Bài 4

LINH KIỆN BÁN DẪN VÀ IC

Kết quả cần đạt

Biết cấu tạo, kí hiệu, phân loại và công dụng của một số linh kiện bán dẫn và IC

Biết được nguyên lí hoạt động của tirixito và triac

DIOT BÁN DẪN

Điốt bán dẫn là các linh kiện điện tử thụ động cho phép dòng điện đi qua nó theo một chiều mà không theo chiều ngược lại, sử dụng các tính chất của các chất bán dẫn

Thế nào là Diot bán dẫn ?

Hãy cho biết cấu tạo của nó?

Có một tiếp giáp P-N, vỏ bọc bằng thuỷ tinh, nhựa hoặc kim loại, có hai điện cực catot, anot.

Ñioât oån aùp(ñioât Zene): cho pheùp duøng ôû vuøng ñieän aùp ngöôïc ñaùnh thuûng maø khoâng hoûng, duøng ñeå oån aùp

DIOT BÁN DẪNPH Â N LOẠI

Ñioât tieáp ñieåm: choã tieáp giaùp P-N laø moät ñieåm nhoû, chæ cho doøng ñieän nhoû ñi qua, thöôøng duøng ñeå taùch soùng vaø troäng taàn

Ñioât tieáp maët: choã tieáp xuùc P-N coù dieän tích lôùn, doøng ñieän ñi qua lôùn, thöôøng duøng ñeå chænh löu doøng ñieän

Là một linh kiện điện tử chủ động thường thấy trong các mạch điện tử. coù hai tieáp giaùp P-N. Tranzito có ba điện cực, người ta phân Tranzito thành hai loại có cấu tạo và kí hiệu như sau :

Tranzito PNP

Tranzito NPN

Tranzito laø linh kieän tích cöïc trong maïch noù ñöôïc duøng ñeå khueách ñaïi tính hieäu, taïo soùng, tao xung

TRANZITOGiới thiệu

Chức năng ?

TIRIXTO

Cấu tạo

Tirixto là linh kiện bán dẫn có 3 tiếp giáp P-N có 3 dây dẫn ra là 3 điện cực : anot(A), catot(K), điều khiển(G). Tirixto thường được dùng trong mạch chỉnh lưu có điều khiển

Kí hiệu

Khi chöa coù ñieän aùp döông U(GK) vaøo cực ñieäu khieån thì duø cöïc anoât coù ñöôïc phaân cöïc thuaän U(AK)>0 tirixto vaãn khoâng daãn ñieän.

Nguyên lí hoạt động ?

Khi ñoàng thôøi coù U(AK) döông vaø U(GK) cuõng döông thì tirixto môùi daãn ñieän. Khi tirixto ñaõ thoâng U(GK)khoâng coøn taùc duïng nöõa. Luùc naøy tirixto laøm vieäc nhö 1 ñioât chæ daãn doøng ñieän moät chieàu töø A sang K vaø seõ ngöng khi U(AK)=0

TIRIXTO

Triac: laø linh kieän baùn daãn goàm 5 lôùp baùn daãn taïo neân caáu truùc p-n-p-n,triac coù 3 ñieän cöïc laø: A1, A2, G

TRIACCaâuù taïo, kí

hieäu

Khi cöïc G vaø A1 coù ñieän theá aâm so vôùi A1 thì triac môû. Cöïc A1 ñoùng vai tro øanoât , cöïc A2 ñoùng vai troø catoât, dong ñieân chaïy töø A1 sang A2.

Khi cöïc G vaø A2 coù ñieän theá döông so vôùi A1 thì triac môû cöïc A2 ñoùng vai troø anoât, A1 ñoùng vai troø catoât, doøng ñieân chaïy töø A2 sang A1

Nguyeân lí hoaït ñoäng ?

TRIAC

DIAC

Diac coù caáu taïo gioáng nhö triac nhöng khoâng coù cöï ñieàu khieån G vì theá khi hoaït ñoäng diac ñöôïc kích môû baèng caùch naâng cao ñieän aùp ñaët vaøo hai cöïc

QUANG ĐIỆN TỬ

Laø linh kieän coù thoâng soá thay ñoåi theo ñoä chieáu saùng

Duøng trong caùc maïch ñieän töû ñieàu khieån baèng aùnh saùng

IC laø maïch vi ñieän töû tích hôïp (caùc maïch ñieän chöùa caùc linh kieän baùn daãn vaø caùc linh kieän ñieän töû thuû ñoäng ñöôïc keát noái laïi vôùi nhau), ñöôïc cheá taïo baèng coâng ngheä ñaët bieät.(coâng ngheä silicon)IC ñöôïc phaân thaønh 2 nhoùm :

VI ĐIỆN TỬ IC

Bạn biết gì về đIC ?

IC tuyến tính

IC logic

Khueách ñaïi, taïo dao ñoäng, laøm oån aùp…

Duøng trong caùc thieát bò ñieän töû