Kontabilitet L1 L3 NB

2015-03-11

1

Hyrje- KON_2014/15

HYRJE / PREZANTIMI I SYLLABUSIT

Prof.ass.dr. Nexhmie Berisha-Vokshi

Hyrje- KON_2014/15

Biznesi raporton

rezultatet e saj

Njerëzit marrin vendime

Transaksionet e biznesit ndodhin

2015-03-11

2

Hyrje- KON_2014/15

Kjo lëndë është e obligueshme për studentët e vitit të parë. _______________________________________________

Kjo lëndë është e orientuar të ju njoh juve me

llojet e ndryshme të informatave të kontabilitetit dhe

rolin që kanë këto informata në vendimet afariste.

“Hyrje në Kontabilitetin Financiar” është lënda e parë

në listën e lëndëve që ofrohen nga fusha e

kontabilitetit në drejtimin tuaj të zgjedhur.

Hyrje- KON_2014/15

Kjo lëndë ka të bëjë me shfrytëzimin e informatave nga

kontabiliteti.

_____________________________________________________

Qëllimi ynë është të tregojmë se si përdoren sot

informatat e kontabilitetit në rrethinën afariste.

Çka do të mbulojmë në këtë lëndë?

2015-03-11

3

Hyrje- KON_2014/15

Biznesi (afarizmi) nuk ekziston për shkak të kontabilitetit.

Kontabiliteti ekziston, për shkak se biznesi ka nevojë për një

metodë që do të mbledh dhe organizoj informatat që i

ndihmojnë në marrjen e vendimeve.

________________________________________________________

Materialet janë të aplikueshme jo vetëm për biznesin por

edhe për situata tjera që kanë të bëjnë me shfrytëzimin e

informatave financiare.

Çka pritet të mësoni gjatë ligjëratave dhe ushtrimeve?

Çka pritet të dini pas përfundimit të lëndës?

Si duhet t’i qaseni kësaj lënde me qëllim që të keni sukses të plotë?

Cila është literatura e rekomanduar dhe opcionale?

Cilat janë mjetet e nevojshme gjatë vijimit të ligjëratave/ushtrimeve?

Cila është mënyra e vlerësimit/përcaktimit të notës?

NË KËTË LIGJËRATË DO TË NJIHENI:

Hyrje- KON_2014/15

2015-03-11

4

Kontabiliteti shtjellon, si në aspektin teorik ashtu edhe në atë praktik: njohuritë e përgjithshme mbi sistemin e kontabilitetit dhe

procedurave për krijimin e informcionit kontabël, format e regjistrimit të transaksioneve, aplikimin e kontabilitetit të dyfishtë, parimet përgjithësisht të pranuara të kontabilitetit dhe

aplikimin e SNK, elemente e pasqyrave financiare, kompletimi i ciklit të kontabilitetit, njohjen e të ardhurave, shpenzimeve, kontabilitetin e kompanive tregtare, gjendjen e mallrave dhe

regjistrimi i tyre, kontabiliteti i aseteve fikse dhe të paprekshme etj.

PËRSHKRIMI I LËNDËS

Hyrje- KON_2014/15

Kjo lende i’u njeh me kontabilitetin dhe shpjegon rolin e profesionit kontabel dhe kontabilistit.

____________________________________________________________

Ofron mundësi reale për krijimin e kuadrit profesional për zbatimin e njohurive të fituara kontabël, për njohjen, përpunimin, regjistrimin e transaksioneve financiare te subjektet afariste në veprimtaritë prodhuese dhe shërbyese

____________________________________________________________

Sapo te jane kuptuar parimet themelore te kontabilitetit, hapi tjeter qe studion secili student i profesionit kontabel eshte te kuptuarit e pasqyrave financiare te kompanive.

____________________________________________________________

Pasi te perfitohen te gjitha njohurite per kontabilitetin e kompanive, hapi perfundimtar eshte aftësia per t’i zbatuar keto njohuri ne praktikë.

QËLLIMI I STUDIMIT

2015-03-11

5

Hyrje- KON_2014/15

SYLLABUSI I LËNDËS

Njohje Matje Regjistrim Raportim

Hyrje- KON_2014/15


2015-03-11

6

Hyrje- KON_2014/15


Emri i llogarisë

Hyrje- KON_2014/15

Kontabiliteti është gjuhë e biznesit

Kontabiliteti është evidencë e

rezultateve të biznesit.

Kontabiliteti qëndron në zemër

të biznesit

2015-03-11

7

METODOLOGJIA E PUNËS

Mësimdhënia do të zhvillohet përmes ligjëratës, detyrave praktike, interpretimeve individuale e grupore, vlerësimeve periodike.

Të gjitha këto do të realizohen në aspektin teorik dhe praktik duke i prezantuar materialet në formën audio-vizule përmes teknologjisë elektronike me programet e Windows Office.

Në aspektin teorik do të ofrohen njohuri të përgjithshme shkencore, bazuar në literaturën bashkëkohore.

Pjesa praktike kryesisht do të realizohet përmes shembujve konkret nga literatura dhe nga njohuritë praktike njësitë e biznesit.

Hyrje- KON_2014/15

Memorandum i Mirëkuptimit në mes të Fakultetit Ekonomik

dhe kompanisë “Informatika Computers” Sh.p.k

Shfrytëzimi i softverit për kontabilitet “Rikont” si mekanizëm

për studentët që mundëson realizimin e pjesës praktike në

lëndën kontabilitetit.

METODOLOGJIA E PUNËS

2015-03-11

8

1 Vlerësimet periodike (I) - Java 8

(II) - Java 15

2 Aktiviteti kontinuel dhe vijimi i rregullt Ligjërata

Ushtrime

3 Detyrat praktike Ushtrime

4 Provimi përfundimtar Sipas afatave përkatëse

METODAT E VLERËSIMIT

Përcjellja e rregullt e ligjëratave dhe ushtrimeve është esenciale.

Leximi paraprak në mënyrë të rregullt i kapitujve në kuadër të

materialit perkates të lëndës.

Mësimi i kontabilitetit është i vazhdueshëm.

Kuptimi i koncepteve të reja është ngushtë i lidhur me mësimin e

koncepteve nga kapitujt paraprak.

Disa nga detyrat e shtëpisë pritet që ju t’i kryeni duke lexuar

kapitujt dhe aplikuar mësimet para se të mbulohen në klasë.

Hyrje- KON_2014/15

SI DUHET T’I QASENI KËSAJ LËNDE ME QËLLIM QË TË

KENI SUKSES TË PLOTË?

2015-03-11

9

Kuptoni terminologjinë e prezantuar në secilin kapitull.

Terminologjia e kontabilitetit njihet si “gjuha e ekonomisë”.

Mundohuni të zhvilloni kuptimin e koncepteve. Mos tentoni të

mbani në mend materialet. Në të shumtën e rasteve mbajtja mend

nuk do të ndihmoj në studimin tuaj.

Në kontabilitet detyrat në të shumtën e rasteve kërkojnë të

aplikoni konceptet e mbuluara më herët dhe të mendoni për

materialet e prezantuara më herët. Këto detyra nuk mund të

kryhen pa i trajtuar në esencë problemet dhe pa menduar mirë.

Hyrje- KON_2014/15

SI DUHET T’I QASENI KËSAJ LËNDE ME QËLLIM QË TË

KENI SUKSES TË PLOTË?

LITERATURA

Ligjërata të autorizuara_Prof.ass.dr.Nexhmie Berisha

Prof.asoc.dr.Skender Ahmeti: “Kontabiliteti Financiar (koncepte themelore)”,UI, Prishtinë, 2012;

Prof.asoc.dr.Rrustem Asllanaj:”Kontabiliteti financiar”,

UP, Prishtinë, 2013

2015-03-11

10

Hyrje- KON_2014/15

Pas përfundimit të kësaj lënde, studentët do të jetë në gjendje që të: Krijojnë informacionin kontabël për marrjen e vendimeve afariste, Njohin dhe regjistrojnë transaksionet financiare si dhe përpilimin e

pasqyrave financiare dhe dokumenteve përcjellëse, Njohin dhe kontabilizojnë shpenzimet, të ardhurat dhe rezultatin

financiar të subjekteve, varësisht nga niveli i biznesit duke u mbështetur në Standardet Ndërkombëtare të Kontabilitetit (SNK) dhe Standardeve Kosovare të Kontabilitetit (SKK),

Thellojnë njohuritë për përcjelljen kontabël të mjeteve dhe burimeve të

mjeteve, Thellojnë njohuritë për mënyrën e financimit të subjektit, ruajtjes së

substancës së subjektit dhe raportimit të ndryshimeve në ekuitet, etj.

REZULTATET E PRITURA

PREZANTIM I KONTABILITETIT DHE BIZNESEVE


Prezantim i kontabilitetit dhe bizneseve - KON_2

2015-03-11

11

Definicionin e kontabilitetit;

Llojet e kontabilitetit dhe definicionet e tyre;

Rendesine e informacionit per vendimmarrjen

Përdoruesit e informatave kontabël;

Cilat jane pasqyrat financiare dhe definicionet e tyre

Karakteristikat e pasqyrave financiare.



Definimi i biznesit

• Një organizatë duhet të ketë tri elemente në mënyrë që të quhet biznes:

1. Bizneset janë entitete ligjore;

2. Një biznes duhet të këmbejë produkt për para osë ekuivalentë të saj;

3. Bizneset krijojnë vlera

• Klientët marrin vlerë nga përfitimet e një produkti.

• Pronarët marrin vlerë nga fitimet e realizuara nga biznesi.

• Punëtorët marrin vlerë nga pagat e tyre.

• Huadhënësit marrin vlerës nga interesi që sigurojnë.


2015-03-11

12

Koncepti i vlerës

Vlera

Çfarë pret të marrë pronari i një artikulli?

Kur pret pronari ta sigurojë këtë?

Sa është i sigurt pronari që ai ose ajo do ta pranoj dhe kur do të

pranohet.

Vlera e një artikulli është

ajo që dikush është i

gatshëm të paguajë për

të.


Si krijon vlera biznesi?

• Një biznes krijon vlera duke këmbyer një produkt me një klient.

• Bizneset prodhojnë ose blejnë produkteve në një kosto dhe provojnë t’i shesin këto produkte me një vlerë më të lartë (të ardhurave).

• Ky këmbim krijon një fitim për biznesin.

• Kontabilistët janë përgjegjës për matjen e të

ardhurave, shpenzimeve, dhe fitimet.


2015-03-11

13

Qëllimi i biznesit

Qëllimi i biznesit

VLERË për

pronarët


Resurset që nevojitet për të filluar dhe operuar një biznes

Detyrimet

Ekuiteti

Burimet e financimit


2015-03-11

14

Operimi i biznesit

Asetet

Stafi

Financimi (D+K)


Operimi i biznesit

Të hyrat Shpenzimet

Interesi për paratë e huazuara

AN= Të hyrat- Shpenzimet


2015-03-11

15

Kontabiliteti është informacion

Mat aktivitetin e biznesit

Proceson të dhënat në raporte

Komunikon rezultatet tek vendimmarrësit

është “gjuhë e biznesit”

PSE KONTABILITETI ËSHTË GJUHË E BIZNESIT?


Definicione të ndryshme nga autorë të ndryshëm:

• KONTABILITETI është sistem informacioni që mat, përpunon

dhe komunikon informacionin financiar të një entiteti ekonomik. ____________________________________________________________________________________________________________________________________

• KONTABILITETI është procesi i vrojtimit, i matjes, i vlerësimit,

interpretimit dhe komunikimit të informacionit financiar për

qëllime të kontrollit financiar dhe marrjen e vendimeve efektive

të drejtimit ekonomik të njësive ekonomike.Ai siguron

informacionin sasior për aktivitetet ekonomike të një

ndërmarrjeje.


DEFINICIONE

2015-03-11

16

Kontabiliteti është sistem informacioni dhe matjeje që identifikon,

regjistron dhe komunikon informacionin relevant, të besueshëm dhe të

krahasueshëm të aktiviteteve të një organizate ekonomike.

____________________________________________________________

QËLLIMI i kontabilitetit është të ofron informacion rreth një biznesi

ose organizate jo fitimprurëse. Sistemi kontabël është organizuar që të

akumulon të dhëna rreth marrëdhënieve financiare të një firme, t’i

klasifikon këto të dhëna dhe të përmbledhë raporte periodike, të cilat

njihen si PASYRA FINANCIARE. Meqë kontabiliteti përdoret për të

akumuluar dhe komunikuar informacionin financiar, ai shpesh quhet

GJUHA E BIZNESIT.

DEFINICIONE


Në këtë mënyrë sistemi ekonomik do të mund të funksionojë

normalisht dhe pa probleme.

Ndër këto informacione, për rolin e tij të veçantë dallohet

informacioni që rrjedh nga kontabiliteti.


Informacioni në drejtimin e një sistemi ekonomik ka rol shumë të

rëndësishëm, mbase siguron kushtet që të gjithë operatorët të

kenë mundësi të orientohen dhe të marrin vendimet e duhura.

2015-03-11

17

• Kontabiliteti financiar;

• Kontabiliteti menaxherial;

• Kontabiliteti publik;

• Kontabiliteti i taksave dhe i tatimeve;

• Kontabiliteti bankar, etj.


LLOJET E KONTABILITETIT

Kontabiliteti Financiar Kontabiliteti Menaxherial

Për vendimmarrësit jashtë

njësisë ekonomike

Investitorët

Kreditorët

Agjensitë qeveritare

Publiku

Informacioni për menaxherët

Buxheti

Parashikimi

Projeksionet



2015-03-11

18



Drejtimi i parë që lidhet me paraqitjen e informacionit

kryesisht financiar që u adresohet sidomos përdoruesve

të jashtëm njihet KONTABILITETI FINANCIAR.

Drejtimi i dytë që lidhet me informacionin që u adresohet

kryesisht përdoruesve të brendshëm njihet si

KONTABILITETI I DREJTIMIT ose MENAXHERIAL.

KONTABILITETI MENAXHERIAL

KONTABILITETI FINANCIAR

INFORMACIONI PRODHOHET PËR:

Përdorues të brendshëm siç janë: menaxherët dhe

punëtorët

Përdorues të jashtëm, p.sh. Aksionarët, kreditorët, huadhënësit, bankat,

qeveria

QELLIMI I INFORMACIONIT:

Ndihmon planifikimin, kontrollin dhe vendimmarrjen

Te regjistron performancen financiare ne nje periudhe dhe gjendjen financiare ne

fund te asaj periudhe

KERKESAT LIGJORE S’ka Te pergaditen raportet

financiare

FORMATET

Menaxhmenti vendosë sipas mënyrës më të mirë të

prezantimit

Formati dhe përmbajtja e raporteve financiare

nënkupton dhënien e pamjes së vërtetë dhe të

ndershme duke respektuar standardet

NATYRA E INFORMACIONIT

Financiar dhe jo financiar Kryesisht financiar

DALLIMET


2015-03-11

19

Informacioni i perpiluar nga kontabiliteti financiar kryesisht

u adresohet perdoruesve te jashtem, por edhe atyre te

brendshem.

• P.sh. Nga PASH mund te merret informacioni per shitjet e

vitit 2009. Ky informacion ne aspektin sintetik do t’i duhej

nje perdoruesi te jashtem, kurse nje te brendshem nuk do t’i

mnjaftonte ky informacion. Atij do t’i duhej edhe

informacioni lidhur me atë se cili eshte kontributi i secilit

produkt/sherbim,etj, pra i duhet edhe nje informacion

analitik.


FOKUSI I LËNDËS

• Është kontabiliteti për marrësit e jashtëm të vendimeve

që quhet KONTABILITETI FINANCIAR dhe katër pasqyrat

financiare që janë produkt i këtij sistemi.


2015-03-11

20

Për çfarë nevojitet informata kontabël?

• Informatat e kontabilitetit ndihmojnë

vendimmarrësit të përcaktojnë se ku janë, ku kanë

qenë dhe ku do të shkojnë.

• Qëllimi i kontabilitetit është të ndihmojë njerëzit

të marrin vendime mbi aktivitetet ekonomike


Sistemi i kontabilitetit dhe vendimmarrja

• Sistemi i kontabilitetit-akumulon dhe perpunon

informacionin financiar, e raporton tek vendimmarresit

• Sistemi i kontabilitetit financiar- pergatitja e katër

raporteve financiare dhe publikimi i tyre----vendimmarresit

e jashtem, si: investitoret, kreditoret, shteti, konsumatoret,

etj.

• Sistemi i kontabilitetit menaxherial- pergaditja e planeve

detajore, parashikimi dhe raportet e performances----

vendimmarresit e brendshem, si: menaxheret e firmes.


2015-03-11

21

ROLI I KONTABILITETIT NË BIZNES

Njohje Matje Regjistrim Raportim

PËRDORUESIT E INFORMACIONIT KONTABËL

• Përdoruesit e brendshëm, ku hyjnë drejtuesit

dhe punonjësit e njësisë ekonomike;

• Përdoruesit e jashtëm, ku hyjnë investitorët,

furnitorët, bankat, shteti,konsumatorët, etj.


2015-03-11

22

Biznesi Furnitorët

Klientët

Punëtorët

Autoritetet rregulluese

Shoqëria

Huadhënësit

Pronarët

• Menaxhmenti-ka nevoje per informacionin kontabel si nje baze per marrjen e vendimeve. Me ane te kontabiliteti dhe PF-ve te detajuara, menaxhmenti vihet ne dijeni te llojeve te aktiviteteve te cilat jane fitim prurese dhe jo fitimprurese, te faktit nese ndermarrje mbetet ne pozicion te qendrueshem financiar dhe nese biznesi eshte duke i permbushe objektivat e tij.

• Investitoret-Ofruesit e kapitalit (aksionaret) kane nevoje per informacionin kontabel, ne menyre qe te jene te afte te marrin vendime nese duhet te blejne me shume aksione, te shesin aksione ose thjeshte te ruajne nivelin ekzistues te investimit te tyre. Ne te njejten kohe ata gjykojnë aftesine e ndermarrjes per te vazhduar me realizimin e fitimeve te mjaftueshme per te paguar dividente, si dhe per performancen e menaxhmentit.



2015-03-11

23

• Huadhenesit-Huadhenesit ekzistues dhe potencial kane nevoje per informacionin kontabel ne menyre qe te jene te afte te marrin vendime nese ndermarrja eshte e afte t’i ripaguaje kredite ne daten e duhur dhe ne nderkohe t’i beje edhe pagesat e interesit.

• Furnitoret-Ata duan te dijne nese shumat per te cilat i eshte detyruar ndermarrja do te paguhen kur te vjen afati i pageses, ne menyre qe me tutje ata te vendosin nese duhet apo nuk duhet me te japin kredi.

• Klientet-Klientet kerkojne te dijne nese kompania eshte nje vend i sigurt prej nga ata furnizohen, dhe nese eshte ose jo ne rrezik te mbyllet.



• Punonjesit-Ata duan te kene te drejten e marrjes se informacionit rreth situates financiare te kompanise, per arsye se e ardhmja e tyre, karriera dhe pagat e tyre varen prej kesaj situate.

• Qeveria-Qeveria dhe agjensionet e saja jane te interesuara per alokimin e burimeve. Ato gjithashtu kerkojne informacione ne menyre qe te marrin te dhena per statistika kombetare, per t’i rregulluar keto aktivitete, per te percaktuar politikat tatimore dhe per te ofruar nje baze per te ardhurat kombetare.

• Publiku i gjere dhe tatimpaguesit-PF mund t’i ndihmojne publikut duke ofruar informacione per sa i takon prirjeve dhe zhvillimeve aktuale ne prosperitetin e ndermarrjeve dhe gamen e aktiviteteve te tij. Publiku mund te shohe nese kontribiti i ndonje kompanie ndaj ekonomise kombetare ka gjasa te shtrihet me tej, te mbetet aty ku eshte apo te zvogelohet.



2015-03-11

24

QËLLIMI I KONTABILITETIT

• Identifikimi

• Regjistrimi

• Komunikimi

…………i rezultateve të aktiviteteve ekonomike të njësisë.


Andaj edhe etika në kontabilitet është

shume e rëndësishme……

• Etika është posaçërisht e rëndësishme për kontabilitetin

sepse saktësia e informatës së kontabilitetit varet nga

sinqeriteti i atyre që i përgatisin, raportojnë dhe auditojnë

ato informata


ETIKA & KONTABILITETIT

2015-03-11

25

QËLLIMET E KONTABILITETIT FINANCIAR DHE OPERACIONET BIZNESORE

• Firmat perdorin pasqyrat financiare si rruge kryesore per komunikim te informacionit kontabel grupeve brenda dhe jashte firmes. Kontabiliteti eshte gjuhe e zakonshme e komunikimit financiar.

• Blerja e nje firme nga ana e nje firme tjeter, prodhimi i produktit te caktuar, vendimi a te blejme apo te prodhojme, etj, jane vendime tipike ekonomike qe duhet bazuar ne pasqyrat financiare. Per kete edhe menaxheret edhe kontabilistet duhet t’i kuptojne mire pasqyrat financiare dhe operacionet biznesore te firmes ne vendimmarrje.


• Roni dhe Zana kane vendose qe te fillojne nje biznes. Ata vendosen qe te merren me shitjen e bukes dhe produkteve te tjera te miellit. Ne baze te informacioneve te marra ata percaktuan se mund t’i shesin keto produkte ne treg ne vleren perafersisht 10.000 euro ne muaj.

• Fillimisht ata kalkuluan koston e tyre per produktin final:

- Prodhimi …7.500

- Pagat …1.000

- Shpenzimet e rrymes, qerase…400.

Gjithsej: 8.900


****Shembull i tjeshtë për një vendim ekonomik nga informacioni kontabël

2015-03-11

26

Te hyrat e pritura per Ronin dhe Zanen

SHITJA

Shitja e prodhimeve 10.000

KOSTOJA E PRODHIMIT 8.900

Prodhimi 7.500

Pagat 1.000

Shpenzimet 400

PROFITI 1.100



• Pra, ne kete menyre vijme deri te marrja e

informacionit kontabel mbi arsyeshmerine e marrjes

se vendimeve ekonomike.

• Sipas shembullit paraprak ne vazhdojme te marrim

vendime per vazhdimin e prodhimit, per shkak se

kemi rezultat pozitiv.

2015-03-11

27

REFLEKTIMET E OPERACIONEVE BIZNESORE NË PF

• Çdo furnitor apo huadhenes do t’i perdorte PF per te mesuar

me shume per firmen, para se t’i bejne furnizimet apo te

marrin vendime per huadhenie. Ata do te mbeshteten

gjithnje ne supozimin se PF pasqyrojne drejt gjendjen e

firmes, perderisa ne te kunderten kemi te bejme me shkelje

te ligjit dhe etikes kontabel.

Kater PF permbledhin aktivitetin financiar te bizneseve. Ato

mund te pergatiten ne nje moment kohor dhe mund te zbatohen

ne nje periudhe te caktuar kohore.


KUADRI KONCEPTUAL PËR PËRGADITJEN DHE

PARAQITJEN E PASQYRAVE FINANCIARE

OBJEKTIVI- Objektivi i pasqyrave financiare është që të japin informacion në lidhje me:

• pozicionin apo gjendjen financiare;

• performancën;

• ndryshimet në gjendjen financiare.

Ky informacion prezantohet përmes pasqyrave financiare.


2015-03-11

28

PASQYRAT FINANCIARE

Pasqyrat kryesore financiare që përpilohen nga

njësitë biznesore janë:

Bilanci i gjendjes ( gjendja financiare)

Pasqyra e të ardhurave dhe shpenzimeve

Pasqyra e kapitalit të vet

Pasqyra e ndryshimeve në gjendjen monetare (cash floë)


Raportimi i transaksioneve të biznesit

Bilanci i gjendjes Pasqyra e të

ardhurave dhe shpenzimeve

Pasqyra e ndryshimeve në

kapitalin aksionar ( fitimet

e mbajtuara)

Pasqyra e rrjedhës së

parasë

2015-03-11

29

BILANCI I GJENDJES

• Me te tregohet pozicioni i financiar i nje firme, ne te

cilen paraqiten pasurite dhe detyrimet, pra çfare

zoteron firma dhe çfare ka borxh.

• Nga nje pasqyre e tille mund te shihni me saktesi nga

çfare perbehen pasurite e firmes, nga cilat burime

eshte financuar firme.


PASURIA DETYRIMET KAPITALI I PRONARIT = +

PASH


• Pasqyra e performances financiare matet me ane te

fitmit/humbjes se firmes.

• Ne e llogarisim fitimin apo humbjen duke zbritur shpenzimet

e veprimtarive te firmes nga te hyrat e saj.

2015-03-11

30

PASQYRA E RRJEDHJES SË PARASË SË GATSHME


• Pershtatshmeria financiare e nje ndermarrjeje do te thote

aftesia e saj per te gjeneruar para te gatshme, gje qe tregohet

permes kesaj pasqyre, e cila i identifikon burimet nga

te cilat rrjedhin parate e gatshme ne biznes.

PASQYRAT SHTESE TE PF (ANEKSET)

• Qëllimi i informacioneve shtesë në anekse është që të plotësohen nevojat e përdoruesve mbi elementet e bilancit dhe pasqyrës së të ardhurave dhe shpenzimeve.


2015-03-11

31

PASH Pasqyra e

kapitalit të vet

Pasqyra e rrjedhës së

parasë Bilanci i gjendjes

VLERËSIMI I OPERACIONEVE TË

BIZNESIT PËRMES PF-VE

KARAKTERISTIKAT E PF-ve

• Karakteristikat cilësore - Nëse themi se PF-të i ndihmojne

perdoruesit ne vendimmarrje, atehere ato patjeter se duhet

t’i permbushin karakteristikat themelore qe duhet t’i kene.

• Supozimet bazë - BSNK (IASB) ka perfshire ne kornizen e

saj per pergaditjen e PF supozimet baze qe duhet t’i

permbajne PF.


2015-03-11

32

KARAKTERISTIKAT CILËSORE

• BSNK (IASB) rendite 4 karakteristke cilesore kryesore te PF,

kuptueshmeria, perkatesia (relevanca), besueshmeria dhe

krahasueshmeria.

1. Kuptueshmeria

• Është thelbësore që informacionet në pasqyra financiare të paraqiten në një mënyrë të tillë që të jenë menjëherë të kuptueshme nga ana e përdoruesve. Megjithatë përdoruesit supozohet se kanë njohuri të arsyeshme për sa i takon aktiviteteve ekonomike dhe kontabilitetit, bashkë me një dëshirë për të studiuar informacionet në fjalë me zell të arsyeshëm.

• Në mënyrë që të promovohet kuptueshmëria, standard-vënësit kërkojnë të bëjnë të sigurt se terminologjia dhe formati i paraqitjes së pasqyrave financiare janë të njëtrajtshme, në mënyrë që përdoruesit te dijnë të lexojnë një komplet të pasqyrave financiare, të jenë të aftë të lexojnë edhe informacionet e paraqitura në llojet e tjera.


2. Përkatësia [relevanca]

• Për të qenë të dobishme, informacionet duhet të jenë përkatëse

[relevante] për nevojat e përdoruesve për sa i takon vendimmarrjes.

• Për shembull, informacionet që kanë të bëjnë me performancën aktuale

dhe të kaluar të fitimeve janë relevante për sa i takon të gjitha

përpjekjeve për të parashikuar nivelet e ardhshme të fitimit, gjë e cila

në fakt i ndihmon përdoruesve të marrin vendimet e tyre ekonomike.

• Në sektorin publik përdoruesit do të duan të dinë për kujdesin e treguar

për sa i takon parave të publikut dhe do të presin që pasqyrat

financiare të sektorit publik t’iu ofrojnë atyre informacione relevante

të cilat janë të nevojshme për të vlerësuar kujdesin e treguar.


2015-03-11

33

Përkatësia [relevanca] ……( vazhdim)

• Përkatësia [relevanca] e informacioneve ndikohet nga materialiteti.

Informacionet janë materiale në qoftë se anomalitë ose mungesat e tyre në

pasqyrat financiare, një nga një ose të marra së bashku, do të influenconin

vendimet ekonomike të përdoruesve, të marra duke u mbështetur mbi pasqyrat

financiare në fjalë. Materialiteti varët nga madhësia e zërit ose e gabimit, e

gjykuar kjo në rrethanat specifike të mungesës ose të anomalisë së tij.

• Materialiteti në këtë kontekst nënkupton përfshirjen ose përshkrimin e zërave

ose shumave kryesore në pasqyrat financiare dhe lënien jashtë të detajeve të

panevojshme.

• Materialiteti në të njëjtën kohë, mund të ketë edhe kuptime të tjera, përfshirë

nivelin tolerancës ndaj gabimeve dhe pasigurive si nga ana e përpiluesit të

pasqyrave financiare dhe auditorëve të tyre, për shembull 5% e fitimit normal

vjetor zakonisht merret si një nivel i pranueshëm.

3. Besueshmëria • Besueshmëria është një kërkesë e qartë, në mënyrë që pasqyrat

financiare të jenë të dobishme. Në qoftë se përdoruesit nuk mund të mbështeten mbi pasqyrat financiare faktikisht humbet qëllimi i tyre. Karakteristikat e mëposhtme ndihmojnë në sigurimin e faktit që pasqyrat financiare janë të besueshme. Pasqyrat financiare duhet të jenë një paraqitje besnike e transaksioneve dhe ngjarjeve të tjera që pretendojnë të paraqesin. Diçka e tillë kërkon një shkallë të arsyeshme të saktësisë, ndjekjen e konventave të pranuara gjatë matjes së pasurive dhe detyrimeve, të ardhurave dhe shpenzimeve dhe përshkrimin e duhur të zërave në pasqyrat dhe shënimet përkatëse.

• Pasqyrat financiare duhet të jenë në përputhje me konceptin e thelbit

mbi formën, gjë që do të thotë se transaksionet dhe ngjarjet e tjera kontabilizohen dhe paraqiten në përputhje me realitetin ekonomik dhe jo me formën e tyre ligjore. Një shembull i mirë i konceptit të përmbajtjes mbi formën trajtimi i kërkuar i lizingjeve financiare, ku kërkohet të kapitalizohet pasuria e përftuar nën lizing, sa herë që qiramarrësi merr përsipër të gjitha rreziqet dhe përfitimet domethënëse që kanë të bëjnë me pronësinë, pa qenë nevoja e përfitimit të titullit ligjor te pronesise.


2015-03-11

34

• Përgatitësit e pasqyrave financiare duhet të mbajnë parasysh neutralitetin gjatë përgatitjes së pasqyrave në fjalë, gjë që ka të bëjë me qenien të paanshëm, qoftë kjo si regjistrimi në mënyrë më pozitive apo më negative të rezultateve të transaksioneve. Pasqyrat nuk duhet të përgatiten duke pasur në mendje rezultate ose përfundime të paravendosura në mendje. Diçka e tillë është veçanërisht e rëndësishme në kohën kur mbahen parasysh nivelet e provizioneve dhe lejimeve të cilat i nënshtrohen gjykimit.

• Përgatitësit e pasqyrave financiare në të njëjtën kohë duhet të mbajnë parasysh konceptin e maturisë. Diçka e tillë kërkon pasjen parasysh të një shkalle kujdesi gjatë ushtrimit të gjykimit të duhur për kryerjen e vlerësimeve të duhura në mënyrë që pasuritë dhe të ardhurat të mos jenë mbivlerësuar dhe detyrimet dhe shpenzimet të mos jenë nën - vlerësuar. Nga ana tjetër duhet të tregohet kujdes që maturia e tepërt të mos kundërveprojë dhe dëmtojë neutralitetin.

• Përgatitësit e pasqyrave financiare në të njëjtën kohë duhet të kërkojnë të bëjnë të sigurt plotësinë. Mangësitë mund të bëjnë që informacionet të jenë të rreme ose ç’orientuese dhe në këtë mënyrë të mos i’u besohet.


4. Krahasueshmëria

• Përdoruesit e pasqyrave financiare duhet të jenë të aftë të krahasojnë pasqyrat financiare në dy mënyra, së pari duke parë progresin e një entiteti gjatë një periudhe shumë – vjeçare, në mënyrë që të vlerësojnë prirjet në pozicionin e tij financiar dhe performancën, së dyti duke krahasuar entitetet e ndryshme për të njëjtën periudhë për të vlerësuar pozicionin dhe performancën e tyre relative financiare. Konsistenca e trajtimit të transaksioneve dhe zërave, shënimeve shpjeguese për politikat e adoptuara kontabël dhe të vepruarit në përputhje me standardet kontabël janë të gjitha të rëndësishme për sa i takon arritjes së krahasueshmërisë.

• Siguria se këto karakteristika janë të pranishme do të jetë edhe më e madhe në qoftë se pasqyrat financiare do të auditohen. Më sipër pamë se pasqyrat financiare të shumicës së ndërmarrjeve të mëdha, përfshirë të gjitha kompanitë dhe organizmat e sektorit publik, iu kërkohet me ligj të auditohen.


2015-03-11

35

Supozimet themelore - bazë

• Korniza e BSNK (IASB) parashtron se PF duhen te pergatiten me dy supozime bazë:

1. Baza akruale;

2. Hipoteza e vijimesise.

Sipas bazes akruale, efektet e veprimeve dhe ngjarjeve njihen kur ato

ndodhin (e jo kur paratë apo ekuivalentët e tyre merren ose paguhen). Te

gjitha SNRF jane shkruar ne menyre te tille qe te mundesojne zbatimin e

bazes akruale, ndersa ka SNRF te tille e cila mundeson perdorimin e bazes

monetare per ndermarrjet te cilat nuk kane arrite ende te baza akruale.


• Hipoteza e vijimesise do te thote se PF te pergaditen ne

supozimin se biznesi do te vazhdoje te ekzistoje ende ne te

ardhmen e parashikueshme.

• PF-të normalisht përgatiten mbi supozimin se njësia është

në vijimësi dhe do të vazhdojë operacionet e saj për një të

“ardhme të pa parashikueshme”.


2015-03-11

36

LLOGARITARIA DHE KONTABILITETI

• Shume njerez ngaterrojne llogaritarine dhe kontabilitetin.

1. LLOGARITARIA-perfshine nje pjese te kontabilitetit, kerkon vetem njohuri minimale mbi kontablitetin. Llogaritari mund te regjistroje vetem transaksine te thjeshta, qe perseriten ne shume biznese, ne biznese te vogla.

2. KONTABILITETI-kontabilisti eshte shume i pergaditur, kompetent ne dizajnimin e sistemit te informacionit, analizen e transaksioneve te komplikuara, interpretimin e te dhenave financiare, raportimin financiar, auditimin, taksave dhe tatimeve dhe keshilltar i menaxhmentit.


Mbani mend!......

• KONTABILITETI eshte stimulim intelektual dhe nuk eshte

lende e thate. Ajo kerkon intelegjencen Tuaj, mundesine

analitike, kreativitetin dhe gjykimin Tuaj profesional.

• Per t’i kuptuar pasqyrat financiare, Ju duhet te keni nivel te

caktuar njohurish te koncepteve dhe proceduarve qe

perdoren ne procesin kontabel. Ju duhet te mesoni se si

duket realisht kontabiliteti dhe t’i çmoni arsyet per

perdorimin e procedurave te sigurta.


2015-03-11

37

PËRMBLEDHJE

• Për t’i marrë vendimet e duhura, ndermarrja ka nevoje per nje

sistem informacioni qe quhet KONTABILITET, i cili:

- se pari, pershkruan, vlereson dhe paraqet pasurine e ndërmarrjes,

gjendjen e kesaj pasurie dhe detyrimet ne nje moment te caktuar.

Dokumenti kontabel qe permbledhe te dhenat per pasurine e nje

ndermarrjeje quhet BILANC;

- se dyti, i ben te mundur ndermarrjes vleresimin e efikasitetit te punes

se saj (prodhimit, sherbimit, ndertimit), duke u nisur nga aftesia e saj

per të sjelle fitim, d.m.th. per te dhene rezultat pozitiv. Dokumenti

kontabel qe paraqet rezultain e ndermerrjes quhet PASH.


Tashmë duhet te jeni te afte qe te dini për:

1. Definicionin e kontabilitetit

2. Rendesine e informacionit per vendimmarrjen

3. Llojet e kontabilitetit dhe definicionet e tyre

4. Te beni dallimin ne mes kontabilitetit financiar dhe atij menaxherial

5. Sistemi i kontabilitetit

6. Kush jane perdoruesit e informacinit kontabel, ne sa grupe ndahen ata

7. Qellimi kryesor i kontabilitetit financiar

8. Cilat jane pasqyrat financiare dhe definicionet e tyre

9. Karakteristikat e pasqyrave financiare, permendi dy grupet

10. Te beni dallimin midis llogaritarit dhe kontabilistit


2015-03-11

38

Prezantim i pasqyrave financiare- KON_2

PREZANTIM I PASQYRAVE FINANCIARE



Objektivat e biznesit;

Aktivitetet e biznesit;

Çfare na ofrojne keto aktivitete?

Ekuacioni bazik i kontabilitetit;

Elementetet themelore dhe kuptimi i tyre;

Kuptimi i transaksioneve te biznesit.


2015-03-11

39

OBJEKTIVAT E BIZNESIT

• Realizimi i profitit

• Mbetja solvent- aftesi pagese e faturave per mallra

dhe sherbime.

Kjo mund të realizohet përmes:

1. Aktiviteteve financuese;

2. Aktiviteteve investuese;

3. Aktiviteteve operuese.


AKTIVITETET FINANCUESE

• Financimi nga pronaret- EKUITET;

• Financimi nga jo pronaret- DETYRIME.


2015-03-11

40

AKTIVITETET INVESTUESE

• Blerja e aseteve;

• Shitja e aseteve.


AKTIVITETET OPERUESE

• Shitja e produkteve dhe sherbimeve;

• Rezultati në shitje dhe shpenzimet.


2015-03-11

41

Burimet e kapitalit te biznesit:

1. Investitorët-pronari;

2. Kreditorët;

3. Fitimi nga biznesi.

Për çfarë përdoren burimet e biznesit?

• Blerje te tokes, ndertesave, pajimeve;

• Blerje te materialit dhe furnizimeve;

• Pagesen e te punësuarve;

• Pagesen e shpenzimeve operative.


ÇFARE NA OFROJNE KETO AKTIVITETE?

• Te prodhojme produkte, mallra e sherbime per krijimin e te ardhurave;

• Pastaj keto te ardhura i shfrytezojme me tutje per pagesat kthyese te pronareve, pagesen e kredive, pagesen e taksave, …., vazhdimi i aktivitetit te biznesit.


2015-03-11

42

CILI ESHTE EKUACIONI I KONTABILITETIT?

• Ekuacioni bazik i kontabilitetit eshte raporti ne mes aseteve dhe detyrimeve plus ekuitetit te pronareve.

Asetet = Detyrimet + Ekuiteti


PASURIA

DETYRIMET

EKUITETI I PRONARIT

• Burime ekonomike

• Përfitime te pritura ne te ardhmen

• Borxh i jashtem

• Sakrificë e pritur ne te ardhmen

• Borxh i brendshem

• Interesi i pronareve ne pasurite e biznesit

2015-03-11

43

KONTABILITETI I DYFISHTË

• Me kontabilitetin e dyfishte nenkuptojme sistemin e regjistrimit te transaksioneve ne drejtim te ruajtjes se barazise se ekuacionit te kontabilitetit.

• Roli i ketij sistemi shihet ne barazine e anes

debi me anen kredi

Debi = Kredi


KONCEPTI

• Eshte i thjeshte, mbase palet e perfshira ne transaksione perhere marrin diçka dhe japin diçka ne kthim.

• Ne literaturen kontabel ate qe e pranojme e quajme DEBI, e çka japim e quajme KREDI.

• T-llogaria tregon balancen ne mes debise dhe kredise.


2015-03-11

44

EKUACIONI

PASURIA (pasuria ne pronesi te biznesit)

=

DEYRIMET (borxhet)

+

EKUITETI (pasuria neto)


ÇFARE JANE ASETET-PASURIA?

• Diçka që posedon kompania e që ka vlerë të ardhshme ekonomike.

– Toka;

– Ndërtesa;

– Pajisjet;

– Goodëill (emri i mirë).


2015-03-11

45

ÇFARE JANE DETYRIMET?

• Borxhi i kompanisë.

– Para;

– Shërbime;

– Produkte.


ÇFARE ESHTE EKUITETI?

• Është ajo çka ka mbetur nga asetet pas zbritjes së detyrimeve.

– Njëjtë si asetet neto;

– Kërkesat e pronarëve ndaj aseteve të entitetit.


PASURIA DETYRIMET EKUITETI I PRONARIT

2015-03-11

46

LO 3

PASURIA DETYRIMET + =

+ INVESTIMI I PRONAREVE NE BIZNES

EMITIMI I AKSIONEVE

SHPENZIMET - TË HYRAT

KAPITALI I PRONARIT

FITIMI I MBAJTUR

DIVIDENDA -

ÇFARE ESHTE EKUITETI?

ÇKA NDIKON NE EKUITETIN?

Ekuiteti rritet nga:

1. Investimi i pronareve ne biznes;

2. Te ardhurat.

Ekuiteti zvogelohet nga:

1. Terheqjet e pronarit;

2. Shpenzimet.


2015-03-11

47

Shpenzimet e zvogëlohet

Fitimi i mbajtur

Të hyrat Dividenda e

zvogëlon

ÇFARË JANË TË ARDHURAT?

• Ato janë shumat e pranuara apo që do të pranohen nga konsumatorët nga shitja e produkteve apo shërbimeve.

– Shitjet;

– Kryerja e shërbimeve;

– Qiraja;

– Interesi.


2015-03-11

48

ÇFARË JANË SHPENZIMET?

• Ato janë shumat që janë paguar apo do të paguhen më vonë për kostot që janë shkaktuar për të fituar të ardhurat.

– Pagat dhe mëditjet

– Shërbimet

– Furnizimet e shfrytëzuara

– Reklamat, konkurset, propaganda...


ÇKA ESHTE TRANSAKSIONI EKONOMIK?

Transaksioni është ngjarje ekonomike apo kusht që direkt ndryshon kushtet financiare të entitetit apo ndikon në rezultatet e operacioneve të biznesit.

1. Transaksionet e jashtme jane te shkaktuara ne mes te biznesit dhe paleve te jashtme.

2. Transaksionet e brendshme jane te shkaktuara brenda biznesit.


2015-03-11

49

SI NDIKOJNE TRANSAKSIONET EKONOMIKE NE EKUACIONIN E BILANCIT?

• Secili transaksion sjell ndryshim ne gjendjen financiare te biznesit.

• Mund te ndikojne ne ndryshimin e aseteve,detyrimeve dhe kapitalit, por te cilat pastaj nuk do te munden ta prishin ekuacionin themelor te bilancit.

Si….?

• Per ta kuptuar kete ne me tutje do bejme analizen e

transaksioneve ne bilanc, duke treguar me shembull se si

transaksioni do te prek te gjitha llogarite, ndersa

barazpesha do te ekzistoje gjithnje.


ANALIZA E TRANSAKSIONEVE

• Disa aksionare kane themeluar nje kompani, e cila quhet “N”. Per nje periudhe kohore kane ndodhur disa transaksione.

• Analizoni secilin prej tyre dhe tregoni se si po ndikojne ato ne bilanc.


2015-03-11

50

Asetet Detyrimet + Kapitali

Paraja- keshi 10.000 LL P 20.000

LL A 20.000 Pagat e pagueshme 7.000

Malli 45.000 Huaja ne banke 40.000

Toka 110.000 Totali 67.000

Ndertesat 200.000

Pajisjet 90.000 Rezervat e kapitalit 370.000

Fitimet e mbajtura 38.000

Totali 475.000 Totali 475.000

1. Bilanci fillestar me 01.01.200x






Toka 110.000 Totali 67.000

Ndertesat 200.000




• Me 02 janar kompania mbledh nga llogarite e arketueshme 15.000 kesh, te cilat rrjedhin nga transaksionet e meparshme.


2015-03-11

51





Toka 110.000 Totali 102.000

Ndertesat 200.000




• Me 08 janar kompania pajisje ne vlere prej 35.000 te cilat do t’i paguaje me vone.






Toka 110.000 Totali 102.000

Ndertesat 200.000




• Me 15 janar kompania kryen sherbime ndaj konsumatoreve ne vlere prej 10.000, por te cilat do t’i arketoje me vone.


2015-03-11

52





Toka 110.000 Totali 90.000

Ndertesat 200.000




• Me 20 janar kompania kryen pagesen e nje pjese te kredise me kesh per 12.000






Toka 110.000 Totali 90.000

Ndertesat 200.000




• Me 22 janar kompania kryen pagesen e nje pjese te shpenzimeve operative me kesh per 3.000


2015-03-11

53





Toka 110.000 Totali 90.000

Ndertesat 200.000




• Me 28 janar kompania kryen pagesen ndaj furnitorit per 1.000, por duke i marre me kredi.


SHPJEGIM

• Vereni se ndryshimet ne gjendjen e kompanise pas transaksioneve jane te shenuara me te zeze.

• Vereni se gjithmone ana e majte e bilancit eshte e barabarte me anen e djathte, pra ekuacioni themelor i kontabilitetit përhere eshte: asetet = detyrimet+kapitali


2015-03-11

54

• NJE SHEMBULL TJETER


DISA TRANSAKSIONE TE KOMPANISË “X”

1. Pronaret deponojne 30.000 ne kompani me kompensim te aksioneve ne korporate

2. Kompania u kryen sherbime konsumatoreve prej 8.000 duke pranuar kesh per to.

3. Kompania blen toke me kesh per 20.000

4. Blen furnizime te ndryshme ne vlere prej 12.000 me pagese te mevonshme.

5. Ne fund te muajit kompania u paguan pagat punetoreve ne vlere prej 5.000

6. Kompania u paguan furnitoreve 900.

7. Kompania ne fund te muajit po ashtu u paguan aksionareve shumen prej 2.000.


2015-03-11

55


Paraja- keshi 1)30.000 +

2)8.000 +

3)20.000 -

5) 5.000 -

6) 900 -

7) 2.000 -

LL P 4)12.000 +

6) 900 -

LL A Pagat e pagueshme

Malli Huaja ne banke

Toka 3)20.000 + Totali

Ndertesat

Pajisjet Rezervat e kapitalit 1)30.000 +

Furnizime 4)12.000 + Fitimet e mbajtura 2) 8.000 +

5)5.000 -

7) 2.000 -

KOMPANIA “X”


PASQYRAT FINANCIARE


2015-03-11

56

BILANCI KONTABËL

• Bilanci i gjendjes ( kontabël) është një përmbledhje e sistemuar që pasqyron gjendjen e pasurisë, të kapitalit dhe të detyrimeve të biznesit në një datë të caktuar.

• Bilanci i gjendjes eshte thjeshte nje liste e te gjitha pasurive qe biznesi zoteron dhe te gjitha detyrimeve qe ai ka, ne nje date te caktuar.

• Seciles pasurie dhe detyrimi i caktohet nje shume perkatese monetare.


BILANCI KONTABËL

Duhet të japë përgjigje në këto pyetje: • Çfarë është fuqia financiare e ndërmarrjes;

• Çfarë është mundësia e ndërmarrjes pë t’i përmbushë detyrimet e veta afatshkurtëra;

• Çfarë është struktura horizontale, d.m.th. në çfarë përpjestimi pasuaria është e financuar nga burimet vetjake dhe të huazuara.


2015-03-11

57

ELEMENTET KRYESORE

Elementet kryesore të bilancit të gjendjes janë:

• Pasuria (assets);

• Detyrimet (liabilities);

• Kapitali (ekuiteti)


Pasuria - assets • Një pasuri e biznesit përfaqëson mjetet ekonomike

të cilat janë në pronësi të ndërmarrjes dhe nga të cilat priten dobi në të ardhmen.

• Pasuria është resurs të cilin e kontrollon ndërmarrja dhe i cili rrjedh nga aktiviteti në të kaluarën, e nga i cili priten përfitime në të ardhmen.

• Nje pasuri eshte diçka e vlefshme qe nje biznes e zoteron ose e perdore.


2015-03-11

58

Pasuria - assets

• Shembuj te pasurive jane fabrikat, ndertesat e zyreve, depot, kamionet transportues, automjetet, pajisjet, impiantet e prodhimit dhe makinerite, mobiliet e zyres, paraja e gatshme dhe mallrat qe ruhen ne depo duke pritur qe t’u shiten klienteve.


DETYRIMET

• -Një detyrim është obligim i tanishëm i njësisë ekonomike i lindur nga ngjarjet e kaluara, shlyerja e të cilit do të sjellë si rezultat një dalje nga burimet e njësisë ekonomike.

• Në kuptimin praktik janë borxhet e biznesit ndaj palëve të treta.


2015-03-11

59

Detyrimet

Ndahen në dy grupe:

• Detyrimet afatshkurtëra;

• Detyrimet afatgjata


Detyrimet

• Janë ato të cilat priten të shlyhen brenda ciklit të rëndomtë të veprimtarisë së biznesit, ose

• Duhet shlyer brenda 12 muajve nga data e shënuar në bilancin e ndërmarrjes.

Elementet kryesore janë: • llogaritë e pagueshme, • detyrimet ndaj tatimeve, • pagat e pagueshme, • kreditë aftshkurtëra, etj.


2015-03-11

60

DETYRIMET

• Detyrimet afatgjata janë ato të cilat kanë afat të maturimit më shume një vit.

Elementet kryesore:

• Obligacionet;

• Kreditë afatgjata;

• Detyrimet për lizingun kapital, etj.

KAPITALI - EKUITETI

• Kapitali në ndërmarrje përfaqëson mjetet të cilat i investon një apo më shumë pronarë.

• Kapitali paraqet pasurinë neto të ndërmarrjes nga e cila janë zbritë të gjitha detryimet.

• Pra, ndryshimi në mes pasurisë të tërësishme dhe detyrimeve të tërësishme paraqet kapitalin e biznesit (kryegjënë, ekuitetin).


2015-03-11

61

Ekuacioni themelor i bilancit

Tek bilanci vlen parimi i barazisë, i cili njëherit paraqet ekuacionin themelor të bilancit:

PASURIA=DETYRIMET+KAPITALI

nga rrjedh se:

Detyrimet=Pasuria-Kapitali

Kapitali=Pasuria-Detyrimet

Shembull

• Nëse pasuria e një biznesi është 200.000 €, kurse kapitali është 40% të pasurisë, sa janë detyrimet?

Pasuria=200.000 Kapitali=40% (80.000) Detyrimet=? D=P-K D=200.000 – 80.000 D=120.000 €


2015-03-11

62

Modelet për ndërtimin e bilancit

Ekzistojnë dy modele:

• Modeli horizontal

• Modeli vertikal

Sipas SNK-ve më shumë përdoret

modeli vertikal për ndërtimin e bilancit.


Shembull

• Kompania Trade bën analizën mbi gjendjen e pasurisë, detyrimeve dhe kapitalit me 31.12.2010. Nga kjo analizë rezulton informacioni ne vijim: keshi 20.000, pajimet 5.000, ndërtesa 1.000, ekuiti ?, toka 30.000, llogaritë e pagueshme 3.000, llogaritë e arkëtueshme 15.000, parapagimet 2.000, të ardhurat e papërfituara 1.000, kredia afatshkurtë 12.000.

• Bazuar në informacionin e mësipërm financiar, përpiloni bilancin e gjendjes në formë horizontale dhe vertikale më 31.12.2010.


2015-03-11

63

Pasuria Shuma Detyrimet dhe

Kapitali Shuma

Keshi 20.000 Ll. pagueshm 3.000

Pajimet 5.000 Të ardh. papërfituara

1.000

Ndërtesa 1.000 Kredia afatsh 12.000

Toka 30.000 Ekuiti 57.000

Ll.arkëtueshm 15.000

Prapagimet 2.000

73.000

73.000


• Pasuria

Keshi 20.000

Pajimet 5.000

Ndërtesa 1.000

Toka 30.000

Ll.arkëtueshm 15.000

Prapagimet 2.000

73.000

• Detyrimet

Ll. pagueshm 3.000

Të ardh. papërfituara 1.000

Kredia afatsh 12.000

• Kapitali 57.000

73.000


2015-03-11

64

NJE BILANC I GJENDJES

• BILANCI I GJENDJES, quhet keshtu mbase pasurite gjithmone jane te barabarta me detyrimet plus kapitalin.

• Bilanci i gjendjes i dates 30 prill 20…

PASURITE

Makineri, pajisje 55.000

Stoqet, LLA, paraja 7.000

Totali 62.000


DETYRIMET Kredite bankare 25.000 LLP 1.600 Totali 26.600 KAPITALI Saldo ne fillim 25.000 Fitimi gjate vitit 10.400 Saldo ne fund 35.400 Totali 62.000


2015-03-11

65

EKUITETI I PRONARIT

DETYRIMET PASURIA

Shembull

• Në bazë të informacionit kontabël në vijim, ndërtoni bilancin e gjendjes së kompanisë X në formë horizontale:

fitimi i mbajtur 10.000, llogaritë e arkëtueshme

10.000, kredia afatshkurtër 8.000,llogaritë e

pagueshme 20.000, kapitali aksionar 18.000,

toka 13.000, xhirollogaria 14.000, ndërtesat

9.000, pajimet ?


2015-03-11

66

Shembull • Më 1 mars, kompania ka pasur këtë gjendje

ekzistuese: paraja 12.000 €, parapagime 31.500 €, paga të pagueshme 3.400 €, furnizime 3.200 €, pajisjet 42.500 €, llogari të arkëtueshme 18.900 €, llogari të pagueshme 22.500 €, dëftesa të pagueshme 11.000 €, rezervat e kapitalit 87.900 €, humbja 6.700 €, patenta 30.000 €, hua bankare 20.000 €.

• Rregulloni regjistrimet bazuar në ekuacionin kontabël (Asetet = Detyrimet + Ekuiteti i pronarëve).


TRANSAKSIONI BIZNESOR

A. A. (si pronar biznesi) ka hapur një llogari bankare duke deponuar 100,000 në emër të Kompanise “X”.

(a) Biznesi ka pranuar 100,000 si pasuri në formë të parasë;

(b) Pronari ka 100,000 interes financiar në biznes.

Analiza:


2015-03-11

67

Pasuria = Detyrimet + Ekuiteti...

Paraja = Kapitali i pronarit

(b) Ekuiteti i rritur

(a) paraja e invest.

Balanci i ri €100,000 = €100,000

+ 100,000

+ 100,000

Ekuacioni ka mbetur i balancuar

A. A. Tani ka €100,000 kapital (ekuitet) në kompanine “X”


TRANSAKSIONI BIZNESOR

Analiza:

(c) Firma ka blerë pajisje të reja prej €10,000.

(d) Firma ka paguar €10,000 në para të gatshme (cash).


2015-03-11

68

Paraja + Pajisjet = Kapitali i pronarit

Balanca e mëpar. 100,000 = 100,000

(c) Blerja e pajisjeve +

(d) Paraja e paguar

Balanca e re 90,000 + €10,000 = 100,000

Pasuria = Detyrim. + Ekuiteti...

- 10,000

€10,000

Ekuacioni mbetet i balancuar

€100,000 = €100,000


Tani firma ka Paranë dhe Pajisjet.

Vlera totale e Pasurisë mbetet e njëjtë, €100,000.

Detyrimet + Ekuiteti... po ashtu mbeten të pandryshuara, €100,000.


2015-03-11

69

***PËRKUJTIM***

Prezantim i pasqyrave financiare & Ekuacioni i kontabilitetit të dyfishtë - KON_3

PREZANTIM I PASQYRAVE FINANCIARE

EKUACIONI I KONTABILITETIT TË DYFISHTË


2015-03-11

70


Efektet e veprimeve ekonomike në bilanc;

Pasqyra e të ardhurave dhe shpenzimeve;

Pasqyra e kapitalit të pronarit?

Pasqyra e rrjedhës së parasë;

Shtojcat e pasyrave financiare;


EFEKTET E VEPRIMEVE EKONOMIKE NË

BILANC


2015-03-11

71

VEPRIMET QË NDRYSHOJNË BILANCIN

• Nisur nga efektet që shkaktojnë aktivitetet ekonomike në zërat e bilancit, mund të analizohen në 4 grupe:

1. veprime që sjellin ndryshime vetëm në zërat e pasurisë-

aseteve:

2. veprime që sjellin ndryshime vetëm në zërat e detyrimeve dhe

kapitalit;

3. veprime që shtojnë të dy anët e bilancit;

4. veprime që pakësojnë të dy anët e bilancit.


VEPRIMET QË NDRYSHOJNË MADHËSINË E EKUITIT

• Këto veprime i ndajmë në dy grupe:

1. veprimet që sjellin rritjen e ekuitit – investimet dhe të ardhurat;

2. veprimet që sjellin zvogëlimin e ekuitit – tërheqja nga ana e pronarit dhe shpenzimet.


2015-03-11

72

Ekuacioni i kontabilitetit dhe rregullat e debisë dhe kredisë

Pasuria Detyrimet Ekuiteti i

pronarit

Debi Debi Debi Credi Credi Credi

Shembull

Të dhënat: Një biznes tregtar më 1 janar të vitit 2011 ka patur këtë gjendje në kontot e librit kryesor:

• keshi 10.000; • xhirollogaria 5.000; • llogaritë e arkëtueshme 7.000; • mallrat 4.000; • toka 40.000; • objektet 60.000; • pajimet 10.000; • patentat 5.000; • kreditë afatshkurta 25.000; • llogaritë e pagueshme 11.000; • kapitali i vet ? • licencat 15.000


2015-03-11

73

• Kërkohet:

• Përpiloni bilancin kontabël nga të dhënat e shembullit paraprak ,dhe atë:

a) Bilanci nga dy perspektiva në formë horizontale

b) Bilanci në një fletë në formë vertikale sipas SNK


Shembull (vazhdim)

Nr. Konto Shuma Nr. Konto Shuma

1 Keshi 10.000 1 Kreditë afatsh. 25.000

2 Xhirollogaria 5.000 2 Llog paguesh. 11.000

3 Llog arkëtueshme 7.000 3 Ekuiteti 120.000

4 Mallrat 4.000

5 Toka 40.000

6 Objektet 60.000

7 Pajimet 10.000

8 Patentat 5.000

9 Licencat 15.000



2015-03-11

74

EKUACIONI I BILANCIT

P = D + K

156.000 = 36.000 + 120.000

156.000 = 156.000

P = D + K


• Bilanci më 1 janar 2011 PASURITË (ASSETS) Pasuritë xhiruese keshi 10.000 xhirollogaria 5.000 llog. ark. 7.000 mallrat 4.000 Totali i pasurive xhir. 26.000 Pasuritë kryesore Toka 40.000 Objekte 60.000 Pajime 10.000 Patentat 5.000 Licencat 15.000 Totali i pasurisë kryesore 130.000 TOTALI I PASURISË 156.000


2015-03-11

75

DETYRIMET DHE KAPITALI

Detyrime afatshkurta

kreditë afatshkurta 25.000

Furnitorët 11.000

Totali i detyrimeve afatshkurta

36.000

Kapitali

Kapitali pronësor 120.000

TOTALI I DETYRIMEVE DHE KAPITALIT 156.000


NDIKIMI I TRANSAKSIONEVE EKONOMIKE NË BILANC

• Të dhënat: Një ndermarrje ka pase këtë gjendje në kontot e librit kreyesor: Xhirollogaria 20.000, mallrat 15.000, objektet 25.000, pajimet 20.000,l log. pagueshme 18.000 kapitali vet ?, llog. e arketueshme 10.000, parapagimet 1.000, licenca 13.000

Supozojmë se gjatë muajit janar kanë ndodh këto ngjarje afariste: 1) Më 6 janar janë blerë mallra me afat të pagesës 60 ditë. Kosto(vlera furnizuese) e

mallrave është 20.000€ 2) Nga banka lejohet kredia afatshkurtër në vlerë prej 15.000 i cili i paguhet ndermarrjes

ne xhirollogari per kryerjen e obligimeve te ndryshme ( 8 janar) 3) Nga xh.ll është përmbushet obligimi(detyrimi) ndaj një furnitori në vlerë prej 9.000,

(12 janar) 4) borxhin prej 2.000 € një blerës e ka paguar me para në dorë , (18 janar) 5) Pronari i ndërmarrjes për nevoja personale ka marrë nga xhirollogaria 12.000€,(22

janar) 6) Detyrimi në vlerë prej 6.000€ ndaj një furnitori është përmbush nga kreda

afatshkurtë.( 25 janar)

• Detyra;

Fillimisht përpiloni një bilanc pastaj për çdo ndërrim ekonomik përpiloni bilanc të ri duke i analizuar ndikimet e transaksioneve në bilanc dhe shpjeguar se cilit grup të ndërrimeve themelore i takon transaksioni afarist.


2015-03-11

76

nr konto shuma nr konto shuma

1 xhirollogaria 20.000 1 Llog pague 18.000

2 mallrat 15.000 2 ekuiti 86.000

3 objektet 25.000

4 pajimet 20.000

5 llog arkët 10.000

6 parapagimet 1.000

7 licenca 13.000



Nr. Konto Shuma Nr. Konto Shuma



3 objektet 25.000

4 pajimet 20.000


6 parapagimet 1.000

7 licenca 13.000



2015-03-11

77

nr konto shuma nr konto shuma



3 objektet 25.000 3 Kredia a.sh 15.000

4 pajimet 20.000


6 parapagimet 1.000

7 licenca 13.000



Nr Konto Shuma Nr Konto Shuma




4 pajimet 20.000


6 parapagimet 1.000

7 licenca 13.000



2015-03-11

78





4 pajimet 20.000

5 llog arkët 8.000

6 parapagimet 1.000

7

8

Licenca

Keshi

13.000

2.000







4 pajimet 20.000

5 llog arkët 8.000

6 parapagimet 1.000

7

8

Licenca

Keshi

13.000

2.000



2015-03-11

79





4 pajimet 20.000

5 llog arkët 8.000

6 parapagimet 1.000

7

8

Licenca

Keshi

13.000

2.000



Shpjegime lidhur me efektet e transaksioneve:

• Në ndrrimin 1 kemi efekt rritjeje të bilancit në të dy anët (+ +);

• Në ndrrimin 2 kemi poashtu rritje në të dy anët (+ +);

• Në ndrrimin 3 kemi zvogëlim në të dy anët (- -);

• Në ndrrimin 4 kemi rritje dhe zvogëlim vetëm në pasuri-asete (+-)

• Në ndrrimin 5 kemi zvogëlim në të dy anët (- -);

• Në ndrrimin 6 kemi rritje dhe zvogëlim vetëm në anën e detyrimeve dhe ekuitit (+-).


2015-03-11

80

PASH

PASQYRA E TË ARDHURAVE DHE SHPENZIMEVE


Çfarë është pasqyra e të ardhurave?

Pasqyra e të ardhurave është një raport formal i

operacioneve të biznesit brenda një periudhe të caktuar kohore. Ajo po ashtu quhet edhe pasqyrë e profitit apo humbjes apo edhe pasqyrë e të ardhurave shpenzimeve.

Tregon diferencën në mes të ardhurave nga shitja e mallrave dhe shërbimeve si dhe shumës së shpenzuar për të operuar biznesi.

Diferenca njihet si fitim (profit) neto apo humbje neto.


2015-03-11

81

Çfarë është pasqyra e të ardhurave?

• Ёshte nje regjister i te hyrave te gjeneruara dhe shpenzimeve

te ndodhura per nje periudhe kohore.

• Kjo pasqyre tregon nese biznesi ka pasur me shume te hyra

se sa shpenzime (fitim) dhe e kunderta (humbje).


Çfarë është e ardhura?

• Te ardhurat definohen si hyrje ne nje entitet nga shperndarja

ose prodhimi i mallrave, kryerja e sherbimeve ose

aktiviteteve tjera.

• Ose te hyrat jane te ardhurat per nje periudhe kohore.


2015-03-11

82

Çfarë janë shpenzimet?

• Definohen si dalje nga nje entitet nga shperndarja ose

prodhimi i mallrave, kryerja e sherbimeve ose aktiviteteve

tjera. Ato jane dalje e pasurise-aseteve ose rritje e

detyrimeve.

• Shpenzimet paraqesin koston e krijuar per te realizuar te

ardhuren.


Çfarë është e ardhura neto?

TË ARDHURA NETO - quajmë hyrjet totale të përfitimeve ekonomike gjatë periudhës, dhe ky fluks i parave çon në rritjen e kapitalit neto, përveç rastit kur ky kapital rritet në formën e kontributeve në kapital.

E ardhura neto është rezultat i tejkalimit të të ardhurave ndaj shpenzimeve.

Të gjitha shumat e grumbulluara nga të tretët, p.sh. tatimi ne qarkullim, tatimi i shitjes, TVSH-ja, etj, nuk janë përfitime ekonomike dhe nuk rrisin kapitalin neto.


2015-03-11

83

Çfarë është humbja neto?

Humbja neto është rezultat i tejkalimit të shpenzimeve ndaj

të ardhurave.

Ajo zvogëlon ekuitetin e pronarëve.


**** Gjatë muajit janar dhe shkurt, firma ka krijuar të

ardhura nga konsumatorët në shumën prej €30,000.

Analiza:

a) Firma ka pranuar €30,000 në cash për shërbimet e

ofruara konsumatorëve.

b) Të ardhurat janë rritur për €30,000, që rezultojnë me

rritjen e ekuitetit për €30,000.


2015-03-11

84

Një rritje e të ardhurave është një rritje e

ekuitetit të pronarëve.


***Gjatë janarit dhe shkurtit, firma ka paguar €9,000 në emër të pagave.

• Analiza:

a. Firma ka zvogëlim të parasë për €9,000.

b. Firma ka paguar shpenzimet e pagave prej €9,000,me ç’rast zvogëlon ekuitetin.


2015-03-11

85

Një rritje e shpenzimeve e

zvogëlon ekuitetin e

pronarëve


Klasifikimi

Të ardhurat ndahen në :

• Të ardhura nga shitja e mallit;

• Të ardhura nga kryerja e shërbimit;

• Të ardhura nga qeraja, interesi, dividenta;

• Të ardhura nga marrëveshja e lizingut, etj.


2015-03-11

86

Definicioni

• SHPENZIME-përcaktohen si dalje apo konsum pasurish

apo lindje detyrimesh, të kryera gjatë një aktiviteti

normal të një ndërmarrjeje.


Njohja e shpenzimeve

• Parim kryesor i njohjes së shpenzimeve është që

ato të njihen në ato periudha gjatë të cilave

sigurojnë prodhimin e të ardhurave.


2015-03-11

87

Klasifikimi i elementeve në PASH mund të bëhet në dy mënyra:

1. Sipas natyrës së shpenzimeve;

2. Sipas funksioneve.

• Sipas metodës së parë shpenzimet grumbullohen në pasqyrë në

përputhje me natyrën e tyre (p.sh. zhvleresimi, blerja e materialeve, kostot e transportit, pagat, etj ) dhe nuk shpërndahen sipas funksioneve të ndryshme brenda njësisë.

• Sipas metodës së dytë shpenzimet klasifikohen në përputhje me

funksionin e tyre si pjesë e kostos së shitjeve, shpërndarjes ose aktivitetit administrative.

• Sipas SNK 1 të dyja metodat janë të rekomandueshme.Zgjedhja e

tyre varet nga faktorët historike apo industriale të njësisë.


SHPJEGIM • PASH ndërtohet në 5 hapa:

HAPI 1

• Të hyrat nga shitja e mallrave

• Minus: KMSH

• Baraz: Bruto fitimi

HAPI 2

• Minus: Shpenzimet afariste (operative)

• Baraz:Fitimi afarist

HAPI 3

• Plus: Të ardhurat jo afariste

• Minus:Shpenzimet jo afariste

• Baraz: Fitimi para tatimit

HAPI 4

• Minus: Shpenzimet e tatimit në fitim

HAPI 5

• Baraz:Neto fitimi (humbja)


2015-03-11

88

Shembull

• Sheno per çdo ze te PASH, a eshte e ardhur apo shpenzim?

KMSH, kerkime dhe zhvillime, shitje, shpenzime administrative,….

SH, SH, A, SH,……


Shembull

• Gjate periudhes xxx, kompania shperndau drajvere te

disqeve per konsumatoret, per te cilen konsumatoret

paguan apo premtuan se do te paguajne shumat prej 37.000.

Gjate asaj periudhe ajo arketoi 33.000 kesh nga

konsumatoret.

• Tregoni se cila shume do te tregohet ne PASH si e ardhur nga

shitja. Argumentoni pergjigjen Tuaj!


2015-03-11

89

Zgjidhje

• Te ardhurat jane 37.000, sepse te ardhurat nga shitja jane

raportuar ne PASH kur mallrat dhe sherbimet kane qene te

shperndara tek konsumatoret, te cilet kane paguar dhe kane

premtuar te paguajne ne te ardhmen kete shume. Baza

Akruale.


Formati i pasqyres se te ardhuarve

• PASH per vitin qe mbaron me 30 prill 20…

Te hyrat 150.000

KMSH 75.000

Fitimi bruto 75.000

Shpenzimet tjera 64.600

Fitimi neto 10.400


2015-03-11

90

Shembull

Në një shoqëri “X” gjendja në kontot e shpenzimeve dhe të ardhurave në fund të vitit

paraqitet si vijon: • Lëndët e para……………………………… 10.000 • Shpenzimet e personelit të prodhimit……… 30.000 • Shpenzimet e personelit administrativ……. 40.000 • Shpenzimet e amortizimit të makinave 15.000 • Shpenzimet e amortizimit të mjeteve transportuese 20.000 • Shpenzimet e qerasë së dyçanit……………. . 35.000 • Shpenzimet e reklamës………………………. 20.000 • Shpenzimet e interesit………………………… 55.000 • Të ardhura nga dividenta……………………… 40.000 • Të ardhura të jashtëzakonshme………………… 60.000 • Shitje…………………………………………… 350.000 • Kthime dhe ulje………………………………….. 25.000 • KMSH…………………………………………… 250.000 • Shpenzime tatimi………………………………….. 0


Kërkohet:

• Ndërto PASH me metodën funksionale sipas SNK 1;

• Ndërto PASH me metodën e shpenzimeve sipas SNK 1.


2015-03-11

91

PASH sipas funksionit

• Te hyrat nga shitja 350.000 • Kthime dhe ulje shitjesh (25.000) • KMSH (250.000) • Bruto fitimi 75.000 • Lendet e para (10.000) • Shp. E personelit te prodhimit (30.000) • Shp. E personelit administrative (40.000) • Shp. E amortizimit te makinave (15.000) • Shp. E amortizimit tem j. transp. (20.000) • Shp. E qerase se dyqanit (35.000) • Shp reklames (20.000) • Fitimi afarist (95.000) • Shp. E interesit (55.000) • Te ardhura nga dividenta 40.000 • Fitimi (humbja) para tatimit (110.000) • Shp. E tatimit ne fitim 0 • Fitimi (humbja) nga aktivitetet e zakonshme (110.000) • Te ardhura te jashtezakonshme 60.000 • Fitimi (humbja) neto (50.000)


PASH sipas shpenzimeve • Te hyrat nga shitja 350.000 • Kthime dhe ulje shitjesh (25.000) • KMSH (250.000) • Bruto fitimi 75.000 • Lendet e para (10.000) • Shp. E personelit te prodhimit (30.000) • Shp. E personelit administrative (40.000) • Shp. E amortizimit te makinave (15.000) • Shp. E amortizimit tem j. transp. (20.000) • Shp. E qerase se dyqanit (35.000) • Shp reklames (20.000) • Fitimi afarist (95.000) • Shp. E interesit (55.000) • Te ardhura nga dividenta 40.000 • Fitimi (humbja) para tatimit (110.000) • Shp. E tatimit ne fitim 0 • Fitimi (humbja) nga aktivitetet e zakonshme (110.000) • Te ardhura te jashtezakonshme 60.000 • Fitimi (humbja) neto (50.000)


2015-03-11

92

KMSH 250.000 Të hyr shitja 350.000

Kthime dhe ulje 25.000 Të ardh divide 40.000

Lëndët e para 10.000 Të ardh jashtëz 60.000

Shp pers prod 30.000

Shp pers admi 40.000

Shp am mak 15.000

Shp am mj tran 20.000

Shp qerase dy 35.000

Shp reklames 20.000

Shp interesit 55.000

Shp tatimit 0


Të ardhurat – Shpenzimet = Fitmi (humbja) neto

450.000 – 500.000 = (50.000)

Rezulton humbje prej 50.000.


2015-03-11

93

Edhe nje shembull…

• Ndertoni PASH duke perdore informacionin e meposhtem te kopmanise “X” lidhur me shpenzimet dhe te ardhurat:

• Shitjet 200.000,

• KMSH 100.000,

• kthimet dhe zbritjet 15.000,

• shpenzimet e pagave 5.000,

• te rrymes 500,

• te telefonit 400,

• te kontabilitetit 600,

• shpenzimet e interesit 1.000,

• e ardhura nga dividenta 750.


Zgjidhje

• Shitjet 200.000 • KMSH (100.000) • Zbritjet (15.000) Fitmi bruto 85.000 • Shpenzimet e pagave (5.000) • Shpenzimet e rrymes (500) • Shpenzimet e telefonit (400) • Shpenzimet e kontabilitetit (600) Fitmi afarist 78.500 • Shpenzimet e interesit (1.000) • E ardhura nga dividenta 750 Fitimi para tatimit 78.250 • Tatimi ne fitim 0 E ardhura neto 78.250


2015-03-11

94

Bilanci i gjendjes

= + - Pasuria Detyrime Ekuiteti Të ardhurat Shpenzimet

Debi

Kredi

Përmbledhje

PASH

PASQYRA E KAPITALIT TË PRONARIT


2015-03-11

95

Definicioni

• Kjo pasqyrë tregon ndryshimet që kanë ndodhur në

madhësinë e kapitalit të pronarit gjatë një periudhe të

caktuar kohore, nga ndryshimi i interesave të tij apo nga

aktiviteti i njësisë biznesore.


Modeli

Gjendja e kapitali në fillim të periudhës

+ e ardhura neto

+ investimet e pronarit

- tërheqjet e pronarit

= Gjendja e kapitalit të në fund të periudhës.


2015-03-11

96

Dy komponente:

1. Kapitali i kontribuar

2. Fitimi i mbajtur (pashpërndarë)

• Kapitali i kontribuar paraqet shumën investimeve direkte të

pronarit në ndërmarrje. Në fakt paraqet shumën e paguar

ndërmarrjes nga ana e aksionmbajtësve, të cilat atyre u

japin të drejtën e pronësisë.


Shembull

• Ndërmarrja X me datë 31.12.2011 ka pasur këtë gjendje në llogaritë e kapitali të vet:

-kapitali i kontribuar – kapitali aksionar 10.000

Një aksion = 10 euro, totali 100.000.

-fitimi i mbajtur 65.000.

Gjatë vitit 2012 kjo ndërmarrje emetoi (shiti) aksione të

zakonshme në vlerë 35.000, realizoi fitim neto 17.000

dhe pagoi dividentat prej 6.000.


2015-03-11

97

Zgjidhje

Ndërmarrja X 31.12.2011

Pasqyra e ndryshimit të kapitalit

K.kontr. F.mbajt. Totali

Gjendja 31.12.2011 100.000 65.000 165.000

Kapitali i kontribuar 35.000 35.000

Neto fitimi 17.000 17.000

Dividenta e paguar (6.000) (6.000)

-----------------------------------------------------------------

Gjendja në 2012-tën 135.000 76.000 211.000


Kapitali i kontribuar në fillim 2012 100.000 + kapitali i investuar gjatë 2012 35.000 = Kapitali i kontribuar në fund 2012 135.000 --------------------------------------------------------------- Fitimi i mbajtur në fillim 2012 65.000 + neto fitimi 17.000 - dividenta (6.000) = Fitimi i mbajtur në fund 2012 76.000 ----------------------------------------------------------------- Totali i kapitalit të pronarit 211.000


2015-03-11

98

Shembull

Më 31.12.2012 biznesi kishte këtë gjendje në

kontot e kapitalit të vet:

• Kapitali aksionar 200.000

• Fitmi i mbajtur 15.000

Gjatë vitit vijues ajo realizoi humbje prej 12.000, emetoi

aksione prej 25.000 dhe pagoi dividentë prej 5.000.

Detyra: Ndërto pasqyrën e ndrrimeve në ekuitet.


CASH FLOW



2015-03-11

99

• Drejtuesit e njësisë ekonomike dhe përdoruesit e tjerë të pasqyrave financiare, janë të interesuar të dijnë se sa është gjendja e parave të lira që ka njësia, të cilat do të shërbejnë për të shlyer të gjitha detyrimet e maturuara të saj.

• Përdoruesit e pasqyrave financiare kanë nevojë për informacionin në lidhje me fluksin e parave, me qëllim që të vlerësojnë aftësinë e njësisë për të prodhuar para ose ekuivalentë të parave.



Parashikon flukset e

ardhshme

monetare

Vlerëson vendimet e

menaxhmentit

Përcakton aftësinë

për të paguar

dividentët dhe

interesin

Tregon marrëdhënien

e të ardhurave neto

në flukset e mjeteve

monetare


2015-03-11

100

• Në baza të kontabilitetit rritës (akrrual) kërkohet që të ardhurat dhe shpenzimet të regjistrohen në periudhën kur ekonomikisht janë kryer transaksionet në lidhje me to, por mbi këtë parim nuk dijmë për rezultatin monetar të njësisë për një periudhë të caktuar kontabël.

• Prandaj, në përputhje me SNK duhet ndërtuar pasqyrën e fluksit (rrjedhjes) të parave në mënyrë që të dihet aftësia e njësisë për të prodhuar para apo ekuivalentë parash. Ndërtimi i kësaj pasqyre bëhet duke klasifikuar fluksin e parave që rrjedhin nga tri aktivitete kryesore:

1. nga aktiviteti operativ;

2. nga aktiviteti financues;

3. nga aktiviteti investues.


Tri llojet e aktiviteteve të biznesit:

Operuese

Investuese

Financuese


2015-03-11

101

AKTIVITETET OPERATIVE

• Paratë që vijnë nga aktivitetet operative janë më të rëndësishmet. Këto janë

aktivitete kryesore nga të cilat shoqëria i nxjerrë të ardhurat.Në këtë grup

përfshihen:

• paratë e marra nga shitja e mallrave, shërbimeve dhe produkteve;

• paratë e marra nga qeratë;

• paratë e paguara për blerjen e mallrave, materialeve, shërbimeve;

• paratë e paguara në emër të punëtorëve;

• paratë e marra e të paguara shoqërive të sigurimit për primet, shpërblimet;

• paratë e marra nga rimbursimi i taksave ose të paguara për pagimin e taksave;

• paratë që rrjedhin nga blerja ose shitja e letrave me vlerë tregëtare;

• paradhëniet ose huatë bankare per nevojat e aktivitetit kryesor-operativ.


AKTIVITETET INVESTUESE

• Kjo pjesë e pasqyrës jep informacion në lidhje me shumën e shpenzimeve të bëra me qëllim të sigurimit të rezervave të cilat në të ardhmen do të prodhojnë fluksin e parave. Në këto aktivitete hyjnë:

• blerja dhe shitja e aktiveve të qëndrueshme;

• blerja dhe shitja e letrave me vlerë të kapitalit ose borxhit të shoqërive tjera;

• dhënia e huave apo avanseve të tretëve dhe marrja e parave nga këto avanse;

• blerja ose shitja e kontratave të ardhshme, etj;

• Operacionet me letra me vlerë të kapitalit dhe të detyrimeve si dhe kontratat e ardhshme do të konsiderohen si aktivitete investuese nëse mbahen me qëllime tregëtimi e nuk klasifikohen si ekuivalente të parave.


2015-03-11

102

AKTIVITETET FINANCUESE

Këto janë aktivitete që kryesisht përfundojnë me ndryshime në madhësinë dhe përbërjen e kapitalit të vet dhe huave të njësisë. Kjo parashikon pretendimet për të ardhmen nga ana e atyre që kanë siguruar burimet e financimit. Këtu hyjnë:

paratë e marra nga emetimi i aksioneve të kapitalit;

paratë e paguara pronarëve për tërheqjen e kapitalit;

paratë për blerjen e aksioneve të veta;

paratë e marra nga emetimi i huave me afat të gjatë ose të shkurtë;

paratë për ripagimin e shumave të marra hua,etj.


2 metoda për ndërtimin e pasqyrës së rrjedhjes së parasë

Pasqyra e fluksit të parave mund të ndërtohet e anë të dy metodave:

• Metoda direkte;

• Metoda indirekte



2015-03-11

103

SHPJEGIM PËRMBLEDHËS

• A= aktivitetet operative

• B=aktivitetet investuese

• C=aktivitetet financuese

A + B + C = rrjedhja (fluksi) e keshit


A

• Shitjet me para te gatshme + • Inkasimet nga llogarite e arketueshme + • Dividenta + • Pagesat per blerjen e mallit – • Interesi – • Taksat – • Shpenzimet operative – Të gjitha transaksionet lidhur me pasurinë afatshkurtër dhe detyrimet afatshkurtëra rezultojnë nga aktivitetet operative.


2015-03-11

104

B

• Shitja e pasurisë afatgjatë +

• Kthimi i investimeve +

• Shitja e aksioneve të tretëve +

• Blerja e pasurisë afatgjate –

• Dhënia e kredive –

• Blerja e aksioneve nga të tretët -

Pra, nëse blejmë dhe shesim aksione nga një

ndërmarrje tjetër, kemi të bëjmë me aktivitet investiv.


C

• Çfarë do lloj financimi si nga kredia ashtu edhe nga aksionet +

• Marrja e kredisë ( kryegjëja ) + • Shitja e aksioneve të veta kompanisë + • Kthimi i kredisë së marrë (kryegjëja) – • Blerja e aksioneve kompanisë –

Vërejtje: vetëm kryegjëja- C interesi-A marrja e dividentës-A dhënia e dividentës-C


2015-03-11

105

Shembull Ndërmarrja “x” Cash flow për vitin 20xx me 31.12.20xx

(forma direkte)

Rrjedhat monetare prej aktiviteteve operuese Hyrjet në para Marrjet prej blerësve (klientëve) 177.650 Daljet në para Furnitorëve për blerjen e mallrave 70.240 Pagat e punëtorëve 44.110 Pagesat komunale (uji,hedhurina) 6.430 Pagesat sigurimeve 5.760 Pagesat për furnizime 11.140 Pagesat e kamatave 16.090 Pagesat e tatimit në fitim Totali i pagesave kesh 153.770 • Neto keshi prej aktiviteteve operuese 23.880


Rrjedhat monetare prej aktiviteteve Investuese

Blerjet e mjeteve fikse 53.500

Shitjet e mjeteve fikse 8.190

Neto keshi prej aktiviteteve investive 45.310


2015-03-11

106

Rjedhat monetare prej aktiviteteve financiare

Hyrjet prej emetimit të kapitalit aksionar 25.000

Hyrjet prej emetimit të fletëobligacioneve 32.000

Pagesat për obligacione 20.470

Pagesat për dividevta 5.000

Neto keshi prej aktiviteteve financiare 31.530

Neto rritjet në kesh 10.100


Ushtrim kompleks për ndërtimin e pasqyrës së rrjedhjes së keshit, njëkohësisht lidhshmëria në mes saj dhe bilancit të gjendjes dhe

PASH-së.

• Më poshtë paraqesim pasqyrat financiare (PASH dhe BK) të

shoqërisë Edi-sh.p.k. për dy vite, 2011 dhe 2012.


2015-03-11

107

PASH, 2011 dhe 2012

2011 2012

• Të ardhurat nga shitjet 3.000 12.000

• Totali 3.000 12.000

• Shp. Udhëtimi 100 400

• Shp. Energjie 300 1.200

• Shp. Pagave 1.300 4.940

• Shp. Amortizimi 100 260

• Totali 1.800 6.800

• FITMI NETO 1.200 5.200


BGJ, 2011 dhe 2012

Pasuritë 2011 2012

LL.A. 500 3.000

Inventarë 1.000 4.200

Keshi 1.500 900

Ndërtesa 10.000 10.000

Pajisje 500 1.300

(zhv. Akumuluar) (100) (360)

Pajisje neto 400 940

Totali 13.400 19.040


2015-03-11

108

Detyrimet + Kapitali 2011 2012

LL.P. (furnitorët) 1.200 1.640

Kapitali i pronarit 11.000 11.000

Fit. pashp. në fillim viti 0 1.200

Fitimi i vitit 1.200 5.200

Fit. pashp. në fund viti 1.200 6.400

Totali 13.400 19.040


Kërkohet

• Në bazë të informacioneve të mësipërme, ndërtoni pasqyrën e rrjedhjes së keshi me dy metoda:

1. Metodën direkte

2. Metodën indirekte


2015-03-11

109

SHEMBULL

• Ne listen e meposhtme sheno tek çdonjera si fluks I parave nga aktiviteti operativ (O), aktiviteti investues (I), aktiviteti financues (F). Po ashtu nese eshte fluks dales atehere e paraqet ne kllapa.

Keshi i paguar per dividentat Keshi i paguar per interesin Keshi i pranuar prej kredise Keshi i paguar per tatime Keshi i paguar per blerjen e pajisjeve prodhuese Keshi i paguar per furnitoret dhe punetoret Keshi i grumbulluar nga konsumatoret


Zgjidhje

• (F)

• (O)

• F

• (O)

• (I)

• (O)

• O


2015-03-11

110

NJË SHEMBULL I LIDHSHMËRISË SË TYRE

PËRGADITJA E PASYRAVE FINANCIARE


Bilanci 31.12.2012

Pasurite

Paraja 45.000

Pasurite tjera 12.000

Totali: 57.000

Detyrimet+kapitali

Detyrimet 9.000

Rezervat e kapitalit 35.000


Totali: 57.000


2015-03-11

111

Raporti i fluksit te parase per vitin 2012

• Aktivitetet operative 1.500

• Aktivitetet investuese (2.000)

• Aktivitetet financuese 800

• Neto rritja e parase 300

• Paraja perfundimtare 45.300


PASH per vitin 2012

• Te ardhurat 29.000

• Shpenzimet 25.000

• E ardhura neto 4.000


2015-03-11

112

Raporti i ekuitetit-fitimeve te mbajtura per vitin 2012

• Fitimet e mbajtura per vitin 2011 13.000

• E ardhura neto per vitin 2012 4.000

• Fitimet e mbajtura per vitin 2012 17.000


Bilanci 31.12.2012

Pasurite

Paraja 45.300

Pasurite tjera 28.700

Totali:

Detyrimet+kapitali

Detyrimet 9.000

Rezervat e kapitalit 35.000



2015-03-11

113

SHTOJCAT E PASYRAVE FINANCIARE


Definicioni

Shtojcat e pasqyrave financiare jane pershkrim i shkurter apo analize e pozicioneve te veçanta te paraqitura ne bilancin kontabel, PASH, pasqyren e fluksit te parave, pasqyren e ndrrimeve ne ekuitet,…

….te cilat si informacione plotesuese sqarojne ne menyre te

thukte strukturen dhe permbajtjen tek perdoruesit e

informacionit kontabel, i cili informacion nuk mund te dihet

qarte vetem me veshtrimin e pasqyrave financiare.


2015-03-11

114

• Te gjitha shoqerite qe pergadisin pasqyra financiare konform

SNK/IFRS obligohen qe te pergadisin shtojcat sqaruese te

pasqyrave finaniare.

• Struktura e shtocave behet ne harmoni me SNK 1.


Ekzistojne tre lloje te shtojcave:

1. Lloji i pare ofron pershkrime te rregullave kontabel te aplikuara ne pasqyrat financire.

2. Lloji i dyte prezanton detajet shtese rreth pasqyrave fianaciare, p.sh. Shenime per inventarin, etj.

3. Lloji i trete prezanton zbulimet shtese financiare rreth zerave bilancor jo te shenuar ne pasqyra, kushtet e per qerane e dhene, etj.


Documents

Kontabilitet L1 L3 NB