138
IV

makedonski za 4 godina.indd

  • Upload
    vanhanh

  • View
    270

  • Download
    5

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: makedonski za 4 godina.indd

�������� ���� ���������� IV �����

������ ������ ����������

Page 2: makedonski za 4 godina.indd

Со Одлука за одобрување на учебник по предметот Македонски јазик и литература за IV година, Општообразовен предмет за сите струки и образовни профили бр.22-968/1 од 09.06.2011 донесена од Национална комисија за учебници.

CIP - Каталогизација во публикацијаНационална и универзитетска библиотека “Св.Климент Охридски” , СкопјеАВТОР: Бошковиќ, Костадинка - авторОДГОВОРНОСТ: Илиевска, Сузана - авторНАСЛОВ: Македонски јазик и литература за IV година : средно стручно образованиеИМПРЕСУМ: Скопје : Министерство за образование и наука на Република Македонија, 2011ФИЗИЧКИ ОПИС: 138 стр. : илустр. ; 30 смISBN: 978-608-226-304-5УДК: 373.5.016:811.163.3(075.3),373.5.016:82(075.3)ВИД ГРАЃА: монографска публикација, текстуална граѓа, печатенаИЗДАВАЊЕТО СЕ ПРЕДВИДУВА: 07.11.2011COBISS.MK-ID: 89111306

Издавач: Министерство за образование и наука за Република Македонија

Печати: Графички центар дооел, Скопје

Тираж: 10.000

РЕЦЕНЗЕНТСКА КОМИСИЈА

Проф. Д-р. Вера Стојчевска АнтиќТатјана Алексиќ Анета Јосифовска

ЛЕКТОР Виолета Јовановска

КОМПЈУТЕРСКА ОБРАБОТКА Мирко Климпер

Page 3: makedonski za 4 godina.indd

3

�������� ������ � �����

�������� �� ����� �� ���� � �������� � IV ����, �������� ����� ��� ���: ���� ���, ����������, ��� ���, ������������� � ��������. �������� � � �������� ������ �� �������� ������� � ��������������� ���������� ���� ������, ��� � ��� �� ����� �� ������ �����, �� ������� ������ �������� ������, � ��� �� ���������� ����� ������ ����� ���� ����� ��������� ����. !���������, ������������ ����� ��� � ��� �� ������ ������� ���� �� �������� ������� ���� ������� �����, ��� �� ���� � ���� ����� ��� �� ������ � � ��������. �������� ��� ���� ������ �� � ������e �� ������ �������� � ������ �� ��������, ��� ���� � � ���������� � �� ������ ���� ����������. "���� �� ������� � ������ ���� ������� � ������� �� �������� !�� #���� �. $���������� �������� (����, ������ � ���) �� �������� %� ���� &�������. "���� ��� � ��� �� ���������, ����� ��������� � �� ������, ����� ���, �������� ������ � ����������� ��� ������. $�������� ��� �� ��� �������, �� ��� ������ ����� �� ������� ���������, ���� �����������, �������� ���� � ��� �� �����, ��� �� ������� ������� �� �� ��������� ����������� ��������� ��� ������� ��� � ��������. !������� ����� � ������, ���� ��������� ���� �� ������, �� ����� � �� ������ ���� �����, ��� ����� � � ��� �� ���� ����� � �������� ����� �� �����. '���� �� ������ ����, ��� �� ���� �� �� ����� ���������� ���� ��� �� ����� ���� ���� � �� ��� � � ���� �, ��� � ������� ����� � ���, ��� �� ����� ���� ������� ������� ��� �� ���, �� ��� ����, �����, ��� �����, � � ���� �� - ����, ���� � ���� � � ��, ��� �� �� ������ �� ���������� ���� ���� ����� ���� ������ ���� � ������ ������� � ���� �����. !� ���� ��� �� �������� �� ������ ���� � � �� ���� ������� � � ��� �� �� ������� ����������� ���, ���� � ������� � ��, � ��� �� �� ��������� � ��������� ������� ���

�� ��������� ������� �������

Page 4: makedonski za 4 godina.indd
Page 5: makedonski za 4 godina.indd

5

�������� ���� ���������� IV �����

������ ������ ����������

�������� ���� �� ����� ���� ��

Page 6: makedonski za 4 godina.indd

666666666

������ ���� ����� ������ � ��� �� ����� �� ��� � �� �� �������� ������ �� ������ � �� ���� ��� .

��� �� ���� ������� ������ ���� �� �� � :

��������- ���� �� ���������, ��������� ����� �� �����;

������ ����- ���� �� ������� � ������� ����� ;

���� ����- ���� �� ������ �� ������ �;

�����������- ���� �� �� �� � � �� ���������� ���� � .

������!!

������ ���� � �� �� ���� ���� ���� � #������� ��������� ���� ���� ����� ���$.

����� ��������� �� ������� �� ����� ������� phraseos - ���� logos - ����, �����.

�� ���� ��� , �� �� ������� �, ������ � �� �������� ���� �� ���� ����� ����� . �������� �� ������ � ������� ����� � �������� ������ ������. ��������� ��� � ������� ����� �� ����� �� ��� ���� ���. ��� � ���� �� ���� �. ��������� �� � �� ���� ���� �� ������� � ����� ������ �� �� �� �� �� ���!����� ���� ���� ���� �����,�� �� ��� ��.

"�. %��� ��� � ���.

��������� ��� � �������� ����� �� � ��� � ����� �, �� ����� �� ����� ������� �� �� ���� �� ��������� �� ������� �� ����� �������� �� � ��.

#��� ������ � �� ����� ���, �� �� �������� ����, ���� ���� ���� � �� �������� ����� ������� �������. $�, �� � ������ �� �� ���������� ���� ���� �������� �� ��� ������� �� ���� ���� � ������ , �� �� � ���� ������ ����� ��.

%����� „����� ��� �“ �� ��������� ��� ���� „�&�� �� ��#�������� ������“. &� ���� ��������� ��� �� ����� ������� „������ ���� �����, �� ����� �� ����� ��� �“, ���� � ������ ��� ����� �������.

��������� �� � ���� �� �������� �� �� ��� �, �� �� �, ��������� � � ��, �� � ����� � ��� � �� ����� �� � ��� �� ��'��. ��� �� ���� �� �� ���� �� ������ �������� ������. (������ ��� ��'�� ����� �� ��� ����, �� �� � ����, ����������� ��������� �� �� �������� � � ������ �� �� ��� �� �� �� �����. ��������� �� � �� ���� �� ��)� �� ���� ����� ���� � �� ���� �� �� ���������� �� ������� �� ��� �� �� ������� ���� �� �� ��� �������.

Page 7: makedonski za 4 godina.indd

777777777

'���!�!'�(!)� �� �*������+!��!%�

��������� �� � ���� �� �� ������ ������ ����� �� ���� : ������, ��������, ���� �, ������ �� �������, ������� ����� ��� �� ������ � ������ .

1. *����� ������ �� ������� �� ���� ���� � ���� ��������� �� : ��������� ���������, ��������� �� ����, ��������� ���� .

�. ������ �&� ������-� (���)

��������� � ��������� �� ������������ � ��� �� ������ � �� ����� ���. �� ��������� � ��������� ������ � ��� ��� ���� ������� �� ���� ���� �� �������� �� ������ � ������ �� ������. � � �� ������� ������ �� �� ������� ������ �����.

"�. � ����, � �� �� (� ��� ����), �� � ���� �$� (�� ������ ����), ���� ��1� (���� ����), ��� � ��� ( ��� ����), � ����� �� �� � (����� ����).

�. ������ �&� ������

������ �&��� ������ � ���� ���� � ���� �� �#&�� �����-� � �������� �� #�������� �����-� �� �������� &�� � ������� �� ������.

#��� ������ � �� ���� ����� ����� ������� ������� �� ������ �� �������� ������� ��������� ��������� � �� ����. "�. �� #���� � ������ �� ���, �� ���� ��������, �� �� �����. ����� ��'� ��������� ������� �������� �� ������ � ������ �� � ��� ��� �������, �� � �� � ���� �� �������� �� ������ � ������ . ���� �� � ����� ���� �� ��� �� ������� ���������� (�� � ���� �������), �� ��������� (�� �������� �������).

"�. !�� ���� �� ��#��� (� �����/�, �� �������� �������); �� ������ ���� �� ��#��� (������� �������).

�. ������ �&� #���

#�� ���� � � ����� ���� ���� ���� �� ������ �� �������� �������, � ���� � ������ �� ���������� �� ������� �������. � � ����� ���� ������� �� ������, �� � ���� ������� ������� �� ����� �� ���� ���� �� ������. "�. � ��� ��$�, ����� ���, ������ ��2. 2� � ����� ���� �� ��� ������� � ����� . 3��� ���� � �������, � ���� � ���� �. $� ��. � ��� ��$�, $��� ��$�, ��� ��$�.

2. *����� ����� � � ����� ��������� �� � �� ���� �� ��� ���� : ��������� �� � ��� ������ �� ����� �� ��������� �� � ��� ������ �� �������� �����.

�. ������ ���� �� ���� �������� �� �����$�

2� � ��������� �� ���� �� � �� �� � � �� �����, ������� � ���-����� �� �� �������� ����� ��. "�. '��&� #�� ���&� #�2�. � �� �� , � �� ��� . 3� ����� �� $� �� ���� $�. '��� ������ 4� ��� ������. %��� ��&� �� # � � ���.

Page 8: makedonski za 4 godina.indd

8

�. ������ ������ �� ���� �������� �� �������� ����

2� � ����� ���� �� ��� ������ ������ �� ����� ������� ���� :

- �� ���� ����: #���� ����, ������� �$�, ���� ����, #��� 1 , ����� ���, ����� ���$�, $���� ����.

- ���� ����: ������ ��2, ����� ��� �, ���� ��1�, ���� � ����, �� � �� �� ��#��, �� ���� �� ����, �� � � �� ����$.

- �� ���� �� ����: ����� #���, �� �& #� �&, ����-#����, #�������� ��$� ����.

- �� ��� �� ���: ���� ����, �����-�����, ����-����, ���� �� ��&����.

- ���� ����: �� ���� ���, �� ��� ������.

������!!

������ ������ � #������� ��������� ����.�#���� ��#���� �� ����� � �� �� ��: ������ �&� ������-�, ������ �&� #��� ������ �&� ������.�#���� ���������� ���� � �� �� ��: ������ ���� �� ���� �������� �� �����$� ������ ���� �� ���� �������� �� �������� ����.

��6�7�:1. 2�������� �� �������� �� ����� �� ��������� ���� :

��� ��� ��� .

* ����� �� �������.

(� ����� �� ���.

%��� �� �� �� �� ��.

%�� ����� �� ������.

$��� ���� �� �� �.

2. "�������� � � ���� �� ����� ��������� �� �� ������� � ��� . 2� ��� �� �� � �� � � ��� �� ��������� �� ����, ��������� ��������� ��������� ���� :

6�#���� ���4�. 8��� ������. ���� � �. ���� ����. ���& � ���. �� ����� �� �� �. 9��� � � ��� �� ;�. %�� � ���� ����� �������. ����� #�� ��.

88888888

� � �

Page 9: makedonski za 4 godina.indd

9

�%!�!�%!'�

2������� ���� ��� �� ��� ���� �� ���������� �� ��� � �� ������� ������� ������� � ��������. �� ����� � ���� ��� �� ��� ���� �� ���������� �� � �� � �������� �� ������ �� ���� ��� ������� �� �����. $����������� ��� � � �� �� � �� � ��� �� � „��� � �� � ������“ ������� �� � �� ����� �������.

(������� � � � � � ���� ��� ���� ����, �� ���� � � ���� ��� ������ �� �� � � ���� ��, ��� � �� ������� ��� �� ���� ��.

$�� �� ������� �� �� �� � ���� �%!��� (������� �� � ������).

*� � �� �� �� �� ����� �� ��� ������ ���� �� ��� �� ������ �� ������. (�'� ��������� � �� ���� �� � &� ���. 2� �� ���� ��� � �� �� �������� 5��� �� �� 6��������� ���� �� ������ �� ���� ����'� ��� �� � �� �� � � �. �� ����� � ��, � ������� �� )���� ��� ���������� �� ���������� �� � ������ � � �� ���� ��� ���������. "����� �� ������� ����� ��� � �� �� ������� ������ �� � �����.

*��� ������ �� ������ �� � ���� � ��� , �� ������ ����� ��� �� ��� ���� �� �� ��� �, �� ���, �� �� �������.

"�. 5���� �������, ������ � ������� �� ���� � �, �� ��� ���� ������ �� ����, � �� �� ���� � � ��� ������� �� ��� � �� � .. * � � � � ���� ��� �� �� ����� �� ���� :1. 7��� ��� �� ���� �������� � �2. 8���� � �� � ��� ���������3. %�� � ����� � ���� � �� �������� � �4. �����5. 8��� � � ����� ����� �� �����. * � �� � ���� �� ���� �� ����� �� ���� �� . *���� �� : ��� �����-������ (��������� � ���� �� �), �� )���� (�����, ���������), ���������� �� �� ������ �� ��������, �������.

2��� �� : ����� �� ������ (���� � � �����), � � ����� (�������, � �����, ��� ���), � � �� ���� �� �� (�������� � � ���), ���� (� ���, ������� ������ , ����� �� � ��), ��������� ����� �� ��� �� ��� ���� �� ���.

#� ���� � ��� �� ��������� �� ���� �� � ��� �� �� �������� �� .�. ���� ����� � ��� .

-��1���� (� ���) - ������, ��� � ��� ���, ���� � � � , ���� ��-� �������;

-���������� (�����)- ����������.

2� � � ��� ���� �� �����������.

� � .

� � � �

,

.

-

99999999

�%!�!�%!'�

Page 10: makedonski za 4 godina.indd

10

������!!

������� �� � ��, �.�. �� ������� #��� ���� #&���-� � �������� � ���.*�� ����� �#������ �� ������ � �������� � �.�.����$��� � � ��.������� #���4� ���� ����$��� � � ��: ������, #�� $���, �������� ���������, ����������, �����������.

9��%�!7'� �!%�*�%9*�� �%!�

*� ���� ��� �� ��������� � � � �� ��)�� � . 2��� � � � � ���� �� ��� �� ������� �� ���� ��� ������� �� ��� �� � �������. >��� �� � ������� ������� ��, ��)� �� , ��� �� , � ���� �� , ������ �� .

$������� �� ����� ���� �� �� ���� �, ���� � ��� ��� �� � ���� � �� ������� ������. %�� ������� ������ �� ����� �� ��� �� � ������� �� ����� � ����� ����, ����� �� �� ���� �� � �� ����� �� ��������� �� � ������ �� , ���� ����� ������ �� ��� �: ���������, ���) , �������� ��. 2��� � � �� ������ ��� :

-������ �� ���� �� � �� �, �� �� ������� ���������� ��, �� ����� ������ �� � ����;

-�������� ������� �� ����� �� ��� �� �������;

-�� � ������ �� �� ���� �������;

-���������� �� � ����� �������.

�� ����� �� ���� � ���� ����� � ��� �� ��� ��� �� ������ ���� ��� �.

� �2

101010101111

Page 11: makedonski za 4 godina.indd

11

��97�� �%!�

2��� � � �� �� � �� ������ �� ����� �)� ��, ������ �� ������� � ������ (� � , �������� , �� ���� � ). *� ���� � �� �� ���� � ����� �����. *��� �� ���� ����� ���� �� ����� � �� � ��� ��������, �� ����������� �� � ����� ��������� �� ����������� �. ?�� �� �������� :

-���)���� ��� ���� ���;

-������� �����;

-���� ���� �� ��� �� �������;

-������� �� ������� �� ���� ��� ��� .

����� �: ������� ���������, ���� ����� � , ��� ����, ����� �� ��� ���� ����� ����� . *� ��� �� � ��� ��� : ����� ������, ������-#�#� ����, ������-�������.

������ ������

2������ ��� � � ���� �. *� ��� ��� �� ������ �� ����� �� �� � ���� ���, ���� ������� ������� ��. ������� �� ����� � ���� � �� � ����� ����� � ������� ����� ���, ������� ) ���� � ��� ������� �����. ?�� � �������� – ����� ���� �����, ����� ������, ����� ��� � , ������� �� ������ � �� � ���� ������� �������, ������� ����� �� ���������, ���� ��������� ��'� ����� � �� ���� ��. 2��� ��� � �� ������ �� ����� �� ����� : ���������, �� �����, ����� ��.

������-�������

2��� � � �� ��� � �������� �� ���'� ����'� ����� � ������-�������� �. *� ���� � � ���� ��� �� � �� ������ �� ������ ��� � � ���� �� ��� �� ����� ������ �� ��������� �����. $�� �� �� ������� ���� �� � �� �� �������� �� ������� �� ���)��� � ������ �� � �� �� �� �� ����� �. 2���� �� ���� ���� � ����� ����� ��� �� �������� �� ������� � ������� ������. 2��� ��� � �� ������ �� ����� �� ����� : �� ��� �� ���� ��������, ����, �� ������ ��.

������-#�#� ����

2���� ����������� �� ��� � ������� ��������� ��� �� ��� , ���� ��� � �� ���� �� �� ������� ��� ��. *��� ��� �� �� ������ �� ������ ��� �. �� �� �� ����� ���� �� ��, ��� � �� ����� ���� �� �� ������� �� ����� � ��� � � ����� ��� . �� ���� � �� ����� � ����, ������-���������� � ������ � �� � ��� �������. �� ��� �� �� �� ��� �� ������� �� � �� ������ ������� ����� �� ���� �������. &��� � �������� ���� �� ��� ������� �� �� ������ � �� � ���� .

� .

� ,

� .

� � :

� � � � ,

� .

� � �

111111111111

��97�� �%!�

Page 12: makedonski za 4 godina.indd

12

�98�!(!�%!7'! �%!�

5���� �� ������ �� ���� � � �� �� ������� �� ����������� � ����� ���� ������, � ��� �� ������ � ������. 5���� �� ���� � � � � � �� ����� �� ����� , �������� � �� ��� �� ����� (��� , � � ). 8���� �� �� � �� ��� � ��� . $�� ���� ���� �� �� ��� ���� �� ������� �� ������ �� �����, �� �� � ���!����� �� ���� �� �� �� ����, �� �� ����� �� ���� �è ��� ������� �� �� ������� �� ���������� ������� � �� ��� �� ��. "��� � � �� �� ��� ������ ���� , � �� �� ������ ���� ����������.

"��� � � � � � � �� �������� ���� � �������� �� ���� � � �� ��� ���. "���� �� ���� � � � � � � ��� � �� ���� � �� ����� �� ����� , �� �è ��� �� �� �� ����� �� ���� � � �� ���'� �� ���� � � � � �. ?�� � �� ���� � � �� �� ��� ���������� �� ������ ���-����������� ���� ��. ��� � ��� ��������� �� ����� � , � ��� �� � ������� �� ������� �� ����� �� �� ������ ������ ������� �� ���������, ������� � ���� ���� ��� ������� �� �� ���� �� �� �� � �. "�� ������� �� ������� ��� ��� �� ������� � ���� �� ����������. "����� ����� ������� (������ ) �� ����� �, � ������� �� ��� � ��� �� � � �. �� ��� ���-���� � � � � � � � � � ��: ��� �� � ��, ����� ��� � ��, ���� ������, ��� ���� �����, ��� � �� �� ��. �� ���� � � �� �� �� ����� , ������ ����� ��� � : ��� �, ����������, �������� �����, �� �� , ������� ������ ��. "��� � � � � ���� ������ � � �� ��� �� ����� � ��� ��� : ������� (������, ��������, ������� ��, ��� ��, ������, )��� �, �� �� ��.) #�� $��� � �� ������ �� ��� ( ��!�� �������� ��).

�6�!�!�%*�%!<�� �%!�

5������ ��� �� ���� �� ��'������ ������ �� ������ �������� �� �� , �� � ��� ��� ���� �� ���'�� �.��� �� ������ ������� �� � ����� �����. ����� � �� ��1��� ���, �����, ����, ��2������� �������, �1��� ��#&�����, ���� ��������.

2��� � � � ������� ���, ������� �� ���� �� ����� � ���. 2������ ���� �� �� � ����������. #����� � : �����, ������, �������, ���� ���� �� �������� ���, ����������, �� � � �����. $� ��������� �� � �� � �� ������ � ���� �������. ���� �� � ������ �� �� �� � � � ��� �� ������� (����� �����), � ��� �� �� ���������� � �� ������ �� ������������� �� �������, � �� �� �������. 5����� � �� ���� �� � ��������� ������ � �� �� �������� �����. 2��� ����� ���� �� ���������� ����� � ���� �� ���� � � �� ������.

@���� �� ��� � ��� �� � � � ��:

-������ ��������: ����, ����, ���� � ;

-�#&�������-#� ��� ��������: ���, � �� ��, ������� ��, �������,

����"

��?�� ������

���(��

121212121111

�98�!(!�%!7'! �%!�

Page 13: makedonski za 4 godina.indd

13

������;

-�# ����� ��������: ���, �� � �, ������;

- �1��� ��#&�����: ������, ������� �, ��� �������;

-������ ��������: �, ����, ������� � ���;

- �� ��������: �����, ������ �, �����, � �����, ������, ����������, ����������.

*��+�<�*�� �%!�

3� ������ ���� � � � ����� �� ������� �� �������� ��. %�� ��� ���� : ������ ����������. 2��� � � �� ������� �� ���������� ������ �� ���� � ����, �� � ����� �� ������ � ������ �������� � . *� ������� �� ������� �� ��������, ��� ���)���� ��������, ��� ������ ����. �� ���� ���� �� �� ��� �������� ����� � ���� . 2� � �� � �������� �� �������: �� ��� ������� (������ ����), ����� ��� �����, �� ��� � �� ����� �� ������ . "������� � � ������ ��� ��������� � ��� �� � ���� ���. &������� ������� �� ���� ������ ������ , ���� ������ �� ��������� ����� ����� ������� �� ����� ���, ������� �� ���� �� �� ����� �� ���� �� ���. 2�� ���� ��� �� ��� ���� ��.

��6�7�:

2������ �� ��� � � �� � ����� ����� �� ���� .

%��� ��.1

�� ����� �� ������ �� ���� � ������ ���� ������ ����� ���� , �� �� �� � ���� �� ���� ��� � ����� �������. ������������ ��� ��� �� ����� 200 ������ ���� ����� �� ���� �� � ������ ������ ������ � �� ��� � � �� �� ��������� ������ � ��� ����� �� �� ������ � ���. �� ������ � �� ������ ������ ��� (��������, ����, ������, ������), ����� ������ ��� �� ���� ���!�� ��� � � �� "���� �� ������� ������, ����� �����-��� ����� �� ����� ��� �� ��� � �� �� #��� $� ��. �� ����� �� ��� ��� �� ������� ����� �� �� ��� �� �������� �� ������� ���� ����.

,

� � � � � �

13131313333333

Page 14: makedonski za 4 godina.indd

14

*�� � ��.2

%� � 36

%� ��� 77 � � ���� ����:

(1) &�'���� ���'� ��, ��� � � �� �����, ��� ������ �� ���������� �� � � �� ������ ������, � �� ������ � �� � �� � � �.

(2) $� ����� �� �� ��'���� ���'� �� �������� ������� � � � � � �� �� ��� �� � �� � � � �� �� � ��� �� ����� ��.

(3) &�'���� ���'� �� �� �� � ��� �� � �� � � � �� �� � ��� �� ����� ��, �� ������ �� ������ ������� �� �� � � � (��� ����� , � ���� �� �������� ��.), ���� ��'���� ���'� �� �� �� ��� ��� � ������� , �� � ����� �� �� � ��� �� ����� �� ����� � �������� �� �� � � � � �� �� ���� �� �����.

*�� � ��.3

#����!��� ��� �, ��� �� � *������, ����� ' �� ��� �� �� � � �� � � ���� ��' �� +���, �� ������ � �-� ��-/ � � �, � !� �������� ����� �� ����� �� � �-4��� �, ������ �� ��! �� �� ���� ���� '. $�� ������, ������ ��� � �� „&���� ��� �“, ������ ���� ��' ' �, ������ �����, � � � ����� �� � ��� ��� ���� �� � ��� ��� ���� �� ���� ���' �� �������.

*�� � ��.4

�� 5���� ���� �� ��� � � �� �������� ����� �� ������� �� ��� � �� �� ������ � ��� � ��� �� 8�����, �� ���������� �� �� ������ �� 89. 5����� �� � �������� ����� �� 89 �� #��� ;����� , � ���� �� � �����'�� �� ��� � �� ���� �� ������� � ���, � ������� , ���������, ' � ����� �����, � ������, � ������� �� ����� ������ �, �� �� � �� ����� ����� � ��� � ���...

141414141111

Page 15: makedonski za 4 godina.indd

15

6!)���'%���+!)�

6�� ���� ���� � ����� �� � ��� � �� ��� �� ��� ���� �� ���������� �� � ���� � �� ������ ��� � . #�� ������ � �� �� ��, � �������� ��� � ���� ��� ����� ����. *� �������� �� �� �� XIX �� � ������� �� ������� �� ���������� ������ ���� �� � ��� � �� . *� ������� �� ���� � �� �� ����� ����� �� �� XIX �� �� ������ ����� �� ������� � � ���� . (������ � � ������ � ��� � � ������� ������� �� ����� � �. ��� ����� ������� �� ��� � � �� ����������� �� �������� ���� ��� �� �� �� ����� � � �� ������ ���� �� ����� �, ������ ( ��� ���� , A������ 7������. 2����������� �� ��������� � �������� �� � ����� � 6�� ��� � ���� . 5 �������� ��� �� ������ � �� �� �� �� ������� ������� �� ����������� �� ������� � ��� �� ��� ��� �� ������� � ��� . ��� � �������� � ������ �� ��� ��� � �� ������ � ��� �� �� ���� ����� �� ����� �� ��� � �� ���������� �� ��� ���� ������� �� ���� �� �� �� ��� �� �������� � �� ������� ������� � ��� . 5 ���� � ���������� ������� ���� �� ��� ���� �� �� �� �� ������ � � �������� �� ��� �. (������ � ��� �� �� �� ����� ������ ���� ����� ��� ������ �� ���������� ��� �� ������ � ������������ ��� � , ������ � ���� �, � ��� � ��� �� ��� �. (������ � ����� ���� ������� �� ���� ��� �� �� � �������� �� ����� �� ����� �� ����� � �� ������ � ������������ ��� � . (������ � ��� �� ���� �� ��� �� �� ��� ��� �� ������ � ������ ���������. @�� � ���� �������� ��� ��, ����, ����, ��� ���, �� ���� ��� �� �� ����� �������� �� �������� �����. 5 ���� � �� ������� � ��� �� ��� ��� �� �������� � � ������� ��� . (������ � ��� ��� ���� 27 � ���� ������� �� � ���� � �������: ��#����, ��������� ������ �������.

����6�� ��'�6���'� ��*�7)�

C���� � �� �������� �� �������� ������� �� ������� ��� � �������������� ������, ��������� �� ����� �� ���� ��� �� ������ ��� ��� �� �� �� �� �� ���� � ��� �� "��������� 3����. 2�� ������� ������ ���� �� ��� �� �� ������ ��, � ���� ��������� �� ����� D�� � ������� �� ������ �� 7��� @�� �� "������ �� �� (�� ����� � ����. "��� ���������� �� ����� �� ���� �� � ����� �� *����� ���� ������ #���� ������� �� ������, �� ���� ���� ������ ����� �� �����, ���������� �� �����, �� ���� ���� "� �� �� #�������, ��� ������ �� ����������� ������� ���� ���� ��������� �� *����. *���� �� *���� 7��� C��� �������� ������ �� ���������������� �������. *������� ���� �� �� �� �� ��� �� ������� *����-�����-A�� "��� ��, ��� �� ������, ������� �� ������� �� ������� ���.

C���� � �� ��� ������� ��� ������ ���� � �� � ���� �����, � ��������� � ��������� �� ���� � �������. (�'� ���������� � � ����� ����� � �� ��� ������� �� ������� ����� �� ��$����� �� �� ������

� � � � . � � . .

� � � � � � � � , . . :

� � � � ,

� � � ,

151515155555

6!)���'%���+!)�

Page 16: makedonski za 4 godina.indd

16

��������� , �� �� � ���� �. &���� �� ����������� � ������ � � � ��� �� ������ �� �� ���� �� �����. "�. ���è� ��, �����ù���. %�� �� ��� ������� �������� ����� ����� : �ó ����, �ó ����, �á� ����. $����� ��� � ���� �� ������� �� ����� ��. ������ � ����� �������� ����� � ��: ������, ������, ������. 5��� ����� � ������� �������� �� ���� ��: ���, ���, ����. 5���� �� ��� ������� �� � ��� ���� ���-#��������� ������: ���� ��, � �/� � �, �����, ��� �. 2� ������� � ����� � ������� �� ������� :

- ������� �� > ���� � � ���� � �� �/�, �� ���� �� �����: ���/���, ����, ���/���;

-������ �� ��������� �: ����, ���, �������, � ��, �����;

-������ �� ���� �� �: ����, ������, ���, ������� ����, ������ �� �������� ����� ;

-������ �� ������ $�- �� $�-: ��, �� , ����� ;

-������� �� , �, & ���� $, � ���� ) �� � (�): �����, �����, ������;

-������� �� ��� ( ) �� �: ����, ��� , ��� ��, ����;

-����� �� ��������� ������ �� ��� ( ) �� ��� ( ): �����, ������, ��� .

�� �������� ������� ����� � ��� � �������� �� ����� ���� �� � �� � ���� �� � � �� �� ��� ���� ���: *�����, "����, (�� / (���, ��(�)�, ?�� / ?��� ��.

2� �������� � �������� �������� �� ���� ���'��:

-���� ���� ������ –�� �� ������ ����� –��: ����� (����� ), ����� (����� ), ����� (����� ), ����� (����� );

- ����� ������� �� 3 . �� (��, ��, �);

-������� -� �� 3 �. ���.: �� �, ����, ��, ���;

-�� 1 �. ���. �� ������� ����� �������� ������� –�: ����, ���, ����, ����;

- ������� �� ������ � ������ �� �� 3 �. ���. ��. �� ������: �� �����- � ������;

-�������� �� �������� #������ �� ��� ������� � �����������: (� ���� �� �� ��; C� � �� �����;

-������ �� ��/���� � ��� �� #������: ��� �����, ��� �����, ��� �����;

-������ �� ������ � ������ �� � ��� �� #������: ��� ������, ��� ������, ��� � � ������;

-���� � �� ��� ���� 4� �� ��: �� ����, �� ��� ����, �� ��� ����;

-�������� �� ���� �� �� ������ �� �������� ���������: ���� �� ���� � , ���� �� ��� � .

���������������� ������� �� ���� �������� �� ��� � �� ��� �� ���-

�������

(

161616161111

� � & � � � �

Page 17: makedonski za 4 godina.indd

17

) ���� � �� �������. *��� �� ��� ������� � ����� � ��� ��� �� –� �, �� ���� �� �� ��� � �� �� ��� ���� ��� �� �� ��� � (-��+���;-��+���): �����, �������, ���� ����, ������, ��������.

"���� �� � ����� � ���� � ������ ����� ����� �������� � � ����� ���� �� :

-������ �� ������� �� ( );

-������ �� ����� � � ;

-�� ����� � ������ �� �,;, A;

-������� ����� �� ����� � 4,2;

-���� ��� �� �� ���� � &�, 1�;

-���� ��� �� �� ����� ����� ���� –��, -��, -��;

-�� ���� ��� ������ ����� ����� �� ���� ���� �� ����� � �� 3 �. ��. �� �������� ����� � ��� ���������� �����, ������ ��� ������� ��� � , ������� ���� ��.

*����� �� � ���� ���������������� ������� �� ��� ��: ������ ����� �������� ����� .

�� �������� ����� ���'��: �����-����� , �� �����-� ��� �����-����� .

�� ������ �������� ���'��: ���������� , ������ , ���� , �)� �� , �� �����-�������� , ��������-����� , ��������� ������ ����� ������ ����� �����.

)9+�!�%�7�� ��'�6���'� ��*�7)�

C���� � �� ��� ������� ������� ���� ���� �������� �� �� ��. � � �������� ����� ����� �� ���� ������ ���� �� �� �������� �������. ��� �������� ����� � ����� �� � � ��� *���� - *�� $ ��� – ������ �� �� �� �� �������� � ��� ���� ��� �� �������� ������� � ��������� �� ���. �� ��� ������� �� ������ ����� � �� *������ – ������ � ��� �� �� 3����� (����� �� ������� � ����� �� " � ��� (����� ��. �� ���� � �� ���������������� �������, ��� ������� ������ � ��������� � ���� ����� � ���� � (��� � ��� ) �� ���������� ������� ��� ��.

(�'� ��������� � ����� � �������� ��:

-� ���� �� ������ ��$���;

-������ �� ����� >: ��), ��)��;

-���� ���� ������ –��� �� ��� �: ������, ������;

-������ �� � �� ������ �� �����: ����, �F����;

� :

. ,

, �

� � � � � )

171717177777

* � � ��

Page 18: makedonski za 4 godina.indd

18

-������ �� ��������� ���� �� ���� � $�-, �-: ����, ��� , �����, �����;

-������ �� (��) �� � ��� �: ���, ��� ��, ����;

-������ �� ���� ���� ���� ������� ������: ���, �����;

-����� ���� �� –�� –�� ����;

-�� � ��� ������ �� 3 �. �� ��������� ���� �� (���, ���, ��);

-����� �� � ������ �� ��� �� ���� ��� ����, �����, �����, ����;

-�� �� � ����� �� ������ ������� �� �� �� ����� �: �� ���� � , �� ���� ��, �� ��� � , �� ��� �� ����;

-������ �� –� �� ������ �� 3 �. ���. ������� �����: � �, ����, ����/��� ;

- 3 �. ��. �� ������� �� ���� �;

-������ � ������� ������ �� ��, ������� �� � �� � ������� ������� �� ��� ���� 4�, �� �� ;

-���� �� �� �������$�� �� �� � ������, ���� ������;

-������� �� � ���� �,��: � ���, � ����:

-���������� �� �������� � �� �/�: ��� ���, ��� ���;

-������� ������ ���� �� ���� ���� � ����� �� ���� �� ���� �� ������ �� ����� ���, � �� ��� ���� ��� �������: ���� ��, ���� �� �� (���;

-�� 3 �. ���. ��. �� � ��� ������������ ����� �� ���� ������ �� ������ � ������ ��: �� � �����, �� �� ����� , �� � �����;

�� ��� � �� ���� ������ ������� ������� �� ������� �� ����� � ����� �� � ������� .

3��� �������� ��� �� ���������� &�#��-�������� ����� � ������� �� (��) �� �, ������� �� ������� �� B �� ����� �� ������ �, � �������� �� ����&��-�������� �� �&����-#����� ����� .

"������� � ������ ����� �� ���� ������ ������� ���������� ���� � � ���� , � �� ������� ������� �� ������� #����� – ����� – "���� – *���� – *���� – 5���� – C��� 5����� ($������) �� ����� ��� ��� �� 6���� �� #���� ���� ���� �� �� ��� ��� �� ������ �� 5�� � #�� ��.

�� ��� ���� �� ����� �� � ����� ���� �� �� ������ �� ��� ������� : � ����-������� ����- �������. #�� ���������� ���� �� �� ���� � ����� ����� �� ������ ����� ��� �� ������ ��� � ���� : ���á>���á, ���è�>���è�, ���è>���è.

"������ � ������ �� � ������� �� ���� ������ ������� ���������� ������-������ � ����� . 2� � ����� ������ �� ��� �� �, ������ ����� � �������� ���� �� �� �� ����-��� ��� � ����� . % �� �� � ����� �� ������� ������� ���� ��)� �� �� :

-����� �� ���� ����: �F�� , ��F�� : ��� , ���� ;

�(

��

�*�

��

��

181818181111

� � �

Page 19: makedonski za 4 godina.indd

19

-�������� � ���� &� 1A � ���� 1: ������, ����,����, �����, ��� . "� ��� �� � ' ���� ������� �� ���� �� �� , � �� ��� �� � ����� ������ � ����� ���� � ����;

-� �� ������ �� � (ä) ��� ��� �� ��� ( ): ����ä�;

-������ �� �������� ��;

-������� �� �������� �� �� ��������� �� ���� �����: C� � �� �� �����, (� � �� �� �����;

-����� �� #������ �� � ����: �����ó��, �����ó��;

-������� –��� (���� –-�): ���é��,���á�� �.

*� ��� ����� � �� ������� ������ � ����� �� �� ������� �� ��� ����, 6���� �� 5������� �� ?���� &���� ��:

-�� ������������� �� ( ) ���� �� � � ������ �� ����� ��, ��: ���, ���� , ����� ;

-������� � ���� ��: �����, ���� ;

--������� ���� � : �����, ���H� ��� ����� ���� ��)� �� � ����� �������� �� � �� � ����� �� ��������� �� ���� � ���� ���� �������������� ����� .

.

,

,

191919199999

��<�*�� ��'�6���'� ��*�7)�

C���� � �� �������� ������� �� ������� ������ �� ������ ���� �� ������ ���� �� �� �����, � ������ ���� �� ��� �� �� � � ��� ����� – *���� – *�� $ ��� – "��� � �. �� ��� ������� �� �������� ��� ���� : ����� (������� , ����� , � ��������� ,�������� ) ��#���� (������������� , ���������� , ������ ).

5 ������� ����������� �� ��� ������� � �� �������� �� ��������� �� ���� � ��� ������� �������. �� ���� � ��� �� ������ � ����� ������ �� �������� �� ������ �� ������������ � �������� . �� ������ � ��� �� ������ � ����� ����� �� �������������� � ���� � � �������.

*��� �� ���� � ������� �������� �� ������� ������ ����� �� �������� :

- ����������� �� ������ (����� � J �� ��� � K) �� ���� ���� B: �F���,�F�, �F�, �F�, ��F;

-�������� B ���� ���������� ��������� �� � � ��� � : �F��, ���F�, �F���, �F��, ��F�, ��F�;

-�������� �/�� �� �� � ����� � ������ �� �: �� � *����, �����, �����, �����, ���� ��;

-������� �� �� ( ) �� �: ���, ��, ���, ��, �����;

A-������ �� ����� ������ �� �/ �/ �: ����, �����, ���, �����/��F��, �����/

Page 20: makedonski za 4 godina.indd

20

��F��, ��F���;

-���� � �� � �� � �� ������ �: ����, ���;

-������ �� ���� �� � �� �� ��� � ��: ���, ����;

-������ �� ����� ��� �� � � ��� � : !� , ����!�, ���!�, ��!�;

-���� ��� � ���� ������� �: ���, �����, ��� ;

-������ �� > �� � � ��� � : �����, ����, � ��, ���, � ����;

-������ �� ���������� ����� ��: �����, H����;

-������ �� �� �������� �� �� � : �����, ���� ��;

-������� �� �� �� �-: �����, �����;

- ��� � �� –� ���� �� ��������� �� ������� –�: �����, ���, ��� ��, ����;

- ��� � �� ������ ��� �� –� ���� �� ��������� �� ��� �� ������� –� (-4): � � /� � � , ���� /���� � ;

-������ � ���� -����, -����;

-���� ������� ����� �� �. �. �.�. �� ��: ���� �� � ��, ���� �� � ��;

-������� –���: ������, �������;

-������� –�� �� ��. �� 1 �.���. �����: ����, ��� ��, ����;

-������� –� �� 3 �. ��. ���. �����: ���, ��� �, ���;

-������� –&� �� 3 �. ��. �� ��� �: ����, �������, �����;

- ��������-��� �� � ����� �� 1 2 �. ��. –�� –��: � ����, � ���;

-���������� �� ������ � �� �� ��&� (4�&�): ��� (����) �� ���� ;

-�� ������� � ����� � �� ��: ��, �&�, #���, � ��.: �� ����, ��� �� � �� ����, ���� � �� ����, � ��� �� ����;

-������� �� ���� ���������� �� ��� � �: -���, -�&�, -�-�, -�4�, --� ��.: ���� ����, ����!���, �������, � ����, ������,�������, ���� ��, ���� ��,���� ��.

-

-

-

-

-

-

-

-

-

-�

-

-

-

-

-

-

-

-

-�

- �

202020202222

F F

Page 21: makedonski za 4 godina.indd

21

D3C3$5& #2$ #&@�&�&

9.1. ��������� �� �����:

9.1.1. 7������ ����� ;

9.1.2. ������ ��� ���� ����� ;

9.1.2.1. C��������� , ������ , ���� , �)� �� �������� ����� ;

9.1.2.2. 5� �����-�������� �����;

9.1.2.3. ��������-����� �����;

9.1.2.4. (�������� (��� � ) �����;

9.1.2.5. @���� (� ���� � ) �����;

9.2. +���� ���� �����:

9.2.1. A ���- ���� � ����� ;

9.2.2. � ����-��� ��� ����� ;

9.2.3. (��������-� � �� ����� ;

9.2.4. ?��� ����� ;

9.2.4.1. *������-������ (������������ ) ����� ;

9.2.4.2. *����-����� �� ����� ;

9.2.5. #������-������ ����� ;

9.2.5.1. #������ �����;

9.2.5.2. #����� �����;

9.2.5.3. $�������-������ � �����;

!����� ������

212121211111

D3C3$5& #2$ #&@�&�&

Page 22: makedonski za 4 godina.indd

22222222222222

Page 23: makedonski za 4 godina.indd

23

������!!

6�� ���� ������ � ������ �� ������� �� ������., ���� � #���$��� ��� ����� (�������) �� ���� ����.���������� ���� ��� ��� � 27 ��� ��� #��� �� �� �� ���#: ��#����, ������ ��������� ��������� �������.

��6�7�:"��� �� � ���� � ��� ������ �� ������ ������ �� � �� �� � ���� � �������� �. "����� �� ���� ��� ���� �� ���� � �� ������� � ������� ��� .

*�� � ��.1 ("� ���)

#����� ���

4� �á'�� #ó��� �� �ó�, � �ú� �ó���. �ó� �é���: *��� �é �� �ó���� �� ��á�. *��� �é ��, ��a

�é á�� �� 'é� ��� �ú��, �ó��� �� � �é��, �� � �é�� �� � �ú�. ��� �� � �á���� �ó��� �ó��� �, �� �é�� �� �é��� �ú��� �� ��é �� � � �á��� �é� ��. ;ú�� �é� , '�ú�� . Ó����� �N��, ó����� �ó�� ú����. " ��á� ���ó� �á��, ��N���� , ��á� �é� �� á���, �ó��� � �é�� �� � �ú� �ó���, ���� �� �é��� #ó���. � ���ó���� �� �ú� �ú�� �� ��é, �� ��é, ��é�� �� �ó���� �� � �� �ú� �á��� � �� �ú� �� ��é���, �á����, �á�� � �� � ��� �ó�. � ��ú��� �ý�� �ó��� �é�� , ��é��� �ó��, ��ú��� �� ��á����� �� �á�����. " ��a

ú�� �� �á�� �é� �� ����, �é��� ��ú���: �� ��� ��� �á����� ó� � a

�� �ú��. +� �� ����á ��� �ú�� �á�����. #á������ �ú��� �� �á', ��� �é��� �á, ����ý���� �� �� ��ú���� á��� �� ��ý���, ó������ �á����� �é� ��� �é� �ý�. � ��� ����ó���� �é�� �é�, �éa

�á��� �� �ý�� ��á �é� ��.

*�� � ��.2 (5��)

4���� ������

<��é�� �=� � 5�ú� �ó�� �� � ���á� �; �� �é��, ��é� �� ��á� �ú� ���á�. *��á �é� � �ó� , �é� � �� �á�����, ú��� ��á� �á� á � ��á�� �á� �ó���� �� �=�� . " ���ó �� � �ú��� ��é�� , ���á� á� �� � ���'á, ����á ��?��á �� �á����� �� �ú��� �ó ��é� ��. " ���á �é��� �ó�� �ó�� : „@á � � ��á'�, � ��é��� �� � �é���“. Ó� ���ó � ����á� : ���á� ��� 'é��, ����á���� �á��, ���� �����ú� �� �á��� � �� �á' . " ���á �á��� � � �é: „A �ú��� � ��á�� �á�� �ó�� ��, �� �é ���ú�� � �����Bú�“. $�é �á��� � � ��á��, ��á� ���ú�� ��é�, ��á� �: �á�� �ó�� ��. Ó� �� �é�� : „&ó��� �ó�� ��, �é�� � �á��, ú�� � �á���, ú�� � �ý����“. " ���á �á��� � �����ú. ;é�� �� ��� ��á���, �é�� �á���� �� ��á����� �é� ��� ���á� � �� ��á � �ú��� ���á � ������á� . " �ó�� �� �����ú � �� � �ú� �á� �á����. " ��é� �ó��, ��'á� �� �á��� ��: „Cá� , á � ���á ��ó � �ó�

23232323333333

Page 24: makedonski za 4 godina.indd

24

��á��, � �� �é���, ý�� �����ú� � ��á���“. " �á��� �� ������ú� � . " ���ó� ��� �é� � ������ú� ���é�. Á � ���ú� , ����á �ó��, Cý��� ��� � �á�. &��ó� ;ý���� �� � �á� ���ú�. � ��á� � �ó�� ��é ���ú�. " � �����ú ��ú �é� � � �é���. ���ú� ��é �é� � �é� �. " �ó�� ���� ���é �ó��, �é� �� � ���ú. Ó� ���é �é� ��� �é� �� � ���ú. Có� ú�� �é�� � ��ú � �é� ���ú�.

*�� � ��.3 (*��������-/ � ����)

D��� '

D �ú���� é'� � �����á� �� ú� � �� ��á� � ��ó� . &�á!� ��á �á��� � �ó� �� ��é�� �é��� �é� �� ��ó� ��. $�á �á��� �ó � ����á�, �á� ��ó�� ���ó� �á�=��, �é� ���ý�� �ý�� ���ó�. &ó� é'� �á�� � � � �ú���� �� �é�� �� �é� � ��ó� . @é'� ����á�� � �ú���� ����á�� � �é��. +ó�� � �ú��� é'� � �ú���� ���ó �� ����á� � �� ��ó� �. +�á é'� � �ú����, � �é: „Cú ��ó�� �N=' ��á �; �N=�� ���ó �� � ��á� ��, �á����� � �é �á� 'ú�“. D �ú���� �é���: „4�ó�� �N=' ��á�, ��á � ��á� ���ó �� � ��á� ��“. � é'� � �é: „@á �� ��é-��ú ��á�. �á���� ����ú, �á �� � �����ý ��“. @é'� �����á� �� � �ú����, � ��á �� ��N�� �=�� =N������. +ó�� ó� � ��� ��á�, � � �ú���� �����á��. +ó�� �=� �� ����ú��, ���á��: „� á ���ó �� � ��á��?“ @é'� �����á��: „Cú � � ����á� � ý�� ��, �=� � �ó� �ý��� �á�����, � ����é�� � � ��é� � � ���á� , � �ú �ó�� � �ý��“. " �ý��� ��á!� �á�����, ��é�� � �ú���� ���é��. "��é� �� �����ú� ��, � ��á ���á�� �ý��.

��6�7�:

"��� � �� ��� �� � ����� �� �� �����.

"���� � �� ����� �� 2��� ���� , �� �� ��� � ��� ���. & ���� ���� �� ��� �������� �� �� ���� ����� �� ���� �. *���� ����� �� ��'��� �� ���� 2��� �����. 5��'�� ����� �, ���'�� 2��� ��� � � ��� . 3�� �� �� ���� ������. & �� ���� ��� ���� 2��� ���� . C����� �� ����, � � � ������ � ��������. *� ��������� ����� 2��� � �� �� ��� ���������, �� ������ ���� ��� ��� �� ����� �� �����. 3��� ������� ��� �� � ���, ������� ��� ����� ���������, �� � �� �� ����� � ���, ������ ���� �����.6��� �� �����, �� ������� � � ��� �� ������ � ����� , ��� ����� � �� ��'� ��� ���� � �è ������ ������ ������ ����� ��. �����, �������, �� ��� ��������� 2��� �����, �� �� ���� ����� "����� ��.

("������ �� „+����� �� +���� �“- /.%���)

242424242222

Page 25: makedonski za 4 godina.indd

25

������%!'�

�������� � ������� ����� �� � ��� � �� ��� �� ��� ���� �� ���������� �� � �� � � �� (���� � �� ����� ), ������� �� �������� �������� ��� ��� �� � �� �� ��'�� (������� � ) � �� �� ���� (���� � ). *����� ��� ������ �� �� ��� ��: ��#�������� �����#��������.

%�#���������� � ����� �� ������ �� ��� �� ��� ���� �� �������� �� ���� � �, ������� � �� �� ���� � �������� � �� � ��� ����������. �� ��� ���� �� � �� �� ���� �� �� �� �������� �� �� ��� ��:

- /������ ��� ��� � �������� ) ���� � � .�. � ��� �� ���� � ����� � . "�. ������, 2)� ��� 3����, @�� � ��.

- ����� ��� � �������� ���� � � .�. � �� �� ���� � , � ������ � , � ��� , �� � ��. "�. A�� "��� ��, *���� 7��� C���, " � �, 6 ��� ��.

- ������ ��� � �������� ���� � � .�. � �� �� ������ , ������� ���� ��. "�. C�� ���, 5������, *�� , 2)� �, ?�������� ��.

�����#�������� � ����� �� ������ �� ��� �� ��� ���� �� ���������� �� ������� � � ��, ���� � �� ����� . #�� ��� ���� ������� � ���� ���� �� �� �� �� ���� ��� �� �� ���� � ���� ��� ����� . #�� ���� ��� �� � ���� �� �� ����� ������ �� ��� � .�. ����� , ������ ���� �� ��� ���� ��� ����� � � �� ���� ����, ������� ��������, ��� ����, ����� ��. *��� � ����� ���� �� ������� � ��� �� ���� ������ ���� � �� � � �� � ������ ���� ����� ����� �� �� ������ �� ����� � � �����. �� ����� ������ ���� ���� �� ����� �� �� ���� ��, � �� 8���� �� %����� &� �� � ������. 5���� ����� �� ��� ���� ������ �� �� �� � � � ���� ����������� �� ���� ��� �� � �� �������. *������ � � �� �� ����� �� � �� � � � � ��� , �� ����� �� � � ������ �� ������� � �������� �������. �� � ���� � ���� �� �� ��� ���� �� ��� ���� �� ���� �� ��'��, ��� �� �� � ����� ����� � �� � � ����� ��'��. $� �� ��� �� � ���� �� ������� � ����� ����� ��� � �� � ��� �� �� : *����, *�����, ������, ���� �� �� �� ��� �� �� ���������� �������� �� (����� ��. D�'�� �������� ��� �� �� ���� ��� *���� ���� �� �� ��������� �� ��� �� �� , ������� �� ���� ���. ������ �� ���, � ���� �� �� .

"��� � ��� �� ��� � ��� ������� �� ��������� �� ����� � -��, �(�)� , ��, �(�)� ��. "�. "����, "���� , *������ , (����� ��.

"�. &�������� � ��� � �� ��� �; #�� ��� – ������ �; ������-�������- �� �� ��� �� ��� ��.

� �

� .

,

� � � � . � � � � � � � �

,

-

252525255555

������%!'�

Page 26: makedonski za 4 godina.indd

26

������!!

�������� � ������ �� �������� ���� � ������� � #�������-� �� ���� �-� #����-� �-� �� ����.�� �� �� ��#�������� �����#��������.%�#���������� � ������� �#�������-� �� �-��� �� ��#�����, ������ ���������� �-�.�����#���������� � ������� � #�������-� �� ���� �-�, #����-� #�����.

��6�7�:

"���� �� �� �� ��������� �������� �� ���� �� ���� �� � ��� �� ���� ���� �� � �����.

$����� ���� ���������. 2� � �� �� �� ������� �������� �� � ���, ���� � ��� � ������� � � �� �� � ����� � ����� �� �� � �� � ������ ���� � . � � ��� ��� �è ���������� � ���� �� �������� �� �� ��.

������� ���� ���� ����������

+�<�*

@��� � � ��� �� �� ����� ��������. $������ ������� � ����� �� *��� C�� ��, � ������� � �� ���� � � �� �� ������ � ��� � � � ���� ��������� ���������� ���������� ����� ������ �� ��� � � � ��, ����� � ������� �� ������ � ��� � . ��� ��� �� �������� �� C�� �� �� ������� �� @ � ��� �� ������ �� � ���� ���� �� ������� �� ��� ��� �����. "��� ��� �� �������� � � �� � � ���� &� ����, 7 ����� ���� �����. *����� � ������ ������ �� ������ ����� : ������'��� ���� ��� ���� ���� ���, ������������� �� �� ���� ���, � ��� ��� ����� �� ���� ����, ����� �� ������ ������ ������ ����� ��������� �� � � ����� .

C�������� �� ��� � � �� ������ ����� � � �� �� : �� �� �� ����� , �� ��� ��� �� ����� , ��� �� ������ ������ �, ��� ����� �� ����� ��� �� �� �� ������ �� ��������� �� ������� �.

*������

262626262222

Page 27: makedonski za 4 godina.indd

27

*��������� ������ �� ��������� ���� �� �� ���� �� �� �� � ���� : �� �������� , �� ������� , ������ ������ � ��� ����� .

$����� ���� �������� �� ������ �������� (�������� �� ������ �������� � � �� �� ������� �����), ��� (�� ���� ������ �������� ������� �� � ��� ��� � ��������� �� ��� �� �� ������ �� ����, �� � ��� �� ���� ������), ������� (������ �������� � ��� ����� ������� ���� – ���� �������, � ���� ��������; ������ ������� �� ������ ����� �������, ��������� �� ��� � �������� �� ), ������� � � (��� ��������� �� ��� ��� �� ��������� �� ���� ��� ��� � ���� ���������, � ���� �� ���� ��).

*����� ������� �� ������ ���� (�� ����� ���� ���� � � ����� � ���� ��� � ������� ), ���� (���, ����� �������� ������� � �� ����� ����� � ������), �� �� �� (������� �� ����� ���� ����� �� �� �� ��������� ���� ���� �� ���� �� ��� �� �������)

+�� ��� ������ ���� �������� �� ���� �� ��������� �� ������� �� �������� �� ����� ����� ���� �� ���� �è ��� �� ���� � ���. ������� ����� � ����� (���������; �������� � �� ����� �������� ��.) � ��������� ������������ ������� ������� � � �� �� ��� ��� �� ��� ���� ������ , �� ���� � ��� � ����� ����� � �� �������� �� ��� �� ��� ������ ���. "������ ������� � � � ���� �� ����� ����� ���� ��� � � ���� � ��. �� �� �� ������� ������ � �� �� ���� ������, ���� �� �� �� ���� �� � ��� �� ������� �� ���� ��.

#����� �� ������� � � ������ �� ���������. *��� ����� ����� �� ���� � ����� �� �� ���� � �� �� ��� � ����� �� ��� �� �� ��� � �� �� �� �� ��������� ����������� �� ������ � �� ���� ���� ����. C����� � ������� �� ������� ���� �� ���� �� �� �������� ���� � ����� �� �� �� ����� ��'�, �� ���� � ��������� ���� � � �� ������ �� ���� ������� . *����� ������ �� ���� �� �� ��� ������ � �� �������� � �� ������� � �� ���� ����: ������ � �� �� ��� �������� � ��� �� ��� �� ���� �� �� ���� (��� � ����� , ����� � , �������� ����� , ������� ), ������ � ����� ��� �� � ��� �� ��� �� ������� �� ��������� �� ����� ��� �� �������� (���� �������� – ������� ��������� ����� �� �� ��� � ���� ���), ������ � ��� ��� ��� �� � ������� � �� ����� ��� �� ��� ��� � ������ �� ���� �� ����� (���������, ������ ��.).

��6�7�:

"����� ��������� ����� �� ��� � ����� �� �� ���� �� � ��.

� � – ,

� �

.

� .

� � � :

� �

272727277777

*

Page 28: makedonski za 4 godina.indd

28

'����%�*

'��������� � ������ ��� �� ��� ����� ��������� ��������� ����� ������� (��� ���� � ���������) � ����� �� ���� ����� � ������ �� ������� ���, ��� �����. ��� �������� �� ����� ����� ����� � �� �� �� ����� �����. #������� �� ���������, ����� �������� ������. 7��� �� ������� �� � �� ����� �� ����� ����� �� �� �� ��� �� ����� ������ �� �� ���� �� ������. ��� ����� � � ���� ������� �� � �� �� ��� ���� ��� �� ���������. #������ � �� ���� ������ �� ������� �� �� ��� � , ������ , ��� ���� , ����� , ����� ���� ������� �� ������� �� ��������. *� � ����� �� ��� � , �� ��� ��, ��� � ���� � ���.

"����� � ������ �� �� ���� �� ������ ������ �� ������ �� �����, ��� �-������� ����� ����� �� ������� ����� �� �������� (��� ���), ����� ���� � � � ������ ����� �� � ��� ������� �������� �� �.

����� �� ������� ��������

"����� �� � ����� �������!

�� ������ �� ������ 1980 ���. �� (����� �� ��������� ���, �� �� *���� �� ������ � ��� 11 7��� ���� ����� , � ��� ���� � �� ���� ���� ��� „������ ���� �� ������ ���� � �� ��“. „(������“ ����� � ������ ��� �� �� ������ 1981 ���., �� ���� �� ����������� �� ������. 5�� � �� ������� �� � �� � �� ���� � ������ , ������� 8 ������ 1980 ���. ��� ����� ������������� ���� �� � ���� �� ���� ��� ���������� �� ����� �����, ����� �� 7��� C��� �� 6 R. ��� ������� �� ��� ���� 17 � � �� ��'� ������� ��� ��� ��� �����. %��� � �� "��� � �� *���� ������� �� � ����� �� ��� � ��� , ���� ��� � �� ������� ������� �� ���� �� � � �� �����, � � �� ���� ��������� ��'� 699 950 � ��� , ������� ��'� 46 60 ������� ��� . � � ����� �� �� ���� �� ������ �� ������� �� 1000 ��� , � �������� ��� � ��� �� ���� ������ �� *���� � �� ������� ��� 10 ������� ������ � . 2�� � � �� ��� ��� �� � �������� � ����� ������ �� �� �� ������ �� �� � ����� ����, � �� �����.

��6�7�:

$�� ��� ������ �� ����� ����� ��� ��� � ���� �� ���� ��� ������.

�#����*

��

*��� %���*�

282828282222

'����%�*

Page 29: makedonski za 4 godina.indd

29

���)

����� ��������� � �����-������ � � �� �� ����� ���� ���� ������ �� ��� � ����� ������� �� ���������� �� ���� � ��� ��� �� ���� �� ��� � ����.

3���� ������� ��������� ������� �� �������� ���, ������� �� �������� �������. ��� ������� ���� ������� ���������� ������, �� �� ���� �� ��� �����. �� ����� ���'� �� ���� � �� � ��� �� �����, ����� � ���� �� ������� �� � � ���� ����� � ������� ��� � �� ������� ���������� ������. �� ������� �� �������� ����������� ���� ������ �������, ������� ���� ��� ���� ��� � �� �� ���� . "��������� �� ���� ������� �� �������� �� � �� �� ������ ��, ������� �������� �� ����� �� ������� �� � �� ���'� �� ������ �� ��������� �����, ���� �� �� ����, �� ���� �� ���� �� ���� , � ��� ��� � , ������� ��� � ���� � � �� � ���� ����� . *������ ���� � ��� ���� ��������� �� ������ � ���� ���, ������� �� ��� ����� �� �� ������ � �� ����������� ) ����) ��. "�������� ���� � ���������� �� ��� �� ����� �� ���)���� �������� � ����.

*��� � ���� ��, �� ����� ���� �� ����� �����, � ���� �� ����&�� �� .

"� � ������ ���� ��� ���� �� ����� �������, ������� �� 1���� �� ����� .�. ������ �� ������.

*�(���!)�

*�$����� � ��� �� �������� �� ��� ���� � �� ����������� ������ � �� ���� ��� ���� � �������� ����� � ���� �� ���� . ����� ��� � �� ������ �� ���������� ��������� ���� ����� � �� ���� �� ���� �� ���� � �� �� ��� �� � ������ ����:

1. $������ �� ����� �� ���� �� �������

2. #��� ����� � � �� �������� �� �����

3. &������� ��� ��� �� �����

4. #� �� ������� �� �����: ��� �� ����� � ���, ��� �� ������ � � � ����� � �� ��� ����� �� � �� �

5. 2������ � ��� �� �� ���

6. &������� �� ��� �� �� �����

��6�7�:

*����� ������� ���� ��� ��� ������ �� �� ���� � �� � �� ������ „7��� ����“.

� �

� � � � � � � ,

� �

� � �

292929299999

���)

Page 30: makedonski za 4 godina.indd

30

Page 31: makedonski za 4 godina.indd

31

�!%�*�%9*�

“!���� ��� '������ � ���� ����� ����� � ����� � ���� � ���� ����� �� �����”

0�� 5����

Page 32: makedonski za 4 godina.indd

32

*�� ��� - ������ ���

$����� ��� � ������ � � �� � ������� �� � �������� ���� �� ������� �� ���� ���. *� ������ �� ��������� � �� (�� 1880 �� 1900 ��� ��) ������� �� ����� ��, � ���� �� ��������� �� ���� � ������ � ������ . *���� �� ��� ������� �� �� �� � ���� natura, �� ���� �� ����, �� ���� ������� �� �� ������ �� ������� �� �������� ��� � ��� � � � ���� ���� � ����, �� ����� ���� �� �������� � ������ �� �� � �� ���� � �� �� �� ��������, ���� ������, ��� ��� �� � �� ��������. %��� ��� �� ������ �a�, � ���� � �������� �� � ����� ���. 2������� ���� �� ������ � � � ����� ���� �� �������� ��������� �� � ������ ����� ��� ������, ���������� �� ��� � �� ���� ��� �� ��� � ���. �� ���������� �� ������ ��� �� ���� ������� � � ���� 3� � ����, �� �� ����� ���� 8��� �� ������� ����� �� ������ �� �������� �� ������� �� ��������, �������� �� ��� ��� ���� ��� �� � ������� ���� � ���, � ���� � � ��� ��� ����� ���� � ������, ������� � ���� � �� �������� �� � � ���� �� � �� ��������.

��� ������ ��� �� � ������� �� ��� � ��� �� ������� ���, � ��� ��� � ��� �� ������� �� ����� �� �� ���� � ��� , ������� ��� � ���, � ���� ���, ���� ��, )�� ��� ����� ��. ��� � ������ �� >���� 5��� �, D�� "����, (��������. "� ����� � � ��� ���� �� ���� �� �� ����� ���� �� ����� ���� ��, �è �� �� ����� � �� � � ���, ������ ��������, ������ �� ��, ��������� �� ���.

A� �� �������� �� ����� �����, ���� �� ������ �� ������, ���� �� ���� ������ �� �� �� � ���� �� �� ����� ������� �� � �� ��������. " ����� ���� �� �� ���� �� �������� ������� �� ����� � - ����� ���� �� � � �� ����� � ����� �� ���� � ��, � � ��, ���!�����, �� ����� ��� � ����� �� �� ���� �� �� ����� ��� �� ��������.

*����� 3� � ���� � �� � �� ����� � ���� �� �� ��'� �� ����, ���� � , ������ ��� , ���� � , ������� , � � ���� , �� ��� �� �� �������� �� � ��� �� �� � � ��� ����, �� � �� ����� ��� �� ����������� ���������.2��� ��� �� ���� �� �� �� �� C �� (������, 5������ R��� ) %����, ���������� � �� � �, ���� ��� �� �������� �� �� ����� �� ���� ���� �� �� �������, �� ����� � ������ ��� ������ � � �������� �� �� ���� �� �� �� �����, �� � � ��� �� ��� �� ���� �� ��������.

�������������

��D��

���

��2���

32323232333333

Page 33: makedonski za 4 godina.indd

33

��%�� ��<��<!7 7�F�<(1860-1904)

� ��� �� � ������� �� ������ � ������, ������� �� ������� �� ���� ������, �� �� ��� ������� ���� ������, ������ ������ ������ �� � ������ � ����, &��� >�)��. �� �������� �� ����� � ��� � ���� �� XIX �� >�)�� � �������. #��� �� �� �������� ���� � �� �������� 2��� �, @�� ���, ����� � �, &�� #���� ��, %� �, ��������� ���� ����� ���� ����. %�������� �� ���� �è �� � ����� �� @�� ��, �� �������� �� ���� ���� ��, �� >�)�� � ���� ���� ����� � � �� ���� ������ � ��� �� ���� �� ���� ��� �. ��� �� ������� � �� ������� ���� �� ��� � ��� ���� �� ���� � ������� �� ��� �� �� ���� ��� ��� �� � ��� � ��� . *è �� 1886 ���. �� � ������� �� ���� &��� >�)��, ���� ���� „@����“, „>��� ��� ���� ��“, ���� ���� �������� �� � &���� >�)���, ���� �� �������� �� � , � � , ����� .

„�� ������, ��� ����� �����“- �� ���� �� ����. @���� � �� ����� �������� �� 1860 ��� ��, �� ��������� ��� ��)���� ��������. * � ���� �� >�)�� � �� ���� ���� ������� , � ������������ � ���� . ���� >�)�� ���� ����������: „������ �� ������ ��� �� �� � , � ����� �� ���� � “. �� 1876 ��������� >�)�� �� ��� �� (���� �� ���� �� �� ���� � �������� �� �� ���� �� ������ � ��� ���� . %���� ��� �� ��� � ����� �� ��� � ����� ��, �� ����� �� ����� �� ������� �� ����� ��������. �� 1879 ���. >�)�� �� ��� ���� �� ��� � �� � ����� �� (����� � �� ���� �. ���� ������� 1880 ���. �� �� ��� �� *����� �� ������� ����� � ��� ���� . $������ �������� �� ����� , )������ , ���� ��� ������� �� &���� >�)���.

"���� � �� ����� „������ �� 4 ���� ��“ ������� �� ���� �� 1884 ���. "� ����������� �� �� ���� �� ���� �� ��� ����. "�������� �� ���� � �� �� 6�� �� �������� �� �������� ��� >�)��. >��� ��������� �� �� �����, ��������� �� �������, ��� ��, � � ���� ��� �������� � �� ����� �� ��� . $� 19 ������ 1887 ���. �� ������� ���� ���� �� ����� � ��� �� >�)�� „%�����“. "������� ���� ����) >�)�� � � ���������.

�� 1890 ���. ������� ���� ������� �� * � �, ������� ������ *�)�� � ��� ������� ���� ������ � �� ��� ��� ��. 2�� ������� �� �� ���� �� ��� � „+� ���“. "��� ��� � �� ������� ��, ��� �� ������� �� ����� ������ ���

����� ������ � ���

� ,

� � �

. ,

� .

� � �

&

333333333333333

Page 34: makedonski za 4 godina.indd

34

���� ��� �� ����� ��� � � ���� � �� ��� � � �� � ���� � ��� „$������� ������“. 2��� � �� ��� ������� �� ������ ����� �� ��� � ���� �� ��� ��� �� �� ���� .

*� ������ �� �������. C ������� ?���� ��, * ������, R������, 7�����, #����� �����. "� ����� ������� � ��� �� (���� �� � �������, �� ������� ������ �� �����. 2��� �� � � ������� 3�����. C ������� ����� ��, � ���, 6�����, � �����, @ �, $�����, (��� #����, "�� �. *�������� ����� �� �� (�� )��� ��� >�)�� ���� �� ���� ��������� 25 ����. *� ��� ������� �� (�� )��� ����� ��� � �� ��� ���� 3 �� � �� �� ���� � ����, ������� �� ����� �� ����� �. ��� ���'� �� ���� �� ������� ������� � �� ��� �� �������� �� �� ������ ������ �� 2 ���� ���� ������� � � �� �� ���� ��. �� 1895 �� ������� ?���� "������ �� �� �� �������� �� D�� $. ������. �� (�� )��� �� � ���� „%���“ ��� � �� ������� �� ������ �� ��������� � &������� � ����. " ���� ������ ����). �� 1898 �� ������ � 8��� � ���� � �������� >��� �� �� ����� �� ����). �� ��� )��� � ��� �� �� �������� : +����� ��.6, %�� � �� �����, ;��� �������, ����� �� ��������, @���, #����� ���� , +� ���'� �� ���'����, ���� ����, C� ����.

�� 1897 ���. �� >�)�� �� ��� ���� ��������� � ������ �� � �� ����� �� �� ��� . 5��� � ������������� �� �� �� ���, �� �� ���� ��� �� � ��� �� $ �� "�� �. "����� 1898 ���. �� ����� �� (�� )���, � ���� �� �� ?���. >��� ����� �� ���������� (���� ��� �� �� ������� ����� � ���� � ������������ ����� ����). #�� ���� �� 1890 ���. ������ �� 1891 ���. >�)�� ������ �� ��� ���� . �� 1900 ���. � ����� �� �� ����� ���� �� "���������� &���� �� �� $�� �, �� �� 1902 ���. � ������ ���� � � ����� �� ��� �� ����� ����� ���������� �� (�� � C�� �� &���� ���. >��� ����� �� #� �, (����, *��������, $ ��, ?���. �� 1901 ���. >�)�� �� ��� �� ����� 2��� D. #� ����. %�� ���� �������� �� ������ �� ���������� �� � ����, �� �� ������� �� ��'�� �� � ������. �� �� ��� �� � ��� ���� �������� ������ „C� � ���“. �� 1904 ���. �� �������� ������ „�������� ������“ �� � ������ �������� ����. "������ �� ���������� �� ��� ���� �� �� ��� 1904 ���. ������ �� ���� � �� �� 6����������, ������ ���� �� C����� ��. 2��� ���� �� ������� � �������� ��� � �������. $��� �� 15 ��� ������� �� �� ������ ��������, �� �� �, ������ �����.

*������ �� 7�>��@���� � �� >�)�� ����� ����� ���������� �� ������ ��� ����,

��������� ����������. �� ���� �� �� (������� � ����: 8������������ �� % ��� ����� ��� ��� ����� �� � � � ������� � ���. C � ��,���� ��� � � � ��� �� �� ���, -��� �� �� ������, ��� �� ����� '���. ��� ��� ������� �� ��� �� >�)�� ��� � ����� �� ���� ����� �� � �����, ������ �� ����� ������ ������ ��� �� ������� ������, � ������� ���� �� ��� ��������� �������, � ����� � � � ��, )���� � ��� �����, ��� �� �� ��� � ���� �� ��������� �� ����� � ������� � �� �� ������ �� ���� � � ������.

>�)�� ���������� �� ����� ��� � ��� �� ���� �� �� �� ���� , ��� ����� ����������� �� ����� � ������ �� �������� ������� ��� ���

���

#�6(( �1�>��

�"�����$ ���$

� �����

343434343

����� ����������� �� ����� � ������ �� �������� ������� ��� ���

33333

� � � $

Page 35: makedonski za 4 godina.indd

35

�, ������ ��� �� �� ���������. ���� � � ����� �� >�)�� �� ���� �� ��� , � � ������ �� '������� ������, � � ������ �� ������� �� ��� ������. �� � � ���� ����� � ��, ���� ����� �� � �� �, � � � � � �� )���� , ���� �� >�)��, �������� � � ��� ��� �� ��� � � �� �� ���'��. $��� ��� �� , ���� � � �� � ���� � , �� ���� � �� �� �'��� �� ��� ��� �� ��������, �� ������ ���� �� ��� ��. 2� ���� ��� �� >�)��, � �� ���� ����� �������, ������� ���� , ������ ������ ������� ������ ��� ��'�, � �� ���� �� ����� �� � � �� � ������� �� � ���.

2����� �������� �� ����� � ����� ��: ����� ����� �� ����� (�� ���), ���� ���� �� � )�����, ������ ���� �� �������� ������ ������, �� ��� ��� ��������� �� ��� �������� ������ ��� - �� ����� � �� >�)�� ��������� �����'���� �� ���� ��� (���� ���� , � � � ����� , �� � �� ���� �), � ���������� ��� � �� �� �� ������ ���. % ����� ��, >�)��, ���� �� �������� ����� � ���� � � �� �� � - �� �� �� �� � ��� �� - � �� � ����, ������, �������� ���, �������� ����. ���� �� �� � ���� ��� �� >�)�� � ����� , ���� �� ��� ��� ��� �� ������� ��, �� ��� � � �� �� � ���� � �� ���� � �� �������� �� ��� ��� � ���. �� ����� � ����� , ����� � ��� � � ��� �� �� ����� �� , � ����� �� ��� ��: ���� ��� ����� - �� � � �� �� �� �� �� �������� (���������, ����������), ���� ���� ��� �� ��� � ��� ����� ��� ���� ���� �� � �� ������ � ���, ��� ���� � �� ���� ��� �� ��� � ���.

��� ���$��� �� >������ R����� �� >�)��, �� � � � ���� ��� ��� , � ���� �� ��� � � �� �� �������� �� �� ��� �� �������� �� � �� ������ @�� ��. $���� � )���� � ����� � �� ����� � �������� ��� �� � � ���� � ����� ���� �� � ���. R����� ����� �� ������� � � ��� ������ ��� � ���� � ����� �� � ���, �� �� � ����� �� ���� � ���� � , ���� � ������� , ��� , ��������� , �� � � ���, �������'������, ���� �� � ��, ����� �, ���� �� �����, ����������, ���� ���������. $������ ��� � � �� ����� ��� �� ���� )���� ���� ���� �� ��� ��. $������� �� ��� �� �� � ������ ���, ��� �� ��� � >�)�� ����������: >������ ������� � ��� ���� ��� ��� ���� �������� ����� ��� �������. >�)�� � ����� � ��� ��� � ����� ����� � ������ , � � ���� �� ��� �������� �� �� �� � (���, �����), �� �� ���������, ���������� ���� ��-�����, �� ��� �� ������ �� �����, ��� �� ��������� ��)�� ���, ���� � ����� ������ �� ������ ��� ����� �� �� �� ������� ���� �� ($������� ������ �� ��������). *� ����� ���� � �, ������� �, � ���� ���� ������, �� ����� ������ ��� ��� �� �� ��'��, �� ��� ��� �� ������ �� ����� ���� ���� �� � � ���� � � ������ ������� �� ��������.

������ �� ��������*��� � � ���� >������� ����� �� ������� �������, �������

����� �� ������� �������� 6� �����. $ �� �� ���� �� �� ������� �� ������� �� � �� ����� ��� �� �� �� ������ , �� ���� ��� �� ���� �� �� �� ��������. & �������� � � ���������, � � ��� �� ������, �� ��� � ���� �

� � .

� � �

, � � � � ,

� � � � �

� � . , , ,

� � � � , � �

� � �

353535353

��������. & �������� � � ���������, � � ��� �� ������, �� ��� � ���� �

5555

� > �

Page 36: makedonski za 4 godina.indd

36

���� ������� �� � �� ��������� ������� �� ������, �������� �������� �� ���� ������ ���'��� �� � ���� �, ������� ���� � �: ������! ��� � ��� �� � ���� �. 8� �� ��� �� �� ����� �� ������. ��� �� �����, � ������� �� ������ �������, �� � ��, �� ���������� ���������� � ��� ��. 8� �� �� � ���� , � �� �� ����, ���� ���� ���� �� ���� ���� ���� �� �� ���� �� �� � ��� �� ���� �� ��� �������. ��� ����, ������ �� �����, �� �������� � ������ �� ����, �� ��� �� ��T � �� ������� �� �� �� � �������� ������ �� �� �� ������� �� ��������� �� ���� �� �� ������� �� � ���� ������� ������ � �� �.

��� ��� ���� 6 %����� �� ���� ����� � ��� ����� � ���� �� ����� �� � ��� �� ����. %�� ����� �� ���� � ��, �� ������ ������ �� �� � ��, �� � �� ������. >�)�� �� � �� ��� �� ���� ���� �� �� ������� )� � ���� , �� �� �� ��� ���� � �����, �� ��� � ���� ����� ��. 5���� @�� � �� ��� ���� �� ����� �� �������� �������, ������� �� ����, ���������, �� ������� � �� � ���� �� ����� � ��� , �� �� ���� � ��� � ����� ��. &� � �� � ��������� �� ���� ���� �� ��� ���� ��� ���� ����� ���� �� ú � �� ��� �� ��������� ���� ����, ������ ������� � � ����. >������� ������� �� ��� � �� ���� �� � ���, �� �� ������� ������. *� ������ ����� ���� �� �� ����� �����. $� ����� ������ �� �� � ��� �� �������� ����� �� ��� � � ��; ���� ���, @�� � �� �� ������� ��� �� �� ����� �� ��� ��. ��� �� �� ��� �� �������� ������ �� ��� � �������� �������, �� ����� ��� � �������� . "���������� ���� ���� ����� �� �� ���� �� R����� $ �, � ��� �� ���� �������� �� �������� � ���������, � ��������� �� ���� � ����� � �� ����� �� ������. $����� �� �� ����� ���� (���� ������), ��� ��� ���� ������ � ������ ������� ��� ������� ������� � ������ �� �� ��� �� �� ������� �� ������ (�� ���� �� �� �), �� ���� ������ �� �é �����. ���� ���� � &����� 3� � � �� �� �� ��� � � ��. �������� �� ����� ���� ���, �� ����� �� ���� �� � ��� ��� ��� � �� � �� ������� �� ��� �� �� ��� ����� ���� 6. *��� �� �� � ����, � � ������� �� �� ������ �� �� ���� �� ����� �� ���� ���� � ����� �� �� �� ������. $�, ���� ��, �� � � � �� �� ������ ��� ���� ����. #�������� ��� ��'� ����� &�����, ������ �� ���� � � � ����� ����� � �������� ��� ��, �� � �������� ���� ��� � � � ����� , %��� 5� � �, ��� �� ������� ��� ����� � ��� �� ����� ���� ���, ������ ������ � ���� ��� � � ������� �� ������� � ��� ��. 5���� �� ���� ��� �� ����� �� ���� �� ��, �� � ����� ����� �� �� �� �� ������ ���� ��.

��������

%����������������$����

36363636333333

� �

��6�7� ������� �� ������ �� �������. ��1�& �� �������& ��&�� ���� ����� �� 7�>�� #������� ���� �� ��������-� ��� ���� ��� �� �#&�������? !�� ���� ����� �#��� ��� � ���$���� &�� � ������� � ����� ��4�-� �� �#&�������? !�� ����1 ��� � ��� �� ������?

Page 37: makedonski za 4 godina.indd

37

���#� %�� ������� �� ����� � �� ������ ����, ������ �� � ���� �� ��. %��� ��� �� �������� � � �����, >�)�� �� �������� �� ��� ��� ��: ���� � �� - �� ������ � ��������� �� � �� ��� � � � �������� ���� � � ���� �� �� �������; ��� � �� - �� ������� �� �����, � �� � �����, �� ��� ���� �� ������ ����� ��� - �����. *è � �� � ��� �, ������� �� ��������� �� ���� ��, ��� ������� ��� �������. ��� ���� � ������ �� �� ��� ����� � ���� . *���� �� ��� �� ���� ��� ���� �� �����'�. $�, ��� � ��� �� � � �������, � � ���� �� � ���.

������ #��� ����� �� �� �� ��������� ���������, ����������� � ���� *��� *�� � (*���), �� �� ���� � �� �� ����� � ��� �� � �� ������. *� ������� �� ������ �� ����� �, ������� �� ��� �, � �� �����, ������ �����, ������ ���� !����. (����� ���� &�����, ������� ���������, �� ��������� �������, ������ ��)� �� ������ � �� ���� � !����� . $������ ����� ������� ��'� �� ����, ���� � ��� ���� ���� � ��� , � ��� �� � ��� ����, ��� � ������� �� �������� �� �� �� �����. $���� � � �� ������� �� �� �� ��� ��� ��� �è ������ �� ��)������. 4������ � �� , ����� �� ���� . �� ��� � ����� �� &�����, ���� ������� ����� �, �� �� ����� �� !���� ���, �� ������� �� ����� �� ���� �� � � �� ������� �����'���.

7���� �� ����� � �� ���� ����� >�)�� �� �� ����� ���������� �� �������'����� ���� ��. ;����, ���������� �� ���� ���, � � ����� � �� ��� ��� � �����, ��� �� ���� ����� �� � , �� ����� �� ����� �� �����, � ������ �� ����� ����� �� ����. " ������� �� � � �� �������, ��������� �� ������� �� ��� � ���� ��'�, � ���� �� ��� � B ����� ��'� �� �� ������ ������, ��' �� �� � � �� ������� ��, �� �� � �� � , ��� ���� �� � � �� �������. �� � � ����, �� �� ��� � � �� ��� �� ������� ��� � ' �� � ����� �� ��������, �� � ������ ���� �� � ��' �������, ��� � �� ��� ��� �� ������ ��� �����. ���������� �� ��� � , �� ���� � , �� ��' � �� �������� � ���������, ��' � ����� ��� � ������� ��� ���� ����������, ��� �� ���� � ��� �� � ��������... �� ������ ������� � �� � �� �������� '���. #��� ������� �� ���� �� ���� ������ ��� ������, �� ������ �� �������� ����� � ���� �����. $� ������� � � � �� ������� �� ����� (� � �� ���� �� ����) ������ ����� . *��� ��' � �� � ���� � ��, �� ������� � � ��'���� �� � .

���������� �� ����� �����(������� ����� �� ���� �� ���������� %����, *� ������, (���� �,

R������, �� �� ����� �� � ���� ����� �� ���� &��� "����� � >�)��. ��� �� ���� � ����� ��� �� ��������� �� ���� ��� ���������� �� ��� � ������ - ������ ���. ��� ������� ���� � ��� �, ����� � � ��� >�)��� � ��� �����, ��

. � � � �

� � ,

� � � �

. � � � ,

.

� �

, � - �

3737373737777

Page 38: makedonski za 4 godina.indd

38

���� ������� , �� � �� �� ���� �� �������, �� ����� ���� , � �� ����� ���� � � �� ����� �� �������� - ��� �����. 6�� �������, ��� ����� ���� , �� �� ����� �������� � �������, � �� , ��� ��� ���� ��� ����� �� , >�)�� � ����� ���� � �� ��� � � � �����, ��� �� ����� ����� ��������� �� �� ����� >�)��� �����.

<���� <�-� ( ��� �����)�>� �&��, ��� �����. * � � ���� ��� ����� �� ���

-���������� �� � ���, ������ ��� !�����. 5������ �� ������� �� ��� �� *��� (�������� �� ���� ��� ����), ��� ���������� ���� � � �� *��������, ������� ����� ������ ��� ���� 3���� &�������� ����� %��� "���� � ���� � (���� ����). *� ���'���� �� *�������� 3����, �� ����� ���� � ����� ��������� � ���, ������ ����� �� �� ���, �� �� ������� ��������� *���, ����� ���� ����� (�� ��. �� ���������� �� ������ �� ���� ���� � � ���� , �������� ���� ������ ��� ��� �� *��������, �� �������� ���� �� �� ������ �������. ��� � � ������� �������� �� ���� ��, �������� �� ������� �����, �� ������, ��)���� �� !��������, ����������, �������� ���� �� ��� �, �� ����� �� ��������, ����� �����. $������ ����� ������� 3����, �� 27 ��� ��� ������, �� �������� �������� �� ��� � ��, �������� � �����, �� ����� �����������, ���������� ���������� ��� � � ��� ���� �� � ��� � ���� � ��, � ��)���� � ������ ���������. 5���� &���� �� ��������� �� �� ��� � !����, �������� ú �� ������ ��� ����� ��� � ������, �� ú ��� ��������� ���� ����� � ������, �� ������ �� ��� ������� ������� �������� ���. >��������� �� �� ������ �� ��� ���������� �� ������������ �� ������ �� �� ��� �, ��� ����� &���� � ����� ����, �� ���� ������ �� ��� �� �����

� ������� �� ������ „����� ����“

�����

-*���*������ ! >�

38383838333333

Page 39: makedonski za 4 godina.indd

39

�� �������, ��� � ������� �� �� � ��, ���� �� ú ��� ����� �����.&�, �� � � . � �� ��' � ����� ��� �� ' ��. 8� , � ������ ����

�� ��' � �� ��� ����� � ��� , ��� ����� � ���� ����, ��� �������� � ��� ����� �� � ������� �������� � �� � �� �� ����� �� ���������� �� ����� ��' �� ���. " ������� - �� � - �� �é ������� �� ��� �� � �� ��� � . @�� � � ��� � �, � � � � � � ����� � ����, � �� ��� �� � ��! �� ��� �����, �� ��� ���, �� ����� ����� � ���� �� ��� �� ����� ������...G���, ��� �� ��� ����� � ����� ��', � ��� ���� ���� ��...��� ����� � ��� , ���� ���� � �� �������. " �� � ���������, � � ...� � ���� �������. G���� �� � �. (��� ����� &����)

*��� � �!����� �� ����� &����, �� �� ������ �� ������ ����� 3����, � ��� �� ��������� ������� ���� �� ��� � �� ��� �� � ������� �����, �� �� ������� �� ��� �� ��� �� ������ ����� ������. 3���� �� �������� ��� ������������ �� ������ ������ �� �������� �� ��������� ��'� *��� &����. 2�� ��� ���������, *��� ���� ���� ���� ����� �� �� ��� � ��� �� ���)��� � ��� � �� � �����, �� ��� �������� �������� ���� ��.

5���� &���� �� ����� � ����� ��� ���� �������� �� ����� � ����������� �� ���, �� ������� �� ���� ���� �� ���, ���� �������� � ������� �� ���� ��� �� 3����, ��� �� ����, ���� �� ������������ ������� ��� �� ������� ���� ������, ����� ���� � � � � ��, � �� �������� ���� � � �������� ���, �� �� ���� ��� � ������ � �� ��� ��� �� �������� ��������.

5� ������ �� ����� �, � ������ �� ��� ���� �� ����� ����� ���� , �� � �� ����� ��� , ��� � ��� ��� ���� , �� ���� �������� ����� �� ���� �� ��� �����, �������� ��� *�������� �������� ����� �� �� ������� ���. ��� � �������� *���, ��������� �� ������ �������� �� !����, ����� ����, �� ���� ����, ����� ���� ��� �� 3���� �� ����� � �� ����� �� ���'� � ��� �� ��� �� � ���. �� ���� �������� ��� ��� �� ���� �� ����� ������, ����� ���� ��������� � � � �� �� �������, �� �� �� � ���� ��� ��� � �� �� �� �������� � ���������� ��� � ���� ���� ��� ���� ���� ����� , �è �� �� �� ����������, � ���������� ����� ����� �� � �� � ��������� ��. *� ��� ������� �� *�������� 3���� �� ���, �� ����������� ������� � ������, �� ��� �� ��� �, ������� � ��� ������� �� ������, �� �� *���, ����� ���� ����� (�� ��, � �� �� ����� ��� � �� � � ���, �� �������� � ��. % ����� &���� ��� ����, ���� ���������� ������ ��� ���� �� �� ������ �� �� �������� ���. *��� �� ����� ���� ��� �� �� ����� ��� ������� ��������, ������ �� �������, ������� ���� ����� ����� �� �����.

5����� ���� ������, �� �� ���� � ����� � �� ��� ��� ��. 5������ ����� �� ������� ����� ������ ����, >�)�� � ����������� �� � � ���, ��� �����, ������� �� ���� , ����� � �� �����, �� �� �� ��� ����� ����. *� ����� �����, ���� ���� � � (������ � ����: ��� �� ���� �� ���� % ���, � ���� ����� �� ��'�� � �� � �� � �. *������� � �������� �� >�)�� �� ������� � � �� ���� ���� ����� � ����� � � ����, �� ������������� �� �� ���� �� � �� �������� �� �����, �� �� �������� �� ����� � �� ������ ������ ������ ����.

� � � .

� , .

, ,

� �

� �

� � ,

� � � , � � � � �

� ,

� �

&

3939393939999

� � � ú

Page 40: makedonski za 4 godina.indd

40

������! 7�>�� ������ �������� #������ �� ����1� �� ����� ����1������ �����, �������4 � ���� >������ ������ �� �#&������� �� ����2������ �����. '��� ������� �� ����� �����, ��� � �������� �� #���� ������ ���������.

��6�7� "������ � � �� � ������ �� ������ „���� ����“. $����� �������� �� ������ � �� � � �� ������ � �� ������.

*�� ���� �� ������� �������� (FF���)��$�� ��� ��� ���$ ��� ��

������� ���� ��� ��� �� ���� �� ��������� � ��, �� �� ������ �� ������ � �� ��� ���� ����� ���������� . $���� � ������� �� ���� �� �� ������� �$�� ��� ��� ��� �� ������� �� ������ �� *���� � *���� �� ���� � ���� �� ��� ��� � � ������ � �� ����� � �� ����, ���������� ������ ������� �� ��� � ������ ������ �� ����. 2�� �� ���� � �� ����� � ���� �� ������� �� *�� ��� � ��� ������� ��, ��� � ����� �� � ����� �������, ����� �� ����� �� ����� � �, ��� � ��� ��� �� �� ����� ��������� ������ ��� � ���� � �������, � ������ �� � �� �� ��������� �� ��� � �������� ���� . "��� �������, ������� ���� � �������, �� �������� ������� �� � �� �� ���� �� �� ������� ���� ����� �� ������ � ��� , ����� �� ����� � ���� � �� � ��� ����� ��� � ���� �� �� ������� ����� �� �� �����������, ����� ������ ��� �� �� � �� ���� ���� � ������� �� � �������, � �� ������ � �� � � ��� .

5���� ������ ��� ��� ������ �� ����� �� �� �� ������� ����� �� � ����, �� ������� �� ��� �� ����� �� ��������, ��� ��� � � � ���� ��� ����� �� �� �������� �� �� ����� ����� ����� �� ��������, �� ��� �� �� �� ��� �������� ����, ��������� ������� �� � �� � ������ ��� . D �� � ������ �� � �� ������� �� � ������, �� ������ ���) , ���� � ���� ��� � ����� �� � �, � ���� � �� �������� �� �������������� ��������� �������, �� � �� ��� � ������ ��� � ������ �� ������ � �� , �� �� �� ������� ���� ����� �, ������ �� ����-���� ����: ��� �� ���� �� � �� .

$����� � ��� ��� � � ���� ��� �� ����� ��� � � ���� ����� ����� �� ��� �� ��������, ������� ���� ��� ���� ��� �� ��� �� � ������� ���� � �������. �� ���, � ������ �� �� ) 3����� ��� : < ������, �� �� ��� � , ��� � �������� �� � ��H��, ��������� ������ � ��������� ��

�*��������

���D ���

���

40404040

, , � � � � �� �

4444

Page 41: makedonski za 4 godina.indd

41

���� ������ � �� ���� ��������. 2��� � ��� �� 3����� �� ������ �� ���� ��� ��� �� �� ���������� ������� ��� �� �� ���� ���.

2����������� �� ���� ������ �� ���� (�� � C�� , � ���� ����� ( )� � A���)��, &����� $ ������ � ������, 6�� � "������, ( )� � 6������ &�������� *����� � �. $��� ������� �� ���-���� � � � ���� �� � ������� �� �������� � � ��� ��� ������ ���������� , ��������� �� ���, ������ ��� , �� ��������� �� �������-�� � ��� ��� ������ �� ��� ��� � ��� �������. $������� ��� � ú �������� �������� ��� �� ������� � ������ �� 1936 ��� ��, ��� �� ��� ���� ������ �� ����������, ��� ����� �� ���� ���� �� �� ��� � � ��� � �� ���� �� ����������� � � �� � � � ����.

�!F�!� L���F�<(1905-1984)

3��� �� ���� �� � ���� �� ����� � ������ ������ ( )� � &��������� � A���)��.

@���� �� 24 ��� 1905 ���. �� �������� #��� � ��, �� ������ ����� �������, �� �� �� � � � �� 5��. "���� ��������� � �� ��� �� �� ������ ����, � � ���� ��� �� ������� �� ������ ����. „8����� �è �� �è �� ������� �� � ���� � ���� ��“- �� ���� ��� � �� ����. "��� ������� 2���� ��� ������� ��, ���'����� �����, ����� �� �� ������� � ���� , � �� � � �� ���� �� ��� �����, �� ��, ������� ��. U���� �� ����� ������ �� 1922 ��� ���� �� (���� �� �� �� ��� �� �� @���� � � �� ���� �, �� ���� ��� ������ �� ����� � � ����� , � ���� ���� � ����, � ������ � �����. @��� �� ����� �� �����, H ���, ������� ��. % ����� ����� �� �� �� � ������ �� �� ������ �� ���� �� � �������.

"�� � �� ������� �� ���� � „?������� ������“ ����� 1923���. ���� ��� ��� �� ������� � (. A���), ������������ ��� ���� ��� �� � �� �� ����������� �� �� � ����� � ����. $���� � ��� ����� �� �� ����� �� ������'�� ����� �� �� ����� � � ��� �. $� �������� � �� ���� ���, ��������� � �� � �� � �� ��� A���)�� � ���� ���� ������, � ���� ����� ���� - ���� � �� �������� ��� �� �� �� )���� ��. "���� � ���

��� ������

� � � �

. � � , �

&

414141411111

2 3 �

Page 42: makedonski za 4 godina.indd

42

� ����, ���� ��� &�������� *���� ��� � �� ����: „#�� ����� �����, �� � � �� �� ��� ����� � �� ������� A���)��. 3��������, �������, ��������� ��� ����������� �� ���� �� �� �� . *� �� ��� , ���� ��� ���� �� ����, �� ���� ������� �������. *�����, �� ������� � ����� �� � ��, ���������� � � � ��..."� �è �� ����� ��� ������� A���)�� �� ���� �� �� �� �� � ����“.

@���� � �� �� � � „&���� ������“ „D������ �� ��“ ���������� ���� �� � �� �� ����� ����� �� ����� � ��������� ��� � ����� ����-����� „C��� &��“ „<������� � ���“. "���� ����� � �� �� � ) 5�� ������ �� ���� 1928 �� �� ��� �� „2���� “, ���� � �� �� �� �� 1929, �� ���� ����� ��� �� 1932 ���. >����� � �� � ���������� �� ����� �� �� ��� �� „$�� ���“ �� 1937, 1938 1940 ���. �� ������ ������ ���� ����� ����� �� �� � ��� �� ���� � ���� �� 1912 �� 1922 ���. A���)�� � ��������� #���� � �� ���� ����, ��� ������� � ��������� �� ��� ���� ���� , ��� �� ������ �� �� ����� ����� � � �� ��� �, �� ��� �� ��� ��� �� ������������.

�� ����� �� ����� ����� ����� �� ����� ���� ��� � ���� A���)�� ���� � ��� ������, ���� �è �� � ����. �� �� �� ������ �� ���� � „"�����“ �������� ����� ���� �� ������ „C � ��� � �� ����������“ �� ����� ���������. �� 1966 ���. �� ��� $�������� ������� �� � ������. 8��� �� (���� 1984 ��� ��.

�������� �� ������������� �� ������ ����� �� �� ��� �� ��)���� ��� �� �� ��� �� �������,

���� ����� � ���� �� ���� ���� , � ��� � �� ��� ��� �� � ��������� � ��� � � ��� , � ��� ���� ����� , ���� �� ����� ����� �� ����� ���, �������

��� �� �����

����

�„�����

���1

��

42424242

�� � �

4444

& * � � # �

Page 43: makedonski za 4 godina.indd

43

� �� , ��� �� ���� � , ������ ����� ������ ���� .@��������� �� ������� “*��� ��� �� �����”, &����� *�����, ������

� ���� ��� �� �� ��������� �� ���� �� �, �� ���� �� ��� � �� ����� ���� ���� , �� ���� �� ������ � ��������� �� �� �� ���� � � �� ���������� . $������ �������� ������ � ������ - ��� � �� ����, ������ ���������, ����� �� ���� � ������ ���� ������� �� ��� �� �� ������ �����.

2� ���� � �������, ���� ��� �� ��� �� �� C��'����� ����� �� ���� �� 7������ ��� ��, � �� ������� ��� �� �������� �� #���� ��� �� ���������� � �� ����� ����������� ()����) ���� ����, ����� ����� � ��� �� ������ ������ �� ����. “$������ ���. $� ���� - � ���� �� � ��� ����, - ���� �����, � ��� ����”. *����� ������ �� ������� �� ������ �� ���� �� ������� �� %� �� - ������ �� � ��� �� �� ���������� � �� ���� ��� ����, ���� ���, �� �� !���� �������� �������� ��� ������ �� ���� ����, ��������� ����!�� ���. 5������� ��������, �������� ��� ��, �!������� �� ������������ � ���, �� �������� �� � ������� �� ���� ����� ����� ���� ���� ��. ��� � �� ������� ����� �� �� ���� ����, �� ����� ���� ������ , � ����� ������ ����� �������������� ����������� �� ����� �� � ���, �� ������� ��� �� �� � � �� � �� �� �� � � � �� �� ������� �����������.

������ �� 1941 ��� �� ������� �� ����� �� ��������� �� �� �������� ����� �� �� �� � ���� �� ����, ��������� �� �� ����� ��� �� �������� �� �������� ��� �� ������������� ������ ��������, �� ���� ����� ���� ����������, ���� �, ������ � ����� �, ����� � &����� �� ���� , ����� �� ������� �� ����, �� ������ �� �� �� �� � ���� ��� �� � ����� ���� �� �� � �� ��������� �� ���� ��� - ���� .

�� �� � ��� ��� "��� ! *�' � ��� � � � ���� �� ���� �����. � ��� �������, �� � �� ���� ���: 4� ��...�������...� �� � � ... �� � ��� ...� �� � � ... �� ��� - �� �. &�� ��� '�, �� ���� ���� �� ���, � �����, ��� � �� �� � ������� ��� � ��������� �����! +� �� ���, �è ���� � �� ���... G���� ����� � ���������? ��� �� ��� ��, ���� � � �������, �� ��� ��' ���� �� � �� � ���.

*� ������ �� ������ ����� � ������ � �� �� �� �������, ��������� ���� ������, �� ������� ���, ��������, ����� ����. #��� �������� ( ��� �� ����� � �� � � �� ������� �� C����� ��, &����� *����� ��� �, ������������ �� �� ����� �� ��������� ��� ���� �� ����� �� �'�� ����� ������.

4 ���� ����������� �� �� ����, � ��� � �� � �� ��� �� �� �. C�� ���� � ��� ����� ��, ������ � � ����� � � �, ��������� �� ������ �� ������. 4 � ����� �� � ����'�� ��, ����� �� , � �� ����� ����� �� ����, � ��� �� � ����� �� ������ ��������, � �� ��� ��� ����� ���������� ������� � �� � ����� ���� �� � � , ����� �� � ��� �.

#�������� ����� � ��� � )����, �������� �� )����, ��� &����� ������� �� �� ����� �� ��� � ������ . #������ �� �������, ������ �� ��������� �� ��� �� ����� ��� ��� ���� �, � � ��� ��� �� ����� �� �� ���� ������ �����, �� ������'� �� ������� �� ���� ��� �� �� �� � � ��� ������� � � ��. C� �������� ������� � � ��, ���� ��� ������� ������, ������, �� ������ �� ������ ��

� .

� � ,

� , � ,

� � � � �

� � �

� �

. � ,

� � � � �

43434343333333

� � �

Page 44: makedonski za 4 godina.indd

44

�� ��� ��� �� �� ��� � ��, ����� ����, ������ �� ���� ������. #��� �� �� �� �� ���� ���������, ��� �� � �� ���� ������ � �� ���� � �, ����� ��� �� � ������ ��������. *���� , �� ���� ��� ���� �� ���������� �� � ����� ����, �� ������ �� ���� ���, ���� ���� �� � ���� �� )���� � ��'�, �� � ��� � �� � ����� ������ � ��� �� . 5���� ����, ����� �� �� ���� �� ������ � � ��, �� ������� &����� *����� � ���� �� ��� �� �� ������ �� �� �� ����� �� ��������� ����� �������� �� ���� � �� ��� ���� �� �����, �������������, ���� ��������. *��� ��� � ����� �� �� ���� ����� �� ��� ��, �� ��� � ��������� ��� ��� � ���������, �� &����� *����� �� �� ���� �� ����������� ��� � ������ � ������� � ����, �� ������ �� ������ ��� ���� � ��� �� )�������, ��� ���� ���� �������� �� ��� ����� ��� �������.

&�� ����� � ��� ��, �� �� �����, ����� � �� ��! ������ �� �� ��� ������ �� � �� �� ���...5�� � � � �� ���� �? " � ��� ����� �� ����� � �� �� ���� ��� �, �� ��� � �� � ������� ����, � ����� �� ��������� ���� � ����� ��� ���, � � ��������, � ��' �é �� ����, �é �� ���� �� ����� ��� ��� �� ����� �� ��� � ������ <����...� , � ������ ���� �� ��� ��! ���������, ��! ��� � � �� ����� �� ������. +����� � ���� . C��� �������� - �� �� � ���� � �� ����� �����. C��� ���������� - �� � �� ���� ��� �� �� � � ��, �� � �� ��� ���� �� ������� � � �������� �� �� ���'��� ����� �����...

&����� *����� �� ��������� ��� � ��� �� ��� � ����, ������� � � �� �� )����� ����� ��� �� �� ����� ���� �� ������ � ��, �� �� ����� ��� � ��� �� ������ ���� ���� �è �� �� ��� ��� �� � ��� ��� �� ����� ���� �� ��� � �� !����� �� �������� �� � � ��� � ���������� �� ������, �������, �����, �������������� ���������.

������! ������� �>� L� �>�� �� ������� �������� �������� � #����� � ����� ������ ����� �� ���� ���� *������ "�. ���� ��� !����� ������� � ����&���-� �� ��������� ��� �� �� ������� &�� �� #����� ����� - N������, #�1���������� >�������.

��#& ��� �� ����: 7������ �� � ���� �� ������ � ������� �� �������, � ������� ��� ������

��������

�������

���

444444444444

� #

Page 45: makedonski za 4 godina.indd

45

�*�L�O� 1. $����� ����� ���� �� � ������ ��� � ������?

2. #� �� ��� �� � �� �� ������ I��� � � �� ���� C���� ��� ������� �������� �� ��� ��� �� ( )� � A���)��3. 2� � �� �������� �������� �� ���� �� &����� *�����.4. A� �� ���� �� ������� ����� � � ?5. #� � � � ���� � ������� &����� *�����?6. A� �� ������� �� � � ���� �?7. #��� � ��������� � � ��?8. 5�� �������� ���� ���������?9. %������ � �����. �� �� &����� �� ������'� ������?

454545455555

Page 46: makedonski za 4 godina.indd

46

������$�� ���

3�� ���� ���� ��� � � ������ ������ �� �� ����� ���� ���� �� �������. �� ������� �� ���� ������ � ��� ���� ���, ����� �� ������ ��� ����� � ��������� ���� �� �����. �� �� �����, ����� �� ������ �� ������� ����, ������������ �� ��� � ��� � ���� , �������� ��� 6�� �� ���� , ��������� ���������� �� ������� ��� ������ �� �������. 2��� ������ ������� �� ������ �� C����� �� �� � ��� � ��� � �� XX ��, ��� ����� �� �������� ������������ �� ����� ����� �����.

2������� ������� �� �� �������� ��� ���� ��� ��� � ��� � �� ú ���)�� �� ��� ��� (��� ���� ��� �� ����� ���) � ���� � ��� ����� ��� �. &� � �� ú ���)�� �� ��� ���, ���� ����� � �������� �� ��������� ���� ��, � �� ����� ��� ú ���)�� �� ��� ���� ���, ���� ����� �� ���� �� �������� ��� ������ ���� �� ���� �� �� ������� �� �� �è �� �� �� �������� �� �� �������. 8����� �� ��� ���� ��� �� ������ �� � ��� ��� :1.� ������ �� ������$��2.������$�� �� � ������3.������$�� ��� 6 � �� � �� � ����� ��� �� ��� ���� ��� ��: ���� �� ��, �����������, !����, �������, �����, �������,������ �� � �� ��� ������, �����, ��������, ������ ���. 3� ������ ����� � �� ����� � �������� �� ������� � �� � ���, ����� �� ���. #���� � �� ��� ���� ��� ��� �������� �� ��. &���� � �� ���� ������, 5������ , @ ��, #���, %����, $ ��. ������� � � �� �� U�� "�� *��� � ������� �� �� � ���� �-��� ���� ��� � , �� ��� ��� ��������� ���� ��� ��� ��� �� ���� �� ����� � � �, ��������� � � ������� �� ��� ��� � ��� ������: ����� -��� ������ ������� �� ������� ������ �� �����, ���� ��������� ��� ��� ���'���� ������� �� ������� ���������� �� �� �������� .

U�� "�� *��� ���� �������� ����� ����� �� � ���� � �� �� ��������� �������� �� ���� ��� �� ����� ���� ����� � ����'� � ���� �, � ���������� �� ����, � �� ��� ��� �� � ������ �� ������. "������ � �� * ��� �� 6����� &���� #�� .

����C�

��� 123 !�� 5 ��-�

���

464646464444

Page 47: makedonski za 4 godina.indd

47

��8�* '��!(1913-1960)

„5�� ��� � � �������� � � �, ������ ��� � ����� �� �

����� ���“- �.*��

�� � ���

&���� #�� � ��������� ���� �� ���������� � � �� �� �������� �������� � ������.

������� ���� � �����, ��� � �� $�������� ������� �� � ������ �� 1957 ���. 7�� � ����� � �� � � ������� ��� � � ����� ��� �� � ) � ��� (������ ��� ����, � ���� �������� ������� �� ����� � ��� ����� ��� � ����� ������� �������).

@���� � �� (����� , &�� � �� 1913 ��� ��. ��� ��, ��������� ����� �� �� �� �� ����� �� "���� ����� �����, ��� &���� ��� ���� ��� ��. U ��� �� � ������ ����� �� ����� ����� 2������, ������, � ���� 8� ���� � ������� �� ����� &�� �. 8� � ����� ��, �� �� ��� ���� �� ����� ���� �� �� �� ���)��� . *� ��������� �� ��������� ���� �� �� ���� �� �������. *� ����� ���� ��'� �� ������� �������� ������ ����� „3 ��“. ������� �� ��� ������� �� 1938 ��� ��, ��� � �� &�� �, � ���� �� "�� �. "�������� �� 1942, ������� �� 5� ����� �� ����� �� ������ �� D ��. �� ������ � ���� � � ���� ��� � „+��� �� � � � ������ ���� �“. �� 1948, �� ������ 2����� �� ����� �� ��� � �� ��� ��� � ����� ������ ��� ��� ��� �� ��������� ����� ����� ��� � � �� ������ ������. $� ����� ����� �� ù �� ������ �� $�������� ������� (1957), � ���� ���� � ��� � ������� � ��� �� ��� �� ���� �������� ��� �, �� ����������� ������� ������� �� "�� �, �� 1960 ��� ��.

&��� � �� � � �: ����� ��� (1942), %��� (1947), +�!�� (1956), �� ��� ���� (���������,1971), +���� ��� � (1994, � ��������), +��������� �������� (1957), 4��� �� ��� (1942), *������ (1944), � ��������� (1944), $������ ������� (1948), +��� ��� (1949), $����� �� (1937), +����� (1939), D �� (1954) ��.

� � � � � � � �

� � � �

„�

474747477777

Page 48: makedonski za 4 godina.indd

48

������$��@����� “*������” �� ��������� ������ �� ��� ���� ��� �����

������ ��� ����. �� ��� � ��� ������ �������� � ���� , ������ � ���� ��� � ��� � ���� , � ��� � � ��������� ����, ��� ����� �� �����) �� �� �è �� � ������ � �� ������, ���� �� ���'� �� ��'���� ��� ��� ��������� �� ���� ��� �� �����������, �� �� ��������� ������� �� � �����. $� ���� �� ���� � ��� ���� �� �� ��'� � ��� ����, �� �� ����� ���� �������� �� ��������� ����� �� �� � ��� ���� ��������� �������� �, ��� � �� �� ������ � � �� ��� ��, � ��� � �� ���� �� ��� � ���� ������ �� ����.

#����� � � ������ � ������� �� ��� ����. "�� � ��� �� ���� ���� ���� � � �� ��������� � � �� �� ����� � � (����, ����� ���, ������� ��� ����� ��� � �����, �� ������� �� ����� ������� �� �������, ��� � ��� ������ �� �� ������ ����� ���� � ���� ��, ��� �� �� ����� �� ���� ������ �� ��� �� � ��������� �� �� � � ��� ��� ��� ����� �� ��� � � ��� ��� � . ��� � ��� �� ������ � � ���� ������ �� �� ��� �� � ��� � �� � �����, �� ��� � � ��� � � � �� ������ ��������� ����� - ������, ������ ����� �������.

���� �� ���� �� �����, ������� �� ������� ����� , ��� �� ������� �����, ������� �� ����� ��� �� 5��� �� ��� � �� �������, �� ���� ��������� �� ���� ���� � � �� (����, �� ����� ���� �� � �� ��� �� ����� ������� ���,

��� � �� �� � ��������, � �� ���� ��������� , ���� � ���� ����� , �� ������ �� � ���, ������. ���� �� �� �������, �� ����� �, ��� � ������ �� 5���, ���������� �� ����� � �� 5���, ������� ��� �������, ����� �� “������ �” �� ����� "����, �������� ��� �� �� ���� ������, ��� ��� �� �� ������� �� ����� ��� ��� � ���� ��, �� ���� � ���, �� ����� �� ������'� �� ���������� ������� �� �������, �� ����� ������� �����, ���� �� ��� ����� �� ��� ���� ��� �� ��� ������ �� ������ �����, ����, � ��� ������� �����. 5������ �� �� �������� (�� ��, ������ �� �� ��� �������, � ������� �� � ���� �� ������ @���� *����, ������ �� ������, ������� �� � ���� �� ���� �� &����, �è �� ������� ������ , �������� ����� , �� � (���� ���� �� �� ������� ������ ������ ���.

��� � ��� �� ������ � ���� ���� �� �� � ��� �� (����,

� �����

�����

��

48484848

���� ���� �� �� � ��� �� (����,

4444

��

<������ “����� ���”

��������

Page 49: makedonski za 4 godina.indd

49

�� ������� �� �������� �� � ��� �� �� ���������, �� ������ �� �� �������� ��������� ��'� ������� � ������� � � � ��, ��'� � �� � �������� �, ��'� �� ������ ��� �� ����� �� ���� �� &����, ��'� ������ ���������, ����� ��� ���� � �������� ������ ��� �� ������� �� ������� ������� “���”, ����� ���� �� �� ������ �����, �� ��� �� �� ������� �������� �����.

“�� � �� ���� ��� ��� ���� � ��� ����� �� �� ����� ������ ������ �� � � . �è � ������� � � �� �� ����. 4 � ��� � �������� � � �� � ������� �� �� �� ��� � .”

���������� �� ������ �� �����, ��� ������ ���� ��, ��� �� �� ���� ����� ������ !���� ��� �� �� ������ ������ ����, ������������ ����� ���������, ������������ �� � �� � �� 5��� �� ��� � ��, �� (���� � ���� ��������� ��� �������� � ���������, � ������� �� ����� �� ������ �� �� ��� ��, �� �� ���� �� �� �� �������, �� �� �� � �������. ��� ��������� ����� �� ���� �� , �� ����� �� ���� � �� ������ �������� ��, � � ���� ��, � � � ��� ��, �� ������ � � � �� �� ������� ������� ����� �� ���� ������ ����, ��� �� ��� � �� � � �� �� �� � ���, �������, ������, ������, ������ � � �� �� ��������. *�� �� ����������� �� ������� �� ������� � �, ����� � ��� �, �� ������ ������ ������� � ��, �� ���� ����� ��� ����, ��� “����” �� �� H ��� �� ������ ��� �� �������, �� �� ��� ����� ����, �� �� ���� ���� �� ������� ����� ���� ��������� ��� �� �������.@������� ��� �� ����� � �� ��������� �� ������� � �������: -*���� ����� �� ������ �� ���� � �� ������ �� ������? G���� �è � ����� ������ �� � � ? 2������ � �� � ������'�, �� ������� ���������� �� �� ������� �� � �� �� ���� � ����� �� ������ �� ������, �� ��� ����� �� �� ���������� ����� ��, ����� - ���, ��� - �����. %�� ���������, ��� � �� ������� ��� �� ����� � � ��, �� ������ ���� ����� �� ������� ��� ������, ���� ��� ������ �� ��� � �� � !���� ���� �� ��� ��� �, ���� ������� ������� �������� �� ��������� ��� � �� ��� �� ��������� � �� �� ����� � ��.“$��� �� ���� ��������� �� ��� �� ����� ����� ��� ���� �� �� ��� ��� �, ������� � ���� �� ��� � ��' �� �� ���� ���� ������.”$� �� �������� � ����� �� �� ����, ���� �� � ��� �� ���, ��������� �� ������ �� ������ ��� ���� �� ����� �� &����. �� �� ����� ��� � �� ����� ��� �� �����, ������� �� ���� , � � ��� �� ������'� �� ���� ��� �� ������, �� �� ��� ��� ������ �� ��� ��� �� � �� �� ���� ����� ��� �� &����. "�������: “+ ��� �� � ���� ���� �����, � �� �� ��� � �� � ���. ���� �� �� ����� ���� ���� ���� ����� �� ��6�� � ��� ��� ��, ����� ����� ��� ��� �, � � ��� ���� � ��� ����� �, ��������, ��, �������� �� ��� � ��������� � ��� ����� � � � ����� ��� �� ��� ����� ���� ������ ������� �� ��� ���� �� ���� ��������”, �� ��������. $������� ������� �� �� ����� � �������� ���, �� ������ �� ����� �� ���, ���� , ��� �� �����, ���������� �� �� � � � ������ � � ��� ���������� ��� ����������, ��� ����� ��� ����. 2������ ��������� � � ��� �� ������ �� �� ��� ������, ��������� ���� �� �� �� ������� ������ � �� ����� � � ���, ������� �� ���� �� ������ ����, �� ��� ������ ���� ���� �� ���� ���� �� �� �.

� , ,

� �

� � � � � � ,

� ?� , � �

,

� �

� � , , ,

� .

494949499999

� �� � �

Page 50: makedonski za 4 godina.indd

50

"������� � �� �� H ��� � �� �������� � � ��. *� ����� � ��� ���� �� �� !����, �� �������, ���� ����, �� �������� �� ��� � ��� �� ����, � ��� �� ������ �� ����� � )���� ��� �� ����� �� ����� � � ���� ��� ��� ���� ���� ������ � ��, ���� �� �� �������� ����� � � �� ��� ���� ������ ��.

@����� ��'� � � ���, ��� ���� � �� �������� �� ������� �� ��� ��������, � ���� ��� ��� ��������, ��� ������ �� ������� ���� �� �� � ���, �� �� ����� � � �� �� �� ������� ��� ���� ��, ��������, � �� ������ �� ����������, � �� �������� ��� �� ��� � � � � ��� �� ��� �� � � �� � ���, �� �� �� ������� ������ ��'� ����� ���� ������. �� �� � ������ ����� �� &���� #�� , ��� ��� �� ��'� (������� “���”, ����������� ��������� �� ���� ����� ������� ����, ��� ��������� ��� ���� �� ��� � ���������, �� ����� �����, � ��������� ����� � ��� �� ��'� ����� ��������. 2�� ���������, �� ) � �, ������ � �������� ������ �� ���� �� (����, �� ������ �� �����. *����, ������ �� �� �� ����, ����� � � ��� ��������� �� �� )�� �� (����, �� �� ���� �� �� ���� �, �� ��� �� � ���� �� ��� �����, ���� �������� � ���, �� ���� �� ������� �� ����� ������, �� � ���. $���� � ���� � ������ �� �� ��� ���� ���, � ��� �������� ��� ������� �� ������, ��������� �� ����, ������ ������ �� ���� ������ �� ������ � � �� ������ ������� �� ��� � ��� �� ����, ����, ���� ���� �� �������� ���� ���� �� ������������. @����� �� (���� � ��� ��� �� ��� � ���� ������� �� � ������. $�������� � ���, ���� �� � � � , ����� ����� �� H���� , ����� ��� ��'�, �� ������� ����� ���� �� �� �� �!�� �� � ��� ��� �� ������ ��� �� ��� . "������� ����� ��� ��� ��� ����� ��� � ������ � � �������� �� �������, ��� ����� �� ����� ���� �� ����, ��� (�� �� �� ������� )������� �� �� ����� ��� ��� ������ *������� ����� �� �������� ���. *���� ��� � � �� ������ �� ����� �����, ���� ��, �������� ����� �� ����, � � ����� � � ����, �� ���� ������ �� ������ ���, ���� ��'�� �� ������ ���������� �, �� ������ �� ������ �� ����, �� �� ������ ������� �)� �� ������� �� ����� �� ����� � �� �� � ������ ���, ��� ���� �� ��� �� ����� ������ ��� ���� ��. %�� ������ � �� ���� �� ������ ����� ������ � �������, ��� ���� ��'����, �� ������ � ��� �� ������, #�� �� ������ �� ����� )���� �, ���������� �� �� ���� �� � ��� ���� ��� ������� ������ �� �� ����. $ ��� �� ���� �� �� �� ������ ������ �� � �� , �� �� ������, �� � ��� �� ���� ���� ���� �� ������, ��� �� ��� �����, ��� ���������, �� �� � � � � �� ������� ����.

���� �#������� ������ ��� ����� � � (����. 2������ �� � � � � �����

����������� � ���� �� �� )������ �������, ���� �� ��������� ����� �� ������� �� �� ����� ������ �� ������ �� ��� �� �� ������� � � ��. *� �� ����� ���������, (���� ������ ������ �� ��������� ���. %�� � ������ �� �� ������ ��� � ����� �� ����� �� ����� �è ������� ��� ���,

"! ��

����� ������ � ������ �� ��$��

��*�

505050505555

" � *"

Page 51: makedonski za 4 godina.indd

51

���� �� ���� �� �� � �� ���������� �������� �� �� ��� �� ���. U ��� � ������ ���� ��� �� ���� ���, �� ���, ����� �����. (���� �� ��� ������� � ��, �� ���� � ����� . $� ������ � �� �� ������� ��� � �, ������� �� ��� ��, �� ����, ���� �� ��� � ��� �� �� ��'�� �� �������, ���� ���� �� �� �� ���� �� ������� ���� ��� ���� ���� �� �� ����� � �� ���. 3�������� ������ � � �� � ��� ���� �� �� �� ������ ����� � ���, ��� �����, ����, !����, ��� , ����� ���� ������� �� ��������� � ����. (���� �� ���� �� �� �� ���� � �� ����� �� ����, ������� ���� �� ������ , ����� ���������� H�� �� �� ���� � �� �� � ����. ��� ��������� �� ���� � ��������� ����� �� � ��. ��� ����� �� ������ � �� �è ��� �� �� ��������, � � �� �� ��� �� � �� ������, �� ������ �� ���� � � �� ������� � � ��. ���, �� ��� �� ���� ��� �� ���, ������ ������� �� ����� �� ����� � ��. % ������ �� � �� ��������, ������ � �è �� ����������, � � ��� �� �� ��� �� ��������, � � ���� ������� ���� , �� � � �� , ������ , ������ , �� ���� � �� �� � �� ������ .��� �� �������� �� �� ���������. $��'��� �� �� ������, �������� ���� ��, �������� ����� ��� ���� � � �����, ����� �� � ���, � �� ����� �� ����� �� ���!������, �� �� � � ���� � �� ������� �� �� ���������. 5����� � ���� �� �� ��� ��� ����� � � ��, �� ���� ��� � � ����, � �� ��� �� ��� ��� ���� ����� �� ����� ���� �� ������ �è, �� ��� ���� ��� ���� ���'� ������ �� 32 � 70 ��� � ."������� �� ��������. 2�� �� ��� � ��� �� �!����� �� � ���. #����� �� �� ������ ������� � � ��, ���� ���� � ����� �� ��������� ���� ����, ������� �� �� ��� ��������. "������ �� ����� ����� ��� �� ��� ��������, �� ������ ��, ������� ���������� �, ���� � ������� �� � ��� �� ������ �� �� ������ �� ��� �� ������� � �� �� ����� � � ��. $�� �����, ��� � �� ������ �� ������� ���������� �� �� ���� ��� � ��� �� � ��� ����, � �������� ��� � ����� ���� �� � ���� �, ��������, �������� � ��. $ ���� �� ���� �� �� � �� �������� �� �' ��, �� ���� ������� �������� �� ���� �� � � � ����.

���� �� ���( ���� �� ���������� �� � ���, #�� �� ������� �� '���� � !����.

6���� � �� ���� �� * � � ��� ������ �� �� ��� ����� �� ���� �� ����� �� ��� ����� �� �� ����� ������� �� �� ���� * � � ������� �� �� ���. “� �� ��, �� ��� #���� ���� ���� #����&�� ����� �� �������� ���� � ������� �������1��”. ���� �� ���� ���� � ��������� �� ��������� � � ��, ������� �� ���� , ������ ��� � , �� ��������� �� �������� �� ������ �� ����. �� ����� ����, #�� � ���� ������ ���, ���������, ���� �!������� �� � ���. �� ���� �� ������ � ��), �� ��� � �� �� '���� � !����, � � ��� �� ������, ��� ��� �� ������ ����������, ���� � ���� �� ����� � ����, ������ �� ��� ������� �� ����� � ��, ��� ������ �� �� ���� �� )���� ������������.

+���� ���� � � ����� � ��� � �������� ����� � - ������������. &� � ��� �� ��� ��� �� � � �� ����� �� � '� , ���� �� � ������� �� ��������� ��������� ������ . (...)

� , ,

� � ,

� � � � � ,

, � � �

� , ,

� � �

. � � � � � � � �

. �

&

515151511111

� � � � � U

Page 52: makedonski za 4 godina.indd

52

��� � �������� �� ��� � ����� � �� ������� ������ ������ �� �� ��� �����, ��������� - �� ���� �� �� ��� ��������. ������ ���� � ��� �� � � �� � �� ��� � ����� �������� �����. #��� , �� ���������� ������� ������ �����, ����� � ��� � ����'�� �� � � ���� � ����� '��� �� ��� � � �� ��������. �� �� ��� ����� �� ����� �������. "� ��, ����� ��� ����� � �� � �� �� �� ������. &�� G ���� � ��� ����� ���� �� � ���� �� ����� G ����, ��� � ����� ��'��. �è �� �è ��� � ������� ������ . ������� �� ��� � �� ����� ��! ������ ����� ��� �� ���� � �� � �� � �� � '� . "��� ���� ���� �� ������������ � ������ ����� � � � ���� �� �� ���������� ����� �� ����� '��� (��� ��� � ��� ���� ����� �� � '� ����� � �� ����� ����� �� � ��� ). *���� ���, ����, � �������� ������� �� �� ����� ����� �� ����� ���� � � �� '���? �� ��� �� ��' � �� �� ������ , ��� � �� ��� �������' ��, � �����. 4 !����, ������� �� �� ��� � ��� �� �� � �� ��� ������, ��� ��� � ��������� ����� �(...)

%�� ��� � ���� ����� � �� ����� �� �� '� - � � � ���� ����, �� � ��� ��'�� ����� ����� �������. 4 !����, ��� ������� �� '�����, ��� ��� ������ �� '�����, ����� ���� ������ ��� '����� ������� � �� �����? ;��� � � ������ ���������� �� � �� �� ��� �� � �� ����� �� ��� '�� � ������������?- 8� ��� ���� ��� �� � ������, �� � ���� ����' ����������� �è ��������. @� ���� � �������� ������? ...

8����� ���� ������� ��� � �������� ��� ��������� �� ����� ������. "��� �������� � �������� �� �� ��� � �� � ��� �������, ��, �������, � � ����� � � � ��� ����� �������� ����(...)

�� ��� ���� '����� �� ������ �� �? G�� �� ���� ����� �� ������������ ��� ������ ������ �� � ���� �è ��� �����. � ����� ������� �� '����� � ����� �� ���������� ����� �� �� �����, �� ����, �� ���� ������. � ����� �� ��������, ��� �� ���� ��� ������, �� �� ����������(...)

�� �� ���� �� �������� ��� ����� �� �������� - ����� � ����, ������ ������� ������ ������. �� ������ ��� �� �� ��� �� �� ������ �� '����� ������ ��� ��� � � ���� �� ���� - �� ������� ������������.(...)

;����� �� ����� ��� �������� �� ������ ��� � ��� � �� ����� �� ��� ������ �� ��� ���� �� � ������ ����� ������ ������ �� � '��. C �� ��� ��� ��� �� �����, � �� � �� ��������� ����� �� ������� � ���� '�� ������(...)

������ � �� ��� ������ � ����. C� ��� ����� �� ���� ������ ����� �� ������ ����. � ����� �� �� ��� ������ , � ������ ������ ��� ������ � ������ ������ �� '����� �� � ��� � ��� � ���'��� ����� ��� ��� � ���� �� � ���'��� �� ���� �� � �����. C�� � ���� ��� �� �� �� � ���� �� ������� �� ���� � ��.

��� ��� �� ����� � ��� ����� ��� � ����� ���� �� � �. *�� � ���, ��������, � ������ ���� ���� ��� '�� �� ��� � �� � �� � ��� � �� �����'�����? & � � ��������� ����� � �� � � �� ����� '��� �� �� ����� ���� ������ ��� ����� ��������. ��, ��� ������� ���� �� � ��

�����G�"�'���

����

��

����

��

��

����

���

525252525555

� � � � � �

Page 53: makedonski za 4 godina.indd

53

����, ���� ���� �� ������� �� � �. ���, ���� � ��� �� ������ , � ��� � � �������, � ������� � ���� ������ �� ������ � ��� ����'��: �� �� � � ��� ������� � . +���������� ��� �� �� �� �� � ��� � ������ �� ��� �� � � �������� � ������ ��� ��. � �� ������ ��� � � �������� �� �� ��. ��� �� � �� � ��� ������� �� � ���� �� �����, ��� ��� ���� ��' �� � ���� �� ������(...)

�� ��� �� �� ������ � ����� ��� � � ��� ������ ����� ��� ��. C� ��� ���� �� �� � �� �è �����. $�� �� � �� � �� � � �������� � �� � �� � ���� � ����' �. � �� ���� �� ��� ��� �, � �� �� ��� � �� �� ���� ������ ����� ���, ��� �� � � ������� � � �� �. ������ ����� �� � ���� �� �����, ������� �� �� ����� ��� ������ ��� . ��� �� �� �� � �� �� ������� ���� �� � �.

������! ����-��� � � 1� ��, ����-��� ����� �� �#���� #�����, �������� �� N���� #��� ��� ������ ��� ���, ��� ��� �#������� �� 1���-���. 6�� ���� >���� �������1���� � ����� � ��, ����� �� � #������� #���� &�� ��� ��� 1���. �� ����� �� � ��� �����$ �� �#������� ��1�, ���� ��#���� �� ���������� ������ - 1�����.

�*�L�O�1.2����� �� ������ �� (���� �� ������� �� ���� � ?2 ���� �� ��� � ����� ������ ���� �� "�� �?3. #��� � ��� ������ ��������?4. 5�� �������� � �� �������� ��� � (����?5. #�� �� ��� ������������?6. #��� ���� �� �� (���� �� ������'�� �� ���� ���� �� �� ����� �?7. 5�� �� ���� �� &���� � ������ ��� �� (����?8. $����� ��'� �����, � ������ � ����� �� � ��. 5�� �� �� ��� � ������ �� ���������� �� � ���?9. #��� (���� �� �!����� �� � ���?

� � � .

. � ,

53535353333333

� � � �

Page 54: makedonski za 4 godina.indd

54

%������� �� �#�����

%������� �� �#����� � ���������� � ����� ������ �� ������ �� ������ �� ������ � ��� � , �� ����� ������ �� ��� ����� �� ����� � ��� � �� ������ � ��. �� ��� �� �� ��� �� ���� �� ���� ����� ��, ������ "�� �, � �� ������������ � �� ����� ����� �� ������� � �� ���� ��� ��� ������ �����, � � ����� ������ �� "�� �. ��� ��: *������ 6��, 3��� ?�����, U�� U��� &��� &�����. ����� ��� ��'� � � � ��������� �� �����������, �� ����� � ������ , �� ������ � "�� � ���� �� ���� �������� ������� � ��� ���� ��� ���. �� ���� � �� ��� ���� ���� � ��� �����, ����� ������ �� �#����� �� �� �� ��� ���� ����� �� ������, ��������� ��� ����� ���� �� ���������� �� ����. 6��� �������, ���������� �� � ��� ������ ������� ���������� �� ����� � ����� �� ���������� �� ��� � ���� �� � , �� ������� �� ���� �� ��, �� �� ����� ���������� �� ����� ������ � ��� ��. 2��� ��� ������ � ����� ��������� � � ����� �� ��� ���� ������ ������, ������� �� �� ��������� �� ����� � ����� .

@��� � � ������ (�� )���� ��� �� � �, �� � ���-������� ��� 1. ��������� �� ����� �, ����������)

*���� � � �� ����� ���� �� ���� �� � ������� �������2. D ������ � ���� (����� �� � ���, � �� �� ��� �� ������ ��� �� 3.

������� ������ ���� � ��� ����� � �����: ������� ���, ������� ������ �� ����, ��� ���, ��������� ��� �����������)

#��� ��� ��� �� ������ (�� �������� ���������� �� �� ����� �� 4. ������� ������, ���� ���� � �������� ��������).

5���� � ����� �� ���� ��� ������ �� ����� ����� �� ������ ������ ����������. C����� �������� �� ����� �� ������ �� ��� �� ���� � � ���. ��� ������� ������ � �� �������� ���������� �� �������� ������� �� ����. "��� ����� �� ������� � *����� "� �� &����� U�� �������� 1896 ��� ��. "������ � �� ��� � ���� ��: 6�� � � ��� (����� ��), D� ' " ������� 5 �� 6��� (%�� ��), C ��� C��� (C����� ��), R����� " ��� (&��� ��).

"�������� �� ������ �� ������� �� ������ ��� � ����� .�. ������� �����. $�� � ����� ��� � ���� ���������� ����� �� ��������� - �������� �� �� ������. $���� ��� �� � ������� ��������� �� ����� �� ��� �� ����, � �� �� ������ �� ���� � �������-�� )�����, ��� ����� � ����� �������. $����� �� � �� ����� � �� ���� ������ � �� �� �� � ���, �� ������� ���, �� ������ � �� �� ����� ����� ��� �, ������������ ����� ���� ���. "� ���� � ��� � ������-��� � � �� ������� � ��� �� �����, ����� � � �� �����: ��������, ��� ��, ���� ������� �� ����, �� �������� ������� ����� � ��� �.

����U �����2�1�23�4�

�""6

$��$�"��

545454545555

Page 55: makedonski za 4 godina.indd

55

���)9�� 8�'�%(1906-1989)

&��� �� �� ��� ���� �� ��� ���� ��� � � �� , � ��� � �� �� � ��� ���� ��� �. &��� � ���� �� ��� � � � , �� �� � � ���� ������ �� ���� �������� ������ �� � ��, ���� �� � ����� � ���� �� � � �� ���� �� �����, � ���� ������ ����� ��, ������ �� � �� � ����� � � ��, �� �� ���������� �� ����� ������ ����, ��)����� �������, ��������� ��������, ������ ����� �� ������ � ��.

C� ����� �� ���� �� ���������� � � ���� �� XX ��, ������� �� � � ��� ��� �� � ������� ���� �� „����� �� �������“. @���� � 1906 ��� �� �� �����, �������� � �� 5��� �, %���. $� 14 ��� � �� ��� ����� �� Portor Royal School, ���� �� �� ��������� ����� �� ���� � �� ������� ����. %���� ���� ������� �� ����, �� �� ���� �� ���'� �� � � �� ��� ������ ��������� � �� �� ������ ��� �� �� ��� ����� � ��� ���� ��� �� �� �� �����. $� �� � ���T� �� 5��� � �� 1923 �� 1927 � �� ��������� ������ � ��� � . "� � ���� ����� 1928 �� ��������� �� "�� � ��� ���� �� �������� ��������. ��� �� ��������� �� [��� [��� (8� �) � � ��������� �� ���� ������ ����. �� 1930 �� ����� �� �� � ���T� �� �������� �� ������� ��� , �� ���� �� ��� ������ �� ���� ��� �. *�� � ����� �� �� � � ���������� �� ������ N�B (1934). „$� 5��� �� � �� ���� � �� ���'� ���� �� %���: ���� ����� “ – �� ���� ��. 2�� �� ����� ����������� �� ��� ����� �� 3�����.

�� 1932 �� � ���� ����� ��� �����, �� �� ���� �� ����� ������. #� ��� � ����� ����� � ���� ����� ������ �� �� � ��� � �� ��������� � ����. @����� �� �� � ��� � ������� � ��� � �� ������� ���. �� 1936 ���. �������� �� ����� �� ������ „4���“ �� ������ �� ������� �� C����� ��. $������� ��� �� �� ����� �� %��� ��� �� ��������, � ���� �� ��������� �� ������� ��� . �� 1938 ��� �� ���� �� ��� ���� �� ��������� �� ��� �� �� ����� �� �������. *� ������ �� ����� ��� � ����� � ���� ����� ����� �� �� ����� �� ����� , � ����� �� �� � ��� �� ����� ����.

�� ����� �� ����� ����� ����� �� �� ������� �� ��������� �� ���� �� ����� ���� ������ �� �� �. $���� �� ������ �� � ������ ��� � � �� C�����. "���� ���������� �� ���� ���� �� ����� �� ���� �� ���� �� ����� �� ������ �� *���� 5����� �� ��� ������� ���� �� �� �����. �� ���� ��� �� �� � ����

� ��� � � �

� ) � � � �

� .

� � .

� � � �

555555555555

Page 56: makedonski za 4 godina.indd

56

������ „Watt“ �� �� �������� ��� 1953 ���. "� ������ ����� �� �� ��� ��� �� ����� �� )������.

"�� ��� �� ����� ����� ����� �� 6�� � ��� ��� ���������. �� ���� ��� �� � � ���� ��� � �� � ���� , � ����� „4���“, „4���� ����“ „� � ������ “. �� 1952 ���. �� �������� ���� - ����� „% ��� �� #���“. �� ���� ����� ��� �� ����� �� ���� ��, � � �� ��� ����: ��� �� �� � ��� ��� � �� ��� � �����'��. $�� ��� ����� �� ��� � �� �� �� �������, � ��� �� ��� ���� �� �� ����� �� ��� ��. 2� ���� ��� �� 6�� �� ���������� �� � ���� �� ������� ��� � ���� �� ���������� �� � ���� „��� � �“. 8���)� �� C��� �� � ����� ��� � �� � � ��� �� ����, � ��� � ���� � � � ���� ������ � �� ��������� �� �����.

"� 1960 ���. ������� �� � ���� �� ��� �, ���� � �� � ��, �� ����� � ���� ���� ��� � � ��� � � � �. �� 1969 ���. ����� �� ���'� �� ����� �� ��� � ��� ������� ��� �� ��� � $�������� ������� �� � ������. 6�� �� ����� ������� ������� �� ������ ������, �� ����� ����� ����� ���� �� �� � ������� �������� �� �� �� � ��������, �� ��� � �� �� ������� �� �������� ������� �� �� ���� �����. $� 17 ��� 1989 ���. *���� �� ��, �� ����� �� ��� �� 22 ������ 6�� �� ��. ������ �� ���� �� ����, � �� ����� � � ������ �� ����� � �� ��: „#��� � �� ����, �è ����� � � ��“.

7����4 �� +����������� �� ��� ���.*�� � ���� ������ ����� �� ������� ��� ���� ��.

������� ������� ���� � �� ��� , ���� � �� � ��� ���� �� �� �������� - �����, �� ���� �� ���� ��� ������ �� �� �� �� ��� ����, � � ���������, � � �'��, ���� �� � ��������� �� �������� �� ���� ��� � �� ����� �� - �� �� ���� C���. & �� ���� ����������, � ���� � � ���� , � � ������ ����� �� �� ���� � ��.

#����� � ��� �� ������� � �������� �� ������� ��� � ����� �������� ��� � � �� ��������� ��� �� ���� ��� � ��� ���, � ���� � �� � ����� ����� ��� � �� ���� �� �� ���������� �� ���������� �� ���� �� �� ��� ���� ��.>����� �� C��� � ���������� �� �������, �� � �� ���� �� �� ���� , ���� ������� � � ������ ������� �� ��� ��� ����� � ��� �, � ���������� �� ������ ��� ����� ��� �����, �� ���� �� ����� ���.

A� �� �������� �� ����� � ���, ������ � �������, �� ��� �� ������� �� ������� ������, ������ � ����, �� �� ������� �� ��� �� �� ����� � ��� � �� � ����� � ��� ���� (�� � ������� ����� �� ��� ��� �����), ���� ����� ���� , ���� �� � �� �� ���'�, � �� �� ��� ����, ���� ����������� �� ����� � ������� ��������� �� � �� �. > ���� �������, ������ �� �������� �� ������� �� ��������, ���� ������� �� �� �, �� �, ��� ����� �� �������� �� ��� ������ ������ ������ �� ������ ����. 5����� �� ���� ��� � ���� �� � �� �������� �� ������������ �� ������� � � ����� , � ��� ���� �� ���� � ��6, ���� � � �����, �� � ����, �� �� �� ��� �� ��������� ���� �� �������� � � � ��� ��.

��

�������

�������

�����

����

��� ����

565656565555

W tt“ � �� 1953 " � � �

Page 57: makedonski za 4 godina.indd

57

D��� ��� ��������� ��� (���� �� - ����� ���� ����), ���� �� ������������ ���������� �� �������� �������, �� �� ���� ������ �� ���� ���� �� ���� �� ������ � ��� � � �� , � ������ ���������, �� ������� �� � �� � � ���� ��, � � ���, � � ������. 5��� � �, 3������ ���� � �, ������ ��� ������ �� ������ ���� �� ����, ��� �������������, ���� �� ������ ��� �� �� ������ ����������� ���������, ������� �� �� ����� �� �� �� �� ���, ���� �� ��� �� �� ������ �����. $������ ���'�� �� ����� � � ������ ��� �� ���� ������ �� C���, �� �� �� ��'� � ����� ��� �� �� � � ���� ���� �� �����. (������ ��������� ������� - �� � ����� - � �� ������ ����� �� ���� �� ���� - ��� �� ���� �è ��� �� �����. $ �� � ���� ���� �������� �� ��� ���� ���� �������: &�� � ���� �� ��������� � ���; ��� #��� � ��� #���; ��� �� �������, ��' � � ��� , � � � � �� ������; ��� � � ���� �������� �� ��� � �� ��. $� ��� �� �� ����� ������� �� ��������, ���� �� ���� ������ ��� �� ����� �� ���, �� ���� �� ����� �� ���� � ������ �� ������������ � �������: +���� � #���? *� �� #���? &�� �� � ���� ����� �� � ����? 2� ��� ��� ��� ������� ��� ��������� � ���� ������. ����� ����, � �� �� ��� �� ������ �� ������, �� ��� C��� ���� ��� ����� �� �����, � ��� �� � ��� �� ������ ���. "������ ���� � � �� ����� ���� ���� � �� �� �����, ���� �� ���� �� �� ������� �� ��� �� �� ���� ��� ������ �� ���� �� � ���� .< ����: 5�� �� ����� ?

�������: �� �� � ����� ����, �������� .

*�� � ��� �� ��, �� ��� �������� �� �������� ���� �� ���� ������ ����� �����. 5������� ���� �� � � � �� ��������� (����� � �� ����), �� �� ��'� ������� ��������:< ����: 5�� �� ���� � �� ��?

�������: 5�� �� ���� � �� ��?

$������ ��� � ���� ���, � ������ � ����� ��� �� � ������� � �� ���� �� ������, � �� ���� �� ������� �� ����� �, � � �� �� ���� �� �� �������, ���� �� �� ���� � �� ��, � �������� �� �� ���. �� �� �������� ����� ������������ �� ������� ������ ���� �� "��� D� . *����� D� � ����� �� ���� ���� ����, ��� ����, ��� �� �����������, ��� �� ���, � ��������� "��� ��� ��� . 3��� ����� � ������ ��� ������ �� C��� �� ����� ���. <� ������ �� �è � �� ����� �� ����� ��� �� � ��� . "��������� ������ ���, ��� � ������� �� ��� ��� �� ���� ��, ���� �� ���� � � ������� ���� ������ ��� �� ����� C���. < ����: *�' � ���.

�������: � ������� (����� ����)< ����: *�' ��� ���!

�������: 5�� ����� � ��?

< ����: #� � ��� #���.

� � ,

� � �� � �

� � �

� �

� � � �

� �

575757577777

D � � � ( ) �

Page 58: makedonski za 4 godina.indd

58

�������: ��! (���)< ����: $�� �������!

�������: G�� � ���.

< ����: � , � ! (���� �����) ; ��' � �� ���� � �è ������ ��' �.

�������: C�� ��� � � ��� � ���.

< ����: ���� � ��� �� ���� �.

�������: 4�' � �� ���� � �� ��� ���.

< ����: &�, �� �� �� �� � �� �� ���.

�������: C����. (���)

(����� �� ����� ��������: 7��� �� ����� ����, �����. #����� � �� �������� �� ��� �� ����� ��� �� �� � ����������. % �� �è �� ������� �� ������ �����. & ������ �� �� � ������ ��� ����� � �� �� ��� ����� � ������ ����� �� ������. ��� ����� � ����� �����, �� ��� �� � �� �� ������, ����� ����� ����� ����� �� ���� �� ��� ������ �� �������������, ��� ����� ���� �� ���� ������� �� ����. "��� � � �� ����� ��� ��� �� �� �� �� � �� ��, �� �����, � ����� ������ � ������ ��� � �� �� �� ������ �� �� � ��, ������ �� ���������� ���������� �����, �� ������� �� ������ ���������.

� ������� �� ������ „� ���! "� #�$�“

�<�<�<�<�

�������

585858585555

� � ! ( )�

Page 59: makedonski za 4 godina.indd

59

���� D �� � �������� �� ����� 3������ ���� � � �� ���� �����, � �� ����� ����� "��� D� , �� ��������� �� ���� �� ����������, ��������, �� �� ��� ������, �������� � �����. ��� ����� ��� �� 3������ ���� � � � ��� � ���, �� ���� ��� ���� �� ���� � �� �� ����, � �� ��� �� �����, �� ��� � �� �� ������ ��. "��� � ���� ����, � D� ���, ���� �� ���� �� ��������� ����� ����� �� �� �� �� �� ���� �� ���� �� ����� ���� ���� �� ��������� D� �� � ����, �� ���� � ������� ������ �, � "��� �� �� �� ����� ��, �� �� ��� ���� �� ����������� �� ���� � �� ����� �� � � .

< ����: �� �� � ���� �� � �� ����� �������. �� �� ����� � ���, ��� �� ��� ��'����! � �� � �� ���� �� �� ��� � �� � �. � �� � �� �� ���� �� ��� � , ��'��. " ����� �� ������� � �� ������ ���� ��� � �����. $� ���� �� ����� ��� ��� � ?���� � �� . � � ���� � �� � �� ��� ����.! ��, �� ��� � ��� , �� ��� �� �� �� � �� , � �� ��� ���� �� ���� � , �� ����� ��� � � . � ��� �� �� ������� ������� ��� ��' � �� � �� ���� �� �����. � ��� � ���� ������� �� �� �� ������ ��� ���� � �� �� �� � �� ���� ��� ���� ������! 5�� � �� �� ���, �? (8����� � � � � ����) ������� ���� �� ����� � ��� ���� ����� �� ����� , � � ������� ���'� �� � �� �� ������ ��� ��� �����. C����� � ����� �� ����� �� ���� ������ � � ������ ���������� , � ��� � �� ������ �� ���������� � ����. �� ������ �� � �� ���. 5�� ����� � ����, ��� ������ �� . � ����� ��������� �� ��� ��� � ������� �� �������� ���������. &�, �� ��� ������� ����� ���� ��� � ��� ����. � �� � ��� #���. #��� �� ��� ...

�������: ��!

��$�: +����!

< ����: ...� ��� �� ���� , �� ���. � � ��' �� �� ����'���� �������� ��� ��� �� ���. � � �� �� ��, �� ��� � � ��' �� �� ����'���� ��������. *������� � ��' � �� � ������� �� ���?

�������: 4����.

< ����: 4���?

�������: � �� ����.

< ����: 4�' � ��� �����.

����: +����!

*��� ��� �� "��� ������ �� D� �� 6���� ������ - �� �� ���� ������ �������� �� ����� �� ����� ������ �� ����� � �������� ���� ���� � ��.

���� �� +��� %��� ������ � , ��� ���� ���� �� ����� ��� ������ �� 3������ ���� � �. ��� � ������� �� �������������� ����, �� ���������� �������,

� � � � �

� � � � ) � � �

.

,

595959599999

Page 60: makedonski za 4 godina.indd

60

�� ������� �� �� �������� �� ���� �� � � �� � � ��. *� �������� �������� - ���� C��� � �����, � �������� �� ������'��� �� ���� ������ �����, ���� ����� � � �� ����� �� �� ���� . &������� � ���� �����, ���� � ��������� �����. ��� � �� �� ����� � ���� �� � ��� �, ���� ���� �� � � �� � � ��. ��� �� ����� � �� ������ �� ������� �����, ������ �� ��� ��� �� �����, ���� �� �� ������� , �� �� ������ �� ��� � ���, �� �� ������ ���� ���� �� �������.�������: C �������� ��� �� �����?

< ����: �����?

�������: ��-��-�.

< ����: *��� ���� - �����?

�������: &� ���.

< ����: ��, �� ����? $� ����?

�������: G� ����� ��� �.

< ����: G� #���? ����� �� #���? ��� � �? � ���� �� ��� ;�� � � �� ��� ��� ��.

�������: � ��� #���?

< ����: 4���� ����.

������! ��������, ����� � ��������. ������� � ������� �� �������� � �������� �� ��. �� ���� ������ � ����� � ��� � ��� ��� �� ��.

�*�L�O�#��� � � ����� � ������, 1. % ��� �� #���? ����?5�� C��� � ������ ������ � ?2. $� �� � ������� ������?3. 5�� ������ � ����� ������� � ��� �� ������� ������?4. ���� �� ���� ����� ��� - �����?5. 5�� ������ �� ������? ����?6.

��6�7������ ����� � �������� �� ������� - 8���� � � �����, ���� � ��6, ���� � � ���, � �� � ����!

�-�����<�<�<�<�

�<

606060606666

� � *

Page 61: makedonski za 4 godina.indd

61

��������� ��������� #�����

"� $26, ���������� �������� ���� �� �� ��������� ����� � � �� ������. %�� �� ��� � � ��� � ���� �� �� �� ����� �����, ���� ����� ������������� �� ��� ��� �� ��� � ��� � �� �������������. 7�� � �� �����, �������, ������ �� �� ��������� � � ������� �� � ���� ������� . ������ ������$�� �� ���������� �$� L�#��, 8 �1� '����, � ���� )����� C��� !������, � �� 1944 �� 1950 ��������� ���� �� �������-��� ��� � � �.

#�� ���� �� ������ � ��� � �� �������� � ��� �� ��� � �� �������� ����� � ������, ��� ����������� �� ���� #���� , A����, ?����� %������ , � �� ������ �� ���� �� � �� ����� ����� ������, ��� ���� ������ ���� ���� ����������. ��� ���� ���� �� ����� � �� �� ���� ����� �������� �� - ������� � ��� ���, ���� �� �����)�� ��, ����� ������������.

"������ �� �� ���� �� &�� A����, �� �� ��������� � � � ������ � �� ��� ����� �� ������ �������, �� ��� ���� �������� �� �� ���� ��� ���� � ����� �� ������� � ���-���� � � ����� �� � ����� ������. 2��� �� �� ������� ����� �� ����������� �� ������� � ���� ����.

"�������� �� ���)��� � �, ��� ������� #����� ������$�� ��� �� ���������� ������ ������, +��� %������� ���� ��#���. 2��� ������� �� ����� �� �� ������ �� ������ �� ����� � ��� � �� � �� � �� ���� ��� �� ��� � ���� �� ������� �� ������ � ����� �� ���� � ���� ����������, �� ��� ����� �������� �� ������� ����� ��� � ��. 8���� P��� *������ ��� ���, ����� �� ����� ���� ��� �, � ����� �. �������� ú �� ��� �� �������� ���� ��� � �� �� ������� ��)���� ����, ������ �� �� ��� ���� ��)���� ����� �� ��������, � ���� ��� ���� �� � � ��� � ���� �� ����, ����������� � �������. ����� 8�����, �������� �� ��� �� ���� �� ����� � � � ������� ���� �� ������ �� ��� �������� �������. %������ #����� ������$��, ����� �� ������ ����� �������� �� �� ���� �� � ����, ��� � ��� �������. (< ��� 9��&���, )���� '�����, �>� *��A��). 2��� ������� �� ��� , �� � � � ������ �� ���� ������ �� ��� � ���� ������ ��� � ��, ����� �� ����� �� �� ��� , ������ �� ������� ���� ��� �. ��� ������ � ���� �� ���� �� ��������, �� �� � ��� �����, �� ��� �� ���� ���� ��)���� � ��, �� �� ��������� ����� �� ��� � ������ �� ���� , ������ ������� ����� �� �������, �������� �� ��� ����� � ���� � � � �� ������ � ���� ����� �� �������� ���� ��.

� ,

� �

� � �

� � �

� � � ,

� � � � �

� � � ,

616161611111

Page 62: makedonski za 4 godina.indd

62

8��Q� '����'!(1921-1993)

6���� #���� ���'� ��'� �� � �� � ���� �� ���� � �� ������ � ����� � �� ����� ���� �� ����� �����. 2�� �� 6���� #���� �� ������� �� ��������� ���� �� � ���� ��� �� „���� � �� ����� ��� �� ���� ��, ���� � �� ������ � ���� , ��� ��� �� ����� �������� �� ���������� ����� ��� ���������� ����“. #���� � ���� �� ������� � � ���� ������� �� �� � �� �� �� ������� � � ������� ��� , ����� ������ �, ���� �� ����� ������� ������ ����� � �� ������� � � ������� ��� , ������ ������ �� ���� � �� ������� � � ������� ��� ���� �� %��� ��� �� ������� � ��� .

"��, ���������, ��� �, � ����� ��� ���, � ��� �, ����������.

@���� � �� �. $��������, "� ����� �� 1921 ���. *�� �� � ����� �� �� �� ���� � � �� 6������ *�� ��. "� � ���� ����� ���� �� �������� �� � ������ � ����� �� *����. "������ ���� �� �� ���� � � �� > ���, #���� *����.

��������� �� ������ � �� �� *��� � �� ���� �. @��� �� 8� ���� �� �� *����. >��� �� (&$8 ���� � ��� ���������. >��� �� ����� � �� ������, 6������, *������, > ���, D�'. >��� �� ������� � "3$ �����.

8��� �� *���� �� 1993 ��� ��.

&��� � �� � � �: G ���� H������ (1948), 4�� ����� ������� �� ������� � � ��� (1950), #������� �� ��� ������� �� ����� � ��� (��� � �, 1952), G� ��� ������� �� ����� � ��� (1952), + �� (1953), #������� �� ��� ������� �� ����� � ��� (���� � �, 1954), � ���� (1955), D�� (1955), < ��� �� ��� ������� ��� (1961), + �� (1963), "����� �� ��� ������� ��� (1965), < ��� �� ��� ������� ��� (���� ����,1965), < ��� �� ��� ������� ��� (���� �����, 1966), �� ��� (1966), <������ (1969), @����� �� ��� �������� ������� �� �� (1971), ; � � ��� � (1972), G��� (1974), ���� ��� � �� (1979), 4 ��� ���� (1981), % ��� (1984), 4�� ������� 19 � �, ���� ��' ���-������ ����� (1986), D��� � � (1987), +����� (1987), C�� �� ������ (1987), �� ��� �� ���� (1988), I���� (1988), &� ��� �� ����� ���� (1988), G������� ( 1989), � ������� (1989), 4�� ����� � ��� � � (1991), � � ��� � �� (1991), �� ��� �� � � ����� � ����� (1993), I�� �� � (1993).

5�� � � �� ����� ������ �� ���� ��: „11 2���� “, „6���� ( ��� ���� “, „&�� A����“, „R��������� �������“, „\��������“, „&�$2?“, „����� ����� �� *��� � ����� �� ���� ���“, „*����� #������ �“, „$������ �� *����� ��

��#� �������

@��

8�

���<(�(��G�

„�

62626262

�� *��� � ����� �� ���� ��� , „*����� #������ � , „$������ �� *����� ��

6666

��% ��� ��

Page 63: makedonski za 4 godina.indd

63

� ���� � �� ***@“, „@�� ���� �� ���� �“, „13 $����� “, „$������ �� � ����� ���� �� ( ���“

*��� �� � �� �� ������ ���� ��� ������� �� �� ����� � ���� ������ �� ������� � ��� , � ������ ����� � ��� � ��� ����� �������� ������ �� ������� ������).

�������� �� 8 �1� '���� �� $� ��� ���� #���� ������

"����� � �� #���� �� ��� �� ������ �� �������� �����. "���� �� �� #���� �� �������� 1948 ��� �� ��� ������ “������� N������” �� ��� ��� � ��� ��� �� �� � ��� ������ �� !����� �� ��� ���, ������� �������� �� ������. #����� �� ��� �� ������ ���� � � �, ����� ������ , ��� �� ���� � ��� ���-� ������ � �, �� �������� ���� ���� ��������� �� ������������ ����, �� ���� ��� ���� ������ �� �� ��� � � �� ������, ���� ��� ����� ����� �� ������� �������. 2� �� ��� �� ��������� �� �������� � ��� ����� ��� ���� � ��� � �� ����, �� ������� ��� �� ��� ��� ����� �� ����� � ��� � C �����. $ � ������ � ������, � � ���� #���� �� ������ �� ����� ���������� �� �� � � ��� � �� ��������� �� ��������� � ����� � � � ����. 2��� �� � ���� �� ������������, �� ���� �� ������������ �������, �� ����� �������� � � �������� �� �������� ���� ����� �� „�� � ��� “, „������ ��� “, „����� �� ��� “, „��� �� ��� “, ������� ���� ��� �� ��� ������, �� ���� ������ ������� ��������� ��� �� ����. %��� ��� �� � ��� �� ����� �� ����� ������, �� $26, �� �� ��������, �� �� ���� � ��� � � ������ �� ����, ���� ���� ����� �è �� �� ���� ����� ���� �����. ����� ���� ������� ���� �� ��� ���� �� ����� �� ���, �� �� ����� ����� ���������.

$� � ����� ������� �� ����� � �,

�� ���� � � ��� ��� ���� � ��,

�� ����� ���� ��' ������ � ��

'����� ���.

<� ������� ����, ���������� �� ������� �� ����� �� �� “���”, #���� �� �������� �� � ���, ���������� �� ����� �������� H��� �� �� �����, �� ��������� ����� ��� ���� �� ��������� ������� �� ����� ����� �� !����� ���� ����� � �� , ("��� �� � � , ��� ��� �� �� �� ����, ���� ) �� �� ����� ���� �� ���� )���� � �� ��� �������. �� ������ 0����� !��� !���� ��������� � ������� ����� ��� ��� ������ �� ������ �� ��� � ���� �� ������. ��� ����� � �����, �����������, ������ � � ���� �. "���'� � � �� ������ ���� �� ����������� ���� �� ������� ���� . 6������� � ������� �� ��������� �� � )�� � ��� ���� ��� �� ?��� ���� � ��� ���� ��� �� ��� ����, � ���� �� � �� ������ ������ �� ���� , ����� � ��� �� ���� � � �� �, ��������.

� �

� � � � � � � � � ,

� � � �

� � � . . � ,

63636363333333

***@“ @ “ 13 $ “ $

Page 64: makedonski za 4 godina.indd

64

���� �� �� ����� �����C ����� ����� �� � ���

+�� ���� ��� �� ?��� ���� �

+�� �������� � � ������� ���� �

$ �� �� �� ���� ��� -

�� '��� ��� � ��� ����

" ��� ���� � �� ?���.

�� ��� ��� ��� � ��

+�� ���� ��� �� ��� ����

" - �� �� �� ��� ���� -

+� ����� ���� � ���� �

� , � �� �������� � ����,

�� ���� '��� � � ����.

-

�� ��� „<�� ��” �� ���� ������ ����-����� � � �� ���� � �� ������������, �� �� ���� �� ��� � � ���� ����� � �� �� ����� �� ����� �� ������������ ���� ����� ��� ����� �� �������� � ��.

5��� ���� � ���� ��� �� ��� ���� ��������� ���� �� - ����, ����� ������ ������� ������ ����� ����� � ������ � � ����� �� �� �� �� �������

��. ����

-

64646464

� � �� � � � � � � ��

6666

� � � � �

Page 65: makedonski za 4 godina.indd

65

������� � ��� �� ���� �� �� ���� ���� ���� ���� �� ������ �� � � �� ��� �� �� ��� �� „����� ����� �������� �����“, ��� � � ����� ����-����� � ���� �� ������ �� ���� ���������� � ���.. 7 ����� “������” (�� �� ��� “��� ��”) �� ������ ������ �� �� �������� ������� �� #��� (��� �� �� �� �� ���� "� ������ "��� �� �� ���� �� 2)� ���� 3����, �� ������ ��������� ����. �� ��� “��#” � � ��� ������� �� ��������� � �� �� ��� ������ �� ���� ����� �� �� ��� ��������� ����. ��� � ��������- � ��� ���� ��, �� ���� �� �� � ����� �����. "����� !����� � �������� �� ������� �� ���� �� ���� �� ��� � ���)��� � , ���� ���� �� ���� �� � ��� �� � � ������ �� �� ����� �� ��������. "������ ����� ���� ����� ��� �� ���� �� ����� �� ����� �� � ��� �� ������ � �� ������ �. >������ �� !���� �� ����� ��� �� � � � � ��� �� !����, ��� �� �� ������� �� �� � ������ �� � ���� �� ���� �� ���)��� � � � ���� �� ���� �� �� ������ �� ���� ����. % �� �� ������� ��� ����� � ������ ����� �� '� �� �� ������� �� ����� ������ �� ����� ����� �� �� ��� � ��.

C ��� ���� �� #������

+����� -��:

$���� �� ���� ��� �� �� ���,

*��� �� � �� ������ � �� ���,

�� '� �� �� �������

" � �� ������ -� � � ��������

� � �� � � ��

" ���, ���, ����

4�� �� � � .

$����*� � ���, !�����, ���� ���, � ���� �� ����������� �����, � �� ����

�� � ���, ����� ��� ���� ���, #���� �� �� ��� ;��� �� �� �� �� ��� �� �� �����������, ������������ ���������. *� ������� �� ���������� ��� ���� ��� ���:

�� ������ �� � �����, ����

���� ��� '�� �� � �����

� � ����� ���� �������� ��� �

$��������. 5���� ����� ����� �� ������� � ��� �� �� �� � � ������ , ��� �������� ���������, !�������� �� ����� ������ ��� ���. 2��, �� ������ $��������, �� ��������� ��� �� �� ������� � � ), ������ ���� �� ��� ������ �� ����� �� ������ �� ������ ��� ��� ��� �� ������. ���� � �����, ��� � ����, � �������� � ��� �� ��� � ������� �� � � ���� �� �� � �� � ��. ���� ������� ����� �� ����� �� ����� ��� � � ���������� ��� �� �� ����� �� ���� ������ �� ������ - �����, �� ������� ����� . *� ���� � H ��� � �� �� �� ������� ����. 6��� ��� ����� ��

� � � � � ,

� � � � � .

� � �

� , � � �

656565655555

� � �

Page 66: makedonski za 4 godina.indd

66

�� ������ �� �� �� ����� ����� �� �!���� � �� ������� � ����. % �è �� � �� ����� ���, ���� ����� � �� ��, ������� ������ � ����'�� ������� �� �������, ��� �� ��������� �'� ���. *��� ����� ���� ��� ���� �� ���� �è, �� �� ������ ��� ������� �� ���� �� ����������. $������ �� �� ��� �� ����� �������, �� ���������� �� ����� �� ����� ������ �� “���� ����”

����������� ��� � �����, � ��� � �� ����� ����� ����� � � � ��. "�����

G����� � ����� �� � � ������ . "��� �� ������� ��� �� �� ���� �� ������� ��� �����-�����, ����������� �� ��� ����� ����� �� ��������� �� ������ � ���. *� ���� ����� #���� ����� ����� �� � � ������� �� �� ����� ����� �� ���� ���������� �� ����� ��� �� ���� �� ��. $����������� �� �� ���� �������� 9����� ���� ' � �� ���� ������, ���� ������ �� �������� ���� � ���� �� � ����� �� ����� �� �������� �. �� ���� ���, ������ � ���� ��� ��� �� ��� �� ���� ����� ����, �� ���� � � � ���)��� ���� � , � ��� ���� ����� ������ �� ��� �� �� ����� ���. ����� �� ���� ������� �� ���� ��� �� ����� ���� ��� �� ��� ���� �����, ����, ����� ����� � �������� ��� ��� ����� - ���� ������������, � ���� ����� �. *�� ��� ���� �� ��� ����� �� ��������. ��� ���� �� ����� � ���� �� ������ � �� �� ���� �� � � ����� ���� �� ������ ����� �� � ���� � ���� �� ����������� � ���� ����� �� ���� ���. 5��� � ���� � ��� �� ����� � � ��.

%��� �� ������ ����� �����

*��� � ���� � ���

5�� ���

&� ����, �� �����, �� ����.

%��� ��

G�����

G����

��� �� ����� ����

<������� � �� ����

*� ��� ��� ���� �����

� ������

&� �� ���.

8� �� 6����%��� ��� �� �� ������ ;�� � &���, #���� �������� �� �� �����

������� �����. ?���� 5��� � �� ������� ��� ����������, � � �� ��������, ������� �������� �� �� ���� �, ������� ���������� � �� � ���� �� ������� �� ���� �� ������ &���� ��. %������� �� ������ �� 7��� &��� ��, �� �� ��, � ���� ��� � �� ��. 5������ � ������� �� ������ ��� ������� �� ��������� ���� �� ��)�, !����� ������ �� ������ �������� �� ����� ���� � .

����

G�*�9���-���

8

��� �

666666666666

� � % è

Page 67: makedonski za 4 godina.indd

67

������� �� '����#�� ����� � #���� �� ������ �� �� ������� �� �� “D����” ��� �����

����� ���� ����� . �� � � ����� ���������� �� �� �������� � � �� �� ��� � ��'� �� ����� ���� � �� ������ ��������� � �� ������� �� � �� �, ��� ��� ����� �� ��� � �� . @����� �� � ���� ����� �� ��'���� �� !�����, ������� ��'���� �� ������. ]����� � ����� �� �����T ��� "��� �� ������ ����� ���� 6��������� ������� �� ��� �� �� �� ��� � �� ������ �����T �� ����� �� �� ��������, � ���� �� ���� �� �������� ������ � ���� ������ �� ���� �� ������� �� �� ���. ?� �� ���� ������ ��� � � � � � ����� !����� �� , �� ��������� �� ����� ��� � �� �������� �� !����� � �����. C������ ������� !���� �� ��'� ���� ������ � �� ������. 5���� �� "��� � �� ������� ������ �� �� ������ �� �����. @�������� �� ������ ����� �� ú �� �� �� � �� ���. $������ ��!����� ���� � ������� �� �����. 2����� �� ����� !����� �� ����� ������ �� ��� ��� ������. ��� ���� ��' ����. U ��� �� � ����. *è �� ������� �� ������ �����. 5������ �� ������ ���� �� �� � � ������ �� !����� � ����� �� "���. "����� �� ��'� � � ���� �� ���� ���� ���� �� ���� ��� � ���� �� ���� ��� �� � ���.

�+$48� *9A� �$ �8;<8#$�$

� ,

� � � � � � � � .

� �

676767677777

� '

Page 68: makedonski za 4 godina.indd

68

�� ������ �� $2� �� ��������� � ������ �� ����� �� ���� ���� , � �� ��������� ��� � ����� �� ������� ��� )���� � ���� � �� ���� �. "� ������ ���� ���� ����� ����� ��� �� � ��� �� ������ &�� A���� �� � ����� ��� � ���� ������ . A���� � ��� �� ��� ���� )������� �������� �� ��� �� � ���� . $������ ���� �� �� �������� � ��� ��� � ���, �� „���� ���� � � � � �� ������ ����� ��� “, ��� „��� � � � �� ��� ��� � � �� ������ �� � ���“ (5.( ���).��� � �� �������� ������ �� ���� � �� ����� ���������. $ �� �� �� ����� ��� � ���, ����� ��������� �� ����� ����� �� ����. (�������� ���� �� �� � ����� �� &�� A���� �� �� ���� �� ��� � ���� � � ��� .

@���� � �� A � 1923 ���. 2������ �� � �� � ���� �� �������� �� ���� � ����, � � �� � ����� �� �� � ������ � ����� �� *����. & ��� �������� �� $26. �� 1944 �� 6������ �������� � ������� ���� �� �� ���� „"��� “. 8������� �� ���������� �� �� ��� ��� „$�� ���“, „%�� ��“, „*���������“, “R�� ���“. >��� �� 5"( �� ������� �������� (1947). �� 1967 ����� � ��'� ��� � ������ �� (&$8, � �� 1968 ���. ����� � �� ��� ��� ���� �� *����� ����� �� �� ��� � ������ �. 6 � ��������� �� 5"(, ��������� �� *���� �� *�", ��������� �� @����� ��� �� � �� �� ����� ��� �� �������. &�������� �� *������ (1972-1976). >��� �� "3$ ������.

&��� � �� ������ �� � ���� : �� #����� (1950), G� ������� ������ (1952), �� � �� ������ (1955), � ���� ��� ����� �� � (1957), � ����� (1963), <�!�� �� ������ (1966), #� ��� �� � � ��� (1970), + ��� �� ������ ' �� (1977), &��� �� ���� (1980), D���� (1981). %�� ����� ���� ������ .

5�� � � �� ������ �: „#��� @�� �“, „# � � "��� ��� �“, „6���� ( ��� ���� “, „����� ��� �� “, „&�$2?“, „11 2���� “.

�������� �� �$� L�#��"��� ��� �� &�� A���� � ���� ��������, ��� ���� �� ���� �� � ����

���� � �� ����� �� �� �� �� � ������� � �������� ���, ������� � ����

�(� L���<(1923-1982)

�� ����„�������

�����(��(

(((

5„

68686868

� � � � �

6666

�&� �����

Page 69: makedonski za 4 godina.indd

69

����������, ��� � ����� ���� , ��� � � ��� ���� �� , �� � ����� �� �� ���� ��� ��������� �� ���� �� ���� �, �� �� ������ �� �� �� �� � ��� ����� ���� � ��. A���� ����� ����� ������� �� ���� � ���� �� � ������ �� ���� ������ ���������, ��� ������ �� ��������� �� ���� � ��� �� �� � ������� ������ �� ���� ��� � �� �������� ���������.

<� #����� ����, ������ �� ������, A���� �� ������ �� �� ��� �� � (1944) ��� �� ������ ���� ������� ���� ����� ���� ��� ����� �����, ��� � � � �� ����������� �� ���� �� ������� � ���� �� ����� �� �����, ����� �������� ��������, �� �� ����� ������� ������ ��� ���� �� � �� �)� �� ������ �����. �� ���� ��� �� ��� ���� ���� �, ������ ��� ������ �� ��� �� ��� � � � �� ���� ��� ������ ���� � � � �� � �� �� �� ��)� �� ��� ����, �� ��� ���� �������� ���� ������ �� ���� �� ���������, �� � ����. �� ������� � �� !� �� ���, ���� � ��� �� ��������� � ���� �� ������� �� �� ��� ����� ��) �� ��� �� �� �� ������ ��� � ������. �� ���� �� �� � ������� ������ ��� ����� <��. �� ��� 8 7��� � �� �� � �� �������� ������ �� ��'�� �� 3����� (����� ��. $ � ����� � �� ����� ����� �� �� ������, A���� �� ����� �� �����, �� ��������� �� � �� � ����� ��� ������ �� �'�� �������.

<������ ���� �� ����������� �� � � !��/��� ��� � ��� � !��� � � �����. "��� �� �� ���� �� ��� � ����, �� ��� � ������� ������� , �� ��������� � � ��������� � ��, � � ��� � ������� ����� . $� A���� � ���� �� �� ��� ���� � ��� � ����� �� ��������� � ���. ������� � ��� � ���� � ��������� �� ���� �� �� ��� �� �� ������ ������� �� ������, �� ��� �����, �� ��������� ���� �����. �� �� � �� ������, �� ���� �� ���������� �������� ��'� ���� ���� �� ���� �� ��� � - �� ���� ����� ���� �� �� � �� ������� �� ����� ����, ���� �� �� � �� ���� �� ���� �� �� ����� � ���� , �� � ��� ���� �� �� ������� �� ���� ������ �������� �� �� �� ����� ����� ���� ����� ��'� ���� ����, �� �� ����� ��� �� �������� ��'� ��� �� ���� �� ��� �� ���� ��� �� ���� � ��'� �� ���� �� �������� ���� ��. ��� A���� ���'� �� ���� �����, ������� ����� ������ � ��� �� ���� �� �� �����, �� ����� ����� ��� � ���� �� �� ���� ���� ��� �� ������ ���-� ������ � ���������� �� � �� �� ��������� ������� � ����� �������� ������� .

��� ���� � ��� � �� � ��,

� ��� ��� � ������ � � ,

G����� �� �� ������� ����,

C����� ���� � �� � � .

( “�� � ��”)

� � ���� ����� � �� ����������� �� �������� ���� �� ���� ��� �� A���� �� �� ������ �� 8�����, 7���� �� ������. ( ������, ���������� ��� ��� �� � ������� �� � ���, ��� �� ���� �� ��-� �� ���, ��-��������. �� ����� �� �� �� ��������� ��� � ����: '������ ����� ���� (�� ����� �������� ���� , ���� ������� =6�� ������ �� ����� ��� � ) ���������

� � � �

� � � � , � �

� � ,

� � � � � �

� � .

69696969

� )

9999

� �

Page 70: makedonski za 4 godina.indd

70

8�����. 8����� � ��� ��� �� �� ����� �� ������� ��� � �� ������� � �.

+������ �����, ������� � �� � �����

$� � � �� ������ � �����.

�� �� � � )�� ��� � �� ���� ����� ������� �� !�����, �� � ����, �� ���� ��� �� ������ � � ��, �� ��� �� ��� ��� ������� �� � �� ����, �� �� ������� ������� ��������� � � � �� ���� �� ��� ���, �� ��� � � �� �������� �������, �� ��� . (� �� � �������� �� � �� ���. * ��� ���� �������� �������, ��)����, ���������

=6�� ������5����� �� �� ����� ���� ��� �� � ���� ��, � ���� �� � ��� � ���� �� �� ����, ��� �� �� ������ �� ����� ���� ���� �� �����, �� ���� �� �����, �� �� �� � ����, �� ��� ��� �� ������. A���� ����� ������� �������� �� ������� �� ��� ���, ����� �� ���� �� �����.

#��'� �� ���'�

*�� � ��� ��� �

*�� �� ����

"�? ����.

#��'� �� ���'�

*�� � ��� ��� �,

$� ��� � � �����.

%�� �����.

G����� � ��� �� � ������.

4���� ��� � �� ��� �� ��������.

$, � ��� ������ ����� � ������

� ���� �� �����,

G ���� � ����.

$, � ��� ������, ����� � ������

G ���� �� �� ��� � ������

"� ��� ��� � �� ���� ����

G����� ��� � �� � �� �� ������.

#��'� �� ���'�

*�� � ��� ��� �.

����� ���� �� ������� �� �����.

$���� �

8�

� ��

=5���

70707070

$���� �

7777

8 � � 8 � � �8

Page 71: makedonski za 4 godina.indd

71

+���� ��,

C ������ ��� ��,

&� ������ �� ��� ��� �� ������,

&� � ������.

;�� ��� 2��� �� �� � ���� �� ������� ������ �����. "������ ��� �������� �� � ���� � ��� ���� ��, ��� ��� �� A���� �� ������� �� ���� ��� ������ ���������� �� ����, �� �� , ��� ������ ����� ��������� �� ��� �������� �� ������� �� ����, ��� ������ �� ���������� ������� � ��� ��, �� ����� ������ ����� �� � ��� � � � ��� �� � � ��� ��. 2�� �� ����� ��� � �� ����� �� ���������, �� �� ����� ���� � �������� � ����� ��'��. $������ �� � ���� ���� � �������� �� ������� � � ���� � �� %��.

�� � � ��� �� (� �� ��� ������� �� ���� ������� ���, �� ��� � ����� ������� - &�� �. ��� � ��� � �� ���� ������� ��� � ��� ��� �� ���� �� �� ��� �� �� ������� � �� ����. *��� ���� �� ������ �� ����� ���� �� ���� ���� �� ��� ��� ����� . �� ��������� �� �� "��� ����� �� ���� � ) ���� ��� :

� �� � � ��� , � ������ ��������

" ��������

� � ������� � )�� �� �������� �, ��������, ������� ���� �� ������, ������� �� ���������� ����� ���� �� � �� ���� - �� ����������� ���� ���� �� �� ���� �� �� ���� �����. �� �� ��� �� ������ � ��� �: <�������� ������, 7���� �� ������� >���� �������. �� ������� � � ��� ������� ��� ������ �� ��� ���� �� ��� ��� �� ���� ������ � � ��.

����� � �� 4�� ���� � � � �������� �� �� ���,

�� ��� � ����� �� � ���� ��� ����� �����.

� � � � � �

- �

, � �

&

717171711111

+

Page 72: makedonski za 4 godina.indd

72

@������ "������ � ������� �� ����� ������� �� ������� � ���� � �� ��������� �� ������ � ����� � ��� � �� XX ��.

*������� ������� ���, ��� �, ���� ���, ���� � �. @���� � �� $ �, *@ ?������� �� �� 1937 ��� ��. *�� �� ����� � ������ �� 8� ���� �� „*�.# � � (��� �“ �� *����. U ���� ������ �� ������, R����� �� 1964-1982 ���. �� 6������, *�� �� �� 1982-1985, � ���� ���'� �� *����. >��� �� (&$8, 5"( �� *���� � �� � ���� �� R����� *�� ��.

&��� � �� � � �: ����, ������ � ��� (1961), *����� (1964), ����� ����� (1966), ;� �� �� +������� (1969), �� ���?����� �� � ���, ���� �� �� ����� � ��� (1972), +� (1973), G��� (1975), 4��� (1978), ����' (1980), %��� (1984), $��������� �� �������� (1986), ���� � (1986), 4�� �� (1986), C � ��� (1988) ����� ���� .

5�� � � �� ������ �: „6���� ( ��� ���� “, „11 2���� “, „#��� @�� �“, „"������ �� �������� �“, „C����� �������“, „&�� A����“ �� ����� � ������ „(�����“, „����� �����“, „24 5 ���� �����“, „@ �� @��� �“ ��.

�������� *������ ��� ���*� ������ ���� �� @������ "������ �� ������ �� �������� �� ������ ��.

$� ������� ���� ��� �� ��������� ���� �� � ������� �� �� �� ��������. 2�� ��� ������� �� ������� ����� �� �� ��� ������ ����, ��� �����, ��� � � �� ������ �� � ����� �� �� �� ��������� ����� ����� ��������� �� ��� ������ �������. �� ������ '������ ��� ��� ����, ������ ���� ����, �� ��������� ���� ��� ��� � ������� �� ��������. �� ������ ������� �� ����� ����� ���� U������ @�� �� �� �������� ������� �� ������� � ������, ���� �����, ������ ��� ������� �� ������ ������ ����� ����. (����� �� ���� � ����� ��� �� � ���, ��� �� � �� ���� ��� ����, �������� �� ���� ��

*�6�<�� ��<��<�'!(1937)

'�$���� �������

(��

$�� ����

727272727777

Page 73: makedonski za 4 godina.indd

73

��� ����� � �, ���� ���� �� ���� ��� �� ������'� ������ ���� ��� �������� �� ����� ����� ��. "��� ���� � ���� �� �� ����, ����� �� �� ������ ������, ����� �����, ���� �� ������ � ����� ��� �� �� �è � ������ ���� ���� �� ��� � �� ������ ��� ��� � �� ��� � ��� .

G����� �� ������

C ��� ���� �� �� �

$, ������

<����� �

"��� ��� ����� �� �� ��� ����

9�������� ���� ��� �� ��� ��

�� ��� ����� �� ����� ����� � �

+���� �� �� ��� ���� �� �����

C ��� � � � �������

*�� �� � � ���

& � � ������ �� ��� �

&�� ������ ���� ������ �����

� '�� ���� � � ������ ����� �� � ����

" � � �����

�è ��� �� � ú ��� ��

G����� � ���� ' �� � �����

$� �� ���� � �� �� ��� �� ����� H������

<����� � � ������

4��� ���� ���� � �� ����� ����

�� �������� ���� �� ���

"�� ��� ���� �è ����� �� ���

"�� ��� ���� � ��������� ��� ��� ���

� � �

" ���!��� ����� ��! �� � ��������

C � ����� ������� �� ?� ���

" ������� �� �

<����� � � ������

" �����' � � ������

+� �� ���� ��� � ������ �� / � ��� < ��

&� �é ��� ' � � ��� �� ��� ���

� ,

73737373333333

� � ' �

Page 74: makedonski za 4 godina.indd

74

�� ��� � �� � � ���������� �������� �� � � �

" � ������ ���� �� H����

*�' �� ����� ����� � ���'� �� �����

��� � � ���������� �, ������.

�� �� ��� ��� �� ����� 26 ���� , ���� 5 ���� �� ������� �� �� ���� ����� ����. *�� � ���� ����, �� ����� ��� �������, - � � �� �� �� ��, ���� �� � ���� �� ������� ������������. "��� ������ �� �� �� �� � ������� , ����� �� �� ����� �� ��� ��, �� �������, ���� �� �� ��� ����� �� ���� ����, �� � �� � �� ���� �� ��� ��, �� �������� � ��� �� ���� � ��� � �� � ��, ������ �� �� � ����� ���� .

�� � � '� '� �� �� �������

� �� � �

" ����� �� �� ��� � ����������,

" �� ��� � ������� ���

+������ ��� ���� �� �� �����

�� � �� � �� ���� �� ��� ��

" �� ���� � ��� �� ����

��� ��� �� '�� �����.

@������ "������ ������ �� 6���� � ^���� �� ����� �� ��� ���� 8������ �� ������ . �� ��)� �� ��� � � �� ������ � � ���� �� ���� (���� ���) ������� ��� ������ ��� � �� ����� �� ( �� ������ ��) ���� ��� ��� (�����) ��� ������� �� �� �� ���� ���� ������� � ���� . $���� ��� � �� �� �� ������� � ���� ��� ���� �� �� ������ ����� �� ������ �� ������, �� ������ �� �� �� ������, ������ �� �� ����� �� � ��� ��� �� ���� ���� ��� �� ���� ����� ��� �� ��������. ��� ���� �� ��� �� ������� ������, �� �� ������� �� @������ "������ ��� �� ������� �������, ���� ��� ������ ���� ��, � � ����� �� ������� ������ �, �� ��� ��� � ��� ��� � ������ - ���� ���, �����, H���� �, ���� � - � ���� �������� �� ����� ��� ������. "����� � �� ������� ��� ��� �������� ���� � � � - ��� �� �� ���� � ) �� �� ���, ����� �� �����, �� �� ������ ����� �� �� ����� �� ���� ���. ���� ��� �� �� ���� � �� ����� � � )�� ����� ������ ����� � ��� �� �� �����. � � �� ����� �� � ) �� ��� �����'� �� � � ���� , � � ���� � ����� �� )����, �� �������, �� ���) � �� ��������.

�����

��������"����

747474747777

� �

Page 75: makedonski za 4 godina.indd

75

������! !� ��� ������� ������� �����"�#� �#� ������ �� � ��� ���� ����� �#���, ������#�� �� ������-����������� ���� �, � ������ $��� �� � ���� � ����� � �� �������� �� � �#�� ������, ����� � ��, �� ��� �� ������� �� �������� ��� � � � ������ �� ����� �����#�.

�*�L�O�1.#� ��� �� ���������� �������� ������ �� ������� ��� ?2.#� �� �� � � �� ����� ���� �� � ���� �������?3. #�� � �� �� �� ������ ��� ��� �� ��. ����?

4. #��� ���� 6. #���� �� �� ������ �� ������ ���� ? #��� ���� � ����� �� ������� �?5.#�� � ������ � �� � �� ������ I����?6. "����� G����� � � ����� � ��� �. 2� � ���� �� � ���� �.7. $� �� � ���� ��� � )�� � - <������� � ���� �� ���� , �� ��� ��� ���� ����� � ������ �� �� ���?

8. 2� �� �� ��� � ��� ���� �� ������ ;�� � &���?

9. #� �� �� � � �� &�� A���� �� ����� ���� �� ��������?10. "�������� �� � )� - G ���� �� � ��� � ���� �� �� ����?

11. #�� � ������ � )�� � - ����� � �� 4�� ���� � � � �������� �� �� ���, �� ��� � ����� �� � ���� ��� ����� �����?

12. #��� � ��� � ���� � ��� ����� �� ���� ��� �� @. "������ ?13. #��� � �������� �� ����� ���� �� �� ����� �� �� ���� ?14.���� � ���� ��� ����?15. #��� ����� ������ �� �� ������� �?

757575755555

Page 76: makedonski za 4 godina.indd

76

„#�� C�������� , �� ��� �� �� ���� ������� �� ����� �� ��� ���, � � ����� � - �� ���� C���� *�������, ����� ��� ����, ����� ���� � �� ����� ���� � �� �� � � ��� ����� � �� ������� � �� ��� �������� �� ��“.

$������ ���� �� � �� ������, ����� ��������� ��, ���� �� �� ��� �� � ��� �� ������� ��������� ��� �.

(������ ���, ����������, ��������, ��� �, � ������� � ���.

3��� �� �� � �� � ����� �� *����, ��� �������� � ������ �����. *� ���� �� ��������� ���������� �� ������, ��� �� �������� � ���� � � � �� ��������� ���� ��. >��� �� 5������ �� � ���� � �� (����� �� ����� ����� ���������. "�������� �� *���� �� *��� � ����� �� ���� ���. >��� �� (&$8. 8� �� �� 22.05.2010 � ������ �� ����� „*�� *���“ �� ������ ���� #����,

������ ������� �������� �����.

&��� � �� ����� ���� � � ���� ��: �� ����� (1951), C� ��'� ���� (1954), ����� � � ��� (1956), ;�'��� (1960), ���� ��� �� & ����� (1964), %�� �� ����� � '���� (1966), �� ���� � � � (1970), #����� ����� � �� ���� (1974), ������ (1980), � ����, � � ��, � ���� (1987), � ����'�� (1995), $��� � �����, �� �� �� ������ ��� (1996) ��.

*�������� ����� �� ������ ������ , ��� , ��� , ��� � , � ��.

5�� � �� ����� ���� ������ :„#��� @�� �“, „11 2���� “, „13 $����� “, „6���� ( ��� ���� “, „C��� 5�����“, „#� ��� 2)� �� “, „5 � �� ( ���“.

�������� �� +��� %������� "��� ��� �� C��� �������� � �� ���� ���� �� ������� � � ������� ������. ��� ������� ����� ��������� �� ��������� ����� � �� ��. *�� ��� ��� � �� ������� ���� �� �� � ������ ���� � ��, �� ������ ����� �� ���� ����� ��, �� ����� �� ���� �� � �����, ��� ��� ���� � � �� ���,

+��� %�6�*�<�'!(1929-2010)

#�� ��$������

(�($

� �*�

767676767777

Page 77: makedonski za 4 godina.indd

77

�� ú ���������� �� � �� ���������, ���� �� ��, ���� -����� ���, ��� �����-��� �� � � - �����. 2������ ����� �������� �� �� C��� �������� �� ����� �����, �� � ��� �������� ���� � ����� ����� �� ���� �� ����� � ��. #�� ���� � � ���, �� ���� ���� �� ��� � �� � ����� � �� � ���� �� ��������� ������� ���� ��. ��� �� ���� ��, �� � �� � ������ �� ��������� � ����, �� ����� �� ���� �� ������� ���� �� �� �� ������� ��� � ������� ����� �� �� �� ��� ����� �� ����� ���� �� �� ����� �� ��� ���� � ��� �� �� , ��� �� ��� ��� �� �������� ������ , ����� ���������� �� ��� � � �� ��� ����� . �������� ����� ������� ����� �� ��� ��� � ���, � �� �� �� ������� �� � �� �� � ���� � �� ���� �� �, ����, �� ��������� � ���� �� ����� ��������, ������ �������� �� ����� �������� �� ��� �� ��� ������� ��� ���� ��, �� � �� �� ���� � �� ����� ����� �� ������ ����� � � �� ��� ������� �� �� �� �� ���������.

����� 3��� �� � � ���� �� ������� ��������� � ����� �� *�. "����������, �� ���, � ��� ��� ����� �� � ����� ������� �� ������� �� �� ����� �� ������� ���� ��� ��� ��. �� ��������, ���� ������ � �� �� $���� �� � ������� ������ � ��� �� � �� ���� � �� ���������, ���� � � � ����������� �� ����� � ����� � �� ������� �� ������� �� ���, �� ��, ����� �� �������� �� ������� �� ������ � � �� � �� ��� ������ ����� �� ��������� �� ���. "��� ��� � ����� �� ���� �� ���������� � ������- ��� � ������ � , ����� �� *�� "���������, �� ��� ������� �������� ��� ( ������� 1164��� ��). 2����� � �� � � ����� ��, � ������ ���� � �� �� ����� �������� �� ����������� ��� �������� �� ���� ���. "����� ������ � ����!�� �� - ��� �������� �� ����� � ������ � �� ����� � ��� ��������. *������� �� ���� ���� � � � )��� , ��� �� � � )��� , ��� ���� )��� ���� ����� )���� �����. "��� �������� � ������ ����� ��� �� � �� �������� ��������� �� ����� ��, ��������� �� ��� � �� ��� ���, ��� �� �� � �� � �� ��� ��� �� ��. 5��� � ��� �� ���������� �� ����� ��, �� ���� �� ������ �� ����� � ���, � ������ �� �� ���� ���, �� �� ������ �� ���) �� ��� - ��� � ��� . *����� ���� ������ � �� ��������, ���� �� �����, ������������ � ���� ��� � �� ��� ���, ������ �� ������� �� ����� ������ �� � �� �� �� � ������ ��.

;���� � ������� �� � �� ���� ���� ,

C��� �� ��������

C��� �� � ������

C��� �� ���� � .

..............

-

� � � � ,

� � � �

, �

� � � � ,

� �

777777777777

ú � � �

Page 78: makedonski za 4 godina.indd

78

4����������� � ����, � �� �:

+���� � -

'� � , '� � , '� � .

2��� ����� ��� � � �� �� �������, ��� ������ ���������, �� ������� � ���� �������� �� ��������� �� �� ���� ��������� ���'���� ����� ����� ���������� ���� ����� �� ���� ��� �� ��� ���, �� ��� � ��� �è ������ �� ��� �� ��� � � ���� . ������ � � )�� �� ������ '���� �� ������ ����� �� �������������� �� ���'�� � �� �� ��� �� ��� ���������� �� ����� �������� �� ���� �� � ������ � ���� .

�� ����� � ����� ��� � ��� ����� ,

<�����, ��� ������ ����� � ; ��� �����!

" �� ��� ��� ��' �� ��� ����� ��

G� �� � ����� � � ���

�� ���� �� � � �

$� � � �� �������� .

.................C���� � ���������, � ��� ��?� � ��

�� � „���� ����“ �� #���� ( � %

2� ���

787878787777

4 �

Page 79: makedonski za 4 godina.indd

79

&� � � ������ �� � ������ � !

C���� �� � �� ��� �� ����������

&� � � �� � ���� ��� �� ����,

+� ���� �� ���� �� �� ���

��� ����'�������� �� � ��� �� ������,

&� � ����� ����� �� ��:

Ubi bene ibi patria! 3��� ���� ������� �� ���� � � � �� ���'���� ������� � �è ������ �� ���� �� ������� ���� �� �� C��� �������� . ��� ������ �� �� ����� ��� �� �� ��� �� � �� ���������� �è �� � � ���� �� ���������, ����� �����, �� �� )����� ��������� �� � � � �� � �� ������� �� ����������� �� ���� ���. @�� ��� �� ���� ���� �� �� ����, �� ������, ������ �� ��� �� � �� ��� � �� �, �� �� ������� �� ��� �� �� �� ������� � � ��.

����� �����4�-� ��� ������ ���#�� �� *����� � � ���� �� ����� ��, �� ����� ��� ��� ����� ���� ���� � �� ���� �� ������� ���� ���, ���� ��� �� ��� ���� ���� ��� ��� ������ ���� ��,��� �� �� ������ �������� ����� �� �� ��� ��� ��. (� �� - ��������� �� ����� �� �� ����� �� ��� � ������. ��� �� � �� ������ �� �������, ���� ���� ���������� �� ����� ��, ������� ���� �� ������� �� �����, ������� ���������� � � ��� �� �� �������� �� � ���. #�� ����� ��, �� ����� �� ���� �� �������, �� ������ �� �� ���� �� � ����� �� �� ��� ���� ��� �� �� ��� �� ������� � �� �� �������. $� ����� � �� ���� -����� ��, ���� ú ���� ����� ���� � , ���� ���� ����� ���� �� � �� �� ��������, �������� �� ������. ���� ��� ��� �� ����� ��, � �� �� �����. "��� ������� �� � ������ �� ����� ��, �� ������ ����� � ������ �� ����� �� ���� ��� , ��������� � � �� ����. >���� ���� �� � �� �� ������� �����, ���� ���� �� ���� �� ��������, �� �� �������� �������. "��� ��������� �� �� ������ ������ ����� ú ���� ����, ���������� �� - $�� �. ?� ��� ��� ���� �� � ��� ���, �������, �������� �� ������ ������� �� ���� �� � � �� �� ��� �� ����� ���� ��� �� �� � ���. *� ��������� �� ���� ��� ������ �� � �� ������ �� �� ������� �� ��� �� �� ������ � � � �� ����� �������� ��. ��� ���� �� �� �������� �����, �������� �� ����� �� �� ����.

�� � ���

� � , .

� .

� .

� ,

797979799999

& � � � � � !

Page 80: makedonski za 4 godina.indd

80

�� �� ��� &����� ���'� �� ���� ���� ������ �� �� ���������� �� ������� �� ���� � � ���� �� � ���. �� �� �� ��� ���������� � ��, ���� ���� �� �� �� ���'� ���� ��� ����� � � �� �������� �� ������������ �� ���� �. 5��� � � �� �������� �� ��� �� �������� ��� ���� ��. *��� ��'� ��'�� � ����� �� ������ � �� �� ����� ���� ��.

G� ����� � ��� ������� �� ���, ��� ����� ����

����� �� � �����, ����� �� ��

� ��� ����������� �� � �

����� �� ��� ��� � �� ���� �������� � �� �

G� � ����� �� ����� ����� ���� ��� ����

& ����� ���� � � �����

& ����� ��� ���.

C��� �������� � ����� �� ���� �� ������ �� � ������� ���� � , �� �� ����� ������� ����� ���� ��������� ��. $���� � �������� ( ��� ^��� ���, �� ����� �� ���� ���� ���� ���, �� ���� �� � ��� � ���, �� ����� �� � ��� �� ��������� � ��, �� !����� �� ��� � ���� ���� � �� � ���, ��� : ����� �� ú � �� �����' �� �� ��������� �� � ���� �� �������� �� � ��� ������. $� ���� � ��� �� ���������� � ���� ( ����� 5�������: " �� �� ���� �� �� �� � �� �� ��� ���, � ������� �� ����������.

(���� �����, ���� ���������, ����� ������ � �� ��� ���� 3��� @ ����, ����� �� ���� �� ���� �� ����� � ���, � ���, ���������� �� ���� �� �������� - #� ������� ����� ��� � ���� � �� � �� � .

����

������

( �

808080808888

� � & ' �

Page 81: makedonski za 4 godina.indd

81

3��� �� ������� � ���� �� �����-����� �������� ���� ��, ����, �� �� ��'� �� (���� (���� . "��, � ������� ����� � ���, ��� �, ����������. *�� � �� ���� ��� „� ���������� ���� ��� �� �� ��� � ��, �� �� „���� �� ������ “, ���� �� � ����� ������� �� �� ������� ���� ������ �� ����. ���� ���� ��� � �� �� ���� ��, � �������� ����.��� � ���� ������� �� �� ������ ����� “. % ��� ��� ���� �� ������� ��, ���� ��� �� ������� ����� � �������� ���� ����� ���, � ��� ���� ���� ����� � �� .

@���� � �� 7�� ���� (���� ��), 1929 ��� �� �� ���������� ��������. *� ������ �� C�� ��� *���� ��� �� �������� � ������ � �����. 8���� �� �� ��� ��� (���� � ������ @������ . 2� 1956 ��� �� � ���� �� 5������ �� � ���� � �� (����� �� ���� ��� �� ����� ���������. 6 � ��������� �� *���� �� *��� � ����� �� ���� ���, �� @�� ��� � ����� �� (�������� � ����� ������ ��. >��� �� (&$8 ����� ��������� �� 2001-2004 ��� ��.

&��� � �� ������ �� � ���� ��: &�'��� (1956), <����� ��� (1963), + ����� (1976), *��� (1977), D�� (1980), <�!�� �� ���� ���� (1985), I��� ���� (1992), G�� ��� (1996), 4����� (1999), ����� � � �� � � (2000). &��� � �� ����� � ��� .

5�� � �� ������ ������ : �������� �� 5������ �� � ���� � �� (����� �� �� � )��� ��� „5����� “ -1956 ��� ��, „6���� ( ��� ���� “ �� *��� � ����� �� ���� ��� – 1963 ��� ��, ���� ���� ��� ������ ������� „11 2���� “ -1963 �� „@������� ��“. 3� ����� ��� � �� ���� ���� �� ���� � �� � ������ „"��� � ��� ����� ��� � ������ 2005“, ���� ������� ����� ��� �� �� �������� (�� ������� &���� �� �� ��� �� �� $�����, %�� ��.

"�� � ���� �� (���� �� ��������� �� ������ ��� �� ��������� ���� �� �� ��������� ��������� ������ . $������ ���� �� ������ ���������� ��� ��.

�������� �� ������ ������ �� ������ ���� �� (���� ���'� ���� ���� ��� �� ��� ���: ���� � ������, ������ ��������. #����� ����� �� �������� ��)���� ��������� �������� �� ������ �����, ��)���� ��� � ��� �� ������'��� �� ������� �

��%�)� ��%�<�'!(1929)

��� �� ��� ���

� � �

, � �

� �

� �

818181811111

Page 82: makedonski za 4 godina.indd

82

����� ���� �� � ���� ��� ���� ������ ���������� �� ������� � ��� �. (���� ������ ���� �� ������ �� ����� �� ��������� � ���� - �� �����, ��� �� ���� ������ ��� � �� �� ��� � ����, �� ������� ���� �� ����� ��� ��� �� ��� ������ �� ������������� � �, �� ��� ��� ����� � ��� �� ���� ��� ú ���� ����� ���� � � ��������� ��� ����� ����� ���� �� ����� ������ �� ����� ���������.

����� "������ ������ �� ����� ���� �� ������ � � )��� (� ���� �� � ������) >����, �� �� ������� �� �� ��� =������. $� �� ���� � ����� (���� �� � �� �'� �� �� �� ��� ����, � � �� �� �� , �� ����� ������ , �� �� � � ������'� ������� �� � �� �������� ������ �� � �� �� �� ������ ��������� �� ����� �� �� ����� �� ����� � ���� �� ����� ����������, ��)���� ���������� �� ���� �� ���. "��� � �� � ������ >���� � �� )����� ��� ��� �� ������ �� �� ������ ������ ����� �� ����� ���������� ����������� �� ���� �� �� � � ������� ���� � , � � ��� �� ���� �����. "���� �� �

+� ���� ����� �����

+������� � �����

�� � ����

� �������� �� ��� ������ �� ��������� ���� �� �� �������� �� �� � �� ���� �����, ���� �� � � � � ���� �� ������'� ��� ��������� �� ��������-�� ����, ��������, ���������� ��������� �� �� ����� “������� �� ��� �� � ��� �” $ � � ���� � ���� ��������, (� ����� �� �� �������� ����� �, � ���� �� �� �������� ����� ) ����� ������ ���� �������, ������ � ������ ����� ��, ��� � �� ���� �� �� ������������� �� ��� � ������ �� ������ ��� ������ �� � � ���) �� ���� �� ��� ���!������ �� �� �����. �� ���� � ���� ������ ���������, �������� !���� �� �� �� ����� �, ���� � ��� ���� ���� � ������ �� ������, �������� �� ��� ������ ������ �� ���������� �� ��� �� ����� �������, ������ �� ���� �� ���� ��� � ����� ����� ���� ���������, ��������� �� ����������� ���� �� ���� �� ���� ������� ��� �� ����� ������� ������, � ����� �� � � �� �� �� ������ ���, ���� �� ��� ��� ���� ��� �� � �������, �� ����� ��������� �� � � ������� .

$�� ��� ���� ��� �� ���� ��

��� �� � ��� ����

����.

�(����

� �(��� �

����� � ������

828282828888

Page 83: makedonski za 4 godina.indd

83

�� �� ������ ��� ������ � ����� ��, � �����, ��� ����� �� ����� ���� �� ��� �� ������, ������ ��� ��� ������ �� #����� � ( ��� ��� �� ���� �� ����� � �� �� ����� ���� � � �� ���� � ���. <� ������� #��� >����, ���������� �� � ������� ���� � � �������� �� � ��� �� ������, �� ��������� ��� ����� ��� � �� �� �� ����� ������� �� �������� �� ������. 8��� ��� �� ������ �� ��������� �� ���� ��� ��������� �� ���� ��� ������ ��� � ��. ������� �� �� � ����, ������� ��� ������ � �� ��� ����� �� � ���������� ����, �� � �������, � ��� �� � ����� � � � , ������������ �� � � ���� � , �� ���� ����� �� ������� � � ����������� �� �� ����� �� ����� ��������.��� ������ �� ����� ���� ������� �� ����� � ��� ���� �� � ��� �� ���������.

C � � ��� � ��. C� �� � �� ��� � ��

&����� �� ������� �� ��� �� ���� �� �� ������

�� ����.

%������ #��� � ��� �� �� ��)��� � ��� �� ��� �� ����� �� �� � � ������ �������� ����� �� � �� ������. "��� �� �������� �� ���� �� 8� �� �� ������ , �������� �� H������ ��� � ���� �� ���� ��, �������� � � ������� � � �� ������ �� ��� ��� �� ��� ���� �� �� ����, �� � �� ����� ���� �� ��)���� ������� ��� ���������� �� ������ �� �����.

*��$��� +% ��

� �

� � � � � � �

� � �

83838383333333

� � �

Page 84: makedonski za 4 godina.indd

84

"�� ��� � �� ��� � �� ����

����� �� � �� ��� ����� �� ������

" �� ��� ���� � � �� � ��� �� ��

+���� ���� �� ������� �� ��� �.

R���� (� �� �� ���� ����� (���� �� ��� �� ���� � ��� ��� H����� �� ��� ������ ���� ��������� � � ��� ��� ������ �� ����� !���� ���. � � H���� � ��� ������ ���� ����� �������� � ���� �� ����� ����, ���� ���������� � �� �� , ����� �� �� ��� �� ����, �� �� ��������� ����� ��� ��. ��� � ��� ���, ���� �� �������� �� ������� “����� H��� ” �� �� �� ���� ������� �� � ���� ��� � � H���� ���������� ����� , ���� � � � . #��� �� � �� ���� � � � � , ��� �� � ����� H������ �� ����� �, ���� �� ���� �� �� ����� �� �� ������, � � ���� �� �� ������� . � � ��� �� ��� � �� ������� � H���� �������, ���� ��� � �� ������ �� ����� �� ������ �� �� ����������� ����� �� �� ����� � H����, �� �� ��� ����, ���� �� ���� ����� ������� ������ ���� � � � �� � ���� ���������. "��� ���� �� ��� ��� � ��� � � �� �, ��� �è �� �� � �� ������� �� ��������, �� �� �� �� ������ ���� ������� .

� ��� ?���. � ��� ��� �� ?���.

G���� � ������ �� � � ���

�� �� �� ������ �.

� ��� ?���. +�����'� ��� ����� � '��.

#���� �é. ��� ������

+���� �� �� ��� �� ' � ����.

� ��� ?���. ��� � ����� � ����.

; ��� �� ��� ��� ���� �

#���� � ���� '��.

� ��� ?���. 4�� ��� ?����� �� ����.

�è ������ �� . $��� �

G� ����� ��� �����.

� ��� ?���. 9�� � . *���� ��� ������ ����.

�� � , ��� � �� ���� ���

#���� � ������.

� ��� ?���. +� ����� ����� � ��.

�é ���, � ��. +� �� ����

�� ����� ������ � �� � .����������

R �����#������

84848484

�� ����� ������ � �� � .

8888

" � �

Page 85: makedonski za 4 godina.indd

85

3��� �� �������� � ����!�� � ��� �� „�� �� �� ������ ������� ���� �� ��� ���“ � ���� &�� "����� . „ D �� ���� ��� �� ������ �������� ���� �� ���� � ��� ��� “ ((.5�������).

��� � ���, ��� �, ����������, ���� � �. @���� � �� D��������� �� 1931 ��� ��. �������� (�� � �� ����� �� *����. 6 � ��������� �� 5������ �� � ���� � �� (����� �� �� ��� ����� , ��������� �� *���� �� *��� � ����� �� ���� ���, ���� �� (&$8, ���� �� 5"(.

&��� �� � � �: $��� ��� (�� ��, 1955), ������ (�� ��, 1958), ����� (�� ��, 1963), � ����� (�� ��, 1964), *�� �� (�� ��, 1972), C����� (�� ��, 1975), O����� (�� ��, 1980), <����� (�� ��, 1981), ��� � ��� (�� ��, 1984), #��� �� ������, � ������ �� (�� ��, 1988), $������ �� � (���� ��� ����, 1991), 4 !� '����� ����� ( � , 1991), +���� �� (�� ��, 1995), $����, �� ���� ( � , 1996) ��.

5�� � � �� ������ �: „6���� ( ��� ���� “, „11 2���� “, „#��� @�� �“, „C����� �������“, (�'��������� ������� �� �������� ����� „Premio Europa“. 8���� �� 2003 ��� ��.

�������� �� ���� ��#���(�'� ��� � �� ����� ������� ��, &�� "����� �� �������� �� ������

����� ��������� �� ����!�� �� �� � ��� ����� �� � ���� �� ����� ���� �� ����� ���)����� �. ���� ����� �� � ������� “���� ��� �� ������ ��������”. �� � � ����� ���� �������� � ����� �� �� ����� � ������, ��� ��� �� ��� � ����� �� ����� � � ���� �� , �� � ����� �� ����� ����� ������ ����, �� ���) �� ���, �� ������ ����� ����� ����� ������ �� ������� ���� ���� �� ���� ����!�� �� ��� �.

��������� $���� ��� ������ ��, ���� �� ������'� �� �è �� �è ��������, �è �� � ���� �������, ������ ����� ����� ���. ������ ��'� ���� ����, ��'� ����� ����, � ���, ����� �� �� ������� �� ���� ����, �� ������ ����, ������

��%� ����<�'!(1931-2003)

��� �������

,

, �

� � � ,

� �

� � � �

858585855555

Page 86: makedonski za 4 godina.indd

86

�� ��� � �� �� ���� ��������� ��� �� ����. 5���� �� ��� ��������, � ������� ��� ������ �� �� �� �������� ��������. @������ ������ � ��, � )�� � ���� �� �� ������� �� � , �� ��'�� ��� � ��� � ��� , �� ��� ���� �������� ���� ��������� � � �� ���� ���� �� ������� �� ���� �� ������� � ��� .

8� � ��� ������ � �� �� ����� � ��� � ����

& ���� ��� � ���� � ��� ��� ���������� �����

+� ������ .

8� � ��� ������ � �� �� ���'�� �� ���

4���� ��������� �� ��� � ������� � ���� ���

4 ��� ��� �� �����

" ��� � ���� ���� ������

C�� �� ���� ���� ��������.

8� � ��� ������ � �� �� ����� �� �� � �� ����

�� ��� �� � �� ������� ��� � �����

�� � � �� �� ���� � ��'���� ��� �

$! 8� � ��� ������ � �� �� ��� �� � ���

5�� � ���� ?� ��� �� � ����� �� ��� �����

� ��� � � ��� .

% ����� �� ������ ���� ������ �� ���� ��� ���, ������ ���� �� ���������� � ��� , �� ������������ ��� ���� �� � � ��� �� ���� �� ����� H���� �, �� ���� �� � ������� �� ��������� �� �� ����� ���� ��,

����

��

868686868888

� � 5 �

� �%�- �$ ��� $����

Page 87: makedonski za 4 godina.indd

87

� ���� �� � �� ������� ��� � ����� �� ���� ��� �� � � ��� �� ��� �� ����� ��.

<����� "����� ���� �� ���� �� ���� ��� ��� �� �� ����� ����� ��� ���������� � �����. ��� � ������� �� ������� � ������, ���� ����� ����� �� �� � �� �� �, �� ��� �� ���, ��� ���� �� � � � ���� �, ���� ��� ��, ����� ��, �������, ������� ����� �� ���. ��� � ��� ����� ������, ����� , � �� ���������� � � �� �� ��������� �������, ��� �������� �� ��������, ������� � ���� �� ������, ���� �� ���� ����� ��� �� �� �� ����� ������ �� ����� �, �� ����� � �� �� ������ �� ��� ����� ����, �� �� � � �� ���� ���, � �� �� �� � � ��� �� ����� � �� ��� � ���� �� ����. #�� �� ���� � ���� �� � � ���, �� ����� �� � ���, ������� ��������, ���� �� �� ���� ���� �� � � ���� �� �������� ����� �� ����� �, �������� ����� �� � �� �� ������� ���� � ����� � ��� �� ������ �� ������� � � � ������ � �������.

" ��� ��� � �è �

���� �� ���� �è

+� � ��, �� ���.

"��� ���������� �� ����� ������� �� �� �� ����, ������ ����� �� ������, ����� �� ������ �� ����, ����� �� ����� �� � ������� ��, ��� �è ������� �� ����� ���, �� ���� ������ �� ������, ������ ��, ������. $� ��� �� ������ �� ����, ��� ������ �� ����, �� � �� � ���� � �� ��� �� ������'� ��� ������ �� �� � ���� �� ��� , � ���� ������ �� ��� ������ �� �� ������� ��� ������ �������. ���� ���� ��� ����������:

��� ��� ���� �� �����

, , , � � � , �

� ,

� � �

878787877777

� � � �

Page 88: makedonski za 4 godina.indd

88888888888888

�� ���

������ � � �������,

������ � � �� ���

����� ������ - � �����.

"��� �� '� ������

� ��� �� �� � �����.

% ��� �� � ��� ��� �� ���, ������ ���� ������, �� ������� � ���� �� �� ������� �� �, ��������� �� ������. � � ��� ����, �� �������� ��������� �� �è �� � ��� ���� �� �, �� � �� ����� ���, �����, ���� �� ��, ����� ������ ��� �� ���� �� ����� ��������� � ������� ���� �����, ���� ���� �� � ���� �� ���� ������ ���� �� � ��� �� ����� ������, ��� ������� ��� �� ����� ��� �����, ��� �� � �� - ���.

+���� ���� �� ��� ���

&�� ��� �� �� ��

" ������ � ���� �����-� !�

�� ��� � �� ú ������� ���

*�� � �� ������ ����� �� ����

" ���� �� ��� ��� .

��� ��� ���� ��� �� ��

��� �� � �� - ���.

Page 89: makedonski za 4 godina.indd

89

������! ��>���� �� #����� '������ ���� � #� �1�� �� ��#&�& ���

>�� � � ��� � ���� �� ������ ������ � ����...>�� � � ��� � ���� �� ��� � �� �����...

�*�L�O�#� ��� � ����� �� ���� � �� ��������� ��������� ���� ��?1. #� ��� �� ���������� ����� ������� �� �� ���������� �������� 2.

���� ��#� �� �� � � �� ���� ��� �� C��� �������� ?3. #� �� ������ �� � �� ������ 4. � ��� �������� ��� ������

�� � ����?

*� ��� ���� �� ��������� ����� ��?5. #�� � �� �� �� ������ 6. � � �?

#�� ��� �� � �� ������� �������� �� ������ ���� �� � � ��� �� 7. ������ ?

"��� (���� (���� ��� ��� ��� �� �� �� �����. $���� ��� 8. ������� ���� ?

$� �� � ���� �� ������ � �� � ���� 9. 8� ��?

"� �� �� ���� ��� ���� ��� �� "����� �� ���� ��� �� �������� 10. (���� ? "����� ������ �� ���� � � ��� ��� �������. #�� � �� �������?

898989899999

Page 90: makedonski za 4 godina.indd

90

��������� ��������� #����

(�������� ������ ������� �� ������ � ��� � ����� ������ ������� �� �� ���� �� ����� �� � ������� ��, ������ �� �������, �� �� � ����� ����� ��)� �� �������� ����� �� �� �� �� ���������. �� � � ����� � ���������� �� ������������� � ����� �� )���� 8�&���� (<���� �) < ��� �� �� (P��!�� ����� � ������� �� *������), ����� �� ����� �� ��� � � ������� ���, �� �� ������ ������� �� ����� ����� ������ �� �������� ����������� �� ���������-��� ������ �������� � �� ������� � �����, ���� ������ �� ���� � �� ������. #�� ��� ������� ��� �� ������ *���� ?����� (� �� ��� � ���� �� �). @����� ������ ��� ����� ���� �� �� �� � �� ���������� ��� ������ � ������ ���� �� ���� � ������ - ���� ��������� ����� ������� �� ��� �� �� ��� � ��� � �������� �� ����� � ����� � ��� � �� � �� � ��. �� ���� ��� �� �é ��� ��� ���� �� �� ������, ������� �������������� �� ��������, � ��� ����� �� )������� ��� �� ����������� ��� �� ������ ��� � �� ��� ���, �������� ��� � ���� �� ������� �������� � �� ��� � �����.

"���� *���� ?����� �� ������� )����� ����, < ��� �� ��, P��2 ���A��, 6���� �� ��, Q��� 7���, %�&�� +�������, ����� �. ��������, 8�1� ��� ���, (����� ��������, ���� )�������, ���� 6���� , ����� L� ��, ������� �����, ���� �������, 6���� 8�&���, !��� 7�#���, )���� ��������, 8 ����� !�����, < ���� '����, )���� ��� ���, � ���� ��� ��� ��. (�������� ����� ��������� �� ����� � ��� � �� � �� � ��, �è ������ �� ��� �� ������ �� ���������� ����� � ������, ��� �� ������ ������ ������ -���� �� � ����� �� ���������� ������� ���������-���� ����� ������� ���� �����. 2��� ������� �� ������ ���� ���� � ������ �� �� � � �� �� ��������� ����� ���� �� ���� ��� � ��� ������ - @������ ���, ��� ���� � � ���� �� � ���������� �� �����, ��� �� � ������� , ����������� �� ������ � �� ��� ���� ���� ������� �������� ��� , � �)��� � ���� � ����� � ������ � �� �� ��������� �� � ��� �� �������� � (�������. 2��� ������ �� �� �� ��� �� ���������� �������� � �� ������� ����� '�������, <�� ������, ���� ���A���� ��. �� ������ �� ��������� ���, � ������ ���� � �� ��������� <���� �������� +�$� �� ���.

��� ���*��� ���

�8L)����-���� �

909090909999

Page 91: makedonski za 4 godina.indd

91

�������� ���� �� ������� �� ������� � ����� �� ����� � ��� � �� � �� � �� ������ ���� C���� ��� . ��� �� ���������� �������� � ������ ����� �� � ���� �� �� ���� � ��� ������ ����. ���� �� � ������� �� (������ � �� 3����� (����� ��, � ���� ��� �, ����������� �� ������, ��� �� � �� ��������� � ���� � ����� ��� ��� �� �������� �� ���� C���� ��� . ������� ��������� ������ ������� ������ �� �� ������� �� �� ������ �� ��� � ������� ��� �.

��� � ���������, ������ ��, ������ �. @���� � �� �. #���������, �������, 3����� (����� �� �� 1935 ��� ��. 8�� �� ��� � ��� ��� ��� � �� ��� �� ��� ���� �� ���� �� ����� � (������ �� ���'����� ����� �� C�� ��. *�� ��� �� � ����� � ����� �� *����. >��� �� (���.

&��� � �� � � � ����� : � ��� ������ (1957), ��� � ���� (1964), *��� ��� ��� �� (1978).

&��� � �� ����� �: D�! ���� (1960), Q��� (1962), I��� � � (1966), G��� � ��� (1969), I�� ��� ��� (1975), �� � �� ���� � (1978), <���� � �� (1981), *��������� (1992), "�� ������ (1998). C ��� ��� � ��� � ������ ��: I��� � � , I�� ��� ���, /����� �� �����.

5�� � � �� ������ �: „11 2���� “, „#��� @�� �“, „13 $����� “, „*��� "����“, „@�� ���� �� ���� �“.

(��� ���C��'����� ����� �� C�� �� �� �� � ��� � ��� � �� XX ��, ������

������� �������� �� ����� � ���� �� ���� C���� ��� . ������ �� �� ���� ����� � ����� �����, �� ������ ���� � � ��, �� ��������, �� ����������� �� ��������. *� ������ �� ���� �� ����� ���� �� ������� �� � � � �� �� ����� - ������� �� ��� � ��'�, ������� �� ��������� ���� �� ���� � ������ �� �� ������� ��� ������� ��������� ���. 2� ��� ������� �� ���� C���� ��� �� ����� �� !����� ������� ����� ���� � �� � ��� ��

%�L'� +��*+!�<�'!(1935)

��/�� # ��" ���

,

, � :

� � � � � �

919191911111

Page 92: makedonski za 4 godina.indd

92

(�������� �� 3����� (����� ��."�� � ����� “�� � �����” “` ��� ” �� �)�������� �� ������� ��

� ������ �� �� ����� “7��� ����”. #� ��, ������ �� ����������� 1966 ��� �� �� ���� �� ���� �� ������� � ����� �� ���������� ������ � ������. @����� � � �� ����� �� ������� � ���� �� 3���� � ��� �� (����� ��. *�� � ������ �� ���� ����� ��������� ���� ���� ������ ������. (���� ������ �� ������� �� ���� � �������� � ����� �� ��� � �� ��� � �� ����� �� � � �������, (������ � �� �� ���� �� ������ ���� � �� �� ������, �� �� ��� ����� � ��� �. $�, ������ “7��� ����” � �� ��� ��� � �� ���� �� ��� ���� �� ���� �� �� ���� �������� ���� ����.

���� ��$�� #� ����� #�����@����� ����� ������ � ��� ���� �� ���� ����� ����� �� ����� ��

C��'����� ����� �� C�� ��. �� ������ �� ������� � ����� ���� ������ �����, ��� �����)���� � ��� ���� �� C�� ��, ������� ���� ���� ����� ���� � , ��� ������ � ��� �� ����� ���� � , � � ��� ����� ��� � �����)���� � � � ��� �. (�'� � � �� 5��� *�� �����, R� �� (���. 6 ���� ��� �� �� ��� �� ��� �� C�� , ������ ����� � ���������� �� ���� ��� ����� ����� - � � ��� ��� � �� ��� ����� �������� ������ ��� ���� �� ��� �� �� �����

�& �� �$ 0��� „���� � � “

(

��@����

C�����

92929292

& 0 „��

9999

( 3 � ( �(

Page 93: makedonski za 4 godina.indd

93

� ���� ������. ���� C���� ��� , �� ������� �� ��� �� �� ����� �, ������� �������� �� ������ ����� ���������. �� �� ����� ������ ������ ���� , ���� �è: ��� � , ��� ���� , ������ , ���������-��� � ������ ������� �� �� ����� ���������� �����. *��� � �� � ����� �� ������ �� ���� ��� � ����, ��� �������� �� ��� �� �� �� �� ������� ������ �� ��� � �� � � ���� ��� ���� ���� ��������� �� ����� ���� ����� � ������.

���� �� 6��� ��������* � � �� �� ������ �� �������� �� ���� ��� �� ��� ����� � ������.

� � �� ���� ����� , ����� ����!�� , � �� ��� � ���� �� ��������� ���� ����� �� ������� ��� ��� ������� � ���� �� ���������. 2�� ��� ���� ����� �� � ����� ��� � �� � ���� � ���������� �� ��� ����� � ��� � ���������� �� ��� ����� � ��� � �. *�� �� ��'� ����� ����� ���� ��� �� ��� �� � (������ , �������� � ���� � � �� 5��� *�� �����. 5����� ����� �� ��������� ������ *������ � �� �� ������ , ��� � � , ������ �� ��� , ���� , �� �� ���� �� �� �� � ������� �� �����, �� �� �� ��� �� � ���� �� �� �� ��� �� �� ���� �� ����� ��� ������ ��� �.

7������� � � 5���, (&���� � *�� ��� � �� ���� *��� ����) ���� �� ������ �����,�� ���� �� ����� �������� �� ����, � �� �� �� ����� �� ��� ������ �� ������ ��� �� ������ �� #���� � ��� "�� �� �� ����� ��� �. � ����� � �� � ���, ���� � � ���. 5��� ��� �� �� ��� �� � � �� ����, � �� ���� ���� �� �� ��� �������, �� ������� �� ��� �����. 5� �� ��� �� �� 5��� ������� �� �� � �� ������� . 5� �� ��� ��, ���� �� �� ������, �� �� ������� ����� , �� �� ������� ������� �� ����. ���� ������ �������� ���� ��� ����� �� �����)���� � ��� ����. *�� �� � �� ���� , �� �� �� ���� ��)�, �� � �� ������, � ��������� �� ��!��� �� ������ ���� �� . ��� � ���� � � ���� ��, ��� � ������ �� ������ �� ����� ������. *�������� �� ���� ��� ��� ��� ����, �� ��������� � ������, ��� ���� ������, !����� �����, ���� ����� �� ��������� � �� ���������� ��� ��. (�'��� ������� ������ �� ��������� “���” ������� ����� �� ����� �� �������� �� ���� ��� ���� �� � ������� �� ��� ���� �������.

5��� ������� �� ������ ��������� �� ������� � �� ��� ����� � ��� � �, ������� ��� ����� � ���� ������. "������� � �� ������ �� ���� ��� ��� - ������ ���� ��������� �� ��. $�, �� �� �� ����� �� �����, �� ��������� ����, �� ����� �� ������ - �� � �������� �� �� ������� 5���, �� �� ������ �� ������ �� ������ ���, �� ������'� ��� �� � �� ����� ������������ ���� - �������� &���� ��. ������� ������, �� ����� �� ���� ���� �� �� ������ ���� �� ��� ���� ����� � �� �� H ��� �� �� � � &���� ��, ��� �� ����������� ������� ���� �� ����� ����� �� � � ��� �������. &���� �� � ���� ������ � � �� ������ ��� � � ����� � � � ���. ��� � ���� �� �� �������� ������ ���� �� ����� �� !�����, �� ����� �������� � �� �� ���� �� �� ����� ���� �� ��� �� � �� �� �� ����, �� �� ������ ����. 5��� �� ���� �� ��������: - 5�� �� , �� .

, � �

. � � � �

� � .

� � ,

� .

� �

� � � � , .

� � .

&

93939393333333

� � C �� �

Page 94: makedonski za 4 godina.indd

94

*���� ������� �� � �������� ����� ��� - ������ ��. ���� � � � ��� �� ���� ���� �� ��� ��� � � �� ...*��� � � �� ��� ���, ������ � � � ��. $���� ���, �� ������ �� �� ���� ������, �������� �'�� ����� �� �� ������ �� ���� ���, �� �������� ����� �� ������ � � ������� � �.

4 �� ��� ���� ��! 2� � ������ ����� �� ������ ����� ������ �� �� �� ������, ������ �� �� ���� �� ������ �, �� ���� ������� ���. *è ����� �� ���� ����, ��� �, ����, �����, ������� �� ��� � ������� �� �������� ��� � �� �� �� �� ���� ���� ����� ���� ���. 5��� �è �������, �� �� �� �� ���� �� � ��� ����) . $���� � �� ��� �� ���� ���� �� �� ����� ���� �� ����������. 6��������� � �� ������ ����� ���, ��� �� ��� ������ ������ �� ������ ������ �� �� ���� �� ���� ���, ���������� � �� � � ��� ������ � . D ���� ����� �� �� ����� � � �� � ����� �� �� ���� �����. ���� � ������� 5������ )���� � �� ����� �� �� �� ��������, �� �� ����� ���� �� �����, ������ ����� �� �� ������ �� ��)����� �������� �� � �� ������� ���� �� �� � �� �� ������ � ��� �� � ��� � � ���� ���.

F��� ��� ���� R� ��� �� ���� ��� �������� � ��� �� � ��� �� 5���. $� � ������� ����� � ��������� �� �� ��������. "���� �� ����� ������� ������ � ���� ������. ��� ���� ������� �)�� �� ����� ������ ������ �� ������ ����. “4���� � ��! *�� ����� � ��?” $������ ��� ��� ��� �� ��������� ����, �� �� �)������� � ���� ���� �� �� � ������� �� � �� ����� � . R� ��� � ������� �� ������ � ���� ���� ��, �� �� ����� �����, ������ ��� �� ���������� ����. ���� ���� ���� ���� �� ������ ������� . "������ �� ���� ����, �� �� ��� � ����� �� � ����, �� �� � �� ����� �� ������� ���� ��. $� ����!�� ���� � ���� �� ����� � � ��:” 8 �������� � ����� ����� �������� “ - �� ������ � �� ��������� ������� �����������, ���� ������ &���� �� �� �������� �� �����, ���� �, �� ������ �� ��������� ������. � � ������ � �� � ����'���� �� *����������� +����, �� ���������� ���� , �? G������, � � � ��������. R����� �� ������ ������� ����� � � ; 4��...���...� ����� �� �������...����� � � ��� �� � ������� ���...�����, �����, ����� ��� �����...'� ���...����� , � � � �� �� ����...� � ��� �� ����� � �� �� ��� ����� ����� ...��� �� �� �� � �����... � ��� � ������, � � ����������...���� � � ���� � � ���� � � �� ����.

@������������ �� � �� �����, ����� �� ��� �� ������ ������. $��� �� � �� ����� �������� - ��� ��, �� ����� �� ��������, �� ����� ������� �� ��� �������, ��������� �� � ����, ��������� �� ���� � �������� ��� ������. % �� ���� ����� �� ����? ���� ��� ���� ���� �� ���������� �����: “ 4���� � ��, ��� ����� � ��!”

���

����������

F ����R ���& ������

����

949494949999

* � �

Page 95: makedonski za 4 godina.indd

95

�*�L�O�1.#�� ����� ������� � � �� �����)���� � � � ��� � � �� ��������� �� ������� � �? 2. $� �� ��������� �� ������ ?3.$������� �� 5��� � �� ������, �� �� �� �� ����� ������ �� ����� � ��? ����?4. #� ���� � �� ���� � � �� 5���?5. A� � ������� �� ������� � �?6. #�� ������� ���� ��� � �� ������?7. #��� R� ��� �� ������ ����� ����?8. ���� �� �������� � �����?9. �� � ����� ���������� ������� �� �� 5���?

��6�7�!������# �� ������� ����� �� ����� � ����� ���� �� �� ������ �� ��� �� ���� � %�� �# #� �����&� ������, � � � �������.

������! '� ���� � ����� � � (��� )������ �� �������� �� *��� �� � �������� ������ ����"����� � ��������� ���� �� +��#�� /�����#�. :����� ���� ���� � ������ ��� �� � $���� � ������ � � ����� �� �� ����� �� �� ��� �������� �.

���� �� ����� (��� ���� � � �� ���� - �� ����� ��� � C� �� �� � �� ��� � ������ ������� , � ���� �� ������ ����. 8���� �� ����� �� ��� �� �� ��� � �� �� ��'�������. 5��� �� ��� : “��� 4����, ���, �� � �� ����� ����� ��� �”- ��� ������ �� �� ���� ��� � � ���� ����. 2�� �� �� 5��� � �� ���� �� ���� , ���� �����, ���� �������, (��� � ���� � ���� �� �� � �� 5��� �� ������ �� ���� �� � �� � � ������ � � ����, �� ���� ������� . *��� �� � � &�� � � � ���������� �� 4���� ��� � � �������, ������� ��� �� �������� ��� � ���� ��� � � � ����������� ������� . ��'�� ������ �� ���� �������� � �� �� 5��� �� ���� , ���� ������������� ��� �� -�� � �� ����� ����� ��� �, ��� ��� ����� ����� � ����� ��� �� ���� , ������ � �� � � �� � ���, �� �������� ������� �� �������� � ������ � �.

� - � � � �

&

959595955555

� �

Page 96: makedonski za 4 godina.indd

96

*��� ��� �� ������ � ��� � �� XX �� ���������� �������� � ������ � �������� �� ������� �� �� ���� ������ �� � ���� � ��� . �� ������ ������� �� ������ �������� �� � ���� � � �, � �� ������ ��� ����� ��� � � ��� �� �����, �� ������� ���� ��. �� ���� ��� ������ �������� �� �������� "��� (. &������� .

*���� � ����� ������� �� ��������� �� ���, �� �� � ������ ��, ���������, ����� ����. @���� � �� �.*���� ��, 5�� � R ��� �� 1934 ��� ��. �� ������ ���� �� �������� �������� ��������� �, � ���� �� �� 6 ���, � � ������ ����� �� *����. >��� � �� (&$8, ���� �� (������ � "3$ �����, ���� �� 5������ ��

� ���� � �� (����� ��.

&��� � �� � � � ���� ��: @��� (1960), " �� � �� �� � �� (1962), & ��� (1968), &��� �������� (1971), +����� ������ (1975), � ��� ���� (1987), D������ (1999), ���� ������: � ���� � � (1964), � � �� ���� (1974), �� ��� �� ������ (1994), �����: +� (1980), ������� (1983), � � ��� C������� (1988), +��� ��� � ��� (1987), C�� � (2002).

5�� � � �� ������ �: „11 2���� “, „6���� ( ��� ���� “, „@�� ���� �� ���� �“, „*��� "����“. 8� �� �� *���� �� 2006 ��� ��.

����

“����” �� "��� &������� � ����� �� ��������� ����, ��������� ������, �� ��� ��� �� ������ �� ��� �� �� ���� �� ��� ��� � ��� �� ������, �� ��������������, �� �������� �� ������ � ������ ���������� �� ���� H���, � � � �� ������ ������, ������, ����. @���� ���� ��, ����� ����� ��, ����� � � �� (�������� - � �����, �����, � ����. %������ ����� ������� � �� ��� � ������, ��� � �������� ��� �� ������: ������� �� � �����. 8� �� ���� ��� ��� � � ��� ���� �. "������ �� ������ - “�� ���� ��� ��� ����� �� �� �� �� ����� ����” - ������� � ������ ������� � �� ��������� � ���� ��� �� �� �����, ���� � � ������ �� ������ ��� �� ����� �� ��� �� ��� ����� �����.

��%*� �. ��6*��<�'!(1934-2006)

� �� �. ��$� ���

(D�(

��H�� -�

969696969999

Page 97: makedonski za 4 godina.indd

97

!���� ����� %�� ���� ������ � ������ �� 6����� � ���� "���� ����� �����, ���� ��� � � ����� �� �� �������� �������� , � � ��� ���� , �� �� ���������� ���� ����� ��� ��-��������� � ��, �� ��� ����� �� ���� ���� ��������� ���� ����� � ����� �������� ������� �� ����� ���� ������ ���. @���� �� �� �� ���� �� �� ��������� � � �� ����� � ���� �� �� � ����� � ���� � �� ��� ������-�� ���� ���� ����� �� �� ������ ���� � �� ����������� �� ��� � � �� �����������. “+� ” � ��� ����� �� �� "��� &������� ������� ���� � ��� � � ��������- ��� � �����, � � ����� � ����� ������ � �� ����� ���. �� ���� ��� �� ������ ����� ������ ���� ��� ����� ������ ��� � � ���� , �� �� �� , ������� ������ ������ . ��� � ������� �������������� �� ��� � � ����� , � ���� ����� �� �� �������� �� �� �� ��� ��� �����, ������� ���� �� �������� ����� ����, �� �� ��� � �� ������ ����� ������ �� ��� ����� ������ �� �� ��������� � ����� �� ������ �� "���� ����� �����. %��� � � ����� �� �� ��� �� ����, �� �� �� ���� �� �� �� ���� �� ��� ����� � ���� � �� ���� � ����� ��� ��� �������. D�'�� � �� �� ��� �� +� �� ����� , ���� � , ����� � , �� ���� � � ����� � �� ������ - ���� , ����� , ����, ������� �� ����.

'��#��$�� �� �������@����� ��������� �� ������� �� ��� � (��������. "��� ����� ���

���������� ��������� ��� ������ �� ��. @�������� � ����� �� ������� � � �� ���� ��� ���������� � ������ �� ��� � ?��. $ ���� ���������� ��������� ��� �� ����� �� )��� ���� ��� �� �� ������� �� ��������� ����� � �� ����� �, �� �������� � ��� ����� � ��'� � ���� � ����, ��� ���� ��� ��� ���. %������ � �� ?�� ��� � �������� � � 28 ��� ������ ��, 28 � ��, �������� ������� � ������ ��, � �� ���� ��� �������� �� ������� ������ �, (@����) �� �� ����� ������, � �� ��� ��, ���� �������� �������� �� �� ����� �, ��� �� �� ������� �� �����, ��� �� ������� ������ �������. @������� ������ ���� �è ��������� �� �� �� ���� � ��'� 5�� ���� �� @���� (�������� ������� �������� �� @���� �� �� �������� �� ����������, �� �� �� �� �� ��� ���� ��� �� ��� � �� ���� ����� ��� �� , �� ������ �� ����� �� 14 ���� ������� )������� ������ �� ��� � 14 ����� �� �� ���� �� ������� ��� �� ?��. ?������ �� ���� � ���� ���������� �� �����, � ��� ��� � ���� �����, ������ ������� �� ������'� �� ���������� ���� ��� ��� , � ��� � � � �� �����, �����, ����� � ����. D ������� ����� �� � � ��� �������� �� �������� �� ����� �� ���� �� ����� � �� �������� ������������� � ��� ���� ������. @����� � ����� ��� �� ������ �� ��� ��������� � � � � ���� ������� ?�� ������� ���� ��� �. @���������� � � ���� ���� �� ���� �� �� �� �� ������ �� � � ������ � �� � ��� � ��. #�)�������� �� � �� � ��� ���� �� ��� � ��������� �.

2� �������� �� ��� � ?�� �� ���� �� �� �� ��� ���, �� ���� �� �� ������ � � � ���� � ���� �� �� � ������� ��� ���� ��� � ���� ��

� , � �

� � � � � � ,

� � � � � � � ,

� � � � � � ,

� .

� � �

� �

979797977777

!

Page 98: makedonski za 4 godina.indd

98

��� � ����� �� ������ �� ��� � � ������ � . $���� � �� ����� ��� �� � ���� �� ��, �� )����� �����, ��� �� ��� ������ �� ������ ����� �� ����������� ����� ��� � �� ��� � ���� �� ������ �� �� ���� �� ����� �� ��������� ����������� ������ � � �� �������.

���� �� <� ��> ��� �� ������, ���� ��� �� �� ���� ������ � �� ����� � ��

��� ������ � ����� ��������� �, �� ������� ��� ��� �� �� ���� �� ������ � ��� . > ���� �� ������ ��� �� ��� �� � �� ������ �� � � ���� �� ���� ������ ������, ���� �������� - ��� � ?��, ������ �� ���� � �� � �� �� � ��� ��� , ���������� ����� �� ������ �������, ����������� � ���� ���� �� ��� �� �������� ������ �� ��������� �� ���� � ��� ���, �� � ���� ��� ��������, � �� ����� � ����� ����.

@����� ���� �� ��� � - U���, �� ���� ����� ��� �� ���� �� ������� �� �� � ��� �������� ������� ��� ��, � �� ��� �� �������� ���� �� ����� �� ����� ���� ��, ������ �������� �� ���� �� ?�� (������� . �� ���� ���� �� ����: / ���� �� ��'������ ������� ��� - ��'�� �� ����, �� ������, �� �����. ������ �� ������� ������ ����� �� �������� ����� �� �� �� ����� ������, ��� �� ������� ��� ���� ������� � ��� ��� � �� �� ���� �� ������ �� ������ ���� �����. ��� � ���� �� �� ��������� � � �� ��� �� ������ � ����� ������������� �� ��'���, ���� ���� �� ��, �� � ������� ���� �� ���� ��� ���������� �������� �� ������ �� ������ �� ������������ � ���. $� ������ �� ������� ����� ��, ����������� ú �� ������� �� ������, � ���� �� ���� �����. 2�������� ����, ����� ��� ���� � � ����� ����� ���� � � ��� �. &������� ���� � ���. @�� ��� ���� ������. 5���� �� ����� � � ����� � � �� ����� �, �����, ������ ����. D � ��' �� �� ��� , ��� ��� �� �� ���. � �é ������, � �é ������ �� ���. *��� � ���������� � � ��� ����� , ���� ������ � ��� � � �� ���� ����. ������, � ���, �����, � ���� �� ?��, �� ����� ��� ��, �� �����������, �� �� ������ �� ���� �� ����� �� �� ������. �� � � � � � �� ���, �� ������� �����, ������ ������ �� �������, ������ �������� �����, �� ��� �� � �� ��� �� ����, �� � � ����� �� �� � �� � ����� , � ������ �� �� �������� ���� ��� �� ����. �� � � ��� ��� � ������ �� ���� �� �� ���� '�����, ���� �� ����, �� ��� ��� ����� ���� ���������, �������� ������� � ���� � �� �������, �� �� ����� ���� �� ��� �����. �� � � � ���� �� � ���, �� ������� �� �����, ������� � �� ����� � ����, ������, ����, )����, ����� �� ������ ���� �� ���� ���� , ������ �� �� �� ������� �� ����. $���� � ����� �� ���� � � ��� � ��� . $�, ���� ��� ú �� ��������� ���� ���? ���� ��� ��� �� ������ ��������� ���, ��� ���� ����� � �� �� �, � �� � � ���� �������, � �� ������ � ��� �� ���� �� �, � ���, � ���� �� �������? 5�� ���� ����� ��� �������� �� ������� ���� � ��)��� �� ����� � ��� �� , ������� �� � ���� ���� ��� - �� � �������� �� ������ . 5��� �����, ���� ���� ����� � ���� ��������� ��� , ��������� �� �����, ���� �� ������ �� �� �������� ������������ � ��� �� ������� �� �� ����, �� �� ���� ��� ��������� ���������. $� ����� �� ����� � ��������� �� ����� �����, �� �� ú �������� ��

����

������

��� ����$ ����?������ �� ��

98989898

���������. $� ����� �� ����� � ��������� �� ����� �����, �� �� ú �������� ��

9999

$

Page 99: makedonski za 4 godina.indd

99

���� �� �� , ��� ���� �� ������ ���� ����.“G� ��� ���� � ��� ��� *���� ! *���� ��� ����� ��. G� ��� ' ��� , ' �� � � �� � ������? C�� ���� ��� ��� ������� �� ���� �� � �� �� ���� �� ���� ������ ��. *��� � �� �� ����� � '�� �� ������ ����� � ���, �� ���� ��? +�� � � ��� � � � , �� � ��������� �� � ����, �� � '����. *��� � � �� ��� �������� ��� � � � � , ��� � � ��'��, ��� � � ��������? G�� � �� � � �� � ������, ��� � ��� � � �� � ����? &�� ��� � � �� ��� ������, ��� � � �����...”

R���� ��� � �� ���� � ���� �� �� ����� �� ���� �� � � �� � ��� �� ��� ��, ������'� � � �� � ����, ��������, ����� ������� ��� �� ������ ��� ����� �� � �� � ���� �� �� �� �� ���� ��� H����� �� ����� ���. 6��� �� ������ �� �� ����� �� ������� ����, ���� ������ �� � �, ���������� �� ���� ���� ��� ��� �������� �� ���� ��� ������������ �� ���� ����, ���� �� �� ������ ����� �� ������. $������, � ���� �� � ���, ���� ��, ���� ���� ��� ��� �����, � ���� � ���, � ���� ����� � ������, � ������ �������.

#��� ��� ��? &�����, @���, #�� ��, ������, ̀ ������! $ ����� � ��������, � ��� ���� �� ������� �� ���� � � ���� , � �� �� ��, � �� ���� �� ����, ������ ���������, � �������, � ���� �� ��������� H�����, �������� ����� �� � �� �� ��� �. ������� � �� ����� �� �� ��� � �����, �� �� ����� �� ��T � �� ����. ���� ���� ���� �� ����, � �� �� ����� �� �� ������ �� ������� �� ��� ���� . $� � ��� � � �, �� ���� �� � ��� , �� ��� �� � ��� �, �� ����� �� � �� ���, �� ���� �� ��� �� � ������ , ���� �� ��� �� ��� , �� ���� ���� �� � ��� , ���� ���� ���� �� ú �� ����� ���� �� ��� ����. $��� ��� ���� �� ����, �� ����� �� � �, �� �� � ��� � �. (��� ����� ��, ������� �� ����, ���� ����������, �� �� ��� ������ �� ������, ���� �� ������ �� ���� , �� ���� �� �� ������. *è � �������, ���� ��� ����� � �, �� ���� �� ���. #���� ��� � � ��, ���� ��� ���� , �� �����, �� ���� �� ������ �è. 3� ����� � � ��� �� ���, �� ��� �� ������, �� �� ��� �������� �������, � ?��. (� �� ���� �� �������, ����� �� � ��� �� �� ��� ��)�, � ���, �)���������, �� �� ���� �� ��� � ��� �� � ���. *����� ������� �� ��� ����� � ���, ��� �������� ����, �� ������� ���� �� �� �����. 2�� ��� ��� � ��, ��������, ���� ��, ��������� �������� �� ����, ��� � $ ���, ��� � $ � ��, ��� � $ ���. ��� � - �� �� � ������� ������, �� �� �� ������? C����� ����, ������ ����� ��, ����, ��� �� ��. C���� �� �����, � ����, ������, ����, ������ �. � ����� �� �è �� �� ��� , ���� , ���� ����� , ����� � ���, ����� � ���� . (���� ��� ������� �� ��� �, �� �� �� ���� �� �� �� ���� �����, �� � � ���� ������ � ��� �� �� ���� ��� � ����� ���� �� ����� ��.

� ��� � ������ ��� � � ���, � � ? C � � � ������? �� ���, �� ��� �� � ��� ��� ��. 9�� ��� ��� � � ��� � ��� ��. A ���� �� �� ����, ������ �� �� � ���� �� ������ �� ����. �� �� ���� � ��� � �� �� �� ��� � �������.

*��� � ��� �� �� � �� ����. %�� � � �� �� ������ ?��, �� �� ��� �� �� �� ���, �� �� ��� ���� ���� �, �� �� ��� � ����, �� �� ���� �� �� �, �� �� � ������� �� �� ������ �� ��� � �� : - &���� @�� � � ��� ��� ���� ����� ��� �����, ���� � �, �����, � ���� � � ������, � ���� � � � � .

? �

� � � � �

, ,

� � � � � � ,

� � , , � � . ,

� �

� � � .

999999999999

� � �

Page 100: makedonski za 4 godina.indd

100

8� ������ ��� ����� �� � ��� � ������. �� ������ , ��� ����� � ����� � ���� �� ���� ����. ���� � � � �� ������. A � ���� @�� , ���� ����� � ������, ����� � '������� . C � �����. G������ �è ��� ���, ����� � , � �� � � �� ������... � ���� � @�� ...

"������ �� ���� ��� ����� �� ������ � ��, ������� ������� �� ���� �� ������, �������� �� ����� �� !�����, �������� �� ����, ���� ����� ������ ������ . @��� , �� ��� ����� �� �����, �� ���� ����������, ������, �� �� ��������, �� �������, � �� ���� ���, ���� �� ��� �� ��� �� ��� �� �� ������. $��� � � ����� �� �� �� ����� �� ��� � ��� �� ?�� ��������� ��� �� ��� �� ��. �� ������� ������, ����, ��� � , ��� ����, ��� ��)�, ��� ��� , �� ��'� ����� ���. $��� ����� �� �����, �� �� � ������������ �� ��� �� ����� ����� � ������ �è �� �� ���� �� ���, �� ���� ����, ���� ������, ���� ���. ������ ���� ��� ú ���� �è �� �� � � �����, �� �� �� ��������� �������, �� ���� ��� ����� , ���� ����� �� ����. ���, �� ��� �� ������ � ��, ������ �� ������ ���� ����� ��� � ��, �� ������ �� ����� ���� ����� �� ú �� ����, �� “������ ” �� ���� ����� �� ����, �� �� �� ������ �� ���� �� ����� ����� �� ���������: - D � ���� ��' � ����� ����� � � �� ������! 8� � ��� � �� � ��� , � ���� �� � � � .

"� ��'���� �� ����� ��� ���� �� ?��, ��������� ����� �� � ����� �� �� �� ��� ������ �� �� �������� ������ �� ����� ���� ���������� ���� ��. #�� �� ú �� �� ����, ���� �� �������� ������ � � �� ���� ����, ������ �� ������ ���� �����, � �� ����� �� �� ������ �� �� �����, ��� ��, �� �� �� ����� �� ������� ����� �� �������� ��� ���� �� �����, �������, �����������, ���� � , !���� � ��. 5��������� �� �� ���� �� �����, � ����� �� ���� ������ ���� �� �� �� �� � ���������. *� ���� ����� �� � ��� ���� �� ����, ������� �� ��� � �� ��� ������ ��� � ��.

��� � � ��, � � �� � ���, � ���, ������ ����. $��� � � � ��, � � �� ����� �� ����� ��� ����� ���, )��� �� �� ��� ��� ���� �� ������� � ���, �� ��� �� ������� � ��� ��)���� �����, �� ������ ��� ������� �� ��)� ���������. ���� ���� � � ������ �� � �� ������� �� �������� � �, �� ��������� �� ��� ����������� �� �� � ���, � ����, ���� �����, � ����� � �� �� ����� �� � ������� �� ���������.

���� �� )�� D �� � �� ������ �� �������� �� ��� � �� ������� ���� � �������-��� � ���� . � � ������ ������ ��� � ������� ������� �� ����� � � ��, ��� ����� � ��� ��������� ��� �� � �� � � �� ��������� ���� . $ �� � � ��� ���� � �� ����� ��� �� ����� ������ �� �è �� ����. � � ��� �� ��� �� �������������, �� ������ �� ������� �� �����, �� ������ �� �� ������, ������ ����, � ���� �������� ����� ��, ��������� �� � � �� ?�� (������� . #���� � �� ���� ��� �������� � � � �� ����, �� ����������� ��� �� ��������� �����, � � �� ������ ����, ��������� �� ����� ��, �������� �� ��� ����� ������ �� �������������. *���� ��� �� ����� � � �� ������� ��� �, �� ��� ��� �� ��� ����� �������� � � �� �� ��� ��������, �� ���� �� ����� � � ���� ������� �� � ����� ��� ���� �� ��

8��

���$���� “��

�����

����

� ��$��(����

101010100000001111

8 � � � � � � �8

Page 101: makedonski za 4 godina.indd

101

����� ��� � ������. ������ � �������� ���� ����� �� ���� �è �� � ��� ��������� ������� �� ���� �������� � ���. ��� � ����� ����� , �� ������ �� ������ � � �� ������ ����� �� ���� �� �� �� ����� �� ��������� �� �� ���� � �� ��������� ������� �� �� ����� ��� ������� ����� �� ������ �� �� ����� ���.

&������ �� ���� ������ ���� ����� �� ������ �� ��� � � ��������� �' � ��� � �� � ���� �� �� �� ����� , ��������� �� ������� �������� ��, ���� �������������.

G� ���� � ��� �? G� ���� ����� ����? *� ����� ���? - - �� �������, �� ���� ������.

5�� � ����� � ��, �� � ��� �� ��������. *� � ��� ��� � � - ������ , �� � ���.

&�� ���, ��� ;����, ��� #��, ��������.-

� �������� � ��� � �� ���� � �, ��� � � ��� ������.-

�� �� ��� ��� ��������, �������, ����� �� �����, ������ ���, ��� �� ��� �������� �� ��� , ?�� ������ ���� �� ��� ����� ��� �� ������� ��).

-4�' � ����� �� �� ���, ���� �� ��� ��� � �� �� �� �� � ��, ���� � � ��� � �� �� �� �� �� ��? &����� � � �� ��� 4�� ����, ��� ������ , ��� ������.

"���� ������, ����� ��������� ��� �������, ������� � ��� � ������� ������� �������, �� ����� ��� �����, ������ �����'���, �� ��� ����� ��� �� ����. ���� ?�� ������� �� ��� ����� ����� ���� ��� �� �����. $������ � ����� �� ������ ��� ����� �� �� �����!�� �, ��������� �� ���� � �� ����� ����� �� ������ � ����� �� �� �� ����� �. *� ���� �� ������� �����, �� ��� �� �������, ������� ��� �����, ������� �� ���� � �, �� ����� � �� �� �� ���� �� � � ������� �� �� ���� ���. 2������ � ���� �� ����� ��� ��� , ���� � ��� �� �� �����, �� �� ����� ������ �� ��������, �� �� �� ���� ����� ���� �� ������ �� ������� ����� , �� �� � ��� ��� ��� �� ����� ���� �������. #������ �� � � � , ������ ��������� � � � ����� �, �� �� ���� �� ����� ����� ������ � ������������ ������� - ��� ��� � ���. ��� � ���������� ��� �� �� ������. ��� � �����, �������� ���� ��, ��� � �� �� ������� ��� �� ���� �� ���� ��� ��, �� ���� �� �� ��������� � �. �� �� �� ����� ���� ���� �� �� �� ��� ���� �, �� �� ��������, ������� ��� , �� �� ������� . $ �� ����, � �� �'�� ����� �����, � �� ������� � ��, � �� � � �� ������ ���� ��, � ����� �� ����� �� ������ �� �� �����, �� �� �������� ��� �� ���� ����� � ���, ��� � ���� � ���, ����� ������� , �������� �� ��� �� ��� ������.

*� � � ����?-

� ��� ��� � �� � ������.-

@�� � ������ �� � � , � � �� ��� �!-

;�� �� @�� , ��� �� ���, � ��� �� �� � �����. $� ������ ���� � - � �� .

� � �

,

, �

� .

� � ,

� , � � - � � � � �

10101010011111111

� � � � è

Page 102: makedonski za 4 godina.indd

102

��� ��������� ������ � ����� �� ���� �� ?�� �� ��� �, � ���� �� ���� �� ����, �� ���� ����� �� �����������, ���� ���������� ������� �� ����� ��� ��� �� � � ������ ��� �����. ���� �� ����� ��, ���� ��, ������� �� ����� �������� �� ����. �� ������� ����� ������� ���� �������� �� � ���� �������. ���� � ����? ���� �� ��� �? #��� �������? ���� �� �� � ���? ������� � �� ���� �� �� ���������� �è ����� �� ������� � ��? #�� �� �� ������� ����� �� ������� � ���? #�� �����? %�� � �����?!!! *������ � � �� ���������� ��� ������ �� ?�� ����� ������� , ����� ����, ��� ������� �� ����� ��� ��� �� ������ �, ����� ��, � ����� �� ����, �� �� �����, ������ �����, �� �� ����� ��� �������, �� �� ���)���, �� ���� � �� ����� �������� ��� �, �� �� ���� ��� ��� ����� �� �� ��� �� ����� ��������. �� ���� � ���� �� ������� ���� ������, ������� �� ��������� ������� �� �� �� ��� �� ��� � ������ ��. ��������� � ��� � ����� ���� � ��� , �� ����� ����� �� ������ ��� ��� � ������� �� �����. ���� ���������� �� ����� ������ �� �� ��� �� ������� �����, �� � �, �� ��� �������? � ��� �� ���� �� �� �������� �� ��� �� �, � � �� ���� �� ����, �� �� ��� �, �� ������������, ��� �� ������ �� ������ �� ��������� �� ��������, ���� ������ ���������� �� ?��, ������� �� �� � �� ���� �����. (��� ú �� ���� � � � ��� �� ����� �� �� ?���� � ���������� : - C � � � ������ � ����. *è � ���� ����� �� - � ����, ��� ������� �� ������, ���, ������, ����, ����, ������� �, ���� �� ��� � ����� ���� �� ���� �� �� ��� , ���� � ��� �� ������ � �� ���� ��� ��� ������ �� �� ����� ����� �� ����� �� � �� �� � ���� ��`���� �� �������� � ���. "����� � �� �� ���� �� �� � � �� ���� , ���� ����� �� ��������� ������ �� ��� ���������, ��� ��� ������� ���� � ��. &� �� ������, ����� ���� � �' � H���� ������ �� ������ ����, ����, �� ���� ������� � ��� H���, �� �� ���� ����� �� �� �� ����, ��� � ��� �����, � ��� ������ ���. ��� ������ �� �� ���� �� �'�� ����, �� �� �� �� � ��������� ��������� � ��� �� ��������� �� ����, ���� ���� �� ��� � ���� ������������ �� ��������� ���� ��� �� ��������� �� ��� �� ������ ��� �� ��'� ��� � ��. "�� � � ��� � �� ����, � ��� �� � ��� �� ���� ����� � � �. �� ��� �� � ����, �� ������ ������ ������ �� ��'�.

���&�� ������-�&���� �� ������ �� �� ����� �� ��� ���� � �� �������� � �����,

������������ ������� � ���� �� ��� ���, ������ � �� � ���� ���� �� ��� ���� �� ��� , � ��� ��� ����� � ���� . *�� ��� � ���� ������� ��� ��������� ����� �� �����������, ���������� �� ���� ���� ��� ������. ��� � � �� ����� �� ��� ����, ��� �� ���� �� ����� � �������� �� ��� � ���������. *� ���� ��, ��� ��� �� ������ �������� ����� �� �� �������, ��� �� ���� � ���'���, � �� � �� ������� �� � �� ���� ���� , ��� ��� ��� ������. $� ��� � ��� ��� �������� ���� , �� ����������� ��� ��� �� ����� �� ������ �� �� ��������� ������, �����'���� �� ���, ������ �

������������� �(�

����������

�� �����

1010101022221111

� � � ? � ��

Page 103: makedonski za 4 godina.indd

103

��� , �� ������ � ������ �� ������� (��� d�� �����, � ������� �� ����� ��� ���� ��������� �� � �� ����� �� ������, � ��� �� ���������� ��� � ������. $�����, ������� �� ���� �������, �� ���� �è �� �� �� ���, �� �� �������� �� ������ �������� �� � �� ������ ���� � �� �������. "�������� �� �� �� � ������� ��� �� � ��� �� ���� ����� ��. "�� � ����� �� ��� �� �� ������ ����� �� ������ �è �������� �� ����; ��� � ����� ��� � ��������� �����; �� � ������� �� ��� ������ ; ���� ����� ���� ��; �� ����� ���� �� �� ������ '�����; �� � �� �� �������� �� ����, � � �� �� �� �� ���� �� ���, �� �� ����� �� ���� �� � � � � ��, �è �� ���� ���, �� �� ������ ������. �� � � � ������ , (��� d�� ���� �� ����� ����� �� ��� �����

���� ��� D � �� 6��� <����� - ���������. $� ������� �� ����� ��� �, � �������� � ��� � ��� �� ��� � ?��. * �� @���� �� ����� � ����� ��� �� � ������ �� ��� � ��� �� , � ���� ���� �� � ���� �� �� ��������� �� ���, ���� ���� �� ����� �� �� � �� ��������� �� � � ���� �� ?��, �� ��� ��� �� ��� ��� �����. A � ��'�� ���� ��� � ��'���� ���� � ���� ��� � ��'���� ����� � ���� ��� � � ��'���� ... /����� ��� � �è ��� �� ��� �.

��� 3� ���� �� ���� ��� ���� ���� ��� �� ������ �� ���� �� �� ����� � ������ ������ . *�� ���� �� ��������� � ������ �� ���� �� �� ������ ���� � ��'�� ������ ���� ���� � �� ������ �������� ���������. 3� ����� ���� ������ �������, ���� ������ �� ��������� �� � �� ���, � ��������� �' � ������ , ������, ��� ���� �� �� �� ��������� ��� � ����� , �� �� ������� �� ��� �, � ��� ����� ��� � ������� �� ��� ���� �� � � ���: " � � #����� � � �����. $ ��� �� ���� ��, ���� ���� ���� � ��� ���� �� ���� ��� ���� �� ������ �� � ������ �� ��'�� �� ���������� �� ������ �� ��������� ��, ���� ��� ��������, � �� ����� � � � �� , ������ �� � ����� �� � �� ������ ��� � �� �� ����� � � �� ������� �� ����� ��������� .

���� $������� ������� � ������ �� � ����� �� ���� �����. D�� �� �� ���� � ��������� ��� �����, � �� ���� ��� ������ � �����. ������� � ������ ��� ��� ����� �� ��, ������ � , ��� , ��������� ��, �� �� , ��� , ���� �� ������ , ���� �� �� � . $� �� ��� � � ��� ��� � ��� � �� �� �� �� ��� ��� �����. 2��� ����� ��� ���� �� ������ � � � �� ����� �� ���� ���� ������ � ����� ��. $��� � ������ ��� �� � D���� $����� . ��� � � �� � ��������, ���� �� � �� � ������ ������ ����� �.

� .

� � � ,

� �

� � � � �

� � . ,

� � � ,

� � �

101010103333333333

� � � ( d �

Page 104: makedonski za 4 godina.indd

104

�*�L�O�#��� � ����� � ��� ������ �� ������?1. #�� � ������ �� ������?2. #��� �� �� ������ ����������� �� ������� ����� ��� ��� � ?3. $ � � ����� � �� ������� � ���� ��� �?4. ���� ?�� ��� ��� �� ���� �� ��� ����� �� ��� ?5. #��� ����� �� ��������� �� ?�� ��� ������� �� � � � �����?6. #�� ����� � � �������� �� ���������� �� �� ?��?7. #��� ���� �������� � ��� �� ?��?8. ���� ������ �� � � 9. +� ?

��6�7�!������ �# #� ���������� � ���� ��

������! :����� “!���#” � !���� /. ����� �� ���� �� ������ � ��� � �����, �������� ����� ���� ���� ����������� � � ���� � ������� ����� �����������. :����� � ��� ��� � �� ���� �# �����#� � ������� ���� ��������, ���� ���, ��������#� , ������ , ���� � ������� ������ ����. (�� � ��# �� �� �# � ������� ����� � ����� � ������ ���#� �� ����#��, ��� � �#� ��# � ������ �� #� ����� � �� #� �����. (�# �� � ���� �� �� � � ��� ��� #�� � ������. !���#, ��� � ����� �������� ���.

1010101044441111

Page 105: makedonski za 4 godina.indd

105

*�� �� ���� � ������ �� U �� > ���, � � ������, �� ���, ����������� � ��� ��, �� ������� ���� � ���� �� ������� � �� ��������� � ������. "� ��'� �� ����� ������� �� ������� ����� � �� �� ��������� �� ����� � ��� � �� XX ��.

@���� � �� �. ������ , 2)� ���, �� 1935 ��� ��. �������� � ������ ����� �� *����. @��� �� �������� �� � ������ �� 2)� �. 6 � � ���� �� ($�. >��� �� (&$8. *� ������� �� ����� �� �� ����� "����� �� �� �������� ����� ������ �� ������ �� � �� ������� �� � ������� ������ �.

&��� � �� � � � ����� : +���� �� (1961), � � ������ $������� (1965), ���� +���� �� (1965), +�'�� (1970), �H�� ��� ��� (1976), ������ (1984), #��� �� ������ (1989), ;���� (1989); �����: �� �� �� �� ��� (1966), #�� ���� ���� (1971), ;���B� (1989); ����: $������ (1973), Q���, ������ (1976), * ������ ���� (1979), 4���� ��� ������ (1982).

5�� � � �� ������ �: „@�� ���� �� ���� �“, „11 2���� “, „1 (��“, „*�� �� �������“.

+� ����� ���� $������ �� ������ “C������ ����” �� U �� > ���, �� ������ �� ������� �� �������� ��������. "������� �� ��� ��� � � � ��������-���� �� ������, > ��� �� ������� �� ������� �� �����, ������� ����� �������� ������. ��� ������� �� �������� ��� � ��� �����-� ������� ������� ������. @����� � ���� �� ������ � ���� � � � �� �� �� ���� �� � �� ����� ������� �� �� ��� �� ��� � ����. 2������� ���� ��� ��� � ����� �� ���� ���� ����� � ������, ��� ���� ����� ��� - �������� �������, �� ��� ���� �� �� ����� �� ���� � ��� � �� ����� � � � �� �� ��)���� � ��� ����� � � ��. �� �� �� ����� ���� ����� � ��, � �� � �� ���� �����, �� � �� � ����� ����� ��'� ������ ����, ��'� ���� ��� ���� ��'� C������ ���� H ��� �. > ��� ������ ���� �� ���� �� ���� �� , ���� �� ������ �� ���������� ��� � ������� ������� �� ������� ���� ��, � �è ����� � ������ �� �� �������� �� �������. $ � ������ �� ���� ��� � � �, > ��� ������ �� ������ � �� �� �������� �� ��� �����, ��� �� ������� � ��.

1��� ��"�

Q!<'� 7!�+�(1935-1987)

, ,

,

� � . � � � � �

� � �

1010101055555555

Page 106: makedonski za 4 godina.indd

106

U �� > ��� �� � ����� � ���������, �� �� ����� �� �� ������� �� ����������� ���� �������� D��, �� �� ������ ��� �� � ���- ��������, ���� �� �� )����� ������ ���� �� �� � ���� � �� �� � ������� �� �������� � ������� . ������� ����� � �� �������� �� ������ 1946 ��� ��, �� �� ������� � �� 1949 ��� ��. ����� �� ������ � ���� ��� �� ���� � � ��� �� �� ������������� �� ������ �������� ��������� ������ �� ��� ������ �� ����� ��� ��� �� , � ����� � �� �� ��� ���� � � �� ��������� ������� �� ������ ����� � �� ��������-���� � � �� �� �� ���� ����� �� �������� � ����. @����� ����� ������ � ��� ���� �� ���� ��������-���� �� �� �� �� - 5�� �� ���� � ��� �� “*��� ��”, �� �� ����� �� � �� � �� �� ���� ��� � ���� ��������� � H ��� , �� ��� � ����� � ���� �� �� � �������� ���� � � ������ �� ��� ������, ������� ����� ���������� �� ������� ��� �, �� �� ��� ������� ������� � ���� �� ����� ��- ������� ����. ��� ���, �� ��� �� �� ������ ��������, �� � �� ����� ����� �� ���� ������, ������ ������, ���� ��� ����, �� ����� �� ����, �����, ��� � � , ����� ���, �� ��� �� ��� ������ ���������, �� �����, �� ��� �����, ���� ����� ����� �� ���������� ������ - ���� �� ���� �� �������. (�'� � ��� ���� � ����������� �� D��, ����� ��� �� 5���, &� �� ?������� ������ � 2� ���� *������, � ����� �� ����������� ���� � ��� ����� �� ������� ������ �� ��� � � ��� ��, ������� ��� �� D��, � ����� ������� �� #�������� “�����” �� ���� ��������. �� 5��� ������ ��� �� ��, ����, ��� , � � �� � ��, ��� , ����� �� �è �� ��� �� ���� ���� ��� � “������� �� ����� ����� �� � �.” ��� ��������� �� ����, � �� �� ���, ����������, ��������� �� �������� �� ������� � ������ ������ ��� �� ��� � ��� ��, ������ �� #���� � ��� "�� ��, ������� ����� ��������� �� � �� � �� ��� � ����. $����� �� ��� ���� ����, �������� �� ���� �� ��, �� ����� �� ���� ���� � ��� ��� �, ������ �� ������� �� �������� ������, �� �������� �� ���� �� ����� ��� �� �� ����� ��� � �� �� ������ �� ����� �� )� ����������'��� �� ��� ���� � ���, �� ������ � ���� ��� � ���� �� �� ��� � � . % �� �� ���� �� � ��� ��� �� � �, ���� ������� � ������ �� �� � �� C������ ����, �� �� ���� � ��� ���� �� �� ���� �� �� ��� ���� �� �� ���� � � ����� �� ����� � � �� �� ������� �����. � � ��� ��, ����� ������ �� ������� ���� �� C������ ���� �� ������ �� ������� � �� �������. ��� � �� ������� �� �� ������ �� � �� ������. 2��� �� ��'� ������, ��������. 2��� �� ����� ����� �� C������ ���� - �� ��������. ���� � *������� � � �, � ���� �� ������� ��� ����� ������ �� �� � ��� �� ����������� �� �� �� � �� �� �� ��������. ` �� �� ���� ������� ����� ���� ������� �� � ��� �� ����: � ���� �� ������, �� ����������. *�� � H � , � �� ���� ������ �� � ���� ��� �� ���������� �, �� �� ����� ������� ����, ��� ������ �����������. $�������� ������� ���� �� �� � �� H ��� , ������� ������� �� � ������ �� �� ����� ���� C������ ����, ����� ������ �� ���� ��� ���� ��, �� � �������� ���� � � � �� �� ��)�� �.

� ������ 5 �� �� ��"����� ���C� ��$��

1010101066661111

U > �

Page 107: makedonski za 4 godina.indd

107

���� �� ������ ��������� (� � ����������� �� D��) � ��� ��� ��� ���� �� � �� . "���� �� ��� ����� �����, �� ��� �� �� ��� ���� ������� D�� %�� #����, � �� �� ����� ����� �� ���� � �� �������� ������ �� ������� �, ��� �� ���������� &� �� ?������� 2� ���� *������, � �� ������� � �� ��� ��, ���������� �� ��� � � �� �������������. 5�� �������� , � ��� ���� ������ ����, � ������� � ��� ����� �� ��������� � ������, �� ������� �� ������, �� ��, ������� ���� ���� �è ��� �� ������ )���� � �� ��������, �� �� � ��� �� ����� ��� ��� �� �� ����� � 5��, �� �� �� ����� � ������ � ����� �� ����������� �� ����� ��� - ������� ����.

���� �� ��� * ������ “"���� �� � ���”, ���� ��� � ���, ������ ������ ��� ��� �� , �� ����� �� ��������. *� �� �� )��� �� ��� ��� ����� �, �� �� “�����” � ��� ��� �� �� �� ��������� �� �����, �� ����� �� � �� ����� �� ������. D�� �� 12 ��� � �������� ���� ���� ������� �. *� ��� ����� ���� �� ��� � 3(, � ���� �� ���� � ���� �� �� ������ ����� D, ��� �� ��������� �� ���� ����. �� �����, ����� � �� ����. &���� ���, �� � ��� � � ������ , � � ���, � �� ��� ���� � ���� ?� ��� , � ��� � ��� � ���������� �� ��� ��� ����, ��� � ��������� � ���� ����. 4���� �� �������, �� ���� � �� ����, �� � ��� � ��. +���� � �� ����, ����� � � �� �����. &����, � ���, � ����� ����� �� �� '������� ��� �� �� ���� ���� "��� *���������� �� ����� ������ ���� *��� *�����������. �� 5��� �� ������ �� ����� �� � ������� %�� #���� �� ��� D�� �� �� �� ���� �� ��� ����� ���� �� ���� ������ �� ������. 2�� ��� �� ����� � � ��, H �� �� �� �� �� ���� ��� �� ���� ���, �����, � � ��� �����, ����� ���������, ��� ����� �� ���� ��������� �� ���� �� �� �� ��� ������� �� ������ �� �è ��� �� � �������. 6���������� � �� ������� �� %���� � �� ��, �� ����� � ��� ��, �� �� ���� �� ���� ��� ��� ���, � �� ������ �� �������� ����� ���� �� ���� ��������� ��� ���� ������, ��� �� ��� �� ����� � � �� . ������ �� #���� � �� ��������� ������ �� �� ��� �� �, � ��� �� �� ���. +���� � �� ����, �� � �� , � � � ��� �� ���� ��. ; � ����� ��, � ��� �� �� � �� � � ���� . � �� � ��� ���� ���� �� � � ����, � �� ����� . $� ���� �� �� � � ������ � � �� �, ������� � ������ ���� �� �� �� ��� . +���� � �� ����, ������� ��' � ������ ������ �� �����. #� ��� �� ��� ������ ��� ��� ���!�� ���� ��, � ����� #�� ���� ����. @�� �è ��� � �� ��� ��� ����. * � ����� ��� . +���� � �� ����, ��� ��� ���.

@��������� D�� �� ������ ����� �� ��� ����� ������� ����� ����� �� ���� ��� ���� ���. 2� ���� �������� �����, ���� ������������ �� ������� �� � �� � ������ �� �������� �� ������ �� C������ ����, ������� �������. ��� ���� �� ����� ������ ������� ������� �� � ��� �� ����� ����.

� � � � � �

� ,

� ,

, ,

� � �

� � ,

� ,

, . .

� �

� � � �

1010101077777777

Page 108: makedonski za 4 godina.indd

108

���� �� !�� '����� D�� � � �������, “����� ������ �� �����” �� �� � �� %��, �� �� ��� ���� �� ������ ���, �� �� ������� �� ������� ���� �� �� ������� ������ �� ��� � ������ �� � ������ �� � ���� ����, �� � �� ��� �� � ������ ���� , � � � . *è �� � �� ��� �� ��, �� �� ������, �è �� � �� ��������, �� �� ���, ���� ������ � � ��� ����� �� ��� �� � ���� �� �� ��� �.���, %�� �� ��� � ����� �� C������ ����. *� ������ � ���� � � ��, �� ������� � ������ � �����, � � ������ �� ����� � ��� � ���� ������ �������� ��� ���� �� ����. #��� �� �� � ����� �� �� ����� �� ������ �����, �� �� ���� ������ �� �������� ��������, ��� �, ������ �� ���� �� ���� �� � ��� ����� � ���� �� ������ ��������. ����������� ��� �� #�������� � ���� ��� ������� �� ����� � ������ �� ������ ������� �� ��� ��. ������ �� D�� �� ������ ����� �� ����� ��� ������ ������ ���� �� �� ��� � ����� . "� ��������, )�������, �������, �������� ���� �è �� ���� ������, �� ������ � �� �� �� ���� � , �� ���������� �� ����� H�����, ������ ��� �� �����, � ������� �� ����� ���� ������ �� �������� ���, �������� �� ����� ����� �� �� �� ����� �� ������� ���. $������ ������� )������, ��� ����� ��� &� �� ������ ��� 2� ���� �� ������ �� �����, ��� � �� �� ����� � �� ������ ���� ������ �� �� ������ ����, ���� �� ����, ����� �� �� ����� � � �� ����������� ������������� �������- �����. ��� � ��� ������ �� �� �� ���� ����, �� ���������, ��������� ������� �� ������� � ��, � ��� ��� �� �������, ���� � ������.

����� �� �������� - � � � - � ��� * � ����� ��.

4��� - ���� ��� ���� �� � � ��� �� ��. " ��! ��, ��! �����, ����� � - �� ���� , ����� � '�� �� ��' ��� ���� �� ���� ��, ����� � ���� �����, ����� �� �� �� ��. D�! ��, � ������, ��� � �� ��� �� �� � � ����, ����� , �� � �� � �� ������, �� ��� � , � ��� � �� ���� ��� �� ��� ����� �� ����� ���� .

� ����������D"��������-

-���

1010101088881111

� ! ' ��

�& �� �$ 0��� „#� ���� ��$�“

Page 109: makedonski za 4 godina.indd

109

5���� ������ ����� , �� ���������� �������� �������� �� �� � �� �����, �� �� ��� �� ���� ���� ����� ������� ����� �� %��, � �� � ���, ���� �� � ��� �� ����� �� �� ��������� ����� ����� �� � � �� � �� �� ������ ����, �� ��� ����� �� )���� � ���� �� � �� � )���� -%��. "����� ���� �� �� %�� �� ���� � ������� �� ����, � ������� � � ��� ����, �������� �� �����, ������ � � �������� �, �� �� ����� ����� � ������� �� � ���������� �, ������ �, � ������ ������� �� �� � �� )�������. #���� ��� ����, �� �� ������ &� �� ?������� �� � ��� �� � ������� � ����� , �� �� ���� ��� �� ��� �� ���� ��� ������ � � ��. @����� �� �����, ��������� �� ����� �� ���� � ��� �� �� � ��� ������, � ������ ��� � �� H ��� �, �� ����� C������ ���� �� � �� ��� �� � ����� �� ���� ��� ��� ��� �� ��������. #�� ���� ���� ���� ��� ��� �� , ���� �� ��� ��� ��� ��� � �� . +���� � �� ���� " < 0 ? 0 5 >. � ������ ���� � ��� �� � �� �� � ������ ��� , ��� � � �����, * � ����. C��� � � ���� ������� H������, ������������, ���� ��� �� ���� �� �� ���, � ������ �� � , ' ��� � ����� �� #�� ���� ����, ������� �� � �� �� ��� �� , �� �� �� ���� , �� ����� ����, �� � �� ����. &����� ��� ��� � ������ , ' ����� �� ������� � �� �� ��� �� ���� � ��' � �� � ���� �� ���� ��� ����. �� �� ��� ����� H����, ���� � . #�� ���� ����, � ������, ��� � � ����� ���� ��� � ������ �� '����� �� &����. 5�� ��' �� ����� ��, ������� � ��� �� ��� ?

���� �� ����� ���� ��� ������ �� �� 5���, ���� ��� �� �����, ���� ������� ������, �� �� ��� ����� ������� �� �������� �� ������, �� ���� ���, ��������� ������������ �� �����, ���� � �� �� ���, �� �������� ��������� ��� �� �� ���� ���� � � �� �� ��� �� ���� �� �� ����� ������ ���� � �� �� � �� ���� ���� ��� � ���� �� �� ���������� �� �� �� ���. &� 5��� �� ���������� ��� ���, ���� �� � � “������”, �� ��� � �� � �� �������� ����������, ��� ��� �� �� �� ��������� �� � � �� ��, � �� � ��� �������� ) ����) ��, �� � ��������� � ����� � �� ��. %�� �� � ��� �� ���� �� ��� �������� ����� ��, ���� �� � ���� ����� �� ������� �� ������ ���������, ��� �� �� ������ �� � �� ����� ���� ��� ���� ������ �� ���� ������� ��� ������ � � ��. ��� ��� ������� �� �� ������ �� �� ������� �� ����� ������, �� � ������� �� � ��� ����, �� � �� ������ �� �����, �� �� ��� � ������� �� ����� �����������, �� �� ��� ����, ��� �� ���� �� �� ���� ����� ����� ������� ����. 7������ ��� ���� �� ������ �� ���� ��, ���������� �� ������� �� ��������� � �� �� �� �� � ��, ����� ������ �� ����� , �� ��� ���� �������� ���� ��� ��), �� � �� ���� ���� �� ������� ����� �� ���, � �� ���� ������ � ��� ������, �� �� ���� �� ������� �� ������� �� �����. % ��� � �� ����� �� � ������ �� �� ����� �� ������� �� �������� ���������. ���, ������� � �� ��� � �� �� � , �� ����������� ���� �� � ����� ��� ����, � �� ��� ��'� ����� �, ������� ��'� �� ����� �� ����� ������ ����� �����. ?� �������� �������� ����� �� ������ ��� �� ��� ��� ���� �� ���� �� ������� ��� � ��� � ���� ������ �� ����. ��� �� ���������, �� �� ��.

� � .

� � .

� � ,

� ,

� � ?

� ,

� � .

� � � � � � �

� ,

� � �

� �

�H

&

101010109999

�� ��.

9999

5

Page 110: makedonski za 4 godina.indd

110

+���� � �� ����, ��� � ��� � ��� � ������� �� ��� �� ��. � ������, ��� � ��� � ��� � ������� �� ��� ������ ��� . C� � � �� � �� �� � �, �� � ����� �� �� ����� ����, �� ����� � ���. *����� ��� �, ����� � ���� �� �è �� �����. $, � �������� ��� ��� ��� !

���� �� � ���� �������� #�� ������ ����� ��, 2� ���� *������ ��� �� ������ ������ �� ��� . 6������� ���� � ����, �� ����, ������, ��� � �� ����� �� ���� (�� ������� �� ������) ���� � ������ �� ��������� �� �����, ��� ���� �� �� �� � �� ����� �� ���� ���� ���������. 2������ � ���� ��� ������� ������ �� �� ��������, ����� �� ��. ��������� �� ������ ��� � �����, ������ �� ���� � �� ����� )������� �������, ����� ��� , � ��� ������� �� �� �� � � ��� �� �������� ������������ �� ��������� ���� ����� ���� �� ���� �� �� ����� �� �����, � �� ����� �� � �� � � �� �� ��� �� )��� ���. $� �� ��� � ���� �� ������� � � �� �� ��� � � ���� � �� ���� ��� ��� �����, �� ���� ����, ���, ����� �������, �� ��� ������� �� ������ ��)��. �� ������ �� �� � �� ����� �� �����.

�*�L�O�#�� �� �������� ������?1. $����� � �� �� � � � ����� � ��� � �� � &� �� ?������� 2.

2� ���� *�������. 5�� ���� � � �� ��� �� ?#� �� ������ � �� � � ���������?3. 2� � �� H �� ������ �� ������� � ���� �?4. ���� ����� �� �������� �� ���� �� ����� ���?5. A� � ���� � �� C������ ����?6. A� �� ������� ����� �� &� �� ?������� ?7.

������!������ �� ������� �������, #�������� #���� ��� �� �� ;��� ��� �� �� +� ����� ����, �� #�������� #���� �� �������-� �� #�������, �� ��� � ����� �������, �������, >������� ������� �����.

���

� ���������

1111111100001111

+ � � � �

Page 111: makedonski za 4 godina.indd

111

5 � �� *���� ù �� ��'� �� ������� ������� �� ������ ������� � ���� , �������� ���� ��� ���� �� ��� ���� � ����. @��������, ������ ��, ����� ����, ��� �, � ���, ����������.

@���� � �� *���� 24 ��� 1930 ��� ��. �������� � ������ ��� �� *����. 8���� �� �� ��� �� „(���� � ������“, �������� ��� ����� �� �� ��� �� „@������ “, ���� �� 5������ �� � ���� � �� (����� �� ����� ���������.

5�� � �� ������ ������ : „112���� “, „13 $����� “, „@�� ���� �� ���� �“ ��.

&��� � �� �����: $���� � �� ��� (������, 1956), +�� ���� ���� (�����, 1957), +� � ���� ����� � � (������, 1960), $���-�� (������, 1963), *������� ���� � �� 4��� �������� (�����, 1964), G�� �� ��������� (������, 1968), ����� �� "���� (������, 1968), &� � (�����, 1980), 4���� ���� (�����, 1998) ���� . &��� �� ����� , ��� � �� ���� . 8� �� �� *���� �� 2003 ��� ��.

��� �� �������(����� ��� �� �� ��� ����� “� �� �� ��������” �� � �� �������

����� ��, �� �� ����� � ���. ��� � � �� �� ����� , � ���� �� �� �� �� �� �� ����� - �������� ������ ����� ��� �� ���������� ����� ���)�� ��������� ��� � , �� � ������ ����� � ��� ���� ���������� �� � ��� �� ����� �� ������ ����� ���)������ ������ �� ���� �� ����� ����� �� ��������. *��� �� �� � ����� �� �����, �)������ �� ��� ���� ��� ������, �� � � �� ��� , ����� ������, ����� �� ���� �� ��� � ���� �� ������� �� �������. C���� � � �� �� ��� , �� �� ��'�, �� ��� �������-��� ����� , ��� �� ������ �� )���� �� � ��� � ��� �� ��� ���� �� ������ ���� ��� �� ��� ��� �������� �� ��� �����������. D��� ��� ��� �� ������� � �� ��� � ����� ��� �� � �� *����.

*� �� ��� ����� “� �� �� ��������” 5 � �� *���� �� ����� ������ ����� ��������� - ���������� �������� �������. $ � ����� � � ������� ���� �� ������ �� ����� � �� �� ��������, ��������� � ���� ������� �� ��� ����� ����� �� � ���� �� � ��� �� ������. ��� ����� �� ���� �� �

6!�!%�* ����<(1930-2003)

� �

� � � .

� .

� �

� � �

&

1111111111111111

2���� �� �

Page 112: makedonski za 4 godina.indd

112

�� �������� ������ �, �������� �� � ��� �� �� ������ �� ����, �� ��������� � ��������, ���������� ���� � � ���, ���������� ���, �� ������ �è, � �� ���� � ��. 5�� � �� � ����� ��� � ������� ������� � ����� �� )�� ��, ��������� ������� , T��� � ������������ ���� �� ���� � ����� ��� ������ ���� ����� �� �� ��� ���� - ���� �� ����� , �������� ������� �� �� �� �, ����� � ���� � �. ������ ��������� � �������� �� ����� �� , ������� ��� ��� , ������� ������� , � � ���� ����������� �� ������� � �� ������� �, ��������� ���� ���� �� ������ � ��� ���� ������� �� ��� �� � � ���� ����� �� � ���� � ��� ������ � ����� ���� �� ��� � ����. ��� ������� ��, ��� �� ������ ����� �� ��� �� ������, �� ������ �� ������ �� ��������� ���� �� ��� �� ���� ����� �� ������� ��������, ���������� �� ���� �� ���������� � ��� � , ������-������� ����� , ��������� �� ��� ������� ������� �� �� �� ���.

3� ������� ���� �� �� �� ���� � �� �� �������� ��������� ��� ��, ����� ����������, � �� ��� �� �������, ��������� �� ������ �� �����, ���� �����, !���� ��� � � � , �� � �� ���� �� � � ������� �� ������� ��� � ����, �� �� ���� � �� �� ��������. "������ � �� �� ���� �� �� %���, $ �, &��, "��, ( ���, �� ���� � �������� ��� � ��� �� ����� � “*���� �� %����”, “����� �� ������� �” “*��� �� (���”. " ����� � �� � � �� � ���� �� ����� �����, �� � ���� � �����, �� ���� ������ � �������� �� ��������, ������ �����, �� �� ���� ������ ������� �� ������ � ����� ����� � ����� �������� � ����� ���.

2������� ���� �� � ����� � �� �� ������ ������� ��� ��� � � ���� ������� ��� �� ������ ��� ������, ��������� �� ������� �� ��� � ���� �� � �� ������, ��������� ��� �� ��� � �� ��� � ����, ����� ����, ��������, ������'���� �� �� � ������� �����, �� ������� �� ������ � ��� �� ������� ������� �� ��������� �����. *���� �� �� ����� ���� ��� �� ������� �, � �� ����� ����� � �� �� ����� �� �������, ����� �� � �� ���� ��� �� ���� ����� �� 6���� ��. $� �� �� ���� � �� �� �������� ����� ����� � . *� ������ ���� �� �, �� � � � ������ , ������� ����� , ���� �������� ��������� � ������� � �, ������ �� ������� �� �� ����� �� ����� ������� ����������. ��� ��� ����� �� �� ����� �� �����, ������ � �� ������ ��� � , � �� ����� �� ������� �� ������� ����� ��� ��, �� � � �� � ��� �� ���� �� �, � �� ���� ������� �� �� ���� �� �� ������.

������!'�� ��� ���#� � ��������� � �� #� ������� � �����"�#��� �#� �� ����� ��������#��� � �#��� � �#� � ���, ���� ��� �� ����� � �� � ��� ������ �"� � ������, ����� �#�� ��� ������ � � ������ �� �, ������� ���, ���������, �����&����� � ��� �������� ����� �� ������ �� ������� ���� � ���������� � ��� ��� � ��������� ���#�.

���� ������

���$����

��� �$ ����

1111111122221111

� ��

Page 113: makedonski za 4 godina.indd

113

���� ��� ��� ��@����� ����� � � � ��� ��� �� �� ���� )��� �. - ��� ��� ��

������� “����” �� ���� ��� ������� �� �� �����. $ � ������� ��� � ��� � �� �� ��� � �� , ������ ������ ����� ������� , ������ ������� �� ������� �� ��� �������, ������ ��� ����� ��� ������� ���. "��� � ���� �������� �� ���� ���� � ���� 5���� ����� 6�������, ������� ����� �� ��� � �� �������������, �� ���� ����� �� �� � �� � ��, ��� *���� ����� � � �� �� ���� �� �� ��� � ���� � �� ������ ��� ������ �� ��������. ��� �������� ������� �� *���� ������ � ��� � �� ��� ���� ��, �������� �� ���� �� � ����� ���, �� �������� ������� �� ��'������ � ����� , ������ ����� , � ������ � � ��� ���� ������� �� �����������, ����� ����� ��� ������� �� ��� ���, �� ���� ���� ����� � �� , � ���� ���� ���� �� ���� � ���� �� �� �����������. *è �� ��� �� �� ������� “����” ��� �� ���'��� ��� ����� �� �� ��� “%� ������“; �� ���������� �� � �� �� �������� ���� �� C���� � ���. C����� ������ � 7������ #�� ����� , � � �� ������� � #��� #�� �� "��� #�� �����, �� �� ������ �� ������� �� ��� ���, ��� � ����� ����� ��, � ����� �� � � ��������� � �� � �� �� ������ ���� �� ��� �� ���. ��� � � �� � ��, ����� �� ���� ��� ��������, �� �� ���� ��� ���� ���� �� � � � �� � �� ������ � ��� �����. ��� � “����� � ����” �� ������ �� ��� � � ������ ��������� ���� �� ����� � ��� � ������ ��� � ����� �� � . >��������� �� ���� ���, �� ������ ���� ���� ��� ������� �� ��� �� ����� �� �� ��� ���� ��� �� �� � �� ������ ���� ��� ����� ���. ��� ���� � �� � � ��� � � ���� 5 � �� *����, �� ���� ��� � ����� �� �� ����� ��������. 2��� ����� � ������ � � �� �� �������, ������ � ��� ������� �� ������ �� ���� �� ���� �� ������ � ����� �� ���� �� � �� � � ��� �� � �� ��������, ��� �� �� ���� ��� �� ��� ���� ������� �� - � ������. #�� ����� �� � ���� � ������� �� �� �����. I�������, ������ �� ��� � ��� ��� �� �� ��� ��� � �����.

(���� �������� �� *����, ����� �� ���������� �� ������, �� ������ �� ��� ��� � ����� �� ��� ���� ��� , � �� �������� �� ����� �� ����� ���, ���� �� ����� ����� . $� �� ��� � � �� �� � ��� � ���� � �� ���� �� � �� � ������� �� ������ ����� ������� �� ���!�������, �� ��������� ��������. "�� ���� � ��� ��� �� 7������ ����� �� ���� ���� ����� �� �� � �� � �� ��� ����� ����� � ��� �� �������. ��� �� ���� � �� � �� , �� �� ��'� �� �� �� ���� � ����� , � ��)�� �� ����� �� �����, ���������, ������� �������, �� ���� �� � �� ���������. "��� �� � �� �� ������� �� ������ : �� �� , �������� , ���� , ���� � , ����� , ����� , ���� ���� , �������� ������� � , ������ . #���� �� “G���” � ������ �� ��� ��� ���� ���� ���� �� ���������� �� �� . *� ����, �� ����, �� ��� - ���� � ����. 4��� ����� � � �����, �� ������ ���, � ���� �� ���� � �� ��� ���� ���� ���� � ���. 9������� �� ������� ����� ���� ����� ��� �����, ��� � �� ������ ������� ��� � ���� � ������������. " ��� '� � ��� �� ��� �� ��� ������ ��� ����, � ��� ����� �� �� ����� ��������. �� �� � � �� ��� �� ���� �� ����� � ��� �, ��� �� ����

� �

� � � � � � � � �

� ”� � � � � � � .

� � ,

� ,

, . . ,

.

111111113333333333

Page 114: makedonski za 4 godina.indd

114

� � ����������� �� ��� ���� ������ ������. * � �� �� ���� � � �� ��������, ��� ����� � �� ���� � ��, � �� �� �� �� � �� �� ����� ������ �����. * � ������ �� ����� ������ � �����, ������� �� ���������, ����� � �������, � �� ������ �� ���������� ����� ���� �� �������, ������� ���� ���� �� ��� �� � ��� � ���� ���� �� �� ����� �� ���� ����� � ��� �� - ������ � �����. ��� � ����� *���� �� ���� ��� ��� ������, �� ���� � ���� �� ���� �� )����, ������, ��� ��, � ����� � ����� � ������ , �� �� ����� ����� �� ����� � ��� !���� � ��������� � �� � ������ . 2�������� �� ��� ���� �������� �� ����, �� �� ���� �� ��, � �� �� � � ���, �� �� � ����� ���� ����� ������ �� �� ��������� � � �� � �� � �� � ������� � ��� ��� ���� �� ���� �� ��������� ���������, �� �� ������ ���� ��� ���� �� ����� ����������� �'�� ��� ��. * � � �� �� ����� �� � � � ����� ��� ������ �� �� ������ �� �� )���� ���, ���� ����� �������- ��� ��� �� ���� �� �� ���� ��������� ����������� ��������� ������� �� � �. 6��������� � �� ��������� � ��� , � �� � ������� �� ��� ���� �� ��� � � � � �� � . $������, ����� �� ������ �� ������� �� �������� ��� ��� �� ������� �� ������� �� ��� ����� � ������� �� �������� � ������ , � ����� ����� ��� �� �� ���� ���� � ������� ��� ��������� �� ��� �� �� � ����. #������� ������ ������ �� ��� � ����, ��� � ����� ������ �� �� �������, �� �� ����� ���� � ������ �� ��������. "�������� �� ��������� �� ������� � �� ������� � � ����� �� ������ ���� � �� , � �������� ������ � ����� �� ��������� ������� ���� ��, �� ��� ������� �������'��� � ���� �� �� ������ � ������. $� ������ �� ������ �������� ����� �� �������� �� �������� �� ������ � ����� �� #�� ���� - ��� �����, � ����� ��� ���)���� ���� ���, ������, �� ���� ������ �� ���� ��. "��� ����� (���� �� � ����� �� ����� ��� � � �, 5��� ������ %�� *�������. >��� � 5���, � � �� ��� �� ��� ���, ������� �� ����� ��� ������ ��, � �� � ��)�� �� ��� �� ������ �� ��� � �� ����� ������, �� ����� ���� ���� ��������� ������ �� ����������, �� �� ������ �� ������� �� �������� � ��� , ����� �� ���'� �� ��� � �� �����. $���� � ����� %��, ����������� �� ������, ��� �� � 5��� �� �� ��� � ��������� ����, �� �� ��� � ����. ������ �� ������ �� �� , � �������� �� ��� �� �� � �������� �� ��������, �� �� �� �� �� ���� ������� . %����, %�� �������� � ����, ����� ���� �� �� ����� �� �������� �� 5��� �� ���� �� �������� � ��, � ��� ��� �� � �� ��� ��������, ����� �� ������ �� �� �� 5���, �� ������� �� �������, � ������� ������� �� ���� �� ������ %�� *������. ��� � �� �� � ����� *���� � �������� �� ����� ������ �� ��'�� � �� �'�� ������� ������'�� ���� ���������� �� � �� �� �������. *� �� �� ���������� ����� �� �� ����� � � �� � ������ �������� ����� �� �' � ���� ���� �� �����. ������ �� ���� �� ��� � �����, �������� �� ��� ��, �� �� ��� �� �� ������ ����� ��� ������� ������� �� ����� �� ������ � � � ��. #��������� ������ ����� �� ���������� �� ������� ��, �������� ������������� �� "��� #�� �����, ��� ������ �������� �� � �� ������ � ��� �� 5���, �� �� �� ����� ���� � � � � ����� � �� ����� ��)��, � ��� ������� �� �������

����������� ���� �������-� � �% �� ����� ��#�

1111111144441111

� � *

Page 115: makedonski za 4 godina.indd

115

� ��� �� ���� �� �� �����. ���� ��� ����� � �����- )��� � �� ����� � ������ ������ . " ����� 5 � �� *���� ����� �� ��������, �� ���� ��� � �� � � �� ������ ����� ���, � � �������� �� � ��� �������. D � �� 7������ ������� � ��� ��� �� ���� �� � �� � �����, �����, ������, ����� , �� �� �� ������, ��� �� �, � ������ �������� �� �������� ��� �� ���� � �� �� ���!, ���������� � �� ��� ���� �� ��������� �� ����. ��� � �������� �� ����� � ���, �� � �� � , �� �� ���� �� �� ����.����� �������� �� ������ � ��'� � �� ���� ��� �� ����� ����� ��������. %�� ��� � ���� �� �� ������, ���� �� ���� ���� ��� ����. ;������� � ��������, “G���” � ����, ������ � ��� �� ��������. D������ �� ��� � , ���� � �� ����, ���� ��� �����, � ������ �� ������. �� � ����� �� “G���”, ��� � �������� �� ���� �� ��� ����, ���� ���� ��� ��� ���� �� � �� � �����. C� ����� �� ��� ��!�� , ���� �� � � � ����, � ���� ��� �� �'��, � ����� �� ���... " ��� �� “G���” �����!� �������� �� ������ ���� ������...���� �� I������� *���������� �� ��������...� �� � � �� � ��� “G���” �� ����� � ���...���� � � ��� �� �����, � �� ���� ������� �� ����� �� �� � ��; ����� �� ?���� �� ��! '���, ��� �� � � �� ��� �����.

(���� � � ����, ������� - ����� �� ��� ���, �� ���� �� ������ ����� ��� � ������ �� ��� ���� ������ �� ��� �� ����� �����.

������!“���� ��� ��� ��” � ����� - >����� �� �������� ���� ��� ��. ����� &�� �� �� ��, ���� �2�, �� ������ ���>�, ���1�� �������. ��������� �� #����#�� � ��� ��� ����� 1���� ��� � �� ����� �� �#����� �����-�, ���� $� � �� ���� �� ���� �� ����� ���������, ������ �� �� #��������� �� �#������� �� ���������. ���#����� � ��� �� ����, �� 1����� � 1����� �� ��������� é �� �������� ����-�.

��#& ���<� �������� �� ��4��, ������ � ���� �� ���� ��� ���� �� �����

�*�L�O�1.#��� � � ����� � ������ “���� ��� �����”?2.#�� � ������ �� �������?3.5�� ����� �� ���� �� �� ��� � � �� �� ��� ���� ��� ? #�� ���'��� �� �� �����?

. � � ,

.

.

. � � � � �

D

1111111155555555

� �

Page 116: makedonski za 4 godina.indd

116

��������� ��������� �����

6����� �������� ������ ��� � �� �� ����� �� �� �� �� ����� ������ � � ����� ��� ������� ��� ��, �� ��������� �� ������� �� ?����� R�� #����� ��� [ ��, ���� � � �� � ��� ��� �����, �� �� �������� �� ��� �� ������ >������ �� , �è �� ������ �� . $�, ������ �� ��������� � ������, �� � � ��� �� ��� �� �����, ����� ���� �� ������ �� ��� ��� ��'� ���� ���� ���� �� ��������� ������� �� ��� � %!�� , @ �� #��� &��� "����. $ �� � ����� ���� ��� ��������� ���� ���� ������� , � �� ������� �� ������ �� ��������� ����� �� ���� � � ��������� �. 6 ���-��� ���� � ���� , �������� �� ��'����� � ��� �� ����� ���� �� �������� �� �������� � �����, ���� �� ������ � ����� ������� � �� ������ ���� �� � ��� ��� � �� (����� ��.

%� � ���� �� ����� �� ������� ������� ������� �� �� �������� �� ��� � � �� ������������� �� ��� ���������� �� , � �� ����� �� � ��� �� ��� ���� �������� � �� ������� (����� ��. �� ������ � �������� ���� � �� ��������� ������ � ������, �������� �� #��� >����� ����� ���� ���� ������ ����� ��� ����, ������ ���������� �� ������� � ������� ��� �� ������� ��. �� ����� � ��� � �� � �� � ��, �� ������� � ��� ��� ����� �� ��������� ������ � ������, ������� �� ����� �� ���� &����� , �� �� ������ �������, �������������, � �� � ��� ������� �� ���������� ������ ������ ���, �������, ����� �� ����� ����� �� �� �� ���� �� �������� � ������� �� � �� � ��. #�� ���� �� ���� ������ �� ������� ���� �� �� �� �������� � � �� �� �� ��� �� 6���� "������ , %��� ���� U �� > ���. $ �� � ���� ����� �� ���������� ���� ��� � ��� �� ��� � �����, �� ������ �������� �� ��� ����� ����� ������� � , �� �� � �� !���� ��� �� �� �� � ���� �� � ��� �� ������ ���, ������� ���������� ���������� �� ��������� ������ � ������ ����� �������. (�'���, �� � � ��� �������������� ���������� �� ������� � ����� ����, ������� �� ����� ��� ?����� "������, *��� $����, 5���� 5���� C���� *������� , � �� �����������, ������� �� ������� � ������� �� ���� � ��'�, ������ �� ���� ���, ������� ����, �������� �� ��� � ������� ������ ������� �� ������� �������. $� �� ��� � ����� ������� �� ���� ����� �� ���� � � �� �� ���� � �������� � ��� ������ . ��� � ����� ��� ������ ��� ��������� ������ ������� �� �� ���� �� ����������� �� ��� ��� � �� �� ���� ��. $� ����� � �������� ��� �� ��������� � ������ �� ���� � �� C���� *������� ; @�� G�������, D � �� � ���, C ������ ��� &�� � ��.

�R ��&����

���������>�!� �5������

1111111166661111

Page 117: makedonski za 4 godina.indd

117

"����� �� ��������� � ������, �� ��� ������ , � ������� �� ������. (�������� ����� ��� ��� ������� ��� ���������� �� ��� ��� ��'� ���� ���� ���� . �� ������ � ��� � �� XX �� �� ����� � �� ��� � ����� � � ���� �� ��� �� ���� �� � ������ �� � ����� ����� ����. ��� ��� #��� >����� ���� &����� .

#��� >����� � ������ ��, ����� � ����, ���� � �, ������� ����-���������, ��� ��� � �����. 2������ �� � �� � �� ������� � ���� �� �������� �� "� ���, � ������� ������ � ���� �� �� 6 ���. �� 1938 ���. ��� ���� ��� �� ��� � �� �� 6������, �� � ��� ���� ����� ����������� �� ������ �� 1941 ���. 6 � ���� �� ���� � ��� ��� ����� ����� ��� �� ������ ��������� ����� � ��� � ������ � ��� � � ������ �� 11 ����� 1941 ��� �� �� ���� � "� ���. �� 1942 ��� �� � � ������ ������ �� ��� �� ����� ���� �� ����� ��� ������ � � �� ��� � �

���� ���� (��� (����. #����� � �� ��� �������� �� ��� ���� ��� �� ��� �� ������ �� %�� ����. �� 1944 �� ���� � ��� ������� �� ������. 6 � � ���� �� @�� � *����, � ���� �� ������ �� ($�. 3��� �� � � ���� � �� ���� ���� �� 5������ �� � ���� � �� (����� �� ����� ���������. >��� �� (&$8, ���� �� "3$ ������. 6 � ��������� ����� �� ?������� �� �� #�����. ?���������� ��������� �� 6�� � ��, "��� 6��� �. �� 1956 ��� �� � ������� �� ��� � � ��� �� ����� �� $@ (����� ��. 8� �� �� *���� �� 2009 ��� ��.

2��� ���� ��� ���� �� ����� ����� � ������� ��) ��. &��� � �� ���� �: 8��� � � � (1948), +��� ��� ������ (1950), G������ (1950), � �� �� � ���� (1957), ;����� (1958), I���� (1960), #������� ����(1965), � �� (1976) ��� ����� ����. � ��� � ������ : +������ (1970), +� �� ' (1972), ����� (1981), "� �� (1982), #����� (1983), *������ ����� �� (1985), *������� ���� (1987), D�� (2002) ��. <�����: +��� �� (1950), <����� (1953), +����(1968), ���� ����� (2000). +����� � , �������� ��.

5�� � � �� ������ �: „(�� � 5�� �“, „11 2���� “, „*��� "����“, „*�� �� �������“, „4 ?�� “, „&�$2?“, „������ >������ �� “, „@�� ���� �� ���� �“.

'��� 7�L9��(1921-2009)

�� ��/�

, .

.

� �

,

� .

� � � � � � � � �

: � � ,

1111111177777777

Page 118: makedonski za 4 godina.indd

118

(�� �;��� ����� �� ���� � � � ������, ����� �� ������ � ���,

��� � �� ��������� �� �����, �� ������ ������� ���������, ���� ����� �� ����� � ���� �� ����� �� ���� � ����� �� ����. *�� � ������ � �� �� ������� � ��� ��, (�������� ������ �� �� �� ���� ��� � ����� . *� ����� �������, ����� ��� ��), #��� >����� �������� �� ������� � ��� ��� �� �������� �� �� �� ���������� �� �� � ���� ����� ����� ���� ��� �� ����������, ���� ������ � �� ���� ��� �� ���� ������� ������ � ������.!����� �����

&���� �� ���� � �� 28. 06 1921 ��� �� �� *�� ��. �������� � ������ ��������� � ���� ����� � ����� �� ����������� �� ��� ���� ���� � ������ �� ��������� ���������� � � ��� ���. "��� ���� �� �����)�-��� � ��� ������� ���� � � ������� �� (�������� ������� ������ ����� ��� �� ^���� "����, �� �� ��� ��� ��'� 1921 1934 ��� �� �� �� ��� �� � � �� � � � ���� � �� ����� ����� � �� �� ��������� ��� �� �����. ��� ������ �� ���� ��� � � � �� ������ � �� ����� � �� ;���, �� ��� � � ��� "���� � ������.�� ���� ����� ��� � ���� ��� : �� ������ �� P��� + ���� ���� �� ��� ���� �� ����� ������ � � ��. 9�������� �� �� P��� �� �� ��� ������ ����, � �� ���'�� �� ������ ������ ����� � �� � �, �� � � ����� ����� �� ��� ������ ����� �������. " � � ����� �� � �è ��� �� � � ���'�� � � � �� ;���, ��� �� � � ������� �� � � �� ��� �� �� ������� ������� �� ��������� ����� ��. � ��� �� � �� �� � .

%�� �� ������ �� ������� ������ � �� ���� �� ^���� "����, ���� ���� ����� �� ���� ����� �� �� ��� ���, �� )������ , ���� �è, �������� ����� ���� �� ��� � � � ���� , �������� � � �� ��� ��� �� ���� � ���� �. �� �� ��'����� ��� �� ������� � ��� ��� ��� ����, ��� ������� ������� ����� �� �� ������� � �����, �������� �������� �� �����, ���� ��� ����������� �� ��� ���. 5����� �� ���� ���. *���� ����� � ���� ������, � ����� � �� ��� �����, �� ����� ���� ��� ��� ����� �� ������� � � �� �� ���� ����� (��� �� �� ����� �����, �� �� ������ ú ���� ���� �������� �� ��� ��� ���, ��� �� �������� � �������� ������ ����, ��� �� ������ ������� �è �� � �� �� ������� ��� �� ���� ��� � �� �� ������ ���� ����. "������ �� �������, ����������� �� � � ���� �, �� ��� ����� ������ �� (��� �� �� ��'����� � ���� �� �� �� ��H �� ������ � ��� �� ������� ��� ����� �� ��� �� �� ���� �� $���, �� ���� ��� �� *�� �� �� �� ����� ������� ��� �����, � �� �� ����� �� ����. ����� �� � �������� �� ����� (����) �� �� �� �� ��� �� �� ���, ��� ����� ����� �� ������� �� ��� � �� ���� � ���� �� ����� �, ���� �� ���� ���������� ������ �� ����� �� ���� �� �� ������������ �� ���� �� �� ���� �� ��� � �� ���� �� (��� ��. 5�� ����� � � ���� �� D���, �� � ��� � � ��� �� ������� ������ �� ���!���� �� ����� ��� �������� �� ������� �� �� ����� ��, �� �� ��� ���� �� (��� �� ����� ��

(

�����!

���"� ������

����� �(� �

��D

1111111188881111

((

Page 119: makedonski za 4 godina.indd

119

� � ��� �� �� ���� �� � � ������� � ��� � � ����������� � � ������� ������ ��'� %����� D���. <����� �� � ���� ��������� ����������� �� ������ ���� � D���, ���� �� %���, � �� ����� �� �� ���� �� �� �� ������� �� ���� ��� ��� ����� ������������ �� ������ � �� %�����, ��� ������ �� ����� �������, �� �������� �� �������� �� ���� ���� ��� � ���� �� �� “ ���” �� ��� ����� ������� ���� �� �� ���� ��� �� ��� ����: �������� ���������. *è � ��������� �� � ��� �� ��� ��� � �� ���������� � ������ �� D��� ������� ����� ������� �� � � ��� , ������� �� ����� ��� ��� �������� ������� �� � �� ������� �� �� ��������� �������� ����� - ���!��� ��.

%����� �� �� ��������� �������� �� ������� ������. ������� ����� ���� � �� ����� ��'� ���� ���� �� �� � ��� ���, � ������� � ���� , � ��� �� ����� �� ����. 3�� � � ���� ��� �� ���� ��, ���� � � ����� , � �� � �

2������ „����“

, � � � �

1111111199999999

Page 120: makedonski za 4 godina.indd

120

���)�� ���. * � �� �� �� ����� �� ��������, ��������� �� ���� ��. "���� ��� �� �� ��� ��� �� � �� ���� �� �� ������ ��� �� ������� ^���� "���� �� �� �� ������ ����� �� ����� � ���������� �����. $������� ���� �� ����� ���������� �� ������ �� ������� ���������, ��� ����� �� �� �� ̂ ���� "����, ������ � ���� �� ������� � ������� ���� ������ �� �� ������ �� �������� - �� �� �� ������� ������ �� ����� ���. G� �� �� ���� P��� � � �� � � �è: �� '��� � � �� ��� ��, ��� ��� ������ - 4�� ����. �� �� ���� �� � ������� � �� � � ��� ����� ���; �� ���� ���� � ��, �� ���������� ���� ��� �� - �� � � ����, �� �� ������ ���� ��� ��� � �� ������� ����� �� ��. " � �� ��� � ��� � ��� ��� ����� ���. &� ��������� ��� ��� �� I* �� �����������...$�������� �� � ���� �� ����� �� �� P��� ��, �� ���� ����� �� � � ��� ����� ...� � ����� , �� � ����� � ������ ���� ����.

&������� �� � ��� ��� �� ���� ���� ������� ����, ������� ������� �� ���� � ��� �� �� �� �� ��������� �� �� ���� �� ���� �� � ���, ��� ������� ���� , �� �� �� �������� ���� �� �� �� � ��� ����� ���- ^���� "����. ������ �� $������� ��� ��� ��� �� ������ �è ��� �� �� �� �� ������� � � ��. &������ ������� ��� ���� �� ����� ��� �� ���������� ������ � � ����� ��� �� �� ������ � ��� �� ������, ������ �� ������� �� ��� ���, ������ �� � ��� �� ����. 3� ����� � ���� � ������ ���� �� ����� ��� ��� ��� �� ���� ���� ��� )��� ��� �� �� ����� �� ��������� ��� �� �������� �������������. @������ �� ������, >����� �� ��� �� ����� �� ��� ���� �� ������ �� �� ������������ �� ������ ��� �� 2���� ��� ���, �� ������� ����� ����� �� ��� �� ����� �� ��� ��� �� ���� ��� � ���� , ��� ����� �� , ��� ��������� .

����5��������� ��������� �� #��� >����� �� �������� �� �� ����� ��

� �� �. "��� ������ �� � ���� �� )����� ������ �� � �� �� ������ � ���� � �� ������� � �, ���� �� �� ��� ��� �� ��� �����H ��� �� ����� - ����������, �� �� �� (��� ��, �� ����� �� � ���� �� �������� ���� ���������� �� ������� ������� ����, ��'� �� � ���� ����� �� �� ��� �� ���������� �������� �� �� ���)���� � � � �� �� �� ���������� �� ���� �� �� ���� �� ���� �� �� �� ��'�. ����� � ����� � �� ����, ������� ���� �� �� ���, �� ���� �� ��� �� �� �������, �������� � � �� �� �� ����� � ��� �, �� �� ������� ���, ��� �� ������ ���� �� ���� �� ��� � ��� ����� ��. * � �� �������� �� ����� � ������ ��� �� ����� � ��������, ���� ����� � ��� ������ �� �� � ����, ���� ���������, � ������� ������. *����� ����� � ���� � �� �� ���� �� � �� ��������� �� ������� ��� ��� �� ���� �� ���� . % ���� � ��� �� �� ���� ���� ����� � ���� �� ��� �� �� �� ���� � ��� ��� ��� . "� � �������� �� � ���� �� ����� � ���� �� ���� �� � ��� ����), ���� ����� � �� ���� �� ������� ��������� ���� ��� � �����. > ��� �� � ���� �� ����� ��� (��� �� � �� ����� ��� �� ������� ������� .

�� ��- ������

� ������

��- ������������

1212121200001111

* � "

Page 121: makedonski za 4 godina.indd

121

�� ��� ����, ��� �����, � ��� ����...�� �����. " � � �������� �� "�������. " �������� � � , �� "������� �� �� ����' �� ���� ���� �...8, ���� ��...4�' �, � �� ���, �� � ��� ����� "�����, �� ����. �� ������ - � . �� ��� �������� �����, ���� ��, �� ���� ... �� ��� �...��� �� ��� �. " � � ��'���� ���� ���� �� ��� ��� � ��� ����� � � - �� ��� �. *���� , �� !����� . 4�' � ��� �����.��, ��� � �����������. ����������� �� ��� ��� � �� ��� ����� ��� ������� ���� ������ � ����. & � �, � P��� �����, ����� � �. +� � ���, ��� � ��� � �� � �� ��� � ����� ���. "�����, �� � � , � � ������� ��� P��� + ����, �� � ���� � ������ &�� R�B &��� � ����� ���� � ���� � � ��� , �� � �� ������ �����, �� ����� ������ - ... � �� ��� � ��� ������� �� �� ��� P��� , � ��� - �����. � "�����, ��� ��� ��, ������� ���� � - �� 4�� ����. � ��� �����, ������ �����, ���� �� ���� ����, � ���� ���� ��� ��� � ����� � - �� "�������...� ������ ��� �� �� ������...��� � � �� �� ��� ���� ����� � �� ���� � �� ��� � �� ���� �� �� ������� �� ������ ��:”*��� ��'�� ��� � ��� ��� '��� �� �� � � ����� � ��, �� ���� �� ��� �� ���� �� � �� �� �� � ��?”���� � ��� � �� ��� � ��������� � �� �������� ���, ��� �������� �����, ��� ���� � � �� �� ��� � � � ��� .

��$� �� 20 ��� � , ��� ��� �� , ������ ��� ��� ��� �� 2���� ��� ��� � ���� �� ���� ������ ��)���� )���� � ��� ���� �� �� �� ��� � ��� �� ���� � � ������ , ������� �� ����� ���� �� ^���� "����. 5��� �� ���� ������� �� ����� � )���� � � ��� �� ���� �� �������� ������ �� ����. *��� ��� �� ��� ���� �� �������� ���������, �� ������ �� ������� � ��� ������ �� ���� �����. � � ��� ������ �� ���� ��� ��� ������ � ���� �� ����� � ������ � ��. *�����, ��� � �� � ��� �� �� ���� ������� �� �� � ����� ������� �� ����� ����� �� �� ����� ������ �� ��������� ������ �� ������� �� ����� ���� �� ��� ^���� "����. #��� � �� ������� �������� �� ����� �����, ���� ���� ����� ���� ��, ���� � ��, �� �� ��� �� ������ �� � �� ����������� ������� �� ����� �� ���������� �������� �� �'�� ������. ��� ����� �� ��� ������ �� ������ ��� � ��� �� �� ������� �� ��� � ��� ��� �������� �� ���� ����� ������ �� ��� ��� �� �� ��'� � �� ��� � ��� �� ����. ��� ������ ����� � ������ ������ �� �' ���� ��������� �� ��� ��� ���� �� ������ ������. > ����, ��� ���� ������������ �� �� �� �������� �� ����� ����� �� ���� �� ����� �� ������ ��� � �� � � �� � �� ���� ���� �� ���� � ����� �� �'�� ���� �� ������ ������ �� ����� ������, ��� ������ �� �� ��������� ������ �, �� ���� �� �� ����� ������ �� ���� �� �� � � ���� ���� �� (����� ��. 6��� �� � �� �� � � � ����� ���� �� �� ���������� �� ��� ������ �� ����� ���, � �� ���� ����� �� ������ �����. � � ��� �� �������� ����� ���� ���� ��, � �� � ���� �� �� ������ ���� ��� ��� � � �� ���������. �� ������� � � � � ��� ���, �� �� ��� ��� ���� �� ����� ��������. R���� �� ������, �� ������ ���� �� �� �� ����� � �� ��� ���� ��� �� ���� ������� ������ ����� �� ���� �� ��� ���� ������� �� �� ����� �� ������� � �.

� , - . ,

� .

� , � � � � �

� � � .

� � � � � � � � � � � , �

� .

� � � �

&

1212121211111111

� � � "

Page 122: makedonski za 4 godina.indd

122

��� �� � ��� �� ������� ��� �����, �� ������ �� ���� �� ���� �� �� �� �� �� ����� ����, ����� �� ���� �� ���)���, ���� ���� �� ���� �� �� ���� ����� � � ���, ������� �� ������� �� ���� ��� �� ����� �� � ��� ��� ������ �� ����� � �' � ������� � ����. #�� ���� �, �� �� ������ ���� ���� �� ������ ���� ����, ������ � �� �� ����� �� ���)��� �� �� �������. �� (��� �� �� ���������� ����� , ������ ������ ��� ��� � �� ���� � �� ��� � �� ��� �� ���� � ���� �� �� ����� ����� �� ������ �� ������, �� ������� ����� �� ����� �� �� ��� �� ��� �� ����� �������� � ��. ; �� ��� ��� �, �����' �� � �� �� ��� ������ �����. 2������ �� �� ���� ������� �� D��� ���� �������� ������ � �� �� ���� �����. $���� � � � � � ��'����� �� �� � �� ��� �� � ��� ��� �� ��� ����� �� � �����'�� �� ��� ��� ��� �� �� � ����� - �����... #�����, � �� � ��� � 4�� ��� ��� �� � � .

7�� ��� �� ������� � ����� ��� �������� �� ����� �� �� ��� � ��� ����� ����, �� ��� � ��� �� ��. "����� �� � ����� >����� � �� �� ������� �� ����������� �� �è ��� �� � �� ����� �� ������� ����� � ����, �� �� ����� ���� �� ����������, �� ��������� ����� �� �� �� ���� �� � ����� , ������ ��� �� ����� - ������ ��� ���.

������!;���� � ����� � ���� ��� ����� � ���#�. %���� �� ������������� ������, � �� �� ��� ��� � � ������� � ��� ����� � �� ���. !������ � ��������� ������ � �� �� ������� �� ������������� � �è �� ��� � � ������ � �� ���"������� �����, �� �� ������ ����� � ����� �� ���, �� �� ����� ����������� �� �� � �� ���� � ������ ������ � /�����"�� �� �� ��� "���� �� ������#���.

�*�L�O��� ��������� � ������ �� ����� ���� � � �� �� ��� ��� �� 1.

������� � �����. $����� � ����� ������ ��������.�� � ����� � �� ������� �� ���� � �� ����� �� ��� �� 2.

�����? 3. #��� ����� � ������ I����?

4. $����� � ����� � � �� ������� ��� �����. 5. ���� (��� �� �� �� ���������� �� ��� �� �� ������ ����? 6. A� ��������� �� � ���� �� (��� ��?

��� � �����#

�� �

1212121222221111

� �

Page 123: makedonski za 4 godina.indd

123

�� ������ � ��� � �� XX �� �� ��������� ������ ������� �� �������� ������ �� �� � �������� ��� �� ������ � ��� � �� � �����, � � �� ������� �� � ��� �� ����� �� ��)����� ��� �� ���� ������ �� ������ �� �������� � �� �������, � �� ������� �� ���� &����� .

$� ������ �� ����� ���������� � ���� ���� ��, �� �� ����� ����� ��� �� �� �� �� ������ �� ����� �� ������.

(������ � ���, ���������, ������ ��, ����� ���� ���������� ���� &����� � ����� �� #������ ( ��� �� �� 1928 ��� ��. �������� � ����� ����� �� *����. @��� ��� 30 ��� � �� �������� �� (@��. 6 � ���� �� 5������ �� � ���� � �� (����� �� ����� ���������.

„&����� � ������ ��� ����� ���� ��� �� �� ����� � ���� , �� � ����������� �� ��� � ������� ��������� ����� T� “ �� ���� C. �������� . ��� �� ��� ������, �� � ����

����� ��� � �� �� ������� ��� �� ��� � �� ��'�� �� ����� �����.

5�� �� �� � )��� ��� #��� �� � (1958), �� ���� ����� ��� �� ��� �� �� ���� �� ���������� �� ��������� ���� �� �� ���� ������� ��� �� ����� �� �����. ��� ������ �� �� ������ � � ���� ����� � �� ��� (1961).

&��� � �� ������ ���� ���� �� ��� � ����� ���� : �� ������� (1958), +������� �� ���� (1960), +��������� �� &�� � (1961), 4������� � � � (1964), $���� (1965), ;�� ���� (1969), ������ � ��� (����� ����� ����, 1968), % ��� �� � ��� (1969), ���� �� �� ��'� (1980) ��. &��� �� ����� �: +������ �� C�B ������ (1986) G ��, � ��� �� ?� ��� (1988), �������� : ����� � ����� ���� (1960) @������� ���� (1961).

5�� � � �� ������ �: „11 2���� “, „13 $����� “, „����� ����“, „#��� @�� �“, „#� ��� 2)� �� “.

%��� �*��<�'!(1928-2007)

��� �������

� � � �

� �

, � .

� � �

, ,

� � �

121212123333333333

Page 124: makedonski za 4 godina.indd

124

��������� �� 6����(���� �����)

5����� ����� �� "���� � ����� ���� �� ����� �����, ���� ������� � ���� �� ������ �� �� ����� ���� ��� ������ �����, �� �� � ����� ���� &����� ��� ����� ����� ���� ����� ��� �� ��� � �����. �� ������� �� ���� ���� ������ ��� ����������� �� �� ��� ��� ���� ���� ����� � � �������� �� �� � ���� �� ��� �� � 5���� #����� . " ����� �� ����� �� �������� ����, �� ���� ������ ������� ������ �� � �� �� �������� �� �� ������ � ������ ���� , �����'��� �� ���� ������ �� ��������� “���”, ����� �� �� ������� � ��� � ����� ����� ��� , ������� ���� �� �� ����� ���� ������. 5������ ������ � ��� ���� �� *���� �� ����� � ��� � � �� � �� � ��, �� ������ �� ��� ��� � ��� ������� �� ������.*�� � ������ �� ������ �è �������� �� �������� �� ������� � � ����� 5 ����, �� ����� ��� ��� �� ������� ����� �� �� � � �� ����� � � �� � ����. "������� ��� �� �� �� 5 ���� ���� ����� �� ����� �� � � �� ����, � ������ �� ����, ���� �� ����� ������� ��� � �� ����� � � � �� ����. *� ����� �������� ���� ������ �������� �� �� � ���� �� ������� � ����, �� ����� ���� ��, &����� � �� �� ������ � ��'������ ����� : ������� �, ���� ���� �, ������ �, �� ����� � ���� �� � � �� ��������� ����� � � 5���� #����� . $� ���� � ������� �� ���������� � ��� �� ����� � � , ������ 5���� #����� , �� ������ �� )���� “*����� �” ����� ���������� ��������, ��� �� �� �� ���� �� )���� �� �������, �� ���� �� ������ ����� � �� ������ ������ ���� ����� ���. 2����� � ������� �� ����� �� ���� � ������ ��� �� �������� - � ����� � � ���� �� � ��� ������ ���� �� �� ��� ��������, �� �� �� ������ �������� �� ����� � � ������ � ���� ���� �� ������ � ��� �� ������� � #��� ���, �� ������ ��� ��� ������� � ����� �� �� �������� �� ����� ������ �� ��� �� �������� � ��, �� �� � �� �� ��������, ��������� ��'�.

���� �� 6��&�� '����� &����� �� ���� �� ����� �� ����� �� ����� ��� �� ������� �� )���� ��, ���� ���� �� � � �� ���� �� ������ �� �������� � ��� � �� �� �� �������� � ���� �� �� ���������� �� �������� ��� ���� �� �� ������ �� �������� � ������ � ������, � �� ��������� ����� ���� � ����, �������� ��)���� ����, �� �� ���� �� ��� ��� �� ���� ���� � ���. "��� ������� �� ������ � ������ � , ���� � � � ������ � �� ��� �� ����� ���� �� �������� ������ ������, ����������� ������ �� ������� � �� � ������ � �� �� ������� �� �� � � � ������ � � �� �������� ���� �� �� ����� � � , 5���� #����� . ���� �� 6��&�� '����� �� ���� �� �� ����� � ��� �� ]��!���, ��� � ���� ��, �� ���� �����, ���� �� ���� , �� ��������� ���� �� ���� �� ����) ���� �����, ������� 6�� � #���� �� ��� ������ ����� �� �������

�(

����"��� �*5"� ������ ���

� ����"��� ��

1212121244441111

� 6�

Page 125: makedonski za 4 godina.indd

125

������� !����. *��� �� ������� �� ]��!��� �� *����, ������� �� ���� ��� ��� �� ����� � ���� �� � ��� � ���. 5� ���� � ��� �� #����� �� ��� �� �� ������� � � �� �� � � �� �� ���� ���� ��� �� ú � ������� �� ����� ���, ������ �� � ���� ��� ����������� �������� �� ����� � ��� � . 5������� �� �� ����� ������ � �� ������� ��� �� ����� �� �� �� �����, �� ���� ����������� ������ �� � � ������� � �� �������� ��� ������ � ����. $� �� ��� �� �� �� ����, ������� �� ��� ����� �� �è �� �� ������ ������ �� � �� ������ ���������� �� ���� ����� �� ���, #����� ������ �� �� ��� �� � � �� ����. $�������� ������� �� �� ����� � � �� � ��� ���� �� ���� �������� ����, �� ���� �� ���� � ����, �� �� ������ � �� ���� ����� )���� � � ��� � �� ���� �� ���� � ��. ��� � ����� �� ����, �� � 5 ������ � �������, ������ �� ����� �� ���� � ����� �� ����. ��� ��� �� ��'��� �� � � �� �������� ���������� ��� �� ������� � ����, �������, ������ ��� ���� �� � �� ���� ���� �������� �� ����� .6��&��: &�� � �� ����� ��� ��� ������ �� � � . � �� � ����� �� �� ����� �� � � , ��� ... � �� �����.

8����: 5�� � � ������ � � ?

6��&��: G����? �������, � � ��� � �� � ������� �������� ���� � �� ��� � � � '��� ���� ���� ������ ��������...

8����; �� ���� &�����?

6��&��: �� �� ������, �� ������ ��� � , �� ���� �� , �� ������ - �� �è. @�� � ��' � �� ���� � ����� � ;����! � � ����� � ��� � ��� ����� *������� ���� � � � �� ������� �� ? � ��' � �� � � ����� ��� ���� ��� � ��!

8����: @��! @��! @��! 5�� ����� � �� ��! �� &�����? � ���� ��� '� � ���� �� � � , ���� ����� ����� �� '� �� �� � � ? +� � ����� ���, ����� ���� �� �� ����� �� ��� ���� ��� ����� �������! @� ���: �� �� � � �������! � � ���� �.

$ ���� �� ��������� ��� ���� ������, � ���� �� ����� � ������ � �������� ����������� � ����������� ������������ �� �������� �� ���� �� � ��� �� �� ���������. R����� �� ������ �� ��� � ���������� ��� � �� ����������� �� ��� �, ��������, ��� � ���� ���� ��������, ����� ���� ������ ������ �� ��� �� ������ � �� � ������ � �� � � �� ��'��� �� �������� � ������� �. "��� �� ���� ����� ��������� �������� ��� �� � ����� ��������� ��� ��� (�� � �� ��� ����� ���� �� 5����) ���� � � 6��� , ���� ����� � ����������� ���� �� ���� ���� ������� ������� ����� �� � �è ������� . *����� ����������� �� �������, �� ��� �����, ������ ���� �� ������ �����������. *� ��� � � ��� ��� � � �� �� ���� ����� ��� � �, 5���� ��������� �� ���� ����, ������� �� ����� �� ������ ��������� ������ �� ��� ����� �� ���� ������ ����� ��� ����� ���������. 6��������� � �� ���� ���, ��'�����, ������� �� ���� �� ������, �� ������ ���� �� )�, 5���� #����� �� ��� ���, �� ��� ����� ������ ��, � �������� ���� ������ ������� ���� ���� �� ������� ����. 8� ����� �� )���� � ���� ������ �� �� �è �� � ���)���� �����. 5���� �� ����� ������ ��� ��� ���� ��, �� ��������

� � . ,

� � � , ,

� �

� � �

� � � � � ,

� � ,

� � �

6

6

6

1212121255555555

� * � ] � * �

Page 126: makedonski za 4 godina.indd

126

� �����, �� ��� ����. "����� ������ ������ ������� ����� ��� ���� ��� ��� ��������� �� � ��� - ��������. $� ���� �� ������ ������� � ������ �� ��� ��� �������� �� �������� ��� �� � ����:

"�� ��� ������� �� �������� �� ��� �� “��”$�� � � � ����� �� � ��� �� � � �

" � ��� - �� ��'�

$�� � ���

"�� ��'.

*��� ��� ���� �� ��� � �� 5���� ��������� � � �� ���� �� ���� ��� �� ����� �� )���� ��� ������� �� ���� ��� �� �� 5���� � ��. &����� �� ��� � ���� ���� �� �������� ������ ����������� �� � � ��'� �� ���� ����. $� ��� � ���� ���� �� �����, ������, ���� ���� �� ��!�� ���� �������������.

� ������ �� � ���� �� ����� ������ �...<��������, ���� � � �� � ��� �����...C���� � � � '��� � ��� � ���� �� � � !����, ��������, ����� � �� ����� � �. � � ����� �è �� ����!

� ���� �� ������ �, � ���� �� � � � �� � ���� � �� ���� ��� � ���� ���� �� ������������ ����������, �� ������ � ������ ����� � ������� ���. 5����� ���� ���� ������. " ����� �� �� ���� ������ �� � ���� ������� �� ������ ����� ���� �������� �� �� �� ������ �������.

��$�&�

� �

���

��

��

121212126666�������$�$�$�&&&���

1111

� " � �

Page 127: makedonski za 4 godina.indd

127

������!�� ��� ���� �� ��� �� 6��&�� '�����, #��� �� �� ��#���� �������� ���� �� ������ ����� - ���� ������� ���� �������� ������ #���� �� �������$�� �� ������� ���� � ����. 8�� ��� �� ������ ���������� �� ��1� �� �� ��#����� �� ���� �#&�����. ����� #��� �� ��#������� ������� ��� �� �� ���� ��� � �� �� �������, �� �#&�������� ������� ������� �����&���-� �� �����.

����� ����� � ����� #���� � #������� �� �����-�:1. � � ����� ����� � ��� ���� �� ����� ����� �� ���-

2� ����� ���� �� ������ ����.-

����� ����� � �������� ������ #���� � � � ����� �:1. #�� � ��� ��� � �� ��'�.-

"��� ��� ��� ������.-

��6�7�<� �� �$��� �#��������� ���$� ������� #�����

��#& ��� �� ����:��������& #���� �� ������� � #��� � �� ���� 1���

1212121277777777

Page 128: makedonski za 4 godina.indd

128

C���� *������� � ���� �� �� � ����� � ���� � �� ��������� ���������� �������� � ������ �� ��� ���� ���� ������� ����. $���� � ���� �� ��������� �� ��� �� ������� � �� �� �������� �� ���������� �������� �����. ��� � ��������� ������������ � ������� ������ ������ �� ��������� � ������ ������. „#� �� �� � ���� ���� *������� �� ��� �� ������ �� ������� ������� ���) �����, � ������ �� ���� ������ ��������� ���� �� �� ������ �, ������, �������, � � �� ����� ��'��� “ ��� (. 5�������.

@���� � �� 6 ��� �� 1952 ��� ��. �������� � ����� ����� �� *����, ���� � ��� � ������. *�� ��� �������� �� �� ������� ����� �� �� 6������ ��� ��� �� ���. @����� �� ������� ����� �� �� ����� � �� *����, � ���� �� �� ��� �� � ����� � �����. 2� 1986 ��� �� � �������� �� �������� �� �� ������ �� ����� ������ �� *����. >��� � �� "3$ ������, (&$8 5"(. (������ � ��� ���� �� D�����.

$������ ������� � �������. %�� ��� ���� ����� ���� ���� : @�� G������� (1974), %����� 5 ���� (1975), ���������� �� �� ' � ������� (1976), C�� �� � �������� ����� (1978), ��� ���� (1979), &�� � �� (1979), C����, �����, ���� (1980), D � �� � ��� (1981), R-S (1982), &���� ��� (1983), C ������ ��� (1985), I��� ����� (1987), *��� ��������� (1989), % �������� � ����� ���� (1991), � �� �� ������ (1995), ���� ������� (1996), & ����� �� & ��� 4���� (2006) ��.����.

5�� � � �� ������ �: „*��� "����“, „11 2���� “, „*�� �� �������“, „������ >������ �� “.

6�� ���2��� ����� � ������� �� ����� �, ����� � � �� �� ��������� �� ��

����� ����� �����, �� ��� ���� � ��� ���� ���� � ������� �� (��������, �� ��������� �������� ��� �� �� ������� ���� � � �� ����� � �����, �� ������ ������� ���� �� ��������� � ������� ������ � ���� �� ������� �� �� � ��� �� ������, � �� � ����� �� ��� ����� ��� �� ����� ��.

+�*�� �%�����<�'!(1952)

#���� �� 0������

�����������

����2�(

(���(4

6

����

1212121288881111

Page 129: makedonski za 4 godina.indd

129

���� ��� ����� � ����� �� ����, ���� ����� �� �������� ����� ������� �� � ������ ����� �� ������ �������. 5������ �� ������ �� ������� �� *���� �� 5���� ����� ���������� ���� ����� ����� �����, ������ �� ��������-������ � ��� , ��� (�������� � �� ��������� �������, �� ������ ��� � �� �� �������� �� �������� �� ���� ��� - (&������) &������ �. *�������� �� ��� �����: ����� (�� ��, ���� �� 5 � � �� &������ � � ��� � * ���, *���� &������, �� ����� ����. 5���� �� �� ���������� �������, ����� � ��� �� ������ �� �� ���� �� ���� ��� ��� � �� ������, ���� ����� �� ������� �� ���������, ������� �� ��� ���� ����� ����. $���� � � ��� , ������ �� � ��� �� ����� �����, ���� �� �� �� �� � � � �� �� ���������� �� ����� ���������� �� �� ��� ��� �� �� � �������� � ���� �� � � ���������. ������ ��� �� ���� ����� ��� 6�����, �� )���� � ��� ���� � ��� �� ������ � � � � ��� � �� &������ � �� �� ����� �� ���� ���, �� �������, �������� �� �� ������� ������ �� � ����� ��� �� �� �� ��� �� � �� �������, �� ���� � ��� �� � ���� �� ��� � ����� � �� ������, �� �� ��'����� � ������ ��������� ����� � � ��� ����� �� ��� �� ������ ���� �� �� ����� ��������� ���� �� � ��������.

*� ������ ���������� ����� � � �� ���������� �������� �����, ��� ��� � ������ � � � ���� ���� �� ����� �� �����, �� ������������� �� ��������� �� ��������� � ��� ��� � ��� � ���� �� ���� �������� �� ������ �� ������� � ����, �� ��� ��� � ������ ����� �, � ������� ���� � ������� ���� � �� �� ������� ���� �� � ���� ������ - ����. * � ������� �� ����� �� ��� �� �� ���� � ���� �� ����� ������, � �� ��� ��� �� ��� ����� �� �� ������� ������� ����� , ���� “� ��� ����” ���� � �� ���� �� ���� ��� �� � �, �� �� � � ��� �. ��� � ����� �� ������, � ���� �� ���� ��� �� � � �� ��� ������ �� ���� �� ���� ��� �� ��� �� �� �� �'�� ���, “� ��� ����”, �� �� ������ �������, !����� ������ �� ���������. $����� � ��� � �� �� �������� �� ��� � ����� � ���� , ��� � �� ��� �� ����� �� ����� ����� �� �� *��� ��� �� ��� �������, �� * ��� ����, � ������� � &������ ����� ���� �� �� ������� �� ������� � �������� � ��� ��� ����� �������. ��� �è ������ �� �������� ��� ���)��� � ��� �è ������ �� �������� �� “� �� ����” �� � �������� ��, ��� ������ �� ������ ����, ��� ������� ����������� �� ������ � � ��� ������� � � � ����� ��� �� )��� �� ������� � � . * � ����� ��'� ��� � �� ���� � � ���� ������� ��� � � , �������� �� ����� ����� �� ���� ����� ��������� �����. 5��'���� �� R����� #���� �� � � ������ ����� �� �� �� � 3��� �� R����� �� �� ���� � ����� ������� ��� �� ���� �� ���� �� 5 � � �� &������ �, ���� �������� ���� ������ ��� �� �� �� � ��� � ��� � �� ���� ��� ��� ���� 3����� - ��� ���. R����� � � ��� � �� �������� �������� �� �� �������� ������� ��. � � ��� � � ���. ��� � ��� � , ���� � ������ , �� ������� �� �����'���� �� ����� � � �������� �� ��������� �� �� ����� ����� �����. 8� ����� �� ���� ����� ���� ������� �� ������� ���� �� #����, �� ������������ ������� � ����, �� �� ����� ��, �������� � ���� ���� �� ����, ������� �� )���� � � � ����� � ���, �� ��� ���� �� ���� ���, � �����, �� ���������� � �� �� �������� � ��� �� �������� �� ��� ��. *��� ���� ��

� � ,

� � � ,

� � � �

� � � � � �

� .

� � � � ,

.

,

� � � � , ,

&

1212121299999999

� �

Page 130: makedonski za 4 godina.indd

130

������ �� ���� ���� ��� �����, ����� �� ���� �� ���������, ��������� � �� ����� ����� �� ���� ����� ��� ���.

���� ������� ����� �� � ��������� ���� ������ ���� , ���� �� ���� ���� � ������ ���� �� ������ ����� �� ��� ������� �� �� � �� ����� �� �������� ������ � ���, ����� ��, ��������� ���. @��� � �� ����� � �� ����� �� ����� � ���������, ������ � ������ , �� �� ��� �� � �� � ������ ��� � ����� �� ��������� ���, ��� ����� �������� �� ��� � � ��� � �� �� ����� �����.

$����� � ���� � ���)�� ���, �������� �� ������� �� ����� � ���� �� �� ����������� �� ����������� �������� �� ������� � ��� ���� �� � �� ������ �� �� ������ �� ������� � � � �� �� ������ � �� ���� ��� ( � . �� ����� � � �� ���� ����� ���, �� ��� �� �����, ������ ���� , � ��� ���, ����������� ����������� ������� ������ �� ������. $��������� � ���� �� ���� � � �� �� ���� �� � �������, � � ���� ���� �� � ��� ������ �� ��� �� �� ����� � �� ���� *����, �� ������� �� � ��, ���������� �� �� ������ �� ���)��� ������� �����, � ���� ������� �� � ����� �� ����� ���.

�������, ������� � � � � �� ��� ����� , �������� �� ����� ��, �� ����� �� �������� �� ����� � ��� � ���� �� ����� ��� �� ���� � ����� ������� �� �� ���� �� � � ������ �� ������, ���������� ��������� ��� ����� �� �������� �������� �� ��������� � � ���, ��� ��� �� ������ ��� �� ������� ���, ����� ���� ������ ����������."������ �� �� � ��� ������� �� � ����� �� ��� ���, ����� ��� ������ �� �������� �� ��������� � � ������, �� �� ����� )������ �� �� �� ���� ���� �� C�������� #����. ������ �� �������� ��� ���� � �� ����� � �� ����.' ��: @�� � ����� ��� ��'�� ���� �� � �������.

�������; C�� ���� ���'������ ���������� .

' ��: "��� �����. @�� ��� ���'�...� �� ��� ��� , �� �� �� � ���� �� ���.

�������: �������. � �� ���� �� � ������ �� ���� ��� ��� ��' �� �� .

*���� � � � ������ ������ �� �� ���� ��� �� �� ����� #����, ���� � ����� ������ � �� ����� �� ������� �� �' ����, � ����� ������� ��� �� �� ������� ����� � �. 2�� � � ���� �� ��������� ���� ��� ���� ���� � ���� ��� �� �� ���� ���� ����� �� 3����� �� �� ��� �� ��� � �� �� � ������ ������ �, �� � ���� ��� �� �� ���������� ���� �� ���� �.�� ����� �� � ��� �...4 � � ��� 8�����... &� ��'�� �� � ������� �� ��� �� � ���, � � ����.

"������ �� � �� �� ����� �� �� ��� �� �� �� ������ ����� � � ���� �� ������� ���� �� ������ � 3��� �� R�����, ���� �� �� ������� �� �������� �����. "� ��� � �� ��� �� � �� � ������� ��� � R����� #����, �� ��� ������ ��� �� �� ������ ���� �� �����, ��� �� � �� ���� �� ��������� ��

��

�� �

������

�� ��#'�'�

������

��

1313131330000

��� ������ ��� �� �� ������ ���� �� �����, ��� �� � �� ���� �� ��������� ��

1111

� � � �

Page 131: makedonski za 4 godina.indd

131

������� � � ��, �� ���� �� ������ �� ������� � ����, ���� �������� � �������� �� ��� � ����. *������ �� ����� ���� ��, *��� � ����� � ����� ������ - �� �� �� ������ �����. 2�� � �� �� ����� � �� #����,(�� ����� �� ���� ������� �� ������ �� ������ )����������� ���������) *��� ����� �� �� ������ ���� �� ���� ����� ����, �� ��������� ������ ������� �� �� ��� �� �� ��� � ������ ���. 2���������� �� �� �� ��� �� �� ���� ��������� ����� ��� �������� ������� �� ����� �� �������� ��� ���� �� �� ���� . *���� ��� ����� � ��� � �� �������� , �� ��� �� �� ���� � ��� �� #����, ��� ������ �� ������'� �� ����. ���� �� ����� �� ��������� �� ���� �� ����. *�� �� ���� � � �� ���������, ���� ����� � ��. *�� �� � ������ �� �� ������ � �� �� �� �� ����� �� �����, � �� �� ������. C ������ ��� � ���� , �� ������ ����� �� 6�� ���������� ��������, � ���� ���� ���� �� ���� �� ����. *������� �� �����, ��� ���� � �� ������� �� ������ �������� ���� �� ����� � � ��� ��� ������� �� �������� . $����� ����� ����� � ���, � ��� ������ �� ������ �� ���� �� �� ���� � �� �����, ����� ������������� �� �� ����� ��� �� ����� ������������ ����. 3� ������� ���� �� �� � ��� � �� “� ��� ����” �� �� ��������. "�� �� �����) �� �� ��� �� ������ �������� ����� ��� ���� �� � �� ���� �� � �. ' �� �� ������ � � ��� ������� �� ������ �������'���� ���� �� � ����� ��� ��� �� �� ���������� �� �� �� ��� ���� ��� ��������� . +������ �� �� ������ �����, ����� �� �� � � �� �������� ����. ������ ���� �� �������� ���� ��� � �� �� �� ������������. �� ��� ;����� ������ ���� � ��� �� � �. &�� � � ��� ���� �������. � �� ���� � �� '� � �� ������� �� �����!�� . ������ � ��� ����� ������ �������. � ���� � �� ���� �� � �� ��������. *��� ��� �� ��� � � ���������� �� ������� �� ��������� ������. &� ��� ����� �� ������� � ��' � �� � �� �� ������ �������� ����? *��� � ���� ���� ���� ����? C ��� ��� � .

� � � � � � � � � � � � � � � �

� � � � � �

13131313311111111

�& �� �$ �� �������� „2�� � ��“

Page 132: makedonski za 4 godina.indd

132

�*�L�O�1.�� �� ��� �� ��� �� ������� ������� ������?2. #� �� ���� � �� ������ �����?3. ����, ��� ����� ���'� �� ������ ��� ��� �� ���� � �� ������� “� �� ����?

4.#���� � � �� �� ���������. A� �� ����� *��� ����� ��� ����� � � �� ����?5. A� ��������� � ��� ����?6. C������ �� ������ “&�� � ��” �������� �������� �� � ��� -��� ���� � ���� .7. #� ������ �� ����� � ��� ���� ����� �� �������� �� ���� �� ������ � ���� ���� ?8. #��� �������� ������ ��� ��������� ����� �� *��� &������ �? #��� ���� �� ������� �� ������ �� ����������? #��� �� ����� ���� ���� �� �� ����� ������� � �����? (��� � �� �� ������� �� ����?

13131313322221111

������!��������� “�� � ����” #� ����� � ��#��� ��� ����� �� ������ � � ��� ���. ���� ����� ���� ��#��� ��� �� �� � ����, ��� � ���� �: ��� � ������ ��������. ��� �� �������� ���� ��� ������ �� �� � ����� �� �����, ���� ������� �� ������� �� �� ������ ���� ��� �� � ����� � ��� �� ����� � ������� ������ �� �� ����� ������. ����� � ��� “�� � ����” � ������ ����� ��� ���&��� �� � ���� � ���&����� � $�������.

%�� �� ������ ������� �������� �� ������� ��� � �� �������, ���� ������ �� ��� ��� ���������� �� ��� �� ����� ��� “� ��� ����” ���� �� ���� �� ��'�� �� � � ���� �� �� � � ��� � ��� . "������� �� ��������� � �� �� #���� �� ������� � � ��� ��� � ������, ���� � ��� ��� � �������, � � ��� ��� ������, ���� � ��� ��� ��� , ��� � ���� C���� *�������. $ � ���� ��� �� �� � ����� � ���� � , ��� ���� �� ��� ������ �� ����� �� �������� � ���� ����� �� ������� �������.

��#& ��� �� ����:���� ��� �� ������, #�� �� �� �� ����

Page 133: makedonski za 4 godina.indd

133

Re~nik na pomalku poznati zborovi

AAvtohtono-samobitno

Agonija-pretsmrtna borba

Apologija- odbrana

Apsurd-nevozmo`en

Apostrofa- st. figura- obra}awe

Apostrofira- se obra}a, naglasuva

GGroteska- sme{no, kratok raskaz

ili drama so neobi~ni nastani i li~nosti

DDemon-natprirodno su{testvo

Denacionalizatorski-odroduvawe

Deskripcija-opis

Diskriminirani-obespraveni

EEgzaktni-to~en

Eksplicitno-objasnuvawe, otvorenost

IIndiferentnost-ramnodu{nost

Inoviran-voveduvawe na ne{to novo

Implicitno-vme{anost vo ne{to

Page 134: makedonski za 4 godina.indd

134

Inverziven-obraten red

Iracionalen-nerazumen

Iskonski -od vek, od damnina

KKakoni- crkovni zakoni

Konvencionalno-dogovoreno

Konfrontacija-protivre~nost

Kodeks-pravilo

Kauzalnost-pri~inska posledi~nost

Konvencii-dogovori

Koalizii-srasnuvawe

MMargini- grani~nici

Metamorfozira-preobrazba

NNajbezo~ni- drski, grubi

PPolemika- rasprava

Poltron-pla{liv,~ovek {to se dodvoruva

RRepresalii-osveta

Rivalitet-partnerstvo

Rekapitulacija-povtoruvawe

Page 135: makedonski za 4 godina.indd

135

Retorika-ve{tina na ubavo zboruvawe

Rekonstrukcija-obnovuvawe

Rezignacija-pomirlivost

Rafiniran-pre~isten

SSarkasti~no-ironija do bolka

Stoicizam-filoz. u~ewe na istrajnost

Senzibilitet- ~uvstvitelnost, ne`nost

Sizifovski-filoz. u~ewe, beznade`en trud

TTrivijalni-premnogu poznato, prosto

FFundamentira-temelno

Page 136: makedonski za 4 godina.indd

136

����1��

��������� ��---------------------------------------------------------------------------------------------------6#��� � �� �� �� ��������� �� �-----------------------------------------------------\---------------7* � � �----------------------------------------------------------------------------------------------------9$����� � �----------------------------------------------------------------------------------------------------10&�� � ��� ��� � �-------------------------------------------------------------------------------------11"��� � � � � �-----------------------------------------------------------------------------------------128��� ��� ������� � �-----------------------------------------------------------------------------12@��������� � �----------------------------------------------------------------------------------------------135 �������� ��----------------------------------------------------------------------------------------------14��������������� �������-----------------------------------------------------------------------------14?��� ������������� �������-------------------------------------------------------------------------17*�������������� �������----------------------------------------------------------------------------192����� �--------------------------------------------------------------------------------------------------25"�� ��� ������ ������ ���� �� ��------------------------------------------------------------26C����------------------------------------------------------------------------------------------------------------28#������-------------------------------------------------------------------------------------------------------293���--------------------------------------------------------------------------------------------------------------29@����� ��------------------------------------------------------------------------------------------------------29@��� ���-������ ���-----------------------------------------------------------------------------------32&��� "����� � >�)��-------------------------------------------------------------------------------------33@��� ��� �� ������ � ������ (XX ��)--------------------------------------------------------40( )� � A���)��---------------------------------------------------------------------------------------------413�� ���� ��� ���------------------------------------------------------------------------------------------46&���� #�� ----------------------------------------------------------------------------------------------------47������ �� �������---------------------------------------------------------------------------------------54*������ 6��-------------------------------------------------------------------------------------------------55*�������� �������� ���� ��--------------------------------------------------------------------------616���� #���� -----------------------------------------------------------------------------------------------62&�� A����-----------------------------------------------------------------------------------------------------68@������ "������ -----------------------------------------------------------------------------------------72C��� �������� ---------------------------------------------------------------------------------------------76

Page 137: makedonski za 4 godina.indd

137

(���� (���� ---------------------------------------------------------------------------------------------81&�� "����� ------------------------------------------------------------------------------------------------85*�������� �������� �����---------------------------------------------------------------------------90���� C���� ��� ------------------------------------------------------------------------------------------91"��� (.&������� ---------------------------------------------------------------------------------------96U �� > ���-------------------------------------------------------------------------------------------------1055 � �� *����----------------------------------------------------------------------------------------------111*�������� �������� �����--------------------------------------------------------------------------116#��� >�����-------------------------------------------------------------------------------------------------117���� &����� ----------------------------------------------------------------------------------------------123C���� *������� ----------------------------------------------------------------------------------------128@��� �� ������ ����� ������ -------------------------------------------------------------------133

Page 138: makedonski za 4 godina.indd

138