Click here to load reader
Upload
epolychr
View
3
Download
1
Embed Size (px)
DESCRIPTION
La Conjugación de Los Tiempos
Citation preview
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
LA CONJUGACIÓN DE LOS TIEMPOS VERBALES
Contenidos
1. El modo indicativo e imperativo afirmativo
Formas regulares simples
Formas regulares compuestas
Formas irregulares
2. El modo subjuntivo e imperativo negativo
Formas regulares simples
Formas regulares compuestas
Formas irregulares
El modo indicativo e imperativo afirmativo
Formas regulares simples
Tiempos -AR
-ER -IR
Presente de indicativo Raíz +
-o
-as
-a
-amos
-áis
-an.
Raíz+
-o
-es
-e
-emos
-éis
-en
Raíz+
-o
-es
-e
-imos
-ís
-en
Imperativo1 Raíz+
-a
-e
-emos
-ad
-en
Raíz+
-e
-a
-amos
-ed
-an
Raíz+
-e
-a
-amos
-id
-an
Pretérito imperfecto Raíz+
-aba
-abas
-aba
-ábamos
-ábais
-aban
Raíz+
-ía
-ías
-ía
-íamos
-íais
-ían
Raíz+
-ía
-ías
-ía
-íamos
-íais
-ían
Pretérito
indefinido/pretérito
perfecto simple
Raíz+
-é
-aste
-ó
Raíz+
-í
-iste
-ió
Raíz+
-í
-iste
-ió
1 El imperativo no tiene forma para la primera persona del singular. Las formas de “tú” y
“vosotros” son propias del imperativo y las demás son del presente de subjuntivo.
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
-amos
-asteis
-aron
-imos
-isteis
-ieron
-imos
-isteis
-ieron
Futuro
imperfecto/futuro
simple
Infinitivo+
-é
-ás
-á
-emos
-éis
-án
Infinitiv
o+
-é
-ás
-á
-emos
-éis
-án
Infinitivo
+
-é
-ás
-á
-emos
-éis
-án
Condicional
simple/condicional
imperfecto
Infinitivo+
-ía
-ías
-ía
-íamos
-íais
-ían
Infinitiv
o+
-ía
-ías
-ía
-íamos
-íais
-ían
Infinitivo
+
-ía
-ías
-ía
-íamos
-íais
-ían
Formas regulares compuestas2
Tiempos -AR -ER -IR
Pretérito
perfecto/pretérito
perfecto compuesto
He
Has
Ha + -ado
Hemos
Habéis
Han
He
Has
Ha +-ido
Hemos
Habéis
Han
He
Has
Ha + -ido
Hemos
Habéis
Han
Pretérito
pluscuamperfecto
Había
Habías
Había +-ado
Habíamos
Habíais
Habían
Había
Habías
Había +-ido
Habíamos
Habíais
Habían
Había
Habías
Había +-ido
Habíamos
Habíais
Habían
Futuro
perfecto/futuro
compuesto
Habré
Habrás
Habrá +-ado
Habremos
Habréis
Habrán
Habré
Habrás
Habrá +ido
Habremos
Habréis
Habrán
Habré
Habrás
Habrá +-ido
Habremos
Habréis
Habrán
2 Todos los tiempos compuestos en español se construyen con una forma del verbo “haber” y el
participio del verbo. El participio de los verbos “–ar” se forma añadiendo la terminación “–ado” a la raíz del
verbo, y los de los verbos “–er” e “–ir” añadiendo la terminación “–ido” a la raíz del verbo.
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
Condicional
compuesto/condiciona
l perfecto
Habría
Habrías
Habría +-ado
Habríamos
Habríais
Habrían
Habría
Habrías
Habría +-ido
Habríamos
Habríais
Habrían
Habría
Habrías
Habría +-ido
Habríamos
Habríais
Habrían
Formas irregulares
Al estudiar las formas irregulares nos centraremos en los tiempos simples porque en
los tiempos compuestos lo único que puede ser irregular son los participios. También
veremos el modo imperativo en su forma afirmativa. Los tiempos simples son el
presente, el condicional simple, el futuro imperfecto, el pretérito imperfecto y el
pretérito indefinido.
Los PARTICIPIOS IRREGULARES más comunes son:
HACER Hecho RESOLVER Resuelto
DECIR Dicho CUBRIR Cubierto
VER Visto DESCRIBIR Descrito
MORIR Muerto DESCUBRIR Descubierto
VOLVER Vuelto INSCRIBIR Inscrito
ESCRIBIR Escrito PUDRIR Podrido
ROMPER Roto SATISFACER Satisfecho
PONER Puesto TRANSCRIBIR Transcrito
ABRIR Abierto DISOLVER Disuelto
FREÍR Freído,
frito
ABSOLVER Absuelto
Observa que los participios irregulares que proceden de verbos derivados siguen la
misma formación que el verbo base, por ejemplo el verbo “transcribir” que procede de
“escribir” tiene el participio similar; “transcrito”, “escrito”. De igual modo el verbo
“devolver” que procede de “volver” tiene un participio como “devuelto” (comparar con
“vuelto”).
Pasemos a ver los tiempos simples:
PRESENTE
1. Verbos con diptongo (cambia la penúltima vocal)
Los cambios se producen en la primera, segunda y tercera personas del singular y
tercera del plural, es decir en las formas con acentuación en la raíz.
E=IE
Ejemplo: PENSAR: pienso, piensas, piensas, pensamos, pensáis, piensan
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
OTROS VERBOS: querer, sentir, mentir, empezar, encender, acertar, cerrar,
comenzar, confesar, despertar(se), fregar, gobernar, merendar, negar, nevar,
recomendar, regar, sembrar, sentar(se), temblar, atender, entender, perder(se),
tender(se), advertir, consentir, convertir(se), divertir(se), herir, hervir, invertir,
preferir, sugerir, sentir(se), apretar, calentar, defender, tropezar, ...etc
O=UE
Ejemplo: PODER: puedo, puedes, puede, podemos, podéis, pueden
OTROS VERBOS: dormir(se), soñar, sonar, mover, volver, soler, volar, acordar(se),
acostar(se), almorzar, aprobar, comprobar, costar, demostrar, encontrar(se),
probar(se), recordar, rogar, soltar(se), tronar, cocer, devolver, envolver, llover, doler,
morder(se), remover, resolver, revolver, soler, torcer(se), morir(se), consolar, contar,
morder, mostrar, mover(se), torcer...etc
I=IE
Ejemplo: ADQUIRIR: adquiero, adquieres, adquiere, adquirimos, adquirís, adquieren
U=UE
Ejemplo: JUGAR: juego, juegas, juega, jugamos, jugáis juegan
2. Verbos con cambio de vocal (cambia la penúltima vocal)
Los cambios también se producen en la primera, segunda y tercera personas del
singular y tercera del plural, es decir en las formas con acentuación en la raíz.
E=I
Ejemplo: PEDIR: pido, pides, pide, pedimos, pedís, piden
OTROS VERBOS: repetir, seguir, medir, despedir(se), conseguir, corregir, elegir,
freír, impedir, reír(se), rendir(se), reñir, servir, sonreír, teñir(se), vestir(se), gemir,
regir, seguir,...etc
3. Verbos con irregularidad en la primera persona. Las demás personas son totalmente
regulares.
C=ZC
Ejemplo: CONOCER: conozco, conoces, conoce, conocemos, conocéis, conocen.
OTROS VERBOS: nacer, producir, traducir, conducir, crecer...etc
OTROS CAMBIOS
Sólo la primera persona del singular
SALIR: salgo
TRAER: traigo
HACER:hago
PONER:pongo
SABER:sé
VER: veo
DAR: doy
COGER:cojo
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
4. Verbos en los que se combinan diferentes irregularidades o cambios:
IR: Voy, vas, va, vamos, váis, van
OÍR: Oigo, oyes, oye, oímos, oís, oyen
DECIR: Digo, dices, dice, decimos, decís, dicen
VENIR: Vengo, vienes, viene, venimos, venís, vienen
TENER:Tengo, tienes, tiene, tenemos, tenéis, tienen
IMPERATIVO AFIRMATIVO
Las formas de imperativo de “Usted”, “nosotros” e “Ustedes” son las mismas que en
presente de subjuntivo.
El imperativo negativo lo veremos al ver el presente de subjuntivo.
VERBO TÚ
USTED
Imperativo de
“tú”+-GA
NOSOTROS
Imperativo de
“usted”+terminación
de “nosotros”
VOSOTROS
Regular
USTEDES
Imperativo de
“usted”+termin
ación de
“ustedes”
SALIR sal salga salgamos salid salgan
PONER pon ponga pongamos poned pongan
DECIR Di diga digamos decid digan
HACER haz haga hagamos haced hagan
TENER ten tenga tengamos tened tengan
OÍR oye oiga oigamos oíd oigan
VENIR ven venga vengamos venid vengan
IR (no
encaja en
ninguna
“norma”)
ve vaya vayamos id vayan
TRAER trae traiga traigamos traed traiga
A) Los verbos que tienen cambio de diptongo o de vocal en presente de indicativo,
también lo tienen en imperativo afirmativo.
Ejemplo:
CERRAR: Cierra, cierre, cerremos, cerrad, cierren.
Ver otros verbos en el apartado de presentes.
B) En general, los verbos en imperativo tienen la misma irregularidad que en presente
de indicativo, más otras especificidades. Con los verbos reflexivos, se añade el
pronombre reflexivo al imperativo formando una palabra. En la persona de “vosotros”,
la “-D” desaparece delante de “-OS” y en la primera persona del plural, la “-S” final
desaparece delante del pronombre “-NOS”.
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
EJEMPLO: SENTARSE: Siéntate, siéntese, sentémonos, sentaos, siéntense.
FUTURO Y CONDICIONAL (futuro simple/futuro imperfecto y condicional
simple/condicional imperfecto)
En ambos tiempos se produce la misma irregularidad en los mismos verbos. El cambio
en la raíz se produce en todas las personas. Los verbos irregulares más comunes son:
TENER tendr-
VENIR vendr-
PONER pondr-
PODER podr-
SALIR saldr-
VALER valdr-
CABER cabr-
SABER sabr-
DECIR dir-
HACER har-
QUERER querr-
PRETÉRITO IMPERFECTO
Sólo hay tres verbos irregulares: Ser, ver, ir
SER: era, eras, era, éramos, erais, eran
VER: Veía, veías, veía, veíamos, veíais, veían
IR: Iba, ibas, iba, íbamos, ibais, iban
PRETÉRITO INDEFINIDO (o pretérito perfecto simple)
Hay muchos verbos que son irregulares en pretérito indefinido. Veamos los diferentes
grupos:
A) Verbos con cambio ortográfico en la primera persona del singular
C=QU
Ejemplo: EXPLICAR: Expliqué, explicaste, explicó, explicamos, explicasteis,
explicaron.
OTROS VERBOS: practicar, buscar, acercar, equivocarse, embarcar...etc
Z=C
Ejemplo: EMPEZAR: Empecé, empezaste, empezó, empezamos, empezasteis,
empezaron.
OTROS VERBOS: cazar, comenzar, alcanzar, cruzar,...etc
G=GU
Ejemplo: LLEGAR: llegué, llegaste, llegó, llegamos, llegasteis, llegaron
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
OTROS VERBOS: pagar, conjugar, jugar...etc
B) Verbos con cambio de vocal en la tercera persona del singular y del plural (cambia
la penúltima vocal). En el caso de los cambios “E=I” y “O=U” se trata de verbos de la
tercera conjugación que también tienen cambios en presente. Véanse estos verbos en
presente.
E=I
Ejemplo: PEDIR: pedí, pediste, pidió, pedimos, pedisteis, pidieron
OTROS VERBOS: medir, seguir, mentir, servir, despedir, divertir(se), vestir(se),
conseguir, corregir, elegir, freír, impedir, reír(se), rendir(se), reñir, servir, sonreír,
teñir(se), advertir, consentir, convertir(se), divertir(se), herir, hervir, invertir,
preferir, sugerir, sentir(se)..etc
O=U
Ejemplo: DORMIR: dormí, dormiste, durmió, dormimos, dormisteis, durmieron
OTROS VERBOS: morir...etc
I=Y
Ejemplo: LEER: leí, leiste, leyó, leimos, leisteis, leyeron
OTROS VERBOS: caer(se), construir, destruir, huir, oír
C)Irregulares en “U”: la vocal de la sílaba anterior a la desinencia cambia a “U”. Todos
tienen las mismas desinencias, independientemente de que sean verbos “-AR”, “-ER” o
“-IR”. Las desinencias son -e, -iste, -o, -imos, -isteis, -ieron.
Recuerda que los verbos derivados que tienen sólo diferentes prefijos se conjugan
como el verbo base, por ejemplo “componer”, “disponer” y “proponer” se conjugan
como “poner”, “detenerse” y “obtener” se conjugan como “tener”...etc.
PODER pud-
PONER pus-
SABER sup-
ESTAR estuv-
TENER tuv-
ANDAR anduv-
HABER hub-
CABER cup-
D)Irregulares con “I”
La vocal anterior a la desinencia cambia a “I”.
Todos tienen las mismas desinencias, independientemente de que sean verbos “-AR”,
“-ER” o “-IR”: -e, -iste, -o, -imos, -isteis, -ieron.
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
Los verbos derivados se conjugan como la base, por ejemplo “rehacer” se conjuga
como “hacer”.
HACER Hic-
OBS! En la tercera persona del singular se cambia a
“Hiz-” para mantener la pronunciación.
VENIR Vin-
QUERER Quis-
E) Irregulares con “J”
En un grupo de verbos aparece una “J” delante de las desinencias de indefinido. Las
terminaciones son las mismas independientemente de la conjugación del verbo: -e, -
iste, -o, -imos, -isteis, -eron
DECIR Dij-
CONDUCIR Conduj-
TRADUCIR Traduj-
TRAER Traj-
Otros verbos que terminan en “-DUCIR” se conjugan como “conducir” o “traducir”, por
ejemplo “producir”.
F) Otros verbos irregulares
DAR: di, diste, dió, dimos, disteis, dieron
SER/IR: fui, fuiste, fue, fuimos, fuisteis, fueron
El modo subjuntivo e imperativo negativo
Formas regulares simples
Tiempos -AR -ER -IR
Presente
Raíz+
-e
-es
-e
-emos
-éis
-en
Raíz+
-a
-as
-a
-amos
-áis
-an
Raíz+
-a
-as
-a
-amos
-áis
-an
Pretérito imperfecto
Raíz+
-ara/-ase
-aras/-ases
Raíz+
-iera/-iese
-ieras/-ieses
Raíz+
-iera/-iese
-ieras/-ieses
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
-ara/-ase
-áramos/-ásemos
-arais/-aseis
-aran/-asen
-iera/-iese
-iéramos/iésemos
-ierais/-ieseis
-ieran/-iesen
-iera/-iese
iéramos/iésemos
-ierais/-ieseis
-ieran/-iesen
Formas regulares compuestas
Tiempos -AR -ER -IR
Pretérito
pluscuamp
erfecto
Hubiera/Hubiese
Hubieras/Hubieses
Hubiera/Hubiese +-ado
Hubiéramos/Hubiésemos
Hubierais/Hubieseis
Hubieran/Hubiesen
Hubiera/Hubiese
Hubieras/Hubieses
Hubiera/Hubiese +-ido
Hubiéramos/Hubiésemos
Hubierais/Hubieseis
Hubieran/Hubiesen
Hubiera/Hubiese
Hubieras/Hubieses
Hubiera/Hubiese +-
ido
Hubiéramos/Hubiése
mos
Hubierais/Hubieseis
Hubieran/Hubiesen
Pretérito
perfecto
Haya
Hayas
Haya +-ado
Hayamos
Hayáis
Hayan
Haya
Hayas
Haya +-ido
Hayamos
Hayáis
Hayan
Haya
Hayas
Haya +-ido
Hayamos
Hayáis
Hayan
Formas irregulares
Al igual que en el apartado de formas irregulares de los tiempos de indicativo e imperativo, en
este apartado nos centraremos en las formas irregulares de los tiempos simples, es decir en el
presente y pretérito imperfecto de subjuntivo, así como en el imperativo negativo.
PRESENTE
A) Los verbos que cambian sus vocales en presente de indicativo, también lo hacen en
presente de subjuntivo. A veces en las mismas personas, a veces en todas. En ocasiones se
combinan diferentes cambios.
Ejemplos en los que se producen los mismos cambios en las mismas personas
QUERER: Quiera, quieras, quiera, queramos, queráis, quieran
PODER: Pueda, puedas, pueda, podamos, podáis, puedan
JUGAR: juegue, juegues, juegue, juguemos, juguéis, jueguen
VOLAR: vuele, vueles, vuele, volemos, voléis, vuelen
Ejemplo en el que se produce el mismo cambio pero en todas las personas. Son verbos
de la tercera conjugación.
Intensiv baskurs
Delkurs: Introduktion till studierna i spanska grammatik och språkfärdighet Spansk grammatik
Lärare: María Asunción Pérez Valero
PEDIR: pida, pidas, pida, pidamos, pidáis, pidan
OTROS VERBOS: servir
Ejemplo en el que se combinan diferentes cambios de vocal.
Se trata de una combinación de formas diptongadas (primera, segunda y tercera
personas del singular y tercera del plural. Formas acentuadas en la raíz) y de cambios
de vocal (primera y segunda personas del plural. Formas acentuadas en la raíz). Son
verbos de la tercera conjugación.
SENTIR: sienta, sientas, sienta, sintamos, sintáis, sientan
OTROS VERBOS: advertir, arrepentirse, consentir, convertir, divertir(se), herir,
mentir, preferir, referirse, requerir...etc
DORMIR: duerma, duermas, duerma, durmamos, durmáis, duerman
OTROS VERBOS: morir
B) Si en presente de indicativo es irregular sólo la primera persona, en presente de
subjuntivo son irregulares todas las personas. Esa irregularidad se repite en todas las
personas del tiempo.
Ejemplo: PONER: ponga, pongas, ponga, pongamos, pongáis, pongan
OTROS VERBOS: Hacer, venir, tener, caber...etc
C)Hay verbos en los que se producen cambios ortográficos para conservar la
pronunciación
Ejemplos:
ACERCAR: Acerque, acerques, acerque, acerquemos, acerquéis, acerquen
NAVEGAR: Navegue, navegues, navegue, naveguemos, naveguéis, naveguen
AVERIGUAR: averigüe, averigües, averigüe, averigüemos, averigüéis, averigüen
COGER: coja, cojas, coja, cojamos, cojáis, cojan
D)Verbos especialmente irregulares
ESTAR Esté, estés, esté, estemos, estéis, estén
HABER Haya, hayas, haya, hayamos, hayáis, hayan
IR Vaya, vayas, vaya, vayamos, vayáis, vayan
SABER Sepa, sepas, sepa, sepamos, sepáis, sepan
SER Sea, seas, sea, seamos, seáis, sean
DAR Dé, des, dé, demos, deis, den