Upload
hoangnga
View
236
Download
4
Embed Size (px)
Citation preview
www.zabgj.gov.al
13
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 2
Përmbajtja Hyrje ............................................................................................................................................................. 3.
1. Aktiviteti buxhetor i Zyrës gjatë vitit 2013 ............................................... Error! Bookmark not defined.
1.1. Numri i punonjësve dhe fondi për shpenzime personeli..............................................................5.
1.2. Shpenzime operative....................................................................................................................6.
1.3. Investime....................................................................................................................................10.
a. Ndërhyrja në infrastrukturën ndërtimore të godinave të gjykatave........................................11.
b. Plotësimi pjesor me pajisje.......................................................................................................12.
c. Investimi në pajisje elektronike.................................................................................................13.
d. Blerje automjeti........................................................................................................................13.
1.4. Standardizimi i shpenzimeve.......................................................................................................14.
1.5. Hartimi i Programit Buxhetor Afatmesëm 2014-2016................................................................16.
2. Aktiviteti dhe funksioni i brendshëm i Zyrës.........................................................................................18.
2.1. Ristrukturimi...............................................................................................................................18.
2.2. Miratimi i Rregullores së re.........................................................................................................19.
2.3. Rekrutimi i punonjësve ...............................................................................................................19.
2.4. Vlerësimi i performancës............................................................................................................19.
2.5. Procedurat e prokurimit..............................................................................................................20.
2.6. Prokurimi i fondeve për sigurimin e jetës dhe të pronës së gjyqtarëve .....................................20.
2.7. Komunikimi i brendshëm............................................................................................................20.
3. Aktivitete të tjera
3.1. Monitorimi i sistemit të Menaxhimit Financiar dhe Kontrollit në gjyakata................................21.
3.2. Analiza mbi strukturat organike të gjykatave .............................................................................22.
4. Bashkëpunimi me institucione të tjera..................................................................................................22.
5. Auditimi i brendshëm ............................................................................................................................23.
6. Sfidat dhe objektivat për vitin 2014.......................................................................................................24.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 3
Hyrje
Analiza vjetore e Zyrës së Administrimit të Buxhetit Gjyqësor gjatë vitit 2013, pasqyron një
përmbledhje të aktiviteteve të institucionit, progresin e arritur në fusha të veçanta, problematikat
e shfaqura dhe masat e marra për zgjidhjen në kohë të tyre si dhe sfidat për vitin 2014.
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor, në veprimtarinë e saj gjatë vitit 2013, ka patur si
qëllim kryesor mbështetjen buxhetore të shërbimeve gjyqësore dhe përmirësimin e
infrastrukturës së gjykatave, me qëllim sjelljen e tyre në parametrat dhe cilësinë e performancës
së ngjashme me vendet e Bashkimit Europian.
Dokumenti bazë mbi të cilin është mbështetur aktiviteti buxhetor i Zyrës për vitin 2013, është
Deklarata e Politikës së Programit Buxhetor Afatmesëm. Kjo deklaratë është hartuar
mbështetetur në dokumenta si: Strategjia Kombëtare për Zhvillim dhe Integrim, Strategjia
Ndërsektoriale e Drejtësisë, rekomandime të dhëna nga ekspertë të huaj gjatë zhvillimit të
projekteve të ndryshme në gjyqësor si dhe standarde të ndërtuara nga vetë institucioni,
mbështetur në eksperiencën disa vjeçare të aktivitetit të tij.
Bazuar në sa sipër, politikat dhe prioritetet e ZABGJ-së, për vitin 2013, kanë qenë në funksion të
realizimit të objektivave kryesorë, përcaktuar në Deklaratën e Politikës së Programit, si:
- Krijimin e kushteve cilësore të zhvillimit të proçeseve gjyqësore, nëpërmjet mbështetjes
financiare të aktivitetit të gjykatave; përmirësimit të infrastrukturës ndërtimore, kushteve
të punës, gjykimit dhe shërbimit si dhe plotësimit me elemente të sigurisë;
- Përmirësimin në vazhdimësi të teknologjisë së informacionit në shërbim të proçesit
gjyqësor, me qëllim mbështetjen e sistemit të menaxhimit të çështjeve gjyqësore, rritjen e
shpejtësisë në shkëmbimin e informacionit, rritjen e transparencës dhe përmirësimin e
shërbimit ndaj publikut;
- Mbështetjen në vazhdimësi me fonde buxhetore për rritjen profesionale dhe trajnimin e
vazhdueshëm të gjyqtarëve;
Këto objektiva kanë për qëllim final përafrimin e gjykatave dhe shërbimit që i ofrohet publikut,
me standardet e vendeve të Bashkimit Europian. Ato gjejnë mbështetje edhe në programin e
qeverisë për periudhën 2013-2017. Një prej angazhimeve të përcaktuara në këtë program është
“të krijojmë të gjitha kushtet e domosdoshme për funksionimin efikas të sistemit të drejtësisë
shqiptare në përputhje me standardet e BE-së”.
Më poshtë po ndalemi në aktivitetet kryesore të zhvilluara nga Zyra e Administrimit të Buxhetit
Gjyqësor si dhe sfidat të cilat na dalin përpara për vitin 2014.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 4
1 . Aktiviteti buxhetor i Zyrës gjatë vitit 2013
Me ligjin nr.119/2012, datë 17.12.2012 “Për buxhetin për vitin 2013”, u miratua buxheti për
Pushtetin Gjyqësor, në vlerë 1,738,000 mijë lekë. Në tabelën nr.1, paraqiten të dhëna mbi
buxhetin e miratuar me ligj për vitin 2013, sipas artikujve kryesor krahasuar me kërkesat e
gjykatave në projekt-buxhet për vitin 2013 dhe buxhetin efektiv për vitin 2012.
Buxheti i miratuar për vitin 2013, është rreth 1% më i ulët se buxheti i rishikuar për vitin 2012
dhe përbën 82% të kërkesës në projekt-buxhet. Krahasuar me vitin 2012, ka një rritje të fondit
për shpenzime personeli 9 % dhe një reduktim të buxhetit për shpenzime operative 14% dhe
buxhetit për investime 40%.
Tabela nr.1
Buxheti i miratuar për Pushtetin Gjyqësor për vitin 2013
(Buxheti i miratuar me ligj për vitin 2013. Ky buxhet ka pësuar ndryshime gjatë vitit)
në 000/lekë
Nr
Emërtimi
Buxheti i
rishikuar
ne fund te
vitit 2012
Kërkesa në
projekt-
buxhet për
vitin 2013
Buxheti i
miratuar me
ligj ne fillim
te vitit 2013
Raporti (%)
Buxheti
2013/
Buxheti 2012
Raporti (%)
Buxheti
2013/Kërkes
a PBA 2013
1
Shpenzime personeli
1,231,401
1,359,683
1,338,000
+9%
-2%
2
Shpenzime operative
335,217
363,480
290,000
-14%
-20%
3
Investime
180,000
401,862
110,000
-40%
-73%
TOTALI
1,746,618
2,125,025
1,738,000
-1%
- 18%
Numri i punonjësve
1,207
1,233
1,215
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 5
Cilat janë disa nga problematikat e hasura gjatë zbatimit të buxhetit për vitin 2013 dhe cila
është performanca e këtij buxheti.
1.1 Numri i punonjësve dhe fondi për shpenzime personeli
Buxheti i miratuar me ligj, në fillim të vitit 2013, për shpenzime personeli (paga dhe sigurime
shoqërore), ishte 1,338 milion lekë. Ky buxhet mbulonte plotësisht nevojat për paga dhe
sigurime shoqërore për numrin 1,215 punonjës të miratuar me ligj.
-Në kërkesat buxhetore për vitin 2013, u parashtrua në formën e një plani afatmesëm, kërkesa
për një shtesë me 26 punonjës, në numrin total të punonjësve të Pushtetit Gjyqësor. Kjo kërkesë
ishte në funksion të planit afatmesëm, për arritjen e numrit optimal të punonjësve të Pushtetit
Gjyqësor, parashikuar për t’u realizuar, nëpërmjet një rritjeje të moderuar, vit pas viti dhe
bazohej në analizën e nevojave për rritjen e efektivitetit të administratës gjyqësore. Kjo analizë
reflekton nevojat e Pushtetit Gjyqësor, për një staf administrativ bashkëkohor, profesional dhe
efiçent në përgjigje të detyrave funksionale, me efekt të drejtpërdrejtë në përmirësimin e cilësisë
së shërbimit ndaj publikut dhe rritjen e transparencës dhe efikasitetit në gjykata. Realizimi i këtij
plani afatmesëm ka nisur prej vitit 2011, vit në të cilin u miratua një rritje e numrit të punonjësve
për Pushtetin Gjyqësor me 26 punonjës dhe në vitin 2012 me 15 punonjës. Me gjithë kërkesën,
për vitin 2013, u miratua një rritje, prej 8 punonjësish dhe buxheti përkatës shtesë për këtë rritje.
-Gjatë vitit 2013, kemi një zhvillim të ri, i cili ka të bëjë me fillimin e aktivitetit të gjykatave
administrative. Me miratimin e Ligjit nr.109/2013 “Për organizimin dhe funksionimin e
Gjykatave administrative dhe gjykimin e mosmarrëveshjeve administrative”, Ligjit nr.151/2013
“Për disa ndryshime dhe shtesa në Ligjin nr. 8588, datë 15.03.2000 “Për organizimin e Gjykatës
së Lartë në Republikën e Shqipërisë” si dhe Dekretit të Presidentit të Republikës nr. 8349, datë
14.10.2013, në datën 4 nëntor 2013, filluan funksionimin 7 Gjykatat Administrative të Shkallës
së Parë dhe Apelit. Bazuar dhe në Ligjin nr.109, datë 1.4.2013 “Për administratën gjyqësore në
Republikën e Shqipërisë”, u rishikuan strukturat organike të gjykatave të shkallës së parë dhe
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 6
apelit si dhe u hartuan strukturat e reja për gjykatat administrative, të cilat u miratuan me Urdhër
të Ministrit të Drejtësisë nr.563, datë 25.10.2013.
Fillimi i aktivitetit të gjykatave administrative nuk u shoqërua me shtesë të numrit të punonjësve
në tërësi për Pushtetin Gjyqësor. Stafi i tyre doli nga numri total i punonjësve të Pushtetit
Gjyqësor. Në strukturat e gjykatave administrative u parashikua stafi i gjyqtarëve sipas Dekretit
të Presidentit dhe një staf i reduktuar i administratës. Kjo gjë ka ndikuar gjithashtu edhe në
strukturat organike të gjykatave të tjera të shkallës së parë dhe apelit, ku poste të caktuara pune u
reduktuan duke cënuar në këtë mënyrë funksionimin e proceseve administrative në to. E gjithë
kjo situatë, mendohet të përmirësohet gjatë vitit 2014, brenda mundësive që do të ofrojë numri
shtesë i punonjësve për pushtetin gjyqësor.
Duke qenë se nevojat në numër të punonjësve për gjykatat administrative u plotësuan brenda
numrit të miratuar më ligj për vitin 2013, edhe nevojat për pagesën e punonjësve në këto gjykata
u mbuluan me buxhetin e miratuar për shpenzime personeli për vitin 2013.
Funksionimi i gjykatave administrative si institucione buxhetore më vete kishte nevoje edhe për
shpenzime operative për mbështetjen e aktivitetit të tyre, për periudhën nentor-dhjetor 2013. Por
gjithashtu ishte e nevojshme të garantohej funksionimi i tyre edhe në muajt e parë të vitit 2014,
deri në bërjen efektive të fondeve si dhe realizimit prej tyre të procedurave të prokurimit.
Miratimi i ligjit për Gjykatën e Lartë dhe si pasojë hyrja në fuqi e ligjit për gjykatat
administrative, nuk u shoqërua me buxhetin e nevojshëm për mbulimin e aktivitetit të tyre. Nga
ana tjetër, buxheti i miratuar për shpenzime operative për vitin 2013, kishte kufizimet e veta dhe
nuk ishte i mjaftueshëm për mbulimin e plotë të nevojave që gjykatat e tjera kishin për këto
shpenzime.
Në këto kushte, nga Zyra u vlerësua më gjerë situata, për të plotësuar këtë nevojë të gjykatave
administrative duke realizuar përdorimin e burimeve të tjera të brendshme. Nga analiza e fondit
për shpenzime personeli, rezultoi se ishin krijuar fonde të lira në paga për shkak të mosplotësimit
të strukturave organike në gjykata. Gjatë vitit, numri i punonjësve i miratuar me ligj, nuk u
plotësua në të gjithë strukturat përbërëse të tij. Ka patur mungesa në mesatarisht 45 punonjës,
prej të cilëve 36 gjyqtarë të paemëruar nga Këshilli i Lartë i Drejtësisë. Në negociata me
Ministrinë e Financave u bë e mundur transferimi i fondit 5,500 mijë lekë nga fondi i pagave në
shpenzimet operative (shkresa nr.16496/1, datë 06.11.2013).
Ky fond u detajua për çdo gjykatë, duke garantuar bazën e nevojshme materiale si shtypshkrime,
letër, tonera, kancelari si dhe shpenzime të tjera të domosdoshme për gjykatat.
Si rezultat i këtyre rialokimeve, buxheti për shpenzime personeli për vitin 2013 u realizua në
masën 1,241,323 mijë lekë ose 97%.
1.2 Shpenzimet operative
Për vitin 2013, buxheti i miratuar me ligj për shpenzime operative ishte 290 milion lekë. Ky
buxhet ishte 14% ose në vlerë absolute 40 milion lekë më i ulët se buxheti efektiv për vitin 2012.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 7
Ndërkohë që për vitin 2012, gjykatat rezultuan debitore me detyrime të papaguara, të pasqyruara
në bilancet e tyre vjetore, në vlerë rreth 22 milion lekë.
Në kushtet kur buxheti për shpenzime operative, jo vetëm që nuk kishte rritje por ishte edhe më i
ulët se viti 2012, ishte i pamjaftueshëm për të mbuluar nevojat që gjykatat kishin për këto
shpenzime.
Cilët jane faktorët që diktojnë nevojën për rritje të buxhetit për shpenzime operative?
Ecuria e shpenzimeve operative në gjykata ndikohet nga dy tregues kryesorë, që janë numri i
çështjeve të gjykuara dhe çmimet e mallrave dhe shërbimeve të nevojshme për aktivitetin e
gjykatave. Të dy këta tregues kanë qenë në rritje vit pas viti, gjë që do të thotë se në kuptim të
përgjithshëm, buxheti për shpenzime operative duhet të rritet çdo vit. Ndikimi që këta faktorë
kanë në buxhetin për shpenzime operative, është i ndryshëm, në varësi të peshës specifike të
zërave të shpenzimeve, që ndikohen drejtpërdrejt prej tyre. Ky ndikim, shpjegohet në mënyrë më
të detajuar, në vijim.
Faktori bazë mbi të cilin hartohen kërkesat buxhetore të gjykatave për shpenzime operative është
numri i çështjeve të gjykuara në vit. Mbi bazën e këtyre faktorëve dhe standardeve të vendosura
nga Zyra, si tavan vjetor shpenzimesh, realizohet kostimi i zërave kryesorë të shpenzimeve
operative, si letër, tonera, kancelari, energji elektrike dhe ujë, materiale pastrimi, shpenzime
telefonike dhe postare, shpenzime transporti dhe mirëmbatje të godinave.
Nga ana e Zyrës, monitorohet në vazhdimësi procesi i standardizimit, duke analizuar shpenzimet
faktike të gjykatave dhe rishikuar standardet, në funksion të menaxhimit sa më të mirë të
buxhetit. Një standardizim dhe monitorim i tillë i shpenzimeve, që lidhen në mënyrë të
drejtpërdrejtë me zhvillimin e proçeseve gjyqësore, mbështesin argumentin se, tendenca në rritje
e numrit të çështjeve të gjykuara nga gjykatat, është treguesi kryesor i nevojës për rritje të
buxhetit, vit pas viti. Sipas statistikave të paraqitura nga gjykatat, tre vitet e fundit, vërehet një
rritje e numrit të çështjeve mesatarisht 5% në vit. Referuar tendencës së rritjes së numrit të
çështjeve të gjykuara, efekti i rritjes në buxhetin për shpenzime operative për shkak të rritjes së
numrit të çështjeve, është rreth 3 %.
Për një kategori të caktuar të shpenzimeve të tilla si: letër, tonera, kancelari, shtypshkrime,
karburant etj., që zënë rreth 28% të buxhetit vjetor për shpenzime operative, duke qenë të lidhura
drejtpërdrejt me çmimet e tregut, është e domosdoshme të ketë një rritje të tyre, në përputhje me
nivelin e deklaruar të inflacionit, prej rreth 3% në vit. Efekti që ka rritja e çmimeve për këto
mallra në buxhetin vjetor të gjykatave, është rreth 2% në vit.
Përveç këtyre faktorëve bazë, ka edhe faktorë të tjerë me ndikim në buxhetin e kërkuar për
shpenzime operative.
Kryerja në vijimësi e investimeve, në infrastrukturën ndërtimore të gjykatave sjell për pasojë
shtimin e ambjenteve të reja si dhe sistemet e instaluara në to. Këto investime, kanë nevojë për
shpenzime për funksionimin e sistemeve të instaluara sikurse janë ato të ngrohje-ftohjes dhe
mirëmbajtjen e tyre, me qëllim ruajtjen e vlerës dhe standardeve te arritura.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 8
Funksionimi në gjykata i sistemeve dhe softeve elektronike të instaluara, është shoqëruar me
rritje të numrit të pajisjeve. Kjo, përveç ndikimit në shpenzimet e përditshme si energji elektrike,
kërkon në mënyrë të domosdoshme, rritjen e shpenzimeve për mirëmbajtje, për të mos rrezikuar
në asnjë moment ndërprerjen e punës së sistemeve.
Duke marrë në konsideratë këta faktorë, rritja me 5% kundrejt vitit të mëparshëm, do të ishte e
mjaftueshme në kushtet e një buxheti optimal të një viti më parë, situatë e cila prej vitesh nuk
është arritur në gjykata.
Për sa më sipër, duke marrë për bazë performancën e shpenzimeve gjatë vitit 2012, faktorët e
identifikuar me ndikim të drejtpërdrejtë në koston e proçesit gjyqësor (inflacioni dhe numri i
çështjeve) si dhe zhvillimet e reja në infrastrukturën ndërtimore apo implementimin e projekteve
të ndryshme të dixhitalizimit të proçesit gjyqësor, buxheti optimal për përmbushjen e aktivitetit
të plotë vjetor gjatë vitit 2013 do të ishte 350 milion lekë. Në këtë kuptim, buxheti i miratuar për
vitin 2013, ishte 70 milion lekë më pak se buxheti optimal.
Në këto kushte, për detajimin fillestar të buxhetit për shpenzime operative për çdo gjykatë, u bë i
detyrueshëm një rivlerësim i gjithë treguesve të domosdoshëm për detajimin e buxhetit, për çdo
gjykatë. Treguesit që u rivlerësuan janë: kërkesat e çdo gjykate në projekt-buxhet; performanca e
këtyre shpenzimeve gjatë vitit 2012; numri i çështjeve të gjykuara; numri i gjyqtarëve; nevojat
për ruajtjen e godinave të gjykatave, detyrimet për ekzekutim të vendimeve gjyqësore të formës
së prerë, specifika të veçanta të disa gjykatave që lidhen me shpenzimet për komandime të
gjyqtarëve për të gjykuar në gjykata të tjera, mirëmbajtje të godinave, etj.
Në përfundim të këtij procesi, rezultoi që për çdo gjykatë u detajua një buxhet për shpenzime
operative, i cili përbënte 92% të buxhetit të shpenzuar nga secila prej tyre, për vitin 2012.
Në vijim, gjykatat u udhëzuan të menaxhonin me efektivitet buxhetin në dispozicion duke i
dhënë përparësi shpenzimeve më prioritare në funksion të aktivitetit të tyre vjetor dhe të
evidentonin rast pas rasti nevojat për buxhet shtesë.
Vështirësitë buxhetore të hasura për shkak të buxhetit të pamjaftueshëm në shpenzime operative,
u mbështetën nëpërmjet menaxhimit efektiv të fondeve në dispozicion. Një rol të veçantë në
përmirësimin e situatës dhe likujdimin e detyrimeve të mbartura nga viti i kaluar, ka luajtur
përdorimi i të ardhurave të grumbulluara nga tarifat e shërbimeve gjyqësore në gjykata.
Gjatë vitit 2013, u bë i mundur përdorimi nga gjykatat i të ardhurave të krijuara nga tarifat e
veprimeve gjyqësore, i cili nuk ishte lejuar nga Ministria e Finanacve prej vitit 2006. Në
negociata të vazhdueshme të Zyrës me Ministrinë e Financave, u parashtrua baza ligjore ku
gjente mbështetje e drejta e gjykatave për përdorimin e tyre. Në përfundim të këtij procesi,
Ministria e Financave miratoi propozimin për përdorimin e të ardhurave të krijuara në gjykata,
për mbulimin e një pjese të shpenzimeve të kryera për ofrimin e shërbimeve dhe investime, sipas
nevojave të tyre. Në Udhëzimin Plotësues të Ministrit të Financave nr. 1/1, datë 19.02.2013 “Për
zbatimin e buxhetit për vitin 2013” ku përcaktohen procedurat specifike për zbatimin e buxhetit
të vitit 2013, pika 25/f, të ardhurat nga tarifat e shërbimeve që kryen administrata gjyqësore, u
përfshinë si të ardhura jashtë limitit.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 9
Në këtë mënyrë u krijua mundësia e përdorimit të tyre sipas përcaktimit në Udhëzimin nr.13,
datë 12.02.2009 “Për përcaktimin e tarifës së shërbimit për veprimet e shërbimet e
Administratës Gjyqësore, Ministrisë së Drejtësisë, Prokurorisë, Noterisë dhe Zyrës së
Regjistrimit të Pasurive të Paluajtshme”. Në vijim, për të plotësuar kuadrin nënligjor në këtë
drejtim, u miratua Udhëzimi i përbashkët i Kryetarit të Bordit Drejtues të Zyrës dhe Ministrit
të Financave, nr.1, datë 08.03.2013 ”Për përdorimin e të ardhurave të krijuara nga tarifat e
shërbimeve të administratës gjyqësore”, i cili përcaktonte të drejtën e gjykatave për të përdorur
10% të të ardhurave të grumbulluara nga tarifat e shërbimeve gjyqësore për shpenzime për
mallra dhe shërbime dhe shpenzime për investime.
Për periudhën janar-dhjetor 2013, gjykatat kanë grumbulluar rreth 532 milion lekë të ardhura nga
tarifat e shërbimeve gjyqësore. Bazuar në Udhëzimin nr.1, datë 08.03.2013, gjykatat kanë
mundur të përdorin nga të ardhurat e realizuara, një fond rreth 39 milion lekë përkatësisht, 29
milion lekë në shpenzime operative dhe 10 milion lekë në investime. Përdorimi i të ardhurave
ka ndikuar në shlyerjen në masë të konsiderueshme të detyrimeve të mbartura nga viti i kaluar,
kryesisht në pagesat për avokatë të thirrur krysisht si dhe në plotësimin e nevojave të paraqitura
gjatë këtij viti.
Duke marrë në konsideratë buxhetin e miratuar për shpenzime operative si dhe të ardhurat,
buxheti efektiv i përdorur nga gjykatat në shpenzime operative për vitin 2013 është rreth
322,000 mijë lekë, kundrejt buxhetit 290,000 mijë lekë për vitin 2012.
Peshën më të madhe specifike të këtyre shpenzimeve e zënë shërbimet bazë (29%), materiale të
përgjithshme zyre (21%) dhe shpenzime transporti ( 15% ) etj.
Në grafikun e mëposhtëm pasqyrohen shpenzimet e realizuara nga gjykatat sipas grupeve
kryesore të tyre.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 10
Realizimi i fondeve për pushetin gjyqësor me shifra për çdo artikull dhe grafiku përkatës
paraqitet si më poshtë:
Tabela nr.2
Realizimi i fondeve buxhetore për Pushtetin Gjyqësor për vitin 2013
(në buxhetin e rishikuar për vitin 2013, janë përfshirë të gjitha rialokimet e kryera gjatë vitit)
në 000/lekë
Emertimi
Buxheti i
miratuar për
vitin 2013
Buxheti i
Rishikuar për
vitin
2013
Realizimi i
buxhetit për
vitin 2013
Raporti (në %)
Realizim/Buxhet
për vitin 2013
Paga 1,169,000 1,127,500 1,100,876 98%
Sigurime Shoqerore 169,000 169,000 160,105 95%
Transferime korrente të brendshme 180 809 809 100%
Transferime tek individi 0 835 835 100%
Shpenzime Operative 289,820 297,107 293,642 99%
Investime 110,000 109,520 105,923 97%
TOTALI 1,738,000 1,704,771 1,662,190 98%
1.3 Investime Fondi i miratuar për investime për vitin 2013, ishte 110,000 mijë lekë kundrejt buxhetit të
kërkuar prej 401,862 mijë lekë. Në kushtet e mosakordimit të plotë të fondit të kërkuar (27% të
buxhetit të kërkuar), u bë rivlerësimi i parashikimeve të bëra në fazën e hartimit të projekt-
buxhetit si dhe përcaktimi i prioriteteve të investimeve për vitin 2013.
Në detajimin e fondit të investimeve për vitin 2013, është synuar:
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 11
- Investimi në drejtim të infrastrukturës elektronike të gjykatave, me qëllim ruajtjen e
standardeve të arritura, në drejtim të dixhitalizimit të proçeseve gjyqësore.
- Përfundimi i projekteve të nisura nga viti i kaluar, në drejtim të ndërhyrjeve në infrastrukturën
ndërtimore si dhe kompletimi me pajisjet e nevojshme i ambjenteve të krijuara.
- Plotësimi i nevojave të gjykatave, bazuar në programin afatmesëm të hartuar nga Zyra, për
investimet në infrastukturën ndërtimore të gjykatave, kërkesat buxhetore të paraqitura nga
gjykatat, prioritetet e përcaktuara për shkak të situatave të reja të krijuara.
Bazuar në sa më sipër si dhe objektivat e përcaktuar në fushën e investimeve për vitin 2013, u
realizua detajimi i fondit të investimeve, për çdo projekt dhe gjykatë për vitin 2013. Si rezultat i
monitorimit të vazhdueshëm dhe mbajtjes në kontroll të situatës në investime, fondet e lira të
krijuara gjatë vitit, janë rialokuar për të plotësuar nevojat e gjykatave në investime.
Konkretisht, gjatë vitit 2013, u krijua një fond i lirë në Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Pukë, për
shkak të mosrealizimit në kohë të procedurës së prokurimit për fondin e alokuar në pajisje. Ky
fond u rialokua për plotësimin e nevojave për mobilje dhe pajisje elektronike për 3 gjykata
administrative (gjykata e apelit administrativ, gjykatat administrative të shkallës së parë Durrës
dhe Vlorë) si dhe disa nevoja në pajisje elektronike për dy gjykata: gjykata e apelit për krimet e
rënda dhe gjykata e rrethit gjyqësor Kukës).
Si rezultat i këtyre transferimeve, fondi i investimeve është realizuar në masën 105,923
mijë lekë ose 97% e buxhetit të miratuar, për gjykatat, për vitin 2013.
Me buxhetin e detajuar në investime për vitin 2013, sipas projekteve kryesorë të investimeve
është realizuar:
a) Ndërhyrja në infrastrukturën ndërtimore të godinave të gjykatave
- Përfundimi i punimeve për rikonstruksionin e plotë të godinës në Gjykatën e Rrethit
Gjyqësor Pukë. Ky projekt është realizuar i shtrirë në dy vite 2012-2013. Si rezultat i
këtij investimi janë krijuar kushte optimale pune për gjyqtarët dhe administratën; numri i
nevojshëm i sallave të gjyqit, aksesi për personat me aftësi të kufizuar si dhe ambjenti i
shërbimit për publikun, të munguara deri më sot.
- Përfundimi i plotë i punimeve për financimin e pjesshëm të kontratës të lidhur për
përshtatjen e ish Institutit të Kërkimeve Zooteknike në godinë të Gjykatës Administrative
të Shkallës së Parë Tiranë. Edhe ky projekt u realizua në dy vite 2012-2013. Investimi i
kryer, garanton kushtet e punës për gjyqtarët dhe punonjësit e administratës gjyqësore,
sallat e gjyqit për zhvillimin e proçeseve gjyqësore si dhe ofrimin në mënyrë cilësore e
transparente të shërbimit për publikun. Përveç kësaj janë plotësuar me pajisje zyrat për
gjyqtarët dhe administratën, sallat e gjyqit si dhe janë siguruar pajisje elektronike për
punonjësit e saj.
- Përfundimi i kontratës së lidhur nga Gjykata e Apelit Tiranë për rikonstruksion të
pjesshëm të godinës, me qëllim krijimin e ambjenteve për akomodimin e gjyqtarëve të
gjykatës administrative. Realizimi i plotë i financimit të punimeve për këtë objekt u shtri
në dy vite 2012-2013.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 12
- Ndërhyrje të vogla në nivel mirëmbajtje në Gjykatën e Lartë, Gjykatën e Apelit Shkodër
si dhe Gjykatat e Rretheve Gjyqësore: Durrës, Gjirokastër, Korçë dhe Mat. Këto
ndërhyrje konsistojnë në hidroizolim tarrace, punime të vogla riparuese me qëllim
përmirësimin e ambjenteve në gjykata etj.
Buxheti i detajuar për rikonstruksion në nivel mirëmbajtje për Gjykatën e Apelit Vlorë për
akomodimin e dy gjyqtarëve të rinj, nuk u realizua, për shkak të mospërfundimit të procedurave
për kalimin e ambjenteve ku do të kryhej akomodimi i tyre. Gjithashtu përsa i takon Gjykatës së
Rrethit Gjyqësor Vlorë, ishte parashikuar një fond për kryerjen e disa punimeve për ambjentet ku
do të vendosej gjykata administrative. Kjo gjykatë filloi aktivitetin në muajin nëntor, periudhë
kjo kur u percaktuan qartë këto ambjente si dhe nevojat konkrete për ndërhyrje në to. Për shkak
të kohës së pamjaftueshme në dispozicion, prokurimi i fondit nuk u realizua.
Për shkak të buxhetit të pamjaftueshëm në investime për vitin 2013, nuk u bë i mundur fillimi i
zbatimit të projekteve, sipas parashikimeve të bëra në projekt-buxhet, për ndërtimin e godinave
të reja për Gjykatën e Apelit dhe Rrethit Gjyqësor Shkodër si dhe rikonstruksionin e plotë të
Gjykatës së Rrethit Gjyqësor Gjirokastër.
Aktualisht janë të gatshme për zbatim, që prej vitit 2009, projektet për ndërimin e godinave të
reja për Gjykatën e Apelit dhe Rrethit Shkodër si dhe Gjykatën e Rrethit Elbasan. Për shkak të
pamjaftueshmërisë së buxhetit në investime në këto vite, këto projekte nuk ka qenë e mundur të
zbatohen, duke u shtyrë realizimi i tyre nga viti në vit.
b) Plotësimi pjesor i nevojave të gjykatave për pajisje për zyrat, sallat e gjyqit, ambjentin e
shërbimit për publikun si dhe ambjente të tjera në gjykatë.
Gjithashtu për vitin 2013, është investuar në gjykata për rinovim pjesor të pajisjeve për shkak të
konsumit moral dhe fizik të tyre si dhe plotësimit të nevojave të reja për shkak të shtimit të
numrit të punonjësve. Këto investime kanë për qëllim krijimin e kushteve të punës në mënyrë që
proçeset e gjykimit të kryhen bazuar në disa standarde teknike, të aplikuara tashmë prej disa
vitesh, në lidhje me zyrat e gjyqtarëve, punonjësit e administratës si dhe sallat e gjyqit. Këto
standarde janë të përcaktuara ne deklaratën e politikës së programit, si pjesë e këtij dokumenti.
Gjithashtu i kushtohet vëmendje plotësimit të sallave të gjyqit, me elementët e nevojshëm që
realizojnë solemnitetin e gjykimit.
Buxheti i miratuar për pajisje dhe mobilje për vitin 2013 është 20,185 mijë lekë ndërsa realizimi
19,179 mijë lekë, ose 95%. Si rezultat i fondit të prokuruar, 17 gjykata u pajisën me mobilje për
zyra për gjyqtarët dhe administratën, sallat e gjyqit, ambjentin e arshivës etj. Gjithashtu pjesë e
këtij investimi është edhe plotësimi i nevojave për gjykatat administrative.
Gjatë vitit 2013 u detajua buxhet për plotësimin me pajisje për zyrat dhe sallat për Gjykatën
Administrative të Shkallës së Parë Tiranë si dhe Kolegjin Administrativ të Gjykatës së Lartë. Për
pjesën tjetër të gjykatave administrative, të cilat u akomoduan në godinat e gjykatave të rretheve
respektive, nevojat bazë u plotësuan nëpërmjet realizimit të transferimit kapital pa pagesë të
pajisjeve nga gjykatat ku ka patur reduktim të numrit të gjyqtarëve e sekretareve gjyqësore.
Gjithashtu nëpërmjet rialokimit të fondeve në investime në fund të vitit, u plotësuan edhe disa
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 13
nevoja të tjera të evidentuara pas fillimit të punës nga gjykata e apelit administrativ dhe gjykatat
administrative të shkallës së parë Durrës dhe Vlorë.
c) Investimi në pajisje elektronike, për mbështetjen e dixhitalizimit të proçeseve gjyqësore
Në këto investime përfshihet plotësimi pjesor i nevojave që gjykatat kanë në pajisje elektronike
si: kompjuter, printer, fotokopje, server etj. për mbështetjen e dixhitalizimit të proçeseve
gjyqësore. Programi i menaxhimit të çështjeve gjyqësore ICMIS i instaluar në gjykata, si dhe
projekte të tjera të zhvilluara në drejtim të informatizimit të punës, sikurse janë zhvillimi i
seancave gjyqësore me sistemin audio, kalendari i menaxhimit të sallave të gjyqit, etj., diktojnë
nevojën që paisjet e mësipërme të jenë në gjendje pune dhe sipas parametrave të duhur për
mbështetjen e programeve të instaluar. Për këtë arsye, është i nevojshëm investimi çdo vit për
zëvendësimin në mënyrë periodike të pajisjeve të amortizuara dhe plotësimin e nevojave të reja.
Fondi i akorduar për këtë zë të shpenzimeve për vitin 2013 është 21,471 mijë lekë dhe realizimi
20,293 mijë lekë ose 95%. Ky buxhet u përdor për pajisjen e 22 gjykatave me pajisje elektronike.
Me buxhetin për vitin 2013 u realizua blerja e 80 kompjuterave, 64 printer, 90 UPS, 7 fotokopje,
15 monitorë, 7 server dhe UPS serveri.
d) Blerje automjeti për nevoja të gjykatave
Fondi i akorduar nga buxheti i shtetit për këtë zë të investimeve është 8,000 mijë lekë, ndërsa
realizimi është 7,998 mijë lekë, ose 100%. Ky buxhet është detajuar për blerjen e një autoveture
për Gjykatën e Lartë, si dhe një motoçiklete për Gjykatën e Apelit Tiranë.
Në mënyrë të përmbledhur realizimi i fondit të investimeve sipas objekteve dhe në mënyrë
grafike paraqitet si më poshtë:
Tabela nr.3
(Realizimi i investimeve për Pushtetin Gjyqësor për vitin 2013)1
në 000/lekë
Emertimi Plan Fakt %
1. Rikonstruksion 58,506 57,102 98%
2. Pajisje – Mobilje 42,126 39,941 95%
3. Automjet 8,000 7,998 100%
4. Projekt 888 882 99%
TOTALI 109,520 105,923 97%
1 Me aktin normativ nr.6, datë 04.10.2013, është reduktuar buxheti i investimeve për pushtetin gjyqesor në vlerë
480 mijë lekë.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 14
1.4 Standardizimi i shpenzimeve
ZABGJ në rolin e saj si menaxhuese, monitoruese dhe vlerësuese e shpenzimeve të gjykatave,
tashmë nëpërmjet standardeve të brendshme të përkohshme, ka një mjet më shumë për të
ushtruar funksionet e saj. Duke filluar nga viti 2008, në ZABGJ, ka filluar modelimi dhe zbatimi
i standardeve të brendshme te përkohshme për pjesën më të madhe të zërave në shpenzime
operative. Ky modelim është në vazhdimësi të projektit të EURALIUS-it, i cili rekomandonte
modelimin dhe zbatimin e tyre në gjykata. Standardet e përcaktuara, kanë për qëllim përdorimin
me efektivitet dhe efiçencë të buxhetit nga gjykatat dhe synojnë alokimin e një buxheti adekuat
për gjykatat, sipas zërave përkatës të shpenzimeve. Përfitimet kryesore nga analiza e efiçencës
dhe modelimit të standardeve të brendshme të përkohshme janë: Rritja e transparenës në
menaxhimin e buxhetit; Optomizimi i menaxhimit dhe kontrollit të burimeve buxhetore; Kursimi
i burimeve buxhetore. Rezultatet konkrete të standardizimit të shpenzimeve shërbejnë si bazë për
procesin e programimit buxhetor afatmesëm.
Analizat 6-mujore dhe vjetore, të kryera vit pas viti, tregojnë ecurinë e zbatimit të këtyre
standardeve në çdo gjykatë. Nëpërmjet analizës së efiçencës së shpenzime dhe diagramave të
profilizimit, mund të kontrollohen zërat e shpenzimeve operative të marra në analizë, duke i
krahasuar me standardin e përcaktuar dhe duke parë devijimin nga standardi për çdo zë dhe për
çdo gjykatë.
Duke qenë se analiza 12 mujore kryhet mbi bazën e të dhënave të vitit paraardhës, gjatë vitit
2013 është realizuar analiza e modelimit të standarteve të brendshme të përkohshme për vitin
2012. Gjithashtu gjatë këtij viti është kryer edhe analiza e shpenzimeve për 6-mujorin e parë të
vitit 2013.
Analiza e të dhënave 6 mujore është e dobishme për disa arsye:
- Tregon për shpenzimet e tepërta që janë bërë dhe masat që duhen marrë për të shmangur
shkaqet e këtyre mbishpenzimeve;
- Kontrollon se sa janë respektuar standardet;
- Tregon se si është bërë parashikimi i artikujve që duhen përdorur në planin e vitit
pasardhës, pasi mesi i vitit është koha kur dorëzohen projekt-buxhetet për vitin e
ardhshëm.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 15
Puna për Standardizimin e shpenzimeve në vitin 2012 ishte fokusuar në përmbushjen e objektivit
“Standardizimi i shpenzimeve operative të Pushtetit Gjyqësor deri në masën 70% të tyre”.
Zërat e shpenzimeve që u morën në analizë për vitin 2012 janë: Shpenzime Energji elektrike;
Shpenzime Kancelarie; Shpenzime Letër; Shpenzime tonera; Shpenzime materiale pastrimi;
Shpenzime Mirëmbajtje Ndërtesa; Shpenzime Mirëmbajtje Pajisje Elektronike; Shpenzime
Postë; Shpenzime Telefon Fiks; Shpenzime Transporti; Shpenzime Udhëtime/dieta; Shpenzime
Ujë. Këto zëra dhe nën-zëra të shpenzimeve operative, zënë peshën më të madhe të buxhetit të
shpenzimeve operative në tërësi, në një masë prej 60%.
Nëpërmjet diagrameve të profilizimit dhe analizës së efiçencës të shpenzimeve, u mundësua
kontrolli mbi shpenzimet e kryera për zërat e marra në analizë. Kjo arrihet nga krahasimi me
standardin e përcaktuar, duke evidentuar devijimin nga standardi për çdo zë si dhe identifikimin
e niveleve më të larta dhe më ulëta në gjykatat e marra në analizë.
Përsa i përket vitit 2012, mund të themi se ka patur përmirësim në menaxhimin e fondeve
buxhetore për zërat e shpenzimeve operative të marra në analizë, gjë që duket qartë nga rritja
e nivelit të standardizimit, nga 57% në 59%.
Gjykatat që kanë arritur treguesit më të mirë të mundshëm të standardizimit mbi 85%, janë 3
Gjykatat e Rrethit Gjyqësor Fier, Lezhë dhe Sarandë. Përmirësime ka patur në Gjykatën e Rrethit
Gjyqësor Lushnjë, nga 59% në 77%, Gjykata e Rrethit Gjyqësor Tiranë nga 46% në 70%,
Gjykata e Rrethit Gjyqësor Dibër nga 54% në 72% etj. Shkalla mesatare e përqindjes (%) së
standardizimit të shpenzimeve operative në gjykata është rritur nga 57% në 59% në vitin 2012.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 16
Megjithëse ka patur një rritje relativisht të vogël, në përgjithësi është bërë një punë e mirë në
menaxhimin e burimeve financiare. 16 gjykata ose 54 % e tyre, janë mbi standardin mesatar të
vitit 2012, gjë që tregon një përmirësim të standardizimit të shpenzimeve nga ana e këtyre
gjykatave dhe 14 gjykata ose 46% janë nën standardin mesatar.
Në përfundim të analizës vjetore të shpenzimeve faktike për vitin 2012 dhe analizës 6-mujore të
shpenzimeve faktike për vitin 2013, janë modeluar standardet e brendshme të përkohshme të
shpenzimeve të cilat do të shërbejnë si bazë për parashikimin e buxhetit, për vitin 2015-2017.
Zërat e analizuara Njësia (në mijë lekë) Standardet
1 Energji lek/gjyqtar/vit 100
Energji Elektrike
Karburant për Gjenerator
2 Shpenzime për avokat të thirur kryesisht lek/ceshtje penale/vit 0.65
3 Kancelari lek/ceshtje/vit 0.106
4 Letër lek/ceshtje/vit 0.096
5 Materiale Pastrimi lek/m2/vit 0.101
6 Mirëmbajtje Pajisje Elektronike lek/gjyqtar/vit 14.2
Mirëmbajtje Fotokopje
Mirëmbajtje Kompjuteri
Mirëmbajtje Printeri
Mirëmbajtje Serveri
Mirëmbajtje Fax
Mirëmbajtje Rrjeti (LAN) (Netëork)
7 Shpenzime transporti lek/gjyqtar/vit 150
8 Shpenzime poste lek/ceshtje/vit 0.26
9 Shpenzime telefonia fikse lek/gjyqtar/vit 30
10 Tonera lek/ceshtje/vit 0.2
11 Shpenzime mirembajtje ndertese lek/m2/vit 0.09
12 Ujë lek/m2/vit 0.12
13 Shpenzime udhetimi/dieta lek/gjyqtar/vit 80
1.5 Hartimi i Programit Buxhetor Afatmesëm 2014-2016
Prej 5 vitesh, Pushteti Gjyqësor është pjesë e hartimit të programeve buxhetore afatmesme.
Hartimi i kërkesave buxhetore kryhet mbështetur në Deklaratën e Politikës së Programit (DPP) i
cili është dokumenti bazë për planifikimin e shpenzimeve buxhetore. Në këtë dokument,
përcaktohet politika, qëllimi që synohet të arrihet, objektivat afatmesme dhe afatshkurtra në
funksion të arritjes së këtij qëllimi si edhe standardet mbi të cilat do të mbështeten këto
objektiva.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 17
Gjatë vitit 2013, është hartuar Projekt-Buxheti Afatmesëm për Pushtetin Gjyqësor për periudhën
2014-2016, proces i cili u realizua në dy faza: në muajin Maj dhe muajin Gusht. Në funksion të
këtij procesi, në muajin Mars gjykatave iu dërgua udhëzimi për hartimin e kërkesave buxhetore
dhe deklarata e politikës së programit si dokumenti bazë mbi të cilin do të mbështetej rishikimi i
politikave dhe objektivave dhe hartimi i kërkesave buxhetor për vitin 2013. Për 12 nga 52 zërat e
shpenzimeve operative, gjykatave iu dërguan edhe standarde orientuese për hartimin e kërkesave
buxhetore. Projekt-buxhetet e paraqitura nga gjykatat, u rishikuan nga specialistët e Zyrës,
anëtarë të EMP (Ekipi i Menaxhimit të Programit) dhe pas miratimit hap pas hapi nga GMS
(Grupi për Menaxhimin Strategjik), dokumenti përfundimtar i kërkesave buxhetore për Pushtetin
Gjyqësor PBA 2014-2016, u paraqit në Ministrinë e Financave, me shkresën nr.158/1, datë
30.04.2013, brenda afatit të përcaktuar në Udhëzimin e Ministrisë së Financave për përmbylljen
e fazës se parë të këtij procesi (data 1 Maj 2012). Ky proces, përfundoi në fazën e dytë të tij, në
muajin Gusht, sipas përcaktimeve në aktet ligjore e nënligjore në këtë drejtim dhe buxheti
përfundimtar u përcoll në Ministrinë e Financave me shkresën nr. 158/2, datë 30.08.2013.
Kërkesat buxhetore për Pushtetin Gjyqësor për vitin 2014, krahasuar me buxhetin efektiv për
vitin 2013, paraqiten si vijon.
Tabela nr.4
(Buxheti për Pushtetin Gjyqësor per vitin 2014)
në 000/lekë
Nr Emërtimi
Buxheti
efektiv për
vitin 2013
Kërkesa
për vitin
2014
% e
ndryshimit
kundrejt
2013
1 Shpenzime personeli 1,296,500 1,589,000 +22
2 Shpenzime operative 298,751 387,700 +30
3 Investime 109,520 426,582 +389
Totali 1,704,771 2,403,282 +41
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 18
Miratimi i buxhetit për vitin 2014, kaloi në disa faza, duke filluar nga negociatat me Ministrinë e
Financave në muajin Maj dhe Shtator e deri në mbrojtjen e tij në Komisionin për Çështjet
Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut. Në këto takime, përfaqësues të Bordit
Drejtues dhe Zyrës kanë parashtruar argumentat përkatës mbi domosdoshmërinë e rritjes së
mëtejshme të buxhetit për Pushtetin Gjyqësor.
Gjithashtu edhe Komisioni i buxhetit të Konferencës Gjyqësore, parashtroi në Komisionin për
Çështjet Ligjore, Administratën Publike dhe të Drejtat e Njeriut, argumentat lidhur me nevojat
konkrete që pushteti gjyqësor ka si dhe domosdoshmërinë e mbështetjes buxhetore kryesisht
përsa i takon investimeve.
Si rezultat i negociatave të zhvilluara dhe argumentave të paraqitura, numri i punonjësve i
miratuar për vitin 2014, u rrit me 94 punonjës. Gjithashtu u sigurua një rritje e buxhetit, kundrejt
tavanit paraprak të propozuar nga Ministria e Financave gjatë fazave përgatitore të hartimit të
kërkesave buxhetore dhe kundrejt buxhetit efektiv për vitin 2013. Buxheti total i miratuar për
vitin 2014, është 2,071 milion lekë dhe ka një rritje me rreth 22 % kundrejt buxhetit për vitin
2013. Sipas zërave konkretë, ka një rritje rreth 22% në shpenzime personeli, 16% në shpenzime
operative dhe 28% në investime. Kjo rritje, edhe pse nuk është në nivelin e kërkesës në projekt-
buxhet, mund të konsiderohet e arsyeshme, duke marrë parasysh ecurinë e buxhetit në vitet e
fundit.
2. Aktiviteti dhe funksionimi i brendshëm i Zyrës Puna e Zyrës gjatë vitit 2013, është fokusuar edhe në drejtim të aktivitetit dhe marrëdhënieve
brenda institucionit.
2.1. Ristrukturimi
- Është kryer rishikimi i strukturës së Zyrës dhe përshtatja e saj me standardet strukturore të
përcaktuara. Struktura organike e Zyrës ishte përcaktuar me vendimin e Bordit nr.17/1, datë
5.5.1999. Kjo strukturë organike nuk ishte përmirësuar asnjëherë, që nga momenti i miratimit.
Gjatë viteve të funksionimit të Zyrës, janë shtuar pozicione të reja pune si; pozicioni i IT,
pozicioni i analistit të shpenzimeve brenda strukturës ekzistuese.
Rishikimi i strukturës lindi si një nevojë e brendshme e institucionit për plotësimin e piramidës
menaxheriale, të munguar deri më sot. Ky rishikim konsistonte në:
- Vendosjen e nivelit menaxherial të domosdoshëm, i cili rrit kontrollin dhe përgjegjësinë, e
nga ana tjetër bën të mundur të realizohen detyrimet që rrjedhin nga aktet ligjore në fuqi.
- Shpërndarjen sa më të drejtë të ngarkesës së punës midis punonjësve, në përputhje më detyrat
fillestare dhe ato të shtuara në vite gjatë funksionimit të institucionit.
- Përmbushjen e detyrimeve që rrjedhin nga ligji për MFK-në.
Gjithashtu nevoja për rishikimin e strukturës vinte në përputhje edhe me kërkesat e shtruara në
VKM-në nr.474, datë 16.06.2011 “Për përcaktimin e standarteve e të procedurave që duhet të
ndiqen gjatë hartimit dhe miratimit të strukturave organizative të institucioneve të administratës
publike”. VKM ka të shpjeguar qartë standardet që duhen ndjekur në rishikimin e strukturave
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 19
dhe kohën e kryerjes së këtij rishikimi. Zyra ka ndjekur me përpikmëri standardet e miratuara si
dhe është respektuar afati kohor për realizimin e kësaj detyre.
2.2. Miratimi i Rregullores së re të Zyrës
Gjatë vitit 2013 është punuar për përmirësimin e rregullores se brendshme të Zyrës, në përputhje
me aktet e reja si dhe përshtatjen me ndryshimet në strukturë. Janë përshtatur përshkrimet e
punës sipas posteve të strukturës së re organike. Me Vendimin nr.5, datë 11.07.2013, Vendimin
nr.6, datë 03.10.2013, Vendimin nr.1, datë 15.01.2014 dhe Vendimin nr.1/1, datë 15.01.2014 të
Bordit Drejtues të ZABGJ-së, miratohet Rregullorja “Për Organizimin dhe Funksionimin e
ZABGJ-së” ku u reflektuan të gjitha ndryshimet si dhe rekomandimet e lëna nga Kontrolli i Lartë
i Shtetit.
2.3. Rekrutimi i punonjësve
Krahas punës për rishikimin e strukturës dhe miratimin e strukturës së re, janë realizuar
procedurat e rekrutimit të punonjësve nëpërmjet procedurës së testimit në pozicionet ekzistuese
dhe për pozicionet e reja. Gjatë vitit 2013 janë punësuar 7 punonjës. Për 5 punonjës (shef i
sektorit të shërbimeve të brendshme mbështetëse, specialist buxheti dhe inspektor auditi) janë
respektuar procedurat e shërbimit civil, ndërsa për 2 punonjësit e tjerë (sekretare dhe shofer) janë
ndjekur procedurat sipas Kodit të Punës. Gjithashtu gjatë vitit janë larguar gjashtë punonjës, pesë
nga të cilët me kërkesë të tyre dhe një punonjës (shofer) për shkelje të detyrimeve kontraktuale
në punë.
2.4. Vlerësimi i performancës
Gjatë vitit 2013, ndryshimet ne strukturën organike dhe krijimin e niveleve të menaxhimit sipas
kërkesave të VKM nr.474, datë 16.6.2011, kishin për qëllim, ndërmjet të tjerash, edhe krijimin e
strukturave të nevojshme për realizimin e vlerësimit të performancës së punonjësve. Ligji i
sherbimit civil, që hyri në fuqi më 1 tetor 2013 ka parashikuar edhe përfshirjen e Zyrës në
shërbimin civil. Ky fakt, krahas të tjerave, lehtëson procedurën e vlerësimit të performancës së
punonjësve, pasi aktet ligjore të shërbimit civil i kanë të përcaktuara qartë procedurën e
vlerësimit. Aktet nënligjore të shërbimit civil bëhen efektiv në tremujorin e parë të vitit 2014,
duke krijaur edhe premisën e realizimit të performancës në institucionin tonë sipas kësaj
dispozite ligjore. Sikurse është parashikuar, vlerësimi i performancës për vitin 2014, bën
përjashtim nga rregulli i përgjithshëm për faktin e respektimit të hyrjes në fuqi të akteve
nënligore. Për këtë arsye vlerësimi i performancës për vitin 2014, do të përfshijë edhe muajin
nëntor-dhjetor 2013, kur normalisht duhet të ishin përcaktuar edhe objektivat e institucionit për
vitin 2014. Ndërsa objektivat për vitin 2014 do të përcaktohen deri në fund të muajit prill. Meqë
institucioni ynë në vitin 2013 ishte në proces ristrukturimi dhe miratimi të strukturës së re, që
përfundoi në korrik si dhe miratimit të Rregullores së Zyrës, pjesë e së cilës ishin edhe
përshkrimet e punës së çdo punonjësi, të miratuara përfundimisht me vendimet e Bordit në janar
2014, mendohet se për vitin 2013 nuk mund të realizohet vlerësimi i performancës sipas
standardeve.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 20
2.5. Procedurat e prokurimit
Për vitin 2013, në zbatim të dispozitave ligjore të menaxhimit financiar, Urdhrit të Ministrit të
Financave nr.92, datë 29.12.2011 “Për gjurmën standarde të auditit për prokurimin me vlerë të
vogël dhe të lartë”, Urdhrit të Kryetarit të Bordit nr.2, datë 05.02.2012 “Gjurmët standarde të
auditit për prokurimin me vlerë të vogël dhe të lartë në njësitë shpenzuese të gjyqësorit”, është
punuar për plotësimin e nevojave të brendshme të Zyrës. Janë kryer procedurat e prokurimit të
fondeve buxhetore të miratuara për vitin 2013, si në investime ashtu edhe shpenzime operative,
për plotësimin e nevojave për: pajisje zyrash, pajisje elektronike, kancelari, tonera, letër; blerje
karburant për automjetin; blerje mjete pastrimi; shërbimi i internetit; shërbimi për rrjetin
telefonik; shërbimi për automjetin; shërbim për pajisjet elektronike. Fondet buxhetore të
detajuara për vitin 2013, për aktivitetin e Zyrës, u realizuan në masën 100%.
2.6. Prokurimi i fondeve të sigurisë së gjyqtarëve të krimeve të rënda
Është organizuar si çdo vit procedura tenderuese për prokurimin e fondeve publike, të vëna në
dispozicion nga buxheti i shtetit, në zbatim të VKM nr.480, datë 6.5.2009 “Për sigurimin e jetës
dhe pronës së gjyqtarëve të Gjykatës së Shkallës së Parë dhe Apelit për Krimet e Rënda”.
2.7. Komunikimi i brendshëm
Është punuar në drejtim të përmirësimit të komunikimit të brendshëm të institucionit. Janë
përgatitur kujtesa, urdhra më të detajuar në lidhje me funksionimin e brendshëm, të komunikimit
ndërsektorial dhe nga lart poshtë e anasjelltas, për rregullat e hyrjes në institucion, menaxhimin e
kohës së punës dhe të pushimit, rregullat për mirëmbajtjen dhe sigurinë në ambientet e
institucionit, të disiplinës, të etikës, të mbajtjes dhe menaxhimit të bazës materiale, pajisjeve
elektronike dhe të postës elektronike.Vihet re një rritje e përdorimit të komunikimit të brendshëm
nëpërmjet e-malit zyrtar të çdo punonjësi.
2.8 - Gjatë vitit është ndjekur dalja e akteve të reja ligjore e nënligjore, me rëndësi për aktivitetin
e Zyrës dhe gjykatave. Janë bërë me dije gjykatat lidhur me to.
2.9 - Është ndjekur korrespondenca me APP, ILDKP, Drejtorinë e Përgjithshme të Taksave,
Gjykata të ndryshme për probleme të ndryshme ligjore të cilave u është dhënë zgjidhje nga ana e
Zyrës.
3. Aktivitete të Zyrës
Përveç sa më sipër, gjatë vitit 2013 është punuar edhe në drejtime të tjera, po aq të rëndësishme,
të cilat kanë impakt të drejtpërdrejtë në përmirësimin e punës së Zyrës dhe gjykatave.
3.1- Monitorimi i Sistemit të Menaxhimit Financiar dhe Kontrollit në Gjykata Ky aspekt është realizuar nëpërmjet plotësimit nga çdo gjykatë, të Pyetsorit të Vetvlerësimit për
funksionimin e sistemit të menaxhimit financiar dhe kontrollit. Informacioni i dhënë nga
Nëpunësit Autorizues në të gjitha nivelet e gjyqësorit (Kryetarët e gjykatave), ka shërbyer për
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 21
hartimin nga Nëpunësi Autorizes i Njësisë Publike të Gjyqësorit (Drejtori i Zyrës), të Deklaratës
dhe Raportit për cilësinë e funksionimit të sistemit të kontrollit të brendshëm për vitin 2013.
Këto dokumenta janë depozituar te titullari i njësisë publike dhe nëpunësi i parë autorizues në
Ministrinë e Financave.
Nga përpunimi i informacioneve të marra nga Nëpunësit Autorizes në të gjitha nivelet e
gjyqësorit (kryetarët e gjykatave), vihet re se për vitin 2013, ka një përmirësim në funksionimin e
sistemit të menaxhimit financiar dhe kontrollit në gjykata, që do të thotë edhe për njësinë publike
si një e tërë. Përmirësime vihen re kryesisht në komponentët e kontrollit si: Mjedisi i Kontrollit,
Manaxhimi i Riskut, Aktivitetet e Kontrollit, Informacioni dhe Komunikimi, Monitorimi. Nga
vlerësimimi nëpërmjet Pyetësorëve të Vetëvlerësimit, vihet re një rritje e mesatares së pikëve të
përdorura për vlerësimin e sistemit nga 2.60 në vitin 2012 në 2.83 në vitin 2013.
Disa nga arritjet e evidentuara, gjatë analizës së funksionimit të sistemit janë:
- Hartimi dhe përmirësimi nga gjykatat (në 90% të tyre) i rregulloreve të brendshme, duke
përfshirë detyrimet që rrjedhin nga Ligji nr.10296 “Për MFK-në”, Ligji nr.9887 datë
10.03.2008 “Për mbrojtjen e të dhënave personale”, i ndryshuar, si dhe aktetet e tjera të
Komisionerit për Mbrojtjen e të Dhënave Personale dhe Agjencisë Kombëtare të Shoqërisë së
Informacionit.
- Hartimi dhe përmirësimi nga gjykatat (në 90% të tyre) i rregullores për mbrojtjen dhe ruajtjen
e informacionit të përdoruesve në gjykata si dhe kontrollit periodik të pajisjeve nga punonjësi
IT-i gjykatës.
- Hartimi nga gjykatat i regjistrit te riskut, ku evidentohen risqet që lidhen me aktivitetin e
gjykates dhe masat e marra për minimizimin e tyre, gjatë vitit 2013.
Pavarësisht kësaj, ka ende për të bërë në drejtim të aspekteve të veçanta të kontrollit. Disa nga
gjetjet e evidentuara gjatë analizës së funksionimit të sistemit janë:
- Vihen re mungesa në strukturat organike të njësive të varësisë (gjykatave) në funksion të
përmbushjes së objektivave dhe aktivitetit kryesor të tyre.
- Ka nevojë për trajnim të punonjësve në nivel menaxherial në gjykata dhe ZABGJ, në fushën e
menaxhimit të riskut.
- Ligji nr.109/2013, duhet të plotësohet me akte të tjera përsa i takon përshkrimit dhe
kategorizimit te punës; vlerësimit të performancës në punë të personelit të administratës
gjyqësore, sistemit disiplinor të zbatueshëm për nëpunësit civil gjyqësor.
Mbi këtë bazë janë përcaktuar edhe disa nga drejtimet kryesore për zhvillim gjatë vitit që vjen
dhe konkretisht:
- Rishikimi dhe përmirësimi i strukturave organike të gjykatave, bazuar në analizat dhe
kërkesat për rritje të numrit të punonjësve për poste të caktuara pune.
- Hartimi i Strategjisë së Riskut për Njësinë Publike të Gjyqësorit.
- Zhvillimi i trajnimeve/seminareve informuese dhe ndërgjegjësuese, të menaxherëve, të
fokusuara në fushën e menaxhimit të riskut, si për punonjësit e ZABGJ-së ashtu edhe
gjykatave.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 22
- Nxjerra e akteve nënligjore përsa i takon përshkrimit dhe kategorizimit të punës; vlerësimit të
performancës në punë të personelit të administratës gjyqësore, sistemit disiplinor të
zbatueshëm për nëpunësit civil gjyqësor (ndjekje në vazhdimësi me Ministrinë e Drejtësisë
pasi është detyrë e këtij institucioni).
Ky proces do të përmbyllet, gjatë vitit 2014, ku gjykatat do të njihen me funksionimin e sistemit
si dhe do të hartohet plani i veprimit për përmirësimin e tij në vazhdimësi.
3.2- Analiza mbi strukturat organike të gjykatave
Gjatë vitit 2013, janë kryer analiza të detajuara të strukturave organike të gjykatave, me qëllim
unifikimin dhe standardizimin e posteve të punës të administratës (Mbledhje e Bordit Drejtues
nr.5, datë 11.07.2013). Këto analiza kanë patur në bazë të tyre sigurimin në gjykata të një stafi
administrativ të kualifikuar dhe efiçent, për t’iu përgjigjur kërkesave në rritje të kohës. Bazuar në
këto analiza si dhe në numrin në dispozicion të punonjësve për administratën gjyqësore, të
gjykatave të rretheve gjyqësore dhe apeleve (marrë këtu në konsideratë edhe rritjen e numrit të
punonjësve për Pushtetin Gjyqësor me 8 vetë), gjatë vitit 2013 janë hartuar disa drafte të
strukturave organike të gjykatave, të cilat së bashku me sugjerimet përkatëse janë përcjellë në
Ministrinë e Drejtësisë. Nga kjo e fundit, herë pas herë, janë marrë në konsideratë draft-
strukturat e hartuara nga Zyra.
4. Bashkëpunimi me Institucionet e tjera
Zyra, në funksion të realizimit të aktivitetit dhe detyrimeve të saj, ka një bashkëpunim të
vazhdueshëm me institucione të tjera si brenda dhe jashtë sistemit të drejtësisë si: Gjykatat,
Ministrinë e Drejtësisë, Këshillin e Lartë të Drejtësisë, Departamentin e Administratës Publike,
Ministrinë e Financave, Agjencinë e Prokurimit Publik etj.
Gjatë vitit 2013, Zyra ka ndjekur nga afër aktivitetin buxhetor të gjykatave, shqetësimet e
përcjella dhe problemet e ngritura, duke dhënë rekomandimet e nevojshme për zgjidhjen në kohë
të tyre. Gjykatat janë asistuar nga specialistët e Zyrës, nëpërmjet komunikimeve elektronike,
komunikimeve verbale si dhe shpërndarjes së udhëzimeve të ndryshme të hartuara në fushën e
planifikimit, monitorimit dhe zbatimit të buxhetit.
Në funksion të përmbushjes së detyrimeve të saj, gjatë vitit 2013, Zyra ka patur një bashkëpunim
të ngushtë edhe me Ministrinë e Financave. Ajo ka përmbushur të gjithë detyrimet që rrjedhin
nga aktet për hartimin dhe zbatimin e buxhetit. Gjithashtu, në komunikim të vazhdueshëm si
zyrtar ashtu edhe verbal, me përfaqësues të këtij institucioni është bërë e mundur zgjidhja në
kohë e problemeve të ndryshme të cilat kanë impakt të drejtëpërdrejtë në aktivitetin buxhetor të
gjykatave. Përfaqësues të Zyrës kanë marrë pjesë në takimet e zhvilluara gjatë procesit të
konsultimeve dhe negociatave, lidhur me kërkesat buxhetore afatmesme dhe vitit buxhetor.
Gjatë vitit 2013, përfaqësues të Zyrës kanë marrë pjesë në takimet e zhvilluara në Ministrinë e
Drejtësisë, në kuadër të hartimit dhe monitorimit të dokumentave strategjik, në fushën e sistemit
të drejtësisë.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 23
Janë dhënë kontribute periodike, në zbatim të detyrimit për raportim të dokumentave strategjik të
miratuar, në kuadër të aderimit të vendit në BE, si:
- Raportim mbi zbatimin e Planit Kombëtar të Zbatimit të Marrëveshjes së Stabilizim-Asocimit
2012-2015;
- Kontributi në hartimin e Fact Findin Fiche, në kuadër të asistencës financiare të BE-së, IPA
2014-2020;
- Hartimin e kontributit për Progres Raportin 2013 për kapitullin Kriteri Politik dhe Kapitulli 23
“Bashkëpunimi në fushën e Gjyqësorit dhe të Drejtave Themelore”;
- Hartimin e Raportit për Fondacionin Shoqëria e Hapur SORROS “Mbi zbatimin e planit të
veprimit të Strategjisë Ndërsektoriale të Drejtësisë”, Korrik 2012-Korrik 2013.
5. Auditimi i brendshëm
Nga Njësia e Auditimit të Zyrës është hartuar Raporti Vjetor mbi Veprimtarinë e Auditimit të
Brendshëm të Buxhetit Gjyqesor për vitin 2013. Nga 15 auditime të planifikuara gjatë vitit 2013,
janë realizuar 14 auditime me një realizim në masën 94%. Gjatë vitit 2013, nuk u realizua
auditimi i Gjykatës së Shkallës së Parë Mat. Gjithashtu ka përfunduar auditimi dhe është në
proçes hartimi i raporteve finale për Gjykatën e Apelit Tiranë, Gjykatën e Apelit Vlorë dhe
Gjykatën e Rrethit Gjyqësor Shkodër. Mosrealizimi në kohë i gjykatave të audituara ka ardhur
për shkak të mungesës së strukturës me një inspektor auditi. Gjatë vitit 2013, ka patur largime
nga puna, në periudha të ndryshme kohore, të dy punonjësve të kësaj njësie. Për këtë shkak si
dhe kohën e nevojshme për rekrutimin e punonjësve të rinj, kjo njësi ka pasë mangësi me një
audit gjatë vitit për rreth 7 muaj.
Gjatë procesit të auditimit të brendshëm, janë informuar kryetarët e gjykatave mbi gjetjet e
auditimit. Raportimi i gjetjeve të punës tek menaxhimi i gjykatave dhe lënia e rekomandimeve
për të përmiresuar funksionimin e tyre, është një nga pjesët më të rëndësishme të procesit të
auditimit të brendshëm.
Vlera e përgjithshme e gjetjeve për shkeljet financiare nga angazhimet e auditimeve për vitin
2013, rezulton në shumën 4.937 mijë lekë. Të ndara sipas sistemeve/fushave këto gjetje
rezultojnë përkatësisht:
- Në fushën e buxhetit, në shumën 4.174 mijë lekë.
- Në shpenzimet e kryera për pagesa avokatie në shumën 137 mijë lekë.
- Në prokurime në shumën 626 mijë lekë.
- Në fushën e qeradhënies të pronës publike nuk ka dëm ekonomik.
- Në auditimet e kryera nuk janë konstatuar shkelje të VKM nr.472, date 2.07.2011 “Mbi
përdorimin e fondeve buxhetore”, sipas germave ‘’c’’, ‘’ç’’ dhe ‘’d’’, në sistemin gjyqësor.
Bazuar në gjetjet e rezultuara, për periudhën janar-dhjetor të vitit 2013, janë dhënë gjithsej 114
rekomandime për përmirësimin e sistemeve dhe konkretisht: Sistemet organizative 62; sistemi i
planifikimit e zbatimit të buxhetit dhe pagesave 41; sistemi i prokurimit dhe blerjet e vogla dhe
zbatim kontratash 4; sistemi i kontabilitetit dhe raportimit publik 7.
Në përgjithësi, rekomandimet e dhëna gjatë vitit 2013 klasifikohen në grupet e mëposhtme:
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 24
- Rekomandime që lidhen me përmirësimin e proceseve të vendimmarrjes së politikave dhe
procedurave, hartimit të strategjive dhe përcaktimit të objektivave në njësitë e audituara,
përmirësimi i strukturave vendimarrëse dhe veprimtarisë së tyre, riorganizimi në status i
ndarjes së detyrave (arka, magazinë, financë, punonjës me ndjekjen e taksave dhe shpeshherë
rishikimi i funksioneve të tyre dhe menaxhimit të lartë); hartimi i rregulloreve, ndjekja e
shërbimeve gjyqësore dhe ruajtjes së aseteve publike.
- Rekomandime për përmirësimin e sistemit të menaxhimit financiar me qëllim që të sigurohet
përdorimi me efektivitet, ekonomi dhe efiçencë i fondeve publike (rritja e cilësisë së
planifikimit dhe zbatimit të buxhetit të shtetit, vendosja e rregullave të kujdesshme për
parandalimin e mashtrimit dhe vjedhjes, ruajtjen e aseteve, etj).
- Rekomandime për zhvillimin profesional të punonjësve në subjektet publike dhe sidomos
stafit që punon në strukturat e menaxhimit financiar.
- Rekomandime për ngritjen dhe zhvillimin profesional të kapaciteteve kontrolluese në gjykata
(gjykatat e medha).
Të gjitha këto rekomandime kanë gjetur mirëkuptim nga kryetarët e gjykatave për zbatimin e
tyre. Nga të gjitha gjykatat janë hartuar dhe dërguar plan veprimet përkatëse për zbatimin e tyre.
6. Sfidat dhe objektivat për vitin 2014
Në analizë të aktivitetit vjetor, arritjeve dhe problematikës së evidentuar, do të merren edhe
masat për përmirësimin e aktivitetit të Zyrës në vazhdimësi.
Në vijim, për vitin 2014 do të hartohet i plotë programi vjetor i aktivitetit të Zyrës si dhe
objektivat për këtë vit buxhetor.
Do të mbahen në vëmendje për t’u realizuar dhe përmbyllur me sukses disa objektiva
afatshkurtra si:
- Hartimi i Strategjisë së Riskut për Njësinë Publike të Gjyqësorit.
- Hartimi i procedurave dhe dokumentacioni i plotë për vlerësimin e punës së punonjësve të
ZABGJ-së.
- Rritja e Standardizimit të shpenzimeve operative të Pushtetit Gjyqësor.
- Rritja e kapaciteteteve profesionale të punonjësve të Zyrës nëpërmjet pjesëmarrjes në trajnime
apo seminare të ndryshme, të zhvilluara si brenda ashtu edhe jashtë vendit.
- Bashkëpunimi me Njësinë Qëndrore të Harmonizimit në Ministrinë e Financave për
zhvillimin e trajnimeve/seminareve informuese dhe ndërgjegjësuese, të menaxherëve në
gjykata, të fokusuara në fushën e menaxhimit të riskut.
Sfidë vazhdon të mbetet rritja e buxhetit të gjykatave në investime, të cilat kanë impakt të
drejtpërdrejtë në krijimin e kushteve optimale të punës për gjyqtarët dhe stafin mbështetës si dhe
kryerjen me cilësi dhe transparencë të proceseve gjyqësore dhe shërbimeve të tjera ndaj publikut.
Për realizimin e tyre, janë hartuar plane strategjike afatmesme zhvillimi për infrastrukturën
gjyqësore. Prej disa vitesh, buxheti i alokuar në investime nuk është përputhur me nevojat reale
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 25
të shprehura në kërkesat buxhetore, duke sjellë moszbatim të programeve për investime në
gjykata dhe shtyrjen në kohë të realizimit të projekteve të parashikuara.
Të dhënat e grafikut të mësipërm tregojnë se buxhetet e miratuara me ligj në investime për
Pushtetin Gjyqësor, janë 2-3 herë më të ulëta se sa kërkesat, të cilat janë të mbështëtura në planet
e zhvillimit.
Këto kërkesa kanë për qëllim final përafrimin e gjykatave dhe shërbimit që i ofrohet publikut, me
standardet e vendeve të Bashkimit Europian. Ky objektiv gjen mbështetje edhe në programin e
qeverisë për periudhën 2013-2017. Një prej angazhimeve të përcaktuara në këtë program është
“të krijojmë të gjitha kushtet e domosdoshme për funksionimin efikas të sistemit të drejtësisë
shqiptare në përputhje me standardet e BE-së”.
Ky objektiv i shprehur në programin qeverisës, vjen në përputhje me planet strategjike të
zhvillimit të infrastrukturës, të hartuar në programet buxhetore afatmesme të pushtetit gjyqësor.
Arritja e këtij objektivi kërkon më tepër vëmendje për alokimin e buxheteve të nevojshme për
këtë qëllim.
Në progres raportin e Komisionit Europian për Shqiperinë, për vitin 2013, në kapitullin 4.23.
evidentohet: Është bërë përparim në lidhje me kushtet e punës në gjykata, por seancat
gjyqësore vazhdojnë të mbahen herë pas here në zyrat e gjyqtarëve. Buxheti i alokuar për
gjykatat dhe stafi i gjykatës mbeten të pamjaftueshëm.
Kërkesa e Pushtetit Gjyqësor për rritje të vazhdueshme të buxhetit të gjykatave, përforcohet edhe
nga rekomandime e analiza të organizmave të ndryshëm europianë.
Raport Vjetor 2013
Zyra e Administrimit të Buxhetit Gjyqësor – www.zabgj.gov.al 26
Këshilli Konsultativ Evropian për Gjykatat (CCJE), i Këshillit të Europës në Opinionin nr.2,
konstaton se fondet buxhetore për gjykatat janë të lidhura ngushtësisht me pavarësinë e
gjyqtarëve, pasi ato përcaktojnë kushtet në të cilat ata ushtrojnë aktivitetin e tyre. Për më tepër,
ka një lidhje të dukshme mes buxhetit të gjykatave dhe parimeve të Konventës Evropiane për të
Drejtat e Njeriut. Aksesi në drejtësi dhe proceset e drejta nuk mund të garantohen në kohë, nëse
gjykatat nuk kanë fonde të mjaftueshme financiare në ushtrimin e aktivitetit të tyre. Këshilli i
Evropës iu rekomandon shteteve, sigurimin e burimeve financiare të nevojshme për garantimin e
standardeve në gjykata. Vendimet për alokimin e fondeve buxhetore për gjykatat, në mënyrë
strikte, duhet të merren në funksion të respektimit të pavarësisë së gjyqësorit.
The European Commission for the Efficiency of Justice (CEPEJ), Komisioni Evropian për
Efiçensën e Drejtësisë, publikon raporte periodike lidhur me buxhetin e destinuar për gjykatat në
vendet europiane. Referuar raportit të fundit, buxheti vjetor i miratuar për gjykatat në Shqipëri
përbën 0.10 % të PBB për frymë, ndërkohë që raporti mesatar për të gjithë vendet e Europës
është 0.24%.
Situata paraqitet e ndryshme për vende të ndryshme europiane, por ajo që vihet re është se, vende
si Shqipëria, të cilat kanë marrë asistencë të vazhdueshme nga Bashkimi Europian, në kuadër të
plotësimit të kushteve për integrim të tyre në këtë union, këtë tregues e kanë më të lartë se
mesatarja e vendeve të Europës. Kështu, ky tregues për disa nga vendet e rajonit është: në
Maqedoni 0.41% të PBB për frymë, në Bosnje e Hercegovinë 0.55% dhe Malin e Zi 0.64% .
Të gjitha argumentet e parashtruara më sipër tregojnë se Pushteti Gjyqësor ka nevojë për
akordimin e fondeve të nevojshme dhe të mjaftueshme, pa të cilat nuk mund të përmbushen
objektivat lidhur me transformimin e gjykatave dhe sjelljen e tyre në parametrat e transparencës
efiçencës dhe cilësinë e kryerjes së shërbimit për publikun sipas dhe në përputhje me standardet
e vendeve të Bashkimit Europian.
Rritja e buxhetit të gjykatave, kërkon një sensibilizim dhe bashkëpunim të të gjithë aktorëve
pjese e sistemit të drejtësisë. Vetëm në këtë mënyrë, do të bëhet e mundur arritja e objektivave të
përcaktuara në Deklaratën e Politikës së Programit si dhe Planet Strategjike, në kuadër të
reformave në sistemin e drejtësisë.