malzeme seçimi tsarımı

8/12/2019 malzeme seimi tsarm

1/44

TASARIMSAYFA TASARIMI

SAYFA DZEN

MZANPAJ


2/44

SAYFA TASARIMI / SAYFA DZEN/ MZANPAJ

Sayfa tasarm / Sayfa dzenleme / Mizanpaj

tanm,Sayfa tasarm ile ilgili yaplan aratrmalar,tarihe,Tasarmn kullanld ortam ve aralar.

01) SAYFA TASARIMININ LEV

02) SAYFA TASARIMINDA GRSEL ETKALANIYARATMAK


3/44

Kullanlan malzemeler,a) Kadn kullanlmas,

b) Yaznn kullanlmas,c) Grafik,d) Genel kurallar,

Masast yaynclk ve grid.Haberin anatomik yaps.

05) SAYFA TASARIMI / MZANPAJ

a) Gazete sayfa tasarm,b) Dergi sayfa tasarm,

c) bror, katalog, afitasarm.


4/44

SAYFA TASARIMI / SAYFA DZEN/MZANPAJ

Basm yaplan iletiim aralarnn yayn teknikleri genelde birbirle

karn sunuve kullanm zellikleri asndan farkllklar vardr. Bgsteren basl iletiim aralarn genel olarak; gazete, dergi, kitapul kartvizit v.b.gibi gruplar iinde toplayabiliriz.

Hangi grup iinde olursa olsun basl bir materyal retiminin bal

tasarm/Sayfa dzeni/Mizanpajdr.

letiim ve okuma amacyla basm yaplan her yayn okunmadanetkisiyle dikkat eker. Bir baka deyile; yayn oluturan sayfalarmalzemelerin (yaz, resim, fotoraf ve grafikler v.b.gibi) doru ve


5/44

Bir yaynn etkinlii, nitelii, ieriinin zenginlii, konularnn seimkullanlan yaz karakterine, kullanlan resimlere, tercih edilen bas

kat seimiyle de dorudan balantldr. Bu nedenledir ki; sayfagzelliin ve grafik kurgunun yan sra bu zellikleri de iyi harmankullanarak mizanpaj yapmak zorundadr. yi bir mizanpaj yayn zpekitirir ve yaynn okur zerindeki etkisini artrr.

Elinize aldnnz herhangi bir gazete veya dergiyi kartrn. Siziokumanz iin size ilgin gelen yazlar ve dikkatinizi geen resimetkileyen eyleri bir kenara not edin sralamada sayfa tasarmnngrselliin olduunu grebilirsiniz.

Masast yaynclkta tasarm;Masast yaynclkta ve genel olarak bir tasarma balamadan taslaktan programlar araclyla uygulamaya dkerken iyi ve sahzl sonulandrmak iin yaplmas gereken kk kontroller, tercdeiiklikler nemli maddi ve zaman kaybnn nne geebilir.


6/44

mdahalesine teslim olmak yerine tasarmcnn mteriyi ikna eddurum da da yaplacak tasarm almasnn sonular mterinin

rnn pazar payn arttrmasnda rol oynayacaktr.Mterinin bizden bir rn veya tantm katalaou istediini dndetaylar yaplacak almaya yanstlrken, kullanlacak kat ve basks, renk says ve ciltlenmesi gibi tm teknik detaylar bize a

almalar yaparken mteri isteklerine ve birim maliyetine uyguntasarmn tamamlamaldr. Ayrntlar tam olarak harmanlanmadadnlerek yaplan tasarm bask aamasnda ve bask sonras sorunlar dourabilir.

Basl bir materyale gz gezdirmek;Sizler elinizdeki gazete veya dergiye gz gezdirirken aamal Birinci aama; lk aamada dikkatinizi eken eyler, ana balklargeler, sayfa zerinde kullanlmrenkler ve erevelerdir. Bu aalkanlnzn olduu imzal yazlar da takip edersiniz.


7/44

konusunda etkileyebilir. Yaznn ieriiyle orantsz olarak ok uzokumaktan caydrcdr. Yaplan aratrmalar, 200 satrlk yazlar

balkla son paragraf arasnda okunmadn gstermektedir. Bykadar okumadan etkili olan bir baka nemli neden ise o yazda kbalk ve alt balklarn ilginizi eker, yazy okumak iin merak uyolmasdr. Bu nedenledir ki; zellikle gazete ve dergi sayfa tasrmnem srasna gre ve okurun ilgisini ekecek, rahat okuma kolay

ekilde yerletirilmelidir.Modern gazete ve dergi yaynclnda ieriin zenginliinin yan tannmasn ve baarl olmasn salayan en nemli unsur sayfa grsel imajdr.

Sosyal, kltrel, politik ya da tantm yaz ierikli yaynlarn okunmkurallara ve prensiplere uyularak dzenlenmesi gerekir. Bu kurallokurun yazlar rahat okumasn salayan bir kurguyu gerektirir. Bgznde farklk yaratr ve benzerlerinde daha ok ilgi eken yay


8/44

Sayfa tasarm ile oluturulan grsel dzenleme okur ilgisini ekmolarak okur srekliliini devam ettirmede nemli bir ilevi stlenir.

tasarmyla okur ilgisi istenilen yere ekilebilir. Zayf bilgilere dayabir haber farkl bir tasarm ve grsel dzenleme ile okutulabilir.

Sayfa tasarm bir yaynn okurla etkin iletiimini salayan ilk gededilmesinde en geerli ve etkin kriter yaynn sayfa tasarm ile ka

zenginliktir.Sayfa tasarm / Mizanpaj nedir?Modern yaymclkta giderek daha da ok nem kazanmaya balkurgusunu planlayc olarak da nitelendirilen sayfa dzenleme / M

fonksiyonu itibaryla anlatmaya altk. imdiki kullanlan ad Sada tanmlanan ve geleneksel yaynclin sreci iinde Mizanpajtasarmnn kesin bir tanm yoktur. Franszca bir kelime olan Mizve yayrclkta kullanlan bu tanmlamann ksa aklamas dzenuygulanabilen tasarmla edeer olan mizanpajn fark ise dzen


9/44

Mizanpaj: Kat zerinde belirlenmibir alann, yaz resim, fotor

kurallar erevesinde dzenlenmesi ilemidir.Bu tanmlamadan da anlalaca gibi, dzenleme ilemi mutlakakurallarn yan sra yayn trnn zelliklerini yanstan kurallar vyaplabilmesi iin ise; mutlaka, yaz, resim, fotoraf ve grafik gibi

Sayfa tasarmnn okur zerindeki etkisi ile ilgili yaplanBasl malzemelerde kullanlan fotoraflarn ya da haber trlerininokunabilirlii ile ilgili olarak bir ok aratrma yaplmolmasna kilgili olarak pek fazla aratrma yaplmamtr. Sayfalarn biim y

da nasl olmas gerektii, sayfa tasarmnn okur zerindeki etkisiAmerikada aratrmalarn yapldn biliyoruz. Bu konu ile ilgili oyaplmve sonu analizleri belirlenmibir aratrmaya rastlanma

Amerika Birleik Devletlerinde bu konuda yaplan aratrmalarda


10/44

alt gazetenin ilk sayfalar seilmitir. Seilen bu gazetelerin gdier ise modern formatl gazetelerdir.

Aratrmaya konu olan; modern formatl gazeteler alt stun zerhaber ve yatay-dey konumlama gibi eit arlkl olarak dzenlernek tekil eden geleneksel gazeteler ise; ikisi sekiz, biri dokuz sancak geleneksel formatl her gazetede de fazla sayda haber

karn haberlerin yerleimi dey konumdadr.zerinde aratrma yaplan farkl yagruplarndan oluan deneklfaktrlerin farkl kullanm ile ilgili olarak; ilgin, skc, iyi, kt, heaktif ve pasif diye sifatlandrlan sorular sorulmuve bu sfatlara 1

deerler verilmi, alnan sonular deerlendirilmitir.Aratrma sonucunda modern formatl gazetelerin daha ok ilgi kmtr. Yine bu aratrma sonucuna gre; 40 yan zerindeki olmalar beklenirken modern sayfalar tercih ettikleri grlmtr.gazeteleri tercih edenlerin oran ise ok gerilerde kalmtr.


11/44

Christine Urban aratrmalarnda gazetelerin sayfa tasarmlarn dzellikle gen okurlar iin nemli olduunu vurgulamtr. Urban g

yapt aratrmada, skc grafikler, kt renkler ve kt renkle babalklarnda kullanlan skc, hareketsiz, monoton yaz stillerininve okuyacaklar gazeteyi semelerinde nemli etken olduu sonu

Syracuse niversitesinde yaplan bir almada ise, North Dakot

gazetesinin yeni dzenlemesinde bu deiiklikle ilgili olarak okurlsnamtr. Vard sonuta; okur iin nemli olan gelerin sayfa dfotoraflarn ve renklerin kullanm olduunu saptamtr.

Gannette Campany, 1978 ylnda drt ayr ehirde 5000 okur ze

grme sonucunda zetle unlar saptamtr;- retim, paketleme, grafik kullanm, sayfa dzenleme gazete venemlidir.- Grafik ve sayga dzeni zellikle gen ve ara-sra gazete-dergi okurlar iin nemlidir.- Okurlarn nemli bir ksm, zellikle de gen okurlar gazete der


12/44

gsterici, rnek sonulara ulalan almalar olmasa da beliren bkarak, okur zerinde en etkili, okurun dikkatn en ok eken un

dzeni ve buna bal olarak da, haber balklar, grsel geler; zresimler, grafikler, renklerin kullanm ve zel olarak ereve iineyazlarn/haberlerin olduunu syleyebiliriz.

Sonu olarak sayfa tasarm grsel imajn etkili olmas ve mesajn

byk nem tar. Sayfa tasarm ile ilgili olarak yaplan aratrmaolarak okurun dikkatini en ok eken genin sayfa dzenini yaratgstermektedir.

Tasarmn kullanld ortam ve aralar;

Tasarmn kullanld ortamn en yaygn olan basl bir materyal unsurlarn yardmyla oluturulan ortamdr. Basl bir materyaln taana malzemeler ise; tipograf/yaz, grsel malzemeler ve kattr.

Ana malzeme kad kullanarak yaplmas tasarlanan sreli, sre


13/44

tasarmn yapaca yaynn ncelikle kat seimini doru yapmaretilecek yaynn grsel gzellii seilen katla doru orantldr

Gnmzde en etkili iletiim aralarndan olan gazete, dergi, broyayn, tazarmnda kullanlan malzemeleri asndan ii seilmioilk planda olsa da tasarm grsel olarak zenginletiren iyi ve domalzemeleridir.

Tasarm bir yaratclk iidir. Tasarm yaplan basl materyalde oortamda kullanlacak malzeme uyumu, tasarmn kalitesini ve bunkitle zerindeki etkisini sergiler. Tasarm aamas ile balayan vetm zelliklerinin kullanld ortamda ekillenen bir yaynn, baskve bask sonrasi ilemleri birbirini takip eden ve sonu zerinde d

sreleridir. Bu sreler masast ana plannda belirtildii gibi; fiyaynn oluturulmas ve bilgisayara geirilmesi gibi birbirini takipdizilitedir. Fikrin oluturulmas, yaynnn oluturulmas ve bilgisaaamasnda ilem sonuna kadar yrtme ve uygulama plannn ddeerlendirilerek yaplmas, retilen yaynn tasarlanan biimde sasndan nemlidir. Gerek veriler ve aratrmalarla yola klara


14/44

01) SAYFA TASARIMININ LEV;

Sayfa tasarmcs sayfay dzenlerken sayfa ieriinde yer alan banlalr, okuma rahatl salayacak ekilde akc bir slupla okumizanpaj yapar. Yayn trne gre geerli olan genel ve dier kubirlikte uygular ve yapt tasarmla yayna farkllk ve canllk kaz

Sayfa tasarmcs genel olarak;- Bilgileri dzenler; Okur eline ald gazete veya dergide neyin nbilmelidir. Tasarmca, sayfa zerinde yer alan bilgi, haber ve metokunmasna ve anlalr olmasna dikkat eder.- Bilgileri derecelendirir; sralar; Tasarmc, yaynn yaym politika

veya gazetedeki yazlar, sayfada veya sayfalarda nem srasna- Yaynn grnn gzelletirir; Sayfa tasarm gz ila yayn adayanr. O nedenledir ki, sayfadaki grsel gzellik dengelir bir yarahatsz eden karmaklktan uzak, veya belirlenen okur profilininbir tasarm yapar.


15/44

ayrcalkl olmasn salar. ki gazeyi veya iki dergiyi birbirinden asayfa tasarmlardr. Okurlar okuduklar yaynn sayfa dzenine a

nerede olduunu kolayca bulabilirler. Her yayna zel uygulanacayayn zgn klar.

Tm bunlarn yan sra sayfa tasarm kat seimi ile de dorudagzel dzenlenmibir bror, dergi veya gazete tasarm uygun k

gereken etkiyi yaratamayabilir. O nedenle, iyi bir tasarm uygun b02) SAYFA TASARIMINDA GRSEL ETKALANI YARAT

Sayfa tasarmcs sayfa mizanpajn yaparken ncelikli olarak bir

yaratmakla ie balar. Bu grsel etki alannn yerini veya biiminisonrasnda tasarmna balar. Tasarmc tarafndan belirlenen saetki alan sayfann dikkat ekmesini salar. Tasarmc grsel etki sayfann o blmne eker. Bu alan oluturmak iin sayfa tasrmmalzemelerden veya renklerden, koyu, ak leke deerlerinden y


16/44

- Yaz,- Haber havuzudur.

Haber havuzu; haberle ilgili fotoraf, metin ve baz efektlerden olhaber havuzu grsel ilgi alan oluturmada baarl sonular verirveya fotoraf alt haber eklinde de olabilirler.Grsel unsurlarn sayfada kullanm;Fotoraf, illustrasyon, grafik, dekoratif yazlar vb.gibi zel tasarm

malzemeler yaynn grsel unsurlar olarak adlandrlrlar. Sayfa tgrsel unsurlar dzenlerken olabildiince zen gsterir. Boyut, basndan yanlseilmiolan bir grsel unsurun oluturaca orthatalar ile dolu bir cmleye benzer. Bu durumda okur nasl rahatseilmiveya dzenlenmibir grsel unsurun oluturaca ortamrahatszlk duyabilir.

Grsel unsurlarn sayfada kullanm srasnda dikkat edilmesi ger- Tasarmc hazrlad yaynla ilgili olarak kullanaca grsel unsmetinle, sayfa dzeni ile ve yaynn dier blmleri ile olan likiletasarmnda kulland grsel unsurlarn bu uyumu bozmasna m


17/44

konumlandrlarak okurun konsantrasyonu ve takb bozulmamalkarmaklk veya sklktan kanlmaldr.

- Ayn sayfada, yan yana sayfada, ya da arkal nl sayfada okkoyu tonlu yada youn renklerden oluan grsel unsurlar, balklleke dengesini bozaca gibi birbirlerinin grsel etkisini zayflatabgrsel unsurlarn yerleiminde seici davranlmaldr.- Metin bloklarndan oluan monoton renk tonuna hareket getirm

arasna konulan grsel unsurlar; cmleler arasna, satr arasna yparagraf arasna yerletirilmelidir.- Her grsel unsur ilgili metinin grsel mesaj iletenidir ve ilgili mekullanmasna zen gsterilmelidir.- Sayfa iinde yaz alan ile grsel unsurlarn oluturdaklar leke olabildiince eitlikten yana bir yol izlenmelidir. Sayfada dengeninyana arlkl olarak bozulmasna meydan verilmemelidir.- Sayfalarda kullanlan grsel unsurlar, okurun kolay takibin salbilgi iletebilmek iin ksa da olsa alt yazlarla/resim altlarn ile birli- Sayfa tasarmnda kendi iinde bir btnlk salamann yan srbtnlk salamas gerektiini unutmamal ve kullanlan grsel u


18/44

Sayfa tasarm, tasarm yapann yaratcl ve tarz ile dorudansayfa tasarmda genel olarak uygulanan yol gsterici temel prens

- Denge; eldeki materyallerin sayfa zerine dengeli yerletirilmesunsurdur.- Ztlk (tezat); Grsel olarak etkili bir alan yaratmak sayfa tasarmGrsel etki alan gelerin sayfada zt (farkl boyutlarda, koyu-akgib)olarak kullanlmas ile oluturulur. Ztlk sayfa zerinde kullan

uygulanabilir.- Odak; Her sayfann bir odak noktas vardr. Bu odak noktas geoluturulur. Zaman zaman dii bir haberle veya kaln, renkli bir eoluturulabilir.- Oran;- Uyum,- Sadelik (basitlik)- Btnlk,- Yap.

Sayfa tasarmnda leke deerleri;


19/44

grafik tasarm yaparken sahip olduunuz zgrlk zenginliinde solmamanzdr.

Grafik tasarmda yaratclnz n plandadr ve kurallar sizi pek stasarmla ok zel grsel iletiim salamay tercih edebilirsiniz.

Sayfa tasarmnda ise bu zgrlnz yoktur. Yayn trne gre

kurallarn yan sra o yayn tr ile ilgili zel kurallar erevesindekalabilirsiniz. rnein bir gazete sayfa tasarmnda yapmanz gersnrlandrlmtr. Bu genel kurallar erevesinde iyi bir gazete tayaratclk farklldr. Dergi iin de ayn zorluklar ve kurallar sz yaynlar ayn zamanda okura bilgi, belge aktaran en etkin iletiimyaynlarn hazrlanmasnda ilk dikkat edilecek ey ise okuma kolagzelliktir.

Sayfa grafik tasarmnda kullanlan objelerin, gerek tek olarak, geoluturduklar leke deerleri genel olarak grupta toplanr. Bunl

1) Beyaz lekeler. Bunlar tasarmda kullanlan metin yazlarnn,


20/44

3) Siyah lekeler. Bunlar ise; tasarm srasnda kullanlan metinlegrselleri ve kaln izgiler ve erevelerinin tek tek veya grup

leke deerleridir.Sayfa tasarmcs tm bu tasarm unsurlarn kullanrken, sayfa tdzeni kullanrsa kullansn bu leke deerlerinin dengesine dikkat

Sayfa tasrm uygulamalar uygulanacak yaynn yapsyla balangazetede kadn boalanlar olabildiince kullanlrken, sreli dibror, katalog, afivb. gibi yaynlarda kadn ekonomik kullanlzemini veya dokusu da tasarmn nemli bir unsuru olarak kullan

Gazete gibi gnlk periyottaki sreli yaynlar ncelikli olarak habegrevleri nedeniyle ieriklerinin zenginlii ve kolay okunabilirlii iltasarmda ncelikli olarak bu deerlere dikkat edilir. Bu deerler berevesinde uygulanr. Bunun yan sra grafik uygulamalarndakdikkat ekicilik de gz ard edilmez.


21/44

zel bask teknii ve renkler kullanlarak baslmbir dergi vb.gibtercihi asndan farkl bir ortam oluturular. Dergi tasarmlarnda

tasarmn ana ilkelerinden olan leke deeri ilkesiyle hareket edzemin renginin ve dokusunun zelliklerinde de yararlanrlar. Dergaamasnda kadn ekonomik kullanlmas ynteminden ziyade tamalayan bir unsur olarak kullanlmas tercih edilir. Bu nedenle dyapan sayfa tasarmcs yaz, resim ve grsel malzemelerle gaze

sayfann tmn doldurmazlar. Tasarm srasnda kadn dokustasarm unsuru olarak yararlanrlar.

Sreli ve tantm amal tasarlanan yaynlarda ise tm sayfa tasasayfalar arasnda gerekli btnl salamak iin- Organik yapl ve kvrml hatlardan oluan grsel unsurlarla yatoplamak,- Her iki sayfada da ayn tasarm slubunun, doal olarak da aynkarakterinin kullanlmas,- Sol sayfada oluturulan gizli ya da grnen eksenin konumu veda aynen uygulanmas vb.gibi baz genel yntemlerden yararlana


22/44

Sayfa tasarm; dergi, gazete, kitap, buror gibi konularda bilginbir rol stlenir. Sayfa tasarm olarak tanmladmz konu, aslnd

bilginin dzenlenmihalini anlatyor olsa da, bilgisayar an yaelktronik ortamdaki belgeler, web sayfalar ve etkileimli grafikleritasarm iin kullanlan ilkeler geerlidir. Aslnda bu temel ilkeler, temel ilkeleri ile ok yayndan rtr ve gestalt ilkeleri ile bir b

Kullanlan malzemeler;Sayfa tasarmna genel olarak bakldnda belirli kurallar erevemalzemeler; Tipografik unsurlar / Yazlar, Grsel malzemeler (fotkarikatrler), ereveler ve mizanpajn yaplabilmesi iin gerekli o

a) Kadn kullanlmas;Sayfa tasarmnda kadn kullanlmas ile ilgili bilgileri yukarda aaklamtk. Mizanpajn tarifinden de anlalaca gibi sayfa tasagerekli olan kat, retimine karar verdiiniz basl materyaln anamalzemesi kattr. Tasarmc hangi kad kullanacana karar vbalar. O nedenledir ki tasarmn baarya ulamasnda kat se


23/44

yararlanarak veya yaz ile ve zerinde uygulayaca zel grafikleyapabilir. zellikle haber / bilgi tayc sreli yaynlar dnda kal

tasarmnda tipografik zelliklerden ska yayarlanlr. Tasarmdagrsel zenginlik kazandracak bir malzemedir. Tipografinin zelliktasarmnda kullanlmasi ile ilgili ayrntl bilgiy tipografi blmm

c) Grafik;Sayfa tasarmcisin benzerlerinden farkl klan yaratcl ve bu yolarak sayfa tasarmlarna yanstabilmesidir. Dnyada ve lkemiztasarmclarn bir grafik tasarm ustas olduklarna syleyemeyiz.dnemlerde grafik bilgisayarlar (Mac) iyi kullanan operatrler de tanmlanmaktadrlar. Ama gz ard edilmemesi gereken u dur kigrafik tasarm konusunda, bir grafik tasarm sanats kadar olmaolmaldr. Sayfa tasarm da bir grafik sanatdr ve genel anlamdakullanr. Son yllarda oluan bu ortamdaki bu eksiklik grsel yneortadan kaldrlmtr.

Dnyada ve lkemizde gazete / dergi sayfa tasarmn yapan kiiteknik sekreter olarak adlandrlr. Teknik sekreterler sayfa tasa


24/44

Masast yaynclk ve grid;

Masast yaynclkta nemli bir yeri olan ve tarihsel sreci ierisbalang felsefesi haline gelen Grid kelime anlam olarak belli bianlamndadr. Bir baka anlatmla grid, masastnde sayfa tasarelemanlarn (yaz, resim, fotoraf, grafikler, izimler vb.gibi.) dzetasarmcya nemli yardmc yatay ve dey izgilerdir. Bu izgilesistem ve oransaliliki iinde hazrlanrlar. Tasarmclar bu ilikiyi matematiksel veya geometrik yntemlerle, kimi zaman da sezgileGrid kad, bir alan organize etmede en pratik yoldur.

Gridin kullanm;Grid, birden fazla tasarm eleman bir araya getirildiinde ortaya sorununa are bulacak en etkin bir zm yoldur. Bir tasarm eletasarm elemanna olan ilikisini dzenlemede, belli bilgileri benzyardmc olan bir etken olarak karmza kar.

Gridin sayfa tasarmna dnm;


25/44

Haberin anatomik yaps;

Bir haber,- st balk; Okuru haberi okumas iin hazrlar ancak, haberin agrizgahdr.- Ana balk; Haberin her eyidir ve okura haberle ilgili olarak ilk sayfaya hareket getiren, farkl tipografik zellikler tayan en nem

yer alan haberde, st balk, alt balk kullanlmasa da hibir habkullanlmaz.- Alt balk veya alt balklar; Alt balklar okuru haber metnini okGenelde haberin zeti olarak kullanlr. Ancak; bu zetlemede hablmler kullanlmaz. Gazetecilikte, st balk, ana balk ve alt b

grevdir.- Metin yazs; haberin ana balkla birlikte en nemli unsurudur.haberi, bilgiyi okura tayan blmdr.- Fotoralar / Resimler / Grafikler / Karikatrler;Okura bilgilendiren, habere zenginlik kazandran ve sayfa tasarm


26/44

karmamas iin farkl bir yaz karakteriyle, genellikle de italik biryazlrlar.

- Spotlar. Haber iinde okuru bilgilendirmek ve haberi okumaya grsel zenginlik kazandrmak amacyla kullanlr. Okurun daha ohaberi okumaya zendirmek, ve ounlukla da tasrmcnn sayfadeeri yaratmak amacyla kulland, haber iinden birebir alnantipografik zellikte sunulmasdr. Daha ok, aratrma/inceleme vmetinli yazlarnda kullanlr.

Sayfa tasarmnda bir baka balayc genel kural ise, yaynn trgereken tasarm biimidir. Gazete tasarm, dergi tasarm, brobasl materyal tasarmlarnda genel kurallara uyum esas olmasnzelliine gre deiimler, deiik tarzlar uygulanabilir.

05) SAYFA TASARIMI / MZANPAJa) Gazete sayfa tasarm,b) Dergi sayfa tasarm,c) Kitap sayfa tasarm,


27/44

Tasarm genel anlamda kullanm ile tannyor olmasna karn engazete sayfa tasarm olarak bilinir. Gnlk periyodu ile her gn o

aralarn en etkinlerinden biri olan gazeteler haber tayc olmalile de okurlar etkilerler. Gazete sayfa tasarmnda geleneksel haolmasna karn her gn o kalplar iinde gazete genel tasarm potasarmlarla okurun nne kmaz gerekir. Okur zaman zaman azerindeki yapsal deiiklikleri bekler. Bu deiiklikler arlkl olatasarmlarnda yaplan, okurun grsel zevkini okayan deiiklikleGazete sayfa tasarmcilar bir gazete sayfas boyutlarnda, zeri gazetenin genel teknik plan ile belirlenmisayfa stun lleri vesayfa plan katlarn kullanrlar. Bu planlar teknik sekretelerin rehbu plan katlar, tasarmn nemli unsurlarndan olan gridle edetasarmcs sayfa mizanpajlarn bu plan katlar zerinde yapar.

Sayfa tasarcsn gazete plan kadn yansra hep yannda buluGeleneksel yaz l aleti olarak bilinen, zerinde tipografi/yaz uolarak kullanlan katrat ve pika lleri nin yansra cm/mm lleile resim ve fotoraflarn oransal llerinin hesaplanmas srasn


28/44

Gazete sayfa tasarmnda Birinci Sayfa;

Gazete birinci sayfas gazetenin kimlii ve vitrinidir. Birinci sayfa tfarklln yanstr. Gazete tasarmnda birinci sayfa ayn zamandieriiyle ilgili ksa bilgileri yanstabilen, okuru bu grntsyle etyansmadr, bir aynadr.

Sayfa dzenlemenin genel kurallar;Sayfa dzeni grnd kadar kolay deil aslnda olduka karmagsterilmesi gereken, genel kurallar olan bir itir;Sayfa tasarm/mizanpaj bir bilim deildir ve kurallar subjektiftir. T

unsur hep gz nnde bulundurulmaldr. Bunlar;a) Sadelik, b) Kontrast, c) Denge, d) Uyum ve btnlktr.- Gazete sayfas tasarmnda, tipografik ve grafik kurallara mu- Gnlk haber akna gre mizanpajda her gn deiik uygu- Mizanpajn amac, en iyi gazeteyi, yayn okura sunmaktr.-


29/44

tm zelliklerini sayfalarna yanstr. nemli olan o toplumdaalkanlk yaratmgenel gazete formatlarndan ok uzakla

Bir tasarm/mizanpaj biimi: Modler Mizanpaj;

Eski, geleneksel uygulamalar da kullanlan akar haber dizilii yerolan modler mizanpaj daha kullanldr.

-

Modler mizanpaj blok almay gerektirir,- Blok alimada genellikle diktrtgen bloklamalar kullanlr.- Kare bloklar sayfa tasarmnda monotonluk yaratt iin pek- Mdler sayfa tasarmnda gerektiinde paket halindeki, hab

deitirilebilir.-

Bu tarz sayfa tasarm okura rahat okunabilir bir gazete sunaarasnda kolaylkla dolar, haberin devamn aramak zorund- Moduler sayfayfa tasarm dzenli bir mijanpaj grnts yar- Modler sayfa tasarm; yatay ve dikey modller olmak zere- Yatay ve dikey modllerin ayn anda, birlikte kullanm sayfay

gzellik ve dinamizm kazandrr.


30/44

Yatay ve dikey mdller biimindeki sayfa tasarm/mizanpaj tercmimari ile doru onatl ve ilgilidir. Ksacas mizanpajn kltrel ni

ve tasarm biimini etkiledi

i sylenebilir.Sayfa tasarmnda kullanlan yardmc elemanlar;

- Spot haberler; Okurun ilgisini ekmek iin i sayfalardaki ana h

ynlendirmek iin kullanrlar.Birinci sayfada, i sayfadaki haberi aklamak iin kullanlrlar.Spotlar yazlrken farkl tipografik zelliklerle yazlmal ve genel

grafik tasarmla kurgulanmaldrlar.- izgiler, ereveler; izgiler ve ereveler ncelikle; haberleri b

sayfada grsel farkllk yaratmak iin deiik kalnlklarda punto Grsel anlamda ve haberleri ayrmak iin kullanlan izgi ve eseilerek ve az sayda kullanlrlar. izgi ve ereve tekrar sayfamonotonlua yol aabilir.- Zeminler; Grsel farkllk iin kullanlan zemin renkler ince veyerevelerle belirtilirler. Sayfatasarmnda zemin seimlerine de


31/44

Gnlk bir gazetenin yaklak %80i tipografi/yaz, %20si ise fotomalzemedir. Yaz karakterleri/ fontlar gazetenin kiliine gre seikullanm grsel zenginlik salyor gibi grnmesine karn, gazekarmakla yol aar, okuma zorluu yaratabilir. Gazete tasarmbyklklerinde(punto) belli bir standart oluturulmal ve geneldealkanl olan puntoda fontlar kullanlmaldr.

Gazete tasarmnda ierik zenginliinin yansra mesaj iletmede ebalklardr.

Sayfa tasarm aamalar;

Gazete sayfa tasarmcs tasarma / mizanpaja balamadan ncetoplantsnda belirlenen sayfa tasarm malzemelerini gzden gemalzemelerinin en gncel olan ve en nemlisi, gazete sayfalarnhaberler ve bu haberlerle ilgili olan grsellerdir. Sayfa tasarmcsteknik sekreter ilk iolarak mizanpajn yapaca sayfada kullan


32/44

Bu tasnf sralamasnda ilk yaplan, sayfada kullanlacak olan mizdzenleme malzemelerini;1) Sabit, ls deimeyen sayfa elemanlarn,2) Deiken, hareketli ve ls deiken olan, gncel sayfa elemkullanma hazr hale getirir.1) Sabit, ls deimeyen sayfa elemanlar;Bu elemanlar; Genel anlamda, gnlk bir gazetede her gn yer ave hemen hemen her gn ayn llerde ve ayn yerde kullanlankampanya ilanlar, bayaz, ke yazs, gazete ile ilgili genel anaolarak da gazete logosudur.2) Deiken, hareketli ve lleri deiken olan, gncel sayfa eleBu elemanlarn en nemlisi gazetenin okura tamakla ykml ove bu haberlerle ilgili olrak kullanlmas gereken grsel malzemelgrafik ve karikatr vb.gibi.).Tasnf ilemi yapldktan sonra ncelikli olarak eldeki sabit sayfa zerinde, genelde, hergn kullanldklar yerlere yerletirilirler.Bu sayfas zerinde kullanlacak tasarm elemanlarndan deiken, helemanlarna / gncel haberlere ait alanlar da ortaya karlmo


33/44

kinci aama olarak, teknik sekreterin, gazete mizanpajnda geneuygulama biimlerinden hangisini uygulayacana karar vererek sizimine balamasdr.

Gazete sayfa tasarmlarnda iki uygulama biimi kullanlr. BunlarA) MANET UYGULAMALI SAYFALAR,B) SRMANET UYGULAMALI SAYFALAR.

A) Manet uygulamal sayfalar;Bu uygulama biiminde gazete logotyp un sttedir ve genelde kbiimidir. nem srasna gre kurgulanarak haberler (en bylogotypn hemen altndan balamak zere sayfaya yerletirilir.

Genel tanmlama olarak Manet Haber; en stte, en byk alankullanlan haberdir. Manet uygulamal sayfada en nemli ve by

Logotypn hemen altndadr. Habere sayfa plan zerinde neminana bal bytlr. Dier haberler nemine gre manet habebykten ke sralamasyla yerletirilir.


34/44

haberden daha da nemli bir olay gazete ile okura iletilmesine okullanlmayan bir uygulama biimidir. Ancak, lkemizdeki gazetelkullandklar bir uygulama biimi haline dnmtr.

Srmanet uygulama biiminde gnn nemli haberi olaandan logotyp aa kaydrlarak zerinde kullanlr. Srmanet uygulaen ok gazete sayfasn enine olarak ortada ikiye blen katlama nSrmenet olarak kullanlacak haberler logotaypn zerinde yer auygulama srasnda zel anlamal olarak alnan balk yan makbirlikte ayn hzada kullanlmak zere aaya kaydrlr. Ancak geuygulamal sayfalarda balk yanna maktu ilan alnmaz.

SAYFA TASARIMINA BALAMA;

Tm bu hazrlklar yapan sayfa tasarmcs / teknik sekreter elindmalzemeleriyle sayfa izimine balar.

Sayfa tasarmcs genel gazete tasarm kurallarn gz ard etme


35/44

haberin anatomik kurgusuyla grsel zevk veren, okurun ilgisini eGrsel malzemeyi cmerte kullanmak ok ie yarad gibi tasaryol aabilir.

Gazete tasarmclarnn genel tercihi, sayfa gbeinde bir byk grsel malzeme zlemini hep canl tutmaktr. Sayfa tasarmcs iyfotoraf sanats ve bask tekniklerinden iyi anlayan bir operator sekreterler bir gazetenin retim kurgusunda; haber merkezi toplakadar tm aamalarn etkin, mudahil ve sorumlu durumundadr. masast yayncln ileyiini, bask tekniklerini ve bask sonrasbilmelidir. Tm bu bilgilerle donatlmbir teknik sekreter yaratldaha ayrcalkl tasarmlar oluturabilir.

kinci aama sonrasnda tasarm tamamlayan teknik sekreter grauygulamasnn yaplmas iin uygulama sekreterlerinin kontrolundortama aktarlr. Grafik bilgisayarda biten alma sayfa sekreteri kontrol edilir ve operatr tarafndan film kilemi iin film k


36/44

- Alt balk veya alt balklar,- Ana metin yazs,- Haber metin yazs ara spotlar,- Haber grsel malzemesi fotoraf/resim altlar oluturur.

Sayfa tasarmcs sayfa zerindeki leke deerlerini oluturuken hyapsnn zelliklerinden de yararlanr. Tasarmc bir haberde bazkan kullanr.

Sayfa tasarmcilar tm bu malzemeleri sayfa plan zerinde gstizgiler kullanrlar(haberin anatomik yapsn oluturan unsurlar, fizgilar vb.gibi.). Bu kullanlan sembolik izgiler geleneksel hale gsekreterinin izdii sayfadaki sembollerin anlamn her teknik seksemboller genel ve uzun sreli kullanlrlar. Bunlar konuan semtanmlayabiliriz. Sayfa tasarmn yapan kii sadece plan gnderzerindeki izgiler onun adna konuur, iletilmesi gereken mesajsekreterleri ve grafik bilgisayar(Mac) operatrleri bata olmak zealan tm teknik ve yaz ileri ekibi bu ortak simge/izgi dilindenkadarn anlar.


37/44

ilanlar alnr. Saalt kedeki ilan da balk yannda kullanlan ilamaktu ilandr.

Kampanya ilanlar; Gazetelerin maddi gelir amal dorudan rngelir amal promosyon veya kendi rnnn (kitap, ansiklopedi vkuruluu tarafndan yaplan ilanlardr. Bu ilanlar Yeni balayan vkampanya ilanlar olarak gruplandrlrlar. Yeni balayan kampannemli olan bir kampanyay duyuraca iin, birinci sayfann en dlogotypn stnde veya srmanetten verilir. Bir sre sonra birincdoru kaymaya balar. Bu durumda kampanya ilan devam edendnr.

b) Dergi sayfa tasarm;

Dergi tasarmnda tasarmclarn ellerindeki tasarm malzemelerindaha zgr davrandklar, yaptklar tasarmlardan anlalmaktaduyulmas gereken kat kurallar gibi kat kurallar yoktur ve dergi takatalog tasarmndaki gibi tm grafik kuralarn zelliklerinden yara


38/44

Dergi tasarmnda da belli kurallar vardr ve bu kurallar erevesiAncak; burada okurun grsel zevki de gz ard edilmez. Dergiler olarak tanmlanmazlar. Periyodik olarak haftalk, onbegnde birperiyodlarda yaynlandklar iin yayn periyodlar sresince okurubilgileri, hep gncel kalacak bir slupla okura iletmek zorundadrltm malzemeler, periyodu sresince hep gncel kald gibi, gengerektiinde bavurulacak bir bilgi hazinesi niteliindedir. Bu neddaha ayrntl ve genizamanldr.

Dergi tasarmnda da haberin anatomik yapsndan yararlanlr veoluturaca dzene uyulur.

Dergi tasarmcsnn grafik sanats kadar grafik bilgisine ve yaragerekir.Dergi tasarmnda haberlerin sunumunda olabildiince sadelik n

Dergi tasarmclar da aynen gazete tasarmclar gibi dergi sayfazeminli, ve zerinde tasarlanan l ve sayda stnlarn olduu p


39/44

btnlnde yaplr. Dergi forma dzeninde yan yana iki sayfadnumaralar ise sasayfadadr. Tasarmci forma btnl ve basaksamamas iin bu dzene mutlak uyar.

Dergi tasarm sayfalar asarnda uyumu n plana karlan bir bttasarm politikas izlenir ve tipografinin/yaznn tm zellikleri kullbalklar ve alt balklarda vb.gibi, kullanlan yaz karakterleri zeyapsn bozmayacak ekilde kaligrafik grafik uygulamalar yaplargzellik salanr. Bazen, sadece yazlar kullanarak, bazen yaz gyorulmubir tasarm dzeni uygulanr.

Dergide kullanlacak haberler ve grseller grafik kurgu gerei, taskazandrmak amacyla abartl orantlarda kullanlabilir. Burada sayfalar arasnda grsel gzellikle birlikte okura okuma kolayl dergi tercihini yaparken ieriiyle ilgilendii gibi derginin tasarmnkurgusundan da etkilenir. Okur dergiyi okumaya balamadan nckeyfini kararak okumaya balar. Dergi okuru yayn periyodu srolmaldr. Okurun bu tutkunluu, ball; dergi ieriinin zenginli


40/44

Dergi tasarm; bask ncesi kurgunun ana malzemesi olan formaDerginin teknik yaps; kapak ve iindeki formalarn bir araya gelm

c) Kitap sayfa tasarm;

Kitap tasarmcisisn ana malzemesi genelde yazdr. Konusuyla sayfalar arasnda grsel malzemeler de kullanlabilir. Grsel maldzeni gazete ve dergi tasarmndaki gibi deildir. Stun dzeni ykitap okurun daha kolay okuma olana salar. ok fazla balk dblm aralarnda ve konu ayrc balklar kullanlr. Metinler blok sayda dzenindedir.

Kitap tasarmcs, kitap iinde az da olsa kullanaca grsel unsumetinle, sayfa ile ve kitabn dier blmleri ile olan ilikisini dzenGrsel doku, boyut ve orantlar arasnda kurulan benzerlikler, mearasndaki balanty glendirir. rnein; sayfa kenarlar ve yazunsurlar arasnda kalan boluklar kitabn her sayfasnda ayn sta


41/44

d) Bror, katalog, afitasarm vb.gibi basl materyaller say

Bror, katalog, afivb. Basl materyaller, tasarm ve grafik kayggrafik rnleridir. Bu tr basl yaynlar genellikle rn tantm, kutantm ve gelitirilmesi amacyla tasarlanan grafik rnlerdir. Bukullancya, anlayabilecei ve abuk alglayabilecei bir biimde ggrsel grafik arlkl bir kurguda ulatrlmasdr. Bu tr basl yatipografi ve grsellerin yansra, kullanlan kadn; dokusu ve boyortamda etkin mesaj iletebilmektir.

Bror, katalog, afitasarm vb.gibi basl materyallern sayfa tassanatlar ncelikli olarak tasarmlarnda grsel gzellikler yardmmesajn etkisine bakarlar. Bu nedenle de tasarmlarnda yaratclverirler. yi tasarlanm; Afi, katalog veya brorle tantm yaplatketici kitlesini arttrabilir. Tasarmc b grafik rnlerde tketiciniaretler, simgeler kullanr. Kullanlan bu iaret ve simgelerle tanaklda kalmas salanr. Burada nemli olan verilecek mesaj etkiyntemiyle ulatrmaktr. Tasarmc ncelikle buna dikkat eder.


42/44


43/44


44/44

Documents

malzeme seçimi tsarımı