1

MALİ SEKTÖR VE

KAMU BANKALARI

MALİ SEKTÖR VE

KAMU BANKALARI

2

İstikrarprogramı

başlangıcı

İstikrar programı, makro dengeleri düzeltirken kamu

bankalarının da yeniden yapılanmasını amaçlıyordu

3

8

79

71

15.12.1999

Özel Bankalar (faiz %)

Kamu Bankaları (faiz %)

Faiz Farkı

75Kamu Kağıdı Faiz Oranı (%)

10,2Görev Zararı (katrilyon TL)

110Görev Zararı Faiz Oranı (%)

8

2,4

Bilançodaki Payı (%)

Kısa Vadeli Borç (katrilyon TL)

Kamu Bankaları bilançolarını yönetemiyordu

İstikrarprogramı

başlangıcı

4

İstikrarprogramı

başlangıcı

Programın yarattığı olumlu hava

faizlerde hızlı bir düşüşe yol açtı

Faizlerin düşmesi

5

15.12.1999 15.03.2000

Özel Bankalar (faiz %) 71 41

Kamu Bankaları (faiz %) 79 46

Faiz Farkı 8 5

Farkların Yüzdesi (%) 11 12

Kamu Bankalarıfaizlerin düşüşünü değerlendiremedi

Faizlerin düşmesi

6

15.12.1999 15.03.2000

Görev Zararı (Katrilyon TL) 10,2 10,0

Görev Zararı Faiz Oranı % 110 70

Kamu Kağıdı Faiz Oranı (%) 75 39

Faiz Farkı 35 31

Farkların Yüzdesi (%) 47 79

Hazine açısından da faizler düşerken görev zararının finansmanı yeterince ucuzlamadı

Faizlerin düşmesi

7

15.12.1999 15.03.2000

Kısa Vadeli Borç (Katrilyon TL) 2,4 6,4

Bilançodaki Payı (%) 8 19

Kamu bankaları, faizler düşerken kısa vadeli borçlarını artırdı!

Faizlerin düşmesi

8

İstikrarprogramı

başlangıcı

Faizlerin düşmesi

Sistem genişlemesi

Özel sektör de programı çok yanlış değerlendirdi!

9

Haziran-1999 Haziran-2000

İthalat (Milyon $) 18.390 25.479

Tüketici Kredileri (Trilyon TL)

635 3.114

Farklı bir istikrar programı ! Sistem

genişlemesi

10

İstikrarprogramı

başlangıcı

Sistem genişlemesi

Faizlerin düşmesi

Ticaret açığının

büyümesi

Olumlu ortam

kısa vadeli dış borçlanmayı kolaylaştırdı

11

Ancak tehlike sinyalleri çalmaya başlamıştı Ticaretaçığının

büyümesi

Haziran

Milyon $ Ticaret Açığı Cari Açık

1999 -5.625 -103

2000 -11.677 -5.540

Eylül

Ticaret Açığı Cari Açık

-9.597 25

-18.965 -6.728

Ödemeler Dengesi

12

İstikrarprogramı

başlangıcı

Sistem genişlemesi

Faizlerin düşmesi

Ticaret açığının

büyümesi

Bilanço dengesizliğinin

artması

Derecelendirme kuruluşları ve analistler

olumsuz yorumlar yapmaya başladı

13

Açık pozisyonlar arttı

Vade uyumsuzlukları çoğaldı

Faiz riskleri büyüdü

Yabancı bankalar türev enstrümanlarla portföylerini boşaltmaya başladı

Sonuç: Likidite sıkışıklığı

Dengesizlik ve olumsuz yorumlar arttıkça yabancı kurumsal yatırımcılar çıkmaya başladı

Bilanço dengesizliğinin

artması

14

İstikrarprogramı

başlangıcı

Sistem genişlemesi

Faizlerin düşmesi

Ticaret açığının

büyümesi 1.Kriz

Kriz, bozuk dengelerin otoriteler tarafından

düzeltilmediği taktirde, piyasa tarafından düzeltilmesidir

Bilanço dengesizliğinin

artması

15

Gecelik faizler

% 1700’lere ulaştı.

Buna rağmen

likidite yoktu.

1. Kriz : Likidite krizi olarak başladı1.

Kriz

16

İstikrarprogramı

başlangıcı

Sistem genişlemesi

Faizlerin düşmesi

Ticaret açığının

büyümesi

Bilanço dengesizliğinin

artması 1.Kriz

Bankacılıkta yeniden

yapılanma

Likidite krizi bankacılık krizine dönüştü

17

Likiditesini yönetemeyen

Etibank

Bankkapital

Demirbank

fona alındı

Park Yatırım’ın faaliyeti durduruldu.

Mali sektörde yeniden yapılanma veya istikrar programının gerçek başlangıcı !

Bankacılıkta yeniden

yapılanma

18

Kamu bankalarının yeniden yapılandırılmasına ilişkin

4603 sayılı yasa çıkarıldı.

Anonim Şirket statüsü benimsendi,

Kamu hukukundan özel hukuka geçiş öngörüldü,

Bedeli ödenmeden görev zararı uygulaması kaldırıldı,

Atanan yönetim yerine seçilen yönetim benimsendi.

Kamu bankaları yeniden yapılandırılmadan istikrar programının başarılı olamayacağı gerçeği

kabul edildi.

Bankacılıkta yeniden

yapılanma

19

Ancak kamu bankalarında

hiç birşey değişmediBankacılıkta

yenidenyapılanma

Ne görev zararı anlayışı değişti,

Ne bilanço yönetilmeye başlandı,

Ne de likidite yönetildi.

20

İstikrarprogramı

başlangıcı

Sistem genişlemesi

Faizlerin düşmesi

Ticaret açığının

büyümesi

Bilanço dengesizliğinin

artması 1.Kriz

Bankacılıkta yeniden

yapılanma

2.Kriz

Bilançolarının dengesizliği

mali sistemi, krizin sebebi haline getirdi.

21

Bu dengesizlikte kamu bankalarının bilançolarını yönetememelerinin payı büyüktü

2.Kriz

15.12.1999 15.03.2000 13.11.2000 28.02.2001

Kısa Vadeli Borç (Katrilyon TL) 2,4 6,4 6,6 13,5

Bilançodaki Payı (%) 8 19 15 37

Kısa vadeli borç taşınamaz hale geldi

22

15.12.1999 15.03.2000 13.11.2000 28.02.2001

Görev Zararı (katrilyon TL) 10,2 10,0 11,8 13,5

Görev Zararı Faizi (%) 110 70 74 628

Kamu Kağıdı Faiz Oranı (%) 75 39 40 145

Faiz Farkı 35 31 34 483

Farkların Yüzdesi (%) 47 79 85 333

Fatura çok ağır oldu 2.Kriz

23

15.12.1999 15.03.2000 15.12.2000 28.02.2001

Özel Bankalar (faiz %) 71 41 58 107

Kamu Bankaları (faiz %) 79 46 70 130

Faiz Farkı (%) 8 5 12 23

Farkların Yüzdesi (%) 11 12 21 22

Kamu bankalarının faiz farkı taşınamaz hale geldi2.

Kriz

24

İstikrarprogramı

başlangıcı

Sistem genişlemesi

Faizlerin düşmesi

Bankacılıkta yeniden

yapılanma

Ticaret açığının

büyümesi

Bilanço dengesizliğinin

artması 1.Kriz

Yapısaldüzenlemeler

2.Kriz

Kamu bankalarının yeniden yapılandırılmasında yavaş davranmak seçeneği kalmadı

25

1. Kamu bankalarına yönelik Bakanlar Kurulu Kararı,

2. 4684 sayılı ek Kamu Bankaları Yasası,

3. Emlakbank’ın tasfiyesi ve birleştirilmesi,

4. 4603 sayılı Yasa’nın uygulamaya geçirilmesi,

5. Görev zararlarının kamu kağıtlarıyla ödenmesi,

6. Kamu bankalarına ortak Yönetim Kurulu’nun atanması,

Yapısaldüzenlemeler

Kamu bankalarında

yeniden yapılandırmanın gerçek başlangıcı!

26

İstikrarprogramı

başlangıcı

Sistem genişlemesi

Faizlerin düşmesi

Bankacılıkta yeniden

yapılanma

Ticaret açığının

büyümesi

Bilanço dengesizliğinin

artması1.

LikiditeKrizi

Yapısaldüzenlemeler

2.LikiditeKrizi

1.Stratejik Öncelik:

Finansal Yeniden Yapılandırma

Finansal yeniden

yapılandırma

27

1. Faizlerin indirilmesi

2. Kısa vadeli borçların tasfiyesi

3. Bilançonun şeffaflaştırılması

Finansal yeniden yapılandırmada

öncelikli hedefler

Finansal yeniden

yapılandırma

28

1. HedefFaizlerin indirilmesi

Finansal yeniden

yapılandırma

15

6

46

40

06.2000

12

5

46

41

03.2000

-1

-1

66

67

09.2001

21

12

70

58

12.2000

19

18

115

97

03.2001

0

0

66

66

06.2001

020Farkların

Yüzdesi (%)

Faiz Farkı

Kamu Bankaları

(faiz %)

Özel Bankalar (faiz %)

8

49

41

09.2000

61

61

0

12.2001

29

1. HedefFaizlerin indirilmesi

Finansal yeniden

yapılandırma

40

50

60

70

80

90

100

110

120

Kamu Özel

Faiz tasarrufu: 9 aylık 3 katrilyon TL

03.2000 06.2000 09.2000 12.2000 03.2001 06.2001 09.2001 11.2001

Kısa Vadeli Borç(Katrilyon TL) 6,5 5,7 6,0 8,7 11,8 7,4 5,3 3,2

Bilançodaki Payı (%) 28 22 21 28 31 21 12 7

30

2. Hedef Kısa vadeli borçların tasfiyesi

Finansal yeniden

yapılandırma

31

Kamu Bankaları Toplamı

0

2000

4000

6000

8000

10000

12000

14000

Mar

-00

Haz-0

0

Eyl-00

Ara-0

0

Mar

-01

Haz-0

1

Eyl-01

Ara-0

1

2. Hedef Kısa vadeli borçların tasfiyesi

Finansal yeniden

yapılandırma

32

- Görev zararlarının kamu kağıtlarına dönüştürülmesi,

- Getirilerinin piyasa faiz oranları düzeyine getirilmesi,

- Reeskontların ait olduğu dönemlerde yapılması,

- Donuk kredilere karşılık ayrılması.

3. Hedef

Bilançonun şeffaflaştırılması

Finansal yeniden

yapılandırma

33

416443972323Dönemsel Net Gelir

KasımIIIIIIT.C. ZİRAAT BANKASI A.Ş.

(Trilyon TL)

2.1541.7381.295323Kümülatif Net Gelir

1.2001.129724303Kümülatif Karşılık

95460957120KÜMÜLATİF BRÜT KAR

3. Hedef Bilançonun şeffaflaştırılması

Finansal yeniden

yapılandırma

KÜMÜLATİF BRÜT KAR -494-628-7600

Kümülatif Karşılık 1.0811.03598629

Kümülatif Net Gelir 58740722629

Dönemsel Net Gelir

KasımIIIIIIT. HALK BANKASI A.Ş.

29 180181197

34

2. Stratejik Öncelik :

Organizasyonel Yeniden Yapılandırma

İstikrarprogramı

başlangıcı

Sistem genişlemesi

Faizlerin düşmesi

Bankacılıkta yeniden

yapılanma

Ticaret açığının

büyümesi

Bilanço dengesizliğinin

artması1.

LikiditeKrizi

Yapısaldüzenlemeler

2.LikiditeKrizi

Finansal yeniden

yapılandırma

Organizasyonel yeniden

yapılandırma

35

1. Misyonun Belirlenmesi

2. Yönetişim

3. Kurumsal Yapı

4. Yol Haritası

Organizasyonel yeniden yapılandırmada

öncelikli hedefler

Organizasyonel yeniden

yapılandırma

36

1. Hedef: Misyonun BelirlenmesiBankacılık Sisteminin Geleceği

Organizasyonel yeniden

yapılandırma

Bankalar – Haziran 2001

22%

26%

15%

16%

21% Kamu Bankaları

Büyük ölçekliözel bankalar

Orta ölçekli özelbankalar

Fondakibankalar

Diğer

Fırsatlar

Dalgalanmalara dayanıklılık Sürdürülebilir kar yapısı Nakit akışında süreklilik “Ölçek Ekonomisi” imkanı Dağıtım kanalları Yaygın müşteri tabanı Tanınırlık

Standardizasyon güçlükleri Etkinlik ölçüm zorlukları Verimlilik ölçüm zorlukları İnsan kaynakları sorunları Teknolojik eksiklikler Organizasyonel sorunlar Verimsiz şubeler

TehditlerBankalar-Yarın

0

10

20

30

40

50

(Milyar $)

3-5 büyük ulusal banka

6-8 orta ölçekli banka

Odaklı GenişKapsam

Uzman bankalar

Bireysel müşteri

Tarımsal müşteri

KOBİ / Perakende bankacılık müşterisi

Ticari bankacılık müşterisi

Kurumsal bankacılık müşterisiBüyükFirma1.200

Çiftçiler5 milyon aile

KOBİ2-3 milyon

Orta Ölçekli Firma25.000

Cirosu 40 mio $

Nihai Tüketici20-25 milyon

Cirosu 1 mio $

37

2. Hedef: Yol Haritası (Pazar Analizi)

Organizasyonel yeniden

yapılandırma