Kyn og völd á ÍslandiSukupuoli ja valta Islannissa

Kyn og makt í ÍslandiKøn og makt på Island

Kjønn og makt på IslandKön och makt på Island

18.-19. nóvember 2009Auður Styrkársdóttir

Tími: 1995-2008Rannsóknarefni:

Stjórnmálaflokkar- Stjórnir, formenn, formenn þingflokka

Alþingi- Þingmenn, frambjóðendur, nefndir, forsetar þingsins

Ráðuneyti- Ráðuneytin, nefndir, stjórnir og ráð

Utanríkisþjónustan - Sendiherrar, nefndir

Bæjar- og sveitarstjórnir- Fulltrúar, frambjóðendur, borgar- og bæjarstjórar, Samband íslenskra sveitarfélaga

Forsetaembættið - Frambjóðendur, kjörnir

Rannsóknir:

• Nefnd um aukinn hlut kvenna í stjórnmálum 1998. Skýrsla 2003:

- Fleiri konur þurfa að gefa kost á sér til stjórnmálastarfa. - Konur þurfa meiri hvatningu en karlar.- Stjórnmálaflokkana skortir vilja til að fjölga konum í efstu sætum.

• Nefnd um efnahagsleg völd kvenna 2000.Skýrsla 2004:– Þar sem karlar bera meira úr býtum og stýra fleiri fyrirtækjum en

konur eru áhrif þeirra yfir efnislegum gæðum meiri en kvenna.

„Critical mass“(30%; Drude Dahlerup)

Ísland Hin• Sveitarstjórnir 2002 1985-2001• Þingin 1999 1983-1990

Hlutfall karlþingmanna 1923-2009

75

57

0%

50%

100%

Hlutfall

Ár

Ingibjörg H. Bjarnason, fyrsta þingkona Íslendinga, kjörin af kvennalista 1922

Hlutfall kvenna:

• ríkisstjórnir:– 1995= 10%– 2009 = (nú = 50%)

• formenn nefnda Alþingis:• 1995 = 25%• 2009 =

• opinberar nefndir, stjórnir og ráð:• 1995 = 21% • 2009 =

• sendiherrar:– 1995 = 5%– 2009 =

50%

36%

14%

42%

Hlutfall karlmanna í sveitarstjórnum 1950-2006

75

64

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

100

1 2 3 4 5 6 7 8 9 1011121314

Hlutfall

Ár

Kristín Eggertsdóttir, kjörin af kvennalista fyrst kvenna í bæjarstjórn Akureyrar 1911

Hlutfall kvenna:

• Bæjar- og sveitarstjórnir:– 1994 = 25%– 2006 =

• Bæjar- og sveitarstjórar:- 1994 = 11%- 2006 =

• Samband íslenskra sveitarfélaga:- 1994 = 22%- 2006 =

• Landshlutasamtök sveitarfélaga- 1994 = 20%- 2006 =

45%

33%

36%

20%

Forseti Íslands:

Fimm forsetar hafa verið kjörnir, þar af ein kona (20%).

Kvenframbjóðendur: Hlutfall atkvæða

1980 Vigdís Finnbogadóttir 34%1988 Vigdís Finnbogadóttir 95%1988 Sigríður Þorsteinsdóttir 5%

1996 Guðrún Agnarsdóttir 26%

• Prófkjör• Færri konur en karlar meðal frambjóðenda (37%)• Peningar = skandalar

• Ekki kynjakvótar á framboðslistum• Nema Framsóknarflokkur 2005

Hindranir á Íslandi

• „Hamfarir“?

– Kvennalisti í Reykjavík 1908– Kvennalisti til Alþingis 1922– Kvennalisti í Reykjavík 1982– Kvennalisti til Alþingis 1983– Efnahagslegt hrun 2009

TakkTackarKiitos