Upload
others
View
3
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
SCIENCE-CLUB.LUNews
fir Jonker vun 11 bis 18 Joerkënnt 5 x am Joer eraus
Foto: Pixelio O. Mohr
3-20
13
• Der Lichtleiter Säit 6• Glasfaser, Zukunftstechnologie für das Internet Säit 7-9• Science Quiz Säit 10• Opléisung vum leschte Quiz Säit 11• Pit Bingen, Doktor am Deutschen Krebsforschungszentrum in Heidelberg Säit 12-14• The Best Science Apps Säit 15-16
Info:• Aktivitéiten Säit 18-37• Umellungsziedel Säit 39
2
3
vv
Wann s du un
Aktivitéite wëlls deelhuelen, da
mell dech beim
„Science Club“ per Post (mam
Umellungsziedel op der
leschter Säit), per E-mail
([email protected]) oder per Internet
(www.science-club.lu)un. Mee denk drun, d‘Zuel
vun deenen, déi kënne
mat maachen ass limitéi ert.
Duerfir, wann s du wierklech
un enger Aktivitéit intresséiert
bass, da mell dech esou fréi
wéi méig lech un.
Wa jo, da kuck der
den neie Programm vum
„Science Club“ genee un.
De „Science Club“ bitt dir
nämlech vill flott Akti vi-
téi ten, wéi zum Beispill
verschidden technesch a
wëssen schaftlech Work-
shopen an Experimenter,
intressant wëssenschaftlech
Ausstellungen am In- an
Ausland,
„Science
Camp“, ….
. .
-
Hues du iwwer 11 Joer?
Bass du u
Wëssen schaft
an Technik
intresseiert?
Wëlls du nei Leit kenne léie-ren, déi déi
selwecht Intressen hu wéis du?
Science live iwwert d'ganzt Joer!
4
vv
www.science-club.lu
Science-Club
25, rue Münster
L-2160 Lëtzebuerg
Tel.: 462233-450
Rép. - Fax: -451
www.mnhn.lu
De „Science Club“ ass eng Initiativ vum „natur musée“
mam "Projet Interactifs Scientifiques"
www.pins.lu
Mir soen dem „Fonds Na-tional de la Recherche“ merci fir seng finanziell Ënner stëtzung.
Science live iwwert d'ganzt Joer!
5
an Zesummenaarbecht mat der
www.uni.lu
Der Lichtleiter (Glasfaser)
6
Licht kann sich in einer
Glasfaser nahezu ungehindert
ausbreiten, es wird durch
die Faser geführt. Diese
Eigenschaft als Lichtleiter
wird in vielen technischen
Anwendungen genutzt.
Beleuchtung und
Dekoration
In vielen Lampen und
Beleuchtungsinstallationen
werden Glasfasern
heutzutage verwendet.
Hier werden die Fasern
zum Lichttransport, aber
auch hauptsächlich zum
Leuchten benutzt.
Beleuchtung in Medizin
und Messtechnik
Glasfasern werden
zur Beleuchtung z.
B. an Mikroskopen,
Inspektionskameras oder
Endoskopen eingesetzt.
Datenübertragung
in der modernen
Telekommunikation
Glasfasern werden
zur optischen
Datenübertragung
in Glasfasernetzen
verwendet, denn sie
sind sehr leistungsfähige
Übertragungswege.
Die Wellenlänge des
Lichts liegt zwischen
etwa 400 nm (violett) bis
800 nm (tiefrot). (1 nm
= 1 Nanometer ist ein
Millionstel Millimeter).
Der Lichtleiter (Glasfaser) Glasfaser – die Zukunftstechnologie für das Internet
7
Echtes Highspeed-Internet kann
mit Glasfaser realisiert werden, da
die Daten nicht im traditionellen
Kupferkabel über elektrische Impulse,
sondern mit Hilfe von Lichtsignalen
geleitet werden. So kommt es
selbst bei sehr langen Strecken zu
keinem Qualitätsverlust. Glasfaser
erlauben somit Bitraten im
Gbit/s-Bereich (1 GBit entspricht
in etwa dem Inhalt von 800
Telefonbüchern) und sind in der
informatisierten Medienwelt
nicht mehr wegzudenken. Wie
funktioniert aber nun genau
die Datenübertragung per
Glasfaser:
Aufbau der Faser
Die Glasfaser ist 125 µm (Micrometer)
dünn (0,125 Millimeter), dies
ist ungefähr so dünn wie ein
Menschenhaar. Sie wird aus
Quarzglas hergestellt und besteht
aus einem Kern und einem
Mantel. Zum Schutz gegen
äußere Beeinflussungen wird
die Faser zusätzlich mit einem
Kunststoffmantel (coating)
umgeben.
Glasfaser
8
Wie breitet sich das Licht in
der Faser aus?
Die Lichtstrahlen werden
durch den inneren, extrem
reinen, Glaskern hindurch
kanalisiert. Lichtausbreitung
in der Glasfaser beruht
auf dem Prinzip der
Totalreflexion, das heißt kein
Licht gelangt nach außen.
Der Übergang zwischen
Mantel und Kern wirft
hierbei die Lichtstrahlen
ständig in den inneren
Kern zurück, so dass kein
Licht verloren geht.
Wie werden zwei Glasfasern
miteinander verbunden?
Das Verbinden zweier
Glasfasern muss sehr
sorgfältig ausgeführt werden,
damit das Lichtsignal nicht
gestört wird. Eine solche
Verbindung herzustellen,
nennt man das Spleißen.
Zuerst benötigt man ein
spezielles Trenngerät, um
die Glasfaser auf die
benötigte Trennlänge zu
kürzen, da die Bruchstelle
eben und rechtwinkelig
sein muss. Will man 2
Glasfasern fest und stabil
miteinander verbinden,
so muss man ein
spezielles Gerät benutzen mit
dem Glasfasern zuerst präzise
zueinander positioniert
werden und dann mit
Hilfe eines Lichtbogens
verschweißt werden.
We
itere Artikel fin
dest du bald auf
science.lu
Glasfaser
9
Mantel aus Quarzglas Schutz aus Kunststoff
Kern aus Quarzglas
Mantel Ø 125 mmBeschichtung Ø 250 mm
Kern Ø 50 mm
Was sind die
heutigen Anwendungen?
Willst du mehr über
Glasfasertechnologie und ihren Einsatz
in der modernen Datenübertragung
in Luxemburg kennenlernen, so
nehme an der Aktivität "P&T: Telephon,
Internet..." am 15 Juli 2013 teil.
Weitere Infos Seite 36.
We
itere Artikel fin
dest du bald auf
science.lu
10
Science QUIZWas ist der Hauptbestandteil, aus dem Glas hergestellt wird?
1. Meersalz2. Quarzsand3. Schiefer
Schreibe deine Antwort auf die Anmeldung
und schicke sie uns per Post oder per E-mail.
Die Gewinner werden ausgelost und erhalten
einen Preis.
11
Science QUIZAuflösung vom letzten
In unserem letzten Science Quiz hatten wir gefragt, wie
schnell die Lichtgeschwindigkeit ist?
• 93 % wussten dass die Lichtgeschwindigkeit 300.000 km pro Sekunde beträgt,• 7 % waren der Meinung, die Lichtgeschwindigkeit sei 216 Milliarden Kilometer pro Stunde, dies wären 2.500.000 km pro Sekunde. Das ist falsch. • Niemand war der Meinung, die Lichtgeschwindigkeit sei 2 Milliarden Kilometer pro Stunde, dies wären 555.555 km pro Sekunde. Das ist falsch.
Aus euren Antworten haben wir folgende
Gewinner gezogen:
• Sonja Fluhé (13 Joer)
• Max Koster (16 Joer)
• Daniel Mathieu (14 Joer)
Science QUIZWas ist der Hauptbestandteil, aus dem Glas hergestellt wird?
1. Meersalz2. Quarzsand3. Schiefer
12
Pit Bingen, als Physiker an einem Krebsforschungszentrum
zu arbeiten, scheint auf den ersten Blick ungewöhnlich. Wie
kam es dazu?
Interview mi
t Pit Bingen
,
Doktor am De
utschen Kreb
sforschungsz
entrum
in Heidelber
g
Am Deutschen
Krebsforschungszentrum
(DKFZ) in Heidelberg
arbeiten neben Biologen
und Medizinern
auch Chemiker,
Physiker oder
Informatiker.
Es ist dort also sehr
interdisziplinär. Ich habe
an der Optimierung von
speziellen Mikroskopen
gearbeitet. Meine
physikalischen Kenntnisse
wurden also gebraucht, um
Forschungsinstrumente für
Mediziner oder Biologen zu
liefern.
Jeder Doktorand baut bei
uns sein eigenes Mikroskop,
mit neuen Eigenschaften
und einer verbesserten
Bildgebung. Dann halten
wir nach Forschern
An was arbeitest
du konkret?
© Wolfram Scheible, [email protected]
13
Ausschau, die die Vorteile
unseres Mikroskops für
ihre Forschungsarbeit
nutzen können. Mit ihnen
führen wir dann gemeinsam
Messungen durch. Hierfür
müssen wir die Mikroskope
oft optimieren oder den
spezifischen Bedürfnissen
anpassen.
Wir können mit ihnen sehr,
sehr kleine Strukturen
auflösen und dabei
dreidimensionale Bilder
erzeugen. Vor allem aber
ist diese Technik sehr
interessant, weil man
biologische Prozesse in
lebenden Zellen in Echt-
Zeit mitverfolgen kann. So
konnten wir z.B. sehen, wie
der HIV-Virus, der Aids
verursacht, an einer Zelle
andockt.
Es war eine gute Zeit, in der
ich viel gelernt habe. Es war
aber nicht mehr so locker
wie während des Studiums.
Zwar hatte ich alle Freiheiten
der Welt, konnte zur Arbeit
kommen und gehen, wann
ich wollte. Aber irgendwie
war ich im Kopf fast
immer bei der Arbeit. Dies
wurde bestärkt durch die
Konkurrenz:
© Wolfram Scheible, [email protected]
Was ist denn das
Besondere an diesen
Mikroskopen?
Du hast deine
Doktorarbeit fertig
geschrieben und lebst
nun in Paris. Was ist
rückblickend dein Fazit
zur Zeit als Doktorand?
14
Weltweit forschen
andere Gruppen
möglicherweise an
ähnlichen Themen
und auch im Team
kann es vorkommen, dass
zwei Doktoranden an einem
Thema arbeiten. Auch in
der Forschung gilt: Der
Schnellere und Bessere
gewinnt. Abschalten konnte
ich am besten beim Sport.
Ich habe vorerst der
akademischen Forschung
den Rücken zugekehrt und
mache gerade ein MBA in
Paris. Dann habe ich vor,
Berufserfahrung in der
Industrie zu sammeln und
mich in anderen Gebieten
weiterzuentwickeln.
Anschließend kann
ich immer noch
entscheiden,welcher
Karrieregang am besten zu
mir passt.
Und wie geht
es nun weiter?
Pit BingenDoktor am Deutschen
Krebsforschungszentrum in Heidelberg
www.bingen.be [email protected]
Weitere Interviews
findest du bald auf:
Interview mit Pit
Bingen,
Doktor am Deutsche
n Krebsforschungsz
entrum
in Heidelberg
AstronomieAstronomieAstronomie
AstronomieAstronomieAstronomie
AstronomieAstronomieAstronomie
AstronomieAstronomieAstronomie
AstronomieAstronomieAstronomie
AstronomieAstronomieAstronomie
AstronomieAstronomieAstronomieAstronomieAstronomieAstronomie
AstronomieAstronomieAstronomie 15
Pit BingenDoktor am Deutschen
Krebsforschungszentrum in Heidelberg
www.bingen.be [email protected]
The best science appsEt ginn eng etlech Apps, déi sech mat Wëssenschaft beschäftegen. Et ass allerdéngs net einfach ëmmer déi gutt ze fannen, déi wa méiglech näischt oder net vill kaschten.
Solar Walk
Eng Rees duerch d'Sonnesystem a Realzäit, sou datt een zu all Moment d'Positiounen vun engem zum aner-en Himmelskierper aus dem Sonne-system fanne kann. Mat klengen, praktesche Filmercher an Informa-tiounen zu den eenzelnen Himmels-kierper. Schéin gemaach an intuitiv ze bedéngen. Mécht richteg Loscht op Astronomie.
Mir hunn der e puer ausprobéiert:
AstronomieAstronomieAstronomie
CHIMIECHIMIECHIMIE
CHIMIECHIMIECHIMIE
CHIMIECHIMIECHIMIEALLGEMENG ALLGEMENGAllgemeng
ALLGEMENGALLGEMENGALLGEMENG
AstronomieAstronomieAstronomie
AstronomieAstronomieAstronomie
The best science apps
Hubble Top 100 ImagesD'Hitparade vun de schéinste Fotoen, déi vum Hubble gemaach gi sinn. Wann dir nach ni eng Whirlpool-Galaxie gesinn hutt, dann ass déi App genee déi richteg. D'Fotoe sinn an enger Qualitéit, déi Loscht mécht an dëse Whirlpool ze sprangen.
Chemescht Periodensystem: Merck PSEDëse Periodesystem ass zwar vun enger chemescher Industriesfirma zu Werbezweck-er gemaach, mä et fënnt een awer alles drop, wat ee iwwer d'chemesch Elementer wësse wëll oder muss. Ganz praktesch.
science 360Eng Fondgruef vu Filmer a Biller aus alle Wëssenschaftsdisziplinnen. Op Englesch.
Mir hunn der e puer ausprobéiert:
Aktivitéiten:
tëschent 11 an 13 Joer
Säit 18-26
tëschent 13 a 15 Joer
Säit 27-31
tëschent 15 an 18 Joer
Säit 32-37 17
The best science apps
www.pins.lu
An dësem Atelier gëss du gewuer, wéi mir
d’Sonneliicht kënnen notzen, fir Stroum ze produzéieren. Mir bauen dann e flotte Villchen, deem säin Hutt um Fënsterbriet ufänkt mat Dréinen an d'Sonneliicht esou duerch d'ganzt Zëmmer reflektéiert.
www.naturmusee.lu
Rendez-vous:
um 15:00 Auer (zréck
17:00 Auer) am 'natur
musée' am Gronn
SolarvillchenDonneschdes, den 18. Abrëll 2013
6 Euro
18 Responsabel: Patrick DELHALT Biolog
vun
11 - 13
Joer
vun
11 - 13
Joer
De Solarvillchen
kanns du
natierlech mat
heem huelen!
Bau eng Krokodillsschnëss, déi mat
Hëllef vun engem Hightech Drot op- an zougeet. Léier de Funktiounsprinzip vu Memory Wire kënnen, dëst ass e ganz raffinéierten Drot, deen eng gewësse Form unhëllt, wann en erhëtzt gëtt.
www.pins.lu
Rdv: um 14:30 Auer
(zréck 17:00 Auer)
am 'natur musée' am Gronn
Krokodillsschnëss mat Gediechtnës-D
rotSamschdes, den 20. Abrëll 2013
0 Euro
19
6 Euro
Responsabel: Eugène SCHILTZ PINS Crew
vun
11 - 13
Joer
www.uni.lu
An dësem Atelier léide mir e Lutespill zesummen,
dat s du dir kanns uspéngelen. Ideal fir op eng Party!
www.naturmusee.lu
Rendez-vous:
um 14:00 Auer (zréck
16:00 Auer) am 'natur
musée' am Gronn
Mad Lab: Razzle Dazzler
Samschdes, de 27. Abrëll 2013
10 Euro
20 Responsabel: Michel WILWERT Geograf
vun
11 - 13
Joer
vun
11 - 13
Joer
Den Razzel
Dazzeler kanns
du natierlech
mat heem huelen!
Computer ass englesch a bedeit "Rechner".
E Computer ass also e Gerät, dat rechne kann. Fir Computerspiller ze spillen an am Internet ze surfen, muss däi Computer also rechnen. Wéi dat geet, gëss du an dësem Workshop gewuer: ënner anerem baue mir eng riseg "lieweg Rechemaschinn"
www.uni.lu
Rdv: um 09:30 Auer (zréck
11:30 Auer) op
der Uni Lëtzebuerg
Campus Kierchbierg
Wéi rechent e Computer?
Samschdes, de 25. Mee 2013
0 Euro
21
4 Euro
Responsabel: Uwe Geisler Uni Lëtzebuerg
vun
11 - 13
Joer
Vakanz
www.naturmusee.lu
Mir huelen Esseg an aner Gewierzer ënnert d'Lupp,
maachen Experimenter mat Wäschmëttel, Schokela, Kaffi an Téi, mat Botzmëttel a Seefen ..., vill Getriwwels ... !!!
www.naturmusee.lu
Rendez-vous:
um 09:30 Auer (zréck
11:30 Auer) am 'natur
musée' am Gronn
Chimie an der KichenDënschdes, den 28. Mee 2013
4 Euro
22 Responsabel: Maria URSONE Biologin
vun
11 - 13
Joer
vun
11 - 13
Joer
Vakanz
Mir probéieren erauszefannen, wéi eng
Vullen am Naturschutzgebitt Cornelysmillen liewen. Mat e bësse Chance fanne mir och Biberspueren.
www.naturmusee.lu
Rdv: um 08:45 Auer (zréck
15:45 Auer) an der
Mëtt vum Hall vun
der Gare Lëtzebuerg
WaasservullenFreides, den 31. Mee 2013
0 Euro
23
6 Euro
Responsabel: Claude HEIDT Biolog
vun
11 - 13
Joer
Vakanz
www.ses-eau.lu
An dësem Atelier léide mir eng kleng Alarmanlag
zesummen. Dës kanns du z.B. benotzen, fir Saachen an dengem Tirang oder dengem Kuerf virun Déif ze schützen.
www.naturmusee.lu
Rendez-vous:
um 14:00 Auer (zréck
16:00 Auer) am 'natur
musée' am Gronn
Mad Lab: Stop Thief
Samschdes, den 8. Juni 2013
15 Euro
24 Responsabel: Michel WILWERT Geograf
vun
11 - 13
Joer
vun
11 - 13
Joer
Komm mat an entdeck, vu wou eist
Drénkwaasser hierkënnt. Mir ginn och eng Quell kucken.
www.ses-eau.lu
Rdv: um 09:00 Auer (zréck
11:00 Auer) Syndicat
des eaux du sud Koerich
Eist Drénkwaasser - Visite SES Käe
rchSamschdes, de 15. Juni 2013
0 Euro
oder 8.15 Auer
Lëtzebuerg Gare
(zréck
12.00 Auer)
25
0 Euro
Responsabel: Luc BERENS SES Koerich
vun
11 - 13
Joer
Entdeck de Bësch vun enger anerer Säit. Léier
verschidde Beem, Planze a Geschichten ronderëm de Bësch kennen.
www.konscht-am-besch.eu
Rdv: um 15:00 Auer (zréck
17:00 Auer) bei der Hal
Paul Wurth am Fonds de Gras
Natur an Dichterpad Tëtelbierg
Samschdes, de 29. Juni 2013
0 Euro
26 Responsabel: Sonja REICHERT
vun
11 - 13
Joer
vun
13 - 15
Joer
0 Euro
27
0 Euro
Am Nuetshimmel kann ee bis zu 3.000 Stäre
gesinn. All sinn se Milliarde Kilometer vun eis eweg. Mat Hellëf vun engem Computer probéiere mir selwer d’Entfernung tëschent der Äerd a verschiddene Stären ze moossen.
www.naturmusee.lu
Rdv: um 14:00 Auer (zréck
16:00 Auer) am
'natur musée' am Gronn
Onendlech wäit?Dënschdes, den 28. Mee 2013
27Responsabel: Eric BUTtINI Physiker
vun
13 - 15
Joer
4 Euro
Vakanz
0 Euro
28
Mir fuere bei d'SEO op Veianen a ginn duerch
en ënnerierdesche Stollen, bis bei déi riseg Generatoren, déi Stroum produzéieren.
www.seo.lu
Rendez-vous:
um 15:00 Auer (zréck
17:00 Auer) um P&R Ho-
wald (mir fuere mam Bus)
Pompspäicherkraftwierk - SEO Veianen
Mëttwochs, den 29. Mee 2013
28 Responsabel: Nico CONRAD SEO
vun
13 - 15
Joer
vun
13 - 15
Joer
15 Euro
Vakanz
0 Euro
29
0 Euro
All Dag ginn nei Planéiten ronderëm
Stären aus der Mëllechstrooss entdeckt. Haut kenne mir der iwwert 800. Mee wéi einfach fënnt een déi Planéiten iwwerhaapt ? Kann ee se einfach duerch en Teleskop gesinn oder ass et awer méi komplizéiert ?
www.naturmusee.lu
Rdv: um 14:00 Auer (zréck
16:00 Auer) am
'natur musée' am Gronn
ExoplanéitenDonneschdes, den 30. Mee 2013
29Responsabel: Eric BUTTINI Physiker
vun
13 - 15
Joer
4 Euro
Vakanz
0 Euro
30
An dësem Atelier baus du e Rennboot zesummen,
dat entweder mat Hëllef vu Batterie oder mat Solarzellen duerch d'Waasser düst.
www.pins.lu
Rendez-vous:
um 14:30 Auer (zréck
17:00 Auer) am 'natur
musée' am Gronn
Rennboot bauenSamschdes, den 1. Juni 2013
30 Responsabel: Eugène SCHILTZ PINS Crew
vun
13 - 15
Joer
vun
13 - 15
Joer
10 Euro
Vakanz
0 Euro
31
0 Euro
Mir ginn an d'Kuelekraftwierk Ensdorf
(Däitschland) eran a kucke, wéi ee mat Hëllef vu Kuel Stroum ka produzéieren.
www.kw-ensdorf-vse.de
Rendez-vous:
P&R Howaldum 07:45 Auer
(zréck 13:00 Auer)
Stroum aus Kuel - Kuelekraftwierk
Dënschdes, de 16. Juli 2013
31Responsabel: Nicole WEBER
vun
13 - 15
Joer
15 Euro
E réigelméissege Kontakt mat verschiddene
Substanzen am Alldag kann zu Krankheete féieren an deng Liewensqualitéit erofsetzen. En Departement vum Staatslabo erfuerscht dës Problematik a sicht no chemesche Substanzen an eisem Ëmfeld, déi eis schueden a krank maachen.
www.lns.lu www.seo.lu
Rendez-vous:
um 14:00 Auer (zréck
16:00 Auer) am Staatslabo
Den Afloss vun der Ëmwelt op de Mën
schMéindes, de 27. Mee 2013
3232 Responsabel: Marc Fischer Staatslabo
vun
15 - 18
Joer
vun
15 - 18
Joer
0 Euro
Vakanz
Mir fuere bei d'SEO op Veianen a ginn duerch
en ënnerierdesche Stollen, bis bei déi riseg Generatoren, déi Stroum produzéieren.
www.seo.lu
Vakanz
0 EuroRdv: um 15:00 Auer (zréck
17:00 Auer) um P&R
Howald (mir fuere mam Bus)
Pompspäicherkraftwierk - SEO Veianen
Mëttwochs, den 29. Mee 2013
33
0 Euro
33
15 Euro
Responsabel: Nico CONRAD SEO
vun
15 - 18
Joer
Komm mat a maach e Lügendetekter-Test. An
dësem Labo ginn Apparater agesat fir Kierperreaktiounen ze erfaassen, déi mat Schmäerz an Emotiounen ze dinn hunn (z.B. eng Verännerung vum Bluttdrock, Muskeluspanung, Schweesssekretioun).
www.lbmcc.lu
Rendez-vous:
um 14:00 Auer (zréck
16:00 Auer) Uni Lëtzebuerg
Campus Lampertsbierg
Schmäerzlabo a Ligendetektor - Uni
Donneschdes, den 11. Juli 2013
34 Resp.: Fernand ANTON Labo fir Psychophysiologie Uni Lëtzebuerg
vun
15 - 18
Joer
vun
15 - 18
Joer
34
0 Euro
Vakanz
wwwfr.uni.lu/recherche/flshase/inside/facilities/lpn
An dësem Labo gesäis du, wéi d'Wëssenschaftler
fuerschen fir en Heelmëttel géint de Kriebs ze fannen. Si probéieren erauszefannen, wéi verschidde Substanzen aus dem Iessen, aus dem Mier oder esouguer aus fleeschfriessende Planzen Kriebszelle stierwe loossen.
www.lbmcc.lu
0 EuroRdv: um 14:00 Auer (zréck
16:00 Auer) an der
Haaptentrée vun der
Klinik um Kierchbierg
Fuerschen no Medikamenter géint K
riebsFreides, den 12. Juli 2013
35
0 Euro
35
0 Euro
Responsabel: Marc DIEDERICH Hôpital Kirchberg-Biolog
vun
15 - 18
Joer
Vakanz
wwwfr.uni.lu/recherche/flshase/inside/facilities/lpn
Mir besichen de PostMusée fir erauszefannen, wéi
d'Telekommunikatioun am Laf vun de Jorzengten evoluéiert huet: vum Klappeschaf bis bei d'Glasfaser. Léier och déi verschidde technesch Berufsméiglechkeete bei der Post kennen.
www.pt.lu www.kw-ensdorf-vse.de
Rendez-vous: um 09:30
Auer (zréck 11:30 Auer) an
der Post op der Gare
P&T: Telephon, Internet...
Méindes, de 15. Juli 2013
36 Responsabel: Sandra HEINISCH P&T
vun
15 - 18
Joer
vun
15 - 18
Joer
36
0 Euro
Vakanz
Mir ginn an d'Kuelekraftwierk Ensdorf
(Däitschland) eran a kucke, wéi ee mat Hëllef vu Kuel Stroum ka produzéieren.
www.kw-ensdorf-vse.de
0 EuroRendez-vous:
um 07:45 Auer (zréck
13:00 Auer) P&R Howald
Stroum aus Kuel - Kuelekraftwierk
Dënschdes, de 16. Juli 2013
37
0 Euro
37
15 Euro
Responsabel: Nicole WEBER
vun
15 - 18
Joer
Vakanz
38
geschwënn op
science.lu
Wat leeft hei zu Lëtzebuerg an der Wëssenschaft?
U wat gëtt gefuerscht?
Spannend wëssenschaftlech Themen einfach erklärt.
De Site fir jiddereen!
Patrick DelhaltTel: 46 22 33-429E-mail: [email protected]
Part
ner:
Hei kriss du Informatiounen iwwer d’Aktivitéiten:
Num
m:..
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
.
Virn
umm
:.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..
Ad
ress
:.....
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
....
L-...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..
Tel.:
......
......
......
......
......
......
......
...G
eb
uerts
da
tum
:.....
./....
../...
....
EMa
il:...
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
......
..
Umellungsziedel
Wann dësen Ziedel ausgefëllt ass, schéck, fax oder mail e w.e.g. un de: Science-Club - 25, rue Münster - L-2160 Lëtzebuerg Tel.: 462233 450 - Fax: 462233 451 - Mail: [email protected]
......................................................................
.............
......................................................................
.............
......................................................................
...............
......................................................................
................
......................................................................
.................
......................................................................
..............
......................................................................
..............
OpléisungScienceQuiz
Umellung och per Internet: www.science-club.luUMELLUNGSZIEDEL
Matschwaarzem Bic ausfëllen
w.e.g.
t
Fonds National de la Recherche 6, rue Antoine de Saint-ExupéryL-1017 Lëtzebuerg
SEKRETARIAT
COORDINATEUR AN
USPRIECHPARTNER
www.science-club.lu
Dësen News gouf realiséiert an Zesummenaarbecht mat:
Laboratoire de Biologie Moléculaire et Cellulaire du CancerLaboratoire National de Santé
Mat der finanzieller Ënnerstëtzung:
Hei kriss du
Informatiounen
iwwer d'Aktivitéiten:
Science Club
25, rue Münster
L-2160 Lëtzebuerg
Tel: 46 22 33 450
Rép./Fax: 46 22 33 451
E-mail: [email protected]
Musée National
d'Histoire Naturelle
Patrick Delhalt
Tel: 46 22 33-429
E-mail: