Küresel İklimDeğişikliği ve F-Gazlar · Florlu gazlar. TECHNICAL ASSISTANCE FOR INCREASED CAPACITY FOR TRANSPOSITION AND CAPACITY BUILDING ON F-GASES F-gazlar temelde 4 gaz grubunu

TECHNICAL ASSISTANCE FOR INCREASED CAPACITY FOR

TRANSPOSITION AND CAPACITY BUILDING ON F-GASES

Küresel İklim Değişikliği ve F-Gazlar

29 April 2019, Istanbul

Cansu Bayındırlı, GFA Konsorsiyum



• İklim Değişikliği

• Sera Etkisi

• Küresel Isınma

• F-gazlar

İçerik



İklim nedir? Hava durumu ile arasndaki fark nedir?



Hava Durumu: Görece küçük bir bölgedekiatmosfer koşullarının (sıcak, soğuk, yağışlı, rüzgarlı vs) kısa süreli durumudur.

İklim: Uzun yıllar boyunca yaşanan ya da gözlemlenen tüm hava koşullarınınortalamasıdır.




Hava durumu ve iklimarasındaki temel fark,

zaman ölçütüdür.




• İklimin ortalama durumunda ve/ya da değişkenliğinde onlarca yıl ya da daha uzun süreboyunca gerçekleşen değişiklikler" biçimindetanımlanmaktadır.

• Küresel iklim değişikliği, yerkürenin uzun jeolojitarihi boyunca yaşanan iklimin doğaldeğişkenliğine ek olarak doğrudan ya da dolaylıolarak küresel atmosferin bileşimini bozan insanetkinlikleri sonucunda iklimde oluşandeğişikliklerdir.

İklim Değişikliği Nedir?



• İklim sistemi doğası gereği değişkenlikgöstermektedir.

• İklim değişkenliği kısa zaman dilimlerindegerçekleşen (aylar, mevsimler ve yıllar) değişimlerdir.

• Değişkenlik ve değişim/değişiklik kavramlarıbirbirine karıştırılmamalıdır.

İklim Değişikliği



• İklim sistemi, atmosfer, kara yüzeyleri, kar vebuz, okyanuslar ve diğer su kütleleri ilecanlıları kapsayan karmaşık ve etkileşimli birsistemdir.

• Bu sistem, zaman içinde, kendi içdinamiklerinin etkisi altında veya dışetmenlere bağlı olarak yavaş değişikliklergösterir.

• Güneş ışınları iklim sisteminin güç kaynağıdır.

İklim Değişikliği



Sera Etkisi

Atmosferdeki doğal olarak bulunan su buharı, ozon, karbondioksit, metan vb. gazlar, yeryüzünden yansıyan güneş ışınlarının bir kısmını tekrar yeryüzüne gönderir.



Sera Etkisi



Geçtiğimiz yüz yıl boyunca atmosferde birikenkarbon dioksit, F-gazlar ve diğer sera gazlarınedeniyle Dünya yüzeyindeki ortalama sıcaklıkartışa neden olmasına küresel ısınma denir.

Küresel Isınma



Sera Gazları



•

Sera gazları ve İnsan Etkisi





IPCC, AR5 raporunda küresel iklim değişikliğinin ana nedeninin sera gazı emisyonlarında insanfaaliyetleri sonucunda gözlenen artış nedeniyle gerceklestigini belirtti.

Sera gazları ve İnsan Etkisi



Dev Tetris Oyunu





Dev Tetris Oyunu

Sera gazlarının artan kullanımı, ormansızlaşma ve kötü kaynakyönetimi gibi etkenler, atmosferdeki gaz birikimini, dolayısıyla da küresel ısınmayıgiderek arttırmaktadır.



• İklim Senaryoları iklim değişikliğinin sonuçlarına hazırlıklı olunmasıve olumsuz etkilerinin en aza indirilmesi için iklimde gözlenendeğişikliklerin ve eğilimlerin gelecekte nasıl olacağının tahminedilmesi ve bu değişikliklerin doğal ve insan sistemlerine etkilerininbelirlenebilmesi amacıyla hazırlanmaktadır.

• Gözlenen ve geçmiş iklimi anlamak, ve gelecekteki iklimi öngörmekiçin matematiksel gösterimi olan modellerden yararlanılmaktadır.

• Modeller vasıtasıyla elde edilen geleceğe yönelik iklimöngörülerinde değişik senaryolar kullanılmaktadır.

• Senaryo geleceğin tahmini değil, olması muhtemel alternatifdurumların tanımlanmasıdır (IPCC, 2000).

İklim Senaryoları



• Temsili Konsantrasyon Rotası (RCP), tüm sera gazları, toprak kullanımı ve örtüsü verileri dikkate alınarakhazırlanan, 100 yılına kadar uzanan iklim senaryolarıdır.

• “Temsili”: her RCP’nin olası muhtemel pek çok senaryoiçinden sadece bir tanesi yansıtmaktadır.

• “Rota”: uzun dönem karbon dioksit konsantrasyounseviyeleri ve zaman içerisindeki muhtemel gidişatı da kapsaması nedeniyle kullanılmıştır.

Temsili Konsantrasyon Rotaları (RCPs)



• İklim modellemesi ve araştırmalar için 4 rotaseçilmiştir.

• Bu dört rota, önümüzdeki yıllarda olasımuhtemel farklı sera gazı salımlarına bağlıolarak değişebilecek gelecek iklim koşullarınıöngörmektedir.

Temsili Konsantrasyon Rotaları (RCPs)





• Kuraklık, seller, şiddetli kasırgalar gibi aşırı hava olaylarının sıklığı veetkisinde artış, okyanus ve deniz suyu seviyelerinde yükselme, okyanusların asitlenmesi, buzulların erimesi gibi etkenler sonucundabitkiler, hayvanlar ve ekosistemlerin yanı sıra insan sağlığı da ciddirisk altındadır.

• Bilim dünyası, iklim değişikliğinin yıkıcı etkilerini en aza indirmek içinortalama sıcaklıklardaki artışın azami 2°C ile sınırlanması gerektiğinibelirtiyor.

• Ancak Dünya Bankası karbondioksit emisyonlarının şu andaki artışhızıyla 2060 yılında ortalama sıcaklıklardaki artışın 4°C’yi bulacağınıbelirtiyor.

İklim Değişikliğinin Etkileri



İklim Değişikliğinin Türkiye’deki Etkileri



• Meteoroloji Genel Müdürlüğü iklim değişikliğiningelecekte ülkemize nasıl etkileyeceğini ortayakoyabilmek için 2016-2099 dönemi için 3 farklı küreselmodel ile iklim projeksiyonları geliştirmiştir.

• 3 küresel modelin projeksiyonlarına göre yurt genelinde ortalama sıcaklık artışı:– RCP4.5 senaryosuna göre: 1,5 – 2,6 °C

– RCP8.5 senaryosuna göre: 2,5 – 3,7 °C

aralığında beklenmektedir.

Türkiye İçin İklim Projeksiyonları



Türkiye İçin İklim Projeksiyonları



• Ülkemizin de içerisinde yer aldığı Akdeniz Havzası, küresel iklim değişikliğine karşı yerkürenin enhassas bölgelerinden birisidir.

• Akdeniz Havzası’nda gerçekleşecek 2°C’lik birsıcaklık artışı, beklenmeyen hava olayları, sıcakhava dalgaları, orman yangınlarının sayısında veetkisinde artış, kuraklık ve bunlar dolayısıylabiyolojik çeşitlilik kaybı, turizm gelirlerindeazalma, tarımsal verim kaybı ve en önemlisikuraklık olarak etkilerini hissettirecektir.




2011 yılında yayımlanan Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafındanhazırlanan İklim Değişikliği Ulusal Eylem Planı:

– yıllık ortalama sıcaklığın: • Ege ve Doğu Anadolu Bölgeleri’nde 4°C, • iç bölgelerinde ise 5˚C artacağını öngörmekte ve

– Türkiye’nin yakın gelecekte daha sıcak, daha kurak ve yağışlaraçısından daha belirsiz bir iklim yapısına sahip olacağını ortayakoymaktadır.

İklim Değişikliği Eylem Planı, Türkiye’nin özellikle– su kaynaklarının azalması, – orman yangınları, – kuraklık ve çölleşme, – bunlara bağlı ekolojik bozulmalar gibi olumsuz etkilerden önemli

ölçüde etkileneceğini öngörüyor.




Türkiye’nin iklim değişikliği politikası, her bir ülkenin sera gazıemisyonlarına katkısına paralel olarak geliştirilecek “ortakfakat farklılaştırılmış sorumluluklar” ilkesi çerçevesindeüzerine düşen görevi yapacağı yönündedir.

Türkiye’nin toplam ekolojik ayak izinde en büyük pay, %46 ilekarbon ayak izine aittir.

– 1961-2007 yılları arasında en büyük artış da karbon ayak izindegerçekleşmiştir.

– Ülkemizin sera gazı emisyonları 1990 yılına göre %115 artışla2010 yılında 401,9 milyon tona yükselmiştir.

Türkiye’nin iklim değişikliği politikası





• Diğer pek çok sera gazlarının aksine, F-gazları insan yapımı gaz olup, doğalhiçbir kaynağı bulunmamaktadır.

• Atmosfere salımları sadece insan kaynaklıdır.

• Atmosferik ozon tabakasına zarar vermediklerinden, genellikle ozon tabakasınazarar veren maddelerin yerine kullanılır.

• F-gazların büyük çoğunluğunun küresel ısınma potansiyeli (GWP) çokyüksektir.

• Yarı-ömürleri uzun olduğundan, atmosferde uzun yıllar kalmakta, havaakımlarıyla yayılmaktadırlar.

• Bu nedenle, küçük miktarlardaki salımlarının dahi küresel ısınmaya etkisibüyüktür.

Florlu gazlar



F-gazlar temelde 4 gaz grubunu içermektedir:

• hidroflorokarbonlar (HFC'ler),

• perflorokarbonlar (PFC'ler),

• nitrogen trifluorid (NF3) ve

• kükürt hekzaflorürdür (SF6).

Florlu gazlar



Atmosferdeki ömrü:

HFCs: 270 yıla kadarPFCs: 2,600–50,000 yılNF3: 740 yılSF6: 3,200 yıl

Küresel ısınma potansiyeli (100 yıl):

HFCs: 14,800’a kadarPFCs: 7,390–12,200NF3: 17,200SF6: 22,800

F-gazlar



• F-gazların bulunduğu ekipmanınsızdırmazlığının sağlanması ve sızıntılarınkontrolü,

• Hidrokarbonlar, CO2, amonyak vehidrofloroolefinler (HFO) gibi düşük GWP'lialternatiflerin kullanımı,

• F-gaz kullanımı gerektirmeyen yeniteknolojiler.

F-Gaz Salımlarını Nasıl Azaltabiliriz?



Dinlediğiniz için teşekkürler

Cansu Bayındırlı

GFA [email protected]

Documents

Küresel İklimDeğişikliği ve F-Gazlar · Florlu gazlar. TECHNICAL ASSISTANCE FOR INCREASED CAPACITY FOR TRANSPOSITION AND CAPACITY BUILDING ON F-GASES F-gazlar temelde 4 gaz grubunu