konsolidirebuli finansuri angariSgeba da auditoruli daskvna · 2 თიბისი ... konsolidirebuli mogeba-zaralis angariSgeba----- 2 sakuTari kapitalis cvalebadobis konsolidirebuli

1

Tibisi bankis jgufi

konsolidirebuli finansuri angariSgeba da auditoruli daskvna

2008 wlis 31 dekemberi

2

თიბისი ბენკ ჯგუფი კონსოლიდირებული ფინანსური ანგარიშგების განმარტებითი შენიშვნები - 2008 წლის 31 დეკემბერი sarCevi damoukidebel auditorTa daskvna finansuri angariSgeba konsolidirebuli balansi------------------------------------------------------------------------------- 1 konsolidirebuli mogeba-zaralis angariSgeba--------------------------------------------- 2 sakuTari kapitalis cvalebadobis konsolidirebuli angariSgeba ----------- 3 fuladi saxsrebis moZraobis konsolidirebuli angariSgeba---------------------- 5 konsolidirebuli finansuri uwyisebis SeniSvnebi 1 Sesavali----------------------------------------------------------------------------------------------------------- 5 2 jgufSi arsebuli garemo------------------------------------------------------------------------------- 5 3 mniSvnelivani saaRricxvo politikis mokle mimoxilva.---------------------------- 6 4 mniSvnelovani saaRricxvo Sefasebebi da daskvnebi gamoyenebiT saaRricxvo politikaSi----------------------------------------------------------------------------------- 17 5 axali an Sesworebuli standartebisa da interpretaciebis miReba-------- 19 6 axali saaRricxvo gancxadebebi------------------------------------------------------------------- 19 7 naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalenti------------------------------------------------- 23 8 moTxovnebi sxva bankebis mimarT --------------------------------------------------------------- 24 9 momxmarebelTa sesxebi da avansebi------------------------------------------------------------- 25 10 gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebi---------------------------------------- 30 11 dafarvamde (vadis gasvlamde) dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebi------------------------------------------------------------------------------------------- 31 12 sxva finansuri aqtivebi----------------------------------------------------------------------------- 31 13 investiciebi finansur ijaraSi------------------------------------------------------------------ 32 14 sxva saxis aqtivebi--------------------------------------------------------------------------------------- 32 15 uZravi qoneba, mowyobiloba da aramaterialuri aqtivebi------------------------ 33 16 gudvili -------------------------------------------------------------------------------------------------------- 34 17 valdebulebebi sxva bankebis mimarT --------------------------------------------------------- 35 18 klientTa angariSebi------------------------------------------------------------------------------------- 35 19 valdebulebebisa da xarjebis rezervi------------------------------------------------------- 36 20 sxva finansuri valdebulebebi-------------------------------------------------------------------- 37 21 sxva saxis sasesxo saSualebebi------------------------------------------------------------------- 37 22 subordinirebuli vali-------------------------------------------------------------------------------- 38 23 saaqcio kapitali------------------------------------------------------------------------------------------- 38 24 aqciis mixedviT gadasaxadi-------------------------------------------------------------------------- 39 25 sxva rezervebi------------------------------------------------------------------------------------------------ 39 26 saprocento Semosavali da xarji--------------------------------------------------------------- 40 27 sakomisio Semosavali da xarji------------------------------------------------------------------ 40 28 sxva saoperacio Semosavali------------------------------------------------------------------------- 41 29 administraciuli da sxva saoperacio xarjebi------------------------------------------ 41 30 saSemosavlo gadasaxadebi---------------------------------------------------------------------------- 41 31 finansuri riskis marTva------------------------------------------------------------------------------- 43 32 kapitalis marTva------------------------------------------------------------------------------------------- 51 33 moTxovnebi da damatebiTi valdebulebebi-------------------------------------------------- 52 34 derivativuli finansuri saSualebebi--------------------------------------------------------- 53 35 finansuri instrumentebis realuri Rirebuleba--------------------------------------- 54 36 finansuri instrumentebis klasTa SeTanxmeba sazomi kategoriebiT—--- 55 37 dakavSirebuli mxaris garigebebi---------------------------------------------------------------- 56 38 biznes gaerTianebebi biznes gaerTianebebi------------------------------------------------- 58 39 saaRricxvo wlis dasasrulis Semdgomi movlenebi----------------------------------- 58

3

damoukidebel auditorTa moxseneba

Tibisi bankis jgufis aqcionerebsa da xelmZRvanelobas: 1 Cven CavatareT Tibisi bankis jgufis da misi Svilobili kompaniebis (“jgufi”)

TandarTuli konsolidirebuli finansuri angariSgebis auditi, romelic 2008 wlis 31 dekembris mdgomareobiT moicavs konsolidirebul mogeba-zaralis angariSgebas, kapitalSi cvlilebebis konsolidirebul angariSgebasa da fuladi nakadebis moZraobis konsolidirebul angariSgebas, amave TariRiT dasrulebuli wlisaTvis, agreTve mniSvnelovani buRaltruli aRricxvis politikis Sejamebasa da sxva axsna-ganmartebiT SeniSvnebs. xelmZRvanelobis pasuxismgebloba finansur angariSgebaze

2 xelmZRvaneloba pasuxismgebelia finansuri angariSgebis saerTaSoriso standartebis Sesabamisad am konsolidirebuli finansuri angariSgebis momzadebasa da samarTlianad warmodgenaze. es pasuxismgebloba moicavs: konstruirebas, Sida kontrolis sistemis SemuSavebas, danergvasa da SenarCunebas, rac aucilebelia finansuri angariSgebis imgvarad momzadebisa da samarTliani wardgenisaTvis, rom igi ar moicavdes uzustobebs, gamowveuls TaRliTobiTa Tu SecdomiT; saTanado buRaltruli aRricxvis politikis SerCevasa da gamoyenebas, agreTve arsebul garemoebaTa Sesaferisi jerovani buRaltruli Sefasebebis gakeTebas. auditoris pasuxismgebloba

3 Cven gvevaleba Cvens mier Catarebuli auditis safuZvelze gavceT daskvna am finansur angariSgebaze. auditi wavmarTeT auditis saerTaSoriso standartebis Sesabamisad. aRniSnuli standartebi moiTxovs, rom Cven davicvaT eTikuri normebi da imgvarad davgegmoT da CavataroT auditi, rom movipovoT safuZvliani rwmuneba imisa, Seicavs Tu ara finansuri angariSgeba arsebiT uzustobebs.

4 auditi moicavs procedurebis Catarebas finansur angariSgebaSi mocemul Tanxebsa da axsna-ganmartebiT SeniSvnebze auditoruli mtkicebulobebis mopovebis mizniT. procedurebis SerCeva damokidebulia auditoris gansjaze, maT Soris finansur angariSgebis TaRliTobiTa Tu SecdomiT gamowveuli arsebiTi uzustobis riskis Sefasebaze. riskis amgvari Sefasebisas, auditori iTvaliswinebs Sida kontrolis sistemas, romelic saWiroa sawarmos mier finansuri angariSgebis momzadebisa da samarTlian wardgenisaTvis, raTa SeimuSavos garemoebaTa Sesabamisi auditoruli procedurebi, magram ara im mizniT, rom gamoTqvas mosazreba organizaciis Sida kontrolis sistemis efeqtianobaze. auditi agreTve moicavs finansuri angariSgebis momzadebisas xelmZRvanelobis mier gamoyenebuli buRaltruli politikis Sesabamisobisa da mniSvnelovani buRaltruli mizanSewonilobis Sefasebas, agreTve mTlianad finansuri angariSgebis wardgenis Sefasebas.

5 migvaCnia, rom Cvens mier mopovebuli auditoruli mtkicebulebebi sakmariss da Sesabamis safuZvels qmnis, Cveni auditoruli daskvnis Sesadgenad. daskvna

6 Cveni azriT, zemoTaRniSnuli konsolidirebuli finansuri angariSgeba, yvela aspeqtSi, samarTlianad asaxavs jgufis finansur mdgomareobas 2008 wlis 31 dekembris mdgomareobiT, mis finansur saqmianobas da fulad nakadebs finansuri angariSgebis saerTaSoriso standartebis Sesabamisad.

2009 wlis 25 maisi

PricewaterhouseCoopers Central Asia and Caucasus B.V. saqarTvelos filiali

4

Tibisi bankis jgufi konsolidirebuli sabalanso angariSgeba

qarTul larSi aTasebiT

SeniSvnebi 2008 wlis 31 dekemberi

2007 wlis 31 dekembers

xelaxlad damtkicebuli

aqtivebi naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalentebi 7 355,746 169,240 moTxovnebi sxva bankebis mimarT 8 47,770 95,587 momxmarebelTa sesxebi da avansebi 9 1,288,042 1,128,701 gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebi 10 4,729 5,219 mimdinare saSemosavlo gadasaxadis winaswari gadaxda 3,922 6,808 dafarvamde dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebi 11 21,207 114,596 sxva finansuri aqtivebi 12 4,284 18,671 investiciebi finansur lizingSi 13 23,766 19,579 sxva saxis aqtivebi 14 14,899 20,611 uZravi qoneba da mowyobiloba 15 160,502 118,170 aramaterialuri aqtivebi 15 5,439 2,199 gudvili 16 2,020 758 mTliani aqtivebi 1,932,326 1,700,139 valdebulebebi valdebulebebi sxva bankebis mimarT 17 29,510 92,356 klientTa angariSebi 18 844,822 779,539 sxva saxis sasesxo saSualebebi 21 708,443 433,042 mogebis gadavadebuli gadasaxadis davalianeba 30 1,441 13,786 davalianebebisa da xarjebisaTvis saqonlis maragi 19, 33 5,324 1,098 sxva finansuri valdebulebebi 20 3,004 3,962 sxva valdebulebebi 6,474 7,965 subordinirebuli davalianeba 22 75,819 55,881 saerTo valdebulebebi 1,674,837 1,387,629 kapitali saaqcio kapitali 23 11,700 11,700 saemisio Semosavali 23 138,748 138,131 gaunawilebeli mogeba 69,089 126,722 sxva rezervebi 25 32,787 35,385

5

bankis aqciis mflobelebTan dakavSirebuli wminda aqtivebi 252,324 311,938 umciresobis wili 5,165 572 saerTo sakuTari kapitali 257,489 312,510 saerTo valdebulebebi da sakuTari kapitali 1,932,326 1,700,139

damtkicebuli gamosacemad da xelmowerili direqtorTa sabWos mier 2009 wlis 25 maiss ______________________________ ______________________________ paata RazaZe vano baliaSvili mTavari aRmasrulebeli direqtoris mTavari aRmasrulebeli direqtoris saxeliT moadgile mTavari aRmasrulebeli direqtoris pirveli moadgile xelmowerilia xelmowerilia

[5-dan 58-e] gverdamde warmodgenili SeniSvnebi warmoadgenen mocemuli konsolidirebuli finansuri angariSgebebis ganuyofel nawils. konsolidirebuli saSemosavlo uwyisi


SeniSvna 2008 weli 2007 wels


saprocento Semosavali 26 295,523 171,672 saprocento xarji 26 (122,810) -81,353 wminda saprocento Semosavali 172,713 90,319 sesxebis danakargebis rezervi 9 (195,592) (26,494) wminda saprocento xarji) / wminda saprocento Semosavali sesxis danakargebis rezervis Semdeg

(22,879) 63,825 sakomisio da sxva Semosavlebi gaweuli momsaxurebis mixedviT

27 32,407 25,579 sakomisio da sxva xarjebi miRebuli momsaxurebis mixedviT

27 (5,060) (4,227) ucxouri valutis yidva-gayidvidan miRebul Semosavals gamoklebuli xarji 26,201 17,052 ucxouri valutis gadafasebidan miRebul Semosavals gamoklebuli xarji 4,114 (1,115) gasayidi sainvesticio fasiani qaRaldebis dacema 10 -270 -

6

gasayidi sainvesticio fasiani qaRaldebis marTvidan miRebuli mogeba

10 6,319 191 (rezervi)/kreditTan dakavSirebuli saqmeebis mogvarebisaTvis saWiro (rezervi) amoReba 19 (4,226) 992 salizingo moTxovnebis gaufasureba 15 (2,202) (250) (rezervi)/sxva garigebebisaTvis saWiro rezervis amoReba (665) 1,059 sxva saoperacio Semosavali

28

6,028

5,026

administraciuli da sxva saoperacio xarjebi 29 (107,017) (65,408) mokavSireTa danakargis wili - (1,174) dabegvramde arsebuli (zarali)/mogeba (67,250) 41,550 saSemosavlo gadasaxadi (xarji)/krediti

30 9,683 (9,873) wlis (zarali)/mogeba (57,567) 31,677 (zarali)/mogeba dakavSirebuli bankis aqciis mflobelebi (57,634) 31,460 umciresobis wili 67 217 wlis (zarali)/mogeba (57,567) 31,677

7

sakuTar kapitalSi cvlilebebis konsolidirebuli uwyisi


SeniSvna

bankis aqciis mflobelebTan dakavSirebuli umciresobis wili

saerTo sakuTari kapitali saaqcio

kapitali

saemisio Semosava

li

sxva saxis rezervebi(SeniSvna

24)

gaunawilebeli mogeba

jami

2006 wlis 31 dekembers winaswar damtkicebuli balansi

5,385 4,715 10,003 100,156 120,259 355 120,614

xelaxali mtkicebulebis Sedegebi 3 -

4,894

- (4,894) - - - 2006 wlis 31 dekembers

XELAXLAD DAMTKICEBULI BALANSI 5,385 9,609 10,003 95,262 120,259 355 120,614

uZravi qonebebis gadafaseba

15 29,126 29,126 - 29,126

sakuTari kapitalis saSemosavlo gadasaxadi 30 -

-

(3,744) - (3,744) - (3,744)

sakuTar kapitalSi uSaulod aRiarebuli wminda mogeba

-

- 25,382 - 25,382 - 25,382

wlis mogeba – xelaxlad damtkicebuli -

-

- 31,460 31,460 217 31,677 wlis saerTo aRiarebuli Semosavali- xelaxlad damtkicebuli -

25,382 31,460 56,842 217 57,059 aqciaTa emisia 6,145 127,447 - - 133,592 - 133,592 gadaxda aqciis mixedviT 23 170 1,075 - - 1,245 - 1,245

8

2007 wlis 31 dekembers xelaxlad damtkicebuli balansi 11,700 138,131 35,385 126,722 311,938 572 312,510 gasayidi investiciebi: -realuri Rirebulebis mogeba zaralis gamoklebiT 10, 25

-

-

7,889 - 7,889 - 7,889 - marTva 25 - - (6,319) - (6,319) - (6,319)uZravi qonebis gadafasebis Sedegad gamowveuli Rirebulebis dacema 15, 25 -

-

(7,554)

-

(7,554)

-

(7,554)

valutis gadafasebis sxvaobebi -

- 2,439 - 2,439 837 3,276

sakuTar kapitalSi naCvenebi saSemosavlo gadasaxadi

25, 30 -

- 947

-

947

-

947

sakuTar kapitalSi uSaulod aRiarebuli wminda mogeba -

-

(2,598) - (2,598) 837 (1,761)

wlis zarali - - - (57,634) (57,634) 67 (57,567) wlis saerTo aRiarebuli zarali -

-

(2,598) (57,634) (60,232) 904 (59,328) gadaxda aqciis mixedviT 24 - 617 - - 617 617 kompaniis gaerTianebebi 38 -

- - - - 3,689 3,689

- - 2008 wlis 31 dekembris balansi

11,700 138,748 32,787 69,089 252,324 5,165 257,489

9

konsolidirebuli finansuri uwyisebis SeniSvnebi - 2008 wlis 31 dekemberi


SeniSvna 2008w 2007 w


mimdinare saqmianobebSi naRdi fulis mimoqceva miRebuli procentebi 281,221 167,048 gadaxdili procenti (119,964) (73,913) miRebuli gadasaxadebi da sakomisioebi 32,411 25,579 gadaxdili gadasaxadebi da sakomisioebi (5,059) (4,227) ucxour valutaSi komerciuli saqmianobisas miRebuli mogeba 26,201 16,954 sxva saxis miRebuli saoperacio mogeba 9,725 1,683 dafaruli anazRaurebis xarjebi (50,072) (33,645) dafaruli administraciuli da sxva saoperacio xarjebi (36,506) (27,077) miRebuli/(gadaxdili) saSemosavlo gadasaxadi 1,337 (10,730) mimdinare sabrunav aqtivebsa da pasivebSi cvlilebebis dafiqsirebamde saoperacio saqmianobebidan (moxmarebuli) naRdi fulis mimoqceva

139,294 61,672 cvlilebebi sabrunav aqtivebsa da pasivebSi sxva bankebis Senatanebis wminda (zrda)/kleba 33,224 (16,111) momxmarebelTa sesxebisa da avansebis wminda zrda (346,251) (575,732) ijaris investirebis wminda (zrda)/kleba (6,389) (4,500) sxva finansuri aqtivebis wminda (zrda)/kleba 12,943 (17,703) sxva aqtivebis wminda zrda (2,677) (9,636) sxva bankebis saxsrebis wminda zrda/(kleba) (62,846) 51,902 klientTa angariSebis wminda zrda 60,328 226,742 sxva valdebulebebis wminda kleba (3,351) (662) wminda fuli saoperacio saqmianobidan (175,725) (284,028) sainvesticio saqmianobebidan naRdi fulis mimoqceva gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebis SeZena 10 (110) (1,716) gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebis marTviT miRebuli Semosavali 10 8,219 1,087 sainvesticio fasiani qaRaldebis SeZena

11 (190,059) (709,190) dafarvamde

dafarvamde sainvesticio fasiani qaRaldebis gamosyidviT miRebuli Semosavali 11 283,454 644,847 uZravi qonebis, mowyobilobebisa da aramaterialiri aqtivebis SeZena 15 (44,067) (42,129)

10

uZravi qonebis, mowyobilobebisa da aramaterialiri aqtivebis marTviT miRebuli Semosavali

15 2,529 26 SeZenili naRdi fuli 12,320 - wminda fuli sainvesticio saqmianobidan 72,286 -107,075 finansuri saqmianobebidan miRebuli naRdi fulis mimoqceva sxva sasesxo saSualebebidan miRebuli Semosavali

21 889,722 420,758 sxva sasesxo saSualebebis dafarva 21 (626,401) (194,590) subordinirebuli valiT miRebuli Semosavali 22 19,234 30,126 Cveulebrivi aqciebis gacema - 137,879 finansuri saqmianobebidan miRebuli wminda naRdi fuli 282,555 394,173 savaluto kursis cvlilebebis asaxva naRd fulsa da naRdi fulis eqvivalentebze 7,390 (1,015) naRdi fulisa da naRdi fulis eqvivalentebis wminda zrda 186,506 2,055 wlis dasawyisisaTvis asaxuli naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalentebi 169,240 167,185 wlis bolosaTvis asaxuli naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalentebi 7 355,746 169,240

11

1. Sesavali

2008 wlis 31 dekembrisaTvis warmodgenili finansuri uwyisebi, momzadebuli iqna finansuri aRricxvis saerTaSoriso standartebis Sesabamisad, Tibisi bankisa (,,banki”) da misi Svilobili kompaniebisaTvis (erToblivad moxseniebuli, rogorc ,,jgufi” an ,,Tibisi bankis jgufi”).

1992 wlis 17 dekembers banki gaerTianda da daimkvidra adgili saqarTveloSi. banki warmoadgens saaqcio sazogadoebas, limitirebuls aqciebiT, romlis dafuZneba moxda saqarTvelos kanonmdeblobis Sesabamisad.

2007 da 2008 wlebis, 31 dekembris mdgomareobiT, bankis mTavari makontrolebeli pirebi iyvnen, b. mamuka xazaraZe da b. badri jafariZe, romlebmac bankis saaqcio kapitalis saerTo wilis 66%-s pirdapiri da arapirdapiri flobiT SesZles moexdinaT saerTo kontroli. maT Soris sxva mniSvnelovani aqcionerebi: saerTaSoriso safinanso korporacia, germaniis investiciebi da germaniis sainvesticio kompania DEUTSCHE

Investitions da Entwicklungsgesellschaft MBH.

ZiriTadi saqmianoba. bankis ZiriTadi saqmianoba Semoifargleba komerciuli da wvrili sabanko saqmeebiT saqarTveloSi. 1993 wlis 20 ianvridan banki moqmedebs saqarTvelos erovnuli bankis mier gacemuli (,,seb”) zogadi sabanko licenziis safuZvelze.

banks aqvs gaxsnili 13 (2007:13) filiali da 43 (2007: 29) servis centri saqarTveloSi. 2008 wlis 31 dekembris mdgomareobiT, jgufs hyavda 2,925 TanamSromeli (2007:1,965 TanamSromeli)

banki warmoadgens saqarTveloSi da azerbaijanSi registrirebuli mTeli rigi kompaniebis (,,jgufi”) damaarsebel kompanias, xolo ZiriTadi biznes saqmianobebi ki moicavs, sabanko, saijaro, sabrokero, baraTis damuSavebis momsaxurebebs, korporatiul da individualur momxarebelTaTvis. jgufSi arsebuli kompaniebis CamonaTvali mocemulia 3 SeniSvnaSi. banki warmoadgens jgufis ZiriTad samoqmedo bazas da pasuxs agebs jgufis umetes saqmianobaze.

registrirebuli misamarTi da kompaniis adgilmdebareoba. bankis registrirebuli misamarTia: Tbilisi, 0102, saqarTvelo, marjaniSvilis q. # 7.

wardginebis valuta. mocemuli konsolidirebuli finansuri uwyisebi warmodgenilia aTasebiT qarTul larSi (,,aTasobiT lari”), Tu ar aris sxvagvarad miTiTebuli.

2 jgufSi arsebuli garemo

saqarTvelo. saqarTvelo warmoaCens ganviTarebadi bazris garkveul Taviseburebebs, valutis arsebobis CaTvliT, romlis konvertacia arc ise Tavisuflad xdeba saqarTvelos gareT arsebul umetes qveynebSi, asaxuli SedarebiT maRali inflaciiTa da ekonomikuri zrdiT.

12

negatiuri cvalebadobebi sargrZnoblad moqmedebs saqarTvelos sabanko seqtorze, mis ndobasa da ekonomikur mdgomareobaze. sabanko seqtorisadmi saqarTvelos ekonomika zogjer kargavs ndobas, likvidurobis SemcirebiT. saqarTvelos sagadasaxado, savaluto da sabaJo kanonTan dakavSirebiT arsebobs mravalgvari interpretacia, rac aseve xSirad aisaxeba cvlilebebiT. amas garda, gakotrebis kanonebis saWiroeba, registraciisaTvis saWiro damkvidrebul proceduraTa ararseboba da sawindaris moTxovna, aseve sxva kanonieri da fiskaluri damabrkolebeli saSualebebi iwvevs im garTulebul mdgomareobebs, rasac dResdReobiT ganicdian saqarTveloSi moqmedi bankebi.

gasul wlebSi mimdinare sakmaod dadebiTi ekonomikuri zrdis miuxedavad, 2008 wlis ganmavlobaSi, gansakuTrebiT ki meoTxe kvartalSi, saqarTvelos bazris finansuri mdgomareoba sagrZnoblad gauaresda. 2008 wlis seqtembridan moyolebuli, savaluto bazari ganicdida cvalebadobis zrdas, rasac mohyva qarTuli laris dacema, ZiriTad ucxour valutebTan SedarebiT. 2008 wlis agvistoSi saqarTveloSi momxdar samxedro konfliqts mohyva qveynis ekonomikuri garemosa da infrastruqturis uaryofiTi movlenebi. saqarTvelos ekonomikuri stabilurobis momavali didad aris damokidebuli efeqtian ekonomikur zomebze, romlebic miRebul iqna saqarTvelos mTavrobis mier, aseve kanonier, maregulirebel da politikur nabijebze, rac ar kontroldeba bankis mier.

xelmZRvaneloba miiCnevs, rom sabanko seqtorSi SeuZlebelia ekonomikuri tendenciebisa da ganviTarebis winaswari gansazRvra, xolo saqarTvelos sabanko sistebaSi SesaZlo likvidurobisa da ndobis dacemis SemTxveva, rogor aisaxeboda jgufis konsolidirebul finansur mdgomareobaze.

2 jgufSi arsebuli garemo (gagrZeleba)

globalur da saqarTvelos finansur bazrebSi Tanamedrove cvalebadoba. mimdinare globaluri likvidurobis krizisi, romelic daiwyo 2007 wlis Sua periodSi sxva garemoebebis garda aisaxa kapitalis bazris dafinansebis dabali doniT, sabanko seqtorSi likvidurobis dabali doneebiT, aseve zogjer maRali bankTaSorisi sesxis procentiTa da kapitalisa da savaluto bazrebis Zalzed maRali cvalebadobiT. globaluri finansuri bazrebis ganusazRvrelobam, aseve gamoiwvia bankebis wageba, xolo amerikis SeerTebul StatebSi, dasavleT evropaSi, ruseTsa da sxva qveynebSi banki inarCunebs mis mdgomareobas. mimdinare finansuri krizisis mTliani gavlenis winaswar ganWvreta an mTliani arideba Zalzed rTuli iqneboda. masiuri dafinansebis moculoba mniSvnelovnad Semcirda 2008 wlis agvistodan moyolebuli. msgavsma garemoebebma SesaZloa jgufs SesaZlebloba misces, axali kreditebis aRebisa da misi arsebuli kreditebis xelaxali dafinansebis, imave vadebiTa da pirobebiT, rogorsac adgili hqonda wina garigebebSi. jgufis msesxeblebs SesaZloa SeexoT likviduroba, rac aisaxeboda maT SesaZleblobebze, gadaexadaT dakisrebuli Tanxebi. msesxebelTa samuSao pirobebis gauareseba SesaZloa asaxuliyo menejmentis naRdi

13

fulis mimoqcevis prognozirebiTa da SefasebiT, finansuri da arafinansuri aqtivebis dakargviT. garkveulwilad SesaZlebelia informaciis miReba, menejmentis mier saTanadod iqna Semowmebuli mosalodneli naRdi fulis mimoqcevebis Sefasebebi, dakavSirebuli danakargis SefasebasTan.

sesxebis danakargebis rezervis odenoba warmodgenilia menejmentis am aqtivTa SefasebebiT, naRdi fulis mimoqcevebis gaTvaliswinebis Semdeg, sabalanso uwyisis wardgenis dRisaTvis, ramac damxmare nawilTa SeZenasa da gasaRebaze, SesaZloa gavlena iqonios dabali Rirebulebebis uflebis dakargviT. sul axlaxans ganviTarebuli globaluri finansuri bazrebis cvalebadobam uaryofiTad imoqmeda saqarTvelos bazris mraval kuTxeze, maT Soris damxmare saSualebebsa da uZrav qonebaze, rasac mohyva garkveuli tipis aqtivTa likvidurobis dabali done. Sedegad, uflebis dakargvis realuri Rirebuleba SesaZloa, gansxvavdebodes im Rirebulebisgan, rac mocemul iqna sesxis danakargis rezervebis Sefasebisas.

aqtiur bazarze qvotirebuli investiciebis realuri fasebi damokidebulia myidvelis mier SemoTavazebul fasebze(finansuri aqtivebi) da SeTavazebul fasebze( finansuri valdebulebebi). finansuri instrumentebisaTvis Tu ar arsebobs aqtiuri bazari, am SemTxvevaSi Sefasebis meTodebis gamoyenebiT, jgufi adgens realur Rirebulebas. es ukanaskneli gamoiyenebs sul axlaxans momxdar komerciul garigebebs, naRdi fulis mimoqcevis diskontirebul analizs, faswarmoqmnis ofciis models da sxva saxis Sefasebis saSualebebs, gamoyenebuls bazris monawileebis mier. gazomvis dRisaTvis, Sefasebis modelebi asaxaven bazris mimdinare pirobebs, rac SeiZleba ar iyos warmomadgenlobiTi bazris pirobebisa, an gazomvis momentamde an mis Semdeg. sabalanso uwyisis wardgenis dRes, menejmentma gadaxeda mdgomareobas, raTa darwmunebuliyo imaSi, rom Sesabamisad xdeba mimdinare bazris movlenebis asaxva, bazris SedarebiTi likvidurobisa da sakredito spredis CaTvliT. globalur finansur bazrebSi Tanamedrove cvalebadobis gamo, uaryofiTad aisaxa mravali saxis uZravi qonebis mdgomareoba saqarTvelos bazarSi. realurad, bass 16-s (buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso standartebis) Sesabamisad realuri Rirebulebis mixedviT gazomili miwisa da Senobebis sabalanso Rirebuleba Seicvala, raTa angariSgebis TariRisaTvis asaxuliyo bazris mdgomareoba. amas garda, klientTa sesxebi da avansebi, romelTa anazRaureba damokidebulia giraos realizaciaze, xelaxlad iqna Sefasebuli dagiravebuli aqtivebis ganaxlebuli realuri Rirebulebebis safuZvelze. Sedegad, 2008 wels bankma aCvena sesxis dakargvis mniSvnelovani daricxva. ixileT SeniSvna 9. xelmZRvaneloba miiCnevs, rom finansuri bazrebis likvidurobis, savaluto bazrebis da safondo birJebis gazrdil cvalebadobasTan dakavSirebiT, jgufis momavali finansuri mdgomareobis gauaresebis zusti gansazRvra SeuZlebelia. xelmZRvaneloba miiCnevs, rom igi iRebs yovel saWiro zomas, imisaTvis raTa mimdinare garemoSi xeli Seewyos jgufis saqmianobas, misi gamyarebiTa da zrdiT.

14

3. mniSvnelovani saaRricxvo politikis mokle mimoxilva

Sedgenis safuZveli. warmodgenili konsolidirebuli finansuri angariSebi momzadebuli iqna, finansuri aRricxvis saerTaSoriso standartebis (,,fass”) Sesabamisad, istoriuli RirebulebebiT, Secvlili rogorc uZravi qonebis gadafasebiT, gasasaRebeli finansuri aqtivebiT, realuri fasis Tanaxmad finansuri instrumentebis sawyisi aRiarebiT, aseve SeZenili identificirebadi aqtivebiTa da valdebulebebiT, miRebuli kompaniis gaerTianebiT, gazomili maTi realuri fasis mixedviT SeZenili dRisaTvis da im finansuri instrumentebiT, romlebic iyofa realuri fasiT mogebasa da zarals Soris. qvemoT mocemulia warmodgenil konsolidirebul finansur angariSebSi moTxovnili ZiriTadi saaRricxvo politika. aRniSnuli politika Sesabamisad gamoyenebul iqna yvela warmodgenil periodSi, Tu ar aris sxvagvarad miTiTebuli (ixile SeniSvna 5).

moqmedi organo. moqmedi organos safuZvelze menejmentma moamzada aRniSnuli finansuri angariSebi. gaurkvevlobis SemTxvevaSi ixileT SeniSvna 4, im garkveul SemTxvevebsa da pirobebze, ramac SesaZloa eWvi Seitanos jgufis moRvaweobis gagrZelebis SesaZleblobaSi.

3. mniSvnelovani saaRricxvo politikis mokle mimoxilva (gagrZeleba) konsolidirebuli finansuri angariSebi. Svilobili kompaniebi warmoadgenen im kompaniebsa da organizaciebs, romelSic jgufi pirdapir an arapirdapir flobs erTnaxevarze met xmis uflebebis wils, an sxva mxriv rom vTqvaT, uflebamosilia marTos finansuri da samuSao politika, raTa miiRos mogeba. Tu jgufis mier kontrolirdeba sxva organizacia, am SemTxvevaSi potenciuri xmis uflebebis arseboba da gavlena, amJamad gamoyenebadi da konvertirebadi miiReba Sefasebisas. Svilobili kompaniebi im dRidan arian gaerTianebuli, rodesac jgufs daevala kontrolireba (SeZenis TariRi), xolo rodesac wydeba kontroli, im momentidan xdeba maTi daSla.

konsolidirebuli finansuri angariSebi moicavs Semdgom ZiriTad Svilobil kompaniebs:

Svilobili kompania

2008 wlis 31 dekemberi sakuTreba

/xmis micema,%

2007 wlis 31

dekemberisakuTreba

/xmis micema,%

qveyana

gaerTianebis an SeZenis TariRi

sawarmo

ss Tibisi ijara 89.53% 90.00% saqarTvelo 2003 ijara S.p.s. Tibisi krediti

75.0%

-

azerbaijani

2008

arasabanko sakredito

dawesebuleba S.p.s. Tibisi brokeri 100.00% 100.00% saqarTvelo 1999

sabrokero saqmianoba

ss gaerTianebuli safinanso korporacia 90.81% 90.81% saqarTvelo 1997

baraTis damuSaveba

15

Sesyidvis meTodi aRricxvaSi gamoiyeneba Svilobili kompaniebis Sesyidvebis Sesamowmeblad.warmodgenili aqtivebis realuri fasiT izomeba SeZenis Rirebuleba, aseve gamoiyeneba gacemuli kapitalis instrumentebi da gacvlis TariRisaTvis daricxuli an miRebuli valdebulebebi, amas damatebuli SeZenasTan pirdapir dakavSirebuli xarjebi. gacvlis TariRi miiCneva SeZenis TariRad, rodesac erTi garigebiT xdeba kompaniis gaerTianeba da warmoadgens TiToeuli aqciis Sesyidvis TariRs, rodesac kompania erTiandeba TandaTanobiT, aqciaTa Tanmimdevruli SesyidviT. yoveli gacvliTi garigeba, myidvelis aqciaze Sesyidvis Rirebulebis zrda, myidveli kompaniis realuri fasis, wminda aqtivebis aramaterialuri aqtivebiT aisaxeba. RirebulebiT miRebuli identificirebadi aqtivebis, valdebulebebisa da pirobiTi valdebulebebis wminda samarTlian fasSi myidvelis wilis zrda (,,negatiuri gudvili”) dauyovnebliv aisaxeba mogebaSi an zaralSi.

SeZenili identificirebadi aqtivebi, aseve valdebulebebi da pirobiTi valdebulebebi miRebuli kompaniis gaerTianebiT izomeba maTi mopovebis momentidan realuri fasis mixedviT, miuxedavad nebismieri umciresobis wilisa. gacvlis TariRisa da miRebis TariRisaTvis, wminda aqtivTa realur fasebs Soris sxvaoba (arsebobis SemTxvevaSi), pirdapir aisaxeba kapitalSi.

jgufi flobs 50%-ze met xmis uflebas gaerTianebul safinanso korporaciaSi, International Limited, Tumca mTlianobaSi aRniSnuli organizaciis investireba da saqmianobebi warmodgeba jgufis finansuri angariSebis aramaterialur sagnad da Sesabamisad, aRniSnuli Svilobili kompania ar aris konsolidirebuli.

adgili aqvs kompaniebs Soris arsebuli transaqciebis, balansebisa da ararealizirebuli mogebis aRmofxras; Seusrulebeli danakargi aseve aRmoifxreba, Tu ar aris SesaZlebeli fasis anazRaureba. banki da yvela misi Svilobili kompania sargebloben jgufis politikis Sesabamisi erTiani saaRricxvo politikiT.

umciresobis wili warmoadgens Svilobili kompaniis wminda Sedegebisa da wminda aqtivebis nawils, im procentebTan dakavSirebuls, romelic ar Sedis bankis pirdapir an arapirdapir sakuTrebaSi. umciresobis wili warmoadgens jgufis kapitalis calkeul komponents.

3. mniSvnelovani saaRricxvo politikis mokle mimoxilva (gagrZeleba) mokavSireebi. mokavSireebi warmoadgenen im pirebs, romelzec garkveul gavlenas (pirdapir an arapirdapir) flobs banki, ki ar akontrolebs, aramed 20-dan 50 %-mde aqciis xmis micemis uflebiT gamoirCeva. mokavSireebSi investiciebis dabandeba xdeba kapitalis saaRricxvo meTodiT, romlebic dasawyisSi miiCneva TviTRirebulebis mixedviT. mokavSireTa sabalanso Rirebuleba moicavs naklebad akumulirebuli danakargebis daklebis miRebiT aramaterialur aqtivs, arsebobis SemTxvevaSi. SeZenis Semdeg mokavSireTa mogebisa da zaralis jgufis wili mocemulia konsolidirebul finansur angariSebSi, xolo

16

rezervebi ki moicavs mis miRebis Semdeg moZraobebis wils rezervSi. rodesac mokavSiresTan jgufis wilis danakargi uTanabrdeba an aWarbebs mokavSireSi mis procents, sxva nebismieri daufaravi debitoruli davalianebebis CaTvliT, jgufi ar aRiarebs sxva danakargs, Tu daericxa valdebulebebi an uzrunvelyo anazRaureba mokavSiris saxelze.

jgufis mokavSireebTan gaziarebuli wilis arsebobis SemTxevvaSi, jgufsa da mis mokavSireTa Soris arsebul garigebaTa ararealizebuli mogeba aRmoifxvreba; araeralizebuli danakargic aseve aRmoifxvreba im SemTxvevaSi, Tu saqmianoba ar gviCvenebs mocemuli aqtivis danakargis mtkicebulebas.

finansuri instrumentebi – Sefasebis ZiriTadi pirobebi. maTi klasifikaciis Tanaxmad, finansuri instrumentebi aisaxeba qvemoT aRniSnulis Sesabamisad realuri fasiT, RirebulebiT an amortiziriebuli xarjiT.

realuri fasi warmodgeba im raodenobiT, raTa SesaZlebeli iyos aqtivis gacvla, an valdebulebis sakiTxis mogvareba, gagebul da mosurne mxareebs Soris komerciuli garigebiT. realuri fasi warmoadgens myidvelis mimdinare fass, finansuri aqtivebisa da arsebuli gamyidvelis fasisaTvis, raTa dakmayofildes aqtiur bazarze qvotirebuli finansuri valdebulebebi. neitralizirebadi sabazro riskebis mqone aqtivebisa da valdebulebebisaTvis, realuri fasis dasadgenad, riskis ofciis neitralizirebisaTvis, jgufis mier gamoyenebuli SeiZleba iqnas saSualo zomis fasebi da Sesabamisad moxdes myidvelis an gamyidvelis fasis SeTavazeba riskis qveS myofi qselisaTvis. aqtiur bazarSi, finansuri instrumenti miiCneva dadgenilad, Tu dadgenili fasebi regularulad mzad aris warsadgenad birJidan an sxva dawesebulebebidan, xolo aRniSnuli fasebi ki komerciuli garigebebis Tanaxmad, warmoadgenen realur da regularulad moqmed sabazro saqmeebs.

Sefasebis meTodebi, rogoricaa diskontirebuli naRdi fulis mimoqcevis modelebi an axlaxans ganviTarebuli komerciuli garigebebis an investiciis mimRebTa finansuri monacemebis miRebis Sesabamisi modelebi, gamoiyeneba garkveuli finansuri instrumentebis samarTliani SefasebisaTvis, radganac ar miiReba sagareo bazris Sefasebis informacia. Sefasebis meTodebma SeiZleba moiTxovos garkveuli daSvebebi, rac ar aris warmodgenili SesamCnev sabazro monacemebSi. Tu adgili eqneba nebismieri saxis daSvebaTa cvlilebebs, dakavSirebuls keTilgonivrul alternativasTan, rac aisaxeboda mniSvnelovnad gansxvavebuli mogebiT, SemosavliT, saerTo aqtivebiT an saerTo valdebulebebiT, am SemTxvevaSi mTlianad warmodgindeba aRniSnuli finansuri angariSebi.

xarji warmoadgens dafarul naRd fulsa Tu mis eqvivalentebs, an sxva saqmeTa samarTlian fass aqtivTa SesaZenad maTi dauflebisas, romelic moicavs saoperacio xarjebs. TviTRirebulebis mixedviT gazomva gamoiyeneba mxolod, saqmiani instrumentebis investiciebSi, bazris dadgenili fasis gareSe, romlis realuri fasis realuri dadgena ar

17

aris SesaZlebeli, aseve derivativebi/warmoebuli, romlebic dakavSirebulia da unda mogvardes msgavsi araqvotirebuli saqmiani instrumentebis miwodebiT. ixileT SeniSvna 10.

saoperacio xarjebi warmoadgens zrdad/damatebiT xarjebs, pirdapir dakavSirebuls finansuri angariSebis, miRebasTan, gacemasa da marTvasTan. zrdadi xarji warmoadgens im xarjs, romelic ar iqneboda gamowveuli, Tu ar moxdeboda operacia. saoperacio xarjebi moicavs agentebisaTvis (gayidvebis agentis saxiT momuSave muSakis CaTvliT), mrCevelTaTvis, maklerTaTvis da dilerebisaTvis gadaxdil gadasaxadebsa da sakomisioebs, maregulirebeli organoebisa da birJebis begaras, transportirebis gadasaxadebsa da valdebulebebs. saoperacio xarjebi ar moicavs savalo premiebs an fasdaklebebs, dafinansebis xarjebs an Sida administraciul an mflobelobis xarjebs.

amortizirebuli xarjebi warmoadgens im odenobas, romliTac iqna aRiarebuli finansuri instrumenti sawyisi aRiarebisas, nebismieri ZiriTadi xelaxali gadasaxadebis garda, plius daricxuli procenti, xolo rac Seexeba finansur aqtivebs, nebismieri arsebuli fasis daklebis Sedegad miRebuli zaralis CamowerisaTvis. daricxuli procenti moicavs, saoperacio xarjebis amortizacias, dayovnebuls sawyisi aRiarebiT, nebismieri premiiTa da fasdaklebiT investiciis Rirebulebaze, efeqturi saprocento ganakveTis meTodis gamoyenebiT. daricxuli procentis Semosavali da daricxuli procentis xarji, rogorc daricxuli Semosavali da saamortizacio diskontireba an premia (arsebobis SemTxvevaSi, warmoSobisas gadavadebuli gadasaxadebis CaTvliT) ar iqna calke warmodgenili, rac mocemulia masTan dakavSirebuli balansis aRwerebis sabalanso RirebulebaSi.

efeqturi saprocento ganakveTis meTodi warmoadgens im meTods, rodesac Sesabamisi periodis ganmavlobaSi xdeba saprocento Semosavalisa da saprocento xarjis ganTavseba, ise rom sabalanso Rirebulebaze, mudmivi periodis ganakveTi iqnas miRweuli (efeqturi saprocento ganakveTi). efeqturi saprocento ganakveTi warmodgeba im ganakveTiT, romelic zustad axdens momavali naRdi fulis gadaxdebis an fuladi Senatanebis (momavali sakredito danakargebis garda) diskontirebas finansuri instrumentebis darCenili periodis ganmavlobaSi an gacilebiT mokle periodSi, Sesabamisobis SemTxvevaSi, finansuri instrumentebis wminda sabalanso RirebulebiT. warmodgenili Rirebulebis gamoangariSeba moicavs garigebasTan dakavSirebul yovel gadasaxads, gadaxdils an miRebuls mxareTa Soris, rac warmoadgens efeqturi saprocento ganakveTis ganuyofel nawils (ixileT Semosavlisa da xarjis aRiarebis politika).

finansuri instrumentebis sawyisi aRiareba. mogebiTa da zaraliT realur fasSi arsebuli savaWro fasiani qaRaldebi, derivativebi/warmoebuli da sxva saxis finansuri instrumentebi Tavdapirvelad aisaxeba realuri RirebulebiT. yvela sxva danarCeni finansuri instrumenti Tavdapirvelad aisaxeba realuri fasiT, saoperacio xarjebis CaTvliT. sawyisi aRiarebisas realuri fasi yvelaze kargad aisaxeba saoperacio Rirebulebis daxmarebiT. sawyisi

18

aRiarebisas mogeba an zarali aisaxeba mxolod maSin, rodesac arsebobs sxvaoba samarTlian fassa da saoperacio fass Soris, rac msgavsi saSualebiT an Sefasebis meTodiT, romlis xarjebi moicavs mxolod xiluli bazrebis monacemebs, SeiZleba aisaxos sxva SesamCnevi mimdinare bazris garigebebiT.

yoveli finansuri aqtivebis Sesyidva da gasaReba, romlis miwodeba moiTxoveba garkveuli drois intervalis ganmavlobaSi, dadgenili wesdebisa da bazris konvenciis mixedviT (,,Semdgomi dRisaTvis Sesasrulebeli saqmeebi” Sesyidvebi da gasaRebebi) aRiniSneba yidva-gayivis dRisaTvis, rac warmoadgens jgufis saqmianobis TariRs, moaxdinos finansuri aqtivis miwodeba. yvela danarCeni Sesyidvebi da gasaRebebi romlis miwodeba moiTxoveba garkveuli drois intervalis ganmavlobaSi, dadgenili wesdebisa da bazris konvenciis mixedviT (,,Semdgomi dRisaTvis Sesasrulebeli saqmeebi” Sesyidvebi da gasaRebebi) aRiniSneba yidva-gayivis dRisaTvis, rac warmoadgens jgufis saqmianobis TariRs, moaxdinos finansuri aqtivis miwodeba. organizaciis saxelSekrulebo dokumentSi gaformebisTanave miiReba yoveli sxva danarCeni Sesyidva.

finansuri aqtivebis Camowera. jgufi axdens finansuri aqtivebis Camoweras maSin, rodesac (a) aRniSnuli aqtivebis gamosyidvas aqvs adgili an aqtivebis naRdi fulis mimoqcevis uflebebs vada gasdis an (b) jgufis mier moxda finansuri aqtivebis naRdi fulis mimoqcevis uflebebis gadacema an adgili hqonda garigebas, meoradi gadaxedvis saxiT (i) rodesac aseve adgili aqvs ZiriTadad aqtivTa sakuTrebis yoveli riskisa Tu anazRaurebis gadatanas an (ii) arsebiTad aqtivTa sakuTrebis yoveli riskisa Tu anazRaurebis arc gadacemas da arc dakavebas da arc kontrolis arsebobas. kontrolirebas maSin mimarTaven, rodesac meore mxares ar SeuZlia aqtivTa mTliani gasaReba mis mesame daukavSirebel mxares mimarT, gasaRebaze damatebiTi SezRudvebis gamoyenebis saWiroebis gareSe.

naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalentebi. naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalentebi warmoadgenen saWiro odenobiT swrafad konvertirebad erTeulebs, rac eqvemdebareba Rirebulebis cvlilebaTa umniSvnelo risks. naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalentebi moicavs xelze arsebul Tanxas, saqarTvelos erovnuli bankSi (,,seb”) dakisrebul Tanxas, savalo rezervTa gareSe, aseve yovel bankTaSoris ganTavsebas, sam Tveze naklebi periodis sawyisi dafarvis vadiT. dasawyisSive SezRuduli fondebi, sam Tveze meti xnis vadiT gamoiricxeba naRdi fulisa da naRdi fulis eqvivalentebisgan. naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalentebi aisaxeba amortizirebuli RirebulebiT.

savaldebulo fuladi saxsrebis naSTebi saqarTvelos erovnul bankTan mimarTebaSi. savaldebulo fuladi saxsrebis naSTebi saqarTvelos erovnul bankTan mimarTebaSi aisaxeba amortizirebuli RirebulebiT, romlebic warmoadgenen savaldebulo sarezervo depozits, romlebis saSualebiTac ver xdeba jgufis yoveldRiuri operaciebis dafinanseba, Sesabamisad konsolidirebuli naRdi fulis

19

mimoqcevis angariSis daniSnulebebisaTvis ar miiCnevian naRdi fulisa da naRdi fulis eqvivalentebis nawilad.

savaWro fasiani qaRaldebi. savaWro fasiani qaRaldebi warmoadgenen im fasian qaRaldebs, romlebic gamoiyeneba fasis an movaWris arealis moklevadiani meryeobiT mogebis misaRebad, an portfelSi arsebul fasian qaRaldebs, sadac arsebobs moklevadiani savaWro struqtura. jgufi axdens fasian qaRaldTa klasificirebas savaWro fasiani qaRaldebiT, Tu ganzraxulia maTi SesyidvisTanave mokle periodSi gasaReba. e.i. sami an eqvsi Tvis ganmavlobaSi. am kategoriis garda ar xdeba savaWro fasian qaRaldTa xelaxali klasificireba, im SemTxvevaSic ki, rodesac icvleba jgufis ganzraxvebi.

savaWro fasiani qaRaldebi fasdeba realuri Rirebulebis mixedviT. savaWro fasiani qaRaldebiT miRebuli procenti, efeqturi saprocento ganakveTis gamoyenebiT warmodgenilia konsolidirebul saSemosavlo deklaraciaSi, rogorc saprocento Semosavali. sxva saoperacio SemosavlebTan erTad, dividentebidan miRebul SemosavalSi Sedis dividentebic, Tu jgufs ufleba aqvs miiRos dividentis gadasaxadi da SesaZlebelia dividentTa akrefa. Camoweris sxva danarCeni elementebi, realuri fasisa da mogebisa Tu zaralis cvlilebebze aisaxeba mogebasa Tu zaralSi, rogorc savaWro fasiani qaRaldebiT Semosavals gamoklebuli xarji, maTi warmoSobis periodisaTvis.

moTxovnebi sxva bankebis mimarT. rodesac jgufi gascems fuls sxva partnior bankebs komerciis ganzraxvis gareSe, rasac mohyveba araqvotirebuli araderivatirebuli/arawarmoebuli miRebadi gadasaxadebi daniSnuli an ganzraxuli TariRebisaTvis, am dros aisaxeba saxsrebi sxva bankebSi. saxsrebi sxva bankebSi aisaxeba amortizirebul RirebulebiT. sakredito porTfeli. momxmarebelTa sesxebi da avansebi aisaxeba maSin, rodesac jgufi gascems Tanxas, araqvotirebuli araderivatirebuli/arawarmoebuli miRebadi gadasaxadis asaRebad an warmosaSobad, gadasaxdeli daniSnuli an ganzraxuli TariRebisaTvis da aranairi ganzraxva ar aqvs miiRos rame mogeba. klientebze gacemuli sesxebi da avansebi aisaxeba amortizirebuli RirebulebiT. rodesac adgili aqvs negatiuri finansuri aqtivebis Taobaze xelaxal molaparakebas da xelaxali molaparakebis vadebi da pirobebi sakmaod gansxvavdeba wina vadebisgan, am SemTxvevaSi miiReba axali aqtivi realuri RirebulebiT.

amortizirebuli RirebulebiT asaxuli finansuri aqtivebis danakargi. gaufasurebuli danakargebi miiCneva mogebad an zaralad, rodesac gamowveulia im erTi an meti SemTxvevisgan (,,danakargis SemTveva”) arsebuli finansuri aqtivebis Tavdapirveli miRebisas, ramac asaxva hpova momavali naRdi fulis mimoqcevis finansuri aqtivis periodze an im finansur aqtivTa jgufze, rac saimedod SeiZleba iyos Sefasebuli. Tu jgufi miiCnevs, rom ar arsebobs obieqturi monacemebi, ris gamoc iqna gamowveuli danakargi, individualurad Sefasebuli finansuri aqtivisaTvis, iqneba es mniSvnelovani Tu ara, es ukanaskneli moicavs im finansur aqtivTa jgufSi arsebul aqtivs, romelic msgavsi sakredito riskis matarebelia da dacemasTan dakavSirebiT axdens maT koleqtiur

20

Sefasebas. yvelaze mniSvenlovani faqtori rasac akvirdeba jgufi aris is, Tu aRiniSneba finansuri aqtivis danakargi, misi gadacilebuli mdgomareobis gamo da masTan dakavSirebuli sawindaris/giraos realizebadoba, arsebobis SemTxvevaSi. aseve gamoiyeneba sxva danarCeni ZiriTadi kriteriumebi, raTa ganisazRvros obieqturi monacemebis arseboba, ramac ganapiroba gaufasurebeli danakargi:

- nebismieri morigi Sesatani vadas gadacilebulia da dagvianebuli gadaxda ar SeiZleba CaiTvalos, im gadavadebad, rac gamowveuli iqneboda maregulirebeli sistemiT;

- msesxebeli ganicdis mniSvnelovan finansur siZneles, naCvenebi msesxeblis im finansuri informaciiT, rac bankis xelTaa;

- msesxebeli iTvaliswinebs bankrots an finansur reorganizacias;

- erovnul an adgilobriv ekonomikaSi cvlilebebis arsebobiT, rac gavlenas axdens msesxebelze, rac iwvevs msesxeblis gadaxdis statusis uaryofiT cvlilebas;

- bazris pirobebis gauaresebiT, mniSvnelovnad mcirdeba giraos Rirebuleba;

danakargis/gaufasurebis koleqtiuri SefasebisaTvis, msgavsi sakredito riskis Taviseburebis safuZvelze, finansuri aqtivebi erT jgufSi erTiandeba.

warsuli SemTxvevis Tanaxmad, dakavSirebuli danakargebTan, xdeba gaufasurebaze koleqtiurad Sefasebuli, finansuri aqtivebis jgufSi gaerTianebuli momavali naRdi fulis mimoqcevis Sefaseba. warsuli SemTxveva regulirdeba mimdinare SesamCnevi monacemis safuZvelze, raTa aisaxos mimdinare mdgomareoba, rasac ar qonia asaxva gasul periodebze da aRmoifxvras gasuli SemTxvevebi, rac realurad ar aisaxeba amJamad.

Tu xelaxlad aris mogvarebuli an sxvagvarad gardaqmnili gaufasurebuli finansuri aqtivebis vadebi, miRebuli saamortizacio fasiT, msesxebelis an gamsesxeblis garTulebuli finansuri mdgomareobidan gamomdinare, am SemTvevaSi vadebis Secvlamde, gaufasureba fasdeba sawyisi efeqturi saprocento ganakveTis gamoiyenebiT.

gaufasurebuli danakargi yovelTvis aRiniSneba rezerviT, raTa aqciis sabalanso fasi Camoiweros, mosalodneli naRdi fulis mimoqcevis arsebul Rirebulebamde (romelic gamoricxavs im momaval sakredito danakargebs, romlebic ar iyo gaweuli), diskontirebuli aqciis sawyisi efeqturi saprocento ganakveTiT. dagiravebuli finansuri aqtivis momavali naRdi fulis mimoqcevis Sefaseba asaxavs, im naRd fulTa mimoqcevas, rac SeiZleba aisaxos uflebis dakargviT, sawindaris flobisa da gasaRebis Rirebulebis garda, aris Tu ara mosalodneli gamosyidvis uflebis dakargva.

21

Tu Semdgom periodSi, fasis gaufasurebuli danakargi gaizrdeba, da es zrda dakavSirebuli iqneba im garemoebaze, romlis Semdegac aRiarebuli iyo dakargva (rogoricaa debitoris sakredito reitingis gaumjobeseba), warsulSi aRniSnuli gaufasurebuli danakargi, iTiSeba giraos sakiTxis regulirebiT, mogebisa Tu zaralis saSualebiT.

uimedo aqciebi Camoiwereba aRniSnuli gaufasurebuli danakargis sawinaaRmdegod, mas Semdeg rodesac aqciebis inkasirebisaTvis yvela saWiro zoma iqneba gatarebuli da ganisazRvreba danakargis odenoba.

mflobelobaSi dabrunebuli uzrunvelyofa. mflobelobaSi dabrunebuli uzrunvelyofa warmoadgens jgufis mier vadagadacilebuli sesxebis angariSsworebiT SeZenil finansur da arafinansur aqtivebs. aqciebis Tavdapirveli aRiareba xdeba, maTi SeZenis momentidan realuri fasis mixedviT, mocemuli uZrav qonebasa da mowyobilobaSi, sxva aqtivebTan erTad, sxva finansuri aqtivebi da inventari, maTi Taviseburebisa da jgufis ganzraxvis mixedviT, dakavSirebuli mocemul aqtiveTa aRdgenasTan, xelaxlad fasdeba da aRiricxeba mocemuli tipis aqtivTa saaRricxvo politikis Sesabamisad.

savaluto kursTan dakavSirebuli kontraqtebi. jgufi iRebs savaluto kursTan dakavSirebuli valdebulebebs, akreditivisa da finansuri garantiebis CaTvliT. finansuri garantiebi warmodgeba ucvleli garantiebiT, raTa im SemTxvevaSi Tu klienti ver akmayofilebs mis valdebulebebs, gadauxados mesame mxareebs gadasaxadebi da sesxis msgavsi sakredito riskebiT moqmedebdes. sesxis uzrunvelsayofi finansuri garantiebi da saqmianobebi, Tavdapirvelad miiReba maTi realuri fasiT, rac zogadad aisaxeba miRebuli gadasaxadebis raodenobiT. am Tanxis amortizireba xdeba Tanabrad, saqmis msvlelobis ganmavlobaSi, im saqmianobebis garda, rodesac adgili aqvs sesxebis warmoqmnas, Tu aris mosalodneli jgufis mier sesxis garigebis warmoeba, da misi warmoqmnidan mcire xanSi ar moxdeba arsebuli sesxis gasaReba; msgavsi sesxis valdebulebis sakomisioebi SeCerebuli da CarTulia sesxis realuri fasis mixedviT maTi sawyisi aRiarebisas. TiToeuli sabalanso uwyisis wardgenis TariRisaTvis garigebebi fasdeba sawyisi aRiarebisas Tanxis araamortizirebuli balansis mixedviT (i) da (ii) sabalanso uwyisis wardgenis TariRisaTvis garigebis dasadebad saWiroa xarjebis saukeTeso Sefaseba.

gasayidi sainvesticio fasiani qaRaldebi. warmodgenili klasifikacia moicavs im sainvesticio fasian qaRaldebs, romlis dakaveba surs jgufs ganusazRvreli periodis ganmavlobaSi, rac SesaZloa gaiyidos saprocento ganakveTebis, savaluto kursebsa Tu aqciis fasebis likvidirebis an cvlilebis saWiroebisaTvis. jgufi axdens investiciaTa klasificirebas, rogorc gasaRebis momentisaTvis gasayidad arsebuls.

gasayidad arsebuli sainvesticio fasiani qaRaldebi miiReba realuri fasis mixedviT. sasesxo fasiani qaRaldebis gasasaReblad arsebuli saprocento Semosavali gamoiangariSeba efeqturi saprocento ganakveTis meTodis gamoyenebiT, asaxuli mogebasa da zaralSi. gasayidi

22

saqmiani instrumentebis dividentebi aisaxeba mogebasa Tu zaralSi, rodesac jgufis mier asaRebi gadasaxadis miRebis ufleba dgindeba da mosalodnelia dividentTa aReba. realuri fasis sxva danarCeni elementebis cvalebadoba aisaxeba aqciaSi dayovnebiT, manam ar iqneba investicia uaryofili an dakarguli, rodesac saerTo mogeba an zarali gamoiqviTeba aqciidan, asaxuli mogebasa da zaralze.

gaufasurebuli danakargebi aisaxeba mogebasa Tu zaralSi, rac gamoiwveva erTi an meti SemTxvevisgan (,,wagebis SemTxveva”), rac aisaxa gasasaRebeli sainvesticio qaRaldebis pirvelive aRiarebisas. saqmiani fasiani qaRaldis realuri fasiT asaxuli mniSvnelovani an gagrZelebuli dacema, mis arsebul Rirebulebaze naklebiT, imis maCvenebelia, rom adgili aqvs mis dakargvas. saerTo danakargi, gamowveuli fasis dacemiT, aTvlili, rogorc sxvaoba sawyis fassa da mimdinare samarTlian fass Soris, warsulSi asaxul miRebasa Tu zaralSi fasis daklebis gamo gamowveuli danakargebis garda - eTiSeba aqcias da aisaxeba mogebasa Tu zaralSi. kapitalis instrumentebis gaufasurebuli danakargebi ar reversirdeba mogebiTa Tu zalariT. Tu Sesabamis periodSi gasayidad klasificirebuli savalo instrumentis realuri fasi izrdeba da aRniSnuli zrda realurad SeiZleba daukavSirdes mogebasa Tu zaralSi asaxul fasis dacemiT gamowveuli danakargis Semdgom SemTxvevas, mimdinare periodis mogeba an zaralis Tanaxmad icvleba fasis dacemiT gamowveuli danakargi.

dafarvamde (vadis gasvlamde) dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebi. warmodgenili klasifikacia moicavs fiqsirebuli da fiqsirebadi gadasaxadebiT qvotirebul araderivatiul finansur aqtivebs, aseve im gadaxdis dadgenil vadebs, rasac jgufi apirebs da SemZlea Seasrulos. maTi Tavdapirveli aRiarebisas, garkveuli vadisaTvis menejmenti axdens sainvesticio fasiani qaRaldebis klasificirebas da xelaxlad axdens klasifikaciis Sesabamisobis Sefasebas TiToeuli sabalanso uwyisis wardgenis TariRisaTvis. dafarvamde (vadis gasvlamde) dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebi aisaxeba amortizirebuli RirebulebiT.

gudvili. gudvili warmoadgens gacvlis TariRisaTvis Sesyidvis Rirebulebis zrdas, myidvelis wilis mflobeli Svilobili kompaniisa Tu mokavSiris identificirebadi aqtivebis, valdebulebebisa da pirobiTi valdebulebebis samarTlian fasze. konsolidirebul finansur angariSSi, gudvili gancalkevebiT aris warmodgenili Svilobili kompaniebis SeZeniT. mokavSireTa investiciaSi mocemulia mokavSireTa miRebis gudvili. garda akumulirebuli fasis daklebiT gamowveuli danakargebisa, Tu adgili aqvs am ukanasknels, gudvili aisaxeba TviTRirebulebis mixedviT.

sul mcire yovelwliurad danakargebisaTvis jgufi amowmebs gudviliT, rodesac aris raime maCvenebeli imisa, rom SesaZlebelia gudvilis dakargva. gudvili Tavsdeba Tanxebis generirebad erTeulebSi, an maT jgufebSi, ramac SesaZloa dadebiTad imoqmedos kompaniebis gaerTianebebis efeqtur erTobliv saqmianobaze. msgavsi erTeulebi an jgufebi warmoadgenen jgufis mier gudvilis dakvirvebis yvelaze dabal dones, rac ar aRemateba wils. fulis generirebadi

23

erTeulis farglebSi operaciaTa marTvis mogeba an zarali, razec moxda gudvilis ganTavseba, moicavs gudvilis realur fass, warmarTul operaciasTan asocirebuli, zogadad Sefasebuli operaciis SedarebiTi Rirebulebis safuZvelze da dakavebuli fulis generirebad nawilze.

uZravi qoneba da aRWurviloba. aSenebuli Senobebisa da mSenebare Senobebis garda, uZravi qoneba da aRWurviloba aisaxeba TviTRirebulebis Sesabamisad, saWiroebis SemTxvevaSi akumulirebuli cveTisa da danakargis rezervi garda. mopovebuli Svilobili kompaniebis uZravi qonebisa da mowyobilobis fasi dgindeba realuri fasiT misi SeZenis TariRisaTvis.

sawyisi aRiarebis Semdeg, aSenebuli Senobebi da mSenebare Senobebi tardeba gadafasebuli odenobis mixedviT, gadafasebis TariRisaTvis naCvenebi realuri fasiT, garda nebismieri Sesabamisi akumulirebuli amortizaciisa da Sesabamisi akumulirebuli gaufasurebuli danakargebisa. adgili aqvs xSir gadafasebas, raTa davrwmundeT imaSi, rom sabalanso Rirebuleba materialurad ar gansxvavdeba im punqtisgan, rac ganizraxveboda finansuri wlis bolos, sabalanso uwyisis wardgenis dRisaTvis realuri Rirebulebis gamoyenebiT.

nebismieri gadafasebiT miRebuli Semosavali miiCneva aqciaSi arsebuli sakuTrebisa da aRWurvilobis gadafasebis rezervad, garda im SemTxvevisa, rodesac es ukanaskneli cvlis imave aqciis gadafasebis daklebas, adre aRniSnuls mogebisa da zaralis konsolidirebul angariSSi, maSin rodesac warsulSi davalebuli klebis farglebSi, zrdas aRniSnaven mogebisa da zaralis konsolidirebul angariSSi. gadafasebis deficiti aRiniSneba mogebisa da zaralis konsolidirebul angariSSi, garda im SemTxvevisa, rodesac warsuli naSTis pirdapir kompensirebadi deficiti imave aqciaze, warmoadgens im naSTis sawinaaRmdego pirdapir kompensirebas, rac mocemulia sakuTrebisa da mowyobilobis gadafasebis rezervSi. gadafasebuli Senobebis fasis dacema miewereba mogebisa da zaralis konsolidirebul angariSs. gadafasebuli qonebis gankargvis Semdeg, gansakuTrebul aqtivTan dakavSirebuli nebismieri gadafasebis rezervi gayiduli an dafaruli kapitali gadadis gaunawilebel mogebaSi. mciredi SekeTebebisa da Senaxvis xarjebi saWiroebis SemTxvevaSi gaiwereba xarjebSi. uZravi qonebisa da aRWurvilobis Secvlis xarjebi kapitalizirdeba da Secvlili nawili aRar gamoiyeneba. dazianebis SemTxvevaSi, adgili aqvs uZravi qonebisa da mowyobilobis Camoweras, maTi gasaRebisaTvis fasis sakmaod daweviT. sabalanso Rirebulebis kleba miewereba mogebas an zarals, Tu es ukanaskneli aWarbebs aqciaSi arsebul warsul gadafasebis naSTs. wina wlebSi aqciis aRiarebuli fasis daklebiT gamowveuli danakargi icvleba, Tu gamoyenebaSi arsebuli aqtivis Rirebulebis an realuri fasis gansasazRvrelad, SefasebebSi adgili hqonda cvalebadobas, garda gasayidi fasebisa. sabalanso RirebulebasTan erTan SedarebiTi SemosavlebiT gansazRvruli mogebisa da zaralis marTva miiCneva mogebasa da zaralSi.

24

cveTa. miwa ar ufasurdeba. sxva uZravi qonebisa da mowyobilobis gaufasureba gamoiTvleba wrfivi daricxvis meTodiT, raTa moxdes maTi fasisa an gadafasebuli sagnis odenobis asignireba maT darCenil RirebulebebSi, maTi Sefasebuli momsaxurebis periodis ganmavlobaSi Semdegnairad:

uZravi qoneba 30-50 weli aveji da uZravi inventari 5-8 weli kompiuterebi da saofise mowyobiloba 3-5 weli satransporto saSualebebi 4-5 weli sxva mowyobiloba 2-8 weli; da ijariT aRebuli gaumjobesebuli sakuTreba 7 weliwadze naklebi an

ZiriTadi ijaris vada

aqtivis narCeni Rirebuleba warmoadgens Sefasebad odenobas, rasac jgufi amJamad moipovebda aqtivis marTvidan, amas gamoklebuli saangariSo fasebi, Tu aqtivi iqneboda ukve srulyofili da misi gansazRvruli periodis bolosaTvis karg mdgomareobaSi. aqtivis narCeni Rirebuleba ganulebulia, Tu jgufi apirebs aqtivis moxmarebas momxmarebis fizikuri periodamde. saWiroebis SemTxvevaSi, TiToeuli sabalanso uwyisis wardgenis TariRisaTvis aqtivTa narCeni Rirebuleba da xelsayreli moxmarebis vada gadaixedeba da gaswordeba.

aramaterialuri aqtivebi. jgufis yovel aramaterialur aqtivs gaaCnia gansazRvruli momsaxurebis vada, rac upirvelesad moicavs kapitalizirebul kompiuterul programasa da licenziebs.

SeZenili kompiuteruli programis licenziebi kapitalizirdeba miRebuli xarjebis safuZvelze, raTa SeiZinon da gamoiyenon specialuri programa. yvela danarCeni xarji, asocirebuli kompiuterul programasTan, mag: misi movla, gamoiyeneba saWiroebisamebr. aramaterialuri aqtivebis amortizireba xdeba Tanabrad, oridan rva wlamde, gansazRvruli momsaxurebis vadis ganmavlobaSi.

investiciebi ijaraSi. rodesac jgufi ijaris SemTxvevaSi warmodgeba meijared, romelsac ZiriTadad riskze mihyavs moijare, sakuTrebasTan dakavSirebiT, ijariT gacemuli aqtivebi warmodgeba, rogorc miRebadi investiciebi finansur lizingSi rac tardeba momavali saijaro gadasaxadebis mimdinare RirebulebiT. ijaraSi dabandebuli investiciebi Tavdapirvelad miiCneva wamowyebad (ijaris vadis dawyebisas) Tavidanve ganzraxuli fasdaklebis procentis gamoyenebiT (saijaro xelSekrulebis TariRze adre da mxareTa mier ijaris ZiriTadi pirobebis Sesrulebis dawyebis TariRi).

mTlian debitorul davalianebasa da mimdinare Rirebulebas Soris sxvaoba warmoadgens gamoumuSavebel safinanso mogebas. wminda sainvesticio meTodis (dabegvramde) gamoyenebiT, ijaris vadis ganmavlobaSi aRniSnuli mogeba aisaxeba, rac asaxavs mogebis mudmiv periodul dones. ijaris molaparakebasa da saqmis mogvarebsaTan pirdapir dakavSirebuli damatebiTi xarjebi, mocemulia miRebadi safinanso ijaris sawyis SefasebaSi, rac amcirebs im Semosavlis odenobas, romelic aRiarebulia ijaris vadis ganmavlobaSi.

gaufasurebuli danakargebi miiCneva mogebasa Tu zaralSi, maSin rodesac es ukanaskneli gamowveulia erTi an meti SemTxveviT

25

(,,danakargis SemTxveva”) rasac adgili hqonda ijarebSi investiciaTa sawyisi miRebis Semdeg. jgufi sargeblobs imave ZiriTadi meTodiT, raTa ganisazRvros obieqturi monacemebis arseboba, is rom fasis daklebis Sedegad danakargebi gamowveuli iqna im sesxebTan mimarTebaSi, romlebic miRebuli iyo amortizirebul xarjebTan, amave SeniSvnaSi adreve gaSifruli. gaufasurebuli danakargebi miiReba angariSis Camowerisas, raTa gamoiqviTos debitorul davalianebaTa wminda sabalanso Rirebuleba mosalodneli naRdi fulis mimoqcevebis mimdinare Rirebulebaze (romlebic ar moicavs gamouwvevel momaval sakredito danakargebs) da safinanso ijarebSi nagulisxmevi saprocento ganakveTiT diskontirebuli. mosalodneli momavali naRdi fulis mimoqcevebi asaxaven im naRd fulTa mimoqcevebs, ramac ijaris Tanaxmad SesaZloa asaxva hpovos aqtivTa SeZeniTa da gasaRebiT.

valdebulebebi sxva bankebis mimarT. sxva bankis mimarT gadasaxadebi aRiniSneba maSin, rodesac fuli an sxva saxis aqtivebi gadaecema jgufs meore mxaris bankebis mxridan. araderivatirebadi valdebuleba tardeba amortizirebul xarjad. Tu jgufi Seisyidis mis sakuTar vals, es ukanaskneli amoiReba konsolidirebuli finansuri angariSidan, xolo valdebulebis sabalanso Rirebulebasa da gadaxdil konsolidacias Soris sxvaoba mocemulia mogebasa Tu zaralSi, gamowveuli sesxis gastumrebis (gadaxdis) Sedegad.

klientTa angariSebi. klientTa angariSebi warmodgeba fizikur pirTa, saxelmwifosa da korporatiul klinetTa araderivatirebadi valdebulebebiT, romelic aisaxeba amortizirebul RirebulebiT.

derivatiuli/warmoebuli finansuri instrumentebi. derivatiuli/ warmoebuli finansuri instrumentebi, savaluto kontraqtebis, saprocento ganakveTis fiuCersis, momavali saprocento ganakveTis SeTanxmebebis, valutis da saprocento svopebis, valutisa da saprocento ganakveTis ofciebis CaTvliT aisaxeba maTi realuri fasis mixedviT.

yoveli derivatiuli instrumenti aisaxeba rogorc aqtivebi, rodesac adgili aqvs dadebiT realur fass da rogorc pasivebi, rodesac adgili aqvs negatiur samarTlian fass. derivatiuli instrumentebis realuri fasis cvlilebebi mocemulia mogebaSi an zaralSi. jgufi ar sargeblobs xejirebis aRricxviT.

garkveuli finansuri instrumentebi moTavsebuli sxva finansur instrumentebSi, miiCneva, rogorc calkeuli derivatiuli instumentebi, rodesac maTi riski da maxasiaTeblebi ar aris axlos dakavSirebuli ZiriTad garigebasTan.

saSemosavlo gadasaxadebi. konsolidirebul finansur angariSebSi saSemosavlo gadasaxadebi warmodgenilia bankisa da misi Svilobili kompaniebis moqmed teritoriebze arsebiTad dadgenili kanonmdeblobis mixedviT sabalanso uwyisis wardgenis TariRisaTvis. saSemosavlo gadasaxadis gadasaxadi/krediti Sedgeba mimdinare gadasaxadisa da gadavadebuli gadasaxadisgan, romelic miRebulia konsolidirebuli Semosavlis angariSSi, garda im SemTxvevisa, Tu adgili aqvs mis pirdapir miRebas aqtivSi, ramdenadac es ukanaskneli dakavSirebulia im transaqciebTan miCneuli imave Tu sxva periodisaTvis, pirdapir aqtivSi/sakuTar kapitalSi.

26

mimdinare gadasaxadi warmodgeba im TanxiT, romlis gadaxda unda moxdes sagadasaxado sammarTvelos mier, dakavSirebuli mimdinare da gasuli periodebis ganmavlobaSi dasabegr mogebasa Tu zaralTan. dasabegri mogeba an zarali damokidebulia Sefasebebze, Tu finansuri angariSebi oficialurad nebadarTulia Sesabamisi sagadasaxado deklaraciis Sevsebamde. gadasaxadebi, gansxvavebiT Semosavlisa miiCneva administraciul da saoperacio xarjebSi.

mogebisaTvis gadavadebuli gadasaxadi warmodgenilia sagadasaxado danakargis momavali periodisaTvis gadasatanad da sabalanso angariSis valdebulebis meTodis gamoyenebiT da droebiTi sxvaobebiT, aqtivTa da pasivTa sagadasaxado bazas Soris da maTi sabalanso RirebulebiT saangariSgebo miznebisaTvis. sawyisi aRiarebis mixedviT, mogebisaTvis gadavadebuli gadasaxadebi transaqciaSi aqtivisa Tu pasivis sawyis aRiarebaze ar aris mocemuli droebiTi sxvaobebisTvis, gansxvavebiT kompaniebis gaerTianebebisgan, Tu Tavdapirvelad miRebuli transaqcia arc sabuRaltro saqmes miewereba da arc dasabegr mogebas. gadavadebuli sagadasaxado valdebulebebi gudvilis (aramaterialuri aqtivebi) Tavdapirvel miRebaze ar miiReba droebiTi sxvaobebisaTvis da Sesabamisad gudvilisaTvis, rac ar gamoiqviTeba sagadasaxado miznebisaTvis. mogebisaTvis gadavadebuli sagadasaxado balansebi ganisazRvreba sagadasaxado ganakveTebis mixedviT sabalanso angariSis gamocemis dadgenili TariRisaTvis, romelic moicavs im periods, rodesac adgili eqneba droebiT cvlilebebs an sagadasaxado danakargi gadaitaneba momavali periodisaTvis. gadavadebuli sagadasaxado aqtivebiTa da pasivebiT aRiniSneba wminda Semosavlis miReba, mxolod jgufis individualur kompaniebs Soris. droebiTi gamoqviTvadi sxvaobebisaTvis da sagadasaxado danakargis gadatanis momavali periodisaTvis, gadavadebuli sagadasaxado aqtivebi miiReba mxolod, Tu aris imis albaToba, rom aisaxeba momavali dabegvradi mogeba, romlis sawinaaRmdegodac SesaZlebeli iqneba gamoqviTvebis gamoyeneba.

mogebisaTvis gadavadebuli gadasaxadi warmodgenilia Svilobili kompaniebis gaunawilebeli mogebis miRebis Semdeg, garda im SemTxvevisa, rodesac jgufis mier kontroldeba Svilobili kompaniis sadividento politika da arsebobs imis albaToba, rom sxvaoba uaryofiTad ar aisaxeba dividentebiT an sxvagvarad, axlo momavalSi.

saSemosavlo gadasaxadebi. konsolidirebul finansur angariSebSi saSemosavlo gadasaxadebi warmodgenilia bankisa da misi Svilobili kompaniebis moqmed teritoriebze arsebiTad dadgenili kanonmdeblobis mixedviT sabalanso uwyisis wardgenis TariRisaTvis. saSemosavlo gadasaxadis gadasaxadi/krediti Sedgeba mimdinare gadasaxadisa da gadavadebuli gadasaxadisgan, romelic miRebulia konsolidirebuli Semosavlis angariSSi, garda im SemTxvevisa, Tu adgili aqvs mis pirdapir miRebas aqtivSi, ramdenadac es ukanaskneli dakavSirebulia im transaqciebTan miCneuli imave Tu sxva periodisaTvis, pirdapir aqtivSi/sakuTar kapitalSi.

mimdinare gadasaxadi warmodgeba im TanxiT, romlis gadaxda unda moxdes sagadasaxado sammarTvelos mier, dakavSirebuli mimdinare da gasuli periodebis gabnmavlobaSi dasabegrav mogebasa Tu zaralTan. dasabegravi mogeba an zarali damokidebulia Sefasebebze, Tu

27

finansuri angariSebi oficialurad nebadarTulia Sesabamisi sagadasaxado deklaraciis Sevsebamde. gadasaxadebi, gansxvavebiT Semosavlisa miiCneva administraciul da saoperacio xarjebSi.

mogebisaTvis gadavadebuli gadasaxadi warmodgenilia sagadasaxado danakargis momavali periodisaTvis gadasatanad da sabalanso angariSis valdebulebis meTodis gamoyenebiT da droebiTi sxvaobebiT, aqtivTa da pasivTa sagadasaxado bazas Soris da maTi sabalanso RirebulebiT saangariSgebo miznebisaTvis. sawyisi aRiarebis mixedviT, mogebisaTvis gadavadebuli gadasaxadebi transaqciaSi aqtivisa Tu pasivis sawyis aRiarebaze ar aris mocemuli droebiTi sxvaobebisTvis, gansxvavebiT kompaniebis gaerTianebebisgan, Tu Tavdapirvelad miRebuli transaqcia arc sabuRaltro saqmes miewereba da arc dasabegrav mogebas. gadavadebuli sagadasaxado valdebulebebi gudvilis (aramaterialuri aqtivebi) Tavdapirvel miRebaze ar miiReba droebiTi sxvaobebisaTvis da Sesabamisad gudvilisaTvis, rac ar gamoiqviTeba sagadasaxado miznebisaTvis. mogebisaTvis gadavadebuli sagadasaxado balansebi ganisazRvreba sagadasaxado ganakveTebis mixedviT sabalanso angariSis gamocemis dadgenili TariRisaTvis, romelic moicavs im periods, rodesac adgili eqneba droebiT cvlilebebs an sagadasaxado danakargi gadaitaneba momavali periodisaTvis. gadavadebuli sagadasaxado aqtivebiTa da pasivebiT aRiniSneba wminda Semosavlis miReba, mxolod jgufis individualur kompaniebs Soris. droebiTi gamoqviTvadi sxvaobebisaTvis da sagadasaxado danakargis gadatanis momavali periodisaTvis, gadavadebuli sagadasaxado aqtivebi miiReba mxolod, Tu aris imis albaToba, rom aisaxeba momavali dabegvradi mogeba, romlis sawinaaRmdegodac SesaZlebeli iqneba gamoqviTvebis gamoyeneba.

mogebisaTvis gadavadebuli gadasaxadi warmodgenilia Svilobili kompaniebis gaunawilebeli mogebis miRebis Semdeg, garda im SemTxvevisa, rodesac jgufis mier kontroldeba Svilobili kompaniis sadividento politika da arsebobs imis albaToba, rom sxvaoba uaryofiTad ar aisaxeba dividentebiT an sxvagvarad, axlo momavalSi.

ganusazRvreli sagadasaxado statusebi. adgili aqvs jgufis ganusazRvreli sagadasaxado statusebis xelaxal Sefasebas menejmentis mier yoveli sabalanso uwyisis wardgenis TariRisaTvis. valdebulebebi aRiniSneba saSemosavlo gadasaxadis statusebisaTvis, rac ufro gansazRvrulia menejmentis mier, raTa ar aisaxos damatebiT dakisrebul gadasaxadSi, Tu statusebi gamowveuli iqneboda sagadasaxado organoebis mmarTvelebis mier. Sefaseba efuZneba sagadasaxado kanonebis interpretacias, dadgenils an arsebiTad dadgenils sabalanso uwyisis wardgenis TariRisaTvis, aseve nebismieri cnobili sasamarTlos an sxva mmarTveli organos mier, romlebic emsaxurebian msgavsi sakiTxebis gacemas. jarimebis, procentisa da gadasaxadebis pasivebi, gansxvavebiT Semosavlisgan, miiCneva menejmentis mier xarjebis saukeTeso Sefasebis safuZvelze, moTxovnili valdebulebebis sakiTxebis mogvarebasTan dakavSirebiT sabalanso uwyisis wardgenis TariRisaTvis.

valdebulebis gastumrebis rezervebi da xarjebi. valdebulebis gastumrebis rezervebi da xarjebi warmoadgenen garkveuli periodisa da odenobis arafinansur valdebulebebs. warsuli SemTxvevebis

28

Sedegad, rodesac jgufSi aisaxeba mimdinare kanonieri an konstruqciuli valdebulebebi, adgili aqvs maT daricxvas, SesaZlebelia resursTa gamodena, rac asrulebs ekonomikuri daxmarebis rols, saWiro aRmoCndes valdebulebis sakiTxis mosagvareblad, da SesaZlebeli iqneba valdebulebis odenobis saimedo Sefaseba.

saaqcio kapitali. Cveulebrivi diskreciuli dividentebiT klasificirdeba kapitalis saxiT. aqciebis an ofciebis gamocemasTan pirdapir dakavSirebuli damatebiTi xarjebi, warmodgenilia aqciaSi gamoqviTvis saxiT, Semosavlidan begaris gamoklebiT. kompensirebis realuri fasis nebismieri zrda, gacemul aqciaTa nominaluri RirebulebiT, aRiniSneba aqciaSi saemisio Semosavlis saxiT.

Semosavlisa da xarjis aRiareba. saprocento Semosavali da gasavali, saprocento ganakveTis efeqturi meTodis gamoyenebiT, daricxvis mixedviT, yoveli sesxisaTvis mocemulia mogebisa da zaralis konsolidirebul angariSSi. aRniSnuli meTodi ayovnebs, rogorc saprocento Semosavalsa da gasavals, aseve garigebasTan dakavSirebul mxareTa Soris arsebul gadaxdil gadasaxads, rac warmoadgens efeqturi saprocento ganakveTis, saoperacio xarjebisa da yvela sxva premiebisa Tu fasdaklebebis ganuyofel nawils.

efeqturi saprocento ganakveTis gadasaxadebi moicavs kreditis sakomisioebs, miRebuls an gadaxdils im organizaciis mier, romelic dakavSirebulia finansuri aqtivebis gaCenasa Tu SeZenasTan, finansuri valdebulebis gacemasTan, rogoricaa kreditunarianobis Sesafasebeli gadasaxadebi, garantiaTa an giraos Sefaseba an aRnusxva, instrumentis vadebis Taobaze molaparakeba, saqmis garigebis Taobaze dokumentTa mogvareba. bazris saprocento ganakveTiT sesxis asaRebad jgufis mier miReuli dapirebiTi gadasaxadebi, warmoadgens efeqturi saprocento ganakveTis ganuyofel nawils, Tu jgufi uzrunvelyofs gansakuTrebuli sesxis gacemis sakiTxebis mogvarebas, da ar iqneba imis albaToba, rom moxdeba sesxis vadis dawyebidan misi mokle periodSi gasaReba. sesxis gacemis Tanxmoba, rogorc mogebiTa Tu zaraliT samarTlian fasSi finansuri valdebulebebi, ar dgindeba jgufis mier.

rodesac saeWvoa sesxebis an sxva saxis davalianebebis aReba, adgili aqvs maT Camoweras, raTa moxdes mosalodneli naRdi fulis mimoqcevebis Rirebulebisa wardgena, ris Semdegac saprocento Semosavali aRiniSneba, aqtivis efeqturi saprocento ganakveTis mimdinare Rirebuleba, moxmarebuli fasis daklebiT gamowveuli gaufasurebuli danakargebis gasazomad.

arsebuli momsaxurebis safuZvelze Sefasebuli gansakuTrebuli transaqciis dasrulebasTan dakavSirebiT, daricxvis Tanaxmad yoveli gadasaxadi, sakomisio da sxva saxis Semosavali da gasavali zogadad aisaxeba da warmodgenilia rogorc uzrunvelsayofi saerTo momsaxurebebis proporciis saxiT. sesxis sindikaciis gadasaxadebi, miCneulia Semosavlad, rodesac dasrulebulia sindikacia da jgufs TavisTvis ar daukavebia sesxis paketis arc erTi nawili an daukavebia nawili sxva monawileTaTvis, imave efeqturi saprocento ganakveTiT.

mesame mxarisadmi garigebebze molaparakebebiT, an molaparakebebSi monawileobiT miRebuli sakomisioebi da gadasaxadebi, dakavSirebuli sesxebis, wilebis an sxva saxis fasiani qaRaldebis aRebasTan

29

dakavSirebuli, an biznesis/sawarmos gayidvasTan, gamomuSavebuli ZiriTadi transaqciiT, aisaxeba mis dasasrulze. portfeli da sxva saxis menejmentis sakonsultacio sakiTxi, aseve momsaxurebis gadasaxadebi miiReba Sesabamisi momsaxurebis garigebebiT, zogadad drois proporciulad. sainvesticio fondebTan dakavSirebuli gadasaxadebis marTvis aqtivi miiReba momsaxurebis uzrunvelyofis periodis proporciulad. msgavsi principi gamoiyeneba mdgomareobebis samarTavad, finansuri dagegmarebisaTvis da saTavdebo momsaxurebebisaTvis, uzrunvelyofili gaxanfgrZlivebuli drois ganmavlobaSi.

ucxouri valutis konvertacia. jgufis TiToeuli konsolidirebuli organos funqcionaluri valuta warmodgeba ZiriTadi ekonomikuri garemos valutiT, sadac muSabs organizacia. bankis valuta da jgufis warmomadgenlobiTi valuta warmodgeba saqarTvelos erovnuli valutiT, lariT.

bankisa da misi Svilobili kompaniebis samoqmedo teritoriaze, oficialuri savaluto kursis mixedviT, xdeba monetaruli aqtivebisa da valdebulebebis konvertacia, TiToeuli organizaciis funqcionalur valutaSi sabalanso uwyisis wardgenis TariRebisaTvis. ucxouri valutis kursis mixedviT miRebuli mogeba da zarali, warmoqmnili garigebebis mogvarebiT, aseve monetaruli aqtivebisa da pasivebis gadayvaniT TiToeuli organizaciis funqcionalur valutaSi wlis bolosaTvis oficialuri savaluto kursis mixedviT miiCneva mogebaSi an zaralSi. wlis bolosaTvis arsebuli kursis mixedviT Tanxis gadayvana ar exeba aramonetarul sakiTxebs, aqcioneruli investiciebis CaTvliT. saqmiani fasiani qaRaldebis samarTlian fasze aRiniSneba savaluto kursis cvalebadoba, rac miiCneva realuri fasis mogebad an zaralad.

TiToeuli jgufis organizaciis Sedegebi da finansuri mgomareoba (funqcionaluri valuta, romelTagan arc erTi ar aris hiperinflaciis ekonomikis valuta) gadadis warmomadgenlobiT valutaSi Semdegnairad:

(i) balansSi mocemuli aqtivebi da valdebulebebi balansis dRisaTvis arsebuli kursiT aris warmodgenili;

(ii) TiToeuli saSemosavlo uwyisis Semosavali da xarji gadaiyvaneba saSualo savaluto kursiT (Tu aRniSnuli saSualo kursi ar warmoadgens erToblivi Sedegis miaxloebas, im kursebisa, romlebic dominirebs garigebis kursebze, sadac Semosavali da xarji gadaiyvaneba garigebebis TariRisaTvis); da

(iii) yoveli arsebuli kursis sxvaoba miiCneva, rogorc aqciis calkeuli komponenti.

rodesac Svilobili kompania imarTeba sawesdebo aqciis gayidviT, likvidaciiT, xelaxali gadaxdiT, an yvelafris, an nawilis mitovebiT, rac warmoadgnes organizaciis nawils, kursis sxvaoba, arsebuli aqciaSi xelaxlad klasificirdeba mogebasa Tu zaralSi.

ucxo qveynis saqmianobiT miRebuli gudvili da realuri fasi, miiCneva ucxo qveynis organizaciis aqtivebad an pasivebad, romelTa gadayvana xdeba bolo dRisaTvis.

30

2008 wlis 31 dekembrisaTvis ucxouri valutis balansis gadasayvanad dadgenili kursi Seadgenda:

1 aSS dolari = 1.667 lari (2007: 1 aSS dolari= 1.5916 lari); 1 evro= 2.3648 lari (2007: 1 evro = 2,3315 lari)

gaqviTva. konsolidirebul finansur uwyisSi adgili aqvs finansuri aqtivebisa da pasivebis gaqviTvas, rodesac aris amis kanonieri ufleba, moaxdinon aRniSnuli Tanxis gaqviTva da arsebobs misi mogvarebis realuri safuZveli, an moaxdinon aqciis realizireba da imavdroulad moagvaron valdebulebis mdgomareoba.

sakadro xarjebi da masTan dakavSirebuli Senatanebi. xelfasebi (gamomuSavebis mixedviT), xelfasebi, yovelwliuri Svebulebis anazRaureba, premiebi da arafuladi daxmarebebi dairicxeba im weliwadSi, rodesac asocirebuli momsaxurebebi kompensirdeba jgufis TanamSromlebis mier.

wilobrivi monawileobis gaTvaliswinebiT gadaxda. jgufis saqmiani instrumentebisaTvis (ofciebi), wilobrivi monawileobis kompensirebis gegmis safuZvelze, jgufi sargeblobs zemdgomi organos momsaxurebebiT. ofciebis grantis sanacvlod, muSakis momsaxurebebis realuri fasi miiCneva, rogorc xarji. SesaZlo dasaxarji Tanxis saerTo odenoba ganisazRvreba gacemuli ofciebis realuri fasis mixedviT, nebismieri arasabazro momsaxurebisa da uflebebis miniWebis pirobebis garda. mraval uflebis miniWebis sakiTxTan dakavSirebiT, arasabazro uflebis miniWebis pirobebic moisazreba. saerTo daxarjuli Tanxis aRiareba xdeba, uflebis miniWebis periodis ganmavlobaSi, romlis drosac yoveli dasabuTebuli uflebis miniWebis piroba sruldeba. yoveli balansis Sedgenis TariRisaTvis, jgufi ganixilavs mravali misi ofciis Sefasebas, romlis uflebis gadacema mosalodnelia arasabazro uflebis miniWebis pirobebis safuZvelze. SesaZleblobis SemTxvevaSi, igi aRiarebs sawyisi Sefasebebis Semowmebis gavlenas mogeba-zaralis angariSgebaSi, sakuTari kapitalis Sesabamisi SesworebiT. saoperacio xarjebis gamoklebiT miRebuli wminda mogeba ewereba saaqcio kapitals (realuri fasi) da aqciis premias, rodesac adgili aqvs premiaTa moxmarebas.

gasuli periodis Secdomebi. Secdomebis aRmoCenis Semdeg finansur uwyisebSi adgili aqvs jgufis mier gasuli periodis materialuri Secdomebis Sesworebas, rodesac adgili aqvs maTi SedarebiTi odenobebis xelaxal damtkicebas, im gasuli periodisaTvis, rodesac iqna daSvebuli Secdomebi; xolo Tu Secdoma moxda gasul adreul wardgenil periodSi, aqtivTa, pasivTa da aqciis sawyisi saldos xelaxali mticebuleba adreuli gasuli wardgenili periodisaTvis.

2008 wels jgufma daadgina Secdoma aqciis Sesabamisi gadasaxadebis CanawerebiSi, rac aisaxa mocemul finansur uwyisebSi, dakavSirebuli 2007 wlis 31 dekemberTan. kerZod, jgufma gamoiangariSa aqciis danaricxi, mTliani aqciis ofciis odenobiT pirdapiri meTodis gamoyenebiT, garda nawilobrivi gamoangariSebisa. 2007 wlis 31 dekembrisaTvis Secdomis Sedegad gadasaxadis dakisrebis wminda mogebis Sedegi dabegvramde aisaxeboda Semdegnairad:

31


warsuli mtkicebulebis

mixedviT

xelaxali mtkicebulebis

mixedviT

saemisio Semosavali 136,279 1,852 138,131 gaunawilebeli mogeba 128,574 (1,852) 126,722 administraciuli xarjebi 35,697 (3,043) 32,654 wminda Semosavali 28,634 3,043 31,677

wardgenis cvlilebebi. saWiroebis SemTxvevaSi, mimdinare wlis Tanxebis wardgenis SesabamebisaTvis adgili hqonda Sesabamisi maCveneblebis Casworebebs. xelaxali klasifikaciis Sedegi aisaxeba qvemoT aRniSnulis mixedviT:


Tavdapirveli

wardgenis mixedviT

Sesworeba Sesworebis

mixedviT

naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalenti

183,833 (14,593) 169,240

savaWro fasiani qaRaldebi 363 (363)

-

moTxovnebi sxva bankebis mimarT 80,994 14,593 95,587 sakredito portfeli 1,148,280 (19,579) 1,128,701 aramaterialuri aqtivebi - 2,199 2,199 ijaraSi gadasayvani Sesyiduli qoneba da mowyobiloba 326 (326)

-

finansuri lizingis investireba - 19,579 19,579 sxva saxis finansuri aqtivebi - 18,671 18,671 sxva aqtivebi 40,793 (20,182) 20,611 davalianebebisa da xarjebisaTvi saqonlis rezervi - 1,098 1,098 sxva saxis finansuri valdebulebebi - 3,962 3,962 sxva valdebulebebi 13,022 (5,058) 7,964 ucxouri valutis yidva-gayidvidan miRebul Semosavals gamoklebuli xarji

- 17,052

17,052

ucxouri valutis gadafasebidan miRebul Semosavals gamoklebuli xarji 15,937 (17,052)

(1,115)

kreditTan dakavSirebuli sakiTxis rezervi aRdgena - 992 992 sxva transaqciebis rezervi aRdgena 1,801 (742) 1,059 saijaro debitoruli davalianebebis kleba - (250) (250) sxva saoperacio Semosavali 9,722 (4,696) 5,026 saprocento Semosavali 165,326 6,346 171,672 administraciuli da sxva saoperacio xarjebi (67,127) (1,323) (68,450) mokavSiris mogebis wili - (1,174) (1,174) realuri fasis Sesabamisi mogebiTa da zaraliT finansuri aqtivebisa da pasivebis zarali (846) 846 -

wardginebis mniSvnelovani cvlilebebi aisaxeboda Semdegnairad:

• 89,388 aTasi laris odenobis seb-s savaldebulo rezervebis xelaxali klasifikacia sxva bankebis saxsrebis naRdi fuliTa da misi eqvivalentebiT, aseve 74,795 aTasi laris farglebSi garkveuli balansebis xelaxali klasifikacia sxva bankebSi saxsrebis sam Tveze naklebi odenobis dafarvis Tavdapirveli vadiT, sxva bankebSi saxsrebis naRdi fuliTa da misi

32

eqvivalentebiT, raTa gaumjobesebuli iqnas naRdi fulisa da misi eqvivalentis wardgena;

• 19,577 aTasi laris odenobis safinanso ijarebis wminda investiciebi, romlebic adre klientTa sesxebSi da avansebSi Sedioda, sabalanso angariSis mixedviT amJamad calkea warmodgenili, raTa metad gasagebi iyos sabalanso angariSis struqtura;

• warsulSi sxva aqtivebSi mocemuli, 18,671 aTasi laris odenobis sxva finansuri aqtivebi, sabalanso angariSis mixedviT amJamad calkea warmodgenili, raTa bass 39-s mixedviT moxdes finansuri aqtivebis zusti Sejereba;

• ucxour valutasTan savaWro operaciebidan Semosavlebi xarjebis gamoklebiT, 17,052 aTasi laris odenobiT, warsulSi ucxouri valutis gacvliTi operaciebidan Semosavlebisa da xarjebis sapirispirod wminda mogebiT, operaciaTa angariSis komponentTa Taviseburebis ukeT gasacnobad, amJamad calkea warmodgenili.

aRniSnul finansur angariSebSi nebismieri damatebiTi cvlilebebis Setana moiTxovs jgufis xelmZRvanelobis dasturs, romelTa mierac dadgenil iqna aRniSnuli finansuri angariSebis gacema.

4. mniSvnelovani saaRricxvo Sefasebebi da msjelobebi moTxovnil saaRricxvo politikaSi

jgufi afasebs da askvnis momavali safinanso wlis ganmavlobaSi ganmartebuli aqtivebisa da pasivebis odenobas. ganuwyveteliv xdeba Sefasebebisa da msjelobebis Sefaseba, damokidebuli menejmentis gamocdilebaze da sxva faqtorebze, momavali SemTxvevebis molodinis CaTvliT, rac gonivrulad miiCneva mocemul garemoebebSi. garda dakavSirebuli Sefasebebisa, saaRricxvo politikis moTxovnisas, menejmenti akeTebs garkveuli saxis daskvnebs. finansur uwyisebsa da SefasebebSi warmodgenili msjelobebi, romlebic mniSvnelovan gavlenas axdenen miRebul odenobebze da ramac SesaZloa gamoiwvios mniSvnelovani Sesworebebi aqtivTa da pasivTa sabalanso RirebulebaSi momdevno finansuri wlis ganmavlobaSi, moicavs:

uwyvetobis koncefcia. warmodgenili konsolidirebuli finansuri uwyisebi menejmentis mier momzadebuli iqna uwyvetobis koncefciis safuZvelze. aRniSnuli daskvnis gakeTebisas, menejmentma gaiTvaliswina arsebuli ganzraxvebi, operaciaTa nayofiereba da finansuri resursebis miReba.

msgavsad 31-e SeniSvnisa, 2008 wlis 31 dekembers jgufi 12 Tvemde periodis ganmavlobaSi, aRiniSneboda negatiuri saerTo likvidurobis xarveziT 448,190 aTasi laris odenobiT. amas garda, msgavsad 31-e SeniSvnisa, 2008 wlis 31 dekembers bankis monacemebi ar Seesabameboda garkveul dakisrebul kapitalis moTxovnebs. nebismieri saxis dakisrebuli kapitalis moTxovnebis Seusabamobam, SesaZloa gamoiwvios mravalgvari sanqciebis miReba maregulirebeli organos mier, maT Soris SeuzRudavad fuladi jarimebi, dividentTa ganawilebis SezRudva, sabanko licenziebis dabruneba.

33

saerTaSoriso safinanso dawesebulebebidan, axali an gaxangrZlivebuli vadiani sesxebis asaRebad, rodesac Tanamedrove globaluri SemTxvevebis mier maT asaRebad adgili hqonda mniSvnelovan gavlenebs da SesaZleblobis mixedviT, dafinansebis Rirebuleba tipiurad iqna gazrdili, am SemTxvevaSi, menejerebis mier aqtiurad xdeba mocemuli poziciis marTva, xolo Semdgomi nabijebis Sedegad miiCneven, rom yoveli arsebuli valdebulebis dakmayofilebis gasagrZeleblad, gadaxdis dadgenili momentisaTvis jgufi moipovebs sakmao odenobis resursebs:

(i) menejmenti darwmunebulia imaSi, rom saqarTvelos safinanso sameTvalyureo saagento (,,ssa”) ar miiRebs bankis mimarT aranair sawinaaRmdego zomebs, gamowveuls maregulirebeli SeuTavseblobebis gamo, aseve banks SeeZlo ssa-gan moepovebina uaris gancxadebis ufleba, daTariRebuli 2009 wlis 26 martiT.

(ii) axali valis asaRebad da aqcioneruli dafinansebisaTvis, bankis menejmenti ganagrZobs molaparakebebs saerTaSoriso safinanso dawesebulebebTan momdevno eqvsi Tvis ganmavlobaSi. 2009 wlis 14 aprils, aRniSnuli molaparakebebidan gamomdinare, bankma miiRo dasturi zemoT aRniSnuli saerTaSoriso safinanso dawesebulebebisgan, raTa mieRo grZelvadiani dafinansebis paketi, daaxloebiT 230,000 aTasi laris odenobiT, romelic unda gadacemuliyo naRdi fulis saSualebiT 2009 wlis aprili-maisis TveSi, warmodgenili Semdegi maCveneblebiT:

* saaqcio kapitalis Senatani: 66,000 aTasi lari;

* subordinirebuli sesxebi: 73,348 aTasi lari, 5 weliwadze meti vadiT;

* didi sesxis saSualebebi: 88,581 aTasi lari, 5 weliwadze meti vadiT;

zemoT aRniSnuli finansuri paketebi gamoiyeneba jgufis mier misi mimdinare likvidurobis xarvezis dasafinanseblad Tormet Tvemde periodis ganmavlobaSi. ixileT 31-e SeniSvna.

2009 wlis 8 maisis mdgomareobiT, saaqcio kapitalis SenataniT jgufma miiRo 53,868 aTasi lari da moklevadiani likvidurobis saWiroebis dasafaravad, subordinirebuli sesxebidan ki 73,348 aTasi lari. ixileT 31-e SeniSvna.

(iii) saqarTvelos erovnuli banki mzad iyo daxmareba gaewia bankisaTvis, raTa aRmoefxvra likvidurobis xarvezi, Tavdapirveli 45,000 aTasi laris odenobis sesxis gaxangrZlivebiT, romlis Tavdapirveli vada dadgenili iyo 2009 wlis marti, damatebiTi eqvsi TviT.

(iv) saqarTvelos mTavrobam mravali zomebi miiRo, raTa Tavidan aecilebina globaluri SemTxvevebis SesaZlo gavlena adgilobriv ekonomikasa da safinanso sistemaze. aRniSnul zomebTan erTad, 2008 wlis 2 ivniss saqarTvelos erovnulma bankma Seamcira misi savaldebulo sarezervo moTxovna 13%-15%-mde.

gasayidad arsebuli aqciis investiciebis gaufasureba. jgufi gansazRvravs aris Tu ara gasayidad arsebuli aqciis investiciebi gaufasurebuli, maSin, rodesac adgili aqvs realuri fasis mis fasze

34

qvemoT mniSvnelovan an gaxangrZlivebul dacemas. aRniSnul dacemasTan dakavSirebiT unda moxdes imis msjeloba, Tu ra aris mniSvnelovani da gaxangrZlivebuli. aRniSnulis msjelobisas, sxva faqtorebTan erTad, jgufi axdens aqciis fasis cvalebadobis Sefasebas. amasTanave, dacema Seesabameba im faqts, rodesac arsebobs investiciis mimRebis, sawarmosa da seqtoris finansuri maCveneblebis gauaresebis mtkicebuleba, aseve teqnologiuri cvlilebebi da saoperacio da safinanso naRdi fulis mimoqcevebis uaryofiTi maCveneblebi.

sesxebisa da avansebis fasis daklebis Sedegad gamowveuli (gaufasurebuli) danakargebi. dacemis Sesafaseblad jgufi regularulad axdens misi debitoruli davalianebis saerTo odenobis revizirebas. imis dadgeniT, unda moxdes Tu ara saSemosavlo uwyisSi fasis daklebis Sedegad klebis Setana, jgufi ganixilavs da adgens aris Tu ara raime saxis aSkara monacemebi, imis maniSnebeli, rom momaval naRdi fulis mimoqcevebSi aRiniSneba arc ise didi kleba, gamowveuli debitoruli davalianebebis saerTo odenobiT, manam sanam klebis identificireba iqneba SesaZlebeli aRniSnul saqmeSi individualur sesxiT. aRniSnuli mtkicebuleba SesaZloa moicavdes aSkara monacemebs, imis maniSnebeli, rom adgili hqonda msesxeblis sagadasaxado mdgomareobis sawinaaRmdego cvlilebas, jgufur, adgilobriv, Tu ekonomikur pirobebSi, rac dakavSirebulia jgufSi arsebul aqciis gadauxdelobasTan. warsuli danakargis gamocdilebidan gamomdinare, dakavSirebuli aqtivTa sakredito riskis maxasiaTeblebTan da klebis obieqtur monacemebTan, msgavsad im saqmeebisa, rodesac xdeba misi momavali naRdi fulis mimoqcevebis periodis dadgena, menejmenti xelmZRvanelobs SefasebebiT. rogorc odenobis, aseve momavali naRdi fulis mimoqcevebis drois aRricxvis Sesafaseblad gamoyenebuli meTodologia da varaudi, regularulad gandaixedeba, raTa Semcirdes nebismieri sxvaoba, arsebuli danakargis Sefasebasa da faqtiur danakargis gamocdilebas Soris. 5%-iani kleba an zrda danakargis Sefasebasa da faqtiur danakargis gamocdilebas Soris, aisaxeba damatebiTi an dabali xarjiT, Sesabamisad 8,364 aTasi laris (2007: 1,930 aTasi lari) odenobis Tanxis sasesxo danakargis gaufasurebisaTvis. mniSvnelovani individualuri sesxebis gaufasurebis rezervi efuZneba diskontirebuli momavali naRdi fulis mimoqcevebis individualuri sesxebis Sefasebas, nebismieri aqtivis xelaxali dafarviTa da realizaciis gaTvaliswinebiT, sesxis sanacvlod dakavebuli giraos saxiT. individualurad mniSvnelovani sesxebidan gamomdinare, realuri momavali diskontirebuli naRdi fulis mimoqcevebis 5%-ani zrda an kleba, rac SeiZleba aisaxos Tanxebis sxvaobebidan gamomdinare, xolo fulis mimoqcevis drois gansazRvra ki Sesabamisad aisaxeba 6,916 aTasi laris (2007: 573 aTasi lari) odenobis kreditebze zaralis dafarvis rezervis damatebiTi an dabali valdebulebiT.

sagadasaxado kanonmdebloba. saqarTvelos sagadasaxado, savaluto da sabaJo kanonmdebloba eqvemdebareba cvalebad interpretaciebs. ixileT 33-e SeniSvna.

35

dakavSirebul mxareTa garigebebis Tavdapirveli aRiareba. biznesis normaluri mimdinareobis dros, jgufi awarmoebs garigebebs masTan dakavSirebul mxareebTan. sss (saerTaSoriso sabuRaltro standartebi) 39 moiTxovs maTi realuri fasis safuZvelze finansuri instrumentebis Tavdapirvel aRiarebas. imis gansasazRvrelad, garigebebi fasdeba Tu ara sabazro an arasabazro saprocento ganakveTiT, sadac msgavsi garigebebisaTvis ar arsebobs aqtiuri bazari, am SemTxvevaSi adgili aqvs msjelobebs. msjelobis safuZveli warmodgeba, msgavsi tipis garigebebisaTvis fasis dadebiT daukavSirebel mxareebTan da efeqturi saprocento ganakveTis analiziT. xelmZRvanelobis gadawyvetilebiT, 2007 da 2008 wlebis 31 dekembrisaTvis sabazro mdgomareobebisgan gansxvavebiT ar aisaxeboda sesxebi da avansebi. 37-e SeniSvnaSi warmodgenilia dakavSirebuli mxaris balansebis vadebi da pirobebi.

gudvili (aramaterialuri aqtivebi). gudvilis anazRaurebadi Tanxa dadgenil iqna gamoyenebis Rirebulebis kalkulaciis safuZvelze. ixileT 12-e SeniSvna.

TviTRirebulebis mixedviT gatarebuli investicia. xelmZRvanelobam ver moaxdina jgufis gasayidi araqvotirebuli saaqcio investiciebis fasiani qaRaldebis aqciebSi investiciis realuri fasis saimedo Sefaseba (S.p.s. kavkasus neTvorqi, ss ,,saqarTvelos rekonstraqciisa da ganviTarebis kompania” da sxva investiciebi). investiciebi tardeba TviTRirebulebis mixedviT 3,159 aTasi laris (2007: 5,219 aTasi lari) odenobiT. investiciis mimRebs ar warmoudgenia bolo periodSi arsebuli finansuri informacia, dakavSirebuli mis operaciebTan, ar aris misi aqciebi qvotirebuli da misi bolo yidva-gayidvis fasebi ar aris sajarod xelmisawvdomi.

5. axali an Sesworebuli standartebisa da interpretaciebis miReba.

2008 wlis 1 ianvridan, garkveuli saxis axali interpretaciebi Sevida ZalaSi:

* sfamk 11: fass 2: jgufisa da xazinis protokolebi (2007 wlis 1 martidan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi);

* sfamk 12: momsaxurebis koncensiis zomebi (2008 wlis 1 ianvridan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi); da

* sfamk 14: bass 19 – aqciis fiqsirebuli gadaxdis limiti, minimaluri dafinansebis moTxovnebi da maTi urTierTmoqmedeba (2008 wlis 1 ianvridan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi).

zemoT aRniSnul interpretaciebs mniSvnelovani gavlena ar mouxdenia jgufis konsolidirebul finansur uwyisebze.

finansuri aqtivebis xelaxali klasifikacia- bass 39–s Sesworebebi: aRiareba da Sefaseba da fass 7, finansuri instrumentebi: warmodgenebi da Sesabamisi Sesworeba, finansuri aqtivebis xelaxali klasifikacia: ZalaSi Sesvlis TariRi da gardamavali periodi. organizaciebs ufleba aqvT Seitanon Semdegi saxis Sesworebebi: (a) moaxdinon arasavaWro kategoriis finansuri aqtivebis xelaxali klasificireba, Tu mokle vadaSi, iSviaT SemTxvevebSi aqtivi ar xdeba aqtivis gayidva an xelaxali Sesyidva; da (b) gasayidad arsebuli aqtivis an sesxebisa

36

da debitoruli davalianebebis kategoriis savaWro aqtivis xelaxali klasificireba, Tu organizacias ganzraxuli an SesaZlebloba aqvs axlo momavlisTvis an mis dadgenil TariRamde daakavos finansuri aqtivebi (Tu aqtivi Seesabameba sesxebisa da debitoruli davalianebebis gansazRvrebas). Sesworebebis gakeTeba SesaZlebelia, 2008 wlis 1 noembramde gakeTebuli nebismieri xelaxali klasifikaciebisaTvis, retrospeqtiuli SedegiT 2008 wlis 1 ivlisidan; 2008 wlis 1 ivlisamde dauSvebelia Sesworebebis saxiT xelaxali klasifikaciebis Catareba, xolo retrospeqtiuli xelaxali klasifikaciebi ki daSvebulia mxolod Tu am ukanasknels adgili eqneba 2008 wlis 1 noembramde. finansuri aqtivis nebismieri saxis xelaxali klasifikacia, romelic Sesrulda 2008 wlis 1 noembers an Semdgom periodSi, ZalaSi Seva mxolod xelaxali klasifikaciis Sesrulebis momentidan. wlis ganmavlobaSi, jgufs ar aurCevia nebismieri arCeviTi xelaxali klasifikaciis Catareba. 6. axali saaRricxvo debulebebi

gamoica garkveuli saxis axali standartebi da interpretaciebi, savaldebulo jgufis saaRricxvo periodebis ganmavlobaSi, dawyebuli 2009 wlis 1 ianvridan an mogvianebiT, rac adre ar iyo jgufis mier miRebuli:

fass 8, moqmedi segmentebi (2009 wlis 1 ianvridan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi);

standarti exeba im organizaciebs, romelTa vali an saqmiani instrumentebi saRdeba sajaro bazarze, registrirdeba an registraciis procesSia, aseve sajaro bazarze nebismieri saxis meTodis gamosacemad maregulirebeli organizaciebiT maT finansur uwyisebs. fass 8 moiTxovs organizaciisgan raTa waradginos finansuri da aRwerilobiTi informacia, dakavSirebuli mis moqmed segmentebTan da ayalibebs, Tu rogor unda moxdes organizaciis mier msgavsi informaciis wardgena. menejmenti ar moelis, rom fass 8

moaxdens raime gavlenas jgufis finansur uwyisebze.

likvidaciis SemTxvevaSi dafarvis vadamdeli wardgenis uflebiT moqmedi finansuri instrumentebi da valdebulebebi – bass 32 da bass 1 Sesworeba (ZalaSia 2009 wlis 1 ianvridan). warmodgenili SesworebiT moiTxoveba, zogierTi finansuri instrumentis klasifikacia, rogorc aqciis, romlebic akmayofileben finansuri valdebulebis gansazRvrebas. jgufi ar miiCnevs, rom mis konsolidirebul finansur uwyisebSi Sesworeba moaxdens raime Sedegs.

bass 23, sesxis saSualebebi (Sesworebuli 2007w; 2009 wlis 1 ianvridan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi); gadamowmebuli bass 23 gaica 2007 wlis martis TveSi. bass 23-s ZiriTadi cvlileba warmodgeba im ofciis moxsna, romelic dauyovnebliv aRiniSneba, rogorc sesxis saSualebebi, dakavSirebuli im aqtivebTan, romlebic sakmao dros saWiroeben mosamzadeblad an gasasaReblad. Sesabamisad, organizacias moeTxoveba moaxdinos msgavsi sesxis saSualebebis kapitalizireba, rogorc aqciis Rirebulebis nawili. gadamowmebuli standarti miiCneva sesxis xarjebad, aqtivTa SefasebasTan dakavSirebiT, romlisTvisac kapitalizaciis dawyebis dRe

37

miiCneva 2009 wlis 1 ianvari an Semdgomi periodi. jgufi ar miiCnevs, rom mis konsolidirebul finansur uwyisebSi Sesworebuli standarti moaxdens raime materialur Sedegs.

bass 1, finansuri uwyisebis wardgena (Sesworebuli 2008w; 2009 wlis 1 ianvridan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi). bass 1-Si ZiriTadi cvlilebebi moicavs Sesabamisi mtkicebulebiT saSemosavlo deklaraciis Secvlas, romelic aseve moicavs, yoveli aramesakuTris cvlilebebs aqciaSi, rogoricaa gasayidi finansuri aqciebis gadafaseba. alternatiulad, organizaciebs ufleba miecemaT waradginon ori mtkicebuleba/uwyisi: calkeuli saSemosavlo deklaracia da mTliani Semosavlis uwyisi. Sesworebuli bass 1 aseve warmoaCens finansuri mdgomareobis wardgenas (sabalanso uwyisi) SedarebiTi periodis dasawyisisaTvis, rodesac organizacia xelaxali klasifikaciisa saaRricxvo politikaSi cvlilebebis an Sesworebebisa da Secdomebis gamo xelaxlad axdens maT damtkicebas. jgufi miiCnevs, rom Sesworebuli bass 1 Sedegs moaxdens misi finansuri uwyisebis wardgenaze, Tumca aranairi gavlena ar eqneba gansakuTrebuli garigebebisa da balansebis Sefasebasa da aRiarebaze.

6 axali saaRricxvo gancxadebebi (gagrZeleba)

bass 27 mTliani da calkeuli finansuri uwyisebi (Sesworebuli 2008 wlis ianvari; 2009 wlis 1 ivlisidan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi); Sesworebuli bass 27-s mixedviT organizacias moeTxoveba daukavSiros mTliani Semosavali saTao da aramakontrolebel mxareebs (warsulSi moxseniebuli ,,umciresobis wili”), im SemTxvevaSic ki, Tu aramakontrolebeli mxareebi aRiniSnebian pasiuri balansiT (moqmedi standartis mixedviT, umetes SemTxvevaSi moiTxoveba Warbi danakargebis saTao organizaciis mflobelebTan ganTavseba). Sesworebuli standartiT zustad ganisazRvreba saTao organizaciis mflobelTa wilebis is cvlilebebi Svilobil kompaniaSi, rac ar aisaxeba marTvis dakargviT, da CaiTvalos aqciis garigebebSi. es ukanaskneli aseve warmogidgenT imas, Tu rogor unda Seafasos organizaciam Svilobili kompaniis marTvis daklebaze nebismieri mogeba an danakargi. im momentSi, rodesac dakargulia kontroli, Zvel Svilobil kompaniaSi dakavebuli investicia unda gaizomos misi realuri fasis mixedviT. jgufi ar miiCnevs, rom mis konsolidirebul finansur uwyisebze Sesworebuli standarti moaxdens raime materialur Sedegs.

uflebebis miniWebis pirobebi da gauqmebebi – fass 2-s Sesworeba, aqciis Sesabamisi anazRaureba (gamocemuli 2008 wlis ianvaris TveSi; 2009 wlis 1 ivlisidan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi). aRniSnuli SesworebiT xdeba imis ganmarteba, rom uflebis miniWebis pirobebad miiCneva, mxolod samsaxureobrivi pirobebi da moqmedebis pirobebi. Sesworebis mixedviT, yoveli gauqmeba, qineba es organizaciis mxridan, Tu sxva mxaris mier, unda moqmedebdes msgavsi saaRricxvo monacemTa gatarebiT. jgufi ar miiCnevs, rom mis konsolidirebul finansur uwyisebze Sesworebuli standarti moaxdens raime materialur Sedegs.

fass 3 kompaniis gaerTianebebi (Sesworebuli 2008 wlis ianvari; moqmedi im kompaniis gaerTianebebisaTvis, romelTaTvisac SeZenis

38

TariRi miiCneva pirveli wliuri saangariSo periodidan, 2009 wlis 1 ivlisidan an Semdgom periodSi). Sesworebuli fass 3 uflebas aniWebs organizaciebs airCion arakontrolirebadi wilebis Sefaseba (myidvelis identificirebadi wminda aqtivebis proporciuli wili) arsebuli fass 3 meTodis gamoyenebiT an realuri fasiT. Sesworebuli fass 3 ufro detalurad aris warmodgenili kompaniebis gaerTianebebTan dakavSirebuli Sesyidvis meTodebis CanawerSi. gudvilis nawilis gamoTvlisaTvis, gamoiricxa yoveli aqtivisa da pasivis TandaTanobiTi SeZenis realuri fasis mixedviT Sefasebis moTxovna. samagierod, garkveul etapebze kompaniebis gaerTianebaSi miRweul iqna, myidvelma xelaxlad unda Seafasos mis mier warsulSi moqmedi aqciis wili, arsebuli SemZen kompaniaSi, misi SeZenis TariRisaTvis, da amoicnos miRebuli mogeba an zarali, nebismieris arsebobis SemTxvevaSi, mogebaSi an zaralSi. SeZenasTan dakavSirebuli xarjebi daukavSirdeba nawilobriv kompaniis gaerTianebas da Sesabamisad miiCneva xarjebad, garda gudvilSi (aramaterialuri aqtivebi) arsebuli. SeZenis TariRisaTvis, myidvelma unda aRiaros valdebuleba dakavSirebuli nebismier pirobiT SeZenaze. saWiroebis SemTxvevaSi, SeZenis TariRis Semdeg, aRniSnul valdebulebaSi arsebuli cvlilebebi miiReba sxva Sesaferisi fass-bis mixedviT, gansxvavebiT gudvilis regulirebiT. Sesworebuli fass 3 naTels xdis im kompaniebis gaerTianebebs, romlebic moicavs mxolod ormxriv organizaciebs da kompaniebis gaerTianebebs miRweuls mxolod kontraqtis saSualebiT. fass 3 ar aris jgufisadmi relevanturi, radganac miiCnevs, rom adgili ar eqneba kompaniis gaerTianebas.

sfamk 13, momxmarebelTa loialurobis programebi (2008 wlis 1 ivlisidan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi). sfamk 13 axdens imis klasificirebas, Tu sad xdeba saqonlis an momsaxurebebis gadacema momxmarebelTa loialurobis stimuliT (magaliTad: loialurobis sakiTxebi an ufaso produqtebi), klasifikacia warmoadgens mravalelementian klasifikacias da klientis mxridan kompensireba Tavsdeba klasifikaciis komponentTa Soris realuri fasebis gamoyenebiT. amJamad jgufi axdens Sesworebis Sedegis Sefasebas misi finansuri uwyisebis Sesabamisad.

sfamk 15, uZravi qonebis asaSeneblad garigebebi (2009 wlis 1 ianvridan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi). interpretacia exeba Semosavlisa da asocirebuli xarjebis aRricxvas im organizaciebis mier, romlebic pirdapir an qvekontraqtorTa daxmarebiT xelmZRvaneloben uZravi qonebis mSeneblobas da Tvalyurs adevnebs imas, Tu ramdenad aris uZravi qonebis mSeneblobasTan dakavSirebuli xelSekrulebebi Sesabamebuli bass 11 an bass 18-s principebTan. es ukanaskneli aseve moqmedebs im kriteriumiT, raTa ganisazRvros, Tu rodis unda aRiaron organizaciebma Semosavali msgavs garigebebTan dakavsirebiT. fass 15 ar aris jgufis saqmianobebisadmi relevanturi, radganac uZravi qonebis asaSeneblad, igi aranair xelSekrulebas ar flobs.

sfamk 16, ucxour operaciebSi wminda investiciis dazRvevea (SesaZlo danakargisgan dasacavad) (2008 wlis 1 oqtombridan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi). interprentacia ganmartavs imas, Tu romeli valutis riskis daucveloba aris

39

Sesaferisi dazRvevis aRsawerad da adasturebs, rom funqcionaluri valutidan warmodgenil valutaSi gadayvana ar gamoiwvevs iseT daucvelobas, rodesac saWiroa dazRvevis aRwera. sfamk nebas rTavs dazRvevis instruments imoqmedos nebismieri organizaciebiT an sxva organizaciebiT, dakavSirebuli jgufTan, garda im operaciebisa, rac Tavad aris dazRveuli. interpretacia aseve axdens imis ganmartebas ,,Tu rogor moxda mogebisa Tu zaralis meored moxmareba valutis gadayvanis rezervidan, megebasa Tu zaralSi, gamoTvlili dazRveuli ucxouri operaciis marTviT. moxsenebiTi organizaciebi isargebleben bass 39-T, raTa Sewyviton dazRvevis aRwera, rodesac maTi dazRveva ar akmayofilebs kriteriumebs, saWiros dazRvevis aRsawerad sfamk 16-Si. sfamk 16 gavlenas ar axdens warmodgenil konsolidirebul finansur uwyisebze, ramdenadac jgufi ar mimarTavs dazRvevis aRweras.

Svilobili kompaniis, erToblivad kontrolirebuli organizaciis an mokavSiris investiciis Rirebuleba –fass 1 da bass 27 Sesworeba (Sesworebuli 2008 wlis maisSi; 2009 wlis 1 ianvridan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi).

fass-s pirveli mimRebebi Sesworebis Tanaxmad, uflebamosilni arian moaxdinon realuri fasis mixedviT Svilobili kompaniis, erToblivad kontrolirebuli organizaciis an mokavSiris investiciebis Sefaseba, an zmsp-s (zogadad miRebuli saaRricxvo principebi) sabalanso Rirebuleba, rogorc calkeul finansur uwyisebSi ganzraxuli Rirebuleba. Sesworeba aseve moiTxovs distribuciebs, investiciis mimRebebis winaswar SesaZeni wminda aqtivebiT, aRiarebuli iyos mogebasa Tu zaralSi, vidre rogorc investiciis aRdgena. Sesworebebi gavlenas ar moaxdens jgufis konsolidirebul finansur uwyisebze.

Sesaferisi xedjirebuli saSualebebi – bass 39-s Sesworeba, finansuri instrumentebi: aRiareba da Sefaseba/gazomva (2009 wlis 1 ivlsidan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi, daSvebulia naadrevi ganacxadi). Semowmeba/gazomva warmoaCens im principebs, romelTa Tanaxmadac, xelsayreli hedjirebis riski da naRdi fulis mimoqcevis nawilis gamoyeneba, ramdenad SesaZlebelia gansakuTrebul situaciebSi. Sesworeba gavlenas ar moaxdens jgufis konsolidirebul finansur uwyisebze, radganac jgufi ar sargeblobs xedjirebuli xarjTaRricxviT.

fass-s srulyofa/gaumjobeseba (gacemuli 2008 wlis maisis TveSi). 2007 wels, buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso standartebis sabWom gadawyvita, fass-Si saWiro da arasaCqaro Sesworebebis Sesayvanad wamoewyo yovelwliuri gaumjobesebis programa. 2008 wlis maisSi gamocemuli Sesworebebi Sedgeba, arsebiTi cvlilebebis nareviT, naTelyofiTa da mravalgvar standartSi mocemuli terminologiis cvlilebebiT. arsebiTi cvlilebebi exeba Semdeg sakiTxebs: Svilobil kompaniaze kontrolis dakargvis SemTxvevaSi, fass 5-s mixedviT gasasaRebel punqtTa warmodgena; rogorc aramimdinare bass 1, yidva-gayidvisaTvis saWiro finansuri instrumentebis wardgenis albaToba; bass 16-s Tanaxmad gasayidi aqtivebi, romlebic adre qiravdeboda da bass 7-s mixedviT masTan dakavSirebuli naRdi fulis mimoqcevebis klasifikacia, rogorc mimdinare saqmianobebiT gamowveuli naRdi fulis mimoqcevebi; bass 19-s Tanaxmad, Semcirebis ganmartebis naTelyofa; bass 20-s Tanaxmad, bazarze dabali ganakveTis

40

aRsaricxavad, saxelmwifos sesxebi, bass 23-Si sesxis saSualebebis ganmarteba, efeqturi saprocento ganakveTis meTodis Sesabamisad; bass 27 da fass 5-s Tanaxmad, gasayidi Svilobili kompaniebis aRricxva, bass 28 da bass 31-sT Tanaxmad, mokavSireTa da erTobliv sawarmoebTan dakavSirebiT informaciis gamoaSkaravebis moTxovnebis Semcireba; bass 36-s moTxovnili informaciis gamoaSkaravebis zrda; bass 38-s Tanaxmad, sareklamo xarjebis aRricxvis naTelyofa; bass 39-s Tanaxmad, mogebisa Tu danakargis kategoriis mixedviT, realuri fasis ganmartebis Sesworeba, hedjirebuli aRricxvis Sesabamisad. bass 4—s Sesabamisad, sainvesticio sakuTrebaze aRricxvis wardgena mSeneblobis Sesabamisad; bass 41-s Tanaxmad, biologiuri aqtivebis realuri fasis gansazRvris SezRudvebis Semcireba. bass 8, 10, 18, 20, 29, 34, 40, 41-Si da fass 7-Si Setanili Semdgomi Sesworebebi warmoadgenen mxolod terminologiisa da saredaqcio cvlilebebs, romlebic buRaltruli aRricxvis saerTaSoriso standartebis sabWos mtkicebulebiT, aranairi an minimaluri Sedegi ar moaqvT aRricxvaze. jgufi ar miiCnevs, rom mis konsolidirebul finansur uwyisebze, Sesworebebi moaxdenen raime materialur Sedegs.

sfamk 17, mflobelTaTvis arafuladi (naturiT) saxis aqtivebis gacema (2009 wlis 1 ivlisidan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi, daSvebulia naadrevi ganacxadi). Sesworeba naTelyofs imas, Tu rodis da ra saSualebiT unda moxdes arafuladi aqtivebis gacema mflobelTaTvis dividentTa saxiT. organizaciam unda gazomos valdebuleba, raTa gasacem aqtivTa realuri fasis mixedviT, mflobelebze gasces arafuladi aqtivebi, dividentTa saxiT. gacemuli arafuladi aqtivebis marTvis Sedegad miRebuli mogeba an zarali, miiCneva mogebaSi an zaralSi, maSin rodesac organizacia adgens dividends gadasaxdelad. sfamk 17 ar aris relevanturi jgufis saqmianobebTan dakavSirebiT, radganac igi ar axdens mflobelTaTvis aramaterialuri aqtivebis gacemas.

fass 1, finansuri aRricxvis saerTaSoriso standartis pirveladi miReba (2009 wlis 1 ivlisidan an Semdgom periodSi moqmedi pirveli fass-s finansuri uwyisebisaTvis). Sesworebuli fass 1-s arsi msgavsia misi warsuli versiisa, adgili aqvs mis struqtutul cvlilebas, raTa mkiTxveli metad Caswvdes mis arsSi da ukeT Seeguos momaval cvlilebebs. jgufma daamtkica, rom Sesworebuli standarti aranair gavlenas ar axdens mis konsolidirebul finansur uwyisebze.

sfamk 18, momxmareblebisgan aqtivebis gadaadgileba (2009 wlis 1 ivlisidan an Semdgom periodSi dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi); interpretaciiT warmoCindeba momxmareblebisgan aqtivebis gadaadgilebis aRricxva, kerZod is garemoebebi, rodesac adgili aqvs aqtivis ganmartebas; aqtivis aRiareba da Tavdapirveli aRiarebisas misi Rirebulebis gansazRvra; calkeulad identificirebadi momsaxurebebis identifikacia (gadaadgilebuli aqtivebis sanacvlod erTi an meti momsaxureba); momxmarebelTa naRdi fulis gadayvanis aRricxva da Semosavlis aRiareba. jgufis finansuri uwyisebze sfamk 18 ar moaxdens raime gavlenas.

finansuri instrumentebis gamoaSkaravebis gaumjobeseba – fass 7-s cvlilebebi, finansuri instrumentebi: gamoaSkaravebebi (2009 wlis martis TveSi gacemuli; 2009 wlis 1 ianvridan an Semdgom periodSi

41

dawyebuli wliuri periodebisaTvis moqmedi); Sesworebis Tanaxmad moiTxoveba samarTliani fasis gazomvisa da likvidurobis riskis metad gamoaSkaraveba. samdoniani realuri fasis gazomvis ierarqiis gamoyenebiT, organizacias moeTxoveba finansuri instrumentebis analizis gamoaSkaraveba. Sesworeba (a) naTelyofs, rom valdebulebis mocemul peiordSi, gadaxdis analizi maqsimalurad unda moicavdes finansuri garantiebis kontraqtebs, im adreul periodSi, rodesac SesaZlebeli iqneboda garantiis gamowveva; da (b) moiTxovs finansuri derivativebis darCenili sakontraqto vadebis warmoCenas, Tu sakontraqto vadebi aris gadamwyveti, TiToeuli naRdi fulis mimoqcevis drois gamoangariSebis gasagebad. likvidurobis riskis gamo, nebismierima organizaciam SemdgomSi unda warmoaCinos misi kuTvnili finansuri aqtivebis gadaxdis analizi, im SemTxvevaSi, Tu aRniSnuli informacia saWiroa imisaTvis, raTa aRniSnulis mixedviT finansuri uwyisebis momxmareblebs SeeZlebaT Seafason likvidurobis riskis Tavisebureba da odenoba. amJamad jgufi awarmoebs misi finansuri uwyisebis Sesworebis Sedegad arsebuli gavlenis Sefasebas.

finansuri aRricxvis saerTaSoriso standartebis gaumjobeseba (gacemuli 2009 wlis aprilis TveSi; fass 2, bass 38, sfamk 9 da sfamk 16 cvlilebebi ZalaSia yovelwliurad, dawyebuli 2009 wlis 1 ivlisidan an mas Semdeg; fass 5, fass 8, bass 1, bass 7, bass 17, bass 36 da bass 39 cvlilebebi ZalaSia yovelwliurad, dawyebuli 2010 wlis 1 ianvridan an mas Semdeg). cvlilebebi moicavs arsebiTi cvlilebebisa narevs da Semdgomi standartebisa da interpretaciebis naTelyofas: erToblivi marTvis garigebebis saqmianobebis anaricxebis da erToblivi sawarmoebis saqmis naTelyofa, imasTan dakavSirebiT, rom ar moqmedeben fass 2-s farglebSi; fass 5-s Tanaxmad ganmartebiTi monacemebis moTxovnebisa da gasayidad gankuTvnilis saxiT klasificirebuli arasabrunavi aqtivebis sxva standartebis (an gadamcemi jgufebi) an Sewyvetili operaciebis naTelyofa; fass 8-s Tanaxmad, saerTo aqtivebisa da pasivebis parametris moxsenebis moTxovna, TiToeuli moxsenebiTi segmentisaTvis, mxolod im SemTxvevaSi, Tu mTavari gadawyvetilebis mimRebisaTvis regularulad xdeba msgavsi saxsrebis miwodeba; organizaciis sakuTari kapitalis instrumentebis, rogorc arasabrunavis mier uzrunvelyofili garkveuli valdebulebebis klasifikaciis Catarebis uflebis gacemisaTvis bass 1-Si cvlilebebis Setana; bass 7-Si cvlilebebis imgvari Setana, sadac mxolod aRiarebul aqtivSi asaxuli xarjebis klasifikaciaa daSvebuli, rogorc sainvesticio saqmianobebi; bass 17 Tanaxmad, garkveuli saxis grZelvadiani miwis ijaris klasifikaciis Taobaze uflebis gacema, ijaris periodis dasasrulisaTvis, miwis sakuTrebis gadacemis gareSec; imisaTvis raTa ganisazRvrosorganizaciis statusi, ufrosis an agentis saxiT, bass 18-Si damatebiTi saxis xelmZRvaneloba; bass 36-Si imis naTelyofa, rom Segrovebamde, fuladi saxsrebis magenerirebeli erTeuli ar aRemateba saoperacio segments; kompaniis gaerTianebiT miRebuli aramaterialuri aqtivebis realuri fasis parametris Taobaze bass 38-s damateba; bass 39-Si cvlilebebis Setana, raTa (i) mis farglebSi moxdes ofciis garigebebis SeTana, romlebic aisaxeboda kompaniis gaerTianebebze, (ii) fuladi nakadebis xejirebis instrumentebze mogebis an zaralis xelaxali klasifikaciis periodis naTelyofa, sakuTari kapitalidan mogebaze an zaralze da (iii) imis

42

dadastureba, rom winaswari gadaxdis ofcia sakmaod aris dakavSirebuli mTavar garigebasTan, Tu uzrunvelyofisas msesxebeli moaxdens gamsesxeblis ekonomikuri danakargis anazRaurebas; sfamk 9-Si cvlilebebis Setana, imis dasadastureblad, rom saerTo marTvis garigebebiT miRebul garigebebSi CarTuli warmoebuli instrumentebi, aseve erToblivi saqmianobebis formireba ar xdeba mis farglebSi; sfamk 16-Si SezRudvebis gamoricxva, imasTan dakavSirebiT, rom xejirebis instrumentebi SesaZloa ar iyos dakavebuli ucxouri operaciiT, romelic Tavad aris xejirebuli. jgufi ar miiCnevs, rom mis konsolidirebul finansur uwyisebze, Sesworebebi moaxdenen raime materialur Sedegs.

43

7 naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalenti qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 salaroSi fuladi saxsrebis naSTi 82,990 71,893 saqarTvelos erovnuli bankis fuladi saxsrebis naSTebi (garda savaldebulo sarezervo depozitebisa) 35,414 22,549 sakorespondencio angariSebi da sadReRamiso ganTavsebebi sxva bankebTan 82,083 5,851 sxva bankebTan erTad ganTavsebebi Tavdapirvelad dadgenili vadebiT, aranakleb sami Tvisa. 155,259 68,947

saerTo naRdi fuli da naRdi fulis eqvivalenti 355,746 169,240

naRdi fulis da naRdi fulis eqvivalentis saprocento ganakveTi warmodgenilia 31-e SeniSvnaSi. amasTan dakavSirebuli mxaris naSTis Taobaze informacia warmodgenilia 37-e SeniSvnaSi.

depozitebis kreditunarianobis Sefaseba, sxva bankebSi sam Tveze naklebi odenobis dafarvis Tavdapirveli vadiT aisaxeba Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 A+ 94,769 - A - 56,457 A- 18,337 - BB 16,671 - B 13,341 - D 3,335 - Seufasebeli 8,806 12,490 jami 155,259 68,947 sxva bankebSi sakorespondencio angariSebisa da ,,overnaiT” depozitebis kreditunarianobis Sefaseba aisaxeba Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 A+ 55,532 950 A - 867 A- 2,992 - AA+ - 243 AA - 616 AA- - 1,074 Seufasebeli 23,559 2,101 jami 82,083 5,851

44

8 saxsrebi sxva bankebSi

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 sxva bankebis moklevadiani ganTavsebebi Tavdapirvelad dadgenili vadebiT, sam Tveze meti. 14,591 6,199savaldebulo saqarTvelos erovnuli bankis fuladi saxsrebis naSTebi 33,179 89,388

mTliani moTxovnebi sxva bankebis mimarT 47,770 95,587

saxsrebi sxva bankebSi ar aris uzrunvelyofili. sxva bankebSi saxsrebis kreditunarianobis dadgenili Tanxis analizi, daufaravi 2008 wlis 31 dekembrisaTvis aisaxeba Semdegnairad:


sxva bankebis moklevadiani ganTavsebebi

savaldebulo saqarTvelos

erovnuli bankis fuladi

saxsrebis naSTebi

jami

mimdinare da danakargis gareSe - ZiriTadi aTi qarTuli banki 3,095 33,179 36,274 - ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis msxvili bankebi

11,496 -

11,946 saerTo mimdinare da dauklebeli 14,591 33,179 47,770

sxva bankebSi saxsrebis kreditunarianobis dadgenili Tanxis analizi, daufaravi 2007 wlis 31 dekembrisaTvis aisaxeba Semdegnairad:


sxva bankebis moklevadiani ganTavsebebi

savaldebulo saqarTvelos

erovnuli bankis fuladi saxsrebis

naSTebi

jami

mimdinare da danakargis gareSe - ZiriTadi aTi qarTuli banki - 89,388 89,388 - ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis msxvili bankebi

6,199 -

6,199

saerTo mimdinare da dauklebeli 6,199 89,388 95,587

mTliani moTxovnebi sxva bankebis mimarT

6,199 89,388 95,587

ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis msxvil bankebSiarsebuli Tanxebis kreditunarianobis Sefaseba aisaxeba Semdegnairad:

45

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 A+ 10,428 357 A - 637 BBB 3,095 - Seufasebeli 1,068 5,205 mTliani moTxovnebi ekonomikuri TanamSromlobisa da ganviTarebis organizaciis msxvili bankebis mimarT 14,591 6,199

2008 wlis 31 dekembers jgufis balansi xuT sapirispiro bankTan (2007: ori banki) saerTo odenobiT Seadgenda 1,000 aTasze mets. aRniSnuli depozitebis saerTo odenoba Seadgenda 44,548 aTas lars (2007: 94,170 aTasi lari) an sxva bankebSi saxsrebis saerTo odenoba 92 % (2007: 99%). sxva bankebSi Sefasebuli saxsrebis realuri Rirebuleba ixileT 35-e SeniSvnaSi. sxva bankebSi saxsrebis saprocento ganakveTis analizi mocemulia 31-e SeniSvnaSi. dakavSirebuli mxaris naSTebis Taobaze informacia mocemulia 37-e SeniSvnaSi.

46

9 sakredito porTfeli

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 korporatiuli sesxebi 770,161 803,990 samomxmareblo sesxebi 258,597 126,338 ipoTekuri sesxi 199,096 138,615 mcire da mikro sesxebi 175,936 75,288 sxva 51,726 23,873 garda: sesxis dacemis rezervi (167,474) (39,403) sakredito porTfeli 1,288,042 1,128,701

2008 wlis ganmavlobaSi sesxis danakargis rezervis moZraoba aisaxeba Semdegnairad:


korporatiuli

sesxebi

samomxmareblo

sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da mikro

sesxebi

jami

2008 wlis 1 ianvris sesxis danakargebis rezervi 29,130 3,657

2,314 4,302 39,403

wlis ganmavlobaSi sesxis danakargis rezervi

171,947 26,537 105 (2,997)195,592

wlis ganmavlobaSi Camowerili Tanxebi, rogorc arasaimedo (58,810) (8,199) (116) (396) (67,521)

2008 wlis 31 dekembris sesxis danakargebis rezervi 142,267 21,995 2,303 909 167,474

2008 wels Camowerili momxmarebelTa sesxebi da avansebi moicavda 2008 wlis ganmavlobaSi gacemul 48,184 aTasi laris odenobis momxmarebelTa sesxebs da wina wlebSi gacemul 23,837 aTas lars.

2008 wlis ganmavlobaSi, jgufma aqcioners gadasca 39,180 aTasi laris odenobis sesxi, dakavSirebuli kompaniebiebis jgufTan. damatebiTi informaciisaTvis ixileT 37-e SeniSvna.

2008 wlis ganmavlobaSi sesxis danakargis rezervis moZraoba aisaxeba Semdegnairad:


korporatiuli

sesxebi

samomxmareblo

sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da mikro

sesxebi

jami

2007 wlis 1 ianvris sesxis danakargebis rezervi 13,420 1,685 1,066 1,982 18,153wlis ganmavlobaSi sesxis danakargis rezervi 16,050 3,333 1,270 5,841 26,494 wlis ganmavlobaSi Camowerili Tanxebi, rogorc arasaimedo (340) (1,361) (22) (3,521) (5,244)

2007 wlis 31 dekembris sesxis danakargebis rezervi 29,130 3,657 2,314 4,302 39,403

47

momxmareblis debitoruli davalianebis saerTo Tanxis farglebSi, ekonomikuri seqtoris riskis koncentracia aisaxeba Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007

odenoba % odenoba % fizikuri pirebi 505,610 34.7% 300,349 25.71%yidva-gayidva da momsaxureba 439,556 30.2% 463,628 39.69%mSenebloba 196,638 13.5% 141,521 12.12%warmoeba 116,558 8.0% 127,787 10.94%transporti da komunikacia 42,139 2.9% 43,566 3.73%soflis meurneobis 28,980 2.0% 25,082 2.15%oqros giraos sesxebi 28,604 2.0% 13,409 1.15%energetika 23,088 1.6% 18,162 1.55%sxva 74,343 5.1% 34,600 2.96% mTliani sakredito porTfeli (gaufasurebamde) 1,455,516 100.00% 1,168,104 100.00% 2008 wlis 31 dekembrisTvis jgufs hyavda 44 msesxebeli (2007:42 msesxebeli) 5,000 aTasi larze meti saerTo sesxis odenobiT. am sesxTa saerTo odenoba aRwevda 493,945 aTas lars (2007: 444,959 aTasi lari) an debitoruli davalianebis saerTo odenobis 34% (2007:38%).

2008 wlis 31 dekembrisaTvis giraos Taobaze informacia aisaxeboda Semdegnairad:


korporatiuli

sesxebi

samomxmareblo

sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da

mikro sesxebi

sxva

jami

arauzrunvelyofili sesxebi 104,909 115,024 9,932 8,000 1,309 239,174dagiravebuli sesxebi: - uZravi qoneba 517,923 31,915 187,997 151,694 - 889,529 - inventari da mowyobiloba 85,425 111,340 1,011 10,988 - 208,764 - oqro - - - - 29,398 29,398 - fuladi depoziti 7,149 279 41 4,934 21,019 33,422 - sxva saxis aqtivebi 54,755 39 115 320 - 55,229 mTliani sakredito porTfeli 770,161 258,597 199,096 175,936 51,726 1,455,516 2007 wlis 31 dekembrisaTvis giraos Taobaze informacia aisaxeboda Semdegnairad:


korporatiuli sesxebi

samomxmareblo sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da

mikro sesxeb

i

sxva

jami

arauzrunvelyofili sesxebi 177,538 38,769 11,103 5,621 343 233,374 dagiravebuli sesxebi: - uZravi qoneba 441,932 23,535 125,886 57,191 3 648,547- inventari da mowyobiloba 125,996 63,794 1,098 11,610 2 202,500- oqro - - - - 13,627 13,627- fuladi depoziti 14,213 168 187 471 9,898 24,937- sxva saxis aqtivebi 44,312 72 341 394 - 45,119 mTliani sakredito porTfeli 803,991 126,338 138,615 75,287 23,873 1,168,104

48

2008 wlis 31 dekembrisaTvis daufaravi sesxebis kreditunarianobis analizi aisaxeba Semdegnairad:



samomxmareblo

sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da

mikro sesxebi

sxva

jami

mimdinare da danakargis gareSe: - msesxebelTa or weliwadze meti periodis sakredito monacemebi – Tavdapirveli vadebiT

179,961 39,556

97,486

50,076 7,341 374,420

- msesxebelTa or weliwadze meti perioodis sakredito monacemebi – 2008 wels xelaxlad molaparakebuli

2,287 3,003

5,078

4,588 55

15,011 - axali msesxeblebi – Tavdapirveli vadebiT

116,695 166,977 80,266 95,836 43,401 503,175

- axali msesxeblebi – 2008 wels xelaxlad molaparakebuli

249 2,520 1,997 6,418 930 12,114

saerTo mimdinare da aranegatiuri: 299,192 212,057 184,827 156,918 51,726 904,720 vadagadacilebuli, Tumca aranegatiuri - 30 dReze nakleb periodSi vadagadacilebuli

5,941 3,348 1,117 3,353 13,760

- 30—dan 90 dRemde vadagadacilebuli

169 3,565 863 955 5,553

-90—dan 180 dRemde vadagadacilebuli

1,933 3,502 596 167 6,198


- 1,187 606 197 1,990

saerTo vadagadacilebuli, Tumca aranegatiuri

8,043 11,603 3,182 4,673 - 27,500

individualurad dasakargi sesxebi (didi moculoba) - 30 dReze nakleb periodSi vadagadacilebuli 374,896 - - - - 374,896 - 30—dan 90 dRemde vadagadacilebuli 12,530 - - - - 12,530 -90—dan 180 dRemde vadagadacilebuli 26,090 - - - - 26,090 - 180—dan 360 dRemde vadagadacilebuli 23 - - - - 23

mTliani (individualurad Sefasebuli) gaufasurebuli sesxebi

413,538 - - - - 413,538

sxva sesxebis saerTo sabalanso Rirebuleba

49,388 34,937 11,088 14,345 -109,758

gamoklebuli danakargebis rezervi

142,267 21,995 2,303 909 -167,474

49



samomxmareblo

sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da

mikro sesxebi

sxva

jami

mTliani sakredito portfeli 627,894 236,602 196,793 175,027 51,726 1,288,042

2007 wlis 31 dekembrisaTvis daufaravi sesxebis kreditunarianobis analizi aisaxeba Semdegnairad:



samomxmareblo

sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da

mikro sesxebi

sxva

jami

mimdinare da danakargis gareSe: mimdinare da danakargis gareSe:

270,733 22,448

54,244

20,251 2,984 370,660 - msesxebelTa or weliwadze meti periodis sakredito monacemebi – Tavdapirveli vadebiT 29,665

3,031

4,253

222 121 37,292

- msesxebelTa or weliwadze meti perioodis sakredito monacemebi – 2008 wels xelaxlad molaparakebuli

348,758 92,242 72,675 49,794 20,669

584,138 - axali msesxeblebi – Tavdapirveli vadebiT

14,437 2,546 2,533 3,463 99 23,078

saerTo mimdinare da aranegatiuri: 663,593 120,267 133,705 73,730 23,873 1,015,168 vadagadacilebuli, Tumca aranegatiuri

- 30 dReze nakleb periodSi vadagadacilebuli

923 796 609 39 -2,367


2,617 319 755 - -3,691

-90—dan 180 dRemde vadagadacilebuli

- 191 378 - -569


- 42 17 - -59

360 dReze met periodSi vadagadacilebuli

- 20 83 - -103

saerTo vadagadacilebuli, ara gaufasurebuli

3,540 1,368 1,842 39 - 6,789

individualurad dasakargi sesxebi (didi moculoba)

- 30 dReze nakleb periodSi vadagadacilebuli 108,229

- - - -108,229

- 3—dan 90 dRemde vadagadacilebuli 2,184

- - - -2,184

-90—dan 180 dRemde vadagadacilebuli 14,473

- - - -14,473

180—dan 360 dRemde vadagadacilebuli 118

- - - -118

saerTo individualurad gaufasurebuli sesxebi (didi moculoba)

125,004 -

-

- - 125,004

50



samomxmareblo

sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da

mikro sesxebi

sxva

jami

sxva sesxebis saerTo sabalanso Rirebuleba

11,853 4,703 3,068 1,519 -21,143

sesxebis danakargebis rezervebs gamoklebuli

29,130 3,657 2,314 4,302 -39,403

mTliani sakredito porTfeli 774,860 122,681 136,301 70,986 23,873 1,128,701

2008 wlis 31 dekembrisTvis, negatiuri sesxebis daricxuli procentebi Seadgenda 10,766 aTas lars (2007: 865 aTasi).

sesxis gafuWebis upirvelesi faqtori, jgufis azriT aris misi vadagadacilebuli mdgomareoba da masTan dakavSirebuli giraos realizebadoba, arsebobis SemTxvevaSi. Sedegad, jgufi waradgens im sesxTa periodis ganmsazRvrel analizs, romelTa gafuWebis gansazRvra xdeba individualurad.

mimdinare da aranegatiuri, magram xelxaxlad molaparakebuli sesxebi warmoadgenen sesxebis sabalanso Rirebulebas, romlebic vadagadacilebuli an negatiuri aRmoCndeboda, Tu adgili eqneboda maTi vadebis xelaxal molaparakebas (ixileT zemoT mocemuli cxrili).

vadagadacilebuli da negatiuri sesxebi warmoadgenen dagiravebul sesxebs, sadac giraos realuri fasi faravs vadagadacilebul procentsa da ZiriTadi Tanxis gadaxdas. mocemuli vadagadacilebuli, Tumca aranegatiuri Tanxa warmoadgens msgavsi sesxebis mTlian naSTs da ara mxolod vadagadacilebul individualur Senatanebs.

vadagadacilebul, magram aranegatiur sesxebTan da individualurad gansazRvrul gasafuWebel sesxebTan dakavSirebuli giraos realuri fasi 2008 wlis 31 dekembrisaTvis aisaxeboda Semdegnairad:



samomxmareblo

sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da mikro

sesxebi

jami

giraos realuri fasi – vadagadacilebuli, magram gaufuWebeli sesxebi

- uZravi qoneba 6,975 1,406 3,027 4,331 15,739 - inventari da mowyobiloba 1,346 9,882 69 115 11,412 - fuladi Senatanebi - 1 - - 1 giraos realuri fasi – individualurad gafuWebuli sesxebi

- uZravi qoneba 288,342 - - - 288,342 - inventari da mowyobiloba 49,351 - - - 49,351 jami 346,014 11,289 3,096 4,446 364,845

51



samomxmareblo

sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da mikro

sesxebi

jami

vadagadacilebul, magram gaufuWebel sesxebTan da individualurad gansazRvrul gasafuWebel sesxebTan dakavSirebuli giraos realuri fasi 2007 wlis 31 dekembrisaTvis aisaxeboda Semdegnairad:



samomxmareblo sesxebi

ipoTeku ri sesxi

mcire da mikro

sesxebi

jami

giraos realuri fasi – vadagadacilebuli, magram gaufuWebeli sesxebi

- uZravi qoneba 3,589 268 1,842 10 5,709 - inventari da mowyobiloba - 1,042 - - 1,042 - fuladi Senatanebi - 59 - 29 88 giraos realuri fasi – individualurad gafuWebuli sesxebi

- uZravi qoneba 70,049 - - - 70,049 - inventari da mowyobiloba 19,930 - - - 19,930 - sxva aqtivebi 3,762 - - - 3,762 jami 97,330 1,369 1,842 39 100,580 ZiriTadi bazris Sedarebis meTodis gamoyenebiT, jgufis Sida Semfasebelma uzrunvelyo dagiravebuli uZravi qonebis materialuri Semowmeba da sabalanso uwyisis gamocemis TariRisaTvis daadgina uZravi qonebis realuri fasi. jgufis Sida direqtovebis gamoyenebiT, jgufis sakredito ganyofilebam gansazRvra inventaris, mowyobilobisa da sxva aqtivebis realuri fasi. giraos realuri fasis odenoba warmodgenilia kreditis susti mxareebis farglebSi.

momxmarebelTa sesxebisa da avansebis TiToeuli tipis gansazRvruli realuri fasi mocemulia 35-e SeniSvnaSi. momxmarebelTa sesxebisa da avansebis saprocento ganakveTis analizi mocemulia 31-e SeniSvnaSi. dakavSirebuli mxaris balansis Taobaze informacia mocemulia 37-e SeniSvnaSi.

52

10 gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebi

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 korporatiuli wilebi – araqvotirebuli 3,159 5,219korporatiuli wilebi – qvotirebuli (komp. VISA)

1,570

-

gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebis jami 4,729 5,219

gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebis moZraoba aisaxeboda Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 1 ianvris sabalanso Rirebuleba 5,219 4,590Sesyidvebi 110 1,716gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebis revalvacia 7,889 - gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebis marTva/gasaReba (8,219) (1,087)gasasaRebeli sainvesticio fasiani qaRaldebis dacema (270) - 31 dekembris sabalanso Rirebuleba 4,729 5,219

2008 wlis 31 dekembrisaTvis, ZiriTadi aqciis sainvesticio fasiani qaRaldebi aisaxeba Semdegnairad:

saxelwodeba saqmianobis sfero damaregistrirebeli qveyana

Rirebuleba

2008 2007

ss ,,saqarTvelos rekonstruqciisa da ganviTarebis kompania”

sakuTrebis/qonebis ganviTareba

niderlandebi

antiliis kunZulebi (kurasao) 1,502 1,772

komp. VISA baraTis damuSaveba san francisko,

aSS 1,570 -

S.p.s. ,,kavkasus onlaini"

internetis mimwodebeli/provaide

ri saqarTvelo 1,332 1,332 S.p.s. ,,nikora” yidva-gayidva saqarTvelo - 1,902 sxva 325 213 jami 4,729 5,219 menejments ar SeuZlia gasayidi araqvotirebuli sainvesticio fasiani qaRaldebis aqciebSi jgufis investiciis realuri fasis sarwmunod gansazRvra. investiciebi gatarebulia TviTRirebulebis mixedviT 3,159 aTasi laris odenobiT (2007: 5,219 aTasi lari). investiciis mimRebebs ar gamouqveynebiaT maTi bolo finansuri operaciebis Taobaze informacia, maTi aqciebi ar aris qvotirebuli da bolo mimdinare periodis yidva-gayidvis fasebi ar aris sajarod/Tavisuflad xelmisawvdomi.

2008 wels jgufma realuri fasis mixedviT moaxdina misi insvesticiis revalvacia komp. VISA-Si, rasac mohyva aqciis sawyisi sajaro SeTavazeba. aqciis sawyis sajaro SeTavazebamde, komp. VISA-m, misi wevrebisgan miRebuli sawevro Senatanebi gadaiyvana ubralo aqciebSi. Tavdapirveli sajaro SeTavazebis ganmavlobaSi, ubralo aqciis nawilis Semosavali mogeba-zaralis uwyisSi Caiwera, rogorc gasayidi investiciebidan amoRebuli mogeba. aqciis moZraobis uwyisSi Caiwera, realuri fasis nebismieri Sesabamisi cvlileba, gadasaxadebis gamoklebiT.

53

11 dafarvamde (vadis gasvlamde) dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebi

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 seb-s depozituri sertifikatebi 21,151 114,596korporatiuli obligaciebi 56 - dafarvamde (vadis gasvlamde) dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebis jami

21,207 114,596 dafarvamde (vadis gasvlamde) dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebis moZraoba aisaxeba Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 1 ianvrisTvis saerTo odenoba 114,596 50,253damatebebi/ZiriTadi kapitalis zrda 190,059 709,190gamosyidva/dafarva (283,454) (644,847)saprocento Semosavlis zrda 6 - 31 dekembrisTvis saerTo odenoba 21,207 114,596

dafarvamde dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebis realuri fasis gasagebad ixileT 35-e SeniSvna. dafarvamde dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebis saprocento ganakveTi ixileT 31-e SeniSvnaSi. dakavSirebuli mxaris dafarvamde dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebis Taobaze informacia mocemulia 37-e SeniSvnaSi.

54

12 sxva saxis finansuri saSualebebi

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 sxva saxis fiinansuri debitoruli davalianeba(semosulobebi) 2,835 15,669 sagarantio misaRebi procentebi 773 573 savaWro fasiani qaRaldebi 136 135 sxva 540 2,294 sxva saxis finansuri aqtivebis jami 4,284 18,671

sxva saxis finansuri debitoruli davalianebis kreditunarianoba aisaxeba Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 mimdinare da ara gaufasurebuli - fulis gadayvanis momsaxurebebis debitoruli davalianeba 564 99 - sakredito baraTis momsaxurebebis debitoruli

davalianeba 807 1,783 - sagarantio misaRebi procentebi 773 573 - savaWro fasiani qaRaldebi 136 135 - Svilobili kompaniis SesaZenad winaswari gadaxda - 13,371 - sxva 2,004 2,710 sxva saxis finansuri debitoruli davalianebis jami 4,284 18,671 saerTo aqciebiT Sedgenili savaWro fasiani qaRaldebi warmoadgenen qarTuli kompaniis aqciebs (ZiriTadad saqarTvelos saxalxo banki). savaWro fasiani qaRaldebi tardeba TviTRirebulebis mixedviT, romelic aseve warmoaCens gamoqviTvebTan dakavSirebul nebismier kreditunarianobas. ramdenadac SesamCnevi sabanko monacemebis safuZvelze saqarTvelos safondo birJis saSualo fasebis gamoyenebiT xdeba savaWro fasiani qaRaldebis gatareba, jgufi ar uzrunvelyofs gafuWebis/dakargvis maCvenebelTa analizsa Tu monitorings.

sxva finansur aqtivTa TiToeuli klasis sabalanso Rirebuleba TiTqmis Seesabameba 2008 da 2007 wlebis 31 dekembris samarTlian fass. ixileT 35-e SeniSvna.

55

13 investiciebi finansur lizingSi

mowyobilobis finansuri ijariT aReba warmdgenilia 23,766 aTasi laris odenobis (2007: 19,579 aTasi) ijaris investiciebiT. finansuri ijaris debitoruli davalianeba dagiravebulia finansuri ijariT gacemuli mowyobilobiT.

finansuri ijaris misaRebi gadasaxadebi (ijarebis mTliani investicia) da maTi mimdinare Rirebuleba aisaxeba Semdegnairad:


1 weliwadSi dasafari

2-dan 5 weliwadSi dasafari

jamil

2008 wlis 31 dekembrisaTvis finansuri ijaris misaRebi gadasaxadebi 26,089 8,948 35,037

saijaro finansuri Semosavali (6,664) (2,285) (8,949)fasis daklebis Sedegad miRebuli danakargis niSnebi (1,729) (593) (2,322) 2008 wlis 31 dekembrisaTvis ijaris misaRebi gadasaxadebis amJamindeli Rirebuleba 17,696 6,070 23,766

2007 wlis 31 dekembrisaTvis finansuri ijaris misaRebi gadasaxadebi 14,693 12,708 27,401

saijaro finansuri Semosavali (3,994) (3,456) (7,450)fasis daklebis Sedegad miRebuli danakargis niSnebi (199) (173) (372) 2007 wlis 31 dekembrisaTvis ijaris misaRebi gadasaxadebis amJamindeli Rirebuleba 10,500 9,079 19,579

2008 wlis 31 dekembrisaTvis, finansuri ijaris misaRebi gadasaxadebis dadgenili realuri fasi Seadgenda 23,766 aTas lars (2007: 19,579 aTasi lari).

56

14 sxva saxis aqtivebi

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 mflobelobaSi dabrunebuli uzrunvelyofa 6,145 1,552mimdinare mSeneblobis winaswari gadaxdebi 2,990 5,642saijaro aqtivebis Sesyidvis winaswari gadaxdebi 2,261 9,858inventari 1,522 575 sxva saxis aqtivTa winaswari gadaxdebi 793 1,780ijariT gacemis mizniT SeZenili aqtivebi 677 326 winaswar gadaxdili moqmedi gadasaxadebi 379 345 sxva 132 533 sxva saxis aqtivTa jami 14,899 20,611 xelaxlad SeZenili girao warmoadgens jgufis mier SeZenili uZravi qonebis aqtivebsa da mowyobilobas, vadagadacilebuli sesxebis mosagvareblad. fass 5-s Tanaxmad, aqtivebi ar klasificirdeba gasayid aqtivebad, radganac jgufma unda daiwyos maTi gasasaReblad marTva. aqtivebis SeZenis dros, aqtivebi Tavidanve iqna miCneuli realuri fasiT.

dakavSirebuli mxaris naSTebis Taobaze informacia mocemulia 37-e SeniSvnaSi.

57

15 uZravi qoneba, aRWurviloba da aramaterialuri aqtivebi


SeniSvna

uZravi qoneba

ofisi da kompiuter

uli mowyobil

oba

mimdinare mSenebloba

saerTo uZravi qoneba da mowyobiloba

Kompiuteruli

programebis

lizenziebi

jami

2007 wlis 1 ianvris fasi an Sefaseba

31,189 17,965 12,256 61,410 1,536 62,946

akumulirebuli amortizacia

(2,131) (6,048) - (8,179) (993) (9,172)

2007 wlis 1 ianvris sabalanso Rirebuleba

29,058 11,917 12,256 53,231 543 53,774

kompaniebis gaerTianebiT SeZena

- 1,278 - 1,278 401 1,679

damatebebi/ZiriTadi kapitalis zrda

501 18,694 23,046 42,241 1,826 44,067

gadaadgilebebi 8,507 (628) (7,879) - - floba/Sesyidvebi (1,104) (1,377) (48) (2,529) (2,529) saamortizacio danaricxi 29 (1,058) (4,472) - (5,530) (427) (5,957) revalvaciis Sedegad Rirebulebis zrda/kleba

25 22,660 - 6,466 29,126 29,126

SeZenili Svilobili kompaniis akumulirebuli amortizacia

- (711) - (711) (144) (855) SeZenis/flobis Sedegad gamoricxuli akumulirebuli amortizaciis

235 829 - 1,064 1,064 2007 wlis 31 dekembris sabalanso Rirebuleba

58,799 25,530 33,841 118,170 2,199 120,369

2007 wlis 31 dekembris fasi an Sefaseba

61,753 35,932 33,841 131,526 3,763 135,289

akumulirebuli amortizacia

(2,954) (10,402) - (13,356) (1,564) (14,920)

2007 wlis 31 dekembris sabalanso Rirebuleba

58,799 25,530 33,841 118,170 2,199 120,369

kompaniebis GA gaerTianebiT SeZena

38 - 165 - 165 - 165

damatebebi/ZiriTadi kapitalis zrda

3,671 29,713 35,128 68,512 4,265 72,777

gadaadgilebebi 35,965 15 (35,980) - - floba/Sesyidvebi (79) (338) (240) (657) (657) saamortizacio danaricxi 29 (2,559) (10,303) - (12,862) (1,025) (13,887) mogeba-zaralze daricxuli Rirebulebis Semcireba

29

(3,330) - (1,925) (5,255) (5,255) revalvaciis Sedegad Rirebulebis zrda/kleba

25 (6,686) - (868) (7,554) (7,554)

SeZenili Svilobili kompaniebis akumulirebuli amortizacia

(68) (68) (68) SeZenis/flobis Sedegad gamoricxuli akumulirebuli amortizaciis

25 26 51 51

58

2008 wlis 31 dekembris sabalanso Rirebuleba

85,806 44,740 29,956 160,502 5,439 165,941

2008 wlis 31 dekembris fasi an Sefaseba

94,624 65,487 31,881 191,992 8,028 200,020

gaufasurebiT gamowveuli akumulirebuli zarali, akumulirebuli amortizaciis CaTvliT

(8,818) (20,747) (1,925) (31,490) (2,589) (34,079) 2008 wlis 31 dekembris sabalanso Rirebuleba

85,806 44,740 29,956 160,502 5,439 165,941

mimdinare mSenebloba moicavs uZravi qonebis Semadgeneli nawilebis mSeneblobasa da aRdgenas. samuSaos dasrulebis Semdeg, aqtivebis trasferireba xdeba uZrav qonebaSi.

2008 wlis 31 dekembers adgili hqonda uZravi qonebis Sefasebas. saSemfaseblo damoukidebeli firmis xelmZRvanelobiT, romelic flobs Sesabamis profesionalur gamocdilebasa da erkveva SefasebebSi, romlis daxmaebiTac sul axlaxans moxda msgavsi saxisa da adgilis aqciaTa Sefaseba. Sefasebis ZiriTadi safiZvelii moicavda diskontirebul naRdi fulis moZraobas, fasis integrirebul Sefasebas da gasaRebis Sedarebis meTodebs. Sesabamisi saSemfaseblo saSualebebis gamoyenebiT dadgenil iqna realuri fasebi, Semdegi daskvnebiT: garkveuli saSualebebi miCneul iqna zemoT aRniSnuli meTodebis gamoyenebiT, Semdgomi saSemfaseblo maCveneblebis mixedviT: informaciis saimedooba da srulyofileba, Sefasebuli qonebis Taviseburebebi.

amasTanave, zemoT aRniSnuli sabalanso Rirebuleba Seadgens 12,809 aTas lars (2007: 29,124 aTasi lari), Sefasebis klebiT (2007: gadafasebis nameti) jgufis uZrav qonebasa da mimdinare mSeneblobasTan dakavSirebiT. 2008 wlis 31 dekembrisaTvis uZravi qonebebis sabalanso Rirebuleba Seadgenda 113,329 aTas lars (2007: 53,845 aTasi lari), Tu aqtivTa gatareba moxdeboda TviTRierbulebiT amortizacias gamoklebuli. 2008 wlis 31 deklembris mdgomareobiT, mimdinare mSeneblobis sabalanso Rirebuleba Seadgenda 26,283 aTas lars (2007: 27,375 aTasi), Tu aqtivTa gatareba moxdeboda TviTRierbulebiT amortizacias gamoklebuli.

59

16 gudvili

Svilobili kompaniebis SeZeniT miRebuli aramaterialuri aqtivebis moZraobebi aisaxeba Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT SeniSvna 2008 2007

1 ianvris sabalanso Rirebuleba 758 - Svilobili kompaniis SeZena 38 1,262 1,237 fasis daklebis Sedegad gamowveuli danakargi/gaufasurebuli danakargi

Ошибка! Источник ссылки не найден. - (479)

31 dekembris sabalanso Rirebuleba 2,020 758 mTliani sabalanso Rirebuleba 2,499 1,237 fasis daklebis Sedegad gamowveuli dagrovili danakargebi (479) (479)

31 dekembris sabalanso Rirebuleba 2,020 758

aramaterialuri aqtivebi ganTavsebulia fuladi saxsrebis magenerirebel erTeulebSi (CGU-bi romlebic warmadgenen jgufis dabal dones, sadac menejmentis mier xdeba aramaterialuri aqtivebis monitoringi, romlemic ar aRemateba segments) Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 ss gaerTianebuli safinanso korporacia 758 758 S.p.s. Tibisi krediti 1,262 - aramaterialuri aqtivis saerTo sabalanso Rirebuleba 2,020 758 gasaRebis SesaZleblobebiTa da gasuli periodis muSaobis Tanaxmad, xelmZRvanelobis mier ganisazRvra mTliani mogeba. sawarmos angariSebSi mocemuli, Sewonili saSualo zrdis koeficientebi Seesabameba prognozebs.

dabegvramde diskontis ganakveTebi asaxaven Sesabamis CGU-bTan dakavSirebul gansakuTrebul riskebs. Tu ss gaerTianebuli safinanso korporaciis diskontirebul fulad nakadebSi gamoyenebuli dabegvramde diskontis dadgenili ganakveTi 25%-T aRemateba xelmZRvanelobis Sefasebebs, am SemTxvevaSi jgufs ar esaWiroeba aramaterialuri aqtivebis sabalanso Rirebulebis Semcireba. ss gaerTianebuli safinanso korporaciis anazRaurebadi Tanxis odenoba aWarbebs mis sabalanso Rirebulebas 3,121 aTasi lariT. CGU-s sabalanso Rirebuleba uTanabdreba gamoyenebis Rirebulebas 50% wliuri diskontis ganakveTiT.

Tu S.p.s. ,,Tibisi krediti”-Si diskontirebul fulad nakadebSi gamoyenebuli dabegvramde diskontis dadgenili ganakveTi 25%-T aRemateba xelmZRvanelobis Sefasebebs, am SemTxvevaSi jgufs ar esaWiroeba aramaterialuri aqtivebis sabalanso Rirebulebis Semcireba. Tu moxdeboda daklebis aRiareba, am SemTxvevaSi jgufi ver

60

uzrunvelyofda gaufasurebiT gamowveuli nebismieri zaralis ukugatarebas, romelic aramaterialur aqtivze aisaxa Sesabamisi periodebis ganmavlobaSi, im SemTxvevaSic ki Tu adgili eqneboda mdgomareobis gamosworebas. S.p.s. ,,Tibisi krediti”-s anazrarebadi Tanxis odenoba aWarbebs mis sabalanso Rirebulebas 13,801 aTasi lariT. CGU-s sabalanso Rirebuleba uTanabdreba gamoyenebis Rirebulebas 39% wliuri diskontis ganakveTiT.

61

17 valdebulebebi sxva bankebis mimarT

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 sakorespondencio angariSebi da sadReRamiso ganTavsebebi sxva bankebTan 11,182 6,465bankebisa da safinanso dawesebulebebis vadiani ganTavsebebi 18,328 85,891 mTliani valdebulebebi sxva bankebis mimarT 29,510 92,356 sxva bankebis saxsrebis TiToeuli klasis realuri fasis gasagebad ixileT 35-e SeniSvna. 31-e SeniSvnaSi mocemulia sxva bankebis saxsrebis saprocento ganakveTis analizi. dakavSirebuli mxaris naSTebis Taobaze informacia mocemulia 37-e SeniSvnaSi.

18 klientTa angariSebi


saxelmwifo da sajaro organizaciebi -mimdinare/saangariSsworebo angariSebi 18,980 21,415 - vadiani anabrebi 6,553 5,977 sxva iuridiuli pirebi -mimdinare/saangariSsworebo angariSebi 268,876 260,995 - vadiani anabrebi 39,876 54,476

fizikuri pirebi -mimdinare/saangariSsworebo angariSebi 191,419 169,400 - vadiani anabrebi 319,118 267,276 klientTa angariSebis jami 844,822 779,539

saxelmwifo da sajaro organizaciebi moicaven mogebaze orientirebul mTavrobis kuTvnil saqmianobebs.

klientTa angariSebis ekonomikluri seqtori koncentrirdeba Semdegnairad:


odenoba % odenoba % fizikuri pirebi 510,538 60% 436,676 56%yidva-gayidva da momsaxurebebi 162,510 19% 209,032 27%transporti da komunikacia 8,766 1% 21,990 3%mSenebloba 22,428 3% 23,072 3%energetika 19,732 2% 7,359 1%samTo da bunebrivi resursebis damuSaveba 7,084 1% 2,419 0%soflis meurneoba 197 0% 174 0%mTavroba 250 0% 551 0%sxva (saxelmwifo da municipalitetebi) 113,317 13% 78,267 10%

klientTa angariSebis jami 844,822 779,540 100%

62

2008 wlis 31 dekembrisTvis jgufs hyavda 26 klienti (2007: 25 klienti) romelTa balansi aRemateboda 3,000 aTas lars. am klientTa saerTo balansi Seadgenda 173,360 aTas lars (2007: 158,113 aTasi lari) an klientTa mTliani angariSebis 21 % (2007: 20%).

2008 wlis 31 dekembrisTvis klientTa angariSebSi Sedioda 5,807 aTasi larisa da 44,069 aTasi laris (2007: 33,356 aTasi lari da 46,270 aTasi lari) anabrebi, Sesabamisad gacemuli akreditivebisa da garantiebis safuZvelze, ucvleli valdebulebebisaTvis dakavebuli giraos saxiT. ixileT 33-e SeniSvna.

TiToeuli klientis angariSis klasis realuri fasis warmosaCenad, ixileT 35-e SeniSvna. 31-e SeniSvnaSi mocemulia klientTa angariSebis saprocento ganakveTis analizi. 37-e SeniSvnaSi mocemulia informacia, dakavSirebuli mxaris balansis Taobaze.

19 davalianebebisa da xarjebis rezervi

davalianebebisa da rezervis moZraobebi aisaxeba Semdegnairad:


kreditTan dakavSirebuli

saqmeebi

Other Total

2007 wlis 1 ianvris sabalanso Rirebuleba

1,076 22 1,098

mogebis an zaralis Semodinebebi/(aRdgena) 4,248 (22) 4,226 2008 wlis 1 ianvris sabalanso Rirebuleba

5,324 - 5,324

kreditTan dakavSirebuli valdebulebebi: danakargebis sawinaaRmdegod Seiqmna gansakuTrebuli saSualeba, finansuri garantiebisa da valdebulebebis ganzraxviT, im msesxebelTaTvis kreditis gacema, romelTa finansuri mdgomareoba uaryofiTad aisaxeba. 2008 wlis 31 dekembrisaTvis arsebuli naSTis gamoyeneba mosalodnelia 2011 wlis martis Tvemde.

dakavSirebuli mxaris naSTebis Taobaze informacia mocemulia 37-e SeniSvnaSi.

63

20 sxva finansuri valdebulebebi sxva finansuri valdebulebebi Sedgeba SemdegiT: qarTul larSi aTasebiT 2007 2006 sadebeto an sakredito baraTis gadasaxadebi 1,614 819 safinanso ijaris girao 1,390 3143 finansuri valdebulebebis jami 3,004 3,962 sxva saxis finansuri valdebulebebis saimedo fasis asaxvisaTvis warmosaCenad ixileT 35-e SeniSvna. 21. sxva sasesxo saxsrebi 2008 wlis 31 dekembrisaTvis sxva sasesxo saxsrebi aisaxeboda Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT sawyis valutiaSi daufaravi Tanxa

larebSi daufaravi

Tanxa

lari

aSS dolari

saerTaSoriso safinanso dawesebulebebi - 77,438 129,088 adgilobrivi bankebi da safinanso dawesebulebebi 45,000 6,354 55,592 ucxouri bankebi da safinanso dawesebulebebi 13,550 305,037 522,047 sxva safinanso dawesebulebebi 1,716 - 1,716 jami 60,266 388,829 708,443 2008 wlis 31 dekembers, sesxis xelSekrulebis Tanaxmad, zemoT aRniSnul safinanso dawesebulebebTan, bankma daarRvia garigebis garkveuli pirobebi, romlis saerTo odenoba aRwevda 177,665 aTas lars. ixileT 31-e da 39-e SeniSvna. sxva sasesxo saxsrebTan dakavSirebiT, TiToeuli tipis Tanxis realuri Rirebulebis sanaxavad ixileT 35-e SeniSvna. sxva sasesxo saSualebebis saprocento ganakveTis analizi mocemulia 31-e SeniSvnaSi. dakavSirebuli mxaris naSTebis Taobaze informacia mocemulia 37-e SeniSvnaSi. 2007 wlis 31 dekembrisaTvis sxva sasesxo saxsrebi aisaxeboda Semdegnairad:

qarTul larSi aTasebiT sawyis valutiaSi daufaravi Tanxa

larebSi daufaravi

Tanxa GEL USD saerTaSoriso safinanso dawesebulebebi - 83,789 133,359 adgilobrivi bankebi da safinanso dawesebulebebi - - - ucxouri bankebi da safinanso dawesebulebebi 17,817 177,096 299,683 sxva safinanso dawesebulebebi - - - jami 17,817 260,885 433,042 sxva bankebis TiToeuli tipis saxsrebis realuri Tanxebis gasagebad ixileT 35-e SeniSvna. sxva bankebis saxsrebis saprocento ganakveTis analizi mocemulia 31-e SeniSvnaSi. dakavSirebuli mxaris naSTebis Taobaze informacia mocemulia 37-e SeniSvnaSi.

64

22 subordinirebuli vali

2008 wlis 31 dekembrisaTvis subordinirebuli vali Sedgeboda SemdegiT:

qarTul larSi aTasebiT grantis TariRi

gadaxdis dadgenili

dRe

wliuri saprocento ganakveTi

sawyis valutiaSi daufaravi

Tanxa

sawyis valutiaSi daufaravi

Tanxa

germaniis sainvesticio kompania Deutsche Investitions da Entwicklungsgesellschaft mbH. 24-Teb.-06

15- Teb -12 11% 10,534 17,561

germaniis sainvesticio kompania Deutsche Investitions da Entwicklungsgesellschaft mbH.

19-Teb -

08 15-ianv-18 Libor+6.5% 10,481 17,472saerTaSoriso safinanso korporacia 16- dek.-

04 15- dek.-11 Libor+4.5% 4,012 6,688Nederlandse Financierings-Maatschappij Voor Ontwikkelingslanden N.V. (FMO)

30- maisi-07 15-apr-14 Libor+6.25% 20,455 34,098

subordinirebuli valis jami 45,482 75,819

2008 wlis 31 dekembers, sesxis xelSekrulebis Tanamxad, zemoT aRniSnul safinanso dawesebulebebTan, bankma daarRvia garigebis garkveuli pirobebi, romlis saerTo odenoba aRwevda 75,819 aTas lars. ixileT 31-e da 39-e SeniSvna.

2007 wlis 31 dekembrisaTvis subordinirebuli vali Sedgeboda SemdegiT:

qarTul larSi aTasebiT grantis TariRi

gadaxdis dadgenil

i dRe

wliuri saprocento ganakveTi

sawyis valutaSi daufaravi

Tanxa

sawyis valutaSi daufaravi

Tanxa

germaniis sainvesticio kompania Deutsche Investitions da Entwicklungsgesellschaft mbH. 24-Teb.-06

15- Teb -12 11% 10,534 16,766

saerTaSoriso safinanso korporacia 16- dek.-04

15- dek.-11 Libor+4.5% 4,085 6,502

Nederlandse Financierings-Maatschappij Voor Ontwikkelingslanden N.V.

30- maisi-07 15-apr-14 Libor+6.25% 20,491 32,613

subordinirebuli valis jami 35,110 55,881

65

23 saaqcio kapitali

qarTul larSi aTasebiT, garda ramdenime aqciisa

daufaravi aqciis

CamonaTvali

Cveulebrivi aqciebi

saemisio Semosavali

jami

2007 wlis 1 ianvari 53,851 5,385 9,609 14,994axali gacemuli aqciebi 61,448 6,145 127,447 133,592aqciis Sesabamisi gadaxdebi 1,701 170 1,075 1,245 2007 wlis 31 dekemberi 117,000 11,700 138,131 149,831aqciis Sesabamisi gadaxdebi - - 617 617 2008 wlis 31 dekembris mixedviT 117,000 11,700 138,748 150,448

yoveli Cveulebrivi aqcia TiToeul aqciaze moicavs samarTlian Rirebulebas 100 laris odenobiT (2007: 100 lari TiToeul aqciaze) da Tanabrad aris klasificirebuli. TiToeuli aqcia flobs erT xmas. saemisio kapitali warmoadgens realuri RirebulebiT miRebuli gacemuli aqciebis SenatanTa zrdas.

24 aqciis mixedviT gadasaxadi

2005 wlis noembers, jgufis sameTvalyureo sabWom gadawyvita gadaeca 2,834 ofcia bankis xelmZRvanelobisaTvis, raTa Seesyida bankis Cveulebrivi aqciebi. TiToeulis realuri fasis mixedviT gamoyenebisas, TiToeuli ofcia gadadis ss Tibisi bankis erT Cveulebriv aqciaSi. ofciebi arc dividentebis uflebiT sargebloben da arc xmis uflebiT. aqciis ofciebi imarTeba 5 wliani vestingis periodiT. grantis TariRis msgavsad, aqciis ofciebis realuri fasi Sefasebulia 2,420 lariT TiToeul ofciaze. kadrebis xarjebTan erTad, saoperacio xarjebSi menejmentis xarjebis gacemuli aqciis ofciebi.

qarTul larSi, garda ramdenime aqciis ofciisa 2008 2007 miRebuli saerTo aqciebis ofciebi 2,834 2,834wlis dasawyisSi daufaravi ofciebi 1,133 2,834gamoyenebuli aqciis ofciebi - 1,701wlis bolos daufaravi ofciebi 1,133 1,133wlis bolos gamoyenebadi ofciebi 566 - TiToeuli aqciis ofciis Rirebuleba grantis TariRisaTvis (lari) 2,420 2,420

wlis ganmavlobaSi sakadro xarjebad miCneuli xarji

617 1,075

66

25 sxva rezervebi

gadafasebis rezervi

saerTo valutis

gadafasebis rezervi

mTliani sxva

rezervi

qarTul larSi

aTasebiTqarTul larSi aTasebiT

uZravi qonebebisTvis

gasayidi fasiani

qaRaldebisTvis

2007 wlis 1 ianvrisaTvis 10,003 - - 10,003gadafaseba 29,126 - - 29,126SASEMOSAVLO GADASAXADIS SEDEGEBI (3,744) - - (3,744) 2007 wlis 31 dekembrisaTvis 35,385 - - 35,385 GADAFASEBIS SEDEGAD RIREBULEBIS DACEMA (7,554) - - (7,554)gasayidi investiciebis realuri fasi - 7,889 - 7,889realizebuli gadafasebis rezervi - (6,319) - (6,319)valutis gadayvana - - 2,439 2,439 saSemosavlo gadasaxadis Sedegebi

1,182 (235) - 947 2008 wlis 31 dekembrisaTvis 29,013 1,335 2,439 32,787 gasayidad xelmisawvdomi fasiani qaRaldebis gadafasebis rezervi gadadis mogebaSi an zaralSi, rodesac adgili aqvs gasaRebis an daklebis saSualebiT realizebas. uZravi qonebisa da mowyobilobis gadafasebis rezervi gadadis gaunawilebel mogebaSi, rodesac adgili aqvs amortizaciis, daklebis, gasaRebis an sxva saxiT marTvis saSualebiT realizebas.

26 saprocento Semosavali da xarji

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 saprocento Semosavali klientTa sesxebi da avansebi 274,566 153,411 saxsrebi sxva bankebSi 10,273 7,277 investiciebi ijarebSi 6,013 4,239 dafarvamde (vadis gasvlamde) dakavebuli sainvesticio fasiani qaRaldebi 4,661 6,745 sxva 10 0 saerTo saprocento Semosavali 295,523 171,672 wminda saprocento Semosavali sxva bankebis saxsrebi 64,958 40,807 fizikur pirTa vadiani anabrebi 34,795 25,126 iuridiul pirTa vadiani anabrebi 11,024 4,769 sxva bankebis vadiani dabandebebi 6,759 1,877 mimdinare/saangariSsworebo angariSebi 3,955 7,423 sxva bankebis sakorespondencio angariSebi 1,319 1,351 saerTo saprocento xarji 122,810 81,353 wminda saprocento Semosavali 172,713 90,319

67

27 gadasaxadisa da sakomisios Semosavali da xarji

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 sakomisio Semosavali sakomisio Semosavali, dakavSirebuli mogebis an zaralis saSualebiT ararealur fasad arsebul finansur instumentebTan:

- plastikuri baraTis operaciebi 10,449 5,512 - gacemuli garantiebi (SeniSvna 20) 8,278 8,135 - transaqciebis regulireba 5,901 4,979 - naRdi fulis transaqcia 4,120 3,967 - ucxouri valutis operaciebi 421 385 -sxva 3,238 2,601 mTliani sakomisio Semosavali 32,407 25,579 sakomisio xarjebi sakomisio xarjebi, dakavSirebuli mogebis an zaralis saSualebiT ararealur fasad arsebul finansur instumentebTan:

- plastikuri baraTis operaciebi 2,143 1,896- transaqciebis regulireba 760 732 - naRdi fulis transaqcia 507 151 - miRebuli garantiebi 462 577 - ucxouri valutis operaciebi 65 51 - kavSirgabmulobis momsaxureba 468 461 - sxva 655 359 saerTo sakomisio xarji 5,060 4,227 wminda sakomisio xarji 27,347 21,352

28 sxva saoperacio Semosavali

qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 inventaris gasaRebiT miRebuli mogeba 2,121 - akreditiviT miRebuli Semosavali 1,503 992 saerTaSoriso safinanso dawesebulebebisgan miRebuli administraciuli gadasaxadis Semosavali 1,216 250 damzRvevis mier gaweuli dafinanseba 520 1,512 uZravi qonebisa da mowyobilobis martTviT miRebuli mogeba 129 - anazRaurebuli gadasaxadebi - 1,527 sxva 539 745 sxva saerTo saoperacio Semosavali 6,028 5,026

68

29 administraciuli da sxva saoperacio xarjebi qarTul larSi aTasebiT sakadro xarjebi

fasis dacema da amortizacia

15 13,887 5,957sareklamo da marketingis momsaxurebebi 8,161 5,233ijariT sargebloba da ijariT gacema 7,103 2,413gadafasebis Sedegad uZravi qonebis fasis kleba 15 5,255 - komunikaciebi da miwodeba 4,493 1,748sakancelario da sxva saxis saofise xarjebi 4,260 2,642profesiis Sesabamisi momsaxureba 3,477 3,714transportireba da satransporto saSualebebis Senaxva 2,620 1,778uZravi qonebisa da mowyobilobis sxva xarjebi 1,587 574 Semosavlis garda xarjebi 1,537 857 dacvis xarjebi 870 575 samivlinebo xarjebi 734 525 gudvilis (aramaterialuri aqtivebi) gaufasureba 16 - 479 sxva 7,499 6,259 saerTo administraciuli da sxva saoperacio xarjebi 107,017 65,408

69

30 saSemosavlo gadasaxadebi saSemosavlo gadasaxadis krediti moicavs Semdegs: qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 mimdinare gadasaxadi 1,715 2,120 gadavadebuli gadasaxadi (11,398) 7,753 wlis saSemosavlo gadasaxadis (xarji)/krediti (9,683) 9,873 jgufis SemosavlisaTvis Sesabamisi saSemosavlo gadasaxadis ganakveTi Seadgens 15%-s (2007: 20%). umetesi Svilobili kompaniebis SemosavlebisaTvis Sesabamisi saSemosavlo gadasaxadis ganakveTi meryeobs 15%-dan 22%-mde (2007: 20%). qvemoT mocemulia mosalodnel da realur sagadasaxado davalebas Soris regulieba. qarTul larSi aTasebiT 2008 2007 fass (zarali)/mogeba dabegvramde (67,250) 41,550 dadgenili ganakveTis mixedviT Teoriuli gadasaxadis dakisreba (2008: 15%; 2007: 20%) (10,088) 8,310

im saganTa sagadasaxado gavlena, romelTa gamoqviTva da dabegvra ar xdeba dabegvris miznebisaTvis:

- aragamoqviTvadi xarjebi 405 6,145sagadasaxado ganakveTis cvlilebis efeqti - (4,582) wlis saSemosavlo gadasaxadis xarji/(krediti) (9,683) 9,873 jgufis uZravi qonebis gadafasebasTan dakavSirebiT, mogebisaTvis gadavadebuli gadasaxadis krediti, 957 aTasi laris odenobiT (2007: gadavadebuli gadasaxadis xarji 3,744 aTasi lari) pirdapir miewera aqcias. ixileT 15-e da 25-e SeniSvnebi. gasayidi sainvesticio fasiani qaRaldebis samarTliani SefasebisaTvis, gadavadebuli gadasaxadis xarji 235 aTasi laris odenobiT (2007: nuli) pirdapir miewera aqcias. ixileT 10-e da 25-e SeniSvnebi. fass-sa da dadgenil dasabegrav wesebs Soris sxvaoba saqarTvelosa da azerbaijanSi iwvevs aqtivTa sabalanso Rirebulebasa da finansuri angariSgebis mizezebsa da maT sagadasaxado bazebs Soris droebiT sxvaobebs. aRniSnul droebiT sxvaobebSi mimoqcevaTa sagadasaxado gavlena 15%-iani ganakveTiT qvemoT aris detalurad warmodgenili (2007: 20%).



(dakisrebuli)/ mogebaze an

zaralze miwerili

(dakisrebuli) / pirdapir

aqciaze miwerili


gadasaxadis gavlena, droebiTi sxvaobebi da arsebuli sagadasaxado zarali uZravi qoneba da mowyobiloba (14,491) (5,850) 1,182 (19,159)sesxis danakargis rezervi 579 2,443 3,022 gasayidi sainvesticio fasiani qaRaldebis realuri Sefaseba

-

(235)

(235)

70

sagadasaxado danakargis momavali periodebisaTvis gadatana

- 16,354 - 16,354

sxva aqtivebi 126 (22) 104 sasursaTo saqoneli/maragi - (1,527) - (1,527) wminda gadavadebuli sagadasaxado aqtivi(pasivi) (13,786) 11,398 947 (1,441)

aRiarebuli gadavadebuli sagadasaxado aqtivi 705 19,480 aRiarebuli gadavadebuli sagadasaxado pasivi (14,491) (20,921)

wminda gadavadebuli sagadasaxado aqtivi(pasivi) (13,786) (1,441)

jgufis mimdinare mdgomareobidan da saqarTvelos sagadasaxado kanonmdeblobidan gamomdinare, sxvadasxva jgufis kompaniebis sagadasaxado danakargebi da mimdinare sagadasaxado aqtivebi, SesaZloa sawinaaRmdegod ar moqmedebdes sxva jgufis kompaniaTa mimdinare sagadasaxado valdebulebebze da dasabegrav mogebebze da Sesabamisad, gadasaxadTa daricxva SesaZlebelia maSinac, adgili aqvs konsolidirebul sagadasaxado danakargs. maSasadame, gadavadebuli aqtivebi da pasivebi moqmedebs mxolod maSin, rodesac isini ukavSirdeba imave dasabegrav organizaciasa an pirs da imave sagadasaxado sammarTvelos.



(dakisrebuli)/ mogebaze an

zaralze miwerili

(dakisrebuli) / pirdapir

aqciaze miwerili


gadasaxadis gavlena, droebiTi sxvaobebi da momavalSi gadatanili sagadasaxado zarali uZravi qoneba da mowyobiloba (4,415) (6,316) (3,744) (14,491)sesxis danakargis rezervi 1,282 (703) 579 sxva aqtivebi 844 (718) 126 wminda gadavadebuli sagadasaxado aqtivi(pasivi) (2,289) (7,753) (3,744) (13,786)

aRiarebuli gadavadebuli sagadasaxado aqtivi 2,126 705 aRiarebuli gadavadebuli sagadasaxado pasivi (4,415) (14,491)

wminda gadavadebuli sagadasaxado aqtivi(pasivi) (2,289) (13,786)

71

30 ფინანსური რისკების მართვა

რისკების მართვის ფუნქცია „ჯგუფი“-ს ფარგლებში იწარმოება ფინანსურ (საკრედიტო, საბაზრო, გეოგრაფიულ, სავალუტო, ლიკვიდურობასა და საპროცენტო განაკვეთებთან მიმართებით), საოპერაციო და სამართლებრივ რისკებთან დაკავშირებით. ფინანსური რისკების მართვის ფუნქციის მთავარ მიზნებს წარმოადგენს რისკების ზღვრების დადგენა, და შემდგომ ამგვარი ზღვრების დაცვის უზრუნველყოფა. საოპერაციო და სამართლებრივი რისკების მართვის ფუნქციები მიზნად ისახავს საოპერაციო და სამართლებრივი რისკების მინიმუმამდე დაყვანის მიზნით შიდა მეთოდებისა და პროცედურების ჯეროვანი განხორციელების უზრუნველყოფას.

საკრედიტო რისკები. „ჯგუფი“ ექვემდებარება საკრედიტო რისკების ზემოქმედებას, რომლებიც გამოიხატება მასში, რომ ფინანსური ინსტრუმენტის ერთი მხარე ვალდებულების შეუსრულებლობით იწვევს მეორე მხარის ფინანსურ ზიანს. საკრედიტო რისკებისადმი დაქვემდებარება წარმოიქმნება „ჯგუფი“-ს საკრედიტო და კონტრაგენტებთან სხვა ოპერაციების შედეგად, რაც საფუძვლად ედება ფინანსურ აქტივებს.

„ჯგუფი“-ს მაქსიმალური დაქვემდებარება საკრედიტო რისკებისადმი ასახულია კონსოლიდირებულ ბალანსში ფინანსური აქტივების საბალანსო ღირებულების ფარგლებში. კრედიტების გაცემაზე გარანტიებსა და ვალდებულებებთან მიმართებით, საკრედიტო რისკებისადმი მაქსიმალური სახის დაქვემდებარება შემოიფარგლება ამგვარი ვალდებულების თანხით. იხილეთ 33-ე განმარტებითი შენიშვნა.

„ჯგუფი“ აწარმოებს მის მიერ აღებული საკრედიტო რისკების სტრუქტურირებას ყოველ მსესხებელთან ან მსესხებლების ჯგუფებთან მიმართ და ასევე გეოგრაფიულ და მრეწველობის სეგმენტებთან დაკავშირებით აღებული რისკის თანხაზე ლიმიტების დაწესებით. პროდუქციისა და მრეწველობის სექტორის თანახმად საკრედიტო რისკების დონეზე ლიმიტების დამტკიცება წარმოებს „ხელმძღვანელობის“ მიერ რეგულარულად. ამგვარი რიკსების მონიტორინგი ხორციელდება განმეორებითი სახით წლიური ან სხვა რაიმე, მოკლე ვადის განმავლობაში ჩატარებადი შემოწმების გათვალისწინებით.

„ჯგუფი“-ს მიერ შექმნილ იქნა რამოდენიმე საკრედიტო კომიტეტი, რომლებიც პასუხისმგებლები არიან მსესხებლებთან მიმართებით საკრედიტო ლიმიტების დამტკიცებაზე:

- მთავარი საკრედიტო კომიტეტი განიხილავს და ამტკიცებს 1,500 000 ლარზე მეტი ოდენობის ლიმიტებს და ატარებს თავის სხდომებს ყოველდღიურად;

- მცირე და მიკრო (SME) საკრედიტო კომიტეტები განიხილავენ და ამტკიცებენ 1,500 000 ლარზე ნაკლები ოდენობის ლიმიტებს და ატარებენ თავის სხდომებს ყოველდღიურად;

72

- საცალო დაკრედიტების კომიტეტი განიხილავს და ამტკიცებს საცალო სექტორთან დაკავშირებულ კრედიტებს, და ატარებს თავის სხდომებს ყოველდღიურად.

სესხის მიღებაზე კლიენტებთან ურთიერთობის მენეჯერების მიერ მიღებული განაცხადები გადაეცემა შესაბამის საკრედიტო კომიტეტს კრედიტის ლიმიტის დამტკიცების მიზნით. საკრედიტო რისკებისადმი დაქვემდებარების მართვა ასევე გარკვეულ წილად წარმოებს უზრუნველყოფებისა და იურიდიული და ფიზიკური პირებისაგან გარანტიების მოპოვების გზით.

საკრედიტო რისკებისადმი დაქვემდებარების მონიტორინგის მიზნით, რეგულარული ანგარიშების წარდგენა წარმოებს საკრედიტო დეპარტამენტის თანამშრომლების მიერ კლიენტის საქმიანობასა და ფინანსურ მაჩვენებლებზე აქცენტირებული სტრუქტურული ანალიზის საფუძველზე. კლიენტებთან მიმართებით რისკებისადმი ნებისმიერი მნიშვნელოვანი, კრედიტუნარიანობის გაუარესების ნიშნების მქონე დაქვემდებარების შესახებ ინფორმაცია მიეწოდება „დირექტორთა საბჭო“-ს და „საზედამხედველო საბჭო“-ს და განიხილება მათ მიერ.

„ჯგუფი“-ს საკრედიტო დეპარტამენტი აწარმოებს დაუფარავი სესხების ვადების ანალიზს ვადაგადაცილებული ნაშთების შესახებ მონაცემების გათვალისწინებით. „ხელმძღვანელობა“, შესაბამისად, ღებულობს გადაწყვეტილებას წარმოადგინოს საკრედიტო რისკების ვადებსა და სხვა ფაქტორებთან დაკავშირებული ინფორმაცია, როგორც ეს განსაზღვრულია მე-9, მე-10 და მე-13 განმარტებით შენიშვნაში.

ბალანსგარე ანგარიშის ფინანსური ინსტრუმენტების საკრედიტო რისკები განისაზღვრება ფინანსური ინსტრუმენტის კონტრაგენტის მიერ შეთანხმებით გათვალისწინებული ვალდებულების შეუსრულებლობის შედეგად გამოწვეული ზარალის გაწევის შესაძლებლობის სახით. პირობითი ვალდებულებების აღებისას „ჯგუფი“ იყენებს იგივე საკრედიტო პოლიტიკას, როგორც ამას ადგილი აქვს საბალანსო ფინანსურ ინსტრუმენტებთან მიმართებით, საკრედიტო ნებართვების, რისკების კონტროლის ლიმიტებისა და მონიტორინგის პროცედურების მეშვეობით.

საბაზრო რისკები. „ჯგუფი“ ექვემდებარება საბაზრო რიკების ზემოქმედებას. საბაზრო რისკები წარმოიქმნება ღია პოზიციებიდან (ა) ვალუტაში, (ბ) საპროცენტო განაკვეთსა და (გ) წილობრივ ფასიან ქაღალდებში, რომლებიც ექვემდებარებიან საბაზრო საერთო და სპეციფიკური ცვლილებების ზემოქმედებას. „ხელმძღვანელობის“ მიერ დაწესებულ იქნა ლიმიტები რისკის მისაღებ ღირებულებაზე, რომლის მონიტორინგი წარმოებს ყოველდღიურად.

73

30 ფინანსური რისკების მართვა (გაგრძელება)

სავალუტო რისკები. სავალუტო რისკებთან დაკავშირებით ხელმძღვანელობის მიერ დადგენილია შესაბამისი ლიმიტები, როგორც ოვერნაით, ასევე დღიურ პოზიციებზე, რომლებიც წარმოდგენილია დღიურ საფუძველზე. ქვემოთ წარმოდგენილ ცხრილში ასახულია ბალანსის დღისათვის არსებული მდგომარეობით გაცვლითი კურსის რისკებისადმი „ჯგუფი“-ს დაქვემდებარება:

2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით 2007 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით

ათას ლარებში

მონეტარული

ფინანსური

აქტივები



ვალდებულებები

derivativebi

წმინდა საბალანს

ო პოზიცია



აქტივები



ვალდებულებები

derivativebi

წმინდა საბალანს

ო პოზიცია

ქართული ლარი 308,137 244,695 7,274 70,716 473,550 252,077 982 221,473 აშშ დოლარი 1,267,418 1,247,823 (6,688) 12,907 974,039 996,641 (31,384) (22,602)ევრო 154,879 158,954 (709) (4,784) 90,124 122,099 30,310 (31,975)სხვა 12,618 1,374 - 11,244 2,008 1,730 - 278 სულ 1,743,052 1,652,846 (123) 90,083 1,539,721 1,372,547 (92) 167,174

ზემომოცემული ანალიზი მოიცავს მხოლოდ მონეტარულ აქტივებსა და ვალდებულებებს. ინვესტიციები ჩვეულებრივ აქციებსა და არტამონეტარულ აქტივებში არ განიხილებიან რაიმე მნიშვნელოვანი სავალუტო რისკის წარმოქმნის საფუძვლის სახით.

ქვემოთ მოცემულ ცხრილში წარმოდგენილია მოგებისა ან ზარალის და კაპიტალის მგრძნობელობები გაცვლითი კურსების შესაძლო ცვლილებებზე, რომლებიც გამოყენებულ იქნა ბალანსის დღისათვის სხვა დანარჩენ, უცვლელად არსებულ, ცვალებადებთან ერთად:

2008 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით 2007 წლის 31 დეკემბრის

მდგომარეობით


მოგებასა ან ზარალზე

ზეგავლენა

კაპიტალზე ზეგავლენა

მოგებასა ან ზარალზე

ზეგავლენა

კაპიტალზე ზეგავლენა

აშშ დოლარის 10%-ით გამყარება (1,291) (1,097) 2,260 1,921 აშშ დოლარის 10%-ით შესუსტება 1,291 1,097 (2,260) (1,921)ევროს 10%-ით გამყარება 478 407 3,198 2,718 ევროს 10%-ით შესუსტება (478) (407) (3,198) (2,718)სხვა ვალუტის 10%-ით გამყარება (1,124) (956) (28) (24)სხვა ვალუტის 10%-ით შესუსტება 1,124 956 28 24

74

რისკებისადმი დაქვემდებარება გაანგარიშებულ იქნა მხოლოდ იმ მონეტარულ ნაშთებთან მიმართებით, რომლებიც წარმოდგენილი არიან ნებისმიერ ვალუტაში, გარდა „ჯგუფი“-ს შესაბამისი სუბიექტის სამუშაო ვალუტისა.

საპროცენტო განაკვეთის რისკები. „ჯგუფი“ ექვემდებარება რისკებს, რომლებიც დაკავშირებულია მის ფინანსურ მდგომარეობასა და ფულადი სახსრების ნაკადებზე საბაზრო საპროცენტო განაკვეთების მერყეობის ზემოქმედებასთან. ამგვარი მერყეობების შედეგად შესაძლოა გაიზარდოს საპროცენტო მარჟები, თუმცა, გაუთვალისწინებელი ცვლილებების შემთხვევაში, შესაძლოა ადგილი ჰქონდეს მათ შემცირებას ან ზარალის წარმოქმნას. „ხელმძღვანელობა“ ამოწმებს ყოველდღიურად საპროცენტო განაკვეთის შესაძლო გადაფასების სხვაობების დონეს და ადგენს მასზე ლიმიტებს.

საპროცენტო განაკვეთის რისკების მართვა წარმოებს ზღვრულ ფარგლებში, როგორც ეს წარმოდგენილია „ჯგუფი“-ს მიერ დადგენილი სტანდარტების ფარგლებში. საპროცენტო განაკვეთის რისკების კონტროლი წარმოებს საპროცენტო განაკვეთებზე წყვეტილის შესახებ განახლებული ანგარიშგების საფუძველზე. სცენარული ანალიზი იწარმოება პერიოდულად, როგორც შემოსავლების, ასევე ეკონომიკური ღირებულების მგრძნობელობის ანალიზისა და „აქტივებისა და ვალდებულებების მარეგულირებელი კომიტეტი“-ს მიერ დადგენილი ლიმიტების მონიტორინგის მიზნით. საპროცენტო განაკვეთის ხეჯირების ინსტრუმენტები მოიცავს საპროცენტო განაკვეთების „CAP“ ოპციონებს ცვალებადი განაკვეთების მქონე სასესხო სახსრებზე.

ქვემოთ წარმოდგენილ ცხრილში ასახულია საპროცენტო განაკვეთის რისკებისადმი „ჯგუფი“-ს დაქვემდებარება. ცხრილში წარმოდგენილია საბალანსო ღირებულებით ასახული „ჯგუფი“-ს ფინანსური აქტივებისა და ვალდებულებების საერთო თანხები, რომლებიც წარმოდგენილია შეთანხმებების ან დაფარვის ვადების თანახმად საპროცენტო განაკვეთების გადაფასების თარიღების შესაბამისად, იმისდა მიხედვით, თუ რომელი თარიღია უფრო ადრეული.


მოთხოვნამდე და 1

თვეზე ნაკლები

1-დან 6 თვემდე


1 წელზე მეტი

სულ

2008 წლის 31 დეკემბერი სულ ფინანსური აქტივები 498,459 339,335 184,702 723,049 1,745,545 სულ ფინანსური ვალდებულებები 797,716 621,217 117,960 124,705 1,661,598 wminda saprocento GAP 2008 წლის 31 დეკემბრისათვის (299,257) (281,882) 66,742 598,344 83,947 2007 წლის 31 დეკემბერი სულ ფინანსური აქტივები 387,983 272,435 679,267 211,908 1,551,593 სულ ფინანსური ვალდებულებები 722,499 396,015 99,683 146,584 1,364,781 wminda saprocento GAP 2007 წლის 31 დეკემბრისათვის (334,516) (123,580) 579,584 65,324 186,812

75

2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით, თუ საპროცენტო განაკვეთები აღნიშნული თარიღისათვის ყველა სხვა, უცლველი სახით შენარჩუნებულ, ცვალებადებთან ერთად იყო 200 საბაზო ქულით ნაკლები, მოგება წლის განმავლობაში იქნება 2,870 000 ლარით მეტი (2007: 6,183 000 ლარი), ძირითადად ცვალებად საპროცენტო ვალდებულებებთან დაკავშირებით შედარებით მცირე საპროცენტო ხარჯების შედეგად. თუ საპროცენტო განაკვეთები აღნიშნული თარიღისათვის ყველა სხვა, უცლველი სახით შენარჩუნებულ, ცვალებადებთან ერთად იყო 200 საბაზო ქულით მეტი, მოგება იქნება 2,870 000 ლარით მეტი (2007: 6,183 000 ლარი), ძირითადად ცვალებად საპროცენტო ვალდებულებებთან დაკავშირებით შედარებით მაღალი საპროცენტო ხარჯების შედეგად.

„ჯგუფი“ აწარმოებს მისი ფინანსური ინსტრუმენტების საპროცენტო განაკვეთების მონიტორინგს. ქვემოთ მოცემულ ცხრილში ასახულია საპროცენტო განაკვეთების ანალიზი ხელმძღვანელი პირების მიერ განხილული ანგარიშების საფუძველზე:

წლიურ %-ში

2008 2007 ლარი აშშ

დოლარი

ევრო სხვა ლარი აშშ დოლარ

ი

ევრო სხვა

აქტივები ფულადი სახსრები და მათი ექვივალენტები 2% 2% 3% 1% 4% 2% 4% 1%moTxovnebi sxva bankebis mimarT 13% 4% - - - 10% - -სესხები და ავანსები კლიენტებისადმი 24% 17% 20% - 19% 16% 15% -დაფარვამდე დაკავებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები

12% - - - 10% - - -

ვალდებულებები valdebulebebi sxva bankebis mimarT 5% 8% 2% - 6% 8% 7% -კლიენტთა სახსრები - მიმდინარე და საანგარიშსწორებო ანგარიშები 3% 3% 3% - 2% 3% 2% -

- ვადიანი დეპოზიტები 12% 11% 10% - 12% 11% 8% -sxva sasesxo saSualebebi 14% 8% - - 14% 9% - -სუბორდინირებული დავალიანება - 10% - - - 11% - -

ზემოთ მოყვანილ ცხრილში ნიშანი „-“ ნიშნავს, რომ „ჯგუფს“ არ გააჩნია შესაბამისი აქტივები თუ ვალდებულებები აღნიშნულ ვალუტაში.

76


გეოგრაფიული რისკების კონცენტრაცია. 2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით „ჯგუფი“-ს ფინანსური აქტივებისა და ვალდებულებების გეოგრაფიული კონცენტრაცია წარმოდგენილია შემდეგი სახით:


საქართველო ეთგო ქვეყნები, რომლებიც არ

შედიან ეთგო-ში

სულ

აქტივები ფულადი სახსრები და მათი ექვივალენტები 116,441 237,259 2,046 355,746 moTxovnebi sxva bankebis mimarT 36,229 11,541 - 47,770 სესხები და ავანსები კლიენტებისადმი* 1,257,087 - 30,955 1,288,042 გასაყიდად არსებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები 4,729 - - 4,729 დაფარვამდე დაკავებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები 21,207 - - 21,207 ijarebSi investicia 23,766 - - 23,766 სხვა ფინანსური აქტივები 4,285 - - 4,285 სულ ფინანსური აქტივები 1,463,744 248,800 33,001 1,745,545 არაფინანსური აქტივები 185,160 - 1,621 186,781 სულ აქტივები 1,648,904 248,800 34,622 1,932,326

ვალდებულებები valdebulebebi sxva bankebis mimarT 29,510 - - 29,510 კლიენტთა სახსრები 65,052 590,370 53,021 708,443 sxva sasesxo saxsrebi 844,822 - - 844,822 სხვა ფინანსური ვალდებულებები 3,004 - - 3,004 სუბორდინირებული დავალიანება - 75,819 - 75,819

სულ ფინანსური ვალდებულებები 942,388 666,189 53,021 1,661,598

არაფინანსური ვალდებულებები 13,239 - - 13,239

სულ ვალდებულებები 955,627 666,189 53,021 1,674,837

წმინდა საბალანსო პოზიცია 693,277 (417,389) (18,399)

საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებები 89,102 - - 89,102

აქტივები, ვალდებულებები და საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებები მეტწილად წარმოდგენილ იქნა კონტრაგენტების მდებარეობის ქვეყნის შესაბამისად. საქართველოში მოქმედ კონტრაგენტებთან დაკავშირებული ნაშთები, რომლებიც ფაქტიურად მიეკუთვნებიან აღნიშნული კონტრაგენტების ოფშორულ კომპანიებს, გაწერილია გრაფაში „საქართველო“. ნაღდი ფულადი სახსრები, შენობები და აღჭურვილობა ასახულ იქნა მათი ფიზიკური მდებარეობის ქვეყნის შესაბამისად.

77


2007 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით „ჯგუფი“-ს ფინანსური აქტივებისა და ვალდებულებების გეოგრაფიული კონცენტრაცია წარმოდგენილია შემდეგი სახით:


საქართველო ეთგო ქვეყნები, რომლებიც არ

შედიან ეთგო-ში

სულ

აქტივები ფულადი სახსრები და მათი ექვივალენტები 106,922 61,415 902 169,239 moTxovnebi sxva bankebis mimarT 89,482 1,331 4,775 95,588 სესხები და ავანსები კლიენტებისადმი 1,128,701 - - 1,128,701 გასაყიდად არსებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები 5,219 - - 5,219 დაფარვამდე დაკავებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები 114,596 - - 114,596 ijarebSi investicia 19,579 19,579სხვა ფინანსური აქტივები 18,671 - - 18,671 სულ ფინანსური აქტივები 1,483,170 62,746 5,677 1,551,593 არაფინანსური აქტივები 148,546 - - 148,546 სულ აქტივები 1,631,716 62,746 5,677 1,700,139 ვალდებულებები valdebulebebi sxva bankebis mimarT 28,680 44,769 18,908 92,357 კლიენტთა სახსრები 779,540 - - 779,540 sxva sasesxo saxsrebi 905 432,136 - 433,041 სხვა ფინანსური ვალდებულებები 3,962 - - 3,962 სუბორდინირებული დავალიანება - 55,881 - 55,881 სულ ფინანსური ვალდებულებები 813,087 532,786 18,908 1,364,781 არაფინანსური ვალდებულებები 22,848 - - 22,848 სულ ვალდებულებები 835,935 532,786 18,908 1,387,629 წმინდა საბალანსო პოზიცია 795,781 (470,040) (13,231) 312,510 რეზერვი საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებებზე 135,150 - - 135,150 fasTan dakavSirebuli sxva saxis riski. bankma Seamcira kapitalis fasis riski. wilobrivi fasiani qaRaldebis transaqciebi ganicdis monitorings da oficialurad miRebulia direqtorTa sabWos mier. 2008 wlis 31 dekembris mdgomareobiT, Tu kapitalis fasebi mocemuli periodisaTvis iyo 10% (2007: 10%) sxva cvalebad maCveneblebTan SedarebiT mudmivad dabali, wlis mogeba/zarali iqneboda 353 000 lari (2007: 535 000 lari) gacilebiT dabali, ZiriTadad korporaciuli aqciebis gaufasurebiT ganpirobebuli, klasificirebuli, rogorc gasayidi, savaWro gadafaseba da sxva korporaciuli aqciebi realur

78

fasad, mogebis an danakargis saxit, aseve kapitalis sxva komponentebi aisaxeboda 134 000 lariT (2007: nuli lari), gacilebiT dabali, ZiriTadad korporaciuli aqciebis daklebiT gamowveuli, klasificirebuli gasayidis saxiT.

sxva saxis riskis koncentrireba. msesxebelTa susti mxareebis Taobaze moxsenebebis miRebiT, wminda aqciebis saerTo sesxis naSTis 10% matebiT, xelmZRvaneloba uzrunvelyofs sakredito riskis monitoringsa da koncentrirebas.

ლიკვიდურობის რისკები. ლიკვიდურობის რისკები წარმოადგენენ რისკებს, მასზედ, რომ სუბიექტმა შესაძლოა განიცადოს სირთულეები ფინანსური ვალდებულებების დაკმაყოფილებასთან დაკავშირებული ვალდებულებების შესრულებისას. „ჯგუფი“ ექვემდებარება ისეთი სახის რისკის ზეგავლენას, რომელიც დაკავშირებულია ოვერნაით დეპოზიტებზე, კლიენტების ანგარიშებზე, დეპოზიტების დაფარვაზე, კრედიტების გაცემაზე, გარანტიებთან და წარმოებულ ფინანსურ ინსტრუმენტებთან მიმართებით გადახდებზე ანგარიშსწორების წარმოებისათვის არსებული ფულადი სახსრების გამოყენების აუცილებლობასთან. ლიკვიდურობის რისკების მართვა წარმოებს „ჯგუფი“-ს „აქტივების/ვალდებულებების მარეგულირებელი კომიტეტი“-ს მიერ.

„ჯგუფი“ ღებულობს ყველა ზომებს, რათა შენარჩუნებულ იქნას დაფინანსების სტაბილური ბაზა, რომელიც, ძირითადად, შედგება სხვა ბანკების სახსრებისაგან, იურიდიული პირების დეპოზიტებისა და ფიზიკური პირების ანაბრებისაგან, და დააბანდოს თანხები ლიკვიდური აქტივების დივერსიფიცირებულ პორტფელებში, რათა იქონიოს ლიკვიდურობის გაუთვალისწინებელ მოთხოვნებზე სწრაფი და ჯეროვანი რეაგირებას შესაძლებლობა.

„ჯგუფი“-ს ლიკვიდურობის მართვა მოითხოვს ვალდებულებების დროული შესრულებისათვის აუცილებელი ლიკვიდური აქტივების დონის გათვალისწინებას; დაფინანსების სხვადასხვა სახის წყაროებთან წვდომის შენარჩუნებას; დაფინანსების საგანგებო გეგმების შემუშავებას; და მარეგულირებელი მოთხოვნების თანახმად ბალანსით განსაზღვრული ლიკვიდურობის კოეფიციენტების მონიტორინგს. „ბანკი“-ს მიერ ლიკვიდურობის კოეფიციენტის გაანგარიშება წარმოებს ყოველდღიური მონაცემების თანახმად, საქართველოს ფინანსური ზედამხედველობის სააგენტოს მოთხოვნების შესაბამისად. აღნიშნული კოეფიციენტი წარმოდგენილია შემდეგი სახით:

- საშუალო ლიკვიდურობის კოეფიციენტი (LK, არანაკლებ 20%), რომელიც დგინდება, როგორც საშუალო ლიკვიდურობის მქონე აქტივებისა და საშუალო ლიკვიდურობის მქონე ვალდებულებების შეფარდება შესაბამის თვესთან მიმართებით, ფინანსური დაწესებულებებისგან აღებული, დაფარვამდე 6 თვემდე დარჩენილი ვადის მქონე სესხებისა და დაფარვამდე 6 თვემდე დარჩენილი ვადის მქონე ბალანსგარე ვალდებულებების ჩათვლით, მოთხოვნისამებრ; 2008 წლის 31 დეკემბრისათვის არსებული მდგომარეობით აღნიშნული კოეფიციენტი შეადგენდა 22.18%-ს (2007: 34.52%)

79

ინფორმაცია ფინანსური აქტივებისა და ვალდებულებების ლიკვიდურობის შესახებ მიეწოდება სახაზინო დეპარტამენტს, რომელიც აწარმოებს „ჯგუფი“-ს საოპერაციო ლიკვიდურობის ანალიზს, ხოლო შემდგომ ახორციელებს მოკლევადიანი ლიკვიდური აქტივების სათანადო პორტფელის წარმოდგენის უზრუნველყოფას, რომელიც, როგორც წესი ყალიბდება მოკლევადიანი ლიკვიდური სავაჭრო ფასიანი ქაღალდების, ბანკებში დეპოზიტებისა და სხვა ბანკთაშორისო ინსტრუმენტების მეშვეობით, მთლიანად „ჯგუფი“-ს ფარგლებში ლიკვიდურობის შენარჩუნების უზრუნველყოფის მიზნით.

ყოველდღიური ლიკვიდურობის პოზიციის მართვა წარმოებს კლიენტებსა და საბანკო ოპერაციებზე მოსალოდნელი მომავალი ფულადი ნაკადების მინიტორინგის მეშვეობით, რაც წარმოადგენს აქტივების/ვალდებულებების მართვის პროცესის შემადგენელ ნაწილს. „აქტივების/ვალდებულებების მარეგულირებელი კომიტეტი“ ადგენს ზღვრებს დეპოზიტის ამოღებისათვის საჭირო გადასახდელი თანხების მინიმალურ ოდენობასა და ბანკთაშორისო და სხვა სასესხო სახრების მინიმალურ დონეზე, რომელიც სავალდებულოა მოთხოვნის გაუთვალისინებელ ეტაპებზე გატანების დასაფარავად. ლიკვიდურობის მართვის მიზნით, „ვალდებულებებზე/აქტივებზე“ ლიკვიდური აქტივების მინიმალური მარაგი და „აქტივებსა“ და „ვალდებულებებში“ კონცენტრაციის ზღვრები დგინდება „აქტივების/ვალდებულებების მარეგულირებელი კომიტეტი“-ს მიერ და კონტროლირდება „ფინანსური რისკების მართვის დეპარტამენტი“-ს მიერ.

ქვემოთ მოცემულ ცხრილში წარმოდგენილია 2008 წლის 31 დეკემბრისათვის არსებული ვალდებულებები, დაფარვამდე დარჩენილი მათი სახელშეკრულებო ვადების თანახმად. დაფარვის ცხრილში ნაჩვენები თანხები წარმოადგენენ სახელშეკრულებო არადისკონტირებულ ფულად ნაკადებს. აღნიშნული არადისკონტირებული ფულადი ნაკადები განსხვავდებიან თანხისაგან, რომელიც ასახულია ბალანსში, ვინაიდან საბალანსო თანხა ეფუძნება დისკონტირებულ ფულად ნაკადებს. ნეტო საფუძველზე დაფარული წარმოებული ინსტრუმენტები ჩართულია გადასახდელ წმინდა თანხებში.

იმ შემთხვევაში, როდესაც გადასახდელი თანხა არ არის დაფიქსირებული, ასახული თანხა დგინდება საანგარიშგებო დღისათვის არსებული გარემოებების შესაბამისად. უცხოური ვალუტით გადახდების კონვერტირება წარმოებს ბალანსის დღისათვის არსებული ვალუტის სპოტ-კურსით.

80

არადისკონტირებული სახელშეკრულებო დარჩენილი ვალდებულებების საფუძველზე ფინანსური ვალდებულებების დაფარვის ვადების ანალიზი 2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარმოდგენილია შემდეგი სახით:


მოთხოვნამდე და 1 თვეზე

ნაკლები



12 თვიდან 5 წლამდე


სულ

ვალდებულებები valdebulebebi sxva bankebis mimarT 30,929 - - - - 30,929

კლიენტთა სახსრები - ფიზიკური პირები

226,069 69,719 201,819 37,224 2,142 536,973

კლიენტთა სახსრები - სხვა 297,134 28,533 15,899 721 - 342,287სხვა ფინანსური ვალდებულებები 3,004 - - - - 3,004სხვა სასესხო სახსრები 71,787 232,589 220,987 168,848 84,970 779,181სუბორდინირებული დავალიანება 4,314 - 6,235 75,318 34,162 120,029mTliani dafaruli forvardebi

7,397 - - - - 7,397

ფინანსური გარანტიები 16,448 27,438 56,426 83,691 417 184,420სხვა საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებები

89,465 - - - - 89,465

სულ პოტენციური მომავალი გადახდები ფინანსურ ვალდებულებებზე 746,547 358,279 501,366 365,802 121,691 2,093,685


ფინანსური ვალდებულებების დაფარვის ვადების ანალიზი 2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარმოდგენილია შემდეგი სახით:


მოთხოვნამდე და 1 თვეზე

ნაკლები





სულ

ვალდებულებები valdebulebebi sxva bankebis mimarT 66,626 25,360 3,300 - - 95,286კლიენტთა სახსრები - ფიზიკური პირები 191,210 41,916 185,819 40,807 1,392 461,144 კლიენტთა სახსრები - სხვა 298,150 27,796 15,139 2,626 - 343,711 სხვა სასესხო სახსრები 47,182 4,186 151,305 283,094 - 485,767სუბორდინირებული დავალიანება 2,692 - 5,147 45,130 34,646 87,615 mTliani dafaruli forvardebi 31,384 - - - - 31,384

ფინანსური გარანტიები 1,032 41,427 70,193 122,040 7,599 242,291 სხვა საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებები 9,620 20,271 40,927 47,649 16,683 135,150

სულ პოტენციური მომავალი გადახდები ფინანსურ ვალდებულებებზე 647,896 160,956 471,830 541,346 60,320 1,882,348

კლიენტთა სახსრები კლასიფიცირებულია ზემოთ მოცემულ ანალიზში დაფარვის სახელშეკრულებო ვადების გათვალისწინებით. მიუხედავად ამისა, საქართველოს სამოქალაქო კოდექსის თანახმად, ფიზიკური პირები უფლებამოსილი არიან გაიტანონ თავიანთი ანაბრები

81

დაფარვის ვადის დადგომამდე, დარიცხულ პროცენტზე მათ მიერ უფლების დაკარგვის შემთხვევაში.

„ჯგუფი“ არ იყენებს არადისკონტირებული დაფარვის ვადების ზემოაღნიშნულ ანალიზს ლიკვიდურობის მართვის მიზნით. სანაცვლოდ, „ჯგუფი“ აწარმოებს მოსალოდნელი დაფარვის ვადების მონიტორინგს, რომელიც 2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით შესაძლებელია შეჯამებულ იქნას შემდეგი სახით:








სულ

აქტივები ფულადი სახსრები და მათი ექვივალენტები 321,518 34,229 - - - 355,747 moTxovnebi sxva bankebis mimarT 36,327 11,443 - - - 47,770 სესხები და ავანსები კლიენტებისადმი 170,657 129,500 320,219 563,698 103,969 1,288,043 გასაყიდად არსებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები - - - - 4,729 4,729 დაფარვამდე დაკავებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები 21,150 - 56 - - 21,206 finansuri ijaris debitoruli davalianebebi 936 1,832 7,647 13,351 - 23,766 სხვა ფინანსური აქტივები 4,284 - - - - 4,284

სულ ფინანსური აქტივები 554,872 177,004 327,922 577,049 108,698 1,745,545

ვალდებულებები valdebulebebi sxva bankebis mimarT 29,510 - - - - 29,510კლიენტთა სახსრები 519,077 91,918 196,917 34,767 2,143 844,822სხვა სასესხო სახსრები 66,033 405,735 119,975 66,349 50,351 708,443სხვა ფინანსური ვალდებულებები 3,004 - - - - 3,004სუბორდინირებული დავალიანება 2,471 73,348 - - - 75,819

სულ ფინანსური ვალდებულებები 620,095 571,001 316,892 101,116 52,494 1,661,598 ლიკვიდურობის წმინდა წყვეტილი 2008 წლის 31 დეკემბრისათვის (65,223) (393,997) 11,030 475,933 56,204 83,947

ლიკვიდურობის კრებითი წყვეტილი 2008 წლის 31 დეკემბრისათვის (65,223) (459,220) (448,190) 27,743 83,948

ზემოასახული ანალიზი წარმოდგენილია დაფარვის მოსალოდნელი ვადების საფუძველზე. სავაჭრო ფასიანი ქაღალდების სრული პორტფელი, მაშასადამე, კლასიფიცირებულია „მოთხოვნამდე და 1 თვეზე ნაკლები“ კატეგორიას ფარგლებში, ხელმძღვანელობის მიერ აღნიშნული პორტფელის რეალიზებადობის შეფასების საფუძველზე.

82

21-e და 22-ე განმარტებით შენიშვნებში წარმოდგენილი ინფორმაციის თანახმად, „ბანკი“ ვერ ასრულებდა ფინანსურ დაწესებულებებთან დადებული ფინანსური ხელშეკრულებებით გათვალისწინებულ, გარკვეულ ფინანსურ შეთანხმებებს 177,665 000 laris odenobiT da Sesabamisad 75,819 000 laris odenobiT. „ბასს 1“-ს შესაბამისად (რედაქტირებული ვერსია) 253,484 000 ლარის ოდენობის bankebis saxsrebi da subordinirebuli davalianeba გადაყვანილ იქნა moTxvnis likvidurobis analizSi, 2008 wlis 31 dekembrisaTvis. moqmedi sawarmos Tanaxmad, xelmZRvanelobam miiRo gansakuTrebuli zomebi, rac mocemulia 4-e SeniSvnaSi da Sesabamisi RonisZiebebi 39-e SeniSvnaSi.

დაფარვის მოსალოდნელი ვადების ანალიზი 2007 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით შესაძლებელია შეჯამებულ იქნას შემდეგი სახით:








სულ

აქტივები ფულადი სახსრები და მათი ექვივალენტები 321,518 34,229 - - - 355,747 moTxovnebi sxva bankebis mimarT 36,327 11,443 - - - 47,770 სესხები და ავანსები კლიენტებისადმი 170,657 129,500 320,219 563,698 103,969 1,288,043 გასაყიდად არსებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები - - - - 4,729 4,729 დაფარვამდე დაკავებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები 21,150 - 56 - - 21,206 finansuri ijaris debitoruli davalianebebi 936 1,832 7,647 13,351 - 23,766 სხვა ფინანსური აქტივები 4,284 - - - - 4,284

სულ ფინანსური აქტივები 554,872 177,004 327,922 577,049 108,698 1,745,545

ვალდებულებები სხვა ბანკების სახსრები 29,510 - - - - 29,510კლიენტთა სახსრები 519,077 91,918 196,917 34,767 2,143 844,822სხვა სასესხო სახსრები 66,033 405,735 119,975 66,349 50,351 708,443სხვა ფინანსური ვალდებულებები 3,004 - - - - 3,004სუბორდინირებული დავალიანება 2,471 73,348 - - - 75,819

სულ ფინანსური ვალდებულებები 620,095 571,001 316,892 101,116 52,494 1,661,598 ლიკვიდურობის წმინდა წყვეტილი 2008 წლის 31 დეკემბრისათვის (65,223) (393,997) 11,030 475,933 56,204 83,947

ლიკვიდურობის კრებსითი წყვეტილი 2008 წლის 31 დეკემბრისათვის (65,223) (459,220) (448,190) 27,743 83,948

აქტივებისა და ვალდებულებების დაფარვის ვადების და საპროცენტო განაკვეთების შესაბამისობა და/ან კონტროლირებადი შეუსაბამობა „ჯგუფი“-ს ხელმღვანელობისათვის ატარებს არსებით ხასიათს. როგორც წესი ბანკებისათვის იშვიათია სრული შესაბამისობის უზრუნველყოფა, ვინაიდან წარმოებული ოპერაციები ხშირ შემთხვევაში ხასიათდებიან გაურკვეველი ვადითა და განსხვავებული სახეობით. შეუსაბამო პოზიცია პოტენციურად ზრდის მომგებიანობას, მაგრამ ასევე შესაძლოა გამოიწვიოს ზარალის წარმოქმნის რისკები.

83

აქტივებისა და ვალდებულებების დაფარვის ვადები და დაფარვის ვადის დადგომისას პროცენტით დატვირთული ვალდებულებების მისაღები ღირებულებით შეცვლის შესაძლებლობა წარმოადგენს „ჯგუფი“-ს ლიკვიდურობისა და პროცენტებისა და სავალუტო კურსების ცვლილებებისადმი მისი დაქვემდებარების დადგენის მნიშვნელოვან ფაქტორებს. ხელმძღვანელობა თვლის, რომ კლიენტების, „მოთხოვნამდე“ სტატუსის მქონე, სახსრების საგრძნობი წილის არსებობის მიუხედავად, ამგვარი ანაბრების დივერსიფიკაცია მეანაბრების რაოდენობისა და ტიპის შესაბამისად, ასევე წინამორბედი პერიოდების განმავლობაში „ჯგუფი“-ს მიერ მიღებული გამოცდილება მიუთითებს მასზედ, რომ ადგილი აქვს კლიენტების აღნიშნული სახსრებით „ჯგუფი“-ს საქმიანობის დაფინანსების გრძელვადიანი და სტაბილური წყაროს ჩამოყალიბებას. ამასთანავე, „ჯგუფი“-ს ლიკვიდურობის რისკების მართვა მოიცავს მის მიმდინარე დეპოზიტებზე ფაქტიური დადგენილი დაფარვის ვადების შეფასებას. აღნიშნული შეფასება ეფუძნება სტატისტიკურ მეთოდებს, რომლებიც გამოიყენება კლიენტების ანგარიშებზე ნაშთების ცვლილებების შესახებ არსებულ ინფორმაციას.

გარანტიებისა და აკრედიტივების საფუძველზე უზრუნველყოფასთან დაკავშირებული მოთხოვნები ლიკვიდურობაზე გაცილებით მცირე ოდენობისაა, ვიდრე შესაბამისი ვალდებულებების თანხა, ვინაიდან „ჯგუფი“, როგორც წესი, არ ელოდება ხელშეკრულების საფუძველზე გათვალისწინებული სახსრების გამოთხოვას მესამე მხარეების მიერ. კრედიტის გაცემაზე ვალდებულებების ხელშეკრულებით გათვალისწინებული მთლიანი გადასახდელი თანხა ყოველთვის არ ასახავს ფულად სახსრებზე მომავალ მოთხოვნებს, რადგან აღნიშნული ვალდებულებებიდან მრავალი ვალდებულების მოქმედების ვადა ამოიწურება ან ის გაუქმებულ იქნება დაფინანსების განხორციელების გარეშე.

კაპიტალის მართვის პროცესში „ჯგუფი“ მიზნად ისახავს უზრუნველყოს (i) კაპიტალის მიმართ „ფინანსური ზედამხედველობის სააგენტო“-ს მიერ დადგენილი მოთხოვნებისადმი შესაბამისობა, (ii) მოქმედი საწარმოს სახით საქმიანობის გაგრძელებისათვის „ჯგუფი“-ს შესაძლებლობის შენარჩუნება. „ფინანსური ზედამხედველობის სააგენტო“-ს მიერ დადგენილი, კაპიტალის საკმარისობის კოეფიციენტებისადმი შესაბამისობის მონიტორინგი წარმოებს ყოველთვიურად, ანგარიშების წარდგენით, სადაც აისახება მათი გაანგარიშებითი მონაცემები, რომლებსაც განიხილავს და ხელს აწერს „ბანკი“-ს გენერალური დირექტორი და მთავარი ბუღალტერი. „ფინანსური ზედამხედველობის სააგენტო“-ს მიერ დადგენილი, კაპიტალის მიმართ მიმდინარედ მოქმედი მოთხოვნების საფუძველზე ბანკები ვალდებულნი არიან შეინარჩუნონ კაპიტალის და, რისკის გათვალისწინებით შეწონილი აქტივების ფარდობა („საწესდებო კაპიტალის ფარდობა“) განსაზღვრულ მინიმალურ მნიშვნელობაზე მეტი ოდენობით. ნორმატიული კაპიტალი წარმოდგენილია საქართველოს საბუღალტრო სტანდარტების თანახმად მომზადებული, „ბანკი“-ს ანგარიშების საფუძველზე, და მოიცავს:

84

ათას ლარებში 2008 2007 სააქციო კაპიტალი 148,097 148,097გაუნაწილებელი მოგება 61,544 124,564სასესხო ზარალზე საერთო რეზერვები (რისკის - შეწონილი აქტივების 1.25%-მდე ) 18,915 21,942არამატერიალური აქტივების გარეშე (4,398) (1,842)შვილობილ კომპანიებში ინვესტიციებისა და სხვა ბანკების კაპიტალის გარეშე (19,920) (6,232)სუბორდინირებული დავალიანება 56,011 46,793 სულ ნორმატიული კაპიტალი 260,259 333,322

„ჯგუფი“ და „ბანკი“ ასევე ექვემდებარებიან მინიმალური კაპიტალის მიმართებით მოთხოვნებს, რომლებიც დადგენილია სესხის ხელშეკრულებებში განსაზღვრული შეთანხმებებით, მათ შორის კაპიტალის საკმარისობის დონეებს, რომლებიც დადგენილია ბაზელის შეთანხმებით განსაზღვრული მოთხოვნების თანახმად, როგორც ეს აღნიშნულია „კაპიტალის პარამეტრებისა და ნორმატივების საერთაშორისო კონვერგენცია“-სა (1998 წლის აპრილის თვის რედაქცია) და „საკუთარი კაპიტალის ნორმის შესახებ საბაზრო რისკების თაობაზე ცვლილება“-ში (2005 წლის ნოემბრის თვის რედაქცია), რომელიც ცნობილია „ბაზელ 1“-ის სახელწოდებით. „ჯგუფი“-ს კაპიტალში შემავალი, ბაზელის შეთანხმების თანახმად გაანგარიშებული კომპონენტები წარმოდგენილია შემდეგი სახით: ათას ლარებში 2008 2007 1-ი რიგის კაპიტალი სააქციო კაპიტალი 150,449 147,979გაუნაწილებელი მოგება 90,627 128,569გუდვილის გარეშე (2,021) (759)მინორიტარული წილი 5,165 572 სულ 1-ი რიგის კაპიტალი 241,076 276,362 2-ე რიგის კაპიტალი გადაფასებაზე რეზერვები 31,625 35,384სუბორდინირებული დავალიანება 58,482 48,559სულ 2-ე რიგის კაპიტალი 90,107 83,944 სულ კაპიტალი 331,183 360,306

„ბანკმა“ ვერ დააკმაყოფილა კაპიტალთან მიმართებით ყველა, გარე მხრიდან დაკისრებული მოთხოვნა 2008 წლის განმავლობაში, რამაც შესაძლოა გამოიწვიოს სხვადასხვა სახის სანქციების, მათ შორის და არა მარტო, ფულადი ჯარიმების, დივიდენდების განაწილებაზე შეზღუდვების დაკისრება და საბანკო ლიცენზიების გაძახება შესაბამისი მარეგულირებელი ორგანოს მიერ. მიუხედავად ამისა, ხელმძღვანელობა მიიჩნევს, რომ „ფინანსური ანგარიშგების სააგენტო“-ს მხრიდან არ იქნება გამოყენებული მკაცრი ზომები და „ბანკი“ შეძლებს „ფინანსური ანგარიშგების სააგენტო“-ს მხრიდან საჭირო შეღავათების მოპოვებას. balansis Sedgenis TariRis Semdgom, misi aqcionerebisgan jgufma miiRo damatebiTi dafinanseba, kapitaluri anaricxebis saxiT. ixileT 39-e SeniSvna.

85

33 პირობითი ვალდებულებები

სასამართლო დავები. დროდადრო და საქმიანობის წარმოების მსვლელობისას შესაძლებელია ადგილი ჰქონდეს „ჯგუფი“-ს წინააღმდეგ აღძრულ სარჩელებს. საკუთარი შეფასებებისა და, როგორც შიდა, ასევე გარე წყაროებიდან მიღებული პროფესიონალური კონსულტაციების საფუძველზე, “ხელმძღვანელობა” მიიჩნევს, რომ სარჩელებთან დაკავშირებით არ არის მოსალოდნელი რაიმე მნიშვნელოვანი ზარალის წარმოქმნის შესაძლებლობა, და, შესაბამისად, აღნიშნულთან მიმართებით წინამდებარე კონსოლიდირებულ ფინანსურ ანგარიშგებაში არ იქნა წარმოდგენილი რაიმე სახის რეზერვი.

საგადასახადო კანონმდებლობა. ადგილი აქვს საქართველოს საგადასახადო და საბაჟო კანონმდებლობის არაერთგვაროვან განმარტებებს და ხშირ ცვლილებებს. „ხელმძღვანელობის“ მიერ მათი განმარტებები, რომლებიც გამოიყენება „ჯგუფი“-ს ოპერაციებთან და საქმიანობასთან მიმართებით, შესაძლებელია ეჭვქვეშ დაყენებულ იქნან შესაბამისი სამსახურების მხრიდან. საქართველოს საგადასახადო სამსახურებს შესაძლოა გააჩნდეთ უფრო მკაცრი პოზიცია კანონმდებლობისა და შესაბამისი შეფასებების განმარტებებისას, და შესაძლებელია, რომ ის ოპერაციები და საქმიანობა, რომელიც წარსულში არ იქნა გასაჩივრებული, გასაჩივრებულ იქნას მათ მხრიდან. საქართველოს საგადასახადო კანონმდებლობა არ ითვალისწინებს განსაზღვრულ ინსტრუქციებს. დროდადრო, „ჯგუფი“ იყენებს ისეთი სახის გაურკვეველი სფეროების განმარტებებს, რომლებიც ამცირებენ „ჯგუფი“-ს საერთო საგადასახადო განაკვეთს. ზემოაღნიშნულის შესაბამისად, ამგვარი საგადასახადო სტატუსები შესაძლოა მოექცენ მკაცრი შემოწმების ფარგლებში, რაც შესაძლებელია გამოწვეულ იქნას ადმინისტრაციული და სასამართლო პრაქტიკის არსებული ცვლილებებით; საგადასახადო სამსახურების მხრიდან ნებისმიერი ამგვარი გასაჩივრების ზეგავლენა შეუძლებელია შეფასებულ იქნას სარწმუნო სახით, თუმცა, აღნიშნული შესაძლოა მნიშვნელოვანი გახდეს სუბიექტის ფინანსურ მდგომარეობასა და/ან მთლიან ოპერაციებთან მიმართებით. საოპერაციო იჯარის ვალდებულებები. იმ შემთხვევაში, როდესაც „ჯგუფი“ წარმოადგენს მოიჯარეს, არაანულირებადი იჯარებით გათვალისწინებული მომავალი მინიმალური იჯარის გადასახადები წარმოდგენილია შემდეგი სახით:

ათას ლარებში 2008 2007 1 წლამდე ვადით 23 56 1-დან 5 წლამდე ვადით 972 519 5 წელზე მეტი ვადით 481 354 სულ საოპერაციო იჯარის ვალდებულებები 1,476 929

სახელშეკრულებო პირობების დაცვა. „ჯგუფი“ ექვემდებარება გარკვეული შეთანხმებების პირობების მოქმედებას, რომლებიც ძირითადად დაკავშირებულია სესხებთან. ამგვარი შეთანხმებების პირობების შეუსრულებლობამ „ჯგუფი“-სათვის შესაძლოა გამოიწვიოს ნეგატიური შედეგები, მათ შორის სესხების

86

ღირებულების ზრდა და გადაუხდელობის შესახებ გამოცხადება. 2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით ადგილი ჰქონდა „ჯგუფი“-ს მიერ აღნიშნული შეთანხმებებისადმი შეუსაბამობას. „ბანკი“-ს მიერ საკრედიტო დაწესებულებებისაგან მოპოვებულ იქნა მოთხოვნაზე უარები, რის საფუძველზეც ეს დაწესებულებები დროებით აურს აცხადებდნენ დარღვეული შეთანხმებების პირობების შესრულებისათვის საჭირო აღმსრულებითი ზომების გამოყენებაზე. „ხელმძღვანელობა“ მიიჩნევს, რომ შეთანხმებების ამგვარი შეუსრულობები არ იქონიებენ უარყოფით ზეგავლენას „ბანკი“-ს ლიკვიდურობის მდგომარეობაზე. თუმცა, ვინაიდან მოთხოვნაზე აღნიშნული უარები მოპოვებულ იქნა თორმეტ თვეზე ნაკლები ვადით, „ბასს 1“-ს შესაბამისად (რედაქტირებული ვერსია) „ბანკი“-ს მიერ 253,484 000 ლარის ოდენობის bankebis saxsrebi da subordinirebuli

davalianebis naSTi გადაყვანილ იქნა likvidurobis analizis moTxovnis

kategoriaSi, daTariRebuli 2008 wlis 31 dekembriT.იხილეთ მე-21, 22-ე, 31-ე და 39-ე განმარტებითი შენიშვნა.

საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებები. წინამდებარე ინსტრუმენტების ძირითად მიზანს წარმოადგენს კლიენტისადმი საჭიროებისამებრ სახსრების ხელმისაწვდომობის უზრუნველყოფა. გარანტიებსა და აკრედიტივებს, რომლებიც წარმოადგენენ გამოუთხოვად უზრუნველყოფას მასზედ, რომ „ჯგუფი“-ს მიერ განხორციელებულ იქნება გადახდები კლიენტის მხრიდან მესამე მხარეების მიმართ ვალდებულებების შეუსრულებლობის შემთხვევაში, გააჩნიათ იგივე საკრედიტო რისკები, როგორც სესხებს. დოკუმენტალური და სავაჭრო აკრედიტივები, რომლებიც წარმოადგენენ კლენტის სახელით „ჯგუფი“-ს ვალდებულებებს, რომლითაც მესამე მხარეს ენიჭება უფლება გასცეს „ჯგუფზე“ გადაცემადი თამასუქი გარკვეული ვადებისა და პირობების გათვალისწინებით განსაზღვრული თანხის ოდენობით, უზრუნველყოფილი არიან საქონლის შესაბამისი პარტიებით ან ნაღდი სახით შენატანებით, და, შესაბისად, გააჩნიათ უფრო მცირე რისკები, ვიდრე პირდაპირ სესხს.

კრედიტის გაცემაზე ვალდებულებები მოიცავენ იმ თანხების გამოუყენებელ ნაწილს, რომლებიც დამტკიცებულია სესხების, გარანტიებისა თუ აკრედიტივების სახით კრედიტის გასაცემად. კრედიტის გაცემაზე ვალდებულებებთან დაკავშირებულ საკრედიტო რისკებთან მიმართებით, „ჯგუფი“ პოტენციურად ექვემდებარება გამოუყენებელი ვალდებულებების თანხების ოდენობის მოსალოდნელი ზარალის წარმოქმნის საშიშროებას. მიუხედავად ამისა, სავარაუდო ზარალის თანხა გამოუყენებელი ვალდებულებების მთლიან თანხაზე ნაკლებია, ვინაიდან კრედიტის გაცემაზე ვალდებულებათა უმეტესი ნაწილი დამოკიდებულია კლიენტების მიერ კრედიტუნარიანობაზე მოთხოვნების დაკმაყოფილებაზე. „ჯგუფი“ აწარმოებს საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებების დაფარვის ვადების შემოწმებას, ვინაიდან გრძელვადიანი ვალდებულებები, როგორც წესი, ხასიათდება გაცილებით დიდი საკრედიტო რისკებით, ვიდრე მოკლევადიანი ვალდებულებები.

87

საკრედიტო ხასიათის დაუფარავი ვალდებულებები წარმოდგენილია შემდეგი სახით:

ათას ლარებში შენიშვნა 2008 2007 გაცემული გარანტიები 165,789 214,219გამოუყენებელი საკრედიტო ხაზები 89,102 135,150აკრედიტივები 18,622 28,047

საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებებზე რეზერვის გარეშე 19 (3,633) (1,098)

სულ საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებები 269,189 376,318

გამოუყენებელი საკრედიტო ხაზების, აკრედიტივებისა და გარანტიების მთლიანი დაუფარავი სახელშეკრულებო თანხები ყოველთვის არ მოიცავს ნაღდ სახსრებში მომავალ მოთხოვნებს, ვინაიდან აღნიშნული ფინანსური ინსტრუმენტების მოქმედების ვადა შესაძლოა ამოიწუროს ან შეწყდეს დაფინანსების განხორციელებამდე. 2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებების რეალური ღირებულება შეადგენდა 269,880 000 ლარს (2007: 376,318 000 ლარი) საკრედიტო ხასიათის ვალდებულებები წარმოდგენილია ვალუტებში შემდეგი სახით:

ათას ლარებში შენიშვნა 2008 2007 ქართული ლარი 66,807 155,422აშშ დოლარი 188,323 180,800ევრო 18,383 41,142სხვა 52 სულ 273,513 377,416

88

34 წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტები „ჯგუფი“-ს მიერ გაფორმებული სავალუტო წარმოებული ფინანსური ინსტრუმენტებით ვაჭრობა, როგორც წესი, წარმოებს უცხოურ ბაზრებზე პროფესიონალურ საბაზრო კონტრაგენტებთან, სისტემატიზირებული ვადებისა და პირობების საფუძველზე. წარმოებული ინსტრუმენტები ხასიათდებიან პოტენციურად ხელსაყრელი (აქტივები) ან არახელსაყრელი (ვალდებულები) პირობებით, რაც გამოწვეულია, მათ პირობებთან დაკავშირებული, საბაზრო საპროცენტო განაკვეთების, სავალუტო კურსებისა თუ სხვა ცვალებადი მაჩვენებლების ცვლილებებით. დროდადრო ადგილი აქვს წარმოებული ფინანსური აქტივებისა და ვალდებულების საერთო რეალური ღირებულებების ცვალებადობას.

ქვემოთ მოყვანილ ცხრილში ასახულია „ჯგუფი“-ს მიერ გაფორმებული, უცხოურ ვალუტაში ფორვარდული კონტრაქტების საფუძველზე მისაღები ან გადასახდელი ვალუტების რეალური ღირებულებები, ბალანსის დღისათვის არსებული მდგომარეობით. აღნიშნულ ცხრილში წარმოდგენილია მთლიანი პოზიციები კონტრაგენტების პოზიციების გაქვითვამდე (და გადახდებამდე), და მოიცავს კონტრაქტებს, რომელთა ანგარიშსწორების თარიღების დადგომის ვადას ადგილი აქვს შესაბამისი ბალანსის დღის შემგედ. აღნიშნული კონტრაქტები ხასიათდებიან მოკლევადიანობით.

2007 2006


კონტრაქტები დადებითი რეალური

ღირებულებით

კონტრაქტები უარყოფითი

რეალური ღირებულები

თ

კონტრაქტები დადებითი რეალური

ღირებულებით

კონტრაქტები უარყოფითი

რეალური ღირებულები

თ a ფორვარდული კონტრაქტები უცხოურ ვალუტაში: რეალური ღირებულებები, ბალანსის დღისათვის a

- აშშ დოლარი მისაღები ანგარიშსწორებისას (+) - - - -- აშშ დოლარი გადასახდელი ანგარიშსწორებისას (-) - (6,688) - (31,384)

- ევრო მისაღები ანგარიშსწორებისას (+) - - 30,310 -- ევრო გადასახდელი ანგარიშსწორებისას (-) - (709) - -- ლარი მისაღები ანგარიშსწორებისას (+) 7,274 - 982 - ლარი გადასახდელი ანგარიშსწორებისას (-) - - - -

უცხოურ ვალუტაში ფორვარდული კონტრაქტების წმინდა რეალური ღირებულება 7,274 (7,397) 31,292 (31,384)

89

35 fინანსური ინსტრუმენტების რეალური ღირებულება

2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით ფინანსური ინსტრუმენტების რეალური ღირებულებები წარმოდგენილია შემდეგი სახით:

2008 2007


რეალური ღირებულე

ბა

საბალანსო ღირებულე

ბა

რეალური

ღირებულება

საბალანსო ღირებულე

ბა ფინანსური აქტივები ფულადი სახსრები და მათი ექვივალენტები 355,746 355,746 169,240 169,240 moTxovnebi sxva bankebis mimarT 47,770 47,770 95,587 95,587 სესხები და ავანსები კლიენტებისადმი: - კორპორაციული სესხები 976,980 994,990 879,278 879,278 - სამომხმარებლო სესხები 257,853 258,585 126,338 126,338 - იპოთეკური სესხები 170,323 194,029 138,615 138,615 - მცირე და მიკრო სესხები 7,123 7,912 23,865 23,873 დაფარვამდე დაკავებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები

21,207 21,207 114,596 114,596

სხვა ფინანსური აქტივები 4,284 4,284 18,671 18,671 სულ ფინანსური აქტივები 1,841,286 1,884,523 1,566,190 1,566,198

ფინანსური ვალდებულებები valdebulebebi sxva bankebis mimarT 29,510 29,510 92,356 92,356 კლიენტთა სახსრები 844,822 844,822 779,539 779,539 სხვა ფინანსური ვალდებულებები 3,004 3,004 3,962 3,962 sxva sasesxo saxsrebi 708,443 708,443 433,042 433,042 სუბორდინირებული დავალიანება 75,819 75,819 55,881 55,881 სულ ფინანსური ვალდებულებები 1,661,598 1,661,598 1,364,780 1,364,780

რეალური ღირებულებების დადგენა წარმოებს „ხელმძღვანელობის“ მიერ შეფასების მეთოდით, სადაც გამოიყენება ბაზრებზე შემოწმებადი მონაცემები, გარდა „VISA“-სთან მიმართებით, რომელზედაც გამოყენებულ იქნა კოტირებული საბაზრო ფასები.

რეალური ღირებულება წარმოადგენს თანხას, რომლითაც შესაძლებელია ფინანსური ინსტრუმენტის გაცვლა გათვითცნობიერებულ, მსურველ მხარეებს შორის მიმდინარე გარიგებისას, იძულებითი გაყიდვის ან ლიკვიდაციის გარდა, და რომელიც დასტურდება აქტიური კოტირებული საბაზრო ფასით. საბაზრო ფასების ხელმიუწვდომლობის შემთხვევაში, „ჯგუფი“ იყენებს შეფასების მეთოდებს. შეფასების გარკვეულ მეთოდებთან მიმართებით აუცილებელი იყო დაშვებები, რომლებიც არ დასტურდებოდნენ შემოწმებადი საბაზრო მონაცემებით. ჯეროვანი ალტერნატივით რომელიმე ამგვარი დაშვების ცვლილების შემთხვევაში ნაკლებად

90

მოსალოდნელია მოგებაში, შემოსავალში, მთლიან აქტივებსა თუ ვალდებულებებში მნიშვნელოვანი სხვაობის წარმოქმნა.

გასაყიდად არსებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდების რეალური ღირებულება არ იქნა წარმოდგენილი, დადასტურებით მისი დადგენის შეუძლებლობის გამო. ამგვარი ინვესტიციები წარმოდგენილ იქნა თვითღირებულებით, იხილეთ მე-4 განმარტებითი შენიშვნა.

ცვალებადი განაკვეთის მქონე, აქტიურ ბაზარზე არაკოტირებული ინსტრუმენტების რეალური ღირებულება შეფასებულ იქნა საბალანსო ღირებულების თანაბარი ოდენობის მქონეს სახით. არაკოტირებული ფიქსირებული საპროცენტო განაკვეთის მქონე ინსტრუმენტების რეალური ღირებულება შეფასებულ იქნა დადგენილი მომავალი ფულადი ნაკადების საფუძველზე, რომლებიც სავარაუდოდ მიღებულ იქნებიან მაგვარი საკრედიტო რისკებისა და დაფარვის შენარჩუნებული ვადების მქონე ახალ ფინანსურ ინსტრუმენტებზე მიმდინარე საპროცენტო განაკვეთებით დისკონტის გათვალისწინებით.

დისკონტის გამოყენებული განაკვეთები დამოკიდებულია შესაბამისი ინსტრუმენტის ვალუტასა და დაფარვის ვადაზე და შესაბამისი კონტრაგენტის საკრედიტო რისკზე, და წარმოდგენილია შემდეგი სახით:

2008 2007 moTxovnebi sxva bankebis mimarT 4% 10% სესხები და ავანსები კლიენტებისადმი კორპორაციული სესხები 20% 17% სამომხმარებლო სესხები 29% 22% იპოთეკური სესხები 21% 16% მცირე და მიკრო სესხები 24% 21% valdebulebebi sxva bankebis mimarT - სხვა ბანკების საკორესპონდენტო ანგარიშები და ოვერნაით დეპოზიტები 5% 5%

- ბანკებისა და სხვა ფინანსური დაწესებულებების ვადიანი დეპოზიტები 9% 8%კლიენტთა სახსრები iuridiul pirTa მიმდინარე/საანგარიშსწორებო ანგარიშები 2% 2%iuridiul pirTa ვადიანი დეპოზიტები 12% 10%- ფიზიკური პირების მიმდინარე/მოთხოვნამდე ანგარიშები 5% 4%ფიზიკური პირების ვადიანი დეპოზიტები 11% 10%sxva sasesxo saxsrebi - ბანკებსა და სხვა ფინანსურ დაწესებულებებSi sesxebi – aSS dolari 8% 9%- ბანკებსა და სხვა ფინანსურ დაწესებულებებSi sesxebi - lari 14% 14%სუბორდინირებული დავალიანება 10% 11%

91

36 ეფასებითი კატეგორიებით ფინანსური ინსტრუმენტების წარმოდგენა

შეფასების განხორციელების მიზნით, „ბასს 39“-ში, ფინანსური ინსტრუმენტები, აღიარება და შეფასება, ფინანსური აქტივები წარმოდგენილია შემდეგი კატეგორიებით: (ა) სესხები და დებიტორული დავალიანებები, (ბ) გასაყიდად არსებული ფინანსური აქტივები, (გ) დაფარვამდე დაკავებული ფინანსური აქტივები, და (დ) მოგებაში ან ზარალში რეალური ღირებულებით ასახული ფინანსური აქტივები. მოგებაში ან ზარალში რეალური ღირებულებით ასახული ფინანსური აქტივები წარმოდგენილია ორი ქვეკატეგორიით: (i) თავდაპირველი აღიარებისას წინამდებარე კატეგორიისადმი მიკუთვნებული აქტივები, და (ii) სავაჭროდ განკუთვნილის სახით კლასიფიცირებული აქტივები. შემდგომ ცხრილში წარმოდგენილია ფინანსური აქტივების კლასების შეჯერება.


სესხები და დებიტორულ

ი დავალიანებებ

ი

გასაყიდად არსებული აქტივები

სავაჭრო აქტივები

დაფარვამდე

დაკავებული

სულ

აქტივები ფულადი სახსრები და მათი ექვივალენტები

- -

- 355,746

moTxovnebi sxva bankebis mimarT 47,770 - - 47,770 სესხები და ავანსები კლიენტებისადმი 1,305,483 - - 1,305,483 გასაყიდად არსებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები - 4,729

- 4,729

დაფარვამდე დაკავებული საინვესტიციო ფასიანი ქაღალდები - -

21,207 21,207

იჯარაში ინვესტიციები 23,766 23,766 სხვა ფინანსური აქტივები: - სხვა ფინანსური დებიტორული დავალიანება

3,334 - - 3,334

- კორპორაციული აქციები - - 135 - 135

სულ ფინანსური აქტივები 1,380,353 4,729 135 21,207 1,762,170

არაფინანსური აქტივები - - - 189,578

სულ აქტივები - - - 1,951,748

„ჯგუფი“-ს ყველა ფინანსური ვალდებულება, გარდა წარმოებულებთან მიმართებით, წარმოდგენილია ამორტიზებული ღირებულებით. წარმოებულები მიეკუთვნებიან შეფასების კატეგორიას “მოგებაში ან ზარალში რეალური ღირებულებით ასახული“.

92

37 გარიგებები დაკავშირებულ მხარეებს შორის მხარეები, როგორც წესი, განიხილებიან დაკავშირებული მხარეების სახით, თუ ისინი იმყოფებიან საერთო კონტროლის ქვეშ ან ერთი მხარე ფლობს მეორე მხარის კონტროლის შესაძლებლობას ან შეუძლია მნიშვნელოვანი ზეგავლენა იქონიოს მეორე მხარეზე ფინანსური ან საოპერაციო ხასიათის გადაწყვეტილების მიღებისას. დაკავშირებულ მხარეებს შორის ყოველი შესაძლო ურთიერთობის განხილვისას ყურადღება გამახვილებულ უნდა იქნას უშუალოდ ამგვარი ურთიერთობის არსზე და არა მხოლოდ სამართლებრივ ფორმაზე.

2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით დაკავშირებული მხარეების დაუფარავი ნაშთები წარმოდგენილია შემდეგი სახით:


მნიშვნელოვანი მეწილეები

წამყვანი ხელმძღვანელი

პირები

ასოცირებული პირები

სხვა დაკავშირ

ებული მხარეები

კლიენტებისადმი სესხებისა და ავანსების მთლიანი თანხა (ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საპროცენტო განაკვეთი: 13 – 36 %-ი) 54,301 1,696 კლიენტებისადმი სესხებისა და ავანსების გაუფასურებაზე რეზერვები 31 დეკემბრის მდგომარეობით (29,585) (52) ბანკებიდან და საკრედიტო დაწესებულებებიდან სესხები და ავანსები 469 კლიენტთა სახსრები (ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საპროცენტო განაკვეთი: 0 – 15%-ი) 2,894 1,801 4,551 147 სუბორდინირებული დავალიანება (ხელშეკრულებით

გათვალისწინებული საპროცენტო განაკვეთი: 8 – 11%-ი)

41,672

მნიშვნელოვანი მეწილეებისადმი სესხები რესტრუქტურირებულ იქნა 2008 წლის ნოემბერში დამატებითი თორმეტი თვით, 13-36 %-ს ოდენობის საპროცენტო განაკვეთით.

დაკავშირებული მხარეების 2008 წლის განმავლობაში არსებული შემოსავლისა და ხარჯების მუხლები წარმოდგენილია შემდეგი სახით:



წამყვანი ხელმძღვანელ

ი პირები




საპროცენტო შემოსავალი 4,167 209 2 2 საპროცენტო ხარჯი 3,625 90 209 1 რეზერვი საკრედიტო პორტფელის გაუფასურებაზე 29,530 24 0 (8)უცხოურ ვალუტასთან სავაჭრო ოპერაციებიდან შემოსავლები ხარჯების გამოკლებით 38 (19) 0 0

საგასამრჯელო და საკომისიო შემოსავალი 18 7 19 7 ადმინისტრაციული და სხვა საოპერაციო ხარჯები 1,952 3,256 0 103

93

დაკავშირებული მხარეების უფლებები და ვალდებულებები 2008 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარმოდგენილია შემდეგი სახით:



წამყვანი ხელმძღვანელი პირები


სხვა დაკავშირებული მხარეები

„ჯგუფი“-ს მიერ გაცემული გარანტიები წლის ბოლოს არსებული მდგომარეობით - - 233 267 სხვა ვალდებულებები 160 43 - -

2008 წლის განმავლობაში დაკავშირებული მხარეებისადმი სესხის სახით გაცემული და მათ მიერ დაფარული თანხები:



წამყვანი ხელმძღვანელი პირები




აღნიშნული პერიოდის განმავლობაში დაკავშირებული მხარეებისადმი სესხით სახით გაცემული თანხები

67,437 902 1,500 -

აღნიშნული პერიოდის განმავლობაში დაკავშირებული მხარეების მიერ დაფარული თანხები

15,205 253 1,500 298

2007 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით დაკავშირებული მხარეების დაუფარავი ნაშთები წარმოდგენილია შემდეგი სახით:








კლიენტებისადმი სესხებისა და ავანსების მთლიანი თანხა (ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საპროცენტო განაკვეთი: 12 – 24 %-ი) 2,069 1,047 - 298 კლიენტებისადმი სესხებისა და ავანსების გაუფასურებაზე რეზერვები 31 დეკემბრის მდგომარეობით (55) (28) - (8)ბანკებიდან და საკრედიტო დაწესებულებებიდან სესხები და ავანსები 1,343 - - - კლიენტთა სახსრები (ხელშეკრულებით გათვალისწინებული საპროცენტო განაკვეთი: 0 – 15%-ი) 2,883 698 2,204 79 სუბორდინირებული დავალიანება (ხელშეკრულებით

გათვალისწინებული საპროცენტო განაკვეთი: 9 – 11.5%-ი) 23,268 - - -

94

დაკავშირებული მხარეების 2007 წლის განმავლობაში არსებული შემოსავლისა და ხარჯების მუხლები წარმოდგენილია შემდეგი სახით:








საპროცენტო შემოსავალი 183 107 12 683 საპროცენტო ხარჯი 2,970 46 154 17 რეზერვი საკრედიტო პორტფელის გაუფასურებაზე 8 14 (1) (2)საგასამრჯელო და საკომისიო შემოსავალი 17 6 16 18 სხვა საოპერაციო შემოსავალი 1 - - 53ადმინისტრაციული და სხვა საოპერაციო ხარჯები 1,522 1,971 - 41

დაკავშირებული მხარეების უფლებები და ვალდებულებები 2007 წლის 31 დეკემბრის მდგომარეობით წარმოდგენილია შემდეგი სახით:








„ჯგუფი“-ს მიერ გაცემული გარანტიები წლის ბოლოს არსებული მდგომარეობით - - 130 255 სხვა ვალდებულებები 119 122 - 1

2007 წლის განმავლობაში დაკავშირებული მხარეებისადმი სესხის სახით გაცემული და მათ მიერ დაფარული თანხები:



წამყვანი ხელმძღვანელი

პირები




აღნიშნული პერიოდის განმავლობაში დაკავშირებული მხარეებისადმი სესხით სახით გაცემული თანხები

1,181 742 - 298

აღნიშნული პერიოდის განმავლობაში დაკავშირებული მხარეების მიერ დაფარული თანხები

735 63 66 423

წამყვანი ხელმძღვანელი პირების ანაზღაურება წარმოდგენილია შემდეგი სახით: 2008 2007


ხარჯი დარიცხული ვალდებულე

ბა

ხარჯი დარიცხული ვალდებულე

ბა ხელფასები 3,186 - 2,195 2,294 წილობრივი მონაწილეობის გათვალისწინებითწილობრივი ინსტრუმენტებით ანაზღაურება 617 - 4,116 -

სულ 3,803 0 6,311 2,294

95

38 biznes gaerTianebebi

2008 წლის 31 მარტს „ჯგუფმა“ შეიძინა შპს „თიბისი კრედიტ“-ის საწესდებო კაპიტალის 75%-ი. შეძენის დღიდან 2008 წლის 31 დეკემბრამდე „ჯგუფმა“ აღნიშნული შეძენილი შვილობილი კომპანიის მხრიდან მიიღო 5,455 000 ლარის ოდენობის შემოსავალი და 95 000 ლარის ოდენობის მოგება. „ჯგუფი“-ს მიერ გადახდილი ანაზღაურება დაფუძნებული იყო შესაძენი სუბიექტის მთლიანად აღებული საქმიანობის შეფასების შედეგებზე. მიუხედავად ამისა, „ფასს 3“-ის („საწარმოების გაერთიანება“) თანახმად, „ჯგუფმა“ შეძენებთან მიმართებით უნდა წარმოადგინოს ანგარიში შეძენილი იდენტიფიცირებადი აქტივებისა და აღებული ვალდებულებებისა და პირობითი ვალდებულებების რეალური ღირებულებების გათვალისწინებით. აღნიშნული ორი მეთოდის საფუძველზე შესაძლებელია ადგილი ჰქონდეს განსხვავებებს, და, როგორც ეს ნაჩვენებია ქვემოასახულ ცხრილში, გუდვილის აღიარებას. შეძენილი აქტივებისა და ვალდებულებების და წარმოქმნილი გუდვილის შესახებ დაწვრილებითი მონაცემები წარმოდგენილია შემდეგი სახით:


შენიშვნა „ფასს“-ის თანახმად განსაზღვრული

საბალანსო ღირებულება

უშუალოდ საწარმოების

გაერთიანებამდე

გამოყენებული რეალური

ღირებულება

ფულადი სახსრები და მათი ექვივალენტები 12,321 12,321sakredito portfeli 16,768 16,768სხვა აქტივები 561 561 საკრედიტო დაწესებულებებისადმი გადასახდელი თანხები

(14,876) (14,876)

სხვა ვალდებულებები (18) (18) შვილობილი კომპანიის წმინდა აქტივების რეალური ღირებულება

14,756

მინორიტარული წილის გარეშე (3,689) შვილობილი კომპანიის წმინდა აქტივებში შეძენილი წილის რეალური ღირებულება

11,067

შეძენის საფუძველზე წარმოქმნილი გუდვილი 12 1,262 სულ შეძენაზე ანაზღაურება 12,329შეძენილი შვილობილი კომპანიის ფულადი სახსრებისა და მათი ექვივალენტების გარეშე

12,321

შეძენისას ფულადი სახსრებისა და მათი ექვივალენტების გადინება 8

გუდვილი, როგორც წესი, გამოიყენება შეძენილი საქმიანობის მომგებიანობასთან, მნიშვნელოვან სინერგიებთან და თვითღირებულების მოსალოდნელ კომბინირებულ შემცირებებთან მიმართებით. შეძენაზე გადახდილი ანაზღაურება წარმოდგენილია 12, 329 ლარის ოდენობის ფულადი სახსრებითა და მათი ექვივალენტებით.

96

39 balansis dRis Semdgomi movlenebi

sesxebis dafarva. mimdinare wels, jgufma dafara 339,186 000 laris odenobis Tanxa, romlis 150,030 lari gadaexada eTgo-s kreditors ori tranSiT (2009 wlis Tebervali da marti), adreuli dafarvisaTvis 7,229 000 laris diskontirebiT.

sfd-s portfeluri dafinanseba. 2009 wlis 14 aprils, saerTaSoriso finansuri dawesebulebebidan, egrb-dan, FMO-dan, da DEG-dan miiRo Tanxmoba, daaxloebiT 230,000 aTasi laris odenobis dafinansebis grZelvadiani paketis gamoyofaze 2009 wlis aprili-maisis TveebSi, romelic warmodgenilia Semdegi komponentebiT:

სააქციო კაპიტალში შენატანი: 66, 000 000 ლარი; სუბორდინირებული სესხები: 73, 348 000 ლარი, 5 წელზე მეტი ოდენობის დაფარვის

ვადით; პირველრიგითი საკრედიტო ხაზი: 88,581 000 ლარი, 5 წელზე მეტი ოდენობის დაფარვის ვადით.

2009 wlis 8 maisis mdgomareobiT, moklevadiani likvidurobis moTxovnis dasafaravad, jgufma saaqcio kapitalidan miiRo 53,868 000 laris odenobis anaricxi da subordinirebuli sesxidan ki 73,348 000 lari. დაფინანსების ზემოაღნიშნული პორტფელი მოიცავს ახალ ჩარჩო ხელშეკრულებას, რომელიც ითვალისწინებს ახალ ფინანსურ შეთანხმებებს, რომლებიც ანაცვლებენ ადრე დარღვეულ ფინანსურ შეთანხმებებს. 2009 wlis 1 maiss bankma miiRo axali finansuri SeTanxmeba da Sesabamisad moaxdina 187,360 000 laris odenobis grZelvadiani sesxebis xelaxali klasificireba mimdinare kategoriidan, aramimdinare kategoriaSi, garigebiT gansazRvruli, dafarvis maTi davdapirveli vadebis Sesabamisad. ixileT 21-e da 22-e SeniSvnebi.

Documents

konsolidirebuli finansuri angariSgeba da auditoruli daskvna · 2 თიბისი ... konsolidirebuli mogeba-zaralis angariSgeba----- 2 sakuTari kapitalis cvalebadobis konsolidirebuli