Kısım 4 – Makina Kuralları TEMMUZ 2015

Ksm 4 Makina Kurallar

TEMMUZ 2015

Bu basm tm kural deiimlerini iermektedir. En son revizyonlar dey izgi ile gsterilmitir. Blm tamemen revize edildiyse blm bal ereve iine alnr. Yayn tarihinden sonra yaplan deiimler krmz renkte yazlarak gsterilir. Aksi belirtilmedii srece bu kurallar ina kontrat tarihi (IACS PR No.29da belirtildii gibi) 01 Temmuz 2015 ve daha sonras olan gemilere uygulanr. na kontrat tarihinden sonra yrrle giren yeni kurallar ve dzeltmeler eer bu kurallarca gerekli grlrse uygulanacaktr. Detaylar iin TL Websitesindeki Kural Deiim Bildirimerine baknz. lgili en son basmn Genel Hkmleri uygulanacaktr (Baknz Klaslama Srveyler Kurallar) Eer ngilizce ve Trke Kurallar arasnda bir fark mevcutsa ngilizce Kural geerli saylacaktr. Bu yayn basl ve elektronik ortamda PDF olarak mevcuttur. ndirildikten sonra bu dokman KONTROLSZ duruma geer. Geerli srm iin aadaki websitesini kontrol ediniz.

http:/www.turkloydu.org

Tm haklar sakldr. Bu kurallara ait ierik Trk Loydunun nceden verilmi yazl izni olmakszn oaltlamaz, yaylamaz, yaynlanamaz ya da herhangi bir ekilde ya da formda aktarlamaz.

TRK LOYDU Merkez Ofis Postane Mah. Tersaneler Cad. No:26 Tuzla 34944 STANBUL / TRKYE

Tel : (90-216) 581 37 00

Fax : (90-216) 581 38 00

E-mail : [email protected]

http://www.turkloydu.org

Blgesel Ofisler Ankara Eskiehir Yolu Mustafa Kemal Mah. 2159. Sokak No : 6/4 ankaya - ANKARA / TRKYE

Tel : (90-312) 219 56 34

Fax : (90-312) 219 68 25

E-mail : [email protected]

zmir Atatrk Cad. No :378 K.4 D.402 Kavalallar Apt. 35220 Alsancak - ZMR / TRKYE

Tel : (90-232) 464 29 88

Fax : (90-232) 464 87 51

E-mail : [email protected] Adana narl Mah. Atatrk Cad. Aziz Naci Merkezi No:5 K.1 D.2 Seyhan - ADANA / TRKYE Tel : (90- 322) 363 30 12 Fax : (90- 322) 363 30 19 E-mail : [email protected] Marmaris Atatrk Cad. 99 Sok. No:11 Kat:4 Daire 6 Marmaris - MULA / TRKYE Tel : (90- 252) 412 46 55 Fax : (90- 252) 412 46 54 E-mail : [email protected]

indekiler

Makina Kurallar

Sayfa Blm 1- Genel Kurallar ve Uyarlar A. Genel .......................................................................................................................................................... 1- 3 B. Onaylanacak Belgeler ................................................................................................................................. 1- 4 C. evre Koullar ........................................................................................................................................... 1- 5 D. Tasarm lkeleri ........................................................................................................................................... 1- 6 E. Makina ve Kazan Dairesi Donanm ............................................................................................................ 1- 26 F. Gvenlik Donanm ve Korunma lleri .................................................................................................... 1- 26 G. letiim ve Sinyal leme Donanm ............................................................................................................. 1- 27 H. Zorunlu Donanmlar .................................................................................................................................... 1- 27

Blm 2- ten Yanmal Makinalar ve Hava Kompresrleri

A. Genel .......................................................................................................................................................... 2- 3 B. Onaylanacak Dkmanlar........................................................................................................................... 2- 4 C. Malzemeler ................................................................................................................................................. 2- 5 D. Krankaft Tasarm ..................................................................................................................................... 2- 5 E. Testler ve Denemeler ................................................................................................................................. 2- 29 F. Emniyet Cihazlar ........................................................................................................................................ 2- 43 G. Yardmc Sistemler ..................................................................................................................................... 2- 49 H. lk Hareket Donanm .................................................................................................................................. 2- 51 I. Kumanda Tehizat ..................................................................................................................................... 2- 54 J. Alarm Sistemleri .......................................................................................................................................... 2- 55 K. Makinann Layna Alnmas / Yerletirilmesi ................................................................................................ 2- 55 L. Hava Kompresrleri .................................................................................................................................... 2- 65 M. Egzoz Gaz Temizleme Sistemleri .............................................................................................................. 2- 68 N. Gaz Yaktl Makinalar .................................................................................................................................. 2- 70

Blm 3- Termal Trbo Makinalar / Buhar Trbinleri

A. Genel .......................................................................................................................................................... 3- 2 B. Malzemeler ................................................................................................................................................ 3- 2 C. Dizayn ve Yapm Esaslar ......................................................................................................................... 3- 3 D. Testler ......................................................................................................................................................... 3- 5 E. letme Denemeleri ................................................................................................................................... 3- 6

indekiler Blm 4- Trbo Makinalar / Gaz Trbinleri, Egzoz Gaz Trboarjerleri A. Genel .......................................................................................................................................................... 4- 2 B. Dizayn ve Donanm .................................................................................................................................... 4- 2 C. Testler ......................................................................................................................................................... 4- 3 D. Atlyelerin Onaylanmas ............................................................................................................................. 4- 6 E. Gaz Trbinleri ............................................................................................................................................. 4- 7

Blm 5- Ana aft Donanm

A. Genel .......................................................................................................................................................... 5- 2 B. Onaylanan Malzemeler ............................................................................................................................... 5- 3 C. Tasarm Kalitesi .......................................................................................................................................... 5- 4 D. aftn Layna Alnmas ve Titreim .............................................................................................................. 5- 14 E. Gzlemleme, Kontrol Testleri ve Sertifikalandrma ..................................................................................... 5- 15 F. Fiber Lamineli aftlar in zel Gereklilikler ............................................................................................... 5- 16 Blm 6- Burulma Titreimleri A. Genel .......................................................................................................................................................... 6- 2 B. Burulma Titreimlerinin Hesab ................................................................................................................ 6- 3 C. Msaade Edilebilen Burulma Titreim Gerilmeleri .................................................................................. 6- 4 D. Burulma Titreimi lmleri ...................................................................................................................... 6- 10 E. Yasaklanm alma Sahalar ................................................................................................................. 6- 11 F. Yardmc Makinalar ................................................................................................................................... 6- 12

Blm 7- Dili Donanmlar, Kaplinler A. Genel .......................................................................................................................................................... 7- 2 B. Malzemeler ................................................................................................................................................. 7- 5 C. Silindirik ve Konik Dililerin Yk Tama Kapasitesinin Hesab ................................................................... 7- 5 D. Dili aftlar ................................................................................................................................................. 7- 28

E. Tehizat ...................................................................................................................................................... 7- 29 F. Balans Ayar ve Testler ............................................................................................................................... 7- 29

G. Kaplinlerin Tasarm ve Yapm ................................................................................................................... 7- 30

Blm 8- Pervaneler A. Genel .......................................................................................................................................................... 8- 2 B. Malzemeler ................................................................................................................................................. 8- 4 C. Pervanelerin Boyutlandrlmas ve Dizayn ................................................................................................. 8- 5 D. Kumanda Edilebilir Pili Pervaneler ............................................................................................................ 8- 9 E. Pervanenin Yerine Taklmas ...................................................................................................................... 8- 9 F. Balans Ayar ve Denemeler ........................................................................................................................ 8- 13

indekiler

Blm 9- Dmen Makinalar ve Yan ticiler A. Dmen Makinalar ....................................................................................................................................... 9- 2 B. Dmen Pervaneler (Azimuth Thrusters) ..................................................................................................... 9- 22 C. Yanal tme niteleri (Ba tici Pervaneler) .................................................................................................. 9- 28

Blm 10- Hidrolik Sistemler, Yangn Kaplar ve Dengeleyiciler A. Hidrolik Sistemler ...................................................................................................................................... 10- 2 B. Yangn Kaplar Kontrol Sistemleri ............................................................................................................ 10- 10 C. Dengeleyiciler ........................................................................................................................................... 10- 13 Blm 11- Demir Irgat ve Vinler A. Demir Irgatlar ........................................................................................................................................... 11- 2 B. Vinler ....................................................................................................................................................... 11- 10

Blm 12- Buhar Kazanlar A. Genel ........................................................................................................................................................ 12- 3 B. Malzemeler ............................................................................................................................................... 12- 5 C. Yapma Ait Esaslar ................................................................................................................................... 12- 7 D. Tasarm Hesaplamalar ............................................................................................................................ 12- 30 E. Tehizat ve Tesisat ................................................................................................................................... 12- 31 F. Buhar Kazanlarnn Testleri ...................................................................................................................... 12- 40 G. Kzgn Su reticileri .................................................................................................................................. 12- 43 H. Duman Gazl Ekonomayzerler .................................................................................................................. 12- 43

Blm 13 - Kzgn Yal Istma Sistemleri A. Genel ................................................................................................................................................... .......13- 2 B. Istclar ................................................................................................................................................ .......13- 4 C. Kaplar .................................................................................................................................................. .......13- 7 D. Dolam Sistemi Tasarm ve Donanm Paralar ................................................................................ .......13- 9 E. Markalama/Etiketleme ......................................................................................................................... .......13- 10 F. Yangndan Korunma ............................................................................................................................ .......13- 10 G. Denemeler ........................................................................................................................................... .......13- 10

indekiler

Blm 14- Basnl Kaplar A. Genel ........................................................................................................................................................ 14- 2 B. Malzemeler ............................................................................................................................................... 14- 4 C. Yapm Esaslar ......................................................................................................................................... 14- 7 D. Tasarm Hesaplar .................................................................................................................................... 14- 8 E. Donanm ve Yerletirme ........................................................................................................................... 14- 12 F. Deneyler ................................................................................................................................................... 14- 14 G. Basnl Gaz Silindirleri / Tpleri ............................................................................................................... 14- 15

Blm 15- Brlrler ve Yakt Yakma Donanm A. Genel ........................................................................................................................................................ 15- 2 B. Kazanlar ve Ya Istclar in Yakt Yakma Donanm ............................................................................. 15- 3 C. Scak Su Istclar, Yakt Yakmal Istclar ve Kk Istma Uygulamalar in Kullanlacak Brlrler ......................................................................................................................... 15- 8

Blm 16- Boru Devreleri, Pompalar, Vanalar ve lgili Donanm A. Genel .......................................................................................................................................................... 16- 4 B. Malzemeler, Testler .................................................................................................................................... 16- 7 C. Boru Et Kalnl ve Mukavemet Hesab ..................................................................................................... 16-23 D. Boru Devreleri, Vanalar, Donanm ve Pompalar in Esaslar ...................................................................... 16-28 E. Buhar Boru Hatlar ...................................................................................................................................... 16-47 F. Kazan Besi Suyu, Dolam Devresi ve Youmu Suyun Geri Dn ..................................................... 16-48 G. Yakt Sistemleri ........................................................................................................................................... 16-49 H. Yalama Ya Sistemleri............................................................................................................................. 16-56 I. Deniz Suyu le Soutma Donanm ............................................................................................................. 16-58 K. Tatl Su Soutma Sistemleri ....................................................................................................................... 16-61 L. Basnl Hava Devreleri .............................................................................................................................. 16-62 M. Egzoz Gaz Devreleri .................................................................................................................................. 16-63 N. Sintine Donanm ........................................................................................................................................ 16-64 O. Sintine Suyu, Yakt ve Ya Atklarn Depolama ve Artma Donanm ........................................................ 16-73 P. Balast Sistemleri ......................................................................................................................................... 16-74 Q. Kzgn Yal Istma Sistemleri ..................................................................................................................... 16-75 R. Hava Firar, Tant ve skandil Borular ....................................................................................................... 16-77 S. me Suyu Sistemleri .................................................................................................................................. 16-81 T. Pis Su ve Yerekimli Boaltm Sistemi ....................................................................................................... 16-87 U. Hortum Devreleri ve Kompensatrler .......................................................................................................... 16-87 V. Sv Yakt, Yalama, Hidrolik ve Kzgn Ya ve Petrol Artklarnn Depolanmas ........................................ 16-90

indekiler

Blm 17- Yedek Paralar A. Genel ........................................................................................................................................................ 17- 2 B. nerilen Minimum Yedek Para Listesi .................................................................................................... 17- 2 Blm 18- Yangndan Korunma ve Yangn Sndrme Tehizat A. Genel .......................................................................................................................................................... 18- 4 B. Yangndan Korunma ................................................................................................................................. 18-5 C. Yangn Alglama ve Yangn Alarm Sistemleri .......................................................................................... 18-9 D. Yangn Sndrme Tehizatlarnn Kapsam ............................................................................................ 18-14 E. Genel Olarak Suyla Yangn Sndrme Tehizat (Yangn ve Gverte Ykama Sistemi) ............................ 18-15 F. Tanabilir veya Arabal Yangn Sndrcler, Tanabilir Kpk ve Su Sisi Aplikatrleri ................... 18-22 G. Yksek Basnl CO2 Yangn Sndrme Sistemleri ................................................................................ 18-24 H. Alak Basnl CO2 Yangn Sndrme Sistemleri ................................................................................... 18-33 I. Makina Mahalleri ve Kargo Pompa Daireleri in CO2den Baka Gazlar Kullanlan Gazl Yangn Sndrme Sistemleri ................................................................................................................................. 18-36 J. Dier Yangn Sndrme Sistemleri .......................................................................................................... 18-40 K. Kpkl Yangn Sndrme Sistemleri ...................................................................................................... 18-41 L. Su Pskrtme Sistemleri ........................................................................................................................... 18-44

M. Boya Mahalleri, Yanc Svlarn Muhafaza Edildii Mahaller ve Kuzine Ocaklarnn Duman k Kanallar in Yangn Sndrme Sistemleri .................................................................................... 18-50 N. Artklarn Yaklmas ................................................................................................................................... 18-51 O. Helikopterlerin ni Gvertesi in Yangn Sndrme Tehizat ............................................................. 18-52 P. Paketlenmi Formda Tehlikeli Kargo Tanmas ..................................................................................... 18-53 Q. Kat Dkme Kargolarn Tanmas ........................................................................................................... 18-65

Blm 19- Buz Klas in Makina Donanm A. Genel .......................................................................................................................................................... 19- 2 B. Sevk Makinas Gc ................................................................................................................................. 19- 2 C. Pervaneler, aftlar ve Dili Donanmlar .................................................................................................. 19- 2 D. eitli Makina stekleri .............................................................................................................................. 19- 4

Blm 20- Tankerler A. Genel .......................................................................................................................................................... 20- 2 B. Tankerler in Genel stekler ..................................................................................................................... 20- 3 C. Petrol Yk ve Parlama Noktas 60C ve Altnda Olan Sv Kargolar Tayan Tankerler .................... 20-12 D. Tankerler in Inert Gaz Sistemleri ........................................................................................................... 20-17

Blm 1 - Genel Kurallar ve Uyarlar 1-1

TRK LOYDU - MAKNA KURALLARI TEMMUZ 2015

BLM 1

GENEL KURALLAR VE UYARILAR

Sayfa A. GENEL ................................................................................................................................................................. 1-3

1. Kapsam 2. Tanmlar

B. ONAYLANACAK BELGELER .............................................................................................................................. 1-4 C. EVRE KOULLARI ............................................................................................................................................ 1-5 1. alma Koullar, Genel D. TASARIM LKELER ............................................................................................................................................ 1-6

1. Genel 2. Makinann Yerine Balanmas, Kat Balama ve Esnek (Elastik) Balama 3. Boyutlandrma 4. Titreim 5. Kantlamalar 6. Malzeme ve Kaynak 7. Makina Dairesinde Ka Yollar 8. lme, Denemeler ve Belgelendirme 9. Korozyona Kar Koruma 10. Makinann Uygunluu 11. Kumanda-Kontrol ve Ayarlama Donanmlar 12. Sevk Sistemi 13. Dndrme Aralar 14. altrma ve Bakm-Tutum Ynergeleri 15. Markalama, Makina Aksamnn Tannmas 16. Akaryaktlar 17. Soutma 18. Makina Dairesinin Havalandrlmas 19. Scak Yzeyler ve Yangndan Korunma

E. MAKNA VE KAZAN DARES DONANIMI ........................................................................................................ 1-26 1. altrma ve zleme/Grntleme Donanm 2. Makinaya ve Kazanlara Eriilebilirlik 3. Makina Kontrol Odalar 4. Aydnlatma 5. Sintine / Sintine Kuyular 6. Havalandrma 7. Grltnn Azaltlmas

F. GVENLK DONANIMI VE KORUNMA LLER .......................................................................................... 1-26 1. Genel

G. LETM VE SNYAL LEME DONANIMI ........................................................................................................ 1-27 1. Sesli letiim 2. Mhendis Alarm 3. Makina Telgraf 4. aft Devir Gstergesi 5. letiim ve Sinyal leme Donanmnn Tasarm

H. ZORUNLU DONANIMLAR ................................................................................................................................. 1-27

1-2 Blm 1 - Genel Kurallar ve Uyarlar A


A. Genel

1. Kapsam

1.1 Makina Kurallar, Trk Loydu (TL) tarafndan klaslanan gemilerin sevk donanmlarna, geminin

almas ve gvenlii nedeniyle lzumlu olan tm

yardmc makinalara ve donanmlarna uygulanr.

Bu blmde yer alan kurallar ayrca TL tarafndan daha nceden klaslanm gemilerdekine benzer veya

edeer olduu yine TL tarafndan dorulanan makina donanmlarna da uygulanacaktr.

1.2 Ayrntl olarak aada belirtilmi bulunan makina donanm ve tehizattan ayr olarak, geminin ve

yknn gvenlii nedeniyle gerekli grlen makina

donanm veya tehizata da, kurallarn birbirlerinden

bamsz olarak uygulanmas zorunludur.

1.3 Uygunluu TL tarafndan denenmi ve ayn deerde olduu onaylanm olan deiik tasarmlar,

yap kurallarndan farkl olsa da kabul edilebilir.

1.4 Allmn dndaki prensiplere gre gelitirilmi ve/veya gemilerde henz yeteri kadar denenmemi

makina donanm iin TL'nun zel onaynn alnmas zorunludur.

Yukardaki 1.3 maddesinde belirtilmi olduu ekilde,

uygunluu ve edeerlilii ynnden gven verici

denemelerden geirilmemi olan sz konusu makina

donanm, ana klas iaretine ek "EXP" iareti ile tanmlanacak ve srveyleri geni kapsaml tutulacaktr.

1.5 Yukardaki 1.3 ve 1.4 maddelerinde belirtilen hallerde TL, projeye ilave belgeler ve zel tecrbe uygulanmasn istemeye yetkilidir.

1.6 TL, yeni bulgularn ve iletme tecrbelerinin sonularnn garanti edildii durumlarda, kurallarn

kapsam dnda ek taleplerde bulunma veya mevcut

kurallardan sapma yapma hakkn sakl tutar.

1.7 TL kurallar yannda yrrlkteki ulusal kurallar veya ynetmelikler de aynen geerlidir.

1.8 Btn yolcu gemileri, TL Ek Kurallarndan Qualitative Failure Analysis for Propulsion and Steering

on Passenger Ships e uygun olmaldr. 120 m veya

daha uzun boya sahip, veya daha fazla dikey ana

yangn zonuna sahip yolcu gemileri ayn zamanda

MSC.216 (82) ve MSC.1/1214 (1) e uygun olmaldr.

2. Tanmlar

Bu blmde geen kavram ve tanmlar aada

aklanmtr:

- Kat balama

Makinann, yatana metal metale, esnemez ve

oynamaz biimde balanmas durumu. Ana ve

yardmc makine temellerinin balanmas iin

kullanlan cvatalar ve somunlar.

- Esnek balama

Kayan veya esneyen birletirme ara paras ile

balama veya makina ayaklarndan yataa

iletilecek olan basnc kendi bnyesine alp,

hasar ve ekil bozukluu oluumunu

engellemeye yarayan balant tr. Srtnmeli

veya hidrolik aygtlar ise ekil bozukluuna

deil tasarm yklerinden daha byk mekanik

kuvvetlerin etkisini azaltmaya yardmc olmalar

iin kullanlr. Bu tip balantlar, esnek

balantlar, darbe emici, titreim

snmleyiciler, lastik yaltclar, damperler vs

olarak da isimlendirilmektedir.

- Ka yollar

Yangn srasnda makina dairesi personelinin

dumandan etkilenmemesi veya mahsur

kalmamas iin; makina dairesinden darya

ka srasnda yararlanaca en ksa yollar.

- Oktav band

Belirli bir ses frekans deerinden balayarak o

frekansn 2 katna kadar olan frekans deer

aral.

(1) Omurgas 1 Temmuz 2010 ve sonrasnda kzaa konulan yolcu gemilerine uygulanabilir.

A Blm 1 - Genel Kurallar ve Uyarlar 1-3


- Makina dairesi

Makina dairesi ana makinalarn yerletirildii

blmenin ad olup, elektrikle sevk edilen

gemilerde ise ana jeneratrn konulduu yere

verilen isimdir.

- Makina alanlar

- ten yanmal motorlarn, elektrik

jeneratrlerinin, buhar kazanlarnn, yakt devre

elemanlarnn, ana tahrik ve sevk sisteminin

tm elemanlarnn, ya dolum istasyonlar,

soutma makinalar, stabilizatrlere ait

donanmlar, havalandrma ve iklimlendirme

makinalar, benzer alanlar ve bu alanlarn

tranklarnn tamam A kategorisine giren alan

olarak deerlendirilir.

- A Kategorisine giren makina alanlar

A Kategorisine giren makina alanlar ve

tranklar aada sralanmtr:

- Ana tahrik kayna olarak kullanlan iten

yanmal makinalarn konulduu yerler,

- Ana tahrik kayna olarak kullanlmayan,

gc 375 kWdan az olmayan iten

yanmal makinalarn konulduu yerler,

- Yakt yakan kazanlar veya yakt

nitelerinin konulduu yerler,

- Gaz reteleri, p yakclar, atk yok

etme makinalar gibi yakt yakan

donanmn konulduu yerler.

- l Gemi-Devre d koulu

l Gemi koulu ile Devre d koulunun

anlam ayndr. Geminin ana tahrik sistemi ve

ana makinasnn, elektrik jeneratrlerinin ve

kazanlarnn almad, ana tahrik sistemini

harekete geirecek basnl havann hava

ielerinde olmad, ak benzeri herhangi bir

kaynaktan da enerjinin salanamad zel

durumdur.

- Ana makina

Tahrik ve sevk sisteminin balca g

kaynadr.

- Yardmc makina

Ana makinann almas iin gerekli destek

sistemlerinin ihtiya duyduu elektrik enerjisini

veya baka enerji trleri reten, TL tarafndan srveye kapsamndaki makinelerdir.

- Donanm

Szgeler, s deitiriciler, ayrtrclar,

saflatrclar, tanklar ve bir makinann normal

almas iin destek sistemlerini oluturan

elemanlarn tm donanm olarak isimlendirilir.

- Tahrik sistemi

Tahrik sistemi geminin ngrlen tm hzlarda

gvenle seyri iin gerekli olan gc reten,

dntren ve ileten ana makina, dili kutusu,

aft ve pervaneden oluan, ayrca iine eer

varsa elektrikli sevk nitelerini de alan tm

sistemin addr.

- Ana aktif dmen dolab

Tahrik sisteminin sevk ve manevra ilevini

gerekletiren yardmc makinann ismidir.

- Yardmc aktif dmen dolab

Ana aktif dmen dolabnn almamas

durumunda devreye giren, gemi dk hzlarda

seyrederken rota ve manevra iin kullanlan ve

bazen ana aktif dmen dolab ile beraber

altrlp, destek grevi stlenen yardmc

makinaya verilen isimdir.

- Uzaktan kumanda-kontrol

Makinalarn bulunduu blmenin dndaki bir

noktadan devir hznn ve dn ynnn

ayarlanarak kontrol edilmesi ve ayn zamanda

makinalarn altrlmasn ve durdurulmasnn

ise kumanda edilmesi ilemidir.

- Makina ana kontrol odas

Geminin kalbi olarak tanmlanabilecek, ana ve

yardmc makinalarn, pi kontroll pervanenin,

ana ve yardmc elektronik sinyal yayc

sistemlerin (AMSS-Amplitude Modulation

Signalling System) almalarnn kontrol ve

kumanda edildii, gstergelerin yer ald

konsolun bulunduu, haberleme ve alarm

uyar sistemlerinin bulunduu kapal blmedir.

- Kontrol istasyonu

Ana makinann almasnn kontrol ve

1-4 Blm 1 - Genel Kurallar ve Uyarlar A,B


kumanda edildii, gsterge ve monitrlerin

bulunduu, SOLAS kurallarna uygun olarak

yangn uyars ile ilgili sesli ve kl alarm

sisteminin kontrol edildii (bkz. Blm 18-

Yangndan Korunma ve Yangn Sndrme

Donanmlar) zel kabindir.

- Teknik durumlar izleme sistemi

Bakm-tutuma ynelik sinyalleri iler ve

uygun kodlarla kontrol ederek harekete

geiricileri uyaran sistemdir. Teknik koullar

sistemli olarak izleyip, ald sinyalleri

snflandran veya balangta ayarlanm

standart deerlere gre tesisin alma

sinyallerinin deiimini izleyen kontrol eden

sistemdir.

- Teknik durumlar tanlama/tehis

alma deerlerinden sapmalara gre planl

bakm tutum zamanlarn gereki olarak

belirlemek zere anma, arza ve yorulmay

ortaya koyacak parametrelerin ilenmesi ve

tanlama.

- Teknik koullarn nceden tahmini

Belirli bir sre sonunda izlenerek kayt ve

kontrol edilen parametrelerdeki deiime

neden olan faktrlerin belirlenmesi ilemdir.

- Tehlikeli alan

Yanc veya patlayc gazlar ve buhar veya

tozlarn bulunduu yerlere verilen isimdir. Bu

alanlar belirli amaca ynelik kullanm olan

makinalarn adlaryla veya zel kullanm

yerleri olan depolama tanklaryla veya

devreleriyle birlikte de adlandrlmaktadr.

rnein;

Helikoptere yakt besleme,

Boya malzemeleri,

Yakt tanklar, ya tanklar,

Ro-ro yk alanlar.

B. Onaylanacak Belgeler

1. retime balamadan evvel makina tesis ve sistemlerinin genel yerletirme planlar ile birlikte Ksm

4, Makina Kurallar'nn dier blmlerinde ad geen ve

testlerden geirilecek olan tm yardmc makina, aygt

vs ait yerleimlerini gsteren btn resimler 3 kopya

halinde TL'na verilecektir.

2. Resimlerde, onay iin gerekli olan tm bilgiler bulunmaldr. Gerektiinde tasarm hesaplar, tesisi

tantc bilgi ve belgeler onay iin sunulacaktr.

3. ngrlen belgeler, TL onayndan sonra yapm iin balayc olurlar. Daha sonraki olas

deiiklikler uygulanmadan nce TL'nun onay gerekir.

4. Aada ayrntlar verilen resimler ve bilgiler onay iin incelenmek zere sunulacaktr:

- Makinann ve aksamnn malzeme bilgileri,

yapsal detaylar ve boyutlar,

- Ana makina/makinalarn yerleim resmi,

- Ana makina yatana ait ayrntl bilgi ve

malzeme zellikleri,

- Ana makina ve yatann ayr ayr arlk

merkezinin koordinatlar,

- Ana makinann yatana konulmasna ait

ayrntlar (ayak yerleri, birbirlerinden uzaklklar,

yatak ykseklii, genilii vs),

- Ana makina ve yatak balantsn olumsuz

etkileyebilecek durumlarn saptanmasna

ynelik; evreleyen ortamdaki nem, toz, pas gibi

kirlilik ve kimyasal andrc (korozif) faktrlerin

iletim koullar,

- Ana makinann yatana balanma ekli olarak

esnek elemanlar veya takoz kullanlacaksa;

seilen uygulamaya ait ayrntlar,

- Ana makinadan kaynaklanan statik ve dinamik

kuvvetler.

C Blm 1 - Genel Kurallar ve Uyarlar 1-5


C. Ortam koullar

1. alma Koullar, Genel

1.1. Gemide bulunan makinalarn, cihazlarn ve tehizatn seimi, tertibi ve yerletirilmesi, Tablo 1.1'den

1.4'e kadar belirtilen ortam koullarnda aksaksz ve

srekli bir almay gvenle salayacak ekilde

olmaldr.

1.2. Gemi tekne elemanlarnn ekil deitirmelerinin makina tesisleri zerindeki etkileri gz

nnde bulundurulmaldr.

Tablo 1.1 Ortama ait meyil durumu

Yerletirmeler, donanm elemanlar

Meyil as [] (2) Gemi enine gre Gemi boyuna gre

Statik Dinamik (yalpa)

Statik Dinamik

(ba-k vurma)Ana ve yardmc makinalar 15 22,5 5 (4) 7,5 Acil g kayna, acil yangn pompas ve tahrik niteleri de dhil olmak zere tm gvenlik donanm Ama-kapama elemanlar, elektrikli ve elektronik aletler (1), uzaktan kumanda sistemleri

22,5 (3) 22,5 (3) 10 10

Aklamalar: (1) 45lik meyile kadar arzu edilmeyen devre ama-kapama ilemi veya fonksiyonlarda deiimler meydana gelmemelidir. (2) Geminin enine ve boyuna dorultusundaki meyilleri ayn anda meydana gelebilir. (3) Svlatrlm gaz ile kimyasal madde tayan gemilerin su ile dolarak 30lik bir meyil yapmalar durumunda, acil

durum jeneratr alr durumda kalmaldr. (4) Geminin boyu 100 m. yi geiyorsa, ba-k statik meyil as 500/L derece olarak alnabilir. L=gemi boyu, m.

Tablo 1.2 Su scaklklar

Soutan Scaklk (oC)

Deniz suyu + 32 (1)

Dolgu havas soutucusuna giren soutucu akkan + 32 (1)

(1) Yalnz zel blgelerde sefer yapan gemiler iin TL daha dk su scaklna izin verebilir.

Tablo 1.3 Hava scakl (Bal nem %60 ve atmosfer basnc 100 kPa deerine karlk)

Yerletirme, paralar Yerletirme dzeni Scaklk aral [C]

Makina ve elektrik donanm (1)

Kapal yerlerde 0oCdan +45oCa kadar (2)

Kazanlardan yardmc makinalara ve donanm paralarna kadar daha yksek scaklklarn veya

daha alak scaklklarn olduu yerlerde

Sz konusu yere ve yerel koullara zg belirlenecektir

Ak gvertelerde -25oCdan +45oCa kadar

(1) Elektronik donanm +55C'lk sabit hava scaklnda bile yeterli alma yapabilecek ekilde tasarm ve test edilecektir. (2) Yalnz zel blgelerde sefer yapmas ngrlen gemiler iin TL daha dk hava scaklna izin verebilir.

1-6 Blm 1 - Genel Kurallar ve Uyarlar C,D


Tablo 1.4 Dier ortam koullar

Yer ad Koullar

Her yerde

Ya buhar ve tuz ieren havaya kar dayankllk

Tablo 1.3'de belirtilen scaklk aralnda ve, 45C'lk bir referans scaklnda %100 bal neme kadar arzasz alma

Youma iin kabul edilen deer, youma tolerans

zel korunan kontrol odalarnda 45C'lk bir referans scaklnda %80 bal nem

Ak gvertelerde Deniz suyu ve tuz zerrelerinin etkisine dayankllk

D. Tasarm lkeleri

1. Genel

1.1 Sevk ve tahrik sistemi, normal alma koullarnda geminin manevra gereksinimini

karlayacak ve yeterli tornistan gcn retecek gte

olacaktr.

1.2 Sevk ve tahrik sistemi, gemi ileri hznn en az %70i kadar hzla ve en az 30 dakika sreyle tornistan

yapabilecek kapasitede olacaktr.

Geminin ileri hz tanmyla ana makinann kesintisiz

retecei en byk gcn kullanlarak geminin

kaydettii ilerleme hz kastedilmektedir.

Geminin tam yol ileri hareketinden tam yol tornistana

geii etkin ve hzl olmal, geminin ilerleme hz teknik

artname ve tasarm isteklerine uygun mesafede

sfrlanmaldr. Bu durum seyir tecrbeleri srasnda

denenerek kantlanacaktr.

1.3 Tornistan iin ters dnl dili kutusuna sahip ya da pi kontroll pervaneye sahip sevk sistemlerinde;

ana makinann izin verilen alma deerlerinin dna

karak ar yklenmesi durumunda, sevk sisteminin

zarar grmemesi iin gereken tm nlemler aynen

dmen pervanelerde olduu gibi alnacaktr.

1.4 Acil jeneratrler souk koullarda, 0oC scaklkta kolayca devreye girebilecektir. Bu tr ortam

scaklklarnda jeneratrn devreye alnmann pratikte

mmkn olmamas halinde; uygun stclar kullanlarak

acil jeneratrn altrlmas gerekir.

Ancak yaplacak dzenlemeler Blm 16 - Boru

devreleri, pompalar, vanalar ve ilgili donanm kurallarna

ve Ksm 5, Elektrik Kurallarna uygun olmaldr.

Acil durum jeneratrlerinin bulunduklar yerler ve

yerletirilmeleri de yukarda sz edilen kural isteklerine

uygun olacaktr.

1.5 Ana makinalarn basnl hava ve kompresrlerle altrld gemilerde; bakaca bir d

etkiye gerek kalmakszn ana makinay ya da dizel

jeneratrleri altrmak iin yeterli miktarda basnl hava retilebilmelidir.

Acil durum jeneratr olmayan gemilerde veya 1.4de

yer alan kural isteklerini karlayamayan gemilerde, ana

makinay ve jeneratrleri altrmak iin gereken

basnta ve miktarda basnl havay retecek

kompresrler ya elle tahrik edilerek altrlabiliyor

olmal ya da kompresre gereken elektrik yine bir baka

elle tahrik edilen jeneratrn evrilmesiyle

retilebilmelidir.

1.6 Tm g kaynaklarnn devre d kalabilecei durum ngrlerek, acil jeneratrlerin altrl-

malarndan hemen sonra en fazla 30 dakikalk sre

ierisinde sevk sisteminin gereksinim duyduu gcn

tamamn retebilmesi ve gemiyi l gemi durumundan

kurtarmas gereklidir (bkz A.2).

Acil jeneratrn retecei ilk hareket enerjisi dorudan

sevk sistemine ynlendirilmeyecek, aksine geminin ana

jeneratrleri ile varsa dier benzer jeneratrlerin

altrlmasnda kullanlacaktr. Bylece sevk sisteminin

gereksinim duyduu gce ancak ulalabilir.

D Blm 1 - Genel Kurallar ve Uyarlar 1-7


1.7 Nehir ve gllerde alacak gemilerde ana makina gc tekneyi sakin suda en az 10 knot hzda

seyrettirmeye yeterli olacaktr.

1.8 Ar grltl alan ve grltl alt iin yerinden (yerel) kontrol zor olan ar doldurmal

yksek devirli (n>750 devir/dakika) gemi dizel

motorlarnn gemilerde kullanlabilmesi iin TLnun izni gerekir. Bu tr ana makinalar eer uzaktan kontrol ve

kumanda edilebiliyorsa ve eer makina dairesinde o

ana makina iin bir gemi personelinin srekli

bulundurulmas gerekmeyecek ise; bu tr gemi dizel

motorlarnn gemide kullanlmas iin TLdan izin alnmasna gerek yoktur.

1.9 aft yatay yerletirilmi ana ve yardmc makinalar geminin orta simetri eksenine paralel

yerletirilecektir. Bu tr makinalar baka bir eksen

dorultusunda yerletirilebilmesi iin; Tablo 1.11.4de

belirtilen koullarda motorun alabileceinin

kantlanmas gerekir.

1.10 Tek pervaneli gemiler iin kullanlacak ana makinalar, kural olarak, herhangi bir para arzas dahi

olsa dk gte acil alma olaslna gre

tasarmlanm olmaldr. Sz konusu para arza ile

tamirin uzun zaman alaca durum ya da hasarl

parann gemide deitirilemeyecei durum

kastedilmektedir.

1.11 kiz gvdeli katamaran gvdelerde, bir gvdenin ierindeki makina donanm arzas dier

gvdedeki makina donanmnn almasn

etkilemeyecektir.

1.12 Geminin klaslama snfna zg alma blgesinde, uzun sreli olarak sevk sisteminin

altrlmas ar yklemeye yol amamaldr. Sevk

sisteminin uzun sreli almalarda tasarmland

gten daha fazla gce gerek duymad TL Srveynn nezaretinde kantlanmaldr.

1.13 Ana ve yardmc makinalarn, makina dairesine yerletirilmesi srasnda etraflarnda yeterince

boluklar braklmal ve bu boluklar hem tamir iin

grevli personel ve teknisyenin almasna izin verecek

kadar geni, hem de bir acil durum karsnda makina

dairesinden darya ka kolaylatracak lde dz

ve ksa olmaldr.

1.14 Kimyasal andrc maddelerle temas halindeki makina aksamnn ya korozyona dayankl maddeden

yaplm olmas ya da korozyona direnli koruyucu

madde ile kaplanmal veya boyanmaldr. Makinalarn i

yapsnda deniz suyunun soutma amal dolaaca

kanallarn ve deniz suyu soutucularnn i yzeylerinin

korozyona kar uygun korunduu TL srveyr nezaretinde kantlanacaktr. Korozyona kar korumalar;

su ve su alt sistemlerinde ve toprak alt sistemlerinde

katodik koruma, su ve asitli ortamlarda anodik koruma,

ksmen sulu asitli ve atmosfere ak ortamlarda metal ya

da metal olmayan maddeyle kaplama, atmosfere ak

ve sulu ortamlarda galvanizli boyama yntemleri

uygulanabilir.

1.15 Elektrikli sevk sistemlerinde tahrik jeneratrnn makinas de ayn yataa

konulmu/yerletirilmi olmaldr.

1.16 Makina reticileri motorlarn denendii test merkezindeki evre koullarnn gemide de aynen salanmasn bekleyemez.

1.17 Makinalarn yataa ve gemiye konulduu yerde (dorudan yataa metal metale bal veya ara eleman

olarak titreim sndrclerle) balant trne gre

yaratacaklar titreim deerleri bu blmde yer alan

kural isteklerine ve standartlara uygun olacaktr.

1.17.1 Metal metale oynamaz balama seenei, makina + yatak sisteminin birinci doal frekans deeri

makinann kesintisiz srekli g devrinin %25inden

daha byk ise uygulanabilir.

1.17.2 Titreim sndrclerin kullanld esnek balama seenei ise; makina + yatak sisteminin

birinci doal frekans deeri makinann kesintisiz srekli

g devrinin %25inden daha kk ise uygulanabilir.

2. Makinann Yataklanmas, Kat veya Esnek

2.1 Tahrik ve sevk sistemini oluturan makina ve aksamnn oturaca yataa metal metale kat

balanacaksa oynamasna izin vermeyecek sklkta

balanmal; eer esnek balama uygulanacaksa

balant tr yeterince gvenli olmaldr. Makinalarn

1-8 Blm 1 - Genel Kurallar ve Uyarlar D


oturaca yataklarn yaps TLnun Ksm 1, Tekne kurallar, Blm 19, Bdeki kural isteklerini

salayacaktr.

2.2 Makinalar titreim ve darbe emici ekilde esnek balanacaksa; TLnun Ksm 1, Tekne Kurallar Blm 19, Cdeki kural isteklerini salayacaktr.

3. Boyutlandrma

3.1 Tm paralar geminin normal seyri srasnda gemi hareket ve manevralarndan kaynaklanan yklere

ve doan gerilmelere, oluan titreimlere, korozyon

etkilerine, scaklk deiimlerine, dalga yklerine

dayankl olmal ve Ksm 4, Makina Kurallarnn ilgili

kural isteklerine gre boyutlandrlmaldr.

Makina yataklarnn boyutlandrlmas srasnda TL tarafndan herhangi kural istei yoksa veya

unutulmusa ya da eksikse; genel mhendislik

uygulamalar iin geerli kurallar uygulanr.

3.2 Farkl yklere, basnlara veya scaklklara gre tasarmlanm makina paralar veya sistemi bir

btn olarak oluturan elemanlar arasnda balantlar

varsa; tasarm parametreleri daha kk olan (greceli

olarak daha dayanaksz) paralarn dier paralarla

birlikte almalarnn getirecei sakncalara kar

gereken her trl gvenlik aygtlaryla donatlmaldr.

Hasar oluumunu nlemek iin, bu tr sistemler ar

basnca, yksek scakla veya sv taknlarna kar

yeterli korumay salayacak aygtlar kullanlr.

4. Titreim

4.1 Makinalar, cihazlar ve geminin tekne yaps elemanlar, genel olarak titreim zorlamalarnn

etkisindedir. Her durumda, tasarm, yapm ve

yerletirme bu gerilmeler gz nnde bulundurularak

yaplmaldr.

Her bir elemann aksaksz olarak devaml almas,

titreim gerilmeleri nedeniyle tehlikeye sokulmamaldr.

TL; gemi tipi, boyutlar ve hizmet koullarn dikkate alarak, Tablo 1.1de belirtilen meyil alarndan

farkllklar deerlendirebilir.

Aada yer alan kural istekleri, gc 100 kWdan byk

ve hz 300 devir/dakikadan kk iten yanmal

motorlar iin geerlidir.

Bu blmde yer alan kural istekleri iin titreimler, 2 ila

300 Hz'lik bir frekans alan iinde olmaldr. Frekans 2

Hz'in altnda olan titreimler kat cisimlerin titreimleri

olarak grlebilir ve frekans 300 Hz'in stnde olan

titreimler kural olarak blgesel snrlandrlmtr ve

bnyesel ses karakteri gsterdikleri kabul edilir. zel

haller iin bu artlar doru bulunmazsa (rnein; bir dili

pompann bir di geirme frekans ile oluturulan 300

Hz'in zerindeki titreimlerde); aadaki uygulamalar

benzer ekilde gz nne alnmaldr.

4.2 Titreim hz genlii, harmonik hz deiimi erisinin en byk deeri olup, etkin bant genilii

olarak (RMS-Root Mean Square) bilinir. Etkin bant

genilii titreime ait en nemli genliktir. Etkin bant

geniliini hesaplamak iin, titreime ait harmonik

hareketin belirli bir zaman dilimindeki anlk genlik

deerli kareleri alnarak kaydedilir ve bu kareleri alnan

deerlerin aritmetik ortalamas bulunur. Etkin bant

genilii hesaplanan aritmetik ortalamann karekkne

eittir. lm yaplacak veya hesaplanacak zaman

diliminin en az bir periyot srmesi gerekir.

4.2.1 1/3 Oktav bandnda llen titreime ait etkin bant genilii (RMS) titreim hesaplamalarnda temel

parametre olarak ele alnr. Oktav bandnda titreim

llmesine izin verilir.

Pek ok mhendislik uygulamasnda 20 Hzden 20.000

Hze kadar olan titreim frekans incelenmektedir. Her

ne kadar bir kaynaktan yaylan tm frekanslar lmek

ve analiz yapmak mmknse de; hem pratik deildir

hem de zaman alacaktr. Bu nedenle, belirli bir lekte

oktav band ile 1/3 oktav bantlar titreim frekans lmleri iin esas alnmaktadr. Her titreim bandnn

belirli bir frekans aral vardr ve bantlar birbiriyle

rtmez. Titreim kaynann bir oktavlk bant zerinde

yaratt en yksek ses (nota) frekans ile en dk ses

frekans oran 2:1dir.

llecek titreim bandnn en kk frekans fn ve en

byk frekans da fn+1 ile gsterilirse, titreim band

snrlarnn oran aadaki formlle hesaplanr.



(2)

Burada

k = 1 oktav bandnn tamam iin, [-]

= 1/3 oktav bandnn 1/3lk ksm iin

4.2.2 Her oktavn orta frekans en dk frekans deerinin kat olup, en yksek frekans

deeri ise en kn 2 katdr (bkz 4.2.1). Oktav

bantlaryla titreim lldnde; llmesine izin

verilen parametre 2, 4, 8, 16, 31,5, 62,5, 125, 250, 500

Hz, 1 KHz, 2 KHz, 4 KHz and 8 KHzden oluan

geometrik ortalama frekans deerlerinin kat

(3 dB) olacaktr.

Orta frekans, fo aadaki (3) nolu formlden

hesaplanacaktr.

(3)

4.2.3 Orta frekans ile 1/3lk oktav band arasndaki iliki Tablo 1.5de gsterilmitir.

4.2.4 Titreim parametreleri ya mutlak deer olarak veya 5,0 10-5 mm/slik standart hz limit deerine gre

desibel olarak veya 3,0 10-4 m/s2 lik ivme deerine

gre desibel olarak ldr.

4.3 llen titreim deerlerinin dier birimler cinsinden dnm (4) nolu forml kullanlarak

yaplacaktr:

(4)

Burada;

Ve = llen etkin titreim deeri, [mm/s]

Voe = 5,0 10-5 [mm/s]

4.4 Bir makina veya bir cihazn almas esnasnda meydana getirdii titreimlerin iddeti, TL tarafndan belirtilen snrlar gememelidir. Bylelikle,

vakitsiz almaya veya hatal almaya sebep

olabilecek ar ykseltilmi ilave titreim

gerilmelerinden, titreime sebep olanlar ve bitiik

gruplar, evredeki cihazlar ve keza gemi bnyesini

oluturan elemanlar korunmu olur.

4.5 Titreim kaynann tm alma aralnda meydana gelebilecek titreim gerilmelerinin hesaplanmasna nemle durulmaldr. Tablo 1.5 1/3 Oktav band iin titreim ve oktav

band grlt seviyesi

Alt frekans

Hz

Orta frekans

(Hz)

st frekans

(Hz)

Ses basn seviyesi

(dB) 56,2 62,5 70,8 41 112 125 141 45 224 250 282 48 447 500 562 50 891 1,000 1,122 46

1,778 2,000 2,239 42 3,548 4,000 4,467 40 7,079 8,000 8,913 38

Titreim makinadan kaynaklanyorsa; makinann

alabilecei hem devir aral ile hem de yk ve g

aral dikkate alnmaldr.

4.6 zleyen maddedeki ilemler byk lde standart uygulamadr. Toplamn bykl titreim

spektrumunun iddetini belirler (bkz 4.7). Bu saysal

byklk izin verilen gerilme deerleriyle veya garanti

edilen deerlerle karlatrlmak iin kullanlr. Bununla

birlikte, sz konusu prosedr sadece tamamlanmam

fiziksel gerekleri dikkate alr.

Farkl iten yanmal makinalarn yarattklar harmonik

ykler ile motor yatana etkiyen yklerin toplam

bykl karlatrma yaplamaz.

4.7 Makinalarn, cihazlarn ve gemi ile ilgili yaplarn titreim gerilmelerini deerlendirmek iin genel

olarak titreim hzndan ( v ) mevcut titreim gerilmeleri iin bir l olarak yararlanlr. Ayn l, bir titreim

dourucu tarafndan meydana getirilen titreim

spektrumunun iddetinin deerlendirilmesinde de

kullanlr.

Tam bir sinzoidal titreim halinde titreim hznn etkin

k

n

1n 2f

f

4142,12

4142.12

n0 f2f

eo

e

VV1og20L



deeri (Veff) aadaki (5) nolu formlle hesaplanabilir:

(5)

Burada;

s = Titreim hareketinin genlii,

v = Titreim hznn genlii,

Veff = Titreim hznn etkin deeri,

= Titreim ivmesinin genlii,

= Titreimin asal hz.

1,2, .... n, harmonik bileenden oluan herhangi bir

periyodik titreim iin titreim hznn etkin deeri

aadaki forml ile hesaplanabilir:

(6)

Burada (veffi), (i) inci harmonik bileenin titreim hznn

etkin deeridir. Her bir harmonik bileen iin (5)

formlne dayanarak veffi deerleri hesaplanr.

Geerli artlara bal olarak tam sinzoidal titreim iin

forml (5) veya herhangi bir periyodik titreim iin forml

(6) dan yararlanarak titreim hznn etkin deeri

belirlenir.

4.8 Titreim gerilmelerinin deerlendirilmesi iin ekil 1.1'de gsterilen snr erileriyle evrilmi A, B ve

C blgeleri genel olarak esas alnr.

Gemi ana makinalar, yardmc makinalar ve donanmn

iinde bulunduklar teknik koullar titreim asndan 3

farkl blgede dnlerek ele alnr. Bunlar:

- (A) blgesi: Makina ve donanmn retimden ktklar andaki durumu veya tamirden

getikten sonraki durumu gsterir,

- (B) blgesi: Normal almasn srdren makina ve donanmn durumunu gsterir,

- (C) blgesi: Teknik bakm ya da tamir gerektirecek durumda olan makina ve

donanm gsterir.

Metal metale oynamaz, kat bal eitli makinalar iin

A, B ve C blgelerinin snr deerleri bu blmde eitli

tablolarla ve ekillerle verilmitir.

Ancak, makinalar titreim sndrclerin zerine

oturarak yatana esnek balandnda; izin verilen

titreim standartlar ykseltilir. zin verilen titreim

standartlarndaki artm, makinaya zg bir arpan ile

belirlenir.

ekil 1.1de grlen A, B ve C alanlarn snrlayan

hatlar iin izin verilen standart deerler Tablo 1.6da

verilmitir.

4.8.1 Eer titreim eitli harmonik bileenlerden oluuyorsa; 4.7de belirtilen etkin deer uygulanacaktr.

Bu etken deerin kullanlmas halinde 2 Hzden 300

Hze kadar olan bantta tm nemli harmonik bileenler

dikkate alnm olur.

4.8.2 Btn makinalarn, cihazlarn ve tehizatn deerlendirilmesi iin A blgesinden yararlanlabilir.

Gemide bulunan makinalar, cihazlar ve tehizat bir

titreim gerilmesi iin en az A blgesinin snr erilerine

uygun tasarmlanmaldr. Dier hallerde gerek titreim

gerilmesini msaade edilebilen seviyelere drebilmek

iin TL'nun onaylad nlemler alnabilir (titreim sndrcleri, vb.).

4.8.3 Pistonlu makinalar alma ekli nedeniyle titreim dourucu olduklarndan ayrca zel surette gz

nne alnmaldr. Yalnz pistonlu makinalarn meydana

getirdii ve ayn zamanda kendisine direkt bal

evresel cihazlarda (reglatr, egzoz gaz trbini,

yalama ya pompas gibi) ve civarndaki makinalar ve

tesislerden (jeneratrler, dili kutular, boru devreleri

gibi) gelen yklerden doan titreimler bu kurallar

erevesinde ve 4.6'da belirtilen snrlamalar ve 4.7'de

belirtilen yerine koyma byklkleri yardmyla

deerlendirilebilir.

4.8.4 Esas itibariyle pistonlu makinalar retenler, nemli ve dorudan bal evresel cihazlar iin kabul

SaVV

21

21

21

eff

2eftn

2eft2

2eft1efti V...VVV



edilebilir titreim gerilmelerini garanti etmelidir.

Pistonlu makina reticisi 5'e uygun olarak kabul edilebilir

gerilmenin kantlanmas iin TL'na kar ykmldr.

4.8.5 Pistonlu makinalarn titreim gerilmeleri A' blgesi iinde bulunuyorsa, bu takdirde dorudan bal evresel

cihazlar iin zel inceleme veya kantlama gerekmez

(4.8.3'e baknz). Jeneratre yakn konumda yer alan

makine ve tesislere de ayn ilem uygulanr (4.8.3

baknz).

Bu durumda direkt bal evresel cihazlar esas itibariyle

en az B' blgesinin snr gerilmeleri iin, evredeki

makinalar "B" blgesinin snr gerilmeleri iin

tasarmlanm olmaldr.

"B" blgesinin snr erisinin altnda 4.8.4.'e dayanarak bulunan, tekil, direkt bal evresel cihazlarn kabul

edilebilir titreim gerilmeleri iin kabul edilebilirlik, sz

konusu gerek titreim gerilmesinin llmesiyle

kantlanmaldr.

4.8.6 Pistonlu makinalarn titreim gerilmeleri A' "blgesinin dnda, B' blgesinin iinde bulunuyorsa, bu

takdirde direkt bal evresel cihazlarn, "C" blgesinin

snr deerinin stnde yklenmedii llerek

kantlanmaldr.

Bu durumda direkt bal evresel cihazlar esas itibariyle

en az "C" blgesinin snr gerilmeleri iin, evredeki

makinalar "B" blgesinin snr gerilmeleri iin

tasarmlanmaldr.

Titreim dourann yakn evresinde bulunan

makinalarn ve cihazlarn, "B" blgesinin snr erisinde

tespit edilenden daha yksek olmayan gerilmelerin

etkisinde olduu kantlanmaldr.

Belirtilen byklklerin altnda, 4.8.4'e dayanarak

bulunan tekil, direkt bal evresel cihazlarn veya

makinalarn kabul edilebilir titreim gerilmeleri iin kabul

edilebilirlik, sz konusu gerek titreim gerilmesinin

llmesiyle kantlanmaldr.

4.8.7 Pistonlu makinalarn titreim gerilmeleri B' blgesinin dnda fakat henz "C" blgesinin iinde

bulunuyorsa, bu takdirde direkt bal evresel cihazlarn

titreim gerilmelerinin hala "C" blgesinin iinde kalmas

iin aba gsterilmelidir. Bu gerekletirilemezse,

nemli evresel cihazlarn, 5e uygun olarak daha byk

gerilme deerleri iin tasarmland kantlanmaldr.

Uygun tedbirlerle, (titreim sndrc veya dierleri)

evredeki makinalardaki veya cihazlardaki ar titreim

gerilmesi gvenceye alnmaldr. Bunlar iin 4.8.6'ya

uygun kabul edilebilir gerilmelerin uygulanmas

geerlidir ("B" blgesi veya retici tarafndan belirlenen

daha dk deer).

4.8.8 Dorudan bal evresel cihazlar iin, ayet pistonlu makinalarn reticisinden 4.8.4 erevesinde

garanti edilmi ve 5 erevesinde kantlanmsa, TL tarafndan 4.8.5, 4.8.6 ve 4.8.7'de belirtilenden daha

yksek deer kabul edilebilir.

Bu husus, ayet ilgili retici daha yksek deeri garanti

eder ve 5 erevesinde bunu kantlarsa, benzer ekilde

etraftaki makinalar ve cihazlar iin de geerlidir.

4.8.9 Dmen dairesinde veya ba itici blmesinde bulunmalar nedeniyle yksek titreim gerilmelerinden

etkilenen aletler, cihazlar ve elemanlar iin, 4.8.2'den

farkl olarak titreim yknn kabul edilebilirliinin

deerlendirilmesi, "B" blgesinin snrlarna gre tayin

edilebilir. Byle cihazlarn tasarmnda, sz konusu

yksek zorlamalar gz nne alnmaldr.

4.9 ten yanmal makinalar iin titreim standartlar

4.9.1 Bu blmde yer alan titreim standartlar gc 100 kWdan byk ve motor devri ise 3.000 devir/dakika

veya daha byk iten yanmal makinalar iindir.

4.9.2 Yataklar zerine metal metale kat balanm dk devirli iten yanmal makinalarn titreimleri A ve

B blgelerine giriyorsa; izin verilen snrlar ierisinde

kald dnlr. Ancak bu yaklam gerei motor-

yatak balantsnda X ve Z eksenleri dorultusunda

harmonik hz ve ivmeye ait RMS etkin deeri ekil 1.2

ve Tablo 1.7de belirtilen deerleri amamaldr.

4.9.3 Y ekseni dorultusunda titreim deerleri llerek kontrol edilecekse (r: enine ynde); A ve B

blgeleri iin izin verilen deerler 1,4 kat artrlmaldr.



ekil 1.1 Titreim yklerinin belirlenmesi iin blgeler

Tablo 1.6 Titreim yklerinin belirlenmesinde blgelere ait st snr deerler

Blge v Veff

mm mm/s mm/s 9.80665 m/s

A < 1 < 20 < 14 < 0,7

B < 1 < 35 < 25 < 1,6

C < 1 < 63 < 45 < 4,0

A < 1 < 20 < 14 < 1,3

B < 1 < 40 < 28 < 2,6

4.9.4 ten yanmal makinalar (orta devirli dizel motorlar, dizel jeneratrler) titreim sndrcler

kullanlarak kendi yataklarna esnek balandklarnda;

bu tr makina-yatak sisteminin X, Y ve Z eksenleri

dorultusunda A ve B blgelerine giren titreimleri iin, ekil 1.2 ve Tablo 1.7de verilen st snr deerler 1,4

kat artrlr.

4.10 Dizel jeneratrler ve aft jeneratrleri iin titreim standartlar

4.10.1 G kapasitesi 1.000 kW ve zeri olan dizel jeneratrler ve aft jeneratrlerinin harmonik hz ve

harmonik ivmesine ait RMS etkin deerleri ekil 1.3 ve

Tablo 1.8de verilen snr deerleri amyorsa, A ve B

blgeleri almalarna izin verilen gvenlikli blgeler

olacaktr.

4.10.2 Gc 1.000 kWdan kk olan dizel jeneratrler ve aft jeneratrlerinin titreimleri iin ekil

1.3 ve Tablo 1.8deki verilen A ve B blgesi titreim

standartlar 4 dB azaltlr.

4.10.3 Dizel jeneratrler veya aft jeneratrleri titreim sndrclerin zerine konularak yataklarna esnek

balanrlarsa; titreim standartlar 2 kat artrlr.



ekil 1.2 ten yanmal makinalar iin titreim standartlar (strok boyu 1- 30 cmden az, 2- 30~70 cm aras, 3- 71~140 cm aras, 4- 141~240 cm aras, 5- 240 cmden byk) - - - - A blgesi st snr, ------ B blgesi st snr

ekil 1.3 Gc 1.000 kW veya zeri olan dizel jeneratrler ve aft jeneratrleri iin titreim standartlar - - - - A blgesi st snr, ------ B blgesi st snr



Tablo 1.7 ten yanmal makinalar iin titreim standartlar

Mak

inal

arn

str

ok b

oyu,

cm

240

zer

i

Titr

eim

hz i

in

izin

ver

ilen

dee

rler

B B

lge

si

dB

101

102

104

106

108

110

112

113

113

113

113

113

111

109

107

105

103

101

99

97

95

mm

/s

5.6

6.3

8.0

10

12.5

16

20

22

22

22

22

22

18

14

11

8.9

7.1

5.6

4.5

3.6

2.8

A B

lge

si

dB

98

99

101

103

105

107

109

110

110

110

110

110

108

106

104

102

100

98

96

94

92

mm

/s

4 4.5

5.6

7.1

8.9

11

14

16

16

16

16

16

12.5

10

8 6.3 5 4 3.2

2.5 2

141

ile 2

40

B B

lge

si

dB

101

101

102

104

106

108

110

112

113

113

113

113

113

111

109

107

105

103

101

99

97

mm

/s

5.6

5.6

6.3

8.0

10

12.5

16

20

22

22

22

22

22

18

14

11

8.9

7.1

5.6

4.5

3.6

A B

lge

si

dB

98

98

99

101

103

105

107

109

110

110

110

110

110

108

106

104

102

100

98

96

94

mm

/s

4 4 4.6

5.6

7.1

8.9

11

14

16

16

16

16

16

12.5

10

8 6.3 5 4 3.2

2.5

71 il

e 14

0 B B

lge

si dB

101

101

101

102

104

106

108

110

112

113

113

113

113

113

111

109

107

105

103

101

99

mm

/s

5.6

5.6

5.6

6.3

8.0

10

12.5

16

20

22

22

22

22

22

18

14

11

8.9

7.1

5.6

4.5

A B

lge

si

dB

98

98

98

99

101

103

105

107

109

110

110

110

110

110

108

106

104

102

100

98

96

mm

/s

4 4 4 4.5

5.6

7.1

8.9

11

14

16

16

16

16

16

12.5

10

8 6.3 5 4 3.2

30 il

e 70

B B

lge

si

dB

101

101

101

101

102

104

106

108

110

112

113

113

113

113

113

111

109

107

105

103

101

mm

/s

5.6

5.6

5.6

5.6

6.3

8.0

10

12.5

16

20

22

22

22

22

22

18

14

11

8.9

7.1

5.6

A B

lge

si

dB

98

98

98

98

99

101

103

105

107

109

110

110

110

110

110

108

106

104

102

100

98

mm

/s

4 4 4 4 4.5

5.6

7.1

8.9

11

14

16

16

16

16

16

12.5

10

8 6.3 5 4

30d

an a

z B B

lge

si dB

101

101

101

101

101

102

104

106

108

110

112

113

113

113

13

113

111

109

107

105

103

mm

/s

5.6

5.6

5.6

5.6

5.6

6.3

8.0

10

12.5

16

20

22

22

22

22

22

18

14

11

8.9

7.1

A B

lge

si

dB

98

98

98

98

98

99

101

103

105

107

109

110

110

110

110

110

108

106

104

102

100

mm

/s

4 4 4 4 4 4.5

5.6

7.1

8.9

11

14

16

16

16

16

16

12.5

10

8 6.3 5

Geo

met

rik

orta

lam

a fr

ekan

s

1/3

ok

tav

bant

lar

Hz

1.6 2 2.5

3.2 4 5 6.3 8 10

12.5

16

20

25

31.5

40

50

63

80

100

125

160



4.11 Pompalar iin titreim standartlar 4.11.1 Harmonik hz ve harmonik ivmesine ait RMS etkin deerleri ekil 1.4 ve Tablo 1.9da verilen snr deerleri amayan pompalarn titreimi A ve B blgelerine rastlyorsa; izin verilen gvenlikli blgede altklar dnlr. 4.11.2 Pompalar titreim sndrclerin zerine konularak yataklarna esnek balanrsa; A ve B blgeleri iin tanmlanan titreim standartlarnn izin verilen deerleri 1,4 kat artrlr. 4.12 Merkez ka ayrtrclar (santrifj seperatrler) iin titreim standartlar 4.12.1 Harmonik hz ve harmonik ivmesine ait RMS etkin deerleri ekil 1.5 ve Tablo 1.9da verilen snr deerleri amayan merkezka ayrtrclarn titreim deerleri A ve B blgelerine rastlyorsa; izin verilen gvenlikli blgede altklar dnlr. 4.12.2 Merkezka ayrtrclarn titreim sndrc veya darbe emiciler ile esnek balanmalar durumunda titreim standartlar dikkate alnarak belirtilir. 4.13 l (inert) gaz sistemindeki gaz fleleri ve fanlar iin titreim standartlar 4.13.1 l gaz sisteminde yer alan gaz fleleri ile fanlarn almalar srasnda yaptklar titreim hareketinde harmonik hz ve harmonik ivmeye ait RMS etkin deerleri ekil 1.6 ve Tablo 1.9da gsterilen A ve B blgesi snr deerleri amyorsa; izin verilen gvenlikli blgede altklar dnlr. 4.13.2 Gaz fleleri ve fanlarn titreim sndrc veya darbe emiciler ile esnek balanmalar durumunda titreim standartlar dikkate alnarak belirtilir. Gaz fleleri ve fanlar metal metale oynamaz ekilde kat balanrsa; uygulanacak kural istekleri bu blmde verilmitir. 4.14 Pistonlu hava kompresrleri iin titreim standartlar 4.14.1 Harmonik hz ve harmonik ivmesine ait RMS etkin deerleri ekil 1.7 ve Tablo 1.10da verilen snr deerleri amayan pistonlu kompresrlerin titreim deerleri A ve B blgelerine rastlyorsa; izin verilen gvenlikli blgede altklar dnlr.

Tablo 1.8 Gc 1.000 kW ve zeri olan dizel jeneratr, aft jeneratrleri ve turbo jeneratrler iin titreim standartlar

Geometrik

ortalama frekans 1/3-oktav bantlar

HZ

zin verilen deer A Blgesi B Blgesi

mm/s dB mm/s dB

1.6 2

2.5 3.2 4 5

6.3 8

10 12.5 16 20 25

31.5 40 50 63 80

100 125 160 200 250 320

1 1.3 1.5 1.9 2.3 2.9 3.6 4.5 5.6 7 7 7 7 7 7 7 7 7

5.6 4.5 3.6 2.9 2.3 1.9

86 88 90 92 93 95 97 99

101 103 103 103 103 103 103 103 103 103 101 99 97 95 93 92

1.6 1.9 2.4 3

3.7 4.6 5.7 7.1 8.9 11 11 11 11 11 11 11 11 11 8.9 7.1 5.7 4.6 3.7 3

90 92 94 96 97 99

101 103 105 107 107 107 107 107 107 107 107 107 105 103 101 99 97 96

4.14.2 Kompresrler titreim sndrclerin zerine konularak yataklarna esnek balanrsa; A ve B blgeleri iin titreim standartlar 4 dB artrlr. 5. Kantlamalar 5.1 Titreim gerilmesinin daha yksek deeri, 4.8.4, 4.8.7 ve 4.8.8 erevesinde TL tarafndan kabul edilebilir olarak tannmas isteniyorsa, bu takdirde bunun iin reticinin veya teslim edenin kabul edilebilir deerinin balayc gvencesi normal olarak yeterli olur. 5.2 TL sebep gsterilen durumlarda ayrntl kantlar (hesaplar, tasarma ilikin dokmanlar, ller, vs.) isteme hakkn sakl tutar.



ekil 1.4 Pompalar iin titreim standartlar - - - - A blgesi st snr, ------ B blgesi st snr

ekil 1.5 Merkezka ayrtrclar iin titreim standartlar - - - - A blgesi st snr, ------ B blgesi st snr



ekil 1.6 Fanlar iin titreim standartlar - - - - A blgesi st snr, ------ B blgesi st snr

ekil 1. 7 Pistonlu kompresrler iin titreim standartlar, - - - - A blgesi st snr, ------ B blgesi st snr



Tablo 1.9 Pompalar, merkezka kompresrler ve fanlar iin titreim standartlar

Fanl

ar

Titr

eim

hz i

in

izin

ver

ilen

dee

rler

B B

lge

si

dB

88

90

92

94

96

98

100

102

104

106

108

108

108

108

108

108

106

104

102

100

98

96

94

92

90

88

mm

/s

1.3

1.6 2 2.5

3.2 4 5 6.4 8

10.3

13

13

13

13

13

13

10.3

8 6.4 5 4 3.2

2.5 2.

1.6

1.3

A B

lge

si

dB

86

86

88

90

92

94

96

98

100

103

105

105

105

105

105

105

103

100

98

96

94

92

90

88

86

86

mm

/s

1 1 1.3

1.6 2 2.6

3.3

4.1

5.2

6.7

8.5

8.5

8.5

8.5

8.5

8.5

6.7

5.2

4.1

3.3

2.6 2 1.6

1.3 1 1

Mer

kez

ka

ayr

trcla

r (s

antr

ifj s

eper

atr

ler)

B B

lge

si

dB

88

90

92

94

96

98

100

102

104

104

104

104

104

104

104

104

104

104

104

102

100

98

96

94

92

90

mm

/s

1.3

1.6 2 2.5

3.2 4 5 6.4 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 6.4 5 4 3.2

2.5 2 1.6

A B

lge

si dB

86

86

88

90

92

94

96

98

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

100

98

96

94

92

90

88

86

mm

/s

1 1 1.3

1.6 2 2.5

3.2 4 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 4 3.2

2.5 2.

1.6

1.3 1

Pom

pala

r B B

lge

si dB

86

88

89

92

94

96

98

100

102

104

106

106

106

106

106

106

106

104

102

100

98

96

94

92

- -

mm

/s

1 1.2

1.4 2 2.5

3.3 4 5 6.3 8 10

10

10

10

10

10

10

8 6.3 5 4 3.3

2.5 2 - -

A B

lge

si

dB

86

86

87

89

91

93

95

97

99

101

103

103

103

103

103

103

103

101

99

97

95

93

91

89

- -

mm

/s

1 1 1.1

1.4

1.7

2.2

2.7

3.5

4.3

5.5 7 7 7 7 7 7 7 5.5

4.3

3.5

2.7

2.2

1.7

1.4 - -

Geo

met

rik

orta

lam

a fr

ekan

s

1/3

ok

tav

bant

lar

Hz

1.6 2 2.5

3.2 4 5 6.3 8 10

12.5

16

20

25

31.5

40

50

63

80

100

125

160

200

250

320

400

500



5.3 Tip Testlerinin Yaplmas ile lgili Kurallar -1 Elektrik / Elektronik Tehizat, Bilgisayar ve Bilginin

Alnd veya Verildii Ksmdaki Tehizatlarn Tip

Testlerinin Yaplmas ile ilgili kurallara gre yaplan Tip

Testlerinde test edilen, titreim ykleri kabul edilebilir.

5.4 Uzun sreli arzasz bir alma, ngrlen kabul edilebilirliin ve alma gvenliinin yeterli kant

olarak TL tarafndan tannabilir. 5.5 Herhangi bir pistonlu makina tarafndan meydana getirilen titreimin spektrum iddetinin gerekli

kantlar bakmndan TL'na kar esas olarak pistonlu makina reticisi sorumludur.

6. Malzeme ve Kaynak

6.1 TL Ksm 2 ve 3, Malzeme ve Kaynak kurallarnda konu edilen tm elemanlar Malzeme

Kurallar'ndaki kurallar karlamaldr

Kaynakl elemanlarn yapm, iyeri yeterliliinin onay

ve kaynaklarn snav "Ksm 3- Kaynak Kurallar"ndaki

kurallara tabidir.

6.2 Makina ve donanma ait paralar ister dkme demirden olsun ister dvme elikten veya kaynakla

birletirilmi elik paralarndan retilmi olsun, sl

ilem uygulanarak retilmi olmak zorundadr.

7. Makina Dairesinden / Odalarndan Ka Yollar

7.1 Merdiven, koridor, kap ve kapaklar dahil, makinalarn bulunduu yerlerden ka iin kullanlan

yollar aksi belirtilmedii srece; filika ve cankurtaran

salnn bulunduu gverte noktasna kadar ulamaldr

(bkz. Ksm 1, Tekne Yapm Kurallar, Blm 21).

8. lme, Denemeler ve Belgelendirme 8.1 Madde 2.8.5'den 2.8.7'ye kadar verilen ilave artlara da uyan 100 kW'n zerinde bir gce sahip yalnz pistonlu makinalar iin kural olarak l tekniine dayanan bir kantlama istenir. Gerekli durumlarda TL daha kk gler iin de l tekniine dayal kantlar isteyebilir.

Tablo 1.10 Pistonlu hava kompresrleri iin titreim standartlar

Geometrik

ortalama frekans 1/3-oktav bantlar

HZ

zin verilen deer A Blgesi B Blgesi

mm/s dB mm/s dB

1.6 2

2.5 3.2 4 5

6.3 8

10 12.5 16 20 25

31.5 40 50 63 80 100 125 160 200 250 320 400 500

2 2.5 3.1 4 5

6.2 7.9 10 10 10 10 10 10 10 10 10 7.9 6.2 5 4

3.1 2.5 2

1.6 1.3 1

92 94 96 98

100 102 104 106 106 106 106 106 106 106 106 106 104 102 100 98 96 94 92 90 88 86

3.2 4

5.1 6.4 38 10

12.5 16 16 16 16 16 16 16 16 16

12.5 10 8

6.4 5.1 4

3.2 2.5 2.1 1.6

96 98

100 102 104 106 108 110 110 110 110 110 110 110 110 110 108 106 104 102 100 98 96 94 92 90

8.2 lmeler esas itibariyle alma yerinde gerek iletme artlarnda yaplmaldr. Pistonlu makinalarn

verdii g, kantlama esnasnda anma deerinin %80

inden daha az olamaz. Muhtemel mevcut rezonans

belirtilerini kaydetmek iin mmkn olabilen btn devir

saylarn kapsayacak ekilde lme yaplmaldr.

8.3 l tekniine uygun kantlama olarak, TL, alma yerinde olmayan (rnein test yerindeki

denemeler) veya alma yerinde olup bununla beraber

farkl alma artlar altnda yaplan lmeleri

sonularn uygunluunu kantlamak artyla kabul

edebilir.

Allagelmi yapdaki elastik yataklanm pistonlu

makinalarda kural olarak sonularn uyumluluu kabul

edilir.



Pistonlu makinann elastik yataklanamamas halinde, bir

uyumluluk iin esas artlar (benzer temel yaps, benzer

yerleim ve devrelerin kumandas, vs.) salanyorsa bu

takdirde de sonularn uyumluluu kabul edilebilir.

8.4 Pistonlu makinalar etkileyen veya bunlardan doan titreim gerilmesinin belirlenmesi iin, kural

olarak en yksek titreim gerilmesi deerinin yeri gz

nne alnmaldr. ekil 1.8'de pistonlu sra motor iin kural olarak gerekli lm yerleri gsterilmitir. lme,

boyutun hepsinde yaplmaldr. Btn lme

noktalarnn hepsinin bir arada alnmasndan gerekli

hallerde vazgeilebilir.

8.5 lme cihazlar olarak, lme hassasiyeti dikkate alnmak kouluyla llen deerlerin

kademelerini dorulukla veren, mekanik l aletleri

kullanlabilir.

Normal olarak, frekans alan en az 2'den 300 Hz'e kadar

olan dorultu seici, dorusal l alglayclar

kullanlmaldr. Dorusal olmayan l alglayclar,

davran karakteristiini dikkate almak kouluyla lme

deerleri uyduu takdirde ayn ekilde kullanlabilir.

Son derece yava alan pistonlu makinalarda 0,5 den

2 Hz'e kadar olan alanda da lme gerekli olabilir. Byle

lmelerin sonular, sz konusu alan iinde 2.8'e

uygunluu deerlendirilmeyebilir.

8.6 En byk gerilmelerin grld lme yerleri iin lme protokolleri, bir deerlendirme tablosu ile

beraber TL'na sunulur.

Gerilmeler, en byk titreim veya torsiogramn/

osilogramn ilgili kesitinden llen gerilme

genliklerinden belirlenir.

Birok sra titreimden meydana gelen toplam

gerilmeler tahmin edilirken cihaz parametreleri kullanlr.

8.7 Serbest titreim rezonans frekans lm deerleri tasarm deerlerinden %5 daha farkl olamaz.

Aksi halde hesaplarn yenilenerek dzeltilmesi gerekir.

8.8 Yeni ina edilen gemiler veya tamirden km

gemilerin makina ve donanmna ait titreim dzeyleri A

blgesi iin tanmlanan st snrn zerine kmamaldr.

Bunun gerekesi; makinalarn ve donanmn titreim

kuvvetlerine dayanmn ve alma gvenliini bozacak

snrlar amamaktr.

Uzun sredir serviste bulunan gemiler iin, makinalar ve

donanma ilikin titreim seviyesi B blgesi iin

tanmlanan st snrn zerine kmamaldr. Bunun

gerekesi; makinalarn ve donanmn titreim

kuvvetlerine dayanmn ve alma gvenliini bozacak

snrlar amamaktr.

8.9 Titreim lm deerleri izin verilen seviyeyi amayacaktr. Makina ve donanmn titreim seviyeleri

geminin hem dururken hem de tam yola kadar tm

hzlarda ileri hareketi srasnda ngrlen standart

deerleri amayacaktr.

Titreimlerin belirlenmi standart deerleri at

yerlerde; titreimleri izin verilen snrlar ierisine

ekebilmek iin analizler ve zmler ancak TL srveyrnn onayndan sonra uygulanacaktr.

8.10 ngrlen standartlar aan titreim hzlar, eer geici olup, eritikleri deerlerde srekli

kalmyorlarsa; TLnun onay alndktan sonra bu blgede almaya izin verilir.

Mevcut standartlarn uygulanmasnn iptali iin her

durum iin ayr ayr olmak zere, ancak TLnun zel izni gereklidir.

8.11 Makine ve bileenlerinin paralar, yapsal ve malzeme testlerine, basn ve szma testlerine,

denemelere tabi tutulacaktr. Aada bahsedilen btn

testler TL gzetiminde gerekletirilmelidir.

8.12 Seri halinde retilen paralar iin belirtilen testler yerine, TL'nca ayn deerde tannan, TL'nun gr alnarak, dier test metotlar uygulanabilir.

8.13 TL test kapsamn gerektii hallerde geniletme ve bu paralar, kurallarda istenmemi olsa

bile bir testten geirme hakkn sakl tutar.



ekil 1.8 Sral pistonlu motorlarn ematik grn

8.14 Test edilmesi zorunlu olan paralar, ancak testten geirilmi paralarla yer deitirebilirler.

8.15 Ana ve yardmc makinalarn gemiye montajndan sonra makina tesislerinin ilerlii, ilgili

yardmc tehizatlarla beraber gzden geirilir.

Yapmcda TL'nun gzetiminde yeterli deneme yaplmam ise, btn gvenlik tehizat denenir.

lave olarak, olanaklar elverdiince ana sevk sistemi,

ngrlen alma artlarnda bir seyir tecrbesi

esnasnda ayrntl denemeye tabi tutulur.

9. Korozyona Kar Korunma

Korozyona maruz paralar, korozyondan korunmak iin

korozyona dayankl malzemelerden retilmeli veya

korozyona kar etkili bir koruyucu uygulanmaldr (bkz.

Ksm 1, Tekne Yapm Kurallar, Blm 22)

10. Makinalarn altrlabilirlii / Kullanlabilirlii

10.1 Geminin makina donanm, gemiyi "l Gemi" durumundan kendi imknlar ile harekete geirebilecek

ekilde dzenlenmeli ve donatlmaldr.

"l Gemi" durumundan, elektrik retimi de dhil btn

makina donanmnn devre d olduu ve ilk hareket

havas, akmlatrden temin edilen ilk hareket akm,

vs. gibi yardmc enerjilerle ana makinalarn devreye

alnmasnn ve ana elektrik enerjisi reticilerinin tekrar

altrlmasnn mmkn olmad anlalmaldr. "l Gemi" durumundan klabilmesi iin, ayn anda

tm acil durum ihtiyalarn karlanacann garanti

edilmesi halinde, acil durum jeneratrn kullanlmasna

msaade edilir.

10.2 l Gemi durumunda, sevk sistemi ve gerekli tm yardmc makinalarn 30 dakikalk bir sre iinde

tekrar altrlmas mmkn olmaldr (Ksm 5, Elektrik

Kurallar, Blm 3.Cye baknz).

11. Kumanda ve Ayar Donanm

11.1 Makina donanm, yapmcnn ngrd iletme koullarnn korunmas iin, altrma

talimatlarna uygun olarak kumanda edilebilecek ekilde

donatlmaldr.

11.1.1 Ana makina ve iletim iin temel oluturan sistemlerin kontrol donanm iin Ksm 5, Elektrik

Kurallar, Blm 9, B.3e baknz.

11.2 Ayar ve kumanda tehizatna, elektrikli, haval veya hidrolik enerji temin eden sistemdeki d veya

istenmeyen dalgalanma esnasnda veya bir ayar veya

kumanda zinciri iindeki bir kesilmede garanti edilecek



hususlar aada verilmitir:

- Tehizatn, ayar edilen alma durumunda

kalmas veya eer gerekli ise, almay

mmkn olduu kadar ok az saptracak bir

duruma gelmesi, (hata gvenlii durumu),

- Ayarlanan veya kumanda edilen makinalarn

devir saylarnn veya verdikleri gcn

ykselmemesi,

- stenmeyen bir harekete geme olayna

sebebiyet verilmemesi.

11.3 Elle altrma

letme nemi olan otomatik almaya ayarl veya

uzaktan kumandal her tesis, el ile ve tesisin bulunduu

yerden altrlabilmelidir.

12. Sevk Sistemi

12.1 Manevra donanm

Sevk donanmna ait her kumanda yerinin nasl

donatlaca aada belirtilmitir:

- Sevk donanm btn alma kademeleri iin

ayarlanabilecek,

- Geminin gidi yn deitirilebilecek,

- Sevk nitesi veya pervane aft

durdurulabilecek.

12.2 Uzaktan kumandalar

Ana sevk donanmnn kprden kumandas iin Ksm

4-1, Otomasyon, Blm 5, A.2deki kurallar geerlidir.

12.3 aft ve ana makina says birden fazla olan sistemler

Bir ana makinann almamas durumunda, geri kalan

makinalarla gerektiinde basit bir deitirme olana ile

geminin yrtlmesi salanmaldr.

Birden fazla aftl sistemlerde, durdurulmu olan aftn

gemi hareketi nedeniyle dnmesini nlemek iin

kilitleme tertibat olmaldr.

13. Dndrme Mekanizmalar (Torna ark)

13.1 Makina donanm uygun yeterli ekilde boyutlandrlm bir (torna ark) dndrme mekanizmas

ile donatlmaldr.

13.2 Dndrme mekanizmalar kendinden kilitlemeli olmal ve elektrik motorlar ise uygun bir frenleme

sistemi ile durdurulmaldr.

13.3 Dndrme mekanizmasnn devrede olmas halinde sevk donanmnn ve yardmc tahrik nitelerinin

almasn nlemek iin kendinden alabilen bir

kilitleme donanm ile gvenlik salanacaktr. Elle

alan dndrme mekanizmalarnda alternatif olarak,

ikaz dzenleri kullanlabilir.

14. altrma ve Bakm Ynergeleri

14.1 Dndrme mekanizmasnn devrede olmas halinde sevk donanmnn ve yardmc tahrik nitelerinin

almasn nlemek iin kendinden alabilen bir

kilitleme donanm ile gvenlik salanacaktr. Elle

alan dndrme mekanizmalarnda alternatif olarak,

ikaz dzenleri kullanlabilir.

Ek olarak, kazanlarn alt yerde, kazan ve brlrler

iin en nemli kullanma talimatlarn ieren ve net olarak

okunabilir bir yaz levhas bulunur.

15. Makina Paralarnn aretlenmesi ve Etiketlenmesi

Hatal devreye sokma veya gereksiz altrmadan

geni lde kanmak iin, makina tesisinin ilk bakta

alma ekli bilinmeyen btn ksmlar yeterince

iaretlenmeli ve tabelalarla tantlmaldr.

16. Yaktlar

16.1 Makinalar ve kazanlar iin gerekli yaktlarn alevlenme/parlama noktalar (2) 60C'n altnda olamaz. (2) Burada nemli olan kapal kapta 60C'a kadar alevlenme noktasnn belirlenmesidir.


TRK LOYDU - MAKNA KURALLARI TEMMUZ

Documents

Kısım 4 – Makina Kuralları TEMMUZ 2015