Lukta av våt jord om natta

1

Lukta av våt jord om natta ferdig_A 15.06.16 13:36 Side 1

Maria B. Bokneberg

Lukta av våt jordom natta

Roman

SamlagetOslo 2016

3


2


Til Bjørn-Henrik



Eg drøymde at eg fødde ei dotter. Ho var stor, glatt og stivsom ei dokke. Eg kjende meg vemmeleg på grunn av alt blo-det, men ho var lys og rein, og livlaus. Eg rista henne, klaskahenne på rumpa, ingenting skjedde. Eg vende henne oppned i håp om å tømme skriket ut av henne. Det var mor somredda henne, ho kom og viste meg, berre klyp henne litt ihælen, sånn. Dottera mi hylte. Eg tok henne inntil meg,klypte henne litt ekstra for å vere sikker på at ho levde. Morheldt henne medan eg vaska meg, og då eg kom attende, varho mjuk og kledd, lo og strekte armane mot meg.

Alle elska dette barnet, mor var der, far og Rakel var der,og Lillian. Dei ville halde henne, løfte henne høgt så ho lo,og alle såg kor glad ho blei då eg kom, at ho ikkje visste kormykje ho sakna meg, men no fekk ho det travelt med å kometil meg. Eg smelta saman med henne, ein glødande masse,ei lysande kraft som løfta oss.

Eg vaknar og saknar dottera mi, ei dotter eg aldri har hatt.Eg freistar halde fast i denne kjensla, ei euforisk kjensle avkjærleik. Eit lys har kome inn i meg, ein tryggleik som ikkjehar vore der før. Ein varme i kroppen.

Det tjukke rispapiret ligg i ein rull under senga. Eg strekkerfingrane inn i mørket og dreg han ut. Frå nattbordskuffen løf-tar eg ut kolbitane. På golvet rullar eg ut eit stykke av papiret

7


og teiknar skuggen frå treet, eit minne om ein sommar, og eitlys strålar ut frå dei to som står under treet.

Eg teiknar dottera mi på papiret og finn mor som barn.

8


Eg held blikket festa på hyttepanelet medan eg støttar megtil veggen, reiser meg og går sakte ut i gangen med måne -lyset fløymande ned frå takvindauget. Det er noko i megsom reiser seg, høgre og høgre. Det er min tur, eg skal kverve,bli slukt av dette som kjem for å hente meg.

Eg gir frå meg eit kvin då eg spring ned trappa, står og sermeg rundt i det skarpe lyset på do, set meg, kvir meg alt tilturen opp att.

Eg sløkker lyset, dreg fingrane over plankane i gangen,orkar ikkje tanken på å gå opp til takvindauget att, så eg teksats og renner framom bokhyllene og inn i stova.

Framfor kakkelomnen krøllar eg saman avispapir til hardekuler, legg små kvistar oppå, tenner på og blæs inn i glørne,som sakte tek tak i treet.

Ein liten bunke av mor sine fotografi, bylandskapa i regn,dei ukjende ansikta eg har sett i dei glansa magasina. Egspreier bilda utover, set meg på golvet ved omnen. Eg byterplass på dei, reiser meg, subbar inn på kjøkenet for å ikkjevekke dei andre, hentar ein stol, stiller meg opp på han forå få oversikt. Så slitsamt det er å gå opp og ned av stolen.Kjem på at vi kanskje har Tack-it, rotar gjennom det nedsteskåpet på kjøkenet, festar bilda med den blå gummien, går

9


bakover mot omnen, set meg på golvet der medan eg bitmeg i innsida av kinnet, går attende, flyttar på nokre bilde.Eg lyttar, har heilt gløymt å vere stille, men kan ikkje høyreanna enn knitringa frå omnen.

På hylla under bordet ligg meir kol og papir, eg hengerarka på veggen, teiknar mor med gapande munn, latterensom sprett ut av henne. Mor og Rakel, to lange skikkelsarmed fyldige lepper, vikla saman.

Ingen stader å gå – eg mosar, pressar og stryk kolet utover,ark etter ark, for at tida skal gå, dagane, vekene – kva egventar på, veit eg ikkje. Teiknar for å halde meg fast. Koletraspar i papiret, eg stryk fingrane over. Konturar flyt ut, fyl-ler arket med mørke, og ein kvit sirkel, tom, det får vente,vere uferdig, men det finst eit rom der.

10


Det er framleis natt utanfor, men månelyset møter detoransje skinet frå flammane på dei ru plankane. Eg held deisvarte handflatene fram.

Mor og eg stod her for nokre år sidan, laga klart til grilling, farvar ute i hagen og raka i kolet, og Rakel sat i benken og las.

Så godt å vere her, sa eg. Mor lo, Rakel plirte mot meg,medan eg lo saman med mor. Eg stira på søstera mi, ho satjo berre der med beina på bordet. Rakel la frå seg boka,spurde om ho kunne hjelpe til med noko.

Plukk nokre blomstrar vi kan ha på salaten, sa mor oggav henne ein liten emaljekopp. Rakel gjer så godt ho kan,Mie, sa mor då Rakel var gått ut.

Kva meiner du? Du hugsar vel korleis det er å vere femten år, sa mor, du

treng ikkje vere så streng med henne.Eg sa ikkje noko. Rakel kom inn igjen, strødde dei blå

blomstrane frå agurkurta og dei oransje ringblomstraneover det grøne.

Sjå, så herleg, sa mor og lente seg over salatbollen.

Eg hadde olje og krydder opp til olbogane, dyppa kjøtetoppi blandinga og la det over på eit fat.

Eg går ut til far med det her, sa mor, tok med seg kjøtet

11


ut til far ved grillen. Eg kunne ikkje høyre dei, men eg sågdei gestikulerte, far smilte stillferdig, og mor stod med hen-dene ut i lufta, som om ho venta at han skulle gi hennenoko. Ho sukka då ho kom opp på terrassen, men smilte dåho kom inn til oss.

Her, sa mor då vi sat under morelltreet, rekte meg skålamed salat. Mor dykkar reiser i morgon, sa far. Rakel stoppaå forsyne seg, rynka på nasen, byrja ete. Eg sa ikkje noko,visste at ho kom til å reise på eit eller anna foto-oppdrag, hogjorde jo alltid det.

Men når eg kjem heim, håper eg de vil hjelpe meg åvelje kva bilde som skal på utstillinga.

Ja, sa Rakel, blei ivrig no.Då seier vi det, sa far.Skål for sommaren, sa mor.

Eg finn mor i kolet, det mørke håret omringa av dei svarteblada. Ho klatrar i treet saman med Rakel, dei kastar seg utsom flygeekorn, landar på aksla til far, som sit framfor bloms -terbedet.

Fotblada mot det kalde golvet, den hikstande anden ras-pande i brystet. Eg reiser meg så fort at eg må ta eit støtte-skritt mot dørkarmen.

Eg hugsar at eg sneik meg opp til det øvste trinnet og kika overkanten, såg rett inn på golvet med det sjakkmønstra teppet.

Lyset frå takvindauget spreidde seg utover plankane ogtrappa med dei store hòla mellom trinna. Eg likte å krabbe

12


på alle fire oppover medan eg ivrig og oppspilt passa på åikkje gli inn mellom trinna, måtte ikkje springe i trappa.

Dei stod tett opp mot kvarandre, far med eine foten på einstol, mor med armane korslagde over brystet og ansiktetvendt bort. Stemma til far var kvass.

Du må snakke, Marit, svare meg, sa han. Eg kan ikkje hugse om mor svara eller kva dei snakka om,

hugsar berre kjensla i kroppen – ønsket om at dei skullestoppe. Far var sint, men trist òg, trur eg. Mor verka irritert.Det er mogleg eg hugsar det feil.

Eg venta at far skulle slå dei lange armane sine om mor,som han pla når eg blei sint eller lei meg, men i staden fekkdei auge på meg. Eg stega opp det siste trinnet, og morstyrta inn på rommet deira, medan far løfta meg opp ogspurde om vi skulle fargelegge.

I benken på kjøkenet teikna eg som best eg kunne, menkom utanfor strekane.

Det gjer ikkje noko, sa far, vi klipper ut figurane, det eringen som får vite noko. Han laga kvelds, og eg fortsette åfargelegge, til vi høyrde ytterdøra slå igjen. Far heldt blikketfesta på hendene mine.

Seinare las han for meg på sengekanten. Då han var ferdig,prøvde eg å finne på ting å spørje om så han ikkje skulle gå.

Kan vi teikne meir i morgon? Ja, sa far. Kvifor liker ikkje mor å teikne?

13


Han blei ståande i døra, vend mot vindauget. Eg fekk trongtil å reise meg og sjå, men gardinene var trekte for.

Eg trur ho liker det, sa han, ho blir sikkert med i mor-gon, men no må du sove. Far lukka døra halvvegs, for så åopne henne att då eg heldt fram med å stille spørsmål.

Vi får snakke meir i morgon, sa han, god natt.

Bilane på tapetet var trugande, så eg la meg på sida medryggen til dei.

14


Documents

Lukta av våt jord om natta