Embed Size (px)
Citation preview
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Matvæladagur MNÍ 2010
Túlkun rannsóknaniðurstaðnaUpplýsingar til almennings
Dr. Ingibjörg Gunnarsdóttir prófessorMatvæla- og næringarfræðideild HÍ
Rannsóknastofa í næringarfræði við HÍ og Landspítala
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
1 g af fitu gefur 9 hitaeiningar meðan 1 g af
próteinum eða kolvetnum gefa 4 hitaeiningar
Fyrirsögnin “Feitur matur fitar ekki” er því
til þess fallin að rugla fólk í ríminu....
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
“Headlines”
• “Skiptar skoðanir eru um það hvort ráðleggingar um mataræði og heilsutengd málefni þyki spennandi málefni sem auki áhorf, hlustun, lestur eða veki athygli almennings með öðrum hætti”
• Áslaug Guðrúnardóttir, Matur er mannsins megin. Október 2010 – 1.tbl 22.árg.
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Hvernig verða ráðleggingar til?
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Meira en 19 milljónir heimilda!
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010RÍN & HÍ 2008
Faraldsfræðilegar rannsóknir
–mismunandi tegundir -
• Randomized controlled trails (slembidreifðar íhlutandi rannsóknir)
• Cohort studies (framsæjar ferilrannsóknir)
• Cross-sectoinal (þversniðsrannsóknir)
• Case-control (sjúklinga-samanburðarrannsóknir)
• Ecological studies (vistfræðilegar rannsóknir)
Svipuð
sönnunarbyrði
Mest
sönnunarbyrði
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Hvernig er mataræðið metið?
• Gæði aðferðar
– Spurningalisti eða nákvæm skráning á mataræði?
– Hefur gildi spurningalistans verið metið og ef svo er, m.t.t. hvaða næringarefna?
– Gæði gagnagrunna um næringarefnasamsetningu matvæla
• Flokkun fæðutegunda og uppruni næringarefna
– Appelsína eða appelsínusafi?
– Eru soðnar kartöflur flokkaðar með frönskum kartöflum?
– Úr hvaða fæðutegundum kemur næringarefnið?
– Vítamín úr mat eða sem bætiefni?
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Annað dæmi um villandi fyrirsögn .......
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Hvað er frétt og hvaðan kemur hún?
• Hverjir hafa áhuga á því sem ég er að gera eða velta fyrir mér?
Næringarfræðingar og næringarráðgjafar hafa frumkvæði að og eru virkir þátttakendur í stefnumótun í heilsueflingu og næringarmeðferð í þjóðfélaginu auk þess að miðla og nýta þekkingu sína og reynslu í þágu samfélagsins.
Það erum við sem berum ábyrgð á því að auka
áhuga almennings á næringu og heilsu sem og
að “matreiða” fréttir fyrir fjölmiðla
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Það er tímafrekt að tjá sig!
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Hræðslan við að særa einhvern eða skapa sér óvinsældir
“Inga finnst þér í lagi að ég skammi aðeins
Heilbrigðiseftirlitið og Matvælastofnun?”
Ingibjörg Gunnarsdóttir 2010
Samantekt
• Vandasamt er að rannsaka tengsl mataræðis og heilsu vegna flókinnar aðferðafræði
– Varast skal að rífa rannsóknarniðurstöður úr samhengi
– Nauðsynlegt er að meta niðurstöður áður en fullyrt er að eldri ráðleggingar/þekking eigi ekki lengur við
– Auka þarf þekkingu þeirra sem fjalla um (og rannsaka) tengsl mataræðis og heilsu
• Mun flóknara viðfangsefni heldur en “reykir”, “reykir ekki”
– Það er á okkar ábyrgð að koma skilaboðum til almennings og að veita hvort öðru aðhald, t.d. með því að benda á ef málaflokknum er ekki sinnt sem skyldi
