729
KINH TẠP A HÀM 雜阿含經 Hán dịch: Tống, Tam Tạng CầuNaBạtĐàLa Việt dịch: Thích Đức Thắng Hiệu đính & Chú thích: Thích Tuệ Sỹ

KINH TẠP A HÀM - thuvienhoasen.org · “Đối với sắc không biết, không rõ, không đoạn tận, không ly dục, tâm không giải thoát, thì không vượt qua

  • Upload
    others

  • View
    2

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

  • KINH TP A HM

    Hn dch: Tng, Tam Tng CuNaBtLa

    Vit dch: Thch c Thng

    Hiu nh & Ch thch: Thch Tu S

  • 2

    TP A-HM QUYN 1 KINH 1. V THNG[1] Ti nghe nh vy: Mt thi Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi c Th Tn ni vi cc Tkheo: Cc ng hy qun st sc l v thng[2]. Qun st nh vy gi l qun st chn chnh. Khi qun st chn chnh th s sanh ra nhm tm[3]. Khi nhm tm th dt sch h tham[4]. S dt sch h tham c gi l tm gii thot[5]. Cng vy, cc ng hy qun st th, tng, hnh, thc l v thng. Qun st nh vy gi l qun st chn chnh. Khi qun st chn chnh th s sanh ra nhm tm. Khi nhm tm th dt sch h tham. S dt sch h tham c gi l tm gii thot. Nh vy, Tkheo, nu mun t chng tm gii thot ny th c th t chng, bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng vic cn lm lm xong v t bit khng cn ti sanh i sau na[6]. Cng nh qun st v thng, qun st kh, khng, phi ng cng vy. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 2. CHNH T DUY[7] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi Th Tn ni vi cc Tkheo: i vi sc, cc ng hy t duy chn chnh, qun st v bit mt cch nh tht sc l v thng. V sao vy? V Tkheo, i vi sc m t duy chn chnh, qun st v bit mt cch nh tht sc l v thng, th i vi sc, dc tham c on tr. Do dc tham c on tr m ni l tm gii thot. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc cc ng hy t duy chn chnh, qun st v bit mt cch nh tht... thc l v thng. V sao vy? V Tkheo, i vi thc m t duy chn chnh, qun st v bit mt cch nh tht... thc l v thng, th i vi thc, dc tham c on tr. Do dc tham c on tr m ni l tm gii thot.

  • 3

    Nh vy, Tkheo, nu mun t chng tm gii thot ny th c th t chng, bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng vic cn lm lm xong v t bit khng cn ti sanh i sau na. Cng nh t duy chn chnh v v thng, kh, khng, phi ng cng nh vy. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 3. V TRI (1)[8] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: i vi sc khng bit, khng r, khng on tn, khng ly dc[9] th khng th on tr kh no. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc m khng bit, khng r, khng on tn, khng ly dc, th khng th on tr kh no. Ny cc Tkheo, i vi sc, nu bit, nu r, nu on tn, nu ly dc, th c th on tr kh no. Cng vy, i vi th, tng, hnh v thc, nu bit, nu r, nu on tn, nu ly dc, th c th on tr kh no. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 4. V TRI (2)[10] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: i vi sc khng bit, khng r, khng on tn, khng ly dc, tm khng gii thot, th khng vt qua khi s s hi v sanh, gi, bnh, cht. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc m khng bit, khng r, khng on tn, khng la tham dc[11], tm khng gii thot, th s khng th no vt qua khi s s hi v sanh, gi, bnh, cht.

  • 4

    Tkheo, i vi sc nu bit, nu r, nu on tn, nu ly dc, th s vt qua khi s s hi v sanh, gi, bnh, cht. Ny cc Tkheo, ngi no nu bit, nu r, nu on tn, nu la tham dc, tm gii thot, th c th vt qua khi s s hi v sanh, gi, bnh, cht. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc nu ngi no nu bit, nu r, nu on tn, la tham dc, tm gii thot, th s vt qua khi s s hi v sanh, gi, bnh, cht. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 5. V TRI (3)[12] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Ai i vi sc m yu thch[13], th i vi kh cng yu thch. i vi kh m yu thch, th i vi kh s khng c gii thot, khng r, khng ly dc. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc m yu thch, th cng yu thch kh. Ai yu thch kh, th i vi kh khng c gii thot. Ny cc Tkheo, ai i vi sc khng yu thch, th i vi kh cng khng thch. Ai i vi kh khng thch, th i vi kh s c gii thot. Cng vy, ai i vi th, tng, hnh, thc khng yu thch, th i vi kh cng khng thch. Ai i vi kh khng thch, th i vi kh s c gii thot. Ny cc Tkheo, i vi sc khng bit, khng r, khng la tham dc, tm khng gii thot. Ai khng gii thot tm tham, th s khng th on tr c kh no. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc ai khng bit, khng r, khng ly dc, tm khng gii thot. Tham tm khng gii thot, th s khng on tr c kh no. i vi sc, nu ngi no bit, r, la tham dc, tm gii thot, th s c th on tr c kh no. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc nu bit, r, la tham dc, tm gii thot, th c th on tr kh no. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh.

  • 5

    KINH 6. V TRI (4)[14] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: i vi sc, khng bit, khng r, khng la tham dc, tm khng gii thot th s khng vt qua khi s s hi v sanh, gi, bnh, cht. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc nu khng bit, khng r, khng la tham dc, tm khng gii thot, th s khng vt qua khi s s hi v sanh, gi, bnh, cht. Ny cc Tkheo, i vi sc nu bit, nu r, nu la tham dc, tm gii thot, th c th vt qua khi s s hi v sanh, gi, bnh, cht. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 7. H LC SC[15] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Ai yu thch sc, th cng yu thch kh. Ai yu thch kh th i vi kh khng c gii thot. Cng vy, ai yu thch th, tng, hnh v thc, th cng yu thch kh. Ai yu thch kh th i vi kh khng c gii thot. Ny cc Tkheo, ai khng yu thch sc, th s khng thch kh. Ai khng yu thch kh, th i vi kh s c gii thot. Cng vy, ai khng yu thch th, tng, hnh, thc th s khng thch kh. Ai khng thch kh, th i vi kh s c gii thot. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. K tm tt: V thng v kh khng,

  • 6

    Phi ng, chnh t duy. C bn kinh v tri, Cng h lc ni sc. KINH 8. QU KH V THNG[16] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Sc qu kh, v lai l v thng hung chi l sc hin ti. Thnh t hy qun st nh vy: Khng hi tng sc qu kh, khng tm cu sc v lai, i vi sc hin ti th nn nhm tm, ly dc, hng thng n dit tn[17]. Cng vy, th, tng, hnh, thc qu kh, v lai l v thng hung chi l... thc hin ti. Thnh t hy qun st nh vy: Khng hi tng thc qu kh, khng mong cu thc v lai v i vi thc hin ti th nn nhm chn, ly dc, hng thng n dit tn. V thng, kh, khng, phi ng cng li nh vy. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 9. YM LY[18] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Sc l v thng. V thng tc l kh. Kh tc l chng phi ta. Ci g chng phi ta th cng chng phi s hu ca ta[19]. Qun st nh vy gi l chn tht chnh qun[20]. Cng vy, th, tng, hnh, thc l v thng. V thng tc l kh. Kh tc chng phi ta. Ci g chng phi ta th cng chng phi s hu ca ta. Qun st nh vy gi l chn tht chnh qun. Thnh t qun st nh vy th s nhm tm sc, th, tng, hnh, thc. Do nhm tm nn khng ham mun[21], v khng ham mun nn c gii thot. i vi gii thot, tr chn tht pht sanh[22], bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng vic cn lm lm xong, t bit s khng ti sanh i sau na.

  • 7

    By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 10. GII THOT[23] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Sc l v thng. V thng tc l kh. Kh tc l chng phi ta. Ci g chng phi ta th cng chng phi s hu ca ta. Qun st nh vy gi l chn tht chnh qun. Cng vy, th, tng, hnh, thc l v thng. V thng tc l kh. Kh tc chng phi ta. Chng phi ta tc chng phi s hu ca ta. Qun st nh vy gi l chn tht chnh qun. Thnh t qun st nh vy gii thot khi sc, gii thot khi th, tng, hnh, thc. Ta ni, cng l s gii thot khi sanh, gi, bnh, cht, u, bi, kh, no. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 11. NHN DUYN (1)[24] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Sc l v thng. Nhn v duyn sanh ra cc sc, chng cng v thng[25]. Vy, cc sc c sanh ra t nhn v duyn v thng, lm sao c th l thng c? Cng vy, th, tng, hnh, thc l v thng. Nhn v duyn sanh ra cc thc, chng cng v thng. Vy, cc thc c sanh ra t nhn v duyn v thng, lm sao c th l thng c? Nh vy, cc Tkheo, sc l v thng, th, tng, hnh, thc l v thng. Ci g l v thng th ci l kh. Ci g kh th chng chng phi ta. Ci g chng phi ta th khng phi l s hu ca ta. Thnh t qun st nh vy, nhm chn sc, nhm chn th, tng, hnh, thc. Do nhm chn nn khng thch. V khng thch nn gii thot v c tri kin v gii thot[26], bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng g cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh.

  • 8

    KINH 12. NHN DUYN (2)[27] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Sc l v thng. Nhn v duyn sanh ra cc sc cng v thng. Vy, cc sc c sanh t nhn v duyn v thng, lm sao c th l thng c? Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc cng l v thng. Vy, cc thc c sanh ra t nhn v duyn v thng lm sao c th l thng c? Nh vy, cc Tkheo, sc l v thng, th, tng, hnh, thc l v thng. Ci g l v thng th ci l kh. Ci g kh th chng chng phi ta. Ci g chng phi ta th khng phi l s hu ca ta. Qun st nh vy gi l chn tht chnh qun. Thnh t qun st nh vy th s gii thot khi sc, gii thot khi th, tng, hnh v thc. Ta ni, cng l gii thot khi sanh, gi, bnh, cht, u, bi, kh, no nh vy. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 13. V (1)[28] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Nu chng sanh no khng nm v ngt ca sc th s khng nhim m sc[29]. V chng sanh nm v ngt ca sc cho nn b m trc. Cng vy, chng sanh no khng nm v ngt ca th, tng, hnh, thc th chng sanh y khng b m nhim thc. V chng sanh nm v ngt ca th, tng, hnh, thc cho nn chng sanh y b nhim trc vo thc. Ny cc Tkheo, nu sc i vi chng sanh khng phi l s tai hi[30], th chng sanh y khng nn nhm chn sc. V sc l mi hi ca chng sanh cho nn nhng chng sanh y nhm chn sc. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc nu khng phi l mi hi th chng sanh y khng nn nhm chn thc. V th, tng, hnh, thc l mi hi ca chng sanh, cho nn nhng chng sanh y nhm chn thc.

  • 9

    Ny cc Tkheo, nu sc i vi chng sanh m khng c s xut ly[31], th nhng chng sanh y khng nn thot ly sc. V sc i vi chng sanh c s xut ly, cho nn nhng chng sanh y thot ly sc. Cng vy, nu th, tng, hnh, thc i vi chng sanh khng c s xut ly, th nhng chng sanh y khng nn thot ly thc. V th, tng, hnh, thc i vi chng sanh c s xut ly, cho nn nhng chng sanh y thot ly thc. Ny cc Tkheo, nu Ta i vi nm th m[32] ny m khng bit mt cch nh tht v ngt l v ngt, tai hi l tai hi, xut ly l xut ly, th Ta gia ch Thin, Ma, Phm, Samn, Blamn v cc chng tri, ngi khng th t chng, khng c thot, khng vt ra, khng xa la, vnh vin an tr trong s in o, cng khng th t mnh chng c V thng Chnh ng Chnh gic[33]. Ny cc Tkheo, v Ta bit nm th m ny mt cch nh tht rng v ngt l v ngt, tai hi l tai hi, xut ly l xut ly, nn Ta gia ch Thin, Ma, Phm, Samn, Blamn v cc chng tri, ngi c th t chng, thot, vt ra, xa la, vnh vin khng an tr trong s in o, cng c th t mnh chng c V thng Chnh ng Chnh gic. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 14. V (2)[34] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Trc kia Ta tng i tm kim v ngt ca sc[35]. Nu khi cm gic ty thun[36] v ngt ca sc, th i vi v ngt ca sc Ta dng tr tu thy r nh tht. Cng vy, Ta tng i tm kim v ngt ca th, tng, hnh, thc. Nu khi cm gic ty thun th, tng, hnh, thc, th i vi v ngt ca thc Ta dng tr tu thy r nh tht. Ny cc Tkheo, Ta tng i tm kim s tai hi ca sc. Nu khi cm gic ty thun s tai hi ca sc, th i vi s tai hi ca sc Ta dng tr tu thy r nh tht. Cng vy, Ta tng i tm kim s tai hi ca th, tng, hnh, thc. Nu khi cm gic ty thun s tai hi ca thc, th i vi s tai hi ca thc Ta dng tr tu thy r nh tht. Ny cc Tkheo, Ta tng i tm cu s xut ly sc. Nu khi cm gic ty thun sc, th i vi s xut ly sc Ta dng tr tu thy r nh tht.

  • 10

    Ny cc Tkheo, nu Ta i vi nm th m ny m khng bit mt cch nh tht v ngt l v ngt, tai hi l tai hi, xut ly l xut ly, th Ta gia ch Thin, Ma, Phm, Samn, Blamn v cc chng tri, ngi khng th t chng, khng c thot, khng vt ra, khng xa la, vnh vin an tr trong s in o, cng khng th t mnh chng c V thng Chnh ng Chnh gic. Ny cc Tkheo, v Ta bit nm th m ny mt cch nh tht rng v ngt l v ngt, tai hi l tai hi, xut ly l xut ly, nn Ta gia ch Thin, Ma, Phm, Samn, Blamn v cc chng tri, ngi c th t chng, thot, vt ra, xa la, vnh vin khng an tr trong s in o, cng c th t mnh chng c V thng Chnh ng Chnh gic. By gi, cc Tkheo sau khi nghe nhng iu Pht dy, hoan h phng hnh. Bi k tm tt: Qu kh ni bn kinh Ym ly v gii thot Ni hai kinh nhn duyn V ngt cng hai kinh. KINH 15. S[37] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c Tkheo n[38] n ch c Pht, ci u l di chn, ri ng sang mt bn, bch Pht rng: Lnh thay, Th Tn! Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ch vng[39], tu tp khng bung lung. Khi tu tp khng bung lung con s t duy v l do m mt thin nam t xut gia, co b ru tc, mnh mc php y, c lng tin, t b gia nh, sng khng gia nh[40], ch v ngay trong i ny chng nghim[41] cu cnh phm hnh v thng, bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng vic cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, c Th Tn dy Tkheo kia: Lnh thay! Lnh thay! Tkheo, kho ni nhng li ny: Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ni ch vng, tu tp khng bung lung... cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. ng ni nh vy phi chng? Tkheo bch Pht: ng nh vy, bch Th Tn!

  • 11

    c Pht bo Tkheo: ng hy lng nghe, hy lng nghe, kho lo suy ngh k, Ta s v ng m ni. Ny Tkheo, nu sai s theo s, tc l cht theo s[42]. Nu cht theo s l b th tri buc[43]. Nu Tkheo khng b sai s theo s, th s khng cht theo s. Khng cht theo s, tc l gii thot i vi th. Tkheo bch Pht: Con hiu, bch Th Tn! Con hiu, bch Thin Th! c Pht bo Tkheo: i trong php yu m Ta lc ni, nu ngi hiu rng ngha ca n th phi nh th no? Tkheo bch Pht rng: Bch Th Tn, sc sai s theo s, sc cht theo s[44]. Sai s theo s m cht theo s th b th tri buc. Cng vy th, tng, hnh, thc sai s theo s, th cht theo s. Sai s theo s m cht theo s th b th tri buc. Bch Th Tn, nu sc khng sai s theo s, th sc khng cht theo s. Khng sai s theo s m khng cht theo s th i vi th c gii thot. Cng vy, nu th, tng, hnh, thc khng sai s theo s, th khng cht theo s. Khng sai s theo s m khng cht theo s th i vi th c gii thot. Nh vy, trong php yu c Th Tn ni tm tt, ngha c din rng nh vy. Pht bo Tkheo: Lnh thay, lnh thay, Tkheo! Trong php yu c Ta ni tm tt, ngha c din rng nh vy. V sao? Sc sai s theo s, sc cht theo s. Sai s theo s m cht theo s th b th tri buc. Cng vy, th, tng, hnh, thc sai s theo s, th cht theo s. Sai s theo s m cht theo s th b th tri buc. Ny Tkheo, nu sc khng sai s theo s, th sc khng cht theo s. Khng sai s theo s m khng cht theo s th i vi th c gii thot.

  • 12

    Cng vy, nu th, tng, hnh, thc khng sai s theo s, th khng cht theo s. Khng sai s theo s m khng cht theo s th i vi th c gii thot. By gi, v Tkheo kia sau khi nghe c Pht dy xong tm rt vui mng, ly Pht ri lui. V kia mt mnh ni ch vng tinh cn tu tp, sng khng bung lung. Sau khi tinh cn tu tp sng khng bung lung ri, v kia t duy v l do m mt thin nam t xut gia, co b ru tc, mnh mc php y, c lng tin, t b gia nh, sng khng gia nh, cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, v Tkheo kia thnh Alahn, tm c gii thot. KINH 16. TNG CH S[45] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c mt Tkheo n i n ch Pht tha hi nhng vic nh trn, nhng c nhng s sai bit nh sau: Ci g sai s theo s m cht theo s, th ci tng cc s[46]. Nu khng sai s theo s m cht theo s, th khng tng cc s. c Pht bo Tkheo: i vi nhng php m Ta ni tm tt, ngi hiu rng ngha ca n nh th no? Tkheo kia bch Pht rng: Bch Th Tn, nu sc sai s theo s th cht theo s. Ci g sai s theo s m cht theo s, th ci tng cc s. Cng vy, th, tng, hnh, thc sai s theo s th cht theo s. Ci g sai s theo s m cht theo s, th ci tng cc s. Bch Th Tn, nu sc khng sai s theo s th khng cht theo s. Nu khng sai s theo s m cht theo s, th khng tng cc s. Cng vy, th, tng, hnh, thc khng sai s theo s th khng cht theo s. Nu khng sai s theo s m cht theo s, th khng tng cc s. Bch c Th Tn, trong nhng php c ni tm tt, con hiu ngha rng ca n nh vy. Nh trn v cho n t c Alahn, tm c gii thot.

  • 13

    KINH 17. PHI NG[47] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c mt v Tkheo t ch ngi ng dy, trch o vai bn phi, chp tay bch c Pht rng: Lnh thay, Th Tn! Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ni ch vng, tu tp khng bung lung. Khi tu tp khng bung lung con s t duy v l do m mt thin nam t xut gia, co b ru tc, mnh mc php y, c lng tin, t b gia nh, sng khng gia nh, ch v ngay trong i ny chng nghim cu cnh phm hnh v thng, bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng vic cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, Th Tn bo Tkheo kia: Lnh thay! Lnh thay! Tkheo, kho ni nhng li ny: Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ni ch vng, tu tp khng bung lung... cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. Ngi ni nh vy phi chng? Tkheo bch Pht: ng vy, bch Th Tn. c Pht bo Tkheo: Lng nghe, lng nghe, hy kho suy ngh, Ta s v ngi m ni. Ny Tkheo, php no khng thch ng[48] i vi ngi th nn nhanh chng on tr. on tr php ny c li, c ch, c an vui lu di[49]. Tkheo kia bch Pht rng: Con hiu, bch Th Tn! Con hiu, bch Thin Th! Pht bo Tkheo: i vi nhng php c ni tm tt, ngi hiu rng nh th no? Tkheo bch Pht rng: Bch Th Tn, sc chng phi l thch ng i vi con, nn cn phi nhanh chng on tr. Cng vy, th, tng, hnh, thc chng phi l thch ng i vi con, nn cn phi nhanh chng on tr. on tr php ny c li, c ch, c an vui lu di. Cho nn, bch Th Tn, i vi php m Th Tn ni tm tt con hiu rng ngha ca n nh vy.

  • 14

    c Pht dy: Lnh thay! Lnh thay! Ny Tkheo, i vi nhng php c ni tm tt ca Ta, ng hiu ngha rng ca n. V sao? V sc chng phi l thch ng i vi ng, nn cn phi nhanh chng on tr. Cng vy th, tng, hnh, thc chng phi l thch ng i vi ng, nn cn phi nhanh chng on tr. on tr php ny c li, c ch, c an vui lu di. Sau khi v Tkheo kia nghe nhng li dy ca Pht, tm rt vui mng, ly Pht ri lui; mt mnh ch vng, sing nng tu tp, sng khng bung lung. Sau khi sing nng tu tp, sng khng bung lung, thy t duy v l do m mt thin nam t xut gia, co b ru tc, mnh mc php y, c lng tin, t b gia nh, sng khng gia nh, ch v ngay trong i ny chng nghim cu cnh phm hnh v thng, bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng vic cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, v Tkheo kia thnh bc Alahn, tm c gii thot. KINH 18. PHI B[50] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c mt Tkheo kia, t ch ngi ng dy, trch o vai bn phi, l Pht ri ng sang mt bn, bch Pht rng: Lnh thay, Th Tn! Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ni ch vng, tu tp khng bung lung. Khi tu tp khng bung lung con s t duy v l do m mt thin nam t xut gia, co b ru tc, mnh mc php y, c lng tin, t b gia nh, sng khng gia nh, ch v ngay trong i ny chng nghim cu cnh phm hnh v thng, bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng vic cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, c Th Tn dy Tkheo kia: Lnh thay! Lnh thay! Tkheo, kho ni nhng li ny: Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ni ch vng, tu tp khng bung lung... cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. ng ni nh vy phi chng? Tkheo bch Pht: ng nh vy, bch Th Tn! c Pht bo Tkheo: ng hy lng nghe, hy lng nghe, kho lo suy ngh k, Ta s v ng m ni.

  • 15

    Nu c php no chng phi l thich ng ca cc ng v cng chng phi l thch ng ca ngi khc, th hy nhanh chng on tr php y[51]. on tr php y c li, c ch, c an lc lu di. Tkheo kia, bch Pht rng: Bch Th Tn, con hiu. Bch Thin Th, con hiu. Pht bo Tkheo: i vi php c Ta ni tm tt, ng hiu ngha rng ca n nh th no? Tkheo bch Pht rng: Bch Th Tn, sc chng phi l con, chng phi l thch ng ca con[52], cng chng phi l thch ng ca ngi khc. Php ny cn nhanh chng on tr. on tr php y c li, c ch, c an lc lu di. Cng vy th, tng, hnh, thc chng phi l con, chng phi l thch ng ca con, cng chng phi l thch ng ca ngi khc. Php ny cn nhanh chng on tr. on tr php y c li, c ch, c an lc lu di. Cho nn i vi nhng php m Nh Lai ni tm tt, con hiu c ngha rng ca n nh vy. c Pht bo Tkheo: Lnh thay! Lnh thay! i vi nhng php c Ta ni tm tt, ng hiu ngha rng ca n. V sao? Ny Tkheo, sc chng phi l ta, chng phi l thch ng ca ta, cng chng phi l thch ng ca ngi khc. Php ny cn nhanh chng on tr. on tr php y c li, c ch, c an lc lu di. Cng vy th, tng, hnh, thc chng phi l ta, chng phi l thch ng ca ta, cng chng phi l thch ng ca ngi khc. Php ny cn nhanh chng on tr. on tr php y c li, c ch, c an lc lu di. Sau khi v Tkheo kia nghe nhng li dy ca Pht, tm rt vui mng, ly Pht ri lui; mt mnh ch vng, sing nng tu tp, sng khng bung lung, cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, v Tkheo kia thnh bc Alahn, tm c gii thot. KINH 19. KT H[53] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c mt Tkheo kia, t ch ngi ng dy, trch o vai bn phi, l Pht ri ng sang mt bn, bch Pht rng:

  • 16

    Lnh thay, Th Tn! Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ni ch vng, tu tp khng bung lung. Khi tu tp khng bung lung con s t duy v l do m mt thin nam t xut gia, co b ru tc, mnh mc php y, c lng tin, t b gia nh, sng khng gia nh, cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, c Th Tn dy Tkheo kia: Lnh thay! Lnh thay! Tkheo, kho ni nhng li ny: Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ni ch vng, tu tp khng bung lung... cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. ng ni nh vy phi chng? Tkheo bch Pht: ng nh vy, bch Th Tn! c Pht bo Tkheo: ng hy lng nghe, hy lng nghe, kho lo suy ngh k, Ta s v ng m ni. Tkheo, php b tri buc bi kt s, hy nhanh chng on tr[54]. on tr php y c li, c ch, c an lc lu di. Tkheo kia, bch Pht rng: Bch Th Tn, con hiu. Bch Thin Th, con hiu. Pht bo Tkheo: i vi php c Ta ni tm tt, ng hiu ngha rng ca n nh th no? Tkheo bch Pht rng: c Th Tn, sc l php b kt s tri buc[55]. Php b kt s tri buc ny, nn nhanh chng on tr. Khi on tr ri, s c li, c ch, c an lc lu di. Cng vy th, tng, hnh, thc l php b kt s tri buc. Php b kt s tri buc ny, nn nhanh chng on tr. Khi php kia c on tr ri, th s c li, c ch, c an lc lu di. Cho nn i vi nhng php c c Th Tn ni tm tt, con hiu c ngha rng ca n. Pht bo Tkheo: Lnh thay! Lnh thay! i vi nhng php c Ta ni tm tt, ng hiu c ngha rng ca n. V sao? V sc l php b kt s tri buc, php b kt s tri buc ny, nn nhanh chng on tr. Khi on tr ri, s c li, c ch, c an lc lu di. Cng vy th, tng, hnh, thc l php b kt s tri buc, php b kt s tri buc ny, nn nhanh chng on tr. Khi php kia c on tr ri, th s c li, c ch, c an lc lu di.

  • 17

    Sau khi v Tkheo kia nghe nhng li dy ca Pht, tm rt vui mng, ly Pht ri lui; mt mnh ch vng, sing nng tu tp, sng khng bung lung, cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, v Tkheo kia thnh bc Alahn, tm c gii thot. KINH 20. THM KINH Thm kinh cng ni nh vy[56]. KINH 21. NG DAO[57] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c mt Tkheo kia, t ch ngi ng dy, trch o vai bn phi, l Pht ri ng sang mt bn, bch Pht rng: Lnh thay, Th Tn! Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ni ch vng, tu tp khng bung lung. Khi tu tp khng bung lung con s t duy v l do m mt thin nam t xut gia, co b ru tc, mnh mc php y, c lng tin, t b gia nh, sng khng gia nh, cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. By gi, c Th Tn dy Tkheo kia: Lnh thay! Lnh thay! Tkheo, kho ni nhng li ny: Nay xin v con m ni vn tt php yu. Sau khi nghe php, con s mt mnh ni ch vng, tu tp khng bung lung... cho n, t bit khng cn ti sanh i sau na. ng ni nh vy phi chng? Tkheo bch Pht: ng nh vy, bch Th Tn! c Pht bo Tkheo: ng hy lng nghe, hy lng nghe, kho lo suy ngh k, Ta s v ng m ni. Ny Tkheo, ngi no dao ng th s b ma tri. Nu ngi no khng ng th s gii thot khi Batun[58]. Tkheo bch Pht rng: Con hiu, bch Th Tn. Con hiu, bch Thin Th.

  • 18

    Pht bo Tkheo: i vi php c Ta ni tm tt, ng hiu ngha rng ca n nh th no? Tkheo bch Pht rng: Bch Th Tn, khi b sc lm dao ng[59] th b ma tri buc. Nu khng dao ng th gii thot khi Batun. Cng vy khi th, tng, hnh, thc lm dao ng th b ma tri buc. Nu khng dao ng th gii thot khi Batun. Cho nn i vi nhng php c c Th Tn ni tm tt, con hiu c ngha rng ca n. Pht bo Tkheo: Lnh thay! Lnh thay! i vi nhng php c Ta ni tm tt, ng hiu c ngha rng ca n. V sao? Khi b sc lm dao ng, th b ma tri buc. Nu khng ng, th gii thot khi Batun. Cng vy khi b th, tng, hnh, thc lm dao ng, th s b ma tri buc. Nu khng ng, th gii thot khi Batun cho n: t bit khng cn ti sanh i sau na. Tm c gii thot, thnh bc Alahn. KINH 22. KIPBA S VN[60] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c Tkheo tn l Kipba[61], i n ch Pht, u mt ly st chn Pht, ri ng qua mt bn, bch Pht rng: Nh li c Th Tn dy, Tkheo tm kho c gii thot. Bch Th Tn, th no l Tkheo tm kho c gii thot[62]? By gi, Th Tn ni vi Kipba rng: Lnh thay! Lnh thay! ng c th hi Nh Lai v tm kho gii thot. Lnh thay, Kipba! Hy lng nghe, lng nghe v suy ngh k, Ta s v ng m ni. Ny Kipba, hy qun st bit r nhng g thuc v sc, hoc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c nhng th u v thng. Khi qun st chn chnh v v thng ri, th sc i lin c tr. Khi sc i c tr ri, th tm kho gii thot. Cng vy, qun st th, tng, hnh, thc hoc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c nhng th u v thng. Khi qun st chn chnh v v thng ri, th thc i lin c tr. Khi thc i c tr ri, th Ta ni l tm kho gii thot.

  • 19

    Ny Kipba, Tkheo c tm kho gii thot nh vy, Nh Lai ni l tm kho gii thot. V sao? V i dc c on tr. Ngi no i dc c on tr, th Nh Lai gi ngi l tm kho gii thot. Sau khi Tkheo Kipba nghe nhng li dy ca c Pht, tm rt vui mng, ly Pht ri lui. By gi, Tkheo Kipba, sau khi nhn lnh nhng li Pht dy ri, mt mnh ch vng chuyn cn tinh tn t duy, sng khng bung lung cho n t bit khng cn ti sanh i sau na. Tm kho gii thot, thnh bc Alahn. KINH 23. LAHULA S VN (1)[63] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht tr trong rng trc Calan, ti thnh Vng x. By gi, Tn gi Lahula i n ch Pht, u mt ly st chn Pht, ri ng qua mt bn, bch Pht rng: Bch Th Tn, bit nh th no, thy nh th no cho thn thc ny ca con cng tt c nhng tng trng thuc cnh gii bn ngoi khng c cc kt s tri buc l ng, ng s kin, ng mn[64]? c Pht dy Lahula: Lnh thay! Lnh thay! Phi chng ngi hi Nh Lai rng, bit nh th no, thy nh th no cho thn thc ny ca con cng tt c nhng tng trng thuc cnh gii bn ngoi khng c cc kt s tri buc l ng, ng s kin, ng mn? Lahula bch Pht rng: ng vy, bch Th Tn. Pht dy Lahula: Lnh thay! Hy lng nghe, lng nghe v suy ngh k, Ta s v ngi m ni. Ny Lahula, hy qun st, nhng g thuc v cc sc, hoc qu kh, hoc hin ti, hoc v lai; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc xu, hoc tt; hoc xa, hoc gn; tt c nhng th u chng phi ng, khng khc ng, khng trong nhau[65]; nn bng tu bnh ng[66] m qun st nh tht nh vy. Cng vy th, tng, hnh, thc, hoc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc xu, hoc tt; hoc xa, hoc gn; tt c nhng th u chng phi ng, khng khc ng, khng trong nhau; nn bng tu bnh ng qun st nh tht nh vy.

  • 20

    Nh vy, ny Lahula, Tkheo nn bit nh vy, thy nh vy. Ngi no bit nh vy, thy nh vy, th i vi thc thn ny cng tt c nhng tng trng thuc cnh gii bn ngoi khng c kt s tri buc l ng kin, ng s kin, ng mn. Ny Lahula, Tkheo nu nh vy i vi thc thn ny cng tt c nhng tng trng thuc cnh gii bn ngoi khng c kt s tri buc l ng kin, ng s kin, ng mn, th Tkheo c gi l ngi on i dc, chuyn i cc kt s, chn chnh hin qun[67] t n bin t ca kh. Lahula sau khi nghe nhng li Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 24. LAHULA S VN (2)[68] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht vn Trc, khu Calan trong thnh Vng x. By gi Th Tn bo Lahula: Tkheo bit nh th no, thy nh th no cho thn thc ny ca ta cng tt c nhng tng trng thuc cnh gii bn ngoi khng c cc kt s tri buc l ng, ng s kin, ng mn? Lahula bch Pht rng: Th Tn l ch cc php, l v dn ng, l ngi che ch. Lnh thay, Th Tn! Hy v cc Tkheo m din ni ngha ny. Cc Tkheo, sau khi c nghe nhng li Pht dy, s hoan h phng hnh. Pht bo Lahula: Hy lng nghe, lng nghe v suy ngh k, Ta s v ngi m ni. Lahula bch Pht: Tha vng, con xin vng li. Pht bo Lahula: Hy qun st nhng g thuc v sc, hoc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c nhng th chng phi ng, khng khc ng, khng trong nhau; nn dng tu bnh ng qun st nh tht nh vy. Cng vy th, tng, hnh v thc, hoc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c nhng th chng phi ng, khng khc ng, khng trong nhau; nn dng tu bnh ng qun st nh tht nh vy.

  • 21

    Tkheo bit nh vy, phi thy nh vy, i vi thc thn ny cng tt c nhng tng trng thuc cnh gii bn ngoi khng c kt s tri buc l ng kin, ng s kin, ng mn. Ny Lahula, Tkheo nh vy i vi thc thn ny cng tt c nhng tng trng thuc cnh gii bn ngoi khng c kt s tri buc l ng kin, ng s kin, ng mn, s siu vit nghi tm, xa la cc tng, tch tnh gii thot. gi l Tkheo on tr i dc, chuyn i cc kt s, chn chnh hin qun, t n ch tn cng ca m kh mt cch chn chnh. Lahula sau khi nghe nhng li Pht dy, hoan h phng hnh. K tm tt: S, tng ch s, Phi ng, phi b, Kt phc, dao ng, Kipba s vn, Cng Lahula, Hai kinh s vn. KINH 25. A VN[69] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c mt Tkheo kia, i n ch Pht, lm l Pht, ri ng qua mt bn, bch Pht rng: Nh Th Tn ni a vn. Vy th no l a vn? Pht bo Tkheo: Lnh thay! Lnh thay! Nay ngi mun hi Ta v ngha ca a vn phi khng? Tkheo bch Pht rng: Tha vng, bch Th Tn. Pht bo Tkheo: Hy lng nghe v suy ngh k, Ta s v ngi m ni. Tkheo, nn bit, nu nghe php m i vi sc pht sanh ym ly, ly dc, dit tn, tch tnh[70], th gi l a vn. Cng vy nu nghe php m i vi th, tng, hnh, thc pht sanh ym ly, ly dc, dit tn, tch tnh, th gi l a vn. Ny Tkheo, gi l a vn m Nh Lai ni.

  • 22

    Tkheo kia sau khi nghe nhng li Pht dy, phn khi vui mng, lm l m lui. KINH 26. THIN THUYT PHP[71] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c mt Tkheo kia, n ch Pht, u mt ly st chn Pht, ri ng qua mt bn, bch Pht rng: Nh Th Tn ni Php s. Vy th no gi l Php s[72]? Pht bo Tkheo: Lnh thay! Lnh thay! Nay ngi mun bit nhng g m Nh Lai ni v ngha Php s phi khng? Tkheo bch Pht: Tha vng, bch Th Tn. Pht bo Tkheo: Hy lng nghe v suy ngh k, Ta s v ngi m ni. Pht bo Tkheo: Nu ngi no i vi sc m ni php khin sanh ra ym ly, ly dc, dit tn, tch tnh[73], th gi l Php s. Nu ngi no i vi th, tng, hnh, thc m ni php khin sanh ym ly, ly dc, dit tn, tch tnh, th gi l Php s. cng gi l nhng g m Nh Lai ni v Php s. Tkheo kia sau khi nghe nhng li Pht dy, phn khi vui mng, ly Pht m lui. KINH 27. HNG PHP[74] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c mt Tkheo kia, n ch c Pht, u mt lm l, ri ng qua mt bn, bch Pht rng: Nh c Th Tn ni Php th php hng[75]. Vy th no l Php th php hng?

  • 23

    Pht bo Tkheo: Lnh thay! Lnh thay! Nay ngi mun bit Php th php hng phi khng? Tkheo bch Pht: Tha vng, bch Th Tn. Pht bo Tkheo: Hy lng nghe v suy ngh k, Ta s v ngi m ni. Ny Tkheo, i vi sc m hng n ym ly, ly dc, dit tn, th gi l Php th php hng[76]. Cng vy i vi th, tng, hnh, thc m hng n ym ly, ly dc, dit tn, th gi l Php th php hng. Tkheo kia sau khi nghe nhng li Pht dy, phn khi vui mng, ly Pht m lui. KINH 28. NITBN[77] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c mt Tkheo khc, n ch c Pht, u mt ly st chn Pht, ri ng qua mt bn, bch Pht rng: Bch Th Tn, nh Th Tn ni chng c Nitbn ngay trong hin ti[78]. Vy, th no l Tkheo chng c Nitbn ngay trong hin ti? Pht bo Tkheo: Lnh thay! Lnh thay! Nay ngi mun bit v s chng c Nitbn ngay trong hin ti phi khng? Tkheo bch Pht: Tha vng, bch Th Tn. Pht bo Tkheo: Hy lng nghe v suy ngh k, Ta s v ngi m ni. Pht bo Tkheo:

  • 24

    i vi sc m sanh tm ym ly, ly dc, dit tn, khng khi ln cc lu, tm gii thot chn chnh, th gi l Tkheo chng c Nitbn ngay trong hin ti[79]. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc m sanh tm ym ly, ly dc, dit tn, khng khi ln cc lu, tm gii thot chn chnh, th gi l Tkheo chng c Nitbn ngay trong hin ti. Tkheo kia sau khi nghe nhng li Pht dy, phn khi vui mng, ly Pht m lui. KINH 29. TAMMTLY VN THUYT PHP S[80] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, c Tkheo tn l Tammtly n ch c Pht, u mt ly st chn Pht, ri ng qua mt bn, bch Pht rng: Nh Th Tn ni Thuyt php s. Vy, th no gi l Thuyt php s? Pht bo Tkheo: Nay ngi mun bit v ngha Thuyt php s phi khng? Tkheo bch Pht: Tha vng, bch Th Tn. Pht bo Tkheo: Hy lng nghe v suy ngh k, Ta s v ngi m ni. Nu Tkheo no, i vi sc m ni ym ly, ly dc, dit tn, th gi l Thuyt php s. Cng vy, i vi th, tng, hnh, thc m ni ym ly, ly dc, dit tn, th gi l Thuyt php s. Tkheo kia sau khi nghe nhng g Pht dy, phn khi vui mng, ly Pht m lui. K tm tt: a vn, thin thuyt php, Hng php v Nitbn. Tammtly hi: Th no, Thuyt php s?

  • 25

    KINH 30. THULNA (1)[81] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Trc, khu Calan trong thnh Vng x. By gi Tn gi Xlipht trong ni Kxqut. Lc y c con ca mt trng gi tn l Thulna[82], hng ngy du hnh n ni Kxqut v gh ch Tn gi Xlipht, sau khi cho n thm hi ri, ngi qua mt bn, ni vi Tn gi Xlipht rng: C mt s Samn, Blamn i vi sc vn v thng, bin dch, khng an n m ni rng, Ta hn, ta bng, ta km. Ti sao s Samn, Blamn ny li c tng nh vy, m khng thy ci chn tht? Cng vy, mt s Samn, Blamn i vi th, tng, hnh, thc vn v thng, bin dch, khng an n, m ni l: Ta hn, ta bng, ta km. Ti sao s Samn, Blamn ny li c tng nh vy, m khng thy ci chn tht? C mt s Samn, Blamn i vi sc vn v thng, khng an n, bin dch m ni rng, Ta hn, ta bng, ta km. Vy, do quan im g m h khng thy ci chn tht? Cng vy i vi th, tng, hnh, thc vn v thng, bin dch, khng an n, m ni rng, Ta hn, ta bng, ta km. Vy, do quan im g m h khng thy ci chn tht? Ny Thulna, ng th no? Sc l thng hay v thng? p: L v thng. Ny Thulna, nu l v thng, th c phi l kh khng? p: L kh. Ny Thulna, nu v thng l kh, th n l php bin dch. ng th no? L Thnh t c nn trong thy rng sc l ng, khc ng, hay trong nhau khng? p: Khng. Ny Thulna, ng th no, th, tng, hnh, thc l thng hay v thng? p: L v thng.

  • 26

    Nu l v thng, th c phi l kh khng? p: L kh. Ny Thulna, thc nu l v thng l kh, th chng l php bin dch. ng th no, Thnh t c nn trong thy rng thc l ng, khc ng, hay trong nhau khng? p: Khng. Ny Thulna, nn bit rng, sc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c nhng sc y u khng phi l ng, khng phi khc ng, khng trong nhau. gi l bit nh tht. Ny Thulna, cng vy, i vi th, tng, hnh, thc hoc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c nhng th y khng phi l ng, khng phi khc ng, khng trong nhau. gi l bit nh tht. Ny Thulna, i vi sc, th, tng, hnh, thc sanh tm ym ly, ly dc, gii thot, gii thot tri kin, bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng g cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. Khi Tn gi Xlipht ni kinh ny xong, Thulna, con trng gi, xa la c trn cu, c mt php thanh tnh. By gi, Thulna, con trng gi, thy php, chng c php, khng do t ai khc, trong chnh php c v s y, t ni ch ngi ng dy, trch o vai bn phi, qu gi chp tay, bch Tn gi Xlipht rng: Nay, con c . T hm nay con xin quy y Pht, quy y Php, quy y Tng, lm ubtc. T hm nay cho n sut i con lun thanh tnh quy y Tam bo. Khi Thulna con trng gi c nghe nhng g Tn gi Xlipht dy ri, phn khi vui mng, lm l m lui. KINH 31. THULNA (2)[83] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Trc, khu Calan trong thnh Vng x. By gi Tn gi Xlipht trong ni Kxqut.

  • 27

    Lc y c con ca mt trng gi tn l Thulna[84], hng ngy du hnh n ni Kxqut v gh ch Tn gi Xlipht, sau khi cho n thm hi ri, ngi qua mt bn. By gi, Tn gi Xlipht ni vi Thulna: Nu Samn, Blamn no m khng bit nh tht v sc, khng bit nh tht s tp khi ca sc, khng bit nh tht s dit tn ca sc, khng bit nh tht con ng a n s dit tn ca sc[85]; Thulna, nn bit rng Samn, Blamn ny khng kh nng on tr sc. Cng vy, nu Samn, Blamn no m khng bit nh tht v th, tng, hnh v thc; khng bit nh tht v s tp khi ca chng, khng bit nh tht v s dit tn ca chng, khng bit nh tht v con ng a n s dit tn ca chng, th h khng kh nng on tr chng. Ny Thulna, nu c Samn, Blamn no m bit nh tht v sc, bit nh tht v s tp khi ca sc, bit nh tht v s dit tn ca sc, bit nh tht v con ng a n s dit tn ca sc; Thulna, nn bit rng Samn, Blamn ny kh nng on tr sc. Cng vy, ny Thulna nu Samn, Blamn no m bit nh tht v vi th, tng, hnh v thc, bit nh tht v s tp khi ca chng, bit nh tht v s dit tn ca chng, bit nh tht v con ng a n s dit tn ca chng; Thulna, nn bit rng Samn, Blamn ny kh nng on tr chng. Ny Thulna, ng th no? Sc l thng hay v thng? p: L v thng. Li hi: Nu l v thng, th c phi l kh khng? p: L kh. Tn gi Xlipht bo: Nu sc l v thng, l kh, th n l php bin dch. Thnh t c nn trong thy sc l ng, khc ng, hay trong nhau khng? p: Khng. Ny Thulna, cng vy, th, tng, hnh, thc l thng hay v thng?

  • 28

    p: L v thng. Li hi: Nu l v thng, th c phi l kh khng? p: L kh. Li hi: Nu v thng l kh, th n l php bin dch. Thnh t c nn trong thy chng l ng, khc ng, hay trong nhau khng? p: Khng. Ny Thulna, nn bit sc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; i vi tt c sc khng l ng, khng khc ng, khng trong nhau. gi l bit nh tht. Ny Thulna, Thnh t i vi sc nn sanh tm ym ly, ly dc, gii thot, gii thot sanh, gi, bnh, cht, u bi, kh no. Cng vy, th, tng, hnh, thc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c chng khng phi l ng, khng phi khc ng, khng trong nhau. gi l bit nh tht. Ny Thulna, Thnh t i vi chng nn sanh tm ym ly, ly dc, gii thot, gii thot sanh, gi, bnh, cht, u bi, kh no. Khi Thulna nghe nhng g t Tn gi Xlipht dy ri, phn khi vui mng, lm l m lui. KINH 32. THULNA (3)[86] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Trc, khu Calan trong thnh Vng x. By gi Tn gi Xlipht trong ni Kxqut.

  • 29

    Lc y c con ca mt trng gi tn l Thulna, hng ngy du hnh n ni Kxqut v gh ch Tn gi Xlipht, sau khi cho n thm hi ri, ngi qua mt bn. By gi, Tn gi Xlipht ni vi Thulna: Nu c Samn, Blamn no m khng bit nh tht v sc, khng bit nh tht v s tp khi ca sc, khng bit nh tht v s dit tn ca sc, khng bit nh tht v v ngt ca sc, khng bit nh tht v s tai hi ca sc, khng bit nh tht v s xut ly ca sc, th s khng kh nng siu vit sc. Cng vy, nu c Samn, Blamn no m khng bit nh tht v s th, tng, hnh v thc; khng bit nh tht v s tp khi ca chng, khng bit nh tht v s dit tn ca chng, khng bit nh tht v v ngt ca chng, khng bit nh tht v s tai hi ca chng, khng bit nh tht v s xut ly ca chng, th Samn, Blamn ny s khng kh nng siu vit chng. Nu c Samn, Blamn no m bit nh tht v sc, v s tp khi ca sc, v s dit tn ca sc, v v ngt ca sc, v s tai hi ca sc, v s xut ly ca sc, th Samn, Blamn ny c kh nng vt qua khi sc. Cng vy, nu c Samn, Blamn no m bit nh tht v th, tng, hnh v thc, v s tp khi ca chng, v s dit tn ca chng, v v ngt ca chng, v s tai hi ca chng, v s xut ly ca chng, th Samn, Blamn ny c kh nng siu vit khi chng. Ny Thulna, ng th no? Sc l thng hay v thng? p: L v thng. Vy v thng l kh phi khng? p: L kh. Ny Thulna, nu sc v thng l kh, th n l php bin dch. Thnh t trong c nn thy c ng, khc ng, hay trong nhau khng? p: Khng. Ny Thulna, ng th no? Nh vy th, tng, hnh, thc l thng hay v thng? p: L v thng.

  • 30

    Vy v thng l kh phi khng? p: L kh. Ny Thulna, nu v thng l kh, th n l php bin dch. Thnh t trong c nn cho l c ng, khc ng, trong nhau khng? p: Khng. Ny Thulna, nn bit rng i vi sc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c nhng sc ny khng phi l ng, khng phi khc ng, khng trong nhau. gi l bit nh tht. Ny Thulna, cng vy, th, tng, hnh, thc hoc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c chng khng phi l ng, khng khc ng, khng trong nhau. gi l bit nh tht. Ny Thulna, l Thnh t i vi nm th m ny phi qun chn chnh l chng phi ng, chng phi s hu ca ng. Qun st chn chnh nh vy i vi th gian khng c g nhip th. Khi khng c g nhip th, th s khng c g chp trc. Khi khng c g chp trc, th s t t c Nitbn: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng g cn lm lm xong, t bit s khng cn ti sanh i sau na. Khi Thulna con ca mt trng gi c nghe nhng g Tn gi Xlipht dy ri, phn khi vui mng, lm l m lui. [1]. i Chnh, quyn 1. Tham chiu Pli, S. 22. 1214. Aniccam. [2]. Sc v thng . Pli: rpa anicca. [3]. Hn: ym ly . Pli: nibbindati, chn ght, ght b. [4]. Hn: H tham tn . Pli: varajjati/ virga, khng cn m m, ly nhim, ly tham. [5]. Pli: virg vimuccati. vimuttasmi vimuttam iti a hoti, do ly tham m c gii thot. Khi gii thot, c nhn thc l gii thot.

  • 31

    [6]. Pht biu ca v chng qu Alahn: ng sanh d tn, phm hnh d lp, s tc d bin, t tri bt th hu hu , , , . Pli: kh jti vusita brahmacariya kata karanya nparam itthatayti pajnti. [7]. Tham chiu, S. 22. 1517. Yad aniccam. [8]. Pli, S. 22. 24. Parijna. [9]. Hn: bt tri, bt minh, bt on, bt ly dc , , , . Pli: anabhijna aprijna avirjaya appajaha, khng thng tr, khng bin tri, khng ly tham, khng x tr. [10]. S. 35. 27. Parijnan. [11]. Ly dc tham, cc on trn: ly dc. Pli: viraja, ly nhim. ng ngha vi virga, ly tham. [12]. S. 22. 29. Abhinandana (hoan h), v phn cui 22.24. Parijna (bin tri). [13]. Hn: i h . Pli: abhinandati, hoan h, cho mng, hoan nghinh. [14]. S. 35. 27, Parijnan. [15]. S. 22. 29 Abhinandana. [16]. S. 22. 911. Attngatapaccupanna [17]. Hn: chnh hng dit tn . Pli: nirodhya paipanno, tu tp hng n s dit tn (i vi sc...). [18]. Gn ging kinh s 2 trn, S. 22. 15. Yad aniccam. [19]. Pli: yad dukkha tad anatt; yad anatt tam neta mama, nesoam asmi, na meso atti, ci g kh ci khng phi l t ng. Ci g khng phi l t ng, ci khng phi l ca ti, ci , n khng phi l ti; n khng phi l t ng ca ti. [20]. Pli: evam etam yathbhtam sammappaya dahabba, iu cn c thy r mt cch nh thc bng tr tu chn chnh nh vy. [21]. Bt lc ; tc ch khc ni l ly dc, hay ly tham. Pli: virga.

    [22]. Gii thot gi chn tht tr sanh . Pli: vimuttasmi vimuttam iti a

    hoti, trong s gii thot, bit rng ta gii thot. Xem cht. 5 kinh 1 trn. [23]. Gn ging kinh s 2 v s 9. Pli: S.22. 15 Yad aniccam. [24]. S. 22. 18. Hetu (nhn).

  • 32

    [25]. Pli: yo pi hetu yo pi paccayo rpassa uppdya so pi anicco, ci g l nhn, ci g l duyn cho s sinh khi ca sc, ci cng v thng. [26]. Gii thot tri kin, xem cht.22 kinh 9 trn. [27]. Gn ging kinh 11 trn. Pli, S. 22. 1920. Hetu. [28]. Pli, S. 22. 28. Assda. [29]. Pli: no ceda bhikkhave rpassa assdo abhavissa na yida satt rpasmi srajjeyya, nu (trc ) khng tn ti v ngt ca sc, th cc chng sanh khng th tham m ni sc. [30]. Hn: hon . Pli: adnavo, tai ha, s nguy him. [31]. Xut ly ; cng ni l xut yu; Pli: nissaraa, s thot ly, thot ra khi ch nguy him. [32]. Th m , cng ni l th un. Pli: updnakkhanda. [33]. Pli: () satt sadevak lok samrak sabrahmak sassamaabrhamiy pajya sadevamanussya nissa visamyutt vippamutt vimariydikatena cetas vaharanti, (do bit r nn) cc chng sanh y, i vi th gii ny bao gm Thin, Ma, Phm, Samn, Blamn cng vi tri v ngi, m c thot ly, tch ra khi, t ti, an tr vi tm khng b cu thc. [34]. Gn ging kinh 13 trn. Pli, S. 22. 2627. Assda. [35]. sc v hu cu hu hnh . Pli: rpassa assdapariyesana acari, Ta i tm cu v ngt ca sc. [36]. Ty thun gic . Pli: yad rpassa assdo tad ajjhagama, Ta () tip cn v ca sc. [37]. Pli, S. 22. 36. Bhikkhu; tham chiu S. 22. 6365. Updiymano. [38]. Hn: d Tkheo . Pli: aataro. [39]. c nht tnh x . Pli: eko vpakaho, c c, cch bit ngi i. [40]. Tn gia phi gia xut gia . Pli: agrasm anagruya pabbajjati, t b gia nh, ra i sng khng gia nh. [41]. Hin php tc chng . Pli: dihw va dhamme saya abhi sacchikitv, ngay trong i nay, bng thng tr, t mnh th nghim.

  • 33

    [42]. Nhc ty s s gi tc ty s t . Hn dch ti ngha. C l Pli: ya kho bhikkhu anuseti tam anumyati, n thin chp theo ci g th n suy lng theo ci . Pli: anuseti, ngha en: nm theo, tim phc, ty min; danh t pht sinh l anusaya: ty min, ch phin no tim phc (ty tng min phc). Bn Hn hiu anseti l do ng t sevati: phc v, nn dch l ty s hay sai s. Pli: anumyati (suy lng), do ng t m: o lng; nhng bn Hn hiu l do ng t miyyati: cht, nn dch l ty t (cht theo). [43]. Ty s t gi tc vi th s phc . Pli: yam anumyati tena sakha gacchati, n suy lng theo ci g, n c nh danh theo ci . Xem them cht. kinh 16 di. [44]. Pli: rpam... anuseti tam anumyati, n thin chp sc, n suy lng theo sc. [45]. S. 22. 35. Bhikkhu. [46]. Tng ch s ; khng r ngha. Pli: sakha gacchati, ngha en: i n ch tnh ton; ngha bng: c nh danh, hay c nh ngha. Tham chiu S. 22. 35: yam anuseti tena sakha gacchati: n thin chp ci g th n c nh danh theo ci . Xem thm cht. 43 kinh 15 trn. [47]. S. 22. 68. Anatt, 69. Anattaniya. [48]. Phi nh s ng chi php . C l Pli: natumhkam, khng phi ca cc ngi. Xem cht. 53 kinh 18 di. [49]. Pli: tam vo pahna hitya sukhya bhavissati, on tr php y s dn n li ch v an lc. [50]. S.22. 3334. Natumhka (khng phi ca cc ng, so snh dn Pli cht.52 di). [51]. Pli: yam bhikkhave na tumhka, tam pajahatha, ny cc Tkheo, ci g khng phi l ca cc ngi, hy loi b ci y. [52]. Pli: na hi no etam bhante att v attaniyam, bch Th Tn, ci khng phi l t ng ca con, cng khng phi l s thuc ca t ng ca con. [53]. S. 22. 70. Rajanyasahita (s cu thnh, hay tn ti, b nhim). [54]. Pli: yam kho bhikkhu rajanyasaioita tatra te chando pahtabbo, Tkheo, ci g l mi trng cho s nhim, ni ci y ngi phi on tr s ham mun. [55]. Pli: rpa kho rajanyasahita, sc l mi trng b tham nhim. [56]. Nguyn vn trong bn Hn; theo , cn mt kinh tn l Thm kinh vi ni dung hon ton nh kinh trn.

  • 34

    [57]. S. 22. 63. Updiyamna; S.22. 64. Maamna. [58]. Pli: updiyamno baddho mrassa anupdiyamano mutto ppimto, khi chp th th b Ma tri cht. Khi khng chp th th thot khi Batun (c ma). [59]. Pli: rpa updiyamno, khi chp th sc. [60]. S. 22. 124125. Kappo. [61]. Kipba . Pli: Kappo. [62]. Cu hi ca Kappa trong bn Pli ging nh ca Rhula, xem cht.64 kinh tip theo. [63]. S. 22. 91. Rhulo. [64]. Pli: katha nu kho bhante jnato katha passato imasmi ca saviaake kye bahiddh ca sabbanimittesu ahakramamakramnnusay na honti, Bch Th Tn, do bit nh th no, thy nh no m trong thn c thc ny cng vi cc tng bn ngoi khng tn ti cc ty min tc thnh ng, ng s v ng mn? [65]. Phi ng, bt d ng, bt tng ti , , . Pli: neta mama neso ham asmi na m eso att, ci ny khng phi ca ti, khng phi l ti; n khng phi l t ng ca ti. [66]. Bnh ng hu . Pli: sammappaya, bng chnh tr, hay nhn thc chn chnh. [67]. Hn: chnh v gin ng : ngha en: hon ton khng b tr ngi. Trong cc kinh khc, nhm t ny tng ng Pli: abhisamaya: hin qun, ch s qun chiu v chng ng bn Thnh ; xem thm cht.18 kinh 105. [68]. Pli, S.22. 92. Rhulo. [69]. Khng thy Pli tng ng. [70]. Xem cht.73 kinh 26 di. [71]. Pli, S. 22. 115116. Kathika. [72]. Php s . Pli: dhammakathiko. [73]. Pli: rpassa ce bhikkhu nibbidya virgya nirodhya dhamma deseti, nu v y ni php dn n s ym ly, ly tham, dit tn i vi sc. [74]. Pli, S. 22. 3941. Anudhamma.

  • 35

    [75]. Php th php hng , hng n php v th php, hay tu tp hng theo tnh tun t ca php; cng ni l php ty php hnh. Pli: dhammnudhammapaipanno, thc hnh php v ty php; thc hnh ty thun theo php. Tp d mn lun 6: Th no l php ty php hnh? S xut ly c dn sinh bi nh l tc , cc php thin th thng c pht sanh bi vin ly, tu tp vng chc, tinh cn khng gin on; nh vy gi l php ty php hnh. [76]. Pli: rpassa ce nibbidya virgya nirodhya paipanno hoti, l s thc hnh dn n s ym ly, ly tham, dit tn i vi sc. [77]. Pli, tham chiu cc kinh S.. 22. 155116 Kathika, 33. 154. Kathika. [78]. c kin (hin) php nit bn . Xem cht. di. [79]. Pli: rpassa ce nibbid virg nirodh anupd vimutto hoti, dihadhamme nibbnapatto, do ym ly, ly tham, dit tn i vi sc m gii thot khng chp th, l chng c Nitbn ngay trong hin ti. [80]. Pli, tham chiu S. 22. 115. Kathika. [81]. Pli, S. 22. 49. Soa. [82]. Thulna . Pli: Soo gahapatiputto. [83]. Tham chiu kinh 30, cht.83 trn. [84]. Tham chiu kinh 30, cht.83 trn. [85]. Hn: sc dit o tch . Pli: rpanirodhagminipaipada, s thc hnh dn n dit tn ca sc. [86]. Tham chiu kinh 30, cht.83 trn.

  • 36

    TP AHM QUYN 2 KINH 33. PHI NG[1] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Sc khng phi l ng. Nu sc l ng, khng nn ni sc m bnh, kh sanh v cng khng th c c mun khin nh vy hay khng nh vy i vi sc. V sc l v ng cho nn ni sc c bnh, kh sanh v n cng c c mun khin nh vy, hay khng nh vy i vi sc. Th, tng, hnh, thc cng li nh vy. Tkheo, ngi th no, sc l thng hay v thng? Tkheo bch Pht: L v thng, bch Th Tn. Tkheo, nu l v thng, th c phi l kh? Tkheo bch Pht: L kh, bch Th Tn. Vy, nu v thng l kh, th n l php bin dch. a vn Thnh t trong c nn thy l c ng, khc ng, hay trong nhau[2]? Tkheo bch Pht: Khng nn, bchTh Tn. i vi th, tng, hnh, thc li cng nh vy. Cho nn, Tkheo, nhng g l sc, hoc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c chng khng phi l ng, khng phi khc ng, hay khng trong nhau. Hy qun st nh vy. i vi th, tng, hnh, thc li cng nh vy. Tkheo, a vn Thnh t, i vi nm th m ny, hy qun st nh tht chng l chng phi ng, chng phi ng s. Khi qun st nh tht ri, th i vi th gian khng c g phi chp th. V khng c g chp th, nn cng khng c g m trc. V khng c g m trc, nn t gic ng Nitbn: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng g cn lm lm xong, t bit s khng cn ti sanh i sau na.

  • 37

    Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 34. NG TKHEO[3] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht trong vn Lc d, ni Tin nhn tr x, nc Balani. By gi Th Tn bo nm v Tkheo: Sc khng c ng[4]. Nu sc m c ng, th bnh, kh khng th sanh ni sc c, cng khng th c c mun khin cho nh vy hay khng nh vy i vi sc c. V sc l v ng, cho nn ni sc bnh, kh sanh v cng c th c c mun khin cho nh vy hay khng nh vy c. i vi th, tng, hnh, thc li cng nh vy. Tkheo, ngi th no, sc l thng hay v thng? Tkheo bch Pht: L v thng, bch Th Tn. Tkheo, v thng l kh chng? Tkheo bch Pht: L kh, bch Th Tn. Tkheo, v thng l kh, th n l php bin dch. a vn Thnh t ni sc c nn thy l ng, khc ng, hay trong nhau khng? Tkheo bch Pht: Khng nn, bch Th Tn. i vi th, tng, hnh, thc cng li nh vy. Cho nn, Tkheo, nhng g l sc, hoc qu kh, hoc v lai, hoc hin ti; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; hy qun st nh tht tt c chng chng phi l ng, chng phi l ng s. i vi th, tng, hnh, thc li cng nh vy. Ny Tkheo, a vn Thnh t i vi nm th m ny, hy qun st nh tht, thy chng phi ng, chng phi ng s. Qun st nh vy, i vi th gian u khng c g th. V khng c g th, nn khng c g m trc. V khng c g m trc, cho nn t gic

  • 38

    ng Nitbn: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng g cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 35. TAM CHNH S [5] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht tr tinh x Trc vin, ti Chi. By gi c ba v Chnh s[6] mi xut gia. l Tn gi Anulut[7], Tn gi Nan[8], Tn gi Kimtla[9]. By gi, c Th Tn bit trong tm h ang ngh nhng g, nn rn dy h rng: Tkheo, y l tm, y l , y l thc. Hy t duy iu ny. Ch t duy iu ny. Hy on tr dc ny, on tr sc ny, t thn tc chng, thnh tu v an tr. Tkheo, c sc no l thng cn, khng bin dch, tn ti mi khng? Tkheo bch Pht: Bch khng, Th Tn. Pht bo Tkheo: Lnh thay! Lnh thay! Sc l v thng, l php bin dch, ym ly, ly dc, dit tn, tch tnh. Sc nh vy t xa ti nay, tt c u l php v thng, kh, bin dch. Khi bit nh vy ri, th tt c cc lu, hi, x nhin, u no tng duyn vo sc ny m sanh ra, thy u b on dit. Khi on dit ri, th khng cn g chp trc. Khi khng cn g chp trc ri, th sng an lc. Khi sng an lc ri, th t c Btnitbn. i vi th, tng, hnh, thc li cng nh vy. Khi c Pht ni kinh ny, ba v Chnh s lu hoc khng cn khi ln na, tm c gii thot. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 36. THP LC TKHEO[10] Ti nghe nh vy: Khi c Pht trong vn xoi Tn ci, bn b sng Bt, nc Mathula[11].

  • 39

    By gi c Th Tn bo cc Tkheo: Hy an tr ni hn o chnh mnh[12], an tr ni nng ta chnh mnh[13], an tr ni hn o php[14], an tr ni nng ta php[15], ch ng an tr ni hn o no khc, hay nng ta ni no khc. Tkheo hy qun st chn chnh, an tr ni hn o chnh mnh, an tr ni nng ta chnh mnh, an tr ni hn o php, an tr ni nng ta php, ch ng an tr ni hn o no khc, hay ni nng ta no khc. Do nhn g m u, bi, kh, no sanh? Ti sao c bn? Do bi u b ci g tri buc[16]? Lm sao t qun st, u, bi, kh, no cha sanh nay sanh; u, bi, kh, no sanh nay li tng trng rng? Cc Tkheo bch Pht: Th Tn l gc php, l con mt php, l s y ca php. Ci xin c Th Tn v chng con m ni, sau khi chng con nghe xong, s y nh nhng li dy m lm theo. Pht bo cc Tkheo: Hy lng nghe v suy ngh k, Ta s v cc ng m ni. Ny cc Tkheo, c sc, nhn sc m tri buc vo sc; t qun st u, bi, kh, no cha sanh nay sanh, sanh ri nay li tng trng rng. i vi th, tng, hnh, thc cng li nh vy. Tkheo, c sc no l thng hng, khng bin dch, tn ti mi mi khng? p: Bch khng, Th Tn. Pht bo cc Tkheo: Lnh thay! Lnh thay! Tkheo, sc l v thng. Nu thin nam t bit sc l v thng, kh, bin dch, dc, dit tn, tch tnh; t xa ti nay tt c sc u l php v thng, kh, bin dch; bit ri, nu sc l nhn duyn sanh ra u, bi, kh, no, th nn on tr chng. Khi on tr ri, th khng cn g chp trc. V khng chp trc nn sng an vui. Khi sng an vui ri, th gi l Nitbn. i vi th tng, hnh v thc li cng nh vy. Khi c Pht ni kinh ny, th mi su Tkheo khng sanh cc lu, tm t c gii thot. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. K tm tt:

  • 40

    Trc vin, Txly, Thanh tnh, chnh qun st, V thng, kh, phi ng, Nm, ba v mi su. KINH 37. NG[17] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Ta khng tranh lun vi th gian. Th gian tranh lun vi Ta. V sao vy? Tkheo, nu ngi no ni ng php, th ngi y khng tranh lun vi th gian. Nhng g ngi tr th gian ni c, Ta cng ni c. Th no l ngi tr th gian ni c, Ta cng ni c? Tkheo, sc l v thng, kh, l php bin dch; ngi tr th gian ni c, Ta cng ni c. Cng vy, th, tng, hnh, thc l v thng, kh, l php bin dch; ngi tr th gian ni c, th Ta cng ni c. Nhng g ngi tr th gian ni khng, Ta cng ni khng. Th no l ngi tr th gian ni khng, Ta cng ni khng? Tkheo, sc thng hng, khng bin dch, tn ti mi mi, l iu ngi tr th gian ni l khng, th Ta cng ni l khng. Cng vy, th, tng, hnh, thc l thng hng, khng bin dch, tn ti mi mi; l iu ngi tr ni khng, th Ta cng ni khng. gi l ngi tr th gian ni khng, Ta cng ni khng. Tkheo, c nhng php th gian, trong th gian[18], Ta t chng tri, t gic ng, ri v mi ngi m phn bit, ging ni, hin th, nhng nhng k m khng c mt trong th gian khng bit, khng thy, khng phi l li ca Ta. Tkheo, nhng g l php th gian trong th gian m Ta t chng tri, t gic ng, ri v mi ngi phn bit, ging ni, hin hin, nhng nhng k m khng mt, khng bit khng thy? Tkheo, l, sc l php v thng, kh, bin dch, n l php th gian trong th gian. Cng vy, th, tng, hnh, thc l v thng, kh, l php th gian trong th gian. Tkheo, l php th gian trong th gian, m Ta t chng tri, t gic ng, ri v mi ngi phn bit, ging ni, hin hin, nhng nhng k m khng mt, khng bit, khng thy. i vi nhng k m, khng mt, khng bit, khng thy kia, Ta lm g c. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh.

  • 41

    KINH 38. TY H[19] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Ngi i lm ngh thp hn, bng mi cch mu sinh tm cu ca ci, m c giu sang; iu ngi i ai cng bit. Nh iu m ngi i bit, Ta cng ni nh vy. V sao? Ch ngh Ta khc ngi i. Tkheo, ging nh cng mt mn , c ni ngi ta gi l kint, c ni gi l bt, c ni gi l chychyla, c ni gi l gilu, c ni gi l ttta, c ni gi l bxna, c ni gi l ttlao[20], theo s hiu bit ch ny hay ch kia. Ta cng ni nh vy. V sao? ng ngh Ta khc ngi i. Nh vy, ny cc Tkheo, c php th gian m Ta t chng tri, t gic ng, ri v mi ngi phn bit, ging ni, hin hin, nhng nhng k m khng mt, khng bit, khng thy. i vi nhng k m, khng mt, khng bit, khng thy kia, Ta lm g c. Tkheo, nhng g l php th gian trong th gian m Ta t chng tri, t gic ng, ri v mi ngi phn bit, ging ni, hin hin, nhng nhng k m khng mt, khng bit, khng thy? Tkheo, l, sc l php v thng, kh, bin dch, n l php th gian trong th gian. Cng vy, th, tng, hnh, thc l v thng, kh, l php th gian trong th gian. Tkheo, l php th gian trong th gian, m Ta t bit, t thy, cho n, nhng k m khng mt, khng bit khng thy, th Ta lm g c! Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 39. CHNG T[21] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: C nm loi ht ging. Nm loi l g? l, ht ging t r, ht ging t thn, ht ging t t[22], ht ging t rng, ht ging t qu. Nm loi ht ging ny tuy khng b gin on, khng b h hoi, khng b mc thi, khng b trng gi[23], va chn, chc ht, c t, nhng nu khng c nc[24], th nhng loi ht ging khng th sanh trng ln mnh c. Nu nhng ht ging mi va chn ti, chc ht ny, tuy khng b gin on, khng b h hoi, khng b mc thi, khng b trng gi, c nc, nhng nu khng c t, th chng cng khng sanh trng ln mnh c. Nu nhng ht ging mi va chn ti, chc ht ny, m khng b gin

  • 42

    on, khng b h hoi, khng b mc thi, khng b trng gi, c nc, c t y , th nhng ht ging ny s sanh trng ln mnh. Tkheo, nm loi ht ging ny c v cho cc th m cng hin hu vi thc. t c v cho bn thc tr[25]. Nc c v cho h tham[26]. Bn th[27] vin bm ni thc m tr. Bn l nhng g? Thc tr trong sc, vin bm sc, h tham c t nhun, sanh trng ln mnh. Cng vy, thc tr trong th, tng v hnh, vin bm th, tng, hnh, h tham c t nhun, sanh trng ln mnh. Tkheo, thc trong , hoc n, hoc i, hoc hin, hoc mt, hoc sanh trng ln mnh. Tkheo, nu la sc, th, tng, hnh m thc c n, c i, c hin, c mt, c sanh, th ch c trn ngn thuyt, ch nu hi n th s khng bit, cng lm cho si m, v khng phi l cnh gii. i vi sc gii m la tham. Khi la tham ri, s tri buc bi sanh[28] v s ngng tr ni sc b on tr[29]. Khi s tri buc bi sanh[30] v s ngng tr ni thc b on tr ri, th s vin bm b ct t[31]. Khi s vin bm b ct t ri, th thc cng khng cn ch tr sanh trng ln mnh tr li. Cng vy, i vi th, tng v hnh gii[32] la tham. Khi la tham ri, th sanh xc[33] v s ngng tr ni hnh b on tr. Khi sanh xc v s ngng tr ni hnh b on tr ri, th s vin bm b ct t. Khi s vin bm b ct t ri, th thc cng khng cn ch tr sanh trng ln mnh tr li. V khng sanh trng cho nn khng tc hnh[34]. Khi khng tc hnh, th tr vng[35]. Do an tr vng m tri tc. Do tri tc m gii thot.[36] Do gii thot m i vi cc th gian khng cn g th, khng cn g chp trc. Khi khng cn g th v khng cn g chp trc, do t mnh gic ng Nitbn: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng vic cn lm lm xong, t bit s khng cn ti sanh i sau na. Ta ni thc ny, khng i sang ng, Ty, Nam, Bc, bn pha, trn, di. N khng i n u c, m ch ngay trong i hin ti s nhp Nitbn, tch dit, thanh lng, thanh tnh, chn tht[37]. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 40. PHONG TR[38] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Phong tr[39], th khng gii thot. Khng phong tr, th c gii thot. Th no l phong tr khng gii thot?

  • 43

    Tkheo, thc vin bm vo bn th m m tr. Bn l nhng g? Thc b phong tr bi sc m tr. Cng vy, thc b phong tr bi th, tng v hnh m tr cho n chng phi l cnh gii.[40] gi l phong tr nn khng gii thot. Th no l khng b phong ta tr tr, th gii thot? i vi sc gii ly tham; vi th, tng, hnh m ly tham cho n thanh lng, thanh tnh, chn tht. gi l khng b phong tr, th c gii thot. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 41. NG CHUYN[41] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: C nm th m. l sc th m; th, tng, hnh, thc th m. Ta i vi nm th m ny, c nm nh tht tri[42]. Nh tht tri v sc, v s tp khi ca sc, v v ngt ca sc, v tai hi ca sc v v s xut ly sc. Cng vy, nh tht tri v th, tng, hnh, thc, v s tp khi ca thc, v v ngt ca thc, v tai hi ca thc v v s xut ly thc. Th no l nh tht tri v sc? Nhng g l sc l tt c bn i v sc do bn i sanh ra. gi l sc. Nh vy, nh tht tri v sc. Th no l nh tht tri v s tp khi ca sc? i vi sc m c h i. gi l s tp khi ca sc. Nh vy, nh tht tri v s tp khi ca sc. Th no l nh tht tri v v ngt ca sc? Do duyn vo sc m sanh ra h lc. gi l v ngt ca sc. Nh vy, nh tht tri v v ngt ca sc. Th no l nh tht tri v s tai hi ca sc? Sc l v thng, kh, l php bin dch. gi l s tai hi ca sc. Nh vy, nh tht tri v s tai hi ca sc. Th no l nh tht tri v s xut ly sc? i vi sc m iu phc c dc tham, on tr c dc tham, vt qua khi dc tham. gi l s xut ly sc. Nh vy, nh tht tri v s xut ly sc. Th no l nh tht tri v th? C su th thn. Th pht sanh t nhn xc, th pht sanh t tai, mi, li, thn v xc. gi l su th. Nh vy, nh tht tri v th. Th no l nh tht tri v s tp khi ca th? S tp khi ca xc l s tp khi ca th. Nh vy, nh tht tri v s tp khi ca th.

  • 44

    Th no l nh tht tri v v ngt ca th? H lc duyn vo su th m sanh. gi l v ngt ca th. Nh vy, nh tht tri v v ngt ca th. Th no l nh tht tri v s tai hi ca th? Th l v thng, kh, l php bin dch. gi l tai hi ca th. Nh vy, nh tht tri v s tai hi ca th. Th no l nh tht tri v s xut ly th? i vi th m iu phc c dc tham, on tr c dc tham, vt qua khi dc tham. gi l la th. Nh vy, nh tht tri v s la th. Th no l nh tht tri v v tng? C su tng thn. Tng pht sanh bi nhn xc; tng pht sanh bi tai, mi, li, thn, xc. gi l tng. Nh vy, nh tht tri v tng. Th no l nh tht tri v s tp khi ca tng? S tp khi ca xc l s tp khi ca tng. Nh vy, nh tht tri v s tp khi ca tng. Th no l nh tht tri v v ngt ca tng? H lc do duyn vo tng m sanh. gi l v ngt ca tng. Nh vy, nh tht tri v v ngt ca tng. Th no nh tht tri v s tai hi ca tng? Tng l v thng, kh, l php bin dch. gi l s tai hi ca tng. Nh vy, nh tht tri v s tai hi ca tng. Th no l nh tht tri v s xut ly tng? i vi tng m iu phc c dc tham, on tr c dc tham, vt qua khi dc tham. gi l s la tng. Nh vy, nh tht tri v s la tng. Th no l nh tht tri v s hin hu ca hnh? C su t thn. T pht sanh bi nhn xc. T pht sanh bi tai, mi, li, thn, xc. gi l hnh. Nh vy, nh tht tri v hnh. Th no l nh tht tri v s tp khi ca hnh? S tp khi ca xc l s tp khi ca hnh. Nh vy, nh tht tri v s tp khi ca hnh. Th no l nh tht tri v v ngt ca hnh? H lc do duyn vo hnh m sanh. gi l v ngt ca hnh. Nh vy, nh tht tri v v ngt ca hnh. Th no gi l nh tht tri v s tai hi ca hnh? Hnh l v thng, kh, l php bin dch. gi l s tai hi ca hnh. Nh vy, nh tht tri v s tai hi ca hnh. Th no l nh tht tri v s xut ly hnh? i vi hnh m iu phc c dc tham, on tr c dc tham, vt qua khi dc tham. gi l s xut ly hnh. Nh vy, nh tht tri v s xut ly hnh. Th no l nh tht tri v thc? C su thc thn. Thc ca mt, thc ca tai, mi, li, thn, . gi l thc. Nh vy, nh tht tri v thc.

  • 45

    Th no l nh tht tri v s tp khi ca thc? S tp khi ca sc l s tp khi ca thc. Nh vy, nh tht tri v s tp khi ca thc. Th no l nh tht tri v v ngt ca thc? H lc do duyn vo thc m sanh. gi l v ngt ca thc. Nh vy, nh tht tri v v ngt ca thc. Th no l nh tht tri v s ti hi ca thc? Thc l v thng, kh, l php bin dch. gi l s tai hi ca thc. Nh vy, nh tht tri v s tai hi ca thc. Th no l nh tht tri v s xut ly thc? i vi thc m iu phc c dc tham, on tr c dc tham, vt qua khi dc tham. gi l s la thc. Nh vy, nh tht tri v s xut ly ca thc. Tkheo, nu Samn, Blamn no, i vi sc m bit nh vy, m thy nh vy, th do bit nh vy, thy nh vy ngi hng n ly dc, gi l chnh hng[43]. Nu ngi no hng n chn chnh, th ta ni ngi c th nhp[44]. i vi th, tng, hnh, thc li cng nh vy. Nu Samn, Blamn no, i vi sc m bit nh tht, thy nh tht; do bit nh tht, thy nh tht, i vi sc sanh ym ly, ly dc, khng khi ln cc lu, tm t c gii thot. Nu ngi no t c tm gii thot, th ngi thun nht[45]. Ngi no c thun nht, th phm hnh lp. Ngi no phm hnh lp, khng cn b ai khng ch[46]. gi l bin t ca kh[47]. i vi th, tng, hnh, thc li cng nh vy. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 42. THT X Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: C by x thin[48], vi ba phng php qun ngha[49], hon ton[50] trong trong php ny m chng c lu tn[51], c v lu tm gii thot, tu gii thot, ngay trong i ny m t tri, t thn chng ng c tc v an tr, bit rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng g cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. Tkheo, th no l by x thin? Tkheo bit nh tht v sc; bit nh tht v s tp khi ca sc, v s tn dit ca sc, v con ng a n s dit tn ca sc, v v ngt ca sc, v s tai hi ca sc, v s xut ly sc. Cng vy, bit nh tht v th, tng, hnh, thc; bit nh tht v s tp khi ca thc, v s tn dit ca thc, v con ng a n s dit tn ca thc, v v ngt ca thc, v s tai hi ca thc, v s xut ly ca thc.

  • 46

    Th no l bit nh tht v sc? Nhng g l sc l tt c bn i v sc do bn i to ra. gi l sc. Nh vy l bit nh tht v sc. Th no l bit nh tht v s tp khi ca sc? i h l s tp khi ca sc. Nh vy l bit nh tht v s tp khi ca sc Th no l bit nh tht v s on tn ca sc? i h dit. gi l s dit tn ca sc. Nh vy l bit nh tht v s dit tn ca sc. Th no l bit nh tht v con ng a n s tn dit ca sc? L tm Thnh o: Chnh kin, chnh ch, chnh ng, chnh nghip, chnh mng, chnh phng tin, chnh nim, chnh nh. gi l con ng a n s tn dit ca sc. Nh vy l bit nh tht v con ng a n s tn dit ca sc. Th no l bit nh tht v v ngt ca sc? H lc do duyn vo sc m sanh. gi l v ngt ca sc. Nh vy l bit nh tht v v ngt ca sc. Th no l bit nh tht v s tai hi ca sc? Sc l v thng, kh, l php bin dch. gi l s tai hi ca sc. Nh vy l bit nh tht v s tai hi ca sc. Th no l bit nh tht v s xut ly sc? i vi sc m iu phc dc tham, on tr dc tham, vt qua khi dc tham. gi l s xut ly sc. Nh vy l bit nh tht v s xut ly sc. Th no l bit nh tht v s hin hu ca th? C su loi th: mt tip xc sanh ra th v tai, mi, li, thn, khi tip xc sanh ra th, gi l s hin hu ca th. Nh vy l bit nh tht v s hin hu ca th. Th no l bit nh tht v s tp khi ca th? S tp khi ca xc l s tp khi ca th. Nh vy l bit nh tht v s tp khi ca th. Th no l bit nh tht v s on tn ca th? Khi xc dit, th l s dit tn ca th. Nh vy l bit nh tht v s dit tn ca th. Th no l bit nh tht v con ng a n s tn dit ca th? L tm Thnh o: Chnh kin... cho n chnh nh, gi l con ng a n s tn dit ca th. Nh vy l bit nh tht v con ng a n s tn dit ca th. Th no l bit nh tht v v ngt ca th? H lc do duyn th m sanh. gi l v ngt ca th. Nh vy l bit nh tht v v ngt ca th. Th no l bit nh tht v s tai hi ca th? Th l v thng, kh, l bin dch. gi l s tai hi ca th. Nh vy l bit nh tht v s tai hi ca th. Th no l bit nh tht v s xut ly th? Nu ni th m iu phc dc tham, on tr dc tham, vt qua khi dc tham. gi l s la th. Nh vy l bit nh tht v s la th.

  • 47

    Th no l bit nh tht v tng? C su tng thn. Tng pht sanh t xc ca mt; tng pht sanh t xc ca tai, mi, li, thn, . gi l s hin hu ca tng. Nh vy l bit nh tht v s hin hu ca tng. Th no l bit nh tht v s tp khi ca tng? Tp khi ca xc l tp khi ca tng. Nh vy l bit nh tht v s tp khi ca tng. Th no l bit nh tht v s dit tn ca tng? Dit tn xc l dit tn tng. Nh vy l bit nh tht v s on dit ca tng. Th no l bit nh tht v con ng a n s dit tn ca tng? L tm Thnh o: Chnh kin... cho n chnh nh. gi l con ng a n s on dit ca tng. Nh vy l bit nh tht v con ng on dit ca tng. Th no l bit nh tht v v ngt ca tng? H lc nh duyn vo tng m sanh ra. gi l v ngt ca tng. Nh vy l bit nh tht v v ngt ca tng. Th no l bit nh tht v s tai hi ca tng? Tng l v thng, kh, l php bin dch. gi l s tai hi ca tng. Nh vy l bit nh tht v s tai hi ca tng. Th no l bit nh tht v s xut ly tng? Nu ni tng m iu phc dc tham, on tr dc tham, vt qua khi dc tham. gi l s xut ly tng. Nh vy l bit nh tht v s xut ly tng. Th no l bit nh tht v hnh? C su t thn. T pht sanh t xc ca mt. T pht sanh t xc ca tai, mi, li, thn, . gi l hnh. Nh vy l bit nh tht v s hin hu ca hnh. Th no l bit nh tht v s tp khi ca hnh? S tp khi ca xc l s tp khi ca hnh. Nh vy l bit nh tht v s tp khi ca hnh. Th no l bit nh tht v s dit tn ca hnh? S dit tn ca xc l s dit tn ca hnh. Nh vy l bit nh tht v s dit tn ca hnh. Th no l bit nh tht v con ng a n s dit tn ca hnh? L tm Thnh o: Chnh kin cho n chnh nh. gi l con ng a n s dit tn ca hnh. Nh vy l bit nh tht v con ng a n s dit tn ca hnh. Th no l bit nh tht v v ngt ca hnh? H lc do duyn vo hnh m sanh ra, nn gi l v ngt ca hnh. Nh vy l bit nh tht v v ngt ca hnh. Th no l bit nh tht v s tai hi ca hnh? Hnh l v thng, kh, l php bin dch. gi l s tai hi ca hnh. Nh vy l bit nh tht v s tai hi ca hnh.

  • 48

    Th no l bit nh tht v s xut ly hnh? Nu ni hnh m iu phc dc tham, on tr dc tham, vt qua c dc tham. gi l s xut ly hnh. Nh vy l bit nh tht v s xut ly hnh. Th no l bit nh tht v thc? C su thc thn. Thc ca mt, tai, mi, li, thn, . gi l s hin hu ca thc. Nh vy l bit nh tht v s hin hu ca thc. Th no l bit nh tht v s tp khi ca thc? S tp khi ca danh sc l s tp khi ca thc. Nh vy l bit nh tht v s tp khi ca thc. Th no l bit nh tht v s dit tn ca thc? S dit tn ca danh sc l s dit tn ca thc. Nh vy l bit nh tht v s dit tn ca thc. Th no l bit nh tht v con ng a n s dit tn ca thc? L tm Thnh o: Chnh kin cho n chnh nh. gi l con ng a n s dit tn ca thc. Nh vy l bit nh tht v con ng a n s dit tn ca thc. Th no l bit nh tht v v ngt ca thc? H lc do duyn thc m sanh. gi l v ngt ca thc. Nh vy l bit nh tht v v ngt ca thc. Th no l bit nh tht v s tai hi ca thc? Thc l v thng, kh, l php bin dch. gi l s tai hi ca thc. Nh vy l bit nh tht v s tai hi ca thc. Th no l bit nh tht v s xut ly thc? Nu ni thc m iu phc dc tham, on tr dc tham, vt qua khi dc tham. gi l s xut ly thc. Nh vy l bit nh tht v s xut ly thc. Tkheo, gi l by x thin. Th no l ba phng php qun ngha? Nu, Tkheo ni hoang vng, di gc cy, hay ni ng trng, qun st m, gii, nhp[52] bng phng tin chn chnh[53] m t duy ngha ca chng. gi l ba phng php qun ngha ca Tkheo. gi l by x thin v ba phng php qun ngha ca Tkheo, hon ton trong trong php ny m chng c lu tn, c v lu tm gii thot, tu gii thot, ngay trong i ny m t tri, t thn chng ng c tc v an tr, bit rng, Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng g cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 43. TH TRC[54] Ti nghe nh vy:

  • 49

    Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Chp th nn sanh m trc[55]. Khng chp th, khng m trc. Hy lng nghe v suy ngh k, Ta s v cc ng m ni. Cc Tkheo bch Pht: Tha vng, chng con xin theo li dy. Pht bo cc Tkheo: Th no l do chp th nn sanh m trc? Phm phu ngu si khng hc, i vi sc thy l ng, khc ng, hay trong nhau[56]; thy sc l ng, hay ng s m chp th. Khi chp th, nu sc kia chuyn bin hay i khc, th tm cng chuyn theo[57]. Khi tm chuyn theo, th sanh ra s chp th, nm gi tm m tr[58]. Sau khi tr, sanh ra s hi, chng ngi tm lon[59], do th trc[60] vy. Phm phu ngu si v hc, ni th, tng, hnh, thc thy l ng, khc ng, hay trong nhau; thy thc l ng, hay ng s m chp th. Khi chp th, nu thc kia chuyn bin hay i khc, th tm cng chuyn theo. Khi tm chuyn theo, th sanh ra s chp th, nm gi tm m tr. Sau khi tr, sanh ra s hi, chng ngi tm lon; do th trc vy. gi l th trc. Th no l khng th, th khng m? a vn Thnh t ni sc khng thy ng, khc ng, hay trong nhau; ni sc khng thy ng v ng s m chp th. Khng thy ng v ng s m chp th, khi sc kia chuyn bin, hay i khc, th tm cng khng chuyn theo. Tm khng chuyn theo, khng sanh th trc, nm gi tm m tr. Do khng nm gi tm m tr, khng sanh s hi, chng ngi, tm lon; do khng th trc vy. Cng vy, ni th, tng, hnh, thc khng thy ng, khc ng, hay trong nhau; ni thc khng thy ng v ng s m chp th. Khng thy ng v ng s m chp th, khi thc kia chuyn bin, hay i khc, th tm cng khng chuyn theo. Tm khng chuyn theo, khng sanh th trc, nm gi tm m tr. Do khng nm gi tm m tr, khng sanh s hi, chng ngi, tm lon; do khng th trc vy. gi l khng th trc. gi l th trc v khng th trc. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 44. H TRC[61] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo:

  • 50

    Nu c sanh th s c tri buc[62], nu khng sanh th s khng c tri buc. Hy lng nghe v suy ngh k, Ta s v cc ng m ni. Th no l nu c sanh th s c tri buc? Phm phu ngu si v hc, khng bit nh tht v s tp khi ca sc, s dit tn ca sc, v ngt ca sc, s tai hi ca sc, s xut ly sc, nn i vi sc m i h, tn thn, th trc; ni sc thy l ng, l ng s m chp th. Khi chp th ri, nu sc kia bin chuyn hay i khc, tm theo m bin khc. V tm theo bin khc, nn nm gi tm m tr[63]. V nm gi tm tr nn sanh s hi, chng ngi, hoi vng[64]. V c sanh nn c s tri buc[65]. i vi th, tng, hnh, thc cng li nh vy. gi l c sanh nn c s tri buc. Th no l nu khng sanh th khng tri buc? a vn Thnh t bit nh tht v s tp khi ca sc, v s tn dit ca sc, v v ngt ca sc, v s tai hi ca sc, v s xut ly ca sc. V bit nh tht, nn khng i h, tn thn, th trc; khng buc cht ng v ng s, m chp th. V khng chp th nn sc kia nu bin chuyn hay i khc, tm khng theo m bin khc. V tm khng theo s bin khc, nn tm khng b tri buc, nm gi tm m tr. Do khng nm gi tm m tr, nn tm khng s hi, chng ngi, hoi vng; v khng sanh nn khng tri buc vy. gi l khng sanh, nn khng c tri buc. i vi th, tng, hnh, thc cng li nh vy. gi l khng sanh, nn khng b tri buc. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 45. GIC[66] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: C nm th m. Nhng g l nm? Sc th m; th, tng, hnh, thc th m. Nu c nhng Samn, Blamn no thy c ng, th tt c cng u ni nm th m ny m thy c ng. Cc Samn, Blamn thy sc l ng, sc l khc ng, hay ng trong sc, sc trong ng[67]; thy th, tng, hnh, thc l ng, khc ng, ng trong thc, thc trong ng. Phm phu ngu si v hc v v minh nn thy sc l ng, l khc ng, hay trong nhau v ni ng l chn tht nn khng x. V khng x nn cc cn tng trng. Khi cc cn tng trng ri, th s sanh ra cc xc. Do b xc chm bi su xc nhp x[68], do phm phu ngu si v hc khi ln cm gic kh vui, t xc m nhp x khi ln. Nhng g l su? Nhn xc nhp x, nh, t, thit, thn v xc nhp x. Nh vy, Tkheo, c gii, php gii, v minh gii. K phm phu ngu si v hc, v v minh xc[69] cho nn khi ln tng c, tng khng, tng va c va khng, tng ta hn,

  • 51

    tng ta bng, tng ta km, tng ta bit, ta thy. Nhng tng bit nh vy, nhng tng thy nh vy u do su xcnhp x m pht sanh. a vn Thnh t i vi su xcnhp x ny, x b v minh m sanh minh. Khng sanh ra tng v c, tng v khng, tng v va c va khng, tng hn, tng bng, tng km, tng ta bit, ta thy. Khi bit nh vy, thy nh vy ri, th nhng g do v minhxc khi ln trc kia s b dit v cm th pht sanh do minh xc sau s khi ln. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 46. TAM TH M TH THC[70] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: C nm th m. Nhng g l nm? Sc th m; th, tng, hnh, thc th m. Nu Samn, Blamn no nh tr tc mng t bit r nhng i sng trc ca mnh, th vic bit, ang bit, s bit u pht xut t nm th m ny. Vic bit ang bit, s bit v i qu kh ca ta tng tri qua, c sc nh vy, th nh vy, tng nh vy, hnh nh vy, thc nh vy. Ci g c th phn tn, tr ngi[71], th ci gi l sc th m[72]. Nh bn tay, , gy, dao, b tr ngi bi ngn tay; hoc do lnh, nng, kht, i, hoc do xc bi mui mng, c trng, ma gi; gi l tr ngi do xc[73]. Cho nn, chng ngi, l sc th m. Li na, sc th m ny l v thng, kh, bin dch. Nhng tng cm nhn, l th th m[74]. Cm nhn ci g? Cm nhn s kh, cm nhn s lc, cm nhn s khng kh khng lc. Cho nn gi tng cm nhn l th th m. Li na, th th m ny l v thng, kh, bin dch. Cc tng, l tng th m[75]. Tng ci g? Tng t, tng nhiu, tng v lng, hon ton khng c g tng l khng c g. gi l tng th m. Li na, tng th m ny l v thng, kh, l php bin dch. Tng to tc hu vi l hnh th m[76]. To tc ci g? l to tc sc, to tc th, tng, hnh v thc. Cho nn tng to tc hu vi l hnh th m. Li na, hnh th m ny l php v thng, kh, bin dch. Tng phn bit bit r l thc th m[77]. Bit r ci g? L bit r sc, bit r thanh, hng, v, xc v php, cho nn gi l thc th m. Li na, thc th m l php v thng, kh, bin dch.

  • 52

    Ny cc Tkheo, a vn Thnh t kia i vi sc th m kia phi hc nh vy, Ta nay b sc hin ti n[78]. Qu kh tng b sc kia n, nh trong hin ti. Li ngh nh vy: Nay ta ang b sc hin ti n, nu m ta ham mun sc v lai, th cng s b sc kia n nh trong hin ti. Bit nh vy ri, ngi y khng hoi nim sc qu kh, khng ham mun sc v lai, i vi sc hin ti sanh ym ly, la dc, dit ht tai hi, hng n tch dit. a vn Thnh t i vi th, tng, hnh, thc th m hy hc nh vy, Ta nay b thc hin ti n. Qu kh tng b thc kia n, nh trong hin ti. Nu m ta ham mun thc v lai, th cng s b thc kia n nh trong hin ti. Bit nh vy ri, ngi y khng hoi nim thc qu kh, khng ham mun thc v lai, i vi thc hin ti sanh ym ly, la dc, dit tn[79], hng n tch dit. y, dit ch khng tng, lui ch khng tin, dit ch khng khi, x ch khng th[80]. ni ci g dit m khng tng? Sc dit m khng tng. Th, tng, hnh, thc dit m khng tng. ni ci g li m khng tin? Sc li m khng tin. Th, tng, hnh, thc li m khng tin. ni ci g dit m khng khi? Sc dit m khng khi. Th, tng, hnh, thc dit m khng khi. ni ci g x m khng th? Sc x m khng th. Th, tng, hnh, thc x m khng th. Dit ch khng tng, tch dit m an tr. Li ch khng tin, im lng lui m an tr. Dit ch khng khi, tch dit m an tr. X ch khng th, khng sanh ra s tri buc. Khng b tri buc, nn t mnh gic ng Nitbn: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng vic g cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. Khi c Pht ni kinh ny s ng cc Tkheo khng khi cc lu, tm c gii thot. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. Bi k tm tt: Ng, ty h, chng t, Phong tr, ng chuyn, tht (x thin) Hai h trc v gic, Tam th m th thc. KINH 47. TN[81] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo:

  • 53

    Thin nam c lng tin, cn suy ngh nh vy: Ta nn thun theo php. Ta hy an tr vi s tu tp, tu tp nhiu, v ym ly i vi sc; an tr vi s tu tp, tu tp nhiu, v ym ly i vi th, tng, hnh, thc. Thin nam t c lng tin bn an tr vi s tu tp, tu tp nhiu, v ym ly i vi sc; an tr vi s tu tp tu tp nhiu, v ym ly i vi th, tng, hnh, thc, nn i vi sc c ym ly; i vi th, tng, hnh, thc c ym ly. Do ym ly m ly dc, gii thot, gii thot tri kin, bit rng Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng g cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 48. ANAN (1)[82] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Thin nam t c lng tin, chnh tn xut gia, sng khng gia nh, t ngh: Ta nn thun theo php. Ta hy an tr vi s tu tp, tu tp nhiu v ym ly i vi sc; an tr vi s tu tp, tu tp nhiu v ym ly i vi th, tng, hnh, thc. Thin nam t c lng tin bn an tr vi s tu tp, tu tp nhiu v ym ly i vi sc; an tr vi s tu tp, tu tp nhiu v ym ly i vi th, tng, hnh, thc, nn i vi sc c ym ly; i vi th, tng, hnh, thc c ym ly[83]. Ta ni ngi y chc chn s c thot ly khi tt c sanh, gi, bnh, cht, u bi, kh no. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 49. ANAN (2)[84] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Nu c trng gi hay ngi con trng gi no c lng tin, n hi ngi rng, ni php no m bit r c s sanh dit ca n? th ngi s tr li nh th no? Tn gi Anan bch Pht: Bch Th Tn, nu c trng gi hay con trng gi no, n hi con nh vy, th con s p rng, Bit sc l php sanh dit; bit th, tng, hnh, thc l php sanh dit. Bch Th Tn, nu c trng gi hay con trng gi no hi nh vy, th con s tr li nh vy.

  • 54

    Pht bo Tn gi Anan: Lnh thay! Lnh thay! Nn p nh vy. V sao vy? V sc l php sanh dit; th, tng, hnh, thc l php sanh dit. Bit sc l php sanh dit, th gi l bit sc. Bit th, tng, hnh, thc l php sanh dit, th gi l bit thc. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 50. ANAN (3)[85] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo: Nu c cc ngoi o xut gia n hi ngi rng, Anan, v sao Th Tn dy ngi tu cc phm hnh. c hi nh vy, nn p th no? Tn gi Anan bch Pht: Bch Th Tn, nu c ngi ngoi o xut gia n hi con rng, Anan, v sao Th Tn dy ngi tu cc phm hnh? Th con s tr li rng, V i vi sc, tu tp ym ly, ly dc, dit tn, gii thot, khng sanh, nn c Th Tn dy tu cc phm hnh. V i vi th, tng, hnh, thc, tu tp ym ly, ly dc, dit tn, gii thot, khng sanh, nn dy tu cc phm hnh. Bch Th Tn, nu c ngi ngoi o xut gia hi nh vy, th con cng s p nh vy. Pht bo Tn gi Anan: Lnh thay! Lnh thay! Nn p nh vy. V sao vy? Tht vy, Ta v i vi sc m tu tp ym ly, la dc, dit tn, gii thot, khng sanh, nn dy tu cc phm hnh. V v i vi th, tng, hnh, thc, tu tp ym ly, ly dc, dit tn, gii thot, khng sanh, nn dy tu cc phm hnh. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 51. HOI PHP[86] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn ni vi cc Tkheo:

  • 55

    Nay Ta s v cc ng ni php hoi v bt hoi[87]. Hy lng nghe v suy ngh k, Ta s v cc ng m ni. Ny cc Tkheo, sc l php hoi. Sc kia dit, Nitbn l php bt hoi[88]. Th, tng, hnh, thc l php hoi. Thc kia dit, Nitbn, l php bt hoi. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 52. UTCA Nh trong Tng Nht Ahm, phm Bn php. KINH 53. BLAMN Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht du hnh trong nhn gian, n trong rng Thnth[89], pha Bc t lc Ttla thuc nc Cuttla[90]. By gi ch t lc Blamn i Tnh nghe n rng, Samn dng h Thch, ni dng h ln Thchca m co b ru tc, mc o casa, chnh tn xut gia, hc o, sng khng gia nh, thnh Bc V Thng ng Chnh Gic, ang du hnh trong nhn gian, n trong rng Thnth, pha Bc t lc Ttla thuc nc Cuttla ny. Li na, Samn Cm ny, tng mo danh xng, cng c chn tht nh vy c c tri v ngi ca tng, ting n bay khp tm phng; l Bc Nh Lai, ng Cng, ng Chnh Gic, Minh Hnh Tc, Thin Th, Th Gian Gii, V Thng S, iu Ng Trng Phu, Thin Nhn S, Pht, Th Tn. Ngi gia cc ci, ch Thin, Ma, Phm, Samn, Blamn, vi tr tu rng ln c th t mnh chng bit r rng: Ta, s sanh dt, phm hnh lp, nhng iu cn lm lm xong, t bit khng cn ti sanh i sau na. Ngi v i ni php, khong u, khong gia v khong cui u ton thin; c ngha, c v u thin, thun nht thanh tnh, phm hnh thanh bch, din ni chnh php vi diu. Lnh thay, nn gp! Lnh thay, nn i n! Lnh thay, nn cung knh tha s! Ngh nh vy ri, ng lin sa son xe c, em theo nhiu ty tng, bng bnh vng, ngi cm lng cn vng, i n ch c Pht, cung knh phng s. Khi n ca rng, xung xe i b n ch c Th Tn, hi thm sc khe c an lnh khng? Ri ngi qua mt bn, bch c Th Tn rng: Tha Samn Cm, Ngi lun v ci g? V thuyt v ci g? Pht bo Blamn: Ta lun v nhn v thuyt v nhn.

  • 56

    Li bch Pht rng: Th no l lun v nhn? V th no l thuyt v nhn? c Pht bo Blamn: C nhn, c duyn th gian tp khi; c nhn, c duyn cho s tp khi ca th gian. C nhn, c duyn th gian dit; c nhn, c duyn cho s dit tn ca th gian. Blamn bch Pht rng: Bch Th Tn, th no l c nhn, c duyn th gian tp khi? V c nhn, c duyn cho s tp khi ca th gian? c Pht bo Blamn: Phm phu ngu si khng hc, nn khng bit nh tht v s tp khi ca sc, v s dit tn ca sc, v v ngt ca sc, v s tai hi ca sc, v s xut ly sc. V khng bit nh tht, nn i lc sc, khen ngi sc, tm nhim m m tr. Kia i vi sc m i lc nn sanh th; duyn th nn c hu; duyn hu nn c sanh; duyn sanh nn c lo, t, u, bi, kh, no. chnh l s tp khi ca ton b khi kh ln. i vi th, tng, hnh, thc, li cng nh vy. Ny Blamn, gi l c nhn, c duyn th gian tp khi; c nhn, c duyn cho s tp khi ca th gian. Blamn bch Pht: Th no l c nhn, c duyn th gian dit tn? V c nhn, c duyn cho s dit tn ca th gian? c Pht bo Blamn: a vn Thnh t bit nh tht v s tp khi ca sc, v s dit tn ca sc, v v ngt ca sc, v s tai hi ca sc, v s xut ly sc. Do bit nh tht, i vi sc khng i lc, khng khen ngi, khng nhim m, khng lu tr. Khng i lc, khng lu tr, nn sc i b dit; i dit nn th dit; th dit nn hu dit; hu dit nn sanh dit; sanh dit nn lo, t, u, bi, kh, no dit. i vi th, tng, hnh, thc li cng nh vy. Ny Blamn, gi l c nhn, c duyn th gian dit tn; cng gi l c nhn, c duyn cho s dit tn ca th gian. Ny Blamn, gi l lun nhn, gi l thuyt nhn. Blamn bch Pht rng: Tha Cm, lun nhn l nh vy, thuyt nhn l nh vy. Ti bn nhiu vic th gian, nay xin t gi ra v.

  • 57

    Pht bo Blamn: Nn bit ng thi. Pht ni kinh ny xong, cc Blamn nghe nhng g c Pht dy, hoan h ty h, l di chn ri lui. KINH 54. TH GIAN Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht trong vn Lc d, Tin nhn a x, nc Balani. By gi c Blamn ti t lc Tcaalca, n ch c Pht, cung knh thm hi, ri ngi qua mt bn, bch Pht rng: Tha Cm, ti c mt t tr, bit thin vn, bit chng tc, xem tng tt, xu cho mi ngi; ni c, t l c; ni khng, t l khng; ni thnh, t l thnh; ni hoi, t l hoi. Tha Cm, ngi ngh sao? Pht bo Blamn: Hy gc qua vic t tr ca ng, bit thin vn, bit chng tc. Nay Ta hi ng, ty theo ng m tr li. Ny Blamn, ng ngh sao, sc vn khng c chng loi chng? p: ng vy, Th Tn. Th, tng, hnh, thc vn khng c chng loi chng? p: ng vy, Th Tn. Pht bo Blamn: ng bo rng t tr ca ng, bit thin vn, bit chng tc, v mi ngi m ni nh vy: Ni c, t l c; ni khng, t l khng. Vy ci bit ci thy ny khng phi l khng tht chng? Blamn bch Pht:

  • 58

    ng vy, Th Tn. Pht bo Blamn: ng ngh sao? C loi sc no cn mi trm nm khng? khc vi sanh, khc vi dit chng? Th, tng, hnh, thc cn mi trm nm chng? Hay khc vi sanh, khc vi dit chng? p: ng vy, Th Tn. Pht bo Blamn: ng ngh sao? t tr ca ng, bit thin vn, bit chng tc, v mi ngi ni l thnh ch khng hoi; vy ci bit, ci thy ny khng phi l khng thay i chng? p: ng vy, Th Tn. Pht bo Blamn: ng ngh sao? Php ny v php kia; thuyt ny v thuyt kia, quan im no hn? Blamn bch Pht: Bch Th Tn, y l ni nh php, nh nhng g c Pht ni, hin by, khai m. Cng nh c ngi b chm xung nc c cu h, ngi b t ti c gii thot ra, ngi lc ng c ch no i, ni tm ti c n sng. Hm nay, c Th Tn kho ni php th thng, cng li hin by, khai pht nh vy. Pht ni kinh ny xong, Blamn Tcaalca nghe nhng g c Pht dy, hoan h ty h, lin t ch ngi ng dy l di chn ri lui. KINH 55. M[91] Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht trong vn Lc d, Tin nhn a x, nc Balani. By gi, Th Tn bo cc Tkheo: Nay, Ta s ni v m v th m.

  • 59

    Th no l m? Nhng g l sc, hoc qu kh, hoc hin ti, hoc v lai; hoc trong, hoc ngoi; hoc th, hoc t; hoc tt, hoc xu; hoc xa, hoc gn; tt c chng c gi chung l sc m. Ty theo nhng g l th, tng, hnh, thc; tt c c gi chung l th, tng, hnh, thc m. gi l m. Th no l th m? Nu sc l hu lu, chp th, th sc kia hoc qu kh, hoc hin ti, hoc v lai, pht sanh ra tham dc, sn nhu, ngu si v cc th tm php ty phin no[92] khc. Th, tng, hnh, thc li cng nh vy. gi l th m. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. KINH 56. LU V LU Ti nghe nh vy: Mt thi, Pht trong vn Lc d, Tin nhn a x, nc Balani. By gi, Th Tn bo cc Tkheo: Nay Ta s ni v php hu lu v v lu. Th no l php hu lu? Nu sc l php hu lu, b chp th; sc sanh ra i v nhu. Cng vy, th, tng, hnh, thc l php hu lu, b chp th; thc kia sanh ra i v nhu. gi l php hu lu. Th no l php v lu? Nhng g sc v lu, khng b chp th[93]; sc kia hoc qu kh, hoc hin ti, hoc v lai, sc kia khng sanh i, nhu. Cng vy, th, tng, hnh, thc l v lu, khng chp th; thc kia hoc qu kh, hoc hin ti, hoc v lai, khng sanh i, nhu. gi l php v lu. Pht ni kinh ny xong, cc Tkheo nghe nhng g c Pht dy, hoan h phng hnh. K tm tt: Hai tn, hai Anan, Php hoi, Utca, Bla v th gian, Tr php lu, v lu. KINH 57. TT LU TN[94] Ti nghe nh vy:

  • 60

    Mt thi, Pht ti vn Cp c c, rng cy K, nc Xv. By gi, Th Tn p y m bt vo thnh Xv kht thc. Sau , li m ybt, khng ni vi chng, khng bo th gi, mt thn mt mnh, n quc phng Ty, du hnh trong nhn gian[95]. By gi, trong rng An c mt Tkheo t xa trng thy Th Tn, khng ni vi chng, khng bo th gi, mt thn mt mnh. Sau khi thy vy, lin n ch Tn gi Anan, tha: Tn gi bit cho, c Th Tn, khng ni vi chng, khng bo th gi, mt thn mt mnh ra i du hnh. By gi, Tn gi Anan ni vi Tkheo kia: Nu nh c Th Tn, khng ni vi chng, khng bo th gi, mt thn mt mnh ra i du hnh, th chng ta khng nn i theo. V sao? V ngy hm nay c Th Tn mun t bn rn an tr tch dit[96]. By gi c Th Tn du hnh v phng Bc, n tr di tn cy Btttla[97], trong rng cy c ngi gi gn, ti t lc Ba[98] thuc nc Bnx[99]. Sau khi c Th Tn i ri, c mt s ng Tkheo n ch Tn gi Anan, tha vi Tn gi Anan rng: Ngi c nghe, hin nay c Th Tn ang ni no khng? Tn gi Anan p: Ti c nghe, hin nay c Th Tn ang v phng Bc, di tn cy Btttla, trong rng cy c ngi gi gn, ti t lc Ba thuc nc Bnx. By gi, cc Tkheo ni vi Tn gi Anan rng: Tn gi bit cho, lu ri chng ti khng gp c Th Tn; nu ngi khng ngi cc nhc, th c th cng chng ti n ch c Th Tn, xin thng xt cho! Tn gi Anan bit ng lc, nn im lng m nhn li. By gi, Tn gi Anan cng s ng Tkheo ch qua m, sng sm p y m bt vo thnh Xv kht thc. Kht thc xong tr v tinh x, sp xp nga c, mang y bt, i v hng Ty du hnh trong nhn gian, ri quay v hng Bc, n khu rng c ngi gi gn, ti t lc Ba, thuc nc Bnx. By gi, Tn gi Anan cng s ng Tkheo sp xp y bt, ra chn xong, n ch c Th Tn, u mt ly st chn Pht, ri ngi qua mt bn. By gi, c Th Tn v s ng Tkheo ni php, khai th, gio gii, lm cho li ch, lm cho an lc[100].

  • 61

    Vo lc y, gia chng c mt Tkheo ngh rng: Bit nh th no, thy nh th no nhanh chng chng c lu tn? By gi, c Th Tn bit c nhng ngh ca Tkheo kia, nn bo cc Tkheo: Nu c Tkheo ang trong ch ngi ny ngh rng: Bit nh th no, thy nh th no nhanh chng chng c lu tn[101]? Ta tng ni php rng: Hy kho lo qun st cc m; l bn Nim x, bn Chnh cn, bn Nh tc, nm Cn, nm Lc, by Gic phn, tm Thnh o phn. Ta tng ni nhng php nh vy qun st cc m. Th m hin nay vn cn c thin nam t, khng mun n lc sing thc hnh, khng n lc sing vui thch, khng n lc sing suy ngh, khng n lc sing tin tng, m t bing li, khng n lc tng tin dit tn c cc lu! Li na, nu c thin nam t i vi nhng g Ta ni, m qun st cc m, n lc sing ham mun, n lc sing vui thch, n lc sing suy ngh, n lc sing tin tng, th c th nhanh chng chng c lu tn. Phm phu ngu si khng hc, ni sc thy l ng. Nu thy ng, th gi l hnh[102]. Hnh ny, ci g lm nhn, ci g l tp khi; ci g sanh v ci g chuyn[103]? i c sanh bi v minh xc[104] v duyn vo i nn khi ln hnh ny. i ny, ci g lm nhn, ci g l tp khi; ci g sanh, ci g chuyn? i ny ly th lm nhn, th l tp khi; do th sanh, do th chuyn. Th ny, ci g lm nhn, ci g l tp khi; ci g sanh, ci g chuyn? Th ny ly xc lm nhn, xc l tp khi; do xc sanh, do xc chuyn. Xc ny, ci g lm nhn, ci g l tp khi; ci g sanh, ci g chuyn? Xc ny ly su nhp x lm nhn, su nhp x l tp khi; do su nhp x sanh, do su nhp x chuyn. Su nhp x ny l php hu vi v thng, l php duyn khi ca tm; xc th, hnh th ny l php hu vi v thng, l php duyn khi ca tm[105]. Ngi no qun st nh vy m cn thy sc l ng; hay khng thy sc l ng m cn thy sc l ng s; hay khng thy sc ng s m cn thy sc trong ng; hay khng cn thy sc trong ng