MASNO TKIVO

MASNO TKIVOMASNO TKIVO

Safet Mulić

UNIVERZITET DŽEMAL BIJEDIĆNASTAVNIČKI FAKULTET

MASNO TKIVO MASNO TKIVO Masno tkivo je jedno od glavnih vrsta vezivnih tkiva. U

biologiji masno tkivo ili samo salo je labavo vezivno tkivo sastavljeno uglavnom od limfocita ili masnih stanica. Osim limfocita masno tkivo sadržo stomalno vaskularni dio od stanica uključujući preadipocytes, fibroblaste, vaskularne endotelne stanice i razne imunološke stanice (tj masnog tkiva makrofagima). Njegova glavna uloga je da pohrani energiju u obliku lipida, također stvara masne jastuke i obli tijelo. Masno tkivo u posljednjih nekoliko godina prepoznato je kao jedan od glavnih endokrinih organa, jer proizvodi hormone poput estrogena, leptina, rezistin i citokina. Štaviše, masno tkivo može uticati na drue organe u tijelu i može dovesti do pojave raznih bolesti. Pretilost ili prekomijerna tjelesna težina kod ljudi i životinja ne ovisi toliko o težini tijela koliko o količini masnog tkiva u tijelu. Razlikujemo dvije vrste masnog tkiva i to

Bijelo masno tkivo Smeđe masno tkivo.

Formiranje masnog tkiva kontrolira se u sklopu „masnog“ gena, tj brzina formiranja masnog tkiva u organizmu je genetski uslovljena. Masno tkivo, tačnije smeđe masno tkivo, prvi put je identificirano od strane švicarskog biologičara Conrada Gessner-a 1551. godine.

MASNO TKIVO MASNO TKIVO

MASNO TKIVO KOD LJUDI Kod ljudi, masno tkivo se nalazi ispod kože

(potkožno masno tkivo), oko unutrašnjih organa (visceralno masno tkivo), u koštanoj srži (žuta koštana srž) i u tkivu dojke. Masmo tkivo se nalazi na određenim mjestima, ta mjesta se nazivaju masni depoi. Pored masnih ćelija koje čine najveći postotak stanica u masnom tkivu ostale vrste stanica prisutnih u masnom tkivu nazivano stomalno vaskularne stanice (SVF). SVF ukljuluje preadipocytes, fibroblaste, masno tkivo, makrofage i endotelne stanice.


U masnom tkivu se nalazi mnogo malih krvnih žilica. U pokrivajućem sistemu, koji uključuje kožu, masno tkivo ima i ulogu da štiti od vrućine i hladnoće. Također oko organa masno tkivo ima zaštitnu ulogu. Međutim, njegova glavna uloga je da bude rezerva lipida, koji mogu sagoriti kako bi zadovoljili energetske potrebe tijela, a kako bi ga zaštitili od višta glukoze pogranjivanjem triglicerida proizvedenih od strane jetre iz šećera, iako neki dokazi ukazuju da većina lipida se seama sitezira u masno tkivo od ugljikohidrata. Masni depoi u raličitim dijelovima tijela imaju različite biohemijske profile, i oni u normalnim uslovima daju povratne informacije za glad i prehranu u mozgu.


MASNO TKIVO KOD MIŠEVAPretilost kod miša prikazana je na slici lijevo,

radi usporedbe, miš s normalnom količinom masnog tkiva je prikazan na slici desno:


Miševi imaju osam glavnih masnih depoa, od čega četiri su u trbušnoj šupljini. U paru dva depoa su priključena na metericu i jajnike kod ženki i epididmusa i testise kod mužjaka, par depoa se nalazi duž leđnog zida, oko bubrega, kad je masivna proširi se u zdjelicu.

MASNO TKIVO MASNO TKIVO PRETILOST

Kod pretilih osoba višak masnog tkiva koji se nalazi oko trbuha naziva se panniculus. Panniculus komplicira operaciju kod morbino pretilih. Panniculus može ostati poslije operacije kod morbidno pretilih osoba doslovno kao „pregača od kože“. To stanje se nemože efikasno ispraviti čak ni pomoži prehrane i vježbe. Jedini efikasan način za vraćanje u „normalno stanje“ je rekonstruktivna hirurgija.


PRETILOST I RAK

Prema podacima Međunarodne agencije za istraživanje raka, a na temelju epidemioloških studija, predebeli ili peteški ljudi su pod povećanim rizikom od razvoja nekoliko vrsta raka kao što su: adnokarcinom jednjaka, debelog crijeva, rak dojke u žena u postmenopauzi, rak bubrega.

MASNO TKIVO MASNO TKIVO EPIKARDIJANA MASNOĆA

Epikardijalno masno tkivo je poseban oblik masnog tkiva pohranjen oko srca i utvrđeno je da je to metabolički aktivan organ koji stvara različite bioaktivne molekile, što može značajno uticati na srčanu funkciju. Kod ovih masnih stanica uočene su značajne razlike u odnosu na potkožno masno tkivo, što upućuje na utjecaj određenog depoa u koji je pohranjeno masno tkivo na samo masno tkivo.

MASNO TKIVO MASNO TKIVO POTKOŽNO MASNO TKIVO

Većina nevisceralnih masti se nalazi neposredno ispod kože u predjelu zvano hypodermis. Ove masnoće ne utiču na klasične poteškoće koje su povezane sa pretilošću kao što su bolesti srca, rak i moždani udar a ima dokaza da ima zaštitnu ulogu. Kod žena raspored tjelesnih masti je oko bokova, bedara i debelog mesa to je potkožno masno tkivo i ono predstavlja manji zdravstveni rizik u odnosu na visceralno masno tkivo. Kao i sva ostala masna tkiva i potkožno masno tkivo je aktivni dio endokrinog sistema, izlučivanja hormona leptina i rezistina.

SMEĐE MASNO TKIVO

Specijani oblik masnog tkiva kod ljudi, večih glodavaca i malih sisara i životinja koje spavaju zimski san, je smeđe masno tkivo. Nalazi se uglavnom oko vrata i velikih krvnih žila u grudnom košu. Ova specijalna tkiva mogu generirati toplunu unutar mitohondrijske membrane, energija iz tog procesa je objavljena kao toplina. Ovaj termalni proces može biti od vitalnog značaja u novorođenčadi izloženih hladnoći koji tako zadržavaju toplotu, jer ne mogu se tresti ili poduzelu druge akcije kako bi se ugrijali.Pokušaji da se simulir ovaj proces farmakološki su do sada bili neuspješni. Tehnika za manipulaciju i diferencijaciju smeđe masnoće bi mogla postati mehanizam za terapiju mršavljenja u budućnosti.


GENETIKA

Štedljivi gen (koji se naziva i glad gen) navodi da je će kod nekih ljudi tijelo biti učinkovitije u zadržavanju masnoće u vrijeme obilja, čime su obdareni većom otpornosti na glad u vrijeme oskudice hrane. Jeffrey Friedman 1995.godine, tokom svog boravka na sveučilištu Rockefeler otkrio da protein leptin nedostaje kod genetski debelog miša. Leptin se proizvodi bijelom masnom tkivu šalje signale u hipotalamus. Kad leptin izađe, tijelo razumije kao nedostatak energije, a glad se povećava. Miševi kojima je nedostajao ovaj protein jeli su do 4 puta više . Leptin međutim, ima drugačiju ulogu u prehrani pretilih kod ljudi. Zbof proizvodnje leptina u masnom tkivu on je povišen kod pretilih. Međutim, glad ostaje, a kad leptin opada zbog mršavljenja, glad se povećava. Pad leptina je bolje promatrati kao signal gladi nego povećanje leptina kao signal sitosti.



Documents

MASNO TKIVO