60
1 LANDSRÉTTUR LANDSRÉTTUR LANDSRÉTTUR LANDSRÉTTUR Dómur föstudaginn 23. nóvember 2018. Mál nr. 51/2018: Ákæruvaldið Ákæruvaldið Ákæruvaldið Ákæruvaldið (Sigríður Friðjónsdóttir ríkissaksóknari) gegn gegn gegn gegn Thomas Thomas Thomas Thomas Frederik Frederik Frederik Frederik Møller Møller Møller Møller Olsen Olsen Olsen Olsen (Björgvin Jónsson lögmaður) (Hanna Lára Helgadóttir lögmaður einkaréttar kröfuhafa) Lykilorð Lykilorð Lykilorð Lykilorð Manndráp. Fíkniefnalagabrot. Skaðabætur. Útdráttur Útdráttur Útdráttur Útdráttur TFMO var sakfelldur fyrir manndráp samkvæmt 211. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 með því að hafa veist að A með ofbeldi og í framhaldinu varpað henni í sjó eða vatn, meðal annars með þeim afleiðingum að A drukknaði. Þá var hann einnig sakfelldur fyrir stórfellt fíkniefnalagabrot samkvæmt 173. gr. a. sömu laga með því að hafa haft í vörslum sínum rúm 23 kg af sterkum kannabisefnum. Refsing hans var ákveðin fangelsi í 19 ár og var honum gert að greiða foreldrum A miskabætur og útlagðan kostnað við útför A. Dómur Dómur Dómur Dómur Landsréttar Landsréttar Landsréttar Landsréttar Mál þetta dæma landsréttardómararnir Ingveldur Einarsdóttir, Sigurður Tómas Magnússon og Vilhjálmur H. Vilhjálmsson. Málsmeðferð og dómkröfur aðila 1 Ríkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar Íslands 9. október 2017 í samræmi við yfirlýsingu ákærða um áfrýjun. Gögn málsins bárust Landsrétti 2. janúar 2018 en samkvæmt 1. mgr. 78. gr. laga nr. 49/2016, sbr. 76. gr. laga nr. 117/2016 og 4. gr. laga nr. 53/2017, hefur málið verið rekið fyrir Landsrétti frá þeim tíma. Áfrýjað er dómi Héraðsdóms Reykjaness 29. september 2017 í málinu nr. S-[…]/2017. 2 Ákæruvaldið krefst staðfestingar héraðsdóms. 3 Ákærði krefst aðallega sýknu af sakargiftum í fyrri ákærulið og að síðari ákæruliðnum verði vísað frá dómi en að því frágengnu að ákærði verði sýknaður af sakargiftum samkvæmt þeim ákærulið. Til vara að refsing hans verði milduð. Þá krefst ákærði þess aðallega að einkaréttarkröfum verði vísað frá dómi en til vara að þær verði lækkaðar. 4 Kröfuhafarnir B og C krefjast þess að niðurstöðu hins áfrýjaða dóms verði breytt með þeim hætti ákærði verði dæmdur til greiða hvoru þeirra um sig 10.550.000 krónur ásamt vöxtum samkvæmt 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 14. janúar

LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

  • Upload
    others

  • View
    11

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

1

LANDSRÉTTURLANDSRÉTTURLANDSRÉTTURLANDSRÉTTUR

Dómur föstudaginn 23. nóvember 2018.

Mál nr. 51/2018:ÁkæruvaldiðÁkæruvaldiðÁkæruvaldiðÁkæruvaldið(Sigríður Friðjónsdóttir ríkissaksóknari)gegngegngegngegnThomasThomasThomasThomas FrederikFrederikFrederikFrederik MøllerMøllerMøllerMøller Olsen Olsen Olsen Olsen(Björgvin Jónsson lögmaður)(Hanna Lára Helgadóttir lögmaður einkaréttar kröfuhafa)

LykilorðLykilorðLykilorðLykilorðManndráp. Fíkniefnalagabrot. Skaðabætur.

ÚtdrátturÚtdrátturÚtdrátturÚtdrátturTFMO var sakfelldur fyrir manndráp samkvæmt 211. gr. almennra hegningarlaga nr.19/1940 með því að hafa veist að A með ofbeldi og í framhaldinu varpað henni í sjó eðavatn, meðal annars með þeim afleiðingum að A drukknaði. Þá var hann einnig sakfelldurfyrir stórfellt fíkniefnalagabrot samkvæmt 173. gr. a. sömu laga með því að hafa haft ívörslum sínum rúm 23 kg af sterkum kannabisefnum. Refsing hans var ákveðin fangelsi í19 ár og var honum gert að greiða foreldrum A miskabætur og útlagðan kostnað við útförA.

DómurDómurDómurDómur Landsréttar Landsréttar Landsréttar Landsréttar

Mál þetta dæma landsréttardómararnir Ingveldur Einarsdóttir, Sigurður Tómas Magnússonog Vilhjálmur H. Vilhjálmsson.

Málsmeðferð og dómkröfur aðila1 Ríkissaksóknari skaut málinu til Hæstaréttar Íslands 9. október 2017 í samræmi við

yfirlýsingu ákærða um áfrýjun. Gögn málsins bárust Landsrétti 2. janúar 2018 ensamkvæmt 1. mgr. 78. gr. laga nr. 49/2016, sbr. 76. gr. laga nr. 117/2016 og 4. gr. laga nr.53/2017, hefur málið verið rekið fyrir Landsrétti frá þeim tíma. Áfrýjað er dómiHéraðsdóms Reykjaness 29. september 2017 í málinu nr. S-[…]/2017.

2 Ákæruvaldið krefst staðfestingar héraðsdóms.

3 Ákærði krefst aðallega sýknu af sakargiftum í fyrri ákærulið og að síðari ákæruliðnumverði vísað frá dómi en að því frágengnu að ákærði verði sýknaður af sakargiftumsamkvæmt þeim ákærulið. Til vara að refsing hans verði milduð. Þá krefst ákærði þessaðallega að einkaréttarkröfum verði vísað frá dómi en til vara að þær verði lækkaðar.

4 Kröfuhafarnir B og C krefjast þess að niðurstöðu hins áfrýjaða dóms verði breytt meðþeim hætti að ákærði verði dæmdur til að greiða hvoru þeirra um sig 10.550.000 krónurásamt vöxtum samkvæmt 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 14. janúar

Page 2: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

2

2017 til 4. apríl 2017, en með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. sömu laga frá þeimdegi til greiðsludags. Báðir kröfuhafar krefjast málskostnaðar fyrir Landsrétti eins ogmálið væri ekki gjafsóknarmál.

Sönnunarfærsla5 Málsatvikum og meginþáttum í rannsókn málsins og framburði ákærða og vitna fyrir

héraðsdómi er lýst með vönduðum hætti í hinum áfrýjaða dómi.

6 Fyrir Landsrétti hafa verið lögð fram ýmis ný gögn sem aflað hefur verið af hálfuákæruvalds og ákærða eftir uppkvaðningu héraðsdóms.

7 Af ákæruvaldsins hálfu var lögð fram fyrir Landsrétti skýrsla lögreglu 8. nóvember 2017um akstur ákærða á bifreiðinni [...] þann tíma sem hann hafði bifreiðina á leigu dagana 13.og 14. janúar 2017. Skýrslan var unnin að beiðni ríkissaksóknara sem óskaði eftir því aðlögregla æki þær leiðir sem óumdeilt væri að ákærði ók og skráði niður kílómetrafjölda. Þávar lögð fram af ákæruvaldsins hálfu skýrsla lögreglu 23. júlí 2018 um mátun ákærða áúlpu af tegundinni Quartz Nature, svo og myndir af úlpunni á gínu og á lögreglumannisem mátaði úlpuna. Jafnframt var lögð fram skýrsla tæknideildar lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu 18. október 2018 um mátun ákærða á fyrrnefndri úlpu og annarriúlpu sem ákærði lagði til svo og vigtun á honum af því tilefni. Skýrslunni fylgduljósmyndir og myndbandsupptaka. Þá var lögð fram af ákæruvaldsins hálfu ódagsett skjalmeð lýsingu D, tæknimanns hjá [...], á eiginleikum eftirlitsmyndavélar sem vísar að flotkvívið Hafnarfjarðarhöfn. Jafnframt var lögð fram skýrsla E rannsóknarlögreglumanns 24.október 2018 um hvernig rannsókn og skoðun lögreglu á myndavélum Vegagerðarinnarhefði verið háttað við rannsókn málsins en skýrslan var unnin vegna fyrirspurnar fráembætti ríkissaksóknara.

8 Að beiðni ákærða var F, prófessor í haffræði, dómkvaddur sem matsmaður í HéraðsdómiReykjavíkur 19. janúar 2018 til að svara þremur spurningum um hvar líklegast væri aðlíkama brotaþola hefði verið komið fyrir í sjó. Matsgerð hans barst Landsrétti 15. júní2018.

9 Af hálfu ákærða voru lagðar fram í málinu tvær ljósmyndir af mishávöxnum mönnumsitjandi í ökumannssæti bifreiðar sömu tegundar og bifreiðin [...] og upptaka af hljóði semheyrist ef öryggisbelti slíkrar bifreiðar er ekki spennt. Einnig var lögð fram af hálfuákærða ódagsett skýrsla G þrívíddarhönnuðar um þrívíddarvinnslu á myndbandi úröryggismyndavél á golfskála Garðabæjar og Kópavogs frá 14. janúar 2017 aukmyndrænnar samanburðargreiningar á myndbandinu. Þá var lögð fram skýrsla skipaðsverjanda ákærða 20. október 2018 með samantekt um akstur bifreiðarinnar [...] frá klukkan16.30 föstudaginn 13. janúar 2017 til klukkan 07.01 laugardaginn 14. sama mánaðar og fráklukkan 11.28 til 13.30 sama dag. Loks voru af hálfu ákærða lagðar fram tvær ljósmyndiraf vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar ásuðvesturhluta Íslands.

Page 3: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

3

10 Við aðalmeðferð málsins fyrir Landsrétti gaf ákærði munnlega viðbótarskýrslu. Þástaðfesti hann framburð sinn fyrir héraðsdómi. Jafnframt gáfu vitnin I, J, skipverji á [...],og E lögreglumaður munnlegar viðbótarskýrslur en þeir gáfu allir skýrslu fyrir héraðsdómií málinu. Þá gáfu vitnin K, skipverji á [...], L, F, dómkvaddur matsmaður, og Gþrívíddarhönnuður skýrslu fyrir Landsrétti en þeir gáfu ekki skýrslu við meðferð málsins íhéraðsdómi. Vitnin J, K og L gáfu skýrslu í gegnum síma en þeir voru þá staddir álögreglustöð á Grænlandi.

NiðurstaðaUm 1. lið ákæru

11 Ákærði neitaði í héraði og fyrir Landsrétti að hafa gerst sekur um þá háttsemi sem honumer gefin að sök í 1. ákærulið.

12 Í héraðsdómi er skilmerkilega gerð grein fyrir því hvaða sönnunargögn styðja sekt ákærðaog er sönnunargildi hvers þeirra um sig og allra í heild metið með hliðsjón af framburðiákærða og vitna. Fyrir Landsrétti liggur að endurskoða alla þætti hins áfrýjaða dóms ogmeta hvaða áhrif viðbótarsönnunarfærsla sem farið hefur fram fyrir réttinum, svo ogmálatilbúnaður ákæruvalds og ákærða, sem meðal annars er byggður á nýjum gögnum ogframburði fyrir Landsrétti, eigi að hafa á niðurstöðu málsins.

13 Brotaþoli hvarf aðfaranótt laugardagsins 14. janúar 2018 eftir að hún hafði verið aðskemmta sér í miðborg Reykjavíkur. Upplýst er að ákærði tók bifreiðina [...], sem er rauðað lit af tegundinni Kia Rio, á leigu um klukkan 16.30 föstudaginn 13. janúar 2017. Þegarákærði skilaði bifreiðinni um klukkan 14 daginn eftir hafði henni verið ekið 319 km fráþví að hann tók hana á leigu.

14 Eins og rakið er í hinum áfrýjaða dómi fannst sjórekið lík brotaþola í fjörunni vestan viðSelvogsvita í Sveitarfélaginu Ölfusi um hádegisbil sunnudaginn 22. janúar 2017.

15 Ákærði hefur viðurkennt að hafa tekið brotaþola upp í bifreiðina [...] í miðborgReykjavíkur aðfaranótt laugardagsins 14. janúar 2017. Með vísan til forsendna hinsáfrýjaða dóms er sannað, meðal annars á grundvelli rannsókna á blóðsýnum sem fundust íþessari sömu bifreið og reyndust vera úr brotaþola, krufningarskýrslu M 28. febrúar 2017og niðurstöðu dómkvadds matsmanns, N, 6. ágúst 2017, að í bifreiðinni var veist aðbrotaþola með ofbeldi, hún slegin ítrekað í andlit og víðar á höfuð og tekin kverkataki oghert að með ofsafengnum hætti í langan tíma eins og lýst er í ákæru. Jafnframt telst sannaðað henni hafi síðan verið komið í sjó eða ferskvatn rænulausri, eða að minnsta kostiósjálfbjarga, þar sem hún síðan drukknaði með skjótum hætti. Niðurstaða fyrrnefndrarmatsgerðar N var sú að breytingar á ástandi líks brotaþola samræmdust því að líkið hefðilegið í vatni undir 5°C frá því að brotaþoli hvarf og þar til líkið fannst. Samkvæmtupplýsingum Veðurstofu var sjávarhiti nærri Selvogsvita um 4,2-4,6°C eftir 10. janúar2017 og fram yfir 25. sama mánaðar.

Page 4: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

4

16 Á upptökum úr eftirlitsmyndavélum við Hafnarfjarðarhöfn frá klukkan rúmlega sex aðmorgni 14. janúar 2017 má sjá ákærða koma akandi á bifreiðinni [...] að skipinu [...] ogstíga út úr henni ökumannsmegin. Jafnframt má sjá vitnið H rétta upp sætisbakið þegarhann stígur út úr bifreiðinni farþegamegin. Upptakan sýnir enn fremur ákærða opna dyrnarfarþegamegin og færa sætið framar. Í framhaldi af því opnar hann afturdyr bílstjóramegin,tekur þaðan úlpu og réttir vitninu H sem klæðist úlpunni. Vitnið H lítur inn um afturrúðubifreiðarinnar áður en hann gengur um borð í skipið. Háttsemi og látbragð ákærða ogvitnisins H á þessum upptökum bendir til þess að einhver hafi þá verið í aftursætibifreiðarinnar.

17 Umrædd upptaka sýnir ákærða í kjölfarið stíga inn í bifreiðina og aka henni stuttan spöl aðflotkví nálægt enda hafnarbakkans og stöðva þar. Af tveimur upptökum úreftirlitsmyndavél við Hafnarfjarðarhöfn má ráða að ökumaður steig út úr umræddri bifreið,gekk aftur fyrir hana og fór aftur inn í hana um afturdyr hægra megin. Um 50 mínútumsíðar fór maður sömu leið til baka, settist í ökumannssæti bifreiðarinnar og ók á brott. Meðvísan til framangreindra upptaka og framburðar ákærða sjálfs fyrir dómi telst sannað aðhann hafi verið ökumaður bifreiðarinnar í umrætt sinn. Hvað ákærði aðhafðist í bifreiðinniþessar 50 mínútur hefur hann hins vegar orðið tvísaga um eins og nánar verður fjallað umsíðar.

18 D, tæknimaður hjá [...], bar fyrir Landsrétti að umrædd eftirlitsmyndavél væri þannig stilltað talsverða hreyfingu þyrfti til svo upptaka færi í gang. Meiri hreyfingu þyrfti ef myrkurværi og eins ef hlutur væri langt í burtu. Reynt væri að koma í veg fyrir að lítil hreyfing ímynd framkalli upptöku þar sem upptökur taki mikið pláss. Hann taldi að upptaka hefðifarið í gang í umrætt sinn vegna þess að gengið hefði verið fyrir ljós bifreiðarinnar. Fyrirliggur að upptaka af bifreiðinni [...] fór aðeins tvívegis í gang þann tíma sem hún stóð áhafnarbakkanum, það er þegar gengið var fram og til baka fyrir afturljós bifreiðarinnar.Með hliðsjón af þessum framburði og framlagðri greinargerð vitnisins sama efnis þykirafar ólíklegt að hreyfing á bifreiðinni vegna hreyfinga fólks í henni hefði valdið því aðupptaka færi af stað.

19 Skipið [...] kom að bryggju í Hafnarfirði rétt fyrir miðnætti 18. janúar 2017 en rúmumtveimur klukkustundum síðar eða 19. janúar klukkan 2.09 hófst fyrsta skýrslutaka afákærða hjá lögreglu og stóð hún yfir í 43 mínútur. Í skýrslunni bar ákærði að hafa tekiðupp í bifreið sína tvær konur í miðbæ Reykjavíkur, ekið ásamt vitninu H og konunum aðskipinu en síðan um hafnarsvæðið og að hringtorgi skammt frá, þar sem þær hefðu farið úrbifreiðinni. Þeir H hefðu síðan ekið um í stutta stund og jafnvel gengið aðeins en síðanfarið um borð. Við skýrslutöku hjá lögreglu sem hófst klukkan 4.57 sömu nótt bar ákærði,eftir að honum höfðu verið sýndar upptökur úr eftirlitsmyndavélum við Hafnarfjarðarhöfn,að H hefði farið úr bifreiðinni og um borð í skipið áður en konurnar fóru úr bifreiðinni.Ákærði kannaðist þá við að hafa ekið bifreiðinni að flotkví við enda hafnarsvæðisins oglagt henni þar. Hann hefði þá spjallað við konurnar í bifreiðinni og kysst „einhvern“. Síðarí skýrslunni staðfesti hann fjórum sinnum fyrri framburð um að hann hefði kysst konu í

Page 5: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

5

aftursæti bifreiðarinnar og sagði meðal annars í sjálfstæðri frásögn fyrir milligöngu túlks:„Við fórum út á enda bryggjunnar, ég fór inn um afturdyr bílsins og við kysstumst eins ogég sagði áður.“ Aðspurður hvort hann hefði séð stúlkuna ganga burtu svaraði ákærði fyrirmilligöngu túlks: „Já, ég sá hana úr aftursætinu, ég sá það í gegnum afturrúðu bílsins.? Ískýrslu sem tekin var af ákærða hjá lögreglu 20. janúar 2017 hélt hann sig við þennanframburð. Hann kannaðist þá við að brotaþoli væri sú stúlka sem hann tók upp í bifreiðinaí miðborg Reykjavíkur og kvað þau hafa spjallað saman, skipst á frásögnum og kysst áhafnarsvæðinu í Hafnarfirði. Í sex skýrslum af ákærða hjá lögreglu eftir þetta kvaðst hannekkert hafa meira um málið að segja en dró þó ekki fyrri framburð til baka. Í sjöttu ogsíðustu skýrslunni 16. mars 2017 staðhæfði ákærði þó enn að hann hefði hleypt konunumút við hringtorg.

20 Í framburði vitnisins J, skipverja á [...], fyrir héraðsdómi kom fram að hann hefði veriðmeð ákærða síðdegis föstudaginn 13. janúar 2017 í bifreið sem ákærði tók á leigu. Daginneftir hefði ákærði afhent honum úlpu sem legið hefði í aftursæti bifreiðarinnar [...]. Ákærðihefði þá verið búinn að þvo úlpuna og gefið þá skýringu á því að kona hefði ælt á úlpuna.Vitnið staðhæfði auk þess að ákærði hefði sagt að hann hefði kysst konuna.

21 Við aðalmeðferð málsins fyrir héraðsdómi bar ákærði að hann hefði sagt lögreglu ósatt umframangreind atriði. Hann kvað eina konu hafa verið í bifreiðinni, hann hafi ekki kyssthana við flotkvína og ekki ekið henni að hringtorgi skammt frá höfninni. Ákærði bar íhéraði og fyrir Landsrétti að hann hefði á leiðinni til Hafnarfjarðar ekið út afReykjanesbraut eftir að hafa ekið yfir brú og fundið að hann þyrfti að pissa. Þá hefði vitniðH sótt fast að fá að keyra og eiga stund með stúlkunni einn. Ákærði hefði þá stöðvaðbifreiðina og síðan farið út til að kasta af sér vatni. H hefði orðið eftir og spjallað viðstúlkuna. Ákærði hefði gengið spölkorn frá bifreiðinni, fram hjá trjágróðri og þá séð hvítthús. Í sömu svifum hefði hann orðið var við að H ók á brott. Ákærði hefði staðið eftirkaldur og símalaus nálægt hvítu húsi. Fyrir Landsrétti bar hann jafnframt að hann hefðihorft á stjörnurnar. H hefði komið einn til baka á bifreiðinni eftir dágóða stund og tjáðhonum að stúlkan byggi skammt frá og hefði ákveðið að ganga síðasta spölinn heim.Ákærði hefði veitt því athygli að H hefði nuddað saman höndum, verið svolítið æstur ogstressaður og ítrekað litið á ákærða galopnum augum. Hefði ákærði þá tekið aftur viðstjórn bifreiðarinnar og þeir ekið að skipinu. Samkvæmt þessum framburði ákærða varbrotaþoli farin úr bifreiðinni áður en þeir H komu að skipshlið upp úr klukkan 6 að morgni14. janúar 2017.

22 Ákærði bar fyrir héraðsdómi að eftir að vitnið H hefði farið úr bifreiðinni og um borð ískipið hefði hann ekið bifreiðinni frá skipinu og stöðvað hana nærri flotkví áhafnarbakkanum. Sá framburður er í samræmi við framburð hans hjá lögreglu. Fyrirhéraðsdómi gaf hann hins vegar allt aðra skýringu á dvöl sinni í bifreiðinni á þessum staðen hann gaf ítrekað hjá lögreglu. Fyrir dómi kvaðst hann hafa verið með pakka sem hannhefði komið með frá Danmörku og þurft að koma til skila. Hann hefði farið í símann ogspjallað við mann, sem hann vildi ekki nafngreina, á samskiptaforritinu Wickr en sá hefði

Page 6: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

6

beðið hann um að slökkva á símanum og hitta sig á tilteknum stað. Ákærði bar að hannteldi sig hafa sofnað aðeins. Nánar aðspurður kvað hann þá hafa ákveðið seinnipartinn áföstudeginum hvenær þeir ætluðu að hittast en breytti síðan framburðinum á þá leið aðþeir hefðu ákveðið þarna hvenær þeir ætluðu að hittast.

23 Ákærði hefur neitað að svara frekari spurningum um innihald pakkans og nafn þess semhann ætlaði að hitta. Einnig hefur hann neitað að upplýsa um ferðir sínar frá því upptökurúr eftirlitsmyndavélum sýna hann yfirgefa hafnarsvæðið um klukkan sjö að morgnilaugardagsins 14. janúar 2017 og þar til hann kom til baka um klukkan 11 sama dag.

24 Samkvæmt upplýsingaskýrslu O lögreglumanns 23. ágúst 2017 um rannsókn á símaákærða og notkun hans, svo og framburði O fyrir héraðsdómi, var umrættWickr-samskiptaforrit sett upp á síma ákærða. Í gagnagrunnsskráningu um gagnanotkunsímtækisins, sem vistuð var sem skrá í símanum, hafi komið fram tímasetningar átengingum notanda forritsins auk skráðs gagnamagns hverrar tengingar. Í skránni hafiverið að finna fjórar tengingar frá 4. janúar 2017 og hafi sú síðasta verið 13. janúar 2017klukkan 18.13. Þessar upplýsingar styðja því ekki fyrrnefndan framburð ákærða um aðhann hafi stöðvað bifreiðina á hafnarbakkanum til þess að eiga samskipti meðWickr-samskiptaforritinu við ónafngreindan mann til að ákveða hvar þeir ættu að hittast.

25 Sem fyrr segir er framburður sá sem ákærði gaf í fyrstu þremur lögregluskýrslunum, semteknar voru af honum fyrsta sólarhringinn eftir að hann kom aftur til landsins og hannafturkallaði ekki í næstu sex lögregluskýrslum allt til 16. mars 2017, í flestum atriðum afarólíkur þeim framburði sem hann gaf í héraði 21. ágúst 2017 og fyrir Landsrétti 29. október2018. Í héraði og fyrir Landsrétti gaf ákærði þær skýringar á breyttum framburði að hannhefði ekki munað atvik þegar hann gaf fyrstu skýrslurnar en þau hefðu rifjast upp fyrirhonum síðar. Hann kvaðst hafa verið beittur harðræði af hálfu lögreglu á lögreglustöðinnivið Hverfisgötu, verið vakinn á tveggja klukkustunda fresti, öskrað hafi verið á hann ogspurt hvar brotaþoli væri. Lögregla hefði komið illa fram við hann, nefnt hann illumnöfnum og hótað að sýna kærustunni hans myndir til að sýna henni fram á hvers konarskrímsli hann væri. Hann hefði verið undir mikilli pressu og þar sem hann hefði viljaðhjálpa hefði hann óvart sagt ósatt um það sem gerðist. Eftir að hann hefði verið látinn lausúr einangrun og sálfræðingur hefði byrjað að koma til hans hefði hann róast og munaðatburði betur.

26 Fyrir liggur að ákærði var færður á lögreglustöðina við Hverfisgötu um miðnætti 19.janúar 2017 og vistaður þar í um 44 klukkustundir en var síðan fluttur í fangelsiðLitla-Hraun 20. sama mánaðar klukkan 19.57. Á þeim tíma sem hann var vistaður álögreglustöðinni við Hverfisgötu var hann yfirheyrður þrisvar sinnum. Þá var hann leiddurfyrir dómara vegna kröfu um gæsluvarðhald og sætti ýmiss konar sýnatöku ogrannsóknum af hálfu tæknideildar lögreglu og læknis. Vistunarskýrsla lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu ber með sér að í mörgum tilvikum var stutt á milli þessararannsóknaraðgerða og fékk ákærði af þeim sökum stuttar hvíldir í fangaklefa þessa fyrstutvo sólarhringa. Við mat á því ónæði sem ákærði kveðst hafa orðið fyrir verður að líta til

Page 7: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

7

þess að hann var undir sterkum grun um að tengjast hvarfi ungrar stúlku sem þá var ennófundin og óhjákvæmilegt að hann yrði að þola fjölmargar rannsóknaraðgerðir á fyrstusólarhringum rannsóknarinnar.

27 Fyrir liggur að allar yfirheyrslur yfir ákærða hjá lögreglu fóru fram að viðstöddumskipuðum verjanda hans og voru teknar upp í hljóði og mynd en þessar upptökur liggjafyrir í málinu. Í fyrstu skýrslutöku af ákærða hjá lögreglu, sem hófst 19. janúar klukkan2.09, lagði hann grunn að þeirri frásögn sem hann hélt sig við þar til við aðalmeðferðmálsins fyrir héraðsdómi. Framburður hans í þessari fyrstu skýrslutöku var ekki leiddurfram með þvingunum af neinu tagi eða leiðandi spurningum. Lögreglumenn sem önnuðustskýrslutökuna komu fram við ákærða af fyllstu háttvísi. Í næstu skýrslutökum gætti meiriágengni af hálfu lögreglumanna, þeir vændu ákærða um ósannsögli og lögreglumaðurfullyrti meðal annars að ákærði hefði myrt brotaþola, keyrt eitthvað með líkið af henni ogfalið það. Þessar aðferðir við skýrslutöku eru andstæðar ákvæði 1. mgr. 4. gr. reglugerðarnr. 651/2009 um réttarstöðu handtekinna manna, yfirheyrslur hjá lögreglu o.fl. sem mælirmeðal annars fyrir um að lögreglumaður sem annast yfirheyrslu skuli sýna kurteisigagnvart sakborningi og vitnum og gæta þess að vera ávallt rólegur og tillitssamur.Yfirheyrsluaðferðirnar brutu hins vegar ekki í bága við 3. mgr. 63. gr. eða önnur ákvæðilaga nr. 88/2008 um meðferð sakamála. Með hliðsjón af því sem áður er rakið umframburð ákærða í fyrstu skýrslutöku hjá lögreglu, sem hann hélt sig við með litlumbreytingum fram að aðalmeðferð málsins, verður ekki talið að framkoma lögreglumannavið ákærða utan yfirheyrslna og framangreindar yfirheyrsluaðferðir hafi haft þau áhrif áframburð hans að skýringar hans á breyttum framburði geti á nokkurn hátt talisttrúverðugar.

28 Fyrsti framburður ákærða hjá lögreglu um að hann hafi rætt við og kysst konu íbifreiðinni, á hafnarbakkanum nálægt flotkvínni við Hafnarfjarðarhöfn milli klukkan sexog sjö að morgni 14. janúar 2017, er í samræmi við framburð skipsfélaga hans, J fyrirdómi en hann bar að ákærði hefði sagt honum á laugardeginum að ákærði hefði kysst konuí bifreiðinni. Ákærði dró ekki til baka þennan framburð fyrr en við aðalmeðferð málsins íhéraði sjö mánuðum eftir fyrstu skýrslutöku hjá lögreglu. Með hliðsjón af ölluframangreindu er hinn breytti framburður ákærða í alla staði ótrúverðugur og er að enguhafandi. Þau sönnunargögn og framburður sem að framan greinir veita sterkar líkur fyrirþví að brotaþoli hafi enn verið í bifreiðinni [...] þegar og þar sem hún var kyrrstæð áhafnarbakkanum við flotkvína í um 50 mínútur milli klukkan sex og sjö að morgni 14.janúar 2017 og að ákærði hafi verið í aftursæti bifreiðarinnar hjá brotaþola á þeim tíma.

29 Samkvæmt upptökum úr eftirlitsmyndavélum við Hafnarfjarðarhöfn kom ákærði að [...] úrfjögurra klukkustunda ökuferð á bifreiðinni [...] laugardaginn 14. janúar klukkan 11.06.Hann var klæddur úlpu og með húfu og fór þá um borð í skipið. Þaðan kom hann um11.28 og ók þá að Krónunni þar sem upptökur úr eftirlitsmyndavélum sýna hann kaupaAjax hreinsiklúta og ruslapoka. Samkvæmt upptökum úr eftirlitsmyndavélum viðHafnarfjarðarhöfn ók ákærði síðan að skipshlið en eftir það að rörastæðu skammt frá. Þar

Page 8: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

8

dvaldi hann í nokkrar mínútur eða þangað til hvítri bifreið var ekið að rörastæðunni en þáók hann til baka að skipinu. Við þessa rörastæðu fundu leitarmenn 17. janúar 2017 skósömu tegundar og brotaþoli hafði klæðst aðfaranótt 14. sama mánaðar. Lögregla klipptibúta af reimum skónna og sendi bútana 30. janúar 2017 til mannerfðafræðilegrarrannsóknar hjá Réttarrannsóknamiðstöð sænska ríkisins. Fram kemur í skýrslurannsóknamiðstöðvarinnar 10. mars 2017, að rannsókn á reimabútum af vinstri skó hinnarlátnu hafi leitt í ljós að í báðum bútunum voru lífssýni. Niðurstöður rannsóknarinnar bentueindregið til þess að hluti þess erfðaefnis sem fannst væri úr brotaþola og jafnframt mjögeindregið (s. extremt starkt) til þess að hluti af því væri úr ákærða. Samkvæmtniðurstöðum var í báðum tilvikum um að ræða hæsta stig líkinda samkvæmt þeim skalasem rannsóknarstofan vinnur eftir. Þá bentu niðurstöðurnar mjög eindregið til þess aðerfðaefnið væri ekki úr vitninu H eða öðrum þeim sem erfðaefnissniðin voru borin samanvið.

30 Fyrir héraðsdómi kvaðst ákærði ekki geta útskýrt hvers vegna skór í eigu brotaþola hefðufundist við rörastæðuna og heldur ekki hvers vegna erfðaefni frá honum hefði fundist áreimunum. Hann kvaðst ekki hafa snert brotaþola og sérstaklega aðspurður kvaðst hannekki hafa séð skó brotaþola áður eða snert reimarnar. Fyrir Landsrétti breytti ákærðiframburði sínum og taldi mögulegt að hann hefði komið við skó brotaþola þegar hún lagðifætur sína fram á milli framsæta bifreiðarinnar.

31 Þá er af hálfu ákærða bent á að þjappaður snjór hafi verið undir sóla annars skósins þegarhann fannst og það samrýmist því ekki að skórnir hafi verið í upphitaðri bifreiðinni ímarga klukkutíma og ákærði síðan lagt þá frá sér á umræddum stað um hádegisbil 14.janúar 2017. Með vísan til framburðar P lögreglumanns, sem kom á vettvang þar sem skórbrotaþola fundust, virðast ýmsar skýringar geta verið á því að snjór var á sólanum en snjórvar á jörðu um hádegisbil 14. janúar 2017. Í ljósi framangreinds verður að telja líklegt aðhann hafi komið skónum fyrir þar sem þeir fundust.

32 Upptökur úr öryggismyndavélum við Hafnarfjarðarhöfn sý na að eftir að ákærði ókbifreiðinni frá rörastæðunni að [...] tók hann svartan poka úr farangursrými bifreiðarinnarog gekk um borð klukkan 12.26. Tuttugu mínútum síðar kom hann frá borði með áhöld tilþrifa og gráan plastpoka, þreif bifreiðina í um fjórar mínútur en gekk síðan aftur um borð.Hann kom aftur frá borði 10 mínútum síðar með áhöld til þrifa og þreif aftursætibifreiðarinnar í 15 mínútur, gekk þá fram fyrir bifreiðina en settist því næst aftur inn íhana, sat þar til klukkan 13.23 en fór þá aftur um borð. Upptökurnar sýna að ákærði þreifbifreiðina afar vandlega, þar með talið dyrafals beggja vegna og upp á þak bifreiðarinnar.

33 Eins og rakið er í hinum áfrýjaða dómi leiddi rannsókn lögreglu í ljós að blóðblettir semfundust víða í bifreiðinni [...] reyndust vera úr brotaþola, þar með talið blóð sem hafðilekið niður með öryggisbelti og myndað blóðpoll undir aftursæti hægramegin. Þar að aukifannst blóðkám eða blóðleifar víða um bifreiðina og var það talið benda til þess að tilraunhefði verið gerð til að þrífa blóð í aftursæti, á afturhurðum innanverðum, á baki framsætisvinstra megin, á klæðningu í lofti og víðar í bifreiðinni.

Page 9: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

9

34 Ákærði hefur frá upphafi borið hjá lögreglu og fyrir dómi að hann hafi séð brúnan ælublettí aftursæti bifreiðarinnar og reynt að þrífa hann. Hann hafi ekki orðið var við blóð íbifreiðinni. Fyrir liggur að bifreiðin var þvegin að utan og ryksuguð að innan afstarfsmönnum bílaleigunnar eftir að ákærði skilaði henni þangað. Strax í kjölfarið varbifreiðin leigð út til hjóna sem komu fyrir barnabílstól í aftursætinu og tóku þau ekki eftirneinum blóð- eða ælublettum í bílnum. Þau tilkynntu til lögreglu að umrædd bifreið gætiverið sú sem leitað var að. Fyrir dómi báru þau að sonur þeirra hefði kvartað undan vondrieða þungri lykt í bifreiðinni. Þau töldu ekkert hafa getað farið í sæti bifreiðarinnar meðanþau voru með hana á leigu.

35 Samkvæmt framburði þeirra R, rannsóknarlögreglumanns hjá tæknideild lögreglunnar, ogM réttarmeinafræðings fyrir dómi urðu þeir ekki varir við ummerki um ælu aftur íbifreiðinni [...] þrátt fyrir vandlega rannsókn á henni. R bar að miðað við hversu vel varleitað í bifreiðinni teldi hann líklegt að ummerki eftir ælu hefðu fundist þrátt fyrir aðbifreiðin hefði verið þrifin. Þá færi ólík lykt af blóði og ælu ekki fram hjá þeim sem hefðuunnið lengi í slíkum rannsóknum. M bar jafnframt að miðað við hversu mikil ummerki umblóð þeir hefðu fundið í bifreiðinni hefðu þrifin á henni ekki verið eins áköf og ætla mættiog ályktaði hann sem svo að ef merki um ælu hefðu verið í bifreiðinni hefðu þeir fundiðþau. M annaðist krufningu á brotaþola og bar fyrir dómi að engin ummerki um ælu hefðufundist á líkama brotaþola og ekki ummerki í barka um uppsölu. Hann taldi að þóttbrotaþoli hefði kastað upp skömmu fyrir andlát hefðu ekki endilega sést merki um þaðsökum þess að hún hafði verið í vatni um nokkurn tíma.

36 Samkvæmt framansögðu þykir hafið yfir vafa að mikið blóð úr brotaþola var í bifreiðinniþegar ákærði hóf að þrífa hana um hádegisbil 14. janúar 2017. Samræmist blóðmagnið ogútbreiðsla þess vel þeim áverkum sem réttarkrufning á brotaþola leiddi í ljós en samkvæmthenni var hún með marga höggáverka á andliti og höfði, brot í nefbeini og merki umnýlegar blóðnasir. Samkvæmt framansögðu verður að telja útilokað að ákærði hafi veriðað þrífa ælu og jafnframt útilokað að hann hafi ekki veitt því athygli að hann var að þrífablóð.

37 Samkvæmt skýrslu lögreglu 26. janúar 2017 um leit í skipinu [...] aðfaranótt 19. janúar2017 var meðal annars lagt hald á dökkbláa prjónapeysu og ljósgráan stuttermabol í eiguákærða sem búið var að þvo og fannst í þvottavél. Samkvæmt sömu skýrslu afhenti vitniðJ lögreglu við leitina úlpu sem hann kvað vera í sinni eigu. Samkvæmt framburði vitnisinsJ fyrir dómi hafði umrædd úlpa verið í aftursæti bifreiðarinnar [...] nóttina sem brotaþolihvarf en ákærði afhent honum úlpuna daginn eftir. Þá hefði ákærði verið búinn að þvoúlpuna og gefið þá skýringu að kona sem verið hefði í bifreiðinni hefði ælt á hana.

38 Samkvæmt lögregluskýrslu 15. mars 2017 var fyrrnefnd úlpa í eigu vitnisins J svo ogprjónapeysa og stuttermabolur rannsökuð af lögreglu með efninu Luminol, sem hefur þáeiginleika að efnið flúrljómar í myrkri þegar það kemst í snertingu við blóð. Rannsókninleiddi í ljós að stuttermabolurinn og úlpa vitnisins J sýndu svörun við Luminol enprjónapeysan ekki. Aðspurður fyrir héraðsdómi kannaðist ákærði við að úlpa vitnisins J

Page 10: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

10

hefði verið í bifreiðinni ásamt æfingafötunum hans og bolnum, sem hafi verið blár eðagrár. Hann hefði safnað fötunum saman, sett í þvottavél og þvegið þau. Hann hefði sagtvið J að hann hefði þvegið „jakkann“ hans af því að ælt hefði verið á hann. Ákærði hefurengar skýringar getað gefið á blóðleifum þeim sem greindust á stuttermabolnum og áúlpunni. Áður hefur verið komist að þeirri niðurstöðu að frásögn ákærða um ælu íaftursæti bifreiðarinnar eigi sér enga stoð í því sem upplýst er í málinu. Blóðleifar áfatnaðinum, sem ákærði hefur sjálfur borið um að hafi verið í aftursæti bifreiðarinnar oghann síðan þvegið, samrýmast fyrirliggjandi rannsóknum á blóði og blóðleifum íbifreiðinni.

39 Samkvæmt fyrrnefndri skýrslu lögreglu um leit í skipinu [...] aðfaranótt 19. janúar 2017var meðal annars leitað í káetu sem ákærði hafði til umráða 14. sama mánaðar og er númer426. Samkvæmt tveimur framlögðum ljósmyndum úr káetu ákærða, sem teknar voru viðleitina, héngu þá tvær úlpur á sama snaga í káetunni, annars vegar ljósblá vatteruð úlpa oghins vegar önnur dökkblá úlpa, nokkuð stærri. Lögregla haldlagði ekki dökkbláu úlpunavið umrædda leit. Í leitarskýrslunni kemur fram að föstudaginn 20. janúar 2017 hafistýrimaður skipsins framvísað blárri úlpu sem hann sagði vera í eigu ákærða og að húnhefði verið í káetu númer 426. Úlpan hefði verið færð á munaskýrslu nr. 120438. Þessimunaskýrsla liggur fyrir í málinu og er þar getið um bláa úlpu með svörtum lit á axlasvæðimerkta sem númer 438257. Samkvæmt framburði S, skipstjóra [...], fyrir héraðsdómiafhenti hann lögreglu „jakka“ ákærða daginn eftir að skipið kom að landi. Enda þótt framkomi í fyrrnefndri haldlagningarskýrslu að stýrimaður en ekki skipstjóri hafi afhentlögreglu úlpuna þykir það ósamræmi ekki vera til þess fallið að dregið verði í efa aðumrædd úlpa sé sú sem sést á fyrrnefndum ljósmyndum, hún hafi fundist í klefa ákærða ogverið afhent lögreglu sem framangreint sönnunargagn.

40 Í málinu liggja fyrir ljósmyndir sem lögregla tók 27. janúar 2017 af umræddri úlpu aftegundinni „Quartz Nature“ í stærðinni M. Í texta með myndunum kemur meðal annarsfram að blettir hefðu komið í ljós á framhlið úlpunnar. Þá hefði blettur verið sjáanlegurofan við vinstri brjóstvasa og sýni úr honum gefið jákvæða svörun við LMG-blóðprófi.Samkvæmt lögregluskýrslu 2. febrúar 2017 var umræddur bútur úr úlpunni, merktur438257-1, í samræmi við upprunalegt munanúmer úlpu ákærða, sendur tilmannerfðafræðilegrar rannsóknar hjá Réttarrannsóknamiðstöð sænska ríkisins. Eins ograkið er í fyrrnefndri skýrslu rannsóknamiðstöðvarinnar leiddi rannsókn á blóðsýninu íbútnum (munanúmer 438257-1) í ljós að í blettinum fundust merki um blóð. Við greiningufannst erfðaefni og bentu niðurstöður rannsóknarinnar mjög eindregið til þess að það væriúr brotaþola. Samkvæmt niðurstöðum var um að ræða hæsta stig líkinda samkvæmt þeimskala sem rannsóknarstofan vinnur eftir.

41 Fyrir Landsrétti hefur af hálfu ákærða verið dregið í efa að hann eigi umrædda úlpu. Hannhafi átt úlpu sömu tegundar í stærðinni XL. Fyrir aðalmeðferð málsins í Landsrétti gekkstákærði undir að máta úlpuna og láta vigta sig auk þess sem hann mátaði aðra úlpu sömutegundar og stærðar sem verjandi hans hafði útvegað. Mátunin, sem fór fram 18. október

Page 11: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

11

2018, var tekin upp í hljóði og mynd og upptakan lögð fram í málinu svo oglögregluskýrsla og ljósmyndir. Af hálfu ákærða var úlpan talin of þröng og því haldið framað hann hefði aldrei keypt sér úlpu í þessari stærð. Samkvæmt gögnum málsins er ákærði188 sm að hæð og var 94 kg við upphaf rannsóknarinnar. Þegar ákærði mátaði úlpuna varhann 100,65 kg. Upptakan sýnir að ákærði átti auðvelt með að renna úlpunni upp og húnvirtist hæfilega víð og síð. Að teknu tilliti til þess að ákærði hafði þegar mátunin fór frambætt á sig tæpum 7 kg frá því að rannsókn málsins hófst bendir ekkert til annars en aðúlpan hafi passað ákærða vel við upphaf rannsóknar málsins. Þá benda upptökur úröryggismyndavél við Hafnarfjarðarhöfn eindregið til þess að ákærði hafi verið í umræddriúlpu þegar hann gekk um borð í [...] um klukkan 11 árdegis 14. janúar 2017. Að teknutilliti til þessara sönnunargagna og framburðar vitna sem rakinn hefur verið þykir sannaðað umrædd úlpa sé í eigu ákærða og að blóð úr brotaþola hafi fundist á úlpunni.

42 Með vísan til forsendna héraðsdóms þykir upplýst að dökkbláar gallabuxur og dökkblápeysa sem ákærði klæddist þegar hann og vitnið H komu að [...] upp úr klukkan sex aðmorgni 14. janúar 2017 hafi ekki fundist við leit um borð í skipinu. Ákærði hefur ekkiupplýst hvað hafi orðið um þennan fatnað.

43 Samkvæmt fyrrnefndri skýrslu lögreglu um leit í skipinu [...] aðfaranótt 19. janúar 2017fannst samanbrotið ökuskírteini brotaþola í ruslaneti á þilfari skipsins og fékk þaðmunanúmerið 437829. Samkvæmt framburði T lögreglumanns fyrir héraðsdómi leitaðihann með ýmsum tæknilegum aðferðum að fingraförum á ökuskírteininu og liggur skýrslafrá 1. febrúar 2017, um þessa rannsókn, fyrir í málinu. Hann fann tvo ógreinilegafingrafarahluta á ökuskírteininu sem honum tókst að gera afsteypu af og ljósmynda.Samkvæmt skýrslu U, fingrafarasérfræðings tæknideildar lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu, 24. janúar 2017, mat hann gæði fingrafaranna og taldi þau ónothæftil samanburðarrannsóknar þar sem of fá einkenni væru á þeim. Hann bar fyrirhéraðsdómi, að samkvæmt þeim starfsferlum sem hann ynni eftir þyrfti 12 einkenni til aðgera samanburðarrannsókn og þessi fingraför hefðu ekki uppfyllt þau skilyrði. Samkvæmtframburði V rannsóknarlögreglumanns fyrir héraðsdómi ákvað tæknideildin í samráði viðstjórnendur rannsóknarinnar að leita álits fingrafaradeildar KRIPOS í Noregi, sem erstofnun innan norsku lögreglunnar sem hefur það hlutverk að vinna gegn skipulögðum ogöðrum alvarlegum glæpum. Þetta kemur einnig fram í lögregluskýrslu semlögreglumaðurinn ritaði 13. febrúar 2017. Með beiðninni voru sendar ljósmyndir affyrrnefndum afsteypum af fingraförum, ökuskírteini brotaþola og fingraför ákærða ensíðar kallaði KRIPOS eftir betri fingraförum af ákærða. Samkvæmt skýrslu umrannsóknina 9. febrúar 2017 var niðurstaða þriggja fingrafararannsakenda KRIPOS sú að„vettvangsfarið“ á ökuskírteininu og far eftir hægri vísifingur á fingrafaraeyðublaðinu meðnafni ákærða væru eftir sama einstakling. Í skýrslunni var meðal annars greint frá því aðrannsóknarstofan væri vottuð af Norwegean Accreditiation. Þ , lögreglufulltrúi hjáKRIPOS, gaf skýrslu fyrir héraðsdómi og skýrði niðurstöðu fingrafararannsóknarinnarsem hann kvaðst hafa gert ásamt tveimur öðrum rannsakendum á grundvelliundirbúningsvinnu frá íslensku lögreglunni. Hann kvað leitað að sérkennum eða

Page 12: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

12

mismunandi einkennum á fingrafari og í þessu tilviki hefðu fundist 12-15 einkenni ogengin útilokunaratriði. Hann kvað eitt fingrafar af ökuskírteininu hafa reynst nothæft tilsamanburðargreiningar.

44 Fyrir héraðsdómi var ákærði sérstaklega spurður að því hvort hann hefði getað snertökuskírteini brotaþola óvart án þess að vita af því eða hafa séð það. Ákærði kvaðst ekkivita það. Nánar aðspurður af verjanda hvort hann hefði ef til vill snert það þegar hann varað taka til í bílnum svaraði ákærði í þýðingu túlks: „Ég veit ekki kannski, ég veit það ekki.Ég hef aldrei séð það“. Fyrir Landsrétti var varpað fram þeirri tilgátu af hálfu ákærða aðvitnið H hefði haft lyklavöld að öllum káetum í skipinu og kynni að hafa náð fingrafariákærða á ökuskírteinið án þess að hann yrði þess var.

45 Með vísan til framangreindra sönnunargagna er ljóst að fingrafararannsókn sú semKRIPOS gerði var mun vandaðri en sú rannsókn sem tæknideild lögreglu hér á landi vann.Leikur þannig ekki vafi á því að fingrafar ákærða var á ökuskírteini brotaþola sem fannstvið leit lögreglu í [...] 19. janúar 2017. Tilgáta ákærða um hvernig fingrafar hans komst áökuskírteinið er fjarstæðukennd.

46 Eins og rakið er í hinum áfrýjaða dómi báru vitnin Ö bryti, AA 1. vélstjóri, BB 3. vélstjóri,CC 2. stýrimaður og S skipstjóri, áhafnarmeðlimir á [...], um mjög slæma líðan ákærðaeftir að hann fékk fyrirspurn frá blaðamanni á Íslandi um tengsl hans við hvarf brotaþola.Vitnin báru meðal annars að ákærði hefði verið mjög taugaóstyrkur, lystarlaus, fölur oggrár, óvinnufær og fengið róandi lyf.

47 Í málinu liggur fyrir þýðing á SMS-samskiptum sem ákærði átti við þáverandi unnustusína dagana 13. til 18. janúar 2017. SMS-samskipti þeirra 17. janúar lýsa slæmri andlegrilíðan ákærða. Í framhaldi af því að unnustan hafði upplýst ákærða um að einhverjirskipverjanna hefðu tekið á leigu rauða bifreið og að skór brotaþola hefðu fundist viðhöfnina sendi ákærði henni meðal annars skilaboðin „Það er eins og ég muni aldrei faraheim aftur“. Þá svaraði hann spurningu unnustunnar um hvað væri það versta sem gætigerst: „Veit ekki, að þetta fattist. Verð handtekinn.“ Í samtali þeirra 18. janúar 2017, eftirað skipinu hafði verið snúið til Íslands, svaraði ákærði þeirri spurningu unnustunnar „efþið berið sök á hvarfi hennar“ á þá leið: „Hættu nú. Ég man ekki einu sinni hvernig þærlitu út“ og síðar „þau höfðu drukkið“ og í kjölfarið „Þær fóru af í hringtorginu“. Ekkert varminnst á fíkniefni í þessum SMS-samskiptum heldur snerust samskiptin einvörðungu umhvarf brotaþola og hvort og þá hvernig ákærði tengdist því.

48 Framangreindur framburður skipverjanna á [...] um líðan ákærða og SMS-samskiptiákærða við unnustu sína 17. og 18. janúar 2017 styðja enn frekar þær ályktanir um sektákærða sem draga má af þeim sönnunargögnum sem áður hefur verið fjallað um.

49 Þegar þau sönnunargögn og önnur atriði sem að framan eru rakin eru virt hvert í sínu lagiog þau metin heildstætt telst enginn raunhæfur möguleiki vera á því að ákærði geti veriðsaklaus af því að hafa orðið brotaþola að bana með þeim hætti sem lýst er í ákæru.

Page 13: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

13

50 Til þess að sekt ákærða verði talin hafin yfir skynsamlegan vafa þarf þó jafnframt að takaafstöðu til þess hvort til staðar séu sönnunargögn eða aðrar aðstæður sem skapa raunhæfanvafa um sekt ákærða.

51 Eins og fyrr segir fannst lík brotaþola í fjörunni vestan við Selvogsvita um hádegisbil 22.janúar 2017 eða átta dögum eftir hvarf hennar. Í ákæru er ákærða meðal annars gefið aðsök að hafa varpað brotaþola í sjó eða vatn á óþekktum stað. Við rannsókn málsins varreynt án árangurs að upplýsa hvar brotaþola var nákvæmlega komið fyrir í sjó eða vatni ogvar þá einkum horft til líklegra staða nálægt fundarstaðnum.

52 Í krufningarskýrslu meinafræðings 28. febrúar 2017 er sérstaklega fjallað umkísilþörungagreiningu á vefjum úr brotaþola. Þar kemur fram að engir kísilþörungar hefðufundist í vefjasýnum úr lunga, nýra og lifur og vísað til þess að í sýnum úr sjó hefði veriðmjög lítið af kísilþörungum en mikið af þeim hefði fundist í vatnssýni frá Óseyrarbrú.Niðurstaða hans var sú að brotaþoli hefði drukknað frekar hratt og mögulega í sjó.

53 Eftir uppkvaðningu héraðsdóms var F, prófessor í haffræði, að beiðni ákærða,dómkvaddur sem matsmaður til að svara þremur spurningum um hvar líklegast væri aðlíkama brotaþola hefði verið komið fyrir í sjó. Matsmaður kannaði aðstæður við Vogsósa,Óseyrarbrú og á öðrum stöðum sem hann taldi koma til greina. Í matsgerðinni kemur framað stórstreymt hafi verið að morgni 14. janúar 2014 og háflóð verið um klukkan 7.03 viðÞorlákshöfn. Matsmaður taldi að vindar hefðu ekki verið mjög sterkir umrædda daga íjanúar 2017 en þeir hefðu þó frekar stuðlað að færslu sjávar með straumum til vesturs enausturs. Líklegt væri að álandsvindur og alda hefði getað fært rekald að landi undir loktímabilsins. Á grundvelli athugana sinna taldi matsmaður líklegast að brotaþola hefði veriðvarpað af Óseyrarbrú. Hefði það gerst fyrir klukkan níu að morgni 14. janúar 2017, eðajafnvel nokkru síðar, hefði hún lent í nánast fullsöltum kísilþörungasnauðum sjó.Straumurinn til hafs sé sterkur á útfallinu og standi langt fram eftir degi. Lík geti hafaborist með straumi drjúga vegalengd til suðurs á fyrstu klukkustundunum. Stysta áætlaðarekleið að Selvogsvita sé um 26 km sem teljist ekki langt á átta dögum. Lík á reki hafigetað borist í vesturátt, fram og til baka með straumum, borist nær landi og hafnað ífjörunni við Selvogsvita. Þetta taldi hann samræmast öllum þremur viðmiðum sem hannhefði haft til hliðsjónar um hvort sviðsmynd teldist líkleg eða ekki. Hann taldi höfnina íÞorlákshöfn ólíklegri stað og brúna yfir Vogsós ekki uppfylla neitt þeirra viðmiða semhann hefði haft til hliðsjónar og því ólíklegan stað. Staði á ströndinni milli Þorlákshafnarog Selvogsvita taldi hann víðast óaðgengilega nema á vel útbúinni bifreið og ekki uppfyllaviðmiðin þrjú og þar með ólíklega. Af ástandi sjórekins líks brotaþola dró matsmaður þærályktanir að líklegt væri að líkið hefði verið á floti umrædda átta daga, það hefði boristdjúpt með fram ströndinni að svæðinu út af Selvogsvita en að lokum færst nær landi fyrirtilstuðlan álandsvinds og öldu. Matsmaðurinn staðfesti matsgerðina við aðalmeðferð fyrirLandsrétti.

54 Af hálfu ákæruvaldsins var talið rétt að leggja matsgerðina til grundvallar með þeim hættiað líklegast væri að brotaþola hefði verið varpað í Ölfusá af Óseyrarbrú eða nálægt henni.

Page 14: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

14

Af hálfu ákærða eru niðurstöður matsgerðarinnar taldar geta bent til þess að brotaþolakunni að hafa verið varpað í vatn eða sjó mun austar og jafnvel af Þjórsárbrú. Fallist er ámeð ákæruvaldinu að á grundvelli niðurstöðu matsgerðarinnar, sem er vel og ítarlegarökstudd, sé líklegast að brotaþola hafi verið varpað í Ölfusá af Óseyrarbrú. Með vísan tilröksemda í matsgerðinni telst jafnframt afar ólíklegt að brotaþola hafi verið varpað íferskvatn af Þjórsárbrú.

55 Af hálfu ákærða er því haldið fram að ákæruvaldið hafi ekki getað sýnt fram á að aksturfrá Hafnarfjarðarhöfn að Óseyrarbrú og til baka rúmist innan þeirra 319 km sem ákærði ókbifreiðinni frá því að hann tók hana á leigu föstudaginn 13. janúar 2017 og þar til hannskilaði henni.

56 Meðal gagna málsins er skýrsla lögreglu 25. janúar 2017 um greiningu á ferðum ákærðafrá því að hann tók bifreiðina á leigu 13. janúar 2017 og þar til hann skilaði henni daginneftir. Við greininguna var stuðst við símagögn, gögn úr myndavélakerfum ogfjármálagögn. Þeim upplýsingum sem fram koma í greinargerðinni ber að mestu samanvið framburð ákærða sjálfs hjá lögreglu og fyrir héraðsdómi og upptökur úreftirlitsmyndavélum, sem eru meðal gagna málsins. Fyrir héraðsdómi var Elögreglumaður, sem hélt utan um rannsókn málsins, spurður um hversu marga kílómetraákærði hefði getað ekið milli klukkan 7 og 11 að morgni 14. janúar 2017. Svaraði hann þvíað hann minnti að það væru 140 til 150 km. Hann kvaðst hafa talið líklegt, miðað við þávegalengd sem bifreiðinni var ekið að ákærði hefði ekið að Vogsósabrú og til baka og þáfarið Krýsuvíkurleiðina.

57 Eftir framlagningu fyrrnefndrar matsgerðar F var af ákæruvaldsins hálfu hlutast til um aðlögregla tæki saman upplýsingar um akstur bifreiðarinnar [...] á þeim tíma sem ákærðihafði hana til umráða. Óskað var eftir því að lögreglumenn ækju þær leiðir sem óumdeiltværi að ákærði ók. Í lögregluskýrslu 24. október 2018 kemur fram að lögreglumennirnir Eog EE hafi ekið þær leiðir sem ákærði greindi frá í framburðarskýrslu hjá lögreglu 19.janúar 2017. Ekki hefði verið vitað með vissu um hvaða götur hann ók hverju sinni og þvíhefðu stystu og bestu leiðirnar verið valdar. Einnig hefðu verið eknar leiðir sem ákærðihefði ekki lýst sérstaklega en upptökur úr eftirlitsmyndavélum sýndu að hann ók.Samkvæmt mælingum lögreglumannanna voru samtals 129,8 km eknir í umræddumferðum. Þar sem bifreiðinni hefði verið ekið 319 km meðan hún var í umsjón ákærða værialls 189,2 km akstur óútskýrður.

58 Verjandi ákærða hefur lagt fram fyrir Landsrétti hugleiðingar sínar um akstursleiðirákærða miðað við það sem upplýst er í málinu, val á akstursleiðum og áætlaðanaksturstíma. Hann telur að lögregla hafi ávallt valið stystu akstursleiðir og setur framtilgátur um líklegri akstursleiðir með hliðsjón af tengingum við farsímasenda og fleiriatriðum. Þá telur hann akstur um miðbæ Reykjavíkur um nóttina vanáætlaðan og einnigakstur við Hafnarfjarðarhöfn. Þá telur verjandinn að samanlagður óútskýrður tími í þessuminnanbæjarakstursferðum ákærða miðað við reiknaðan ferðatíma samkvæmt Google Mapsvera á bilinu 150 til 160 mínútur.

Page 15: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

15

59 Augljóst er að ekki verða dregnar þær ályktanir af þeim tíma sem tók ákærða að komast ámilli staða að hann hafi ekið bifreiðinni lengri leiðir en lögregla og verjandi hans hafaáætlað. Ákærði gat allt eins hafa ekið hægar en verjandinn miðar við eða stöðvaðbifreiðina einu sinni eða oftar á leiðinni. Ef mið er tekið af ítrustu athugasemdumverjandans væri rétt að bæta samtals 22,7 km við þá 129,8 km sem lögregla mældisamkvæmt framansögðu og væri samanlagður útskýrður akstur ákærða þá 152,5 km.Samkvæmt því stendur eftir 166,5 km óútskýrður akstur bifreiðarinnar meðan hún var íumráðum ákærða. Ákærði gaf skýrslu fyrir Landsrétti og gaf þar engar frekari skýringar áakstri sínum, akstursleiðum eða aksturstíma umræddan sólarhring. Þá hefur hann ekkiviljað gera aðra grein fyrir ferðum sínum milli klukkan 7 og 11 árdegis laugardaginn 14.janúar 2014 en að hann hafi þá verið að afhenda ónafngreindum manni pakka sem hannhefði komið með frá Danmörku og sá hafi viljað að ákærði slökkti á farsíma sínum.

60 Vitnið J gaf munnlega skýrslu í héraði og fyrir Landsrétti en hann ók umhöfuðborgarsvæðið með ákærða síðdegis 13. janúar 2017. Í skýrslu hjá lögreglu kvað J þáákærða hafa verið góða félaga á þessum tíma. Fyrir Landsrétti staðfesti J fyrri framburð íhéraði en kvaðst ekkert muna hvaða leiðir þeir óku eða hvort þeir hefðu farið beinustu leiðá milli staða. Hann bar þó að eftir að ákærði og hann hefðu skilið við H í miðborgReykjavíkur hefðu þeir ekið í gegnum bæinn og svo beint í skipið.

61 Samkvæmt upptökum úr eftirlitsmyndavél við Hafnarfjarðarhöfn ók ákærði bifreiðinni afhafnarsvæðinu um hlið 1 um klukkan 7.00 að morgni 14. janúar 2017. Upptökur úreftirlitsmynd við Krónuna við Hvaleyrarbraut sýna bifreiðina aka þar hjá klukkan 7.01.Samkvæmt skýrslu FF, starfsmanns upplýsinga- og áætlanadeildar lögreglunnar áhöfuðborgarsvæðinu, 7. mars 2017, tengdist sími ákærða fjarskiptamastri viðKlausturhvamm í Hafnarfirði klukkan 7.06 um leið og hann slökkti á símanum.Samkvæmt framangreindri skýrslu er það mastur með stefnu í áttina frá Hafnarfjarðarhöfnog út á Reykjanes til suðurs. Hafnarfjarðarkirkjugarður og Áslandshverfi eru beint í suðurfrá fjarskiptamastrinu. Þessar upplýsingar sýna að ákærði var á áhrifasvæði þessafjarskiptamasturs fimm mínútum eftir að hann ók fram hjá Krónunni við Hvaleyrarbraut.Samkvæmt því virðist að minnsta kosti jafn líklegt að ákærði hafi í umrætt sinn ekiðReykjanesbraut til austurs fram hjá fjarskiptamastrinu og til vesturs í átt fráfjarskiptamastrinu.

62 Í málinu liggja fyrir upplýsingar um akstursvegalengdir frá Hafnarfjarðarhöfn aðÓseyrarbrú. Samkvæmt þeim er akstursvegalengdin um Fjarðarbraut, Reykjanesbraut,Krýsuvíkurveg, Suðurstrandarveg, Þorlákshafnarveg og Eyrarbakkaveg 74,54 km.Akstursvegalengdin í gegnum höfuðborgarsvæðið, um Vesturlandsveg, Suðurlandsveg ogHellisheiði, fram hjá Hveragerði, Selfossi og Eyrarbakka er 76,6 km. Stysta akstursleiðinað Óseyrarbrú er hins vegar í gegnum höfuðborgarsvæðið, um Vesturlandsveg,Suðurlandsveg, Þrengsli og Eyrarbakkaveg eða 58,9 km. Hver þessara leiða sem valin erað Óseyrarbrú og til baka er til muna styttri en þeir 166,5 km sem samkvæmt framansögðu

Page 16: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

16

eru óútskýrðir miðað við þær upplýsingar sem liggja fyrir í málinu og sjónarmið verjandaákærða.

63 Samkvæmt gögnum málsins hafði ákærði fjórum sinnum áður tekið á leigu bifreið áhöfuðborgarsvæðinu á tímabilinu 7. júlí 2015 til 11. júlí 2016 og ekið samtals 1.363 km,þar af 689 km 20. til 22. júní 2016. Af því má ráða að ákærði hafi þekkt nokkuð tilakstursleiða í Reykjavík og nágrenni. Fyrrnefndar akstursleiðir að Óseyrarbrú eru þar aðauki auðrataðar.

64 Samkvæmt fyrirliggjandi gögnum hefur Vegagerðin komið fyrir allmörgumvefmyndavélum á þeim akstursleiðum sem nefndar hafa verið. Samkvæmtupplýsingaskýrslu E rannsóknarlögreglumanns 24. október 2018 eru myndavélarVegagerðarinnar í þéttbýli stilltar þannig að þær taki kyrrmyndir á nokkurra sekúndnafresti en vélar sem eru á og við þjóðvegina taki myndir á 15 til 20 mínútna fresti. Allarmyndavélar Vegagerðarinnar séu hannaðar til að taka kyrrmyndir og ætlaðar til að fylgjastmeð veðurskilyrðum og færð á vegum. Ekki eigi að vera hægt að greina persónulegarupplýsingar líkt og bílnúmer á myndunum. Við rannsókn málsins hafi lögreglumönnumverið fengið það verkefni að kanna myndefni úr þessum vélum en niðurstaðan hefði veriðað engar myndir væru nothæfar til að bera kennsl á bifreið.

65 Samkvæmt framangreindu er óútskýrður akstur bifreiðarinnar meðan ákærði hafði umráðhennar, akstursvegalengd að Óseyrarbrú, svo og sá tími sem ætla má að taki að aka fráHafarfjarðarhöfn að Óseyrarbrú og til baka, ekki til þess fallinn að skapa minnsta vafa umað ákærða var mögulegt að aka með brotaþola að Óseyrarbrú eða að öðrum stað við ósaÖlfusár og koma henni í vatn eða sjó.

66 Sé tekið mið af því að ákærði ók af stað frá Hafnarfjarðarhöfn upp úr klukkan sjö aðmorgni og kom til baka um fjórum klukkutímum síðar hefur hann samkvæmt framansögðuverið við Óseyrarbrú á bilinu klukkan átta til tíu að morgni þegar enn var dimmt og ljóstað umferð var lítil. Ekki þykir leika vafi á að ákærða var samkvæmt því kleift að komabrotaþola úr bifreiðinni og í Ölfusárósa án þess að til hans sæist.

67 Samkvæmt lögregluskýrslu 21. janúar 2017 notaði tæknideild lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu Luminol ljómunarvökva til að leita að ummerkjum eftir blóð íbifreiðinni. Samkvæmt ljósmyndum sem teknar voru við þá rannsókn og skýringum meðþeim var Luminol upplausninni sprautað í loft bifreiðarinnar, á gólfmottur, aftursæti, hurðvið aftursæti, framsæti og mælaborð bifreiðarinnar. Ljósmyndir sem teknar voru í myrkrisýna að svæði í mælaborði lýsist upp en ekki framsætin og ekki mottur sem voru fram í.Ekki liggur fyrir hvort vökvanum var sprautað á stjórntæki bifreiðarinnar. Þótt það kunniað hafa verið gert og engar leifar eftir blóð fundist þykja svo margar skýringar geta verið áþví að það getur ekki skapað raunhæfan vafa um að sá sem veitti brotaþola áverka íaftursæti bifreiðarinnar hafi eftir það tekið við stjórn bifreiðarinnar.

68 Í vörnum ákærða í héraði og fyrir Landsrétti hefur megináherslan verið lögð á að benda áþann möguleika að vitnið H kunni að hafa orðið brotaþola að bana. Undirstaða þeirra

Page 17: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

17

varna er breyttur framburður ákærða í héraði þess efnis að H hafi ekið á brott meðbrotaþola nálægt golfskálanum í Garðabæ og komið einn til baka en sá framburður hefuráður verið rakinn.

69 Vitnið H hefur borið að hann hafi verið mjög drukkinn um nóttina og sofið lengstan hlutaferðarinnar úr miðbæ Reykjavíkur að Hafnarfjarðarhöfn. Framburður vitna sem sáu hann ávínveitingastaðnum [...] fyrr um nóttina þykir sanna mikla áfengisdrykkju og ölvunarsvefnhans þar. Þá þykir framburður AA, fyrsta vélstjóra á [...], benda til þess að H hafi ennverið mjög drukkinn þegar hann kom um borð í skipið upp úr klukkan sex um morguninn.Enda þótt upplýst sé að H hafi tvívegis reynt að hringja úr síma sínum til barþjóns á [...]upp úr klukkan sex umrædda nótt og upptaka úr eftirlitsmyndavél við Hafnarfjarðarhöfn,þegar hann kom að skipshlið, beri þess ekki glögg merki að hann hafi verið ofurölvi, þykirmeð vísan til forsendna hins áfrýjaða dóms í ljós leitt að hann var mjög ölvaður þegarhann kom um borð í skipið.

70 Þótt framburður vitnisins H einkennist á köflum af minnisleysi hefur hann verið sjálfumsér samkvæmur frá upphafi rannsóknar málsins að því frátöldu að í fyrstu bar hann hjálögreglu að ákærði hefði tekið tvær konur upp í bifreiðina en sagðist ekki muna skýrt hvortum eina eða tvær konur væri að ræða. Í fyrstu og annarri lögregluskýrslu kom fram hjáhonum að hann byggði frásögn sína um þetta á því að ákærði hefði seinna talað um yngriog eldri konuna. Ákærði taldi einnig, í skýrslum hjá lögreglu, að konurnar hefðu veriðtvær. Samkvæmt framburði fyrrnefndra skipsfélaga þeirra fyrir dómi töluðu ákærði ogvitnið H báðir um tvær konur en ekki verður af framburði skipsfélaganna ráðið með vissuhvor þeirra kom fyrr fram með þá frásögn. Fyrir héraðsdómi bar ákærði að brotaþoli hefðiverið í bifreiðinni en taldi sig hafa haft það eftir vitninu að um tvær konur hefði verið aðræða. Í ljósi þess að ákærði ók bifreiðinni frá Reykjavík að Hafnarfjarðarhöfn og þess semsannað þykir um ölvunarástand vitnisins H er fráleitt að ákærði hafi þurft að reiða sig áfrásögn vitnisins um það hvort um eina eða tvær konur var að ræða. Má af því meðnokkurri vissu draga þá ályktun að sagan um tvær konur í bifreiðinni, sem ákærði hefur núdregið til baka, var frá honum komin en ekki vitninu H sem frá upphafi kvaðst hafaupplýsingar um konurnar í bifreiðinni frá ákærða.

71 Sem fyrr segir var framburður ákærða fyrir dómi um ferðina úr miðbæ Reykjavíkur aðHafnarfjarðarhöfn með öllu ósamrýmanlegur framburði hans í níu skýrslum hjá lögreglu átímabilinu 19. janúar til 16. mars 2017. Í framburði hjá lögreglu minntist ákærði aldrei áað hann hefði stöðvað bifreiðina nálægt golfskálanum í Garðabæ og farið þar út úr henni,H tekið við akstri hennar og skilið ákærða eftir um stund. Samkvæmt því sem áður greinireru skýringar ákærða á breyttum framburði afar ótrúverðugar.

72 Það sem af hálfu ákærða er talið styðja þennan breytta framburð hans eru upptökur úreftirlitsmyndavélum við golfskála Garðabæjar og Kópavogs, nálægt Hnoðraholti íGarðabæ, um klukkan 5.42 aðfaranótt 14. janúar 2017. Upptökurnar sýna að bifreiðinni[...] var þá ekið í átt frá Vífilsstaðavegi inn á bílastæði við golfskálann og aftur út afstæðinu um 30 sekúndum síðar í átt að Hnoðraholti en um þremur mínútum þar á eftir til

Page 18: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

18

baka í átt að Vífilsstaðavegi. Af hálfu ákærða hefur verið aflað myndbands þar sem stuttmyndskeið af því þegar bifreiðinni var ekið frá bílastæði við golfskálann er borið samanvið tölvuunnið myndskeið með þrívíddargrafík af sama atburði þar sem stafrænar gínurvoru settar inn í stafræna bifreið. Af hálfu ákærða er því haldið fram að þrívíddargrafíkinsýni að ökumaður bifreiðarinnar hafi verið lágvaxinn, enginn hafi setið í farþegasætibifreiðarinnar fram í og öryggisbelti ekki verið spennt þeim megin. Ljós í mælaborði hefðisést á upptökum en þrívíddargrafíkin sýni að ef farþegi hefði setið í framsætinu hefði hannskyggt á þetta ljós. Fyrir dómi svaraði G, sem er sjálfmenntaður þrívíddarhönnuður oghöfundur myndbandsins, því til að líkamsbygging hinnar stafrænu gínu hefði tekið mið afmeðaltölum en skýrði það ekki frekar. Þá hefði ekki verið tekin afstaða til þess hvernigsætisbök bifreiðarinnar voru stillt eða hversu framarlega sætin voru í bifreiðinni í umrættsinn. Þegar honum voru sýndar upptökurnar í dómsalnum kannaðist hann við að sjá mættimóta fyrir spenntu öryggisbelti farþegamegin þegar bifreiðinni var ekið frá golfskálanum.

73 Til stuðnings framangreindum vörnum ákærða hafa verið lagðar fram í málinu af hanshálfu tvær ljósmyndir af ökumanni og farþega sem haldið er fram að sýni karlmann 185sm á hæð í ökumannssæti sams konar bifreiðar og annan karlmann 172 sm á hæð ífarþegasæti við hlið hans. Af hálfu ákærða eru þessar myndir taldar styðja að hann hafiekki ekið bifreiðinni í umrætt sinn.

74 Við aðalmeðferð málsins fyrir Landsrétti voru sýndar upptökur úr ýmsumeftirlitsmyndavélum af ferðum bifreiðarinnar föstudaginn 13. og laugardaginn 14. janúar2017, þar á meðal úr eftirlitsmyndavél við fyrrnefndan golfskála. Dómarar hafa auk þessskoðað upptökurnar vandlega. Afar örðugt er að sjá ökumann og farþega í bifreiðinni áþessum upptökum vegna myrkurs og endurkasts frá rúðum bifreiðarinnar. Á þessumupptökum virðist dyrastafur auk þess skyggja á ökumann og bendir það til þess aðökumannsætið hafi verið staðsett mjög aftarlega í bifreiðinni en það samrýmist því aðhávaxinn ökumaður hafi verið við stjórn hennar. Þá sýna upptökur úr eftirlitsmyndavél fráHafnarfjarðarhöfn, frá því um klukkan 6.08 að morgni 14. janúar 2017 þegar ákærði ogvitnið H koma til baka úr miðbæ Reykjavíkur, að vitnið virðist eiga við framsætibifreiðarinnar farþegamegin þegar hann fer úr bifreiðinni og ákærði, sem ók bifreiðinni,fara út en skömmu síðar opna framdyrnar farþegamegin og að því er sýnist færa sætiðframar. Upptökurnar styðja að framsætið farþegamegin hafi verið staðsett aftarlega ogbakinu jafnvel hallað aftur og af þeim sökum hafi verið erfitt að greina á upptökunumlágvaxinn farþega sem mögulega sat í hnipri í því sæti. Með hliðsjón af umræddumupptökum úr eftirlitsmyndavélum þykja framangreindar ljósmyndir og þrívíddargrafík,sem aflað hefur verið einhliða af hálfu ákærða og ekki taka mið af framangreindumatriðum, ekki styðja þann framburð ákærða að vitnið H hafi tekið við stjórn bifreiðarinnarnálægt golfskálanum í Garðabæ og ekið á brott með brotaþola en komið til baka nokkrusíðar án hennar. Það sem gerir framburð ákærða enn ósennilegri er sá stutti tími sem vitniðhefði mögulega haft til að veita brotaþola þá áverka sem sannað er að hún hlaut í aftursætibifreiðarinnar svo og fjöldi annarra sönnunargagna sem áður hefur verið gerð grein fyrirog tengja ákærða við andlát brotaþola.

Page 19: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

19

75 Samkvæmt fyrrnefndri skýrslu FF, meðal annars um tengingar á síma brotaþola viðfjarskiptamöstur aðfaranótt 14. janúar 2017, slokknaði á síma hennar um klukkan 5.50.Mælingar á stefnu og drægni fjarskiptamastra sem sími brotaþola tengdist við síðustumínúturnar þar á undan voru taldar sýna að radíus þeirra væri með skurðpunkt í nágrennivið athafnasvæði golfklúbbsins við Hnoðraholt í Garðabæ. Það var talið benda til þess aðsími hennar hefði verið á því svæði þegar slokknaði á honum. Þessa ályktun staðfesti FFfyrir héraðsdómi. GG, öryggisstjóri […], sem veitti lögreglu tæknilega aðstoð viðrannsókn málsins, bar fyrir héraðsdómi að útilokað væri á grundvelli upplýsinga umfjarskiptaumferð að gera greinarmun á því hvort slökkt hefði verið á síma eða rafhlaðatæmst. Samkvæmt sömu upplýsingum og að framan greinir er talið að sími vitnisins H hafiverið á sama svæði og sími brotaþola þegar slokknaði á síma hennar. Sími ákærða gaf hinsvegar ekki frá sér nein merki á löngu tímabili fyrir og eftir þennan tíma.

76 Fyrirliggjandi gögn veita engar upplýsingar um hvernig það atvikaðist að slokknaði á símabrotaþola klukkan 5.50. Sá vafi sem er um þetta atriði er þó, í ljósi alls þess sem rakiðhefur verið um ökuferð ákærða og vitnisins H úr Reykjavík til Hafnarfjarðar meðbrotaþola í aftursætinu, ekki til þess fallinn að varpa vafa á sekt ákærða.

77 Vitnið H bar fyrir héraðsdómi að eftir að hann kom um borð í skipið upp úr klukkan sexað morgni 14. janúar 2017 hefði hann hringt í tvo vini og kærustu sína. Fyrir héraðsdómigaf HH skýrslu en hún er fyrrverandi unnusta vitnisins. Hún kvaðst hafa heyrt það frávinum H að hann hefði talað við þá í síma þennan dag. Að ósk ákærða gáfu þeir K og Lmunnlega skýrslu fyrir Landsrétti. Þeir kváðust báðir vera vinir H og könnuðust við aðhafa talað við hann í síma aðfaranótt 14. janúar 2017. K kvað H hafa hringt í hann af [...]milli klukkan þrjú og fjögur að íslenskum tíma en ekki síðar um nóttina. Hann mundi ekkieftir að hafa verið í sambandi við þáverandi unnustu H daginn eftir. Vitnið L mundi hinsvegar eftir 50 til 60 mínútna símtali við H þessa nótt í gegnum „messenger“samskiptaforritið og taldi að H hefði þá verið kominn um borð í skipið. H hefði veriðlítillega drukkinn og leiður vegna ósamkomulags eða ágreinings milli hans ogunnustunnar. Vitnið taldi H ekki hafa verið grátandi. H hefði verið á fylliríi í bænum ogmeðal annars sagt frá því að hann hefði unnið í bjórspili. Skýrslur umræddra vitna þykjaekki veita vísbendingu um að vitnið H hafi unnið brotaþola mein umrædda nótt.

78 S skipstjóri og II, fyrsti stýrimaður á [...], gáfu skýrslu fyrir héraðsdómi. II bar að H hefðibara verið að vinna eins og venjulega á siglingunni frá Hafnarfirði og vitnið hefði ekkertséð athugavert við hann. S bar að H hefði verið alveg rólegur eins og venjulega.

79 Leitað var í káetu vitnisins H númer 510 í skipinu aðfaranótt 19. janúar 2017 samkvæmtskýrslu lögreglu 26. sama mánaðar. Haldlögð var úlpa, peysa, skyrta, buxur og skór.Þessar flíkur voru rannsakaðar af lögreglu, meðal annars með tilliti til þess hvort á þeimværu sýni sem gæfu svörun við blóðprófi en engin ummerki um blóð fundust. Upptaka úreftirlitsmyndavél við Hafnarfjarðarhöfn frá því um klukkan 6.08 að morgni 14. janúar2017 sýnir ákærða opna afturdyr bifreiðarinnar [...], ná í úlpu úr aftursætinu og afhendavitninu H. Með vísan til forsendna hins áfrýjaða dóms þykir upplýst að umræddur fatnaður

Page 20: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

20

var sá sami og fannst óhreinn við leit í káetu vitnisins H. Enginn fatnaður í hans eigufannst við leit í þvottahúsi í skipinu. Send voru samanburðarsýni úr vitninu H með sýnumsem send voru til erfðarannsóknar en ekkert sýnanna sem rannsökuð voru sýndisamsvörun við vitnið.

80 Samkvæmt fyrrnefndri matsgerð N taldi hann líklegast að áverkar á brotaþola hefðu veriðeftir efri útlimi, það er hnefa eða olnboga. Hann taldi staðsetningu árásarmanns óvissa ogað ekki væri unnt að ákvarða með óyggjandi hætti með hvorri hendinni árásarmaðurinnhefði slegið brotaþola. Ef brotamaður hefði verið staðsettur bak við ökumannssætið værilíklegra að hann hefði notað vinstri hendina. Fyrir liggur að við læknisskoðun á vitninu H19. janúar 2017 komu í ljós smávægilegir áverkar á kjúku löngutangar vinstri handar ogvoru þeir taldir geta verið frá fjögurra til sex daga gamlir. H hefur borið að hafa fengiðáverkana við vinnu eftir að hann kom um borð í skipið 14. janúar 2017. Með vísan til allsframangreinds er framangreindur áverki á vitninu H ekki til þess fallinn að skapa vafa umsekt ákærða.

81 Þegar öll framangreind atriði, sem af hálfu ákærða eru talin benda til þess að vitnið Hkunni að hafa gert brotaþola mein, og að sekt ákærða teljist þar af leiðandi ekki sönnuð,eru virt hvert í sínu lagi og heildstætt geta þau ekki talist þess eðlis að þau skapiskynsamlegan vafa um sekt ákærða.

82 Það athugast að ekki verður talið að það hvernig staðið var að handtöku ákærða um borð í[...] 18. janúar 2017 gefi tilefni til að efast um gæði og trúverðugleika sönnunargagna ogsönnunargildi alls þess framburðar sem sakfelling ákærða af þessum ákærulið er reist á.

83 Samkvæmt öllu framansögðu og með skírskotun til forsendna hins áfrýjaða dóms að öðruleyti verður fallist á með héraðsdómi að þegar fyrirliggjandi sönnunargögn og önnur atriðisem að framan eru nefnd eru virt heildstætt sé komin fram í málinu nægileg sönnun, semekki verði vefengd með skynsamlegum rökum, um að ákærði hafi gerst sekur um þáháttsemi sem honum er gefin að sök í fyrri lið ákæru og þar er réttilega heimfærð tilrefsiákvæða.

Um 2. lið ákæru84 Frávísunarkrafa ákærða er studd þeim rökum að ef íslensku löggæsluvaldi er beitt utan

íslenskrar refsilögsögu leiði það til frávísunar sakamáls sem valdbeitingin var liður í þarsem íslenska dómstóla bresti lögsögu til að leggja dóm á það.

85 Krafa ákærða um sýknu er annars vegar byggð á því að huglæg skilyrði refsiábyrgðarsamkvæmt 173. gr. a almennra hegningarlaga nr. 19/1940 skorti. Handtaka ákærða, utanrefsilögsögu íslenska ríkisins, hafi verið ólögmæt frelsissvipting sem orðið hafi til þess aðhonum gafst ekki kostur á að koma í veg fyrir að hann gerðist sekur við íslenskafíkniefnalöggjöf. Hefðu hinar ólögmætu aðgerðir lögreglu ekki komið til hefði ákærði áttþess kost að losa sig við fíkniefnin áður en skipið hélt inn í íslenska refsilögsögu, það erinn fyrir tólf sjómílur frá Íslandi. Hins vegar er sýknukrafan byggð á því að ekki séuppfyllt það skilyrði refsiábyrgðar að um ólögmætan verknað hafi verið að ræða þar sem

Page 21: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

21

skipið, svo og ákærði og aðrir áhafnarmeðlimir þess hafi, með ólögmætrivaldbeitingaraðgerð af hálfu íslensku lögreglunnar, verið þvingað inn í íslenskarefsilögsögu.

86 Fljótlega eftir hvarf brotaþola vöknuðu grunsemdir um að hún hefði verið tekin upp írauða Kia Rio bifreið sem skipverjar á [...] hefðu tekið á leigu. Ekki leið á löngu þar tilböndin fóru að berast að ákærða.

87 Af framburði S, skipstjóra á [...], og II, fyrsta stýrimanns, fyrir héraðsdómi verður ráðið aðskipstjórinn hafi í samráði við útgerð skipsins ákveðið að snúa skipinu aftur til Íslands 17.janúar 2017. Samkvæmt minnisblaði aðstoðarlögreglustjóra lögreglunnar áhöfuðborgarsvæðinu 19. janúar 2017 tilkynntu skipstjóri og útgerð skipsins grænlenskumyfirvöldum undir kvöld 16. sama mánaðar að skipið væri hætt veiðum viðGrænlandsstrendur. Í samráði við lögregluyfirvöld á Grænlandi hefði þyrlaLandhelgisgæslu Íslands, síðdegis 17. sama mánaðar, flutt fjóra íslenska lögreglumenn umborð í danska herskipið Triton, sem þá hafði nýlega lagt úr höfn í Reykjavík. Fyrirhugaðhefði verið að Triton færi til Grænlands og tæki þar um borð grænlenska lögreglumenn.Þegar ljóst hefði verið, að kvöldi 17. janúar, að [...] væri komið að miðlínu milli Íslands ogGrænlands hefðu grænlensk lögregluyfirvöld upplýst að þau teldu heppilegra að íslenskirlögreglumenn færu yfir í [...] með þyrlu af herskipinu. Að morgni 18. janúar hefðu íslensklöggæsluyfirvöld verið í samskiptum við yfirvöld herskipsins á Grænlandi og þau gertíslenskum löggæsluyfirvöldum grein fyrir því að þau yrðu sjálf að sjá um að komalögreglumönnum yfir í [...] þar sem ekki væri hægt að nota herskip til þess að aðstoðaíslensk löggæsluyfirvöld við að handtaka grænlenska ríkisborgara um borð í togaranum.

88 Lögregla aflaði úrskurðar Héraðsdóms Reykjaness 17. janúar 2017 um heimild tilhandtöku ákærða og leitar í [...].

89 Samkvæmt skýrslu lögreglu 19. janúar 2017 um handtöku ákærða lögðu lögreglumenn afstað með þyrlu Landshelgisgæslu Íslands 18. sama mánaðar klukkan 11.45 í þeim tilgangiað fara um borð í skipið [...] og handtaka aðila sem grunaðir voru um að tengjast hvarfibrotaþola, leita og koma í veg fyrir að sönnunargögnum væri spillt. Komið hefði verið aðskipinu um 90 sjómílum vestur af Reykjanesi og lögreglumenn sigið um borð um klukkan13.15. Lögreglumenn hefðu þegar í stað farið upp í brú og rætt við skipstjóra, fyrstastýrimann og vélstjóra. Hefði þeim verið kynntur framangreindur tilgangur komulögreglunnar og skipstjóra sýndur úrskurður um handtöku og leit. Skipstjórinn hefði greintfrá því að hann og áhöfnin gerðu sér grein fyrir um hvað málið snerist. Í framhaldinu hefðilögregla farið að káetum ákærða og vitnisins H og kynnt þeim að þeir væru handteknirvegna gruns um að tengjast hvarfi brotaþola. Hefðu þeir verið handteknir klukkan 13.35,færðir úr káetum sínum og vistaðir í aðskildum káetum. Lögreglumenn hefðu staðið vaktyfir þeim þar til lögreglumenn frá lögreglu höfuðborgarsvæðisins hefðu tekið við þeim viðkomuna til Hafnarfjarðarhafnar.

Page 22: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

22

90 Samkvæmt fyrrnefndu minnisblaði aðstoðarlögreglustjóra greiddi skipstjóri togarans fyrirþví að sigmaður og lögreglumenn sigu um borð og að lögregla gæti handtekið ákærða ogvitnið H.

91 Fyrir dómi bar S, skipstjóri á [...], að yfirmaður í lögreglunni á Íslandi hefði haft sambandvið hann símleiðis og spurt hann þriggja spurninga, hvort vopn væru um borð, hvort þaðværi satt að skipið væri á siglingu til baka til Íslands og hvar skipið myndi leggjast að. Þáhafi honum verið tjáð að til stæði að senda á móti þeim þyrlu með sex vopnuðumlögreglumönnum. Samkvæmt lögregluskýrslu sem tekin var af skipstjóranum virðist þettasímtal hafa átt sér stað að morgni 18. janúar. Fyrir héraðsdómi neitaði skipstjórinn því aðlögregla hefði tekið yfir stjórn skipsins. Spurður um hvort hann hefði átt einhverja valkostieftir að lögregla kom um borð aðra en að sigla til Hafnarfjarðar kvaðst hann þá þegar hafaverið búinn að sigla skipinu í sólarhring í áttina að Hafnarfirði. Það hefði verið hansákvörðun. Af lögregluskýrslu sem tekin var af skipstjóranum 20. janúar 2017 verður ráðiðað hann hafi tekið ákvörðun um að snúa skipinu aftur til Íslands í samráði við útgerðskipsins eftir að fréttir bárust um að skipverjar tengdust hvarfi brotaþola. Þetta má einnigráða af framburði II, fyrsta stýrimanns, fyrir héraðsdómi.

92 Samkvæmt öllu framangreindu þykir upplýst í málinu að skipinu [...] var snúið aftur tilÍslands að frumkvæði útgerðar og skipstjóra skipsins og án þrýstings frá íslenskumlöggæsluyfirvöldum. Skipstjóra var tilkynnt um fyrirhugaða komu íslenskralögreglumanna um borð í skipið með stuttum fyrirvara og gerði hann engar athugasemdirvið það. Tilgangur komu lögreglumannanna um borð var augljóslega sá að handtakatiltekna skipverja vegna gruns um að þeir tengdust mannshvarfi og til að tryggja aðsönnunargögnum vegna þeirrar rannsóknar yrði ekki spillt. Ákærði var handtekinn utanþess 12 sjómílna beltis frá landi sem fullveldisréttur Íslands nær til sbr. 1. og 2. gr. laga nr.41/1979 um landhelgi, aðlægt belti, efnahagslögsögu og landgrunn. Handtakan fór einnigfram utan aðlægs beltis sem afmarkast af línu sem alls staðar er dregin 24 sjómílum frágrunnlínum landhelginnar en innan þess beltis hafa íslensk stjórnvöld einnig vissarvaldbeitingarheimildir. Ákvæði 4. gr. laganna um fullveldisrétt Íslands innanefnahagslögsögunnar og á landgrunninu, sbr. 6. gr., gátu ekki veitt handtöku ákærðalagastoð. Á hitt verður hins vegar að líta að ekkert liggur fyrir um að grænlensk eða dönskyfirvöld hafi fyrr eða síðar gert athugasemdir við það að íslenskir lögreglumenn fóru umborð í [...] og handtóku þar grænlenska ríkisborgara. Jafnframt sýndu þau í verki samvinnuum þessar aðgerðir.

93 Ákærði var í haldi lögreglu um borð í [...] frá handtöku 18. janúar 2017 klukkan 13.35 þartil skipið lagði að bryggju í Hafnarfjarðarhöfn skömmu fyrir miðnætti sama dag. Ákærðivar leiddur fyrir dómara 19. sama mánaðar klukkan 11.46 og gæsluvarðhaldsúrskurðurkveðinn upp yfir honum klukkan 12.05 sama dag.

94 Samkvæmt því sem upplýst hefur verið í málinu bendir ekkert til þess að handtaka ákærðahafi verið til komin vegna gruns um fíkniefnabrot. Fíkniefni þau sem 2. liður ákærunnarlýtur að fundust við leit lögreglu aðfaranótt 19. janúar 2017 í káetu sem ákærði hafði haft

Page 23: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

23

til afnota frá 14. janúar 2017. Leitin í káetunni hafði það að markmiði að finnasönnunargögn í þágu rannsóknar þess brots sem 1. liður ákærunnar lýtur að. Fíkniefninfundust í efri koju og lokuðu hólfi í fyrrnefndri káetu.

95 Fíkniefnin fundust við leit í erlendu skipi í höfn á Íslandi en samkvæmt framansögðu varskipið þangað komið samkvæmt ákvörðun skipstjóra og útgerðar skipsins og án þvingunaraf hálfu íslenskra löggæsluyfirvalda. Leitin var gerð á grundvelli lögmæts leitarúrskurðaríslensks dómstóls.

96 Samkvæmt framburði ákærða sjálfs fyrir héraðsdómi tók hann á móti umræddumfíkniefnum í Danmörku og tók að sér að flytja þau til Grænlands. Fíkniefnin fundust semfyrr segir við leit í káetu ákærða í skipinu og hafði hann því efnin í vörslum sínum þegarþau fundust í íslenskri refsilögsögu.

97 Samkvæmt 173. gr. a almennra hegningarlaga varðar það allt að 12 ára fangelsi að hafa,andstætt ákvæðum laga um ávana- og fíkniefni, í vörslum sínum slík efni í því skyni aðafhenda þau gegn verulegu gjaldi eða á annan sérstaklega saknæman hátt. Samkvæmt 1.og 4. mgr. 2. gr. laga nr. 65/1974 um ávana- og fíkniefni er varsla ávana- og fíkniefna semtalin eru upp í 6. gr. laganna óheimil á íslensku forráðasvæði en kannabis er meðal þeirraefna sem talin eru upp í síðastnefnda ákvæðinu.

98 Þegar upp komst um fíkniefnabrot ákærða voru bæði hann og fíkniefnin á íslenskuforráðasvæði og þar sem ákærði var þá með fíkniefnin í vörslum sínum var brotiðfullframið í íslenskri refsilögsögu. Ekki þykja því tilefni til að vísa málinu frá dómi á þeimgrundvelli að íslenska dómstóla skorti lögsögu til að dæma í því, sbr. upphafsmálsgrein 1.töluliðar 1. mgr. 4. gr. almennra hegningarlaga.

99 Ákærði var ekki einn af stjórnendum skipsins [...] og gat því ekkert haft með ákvarðanirum ferðir þess að gera. Hann hafði ráðrúm til að losa sig við fíkniefnin þegar hann fékkvitneskju um að skipinu hefði verið snúið aftur til Íslands. Af fyrrnefndumSMS-skilaboðum hans og þáverandi unnustu hans 17. janúar 2017 að dæma var honum þáljóst að hann myndi verða yfirheyrður vegna hvarfs brotaþola. Þá bar hann með skýrumhætti fyrir Landsrétti að þrátt fyrir það hefði hann ákveðið að losa sig ekki við fíkniefnin.Ákærði var ekki yfirheyrður af lögreglu um borð í skipinu og fundur fíkniefnanna ískipinu var ekki til kominn vegna upplýsinga frá ákærða í yfirheyrslum lögreglu.Handtaka ákærða sem að framan er lýst tengdist sem fyrr segir ekki rannsókn áfíkniefnabroti ákærða og hafði samkvæmt því ekki áhrif á fullframningu brotsins eðarannsókn á því.

100 Eins og málið liggur fyrir verður ekki á því byggt að ákærði hafi verið eigandifíkniefnanna. Með vísan til forsendna héraðsdóms þykir sannað að ákærði hafi haftfíkniefnin í vörslum sínum í því skyni að afhenda þau á Grænlandi og vegna magnsfíkniefnanna hlaut honum að vera ljóst að þau væru ætluð til sölu og dreifingar. Með vísantil framangreinds eru bæði hlutlæg og huglæg skilyrði refsiábyrgðar ákærða samkvæmt173. gr. a almennra hegningarlaga uppfyllt. Er brot ákærða réttilega heimfært til

Page 24: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

24

refsiákvæða í hinum áfrýjaða dómi. Ákærði verður samkvæmt því sakfelldur fyrir þáháttsemi sem honum er gefin að sök í 2. lið ákærunnar.

Um ákvörðun refsingar101 Við ákvörðun refsingar ákærða fyrir brot samkvæmt 2. lið ákæru verður litið til þess að

um mikið magn sérstaklega sterkra kannabisefna var að ræða. Að þessu gættu og meðvísan til forsendna hins áfrýjaða dóms, svo og með skírskotun til 79. gr. almennrahegningarlaga, verður ákvæði dómsins um refsingu ákærða staðfest. Frá refsivist ákærðaber að draga með fullri dagatölu óslitið gæsluvarðhald hans frá 19. janúar 2017.

Um einkaréttarkröfu r og gjafsóknarkostnað102 Með vísan til forsendna hins áfrýjaða dóms verða ákvæði hans um einkaréttarkröfur og

málskostnað staðfest.

103 Einkaréttarkröfuhafar hafa gjafsókn fyrir Landsrétti, sbr. 1. mgr. 126. gr. laga nr. 91/1991um meðferð einkamála. Um þann kostnað þeirra fer eftir því sem greinir í dómsorði.Ákærða verður gert að greiða í ríkissjóð málskostnað fyrir Landsrétti vegnaeinkaréttarkrafna eins og segir í dómsorði.

Um sakarkostnað104 Með hinum áfrýjaða dómi var ákærða gert að bera samtals 28.940.017 krónur í

sakarkostnað, sem fólst í 21.396.200 króna þóknun skipaðs verjanda hans, 2.830.137króna útlögðum kostnaði hans og 4.713.680 króna útlögðum kostnaði lögreglu ogákæruvalds. Yfirlit yfir tímaskráningu skipaðs verjanda í héraði og útlagðan kostnað hanshefur ekki verið lagt fram fyrir Landsrétti. Því eru ekki tök á að endurskoða þann hlutasakarkostnaðar og verður ákærði að bera hann. Eins og atvikum er hér háttað er jafnframtrétt að fella á ákærða sem sakarkostnað í héraði 550.000 króna kostnað við matsgerð JJbæklunarlæknis sem dómkvaddur var að ósk ákærða en reikningur vegna þess kostnaðarhefði átt að fylgja sakarkostnaðaryfirliti í héraði. Ákærði verður því dæmdur til að berasamtals 29.490.017 króna sakarkostnað í héraði.

105 Lögð hefur verið fram fyrir Landsrétti vinnuskýrsla Málflutningsstofu Reykjavíkur, en þarstarfar Páll Rúnar M. Kristjánsson lögmaður, sem var skipaður verjandi ákærða fram tilþess er ákærði skipti um verjanda 27. mars 2018, ásamt yfirliti yfir útlagðan kostnaðverjandans. Vinnuskýrslan spannar að stærstum hluta tímabilið frá því 8. september 2017til 23. mars 2018. Samtals eru skráðar 255,75 vinnustundir skipaðs verjanda og annarrastarfsmanna lögmannsstofunnar í þágu ákærða vegna gæsluvarðhaldsúrskurða og vinnu aðáfrýjun málsins, þar með talið við matsmál sem tengdist áfrýjuninni. Af þessumvinnustundum eru 69,75 augljóslega tvítaldar. Vegna framangreindra mistaka við gerðvinnuskýrslunnar þykir lítið á henni byggjandi. Af þeim 186 vinnustundum sem eftirstanda er 51 vinnustund vegna ritunar greinargerðar, þar af 44 vegna „hafréttarhluta“hennar. Hinn 23. mars 2018 er skráð að greinargerð sé kláruð að öðru leyti en varðarvæntanlega matsgerð.

Page 25: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

25

106 Skipaður verjandi ákærða fram til 27. mars 2018 lagði fram yfirlit yfir útlagðan kostnaðeftir uppkvaðningu héraðsdóms, samtals að fjárhæð 884.638 krónur. Útlagður kostnaðurverjandans vegna kaupa á fötum og púsli samtals 47.958 krónur telst ekki tilsakarkostnaðar. Annar útlagður kostnaður verjandans að fjárhæð 836.680 krónur telst tilsakarkostnaðar.

107 Sami verjandi ákærða hefur lagt fram fyrir Landsrétti tímaskýrslu yfir 383,5 klukkustundavinnu við vörn ákærða frá 22. mars 2018. Af þeim eru 116 vinnustundir skráðar vegnavinnu við greinargerð þrátt fyrir að fyrri verjandi hefði þá varið 51 vinnustund tilgreinargerðarskrifa og vinnu við hana væri að hans mati nánast lokið. Þar að auki er skráð172 klukkustunda vinna annarra lögfræðinga en verjandans. Samkvæmt 2. mgr. 35. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála skal verjandi sjálfur sinna starfsskyldum sínum,þar á meðal annast flutning máls en er þó heimilt að láta fulltrúa sinn eða annan lögmannvera viðstaddan skýrslutöku og rannsóknarathafnir, svo og sækja einstök þinghöld fyrirsína hönd meðan á rannsókn máls eða meðferð stendur. Ekki verður séð af tímaskýrsluverjandans að umrædd vinna annarra lögmanna en hans falli undir fyrrnefntundantekningarákvæði. Dómstólar hafa játað skipuðum verjanda nokkuð rýmra svigrúmen 2. mgr. 35. gr. gerir ráð fyrir til að leita aðstoðar fulltrúa sinna eða annarra lögmanna tilað létta undir með málsvörn í umfangsmiklum sakamálum. Samkvæmt 32. gr. laga nr.88/2008 er sakborningi á öllum stigum máls heimilt að ráða á sinn kostnað lögmann til aðgæta hagsmuna sinna en sá kostnaður telst ekki til sakarkostnaðar samkvæmt 38. gr.laganna. Ekkert liggur fyrir í málinu um hvort störf annarra en skipaðs verjandasamkvæmt tímaskýrslunni voru unnin á grundvelli 32. eða 35. gr. fyrrnefndra laga. Aftímaskýrslunni og málsvörn ákærða verður ekki ráðið að sú vinna annarra lögmanna semþar er tíunduð hafi dregið úr vinnu skipaðs verjanda.

108 Með vísan til 1. málsliðar 1. mgr. 235. gr. laga nr. 88/2008 verður ákærða gert að greiðaallan áfrýjunarkostnað málsins, þar með talinn útlagðan kostnað verjanda síns fram til 27.mars 2017 og málsvarnarlaun beggja verjendanna sem ákveðin eru, að teknu tilliti tilframangrendra atriða, eins og í dómsorði greinir.

Dómsorð:Dómsorð:Dómsorð:Dómsorð:

Hinn áfrýjaði dómur skal vera óraskaður um refsingu ákærða, Thomas Frederik MøllerOlsen. Til frádráttar refsingunni kemur gæsluvarðhald sem ákærði hefur sætt frá 19. janúar2017 að fullri dagatölu.

Ákærði greiði allan sakarkostnað í héraði, 29.490.017 krónur, þar með talinmálsvarnarlaun skipaðs verjanda síns Páls Rúnars M. Kristjánssonar og útlagðan kostnaðhans eins og ákveðið var í hinum áfrýjaða dómi.

Ákvæði hins áfrýjaða dóms um einkaréttarkröfur B og C og málskostnað þeim til handaskulu vera óröskuð.

Page 26: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

26

Ákærði greiði allan áfrýjunarkostnað málsins, samtals 10.756.019 krónur, þar með talinmálsvarnarlaun skipaðs verjanda síns fram til 27. mars 2018, Páls Rúnars M.Kristjánssonar lögmanns, 2.108.000 krónur, útlagðan kostnað hans, 836.680 krónur, ogmálsvarnarlaun skipaðs verjanda síns frá 27. mars 2018, Björgvins Jónssonar lögmanns,5.270.000 krónur.

Ákærði greiði í ríkissjóð 800.000 krónur í málskostnað fyrir Landsrétti vegnaeinkaréttarkrafna.

Allur gjafsóknarkostnaður einkaréttarkröfuhafa greiðist úr ríkissjóði, þar með talinmálflutningsþóknun lögmanns þeirra Hönnu Láru Helgadóttur, samtals 800.000 krónur.

DómurDómurDómurDómur HéraðsdómsHéraðsdómsHéraðsdómsHéraðsdóms ReykjanessReykjanessReykjanessReykjaness föstudaginnföstudaginnföstudaginnföstudaginn 29.29.29.29. septemberseptemberseptemberseptember 2017 2017 2017 2017

Mál þetta, sem dómtekið var 1. september sl., höfðaði héraðssaksóknari með ákæru 30. mars 2017 áhendur ákærða, Thomas Fredrik Møller Olsen, fæddum 17. mars 1987, grænlenskum ríkisborgara, meðdvalarstað í fangelsinu á Hólmsheiði;

„fyrir neðangreind hegningarlagabrot framin í janúar 2017 svo sem hér greinir:

1. Manndráp, með því að hafa að morgni laugardagsins 14. janúar svipt A, kennitala […], lífi. Ákærðiveittist með ofbeldi að A í bifreiðinni [...], af gerðinni Kia Rio, sem lagt var nálægt flotkví við endahafnarkantsins í Hafnarfjarðarhöfn, og/eða á öðrum óþekktum stað, og sló hana ítrekað í andlit og höfuð,tók hana kverkataki og herti kröftuglega að hálsi hennar og í framhaldinu, á óþekktum stað, varpaðiákærði A í sjó eða vatn, allt með þeim afleiðingum að A hlaut punktblæðingar í augnlokum, táru ogglæru augnlokanna og innanvert á höfuðleður, þrýstingsáverka á hálsi, þar á meðal brot í vinstra efrahorn skjaldkirtilsbrjósks, nefbrot og marga höggáverka í andlit og á höfuð og drukknaði, en lík A fannstsunnudaginn 22. janúar í fjörunni rétt vestan við Selvogsvita í Selvogi í Ölfushreppi.

Telst þetta varða við 211. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940.

2. Stórfellt fíkniefnalagabrot, með því að hafa fimmtudaginn 19. janúar í káetu sem hann hafði til umráða ífiskveiðiskipinu [...] sem kom til hafnar í Hafnarfjarðarhöfn, haft í vörslum sínum 23.424 g afkannabisefnum, sem ákærði hugðist flytja til Grænlands í ágóðaskyni.

Telst þetta varða við 173. gr. a. almennra hegningarlaga, sbr. 1. gr. laga nr. 64/1974, sbr. 1. gr. laga nr.32/2001.

Þess er krafist að ákærði verði dæmdur til refsingar og greiðslu alls sakarkostnaðar.

Þá er þess er krafist að framangreind fíkniefni, 23.424 g af kannabisefnum, sem lögregla lagði hald á viðrannsókn málsins, verði gerð upptæk samkvæmt 6. mgr. 5. gr. laga um ávana- og fíkniefni nr. 65/1974 og 2.mgr. 14. gr. reglugerðar um ávana- og fíkniefni og önnur eftirlitsskyld efni nr. 233/2001, sbr. reglugerð nr.848/2002.

Einkaréttarkröfur:Af hálfu B, kennitala […], er þess krafist að ákærði verði dæmdur til greiðslu miskabóta að fjárhæð kr.

10.550.000 ásamt vöxtum skv. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 14. janúar 2017 til þessdags er mánuður er liðinn frá birtingu bótakröfu þessarar en með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr., sbr. 9.

Page 27: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

27

gr. sömu laga frá þeim degi til greiðsludags. Jafnframt er gerð krafa um að dráttarvextir leggist við höfuðstól á12 mánaða fresti í samræmi við 12. gr. laga nr. 38/2001. Þá er þess krafist að ákærði verði dæmdur til greiðsluútfararkostnaðar að fjárhæð kr. 767.101 ásamt vöxtum skv. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá2. febrúar 2017 til þess dags er mánuður er liðinn frá birtingu bótakröfu þessarar en með dráttarvöxtumsamkvæmt 1. mgr. 6. gr., sbr. 9. gr. sömu laga frá þeim degi til greiðsludags. Jafnframt er gerð krafa um aðdráttarvextir leggist við höfuðstól á 12 mánaða fresti í samræmi við 12. gr. laga nr. 38/2001. Loks er þess krafistað ákærði verði dæmdur til greiðslu málskostnaðar að mati dómsins eða samkvæmt framlögðummálskostnaðarreikningi er lagður verður fram við aðalflutning málsins ef til kemur. Auk þess er krafistvirðisaukaskatts af málskostnaði.

Af hálfu C, kennitala […], [er þess krafist] að ákærði verði dæmdur til greiðslu miskabóta að fjárhæð kr.10.550.000 ásamt vöxtum skv. 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu frá 14. janúar 2017 til þessdags er mánuður er liðinn frá birtingu bótakröfu þessarar en með dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr., sbr. 9.gr. sömu laga frá þeim degi til greiðsludags. Jafnframt er gerð krafa um að dráttarvextir leggist við höfuðstól á12 mánaða fresti í samræmi við 12. gr. laga nr. 38/2001. Þá er þess krafist að ákærði verði dæmdur til greiðslumálskostnaðar að mati dómsins eða samkvæmt framlögðum málskostnaðarreikningi er lagður verður fram viðaðalflutning málsins ef til kemur. Auk þess er krafist virðisaukaskatts af málskostnaði.“

Kröfur ákærða í málinu:Ákærði krefst þess aðallega að hann verði sýknaður af öllum kröfum ákæruvalds. Til vara krefst ákærði

þess að honum verði gerð sú vægasta refsing sem lög leyfa og að gæsluvarðhaldsvist hans verði dregin frá þeirrirefsingu sem ákveðin verði að fullri dagatölu. Þá krefst ákærði þess að allur kostnaður sakarinnar greiðist úrríkissjóði, þar með talin þóknun skipuðum verjanda til handa. Hvað varðar bótakröfur þær sem teknar eru upp íákæru krefst ákærði þess aðallega að kröfunum verði vísað frá dómi en til vara að kröfurnar verði lækkaðar tilsamræmis við dómaframkvæmd.

IA

Aðfaranótt sunnudagsins 15. janúar 2017 bárust KK, aðalvarðstjóra í lögreglunni á höfuðborgarsvæðinu,upplýsingar um það frá […] að dóttir hennar, A, hér eftir nefnd brotaþoli, hefði ekki skilað sér heim aðfaranóttlaugardagsins 14. sama mánaðar. Lögregluvarðstjórinn hóf að grennslast eftir stúlkunni og setti meðal annarsinn ljósmyndir af henni á Facebook-síðu lögreglunnar. Eftir að hafa fengið upplýsingar frá símafyrirtæki um aðslokknað hefði á síma brotaþola er síminn var staðsettur í Hafnarfirði svipaðist lögregluvarðstjórinn um eftirbrotaþola á svæðum við Krókahraun, Haukahraun og Reykjavíkurveg. Á þessum tíma voru ýmsir aðilar tengdirbrotaþola einnig að leita hennar. Laust eftir kl. 18:00 á sunnudeginum barst ábending um að sést hefði tilbrotaþola á skemmtistaðnum [...] í miðborg Reykjavíkur aðfaranótt 14. janúar sl. Í kjölfarið voru kannaðarupptökur úr ýmsum eftirlitsmyndavélum í miðborginni. Skömmu fyrir miðnætti fór lögregla ásamtsporhundahópi Landsbjargar á Laugaveg með fatnað í eigu brotaþola og freistaði þess að finna slóð brotaþolameð aðstoð sporhunds. Fór hundurinn í þrígang frá Laugavegi 21 og að gatnamótum Laugavegar og Vatnsstígsen þar missti hundurinn allan áhuga. Einnig var farið með sporhundinn til Hafnarfjarðar og þess freistað að finnaslóð brotaþola þar en án árangurs.

Eftir frekari skoðun lögreglu á myndefni úr eftirlitsmyndavélum í miðbæ Reykjavíkur fannst myndskeiðúr eftirlitsmyndavél á skemmtistaðnum [...] sem sýndi brotaþola þar inni kl. 4:51 aðfaranótt 14. janúar sl. Um kl.4:58 kom brotaþoli síðan í mynd á upptöku úr eftirlitsmyndavél í Austurstræti og fimm mínútum síðar sást húnganga fram hjá Hressingarskálanum til austurs. Um kl. 5:08 brá brotaþola fyrir á tveimur myndskeiðum semtekin voru í Bankastræti. Brotaþola mátti síðan sjá á myndskeiði úr eftirlitsmyndavél við Kaffibarinn íBergstaðastræti kl. 5:20. Tveimur mínútum síðar sást brotaþoli ganga Laugaveg til austurs nærri húsi nr. 27.Ekki fannst frekara myndefni sem sýndi brotaþola.

Við skoðun lögreglu á upptökum frá Laugavegi sást rauður smábíll af gerðinni Kia Rio aka niðurLaugaveg um svipað leyti og síðast sást þar til brotaþola. Vaknaði því grunur lögreglu um að sá bíll tengdistmögulega hvarfi brotaþola og lýsti lögregla í kjölfarið eftir bílnum í fjölmiðlum.

Page 28: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

28

Við rannsókn málsins var aflað gagna frá símafyrirtækjum varðandi síma brotaþola. Af þeim gögnummátti sjá að sími brotaþola hafði borist úr miðborg Reykjavíkur til Hafnarfjarðar þar sem slökkt var á honum eðahann varð straumlaus kl. 5:50.

Að kvöldi 16. janúar sl. voru tveir bræður, sem ákveðið höfðu að leggja leitinni að brotaþola lið, aðsvipast um á svæði við Hafnarfjarðarhöfn. Fundu þeir þá skó brotaþola þar sem þeir lágu á jörðinni, fast upp viðrörastæðu. Þegar könnuð voru myndskeið úr eftirlitsmyndavélum á hafnarsvæðinu mátti sjá hvar rauðum KiaRio-bíl var ekið að grænlenska togaranum [...] um kl. 6:07 að morgni laugardagsins 14. janúar sl. Sjá mátti að íbílnum voru tveir menn, sem síðar kom í ljós að voru ákærði og H. Fór sá síðarnefndi um borð í skipið enákærði, sem ók bílnum, settist að nýju undir stýri og ók bílnum út á enda hafnarkantsins, að flotkví sem þar erstaðsett. Á myndskeiði mátti greina ökumanninn stíga út úr bílnum og setjast síðan inn í hann aftur hægra meginað aftan. Að 50 mínútum liðnum kom maður út um þær sömu dyr sem síðan settist í ökumannssæti bílsins.Bílnum var í kjölfarið ekið út af hafnarsvæðinu um kl. 7:00. Ekki sást til Kia Rio-bílsins í eftirlitsmyndavélumaftur fyrr en hann sást koma að nýju inn á hafnarsvæðið um kl. 11:05 þennan sama morgun. Á myndskeiði úreftirlitsmyndavél úr verslun Krónunnar við Hvaleyrarbraut í Hafnarfirði sést ákærði kaupa Ajax-blautklúta ogplastpoka í versluninni kl. 11:45. Næst sást til bílsins í eftirlitsmyndavélum nærri hafnarsvæðinu kl. 12:24, en þákemur hann fram á myndskeiði úr myndavél við Óseyrarbraut. Tveimur mínútum síðar var bílnum ekið inn áhafnarsvæðið og honum lagt við [...]. Sást ákærði stíga út úr bílnum og fara um borð í skipið. Ákærði kom afturfrá borði kl. 12:46 með eitthvað sem líktist tusku í hendinni. Fór hann í aftursæti bílsins og var þar stutta stund.Ákærði fór skömmu síðar að nýju um borð þaðan sem hann kom aftur kl. 13:06 og tók hann þá til við að þrífabílinn að innan. Enn á ný fór ákærði um borð í skipið en kl. 13:25 kom hann þaðan að nýju, þá ásamtskipsfélaga sínum, J. Settust þeir inn í bílinn og óku burt. Fimm mínútum síðar kemur bíllinn fram í myndskeiðiúr eftirlitsmyndavél við bensínstöð N1 við Lækjargötu í Hafnarfirði og sést ákærði dæla eldsneyti á bílinn. Fyrirliggur að [...] lét úr Hafnarfjarðarhöfn að kvöldi 14. janúar sl.

Á myndskeiðum frá Hafnarfjarðarhöfn mátti sjá að skráningarnúmer rauða Kia Rio-bílsins var [...]. Í ljóskom að um bílaleigubíl var að ræða sem ákærði hafði tekið á leigu 13. janúar sl. Bílnum hafði ákærði skilað eftirhádegi daginn eftir. Samkvæmt upplýsingum frá bílaleigunni hafði ákærði áður tekið bíl á leigu, alls fimmsinnum. Á leigusamningi sem gerður hafði verið við ákærða vegna leigunnar á [...] kom meðal annars framsímanúmer ákærða. Við frekari eftirgrennslan lögreglu kom í ljós að bílinn hafði verið leigður út að nýju. Bíllinnvar í kjölfarið haldlagður af lögreglu um hádegisbil 17. janúar sl., þar sem hann stóð við […] í Kópavogi, ogfluttur með dráttarbíl á lögreglustöðina í Hafnarfirði. Við rannsókn lögreglu á bílnum kom í ljós að blóð úrbrotaþola var víða að finna í bílnum, svo sem nánar er rakið í köflum II.A og II.B hér á eftir.

Á myndefni úr eftirlitsmyndavélum sem lögregla aflaði mátti sjá ákærða og H í miðborg Reykjavíkur.Einnig mátti þar sjá bílaleigubílinn sem ákærði hafði á leigu samkvæmt framansögðu. Mátti af þessu myndefninokkuð ráða um akstursleið ákærða í miðborginni. Við rannsóknina var einnig aflað gagna varðandi síma semborist höfðu sambærilega leið og sími brotaþola úr miðborginni. Bentu þau gögn til þess að símar brotaþola,ákærða og H hefðu borist með áþekkum hætti úr miðborginni og til Hafnarfjarðar. Þá var það niðurstaðarannsóknar lögreglu að engir aðrir símar hefðu borist þessa sömu leið á umræddum tíma.

Á þriðjudeginum 17. janúar sl. var [...] snúið aftur til Íslands eftir að upp var kominn grunur um aðmögulega tengdust einhverjir skipverjanna hvarfi brotaþola. Að morgni miðvikudagsins 18. janúar sl. fórulögreglumenn úr sérsveit ríkislögreglustjórans með þyrlu Landhelgisgæslunnar að [...] og sigu um borð í skipið.Handtóku lögreglumennirnir þrjá skipverja, ákærða, H og J, vegna gruns um að þeir væru viðriðnir hvarfbrotaþola. Skipið var þá komið yfir miðlínu milli Íslands og Grænlands.

[...] kom til hafnar í Hafnarfirði um kl. 23:00 að kvöldi 18. janúar sl. Í kjölfarið var framkvæmd leit ískipinu. Við leitina haldlagði lögregla meðal annars fatnað sem talið var að hinir grunuðu hefðu klæðst dagana13. og 14. janúar sl. Meðal þess sem var haldlagt var úlpa, sem lögregla taldi vera í eigu ákærða, og úlpa í eiguJ. Lögregla haldlagði einnig peysu og bol, ætlaðar eigur ákærða. Þá fann lögregla ökuskírteini brotaþola íruslaneti á efra dekki skipsins. Í skipinu fannst auk framangreinds umtalsvert magn fíkniefna, svo sem nánarverður vikið að í kafla I.B hér á eftir.

Hinir handteknu voru færðir á lögreglustöðina við Hverfisgötu í Reykjavík þar sem þeir voru skoðaðir aflækni og síðan yfirheyrðir af lögreglu. Í skýrslutökum hjá lögreglu neituðu hinir handteknu allir að eiga aðild að

Page 29: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

29

hvarfi brotaþola. Fimmtudaginn 19. janúar sl. var ákærða og H gert að sæta gæsluvarðhaldi í tvær vikur ogeinangrun meðan á gæsluvarðhaldsvistinni stæði. Ákærði hefur sætt gæsluvarðhaldi síðan en H var látinn laus 2.febrúar sl.

Áfram hélt afar umfangsmikil leit að brotaþola. Að leitinni komu lögregla, björgunarsveitir ogLandhelgisgæslan, auk almennra borgara. Um hádegisbil sunnudaginn 22. janúar sl. fann áhöfn þyrluLandhelgisgæslunnar, TF-LIF, klæðalaust lík brotaþola í fjörunni skammt vestan Selvogsvita í Selvogi íÖlfushreppi.

BEftir að [...] lagðist að bryggju í Hafnarfjarðarhöfn að kvöldi 18. janúar sl. var samkvæmt framansögðu

framkvæmd leit í skipinu. Við leitina fundust, auk gagna er lögregla taldi þýðingu hafa við rannsókn á hvarfibrotaþola, 23,424 kg af ætluðu hassi í káetu sem ákærði og LL höfðu til umráða. Fíkniefnin fundust annarsvegar í hólfi inni á salerni, 22,142 kg, og hins vegar í efri koju, 1,282 kg, sbr. efnaskýrslu tæknideildarlögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, dagsetta 19. janúar 2017. Staðreynt var við rannsókn málsins, sbr.framlagða matsgerð Rannsóknastofu í lyfja- og eiturefnafræði, dagsetta 31. janúar 2017, að hin haldlögðufíkniefni eru kannabisefni.

Við skýrslutöku hjá lögreglu játaði ákærði að hafa móttekið fíkniefnin í Danmörku þegar [...] var þar íhöfn og að hafa tekið að sér að flytja þau með skipinu til Grænlands. Ákærði sagði sinn þátt í málinu hafaeinskorðast við flutning efnanna. Við skýrslutökur lýsti ákærði hræðslu sinni við þá aðila sem látið hefðu hannfá fíkniefnin. Af þeim sökum kvaðst ákærði ekkert vilja upplýsa um þá aðila.

IIA

Umfangsmikil rannsókn fór fram á bílnum [...] sem ákærði var með á leigu frá 13. til 14. janúar sl.samkvæmt áðursögðu. Var niðurstaða rannsóknar lögreglu sú að bíllinn hefði verið vettvangur ofbeldisbrots,sbr. skýrslu R, rannsóknarlögreglumanns á tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu ogblóðferlasérfræðings, dagsetta 24. janúar 2017. Þá staðfestu niðurstöður DNA-kennslagreiningar fráRéttarrannsóknarmiðstöðvar sænska ríkisins (National Forensic Center) að blóð sem tekið var sýni úr í aftursæti[...] væri úr brotaþola. Enn fremur var staðreynt með Luminol-rannsókn að reynt hafði verið að þrífa og afmáblóðug ummerki í bílnum.

Samkvæmt lokaskýrslu Réttarrannsóknarmiðstöðvar sænska ríkisins, dagsettri 10. mars 2017, bentuniðurstöður rannsóknar á þeim blóðsýnum sem tekin voru úr bílnum [...], og hæf reyndust vera tilDNA-samkenningar, mjög eindregið til þess að blóðið/erfðaefnið (DNA) væri úr brotaþola.

Samkvæmt sömu skýrslu bentu niðurstöður greiningar á blöndu á DNA-sýnum af reim á vinstri skóbrotaþola mjög eindregið til þess að hluti erfðaefnisins (DNA) væri úr brotaþola og hluti úr ákærða.

Í skýrslunni kemur einnig fram að í bletti á efnisbúti úr úlpu, meintri eign ákærða, hafi fundist merki umblóð. Við greiningu hafi fundist DNA og bendi niðurstöðurnar mjög eindregið til þess að blóðið/erfðaefnið(DNA) sé úr brotaþola.

MM, sérfræðingur við tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, kvaðst í skýrslu sinni fyrirdómi hafa komið að fyrstu skoðun á bílaleigubílnum [...]. Vitnið hefði hafið rannsókn á bílnum ásamtstarfsfélaga sínum og hefðu þeir fundið bletti í afturhlera, sem gefið hefðu svörun við blóðprófi, og á hillu aftaní bílnum. Blóðblettir hefðu einnig fundist í hurðarfölsum aftur í bílnum og blóðkám í aftursæti. Er þarna varkomið sögu hefðu vitnið og starfsfélagi þess ákveðið að láta staðar numið, enda þeir metið það svo aðumfangsmeiri rannsóknar væri þörf og líklega einnig blóðferlagreiningar.

Fram kom hjá vitninu að fjölmörg sýni hefðu verið tekin úr bílnum. Í fyrstu hefðu verið send tvö sýni tilrannsóknar úr aftursæti bifreiðarinnar. Á síðari stigum hefðu verið send sjö sýni til viðbótar. Sýnin hefðu veriðtekin úr aftursæti, á hraðamæli, mælaborði, í sólskyggni ökumannsmegin, úr lofti ofan við aftursæti og á fleiristöðum. Öll þessi blóðsýni hefðu verið samkennd við brotaþola.

Vitnið sagðist enn fremur hafa fengið skó brotaþola til skoðunar. Vitnið sagði hluta reimanna í skónumhafa verið skorna frá og bútana verið senda til DNA-rannsóknar. Á báðum reimarhlutum vinstri skósins hefði

Page 30: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

30

fundist blanda DNA-sniða, annars vegar frá brotaþola og hins vegar frá ákærða. Um þekjufrumur hefði verið aðræða sem ógjörningur væri að segja til um hvaðan kæmu.

Fyrir ofan vinstri brjóstvasa á úlpu, er sögð hefði verið eign ákærða, kvað vitnið hafa verið blett semgefið hefði jákvæða svörun við blóðprófi. Um kámblett hefði verið að ræða, ekki slettu, sem bent hefði til þessað úlpan hefði komist í snertingu við blóðugan hlut. Hvort um hönd eða eitthvað annað hefði verið að ræðakvaðst vitnið ekki geta sagt til um. Vitnið hefði skorið efnisbút með blettinum úr úlpunni og hefði hann veriðsendur til DNA-rannsóknar. Niðurstaðan hefði verið sú að DNA-snið blóðsins sem blettinn myndaði væri hiðsama og brotaþola.

Úlpu sem J framvísaði við lögreglu og sagði í sinni eigu kvaðst vitnið hafa fengið til rannsóknar. Úlpunasagði vitnið hafa virkað hreina. Á síðari stigum hefði úlpan verið úðuð með luminol, sem gefið hefði svörun erbent hefði til þess að blóðleifar væru í úlpunni. Vitnið hefði einnig rannsakað bómullarbol og akrýlpeysu semfundist hefðu í þvottavél um borð í [...]. Flíkurnar kvað vitnið hafa verið rakar við haldlagningu. Við venjulegaskoðun hefði ekkert verið sjáanlegt. Þær hefðu síðan verið úðaðar með luminol. Engin svörun hefði komið framá peysunni en svörun hefði komið fram á bolnum sem bent hefði til þess að í honum hefði verið blóð.

Þá kom fram hjá vitninu að það hefði fyrst fengið til rannsóknar tvær öskjur með sýnum sem tekin hefðuverið af Vogsóssbrú. Sýni af pinnunum í þeim öskjum hefðu gefið jákvæða svörun við blóðprófum. Tveimurdögum síðar hefði vitnið fengið tíu öskjur til viðbótar. Í einni þeirra hefðu sýni á pinnum gefið svörun, bæði viðfor- og staðfestingarprófi, sem blóð. Sýni úr nokkrum askjanna hefðu gefið svörun við forprófi sem blóð en ekkistaðfestingarprófi, en síðarnefnda prófið segi til um hvort blóðið sé mennskt. Öskjurnar hefðu verið sendar tilDNA-rannsóknar en ekki hefði reynst vera í þeim nægjanlegt magn lífsýna til samkenningar.

BSamkvæmt skýrslu M, sérfræðings í meinafræði og blóðferlasérfræðings, og R,

rannsóknarlögreglumanns á tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu og blóðferlasérfræðings, varframkvæmd blóðferlagreining í hinum haldlagða bílaleigubíl, fastanúmer [...], 18. janúar 2017. Í skýrslunnikemur fram að blóðug ummerki, blóðferlar, hafi verið til staðar í bílnum. Mest hafi blóðið verið í aftursætumbílsins, sem auðsjáanlega hefði verið þrifið og blóðið því makast í sæti, bök og aðrar innréttingar. Það hafistaðfest Luminol-rannsókn sem framkvæmd hafi verið sama dag og blóðferlagreiningin. Þá hafi mátt sjá að blóðhafði lekið meðfram og niður eftir öryggisbelti við miðsætið þannig að blóðpollur myndaðist undir sætinu.Frákastblettir hafi verið í lofti bílsins fyrir ofan hægra aftursæti. Blóðblettir hafi verið á innanverðri hægriafturhurð í vasa neðan við handfang hurðarinnar. Þá hafi frákastblettir verið á sólskyggni ofan viðökumannssæti, ofan á mælaborði framan við ökumannssæti, á hraðamæli í mælaborði og á vinstri framhurð,ökumannsmegin.

Niðurstaða skýrsluritara var sú að út frá þeim blóðferlum, frákastblettum, sem til staðar væru í bifreiðinniværi hægt að segja að í bifreiðinni hefði verið manneskja, í hægra aftursæti, sem hlotið hefði að minnsta kostitvö högg í höfuðið, andlit, eftir að henni var byrjað að blæða. Ummerkin væru með tvær ólíkar stefnur ogdreifing þeirra mikil. Veita þyrfti högg af afli til að framkalla slíka blóðferla þar sem agnarsmáir blóðblettir hafináð að slettast allt að tvo metra frá upptökum.

M kom fyrir dóm við aðalmeðferð málsins og staðfesti og skýrði tilvitnaða skýrslu þeirra R. Vitnið fóryfir niðurstöður rannsóknarinnar og skýrði þær forsendur sem niðurstöðurnar byggðust á. Sló vitnið því föstu aðbíllinn hefði verið vettvangur brots. Ummerki hefðu bent til þess að hin látna hefði verið hægra megin í aftursætibílsins þegar meginárásin átti sér stað. Af ummerkjunum hefði einnig mátt ráða að gerandinn og brotaþoli hafiverið á hreyfingu meðan á atlögunni stóð. Kvaðst vitnið telja allar líkur á því í ljósi þess magns af blóði sem íbifreiðinni var að við atlöguna að brotaþola hefði blóð slest á fatnað þeirra sem þá voru í bílnum, þar með talið áfatnað gerandans.

Aðspurt kvaðst vitnið engin ummerki hafa séð í bílnum sem bentu til þess að þar hefði einhver kastaðupp.

Fram kom hjá vitninu að það hefði einnig komið að rannsókn á fatnaði, sem vitnið hefði fengiðupplýsingar um að væri í eigu ákærða. Við þá rannsókn hefði komið fram jákvæð Luminol-svörun sem gefiðhefði til kynna að blóð hefði verið á fötunum og að fötin hefðu verið þvegin.

Page 31: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

31

R kom fyrir dóminn og staðfesti þátt sinn í rannsókninni á bílaleigubílnum, sbr. tilvitnaða skýrsluvitnisins og M. Þá fór vitnið enn fremur yfir og skýrði aðra aðkomu sína að málinu.

Vitnið kvað hafa verið sláandi hversu mikið blóð var sýnilegt með berum augum í bifreiðinni, sérstaklegaá hægri afturhurð, hægra megin í aftursæti og aftan á hægra framsæti. Blóð hefði einnig verið í loftibifreiðarinnar, hægra megin. Einnig hefði mátt sjá litla staka bletti á víð og dreif á mælaborði. Luminol hefðiverið notað og það kallað fram mikil ummerki um afmáða blóðbletti og blóð sem hefði verið nuddað og þannigdreift, sem gert hefði vitninu erfitt um vik að framkvæma blóðferlagreiningu. Auk áðurnefndra bletta ámælaborði hefðu þó fundist tveir blóðblettir á sólskyggni, ökumannsmegin, og línulaga blettir í lofti bílsinshægra megin að aftan. Þeir hefðu borið dæmigerð einkenni þess að vera frákastblettir sem komið hefðu afeinhverju sem var á hreyfingu. Út frá þeim blettum sem fundist hefðu í bifreiðinni sagði vitnið hægt að fullyrðaað brotaþoli hefði hlotið tvö högg eftir að henni byrjaði að blæða. Öðru væri ekki hægt að slá föstu, enda ekki tilstaðar heildstæð mynd þar sem búið hefði verið að nudda bletti og afmá. Aðspurt kvað vitnið mjög líklegt aðgerandinn hefði fengið blóð á hendur sínar er hann veitti brotaþola höggin. Vitnið sagði hins vegar engu hægt aðslá föstu um það hversu mikið af blóði hefði farið í bifreiðina umrætt sinn þar sem búið hefði verið að dreifa úrþví samkvæmt áðursögðu.

Fram kom hjá vitninu að það teldi mjög ólíklegt að aðili sem setið hefði í hægra framsæti á meðan veistvar að brotaþola í aftursætinu hefði getað sloppið við að fá blóðbletti á sig. Þá kvað vitnið ekki mögulegt vegnablóðslettna á mælaborði að maður hefði setið í ökumannssætinu á þeim tíma. Blóð sagði vitnið aðspurt ekki hafafundist á stýri bílsins, gírstöng eða handföngum á innanverðri bílstjórahurðinni.

Vitnið kvað engin ummerki hafa komið fram við rannsókn á bílaleigubílnum sem bentu til þess aðeinhver hefði kastað upp í bílnum. Miðað við það hversu vel bifreiðin hefði verið rannsökuð sagðist vitnið teljaað ummerki um ælu hefðu fundist hefðu þau verið þar til staðar.

Þá bar vitnið enn fremur að það hefði verið kallað til þegar ökuskírteini fannst í ruslaneti við leit um borðí [...]. Vitnið hefði ljósmyndað skírteinið á fundarstað en síðan tekið það upp og þá séð að um ökuskírteinibrotaþola var að ræða. Búið hefði verið að beygla skírteinið saman. Skírteinið hefði strax verið sett í „bréf“ tilvarðveislu og því komið á tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu.

Fíkniefni þau sem fundust í koju í káetu ákærða sagði vitnið hafa verið undir sæng og mögulega einnigfatnaði.

CMeð bréfi 22. janúar 2017 fór lögreglustjórinn á höfuðborgarsvæðinu fram á það að réttarkrufning færi

fram á líki brotaþola. M, sérfræðingur í meinafræði, framkvæmdi réttarkrufninguna. Í málinu liggur frammiskýrsla sem hann ritaði vegna krufningarinnar, dagsett 28. febrúar 2017. Í skýrslunni er að finna svohljóðandiálit skýrsluritara varðandi dánarorsök brotaþola (í íslenskri þýðingu):

„Samkvæmt niðurstöðum krufningar og vefjarannsóknar ásamt eiturefnagreiningu ogkísilþörungagreiningu, dó brotaþoli ... af völdum drukknunar með óeðlilegum og líklegast saknæmum hætti.

Krufningin og vefjarannsóknirnar gáfu formfræðileg gögn um að brotaþoli ... drukknaði. Vöntun ákísilþörungum í lungum og öðrum líffærum ásamt vöntun á gleyptu vatni í maga gefa til kynna frekar hraðadrukknun, mögulega í vatni með hlutfallslega litlu magni af kísilþörungum.

Enn fremur voru á hinni látnu merki um ofsafengna þrýstingsáverka á hálsi sem leiddu til punktblæðingainnan á augnlokum og í táru augnloka og glæru sem og á innanverðu höfuðleðri, niðurstöður sem gefa til kynnaofsafengna kyrkingu með höndum á tilteknum löngum tíma.

Einnig voru á brotaþola ... merki um marga höggáverka á höfði og andliti sem geta orðið vegna margrahnefahögga í höfuð og andlit og eða viðkomu við harðan flöt.

Niðurstöður krufningar og síðari rannsókna gefa til kynna að brotaþoli ... var rænulaus eða að minnstakosti ósjálfbjarga (líklegast vegna ofsafenginnar kyrkingar) þegar hún var sett í vatnið og drukknaði. Af þvíleiðir að kyrkinguna má álíta aðalþáttinn sem leiddi til dauða hennar, magn etanóls í blóði hennar má túlka semáhrifaþátt.“

Page 32: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

32

Fyrir dómi skýrði og staðfesti M krufningarskýrslu sína. Fór hann ítarlega yfir þá áverka sem á líkibrotaþola voru. Aðspurt kvað vitnið engin merki hafa verið í barka hinnar látnu um að hún hefði kastað upp.Tók vitnið fram í því sambandi að ekki væri víst að ummerki hefðu verið að finna jafnvel þó að svo hefði veriðþar sem líkið hefði verið í vatni í talsverðan tíma áður en það fannst.

Vitnið sagðist við krufninguna hafa fundið skýr merki þess að brotaþoli hefði drukknað enbráðabreytingu hefði mátt sjá á lungnablöðrum og -berkjum. Við vefjafræðilega greiningu, sem vitnið hefðiframkvæmt, hefðu sömuleiðis fundist öll merki þess að brotaþoli hefði drukknað. Þá bentu niðurstöðurkísilþörungarannsóknar til þess að það hefði gerst með skjótum hætti, sem vitnið taldi afleiðingu kyrkingartakser mögulega hefði staðið svo lengi yfir að brotaþoli hefði hlotið bana af óháð því að hún fór síðan í vatn. Hefðitakinu verið haldið svo lengi að brotaþoli missti meðvitund. Hún hefði síðan farið í vatnið í því ástandi.

Fram kom hjá vitninu það álit að lík brotaþola hefði verið í vatni í 5-10 daga. Þá staðfesti vitnið aðalkóhólinnihald blóðs hinnar látnu hefði verið rannsakað. Í blóðsýni teknu úr hjarta hefði mælst 1,39‰ alkóhólsen í blóðsýni teknu úr æð í læri hefði alkóhólinnihald mælst 1,13‰. Að teknu tilliti til þess hversu vel varðveittlíkið var sagði vitnið að sá tími sem leið frá andlátinu og þar til blóðsýnin voru tekin og rannsökuð hefði lítiláhrif á rannsóknarniðurstöðuna. Því væri ljóst að brotaþoli hefði verið undir áhrifum áfengis er hún lést.

Að beiðni M rannsakaði Réttarlæknisfræðistofnun háskólasjúkrahússins í Graz sýni sem tekin voru úrVogsósi, sjónum fyrir utan ósinn og úr lunga, nýra og lifur brotaþola. Niðurstaða rannsóknarinnar var sú, sbr.matsgerð DD, dagsetta 14. febrúar 2017, (í íslenskri þýðingu) „... að í umræddum innri líffærum hinnar myrtu(sic) var ekki hægt að staðfesta neina kísilþörunga, hins vegar voru kísilþörungar í vatnssýnunum, og reyndar ílitlum mæli í sjónum og mun fleiri í vatni áróssins.“

DD kom fyrir dóm og staðfesti og skýrði ofangreindar rannsóknarniðurstöður. Vitnið kvaðst hafa greintkísilþörunga í miklum þéttleika í því sýni sem tekið hefði verið við ós árinnar. Í því sýni sem tekið hefði verið ísjónum fyrir utan ósinn hefði verið áberandi miklu minna um kísilþörunga. Í þeim vefsýnum sem vitnið hefðifengið til rannsóknar hefðu engir kísilþörungar fundist. Ýmsar ástæður gætu verið fyrir síðastnefnduniðurstöðunni, t.d. ef drukknun hefði átt sér stað með skjótum hætti eða í sjónum þar sem lítill þéttleiki þörungahefði mælst. Einnig gæti haft áhrif hvað þetta varðaði ef hin látna hefði borið alvarlega áverka, jafnvel veriðmeðvitundarlaus, þegar hún kom í vatnið. Slíkt ástand myndi flýta fyrir því að viðkomandi drukknaði.

Fram kom hjá vitninu að ef gengið væri út frá því að dánarorsökin í tilviki brotaþola hefði veriðdrukknun þá bentu niðurstöður krufningarinnar frekar til þess að brotaþoli hefði drukknað í söltu vatni, í hafinu,en í ósöltu vatni.

DÆ læknir skoðaði ákærða og vitnið H aðfaranótt 19. janúar sl. Í framlögðu vottorði læknisins, dagsettu á

skoðunardegi, segir meðal annars að við skoðun hafi ákærða greinilega verið brugðið, að honum hafi sótt snöktog síðan grátur, sem gerst hafi af og til meðan á skoðuninni stóð. Um áverka á ákærða segir að undir miðjuhægra kjálkabarði hafi mátt sjá um 5 mm langa afrifu, um 1 mm breiða. Neðan við ytri enda vinstra viðbeinshafi mátt sjá fjórar litlar afrifur, sem verið hafi í tveimur nánast lóðréttum röðum. Um 12 mm hafi mælst á milliafrifanna í miðlægari röðinni, um 20 mm milli afrifanna í hliðlægari röðinni. Afrifurnar hafi verið um 1 mm ábreidd, 2-4 mm á lengd. Miðlægt á vinstri brjóstvöðva, innan við og ofan við vinstri geirvörtu, hafi sést nokkrarmjög smáar, grunnar afrifur á um 15 mm svæði og hafi mátt greina dauft gulleitt mar ofan við og utan viðafrifurnar. Neðan á hægri brjóstvöðva, innan við og neðan við hægri geirvörtu hafi mátt sjá fjórar roðarendur ánsýnilegs húðrofs. Þær hafi verið um 5 cm langar, 3-4 mm breiðar og hafi 1-1,5 cm verið milli rákanna sem legiðhafi eftir lengdarlínu. Smáhrufl, þrjár litlar afrifur, hafi verið á vinstri hendi yfir kjúku vinstri vísifingurs og einlítil afrifa yfir nærkjúku sama fingurs. Aðra ferska áverka hafi vitnið ekki greint á ákærða.

Í vottorði vitnisins, dagsettu á skoðunardegi, segir meðal annars um skoðun þess á H að hann hafi veriðhinn rólegasti meðan á skoðuninni stóð og ekki virst vera brugðið við kringumstæðurnar eða aðdragandaskoðunarinnar. Um áverka á H segir að um 1 x 1 mm afrifa hafi verið á hægri kinn um 15 mm frá hægrinasavæng. Þá hafi um 2 x 5 mm hrufl verið yfir kjúku vinstri löngutangar. Aðra ferska áverka hafi vitnið ekkigreint á H.

Page 33: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

33

Í skýrslu sinni fyrir dómi kvaðst Æ hafa metið þá áverka, sem voru á líkama ákærða við skoðunina,fjögurra til sex daga gamla. Nánar spurt út í áverkana sagði vitnið sér hafa fundist áverkar þeir sem voru hægramegin vera „klóraðir“. Staðfesti vitnið að andlegt ástand ákærða hefði verið sveiflukennt meðan á skoðuninnistóð og ákærði stundum snökt og grátið.

Hrufl eða afrifu sagði vitnið hafa verið á kjúku á vinstri hendi ákærða. Minntist vitnið þess ekki að roðieða bólga hefði verið í kringum þennan áverka. Vitnið kvað hrúður hafa verið komið yfir þennan áverka, semvitnið mat fjögurra til sex daga gamlan.

H hefði við skoðun verið með lítilsháttar hrufl á annarri kinninni. Hann hefði einnig verið með lítilsháttarafrifu, húðrof, á kjúku á vinstri hendi. Gróandi hefði verið í áverkanum og hefði vitnið getið sér til um að hannværi fjögurra til sex daga gamall, líkt og áðurnefndir áverkar ákærða.

H hefði virst taka atvikum mun léttar en ákærði. H hefði ekki verið í eins miklu uppnámi yfirkringumstæðum og ákærði og svo virst sem öll atburðarásin þarna um nóttina kæmi honum lítið sem ekkert við.H hefði ekki verið þungur í sinni heldur frekar glaðlegur og hefði viðmót hans ekkert breyst þá stund sem vitniðhafði hann til skoðunar.

Í málinu liggur frammi mat, dagsett 8. febrúar 2017, sem vitnið M vann að beiðni lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu. Í beiðninni var vitnið, sem eins og áður er komið fram er sérfræðingur í meinafræði, beðiðum að svara því, á grundvelli stafrænna mynda af ákærða, hvort það gæti „... úrskurðað hvort áverkar á ákærða... séu af völdum klórs með nöglum á fingrum og er mögulegt að hann hafi valdið sér sjálfur áverkunum eðaannar aðili?“ Álit vitnisins var að á ljósmyndunum af ákærða mætti sjá eftirfarandi umtalsverða áverka:

„Rispur hægra megin á enni, við hægri kjálka, á vinstra efra þriðjungi brjóstkassa að framan, á hægrineðra þriðjungi brjóstkassa að framan og liðamótamegin á hægra framhandlegg. – Blettóttar skrámur á hörundivinstra megin á brjósti, á hægri framhandlegg og á vinstri hönd. – Blæðingar á vinstra brjósti. Blettóttur roði áefri hluta hægra megin á brjóstkassa að framan.“

Samandregið voru niðurstöður vitnisins þessar helstar:„Að teknu tilliti til áverka sem stafrænar ljósmyndir af ákærða ... og margra annarra möguleika á

höggáverkum er líklegast að áverkarnir séu af völdum átaka við annan aðila.En þar sem áverkarnir eru á stað sem ákærði ... getur auðveldlega náð til, er ekki hægt að útiloka að hann

hafi sjálfur veitt sér einstakan áverka eða alla áverkana.Staðsetning, formfræðilegt útlit og styrkleikastig helstu húðannmarka samsvara klóri með fingurnögl sem

og föstum gripum í fatnað á líkamshlutanum ásamt snertilægum núningi.“Vitnið gerði þá fyrirvara við niðurstöðu sína að þegar ljósmyndirnar voru teknar hafi áverkarnir verið

byrjaðir að gróa svo að upphaflegt útlit þeirra hafi ekki verið metanlegt. Enn fremur hafi ekki allirlíkamshlutarnir sést á þeim myndum sem lagðar voru fyrir vitnið.

Fyrir dómi skýrði vitnið og staðfesti framangreindrar niðurstöður sínar. Lýsta áveka ákærða kvaðst vitniðtelja fjögurra til átta daga gamla. Áverkana sagði vitnið þannig staðsetta að ekki væri hægt að útiloka að umsjálfsáverka væri að ræða. Engu að síður gerði tegund áverkanna, og raunar einnig staðsetning þeirra ámismunandi stöðum líkamans, þá niðurstöðu heldur ólíklega. Að þessu gættu og því að ekki hefði verið hægt aðvalda áverkunum einungis með annarri hendi væri mjög ólíklegt að ákærði hafi valdið sér þessum áverkum ísvefni.

ESvo sem áður var nefnt fannst ökuskíteini brotaþola við leit lögreglu í [...] aðfaranótt 19. janúar sl. Fannst

skírteinið í ruslaneti á efra dekki skipsins. Ökuskírteinið var rannsakað með tilliti til þess hvort á því væri aðfinna fingraför. Niðurstaða sérfræðings á tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, U lögreglumanns,sem fann tvo staka fingrafaraparta á skírteininu, var sú að miðað við starfsreglur deildarinnar uppfylltu þaufingraför ekki skilyrði svo hægt væri að nota þau til samanburðar. Í kjölfarið var ökuskírteinið fengiðfingrafaradeild KRIPOS í Noregi (National Criminal Investigation Service) til rannsóknar og mátu sérfræðingardeildarinnar eitt fingrafar á ökuskírteininu nothæft til samanburðar og var það niðurstaða þeirra að fingrafarið

Page 34: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

34

samsvaraði fingrafari á vísifingri hægri handar ákærða, sbr. skýrslu fingrafaradeildarinnar, dagsetta 9. febrúar2017.

T lögreglumaður bar fyrir dómi að hann hefði fengið ökuskírteini brotaþola til rannsóknar. Þegar vitniðfékk ökuskírteinið hefði verið búið að framkvæma svokallaða límleit á skírteininu og hefði sá sem það gerðitalið sig sjá fingraför á skírteininu. Vitnið hefði í kjölfarið verið beðið um að kanna hvort hægt væri aðljósmynda fingraförin og eftir atvikum framkalla þau frekar. Um tvo fingrafaraparta hefði verið að ræða og hefðivitnið myndað þá og síðan reynt að skerpa frekar á þeim með fingrafaradufti. Því næst hefði vitnið tekiðafsteypu af förunum og ljósmyndað afsteypuna.

U lögreglumaður sagðist hafa rannsakað ökuskírteini brotaþola með tilliti til þess hvort á því væri aðfinna fingraför sem væru nothæf til samanburðar. Niðurstaða vitnisins hefði verið sú að miðað við starfsreglurtæknideildar lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, sem væru munnlegar innanhúsreglur deildarinnar, þáuppfylltu þau fingraför sem fundust á skírteininu ekki skilyrði svo að hægt væri að nota þau til samanburðar.Lágmarksfjölda einkenna samkvæmt starfsreglum tæknideildar kvað vitnið vera 12 í stökum fingri. Þeir tveirstöku fingrafarapartar sem fundist hefðu á skírteininu hefðu ekki uppfyllt það skilyrði.

Vitnið staðfesti að fingraför hefðu verið tekin af ákærða í tvígang í þágu rannsóknar málsins. Um ástæðuþess að fingraför voru tekin öðru sinni af ákærða bar vitnið að beiðni hefði komið frá KRIPOS í Noregi umönnur för. Ástæðan hefði verið sögð sú að á fingraförin sem vitnið hefði tekið í upphafi vantaði förin fremst áfingrum ákærða. Við síðari fingrafaratökuna hefði því verið sérstaklega horft til ákveðinna svæða á fingrumákærða.

V lögreglufulltrúi sagði að eftir að framangreind niðurstaða hefði legið fyrir hefði verið tekin ákvörðunum að leita annars álits. Því hefði vitnið leitað til fingrafaradeildar KRIPOS í Noregi, sem byggi yfir mjögmikilli reynslu á þessu sviði, og óskað eftir því að lagt yrði mat á fingrafarið og samanburðarrannsóknframkvæmd, kæmist deildin að þeirri niðurstöðu að fingrafarið væri nothæft til samanburðar.

Fram kom hjá vitninu að fingraför hefðu verið tekin tvisvar af ákærða í þágu rannsóknar málsins. Ástæðuþess að fingraför voru tekin öðru sinni af honum kvað vitnið þá að fá fingraför sem næðu utar á fingurgómana.

Þ, lögreglufulltrúi hjá KRIPOS, bar fyrir dómi að fingrafaradeild stofnunarinnar hefði fengið afhent tilrannsóknar ökuskírteini brotaþola, ljósmyndir af fingraförum er fundist hefðu á skírteininu og fingraför ákærða.

Fram kom hjá vitninu að við fingrafararannsóknir hjá fingrafaradeild KRIPOS væri ekki miðað við neinnákveðinn fjölda einkenna í fingraförum til þess að skera úr um hvort fingrafar væri hæft til samanburðar.Deildina sagði vitnið starfa samkvæmt sameiginlegum skandinavískum staðli og hefði vitnið undirgengist prófvegna vottunar samkvæmt þeim staðli, en slíka prófun þyrfti að endurtaka á fimm ára fresti.

Vitnið sagðist hafa farið yfir áðurnefnd gögn ásamt tveimur starfsfélögum sínum. Þeir hefðu einnigfengið frekari gögn send í tölvupósti, þ.m.t. ljósmyndir sem teknar hefðu verið við þær fingrafararannsóknir semframkvæmdar höfðu verið í tengslum við rannsókn á ökuskírteini brotaþola á Íslandi. Þá hefði vitnið óskað eftirþví við lögregluyfirvöld á Íslandi að tekin yrðu fingraför af ákærða að nýju. Tilgangurinn með því hefði verið sáað hafa við matið eins góð fingraför af ákærða og mögulegt væri.

Vitnið sagðist ásamt samstarfsmönnum sínum hafa metið eitt fingrafar sem fundist hefði á ökuskírteininunothæft til samanburðar. Þá hefðu þeir komist að þeirri sameiginlegu niðurstöðu að það fingrafar samsvaraðifingrafari á vísifingri hægri handar ákærða. Aðspurt kvað vitnið þá þrjá starfsmenn sem skoðað hefðu og metiðfyrrnefnt fingrafar samanburðarhæft hafa fundið 12-15 einkenni í farinu, en áréttaði samhliða fyrri framburð umað við fingrafararannsóknir hjá KRIPOS væri ekki miðað við neinn ákveðinn fjölda einkenna í fingraförum tilþess að skera úr um hvort fingrafar væri hæft til samanburðar. Viðbótarrannsóknir starfsmanna KRIPOS áökuskírteininu ytra kvað vitnið ekki hafa skilað frekari árangri. Vitnið kvaðst hafa varðveitt vinnugögn þau semtil hefðu fallið við rannsóknina og liggja þau gögn frammi í málinu.

F

Page 35: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

35

Í þinghaldi 23. maí 2017 var N, sérfræðilæknir í réttarmeinafræði, dómkvaddur til þess að svara fimmmatsspurningum samkvæmt matsbeiðni ákærða, dagsettri 9. sama mánaðar. Í þinghaldi 16. júní sl. var sjöttumatsspurningunni síðan bætt við.

Matsgerð hins dómkvadda matsmanns var lögð fram við upphaf aðalmeðferðar 21. ágúst sl. Ímatsgerðinni reifar matsmaður helstu málsatvik og niðurstöðu krufningar á líki brotaþola, sbr. hvað þaðsíðarnefnda varðar kafla II.C hér að framan. Þá fer hann einnig yfir þau ummerki í bílnum [...] sem hann telurmáli skipta við matið, en þau eru þessi helst: Á hægra aftursæti, bæði á setu og sætisbaki, hafi verið að finnarauðleit ummerki um blóð. Á miðsvæði aftursætisbekksins, á afturhluta miðsætis og hægra sætis, hafi veriðsjáanleg ummerki um blóð. Undir miðju aftursætinu hægra megin hafi verið blóðpollur. Á innanverðri hægriafturhurðinni, á handfanginu og hurðarvasanum, hafi verið blóðug ummerki. Á bakhlið hægra framsætis hafiverið sjáanleg blóðug ummerki. Á þakklæðningunni ofan við hægra aftursætið hafi verið um það bil 15-20 litlirblóðblettir með stefnu í átt að vinstra framsæti og til hliðar við þá daufur blettur sem mögulega megi rekja tilstroku þriggja fingra eftir þakklæðningunni. Á innanverðri hægri afturhurð hafi verið stakur blóðblettur. Áhægra aftursæti og aftara sætisbaki hafi mátt sjá rauðleit blóðsummerki. Sama máli hafi gegnt um bakhlið hægraframsætis. Greinileg ummerki hafi verið um hreinsun með umtalsverðri dreifingu blóðsummerkjanna. Íökumannsrýminu vinstra megin að framan hafi mátt sjá staka blóðbletti á glerhlíf mælaborðsins, sem og ámælaborðinu sjálfu. Auk þess hafi verið tvö ummerki á sólhlífinni bílstjóramegin. Þá hafi verið blóðdropi ávinstri afturhurðinni við úrtakið fyrir handfangið. Við Luminol-próf hafi sést, við hægri afturhurð og hægramegin á þakklæðningunni, greinileg blóðsummerki sem ljóslega hafði verið reynt að þrífa og að hluta til hafilitið út eins og blóðslettumynstur.

Matsmaður tekur fram í matsgerðinni að aðeins geti verið um nálgun að ræða. Nefnir matsmaðursérstaklega að hann hafi ekki átt þess kost að gera sér mynd af ummerkjunum, hann hafi ekki séð vettvang meðeigin augum, og hann því ekki getað tekið tillit til ummerkja sem ef til vill myndu heimila aðra túlkun. Þá séufyrir hendi ótvíræðar vísbendingar um að reynt hafi verið að þrífa og afmá blóðsummerki. Því sé hugsanlegt aðummerki sem ef til vill geti heimilað aðra túlkun séu ekki lengur fyrir hendi. Matsmaður lætur þess enn fremurgetið að forsenda þess að blóðslettumynd geti orðið til sé að blæðandi áverki sé þegar fyrir hendi og að hraðiblóðslettnanna geti þar af leiðandi aukist við endurtekið högg. Því sé ekki unnt að ákvarða hvenær og hvernigfyrsti blæðandi áverkinn hafi orðið til.

Matsspurningarnar sex og svör hins dómkvadda matsmanns við þeim voru eftirfarandi (svör í íslenskriþýðingu):

Spurning nr. 1: Er hægt að segja til um, út frá ummerkjumí bifreiðinni með skráningarnúmerinu [...] ogáverkum brotaþola, með hvaða hætti brotaþola voru veittir þeir höggáverkar á andliti og höfði sem hún hlaut,þ.e. hvort og þá hvaða áhaldi og/eða hvaða líkamshluta (hnefa, olnboga, hné, höfði eða öðru) var beitt?

„Enginn andlitsáverkanna er með skýrt form. Því er ekki unnt að greina formfræðilega hvort áverkarnirhafi orsakast vegna högga með hnefa, olnboga eða hné. Þegar um er ræða spörk með skóm skilja þau vanalegaeftir sig þrýstiför, stundum með mynstri skósólans eða a.m.k. fleiðri á yfirborði húðarinnar. Við skoðunljósmyndanna sáust ekki slík för og því er fremur ólíklegt að um hafi verið að ræða spörk með skóklæddumfótum. Harðir hlutir, sem einnig kemur til álita að hefðu verið notaðir til að veita áverkana, skilja líkt og skóroftast eftir sig dæmigerð för og má því heldur ekki gera ráð fyrir því að slík verkfæri hafi verið notuð.

Sé gengið út frá því að allir áverkarnir hafi verið veittir í bifreiðinni ber, sökum þrengsla í afturhlutahennar, síður að ganga út frá því að um hafi verið að ræða höggáverka frá hné. Því verður að teljast líklegast aðáverkarnir hafi verið veittir með efri útlimum, þ.e. höndum/hnefum.

Varðandi þá spurningu, hvernig áverkarnir hafi atvikast, er á grundvelli túlkunar ummerkjanna unnt aðsegja þetta:

Við endursköpun atburðarásarinnar er ekki unnt að styðjast við blóðferilinn á þakklæðningunni fyrir ofanaftursætisbekkinn sem lítur út eins og þremur fingrum hafi verið strokið eftir klæðningunni, enda má tengjahann ýmist við brotaþola, árásarmanninn meðan á verknaðinum stóð eða tilraun hans til að þrífa ummerkin eftirverknaðinn.

Page 36: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

36

Í bifreiðinni sjást greinileg ummerki um tilraun til þrifa með tilheyrandi máðum blóðsummerkjum. Ítengslum við mögulega endursköpun atburðarásarinnar er í þessu sambandi, þegar öllu er á botninn hvolft,aðeins unnt að nýta hreyfðu blóðsummerkin á þakklæðningunni fyrir ofan aftursætisbekkinn hægra megin semmynda næstum kringlótta blóðbletti, blóðsletturnar á sólskyggninu fyrir ofan ökumannssætið sem eru í laginueins og upphrópunarmerki sem og næstum kringlótta blóðflekki á mælaborði bifreiðarinnar. Sú staðreynd aðmesta blóðið er að finna á svæðinu við hægra aftursætið bendir til þess að brotaþolinn hafi dvalist þar um nokkrastund með blæðandi áverka. Luminol-prófið sýnir greinileg ummerki um þrif, einkum við hægri afturhurðina ogþakklæðninguna hægra megin þar sem Luminol-prófið sýnir, a.m.k. að nokkru leyti, blóðslettumynstur.

Þessi ummerki ber að túlka á þann veg að brotaþoli, sem sat á aftursætisbekk bifreiðarinnar meðblæðingar úr munni eða nefi, hafi orðið fyrir höggáverkum þannig að blóðslettumynstur hafi myndast áþakklæðningu og á hægri afturhurð, en síðasttöldu ummerkin hafi að hluta til verið afmáð. Form blóðslettnannaá sólskyggninu, sem eru í laginu eins og upphrópunarmerki, sýna hröðun frá bakhlið bifreiðarinnar í átt aðframrúðunni og ber að túlka blóðsletturnar við mælaborðið, sem eru næstum hringlaga, á sama hátt. Þessiblóðsummerki ber helst að túlka sem frákastsummerki, þ.e. blóðslettur sem hafa kastast frá blóðuguhöggverkfærinu, sem í þessu tilviki hefur væntanlega verið hnefi sem greiddi högg með atrennu. Slík ummerkieru dæmigerð þegar um er að ræða atrennuhreyfingu. Ekki er unnt að heimfæra með áreiðanlegum hættiblóðdropana sem eru við handfang vinstri afturhurðar bifreiðarinnar. Hugsanlega hafa þessi ummerki orðið tilþegar átt var við hurðina (t.d. við opnun eða lokun) með blóðugum höndum.

Ummerkin í bifreiðinni gætu fallið að þessari endursköpun atburðarásarinnar. Á grundvelli ummerkjannaer ekki unnt að ákvarða með áreiðanlegum hætti staðsetningu brotamannsins þegar hann veitti höggáverkana ...

Staðsetning brotamannsins skiptir hins vegar miklu máli varðandi þá spurningu, hvor höndin var notuð tilað veita höggáverkana. Áverkarnir á hnakka brotaþola geta hafa stafað af höggi á þetta líkamssvæði, en einniger hugsanlegt að högg hafi lent á framhlið höfuðsins og það síðan kastast á fyrirstöðu eða að höfðinu hafi veriðhaldið föstu og það þannig orðið fyrir verulegum þrýstingi.“

Spurning nr. 2: Ef svara ber spurningu nr. 1 á þá leið að árásarmaðurinn hafi veitt höggáverkana meðhendinni, er þá unnt að ákvarða hvort hann hafi beitt vinstri eða hægri hendi?

„Ekki er unnt að svara afdráttarlaust þeirri spurningu, hvorri hendinni hafi verið beitt við höggin á höfuðbrotaþola ... Á höfði hennar greindust áverkar báðum megin, þó meiri á hægri hliðinni en á þeirri vinstri. Í þessusambandi ber í fyrsta lagi að geta þess að höfuðið er mjög hreyfanlegt og kemur því til greina, allt eftirstaðsetningu höfuðsins, að nota bæði vinstri eða hægri hendi til að koma höggi á báðar hliðar höfuðsins. Í þvítilviki sem hér um ræðir ber auk þess að taka tillit til þrengslanna í bílnum.

Hafi brotamaðurinn verið í ökumannssætinu og snúið sér við í átt að brotaþola, hefði sætisbakið hindraðhægri hendi hans og því má frekar ætla að brotamaðurinn hefði í þessu tilviki slegið með vinstri hendinni. Hafibrotamaðurinn hins vegar verið staðsettur vinstra megin á aftursætisbekknum, þ.e. fyrir aftan ökumannssætið(brotaþoli hefur væntanlega setið hægra megin) hefði hann fræðilega séð getað slegið brotaþola með báðumhöndum, þótt líklegra sé að hann hafi notað vinstri höndina þar sem sætisbakið gat hindrað hægri höndina. Ágrundvelli ummerkjanna er ekki unnt að ákvarða staðsetningu brotamannsins með ótvíræðum hætti. Ef um hefurverið að ræða ítrekuð högg gegn einstaklingi sem hefur legið eða setið í hnipri á aftursætisbekknum mætti þóhelst ætla að brotamaðurinn hafi einnig verið á aftursætisbekk bílsins, enda hefði hann haft verulega skertsvigrúm til athafna úr framsætunum. Á grundvelli ummerkjanna verður að teljast líklegast að brotamaðurinnhafi verið staðsettur bak við bílstjórasætið. Hafi brotamaðurinn verið í afturhluta bifreiðarinnar má ætla að hannhafi slegið með vinstri hendi/hnefa þar sem aftursætisbakið hefði væntanlega hindrað hægri hendi hans.“

Spurning nr. 3: Ef ekki er unnt að gefa afdráttarlaust svar við spurningu nr. 1 eða 2 er þess óskað aðmatsmaður taki afstöðu til þess hvaða svar teljist líklegast.

„Ekki er unnt að ákvarða með óyggjandi hætti með hvorri hendinni árásarmaðurinn hafi slegið brotaþola,en eins og lýst er í kafla 4.2 má gera ráð fyrir því að ef brotamaðurinn hefur verið staðsettur vinstra megin, þ.e.bak við ökumannssætið, sé líklegra að hann hafi notað vinstri höndina.“

4.4 Spurning nr. 4: Ef unnt er að gefa svör við spurningu nr. 2 og/eða 3 er þess óskað að matsmaðursvari því hvort sé líklegra, að örvhentur eða rétthentur maður hafi veitt brotaþola þá áverka sem lýst er.

Page 37: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

37

„Eins og þegar hefur verið gert grein fyrir í köflum 4.2 og 4.3 hefði bakið á aftursætisbekknum hindraðhægri höndina og því skiptir ekki máli hvort árásarmaðurinn hafi verið rétthentur eða örvhentur þar sem jafnvelrétthentur maður hefði frekar notað vinstri höndina. Af þessum sökum er ekki unnt að staðhæfa um það hvortbrotamaðurinn hafi verið rétthentur eða örvhentur.“

4.5 Spurning nr. 5: Er líklegt að árásarmaður sem veitir brotaþola framangreinda áverka, hafi viðhöggin slasað sjálfan sig og ef svo er, á hvaða stöðum á líkamanum?

„Þegar um er að ræða hnefahögg geta komið fram á hnúunum depillaga eða umfangsmeiri blæðingar,mar, lítil eða stór húðfleiður eða húðsprettur. Þetta fer eftir afli höggsins, yfirborði og teygjanleika hlutarins semhöggið lendir á sem og ástandi húðarinnar á hnúunum. Í því tilviki sem hér um ræðir er ekki nauðsynlegt aðbrotamaðurinn hafi valdið sjálfum sér meiri háttar áverka. Höggin lentu á höfðinu sem er umlukið mjúkvefjum.Mjúkvefirnir dempa höggin sem á þeim lenda. Auk þess er höfuðið hreyfanlegt og getur gefið eftir íhálsliðunum. Rauðleitar litabreytingar húðarinnar eða minnstu húðsprettur vegna högganna væru ekki lengurmerkjanlegar eftir 1-2 daga. Mar getur verið sjáanlegt í allt að tvær vikur. Yfirborðslegt húðfleiður, e.a. meðtilheyrandi storknuðu blóði, myndar hrúður í framhaldinu. Þegar um er að ræða yfirborðslegt húðfleiður semekki blæðir úr gæti fyrst komið fram rauð litabreyting húðarinnar sem almennt merki um bólguviðbrögð, en íframhaldinu myndi sjást gulbrúnleit fíbrínþekja.

Meðal ljósmyndanna sem lágu fyrir við samningu þessarar matsgerðar eru myndir sem teknar voru viðlíkamsrannsókn á ákærða ... (nr. _MG_0099 (2)). Á einni ljósmyndanna sjást þrjú lítil bólgulaus húðfleiður viðhnúa annars fingurs vinstri handar. Um er að ræða almenna áverka sem ekki er unnt að rekja með óyggjandihætti til hnefahöggs. Þessa áverka mætti einnig rekja til högga gegn hlut eða höfði nokkrum dögum áður.

Aðra áverka á ytri útlimum eða búknum mætti rekja til mótspyrnu brotaþola.“Spurning nr. 6: Hversu lengi telur matsmaður að líkami brotaþola hafi verið búinn að vera í sjó þegar

hann fannst?„Eyðing líkamans hefst með niðurbroti líkamsfrumanna (sjálfleysing, autolysis), en síðan tekur við

rotnun. Samkvæmt reglu Caspers er rotnunin helmingi hægari í vatni en í lofti, auk þess sem hitastigið hefuráhrif. Þar sem bakteríur orsaka rotnunarferlið, en þær byrja ekki að vaxa fyrr en hitastigið fer yfir 5-6 C° hægistmerkjanlega á rotnunarferlinu ef hitastig vatns og lofts er lágt. Matsmaður hefur ekki undir höndum upplýsingarum nákvæmt hitastig sjávar þar sem lík brotaþola ... fannst, en á grundvelli landfræðilegrar legu Íslands ogárstímans má ætla að hitastigið hafi verið undir 5 C° og jafnvel mun lægra. Samkvæmt rannsóknum Rehs (Reh(1969), Diagnostik des Ertrinkungstodes und Bestimmung der Wasserzeit [Greining drukknunar og ákvörðundvalartíma í vatni], Triltsch, Düsseldorf) má gera ráð fyrir að í 5,9 C° köldu vatni komi fyrstu rotnunareinkenniekki fram fyrr en eftir 16 daga, í 4 C° heitu lofti eftir tvo til þrjá daga, í 3,9 C° köldu vatni eftir 25 daga og í 3,2C° heitu vatni ekki fyrr en eftir 35 daga. Matsmaður, sem hefur árum saman krufið sjórekin lík úr Norðursjó ogEystrasalti, tekur undir þessar rannsóknaniðurstöður.

Það er niðurstaða matsmanns að þær breytingar á ástandi líksins sem fyrir liggja samræmist auðveldlegaþví að brotaþoli ... hafi legið í vatni í 9 daga, þ.e. frá því að hún hvarf 14.01.2017 þar til líkið fannst 23.01.2017.Jafnvel þótt líkið hefði verið í vatni sem væri kaldara en 5 C° í allt að 25 daga hefði ekki verið að vænta frekarirotnunarbreytinga. Eyðing vara og hægra eyra af völdum dýra getur hafa stafað af fiskum, en áverkarnir á ytriútlimum eru ekki dæmigerðir fyrir fiska heldur má ætla að þeir séu af völdum fugla. Ætla má að frekari eyðinghefði komið fram ef líkið hefði legið lengur í sjónum, en ekki er unnt að áætla dvalartíma líksins í vatni út fráeyðingu af völdum dýra, enda liggur ekki fyrir hvort líkið hafi legið í grunnu eða djúpu vatni eða frá hvaðatímapunkti það lá á ströndinni þar sem fuglar tóku að vinna á því.“

N kom fyrir dóm við aðalmeðferð málsins og staðfesti og skýrði matsgerð sína. Fyrir dómi fórmatsmaður yfir áverka brotaþola með vísan til ljósmynda er fylgja matsgerð hans.

Með vísan til annarra áverka á ytri útlimum eða búk ákærða í svari við matsspurningu 5 kvaðstmatsmaður aðspurður vera að vísa til yfirborðslegra húðáverka, er sjá megi á framlögðum ljósmyndum afákærða, sem hæglega gætu hafa komið til vegna fingra eða nagla á fingrum.

Fram kom hjá matsmanni að hann hefði við matsvinnuna haft aðgang að stafrænni mynd af áverkum áhendi ákærða í mun betri upplausn en hin prentaða mynd sem frammi liggur í málinu. Matsmaður kvaðst þvíhafa getað stækkað lítinn part úr myndinni og þannig fengið mjög skýra mynd af áverkunum.

Page 38: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

38

Matsmaður kvað aðspurður mögulegt að áverkar, sem sjá megi á vinstri hendi H á framlögðumljósmyndum, hefðu komið til við hnefahögg. Hjá matsmanni kom einnig fram að ekki væri við því að búast aðhúðroði eins og sá sem sjá megi á myndunum sé enn til staðar fimm dögum eftir að áverkar komu til. Því mættiætla að þeir væru yngri. Gerði matsmaður þann fyrirvara varðandi nefndar myndir að gæði þeirra væru slök.Væri fyrir hendi stafræn mynd í góðri upplausn gæti matsmaður hugsanlega sagt meira um áverkana.

GVið fyrirtöku málsins 16. maí 2017 var JJ bæklunarskurðlæknir dómkvaddur til þess að svara tveimur

matsspurningum samkvæmt matsbeiðni ákærða, dagsettri 9. sama mánaðar. Matsspurningarnar voru þessar:1. Er ákærði með áverka eða skemmdí vinstri öxl?2. Ef svar við spurningu 1 er á þá leið að ákærði sé með áverka eða skemmd í öxl er óskað eftir að

matsmaður svari því hvort að slíkt geti takmarkað getu ákærða til að veita högg með þeirri hendi.Matsgerð hins dómkvadda matsmanns, dagsett 13. júní 2017, var lögð fram í þinghaldi 16. sama

mánaðar. Svör matsmanns við matsspurningunum voru þessi:Spurning 1: „Já. Skoðun bendir til liðóstöðugleika í vinstri öxl, þ.e. liðurinn er ekki stöðugur í öllum

hreyfiferli vinstri axlar. Rannsóknir sýna dældun í liðhaus vinstri upphandleggjar og áverka á brjóskvör/liðvör áafturhluta liðskálar axlarliðsins. ... Þetta er að öllum líkindum ástand eftir aftara liðhlaup. Einkenni erutiltölulega væg og hreyfiferill nánast eðlilegur í vinstri öxl ... og kraftar góðir en við skoðun greinist vægkraftminnkun í innsnúningi með handlegg að síðu en hins vegar er engar vöðvarýrnanir að finna og eru bæðivinstri og hægri handleggir og axlir með góða vöðvauppbyggingu og sterka.“

Spurning 2: „Matsmaður telur ekki að óstöðugleiki eftir aftara liðhlaup í vinstri öxl takmarki getumatsbeiðanda til að veita högg með þeirri hendi. Högg sem veitt eru með handlegg að síðu eða aðeins lyft frásíðu eða framávið eða afturávið reyna ekki á þennan óstöðugleika í vinstri öxl það er hins vegar ef handleggur erí stöðu yfir 90° framfærslu eða hliðarfærslu frá líkama sem þá fer að gæta meira álags á áverkastað á brjóskbrúná liðskál vinstra herðablaðs en við venjulegar aðstæður. Kraftprófun bendir ekki til þess að kraftar séu skertirþannig að það hafi áhrif á almenna færni við þann gerning sem spurning 2 fjallar um. Þannig telur matsmaður aðekki sé um að ræða takmarkaða getu matsbeiðanda (ákærða) til að veita högg með vinstri hendi nemahandleggur sé í þeirri stöðu að hann sé vel fyrir ofan hornrétt plan eða yfir 90° framfærslu eða hliðfærslu áhandlegg. Áhrifa í þeirri hæð myndi þó lítt gæta fyrr en væri komið enn hærra upp fyrir 90° og þá helst við álagá beinan handlegg í stefnu beint afturávið.“

JJ kom fyrir dóm við aðalmeðferð málsins og staðfesti matsgerðina og reifaði niðurstöður sínar í stuttumáli.

HHinn 25. janúar 2017 var NN geðlæknir dómkvaddur til þess að meta hvort ákærði hefði verið fær um,

eða alls ófær um, að stjórna gerðum sínum á ætlaðri verknaðarstundu, þ.e. laugardaginn 14. janúar 2017, sökumgeðveiki, andlegs vanþroska, hrörnunar, rænuskerðingar eða annars samsvarandi ástands í skilningi 15. gr.almennra hegningarlaga nr. 19/1940 og eftir atvikum hvort refsing gæti borið árangur í skilningi 16. gr. sömulaga.

Dómkvaddur matsmaður átti sex viðtöl við ákærða á tímabilinu 20. janúar til 10. mars 2017. Matsgerðhins dómkvadda matsmanns, dagsett 4. apríl 2017, liggur frammi í málinu. Þar kemur meðal annars fram að viðframkvæmd matsins hafi matsmaður óskað eftir því að OO sálfræðingur legði mat á sálfræðilega þætti ákærða.Vísar matsmaður til þess að samkvæmt mati sálfræðingsins hafi komið fram sterkar varnir hjá ákærða. Ákærðihafi skorað með svokallaðan „fake good profile“ og hann virst ekki svara samkvæmt bestu vitund. Svo virtistsem ákærði fegraði sjálfan sig og afneitaði neikvæðum þáttum í eigin fari.

Í niðurlagi matsgerðar NN kemur meðal annars fram að engar vísbendingar hafi komið fram umeinkenni geðrofs, ranghugmynda, rugls eða ofskynjana við skoðanir. Ákærði sé örugglega eðlilega gefinn oggreind hans örugglega meðalgreind eða hærri. Ákærði þekki og skilji reglur og lög samfélagsins og því muninná réttum og röngum athöfnum. Ákærði hafi greinst við mörk andfélagslegrar persónuleikaröskunar og siðblindu.Svör hafi verið reikul varðandi sögu um afbrot, hann segist ýmist ekki vita eða ekki muna, en í lokin hafi hannafneitað slíku við sálfræðing. Ákærði hafi einnig afneitað nokkrum vanda hjá sér og telji sig hafa verið of góðan

Page 39: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

39

við fólk. Á sálfræðiprófi hafi hann svarað öllum spurningum um neikvæða hegðun eða eiginleika neitandi.Fegrun og afneitun á veikleikum hafi komið í ljós. Þá hafi ákærði viðurkennt fyrir matsmanni að hann bældi ofttilfinningar sínar.

Niðurstöður sínar varðandi 15. og 16. gr. almennra hegningarlaga sagði hinn dómkvaddi matsmaðurþessar:

1. Það er niðurstaða mín að Thomas sé örugglega sakhæfur skv. 15. grein hegningarlaga verði hannsekur fundinn.

2. Einkenni þau sem að ofan er lýst í mati þessu leiða ekki til ósakhæfis (sic) samkvæmt 16. greinhegningarlaga.

Matsmaður kom fyrir dóm við aðalmeðferð málsins og staðfesti og skýrði matsgerð sína. Niðurstöðu sínakvað matsmaður vera óyggjandi. Ákærði væri sakhæfur. Hann væri ekki með neinn meiri háttar geðsjúkdóm.Matsmaður tók fram að tilgangur hans með því að fá OO sálfræðing til þess að leggja sálfræðipróf fyrir ákærðahefði verið sá að staðfesta það sem matsmaður hefði talið vera nokkuð ljóst eftir sína vinnu, að ákærði hefði þáímynd af sér að hann væri tiltölulega fullkominn, hann sæi á sér enga vankanta og hefði aldrei gert neitt af sér.Niðurstaða sálfræðingsins hefði staðfest grunsemdir matsmanns um að ákærði væri haldinn ákveðinnipersónuleikaveilu, þ.e. að í honum væru þeir varnarhættir að afneita neikvæðum eiginleikum hjá sér og fegrasig. Ákærði hefði enn fremur komið frekar hátt út á lygaskalanum.

Fram kom hjá matsmanni að MMPI-II persónuleikaprófið, sem lagt hefði verið fyrir ákærða affyrrnefndum sálfræðingi, væri mjög þekkt próf, líklega eitt þekktasta prófið sem notað væri við vinnu semþessa. Almennt hefði verið stuðst við prófið við alls kyns aðstæður, á geðdeildum, úti í samfélaginu, í fangelsumog á fleiri stöðum. Prófið væri klínískt og teldi matsmaður það vera mjög öruggt.

Matsmaður kvað niðurstöðu minnisprófs, sem lagt hefði verið fyrir ákærða, ekki benda til þess aðnokkuð væri athugavert við minni hans. Sagði matsmaður ljóst að ákærði bæri fyrir sig minnisleysi þegar hannvildi ekki svara spurningum með jái eða neii.

IIIÁkærði kom fyrir dóm við þingfestingu málsins 10. apríl 2017. Neitaði hann sök samkvæmt báðum

liðum ákæru og hafnaði bótakröfum. Við upphaf aðalmeðferðar 21. ágúst sl. ítrekaði ákærði þessa afstöðu sína.Í skýrslu sinni fyrir dómi greindi ákærði svo frá að eftir að hann lauk störfum um borð í skipinu [...]

síðdegis föstudaginn 13. janúar 2017, um kl. 17:00, hefði hann farið ásamt skipsfélaga sínum, J, og tekið bíl áleigu. Eftir það hefðu þeir J ekið aðeins um og komið við í verslunarmiðstöðvunum Kringlunni og Smáralind.Hefðu þeir borðað í þeirri síðarnefndu. Eftir að hafa matast hefðu þeir ekið um í stutta stund en síðan haldið tilbaka í skipið. Þangað hefðu þeir sótt æfingaföt og farið á æfingu. Að æfingunni lokinni hefðu þeir ekið um ístutta stund en síðan farið aftur um borð. Þá hefði klukkan verið um 23:00.

Nokkru síðar, líklega um kl. 23:30, hefðu ákærði og J skutlað skipsfélaga sínum, H, niður í miðborgReykjavíkur. H hefði ítrekað beðið ákærða og J um að koma með sér en þeir báðir ákveðið að fara til baka ískipið. Er þangað var komið kvaðst ákærði hafa farið í sturtu. Hann hefði síðan rætt við unnustu sína áFaceTime. Á meðan hefði H ítrekað sent skilaboð á Messenger og beðið þá J um að koma. Ákærði kvaðst síðanhafa sofnað en vaknað við hringingu frá H. H hefði haldið áfram að hringja og ákærði verið farinn að hafa afhonum áhyggjur þar sem hann ætti það til að vera til vandræða. Ákærði kvaðst hafa fengið sér drykk um borð ensíðan ekið til Reykjavíkur.

Ákærði hefði lagt bílaleigubílnum sem hann hafði á leigu aftan við [...]. Jakkann sinn hefði hann skiliðeftir í aftursæti bílsins. Inni á pöbbnum hefði ákærði hitt H og strax séð að hann var orðinn talsvert ölvaður. Hhefði verið með marga bjóra hjá sér, sem hann hefði unnið í lukkuhjóli. H hefði gefið ákærða bjór og á meðanákærði drakk bjórinn hefði H keypt handa þeim skot. Það hefði hann sennilega gert tvisvar eða þrisvar sinnum.

Ákærði kvað H hafa verið mjög vingjarnlegan við gesti staðarins, sérstaklega kvenfólkið. Hann hefðieinnig spjallað við konu sem var að vinna á barnum. Á einhverjum tímapunkti hefði H farið á snyrtinguna ogverið lengi í burtu. Á meðan hefði ákærði verið á Facebook í símanum sínum. Hann hefði einnig farið út afstaðnum um stund. Er hann var úti hefði H loks komið til baka og virst vera nývaknaður. Þeir hefðu síðan fariðaftur inn á pöbbinn og hefði H áfram verið mikið utan í konunum á staðnum.

Page 40: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

40

Ákærði hefði viljað kíkja á annan stað og hann því farið á [...]. H hefði fylgt honum þangað. Þar hefðuþeir haldið áfram að drekka og þá hefði H haldið áfram að bera sig upp við kvenfólk. Staðnum hefði síðan veriðlokað og þeir farið út. Fyrir utan hefði H verið afar skrafhreifinn og rætt við alla sem á vegi hans urðu. Ákærðihefði hins vegar ákveðið að halda í áttina að bílaleigubílnum en stoppað á pizzastað á leiðinni til þess að fá sérað borða. Þar hefði verið svo löng röð að hann hefði ákveðið að fara í pylsuvagninn í staðinn. Ákærði hefði átt ísamskiptum við H á Messenger og þeir mælt sér mót við pylsuvagninn. Er þeir hittust hefði H fyrst lýst yfiráhuga á að fara í eftirpartí en hann síðan stungið upp á því að þeir færu í ökuferð og skoðuðu sig um. Hefðu þeirmeðal annars ekið fram hjá skemmtistaðnum Mónakó. Ákærði kvaðst hafa þurft að hægja ferðina vegna bílssem var á undan og þá hefði skyndilega komið stúlka inn í bílinn til þeirra, bílstjóramegin að aftan. Stúlkunasagði ákærði hafa talað íslensku. Kvaðst ákærði aðspurður ekki geta lýst stúlkunni og vísaði í því sambandi tilþess að hann hefði verið að keyra. Nánar aðspurður sagðist ákærði ekki geta útilokað að um brotaþola hefðiverið að ræða, en á honum var þó að skilja að brotaþola hefði hann ekki séð fyrr en lögregla sýndi honummyndir af henni við skýrslutöku. Stúlkunni hefði verið sagt á ensku að þeir H væru ekki á leigubíl. Ákærði hefðiallt að einu ekið áfram og hugsað með sér að hann gæti svo sem komið stúlkunni til aðstoðar og ekið henniheim. Ákærði hefði ekið áleiðis til Hafnarfjarðar og H og stúlkan spjallað saman á leiðinni. Sjálfur hefði ákærðilítil samskipti haft við stúlkuna, einungis litið aðeins á hana. Aðspurður kvaðst ákærði ekkert hafa snertstúlkuna. Stúlkan hefði síðan sofnað þar sem hún sat aftur í í bílnum. Samkvæmt tillögu H hefði ákærði beygt íátt að Smáralind og ákærði síðan stöðvað bifreiðina við skemmtistað þar sem H hefði farið út úr bifreiðinni.Hann hefði farið inn á staðinn en komið út aftur u.þ.b. tveimur mínútum síðar og sest inn í bílinn.

Eftir að H var kominn inn í bílinn að nýju sagðist ákærði hafa ekið af stað. Hann kvaðst hafa verið örlítiðvilltur og ekki alveg vitað hvar hann var staddur. Ákærði hefði í framhaldinu ekið yfir brú og þá fundið að hannþurfti að pissa. Þá hefði H sótt í það að fá að keyra og eiga einslega stund með stúlkunni. Ákærði hefði íkjölfarið stöðvað bílinn án þess að drepa á honum og síðan farið út til að kasta af sér vatni. H hefði orðið eftir ogverið að spjalla við stúlkuna. Ákærði hefði síðan gengið spölkorn frá bílnum, fram hjá trjágróðri, og þá séð stórhvít hús. Í sömu svifum hefði hann orðið var við að H ók á brott. Ákærði kvaðst ekki vita nákvæmlega hversulengi H var í burtu en sagði að um dágóða stund hefði verið að ræða. Tók ákærði fram í því sambandi að hannhefði ekki verið með símann sinn á sér, en símann hefði hann líklega misst á gólfið í bílnum. Ákærði hefði þvíekki haft möguleika á því að hafa samband við H á meðan hann var í burtu. Þegar H kom til baka hefði hannverið orðinn einn. Ákærði kvaðst hafa innt H eftir því hvar stúlkan væri og hann svarað því til stúlkan byggiskammt frá og hefði hún ákveðið að ganga síðasta spölinn heim.

Ákærði kvaðst hafa sest að nýju undir stýri og ekið af stað. Hann hefði veitt því athygli að H nuddaðisaman höndunum. Þá hefði H verið svolítið æstur, hann ítrekað litið á ákærða galopnum augum og verið mjögstressaður. Ákærði sagðist ekki hafa hugsað meira um stúlkuna heldur ekið sem leið lá að [...] og stöðvaðbifreiðina við skipið. H hefði beðið um jakkann sinn og þá hefði ákærði þurft að leita að símanum sínum íbílnum.

Ákærði sagðist hafa verið með í fórum sínum pakka, sem hann hefði haft meðferðis frá Danmörku, erhann hefði þurft að skila af sér. Ákærði hefði því ekið frá skipinu og yst út á hafnargarðinn þar sem hann hefðistöðvað bílinn. Ákærði hefði síðan spjallað við aðila, sem hann vildi ekki nafngreina, á samskiptaforritinuWickr. Eftir það samtal taldi ákærði sig hafa sofnað um stund. Honum hefðu síðan borist skilaboð um að hannætti að hitta mann og afhenda honum fyrrnefndan pakka, en innihaldi pakkans vildi ákærði ekki greina frá. Þessiaðili hefði sagt ákærða að slökkva á símanum. Ákærði hefði síðan yfirgefið hafnarsvæðið um kl. 7:00. Vildiákærði ekki greina frá því hvert hann hefði farið.

Þegar ákærði kom til baka á hafnarsvæðið um kl. 11:00 um morguninn kvaðst hann hafa veitt athyglibrúnum bletti hægra megin í aftursæti bílaleigubílsins, er hann hefði talið vera ælu. Ákærði sagðist hafa reynt aðþrífa sætið, en áður hefði hann farið í búð og keypt Ajax-blautklúta og plastpoka. Ákærði staðfesti að hann hefðijafnframt ekið að rörastæðu á hafnarsvæðinu þar sem hann hefði borðað ávexti og samloku. Ávextina sagðistákærði hafa haft með sér úr skipinu en samlokuna hefði hann keypt daginn áður á bensínstöð. Taldi ákærði aðhann hefði verið að þrífa bílsætið á milli kl. 12:00 og 13:00. Við þrifin sagðist ákærði ekki hafa orðið var viðblóð. Sagðist hann aðspurður ekki hafa þrifið loftið í bílnum.

Page 41: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

41

Ákærði bar að í framhaldinu hefði hann farið úr fötunum sem hann var í um nóttina þar sem af þeimhefði verið vond lykt, ælulykt að því er ákærði taldi. Fötin taldi ákærði enn vera í þvottahúsi skipsins. Neitaðiákærði að hafa hent þeim fötum sem hann var í um nóttina. Þá kom fram hjá ákærða að þær buxur sem hannhefði farið í fyrst hefðu reynst götóttar og því hefði hann skipt um buxur að nýju.

Í aftursæti bílaleigubílsins um nóttina sagði ákærði hafa verið æfingaföt sín og jakka J og H. Kvaðstákærði hafa sett æfingafötin og jakka J í þvott. Hann hefði upplýst J um það og gefið honum þá skýringu að ælthefði verið á jakkann. Ákærði kvaðst aðspurður aldrei hafa klæðst jakka J, en jakkann sagði hann vera alltoflítinn á sig.

Spurður út í skó brotaþola, sem fundust við fyrrnefnda rörastæðu, kvaðst ákærði engar skýringar getagefið á því hvernig skórnir komust þangað. Skóna sagðist ákærði aldrei hafa séð, hvað þá snert, og gat hann ekkiútskýrt hvernig DNA úr honum komst á reim í öðrum skónum. Þá kannaðist ákærði ekki við að hafa séðökuskírteini brotaþola.

Fram kom hjá ákærða að þegar hann hefði hitt H næst, á mánudeginum 16. janúar 2017, hefði H spurthann: „Þær voru ekki svo ungar þessar tvær stelpur, var það nokkuð?“ Kvaðst ákærði ekki hafa svarað H enþessi ummæli hans hefðu vakið þá mynd hjá ákærða af atvikum að tvær konur hefðu komið inn í bílinn til þeirraH um nóttina. Þegar lögregla hefði síðan farið að spyrja ákærða um ferðir hans og athafnir um nóttina, og sýnahonum myndir úr eftirlitsmyndavélum, hefðu ummæli H komið upp í huga ákærða og hann því greint frá því aðtvær konur hefðu komið upp í bílinn. Sagan af stúlkunum tveimur væri því frá H komin.

Ákærði kvaðst hafa orðið hræddur þegar [...] var snúið aftur við til Íslands þar sem hann hefði verið meðfíkniefni í skipinu. Eftir að lögreglumenn úr sérsveit lögreglunnar sigu niður í skipið úr þyrlu, vopnaðirhríðskotabyssum, kvaðst ákærði strax hafa verið handtekinn og honum haldið föngnum í klefa um borð.

Fyrir dómi var ákærði spurður út í klórför á bringu sem hann var með við læknisskoðun aðfaranótt 19.janúar sl. Svaraði ákærði því til að hann klóraði sig oft í svefni.

Við skýrslugjöf hjá lögreglu aðfaranótt 19. janúar sl. lýsti ákærði atvikum svo að 13. janúar sl. hefðuhann og J verið að aka um á bílaleigubílnum sem ákærði hafði á leigu. Þeir hefðu komið við í tveimurverslunarmiðstöðvum og um kvöldið hefðu þeir farið á æfingu í World Class. Að henni lokinni hefðu þeir fariðaftur um borð í [...]. Skömmu fyrir miðnætti hefðu þeir síðan skutlað H niður í miðborg Reykjavíkur og hefðuþeir verið komnir til baka í skipið um kl. 23:30.

Um nóttina hefði ákærði fengið skilaboð frá H sem beðið hefði um að hann yrði sóttur. Ákærði hefði þvíekið í miðborgina og sótt H. Eftir að hann kom inn í bílinn hefðu þeir ekið aðeins um. Neitaði ákærði aðspurðurað hafa farið inn á veitinga- eða skemmtistaði í miðborginni um nóttina. Þeir H hefðu ekið fram hjáveitingastaðnum Mónakó og skömmu eftir það hefði kona komið inn í bílinn. Konunni kvaðst ákærði ekki getalýst. Þeir H hefðu bent konunni á að þeir væru ekki á leigubíl. Konan hefði síðan bent á aðra konu sem var neðarí götunni og hefðu þau farið og tekið hana upp í. Konurnar sagði ákærði hafa rætt saman á íslensku og þærhlegið. Ákærði hefði ekið aðeins um en síðan keyrt til baka að [...]. Þau hefðu rúntað aðeins um á hafnarsvæðinuen síðan ekið að nálægu hringtorgi og þar hefðu konurnar báðar farið út úr bílnum. Eftir að þær fóru hefðiákærði ekið aðeins um en hann síðan lagt bílnum „... og ég man ekki betur en að ég hafi farið um borð.“ Sagðistákærði halda að H hefði verið með honum þegar hann setti konurnar út við hringtorgið.

Ákærði gaf skýrslu að nýju fyrir lögreglu síðar þessa sömu nótt og kom þá meðal annars fram hjá honumað hann teldi að H hefði farið um borð í [...] áður en ákærði setti konurnar tvær út við hringtorgið samkvæmtáðursögðu. Þá kvaðst ákærði hafa spjallað við aðra konuna og kysst hana eftir að hafa ekið bílnum út áhafnarkantinn. Spurður um hvað hann hefði verið að þrífa í bifreiðinni svaraði ákærði því til að hann hefði veriðað þrífa ælu. Blóð kvaðst hann ekki hafa séð í bílnum.

Spurður fyrir dómi um ástæðu þess að hann hefði ekki borið um málsatvik með þeim hætti fyrir lögreglusem hann síðan gerði fyrir dómi vísaði ákærði til minnisleysis á þeim tíma. Einnig vísaði ákærði til ölvunarsinnar er atvik máls gerðust, svo og þeirrar einangrunarvistar sem hann hefði sætt í kjölfar handtöku. Enn fremurkvaðst ákærði hafa verið stressaður og lítinn svefn fengið er hann var í haldi lögreglu, en lögreglumenn hefðukomið inn til hans á tveggja tíma fresti öskrandi: „Hvar er hún? Hvar er hún?“ Ákærði hefði verið spurður

Page 42: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

42

leiðandi spurninga af lögreglu sem fullyrt hefði við ákærða að hann hefði gert ýmsa hluti. Þá hefðu ákærða veriðsýndar myndir af ýmsu sem hann hefði ekki gert. Lögreglu sagði ákærði almennt hafa komið mjög illa fram viðsig og kallað hann öllum illum nöfnum. Þá hefði lögreglan beitt ákærða þrýstingi. Við það hefði lögregla meðalannars beitt unnustu ákærða fyrir sig en ákærði hefði hvorki fengið að hafa samband við hana né ættingja sína.Ákærði kvaðst hafa viljað hjálpa til við leitina að brotaþola og hefði það, auk þess sem áður var nefnt, leitt tilþess að hann greindi frá atvikum sem ekki höfðu gerst. Eftir að einangrunarvist ákærða lauk, lögregla hætti aðkoma inn til hans, hann fékk til sín sálfræðing og fékk að hafa samband við sína nánustu kvaðst ákærði hafaróast, sem hjálpað hefði honum að muna.

Um atvik samkvæmt ákærulið 2 bar ákærði sérstaklega að þegar skipið [...] hefði verið í höfn íDanmörku nokkru áður en það kom hingað til lands hefði hann verið inntur eftir því hvort hann gæti tekiðsendingu með sér til Grænlands. Kvaðst ákærði hafa svarað því játandi, en hikandi þó. Hann hefði síðan farið ábílaleigubifreið til fundar við þennan aðila í Frederikshavn í Danmörku.

Ákærði staðfesti að fíkniefni þau sem fundist hefðu við leit lögreglu í káetu hans um borð í [...], í rúmi ogbak við klósettið, hefði hann fengið hjá fyrrnefndum aðila. Efnin hefði ákærði átt að flytja til Grænlands. Hannkvaðst hins vegar hvorki hafa komið að skipulagningu né fjármögnun á flutningi fíkniefnanna. Sagði ákærðialdrei hafa staðið til að Ísland yrði áfangastaður efnanna. Spurður um af hverju hann hefði ekki falið fíkniefninsvaraði ákærði því til að hann hefði orðið afhuga því að taka þátt í flutningi fíkniefnanna. Spurður um af hverjuhann hefði ekki varpað efnunum í hafið þegar í ljós kom að skipinu hafði verið snúið við og að von væri á þyrlumeð lögreglumenn að skipinu svaraði ákærði því til að ef hann hefði gert það hefðu þeir sem að flutningiefnanna stóðu líklega talið að hann hefði stolið efnunum. Það hefði getað leitt af sér hefndaraðgerðir af þeirrahálfu.

IVH, sem aðspurður kvaðst hafa komið hingað til lands á hverju ári síðan 2011, lýsti atvikum máls svo að

hann hefði verið á gangi á bryggjunni í Hafnarfirði að kvöldi föstudagsins 13. janúar sl. þegar ákærði og J hefðukomið akandi. Vitnið kvaðst hafa verið á leið í bæinn og ætlað að taka leigubíl þangað. Úr hefði hins vegarorðið að ákærði og J skutluðu vitninu í bæinn. Þegar til Reykjavíkur kom hefði vitnið farið út úr bílnum. Vitniðhefði skoðað sig eilítið um en síðan farið inn á [...] þar sem það hefði fengið sér bjór. Á meðan vitnið var ástaðnum hefði það verið í sambandi við ákærða og spurt hann þess hvenær hann og J kæmu til baka, en áður enþeir yfirgáfu vitnið fyrr um kvöldið hefðu þeir sagst ætla um borð í [...] og fara þar í sturtu en koma síðan afturniður í bæ.

Vitnið kvað ákærða loks hafa komið, en hann þá verið einn á ferð. Vitnið og ákærði hefðu setið á [...] ogverið þar við drykkju fram að lokun staðarins. Minntist vitnið þess að hafa þar rætt við starfsstúlku sem þaðþekki, PP. Af [...] hefðu þeir farið á [...]. Þeir hefðu ekki verið samferða á þann stað þar sem símtal hefði tafiðvitnið og þá hefði í fyrstu ekki átt að hleypa vitninu þar inn. Ákærði hefði þá komið út af staðnum og sótt vitnið.Atvik inni á [...] um nóttina sagðist vitnið muna illa vegna ölvunar. Vitnið minntist þó þess að hafa farið ásnyrtinguna á staðnum. Af [...] hefðu vitnið og ákærði farið í bílaleigubílinn og hefði vitnið sest í farþegasætiðvið hlið ákærða, sem sest hefði í ökumannssætið. Er þarna var komið sögu hefði vitnið viljað fara til baka í [...]en ákærði viljað aka aðeins um. Hvað gerðist eftir þetta sagðist vitnið muna illa. Vitnið sagði þau atvik þó hafarifjast upp, eftir að vitnið hafði verið hneppt í gæsluvarðhald, að þeir ákærði hefðu ekið niður Laugaveg og aðþar hefði kona komið inn í bílinn til þeirra. Taldi vitnið að konan hefði komið inn í bílinn vinstra megin, aftanvið ökumannssæti, og síðan sest í aftursætið aftan við vitnið. Aðspurt sagðist vitnið ekki muna hvort það hefðiátt einhver samskipti við konuna eftir að hún kom inn í bílinn. Vitnið myndi heldur ekki eftir því hvort ákærðihefði rætt við hana. Konunni gat vitnið ekki lýst og aðspurt sagðist það ekki geta sagt til um hvort um brotaþolahefði verið að ræða.

Frá Laugavegi kvað vitnið leiðina hafa legið að [...]. Kvaðst vitnið hafa sofnað á leiðinni að skipinu ogekkert muna eftir ökuferðinni. Aðspurt sagðist vitnið halda að það hefði verið í bílnum alla leiðina fráLaugavegi og að Hafnarfjarðarhöfn. Gat vitnið ekki sagt til um hvort ákærði hefði á einhverjum tímapunktiyfirgefið bifreiðina. Við skipið hefði ákærði vakið vitnið. Þegar vitnið hefði farið út úr bílnum hefði það litið íaftursætið og þá séð að eitthvað var þar. Fram kom hjá vitninu að því hefði verið sýnt myndskeið þar sem sjá

Page 43: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

43

megi vitnið taka úlpuna sína með sér þegar það yfirgefur bílinn. Vitnið kvaðst hins vegar ekkert muna eftir þvíatviki. Vitnið hefði síðan farið um borð í skipið og í káetu sína. Þaðan hefði vitnið hringt til Grænlands, íkærustu sína og einnig vin sinn og vinnufélaga, K, auk L. Um efni þeirra samtala gat vitnið ekki borið. Þá komfram hjá vitninu að þegar það hefði kíkt á símann sinn „daginn eftir“ hefði vitnið séð að það hafði hringtnokkrum sinnum um nóttina í fyrrnefnda PP á Messenger. Vitnið kvaðst hins vegar ekki muna eftir þessumhringingum.

Vitnið neitaði aðspurt að hafa ekið bílaleigubílnum umrædda nótt og tók vitnið fram í því sambandi aðþað hefði aldrei öðlast ökuréttindi. Taldi vitnið ekki mögulegt að það hefði ekið bifreiðinni án þess að muna eftirþví. Spurt út í þann framburð ákærða, að vitnið hefði óskað eftir því að vera eitt með konunni sem kom upp íbílinn, kvaðst vitnið ekki minnast þess. Þá kannaðist vitnið hvorki við lýsingar ákærða á því að vitnið hefði ekiðburt með konuna um nóttin. né að einhver hefði ælt í bifreiðina um nóttina. Sérstaklega spurt neitaði vitnið þvíað hafa gert konunni mein og taldi sig ekki hafa snert hana.

Það var hald vitnisins að það hefði vaknað um kl. 11:00 að morgni 14. janúar sl. Vitnið hefði fyrst fariðniður í sal og fengið sér vatn að drekka. Næst hefði vitnið farið að káetu ákærða. Sagðist vitnið minnast þess aðhafa spurt ákærða um „konurnar“. Ákærði hefði sagst hafa ekið konunum á einhvern stað í Hafnarfirði ogstaðfesti vitnið að hafa látið falla ummæli í þá veru fyrir lögreglu. Vitnið sagði það síðan hafa rifjast upp fyrirsér þegar það sat í gæsluvarðhaldi að sennilega hefði einungis verið ein kona í bílnum. Í dag kvaðst vitnið veravisst um að svo hefði verið.

Skipstjórann á [...] sagðist vitnið hafa rætt við um kl. 12:00 og hefði vitnið viðurkennt fyrir honum aðþeir ákærði hefðu verið við drykkju um nóttina. Spurt út í ummæli sín hjá lögreglu varðandi þessi samtöl barvitnið að mögulegt væri að það hefði rætt við skipstjórann áður en það ræddi við ákærða. Kvaðst vitnið ekkimuna þetta nákvæmlega.

Spurt út í áverka sem vitnið hefði verið með á vinstri hendi er það var handtekið svaraði vitnið því til aðáverkann hefði vitnið hlotið við vinnu sína eftir 14. janúar sl.

J kvaðst hafa verið með ákærða á föstudeginum 13. janúar sl. Vitnið sagði þá hafa sótt bílaleigubíl ogþeir því næst farið á æfingu. Að æfingunni lokinni hefðu þeir farið aftur um borð í [...].

Um kvöldið hefðu ákærði og vitnið skutlað H „niður í bæ“ og að því loknu snúið aftur í skipið. Vitniðsagði ákærða hafa talað um að fara aftur í bæinn og taldi vitnið að það hefði hann gert.

Vitnið kvaðst hafa skilið úlpuna sína eftir í bílaleigubílnum um kvöldið. Ákærði hefði afhent vitninuúlpuna daginn eftir. Þá hefði verið búið að þvo hana. Þegar ákærði hefði afhent vitninu úlpuna hefði hann gefiðþá skýringu á þvottinum að kona sem komið hefði í bílinn hefði ælt á úlpuna. Þá kvað vitnið fram hafa komiðhjá ákærða að hann hefði kysst konuna.

Vitnið staðfesti aðspurt að það hefði farið með ákærða á laugardeginum að skila bílaleigubílnum. Áðuren vitnið settist inn í bílinn hefði ákærði nefnt að ælt hefði verið í bílinn. Inni í bílnum hefði vitnið síðan fundiðeinhverja lykt, er það kvaðst fyrir dómi ekki geta lýst, en sem vitnið hefði lýst sem ælulykt fyrir lögreglu. Þástaðfesti vitnið jafnframt að hafa í samræðum við lögreglu eftir að vitnið var handtekið látið falla ummæli, semhöfð væru eftir því í skýrslu lögreglu, um að ákærði hefði afhent vitninu nýþvegna úlpuna og við það tækifærigreint frá því að tvær stúlkur hefðu komið í bílaleigubílinn, sem ælt hefðu yfir úlpu vitnisins. Vitnið staðfestienn fremur að hafa við formlega skýrslugjöf hjá lögreglu haft eftir ákærða að tvær stúlkur hefðu verið í bílnum.

PP kvaðst hafa verið við vinnu aðfaranótt 14. janúar sl. á [...] í Reykjavík. Vitnið sagðist hafa kynnst Hárið 2015 en hann hefði ásamt nokkrum öðrum skipverjum á [...] verið reglulegur gestur á [...] þegar skipið hefðikomið í höfn hér á landi. Þau H, sem vitnið lýsti sem góðum og ljúfum, hefðu orðið góðir vinir og þau spjallaðmikið saman.

Umrætt kvöld sagði vitnið H hafa komið einan á [...] rétt fyrir miðnætti. Áður hefðu þau verið búin aðskiptast á skilaboðum á Snapchat og vitnið því vitað að H væri hér staddur. H hefði farið í lukkuhjólið á barnumog unnið átta bjóra. H hefði setið við barinn, gegnt vitninu, sem verið hefði við störf samkvæmt áðursögðu. Hsagði vitnið hafa gefið eitthvað af bjórnum en hann samt sem áður drukkið talsvert af honum sjálfur.

Page 44: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

44

Síðar um nóttina kvað vitnið ákærða, sem virst hefði allsgáður, hafa komið til H. Ákærða sagðist vitniðaldrei hafa hitt áður. Eftir að ákærði kom hefði H, sem er þarna var komið sögu hefði verið orðinn frekarölvaður, keypt skot handa þeim ákærða. H hefði keypt frekar mörg skot og hefði vitnið séð ákærða drekka tvöþeirra, auk þess að drekka einn bjór. Ákærði og H hefðu síðan fært sig frá barnum og sest niður á öðrum stað ápöbbnum. Vitnið hefði ekki séð meira til þeirra tveggja þetta kvöld. Síðar um nóttina, um kl. 3:00, sagði vitniðdyravörð á pöbbnum hafa komið og upplýst vitnið um að H hefði sofnað við borð á staðnum og hefði honum íkjölfarið verið vísað út af staðnum.

Um kl. 3:55 sagði vitnið H hafa byrjað að hringja í það á Facebook. Þá hefði dyravörður borið vitninuþau skilaboð að H væri fyrir utan staðinn og vildi tala við það. Vitnið kvaðst ekki hafa haft tök á því, enda vitniðvið vinnu. Vitnið sagði H alls hafa hringt níu sinnum í það á Facebook. Fyrst hefði hann hringt kl. 3:55samkvæmt áðursögðu, aftur rétt fyrir kl. 4:00, nokkrum sinnum um kl. 5:00, enn hefði H hringt rúmlega 6:00 ogsíðast kl. 11:55. Vitnið kvaðst ekki hafa svarað neinni þessara hringinga. Nefndi vitnið í því sambandi að þaðhefði vitað að H væri mjög ölvaður, vitnið að vinna og eftir það á leið heim að sofa.

Vitnið kvaðst hafa rætt við H á Snapchat daginn eftir. Vitnið hefði þá beðist afsökunar á því að hafa ekkisvarað og innt ákærða eftir því hvort ekki væri allt í góðu? H hefði svarað því játandi en sagst vera frekarþunnur. Á þriðjudeginum hefði vitnið síðan sent H skilaboð og spurt hann eftir því hvort hann væri ekki búinnað jafna sig. H hefði svarað því játandi, hann verið hress og liðið vel. Þá hefði H upplýst vitnið um að skipinuhefði verið snúið aftur til Íslands.

Ö , bryti á [...], sagði ákærða hafa leigt bíl á meðan skipið var í Hafnarfjarðarhöfn dagana 13. og 14.janúar sl. Kvað vitnið ákærða áður hafa leigt sér bíl er skipið var hér statt. Vitnið sagðist hafa séð myndir áFacebook frá ákærða sem borið hefðu með sér að hann hefði ferðast um landið í einhverjum mæli.

Vitnið kvaðst hafa veitt því athygli eftir að skipinu var snúið til baka til Hafnarfjarðar að andlegt ástandákærða hefði farið stigversnandi. Taldi vitnið ástand ákærða hafa tekið að breytast til hins verra þegar honumbárust skilaboð þar sem hann var inntur eftir því hvort hann hefði verið sá sem leigði rauðan Kia-bíl. Skilaboðinsagðist vitnið ekki hafa séð en heyrt af þeim. Vitnið nefndi jafnframt að ákærði hefði verið lystarlaus oggreinilega taugaóstyrkur. Vitnið sagði auga hafa verið haft með ákærða vegna ástands hans. Þegar þyrlan hefðikomið að skipinu með lögreglu innanborðs hefði ákærði verið mjög óstyrkur og spurt vitnið: „Heldur þú að þeirséu komnir til að sækja mig?“ Vitnið hefði svarað, í þeim tilgangi að róa ákærða, að það teldi svo ekki vera.

Vitnið staðfesti að ákærði hefði komið um borð í skipið 30. eða 31. desember 2016, þegar það lá í höfn íFrederikshavn í Danmörku. Á meðan skipið var þar hefði ákærði verið með bíl á leigu.

AA, 1. vélstjóri á [...], sagði ákærða hafa tekið á leigu lítinn rauðan bíl á meðan skipið lá við bryggju íHafnarfirði í janúarmánuði sl. Vitnið sagði ákærða áður hafa leigt sér bíl er skipið var hér statt, líkt og nokkriraðrir skipverjar. H taldi vitnið ekki hafa leigt bíl hér á landi þar sem hann væri ekki með ökuréttindi.

Vitnið kvaðst hafa vaknað snemma morguns laugardaginn 14. janúar sl. Vitnið hefði verið statt ímatsalnum, um kl. 6:00, og verið að horfa á fréttir þegar H hefði komið um borð. Vitnið kvað H hafa verið mjögdrukkinn, sem verið hefði óvenjulegt. H hefði verið rólegur þegar hann kom í matsalinn en honum greinilegabrugðið þegar hann sá vitnið þar, en væntanlega hefði H ekki átt von á neinum þar svo snemma morguns. Vitniðtaldi viðbrögð H skýrast af því að ekki væri vel séð að yfirmenn á skipinu væru drukknir. Vitnið kvað þá H hafatekið tal saman og þeir ræðst við í um 5-10 mínútur. Gat vitnið ekkert borið um efni samtalsins en sérstaklegaaðspurt kvað vitnið þó H ekki hafa nefnt hvaðan hann væri að koma. Taldi vitnið að H hefði raunar ekki vitaðþað, svo ölvaður hefði hann verið. Lýsti vitnið ástandi H nánar svo að hann hefði slagað og talað óskýrt. Framkom hjá vitninu að H hefði verið með síma í höndunum á meðan þeir töluðust við og verið að eiga við hann,mögulega að reyna að hringja eða senda SMS-skilaboð. Vitnið sagðist ekki hafa séð neitt athugavert viðklæðnað H. Hann hefði hvað það varðaði verið eins og venjulega, penn og snyrtilega klæddur. Úr matsalnumhefði H farið í káetu sína að sofa.

Síðar um daginn, eða á milli kl. 13:00 og 14:00, sagðist vitnið hafa snætt hádegisverð. Að honumloknum hefði það fengið sér kaffi í bolla og farið út á dekk til þess að reykja. Á meðan vitnið var úti hefðiákærði komið upp landganginn með handklæði í hendinni. Kvað vitnið ákærða hafa verið að koma frá bílnum

Page 45: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

45

sem hann hafði á leigu, en bílnum hefði verið lagt samsíða landganginum. Hvað ákærði gerði við handklæðiðsagðist vitnið ekki vita.

Vitnið sagðist ekkert hafa rætt við ákærða en í sömu svifum og hann bar að hefði BB komið út úrmatsalnum og hefðu vitnið og BB velt því fyrir sér hvort ástæða þess að ákærði var með handklæðið væri aðeinhver hefði kastað upp í bílnum.

Fram kom hjá vitninu að fyrst eftir að skipið hélt úr höfn hefði ákærði verið sjálfum sér líkur. Eftir aðhonum bárust SMS-skilaboð frá fréttamanni varðandi rauða bílinn hefði hann hins vegar brotnað saman og veriðmjög hræddur. Ákærði hefði sýnt stýrimanninum skilaboðin. Um 10-12 tímum síðar hefði ákærði þurft að fáróandi lyf og hefði skipstjórinn sett sig í samband við Radio medical og fengið leyfi til þess að gefa ákærðaróandi. Kl. 8:00 morguninn eftir hefði ákærði verið breyttur á svip, mjög fölur og grár. Vitnið sagði ákærða ekkihafa verið góðan viðræðu á þessum tímapunkti. Hann hefði verið mjög hræddur og ekki haft löngun til að tala.

Vitnið taldi að ákærði hefði komið um borð í skipið 30. desember 2016, þegar það lá í höfn íFrederikshavn í Danmörku. Á meðan skipið var þar hefði ákærði verið með bíl á leigu. LL kvað vitnið hafakomið um borð rétt fyrir brottför 14. janúar sl.

CC, 2. stýrimaður á [...], sagði ákærða hafa haft bíl á leigu á meðan skipið lá í höfn í Hafnarfirði í janúarsl. Eftir að atvik máls gerðust kvaðst vitnið hafa heyrt það frá Færeyingunum í áhöfninni að ákærði og H hefðuverið með tvær dömur í bílnum hjá sér umrædda nótt.

Eftir að skipinu var snúið til baka til Hafnarfjarðar kvað vitnið ákærða hafa komið til sín og sýnt sérskilaboð frá blaðamanni varðandi horfna stúlku og bíl sem ákærði hefði haft á leigu. Ákærði hefði orðið mjögtaugaveiklaður við að fá þessi skilaboð. Ákærði hefði ekkert sagst um málið vita en hann farið úr jafnvægi viðþað að vera bendlaður við það. Vitnið sagðist hafa ráðlagt ákærða að fara upp í brúna og ræða við skipstjórann.

Vitnið kvað ákærða hafa verið um borð þegar skipið lá í höfn í Frederikshavn í Danmörku skömmu áðurog hefði hann verið með bíl á leigu á þeim tíma.

BB, 3. vélstjóri á [...], kvað ákærða hafa tekið á leigu bíl á meðan skipið var í Hafnarfjarðarhöfn íjanúarmánuði sl.

Eftir hádegismat laugardaginn 14. janúar sagðist vitnið hafa farið út á dekk að ræða við AA, sem þarhefði staðið og reykt. Vitnið hefði þá séð ákærða koma um borð og hefði hann haldið á handklæði. Vitnið kvaðákærða hafa verið að koma frá bílnum, sem staðið hefði við landganginn, og hefðu dyr vinstra megin á bílnumverið opnar. Sagðist vitnið ekki hafa átt nein orðaskipti við ákærða við þetta tækifæri.

Fram kom hjá vitninu að ákærði hefði komið um borð í skipið í Frederikshavn í Danmörku 30. desember2016. Kvaðst vitnið hafa heyrt af því að ákærði hefði þá haft bíl á leigu. Vitnið tók fram að sjálft hefði það ekkiséð bílinn heldur einungis haft af því spurnir að ákærði væri við akstur í landi. Var á vitninu að skilja að ákærðihefði fengið mann til sín í heimsókn á meðan skipið lá við bryggju í Danmörku.

II, 1. stýrimaður á [...], sagðist vita að ákærði hefði haft bíl á leigu á meðan skipið var í Hafnarfjarðarhöfní janúar sl.

Vitnið kvaðst hafa rætt við H, líklega sunnudaginn 15. janúar sl., og hann sagt frá því að þeir ákærðihefðu nóttina áður verið að keyra um ásamt tveimur konum. Síðar hefði þetta sama atriði komið til tals á milliákærða og H, svo vitnið heyrði, og þá hefði ákærði einnig talað um að konurnar hefðu verið tvær. Konurnarhefði ákærði sagst hafa keyrt að versluninni Krónunni. Hvort H hefði þá enn verið í bílnum gat vitnið ekki umborið en vitnið hafði það eftir AA að H hefði komið um borð í skipið kl. 6:00 að morgni laugardagsins. Hjá AAhefði einnig komið fram að H hefði þá verið drukkinn og óskýr í tali. H hefði brugðið við að sjá AA, enda væriþað ekki venjan að yfirmenn drykkju þegar þeir væru um borð í skipinu. Jafnframt hefði komið fram hjá AA aðH hefði verið að eiga eitthvað við símann sinn.

Eftir að skipið hélt úr höfn sagði vitnið fregnir hafa borist af máli þessu og því að lögregla leitaði rauðrarbifreiðar. Eftir að hafa rætt málið um stund hefði skipstjórinn tekið þá ákvörðun að snúa skipinu aftur til Íslands.Jafnframt hefði verið ákveðið að gefa þá skýringu að upp hefði komið bilun í vél skipsins og freista þess þannig

Page 46: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

46

að halda ástandinu um borð rólegu. Þá hefði enn fremur verið tekin ákvörðun um að slökkva á nettenginguskipsins.

Vitnið sagði ákærða hafa komið upp í brú og sýnt SMS-skilaboð á ensku frá fréttamanni. Í þeim hefðimeðal annars verið að finna spurningu til ákærða um hvort hann hefði leigt þann bíl sem áður var getið ogeinnig hefði verið spurt um stelpur. Ákærði hefði er þarna var komið sögu verið fölur og grár og litið illa út.Vitnið kvaðst hafa klappað ákærða á axlirnar, reynt að róa hann og sagt honum að fara að hvíla sig. Eftir aðákærði var farinn kvaðst vitnið hafa farið niður í verksmiðjuna í skipinu að leita að H. Hann hefði reynst veravið vinnu og ekkert óvenjulegt verið að sjá á honum.

Ákærða sagði vitnið hafa reynt að hvíla sig. Hann hefði hins vegar verið mjög órólegur og komiðskömmu síðar upp í brú án þess að segja nokkuð sérstakt. Hann hefði síðan farið niður aftur. Vitnið ogskipstjórinn hefðu þá rætt um hvort þeir ættu að gefa ákærða eitthvað róandi. Í framhaldinu hefðu þeir haftsamband við Radio Medical, gefið skýringar á ástandinu og óskað ráðlegginga um hvað þeir ættu að gefaákærða. Þegar þær ráðleggingar hefðu legið fyrir hefði vitnið farið niður í káetu til ákærða með töflu, róandi lyf,og gefið honum. Ákærði hefði enn verið órólegur og vitnið sagt við hann að ef hann hefði ekkert gert þá væriekkert að óttast. Ákærði hefði svarað: „Við sjáum hvað verður úr þessu,“ eða eitthvað í þá veru. Í framhaldinuhefðu skipstjórnendur fengið vin ákærða, LL, til þess að vera hjá honum í káetunni.

Vitnið kvað ákærða hafa verið um borð þegar [...] var í höfn í Danmörku, áður en skipið kom hingað tillands. Sagði vitnið ákærða hafa verið með bíl á leigu á þeim tíma. Vitnið kvað LL, sem síðar deildi káetu meðákærða, hafa komið um borð rétt fyrir brottför skipsins 14. janúar sl. Kom fram hjá vitninu að ákærði hefði þurftað skipta um káetu eftir að skipið fór úr höfn í Hafnarfirði. Ástæðan hefði verið sú að skipið var að fara tilkarfaveiða en við þær veiðar væru 28 skipverjar um borð en ekki 27 eins og þeir væru annars. Kvað vitniðákærða hafa legið mjög á að flytjast á milli og hann viljað að káetuskiptin gengju hratt fyrir sig. Það hafði vitniðeftir RR, sem vitnið kvað venjulega hafa haft þá káetu til umráða sem ákærði fór í.

S, skipstjóri á [...], kvað ákærða hafa haft bíl á leigu á meðan skipið var í Hafnarfjarðarhöfn í janúar sl.Taldi vitnið að ákærði hefði leigt sér bíl í næstum hvert skipti sem skipið var í höfn.

Vitnið kvaðst ekkert geta borið um athafnir ákærða og H aðfaranótt laugardagsins 14. janúar sl. annað enþað að vitnið hefði heyrt frá öðrum áhafnarmeðlimum daginn eftir að þeir hefðu verið úti að skemmta sér. Þáhefði AA tjáð vitninu að H hefði verið mjög ölvaður þegar hann kom um borð í skipið um kl. 6:00 ummorguninn.

H hefði komið upp á milli kl. 12:00 og 13:00 á laugardeginum, mun seinna en hann var vanur, og vitniðþá innt hann eftir því af hverju hann hefði sofið svona lengi fram eftir. H hefði svarað því til að ákærði og hannhefðu verið í bænum. Vitnið hefði gert H ljóst að það væri mótfallið slíku háttalagi. Vitnið sagðist hafa spjallaðvið H og að hjá honum hefði meðal annars komið fram, sem H hefði haft eftir ákærða, að tvær stelpur hefðuverið með þeim í bílnum um nóttina. Ekki hefði komið fram hjá H hvað orðið hefði af stúlkunum. Staðfestivitnið fyrir dómi þann framburð sinn hjá lögreglu að H hefði greint vitninu frá því að hann hefði sofið mestahluta leiðarinnar til Hafnarfjarðar um nóttina. H hefði vaknað er þeir komu að skipinu og hann þá spurt ákærða:„Hvað með stúlkurnar?“ Ákærði hefði þá svarað: „Það skalt þú ekki hugsa um. Ég skal sjá um þær.“ H hefðisíðan löngu síðar, eftir að allt það sem um ræðir í máli þessu var um garð gengið, tjáð vitninu að hann myndieinungis eftir einni stúlku í bílnum.

Á laugardeginum kvaðst vitnið hafa verið statt í brúnni og þá séð til ákærða við bílinn og í fyrstu hefðuframdyr bílsins verið opnar. Ákærði hefði síðan opnað dyrnar vinstra megin að aftan og því næst skottið. Hefðiákærði verið að vesenast eitthvað í bílnum. Þetta sagði vitnið hafa verið að loknum hádegisverði. Ákærði hefðisíðan ekið bílnum yst á bryggjuna, að slippnum, þar sem hann hefði verið í 5-10 mínútur, mögulega lengur.

Eftir að skipinu var snúið til baka til Íslands sagði vitnið ákærða hafa komið og sýnt því SMS-skilaboð.Vitnið hefði þá rætt málið við ákærða, enda hefði vitnið þá verið búið að sjá umfjöllun því tengda á Facebook.Ákærði hefði þá greint vitninu frá því að í bílnum hefðu verið tvær stúlkur og að hann hefði sett þær út viðverslunina Krónuna. Á þessum tímapunkti hefði ákærði „verið búinn á því.“ Vitnið hefði þá spurt ákærða þess afhverju hann væri svona hræddur. Ákærði hefði sagst hafa fengið SMS-skilaboð frá unnustu sinni á Grænlandiþar sem fram hefði komið að ákærði væri mögulega grunaður í málinu. Ákærði hefði sagst vera saklaus og

Page 47: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

47

vitnið þá sagt honum að ef svo væri skyldi hann ekki vera hræddur. Fram kom hjá vitninu að ákærða hefði íframhaldinu verið gefið róandi lyf, í tvígang að því er vitnið minnti.

Vitnið sagðist hafa tekið þá ákvörðun að snúa skipinu aftur til Íslands. H sagði vitnið hafa verið róleganog sjálfum sér líkan eftir að skipinu var snúið við.

Vitnið sagðist hafa fengið símtal frá íslenskum lögreglumanni sem spurt hefði þriggja spurninga: Hvortvopn væru um borð. Hvort það væri rétt að skipinu hefði verið snúið til baka. Og hvar skipið myndi leggjast aðbryggju. Lögreglumaðurinn hefði að síðustu sagst myndu hringja aftur. Það hefði hann gert og boðað að þyrlamyndi koma að skipinu með sex vopnaða lögreglumenn. Vitnið taldi [...] hafa verið statt um 120 mílur vestanvið Ísland þegar lögregla kom um borð, í um 12 tíma siglingu frá landinu. Skipið hefði þá verið búið að sigla íátt til Hafnarfjarðar í um sólarhring. Lögreglumennirnir hefðu strax sótt ákærða og H og komið þeim fyrir íklefum þar sem þeirra hefði verið gætt. Vitnið neitaði því aðspurt að lögregla hefði tekið yfir stjórn skipsins.Skipið sagði vitnið sigla undir grænlenskum fána.

Daginn eftir að skipið lagðist að bryggju í Hafnarfirði kvaðst vitnið hafa afhent lögreglu jakka ákærða.Jakkann hefði vitnið fundið í káetu ákærða.

Vitnið sagði ákærða hafa verið um borð þegar [...] var í höfn í Danmörku. Kom fram hjá vitninu aðákærði hefði verið úti á hverri einustu nóttu, hverra erinda kvaðst vitnið ekki vita. Vitnið sagði LL, sem deildikáetu með ákærða, hafa komið um borð rétt fyrir brottför skipsins frá Hafnarfirði. LL hefði komið að skipinumeð leigubíl beint frá flugvellinum og þegar hann var kominn um borð hefði skipið látið úr höfn. Vitniðstaðfesti að ákærði hefði þurft að skipta um káetu. Kvað vitnið ákærða hafa verið mjög æstan í að skipta og hannviljað að káetuskiptin gengju hratt fyrir sig.

RR, 2. vélstjóri á [...], bar fyrir dómi að hann vissi að ákærði og H hefðu farið út að skemmta séraðfaranótt 14. janúar sl.

Vitnið kvaðst hafa heyrt samtal á milli H og S er vitnið var að horfa á sjónvarpið í matsalnum á milli kl.15:00 og 16:00 á laugardeginum. Fram hefði komið hjá H að tvær stúlkur hefðu verið í bílnum hjá þeim ákærðaum nóttina. Einnig hefði komið fram hjá H að hann hefði verið við drykkju á bar og orðið mjög ölvaður. Áleiðinni frá Reykjavík til Hafnarfjarðar hefði H sofnað og myndi hann því ekkert. Þá hafði vitnið það eftir AAað H hefði verið ölvaður þegar hann kom um borð í skipið um kl. 6:00 um morguninn. Tók vitnið fram í þessusambandi að H væri einn af yfirmönnunum um borð og að það mætti helst ekki sjást að yfirmenn drykkju. Þeirættu að sýna gott fordæmi.

Fram kom hjá vitninu að þegar H hefði komið um borð í [...] 20. mars sl. hefði hann aðspurður greintvitninu frá því að hann hefði haft það frá ákærða að stúlkurnar hefðu verið tvær og að ákærði hefði sett þær útvið verslunina Krónuna. Sjálfur hefði H sagst ekki muna þessi atvik.

Vitnið sagði ákærða hafa komið um borð í skipið í Frederikshavn í Danmörku 30. desember 2016. Þarhefði ákærði tekið bíl á leigu og verið mikið í burtu á kvöldin og nóttinni.

Vitnið sagði 28 hafa verið í áhöfn skipsins í þeirri veiðiferð sem hafist hefði í Hafnarfirði umrætt sinn, enoftast væru 27 í áhöfninni. Af þessum sökum hefði vitnið þurft að flytja sig í káetuna til 3. vélstjóra. Ákærðihefði síðan átt að vera í káetu vitnisins ásamt öðrum skipverja. Sagðist vitnið hafa gefið út að það myndi flytjasig um set þegar það sæi að flugvél sú sem koma átti með áhafnarmeðlimi væri farin frá Grænlandi. Þegar vitniðyfirgaf káetuna kvaðst vitnið hafa tekið til í káetunni og þrifið hana og hefði vitnið yfirgefið káetuna um kl.17:50 á laugardeginum 14. janúar sl. Þau föt sem vitnið hefði ekki þurft á að halda næstu tvær vikurnar kvaðstþað hafa sett í poka sem það hefði geymt undir dýnu í káetunni. Vitnið hefði litið við í káetunni um kl. 18:00 ogþá hefði ákærði verið kominn þangað inn og H staðið við dyrnar á káetunni. Þar inni hefði allt verið á rúi ogstúi. Kvaðst vitnið hafa sagt við ákærða að það vildi taka við káetunni frá ákærða eins hreinni og fínni og vitniðhefði skilið við hana.

SS kvaðst hafa verið einn þeirra skipverja á [...] sem falið hefði verið að vakta dyrnar á káetu ákærða 18.janúar sl. eftir að skipinu var snúið aftur til Íslands. Vitnið staðfesti að það hefði séð ákærða fara með ruslapokaút úr káetunni sinni. Í pokanum sagði vitnið hafa verið marga pakka utan af Underberg-snöfsum. Kvaðst vitniðekki hafa orðið vart við að ákærði reyndi að fara með annað út úr káetunni.

Page 48: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

48

TT sagði skipverja hafa verið upplýsta um það eftir að [...] var snúið við að mögulega væru einn eða tveirmenn um borð í skipinu grunaðir í máli sem varðaði horfna stúlku. Skipverjum hefði einnig verið tjáð aðlögregla myndi koma um borð. Vitnið kvaðst hafa rætt við H eftir að þetta lá fyrir og H sagt vitninu að hannhefði enga ástæðu til þess að hafa áhyggjur. H hefði greint vitninu frá því að hann hefði verið ansi fullur nóttinaáður en skipið lét úr höfn. Vegna þess hefði hann sofnað í bílnum. Þegar H hefði vaknað hefði hann minnst þessað hafa litið í aftursæti bílsins og séð þar tvær konur. Í kjölfarið hefði H farið einn um borð í skipið og í háttinn.

HH, sem var unnusta H er atvik máls gerðust, bar fyrir dómi að hún hefði rætt við H í síma að morgni 14.janúar sl. Vitnið kvað þau hafa verið búin að vera að rífast og hefði H hringt í vitnið til þess að bjóða því góðanótt. Vitnið hefði vitað að ákærði ætlaði í bæinn og hefði komið fram hjá H að hann hefði fengið far til baka ískipið með ákærða. Vitnið hefði annars verið sofandi þegar H hringdi og ekki verið í skapi til þess að tala mikiðvið hann. Vitnið hefði heyrt það á H að hann var ölvaður. Hann hefði verið rólegur og sjálfum sér líkur.

Vitnið kvað fram hafa komið hjá H í samtali þeirra eftir að [...] lagði úr höfn í Hafnarfirði að upp værikominn grunur um að þeir ákærði og bílaleigubíllinn tengdust hvarfi stúlkunnar. Þá hefði H í samtali sem þauáttu 16. janúar sl. greint vitninu frá því að hann væri einn af grunuðum í málinu. Hann myndi ekki hvort ein eðatvær stúlkur hefðu komið inn í bílinn um nóttina. H hefði sofnað í bílnum en síðan vaknað og hann farið umborð í skipið. Ákærði hefði þá orðið eftir í bílnum. H hefði sagst hafa drukkið of mikið og sjá eftir því.

Vitnið kvaðst hafa haft af því fregnir að H hefði rætt við tvo vini sína um svipað leyti, K og L. Hefðivitnið heyrt að í það minnsta annað símtalið hefði verið langt, mögulega rúmlega 30 mínútur, og að H hefðigrátið meðan á símtalinu stóð.

UU, systir H, kvaðst hafa rætt við bróður sinn í síma laugardaginn 14. janúar sl. Fram hefði komið hjá Hað hann hefði verið að skemmta sér um nóttina og verið mjög ölvaður. Þá hafði vitnið það eftir HH, þáverandiunnustu H, að hann hefði ítrekað hringt í hana eftir að hann kom til baka í [...]. HH hefði haft eftir H að ákærðihefði tekið stúlkur upp í bílinn um nóttina. Hefði H sofnað í bílnum og sofið í um 30-45 mínútur. Ákærði hefðisíðan ekið H að skipinu. H hefði farið út úr bílnum og síðan hringt í vitnið þegar hann kom um borð samkvæmtframansögðu.

VV bar fyrir dómi að einum eða tveimur dögum eftir að [...] lét úr höfn í Hafnarfirði hefði ákærði spurtsessunauta sína við matarborðið, meðal annarra K, hvort þeir sæju áverka, marblett, á hægri framhandlegg hans.

ÞÞ yfirlögregluþjónn kvaðst hafa stýrt rannsókn málsins. Fram kom hjá vitninu að við rannsókn málsinshefði verið leitast við að gera allt það myndefni sem aflað var og máli gat skipt eins skýrt og mögulegt var. Þásagði vitnið lögreglumenn margoft hafa ekið þá leið sem talið var að ákærði hefði ekið umrædda nótt. Einnighefði lögregla margoft farið á vettvang í þágu rannsóknar málsins.

Vitnið staðfesti aðspurt að ákærði hefði kvartað yfir því við EE lögreglumann hvernig lögregla talaði viðhann og yfir viðmóti lögreglumanna við hann. Í því sambandi kom fram hjá vitninu að lagt væri upp með þaðhjá lögreglu að við yfirheyrslur væri gætt hlutlægni.

Vitnið neitaði því aðspurt að lögregla hefði tekið yfir stjórn [...]. Vitnið sagði tilkynningu um það hafafarið út vegna misskilnings milli manna hjá lögreglustjóraembættinu. Sú tilkynning hefði síðar verið leiðrétt.

E rannsóknarlögreglumaður greindi svo frá fyrir dómi að hann hefði haldið utan um rannsókn málsins frá17. janúar sl., eftir að talið var orðið ljóst að um sakamál væri að ræða. Fram kom hjá vitninu að aflað hefðiverið gagna varðandi síma brotaþola og í kjölfarið gagna um síma sem borist hefðu sambærilega leið og símihennar úr miðbæ Reykjavíkur. Þau gögn hefðu leitt í ljós að símar brotaþola, ákærða og H höfðu borist meðsama hætti og komið inn á svipuð möstur, þótt með aðeins ólíkum hætti væri, sem tæknimenn hefðu skýrt meðmismun á gögnum eftir því frá hvaða símafyrirtækjum gögnin kæmu. Símagögnin hefðu beint athygli lögregluað Hafnarfjarðarhöfn. Skoðaðar hefðu verið upptökur af því svæði sem gefið hefðu tengingu á rauðan smábílsem lögregla leitaði í tengslum við hvarf brotaþola. Frekari rannsókn hefði leitt í ljós að ákærði hefði haft bílinn

Page 49: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

49

á leigu. Lögregla hefði í kjölfarið haft uppi á bílnum og haldlagt hann. Á upptökunum frá hafnarsvæðinu hefðisíðan mátt sjá ákærða og H á rauða smábílnum. Rannsókn á bílnum hefði síðan leitt í ljós blóð í og undiraftursæti bílsins og blóðslettur ökumannsmegin í bílnum. Innan við sólarhring síðar hefði legið fyrir staðfestingá því með DNA-rannsókn að blóðið í bílnum væri úr brotaþola. Almennir borgarar hefðu síðan fundið skóbrotaþola á hafnarsvæðinu.

Undir rannsókn málsins sagði vitnið lögreglu hafa farið með ákærða í vettvangsferð 20. janúar sl. Ekiðhefði verið niður á Hafnarfjarðarhöfn, að þeim stað sem [...] hefði legið er atvik máls gerðust. Ákærði hefði íökuferðinni skýrt svo frá að hann hefði ekið með tvær stúlkur frá höfninni, eftir að hafa dvalið við flotkvína í um50 mínútur, og sem leið lá í Vallahverfið í Hafnarfirði þar sem hann hefði sett stúlkurnar út við Ásatorg. Eftirþað hefði ákærði sagst hafa farið í göngutúr eða sofnað. Vitnið sagði lögreglu ekkert myndefni hafa fundið semstaðfesti frásögn ákærða um stúlkurnar tvær og ferðir hans eftir að hann yfirgaf hafnarsvæðið.

Við skýrslutökur kvað vitnið ákærða margoft hafa verið spurðan að því hvort einhver annar en hann hefðihaft aðgang að bílaleigubílnum. Hann hefði svarað því neitandi. Ákærði hefði jafnframt verið spurður þess hvorteinhver annar hefði ekið bílnum. Því hefði hann einnig svarað neitandi. Þá hefði ákærði við skýrslutökur neitaðað hafa verið ölvaður. Hann hefði mögulega sagst hafa drukkið 1-2 bjóra, annað ekki.

Aðspurt sagði vitnið lögreglu ekkert haldbært vita um ferðir ákærða og bílaleigubílsins á milli kl. 7:00 og11:00 að morgni 14. janúar sl., þrátt fyrir að vísbendinga hefði verið leitað, meðal annars með skoðun myndefnisúr eftirlitsmyndavélum, sem vitnið sagði reyndar vera nánast engar þegar komið væri út fyrirhöfuðborgarsvæðið. Þessi eftirgrennslan lögreglu hefði verið umfangsmikil. Fram kom hjá vitninu að það teldilíklegast, út frá þeim upplýsingum sem fyrir lægju um kílómetrastöðu bílaleigubílsins og þá vegalengd sembifreiðinni var ekið á meðan ákærði hafði hana á leigu, að ákærði hefði ekið bílaleigubílnum Krísuvíkurleiðinaað brúnni yfir Vogsósa og til baka. Sagði vitnið 140-150 km akstursvegalengd standa út af sem ákærði hefðiekki gert grein fyrir við skýrslutökur hjá lögreglu.

Fram kom hjá vitninu að undir rannsókn málsins hefði verið aflað upplýsinga um símtöl H að morgni 14.janúar sl. Niðurstaða rannsóknar lögreglu hvað þau símtöl varðaði hefði verið sú að símtölin tengdust ekkimálinu.

FF, sérfræðingur hjá lögreglustjóranum á höfuðborgarsvæðinu, kvaðst hafa rannsakað og unnið úrsímagögnum sem aflað var í þágu rannsóknar málsins. Vitnið sagði síma ákærða, brotaþola og H alla hafa veriðstaðsetta í miðborg Reykjavíkur aðfaranótt 14. janúar sl., um kl. 5:20. Sími brotaþola hefði síðan virst berasteftir Sæbraut og inn í Garðabæ. Síðasta þekkta staðsetning símans benti til þess að síminn hefði verið í námundavið Hnoðraholt í Garðabæ, mögulega nærri golfskálanum sem staðsettur sé skammt frá Vífilstöðum, þegarslokknaði á honum. Taldi vitnið að ekki væri hægt að segja til um hvort slökkt hefði verið handvirkt á símanumeða hvort hann hefði orðið straumlaus. Síðasta virkni síma brotaþola hefði verið kl. 5:50. Vitnið sagði áhrif getahaft varðandi símaupplýsingar hver virkni símans hefði verið, en virkni ráðist meðal annars af því hvort kveiktsé á einhverjum samskipta- eða smáforritum. Einnig gæti skipt máli hjá hvaða símafyrirtæki viðkomandisímanúmer væru.

Líklegustu skýringuna á því að sími ákærða hefði sent frá sér færri merki en aðrir símar sem tilrannsóknar voru á umræddu tímabili um nóttina kvað vitnið þá að meiri virkni hefði verið á hinum símunum.

Símaupplýsingar varðandi síma H sagði vitnið sýna hreyfingu á síma hans á sama svæði og í sömu átt ogsíma brotaþola. Þá bentu þær upplýsingar til þess að sími H hefði verið staðsettur á svipuðum stað og símibrotaþola um kl. 6:00. Vitnið kvað upplýsingar um þá senda sem sími H hefði tengst eftir kl. 6:00 og fram aðhádegi benda til þess að hann hefði haldið kyrru fyrir á því tímabili. Staðsetning sendanna samræmdist því að Hhefði á þeim tíma verið um borð í [...].

Hvað síma ákærða varðaði þá sagði vitnið að vitað væri með vissu að sími hans hefði verið í miðborgReykjavíkur kl. 04:53. Þá væru upplýsingar varðandi síma ákærða í samræmi við það sem fyrir lægi um ferðirákærða á hafnarsvæðinu. Þannig passaði skipting símans á milli tveggja sella í sendi staðsettum við Miðvangvið för ákærða út að flotkvínni. Síðasta merkið frá síma ákærða um morguninn komi frá sendi í Klausturhvammií Hafnarfirði kl. 7:06. Sú sella sem numið hefði síma ákærða á þeim tíma vísi í átt að Kaldárseli sem benti til

Page 50: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

50

þess að ákærði hefði þá verið staddur sunnan við sendinn, mögulega á Reykjanesbraut. Eftir þetta hefðislokknað á símanum, hann ekki gefið frá sér nein merki.

G, öryggisstjóri hjá […], bar fyrir dómi að ekki væri hægt að sjá í gögnum hjá fyrirtækjunum hvortslökkt hefði verið handvirkt á síma eða hvort síminn hefði orðið straumlaus. Sömu skilaboð kæmu frá símanumhvort sem væri. Þá staðfesti vitnið að hafa unnið framlagt minnisblað, dagsett 4. maí 2017.

ÆÆ kvaðst hafa farið ásamt bróður sínum, ÖÖ, að Kaldárseli að leita brotaþola. Þar hefðu þeir leitað íum eina klukkustund. Á heimleiðinni hefðu þeir ákveðið að kíkja út fyrir það svæði sem aðrir væru að leita á ogþeir því farið niður á hafnarsvæðið. Þar hefðu þeir vitað af sandpokum sem þeir hefðu ákveðið að leita ofan á.Að því loknu hefði vitni rölt að rörastæðu sem þarna hefði verið nærri og þá rekist á skó sem lágu á jörðinni uppvið rörin, sjávarmegin við stæðuna. Þeir bræður hefðu ekki strax gert sér grein fyrir því, sem síðar hefði komið íljós, að um skó brotaþola væri að ræða. Þeir hefðu tekið annan skóinn upp og hrist úr honum snjó til þess að sjáhverrar gerðar skórinn væri, úrkoma og nokkur skafrenningur hefði verið þetta kvöld. Í kjölfarið hefði vitniðfarið á google.com og bróðir þess jafnframt póstað mynd af skónum á Facebook á leitarsíður tengdar hvarfibrotaþola. Þegar vitnið hefði séð myndir af skóm brotaþola á google.com hefði vitnið áttað sig á því að um skóbrotaþola var að ræða. Í framhaldinu hefði vitnið hringt í lögreglu.

ÖÖ bar að hann hefði farið með bróður sínum, ÆÆ, til leitar að brotaþola að Kaldárseli. Þar hefðu þeirleitað í um 40 mínútur. Mjög margir hefðu verið við leit á sama svæði og því hefðu þeir bræður hætt leit þar.Bróðir vitnisins hefði síðan stungið upp á því að leita á einhverjum öðrum stað og úr orðið að þeir fóru til leitará hafnarsvæðinu þar sem vitnið hefði munað eftir sandpokastæðu sem þeir hefðu leitað ofan á. Einnig hefðu þeirsvipast um í fjörunni. Á leiðinni til baka að bílnum hefði vitnið séð glitta í skó sjávarmegin við rörastæðu semþarna hefði verið. Tók vitnið fram að mögulegt hefði verið að keyra í kringum stæðuna. Snjór hefði verið inni íöðrum skónum og hann verið að nokkru hulinn snjó en skafrenningur hefði verið á vettvangi. Skórnir hefðuþrátt fyrir það verið vel sýnilegir. Í fyrstu hefði vitnið ekki gert sér grein fyrir því að um skó brotaþola væri aðræða. Vitnið hefði samt sem áður tekið mynd af skónum og sett inn á leitarsíðu sem komið hefði verið á fótvegna hvarfs brotaþola. Á sama tíma hefði bróðir vitnisins „googlað“ tegundarheiti skónna og þá séð að umsamskonar skó var að ræða. Strax og honum var það ljóst hefði hann tilkynnt um fundinn til lögreglunnar.Skömmu síðar hefði lögreglan komið á vettvang.

P lögreglumaður kvaðst hafa verið kallaður á vettvang við Hafnarfjarðarhöfn í kjölfar þess að skórbrotaþola fundust. Skóna sagði vitnið hafa legið við enda á rörastæðu. Vitnið hefði ljósmyndað vettvang. Búiðhefði verið að hreyfa við öðrum skónum en þeir lögreglumenn sem fyrstir komu á vettvang hefðu lagt skóinn áþann stað aftur sem hann var á er lögregla kom fyrst að. Vitnið sagði nokkuð hafa verið búið að skafa á og viðvettvang og snjór því víða verið fastur, meðal annars á sóla skósins sem ekki hafði verið hreyft við.

Vitnið kvaðst jafnframt hafa komið að leit í þvottahúsi [...]. Þar sagði vitnið rök föt hafa fundist íþvottavél. Gat vitnið ekkert borið um í hvers eigu þau föt hefðu verið.

O rannsóknarlögreglumaður kvaðst hafa rannsakað síma ákærða með tilliti til notkunar á forritinu Wickr,sem uppsett hefði verið á símanum. Forritið sagði vitnið vera samskiptaforrit er byggðist á þróaðri dulkóðun.Forritið hefði þá virkni að samskipti eyddust eftir ákveðinn tíma, sem stilltur væri af notanda forritsins. Hægtværi að stilla þann tíma sem samskiptin væru til staðar frá fimm sekúndum og í allt að fimm daga. Ekki værimögulegt að taka skjámynd af samskiptum á Wickr.

Fram kom hjá vitninu að kerfislægar skrár væru í stýrikerfi farsíma sem skráðu gagnamagn samskipta,hvort sem er um 3G og 4G eða WiFi, og hvaða forrit komi að þeim færslum. Í síma ákærða hefði vitnið fundiðskráningar vegna notkunar Wickr-forritsins 4. janúar 2017, kl. 22:04, 6. janúar 2017, kl. 12:53, 11. janúar 2017,kl. 20:37, og 13. janúar 2017, kl. 18:13. Aðrar skráningar hefði ekki verið að finna í miðlægri gagnagrunnsskrá

Page 51: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

51

símans og því væru engar skráningar til staðar um að Wickr hefði verið notað á öðrum tímum en að framangreindi.

EE lögreglumaður staðfesti aðspurður að ákærði hefði kvartað yfir meðferð lögreglumanna á sér. Hannhefði sagst hafa verið beittur þrýstingi. Meðal annars hefðu lögreglumenn komið inn í fangaklefa til ákærða aðnæturlagi og vakið hann. Kvaðst vitnið hafa brugðist við kvörtunum ákærða og rætt við lögreglumenn sem aðmálinu komu en ekkert hefði komið fram sem benti til þess að umkvartanir ákærða ættu við rök að styðjast.

AAA lögreglumaður kvaðst hafa gegnt því hlutverki í málinu að stjórna leitinni að brotaþola. Leitinasagði vitnið hafa verið mjög umfangsmikla og hefði hún miðað að því að finna brotaþola og eftir atvikum munitengda brotaþola. Leitarsvæðið hefði verið suðvesturhorn landsins innan 100 km radíuss frá Hafnarfjarðarhöfn.Við þá afmörkun hefði verið horft til upplýsinga sem fyrir hefðu legið, annars vegar um heildaraksturbílaleigubílsins á þeim tíma sem ákærði hafði hann á leigu og hins vegar til þess sem upplýst var um ferðirbílsins og ákærða á þeim tíma. Vitnið sagði alla vegslóða á leitarsvæðinu hafa verið kannaða og hefði veriðleitað 100 metra út frá þeim.

BBB kvaðst hafa ásamt sambýliskonu sinni leigt bílaleigubíl af Kia Rio-gerð, þann sem síðar kom í ljósað ákærði hefði haft á leigu. Bílinn hefðu þau haft í umráðum sínum í um það bil sólarhring. Fram kom hjávitninu að það hefði ekki veitt neinu sérstöku athygli við bílinn en sonur vitnisins hins vegar haft orð á aðhonum fyndist vera skrýtin lykt í bílnum.

CCC, sambýliskona vitnisins BBB, staðfesti að þau hefðu tekið umræddan bílaleigubíl á leigu og hefðibarnabílstóll verið settur í aftursæti bílsins, hægra megin. Vitnið kvaðst hafa farið á bílnum til vinnu áþriðjudagsmorgni, þangað sem hann hefði síðan verið sóttur af lögreglu. Vitnið sagðist ekki hafa veitt athyglineinu óvenjulegu í bílnum en sonur vitnisins hefði hins vegar kvartað yfir vondri lykt. Sagði vitnið þunga lykthafa verið í bílnum, svona „þriflykt“.

DDD, fyrrverandi rannsóknarlögreglumaður, kvaðst hafa haft það verkefni með höndum að fara yfirnotkun brotaþola á samfélagsmiðlum. Leitað hefði verið eftir upplýsingum um hvort brotaþoli hefði átt íeinhverjum samskiptum sem upplýsingar gætu gefið um staðsetningu brotaþola. Kvað vitnið engar slíkarupplýsingar hafa fundist.

Vitnið sagðist einnig hafa farið yfir síma ákærða og skoðað samskipti sem hann hefði átt með símanum.Vitnið hefði jafnframt rannsakað myndir í síma ákærða. Tilgangur þessa hefði verið að reyna að afla upplýsingasem gefið gætu vísbendingar um það hvar brotaþoli væri niður kominn, en brotaþola hefði enn verið saknað áþessum tímapunkti. Meðal þeirra samskipta sem vitnið hefði tekið úr símanum hefðu verið SMS-samskiptiákærða við unnustu sína. Vitnið hefði einnig fengið senda útskrift varðandi síma ákærða frá grænlenskasímafyrirtækinu sem ákærði hefði verið í viðskiptum við.

EEE lögreglumaður kvaðst í fyrstu hafa haft það verkefni með höndum að afla upptaka úreftirlitsmyndavélum í námunda við þann stað sem síðast sást til brotaþola. Kvaðst vitnið hafa verið einnfjölmargra sem höfðu það verkefni með höndum. Horft hefði verið á myndskeiðin á staðnum og það tekið semmáli skipti. Á vettvangi hefði einnig verið gengið úr skugga um hvort tímasetningar í myndskeiðunum voruréttar eða ekki. Þar sem komið hefði í ljós að tímasetningar í myndböndum væru rangar hefðu réttartímasetningar verið reiknaðar út. Síðar hefði vitninu verið falið að skeyta saman þau myndskeið sem fundust.Fyrst hefði eingöngu verið um það að ræða að útbúa vinnugagn fyrir lögreglu. Síðar hefði vitninu verið sagt aðhafa samband við fagaðila og útbúa ásamt honum það samsetta myndband sem fyrir liggi í málinu.

I kvaðst hafa séð um ýmsa myndvinnslu á myndskeiðum úr eftirlitsmyndavélum. Hefði vitnið meðalannars haft með höndum að skýra upptökur eins og hægt var og klippa þær saman. Vitnið hefði til að mynda ísamstarfi við lögreglu unnið og sett saman úr myndskeiðum úr ýmsum eftirlitsmyndavélum um 35 mínútna

Page 52: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

52

langt myndband sem frammi lægi í málinu. Síðast hefði vitnið unnið tvö myndskeið þar sem vitnið hefði freistaðþess að staðsetja ljós sem á myndskeiðum í áðurnefndu samsettu myndskeiði megi sjá berast innan úr KiaRio-bílnum.

FFF, en vitnið var aðstoðarlögreglustjóri og saksóknari við embætti lögreglustjórans áhöfuðborgarsvæðinu er atvik máls gerðust, staðfesti fyrir dómi ritun minnisblaðs, sem frammi liggur í málinu,vegna handtöku þriggja skipverja á [...] 18. janúar 2017. Við handtöku skipverjanna sagði vitnið úrskurðHéraðsdóms Reykjaness varðandi leit og handtöku hafa legið fyrir.

Vitnið greindi nánar svo frá að þriðjudaginn 17. janúar sl. hefðu verið komnar fram sterkar grunsemdirum að einn eða tveir skipverjar á skipinu tengdust með einhverjum hætti hvarfi brotaþola. Vitnið sagði að miklumáli hefði skipt að vinna málið hratt og freista þess að finna stúlkuna á lífi, væri þess nokkur kostur. Vitniðhefði því sett sig í samband við aðstoðarlögreglustjórann á Grænlandi, sem jafnframt væri ákærandi, og hefðuþeir í sameiningu lagt drög að aðstoð grænlenskra yfirvalda við íslensku lögregluna. Ein forsenda aðstoðar hefðiverið að fyrir lægi úrskurður um handtöku sakborninga og leit í skipinu. Við aðgerðir tengdar skipinu hefðilögregla enn fremur notið liðsinnis Landhelgisgæslunnar sem flogið hefði með fjóra lögreglumenn í danskaherskipið Triton.

Að kvöldi þriðjudagsins hefðu lögreglu borist upplýsingar um að búið væri að taka ákvörðun um að snúa[...] við og sigla skipinu aftur til Íslands. Vegna þess, og þar sem yfirmenn danska sjóhersins hefðu ekki taliðgerlegt að nota danskt herskip til þess að handtaka grænlenska sjómenn um borð í grænlensku skipi, hefði orðiðúr að íslenskir lögreglumenn fóru um borð í [...], eftir að skipið var komið yfir miðlínu milli landanna, oghandtóku þrjá skipverja. Tók vitnið fram að það hefði verið mat lögreglu hér á landi í ljósi alvarleika málsins ogaðstæðna allra að mikilvægt væri að handtaka hina grunuðu sem fyrst þannig að þeir yrðu ekki lengi í þeimerfiðu aðstæðum sem uppi voru innan um tæplega 30 aðra skipverja.

Þá gáfu einnig skýrslu fyrir dómi D, tæknimaður hjá [...], og GGG, en ekki þykir þörf á að rekjaframburð vitnanna sérstaklega.

VÁkæruliður 1:Um hádegisbil sunnudaginn 22. janúar 2017 fann áhöfn þyrlu Landhelgisgæslunnar, TF-LIF, lík

brotaþola í fjörunni skammt vestan Selvogsvita í Selvogi í Ölfushreppi. Brotaþola hafði þá verið saknað frá þvíaðfaranótt laugardagsins 14. sama mánaðar.

Við rannsókn málsins aflaði lögregla myndefnis úr eftirlitsmyndavélum, meðal annars úr miðborgReykjavíkur. Síðast sást til brotaþola á myndskeiði úr eftirlitsmyndavél sem tekið var aðfaranótt 14. janúar sl.,um kl. 05:24, og var hún þá á göngu austur Laugaveg, nærri húsi nr. 27. Af símagögnum sem fyrir liggja ímálinu, sbr. meðal annars skýrslu FF, dagsetta 7. mars sl., viðbótargreinargerðir vitnisins frá 29. mars sl. og 5.maí sl. og skýrslu vitnisins fyrir dómi, þykir mega leggja til grundvallar að í kjölfarið hafi sími brotaþola boristúr miðborginni og áleiðis til Hafnarfjarðar, en slökkt var á símanum eða hann varð straumlaus kl. 5:50 á svæðinærri Hnoðraholti í Garðabæ.

Upplýst er í málinu að ákærði var með rauðan Kia Rio-bíl, með skráningarnúmerið [...], á leigu frá 13. til14. janúar sl. Bílnum skilaði ákærði eftir hádegi þann 14., skömmu áður en [...] lét úr höfn í Hafnarfirði. Varbíllinn haldlagður af lögreglu um hádegisbil 17. janúar sl. og í kjölfarið fór fram á honum umfangsmikilrannsókn. Strax við upphaf rannsóknar lögreglu kom í ljós að blóð var að finna víða í bílnum, sbr. vætti MM,sérfræðings í tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, fyrir dómi. M, sérfræðingur í meinafræði ogblóðferlasérfræðingur, og R, rannsóknarlögreglumaður í tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu ogblóðferlasérfræðingur, framkvæmdu blóðferlagreiningu í bílnum 18. janúar sl. og er skýrsla þeirra frá 7. febrúarsl. reifuð í kafla II.B hér að framan. Niðurstaða þeirra er sú að út frá þeim blóðferlum, frákastblettum, sem tilstaðar hafi verið í bílnum sé hægt að segja að í bílnum hafi verið manneskja, í hægra aftursæti, sem hlotið hafiað minnsta kosti tvö högg á höfuðið, í andlit, eftir að henni var byrjað að blæða. Ummerkin væru með tværólíkar stefnur og dreifing þeirra mikil. Veita þyrfti högg af afli til að framkalla slíka blóðferla þar semagnarsmáir blóðblettir hafi náð að slettast í allt að tvo metra.

Page 53: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

53

Niðurstöður DNA-kennslagreiningar frá Réttarrannsóknarmiðstöð sænska ríkisins, sbr. bréfstofnunarinnar, dagsett 20. janúar sl., benda mjög eindregið til þess að blóðsýni sem tekið var úr aftursætibílaleigubílsins sé úr brotaþola. Tilvitnað orðalag í skýrslunni vísar til mestu líkinda sem stofnunin gefur fyrirniðurstöðum sínum. Samkvæmt lokaskýrslu sömu stofnunar, dagsettri 10. mars 2017, benda niðurstöðurrannsóknar á öðrum blóðsýnum sem tekin voru úr bílnum, og hæf reyndust til DNA-samkenningar, mjögeindregið til þess að blóðið í bílnum sé úr brotaþola.

Í skýrslu, dagsettri 28. febrúar 2017, sem fyrrnefndur M ritaði vegna réttarkrufningar sem hannframkvæmdi á líki brotaþola, kemur fram að marga höggáverka hafi verið að finna á höfði og andliti hinnarlátnu. Í matsgerð dómkvadds matsmanns, N, sérfræðilæknis í réttarmeinafræði, dagsettri 6. ágúst sl., kemur framþað álit matsmanns að hann telji líklegast að höggáverkarnir hafi verið veittir með efri útlimum, þ.e.höndum/hnefum. Þá kemur fram í áður tilvitnaðri krufningarskýrslu að á líkinu hafi einnig verið merki umofsafengna þrýstingsáverka á hálsi er leitt hafi til punktblæðinga innan á augnlokum og í táru augnloka ogglæru, sem og á innanverðu höfuðleðri. Að mati skýrsluritara gefa þeir áverkar til kynna ofsafengna kyrkingumeð höndum á tilteknum löngum tíma.

Í krufningarskýrslu sinni slær M því föstu að samkvæmt niðurstöðum krufningar og vefjarannsóknarásamt eiturefnagreiningu og kísilþörungagreiningu hafi brotaþoli látist af völdum drukknunar með óeðlilegumog líklegast saknæmum hætti. Vöntun á kísilþörungum í lungum og öðrum líffærum ásamt vöntun á gleyptuvatni í maga gefi til kynna frekar hraða drukknun, mögulega í vatni með hlutfallslega litlu magni afkísilþörungum. Þá gefi niðurstöður réttarkrufningar og síðari rannsókna til kynna að brotaþoli hafi veriðrænulaus eða að minnsta kosti ósjálfbjarga, líklegast vegna ofsafenginnar kyrkingar, þegar hún var sett í vatniðog drukknaði.

Að öllu því virtu sem hér hefur verið rakið liggur að mati dómsins fyrir sönnun þess með blóðsýnum semtekin voru úr bílaleigubílnum og niðurstöðum rannsókna á þeim sýnum að brotaþoli hafi komið inn í bílinn semákærði hafði á leigu samkvæmt framansögðu. Þá þykir dómnum einnig liggja fyrir sönnun þess, í ljósi þeirraummerkja sem í bílnum voru og með niðurstöðum þeirra sérfræðinga sem ummerkin skoðuðu og mátu, að íbílnum hafi verið veist að brotaþola með ofbeldi, hún slegin ítrekað í andlit og höfuð og hún verið tekinkverkataki og hert að með ofsafengnum hætti í langan tíma. Enn fremur þykir mega slá því föstu á grundvelliniðurstöðu réttarkrufningar að eftir það hafi brotaþola verið komið í vatn, sjó eða ferskvatn, rænulausri eða í þaðminnsta ósjálfbjarga, þar sem hún hafi síðan drukknað með skjótum hætti.

Á fyrirliggjandi myndefni úr eftirlitsmyndavélum má sjá ferðir ákærða og H í miðborg Reykjavíkuraðfaranótt 14. janúar sl. Bílaleigubílinn sem ákærði hafði þá á leigu má einnig sjá á ýmsum myndskeiðum. Ágrundvelli þessa myndefnis þykir dómnum mega slá því föstu að bílaleigubíllinn hafi verið mjög skammt frábrotaþola á þeim tíma sem síðast sést til hennar á áðurnefndu myndskeiði. Samkvæmt framansögðu var viðrannsókn lögreglu einnig aflað gagna varðandi síma sem bárust sambærilega leið og sími brotaþola úrmiðborginni. Benda þau gögn eindregið til þess að símar brotaþola, ákærða og H hafi borist með áþekkum hættiúr miðborginni áleiðis til Hafnarfjarðar. Þá var það niðurstaða rannsóknar lögreglu að engir aðrir símar hefðuborist þessa sömu leið á umræddum tíma. Að öllu þessu töldu, og með vísan til niðurstöðu dómsins hér aðframan um að fyrir liggi sönnun þess með rannsóknum á blóðsýnum úr bílnum að brotaþoli hafi þangað komið,telur dómurinn mega slá því föstu að brotaþoli hafi verið sú kona sem ákærði og H tóku upp í bílaleigubílinn áLaugavegi. Enn fremur verður lagt til grundvallar að þeir hafi eingöngu tekið brotaþola upp í bifreiðina, endahefur ekkert haldbært fram komið í málinu sem bendir til annars og báru bæði H og ákærði fyrir dómi aðeinungis hefði verið um eina konu að ræða.

Í ákæru er ákærða gefið að sök að hafa svipt brotaþola lífi með þeim hætti sem að framan greinir. Ákærðineitar sök. Framburður ákærða fyrir dómi er ítarlega rakinn í kafla III hér að framan. Frásögn hans af atvikum14. janúar sl. var við aðalmeðferð málsins í stuttu máli sú að eftir að hann og H yfirgáfu [...] um nóttina hefðikona komið inn í bílinn til þeirra skömmu eftir að þeir óku framhjá veitingastaðnum Mónakó á Laugavegi.Nokkru síðar hefði ákærði stöðvað bílinn og farið út til þess að kasta af sér vatni. H hefði orðið eftir í bílnum ogverið að spjalla við stúlkuna. Þegar ákærði var kominn skammt frá bílnum hefði H ekið af stað og verið dágóðastund í burtu. Þegar H kom til baka hefði hann verið einn og gefið þær skýringar á því að stúlkan byggi skammtfrá og hefði hún ákveðið að ganga síðasta spölinn heim. Ákærði hefði í kjölfarið sest undir stýri og ekið af stað.

Page 54: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

54

Hefði hann veitt því athygli að H nuddaði saman höndunum og var svolítið æstur. Þá hefði H ítrekað litið áákærða galopnum augum og verið mjög stressaður. Eftir þetta hefði ákærði ekið að [...] og stöðvað bílinn viðskipið. H hefði farið um borð en ákærði ekið frá skipinu og yst út á hafnargarðinn þar sem hann hefði stöðvaðbílinn. Ákærði hefði síðan spjallað við aðila, sem hann vildi ekki nafngreina, á samskiptaforritinu Wickr.Ákærða hefðu nokkru síðar borist skilaboð um að hann ætti að hitta mann og afhenda honum pakka, sem ákærðivildi ekki upplýsa hvað innihélt. Þessi aðili hefði sagt ákærða að slökkva á símanum. Ákærði hefði síðanyfirgefið hafnarsvæðið um kl. 7:00. Vildi ákærði ekki greina frá því hvert hann hefði farið en bar að hann hefðikomið til baka á hafnarsvæðið um kl. 11:00 um morguninn.

Frásögn ákærða af framangreindum atvikum var talsvert önnur þegar hann gaf skýrslu hjá lögregluaðfaranótt 19. janúar sl. Þá lýsti ákærði atvikum svo að skömmu eftir að þeir H hefðu ekið framhjáveitingastaðnum Mónakó hefði kona komið inn í bílinn. Konan hefði bent á aðra konu sem var neðar í götunniog hefðu þau tekið hana upp í. Konurnar sagði ákærði hafa rætt saman á íslensku og þær hlegið. Ákærði hefðiekið aðeins um en síðan ekið að [...]. Þau hefðu rúntað aðeins um á hafnarsvæðinu en síðan ekið að nálæguhringtorgi og þar hefðu konurnar báðar farið út úr bílnum. Eftir að þær fóru hefði ákærði ekið aðeins um en hannsíðan lagt bílnum „... og ég man ekki betur en að ég hafi farið um borð.“ Sagðist ákærði halda að H hefði veriðmeð honum þegar hann setti konurnar út við hringtorgið. Ákærði gaf skýrslu að nýju fyrir lögreglu síðar þessasömu nótt og kom þá meðal annars fram hjá honum að hann teldi að H hefði farið um borð í [...] áður en ákærðisetti konurnar tvær út við hringtorgið samkvæmt áðursögðu. Þá kvaðst ákærði hafa spjallað við aðra konuna ogkysst hana eftir að hafa ekið bílnum út á hafnarkantinn. Spurður um hvað hann hefði verið að þrífa í bílnum umhádegisbilið svaraði ákærði því til að hann hefði verið að þrífa ælu. Blóð kvaðst hann ekki hafa séð í bílnum.

Fyrir dómi vísaði ákærði aðspurður meðal annars til minnisleysis og ölvunar umrædda nótt til skýringar ámisvísandi framburði sínum í málinu samkvæmt framansögðu. Einnig vísaði ákærði til þess að hann hefði sætteinangrun í kjölfar handtöku. Þá hefði ákærði verið stressaður og lítinn svefn fengið á meðan hann var í haldilögreglu, sem beitt hefði ákærða þrýstingi og spurt hann leiðandi spurninga. Um þessar skýringar ákærða er þaðað segja að þegar ákærði gaf þá frásögn sem að framan er rakin við skýrslutöku hjá lögreglu voru einungis liðnarörfáar klukkustundir frá því [...] kom til hafnar í Hafnarfirði. Þá verður ekki annað ráðið af upptökum afskýrslugjöf ákærða en þá frásögn sem eftir honum er höfð hér að framan hafi hann gefið að eigin frumkvæði ogán þvingunar. Skýringar ákærða er lúta að meðferð lögreglu á honum eru því haldlausar og fer því fjarri að matidómsins að ákærði hafi gefið viðhlítandi skýringar á því misræmi sem verið hefur í framburði hans í málinusamkvæmt framansögðu.

Frásögn ákærða af atvikum, svo sem hún birtist í skýrslu hans fyrir dómi, verður að mati dómsins vartskilin á annan hátt en þann en hann telji að vitnið H hafi orðið brotaþola að bana. Framburður H fyrir dómi errakinn í kafla IV hér að framan. Í stuttu máli bar H að hann og ákærði hefðu setið á [...], eftir að ákærði komþangað síðla nætur, og þeir verið þar við drykkju fram að lokun staðarins. Minntist H þess að hafa þar rætt viðPP, starfsstúlku á barnum. Af [...] hefðu þeir ákærði farið á [...]. Atvik þar sagðist H muna illa vegna ölvunar. Af[...] hefðu þeir ákærði farið í bílaleigubílinn og hefði H sest í farþegasætið við hlið ákærða, sem sest hefði íökumannssætið. Er þarna var komið sögu hefði H viljað fara til baka í [...] en ákærði viljað keyra aðeins um.Hvað gerðist eftir þetta sagðist H muna illa. H sagði þau atvik þó hafa rifjast upp, eftir að hann hafði veriðúrskurðaður í gæsluvarðhald, að þeir ákærði hefðu ekið niður Laugaveg og að þar hefði kona komið inn í bílinntil þeirra. H sagðist ekki muna hvort hann hefði átt einhver samskipti við konuna eftir að hún kom inn í bílinn ogmundi heldur ekki eftir því hvort ákærði hefði rætt við hana. Konunni gat H ekki lýst og sagðist hann ekki getasagt til um hvort um brotaþola hefði verið að ræða. Frá Laugavegi hefði leiðin legið að [...]. Sagðist H hafasofnað á leiðinni að skipinu og ekkert muna eftir ökuferðinni. Við skipið hefði ákærði vakið hann. Þegar H hefðifarið út úr bílnum hefði hann litið í aftursætið og þá séð að eitthvað var þar. Hann hefði síðan farið um borð ískipið og í káetu sína. Aðspurður neitaði H að hafa ekið bílaleigubílnum um nóttina og tók hann fram í þvísambandi að hann hefði aldrei öðlast ökuréttindi. Þá neitaði H því að hafa gert konunni mein og taldi sig ekkihafa snert hana.

Framburður H um að hann hafi verið töluvert ölvaður um nóttina og að hann muni af þeim sökum atvikilla fær stoð í framburði PP sem var við vinnu aðfaranótt 14. janúar sl. á [...] í Reykjavík. PP kvaðst hafa þekktH frá árinu 2015, en hann hefði ásamt nokkrum öðrum skipverjum á [...] verið reglulegur gestur á [...]. Fyrir

Page 55: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

55

dómi lýsti vitnið ölvun H og því að hann hefði haft umtalsvert áfengi um hönd á staðnum. Þá sagði PP dyravörðhafa komið að máli við hana og upplýst hana um að H hefði sofnað við borð á staðnum og verið vísað út íkjölfarið. Frásögn H af ölvunarástandi sínu fær einnig stoð í vætti AA, 1. vélstjóra á [...], sem kvaðst hafa veriðstaddur í matsal [...], um kl. 6:00, 14. janúar sl., þegar H hefði komið um borð, en sú tímasetning er í góðusamræmi við fyrirliggjandi myndskeið úr eftirlitsmyndavél við höfnina. Vitnið kvað H hafa verið mjög drukkinnog hefði hann slagað og talað óskýrt. H hefði greinilega brugðið þegar hann sá vitnið, en þau viðbrögð H taldivitnið skýrast af því að ekki væri vel séð að yfirmenn á skipinu væru drukknir. AA sagði þá H hafa ræðst við íum 5-10 mínútur og sagðist vitnið ekki hafa séð neitt athugavert við klæðnað H. Hann hefði líkt og ávallt veriðpenn og snyrtilega klæddur. Úr matsalnum hefði H farið í káetu sína að sofa.

Dómurinn telur upplýst að sá fatnaður sem H klæddist aðfaranótt 14. janúar sl., þ.e. drapplitaðar buxur,svört peysa og svartir skór með hvítum kanti, sbr. framlögð myndskeið úr eftirlitsmyndavélum, hafi fundist viðleit í káetu hans aðfaranótt 19. janúar sl. Um þetta vísast til skýrslu MM, sérfræðings í tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, dagsetta 6. febrúar 2017. Í skýrslunni kemur fram að fatnaðurinn hafiborið það með sér að vera óhreinn og að í honum hafi engin lífsýni fundist sem talist hefðu vera nothæf tilDNA-kennslagreiningar.

Við mat á trúverðugleika framburðar vitnisins H þykir að endingu mega líta til þess að fram kom hjá Ælækni, sem skoðaði H og ákærða aðfaranótt 19. janúar sl., að sá fyrrnefndi hefði virst taka atvikum mun léttar enákærði. H hefði verið hinn rólegasti meðan á skoðuninni stóð og ekki virst vera brugðið við kringumstæðurnareða aðdraganda skoðunarinnar. H hefði ekki verið þungur í sinni heldur frekar glaðlegur og hefði viðmót hansekkert breyst þá stund sem vitnið hafði hann til skoðunar. Er lýsing læknisins í góðu samræmi við það að ekkiverður séð af framburði skipsfélagar H að þeir hafi á honum merkt að hann hefði orðið öðruvísi í háttum er [...]var snúið aftur til Íslands.

Ekkert haldbært er fram komið í málinu sem styður frásögn ákærða af því að H, sem upplýst er að aldreihefur öðlast ökuréttindi, hafi ekið á brott með þá konu, sem þeir báðir könnuðust við fyrir dómi að komið hefðiinn í bílinn. Í því sambandi skal sérstaklega tekið fram að dómurinn telur að engu verði slegið föstu um það ágrundvelli myndskeiðs úr eftirlitsmyndavél á húsi Golfklúbbs Kópavogs og Garðabæjar, sem staðsett er viðHnoðraholtsbraut, að þegar bílnum hafi verið ekið frá húsinu hafi enginn setið í hægra framsæti, svo sem byggtvar á af hálfu ákærða við aðalmeðferð málsins. Í ljósi þessa og annars þess sem að framan er rakið er það álitdómsins að framburður vitnisins H fyrir dómi um atvik máls aðfaranótt 14. janúar sl., svo langt sem hann nær,hafi stoð í gögnum málsins og framburði annarra vitna og sé því að sínu leyti trúverðugur. Getur sú staðreynd aðH var við læknisskoðun 19. janúar sl. með smávægilegan áverka á kjúku löngutangar á vinstri hendi engu breyttum þá niðurstöðu dómsins, enda leyfa gögn málsins ekki að nokkru verði slegið föstu um það með hvaða hættisá áverki kom til.

Á myndskeiðum úr eftirlitsmyndavél við Hafnarfjarðarhöfn má sjá að ákærði eyddi talsverðum tíma uppúr hádegi 14. janúar sl. í að þrífa bílaleigubílinn að innan. Hefur ákærði gefið þær skýringar á þrifunum að hannhafi verið að þrífa ælu úr aftursætinu. Við rannsókn málsins og skýrslugjöf vitna fyrir dómi kom að matidómsins ekkert haldbært fram þeim framburði ákærða til stuðnings. Hins vegar er sannað í málinu samkvæmtframansögðu að þegar bíllinn var rannsakaður af lögreglu í kjölfar haldlagningar 17. janúar sl. var blóð, ogummerki um blóð, víða að finna í bílnum, mest í aftursæti hans. Ákærði hefur ekki kannast við að hafa orðiðvar við blóð við þrifin, en þann framburð ákærða verður að telja afar ótrúverðugan í ljósi þeirrarannsóknarniðurstaðna sem áður voru raktar. Er þá einkum til þess litið að skýr ummerki fundust um að reynthefði verið að þrífa blóð í bílnum og einnig þess hversu vel sýnilegur hluti blóðsins var með berum augum, sbr.framburð R rannsóknarlögreglumanns fyrir dómi og framlagðar ljósmyndir af aftursæti bílsins. Hvað þaðsíðarnefnda varðar skal tekið fram að af framburði þeirra tveggja vitna sem bílinn höfðu til umráða frá 16.janúar sl. og fram að hádegi daginn eftir má ráða að strax og vitnin fengu bílinn til umráða hafi barnabílstólverið komið fyrir í bílnum og hefur hann því hulið það svæði sem blóðið var sýnilegast á.

Í málinu liggur fyrir að ökuskírteini brotaþola fannst við leit um borð í [...] aðfaranótt 19. janúar sl.Fannst skírteinið í ruslaneti á efra dekki skipsins. Ökuskírteinið var rannsakað með tilliti til þess hvort á því væriað finna fingraför og var niðurstaða sérfræðings á tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, sem fanntvo staka fingrafaraparta á skírteininu, að miðað við starfsreglur deildarinnar uppfylltu þau fingraför ekki

Page 56: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

56

skilyrði svo hægt væri að nota þau til samanburðar. V lögreglufulltrúi bar fyrir dómi að í kjölfarið hefði veriðtekin ákvörðun um að leita álits fingrafaradeildar KRIPOS í Noregi, sem vitnið sagði búa yfir mjög mikillireynslu á þessu sviði. Mátu sérfræðingar deildarinnar eitt fingrafar á ökuskírteininu nothæft til samanburðar ogvar það niðurstaða þeirra að fingrafarið samsvaraði fingrafari á vísifingri hægri handar ákærða, sbr. skýrslufingrafaradeildarinnar, dagsetta 9. febrúar 2017, og framburð Þ, lögreglufulltrúa hjá KRIPOS, fyrir dómi. Þeirrirannsóknarniðurstöðu hefur ekki verið hnekkt og verður hún því lögð til grundvallar við úrlausn málsins.Ákærði neitar að hafa nokkru sinni séð ökuskírteinið en hefur engar skýringar á því gefið hvernig á því stendurað fingrafar hans var að finna á ökuskírteininu.

Upplýst er að ákærði slökkti á síma sínum er hann yfirgaf hafnarsvæðið kl. 07:00 að morgni 14. janúar sl.Fyrir dómi gaf ákærði á því skýringar sem tengdust notkun samskiptaforritsins Wickr. Í málinu liggur fyrirskýrsla O rannsóknarlögreglumanns sem fyrir dómi bar að hann hefði rannsakað síma ákærða með tilliti tilnotkunar á nefndu samskiptaforriti. Vitnið sagði forritið hafa verið uppsett á símanum og hefði vitnið fundiðskráningar vegna notkunar á því 4. janúar 2017, kl. 22:04, 6. janúar 2017, kl. 12:53, 11. janúar 2017, kl. 20:37,og 13. janúar 2017, kl. 18:13. Aðrar skráningar hefði ekki verið að finna í miðlægri gagnagrunnsskrá símans ogþví væru engar skráningar til staðar um að Wickr hefði verið notað á öðrum tímum. Skýringar ákærða á því afhverju hann slökkti á síma sínum er hann yfirgaf hafnarsvæðið kl. 07:00 að morgni 14. janúar sl. eru í beinniandstöðu við þessar rannsóknarniðurstöður vitnisins og geta því að mati dómsins ekki staðist.

Þá telur dómurinn upplýst að föt sem ákærði klæddist á framlögðum myndskeiðum frá Hafnarfjarðarhöfnog sýna hann og H koma að [...] snemma morguns 14. janúar sl., dökkbláar gallabuxur og dökkblá peysa,fundust ekki við leit lögreglu um borð í skipinu. Hefur ákærði ekki getað vísað á þann fatnað. Hins vegar telurdómurinn mega ráða af ljósmyndum sem teknar voru við leit um borð í skipinu að úlpa sem sést hanga á snaga íkáetu ákærða sé sú hin sama og og S skipstjóri afhenti lögreglu 19. janúar sl., en úlpuna kvaðst vitnið hafafundið í káetu ákærða. Úlpan reyndist vera með blóðkámi, sbr. framburð MM, sérfræðings í tæknideildlögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, en fyrir ofan vinstri brjóstvasa á úlpunni kvað vitnið hafa verið blettsem gefið hefði jákvæða svörun við blóðprófi. Vitnið hefði skorið efnisbút með blettinum úr úlpunni og hefðihann verið sendur til DNA-rannsóknar. Niðurstaðan hefði verið sú að DNA-snið blóðsins sem blettinn myndaðiværi hið sama og brotaþola, sbr. lokaskýrslu Réttarrannsóknarmiðstöðvar sænska ríkisins, dagsetta 10. mars2017.

Jafnframt er til þess að líta að í vottorði sem Æ læknir ritaði vegna skoðunar á ákærða aðfaranótt 19.janúar sl. kemur meðal annars fram að við skoðun hafi ákærða greinilega verið brugðið, að honum sótt snökt ogsíðan grátur, sem gerst hafi af og til meðan á skoðuninni stóð. Í vottorðinu er þeim áverkum lýst sem læknirinnfann á ákærða við skoðunina, svo sem rakið er í kafla II.D hér að framan. Áverkana mat læknirinn fjögurra tilsex daga gamla, sbr. framburð hans fyrir dómi. Samkvæmt mati M, sérfræðings í meinafræði, dagsettu 8.febrúar 2017, er líklegast að áverkar ákærða séu af völdum átaka við annan aðila og að staðsetning,formfræðilegt útlit og styrkleikastig helstu húðannmarka samsvaraði klóri með fingurnögl, sem og föstumgripum í fatnað á líkamshlutanum ásamt snertilægum núningi. Þessi niðurstaða M var þó ekki sett fram ánfyrirvara. Hvað andlegt ástand ákærða varðar, sbr. lýsingu Æ læknis hér að framan, þá kom fram í framburðinokkurra skipverja á [...] við skýrslugjöf fyrir dómi að ákærða hefði verið mjög brugðið er skipinu var snúiðaftur til Íslands. Var andlegt ástand ákærða með þeim hætti að stjórnendur skipsins sáu ástæðu til þess að gefahonum róandi lyf, sbr. vætti S skipstjóra og II, 1. stýrimanns.

Í málinu liggur enn fremur fyrir samkvæmt framburði J að úlpa, sem vitnið framvísaði við lögreglu ogkvað vera í sinni eigu, var í aftursæti bílaleigubílsins aðfaranótt 14. janúar sl., en úlpuna kvaðst J hafa skilið eftirí bílnum fyrr um kvöldið. Samkvæmt framburði MM, sérfræðings í tæknideild lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, virkaði úlpan hrein er hann fékk hana til rannsóknar, sem samrýmist framburði J um aðákærði hafi þvegið úlpuna áður en hann afhenti J hana. Ákærði hefur kannast við að umrædd úlpa hafi verið íaftursæti bílsins um nóttina, og að hann hafi þvegið úlpuna áður en hann afhenti J hana, en gefið þá skýringu áþvottinum að æla hafi farið í úlpuna þar sem hún lá í aftursætinu. Sú skýring ákærða fær að mati dómsins engastoð í framlögðum rannsóknargögnum. Þvert á móti benda rannsóknarniðurstöður lögreglu til þess að í úlpunahafi farið blóð, sbr. framburð áðurnefnds MM sem sagðist hafa úðað úlpuna með luminol, sem gefið hefðisvörun er bent hefði til þess að blóðleifar væru í úlpunni.

Page 57: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

57

Þó svo ekki hafi tekist að upplýsa hvernig brotaþola var komið þangað sem lík hennar fannst liggur aðmati dómsins fyrir að miðað við skýringar ákærða á þeim akstursleiðum sem hann ók bílaleigubílnum á meðanhann hafði hann á leigu er að lágmarki óútskýrður 140 km akstur. Telja verður ljóst miðað við þær upplýsingarsem lagðar hafa verið fram um vegalengdir í málinu að sú akstursvegalengd nægi til þess að aka fráHafnarfjarðarhöfn og á það svæði þar sem lík brotaþola fannst og til baka aftur. Þá liggur fyrir í málinu aðupplýst er að ákærði hefur alls fimm sinnum tekið bíl á leigu hér á landi og í þau skipti ók hann talsverðarvegalengdir. Hann er því ekki alls ókunnugur á suðvesturhorni landsins.

Að lokum skal þess getið að á myndskeiði úr eftirlitsmyndavél á svæðinu við Hafnarfjarðarhöfn séstákærði aka bílaleigubílnum mjög nálægt þeim stað sem skór brotaþola fundust á. Samkvæmt lokaskýrsluRéttarrannsóknarmiðstöðvar sænska ríkisins, dagsettri 10. mars 2017, bentu niðurstöður greiningar á blöndu áDNA-sýnum af reim á vinstri skó brotaþola mjög eindregið til þess að hluti erfðaefnisins (DNA) væri úrbrotaþola og hluti úr ákærða.

Áður hafa verið færð fyrir því rök og því slegið föstu að brotaþoli hafi komið inn í bílinn sem ákærðihafði á leigu aðfaranótt 14. janúar sl. Dómurinn hefur einnig slegið því föstu að í bílnum hafi verið veist aðbrotaþola með ofbeldi með þeim hætti sem í ákæru greinir og eftir það hafi henni verið komið í vatn, sjó eðaferskvatn, rænulausri eða í það minnsta ósjálfbjarga, þar sem hún hafi síðan drukknað með skjótum hætti. Hérað framan hafa verið rakin fjölmörg atriði sem dómurinn telur eindregið benda til þess að ákærði hafi verið sásem veittist að brotaþola með þeim afleiðingum að hún lést. Er það mat dómsins að öllum þessum atriðumheildstætt virtum og með vísan til annars þess sem að framan er rakið að telja verði sannað gegn neitun ákærða,svo ekki verði vefengt með skynsamlegum rökum, sbr. 1. mgr. 109. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála,að ákærði hafi gerst sekur um þá háttsemi sem honum er gefin að sök í fyrri lið ákæru og þar er réttilegaheimfærð til refsiákvæða.

Ákæruliður 2:Eftir að [...] lagðist að bryggju í Hafnarfjarðarhöfn skömmu fyrir miðnætti miðvikudaginn 18. janúar

2017 fundust við leit lögreglu í skipinu 23,424 kg af ætluðu hassi í káetu sem ákærði og LL höfðu til umráða.Samkvæmt leitarskýrslu lögreglu hófst leitin kl. 00:17 aðfaranótt fimmtudagsins 19. janúar sl. og lauk henni kl.05:50. Fíkniefnin fundust annars vegar í hólfi inni á salerni, 22,142 kg, og hins vegar í efri koju 1,282 kg, sbr.efnaskýrslu tæknideildar lögreglustjórans á höfuðborgarsvæðinu, dagsetta 19. janúar 2017. Staðreynt var viðrannsókn málsins, sbr. framlagða matsgerð Rannsóknastofu í lyfja- og eiturefnafræði, dagsetta 31. janúar 2017,að hin haldlögðu fíkniefni eru kannabisefni.

Ákærða er í 2. lið ákæru gefið að sök stórfellt fíkniefnalagabrot, með því að hafa fimmtudaginn 19.janúar í káetu er hann hafði til umráða í [...], sem kom til hafnar í Hafnarfjarðarhöfn, haft í vörslum sínumáðurgreind kannabisefni, sem ákærði er í ákæru sagður hafa ætlað að flytja til Grænlands í ágóðaskyni. Ákærðineitar sök.

Við skýrslutöku hjá lögreglu játaði ákærði að hafa móttekið í Danmörku fíkniefni þau sem tilgreind eru íákæru þegar [...] var þar í höfn og að hafa tekið að sér flytja þau með skipinu til Grænlands. Ákærði sagði sinnþátt í málinu hafa einskorðast við flutning efnanna. Við skýrslutökur lýsti ákærði hræðslu sinni við þá aðila semlátið hefðu hann fá fíkniefnin og vildi hann af þeim sökum ekkert upplýsa um þá. Framburður ákærða fyrir dómivar mjög á sömu lund. Hann staðfesti að hafa móttekið fíkniefnin í Danmörku og að hafa tekið að sér að flytjaþau til Grænlands. Ítrekaði ákærði þá afstöðu sína að hann hefði hvorki komið að skipulagningu né fjármögnuná flutningi fíkniefnanna. Þá sagði hann aldrei hafa staðið til að Ísland yrði áfangastaður efnanna.

Varnir ákærða gegn sakargiftum samkvæmt þessum lið ákæru eru á því reistar að hann hafi veriðhandtekinn af íslenskum lögreglumönnum utan lögsögu íslenskra löggæsluyfirvalda. Handtakan hafi því veriðólögmæt. Þá hafi ákærði í kjölfarið verið fluttur til Íslands og verið staddur á landinu 19. janúar sl. gegn viljasínum. Þar sem [...] hafi verið hér á landi þann dag án þess að ákærði hafi haft nokkuð um það að segja skorti áað saknæmisskilyrði séu uppfyllt hvað meint stórfellt fíkniefnalagabrot hans varðar. Þar sem fíkniefnin hafiverið í íslenskri lögsögu á umræddum degi án vilja ákærða og í kjölfar þess að ákærði var handtekin meðólögmætum hætti beri dómnum að sýkna ákærða af umræddum sakargiftum.

Upplýst er samkvæmt framansögðu að ákærði ákvað að flytja þau 23,424 kg af hassi sem um ræðir með[...] frá Danmörku til Grænlands. Fyrir liggur samkvæmt rannsóknargögnum lögreglu og skýrslum skipverja á

Page 58: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

58

[...] að ákærði gegndi ekki yfirmannsstöðu á skipinu og hafði hann því ekkert með stjórn skipsins að gera eðasiglingaleið þess. Um þetta var ákærða fullkunnugt þegar hann ákvað að taka fíkniefnin um borð og fela þau ískipinu. Fyrir dómi bar S, skipstjóri á [...], að það hefði verið hans ákvörðun að snúa skipinu við. Neitaðiskipstjórinn því að lögregla hefði tekið yfir stjórn skipsins og sagði hann skipið hafa verið búið að vera ásiglingu til Hafnarfjarðar í um sólarhring þegar lögregla kom um borð. Framburður II, 1. stýrimanns á skipinu,var hvað þetta varðar mjög á sömu lund og skipstjórans, en stýrimaðurinn bar fyrir dómi að eftir að fregnirbárust af málinu og leit lögreglu að rauðum bíl í tengslum við það hefði skipstjórinn tekið þá ákvörðun að snúaskipinu aftur til Íslands. Í ljósi þessa fær dómurinn ekki séð að nokkru geti skipt varðandi úrlausn sakargifta áhendur ákærða samkvæmt ákærulið 2 hvort handtaka ákærða var ólögmæt af ástæðum sem ákærði heldur framog áður voru raktar. Verður því ekki skorið úr því álitamáli hér.

Samkvæmt framansögðu fundust 23,424 kg af hassi við leit lögreglu um borð í [...] aðfaranótt 19. janúarsl. í káetu sem ákærði og annar skipverji höfðu til umráða. Ákærði hefur játað, bæði við skýrslugjöf hjá lögregluog fyrir dómi, að hafa móttekið fíkniefnin í Danmörku þegar [...] var þar í höfn og að hafa tekið að sér flytja þaumeð skipinu til Grænlands. Þótt koma skipsins hingað til lands 19. janúar sl. hafi ekki verið áformuð þegar lagtvar úr höfn í Danmörku getur það með vísan til þess sem að framan er rakið ekki firrt ákærða refsiábyrgð ávörslum fíkniefnanna þann dag. Þá þykir þegar að gættu magni kannabisefnanna mega slá því föstu aðflutningur fíkniefnanna hafi verið í ágóðaskyni, en engu skiptir við mat á því atriði hver það var sem ætlaði aðhagnast á efnunum. Að öllu þessu virtu telur dómurinn sannað, svo ekki verði vefengt með skynsamlegumrökum, sbr. 1. mgr. 109. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, að ákærði hafi gerst sekur um þá háttsemisem honum er gefin að sök í ákærulið 2 og þar er réttilega heimfærð til refsiákvæða.

VISvo sem rakið er í kafla II.H hér að framan var NN geðlæknir dómkvaddur undir rannsókn málsins til

þess að framkvæma geðrannsókn á ákærða. Matsgerð hans, dagsett 4. apríl 2017, liggur frammi í málinu. Er þaðniðurstaða matsmanns að ákærði sé örugglega sakhæfur. Kveður matsmaður engar vísbendingar hafa komiðfram við skoðanir um einkenni geðrofs, ranghugmynda, rugls eða ofskynjana. Ákærði sé örugglega eðlilegagefinn og greind hans örugglega meðalgreind eða hærri. Ákærði þekki og skilji reglur og lög samfélagsins ogþví muninn á réttum og röngum athöfnum. Að þessu gættu er það niðurstaða dómsins að matsgerðin gefi ekkitilefni til að telja að ákvæði 15. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 eða 1. mgr. 16. gr. sömu laga eigi viðum hagi ákærða. Dómurinn telur ákærða því sakhæfan og verður honum gerð refsing.

Samkvæmt fyrirliggjandi sakavottorði ákærða, útgefnu 25. apríl 2017 af Ríkislögreglustjóranum íDanmörku, var ákærði með dómi Landsréttar Grænlands 3. september 2015 dæmdur til eins árs fangelsisvistarfyrir fíkniefnabrot. Ákærði var látinn laus 12. desember 2016.

Ákærði er í málinu sakfelldur fyrir manndráp. Svo sem rakið er í kafla V hér að framan veittist hann aðbrotaþola með ítrekuðum höggum og tók hana jafnframt kröftugu kverkataki. Að því loknu kom ákærðibrotaþola í vatn þar sem hún drukknaði. Atlaga ákærða var því bæði afar hrottafengin og langdregin. Þá liggureinnig fyrir samkvæmt framansögðu að ákærði aðhafðist margt til þess að reyna að leyna broti sínu. Þá freistaðihann þess með framburði sínum fyrir dómi að varpa sök á skipsfélaga sinn. Allt horfir þetta til refsiþyngingar ogverður litið til ákvæða 1., 2., 3. og 6. og 8. töluliðar 1. mgr. 70. gr. almennra hegningarlaga við ákvörðunrefsingar ákærða. Við refsimatið verður heldur ekki fram hjá því litið að ákærði er í málinu einnig sakfelldurfyrir stórfellt fíkniefnalagabrot. Ákærði á sér engar málsbætur.

Brot gegn 211. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940 varðar allt að ævilöngu fangelsi. Þá varðar brotgegn 173. gr. a. sömu laga allt að 12 ára fangelsi. Að þessu athuguðu og samkvæmt því sem að framan er rakiðum brot ákærða þykir refsing hans með vísan til 77. gr. almennra hegningarlaga og að virtum dómafordæmumHæstaréttar Íslands réttilega ákveðin fangelsi í 19 ár. Til frádráttar refsingunni kemur gæsluvarðhald sem ákærðihefur sætt frá fimmtudeginum 19. janúar 2017 að fullri dagatölu, sbr. 76. gr. laga nr. 19/1940.

VIIA

Í málinu gera foreldrar brotaþola, C og B, hvort um sig, kröfu um miskabætur úr hendi ákærða að fjárhæð10.550.000 krónur á grundvelli 2. mgr. 26. gr. skaðabótalaga nr. 50/1993. Auk þess krefst B þess að ákærða

Page 59: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

59

verði gert að bæta honum kostnað við útför brotaþola samkvæmt 12. gr. sömu laga, samtals 767.101 krónu. Þá erkrafist vaxta og dráttarvaxta af kröfunum, svo sem nánar er rakið í ákæru.

Til þess er vísað af hálfu foreldra brotaþola að áfall þeirra hafi verið margfalt. Fyrst óvissan vegna hvarfsbrotaþola og síðan óbærilegur harmur er stúlkan fannst látin. […].

Varðandi heimild til þess að hafa uppi bótakröfur í málinu vísa foreldrar hinnar látnu til 2. mgr. 2. gr. laganr. 88/2008 um meðferð sakamála, sbr. XXVI. kafla sömu laga. Til stuðnings kröfu um miskabætur vísa þau til2. mgr. 26. gr. skaðabótalaga, sbr. 4. og 15. gr. sömu laga. Kröfur um vexti og dráttarvexti eru reistar á 1. mgr. 6.gr. og 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu, sbr. einnig 12. gr. sömu laga. Þá styðstmálskostnaðarkrafan við 3. mgr. 176. gr. laga nr. 88/2008, sbr. 129. og 130. gr. laga nr. 91/1991 um meðferðeinkamála og lög nr. 50/1988 um virðisaukaskatt.

BAðalkrafa ákærða um frávísun bótakrafna var reist á því einu að yrði það niðurstaða dómsins að sýkna

ákærða af sakargiftum samkvæmt fyrri lið ákæru bæri að vísa kröfunni frá dómi, sbr. ákvæði 2. mgr. 176. gr.laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála.

Til vara krefst ákærði þess að miskabótakröfur foreldra brotaþola verði lækkaðar til samræmis viðdómaframkvæmd.

CSamkvæmt framansögðu hefur dómurinn slegið því föstu að ákærði hafi af ásetningi svipt brotaþola lífi

og með því hafi hann brotið gegn 211. gr. almennra hegningarlaga nr. 19/1940. Með hinni refsiverðu háttsemihefur ákærði, auk refsiábyrgðar, bakað sér bótaábyrgð gagnvart foreldrum hinnar látnu á grundvelli 2. mgr. 26.gr. skaðabótalaga nr. 50/1993.

Af hálfu foreldra brotaþola er á því byggt að við ákvörðun fjárhæðar miskabóta á grundvelli 2. mgr. 26.gr. skaðabótalaga skuli beita 4. gr. sömu laga með lögjöfnun. Tilvitnuð 4. gr. fjallar um hvernig ákvarða skulibætur fyrir varanlegan miska til tjónþola sem orðið hefur fyrir líkamstjóni.

Í skaðabótalögum er ekki að finna tengingu á milli fjárhæða bóta samkvæmt ákvæðum 4. gr. lagannaannarsvegar og 2. mgr. 26. gr. hins vegar. Þá segir í athugasemdum við 13. gr. frumvarps til laga nr. 37/1999, enmeð þeim lögum var ákvæði 2. mgr. 26. gr. skaðabótalaga breytt í núverandi horf, að reglan sé matskennd ogsett í því skyni að dómstólar hafi heimild til þess að ákvarða miskabætur til þeirra sem nánastir eru hinum látna,þegar dauða ber að með þeim hætti sem lýst er í ákvæðinu. Lagt sé í hendur dómstóla að ákveða hæfilegar bætur.Að þessu gættu verður ekki séð að tilvik það sem hér um ræðir sé ólögmælt heldur má af 2. mgr. 26. gr.skaðabótalaga og lögskýringargögnum með ákvæðinu ráða með hvaða hætti ákvarða skuli bætur á grundvelliþess. Tilvikið er því ekki ólögmælt og því ekki til staðar sú almenna forsenda lögjöfnunar að um lagalegttómarúm sé að ræða. Dómurinn telur því ekki heimilt að ákvarða miskabætur til handa foreldrum hinnar látnumeð lögjöfnun frá 4. gr. skaðabótalaga.

Við mat á miskabótum til handa foreldrum brotaþola á grundvelli 2. mgr. 26. gr. skaðabótalaga þykirmega líta til þess að dóttir þeirra, einungs 20 ára að aldri, var hrifin frá þeim fyrirvaralaust. Sá langi tími sem leiðfrá hvarfi brotaþola og þar til hún fannst látin var óumdeilanlega til þess fallinn að auka enn á miska þeirra. Í þvísambandi þykir mega horfa til þess að ákærði var kominn í hald lögreglu aðfaranótt 19. janúar sl. og ekki verðurséð að hann hafi gert nokkuð til þess að stuðla að því að lík brotaþola fyndist, en það fannst rúmum þremursólarhringum síðar samkvæmt áðursögðu. Sú mikla athygli og umfjöllun sem málið hefur hlotið var enn fremurtil þess fallin að auka á miska foreldranna. Samkvæmt framansögðu og að atvikum máls að öðru leyti virtumþykja miskabætur til handa foreldrum hinnar látnu réttilega ákvarðaðar 3.500.000 króna til hvors þeirra um sig,að viðbættum vöxtum og dráttarvöxtum með þeim hætti sem kveðið er á um í dómsorði.

Þá verður ákærða á grundvelli 1. málsliðar 1. mgr. 12. gr. skaðabótalaga einnig gert að bæta föður hinnarlátnu útlagðan kostnað hans vegna útfarar brotaþola. Samkvæmt framlögðum gögnum nam sá kostnaður samtals767.101 krónu og hefur krafan ekki sætt tölulegum andmælum af hálfu ákærða.

Tekið skal fram að rétt foreldra brotaþola til höfuðstólsfærslu dráttarvaxta á tólf mánaða fresti má leiðabeint af ákvæðum 12. gr. laga nr. 38/2001 um vexti og verðtryggingu og er því óþarft að kveða á um slíkahöfuðstólsfærslu í dómsorði.

Page 60: LANDSRÉTTUR · af vitninu H í bifreið og á báti og yfirlit yfir vefmyndavélakerfi Vegagerðarinnar

60

Að endingu verður ákærða gert að greiða foreldrum hinnar látnu málskostnað, svo sem þeir hafa krafist,sbr. 3. mgr. 176. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, er hæfilega þykir ákveðinn 750.000 krónur til hvorsþeirra um sig.

VIIIMeð vísan til sakfellingar ákærða, sbr. 1. mgr. 218. gr. laga nr. 88/2008 um meðferð sakamála, verður

honum gert að greiða allan sakarkostnað málsins. Ákærði dæmist því til að greiða 4.713.680 krónur samkvæmtframlögðu sakarkostnaðaryfirliti héraðssaksóknara. Ákærði greiði jafnframt þóknun skipaðs verjanda síns, PálsRúnars M. Kristjánssonar hrl., en að virtu umfangi málsins, þ.m.t. fjölda þinghalda og tímalengd þeirra, þykirþóknun verjanda, með hliðsjón af tímaskýrslu hans, hæfilega ákveðin svo sem í dómsorði greinir. Ákærði greiðienn fremur ferðakostnað verjanda og annan útlagðan kostnað, sem til sakarkostnaðar telst, með þeim hætti semþar segir.

Dóm þennan kveða upp héraðsdómararnir Kristinn Halldórsson, sem dómsformaður, ÁstríðurGrímsdóttir og Jón Höskuldsson. 

DDDD ÓÓÓÓ MMMM SSSS OOOO RRRR Ð: Ð: Ð: Ð:Ákærði, Thomas Fredrik Møller Olsen, sæti fangelsi í 19 ár. Til frádráttar refsingunni kemur

gæsluvarðhald sem ákærði hefur sætt frá 19. janúar 2017 að fullri dagatölu.Ákærði greiði alls 28.940.017 krónur í sakarkostnað, þ.m.t. þóknun skipaðs verjanda síns, Páls Rúnars

M. Kristjánssonar hrl., 21.396.200 krónur að virðisaukaskatti meðtöldum, og útlagðan kostnað lögmannsins,samtals 2.830.137 krónur.

Ákærði greiði B 4.268.180 krónur ásamt vöxtum samkvæmt 8. gr. laga nr. 38/2001 um vexti ogverðtryggingu af 3.500.000 krónum frá 14. janúar 2017 til 2. febrúar 2017, en af 4.268.180 krónum frá þeimdegi til 6. júní 2017, en dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. sömu laga af þeirri fjárhæð frá þeim degi tilgreiðsludags, og 750.000 krónur í málskostnað.

Ákærði greiði C 3.500.000 krónur ásamt vöxtum samkvæmt 8. gr. laga nr. 38/2001 af þeirri fjárhæð frá14. janúar 2017 til 6. júní 2017, en dráttarvöxtum samkvæmt 1. mgr. 6. gr. sömu laga frá þeim degi tilgreiðsludags og 750.000 krónur í málskostnað.