Click here to load reader
Upload
fedyaya
View
219
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 1/11
ლინუქსის დისტრიბუტივები
ლინუქსის დისტრიბუტივები (Linux Distributions) – ლინუქსის ბაზაზე შექმნილი
პროგრამული პაკეტებია.
ზოგადი მიმოხილვა
ოპერაციული სისტემა ლინუქსი შედგება ბირთვისგან და სხვადსხვა
უტილიტებისგან. ლინუქსის ბირთვი შექმნა ფინელმა სტუდენტმა ლინუს
ტორვალდსმა 1991 წელს. ამის შემდეგ მთელი მსოფლიოს ენთუზიასტმა
პროგრამისტებმა დაიწყეს ბირთვის განვითარებაში მონაწილეობის მიღება და დისტრიბიუტივების შექმნა. ლინუქსის ბირთვი ვრცელდება სრულიად უფასოდ
GNU ლიცენზიის შესაბამისად. დღესდღეისობით არსებობს როგორც სრულიად
უფასო დისტრიბიუტივები ასევე ფასიანებიც. ყველა დისტრიბიუტივის მიმოხილვა
ძნელია, რადგან დღესდღეისობით უკვე რამდენიმე ასეული დისტრიბიუტივი
არსებობს, ამიტომ ამ სტატიაში განხილულია მხოლოდ ყველაზე პოპულარული
ნიმუშები. კომპანია Distrowatch-ის მონაცემებით უკანასკნელი 6 თვის მანძილზე
დისტრიბუტივების პირველ ათეულში შემდეგნი მოხვდნენ და ხმები ასე
განაწილდა:
1. Ubuntu
2. SUSE
3. Mandriva
4. Fedora
5. MEPIS
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 2/11
6. Damn Small
7. Debian
8. KNOPPIX
9. Gentoo
10. Slackware
ამ ძირითად დისტრიბუტივებთან ერთად ამ სტატიაში განხილულია ყურადსაღები
რამდენიმე სხვა დისტრიბუტივიც.
Ubuntu Linux
ქართული უბუნტუ დაპერი 6.06
ქვეყანა: კუნძული მენი
უკანასკნელი ვერსია: 6.06
ბირთვი: 2.6.15
ნაუტილუსი,ტოტემი
ეპიფანია ბრაუზერი
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 3/11
საერთო ხედი 1
საერთო ხედი 2
უბუნტუ დებიანზე დაფუძნებული ახალი პროექტია. იგი ძალიან სწრაფად გახდა
პოპულარული, მას ლინუქსების ცაზე ამომავალ ვარსკვლავსაც უწოდებენ. პროექტი
უბუნტუ დაფუძნებულია "უბუნტუს ფილოსოფიის" იდეებზე: კომპიუტერული
პროგრამები უფასო, პროგრამული ხელსაწყოები კი ლოკალურ ენებზე უნდა იყოს
და მოხმარებელს უნდა შეეძლოს საკუთარი საჭიროებისამებრ პროგრამების მორგება
და შეცვლა. დისტრიბიუტივი შეიცავს ყველა აუცილებელ კომპონენტს, ასევე
ლოკალიზაციას და უტილიტებს შეზღუდული შესაძლებლობების მქონე ადამიანებისთვის, რათა მისი მოხმარება დედამიწის ნებისმიერმა მცხოვრებმა
შეძლოს. სიტყვა უბუნტუ ძველ აფრიკულ ენაზე ნიშნავს ჰუმანურობას.
უბუნტუ უფასოა და მისი შეკვეთა დისკზე შესაძლოა მისი ოფიცილური ვებ
გვერდიდან: https://shipit.ubuntu.com/
საშინაო გვერდი: http://www.ubuntulinux.org/ მომხმარებელთა ფორუმები: http://www.ubuntuforums.org/ , http://www.LinuxQuestions.org
ქართველ თარჯიმანთა გვერდი: https://launchpad.net/people/ubuntu-l10n-ka
სამუშაო გვერდი*:https://launchpad.net/distros/ubuntu/dapper/+lang/ka
გაქართულების კარიბჭე: http://www.gia.ge
დოკუმენტაცია: http://www.ubuntu.com/support
გამოსვლის თარიღი 2006/06/01
ოფიციალური ფასი უფასო მატარებელი 1 CD
უფასო ჩამოქაჩვა http://www.ubuntulinux.org/download/
პროცესორების არქიტექტურა amd64, i386, ppc
ინსტალაცია ტექსტური
სტანდარტული გრაფიკული სისტემა GNOME
პაკეტების მენეჯერი DEB
საოფისე პროგრამები GNOME Office, OpenOffice
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 4/11
ფაილური სისტემები ext3, JFS, ReiserFS, XFS
უბუნტუს გაქართულების პროექტი ღიაა ყველასთვის, დარეგისტრირდით და
შემოგვიერთდით!
მიმდინარე ვერსია Ubuntu Gutsy Gibbon 7.10: [[1]] <- სათარგმნი მოდულების სია.
SUSE Linux
მწარმოებელი ორგანიზაცია: Novell
ქვეყანა: გერმანია
უკანასკნელი ვერსია: 10.2
ბირთვი: 2.6.16
საშინაო გვერდი: http://www.suse.com , http://www.opensuse.org/ მომხმარებელთა ფორუმები: http://www.suseforums.net/ •
http://forums.suselinuxsupport.de/ • http://LinuxQuestions.org •
http://www.alionet.org/ (ფრანგულად) • http://Unixboard.de (გერმანულად) •
http://Linux-Club.de (გერმანულად)
დოკუმენტაცია: http://www.suse.com/us/private/support/index.html,
http://sdb.suse.de/sdb/en/html/
ეს დისტრიბიუტივი სტაბილურობით და მოხმარების სიმარტივით გამოირჩევა.
სრული ვერსია შეიცავს როგორც 32 ბიტიან ასევე 64 ბიტიან პაკეტებს. ამ სისტემას აქვს კარგი მხარდაჭერის და განახლების სისტემები. ეს დისტრიბიუტივი RedHat-
თან სრულად თავსებადია.
10.0 ვერსიიდან ეს დისტრიბუტივი გამოდის როგორც "ფასიანი" ასევე "უფასო", ღია
ვარიანტში. ღია სუსე იმით განსხვავდება "დახურული" მოძმისგან, რომ მასში არ
შედის ისეთი პაკეტები, როგორიცაა ჯავა, Real Player, Flash Player და სხვა.
გამოსვლის თარიღი 2006/05/11
ოფიციალური ფასი SUSE Linux 10.0 Strong Encryption (128+ bit) English, French, German,Italian and Spanish 59$
მატარებელი 6 CD ან 1 DVD
უფასო ჩამოქაჩვა http://en.opensuse.org/Released_Version
პროცესორების არქიტექტურა i586, x86_64
ინსტალაცია გრაფიკული
სტანდარტული გრაფიკული
სისტემა KDE
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 5/11
პაკეტების მენეჯერი RPM
საოფისე პროგრამები GNOME Office, KOffice, OpenOffice
ფაილური სისტემები ext3, JFS, ReiserFS, XFS
Mandriva Linuxმწარმოებელი ორგანიზაცია: Mandriva Linux
ქვეყანა: საფრანგეთი
უკანასკნელი ვერსია: 2006
ბირთვი: 2.6.12
საშინაო გვერდი: http://wwwnew.mandriva.com/en
http://www.mandrivalinux.com http://www.mandriva.com/
მომხმარებელთა ფორუმები: http://www.mandrivausers.org/ ,
http://www.linuxquestions.org/questions/f30
დოკუმენტაცია: http://www.mandrakeclub.com/docs (მხოლოდ MandrakeClub
წევრებისთვის), http://www.mandrakelinux.com/en/fdoc.php3,
http://www.mandrakeuser.org/
ეს დისტრიბიუტივი 1998 წელს შეიქმნა RedHat-ის ბაზაზე. იგი შეიქმნა იმ მიზნით
რათა ლინუქსი უფრო მარტივი და მისაწვდომი გაეხადათ დამწყები
მომხმარებელისთვის. სისტემა კი გამოვიდა გასაგები მარა ცოტა არ იყოს ნაკლებად
სტაბილური. 2005 წელს მანდრეიკი და Connectiva გაერთიანდნენ და წარმოიშვა
მანდრივა. ეს დისტრიბიუტივი 97 ენაზეა ნათარგმნი, მათ შორის ქართულადაც.
გაქართულების პროექტს ხელმძღვანელობს აიეტ კოლხი.
გამოსვლის თარიღი 2005/10/06
ოფიციალური ფასი 80$
მატარებელი 3 CD
უფასო ჩამოქაჩვა http://wwwnew.mandriva.com/en/downloads/mirrors/2006iso
პროცესორების არქიტექტურა i586, x86_64ინსტალაცია გრაფიკული
სტანდარტული გრაფიკული სისტემა KDE
პაკეტების მენეჯერი RPM
საოფისე პროგრამები GNOME Office, KOffice, OpenOffice
ფაილური სისტემები ext3, JFS, ReiserFS, XFS
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 6/11
Fedora Core
მწარმოებელი ორგანიზაცია: Fedora Project
ქვეყანა: აშშ
უკანასკნელი ვერსია: 4
ბირთვი: 2.6.11
საშინაო გვერდი: http://fedora.redhat.com/
მომხმარებელთა ფორუმები: http://forums.fedoraforum.org/
დოკუმენტაცია: http://fedora.redhat.com/docs/
Fedora RedHat-ის სამაგიდო შტოს ღია ჩამომავალია. როგორც ამბობენ დიდი
სტაბილურობით არ გამოირჩევა. იგი სრულიად ღია სისტემაა. მას პაკეტების
საკმაოდ დიდი რაოდენობა მოჰყვება. მის გაქართულებაზე მუშაობა დაწყებულია.
გამოსვლის თარიღი 2005/02/10
ოფიციალური ფასი -
მატარებელი 4 CD
უფასო ჩამოქაჩვა http://download.fedora.redhat.com/pub/fedora/linux/core/4/
პროცესორების არქიტექტურა i386, ppc, ppc64, x86-64
ინსტალაცია გრაფიკული
სტანდარტული გრაფიკული სისტემა GNOME
პაკეტების მენეჯერი RPM
საოფისე პროგრამები GNOME Office, KOffice, OpenOfficeფაილური სისტემები ext3 (supported), JFS, ReiserFS, XFS
MEPIS Linux
მწარმოებელი ორგანიზაცია:
ქვეყანა: აშშ
უკანასკნელი ვერსია: 3.3.1
ბირთვი: 2.6.10
საშინაო გვერდი: http://www.mepis.org/
მომხმარებელთა ფორუმები: http://www.mepis.org/forum/
დოკუმენტაცია: http://mepis.com/docs/
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 7/11
MEPIS Linux - ეს არის სახლში ან საოფისე სამუშაოებში გამოსაყენებელი ე. წ.
Desktop Linux სისტემა. საკმაოდ ადვილად რეალიზდება გამოყოფილ სერვერადაც.
დისტრიბუტივი აწყობილია Debian GNU/Linux -ის ბაზაზე, საკმაოდ პოპულარულია
(www.distrowatch.com -ის რეიტინგში თვეების მანძილზე პირველ ადგილზეა). ერთ
CD-ზე არის როგორც ლაივი, ასევე საინსტალაციო და აღსადგენი ვარიანტები,
მოწყობილობების ავტომატური დაყენების, NTFS დანაყოფის ზომების შეცვლის
საშუალება, WiFi, ASPI, TrueType და ა. შ. ასევე დრაივერების და პროგრამების
საკმაოდ სრული სია.
მარტივი და მძლავრი დისტრიბუტივი, შექმნილი "მომხმარებლების მიერ
მომხმარებლებისათვის", რეკომენდებულია უპირველესად მათთვის, ვისაც სურს
პირდაპირ "კოლოფიდან ამოიღოს" მზა სამაგიდო სისტემა.
გამოსვლის თარიღი 2005/05/12
ოფიციალური ფასი 10$
მატარებელი 1 CD
უფასო ჩამოქაჩვა http://www.mepis.org/node/1462
პროცესორების არქიტექტურა i586
ინსტალაცია გრაფიკული
სტანდარტული გრაფიკული სისტემა KDE
პაკეტების მენეჯერი DEB
საოფისე პროგრამები OpenOfficeფაილური სისტემები ext3, ReiserFS
Damn Small Linux
მწარმოებელი ორგანიზაცია:
ქვეყანა: აშშ
უკანასკნელი ვერსია: 2.1
ბირთვი: 2.4.31 საშინაო გვერდი: http://www.damnsmalllinux.org/
მომხმარებელთა ფორუმები: http://damnsmalllinux.org/cgi-
bin/forums/ikonboard.cgi
დოკუმენტაცია:
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 8/11
გამოსვლის თარიღი 2006/01/10
ოფიციალური ფასი -
მატარებელი 1 CD
უფასო ჩამოქაჩვა http://www.damnsmalllinux.org/download.html
პროცესორების არქიტექტურა i386
ინსტალაცია -
სტანდარტული გრაფიკული სისტემა Fluxbox
პაკეტების მენეჯერი DEB
საოფისე პროგრამები -
ფაილური სისტემები ext3
Debian GNU/Linux
ქვეყანა: http://www.debian.org/devel/developers.loc
უკანასკნელი ვერსია: 4.0
ბირთვი: 2.6.18
საშინაო გვერდი: http://www.debian.org
მომხმარებელთა ფორუმები: http://forums.debian.net/
http://www.linuxquestions.org/questions/f26
დოკუმენტაცია: http://www.debian.org/doc/
დებიანი მკაცრად მისდევს GNU - ს პრინციპებს. ეს დისტრიბიუტივი არ ეკუთვნის
არცერთ ორგანიზაციას. მისი მწარმოებლები მიმოფანტულნი არიან მთელს
მსოფლიოში. ეს დისტრიბიუტივი მიუხედავად იმისა რომ მას ერთი მწარმოებელი
არ ჰყავს, არის საოცრად სტაბილური, უსაფრთხო და კარგად ორგანიზებული.
სტაბილური ვერსიები იშვიათად გამოდის, მაგრამ ისინი კარგად დატესტილია.
გამოსვლის თარიღი 2007/04/08
ოფიციალური ფასი -
მატარებელი 21 CD
უფასო ჩამოქაჩვა http://www.debian.org/CD
პროცესორების არქიტექტურა AMD64, Alpha, Arm, HPPA, i386, IA64, m68k, Mips, Mipsel, PPC, S390,Sparc
ინსტალაცია გრაფიკული
სტანდარტული გრაფიკული
სისტემა GNOME
პაკეტების მენეჯერი DEB
საოფისე პროგრამები GNOME Office, KOffice, OpenOffice
ფაილური სისტემები ext3, JFS, ReiserFS, XFS
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 9/11
KNOPPIX
ქვეყანა: გერმანია
უკანასკნელი ვერსია: 4.0.2ბირთვი: 2.6.12.4
საშინაო გვერდი: http://www.knoppix.com/
მომხმარებელთა ფორუმები: http://www.knoppix.net/forum/
დოკუმენტაცია: http://www.knoppix.net/docs/
ეს დისტრიბიუტივი ინსტალაციას არ საჭიროებს, იგი იტვირთება პირდაპირ
კომპაქტური დისკიდან. შეიცავს საჭირო პროგრამების კრებულს, KDE გრაფიკულ
ინტერფეისს, საოფისე და ინტერნეტში სამუშაო პროგრამებს. კარგია ლინუქსის შემსწავლელთათვის და ექსპერიმენტების მოყვარულთათვის, რადგან
დისტრიბიუტივი კომპაქტურ დისკზეა და ვერაფერს ვერ გააფუჭებთ.
გამოსვლის თარიღი 2005/09/24
ოფიციალური ფასი -
მატარებელი 1 DVD
უფასო ჩამოქაჩვა http://www.knopper.net/knoppix-mirrors/index-en.html
პროცესორების არქიტექტურა
i486
ინსტალაცია ტექსტური
სტანდარტული გრაფიკული სისტემა KDE
პაკეტების მენეჯერი DEB
საოფისე პროგრამები GNOME Office, KOffice, OpenOffice
ფაილური სისტემები XFS
Gentoo Linux
ქვეყანა: აშშ
უკანასკნელი ვერსია: 2005.1
ბირთვი: 2.2.8
საშინაო გვერდი: http://www.gentoo.org
მომხმარებელთა ფორუმები: http://forums.gentoo.org/
დოკუმენტაცია: http://www.gentoo.org/doc/en/index.xml
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 10/11
ეს დისტრიბიუტივიც არ არის ადვილი და ახალბედა მომხმარებელებისთვის
განკუთვნილი. თუ თქვენ ლინუქსების სამყაროში დიდი გამოცდილება გაქვს და
გსურთ პრაკტიკულად ნულიდან ააწყოთ თქვენთვის სასურველი სისტემა, მაშინ ეს
დისტრიბიუტივი თქვენთვისაა.
გამოსვლის თარიღი 2005/08/08
ოფიციალური ფასი -
მატარებელი 1
უფასო ჩამოქაჩვა http://www.gentoo.org/main/en/where.xml
პროცესორების არქიტექტურა x86, amd64, hppa, ppc, ppc64, sparc
ინსტალაცია ტექსტური
სტანდარტული გრაფიკული სისტემა -
პაკეტების მენეჯერი SRC (Portage)
საოფისე პროგრამები KOffice, OpenOffice
ფაილური სისტემები ext3, JFS, ReiserFS, XFS
Slackware Linux
მწარმოებელი ორგანიზაცია: The Slackware Linux Project
ქვეყანა: აშშ
უკანასკნელი ვერსია: 10.2
ბირთვი: 2.4.31 საშინაო გვერდი:http://www.slackware.com/
მომხმარებელთა ფორუმები: http://www.userlocal.com/phorum/
http://www.slackwarehelp.org/ http://www.linuxquestions.org/questions/f14
დოკუმენტაცია: http://www.slackware.com/book/
Slackware არის პროფესიონალური დონის დისტრიბიუტივი. იგი ბაზირებულია
კარგად გამოცდილ 2.4.30 ბირთვზე მაგრამ მომხმარებელს თვითონ შეუძლია
დააყენოს ახალი ბირთვი. მასზე ვერ ვიტყვით რომ იგი ადვილია და ახალბედა
მომხმარებლისთვის კარგად გასაგები, მაგრამ საქმის კარგად მცოდნეების ხელში იგი შეიძლება გახდეს როგორც კარგი სერვერი, ასევე კარგი საოფისე კომპიუტერი.
გამოსვლის თარიღი 2005/09/14
ოფიციალური ფასი 40$
მატარებელი 2
უფასო ჩამოქაჩვა http://www.slackware.com/getslack/
პროცესორების არქიტექტურა i486
8/14/2019 Linux Distributive Bi (Vrceli Ganxilva)
http://slidepdf.com/reader/full/linux-distributive-bi-vrceli-ganxilva 11/11
ინსტალაცია ტექსტური
სტანდარტული გრაფიკული სისტემა KDE
პაკეტების მენეჯერი TGZ
საოფისე პროგრამები KOffice
ფაილური სისტემები ext3, JFS, ReiserFS, XFS
Red Hat (Enterprise) Linux
მწარმოებელი ორგანიზაცია: Red Hat ink.
ქვეყანა: აშშ
უკანასკნელი ვერსია: 4
ბირთვი: 2.6.9
საშინაო გვერდი: http://www.redhat.com
მომხმარებელთა ფორუმები:
დოკუმენტაცია: http://www.redhat.com/docs/
წითელქუდა ალბათ ყველაზე პოპულარული დისტრიბიუტივი იყო, რამდენიმე
წლის წინ მათ უარი თქვეს სამაგიდო სისტემებზე და სერვერებზე დაიწყეს მუშაობა
და ლამაზი ფასიც დაადეს თავის პროდუქტს. სამაგიდო წითელქუდები მუშა და
სტაბილურნი იყვნენ, ახლა სერვერებიც ცუდი არ უნდა იყოს მითუმეტეს ფასით თუ
ვიმსჯელებთ. ალბათ ისევ და ისევ ფასის გამო, distrowatch-ის რეიტინგებში ეს
დისტრიბუტივი მხოლოდ 24 ადგილს იკავებს.
გამოსვლის თარიღი 2005/02/15
ოფიციალური ფასი 180 - 2,500$
მატარებელი
უფასო ჩამოქაჩვა http://ftp.redhat.com/pub/redhat/linux/enterprise/4/
პროცესორების არქიტექტურა i386, ia64, ppc, s390, s390x, x86-64
ინსტალაცია გრაფიკული
სტანდარტული გრაფიკული სისტემა GNOME
პაკეტების მენეჯერი RPM
საოფისე პროგრამები OpenOffice
ფაილური სისტემები ext3
წყარო: Wikipedia მეორე წყარო: www.pcmania.at.tt