LAÄP TRÌNH GIA COÂNG TREÂN MAÙY TIEÄN CNC»™ môn chế tạo máy/tài liệu... · Maùy tieän CNC ñôn giaûn nhaát coù hai truïc cô baûn laø truïc Z doïc theo

2011 ÑXPhöông-BM CTM, Khoa CK, ÑH NT 111

CHÖÔNG 5

LAÄP TRÌNH GIA COÂNG TREÂN MAÙY TIEÄN CNC Caùc G code maø M code giöõa laäp trình gia coâng phay vaø laäp trình gia coâng tieän phaàn lôùn

gioáng nhau, tuy nhieân cuõng coù moät soá phaàn khaùc nhau. ÔÛ chöông naøy, do baïn ñoïc ñaõ laøm quen vôùi laäp trình gia coâng phay ôû chöông 4 neân caùc noäi dung cô baûn veà caáu truùc chöông trình gia coâng khoâng ñeà caäp laïi nöõa. Caùc G code vaø M code coù chöùc naêng gioáng vôùi maùy phay seõ ñöôïc giôùi thieäu nhanh, chæ taäp trung ñi saâu vaøo caùc G code khaùc vôùi gia coâng phay vaø moät soá G code môùi vôùi caùc ñaëc tröng rieâng cuûa gia coâng tieän.

Baûng toùm taét caùc chöùc naêng chính vaø caùc töø khoùa ñòa chæ trong laäp trình gia coâng tieän

Chöùc naêng Ñòa chæ YÙ nghóa

Soá cuûa chöông trình O Soá cuûa chöông trình

Soá thöù töï cuûa caâu leänh N Soá thöù töï cuûa caâu leänh

Caùc G code cô baûn G Caùc G code lieân quan ñeán chuyeån ñoäng

X,Y,Z,U,V,W A,B,C

Teân caùc truïc toïa ñoä chuyeån ñoäng

I,J,K Toïa ñoä cuûa taâm cung troøn

Caùc töø chæ kích thöôùc

R Baùn kính cung troøn

S Toác ñoä truïc chính

Löôïng aên dao F Löôïng chaïy dao

Chöùc naêng veà dao T Soá hieäu dao

M M code lieân quan ñeán baät taét caùc ñieàu khieån maùy Caùc chöùc naêng hoã trôï B Ñònh vò trí maâm xoay

Thôøi gian döøng P, X, U Thôøi gian taïm döøng

Gaùn chöông trình con P Soá hieäu chöông trình con

Soá böôùc laëp P Soá böôùc laëp cuûa chöông trình con

Caùc tham soá P, Q Caùc bieán cuûa caùc chu trình gia coâng

1. Toïa ñoä maùy vaø toïa ñoä chi tieát gia coâng treân maùy tieän Maùy tieän CNC ñôn giaûn nhaát coù hai truïc cô baûn laø truïc Z doïc theo truïc chính cuûa maùy

hay ñöôøng taâm cuûa chi tieát gia coâng (theo höôùng chaïy dao doïc), truïc X theo höôùng aên dao ngang. Chieàu cuûa caùc truïc nhö hình veõ (5.1). Chuùng ta phaûi chuù yù ñieåm naøy ñeå traùnh nhaàm laãn teân caùc truïc so vôùi laäp trình treân maùy phay.

Hình 5.1: Hai truïc cô baûn baûn cuûa maùy tieän CNC


Baûng5.1: Caùc G code trong laäp trình gia coâng tieän

G code A B C

Nhoùm Chöùc naêng

G00 G00 G00 Ñònh vò vaø dòch chuyeån nhanh

G01 G01 G01 Noäi suy thaúng (coù toác ñoä chaïy dao)

G02 G02 G02 Noäi suy troøn cuøng chieàu ñoàng hoà (hoaëc xoaén oác)

G03 G03 G03

01

Noäi suy troøn ngöôïc chieàu ñoàng hoà (hoaëc xoaén oác)

G04 G04 G04 Thôøi gian döøng chay dao

G05 G05 G05 Caét vôùi toác ñoä cao (high speed cutting)

G07.1 G107

G07.1 G107

G07.1 G107

00

Noäi suy truï (cylindrical interpolation)

G12.1 G112

G12.1 G112

G12.1 G112

Mode noäi suy trong toaï ñoä cöïc

G13.1 G113

G13.1 G113

G13.1 G113

21 Huyû boû mode noäi suy trong toaï ñoä cöïc

G17 G17 G17 Maët phaúng noäi suy laø XY

G18 G18 G18 Maët phaúng noäi suy laø XZ

G19 G19 G19

16

Maët phaúng noäi suy laø YZ

20 20 G70 Ñôn vò nhaäp laø inch

21 21 G71 06

Ñôn vò nhaäp laø mm

G22 G22 G22 Baät chöùc naêng kieåm tra khoaûng haønh trình gia coâng

G23 G23 G23 09

Taét chöùc naêng kieåm tra khoaûng haønh trình gia coâng

G25 G25 G25 Taét vieäc kieåm tra söï dao ñoäng toác ñoä truïc chính

G26 G26 G26 08

Baät vieäc kieåm tra söï dao ñoäng toác ñoä truïc chính

G27 G27 G27 Kieåm tra vieäc trôû veà ñieåm tham chieáu

G28 G28 G28 Trôû veà ñieåm tham chieáu

G30 G30 G30 Trôû veà caùc ñieåm tham chieáu thöù 2, 3 vaø 4

G31 G31 G31

00

Chöùc naêng boû qua khoâng thöïc hieän moät soá leänh

G33 G33 G33 Caét ren

G34 G34 G34 01

Caét ren coù böôùc thay ñoåi

G36 G36 G36 Töï ñoäng hieäu chænh dao theo X

G37 G37 G37 00

Töï ñoäng hieäu chænh dao theo Z

G40 G40 G40 Huyû boû hieäu chænh baùn kính muõi dao

G41 G41 G41 Hieäu chænh baùn kính muõi dao phía beân traùi

G42 G42 G42

07

Hieäu chænh baùn kính muõi dao phía beân phaûi

G50 G92 G92 Thieát laäp goác toaï ñoä (hoaëc choïn v truïc chính max)

G50.3 G92.1 G92.1 00

Thieát laäp heä toaï ñoä chi tieát

G50.2 G250

G50.2 G250

G50.2 G250

Huyû boû cheá ñoä tieän ña giaùc

G51.2 G251

G51.2 G251

G51.2 G251

20 Choïn cheá ñoä tieän ña giaùc


G code A B C

Nhoùm Chöùc naêng

G52 G52 G52 Thieát laäp heä toaï ñoä ñòa phöông

G53 G53 G53 00

Thieát laäp heä toaï ñoä maùy

G54 G54 G54 Choïn heâï thoáng goác toaï ñoä chi tieát thöù 1





G59 G59 G59

14

Choïn heâï thoáng goác toaï ñoä chi tieát thöù 6

G65 G65 G65 00 Goïi macro

G66 G66 G66 Goïi macro noäi truù

G67 G67 G67 12

Huyû boû goïi macro noäi truù

G68 G68 G68 Baät cheá ñoä gia coâng ñoái xöùng göông ñoái vôùi maùy 2 xe dao

G69 G69 G69 04

Taét cheá ñoä gia coâng ñoái xöùng göông ñoái vôùi maùy 2 xe dao

G70 G70 G72 Chu kyø tieän tinh

G71 G71 G73 Chu kyø tieän thoâ hôùt bôùt löôïng dö doïc theo truïc

G72 G72 G74 Chu kyø tieän thoâ hôùt bôùt löôïng dö phía maët ñaàu

G73 G73 G75 Gia coâng laëp laïi nhieàu laàn theo moät bieän daïng nhaát ñònh

G74 G74 G76 Chu trình khoan ôû phía maët ñaàu

G75 G75 G77 Chu trình khoan ôû phía höôùng kính

G76 G76 G78

00

Caét ren nhieàu laàn aên dao

G80 G80 G80 Huyû boû chu trình khoan

G83 G83 G83 Chu trình khoan loã ôû maët ñaàu

G84 G84 G84 Chu trình taro ren loã ôû maët ñaàu

G86 G86 G86 Chu trình doa loã ôû maët ñaàu

G87 G87 G87 Chu trình khoan loã höôùng kính

G88 G88 G88 Chu trình taro ren loã höôùng kính

G89 G89 G89

10

Chu trình doa loã höôùng kính

G90 G77 G20 Chu trình gia coâng doïc theo baùn kính

G92 G78 G21 Chu trình caét ren

G94 G79 G24

01

Chu trình tieän maët ñaàu

G96 G96 G96 Cheá ñoä toác ñoä caét laø haèng soá

G97 G97 G97 02

Huyû choïn cheá ñoä toác ñoä caét laø haèng soá

G98 G94 G94 Toác ñoä aên dao phuùt (mm/phuùt)

G99 G95 G95 05

Toác ñoä aên dao voøng (mm/voøng)

- G90 G90 Laäp trình theo kích thöôùc tuyeät ñoái

- G91 G91 03

Laäp trình theo kích thöôùc töông ñoái

- G98 G98 Trôû veà maët phaúng ban ñaàu (trong chu trình khoan doa…)

- G98 G99 11

Trôû veà maët phaúng tham chieáu (trong chu trình khoan doa…)

(Ghi chuù: Caùc G code toâ xaùm laø caùc G code maëc ñònh taùc ñoäng khi maùy vöøa ñöôïc khôûi ñoäng xong)


2. Caùc G code vaø M code cô baûn 2.1 Thieát laäp (löïa choïn) toïa ñoä chi tieát gia coâng Khia laäp trình gia coâng tieän ta coù theå löïa choïn moät trong hai caùch choïn goác toïa ñoä chi

tieát tuøy theo caùch ghi kích thöôùc treân baûn veõ chi tieát:

a) Choïn goác toïa ñoä chi tieát taïi maët cuûa maâm caëp

Caùch choïn goác toïa ñoä naøy aùp duïng cho caùc chi tieát coù caùch ghi kích thöôùc coù chung ñöôøng gioùng cô sôû naèm ôû ñaàu traùi cuûa chi tieát (hình 5.2)

b) Choïn goác toïa ñoä chi tieát taïi maët ñaàu beân phaûi cuûa chi tieát

Caùch choïn goác toïa ñoä naøy aùp duïng cho caùc chi tieát coù caùch ghi kích thöôùc coù chung ñöôøng gioùng cô sôû naèm ôû ñaàu phaûi cuûa chi tieát (hình 5.3)

Cuõng gioáng nhö laäp trình gia coâng treân maùy phay, ta cuõng duøng caùc 6 G code G54 ñeán G59 ñeå choïn goác toïa ñoä chi tieát gia coâng.

Chi tieát Chi tieát

Hình 5.2: Choïn goác toïa ñoä taïi maët ñaàu cuûa maâm caëp

Chi tieát Chi tieát Z

Hình 5.3: Choïn goác toïa ñoä taïi maët ñaàu phaûi cuûa chi tieát

Hình 5.4


2.2 G code vaø M code lieân quan ñeán toác ñoä truïc chính a) Quay truïc chính cuøng chieàu

kim ñoàng hoà

Cuù phaùp: M03

Ñoái vôùi maùy tieän CNC, xe dao ñaët phía ñoái dieän ngöôøi vaän haønh neân trong tröôøng hôïp naøy dao tieän phaûi ñaët uùp xuoáng (hình 5.5). M03 söû duïng cho dao tieän phaûi.

b) Quay truïc chính ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà

Cuù phaùp: M04

M03 aùp duïng cho caùc dao tieän, muõi khoan traùi.

Chieàu quay thuaän hay ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà ñöôïc xaùc ñònh theo quy taéc höôùng nhìn töø maâm caëp (truïc chính) ñeán duïng cuï caét (xe dao, hay uï ñoäng)

c) Döøng truïc chính

Cuù phaùp: M05

Duøng ñeå döøng truïc chính khi keát thuùc gia coâng hoaëc chuaån bò ñoåi chieàu truïc chính.

Tröôùc khi ñoåi chieàu truïc chính töø M03 sang M04 vaø ngöôïc laïi thì phaûi söû duïng M05 ñeå döøng truïc chính tröôùc, tuyeät ñoái traùnh tröôøng hôïp chuyeån töø quay chieàu quay naøy sang chieàu quay kia trong chöông trình maø khoâng duøng M05.

d) Löïa choïn toác ñoä truïc chính laø haèng soá hay toác ñoä caét laø haèng soá.

α) Toác ñoä caét laø haèng soá

Cuù phaùp: G96 S_ Trong ñoù:

S_: toác ñoä caét (meùt/phuùt), trong ñoù kyù hieäu _ laø giaù trò caàn phaûi nhaäp vaøo.

Khi tieän coân hoaëc tieän maët ñaàu, vì baùn kính gia coâng thay ñoåi neân neáu toác ñoä truïc chính laø haèng soá thì toác ñoä caét vaãn bò thay ñoåi. Ñeå giöõ nguyeân toác ñoä caét thì caàn phaûi thay ñoåi toác ñoä truïc chính.

Khi tieän maët ñaàu vôùi G96 S_, veà maët lyù thuyeát, khi dao tieán vaøo taâm chi tieát thì toác ñoä caét phaûi taêng ñeán voâ cuøng ñeå giöõ nguyeân vaän toác caét. Ñieàu naøy khoâng theå xaûy ra, luùc ñoù toác ñoä quay cuûa truïc chính tieán tôùi giaù trò cöïc ñaïi maø truïc chính coù theå ñaït ñöôïc. Ñeå khoáng cheá toác

Hình 5.6

Hình 5.5


ñoä lôùn nhaát cuûa truïc chính neáu ta khoâng muoán ñoäng cô truïc chính quay ñeán toác ñoä toái ña cuûa noù ta coù theå duøng:

Leänh khoáng cheá toác ñoä quay truïc chính

G50 S_; (S_: toác ñoä truïc chính tính baèng voøng/phuùt)

β) Choïn toác ñoä quay truïc chính laø haèng soá (huûy boû cheá ñoä toác ñoä caét laø haèng soá)

Cuù phaùp: G97 S_; Trong ñoù S_ laø toác ñoä quay cuûa truïc chính tính baèng voøng/phuùt

Chuù yù: G97 laø leänh noäi truù, noù chæ maát taùc duïng khi gaëp leänh G96

Ví duï: Chöông trình tieän truïc baäc coù maët coân (xem hình 5.7).

N8 G00 X1000.0 Z1400.0 ;

N9 T33;

N11 X400.0 Z1050.0;

N12 G50 S3000 ; Gaùn toác ñoä quay cöïc ñaïi cho truïc chính

N13 G96 S200 ; Gaùn toác ñoâ caét coá ñònh baèng 200 meùt/phuùt

N14 G01 Z700.0 F1000 ;

N15 X600.0 Z 400.0;

2.3 Caùc G code lieân quan ñeán löïa choïn ñôn vò ño löôïng chaïy dao

a) Choïn ñôn vò ño löôïng chaïy dao mm/phuùt

Cuù phaùp: G94

b) Choïn ñôn vò ño löôïng chaïy dao mm/voøng

Cuù phaùp: G95

Giaù trò baùn kính Ñöôøng laäp trình

Offset ñöôøng chaïy dao

Hình 5.7: AÙp duïng cheá ñoä toác ñoä caét baèng haèng soá cho ñoaïn coân


Maëc ñònh cuûa heä thoáng laø ñôn vò ño voøng/phuùt, cuõng gioáng vôùi ñôn vò ño löôïng chaïy dao ta söû duïng treân maùy tieän truyeàn thoáng.

2.4 G code löïa choïn kích thöôùc laäp trình tuyeät ñoái vaø gia soá G90: laäp trình theo kích thöôùc tuyeät ñoái

G91: laäp trình theo kích thöôùc töông ñoái (gia soá) 2.5 M code lieân quan ñeán thay dao Cuù phaùp leänh thay dao coù phuï thuoäc vaøo nhaø cheá taïo maùy tieän CNC nhöng chung quy ñeàu baét ñaàu baèng ñòa chæ T, theo quy ñònh cuûa heä ñieàu khieån FANUC, cuù phaùp leänh thay dao tieän laø:

Cuù phaùp: T�� M06 Caùc soá ñaàu laø soá hieäu dao löïa choïn, hai soá cuoái laø ñòa chæ giaù trò hieäu chænh dao (bao goàm hieäu chænh hình hoïc (baùn kính muõi dao) vaø hieäu chænh ñoä moøn).

Ví duï:

N1 G00 X1000 Z1400

N2 T03 13 M06; (löïa choïn dao soá 3 vaø giaù trò hieäu chænh soá 13)

N3 X400 Z1050;

Moät soá heä ñieàu khieån khaùc (ví duï Siemens) söû duïng cuù phaùp:

T�� D�� M06

Trong ñoù: 2 chöõ soá theo sau ñòa chæ T chæ soá hieäu dao caàn choïn, 2 chöõ soá theo sau ñòa chæ D chæ giaù trò hieäu chænh chieàu daøi vaø baùn kính muõi dao trong boä nhôù vaø M06 baét leänh thay dao phaûi thi haønh.

Ví duï:

N80 G00 X150 Z150

N90 T04 D04 M06

N100…

2.6 M code ñoùng môû dung dòch trôn nguoäi M07/M08: Môû dung dòch trôn nguoäi

Nhieàu maùy tieän CNC coù hai bôm dung dòch trôn nguoäi: moät bôm aùp suaát thaáp vaø moät bôm aùp suaát cao. Bôm aùp suaát cao thöôøng söû duïng cho ñöôøng laøm maùt ñi qua taâm cuûa muõi khoan khi khoan loã saâu. Nhôø aùp suaát cao, phoi deã daøng bò ñaåy ra khoûi loã khoan. Bôm aùp suaát cao ñöôïc kích hoaït baèng leänh M07

M08: Taét dung dòch trôn nguoäi

2.7 Nhoùm caùc M code taïm döøng vaø keát thuùc chöông trình. Caùc M code naøy gioáng nhö laäp trình treân maùy phay:

M00: Döøng chöông trình taïm thôøi

M01: Döøng chöông trình taïm thôøi coù löïa choïn (optional stop)

M30: Keát thuùc chöông trình


2.8 Caùc kieåu kích thöôùc laäp trình a) Laäp trình theo baùn kính vaø laäp trình theo ñöôøng kính

Ñoái vôùi gia coâng tieän, ñöôøng kính chi tieát gia coâng gaáp ñoâi baùn kính gia coâng. Khi chæ ra toïa ñoä cuûa ñöôøng chaïy dao thì bình thöôøng ta phaûi chæ baùn kính cuûa chi tieát gia coâng, trong khi ñoù treân baûn veõ laïi ghi theo kích thöôùc ñöôøng kính φ. Do vaäy phaûi maát coâng chia ñoâi ñöôøng kính chi tieát gia coâng khi laäp trình vaø ñoâi khi gaây nhaàm laãn. Ñeå khaéc phuïc raéc roái ñoù, caùc heä ñieàu khieån maùy tieän CNC söû duïng cheá ñoä maëc ñònh laø laäp trình theo ñöôøng kính. Tuy nhieân noù cuõng cho pheùp ngöôøi laäp trình choïn cheá ñoä laø laäp trình theo baùn kính (toïa ñoä X ghi theo baùn kính). Khoâng coù G code ñeå löïa choïn caùc cheá ñoä laäp trình theo ñöôøng kính hay baùn kính. Baïn coù theå söû duïng bieán DIA (No.1006#3) ñoái vôùi heä ñieàu khieån FANUC. Ñoái vôùi caùc heä ñieàu khieån khaùc, baïn ñoïc tham khaûo Operation Manual.

b) Laäp trình theo kích thöôùc tuyeät ñoái vaø kích thöôùc gia soá

Cuõng gioáng nhö laäp trình gia coâng phay:

G90 - Laäp trình theo kích thöôùc (toïa ñoä) tuyeät ñoái (absolute programming)

G91 - Laäp trình theo kích thöôùc (toïa ñoä) töông ñoái (incremental programming)

Tuy nhieân coù moät soá vaán ñeà caàn löu yù sau:

- Ñoái vôùi heä thoáng G code A (xem baûng 5.1) ngöôøi ta söû duïng töø ñòa chæ. Ví duï khi laäp trình, thay vì ghi toïa ñoä X_, Y_, Z_ maø phaûi ghi thaønh U_, V_, W_ töông öùng. Luùc ñoù heä ñieàu khieån hieåu laø laäp trình theo kích thöôùc gia soá. Ñieàu naøy coù nghóa laø khoâng caàn duøng G91 ñeå chi raèng ta ñang laäp trình theo kích thöôùc gia soá maø chæ caàn ghi toïa ñoä theo U, V, W laø heä ñieàu khieån theo heä thoáng G code A hieåu raèng ta ñang söû duïng heä toïa ñoä töông ñoái (kích thöôùc gia soá)

- Ñoái vôùi heä thoáng G code B vaø C, ngöôøi ta söû duïng G code G90 vaø G91 (xem baûng 5.1)

Ví duï ñoái vôùi chi tieát hình 5.9 khi laäp trình theo caùc heä thoáng kích thöôùc khaùc nhau ta coù theå thöïc hieän nhö sau:

Heä thoáng G code A Heä thoáng G code B hoaëc C Laäp trình theo toïa ñoä tuyeät ñoái X400.0 Z50.0 ; G90 X400.0 Z50.0;

Laäp trình theo toïa ñoä töông ñoái U200.0 W–400.0 ; G91 X200.0 Z–400.0;

D1, D2 : Lập trình theo đường kính R1, R2 : Lập trình theo bán kính

Hình 5.8: Laäp trình theo baùn kính vaø ñöôøng kính

Hình 5.9


2.9 Nhoùm caùc G code lieân quan ñeán chuyeån ñoäng nhanh vaø chuyeån ñoäng an dao. a) Chaïy dao nhanh

Cuù phaùp: G00

Duøng ñeå dòch chuyeån dao vôùi toác ñoä nhanh (khoâng thöïc hieän chuyeån ñoäng caét goït) ñeán vò trí caàn thieát. Noù thöôøng ñöôïc duøng khi baét dao baét ñaàu tieán vaøo ñöôøng laäp trình caàn gia coâng hoaëc luøi dao ra khoûi vuøng gia coâng.

Ví duï: (hình 5.10)

< Laäp trình baùn kính > G00 X40.0 Z56.0 ; (Söû duïng toaï ñoä

tuyeät ñoái) hoaëc

G00 U–60.0 W–30.5;(Söû duïng toaï ñoä töông ñoái)

b) Noäi suy thaúng

Cuù phaùp: G01 IP_ F_

Trong ñoù IP (Indicate Point) laø toaï ñoä cuûa ñieåm ñích caàn ñeán

F – löôïng chaïy dao

Ví duï (hình 5.11):

(Laäp trình theo ñöôøng kính) G01 X40.0 Z20.1 F20 ; (Söû duïng toaï ñoä tuyeät ñoái)

hoaëc

G01 U20.0 W–25.9 F20; (Söû duïng toaï ñoä töông ñoái)

c) Noäi suy cung troøn

* Noäi suy cung troøn cuøng chieàu kim ñoàng hoà G02 Cuù phaùp: Trong maët phaúng ZX: G02 X_ Z_ I_ K_ F_; hoaëc G02 X_ Z_ R_ F_; Trong maët phaúng XY: G02 X_ Y_ I_ J_ F_; hoaëc G02 X_ Y_ R_ F_; Trong maët phaúng YZ: G02 Y_ Z_ J_ K_ F_; hoaëc G02 Y_ Z_ R_ F_;

Hình 5.10

Hình 5.11


* Noäi suy cung troøn ngöôïc chieàu kim ñoàng hoà G03

Cuù phaùp: Trong maët phaúng ZX: G03 X_ Z_ I_ K_ F_; hoaëc G03 X_ Z_ R_ F_; Trong maët phaúng XY: G03 X_ Y_ I_ J_ F_; hoaëc G03 X_ Y_ R_ F_; Trong maët phaúng YZ: G03 Y_ Z_ J_ K_ F_; hoaëc G03 Y_ Z_ R_ F_;

Ví duï:

< Laäp trình ñöôøng kính > G02 X50.0 Z30.0 I25.0 F0.3; hoaëc G02 U20.0 W–020.0 I25.0 F0.3; hoaëc G02 X50.0 Z30.0 R25.0 F0.3 hoaëc G02 U20.0 W–20.0 R25. F0.3; ÎÎ ÎÎ

* Thôøi gian döøng gia coâng

G04 X_ hoaëc G04 U_ ;

Hoaëc G04 P_ ;

X_ hoaëc U_ Laø thôøi gian döøng gia coâng

P_ : Nhaäp thôøi gian döøng gia coâng (khoâng cho pheùp söû duïng soá leû thaäp phaân)

Ñôn vò tính coù theå laø giaây hoaëc voøng ñoái vôùi X_U_; mili giaây hoaëc voøng ñoái vôùi P_ tuyø theo caùch ñaët parameter cho maùy CNC.

Laäp trình theo toaï ñoä tuyeät ñoái Laäp trình theo toaï ñoä tuyeät ñoái Laäp trình theo toaï ñoä töông ñoái

Ñieåm cuoái

Ñöôøng kính laäp trình

Ñieåm ñaàu

Taâm cung troøn Ñieåm cuoái


Ñieåm ñaàu

Ñieåm cuoái

Ñieåm ñaàu


Taâm cung troøn

Hình 5.12

Hình 5.13


2.10 Noäi suy söû duïng toaï ñoä cöïc Noäi suy trong toïa ñoä cöïc laø moät chöùc naêng duøng ñeå chuyeån ñoåi caùc leänh chuyeån ñoäng

trong toïa ñoä Ñeà-caùc sang chuyeån ñoäng thaúng tuyeán tính cuûa caùc truïc tuyeán tính (chuyeån ñoäng cuûa duïng cuï caét) vaø chuyeån ñoäng cuûa caùc truïc quay (phoâi quay troøn). Phöông phaùp noäi suy trong toïa ñoä cöïc raát höõu ích khi duøng ñeå gia coâng caùc ñöôøng contour treân maët ñaàu cuûa chi tieát vaø gia coâng maët cam treân maùy tieän. Ñeå thöïc hieän ñöôïc noäi suy trong toïa ñoä cöïc thì maùy phaûi coù theâm truïc thöù ba ngoaøi truïc X vaø truïc Z ñoù laø truïc C.

Cuù phaùp:

G12.1; |

|

|

G13.1; Chuù yù: Thay vì söû duïng G12.1 vaø G13.1 ta coù theå duøng G112 vaø G113 töông öùng. Ñaët G12.1 vaø G13.1 ôû hai doøng leänh rieâng bieät

G12.1 khôûi ñoäng mode noäi suy trong toïa ñoä cöïc vaø löïa choïn moät maët phaúng noäi suy nhö hình veõ 5.14

Caùc G code sau coù theå aùp duïng trong noäi suy toïa ñoä cöïc:

G01 noäi suy thaúng G02, G03 noäi suy cung troøn G04 döøng truïc chính moät thôøi gian G40, G41, G42 hieäu chænh baùn kính muõi dao

Ví duï: Phay ñöôøng vieàn treân maët ñaàu cuûa chi tieát nhö hình veõ 5.15

Khôûi ñoäng mode toïa ñoä cöïc Caùc leänh noäi suy thaúng vaø noäi suy troøn aùp duïng cho heä thoáng toïa ñoä Ñeà-caùc bao goàm caùc truïc tuyeán tính vaø truïc quay aûo Huûy boû cheá ñoä toïa ñoä cöïc

Truïc tuyeán tính

Truïc quay (truïc aûo)

Goác toïa ñoä chi tieát

Hình 5.14: Maët phaúng noäi suy toïa ñoä cöïc

Truïc C

C’ (truïc aûo)

Ñöôøng chaïy dao sau khi hieäu chænh baùn kính muõi dao

Ñöôøng laäp trình

Truïc X

Truïc Z

Maët truï

Maët ñaàu

Hình 5.15


Truïc X ñöôïc laäp trình theo ñöôøng kính, truïc quay C ñöôïc laäp trình theo baùn kính

O0001 ; N010 T0101 N0100 G00 X120.0 C0 Z _ ; Chaïy nhanh ñeán ñieåm ban ñaàu N0200 G12.1 ; Khôûi ñoäng mode toïa ñoä cöïc N0201 G42 G01 X40.0 F _ ; N0202 C10.0 ; N0203 G03 X20.0 C20.0 R10.0 ; N0204 G01 X–40.0 ; Chöông trình moâ taû hình hoïc söû duïng toïa ñoä N0205 C–10.0 ; Ñeà-caùc trong maët phaúng X-C’ N0206 G03 X–20.0 C–20.0 I10.0 J0 ; N0207 G01 X40.0 ; N0208 C0 ; N0209 G40 X120.0 ; N0210 G13.1 ; Huûy boû cheá ñoä toïa ñoä cöïc N0300 Z _ ; N0400 X _C _ ; N0900 M30 ;

Ví duï 2: Tieän maët cam ôû maët ñaàu nhö hình veõ 5.16:

G94 ; (F tính baèng mm/phuùt) T0101 ; G00 X120.0 C0 ; G12.1 ; G01 G42 X40.0 F100.0 ; G03 X0 C40.0 I-20.0 ; G01 X-25.0 ; G03 X-40.0 C25.0 K-15.0 ; G01 C0 ; G03 X20.0 I20.0 ; G01 G40 X120.0 ; G13.1 ; M30 ;

2.11 Noäi suy truï (Cylindrical interpolation) G07.1 Noäi suy truï raát thích hôïp cho vieäc gia coâng caùc ñöôøng vieàn bao quanh maët truï, nhaát laø

caùc raõnh cam khoâng gian treân maët truï (hình 5.17). Noäi suy truï giuùp cho vieäc laäp trình gia coâng caùc beà maët naøy moät caùch deã daøng. Ñeå thöïc hieän ñöôïc noäi suy truï thì maùy cuõng phaûi coù theâm truïc thöù ba ngoaøi truïc X vaø truïc Z ñoù laø truïc quay (thöôøng laø truïc C, töùc laø truïc quay quanh truïc Z).

Hình 5.16


Löôïng dòch chuyeån cuûa truïc quay tính baèng goùc quay seõ ñöôïc heä ñieàu khieån töùc thôøi

chuyeån ñoåi (trong boä nhôù trong) thaønh khoaûng caùch chieàu daøi cuûa truïc tuyeán tính töôûng töôïng khi traûi phaúng beà maët truï ra. Vì vaäy caùc noäi suy thaúng hay noäi suy cung troøn coù theå ñöôïc thöïc hieän cho truïc coøn laïi Sau khi noäi suy, khoaûng caùch noùi treân (treân truïc hoaønh ôû hình 5.17) seõ ñöôïc chuyeån ñoåi ngöôïc trôû laïi thaønh goùc quay cuûa truïc quay.

Cuù phaùp:

G07.1 IP r ; Khôûi ñoäng cheá ñoä noäi suy truï : : : G07.1 IP 0 ; Huûy boû cheá ñoä noäi suy truï Trong ñoù:

IP : Ñòa chæ cuûa truïc quay r : Baùn kính cuûa maët truï

Chuù yù:

- Phaûi ñaët G07.1 IP r ; vaø G07.1 IP 0 ôû hai doøng leänh rieâng bieät

- Thay vì duøng G07.1 ta coù theå duøng G107

- Khoâng ñöôïc söû duïng caùc ñòa chæ I, J, K khi noäi suy cung troøn trong toïa ñoä truï

Ví duï: Gia coâng chi tieát nhö treân hình 5.17 baèng caùch söû duïng noäi suy truï:

Hình 5.17: Maët cam vaø profile khai trieån


O0001 N01 G00 Z100.0 C0 ; N02 G01 G18 W0 H0 ; N03 G07.1 C57299 ; N04 G01 G42 Z120.0 D01 F250 ; N05 C30.0 ; N06 G02 Z90.0 C60.0 R30.0 ; N07 G01 Z70.0 ; N08 G03 Z60.0 C70.0 R10.0 ; N09 G01 C150.0 ; N10 G03 Z70.0 C190.0 R75.0 ; N11 G01 Z110.0 C230.0 ; N12 G02 Z120.0 C270.0 R75.0 ; N13 G01 C360.0 ; N14 G40 Z100.0 ; N15 G07.1 C0 ; N16 M30 ;

2.12 Gia coâng ren a) Gia coâng ren coù böôùc khoâng ñoåi G32

Caùc loaïi ren nhö ren treân maët truï, ren treân maët coân, ren treân maët ñaàu (hình 5.18) coù böôùc khoâng ñoåi ñöôïc gia coâng baèng leänh G32.

Toác ñoä cuûa truïc chính baây giôø khoâng phaûi ñöôïc ñoïc theo giaù trò ta laäp trình maø ñoïc töø boä maõ hoùa vò trí truïc chính ñeå nhaän ñöôïc chính xaùc giaù trò thöïc cuûa toác ñoä quay truïc chính ñeå töø ñoù tính ra toác ñoä chaïy dao tính baèng böôùc ren treân phuùt. Coù nhö vaäy môùi caét ñöôïc ren coù böôùc ren chính xaùc.

Cuù phaùp: G32 IP_ F_; Trong ñoù:

IP_: ñieåm cuoái F_: böôùc ren

doïc theo truïc Chuù yù luoân söû duïng laäp trình theo baùn kính

Ñieåm ñaàu

Ñieåm cuoái

Hình 5.19

Hình 5.18


Noùi chung, quaù trình caét ren ñöôïc laïp laïi cuøng moät ñöôøng chaïy dao qua caùc böôùc thoâ vaø tinh. Bôûi vì quaù trình caét ren baét ñaàu khi boä maõ hoùa (laép trong truïc chính) phaùt ra tín hieäu quay truïc. Do vaäy quaù trình caét ren ñöôïc xuaát phaùt töø moät ñieåm ban ñaàu coá ñònh treân phoâi vaø ñöôøng chaïy dao ñöôïc laëp laïi khoâng ñoåi. Chuù yù khi ñoù toác ñoä truïc chính phaûi ñöôïc giöõ baèng haèng soá trong luùc caét thoâ cuõng nhö luùc caét tinh ñeå traùnh sai soá böôùc ren.

* Caét ren thaúng

Ví duï: laäp trình gia coâng reân coù böôùc ren = 4mm δ1=3mm δ2=1.5mm Chieàu saâu moãi nhaùt caét: 1mm (caét 2 laàn) (Söû duïng kích thöôùc heä meùt, laäp trình theo ñöôøng kính) G00 U–62.0 ; G32 W–74.5 F4.0 ; G00 U62.0 ; W74.5 ; U–64.0 ; (Ñoái vôùi laàn caét thöù hai, caét theâm 1mm) G32 W–74.5 ; G00 U64.0 ; W74.5 ;

* Caét ren coân

Ví duï: laäp trình gia coâng reân coù böôùc ren = 3.5mm theo höôùng truïc Z δ1=2mm δ2=1mm Chieàu saâu caét theo truïc X laø 1mm, caét 2 laàn (Söû duïng kích thöôùc heä meùt, laäp trình theo ñöôøng kính) G00 X 12.0 Z72.0 ; G32 X 41.0 Z29.0 F3.5 ; G00 X 50.0 ; Z 72.0 ; X 10.0 ; (Caét theâm 1mm ôû laàn caét thöù hai) G32 X 39.0 Z29.0 ; G00 X 50.0 ; Z 72.0 ;

b) Caét ren coù böôùc thay ñoåi (G34)

Khi caét ren coù böôùc thay ñoåi ta caàn cho bieát theâm löôïng thay ñoåi böôùc vít trong moät voøng quay cuûa truïc vít.

Cuù phaùp:

G34 IP_F_K_; Trong ñoù:

IP : ñieåm cuoái F : böôùc ren doïc theo truïc taïi vò trí xuaát phaùt

Hình 5.20

Hình 5.21


K : Löôïng taêng hoaëc giaûm böôùc ren sau moät voøng quay cuûa truïc chính. Ví duï: Caét ren coù böôùc =8.0mm taïi ñieåm xuaát phaùt Ñoä gia taêng böôùc ren: 0.3mm/voøng G34 Z–72.0 F8.0 K0.3 ;

c) Caét ren nhieàu ñaàu moái

Söû duïng ñòa chæ Q ñeå chæ goùc quay giöõa moái ren ban ñaàu vaø moái ren tieáp theo CCuùIP Cuù phaùp:

G32 IP_ F_ Q_ ; G32 IP_ Q_ ;

Trong ñoù: IP_ : ñieåm cuoái F_ : böôùc ren doïc theo truïc

Q_ : goùc baét ñaàu cuûa moái ren (ñôn vò tính 1/1000 ñoä)

(ren coù böôùc ren khoâng ñoåi)

Caùc loaïi ren coù theå caét nhieàu ñaàu moái:

G32: Constant–lead thread cutting (ren coù böôùc khoâng ñoåi) G34: Variable–lead thread cutting (ren coù böôùc thay ñoåi) G76: Multiple–thread cutting cycle G92: Thread cutting cycle

Ví duï: Caét ren hai ñaàu moái coù goùc baét ñaàu cuûa hai moái ren laø 00 vaø 1800

G00 X40.0 ; G32 W–38.0 F4.0 Q0 ; G00 X72.0 ; W38.0 ; X40.0 ; G32 W–38.0 F4.0 Q180000 ; G00 X72.0 ; W38.0 ;

2.13 Hieäu chænh baùn kính muõi dao (hieäu chænh hình hoïc dao) Muõi dao tieän khoâng phaûi laø nhoïn maø coù baùn kính R ñeå naâng cao

tuoåi beàn vaø giaûm ñoä nhaáp nhoâ beà maët gia coâng. Khi tieän maët ñaàu hoaëc tieän ngoaøi song song vôùi truïc chính thì khoâng coù sai soá gia coâng giöõa ñöôøng laäp trình vaø ñöôøng bieân thöïc thu ñöôïc. Tuy nhieân khi tieän caùc maët coân

vaø tieän caùc cung troøn, khi ñieåm muõi dao chaïy theo ñöôøng laäp trình, beà maët gia coâng thöïc coù kích thöôùc khaùc so vôùi laäp trình (xem hình 5.22b).

a b c

Hình 5.22


Neáu laáy taâm cong cuûa baùn kính muõi dao laøm ñieåm muõi dao, ñeå keát quaû gia coâng ñuùng vôùi ñöôøng laäp trình thì trong quaù trình gia coâng caàn phaûi hieäu chænh dao caùch ñöôøng laäp trình moät löôïng ñuùng baèng baùn kính muõi dao.

Tuyø thuoäc vaøo vò trí cuûa ñöôøng laäp trình vaø dao maø ta coù hieäu chænh beân traùi (khi dao naèm beân traùi ñöôøng laäp trình) vaø hieäu chænh beân phaûi (khi dao naèm ôû beân phaûi ñöôøng laäp trình)

* Hieäu chænh dao beân traùi ñöôøng laäp trình, ñieåm muõi dao dòch sang phaûi ñöôøng laäp trình

Cuù phaùp: G41;

* Hieäu chænh dao beân traùi ñöôøng laäp trình, ñieåm muõi dao dòch sang traùi ñöôøng laäp trình

Cuù phaùp: G42;

* Huyû boû hieäu chænh dao, ñieåm muõi dao chaïy theo ñöôøng laäp trình

Cuù phaùp: G40;

Chuù yù: G40, G41, G42 laø leänh noäi truù (modal code)

Khaùc vôùi hieäu chænh baùn kính muõi dao ôû laäp trình gia coâng phay, theo sau G41 vaø G42 khoâng coù ñòa chæ hieäu chænh maø giaù trò hieäu chænh naèm ôû ñòa chæ T trong phaàn thay dao (xem muïc 2.5)

Khi hieäu chænh baùn kính muõi dao ta caàn cho heä ñieàu khieån CNC bieát baùn kính muõi dao vaø vò trí cuûa taâm baùn kính muõi dao vaø ñieåm muõi dao P (hình 5.25).

Coù hai loaïi ñieåm muõi dao (tool nose): taâm cong cuûa baùn kính muõi dao vaø ñieåm giaû töôûng P nhö hình 5.25. Trong thöïc teá ngöôøi ta duøng ñieåm muõi dao giaû töôûng vì raát khoù xaùc ñònh taâm cuûa baùn kính muõi dao laøm ñieåm baét ñaàu. Neáu söû duïng ñieåm giaû töôûng (hình 5.25b) treân muõi dao laøm ñieåm baét ñaàu thì noù deã daøng xaùc ñònh hôn. Theâm vaøo ñoù khi söû duïng ñieåm giaû töôûng laøm ñieåm muõi dao thì ta khoâng caàn phaûi khai baùo baùn kính muõi dao.

Coù 8 vò trí ñieåm muõi dao giaû ñònh ñöôïc maõ hoaù soá thöù töï töø 1 ñeán 8 nhö hình 5.26 tuyø theo höôùng cua duïng cuï caét. Vò trí soá 9 ñöôïc xem laø ñieåm muõi dao truøng vôùi taâm cuûa baùn kính muõi dao. Caùc vò trí naøy phaûi ñöôïc khai baùo cuøng vôùi giaù trò hieäu chænh dao baèng caùch ñöa caùc maõ soá vò trí naøo vaøo ñòa chæ OFT cuûa boä ñieàu khieån.

Đường chạy dao không có hiệu chỉnh bán kính mũi dao

Đường chạy dao có hiệu chỉnh bán kính mũi dao

Phôi

Hình dáng chi tiết khi không có hiệu chỉnh bán kính mũi dao

Chiều sâu cắt bị sai

Mũi dao

Hình 5.23

Vò trí baét ñaàu Vò trí baét ñaàu

a) b)

Hình 5.25

P


Ñieåm chuaån cuûa dao T coù theå ñaët choàng leân ñieåm muõi dao (ñieåm xuaát phaùt) neáu ñöôïc coäng vaøo giaù trò hieäu chænh. Khoaûng caùch töø ñieåm chuaån cuûa dao T ñeán ñieåm muõi dao chính laø giaù trò hieäu chænh dao (tool offset value), hình 5.27. Ñeå thieát laäp giaù trò hieäu chænh dao ngöôøi ta thöôøng söû duïng khoaûng caùch töø ñieåm giaû ñònh treân muõi dao ñeán ñieåm chuaån cuûa dao bôûi vì khoaûng caùch naøy deã ño hôn so vôùi ño khoaûng caùch töø taâm muõi dao tieän ñeán ñieåm chuaån cuûa dao. (Ñieåm chuaån cuûa dao thöôøng naèm ôû taâm cuûa ñaàu rôvoânve keïp dao).

Chuù yù: Khoái leänh maø trong ñoù chuyeån töø mode G40 sang mode G41 hoaëc G42 goïi laø khoái leänh start-up, ví duï: G40 _ ; G41 _ ; (Start–up block) Chuyeån ñoäng chuyeån tieáp cuûa dao ñeå ñaùp öùng giaù trò hieäu chænh ñöôïc thöïc hieän ôû khoái leänh start-up. Taïi khoái leänh ñöùng ngay sau start-up block, taâm cuûa muõi dao ñaët taïi vò trí thaúng ñöùng ñoái vôùi ñöôøng laäp trình cuûa khoái leänh naøy (hình 5.28)

Ví duï: tieän ñöôøng bieân chi tieát hình 5.29 <laäp trình ñöôøng kính> N060... N070 G00 X25 Z2 G42; chaïy dao nhanh ñeán (25,2)

vaø hieäu chænh beân phaûi

N080 G01 X26 Z0; Chaïy dao ñeán ñieåm 1 N090 X30 Z-2 AÊn dao ñeán ñieåm 2 (vaùt meùp)

N100 Z-30 AÊn dao ñieåm ñieåm 3 N110 X50 Z-50 N120 G00 X80 Z20 G40 N130...

Hình 5.28

T Offset theo truïc X

Offset theo truïc Z

Hình 5.27

Hình 5.26

Hình 5.29


3. CAÙC CHU TRÌNH GIA COÂNG ÑEÅ ÑÔN GIAÛN VIEÄC LAÄP TRÌNH TRONG GIA COÂNG TIEÄN

Ñeå ñôn giaûn vaø thuaän tieän trong trong caâu leänh laäp trình, thay vì duøng raát nhieàu leänh G00, G01, G02, G03, heä ñieàu khieån maùy tieän CNC cho pheùp ta söû duïng caùc chu trình gia coâng khaùc nhau bao goàm:

- Caùc chu trình gia coâng ñôn giaûn (G90, G92, G94)

- Caùc chu trình gia coâng laëp laïi nhieàu böôùc (G70 ñeán G76)

- Caùc chu trình gia coâng khoan (G80 ñeán G89)

- Vaùt meùp vaø bo goùc

- Laäp trình tröïc tieáp töø kích thöôùc treân baûn veõ

3.1 Caùc chu trình gia coâng ñôn. 3.1.1 Chu trình gia coâng tieän ngoaøi vaø tieän trong chaïy dao thaúng G90

Chu trình goàm 4 ñöôøng chuyeån dao taïo thaønh moät hình töù giaùc kín, ñieåm baét ñaàu vaø ñieåm keát thuùc cuûa dao truøng nhau. Coù 2 ñöôøng chuyeån dao nhanh vaø 2 ñöôøng aên dao (hình 5.30).

a) Chu trình caét truï thaúng

Cuù phaùp: G90 X_ Z_ F_; (aùp duïng cho heä thoáng G code A)

hoaëc G90 U_ W_ F_; (khi laäp trình theo kích thöôùc gia soá)

Chuù yù:

Neáu söû duïng cho heä thoáng G code B ta thay G90 baèng G77

Neáu söû duïng cho heä thoáng G code C ta thay G90 baèng G20 (xem baûng G code)

Ví duï: Tieän 4 nhaùt caét nhö hình 5.31 <laäp trình theo ñöôøng kính>

N030 G90 U–8.0 W–66.0 F0.4 ;

N031 U–16.0 ; (Caét lôùp 2)

N032 U–24.0 ; (Caét lôùp 3)

N033 U–32.0 ; (Caét lôùp 4)

Nhö vaäy coù 4 chu trình caét, moãi chu trình hôùt ñi moät lôùp phoi daøy 4mm nhö hình 5.31

Hình 5.31:

(R)….Chuyeån ñoäng nhanh (F)…. Chuyeån ñoäng chaïy dao

Hình 5.30: Chu trình tieän ngoaøi chaïy dao thaúng


Khi laäp trình theo kích thöôùc gia soá, daáu cuûa caùc soá ñi theo sau caùc ñòa chæ U vaø W phuï thuoäc vaøo höôùng ñi cuûa ñöôøng chaïy dao 1 vaø 2. Caùc tröôøng hôïp veà daáu cuûa U vaø W vaø höôùng cuûa caùc ñöôøng chaïy dao quy ñònh treân hình 5.32.

b) Chu trình caét coân

Khi theâm ñòa chæ R vaø giaù trò cuûa noù ñeå chæ ñoä coân (xem hình 5.33) thì ta coù theå söû duïng G90 ñeå caét coân

Cuù phaùp: G90 X_ Z_ R_F_; (aùp duïng cho heä thoáng G code A)

hoaëc G90 U_ W_R_ F_; (khi laäp trình theo kích thöôùc gia soá)

Hình 5.32:

Hình 5.33: Chu trình tieän coân

(R)….Chuyeån ñoäng nhanh (F)…. Chuyeån ñoäng aên dao


3.1.2 Chu trình gia coâng ren (Thread cutting cycle).

a) Gia coâng ren thöôøng (hình 5.34)



Chuù yù: Neáu söû duïng cho heä thoáng G code B ta thay G92 baèng G78


Goùc thoaùt dao khoaûng 450. Khi gia coâng ren, toác ñoä truïc chính vaø löôïng chaïy dao laø haèng soá. Neáu ngöôøi vaàn haønh baám phím döøng chaïy dao thì dao seõ ngöøng caét ren, luøi ra xa vaø chaïy nhanh veà vò trí xuaát phaùt ban ñaàu.

b) Gia coâng ren coân

Leänh G92 cuõng coù theå duøng ñeå caét ren coân (taper thread cutting) khi ta ñöa theâm ñòa chæ R ñeå chæ ñoä coân (xem kích thöôùc R treân hình 5.35).

Cuù phaùp: G92 X_ Z_ R_ F_; (aùp duïng cho heä thoáng G code A)


Hình 5.34: Chu trình gia coâng ren

L−îng chay F dao ph¶i b»ng b−íc ren

(R)….Chuyeån ñoäng nhanh (F)…. Chuyeån ñoäng chaïy dao

Hình 5.35: Chu trình gia coâng ren coân

(R)...Ch¹y dao nhanh (F)...ChuyÓn ®éng ¨n dao


3.1.3 Chu trình tieän maët ñaàu (end face turning cycle).

a) Gia coâng maët ñaàu (hình 5.36)



Chuù yù:

Neáu söû duïng cho heä thoáng G code B ta thay G94 baèng G79


b) Chu trình gia coâng maët ñaàu coân (hình 5.37)

Vôùi G94 coù theå tieän maët ñaàu nghieâng khi theâm ñòa chæ R.

Cuù phaùp: G94 X_ Z_ R_ F_; (aùp duïng cho heä thoáng G code A)



Hình 5.36: Chu trình tieän maët ñaàu

Hình 5.37: Chu trình tieän maët ñaàu daïng coân



Khi laäp trình theo kích thöôùc gia soá, moái quan heä veà daáu cuûa caùc soá ñi theo sau caùc ñòa chæ U,W, R vaø caùc ñöôøng chaïy dao ñöôïc quy ñònh nhö treân hình 5.38.

3.1.4 Caùch söû duïng caùc chu trình gia coâng G90 vaø G94 Tuyø vaøo hình daùng cuûa phoâi vaø hình daùng cuûa saûn phaåm maø ta choïn caùc chu trình gia

coâng thích hôïp thoâng caùc ví duï minh hoaï nhö caùc hình veõ 5.39:

Söû duïng G90 caét thaúng: G90 X (U)_ Z (W)_ F _

Hình daïng phoâi

Hình daïng saûn phaåm Hình daïng saûn phaåm

Söû duïng G90 caét coân: G90 X (U)_ Z (W)_ R_ F _

Hình daïng phoâi

Hình daïng phoâi Hình daïng phoâi

Hình daïng saûn phaåm

Söû duïng G94 caét thaúng: G90 X (U)_ Z (W)_ F _ Söû duïng G94 caét coân: G90 X (U)_ Z (W)_ R_ F_

Hình daïng saûn phaåm

Hình 5.39: Daïng phoâi vaø chi tieát khi aùp duïng G90 vaø G94

Hình 5.38


4. CAÙC CHU TRÌNH GIA COÂNG PHÖÙC TAÏP GIA COÂNG THOÂ HÔÙT HEÁT PHAÀN LÔÙN LÖÔÏNG DÖ THEO NHIEÀU BAÄC TRUÏC KHAÙC NHAU.

4.1 Hôùt löôïng dö doïc theo maët truïc ngoaøi (stock removal in turning) G71

Tuyø theo ñöôøng bieân daïng maø ta coù hai loaïi:

- Loaïi maø bieân daïng coù ñöôøng kính taêng daàn hay giaûm daàn lieân tuïc (loaïi I)

- Loaïi maø bieân daïng coù ñöôøng kính taêng giaûm baát thöôøng taïo thaønh nhieàu hoá loõm (loaïi II).

(Chuù yù: bieân daïng coù theå bao goàm caû ñöôøng thaúng vaø cung troøn. Treân hình cho minh hoaï goàm toaøn caùc ñoaïn thaúng.)

Loaïi I:

Ñeå hôùt boû löôïng dö baùm theo bieân daïng gia coâng töø A’ ñeán B ta duøng leänh G71 ñeå taïo ra nhieàu ñöôøng chaïy dao hôùt töøng lôùp löôïng dö vôùi chieàu daøy ∆d vaø löôïng dö coøn chöøa laïi cho gia coâng tinh laø ∆u/2. Löôïng dö theo truïc Z ñöôïc kyù hieäu laø ∆w (hình 5.40).

Cuù phaùp cuûa nhoùm caâu leänh nhö sau:

G71 U (∆∆∆∆d) R (e) G71 P (ns) Q (nf) U (∆∆∆∆u) W (∆∆∆∆w) F (f) S (s) T (t) N (ns)…………

………………

F_ _ _

S_ _ _

T_ _ _

N (nf)………… ;

Trong ñoù:

∆d : chieàu daøy cuûa moãi nhaùt caét (tham soá naøy laø noäi truù - modal)

e : khoaûng caùch luøi dao khi ruùt dao veà (traùnh dao tì vaøo maët vöøa gia coâng xong) (e cuõng noäi truù)

ns : Soá thöù töï cuûa block ñaàu tieân (start) ñeå gia coâng tinh chaïy ñuùng theo bieân daïng.

nf : Soá thöù töï cuûa block cuoái cuøng (finish) ñeå gia coâng tinh chaïy ñuùng theo bieân daïng.

∆u : Löôïng dö höôùng kính coøn ñeå laïi cho gia coâng tinh (tính theo radius hoaëc diameter)

∆w : Löôïng dö theo truïc Z

Caùc leänh dòch chuyeån giöõa A, A’ vaø B keå caû noäi suy cung troøn G02, G03 trong caùc block töø soá thöù töï ns (baét ñaàu) ñeán nf (keát thuùc)


(R)...Ch¹y dao nhanh (F)...ChuyÓn ®éng

Hình 5.40: Chu trình hôùt bôùt löôïng dö G71


f,t,s : Taát caû caùc chöùc naêng F, T, S caùc caùc khoái leänh töø ns ñeán nf khoâng coù hieäu löïc, chæ caùc caùc F, T, S trong G71 laø coù hieäu löïc. Caùc chöùc naêng F, T, S caùc caùc khoái leänh töø ns ñeán nf chæ coù taùc duïng trong leänh gia coâng tinh theo bieân daïng baèng caùch goïi G70 P (ns) Q (nf).

Chuù yù: Ñöôøng chaïy dao giöõa A vaø A’ trong block soá ns (block baét ñaàu) bao goàm G00 vaø G01 nhöng trong caùc khoái leänh naøy khoâng ñöôïc coù maët cuûa Z (töùc laø khoâng ñöôïc dòch chuyeån dao theo truïc Z ôû caùc khoái leänh naøy).

Loaïi II:

Bieân daïng coù nhieàu hoá saâu (toái ña laø 10), luùc ñoù ñöôøng chaïy dao coù theå coù daïng nhö hình veõ ví duï sau (hình 5.41):

Trong tröôøng hôïp naøy phaûi cho ∆w= 0, neáu khoâng dao seõ caét leïm vaøo vaùch beân phaûi cuûa hoác.

Ví duï:

Kieåu I Kieåu II G71 U10.0 R5.0 ; G71 P100 Q200....; N100X (U)___; : : N200..............;

G71 U10.0 R5.0 ; G71 P100 Q200........; N100X (U)___ Z(W)___; : : N200.........................;

4.2 Hôùt löôïng dö doïc theo maët ñaàu (stock removal in facing) G72

YÙ nghóa cuûa ∆d, e, ns, nf, ∆u, ∆w, s, f vaø t gioáng nhö leänh G70 chæ coù ñieàu khaùc laø: vôùi G71, caùc nhaùt caét luoân song song vôùi truïc x.

Cuù phaùp cuûa nhoùm caâu leänh nhö sau:

G72 U (∆∆∆∆d) R (e) G72 P (ns) Q (nf) U (∆∆∆∆u) W (∆∆∆∆w) F (f) S (s) T (t) N (ns)…………

………………

F_ _ _

S_ _ _

T_ _ _

N (nf)………… ;

Caùc leänh dòch chuyeån giöõa A, A’ vaø B keå caû noäi suy cung troøn G02, G03 trong caùc block töø soá thöù töï ns ñeán nf

Hình 5.41


Chuù yù: Ñöôøng chaïy dao giöõa A vaø A’ trong block soá ns (block baét ñaàu) bao goàm G00 vaø G01 nhöng trong caùc khoái leänh naøy khoâng ñöôïc coù maët cuûa X (töùc laø khoâng ñöôïc dòch chuyeån dao theo truïc X ôû khoái leänh naøy).

Quan heä veà daáu cuûa ∆u vaø ∆w vaø höôùng cuûa ñöôøng chaïy dao theå hieän treân hình 5.42

Ví duï:


Ñöôøng chaïy dao

Hình 5.42: Chu trình gia coâng hôùt löôïng dö xeùn theo höôùng maët ñaàu G72

60

Goác toaï ñoä chi tieát

Ñieåm baét ñaàu

Hình 5.43: ví duï veà laäp trình theo chu trình xeùn löôïng dö theo höôùng maët ñaàu G72


Laäp trình theo ñöôøng kính, ñôn vò mm (hình 5.43)

N010 G50 X220.0 Z190.0 ;

N011 G00 X176.0 Z132.0 ;

N012 G72 W7.0 R1.0 ;

N013 G72 P014 Q019 U4.0 W2.0 F0.3 S550 ;

N014 G00 Z58.0 S700 ;

N015 G01 X120.0 W12.0 F0.15 ;

N016 W10.0 ;

N017 X80.0 W10.0 ;

N018 W20.0 ;

N019 X36.0 W22.0 ;

N020 G70 P014 Q019 ;

Vôùi leänh G50, goác toïa ñoä chi tieát nhö treân

hình (G50 ôû tieän gioáng G92 ôû phay)

Baét ñaàu G72

Khoái thöù hai trong cuù phaùp cuûa G72

Khoái leänh baét ñaàu laø N14

Ñoaïn coân töø φ160 xuoáng φ120

Ñoaïn φ120

Ñoaïn coân töø φ120 xuoáng φ80

Ñoaïn ngang φ80

Ñoaïn coân, Khoái leänh keát thuùc laø N19

G70 goïi ch/trình gc tinh (th/hieän leänh töø

N14 ñeán N19)

Ta nhaän thaáy raèng caùc khoái leänh baét ñaàu töø ns ñeán nf coù hai chöùc naêng. Thöù nhaát laø laø chæ daãn ñeå G70 gia coâng tinh thöïc hieän. Thöù hai, noù laøm cô sôû hình hoïc ñeå tính toaùn ñöôøng chaïy dao cho vieäc hôùt thoâ löôïng dö ôû G72.

4.3 Gia coâng laëp laïi theo moät bieân daïng cho tröôùc (Pattern Repeatting) (G73)

§−êng biªn mÉu lÆp l¹i ph¶i nªn theo A ®Õn A' ®Õn B

C¸c lÖnh dÞch chuyÓn gi÷a A vµ B trong c¸c khèi lÖnh tõ sè thø tù ns ®Õn nf

Hình 5.44


Cuù phaùp:

G73 U (∆∆∆∆i) W (∆∆∆∆k) R (d) ; G73 P (ns) Q (nf) U (∆∆∆∆u) W (∆∆∆∆w) F (f ) S (s ) T (t) ;

N (ns)…………

………………

F_ _ _

S_ _ _

T_ _ _

N (nf)………… ;

Trong ñoù:

∆i : Khoaûng caùch vaø höôùng luøi dao ño theo truïc X

∆k : Khoaûng caùch vaø höôùng luøi dao ño theo truïc Z

d : Soá laàn laëp laïi bieân maãu bieân daïng.

ns : Soá thöù töï cuûa khoái leänh baét ñaàu cho ñoaïn chöông trình gia coâng tinh bieân daïng.

nf : Soá thöù töï cuûa khoái leänh keát thuùc cho ñoaïn chöông trình gia coâng tinh bieân daïng.

∆w: Löôïng dö ñeå daønh cho gia coâng tinh ño theo truïc Z.

s, t, f : Trong luùc hôùt thoâ löôïng dö, s, t, f ñöôïc laáy trong G73. Khi caét tinh baùm saùt bieân daïng, s, t, f ñöôïc laáy theo caùc khoái leänh töø ns ñeán nf.

Ví duï:

Gia coâng chi tieát nhö hình veõ 5.45 theo caùch cheùp hình bieân daïng chi tieát gia coâng nhieàu laàn söû duïng G73. Phöông phaùp naøy aùp duïng ñeå gia coâng caùc chi tieát maø phoâi coù hình daùng ban ñaàu gaàn gioáng vôùi chi tieát saûn phaåm (ví duï nhö phoâi ñuùc hoaëc phoâi ñaõ qua gia coâng sô boä ôû caùc maùy khaùc).

Goác toaï ñoä chi tieát

40 10 20 20 20 10 40

B’

Hình 5.45

Caùc leänh dòch chuyeån giöõa A vaø B trong caùc block töø soá thöù töï ns ñeán nf


Laäp trình theo baùn kính, ñôn vò mm

N010 G50 X260.0 Z220.0 ;

N011 G00 X220.0 Z160.0 ;

N012 G73 U14.0 W14.0 R3 ;

N013 G73 P014 Q019 U4.0 W2.0 F0.3 S0180 ;

N014 G00 X80.0 W–40.0 ;

N015 G01 W20.0 F0.15 S0600 ;

N016 X120 W –10;

N017 W–20.0 S0400 ;

N018 G02 X160.0 W–20.0 R20.0 ;

N019 G01 X180.0 W–10.0 S0280 ;

N020 G70 P014 Q019 ;

Ñaët goác toaï ñoä chi tieát nhö hình veõ

Chaïy nhanh ñeán B’

Baét ñaàu G73

Khoái leänh baét ñaàu trong taùc ñoäng cuûa G73

Ñoaïn ngang φ80

Ñoaïn coân töø φ80 ñeán φ120

Ñoaïn ngang φ120

Cung troøn R20

Khoái leänh keát thuùc trong taùc ñoäng cuûa G73,

ñoaïn coân töø φ160 ñeán φ180

G70 goïi chu trình gia coâng tinh (thöïc hieän

khoái N14 ñeán N19)

Sau khi gia coâng thoâ baèng G71, G72 hoaëc G73 ta söû duïng G70 ñeå gia coâng tinh

4.4 Chu trình gia coâng tinh (G70)

Cuù phaùp: G70P (ns) Q (nf)

Trong ñoù : (ns) – soá thöù töï cuûa khoái leänh baét ñaàu cuûa chöông trình gia coâng tinh

(nf) – soá thöù töï cuûa khoái leänh keát thuùc cuûa chöông trình gia coâng tinh

Chuù yù: - F vaø S naèm trong caùc khoái leänh coù G71, G72, G73 khoâng coù taùc duïng trong G70.

- Khi keát thuùc chu trình gc G70, dao caét trôû veà vò trí xuaát phaùt vaø khoái leänh tieáp theo ñöôïc ñoïc vaøo boä nhôù

- Khoâng ñöôïc goïi chöông trình con trong caùc khoái leänh giöõa ns vaø nf.

5. Caùc chu trình khoan Trong gia coâng tieän cuõng coù caùc chu trình khoan nhö gia coâng phay

G code

Truïc khoan

Hoaït ñoäng gia coâng theo höôùng -Z

Hoaït ñoäng döôùi ñaùy loã

Hoaït ñoäng ruùt dao ra theo höôùng +Z

ÖÙng duïng

G80 ------- ------- ------- ------- Huûy chu trình khoan

G83 Truïc Z AÊn dao / giaùn ñoaïn

Döøng moät thôøi gian

Ruùt dao nhanh Khoan loã maët ñaàu

G84 Truïc Z AÊn dao Döøng → ñaûo chieàu truïc

AÊn dao Taro loã maët ñaàu

G85 Truïc Z AÊn dao -------- AÊn dao khoeùt loã maët ñaàu

G87 Truïc X AÊn dao / giaùn ñoaïn

Döøng moät thôøi gian

Ruùt dao nhanh Khoan loã maët beân

G88 Truïc X AÊn dao Döøng → ñaûo chieàu truïc

AÊn dao Taro loã maët beân

G89 Truïc X AÊn dao Döøng moät thôøi gian

AÊn dao khoeùt loã maët beân


5.1 Chu trình khoan maët ñaàu (G83) vaø chu trình khoan loã treân maët truï ngoaøi (G87)

a) Chu trình khoan coù cô cheá beû phoi toác ñoä cao (High-Speed Peck drilling cycle) (G83, G87) (hình 5.47)

Ñeå thöïc hieän chu trình khoan naøy, ngoaøi cuù phaùp caâu leänh ta coøn phaûi ñaët bít soá 2 (RTR) cuûa bieán No.5010 =0 (heä ñieàu khieån Fanuc)

Cuù phaùp:

G83 X(U)_ C(H)_ Z(W)_ R_ Q_ P_ F_ M_ ; (khoan loã treân maët ñaàu) hoaëc

G87 Z(W)_ C(H)_ X(U)_ R_ Q_ P_ F_ M_ ; (khoan loã treân maët truï ngoaøi) Trong ñoù:

X_ C_ hoaëc Z_ C_ : Vò trí loã caàn khoan Z_ or X_ : Khoaûng caùch töø ñieåm tham chieáu R ñeán ñaùy loã R_ : Khoaûng caùch töø maët phaúng luøi dao ñeán maët phaúng tham chieáu R

Hình 5.47: Chu trình khoan coù beû phoi toác ñoä cao

Hình 5.46: Khoan loã treân maët ñaàu vaø maët truï ngoaøi


Q_ : Chieàu saâu cuûa moãi nhaùt caét khi aên xuoáng P_ : Khoaûng thôøi gian döøng döôùi ñaùy loã F_ : Löôïng chaïy dao M_ : M code keïp chaët truïc quay C (khi caàn thieát)

b) Chu trình khoan coù cô cheá beû phoi thöôøng (Peck drilling cycle) (G83, G87) Ñeå thöïc hieän chu trình khoan naøy, ngoaøi cuù phaùp caâu leänh ta coøn phaûi ñaët bít soá 2

(RTR) cuûa bieán No.5010 =1 (heä ñieàu khieån Fanuc).

Cuù phaùp:

G83 X(U)_ C(H)_ Z(W)_ R_ Q_ P_ F_ M_ K_ ; (khoan loã treân maët ñaàu) hoaëc

G87 Z(W)_ C(H)_ X(U)_ R_ Q_ P_ F_ M_ K_; (khoan loã treân maët truï ngoaøi) Trong ñoù:

X_ C_ hoaëc Z_ C_ : Vò trí loã caàn khoan Z_ or X_ : Khoaûng caùch töø ñieåm tham chieáu R ñeán ñaùy loã R_ : Khoaûng caùch töø maët phaúng luøi dao ñeán maët phaúng tham chieáu R Q_ : Chieàu saâu cuûa moãi nhaùt caét khi aên xuoáng P_ : Khoaûng thôøi gian döøng döôùi ñaùy loã F_ : Löôïng chaïy dao

K_ : Soá laàn laëp (neáu caàn)

M_ : M code keïp chaët truïc quay C (khi caàn thieát)

Ghi chuù:

Mα : M code keïp chaët truïc C M(α+1) : M code nôùi loûng truïc C P1 : Thôøi gian döøng trong chöông trình P2 : Thôøi gian döøng quy ñònh bôûi bieán No.51111 d : Khoaûng caùch luøi dao d treân hình 5.48

Ví duï: Khoan 4 loã taïo thaønh moät voøng troøn coù ban kính 50 mm treân maët ñaàu cuûa chi tieát

M51 ; Khôûi ñoäng mode ñònh vò truïc quay C

Hình 5.48: Chu trình khoan coù beû phoi thöôøng


M3 S2000 ; Quay muõi khoan G00 X50.0 C0.0 ; Ñònh vò muõi khoan theo truïc X vaø truïc C G83 Z–40.0 R–5.0 Q5.0 F5.0 M31 ; Khoan loã thöù nhaát C90.0 M31 ; Quay phoâi ñi moät goùc 900, khoan loã thöù hai

C180.0 M31 ; Quay phoâi ñi moät goùc 900, khoan loã thöù ba C270.0 M31 ; Quay phoâi ñi moät goùc 900, khoan loã thöù tö G80 M05 ; Huûy boû chu trình khoan vaø döøng quay muõi khoan M50 ; Huûy boû cheá ñoä dònh vò truïc quay C

c) Chu trình khoan thöôøng (Drilling cycle) (G83, G87) Khi khoâng khai baùo chieàu saâu moãi nhaùt caét Q, ta coù chu trình khoan loã thöôøng.

Cuù phaùp:

G83 X(U)_ C(H)_ Z(W)_ R_ P_ F_ M_ K_ ; (khoan loã treân maët ñaàu) hoaëc

G87 Z(W)_ C(H)_ X(U)_ R_ P_ F_ M_ K_; (khoan loã treân maët truï ngoaøi) Trong ñoù:

X_ C_ hoaëc Z_ C_ : Vò trí loã caàn khoan Z_ or X_ : Khoaûng caùch töø ñieåm tham chieáu R ñeán ñaùy loã R_ : Khoaûng caùch töø maët phaúng luøi dao ñeán maët phaúng tham chieáu R P_ : Khoaûng thôøi gian döøng döôùi ñaùy loã F_ : Löôïng chaïy dao



5.2 Chu trình taro ren loã treân maët ñaàu (G84) vaø treân maët truï ngoaøi (G88) Cuù phaùp:

G84 X(U)_ C(H)_ Z(W)_ R_ P_ F_ M_ K_ ; (taroâ treân maët ñaàu) hoaëc

G88 Z(W)_ C(H)_ X(U)_ R_ P_ F_ M_ K_; (taroâ treân maët truï ngoaøi) Trong ñoù:

Hình 5.49


X_ C_ hoaëc Z_ C_ : Vò trí loã caàn taroâ Z_ or X_ : Khoaûng caùch töø ñieåm tham chieáu R ñeán ñaùy loã R_ : Khoaûng caùch töø maët phaúng luøi dao ñeán maët phaúng tham chieáu R P_ : Khoaûng thôøi gian döøng döôùi ñaùy loã F_ : Löôïng chaïy dao



5.3 Chu trình doa loã treân maët ñaàu (G85) vaø treân maët truï ngoaøi (G89) Cuù phaùp:

G84 X(U)_ C(H)_ Z(W)_ R_ P_ F_ M_ K_ ; (doa loã treân maët ñaàu) hoaëc

G88 Z(W)_ C(H)_ X(U)_ R_ P_ F_ M_ K_; (doa loã treân maët truï ngoaøi) Trong ñoù:

X_ C_ hoaëc Z_ C_ : Vò trí loã caàn taroâ Z_ hoaëc X_ : Khoaûng caùch töø ñieåm tham chieáu R ñeán ñaùy loã R_ : Khoaûng caùch töø maët phaúng luøi dao ñeán maët phaúng tham chieáu R P_ : Khoaûng thôøi gian döøng döôùi ñaùy loã F_ : Löôïng chaïy dao



5.4 Huûy boû chu trình khoan G80 Caùc chu trình khoan - doa - taroâ laø caùc leänh noäi truù neân sau khi thöïc hieän xong ta caàn

huûy boû chuùng roài môùi thöïc hieän caùc chuyeån ñoäng khaùc.

Cuù phaùp:

G80; 6. Vaùt meùp vaø bo goùc (Chamfering and Corner) Vaùt meùp vaø bo goùc ñöôïc cheøn vaøo giöõa hai khoái leänh nhö sau:

* Vaùt meùp Z →→→→ X

Cuù phaùp Chuyeån ñoäng cuûa dao

G01 Z(W) _ I (C) ±i ; Chæ ra chuyeån ñoäng ñeán ñieåm b baèng toïa ñoä tuyeät ñoái hoaëc töông ñoái treân hình phía beân phaûi

Ñieåm baét ñaàu Chuyeån ñoäng töø a→d→c (Ñoái vôùi chuyeån ñoäng -X, i laáy daáu aâm)


* Vaùt meùp X →→→→ Z


G01 X(U) _ K (C) ±k ; Chæ ra chuyeån ñoäng ñeán ñieåm b baèng toïa ñoä tuyeät ñoái hoaëc töông ñoái treân hình phía beân phaûi

Bo goùc R, Z→→→→X


G01 Z(W) _ R ±r ; Chæ ra chuyeån ñoäng ñeán ñieåm b baèng toïa ñoä tuyeät ñoái hoaëc töông ñoái treân hình phía beân phaûi

Bo goùc R, X→→→→Z


G01 X(U) _ R ±r ; Chæ ra chuyeån ñoäng ñeán ñieåm b baèng toïa ñoä tuyeät ñoái hoaëc töông ñoái treân hình phía beân phaûi

Chuù yù: Chuyeån ñoäng coù aùp duïng vaùt meùp vaø bo goùc phaûi laø chuyeån ñoäng ñôn giaûn doïc theo truïc X hoaëc truïc Z baèng G01. Doøng leänh keá tieáp cuõng laø leänh chuyeån ñoäng ñôn giaûn doïc theo truïc X hoaëc truïc Z vuoâng goùc vôùi doøng leänh cuõ.


(Ñoái vôùi chuyeån ñoäng -Z, i laáy daáu aâm)

Chuyeån ñoäng töø a→d→c

Ñieåm baét ñaàu Chuyeån ñoäng töø a→d→c (Ñoái vôùi chuyeån ñoäng -X, r laáy daáu aâm)


(Ñoái vôùi chuyeån ñoäng -Z, r laáy daáu aâm)

Chuyeån ñoäng töø a→d→c


I hoaëc K vaø R luoân tính theo baùn kính Ñieåm baét ñaàu cuûa doøng leänh tieáp theo sau doøng leänh vaùt meùp hoaëc bo goùc khoâng phaûi laø ñieåm c maø laø ñieåm b nhö treân taát caû caùc hình ôû treân Ví duï: Bo goùc vaø vaùt meùp cho chi tieát treân hình 5.50 N1 Z270.0 R6.0; N2 X860.0 K–3.0; N3 Z0;

7. Laäp trình tröïc tieáp töø kích thöôùc treân baûn veõ (Direct Drawing Dimensions Programming)

Caùc ñöôøng thaúng nghieâng moät goùc baát kyø, caùc meùp vaùt, goùc bo… vaø caùc kích thöôùc khaùc ghi treân baûn veõ coù theå ñöôïc laäp trình baènh caùch nhaäp tröïc tieáp caùc giaù trò naøy maø khoâng caàn tính toaùn chuyeån ñoåi toïa ñoä nhö ta thöôøng thaáy khi laäp trình gia coâng chi tieát töø baûn veõ cheá taïo. Theâm vaøo ñoù, caùc leänh bo goùc vaø vaùt meùp coù theå ñöôïc cheøn vaøo giöõa caùc ñöôøng thaúng coù goùc baát kyø. Kieåu laäp trình naøy chæ chaïy ñöôïc ôû cheá ñoä memory (chaïy baèng boä nhôù trong)

TT Leänh Chuyeån ñoäng cuûa dao TT Leänh Chuyeån ñoäng cuûa dao

1

X2_ (Z2_), A_ ;

5

X2_ Z2_ , R1_ ;

X3_ Z3_ , R2_ ;

X4_ Z4_ ;

hoaëc

,A1_, R1_ ;

X3_ Z3_, A2_, R2_ ;

X4_ Z4_ ;

2

,A1_ ;

X3_ Z3_, A2_ ;

6

X2_ Z2_ , C1_ ;

X3_ Z3_ , C2_ ;

X4_ Z4_ ;

hoaëc

,A1_, C1_ ;

X3_ Z3_, A2_, C2_ ;

X4_ Z4_ ;

3

X2_ Z2_, R1_ ;

X3_ Z3_ ;

hoaëc

,A1_, R1_ ;

X3_ Z3_, A2_ ;

7

X2_ Z2_ , R1_ ;

X3_ Z3_ , C2_ ;

X4_ Z4_ ;

hoaëc

,A1_, R1_ ;

X3_ Z3_, A2_, C2_ ;

X4_ Z4_ ;

Hình 5.50


Ví duï: Laäp trình gia coâng chi tieát nhö hình veõ 5.51

Laäp trình ñöôøng kính, ñôn vò ño mm N001 G50 X0.0 Z0.0 ; N002 G01 X60.0, A90.0, C1.0 F80 ; N003 Z–30.0, A180.0, R6.0 ; N004 X100.0, A90.0 ; N005 Z-180, A170.0, R20.0 ;

N006 X300.0 Z–180.0, A112.0, R15.0 ; N007 Z–230.0, A180.0 ;

:

:

Giaûi thích:

Chöông trình gia coâng doïc theo ñöôøng bieân treân hình 5.52 nhö sau:

X (x2) , Z(z2), C (c1) ; X (x3) Z (z3) , R (r2) ; X (x4) Z (z4) ;

4

X2_ Z2_, C1_ ;

X3_ Z3_ ;

hoaëc

,A1_, C1_ ;

X3_ Z3_, A2_ ;

8

X2_ Z2_ , C1_ ;

X3_ Z3_ , R2_ ;

X4_ Z4_ ;

hoaëc

,A1_, C1_ ;

X3_ Z3_, A2_, R2_ ;

X4_ Z4_ ;

Hình 5.51


Hình 5.52


hoaëc

,A (a1), C (c1) ; X (x3) Z (z3) , A (a2), R (r2) ; X (x4) Z (z4) ;

Ñeå laäp trình ñöôøng thaúng, caàn chæ ra moät hoaëc hai ñòa chæ trong ba ñòa chæ X, Z, A. Neáu chæ duøng moät ñòa chæ thì ñöôøng thaúng phaûi ñöôïc xaùc ñònh ôû khoái leänh tieáp theo. Ñeå laäp trình goùc nghieâng cuûa caùc ñöôøng thaúng, giaù trò cuûa goùc vaùt hoaëc baùn kính goùc bo R, ta phaûi söû duïng daáu phaûy (,) nhö sau:

, A_

, C_

, R_

8. Tieän ña giaùc (Polygon Turning). Nhö ôû baûng G code ta thaáy coù G code thöïc hieän chöùc naêng tieän ña giaùc cuûa maùy tieän

CNC, laøm theá naøo ñeå tieän ñöôïc ña giaùc, chuùng ta tìm hieåu nguyeân lyù gia coâng cuûa noù.

8.1) Nguyeân lyù gia coâng.

Ñeå gia coâng caùc maët ña giaùc, tieän laø phöông phaùp coù naêng suaát caét goït cao hôn nhieàu so vôùi phay. Vì vaäy tieän ña giaùc ñeàu laø moät trong nhöõng khaû naêng öu vieät cuûa maùy tieän CNC maø caùc maùy tieän thöôøng khoâng theå thöïc hieän ñöôïc.

Tieän ña giaùc ñöôïc thöïc hieän baèng caùch phoái hôïp chuyeån ñoäng quay cuûa phoâi vôùi chuyeån ñoäng cuûa dao theo moät tæ soá truyeàn xaùc ñònh. Baèng caùch thay ñoåi tæ soá vaän toác goùc giöõa phoâi vaø duïng cuï caét cuõng nhö soá löôõi caét ta coù theå gia coâng ñöôïc ña giaùc 4 caïnh , 6 caïnh hay nhieàu caïnh khaùc. Tieän gia giaùc laøm cho thôøi gia gia coâng giaûm so vôùi vieäc söû duïng truïc C vaø truïc X ñeå phay, tuy nhieân nhìn chung ña giaùc thu ñöôïc khoâng thöïc söï chính xaùc laø moät ña giaùc. Chæ söû duïng phöông phaùp naøy ñeå tieän ñaàu buloâng hay ñai oác 4 caïnh hoaëc luïc giaùc. Nhö vaäy muoán tieän ña giaùc thì heä ñieàu khieån khoâng nhöõng ñieàu khieån ñöôïc toác ñoä cuûa truïc chính maø coøn phaûi ñieàu khieån ñöôïc toác ñoä quay cuûa caùc dao töï quay (driven tools).

Hình 5.53

Hình 5.54


Nguyeân lyù tieän ña giaùc ñöôïc moâ taû nhö sau: Giaû söû baùn kính cuûa dao laø A vaø baùn kính cuûa chi tieát laø B vaø vaän toác goùc cuûa dao vaø cuûa chi tieát laø α vaø β. Goác toïa ñoä Ñeàcaùc XY ñöôïc xem ñaët ôû taâm cuûa chi tieát gia coâng. Ñeå ñôn giaûn, xem nhö taâm dao naèm ôû vò trí Po(A,0) naèm treân ñöôøng bieân ngoaøi cuûa chi tieát nhö hình veõ (5.54) vaø muõi dao xuaát phaùt töø ñieåm Pto(A–B, 0). Trong tröôøng hôïp naøy vò trí cuûa muõi dao Pt (Xt, Yt) sau thôøi gian t ñöôïc bieåu dieãn baèng coâng thöùc:

Xt=Acos αt–Bcos(β–α)t Yt=Asin αt+Bsin(β–α)t (1)

Bay giôø giaû söû toác ñoä goùc cuûa dao caét nhanh gaáp ñoâi toác ñoä goùc cuûa chi tieát (töùc laø β ø =2α), luùc naøy coâng thöùc (1) ñöôïc vieát laïi:

Xt=Acos αt–Bcos αt =(A–B)cos αt

Yt=Asin αt+Bsin αt =(A+B)sin αt (2)

Coâng thöùc (2) cho thaáy muõi dao veõ ra moät elíp coù caïnh daøi laø A+B vaø caïnh ngaén laø A-B. Neáu dao goàm hai löôõi caét ñaët ñoái xöùng moät goùc 1800 thì seõ caét ñöôïc moät hình gaàn hình vuoâng (hình 5.55). Neáu dao coù ba löôõi caét phaân boá ñeàu 1800 thì seõ caét ñöôïc hình luïc giaùc.

8.2 Leänh tieän ña giaùc.

Cuù phaùp:

G51.2 P_Q_;

hoaëc G251 P_Q_;

Trong ñoù P vaø Q laø tæ soá toác ñoä goùc cuûa truïc chính vaø toác ñoä quay cuûa dao. Q döông thì dao quay thuaän, Q aâm dao quay chieàu ngöôïc laïi. Khi nhaän leänh G51.2, boä ñieàu khieån seõ kieåm tra toác ñoä vaø vò trí cuûa truïc chính sau ñoù cho dao quay vôùi toác ñoä ñoàng boä vôùi toác ñoä truïc chính

A: baùn kính chi tieát B: baùn kính dao α: toác ñoä quay cuûa ct β : toác ñoä quay cuûa dao

Chi tieát

Hình 5.54

Hình 5.55


vôùi tyû soá truyeàn (P:Q) vaø duy trì moái lieân heä toác ñoä ñoù cho ñeán khi gaëp leänh G50.2 (G250) huyû cheá ñoä tieän ña giaùc (toác ñoä cuûa truïc chính do maõ S quy ñònh).

Ví duï:

G00X100. 0Z20.0 S1000.0M03 ; Chi tieát quay vôùi toác ñoä 1000v/ph .

G51.2P1 Q2 ; Dao baét ñaàu quay . . . . . . . . . . . . . . . .

(vôùi toác ñoä 2000 v/ph)

G01X80.0 F10.0 ; Tieán dao theo truïc X . . . . . . . . . . . . .

G04X2. ; G00X100.0 ; Luøi dao . . . . . . . . . . . . . . . . .

G50.2 ; Döøng quay dao (döøng G51.2) . . . . . .

M05 ; Döøng truïc chính . . . . . . . . . . . . . . . . .

(chuù yù phaûi luoân luoân ñeå G50.2 vaø G51.2 treân caùc khoái rieâng cuûa noù.

Documents

LAÄP TRÌNH GIA COÂNG TREÂN MAÙY TIEÄN CNC»™ môn chế tạo máy/tài liệu... · Maùy tieän CNC ñôn giaûn nhaát coù hai truïc cô baûn laø truïc Z doïc theo