Embed Size (px)
Citation preview
Jaarverslag
2016
“Lustrum als een eerste mijlpaal”
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
2
1 Vooraf........................................................................................................................ 3
2 Algemene informatie ................................................................................................. 4
2.1 Missie ...................................................................................................................... 4
2.2 Visie ........................................................................................................................ 4
2.3 Kernactiviteiten......................................................................................................... 4
2.4 Kernwaarden ............................................................................................................ 4
2.5 Juridische structuur ................................................................................................... 5
2.6 Interne organisatie .................................................................................................... 6
2.7 Aangesloten zorgboerderijen ...................................................................................... 6
3 Strategie en het gevoerde beleid ............................................................................... 7
3.1 Vooraf ..................................................................................................................... 7
3.2 Start en voortgang transitie........................................................................................ 7
3.3 Communicatie........................................................................................................... 8
3.3.1 Zorgboerderijen ................................................................................................. 8
3.3.2 Gemeenten ........................................................................................................ 8
3.3.3 Zorgkantoren ..................................................................................................... 9
4 Financiële informatie ................................................................................................. 9
4.1 Groei zorgvolume en liquiditeit.................................................................................... 9
4.2 Afdracht zorgboerderijen ............................................................................................ 9
4.3 Administratieve processen .......................................................................................... 9
4.4 Werkzaamheden accountant ...................................................................................... 10
4.5 Cijfers 2016 ............................................................................................................ 11
4.5.1 Behaalde omzet en resultaten ............................................................................. 11
4.5.2 Financiële positie ............................................................................................... 11
4.5.3 Kasstromen en financieringsbehoefte ................................................................... 12
5 Voornaamste risico’s en onzekerheden ................................................................... 12
6 Kwaliteit .................................................................................................................. 13
6.1 Algemeen ................................................................................................................ 13
6.2 ISO-certificering SZZ ................................................................................................ 13
6.3 Kwaliteitscertificering zorgboerderijen ......................................................................... 13
6.4 Interne audits op de zorgboerderij ............................................................................. 14
6.5 Klachten ................................................................................................................. 15
6.6 Cliëntenpanel .......................................................................................................... 15
6.7 Resultaatmeting ....................................................................................................... 16
6.8 Ledentevredenheid ................................................................................................... 16
7 Bestuur en Toezicht ................................................................................................. 17
7.1 Raad van Bestuur ..................................................................................................... 17
7.2 Raad van Toezicht .................................................................................................... 17
7.2.1 Nevenfuncties ................................................................................................... 18
8 Innovatie en ontwikkeling ....................................................................................... 18
9 Afsluitend ................................................................................................................ 19
Bijlage 1: zorgboerderijen in 2016 ................................................................................. 20
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
3
1 Vooraf
Na een intensief jaar 2015 - waarbij we samen met onze stakeholders vorm en inhoud hebben
gegeven aan de transitie in het sociale domein - was 2016 toch vooral het jaar waarin we als SZZ
ons eerste lustrum mochten vieren.
Daarbij past om voor de eerste keer eens serieus achteruit te kijken, maar vooral ook om het
steven richting te toekomst te wenden.
In dit kader organiseerde SZZ op 24 november 2016 een jubileumcongres. Door de gastsprekers
werd ingegaan op vraagstukken als transformeren en kantelen in het sociale domein, kwaliteit in
de zorg en hoe SZZ-zorgboerderijen hier handen en voeten aan geven binnen de Wlz, de Wmo en
de Jeugdwet.
Het motto van het jaar 2015 was “een sprong in het diepe”. Aan het einde van 2015 konden we in
het jaarverslag al melden dat voor SZZ sprake was van een zachte landing in het sociaal domein,
maar dat een aantal praktische zaken nog om een oplossing vroegen.
Hier hebben we in 2016 hard aan getrokken en we kunnen zonder veel overdrijving zeggen dat we
inmiddels in deze missie geslaagd zijn. De komende jaren zullen we er alles aan doen om – samen
met de (nieuwe) opdrachtgevers en overige stakeholders - de ingezette decentralisatie van de zorg
verder tot een succes te maken.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
4
2 Algemene informatie
2.1 Missie Dé professionele zorgboerenorganisatie onder de grote rivieren die haar leden ondersteunt om het
ondernemen en leven op en rond de boerderij hand in hand te laten gaan met het bieden van
kwalitatief hoogwaardige en innovatieve zorg voor een zo breed mogelijke doelgroep.
2.2 Visie • Continue bouwen aan een solide en professionele organisatie. Enerzijds door een selectief
toelatingsbeleid en een coöperatief gedachtegoed en anderzijds door de ondernemersgeest
en kennis binnen de organisatie te gebruiken om kansen in de markt te benutten.
• Ondersteunen van leden in het bieden van hoogwaardige zorg in de groene ruimte waarbij
het welzijn van de cliënt centraal staat en de medezeggenschap van cliënten optimaal is
georganiseerd.
• Een doeltreffende invulling geven aan deskundigheidsbevordering en samenwerking in de
breedste zin des woords, afgestemd op de wensen, eisen en behoeften van de leden.
• Het positioneren en op de kaart zetten van de stichting en haar leden bij relevante
stakeholders met als doel jaarlijks productieafspraken te kunnen maken (Wlz, Wmo en
Jeugdwet) die optimaal aansluiten bij de productiecapaciteit van haar leden en de best
passende match te realiseren tussen (potentiële) cliënt en zorgboerderij.
• Verrichten van alle relevante aan Zorg in Natura gerelateerde activiteiten op het gebied
van inkoop, declaratie, verantwoording en registratie ten behoeve van de aangesloten
zorgboerderijen.
2.3 Kernactiviteiten • Zorginkoop en contractbeheer Wlz, Jeugdwet en Wmo
• Zorgadministratie en contractverantwoording
• Kwaliteitstoetsing en -borging
• Innovatie en ontwikkeling van nieuwe arrangementen
• Belangenbehartiging, samenwerking en netwerken op regionaal niveau
• Advies en ondersteuning zorgboerderijen
2.4 Kernwaarden De kernwaarden zijn de uitgangspunten waaraan men SZZ kan herkennen in het dagelijks
handelen. Deze zijn terug te brengen tot de volgende 6 punten:
(Meer) waar voor je geld
We gaan altijd net een stapje verder. We zijn niet tevreden met een zesje, proberen eruit te halen
wat erin zit, maar blijven bovenal realistisch en gebruiken ons gezond boerenverstand.
Resultaat slim organiseren
We gaan voor resultaat: klein of groot, voor de korte termijn of voor de langere termijn. Zonder de
menselijke factor uit het oog te verliezen focussen we op resultaat door slagvaardig en efficiënt toe
te werken naar de gestelde doelen. Normaal als het kan, speciaal als het moet.
Betrokken en dichtbij in de regio
Beleid, innovatie en kwaliteit worden centraal ingekaderd en via de regioteams regionaal verder
afgestemd op wat er in de regio speelt. Informatiestromen gaan hierbij niet alleen top-down, maar
juist ook bottom-up. Bereikbaar zijn speelt hierbij een cruciale rol.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
5
Open, eerlijke en directe communicatie
We doen wat we beloven en zijn hier helder en open in. Korte lijnen, naar elkaar luisteren en
elkaar respecteren vormen hierin de rode draad.
We doen het samen
Samen bereik je meer. Professionaliteit en kwaliteit gaan hand in hand met gezond
boerenverstand, ondernemingsgeest en het coöperatieve gedachtengoed. Samen houden we elkaar
scherp om ons doel te bereiken. Co-creatie leidt tot innovatie. Innovatie biedt mogelijkheden voor
een beter resultaat.
Zoveel mogelijk via één aanspreekpunt
We bieden zoveel mogelijk maatwerk om tegemoet te komen aan ondersteuningsvragen. Alles wat
we niet zelf kunnen, besteden we uit aan betrokken netwerkpartners, maar houden als
aanspreekpunt wel zelf de regie in handen.
2.5 Juridische structuur SZZ is een samenwerkingsverband van zorgboerderijen voor cliënten uit de provincies Noord-
Brabant, Zeeland en uit Noord-Limburg, Zuid-Holland en Zuid-Gelderland. Als juridische entiteit is
gekozen voor een stichtingsvorm met een meerhoofdige Raad van Toezicht en een eenhoofdige
Raad van Bestuur. Alle aangesloten zorgboerderijen nemen zitting in de Stichtingsraad.
Met ingang van 2016 werkt SZZ – ter ondersteuning van de klanten en het lokale netwerk - met
drie volwaardig opererende regionale teams:
Team Regio West: Zeeland, West-Brabant West en Zuid-Holland
Team Regio Midden: West-Brabant Oost en Midden Brabant
Team Regio Oost: Oost Brabant en Zuid Gelderland
Elk team bestaat uit een regio-coördinator en een of twee regio-ondersteuners, die met name de
backoffice functie vervullen (Zorgloket).
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
6
2.6 Interne organisatie Met de groei van SZZ, en met de in 2015 ingezette transitie worden steeds hogere eisen gesteld
aan de kwaliteit en omvang van de dienstverlening.
Door alle externe ontwikkelingen en onzekerheden is het van belang om voldoende expertise
binnen de eigen gelederen te hebben. Halverwege 2015 zijn voorbereidingen getroffen voor de
ontwikkeling van personeelsbeleid en het aannemen van eigen medewerkers.
Vanaf 1 januari 2016 is hiermee gestart en in de loop van het jaar zijn nog bestaande vacatures
opgevuld. Het betreft met name de invulling van de Regioteams.
In totaal heeft SZZ inmiddels 9 medewerkers in dienst en er wordt gebruik gemaakt van de
diensten van een toegevoegd bestuursadviseur en voor de financiële werkzaamheden van Decura
bv.
Binnen deze structuur biedt SZZ zoveel mogelijk maatwerk om tegemoet te komen aan
ondersteuningsvragen van zorgboerderijen en gemeenten. Als het aan expertise ontbreekt kan SZZ
teruggevallen op betrokken netwerkpartners, maar houdt SZZ wel altijd zelf de regie in handen.
SZZ voert de cao-gehandicaptenzorg. De aanstelling en bezoldiging van de Raad van Bestuur en de
Raad van Toezicht vindt plaats conform de regels van WNT.
2.7 Aangesloten zorgboerderijen Met de veranderingen in het zorglandschap verandert ook continu de samenwerking met de
zorgboerderijen.
In 2015 besloot SZZ dat zorgboerderijen die ervoor kozen om zelfstandig aan te besteden bij
gemeenten, niet langer aangesloten konden zijn. De samenwerking met de zorgboerderijen berust
immers op een coöperatieve gedachte. Tevens geeft zelfstandig aanbesteden door zorgboerderijen,
naast de samenwerking met SZZ veel onduidelijkheid voor gemeenten.
Ondanks dat een aantal zorgboerderijen er voor koos zelfstandig aan te besteden traden er tevens
nieuwe zorgboerderijen toe tot SZZ.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
7
In totaal hebben in 2016 103 zorgboerderijen samen gewerkt met SZZ en daarmee zorg geleverd
voor de Wlz, Wmo, Jeugdwet en/of Beschermd Wonen (zie bijlage 1)
SZZ levert geen zorg via PGB financiering.
Aangesloten bij SZZ 98 zorgboerderijen
Onderaanneming 5 zorgboerderijen
In 2016 hebben 2.000 cliënten zorg via SZZ ontvangen.
Het zorgaanbod op de zorgboerderijen van SZZ bestaat primair uit dagbesteding, individuele
begeleiding en logeren. Diverse zorgboerderijen bieden daarnaast verblijfsmogelijkheden aan en
behoort op een aantal locaties dagbehandeling tot de mogelijkheden.
Gemiddeld genomen bestaat de omzet van een zorgboerderij voor 60% uit zorg dat via SZZ wordt
geleverd. Het resterende deel van de omzet wordt in eigen beheer door de zorgboerderij
gerealiseerd middels PGB-financiering of onderaannemerschap bij regionale zorgaanbieders.
3 Strategie en het gevoerde beleid
3.1 Vooraf De transitie in het sociaal domein is niet zonder slag of stoot verlopen. Op diverse fronten heeft de
overgang van oud naar nieuw een stevige impact gehad op de organisatie van SZZ en de
samenwerking met de zorgboerderijen.
SZZ heeft zich ten doel gesteld om in het gehele werkgebied met alle gemeenten contracten af te
sluiten om zodoende de aangesloten zorgboerderijen zo optimaal mogelijk te ondersteunen. In
2016 hebben de zorgboerderijen van SZZ - in het kader van de Wmo en de Jeugdzorg- op 135
contracten met gemeenten zorg geleverd.
Daarnaast heeft SZZ - in het kader van de Wlz - contracten afgesloten met zorgkantoor CZ en
zorgkantoor VGZ.
3.2 Start en voortgang transitie Met de transitie heeft het verantwoorden en declareren van de zorg een stevige stap teruggezet in
de tijd. Van een volledig geautomatiseerd systeem ten tijde van de AWBZ naar zorglevering met
een diversiteit aan portalen, excel formats, financieringsvormen, naamgevingen, zorgvormen en
productcodes.
Ondanks dat steeds meer gemeenten met het berichtenverkeer aan de slag zijn gegaan is het
uitgangspunt van gemeenten om “het makkelijker te maken” - zeker op bovenregionaal niveau –
(nog) niet gerealiseerd. Dit heeft duidelijk zijn weerslag op de organisatie van SZZ.
Met de introductie van de Regioteams denken we hieraan tegemoet te komen en tevens een
kwaliteitsslag te kunnen maken.
Regioteams zijn volledig op de hoogte van de contracten binnen de betreffende regio en verzorgen
het gehele palet van inzorgmelding tot declaratie, contractmanagement, overlegtafels,
netwerkontwikkeling en bedrijfsadvies.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
8
3.3 Communicatie Met alle nieuwe ontwikkelingen neemt ook de noodzaak toe om te communiceren met de
zorgboerderijen en de overige stakeholders. Communicatie is de smeerolie om tot onderlinge
afstemming te komen en met elkaar goede zorg te blijven bieden.
3.3.1 Zorgboerderijen Veel zorgboerderijen leveren zorg aan verschillende gemeenten/regio’s. Hierdoor zien zij zich
geconfronteerd met diverse zorgvormen en verantwoordingseisen zoals gedefinieerd binnen de
overeenkomsten met gemeenten. Het is dan ook belangrijk om alle ondernemers tijdig te
informeren en daar waar nodig te adviseren. Daarbij is niet alleen de aandacht uitgegaan naar
contractduiding maar ook welke consequenties de wijzigingen hebben op de bedrijfsvoering, de
tussentijdse financiering en de eindafrekening.
In 2016 heeft de eindafrekening voor 2015 plaatsgevonden. Dit ging voor zowel de Wlz als de Wmo
en de Jeugdwet niet in het tempo dat SZZ in voorafgaande jaren gewend was.
Bij de Wlz bleken de nacalculatie formulieren nog een aantal fouten te bevatten, en veel
gemeenten waren – met hun accountants - na afloop van 2015 vaak nog meerdere maanden met
de financiële afhandeling bezig. Via onder andere de nieuwsbrieven en individuele gesprekken
heeft SZZ de zorgboeren tijdig over de voortgang geïnformeerd.
Naast de individuele adviesgesprekken heeft SZZ in 2016 in totaal 10 nieuwsbrieven uitgebracht en
werden 19 regionale of themabijeenkomsten georganiseerd. In november heeft SZZ het lustrum-
congres georganiseerd.
3.3.2 Gemeenten Omdat 2015 voor zowel de gemeenten als SZZ een ontdekkingstocht was heeft de afronding
(controle, afkeur, correctie) veel tijd in beslag genomen. Nu partijen een beter beeld hebben
merken we dat het berichtenverkeer met gemeenten beter op gang begint te komen en
verwachten we voor 2016 tot een snellere afronding te komen. Met alle gemeenten is inmiddels
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
9
een goede werkrelatie opgebouwd. De tijd welke is geïnvesteerd in netwerkontwikkeling, fysieke
overlegtafels en deelname aan werkgroepen en pilots werpt duidelijk vruchten af.
In de loop van 2015 kreeg de toegang via sociale wijkteams, generalisten en andere
toegangsmedewerkers vorm. Ook hiervoor was in 2016 sprake van een verdere positieve
ontwikkeling en verbeterende relaties tussen gemeenten, SZZ en de zorgboeren.
3.3.3 Zorgkantoren De relatie met de zorgkantoren is goed te noemen. De verantwoordingsafspraken zijn helder en
worden ondersteund door snelle en betrouwbare informatie-uitwisseling.
Daarnaast is het contact met de inkopers laagdrempelig, en is sprake van een grote betrokkenheid
bij de ontwikkelingen in het sociaal domein en wordt zoveel mogelijk rekening gehouden met de
impact van deze ontwikkelingen.
4 Financiële informatie
4.1 Groei zorgvolume en liquiditeit Als gevolg van de transitie zag SZZ zich in 2015 geconfronteerd met liquiditeitsproblemen en was
SZZ tijdelijk niet in staat om alle zorgboerderijen tijdig en volledig uit te betalen.
In de loop van het eerste kwartaal 2016 heeft SZZ de onderliggende problematiek opgelost en was
de liquiditeit voldoende op orde om de ondernemers conform de contracten en geleverde zorg
volledig uit te betalen over 2015.
Waar in 2015 bij een aantal gemeenten de betaling pas 4 tot 6 maanden na indiening van de
declaraties plaatsvond vindt betaling nu in de regel plaats binnen de afgesproken termijnen en
leveringsvoorwaarden.
Dit is gelukkig inmiddels het beeld voor (nagenoeg) alle gemeenten waarmee SZZ een contractuele
relatie onderhoudt.
Omdat liquiditeitsproblemen een ernstig afbreukrisico met zich mee kunnen brengen is het
belangrijk om onder omstandigheden - zoals ten tijde van de transitie – te kunnen beschikken over
voldoende kredietfaciliteiten.
Omdat de Rabobank als bestaande huisbankier hier onvoldoende in meebewoog is SZZ in de loop
van 2016 op zoek gegaan naar een andere bankrelatie. Inmiddels is gekozen voor de Triodosbank.
De overstap zal in 2017 worden geeffectueerd.
4.2 Afdracht zorgboerderijen Zorgboerderijen die zorg leveren via SZZ betalen daarover een percentuele afdracht. Afgelopen
jaren is het afdracht percentage een aantal maal naar beneden bijgesteld. Voor 2015 bedroeg het
afdracht percentage 10,5% en voor 2016 was dit oorspronkelijk vastgesteld op 10%. Gezien de
resultaten over 2015 en de verwachting voor 2016 is met ingang van 1 juli 2016 het percentage
verder verlaagd naar 9,5%. Afhankelijk van de ontwikkelingen en de resultaten streven we ernaar
om deze trend de komende jaren voort te zetten.
4.3 Administratieve processen De veranderingen in de zorg doen een groot beroep op onze digitale systemen.
Het bestaande zorg- en declaratiesysteem van Qurentis blijkt in de praktijk onvoldoende aan te
sluiten bij de wijze waarop SZZ met de zorgboerderijen samenwerkt en bij de diversiteit van
contractering door gemeenten.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
10
Om een verantwoorde keuze te kunnen maken voor een alternatief systeem heeft SZZ zich laten
begeleiden door externe consultants en is een demodag georganiseerd waarbij een 3-tal
leveranciers (Zilliz, ONS en Qurentis) een demonstratie hebben gegeven aan 12 zorgboerderijen
en alle medewerkers van het Zorgloket.
Naar aanleiding hiervan is een beoordeling opgesteld, waaruit een voorkeur blijkt voor het ONS
systeem van NEDAP. Doorslaggevend hierbij zijn de administratieve voordelen voor het Zorgloket,
maar vooral de geboden functionaliteiten voor de zorgboerderijen.
Voorbereidingen zijn getroffen om begin 2017 te starten met een pilot. Diverse zorgboerderijen
hebben daarvoor hun interesse al kenbaar gemaakt.
Met de keuze voor het ONS systeem en met de inzet van Regioteams is de overtuiging dat we
uiteindelijk slimmer, sneller en goedkoper met elkaar kunnen werken en SZZ strategisch sterker en
zichtbaarder kunnen positioneren binnen het sociaal domein.
Ook in 2016 werd – met alle genoemde ontwikkelingen - weer een groot beroep gedaan op het
kennisniveau van de medewerkers van het Zorgloket respectievelijk de opgerichte Regioteams. Zij
waren degene die van alle contracten en afspraken op gemeentelijk niveau op de hoogte moesten
zijn.
De resultaten van de ledentevredenheid 2016 laten zien dat zij hierin zijn geslaagd.
De dienstverlening wordt gemiddeld gewaardeerd met het cijfer 8.
4.4 Werkzaamheden accountant Naar aanleiding van de transitie heeft de VNG in 2015 een landelijk controleprotocol (IZA)
vastgesteld. SZZ heeft alle gemeenten met een afwijkend protocol geïnformeerd dat SZZ het
landelijke IZA-protocol (conform advies VNG) zou volgen. Door vast te houden aan de richtlijnen
van de VNG en dankzij een goede afstemming en samenwerking met de accountant hebben alle
gemeenten tijdig en correct de verantwoording over 2015 ontvangen. Voor de verantwoording
2016 blijft deze lijn gehandhaafd.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
11
4.5 Cijfers 2016
4.5.1 Behaalde omzet en resultaten
In de navolgende paragrafen zijn onderdelen van de jaarrekening opgenomen. De volledige
jaarrekening is beschikbaar via www.jaarverslagenzorg.nl
4.5.2 Financiële positie
€ % € %
Opbrengsten 14.847.693 100,0 8.245.397 100,0
Inkoopwaarde -13.287.195 -89,5 -7.338.227 -89,0
Brutoresultaat 1.560.498 10,5 907.170 11,0
Overige bedrijfsopbrengsten 41.250 0,3 42.295 0,5
Brutomarge 1.601.748 10,8 949.465 11,5
Lonen, salarissen en vergoedingen 383.807 2,6 180.537 2,2
Sociale lasten en pensioenlasten 79.978 0,5 4.858 0,2
Afschrijving op immateriele
en materiele vaste activa 739
Overige personeelkosten 346.530 2,3 494.163 6,0
Huisvestingskosten 12.705 0,1 7.000 0,1
Verkoopkosten 4.983 2.357
Autokosten 16.802 0,1 3.975
Kantoorkosten 60.955 0,4 28.843 0,3
Algemene kosten 32.892 0,2 23.049 0,3
Som der lasten 939.391 6,2 744.782 9,0
Bedrijfsresultaat 662.357 4,6 204.683 2,5
Financiele baten en lasten 752 1.455
Netto resultaat 663.109 4,6 206.138 2,5
20152016
31-12-2016 31-12-2015
€ €
Op korte termijn beschikbaar
Vorderingen 2.614.832 1.851.840
Liquide middelen 1.273.877 314.438
3.888.709 2.166.278
Kortlopende schulden -2.776.738 -1.691.054
Liquiditeitssaldo = werkkapitaal 1.111.971 475.224
Vastgelegd op lange termijn
Materiele vast activa 8.793
Gefinancierd met op lange termijn middelen 1.120.764 475.224
Financiering
Eigen vermogen 1.120.764 457.655
Voorzieningen 17.569
1.120.764 475.224
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
12
4.5.3 Kasstromen en financieringsbehoefte
5 Voornaamste risico’s en onzekerheden Het sociale domein blijft onverminderd in beweging, ook de komende jaren.
Gemeenten ontwikkelen nieuw beleid, maken andere keuzes, participeren in nieuwe regionale
samenwerkingsverbanden of verlaten deze juist weer.
Besluiten binnen gemeenten en regio’s zijn gelukkig meestal het resultaat van zorgvuldige
communicatie met zorgaanbieders in het veld, maar in een aantal gevallen lijken ze ook ingegeven
door plaatselijke belangen en politieke dadendrang. Met deze realiteit heeft SZZ te leven.
In een aantal gemeenten kan worden waargenomen dat maatwerkvoorzieningen op het gebied van
dagbesteding worden “doorgeschoven” naar het voorliggende veld. Hierdoor is er sprake van vrij
toegankelijke zorg die middels een gemeentelijke subsidiesystematiek wordt gefinancierd. De
onderbouwing voor deze keuzes vindt veelal haar oorsprong in financiële overwegingen. De vraag
is of in deze gevallen voldoende recht gedaan wordt aan de kwetsbaarheid van een grote groep
cliënten.
Daarnaast zien we bij gemeenten - die bij een samenwerkingsverband zijn aangesloten - de
neiging ontstaan om toch eigen aanbestedingsregels en procedures te gaan volgen.
Dit bevordert de uniformiteit niet en leidt ons inziens alleen maar tot versnippering van kennis en
kunde en een verzwaring van de administratieve last.
In de relatie met de gemeenten blijft de groeiende administratieve last een risico. SZZ heeft ook in
2016 stevig geïnvesteerd in mensen en systemen. Deze investering heeft SZZ kunnen opvangen
dankzij volumegroei van de zorg.
€ € € €
Kasstroom uit operationele activiteiten
Bedrijfsresultaat 662.357 204.683
Aanpassing voor;
Afschrijving immateriele en materiele vast activa 739
Vrije val voorziening -17.569 17.569
-16.830 17.569
Debiteuren -810.138 -1.749.965
Overige vorderingen 47.146 49.681
Kortlopende schulden 1.085.684 736.590
322.692 -963.694
Kasstroom uit bedrijfsoperaties 968.219 -741.442
Ontvangen interest 752 1.455
Kasstroom uit operationele activiteiten 968.971 -739.987
Kasstroom uit investeringsactiviteiten
Investering materiele vaste activa -9.532
Mutatie geldmiddelen 959.439 -739.987
Verloop mutatie geldmiddelen
Stand per begin boekjaar 314.438 1.054.425
Mutaties in boekjaar 959.439 -739.987
Stand einde boekjaar 1.273.877 314.438
2016 2015
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
13
Gezien echter de bij gemeenten aanwezige noodzaak om verder te bezuinigen is het zaak om de
processen bij SZZ “lean en mean” te (blijven) organiseren.
Alleen op deze wijze kunnen de Regioteams efficiënt, effectief en daadkrachtig opereren en kunnen
we van blijvende meerwaarde zijn voor de aangesloten zorgboeren.
Op 1 januari 2016 is de meldplicht datalekken ingegaan. Dit heeft gevolgen voor de wijze waarop
SZZ en de zorgboerderijen omgaan met dataopslag en informatie-uitwisseling, zowel intern als
onderling. Daar waar risico’s bestaan zijn deze in beeld gebracht en waar nodig worden passende
maatregelen getroffen.
Daarnaast komt in 2017 binnen SZZ Zorgmail beschikbaar, vooral bij gemeenten die dit verplicht
hebben gesteld. Zorgmail heeft zich in korte tijd ontwikkeld tot de facto standaard op het gebied
van veilige gegevensuitwisseling voor de zorg. Bij Zorgmail zijn inmiddels ruim 13.000
zorgaanbieders aangesloten.
6 Kwaliteit
6.1 Algemeen Kwaliteit binnen de zorg is een divers begrip en daarom vaak onderwerp van discussie. Ondanks
dat de visie van gemeenten onderling hierover verschilt heeft binnen de contractering van de Wlz,
Wmo en Jeugdwet kwaliteit in een prominente rol.
Er zijn gemeenten die weinig eisen stellen aan kwaliteitszorg en er zijn gemeenten die inmiddels
een adequate visie hebben ontwikkeld omtrent kwaliteit van zorg.
SZZ is van mening dat, in aansluiting op dit brede en diverse kader, een kleinschalige
zorgaanbieder zich kan en moet onderscheiden in het zichtbaar maken van zijn of haar
kwaliteitsaanbod.
Aangezien SZZ de rol van contracthouder vervult is SZZ ook aansprakelijk en verantwoordelijk
voor de kwaliteit van zorg en wordt het kwaliteitsmanagement binnen de eigen organisatie en op
de aangesloten zorgboerderijen serieus genomen.
6.2 ISO-certificering SZZ SZZ heeft wederom haar ISO-certificering mogen verlengen. Gezien de toename aan
opdrachtgevers is het meer dan ooit van belang dat er wederzijds vertrouwen is in de relatie
tussen opdrachtgeverschap en opdrachtnemerschap. SZZ werkt transparant en voorspelbaar
waarin alle interne processen op orde en toetsbaar zijn. Daarnaast dient SZZ een betrouwbare
samenwerkingspartner voor zorgboerderijen te zijn. Het extern laten toetsen van en inzicht geven
in alle processen en interne werkzaamheden draagt bij aan dit vertrouwen.
6.3 Kwaliteitscertificering zorgboerderijen Alle zorgboerderijen die deelnemen aan SZZ zijn in het bezit van een kwaliteitssysteem of daar
aantoonbaar mee bezig. Dit is een verplichting om toe te kunnen treden tot het
samenwerkingsverband. De zorgboerderijen kunnen een keuze maken uit een drietal verschillende
kwaliteitssystemen, te weten:
• HKZ
• ISO voor Zorg en Welzijn
• FLZ “Kwaliteit laat je zien”
De overgrote meerderheid heeft gekozen voor het kwaliteitssysteem “Kwaliteit laat je zien” van de
Federatie Landbouw & Zorg (FLZ).
Dit op de HKZ gebaseerd kwaliteitsmanagementsysteem richt zich naast alle zorgaspecten ook op
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
14
andere zorgboerderij-specifieke aspecten. Zo is onder andere diergezondheid (zoönose) geborgd.
Enkele zorgboerderijen voeren de kwaliteitsmanagementsystemen van ISO of HKZ.
Wat alle zorgboerderijen gemeen hebben is dat zij eigenstandig hun kwaliteitsmanagementsysteem
voeren. Hiermee wordt niet meegelift op de ISO van SZZ zelf, maar behalen alle zorgboerderijen
zelfstandig hun keurmerk. Daarmee laten zij zien in staat te zijn alle interne (zorg)processen en
protocollen kwalitatief te beheersen en professioneel te kunnen organiseren.
In aansluiting op bovenstaand kader heeft SZZ in 2015 een verzoek ingediend tot een zelfstandig
lidmaatschap van de Federatie Landbouw & Zorg.
Het bestuur van de federatie heeft hierop in 2016 een positief besluit genomen en SZZ als lid
toegelaten. Dit heeft als voordeel dat SZZ haar eigen leden rechtstreeks kan vertegenwoordigen en
dit niet meer via ZLTO hoeft te lopen. Om het keurmerk van FLZ te mogen voeren volstaat nu het
lidmaatschap van SZZ.
SZZ blijft op sectorniveau wel de samenwerking met ZLTO zoeken. De sector Landbouw & Zorg is
hiermee gebaat.
6.4 Interne audits op de zorgboerderij SZZ voert periodieke audits uit bij haar zorgboerderijen. Deze audits beslaan het gehele spectrum
van dossiervoering, zorgplannen en evaluaties. Daarnaast vindt er een toetsing plaats op de
rechtmatigheid van zorg. Van deze audits wordt verslaglegging opgemaakt waarin aangeven wordt
welke verbeterpunten eventueel zijn gesignaleerd. Indien wenselijk vindt er een follow-up plaats
naar gelang de aangegeven verbeterpunten dit wenselijk maken.
In 2016 zijn 13 zorgboerderijen ge-audit. Voor 2017 staan 20 audits gepland. Het aantal audits
dient mettertijd verder toe te nemen zodat bij elke zorgboerderij iedere 3 jaar een audit uitgevoerd
wordt.
Tevens hebben deze audits een prominente rol bij de accountantscontrole.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
15
6.5 Klachten Alle zorgboerderijen zijn aangesloten bij de Federatie Landbouw en Zorg. Via de Federatie heeft
SZZ toegang tot een onafhankelijke klachtencommissie en een onafhankelijke geschillencommissie.
Het klachtenreglement is gepubliceerd op de website.
Cliënten kunnen zich bij eventuele klachten laten ondersteunen door het bestuur of door de
onafhankelijke vertrouwenspersoon.
SZZ vindt het van groot belang dat de vertrouwensfunctie op de zorgboerderijen professioneel en
conform wet- en regelgeving is georganiseerd. SZZ faciliteert de inzet van een
cliëntvertrouwenspersoon en heeft Zorgbelang de opdracht gegeven om de functie van
vertrouwenspersoon (tevens cliëntondersteuner) te gaan vervullen voor cliënten uit de Wlz, Wmo
en Jeugdwet. Hiermee wordt tevens een impuls gegeven aan het kwaliteitssysteem op de
zorgboerderij, waar de vertrouwensfunctie onderdeel van uitmaakt.
In 2016 is één klacht ingediend. Deze klacht ging over communicatieve afstemming van de
zorgboerderij met een cliënt. Deze klacht is door de klachtencommissie gedeeltelijk gegrond
verklaard. De betreffende zorgboerderij heeft hiertoe verbetermaatregelen getroffen.
6.6 Cliëntenpanel SZZ hecht veel waarde aan de inbreng van haar cliënten en hun sociale netwerk. Niet alleen vanuit
de overtuiging dat hulpverlening een proces is waarin samenwerking met de cliënt, bij voorkeur in
een groene omgeving, leidt tot welzijn en gezondheid, maar ook omdat het een recht is van iedere
cliënt om inspraak te hebben bij alle zaken die henzelf betreffen.
Alle aangesloten zorgboerderijen zijn in het bezit van een relevant keurmerk of daar mee bezig.
Binnen deze keurmerken is de medezeggenschap en participatie van cliënten geregeld en daarmee
op locatieniveau geborgd. SZZ is verantwoordelijk voor het instellen van een Centrale Cliënten
Raad (CCR) conform de Wet Medezeggenschap Cliënten Zorginstellingen.
De medezeggenschap van cliënten zal in eerste plaats herkenbaar gestalte moeten krijgen in de
individuele hulpverleningsrelatie, dat wil zeggen op de zorgboerderij. Maar wanneer het niet meer
om individuele maar om gemeenschappelijke belangen van cliënten gaat is de CCR, binnen SZZ
vormgegeven als Cliëntenpanel, het belangrijkste middel om medezeggenschap op het niveau van
de stichting gestalte te geven.
De leden van het Cliëntenpanel worden middels een enquête bevraagd op een scala aan relevante
onderwerpen. Deze onderwerpen en de vraagstelling worden door de Raad van Bestuur
vastgesteld. Daarnaast wordt een lid van het Cliëntenpanel in de gelegenheid gesteld om thema’s
of onderwerpen aan te dragen en om eventueel te adviseren over nieuwe beleidsontwikkelingen.
Het cliëntpanel is afgelopen jaar vier keer bevraagd. De reacties geven een goed beeld van de
mening van cliënten en/of hun naastbetrokkenen en blijken van toegevoegde waarde voor de
beleidsontwikkeling van SZZ.
Onderwerpen voor de uitvraag in 2016 betroffen de volgende kwaliteitsthema’s:
“Cliëntmedezeggenschap”, “Kwaliteit”, “Zorgplan” en “Vertrouwenspersoon”.
Als vervolg hierop worden in 2017 alle boerderijen bezocht door de regiocoördinatoren van SZZ.
Onderwerp van gesprek zullen onder andere de cliëntmedezeggenschap en de rol van de
vertrouwenspersoon zijn, omdat uit de rapportage blijkt dat de bekendheid hiervan verbeterd kan
worden.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
16
De uitvragen aan het Cliëntenpanel zullen zich in 2017 richten op de toegevoegde waarde van
Vanzelfsprekend (zie 6.7), de werking van het cliëntenpanel en beeldvorming over de
zorgboerderij in de maatschappij. Bovendien wordt een evaluatie gepland over het functioneren
van de vertrouwenspersoon van Zorgbelang.
De verbeterpunten die in 2016 zijn geconstateerd zijn tot slot ook opgenomen in het jaarplan
2017.
6.7 Resultaatmeting De laatste jaren is hard nagedacht over hoe de unieke waarde van zorglandbouw nog sterker
ontwikkeld en verduidelijkt kan worden.
Een belangrijk onderdeel van zorglandbouw is het bouwen aan de persoonlijke ontwikkeling van al
haar cliënten. De rode draad daarbij is dat op een zorgboerderij iedereen meetelt en de cliënt alle
ruimte krijgt om zijn of haar levenskwaliteit te verhogen. Om juist dat aspect scherper in beeld te
krijgen en ook richting onze opdrachtgevers te kunnen onderbouwen is het meetsysteem
Vanzelfsprekend ontwikkeld.
In dit resultaatmeetsysteem staat de cliënt centraal. De cliënt is zoveel mogelijk zelf
verantwoordelijk voor en betrokken bij de kwaliteit van zijn/haar leven en de zorg die daarbij nodig
is. SZZ wil haar zorgboerderijen sturen en ondersteunen in het scherper werken vanuit dit
cliëntperspectief. Vanzelfsprekend kan hieraan een substantiële bijdrage leveren.
In 2016 is een eerste start gemaakt met Vanzelfsprekend en worden voor het eerst de resultaten
van de geboden zorg gemeten. Naast het meten van resultaten wil SZZ vooral ook de tevredenheid
meten en de eigen regie van de cliënt en zijn netwerk stimuleren en ondersteunen.
In 2017 gaat SZZ gericht aan de slag met Vanzelfsprekend en wordt het systeem SZZ breed
beschikbaar gesteld aan de zorgboerderijen. Het meten van resultaten en cliënttevredenheid gaat
daarmee een vast onderdeel uitmaken van het kwaliteitssysteem van de aangesloten zorgboeren.
Rapportages uit Vanzelfsprekend kunnen onder andere worden gebruikt om op uniforme wijze de
cliënttevredenheid verantwoorden, zowel naar het zorgkantoor als naar de gemeenten. Omdat
Vanzelfsprekend landelijk wordt gebruikt kunnen de resultaten bovendien op een positieve
manier bijdragen aan de beeldvorming van zorgboerderijen.
6.8 Ledentevredenheid SZZ ontleent zijn bestaansrecht aan tevreden en kritisch-loyale zorgboerderijen.
Zorgboeren moeten zich door SZZ ondersteund en vertegenwoordigd voelen en SZZ moet daarbij
zorgen voor een adequate afstemming tussen alle stakeholders binnen de Wlz, Wmo en Jeugdwet.
SZZ is trots op de samenwerking met de zorgboerderijen. De kwaliteit van deze samenwerking is
van cruciaal belang om succesvol te kunnen functioneren. De mening van de zorgboerderijen over
de dienstverlening is belangrijk, zeker in roerige tijden, zoals rond de transitie.
In 2016 heeft SZZ de samenwerking geëvalueerd wat tevens een beeld gaf hoe de zorgboerderijen
2015 hebben ervaren. De evaluatie heeft in enquêtevorm plaats gevonden met een respons van
75%.
De zorgboerderijen hebben vragen gekregen over een scala aan onderwerpen zoals: parate kennis
binnen de organisatie, visie op beleid, bejegening en tempo van afhandeling en de
informatievoorziening.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
17
Uit de beantwoording van de vragen kwam een positief beeld naar voren. Voor de algehele
dienstverlening krijgt SZZ van de zorgboerderijen gemiddeld een 8. Naar aanleiding van de
resultaten zijn diverse verbeteracties vastgesteld om de dienstverlening verder te verbeteren.
Het rapport ledentevredenheid 2016 vindt u hier.
7 Bestuur en Toezicht
7.1 Raad van Bestuur Samenstelling Raad van Bestuur 2016
MMA van Valkenburg Voorzitter
Om elke schijn van belangenverstrengeling te voorkomen zijn, na raadpleging van de
Stichtingsraad, medio 2015 de statuten aangepast waarmee de rol van de bestuurders niet meer
ingevuld kan worden door een aangesloten zorgboerderij. SZZ werkt sindsdien met een
eenhoofdige Raad van Bestuur.
7.2 Raad van Toezicht Samenstelling Raad van Toezicht 2016
dhr. drs FW Witkam Voorzitter
dhr. RCM Eggenhuizen Vicevoorzitter
mevr. EC Huijbregtse Lid
dhr. H van Regenmortel Lid
vacature Lid
Voor de vacature binnen de Raad van Toezicht heeft externe werving plaatsgevonden waarop
diverse kandidaten hebben gesolliciteerd. De toezichthouders en het bestuur hebben inmiddels hun
keuze laten vallen op de heer Tim Robbe.
De heer Robbe heeft een eigen advocatenkantoor. Hij vult de Raad van Toezicht aan met zijn -
vooral voor SZZ - specifiek juridische kennis. De toetreding van de heer Robbe tot de Raad vindt
plaats in de loop van 2017.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
18
7.2.1 Nevenfuncties dhr. FW Witkam
Penningmeester bestuur Landelijk Contact Gemeentelijk Welzijn (LCGW)
Voorzitter LCGW regio Zuid Nederland
Bestuurslid stichting Odensehuis Walcheren
Lid Raad van Advies Zorgkantoor Zeeland
mevr. EC Huijbregtse
Voorzitter College van Kerkrentmeesters van de Protestantse Gemeente Middelburg
Voorzitter College van Kerkrentmeester van de Oostkerkgemeente
Lid van de Algemene Kerkenraad van de Protestantse Gemeente Middelburg
Lid Kerkenraad Oostkerkgemeente
Voorzitter Stichting Vrienden van Pitteperk
Voorzitter Participatieraad Pitteperk
Voorzitter Cliëntenraad Pitteperk
Projectleider Taalambassadeurs Zeeland van Soroptimist International
Bestuurslid van de Stichting Ondersteuning Broeders van Taize in Bangladesh
8 Innovatie en ontwikkeling
SZZ heeft de afgelopen jaren een stevige ontwikkeling doorgemaakt. Vanaf 2012 is SZZ gegroeid
naar een middelgrote volwaardige zorgaanbieder met nu bijna 2.000 cliënten in zorg. Daarmee is
het voor zowel SZZ als de zorgboerderijen van belang om het zorgaanbod continue af te blijven
stemmen. De tijden dat op een zorgboerderij enkel dagbesteding werd geboden zijn inmiddels
voorbij. Anno 2016 gaan dagbesteding en dagbehandeling hand in hand en biedt een groot deel
van de zorgboerderij ook individuele begeleiding en (kortdurend) verblijf.
Parallel aan deze ontwikkelingen en anticiperend op de toekomst wil SZZ er voor de zorgboeren
ook zijn als platform voor initiatieven met een innoverend karakter.
SZZ coördineert behalve de centrale zorginkoop en het contractmanagement dan ook
deskundigheidsbevordering en zorgvernieuwing voor de aangesloten zorgboerderijen.
Vanuit deze rol heeft SZZ het initiatief van zorgboerderij de Giersbergen voor wat betreft de Böhm
methodiek gestimuleerd en gefaciliteerd. Met de Böhm methodiek is het mogelijk om de beleefde
leefwereld van een mens in ouderdomsverwarring en dementie te achterhalen, te analyseren en te
verwerken tot een optimaal zelfredzaam ingevulde dag, inclusief passende activiteiten, zinvolle
aanpassingen in de woon- en leefomgeving en impulsen ter bevordering van persoonlijke
stabiliteit.
In 2016 hebben 7 zorgboerderijen de opleiding gevolgd en zijn 29 medewerkers gecertificeerd.
Daarnaast ontwikkelt SZZ zich verder als partner voor de aangesloten ondernemers. Enerzijds door
hen te laten profiteren van de toegevoegde waarde van SZZ - zodat zij zich kunnen focussen op
het ondernemen - maar anderzijds ook door het duidelijker positioneren van de SZZ-formule naar
de buitenwacht. Het is belangrijk dat er een eenduidig beeld ontstaat ten aanzien van kwaliteit en
innovatie, zonder hiermee het unieke en persoonlijke karakter van individuele zorgboerderijen te
kort te doen.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
19
Tot slot kan ten aanzien van toekomstige vernieuwende initiatieven nog het volgende worden
gemeld:
Adviesraad
SZZ is als organisatie flink gegroeid. De bestuurder wil zich ten aanzien van relevante
besluitvorming goed laten adviseren. Hiertoe wordt een adviesraad ingesteld. Op deze wijze is de
invloed van de zorgboerderijen zelf op bestuurlijk niveau geborgd.
Kenniscentrum
SZZ heeft belang bij zorgboerderijen die professioneel en kundig opereren. SZZ wil deze
ontwikkeling ondersteunen en wil daartoe een kenniscentrum opzetten. Binnen dit kenniscentrum
wordt een diversiteit aan trainingen en cursussen ten behoeve van competenties, kennis en
methodieken gefaciliteerd.
SKJ
In relatie tot de ontwikkeling van kennis en vaardigheden op de zorgboerderijen, is de registratie
van jeugdhulpverleners bij het SKJ een belangrijk onderwerp.
Medewerkers van jeugdzorgboerderijen hebben zich (voor)aangemeld bij het SKJ en/of hebben de
kaders van de Norm Verantwoorde Werktoedeling toegepast op hun boerderij.
9 Afsluitend Door adequaat te reageren op de turbulentie als gevolg van de transitie is het onderlinge
vertrouwen in de wederzijdse samenwerkingsrelatie met de ondernemers verstevigd. In 2016 was
sprake van een stevige groei, gemeten in aantal zorgboerderijen en zorgvolume. Ook voor 2017
zien we deze groeicurve doorzetten.
Ook verwachten we – met de positieve ontwikkelingen over het afgelopen jaar - dat er meer rust
zal komen in het gemeentelijk landschap. De gemeenten krijgen steeds meer grip op hun nieuwe
verantwoordelijkheden en de samenwerking ontwikkelt zich positief.
Hierdoor kan de gewenste efficiëntie verder worden doorgevoerd, met als doel om de kosten voor
de zorgboerderijen zo laag mogelijk te houden. Met de geïnstalleerde Regioteams hopen we
bovendien optimaal in te kunnen spelen op regionale en lokale ontwikkelingen. Door lokaal
aanwezig te zijn komen we tegemoet aan de wensen van ondernemers en hopen we met tevreden
en loyale ondernemers onze toegevoegde waarde waar te kunnen blijven maken.
SZZ is als organisatie in balans en ziet de ontwikkelingen in het sociaal domein, samen met de
aangesloten zorgboerderijen, vol vertrouwen tegemoet.
Samenwerkende Zorgboeren Zuid
Jaarverslag 2016
20
Bijlage 1: zorgboerderijen in 2016
Regio West Regio OostZorgonderneming De Nollestee VOF Melissant Zorgboerderij Klaterspeel Maarheeze
Zorgboerderij Eben Haezer Nieuw Lekkerland Stichting Wasvenzorg Eindhoven
Zorgboerderij Pitteperk Koudekerke Zorgboerderij Bij de Pinken Bladel
Zorgboerderij De Groenen Of Kloosterzande Zorgboerderij Kiplekker Reusel
Zorgboerderij Bouwlust Nieuwerkerk Zorgboerderij Dobbelshoeve Heeswijk-Dinther
Zorgboerderij Zarah's Hoeve Lepelstraat Zorgboerderij van der Wijst Vorstenbosch
Zorgboerderij De Ruige Velden Lepelstraat Zorgboerderij en Paardenmelkerij Burgthoeve Oijen
Zorgboerderij Vogelvlucht Wolphaartsdijk Zorgboerderij De Haartse Hoeve Beugen
Zorgboerderij Rust na Onrust Schore Stichting Saga Erp
A.A.I. centrum De Klimop Etten Leur Zorgboerderij Bij de Hoeve Milheeze
Zorgboerderij Buyskerke Zoutelande Het Paardrijk VOF Berlicum Nb
Zorgboerderij Jodi Sintepier Nieuwvliet Zorgboerderij Molenvelden Knegsel
Zorgboerderij Power To Get Up Bergen Op Zoom Zorgboerderij Hollandershoeve Reusel
Zorgboerderij De Lindehof Steenbergen Nb Zorgboerderij 't Zicht Oploo
Stichting Op Je Gemak Yerseke Zorgboerderij Weievense Hoeve St. Oedenrode
Zorgboerderij Aan de Hand Scharendijke Zorgboerderij Het Scheiend Oirschot
Zorgboerderij Catharina Maria Hof Kamperland Zorgboerderij De Maashoeve Haarsteeg
Zorgboerderij EQuiMio Sint Annaland Stichting De Looz Corswarem Hoeve Heeswijk Dinther
Zorgboerderij Landleven Kortgene Zorgboerderij 't Ham Veghel
Zorgboerderij Intzadel Oud Vossemeer Activiteitenplek De Heerevelden Handel
Zorgboerderij De Stelle Ouwerkerk Zorgboerderij De Hagelaar Best
Zorg- en Beleefboerderij Binnenste Buiten Ter Hole Zorgboerderij Hartenziel Oirschot
Zorgboerderij De Omslag Ijzendijke Zorgkwekerij 't Lieseind Schijndel
Zorgbureau De La Vie Nispen Zorgboerderij 't Spiek Rijkevoort
Zorghoeve Kakelbont VOF Dinteloord Zorgboerderij A-part Zeeland
Zorgboerderij De Leemberg Ossendrecht Zorghoeve Binnenveld Schijndel
Stichting Kakelbont Dinteloord Zorgboerderij De 2 Linden Linden
Zorgboerderij Den Hof Halsteren Zorgboerderij Reek Reek
Boerderij voor zorg en welzijn Levenslust Nieuw Vossemeer Zorgboerderij Gastvrijheid Velp Nb
Zorgboerderij SAMen Ovezande Doe-boerderij An 't Hoag Rijkevoort
Zorgboerderij Chicken Fun Borssele Zorgboerderij De Maashof Maasbommel
Zorgboerderij Little Drovers St. Philipsland MEMO mensen & mogelijkheden Boekel
ZorgBoerderij De Niervaert Klundert Zorgboerderij De Liesvelden Beek En Donk
Zorgboerderij De Paalse Hoeve Graauw Zorgboerderij D'n Hoef Lierop
Zorgboerderij 't Hof Welgelegen Middelburg Zorgboerderij 't Personnebos Beuningen Gld
Zorgboerderij 't Angelag Waalre
Regio Midden Zorgtuinderij de Es Haaren
Zorgboerderij Levensvreugde Den Hout Nb Zorgboerderij de Woudse Hoeve Schijndel
Zorg-, Speel- en Leerboerderij BuitenGewoon Raamsdonk Zorgboerderij De Elsburg Berlicum Nb
Zorgboerderij De Wederloop Diessen Japara, zorg en welzijn Erp
Zorgboerderij Van Het Zandeind Riel Zorgboerderij De Cinquant Haps
Zorgboerderij De Locatie Vlijmen Zorghoeve 't Brugske Borkel en Schaft
Stichting Jeugd en Balans Baarle Nassau Zorgboerderij D'n Oerse Have Veldhoven
Zorgboerderij de Bremberg Etten Leur Zorgboerderij Buitenleven Groesbeek
Zorgboerderij Den Hill Babylonienbroek De Helenahoeve Helenaveen
Zorgboerderij De Vergulde Hand Riel Zorgtuinderij Wijnen Someren
Zorgboerderij Giersbergen Drunen Zorgboerderij Op de Mozik Neerkant
Zorghoeve Ora et Labora 's-Gravenmoer Zorgboerderij OuRes Groesbeek
Zorgboerderij De Mekkerbek Baarle Nassau
Zorgboerderij Hardel Hoeve Baarle Nassau OnderaannemingZorgboerderij De Kaasdonk Raamsdonk Jij en Ik Reusel
Schapenboerderij 't Slot Heusden Zorgboederij Familie Huismans Geffen
Zorgboerderij Familie van Loon Kaatsheuvel Zorgaccomodatie 't Zonneke Dongen
Zorgboerderij De Zwaluw Lage Zwaluwe Zorgboerderij Henricus Hoeve Beneden-Leeuwen
Dagbesteding Kooilust Wamel
