• Czym się powinniśmy kierować wy-bierając swego lekarza rodzinnego?

Pod uwagę warto wziąć obiegową opi-nię w środowisku ale to nie powinno decydować. Pod uwagę warto również wziąć wiek lekarza, doświadczenie, specjalizacje oraz fakt, czy dana pla-cówka dysponuje możliwością wyko-nania badań morfologicznych. Warto sie upewnić czy placówka dysponuje własną aparaturą diagnostyczną typu USG, EKG itp. Nie musimy się kiero-wać do placówki medycznej najbliż-szej naszego miejsca zamieszkania, chociaż czasami jest to istotny powód decyzji.

• W jaki sposób można zmienić leka-rza rodzinnego?

Gdy zamierzamy zmienić lekarza ro-dzinnego, pielęgniarkę lub położną mo-żemy to zrobić bez konieczności tłuma-czenia się w dowolnej chwili. Jednak ustawodawca umożliwia to bezpłatnie jedynie dwa razy w roku. Gdyby na-stąpiła kolejna zmiana lekarza, trzeba by zapłacić 80 zł. Opłaty nie będziemy musieli uiszczać w przypadku zmiany miejsca zamieszkania lub innych loso-wych zdarzeń. Wystarczy wypełnić

druk deklaracji dostępny u każdego le-karza rodzinnego. Osoby które dłużej przebywają poza stałym miejscem za-mieszkania (np. studenci), maja także prawo do wyboru lekarza podstawowej opieki zdrowotnej w nowym miejscu pobytu.

• A co z dokumentacją choroby?

Zmieniając lekarza pierwszego kontak-tu (rodzinnego) należy zabrać ze sobą własną dokumentację medyczną, która zawiera wszystkie informacje o sta-nie naszego zdrowia. Poprzednia pla-cówka, w której się pacjent leczył, ma obowiązek wydania oryginału karty szczepień, powinna także wydać kopie lub odpisy dokumentacji medycznej. Za wykonanie kopii lub odpisu trzeba będzie jednak zapłacić.

• Czy lekarz może odmówić wpisania na listę podopiecznych pacjentów?

Ani lekarz, ani pielęgniarką, ani położ-na nie powinni odmówić wpisania na listę obsługiwanych pacjentów. Jedy-nym dopuszczalnym argumentem od-mowy może być nadmierna liczba już zapisanych ubezpieczonych pacjentów. � Opr. LAC

SPIS TREŚCIAlergologia - 9, 10Aparaty słuchowe - 7Apteki - 8Chirurgia dziecięca, dorosłych i urazowa - 12, 13Chirurgia plastyczna - 11Chirurgia stomatologiczna - 31, 33, 34Chirurgia naczyń - 10, 12Chirurgia onkologiczna - 23Chirurgia - 10, 13, 19, 23, 38Dermatologia - 9, 10, 11, 12Diabetologia - 16, 23Dietetyka - 10Gastroenterologia - 16Geriatria - 7, 9, 17Ginekologia i położnictwo - 9, 12, 14, 17, 38Grota solna - 29Hematologia - 17Interna - 9, 16Kardiologia i kardiochirurgia - 7, 15 Labolatorium medyczne - 9, 40Laryngologia i otolaryngologia - 16Logopedia - 9, 12, 23, 25, 26Medycyna estetyczna - 10, 11Medycyna pracy - 17Nefrologia - 9Neurologia - 9, 18, 22, 23Neurochirurgia - 7, 23Okulistyka - 7, 20, 21, 30Onkologia - 16, 17Optyka - 20, 21, 30Opieka pielęgniarska - 17Ortopedia i traumatologia - 9, 16, 22, 23Pediatria i neonatologia - 15, 16, 18, 22, 38Pracownie USG, Echokar. - 9, 12, 14, 15, 19, 23Psychiatria - 9, 24, 25, 26Psychologia - 7, 9, 12, 24, 25, 26, 27Protetyka - 7, 32Pulmonologia - 9, 23Radiologia - 7, 22, 23, 39, 40Reumatologia - 16, 23Rehabilitacja - 9, 23, 28, 29, 39Rezonans magnetyczny - 38Sklepy medyczne i zielarskie - 7, 8 Stomatologia - 7, 9, 17, 22, 23, 30, 31, 32, 33, 34Szpitale - 38, 39, 40Tomografia komputerowa - 38, 39, 40Urologia - 19, Usługi medyczne w ramach NFZ - 2- 6Zaopatrzenie ortopedyczne - 7, 8Zdrowie i uroda - 36, 37Zdrowa żywność - 7Ventriculus LCM - 40

I. Prawa pacjenta wynikające z bezpośredniego stosowania przepisów Konstytucji:1. Każdy ma prawo do ochrony zdrowia.2. Każdy obywatel ma prawo do równego dostępu do świadczeń opieki zdrowotnej finansowanych ze środków publicznych,II. Prawa pacjenta w zakresie opieki zdrowotnej, o których stanowi ustawa o zakładach opieki zdrowotnej z dnia 30 sierpnia 1991 roku:1. Pacjent zgłaszający się do zakładu opieki zdrowotnej ma prawo do natychmiastowego udzielenia mu świadczeń zdro-wotnych za względu na zagrożenie życia lub zdrowia, nieza-leżnie od okoliczności.2. Pacjent w zakresie opieki zdrowotnej ma prawo do:- świadczeń zdrowotnych odpowiadających wymaganiom wie-dzy medycznej, a w sytuacji ograniczonych możliwości udzie-lenia odpowiednich świadczeń- do korzystania z rzetelnej, opartej na kryteriach medycznych procedury ustalającej kolejność dostępu do świadczeń,- udzielenia mu świadczeń zdrowotnych przez osoby upraw-nione do ich udzielania, w pomieszczeniu i przy urządzeniach odpowiadających określonym wymaganiom fachowym i sani-tarnym,- informacji o swoim stanie zdrowia,- wyrażenia zgody albo odmowy na udzielenie mu określonych świadczeń zdrowotnych, po uzyskaniu odpowiedniej informa-cji,- intymności i poszanowania godności w czasie udzielania świadczeń zdrowotnych,- udostępniania mu dokumentacji medycznej lub wskazania in-nej osoby, której dokumentacja ta może być udostępniona,- zapewnienia ochrony danych zawartych w dokumentacji me-

dycznej dotyczącej jego osoby,- dostępu do informacji o prawach pacjenta, a ponadto, w za-kresie opieki zdrowotnej przeznaczonym dla osób wymagają-cych całodobowy lub całodziennych świadczeń zdrowotnych na przykład w szpitalu, sanatorium, zakładzie leczniczo-opie-kuńczym, pacjent przyjęty do tego zakładu ma prawo do:a) zapewnia mu:- środków farmaceutycznych i materiałów medycznych- pomieszczenia i wyżywienia odpowiedniego do stanu zdro-wia, opieki duszpasterskiejb) dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez osobę bliską lub inną osobę wskazaną przez siebiec) kontaktu osobistego, telefonicznego lub korespondencyjne-go z osobami z zewnątrzd) wskazania osoby lub instytucji, którą zakład opieki zdro-wotnej obowiązany jest powiadomić o pogorszeniu się stanu zdrowia pacjenta powodującego zagrożenie życia albo w razie jego śmierci,e) wyrażenia zgody albo odmowy na umieszczenie go w tym zakładzie opieki zdrowotnej,f) wypisania z zakładu opieki zdrowotnej na własne żądanie i uzyskania od lekarza informacji,o możliwych następstwach zaprzestania leczenia w tym zakresie,g) udzielania mu niezbędnej pomocy i przewiezienia go do in-nego szpitala, w sytuacji gdy pomimo decyzji uprawnionego lekarza o potrzebie niezwłocznego przyjęcia go do szpitala nie może być do tego szpitala przyjęty,3. Pacjent ma prawo do świadczeń zdrowotnych pogotowia ra-tunkowego w razie wypadku,urazu, porodu, nagłego zachoro-wania lub nagłego pogorszenia stanu zdrowia powodującego zagrożenie życia.

Karta praw pacjenta

Jak chronić oczy

Nasze codzienne zachowania mają duży wpływ na sprawność narządu wzroku. Oto kilka porad, które pozwolą Ci cieszyć się dobrym wzrokiem.

Optymalna odległość oczu od monitora powinna wynosić 40-50 cm. Podczas oglądania telewizora lub pracy przy monitorze dobrze, gdy jest zaświecone

światło, ponieważ przestawianie się oczu z jasnego ekranu na ciemne tło męczy oczy. Ustaw monitor tak, aby nie padało na niego światło słoneczne, które męczy oczy oświe-

tlając wystarczająco jasny już obraz. Kiedy pracujesz przy komputerze Twoja częstotliwość mrugania spada, o 25%, co pro-

wadzi do wysychania oczu. Aby nawilżyć oczy, zamykaj oczy na 5 sekund. Długa praca przy komputerze powoduje również napięcie akomodacyjne, aby je zmniejszyć, skupiaj wzrok na odległych przedmiotach, co 5-10 minut. Co godzinę rób 5-10 minutową przerwę, podczas której najlepiej przespaceruj się.

Lepiej jest czytać w pozycji siedzącej niż leżącej. Podczas leżenia napinają się mięśnie poruszające gałkami ocznymi i wzrok szybko się męczy.

Latem zakładaj okulary przeciwsłoneczne, kiedy wychodzisz z domu. Twoje oczy po-trzebują ochrony przed szkodliwymi promieniami, UV, bowiem długotrwała ekspozycja na promieniowanie UV może uszkodzić powierzchnię oka i jego wewnętrzne struktury. Wiedź również, że chmury nie chronią przed promieniami UV, więc okulary przydadzą Ci się również w pochmurne dni.

Światło w twoim domu nie może być za ciemne, ale pamiętaj, że zbyt jasne światło również negatywnie wpływa na oczy.

W zależności od wady wzroku, okulary powinny być używane tylko w ostateczności lub jak najczęściej w przeciwnym wypadku grozi Ci pogarszanie się wzroku � Opr. MON

Fot. Andrzej Przewoźny

Nieprawidłowe ciśnie-nie to przebiegły wróg. Zbyt wysokie jest nie-

bezpieczne, bo jego objawów nie dostrzegasz przez lata. Za niskie dokucza brakiem energii i zawro-tami głowy. Poprzez dietę i ćwi-czenia możesz przejąć nad nim kontrolę.

Siedem milionów Polek ma zbyt wysokie ciśnienie. Co trze-cia nie zdaje sobie z tego sprawy. Jeśli prowadzisz siedzący tryb życia, pracujesz za biurkiem, wszędzie jeździsz samochodem i nie uprawiasz żadnego sportu, jesteś w grupie ryzyka. Lekarze zauważyli, że robotnicy, którzy spalają sporo kalorii i dużo się ruszają, mają aż o 90 proc. mniej-sze ryzyko choroby wieńcowej niż pracownicy umysłowi. Jed-nak siedząc za biurkiem, nie mu-sisz być skazana na nadciśnienie. Wystarczy zmienić dietę i zacząć się ruszać.

Dobra forma

Według danych GUS liczba rozwodów w Polsce systematycznie wzrasta z roku na rok. Wzrasta też liczba nieformalnych rozstań, w tym – rozstań z powodu emigracji zarobkowej. W związku z powyższym warto przeanalizo-wać sytuację rozwodu bądź rozstania rodzi-ców z perspektywy dziecka.

Najważniejszą rolę w udzieleniu pomocy dziecku w sytuacji rozpadu rodziny odgrywa-ją najbliżsi, czyli rodzice i praktycznie to w głównej mierze od nich zależy to, jak dziecku uda się poradzić sobie z tą trudną dla niego sy-tuacją. Stąd istotne jest to, aby dorośli starali się znaleźć pomoc dla samych siebie, jeżeli tego będą potrzebować, np. w formie uzyska-nia porady psychologicznej, poddania się wła-snej psychoterapii, udziału w grupie wsparcia, po to, aby w bardziej dojrzały sposób przejść przez sytuację rozstania ze współmałżonkiem i w konsekwencji móc udzielać wsparcia emo-cjonalnego swojemu dziecku.

Kolejnym ważnym zagadnieniem jest sposób, w jaki rozstają się rodzice. Jeżeli ich rozstaniu towarzyszą emocje związane ze wzajemną agresją, nienawiścią i złością, to wielce prawdopodobne jest to, że ich dziec-ko będzie dodatkowo obciążone psychicznie tymi uczuciami swoich rodziców i ich wza-jemną walką między sobą. Silne negatywne nastawienie do siebie dorosłych w sytuacji rozpadu ich związku powoduje, iż często nie

potrafią oni w racjonalny i zgodny z dobrem dziecka sposób rozwiązać spraw dotyczących sprawowania opieki nad dzieckiem, ustalenia kontaktów z dzieckiem rodzica nie sprawują-cego bezpośredniej opieki, uzgodnienia wyso-kości alimentów. Zatem, w takim przypadku, na konflikt związany z rozstaniem nakłada się jeszcze konflikt związany z ustalaniem kwestii dotyczących dziecka. Taka sytuacja doprowa-dzić może do przedłużenia w czasie toczącej się sprawy sądowej bądź do wszczynania no-wych spraw sądowych, co generalnie jest nie-korzystne z psychologicznego punktu widze-nia zarówno dla dziecka, jak i dla rodziców.

Jak zatem w najmniej drastyczny dla dziecka sposób podejść do kwestii rozstania się ze współmałżonkiem? Gotowej i całkowi-cie trafionej „recepty” na to nie ma, gdyż w procesie rozstania mamy do czynienia z róż-nymi ludźmi i ich indywidualnym sposobem przeżywania emocjonalnego takiej sytuacji, jednakże warto pamiętać jest, aby w procesie rozstania uwzględnić następujące sprawy:

- przeprowadzić z dzieckiem, bez względu na jego wiek, rozmowę na temat planowane-go rozstania bądź faktu wyprowadzenia się jednego z rodziców. Rozmowa taka powinna być przeprowadzona w sposób adekwatny do poziomu rozwoju dziecka, aby to, o czym mó-wimy, było zrozumiałe dla dziecka. Uprzedze-nie dziecka o planach dotyczących rodziny czy

zmianach, które będą się działy bądź dzieją w jego otoczeniu, spowoduje, że dziecko będzie odczuwało mniejszy lęk i niepokój,

– dać dziecku wsparcie emocjonalne, za-pewnić je o tym, że pomimo rozstania, oboje rodzice je nadal kochają i że rozstanie rodzi-ców ze sobą nie oznacza rozstania dziecka z którymś z rodziców,

– okazać przyzwolenie emocjonalne do tego, żeby dziecko mogło kochać drugiego ro-dzica, bez względu na własne oceny dorosłych wobec siebie,

– nie ograniczać kontaktów dziecka z dru-gim rodzicem i starać się w tej kwestii uzyski-wać porozumienie z byłym współmałżonkiem, gdyż sprawy dotyczące dziecka stanowić będą, pomimo rozstania, wspólny problem obojga rodziców,

– starać się o to, aby rodzic drugoplanowy mógł uczestniczyć w ważnych wydarzeniach w życiu dziecka.

Zarówno dorośli, jak i dziecko mogą szu-kać pomocy u specjalistów – w przypadku, gdy sytuacja rozwodu jest dla nich niemożliwa do samodzielnego poradzenia sobie z tym. Pomoc taką można uzyskać w Ośrodku Interwencji Kryzysowej, w Terenowym Komitecie Ochro-ny Praw Dziecka, u mediatorów rodzinnych, a także w gabinetach psychologów.

� mgr Paulina Kahl-Cierkosz, psycholog

DZIECKO A ROZWÓD RODZICÓW

Wizyta u stomatologa jest dla wielu dzieci stre-sującym przeżyciem. Jednak odpowiednia aran-żacja gabinetu stomatologicznego i zastosowa-nie kilku prostych sztuczek może sprawić, że dzieci nie będą się tak bardzo bały dentysty.Przerażający dźwięk wiertła, specyficzny za-pach, surowy szpitalny wystrój - już sama myśl o gabinecie dentystycznym wywołuje u dzieci strach. Reakcje lękowe związane z od-czuwaniem nieprzyjemnych bodźców są jesz-cze silniejsze u dzieci upośledzonych, których zachowanie często utrudnia dentyście dokładne obejrzenie zębów.Naukowcy postanowili zbadać wpływ bodź-

ców zmysłowych na poziom lęku u zdrowych i upośledzonych dzieci w wieku 6-11 lat podczas wizyt kontrolnych u dentysty. By zmierzyć po-ziom odczuwanego lęku badacze monitorowali aktywność elektrodermalną oraz wykorzystali kwestionariusze zachowań.Podczas pierwszej wizyty badano reakcję dzieci na bodźce typowe dla gabinetu dentystycznego. Na drugą wizytę dzieci przyszły już do odmie-nionego gabinetu. Zamiast lampy ustawionej nad głową pacjenta dentysta używał lampy czo-łowej, a w gabinecie znajdowała się dodatkowo lampa do koloroterapii. Małym pacjentom za-łożono ciężkie kamizelki, dzięki którym dzieci

miały czuć się tak, jakby ktoś je obejmował. Słuchały one też uspokajającej i odprężającej muzyki.Okazało się, że podczas drugiej wizyty poziom lęku dzieci znacznie się obniżył. Największą różnicę odnotowano w przypadku dzieci upo-śledzonych - podczas pierwszej wizyty niepo-kój był odczuwany średnio przez 23 minuty, a podczas drugiej trwał zaledwie 9 minut.Naukowcy mają nadzieję, że metoda ta stanie się zdrowszą alternatywą dla środków uspoka-jających i znajdzie zastosowanie nie tylko w gabinetach stomatologicznych.� opr. mon

Jak sprawić, by dziecko nie bało się dentysty?

Higiena jamy ustnejWiele lat temu dorośli często tracili zęby. Obecnie zęby są coraz bardziej wytrzymałe i zdrowsze dzięki naszej dbałości i

kontroli u stomatologa. Często zęby tracimy w wyniku wypadku lub złamania. Złamanie lub nadłamanie może być wynikiem uszkodzenia mechanicznego lub problemów zdrowotnych.

Szkliwo jest zewnętrzną warstwą zęba która chroni go przed czynnikami zewnętrznymi. Powstająca płytka nazębna, jest główną przyczyną próchnicy i chorób dziąseł. Szczotkowanie i używanie nitki dentystycznej pomaga w zapobieganiu temu pro-blemowi.

Ważna jest też dieta. Cukry sprzyjają rozwojowi bakterii a kwasy, powoli rozpuszczają szkliwo powodując rozwój próchnicy. Nie podjadaj między posiłkami. Jeżeli jesz coś między posiłkami staraj się wybierać owoce, jogurty, lub warzywa.

Najlepszym sposobem uniknięcia powstania płytki nazębnej jest szczotkowanie powierzchni pomiędzy zębami. Powinno się szczotkować zęby minimum dwa razy dziennie używając szczoteczki z miękkim włosiem. Dobierz odpowiedni rozmiar szczo-teczki, tak aby docierała do końcowych zębów i zakamarków. Ważne jest również, prawidłowe używanie nici dentydtycznych. Dzięki nitce możesz usunąć płytkę znajdującą się pomiędzy zębami, tam Twoja szczotka nie dociera.

Urwij ok. 20 cm nitki i zawiń dookoła środkowych palców. Trzymaj nitkę napiętą i delikatnie wsuń między szczelinę zę-bów. Uważaj, aby nie zranić dziąseł.

Jeżeli nie używasz nitki regularnie, Twoje dziąsła mogą krwawić. Po kilku dniach powinno to ustąpić. Jeżeli masz kłopoty z używaniem nitki, dostępne są specjalne wykałaczki które mogą ułatwić Ci to zadanie.

Powinieneś zmieniać szczotkę co dwa, trzy miesiące. �U dzieci powinniśmy zmieniać szczotkę częściej. Ważne jest również by zmieniać pasty tak by dostarczać zębom różno-rodnych składników. Zaleca się również stosowanie płynów do płukania jamy ustnej. Pomagają one walczyć z próchnicą, ale nie odświeżają oddechu na zbyt długo. Poprawnie dbając o higienę zapewniacie odpowiednie warunki dla swoich zdro-wych zębów.

opr. mon

Ze względu na rosnące zain-teresowanie społeczeństwa przyszłymi mamami, posta-

nowiłam przybliżyć trochę problem żywienia w ciąży. Ciąża to wspaniały okres w życiu każdej kobiety, czas w którym koncentrując się na nowym rozwijającym się życiu, swoim zmie-nionym wyglądzie, panie często za-

pominają o prawidłowym żywieniu. W ten szczególny czas, powinno się zwrócić uwagę na swoje zdrowie, zrównowa-żony wysiłek fizyczny i prawidłowe odżywianie. Dobrze dobrana, zbilansowana dieta zapewni dziecku niezbędne składniki do prawidłowego rozwoju, a matce nie pozwoli nadmiernie przytyć. W tym wyjątkowym okresie wzrasta znacznie zapotrzebowanie na białko, żelazo, wapń, Vit D3 i kwas foliowy. Prawidłowa die-ta powinna obfitować w chude mięsa i nabiał, ryby morskie i dużą ilość warzyw i owoców. Potrawy powinny być lekko-strawne, czyli gotowane lub duszone a warzywa i owoce o ile to możliwe podawane na surowo. Należy uważać ze stosowaniem przypraw - maje-ranek, bazylia i oregano sprzy-jają trawieniu i powinny być szeroko stosowane, natomiast ostre przyprawy jak papryka i pieprz raczej znacznie ogra-niczane. Również sól, powin-na być stosowana z rozwagą, gdyż może sprzyjać nadciśnie-niu i pojawiającym się obrzę-kom. Zwróćmy uwagę, że nie musimy wcale dodatkowo solić aby i tak spożywać dużo soli, gdyż znajduje się ona w znacznej ilości np. w chlebie, wędlinach itp. Bardzo ważną sprawą jest oczywiście uni-kanie szkodliwych substancji jak alkoholu, mocnej kawy, niepotrzebnych leków.Stosowanie jakichkolwiek leków czy środków farmakologicznych powinno być zawsze skonsul-towane z lekarzem prowadzącym.

Posiłki powinny być często spożywane co 2-3 go-dzin, natomiast w małych ilościach przy czym ostatni posi-łek powinien być spożyty na pół godziny przed snem. Noc nie jest najlepszym czasem na spożywanie posiłków, nocne podjadanie zawsze sprzyja otyłości. W nocy możemy się tylko napić wody. Panie nie muszą usprawiedliwiać nad-

miernego jedzenia mówiąc „że jemy za dwóch”, nic bardziej mylnego. Nadmierny apetyt często wiąże się ze zmiennymi nastrojami niż z faktycznym głodem. W pierwszym try-mestrze ciąży zapotrzebowanie na pokarm zwiększa się bardzo nieznacznie o150 kcal. np.150g chudej drobiowej wędliny lub 3 małe jabłka. W następnych miesiącach ciąży zapotrzebowanie energetyczne się sukcesywnie zwiększa, ale w dużej mierze zależy ono od wagi ciała kobiety przed ciążą i charakteru pracy zawodowej lub wysiłku fizyczne-go ciężarnej, oczywiście zwiększa się znacznie przy ciąży mnogiej tych przypadkach odpowiednie wartości odczy-tujemy z tabel. W zależności od wagi wyjściowej przed ciążą, gdy ciężarna miała niedowagę może ona przytyć w ciąży 15-18 kg, przy wadze normalnej 11-15 kg, natomiast

przy nadwadze 7-11 kg z kolei przy otyłości panie powinny przybrać na wadze tylko 7 kg. Przyrost wagi można mody-fikować dietą. Przy optymal-nym przyborze wagi nie ma później problemów z powro-tem do wagi przed ciążą Taki przybór na wadzie sprawia, że po porodzie i ustąpieniu obrzęków związanych z ciążą u kobiety mamy 4 kg tkanki tłuszczowej więcej niż przed ciążą. Ten nadmiar tkanki tłuszczowej najczęściej udaje się stracić w okresie karmie-nia piersią, kiedy to dobowe zapotrzebowanie kaloryczne jest bardzo wysokie i znacznie przekracza zapotrzebowanie kaloryczne jakie miała kobie-ta w czasie ciąży. Należy za-znaczyć że w okresie połogu nie powinno się stosować diet odchudzających. Jest to okres, w którym w organizmie inten-sywnie przebiegają procesy gojenia i regeneracji organi-

zmu, a dieta mogłaby na nie źle wpłynąć. Okres bezpo-średnio po połogu to okres w którym z ostrożnością może-my stosować zalecenia dietetyczne, jednak muszą one brać pod uwagą fakt, że zdecydowana większość kobiet karmi jeszcze w tym okresie dziecko i chce to robić nadal, a za rygorystyczne zalecenia dietetyczne mogą doprowadzić do zmniejszenia lub nawet zaniku pokarmu.

Powstałe po ciąży niedoskonałości urody jak rozstę-py, luźna skóra na brzuchu nie są już obecnie problemem, nowoczesna medycyna estetyczna znakomicie sobie z nimi poradzi.

Ciąża nie musi prowadzić do otyłości

fot. Andrzej Kołodziejczyk