SI

2000,3:147-i49

NARRATIVA

ISSN: 1138--9664

Lagarto Juancho

JOSÉ ESCUDERO

nína.Así é que me chamabaLola. Lola najA... xgar aa Campo, e traballa na nasacasa sempre vai de negra, e lévanos

harra, que líe chamanHorra da Fandiña,porqueá nasafamilia chámaníletodos Fandiño, e nín-guénsabepar qué é, nin mamá.Só sabemosqueradaa familia de mai é Fandiña,e xa está.

A miña vila chámasePobra. Pobrada Carmi--flal. E o que vou cantaragarasucedenun mesdeserembro,acabandoa verán.As ondaserangran-disimas,deso lémbrame,e é queo mar de Arou-sa, que é como os mariñeiroslíe chamaná ría,debía de estar enrabeado,e botabapara a areamairaescumaeargazo,a saberquépasaríano acé--ano,qtíé clasede besrasxigantesestaríana se pele-xar paraquepasaseisa. Juanchoera a meuamiga,ba, é, peroá partede seramiga meu é lagarto. Éo lagartaJuanchadesdeque5am un lagarto palatelevisiónque camiñabasobreas patasde atráselevaba gravarade lazo e chapenestilo Chicagoeera verde. Non deixa de resultar bonita, palomenospatamm, a pesarde que os debuxasani-madosdician ben ás claras queJuanchade lagar-ra nada, que Juanchoé un señor cracodrilo enradaregra.

O caso é que en, que son de Fandiña,que sededican aos barcas desde os avós, e aa palbaantes,porquema cantana miñanai, queantessededicabanaapalbo de feira, eu namareida lagar-raJuancha.Aas meusseteanos,ou así,e un nonsei cántosde serembro,que fai un día de andasmai aíras e mai ruidosas,que rada o mundoandabaa dicir a de escumae argazaquebotabaomar paraa area,e eu pensabaqueseria, de segu-ra, porquemar adentrohaberiaunha pelexa depolbasxiganrescamaos da portadado libro de20.000 Leguasde ViaxeSubmarina,e que a nósnos chegabanas ondas por isa. O mar soabade

tal xeita que jJuancho,mirando para a lonxe acarón da varadaira,que é ande se amoreanasdamaspara reparare que nesedía riña un bar--quiño de palangreazul, miranda a escumaquesaltabaas rachas,non podía entendernadadasparvadas(seguro que eran parvadas,porque elriña carade non entendernada) que líe estabacantandoeu, quepara el era Aniña do Fandiña,queun día me chamouasí, porqueaamellar aíraa Lola chamarmeasí, quenon me gustanada,derepentepegadaao senpaseopaíopeiraode ródo-las días, pegadaaa seu paseaasí palas boas, eseguroque notandoos ollas de carameloque eudebíater, porquexa se sabeque candapos ollasde caramelo non se poden rapar e sempre recachan,palo menosa mm. Bo, poisjJuanchanonse deu de cantade queentreparvadae parvadaAniña, a das ollas de caramelo,que son eu, líedixera quequé linda coliña de lagarta res, Juan--cha, que non sel cómo me atrevin a dicir esascansas,aindanon o sei, e quequégrandee fortee non debíanchamarchelagarta,senóncrocadri--lo, anqueé verdadeque isa tamén¿ unha parva-da,así quepor un lada non me estrañaquenonsaubeseo que ííe dicía entreparvadae parvada,porque raménera unha parvada, pera en fin.Seguroquenon se deude canta,nin se fixau, enque eu tiña a cara vermella,que mira que viñaventaecuasábamecamaunhagaliña,nin seque-ra no nerviosaque estaba,nin no meu xeira demiralo, nin en nada. Juanchaestaba apaiadanunhadamavella e mirabaalá á punta do porra,andeas andasrompíanpor enriba, e isa a eí de--bíalle de parecermáisinteresanteca a mi Ulia,lémbrome moi ben, maita a algas, e a polbomazado,e a peixe pastoaa sal. Juanchodixameque estaba intentando separa-lasalares, alá apolbo e aquía zurcía,alá sal e aquíalgasde arga--za, alá brea e aquí pintura fresca, pero despois

JosÉESCUDERO NARRA771/A

dixome que nada, que era imposible, porquetodao ar riña a graxae peixee apinturae o accí--re do mar e as algase a palbo,e que todoestabamesrurado.Ou sexa que nisa é no quepensabacanda eu soltabapalabrase máis palabras,tannerviosa,e queme custaratanto tempaatopa-lasmáisbonitasparalías dicir: en palbose xurelosesal e argazo,niso.

Cando cheguei á casa,que á entradacheirabasempremoira a mexillón, porquena partede abai-xo, xunta á caldeira, estánas nasase as cardas,subín ao faiado, e escandinme,e púxenmea cho-rar. Porque,anqueródalastardessontristes,esaeraa máistriste de radas.E jJuanchaeraparvoe Juan--chamirabaparaa mare eu ah e Juanchaé parvae é un nena,todaesacolade lagartoparaqríése sómira paraa marmentreseu ah falandoe o mar e eparvo. Mireime no espelloquehai ah no faiada,edixeníle áautraquenon habíadereiro.

— Porquerampaucaes tan fea.— Non.

Ata es guapa!— Claro.E cama o espello me dixera que clara, en

púxenmemáis contentae deixei de chorar, aíndaquea lagartaJuanchaseguíasendaun parva.Ade-mais, Juanchafalaba pauquisima,e eu daquelanon sabía par qué falaba pauquisimo,que lagosauben,e riña medode que un día calasexa parasempre,porqueun día, de falar tan pauca,iaselleesquecer,de seguro,pensabaen, e logo qué,lagar-riño, amor, qué.

Eu pensabade caría quepar quéseguíaa cadacacholembrándomeda lagarta,malia que o lagar--ra falaba tan pauca.Desgusrábamecandoel nonme dicía nada,pera tanta me enfadabacomo sefacíamáisgrandea meuamor, on o que fose, pat--que mairasvecesnon o sabia. E esrábamefacendounhalea cadavez máisgrande.

Unhatardefixemos unhafesrano faiadodamiñacasa.jJuanchaveu vestidade lagarto.Monse,a filíado da farmacia,veu cubertacun mandil pintadodemontañas.Xan, que é filía dun mariñeira,veucunhasbotasde augaazuisdesasque se poñennosbarcas,e cabianlieaspernasenteiras.Monsedixollea Xan que selíe deixabaas batasde augaazuis, elaporialle o mandilóncaapaisaxede montañas.Pera

148

a jJuancharaménlíe gustabanas batas,e falaulle aXan de trocarilaspaloseupelexade lagarto.

— En vau sermariñeiro----dixaJuancho.— Nrínca se vai ver un lagartamariñeiro—dixo

Manse.— Nin a unha nena así de parva maríneira

—dixa Juancho.— A mm tanto me ten.A mm todo me gusta—

dixa Xan.— A niin non me gustaqueJuanchasexaman-

ñeira —dixen en, inda que non se1 par quédixenisa, e púxenmemaí vermella.

¿Epor que?—preguntanJuanchocon caradesorpresa.

— «E por quépor quéparqué parqué» —dixenen facéndolleburla coasmans nas archas—.Lagar-ta parvo,sempreserasun lagartaparva.

Jríanchaviu comoia paraun currunchadafaia-da,e como empezabaa chorar.Púxenmemáistris-te da quena verdadeestaba,parver sese decarabadaque acorría,queseguraque sedecatara,pensa-ba eu.E pasanque quixaser galante;e achegause,eu radacontenta,e díxomeque ba, quenon seriamariñeiro,petoentónque líe dixeraque ía ser.

En teña un disfrace mai bo para deixarche—díxenile.

— A ver, ha.E saquei un disfracede pallasaque riña nun

baúl,queera o meudisfracepreferido, porqueisafoi antesde que fixesea disfracede RaiñaXeada,quedespoisesefoi a metí favorito, claro.Juanchacalleuna coas mans, mirauno un anacae lagodixa queeso xa era moito pedir Díxome quenonlíe gustabanos pahiasos,e asícamao dicia, ócaran,deixancae-ladisfrace,e decasualidadequepuidencailela palo ar e que noncaeseaa chan.

A mm a que me gustaríasería levar batasaznís de mariñeira —dixo, cama se non pasasenada.

— Lagarta parva —dixenile en, ca disfracenasmans,e casechorando—,nuncavalverei lembrar-me dun lagarta tan parva.

Esa tarde, e só a puiden notar ao cabo dasdías,de nonsei cántosdías,namareimeaindaunpauquiñamáis da lagartaJuancha.E enrendínaindamenosparquéseguíanamoradado lagar-ro Juancho.

SI2000,3: i47-149