1

MAŁA ELEKTROWNIA WODNA OŁOWNIK MEWOS SP. Z O.O.

BIZNES PLAN

Dla Wnioskodawców

ubiegających się o wsparcie w ramach

Programu Operacyjnego Innowacyjna Gospodarka na lata 2007-2013

Działanie 4.3

Kredyt Technologiczny

2

SPIS TREŚCI

SEKCJA A - INFORMACJE OGÓLNE O WNIOSKODAWCY ............................................................................... 3 A-1 Podstawowe informacje o Wnioskodawcy ...................................................................................................................... 3 A-2 Opis dotychczasowej działalności Przedsiębiorstwa .................................................................................................. 3

SEKCJA B - PLAN MARKETINGOWY .............................................................................................................................. 4 B-1 Cel i rodzaj przedsięwzięcia .................................................................................................................................................. 4 B-2 Strategia marketingowa dla nowego produktu ............................................................................................................. 6 B-3 Analiza rynku i konkurencji .................................................................................................................................................... 8 B-4 Przewidywane efekty ekonomiczne ................................................................................................................................ 12

SEKCJA C - ZASOBY UMOŻLIWIAJĄCE REALIZACJĘ PROJEKTU ...................................................................... 13 C-1 Personel wnioskodawcy oraz doświadczenie .............................................................................................................. 13 C-2 Kadra kierownicza ................................................................................................................................................................... 14 C-3 Zasoby rzeczowe ....................................................................................................................................................................... 15

SEKCJA D - PLANOWANA INWESTYCJA – OPIS PROJEKTU ................................................................................ 17 D-1 Opis i cel inwestycji technologicznej ............................................................................................................................... 17 D-2 Opis procesu produkcyjnego nowej technologii ........................................................................................................ 21 D- 3 HARMONOGRAM RZECZOWO-FINANSOWY PROJEKTU ...................................................................................... 24

SEKCJA E - ANALIZA FINANSOWA PRZEDSIĘWZIĘCIA I OPŁACALNOŚCI PROJEKTU INWESTYCYJNEGO ..................................................................................................... Feil! Bokmerke er ikke definert.

Sekcja F - Podpis Wnioskodawcy: ........................................................................ Feil! Bokmerke er ikke definert.

3

SEKCJA A - INFORMACJE OGÓLNE O WNIOSKODAWCY

A-1 Podstawowe informacje o Wnioskodawcy

1. Pełna nazwa „MEWOS” Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością

2. Adres siedziby ul. Michałowskiego 47/5, 80-300 Gdańsk

3. Adres korespondencyjny ul. Władysława IV 10, 81-703 Sopot

4. NIP 584-24-72-618

5. REGON 192756418

6. Osoba upoważniona do reprezentowania Wnioskodawcy Lech Walczak

7. Wielkość przedsiębiorstwa (mikro, małe, średnie) Mikroprzedsiębiorstwo

8. Udziałowcy (% udziałów) Jerzy Marszałek 99,85% Maciej Orłowski 0,15%

A-2 Opis dotychczasowej działalności Przedsiębiorstwa

A-2.1 Działalność wnioskodawcy

1. Działalność podstawowa

Nr PKD działalności PKD 2007 – 35.11.Z

Charakterystyka Wytwarzanie energii elektrycznej

2. Działalność, której dotyczy projekt (jeśli inna niż podstawowa)

Nr PKD działalności PKD 2007 – 35.30.Z

Charakterystyka Wytwarzanie i zaopatrywanie w parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych

3. Inna

Nr PKD działalności Nie dotyczy

Charakterystyka Nie dotyczy

A-2.2 Charakterystyka działalności wnioskodawcy

1. Historia wnioskodawcy i opis dotychczasowej oferty

Firma MEWOS została założona w 2002 roku jako spółka celowa. Właścicielem firmy i jej głównym udziałowcem stał się Jerzy Marszałek. Posiada on ponad 99% udziałów firmy. Drugim udziałowcem, posiadającym niespełna 1% udziałów jest Maciej Orłowski. Spółka została powołana w celu prowadzenia produkcji energii z OZE, na bazie istniejącej, ale wymagającej gruntownej modernizacji, Małej Elektrowni Wodnej w Ołowniku. Do firmy należy budynek Małej Elektrowni Wodnej. Elektrownia mieści się w Ołowniku nad rzeką Węgorapą, w gminie Budry, w powiecie węgorzewskim, województwa warmińsko-mazurskiego. Wytwarzana energia wysyłana jest do Polskiej Grupy Energetycznej S.A. z siedzibą w Białymstoku. Elektrownia została uruchomiona w maju 2004 roku, po trwającej blisko dwa lata odbudowie obejmującej budowę nowego jazu i elektrowni. Budowa elektrowni wodnej zwiększyła potencjał wykorzystania potencjału elektrycznego rzek w Polsce, który obecnie szacuje się na zaledwie 15%. Budynek elektrowni powstał w latach dwudziestych ubiegłego wieku. Jaz piętrzący został wybudowany przez Niemców. Po wojnie właścicielem Elektrowni było Państwowe Gospodarstwo Rolne, użytkownikiem Zakłady Energetyczne w Olsztynie, później w Białymstoku. Elektrownia produkowała energię elektryczną do sieci ogólnokrajowej lub zasilała gospodarstwo, w zależności od potrzeb. Elektrownia działała nieprzerwanie do 15 lipca 1995 roku, później w wyniku prywatyzacji uległa dewastacji. Inwestycja Jerzego Marszałka rozpoczęła się w 2002 roku po otrzymaniu pozwolenia wodno - prawnego na korzystanie z wód do celów energetycznych i budowę trwałej elektrowni wodnej. Środki zainwestowane w budowę MEWOS wyniosły około 3 mln złotych i zostały sfinansowane z środków własnych właściciela oraz Wojewódzkiego Funduszu Ochrony Środowiska w Olsztynie. W celu uruchomienia elektrowni, konieczne było spiętrzenie wody na wysokość w granicy 5 metrów, przy zachowaniu przepływu nienaruszalnego 0,4 m³/s. Możliwy jest pobór wody na turbiny do 12 m³/s. Elektrownia wyposażona została w turbiny Kaplana o parametrach:

średnica wirnika D=1100 mm, maksymalny przepływ 6,0 m³/s, moc turbin 2x 200kW.

Turbiny Kaplana są stosowane na niskie spady i znajdują zazwyczaj zastosowanie w małych elektrowniach wodnych. Są to turbiny śmigłowe z nastawnymi łopatkami, dzięki czemu praca turbiny może być łatwo dostosowana do zmiennych przepływów z zachowaniem praktycznie nie zmienionej sprawności.

4

Budowa jazu przyczyniła się do powstania zalewu o powierzchni 22 ha, sięgającego 4 km w górę rzeki. Z dbałości o ochronę środowiska naturalnego i ichtiofauny rzeki Właściciel wyposażył elektrownię w specjalną przepławkę dla ryb, która umożliwia im stałe przepływanie na nurcie rzeki, a ponadto partycypuje w kosztach corocznych zarybień rzeki. Z uwagi na nowoczesne rozwiązania zastosowane w elektrowni, obiekt nie wymaga obsługi operatora – jest sterowany komputerowo. Budowa elektrowni wodnej nie tylko przyczyniła się do pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł, lecz także zwiększyła atrakcyjność turystyczną regionu. Piękne mazurskie lasy, zostały uatrakcyjnione poprzez powstanie nowego zalewu. W pobliżu elektrowni wodnej powstał również budynek o bogatym zapleczu, w którym planuje się otwarcie pensjonatu i centrum konferencyjnego. Od początku powstania spółki MEWOS działa ona w jednym celu – produkcji energii elektrycznej na bazie Odnawialnych Źródeł Energii. W trakcie funkcjonowania spółki nie dochodziło do żadnych zmian organizacyjno – prawnych, spółka działa od 2002 roku na niezmienionych zasadach. Implementacja niniejszego projektu nie zmieni profilu działalności spółki, a jedynie wpłynie na dywersyfikację oferty przedsiębiorstwa o nowy produkt, którym będzie produkcja energii cieplnej na bazie Odnawialnych Źródeł Energii. Dotychczas firma produkuje jedynie energię elektryczną z OZE, a powstająca energia cieplna stanowi odpad i jest emitowana do środowiska, a więc nie stanowi produktu spółki MEWOS. 2. Posiadane certyfikaty, nagrody, wyróżnienia

Oficjalnego otwarcia Małej Elektrowni Wodnej w Ołowniku dokonał ambasador Królestwa Norwegii w Polsce Sten Lundbo w towarzystwie Senatora RP Wiesława Pietrzaka oraz władz Gminy Budry oraz samorządowców powiatu węgorzewskiego.

SEKCJA B - PLAN MARKETINGOWY

B-1 Cel i rodzaj przedsięwzięcia

1. Ogólny cel i rodzaj przedsięwzięcia

Celem niniejszej inwestycji technologicznej jest wyposażenie istniejącej Elektrowni Wodnej w nową technologię wytwarzania energii w kogeneracji. Nowa technologia, która wdroży Wnioskodawca pozwoli nie tylko usprawnić produkcję energii elektrycznej, która już obecnie stanowi produkt spółki MEWOS, ale również pozwoli produkować energię cieplną w postaci niezależnego produktu elektrowni Wodnej. Wykorzystanie tradycyjnych technologii produkcji energii elektrycznej w elektrowniach wodnych uniemożliwia produkcję energii cieplnej jako osobnego produktu. Energia cieplna, która powstaje przy wykorzystaniu tradycyjnych technologii produkcji, stanowi odpad produkcyjny, uwalniany do atmosfery, powszechnie stosowane w elektrowniach wodnych technologie nie pozwalają na odzysk ciepła i jego przesyłanie w postaci energii cieplnej. Nowa technologia, którą pragnie w Elektrowni Wodnej w Ołowniku zaimplementować spółka MEWOS, będzie bazowała na wynalazku nr P.396278. Istotą wynalazku jest sposób wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego z turbozespołu elektrowni wodnej polegający na odzysku ciepła z obiegu wody z układu chłodzenia generatora, z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni oraz wymiennika ciepła z wody rzecznej i innych źródeł. Charakteryzuje się on tym, że energię cieplną z obiegu wody z układu chłodzenia generatora oraz energię cieplną z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni wprowadza się, korzystnie do pionowego zbiornika chłodzącego, które poddaje się grawitacyjnemu wymieszaniu i wprowadza do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe i/lub energię cieplną z wymiennika ciepła wody rzecznej wprowadza się do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Dzięki implementacji w Elektrowni Wodnej w Ołowniku nowej technologii, MEWOS będzie mógł uzyskać przewagę konkurencyjną w postaci dywersyfikacji oferty produktowej o energię cieplną, a przede wszystkim będzie mógł chronić środowisko naturalne dzięki zagospodarowaniu powstającego w Elektrowni Wodnej w Ołowniku ciepła i uniknięcie uwalniania go do środowiska naturalnego. Realizacja projektu zakłada nabycie niezbędnych zasobów technicznych, które umożliwią wdrożenie nowej technologii. Istniejące wyposażenie Elektrowni w Ołowniku, a tym samym stosowana obecnie technologia, nie pozwala na produkowanie energii cieplnej w postaci produktu gotowego, dopiero zastosowanie nowej technologii produkcji pozwoli na jej zagospodarowanie i przekazywanie do odbiorców końcowych. Ponadto, w wyniku wdrożenia nowej technologii, Wnioskodawca ulepszy proces wytwarzania energii elektrycznej realizowany dotychczas w Elektrowni Wodnej w Ołowniku. . Dzięki implementacji technologii pod nazwą „Sposób i układ wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego w elektrowni wodnej”, Wnioskodawca podniesie sprawność produkcji energii elektrycznej o około 30%. (czyli o 200-300 MWh rocznie – do poziomu 1000-1100 MWh/rok). W ramach niniejszego projektu mającego na celu wdrożenie nowej technologii, która pozwoli na wytwarzanie energii cieplnej, zostanie wykorzystana technologia w postaci własności przemysłowej, tj. zgłoszonego patentu nr P.396278 na „Sposób i układ wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego w elektrowni wodnej”, którego pomysłodawcą jest Pan Robert Stępień i Pan Krzysztof Gwizdałam, natomiast właścicielem firma GAJEK ENGEENIERING. Zgłoszenie patentowe zostało dokonane przez Rzecznika Patentowego, który uprzednio przeanalizował czystość patentową zgłaszanego rozwiązania i wydał opinię, iż technologia ta kwalifikuje się jako nowa. Firma MEWOS uzyska prawo do

5

korzystania z wynalazku na podstawie kupna licencji (wydatek zaplanowany w ramach realizacji projektu).

2. Lokalizacja projektu

Województwo Warmińsko - Mazurskie Powiat Węgorzewski Gmina Budry

Miejscowość Ołownik Kod pocztowy 11-606

3. Nowe lub znacząco ulepszone towary, procesy lub usługi

W wyniku wdrożenia nowej technologii, Wnioskodawca rozpocznie wytwarzanie energii cieplnej z OZE, której dotychczas nie wytwarzał w sposób kontrolowany jako produktu działalności Elektrowni Wodnej. Dotychczas stosowana technologia produkcji energii w MEW nie stwarzała możliwości odzysku wytwarzanego ciepła w postaci energii cieplnej, którą można by było przekazywać do sieci ciepłowniczej. Wykorzystanie nowej technologii w oparciu o wynalazek objęty zgłoszeniem patentowym nr P.396278, da firmie MEWOS taką sposobność. Nowym produktem powstającym dzięki wdrożeniu nowej technologii, będzie więc energia cieplna z Odnawialnych Źródeł Energii – tu powstająca w procesie produkcji energii elektrycznej na bazie naturalnej energii rzeki. Ze względu na swój charakter, a więc energię cieplną pochodząca ze źródeł odnawialnych, nowy produkt firmy MEWOS, będzie charakteryzował się cechami odpowiadającymi cechom źródeł odnawianych:

minimalny bądź nawet żaden wpływ na środowisko, oszczędność paliw (eliminacja zużycia węgla, ropy i gazu w produkcji energii), stale odnawiające się zasoby energii, stały koszt jednostkowym uzyskiwanej energii,

rozproszenie na całym obszarze kraju, co rozwiązuje problem transportu energii, gdyż może ona być pozyskiwana w dowolnym miejscu, co eliminuje również straty związane z dystrybucją i pozwala uniknąć budowy linii przesyłowych.

Energia cieplna, która będzie powstawać w Elektrowni Wodnej w Ołowniku, będzie pochodziła z elementów już obecnie funkcjonujących w elektrowni wodnej. Wdrożenie nowej technologii pozwoli dodatkowo ulepszyć proces wytwarzania energii elektrycznej, obecnie realizowany w MEW w Ołowniku. Dzięki implementacji technologii pod nazwą „Sposób i układ wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego w elektrowni wodnej”, Wnioskodawca podniesie sprawność produkcji energii elektrycznej o około 30%. (czyli o 200-300 MWh rocznie – do poziomu 1000-1100 MWh/rok). Ponadto, Wnioskodawca zgodnie z założeniami nowej technologii, która zostanie wdrożona, wyposaży Elektrownię w nowe elementy, które pozwolą na wytwarzanie i gromadzenie dodatkowego ciepła. Poniżej przedstawiono zestawienie wszystkich elementów, które będą odpowiedzialne za powstawanie ciepła przy wykorzystaniu nowej technologii, opartej na wynalazku pn. „Sposób i układ wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego w elektrowni wodnej”:

Źródło ciepła odpadowego

Moc źródła

ciepła

[kW]

Zakres

temperatury

[0C]

1.Chłodzenie generatora elektrycznego P2=315kW 5%P2=15,75kW 37÷45

2.Chłodzenie przekładni mechanicznej

(1)PP1=350kW 3%Pp1=10,5kW 43÷48

3. Chłodzenie przekładni mechanicznej (2)

PP2=250kW 3%Pp2=7,5kW 43÷48

4. Woda rzeczna (glikolowy wymiennik ciepła) 30-50 kW 5÷20

5. Zbiornik buforowy(akumulacyjny) Duża 15÷30

6

B-2 Strategia marketingowa dla nowego produktu

1. Relacja do rynku – czym różni się nowy produkt/usługa/ towar od produktów/ usług/towarów konkurencji i na czym polega jego przewaga? Wyprodukowana w ramach nowej działalności energia cieplna przy użyciu kogeneracyjnego systemu odzyskiwania energii będzie wyróżniać sposób jej powstawania. Okolica Ołownika, do której będzie kierowany nowy produkt spółki MEWOS – energia cieplna - jest zdominowany przez energię cieplną powstającą ze źródeł tradycyjnych, a więc wytwarzanych w ramach własnych zasobów gospodarstw głównie ze spalania węgla kamiennego i drewna. Energia cieplna powstająca ze źródeł odnawialnych będzie więc całkowitą nowością. Znane metody produkcji energii cieplnej opierają się na produkcji ciepła z paliw kopalnych, w tym większości z węgla. W wyniku produkcji energii cieplnej w tradycyjnych ciepłowniach czy przydomowych kotłowniach, do atmosfery emitowany jest dwutlenek węgla (CO2). Energia cieplna tworzona w elektrociepłowniach – rejon powiatu węgorzewskiego - zaopatrywany jest w ciepło z Białegostoku (woj. podlaskie), co zwiększa opłaty przesyłowe ponoszone przez odbiorców ciepła. Zgodnie z Raportem Urzędu Regulacji Energetyki (URE) zawierającym sprawozdanie za rok 2010, województwo warmińsko-mazurskie charakteryzuje się najmniejszym w skali kraju potencjałem zainstalowanej i osiągalnej mocy pochodzącej z ciepłownictwa. Poniższy rysunek obrazuje udział poszczególnych paliw w produkcji energii cieplnej. Zgodnie z Raportem URE, istotny jest też podział produkcji ciepła z podziałem na województwa. W województwie warmińsko-mazurskim ponad 90% energii cieplnej produkowanej było z węgla kamiennego.

Rysunek 1 - Struktura produkcji ciepła wg paliw - 2010 rok

Źródło: Raport URE za 2010 rok

Istota rozwiązania, a więc nowej technologii, którą pragnie wdrożyć firma MEWOS, będzie proces odzyskiwania powstającego w trakcie produkcji energii elektrycznej, ciepła i przesyłania go w postaci energii cieplnej. O przewadze energii cieplnej produkowanej w Elektrowni Wodnej w Ołowniku, w stosunku do energii cieplnej powstającej w sposób tradycyjny, należy mówić przede wszystkim przez pryzmat ochrony środowiska naturalnego i właśnie to zmniejszenie negatywnego oddziaływania na zasoby natury, będzie stanowić główne źródło przewagi nad produktem tradycyjne otrzymywanym głównie z paliw kopalnych. W stosunku do energii cieplnej ze źródeł konwencjonalnych zaoferowanie nowego produktu przyczyni się do osiągnięcia szeregu korzyści na płaszczyźnie ekologicznej, gospodarczej i społecznej:

zmniejszenie emisji gazów i pyłów do atmosfery, przede wszystkim dwutlenku węgla (zmniejszenie efektu cieplarnianego), wyprodukowanie tej samej energii w elektrowni cieplnej wprowadziłoby do atmosfery znaczne ilości pyłów, dwutlenku siarki, tlenku azotu, dwutlenku węgla, węglowodorów itp.

ograniczenie zużycia paliw kopalnych, zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski, dywersyfikacja źródeł produkcji energii cieplnej, poprawa wizerunku regionu wdrażającego technologie przyjazne środowisku.

Ponadto, nie należy zapominać, że w Elektrowni Wodnej w Ołowniku, będzie produkowana nadal również energia elektryczna, a zmiana technologii produkcji przyczyni się do zwiększenia efektywności jej działania. Energia ze źródeł odnawialnych, zarówno elektryczna, jak i cieplna, przyczynia się do obniżenia emisji zanieczyszczenia powietrza i emisji gazów cieplarnianych. Wpływa na poprawę perspektyw ekonomicznych i społecznych terenów wiejskich i regionów izolowanych w krajach uprzemysłowionych, pomaga zaspokoić podstawowe zapotrzebowanie na energię w krajach rozwijających się. Wykorzystanie odnawialnych źródeł energii w Polsce, jest szczególnie istotne z tego względu, że polska energetyka jest niemal wyłącznie oparta na spalaniu węgla. W przyjętych przez Polskę zobowiązaniach międzynarodowych przewiduje się, że do końca 2020 roku nastąpi zwiększenie do 20 % udziału ilości energii odnawialnej w całkowitym bilansie energetycznym. Reasumując, przewaga produktu w postaci energii cieplnej, polega zatem na wysokim stopniu nowatorstwa (sposób produkcji), maksymalizacją wykorzystania Odnawialnych Źródeł Energii, a co za tym idzie pozytywnym wpływie na środowisko naturalne.

7

2. Nabywcy nowych produktów / usług / towarów. Czy produkty i usługi są przeznaczone na rynek lokalny, regionalny, krajowy lub eksport? Nowy produkt, który w wyniku realizacji inwestycji technologicznej, wprowadzi do swojej oferty firma MEWOS, będzie skierowany głównie do odbiorców zlokalizowanych w okolicy Elektrowni Wodnej w Ołowniku. Będą to przede wszystkim obiekty turystyczne takie jak prywatne kwatery czy pensjonaty, które ze względu na piękno i uroki okolicy mają duże możliwości rozwoju. Tereny, na których znajduje się Elektrownia Wodna są bardzo atrakcyjnymi turystycznie obszarami, które zapewniają potencjalnym odwiedzającym odpoczynek i relaks w otoczeniu mazurskiej przyrody. W Ołowniku, poza odrestaurowaną Elektrownią Wodną z początków XX wieku, można zobaczyć także zespół dworsko-parkowy, w skład którego wchodzą stajnie (obecnie znajdują się w nich warsztaty), obora, po której został mur wybudowany na początku XX wieku, budynek gospodarczy, który powstał na początku XX wieku oraz otaczający obiekt park powstały w XIX wieku. Malownicze tereny oraz zabytkowa zabudowa stanowią idealne miejsce na spacery. W Ołowniku znajduje się również jedna z najdłuższych alei dębowych w Europie, która ciągnie się od miejscowości Sobiech, aż do granicy państwa. Ponadto na odwiedzających czekają malownicze cmentarze – ewangelicki z XIX wieku, oraz ewangelicki cmentarz rodzinny, pochodzący z początków XX wieku cmentarz rodziny von Zanden. W promieniu około 20 kilometrów od Ołownika turyści znajdą kilka pozostałości po majątkach dworskich oraz zespołach dworsko-parkowych pochodzących z przełomu XIX i XX wieku, śluzy, zabytkowe mosty, oraz pozostałości po kwaterach SS i Wermachtu, których wycofujące się wojska niemieckie nie zdążyły zburzyć wraz z końcem wojny. Uroki Ołownika zostały już dostrzeżone zarówno przez turystów, jak również przez potencjalnych inwestorów zainteresowanych budową bazy noclegowej – powstały już pierwsze pensjonaty. Przykładem może być położony przy Elektrowni Pensjonat pod Węgorzem, który może stanowić jednego z potencjalnych odbiorców energii cieplnej produkowanej w Elektrowni Wodnej w Ołowniku. Przesył energii cieplnej jest najbardziej korzystny na niewielkie odległości, dlatego też nowy produkt firmy MEWOS będzie przeznaczony na rynek regionalny, ze szczególnym naciskiem na tereny przyległe do Elektrowni Wodnej w Ołowniku. W kontekście odbiorców, należałoby również wymienić odbiorcę energii elektrycznej, której proces będzie ulepszony (podwyższona sprawność), dzięki wdrożeniu nowej technologii odzysku ciepła. Głównego odbiorcę energii elektrycznej będzie stanowił lokalny odbiorca energii, który jest zobowiązany do odbioru energii elektrycznej powstającej ze źródeł odnawialnych.

3. Jakie są oczekiwania i potrzeby nabywców odnośnie produktów/ usługi/ towarów? W jakim stopniu nowa oferta odpowiada na te oczekiwania? Poszerzona oferta produktowa wprowadzona dzięki realizacji inwestycji i rozpoczęciu produkcji energii cieplnej z kogeneracyjnego systemu odzysku energii, jest odpowiedzią na zidentyfikowane oczekiwania i potrzeby nabywcy odnośnie:

wysokiej jakości produktu i bezprzerwowych dostaw, konkurencyjnej i rozsądnej ceny, terminowości dostaw, zapewnieniu stałego przepływu energii cieplnej przy jednoczesnym minimalizowaniu opłat

przesyłowych, minimalizacji szkodliwego oddziaływania na środowisko.

Energia cieplna to bardzo specyficzny rodzaj produktu, dlatego oczekiwania w stosunku do niego są również dość charakterystyczne i skupiają się przede wszystkim na korzystnej cenie i braku w dostawach. Dodatkowo wśród wielu odbiorców, w związku ze wzrastającą świadomością ekologiczną, zwiększają się również potrzeby w zakresie minimalizacji szkodliwego oddziaływania procesu produkcji energii cieplnej na środowisko. Wydaje się to znaczące w przypadku regionu, w którym funkcjonuje inwestycja spółki MEWOS. Są to tereny o wysokiej wartości przyrodniczej, dlatego potencjalnym odbiorcom nowego produktu firmy MEWOS, będzie zależało na jak najlepszej ochronie tych unikatowych zakątków regionu. Nabiera to szczególnego znaczenia ze względu na rodzaj potencjalnych odbiorców energii cieplnej – Wnioskodawca zakłada, że będą to głównie ośrodki turystyczne – prywatne kwatery, pensjonaty – zlokalizowane w okolicy Elektrowni Wodnej, dla których piękno i czystość otaczającego krajobrazu, stanowi o walorach turystycznych danego miejsca i zainteresowaniu potencjalnych turystów. Doświadczenie Jerzego Marszałka w zakresie pozyskiwania energii z odnawialnych źródeł jest poparte współpracą z pomiotami w całej Europie. Pasja, ciekawe pomysły oraz determinacja do realizacji założonych celów sprawiają, że Właściciel dokłada wszelkich starań, aby spełnić wszystkie wymagania potencjalnych klientów. Realizacja przedmiotowego projektu pozwoli nie tylko na dostarczenie energii cieplnej do odbiorcy, lecz także ochronę środowiska naturalnego, w wyniku przetwarzania efektów ubocznych energii w energię cieplną, co przyczyni się do zmniejszenia emisji szkodliwych substancji do atmosfery. Wnioskodawca będzie dążył do uzyskania maksymalnego poboru energii z odnawialnych źródeł przy minimalnej ingerencji w środowisko naturalne.

4. Sprzedaż i promocja po zrealizowaniu projektu

Energia cieplna produkowana przez Wnioskodawcę będzie w całości sprzedawana na rynek lokalny – ze względu na

8

charakter produktu, którego przesył jest najbardziej efektywny na krótkich odległościach, gdyż tylko na takich nie dochodzi do znaczących strat cieplnych. Sprzedaż produktu, który będzie wynikiem wdrożenia nowej technologii, ze względu na charakter produktu, a więc energię cieplną, będzie odbywała się w sposób tradycyjny. Przesył ciepła będzie odbywał się bezpośrednio z MEW Ołownik do odbiorców za pomocą sieci przesyłowej. Do sprzedaży będzie dochodziło po zawarciu umowy na dostarczanie ciepła wytwarzanego w Małej Elektrowni Wodnej w Ołowniku. Na sprzedawaną energię cieplną zawierane będą długoterminowy umowy, co zapewni Wnioskodawcy stałość rynku zbytu. Realizacja projektu przez Wnioskodawcę wpłynie pozytywnie na warunki budowania rynku „zielonej” energetyki. Sprzedaż energii elektrycznej będzie następować bezpośredni do lokalnego dostawcy energii elektrycznej, tak jak to miało miejsce w dotychczasowej działalności Wnioskodawcy. Dystrybutorzy energii są zobowiązani do odbioru (zakupu) energii elektrycznej powstającej ze źródeł odnawialnych.

Wnioskodawca w celu informowania potencjalnych odbiorców o nowej ofercie będzie podejmował działania marketingowe, skupione szczególnie na spotkaniach bezpośrednich z potencjalnymi odbiorcami w najbliższej okolicy oraz na informacji zamieszczanej w Internecie (własna strona internetowa, strony poświęcone energetyce odnawialnej czy regionowi warmińsko – mazurskiemu). W związku z faktem, że nowy produkt w postaci energii cieplnej, będzie przeznaczony na rynek lokalny, nie ma potrzeby prowadzenia akcji promocyjnej zakrojonej na szeroką skalę.

B-3 Analiza rynku i konkurencji

1. Wynik badań popytu na nowy produkt/usługę/towar. Wielkość zapotrzebowania i rozmiary rynku dla nowych produktów

Przed przystąpieniem do realizacji projektu Wnioskodawca zbadał zapotrzebowanie na energię powstającą ze źródeł odnawialnych. W dobie wzrastającej świadomości ekologicznej oraz wymagań dotyczących zwiększenia udziału energii powstającej ze źródeł odnawialnych, popyt na energie produkowana przez firmę MEWOS, będzie w 100% zapewniony. Pierwszym dokumentem regulującym kwestię energii z odnawialnych źródeł stanowiła wydana w 1997 roku Biała Księga Komisji Europejskiej Energia dla przyszłości - odnawialne źródła energii. Wśród celów postawionych w dokumencie założono zwiększenie udziału OZE w bilansie energii pierwotnej państw UE z 6% w 1995 roku do 12% w roku 2010. W kontekście opisywanego projektu szczególne zastosowanie znajdują elementy polityki wdrożeniowej Białej Księgi polegające na zaopatrzeniu 100 lokalnych społeczności w energię w 100% pochodzącą ze źródeł odnawialnych. W zakresie polityki energetycznej ważnym krokiem było opublikowanie Dyrektywy Parlamentu i Rady (WE) nr 2001/77/EC w sprawie wspierania produkcji na rynku wewnętrznym energii elektrycznej wytwarzanej ze źródeł odnawialnych, a także opublikowanie Dyrektywy 2004/8/WE Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) w sprawie wspierania kogeneracji w oparciu o zapotrzebowanie na ciepło użytkowe na rynku wewnętrznym energii, której nadrzędny cel został zidentyfikowany jako: „zwiększenie efektywności energetycznej (…) poprzez stworzenie ram dla wspierania i rozwoju produkcji ciepła i energii elektrycznej w układzie kogeneracji o wysokiej wydajności opartej na zapotrzebowaniu na ciepło użytkowe i oszczędnościach w energii pierwotnej na wewnętrznym rynku energii(…).”. Założony przez Wnioskodawcę cel projektu przyczyni się bezpośrednio do realizacji postanowień cytowanej powyżej dyrektywy. Kolejnym dokumentem unijnym wskazującym na kierunki polityki energetycznej była opublikowana w roku 2006 tzw. Zielona Księga zatytułowaną „W kierunku europejskiej strategii bezpieczeństwa energetycznego”, w której jednym z 6 obszarów priorytetowych było zastosowanie innowacji w zakresie technologii energetycznym. Projekt Wnioskodawcy stanowi odpowiedź na zidentyfikowany powyżej obszar priorytetowy. Najnowszym dokumentem unijnym w zakresie OZE jest Strategia Energia 2020, która stanowi plan redukcji zużycia energii, zwiększenia konkurencyjności rynkowej, zapewnienia stałych dostaw energii i koordynowania negocjacji z jej dostawcami oraz osiągnięcia unijnych celów w zakresie przeciwdziałania zmianom klimatu. Przewidywany poziom zużycia energii wynosi 20%. W wyniku członkostwa w Unii Europejskiej, polski rząd jest zobowiązany do wdrażania przepisów mających na celu realizację unijnych strategii. Zgodnie z przepisami ustawy Prawo energetyczne, na organy państwowe nałożone został obowiązek wykreowania popytu na energię pochodzącą z odnawialnych źródeł, co miało się przełożyć na stymulację nowych inwestycji. Najnowszym dokumentem w powyższym zakresie jest „Polityka energetyczna Polski do roku 2030” przyjętej w 2009 roku przez Radę Ministrów na podstawie przepisów ustawy Prawo Energetyczne. Wśród celów polityki znajdują się między innymi:

modernizacja i rozbudowa sieci dystrybucyjnych, pozwalająca na poprawę niezawodności zasilania oraz rozwój energetyki rozproszonej wykorzystującej lokalne źródła energii, dążenie do zastąpienia do roku 2030 ciepłowni zasilających scentralizowane systemy ciepłownicze polskich miast źródłami kogeneracyjnymi.

W zakresie powyższych celów, projekt Wnioskodawcy w pełni realizuje założenia polityki energetycznej zaimplementowanej na rynek krajowy. Zgodnie z powyższą strategią udział energii z odnawialnych źródeł ma wzrosnąć z 7,2% (zidentyfikowanych na koniec roku 2010) do 15% do roku 2020. W związku z komplementarnością powyższego projektu z dokumentami i przepisami krajowymi i wspólnotowymi,

9

Wnioskodawca zakłada, że popyt na produkt w postaci energii cieplnej będzie szedł w parze z przyczynieniem się do realizowania polityki energetycznej. Zapewnienie lokalnego źródła odnawialnej energii cieplnej zmniejszy konieczność ponoszenia przez pobliskie obiekty korzystające z ciepła z Elektrowni Wodnej w Ołowniku opłat przesyłowych. Realizacja projektu Wnioskodawcy wpisuje się także w popyt kreowany poprzez element polityki energetycznej zidentyfikowany na rynku lokalnym i regionalnym, jako maksymalizację wykorzystania istniejącego lokalnie potencjału energetyki odnawialnej, do produkcji między innymi energii ciepła oraz kogeneracji. Zapotrzebowanie na energię cieplną dostarczaną z sieci ciepłowniczych, jest pokrywane w większości przez duże przedsiębiorstwa, które naliczają dodatkowe opłaty przesyłowe, które zwiększają koszty energii cieplnej. W związku z powyższym odbiorcy coraz częściej zwracają się w kierunku alternatywnych sposobów dostarczenia energii cieplnej na potrzeby komercyjne lub przemysłowe. Według raportu Urzędu Regulacji Energetyki zapotrzebowanie na energię cieplną z tradycyjnych źródeł będzie spadać na przestrzeni najbliższych 10 lat. Na system energociepłowniczy składają się klasycznie ciepłownie oraz energociepłownie wytwarzające układy kogeneracyjne. Z punktu widzenia ochrony środowiska oraz inwestycji w Odnawialne Źródła Energii korzystniejsze są energociepłownie, które do wytworzenia energii cieplnej nie potrzebują paliw opałowych. Zmierzenie popytu na energię cieplną w skali roku jest zadaniem trudnym, gdyż zmienia się w skali roku, a nawet doby i uwarunkowany jest temperaturą, nasłonecznieniem, konstrukcją ogrzewanego budynku. Czynniki te zakłócają pracę układów regulacji mocy w systemach ciepłowniczych. Biorąc powyższe pod uwagę wzrasta zasadność wysokiego popytu na nowy produkt firmy MEWOS. Z uwagi na wzrastające zainteresowanie odnawialnymi źródłami energii, również cieplnej, a także wymogami wspólnotowymi w tym zakresie, przewiduje się wysoki popyt na odnawialne źródła energii cieplnej. Poniżej przedstawiono prognozowany udział energii pochodzącej z odnawialnych źródeł. Wykres powstał w oparciu o informacje zawarte w Raporcie w ramach projektu Intelligent Energy Europe „Wsparcie polityki zwiększenia produkcji ciepła i chłodu w odnawialnych źródłach energii w krajach członkowskich Unii Europejskiej”.

Rysunek 2 - Zestawienie prognoz udziału OZE, wg różnych opracowań

Źródło: Raport IEE

Poniżej zaprezentowano również prognozę dotycząca produkcję energii cieplnej z OZE na najbliższe lata, co również potwierdza dużą szansę na generowanie popytu na produkt firmy MEWOS, a więc energie cieplna wytwarzaną na bazie OZE.

10

Rysunek 3 - Produkcja ciepła z OZE w Polsce do 2030

Źródło: Raport przygotowany w ramach projektu IEE" Wsparcie polityki zwiększenia produkcji ciepła i chłodu w

odnawialnych źródłach energii w krajach członkowskich UE (RES-H Policy)"

Realizacja projektu przez wnioskodawcę wpisuje się również w popyt związany z rosnącym deficytem energii, który powoli zaczyna urzeczywistniać się w Polsce. Dane szacunkowe wskazują, że do 2016 roku deficyt energii może wynieść 8%. Wynika to ze stopniowego wygaszania bloków węglowych w elektrowniach, które stanowią podstawę polskiego systemu energetycznego. W kraju obserwowany jest stały wzrost popytu na energię, co pogłębia zjawisko deficytu. Z uwagi na powyższe zasadne są wszystkie inwestycje w odnawialne źródła energii. Projekt Wnioskodawcy stanowi jeszcze jeden krok do przodu – zakłada bowiem wytwarzanie energii cieplnej podczas produkcji energii elektrycznej z Odnawialnych Źródeł Energii. Analizując popyt na nowy produkt, który planuje wytwarzać w oparciu o nową technologię firma MEWOS, warto również odnieść się do zwiększającego się zainteresowania regionem Warmii i Mazur w aspekcie turystycznym. Wzmożone przyjazdy turystów na tereny zlokalizowane w okolicy MEW w Ołowniku będą sprzyjać rozwojowi bazy noclegowej, tym samym rozszerzając grono potencjalnych odbiorców energii cieplnej z MEW w Ołowniku. Odniesienie do rozwoju turystyki w regionie Warmii i Mazur można znaleźć w „Strategii rozwoju turystyki w województwie warmińsko-mazurskim”. Teren elektrowni MEWOS stanowi niewątpliwie ciekawe architektonicznie zaplecze, które może stanowić zaplecze turystyczne zarówno do wyjazdów integracyjnych, służbowych i biznesowych, a także dla typowych wczasów agroturystycznych. Ukierunkowanie działań wojewódzkich na rozwój zaplecza turystycznego regionu będzie powodował zwiększenie ilości pensjonatów agroturystycznych, w związku z czym należy spodziewać się, że popyt na energię cieplną wytwarzaną przez MEWOS będzie wykazywał tendencje wzrostowe.

2. Analiza konkurencji

W zakresie konkurencji, projekt firmy MEWOS jest innowacyjny w skali regionu i kraju. Żadna z firm, czy przedsiębiorstw regionu nie wytwarza energii cieplnej w wyniku zastosowania kogeneracyjnego systemu odzyskiwania energii. Również żadna ze znajdujących się w regionie Elektrowni Wodnych nie wytwarza energii cieplnej. Analiza raportu URE wskazuje, że obecnie żadne z przedsiębiorstw zajmujących się produkcją energii w Elektrowniach Wodnych w skali kraju, nie wytwarza energii cieplnej z kogeneracyjnych systemów. Dywersyfikacja oferty Wnioskodawcy i wprowadzenie nowego produktu – energii cieplnej produkowanej za pośrednictwem kogeneracyjnego systemu odzyskiwania energii, zapewni mu zatem pozycję monopolisty w skali regionalnej. Energia cieplna wytwarzana jest obecnie przez przedsiębiorstwa energetyki cieplnej, bądź prywatne ciepłownie sprzedające wytworzoną energię do większych dystrybutorów. Konkurencję stanowić mogą zatem przedsiębiorstwa cieplne z województw, natomiast w zakresie produkcji energii cieplnej w Elektrowniach Wodnych, firma MEWOS nie ma konkurencji. Analiza elektrowni które działają na terenie województwa warmińsko-mazurskiego wskazuje, że elektrownią położoną najbliżej Ołownika jest Elektrownia Brożajcie Wiesław Bartosiewicz położona w gminie Banie Mazurskie, oddalona o około 21 km. Kawałek dalej, 60 km od Ołownika, w Pręgowie znajduje się Elektrownia Wodna Paluch J. Okolice Węgorzewa są zaopatrzane w energię cieplną przez Ciepłownie Miejskie Spółka z o.o. w Węgorzewie prowadzą działalność gospodarczą od 1 lipca 1995 roku. Spółka wytwarza i dystrybuuje energię cieplną i realizuje cele gospodarcze z zakresu użyteczności publicznej i zadań Gminy Węgorzewo, wynikających z ustawy o samorządzie gminnym. Ciepłownie Miejskie spółka z o.o. eksploatują siedem kotłowni, w tym pięć kotłowni opalanych gazem ziemnym oraz rezerwowo paliwem olejowym. Pozostałe dwie kotłownie opalane są paliwem stałym w postaci węgla kamiennego i przetworzonej biomasy leśnej w postaci brykietu opałowego. W obrębie gminy można również zaopatrzyć się w ciepło pochodzące z KOMEC spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Komunalna Energetyka Cieplna w Kętrzynie. Zakład jest oddalony od Ołownika o około 50 km. Główny składnik opałowy stanowi miał węglowy, a w mniejszym stopniu gaz ziemny. Ponadto na terenie województwa funkcjonują Zakład Ciepłownictwa Ecol w Olsztynie oraz Zespół Elektrowni Wodnych ŁYNA S.A.

11

w Olsztynie. Poniższa mapa ilustruje rozmieszczenie pobliskich w stosunku do Ołownika elektrowni.

Rysunek 4 –Rozmieszczenie elektrowni w okolicach Ołownika

Źródło: Opracowanie własne Analizując konkurencję dla firmy MEWOS w zakresie wytwarzania energii cieplnej ze źródeł odnawialnych, warto odnieść się do potencjalnych konkurentów, którzy mogą się pojawić w okresie działalności elektrowni w Ołowniku. Swoistym rodzajem potencjalnych konkurentów mogą być już działające Elektrownie Wodne w regionie, które mogą również w przyszłości zainteresować się zmiana technologii produkcji energii i tym samym uzyskać możliwości produkcji energii cieplnej. Dlatego też poniżej przedstawiono krótka analizę potencjału energii wodnej w województwie warmińsko – mazurskim. W zakresie potencjału energetycznego wody na terenie województwa, jest on niewielki. 50 % całego potencjału energetycznego województwa przypisuje się trzem rzekom:

Łyna – 4 032 TJ/rok, Drwęca – 3 384 TJ/rok, Pasłęka – 2 196 TJ/rok.

Pozostałe rzeki stanowią drugą połowę potencjału energetycznego. Za korzystny uważa się potencjał małych elektrowni wodnych, co uzasadnia się gęstą siecią małych cieków wodnych. Obecnie w województwie funkcjonuje niespełna 100 małych elektrowni wodnych o mocy około 15 MW. Istnieją także obiekty, które mogą być wykorzystane do budowy małych elektrowni wodnych o potencjalnej mocy 2 MW. W zakresie produkcji ciepła, w województwie rośnie ilość instalacji pomp ciepła. Głównie występują one w miastach takich jak Olsztyn, czy Elbląg. Jedna z największych instalacji tego typu znajduje się pod Ełkiem. Pracuje ona dwusekcyjnie – jedna sekcja pracuje na wodzie głębinowej, a druga na ściekach technologicznych na łączną moc około 400 kW. Pompy cieplne uznawane są za wysoce efektywne oraz bezpieczne źródło energii. Dodatkowo w celu zbadania konkurencyjności firmy MEWOS na rynku lokalnym należy poddać analize potencjał energetyczny województwa w aspekcie Odnawialnych Źródeł Energii. Województwo warmińsko-mazurskie posiada duże zasoby niewykorzystanych źródeł energii niekonwencjonalnej. Zgodnie z informacjami udostępnionymi przez zarząd województwa warmińsko-mazurskiego, w obrębie województwa funkcjonuje kilkadziesiąt dużych instalacji produkujących energię cieplną na bazie słomy, odpadów drzewnych oraz zrębków z plantacji energetycznych, a także obiekty, w których współspalane są odnawialne nośniki energii wraz z konwencjonalnymi . Do największych z nich należą:

kotłownia opalana słomą we Fromborku o mocy 6,5 MW, kotłownia miejska opalana drewnem w Piszu o mocy 21 MW, kotłownia opalana zrębkami wierzby energetycznej w Łukcie o mocy 2,5 MW, kotłownia Spółdzielni Mieszkaniowej w Jonkowie opalana biomasą o mocy 3 MW Miejskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej w Olsztynie, gdzie współspala się zrębki z miałem

węglowym, Elbląskie Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplnej na obiekcie o mocy 45,8 MW.

Potencjał energetyki z odnawialnych źródeł energii wskazuje się w oczyszczalniach ścieków komunalnych z fermentacji metanowej osadów pościelowych. Z potencjału korzystają oczyszczalnie ścieków w Olsztynie, Ełku i Elblągu, a także wysypiska w pobliżu Olsztyna , Elblągu i Gronowie Elbląskim. Potencjał instalacji wysypiskowych szacuje się na 70 TJ, jednak wykorzystuje się go w około 30%.

12

B-4 Przewidywane efekty ekonomiczne

1. Efekty ilościowe, w tym wielkość sprzedaży i założenia wielkości produkcji i struktury sprzedaży

W związku z realizacją projektu obejmującego inwestycję technologiczną związaną z wdrożeniem technologii wysokosprawnego systemu odzyskiwania energii cieplnej w Małej Elektrowni Wodnej i rozpoczęcie produkcji nowego produktu – energii cieplnej, przewiduje się osiągniecie następujących efektów ilościowych:

produkcja energii cieplnej odzyskiwanej z elektrowni wodnej na poziomie około 80-85 kW (co da wartość rocznie rzędu 640-680 MWh);

zwiększenie sprawności wytwarzania energii elektrycznej o 30% (czyli o 200-300 MWh rocznie, co da ostatecznie około 1000-1100 MWh/rok),

zwiększenie przychodów z tytułu zielonych certyfikatów związanych ze sprzedażą energii elektrycznej. zwiększenie sprawności wytwarzania energii elektrycznej o 30% (czyli o 200-300 MWh rocznie, co da ostatecznie około 1000-1100 MWh/rok), wzrost sprzedaży energii elektrycznej będzie implikować wzrost przychodów z tytułu zielonych certyfikatów o około 30%.

2. Efekty jakościowe

W wyniku wdrożenia nowej technologii w postaci prawa własności patentowej opartej o zgłoszenie patentowe „Sposób i układ wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego w elektrowni wodnej” Wnioskodawca rozszerzy swoją ofertę o nowy produkt – energię cieplną produkowaną w wyniku odzysku ciepła odpadowego. Technologia sposobu produkcji energii objęta jest prawem własności przemysłowej w postaci zgłoszenia wynalazku nr P.396278. Realizacja przedmiotowego projektu przyczyni się do osiągnięcia efektów jakościowych, które zidentyfikowano jako:

Dywersyfikacja oferty przedsiębiorstwa o nowy produkt w postaci energii cieplnej. Dzięki wdrożeniu inwestycji technologicznej będącej przedmiotem zgłoszenia, Wnioskodawca wprowadzi na rynek nowy produkt – energię cieplną. Energia będzie powstawała na wysokosprawnym systemie odzysku ciepła wytwarzanego na turbozespole elektrowni wodnej. Dzięki sposobowi pozyskiwania energii, charakteryzować się ona będzie trwałością przesyłu. Produkt, który wprowadzi Wnioskodawca będzie zatem trwały i przyjazny środowisku. Aby zagwarantować bezpieczeństwo przesyłu, Wnioskodawca zaprojektował system bezpieczeństwa pozwalający na uniknięcie zakłóceń pracy elektrowni wodnej, obejmujący zabezpieczenie przed „cofką”, zanieczyszczeniem traktu wodnego oraz awarią zasilania systemu zasilania. Systemy te zagwarantują stałość dostawy obu produktów wytwarzanych w MEWOS – energii elektrycznej i energii cieplnej. Wpłynie to również na realizację celu związanego ze zwiększeniem liczby klientów. Realizacja projektu podniesie zdolność produkcyjną Małej Elektrowni Wodnej, co umożliwi przekazanie odbiorcy końcowemu większej ilości energii. To znajdzie natomiast odzwierciedlenie w wynikach finansowych MEWOS;

Zwiększenie wydajności procesu produkcji energii elektryczne. Wdrożenie nowej technologii pozwoli nie tylko na zagospodarowanie powstającego ciepła – a więc ciepła z OZE, ale również na zwiększenie sprawności produkcji energii elektrycznej, tym samym przyczyniając się do podniesienia udziału energii elektrycznej z OZE w ogólnym bilansie energetycznym. Wdrożenie nowej technologii pozwoli dodatkowo ulepszyć proces wytwarzania energii elektrycznej, obecnie realizowany w MEW w Ołowniku. Dzięki implementacji technologii pod nazwą „Sposób i układ wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego w elektrowni wodnej”, Wnioskodawca podniesie sprawność produkcji energii elektrycznej o około 30%. (czyli o 200-300 MWh rocznie – do poziomu 1000-1100 MWh/rok);

Poprawa warunków środowiskowych dzięki zagospodarowaniu powstającego w Elektrowni Wodnej ciepła w postaci energii cieplnej przekazywanej bezpośrednio do odbiorców. Obecnie w elektrowni wodnej produktem ubocznym produkcji energii elektrycznej, jest oddawane do otoczenia ciepło. Wdrożenie technologii objętej niniejszą inwestycją technologiczną pozwoli Wnioskodawcy na pełne wykorzystanie potencjału energetycznego Małej Elektrowni Wodnej przy jednoczesnym zminimalizowaniu odpadu ciepła uwalnianego do otoczenia. MEWOS przyczyni się do zmiany bilansu energetycznego w zakresie produkcji energii pochodzącej z OZE. Ciepło przekazywane do odbiorców końcowych będzie pro-ekologiczne. Sposób produkcji energii cieplnej będzie gwarantował stałą produkcję. Zastosowanie technologii objętej przedmiotowym zgłoszeniem umożliwi odzyskanie ok. 80-85 kW energii (co da rocznie wielkość rzędu 640-680 MWh), która dotychczas była emitowana do otoczenia w formie niewykorzystanego ciepła. Dotychczas stosowana technologia produkcji energii elektrycznej w MEWOS prowadziła do powstawania ciepła, które nie mogło być w żaden sposób zagospodarowane. Zastosowanie nowej technologii pozwoli na pełne wykorzystanie ciepła powstającego w Elektrowni Wodnej;

Zwiększenie doświadczenia w zakresie wdrażania nowych technologii. Wnioskodawca od wielu lat związany jest zawodowo z działaniami dotyczącymi produkcji energii pochodzącej z OZE. Wdrożenie niniejszej inwestycji technologicznej pozwoli na zastosowanie w MEWOS technologii innowacyjnej w skali całego kraju, dając dobry przykład zagospodarowania ciepła odpadowego powstającego na zespole elektrowni wodnej;

Wzrost innowacyjności przedsiębiorstwa poprzez wykorzystanie nowoczesnej technologii, której okres stosowania nie przekracza 5 lat, objętej zgłoszeniem patentowy. Nowa technologia, którą pragnie w Elektrowni Wodnej w Ołowniku zaimplementować spółka MEWOS, będzie bazowała na wynalazku nr P.396278. Istotą wynalazku jest sposób wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego z turbozespołu

13

elektrowni wodnej polegający na odzysku ciepła z obiegu wody z układu chłodzenia generatora, z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni oraz wymiennika ciepła z wody rzecznej i innych źródeł. Charakteryzuje się on tym, że energię cieplną z obiegu wody z układu chłodzenia generatora oraz energię cieplną z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni wprowadza się, korzystnie do pionowego zbiornika chłodzącego, które poddaje się grawitacyjnemu wymieszaniu i wprowadza do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe i/lub energię cieplną z wymiennika ciepła wody rzecznej wprowadza się do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Żadna dotychczas obecna na rynku Elektrownia Wodna, nie stosuje odzysku ciepła, nie wytwarza energii cieplnej, jako produktu końcowego, dlatego tez firma MEWOS będzie prekursorem w tym zakresie, co potwierdzi dodatkowo innowacyjność przedsiębiorstwa.

Pozyskanie nowych klientów, co będzie możliwe dzięki dywersyfikacji oferty firmy MEWOS. Wdrożenie nowej technologii w Małej Elektrowni Wodnej w Ołowniku, pozwoli na zagospodarowanie powstającego ciepła i oferowanie go na rynku jako całkiem nowy produkt elektrowni wodnej – energie cieplną. Dotychczas Wnioskodawca zajmował się produkcja jedynie energii elektrycznej z Odnawialnych Źródeł Energii, dlatego tez głównym odbiorca energii był lokalny dystrybutor energii – ENERGA OPERATOR S.A. Rozszerzenie oferty firmy o nowy produkt, pozwoli również pozyskać nowych klientów, którzy dotychczas byli nieosiągalni, z uwagi na brak produktu w postaci energii cieplnej. Dzięki nowej technologii Wnioskodawca zaoferuje odbiorcom energie cieplna i będzie mógł zacząć kooperacje na zasadzie dostaw energii, z pobliskimi odbiorcami, głównie pensjonatami i innymi obiektami podobnego typu, zlokalizowanymi w pobliżu MEW w Ołowniku.

SEKCJA C - ZASOBY UMOŻLIWIAJĄCE REALIZACJĘ PROJEKTU

C-1 Personel wnioskodawcy oraz doświadczenie

1. osoby zatrudnione w pełnym wymiarze czasu pracy

0 osób

2. pozostałe osoby : 0 osób

3. Ogółem: 0 osób

4. Czy posiadane lub planowane zasoby ludzkie są/będą wystarczające do wdrożenia projektu oraz osiągnięcia celów określonych w projekcie? Spółka MEWOS nie zatrudnia obecnie żadnego pracownika. Elektrownia Wodna w Ołowniku jest elektrownią bezobsługową, sterowaną automatycznie, nie wymaga więc zatrudniania osoby, która odpowiadałaby za procesy realizowane w Elektrowni. Wszelkie prace konserwacyjne czy serwisowe są wykonywane przez firmy zewnętrzne w ramach usług zlecanych. Podobnie sytuacja będzie wyglądała w przypadku wdrożenia nowej technologii. Technologia ta będzie wymagała instalacji urządzeń, które podobnie jak obecnie, nie będą wymagały obecności pracowników stale oddelegowanych do kontroli produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Z uwagi na ten fakt, zatrudnianie pracowników nie jest konieczne. W dotychczasowej działalności MEW w Ołowniku, wsparciem serwisowym oraz konserwacyjnym, służyły głównie dwa zewnętrzne podmioty:

GAJEK ENGINEERING Sp. z o. o. – spółka zajmująca się opracowywaniem i wytwarzaniem maszyn, urządzeń i układów sterowania według własnych rozwiązań. Firma posiada bardzo duże doświadczenie i własne, sprawdzone rozwiązania konstrukcyjne w następujących dziedzinach:

- Turbiny wodne, - Dobór i kompletacja dostaw dla nowobudowanych elektrowni wodnych, - Elektrohydrauliczne regulatory turbin wodnych, - Modernizacje i przebudowy turbozespołów i elektrowni wodnych, - Komputerowe systemy monitoringu obiektów, w tym głównie elektrowni wodnych, - Stanowiska diagnostyczne zawieszeń lokomotyw i wagonów, - Tłocznie ślimakowe dużej mocy do wytłaczania oleju z nasion roślin oleistych, - Okrętowe stery strumieniowe z układami sterowania.

Przedsiębiorstwo zajmuje się opracowywaniem dokumentacji, zamówieniem i wykonaniem elementów w wyspecjalizowanych zakładach krajowych i zagranicznych, przeprowadza montaż, rozruch i próby techniczne oraz zapewnia serwis.

SPIREX ENERGETYKA Sp. z o. o. – spółka zajmująca się kompleksową obsługą robót dla obiektów

energetycznych nowych i modernizowanych. Firma specjalizuje się w opracowywaniu wariantowych koncepcji i analiz techniczno-ekonomicznych dla obiektów energetycznych, w szczególności elektrowni wodnych. SPIREX ENERGETYKA dysponuje własną pracownią projektową urządzeń elektroenergetycznych i automatyki dla elektrowni. Ponadto firma oferuje:

- Kompleksowe dostawy urządzeń elektroenergetycznych na obiekt,

14

- Montaż urządzeń na placu budowy przez własne ekipy montażowe w pełnym zakresie, - Kompletny zakres badań i pomiarów pomontażowych, wykonywany przez własną grupę

specjalistów, - Opracowywanie „Instrukcji eksploatacji urządzeń", - Doradztwo techniczne dla Inwestorów - specjalizacja instalacje elektryczne elektrowni wodnych.

Pozycja firmy na rynku jest ugruntowana, co znajduje odzwierciedlenie w referencjach otrzymywanych od zadowolonych klientów. Pracownicy firmy posiadają odpowiednie wykształcenie i doświadczenie, aby zapewnić swoim klientom kompleksową, profesjonalną obsługę. Zasoby posiadane przez SPIREX ENERGETYKA gwarantują wykonanie wszelkich zadań związanych z projektowaniem, montażem, pomiarami i rozruchem prowadzonymi w obiektach energetycznych.

Wnioskodawca zakłada, że w przypadku wdrożenia nowej technologii i uruchomienia nowych urządzeń, również Ci wykonawcy będą służyć wsparciem w trakcie funkcjonowania Elektrowni. Są to podmioty o ogromnym potencjale oraz doświadczeniu, dlatego tez ich wsparcie eliminuje konieczność zatrudniania dodatkowych pracowników Elektrowni, a także potwierdza, że posiadane obecnie zasoby – a dokładniej wsparcie z którego dotychczas korzysta firma MEWOS – jest wystarczające do realizacji niniejszej inwestycji technologicznej.

5. Opis nowo tworzonych stanowisk pracy

Liczba miejsc pracy Rodzaj stanowiska Uzasadnienie stworzenia miejsc(a) pracy

Nie dotyczy Nie dotyczy Nie dotyczy

C-2 Kadra kierownicza

Osoba odpowiedzialna za

zarząd Osoba odpowiedzialna za

finanse Osoba odpowiedzialna za

sprzedaż

Imię i nazwisko Jerzy Marszałek

Wiek 51 lat

Wykształcenie

Pan Jerzy Marszałek ukończył szkołę średnią i studia w Norwegii. Po skończeniu liceum ogólnokształcącego, rozpoczął studia inżynierskie na University of Stavanger w Norwegii. W roku 1988 zakończył studia na kierunku Spawalnictwo. Następnie, celem poszerzenia posiadanego wykształcenia podjął się kolejnego fakultetu. W roku 1990 odebrał tytuł w zakresie inżynierii materiałowej. Posiadane wykształcenie dało Panu Marszałkowi umiejętność projektowania materiałowego, znajomości doboru materiałów inżynierskich, pracy naukowo-badawczej w zakresie badania własności i struktury materiałów, a także projektowania procesów technologicznych.

Doświadczenie

Swoje doświadczenie zawodowe Wnioskodawca zaczął budować jeszcze w czasach szkoły średniej, kiedy pracował sezonowo – w przemyśle morskim i naftowym na Morzu Północnym. Pierwsze zajęcia związane były z kontrolą, a następnie opracowywaniem procedur nieniszczących metod kontroli (NDT) na instalacjach morskich offshore. W trakcie studiów opracowywał procedury kontroli wymienników ciepła prądami wirowymi, kontrolował rurociągi gazowe przy użyciu kontynentalnych sond pomiarowych pomiędzy Norwegią, Wielką Brytanią i Niemcami. Po zakończeniu studiów podjął pracę jako pracownik badawczy współpracujący z instytutem inżynierii materiałowej w Aachen w Niemczech. W późniejszych latach projektował i fabrykował instalacje w zakładzie produkcji konstrukcji stalowych dla przemysłu wydobywczego ropy naftowej, był też wyznaczany na szefa wielu projektów. Od roku 1996 Pan Marszałek pracuje jako doradca, konsultant oraz dostawca konstrukcji stalowych na rynek w branży offshore, okrętowej i budowlanej w Norwegii, promując polski przemysł na rynkach zagranicznych. Istotnym wydarzeniem w historii doświadczenia zawodowego Wnioskodawcy było sprowadzenie korpusu pierwszej na świecie turbiny stojącej na dnie morza w elektrowni „Podwodny Wiatrak” w Hammerfest za Kołem Podbiegunowym. W zakresie doświadczenia związanego z branżą OZE, Pan Marszałek może pochwalić się członkostwem w zarządzie i współwłasnością elektrowni słonecznej/ fotowoltaicznej budowanej w Hiszpanii. Od roku 2002 Pan Jerzy Marszałek jest inwestorem i Prezesem spółki, w której posiadaniu jest Mała Elektrownia Wodna w Ołowniku.

Stanowisko Prezes Zarządu

15

C-3 Zasoby rzeczowe

1. Czy wnioskodawca dysponuje zasobami gwarantującymi realizację projektu (w tym środki trwałe i infrastrukturę techniczną) np. czy posiada pomieszczenia niezbędne do zlokalizowania w nich nabywanych środków trwałych/realizacji projektu? Należy opisać wyposażenie, infrastrukturę tych pomieszczeń. Inwestycja technologiczna, której dotyczy niniejszy projekt, będzie zlokalizowana w Ołowniku w istniejącej obecnie Małej Elektrowni Wodnej, której właścicielem jest MEWOS Sp. z o. o. Posiadana powierzchnia jest wystarczająca do wdrożenia nowej technologii, dlatego też przedmiotem inwestycji będzie jedynie wyposażenie istniejącej już Elektrowni Wodnej w niezbędne środki trwałe (wraz z wykonaniem niezbędnym prac budowlanych), które pozwolą na uruchomienie produkcji energii w oparciu o nową technologię.

Obecnie Elektrownia wyposażona jest w dwie turbiny Kaplana o następujących parametrach:

średnica wirnika D=1100 mm, maksymalny przepływ 6,0 m3/s, moc turbin 2 x 200 kW.

Woda została spiętrzona na wysokość w granicach 5 m przy zachowaniu przepływu nienaruszalnego 0,4 m3/s. Pobór wody na turbiny do 12 m3/s.W wyniku spiętrzenia powstał zalew o pow. 22 ha sięgający około 4 km w górę rzeki. Wymogi ochrony ichtiofauny rzeki Węgorapy zagwarantowano poprzez wyposażenie elektrowni w specjalnie zaprojektowaną przepławkę dla ryb. Pracą turbin steruje komputer – jest to MEW o charakterze bezobsługowym.

Poniżej przedstawiono mapę sytuacyjno – wysokościową MEW w Ołowniku, na której widoczne są poszczególne elementy infrastruktury budowlanej.

Rysunek 5 - Mapa sytuacyjno-wysokościowa MEWOS

Źródło. Opracowanie własne

16

W skład infrastruktury MEW w Ołowniku wchodzi budynek elektrowni , jaz, przepławka dla ryb, zespół energetyczny. W zakresie wyposażenia Elektrowni, należy wymienić:

L.p. Nazwa urządzenia Parametry techniczne

urządzenia

1. Turbina Kaplana (2) o mocy 200kW – zespół mechaniczny

Moc mechaniczna turbiny Kaplana - 200kW

Prędkość obrotowa nominalna - 343 obr/min

Sprawność mechaniczna turbiny – wg. wykresu

Zakres regulacji mocy turbiny – wg. wykresu

2. Generator elektryczny (1) – moc 200 kW

Moc nominalna PN– 200 kW

Napięcie wyjściowe 3x400VAC

Sprawność turbiny – 98%

Prędkość obrotowa nominalna dla f=50Hz – 750obr/min

Moc cieplna układu chłodzenia – 5%PN=10kW

Zakres temperatury czynnika chłodzącego:

TWE=+370C

TWY=+450C

3. Przekładnia mechaniczna (1) dla mocy 200kW

Moc przekładni -

Przełożenie przekładni -

Prędkość obrotowa wejściowa -

Prędkość obrotowa wyjściowa -

Zakres temperatury czynnika chłodzącego:

TWE=+430C

TWY=+480C

4. Transformator 3-fazowy 400V/15kV Moc P=630kVA

5. Synchronizator generatora elektrycznego

-

6. Sterownik programowalny PLC do sterowania turbogeneratorami

-

17

SEKCJA D - PLANOWANA INWESTYCJA – OPIS PROJEKTU D-1 Opis inwestycji technologicznej

1. Informacja o innowacyjności technologii

Nowa technologia, którą wdroży firma MEWOS, będzie oparta o rozwiązania zgłoszone w wynalazku nr P.396278 pn. „Sposób i układ wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego w elektrowni wodnej”. Wykorzystywana w projekcie technologia została zastrzeżona patentem, a jej okres stosowania jest krótszy niż 5 lat. Technologia ta została zarejestrowana w postaci zgłoszenia patentowego dokonanego w dniu 08.09.2011 roku po uprzednim zbadaniu czystości patentowej zgłaszanego do ochrony wynalazku. Okres i stopień innowacyjności potwierdza dołączona do wniosku „Opinia o nowej technologii” wystawiona przez Politechnikę Gdańską. Pomysłodawcą nowej technologii jest Pan Robert Stępień oraz Krzysztof Gwizdała, natomiast właścicielem firma Gajek Engeeniering. Firma MEWOS uzyska prawo do korzystania z wynalazku na podstawie zawartej umowy licencyjnej. Istotą wynalazku jest sposób wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego z turbozespołu elektrowni wodnej polegający na odzysku ciepła z obiegu wody z układu chłodzenia generatora, z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni oraz wymiennika ciepła z wody rzecznej i innych źródeł. Charakteryzuje się tym, że energię cieplną z obiegu wody z układu chłodzenia generatora oraz energię cieplną z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni wprowadza się, korzystnie do pionowego zbiornika chłodzącego, które poddaje się grawitacyjnemu wymieszaniu i wprowadza do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe i/lub energię cieplną z wymiennika ciepła wody rzecznej wprowadza się do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Korzystnie energię cieplną z obiegu wody z układu chłodzenia generatora oraz energię cieplną z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni wprowadza się do części dolnej pionowego zbiornika chłodzącego, które poddaje się grawitacyjnemu wymieszaniu z wprowadzoną w części górnej zbiornika chłodzącego, energią cieplną dolnego źródła pompy ciepła i wprowadza do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe, zaś energię cieplną z wymiennika ciepła wody rzecznej wprowadza się do dolnego źródła pompy ciepła i/lub wprowadza do zbiornika akumulacyjnego buforowego, zasilanego energią cieplną z innych źródeł odpadowych i wprowadza do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Korzystnie energię cieplną z obiegu wody z układu chłodzenia generatora oraz energię cieplną z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni wprowadza się do części dolnej pionowego zbiornika chłodzącego, które poddaje się grawitacyjnemu wymieszaniu z wprowadzoną w części górnej zbiornika chłodzącego, energią cieplną dolnego źródła pompy ciepła o mniejszej mocy, zaś energię cieplną z wymiennika ciepła wody rzecznej wprowadza się do dolnego źródła pompy ciepła o większej mocy i/lub wprowadza do zbiornika akumulacyjnego buforowego, zasilanego energią cieplną z innych źródeł odpadowych, przy czym dolne źródło pompy ciepła o większej mocy łączy się z dolnym źródłem pompy ciepła o mniejszej mocy i wprowadza do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Korzystnie odzyskiwane ciepło z obiegu wody z układu chłodzenia generatora prowadzi się do uzyskania temperatury na wyjściu korzystnie do temperatury 45 oC, zaś odzyskiwane ciepło z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni prowadzi się do uzyskania temperatury na wyjściu korzystnie do temperatury 43 oC. Korzystnie zbiornik chłodzący wypełniony jest glikolem. Korzystnie temperatura w zbiorniku akumulacyjnym buforowym jest wyższa od wytworzonej z wymiennika ciepła z wody rzecznej. Istotą wynalazku jest układ wysokosprawnego odzysku ciepła odpadowego z turbozespołu elektrowni wodnej stanowi obieg odzysku ciepła z obiegu wody z układu chłodzenia generatora, z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni oraz wymiennika ciepła z wody rzecznej i innych źródeł, charakteryzujący się tym, że ma obieg odzysku ciepła ze zbiornika chłodzącego, do którego włączony ma obieg wody z układu chłodzenia generatora oraz obieg oleju z układu chłodzenia przekładni, z którego ma bezpośrednie połączenie z jednym obiegiem sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe i/lub ma wyprowadzony z wymiennika ciepła wody rzecznej, drugi obieg sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Korzystnie obieg wody z układu chłodzenia generatora oraz obieg oleju z układu chłodzenia przekładni włączony jest do części dolnej do pionowego zbiornika chłodzącego, który ma włączony w części górnej, obieg dolnego źródła pompy ciepła, który na zasilaniu ma pompę oraz zawór mieszający, zaś na powrocie ma zawór mieszający i zawór mieszający, przy czym górne źródło pompy ciepła połączone jest z obiegiem sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Korzystnie obieg wody z układu chłodzenia generatora oraz obieg oleju z układu chłodzenia przekładni włączony jest do części dolnej do pionowego zbiornika chłodzącego, który ma włączony w części górnej, obieg dolnego źródła pompy ciepła, który na zasilaniu ma pompę oraz zawór mieszający, zaś na powrocie ma zawór mieszający i zawór mieszający, przy czym górny obieg pompy ciepła połączony jest z obiegiem sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Korzystnie wymiennik ciepła wody rzecznej włączony jest do dolnego źródła pompy ciepła i/lub włączony do zbiornika akumulacyjnego buforowego, do którego dołączone ma obiegi z energią cieplną z innych źródeł odpadowych, zaś na zasilaniu dolnego źródła pompy ciepła ma pompę oraz zawór mieszający, przy czym górne źródło pompy ciepła włączone jest do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Korzystnie wymiennik ciepła wody rzecznej włączony jest do zbiornika akumulacyjnego buforowego, do którego dołączone ma obiegi z energią cieplną z innych źródeł odpadowych, i połączony jest do obieg dolnego źródła pompy ciepła, który na zasilaniu ma pompę oraz zawór mieszający i zawór mieszający, zaś na powrocie ma zawór mieszający, przy czym górne źródło pompy ciepła włączone jest do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Korzystnie wymiennik ciepła wody rzecznej włączony jest do zbiornika akumulacyjnego buforowego, do którego dołączone ma obiegi z energią cieplną z innych źródeł odpadowych, i połączony jest do dolnego źródła pompy ciepła o większej mocy oraz połączony jest do dolnego źródła pompy ciepła o mniejszej mocy i ma pompę oraz pompę, zawory mieszające, przy czym górne źródło pompy ciepła o większej mocy oraz górne źródło pompy ciepła o mniejszej mocy włączone są do sieci zasilającej w ciepło obiekty

18

użytkowe. Korzystnie obieg wody z układu chłodzenia generatora oraz obieg oleju z układu chłodzenia przekładni włączony jest do części dolnej do pionowego zbiornika chłodzącego, który w części górnej na zasilaniu ma pompę oraz zawór mieszający i połączony jest poprzez wymiennik ciepła wody rzecznej oraz poprzez zawory mieszające ze zbiornikiem akumulacyjnym buforowym i dalej poprzez zawór mieszający połączony jest z pionowym zbiornikiem chłodzącym, przy czym dolne źródło połączone jest z obiegiem sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Korzystnie obieg wody z układu chłodzenia generatora oraz obieg oleju z układu chłodzenia przekładni włączony w obieg dolnego źródła pompy ciepła jak również wymiennik ciepła wody rzecznej włączony do dolnego źródła pompy ciepła jest wzajemnie połączony w oba dolne źródła obu pomp ciepła poprzez pompy oraz zawory mieszające. Zastosowanie wynalazku pozwala wprowadzić się na obiekcie elektrowni wodnej odzyskanie ciepła odpadowego z układu chłodzenia generatora i przekładni mechanicznej. Odzyskiwane ciepło odpadowe będzie wykorzystane do ogrzewania części elektrowni oraz obiektów jej towarzyszących. Zastosowanie pomp ciepła pozwolą na sprawne gospodarowanie uzyskanym ciepłem odpadowym. Dodatkowo (dla poprawy bezpieczeństwa pracy układów ogrzewania), będzie wykorzystywane ciepło odbierane z wody rzecznej. Ciepło z wody rzecznej będzie dostarczane do pomp ciepła, w przypadku postoju generatora elektrycznego i przekładni mechanicznej. W wynalazku przewiduje się zastosowanie dodatkowego akumulatora ciepła odpadowego z innych źródeł ciepła. Taki dodatkowy akumulator ciepła jest także zbiornikiem buforowym. Dodatkowymi źródłami ciepła odpadowego (innymi od chłodzenia generatora i przekładni) mogą być panele słoneczne przekazujące ciepło do zbiornika buforowego. Zużyta ciepła woda z części obiektów użytkowych związanych z elektrownią wodną stanowi dodatkowe źródło energii cieplnej do wykorzystania. Może być także energia elektryczna z małej elektrowni wiatrowej, a zamieniona na ciepło z użyciem grzałek umieszczonych w zbiorniku buforowym. Generalną zasadą tego wynalazku jest podnoszenie temperatury dolnego źródła dla pomp ciepła. Opisany powyżej proces technologiczny będzie prowadzony w oparciu o wykonaną i zakupioną w ramach niniejszego projektu infrastrukturę i wyposażenie techniczne. Dodatkowo w procesie produkcyjnym Wnioskodawca będzie wykorzystywał dotychczasowe elementy istniejącej Małej Elektrowni Wodnej w Ołowniku, takie jak: turbozespół 200 kW, rura ssawna wraz z wyposażeniem, transformator, urządzenia obsługowe. 2. Zakres przedmiotowy inwestycji technologicznej

Inwestycja technologiczna, która polegać będzie na wdrożeniu do nowej technologii opartej o wynalazek nr P.396278 pod nazwą „Sposób i układ odzysku ciepła odpadowego w elektrowni wodnej”, będzie wymagała dokonania szeregu inwestycji materialnych, zarówno w środki trwałe oraz wartości niematerialne i prawne, jak również roboty budowlane. W związku z powyższym harmonogram rzeczowy niniejszego projektu obejmuje poniesienie następujących wydatków:

Zakup wartości niematerialnych i prawnych

1. Nabycie licencji na wynalazek - 1 sztuka Nabycie licencji na wynalazek jest konieczne ponieważ na bazie wynalazku firmy GAJEK ENGINEERING będzie możliwe wdrożenie nowej technologii pn. „Sposób i układ odzysku ciepła odpadowego w elektrowni wodnej”. Wynalazek firmy GAJEK ENGINEERING stanowi podstawę nowej technologii, a tym samym niniejszego projektu. Wykorzystanie nowej technologii opartej na w/w wynalazku, pozwoli na zagospodarowanie ciepła powstającego w procesie wytwarzania energii elektrycznej w Małej Elektrowni Wodnej i jego dalszej sprzedaży w postaci energii cieplnej. Tylko zakupienie licencji na korzystanie z opisanego wynalazku pozwoli firmie MEWOS Sp. z o. o. osiągnąć założony cel, a więc zagospodarować powstającej w Elektrowni Wodnej ciepło i sprzedawać je w postaci energii cieplnej do odbiorców końcowych. Bez nabycia licencji na wynalazek projekt nie mógłby zostać zrealizowany, dlatego też jest to niezbędny i kluczowy wydatek w niniejszym projekcie.

Zakup robót i materiałów budowlanych w celu budowy lub rozbudowy budynków, budowli lub ich cześci

2. Przeprowadzenie robót przygotowawczych

Przed wdrożeniem nowej technologii w obecnie funkcjonującej Elektrowni Wodnej, konieczne jest wykonanie niezbędnych prac przygotowawczych, które pozwolą na usunięcie pozostałości po wcześniej wykorzystywanych środkach trwałych. W celu wdrożenia nowej technologii, która pozwoli na gromadzenie energii cieplnej, stanowiącej całkowicie nowy produkt, konieczne jest wyposażenie Elektrowni w nowe środki trwałe, dlatego też niezbędne jest usunięcie pozostałości po poprzednich urządzeniach i przygotowanie powierzchni do instalacji nowych urządzeń, niezbędnych do wdrożenia nowej technologii.

3. Wykonanie konstrukcji wsporczych

Konstrukcje wsporcze pozwalają zamontować urządzenia pomocnicze niezbędne do prawidłowego

19

funkcjonowania systemów zainstalowanych w elektrowni wodnej. Konstrukcje pozwalają na trwały montaż urządzeń. Konstrukcje będą wykonane w sposób zapewniający trwałość i bezpieczeństwo eksploatacji elektrowni wodnej.

4. Wykonanie odwodnienia

Odwodnienie przeprowadza się w celu odprowadzenia wody przesiąkającej przez grunt, napływającej wraz z nurtem rzeki oraz opadowej z terenu budowy. Odpowiednie odwodnienie terenu pozwala zachować projektowe warunki techniczne do przeprowadzenia niezbędnych prac budowlanych elektrowni wodnej. Dlatego też w celu prawidłowego przygotowania Elektrowni do zainstalowania niezbędnych urządzeń wymaganych do wdrożenia nowej technologii, konieczne jest przeprowadzenie prac związanych z odwodnieniem terenu.

5. Wykonanie konstrukcji żelbetowych komory wlotowej turbiny

Komory wlotowe turbiny, będące jednym z elementów zapory piętrzącej, pozwalają na doprowadzenie wody do komory turbinowej. Komory wlotowe umożliwiają ponadto zamontowanie w ich wnętrzu urządzeń kierowniczych wody. Komory wlotowe turbiny będą wykonane technologią konstrukcji żelbetonowych, dlatego też konieczne jest zaplanowanie niniejszego wydatku w harmonogramie projektu.

6. Wykonanie konstrukcji żelbetowych komory wylotowej turbiny

Komory wylotowe turbiny, będące jednym z elementów zapory piętrzącej, pozwalają na odprowadzenie wody z komory turbinowej. Komory wylotowe posiadają wylot wody poniżej lustra wody od strony wody dolnej. Komory wylotowe turbiny będą wykonane technologią konstrukcji żelbetonowych, dlatego też konieczne jest zaplanowanie niniejszego wydatku w harmonogramie projektu.

7. Prace wykończeniowe

Ostatnim elementem prac budowlanych, niezbędnym do wykonania, przygotowującym Elektrownie w Ołowniku do wdrożenia nowej technologii, będzie wykonanie prac wykończeniowych, które wpłyną nie tylko na estetykę wnętrza elektrowni, ale również funkcjonowanie Elektorowi. Obiekt Elektrowni Wodnej po wdrożeniu nowej technologii, będzie stacją bezobsługową, jednak w razie awarii czy prac konserwacyjnych konieczne będzie zaangażowanie specjalistów, którzy będą mogli wykonać niezbędne prace. Konieczne jest więc wykończenie wnętrza elektrowni (miedzy innymi przygotowanie posadzek, itp.), co ułatwi prace eksploatacyjne i konserwacyjne.

Zakup środków trwałych

8. Nabycie grodzy budowlanej od wody dolnej wraz z oprzyrządowaniem (z progami i prowadnicami)

Grodze stanowią urządzenia odgradzające miejsce wznoszenie budowli hydrotechnicznych od dopływu wód powierzchniowych i gruntowych. Grodze chroniąc przed zalaniem wodą, umożliwiają bezpieczne prowadzenie robót budowlanych oraz późniejszą eksploatację elektrowni wodnej. Oprzyrządowanie grodzi pozwala na montaż urządzeń wspomagających pracę elektrowni wodnej. Powyżej opisane zastosowanie grodzy budowlanej potwierdza konieczność nabycia jej w ramach niniejszej inwestycji technologicznej.

9. Nabycie turobozespołu z zabudowanymi źródłami dolnymi ciepła (2 wymienniki) oraz

wyprowadzeniem mocy z generatora

Turbozespół zamienia energię potencjalną wody na energię mechaniczną w turbinie a następnie w energię elektryczną w generatorze. W procesie zamiany postaci energii generowana będzie również energia cieplna, dzięki czemu możliwe będzie powstawanie energii cieplnej w Elektrowni Wodnej w Ołowniku. Przy użyciu wymienników ciepła wytworzona energia cieplna będzie mogła stanowić dolne źródło ciepła pompy ciepła, skąd będzie mogła być rozprowadzana. Energia elektryczna wyprodukowana w generatorze odprowadzana będzie natomiast do systemu elektroenergetycznego. Technologia, którą planuje wdrożyć firma MEWOS, dotyczyć będzie produkcji energii cieplnej w Elektrowni Wodnej, dlatego też należy wyposażyć te Elektrownię w odpowiedni turbozespół, który umożliwi w pierwszej kolejności wytwarzanie energii elektrycznej, a przy tym procesie również energii cieplnej. Konieczność nabycia turbozespołu wynika z faktu, ze obecne wyposażenie – szczególnie turbozespołu, nie umożliwią wprowadzenia nowego sposobu odzysku energii cieplnej. Przy obecnym wyposażeniu elektrowni nie ma sposobności na wdrożenie nowej technologii, z uwagi na barki technologiczne i niemożność zagospodarowania obecnych urządzeń w nowym cyklu produkcyjny, Aby odzyskiwać energię cieplną w nowej technologii, konieczna jest wymiana wyposażenia, na taki, który będzie mógł być zlokalizowany w nowym cyklu produkcyjnym. Wyposażenie obecne elektrowni – w tym turbozespoły – nie posiadają odpowiednich elementów, które pozwalałby umieszczenie ich w nowym cyklu produkcyjnym, który pozwoli na zagospodarowanie powstającego ciepła.

20

10. Nabycie grodzy budowlanej/ mechanizmy, jazy i wloty od wody górnej

Grodze stanowią urządzenia odgradzające miejsce wznoszenie budowli hydrotechnicznych od dopływu wód powierzchniowych i gruntowych. Grodzie chroniąc przed zalaniem wodą, umożliwiają bezpieczne prowadzenie robót budowlanych. Mechanizmy, jazy i wloty stanowią element piętrzący elektrowni wodnej pozwalający na utrzymanie stałego poziomu wody oraz doprowadzenie wody do komór turbinowych. Powyżej opisane zastosowanie grodzy budowlanej potwierdza konieczność nabycia jej w ramach niniejszej inwestycji technologicznej.

11. Nabycie pomp ciepła wraz z infrastrukturą – 2 sztuki

Pompy ciepła umożliwiają przekazanie ciepła z dolnego źródła ciepła stanowiącego parownik do górnego źródła ciepła będącego skraplaczem. Dzięki zastosowaniu pompy ciepła wraz z infrastrukturą, możliwe jest przekazanie energii cieplnej ze źródła o niższej temperaturze do odbiornika o wyższej temperaturze., przy użyciu zewnętrznego źródła zasilania.

12. Nabycie czyszczarki krat – 1 sztuka

Czyszczarka krat stanowi bardzo ważny element Elektrowni Wodnej, ponieważ pozwoli na systematyczną eliminację ewentualnych zanieczyszczeń mechanicznych, które mogą docierać do turbiny wodnej i zakłócać jej pracę, tym samym wpływając negatywnie na proces produkcji energii elektrycznej i cieplnej w Elektrowni. Elektrownie wodne są standardowo wyposażane w kraty, które zatrzymują zanieczyszczenia mechaniczne dopływające z nurtem rzeki do Elektrowni. Niestety bez wyposażenia Elektorowi w odpowiednie czyszczarki krat może dochodzić do start spadku na kratach czy też do załamania rusztów krat pod naporem zanieczyszczeń i w konsekwencji doprowadzić do awarii hydrozespołów elektrowni wodnej. Dlatego tez, w celu wyeliminowania powyżej opisanych zjawisk, konieczne jest wyposażenie Elektrowni Wodnej w Ołowniku w czyszczarkę krat, która pozwoli na bezawaryjne działanie urządzeń Elektrowni, a tym samym nieprzerwaną produkcję energii elektrycznej i cieplnej.

13. Nabycie rur ssawnych (wlot i wylot) ze zintegrowanym płytowo – labiryntowym wymiennikiem ciepła

źródła dolnego

Rury ssawne, będące elementem zabudowanym w konstrukcji żelbetowych komór wlotowych i wylotowych, doprowadzają wodę do komory turbinowej i dalej odprowadzają ją z w stronę wody dolnej. W konstrukcję rur ssawnych zabudowane będą płytowo-labiryntowe wymienniki dolnego źródła ciepła, stanowiące parownik pompy ciepła. Wymiennik ciepła pozwala na odparowanie czynnika roboczego wykorzystując energię dolnego źródła ciepła. Z uwagi na uwarunkowania nowej technologii, konieczne jest nabycie wyżej wymienionych elementów.

14. Nabycie oświetlenia

Obiekt Elektrowni Wodnej po wdrożeniu nowej technologii, będzie stacją bezobsługową, jednak w razie awarii czy prac konserwacyjnych konieczne będzie zaangażowanie specjalistów, którzy będą mogli wykonać niezbędne prace. Konieczne jest więc wyposażenie Elektrowni w oświetlanie, który ułatwi prace eksploatacyjne i konserwacyjne, a także w okresie kiedy MEW będzie funkcjonował samodzielnie, bezobsługowo, aby zapewnić odpowiedni pogląd na kamerach, które będą pozwalały na bieżące monitorowanie działania Elektrowni.

15. Nabycie monitoringu W celu prawidłowego funkcjonowania Elektrowni Wodnej, po wdrożeniu nowej technologii, konieczne jest wyposażenie Elektrowni w system monitoringu, którego zadaniem będzie przede wszystkim czuwanie nad prawidłowym funkcjonowaniem obiektu. MEW wyposażony w nową technologię, będzie obiektem bezobsługowym, dlatego tak ważne będzie przygotowanie odpowiedniego systemu monitoringu, który pozwoli na reagowanie na pojawiające się problemy w elektrowni w sposób natychmiastowy. Bez profesjonalnego systemu monitoringu Wnioskodawca nie miałby stałego podglądu na działalność Elektrowni, a tym samym na proces produkcji energii elektrycznej i cieplnej przy wykorzystaniu nowej technologii, dlatego tak ważne jest stałe monitorowanie działania obiektu, co pozwoli na minimalizację ewentualnych sytuacji awaryjnych i ich natychmiastową likwidacją w momencie wystąpienia.

16. Nabycie generatora wspomagającego

Uzasadnieniem dla nabycia generatora wspomagającego, jest potrzeba zapewnienia bezprzerwowego zasilania urządzeń Elektrowni Wodnej. Generator wspomagający zapewni zasilanie awaryjne w sytuacji awarii systemu elektroenergetycznego oraz odłączeń eksploatacyjnych turbozespołu. Generator

21

wspomagający umożliwi: prawidłową pracę układu automatyki i sterowania; układu odstawienia turbiny; urządzeń niezbędnych do przeprowadzania robót eksploatacyjnych i naprawczych, stąd konieczność jego nabycia. Ponadto, nie należy również zapominać, że przerwy w dostawie energii w przypadku Elektrowni Wodnej, mogłyby przynieść bardzo poważne szkody dla środowiska w postaci wylania rzeki, przerwania wałów, w wyniku braku ciągłości przepływów. Ponadto, w przypadku wdrożenia technologii, która pozwoli na zagospodarowanie ciepła, brak produkcji energii elektrycznej w Elektrowni, skutkowałby automatycznie przerwa w powstawaniu ciepła, a więc energii cieplnej dostarczanej do odbiorców końcowych, co byłoby zjawiskiem niepożądanym, wpływającym negatywnie na osiągnięcie zamierzonych celów inwestycji. Dlatego tak istotne jest zapewnienie ciągłości w dostawie energii i tym samym stałych procesów produkcyjnych zachodzących w Elektrowni w Ołowniku.

17. Nabycie systemu osuszania

System osuszania służy odprowadzeniu wody oraz usunięciu wilgoci z budynków elektrowni wodnej. Odpowiednie osuszanie będzie warunkowało prawidłowe funkcjonowanie i eksploatację elektrowni wodnej. Z uwagi na fakt, ze nowa technologia, którą planuje wdrożyć Wnioskodawca, będzie dotyczyła produkcji energii elektrycznej i cieplnej w MEW, dlatego też konieczne jest stworzenie odpowiednich warunków technicznych, stąd konieczność nabycia systemu osuszania.

18. Nabycie układu automatyki i sterowania

W skład układu automatyki i sterowania wejdą takie elementy jak:

Szafy, Okablowanie, Sterowanie.

System sterowania i kontroli pozwala na pełne zautomatyzowanie pracy elektrowni oraz na efektywne wykorzystanie potencjału hydroenergetycznego. Komputer będący centrum takiego systemu w oparciu o pomiary, jakie dokonują się na szeregu rodzaju czujnikach, steruje tak pracą maszyn i urządzeń, by wytwarzanie energii odbywało się w sposób bezpieczny i efektywny. Elementami monitorowanymi są m.in. poziomy wód, ciśnienia w układach hydraulicznych, napięcia i natężenia prądu, temperatury urządzeń, poziomy cieczy smarujących, bieżąca moc generatorów i wiele innych. W systemie możliwe będzie również zainstalowanie modułu do zdalnego sterowania i kontroli parametrów pracy MEW poprzez Internet lub telefon komórkowy. Oczywiście aby wszystkie elementy takiego układu zostały ze sobą połączone, konieczne jest nabycie odpowiedniego okablowania. Natomiast szafy elektryczne to zabezpieczone przed porażeniem prądem miejsce, w którym umieszcza się większość urządzeń elektrycznych występujących w elektrowni. Całość pozwala na bezpieczne sterowanie procesem wytwórczym energii.

19. Nabycie elementów zabezpieczających

W skład elementów zabezpieczających będą wchodziły przede wszystkim: podesty stalowe, barierki, schody w maszynowni pomiędzy turbozespołem a piętrami, itp. Konieczne jest nabycie tych elementów ze względu na zapewnienie odpowiednich warunków do eksploatacji Elektrowni po wdrożeniu nowej technologii. Co prawda Elektrownia będzie obiektem bezobsługowym, natomiast należy przygotować ją do ewentualnych konserwacji, napraw, dlatego też należy wyposażyć Elektrownia we wszelkie elementy, które umożliwią przemieszczanie się w obiekcie. Bez wykonania opisanych elementów, praca Elektrownię, a tym samym wytwarzanie energii elektrycznej i cieplnej, co umożliwi nowa technologia, mogłoby być narażone na niepotrzebne problemy eksploatacyjne czy brak możliwości usuwania awarii.

D-2 Opis procesu produkcyjnego nowej technologii

1. Charakterystyka technologii produkcji realizowanej w wyniku inwestycji technologicznej – opis cyklu produkcyjnego/ realizacji usług w ramach wdrażanej technologii

Mała Elektrownia Wodna w Ołowniku wykorzystuje tradycyjną (znaną od wielu lat) technologię produkcji energii elektrycznej stosowaną w elektrowniach wodnych. Produkcja polega na przetwarzaniu energii dostępnej w środowisku naturalnym, jakim jest energia zawarta w spiętrzonej wodzie rzecznej, na energię elektryczną. Przetwarzanie postaci energii następuje w zespole turbogeneratora. Turbogenerator to połączenie funkcjonalne turbiny i generatora elektrycznego. Typowo w skład turbogeneratora wchodzą:

turbina wodna – na której następuje zamiana energii mechanicznej zawartej w przepływającej, spiętrzonej wodzie rzecznej, na ruch obrotowy wału turbiny. Wał turbiny posiada bardzo często wartość prędkości obrotowej inną, niż wymaga tego wał generatora elektrycznego. Układ regulacyjny wbudowany w turbinę wodną, pozwala na efektywne utrzymywanie stałej wartości prędkości obrotowej

22

wału turbiny. Konieczność utrzymania stałej wartości prędkości obrotowej wału turbiny narzuca sposób działania generatora elektrycznego. Regulacja polega na reagowaniu na zmieniające się warunki dostawy energii mechanicznej (zawartej w przepływającej, spiętrzonej wodzie rzecznej), jak i zmieniającej się mocy obciążenia generatora elektrycznego. Moc obciążenia generatora uwarunkowana jest przez zewnętrzny odbiór energii elektrycznej i może się zmieniać w zakresie wartości mocy minimalnej do maksymalnej, na jaką to wartość mocy obciążenia zaprojektowany jest generator elektryczny. Warunkiem poprawnej pracy generatora elektrycznego (włączonego do sieci energetycznej), jest zachowanie synchronizacji tego generatora z siecią energetyczną;

przekładnia mechaniczna, - zadaniem przekładni mechanicznej jest dopasowanie wartości prędkości obrotowej wału turbiny, do wartości prędkości obrotowej wymaganej przez wał generatora elektrycznego. Wartość prędkości obrotowej wymaganej przez wał generatora zdeterminowana jest potrzebą dostarczenia napięcia wyjściowego przemiennego 3-fazowego o wartości częstotliwości f = 50Hz. Należy wyraźnie zaznaczyć, że przekładnia mechaniczna nie jest odpowiedzialna za stabilizację prędkości obrotowej generatora. W układzie turbogeneratora stabilizacją wartości prędkości obrotowej generatora zajmuje się regulator wbudowany w układ turbiny wodnej. Ze względu na to, że istnieje zbyt duża rozpiętość wartości prędkości obrotowej pomiędzy wałem turbiny wodnej, a wałem generatora elektrycznego, regulator prędkości obrotowej nie jest w stanie zapewnić poprawnej regulacji. Dlatego wstępnie doprowadza się wartość nominalną prędkości obrotowej wału turbiny do wartości nominalnej prędkości obrotowej wału generatora elektrycznego. Dla sytuacji istniejącej w M.E.W.-Ołownik, zastosowana przekładnia posiada stałe przełożenie, zwiększające prędkość obrotową pomiędzy turbiną, a generatorem elektrycznym. Przełożenie przekładni wynosi 1 / 2,71;

generator elektryczny (prądnica elektryczna) – na skutek obracania wału generatora (wirnik prądnicy) z wartością prędkości obrotowej, stosowną do otrzymania częstotliwości napięcia wyjściowego f = 50Hz, w uzwojeniach stojana (twornika) indukuje się napięcie wyjściowe 3-fazowe stosowane powszechnie w systemach energetycznych. Moc obciążenia generatora uwarunkowana jest przez zewnętrzny odbiór energii elektrycznej i może się zmieniać w zakresie wartości mocy minimalnej do maksymalnej. Taki zakres wartości mocy obciążenia może dostarczyć dobrany projektowo generator elektryczny. Warunkiem poprawnej pracy generatora elektrycznego (włączonego do sieci energetycznej), jest zachowanie synchronizacji tego generatora z siecią energetyczną.

Różnica poziomów spiętrzonej wody rzecznej w M.E.W. - Ołownik nie jest duża i jej wartość zmienia się w zakresie H = 4÷5m. Ze względu na istniejące warunki hydrologiczne, najbardziej odpowiednią jest turbina Kaplana, która jest jedną z turbin wodnych konstrukcyjnie przystosowaną do pracy w elektrowniach wodnych, gdzie istnieje mała różnica pomiędzy poziomami wody. W MEW Ołownik wykorzystuje się powszechnie znaną turbinę Kaplana. Poniżej przedstawiono schemat budowy tradycyjnej turbiny Kaplana oraz schemat budowy MEW Ołownik, przy wykorzystaniu tradycyjnej technologii, bez procesu wysokosprawnego odzysku energii cieplnej.

Rysunek 6 – Schemat turbiny Kaplana

Źródło: Opracowanie własne

23

Rysunek 7 – Schemat budowy MEW Ołownik

Źródło: Opracowanie własne

Turbina Kaplana jest zbudowana z wirnika (o nastawialnym kącie łopatek), współpracującego z kierownicą strugi wodnej, która ma za zadanie dostarczenie do wirnika odpowiedniej ilości wody oraz odpowiednie ukierunkowanie strugi wodnej. Dwa zespoły ruchome (nastawialne łopatki wirnika i nastawialna kierownica strugi) i ich odpowiednia współpraca umożliwiają zachowanie wysokich wartości współczynnika sprawności turbiny Kaplana. W tradycyjnie wykorzystywanej obecnie technologii, odbiór mocy z turbiny polega na pokonywaniu momentu obrotowego MG, (jaki wytwarza obciążony generator elektryczny), przez moment obrotowy Mt wytwarzany na łopatkach wirnika turbiny. Ponieważ wał turbiny sprzęgnięty jest bezpośrednio z wałem generatora, posiadają one takie same prędkości kątowe ω (lub różniące się na skutek zastosowania przekładni mechanicznej). Pierwszy proces przemiany energetycznej to zamiana energii potencjalnej i kinetycznej wody na energię mechaniczną ruchu obrotowego. Proces ten odbywa się w turbinie wodnej i polega na tym, że przepływająca woda, napotykając na przeszkodę, jaką stanowią łopatki turbiny, wprawia te łopatki w ruch. Łopatki są osadzone na wspólnym wale, który w wyniku ich ruchu, sam również doznaje ruchu obrotowego względem własnej osi. Następnie energia mechaniczna ruchu obrotowego jest przekazywana poprzez przekładnię mechaniczną na wał generatora. Końcowy etap przemian energetycznych to zamiana energii mechanicznej ruchu obrotowego na energię elektryczną. Proces ten odbywa się na generatorze. Reasumując, energia, którą posiada płynąca, spiętrzona woda w rzece, nadaje się do przetworzenia w energię elektryczną. Zamiana postaci energii następuje na turbozespole czyli w układzie współpracujących ze sobą urządzeń. W skład turbogeneratora wchodzą: turbina wodna, przekładnia mechaniczna i generator elektryczny. W efekcie przemian uzyskuje się prąd elektryczny, który poprzez transformator jest następnie oddawany do sieci. Napływająca do elektrowni woda dzielona jest na dwa strumienie. Pierwszy strumień wody kierowany jest na zapory (jazy). Drugi strumień wody kierowany jest na turbiny Kaplana. Zanim strumień wody dotrze do turbiny, oczyszczany jest wstępnie przez kratę wlotową. Zadaniem kraty wlotowej jest zatrzymanie wielkogabarytowych śmieci przenoszonych przez rzekę. W ten sposób chroniona jest turbina Kaplana. Zadaniem zapór (jazy) jest utrzymywanie stałej wartości wysokości H poziomów wody w rzece. Jeżeli zaistniałaby sytuacja awaryjna i jazy przestałyby spełniać swoją funkcję regulacyjną, to można w sposób awaryjny zmniejszyć górny poziom wody. Do tego celu służą dwa upusty denne umieszczone na dolnym poziomie zapory elektrowni wodnej. Energia mechaniczna wirującego układu turbinowego jest przetwarzana w generatorze elektrycznym na energię elektryczną oraz ciepło. Energia elektryczna jest wytwarzana w wyniku indukcji elektromagnetycznej wywołanej w polu magnetycznym przez uzwojenia w stojanie zasilanym napięciem podawanym z sieci, natomiast ciepło jest wytwarzana w wyniku wspomnianej wyżej indukcji elektromagnetycznej oraz tarcia elementów ruchomych. W związku z powyższym w trakcie produkcji energii elektrycznej na urządzeniach elektrowni, powstaje ciepło, które jest

24

uwalniane do atmosfery, ze względu na brak jakichkolwiek możliwości technologicznych chłodzenia układu w tradycyjnie stosowanej technologii. Ciepło to stanowi odpad produkcyjny w tradycyjnym modelu technologicznym funkcjonowania elektrowni wodnej. W obecnie eksploatowanej elektrowni wodnej ciepło to jest marnowane, gdyż ogrzana w wymiennikach woda jest zrzucana bezpośrednio do rzeki. Nie istnieje żaden układ pozwalający na odzyskanie tego ciepła. Dlatego konieczne jest innowacyjne rozwiązanie pozwalające na wykorzystanie tego ciepła odpadowego na cele grzewcze. Proces produkcyjny realizowany w MEW w Ołowniku, po wdrożeniu nowej technologii, będzie pozwalał na odzysk ciepła z obiegu wody z układu chłodzenia generatora, z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni oraz wymiennika ciepła z wody rzecznej i innych źródeł. Proces produkcji energii elektrycznej będzie przebiegał podobnie tożsamo jak w przypadku technologii wykorzystywanej obecnie, a więc będzie bazował na standardowych procesach przemiany energii kinetycznej i potencjalnej wody na energie mechaniczną ruchu obrotowego. Nowością w procesie technologicznym zachodzącym w Elektrowni, będzie natomiast zagospodarowanie powstającego ciepła. W celu wdrożenia nowej technologii, konieczne będzie wyposażenie Elektrowni w dodatkowe elementy, które ułatwią proces odzysku ciepła i jego kontrolowania oraz dystrybucji. Obecnie nie ma możliwości wdrożenia nowej technologii w obiekcie firmy MEWOS, ze względu na istniejące ograniczenia technologiczne. W związku z powyższym innowacyjność, którą planuje wprowadzić Wnioskodawca w stosowanej technologii MEW w Ołowniku, to działania mające na celu odzyskanie ciepła odpadowego z układu chłodzenia generatora i przekładni mechanicznej. Odzyskiwane ciepło odpadowe będzie wykorzystane do ogrzewania pobliskich obiektów użytkowych. W nowej technologii zostaną dodatkowo zastosowane pompy ciepła, które pozwolą na sprawne gospodarowanie uzyskanym ciepłem odpadowym. Dodatkowo (dla poprawy bezpieczeństwa pracy układów ogrzewania), będzie wykorzystywane ciepło odbierane z wody rzecznej. Ciepło z wody rzecznej będzie dostarczane do pomp ciepła, w przypadku postoju generatora elektrycznego i przekładni mechanicznej. Ponadto, nowa technologia przewiduje zastosowanie alternatywnie dodatkowego akumulatora ciepła (zbiornik buforowy). W nowej technologii energia cieplna z obiegu wody z układu chłodzenia generatora oraz energia cieplna z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni wprowadzana będzie do pionowego zbiornika chłodzącego, gdzie poddawane będzie grawitacyjnemu wymieszaniu i wprowadzane będzie do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Dodatkowo, zostaną zainstalowane wymienniki ciepła wody rzecznej, gdzie również będzie powstawać ciepło, podobnie jak ciepło z generatora i przekładni, wprowadzane będzie do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Proces ten będzie przebiegał również w części dolnej pionowego zbiornika chłodzącego, gdzie energię cieplną z obiegu wody z układu chłodzenia generatora oraz energię cieplną z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni wprowadzać się będzie do części dolnej pionowego zbiornika chłodzącego, które poddaje się grawitacyjnemu wymieszaniu z wprowadzoną w części górnej zbiornika chłodzącego, energią cieplną dolnego źródła pompy ciepła. Całość będzie wprowadzana do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe, zaś energię cieplną z wymiennika ciepła wody rzecznej wprowadzać się będzie do dolnego źródła pompy ciepła i/lub wprowadzać do zbiornika akumulacyjnego buforowego, zasilanego energią cieplną z innych źródeł odpadowych i stąd wyprowadzać do sieci zasilającej pobliskie obiekty. Zastosowanie nowej technologii pozwoli również wykorzystać inny model odzysku ciepła – gdzie energię cieplną z obiegu wody z układu chłodzenia generatora oraz energię cieplną z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni, wprowadzać się będzie do części dolnej pionowego zbiornika chłodzącego, które poddaje się grawitacyjnemu wymieszaniu z wprowadzoną w części górnej zbiornika chłodzącego, energią cieplną dolnego źródła pompy ciepła o mniejszej mocy, zaś energię cieplną z wymiennika ciepła wody rzecznej wprowadzać się będzie do dolnego źródła pompy ciepła o większej mocy i/lub wprowadza do zbiornika akumulacyjnego buforowego, zasilanego energią cieplną z innych źródeł odpadowych, przy czym dolne źródło pompy ciepła o większej mocy łączy się z dolnym źródłem pompy ciepła o mniejszej mocy i wprowadzać się będzie do sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Wykorzystanie nowej technologii pozwoli na uzyskania ciepła z obiegu wody z układu chłodzenia generatora temperatury na wyjściu do 45 oC, natomiast odzyskiwane ciepło z obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni będzie prowadziło do uzyskania temperatury na wyjściu do 43 oC. Obieg odzysku ciepła, charakteryzujący nową technologię, będzie charakteryzował się włączeniem do niego obiegu wody z układu chłodzenia generatora oraz obiegu oleju z układu chłodzenia przekładni, z którego będzie miał bezpośrednie połączenie z jednym obiegiem sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe i wyprowadzony z wymiennika ciepła wody rzecznej, drugi obieg sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Obieg wody z układu chłodzenia generatora oraz obieg oleju z układu chłodzenia przekładni, włączony będzie do części dolnej do pionowego zbiornika chłodzącego, który będzie miał włączony w części górnej, obieg dolnego źródła pompy ciepła (posiadający na zasilaniu pompę oraz zawór mieszający, natomiast na powrocie zawór mieszający), przy czym górne źródło pompy ciepła połączone będzie z obiegiem sieci zasilającej w ciepło obiekty użytkowe. Wymiennik ciepła wody rzecznej włączony będzie do dolnego źródła pompy ciepła i do zbiornika akumulacyjnego buforowego, do którego dołączone będą obiegi z energią cieplną z innych źródeł odpadowych.

25