Ikaw at ang

Diabetes

Wastong Paggamit ng Asukal ng Katawan

Peripheral Tissues(Laman at Taba)

AsukalAtay

Insulin

Pagimbak ng asukal sa atay para gamitin sa ibang oras Pancreas

Pagkain(asukal)

Tamang paggamit ng asukal para makagawa ng “energy”

Diabetes

Peripheral Tissues(Laman at Taba)

AsukalAtay

Kulang o walang insulin na nagagawa

Labis na paggawa ng asukal Pancreas

Pagkain(asukal)

Tamang paggamit ng asukal para makagawa ng “energy”

Ano ang diabetes?

• Kakulangan ng sapat na insulin

• Di wastong pag gamit ng katawan ng insulin

Mga uri ng diabetes

Type 1• Kadalasang nagsisimula

sa pagkabata• Halos walang insulin• Kailangan ng ineksiyon ng

insulin para mabuhay

Mga uri ng diabetes

Type 2 • Mas nakararami ang ganitong

uri ng diabetes• Mas madalas na nakikita sa

mga matatanda• Mayroong kakulangan at di

wastong paggamit ng katawan ng insulin

Paano nagkakaroon ng diabetes?

• Namamana• Sobra sa pagkain ng matamis• Sobrang katabaan• Maling “Lifestyle”

– sobra kumain/ pagkain ng mataba – sedentary lifestyle

• Di alam ang pinagmulan

Sino ang maaring magkaroon?

• LAHAT TAYO ay maaaring

magkaroon ng diabetes!• Ito ay mas madalas

sa mga may edad na 30 taon at pataas

• Ang lahing Pilipino ay at risk

IKAW ?

Sino ang maaring magkaroon?

• Maaaring magsimula ng mas bata (20 taon) kung mayroon ng mga sumusunod:– Katabaan– Kapamilya na may diabetes– Mataas na presyon– Sakit sa puso

Sino ang maaring magkaroon?

• Maaaring magsimula ng mas bata (20 taon) kung mayroon ng mga sumusunod:– Sakit sa bato– May nakaraan na problema sa “blood

sugar”– Pagsilang sa sanggol na may higit na

3.7 kg o 9 lbs

Anu ano ang mga sintomas ng diabetes?

• Maaaring wala• Madami at madalas umihi• Madaling pagkapagod o hapo• Madalas mauhaw

Anu ano ang mga sintomas ng diabetes?

• Matakaw sa pagkain• Biglang taas ng timbang• Pagkapayat• Panlalabo ng mga mata

Anu ano ang mga sintomas ng diabetes?

• Pangangati ng balat• Pagkaramdam na mayroong

“gumagapang” sa balat, binti o braso

• Pamamanhid ng binti, paa, braso o kamay

Anu anong mga sintomas ng diabetes ang pinapakita sa

larawang ito?

Paano mo malalaman kung

ikaw ay may diabetes?

• Magpatingin sa doktor o 30 taon at pataas= bawat ikatlong

taono 20 taon at pataas kung may mga

bagay na magpapaaga ng diabeteso kung may nararamdaman o may

mga sintomas

Paano mo malalaman kung

ikaw ay may diabetes?

• Magpasukat ng asukal sa dugo

Mga komplikasyon na dulot ng diabetes

• Laganap sa buong katawan

MataPuso at ugat

Bato okidney

“Nerves”

Stroke

Pagkaputol ng paa

Ano ang normal na blood sugar?

ADAADA AACEAACE

HbA1cHbA1c <7%<7% <6.5%<6.5%

Fasting blood Fasting blood glucoseglucose

90-130 mg/dL90-130 mg/dL <110 mg/dL<110 mg/dL

Postprandial Postprandial blood glucoseblood glucose

<180 mg/dL <180 mg/dL (peak)(peak)

<140 mg/dL <140 mg/dL (2h)(2h)

ADA. Diabetes Care, 2003; 26 (suppl 1): S28-S32

Ano ang dapat gawin kung may

diabetes?

•Sumunod sa mga alituntunin ng inyong mangagamot!

• Ipag-alam ang iba pang nararamdaman sa inyong mangagamot

• Sumunod sa tamang pag inom ng gamot

• Sundin ang binigay na takdang araw para sa susunod na tsek up

Ano ang mga dapat gawin kung may diabetes?

• Panatalihing tama ang sukat ng asukal sa dugo

• Mag-ehersisyo nang tama

• Itigil ang paninigarilyo

Ano ang mga dapat gawin kung may diabetes?

• Alagaan at ugaliing eksaminin araw-araw ang mga sumusunod: bibig (gilagid), balat, paa• Iwasan ang anumang bagay na

magdudulot ng sugat, impeksyon o anumang sira sa katawan

• Sariling pagsukat sa “blood sugar”

Wastong

pagkain...

Bantay timbang!

Tamang ehersisyo

ITIGIL ANG PANINIGARILYO

!

Bantay paa,Bantay balat

Paano kung may mga komplikasyon na ng diabetes?

“POSITIVE THINKING”

• Maaring may mabago sa dating pamumuhay ngunit di nangangahulugan na wala ka nang magagawa

• Kumunsulta sa espesyalista sa komplikasyon

Paano kung may mga komplikasyon na ng diabetes?

•Alamin and mga komplikasyon at kung paano ito magagamot at maiiwasan ang paglala

• Maaring magkaroon ng mga komplikasyon kahitna alaga mo ang iyong sakit

Ano ang “hypoglycemia”?

• Pagbaba ng asukal sa dugo nang labis sa normal

• Ito ay maaaring magdulot ng panganib

• Ito ay maaring maranasan ng sinumang mayroong diabetes

Ano ang “hypoglycemia”?

• Dapat malaman ang sintomas at ano ang maaaring gawin

• Dapat alam ng mga kasama sa bahay ang pagkilala at paggamot ng “hypoglycemia”

Mga Sintomas ng “hypoglycemia”

• Nerbyos

• Pananakit ng ulo• Hilo

• Pagpapawis

Mga Sintomas ng “hypoglycemia”

• Biglaang pag-iba ng ugali at emosyon

• Pagkaramdam ng “kuryente” sa paligid ng labi

• Pamumutla

• Gutom

Ano ang dapat gawin kapag nag-”hypoglycemia”?

• Kung gising ang pasyenteo uminom ng softdrinks, juice o iba pang

inumin na may asukalo ngumuya ng kendi ( 5 - 6 piraso)o kumain ng asukalo magpasama sa doktor

Ano ang dapat gawin kapag nag-”hypoglycemia”?

• Kung walang malay ang pasyenteo DALHIN KAAGAD SA DOKTORo HUWAG PAIINUMIN o PAKAKAININ

… pati mga artistang sikat ay maari din magkaroon ng diabetes!

Akala n’yo kayo lang...

Ano ang maaaring gawin para maiwasan ang Diabetes?

• Panatilihin ang wastong timbang• Kumain ng tama

o Iwasan ang pagkain na mataba at mamantikang pagkain

o Iwasan ang pagkain ng sobra

Ano ang maaaring gawin para maiwasan ang Diabetes?

• Regular na ehersisyo– 30 minuto bawat araw, 3 beses bawat

lingo• Tumigil manigarilyo• Regular na mag-kunsulta sa

doctor

malayo ang maabot...

Sa wastong pangangalaga ng diabetes,

KAYO BA AY NAKARAMDAM NG KAYO BA AY NAKARAMDAM NG GANITONG SINTOMASGANITONG SINTOMAS??

• Madami at madalas umihi

• Madaling pagkapagod o hapo

• Madalas mauhaw

• Matakaw sa pagkain

• Biglang taas o baba ng timbang

KAYO BA AY NAKARAMDAM NG KAYO BA AY NAKARAMDAM NG GANITONG SINTOMASGANITONG SINTOMAS??

• Panlalabo ng mga mata

• Pagkakati ng balat

• Pagkaramdam na mayroong “gumagapang” sa balat, binti o braso

• Pamamanhid ng binti, paa, braso o kamay

Kung kayo ay sumagot ng oo sa mga nasabing

katanungan, magsangguni sa inyong manggagamot

The Philippine College of Physicians wishes to acknowledge the following for their invaluable contribution in the

preparation of this module

Institute for the Study of Diabetes Foundation (ISDF)

American Diabetes Association (ADA)James Wee, MD, FPCP