Literatura polska

obu Ameryk

Studia i szkiceSeria pierwsza

NR 3163

Literatura polska

obu AmerykStudia i szkice

Seria pierwsza

Pod redakcją

Beaty Nowackiej i Bożeny Szałasty ‑Rogowskiej

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Polski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie

Katowice—Toronto 2014

Redaktor serii: Historia Literatury PolskiejMarek Piechota

RecenzentZbigniew Chojnowski

Publikacja dofinansowana ze środkówPolskiego Funduszu Wydawniczego w Kanadzie

Słowo wstępne (Beata Nowacka i Bożena Szałasta ‑Rogowska)

Go West!

Jan MalickiSarmaci poznają świat. Ameryka

Beata NowackaDawno temu w Maripozie. Wańkowicz na tropach Sienkiewicza

Anna Jamrozek ‑SowaRóżnica. Młoda Polka patrzy na młodą Amerykę (na podstawie Zagubionego

w przekładzie Evy Hoffman)Jerzy Kossek

Polska i polskość w literaturze amerykańskiej autorstwa pisarzy o polskich ko‑rzeniach

Andrzej BuszaGrupa Kontynenty w perspektywie myśli Edwarda Saida

Kazimierz AdamczykKoniec mitu. Ameryka emigrantów lat osiemdziesiątych

Poetycka Kanada

Jan WolskiWacława Iwaniuka próby dramaturgiczno ‑teatralne

Janusz PasterskiKanada w poezji Floriana Śmiei

Grażyna MaroszczukSiedem rozmów o poezji — Floriana Śmiei dialogi z poetami

Spis treści

9

15

23

35

53

67

77

91

105

119

6 Spis treści

Marian KisielTeleologia losu. Noty o poezji Bogdana Czaykowskiego

Agata PaliwodaMelancholia w poezji Danuty Ireny Bieńkowskiej

Alicja Jakubowska ‑OżógPoetyckie podróże Grażyny Zambrzyckiej

Bożena Szałasta ‑Rogowska„nic nie jest z życia wykluczone” — o tomie Bóg miodu Grażyny Zambrzyckiej

Violetta Wejs ‑MilewskaMarek Kusiba. Strategia życia i pisania

Justyna BudzikSeamus Heaney po polsku. O trzech przekładach Romana Sabo

Skamandryta patrzy na Amerykę

Nina Taylor ‑TerleckaJózefa Wittlina pierwsze kroki na Nowym Kontynencie

Barbara CzarneckaAutoprezentacja i lęk (Aut Caesar aut nihil Jana Lechonia)

Anna KasperekAmerykańska twórczość Kazimierza Wierzyńskiego — ewolucja czy dopełnienie?

Beata Mytych ‑ForajterAmerykańska przygoda Iwaszkiewicza. Obce smaki

Urszula GlenskPoeta w przedsionku rzeźni. O podróży Antoniego Słonimskiego do Stanów Zjed‑

noczonych

Liryczne Stany?

Monika Ładoń„Ameryka, wielogłowa hydra”. Wokół Dziennika amerykańskiego Julii Hartwig

Magdalena KokoszkaTopologia słowa. Na marginesie Krótkiego przewodnika po amerykańskiej twórczości

Tymoteusza Karpowicza Katarzyna Mulet

Trauma wyobcowania w Atlantydzie i innych wierszach Stanisława BarańczakaMariusz Jochemczyk

American dream Jacka PodsiadłyBeata Hebzda ‑Sołogub

Obraz Stanów Zjednoczonych Ameryki Północnej w poezji Adama Lizakowskiego

303

291

255

235

219

201

183

161

143

131

315

339

353

363

377

391

7Spis treści

Inne Stany

Jerzy SmulskiObraz Stanów Zjednoczonych w polskim reportażu socrealistycznym. Casus Eddy

WerfelMarek Kusiba

Pożerani przez Amerykę. Stany Zjednoczone i Kanada w literaturze faktu PRL. Glosy

Barbara FrideJana Józefa Szczepańskiego taniec z łańcuchami

Barbara GutkowskaAmeryka według Sławomira Mrożka

Elżbieta DutkaAmeryka jako doświadczenie, mit i metafora — o Podróży na najdalszy Zachód

Andrzeja KijowskiegoAleksandra Zug

„Dotykalna treść” obcego świata. O doświadczeniu Ameryki w powieści Feliksa Netza Urodzony w Święto Zmarłych

Ewa BartosDygat w Ameryce

Iwona PuchalskaŚwiat wartości w prozie Lilian Seymour ‑Tułasiewicz

Magdalena WrocławskaAmeryka a duch kapitalizmu. Wizerunek Stanów Zjednoczonych Ameryki Pół‑

nocnej w pismach Andrzeja Bobkowskiego

W rytmie latino

Piotr Millati„Kocham ten kraj […], gdyby tylko nie ludzie!”. O stosunku Andrzeja Bobkow‑

skiego do LatynosówJerzy Paszek

Argentyński i polski Trans ‑AtlantykRadosław Sioma

„Widzę i opisuję”? Realia geograficzne w Pornografii Witolda GombrowiczaJolanta Pasterska

„Obca cudzoziemska ojczyzna”. Obrazy Argentyny w prozie wspomnieniowej Ja‑niny Surynowej ‑Wyczółkowskiej, Józefy Radzymińskiej i Zofii Chądzyńskiej

Piotr Gorliński ‑KucikMeksykańskie lata Teodora Parnickiego

Bibliografia (wybór)

Indeks osobowy (Katarzyna Niesporek, Piotr Gorliński‑Kucik)

607

589

571

559

545

529

519

507

499

485

465

455

443

421

411

633

Słowo wstępne

Ameryka jest dla mnie dopełnieniemPodań dzieciństwa o jądrze gęstwinyOpowiadanych w stuku kołowrotka

Czesław Miłosz: Traktat poetycki

W popularnym i dość stereotypowym mniemaniu nazwa „Ameryka” utoż‑samiana jest zazwyczaj z USA, ale w istocie obejmuje swym znaczeniem gi‑gantyczną przestrzeń, na którą składają się aż dwa kontynenty. To obszar roz‑ciągający się od Grenlandii do Ziemi Ognistej, zachwycający różnorodnością geograficzną i krajobrazową: od surowości Kordylierów i Andów, przez namo‑rzyny Jukatanu i wilgotność dżungli nad Amazonką, zaskakujący kontrastami nędzy slumsów i bogactwa Manhattanu, wolności demokracji i zniewolenia komunizmu, nowoczesnej technologii projektów kosmicznych NASA i wielo‑wiekowej kultury majestatycznego Machu Picchu, karnawałowego szaleństwa w Rio de Janeiro i terrorystycznego obłędu „architektów” tragedii World Trade Center.

Jak zatem opisać Amerykę? Czy uda się wyjść poza jej stereotypowe obrazy, jak keep smiling, melting pot, „od pucybuta do milionera”, skoro te i inne klisze mentalne korzeniami sięgają do dawnych czasów pionierskich, gdy ludność napływowa z okrzykiem „Go West!” przemierzała rozległe połacie Nowego Świata, by znaleźć „swoje miejsce” na ziemi? W prezentowanym Czytelnikom w niniejszej książce spojrzeniu na Amerykę interesują nas zwłaszcza losy Pola‑ków. Wyjeżdżali oni za ocean już w czasach Kolumba, podróż na drugą półkulę podejmowali z rozmaitych przyczyn: za wielką wodą szukano wolności, godne‑go życia, bogactwa, twórczych inspiracji i zwyczajnie — przygody. Artystyczne efekty poznawania na własnej skórze obu Ameryk mają zatem w literaturze polskiej bogatą, liczącą kilka wieków, reprezentację.

W artykułach powraca pytanie o status literatury polskiej tworzonej w kra‑jach obu Ameryk. Czy literatura ta jest „dopełnieniem” twórczości krajowej, czy

10 Słowo wstępne

zjawiskiem odrębnym? A może należy tę twórczość polską z obu Ameryk uznać po prostu za integralną część rodzimego dorobku kulturowego? Czy polscy pisarze tworzący w Ameryce żyli/żyją w wittlinowskiej „społeczności zwężo‑nej”? Czy raczej możemy obserwować zjawisko asymilacji emigrantów z kra‑jem osiedlenia, specyficznej osmozy kulturowej? To oczywiście tylko niektóre z ważnych zagadnień oscylujących wokół kwestii amerykańskich. Sądzimy jed‑nak, że choć rozległość tematu może onieśmielać, warto pokusić się zarówno o panoramiczny, jak i o szczegółowy opis środowiska literackiego obu Ameryk. Warto dokonać reinterpretacji dorobku pisarzy o ugruntowanej już pozycji, ale też sięgnąć do utworów zapomnianych oraz omówić najnowsze polskie dzieła powstałe za oceanem.

Tom, na który składa się sześć obszernych rozdziałów, dotyczy szeroko zakrojonych zagadnień literatury polskiej powstającej w obu Amerykach bądź wynikłej z inspiracji amerykańskich, ale oczywiście nie wyczerpuje wszystkich istotnych zjawisk literackich ujawniających się w rozległych przestrzeniach obu kontynentów.

Książkę otwiera część Go West!, w której wskazywany jest jednocześnie kierunek peregrynacji amerykańskich pionierów i odległa perspektywa histo‑ryczna. Opisywani są w nim i Sarmaci, i Wańkowicz tropiący Sienkiewicza, ale także „odnaleziona w przekładzie” bohaterka Evy Hoffman, opowiadania Stuarta Dybka, grupa Kontynenty widziana w perspektywie myśli Edwarda Saida i reinterpretujące wizje amerykańskiego mitu wyłuskane z twórczości emigrantów solidarnościowych.

Następna część — Poetycka Kanada — obejmuje obszar poezji polskiej po‑wstającej w Kraju Klonowego Liścia. Zawiera omówienia dorobku poetyckiego Bogdana Czaykowskiego, Danuty Ireny Bieńkowskiej, Grażyny Zambrzyckiej, Floriana Śmiei i Marka Kusiby. Nie zabrakło miejsca na analizę osiągnięć trans‑latorskich Romana Saby, dialogów z poetami przeprowadzonych przez autora Kopy wierszy i prób dramaturgiczno ‑teatralnych Wacława Iwaniuka.

W kolejnych częściach przyglądają się Ameryce skamandryci: Józef Wittlin, Jan Lechoń, Kazimierz Wierzyński, Jarosław Iwaszkiewicz i Antoni Słonimski, oraz inni poeci, którzy poszukują jej lirycznych obrazów: Julia Hartwig, Tymo‑teusz Karpowicz, Stanisław Barańczak, Jacek Podsiadło i Adam Lizakowski. Innych stanów/Stanów Ameryki doświadczają bohaterowie artykułów kolejnej części książki: Jan Józef Szczepański, Sławomir Mrożek, Andrzej Kijowski, Fe‑liks Netz, Stanisław Dygat, Lilian Seymour ‑Tułasiewicz i Andrzej Bobkowski. Niniejsza część zawiera także ustalenia na temat literatury niefikcjonalnej i soc‑ realistycznej dotyczącej obrazów USA i Kanady.

Ostatnia część zbioru jest kolekcją omówień utworów literackich, powsta‑łych w rytmach latynoskich: podejmuje się tu mniej obecne w badaniach li‑teraturoznawczych wątki polsko ‑argentyńskie w twórczości Andrzeja Bob‑

11Słowo wstępne

kowskiego, Witolda Gombrowicza, Janiny Surynowej ‑Wyczółkowskiej, Józefy Radzymińskiej i Zofii Chądzyńskiej oraz kwestie meksykańskie w dziełach i biografii Teodora Parnickiego.

Topograficzny zwrot otworzył nowe możliwości w badaniach literaturo‑znawczych. Mamy nadzieję, że publikowany tom, w którym odnotowano wie‑le ważnych zjawisk historycznoliterackich obserwowanych w przestrzeni obu Ameryk, stanie się dla Czytelników i kolejnych badaczy literatury miejsca in‑spiracją do podjęcia dalszych studiów.

Pragniemy w tym miejscu złożyć na ręce prezesa Polskiego Funduszu Wy‑dawniczego w Kanadzie — Pana Edwarda Zymana — wyrazy wdzięczności za życzliwość i finansowe wsparcie publikacji tej książki. Szczególne podziękowa‑nia kierujemy do Profesora Andrzeja Buszy za nieocenioną pomoc w transla‑ cji streszczeń poszczególnych artykułów na język angielski oraz do Redaktora Marka Kusiby za troskliwe zaangażowanie w proces wydawniczy.

Beata Nowacka i Bożena Szałasta ‑Rogowska

Indeks osobowy

AAbbey Edward 299Abetz Otton 242Abraham 484Achmatowa Anna 177Adalberg Samuel 549Adamczyk Kazimierz 83, 612Adamczyk Zdzisław Jerzy 553, 630Adamczyk‑Garbowska Monika 38, 612Adenauer Konrad 271Adorno Theodor 75Aecjusz 589, 591, 596, 598, 600, 601,

603Algren Nelson 55, 60, 62Anderson Laurie 380Anderson Sherwood 61, 62Andres Zbigniew 36, 38, 106, 107, 111,

128, 136, 153, 157, 188, 391, 394, 395, 575, 612—613, 614, 615, 622, 624, 625, 627, 628, 629

Andrzejewski Bogumił 125Andrzejewski Jerzy 415, 418, 613Angrosino Michael 321, 613Anna, św. 62Antin Mary 45Arafat Jasir 73

Armas Carlos Castillo 519Armstrong Neil 422Aron (właśc. Aaron), biskup krakowski

597Arystoteles 143, 501Ashbery John 72August III Sas, król Polski zob. Poniatow‑

ski Stanisław AugustAugustyn św. 361Aurenheimer Raoul 240Axel Marian 262, 264, 271, 287Axer Erwin 458, 609

BBabiński Mat 57Bachelard Gaston 359Bachtin Michaił 167, 168Badowicz Maria 177Baines Jocelyn 540Bainville Jacques 531Balbus Stanisław 166Balcerzan Edward 214Bald Henryk 124Balzac Honoriusz 294Bałus Wojciech 144, 148, 153, 154Banasiak Bogdan 360

W indeksie kursywą zaznaczono strony obejmujące Bibliografię. Tekstem pogrubio‑nym wyróżniono te zakresy stron, na których dana osoba jest głównym tematem roz‑ważań.

634 Indeks osobowy

Baniewicz Elżbieta 495, 613Baran Bogdan 344Barańczak Stanisław 10, 38, 79, 80, 119,

121, 126, 220, 222, 227, 228, 355, 363—376, 607, 613, 621, 623, 624

Barański Jarosław 150Barber Benjamin R. 384Barcza Alicja de 235, 630Barenboim Daniel 69Barjon Louis 237Barnum Phineas Taylor 272Barrie James Matthew 499Barthes Roland 197, 198Bartłomiejczyk Edmund 318Bartmiński Jerzy 43, 629Bartok Beli 243Bates Ernest Sutherland 532, 613Baudelaire Charles 469Baudrillard Jean 67, 326, 327, 345, 353,

354, 613, 626Bauman Zygmunt 86, 111, 613Beach Brighton 82Bednarczyk Czesław 125Bednarek Hanna 143, 628Beethoven Ludwig van 75Bellinger Gerhard 192Bellow Saul 60, 62, 347Benedyktowicz Zbigniew 487, 613Berent Wacław 547, 554—555Bereś Stanisław 123, 357, 613, 627Berezowski Maksymilian 424, 607Berger Adolf 248Bergson Henri 323Berlstein Alfred 247, 630Bernhard Józef 244Berry Chuck 54Berwińska Krystyna 412Besterman Władysław 239, 279, 283Bhabha Homi K. 72, 445, 613Białoszewski Miron 83, 208, 332, 342,

347, 607, 613, 615, 617, 630 Biedrzycki Krzysztof 366, 367, 368, 369,

371, 373, 374, 613Bielatowicz Jan 291, 292, 295, 613

Bielecki Krzysztof 560, 613Bielik‑Robson Agata 154, 613Bielin‑Skupiewski Antoni 572Bieńczyk Marek 144, 150, 151, 154, 155,

156, 613, 617Bieńkowska Danuta Irena 10, 107, 143—

159, 607, 614, 627, 629Bieńkowski Zbigniew 466Bierut Bolesław 259Birtus Jan 537, 538Blaise Clark 465Blake William 222Blejwas Stanisław 81, 613Bloch Ernst 87Bloch Natalia 622Blumsztajn Mieczysław 424, 607Bly Robert 383, 422, 613Błońska Wanda 363Błoński Jan 417, 457, 458, 467, 482, 613Bobkowska Barbara 530Bobkowski Andrzej 10, 11, 98, 140, 208,

519—526, 529—543, 575, 581, 587, 607, 614, 616, 618, 619, 620, 622, 623, 624, 626, 629, 630

Bogalecki Piotr 387Bolecki Włodzimierz 36, 166, 552, 608,

617Bolingbroke Henry 15, 19, 620Bondy François 608Bonnet George 242Boone Daniel 378, 379Borawski Władysław 325Borges Jorge Luis 550—551, 574, 584—

585, 624Borkowska Grażyna 145, 627Borowiec Jarosław 357, 619Borowski Andrzej 461, 609Borowy Wacław 135Bortkiewicz‑Vidal Elżbieta 237, 630Borzienko Maria zob. Parnicka MariaBorzykowski B. 248Bosch Hieronim 167, 187Botticelli Sandro 187Bourdieu Pierre 320

635Indeks osobowy

Bourger‑Pailleron Robert 236Boy Willy 382Böll Heinrich 231Brakoniecki Kazimierz 164, 165, 184Brandys Kazimierz 416Brandys Marian 413Bratkowski Piotr 383Bratkowski Stefan 311, 629Bratny Roman 581Braun Kazimierz 407Brautigan Richard 380, 383, 384Brendan św. 479—481, 484Breughel Piotr 198Breżniew Leonid 437Bristol Helen 57Brodski Josif 208Brodzka Alina 24, 630Broniarek Zygmunt 437, 613Bronson Betty 500, 501Brooks Gwendolyn 60Brophy Pat 428Broszkiewicz Jerzy 412Brothers Jacoby 32Browarny Wojciech 347, 617Brown George Mackay 221Brown John 78Bruckner Ferdinand 240Brzeziński Zbigniew 437, 438, 440, 595,

613Brzękowski Jan 273Brzozowska‑Brywczyńska Maja 321,

613Brzozowski Stanisław 124, 133, 469,

613Buczek Marta 153Budrewicz Olgierd 613Budurowycz Bohdan 144, 151, 152, 155,

607, 614Budzik Justyna 37, 38, 203, 204, 614Budzyński Wiktor 93Buell Raymond Leslie 245Bujnicki Teodor 294, 625Bujnowski Józef 576, 614Bukowiec Paweł 496, 616

Bulewski Ludwik 586Burdziej Bogdan 554, 614Burek Tomasz 469, 613Burke Kenneth 326Burton Robert 143Burzyńska Anna 145, 198, 451, 623Busza Andrzej 11, 67, 71, 73, 75, 106,

107, 127, 131, 208, 214, 215, 222, 614, 624

CCaillois Roger 460Caine Michael 382Callahan Harry 383Calvino Italo 310, 614Capone Alphonse Gabriel 324Carter Jimmy 437—438, 440Cendrars Blaise 77Cézanne Paul 75, 294Chałasiński Józef 423, 614Champigneulle Bernard 236Chan Muan 191Chaplin Charles 333Chapman Tracy 380Charlie (pseud.) zob. Ferster KarolChądzyńska Zofia 11, 547, 571—588,

607, 614, 621Chądzyński Bogdan 582Cheever John 62, 347Chirico Giorgiu de 143Chlebowski Bronisław 564, 626Chojnowski Zbigniew 183, 184, 308,

312, 614Chopin Fryderyk 63, 64, 292, 293, 294,

581Choptiany Michał 307Choromański Michał 533, 539, 575Chorośnicki Roman 424, 614Chowaniec Urszula 156, 614Chromy Krystyna 168Chrostowski Alfons Mieczysław 65Chruszczow Nikita 416Chudzicka‑Dudzik Patrycja 259Churchill Winston 434

636 Indeks osobowy

Chwin Stefan 546, 614Chylińska Kamila 414, 614Cieślak Tomasz 384, 626Ciężadlik Elżbieta 508, 513, 614Cioran Émile 132, 136, 139Cittadini Irena (właśc. Irena Warden‑Cit‑

tadini) 276Clinton Bill 81Cohodas Nadine 54Coleman Arthur 244, 245, 247, 614, 630Coleman Marion 245, 246, 248, 630Colonn‑Walewski Aleksander 572Condorcanqui Gabriel 18, 19Connelly Marc 250, 251Connery Sean 382Conrad Doda 243Conrad Joseph (właśc. Józef Teodor

Konrad Korzeniowski) 71, 72, 74, 75, 140, 208, 533, 538—540

Coogan Jackie 382Cooper James Fenimore 379Coppola Sofia 35Cortázar Julio 574, 585Cortés Hernán (Ferdynand) 15, 19, 20,

590, 610Courant Richard 357Cudak Romuald 296, 626Cummings Edward Estlin 383Custine Astolphe‑Louis‑Léonor 531Cwójdziński Antoni 244Cybulski Józef 586Czachowska Jadwiga 414, 508, 618Czachowski Kazimierz 245Czaja Dariusz 468, 471Czapik‑Lityńska Barbara 153Czaplejewicz Eugeniusz 108, 173, 614,

621Czapliński Przemysław 147, 546, 614Czapski Józef 540, 614Czarnecka Barbara 257Czarnecka Ewa zob. Gorczyńska RenataCzarnyszewicz Florian 572, 575, 581,

587, 622, 628Czaykowski Bogdan 10, 67, 72, 73, 74,

75, 106, 107, 113, 114, 127, 131—141,

208, 214, 220, 222, 607, 614, 615, 619, 623, 624, 627, 628

Czechowicz Józef 513Czermińska Małgorzata 40, 41, 172, 173,

175, 347, 443, 468, 615Czerni Sergiusz 354Czerniawski Adam 67, 69, 71, 73—75,

133, 136, 608, 614, 615Czuchnowski Marian 125Czyż Lazer Samuel 54Czyżewska‑Jacquemet Agnieszka 208Czyżewski Krzysztof 494, 618

ĆĆwikliński Krzysztof 615

DD’Amato Paul 61Danek Wincenty 553Danielska‑Żurakowska Anna 428Danilewicz‑Zielińska Maria 264, 573,

576, 591, 615, 628Dante Alighieri 167, 190d’Arc Joanna 589Darowski Jan 74, 75Dasko Henryk 85, 615Daudet Alfons 28Dąbrowski Andrzej 566, 615Dean James 382Dedecius Karl 219, 615Delacroix Eugène 161, 292Deleuze Gilles 360Dembińska‑Pawelec Joanna 155, 364,

615, 624Demilly Adolphe 248, 249Dennis Dee 58Derrida Jacques 67Dębicki Zdzisław 327, 615Dickens Charles 56Dickinson Emily 348, 373, 374, 613Diddley Bo (właśc. Ellas Otha Bates

McDaniel) 54Dioklecjan 597Dłuska Maria 296, 615

637Indeks osobowy

Dobosz Andrzej 208Dobraczyński Jan 599, 600Dobrogoszcz Tomasz 445, 613Dobrowolski Andrzej 592, 618, 624, 629Domańska Ewa 444, 446, 615, 616Domaradzki Piotr K. 394, 615Domarańczyk Zbigniew 424, 615Domeyko Ignacy 575Dondziłło Czesław 499, 615Donoso José 574d’Orleans Charles 143Dooley Howard 60Dorosz Beata 255, 256, 257, 260, 261,

262, 264, 267, 271, 276, 277, 278, 279, 281, 284, 615

Dos Passos John 415Dostojewski Fiodor 71, 426Drąg Bronisław 625Dreiser Theodore 61Drobniak Piotr 304, 306, 307, 615Drohojowski Jan 590Drozdowski Marian Marek 435, 610,

612Dunin Kinga 37, 615Durczak Joanna 299, 616Durys Elżbieta 257Dutka Elżbieta 486, 494, 616Dürer Albrecht 143Dybciak Krzysztof 295, 612Dybek Stanley 59, 608Dybek Stuart 10, 53, 59—65, 620, 621Dybel Paweł 363, 365Dyboski Roman 327, 616Dygat Stanisław 10, 421, 499—506, 546,

608, 617, 618, 626Dyksiński Stanisław 432, 608Dylan Bob 380, 385, 405Dynowska Wanda 150, 624Dziadek Adam 166Dziedzic Monika 192

EEdison Thomas Alva 32Eile Marian 582

Eisenhower Dwight David (pseud. Ike) 270

Eisenstein Sergiusz 456Elektorowicz Leszek 469, 471Eliot Thomas Stearns 73, 222, 226, 227,

415Eliade Mircea 168, 616Emerson Ralph Waldo 379Engle Paul 465, 470Erenburg Ilja 316Escher Maurits Cornelis 358—359Esden‑Tempski Stanisław 37, 342, 616Eska Donata 603Eska Juliusz 603Etemadi Hanna Zofia 133Eurydyka 358, 360Eustachiewicz Lesław 95, 616Ezachiasz, król Judy 171

FFaleńska Maria (z d. Trębicka) 422Falkiewicz Andrzej 357, 358, 359, 361,

619Fanon Frantz 446, 616Farrel James 60, 61Fast Howard 416Faulkner William 62, 272Ferster Karol 414Feuchtwanger Lion 240Fiałkowski Tomasz 37, 616Fiedler Arkady 110, 430, 575Filipiak Izabela 342Fiodorow Patrycja 357, 627Fischer Thomas 147Fitelberg Grzegorz 243Fitelberg Jerzy 242Fiut Aleksander 80, 346, 347, 350, 466,

472, 488, 523, 532, 616 Flieger Hanna 310, 614Folger Abigail 425Fonda Jane 382Foster Jodie 382Foucault Michel 67Földényi László 143

638 Indeks osobowy

Frajlich Anna 38, 208, 236, 237, 616, 621

Franaszek Andrzej 214France Anatole (właśc. Jacques Anatole

Thibault) 273Franciszek św. 251Frankfurter Alfred 533, 616Frankiewicz Małgorzata 158Frankiewicz Stefan 482Freud Anna 375Freud Sigmund 153, 154, 274Fride Barbara 340Friese Heidrum 87Frost Robert 61, 374, 383Frykowski Wojtek 425Fryling Jan 300Fuentes Carlos 62

GGać Jan 191, 616Gadacz Tadeusz 149, 478, 484, 616Gadamer Hans‑Georg 344Gaddis John Lewis 414, 616Galant Arleta 616Gałczyński Konstanty Ildefons 151, 296Gandhi Leela 444, 616Gandhi Mahatma 150Ganszyniec Ryszard 132, 629Garlicki Andrzej 432, 616Garliński Józef 155, 573, 615, 628Gazda Grzegorz 38Gaulle Charles de 247Gądek Iwona 560, 565, 616Geertz Cliford 315Gerson 476Gębala Stanisław 496, 616Gibbon Edward 15, 18, 19, 620Gide André 275, 415Giedroyc Jerzy 80, 252, 531, 532, 535—

538, 585, 591, 592, 599—601, 602, 616, 624, 629

Gielata Ireneusz 604, 614Gierek Edward 205, 378Gladsky Thomas 36, 617

Glensk Urszula 347, 617Gleń Andrzej 357, 358, 617Glinder Gary 58Glodek Geraldine 57Głowacki Janusz 38, 79, 85, 86, 424, 608,

615, 621Głowiński Michał 157, 347, 560, 561,

566, 615, 617Główczewski Aleksander 121, 123, 617Goetel Ferdynand 265Goffin Robert 249, 630Gogh Vincent van 294, 384Gogol Nikołaj 551, 553Goldbergowa Krystyna 430Goliszewski Czesław 424, 608Goll Yvan 241Golssenau Arnold Friedrich Vieth von

250Gołębiowski Marek 617Gołubiew Antoni 603Gołuński Mirosław 604, 617Gombrowicz Aleksandra 567Gombrowicz Franciszka (z d. Kotkow‑

ska) 567Gombrowicz Janusz 658Gombrowicz Jerzy 567Gombrowicz Rita 547Gombrowicz Witold 11, 36, 68, 140, 202,

203, 208, 216, 235, 239, 313, 469, 471, 475, 483, 545—557, 559—569, 573, 574, 575, 580, 585, 608, 614, 615, 616, 617, 618, 621, 622, 623, 624, 625, 628, 629, 630

Gomez Victoriano 205Gomulicki Juliusz Wiktor 422Gomułka Władysław 423Gorczyńska Renata 431, 614Gorgonowa Rita 324Gorszczyk Alojzy 54Gosk Hanna 39, 260, 284, 342, 446, 465,

615, 617, 620, 622, 623, 625, 627Gottesman Gustaw 412Goya Francisco 75Górnicka Anita 37, 617

639Indeks osobowy

Górnicki Wiesław 426, 608, 627Górny Antoni 626Górska Barbara 559Gómez Juan Carlos 545, 556, 617Grabowski Zbigniew 107Gradstein Alfred 243Graff Gerard 323, 324, 617Grajewski Wincenty 132, 621Gretkowska Manuela 79Grimstad Knut Andreas 36, 617Grobicki Aleksander 531, 540—541, 617Grodzicka Jadwiga 561, 608Gromek‑Illg Joanna 231Gronczewski Andrzej 24, 304, 608,

628Gröll Michał 15Grudzińska‑Gross Irena 78Gruszczyński Krzysztof 412Grydzewski Mieczysław 240, 251, 256,

260, 261, 262, 263, 278, 282, 283, 287, 323, 617

Grygier Eleonora zob. Parnicka Eleo‑ nora

Grygier Tadeusz 593Grynberg Henryk 38, 78, 608, 621Grzeloński Bogdan 55, 423, 617Guattari Félix 360Guha Ranajit 447Gulczyński Mariusz 424, 617Gurin 594Gutkowska Barbara 503, 617Gutorow Jacek 224Guy Buddy 54Guzowski John 58

HHabielski Rafał 251, 283, 330, 332, 611,

617Habrowska‑Jellaczyc Irena 92, 617Hagmajer Marek 424Halecki Oskar 272Hammond Albert 378Hammurabi 84Haraschin‑Gutkowska Zofia 23, 625

Hartwig Julia 10, 119, 121, 126, 133, 213, 338—352, 423, 465, 466, 467, 470, 477, 608, 628

Hass Ludwik 572Hays Wiliam Harrison 283Hazelwood Mike 378Heaney Seamus 219—231, 610, 618,

626Hebbel Fryderyk 95Heck Dorota 482, 617Heidegger Martin 132, 139, 140Hejda Danuta 395, 612Hemingway Ernest Miller 60, 197, 272Henry Raymond 236Herbert Zbigniew 155, 166, 173, 205,

214, 621Herkules 476Herling‑Grudziński Gustaw 216Herman‑Łukasik Anna 590, 627Herrnstein Smith Barbara 334Hersant Yves 155, 617Hertz Aleksander 235, 238, 241, 252,

617, 631Heydel Magdalena 38, 222, 223, 224,

229, 230, 621Heydenkorn Benedykt 148, 150, 151, 618Hilgier Jacek 391, 618Hipokrates 143Hirsch Marianne 40Hitchens Christopher 69Hłasko Marek 38, 208, 214, 621Hoffman Eva 10, 35—50, 608, 614, 621Hoffmeister Adolf 240, 241Holland Agnieszka 38, 621Homer 132, 245, 629Honigwill Ludwig 248Hoover John Edgar 281, 284Hopper Edward 492, 619Horain Julian 28, 29, 30Horodyski Aleksander 428, 612Horodecka Magdalena 447, 618Horszowski Mieczysław 242Horzyca Wilam 300Hostovski Egon 241

640 Indeks osobowy

House Sheridan 245Hrabyk Klaudiusz 262, 263, 285, 286,

618Huberman Bronisław 243Huelle Paweł 215, 494, 495, 618Hughes Langston 392Hume David 18Hussein, król Jordanii 70Hutnikiewicz Artur 554, 576Hypsher Katarzyna 395, 616

IIbsen Henryk 554—555Ihnatowicz Janusz Artur 116, 119, 121,

619Iliński Janusz 279, 283Iłłakowiczówna Kazimiera 185Ingold Felix Philipp 560, 618Irby James E. 550Iribarne Louis 144, 152, 153, 607Irzykowski Karol 124Iwaniuk Wacław 10, 91—103, 120, 121,

123, 215, 629Iwańska Alicja 153, 575, 628Iwaszkiewicz Jarosław 10, 303—313,

545, 608, 614, 615, 618, 625Iwaszkiewicz Maria 310, 608

JJackowska Elżbieta zob. Parnicka Elż‑

bietaJackson Janet 283Jacyna Andrzej 391, 618Jakub św. 482James Etta 54James Jesse 382James William 293Jan Chrzciciel św. 187Jan Paweł II 392Janda Wiktoria 57Janicka Barbara 590, 627Janta‑Połczyński Aleksander 265, 318,

327, 332, 618Januszkiewicz Michał 560, 618

Jarmułowicz Małgorzata 412Jarmusch Jim 380Jarniewicz Jerzy 219, 222, 230, 618Jarocki Robert 238, 239Jaroszewicz Piotr 378Jaroszyńska‑Kirchmann Anna 56Jaskóła Piotr 55Jastrun Mieczysław 134, 429, 609Jastrun Tomasz 37Jastrzębska‑Piotrowicz Agnieszka 523,

524, 618Jaszuński Grzegorz 424, 433, 434, 618Jarzębski Jerzy 147, 545, 559, 561, 565,

608, 614, 618, 625Jedlicki Jerzy 618Jeffers Robinson 383, 392Jefferson Thomas 274, 379, 433Jeleński Konstanty Aleksander 545, 574,

608, 629Jelinek Ivan 248Jełowicki Aleksander 301Jenne Józef 575Jerzmanowski Franciszek 16Jezierski Jacek 15—20Jezierski Franciszek Salezy 610Jezus Chrystus 56, 166, 176, 567Jętkiewicz Teresa 231Johnson Lyndon Baines 422, 444Joplin Janis 384Józef św. 62Judt Tony 68, 618Jurkowicz Marek 424, 619Judycka Agata 148, 628Judycki Zbigniew 148, 628Jurkszus‑Tomaszewska Jadwiga 92, 619Jurzykowski Alfred 332Juszczyk Andrzej 604, 619Juszkiewiczowa Maria 320

KKaczmarski Jacek 79, 87Kafka Franz 255, 256, 470Kalemba‑Kasprzak Ewa 91, 615, 625Kalicki Rajmund 617

641Indeks osobowy

Kalinowski Witold 68, 610Kaliściak Tomasz 619Kalita Tadeusz 603Kałużyński Wojciech 619Kałużyński Zygmunt 416—417, 619Kamiński Szymon 238Kanarek 283Kania Ireneusz 545, 608Kantorowicz Alfred 250, 630Kaper Bronisław 500Kapuściński Ryszard 205, 206, 213, 216,

315, 435, 443, 619Karkowska Julita 81, 210Karkowski Czesław 81, 82, 236, 619Karpiński Krzysztof Jacek 437, 440Karpiński Wojciech 79, 359, 363, 438—

440, 619Karpowicz Ignacy 473Karpowicz Tymoteusz 10, 38, 208, 214,

353—362, 608, 613, 617, 619, 620, 621, 626, 627, 629

Karwowska Bożena 38, 41, 446, 615, 619

Kasparek Norbert 148, 627Kasperski Edward 173, 621Kaszyński Stanisław 619Katarzyna II Wielka 17Katz Henryk 33, 619Kazimierz św. 62Kaźmierczak Barbara 619Kawafis Konstandinos 392Kądziela Paweł 78, 250, 265, 292, 531,

607, 613, 628Kąkolewski Krzysztof 424, 619Kelera Józef 91, 93, 412, 619Kennedy John Fitzgerald 345Kerouac Jack 382Kesey Ken 383Kesten Hermann 236, 237Keyserling Hermann 531—533Kępiński Antoni 144Kicmal Emilia zob. Seymour‑Tułasiewicz

LilianKiec Izolda 91, 619, 628

Kielanowski Leopold 91, 101, 619Kierkegaard Søren 143Kiesz Małgorzata 404, 405, 614Kijowski Andrzej 10, 423, 465—484,

545, 613, 617, 619, 628Kijowska Kazimiera 467, 469, 482, 613King Charles 173King Martin Luther 33, 426—427, 444Kisch Egon Erwin 77, 321, 619Kisiel Joanna 358, 492, 619Kisiel Marian 131, 132, 133, 140, 486,

495, 619—620, 624Kisielewski Stefan 213Kisielowa Joanna 620, zob. też Kisiel Jo‑

annaKissinger Henry 437, 455, 613Kister Marian 238, 591Klein Barbara 393, 620Kleiner Juliusz 553, 594Klejnocki Jarosław 383, 521, 534, 614,

620Klibansky Raymond 154, 620Klimaszewski Bolesław 83, 612Klimowicz Mieczysław 16, 17Kłos Józef 325, 620Kobro Katarzyna 165Kochanowski Jan 193, 219Kohelet 139, 382Kokoszka Magdalena 620Kolbe Maksymilian 384Kolbuszowski Jacek 152Kolumb Krzysztof 9, 15, 19, 20, 23, 25,

33, 53, 424, 474, 610, 611, 612Kołodziejczyk Ewa 260, 264, 265, 287,

609, 620Komorowski Paweł 15, 19, 620Konarska Janina 318Konopnicka Maria 575Konwicki Tadeusz 426, 546, 620Kopacki Andrzej 303, 625Kopaliński Władysław 155, 157, 166,

476Kopciński Jacek 620Kopczyk Michał 620

642 Indeks osobowy

Kopernik Mikołaj 162Korabiewicz Wacław 315Korniłowiczówna Maria 433, 620Koropeckyj Roman 620Korsak Halina 238, 239, 630Korsak Władysław 238, 239Korwin‑Piotrowski Rudolf 28Korzeniowski Konrad zob. Conrad Jo‑

sephKosiński Jerzy 38, 86, 619, 620, 621Kossak Jerzy 426, 627Kossek Jerzy 54, 55, 59, 62, 63, 64, 620Kosteccy 595Kostka Stanisław św. 62Kościuszko Tadeusz 18, 57, 62, 250, 433,

612Kot Stanisław 590, 591, 595, 596—597,

600, 601, 618Kott Jan 38, 621Kotkowska Franciszka zob. Gombrowicz

FranciszkaKowalczyk Andrzej Stanisław 260, 521,

534, 599, 614, 616, 620, 622, 625Kowalczykowa Alina 28Kowalski Stanisław Jan 255, 264Kozicka Dorota 340—341, 465, 466, 469,

480, 620Kozioł Urszula 603Koziołek Ryszard 23, 28, 29, 30, 604,

620Koźniewski Kazimierz 318, 618Kral Peter 80Kranz Heinrich Bernhard 250, 612Krasicki Ignacy 19Krasiński Zygmunt 57Kraskowska Ewa 37, 159, 620Krasnodębska Bogna 318Krasnodębska Ewa 433, 620Krasoń William 244Kraszewski Józef Ignacy 546—547, 553Krawczyk Monica 57Krawczyk‑Łaskarzewska Anna 617Kridl Manfred 245Kristeva Julia 67, 158, 159, 620

Kropiwnicki Maciej 626Kruczkowski Leon 412Kryczyńska Anna 154, 620Krynicka Anna 493, 620Kryszak Janusz 132, 406, 620Krzysztoń Halina 603Krzysztoń Jerzy 603Krzywicki Józef 564, 626Krzyżanowski Jerzy Roman 29, 30, 32Krzyżanowski Julian 26, 27, 28, 29, 31,

135, 549, 621Kubiak Wanda 57Kubik Mariusz 582, 587, 621Kubikowski Zbigniew 503, 621Kubińska Eleonora zob. Parnicka Eleo‑

noraKubińska Olga 156, 627Kubiński Wojciech 156, 627Kuczok Wojciech 385, 386, 387, 389,

621Kuczyńska Alicja 144, 158Kudyba Wojciech 183, 621Kuehl Olaf 554, 621Kujawiński Frank 353, 354, 361, 621Kukiel Marian 261Kula Marcin 573, 626Kulicki Władysław 432, 621Kuncewiczowa Maria 239, 240, 241, 245,

251, 319, 621, 630Kupis Bogdan 133Kupis Witold 424, 621Kuprel Diana 206Kurek Marcin 107, 127, 608, 621Kuryluk Ewa 79, 80Kurzyna Mieczysław 23, 24, 33, 621Kusiba Marek 10, 11, 201—216, 422,

609Kwast Wiktor 29, 621Kwiatkowski Jerzy 621

LLa Fontaine Jean de 611Lacan Jacques 67Lachman Michał 36, 617

643Indeks osobowy

Lachowicz Katarzyna 576, 577, 621Lachowska Dorota  522Lagerlöf Selma 250Lainez Manuel Mulica 551Lam Andrzej 173, 621Landowska Wanda 243Landsbergerowa Iza z Poznańskich 243Lao Tsy 392Lawaty Andreas 237, 621Lean Dawid 70Lechoń Jan 10, 77, 85, 208, 214, 215,

242, 243, 255—288, 416, 609, 615, 618, 619, 620, 621, 622, 623, 626, 627, 628, 629

Lee Don 621Legeżyńska Anna 219, 384, 385, 615,

621Legierski Michał 561, 621Lejeune Philippe 132, 621Lelewel Joachim 301Lencznarowicz Jan 262Lennon John 422Lentin Ronit 87Leopold Aldo 299Leśmian Bolesław 122, 123, 124, 215,

356, 629Lévi‑Strauss Claude 459Levinas Emmanuel 140Levine Madeline 38, 621Levittoux Iwona 38Lewandowski Wacław 260, 576—577,

622Lewis Bernard 69Lewitan Izaak 169Lichański Stefan 24Lichniak Zygmunt 590, 591, 622Lidell Alice 384Ligęza Wojciech 108, 111, 112, 114, 132,

259, 294, 519, 524, 575, 577, 582, 614, 621, 622

Lilien Maria 242Lilien‑Bloomfield Klara 242Lincoln Abraham 83Lindsay Vachel 383

Lis Renata 327, 345, 353, 613Lisowski Krzysztof 119, 121, 184, 622Lizakowski Adam 10, 80, 82, 391—410,

609, 612, 614, 616, 620, 625London Jack 318Long Huey Pierce 280Loomba Ania 622Lorentowicz Irena 242, 243Loth Roman 256, 268, 274, 622Löw Ryszard 315, 622Lubas‑Bartoszyńska Regina 132, 621Lubelska Magdalena 123, 622Ludwig Emil 249, 250, 612, 630Lumert Sidney 412

ŁŁabuński Feliks 242, 243, 252Łabuński Wiktor 242, 252, 630Łapiński Zdzisław 347, 413, 549, 615,

622, 626Ławrowski Andrzej 424, 622Ławrynowicz Zygmunt 106Łebkowska Anna 123, 622Łeńska‑Bąk Katarzyna 418Łepkowski Tadeusz 572, 590, 591, 616,

622Łobodowski Józef 177Łoziński Paweł 462Łukasiewicz Jacek 137, 589, 595, 603,

604, 622, 627Łukasiewicz Piotr 95, 622Łukasiewicz Małgorzata 488, 625Łukasz św., ewangelista 176Łysenko Trofim Denisovič 416Łukszo‑Nowakowska Klaudia 264, 265,

622

MMacArthur Douglas 268, 434Macmillan Lisko 629Machowski Jacek 423, 622Maciąg Kazimierz 123, 622Maciejewski Janusz 105, 622Mackiewicz Józef 573, 628

644 Indeks osobowy

Maczek Stanisław Władysław 277, 392Madeyski Andrzej 592, 595, 596, 624Maeterlinck Maurice 240Magris Claudio 503, 505, 622Mailer Norman 412, 422Majakowski Włodzimierz 431, 609Majewski Jan 424, 622Majewski Karen 56, 82Majmurek Jakub 626Makarczyk Janusz 327, 622Makota Janina 334Makowiecki Andrzej Zdzisław 151Malamud Bernard 62Malczewski Jacek 202Malewska Hanna 603Malić Zdravko 549, 622Malinowska Agnieszka 393, 623Maliszewski Karol 383, 384, 623Mallea Edvard 551Malraux André 415, 519Maltz Albert 416Małachowski Stanisław 16Małcużyński Witold 243Małko Helena 54Mann Thomas 237, 240, 245, 249, 250,

630Manson Charles 425Marcel Gabriel 158, 238Marcinkiewicz Paweł 222, 383, 392, 408,

623Marcinów Zdzisław 132, 134, 623Maria z Nazaretu 56, 594Marianowicz Antoni 412Marincze (Donia Marina) 590, 604Maritain Jacques 240, 415Markiewicz Henryk 334, 363Markiewka Tomasz 589, 592, 595, 597,

604, 609, 618, 624Markowska Teresa 304, 608Markowski Michał Paweł 145, 158, 198,

451, 566, 620, 623Marks Karol 437Maroszczuk Grażyna 127, 623Márquez Gabriel García 62, 574

Marshall George Catlett 277Marta św. 56Marx Jan 623Marx Leo 326, 623Masaryk Thomas 250Masłowska Dorota 213, 214, 215, 546Mastny Vojtech 414, 623Mateusz św., ewangelista 176Matka Boska zob. Maria z NazaretuMatuszewski Ryszard 412, 625Maughan Somerset 240Maurois André 240Mauron Charles 363May Karol 115Maykowski Stanisław 124Mazgal Ewa 183Mazowiecka Ewa 603Mazowiecki Tadeusz 603Mazur Aneta 147Mazur Elżbieta 395, 612Mazurkiewicz Filip 604, 623McCarthy Joseph Raymond 279, 281McMurphy Patrick 299Mead George Herbert 331Melcer‑Rutkowska  Wanda 325,  326,

575Mencwel Andrzej 312Mendelsohn Shlam 248Menkes Zygmunt 242Merchant John 623Michaelis Karin 240, 250Michalska Bogusława 408, 612Michalski Krzysztof 132Michałowski Jerzy 424, 609Michel Albin 236, 237Michelet Jules 531Michnik Adam 329, 623Micińska Anna 568, 623Miciński Bolesław 568, 623Mickiewicz Adam 24, 32, 57, 96, 135,

193, 245, 296, 301, 364, 546, 630Miczurin Iwan 416Mierzyńska Zofia 79, 82, 609Mieszkowska Anna 91, 613

645Indeks osobowy

Międzyrzecki Artur 120, 121, 126, 338, 467

Mikołajczak Małgorzata 155Mikołajewski Łukasz 529—530, 623Millais John Everett 187Miller Arthur 347, 415, 417 Miller Henry 417Miller Nancy Kate 145, 198Milton John 143Miłobędzka Krystyna 357, 361, 619Miłosz Czesław 9, 36, 38, 55, 67, 78, 86,

107, 114, 141, 195, 208, 214, 215, 239, 258, 334, 353, 417, 422, 431, 474, 477, 483, 489, 494, 614, 621, 623, 624

Minczewski John 58Miriam zob. Przesmycki ZenonMityk Iwona 561, 623Młynarski Andrew zob. Mynarski An‑

drewMiodońska‑Brooks Ewa 114Mirska‑Olbryska Wanda 92Mitarski Jan 144Mizera Janusz 132Mochnacki Maurycy 301, 469Moczygęba Leopold 55Modrzejewska Helena 26, 27, 29Modzelewska Maria 242Molisak Alina 39, 623Molnar Ferencz 240Momro Jakub 147, 614, 625Monet Claude 75Montefiore Mojżesz 39Moore Henry 165, 166, 167, 189Morawińska Agnieszka 359Morawski Kajetan 264, 265Morellet André 19Moreno Pipina de 584Morgenstern Janusz 424Morrison Jim 379, 380Mortkowicz Edward 242Mrożek Sławomir 10, 208, 455—464,

609, 613Mrożek Susana zob. Osorio Rosas Su‑

sana

Mróz Piotr 149Muhammad Eliasz 451Muhlstein Anka 236, 630Mulet Katarzyna 365, 370, 372, 373, 374,

623Munz Mieczysław 242, 243Musialik‑Chmiel Anna 55Musiał Grzegorz 82, 83, 84, 85, 466, 491,

609, 610, 612Muszer Dariusz 184, 623Mutz Stanisław 359, 623Mühlstein Anatol 238, 239Mühlstein Anka 236Mynarski Andrew 428

NNabokov Vladimir 551Najder Zdzisław 421, 611Nałkowska Zofia 215, 323Napoleon I 572Nasalska Anna 413, 414, 623Nasiłowska Anna 159, 340, 343, 348,

349, 350, 623Natonek Hans 237, 630Nawarecki Aleksander 296, 623Nazon 162, 173, 174, 175, 178, 181Nemec‑Foster Linda 58Neruda Pablo 308, 312Nestorowicz Melania 56Netz Feliks 10, 485—497, 609, 613, 616,

619, 624Neuger Leonard 364, 624Neumark Ignacy 248Niedenthal Karolina 36, 625Niedzielski Czesław 316, 413, 623Nieukerken Arent, von 365, 624Niewrzęda Krzysztof 621Nixon Richard 422, 423, 432, 437Norwid Cyprian Kamil 67, 78, 136, 208,

422, 615Nowacka Beata 11Nowacki Dariusz 485, 489, 624Nowak Grzegorz 24, 628Nowak‑Jeziorański Jan 591, 624

646 Indeks osobowy

Nowakowski Tadeusz 546Nycz Małgorzata 545, 608Nycz Ryszard 36, 39, 40, 483, 617, 627Nyczek Tadeusz 458, 613

OOcampo Sylwina 584Ocampo Victoria 584Ochwanowski Adam 81, 609Odojewski Włodzimierz 573, 628Odyseusz 484Ojrzyńska Małgorzata 375Okarma‑Blondyn Janek 96Okoń Wincenty 92, 629Oktawian August 174Olbryski Rafał 92Olczak‑Ronikier Joanna 242, 624Olejniczak Józef 297, 300, 301, 576O’Neil Eugene 417Opacki Ireneusz 296, 623, 626Oppman Artur 259Ordyński Ryszard 241Orfeusz 358, 360Orska Joanna 382, 624Orski Mieczysław 485, 492, 624Ortwin Ostap (właśc. Oskar Katzenellen‑

bogen) 133, 613Orwell George 205Orzechowski Stanisław 597Orzeszkowa Eliza 147Osmańczyk Edmund 434, 436, 624Osorio Rosas Susana 462, 463Ossietkzy Carl von 250Ostasz Gustaw 395Otto Rudolf 133Owidiusz 174Owusu Heike 192

PPacławski Jan 560, 566, 615, 616, 618,

623, 624, 625, 628 Paderewski Ignacy 62, 238Paleczny Tadeusz 573, 616, 624Palester Roman 216

Pallasmaa Juhani 307Pankowski Marian 156, 624Panofsky Erwin 154, 620Papaja Katarzyna 55Papieska Agnieszka 304, 608Papieski Robert 304, 608 Parks Rosa 427Parnicka Augustyna 593Parnicka Eleonora 593, 595, 600, 602,

603, 605Parnicka Elżbieta 592—593Parnicka Maria 591Parnicki Bronisław 593Parnicki Teodor 11, 589—605, 609—610,

616, 617, 618, 619, 620, 622, 623, 624, 626, 627, 629

Paryski Antoni Alfred 56Paryż Marek 623Pasek Jan Chryzostom 551, 554Pasierb Janusz Stanisław 482Pasierski Emil 417, 624Passent Daniel 424, 610Pasterski Janusz 36, 38, 73, 106, 131, 132,

137, 141, 153, 188, 575, 614, 622, 624, 625, 627, 628

Pastusiak Longin 424, 436—438, 440, 610, 624

Paszek Jerzy 555Paszkiewicz Mieczysław 91, 238, 619Patkowski Maciej 256Pawelec Dariusz 364, 365, 367, 368, 370,

372, 373, 384, 624Paweł św. 482Pawlik Edward 150, 624Peiper Tadeusz 366Pen John 248Perka Kinga 357, 627Pertek Jerzy 317, 624Pessõa Fernando 153Petrarka Francesco 143Piechota Magdalena 327, 413, 624, 626,

628Piechowski Jan Jerzy 601Pieczara Marek 624

647Indeks osobowy

Piekarska Augustyna zob. Parnicka Au‑gustyna

Pietrkiewicz Jerzy 119, 125, 127Pietrych Krystyna 384, 626Pietrzyk Bartłomiej 414, 616Pietrzyk Leslie 58Pietrzyk Zdzisław 591, 618Piętak Stanisław 562Piglia Ricardo 551, 624Pilch Jerzy 546Piłsudski Józef 238, 239, 262, 268, 292,

320Piotr św. 482Piotrowska Zuzanna 173Piotrowski Andrzej 602, 624Pius XII 594Pizarro Francisco 15, 19—20, 610Platon 198Platt Dobrosława 591, 624Płonka‑Syroka Bożena 146Płoszewski Ludwig 135Pobok Iza 56Pobóg‑Malinowski Władysław 430Podhorski Adam 17Podolska Joanna 607Podoska Teresa 545, 608Podsiadło Jacek 10, 377—390, 610, 623,

626Poe Edgar Alan 272, 348Polański Roman 38, 424, 621Polechoński Krzysztof 581, 622Pollack Martin 36, 625Pollak Seweryn 412, 625Pollock Jackson 297Poniatowski Stanisław August 17, 19Poniński Adam 17Popiel, król 552—553Poprawa Adam 347, 617Potent Małgorzata 194, 625Potz Maciej 522Pound Ezra 297Preis‑Smith Agata 324, 617, 623Presley Elvis 403Prokop‑Janiec Eugenia 36, 106, 625

Proxmire William 424Pronaszko Zbigniew 168Proust Marcel 309Prus Bolesław (właśc. Aleksander Gło‑

wacki) 24Prus Joanna 561, 625Prussak Maria 458, 609Pruszyńska Anna 23, 625Pruszyński Ksawery 23, 318, 319, 320,

625Pruszyński Mieczysław 23, 625Przerwa‑Tetmajer Kazimierz 155Przesmycki Zenon (pseud. Miriam) 554Przyboś Julian 355Przybylak Feliks 603Przybyłowska‑Bratkowska Roma 311,

629Przybyszewski Stanisław 151Pułaski Kazimierz 57, 62Putrament Jerzy 27, 417—418, 624, 625Pynchon Thomas 383Pyszny Joanna 418Pytasz Marek 109, 112, 611, 625Pyzik Estanislao (Stanisław) 572, 625Pyzik Teresa 54

RRadgowski Michał 584, 625Radny Krystian 551, 624Radziszewska Janina 146Radzymińska Józefa 11, 571—588, 610,

622Ratajczakowa Dobrochna 91, 94, 100,

615, 625, 628Ratuszyńska Irina 161, 162Rawson‑Jones Elżbieta 37, 625Reagan Ronald 81Redliński Edward 79, 82, 342, 347,

630Reklewska‑Braun Zofia 391, 625Renn Ludwig zob. Golssenau Arnold

Friedrich Vieth vonReszke Robert 154Reverzy Jean 574, 585

648 Indeks osobowy

Rey Sydor 241Rich Adrienne 320Rilke Rainer Maria 134Ritz German 303, 304, 625Robbins Herbert 357Robertson William 15, 17, 19—20, 610,

620Rockefeller John Davison 33Rocquet Claude‑Henri 168, 616Rodziński Artur 243, 292Rogers Roy 382Rojczyk Arkadiusz 55Rojek Przemysław 147, 625Rolland Romain 250Romains Jules 240, 241, 242, 630Romaniuk Anna 304, 608Romaniuk Radosław 304, 608Romiszewski Eugeniusz 576Romney Mitt 68Ronikier Michał 35, 37, 608Ronstad Linda 380Roosvelt Franklin Delano 237, 512Rosa Salvator 143Rosenberg Ethel Greenglass 280Rosenberg Juliusz 280Rosiński Wiktor 56Roth Joseph 39, 236, 252Roux Dominique de 574, 608, 629Royko Michael 62Rubinstein Artur 292Rubinstein Helena 237Rubinstein Neli 243Rudiuk Maria Magdalena 107Rudnicki Janusz 79, 87Rudnicki Zygmunt 262Rumi Jalaluddin 392Rusinek Wojciech 153, 156Rybicka Elżbieta 39Rybiński Maciej 213Ryziński Remigiusz 158, 620

SSabato Ernesto 584Sabelanka Ewa 318, 618

Sabo Roman 10, 188, 208, 219—231, 610, 627

Sadkowski Wacław 37, 478, 625Safona 161, 162, 184, 612Said Edward Wadie 67—75, 610, 618Saint‑Exupéry Antoine de 186Sala Adeline 59Sala Julia 64Salska Agnieszka 618Sandburg Carl 383, 392Sartre Jean‑Paul 98, 143, 272, 273, 415Sassoon Siegfried 73Savitsch Eugene de 277Sawicka Jadwiga 626Sawrymowicz Edward 135Saxl Fritz 154, 620Schiller Friedrich 67, 287, 614Schindler Oskar 237Schulz Bruno 62, 582Schwartz Delmore 491, 610Segal Hanna 363, 365, 371Seghers Anna 250Seidenman Ludwik 279, 283Serwański Jacek 444, 616Seymour Robert 509Seymour‑Tułasiewicz Lilian 10, 507—

518, 611, 614Sforza Count 240Shakespeare William 75Sharif Omar 70Siciński Andrzej 95, 622Siedlecka Joanna 565, 567, 626Siedzący Byk 379Siemek Marek Jan 132Siemion Piotr 79, 82, 83, 87, 611Sienkiewicz Henryk 10, 23—33, 215,

421, 433, 611, 620, 621, 626, 629Sienkiewicz Witold 40Sieprawski Marek 492, 626Sierecki Sławomir 601Sierny Tadeusz 486, 624Sigele Rizel Louise 250Sikorska Liliana 145, 627Sikorski Dariusz Konrad 155

649Indeks osobowy

Sikorski Władysław 239, 590, 630Simmel Georg 488Simon O.K. 250Singer Isaac 62Siwor Dorota 496, 616Skalmowski Wojciech 461, 609 Skarga Barbara 140, 626Skoczylas Joanna 359Skurtys Jakub 222, 626Skwara Marta 385Skwarczyński Henryk 86, 611Skwarczyńska Stefania 546, 626Skwarczyński Zdzisław 501, 626Skwarnicki Marek 391, 404, 465, 466, 626Sławek Tadeusz 222, 354, 387, 388, 389,

626Sławiński Janusz 355Słobodnik Włodzimierz 412Słonimski Antoni 10, 241, 315—334,

575, 611, 622Słonimski Michaił 328, 329Słonimski Nicolas 328Słowacki Juliusz 28, 57, 198, 296, 546,

552—553, 589, 594, 603Smith Patty 380Smolana Krzysztof 572, 573, 626Smulski Jerzy 411, 413, 416, 417, 626Snyder Gary 380, 383Sokołowska Jadwiga 602, 626Sokrates 155Sommer Piotr 222Sontag Susan 28Sosnowski Jerzy 383, 620Soyinka Wole 221Speina Jerzy 413, 623Spivak Gayatri Chakravorty 72, 447,

451, 626Springhorn Charles E. 245Spychalski Mirosław 355, 359, 626Stabro Stanisław 383, 626Stachniak Ewa 79Stachura Edward 296, 384, 618Stackelberg Otton Magnus 17Stala Marian 383, 627

Stalin Józef 270, 304, 414, 623Staniszewski Andrzej 148, 627Stanowska‑Cichoń Bogusława 559Starowieyska‑Morstinowa Zofia 507,

508, 627Starzyński Stefan 317Stas Helena 56Stasiuk Andrzej 147, 153, 625Staszic Stanisław 16Stebelscy 595Stebelski Henryk 595, 596Stebelski Wojciech 595Steinbeck John 383Steiner George 156, 627Stempowski Jerzy 238, 251, 252, 585,

599, 600, 601, 616, 630Stephan Halina 38, 284, 285, 353, 621,

627Stern Leopold 240Stevens Cat 382Stewart Susan 344, 627Stępień Marian 255, 627Stępnik Krzysztof 413, 554, 614, 626, 628Stojowski Zygmunt 243Stowe Beecher 449—450Strakacz Sylwin 242, 247Straszewicz Czesław 546, 575, 622Strauss Richard 75Strempek‑Shea Susan 58Stroiński Zdzisław 133, 619Stroud Joseph 221Stryjkowski Julian 411, 413, 626Styczeń Janusz 489, 490, 627Styron William 448Suard Jean Baptiste‑Antoine 19Suchanow Klementyna 551, 624Sucharski Tadeusz 155Sulimierski Filip 564, 626Summers Claude J. 616Surdykowski Jerzy 25, 612Suryn Roman 586Surynowa‑Wyczółkowska  Janina 11,

571—588, 621Swift Jonathan 479

650 Indeks osobowy

Szahaj Andrzej 58Szałagan Alicja 414, 508, 618Szałasta‑Rogowska Bożena 11, 67, 75,

127, 131, 132, 133, 134, 137, 607, 613, 614, 623, 627

Szaruga Leszek 184, 627Szczepan Aleksandra 40, 627Szczepanik Krzysztof 590, 627Szczepański Jan Józef 10, 521, 443—453,

455, 465, 466, 470, 611, 627Szczuka Kazimiera 145, 627Szejnert Małgorzata 36, 424, 611Szewc Piotr 37, 627Szletyński Henryk 286Szoda Jarosław 355, 359, 626Szostkiewicz Adam 222, 225, 226Szuba Andrzej 222Szuber Janusz 214Szuster Marcin 70Szwalbeg Natan 317Szymak‑Reiferowa Jadwiga 177Szymanowska Zofia zob. Chądzyńska

ZofiaSzymanowski Karol 243Szymański Leszek 601Szymborska Wisława 198Szymutko Stefan 604, 627

ŚŚliwiński Piotr 344, 351, 379, 627Ślósarska Joanna 171Śmieja Florian 10, 105—128, 611, 613,

621, 623, 624, 625Śmieja Wojciech 627Środa Krzysztof 168, 616Środa Magdalena 168, 323Świątek Anna Maria 24, 628Świderski Bolesław 574Święch Jerzy 177Święcicki Stanisław 24

TTabako Tomasz 353, 354, 361, 621, 627Tabori Paul 248

Tagore Rabindranath 150Tarn Adam 412, 458, 609Tarnowska Beata 69, 132, 147, 148, 627,

628Tarnogórska Maria 621Tatarkiewicz Władysław 515Tatarowski Konrad Witold 599, 628Tate Sharon 425Taylor‑Terlecka Nina 573, 607, 628Tecumseh 378, 379Telicki Marcin 349, 628Tepa Jerzy 241Terc Małgorzata 561, 628Terkel Studs 60, 62Terlecki Tymon 119, 121, 122, 123, 124,

125, 141, 216, 251, 294, 295, 530, 573, 576, 607, 614, 628, 631

Themerson Franciszka 251, 630Thérive André 237Thomas William I. 423, 628Thoreau Henry David 299, 353, 379,

385—389Thubron Colin 315Tiegerman Ignacy 69Tillich Paul 143, 628Tischner Józef 144, 149, 168, 211, 628Tocqueville Alexis de 287, 425Toeplitz Krzysztof Teodor 425, 438, 439,

611Tołczyński R. 244Tomasik Agnieszka 469, 475, 479, 483,

628Tomasik Wojciech 412, 413, 414, 418,

626, 628Tomaszewska Wiesława 467, 469, 613,

628Tomaszewski Adam 92, 215, 617Tomczyk Edyta 358Torańska Teresa 413, 628Torrés Henry 249Toruńczyk Barbara 79, 80Toscanini Artur 242Totenberg Roman 243Toulouse‑Lautrec Henri de 275

651Indeks osobowy

Trepte Hans‑Christian 347, 628Trębicka Maria zob. Faleńska MariaTrilling Lionel 323Truman Harry 270, 279, 434Tuan Yi‑Fu 359Tułasiewicz Lilian zob. Seymour‑Tułasie‑

wicz LilianTułasiewicz Tadeusz 508, 509, 510Tupac Amaru II zob. Condorcanqui Ga‑

brielTurzańska Nelli 185, 206Turzański Władysław 185, 206Tuwim Julian 239, 241, 242, 243, 244,

245, 255, 256, 267, 331, 615Twain Mark 272, 475Tygielska Hanna 616Tynecka‑Makowska Słowinia 38Tyrmand Leopold 38, 208, 347, 621,

630

UUlicka Danuta 168Undset Sigrid 240, 250Uniłowski Krzysztof 573, 592, 604, 624,

628Uniłowski Zbigniew 575Urbanik Marian 267

VVayo Alvarez del 240Venclova Tomas 80Vielrose Egon 357Vincenz Stanisław 573, 628Viswanathan Gauri 74, 610

WWachowski Jacek 91, 628Waddell Catherine Hughes 243, 630Waddell Chauncey 243Wal Anna 36, 38, 106, 153, 575, 622, 625,

628Walas Teresa 39Walaszek Adam 36, 617Walewska Maria 572

Walewski Władysław 564, 626Wałęsa Lech 516Wańkowicz Melchior 10, 23—33, 423,

424, 426, 435, 575, 611—612, 621, 628, 629

Warchala Jacek 358, 619Warchał Arnold 406, 628Warhol Andy 342, 378Waszyngton Jerzy 79, 246Wat Aleksander 121, 618Waters Muddy 54Watson George 19Watson M.P. 244Wawrykiewicz Małgorzata Maria 36,

617Ważyk Adam 412Weber Max 521, 522Wenek Joanna 599, 622Weibel Richard Marucha de 584Weichtow Małgorzata zob. Wickenhagen

MałgorzataWeintraub Wiktor 293, 294, 299, 595,

628Weiskopf Frank Carl 241Weissbort Daniel 491, 610Wells Herbert George 242, 322Werfel Edda 411—419, 612, 614, 618Werfel Franz 240Werfel Roman 413Werner Małgorzata 414, 623Wickenhagen Małgorzata 583Wierzbicki Jan 549, 622Wharton William 381White Kenneth 164, 165, 167Whitman Walt 236, 247, 272, 297, 383,

392, 425Wieczorkiewicz Anna 303, 310, 344,

628Wieniawa‑Długoszewski Bolesław 317Wierzbiański Bolesław 81, 281Wierzbicka Anna 37, 43, 44, 629Wierzewski Wojciech 393Wierzyński Kazimierz 10, 77, 78, 114,

124, 125, 236, 237, 240, 243, 244, 245,

652 Indeks osobowy

251, 262, 281, 282, 284, 291—302, 422, 612, 626, 628, 629, 631

Wieseltier Leon 69Wiley Irena z Baruchów 239Wilkoń Aleksander 358, 619Williams Tennessee 417Wimsatt William Kurtz 334Winawer Brunon 317Winek Teresa 469, 613Wiśnicki Adrian 392Wiśniewski Wojciech 590, 629Wiśniowski Sygurd 311, 629Witczak Henryk 166Witkacy zob. Witkiewicz Stanisław IgnacyWitkiewicz Stanisław Ignacy (pseud.

Witkacy) 151Witosz Bożena 123, 629Wittlin Halina 236, 237, 240, 281, 616Wittlin Józef 10, 78, 124, 132, 208, 209,

235—252, 284, 612, 614, 619, 621, 629, 630, 631

Wittlin‑Lipton Elżbieta 236, 237, 629Wize Kazimierz Filip 327Wodziński Marcin 40, 629Wojciechowski Franciszek 28Wojciechowski Krzysztof 359Wojtkiewicz Małgorzata 629Wolanowski Lucjan 329Wolf Howlin 54Wolniewicz Janusz 432, 629Wolny‑Zmorzyński Kazimierz 23, 24, 629Wolski Jan 92, 107, 111, 136, 157, 158,

615, 622, 624, 629 Wolski Tadeusz 424Wolter 479Wood Grant 83Woolf Virginia 222Woźniakowski Jacek 430, 603, 629Wójcik Andrzej 174Wójcik Henryk 92Wójcik Włodzimierz 132, 274, 572, 623,

629 Wright Richard 62Wróblewska Elżbieta 356, 358, 629

Wszelaki Jan 277Wszelaki Maria 277Wyczółkowska Janina zob. Surynowa‑

‑Wyczółkowska JaninaWyczółkowski Leon 573Wygard Andrzej 595Wygard Edward 595Wygard Wita 595Wyrwas‑Wiśniewska Monika 610Wyskiel Wojciech 108, 132, 255, 259,

264, 291, 294, 614, 621, 625, 629Wysocki Jordan Czesław 572Wyspiański Stanisław 96, 114, 546, 551

YYeats Wiliam Butler 75, 187Yolles Piotr 238, 239, 243Young Brigham 481

ZZabłocki Franciszek 16 Zagajewski Adam 79, 80, 214, 218Zaleski Marek 146, 147, 168, 179, 629Załuski Krzysztof Maria 79, 87Zambrzycka Grażyna 10, 161—181,

183—200, 612, 627Zamoyski Jan 16Zangwill Izrael 58Zarembina Jolanta 37Zaremska Hanna 40Zatocki Manuel 572Zatoqui Manuel zob. Zatocki ManuelZawada Andrzej 346, 350, 629Zawadzka Joanna 414, 618Zawieyski Jerzy 214Zdziechowski Paweł 629Ziarkowska Justyna 107, 127, 608, 621Ziątek Zygmunt 24, 630Zielińska Barbara 347, 630Zieliński Jan 531, 573, 616, 630Zieniewicz Andrzej 284, 627Zienkowska Krystyna 18Ziółkowska‑Boehm Aleksandra 25, 612

653Indeks osobowy

Zischka Anton 332Złotowska Mira 239Znaniecki Florian 329, 423, 628Zweig Stefan 240, 250Zybura Marek 560, 618Zyman Edward 11, 92, 208, 630

ŻŻaba Feliks Napoleon 572Żarnower Teresa 238, 239, 630Żeromski Stefan 24, 547, 553—554, 614,

630Żółciński Tadeusz 37, 630

Żółkiewski Stefan 24, 630Żółtowska Ewelina 586, 630Żukow Gieorgij Konstantinowicz 270Żukowski Tomasz 38, 621Żuławski Mirosław 412Żurakowski Janusz 206, 428Żurakowski Jerzy 428Żurakowski Marek 428Żurek Wiesława 503, 630Żygulski Zdzisław 68, 610

ŽŽižek Slavoj 67

Katarzyna Niesporek, Piotr Gorliński‑Kucik

RedaktorMagdalena Starzyk

Projektant okładki i stron działowychEmilia Dajnowicz

Redaktor technicznyBarbara Arenhövel

KorektorMirosława Żłobińska

ŁamanieAlicja Załęcka

Copyright © 2014 byWydawnictwo Uniwersytetu Śląskiego

Wszelkie prawa zastrzeżone

ISSN 0208 ‑6336ISBN 978 ‑83 ‑226 ‑2264 ‑3

(wersja drukowana)

ISBN 978 ‑83 ‑8012 ‑176 ‑8(wersja elektroniczna)

WydawcyPolski Fundusz Wydawniczy w Kanadzie /Polish‑Canadian Publishing FundP.O. Box 29562377 Burnhamthorpe Rd. E.Mississauga, Ontario L5A 4H2, Canadawww.polskifunduszwydawniczy.cae‑mail: edzet@rogers.com

Wydanie I. Ark. druk. 41,0. Ark. wyd. 51,0. Papier offset. kl. III, 90 gCena 80 zł (+ VAT)

Druk i oprawa: „TOTEM.COM.PL Sp. z o.o.” Sp.K. ul. Jacewska 89, 88 ‑100 Inowrocław

Wydawnictwo Uniwersytetu Śląskiegoul. Bankowa 12B, 40 ‑007 Katowice

www.wydawnictwo.us.edu.ple ‑mail: wydawus@us.edu.pl