan bespreek.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 15/02/2010 08:00-08:45
Lesing Selfstudie
Kliniese Voorkoms en Insidensie van Werwel Frakture
Die Versorgingsaspekte van Paraplegie en Tetraplegie in Die Post-Besering Tydperk
Vervoer van ‘n Tetrapleeg
Prof GJ Vlok
2 15/02/2010 09:00-09:45 Lesing Bekken Frakture Dr H de Jongh
TEMA 18: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE WERWELKOLOM EN BEKKEN
SESSIE 1: KLINIESE VOORKOMS EN INSIDENSIE VAN WERWEL FRAKTURE, DIE VERSORGING VAN PARAPLEGIE EN TETRAPLEGIE IN DIE POST-
BESERING TYDPERK, VERVOER VAN ‘N TETRAPLEEG
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees :
1. Die noodbehandeling van ‘n akute werwelkolom of bekkenbesering te kan bespreek en die voorsorgmaatreëls alvorens die pasiënt vervoet word te kan tabuleer.
2. Die kliniese ondersoek van hierdie beserings goed te kan omskryf. 3. Die radiologiese evaluasie van nek en werwelkolom beserings te kan bespreek. 4. Die radiologiese tekens van werwelkolom onstabiliteit te kan tabuleer. 5. Die basiese beginsels in die behandeling van werwelkolom beserings te kan bespreek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
70
6. Bekken frakture te kan omskryf. 7. Viserale beserings geassosieer met bekken frakture te kan bespreek. 8. Voorkomende maatreels om die pasient te beskerm teen verdere beserings tydens
hantering 9. Die behandeling van die pasient post-besering
Na afloop van hierdie sessie behoort jy weet van die volgende aspekte van die parapleeg en tetrapleeg.
1. Hulle funksionele vermoëns 2. Hulle hulpmiddels en die gebruik daarvan in hul omgewing. 3. Die fisioterapeutiese en arbeidsterapeutiese en maatskaplike raamwerk wat benodig word. 4. Die komplikasies van paraplegie bv kontrakture, frakture, heterotopiese ossifiksasie,
urinêre probleme, asook druksere. 5. Jy moet kennis dra van die middels wat spasma kan beheer. 6. Jy moet weet van die ondersteuningsraamwerk vir sulke pasiënte in die gemeenskap. 7. Weet wat ‘n sentrale koord sindroom behels. 8. Weet wat ‘n Brown sequard sindroom behels.
HULPBRONNE
- Whiplash Injury. Update Sept 1999, Page 50. - Whiplash Injury. Specialist Medicine, Feb 2001, Page 777. - Concise System Of Orthopaedics And Fractures. Chapter 29, p.299 A G Apley and
Solomon. - Practical Fracture treatment McRae:
- Spinal Injuries Chapter 10, P. 209 - Pelvis Injuries Chapter 11, P. 239
- Apleys System of Orthopaedics And Fractures. Spinal Cord Injuries Chapter 25, p. 633 - Spinal Stabilisation Video Cassette WB 541 SP1 U.S. Library - Practical Fracture Treatment – McRae Chapter 10. Spinal Paralysis p. 231
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Hersiening
Voor aanvang van hierdie sessie word daar van jou verwag om die neurologiese evaluasie van 'n pasiënt te hersien. Jy moet die algemene kenmerke van 'n boonste motor neuronletsel ken en weet wat die bulbokavernosa refleks is.
Die doel van hierdie twee sessie is om jou in staat te stel om akute spinaalkoord beserings klinies te kan evalueer en weet watter voorsorgmaatreëls getref moet word voordat ‘n pasiënt vervoer word. Jy sal ook oor kennis beskik aangaande die langtermyn multi-dissiplinêre implikasies van ‘n parapleeg en ‘n tetrapleeg.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
71
Lesing
Tydens hierdie sessie sal daar 'n lesing aangebied word oor die kliniese voorkoms en insidensie van werwel frakture. Die meganismes van besering sal bespreek word. Jy sal gewys word hoe om die X-strale te interpreteer en te besluit of die fraktuur/ontwrigting stabiel is aldan nie. Riglyne ten opsigte van die spesifieke fraktuur behandeling sal bespreek word.
Maatreëls wat getref moet word alvorens u pasiënt vervoer word sal aan jou verduidelik word.
Hierdie lesing handel oor die versorging aspekte van paraplegie en quadruplegie in die post- besering tydperk. Hul rehabilitasie program sal bespreek word, asook die funksionele vermoëns. Die algemene langtermyn komplikasies geassosieer met hierdie beserings sal bespreek word. Daar sal aan jou verduidelik word hoe om druksere te voorkom en behandel indien reeds teenwoordig.
Tydens hierdie sessie behoort jy ‘n opsomming maak van die kliniese en radiologiese diagnose van ‘n jong rugbyspeler met ‘n C5/C6 bifaset ontwrigting met ‘n volledige neurologiese letsel. Hierdie probleem sal met behulp van jou lektor in klein groepbesprekings opgelos word.
Tabuleer die voorsorgmaatreëls wat jy gaan tref voordat jy die pasiënt vervoer. Bespreek kortliks sy prognose en toekomstige vermoëns en die potensiële probleme wat hy kan verwag.
Voltooi asb. die werkstuk wat aan jou verskaf is.
TEMA 18: FRAKTURE EN ONTWRIGTNGS VAN DIE WERWELKOLOM EN BEKKEN
SESSIE 2: BEKKEN FRAKTURE
UITKOMSTE
Jy moet die volgende weet
1. Kliniese evaluering 2. Nood behandeling 3. Radiologiese ondersoeke en interpretasie 4. Beginsels van behandeling van bekken frakture
HULPBRONNE
- Apleys System Of Orthopaedics And Fractures. - Wheeless Textbook of Orthopaedics. Search Google.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
72
TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE
BOONSTE LEDEMAAT
TEMADOELSTELLING
Hierdie tema sal jou in staat stel om die basiese beginsels in fraktuur hantering en ontwrigtings wat jy in die vorige temas geleer het, te kan toepas op die boonste ledemaat. Jy sal in staat wees om die toepaslike kliniese ondersoeke, die radiologiese interpretasie en die nodige behandeling te kan weergee.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 15/02/2010 10:00-10:45 Lesing
Frakture en Ontwrigtings van die Skouergordel Dr A Ikram
2 15/02/2010 11:00-11:45 Lesing
Frakture en Ontwrigtings om die Elmboog
Voorarm Frakture Dr A Ikram
3 15/02/2010 12:00-12:45 Lesing
Frakture en Ontwrigtings om die Polsgewrig, Hand en Vingers Dr A Ikram
TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRIGTNGS AN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 1: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE
SKOUERGORDEL
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Klavikel frakture kan klassifiseer en die behandeling in kinders en volwassenes te kan bespreek.
2. Akromioklavikulêre en sternoklavikulêre ontwrigting te kan klassifiseer en die behandeling te bespreek.
3. Glenohumerale ontwrigtings kan klassifiseer, die kliniese voorkoms beskryf, die radiologiese kenmerke tabuleer, die moontlike komplikasies tabuleer en die verskeie behandelingsmetodes bespreek.
4. Proksimale 1/3 humerus frakture kan klassifiseer en kortliks die behandeling van elk te kan weergee.
5. Humerusskag frakture te kan bespreek met verwysing na die moontlike komplikasis en die behandelingsmetodes.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
73
HULPBRONNE
Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 24, p. 566 Practical Fracture Treatment – McRae Chapter 6, p. 99 Orthopaedic Trauma IS de Wet Bl. 268-290 Journal Of American Family Physicians, Management Of Clavicle Fracture, Jan 1997 Journal Of American Family Physicians, Shoulder Instability In Young Athletes.
15 May 1999 WWW.aafp.org/afp - How I Examine The Shoulder, Vol 14, No 6, Nov 2000 p. 435
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing demonstrasie
Hierdie lesing handel oor frakture en ontwrigtings van die klavikel en die behandeling daarvan op primêre gesondheidsvlak. Ontwrigtings van die skouer word in diepte bespreek. Riglyne word gegee vir die konserwatiewe behandeling van humerusskag frakture en die indikasies vir chirurgie.
TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 2: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS OM DIE
ELMBOOG EN VOORARM FRAKTURE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die verskyning van die ossifikasie sentra om die elmboog tabuleer. 2. Die radiologiese sagteweefsel tekens om die elmboog asook die nodige lyne wat op die
X-straal aangebring moet word te kan beskryf en weergee. 3. Suprakondilêre frakture in kinders te klassifiseer, die moontlike komplikasies te tabuleer
en die verskeie behandelingsopsies te bespreek. 4. Die radiologiese voorkoms asook die behandelingsmoontlikhede vir epikondilêre frakture te
kan weergee. 5. Elmboog ontwrigting kan klassifiseer en die behandeling bespreek. 6. Radiuskop frakture klassifiseer en die behandeling bespreek. 7. Olekranon frakture klassifiseer en die behandeling bespreek. 8. Die moontlike komplikasies van elmboog beserings tabuleer. 9. ‘n Monteggia fraktuur ontwrigting kan beskryf en die behandeling beginsel in kinders en
volwassenes bespreek. 10. ‘n Galliazi fraktuur ontwrigting kan beskryf en die beginsels van behandeling bespreek. 11. Die beginsels van behandeling van midskag voorarm frakture kan bespreek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
74
12. Die beginsels van behandeling van geïsoleerde radius en ulna frakture kan bespreek. 13. ‘n Colles fraktuur klinies en radiologies te kan beskryf in die behandeling en natuurlike
verloop daarvan te kan bespreek. 14. ‘n Verbrokkelde distale radius fraktuur se radiologiese voorkoms te kan beskryf en die
behandelingbeginsels bespreek. 15. Groeiplaat beserings van die distale radius en ulna te kan klassifiseer, beskryf in die
behandeling te bespreek. 16. ‘n Radiale stiloied fraktuur te kan beskryf en die behandeling te bespreek. 17. ‘n Skafoied frakture radiologies te kan klassifiseer en die behandeling en komplikasies te
bespreek. 18. Pols en karpale ontwrigtings te kan klassifiseer en die noodbehandeling te kan weergee. 19. Karpale onstabiliteite kortliks te kan bespreek.
HULPBRONNE
Ortopediese Trauma Izak de Wet, H. 12 bl. 231-258 Fractures In Children, Rockwood & Green, Ch. 10, P. 653 Practical Fracture Treatment McRae, Injuries about the elbow, H. 7 bl. 129 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 24, The elbow P. 577 Apleys System of Orthopaedics and Fractures Chapter 24, The Forearm P. 592. Practical Fracture Treatment McRae. Chapter 7, P. 129 IS de Wet, Ortopediese Trauma 1984, 219-227, 225, 213, 186-190 F Freuler, U Wiedmer, Cast Manual for Adults & Children: Springer-Verlap, 1979, 28-31 P Saffar. Scaphoid Fractures. Current Orthopaedics (1999) 13, 275-281 IS de Wet. Ortopediese trauma HAUM, 1984, 296-205 F Freuler, U Wiedmer, Cast Manual for Adults and Children Springer-Verlap, 1979, 38-39,
44-45 CA Rockwood, DP Green, Rockwood & Green‛s Fractures in Adults: Lippincott-Raven, 1996,
791-801. Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, Chapter 24, P. 595 Practical Fracture Treatment McRae, Chapter 8, P. 155 Chapter 9 P.7 169 Journal Of American Family Physicians, Common Wrist Injuries, Feb 1997, P857 www.aafp.org/afp How I Examine The Wrist, Vol 14, Nol 5 Sept 2000
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die algemene frakture en ontwrigtings wat om die elmboog voorkom in beide kinders en volwassenes te kan klassifiseer volgens radiologiese voorkoms en daarvolgens die behandelingsopsies te kan bespreek.
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die algemene fraktuur patrone van die voorarms in kinders en volwassenes te kan klassifiseer na aanleiding van die radiologiese voorkoms en die behandelingsriglyne vir elke fraktuur of fraktuur/ontwrigting te kan bespreek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
75
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die frakture van die distale radius en ulna te kan klassifiseer volgens radiologiese voorkoms en behandelingsriglyne daarvolgens te kan saamstel. Jy sal ook geleer word hoe om frakture en ontwrigtings van die polsgewrig radiologies te kan identifiseer en daarvolgens noodbehandeling op primêre gesondheidsvlak te kan toepas.
Lesing
Hierdie lesing bespreek die algemene frakture en ontwrigtings van die elmbooggewrig. Jy sal geleer word hoe om die X-strale te interpreteer. Die behandeling en metodes van reduksie van die frakture en ontwrigtings sal bespreek word. Die riglyne vir chirurgie sal uitgewys word en die moontlike komplikasies sal bespreek word.
Hierdie lesing handel ook oor die algemene frakture van die voorarm.
Die frakture en fraktuur ontwrigtingspatrone van die voorarm in volwassenes en kinders sal bespreek word.
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die frakture van die distale radius en ulna te kan klassifiseer volgens radiologiese voorkoms en behandelingsriglyne daarvolgens te kan saamstel. Jy sal ook geleer word hoe om frakture en ontwrigtings van die polsgewrig radiologies te kan identifiseer en daarvolgens noodbehandeling op primêre gesondheidsvlak te kan toepas.
Lesing
Hierdie lesing bied aan die kliniese diagnose van algemene frakture van die distale radius en polsgewrig naamlik die Colles fraktuur, verbrokkelde distale radius fraktuur, skafoïd frakture en akute polsontwrigting en onstabiliteite.
Die radiologiese bevestiging, konserwatiewe behandeling en chirurgiese indikasies sal bespreek word.
Voltooi asb. die werkstuk wat aan u gegee is tydens hierdie sessie.
TEMA 19: FRAKTURE EN ONTWRINGTINGS VAN DIE BOONSTE LEDEMAAT
SESSIE 3: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS OM DIE
POLSGEWRIG, HAND EN VINGERS
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die noodbehandeling vir ‘n akuut geswolle hand na ‘n besering te kan bespreek. 2. Metakarpaal frakture te kan klassifiseer, die metodes van immobilisasie van onverplaasde
fakture te kan beskryf en die kliniese en radiologiese indikasies vir chirurgie te kan bespreek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
76
3. ‘n Bennetts fraktuur te kan definieer, die radiologiese voorkoms te kan beskryf en die behandeling daarvan te kan bespreek.
4. ‘n «Bokser» fraktuur te kan definieer, die radiologiese voorkoms te kan beskryf en die behandelingsmodaliteit te kan bespreek.
5. Falanks frakture radiologies te kan klassifiseer, die metodes van immobilisasie te kan beskryf en die kliniese en radiologiese indikasies vir chirurgie te kan bespreek.
6. MP en IP ontwrigtings te kan klassifiseer, die metodes van reduksie en immobilisasie te kan beskryf en die indikasies vir chirurgie te kan tabuleer.
7. Vingerpunt beserings in kinders volledig te kan bespreek.
HULPBRONNE
Practical Fracture Treatment McRae, Chapter 9, p. 191 Apleys System Of Orthopaedic And Trauma. p 608 Management Of Hand And Finger Injuries Update July 1999, p. 23 Journal Of American Family Physicians, Fingertip Injuries, May 1, 2001, p.1961 Journal Of American Family Physicians, Fingertip Amputations, Aug 1 2001, p.455
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om die algemene fraktuur en ontwrigtingspatrone wat in die hand en vingers voorkom radiologies te kan klassifiseer en die behandelingsriglyne daarvolgens te kan saamstel.
Lesing
Tydens hierdie lesing sal jy gewys word hoe die diagnose van frakture in die hand en vingers gemaak word. Die behandeling van die algemene frakture sal bespreek word. Jy sal gewys word hoe om ontwrigtings te reduseer. Die aanwending van ‘n Z-spalk en handbal sal gewys word.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
77
TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
TEMADOELSTELLING
Hierdie tema sal jou in staat stel om die basiese beginsels van fraktuur evaluasie en behandeling te kan toepas op die onderste ledemaat. Jy sal in staat wees om die toepaslike kliniese ondersoeke, die radiologiese interpretasie soos uiteengesit in Tema 19, asook die riglyne van behandeling te kan weergee.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 16/02/2010 08:00-08:45 Lesing
Heupontwrigtings, Femurnek, Intertroganteriese en Femurskag Frakture Dr I Robertson
2 16/02/2010 09:00-09:45 Lesing
Frakture van die Distale Femur, Proksimale Tibia en Patella Dr I Robertson
3 16/02/2010 10:00-10:45
Lesing Selfstudie
Akute Knie Ontwrigtings, Knie Ligament beserings en die Langtermyn
gevolge Van knie Ligament en meniskusbeserings Dr I Robertson
4 16/02/2010 11:00-11:45 Lesing Frakture van die Tibia skag en plafond Dr I Robertson
5 16/02/2010 12:00-12:45 Lesing
Verstuitings, Frakture En ontwrigtings van die Enkel, Frakture en ontwrigtings van die tarsale, metatarsale bene en falankse van die voet
Dr I Terblanche
TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
SESSIE 1: HEUPONTWRIGTINGS, FEMURNEK,
INTERTROGANTERIESE EN FEMURSKAG FRAKTURE
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Die kliniese voorkoms van ‘n anterior en ‘n posterior heupontwrigting te kan bespreek asook die metodes van reduksie te kan beskryf en die komplikasies van heupontwrigting te tabuleer.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
78
2. Proksimale femur frakture radiologies te kan klassifiseer en die riglyne ten opsigte van behandeling van intra-kapsulêre femur frakture en ekstrakapsulêre femur frakture te kan weergee.
3. Femurskag frakture radiologies te kan klassifiseer, die behandelingsopsies in kinders en volwassenes te kan bespreek en die komplikasies te kan tabuleer.
4. Jy moet die algemene beserings assosiasies met femur frakture ken. 5. Jy moet in staat wees om ‘n klein kind in galgtraksie te kan plaas en toesig hou oor
verpleging. 6. Jy moet in staat wees om ‘n ouer kind of volwassene in ‘n Thomasspalk te kan plaas en
toesig hou oor verpleging. 7. Jy moet weet welke frakture vir spesialis behandeling verwys moet word. 8. Jy moet in staat wees om die noodbehandeling te kan toepas alvorens die pasiënt vervoer
word vir spesialis behandeling. 9. Jy moet die vreskillende chirurgiese opsies ken vir femur fraktuur behandeling.
HULPBRONNE
Apleys System Of Orthopaedics And Fractures Chapter 27, p. 651 - Practical Fracture Treatment Chapter 12, p. 273
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing
Hierdie sessie bied ‘n lesing oor traumatiese heupontwrigtings in kinders en volwassenes. Die kliniese voorkoms van die ledemaat sal bespreek word, die moontlike geassosieerde beserings asook die metodes van reduksie, opvolgbehandeling en langtermyn komplikasies. Femurnek en intertroganteriese frakture in volwassenes word bespreek en die belang van die onderskeid tussen intrakapsulêre en ekstrakapsulêre frakture word benadruk. Die doel en opsies van interne fiksasie sal bespreek word. Die behandeling van femurskag frakture op verskillende ouderdomme wod bespreek.
TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTING VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
SESSIE 2: FRAKTURE VAN DIE DISTALE FEMUR,
PROKSIMALE TIBIA EN PATELLA
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Akute knie ontwrigtings kan klassifiseer, die noodbehandeling weergee en die komplikasies bespreek.
2. Akute patella ontwrigtings kan bespreek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
79
3. Distale femorale frakture radiologies te kan klassifiseer en die riglyne van behandeling te kan bespreek.
4. Proksimale tibiale frakture radiologies te kan klassifiseer en die riglyne vna behandeling te kan bespreek.
HULPBRONNE
The Injured Knee Update April 2000 p. 45 Acute Soft Tissue Injuries Of The Knee Update Nov 1998 p. 22 The Patient With A Painful Knee Update Nov 1998 p. 29 Anterior Cruciate Ligament Injuries CME Feb 1999 Vol 17 No 2 p. 117 Apleys System Of Orthopaedics And Fractures p. 270 Practical Fracture Treatment McRae p. 290 Journal of American family Physicians, Anterior Knee Injuries Dec 1999 p2599
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om frakture en ontwrigtings om die kniegewrig te kan klassifiseer volgens radiologiese voorkoms en die behandelingsmodaliteit soos van toepassing op elk te kan bespreek.
Lesing
Hierdie lesing bied die kliniese evaluasie van akute traumatiese beserings van die knie aan. Voorafstudie sluit in hersiening van die ondersoekmetodes van die knie tydens Tema 2 van hierdie module. Die implikasie van frakture van die femorale en tibiale kondieles sal bespreek word. Jy sal geleer word hoe om ‘n patella fraktuur klinies te evalueer en te kan onderskei welke frakture ‘n operasie sal benodig.
Aan die einde van die lesing sal u met behulp van die lektor geleer word hoe om ‘n akute hemartrose van die knie in ‘n kind en ‘n volwassene te evalueer en behandel.
Voltooi asb. jou werkstuk.
TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
SESSIE 3: DIE LANGTERMYN GEVOLGE VAN KNIE LIGAMENT EN MENISKUSBESERINGS
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy die volgende aspekte kan bespreek:
1. Moet ligamente van die knie en skeure van die meniskus akuut herstel word na ‘n besering? 2. Wanneer is ligament rekonstruksie prosedures aangedui?
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
80
3. Wat is die rehabilitasieprogram na ‘n kniebesering. Wanneer keer die pasiënt terug na sport?
4. Wat is die langtermyn gevolge van ‘n kniebesering ten opsigte van osteoartritis?
HULPBRONNE
Apleys System Of Orthopaedics And Fractures, p. 680
- Practical Fracture Treatment McRae, P. 295
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie twee selfstudie sessies is om jou die langtermyn implikasies van meniskus en ligamentbeserings van die knie – kollateraal en kruis – te laat verstaan sodat jy pasiënte daaroor kan inlig.
Selfstudie
Die klas verdeel in 4 groepe. Elke groep bestudeer ‘n enkele taak en ruil inligting uit.
Aan die hand van jou verwysings lees op oor die implikasies van ligamentbeserings en meniskusbeserings van die knie. Voltooi dan die werkstuk wat aan jou verskaf is.
Die lektor sal in die volgende sessie die probleem kontroleer.
TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
SESSIE 4: FRAKTURE VAN DIE TIBIA SKAG EN PLAFOND
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie sessie behoort jy tot die volgende in staat wees:
1. Tibia skag en plafon frakture radiologies te klassifiseer. 2. Die indikasies vir konserwatiewe behandeling kan tabuleer en die metodes van
konserwatiewe behandeling bespreek. 3. Die behandeling van ‘n oop tibia fraktuur te bespreek. 4. Die implikasies van ‘n oop tibia fraktuur asook die natuurlike verloop te bespreek.
HULPBRONNE
Apleys Systems Of Orthopaedics And Fractures, p. 689 - Practical Fracture Treatment McRae, Chapter 13, p. 305
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
81
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om tibia skag frakture klinies en radiologies te kan klassifiseer en daarvolgens die nodige behandeling te kan weergee.
Lesing
Hierdie lesing handel oor die fraktuurpatrone van die tibia en fibula. Daar sal aan u gewys word hoe om ‘n ongekompliseerde fraktuur te reduseer indien nodig en ‘n toepaslike gips aan te wend. Die behandeling van ‘n oop fraktuur – ‘n basiese debridement – sal kortliks hersien word en jy sal gewys word hoe ‘n eksterne fiksator aangewend word. Die morbiditeit van oop frakture van die tibia sal kortliks bespreek word, asook die langtermyn implikasie.
Selfstudie taak
Jy moet asb. oplees oor die vlakke van amputasies in die onderste ledemaat, die voor-en nadele van hierdie vlakke asook die funksionele vemoëns van ‘n pasiënt na ‘n amputasie.
Voltooi asb. die werkstuk wat aan jou gegee word.
Die rehabilitasie van ‘n onderbeen amputasie sal tydens u rotasie by Karl Bremer Hospitaal bespreek word.
TEMA 20: FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE ONDERSTE LEDEMAAT
SESSIE 6: VERSTUITINGS, FRAKTURE EN
ONTWRIGTINGS VAN DIE ENKEL, FRAKTURE EN ONTWRIGTINGS VAN DIE TARSALE,
METATARSALE BENE EN FLANKSE VAN DIE VOET
UITKOMSTE
Na afloop van hierdie lesing behoort jy tot die volgende in staat wees:
1 Enkelverstuitings te kan definieer, klassifiseer en die behandeling daarvan te bespreek. 2 Enkel frakture te kan klassifiseer en daarvolgens die behandeling te kan bespreek. 3 Die noodbehandeling van ‘n erg geswolle voet bespreek. 4 Die behandelingsriglyne vir kalkaneus frakture te kan weergee. 5 Die assosiasie beserings met kalkaneus frakture te tabuleer. 6 Die midvoet fraktuur ontwrigtings te kan klassifiseer en die indikasies vir chirurgie te kan
weergee. 7 Talus frakture se klassifikasie behandeling en natuurlike verloop kortliks te kan bespreek. 8 Falanks frakture en ontwrigtings se behandeling te bespreek.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
82
HULPBRONNE
- Journal American Family Physicians Jan 2001 - Management of Ankle Sprains Update Oct. 1988 P. 18 - Common Sport Injuries In The Adolescent – Foot and ankle S A Bone and Joint Surgery
Vol. IX No. 1 Febr. 1999 P. 14 - Implementation Of Ankle Otawa Rules JAMA Marchilo 1994 Vol. 271, No. 11 P. 827 - Apleys System of Orthopaedics and fractures, P. 696 - Practical Fracture Treatment, Chapter 14, P. 319 - Journal Of American Family Physicians, Management Of Ankle Injuries, Jan 1, 2001, P.93 - Journal Of American Family Physicians, Injured Ankles, Feb 1 1998, P.474 - Apleys System of Orthopaedics and Fractures - Practical Fracture Treatement, P. 707, Chapter 15, P. 345 - Journal Of American Family Physicians, Lisfranc Injury Of The Foot July 1998, P118 - Journal Of American Family Physicians, Fracture Of Proximal 5th Metatarsal May 1, 1999
P.2516
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om enkel verstuitings en frakture te kan klassifiseer en daarvolgens ‘n behandelingsprotokol te kan bespreek.
Die doel van hierdie sessie is om jou in staat te stel om frakture van die tarsale bene, metatarsale bene en falanks van die voet radiologies te kan klassifiseer en daarvolgens die behandeling en verloop te kan bespreek.
Lesing
Hierdie lesing leer die student hoe om enkelverstuiting te evalueer en hanteer. Hulle sal geleer word hoe om die Weber klassifikasie vir enkel fraktuur ontwrigtings toe te pas sodat hulle ‘n onderskeid kan tref tussen ‘n stabiele fraktuur wat hulself kan behandel en ‘n onstabiele fraktuur wat chirurgie benodig.
Tydens hierdie lesing sal jy geleer word hoe om ‘n erge geswolle voet te voorkom en indien reeds geswel te behandel. Kalkaneus fraktuur patrone, die indikasies vir chirurgie en die langtermyn implikasies sal behandel word. Jy sal gewys word hoe ‘n gips aangewend moet word vir die verskillende fraktuur patrone en ontwrigtings van die voet. Die vermoede en evaluasie van ‘n Lisfranc fraktuur ontwrigting sal bespreek word. Jy sal gewys word hoe om ontwrigtings van die voet te reduseer.
Voltooi die werkstuk wat aan u uitgereik is.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
83
TEMA 21: SAGTEWEEFSELBESERINGS VAN DIE
MUSKULOSKELETALE SISTEEM
TEMADOELSTELLING
Hierdie tema stel jou bekend aan laserasies en beserings van die huid, asook die belangrike dieper strukture soos die spiere, pese, senuwees en bloedvate. Jy sal hierdie beserings klinies moet kan identifiseer, weet van die noodbehandeling wat toegepas moet word, asook die verwysingsraamwerk vir die gekompliseerde beserings.
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 16/02/2010 14:00-14:45 Lesing Demonstrasie
Laserasies En Penetrerende Velwonde Dr A Basson
2 16/02/2010 15:00-15:45 Lesing
Toepaslike Wondgenesing En Wondbedekking Prof F Graewe
TEMA 21: SAGTEWEEFSELBESERINGS VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 1: LASERASIES EN PENETRERENDE VELWONDE
UITKOMSTE
1 Na afloop van hierdie sessie behoort jy in staat wees om eenvoudige vellaserasies te identifiseer, kennis dra van die metode van uitvoer van hegtings onder lokale verdowing, asook die nasorg en verband tegnieke van sodanige laserasies.
2 Jy moet die basiese begingsels van wonddebridement ken. Jy moet kennis dra oor die verskillende hegtingsmateriale, asook hul eienskappe, jy moet wonde kan identifiseer wat sekondêre bedekking benodig.
3 Jy moet die implikasie van penetrerende wonde ken in verskillende anatomiese gebiede. 4 Jy moet kan onderskei of 'n senuwee of 'n pees deursnyding plaasgevind het. 5 Jy moet die prognose van senuwee- en peesbeserings ken. 6 Jy moet 'n "degloving" besering kan identifiseer en die implikasies daarvan besef. 7 Jy moet die behandeling van 'n penetrerende wond in 'n gewrig ken. 8 Jy moet weet hoe spiere, vel, senings en senuwees geheg word. 9 Jy moet die erns besef van stomptrauma aan die muskuloskeletale sisteem en die
sistemiese komplikasies van "crush" beserings kan identifiseer.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
84
HULPBRONNE
1. Peripheral Nerve Injuries. SA Bone & Joint Surgery, Vol 7, No 3, Aug 1997, Page 18. 2. Tendon Injuries. CME, July 1996, Vol 14, No 7, Page 963. 3. Nerve Compression Syndromes. CME, July 1996, Vol 14, No 7, Page 995. 4. Wondhegting (Video cassette) WO166 WOM U.S. Library
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Lesing
Hierdie sessie bied 'n lesing aan hoe om laserasies en penetrerende wonde van die muskuloskeletale stelsel te identifiseer en die belang daarvan te besef.
Vel- en spierlaserasie hegting sal bespreek word. Die diagnose van arteriële senuwee en pees laserasies sal bespreek word en riglyne aangebied word vir die behandeling van hierdie beserings. "Crush" sindroom en "Degloving" beserings sal kortliks na verwys word vir identifisering.
TEMA 21: SAGTEWEEFSELBESERINGS VAN DIE MUSKULOSKELETALE STELSEL
SESSIE 2: TOEPASLIKE WONDGENESING EN
WONDBEDEKKING
UITKOMSTE
Na voltooiing van hierdie sessies moet jy:
1. Wond genesing verstaan en die faktore wat dit beinvloed ken. 2. Onderskei tussen 'n hipertrofiese wond en 'n keloïd. 3. Weet hoe om 'n oop wond te benader en besluit oor watter wondbedekking toe-
paslik sal wees. 4. Die indikasies en tegniek van veloorplanting begryp. 5. Die rekonstruktiewe raamwerk vir wondbedekking ken. 6. Die nuwe laserasie wond (verbande) verstaan. 7. Die basiese beginsels van ulkus voorkoming en hantering weet.
HULPBRONNE
1. Mystery of Plastic and Reconstructive Surgery Editor: Mimis Cohen, First Edition Volume 1: Chapter 1 Page 3 Woundhealth
Chapter 4 Page 45 Skin Volume 3: Chapter 132 Page 1828 Leg ulcers
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
85
2. Textbook of Plastic, Maximofacial and Reconstructive Surgery Editor: Georgindes, First Edition
Volume 1: Chapter 5 Page 29 Skinwounds Volume 2: Chapter 97 Page 1291 Leg ulcers
3. Basic Wound Care Video Cassette WO185 BAS. US Library 4. Wound Care Video Cassette WO185 WU US Library 5. Wondhegting video cassette WO166 WOM US Library 6. Die resussitasie van die pasiënt kan doen. 7. Die noodbehandeling van die brandwonde kan toepas. 8. Weet van die verdere chirurgiese behandeling van brandwonde. 9. Weet van wondbedekkings in die behandeling van brandwonde. 10. Weet hoe om kontrakture na brandwonde te voorkom. 11. Die langtermyn rehabilitasie ken asook die prognose in verskillende anatomiese gebiede.
ENIGIETS SPESIFIEK WAT JY MOET DOEN?
Na afloop van hierdie tema moet jy die anatomie van die vel verstaan en dus velwonde en gekompliseerde vel avulsies te erken.
Jy moet 'n benadering hê tot die behandeling van hierdie wonde, so wel as versteurde wonde genesing.
Jy moet ook in staat wees om 'n ulkus te kan diagnoseer, die etiologie te verstaan en dus weet hoe om sodanige ulkus te kan behandel.
Voorafstudie
Tydens hierdie sessie moet jy:
• Die anatomie van die vel hersien. • Die bloedvoorsiening van die vel verstaan. • Wondgenesing en die faktore wat dit beïnvloed verstaan. • 'n Lys van die verskeidenheid okklusiewe verbande by ongevalle gaan opsoek. • 'n Lys van die verskillende oorsake van ulkusse opstel.
Lesing met skyfies
Tydens hierdie sessie sal wondgenesing en wondbedekking uiteengesit word deur middel van skyfies en kliniese voorvalle.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
86
TEMA 22: DIE ROL VAN ARBEIDSTERAPIE EN FISIOTERAPIE IN
REHABILITASIE
TEMADOELSTELLING
Aan die einde van hierdie tema behoort jy die rol van die arbeidsterapeut en fisioterapeur in die rehabilitasie van die mees algemene Ortopediese toestande te kan beskryf.
AGTERGRONDKENNIS
• Anatomie: Muskuloskeletale Stelsel • Spier fisiologie • MB, ChB IV Muskuloskeletale module, Sessie 1 tot 18
OORSIG VAN DIE TEMA
Sessie Datum Aktiwiteit Onderwerp Dosent
1 17/02/2010 08:00-08:45
Lesing &
Prakties Die rol van AT en FT in Ortopediese rehabilitasie
Me D Ernstzen
&
Me S de Klerk
2 17/02/2010 09:00-09:45
Lesing &
Prakties Riglyne vir verwysings na AT en FT
Me D Ernstzen
&
Me S de Klerk
TEMA 22: REHABILITASIE, HULPMIDDELS
SESSIE 1: REHABILITASIE EN HULPMIDDELS
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie tema behoort jy in staat te wees om:
• Die algemene doelstellings van ‘n rehabilitasie program mbt ortopedie te kan noem. Die rol van die Fisioterapeut en Arbeidsterapeut in ortopediese rehabilitasie te kan bespreek.
• Verskillende tipes hulpmiddels te kan herken.
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
87
Lesing: Die lesing sal fokus op definisie en omskrywing van rehabilitasie en die gebruik van hulpmiddels deur Arbeidsterapie en Fisioterapie.
TEMA 22: REHABILITASIE, HULPMIDDELS
SESSIE 2: RIGLYNE VIR VERWYSING
UITKOMSTE
Aan die einde van hierdie sessie behoort jy in staat te wees om: • Indikasies vir verwysings na Arbeidsterapie en Fisioterapie kan noem. • ‛n Skriftelike verwysing na Arbeidsterapie en/of Fisioterapie te kan doen.
Lesing
Die lesing sal fokus op indikasies vir verwysing, asook riglyne vir verwysing na Fisioterapie en Arbeidsterapie. Praktiese voorbeelde sal gegee word, gebaseer op toestande gedek in sessies 1 – 18.
HULPBRONNE
- University of Sydney, Physiotherapy page http://libguides.library.usyd.edu.au/content.php
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
88
ROOSTER
Tensy anders aangedui binne die studiegids, vind alle aktiwiteite in Lesinglokaal 8 van die Onderwysblok plaas.
WEEK 1: 01 - 05 FEB 2010
MAANDAG 01/02/2010
DINSDAG 02/02/2010
WOENSDAG 03/02/2010
DONDERDAG 04/02/2010
VRYDAG 05/02/2010 TYD
08:00-08:30 Verwelkoming
& Oorsig
T2 (S5) Lesing Demo
T4 (S3) Lesing
T5 (S1) Lesing
T7 (S3,4) Gevalstudie
09:00-09:45 T1 (S1) Selfstudie
T2 (S6) Lesing
T4 (S4) Lesing
T5 (S2) Lesing
T8 (S1) Lesing
10:30 (Prof) 10:00 – 10:45
Prof van Heerden
T2 (S7) Lesing
T4 (S5) Lesing
T6 (S1) Lesing
T8 (S2) Selfstudie
11:00-11:45 T2 (S1) Lesing
T3 (S1,2) Lesing
T4 (S6,7) Lesing
Selfstudie
T6 (S2) Interaksie
T8 (S3.4) Gevalstudie Selfstudie
12:00-12:45 T2 (S2) Selfstudie
T3 (S3) Lesing
T6 (S3) Selfstudie
13:00-13:45 ETE
14:00-14:45 T2 (S3) Lesing
T4 (S1) Lesing
T4 (S8) Lesing
T7 (S1) Lesing
15:00-15:45 T2 (S4) Lesing
T4 (S2) Selfstudie
T7 (S2) Lesing
16:00-16:45
17:00-17:45
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
89
WEEK 2: 08 – 12 FEB 2010
MAANDAG 08/02/2010
DINSDAG 09/02/2010
WOENSDAG 10/02/2010
DONDERDAG 11/02/2010
VRYDAG 12/02/2010 TYD
08:00-08:45 T9 (S1) Lesing
T10 (S3) Lesing
T12 (S1) Lesing
T14 (S1) Lesing
T16 (S2) Lesing
09:00-09:45 T9 (S2) Lesing
T10 (S4) Lesing
T12(S2) Lesing
T14 (S2) Lesing
T17 (S1) Lesing
10:00-10:45 T9 (S3) Hersiening
T11 (S1) Lesing
T13 (S1,2) Lesing
Selfstudie
T14 (S3) Lesing
11:00-11:45 T9 (S4) Assesering
T11 (S2) Lesing
T13 (S3,4) Lesing
T14 (S4) Lesing
12:00-12:45 T11 (S3) Lesing
T13 (S5,6) Lesing
Selfstudie 13:00-13:45 ETE
14:00-14:45 T10 (S1) Lesing
T15 (S1) Lesing
15:00-15:45 T10 (S2) Lesing
T16 (S1) Lesing
Selfstudie
16:00-16:45
17:00-17:45
Fase III (Teorie): MUSKULOSKELETALE SISTEEM – 52302 471 © Fakulteit Gesondheidswetenskappe, Universiteit Stellenbosch. 2010. Alle regte voorbehou.
90
WEEK 3: 15 – 19 FEB 2010
MAANDAG 15/02/2010
DINSDAG 16/02/2010
WOENSDAG 17/02/2010
DONDERDAG 18/02/2010
VRYDAG 19/02/2010 TYD
08:00-08:45 T18 (S1) Lesing
Selfstudie
T20 (S1) Lesing
T22 (S1) Lesing Studie
09:00-09:45 T18 (S2) Lesing
T20 (S2) Lesing
T22 (S2) Groepwerk
Assessering 10:00-10:45 T19 (S1) Lesing
T20 (S3) Lesing
Selfstudie
T22 (S3) Lesing
11:00-11:45 T19 (S2) Lesing
T20 (S4) Lesing
12:00-12:45 T19 (S3) Lesing
T20 (S5) Lesing
13:00-13:45 ETE
14:00-14:45 T21 (S1) Lesing
15:00-15:45 T21(S2) Lesing
16:00-16:45
17:00-17:45