Upload
phungdien
View
214
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Liliana Madelska
Logopedyzacja rodziców
i opiekunówPolskość poza granicami
RzeczpospolitejOstróda, 25 - 28 marca 2010 r.
Prezentacja na podstawie materiałów Liliany Madelskiej
Posłuchaj, jak mówię: - Podręcznik dziecka
- Poradnik dla rodziców i nauczycieli
- Powiedz mi, co widziszfilm dydaktyczny
Liliana Madelska & Artur Jamrozowicz
Fragmenty filmu dydaktycznego„Powiedz mi, co widzisz“
można obejrzeć na stroniewww.lilianamadelska.com
Joanna Wójtowicz i pracownicy PCN w Lublinie
Hanna Kaczmarczyk i nauczyciele, Polska Szkoła w Wiedniu
Małgorzata Lasocka i nauczyciele, Polska Szkoła w Londynie
Agnieszka Rabiej, UJ
Dziękuję Koleżankom z grupy ekspertów MEN
za pomoc i współpracę
Serdecznie dziękuję za pomoc, liczę na dalszą współpracę.
asymilanci asymil.niska integraliści
tożsamość niska tożsamość wysoka
marginaliści
asymil.wysoka
separatyści
J. W. Berry
Postawy w stosunku do emigracji
Szkoły polskie za granicą:
- zajęcia raz w tygodniu- zróżnicowane grupy
- brak pomocy logopedycznej
⇒ pedagogizacja rodziców
Fonologia a mentalne
(nieuświadamiane) procesy, sterujące
rozumieniem mowy
A. Dieter z Austrii i Ewa z Polski
Ewa: Podobno będziecie mieli trzecie dziecko?
Dieter: Tak, moja żona jest cielna.
Ewa: Musimy to oblać! Mamy wino, chcesz kieliszek?
Dieter: Dziękuję, mam słój.
Roger: Co to półka?Kasia: To regał na ścianie.Roger: A czemu regał półka?Kasia: Bo półka to regał.Roger: Ale czemu półka? Kasia: Chcesz wiedzieć,
czemu się nazywa półka?!
Roger: Nie, czemu półka!!!
Co mówią dzieci, co „słyszą” rodzice
ras tfa cz´szí sz´teri pieńsz´ sz´esz´sz´edem:
No widzi pani? Dobrze liczy!
Przykłady alternacji w polszczyźnieniosę : nosi : noś : znoszony
wozy : wożę : wozi : wóźmróz : mrozić : mroźny : mrożonka
miły : milszyduży : duziręka : ręce : ręcznynoga : na nodze : piłka nożnaKasia : Kacha : Kasiunia : pięć Kaś
kwas : kwaśny : kwaszonygłuchy : głośno : głusza
pusty : opuszczę : opuścijazda : jeździ : jeżdżącymiasto : w mieście : mieszczański
Przykłady paronimów w niemieckim: Ofen: offen
Raten: RattenHüte: HütteHöhle: Hölle
spuken: spucken(oraz wiele niecenzuralnych przykładów angielskich)
Rozpoznanie potrzeb dziecka:
nauczyciel ⇒ opiekunowie
Jak czuje się dziecko, któremu każemy pisać zdania typu:
Kasia dzisiaj będzie jadła kaszę
jeśli odbiera ono słuchem coś w rodzaju:
kasz’a dż’isz’aj będż’e jadła
kasz’ę.
Typowe problemy dzieci polsko- i angielskojęzycznych
• słabe różnicowanie spółgłosek ś, ź, ć w opozycji do sz, ż, cz. Mylone pary minimalne to np.
prosię : proszę, w zimie : w Rzymie, ciapki : czapki;
• słabe różnicowanie samogłosek i : y, np. biłem w Warszawie;
• dyftongizacja samogłosek: koki : kołki, puka : półka
Typowe problemy dzieci polsko- i niemieckojęzycznych
• słabe różnicowanie spółgłosek ś, ź, ć w opozycji do sz, ż, cz Mylone pary minimalne to np.
prosię : proszę, w zimie : w Rzymie, ciapki : czapki;
• słabe różnicowanie spółgłosek dźwięcznych w opozycji do bezdźwięcznych, np.
pierzemy : bierzemy, buciki : budziki, cień : dzień;
• słabe różnicowanie w i ł, co prowadzi do mylenia par wyrazów jak łuski : wózki.
W jakiej kolejności ćwiczyć podane przykłady?Tomek : domek
cień : dzieńleci : leczyszyje : żyje
półka : bułkaśle : źle
kosa : koza
Text
Text
Text
Text
Text
Text
Text
ś
• sposób artykulacji: plozywne > frykatywne > afrykaty
• sylaba: akcentowana > nieakcentowana; nagłos > wygłos
• kompleksowość: sylaby o prostej strukturze (CV) > zbitki spółgłoskowe
1. Tomek : domekpółka : bułka
2. kosa : koza szyje : żyje
śle : źle
3. leci : leczycień : dzień
Potrzeby:
- prosty system diagnozowania
- proste materiały dydaktyczne dla opiekunów
Podstawy teoretyczne: fonologia naturalna
***- rozwój mowy dziecka
- języki świata- polszczyzna spontaniczna
Zasada pięciu kroków 1. Wybór materiału 2. Omówienie znaczenia ćwiczonych wyrazów 3. Ćwiczenie słuchu mownego (percepcji słuchowej) 4. Ćwiczenie wymowy 5. Podsumowanie osiągnięć ucznia
Ucznia trzeba chwalić za każdy sukces, warto też prowadzić dokumentację jego postępów
: słyszę
: mówię
: piszę
Cele:
- rozwijanie świadomości fonetyczno-fonologicznej
- przygotowanie do nauki innych języków- ćwiczenie dialogu, podstawowej formy
komunikacji - przygotowanie do nauki czytania i pisania
- nauka samodzielności i systematycznej pracy- dzieci uczą się od siebie nawzajem
(indywidualizacja procesu dydaktycznego)
Ćwiczenia, wspomagające rozwój świadomości fonologicznej:
• szukanie rymów do ćwiczonych wyrazów; jeśli np. na obrazkach mamy parę muszka : nóżka, to pasuje też do tego gruszka, jabłuszka czy pietruszka; • układanie z dziećmi krótkich wierszyków, np. do pary cień : dzień: Biega za mną długi cień, bo dziś jest słoneczny dzień. • recytowanie wierszyków, układanych wspólnie z dziećmi; można przy tym klaskać w dłonie, licząc w ten sposób sylaby; • szukanie słów, „schowanych” w innych słowach, np. plamy: tu „schowały się” takie słowa, jak lamy, a, my;• „rozwijanie” wyrazów, np. pas: PASek, zaPASy, PASuje, PAStwisko, wyPAStujemy, komPAS...
Kto poleca uczniom powtarzanie „chrząszcz brzmi w trzcinie“, niech najpierw sam spróbuje coś takiego:
• The thirty-three thieves thought that they thrilled the throne throughout Thursday. • Cinq chiens chassent six chats. • Sopra la panca la capra campa, sotto la panca la capra crepa. • Jorge el cerrajero vende cerrajes en la cerrajería. • Zwischen zwei Zwetschgenzweigen sitzen zwei zechenschwarze tschechisch zwitschernde Zwergschwalben.
Marzenia:
- włączenie rodziców do pracy dydaktycznej
- stabilna sytuacja materialna i zawodowa
polskich nauczycieli za granicą
- pomoc logopedów, przygotowanych do pracy z dziećmi wielojęzycznymi