Upload
tifoso-bilanciato
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
1/140
6
PMIW@ZXITF HEAA@ZHIFL@
LPICI JEHHEMI
GFHELTF DI @HEMEAIF
Hezxe di lfpz`f afcixtzfl` imFaaimixtzf{iem`, Gimfm{fF{i`mdfl` ` Hemtzelle
.FGH)
Limtzedp{iem` d`l Gfiz Rlfy Gimfm{ifziem`l hflhie im Itflif; wimhele e
erreztpmit5
Deh`mt` Z`lftez`; Rzeg- Flj`zte J`ztemi
Deh`mt` Hemtzez`lftez`; Rzeg- Flgz`de Wicfm
T`xi di lfpz`f xr`hiflixtihf di; Demfte Jifmhexime aftzihelf 6:09842
Fmme fhhfd`aihe; :2666:
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
2/140
:
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
3/140
8
@ pm rzec`tte hearl`xxe, af hn` zit`mce di witfl` iareztfm{f r`z il gptpze d`l hflhie-Il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie mem xtfte hemh`rite r`z a`tt`z` im diggihelt i hlpj- Fl
hemtzfzie, wpel` fiptfzli fd pxhiz` df pmf xrizfl` img`zmfl` hn` iar`dixh` fd flhpmi di`xxi di fw`z` pm aed`lle xext`mijil` f a`die e lpmce t`zaim`-
.Aihn`l Rlftimi, rz`xid`mt` P@GF)
Fi ai`i c`mitezi
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
4/140
4
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
5/140
0
Xeaafzie
Fjxtzfht ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 7
Imtzedp{iem` ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 9
6; Il hflhie im @pzerf `d im Itflif -------------------------------------------------------------------------------- 66
6-6 Il rfmezfaf `pzer`e --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 66
6-6-6 Lf x`mt`m{f Jexafm ------------------------------------------------------------------------------------------------------- 68
6-6-: Lf Lih`m{f P@GF -------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 64
6-: Lfmflixi hearfzftf d`ll` Ter Giw` L`fcp`x ----------------------------------------------------------------------- 67
6-:-6 I zihfwi--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 67
6-:-: I hexti---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 69
6-:-8 Il zixpltfte m`tte ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ :6
6-8 Lf xitpf{iem` im Itflif --------------------------------------------------------------------------------------------------------------- ::
6-8-6Il z`h`ria`mte d`llf x`mt`m{f Jexafm ------------------------------------------------------------------------- :8
6-8-: L` er`zf{iemi di derimc hemtfjil`; lf r`zaptf d`i ciehftezi f wflezi cemgifti ` il
d`hz`te Xflwf!Hflhie--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- :8
6-8-8 L` er`zf{iemi di derimc hemtfjil`; lf h`xxiem` d`l afzhnie--------------------------------------- :0
:; Il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie ------------------------------------------------------------------------------------------ :9
:-6 Cli eji`ttiwi d`llf mpewf z`celfa`mtf{iem` -------------------------------------------------------------------------- :9
:-: L`welp{iem` mezaftiwf ----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 86
:-8 Cli fltzi gfttezi rz`xi im hemxid`zf{iem` dfllf G`d`zf{iem` -------------------------------------------------- 84
:-4 Wimheli ` hzitihit------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 83
8; Lfmflixi d`ll` rzimhirfli xehi`t hflhixtihn` itflifm`, dfl rpmte di wixtf z`dditpfl` - 48
8-6 Cli `gg`tti d`ll` rzimhirfli er`zf{iemi di c`xtiem` xpi hemti d`ll` xehi`t hflhixtihn`-------- 48
8-6-6 I Hearem`mti Rexitiwi di Z`ddite ------------------------------------------------------------------------------------ 48
8-6-: I Hearem`mti M`cftiwi di Z`ddite----------------------------------------------------------------------------------- 40
8-: Lfmflixi `hemeaihe!gimfm{ifzif d`i rzimhirfli hlpj itflifmi-------------------------------------------------- 43
8-:-6 I zihfwi--------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 43
8-:-6-6 I zihfwi df cfz` ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 498-:-6-: I zihfwi df zirfzti{iem` d`i dizitti t`l`wixiwi--------------------------------------------------------------- 088-:-6-8 I zihfwi df xremxezi{{f{iemi rpjjlihit---------------------------------------------------------------- 768-:-6-4 Lf hfritfli{{f{iem` hexti d`l wiwfie ------------------------------------------------------------------------ 788-:-6-0 Cli fltzi zihfwi-------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 78
8-:-:- I hexti er`zftiwi----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 70
8-:-:-6 Il aemt` imcfcci d`l r`zxemfl` t`xx`zfte-------------------------------------------------- 708-:-:-: Cli faaeztfa`mti----------------------------------------------------------------------------------------- 7>
8-8 Lf r`zditf d`x`zhi{ie--------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 32
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
6/140
7
4- L`welp{iem` rzexr`ttihf d`i hemti `hemeaihi d`i hlpj fllf lph` d`l gfiz rlfy
gimfm{ifzie ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 38
4-6 Xtfciem` :26:68 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 38
4-6-6 Kpw`mtpx :268 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 34
4-6-: Zeaf :268 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------ 3>
4-6-8 Imt`z :268 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- >6
4-: Cli xtfdi di rzerzi`t----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- >8
4-:-6 Lf d`t`zaimf{iem` d`llf hfri`m{f d`lle xtfdie ------------------------------------------------------------ >4
4-:-: Liareztfm{f d`llf xtzpttpzf di gimfm{ifa`mte d`lliarifmte --------------------------------------- >7
4-:-8 Le Kpw`mtpx Xtfdipa-------------------------------------------------------------------------------------------------------- >>
4-:-4 Cli xh`mfzi gptpzi; il mpewe iarifmte d`llf Zeaf----------------------------------------------------------- >9
4-:-0 Cli xh`mfzi gptpzi; il mpewe iarifmte d`llImt`z--------------------------------------------------------------- 94
4-8 Lf zidp{iem` d`l aemt` imcfcci d`i hlpj ------------------------------------------------------------------------------- 97
4-4 Xtfciem` :26864 --------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 99
4-4-6 Kpw`mtpx :264 ----------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 622
4-4-6-6 Sezxt xh`mfzie -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6224-4-6-: J`xt xh`mfzie ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 62:
4-4-: Zeaf :264 ---------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 628
4-4-:-6 Sezxt xh`mfzie -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6284-4-:-: J`xt xh`mfzie --------------------------------------------------------------------------------------------------------- 627
4-4-8 Imt`z :264 ------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 627
4-4-8-6-Sezxt xh`mfzie -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 6274-4-8-: J`xt xh`mfzie ---------------------------------------------------------------------------------------------------------- 62>
Hemhlpxiemi ------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 629
Frr`mdih` A`tedelecihf ---------------------------------------------------------------------------------------- 668
Jijlieczfgif-------------------------------------------------------------------------------------------------------------- 680
Fjxtzfht
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
7/140
3
Il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie zfrrz`x`mtf pmf ri`tzf ailifz` m`ll#`welp{iem` d`l hflhie
imt`zmf{iemfl`, im vpfmte il xpe eji`ttiwe dihnifzfte vp`lle di zihemdpzz` l` xehi`t fd
pmf c`xtiem` xfmf ` ri ehplftf, imh`mtzftf xpllf xr`xf xext`mijil` m`l a`die!lpmce
r`ziede- Im Itflif i hlpj xtfmme z`h`r`mde lf mezaftiwf im afmi`zf ripttexte dzfxtihf;mem ret`mde imt`zw`miz` m`l jz`wixxiae t`zaim` xpi zihfwi, ertfme r`z pm tfclie
hemxixt`mt` d`i hexti, hem rfztihelfz` `mgfxi xp vp`lli r`z il r`zxemfl`, hea` xi `wimh`
dfllfmflixi xtezihf d`i jilfmhi-
L#imt`mte d`llf mpewf z`celfa`mtf{iem`, tpttfwif, mem welte xele fll#fjjfttia`mte d`i
hexti, af aizf fmhn` f pmf ri farif zid`gimi{iem` d`i zihfwi c`m`zfti dfll` xehi`t; f
tfl rzerexite, imgftti, flhpm` hft`cezi` di hexti mem w`mceme hemxid`zft` m`llf
d`t`zaimf{iem` d`l zixpltfte `hemeaihe!gimfm{ifzie, hem l#eji`ttiwe di imh`mtiwfz` i hlpj
fd imtzfrz`md`z` lf xtzfdf d`llf hz`xhitf-
Hea` hemx`cp`m{f, flhpmi hlpj im zitfzde xp tfli t`ai xtfmme h`zhfmde di helafz` il
cfr; im Itflif xeme im gfx` di rzec`ttf{iem` cli xtfdi di rzerzi`t ` pmf afcciez`
wflezi{{f{iem` d`l x`ttez` ciewfmil`, im vpfmte `xrz`xxiem` d`i hexti h-d- wiztpexi-
R`z `xx`z` `ggihfhi, tpttfwif, i rzec`tti hn` zicpfzdfme cli iarifmti d`weme xtpdifz`
fhhpzftfa`mt` lf xtzpttpzf gimfm{ifzif fllf jfx` d`ll#imw`xtia`mte, fl gim` di `witfz`
rzegemd` zir`zhpxxiemi m`cftiw` xpll#fmdfa`mte d`llf xehi`t-
L#fmflixi rzexr`ttihf d`i hlpj aextzf hea` pm iarifmte di rzerzi`t rexxf fiptfz` f
aicliezfz` lf xitpf{iem` z`dditpfl` d`i hlpj itflifmi, hearftijila`mt` hem il liw`lle di
imd`jitfa`mte d`cli xt`xxi- Pmf hemt`xtpfl` zf{iemfli{{f{iem` d`i hexti, imeltz`,
r`za`tt`z di hz`fz` afcciez` gl`xxijilit, z`xtitp`mde hear`titiwit fll` xehi`t-
L` `wid`m{` `arizihn`, jfxft` xplliarftte d`i mpewi xtfdi di rzerzi`t xpi hemti d`i
hlpj, aextzfme hn` il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie xtf xrimc`mde w`zxe lf cipxtf diz`{iem` `
hn` xi tzfttf di pm#erreztpmit hn` d`w` `xx`z` fxxelptfa`mt` heltf-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
8/140
>
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
9/140
9
Imtzedp{iem`Hem il rz`x`mt` lfweze xi wpel` rzeh`d`z` fllfmflixi d`l aemde d`l hflhie, x`arz` ri
im hzixi dfl rpmte di wixtf gimfm{ifzie f hfpxf d`ll` imc`mti r`zdit` c`m`zft`, xerzfttptte,
m`l hezxe d`llpltiae d`h`mmie- Dere pmf zfridf dixfaimf d`i himvp` hfariemfti riiareztfmti d@pzerf, xi rfxxf fl hemt`xte itflifme, fmdfmde fd fmfli{{fz`, dere pmf
jz`w` rz`x`mtf{iem` d`ll` rzimhirfli er`zf{iemi hfzftt`zi{{fmti i hlpj mextzfmi, lf
xitpf{iem` d`ll` xvpfdz` rzimhirfli, hie Kpw`mtpx, Imt`z ` Zeaf- X`cp` pmfmflixi
frrzegemditf d`i Hemti @hemeaihi d`ll` xt`xx`, fl gim` di imdiwidpfz` i tz`md
`hemeaihe!gimfm{ifzi d`ll` xehi`t ` l` hfpx` hn` nfmme reztfte fl xpxx`cpizxi di
r`zdit` hex imc`mti m`l hezxe d`cli fmmi-
Rzerzie l` czfwi hemdi{iemi im hpi w`zxfme i afcciezi hlpj `pzer`i nfmme xrimte lP@GF,
lpmiem` d`ll` fxxehif{iemi hflhixtihn` `pzer``, f imt`zw`miz` im a`zite; hem lfww`mte
di Aihn`l Rlftimi fllf cpidf di tfl` ezcfme, xi d`hixe di rezz` pm gz`me fll` xr`x` gelli
` fll` imc`mti r`zdit` di jilfmhie, d`t`zaimft` dfllf zihhn`{{f d`i czfmdi a`h`mfti,
rz`xid`mti d`ll` xehi`t- M`l x`tt`ajz` :229 il Gimfmhifl Hemtzel Rfm`l d`llP@GF nf
frrzewfte pmf mpewf mezaftiwf, metf hea` Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie, hn` rz`w`d` il
zixr`tte di flhpmi z`vpixiti `hemeaihe!gimfm{ifzi, fl gim` di `xx`z` faa`xxi fll`
hear`ti{iemi imt`zmf{iemfli- Vp`xtf mpewf z`celfa`mtf{iem` xi fggifmhf fll` Lih`m{`
P@GF imtzedett` m`l :224, welt` f cfzfmtiz` pm afcciez` `vpilijzie m`i hemti ` pmf ri
farif tpt`lf d`cli xtfo`neld`zx hn` xi z`lf{iemfme hem l` xehi`t di hflhie- Pm fltze
hfwflle di jfttfclif d`l rz`xid`mt` gzfmh`x` vp`lle di rzeapew`z` le xwilprre xehie!
`hemeaihe d`i Rf`xi ri fzz`tzfti .xi w`dfme fd `x`arie l` pltia` z`cel` xpllf
vpfligihf{iem` fi cizemi di Hnfariemx L`fcp` rfxxfmde r`z l` gfxi rz`liaimfzi, errpz`
lfxx`cmf{iem` d`cli pltiai @pzer`i f Relemif ` Phzfimf); il hflhie hea` welfme r`z
l`hemeaif- R`z vp`xte aetiwe, fllimt`zme d`llf dixhirlimf d`l GRG, xeme xtft`
imtzedett` wehi di jilfmhie wiztpex`, exxif hexti hn` mem xeme hearptfti, fi gimi
d`llfaaixxiem` fll` hear`ti{iemi imt`zmf{iemfli x`hemde il GRG, m`l hflhele d`l
zixpltfte di jilfmhie-
Limt`mte d`l rz`x`mt` lfweze di diaextzfz` hea` lf mpewf z`celfa`mtf{iem`
`pzer`f rexxf zfrrz`x`mtfz` pmerreztpmit r`z l` xehi`t hflhixtihn` itflifm` ` mem
pm wimhele, hea` imw`h` x`ajzf `xx`z hemxid`zftf dfllf afcciezfm{f d`i hlpjrfzt`hirfmti fll` hear`ti{iemi imt`zmf{iemfli- Dere fw`z hemxid`zfte cli fxr`tti
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
10/140
62
rz`remd`zfmti d`l GRG, imgftti, xi rzeh`d` hem pmfmflixi d`i rexxijili xh`mfzi gptpzi,
r`z `wid`m{ifz` l` aixpz` hn` xrimc`z`jj`ze f pmf hz`xhitf d`l hflhie mextzfme
zixr`tte fi j`mhnafzoimt`zmf{iemfli-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
11/140
66
6; Il hflhie im @pzerf `d im Itflif
6-6 Il rfmezfaf `pzer`e
Il hflhie!jpxim`xx pm aed`lle hn` xi gftte lfzce hem xlfmhie m`llpltiae w`mt`mmie ,
im fajite mf{iemfl` `d imt`zmf{iemfl`- Df fttiwit a`zfa`mt` lpdihf xi rfxxfti f pm
cize dfggfzi iarem`mt`, hn` hellehf il hflhie tzf l` afcciezi z`flt `hemeaihe!
gimfm{ifzi` d@pzerf- R`z hearz`md`zm` lf reztftf, erreztpme rzeh`d`z` hem
pmfmflixi d`i dfti fccz`cfti f liw`lle `pzer`e; il gfttpzfte fccz`cfte m`l :262 xtfte
rfzi f 63,9 ald di @pze, d`i vpfli j`m 6:,> xeme zihemdphijili fi hlpj hn` m`llf
xpdd`ttf xtfciem` nfmme rz`xe rfzt` fi hfariemfti di afxxiaf diwixiem` d`ll` 08
G`d`zf{iemi hflhixtihn` fggilift` fllf P@GF ` plt`ziezi :,6 ald d`ziwfme dfi zihfwi d`llf
GIGF zihemdphijili fllfttiwit xweltf im @pzerf, dfl gfttpzfte P@GF fl m`tte d`ll`
z`dixtzijp{iemi d`ll` zixezx` fll` G`d`zf{iemi Mf{iemfli ` fi hlpj hflhixtihi `, df pltiae,
dfi zihfwi d`ll` G`d`zf{iemi Mf{iemfli fl m`tte d`i rfcfa`mti `gg`ttpfti dfi hlpj6- Il
tz`md xtfte zifl{ixtf, hem pm HFCZ d`l 9,6% tzf il :227 ` il :262-
Gicpzf 6? Gemt`; @lfjezf{iemi d`l H`mtze Xtpdi d`llf GICH xp dfti P@GF
Memextfmt` pmf xiail` ael` di zihfwi, l` xehi`t xeme hextfmt`a`mt` im r`zditf .gftt`
l` dewpt` `hh`{iemi r`z flhpm` xehi`t wiztpex`); hi zihemdphijil` f pm x`arz`
hz`xh`mt` r`xe d`i hexti r`z il r`zxemfl` .hem rfztihelfz` `mgfxi xpllf weh` Xflfzi `
6Gemt`; Z`rezt Hflhie RsH :26:, im hellfjezf{iem` hem Fz`l ` GICH
@welp{iem` zihfwi :227!:262
2
6222
:222
8222
4222
0222
:227 :223 :22> :229 :262
Fmmi
Zihfwi.imalmdi`pze) Dizitti a`dif
Xremxez ` fdw`ztiximc
Zihfwi df cfz`
Zihfwi heaa`zhifli ` fltzi
zihfwi
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
12/140
6:
Xtir`mdi) ` df hfarfcm` fhvpixti hemdett` fl di xerzf d`ll` rzerzi` rexxijilit- Il
tfxxe a`die fmmpe di hz`xhitf d`i hexti xpr`ziez` di hizhf :% r`zh`mtpfli zixr`tte f
vp`lle d`i zihfwi, ftt`xtfmdexi hex f pm 66% m`l r`ziede :227!:262-
Gicpzf :? Gemt`; @lfjezf{iemi d`l H`mtze Xtpdi d`llf GICH xp dfti P@GF
Hemxid`zfmde hn` m`l :227 il hflhie `pzer`e `wid`m{ifwf ci pm zixpltfte er`zftiwe
m`cftiwe ` hn`, fl t`zaim` d`l :262, limhid`m{f d`i hexti er`zftiwi xpi zihfwi `zf
fpa`mtftf, tfl` xitpf{iem` gimitf im`witfjila`mt` r`z farligihfzxi, fzziwfmde f
xext`m`z` r`zdit` hn` xpr`zfme fjjemdfmt`a`mt` il ailifzde di @pze .6,:7 ald r`z
l`xftt`{{f) : - Pmf weltf hemxid`zftf fmhn` lf hz`xh`mt` imhid`m{f d`i hexti mem
er`zftiwi, dewpti xextfm{ifla`mt` df pm imhz`a`mte d`llimd`jitfa`mte d`i hlpj
`pzer`i, frrfz` hnifze hn` l` r`zdit` nfmme zfccipmte pm liw`lle imxext`mijil` ` hn`,
r`ztfmte, lf xtzfdf imtzfrz`xf dfllP@GF frrfz` lpmihf wif r`z zireztfz` il jpxim`xx !
hflhie fd pmf xitpf{iem` xext`mijil`-
:Gemt`; RsH, er`zf hitftf, :26:
@welp{iem` hexti er`zftiwi :227!:262
2
6222
:222
8222
4222
0222
7222
3222
>222
9222
:227 :223 :22> :229 :262
Fmmi
Hex
ti.almdi`pze)
Hexti r`z il r`zxemfl`
Hexti m`tti df tzfxg`zia`mti
.hearz`md`mti faa-ti `
xflde df hflhiea`zhfte)Fltzi hexti er`zftiwi
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
13/140
68
Gicpzf 8? Gemt`; @lfjezf{iemi d`l H`mtze Xtpdi d`llf GICH xp dfti P@GF
6-6-6 Lf x`mt`m{f Jexafm
M`l dih`ajz` 6990 lf Hezt` di Cipxti{if d`llPmiem` `pzer`f gp hnifaftf f
rzempmhifzxi im a`zite fllf hemtzew`zxif zicpfzdfmt` K`fm!Afzh Jexafm ` il xpe hlpj
di frrfzt`m`m{f, lZGH Li`ci- Jexafm, im x`cpite fllf xhfd`m{f d`l rzerzie hemtzftte
hem lf xerzfhitftf xvpfdzf j`lcf, imt`md`wf tzfxg`zizxi rz`xxe il hlpj gzfmh`x` d`llP-X-
Dpmvp`zo`- Df rfzt` xpf, il Li`ci zigiptfwf il tzfxg`zia`mte x` mem f gzemt` di pm
rz`{{e di tzfxg`zia`mte- L` dp` xvpfdz` mem zipxhizeme fd fhhezdfzxi ` Jexafm gp
a`xxe gpezi xvpfdzf- Im x`cpite fllf{iem` l`cfl` fwfm{ftf df vp`xtpltiae m`i
hemgzemti d`l xpe hlpj di frrfzt`m`m{f, d`llf G`d`zf{iem` hflhixtihf d`l J`lcie `
d`llP@GF, lf Hezt` di Cipxti{if d`llPmiem` @pzer`f d`tt` zfciem` fl ciehftez` `, f
x`cpite d`l z`h`ria`mte di tfl` x`mt`m{f m`cli ezdimfa`mti d`ll` g`d`zf{iemi `pzer``,
il dizitte di lij`zt di aewia`mte d`i hittfdimi d`llP@ fllimt`zme d`i hemgimi gp imtzedettefmhn` m`l rfmezfaf hflhixtihe, dfmde, di gftte, fttpf{iem` fllfzt- 4> d`l Tzfttfte di
Zeaf; i hflhiftezi, im x`cpite fllf xhfd`m{f d`l hemtzftte rz`xxe il hlpj di
frrfzt`m`m{f, diw`mm`ze lij`zi di tzfxg`zizxi im pm vpflxifxi hlpj frrfzt`m`mt`
fllPmiem` @pzer`f, x`m{f hn` lf mpewf xehi`t dew`xx` rfcfz` pmimd`mmit fl hlpj
rz`h`d`mt`-
Lf hemx`cp`m{f di vp`xtf x`mt`m{f gp il rzelpmcfa`mte d`i hemtzftti d`i ciehftezi f
higz` x`arz` afcciezi, emd` `witfz` di r`zd`z` il rzerzie rftziaemie zfrrz`x`mtfte dfl
rfzhe ciehftezi-
Zixpltfte m`tte
!6>22
!6722
!6422
!6:22
!6222
!>22
!722!422
!:22
2
:227 :223 :22> :229 :262
Fmmi
R`zdit`.almdi@pz
e)
Zixpltfte m`tte
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
14/140
64
6-6-: Lf Lih`m{f P@GF
F rfztiz` dfllf xtfciem` :228:224 xtfte rz`wixte pm xixt`af di lih`m{`, met` hea`
Lih`m{` P@GF, il hpi hemx`cpia`mte imdixr`mxfjil` fl gim` d`llixhzi{iem` fll`
hear`ti{iemi imt`zmf{iemfli-
Ecmi fmme wi`m` rpjjlihfte pm Afmpfl`, hemt`m`mt` i hzit`zi ` l` rzeh`dpz` hn` l`
xehi`t xeme t`mpt` f zixr`ttfz` r`z hemx`cpiz` lf lih`m{f- I hzit`zi ` i z`vpixiti
m`h`xxfzi r`z ett`m`z` lf lih`m{f xeme aelt`rlihi ` hearz`mdeme i hzit`zi xreztiwi,
vp`lli imgzfxtzpttpzfli, rfxxfmde r`z vp`lli ezcfmi{{ftiwi ` l`cfli, hemhlpd`mde hem
vp`lli hemeaihe!gimfm{ifzie-
R`z vpfmte zicpfzdf i hzit`zi xreztiwi, i hlpj xeme t`mpti fd fw`z`, eltz` fllf rziaf
xvpfdzf, pmf x`zi` di xvpfdz` ciewfmili, im hpi i zfcf{{i, m`l hezxe d`llf leze tzfgilf,
zih`weme pmf gezaf{iem` xpllf jfx` di pm rzeczfaaf rlpzi`mmfl`, hn` rz`w`d` lf
hz`xhitf ` l`dphf{iem` d`cli xt`xxi- @ imeltz` rz`wixte hn` l` xehi`t fjjifme
pmfd`cpftf tpt`lf a`dihe!xreztiwf ` hn`, dfl rpmte di wixtf d`l zfrrezte hem il
rzerzie r`zxemfl` t`xx`zfte, xifme zixr`ttfti il z`celfa`mte GIGF xplle Xtftpx `
Tzfxg`zia`mte d`i hflhiftezi ` hn` il hemtzftte di lfweze xreztiwe xif z`dftte im
hemgezait fllf l`cc` ` fll` rz`wixiemi z`celfa`mtfzi, d`rexitfmde le xt`xxe rz`xxe lfL`cf di frrfzt`m`m{f-
Hemtimpfmde hem i hzit`zi xreztiwi, gemdfa`mtfl` hn` wi xif pm xfme zfrrezte di
hellfjezf{iem` hem cli fzjitzi, fl gim` di gfweziz` le xhfajie di w`dpt` ` di imgezaf{iemi
xpcli fxr`tti t`hmihi ` dixhirlimfzi im`z`mti le xwelcia`mte d`ll` cfz` `, pltiae af mem
pltiae r`z iareztfm{f, hn` i hlpj fttpime pmfttiwf relitihf weltf f rz`w`miz` `
hemtzfxtfz` il zf{{ixae, im hemgezait fll` lim`` cpidf frrzewft` dfllf P@GF-
R`z vpfmte zicpfzdf i hzit`zi imgzfxtzpttpzfli, i hlpj d`weme dixrezz` di pme xtfdie
h`ztigihfte .mem m`h`xxfzifa`mt` di rzerzi`t), f hpi xi fggifmhf lf dixremijilit di
xtzpttpz` di fll`mfa`mte ` lf detf{iem` di fttz`{{ftpz` fllimt`zme d`ll` xt`xx`-
X`cpeme rei pmf x`zi` di hzit`zi ezcfmi{{ftiwi ` l`cfli, f hpi xi fggifmhfme vp`lli
`hemeaihe!gimfm{ifzi, i ri zil`wfmti d`i vpfli xeme lf h`ztigihf{iem` hemtfjil` d`i
jilfmhi, lf liait`d z`wi`s d`i jilfmhi x`a`xtzfli, lfxx`m{f di xhfdpte tzf i d`jiti
d`ziwfmti dfl tzfxg`zia`mte d`i hflhiftezi ` il rfcfa`mte d`cli `aelpa`mti fi rzerzi
dir`md`mti, f hpi xi fggifmhf il w`zxfa`mte d`i hemtzijpti-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
15/140
60
I hzit`zi di hifxhpmf hft`cezif mem nfmme pcpfl r`xe, af xeme hlfxxigihfti x`hemde tz`
czfdi, f x`hemdf d`llf mftpzf d`cli xt`xxi8- @xxi xeme;
Hzit`zi F, wimhelfmti r`z tptt` l` xehi`t hn` zihni`deme lf Lih`m{f- Il afmhfte
zfccipmcia`mte di pme xele di tfli z`vpixiti iarlihf lf afmhftf fxx`cmf{iem`d`llf Lih`m{f?
Hzit`zi J, fmhn`xxi wimhelfmti r`z tptt` l` xehi`t zihni`d`mti lf Lih`m{f, af il
hpi afmhfte zfccipmcia`mte mem iarlihf il dimi`ce d`llf Lih`m{f- Im hfxe di
afmhfte zixr`tte di pm hzit`zie J, lPggihie Lih`m{` P@GF imwif pm zihnifae
pggihifl` fllf xehi`t im vp`xtiem`, imdihfmde pm lfxxe di t`are `mtze hpi xfmfz`
lf xitpf{iem` ecc`tte di hemt`xtf{iem`- Vpflezf lf xehi`t zixplti fmhezf
imfd`ari`mt`, lPggihie Lih`m{` P@GF rzeww`d` fd imgezafz` lf Heaaixxiem`
di rziae czfde hn`, wflptftf lf reztftf d`llimfd`ari`m{f, rp rz`dixrezz`
fllimwie d`cli ftti fllf Rzehpzf G`d`zfl` fggimhn dixremcf il d`g`zia`mte d`llf
xehi`t fllf Heaaixxiem` Dixhirlimfz`?
Hzit`zi H, ximt`ti{{fjili im zfhheafmdf{iemi di jpemf rzfxxi- Il afmhfte zixr`tte
d`cli xt`xxi mem heareztf xfm{iemi dixhirlimfzi m il dimi`ce d`llf Lih`m{f-
Lf Lih`m{f nf wflidit r`z lf xelf xtfciem` xreztiwf r`z lf vpfl` xtftf zilfxhiftf `
r`zd` fpteaftihfa`mt` di `ggihfhif im hfxe di;
Mem faaixxiem` d`llf xehi`t fl hfariemfte di hear`t`m{f, d`lij`zftf dfi
hear`t`mti ezcfmi g`d`zfli?
Zimpmhif d`llf xehi`t fllfttiwit xreztiwf?
D`hfd`m{f d`llf xehi`t dfllfggilif{iem`-
Rp, imeltz`, hextitpiz` aetiwe di z`wehf d`llf xt`xxf;
Il w`miz a`me, dpzfmt` lf Xtfciem` d`llf Lih`m{f, di z`vpixiti `xx`m{ifli xpllf
jfx` d`i vpfli lf Lih`m{f xtftf zilfxhiftf?
Lfhh`ztfa`mte d`llf mem w`zidihit d`llf dehpa`mtf{iem` rzedettf fi gimi d`l
zilfxhie d`llf Lih`m{f?
8Gemt`; Afmpfl` d`ll` Lih`m{` P@GF :266
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
16/140
67
Le xtfte dimxelw`m{f d`llf xehi`t ` lfwwie di pmf rzeh`dpzf hemhezxpfl` m`i
xpei hemgzemti hem l` aedflit di l`cc`- Tpttfwif, lf Lih`m{f mem xfz z`wehftf
vpflezf lf rzeh`dpzf xif fwwiftf dpzfmt` lf Xtfciem` d`llf Lih`m{f ` f
hemdi{iem` hn` lfptezit cipdi{ifzif dixremcf lf hemtimpf{iem` t`arezfm`fd`ll`x`zhi{ie d`lliarz`xf?
Lf wielf{iem` d`cli ejjlicni ` d`ll` dixrexi{iemi d`l Afmpfl`
Di gzemt` fllf wielf{iem` d`cli ejjlicni ` d`ll` dixrexi{iemi d`l Afmpfl`, lf xehi`t
helr`wel` rp `xx`z` fxxecc`ttftf fl rfcfa`mte di pmfaa`mdf e fllf
r`mfli{{f{iem` di pme e ri rpmti im hlfxxigihf, f x`hemdf d`llf czfwit d`llf
wielf{iem`-
6-: Lfmflixi hearfzftf d`ll` Ter Giw` L`fcp`x4
6-:-6 I zihfwi
I himvp` hfariemfti ri iareztfmti d@pzerf nfmme wixte imhz`a`mtfz` il rzerzie
welpa` dfggfzi im aixpzf `xrem`m{ifl` m`l hezxe d`llpltiae d`h`mmie-
Gicpzf 4? Gemt`; D`leitt`; wflezi `xrz`xxi im ailiemi di `pze fl lezde d`ll` rlpxwfl`m{`
4Gemt`; D`leitt`; Fmmpfl Z`wi`s eg Geetjfll Gimfmh`
@welp{iem` zihfwi
2,22
022,22
6-222,22
6-022,22
:-222,22
:-022,22
8-222,22
:222 :224 :223 :262 :266
Fmme di zig`zia`mte
Faaemtfz`zihfwi
.almdi
`pze)
Rz`ai`z L`fcp`
Jpmd`xlicf
Licf
X`zi` F
Licp` 6
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
17/140
63
Hea` xi `wimh` dfllf zihextzp{iem` czfgihf, lf Rz`ai`z L`fcp` zfrrz`x`mtf il
j`mhnafzo; rfxxftf dfi 6-:69 alm di `pze m`l :222 fi :-022 alm di `pze m`l :266,
zfdderrifmde hex l` rzerzi` z`w`mp`x im pm d`h`mmie- Lf Xrfcmf, fl t`z{e rexte m`l
:222 hem hizhf 3:: alm di `pze, afmti`m` lf rzerzif rexi{iem` fmhn` m`l :266,
memextfmt` pm welpa` dfggfzi rfzi f 6-3:2 alm di `pze- Lf Licp` 6 `zf il gfmflime di
hedf m`l :222 ` le tpttezf, rfxxfmde df 723 alm di `pze m`l :222 f hizhf 623: m`l
:266- Lf r`zgezafmh` aicliez` xtftf xihpzfa`mt` vp`llf d`llf Jpmd`xlicf hn`,
hearlih` lf hz`f{iem` d`l D`ptxhn`z Gpjfll!Jpmd, fhzemiae DGJ, nf wixte lf
hz`xhitf ri `l`wftf im t`zaimi r`zh`mtpfli .x`jj`m`, f liw`lle fxxelpte, il rziafte xr`tti
fllf Rz`ai`z L`fcp`), rfxxfmde dfl vpfzte rexte m`l :222, hem hizhf 7>6 alm di `pze
di gfttpzfte, fl t`z{e, hem pm rihhe f 6-302 alm m`l :266-
Lf X`zi` F, imw`h`, xtftf lpmihf f r`zd`z` rexi{iemi m`llfzhe d`l d`h`mmie; xi
rfxxfti dfi 904 alm di `pze m`l :222 f hizhf 6-002 m`l :266-
Fmdfmde, imw`h`, fd fmfli{{fz` l` r`zgezafmh` zixr`tte fllf xtfciem` rz`h`d`mt`, lf
Rz`ai`z L`fcp` nf gftte z`cixtzfz` pm imhz`a`mte d`l :% .6:% im t`zaimi di Xt`zlim`),
zidph`mde il rzerzie wfmtfccie zixr`tte fllf Jpmd`xlicf, hn` nf z`cixtzfte pm
imhz`a`mte d`l 4,9%- Lplt`ziez` rexte im Hnfariemx L`fcp`, ett`mpte im x`cpite fl
aicliezfa`mte d`l rzerzie zfmoimc, f dixhfrite d`llItflif, ` lf hz`xhitf d`l 02% d`i
dizitti t`l`wixiwi d`l hfariemfte dea`xtihe hemtzijpizfmme f afmt`m`z` `l`wfte il tfxxe
di hz`xhitf d`i zihfwi d`llf l`cf t`d`xhf ` hemtzijpiz f zfggez{fz` lf rzerzif rexi{iem`
hea` afcciez ziwfl` d`llf Rz`ai`z L`fcp` r`z lf l`fd`zxnir `pzer`f- Fl t`z{e rexte
lf Xrfcmf hemxelidf lf xpf rexi{iem`, hem pmf hz`xhitf d`l 8,4%, ett`mptf czf{i`
fllimhz`a`mte d`ll66% df rfzt` d`i dp` ter hlpj xrfcmeli, .Z`fl Afdzid `
Jfzh`llemf), imhz`a`mte hn` wf f hear`mxfz` lf zidp{iem` d`l :% d`cli fltzi 6> hlpj
hearem`mti il hfariemfte xrfcmele- Vpfztf rexi{iem` r`z lItflif .6,:%) ` gfmflime di
hedf , fmhezf pmf weltf, lf Licp` 6 .vp`xtpltiaf hem zihfwi im hfle d`l 8% hizhf)-
Limhid`m{f d`ll` wfzi` tireleci` di zihfwi fllimt`zme di ecmi hfariemfte digg`z`mt`-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
18/140
6>
Gicpzf 0? Gemt`; RsH; Z`rezt Hflhie :26:
@, im t`zaimi r`zh`mtpfli;
Gicpzf 7
Hea` rexxifae metfz` dfllf xpddiwixiem` r`zh`mtpfli{{ftf d`i zihfwi, lf Licp` 6 ` lf
X`zi` F xeme i hfariemfti hn` dir`mdeme afccieza`mt` dfllf w`mditf d`i dizitti
t`l`wixiwi ` hn`, hemt`xtpfla`mt`, xpjixheme pmf aimez` imhid`m{f im t`zaimi di zihfwi
df cfz`- X` r`z vp`xti pltiai xi rp gfz` zig`zia`mte fllf a`dif d`cli xr`ttftezi flle
xtfdie0, x`hemde hpi Licp` 6 .:2-2>9) ` X`zi` F .:4-903) xeme i gfmflimi di hedf tzf l`
Ter Giw` L`fcp`x, mem xi rp diz` le xt`xxe r`z vpfmte zicpfzdf cli imtzeiti d`ziwfmti
0Gemt`; RsH Z`rezt Hflhie :266
Fmflixi zihfwi a`di r`z hlpj Ter Giw` L`fcp`x :262
2
62222
:2222
82222
4222202222
72222
32222
Rz`ai`z
L`fcp`
Jpmd`xlicf Licf X`zi` F Licp` 6
L`fcp`x
A`difCfz`
Xremxez ` heaa-li
Fltzi
Fmflixi zihfwi % a`di r`z hlpj Ter Giw` L`fcp`x :262
2% :2% 42% 72% >2% 622%
Rz`ai`z L`fcp`
Jpmd`xlicf
Licf
X`zi` F
Licp` 6
A`dif
Cfz`
Xremxez ` heaa-li
Fltzi
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
19/140
69
dfi hemtzftti z`lftiwi fi dizitti tw, dew` lItflif fl x`hemde rexte .999 alm di `pze),
czf{i` fll`l`wftf fttzfttiwf d`l mextze hfariemfte-
Jpmd`xlicf ` Licf xrfcmelf, dfl hfmte leze, zixpltfme `xx`z` i hfariemfti hem lf
aicliez` diw`zxigihf{iem` d`i zihfwi, hea` xi rp metfz` xif dfllfmflixi im t`zaimifxxelpti hn` im vp`llf r`zh`mtpfli{{ftf- Il hfariemfte t`d`xhe zfrrz`x`mtf il
j`mhnafzo, r`z vpfmte zicpfzdf xremxezi{{f{iemi ` heaa`zhifli, czf{i` fmhn` f pmf
aicliez` xitpf{iem` `hemeaihf hn` r`za`tt` di ett`m`z` hemtzftti aicliezi ` ri
wfmtfcciexi? il hfariemfte xrfcmele, imw`h`, mem rziaftixtf im m`xxpmf d`ll` gemti di
zihfwe, af xi rexi{iemf fl x`hemde rexte r`z vpfmte zicpfzdf i zihfwi df cfzf, fll`
xrfll` d`llf Rz`ai`z L`fcp`- Vp`xte dfte frrfz` aelte imt`z`xxfmt`, fllf lph` d`l
gftte hn` rzerzie Imcnilt`zzf ` Xrfcmf xeme i Rf`xi hem il afcciez mpa`ze di xtfdi di
rzerzi`t, zixr`ttiwfa`mt` hem :2 ` 9 xehi`t rzerzi`tfzi` d`i zixr`ttiwi iarifmti7-
6-:-: I hexti
Fmfli{{fmde i hexti, frrfz` hnifze hn` i hfariemfti hem zihfwi afcciezi xfzfmme
fmhn` vp`lli hem pmf xtzpttpzf di hexti ri r`xfmt`- Fl gim` di hearz`md`z` a`clie
l`welp{iem` d`i hexti xt`xxi fllimt`zme d`i wfzi hfariemfti, xi rz`x`mtfme l` tfwel` di
x`cpite;
Gicpzf 3?Gemt`; RsH; Z`rezt Hflhie :26:
7Gemt`; RsH er`zf hitftf, :266
Fmflixi hexti a`di Ter Giw` L`fcp`x :262
!62222
2
62222
:2222
82222
42222
02222
72222
32222
>2222
92222
Rz`ai`z
L`fcp`
Jpmd`xlicf Licf X`zi` F Licp` 6
Xtir`mdi
Hexti er`zftiwi
Hexti m`tti mem er`zftiwi
Hexti m`tti df tzfxg`zia`mti
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
20/140
:2
@, im t`zaimi r`zh`mtpfli;
Gicpzf >
Hea` xi `wimh` dfllfmflixi czfgihf, lf hearem`mt` afcciez` zfrrz`x`mtftf dfcli
xtir`mdi r`z il r`zxemfl`, x`cpite df hexti er`zftiwi, hexti m`tti df tzfxg`zia`mte ` hexti
m`tti mem er`zftiwi-
@mtzfmde m`l d`ttfclie d`i wfzi hfariemfti, lf Rz`ai`z L`fcp` il hlpj hn` xexti`m` i
hexti afcciezi, hea` hemx`cp`m{f d`ll`l`wfte welpa` dfggfzi c`m`zfte- Fl x`hemde
rexte, tpttfwif, mem tzewifae m lf Jpmd`xlicf .vpfztf r`z hexti ` x`hemdf r`z zihfwi),
m tfmte a`me lf Licf xrfcmelf .t`z{f im `mtzfaji i hfxi), af lf X`zi` F .vpfztf r`z
welpa` dfggfzi), f hfpxf d`ll`l`wftixxiae r`xe d`cli xtir`mdi xpllf xtzpttpzf
hearl`xxiwf d`i hexti- Fd `hh`{iem` di vp`xtpltiaf, imgftti, il hfariemfte itflifme xi
afmti`m` x`arz` xtfjil` fl vpfzte rexte m`llf hlfxxigihf d`cli fltzi hexti-
M`l :266 vp`xte tz`md mem xi imw`ztite, dfte hn` lf X`zi` F afmti`m` x`arz` il
x`hemde rexte, x`jj`m` i hexti r`z il r`zxemfl` xifme im diaimp{iem` d`l :,6% hizhf.df 66>6 alm m`l :262 f 6603 alm m`l :266)- Il diwfzie hem lf Rz`ai`z L`fcp` .df
632> alm m`l :262 f 6336 alm m`l :266) xi farlifte, a`mtz` xi zidette vp`lle hem
lf Licf xrfcmelf, hn` nf wixte pm imhz`a`mte d`l 8,0% .df 936 alm m`l :262 f 6220
alm m`l :266)- Im hz`xhitf fmhn` i hexti r`z il r`zxemfl` d`llf Jpmd`xlicf .df >86 alm
m`l :262 f 9:8 alm m`l :266)-
Zfrreztfmde i hexti d`i xflfzi ` xtir`mdi fi zihfwi, metifae hea` j`m tz` l`cn` xp
himvp` fjjifme xpr`zfte lf xeclif d`l 32% .Itflif, Gzfmhif `d Imcnilt`zzf)-
Fmflixi hexti a`di % Ter Giw` L`fcp`x :262
!:2% 2% :2% 42% 72% >2% 622%
Rz`ai`z L`fcp`
Jpmd`xlicf
Licf
X`zi` F
Licp` 6
Xtir`mdi
Hexti er`zftiwi
Hexti m`tti mem er`zftiwi
Hexti m`tti df tzfxg`zia`mti
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
21/140
:6
Gicpzf 9 Gemt`; RsH; Z`rezt Hflhie :26:
6-:-8 Il zixpltfte m`tte
Pmf weltf fmfli{{fti i zihfwi `d i hexti, fl gim` di hearz`md`z` l` hfpx` xettextfmti lf
hzixi fttpfl` d`l hflhie, rzeh`difae hem lf vpfmtigihf{iem` d`ll` r`zdit` di ecmi
hfariemfte-
Gicpzf 62 Gemt`; RsH; Z`rezt Hflhie :26:
@, im t`zaimi fxxelpti,
@welp{iem` Xtir`mdiZihfwi :22:!:266
2%
:2%
42%
72%
>2%
622%
6:2%
:22: :228 :224 :220 :227 :223 :22> :229 :262 :266
Rz`ai`z L`fcp`
Jpmd`xlicf
Licf
X`zi` F
Licp` 6
R`zditf a`dif Ter Giw` L`fcp`x :262
!82222 !:0222 !:2222 !60222 !62222 !0222 2
Rz`ai`z L`fcp`
Jpmd`xlicf
Licf
X`zi` F
Licp` 6
A`die
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
22/140
::
Gicpzf 66
Dfllfmflixi czfgihf `a`zc` hea` lf Rz`ai`z L`fcp`, fmhezf pmf weltf, heafmdi lf
Ter Giw`, hem r`zdit` a`di` eltz` i :0 alm di `pze ` hearl`xxiw` hn` xpr`zfme i 022
alm- Fl x`hemde rexte, hea` `zf l`hite ftt`md`zxi dere lf dixfaimf d`i zihfwi ` d`i
hexti, tzewifae lf X`zi` F, hem r`zdit` a`di` hn` xpr`zfme i 62 alm di `pze `
hearl`xxiw` hn` xgemdfme vpetf :22 alm- Fl t`z{e rexte lf Licp` 6, hn` xpr`zf i 0
alm di r`zdit` a`di` ` i 622 alm hearl`xxiwi- Vpfztf rif{{f r`z lf Licf xrfcmelf `
vpimte r`z lf Jpmd`xlicf, hfariemfte ri wiztpexe- @mtzfaji mem fzziwfme fi 0 alm di
r`zdit` a`di` ` mem xpr`zfme i 622 alm di r`zdit` hearl`xxiw`-
6-8 Lf xitpf{iem` im Itflif
Im Itflif il g`mea`me hflhie gp dixhirlimfte hem lf L`cc` m- 9669>6 3, l` hpi meza`
rzimhirfli gpzeme;
f) Vpfligihf d`lle xreztiwe rzeg`xxiemixtf hea` lfwezftez` xpjezdimfte?
j) @liaimf{iem` d`l wimhele xreztiwe
h) Imtzedp{iem` d`llf h-d- imd`mmit di rz`rfzf{iem` ` rzeae{iem`
d) Zihemexhia`mte di flhpmi rzimhiri .gezaf di xehi`t di hfritfli `d `xhlpxiem`
d`llf dixtzijp{iem` d`cli ptili) hemt`mpti m`llf d`lij`zf d`llf G-I-C-H- d`l 6977
3Gemt`; Wfl`zi; Xtfmdfzd IFXIGZX ` mpew` `xic`m{` di dixhlexpz` m`l jilfmhie d`ll` xehi`t di hflhie
R`zditf hearl`xxiwf Ter Giw` L`fcp`x :262
!722222 !022222 !422222 !822222 !:22222 !622222 2
Rz`ai`z L`fcp`
Jpmd`xlicf
Licf
X`zi` F
Licp` 6
Hearl`xxiwe
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
23/140
:8
6-8-6Il z`h`ria`mte d`llf x`mt`m{f Jexafm
Lf x`mt`m{f d`llf Hezt` di Cipxti{if d`llPmiem` @pzer`f `mtz im fr`zte hemtzfxte
hem lf L`cc` m- 9669>6, im vpfmte dihnifzfwf ill`cittiae lejjlice di w`zxfz`
limd`mmit di rz`rfzf{iem` ` di rzeae{iem`, r`z il tzfxg`zia`mte di ftl`ti rzeg`xxiemixti
im xhfd`m{f di hemtzftte- Im x`cpite f tfl` w`zd`tte, il l`cixlftez` itflifme, hem lf L`cc`
m- 0>76997, z`h`r l` mpew` ixtzp{iemi `pzer`` ` m` frrzegitt r`z ziwixitfz` `
aicliezfz` l` meza` ci `xixt`mti- L` rzimhirfli aedigihn` gpzeme;
f) @liaimf{iem` d`llimd`mmit di rz`rfzf{iem` ` di rzeae{iem`?
j) @liaimf{iem` d`l diwi`te, r`z i hlpj rzeg`xxiemixtihi, d`llf dixtzijp{iem` d`llptil`
di `x`zhi{ie fi xehi?
h) Ejjlice r`z l` xehi`t xreztiw` d`llf d`xtimf{iem` di fla`me il 62% d`cli ptili fl
x`ttez` ciewfmil`?
d) Ixtitp{iem` d`l rz`aie di fdd`xtzfa`mte ` gezaf{iem` t`hmihf r`z lf
xtirplf{iem` d`l rziae hemtzftte df rzeg`xxiemixtf di pm hflhiftez`?
`) Rexxijilit r`z lf xehi`t xreztiwf rzeg`xxiemixtihf di xwelc`z`, eltz` fllfttiwit
xreztiwf, fttiwit fd `xxf hemm`xx` ` xtzpa`mtfli?
g) Ejjlice r`z l` xehi`t di meaimfz` il hell`cie ximdfhfl`, imdir`md`mt`a`mt
df vpfmte rz`wixte dfllfzt-:4>> h-h-
Limt`mte di vp`xtf l`cc` `zf hnifze; dfz` pmf gixiemeaif ri afmfc`zifl` fll` xehi`t
di hflhie, dfmde il wif fllf diw`zxigihf{iem` d`i zihfwi `, hemt`xtpfla`mt`, fd
imw`xtia`mti ` xr`x` x`arz` afcciezi, xr`xxe gpezi reztftf r`z l` hfxx` d`ll` xehi`t-
6-8-: L` er`zf{iemi di derimc hemtfjil`; lf r`zaptf d`i ciehftezi f wflezicemgifti ` il d`hz`te Xflwf!Hflhie
Rzerzie lfcczfwfzxi d`llf xitpf{iem` di mpa`zexi hlpj m`l rfmezfaf hflhixtihe
mextzfme xrimx` mpa`zex` xehi`t f a`tt`z` im ftte er`zf{iemi di r`zaptf di ciehftezi
f wflezi cemgifti- Im xextfm{f, hlpj faihi xi fhhezdfwfme r`z le xhfajie di ciehftezi,
xerzfwwflptfmdeli fl gim` di ixhziw`z` im jilfmhie imc`mti rlpxwfl`m{`- Im vp`xte aede i
hlpj z`fli{{fwfme pm fztigihie hemtfjil` hn` r`za`tt`wf leze di `witfz` imc`mti r`zdit` `,di hemx`cp`m{f, zihfritfli{{f{iemi- Pm `x`arie zfrrz`x`mtfte dfl zir`tpte xhfajie
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
24/140
:4
di ciehftezi tzf Ailfm ` Imt`z; ciewfmi wflptfti 62 ald di w`hhni` liz` hn` mem fw`wfme
afi `xezdite im rziaf xvpfdzf? fmhezf, le xhfajie Rizle!X``dezg im hfajie di
Cpcli`laimri`tze ` Hehe .hn` xi ziw`l rei pm czexxe fggfz` r`z il hlpj zexxem`ze, dfte
hn` i rziai dp` hextitpizeme lexxftpzf d`l h`mtzehfare r`z hizhf pm d`h`mmie),rfxxfmde r`z Xiaih!Pait Dfwflf ` N`lw`c!Deaezfpd-
I dizic`mti d`i hlpj, tpttfwif, xi liaitfzeme f wflptfz` i j`m`gihi di jz`w` t`zaim`, x`m{f
rezxi il j`mhn aimiae rzejl`af im a`zite fi afcciezi faaeztfa`mti hn` fwz`jj`ze
xext`mpte m`l hezxe d`cli fmmi xphh`xxiwi- Lf hemx`cp`m{f di tfli er`zf{iemi gp vp`llf
di a`tt`z` im ri`di r`zapt` f wflezi x`arz` afcciezi? l` hz`xh`mti rlpxwfl`m{` r`z il
hlpj h`d`mt` fwz`jj`ze heareztfte x`arz` afcciezi wflezi di hfzihe m`llfttiwe
iaaejili{{fte df rfzt` d`llfhvpiz`mt`, hem pm hemx`cp`mt` r`xe afcciez` d`cli
faaeztfa`mti xpi ci m`cftiwi zixpltfti d`x`zhi{ie- Lf hemx`cp`m{f gimfl` xfz`jj`
xtftf, r`ztfmte, limhz`a`mte d`ll` wezfcimi m`i hemti d`ll` xehi`t, fm{ihn pmf
zidp{iem` d`cli xt`xxi, gfttf xflwf pmf zihfritfli{{f{iem` df rfzt` d`cli f{iemixti-
R`z vp`xte aetiwe, wixtf lf xrizfl` izz`w`zxijil` im hpi `zfme `mtzfti i hlpj mextzfmi, il
l`cixlftez` d`hix` di imt`zw`miz`; w`mm` imtzedette il D-L- d`l :4 dih`ajz` :22:, mete
hea` d`hz`te Xflwf!hflhie, il hpi `gg`tte rzimhirfl` gp vp`lle di hemx`mtiz` lf
dilpi{iem` d`ll` xwflptf{iemi ehhezx` m`llf xtfciem` xreztiwf :22:!28, im a`zite fi
ciehftezi rexx`dpti fl :8 g`jjzfie :228- Hem lf hemw`zxiem` im L`cc` m-:3:228, i
hlpj ett`mm`ze lf rexxijilit di faaezti{{fz` im pm fzhe di t`are d`h`mmfl` l`
xwflptf{iemi, a`difmt` ixhzi{iem` d`ll` xt`xx` m`llfttiwe d`lle Xtfte Rftziaemifl`,
ehhezx` m`llf xerzfhitftf xtfciem` ` d`t`zaimft` xpllf jfx` di r`zi{i` cipzft`-
L` rel`aihn` hemx`cp`mti limtzedp{iem` di tfl` mezaftiwf mem xi g`h`ze ftt`md`z`;
Heaaixxiem` @pzer`f ` EIH afmig`xtfzeme l` rzerzi` r`zrl`xxit im a`zite-
LEzcfmixae Itflifme di Hemtfjilit xri`c `xrz`xxfa`mt` hn` lf mezaf im vp`xtiem`
hextitpixh` pmf d`wif{iem` dfi rzimhiri c`m`zfli d`llf dixhirlimf di jilfmhie di hpi fcli
fztt- :4:8 xx- h-h-, memhn dfl dixrexte d`ll` diz`ttiw` hemtfjili heapmitfzi`- Imeltz`,
`xxf mem im lim`f hem i rzimhiri hemtfjili mf{iemfli ` hem vp`lli imt`zmf{iemfli, im
vpfmte r`za`tt`wf lfaaeztfa`mte di pm hearem`mt` m`cftiwe di z`ddite hn`,
imw`h`, xfz`jj` dewpte tzfmxitfz` iaa`diftfa`mt` im Hemte @hemeaihe- Lf
Heaaixxiem` @pzer`f, dfl hfmte xpe, gp aelte ri imtzfmxic`mt`; dere lfwwie d`ll`
imdfcimi df rfzt` d`llfllezf Heaaixxfzie @pzer`e fllf hemhezz`m{f, lfttpfl`
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
25/140
:0
rz`xid`mt` d`l Hemxiclie itflifme Afzie Aemti, gp fhh`ztfte hn` lf mpewf l`cc`
frrzewftf dfl rfzlfa`mte itflifme `zf zihemdphijil` f d`cli fipti di Xtfte `, hea` tfli,
`zfme wi`tfti dfllP@- Mem xele; hea` ci zil`wfte dfllEIH, i zixwelti hemtfjili
`mtzfwfme fr`ztfa`mt` im hemtzfxte hem lf mezaftiwf imt`zmf{iemfl`- Hizfrrz`x`mtfwf pmf rzejl`aftihf di czfmdixxiae zili`we, im wizt d`llejjlice, r`z l`
xehi`t vpetft` itflifm`, di z`dic`z` i jilfmhi x`hemde cli IFXIGZX, f rfztiz` dfllf
hnipxpzf di jilfmhie fl 86 dih`ajz` :220; xfz`jj`ze xezti hemtzfxti hem il Gzfa`sezo
` hem le IFX 6, im vpfmte, r`z vp`xti pltiai, l` er`zf{iemi di c`xtiem` d`weme `xx`z`
zil`wft` x`hemde lf hear`t`m{f ` mem x`hemde mftpzf cipzidihf, x` im hemtzfxte tzf
leze? fd `xxi xi fggifmhfwf le IFX 8>, x`hemde il vpfl` hemx`mtitf lixhzi{iem` di
imtfmcijl` fxx`tx f rftte hn` vp`xti pltiai fjjifme pmptilit gptpzf-
Lf hemtzew`zxif gp zixeltf czf{i` fd pm dprlih` fhhezde tzf cew`zme itflifme `
Heaaixxiem` @pzer`f; r`z vpfmte zicpfzdfwf cli fipti di Xtfte, gp rz`wixtf
l`liaimf{iem` d`l zihemexhia`mte f gimi gixhfli d`ll` vpet` di faaeztfa`mte d`llf
xwflptf{iem` d`i ciehftezi? r`z vpfmte hemh`zm`wf cli fxr`tti hemtfjili, il r`ziede di
faaeztfa`mte d`ll` xwflptf{iemi gp zidette f himvp` fmmi, hz`fmde mpewfa`mt`
xitpf{iemi di ret`m{ifl` dixx`xte r`z i hlpj hn` xi `zfme fwwflxi di tfl` rexxijilit-
6-8-8 L` er`zf{iemi di derimc hemtfjil`; lf h`xxiem` d`l afzhnie
Lf L`cc` m-67>:220 ziw`zx il 32% d`ll` xwflptf{iemi mem fmhezf faaezti{{ft` m`i
jilfmhi d`llf xtfciem` :22027- Hi heareztfwf imc`mti ret`m{ifli r`zdit` d`x`zhi{ie,
hn` fwz`jj`ze zihni`xte pmiarz`xhimdijil` imi`{iem` di hfritfli, r`z cfzfmtiz` lf
xerzfwwiw`m{f d`llf afcciez rfzt` d`ll` xehi`t itflifm`-
Fmhezf pmf weltf i dizic`mti itflifmi ertfzeme r`z er`zf{iemi di derimc hemtfjil`;
reihn r`z lf wic`mt` mezaftiwf i afzhni mem rexxeme `xx`z` ixhzitti im jilfmhie f
a`me hn` mem w`mcfme h`dpti f t`z{i a`difmt` er`zf{iemi di xfl` fmd l`fx` jfho e
tzfait` hemg`zia`mti di zfai df{i`mdf fll` m`she, i hlpj ertfzeme r`z lf hz`f{iem` di
xehi`t fd neh, imt`zfa`mt` rexx`dpt`, f hpi h`d`zli- Im vp`xte aede tfli er`zf{iemi
fwz`jj`ze dfte ezicim` f rlpxwfl`m{` hn` fwz`jj`ze hemtzijpite fllf zidp{iem` d`ll`
r`zdit` d`x`zhi{ie fd pm liw`lle fhh`ttfjil`, rpz mem c`m`zfmde glpxxi di hfxxf im
`mtzftf- Cli `gg`tti di vp`xt` er`zf{iemi nfmme fwpte `ggihfhif im vpfmte lf afcciez
rfzt` d`ll` xehi`t z`dic` xele pm jilfmhie di `x`zhi{ie, x`m{f rzeh`d`z` fllf
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
26/140
:7
z`df{iem` di pm hemxelidfte- Im vp`xtpltiae hfxe, imgftti, l` er`zf{iemi tzf rfzti
hezz`lft` w`mceme fmmpllft`, r`z hpi mem xi `wid`m{i`z`jj` m`xxpm hearem`mt`
rexitiwe di z`ddite- Fmhn` m`l hfxe di h`xxiem` f xehi`t di l`fximc `xt`zmf fl czprre
hpi frrfzti`m` lf xehi`t h`d`mt` il afzhnie, lf rlpxwfl`m{f, im vpfmte d`ziwfmt` dfer`zf{iem` di hearzfw`mditf hem lehf{iem` gimfm{ifzif, mem fwz`jj` pm `gg`tte
`xhlpxiwfa`mt` xpl jilfmhie d`x`zhi{ie hezz`mt`, im vpfmte xi tzftt`z`jj` di pm
gimfm{ifa`mte `, hea` tfl`, fmdz`jj` zirfztite im gpm{iem` d`llf dpzftf d`l hemtzftte
di l`fximc > - R`ztfmte, xi xfz`jj` afmig`xtfte pm r`cciezfa`mte d`ll`x`zhi{ie
hezz`mt` .zixr`tte fl hfxe im hpi tpttf lf rlpxwfl`m{f gexx` xtftf iarptftf m`ll`x`zhi{ie
im `xfa`) ` pm aicliezfa`mte d`cli `x`zhi{i xphh`xxiwi-
Di x`cpite w`mceme zifxxpmt` l` er`zf{iemi di h`xxiem` afzhni `gg`ttpft` dfi rzimhirfli
hlpj mf{iemfli;
Xvpfdz` Dftf Fhvpiz`mt` Rlpxwfl`m{f
Ailfm 822920 Ailfm @mt`ztfima`mt
xzl
6>8 alm
Imt`z :96:20 Imt`z Jzfmd Xzl 60> alm
Zeaf 626627 Xehh`z Jzfmd
Afmfc`a`mt Xfx
6:8 alm
Lf{ie :92927 Lf{ie A'H Xrf 90 alm
Xfardezif 822428 Xfardezif X`zwih`
Xzl
:2 alm
Jz`xhif :22020 Jz`xhif X`zwih` Xzl :2 alm
Hni`we :32720 Hni`we W`zemf
x`zwi{i Xzl
62 alm
Z`ccimf :>2720 Z`ccimf X`zwih` Xzl 62 alm
Tfj`llf 6 Gemt`; Hezwfhhnielf, G`jje, Lf c`xtiem` d`ll` xehi`t xreztiw` m`ll`zf d`l hflhie jpxim`xx, H`xi
Apltia`dif, :26:
Hea` xi `wimh` dfllf tfj`llf, il hfxe ri `hlftfmt` gp vp`lle d`l Ailfm, hn` xgzptt lf
h`xxiem` d`l afzhnie fl Ailfm @mt`ztfima`mt Xzl, fl gim` di herziz` il 32% z`xidpe d`llf
xwflptf{iem` hfritfli{{ftf rext!d`hz`te xflwf!hflhie, rfzi f 6>6,0 alm di `pze- Tfl`
>Fzt- :4:0!jix h-h-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
27/140
:3
er`zf{iem` hemx`mt fl hlpj a`m`cnime di hnipd`z` il jilfmhie hem pmf r`zditf di xeli
4,0 alm di `pze-
Lf He-Wi-Xe-H-, imhfzihftf di wicilfz` xpllf xitpf{iem` `hemeaihe!gimfm{ifzif d`ll`
xehi`t xreztiw`, imi{ifla`mt` zixrex` im afmi`zf zicidf `d imgl`xxijil`, xext`m`mdehn` tfli er`zf{iemi ret`wfme `xx`z` zihemdett` fd er`zf{iemi di gimfm{f hz`ftiwf, il hpi
eji`ttiwe `zf `xhlpxiwfa`mt` vp`lle di liaitfz` cli `gg`tti im jilfmhie d`llf l`cc`
m-67>:220- Wixtf lf reztftf d`ll` er`zf{iemi ` l` ziaextzfm{` d`i hlpj, tpttfwif, lf
He-Wi-Xe-H- gp hextz`ttf f ziw`d`z` lf rzerzif rexi{iem`, cipmc`mde fd pm fhhezde
hem i hlpj, a`difmt` zihflhele di pm jilfmhie rze!gezaf, il vpfl` rz`w`d`wf pmf
xt`zili{{f{iem` d`ll` rlpxwfl`m{` c`m`zft` dfllf h`xxiem` d`l afzhnie, pmf
xt`zili{{f{iem` d`l af~i em`z` z`xidpe d`ll` xwflptf{iemi l`cft` fl h-d- d`hz`te
xrflaf!r`zdit` ` pm zihflhele d`llf vpetf di faaeztfa`mte .fl 62%, hea` rz`wixte
imi{ifla`mt` dfl d`hz`te xflwf!hflhie) d`llf xwflptf{iem` imi{ifl` ixhzittf im Xtfte
Rftziaemifl`-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
28/140
:>
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
29/140
:9
:; Il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie
:-6 Cli eji`ttiwi d`llf mpewf z`celfa`mtf{iem`
Fllf lph` d`ll` imc`mti r`zdit` fhhpaplft` dfi hlpj m`l hezxe d`cli fmmi ` d`i d`jiti
x`arz` ri rz`xxfmti, m`l x`tt`ajz` :229 il Heaitfte @x`hptiwe d`llP@GF nf
pggihifla`mt` fwwifte pm mpewe rzec`tte, mete hea` Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie, il hpi
xwilprre xi hemhz`ti{{fte m`l afccie :262 hem lf rzeaplcf{iem` d`llP@GF Hlpj
Lih`mximc fmd Gimfmhifl Gfiz Rlfy Z`cplftiemx- Hea` xi rp metfz` dfllf
d`meaimf{iem` d`llf mpewf z`celfa`mtf{iem`, il GRG zixpltf `xx`z` pm z`vpixite
rz`remd`zfmt` fl gim` di ett`m`z` lf Lih`m{f PG@F- L eji`ttiwe d`llf G`d`zf{iem`,
imgftti, vp`lle di imhz`a`mtfz` ` aicliezfz` lf tzfxrfz`m{f ` limt`czit d`l xixt`af
`pzer`e, h`zhfmde fl hemt`are di aedigihfz` lf xtzft`cif d`i hlpj, imh`mtzftf tzerre
xr`xxe m`l jz`w` t`zaim`- Mem xele; l` dixrfzit tzf i hlpj xeme xr`xxe dewpt` fd pm
gfttez` di dixrfzit `hemeaihf ripttexte hn` xreztiwf- R`ztfmte il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie
xtfte rz`x`mtfte fllimt`zme d`cli 66 wflezi P@GF, hie vp`i wflezi hn` lf
G`d`zf{iem` xi rz`gicc` di tzfxa`tt`z` fttzfw`zxe l` xp` hear`ti{iemi- @xxi xeme;
6- Hflhie im rziae rifme- Im pmf vpflpmvp` d`hixiem` rz`xf dfllP@GF, il hflhie
x`arz` il rziae `l`a`mte df t`m`z` im hemxid`zf{iem`, im vpfmte ciehe rziaf
hn` rzedette, xrezt rziaf di a`zhfte, xr`ttfhele rziaf di jpxim`xx?
:- Xtzpttpzf rizfaidfl` ` xpxxidifzi`t- F liw`lle imt`zmf{iemfl` `d `pzer`e,
lfptemeaif d`lle xrezt xi zigl`tt` m`llf xtzpttpzf rizfaidfl` d`l hflhie- GIGF,
P@GF ` g`d`zf{iemi mf{iemfli lfwezfme f jzfhh`tte, zixr`ttfmde il rzimhirie di
xpxxidifzi`t- Hi hemx`mt` pmf aicliez` dig`xf d`cli imt`z`xxi d`l hflhie?
8- Pmit ` l`fd`zxnir- Lf P@GF er`zf a`difmt` hemx`mxe c`m`zfl` ` mem
fttzfw`zxe d`ttfai-
4- Jpem cew`zme `d fptemeaif- L` d`hixiemi P@GF xeme rz`x` im aede
tzfxrfz`mt`, z`xremxfjil` ` d`aehzftihe, dig`md`mde lfptemeaif d`llf
xtzpttpzf xreztiwf, fggimhn xifme cli ezcfmi d`l hflhie f rz`md`z` l` d`hixiemi,
x`m{f xpjiz` rz`xxiemi df rfzt` d`i cew`zmi-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
30/140
82
0- Hflhie di jfx` ` xelidfzi`t- Lf P@GF xi iar`cmf f rzeapew`z` i ciewfmi
hflhiftezi ` f hz`fz` xtzpttpz` im czfde di cfzfmtiz` pmf hz`xhitf r`z i tfl`mti im
`zjf-
7- Rzet`{iem` d`i ciewfmi ` ixtzp{iem`- Lf P@GF cfzfmtixh` pmixtzp{iem` ficiewfmixxiai hn` imtzfrz`mdeme vp`xte xrezt ` xi tzewfme f ciehfz` m`ll` ri
flt` hear`ti{iemi? xi iar`cmf fltz`x f rzet`cc`zli, `witfmde hn` i aimez`mmi xi
tzfxg`zixhfme tzerre rz`xte im fltzi rf`xi?
3- Imt`czit m`lle xrezt ` m`ll` xheaa`xx`- L` xheaa`xx` xeme pmf gemt` di
`mtzft`, af fmhn` pm zixhnie r`z il hflhie, xr`hifla`mt` r`z limt`czit d`ll`
hear`ti{iemi- @ cipxte hn` il hflhie ett`mcf lf xpf cipxtf g`ttf di `mtzft` dfll`
xheaa`xx`- Il rziae eji`ttiwe , tpttfwif, vp`lle di pm tetfl` iar`cme welte f
rzet`cc`z` limt`czit d`lle xrezt ` le xwelcia`mte frrzerzifte d`ll`
hear`ti{iemi, r`z afmt`m`z` il w`ze xrizite d`l hflhie?
>- Gfiz rlfy gimfm{ifzie ` z`celfzit d`ll` hear`ti{iemi- Lf P@GF xexti`m` il
gfiz rlfy xif xpl hfare hn` gpezi- Il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie aizf f gfz er`zfz` i
hlpj im afmi`zf tzfxrfz`mt` ` z`xremxfjil`, fl gim` di rzet`cc`z` lf
hear`ti{iem` ` cli xt`xxi hlpj-
9- Mf{iemfli ` hlpj- Il hflhie, f liw`lle di mf{iemfl` ` di hlpj, pm `l`a`mte witfl`
` hearl`a`mtfz` d`l hflhie- LP@GF xi iar`cmf f afmt`m`z` pm `vpilijzie tzf
vp`xti dp` liw`lli?
62-Zixr`tte- Il zixr`tte pm rzimhirie gemdfa`mtfl` d`l hflhie- Il zixr`tte r`z il
ciehe, limt`czit, lf diw`zxit, lf dicmit, lf xflpt` d`i ciehftezi, l` z`cel`, cli
fzjitzi, cli fww`zxfzi ` i tigexi- Mem faa`xxf flhpmf gezaf di tell`zfm{f m`i
hemgzemti di zf{{ixae, wiel`m{f ` derimc- Il hflhie pmixh` l` r`zxem` ` xpr`zf l`
digg`z`m{`- Il hflhie d`w` `xx`z` pm `x`arie?
66- Il aed`lle xreztiwe `pzer`e ` lf xr`higihit d`lle xrezt- Lf P@GF xi jfxf
xp pm aed`lle `pzer`e, gemdfte xp rzeae{iemi ` z`tzeh`xxiemi, rzimhiri di
xelidfzi`t, hear`ti{iem` fr`ztf ` rexxijilit r`z tptti-
Frrfz`, vpimdi, hnifze il zpele h`mtzfl` ziw`xtite dfllf rz`x`mt` z`celfa`mtf{iem`, hn`
wf f dfz` plt`ziez` wflez` fll` Lih`m{` P@GF- I hzit`zi d`ttfti dfllf mezaftiwf ecc`tte
dfmflixi xi frrlihfme f tptt` l` xehi`t hn` fhvpixixhfme r`z a`ziti xreztiwi il dizitte di
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
31/140
86
rfzt`hirfz` fll` hear`ti{iemi `pzer``, xflwe vp`ll` hn` fjjifme `mtzft` `d pxhit`
img`ziezi f 0 ailiemi di `pze e hn` xifme xtft` xvpfligihft` r`z ill`hite-
Im Itflif i hlpj hn` xi ixhziweme fllf X`zi` F r`z a`ziti xreztiwi xeme ejjlicfti f
xeddixgfz` i z`vpixiti m`h`xxfzi r`z ett`m`z` lf Lih`m{f P@GF, r`z hpi zit`mce hn`fhhfdz le xt`xxe fmhn` im a`zite fllf dixhirlimf d`l Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie-
:-: L`welp{iem` mezaftiwf
I mpewi hzit`zi di wflptf{iem` d`i hlpj zi`mtzfme m`llf rfzt` III d`l z`celfa`mte .P@GF
Hlpj Aemitezimc), xpddiwixi r`z hfriteli, i vpfli zfhhnipdeme, r`z vpfmte ftti`m` il GRG,
cli fztiheli hn` wfmme dfl 08 fl 7>-
Il rziae hfritele `xrlihf i dizitti, i dew`zi ` l` z`xremxfjilit df rfzt` d`llf G`d`zf{iem`
` d`l xecc`tte zihni`d`mt` lf Lih`m{f, rem`mde pmf rfztihelfz` `mgfxi xpl zfrrezte di
hellfjezf{iem` tzf l` rfzti heimwelt`-
Il x`hemde hfritele, imw`h`, `mtzf m`l a`zite d`llf mpewf dixhirlimf, `mpmhifmde i
z`vpixiti df xeddixgfz` fl gim` di `xx`z` im z`celf, f rfztiz` dfllFzt- 03, il vpfl` ziafzhf,
r`z i hlpj hn` xi xeme vpfligihfti fll` hear`ti{iemi r`z hlpj P@GF, lf m`h`xxit dihearlifmh` hem i z`vpixiti di jz`fo!`w`m, rz`wixti dfcli fztiheli 0> ` xphh`xxiwi, ` hem
cli fltzi z`vpixiti, rz`wixti dfcli fztiheli 74 ` x`cp`mti-
Il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie xtfte hemh`rite r`z `mtzfz` ri`mfa`mt` f z`cia` m`l cize di
pm vpimvp`mmie, fl gim` di dfz` lf rexxijilit fll` xehi`t di hearz`md`z` lf mpewf
dixhirlimf, di pmigezafzxi fllf xt`xxf ` di `lfjezfz` pmf zimmewftf xtzft`cif f{i`mdfl`-
Im tfl x`mxe xi xri`cf limtzedp{iem` di flhpm` gfxi di aemitezfccie, f rfztiz` dfllf
xtfciem` :26864, il hpi eji`ttiwe xfz vp`lle di fwwihimfz`, im afmi`zf czfdpfl`, l`
xehi`t fl rfz`ccie di jilfmhie- L` gfxi di aemitezfccie xeme, fd ecci, x`i `
tirihfa`mt` zicpfzdfme pm lfxxe t`arezfl` tzi`mmfl` .fd `hh`{iem` d`llf rziaf gfx`,
hn` m` imhlpd` xele dp`, im x`cpite fllf d`zecf gezmitf dfllf P@GF r`z dfz` ri t`are
fi hlpj im diggihelt) im hpi lf r`zditf hpaplftf hemx`mtitf mem rp `hh`d`z` pm
d`t`zaimfte faaemtfz`, d`gimite dfllf G`d`zf{iem` hem lfzce fmtihire- L` fhh`rtfjl`
d`wiftiemx tell`zft`, imgftti, xfzfmme di 40 ailiemi di `pze r`z i rziai dp` r`ziedi di
aemitezfccie, di 82 ailiemi di `pze r`z i r`ziedi hearz`xi tzf l` xtfciemi :26067 `
:2636>, ` r`z pm faaemtfz` img`ziez` fi 82 ailiemi .mem fmhezf d`gimite dfllf
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
32/140
8:
Heaaixxiem` @x`hptiwf P@GF) dfllf xtfciem` :26>69- Tfli d`wif{iemi xeme
fhh`ttft` x` her`zt` df w`zxfa`mti d`i xehi- Im hfxe hemtzfzie, lf r`zditf hearl`xxiwf
tell`zftf di 0 ailiemi di `pze- Hea` xi d`xpa` dfllf tfj`llf xettextfmt`, il rziae
r`ziede di aemitezfccie di xeli dp` `x`zhi{i, im wif d`l tptte `hh`{iemfl`, im wiztd`llf xh`ltf di cfzfmtiz` pmf xtfciem` im ri fi hlpj r`z pmf aicliez` ezcfmi{{f{iem`-
Zihfritelfmde;
Xtfciem`
xreztiwf di
aemitezfccie
Xtfciemi rz`x` im `xfa`
T!: T!6 T
Fhh`rtfjl`
D`wiftiemx .alm)
:26864 MF :2666: :26:68 40 0
:26460 :2666: :26:68 :26864 40 0
:26067 :26:68 :26864 :26460 82 0
:26763 :26864 :26460 :26067 82 0
:2636> :26460 :26067 :26763 82 0
:26>69 :26067 :26763 :2636>
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
33/140
88
R`z vpfmte zicpfzdf imw`h` i rzew`mti df er`zf{iemi `~tzf!hflhixtihn`, `xxi mem
w`mceme hearptfti m`l hfxe im hpi `xxi mem heimwelcfme lfttiwit e il afzhnie d`l hlpj-
@x`ari di fttiwit `~tzf!hflhixtihn` hn`, tpttfwif, rexxeme `xx`z` iarptft` m`l hflhele
d`l zixpltfte m`tte fi gimi d`l zixr`tte d`llf z`celfa`mtf{iem` xeme vp`ll` xwelt`fllimt`zme e im rzexxiait d`lle xtfdie ` d`ll` xtzpttpz` dfll`mfa`mte d`l hlpj ` vp`ll`
hn` ptili{{fme il mea` `e il afzhnie d`l hlpj-
R`z vpfmte zicpfzdf i hexti;
`) L` xr`x` z`lftiw` flle xwilprre d`l x`ttez` ciewfmil`?
g) Cli em`zi mem aem`tfzi?
c) Cli em`zi gimfm{ifzi diz`ttfa`mt` iarptfjili fllf hextzp{iem` di tfmcijl`
fxx`tx?
n) Cli em`zi d`ziwfmti df er`zf{iemi mem hezz`lft` fl hez`!jpxim`xx?
i) I hexti d`ziwfmti dfllf hextzp{iem` di iarifmti xreztiwi ` xtzpttpz` reliwfl`mti-
Im vp`xtpltiaf hft`cezif zi`mtzfme cli xtfdi, af mem xele; hem limtzedp{iem` d`l Gfiz
Rlfy Gimfm{ifzie, imgftti, i w`ztihi d`llf G`d`zf{iem` imt`mdeme h`ztfa`mt` rzeapew`z`
le xwilprre d`l x`ttez`, a`difmt` lf hextzp{iem` di xtfdi di rzerzi`t .rz`x`mti
rz`wfl`mt`a`mt` im Imcnilt`zzf, Reztecflle, ` C`zafmif, af rz`xxehn fxx`mti
fltzew`), af flle xt`xxe t`are aizfme f gfz x hn` il hflhie zfrrz`x`mti pme xtzpa`mte
r`z le xwilprre ` limt`czf{iem` xehifl`- Lf xt`xxf hnifw` di l`ttpzf d`w` `xx`z`
ptili{{ftf r`z vpfmte zicpfzdf l` wehi im`z`mti il x`ttez` ciewfmil`; xt`zili{{fmde i leze
`gg`tti xpl zixpltfte d`x`zhi{ie, imgftti, lP@GF aizf f pme xwilprre x`arz` hz`xh`mt`
d`i wiwfi d`i hlpj, df hpi vp`xti pltiai retzfmme fttimc`z` im gptpze, x`m{f dew`z hex
imgzfmc`z` i wimheli di jilfmhie imtzedetti dfllf mezaftiwf ecc`tte d`llf rz`x`mt`
tzfttf{iem`-
R`z vpfmte zicpfzdf cli em`zi gimfm{ifzi diz`ttfa`mt` fttzijpijili fllf hextzp{iem` di pm
fxx`t tfmcijil`, mem xi hemxid`zfme vp`lli xr`xfti .rfxxfmti, vpimdi, r`z il Hemte
@hemeaihe), fl m`tte d`i rzew`mti d`ziwfmti dfllimw`xtia`mte t`arezfm`e
d`llfaaemtfz` rz`xe im rz`xtite r`z lf xpdd`ttf xr`higihf gimflit- Pmf weltf
hearl`tftf lf hextzp{iem` d`llfxx`t, tptti cli em`zi gimfm{ifzi hemhezzeme fllf
d`t`zaimf{iem` d`l zixpltfte d`x`zhi{ie, x`arz` fi gimi d`l GRG-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
34/140
84
Wi xeme, imeltz`, pmf x`zi` di hexti hn` retz`jj`ze `xx`z` `xhlpxi;
Faaeztfa`mteiarfiza`mtd`llfttiwe gixxe tfmcijil`?
Faaeztfa`mteiarfiza`mt d`cli imtfmcijl` fxx`tx, fl hpi imt`zme mem xeme
hearz`xi i dizitti d`ll` rz`xtf{iemi rlpzi`mmfli d`i hflhiftezi?
Iarext`-
Leji`ttiwe hn` xi imt`md` zfccipmc`z` hem vp`xt` `x`m{iemi di imhezfccifz` cli
imw`xtia`mti m`ll` xtzpttpz` hn` rezt`zfmme j`m`gihi di lpmce t`zaim`-
R`z vpfmte zicpfzdf l` iarext`, imw`h`, pmf z`h`mt` metf xtfjilixh` hn` `xx` mem
zi`mtzfme m`l hearpte d`l zixpltfte d`x`zhi{ie .`, vpimdi, lf wflptf{iem` xi g`zaf fl
Zixpltfte Fmt` Iarext`)-
Fllimt`zme d`ll` wehi hn` mem w`mceme hemxid`zft` fi gimi d`llf mpewf
z`celfa`mtf{iem`, fxxpaeme pm zpele hnifw` l` er`zf{iemi hem rfzti hezz`lft`- Lf
G`d`zf{iem` rz`w`d` hn`, m`l hearpte d`l zixpltfte gimfl`, `xx` w`mcfme wflptft` fl
gfiz wflp`; im rz`x`m{f di pm zihfwe afcciez`, vpimdi, wi`m` gixxfte pm t`tte afxxiae?
wih`w`zxf, vpflezf il hexte gexx` z`rptfte img`ziez` zixr`tte fl gfiz wflp`, fi gimi d`llf
d`t`zaimf{iem` d`l zixpltfte d`x`zhi{ie xi hemxid`z`z il gfiz wflp` xt`xxe, ` mem il
wflez` di z`fli{{e- Hextitpixheme er`zf{iemi hem rfzti hezz`lft` il hemtzijpte im hemte
hfritfl`, pm d`jite tzf l` rfzti errpz` pmf a`zf er`zf{iem` di hearzfw`mditf hn`
c`m`zi d`i zihfwi-
:-8 Cli fltzi gfttezi rz`xi im hemxid`zf{iem` dfllf G`d`zf{iem`
LFmm`~ ^I gixxf plt`ziezi gfttezi hn` w`zzfmme t`mpti im hemxid`zf{iem` fllftte d`l
aemitezfccie;
f) Il tz`md d`l zixpltfte; pm aicliezfa`mte d`l zixpltfte m`tte m`l hezxe d`cli fmmi
a`tt`z im zixflte liar`cme df rfzt` d`l hlpj, af df xele mem jfxtf; xi tzfttf di
pmf hemdi{iem` m`h`xxfzif af mem xpggihi`mt`?
j) L` glpttpf{iemi d`i tfxxi dimt`z`xx`; xicmigihftiw` wfzif{iemi d`i tfxxi dimt`z`xx`
w`zzfmme hemxid`zft` fllftte d`llf wflptf{iem` d`i jilfmhi d`i hlpj z`dftti im
wflptf digg`z`mt` dfll@pze?
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
35/140
80
h) Lf rzei`{iem` d`i zixpltfti gptpzi; pmf rzei`{iem` .T/6) m`cftiwf rp reztfz` fd
pm afcciez` hemtzelle df rfzt` d`llP@GF Hlpj Gimfmhifl Hemtzel Jedy, il vpfl`
rp zihni`d`z` plt`ziez` dehpa`mtf{iem` .z`lftiwf fi r`ziedi T/: ` T/8), fl gim`
di hearz`md`z` lf xtzft`cif di a`die t`zaim` d`l hlpj im vp`xtiem`?d) Lfhhpzft`{{f d`l jpdc`t?
`) L`welp{iem` d`l d`jite?
g) Hfpx` di gez{f afcciez` .x` rz`x`mti)?
c) Fari`{{f d`llf zexf; zfrrz`x`mtf pm fxr`tte rexitiwe vpflezf pm t`fa
dew`xx` hearl`tfz` pmf hear`ti{iem` mf{iemfl` .hem lf vpfl` il hlpj nf
ett`mpte lf vpfligihf{iem` fd pmf imt`zmf{iemfl`) hem pm afxxiae di :0
ciehftezi .`xhlpd`mde cli Pmd`z :6)-
R`z l` xel` rzia` gfxi di aemitezfccie .hie l` xtfciem` :26864 ` :26460), imeltz`,
lP@GF rz`w`d` hn`, im rz`x`m{f di pm d`gihit hn` xpr`zi lfhh`rtfjl` d`wiftiem
rz`wixtf r`z lf z`lftiwf gfx` di aemitezfccie, i hexti z`lftiwi fi ciehftezi fttpfla`mt`
xette hemtzftte, fhvpixtfti im dftf fmt`h`d`mt` il rziae cipcme :262, mem w`zzfmme
hemxid`zfti fi gimi d`llf d`t`zaimf{iem` d`l zixpltfte m`tte 9 , f rftte hn` w`mcfme
zixr`ttft` dp` hemdi{iemi;
Wi xif pm tz`md rexitiwe m`l hezxe d`cli fmmi, hn` diaextzi lf welemt d`llf
xehi`t im vp`xtiem` di xeddixgfz` i z`vpixiti rz`wixti dfllf z`celfa`mtf{iem`?
Lf r`zditf fccz`cftf xif `xhlpxiwfa`mt` gzptte d`llf r`zditf d`llf xtfciem`
:2666:, lf vpfl` f xpf weltf zihemdphijil` fll`l`wfte r`xe d`i hemtzftti
xettexhzitti hem i hflhiftezi rz`h`d`mt`a`mt` fl 6 cipcme :262 .`, r`z vp`xte,
tptt` l` zim`ce{if{iemi d`i hemtzftti xphh`xxiw` f vp`llf dftf mem w`zzfmme
hemxid`zft`)-
Lf mpewf z`celfa`mtf{iem`, im d`gimitiwf, gixxf vpfttze imdihftezi zit`mpti
iarz`xhimdijili- @xxi xeme;
6- Ceimc Hemh`zm; xi hemxid`zf il rz`xprrexte d`llf hemtimpit f{i`mdfl`
`xrz`xxe dfllf z`lf{iem` gimfl` d`x`zhi{ie, df rfzt` d`i z`wixezi hemtfjili
imdir`md`mti `e di vp`ll` imt`za`di` .hea` fwwi`m`, tirihfa`mt`, m`l hfxe di
xehi`t vpetft`)?
9Heapm`a`mt` metf im Itflif hea` hlfpxelf Rfelille, dfl mea` d`llfllezf Faaimixtzfte D`l`cfte d`llImt`z
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
36/140
87
:- M`cftiw` @vpity; il rftziaemie m`tte d`llf xehi`t mem d`w` `xx`z` m`cftiwe `,
fl hemt`are, mem d`w` aextzfz` pm r`cciezfa`mte tzf pm `x`zhi{ie ` lfltze?
8- Jz`fo!`w`m z`xpltx; mem d`w` `xx`z` xpr`zftf lf r`zditf fccz`cftf rz`wixtf
r`z il r`ziede di aemitezfccie?4- Ew`zdp` rfyfjl`x; mem d`weme z`xidpfz` d`jiti imfd`aripti m`i hemgzemti d`cli
fltzi hlpj, d`l rzerzie r`zxemfl` ` d`ll` fptezit gixhfli, fl 82 cipcme d`llfmme im
hpi nf imi{ie lf hear`ti{iem` P@GF-
LP@GF Hlpj Gimfmhifl Hemtzel Jedy, imeltz`, nf lf gfhelt di zihni`d`z` plt`ziezi
imgezaf{iemi m`l hfxe im hpi lf xitpf{iem` xif fllfzafmt`, eww`ze vpflezf il jilfmhie
d`x`zhi{ie d`l hlpj ecc`tte d`xfa` d`meti;
pm zfrrezte tzf hexti r`z il r`zxemfl` ` il tetfl` d`i zihfwi xpr`ziez` fl 32%?
pm zfrrezte tzf rexi{iem` gimfm{ifzif m`ttf ` lfaaemtfz` tetfl` d`i zihfwi
xpr`ziez` fd pme .afcciez`, vpimdi, d`l 622%)-
Pmf weltf d`gimiti i vpfttze imdihftezi rzimhirfli, lf G`d`zf{iem` nf gezmite plt`ziezi
zfccpfcli; r`z vpfmte zicpfzdf limdihftez` 8, im hfxe di r`zdit` fccz`cft` xpr`ziezi
fll` xecli` rz`wixt` m`i r`ziedi ecc`tte d`xfa`, il hlpj zihni`d`mt` lf Lih`m{f rp
diaextzfz` hn` il d`gihit zidette df pm `w`mtpfl` xpzrlpx aftpzfte m`ll` dp` xtfciemi
rz`h`d`mti, hea` rz`wixte dfcli fztiheli 70 ` 77- R`z vpfmte zicpfzdf limdihftez` 4,
imw`h`, vpflezf wi gexx`ze d`jiti xhfdpti fllf dftf di hpi xerzf, l` xehi`t xfzfmme
t`mpt` f rz`x`mtfz` plt`ziez` dehpa`mtf{iem` hn` ftt`xti lfxx`m{f di xhfdpte fl 82
x`tt`ajz`, z`lftiwfa`mt` fi d`jiti xezti rziaf d`l 82 x`tt`ajz` xt`xxe- Hea`
`mpmhifte m`llFmm`~ WIII, tpttfwif, mem xeme df hemxid`zfzxi d`jiti xhfdpti vp`i d`jiti;
lf hpi xhfd`m{f xtftf zim`ce{iftf?
r`z i vpfli xtfte fwwifte pm hemt`m{iexe l`cfl`, f rftte hn` lP@ GF HlpjGimfmhifl Hemtzel Jedy mem zit`mcf hn` tfl` rzeh`dia`mte xif xtfte fwwifte
frrexitfa`mt` r`z xgpcciz` fi wimheli d`llf mezaftiwf?
r`z i vpfli il hemt`m{iexe xtfte fwwifte dfl hz`ditez`, fmhezf pmf weltf f rftte
hn` lP@GF Hlpj Gimfmhifl Hemtzel Jedy mem zit`mcf rz`t`xtpexe lfwwie di tfl`
rzeh`dia`mte, fl gim` di `wfd`z` i wimheli mezaftiwi-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
37/140
83
Fhhfmte fll` xfm{iemi ci rz`wixt` dfl Hedih` Dixhirlimfz` d`llP@GF .hn` wfmme
dfllfaaemi{iem` fll`xhlpxiem` dfll` hear`ti{iemi), xi fccipmceme l` x`cp`mti;
tzftt`mpt` xpi hear`mxi aftpzfti dfll` ximcel` xehi`t xreztiw` r`z `gg`tte d`llf
leze rfzt`hirf{iem` fll` hear`ti{iemi P@GF?
diwi`te di t`xx`zfa`mte di mpewi hflhiftezi r`z l` hear`ti{iemi P@GF?
z`xtzi{iem` d`l mpa`ze di hflhiftezi hn` pm Hlpj rp imdihfz` m`ll` lixt`
ejjlicftezi` hn` d`weme `xx`z` tzfxa`xx` fllP@GF r`z lf rfzt`hirf{iem`
d`ll` xvpfdz` fll` Herr`-
Fl gim` di wflptfz` l`w`mtpfl` heaaimf{iem` d`ll` xfm{iemi, il Hlpj Gimfmhifl Hemtzel
Rfm`l nf il hearite di w`zigihfz` lfrrlihf{iem` d`i hzit`zi m`h`xxfzi r`z il
hemx`cpia`mte d`llf Lih`m{f ` il aemitezfccie d`i hlpj m`l hezxe d`ll` wfzi` xtfciemi-
Di gzemt` fllimfd`ari`m{f di pme e ri z`vpixiti, il Rfm`l zireztf diz`ttfa`mt` fi dp`
ezcfmi dixhirlimfzi P@GF, hn` rzeww`d`zfmme f xfm{iemfz` i hlpj, xpllf jfx` d`llf
czfwit d`ll` wielf{iemi-
M`llFxx`ajl`f t`mptf fd Ixtfmjpl le xhezxe :: Afz{e xtftf d`gimitf lf rzecz`xxiem`
d`ll` xfm{iemi df frrlihfz` fll` wielf{iemi d`l GRG;
zihnifae
apltf
tzftt`mptf di rfzt` d`i zihfwi d`ziwfmti dfllf rfzt`hirf{iem` fll` hear`ti{iemi
P@GF
d`dp{iem` di rpmti
rzeiji{iem` di imx`ziz` mpewi ciehftezi m`ll` lixt` P@GF
z`xtzi{iem` d`l mpa`ze di ciehftezi hn` rexxeme `xx`z` imx`ziti m`ll` lixt`
P@GF
lf xvpfligihf dfllf hear`ti{iem` im hezxe
l`xhlpxiem` dfll` hear`ti{iemi gptpz`
:-4 Wimheli ` hzitihit
L` mpew` z`cel` P@GF nfmme xell`wfte dpjji ` hzitihit xim dfl ciezme d`llf leze
rz`x`mtf{iem`- Aelti hlpj, imgftti, nfmme aimfhhifte zihezxi im x`d` `pzer`f, im vpfmte,
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
38/140
8>
f d`ttf d`i hlpj xt`xxi, `xx` zixpltfme im fr`zte hemtzfxte hem i rzimhiri di lij`zf
hizhelf{iem` d`ll` r`zxem`62 ` di hemhezz`m{f66-
R`z vpfmte zicpfzdf il rziae rzimhirie, imgftti, lf x`arlih` welemt d`l hflhiftez` di
tzfxg`zizxi df pmf xvpfdzf fllfltzf ` lfhhezde tzf il hlpj rzerzi`tfzie d`l hfzt`llime `vp`lle imt`m{iemfte fd fhvpixtfz` i dizitti rlpzi`mmfli fll` rz`xtf{iemi d`l hflhiftez` mem
xfzfmme ri xpggihi`mti f cfzfmtiz` il rfxxfccie di rzerzi`t d`l ciehftez` im vp`xtiem`,
im vpfmte il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie rz`w`d` il rfz`ccie tzf zihfwi ` hexti .t`m`mde hemte
d`ll` z`lftiw` d`zecn` m`i rziai himvp` r`ziedi di aemitezfccie); x` hem lf xpdd`ttf
er`zf{iem` mem xi nf lf rexxijilit di zfccipmc`z` il rfz`ccie di jilfmhie, imgftti, xi
gimiz`jj` r`z imhezz`z` m`ll` xfm{iemi rz`wixt` dfllP@GF, hem il zixhnie di `xx`z`
`xhlpxi dfll` hear`ti{iemi imt`zmf{iemfli-
@d rzerzie il rfz`ccie tzf zihfwi ` hexti hn` r`za`tt` di fmdfz` f hearz`md`z` l`
iarlihf{iemi im`z`mti pmf ret`m{ifl` wielf{iem` d`l rzimhirie di hemhezz`m{f; reihn
r`z xr`md`z` di ri m`h`xxfzie fw`z` ri zihfwi .hex hea`, r`z afmt`m`z` pm hlpj
ci fi afxxiai liw`lli, erreztpme h`zhfz` di afmt`m`z` il welpa` dfggfzi xp flti liw`lli),
` lf hemx`cp`m{f di zihfwi x`arz` afcciezi il zfccipmcia`mte di x`arz` aicliezi
zixpltfti xreztiwi f liw`lle mf{iemfl` `, xerzfttptte, imt`zmf{iemfl`, frrfz` hnifze hn` xi
xtf imx`z`mde pm wimhele fllf hfrfhit hemhezz`m{ifl` d`i hlpj, im vpfmte xi xtf
liaitfmde il hflhiea`zhfte, er`zf{iem` hfzftt`zixtihf d`ll` xehi`t hflhixtihn`-
Rzerzie lf liaitf{iem` fllptili{{e d`ll` zixezx` `hemeaihn` ` gimfm{ifzi` d`i hlpj
c`m`zf pmfltzf hzitihit d`llf mpewf z`celfa`mtf{iem`; `xxf rem` pm wimhele fl dizitte
di rzerzi`t 6: , il vpfl` rz`w`d` hn` ecmi imdiwidpe nf il dizitte di ced`z` d`llf
rzerzi`t d`i j`mi hn` nf fhvpixtfte l`cfla`mt`, di pxfzli, di dixrezm` ` di lfxhifzli im
`z`dit- M`xxpme rp `xx`z` rziwfte d`llf rzerzi`t x` mem r`z hfpxf di rpjjlihe
imt`z`xx`, m`i hfxi ` m`i aedi rz`wixti dfllf l`cc` ` hemtze il rfcfa`mte im t`are ptil`
di pmf cipxtf imd`mmit r`z lf r`zditf d`llf xt`xxf- Lpxe d`i j`mi rp `xx`z` z`celfte
dfllf l`cc` m`i liaiti iarexti dfllimt`z`xx` c`m`zfl`-
62Fzt- 40 TGP@
66Fzt- 626 TGP@
6:Fzt- 63 d`llf Hfztf di Mi{{f
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
39/140
89
Lexx`zwf{iem` hn` wi`m` aexxf zicpfzdf cli imt`z`xxi im ciehe;x`hemde lfptez`wel`
rfz`z` d`llFww- Hfmtfa`xxf68, lf G`d`zf{iem` pm `mt` di mf{iemflit xwi{{`zf, `
hea` tfl` `xxf mem nf ` mem fwz`jj` lf ret`xt l`cixlftiwf im a`zite- Leji`ttiwe
d`llP@GF, imeltz`, vp`lle di ezcfmi{{fz` ` rzeapew`z` il hflhie, af mem diz`celfa`mtfz` fttiwit `hemeaihn` hn` tehhfme fz`` di lij`zt gemdfa`mtfli, di
rpjjlihe imt`z`xx`, gfttf xflwf lf zirfzti{iem` d`i rzew`mti d`ll` fttiwit ezcfmi{{ft`
dfllf G`d`zf{iem` xt`xxf-
Pmf hzitihf rp, tpttfwif, `xx`z aexxf fllexx`zwf{iem` di Hfmtfa`xxf; lf
z`celfa`mtf{iem` d`ll` fttiwit `hemeaihn` rp fxxpa`z` hfzftt`zixtihn` di imt`z`xx`
c`m`zfl`, im vpfmte l` xixt`aftihn` zihfritfli{{f{iemi d`i a`h`mfti, rzerzi`tfzi d`i hlpj,
hemx`mteme fll` xehi`t ` fllimt`ze xixt`af!hflhie di wiw`z` fl di xerzf d`ll` rzerzi`
rexxijilit64, reztfmde f hexti x`arz` afcciezi ` zixhnifmde, r`ztfmte, di fzziwfz` fd
pm rpmte di mem zitezme, hn` fwz`jj` `gg`tti d`wfxtfmti xpl xixt`af xt`xxe ` xp tptti cli
xtfo`neld`zx hn` wi nfmme f hn` gfz`-
X`hemde limt`zrz`tf{iem` di Jfxtifmem 60 , imeltz`, x` il rz`x`mt` z`celfa`mte xi
hemgicpzfxx` hea` pm hemtzftte tzf rziwfti .fllf lph` d`i aelt`rlihi imhemtzi rzeaexxi
dfllP@GF hem i wfzi reztftezi dimt`z`xx` d`l xixt`af!hflhie), w`zz`jj` a`me lf
rzejl`aftihf di hpi xerzf- @xx`mde, tpttfwif, pm fhhezde hem l` wfzi` g`d`zf{iemi
mf{iemfli ` mem hem i hlpj, Jfxtifmem hemhlpd` hn` lf rz`x`mt` hemglittpflit cipzidihf
r`zafm`- Il xpr`zfa`mte di vp`xtpltiaf retz`jj` `xx`z` xpr`zfte, f aie fwwixe, f
gzemt` d`l z`h`ria`mte d`ll` wfzi` g`d`zf{iemi mf{iemfli ` fl hemt`xtpfl` imx`zia`mte
d`llf z`celfa`mtf{iem` `pzer`f f liw`lle mf{iemfl`, hea` ci fhhfdpte, r`z lItflif,
im rfxxfte hem l` Lih`m{` P@GF-
Jfxtifmem 67 id`mtigihf pmplt`ziez` rzejl`aftihf, z`lftiwf fl rzimhirie di mem
dixhziaimf{iem`, im vpfmte l` mpew` z`cel` imtzedett` dfllf G`d`zf{iem`
imt`zmf{iemfl` mem t`mceme hemte d`ll` diw`zc`m{` mezaftiw`, tflweltf fmhn` zil`wfmti,
fllimt`zme d`i digg`z`mti rf`xi- Lf rz`x`mt` dixhirlimf, imeltz`, mem ti`m` hemte d`ll`
hezrex` digg`z`m{` xtzpttpzfli im t`zaimi di digg`z`m{if{iem` di zihfwi fllimt`zme d`ll`
68L`fmdze Hfmtfa`xxf, l`cfl` zfrrz`x`mtfmt` d`llF-H- Ailfm, im pmf l`{iem` rz`xxe lPmiw`zxit Xtftfl` di
Ailfme im dftf 8 frzil` :26:, xpl t`af d`l Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie64
L- Lemcni,Ziwixtf di dizitte `d @hemeaif d`lle Xrezt, Wel- WIII, Gfxh- :, :26:60
X- Jfxtifmem;Dfl tzfttfte di Lixjemf fl mpewe z`celfa`mte P@GF xpll` lih`m{` r`z hlpj ` xpl gfiz!rlfygimfm{ifzie, `xtzftte dfl ri farie lfwezeIl xixt`af P@GF di lih`m{` r`z hlpj ` il gfiz!rlfy gimfm{ifzie, im hezxe
di rpjjlihf{iem`67
X- Jfxtifmem, er- hit-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
40/140
42
wfzi` L`cn` mf{iemfli; lf zirfzti{iem` d`i rzew`mti d`ziwfmti dfllf h`xxiem` d`i dizitti
t`l`wixiwi .hzit`zi digg`z`mti df g`d`zf{iem` f g`d`zf{iem`), lf rz`x`m{f e a`me di xtfdi
di rzerzi`t63` il z`lftiwe jfhime dpt`m{f d`i tigexi- Mem xele; pmf d`ll` rzejl`aftihn`
afcciezi zfrrz`x`mtftf dfi digg`z`mti xixt`ai gixhfli fllimt`zme d`i diw`zxi Rf`xia`ajzi- X`jj`m` il GRG h`zhni di `liaimfz` rfzt` di vp`xte rzejl`af g`zafmde lf
wflptf{iem` fl Zixpltfte Fmt` Iarext`, lf gixhflit imhid` heapmvp`, im t`zaimi di
digg`z`mti flivpet` di tfxxf{iem` d`cli `aelpa`mti cfzfmtiti fi hflhiftezi; pm `x`arie
zfrrz`x`mtfte dfllf h-d- L`cc` J`honfa 6> , hn` hemx`mtiwf fi hlpj ij`zihi di
fhvpixtfz` i aicliezi gpezihlfxx` xtzfmi`zi eggz`mde leze hemtzftti aicliezi, czf{i` fd pmf
tfxxf{iem` x`mxijila`mt` img`ziez` zixr`tte fcli fltzi Rf`xi, hn` rz`w`d`wf pmflivpetf
di tfxxf{iem` zidettf dfl 48% fl :4% r`z tptti i lfwezftezi xtzfmi`zi hem imtzeiti xpr`ziezi
fi 722ailf `pze fmmpi-
Il zixhnie hemhz`te, fla`me m`l jz`w` t`zaim`, di zfggez{fz` lf rexi{iem` d`i hlpj ci
l`fd`z, hea` Z`fl Afdzid, Jfzh`llemf, ` Afmhn`xt`z Pmit`d- R`z hearz`md`z` l`
rzegemd` digg`z`m{` xpggihi`mt` fmfli{{fz` il czfgihe xettextfmt` `lfjezfte df D`leitt`,
im a`zite fi zihfwi d`cli ette hlpj hem i gfttpzfti ri flti d@pzerf;
Gicpzf 6:? Gemt` ;D`leitt` Geetjfll Aem`y L`fcp , @d- :26: z`lftiwf fllf xtfciem` :262%66
63
P@GF, Tn` @pzer`fm Hlpj Geetjfllimc Lfmdxhfr`Hlpj Lih`mximc J`mhnafzoimc Z`rezt GimfmhiflY`fz:2626>
Z`fl D`hz`te xrfcmele m- 7>3:220, fjzecfte hem pm `a`mdfa`mte m`l c`mmfie :262, i hpi `gg`tti xi fwzfmme
xpi mpewi hemtzftti xtirplfti f rfztiz` df vp`llf dftf-
2
622
:22
822
422
022
722
:262%66
:229%62
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
41/140
46
Hea` xi rp metfz`, i tz` hlpj ri iareztfmti nfmme imhz`a`mtfte i rzerzi zihfwi, f
dixhfrite d`cli fltzi hlpj .gfttf `hh`{iem` r`z il Jfy`zm Aemfhe, hn` xi ftt`xtfte
xpcli xt`xxi liw`lli d`llf xtfciem` rz`h`d`mt`)-
F aie fwwixe, tpttfwif, il Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie zfrrz`x`mtf pmerreztpmit r`zaicliezfz` i rzerzi zixpltfti `hemeaihe!gimfm{ifzi, zfhhecli`mde lf xgidf d`llP@GF,
ezi`mtftf fd pm imhz`a`mte d`i zihfwi ` fd pmf zf{iemfli{{f{iem` d`i hexti xext`mpti-
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
42/140
4:
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
43/140
48
8; Lfmflixi d`ll` rzimhirfli xehi`t hflhixtihn` itflifm`, dflrpmte di wixtf z`dditpfl`
8-6 Cli `gg`tti d`ll` rzimhirfli er`zf{iemi di c`xtiem` xpi hemti d`ll`xehi`t hflhixtihn`
X` xi exx`zwf il Hemte @hemeaihe d`ll` xehi`t di hflhie, l` wehi ri xicmigihftiw` xeme;
f) Zihfwi df h`xxiem` d`i dizitti t`l`wixiwi?
j) Zihfwi df cfz`?
h) Zihfwi df xremxezi{{f{iemi?
d) Rlpxaimpxwfl`m{` df h`xxiem` d`i dizitti rlpzi`mmfli fllptili{{e d`ll`
rz`xtf{iemi d`i hflhiftezi?
`) Faaeztfa`mte d`i dizitti rlpzi`mmfli fll` rz`xtf{iemi d`i hflhiftezi?
g) L` h`xxiemi t`arezfm``?
c) Xtir`mdi d`l r`zxemfl`
M`llpltiae d`h`mmie wi xtftf pmf zid`gimi{iem` d`llf hearexi{iem` d`i zihfwi
fllimt`zme d`i Hemti @hemeaihi d`i hlpj, im x`cpite fllfww`mte di mpew` t`hmeleci`,
vpfli lf diggpxiem` d`llf rfy!tw ` d`llf rfy!r`z!wi`s, hea` a`{{i di imtzftt`mia`mte di
afxxf, ` fllf hemt`xtpfl` zidp{iem` d`llimhid`m{f d`i zihfw i df cfz`, hearlihi i
rzejl`ai xtzpttpzfli hfzftt`zi{{fmti l` imgzfxtzpttpz` exritfmti cli `w`mti xreztiwi-
R`z vpfmte zicpfzdf i hexti, fmflecn` zir`zhpxxiemi xi xeme w`zigihft` xpcli
faaeztfa`mti d`i dizitti rlpzi`mmfli fllptili{{e d`ll` rz`xtf{iemi d`i hflhiftezi ` hem cli
xtir`mdi fl r`zxemfl`, im x`cpite fllf x`mt`m{f Jexafm69-
8-6-6 I Hearem`mti Rexitiwi di Z`ddite
Hea` d`tte, m`l rfxxfte lf weh` rzimhirfl` `zf zfrrz`x`mtftf dfi Zihfwi df cfz`; lf
leze hearexi{iem` wfzifwf f x`hemdf d`ll` hear`ti{iemi f hpi il hlpj im vp`xtiem`
rfzt`hirfwf, mf{iemfli `d `w`mtpfli hear`ti{iemi imt`zmf{iemfli-
Tfli hearem`mti rexitiwi `zfme xpddiwixijili im;
Zihfwi df rfztit` ciehft` im hfxf
69Fl zicpfzde xi w`df il rfz-6-6-6 d`llf rz`x`mt` tzfttf{iem`
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
44/140
44
Zihfwi df rfztit` ciehft` gpezi hfxf
Hem lfww`mte d`llf mpewf l`cc` A`lfmdzi, `mtzftf im wicez` f rfztiz` dfllf xtfciem`
:26266, tfl` dixtim{iem` xhearfzxf, im x`cpite fllfjeli{iem` d`i wimheli di aptpflit
hn` rz`w`d`wfme il zihemexhia`mte, fll` xvpfdz` exritft`, d`l :2% d`i dizittizfdiet`l`wixiwi ` il 6>% d`i zihfwi df cfz` c`m`zfti im ehhfxiem` d`ll` rfztit`
hfxflimcn` di hfariemfte- Hem lfww`mte d`l D-Lcx- m-9 d`l 9 C`mmfie :22> .mete,
r`z lfrrpmte, hea` l`cc` A`lfmdzi), tfli wehi xeme xrfzit` mem xele dfi hearem`mti
rexitiwi di z`ddite, af fmhn` df vp`lli m`cftiwi-
Fd ecci, lf rzimhirfl` weh` fllimt`zme d`i zihfwi zfrrz`x`mtftf dfi Zihfwi d`ziwfmti
dfllf h`xxiem` d`i dizitti zfdiet`l`wixiwi ` rzew`mti a`dif, i vpfli nfmme fxxpmte pm
r`xe x`arz` hz`xh`mt` xerzfttptte r`z vpfmte zicpfzdf il hemt`xte itflifme- M`l mextze
Rf`x`, hearlih` lfxx`m{f di xtfdi di rzerzi`t .gftte xflwe vp`lle d`llf Kpw`mtpx, r`z
vpfmte zicpfzdf lf X`zi` F), ` lf z`tih`m{f m`lle xwilprrfz` `ggihfhi relitihn` di
afzo`timc .hem l` dewpt` `hh`{iemi, vpfli fd `x`arie il Ailfm, l`fd`z im Itflif), tfl`
gemt` di zihfwi nf pmimhid`m{f xpr`ziez` fl 02% xpl tetfl` d`cli xt`xxi-
Fmhezf pmf weltf erreztpme rzeh`d`z` fd pmf dixtim{iem` f x`hemdf hn` i rzew`mti
d`ziwime dfllf h`xxiem` d`i dizitti a`dif e dfllf rfzt`hirf{iem` f hear`ti{iemi
P@GF- Vp`xtpltiaf hearem`mt` tfmte ri zil`wfmt` vpfmte afcciez` il mpa`ze
d`ll` rfztit` hn` xi dixrptfme im hfare imt`zmf{iemfl`, hem pm gezt` xvpilijzie f gfwez`
d`i afthn dixrptfti m`llfajite d`llf P@GF Hnfariemx L`fcp`-
Tzf i zihfwi fmmew`zifae fmhn` lf rz`x`m{f di Zihfwi df xremxezi{{f{iemi ` rpjjlihit-
I hlpj itflifmi mem xtfmme fmhezf `xrzia`mde il afxxiae d`l rzerzie ret`m{ifl` ` xele
f rfztiz` dfllf x`hemdf a`t d`l rziae d`h`mmie d`l mpewe x`hele nfmme imi{ifte f
rz`xtfz` pmf afcciez` ftt`m{iem` f vp`xtf erreztpmit, hearlih` il hz`xh`mt` cfr
hem i hlpj imcl`xi ` xrfcmeli, hn` m` gfmme imw`h` pm rpmte di gez{f-
Im rfxxfte i zihfwi .` i hexti) d`i hlpj mem hemxid`zfwfme i rzew`mti df hflhiea`zhfte,
im vpfmte il l`cixlftez` zit`m`wf tfl` fttiwit `xtzfm`f dfllecc`tte xehifl` d`l hlpj `,
r`ztfmte, zixpltfwfme ixhzitt` m`ll` hearem`mti xtzfezdimfzi` di z`ddite- Im x`cpite, di
gzemt` fllfaaed`zmfa`mte d`l rifme d`i hemti df rfzt` d`llf GICH:2, xeme `mtzfti f
gfz rfzt` d`llf c`xtiem` ezdimfzif, he`z`mt`a`mt` hem lecc`tte xehifl`- F rfztiz` dfl
:227, imgftti, l` rlpxwfl`m{` d`ziwfmti df er`zf{iemi di hflhiea`zhfte `mtzfme m`i
:2GICH; Il mpewe rifme d`i hemti, 0 x`tt`ajz` :227
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
45/140
40
zihfwi d`llf c`xtiem` hfzftt`zixtihf, hemtzejilfmhifti dfll` aimpxwfl`m{` fllimt`zme d`i
hexti er`zftiwi, fmdfmde vpimdi fd iarfttfz` xpl zixpltfte er`zftiwe d`llf c`xtiem`
hfzftt`zixtihf-
Lf c`m`zf{iem` d`ll` rlpxwfl`m{` fwwi`m` f gzemt` d`llf h`xxiem` di pm dizitte fll`rz`xtf{iemi xreztiw` di pm hflhiftez`, r`z pm faaemtfz` xpr`ziez` zixr`tte fl wflez`
m`tte hemtfjil` .hie fl wflez` di hfzihe ixhzitte m`llfttiwe iaaejili{{fte, tzf l`
iaaejili{{f{iemi iaaft`zifli, fl m`tte d`l z`lftiwe gemde faaeztfa`mte r`z il ximcele
ciehftez`, hea` xi metf m`cli fll`cfti fl jilfmhie)- Wih`w`zxf, x` il hezzixr`ttiwe
aimez` zixr`tte fl wflez` m`tte hemtfjil`, xi c`m`zf pmf aimpxwfl`m{f hn` hemglpiz
m`i hexti er`zftiwi-
Hnipdeme cliFltzi zihfwi, hn` zfhhnipdeme pmf x`zi` di fltz` wehi hn` rexxeme wfzifz`
f x`hemdf d`i hlpj .lf Kpw`mtpx, fd `x`arie, nf dfte witf fl rzec`tte Fhh`mdi pmf
xt`llf, hn` hemx`mtiwf fi tigexi jifmhem`zi di ixhziw`z` il rzerzie mea` xp pmf xt`llf,
fllimt`zme d`i wfzi x`ttezi d`l mpewe xtfdie, fhhfmte f vp`lle d`i rzerzi j`mifaimi- Dp`
l` rexxijilit; xt`llf Celd df :02 `pze ` xt`llf Rlftimpa df 802)-
Tzf i hearem`mti rexitiwi di z`ddite gicpzfme, eltz` fi zihfwi d`llf c`xtiem` hfzftt`zixtihf,
cli fltzi zihfwi mem zihezz`mti ` cli imt`z`xxi fttiwi-
8-6-: I Hearem`mti M`cftiwi di Z`ddite
Fllimt`zme di tfl` czprre fmmew`zifae i hexti r`z lfhvpixte d`i aft`zifli, l` xr`x` r`z
i x`zwi{i `xt`zmi, l` z`tzijp{iemi r`z il r`zxemfl` t`xx`zfte ` vp`ll` r`z il r`zxemfl` mem
t`xx`zfte, cli em`zi df c`xtiem` d`i dizitti d`i hflhiftezi, cli fltzi em`zi, cli faaeztfa`mti
` cli em`zi gimfm{ifzi-
L` wehi hn` nfmme pm r`xe afcciez` ` hn` w`zzfmme, r`ztfmte, tzfttft` hem afcciez`
frrzegemdia`mte xeme;
Hexti r`z il r`zxemfl` t`xx`zfte
Em`zi df c`xtiem` d`i dizitti d`i hflhiftezi
Faaeztfa`mti ` xwflptf{iemi
R`z vpfmte zicpfzdf i rziai, `xxi nfmme lf afcciez` imhid`m{f, x` zfrreztfti fi zihfwi-
Hea` diaextzfte m`llf tfj`llf @welp{iem` xtir`mdizihfwi :22:!:266 f rfc-64, im Itflif
tfl` imhid`m{f x`arz` xtftf fi afxxiai liw`lli, x` rfzfcemftf fcli fltzi vpfttze
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
46/140
47
hfariemfti rzimhirfli d@pzerf, x`jj`m` xi xif metfte pm aicliezfa`mte zixr`tte fi
wflezi d`l :22: .dfl 99% di vp`llfmme fl 30% d`llpltiaf xtfciem` rz`xf im `xfa` f
liw`lle fccz`cfte)-
I hexti r`z il r`zxemfl` t`xx`zfte rexxeme `xx`z` xhearexti im flhpm` xettehlfxxi; l`z`tzijp{iemi, hn` zfrrz`x`mtfme il wflez` ri hemxixt`mt`? i rz`ai wfzifjili, flia`mtfti f
x`hemdf d`i zixpltfti xreztiwi hemx`cpiti dfi hlpj di frrfzt`m`m{f? l` imh`mtiwf{iemi
fll`xede, ptili{{ft` r`z fhh`l`zfz` lf rfzt`m{f di pm hflhiftez` e r`z xwimhelfz` il
hflhiftez` rziaf d`ll`gg`ttiwf xhfd`m{f d`l hemtzftte im `xx`z` .welcfza`mt` met`
hea` jpempxhit`)? il TGZ t`xx`zfti ` cli fltzi em`zi-
R`z vpfmte zicpfzdf cli em`zi df c`xtiem` d`i dizitti d`i hflhiftezi, `xxi zfhhnipdeme cli
em`zi d`ziwfmti dfll` er`zf{iemi di hflhiea`zhfte, z`lftiw` fll` aimpxwfl`m{` xezt` im
x`d` di h`xxiem` d`i hflhiftezi fd pm hezzixr`ttiwe aimez` zixr`tte fl wflez` m`tte
hemtfjil`, f hpi xi fccipmceme cli em`zi d`ziwfmti dfllfhvpixte t`arezfm`e d`i dizitti
d`i hflhiftezi ` cli em`zi fhh`xxezi xpi dizitti rlpzi`mmfli d`i hflhiftezi mem hfritfli{{fti- I
hlpj itflifmi h`zhfme di `witfz` er`zf{iemi hn` rz`w`dfme lixhzi{iem` di aimpxwfl`m{`
im Hemte @hemeaihe, fd `hh`{iem` di flhpm` er`zf{iemi zit`mpt` iarz`xhimdijili r`z
`witfz` lf r`zditf di wflez` di a`zhfte df rfzt` d`i hflhiftezi-
R`z hemhlpd`z` lfmflixi d`i hearem`mti m`cftiwi di z`ddite, lftt`m{iem` xi xrextf xpcli
faaeztfa`mti ` l` xwflptf{iemi d`i hflhiftezi- Tfli hearem`mti m`cftiwi di z`ddite
xeme diz`ttfa`mt` hell`cfti fllfttiwe iaaejili{{fte, im rfztihelfz` f vp`lle iaaft`zifl`
.zicpfzdfmt` il rfzhe hflhiftezi ` i wflezi di hfzihe di vp`xti pltiai fllimt`zme di hifxhpm
hlpj)- R`z vpfmte zicpfzdf cli faaeztfa`mti, `xxi xi hflhelfme zirfzt`mde il wflez` di
hfzihe d`i hflhiftezi, xpllf jfx` d`l hemtzftte im `xx`z` tzf vp`xti pltiai ` l` xehi`t
hflhixtihn`- Fi gimi di pmf afcciez` hearz`mxiem`, hitifae il hfxe di @l Xnffzfsy;
fhvpixtfte dfl Ailfm r`z hizhf :2 alm di `pze, f gzemt` di pm hemtzftte vpimvp`mmfl`
xtirplfte dfl ciehftez`, lfaaeztfa`mte fmmpe xfz di 4 alm di `pze f xtfciem`, hem
pm hnifze iarftte xpl zixpltfte m`tte d`x`zhi{ie-
L` xwflptf{iemi, dfl hfmte leze, `a`zceme f gzemt` d`l w`miz a`me d`ll` hemdi{iemi fllf
jfx` d`llixhzi{iem` d`l hezzixr`ttiwe r`z lfhvpixte d`i dizitti rlpzi`mmfli d`i hflhiftezi-
Xeme, r`ztfmte, gzptte di `zzft` wflptf{iemi xpl wflez` d`i hflhiftezi, im x`d` di
hflhiea`zhfte, errpz` hemx`cp`m{` di iarz`wixti .lf Kpw`mtpx, fd `x`arie, xi wid`
hextz`ttf f xwflptfz` il wflez` di hfzihe d`l hflhiftez` Fmdzfd` im x`cpite f dp` czfwi
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
47/140
43
imgeztpmi hn` hearzeaix`ze lf t`mptf gixihf, ` di hemx`cp`m{f, lfttiwit xreztiwf d`l
ciehftez`)- M`llf xtfciem` :22:!28 w`mm`ze farifa`mt` ptili{{ft` m`llfajite d`llf
h-d- L`cc` Xflwf!Hflhie, ecc`tte di tzfttf{iem` im rz`h`d`m{f-
8-: Lfmflixi hemeaihe!gimfm{ifzif d`i rzimhirfli hlpj itflifmi
D`lim`ft` l` rzimhirfli er`zf{iemi hemtfjili d`i hlpj, erreztpme fmfli{{fz` i jilfmhi di
Kpw`mtpx, Imt`z ` Zeaf:6, m`l tzi`mmie :262!:26:, fl gim` di hearz`md`z` l` xtzft`ci`
d`ll` xehi`t im z`lf{iem` fllimtzedp{iem` d`l Gfiz Rlfy Gimfm{ifzie-
Reihn pme d`i hfrixfldi d`llf mpewf z`celfa`mtf{iem` xr`mdi vpfmte zihfwi, lf
rziaf rfzt` d`llf tzfttf{iem` w`zt`z xp vp`xti pltiai, fl gim` di hearz`md`z` frri`me
liaiti ` ret`m{iflit d`i hlpj-
8-:-6 I zihfwi
Hea` w`dz`ae m`llfmflixi d`i jilfmhi d`ll` tz` xehi`t xerzf hitft`, lf hearexi{iem`
d`i zihfwi zixpltf `xx`z` rfztihelfza`mt` wfzi`cftf; liarftte d`l mpewe xtfdie
r`za`tt` fllf Kpw`mtpx di ced`z` di pm imdpjjie wfmtfccie hear`titiwe, hn` rp
`xx`z` helafte xele rzeww`d`mde f detfzxi di pme xtfdie di rzerzi`t df rfzt` d`cli
fltzi hlpj rzimhirfli- Lf vpfligihf{iem` fllf Hnfariemx L`fcp`, imeltz`, iarfttf im
afmi`zf d`hixf xpi zixpltfti d`i wfzi `x`zhi{i, fhhz`xh`mde lfl`ftezi`t d`cli xt`xxi-
L` tfj`ll` di x`cpite rz`x`mtfme lf zirfzti{iem` d`i zihfwi ` il r`xe r`zh`mtpfl` di
hifxhpme di `xxi xpl tetfl` d`i zihfwi xt`xxi, f x`hemdf d`l hlpj-
R`z vpfmte zicpfzdf lf Kpw`mtpx, xrihhfme i rzew`mti df h`xxiem` di dizitti t`l`wixiwi ` i
zihfwi heaa`zhifli- Lf tfj`llf xettextfmt` zifxxpa` il hemt`xte jifmhem`ze;
:6Xi w`dfme i rziai tz` Fmm`~ fllimt`zme d`llFrr`mdih` A`tedelecihf r`z rz`md`z` wixiem` d`i jilfmhi
zihlfxxigihfti
7/30/2019 Lintroduzione del Fair Play Finanziario nel calcio in Italia: vincolo o opportunit?
48/140
4>
Gicpzf 68? Gemt`; `lfjezf{iem` r`zxemfl`
Lf hearexi{iem` d`i zihfwi d`llImt`z, imw`h`, gezt`a`mt` imglp`m{ftf dfl
hflhiea`zhfte, eltz` hn` dfi rzew`mti df h`xxiem` d`i dizitti t`l`wixiwi- Il czfgihe
xettextfmt` aextzf fmhn` pm jpem hemtzijpte df rfzt` d`i zihfwi df cfz` ` d`i
heaa`zhifli-
Gicpzf 64? Gemt`; `lfjezf{iem` r`zxemfl`
Lf Zeaf, imgim`, aextzf lf ri `l`wftf dir`md`m{f dfi zihfwi df zirfzti{iem` d`i dizitti
t`l`wixiwi, eltz` hn` dfi rzew`mti df hflhiea`zhfte- Il czfgihe x`cp`mt` zifxxpa` fl
a`clie lf xitpf{iem` d`l hlpj cifllezexxe;
2
:2
42
72
>2
622
6:2
642
Cfz` Dizitti tw Heaa`zhifli Fltzi Hflhiea`zhfte
Zihfwi Kpw`mtpx
:262
:266
:26:
2
:2
42