Kufizimi i qasjes urbane dhe logjistika urbane e mallrave

Profesor Frank Witlox, PhD

Profesor i gjeografisë eknomike, Universiteti i Gentit

Drejtor i asociacionit të globalizimit dhe grupit kërkimor të qyteteve botërore (GaWC), Universiteti

Loughborough

Profesor vizitues i Menaxhimit të Deposë dhe Shpërndarjes në Hinterland, Universiteti Antwerp (ITMMA)

Email: frank.witlox@ugent.be

Gjurmimi i agjendes për mobilitetin urban të qendrueshëm në Kosovë

Prishtinë, 31 Mars 2010

Përmbajtja

1. Disa reflektime teorike për shkallën gjeografike dhe kornizën e logjistikës

2. 8 ‘urdhërat’ e CIVITASit3. Transporti urban i qendrueshëm 4. Projekti D-via në Ghent

1. Disa reflektime teorike

Zingjiri transportues intermodal

Përbërja Lidhja

Shkëmbimi

Shpërbërja

Shpërndarja Lokale/ Regjionale

Shpërndarja Nacionale / Ndërkombëtare

Terminali i Transportit

Struktura e Transportit

Qendra / NdërlidhjaDegëzimi

Magazinimi

Financiar / Sigurimi

Me pakicë/ Me shumicë

Shpërndarja

Nyja

Lidhjaqarkullimi

Korridori

Parimi i shpërndarjes qendrore: Qendra e transportit

Nga një pikë në tjetren Qender -dhe-Spoke

Qendra

2. 8 ‘urdhërat’ e Civitasit

Nevojë e madhe për integrim në pakon gjithëpërfshirëse

Kufizimi i qasjes urbane dhe transporti i mallrave urbane në Civitas Elan

• Kufizimet e qasjes: – Kërkim i strategjive menaxhuese të bazuara në kufizimet e

qasjes në hapësiren e brendshme të qytetit dhe në zonat e tjera sensitive me mjetet e futjes së kontrollit të qasjes duke lejuar qasjen vetem për automjetet që shfrytëzojnë energji të pastërt dhe efikase (duke përfshirë automjetet e transportit kolektiv) si dhe çiklizmi dhe ecja.

• Transporti urban i mallrave:– Konceptet e reja për shpërndarje të mallrave me mjetet e

futjes inovative të shërbimeve të logjistikës së mallrave duke shfrytëzuar automjetet që shfrytëzojnë energjinë e pastërt dhe efikase, infrastrukurën e dedikuar dhe shërbimet informative.

Kufizimi i qasjes

• Menaxhimi/ zbatimi i qasjes • Zona kufizuese për vetura/ rrugët

dinamike • Hapësirat multi funksionale • Menaxhimi i parkimit • Hapësirat për këmbësor • Qetësimi i trafikut/ kufizimi i shpejtësisë

Transorti urban i mallrave

• Automjetet e pastërta / flota e pastërt • Skema e shpërndarjes • Menaxhimi i flotes & planifikimi i korridorit • Ngarkimi dhe shkarkimi • Zona e ngarkimit • Bashkëpunimi publiko-privat • Qendra urbane e shpërndarjes

Transporti urban i mallrave në Civitas Elan

• Brno• Pjesëmarrës në planifikimin inter modal të

infrastrukturës – Hyrje në platformen për shkëmbim të njohurisë dhe hapësira për shkëmbimin e

praktikave më të mira në fushën e planifikimit intermodal të infrastrukturës

• Zagrebi• Kufizimet e shpërndarjes së mallrave

– Rregullorja e re e mallrave për qendren e qytetit do të futet duke përfshirë kufizimin e kohës për shpërndarje dhe zonat e veqanta të shpërndarjes. Për më tepër departamenti i qytetit për trafik do të fus shenjëzim adekuat. Rregullorja e re do të zbatohet përmes kontrollave të shpeshta nga policia e trafikut.

• Porto• Nuk ka asnjë masë në lidhje me transportin

urban të mallrave

Transporti urban i mallrave në Civitas Elan

• Lublana• Logjistika e qendrueshme e mallrave

– Roli primar është themelimi i rrjetit lokal të mallrave dhe krijimi i modelit/ strategjisë të ri të logjistikës për një transport më të mirë të mallrave në qytet i cili duhet të pranohet nga të gjitha palët dhe të implementohet nga autoritetet e qytetit.

• Zhvillimi i integruar i politikës së mallrave – Objektivi primar i kësaj mase të zakonshme është që të vendosen rrjete stabile të mallrave

për palët në të gjitha qytetet pjesëmarrëse. Rrjetet lokale të mallrave shihen si parakusht qenësor për implementim të suksesshem të aktiviteteve demonstruese.

• Gent• Platforma institucionale për menaxhimin e mallrave të

qytetit – Në ditët e sotme shpërndarja e mallrave në qendren e qytetit është e kufizuar në afate të

caktuara dhe parkingje të caktuara. Problemi me vend parkimet është abuzimi nga automjetet e tjera. Në momentin kur vend parkimet e dedikuara zihen athere shpërndarësit e mallarve parkojnë në rrugë duke shkaktuar kështu tollovi dhe situata të rrezikshme për çiklistët dhe këmbësorët.

• Inovacion në shpërndarjen urbane në Flandri? • Lidhja e legjislacionit urban? • Ambient më i këndshem për shoping?• Zhurma & ndotja e ajrit? • Qarkullimi i trafikut & të qasurit? • Të jetuarit urban?• Vitaliteti ekonomik?• Njohja dhe zgjidhja e problemit? • Potenciali i lidhjes… ?

13

3. Transporti urban i qendrueshëm

Problemi...

Zgjidhja?

Problemi...

zgjidhja?

Problemi...

Zgjidhja?

• Bërja e një politike më të ndijshme të integrimit dhe implementimit

• Modeli i realizueshëm ekonomik dhe logjistik për shpërndarjen e mençur urbane– Qasja nga poshtë (mbështetja publike, konsultimi)– Që synon tregtinë me pakicë– Fokusi në qendrueshmëri– Në kërkim për lidhje potenciale

• Qarkullimet e vogla të shpërndara • Qarkullimet më pak të organizuara

– Jasht nga të menduarit në kuti

• Mbështetja & bashkëpunimi i akterëve kryesor

20

4. D-via

Transporti urban i qendrueshëm?

Stad

Retail DC

Leverancier

Stedelijkconsolidatiecentrum

Winkel

Stad

Retail DC

Leverancier

Stedelijkconsolidatiecentrum

Winkel

• Shumë interese të ndryshme

• Akter të shumtë të ndryshëm

Organizimi i transportit urban të qendrueshëm

Shumë probleme të ndryshme

• Shpërndarja e qendrueshme dhe efikase urbane është e mundur nese tre parametrat bazik (logjistika, teknologjia & politika) janë të integruara

• Standardizimi është i rëndësishëm për të arritur konsolidimin dhe lidhjen potenciale

• Funksionojnë vetem zgjidhjet e përshtatura

Përzirja e domosdoshme

drejt shpërndarjesSë qendrueshme

dhe efikase

Logjistika

PolitikaTeknologjia

D-via : Monitorimi i shpërndarjes urbane

23

Monitorimi i shpërndarjes urbane

24

KriteretPërgjegjësitëTë paturit parasysh të problemit Studimet & iniciativatStrategjia dhe koherenca në PolitikëHarmonizimi & bashkpunimiImplementimi & mbështetja e rregullave të logjistikës Komunikimi dhe palëtVlerësimi dhe ridrejtimi

TREGUESITI1I2I3I4…

25

Zonat e ngarkimit dhe shkarkimit Kufizimet në gjatësi dhe lartësi Dritarët kohoreZonat e shopingut dhe për këmbësorKorridoret preferenciale …

D-via : Monitorimi i shpërndarjes urbane

26

Njohja e problemit & të mbështeturit

Politika & Reglemention (reglementimi)

2626

Very large

None to nothing

Large Very largeLimited

Gent AntwerpenGenk

St Niklaas

Hasselt

MechelenLarge

Aalst

Brugge

OostendeTurnhout

Leuven

StandardNone to nothing

Kortrijk

LierLimited

Geel

Qyteti i vogël

Qyteti i mesem

Qyteti i madhë

HerentalsMaaseikTorhout

Tienen

DeinzeLokeren

TongerenHalle

Aarschot

Leopolds-burg

Ieper

Hoog-straten

Heist-op-den-Berg

Madhësia e qytetit

272727

Madhësi e qytetit

46% e qyteteve të përfshira kanë vështime relativisht të kufizuar të problemit të spërndarjes urbane

por shumë më të varfër të rregullave të integrimit, dhe

hrmonizim të strategjisë, politikë dhe logjistikë

13% e qyteteve të përfshira kanë relativisht vështrim

më të fuqishëm të problemit të shpërndarjes urbane por shumë më të mirë rregullat e inegrimit dhe harmonizim të strategjisë, politikës dhe

logjistikës

22% e qyteteve të përfshira e kanë relativisht të fuqishëm vështrimin në problemin e shpërndarjes urbane dhe

shumë mirë të integruar dhe të harmonizuar rregullat për

strategjinë,politikën dhe logjistikën

Qytet i madh

Qytet i mesëm

Qytet i vogël

19% e qyteteve të përfshira kanë relativisht vështrim më të kufizuar në problemin e

shpërndarjes ubane por i kanë shumë më mirë rregullat për integrimin dhe harmonzimin e

strategjisë, politikës dhe logjistikës

Gent

Antwerpen

Genk

St Niklaas

HasseltMechelen

Aalst

Brugge

Leuven

Kortrijk

Lier

Geel

Herentals

Tienen

Lokeren

Halle

Aarschot

Leopolds-burg

Ieper

Hoog-straten

Heist-op-den-Berg

Oostende

Maaseik

TorhoutTongeren

Deinze

Turnhout

Genk

Antwerpen

Geel

Hasselt

Gent

Brugge

Mechelen

Aalst

Oostende

Turnhout

Heist-op-den-Berg

Hoogstraten

Ieper

Aarschot

Halle

Herentals

MaaseikTorhout

Deinze

Lokeren

Tongeren

Leopoldsburg

St Niklaas

KortrijkLeuven

Lier

Tienen

Een stad/gemeente met een relatief sterk inzicht in hun problematiek van stedelijke distributie en met een relatief sterke afstemming tussen strategie, beleid en regelgeving

Een stad/gemeente met een relatief beperkt inzicht in hun problematiek van stedelijke distributie maar met een relatief sterke afstemming tussen strategie, beleid en regelgeving

Een stad/gemeente met een relatief beperkt inzicht in hun problematiek van stedelijke distributie en met een relatief beperkte afstemming tussen strategie, beleid en regelgeving

Een stad/gemeente met een relatief sterk inzicht in hun problematiek van stedelijke distributie maar met een relatief beperkte afstemming tussen strategie, beleid en regelgeving

LEGENDEKleur van de bol Grootte van de bol

Grootstedelijk gebied centrum-gemeenten

Regionaalstedelijk gebied centrumgemeenten

Structuur ondersteunend kleinstedelijk gebied

Harta digjitale: Monitorimi i shpërndarjes urbane

29

Harta digjitale Rregullat logjistikës

Monitorimi i shpërndarjes urbane... Dhe më shumë!

30

AFSTEMMINGREGELGEVING

D-ViaDATABANK

REGELGEVINGSTAD A

REGELGEVINGSTAD B

REGELGEVINGSTAD C

SERVICEPUNT

SERVICEPUNTSERVICEPUNT

Trans D-ViaSERVICE

MONITORSERVICE & BEHEER

TransportsectorTransportsector

Lokale besturen

LIDHJA

LIDHJA

LIDHJA

Trans D-ViaShërbimet

Politika dhe menaxhimi

BALLAFAQIMI

Modeli për lidhjen e mallrave urbane

31

2 pilot qytetet: Hasselt dhe Gent

Modeli për lidhjen e mallrave urbane

32

Analiza e tregut dhe mbështetjes (politika) krahasimi Lista e fyteve të ngushta, mundësitë

dhe dëshirat/ analizë e akterit Matja kryesore: mbledhja e të dhënave

Qarkullimet e mallrave Profili i furnizimit (me pakicë) Profili i transportit (furnizuesit) …Zhvillimi i model binesit të arsyeshem

ekonomik dhe logjistik Qajsa nga posht lart (palët) Aranzhimet dhe planifikimi ndërmjet

këshillit të qytetit , pronarëe të shitoreve, shitesve me pakicë, banorëve, derguesve të mallrave dhe transportuesve

Pilot projekti Hasselt

33

Groenefijndistributie

Logistiek servicepuntAan stadsrand met VAS

Xtra

Logjistika e kthimit prapaLinnenserviceAfhaalpuntKlusdienstPostophalingDepotservice…

Qendra e shpërndarjes urbane Pika e shërbimit për shitësitë me pakicë

Pilot projekti Gent

34

Xtra

GroupageSamenwerking

Strategjitë & teknikat lidhëse të menqura Aflever- en x-dockingpuntAan stadsrand met VAS

35

A. Analiza parapërgaditore

Faza 1 – analiza tregu - pala

B. Fokus analizë në qytetet pilote

C. Analiza e tregut dhe palës

D. Koncepti i zhvillimit të biznesit

Faza 2 – analiza ekonomike

Vendosja e profilit të shpërndarjes: qëllimi

36

• Në profilin e shpërndarjes situata e tanishme në qendren e qytetit është vendosur dhe përshkruar në raport me: – Vitalitetin ekonomik;– Siguria në trafik;– Zbatueshmeria;– Qasja;– Kualiteti i shpërndarjes.

• Në profilin e shpërndarjes janë testuar nevojat e palëve (qyteti, shitësitë me pakicë, transportuesit) në mënyrë të thjesht dhe të standardizuar në lidhje me sistemin urban të shpërdarjes së mallrave dhe të lidhur në informacionin në dispozicion

37

• Profilet e shpërndarjes duhet të përmbajnë informacion në lidhje me:1. Numrin total të udhëtimeve në mjedisin urban 2. Ndikim i transportit urban të mallrave 3. Madhësia e kamionëve/ kombive në qendren urbane4. Numri i shërbimeve dhe udhëtimet komerciale 5. Numri i udhëtimeve për vend (shitësit me pakicë)6. Koha e ngarkimit dhe e shkarkimit7. Organizimi i ‘zingjirit furnizues’8. Distanca e mbuluar nga secili kamion në hapësiren urbane9. Problemet e trafikut të shkaktuara nga transporti i mallrave 10.Koha në ditë për shërbimet e shpërndarjes

Vendosja e profilit të shpërndarjes: si?

38

2 pyetësorë: shitësit me pakicë dhe transportuesi

Vendosja e profilit të shpërndarjes: si?

Potenciali i rëndësishëm: ndryshimi i modeleve në shpërndarje

Hapësirat Evropiane të Shpërdarjes

’20-40-50 pentagon’

50% GDP E BE-së40% popullsia20% hapësirë