9
ورشع پرفی آب مزار و کیرسی کمی برنامیی وا میگوLitopenaeus Vannamei) ) دانده آبا در منطقه چوئبیش دوست ماریا خو1 ، ری نی ثوقی مهدی و2 ، ا خسروی سار3 ه زلقی ، اله4 ، کدستان افشین ت5 ، گیاس شیربی امیر عب6 وحمدی جواد محمد م7 * 1 - مهندسی دانشجوی دکتری بهداشت محیط، گروه مهندسی به داشت محیطانشکده دنشگاهاشت، دا بهد علوم پزشکی جندی پوراهواز شا. 2 - دانشجوی دکتری مهندسی بهداشت محیط، گروه مهندسی بهداشت محیطانشکده دنشگاهاشت، دا بهد علوم پزشکی جندی پوراهواز شا. 3 - خوزستان.حقیقاتاحد علوم تمی وه آزاد اسنشگاط زیست، دات محیشد مدیریسی ار کارشنا4 - دانشجو ی دکتری مهندسیمی وه آزاد اسنشگاط زیست ، دا محیداری اهوازبردی شهرنشگاه علمی کاررس دا مد. 5 - نشیار دا و عضو مرکزحقیقات ت و فناوری های زیستطی، محینشگاه دا علوم پزشکی جندی شاپور اهواز. 6 - کارشناسی ارشد مهندسی بهداشت محیط، مربی گروه مهندسی بهداشت محیطانشکده د بهداش ت،نشگاه دا علوم پزشکی جیرفت.7 * - ویسنده ن مسئول: تخصصی مهندسی دکتری بهداشت محیط، گروه مهندسی بهداشت محیطانشکده ، د علوم پزشکیدان و آبا عضو کمیتهحقبقات تی دانشجوینشگاه دا علوم پزشکی جندی پوراهواز شا. اریخ دریافت: ت13 / 7 / 94 یخ پذیرش: تار30 / 8 / 94 چکیده امروزه تجاريرين موضوعاتكي از عمده تگو يورش مي پر برخي در كشورهاي جهان محسوب مي شود. ين مطالعهم انجا هدف از ات آب ورودي و كيفيرسي بردانده آبا امي در منطقه چوئبي وانرش ميگوع پرووجي مزار خر است. در اين مطالعهفي توصي- مقطعي كه در يک دورهش ش از ارديبهشت( ماه تا مهر درسال) ماه1390 نجام شده، اكي وزي فيز فاكتورهايداري ا نمونه بر به صورتي آب اي شيمي ماهان هنجام شد ا. ت آب ورودي و كيفيرسي بر به منظورنامي،ي وارش ميگوع پرووجي مزار خر سهيد كهنتخاب گرده ايستگا ا دويستگاه ا بر بهمنشير روي رودخانه و يک زهكش خروجييستگاه در ا ار داشت. قر مترهايرا پاي ايورد نياز بيوشيمي اكسيژن م، مواد جامد معلق كل، ول اكسيژن محل در شده اي گرفته ه نمونه از آب ورودي و خروجي اندازهري گي شد. اس نتايج بر اسگين غلظت مطالعه حاضر ميان مترهايرا پاي ايورد نياز بيوشيمي اكسيژن م، مواد جامد معلقول، اكسيژن محل كل در آ ب خروجي از امي در منطقهي وانرش ميگوع پرو مزارط زيست ايران بودفاظت محي شده توسط سازمان ح ارد تعيينستاندز ان، زير حد مجاداده آبا چوئب. رسي درطول اين برها در امتر ام پار تم حد مجاز بوده و آيد.ست به شمار نميط زي محيدي براي مزارع تهدي خروجي پساب هاين ميبراي بنا توان يجه گرفت كه نتي كارآي يستم س هاي تصفيه مطلوبده و بوكي ي از روش براي حذفسيار مطلوب هاي ب مترهايرا پاي ايورد نياز بيوشيمي اكسيژن م، مواد جامد معلقول، اكسيژن محل كل است. كليد واژه ها:نامي،ي وا ميگو كيفيت آب،مترهايرا پا پساب،دان .ده آبا چوئبStudy of Quality and Quantity of Water Vannamei Shrimp (Litopenaeus Vannamei) Farms in Abadan Chavibdeh, Iran M. Khishdost 1 , M. Vousoghi 2 , S. Khosravi 3 , E . Zalaghi 4 , A. Takdastan 5 , A.A Shirbeigi 6 and M.J. Mohammadi 7* 1- Ph.D Student Research Committee, Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran 2- Ph.D Student Research Committee, Department of Environmental Health Engineering, School of Public Health Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran 3- Ms of Environmental, Department of Environmental, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran. 4- Ph.D Student, Ahvaz Branch, Islamic Azad University and Lecture at applied science training center, Ahvaz municipality, Ahvaz, Iran

Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

  • Upload
    others

  • View
    13

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

((Litopenaeus Vannameiمیگوی وانامیبررسی کمی و کیفی آب مزارع پرورش

در منطقه چوئبده آبادان

*7محمد جواد محمدی و 6امیر عباس شیربیگی ،5افشین تکدستان ،4، الهه زلقی3سارا خسروی، 2مهدی وثوقی نیری، 1ماریا خویش دوست

.شاپوراهواز جندی پزشکی علوم بهداشت، دانشگاه دانشکده محیط داشتبه مهندسی گروهمحیط، بهداشت دانشجوی دکتری مهندسی -1

.شاپوراهواز جندی پزشکی علوم بهداشت، دانشگاه دانشکده محیط بهداشت مهندسی گروهمحیط، بهداشت مهندسی دکتری دانشجوی -2

کارشناسی ارشد مدیریت محیط زیست، دانشگاه آزاد اسالمی واحد علوم تحقیقات خوزستان. -3

.مدرس دانشگاه علمی کاربردی شهرداری اهوازمحیط زیست ، دانشگاه آزاد اسالمی و مهندسی دکتری یدانشجو -4

.اهواز شاپور جندی پزشکی علوم دانشگاه محیطی، زیست های فناوری و تحقیقات مرکز عضو و دانشیار -5

جیرفت. پزشکی علوم دانشگاه ت،بهداش دانشکده محیط بهداشت مهندسی مربی گروه محیط، بهداشت مهندسی ارشد کارشناسی -6

کمیته عضو آبادان و پزشکی علوم ، دانشکدهمحیط بهداشت مهندسی گروهمحیط، بهداشت دکتری تخصصی مهندسی: مسئول نویسنده -*7

.شاپوراهواز جندی پزشکی علوم دانشگاه دانشجویی تحقبقات

30/8/94تاریخ پذیرش: 13/7/94تاریخ دریافت:

چکیده

هدف از انجام اين مطالعه .محسوب مي شود جهانكشورهاي در برخي پرورش ميگو يكي از عمده ترين موضوعات تجاري امروزه

مقطعي كه در -توصيفي مطالعه اين در است. خروجي مزارع پرورش ميگوي وانامي در منطقه چوئبده آبادان بررسي كيفيت آب ورودي و

شيميايي آب به صورت نمونه برداري از فاكتورهاي فيزيكي وانجام شده، 1390ماه( درسال مهر تا ماه )از ارديبهشت ششيک دوره

ايستگاه دو ايستگاه انتخاب گرديد كه سهخروجي مزارع پرورش ميگوي وانامي، به منظور بررسي كيفيت آب ورودي و. انجام شده ماهان

، كل معلق جامدمواد، اكسيژن مورد نياز بيوشيمياييپارامترهاي قرار داشت. ايستگاه در زهكش خروجي يک و روي رودخانه بهمنشير بر

مطالعه حاضر ميانگين غلظت بر اساس نتايج .شد گيري اندازهخروجي آب ورودي و از نمونه هاي گرفته شده دراكسيژن محلول

مزارع پرورش ميگوي وانامي در منطقه ب خروجي از در آ كل، اكسيژن محلول معلق جامدمواد، اكسيژن مورد نياز بيوشيمياييپارامترهاي

تمام پارامترها درطول اين بررسي در .چوئبده آبادان، زير حد مجاز استاندارد تعيين شده توسط سازمان حفاظت محيط زيست ايران بود

كارآيينتيجه گرفت كه توانبنابراين مي پساب هاي خروجي مزارع تهديدي براي محيط زيست به شمار نمي آيد. وبوده حد مجاز

معلق جامدمواد، اكسيژن مورد نياز بيوشيمياييپارامترهاي هاي بسيار مطلوب براي حذفاز روشيكي بوده و مطلوب تصفيه هاي سيستم

است. كل، اكسيژن محلول

چوئبده آبادان . پساب، پارامترهاي كيفيت آب، ميگوي وانامي، ها:كليد واژه

Study of Quality and Quantity of Water Vannamei Shrimp (Litopenaeus Vannamei)

Farms in Abadan Chavibdeh, Iran

M. Khishdost1, M. Vousoghi

2, S. Khosravi

3, E. Zalaghi

4, A. Takdastan

5, A.A Shirbeigi

6 and M.J. Mohammadi

7*

1- Ph.D

Student Research Committee, Department of Environmental Health Engineering, School of Public

Health Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran

2- Ph.D

Student Research Committee, Department of Environmental Health Engineering, School of Public

Health Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran

3- Ms of Environmental,

Department of Environmental, Ahvaz Branch, Islamic Azad University, Ahvaz, Iran.

4- Ph.D Student,

Ahvaz Branch, Islamic Azad University and Lecture at applied science training center, Ahvaz

municipality, Ahvaz, Iran

Page 2: Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

160

...بررسی کمی و کیفی آب مزارع پرورش میگویش دوست و همکاران: یخو

5-

Associate Professor, Environmental Technologies Research Center, Ahvaz Jundishapur University of

Medical Sciences, Ahvaz, Iran

6- M.S of civil engineering, Ahvaz Jundishapur University of Medical Sciences, Ahvaz, Iran

7*- Ph.D Environmental Health Engineering, Department of Environmental Health Engineering, Abadan school

of Medical Sciences, Abadan, Iran and Student Research Committee, Ahvaz Jundishapur University of

Medical Sciences, Ahvaz.

Received:5 October 2015 Accepted:21 November 2015

Abstract Nowadays the shrimp farming is one of the major commercial issues in some countries. The aim

of this study was to evaluate the water quality of the input and output vannamei shrimp farms in Abadan Chavibdeh. In this cross-sectional study in a period of 6 months (May to October) conducted in 2012, the physical and chemical parameters of water samples were performed on a monthly basis. 3 stations were selected; 2 station on the river Bahmanshir station and 1 in the leachate was located for to evaluate the quality of the water inlet and outlet vannamei shrimp farms. In water samples taken from the inlet and outlet were measured Parameters BOD, TSS and DO. Based on result this study, all parameters during the study in the field of exhaust effluent were standard range and are not a threat to the environment. Thus, can be concluded that reverse osmosis, an ideal method to BOD, TSS and DO removal in areas with contaminated water to this Parameters.

Keywords: Vannamei shrimp, Water quality parameters, Wastewater, Chavibdeh Abadan.

مقدمه

ميگو يكي از آبزيان پرطرفدار مورد مصرف مردم مي باشد و وضعيت بازار صادرات جهاني جنبه اقتصادي و پرورش ميگو نيز از

درسال هاي اخير پرورش ميگو يكي از عمده ترين حائز اهميت است.اين امر موضوعات تجاري تعدادي از كشورهاي آسيائي گرديده است.

سود مناسبي كه وليد سرانه آنها وارزآوري كالن واز ميزان باالي ت اين پيشه براي كشورهاي توليد كننده دارد مشخص مي گردد

از 2ميگوي وانامي (.1380؛ اميدوار، 2006، 1و همكاران )ضيائي نژاداست كه مخازن Litopenaeusو جنس Penaiaedخانواده

،3)ليتنر اصلي آن كشورهاي اكوادور، مكزيک و برزيل مي باشدطور طبيعي در سواحل درياي مكزيک، هميگوي وانامي ب (.2005

-1980هاي شود. در اواخر سالمركز و جنوب پرو به وفور يافت ميميگوي وانامي از مكزيک و پرو به سواحل آمريكاي التين و 1970

سپس به شمال غربي سواحل آمريكا و هاوائي منتقل و نهايتاً در يک از كاروليناي شمالي و تگزاس و در سرتاسر سواحل شرقي آتالنت

اكثر اين كشورها شمال مكزيک، نيكاراگوئه و برزيل منتشر گرديد.و )بينسان هم اكنون در حال پرورش ميگوي وانامي مي باشند

(.2009، 5و همكاران سنگ؛ تي2008، 4همكاران

1- Ziaei-Nejad et al.

2 - Litopenaeus Vannamei

3 - Lightner

4 - Binsan et al.

به آغاز تحقيقات روي گونه سفيد غربي و معرفي ميگوي وانامي صنعت تكثير و پرورش كشور ايران براي اولين بار توسط موسسه

و در بوشهر انجام شد و نتايج 1383تحقيقات شيالت ايران در سال افشار ؛ 2006، )ضيائي نژاد و همكاران موفقيت آميزي به دنبال داشت

توليد ميگوي پرورشي در استان خوزستان (.1393و همكاران، نسبپرورش ميگو چوئبده دارد. پرورش ميگوي اختصاص به مجتمع

در راستاي بروز 1381وانامي در استخرهاي چوئبده آبادان در سال بيماري لكه سفيد توسط موسسه تحقيقات شيالت آغاز گرديده است

هاي بوشهر و خوزستان اقدام به تكثير اين گونه كه تا كنون در استانايسه با ساير گونه هاي با موفقيت نموده اند. گونه وانامي در مق

،(1389، كيانرسي)پرورش يافته از ويژگي هاي خاصي برخوردار استدر استخرهاي پرورش ورودي و پساب لذا مديريت و حفظ كيفيت آب

ميگو، مي تواند در توليد پايدار ميگوي پرورشي و درآمدزايي آن و د ناشي از اين فعاليت تا ح تأثيرهمچنين حفظ محيط زيست و كاهش

و آبلندا ؛ سوارز1393و همكاران، سيد مرتضايي) امكان بكاهد. تكثير اين نوع ميگو بايد مورد توجه خاص قرار (2014، 6همكاران

ثر در پرورش ميگوي وانامي كه يكي از مهم ؤگيرد و بالطبع عوامل مترين آنها ارزيابي كيفيت آب ورودي و خروجي مزارع پرورش ميگو

و سيد مرتضايي؛ 1389)كيانرسي، سي گرددمي باشد بايد بررچوئبده منطقهآب مورد استفاده در مزارع پرورشي (.1393همكاران،

5 - Tseng et al.

6 - Suárez-Abelenda et al

Page 3: Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

161

95زمستان 4ی، شماره39پژوهشی(، جلد -علوم و مهندسی آبیاری )مجله ی علمی

رودخانه بهمنشير يكي از رودخانه . گرددمي مينأاز رودخانه بهمنشير تهاي مهم اقتصادي شيالتي است كه مطالعه دقيق شرايط فيزيكي،

آن، به منظور ارزيابي شيميايي و بيولوژيكي اين رودخانه و مصباميدوار، )حاصلخيزي و نقش آن در توليدآبزيان بسيار مهم است

1380.) ،پروتئين غذايي مردممين أتازآنجاكه آبزي پروري عالوه بر

همچنين تواند زاينده فرصت شغلي مولد وارزش افزوده باشد وميتصادي ايران يک ضرورت اقتوسعه آن در كشورهاي آسيائي ازجمله

توجه كافي به مديريت كيفيت آب مورد استفاده شود،محسوب ميترين عامل در رشد و كيفيت آبزيان آبزيان كه مهمبراي پرورش

مديريت كيفيت آب دراستخرها، مهم ترين (.1380)اميدوار، است دست يافتن به توليد مناسب مي باشد. عامل در رشد مناسب ميگو و

تواند به سالم شدن كف استخرها و ب ميمديريت كيفيت مناسب آآب داراي مقدار زيادي رسيدن به توليد مورد نظر كمک شاياني نمايد.

مواد يوني وغيريوني است كه اساس كيفيت آب به ميزان اين مواد مواد گازهاي محلول، مقدار مواد غير آلي محلول، بستگي دارد.

اي موجود درآب عوامل ميكروارگانيزم ه تركيبات آلي محلول و معلق،ايجاد آب پروري مي باشد.اصلي تعيين كننده كيفيت آب براي آبزي

هاي مناسب در آبزي پروري ضروري است چراكه كل بدن وآبششبنابراين كيفيت مواد موجود درآن مي باشد. آب و آبزيان در تماس با

آب با ثير دارد.أر سالمت و رشد گونه هاي پرورشي تب آب مستقيماً )مارتينز گردد باعث بروز استرس و بيماري مي ،كيفيت نامناسب

(. 2001، 1كوردوا و همكارانميزان اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي در (1387) همكاران و اكبرزاده

بر را مطالعه نمودند.پساب هاي خروجي منطقه تياب هرمزگان در ايي اكسيژن مورد نياز بيوشيميدست آمده تأثير هاساس نتايج ب

كيفي و كمي برآورد منظور به. افزايش ميزان بار آلي گزارش گرديدمقدار اكسيژن (1389)كيانرسي چوئبده آبادان درميگو پرورشمزارع

پساب 1389 سال در. را مورد مطالعه قرار دادمورد نياز بيوشيميايي درپساب به تأثير برآورد به منظورهاي خروجي مزارع پرورش ميگو

مقدار ( 1392و همكاران )نيلساز (.1380)اميدوار، گرديد انجامهر بوشي خرمشهر مزارع پرورش ميگورا در اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي

مقدار اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي در گزارش. اهواز مطالعه نمودند .انجام گرديد (2007) 1همكاران و نادري

يت آب ورودي رودخانه بررسي كيفهدف از انجام اين مطالعه بهمنشير به سيستم پرورش ميگو وپساب خروجي مزارع پرورشي مي

.باشد

مواد و روش ها 1 - Martinez‐Cordova et al

ششمقطعي و در يک دوره -مطالعه حاضر به صورت توصيفي نمونه برداري از انجام شد. 1390ماه( درسال مهر ماه )از ارديبهشت تا

. در اين مدت انجام شد هآب به صورت ماهان مورد بررسيفاكتورهاي خروجي مزارع پرورش آب ورودي وبراي تعيين ويژگي هاي كيفي

، نمونه برداري به صورت ميگوي وانامي در منطقه چوئبده آبادان يک و ايستگاه برروي رودخانه بهمنشير دو) ايستگاه سهدر ماهيانه

انجام شده و نمونه براي شده انتخاب (ايستگاه در زهكش خروجيبه آزمايشگاه منتقل شده است. اين نمونه ها براي اندازه يلتحل

كل، معلق جامدمواد، اكسيژن مورد نياز بيوشيمياييپارامترهاي گيري اندازه(. 2007، 2همكاران ونادري ) انجام شده است اكسيژن محلول

اكسيژن محلول پرتابل مولتي الين دستگاه با اكسيژن محلولگيري شيوه به اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي ،برداريدر محل نمونه سنج

بوسيله پمپ خال، و فيلتر استات كل معلق جامدمواد ومانومتريک (. 2007، 1همكاران ونادري ) شد انجام سلولزي به روش وزن سنجي

روش آزمايش پارامترهاي مذكور بر اساس كتاب روش هاي استاندارد )ضيائي نژاد و فتآب و فاضالب انجام گر هايبراي آزمايش

اميدوار،؛ 1393راد و همكاران، تقوي سادات؛ 2006، 3همكاران1380.) ماه و ششنتايج پژوهش حاضر كه طي به منظور بررسي

از آمار توصيفي ،صورت متوالي براي پارمتر هاي مذكور انجام شدهبهاي تحقيق از نرم تحليل داده تجزيه وگرديد. جهت استفاده

همچنين كليه نمودارهاي استفاده شد. 16نسخه SPSSرافزا .رسم شدبرنامه اكسل باهريک از پارامترها

تعیین و شناسایی محدوده مطالعاتی مزارع پرورش ميگو در كنار روستايي به نام چوئبده در امتداد

كيلومتري 65رودخانه بهمنشير در شمال غربي و به فاصله تقريبي و 10درجه و عرض شمالي 48و 35ن و بين طول شرقي جزيره آبادا

، كيانرسي) واقع شده است متراز سطح دريا 5/1درجه و با ارتفاع 30 (.1)شكل (. 1389

نتایجبر اساس مطالعه صورت گرفته پارامترهاي مورد مطالعه مورد ارزيابي

خروجي آب ورودي وويژگي هاي كيفي كلي قرار گرفتند. مشخصاتدر سه بخش پرورش ميگوي وانامي در منطقه چوئبده آبادان مزارع

ارائه شده است.

2- Naderi et al. 3- Ziaei-Nejad et al.

Page 4: Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

162

...بررسی کمی و کیفی آب مزارع پرورش میگویش دوست و همکاران: یخو

(Do)اکسیژن محلولميلي گرم بر 7/5-55/11رودخانه دامنه تغييرات اكسيژن محلول در

بيشترين مقدار اكسيژن محلول اندازه گيري شده در باشد. ليتر مي معادل ت جزر، در موقعيدو رودخانه در شهريور ماه و در ايستگاه

بوده و كمترين مقدار آن در تيرماه و در ميلي گرم بر ليتر 5/11

باشد،مي ميلي گرم بر ليتر 7/5 معادل در موقعيت مد دوايستگاه ميلي گرم بر 41/8-48/9دامنه تغييرات اكسيژن محلول در پساب

مقادير اكسيژن ( 3(و )2هاي ). شكلاندازه گيري شده استليتر پساب و دوايستگاه يک، وقعيت جزر و مد در ايستگاه محلول در م

خروجي را نشان مي دهند.

مزارع پرورش میگو در کنار روستای چوئبده -1شکل

موقعیت جزر در رودخانه بهمنشیر دراکسیژن محلول تغییرات مقادیر -2شکل

Page 5: Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

163

95زمستان 4ی، شماره39پژوهشی(، جلد -علوم و مهندسی آبیاری )مجله ی علمی

موقعیت مد در رودخانه بهمنشیر در اکسیژن محلول تغییرات مقادیر -3شکل

تغییرات اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی در موقعیت جزر در رودخانه بهمنشیر -4شکل

(BOD) اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی

انه بهمنشير در در رودخاكسيژن مورد نياز بيوشيميايي مقادير ميلي گرم 53/1-98/6 با ي دامنه تغييرات برابرامواقع جزر و مد دار

در اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي بيشترين مقدار. مي باشد بر ليتركمترين باشد. ميلي گرم بر ليتر مي 98/6، در خرداد ماه يکايستگاه

حداقل و ترميلي گرم بر لي 53/1، در تيرماه دوآن در ايستگاه مقداردر شهريور ماه و بيشترين ميلي گرم بر ليتر 15/6اب سميزان در پهاي شكل در مرداد ماه مي باشد. ميلي گرم بر ليتر 06/9مقدار آن

مقادير اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي در موقعيت جزر و مد ( 5(و )4) پساب خروجي را نشان مي دهند.و دوايستگاه ، يکدر ايستگاه

Page 6: Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

164

...بررسی کمی و کیفی آب مزارع پرورش میگویش دوست و همکاران: یخو

موقعیت مد در رودخانه بهمنشیر تغییرات اکسیژن مورد نیاز بیوشیمیایی در -5شکل

معلق کل در موقعیت جزر در رودخانه بهمنشیر جامدتغییرات مواد -6شکل

معلق کل در موقعیت مد در رودخانه بهمنشیر جامدتغییرات مواد -7شکل

(TSS) کل معلق جامدمواد

اندازه گيري شده در رودخانه بهمنشير برابر با كل مقادير مواد معلق حداقل مقدار مواد معلق .باشد يميلي گرم در ليتر م 7/6093-5/86

5/86معادل ، مرداد ماه و در موقعيت مد يکبه ايستگاه مربوط كلو يکميلي گرم در ليتر بوده و حداكثر مقدار آن در مهرماه، ايستگاه

دامنه .ميلي گرم در ليتر مي باشد 7/6093 معادل در موقعيت جزرميلي گرم 13-5/31اب خروجي معادل سدر پ كل تغييرات مواد معلق

معادل مهرماهدر ابسدر پ كل كمترين مقدار مواد معلق .است بر ليترميلي 5/31معادل آن شهريور مقدارميلي گرم در ليتر و بيشترين 13

در كل مقادير مواد معلق (7(و )6هاي )شكل .گرم در ليتر مي باشد

Page 7: Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

165

95زمستان 4ی، شماره39پژوهشی(، جلد -علوم و مهندسی آبیاری )مجله ی علمی

پساب خروجي را و دوايستگاه ، يکموقعيت جزر و مد در ايستگاه نشان مي دهند.

بحثاين مطالعه نشان داد در تمامي موارد مقادير پارامتر هاي اندازه

پساب هاي خروجي مزارع پرورش ميگوي وانامي در گيري شده در رد هاي سازمان محيط زيست كمتر از استاندا منطقه چوئبده آبادان

اكسيژن . مي باشدايران بوده كه نشانگر عملكرد و راهبري مطلوب محلول به عنوان مهم ترين پارامتر در آبزي پروري داراي اهميت بوده و سنجش آن در مديريت صحيح استخرهاي پرورشي نقش حياتي دارد. دامنه تغييرات اكسيژن محلول در رودخانه بهمنشير

ميلي 41/8-48/9بر ليتر و در پساب خروجي م ميلي گر 5/11-7/5بر اساس مطالعات صورت گرفته در نقاط مختلف باشد. مي گرم برليتر

ميلي 6-10ميزان مطلوب اكسيژن محلول براي ميگوي وانامي بين و ماتسوئي؛ 2014، 1و همكاران آبلندا سوارز) گرم بر ليتر مي باشد

كه در طول اين مطالعه ،(2014، 3رانو همكا وو؛ 2014 ،2همكارانقابل قبول ميزان اكسيژن محلول در فعاليت هاي آبزي پروري كامالً

4مقدار اكسيژن محلول در گزارش نادري و همكاران مي باشد.ميلي گرم در ليتر مي 7/8-3/11برروي رودخانه هراز بين ( 2007)

ر رودخانه كه مقايسه اين مقدار با مقدار اكسيژن محلول د باشدبهمنشير نشان مي دهد كه مقدار اكسيژن محلول در رودخانه .بهمنشير كمي كمتر از مقدار اكسيژن محلول در گزارش مذكور است

مقدار اكسيژن محلول در پساب خروجي در اين تحقيق به مقادير اكسيژن محلول در گزارش نادري جلودار و همكاران نزديک مي

يولوژيكي يكي از عوامل و فاكتورهاي مهم اكسيژن مورد نياز ب باشد.آالينده در پساب ها محسوب مي شود كه باال بودن آن در آب بيانگر

مقادير اكسيژن (. 2002، 5همكاران و )ساموچا باال بودن آلودگي استمورد نياز بيوشيميايي در مناطق مورد نظر در رودخانه بهمنشير و

لي دامنه تغييرات آن در پساب خروجي تابع قاعده منظمي نيست، وبوده و در پساب نيز گرم بر ليتر ميلي 53/1-98/6رودخانه برابر طبق نتايج به مي باشد.گرم بر ليتر ميلي 15/6-06/9دامنه تغييرات

دست آمده مقادير اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي اندازه گيري شده نداردهايكه بر اساس استا باشدميلي گرم بر ليتر مي 10كمتر از

استميلي گرم بر ليتر 10مقدار كمتر از سازمان محيط زيست آمريكا

سازمان خواربار و كشاورزي (.2008، 6همكاران و )دوس سانتوس

1- Suárez-Abelenda et al. 2 - Matsui et al.

3 - Wu et al.

4- Naderi et al. 5 - Samocha et al.

6 - Dos Santos et al.

ميلي گرم را براي آبزي پروري مجاز و 6مقدار كمتر از ملل متحددرگزارشي كه توسط (.2008، 7همكاران و ميشرا) اندمناسب دانسته

ارائه گرديده است، ميزان اكسيژن مورد ( 1387) و همكاراناكبر زاده نياز بيوشيميايي در پساب هاي خروجي منطقه تياب هرمزگان معادل

به مقدار اعالم گرديده است كه تقريباًميلي گرم برليتر 49/8-6/2نوسانات مقدار اكسيژن . باشدزارش شده در اين مطالعه نزديک ميگ

-62/5ر پساب هاي مزارع پرورشي مند برابر مورد نياز بيوشيميايي دو در پساب هاي خروجي ( 1389، رثيكيان) ميلي گرم برليتر 38/0

ميلي گرم 3/6مزارع پرورش ميگوي بوشهر اين نوسانات معادل نوسانات اعالم شده در گزارش حاضر تا اعالم شده است كه برليتر

ميايي گزارش حد زيادي نزديک به مقدار اكسيژن مورد نياز بيوشيمقدار (1392) و همكاران نيلساز .(1380 اميدوار،) استبوده واراميد

ميلي گرم برليترگزارش 9/7تا06/1 را اكسيژن مورد نياز بيوشيمياييثبت شده در تحقيق حاضر نزديک اين مقدار به مقادير كه كرده است

و نادري مقدار اكسيژن مورد نياز بيوشيميايي در گزارش . باشدميگرم در ليتر اعالم شده ميلي 8/3-4/10، معادل (2007) همكاران

اين مقدارباالتر ازمقدار ثبت شده در رودخانه بهمنشير در كه استدر استخرهاي پرورش ماهي و ميگو و زهكش . تحقيق كنوني است

ازمنابع توليد جلبک هاهاي خروجي، غذاي اضافي و خورده نشده و شوند. منابع مختلف آلوده كننده و ورود مواد جامد كل محسوب مي

در افزايش مواد معلق آب بسيار آن به داخل اكوسيستم هاي ساحلي ثرؤم

باشند. مقدار مواد جامد كل تابع فصول مختلف سال بوده و در مي، 8)ضيائي نژاد و همكاران تر مقدار آن بيشتر مي باشد فصول گرم

و ؛ نيرمال2005 ،10ر؛ ليتن2009، 9و همكاران سنگ؛ تي2006 .(2009، 11همكاران

ميزان مواد معلق كل پساب خروجي دلوار و حله را به ( 1380) اميدوارميلي گرم بر ليتر بيان نموده 97-231و 89-308ترتيب معادل

مقادير مواد معلق كل در پساب خروجي مزارع در مطالعه حاضر . استمواد مقدار (1392ران )و همكانيلساز پائين تر از اين مقادير است.

كه ميلي گرم بر ليتر اعالم كرده است 1285 تا 31جامد كل را مقادير مقدار مواد جامد كل در رودخانه بهمنشير باالتر از اين مقدار و

در .مواد معلق كل در پساب خروجي پائين تر از اين مقدار است-156 مقدار مواد معلق كل بين (2007) 12گزارش نادري و همكاران

7 - Mishra et al. 8- Ziaei-Nejad et al. 9 - Tseng et al.

10 - Lightner

11 - Nirmal et al. 12- Naderi et al.

Page 8: Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

166

...بررسی کمی و کیفی آب مزارع پرورش میگویش دوست و همکاران: یخو

علق كل ميلي گرم در ليتر مي باشد كه در مقايسه با مقادير مواد م 62 .باشدميدر اين تحقيق پائين تر

نتیجه گیریمزارع پرورش ميگوي وانامي در منطقه مطالعه، اين نتايج به باتوجه

تصفيه كارآيي كه بوده، تصفيه هاي سيستم به مجهز چوئبده آبادان

وجود دليلهب مطالعه اين باشد. دردارا مي مناسبي را آلودگي حذف ومقادير پارامتر هاي اندازه گيري سيستم عملكرد و راهبري مطلوب

كمتر از استاندارد هاي سازمان محيط پساب هاي خروجي شده در اندازه گيري شده در پارامترهاي ميزان است. ميانگينزيست ايران

دهد كه نشان مي پساب هاي خروجي مزارع پرورش ميگوي واناميداراي عملكرد مزارع پرورش ميگوي وانامي در منطقه چوئبده آبادان

اكسيژن از نظر پارامترهاي پساب هاي خروجي مزارع مناسب بوده و

قابليت كل، اكسيژن محلول معلق جامدمواد، مورد نياز بيوشيمياييدفع و استفاده در كشاورزي و آبياري را دارا مي باشد. از جمله

همترين موانع احتمالي در بهبود و ارتقا سيستم مي توان به نبود منگهداري و يهره برداري سيستم تصفيه و ديدگاه مديران برايبودجه

از جمله مهمترين راهكارهاي ديگر جهت حفظ و ارتقاي اشاره نمود. و برداري ه وضع موجود تامين منابع مالي مورد نياز براي بهر

اسب و توجه مديران در اين زمينه مي باشد. نگهداري مطلوب و من

سپاسگزارینويسندگان اين مقاله مراتب سپاس و تشكر خود را از معاونت محترم

و دانشگاه علوم پزشكي جندي شاپور اهوازتوسعه پژوهش و فناوري اعالم مي دارند.آبادان علوم پزشكي دانشكده

منابعهاي فيزيكي و شيميايي آب استخرهاي پرورش ميگوي پاسفيد بررسي ماكروبنتوزها و شاخص. 1393خ. ،پذير .ن ،جوادزاده .م ،افشار نسب، م. فرامرزي -1

.17-1( :1) 8شيف ـ بوشهر. نشريه توسعه آبزي پروري. ( در سايت پرورش ميگويLitopenaeus Vannameiغربي)

. عه اثرات زيست محيطي فعاليت مجموعه مزراع پرورش ميگو در كيفيت آب هاي ساحليمطال. 1387اجاللي، ک. مرتضوي، م.س. آقاجاري، ش. .اكبرزاده، غ -2

.32-21( :1) 18مجله علمي شيالت ايران.

-13( :3) 10. . مجله علمي شيالت ايرانبررسي استخرهاي پرورش ميگو زباله در حله بوشهر و اثرات احتمالي آن بر محيط زيست دريايي. 1380. س اميدوار، -3

24.

ارزيابي عملكرد تصفيه خانه فاضالب بيمارستان تخصصي و فوق تخصصي مهر . 1393س. ،منتظري زاده. ج.محمدي م. ا ،تكدستان .س ،ادات تقوي رادس -4 .54-47( :1) 2. مجله طنين سالمت. 1392اهواز در سال

يگوي واناميآلوده به ويروس لكه سفيد نسبت به ويبريوها در مزارع افزايش حساسيت م .1393 ، ا.جرفي، ح. هوشمند .مينا ،آهنگرزاده ر..سيد مرتضايي، س -5

.59-53(: 3)27، (سازندگي و پژوهش) دامپزشكي . نشريهپرورشي چوئبده آبادان

دخانه كارون ) هاي كشاورزي بعنوان شاخصي در امكان سنجي آبزي پروري در محدوده رو ارزيابي فيتوپالنكتونها در پساب. 1392ف. ،كيان ارثي .م ،نيلساز -6

.64-55( :2) 22. اهواز تا خرمشهر(. مجله علمي شيالت ايران

.41-35( :3) 2. مجله علمي شيالت ايران. چوئبده آبادانمنطقه وضعيت محيط زيست در استخرهاي پرورش ميگوي وانامي بررسي . 1389 .كيانرسي، ف -7

9- Binsan, W., Benjakul, S., Visessanguan, W., Roytrakul, S., Tanaka, M., Kishimura, H. 2008. Antioxidative

activity of Mungoong, an extract paste, from the cephalothorax of white shrimp (Litopenaeus vannamei).

Food Chemistry 106 (1):185-193.

10- Dos Santos, F., Moreira, A.B., Bisinoti, M.C., Gimenez, S.M.N. and Yabe, M.J.S. 2008. Water quality

index as a simple indicator of aquaculture effects on aquatic bodies. Ecological indicators, 8(5):476-484.

11- Lightner, D.V. 2005. Biosecurity in shrimp farming: Pathogen exclusion through use of SPF stock and

routine surveillance. Journal of The World Aquaculture Society 36 (3):229-248.

Page 9: Litopenaeus Vannamei)یماناو یوگیم شرو پ عرازم بآ یفیک و ...jise.scu.ac.ir/article_12504_5ab29e9701c8d20b569cb3594b9433a3.pdfپٷ٩ځٰ ؾشٶصپ عشازٰ

167

95زمستان 4ی، شماره39پژوهشی(، جلد -علوم و مهندسی آبیاری )مجله ی علمی

12- Martinez‐Cordova, L.R., Campana Torres, A., Porchas‐Cornejo, M.A. 2003. Dietary protein level and

natural food management in the culture of blue (Litopenaeus stylirostris) and white shrimp (Litopenaeus

vannamei) in microcosms. Aquaculture Nutrition, 9(3):155-160.

13- Matsui, N., Songsangjinda, P. and Wodehouse, D. 2014. Longevity of simultaneous operation of

aquaculture and mangrove forestry as explained in terms of water and sediment qualities. Wetlands ecology

and management, 22(3): 215-225.

14- Mishra, J.K., Samocha, T.M., Patnaik, S., Speed, M., Gandy, R.L. and Ali, A.M. 2008. Performance of an

intensive nursery system for the Pacific white shrimp, Litopenaeus vannamei, under limited discharge

condition. Aquacultural Engineering, 38(1):.2-15.

15- Naderi, J.M., Esmaeili, S.A., AhmadI, M.R., Seyfabadi, S.J. and Abdoli, A. 2007. The effects of Trout

farm effluents on the water quality parameters of Haraz river. 4 (2):21-36.

17- Nirmal, N.P. and Benjakul, S. 2009. Effect of ferulic acid on inhibition of polyphenoloxidase and quality

changes of Pacific white shrimp (Litopenaeus vannamei) during iced storage. Food Chemistry, 116(1):323-

331.

18- Samocha, T.M., Hamper, L., Emberson, C.R., Davis, A.D., McIntosh, D., Lawrence, A.L. and Van Wyk,

P.M. 2002. Review of some recent developments in sustainable shrimp farming practices in Texas,

Arizona, and Florida. Journal of applied Aquaculture, 12(1):1-42.

19- Suárez-Abelenda, M., Ferreira, T.O., Camps-Arbestain, M., Rivera-Monroy, V.H., Macías, F., Nóbrega,

G.N. and Otero, X.L. 2014. The effect of nutrient-rich effluents from shrimp farming on mangrove soil

carbon storage and geochemistry under semi-arid climate conditions in northern Brazil. Geoderma,

213:551-559.

20- Tseng, D.Y., Ho, P.L., Huang, S.Y., Cheng, S.C., Shiu, Y.L., Chiu, C.S. and Liu, C.H. 2009. Enhancement

of immunity and disease resistance in the white shrimp, Litopenaeus vannamei, by the probiotic, Ba cillus

subtilis E20. Fish & Shellfish Immunology, 26(2):339-344.

21- Ziaei-Nejad, S., Rezaei, M.H., Takami, G.A., Lovett, D.L., Mirvaghefi, A.R. and Shakouri, M. 2006. The

effect of Bacillus spp. bacteria used as probiotics on digestive enzyme activity, s urvival and growth in the

Indian white shrimp Fenneropenaeus indicus. Aquaculture, 252(2): 516-524.

22- Wu, H., Peng, R., Yang, Y., He, L., Wang, W., Zheng, T. and Lin, G. 2014. Mariculture pond influence on

mangrove areas in south China: Significantly larger nitrogen and phosphorus loadings from sediment wash-

out than from tidal water exchange. Aquaculture, 426: 204-212.