11

Wzmacnianie działalności Wzmacnianie działalności wychowawczej szkoły wychowawczej szkoły

ze szczególnym ze szczególnym uwzględnieniem roli uwzględnieniem roli wychowawcy klasywychowawcy klasy

Konsultant RODN „WOM” Konsultant RODN „WOM” w Częstochowie w Częstochowie

Elżbieta DoroszukElżbieta Doroszuk

22

Dlaczego szkoła zajmuje się działalnością Dlaczego szkoła zajmuje się działalnością wychowawczą? wychowawczą? Ponieważ im większy Ponieważ im większy akcent postawimy na akcent postawimy na wychowaniewychowanie, , tym mniejsza będzie potrzeba prowadzenia tym mniejsza będzie potrzeba prowadzenia TERAPII czyli leczenia, jak równieżTERAPII czyli leczenia, jak również

PROFILAKTYKI, czyli działania w celu PROFILAKTYKI, czyli działania w celu zapobiegania zjawiskom niekorzystnym.zapobiegania zjawiskom niekorzystnym.

(profilaktyka = „przeciw – działanie”)(profilaktyka = „przeciw – działanie”) WYCHOWANIEWYCHOWANIE = „działanie na rzecz”, otwieranie = „działanie na rzecz”, otwieranie młodego człowieka na dobro, prawdę i piękno, młodego człowieka na dobro, prawdę i piękno,

wspomaganie go w szeroko rozumianym wspomaganie go w szeroko rozumianym rozwoju. rozwoju. WYCHOWANIEWYCHOWANIE prowadzi w kierunku prowadzi w kierunku SAMOWYCHOWANIASAMOWYCHOWANIA

33

~~ Gotowość szkoły do zadań ~~ Gotowość szkoły do zadań wychowawczych zaprezentowana jest wychowawczych zaprezentowana jest w w programie wychowawczym szkołyprogramie wychowawczym szkoły. .

~~ Działania profilaktyczne opisane są w ~~ Działania profilaktyczne opisane są w szkolnym programie profilaktykiszkolnym programie profilaktyki. .

Profilaktyka może być Profilaktyka może być pierwszo-, drugo- pierwszo-, drugo- lub lub trzeciorzędowa. trzeciorzędowa. Profilaktyka Profilaktyka pierwszorzędowa pierwszorzędowa obejmuje osoby nie obejmuje osoby nie podejmujące zachowań ryzykownych, czyli podejmujące zachowań ryzykownych, czyli jest bardzo bliska jest bardzo bliska wychowaniuwychowaniu..

WYCHOWANIE WYCHOWANIE jest najskuteczniejszą jest najskuteczniejszą profilaktyką.profilaktyką.

44

Wychowanie to:Wychowanie to:

wspomaganie wspomaganie w rozwoju młodego człowieka,w rozwoju młodego człowieka,zaspokajanie potrzebzaspokajanie potrzeb młodego człowieka (realnych, nie młodego człowieka (realnych, nie urojonych),urojonych),spotkanie osóbspotkanie osób: wychowawcy i wychowanka,: wychowawcy i wychowanka,procesproces oparty na oparty na personalistycznej koncepcji człowiekapersonalistycznej koncepcji człowieka, , uwzględniający jego rozwój fizyczny, psychiczny, uwzględniający jego rozwój fizyczny, psychiczny, społeczny i duchowy, przygotowujący młodego społeczny i duchowy, przygotowujący młodego człowieka do pełnienia odpowiedzialnych ról w życiu człowieka do pełnienia odpowiedzialnych ról w życiu dorosłym.dorosłym.

Wychowywać można jedynie w powiązaniu ze światem Wychowywać można jedynie w powiązaniu ze światem wartości. Nie jest możliwe wychowanie w pustce wartości. Nie jest możliwe wychowanie w pustce aksjologicznej.aksjologicznej.

55

Wychowanie w szkole – jakie?Wychowanie w szkole – jakie?

zaplanowanezaplanowaneintegralneintegralnesystematyczne, ciągłesystematyczne, ciągłeodpowiedzialneodpowiedzialneceloweceloweskuteczneskutecznekonsekwentnekonsekwentnerzetelnerzetelne

66

Na czym polega działalność Na czym polega działalność wychowawcza szkoły ?wychowawcza szkoły ?

realizacji programu wychowawczego szkoły,realizacji programu wychowawczego szkoły,realizacji szkolnego programu profilaktyki,realizacji szkolnego programu profilaktyki,oddziaływaniach wychowawczych w dydaktyce,oddziaływaniach wychowawczych w dydaktyce,pracy wychowawcy klasowego,pracy wychowawcy klasowego,przekazywaniu wartości przez nauczyciela przekazywaniu wartości przez nauczyciela ((każdy nauczyciel jest wychowawcąkażdy nauczyciel jest wychowawcą), ), głównie poprzez głównie poprzez bycie wzorem osobowymbycie wzorem osobowym,,wychowaniu poprzez działalność artystyczną,wychowaniu poprzez działalność artystyczną,wychowaniu poprzez sport, turystykę i rekreację.wychowaniu poprzez sport, turystykę i rekreację.

77

Podstawą działalności Podstawą działalności wychowawczej szkoły jest:wychowawczej szkoły jest:

mapa problemów szkoły,mapa problemów szkoły,poznanie poznanie człowieka – uczniaczłowieka – ucznia (poznanie norm rozwojowych i ewentualnych zaburzeń),(poznanie norm rozwojowych i ewentualnych zaburzeń),rozwój osobowy rozwój osobowy nauczyciela – wychowawcynauczyciela – wychowawcy,,współpraca nauczycieli ze sobą współpraca nauczycieli ze sobą (praca zespołowa),(praca zespołowa),bezwarunkowa akceptacja bezwarunkowa akceptacja dziecka – uczniadziecka – ucznia, natomiast , natomiast brak akceptacji dla jego negatywnego zachowania, brak akceptacji dla jego negatywnego zachowania, czas dla ucznia - wychowanka, czas dla ucznia - wychowanka,

Współpraca z rodzicami w dziele WYCHOWANIAWspółpraca z rodzicami w dziele WYCHOWANIA

88

indywidualne

jakie

środowiskowe

Przyczyny trudności wychowawczych

99

PRZYCZYNY TRUDNOŚCI PRZYCZYNY TRUDNOŚCI WYCHOWAWCZYCHWYCHOWAWCZYCH

INDYWIDUALNEINDYWIDUALNE

1.1. Związane z ogólnym Związane z ogólnym rozwojem jednostkirozwojem jednostki

2.2. Wynikające z zaburzeń Wynikające z zaburzeń rozwojowych rozwojowych powstałych we wczesnej powstałych we wczesnej ontogenezie.ontogenezie.

ŚRODOWISKOWEŚRODOWISKOWE

1.1. Związane Związane z funkcjonowaniem z funkcjonowaniem rodzinyrodziny

2.2. Związane Związane z działalnością dziecka z działalnością dziecka w szkole i działalnością w szkole i działalnością samej szkołysamej szkoły

3.3. Związane z grupą Związane z grupą rówieśniczą.rówieśniczą.

1010

Prowadząc Prowadząc działalność wychowawcządziałalność wychowawczą

w szkolew szkole, należy mieć na uwadze fakt, , należy mieć na uwadze fakt,

że szkoła – że szkoła – pełniąc funkcje służebnepełniąc funkcje służebne

w stosunku do rodzinyw stosunku do rodziny – ma jedynie – ma jedynie

wspomagać rodziców w wychowaniuwspomagać rodziców w wychowaniu..

1111

Sukces wychowawczy zależy od:Sukces wychowawczy zależy od:

głębokiego współdziałania nauczycieli głębokiego współdziałania nauczycieli z rodzicami i rodziców z nauczycielami,z rodzicami i rodziców z nauczycielami,

cech, kompetencji i wiarygodności cech, kompetencji i wiarygodności wychowawcy-nauczyciela,wychowawcy-nauczyciela,

jakości osobistych kontaktów między jakości osobistych kontaktów między nauczycielem-wychowawcą a uczniem,nauczycielem-wychowawcą a uczniem,

systemu wychowawczego danej szkoły.systemu wychowawczego danej szkoły.

1212

Rola wychowawcy klasyRola wychowawcy klasy

Wychowawca może przekazywać pewne Wychowawca może przekazywać pewne wartości, wzorce postępowania, proponować wartości, wzorce postępowania, proponować zachowania ułatwiające zachowania ułatwiające dobre wyborydobre wybory. Nie może . Nie może jednak zmieniać kierunku rozwoju osobowości jednak zmieniać kierunku rozwoju osobowości bez ścisłej współpracy z rodzicami.bez ścisłej współpracy z rodzicami.

Wychowawca klasy, pełni więc rolę towarzysza Wychowawca klasy, pełni więc rolę towarzysza rozwoju dziecka. rozwoju dziecka. Pomagając mu w pokonywaniu bieżących Pomagając mu w pokonywaniu bieżących trudności,trudności,jest przedłużeniem ręki rodzica.jest przedłużeniem ręki rodzica.

1313

Wychowawca klasy pełni rolę Wychowawca klasy pełni rolę diagnosty i terapeutydiagnosty i terapeuty. .

Jego kontakt z uczniem jest Jego kontakt z uczniem jest albo albo terapeutycznyterapeutyczny albo albo antyterapeutyczny antyterapeutyczny albo albo wychowawczy wychowawczy albo albo antywychowawczyantywychowawczy..

Sposobami transmisji jego wpływów są…Sposobami transmisji jego wpływów są…

1414

SPOSBY TRANSMISJI SPOSBY TRANSMISJI WPŁYWÓW w DZIELE WPŁYWÓW w DZIELE

WYCHOWANIAWYCHOWANIANaśladownictwo (wzorzec czynności)Naśladownictwo (wzorzec czynności)

Modelowanie (przykład)Modelowanie (przykład)

Identyfikacja (wzór osobowy)Identyfikacja (wzór osobowy)

1515

Zadania wychowawcy klasowegoZadania wychowawcy klasowego

1.1. Integracja zespołu klasowego.Integracja zespołu klasowego.

2.2. Dbałość o poczucie bezpieczeństwa Dbałość o poczucie bezpieczeństwa i akceptacji każdego ucznia w klasie.i akceptacji każdego ucznia w klasie.

3.3. Pomaganie uczniom w radzeniu sobie Pomaganie uczniom w radzeniu sobie w trudnych sytuacjach.w trudnych sytuacjach.

4.4. Współpraca z rodzicamiWspółpraca z rodzicami

5.5. Prowadzenie godzin wychowawczych.Prowadzenie godzin wychowawczych.

podejmowanie podejmowanie wspólnych zadańwspólnych zadań

edukacja edukacja rodzicówrodziców

spotkania spotkania indywidualneindywidualne

zebrania zebrania grupowegrupowe

1616

cytatycytatyNie przejmuj się tym,Nie przejmuj się tym,że dzieci nigdy Cięże dzieci nigdy Cię

nie słuchają, bądź czujny,nie słuchają, bądź czujny,bo ciągle Cię obserwująbo ciągle Cię obserwują..

Robert FulghumRobert Fulghum

Rzeczą dla człowieka najważniejsząRzeczą dla człowieka najważniejsząjest wychowanie.jest wychowanie.

Albowiem każda rzecz dobrze rozpoczętaAlbowiem każda rzecz dobrze rozpoczętadaje nadzieję dobrego wyniku.daje nadzieję dobrego wyniku.

Antynofon SofistaAntynofon Sofista

Nauczać można słowami,Nauczać można słowami,wychowywać tylko przykłademwychowywać tylko przykładem..

1717