Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
การจดการคลงสนคา และ สนคาคงคลง
(Inventory and Warehouse Management)
Chapter 7
คลงสนคา (Warehouse) คลงสนคา เปนสถานทจดเกบสนคา ซงเปนหนงในกระบวนการ จดการ Logistics เปนจดพก จดเกบกระจายการจดสงสนคา หรอ วตถดบ ทงในสวนของการบรหารการจดการพนทการบรหารสนคาคงคลงการบรหารการจดเกบ
ต าแหนงของคลงสนคา (Warehouse Location)
ผผลต คลงสนคา ผบรโภค
จดก าเนด จดบรโภค
กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities)
1. งานรบสนคา (Goods Receipt)
2. การตรวจพสจนทราบ (Identify Goods)
3. การตรวจแยกประเภท (Sorting Goods)
4. งานจดเกบ (Put Away)
5. งานดแลรกษาสนคา (Holding Goods)
กจกรรมหลกของการคลงสนคา (Warehouse Activities) (ตอ)
1. งานจดสงสนคา (Dispatch Goods)
2. การน าออกจากทเกบ (Picking)
3. การจดสง (Shipping)
4. การสงผานสนคาคงคลง(Cross Docking)
กจกรรมในคลงสนคา
การรบของ (Receiving) 15%
การจดเกบ (Storing) 15%
การเบกจายหรอการเลอกหยบ (Picking) 20%
การจดสง (Shipping) 50%
ทมา: TANIT SORAT
การออกแบบสนคาคงคลง 1. คนหาขอมลทตองการ ชวยในการค านวณพนทใชสอยท
ตองการ ประเมนความตองการของสตอกสนคา ขนาดหบหอบรรจภณฑ และระดบความสงแตละชน ขนาดและน าหนกของสนคาตอหนวยในการจดเกบ
2. ตวแปรในการออกแบบคลงสนคา ควรค านงถงการปฏบตงานระบบโลจสตกสภายในอาคาร
วตถประสงคของการจดการคลงสนคา (Objective of Warehouse Management) 1.ลดระยะทางในการปฏบตการในการเคลอนยายใหมากทสด 2.การใชพนทและปรมาตรในการจดเกบใหเกดประโยชนสงสด 3.สรางความมนใจวาแรงงาน เครองมอ อปกรณ สาธารณปโภค ตางๆ มเพยงพอและสอดคลอง กบระดบของธรกจทไดวางแผนไว
วตถประสงคของการจดการคลงสนคา (Objective of Warehouse Management) (ตอ) 4.สรางความพงพอใจในการท างานในแตละวนแกผ เกยวของใน การเคลอนยายสนคา ทงการรบเขาและการจายออก โดยใช ปรมาณจากการจดซอ และความตองการในการ จดสงใหแก ลกคาเปนเกณฑ 5.สามารถวางแผนไดอยางตอเนอง ควบคม และรกษาระดบการ ใชทรพยากรตางๆ เพอใหเกดการบรการภายใตตนทนทเกด ประสทธภาพคมคาในการลงทนตามขนาดธรกจทก าหนด
พนธกจของการจดการคลงสนคา (The Mission of a warehouse)
• คลงสนคาชวยสนบสนนการผลต (Manufacturing support • คลงสนคาเปนทผสมผลตภณฑ (Mix warehouse) • คลงสนคาเปนทรวบรวมสนคา (Consolidation warehouse) • คลงสนคาใชในการแบงแยกสนคาใหมขนาดเลกลง (Break Bulk warehouse)
กลยทธการเลอกท าเลทตงของคลงสนคา ม 3 ประเภท ดงน
1. กลยทธท าเลทตงใกลตลาด (Market-positioned Strategy)
2. กลยทธท าเลทตงใกลแหลงผลต (Production-positioned Strategy)
3. กลยทธท าเลทตงอยระหวาง (Intermediately-positioned Strategy)
ประเภทของคลงสนคาแบงตาม ลกษณะทางกายภาพ
1.คลงสนคาทมดชด มก าแพง เพดาน และประต ไดแก คลงสนคาทวไป 2.คลงสนคาทมแตหลงคา แตไมมผนง 3.คลงสนคากลางแจง 4.คลงสนคาทเปนถง (Tank) 5.คลงสนคาเคลอนทได 6.คลงเกบขอมลอเลกทรอนคส
ประโยชนของคลงสนคา - เพอสนบสนนการผลต (Manufacturing Support) เชน คลงวตถดบ
และวสดสนเปลองของโรงงานผลตสนคา
- เพอแยกหบหอ (Break bulk) เชน ศนยแบงบรรจสนคา
- ท าใหตนทนของสนคาลดลง
- สามารถผลตไดในปรมาณเกนกวาความตองการตามฤดกาล
- ชวยเกบพกสนคาชวคราวทจะตองสงออกไปตางประเทศอกตอหนงในลกษณะของ Re-Export
- ชวยใหไดสนคานน ๆ ไดทนตามความตองการ
การบรหารจดการคลงสนคาอยางมมาตรฐาน (Inventory and warehouse management)
อาศยระบบการท างานทม คณภาพ มระบบเทคโนโลยอปกรณเครองมอททนสมย และบคลากรทเปนมออาชพ 1. ปรมาณสนคาคงคลงทเหมาะสม ลดความเสยงจากความแปรผนของอปสงคและอปทานของ การด าเนนงานระหวางหนวยงานตาง ๆ
การบรหารจดการคลงสนคาอยางมมาตรฐาน (Inventory and warehouse management)(ตอ)
2. นโยบายการวางแผนการท างานขององคกร 3. แนวทางในการก าหนดกลยทธในการสตอกสนคา สามารถผลตสนคาเพยงพอและตอบสนองความ ตองการของลกคาได 4. ใชพนทใหเกดประโยชนสงสด 5. ตนทนต า
สนคาคงคลง (Inventory) • สนคาคงคลง จงหมายถงวสดหรอสนคาตางๆทเกบไวเพอใชประโยชนในการด า เ นนงาน อาจเปนการด า เ นนงานผลต ด าเนนการขายหรอด าเนนงานอนๆ • สวนการจดการสนคาคงคลง (Inventory Management) หมายความถง การเกบทรพยากรไวใชในปจจบน หรอในอนาคต เพอใหการด าเนนการของกจการด าเนนไปอยางราบรนผานการวางแผนก าหนดปรมาณสนคาคงคลงทเหมาะสม
วตถประสงคของการบรหารสนคาคงคลง (Purpose of Inventory Management)
การบรหารสนคาคงคลงมวตถประสงคหลกอย 2 ประการ ใหญ คอ 1. สามารถมสนคาคงคลงบรการลกคา ในปรมาณทเพยงพอ และทนตอความตองการของลกคาเสมอ เพอสรางยอดขาย และรกษาระดบของสวนแบงตลาดไว 2. สามารถลดระดบการลงทนในสนคาคงคลงต าทสดเทาท จะท าไดเพอท าใหตนทนการผลตต าลงดวย
ระบบการควบคมสนคาคงคลง (Inventory Control System)
ปจจยในการก าหนดปรมาณของสนคาคงคลง • จดมงหมายหลกในการมสนคาคงคลง • ยอดขายในอดตของธรกจ • การซอขายตามฤดกาล (Seasonal Selling) • คณสมบตของสนคา • การแบงประเภทของสนคา
ระบบการควบคมสนคาคงคลง (Inventory Control System) (ตอ)
ปจจยในการก าหนดปรมาณของสนคาคงคลง • ความนยมในตวสนคา • ความไมแนนอนในการจดสงสนคาของ Suppliers • การน าเทคโนโลยสารสนเทศเขามาใชในการบรหารสนคาคงคลง • การเปลยนแปลงนโยบายของภาครฐ • ตนทนของสนคาคงคลง (Inventory Cost)
ระบบการควบคมสนคาคงคลง (Inventory Control System) (ตอ)
ระบบการควบคมสนคาคงคลงทมอย3 วธคอ 1. ระบบสนคาคงคลงอยางตอเนอง (Continuous Inventory System หรอ Perpetual System) เปน ระบบสนคาคงคลงทม วธการลงบญชทกครงทมการรบและจายของ เชน ใชรหส แทง (Bar Code)
ระบบการควบคมสนคาคงคลง (Inventory Control System) (ตอ)
ระบบการควบคมสนคาคงคลงทมอย3 วธคอ 2. ระบบสนคาคงคลงเมอสนงวด (Periodic Inventory System) เปนระบบสนคาคงคลงทมวธการลงบญชเฉพาะในชวงเวลาท ก าหนดไวเทานน เชน ตรวจนบและลงบญชทกปลายสปดาหหรอปลายเดอน
ระบบการควบคมสนคาคงคลง (Inventory Control System) (ตอ)
ขอดของระบบสนคาคงคลงแบบตอเนอง
ขอดของระบบสนคาคงคลงเมอสนงวด
- มสนคาคงคลงเผอขาดมอนอยกวา - ใชจ านวนการสงซอคงทซงจะท าใหไดสวนลดปรมาณไดงาย - สามารถตรวจสนคาคงคลงแตละ ตวอยางอสระ
- ใชเวลานอยกวาและเสยคาใชจายใน การควบคมนอยกวาระบบตอเนอง - ชวยลดคาใชจายเกยวกบเอกสาร ลด คาใชจายในการสงซอ และสะดวกตอการ ตรวจนบ - คาใชจายในการเกบขอมลสนคาคงคลงต ากวา
ระบบการควบคมสนคาคงคลง (Inventory Control System) (ตอ)
3. ระบบการจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวดเอบซ (ABC) ระบบนเปนวธการจ าแนกสนคาคงคลงออกเปนประเภทโดย พจารณาปรมาณและมลคาของสนคาคงคลงแตละรายการ เปนเกณฑ
ระบบจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวด ABC รายการทมมลคาสง
คอ สนคาคงคลงรอยละ 5‐15 มมลคารวมถง 70‐80% ของมลคาทงหมด
รายการทมมลคาปานกลาง
คอ สนคาคงคลงรอยละ 30 มมลคารวมประมาณ 15% ของมลคาทงหมด
รายการทมมลคาต า
คอสนคาคงคลง รอยละ 50‐60 มมลคารวมประมาณ
5-10% ของมลคาทงหมด
• Class A
– 5 – 15 % of units
– 70 – 80 % of value
• Class B
– 30 % of units
– 15 % of value
• Class C
– 50 – 60 % of units
– 5 – 10 % of value
การจ าแนกสนคาคงคลงเปนหมวดเอบซ (ABC)
ทมา: Copyright 2006 John Wiley & Sons, Inc.
ทมา: Copyright 2006 John Wiley & Sons, Inc.
1 $ 60 90 2 350 40 3 30 130 4 80 60 5 30 100 6 20 180 7 10 170 8 320 50 9 510 60 10 20 120
PART UNIT COST ANNUAL USAGE
ABC Classification: Example
ทมา: Copyright 2006 John Wiley & Sons, Inc.
ABC Classification: Example (Cont.)
1 $ 60 90 2 350 40 3 30 130 4 80 60 5 30 100 6 20 180 7 10 170 8 320 50 9 510 60 10 20 120
PART UNIT COST ANNUAL USAGE TOTAL % OF TOTAL % OF TOTAL PART VALUE VALUE QUANTITY % CUMMULATIVE
9 $30,600 35.9 6.0 6.0 8 16,000 18.7 5.0 11.0 2 14,000 16.4 4.0 15.0 1 5,400 6.3 9.0 24.0 4 4,800 5.6 6.0 30.0 3 3,900 4.6 10.0 40.0 6 3,600 4.2 18.0 58.0 5 3,000 3.5 13.0 71.0 10 2,400 2.8 12.0 83.0 7 1,700 2.0 17.0 100.0
$85,400
% OF TOTAL % OF TOTAL CLASS ITEMS VALUE QUANTITY
A 9, 8, 2 71.0 15.0 B 1, 4, 3 16.5 25.0 C 6, 5, 10, 7 12.5 60.0
30,600*100/85,400
510*60 60*100/1000
A
C B
จดสงซอใหม(Reorder Point: ROP) - เปนระดบหรอจดของสนคา/วสดคงเหลอทตองท าการสงซอสนคาใหม เพอตอบค าถาม “เมอใดสมควรสงซอสนคา/วตถดบ”
ปรมาณสนคาคงเหลอ(หนวย)
Q
ROP
ระยะเวลา(วน)
ชวงระยะเวลารอคอย(L)
ROP= อตราความตองการตอวน(d) x ชวงระยะเวลารอคอยของการสงซอ(L)
d = ปรมาณความตองการใชสนคาตอป(หนวย)(D)
จ านวนวนท างานทงหมดตอป(วน)(W)
จดสงซอใหม (Reorder Point: ROP) (ตอ) • บรษทแหงหนงตองการใชวตถดบเมดพลาสตกจ านวน 8000 ตนตอป ซงบรษทท างานทงป 250 วน และระยะเวลาเฉลยในการสงซอแตละครงนาน 3 วน
อตราการใชสนคาตอวน(d) = D/W = 8000/250 = 32 ตน/วน ดงนนจดสงซอใหม(ROP) = d x L = 32 x 3 = 96 ตน/ครง หากเมดพลาสตกในคลงลดต าลงเหลอ 96 ตน จะตองด าเนนการสงซอเพมทนท
ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ)
• เหมาะส าหรบการใชงานกบวสดคงคลงทสงซอเปนครงๆ โดยไมไดด าเนนงานหรอจดสงอยางตอเนอง และตองเกบรกษาสนคาคงเหลอบางสวน ซงจะพจารณาการเปรยบเทยบตนทนการสงซอและตนทนการเกบรกษา
ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ) (ตอ)
Q = ปรมาณการสงซอทประหยด(หนวย/ครง)
D = ปรมาณความตองการสนคาในแตละป(หนวย/ป)
S = ตนทนการสงซอแตละครง(บาท/ครง)
H = ตนทนการเกบรกษาตอหนวย(บาท/หนวย/ป) H
DSQ
2
• ตนทนการสงซอแตละป
• ตนทนการเกบรกษาในแตละป
• ตนทนรวมในแตละป(TAC)
Q
SD.
2
.HQ
2
...
HQ
Q
SDCD
ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ) (ตอ)
• โรงงานผลตปากกาผลตไดวนละ 500 ดาน โรงงานจะตองใชสปรงการประกอบ 1 ดาม ใชสปรง 1 ชน โดยมราคา 1 บาทตอชน มตนทนการสงซอ 90 บาทตอครง ตนทนการเกบรกษาเทากบ 15% ของราคา ถาบรษทขายสปรงเสนอเงอนไขลด 5% ส าหรบซออยางนอย 20000 ชน ใหหา
1. ปรมาณการสงซอทประหยด และตนทนรวม
2. หาตนทนแตละทางเลอก
ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ) (ตอ)
D = 500 ชน/วน หรอ 500x250วน = 125000 ชน/ป
S = 90 บาท/ครง
H = (0.15)(1) = 0.15 บาท/ชน/ ป
ตนทนรวม
12247)15.0(
)125000)(90(2Q
12.126837
]2
12247)15.0([]
12247
)90()125000[()1(125000
บาท/ป
ชน/ครง
ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ) (ตอ)
• สวนลด 5% ส าหรบการสงซออยางนอย 20000 ชน/ครง
ราคาขายสปรง = 1-0.05 = 0.95 บาท/ชน
ตนทนรวม
50.120737
2
20000)95.0)(15.0(
20000
125000)90()95.0)(125000(
บาท/ป
จากทงสองทางเลอก แสดงใหเราเหนวา ถารบสวนลดอก 5% และสงสปรง 20000 ชน/ครง จะมตนทนนอยทสด ดงนนควรเลอกท 2
ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ) (ตอ)
แบบวเคราะหทจดคมทน เปนการวเคราะหเพอหาปรมาณทผลตทท าใหมคาเทากบตนทนการผลตและการด าเนนงาน ซงประเภทตนทนไดแก • ตนทนคงท(Fixed cost)คอ ตนทนทมคาคงทในขณะทปรมาณการผลตคงท เชน คาเครองจกร คาเสอมราคา และคาเชาเปนตน • ตนทนผนแปร(Variable cost)คอ ตนทนทเปลยนแปลงไปตามปรมาณสนคาทผลต เชน วตถดบ และคาแรงงานทางตรง เปนตน
ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ) (ตอ)
ตนทนผนแปร
ตนทนคงท
รายจาย
รายรบ จ านวนเงน
จดคมทน
VP
FBEP
F = ตนทนคงท
P = ราคาตอหนวย
V = ตนทนผนแปรตอหนวย
ปรมาณการสงซอทประหยด (Economic Order Quantity : EOQ) (ตอ)
• ผจดการโรงงานแหงหนงตองการทราบวาเขาจะตองผลตสนคากหนวยจงจะคมทนโดยทสายการผลตมตนทนคงท 10,000 บาท ตนทนผนแปร 50 บาทตอหนวย และสนคามราคาขาย 75 บาทตอหนวย
UnitVP
FBEP 400
5075
10000
เปนเงน = (400)(75) = 30,000 บาท
ดงนน เขาจะตองผลตอยางนอย 400 หนวย หรอคดเปนมลคาสนคา 30,000 บาท
กลยทธในการวเคราะหสนคาคงคลง (Strategic Inventory Analysis)
ทมา: www.gra.net.au
ประโยชนของสนคาคงคลง (Benefit of Inventory)
• ตอบสนองความตองการของลกคาทประมาณการไวในแตละชวงเวลา ทงในและนอกฤดกาล โดยธรกจตองเกบสนคาคงคลงไวในคลงสนคา • รกษาการผลตใหมอตราคงทสม าเสมอ • ปองกนการเปลยนแปลงราคา • ท าใหธรกจไดสวนลดปรมาณจากการจดซอครงละมากๆ • ปองกนของขาดมอดวยสนคาเผอขาดมอ (Safety Stock) เมอเวลารอคอยลาชา
ตนทนของสนคาคงคลง (Inventory Cost)
1. คาใชจายในการสงซอ (Ordering Cost)
2. คาใชจายในการเกบรกษา (Carrying Cost)
3. คาใชจายเนองจากสนคาขาดแคลน (Shortage Cost หรอ Stock Cost 4. คาใชจายในการตงเครองจกรใหม (Setup Cost)
บทสรป – การจดการคลงสนคา และสนคา คงคลง) การจดการคลงสนคา เปนกจกรรมหลกในโลจสตกสทมตนทน สงสดในปจจบน โดยเปนการด าเนนงานท สนบสนนการผลตและการตลาด เปนทรองรบสนคาคงคลงในซพพลายเชน ในภาคธรกจและอตสาหกรรมทตองแขงขนอยางรนแรง ทงนการจดการคลงสนคาทด จะชวย เปนแนวทางลดความ ผดพลาดในการด าเนนงานคลงสนคา สามารถหาทางปองกนปญหาทอาจเกดขนและเปนแนวทางในการด าเนนงานคลงสนคาใหสามารถเพมประสทธภาพและประสทธผล
การบรการลกคาส าหรบโลจสตกส (Customer Service for Logistics)
Chapter 8