KINH THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM GIAÛNG-GIAÛI

1 – Kinh Thủ Lăng Nghiêm Giảng Giải

KINH THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM

GIAÛNG-GIAÛI



KINH

GIAÛNG GIAÛI



LÔØI NOÙI ÑAÀU

Khi ñeán moät ñoâ-thò laï, neáu khoâng coù baûn-ñoà, thì khoâng sao khoûi laàm ñöôøng laïc loái.

Ngöôøi ñi trong bieån khôi, soùng doài gioù daäp, leânh ñeânh giöõa bieån, neáu khoâng coù kim

chæ-nam, thì keû haønh-löõ khoâng deã gì vöôït qua maáy vaïn truøng-döông, veà laïi xöù-sôû.

Keû laøm thôï neáu khoâng coù möïc thöôùc, quy-cuû, thì khoâng sao laøm thaønh caùc moùn ñoà

coù giaù-trò ñöôïc.

Ngöôøi ñaùnh giaëc, neáu khoâng thoâng thaïo binh-thö traän-ñoà, khoâng toû chieán-thuaät

chieán-löôïc, thì khoâng sao thaéng ñöôïc giaëc.

Coøn ngöôøi tu-haønh cuõng theá: Neáu khoâng lieãu ñöôïc caùi thaät, caùi giaû, hoaëc choã ñeøo

aûi gay go, nôi haàm hoá nguy-hieåm cuûa caùc phaùp, caùc ñöôøng loái tu-haønh, lôùp lang chöùng

ñaïo, thì phaûi laïc vaøo neûo taø, sa vaøo nôi aùc ñaïo.

Neân kinh Thuû-Laêng-Nghieâm laø moät boä kinh quí baùu voâ-cuøng, cuõng laø moät boä kinh

giaùo-trình toaøn veïn, daïy haønh-giaû ñeán quaû-vò Phaät baèng phöông-phaùp chôn thieàn-ñònh.

Kinh naøy chæ daïy raát roõ raøng ñöôøng loái tu-haønh moät caùch raønh maïch nhö: Giaùo, Lyù,

Haïnh, Quaû ñeàu roõ raøng, qua ba phöông-phaùp Thieàn thaâm-thuùy laø Sa-ma-tha (Thieàn-ñònh)

Tam-ma-ñeà (Nhaäp-ñònh) vaø Thieàn-na (Ñònh-Tueä song tu).

Ñaàu tieân chæ daïy giaùo-lyù cho chuùng-sanh toû roõ ñöôïc Thaät-Töôùng cuûa mình (laø

Chôn-Taâm thöôøng-truï) vaø bieát chôn-voïng roõ raøng, môû mang trí-tueä nhìn thaáy taát caû vaïn-

höõu ñeàu chaúng thaät, neân cuøng soáng vôùi noù, laøm lôïi-ích cho noù theo taâm-löôïng cuûa chuùng-

sanh maø khoâng dính vôùi noù, neân ñöôïc giaûi-thoaùt.

Laïi coøn chæ cho ngöôøi tu traûi qua bao nhieâu ñòa-vò, vaø trong khi tu gaëp nhöõng ñieàu

nguy-hieåm nhö theá naøo? Vaø phaûi laøm sao môùi traùnh khoûi nhöõng ñieàu nguy-hieåm aáy? Thì

kinh Thuû-Laêng-Nghieâm Phaät daïy moät caùch raønh reõ.

Noùi ñeán kinh Thuû-Laêng-Nghieâm, haøng Phaät-töû ai laïi chaúng nghe tieáng laø moät boä

kinh Ñaïi-thaëng, vöøa hay nhöùt maø cuõng quí nhöùt.

Laøm ngöôøi tu-haønh hieåu ñöôïc kinh Thuû-Laêng-Nghieâm, chaúng khaùc naøo ngöôøi ñi

ñöôøng coù baûn ñoà, keû ñi bieån coù kim chæ-nam, ngöôøi laøm thôï coù daây möïc caây thöôùc vaø quy-

cuû, keû chieán-só coù binh-thö traän-ñoà.

Neân töï nghó raèng: Mình ñaõ laø con cuûa Phaät, phaûi hoïc haïnh Boà-Taùt: Moãi khi ñöôïc

moät ñieàu lôïi gì, thì ñeàu phaûi chia sôùt cho moïi ngöôøi.

Maø cuõng nhôù lôøi Phaät daïy: Mình chöa ñöôïc ñoä maø muoán ñoä cho ngöôøi, ñoù laø taâm

Boà-Taùt. Mình ñaõ ñöôïc giaùc-ngoä roài ñem ra khai saùng cho ngöôøi, ñoù laø haïnh Nhö-Lai.

Nghó theá môùi muoán ñem choã hieåu bieát khieâm-toán haïn heïp cuûa mình maïnh daïn giaûi

baøy nhöõng aån-yù bí-maät vôùi nhöõng vò ñoàng hoïc, ñoàng tu kieán-giaûi, ñeå thaáu suoát ñöôïc phaàn

naøo yù-nghóa vi-dieäu aån-taøng cuûa kinh.

Tröôùc laø ñeå ñeàn ñaùp hoàng-aân cuûa Tam-baûo vaø coâng-trình giaùo-huaán cuûa Boån-Sö

chuùng toâi laø Hoøa-Thöôïng Thieàn-Sö thöôïng Töø haï Quang, huùy Hoàng-Lieãu, hieäu Hueä-Ñöùc;

vaø Hoøa-Thöôïng Thieàn-Sö thöôïng Hieån haï Phaùp.

Sau mong cho moãi ngöôøi ñoïc hieåu ñeàu ngoä-nhaäp Chôn-Taâm (laø Thaät-Töôùng) cuûa

mình, laáy ñoù laøm Nhaân tu.

Ñeå roài khoâng caàu chôn, khoâng tröø voïng, maø laïi:


Nhö-thò chôn.

Nhö-thò huyeãn.

Nhö-thò coâng-ñöùc.

vôùi thöïc taïi taùnh, caàn phuïc-vuï chuùng-sanh, töùc cung-döôõng chö Phaät.

Chuùng toâi chaân-thaønh caûm ôn caùc taùc-giaû maø caùc taùc-phaåm cuûa quí vò ñaõ giuùp ích

chuùng toâi raát nhieàu trong vieäc tham-khaûo vaø trích daãn.

Trong boä kinh giaûng-giaûi naøy khoâng sao traùnh khoûi nhöõng thieáu soùt, nhöng vôùi taâm-

nguyeän ôû treân, chuùng toâi raát mong caùc baäc cao-minh hyû xaû.

Xuaân naêm Maäu-Tyù (2008)

Phaät lòch 2552

Caån-khaûi

Phaät-Töû : ÑÑ. THÍCH TRÍ-THAØNH

(1938 – 2018)

Phaùp-Hieäu : THANH-TÒNH

Phaùp-Töï : NHÖÏT-HIEÅN

GHI CHUÙ

_ Khai: - Laø môû ra, laø phaù boû maøn voâ-minh voïng-töôûng tình-thöùc.

- Baøy toû caên-taùnh chôn-thöôøng, töùc laø Phaät-Tri-Kieán (Chôn-Taâm), goïi laø baûn-lai

thanh-tònh. (Töùc phaù vôõ voïng-tình cuûa 6 thöùc, baøy roõ chôn-taùnh cuûa 6 caên.)

_ Thò: - Laø ñaõ khai phaù voïng-thöùc roài, lieàn chæ baøy ra caên-taùnh chôn-thöôøng cuûa 6 caên.

- Laø Phaät-Tri-Kieán (Chôn-Taâm) xöa nay vaãn trong saïch.

_ Ngoä: - Laø laøm trí-tueä saùng toû ra.

- Vì chuùng-sanh töø kieáp voâ-thuûy, ñeán giôø, chaúng bieát Chôn-Taùnh noù xöa nay trong

saïch, maø chæ nhaän 4 ñaïi, 5 uaån laøm Thaân, 6 thöùc voïng-töôûng laøm Taâm.

Neân caàn phaûi môû baøy toû roõ thì môùi coù theå giaùc-ngoä, laø bieát:

- Tình-thöùc laø voïng. Caên-taùnh laø chôn.

(Töùc töï mình phaùt-giaùc ñöôïc Dieäu-Taùnh trong saïch xöa nay. Töùc nhaän roõ ñöôïc

noù laø Chôn-Taâm, laø Taùnh Giaùc cuûa mình.)

_ Nhaäp: - Laø vaøo.

- Laø ñaõ bieát voïng-thöùc laø Giaû, nhaän ra Chôn-Taùnh laø Thaät, beøn hoài-taâm, ngoä-nhaäp

taùnh chôn-thaät, laø Chôn-Taâm, choùng boû thöùc-tình voïng-töôûng.

- Goïi laø nhaäp löu vong sôû, nghóa laø thu-nhieáp caùc thöùc-tình trôû veà caên-nguyeân, töùc

traùi boû caûnh-giôùi voïng-traàn, maø veà Chôn-Giaùc (Chôn-Taâm) goïi laø: Boäi-traàn hieäp-

giaùc. (Töùc ñaõ phaùt-giaùc roài, thì töøng nieäm, töøng nieäm phaûn-chieáu hoài-quang laø

nhaäp löu vong sôû.)

_ Töùc laø luùc naøy: Laáy taâm, tu taâm, ñöôïc taâm naøy.

_ Tri-kieán Phaät: Laø Chôn-Taâm, laø Taâm Chôn-Nhö, laø caên-taùnh chôn-thöôøng.


GIAÛI TEÂN KINH

Teân kinh Thuû-Laêng-Nghieâm, noùi ñuû coù 20 chöõ, noùi taét coù 4 chöõ:

_ ÑAÏI PHAÄT-ÑAÛNH, NHÖ-LAI MAÄT-NHAÂN, TU-CHÖÙNG LIEÃU-NGHÓA, CHÖ BOÀ-

TAÙT VAÏN-HAÏNH, THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM KINH.

_ KINH THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM.

I. ÑAÏI PHAÄT-ÑAÛNH: (laø Chôn-Taâm, taâm thaät)

_ Laø ñaûnh-töôùng cao caû cuûa Phaät, laø töôùng saâu kín khoù thaáy ñöôïc.

_ Laø Chôn-Taâm, truøm khaép, öùng hieän khoâng ngaên ngaïi (chính chö Phaät ñaõ giaùc-

ngoä taâm naøy), coøn goïi laø “Phaät-Tri-Kieán”. Goàm coù 12 teân:

1. Vieân-ñònh : laëng troøn

2. Thieâng saùng : haèng saùng

3. Thoâng suoát : khoâng ngaên ngaïi

4. Vaéng laëng : tòch-tònh

5. Thöôøng-haèng : haèng coøn

6. Hoaøn-bò : roát raùo

7. Tònh-phaùp : Phaùp tònh-dieäu

8. Xöùng-taùnh coâng-ñöùc: taùnh toái-thaéng ñaày ñuû coâng-ñöùc.

9. Huyeàn-dieäu voâ-löôïng voâ-bieân khoâng theå nghó baøn ñöôïc.

10. Vieân-Giaùc : trí troøn saùng.

11. Chôn-Taâm : taâm thaät.

12. Taùnh Giaùc : taâm saùng.

_ ÑAÏI : To, lôùn, truøm khaép (duøng ñeå toân-kính); coøn goïi laø Phaùp-Thaân.

_ PHAÄT : Giaùc hoaøn-toaøn, Baùt-Nhaõ-Trí; coøn goïi laø Baùo-Thaân.

_ ÑAÛNH : Toái-thöôïng, cao hôn caû; coøn goïi laø ÖÙng-Hoùa-Thaân.

II. NHÖ-LAI MAÄT-NHAÂN: (coøn goïi laø KHAI (môû))

_ Laø toû ñöôïc Taâm Chôn-Nhö (baát-sanh baát-dieät), lìa ñöôïc voïng-tình-thöùc.

_ Roài laáy Taâm Chôn-Nhö naøy laøm NHAÂN tu-haønh, ñaït ñöôïc quaû-vò Voâ-thöôïng

Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc, maø ñöôïc giaûi-thoaùt thaønh Phaät.

_ Möôøi phöông caùc Ñöùc Phaät ñeàu y theo kinh naøy laøm NHAÂN tu-haønh, maø thaønh

ñaïo chöùng quaû.

_ NHÖ-LAI:

- Laø khoâng ñeán khoâng ñi.

- Laø Taâm Chôn-Nhö Vieân-Ñònh.

- Nöông taâm naøy maø haønh, thì Chôn-Taùnh hieän ra nhö:

- Töï-giaùc : Töï mình giaùc-ngoä.

- Giaùc-tha : Laøm cho ngöôøi ngoä theo.

- Giaùc-haïnh : Goïi laø coâng-ñöùc.

- Vieân-maõn : Ñaõ hoaøn-thaønh.

Ñaït dieäu-quaû Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc goïi laø Nhö-Lai.

- NHÖ : laø Baûn-giaùc , laø Phaùp-thaân.

- LAI : laø Thuûy-giaùc , laø Baùo-thaân.

_ MAÄT-NHAÂN:

- Laø Nhaân ñoàng nhö Quaû (laø ÖÙng-hoaù-thaân).

- Laø duïng Taâm Chôn-Nhö, baát-sanh baát-dieät, laøm Nhaân tu-haønh, ñeå ñöôïc Quaû giaûi-

thoaùt, goïi laø MAÄT-NHAÂN. (Laø baûn-theå cuûa ñònh-löïc maø moïi ngöôøi ñeàu töï coù saún).


III. TU-CHÖÙNG LIEÃU-NGHÓA: (coøn goïi laø THÒ (laø chæ baøy))

_ Ñaõ bieát roõ Chôn-Taâm ai cuõng saün coù, nhöng caàn phaûi tu-chöùng qua caùc chaùnh-

phaùp nhö: Giaùo, Lyù, Thieàn, Ñònh v.v... .

_ Haønh mieân-maät, môùi chöùng quaû, vaø ñaït ñöôïc lieãu-nghóa, ñoù cuõng chính laø

Khoâng-Nghóa.

_ TU-CHÖÙNG: Cuõng do Taâm Chôn-Nhö vieân-ñònh naøy maø thaønh-töïu: Tam-thaân,

Töù-trí, Nguõ-nhaõn, Luïc-thoâng, chöùng ñaïo Voâ-thöôïng, goïi laø Tu-chöùng.

A. TAM-THAÂN

1. Phaùp-thaân : Laø thaân khoâng sanh, khoâng dieät. Thaân naøy cuøng khaép phaùp-giôùi hö-

khoâng thöôøng-truï, goïi laø Phaùp-Thaân-Ñöùc.

2. Baùo-thaân : Laáy Trí Baùt-Nhaõ ñoä chuùng-sanh, goïi laø Baùt-Nhaõ-Ñöùc.

- Laø caùi thaân hieän ra cuûa Phaät Thích-Ca töø khi sanh cho tôùi luùc nhaäp-

dieät.

- Laø caùi thaân laáy quaû-baùo, söôùng coù, khoå coù, chòu laáy caùi dö-nghieäp, chòu

laáy sanh laõo beänh töû.

3. ÖÙng-hoùa-thaân : Laø caùi thaân tuøy duyeân, öùng vaøo chuùng-sanh maø hieän ra, hoaëc laøm Phaät,

laøm Boà-Taùt, haàu giaùo-ñoä chuùng-sanh, goïi laø Giaûi-Thoaùt-Ñöùc.

B. TÖÙ-TRÍ

1. Ñaïo-Tueä-Trí : Töùc Thaät-Taùnh (Chôn-Taâm, Chôn-Giaùc).

2. Ñaïo-Tueä chuûng-Trí : Laø Trí bieát caùc ñaïo trong möôøi phaùp-giôùi.

3. Nhöùt-thieát-Trí : Laø Trí bieát taát caû, bieát raèng caùc phaùp, caùc töôùng ñeàu tòch-dieät

(Taùnh Khoâng).

4. Nhöùt-thieát chuûng-Trí : Caùi Trí hoaøn-toaøn bieát taát caû, bieát raèng caùc phaùp, vaø caùc töôùng

ñeàu tòch-dieät vaø caùc haønh-ñoäng, ñeán traïng-maïo.

C. NGUÕ-NHAÕN

1. Nhuïc-nhaõn : Maét thaân xaùc (Maét phaøm).

2. Thieân-nhaõn : Laø maét thuaàn-thieän, baát-luaän xa gaàn, trong ngoaøi, saùng toái, ñeàu thaáy.

3. Tueä-nhaõn : Maét ñaéc ñaïo cuûa Thinh-vaên, Duyeân-giaùc thaáy Chôn-Khoâng voâ-taùnh vaø

Duyeân-sanh voâ-ngaõ.

4. Phaùp-nhaõn : Maét trí-tueä cuûa Boà-Taùt thaáy taát caû phaùp-moân vaø vaïn-vaät ñeàu Taùnh Khoâng.

5. Phaät-nhaõn : Coù ñuû 4 maét treân, maø coøn vöôït ngoaøi nguõ-nhaõn nhö:

- Nhuïc-nhaõn : trong suoát, khoâng chi chaúng bieát toû roõ.

- Thieân-nhaõn : thuaàn-thieän, thoâng ñaït, voâ-löôïng, voâ-haïn.

- Tueä-nhaõn : thaáy Chôn-Khoâng voâ-töôùng, ñöa ngöôøi qua bôø beân kia.

- Phaùp-nhaõn : quan-saùt cuøng toät caùc ñaïo, vaïn-vaät ñeàu Taùnh Khoâng.

- Phaät-nhaõn : ñaày ñuû, hieåu laøu laøu phaùp-taùnh voâ cuøng-taän.

D. LUÏC-THOÂNG

Coøn goïi laø Luïc thaàn-thoâng, quaû-vò laø A-La-Haùn, Boà-Taùt, Phaät.

1. Thieân-nhaõn-thoâng : Thaáy moïi vaät trong vuõ-truï, hoaøn-toaøn thieän, trong saùng.

2. Thieân-nhó-thoâng : Nghe thoâng suoát tieáng khaép nôi, maø khoâng dính maéc.

3. Tuùc-maïng-thoâng : Bieát chuyeän ñôøi tröôùc cuûa mình vaø cuûa ngöôøi, bieát luoân caû ñôøi sau

(moãi nieäm khôûi laø moät chuøm tia chuoãi-keát-noái, maø bieát noù ñi vaøo

Ñaïo naøo, laø Nhaân, Thieân, A-tu-la, Boà-Taùt, Phaät, Suùc-sanh v.v...).

4. Tha-taâm-thoâng : Töø taâm mình maø bieát taâm ngöôøi.

5. Thaàn-tuùc-thoâng : Ñi khaép nôi trong nhaùy maét, bieán-hoùa tuøy yù, töùc ñi ñöùng khoâng ngaên

ngaïi.


Naêm thoâng naøy chöa chöùng voâ-laäu. Neân chöa thoaùt ra ngoaøi tam-

giôùi, coøn chòu sanh-töû luaân-hoài. (Ngöôøi tu coù theå ñaéc Nguõ Thoâng goïi

laø Höõu-Laäu).

6. Laäu-taän-thoâng : Trong saïch hoaøn-toaøn. Döùt heát trìu meán, chaáp-tröôùc. Khoâng coøn

chaáp-phaùp, chaáp-ngaõ (Töùc trong ñöông-nieäm, khoâng khôûi taø-nieäm,

taïp-nieäm, luoân luoân trong saùng).

(Chöùng Voâ-laäu ñoaïn döùt caùc phieàn-naõo, döùt luaân-hoài, nhaäp Nieát-Baøn, quaû-vò Voâ-

laäu A-La-Haùn, Duyeân-Giaùc, Boà-Taùt, Phaät.)

TU chöùng ñöôïc Ñaïo Voâ-Thöôïng nhö vaäy goïi laø TU-CHÖÙNG.

LIEÃU-NGHÓA:

_ Laø thaät-chöùng ñöôïc moät caùch troïn veïn khoâng thieáu soùt caùc phaùp Theá-gian vaø

Xuaát Theá-gian, ñeán luùc aáy chaúng coøn phaùp naøo ñeå tu, chaúng coøn phaùp naøo ñeå chöùng nöõa

caû, töùc chaúng coøn nghóa gì trong ñoù caû, hoaøn-toa øn “Thanh-Tònh”.

_ Laø duïng tu Taâm Chôn-Nhö, chöùng cuõng bôûi Taâm Chôn-Nhö, neân khoâng nghi,

khoâng chaáp, khoâng maéc noäi-ma, khoâng vöôùng ngoaïi-ma, töï-taïi voâ-ngaïi, goïi laø LIEÃU-

NGHÓA.

IV. CHÖ BOÀ-TAÙT VAÏN-HAÏNH: (goïi laø NGOÄ, laø toû)

_ Chö Boà-Taùt ñaõ roõ ñöôïc Chôn-Nhö Taâm, roài nhaän Chôn-Nhö ñoù, maø haønh, vaø laáy

ñoù duïng phöông-tieän hoùa-ñoä chuùng-sanh maø ñöôïc ñaày ñuû coâng-ñöùc, goïi laø HAÏNH-ÑÖÙC.

_ CHÖ BOÀ-TAÙT : Haøng Boà-Taùt nhieàu khoâng ñeám ñöôïc.

_ VAÏN-HAÏNH : Voâ-soá phöông-phaùp maø caùc vò Boà-Taùt tu vaø duïng ra nhieàu

phöông-tieän ñoä chuùng-sanh.

- Chö Boà-Taùt chuyeân-tu caùc phaùp nhö: Töù-nhieáp, Luïc-ñoä, Voâ-löôïng Myõ-haïnh, traûi

qua caùc baäc nhö:

- Thaäp-tín, Thaäp-truï, Thaäp-haïnh, Thaäp hoài-höôùng, Thaäp-ñòa, leân tôùi Ñaúng-giaùc Boà-

Taùt.

- Ñaây laø coâng-ñöùc cuûa caùc baäc coù NHAÂN-ÑÒA (laáy taâm laøm nhaân tu).

- Haønh ñaïo do: Danh-töï giaùc, Töông-tôï giaùc, Phaàn-chöùng giaùc, thuaàn moät taùnh-theå

chôn-giaùc.

- Kheùo duøng Taâm Chôn-Nhö Vieân-Ñònh: Treân caàu Phaät-quaû, döôùi hoùa-ñoä phaùp-giôùi

höõu-tình. (Goïi laø Chö Boà-Taùt Vaïn-Haïnh)

A. TÖÙ NHIEÁP PHAÙP: (4 thöù thu taâm ñöôïc Ñònh)

1. Boá-thí : Chuùng-sanh öa gì cho naáy (haïnh xaû boû) laø xaû boû caùi Ta vaø cuûa Ta (Naêng +

Sôû)

a. Beân ngoaøi: goàm tieàn baïc, vaät-chaát, nhaø cöûa v.v... .

b. Beân trong: thaân maïng.

2. AÙi-ngöõ : Tuøy caên-taùnh chuùng-sanh maø noùi cho hôïp ñeå uûy-duï hoï, giuùp ñôõ vaø an uûi hoï.

3. Lôïi-haønh : Laøm vieäc laønh, baèng Thaân Khaåu YÙ giuùp ích cho chuùng-sanh.

4. Ñoàng-söï : Soáng chung laân-la duøng phaùp-nhaõn thaáy caên-taùnh cuûa chuùng-sanh, beøn tuøy

sôû-thích maø thò-hieän giuùp ñôõ hoï, thaân aùi maø thoï Ñaïo.

B. LUÏC-ÑOÄ: (6 thöù laøm phaù voâ-minh, ñöôïc ngoä, giaûi-thoaùt).

1. Boá-thí : ñeå tröø tham-lam, keo kieät.

2. Trì-giôùi : ñeå tröø vieäc taø-aùc.

3. Nhaãn-nhuïc : ñeå tröø saân-haän.

4. Tinh-taán : ñeå tröø giaûi-ñaõi.

5. Thieàn-ñònh : ñeå tröø taùn-loaïn.

6. Trí-tueä : ñeå tröø ngu-si.


Saùu thöù naøy laøm Voâ-Taâm. Töùc khoâng: Ngaõ, Phaùp, Nhôn, Chuùng-sanh vaø Thoï-giaû.

C. VOÂ-LÖÔÏNG MYÕ-HAÏNH: Laøm raát nhieàu vieäc laønh, maø khoâng thaáy coù laøm gì caû

(gioáng nhö laøm chôi vaäy maø).

D.

- THAÄP-TÍN: (10 baäc Tín-Taâm, taêng löïc mau vaøo ñaát taâm)

1. Tín-Taâm : laø loøng tin saâu.

2. Nieäm-Taâm : laø loøng luoân nhôù Thieän, nhôù taâm thaät.

3. Tinh-Taán : laø loøng beàn loøng.

4. Tueä-Taâm : laø loøng luoân saùng.

5. Ñònh-Taâm : laø loøng luoân yeân ñònh.

6. Baát-thoái-Taâm : loøng khoâng giaûm.

7. Hoä-phaùp-Taâm : loøng luoân baûo-veä chaùnh-phaùp.

8. Hoài-höôùng-Taâm : taâm giaùc-tha.

9. Giôùi-Taâm : loøng luoân trong saïch.

10. Nguyeän-Taâm : loøng öôùc-nguyeän cuûa chính mình thaønh-ñaït ñaày ñuû.

- THAÄP-TRUÏ : 10 baäc an-truï tu-haønh.

- THAÄP-HAÏNH : 10 baäc tu taïo Haïnh-Ñöùc.

- THAÄP-HOÀI-HÖÔÙNG : 10 baäc tu ñaõ ñaït, khi thaønh, thì lo giuùp laïi cho ngöôøi, ñeå

ngöôøi ñöôïc nhö mình.

- THAÄP-ÑÒA : 10 baäc thang ñeå Boà-Taùt ñi ñeán Phaät-quaû.

- TÖÙ GIA HAÏNH : 4 haïnh laøm taêng theâm Haïnh-Ñöùc.

- ÑAÚNG-GIAÙC BOÀ-TAÙT : laø leân ñeán ñòa-vò gaàn baèng Phaät.

_ Ñaây laø Coâng-ñöùc cuûa caùc baäc coù Nhaân-ñòa laø laáy Nhaân TAÂM ñeå tu TAÂM, ñaït

TAÂM vaäy.

_ Roài sau ñoù, haønh theo Danh-töï Phaät-phaùp, maø thoâng-ñaït dieäu-lyù. (goïi laø Danh-töï

giaùc)

_ Roài duøng trí-tueä gioáng nhö Chôn-Giaùc, ñeå cheá-phuïc caùc phieàn-naõo. (goïi laø

Töông-tôï giaùc)

_ Sau ñoù môùi coù chöùng töøng phaàn. (goïi laø Phaàn-chöùng giaùc)

_ Sau cuøng ñeàu hoøa cuøng moät theå-taùnh Chôn-Giaùc. (goïi laø thuaàn moät Taùnh-theå

Chôn-Giaùc)

V. THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM KINH: (coøn goïi laø NHAÄP (vaøo))

Laø kinh daïy Thieàn ñöùng ñaàu caùc Thieàn.

- THUÛ laø Haùn-ngöõ, laø ñöùng ñaàu.

- LAÊNG-NGHIEÂM (SURAMGAMA) laø Phaïn-ngöõ, laø chôn Thieàn-ñònh.

Haùn dòch: Nhöùt-thieát söï cöùu-caùnh kieân-coá.

Nghóa:

_ Boån-theå voán saün vieân-ñònh, vöõng chaéc roát raùo cuûa Taâm Chôn-Nhö thöôøng-truï,

thoáng-nhieáp taát caû vaïn-söï vaïn-vaät, daàu chuùng-sanh luaân-hoài meâ-khoå trong tam-giôùi (Duïc-

giôùi, Saéc-giôùi, Voâ-saéc-giôùi).

_ Nhöng Boån-theå vaãn saün vieân-ñònh, maø tuøy duyeân baát-bieán, khoâng lay chuyeån bôûi

vaät naøo, cuõng chaúng tieâu maát vì meâ-khoå.

_ Phaät vôùi chuùng-sanh ñoàng moät Taâm-theå Vieân-ñònh nhö nhau.

_ Phaät haønh-ñoäng thuaän theo Taâm-theå Vieân-ñònh neân an-laïc voâ-löôïng.


_ Coøn chuùng-sanh, haønh-ñoäng nghòch vôùi Taâm-theå Vieân-ñònh, neân thoáng-khoå voâ-

bieân, chæ vì queân maát Taâm Chôn-Nhö, khoâng chòu tu-haønh giaûi-thoaùt, neân bò phieàn-naõo

nhieãu-haïi, laån quaån trong voøng luaân-hoài sanh-töû.

_ Khi thaáu-trieät ñöôïc Taâm Chôn-Nhö, trôû veà Taâm Chôn-Nhö thì coù chi ñaâu laø Danh-

Lôïi maø tham-luyeán, coù chi ñaâu laø Saéc vôùi Khoâng maø tranh-chaáp.

_ Thì laäp töùc: - voâ-minh döùt saïch,

- phieàn-naõo tieâu tan,

- Töø, Bi, Hæ, Xaû phaùt-huy,

- Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh theå-hieän,

- Chöùng bieát Phaät töùc Taâm, Taâm töùc Phaät.

TÖÙ ÑÖÙC BA-LA-MAÄT (4 Ñöùc qua bôø beân kia)

(THÖÔØNG LAÏC NGAÕ TÒNH)

1. THÖÔØNG ÑÖÙC: (Ñöùc Thöôøng)

_ Luùc naøo cuõng coù saün chaúng bieán ñoåi.

_ Caùi theå Nieát-Baøn laø thöôøng, chaúng bieán ñoåi.

_ Khoâng sanh, khoâng dieät, tuøy duyeân hoùa duïng, thöôøng chôù chaúng döùt.

2. LAÏC ÑÖÙC: (Ñöùc vui)

_ Luùc naøo cuõng vui veû, an-laïc.

_ Caùi theå Nieát-Baøn laø tòch-dieät, maø yeân hoaøi.

_ Laïi vaän-duïng töï-taïi, thích-hôïp vôùi taâm mình. (Neân goïi laø Nieát-Baøn)

3. NGAÕ ÑÖÙC: (Ñöùc mình)

_ Luùc naøo Chôn-theå cuõng coù saún, töï-taïi.

_ Coù 2 thuyeát:

a. Caùi Theå töï-thaät:

- Caên cöù vaøo caùi Theå töï-thaät maø goïi laø Ngaõ.

- Neáu phaùp laø Thaät, laø Chôn, laø Chuû, laø Y, Taùnh chaúng bieán-dòch thì goïi laø NGAÕ.

b. Caùi Duïng töï-taïi:

- Caên cöù vaøo Duïng töï-taïi, maø goïi laø NGAÕ. (Neân goïi laø PHAÄT)

4. TÒNH ÑÖÙC: (Ñöùc trong saïch)

_ Laø luùc naøo cuõng thanh-tònh, khoâng nhieãm.

_ Laø caùi theå Nieát-Baøn, giaûi-thoaùt.

_ Heát thaûy moïi chaát caáu, nhieãm, tuøy theo nôi hoùa-duyeân maø chaúng bò oâ-nhieãm, neân

goïi laø TÒNH.

Ñaây laø 4 Ñöùc cuûa Phaùp-Thaân Nhö-Lai (Chôn-Taâm) saün coù 4 Ñöùc naøy, laø ñaéc Ñaïi

Nieát-Baøn cuûa Ñaïi-thöøa.

1. Khoâng coù 25 höõu sanh-töû, neân goïi laø THÖÔØNG.

2. Chaúng thoï 25 höõu-baùo, neân goïi laø LAÏC.

3. Phaù 25 höõu-nghieäp, neân goïi laø NGAÕ.

4. Phaù 25 höõu phieàn-naõo, neân goïi laø TÒNH.

Ñaõ ñaït ñöôïc Thöôøng Laïc Ngaõ Tònh, thì goïi laø PHAÄT-TAÙNH hieån.

TOÙM LAÏI

I. ÑAÏI PHAÄT-ÑAÛNH: (laø Chôn-Taâm)

_ Chôn-Taâm naøy raát quí baùu, nhöõng haøng phaøm-phu, Tieåu-thöøa vaø Quyeàn-thöøa

Boà-Taùt khoâng ngoä-nhaäp ñöôïc, neân duï nhö: VOÂ-KIEÁN ÑAÛNH-TÖÔÙNG cuûa Phaät. (Coøn goïi

laø PHAÄT-TRI-KIEÁN)

II. NHÖ-LAI MAÄT-NHAÂN:

_ Laø Khai (môû) caùi khoâng sanh-dieät maø khoâng ai bieát, laøm caùi Nhaân tu.

_ Laø Chôn-Taâm ñaõ saün coù töï bao giôø,


_ Nay bieát roõ, laáy Chôn-Taâm naøy laøm Nhaân-ñòa tu-haønh, töùc ñöôïc thaønh Phaät.

(Neân goïi laø KHAI)

III. TU-CHÖÙNG LIEÃU-NGHÓA:

_ Laø chæ baøy caùi Nhaân naøy maø thaønh Quaû.

_ Bieát Chôn-Taâm roài, y theo Chôn-Taâm maø tu ñöôïc chöùng-ñaéc roát raùo Chôn-Taâm.

(Neân goïi laø THÒ)

IV. CHÖ BOÀ-TAÙT VAÏN-HAÏNH:

_ Laø toû Chôn-Taâm naøy, maø khôûi tu luïc-ñoä taïo muoân haïnh cuûa Boà-Taùt, laø chính nôi

TA coù saün. (Neân goïi laø NGOÄ)

V. THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM KINH:

_ Laø thieàn-ñònh ñöùng ñaàu caùc ñònh khaùc.

_ Moïi ngöôøi ñeàu saün coù baûn-theå Chôn-Taâm, noù luoân thanh-tònh, vaø nhö-nhö baát-

ñoäng, töùc laø Ñaïi-Ñònh Thuû-Laêng-Nghieâm. (Neân goïi laø NHAÄP)

Ñaàu ñeà coù 20 chöõ laø:

_ ÑAÏI PHAÄT-ÑAÛNH : Phaät-Tri-Kieán (Chôn-Taâm)

_ NHÖ-LAI MAÄT-NHAÂN : KHAI (môû) _ (GIAÙO)

Phaù vôõ voïng-tình cuûa 6 thöùc, baøy toû Chôn-Taùnh cuûa 6 caên.

_ TU-CHÖÙNG LIEÃU-NGHÓA : THÒ (baøy) _ (LYÙ)

Chæ Chôn-Taùnh cuûa 6 caên, xöa nay trong saïch.

_ CHÖ BOÀ-TAÙT VAÏN-HAÏNH : NGOÄ (toû) _ (HAÏNH)

Töï mình phaùt-giaùc ñöôïc dieäu-taùnh trong saïch xöa nay.

_ THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM KINH : NHAÄP (vaøo) _ (QUAÛ)

Töùc thaáy ñöôïc Chôn-Taâm thì moãi nieäm hoài-quang phaûn-chieáu.

Bao-haøm toaøn caû boä kinh:

_ GIAÙO LYÙ HAÏNH QUAÛ. (môû, baøy, toû vaøo)

_ Theå-ñaïi, Töôùng-ñaïi, vaø Duïng-ñaïi.

_ Nhaân-ñòa Tu-chöùng ñeàu truøm caû, maø roát cuoäc chæ ôû nôi taâm chuùng ta saün ñuû.

_ GIAÙO : laø kinh-ñieån môû baøy chôn-lyù thaät-teá.

_ LYÙ : laø chôn-lyù do kinh-giaùo hieån baøy.

_ HAÏNH : laø khi toû roõ ñöôïc chôn-lyù roài, khôûi coâng tu-haønh.

_ QUAÛ : laø do nhaäp vaøo söï haønh thaät-teá maø chöùng ñöôïc chôn-lyù, töùc laø quaû Phaät.

TOÙM GIAÛI 20 CHÖÕ KINH THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM

ÑAÏI PHAÄT-ÑAÛNH

Laø ñaûnh-töôùng cao caû cuûa Phaät, laø “Voâ-Kieán Ñaûnh” cuûa Phaät, khoù thaáy ñöôïc, töùc

laø Chôn-Taâm.

Neân haøng Tieåu-thöøa vaø Quyeàn-thöøa Boà-Taùt khoâng thaáu suoát ñöôïc. Noù raát quyù, raát

khoù thaáy, thì haøng phaøm-phu vaø nhò-thöøa laøm sao thaáy ñöôïc. Noù bao truøm khaép, öùng-hieän

khoâng ngaên ngaïi (chính chö Phaät ñaõ giaùc-ngoä Taâm naøy). Noù goàm 3 thaân: Phaùp-thaân, Baùo-

thaân vaø ÖÙng-hoùa-thaân, töùc laø Chôn-Taâm, kinh Phaùp-Hoa goïi laø “PHAÄT-TRI-KIEÁN”.


NHÖ-LAI MAÄT-NHAÂN (GIAÙO) (môû)

Laø caùi Nhaân goác chöa ai thaáy bieát, neân Phaät môùi môû baøy, cho ta nhaän thaáy caùi

chôn thaät choã baát-sanh baát-dieät, maø phaù lìa ñöôïc caùc Voïng-tình-thöùc. Roài laáy caùi naøy laøm

Nhaân tu-haønh, thaønh ñaïo chöùng quaû, goïi laø Nhö-Lai Maät-Nhaân, kinh Phaùp-Hoa goïi laø

“KHAI” (môû) (Töùc phaù vôõ voïng-tình cuûa 6 thöùc, baøy roõ Chôn-Taùnh cuûa 6 caên).

TU-CHÖÙNG LIEÃU-NGHÓA (LYÙ) (baøy)

Khi ñaõ môû baøy ra, toû ñöôïc Chôn-Taâm, ai cuõng bieát moïi ngöôøi ñeàu saün coù. Neân

phaûi coù ngöôøi chæ, qua caùc phöông-tieän, baèng Giaùo, Lyù, Thieàn, Ñònh v.v... . Roài haønh mieân-

maät, môùi chöùng quaû, vaø ñaït ñöôïc lieãu-nghóa, cuõng chính laø Khoâng-Nghóa. Neân goïi laø Tu-

Chöùng Lieãu-Nghóa, kinh Phaùp-Hoa goïi laø “THÒ” (chæ daïy) (Töùc chæ ra ca ùi Chôn-Taùnh cuûa 6

caên, chính laø Chôn-Taâm xöa nay trong saïch).

CHÖ BOÀ-TAÙT VAÏN-HAÏNH (HAÏNH) (toû)

Sau khi ñaõ môû ra vaø chæ daïy roõ raøng, luùc naøy môùi thaät toû roõ roát raùo caùi Thaät-Töôùng

(Chôn-Taâm), thì laáy Chôn-Taâm maø tu, maø haønh, roài duïng ra nhieàu phöông-tieän, ñeå hoùa-ñoä

chuùng-sanh, maø laøm ñöôïc nhieàu coâng-ñöùc, goïi laø Chö Boà-Taùt Vaïn-Haïnh, kinh Phaùp-Hoa

goïi laø “NGOÄ” (toû roõ) (Töï mình phaùt-giaùc ñöôïc dieäu-taùnh trong saïch xöa nay).

THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM KINH (QUAÛ) (vaøo)

Moïi ngöôøi ñeàu saün coù baûn-theå thanh-tònh, luoân Ñònh, goïi laø Chôn-Taâm, (Nhö-nhö

baát-ñoäng). Töùc goïi laø “Ñaïi-Ñònh Thuû-Laêng-Nghieâm”. Neân ta nhaäp vaøo baûn-taùnh naøy goïi laø

TU, thì voïng-thöùc dieät, neân goïi laø Thuû-Laêng-Nghieâm, kinh Phaùp-Hoa goïi laø “NHAÄP” (vaøo)

(Töùc laáy Taâm, tu Taâm, ñaït Taâm).



KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN NHÖÙT



MUÏC-LUÏC

TAÁT CAÛ CAÙC DAØN BAØI

QUYEÅN NHÖÙT

GIAÛNG GIAÛI

(Ñoaïn 37) (Quyeån 1)

NGAØI A-NAN CAÀU PHAÄT DAÏY PHÖÔNG-PHAÙP TU-HAØNH

(LAÀN THÖÙ HAI)

Daøn baøi

Ngaøi A-Nan thænh-caàu Phaät:

_ Khai-thò Taâm Chôn-Nhö.

_ Chæ daïy dieäu-phaùp Sa-ma-tha.

GIAÛNG GIAÛI

(Ñoaïn 50 – 55) (Quyeån 1)

PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ NHÖÙT

TAÙNH THAÁY LAØ TAÂM.

Daøn baøi

Bieän luaän Taùnh thaáy laø Taâm:

A. Khoâng con maét vaãn coù thaáy.

B. Thaáy toái laø coù thaáy.

C. Caùi thaáy laø Taâm.



QUYEÅN NHÖÙT

PHAÀN THOÂNG-TÖÏ

GIAÛNG GIAÛI


PHAÀN THOÂNG-TÖÏ

Ñeå chöùng-minh cho lôøi töï-thuaät toång-keát moät boä kinh laø thaät, do Phaät thuyeát ra, coù

saùu phaàn ñeå chöùng, chuûng chöùng-tín goïi laø luïc-chuûng thaønh-töïu:

1. Nhö thò.

2. Ngaõ vaên.

3. Nhöùt thôøi.

4. Chuû (Phaät).

5. Xöù (Kyø-Hoaøn Tinh-xaù).

6. Chuùng (Ñaïi Tyø-khöu chuùng).

1. NHÖ THÒ: Laø nhöõng boä kinh kieát-taäp löu-truyeàn ôû theá-gian, laø moät phaùp coù theå

TIN, vaø chöùng toû, trong ñoù laø lôøi giaùo-huaán chæ baøy moät caùch chôn-thaät khoâng ñoåi dôøi. Neân

moïi ngöôøi coù loøng tin thaät nhö vaäy maø lieãu ñaïo neân goïi laø Tín-Taâm, goïi laø Tín Thaønh-Töïu.

2. NGAÕ VAÊN: Khi ñaõ coù loøng tin, thì Ngaõ khoâng, töùc Ngaõ baát-ñaéc, maø tuøy duyeân

maø Nghe, maø caùi Nghe naøy khoâng ôû choã nghe, maø Töï-taùnh Nghe (Phaûn vaên töï-taùnh).

Nghe maø khoâng nghe (Vaên voâ vaên). Nghe maø khoâng dính tieáng nghe (Nghe voâ-truï). Neân

goïi laø Vaên Thaønh-Töïu.

3. NHÖÙT THÔØI: Thôøi-cô hoäi-hoïp, coù côù (ñuû duyeân), coù giaùo, coù ngöôøi noùi, coù ngöôøi

nghe, phaùp-hoäi thuø-thaéng töø tröôùc tôùi sau.

_ Thôøi thì khoâng coù thôøi-gian vaø khoâng-gian,

_ maø ngay taïi ñoù laø Thôøi. (Tröôùc ñoù, sau ñoù khoâng thôøi). Neân goïi laø Thôøi Thaønh-Töïu.

4. CHUÛ: laø Phaät (Phaät Thích-Ca laøm chuû thuyeát-phaùp). Neân goïi laø Chuû Thaønh-Töïu.

5. XÖÙ (Ñòa): Taïi Kyø-Hoaøn Tinh-Xaù.

_ Laø an-laäp xöù ngay hieän-tieàn, khoâng dính maéc voâ Xöù (Tröôùc ñoù khoâng coù xöù, coù

nhoùm hoïp môùi thaønh xöù).

_ Xöù laø tònh-ñoä, töùc töø choã tònh maø phaùt-xuaát ra, goïi ñoù laø Xöù, chôù khoâng phaûi

caûnh-giôùi theá-gian quoác-ñoä hay xöù-sôû. Neân goïi laø Xöù Thaønh-Töïu.

6. CHUÙNG (Taêng): Ñaïi Tyø-khöu chuùng.

_ Coù ngöôøi thuyeát, coù ngöôøi nghe, töùc ngay luùc ñoù coù chö ñeä-töû, töù-chuùng, Boà-Taùt,

Thanh-vaên ñeàu ñeán nghe Phaät giaûng.

_ Thì ngay luùc naøy coù Thaønh, Taêng chuùng Thaønh-töïu, neân goïi laø Chuùng Thaønh-

Töïu.


YÙ: Ñaây laø AÁn laøm Tin, ñeå sau naøy khoâng coøn Phaät taïi theá nöõa, khi gaëp caùc loaïi kinh

maø coù ñeà töïa nhö vaäy, laø chính cuûa Phaät thuyeát, coøn khoâng nhö vaäy laø ma thuyeát.

Duïng: Coù hai caùch:

1. Ñeå ñoái-phoù ngoaïi-ñaïo, ñeå khoâng coù lyù baøi-baùc kinh Phaät, cho laø khoâng phaûi

Phaät thuyeát.

2. _ Vì loøng Ñaïi Töø-Bi thöông chuùng-sanh.

_ Ñeå phaù loøng nghi, khoâng chaùnh-tín maø sao laõng ñaïo-taâm.

DUYEÂN KHÔÛI

Daøn baøi

Phaàn Duyeân-khôûi chia laøm 2 phaàn:

1. Phaàn Thoâng-Töï : laø phaàn chung (Nhaäp-ñeà).

2. Phaàn Bieät-Töï : laø phaàn rieâng (Duyeân-khôûi).

1. Phaàn chung (Nhaäp-ñeà):

_ Bieåu-Tín (Tieâu-bieåu söï tin-töôûng). Kinh naøo cuõng vaøo ñeà nhö theá.

_ Laø ngaøi A-Nan thuaät laïi oâng nghe kinh ñoù vaøo luùc naøo, ôû ñaâu, nhöõng ai nghe, quang-

caûnh luùc Phaät giaûng kinh nhö theá naøo.

2. Phaàn rieâng (Duyeân-khôûi):

_ Töùc laø nguyeân-nhaân naøo ñaõ khieán Phaät giaûng kinh naøy.

_ Moãi kinh ñeàu coù duyeân côù rieâng. ÔÛ ñaây, duyeân côù vì ngaøi A-Nan maéc naïn, ñöôïc Phaät

cöùu cho.

_ Vì theá ngaøi A-Nan caàu Phaät daïy cho phaùp Chaùnh-Ñònh Kieân-Coá, khoâng coøn bò lay

chuyeån nöõa.

1. Phaàn Thoâng-Töï (Nhaäp-ñeà) goàm coù 6 ñoaïn:

ÑOAÏN 1

_ Noùi veà Xöù vaø Chuùng: Töùc nôi Phaät ñang thuyeát-phaùp taïi Tinh-xaù Kyø-Hoaøn, thaønh

Thaát-La-Phieät, cuøng vôùi 1250 vò Tyø-khöu, ñeä-töû Phaät, ñeàu laø baäc voâ-laäu A-La-Haùn.

ÑOAÏN 2

_ Noùi veà caùc haøng ñeä-töû sau naøy seõ laø caùc vò Phaät-töû truï-trì (Laø caùc vò ñaõ laõnh-hoäi

ñöôïc taâm-chæ cuûa Phaät, sau naøy thay Phaät tuyeân-döông Thaùnh-phaùp, hoùa-ñoä chuùng-sanh),

ñaõ sieâu-phaøm giaûi-thoaùt.

_ Coù theå ôû 10 phöông quoác-ñoä, thaønh-töïu caùc oai-nghi, nöông theo lôøi daën doø cuûa

Phaät maø chuyeån baùnh xe Phaùp truyeàn-baù chôn-lyù giaûi-thoaùt, vaø gìn giöõ giôùi-luaät trong saïch

laøm khuoân pheùp cho 3 coõi (Duïc-giôùi, Saéc-giôùi vaø Voâ-saéc-giôùi).

_ ÖÙng-hieän voâ-soá THAÂN cöùu-ñoä chuùng-sanh, tôùi cuøng toät vò-lai, ñeàu giaûi-thoaùt caùc

thöù traàn-lao khoå-naõo.

ÑOAÏN 3

_ Keå caùc vò ñöùng ñaàu trong haøng ñeä-töû:

1. Ñaïi-Trí Xaù-Lôïi-Phaát: Thu-Loä Töû (Con baø Thu-Loä): coù trí-tueä baäc nhöùt.

2. Ma-Ha Muïc-Kieàn-Lieân: (hoï Thaùi-Thuùc): coù taâm thaønh vui veû thuaän-hoøa, coù thaàn-

thoâng baäc nhöùt.

3. Ma-Ha Cu-Si-La: Caäu cuûa Xaù-Lôïi-Phaát, chöa tu coù teân laø Tröôøng-Traûo phaïm-chí,

sau tu thaønh A-La-Haùn. Coù Vaán-Ñaùp baäc nhöùt.

4. Phuù-Laâu-Na Di-Ña-La-Ni Töû: Maõn-nguyeän-Töû: Thuyeát-Phaùp baäc nhöùt.


5. Tu-Boà-Ñeà: Khoâng sanh: Toû ngoä lyù Chôn-Khoâng baäc nhöùt.

6. Öu-Baø-Ni-Sa-Ñaø: Saéc-Taùnh: Laø quaùn caùi thaân-saéc baát-tònh, maø chaùn lìa saéc-

töôùng ñaéc quaû A-La-Haùn. Ni-Sa-Ñaø: laø Saéc-Taùnh (Thaáy thaät-töôùng cuûa Saéc).

Ñeàu laø baäc Thöôïng-Thuû (ñöùng ñaàu trong Ñaïi-chuùng). Laïi coù voâ-soá vò Bích-Chi, voâ-

hoïc vaø sô-taâm (môùi phaùt taâm) ñeàu ñeán choã Phaät.

ÑOAÏN 4

_ Nhaèm ngaøy maõn haï töï-töù cuûa caùc thaày Tyø-khöu (laø ngaøy töï phaùt loà caùc thieáu soùt

vaø sai laàm cuûa mình ñeå saùm-hoái) thöù 28 taïi Kyø-Vieân Tinh-Xaù (Jetavana) töùc vöôøn Kyø-Ñaø

Caáp-Coâ-Ñoäc vaøo naêm 562 tröôùc Taây lòch (2570 = 562 + 2008).

_ Sau khi maõn haï cuõng coù chö Boà-Taùt ôû khaép 10 phöông cuõng cuøng veà vì caùc ngaøi

muoán xin giaûi-quyeát taâm nghi, neân kính haàu ñaáng Troïn Laønh trang-nghieâm, ñeå caàu nghóa-

lyù thaâm saâu kín nhieäm (laø khoù hieåu chöa roõ).

ÑOAÏN 5

_ Khi ñoù Ñöùc Nhö-Lai traûi toïa-cuï, roài töø nôi baát-ñoäng vaéng laëng thanh-tònh, maø

duïng ra caùc phöông-tieän bình-ñaúng, phaùt ra Tònh-trí trong saùng, maø khai-thò caùc phaùp

thaâm-dieäu saâu maàu cho chuùng-hoäi chöa töøng nghe, chöa töøng gaëp.

_ Lôøi noùi cuûa Ñöùc Phaät raát dieäu-hoøa vaø vi-dieäu, vang xa khaép 10 phöông.

_ Laøm cho Haèng-sa Boà-Taùt cuøng ñaïi-chuùng ñaïi-thöøa caàu Phaät-quaû, laø baäc

Thöôïng-thuû nhö ngaøi Vaên-Thuø-Sö-Lôïi ñöôïc Ñöùc Phaät khai trí-tueä ñeå tu-hoïc.

ÑOAÏN 6

_ Cuõng cuøng ngaøy vua Ba-Tö-Naëc coù dòp cuùng kî Thaân-phuï, vua saém ñuû caùc moùn

chay quí baùu, töï thænh Phaät vaø chö Ñaïi Boà-Taùt ñeán cung ñieän, ñeå thaønh-taâm cung-döôõng.

_ Ñoàng-thôøi ôû trong thaønh cuõng coù caùc vò Tröôûng-giaû (Thieän-nhôn) cö-só thieát Trai-

Taêng, ngöôõng caàu Phaät chöùng-minh.

_ Phaät daïy ngaøi Vaên-Thuø chia phaän-söï cho chö Boà-Taùt vaø A-La-Haùn ñeán caùc nhaø

trai-chuû khaùc.

PHAÀN BIEÄT-TÖÏ

GIAÛNG GIAÛI


2. Phaàn Bieät-Töï (Duyeân-khôûi) goàm coù 4 ñoaïn:

ÑOAÏN 7

_ Duyeân côù ñaàu laø: Ngaøi A-Nan tröôùc ngaøy aáy, ñöôïc ngöôøi ôû xöù khaùc ñeán thænh

chöùng trai rieâng, neân chöa veà kòp luùc.

_ Khi ngaøi A-Nan trôû veà, thì coøn laïi moät mình, neân ñaønh ñi khaát-thöïc moät mình.

_ Treân nguyeân-taéc ñi khaát-thöïc, thì theo Luaät laø phaûi ñi moät nhoùm 3 ngöôøi, trong ñoù

phaûi coù:

- Moät vò Thöôïng-toïa: Laø vò Tyø-khöu nhieáp-taâm chuyeân-tu giaûi-thoaùt vaø thoâng hieåu

giaùo-lyù. Bieåu-tröng (BT): “Tònh-trí trong saùng”.

- Vaø ngöôøi thöù hai laø vò A-xaø-leâ (laø giôùi-luaät thanh-tònh) laøm khuoân pheùp cho chuùng

noi theo tu-haønh. Bieåu-tröng (BT): “Giôùi-luaät khuoân maãu chaùnh-phaùp”.

_ Ñaèng naøy ngaøi A-Nan chæ ñi coù moät mình, töùc ñaây muoán noùi raèng:

- Ngaøi A-Nan ñi moät mình laø noùi ngaøi A-Nan chæ ngoä lyù maø chöa thöïc-haønh coâng-

phu, neân ñaïo chöa thuaàn-thuïc, neân vaãn coøn laàm laãn, coøn chaáp, maø luoân bò voïng-thöùc noù

daãn.


- Thöù hai laø chöa toû Chôn-Taâm thaâm saâu, neân ñoái caûnh vaãn sanh tình (laø bò nhieãm

caûnh).

- Neân treân lyù ñaïo thì ngoä, môùi coù tö-duy, coù duïng taâm bình-ñaúng ñeå ñi khaát-thöïc, laø

ñi töøng nhaø theo thöù lôùp, maø khoâng mong öôùc löïa choïn, mieãn coù thí-chuû naøo boá-thí cuõng

ñöôïc, khoâng phaân-bieät keû sang ngöôøi heøn. Muïc-ñích laø giuùp cho nhöõng ngöôøi chöa laøm

phöôùc, hoâm nay coù dòp phaùt taâm cung-döôõng, ñeå hoï ñöôïc öôm troàng haït gioáng laønh ñaëng

ngaøy sau höôûng quaû.

ÑOAÏN 8

_ Vì ngaøi A-Nan töøng bieát Ñöùc Nhö-Lai Theá-Toân ñaõ quôû hai vò A-La-Haùn laø Tu-Boà-

Ñeà vaø Ñaïi-Ca-Dieáp.

- Tu-Boà-Ñeà : laø vò toû ngoä lyù Khoâng, neân chaáp Khoâng.

- Ñaïi Ca-Dieáp : laø vò tu khoå-haïnh, neân chaáp Coù.

_ Neân 2 vò ñi khaát-thöïc maø taâm khoâng bình-ñaúng, nhö:

- Ngöôøi thì boû nhaø giaøu, laø cho raèng: ngöôøi giaøu thì coù ñuû phöôùc-baùo roài, neân

khoâng caàn taïo theâm.

- Ngöôøi thì ñi khaát-thöïc ôû nhaø ngheøo, laø cho raèng: ngöôøi ngheøo thì coøn thieáu phöôùc,

neân caàn taïo theâm duyeân laønh cho hoï, neân khaát-thöïc ôû nôi naøy.

_ Do ñoù maø ngaøi A-Nan tuaân haønh lôøi daïy voâ giaù cuûa Phaät, maø cuõng laø ñeå vöôït

qua caùc söï nghi-hoaëc gieøm sieãm cheâ cöôøi cuûa ñôøi.

_ Neân ngaøi A-Nan luoân giöõ ñuùng pheùp hoùa-trai, vôùi taâm-ñòa bình-ñaúng khoâng hai

beân. Ngaøi töø ngoaïi-thaønh ñi vaøo noäi-thaønh vôùi töôùng oai-nghi teà-chænh trang-nghieâm maø

hoùa-trai, ñeå taïo phöôùc-baùu cho chuùng-sanh.

ÑOAÏN 9

Ngaøi A-Nan khaát-thöïc ngang qua xoùm daân giaû, coù naøng ngoaïi-ñaïo Ma-Ñaêng-Giaø laø

ngöôøi haï-tieän soáng veà ngheà aùc-nghieäp, thaáy töôùng maïo ngaøi A-Nan raát khoâi ngoâ ñeïp ñeõ

neân ñem loøng thöông, môùi nhôø meï duøng taø-thuaät laøm meâ-hoaëc loøng ngöôøi, baét ñem vaøo

daâm phoøng, vuoát ve aâu yeám xuùi laøm baäy, toan phaù giôùi-theå thanh-tònh trong saùng cuûa ngaøi.

_ Trong luùc ñoù Ñöùc Nhö-Lai Theá-Toân ñang thoï trai, maø bieát ngaøi A-Nan ñang bò

naïn taø-thuaät.

_ Neân vöøa thoï trai xong, Ñöùc Theá-Toân voäi caùo-töø, cuøng vôùi caùc vò hoaøng-ñeá, ñaïi-

thaàn, tröôûng-giaû, vaø cö-só, ñoàng theo Phaät veà tinh-xaù, ñeå cuøng ñöôïc nghe chaùnh-phaùp.

ÑOAÏN 10

_ Khi aáy Ñöùc Theá-Toân töø Phaät-ñaûnh phoùng haøo-quang ñuû traêm thöù trí baùu töï-taïi

voâ-uyù (laø Ñöùc Phaät khai-hoùa trí-tueä Baùt-Nhaõ ñuû 100 trí quang-minh khoâng gì ngaên ngaïi vaø

khoâng gì laøm sôï haõi).

_ Trong haøo-quang coù hoa sen ngaøn caùnh. (Töùc trong Chôn-Taâm ñoù coù ñuû 1.000

Haïnh-Ñöùc thanh-tònh.)

_ Trong moãi Haïnh-Ñöùc ñeàu coù ñaày ñuû Trí-Baùt-Nhaõ voâ-taùc thanh-tònh trong saùng, maø

taùc, hoùa thaønh tieáng noùi dieäu-aâm laøm taát caû chuùng-sanh ñöôïc giaùc-ngoä.

_ Roài Ñöùc Theá-Toân daïy ngaøi Vaên-Thuø-Sö-Lôïi phuïng-haønh ñeán tieâu-dieät taø-thuaät

ngoaïi-ñaïo, cöùu thoaùt ngaøi A-Nan. Töùc laø ngay luùc ñoù, Ñöùc Theá-Toân phaùt-khôûi Trí-Baùt-Nhaõ

qua ngaøi Vaên-Thuø ñeå taùc vaøo taâm-ñòa cuûa ngaøi A-Nan, laøm cho ngaøi thöùc tænh ñöôïc trí-giaùc

cuûa mình maø soi thaáu ñöôïc caùc phieàn-naõo tröôïc, aùi-nhieãm meâ-hoaëc, noù ñaõ che môø Taùnh Giaùc, nay

ñöôïc saùng toû, maø chuyeån-hoùa ñöôïc naøng Ma-Ñaêng-Giaø trôû thaønh tònh-nghieäp trong saùng.


Toùm ÑOAÏN 10

_ Trong moãi ngöôøi ñeàu saün coù ñuû 100 phaùp-giôùi trí, 1.000 haïnh-ñöùc qua ba loaïi:

1/ Nguõ-aám 2/ Quoác-ñoä 3/ Chuùng-sanh, thaønh ra 3.000 Taùnh 3.000 Töôùng, töùc cuõng

laø Lyù vaø Söï troøn ñaày 6.000 coâng-ñöùc uy-nghi (10 x 10 = 100 x 10 = 1.000) (1.000 x 3 =

3.000 + 3.000 = 6.000) ñaây laø trong moät nieäm khôûi coù ñaày ñuû nhö theá.

CHUÙ-THÍCH

_ 1 phaùp-giôùi coù 10 loaïi Trí, neân 10 phaùp-giôùi coù 100 phaùp-giôùi trí.

_ 100 phaùp-giôùi trí x 10 Nhö = 1.000 haïnh-ñöùc.

_ Trong moãi ngöôøi coù ñuû ba loaïi: a. Beân trong coù Nguõ-aám.

b. Beân ngoaøi coù Quoác-ñoä (Xöù sôû).

c. Noùi chung laø Chuùng-sanh.

_ 1 Nieäm khôûi coù ñuû caû Taùnh (Lyù) vaø Töôùng (Söï). Neân khi 1 nieäm vöøa khôûi seõ coù

3.000 Taùnh (1.000 haïnh-ñöùc x 3 loaïi) vaø 3.000 Töôùng (1.000 haïnh-ñöùc x 3 loaïi).

_ 3.000 Taùnh + 3.000 Töôùng = 6.000 Coâng-ñöùc.

_ Neáu chuùng ta trôû veà boån-taâm thanh-tònh, thì coù ñuû 6.000 uy-ñöùc.

_ Neáu bò voïng che, thì bieán thaønh 6.000 taø-kieán.

_ Neân moät nieäm khôûi sai laïc thì coù 6.000 tai-naïn.

_ Coøn neáu taâm ta luoân ñònh, töùc laø tòch-tònh thì trong saùng, noù toûa ra thaønh Lyù-Söï

vieân-dung, laøm lôïi-ích cho muoân loaøi. (Ñaây goïi laø Boà-Taùt haïnh)

_ Cho neân moãi khi tình caûm ñen toái, thì haõy ñem lyù-trí röïc saùng maø roïi vaøo, vì saùng

ñeán, thì toái phaûi ñi.

_ Khi ta chöa tröø ñöôïc voïng-thöùc, daàu raát thoâng-minh, thì caùi baát-giaùc voâ-minh

thöôøng chôït ñeán baát ngôø, noù seõ gaây nguy-hieåm cho ta khoâng ít.

_ Neân ta luoân luoân giöõ gìn Trí-Giaùc haèng saùng, thì voâ-minh tan, töùc laø Giaùc sanh thì

meâ dieät.

_ Qua söï-kieän treân, ngöôøi tu phaûi hoïc:

- Muoán phaù yeâu-thuaät, ñaùnh ñuoåi ma-quaân, dieät giaëc voâ-minh.

- Ta phaûi vaän-duïng taâm thanh-tònh (Chuù-Taâm) maø khoâng theå duøng söùc löïc cuûa baép

thòt chaân tay ñeå ñoái phoù trong tröôøng-hôïp naøy.

- Neân caàn phaûi nhaän-thöùc laø:

Chôn-Taâm Thöôøng-Truï.

Theå-Taùnh Tònh-Minh. (Töùc laø ngoä ñöôïc Chôn-Nhö Taâm.)

TOÙM LAÏI

Coát-yeáu cuûa kinh naøy laø Phaät chæ daïy cho chuùng ta NGOÄ ñöôïc CHÔN-TAÂM.

_ Chuùng ta vì khoâng ngoä ñöôïc Chôn-Taâm, neân phaûi vónh-kieáp laøm chuùng-sanh,

traàm-luaân trong ñöôøng sanh-töû, chòu khoâng bieát bao nhieâu khoå-sôû.

_ Coøn chö Phaät, thoaùt-ly sanh-töû luaân-hoài, ñöôïc töï-do giaûi-thoaùt, thaàn-thoâng töï-taïi,

trí-tueä voâ-ngaïi v.v... ñeàu do caùc ngaøi ngoä Chôn-Taâm, neân môùi ñöôïc nhö theá.

_ Noùi cho deã hieåu: Phaät vôùi chuùng-sanh, vaãn ñoàng moät theå-taùnh Chôn-Taâm, nhöng

caùc ngaøi ñaõ hoaøn-toaøn giaùc-ngoä ñöôïc theå-taùnh aáy neân môùi thaønh Phaät.

_ Traùi laïi, chuùng-sanh vì meâ-muoäi theå-taùnh aáy, neân phaûi vónh-kieáp sanh-töû luaân-hoài

laøm chuùng-sanh maõi maõi.

Ngaøi A-Nan caàu Phaät chæ daïy phöông-phaùp cuûa thaäp phöông chö Phaät tu-haønh

ñeàu ñöôïc chöùng quaû, thì Phaät chæ daïy, phaûi NGOÄ “CHÔN-TAÂM” naøy maø thoâi. Neáu ngoä

ñöôïc Chôn-Taâm naøy thì thaønh Phaät.


_ Ñaây laø phöông-phaùp duy-nhöùt cuûa thaäp phöông chö Phaät tu-haønh, ñöôïc thaønh

ñaïo chöùng quaû: - Ngoä ñöôïc Chôn-Taâm, nhö ngöôøi tænh giaác moäng.

- Khoâng ngoä ñöôïc Chôn-Taâm, nhö ngöôøi coøn chieâm bao.

PHAÀN CHAÙNH-TOÂNG

A. KIEÁN ÑAÏO

GIAÛNG GIAÛI


NGAØI A-NAN CAÀU PHAÄT DAÏY PHÖÔNG-PHAÙP TU HAØNH

(LAÀN THÖÙ NHÖÙT)

ÑOAÏN 11

_ Ngaøi A-Nan baïch Ñöùc Theá-Toân raèng: Con töø naøo tôùi giôø, chæ lo hoïc roäng nghe

nhieàu, chaúng lo tu-haønh, vì coù taâm yû-laïi con laø em Phaät, ñöôïc Phaät thöông yeâu, chaéc chaén

Phaät seõ ban cho con thaàn-thoâng, trí-tueä, hay ñaïo-quaû Boà-Ñeà.

_ Laø yù noùi raèng: Haïng ngöôøi naém lyù (hoïc roäng, nghe nhieàu, khoâng lo tu), bieát raèng

moãi chuùng-sanh ñeàu coù Phaät-taùnh, neân khoâng lo tu, nghóa laø xoùa Voïng ñeå cho Chôn hieän.

(Neáu khoâng lìa voïng, thì muoân kieáp cuõng khoâng ñaït ñöôïc gì, laïi töôûng raèng khoâng TU cuõng

ñöôïc keát quaû.)

_ Khoâng ngôø ai tu naáy chöùng, maëc daàu laø em cuûa Phaät, neáu khoâng tu thì cuõng bò

ñoïa nhö ai.

_ Neáu hoïc nhieàu maø khoâng tu, thì chaúng coù ích gì, nay con môùi hieåu maø cuùi xin

Phaät roäng loøng töø-bi, chæ daïy cho con dieäu-phaùp:

- Sa-ma-tha : Thieàn-ñònh. (laø döøng)

- Tam-ma-ñeà : Ñònh, chaùnh-ñònh, ñaúng-trì. Chæ-Quaùn.

- Thieàn-na : Ñònh-Tueä song tu.

Maø thaäp phöông chö Phaät tu-haønh ñeàu ñöôïc thaønh ñaïo chöùng quaû.

ÑOAÏN 12

Nguyeân-vaên Bieåu-tröng

_ Trong luùc ñoù, coù haèng-sa Boà-Taùt, thaäp

phöông Ñaïi A-La-Haùn vaø Bích-Chi nguyeän

nghe dieäu-phaùp (Chôn-Taâm), ngoài im laëng

ñeå vaâng laõnh caùc ñieàu daïy sieâu-nhieân cuûa

Phaät.

_ YÙ noùi trong moãi ngöôøi ñeàu saün coù Chôn-

Taâm thöôøng-truï, Theå-taùnh tònh-minh, nhö:

YÙ-nieäm trong saùng, voâ-sanh, minh-giaùc,

chæ chôø Meâ tan thì Giaùc hieån baøy.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 13

Ñoaïn naøy Phaät hoûi nguyeân-nhaân phaùt taâm cuûa ngaøi A-Nan.

_ Phaät baûo ngaøi A-Nan: OÂng vôùi Ta ñoàng moät toâng-moân quyeán-thuoäc, tình-nghóa

thaân-maät, taïi sao oâng phaùt taâm xuaát-gia tu-haønh?

_ Taïi sao oâng daùm boû nhöõng ñieàu maø ai cuõng luyeán tieác nhö: vôï con, danh lôïi, tieàn

cuûa v.v... maø theo Phaät ñi tu. Chaéc OÂng thaáy Phaät coù ñieàu gì quyù baùu laém, phaûi khoâng?


Vì theá maø Ñöcù Theá-Toân môùi baûo chuùng-sanh thöôøng nhaän laàm yù-thöùc cuûa mình

laøm taâm thaät. Tröôùc khi muoán chæ Chôn-Taâm, Phaät gaïn hoûi ngaøi A-Nan veà voïng-taâm.

_ Khi oâng ñaõ hieåu voïng-taâm roài, thì veà sau chæ caùi Chôn-Taâm, oâng môùi khoûi laàm.

_ Cuõng nhö chuùng ta, tröôùc phaân-bieät ñöôïc Thau, Ñoàng vaø Vaøng giaû roài, thì veà sau

chæ ñeán Vaøng thaät môùi nhaän ñöôïc chaéc chaén.

_ Neân tröôùc Phaät hoûi veà caùi Taâm.

_ Thaät vaäy, Taâm laø moät vaán ñeà khoâng ñôn-giaûn, khoâng nhö caùi hieåu thoâng thöôøng

cuûa nhieàu ngöôøi thöôøng quan-nieäm.

_ Neáu khoâng phaûi ñeä-töû Phaät, duøi maøi trong giaùo-lyù thieàn-quaùn, ñeå tö-duy, thì ngöôøi

ta khoù coù theå hieåu ñöôïc theá naøo laø:

1. Chôn-Taâm : Taâm thaät

2. Voïng-Taâm : Taâm giaû.

3. Tích-taäp taâm : Taâm huaân-taäp thoùi quen töø laâu,

4. Taäp-khôûi taâm : Taâm môùi huaân-taäp thoùi quen.

5. Taâm Vöông : Taâm laøm chuû caùc cuoäc taùc-duïng.

6. Taâm Sôû : Taâm laøm keû coäng-söï trong cuoäc taùc-duïng.

7. Tích-tuï tinh-yeáu Taâm : Taâm gom goùp caùc coát-yeáu söï-vaät.

8. Nhuïc-ñoaøn Taâm : Taâm xaùc thòt.

9. Duyeân-löï Taâm : Taâm duyeân theo caûnh.

_ Cho neân muoán hieåu ñöôïc taâm, caàn coù quaù-trình hoïc Phaät vaø duïng coâng tu-taäp

tö-duy. Neáu kheùo vaän-duïng soáng theo con ñöôøng chaùnh-phaùp, thì taâm laø caên-baûn cuûa Boà-

Ñeà, Nieát-Baøn.

_ Traùi laïi, neáu “ñaùnh maát” hoaëc khoâng phaùt-hieän ñöôïc caùi Chôn-Taâm thöôøng-truï

saün coù cuûa mình, thì taâm laø nguoàn goác cuûa luaân-hoài sanh-töû.

_ Muoán söû-duïng toát caùi taâm ñoù caàn phaûi duïng coâng tu-taäp Giôùi Ñònh Tueä ñeå thaân-

chöùng. Noùi tu-taäp phaûi ñuùng chaùnh-phaùp, vì ngöôøi ta raát deã laàm laãn Taâm.

_ Söï Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát (Kieán, Vaên, Giaùc, Tri), söï thöông gheùt v.v...; nhöõng

taùc-duïng taâm-lyù naøy, noù khoâng luùc naøo rôøi taâm, nhöng noù khoâng phaûi Chôn-Taâm, noù laø

voïng-töôûng, laø caùi boùng daùng coøn soùt laïi cuûa Tieàn-traàn (laø Phaùp-traàn).

_ Ngöôøi kheùo bieát tu-taäp seõ coù ñöôïc Chôn-Taâm thöôøng-truï, hieän ôû coõi ñôøi naøy.

_ Phaät chæ laø moät ngöôøi, nhöng coù khaùc chuùng-sanh ôû choã: Phaät soáng baèng Chôn-

Taâm thöôøng-truï aáy.

_ Theá cho neân: Chôn-Taâm thöôøng-truï khoâng phaûi laø caùi gì xa rôøi thöïc-teá.

Noù laø caùi Döõ-kieän Caên-baûn ñem laïi söï giaûi-thoaùt giaùc-ngoä cho con ngöôøi, khi ngöôøi

ñoù bieát söû-duïng ñeán, phaùt-hieän ra Chôn-Taâm thöôøng-truï cuûa mình.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 14

Ngaøi A-Nan töï ñieàu-traàn söï Thaáy-Bieát theo yù-thöùc cuûa chuùng-sanh.

_ A-Nan thöa: Vì con thaáy Phaät coù 32 töôùng toát ñeïp tuyeät-traàn, neân sanh loøng haâm-

moä maø phaùt taâm xuaát-gia.

(Ñoaïn naøy Phaät thaáy roõ: Quan-nieäm nhö ngaøi A-Nan laø sai laàm, vì oâng khoâng duøng

Trí, maø laïi laáy Thöùc phaân-bieät ñeå hieåu.)

_ Ñaùng leõ, ngaøi A-Nan vì ngoä ñöôïc chôn-lyù cao-sieâu, neân môùi can-ñaûm töø boû

nghieäp aân-aùi saâu naëng, danh-lôïi, phuù-quyù ôû theá-gian maø moïi ngöôøi ham thích, ñeå theo

Phaät. Traùi laïi, OÂng chæ thaáy thaân Phaät toát ñeïp.

_ Nhö theá cuõng khoâng khaùc gì moät ngöôøi meâ nhan-saéc cuûa coâ gaùi, töø boû moïi thöù

ñeå theo coâ ta, coù khi cheát vì aùi-tình. Vì saéc ñeïp cuûa coâ gaùi, vaø saéc ñeïp cuûa Phaät cuõng laø


hình-töôùng beà ngoaøi giaû-hôïp maø thoâi. (Ñaây laø söï laàm laãn cuûa bao nhieâu ngöôøi, laáy voïng-

thöùc laøm taâm, cho laø ta bieát.)

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 15

Ñoaïn naøy Phaät baûo chuùng-sanh nhaän laàm taâm.

Phaät laøm saùng toû söï hieåu bieát cuûa chuùng-sanh laø do voïng-thöùc maø ra.

- Voïng-thöùc, thì khoâng coù xöù sôû. (Khoâng coù coäi goác, maø do 6 caên-duyeân theo 6

traàn maø sanh ra).

- Voïng-thöùc, thì khoâng phaûi laø taâm, neân Voïng-thöùc khoâng coù thaät.

Phaät môùi than:

_ Chuùng-sanh cöù bò luaân-hoài sanh-töû lieân-tuïc, cöù baùm chaáp vaøo caùi: Thaáy, Nghe,

Hieåu, Bieát (Kieán, Vaên, Giaùc, Tri) cuûa mình. Hoï khoâng bieát chôn-lyù (Chôn-Taâm), bieát caûnh-

giôùi thöôøng coøn, bao-la cuûa chö Phaät, neân khoâng nöông theo ñoù maø lo giaûi-thoaùt.

_ Phaät muoán chæ cho ngaøi A-Nan hieåu roõ caên-baûn ñoù, nhöng Phaät bieát oâng coøn

chaáp quaù naëng (YÙ noùi chuùng-sanh, nhöng möôïn qua ngaøi A-Nan), neân Phaät ñöa daàn töø

choã thaáp ñeán choã cao.

_ Tröôùc heát, Phaät muoán giaùn-tieáp chæ cho ngaøi A-Nan bieát laø: Caùi Bieát (Tri) cuûa oâng

noù khoâng coù xöù-sôû.

_ Phaät ñaët nhöõng caâu hoûi vaø bieän-luaän, ñeå ngaøi A-Nan töï phaùt-minh ra laø Bieát (Tri),

töùc Voïng-thöùc cuûa oâng khoâng coù xöù-sôû.

_ Tieán leân moät taàng nöõa, Phaät chæ roõ: Voïng-thöùc ñoù khoâng phaûi laø taâm cuûa ngaøi A-

Nan.

_ Tieán theâm taàng nöõa, Phaät chöùng-minh laø: Voïng-thöùc ñoù khoâng coù thaät.

_ Khi ngaøi A-Nan hieåu roài (YÙ noùi chuùng-sanh), Phaät môùi chæ chôn-lyù.

_ Tröôùc khi chæ chôn-lyù, töùc caùi ñaïo Voâ-thöôïng Boà-Ñeà laø choã phaùt-minh theå-taùnh

cuûa Taâm Chôn-Nhö. Phaät baûo ngaøi A-Nan phaûi laáy taâm chaùnh-tröïc (taâm ngay thaúng), töùc

laø caùi taâm khoâng cho Thöùc xen vaøo; maø caùi taâm ñoù laáy trí-tueä laøm hieåu bieát, noù khoâng

phaân-bieät ñuùng sai, thì môùi tieáp thu ñöôïc yù cuûa Phaät ñöa ra.

Ñaây laø moät ñöùc-taùnh quan-troïng cuûa ngöôøi muoán hoïc Phaät-phaùp, muoán hieåu chôn-

lyù, muoán tu thaønh Phaät, ñoù laø taâm chaùnh-tröïc, töùc laø Tröïc-Taâm.

_ Tröïc-Taâm laø loøng ngay thaúng, thaønh-thaät, tröôùc sau nhö moät, töø ñaàu ñeán cuoái

thaúng taép, khoâng bao giôø coù nhöõng söï quanh co. Ñaây laø ñöùc-taùnh ñaàu tieân, caàn thieát cho ai

muoán tieán xa treân ñöôøng chôn-lyù.

_ Neân ngöôøi Phaät-töû laïi caøng neân troïng söï thaät. Nhôø theá môùi hieåu ñöôïc chaùnh-

phaùp, khoâng bò môø maét vì danh-lôïi beà ngoaøi, caùi hö-danh laøm nhieàu keû khoâng bao giôø bieát

ñöôïc chôn-lyù.

_ Haïi hôn nöõa laø taâm ñieân-ñaûo, maùnh lôùi, xuùi giuïc ngöôøi laøm sai laïc chaùnh-phaùp,

laøm ngöôøi ñôøi laàm laãn Chaùnh-Taø.

_ Phaät hoûi ngaøi A-Nan: Trong giaùo-phaùp cuûa Ta, oâng ngöôõng-moä caùi gì maø phaùt

taâm xuaát-gia?

_ A-Nan thöa: Vì con thaáy Phaät coù 32 töôùng toát ñeïp laï thöôøng neân sanh loøng haâm-

moä maø phaùt taâm xuaát-gia.

_ Phaät hoûi: OÂng laáy caùi gì xem thaáy, caùi gì haâm-moä?


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 16

_ Ngaøi A-Nan thöa: Con duøng “maét” ñeå thaáy. (Töùc duøng töôùng ñeå thaáy töôùng.)

_ Con duøng “Taâm” ñeå quyù meán. (Töùc cuõng laø duøng taâm ñeå bieát, ñeå haâm-moä qua

caùc giaùc-quan maø: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát.)

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 17

_ Ñöùc Phaät hoûi: OÂng noùi laáy con maét ñeå xem, vaø laáy caùi taâm ñeå haâm-moä. Vaäy OÂng

coù bieát maét vaø taâm ôû ñaâu khoâng?

_ Xöa nay oâng bò troâi laên trong bieån khoå luaân-hoài, sanh-töû nhieàu kieáp, chæ vì taâm vaø

maét. Neáu oâng khoâng bieát roõ taâm vaø maét ôû ñaâu, thì khoâng bao giôø haøng-phuïc ñöôïc traàn-lao,

phieàn-naõo.

_ Ví nhö moät vò hoaøng-ñeá, khi ñaát nöôùc bò giaëc xaâm-laêng, muoán xuaát binh deïp giaëc

taát-nhieân phaûi bieát tröôùc saøo-huyeät cuûa giaëc ôû ñaâu, môùi coù theå chieán-thaéng ñöôïc.

Trong phaàn naøy Phaät coù ñöa ra ba vaán-ñeà nhö:

1. Laø höùa noùi phaùp tu dieäu-ñònh, vaø trong moãi chuùng ta ai cuõng coù saün baûn-taùnh

Chôn-Taâm thöôøng-truï, Theå-taùnh tònh-minh.

2. Phaät ñöa ra nhöõng ñieàu maø chuùng-sanh nhaän laàm caùi YÙ-thöùc, xuyeân qua:

Kieán,Vaên, Giaùc, Tri, cho ñoù laø thaät. Neân laáy ñoù laøm taâm cuûa mình, maø phaûi chòu

sanh-töû luaân-hoài maõi.

3. Laø khoâng thaáy ñöôïc Taâm Chôn-Nhö cuûa mình, neân khoâng ñaït ñöôïc ñaïo Voâ-

thöôïng Boà-Ñeà.

Cuõng do luoân söû-duïng Voïng-taâm, maø khoâng laáy taâm chaùnh-tröïc ñeå hoïc, ñeå tu, ñeå

hieåu, ñeå bieát. Thaønh ra maõi quanh co theo Voïng maø cöù cho laø Thaät.

Neân Phaät môùi phaù daàn daàn, chæ baøy cho chuùng ta phaûi nhaän-ñònh caùi giaû tröôùc, töùc

ñaàu tieân chæ cho chuùng ta:

_ Voïng-thöùc khoâng coù xöù-sôû, khoâng coù choã gaù nöông.

_ Môùi ñöa ra 7 choã luaän baøn veà caùi taâm voïng, maø ngaøi A-Nan ñang tranh-luaän.

Ngaøi A-Nan duøng yù-thöùc ñöa taâm voïng coù choã ôû (xöù-sôû), coù choã gaù nöông vaøo 7

choã nhö sau:

1. Taâm ôû trong thaân.

2. Taâm ôû ngoaøi thaân.

3. Taâm aån taïi maét.

4. Taâm ôû trong laãn ngoaøi thaân.

5. Taâm ôû choã tuøy-hieäp.

6. Taâm ôû khoaûng giöõa.

7. Taâm voâ-tröôùc (khoâng dính maéc).

Cuoái cuøng Phaät ñeàu luaän phaù heát.

_ Roài keá ñeán, Phaät chæ roõ Voïng-thöùc khoâng phaûi laø taâm.

_ Sau cuøng, Phaät noùi Voïng-thöùc khoâng coù thaät.

TOÙM LAÏI (ÑOAÏN 11 – 17) (Quyeån 1)

_ Ñoaïn 11 : Ngaøi A-Nan thænh-giaùo.

_ Ñoaïn 12 – 13 : Ñöùc Phaät hoûi nguyeân-nhaân phaùt taâm tu-haønh cuûa ngaøi A-Nan.


_ Ñoaïn 14 : A-Nan töôøng-thuaät caùi “Thaáy Bieát” theo “yù-thöùc” bình-thöôøng cuûa chuùng-

sanh.

_ Ñoaïn 15 : Ñöùc Phaät chæ baøy caùi “Thaáy Bieát” theo “yù-thöùc” thöôøng-tình cuûa chuùng-

sanh.

_ Ñoaïn 16 : A-Nan duøng “maét” ñeå thaáy vaø duøng “Taâm” ñeå haâm-moä, ñeå bieát.

_ Ñoaïn 17 : Phaät gaïn hoûi choã ôû cuûa “voïng-thöùc”.

GIAÛNG GIAÛI


Sau ñaây, chuùng ta xem qua Phaät luaän phaù caùc lyù leõ cuûa ngaøi A-Nan nhö sau:

Phaù chaáp 1: Taâm ôû trong thaân.

a. A-Nan cho laø taâm ôû trong thaân.

b. Phaät baùc oâng A-Nan baèng ví duï: Thaáy theo thöù lôùp:

_ Nhö oâng ôû trong giaûng-ñöôøng, tröôùc heát troâng thaáy Phaät, keá ñeán Ñaïi-chuùng, sau

nhìn qua cöûa môùi thaáy röøng caây. Vaäy neáu taâm ôû trong thaân, thì phaûi thaáy roõ tim, gan ôû

trong thaân ñaõ, roài môùi thaáy ngoaøi thaân. Neáu khoâng phaûi nhö vaäy, chaéc chaén voâ-lyù.

GIAÛNG GIAÛI


Phaù chaáp 2: Taâm ôû ngoaøi thaân.

a. Phaät baùc laäp-luaän cuûa ngaøi A-Nan cho raèng “Taâm ôû trong thaân” laø khoâng ñuùng,

oâng lieàn cho laø “Taâm ôû ngoaøi thaân”.

OÂng coøn daãn lyù: Taâm chuùng-sanh chæ thaáy vaät ngoaøi thaân, gioáng nhö ñeøn thaép ôû

ngoaøi nhaø, töï-nhieân chæ chieáu saùng vaät ôû ngoaøi nhaø, chôù khoâng chieáu saùng vaät ôû beân

trong.

b. Phaät baùc:

_ Moät ngöôøi aên thì caùc ngöôøi khaùc khoâng theå no ñöôïc.

_ Neáu taâm ôû ngoaøi thaân, dó nhieân taâm vôùi thaân khaùc bieät nhau, khoâng coù lieân-quan

gì vôùi nhau.

_ Khi toâi giô tay leân, maét oâng vöøa thaáy tay thì taâm oâng lieàn bieát. Thaân vaø Taâm cuûa

oâng ñoàng bieát moät löôït, thì khoâng phaûi laø hai theå sai-bieät. Vaäy khoâng theå noùi “Taâm ôû ngoaøi

thaân”.

GIAÛNG GIAÛI


Phaù chaáp 3: Taâm aån taïi maét.

a. Ngaøi A-Nan laïi cho raèng “Taâm aån taïi maét”, ví nhö ngöôøi laáy cheùn Löu-Ly uùp vaøo

hai maét, maét vaãn nhìn roõ caûnh-vaät, neân heã maét thaáy taát-nhieân taâm bieát.

b. Phaät baùc:

_ Neáu taâm cuûa oâng aån taïi maét thì trong khi taâm thaáy bieát nuùi soâng, taïi sao khoâng

thaáy maét?

_ Neáu taâm thaáy maét thì maét cuõng nhö ngoaïi caûnh, khoâng theå naøo maét lieàn thaáy,

taâm lieàn bieát.

_ Vaäy khoâng theå noùi “Taâm aån taïi maét”.


GIAÛNG GIAÛI


Phaù chaáp 4: Taâm ôû trong laãn ngoaøi.

a. Ngaøi A-Nan laïi cho raèng “Taâm ôû trong laãn ngoaøi”. OÂng coøn daãn lyù:

_ Trong thaân toái: gioáng nhö nhaém maét thì thaáy toái.

_ ÔÛ ngoaøi thaân saùng: gioáng nhö môû maét thì thaáy saùng.

_ Töùc laø taâm ôû caû trong laãn ngoaøi.

b. Phaät baùc:

_ Khi oâng nhaém maét thaáy toái, thì caùi toái naøy noù ôû tröôùc maét oâng. (Töùc caùi toái coù ñoái

(tröôùc maët)). Vaäy noù khoâng ôû trong thaân ñöôïc. (Töùc noù ôû ngoaøi thaân roài).

_ Khi oâng ôû trong nhaø toái, thì oâng cuõng thaáy toái. Vaäy caùc ñoà vaät trong nhaø toái cuõng laø

gan ruoät cuûa oâng sao?

_ Laïi nöõa, neáu nhaém maét thaáy toái, oâng cho laø thaáy trong thaân. Môû maét thaáy saùng,

laø thaáy ngoaøi. Vaäy taïi sao oâng khoâng thaáy ñöôïc caùi maët cuûa mình?

_ Neáu oâng thaáy ñöôïc maët cuûa oâng, thì taâm hieåu bieát vaø maét cuûa oâng, phaûi ôû ngoaøi thaân

oâng (chôù chaúng phaûi ôû trong thaân). Neáu taâm vaø maét ôû ngoaøi thaân, thì noù khoâng phaûi laø taâm

vaø maét cuûa oâng roài.

_ Neáu oâng cho taâm vaø maét (ôû ngoaøi thaân oâng) ñoù cuõng laø oâng, vaäy Ta nay thaáy

ñöôïc maët oâng, theá Ta ñaây cuõng laø taâm vaø maét cuûa oâng sao?

_ Laïi nöõa, neáu maét cuûa oâng ôû ngoaøi thì caùi gì maét bieát, thì thaân oâng khoâng bieát

ñöôïc, coøn khi thaân bieát, thì maét phaûi khoâng bieát (vì ôû ñaây oâng chaáp noù rôøi nhau, thì phaûi

nhö vaäy).

_ Neáu oâng chaáp raèng thaân vaø maét, moãi caùi ñeàu coù taùnh bieát, thaønh ra mình oâng coù

hai taùnh bieát. Vaäy khi tu-haønh chöùng quaû, moät mình oâng thaønh hai vò Phaät hay sao?

_ Theá neân oâng noùi thaáy toái goïi laø thaáy trong, chaéc chaén voâ-lyù, cuõng nhö oâng cho raèng

“Taâm ôû trong laãn ngoaøi” thaät laø sai laàm.

GIAÛNG GIAÛI


Phaù chaáp 5: Taâm ôû choã tuøy hieäp.

a. Ngaøi A-Nan laïi cho laø: Söï suy nghó hieäp vôùi choã naøo thì taâm lieàn ôû choã ñoù.

b. Phaät baùc:

_ Neáu taâm coù thieät-theå (Chôn-Taâm), thì môùi tuøy-hieäp ñöôïc. (Coøn ôû ñaây A-Nan

duøng Voïng-Taâm, neân khoâng coù thieät-theå thì chaúng bao giôø hieäp ñöôïc vôùi caùi chi caû).

_ Ví duï: OÂng laáy baøn tay ñaùnh vaøo thaân oâng, thì caùi taâm bieát choã ñaùnh aáy ôû trong

ra hay ôû ngoaøi vaøo?

_ Neáu taâm ôû trong ra, thì ñaõ thaáy trong thaân.

_ Neáu taâm ôû ngoaøi vaøo, thì ñaõ thaáy caùi maët.

_ Taïi sao taâm ñeàu khoâng thaáy?

_ Vaäy laäp-luaän raèng “Taâm ôû choã tuøy hieäp” laø khoâng ñuùng.

GIAÛNG GIAÛI


Phaù chaáp 6: Taâm ôû khoaûng giöõa.

a. Ngaøi A-Nan cho “Taâm ôû khoaûng giöõa”. OÂng lyù-luaän:

_ Khi Phaät vôùi Vaên-Thuø Boà-Taùt luaän veà Thaät-Töôùng (Chôn-Taâm), con nghe Phaät

noùi: Taâm khoâng ôû trong, cuõng khoâng ôû ngoaøi. Con suy nghó:


_ Neáu taâm ôû trong thaân, thì taïi sao taâm chaúng thaáy bieát trong?

_ Coøn neáu taâm ôû ngoaøi, thì ñaùng leõ taâm vôùi thaân caùch xa nhau, moãi vaät bieát rieâng,

thì taïi sao taâm vaø thaân ñoàng bieát moät löôït?

_ Neân con cho laø “Taâm ôû khoaûng giöõa”.

b. Phaät baùc:

_ OÂng noùi taâm ôû khoaûng giöõa, vaäy khoaûng giöõa ñoù ôû choã naøo, phaûi nhöùt-ñònh roõ

raøng, laø ôû nôi Thaân hay ôû nôi Caûnh?

_ Neáu ôû nôi Thaân, thì ôû moät beân thaân, hay ôû giöõa thaân?

- Neáu ôû moät beân, thì khoâng phaûi ôû khoaûng giöõa.

- Coøn ôû khoaûng giöõa, thì ñoàng vôùi ôû trong thaân, nhö ñaõ noùi roài.

_ Neáu ôû nôi Caûnh, thì phaûi xaùc ñònh khoaûng giöõa laø ôû ñaâu?

- Neáu khoâng xaùc ñònh ñöôïc, thì baát thaønh nghóa khoaûng giöõa.

- Neáu xaùc ñònh ñöôïc, thì khoâng theå nhöùt-ñònh choã naøo laø khoaûng giöõa, vì: Thí-duï

nhö coù ngöôøi caám caây neâu laøm trung-taâm, thì khi ñöùng höôùng Ñoâng xem, caây neâu ôû höôùng

Taây; coøn khi ñöùng höôùng Nam xem, caây neâu ôû höôùng Baéc.

- Neáu caây neâu loän xoän (vì khoâng nhöùt-ñònh chính-xaùc choã naøo laø khoaûng giöõa), thì

Taâm cuûa oâng cuõng loän xoän, laøm sao xaùc-ñònh ñöôïc khoaûng giöõa?

a. Ngaøi A-Nan laïi noùi “Taâm ôû khoaûng giöõa” laø Taâm ôû khoaûng giöõa Caên vôùi Traàn,

chôù khoâng phaûi ôû taïi Thaân hay taïi Caûnh.

_ Vì Caên vaø Traàn laøm duyeân sanh ra Thöùc.

_ Caên coù phaân-bieät, Traàn khoâng hieåu bieát.

_ Khi Caên vaø Traàn ñoái-ñaõi nhau thì sanh ra Thöùc.

_ Do ñoù, Thöùc sanh ôû giöõa Caên vaø Traàn, ñoù laø choã ôû cuûa Taâm.

b. Phaät baùc:

_ Neáu taâm ôû khoaûng giöõa Caên vôùi Traàn, vaäy theå cuûa taâm goàm caû Caên vaø Traàn hay

khoâng goàm caû hai?

_ Neáu goàm caû Caên vaø Traàn: Thì Caên laø thöù hieåu bieát, maø Traàn laø thöù khoâng hieåu

bieát, hai thöù ñoái-laäp rieâng bieät khaùc nhau, thì laáy choã naøo laøm khoaûng giöõa?

_ Neáu khoâng goàm caû Caên vaø Traàn: Thì taâm khoâng phaûi Caên, cuõng khoâng phaûi

Traàn. Töùc taâm khoâng coù thieät-theå (khoâng coù taùnh chi caû), vaäy laáy caùi gì laøm khoaûng giöõa?

_ Theá neân oâng phaûi bieát “Taâm ôû khoaûng giöõa” laø voâ-lyù.

GIAÛNG GIAÛI


Phaù chaáp 7: Taâm voâ-tröôùc. (Taâm khoâng dính maéc beân naøo)

a. Ngaøi A-Nan laïi cho raèng:

_ Caùi maø khoâng dính maéc, khoâng phaân-bieät, khoâng ôû choã naøo heát, thì goïi ñoù laø

“Taâm”.

_ Ngaøi A-Nan coøn daãn lyù raèng: con tröôùc kia coù nghe Phaät, cuøng ngaøi Muïc-Kieàn-

Lieân, ngaøi Tu-Boà-Ñeà v.v... noùi phaùp nhö vaày:

_ Ñöùc Theá-Toân daïy nhö vaày: laø caùi “Taâm” hieåu bieát phaân-bieät ñoù noù:

- Khoâng ôû trong thaân.

- Khoâng ôû ngoaøi thaân.

- Khoâng ôû giöõa thaân.

- Khoâng ôû choã naøo caû.

_ Taát caû ñeàu “khoâng tröôùc” (khoâng dính), thì goïi laø “Taâm”.

_ Vaäy nay con laáy caùi “khoâng tröôùc” ñoù laøm “Taâm”, cha úng bieát coù ñöôïc hay khoâng?


b. Phaät baùc:

_ Ta hoûi oâng: Trong theá-gian, taát caû caùc loaøi hieän-höõu, goïi laø caùc phaùp, maø oâng

khoâng dính ñoù, coù hay khoâng coù?

_ Neáu caùc phaùp voán khoâng coù, nhö loâng ruøa söøng thoû, thì coù chi maø dính?

_ Coøn neáu caùc phaùp laø coù, thì oâng khoâng theå noùi raèng “khoâng dính” ñöôïc, vì:

- Caùi gì khoâng coù (hình-töôùng), thì khoâng dính.

- Caùi gì coù (hình-töôùng), laø coù dính.

_ Neáu oâng khoâng phaûi voâ-taâm, taát coù taâm-töôùng, thì khoâng bao giôø khoâng dính

ñöôïc.

_ Theá neân oâng noùi “khoâng dính” (voâ-tröôùc) vaøo taát caû phaùp, goïi laø taâm, cuõng khoâng

phaûi.

_ Ñaõ coù söï-vaät, thì taâm oâng khoâng ôû choã naøy, chaéc ôû choã khaùc, sao goïi laø khoâng

dính maéc.


Ñaõ 7 laàn gaïn hoûi taâm, ngaøi A-Nan ñeàu noùi khoâng ñuùng.

_ YÙ cuûa Phaät muoán duøng bieän-luaän, ñeå giuùp ngaøi A-Nan, maø cuõng laø cho chuùng ta,

bieát raèng khoâng theå tìm thaáy xöù-sôû vaø choã gaù nöông cuûa taâm.

_ Vaø ñeå chuùng ta bieát raèng: Neáu chöa ngoä ñöôïc Theå-taùnh Chôn-Taâm duø noùi caùch

naøo cuõng sai caû, ví nhö keû muø rôø voi, maëc duø rôø ñuïng, nhöng nghó vaø noùi theá naøo cuõng

ñeàu sai caû.

_ Vì trong luùc naøy, ngaøi A-Nan chöa tu-hoïc dieäu-phaùp Sa-ma-tha, töùc Thieàn-Ñònh

(Chæ-Quaùn), cho neân noâng noåi, vöôùng vaøo taø-thuaät cuûa naøng Ma-Ñaêng-Giaø.

_ Coøn chuùng ta khoâng chuyeân-caàn hoïc hoûi giaùo-lyù, chaúng duïng yù tònh-taâm tö-duy

thaâm saâu, khoâng heà coâng-phu tinh-taán tu-haønh, maø chæ thích luaän-ñaøm veà: taâm, vaät, chôn,

voïng v.v..., neân coù noùi sai ñi nöõa, cuõng khoâng ñaùng traùch.

_ Chôn-Taâm thöôøng-truï, laø caùi kho taøng bí-maät maø Ñöùc Phaät chöa voäi môû cöûa ôû

ñaây. Cho neân ngaøi A-Nan chöa hieåu ñöôïc, maø phaûi nhieàu laàn tha-thieát caàu xin Phaät chæ daïy

sau naøy.

_ Caàn nhôù laø, trong laõnh-vöïc tu-chöùng cuûa ñaïo Phaät, ngoaøi ñieàu-kieän Nghe vaø

Hieåu, coøn ñoøi hoûi nhieàu ôû vaán ñeà töï mình theå-nghieäm, thöïc-haønh vaø tu-taäp.

_ Caùi taâm ôû 7 choã maø ngaøi A-Nan thöa trình leân Phaät, ñoù môùi: chæ thuoäc phaïm-vi yù-

thöùc maø thoâi.

_ Coøn 8 Thöùc Taâm vöông, vôùi Chôn-Taâm thöôøng-truï coøn phaûi tieán leân nhöõng böôùc

khaù daøi môùi coù cô may gaëp gôõ toû töôøng, chaân-thaät.

(HEÁT PHAÀN PHAÄT CHÆ DAÏY LAÀN THÖÙ NHÖÙT)

GIAÛNG GIAÛI



(LAÀN THÖÙ HAI)

Daøn baøi

Ngaøi A-Nan thænh-caàu Phaät:

_ Khai-thò Taâm Chôn-Nhö.

_ Chæ daïy dieäu-phaùp Sa-ma-tha.


ÑOAÏN 37

_ Ngaøi A-Nan ñaõ chæ 7 choã cuûa taâm ñeàu khoâng ñuùng, vì oâng chaáp Voïng-töôûng laøm

taâm, neân ñeàu bò Phaät baùc caû.

_ OÂng thöa raèng: Toâi laø em Phaät, tuy ñaõ xuaát-gia, nhöng coøn yû-laïi vaøo loøng thöông

cuûa Phaät, chæ lo hoïc roäng nghe nhieàu giaùo-phaùp, maø khoâng chuyeân tu-taäp, neân khoâng

chöùng ñöôïc ñaïo-quaû voâ-laäu, ñeán noãi khoâng haøng phuïc ñöôïc taø-thuaät ngoaïi-ñaïo Ta-Tyø-Ca-

La. Traùi laïi, coøn bò naøng Ma-Ñaêng-Giaø (laø aùc-nghieäp) baét vaøo daâm-phoøng. Sôû-dó phaûi chòu

khoå nhö vaäy laø vì toâi chöa bieát roõ Taâm Chôn-Nhö thöôøng-truï.

_ Vaäy cuùi xin Ñöùc Phaät töø bi khai-thò Taâm Chôn-Nhö vaø chæ daïy caùch thöùc tu Thieàn-

Ñònh (Sa-ma-tha) cho chuùng toâi, ñeå tröø tuyeät caùc gioáng baát-tín (khoâng coù loøng tin) vaø aùc-

kieán (thaáy sai laàm), ñeå ñöôïc chöùng ñaïo-quaû.

_ Thöa xong, ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ñeàu kính-caån troâng chôø lôøi Phaät chæ daïy.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 38

Ñoaïn naøy Ñöùc Theá-Toân noùi voïng-thöùc khoâng phaûi laø taâm thaät.

_ Neân luùc giôø Ñöùc Theá-Toân môùi khai trí Baùt-Nhaõ cho haøng coù caên-trí Ñaïi-thöøa, töùc

laø muoán tieáp nhaän giaùo-lyù Phaät-thöøa, thì phaûi duøng Trí Baùt-Nhaõ, maø khoâng duøng “voïng-

thöùc” ñeå tieáp nhaän lôøi Phaät daïy ñöôïc.

_ Muïc-ñích cuûa Ñöùc Theá-Toân laø khai thoâng maøn voâ-minh cho taát caû chuùng-sanh,

ñeå chuùng-sanh khai môû taâm-ñòa cuûa mình ñöôïc thöùc tænh troåi daäy trong saùng, maø phaù vôõ

ñöôïc caùc voïng-nghieäp cuûa mình, laøm cho thaân-taâm ñöôïc trong saùng, maø tieâu-tröø nhöõng

taùnh heïp hoøi höõu-laäu cuûa caùc baäc sô-taâm vaø caùc haøng nhò-thöøa, ñeå chuùng ñoàng tieán veà

nhöùt-thöøa Phaät-ñaïo maø chöùng quaû voâ-sanh.

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT GAÏN HOÛI TAÂM LAÀN THÖÙ HAI

Phaät gaïn hoûi vaø ñöa ra hai caên-boån chaùnh-yeáu vaø phaûi nhaän thaáy ñöôïc: Chôn vaø

Voïng roõ raøng.

ÑOAÏN 39

_ Luùc baáy giôø Phaät gaïn hoûi laïi caùi taâm laàn thöù hai vaø baûo ngaøi A-Nan (cuõng laø baûo

chuùng ta), phaûi phaân-bieät raønh roõ caùi naøo laø Chôn-Taâm, vaø caùi naøo laø Voïng-Taâm.

_ Phaät daïy: Taát caû chuùng-sanh töø voâ-thæ ñeán nay, ñieân-ñaûo nhieàu caùch, nghieäp

dính nhau nhö chuøm traùi AÙt-Xoa coù ba quaû (Bieåu-tröng: Caên (Taâm) + Caûnh + Thöùc).

_ Vì meâ Chôn-Giaùc: - Chôn : laø tònh.

- Giaùc : laø khôûi.

Neân: Giaùc, theå nguyeân-thuûy cuûa noù laø Tònh, laø Chôn, luoân luoân chieáu saùng. Roài sau

ñoù, nöông nhôø aùnh saùng cuûa Tònh laøm roõ caûnh-vaät, chuùng ta môùi baét ñaàu Khôûi, maø sanh ra

Thaáy Nghe Hieåu Bieát, neân Tònh ñaõ bieán thaønh Ñoäng, Chôn bieán thaønh Voïng.

Ví nhö trong caên nhaø toái, nhôø aùnh saùng cuûa ngoïn ñeøn laøm toû roõ moïi caûnh-vaät. AÙnh

saùng cuûa ñeøn laø Tònh, laø Chôn. Nhöng Taâm-thöùc nöông theo aùnh saùng ñoù maø khôûi sanh

phaân-bieät, neân Chôn ñaõ bieán thaønh Voïng, goïi laø meâ Chôn-Giaùc.

Noùi khaùc ñi, nhôø aùnh saùng saún coù cuûa Giaùc, maø moïi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù theå

hieåu ñöôïc roõ raøng, saùng toû moïi caûnh-vaät, moïi söï vieäc, keå caû chôn-lyù. Nhöng ngay khi taâm-

thöùc tieáp-thu, dính, chaáp ... vaøo caûnh-vaät, söï vieäc, hay chôn-lyù ñoù, thì chuùng ta trôû thaønh

meâ Chôn-Giaùc (chaáp Chôn thì bieán Chôn thaønh Voïng).


_ Khôûi hoaëc voâ-minh: Neân coù sai laàm laø Voâ-minh.

_ Vì voâ-minh neân sanh voïng-töôûng ñieân-ñaûo, thaønh ñen toái.

_ Töø ñoù môùi taïo ra nghieäp-chöôùng, heã coù nghieäp-chöôùng taát bò khoå-baùo, phaûi

sanh-töû. (Töùc coù nghieäp thì phaûi sanh khoå.) Töùc coù ñau khoå maø vaãn coøn voâ-minh, neân

sanh laïi voâ-minh nöõa, cöù theá maø luaân-hoài maõi. Neáu chuùng ta khoâng tu-haønh thì chaúng laøm

sao thoaùt-ly ñöôïc.

_ Coøn nhöõng vò coù tu-haønh, nhöng khoâng ñaéc ñöôïc quaû Voâ-thöôïng Boà-Ñeà, laïi

thaønh: Thinh-Vaên, Duyeân-Giaùc, ngoaïi-ñaïo, Chö Thieân, Ma vöông vaø quyeán-thuoäc cuûa Ma

v.v... ñeàu do khoâng hieåu roõ hai caên-boån, maø tu-taäp sai laàm, ví nhö naáu caùt maø muoán cho

thaønh côm, thì daàu traûi voâ-soá kieáp cuõng khoâng thaønh ñöôïc.

_ Neân Phaät daïy:

OÂng nay muoán ñaéc ñaïo Voâ-thöôïng Boà-Ñeà, thì ñieàu caàn nhöùt laø phaûi hieåu roõ hai thöù

caên-baûn:

1. Caên-baûn Voâ-thæ sanh-töû (laø Voïng-Taâm, khoâng ñaàu moái). (Töùc söï soáng cheát

khoâng ñaàu moái, laáy voïng-taâm laøm Thaät-Taùnh.)

Nhö oâng hieän nay, vaø taát caû chuùng-sanh cuõng theá, haèng ngaøy ñeàu duøng caùi taâm

voïng-ñoäng (Taâm phan-duyeân) maø nhaän laàm cho laø Töï-Taùnh cuûa mình, neân chòu khoå sanh-

töû luaân-hoài.

2. Caên-baûn Voâ-thæ Boà-Ñeà Nieát-Baøn (laø Chôn-Taâm, khoâng ñaàu moái).

_ Goác caên-boån cuûa oâng laø moät theå nguyeân-minh thanh-tònh saùng suoát saün coù, noù

löu-chuyeån tuøy duyeân, nhöng vì oâng khoâng giöõ ñöôïc Töï-Taùnh ñoù, cöù tuøy duyeân tuøy caûnh

maø sanh ra voïng-töôûng; roài nhaän laáy voïng-töôûng ñoù laøm Töï-Taùnh maø queân maát theå

nguyeân-minh ñoù (Chôn-Taâm).

_ OÂng vaø taát caû chuùng-sanh vì queân maát theå nguyeân-minh saün coù cuûa mình (Chôn-

Taâm), neân haèng ngaøy tuy soáng ôû theå nguyeân-minh maø khoâng töï bieát. Do ñoù ñaønh bò luaân-

chuyeån trong caùc coõi phaøm-phu, thaät laø oan-uoång.

_ Neân Phaät baûo: Neáu oâng nhaän laàm Caên-baûn Voâ-thæ sanh-töû, töùc laø Voïng-Taâm, laáy

ñoù laøm Nhaân tu-haønh, thì khoâng bao giôø giaûi-thoaùt ñöôïc.

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT NOÙI VOÏNG-THÖÙC KHOÂNG PHAÛI LAØ TAÂM.

ÑOAÏN 40

_ A-Nan! OÂng muoán bieát ñöôøng loái tu-haønh (Sa-ma-tha) ñeå giaûi-thoaùt sanh-töû luaân-

hoài, thì oâng haõy nghe ñaây.

_ Phaät lieàn ñöa caùnh tay leân, co naêm ngoùn laïi, hoûi: A-Nan! OÂng thaáy hay khoâng?

(1. Taâm + Caûnh)

_ Ngaøi A-Nan ñaùp: Toâi thaáy roõ.

_ Phaät hoûi: OÂng thaáy caùi gì? (2. Caûnh)

Toâi thaáy Nhö-Lai ñöa caùnh tay leân, co naêm ngoùn thaønh quyeàn chieáu saùng Taâm vaø

maét toâi.

_ Phaät hoûi: OÂng duøng caùi gì maø thaáy? (3. Caên)

Toâi vaø Ñaïi-chuùng ñeàu duøng maét maø thaáy.

_ Phaät baûo: A-Nan! OÂng ñaõ ñaùp: Nhö-Lai co naêm ngoùn tay laïi thaønh quyeàn, phaûn-

aùnh taùc-ñoäng vaøo taâm vaø maét oâng.

- Con maét cuûa oâng thaáy, vieäc ñoù taát-nhieân.

- Coøn oâng duøng caùi gì laøm taâm, ñeå nhaän bieát caùi naém tay cuûa toâi?


A-Nan chaáp caùi suy nghó phaân-bieät laøm taâm.

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân: Nhö-Lai hoûi taâm cuûa toâi ôû ñaâu, maø toâi coá suy nghó xeùt tìm,

vaäy caùi “Bieát suy nghó xeùt tìm, phaân-bieät” aáy laø taâm cuûa toâi.

_ Phaät quôû: Sai roài A-Nan! Caùi naêng suy nghó söu-taàm, phaân-bieät aáy khoâng phaûi laø

taâm cuûa oâng.

(Thoâng-thöôøng ai cuõng cho caùi “Bieát suy nghó phaân-bieät” laø taâm, nhöng Phaät noùi ñoù

khoâng phaûi thaät laø taâm. Vaäy chuùng ta neân suy xeùt thaät kyõ choã naøy).

(Vì taâm thì phaûi coù Theå-Taùnh. Coøn khoâng coù theå-taùnh, thì khoâng phaûi laø taâm).

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 41

Ñoaïn naøy Ñöùc Theá-Toân phaù voïng-töôûng laø caùi naêng suy nghó söu-taàm phaân-bieät,

noù khoâng phaûi laø Taâm thaät cuûa oâng.

_ Ngaøi A-Nan laáy laøm kinh sôï, böôùc ra khoûi choã ngoài, ñöùng chaép tay hieäp-chöôûng

baïch Phaät: Baïch Ñöùc Theá-Toân! Caùi naêng suy nghó söu-taàm aáy, neáu khoâng phaûi taâm cuûa

con, thì goïi noù laø caùi gì?

_ Ñöùc Phaät daïy: Caùi ñoù laø voïng-töôûng tieàn-traàn (voïng-taâm), noù luoân che Chôn-

Taùnh cuûa oâng. Töø voâ-thæ ñeán nay, oâng nhaän laàm voïng-töôûng naøy laøm taâm, nhö nhaän keû

giaëc laøm con, maø queân maát boån-giaùc Chôn-Thöôøng (Chôn-Taâm), neân bò noù phaù haïi maø

phaûi chòu luaân-hoài sanh-töû thoáng-khoå maõi.

ÑOAÏN 42

Ñoaïn naøy Phaät phaù caùi suy nghó cuõng laø voïng-töôûng, noù cuõng khoâng thaät taâm cuûa

oâng.

_ Ngaøi A-Nan thöa: Toâi laø em cuûa Phaät, vì taâm yeâu thöông Phaät neân môùi xuaát-gia,

toâi cung-döôõng chö Phaät 10 phöông, phuïng-söï Thieän-Tri-Thöùc, phaùt taâm ñaïi duõng-maõnh,

laøm taát caû phaùp-söï khoù laøm, ñeàu duøng caùi taâm naøy. Giaû-söû coù huûy baùng Phaät-phaùp, ñoaïn-

dieät thieän-caên, baát-tín Tam-Baûo, thì cuõng ñeàu duøng ñeán caùi taâm naøy caû.

_ Nay Ñöùc Phaät phaùt-minh “caùi suy nghó phaân-bieät naøy” khoâng phaûi laø taâm, thì toâi

thaønh ra “khoâng coù taâm” gioáng nhö goã vaø ñaát ñaù, bôûi vì ngoaøi “caùi suy nghó phaân-bieät naøy”

ra, thì toâi khoâng coøn caùi gì nöõa?

_ Sao Nhö-Lai laïi baûo caùi ñoù khoâng phaûi laø taâm?

_ Neân toâi quaù kinh sôï vaø caû Ñaïi-chuùng ñaây khoâng ai laø khoâng hoang-mang dao-

ñoäng!

_ Xin Ñöùc Phaät ruõ loøng töø-bi chæ daïy cho chuùng toâi nhöõng ñieàu chöa ñöôïc lieãu-ngoä.

ÑOAÏN 43: Phaät an uûi: Cho laø coù Taâm.

_ Khi ñoù, Phaät muoán chæ daïy caùi taâm cho ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ñöôïc chöùng

quaû “Voâ-sanh phaùp-nhaãn” (Phaùp khoâng coøn sanh-dieät nöõa).

_ Ñöùc Phaät ôû toøa sö-töû (Bieåu-tröng: laøm chuû voïng-taâm), rôø ñaàu ngaøi A-Nan (BT:

Thöùc tænh taâm-trí chaùnh-tröïc. Ñoaïn naøy nhaèm nhaéc nhôû ngaøi A-Nan nhaän ra ñöôïc voïng-

taâm, ñeå thaéng vaø ñoaïn tröø ñöôïc noù), maø daïy:

_ Nhö-Lai thöôøng daïy:

- Taát caû phaùp ñeàu do taâm sanh: Taát caû söï-vaät trong theá-gian ñeàu bieán-hieän trong

voøng cuûa taâm.

- Taát caû söï-vaät, töø nhoû nhö haït buïi ñeán lôùn nhö theá-giôùi, ñeàu bieán-chuyeån treân

doøng thôøi-gian voâ-taän, theo luaät nhaân-quaû lieân-quan, thaûy ñeàu ôû trong phaïm-vi cuûa taâm caû.

_ A-Nan! Xeùt nguoàn goác coù theå-taùnh cuûa taát caû söï-vaät ôû khaép theá-giôùi


- töø vaät lôùn nhö: bieån caû, nuùi cao ...,

- cho tôùi vaät nhoû nhö: laù coû, maûnh giaáy ... ñeàu coù theå-taùnh,

- thaäm-chí hö-khoâng cuõng coù teân coù töôùng,

- huoáng chi Taâm Chôn-Nhö saùng suoát, thanh-tònh nhieäm-maàu, voán laø theå-taùnh cuûa

moïi söï-vaät, khoâng leõ töï taâm aáy khoâng coù theå-taùnh rieâng hay sao?

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM GIAÛ DOÁI (TAÂM VOÏNG)

ÑOAÏN 44

_ Phaät daïy raèng: Neáu oâng chaáp caùi “hieåu bie át, suy nghó, phaân-bieät” laø taâm cuûa oâng,

thì khi lìa caûnh-vaät hieän-tieàn (saéc thinh höông vò xuùc phaùp), taâm naøy cuõng vaãn coøn theå-taùnh

rieâng bieát, thì môùi phaûi laø taâm cuûa oâng.

(Ví duï: Caùi luoân chieáu cuûa göông, laø khi khoâng coù vaät göông vaãn chieáu).

_ Neáu rôøi caûnh-vaät hieän-tieàn, maø taâm hieåu bieát phaân-bieät aáy maát ñi, thì khoâng phaûi

laø Chôn-Taâm cuûa oâng roài.

_ Hieän giôø oâng ñang nghe Ta noùi phaùp, ñoù laø do tieáng noùi maø coù phaân-bieät, neáu

khoâng coù tieáng, thì söï phaân-bieät cuûa oâng khoâng coøn. Ñaây laø voïng-taâm, chôù khoâng phaûi

Chôn-Taâm.

_ Daàu oâng dieät heát caùc söï Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát cuûa 5 giaùc-quan beân ngoaøi, chæ

giöõ laïi caùi thaàm thaàm yeân laëng phaân-bieät beân trong nhoû nhoi ñi nöõa, thì ñoù cuõng chæ laø

voïng-töôûng phaân-bieät (thöùc thöù 7), boùng daùng cuûa phaùp-traàn phaân-bieät maø thoâi, khoâng

phaûi laø Chôn-Taâm cuûa oâng.

GIAÛNG GIAÛI


Keát-luaän

ÑOAÏN 45

_ Naøy A-Nan! Nhö-Lai khoâng baûo oâng nhaän caùi suy nghó phaân-bieät aáy “Khoâng phaûi

laø Taâm”, nhöng oâng caàn phaûi nghieân-cöùu suy xeùt tinh-töôøng, caùi aáy Chôn hay Voïng.

_ Neáu rôøi caûnh-vaät hieän-tieàn, maø caùi bieát (töùc caùi suy nghó phaân-bieät) vaãn coù theå-

taùnh (caùi bieát vaãn coøn) thì noù môùi laø Chôn-Taâm cuûa oâng. (Ví duï: Söï chieáu cuûa göông,

khoâng caûnh-vaät, maø vaãn chieáu soi) (Chieáu soi laø bieåu-tröng cho caùi Bieát).

_ Neáu rôøi caûnh-vaät hieän-tieàn, maø Taùnh Bieát (laø caùi suy nghó, phaân-bieät) khoâng coù

theå-taùnh (taùnh bieát cuõng maát luoân) thì roõ raøng ñoù laø voïng-töôûng, laø boùng daùng tieàn-traàn

phaân-bieät (Voïng-Taâm), chôù khoâng phaûi Chôn-Taâm thöôøng-truï cuûa oâng.

(Ví duï: Caùi bieát voïng-töôûng naøy laø khaùch, do Caên duyeân vôùi Traàn sanh Bieát, roài töï

bieán maát, luoân sanh-dieät. Nhö caûnh-vaät tröôùc göông, coù vaät thì hieän-hình, khoâng vaät thì

khoâng hieän-hình).

_ Tieàn-traàn khoâng phaûi thöôøng-truï, khi sanh khi dieät, thay ñoåi luoân luoân. Cho neân:

Neáu oâng nhaän caùi hö-voïng phaân-bieät sanh-dieät (voïng-taâm) naøy laøm taâm cuûa oâng, thì khi

caûnh-vaät hieän-tieàn maát roài, taâm aáy cuõng theo caûnh-vaät maø maát ñi, baáy giôø thaønh ra oâng

khoâng coù taâm roài. Neáu khoâng coù taâm, thì oâng laáy chi tu-haønh maø thaønh ñaïo, chöùng quaû

phaûi khoâng?

ÑOAÏN 46

_ Luùc baáy giôø, ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ñeàu laëng thinh, suy xeùt, hình nhö vöøa maát

moät vaät quí baùu.


_ Phaät baûo ngaøi A-Nan: OÂng phaûi bieát raèng trong theá-gian, caùc vò tu-haønh khoâng

ñöôïc thaønh ñaïo, ñeàu do laàm chaáp caùi “Voïng-töôûng sanh-dieät” naøy cho laø “Chôn-thieät”, neân

tuy thaønh-töïu chín baäc ñònh, nhöng khoâng döùt heát caùc thöù “laäu” (meâ laàm), ñeå chöùng quaû

Voâ-laäu A-La-Haùn cuõng vì chaáp caùi voïng-töôûng sanh-dieät naøy laøm thaät. Chính oâng cuõng

vaäy, tuy hoïc nhieàu, nghe nhieàu giaùo-lyù, nhöng khoâng ñöôïc quaû Thaùnh.

(Chín baäc ñònh nhö: Sô-thieàn, nhò-thieàn, tam-thieàn, töù-thieàn, khoâng voâ bieân xöù ñònh,

thöùc voâ bieân xöù ñònh, voâ sôû höõu xöù ñònh, phi töôûng phi phi töôûng xöù ñònh vaø dieät thoï töôûng

ñònh.)


Trong ñoaïn naøy:

_ Sau khi ngaøi A-Nan bò naïn, môùi thöùc tænh, bieát mình chöa tu, chæ lo nghe nhieàu

hoïc roäng, maø khoâng chòu tu-haønh, môùi ra noâng noåi nhö vaäy, ñeán noãi saép bò sa vaøo doøng

ñôøi oâ-tröôïc.

_ Hoát-hoaûng, môùi caàu Phaät daïy cho caùc phöông-phaùp tu-haønh ñeå ñöôïc giaûi-thoaùt,

nhö: - Sa-ma-tha : Thieàn-ñònh, döøng.

- Tam-ma ñeà : Ñònh, Chæ. Chæ-Quaùn.

- Thieàn-na : Tònh-löï: Quaùn Tòch-dieät (phi-khoâng phi-giaû maø voâ-truï) hay Ñònh-Tueä

song tu.

_ Tröôùc khi Phaät chæ Thieàn-ñònh Sa-ma-tha, Phaät hoûi nguyeân-nhaân naøo khieán A-

Nan ñi tu. Ngaøi A-Nan duøng taâm phaân-bieät traû lôøi, laø thaáy Phaät coù 32 töôùng toát ñeïp tuyeät-

traàn, neân sanh loøng ngöôõng-moä maø ñi tu. (Ñaây laø duøng taâm phaân-bieät ñeå bieát).

_ Phaät baûo: Do ñoù taát caû chuùng sanh, sôû-dó sanh-töû luaân-hoài laø vì laáy caùi voïng-

töôûng giaû doái naøy laøm taâm thaät cuûa mình, neân bò noù sai khieán.

_ Töø ñoù môùi phaân chia Nhaân (Ngöôøi) vôùi Ngaõ (Ta), roài thaân-sô, doøng hoï, chuûng-

toäc, quoác-gia, theá-giôùi ... cuûa Ta v.v...

_ Cho neân Phaät tröôùc khi chæ caùi taâm thaät (Chôn-Taâm) thì Phaät chæ caùi taâm giaû

(Voïng-Taâm) tröôùc, ñeå cho chuùng ta thaáy roõ raøng, roài sau naøy chæ taâm thaät ta môùi nhaän ra

deã daøng.

_ Phaät môùi ñöa ra vaán-ñeà phaân-tích laø maét thì thaáy, coøn caùi bieát laø taâm bieát.

_ Caùi naøo thaät thì toàn-taïi maõi maõi. Caùi naøo giaû thì coù ñoù maát ñoù, bieán-hieän, sanh-

dieät luoân luoân, khoâng coù choã gaù nöông.

_ Neân muoán tröø caùi gì, ñeàu phaûi bieát maët noù, teân noù, xöù-sôû (choã ôû) cuûa noù, thì môùi

tröø ñöôïc.

_ Do ñoù Phaät môùi ñöa ra vieäc gaïn hoûi ngaøi A-Nan laø taâm coù choã ôû khoâng?

_ Ngaøi A-Nan môùi duøng taâm phaân-bieät, ñöa taâm vaøo 7 choã ôû nhö: ÔÛ trong, ôû ngoaøi,

ôû maét, ôû trong laãn ngoaøi, ôû choã tuøy hieäp, ôû khoaûng giöõa, vaø khoâng dính vaøo ñaâu (Taâm voâ-

tröôùc).

_ 7 choã naøy ñeàu bò Phaät baùc caû, vaø noùi roõ cho ngaøi A-Nan bieát raèng: caùi taâm voïng

hay yù-thöùc phaân-bieät naøy, noù laø voïng laø giaû, noù coù sanh coù dieät, neân noù khoâng coù choã ôû,

choã truï.

_ Ngaøi A-Nan thaáy vaäy môùi caàu Phaät chæ daïy phöông-phaùp Thieàn-ñònh (Sa-ma-

tha), ñeå phaù tröø voâ-minh, môû Trí nhaän ñöôïc caùi thaät laø Chôn-Taâm, môùi traùnh khoûi laàm taø-

thuaät cuûa ngoaïi-ñaïo.

_ Tröôùc khi chæ Chôn-Taâm, Phaät coøn gaïn hoûi laïi cho kyõ.

_ Phaät bieåu-döông caùi Taâm-Trí thöôøng-truï laø chính-yeáu, maø ai cuõng coù saün, ñeå phaù

tröø voâ-minh. Chö Phaät thaønh ñaïo cuõng do caùi naøy.

_ Phaät neâu hai nguyeân-taéc caên-baûn laø Chôn vaø Voïng, maø chuùng ta caàn phaûi hieåu

roõ:


1. Chuùng ta sôû-dó bò sanh-töû, laø vì laáy voïng-taâm laøm thaät. Cho neân caùc vò tu-haønh

khoâng chöùng quaû Phaät, maø chæ thaønh Thinh-Vaên, Duyeân-Giaùc, ngoaïi-ñaïo, chö Thieân, Ma-

vöông, vaø quyeán-thuoäc cuûa Ma, ñeàu cuõng vì laáy voïng-taâm laøm thaät ñeå tu.

2. Coøn caùi thaät laø Chôn-Taâm (laø caên-baûn Voâ-thæ Boà-Ñeà Nieát-Baøn).

- Chôn-Taâm naøy, ta soáng haèng ngaøy vôùi noù maø ta khoâng bieát, cöù theo giaû boû chôn,

neân tu hoaøi maø khoâng thaønh chaùnh-quaû.

- Neân bieát caùi gì thöôøng coøn laø Chôn, caùi gì coù sanh roài maát laø Voïng.

- Caùi gì tónh laëng, haèng-giaùc laø Chôn, coøn caùi gì suy nghó phaân-bieät laø Voïng.

- Cho neân Phaät môùi chæ cho ta, caùi naêng suy nghó phaân-bieät ñoù laø voïng-taâm, khoâng

phaûi thaät.

Neân xuyeân qua söï luaän baøn giöõa Phaät vaø ngaøi A-Nan, chuû-yeáu laø Phaät muoán chæ

cho oâng vaø chuùng ta, haõy phaùt-hieän Chôn-Taâm thöôøng-truï saün coù cuûa chính mình. Noù laø

caên-baûn Boà-Ñeà Nieát-Baøn. (Chôn-Taâm)

_ Khoâng phaùt-hieän ñöôïc Chôn-Taâm thöôøng-truï, duø coù lyù-luaän raèng: Noù laø caùi naøy,

noù laø caùi kia, noù ôû trong thaân, noù ôû ngoaøi thaân, noù ôû khoaûng giöõa v.v... ñeàu khoâng ñem laïi

lôïi-ích naøo caû.

_ Giaû-söû coù noùi ñuùng thaät ñi nöõa, caùi ñoù cuõng vaãn laø caên-nguyeân cuûa tai-hoïa, laø

ñoäng-cô cuûa moïi phieàn-naõo (tham saân si, nghi maïn v.v...).

_ Caùi hieän-töôïng tö-duy maø ta goïi laø taâm hay yù-thöùc aáy voán laø Voïng-töôûng, maø

Voïng-töôûng, thì khoâng phaûi laø Chôn. Noù laø vang boùng cuûa tieàn-traàn (saéc thinh höông vò

xuùc phaùp).

_ Duø cho coù döùt boû heát taát caû: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát, chæ giöõ laïi beân trong caùi

thaàm thaàm yeân laëng phaân-bieät, ñoù cuõng chæ laø hình-aûnh cuûa phaùp-traàn phaân-bieät maø thoâi.

_ Cho neân troïng-taâm tranh-luaän giöõa Phaät vaø ngaøi A-Nan khoâng phaûi ôû choã tìm

kieám caùi taâm qua hình daùng (lôùn nhoû, roäng heïp, daøi ngaén, vuoâng troøn v.v...), cuõng khoâng

phaûi caàu thaáy caùi taâm qua maøu saéc (xanh vaøng ñoû traéng hoàng luïc v.v...), maø tranh-luaän ñeå

phaùt-hieän söï trong saùng thanh-tònh, giaûi-thoaùt an laønh, giaùc-ngoä baát-ñoäng, töï-taïi nhö-nhö,

voán saün coù trong moïi con ngöôøi chuùng ta.

_ Duø con ngöôøi bò phieàn-naõo voâ-minh che phuû ñi nöõa, thì baûn-chaát tieàm-taøng coá-

höõu cuûa nhöõng ñieàu ñoù trong taâm-theå moïi ngöôøi cuõng voâ-thæ voâ-chung khoâng luùc naøo giaùn-

ñoaïn caû.

Do vaäy, Phaät noùi roõ vôùi ngaøi A-Nan raèng:

_ Ta khoâng baûo oâng phuû-nhaän caùi taùnh: thaáy, nghe, nhaän-thöùc phaân-bieät ñoù,

khoâng phaûi laø taâm, nhöng oâng caàn suy nghó chín chaén Chôn, Voïng vaø laøm theá naøo rôøi caùi

voïng-töôûng ñeán vaø ñi.

_ Maø oâng phaûi coøn laïi moät caùi: laø caùi khoâng voïng-töôûng ñeán vaø ñi. Caùi naøy noù luoân

ôû vôùi oâng, noù môùi thaät laø chính cuûa oâng ñaáy.

_ Phaät daïy: Caùc vò tu-haønh tuy ñaõ chöùng ñöôïc 9 baäc ñònh, maø khoâng chöùng ñöôïc

quaû Voâ-laäu A-La-Haùn cuõng chæ vì chaáp caùi taâm phan-duyeân cho laø thaät chôn-lyù.

_ Vaäy muoán chöùng quaû A-La-Haùn, thoaùt khoûi luaân-hoài sanh-töû, roài tieán thaúng tôùi

quaû Phaät, tröôùc heát phaûi boû caùi taâm phan-duyeân.


GIAÛNG GIAÛI



(LAÀN THÖÙ BA)

ÑOAÏN 47

Ngaøi A-Nan thaønh-khaån caàu Phaät chæ daïy phöông-phaùp tu-haønh “choã thaáy bieát cuûa Phaät”

ñaõ chöùng roài.

_ Ñoaïn naøy noùi sau khi ngaøi A-Nan nghe qua lôøi Phaät daïy, maø töï xeùt laáy mình

raèng:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Töø khi toâi phaùt taâm xuaát-gia theo Phaät, luoân töï troâng caäy vaøo

söùc oai-thaàn cuûa Phaät maø khoâng nghó caàn tu-haønh khoå-haïnh laøm chi, vì bieát sau naøy Phaät

seõ ban cho phaùp tu chaùnh-ñònh ñeå thaønh Phaät.

_ Nay con khoâng ngôø thaân-taâm cuûa Phaät vaø thaân-taâm cuûa con laø hai thaân khaùc

nhau, khoâng theå thay theá nhau ñöôïc, neân ai aên naáy no.

_ Baáy laâu nay, con nhaän laáy voïng-taâm laøm taâm thaät cuûa mình, neân taâm thaät naøy bò

che khuaát.

_ Neân thaân con xuaát-gia maø taâm khoâng toû ñaïo. Laïi nöõa, con gioáng nhö ngöôøi voán

giaøu sang laïi töø choái giaøu sang, lìa boû haïnh-phuùc, khoâng khaùc nhö ngöôøi khoán-cuøng nghe

nhaûm tin caøn, maø boû cha troán theo con ñöôøng meâ-voïng.

_ Nay con môùi hieåu roõ raèng: Daàu coù nghe nhieàu giaùo-lyù ñi nöõa, maø khoâng chòu laáy

ñoù ñeå tu-haønh giaûi-thoaùt, thì chaúng khaùc naøo keû chöa töøng nghe, cuõng gioáng nhö ngöôøi noùi

aên maø khoâng aên, thì khoâng bao giôø no daï ñöôïc.

ÑOAÏN 48

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Chuùng con hieän nay thöôøng bò hai chöôùng naøy laøm ngaên

ngaïi söï tu-haønh:

1. Phieàn-naõo-chöôùng: laø do thaáy bieát vaø tö-duy meâ laàm laøm chöôùng ngaïi.

2. Sôû-tri-chöôùng: do chaáp coù thaät caûnh vaø do luyeán-aùi caùc phaùp tu coù chöùng-ñaéc,

neân coá chaáp giöõ: Thuû caûnh vaø phaùp aùi, caû hai ñeàu do beänh phaùp-chaáp maø thaønh ra, laøm

chöôùng ngaïi, neân luoân luoân bò raøng buoäc.

_ Bôûi vì chöa toû ngoä ñöôïc Chôn-Taâm chôn-thaät cuûa mình, neân chöa phaù ñöôïc voâ-

minh.

_ Vaäy chuùng con ngöôõng caàu Ñöùc Nhö-Lai töø-bi thöông choã khoán-cuøng (keït heát loái)

cuûa chuùng con, maø khai-thò Chôn-Taâm thanh-tònh saùng suoát nhieäm-maàu, vaø ñeå môû ñöôïc

Ñaïo-nhaõn giaûi-thoaùt cuûa chuùng con.

ÑOAÏN 49

CHÔN-TAÂM: cuøng nghóa vôùi NHÖ-LAI-TAÏNG vaø TRI-KIEÁN NHÖ-LAI.

A. Phaät phoùng haøo-quang (Bieåu-tröng: Khai môû trí-tueä).

Ñoaïn naøy Ñöùc Theá-Toân tröôùc khi chæ Chôn-Taâm, thì Ñöùc Nhö-Lai khai môû trí-tueä

cho taát caû moïi ngöôøi trong phaùp-hoäi, baèng caùch laø phoùng quang töø ngöïc laø laøm lôïi-ích cho

moïi ngöôøi, laøm cho caùc taùnh laønh cuûa moïi ngöôøi phaùt-sanh maø taïo ra ñöôïc nhieàu haïnh-

ñöùc.

_ Cuøng vôùi trí-tueä ñuû phöông caùch, trong saùng röïc rôõ toûa khaép 10 phöông phaùp-

giôùi troøn khaép, roài töø ñoù taùc-ñoäng vaøo ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng laøm cho thöùc tænh caùc Trí-

Giaùc cuûa moïi ngöôøi böøng saùng.


B. Phaät höùa chæ daïy.

_ Luùc giôø Ñöùc Theá-Toân baûo raèng: Nay Ta vì caùc oâng maø laäp phaùp-traøng lôùn lao, laø

choã: “Phöông-tieän khai thoâng trí-tueä cao-sieâu”, ñeå haøng-phuïc caùc meâ laàm cuûa chuùng-sanh,

cuõng laøm cho taát caû chuùng-sanh ñeàu ñöôïc:

1. Taâm thöôøng-tòch Chôn-Taâm (lìa caùc duïc).

2. Taâm thöôøng-chieáu, haèng-chieáu (laø haèng xa lìa).

3. Taâm saùng suoát trong saùng (laø haèng trí-tueä).

4. Taâm vaéng laëng tòch-tónh (laø haèng khoan-dung)

5. Taâm huyeàn-dieäu thaâm saâu (laø haèng töø-bi hyû-xaû).

6. Taâm kín nhieäm khoù giaûi (laø taâm bình-thöôøng).

7. vaø Maét thanh-tònh trang-nghieâm, Taâm thanh-tònh trang-nghieâm (laø Taâm tuøy

duyeân löïc).

Taát caû ñeàu goïi laø CHÔN-TAÂM caû.

Toùm ÑOAÏN 49

_ Duøng trí-tueä Giaùc maø nhìn vuõ-truï vaïn-höõu, thì vuõ-truï vaïn-höõu trôû thaønh theá-giôùi

ñaïi-ñoàng, thaønh nhöùt-chaân phaùp-giôùi. Trí-tueä Giaùc (Chôn-Taâm) xoùa boû heát ranh giôùi, ñaát

ñai, coõi nöôùc, ngaên caùch bôûi yù-thöùc-heä voâ-minh: Tham Saân Si, Nghi Maïn Chaáp.

_ Phaät vaø haèng-haø sa-soá chö Phaät trong möôøi phöông, cuøng chung thoï-duïng moät

aùnh saùng baùu röïc rôõ, lung linh maøu saéc, trong ñoù coù oâng A-Nan vaø Ñaïi-chuùng, cuõng coù

phaàn thuï-höôûng cho rieâng mình, trong baàu theá-giôùi ñaïi-ñoàng, nhöùt-chôn huy-hoaøng aáy.

GIAÛNG GIAÛI



TAÙNH THAÁY LAØ TAÂM.

Daøn baøi

Bieän-luaän Taùnh thaáy laø Taâm:

A. Khoâng con maét vaãn coù thaáy. (Laø Taâm thaáy, Taâm bieát)

B. Thaáy toái laø coù thaáy. (Laø Taâm coù thaáy bieát toái)



ÑOAÏN 50

_ Phaät baûo: A-Nan vöøa roài oâng noùi thaáy quyeàn cuûa Ta. (laø thaáy 5 ngoùn tay cuûa Ta co

naém laïi)

_ Vaäy laøm sao thaønh quyeàn? (Caûnh) vaø nhôn caùi gì coù caùi thaáy? (Taâm)

ÑOAÏN 51

_ Ngaøi A-Nan thöa: Baïch Ñöùc Theá-Toân! Vì naêm ngoùn tay cuûa Phaät co laïi laøm thaønh

caùi quyeàn (Caûnh). Nhôn coù con maét (Caên), cho neân môùi coù caùi thaáy (Taâm).

ÑOAÏN 52

_ Phaät daïy: A-Nan! Hoâm nay Nhö-Lai laáy lôøi chôn thieät (lôøi thaät, Thaät-Töôùng) noùi

cho oâng roõ.

_ Neáu laø baäc trí-tueä thì chæ nhôø lôøi thí-duï maø ñöôïc khai-ngoä.

_ Neáu khoâng coù baøn tay, thì chaúng coù naém tay (quyeàn). (Caûnh)

_ Cuõng nhö khoâng con maét, thì chaúng coù caùi thaáy. (Caên + Taâm)

_ So saùnh nhö theá coù ñuùng khoâng? A-Nan thöa: Ñuùng!


ÑOAÏN 53

_ Phaät baûo: Khoâng ñuùng! Vì khoâng coù baøn tay, thì khoâng coù naém tay (quyeàn) laø phaûi

roài. Coøn khoâng coù maét (maét muø), chöa phaûi khoâng coù caùi thaáy.

_ OÂng thöû ra ñöôøng hoûi ngöôøi muø: Anh coù thaáy gì khoâng? Chaéc chaén ngöôøi muø aáy

traû lôøi: Chæ thaáy toái ñen!

_ Nhö theá roõ raøng: Ngöôøi muø khoâng coù maét maø hoï cuõng vaãn thaáy (thaáy toái) (khoâng

caên, maø coøn taâm, neân thaáy). Maëc duø maét khoâng coù (maét muø) vaø tieàn-traàn töï toái (traàn-caûnh

ñoái tröôùc coù toái coù saùng), nhöng caùi thaáy luùc naøo cuõng coù.


ÑOAÏN 54

_ A-Nan thöa: Ngöôøi muø chæ thaáy toái ñen ôû tröôùc maét, sao goïi raèng thaáy ñöôïc?

_ Phaät baûo: Ngöôøi muø khoâng coù maét, chæ thaáy toái. Keû coù maét ôû trong nhaø toái (cuõng

thaáy toái). Vaäy hai caùi toái ñoù coù khaùc nhau khoâng?

_ A-Nan thöa: Khoâng khaùc.

C. Bieän-luaän: Caùi thaáy laø Taâm.

Phaät chæ caùi thaáy laø taâm, khoâng phaûi con maét.

ÑOAÏN 55

_ Phaät hoûi: Ngöôøi ôû trong nhaø toái, thaáy toái; boãng coù ñeøn saùng, hoï thaáy ñöôïc caùc

vaät. Vaäy ñeøn thaáy hay maét thaáy?

_ A-Nan thöa: Maét thaáy, chôù khoâng phaûi ñeøn thaáy.

_ Phaät daïy: Cuõng theá, ngöôøi muø, boãng ñöôïc maét saùng, hoï thaáy ñöôïc caùc caûnh-vaät,

ñoù laø taâm thaáy, chôù khoâng phaûi maét thaáy. Phaät daïy tieáp:

- Caùi ñeøn chæ laøm cho saùng caùc vaät. (Traàn-caûnh)

- Coøn caùi thaáy laø con maét, duï cho taâm. (Taâm)

- Chôù khoâng phaûi ñeøn thaáy, duï cho maét. (Caên)

_ Leân moät taàng nöõa:

- Con maét chæ laøm cho roõ caùc vaät. (Caên)

- Coøn caùi thaáy laø taâm, chôù khoâng phaûi con maét. (Taâm)

PHUÏ CHUÙ

Laáy Ñieän vaø Boùng ñeøn laøm thí-duï.

_ Con maét cuûa ngöôøi, cuõng nhö boùng ñeøn.

_ Coøn caùi thaáy cuûa ngöôøi, nhö ñieän.

_ Khi daây ñöùt (duï thaàn-kinh hoûng), boùng ñeøn hö (duï maét bò muø), thì boùng ñeøn

khoâng chaùy, chôù khoâng phaûi ñieän maát, (duï caùi thaáy khoâng) (khoâng thaáy gì heát).

_ Khi thay boùng ñeøn môùi, noái daây laïi, thì boùng ñeøn chaùy trôû laïi. (Khoâng phaûi do coù

boùng ñeøn hay daây, môùi coù ñieän)

_ Caùi thaáy cuûa ngöôøi cuõng theá:

- Khi maét bò maây che, thì chæ thaáy toái. (Chôù khoâng phaûi caùi thaáy maát)

- Ñeán khi loät maây roài, thì caùi “thaáy” hieän ra. (Khoâng phaûi do con maét, môùi coù caùi

thaáy)

Ñoaïn naøy Phaät chæ roõ caùi thaáy ñoù laø taâm vaø Phaät ñöa ra ba yeáu-toá:

1. Traàn-caûnh : Caûnh ngoaøi coù ñoäng tònh, saùng toái v.v... .

2. Caên : Choã tieáp-thu, laøm toû roõ caûnh beân ngoaøi.

3. Taâm : Soi thaáu caûnh, goïi laø Thaáy, Nghe, Hay, Bieát.




TAÙNH THAÁY LAØ TAÂM


Phaät laáy thí-duï:

_ Nhôø caùnh tay, môùi coù naém tay (quyeàn). (Caûnh)

_ Nhôø coù con maét, môùi coù caùi thaáy. (Caên + Taâm)

Phaät baûo:

_ Khoâng caùnh tay, thì khoâng coù quyeàn. (Caûnh)

_ Nhöng khoâng coù con maét, khoâng phaûi laø khoâng coù caùi thaáy. (Khoâng coù caên maét,

nhöng coøn taâm neân thaáy)

Chöùng-cöù:

_ Hoûi ngöôøi muø thaáy thaáy chi? Ngöôøi ñoù ñaùp: Chæ thaáy toái. (Taâm)

_ Ñaây laø theo thöôøng-tình cuûa chuùng-sanh, khoâng coù con maét (maét muø) thì khoâng

thaáy, vì chuùng ta quaù leä-thuoäc vaøo con maét. (beänh laàm laãn)

_ Chính Taùnh thaáy bao giôø cuõng coù, khoâng vì con maét maø Taùnh thaáy taêng leân hay

giaûm ñi.

_ Coøn caûnh tröôùc maét toái hay saùng, laø ñaëc-taùnh cuûa caûnh sanh-dieät. Taùnh thaáy vaãn

coù ñoù. Ñöøng töôûng khoâng coù con maét, thì khoâng coù Taùnh thaáy. Daàu caûnh coù toái ñen, Taùnh

thaáy vaãn theá (töùc thaáy toái).


_ Ngaøi A-Nan caõi: Ngöôøi muø chæ thaáy toái ñen, sao goïi laø thaáy?

_ Phaät noùi: Ngöôøi ôû trong nhaø toái, chæ thaáy toái ñen, so vôùi caùi toái ñen cuûa ngöôøi muø,

hai caùi toái cuõng gioáng nhau. Vaäy thaáy toái laø coù thaáy.(Taâm)


_ Phaät daïy: Nhö ngöôøi muø, boãng ñöôïc maét saùng, goïi laø con maét thaáy (Caên). Vaäy

ngöôøi ôû trong nhaø toái, boãng coù ñeøn, nhìn roõ caùc vaät. Ñaùng leõ cuõng goïi laø: Caùi ñeøn thaáy,

phaûi khoâng?! (Caûnh)

_ Noùi caùi ñeøn thaáy: Ta thaáy buoàn cöôøi. (Caûnh)

_ Theá thì caâu: Con maét thaáy cuõng laø sai. (Caên)

Vaäy ta phaûi nhaän-ñònh roõ ñieàu naøy:

1. Ñeøn soi saùng, nhöng con maét thaáy, chôù khoâng phaûi ñeøn. (Caûnh + Caên)

2. Maét laø cô-quan ñeå nhìn, nhöng taâm thaáy, chôù khoâng phaûi con maét thaáy. (Caên +

Taâm)

Ñoaïn naøy Phaät taïm laáy Taùnh thaáy laøm Taâm vì Taùnh thaáy naøy noù gaàn keà Chôn-Taâm

cuõng nhö maët traêng thöù hai, ñeå cho chuùng ta deã hieåu maø ngaàm ñoaùn ñöôïc caùi Taâm noù

gioáng nhö vaäy, laø luùc naøo cuõng thöôøng-truï, thöôøng bieát, thöôøng thaáy, thöôøng chieáu soi, maø

khoâng maát, khoâng thay ñoåi.

_ Cho neân Phaät chæ taâm ôû ñaây laø Taâm-vöông YÙ-thöùc vaäy. (laø cuõng noùi voïng-thöùc

taâm)

_ Noù phaûi hoäi ñuû caùc yeáu-toá nhö: Nhaõn thöùc + YÙ-thöùc Taâm vöông môùi thaønh caùi

thaáy cuûa maét.

Neân Nhö-Lai noùi:


_ Maét khoâng phaûi thaáy, maø thaáy laø do taâm. Taâm ôû ñaây laø chæ cho Taâm-vöông YÙ-

thöùc (Khoâng phaûi Chôn-Taâm, chæ gaàn keà Chôn-Taâm). Neân:

- Noùi maét thaáy ñaõ sai. (Caên)

- Noùi khoâng phaûi maét thaáy caøng sai.

- Noùi taâm thaáy, chæ laø Nhö-Lai phöông-tieän.

_ Maø phaûi noùi: Caùi thaáy cuûa maét chæ laø Hieän-löôïng (laø söï löôïng bieát coøn trong ñeä-

nhöùt saùt-na, nghóa laø chöa qua tö-duy phaân-bieät). Vì:

- Quaù-khöù taâm baát-khaû-ñaéc (Taâm quaù-khöù khoâng theå chöùng ñaéc).

- Hieän-taïi taâm baát-khaû-ñaéc.

- Vò-lai taâm baát-khaû-ñaéc.

Vaäy caùi taâm thaáy laø caùi taâm naøo?

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ HAI

TAÙNH THAÁY KHOÂNG ÑOÄNG

1. Phaät ñöa ra thí-duï khaùch-traàn laø voïng-töôûng sanh-dieät.

2. Laáy thí-duï Ñoäng + Tònh, ñeå chæ caùi khoâng ñoäng laø taâm.

3. Laáy thí-duï Ñoäng + Tònh cuûa Thaân, ñeå chæ caùi khoâng ñoäng laø taâm.

4. Phaät traùch Ñaïi-chuùng.

ÑOAÏN 56

_ A-Nan vaø Ñaïi-chuùng nghe Phaät giaûng nhö vaäy ñeàu im laëng, nhöng trong taâm thaät

chöa hieåu, neân ñeàu kính caån chaép tay troâng chôø Phaät chæ daïy theâm.

ÑOAÏN 57

_ Laáy thí-duï khaùch-traàn laø hieän-töôïng, noù laø voïng-töôûng sanh-dieät, ñeå chæ caùi

khoâng sanh-dieät laø taâm.

ÑOAÏN 58

_ Theá naøo laø khaùch? Khaùch: laø coù ñeán coù ñi, goïi laø dôøi ñoåi.

_ Theá naøo laø traàn? Traàn: laø buïi, luoân lay ñoäng, goïi laø sanh-dieät.

Neân caùi khoâng sanh-dieät, ôû moät choã, khoâng ñoäng laø taâm.

ÑOAÏN 59

Laáy thí-duï Ñoäng + Tònh laø co môû, ñeå chæ caùi khoâng ñoäng, khoâng co môû laø taâm.

ÑOAÏN 60

Laáy thí-duï Ñoäng + Tònh ôû Thaân, ñaàu quay qua quay laïi, ñeå chæ caùi thaáy khoâng ñoäng

khoâng tònh laø taâm.

Keát-luaän vaø traùch Ñaïi-chuùng.

_ Phaät baûo:

- Caùi naøo: ñoäng, tònh, co, môû, thì coù sanh-dieät, caùi ñoù laø Voïng, thuoäc veà Khaùch,

khoâng phaûi oâng.

- Caùi naøo khoâng: ñoäng, tònh, co, môû, thì khoâng sanh-dieät, caùi ñoù laø Chôn, thuoäc veà

Chuû, chính laø oâng.

Nhö theá, Chôn vaø Voïng raát roõ raøng, oâng chöa hieåu hay sao?

Taïi sao töø hoài naøo ñeán giôø, caùc oâng cöù nhaän:


- Caùi Voïng-thaân töù ñaïi, giaû-hôïp naøy, cho laø Thaät-thaân cuûa mình.

- Caùi Voïng-töôûng, sanh-dieät naøy, cho laø Thaät-Taâm cuûa mình.

- Caûnh-vaät giaû-taïm naøy, cho laø Thaät-Caûnh cuûa mình.

Maø laïi boû caùi Chôn-Taâm thöôøng coøn, baát-sanh baát-dieät cuûa mình saün coù kia ñi?

Haèng ngaøy laøm nhöõng vieäc traùi ngöôïc:

- Nhaän caùi ñoäng laøm Thaân. (Khoâng bieát caùi baát-ñoäng môùi laø Chôn-thaân)

- Nhaän vaät laøm mình. (Laáy giaû laøm thaät)

- Nhaän Voïng-töôûng laøm taâm.

Xoay vaàn trong ñoù, töï nhaän laáy sanh-töû luaân-hoài nhieàu kieáp laøm vui, thaät laø oan-

uoång!


Trong ñoaïn kinh naøy, neáu chuùng ta coù taâm-huyeát nhieät-thaønh tö-duy tu-taäp, coù

Thieàn-ñònh ít nhieàu, coù theå böøng tænh-ngoä raèng Chôn-Taâm khoâng phaûi ôû ñaâu xa xoâi caùch-

trôû, caàn phaûi tìm kieám hay caàu-khaån van xin môùi coù.

Tìm Chôn-Taâm, cuõng khoâng caàn ôû ngay chaùnh-ñieän cuûa ngoâi chuøa ñoà soä nguy-nga

coù töôïng Phaät to, coù ñaïi-hoàng-chung lôùn.

Tìm Chôn-Taâm, cuõng khoâng caàn ñoùng cöûa trong Thieàn-thaát vaø ngoài thô thaån im

laëng vôùi ñoâi maét lim dim.

Muoán tìm Chôn-Taâm: Chæ caàn coù chaát lieäu Thieàn-ñònh (Tam-ma-baùt-ñeà vaø Sa-ma-

tha) vôùi nghóa laø: Tö-duy quaùn-chieáu Thaân-Taâm vaø caûnh-giôùi quanh cuoäc soáng haèng ngaøy

cuûa baûn-thaân mình.

Phaät daïy: Luïc caên: nhaõn nhó tî thieät thaân yù, noùi chung laø nhöõng taùc-duïng nhaän-

thöùc cuûa saùu giaùc-quan, chuùng khoâng phaûi Chôn-Taâm, nhöng chuùng cuõng khoâng rôøi ngoaøi

Chôn-Taâm maø coù.

Bieát söû-duïng, trong Voïng-Taâm ta tìm thaáy Chôn-Taâm. Khoâng bieát söû-duïng, thì noù

toaøn laø voïng-töôûng, boùng daùng cuûa tieàn-traàn.

Tieàn-traàn luoân luoân thay ñoåi, luùc coù luùc khoâng; coøn söï hoài-töôûng laïi caùi töôùng cuûa

tieàn-traàn, cuõng luùc sanh luùc dieät.

Vì vaäy, söï hoài-töôûng boùng daùng tieàn-traàn vaøo trong kyù-öùc phaân-bieät (laø A-laïi-gia-

thöùc, laø thöùc thöù 8) noù chæ laø voïng-taâm, laø nhöõng phieàn-naõo khaùch-traàn.

Vì laø khaùch, neân khoâng ñöôïc ôû luoân.

Vì laø traàn, neân khoâng coù phuùt giaây yeân laëng.

Phaät daïy cho chuùng ta phöông-phaùp tu-hoïc ñeå soáng vôùi söï an laønh, yeân laëng, nhö

hö-khoâng vaø quay veà vôùi vai troø ngöôøi chuû.

Trong söï loaïn-ñoäng cuûa traàn, coøn coù hö-khoâng yeân laëng khoâng heà lay chuyeån.

Tröôùc söï naém, môû, co, duoãi qua naém tay cuûa Phaät, coøn coù caùi khoâng naém, môû, co,

duoãi ñoù laø caùi thaáy cuûa oâng A-Nan.

Theá cho neân, söï nhaän-thöùc cuûa saùu giaùc-quan, luoân luoân thay ñoåi töøng saùt-na,

töøng phuùt töøng giôø; nhöng ngoaøi söï thay ñoåi luoân luoân aáy, con ngöôøi coøn moät caùi khoâng

bao giôø thay ñoåi, ñoù laø Chôn-Taâm.

Neân Chôn-Taâm coù khaép caû ôû moïi ngöôøi, khi trí-tueä con ngöôøi coù khaû-naêng nhaän-

thöùc ñöôïc voïng-taâm. Nhaän ra ñöôïc voïng-taâm cuõng laø nhaän-thöùc ñöôïc nhöõng gì laø voâ-minh

phieàn-naõo khaùch-traàn, ñeå roài hoùa-giaûi chuùng trôû veà baûn-theå hoaøn-toaøn trong saùng thanh-

tònh laø Taâm Chôn-Nhö cuûa chuùng ta.

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN NHÖÙT


KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN NHÌ



MUÏC-LUÏC


QUYEÅN HAI

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT GAÏN HOÛI VAØ CHÆ ROÕ CAÙI BAÁT-DIEÄT LAØ TAÂM

Daøn baøi

Chia laøm ba phaàn:

1. Chæ thaân coù bieán-dieät. (Caûnh)

2. Chæ taùnh thaáy khoâng bieán-dieät. (Taâm)

3. Chæ toû roõ hai taùnh.

GIAÛNG GIAÛI


TAÙNH THAÁY KHOÂNG MAÁT (laø Taâm)

Daøn baøi

Chia laøm 4 phaàn:

1. Ngaøi A-Nan ñöôïc khai-ngoä, maø vaãn coøn nghi. Neân xin Phaät chæ caùi ñieân-ñaûo.

2. Phaät laáy thí-duï ñeå chæ roõ caùi ñieân-ñaûo.

3. Phaät chæ ngay caùi ñieân-ñaûo.

4. Phaät chæ: Vì meâ neân coù Thaân-Taâm ñieân-ñaûo. (Meâ trong ngoä, Thaân meâ trong ngoä,

Taâm meâ trong ngoä, Taâm ôû trong Thaân, Meâ trong meâ).

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ TÖ

Chæ TAÙNH THAÁY KHOÂNG HOAØN khoâng phaûi laø Taâm,

noù môùi laø kieán-tinh maø thoâi.

Daøn baøi

I. Ngaøi A-Nan caàu Phaät daïy. (Ñoaïn 11)

II. Phaät phaù voïng-taâm, chæ roõ kieán-tinh. (Ñoaïn 12)

A. Phaù caùc duyeân Taâm coù hoaøn.

1. Tröôùc phaù phaùp bò duyeân.

2. Phaù Taâm naêng duyeân. (Ñoaïn 13)

3. Keát-luaän.

B. Chæ roõ baûn-taâm khoâng hoaøn. (Ñoaïn 14)

1. Ngaøi A-Nan caàu Phaät daïy.

2. Phaät chæ roõ. (Ñoaïn 15)

a. Thí-duï: Kieán-tinh.

b. Chæ nhöõng thöù coù hoaøn.

c. Chæ roõ kieán-tinh khoâng hoaøn. (Ñoaïn 16)

3. Keát-luaän.

III. Toùm laïi.


GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ NAÊM

(Phaàn naøy Phaät chæ Taâm raát roõ)

TAÙNH THAÁY KHOÂNG TAÏP

(Töùc khoâng laãn loän vôùi vaät)

Daøn baøi

Phaät chæ Taùnh thaáy khoâng taïp.

1. Ngaøi A-Nan hoûi Phaät. (Ñoaïn 17)

2. Phaät daïy. (Ñoaïn 18)

A. Phaân-bieät roõ raøng: Naêng kieán vaø Sôû kieán.

B. Chia roõ vaät vaø caùi thaáy. (Ñoaïn 20)

a. Vaät khoâng phaûi laø Taùnh thaáy.

b. Taùnh thaáy khoâng phaûi vaät. (Ñoaïn 21)

c. Phaät noùi roõ theâm: Taùnh thaáy laø Taâm, khoâng phaûi vaät. (Ñoaïn 22)

d. Laïi noùi: Vaät khoâng phaûi Taùnh thaáy. (Ñoaïn 23)

C. Keát-luaän.

GIAÛNG GIAÛI


TAÙNH THAÁY KHOÂNG NGAÊN NGAÏI

Daøn baøi

Phaät chæ Taùnh thaáy khoâng bò ngaên ngaïi.

1. Ngaøi A-Nan hoûi: Caùi thaáy coù lôùn nhoû, ñöùt noái khoâng? (Ñoaïn 24)

2. Phaät chæ daïy. (Ñoaïn 25)

A. Chæ ñaïi-löôïc: Traàn caûnh coù lôùn nhoû, caùi thaáy khoâng lôùn nhoû.

B. Giaûi-thích:

a. Ví duï.

b. Phaät quôû. (Ñoaïn 26)

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ SAÙU

Phaät chæ TAÙNH THAÁY KHOÂNG PHAÂN BIEÄT chôn, voïng

(Chæ Taùnh thaáy bao truøm caû Chôn vaø Voïng)

Daøn baøi

I. Ngaøi A-Nan hoûi: Neáu Taùnh thaáy laø mình thì Thaân-Taâm naøy laø ai? (Ñoaïn 27)

II. Phaät daïy. (Ñoaïn 28)

A. Khoâng phaûi vaø Khoâng khoâng phaûi.

1. Neâu nghóa: Khoâng phaûi vaø Khoâng khoâng phaûi.

a. Bieän nghóa: Khoâng phaûi vaø Khoâng khoâng phaûi.

1/ Khoâng phaûi Taùnh thaáy.

2/ Khoâng, khoâng phaûi Taùnh thaáy. (Ñoaïn 30)

b. Phaät an uûi. (Ñoaïn 33)

c. Vaên-Thuø hoûi. (Ñoaïn 34)

2. Chæ roõ duyeân côù: Khoâng phaûi vaø Khoâng, khoâng phaûi. (Ñoaïn 35)

a. Chæ Chôn-lyù.

b. Thí-duï. (Ñoaïn 36)

c. Keát-luaän. (Ñoaïn 37)

B. Phaät baûo: Vöôït boû Phaûi vaø Khoâng phaûi.


GIAÛNG GIAÛI


TAÙNH THAÁY KHOÂNG CHAÁP

(Khoâng chaáp vaøo luaän baøn, lyù söï.

Chæ Taùnh thaáy vöôït treân phaân-bieät, khoâng dính vaøo ñaâu caû)

Daøn baøi

I. Phaät phaù caùi chaáp cuûa Ngaøi A-Nan. (Ñoaïn 38)

A. Theo caâu hoûi ñeå phaù chaáp.

1. Chaúng phaûi Töï-nhieân.

a. Ngaøi A-Nan nghi Chôn-Taâm ñoàng vôùi thuyeát Töï-nhieân cuûa ngoaïi-ñaïo.

b. Phaät laáy nghóa Tuøy duyeân ñeå phaù chaáp Taâm töï-nhieân coù. (Ñoaïn 39)

2. Chaúng phaûi Nhaân-duyeân. (Ñoaïn 40)

a. Ngaøi A-Nan laïi nghi Taâm do Nhaân-duyeân sanh.

b. Phaät laáy nghóa Baát bieán ñeå phaù chaáp Nhaân-duyeân sanh. (Ñoaïn 41)

B. Phaù chaáp chung: Phaät daïy Chôn-Taâm khoâng theå duøng Taâm suy nghó

hay lôøi noùi luaän baøn ñöôïc. (Ñoaïn 42)

II. Phaät traùch.

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ 7

PHAÄT HIEÅN-MINH CHÔN-KIEÁN LY VOÏNG-KIEÁN

(CHÆ TAÙNH THAÁY RÔØI CAÙI THAÁY BIEÁT)

Daøn baøi

I. Ngaøi A-Nan hoûi Phaät. (Laïi nghi nhaân-duyeân sanh) (Ñoaïn 43)

II. Phaät noùi: (Giaùo-lyù coù quyeàn, coù thaät.) (Ñoaïn 44)

1. Chæ roõ giaùo-lyù luùc tröôùc khoâng phaûi Thaät, thuoäc veà Quyeàn.

2. Phaät gaïn hoûi laïi Taùnh thaáy ñeå chæ roõ Chôn-Taâm. (Ñoaïn 45)

3. Phaät chæ Taùnh thaáy khoâng phaûi voïng, song chöa phaûi laø Chôn-Taâm.

4. Chæ roõ giaùo-lyù naøy laø thaät. (Ñoaïn 46)

III. Phaät chæ Chôn-Taâm laàn thöù 7.

GIAÛNG GIAÛI


PHAÂN TÍCH VOÏNG, CHÆ CHÔN

Daøn baøi

A. Ngaøi A-Nan thænh phaùp. (Ñoaïn 47)

I. Ngaøi A-Nan khoâng hieåu hoûi Phaät.

II. Phaät höùa noùi. (Ñoaïn 48)

B. Phaät giaûng daïy. (Ñoaïn 49)

I. Giaûng choã laàm.

II. Giaûng theâm choã chöa hieåu. (Ñoaïn 54)

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

(Trích daøn baøi ôû Ñoaïn 47)



1. Neâu hai thöù voïng-kieán.

2. Chæ roõ töøng thöù voïng-kieán. (Ñoaïn 50)


2.1 Voïng-kieán bieät-nghieäp.

2.1.a Chæ voïng-kieán bieät-nghieäp.

2.1.b Giaûng caùi thaáy ñoù khoâng coù thöïc.

2.1.c Chæ roõ caùi laàm.

2.2 Voïng-kieán ñoàng-phaän. (Ñoaïn 51)

3. Giaûi-thích. (Ñoaïn 52)


GIAÛNG GIAÛI


HIEÅN-MINH BOÁN KHOA LAØ TAÙNH THÖÔØNG-TRUÏ

(NHÖ-LAI-TAÏNG)

Daøn baøi

Chæ 4 khoa laø taùnh thöôøng-truï.

a/ Noùi chung. (Ñoaïn 59)

b/ Noùi rieâng. (Ñoaïn 61)

A. Nguõ aám.

I. Hoûi chung.

II. Giaûng rieâng.

1. Saéc aám. (Ñoaïn 62)

2. Thoï aám. (Ñoaïn 65)

3. Töôûng aám. (Ñoaïn 67)

4. Haønh aám. (Ñoaïn 69)

5. Thöùc aám. (Ñoaïn 70)

B. Luïc nhaäp. (Ñoaïn 1, Quyeån 3)

C. Thaäp nhò xöù. (Ñoaïn 16, Quyeån 3)

D. Thaäp baùt giôùi. (Ñoaïn 27, Quyeån 3)



QUYEÅN NHÌ

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ BA

TAÙNH THAÁY KHOÂNG DÖÙT

ÑOAÏN 1

Ngaøi A-Nan caàu Phaät chæ daïy ôû nôi thaân-taâm naøy caùi naøo Chôn, caùi naøo Voïng.

_ Ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ñöôïc nghe Phaät taïm chæ: Caùi thaáy: khoâng ñoäng, khoâng

tònh, khoâng co, khoâng môû laø Taâm, neân taát caû ñeàu vui möøng hôùn hôû.

_ Nghó mình töø voâ-thæ ñeán nay, töï boû maát Boån-Taâm, nhaän laàm caùi voïng-töôûng

phaân-bieät, theo boùng daùng cuûa tieàn-caûnh laøm taâm mình, ngaøy nay ñöôïc Phaät khai-ngoä, ví

nhö ñöùa con khaùt söõa boãng gaëp baø meï hieàn. (ÔÛ trong voâ-minh maø ñöôïc giaùc-ngoä)

_ Hoï ñoàng chaép tay leã Phaät, caàu xin chæ cho caùc thöù:

- Chôn : laø khoâng sanh, laø Thaät-Töôùng, laø nhö-nhö.

- Voïng : coù sanh-dieät, laø giaû, laø ñoäng.

- Thieät : laø tröôùc sau nhö nhau, nhö vaäy.

- Hö : laø tröôùc sau thay ñoåi, khoâng thaät.

_ ÔÛ nôi thaân-taâm hieän-tieàn ñaây: (coù hai taùnh)

- Caùi naøo Chôn-thieät khoâng sanh-dieät.

- Caùi naøo hö-voïng coù sanh-dieät.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 2

Vua Ba-Tö-Naëc xin hoûi Phaät:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Tröôùc khi thoï giaùo vôùi Phaät, con coù nghe hai nhaø sö ngoaïi-

ñaïo Ca-Chieân-Dieân (moät trong möôøi hoï cuûa ñaïo Baø-La-Moân coù trí-tueä lanh lôïi chuyeân veà

toaùn soá) vaø Tyø-La-Ñeà-Töû (laø ngoaïi-ñaïo ñöùng thöù ba trong saùu vò ngoaïi-ñaïo chuyeân tu khoå-

haïnh), ñeàu noùi: Thaân naøy sau khi cheát roài maát haún, goïi laø Nieát-Baøn.

_ Hoâm nay tuy con ñöôïc Phaät chæ daïy, nhöng haõy coøn hoà-nghi: Laøm sao minh

chöùng caùi taâm naøy khoâng sanh-dieät. Xin Phaät töø-bi chæ daïy cho chuùng con.

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT GAÏN HOÛI VAØ CHÆ ROÕ CAÙI BAÁT-DIEÄT LAØ TAÂM

Daøn baøi

Chia laøm ba phaàn:

1. Chæ thaân coù bieán-dieät. (Caûnh)

2. Chæ taùnh thaáy khoâng bieán-dieät. (Taâm)



ÑOAÏN 3

1. Chæ thaân coù bieán-dieät.

Phaät laøm cho vua Ba-Tö-Naëc suy nghieäm thaáy Thaân coù thay ñoåi: Môùi ngaøy naøo coøn

beù nhoû non nôùt, roài tröôûng-thaønh traùng-kieän, nay toùc baïc maët nhaên. Suy ñoù thì bieát: Thaân

seõ cheát.

Thaân, laø Saéc-Thaân, laø moät hieän-töôïng höõu-vi, moät daïng vaät-lyù cho neân bò chi-phoái

bôûi ñònh-luaät voâ-thöôøng sanh-dieät cuûa vaïn-phaùp. (laø Caûnh)

ÑOAÏN 4

2. Chæ taùnh thaáy khoâng bieán-dieät. (laø Taâm)

Phaät laïi chæ taùnh thaáy khoâng thay ñoåi:

_ Taùnh thaáy cuûa vua luùc leân 3 tuoåi cuõng gioáng nhö ngaøy nay vua ñaõ 62 tuoåi.

_ Thaân coù thay ñoåi, neân seõ hö naùt. Coù bieán taát coù dieät. (laø Caûnh)

_ Taùnh thaáy khoâng thay ñoåi, neân khoâng dieät. Taùnh thaáy khoâng dieät laø moät ñaëc-taùnh

cuûa Chôn-lyù. (laø Taâm)

_ Neân trong caùi “voâ-thöôøng” coøn coù caùi “thöôøng”. Caùi “thöôøng” laø taùnh thaáy, maø

taùnh thaáy cuõng laø moät hieän-töôïng, nhöng laø hieän-töôïng cuûa moät daïng taâm-lyù cuûa “Baûn-theå

Chôn-Nhö cuûa hieän-töôïng vaïn-höõu, coøn goïi laø Nhö-Lai-Taïng”.

_ Cho neân söï sanh-dieät cuûa hieän-töôïng taâm-lyù, chæ laø söï tuøy duyeân bieán-hieän cuûa

baûn-theå.

ÑOAÏN 5


_ Do vaäy thaân giaø, nhöng taùnh thaáy khoâng giaø.

_ Toùc baïc maø taùnh thaáy khoâng baïc.

_ Caùi coù giaø, coù baïc, coù ñoåi thay, roài seõ hoaïi-dieät maát ñi. (laø Caûnh)

_ Coøn “Baûn-theå Chôn-thöôøng” thì khoâng chòu söï chi-phoái cuûa hieän-töôïng vaät-lyù

höõu-vi sanh-dieät. (laø Taâm)

Thô: Maõn-Giaùc Thieàn-sö

Xuaân ñaùo baùch hoa khai

Xuaân khöù baùch hoa laïc

Söï truïc nhaõn tieàn quaù

Laõo tuøng ñaàu thöôïng lai

Maïc vò xuaân taøn hoa laïc taän

Ñình tieàn taïc daï nhöùt chi mai.

Xuaân ñeán traêm hoa nôû

Xuaân ñi traêm hoa ruïng

Söï vaät ñoåi thay trong tröôùc maét

Giaø nua bieåu hieän maùi toùc saàu

Ñöøng töôûng xuaân taøn hoa ruïng heát

Tröôùc saân, xuaân noï caønh mai haõy coøn.

BÌNH

Caûnh: _ Mai nôû, mai taøn, mai ruïng: laø hieän-töôïng cuûa sanh-dieät, cuûa mai trong moät thôøi-

haïn laø töø 5 ñeán 7 ngaøy.

_ Laø noùi leân taát caû moïi vaät, ñeàu phaûi giaø nua, luoân thay ñoåi, sanh-dieät.

Taâm: _ Coøn caây mai tröôùc saân ñeâm xuaân hoâm aáy seõ tieáp noái tröôûng-thaønh.

_ Ñeå roài xuaân tôùi vaø xuaân tôùi nöõa cöù laïi troå hoa mai (goïi laø thöôøng-truï).

ÑOAÏN 6 Vua vaø Ñaïi-chuùng vui möøng.

_ Vua Ba-Tö-Naëc nghe Phaät daïy thì nhaän-ñònh khi cheát: Thaân ngöôøi dieät, taùnh thaáy

khoâng dieät. Ngöôøi ñôøi boû thaân naøy sang thaân khaùc, thay hình ñoåi xaùc, luaân-chuyeån maõi chôù

khoâng phaûi tieâu maát.

_ Vua vaø Ñaïi-chuùng ñeàu vui möøng vì ñöôïc thoï-laõnh moät vieäc chöa töøng coù.


GIAÛNG GIAÛI


TAÙNH THAÁY KHOÂNG MAÁT (laø Taâm)

Daøn baøi

Chia laøm 4 phaàn:

1. Ngaøi A-Nan ñöôïc khai-ngoä, maø vaãn coøn nghi. Neân xin Phaät chæ caùi ñieân-ñaûo.



4. Phaät chæ: Vì meâ neân coù Thaân-Taâm ñieân-ñaûo. (Meâ trong ngoä, Thaân meâ trong ngoä,

Taâm meâ trong ngoä, Taâm ôû trong Thaân, Meâ trong meâ).

ÑOAÏN 7

1. Ngaøi A-Nan ñöôïc khai ngoä, maø vaãn coøn nghi, neân xin Phaät chæ caùi ñieân-ñaûo (ngöôïc

xuoâi).

Ngaøi A-Nan ñöùng daäy leã Phaät, chaép tay, quì goái, baïch Phaät raèng:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Neáu taùnh thaáy, nghe kia haún khoâng sanh-dieät, thì taïi sao

Ñöùc Theá-Toân laïi baûo raèng chuùng toâi queân maát Chôn-Taùnh, laøm vieäc ñieân-ñaûo.

_ Xin Phaät môû loøng töø-bi, röûa saïch traàn-caáu cho chuùng toâi.

ÑOAÏN 8: Xem nguyeân-vaên trong kinh.


_ Khi ñoù Phaät xuoâi caùnh tay xuoáng ñaát, hoûi oâng A-Nan raèng: OÂng thaáy caùnh tay

cuûa Ta nhö theá naøy laø xuoâi hay ngöôïc?

_ A-Nan thöa: Theo caùc ngöôøi trong theá-gian cho nhö theá laø ngöôïc, rieâng phaàn

con, thì khoâng bieát theá naøo laø ngöôïc laø xuoâi?

_ Phaät hoûi oâng A-Nan: Caùc ngöôøi trong theá-gian cho nhö theá laø ngöôïc, thì nhö theá

naøo laø xuoâi?

_ A-Nan thöa: Ñöùc Nhö-Lai ñöa caùnh tay leân, 5 ngoùn chæ thaèng treân hö-khoâng, nhö

theá keâu laø xuoâi.

_ Ñöùc Phaät lieàn ñöa caùnh tay leân, roài keâu A-Nan maø baûo raèng:

- Chæ coù moät caùnh tay, chôù khoâng chi khaùc, chaúng qua laø ñoåi ñaàu laøm ñuoâi, ñoåi

ñuoâi laøm ñaàu maø thoâi.

- Theá maø ngöôøi theá-gian chaáp theá naøy laø ngöôïc, chaáp theá kia laø xuoâi.

- Coøn caùnh tay thì khoâng maát.

- Ñieân-ñaûo laø ñaây, ñaây laø ñieân-ñaûo.

- Theá thì bieát thaân cuûa oâng vaø Phaùp-thaân trong saïch cuûa chö Phaät, maø ñem so

saùnh, thì thaân Phaät laø Chaùnh-bieán-tri (bieát taát caû moïi söï-vaät moät caùch chôn-chaùnh), coøn

thaân cuûa caùc oâng, goïi laø chuùng-sanh (taùnh ñieân-ñaûo).

- Vaäy oâng neân chín chaén xem xeùt, thaân oâng vaø thaân Phaät, caùi danh-töø ñieân-ñaûo,

chuùng-sanh noù ôû choã naøo?

_ YÙ ôû ñaây Phaät chæ: Phaät vaø chuùng-sanh ñoàng moät theå-taùnh, laø Phaät. Kia thaät laø

chuùng-sanh, ñoù goïi laø ñieân-ñaûo.

ÑOAÏN 9


Baáy giôø A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ngoù Phaät söûng soát ñoâi maét khoâng nhaùy, vì khoâng bieát

ôû nôi thaân naøy vaø Taâm naøy caùi ñieân-ñaûo ôû choã naøo?

ÑOAÏN 10

4. Phaät chæ: Vì meâ neân coù thaân-taâm ñieân-ñaûo. (Meâ trong ngoä)


_ Phaät ñoäng loøng töø-bi thöông xoùt oâng A-Nan vaø Ñaïi-chuùng, phaùt ra tieáng noùi haûi-

trieàu (tieáng noùi oai-maõnh, huøng-traùng, vang doäi khaép nôi nhö tieáng soùng bieån) phoå-caùo

(ban ra vaø nhaéc nhôû)

_ Phaät noùi: Ta thöôøng daïy caùc duyeân veà:

- Saéc : 6 caên + 6 traàn + quoác-ñoä + theá-giôùi.

- Taâm : 8 thöùc Taâm-vöông + Taøng-thöùc.

- Taâm-sôû : 51 thöù laøm theo Taâm-vöông.

- Caùc phaùp sôû-duyeân (caùc söï-vaät duyeân vôùi taâm chuùng-sanh nhö: saùng-toái, chaùnh-

taø, taùnh-töôùng, nhaân-quaû ..., taát caû theá-gian phaùp vaø xuaát theá-gian phaùp ñeàu do Taâm Nhö-

Lai-Taïng phaùt sanh caû.) ñeàu do taâm Nhö-Lai-Taïng phaùt-sanh caû.

_ Cho ñeán thaân beänh vaø taâm cuûa oâng ngaøy nay cuõng ñeàu laø vaät ôû trong Chôn-Taâm

hieän ra caû.

_ Côù sao caùc oâng laïi queân maát baûn-theå Chôn-Taâm dieäu-minh ñi. Caùc oâng vaãn ôû

trong Ngoä (Chôn-Taâm), maø trôû laïi nhaän caùi Meâ ( voïng-taâm ) laøm mình, goïi laø caùi Meâ trong

Ngoä. Ñaây laø choã ñieân-ñaûo cuûa thaân-taâm, thaät ñaùng thöông.

Phaät chæ: Vì meâ neân coù:

_ Thaân meâ trong ngoä: Do töù ñaïi giaû-hieäp keát vôùi voïng-töôûng thaønh saéc-thaân laø

nguõ-uaån.

_ Taâm meâ trong ngoä: Chaáp caùi voïng-töôûng lao xao laøm taâm thaät.

_ vaø Taâm ôû trong thaân.

Chæ Thaân meâ trong ngoä:

_ Luùc ñaàu, vì moät nieäm meâ-muoäi maø coù voâ-minh, do voâ-minh maø hoùa ra ngoan-

khoâng.

_ Roài laïi sanh ra saéc töù ñaïi, keát vôùi voïng-töôûng (Taâm voïng) maø hoùa ra thaân nguõ-

uaån. Thaân naøy laø thaân giaû-hôïp maø chaáp laø Ta thaät, neân goïi laø Thaân meâ trong ngoä.

Chæ Taâm meâ trong ngoä: (vaø Taâm ôû trong thaân)

_ Khi thaân töù ñaïi giaû-hieäp (caùi giaû ñaõ thaønh):

- Trong thì hieäp vôùi voïng-töôûng chuyeån-ñoäng (nhö vöôïn, nhö ngöïa).

- Ngoaøi thì hieäp vôùi saéc-traàn bieán-ñoäng (nhö vöôïn suùt xieàng, ngöïa toâng chuoàng).

_ Khi caùc giaùc-quan môû ra, thì noù dong ruoåi theo traàn-caûnh beân ngoaøi, roài caùc oâng

chaáp caùi töôùng voïng-töôûng laêng xaêng beân trong ñoù, cho laø Taâm Taùnh cuûa mình. Ñaây goïi laø

Taâm meâ trong ngoä.

Cho laø Taâm ôû trong thaân:

Moät khi ñaõ meâ-chaáp cho noù laø taâm, thì chaéc chaén caùc quyeát-ñònh cuõng laàm, thì thaáy

döôøng nhö taâm ôû trong saéc-thaân töù ñaïi, goïi laø Taâm ôû trong thaân.

Chæ vì meâ, thaønh ngöôøi meâ trong meâ:

_ Chôù khoâng bieát raèng: Töø caùi thaân töù ñaïi (saéc-thaân) cho tôùi nuùi soâng, hö-khoâng,

ñaát ñai ñeàu laø Vaät ôû trong Chôn-Taâm dieäu-minh caû. (Chaáp cho noù laø thaät. Caùi meâ thöù nhöùt)

_ Caùi Chôn-Taâm roäng lôùn nhö vaäy, caùc oâng laïi boû ñi khoâng nhaän, trôû laïi chaáp caùi

Voïng-thaân, Voïng-taâm naøy cho laø thaät cuûa mình. (Caùi meâ thöù hai)

_ Cuõng nhö toaøn-theå bieån caû roäng lôùn trong saïch kia maø khoâng nhaän, trôû laïi chaáp

moät boït nöôùc nhoû nhen, maø cho laø toaøn-theå bieån caû, thaät laø ñieân-ñaûo.

_ Neân caùc oâng laø keû meâ ôû trong nhöõng ngöôøi meâ (goïi laø ngöôøi meâ ôû trong meâ).

_ Choã ñieân-ñaûo cuûa caùc oâng nhö vaäy, chaúng khaùc chi caùnh tay ta chæ xuoáng ñaát,

khoâng sai khaùc, maø nay sanh quan-nieäm, theá naøy laø ngöôïc, theá kia laø xuoâi, tranh bieän giaûi

baøy. Theá neân caùc oâng laø haïng ngöôøi ñaùng thöông xoùt voâ-cuøng. Thí-duï:


_ Nhö ngöôøi ñang thöùc: duï Chôn-Taâm.

_ Boãng choác buoàn nguû: duï voâ-minh.

_ Khi nguû chieâm bao thaáy coù hö-khoâng, theá-giôùi, chuùng-sanh vaø mình: duï voâ-minh

noåi leân coù theá-giôùi vaø chuùng-sanh.

_ Roài chaáp caùi Thaân vaø Taâm trong chieâm bao laø mình, maø boû caû caûnh thöùc tænh

roäng lôùn naøy ñi: duï cho vì meâ-muoäi nhaän caùi voïng-thaân voïng-taâm naøy laøm mình, caûnh naøy

laø thaät, maø boû caû toaøn-theå Chôn-Taâm saùng suoát roäng lôùn kia ñi.

Ghi chuù: Meâ trong meâ.

_ Laø khoâng toû bieát Chôn-lyù (töùc Chôn-Taâm), ñaây laø moät caùi meâ.

_ Chaáp voïng-taâm, voïng-thaân cho laø thaät, ñaây laø theâm moät caùi meâ thöù hai.

_ Neân coù hai laàn meâ, goïi laø meâ trong meâ.


(Noùi veà taùnh thaáy khoâng maát laø Taâm)

_ Ngaøi A-Nan hoûi: Taïi sao Phaät laïi baûo chuùng-sanh boû maát Chôn-Taùnh, laøm vieäc

ñieân-ñaûo?

_ Ñaây laø moät loái noùi cuûa Phaät: Phaät muoán noùi chuùng-sanh khoâng bieát coù Chôn-lyù

(Chôn-Taâm), cöù theo caùi bieát heïp hoøi cuûa mình (yù-thöùc) maø haønh-ñoäng traùi vôùi Chôn-lyù

(Chôn-Taâm), neân bò khoå sôû luaân-hoài.

_ Thaät ra Chôn-lyù (Chôn-Taâm) bao truøm phaùp-giôùi meânh moâng, coøn chuùng-sanh

chæ nhö haït buïi. Chuùng-sanh meâ, thì chòu khoå. Chuùng-sanh thaønh Phaät, thì sung söôùng.

Chôn-lyù (Chôn-Taâm) vaãn khoâng theâm bôùt.

_ Coøn danh-töø ngoân-ngöõ laøm cho oâng A-Nan töôûng Chôn-lyù (Chôn-Taâm) coù theå

theâm vaøo hay bôùt ñi.

Neân Phaät laáy thí-duï:

_ Ñöa caùnh tay leân, haï caùnh tay xuoáng, laø ñeå chæ ra caùi ñieân-ñaûo:

_ Laø khi thì laáy ñaàu laøm ñuoâi, laáy ñuoâi laøm ñaàu.

_ Neân chaáp cho theá naøy laø ngöôïc, theá kia laø xuoâi.

_ Coøn caùnh tay thì khoâng heà maát. (Khoâng thay ñoåi)

_ Caùi naøo coù thay ñoåi, bieán-dòch laø ñieân-ñaûo. (Voïng)

_ Caùi naøo khoâng thay ñoåi, khoâng bieán-dòch laø khoâng maát. (Chôn)

_ Chung-quy laïi cuõng do chuùng ta meâ laàm maø ra, chia laøm ba thöù:

1. Caùi MEÂ thöù nhöùt:

MEÂ trong NGOÄ.

_ Caùc söï-vaät hieän-töôïng ñaõ hình thaønh keå caû thaân xaùc vaø Taâm voïng ñeàu laø VAÄT ôû

trong Chôn-Taâm hieän ra caû, maø ta chaáp cho ñoù laø thaät caû. Ñaây goïi laø caùi MEÂ.

_ Roài boû maát Chôn-Taâm, khoâng bieát Chôn-Taâm noù bao truøm sanh ra caùc vaät.

Chôn-Taâm naøy goïi laø NGOÄ.

_ Neân goïi laø MEÂ trong NGOÄ.

2. Caùi MEÂ thöù hai: (goàm coù 3 thöù)

A. Thaân MEÂ trong NGOÄ:

_ Caùi thaân xaùc naøy do töù ñaïi giaû-hieäp, keát vôùi voïng-töôûng (yù-thöùc) maø thaønh saéc-

thaân, töùc laø nguõ-uaån; roài chaáp coù thaân naøy, cho laø thaät. (Laø moät caùi meâ laàm)

_ Maø khoâng bieát do Chôn-Taâm taïo ra, Chôn-Taâm naøy goïi laø NGOÄ.

_ Neân goïi laø Thaân MEÂ trong NGOÄ.


B. Taâm MEÂ trong NGOÄ:

_ Coù thaân xaùc, töùc beân trong coù caùi voïng-töôûng (yù-thöùc) noù khôûi laêng xaêng lao xao,

roài cho laø Taâm thaät cuûa mình, neân laøm theo noù. Goïi laø Taâm MEÂ.

_ Maø queân caùi khoâng laêng xaêng lao xao laø Chôn-Taâm, caùi naøy goïi laø NGOÄ.

_ Hai caùi naøy goïi laø Taâm MEÂ trong NGOÄ.

C. Taâm ôû trong Thaân:

_ Khi ta chaáp nhaän laàm cho noù laø Taâm thaät, thì khi noù khôûi nieäm laêng xaêng lao xao,

thì thaáy noù döôøng nhö ôû beân trong.

_ Neân goïi ñaây laø Taâm ôû trong Thaân.

3. MEÂ trong MEÂ: (Coù 2 phaàn)

A. Caùi MEÂ thöù nhöùt: (Laø meâ laàm cho Caûnh laø thaät)

_ Chaáp caùc söï-vaät, vaïn-töôïng nhö quoác-ñoä, theá-giôùi, nuùi soâng, ñaát ñai, hö-khoâng,

keå caû thaân töù ñaïi (goïi laø Saéc-phaùp) ñeàu laø VAÄT ôû trong Chôn-Taâm Dieäu-Minh, maø ta meâ

laàm cho caùc vaät naøy laø Thaät caû. Neân goïi laø caùi Meâ laàn thöù nhöùt.

B. Caùi MEÂ thöù hai: (Laø meâ laàm cho Taâm laø thaät)

_ Roài chaáp caùi voïng-thaân, voïng-taâm naøy cho laø Thaân-Taâm Thaät cuûa mình.

_ Neân goïi laø caùi Meâ laàn thöù hai.

_ Hai caùi naøy goïi laø MEÂ trong MEÂ.

- Ñaây goïi laø caùi meâ laàm ñieân-ñaûo, do laàm laáy taâm phan-duyeân laøm Thaät, neân ñaûo-

ñieân.

- Chæ vì nhaän laàm laãn: coù Taâm, coù Thaân, coù Caûnh, maø boû maát Chôn-lyù (Chôn-Taâm).

Thaät ra Chôn-lyù (Chôn-Taâm) khoâng heà maát.

- Daàu Vaät, ôû trong ñoù sanh ra hay maát ñi, thì Taùnh cuûa noù khoâng theâm cuõng khoâng

bôùt, ñaây laø moät Taùnh cuûa Chôn-lyù vaäy.

- Neân caùi nhìn hieän-töôïng vaïn-phaùp cuûa Nhö-Lai laø “Tri kieán voâ kieán” (Thaáy bieát

maø khoâng thaáy bieát. Thaáy bieát tònh, khoâng dính maéc). Neân goïi laø Phaät, baäc Phaùp-Vöông.

- Coøn Ngaøi A-Nan vaø taát caû chuùng-sanh nhaän-thöùc vaïn-phaùp theo “Tri kieán laäp tri”

(Thaáy bieát cho laø thaáy bieát. Thaáy bieát ñoäng, ñaày dính maéc). Neân goïi laø chuùng-sanh, laøm

vieäc ñieân-ñaûo, boû maát Chôn-Taùnh.

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ TÖ

Chæ TAÙNH THAÁY KHOÂNG HOAØN khoâng phaûi laø Taâm,

noù môùi laø kieán-tinh maø thoâi.

Daøn baøi

I. Ngaøi A-Nan caàu Phaät daïy. (Ñoaïn 11)

II. Phaät phaù voïng-taâm, chæ roõ kieán-tinh. (Ñoaïn 12)

A. Phaù caùc duyeân Taâm coù hoaøn.


2. Phaù Taâm naêng duyeân. (Ñoaïn 13)

3. Keát-luaän.

B. Chæ roõ baûn-taâm khoâng hoaøn. (Ñoaïn 14)



2. Phaät chæ roõ. (Ñoaïn 15)

a. Thí-duï: Kieán-tinh.


c. Chæ roõ kieán-tinh khoâng hoaøn. (Ñoaïn 16)

3. Keát-luaän.

III. Toùm laïi.

Ghi chuù:

Kieán-tinh: Caùi thaáy trong saïch (chöa khôûi phaân-bieät) (Maët traêng thöù hai).

ÑOAÏN 11

I. Ngaøi A-Nan caàu Phaät daïy.

Ngaøi A-Nan nghe lôøi daïy baûo thaâm-thieát cuûa Phaät, neân caûm-ñoäng rôi nöôùc maét, roài

voøng tay cung-kính baïch Phaät:

_ Nay con nhôø Phaät chæ daïy hieåu ñöôïc taâm-ñòa boån-lai thöôøng-truï vieân-maõn (Chôn-

Taâm), nhöng con vaãn coøn duøng taâm phan-duyeân (taâm phaân-bieät, voïng-taâm) ñeå nghe lôøi

thuyeát-phaùp cuûa Phaät, neân con chæ ngoä suoâng caùi Chôn-Taâm naøy maø thoâi. Do ñoù chöa

daùm nhaän chaéc ñoù laø taâm cuûa con.

_ Vaäy xin Phaät thöông xoùt chæ daïy cho con heát nghi ngôø, ñeå trôû veà vôùi ñaïo voâ-

thöôïng.

GIAÛNG GIAÛI


II. Phaät phaù voïng-taâm, chæ roõ kieán-tinh.

A Phaù caùc duyeân Taâm coù hoaøn.

ÑOAÏN 12

1. Tröôùc phaù phaùp bò duyeân. (Phaùp chaùnh thaønh taø)

_ Phaät daïy: Caùc oâng cöù laáy Taâm phan-duyeân ñeå nghe chaùnh-phaùp, thì chaùnh-phaùp

naøy cuõng trôû thaønh voïng. (Töùc chaùnh-phaùp bieán thaønh phaùp bò duyeân ra taø.) Thí-duï:

_ Coù ngöôøi laáy ngoùn tay chæ maët traêng cho ngöôøi khaùc xem, ngöôøi xem neân nöông

ngoùn tay chæ maø thaáy ñöôïc maët traêng, neáu chæ nhìn ngoùn tay maø cho ñoù laø maët traêng, thì

chaúng nhöõng khoâng bieát traêng maø coøn khoâng bieát luoân caû ngoùn tay, vaø cuõng khoâng bieát

saùng toái, vì côù sao?

_ Vì maët traêng thì saùng, ngoùn tay thì toái. Neáu khoâng bieát maët traêng vaø ngoùn tay, taát-

nhieân khoâng laøm sao roõ ñöôïc hai theå-taùnh saùng vaø toái.

_ Nhö nghe phaùp-aâm (tieáng phaùp) maø khoâng ñaït phaùp-taùnh (Thaät-Töôùng), thì

chaúng khaùc chi nhaän ngoùn tay laøm maët traêng.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 13

2. Phaù taâm naêng duyeân. (Laø phaù taâm voïng)

(Töùc nhaän laàm Taâm giaû cho laø Taâm thaät, töùc Taâm trôû thaønh caûnh duyeân)

_ A-Nan! OÂng cuõng nhö vaäy. Neáu oâng duøng caùi taâm phaân-bieät (taâm voïng) laøm taâm

cuûa mình, ñeå nghe tieáng phaùp cuûa Ta, thì caùi taâm naøy khi rôøi tieáng noùi phaùp cuûa Ta, noù

cuõng vaãn coøn phaân-bieät (töùc vaãn coøn caùi bieát, caùi bieát cuûa Chôn-Taâm thöôøng-truï, saün coù,

khoâng phaûi caùi bieát phaân-bieät), theá môùi phaûi thaät laø taâm cuûa oâng (goïi laø Chuû).


_ Neáu rôøi tieáng noùi phaùp cuûa Ta ra (töùc caûnh maát), oâng khoâng coøn phaân-bieät nöõa

(töùc caùi bieát maát) thì ñaây laø voïng (goïi laø Khaùch), chôù khoâng phaûi laø thaät taâm cuûa oâng (goïi

laø Chuû).

(Töùc nhaän laàm taâm giaû, cho laø taâm thaät, neân caûnh duyeân maát, thì taâm maát, thì caùi

bieát cuõng ñi theo luoân. Khi caûnh khaùc hieän laïi, thì taâm heát bieát, vì khoâng taâm, vì noù ñaõ

thaønh caûnh duyeân, laø theo sanh-dieät).

Thí-duï:

_ Chuû : duï cho Chôn-Taâm (khoâng sanh-dieät).

_ Khaùch : duï cho Voïng-Taâm (sanh-dieät).

_ Ví nhö ngöôøi Khaùch (voïng-taâm) hoï chæ nguû nhôø roài ñi, chôù khoâng ôû laïi ñöôïc.

_ Neáu thaät laø chuû nhaø (Chôn-Taâm) thì ôû luoân taïi moät choã, chôù khoâng ñi ñaâu nöõa.

Cuõng theá:

_ Neáu thaät laø taâm cuûa oâng (Chôn-Taâm) thì khoâng ñi ñaâu caû (khoâng sanh-dieät,

khoâng tôùi lui). Taïi sao khi rôøi tieáng noùi phaùp cuûa Ta (caûnh duyeân) thì oâng khoâng coøn phaân-

bieät nöõa? (töùc caùi bieát khoâng coù)

_ Khoâng nhöõng “caùi phaân-bieät” veà tieáng, cho ñeán “caùi phaân-bieät” veà saéc höông vò

xuùc phaùp, neáu rôøi saùu traàn caûnh ra, thì noù khoâng coøn phaân-bieät nöõa (laø khoâng coøn caùi

bieát).

3. Keát-luaän.

_ Theá thì caùi taâm cuûa oâng ñaây, noù ñoàng vôùi Khaùch, thì noù coù choã traû veà caû (choã

hoaøn). Vaäy laáy caùi naøo laø Chuû, laø taâm thaät cuûa oâng?

GIAÛNG GIAÛI


B. Chæ roõ baûn-taâm khoâng hoaøn.

ÑOAÏN 14


_ A-Nan thöa Phaät vaø giaûi nghóa:

- Hoaøn: coù nghóa laø traû veà (ví nhö möôïn cuûa ngöôøi, thì hoaøn traû laïi cho ngöôøi)

- Coøn vaät cuûa mình thì khoâng coù choã hoaøn.

_ Nay caùi taâm phaân-bieät (taâm voïng) cuûa toâi coù choã traû veà, taïi sao Ñöùc Nhö-Lai laïi

noùi “caùi Chôn-Taâm” cuûa con khoâng traû veà laïi ñaâu caû?

_ Xin Phaät môû loøng töø-bi chæ daïy chuùng toâi.

(Choã naøy A-Nan laïi laáy yù-thöùc phaân-bieät, ñeå hoûi, neân töôûng Chôn-Taâm coù sanh, coù

dieät. Töùc laàm ôû choã coù sanh, coù dieät, chôù chöa bieát Chôn-Taâm voán khoâng sanh-dieät.)

ÑOAÏN 15

Phaät chæ Taâm laàn thöù 4:

- Nhöõng thöù coù hoaøn: Voïng

- Caùi kieán-tinh khoâng hoaøn: Chôn

- Töùc khoâng nhaân-duyeân

2. Phaät chæ roõ.

a. Thí-duï: Kieán-tinh. (Caùi thaáy trong saïch, chöa khôûi phaân-bieät, töùc caùi thaáy (bieát) tònh).

Chuù yù: Phaät chæ Chôn-Taâm laàn thöù 4 naøy laø Phaät ñaõ môû cho chuùng ta qua ñöôïc hai

lôùp voû cuûa Chôn-Taâm.

1/ Lôùp thöù nhöùt: laø Voïng-Taâm, laø caùi taâm phan-duyeân, phaân-bieät, coøn goïi laø thaáy

bieát. Caùi thaáy bieát naøy caàn phaûi coù: Taâm (laø Taâm vöông, A-laïi-da-thöùc) coäng vôùi Traàn-

Caûnh, thì môùi thaønh caùi thaáy vaø bieát (coù nhaân-duyeân).


2/ Lôùp thöù hai: Taùnh thaáy vaø Kieán-tinh.

_ Vì hai danh-töø naøy noù gaàn keà vôùi Chôn-Taâm, noù ví nhö maët traêng thöù hai, chôù

khoâng phaûi maët traêng döôùi nöôùc.

_ Vì hai danh-töø naøy noù ñaïi-dieän cho Chôn-Taâm gaàn gioáng nhöùt, vì taùnh noù laø tònh,

luoân trong saïch, chöa khôûi phaân-bieät, chöa nhieãm traàn-lao.

_ Vì noù môùi “Chuû trong Khaùch”, coøn Chôn-Nhö Taâm laø “Chuû trong Chuû”.

Phaät daïy ngaøi A-Nan:

_ Hieän-tieàn oâng nhìn thaáy Ta, chaúng haïn nhö thaáy 32 töôùng toát, vì oâng coù kieán-tinh

(goác saùng suoát).

_ Taùnh thaáy naøy tuy khoâng phaûi taâm dieäu-minh (Chôn-Taâm), nhöng coù theå ví noù

nhö maët traêng thöù hai, chôù khoâng phaûi boùng traêng ñaùy nöôùc.

_ Nay Ta khai-thò (chæ baøy) cho oâng taùnh thaáy khoâng hoaøn. Vaäy oâng haõy chaêm chæ

nghe.


A-Nan! Giaûng-ñöôøng roäng raõi naøy khi môû veà höôùng Ñoâng.

1. Ban ngaøy maët trôøi chieáu, saùng roõ.

2. Ban ñeâm khoâng traêng, maây muø u-aùm, phaûi toái ñen.

3. Cöûa môû, thaáy thoâng-thöông.

4. Vaùch bít, thaáy ngaên caùch.

5. Choã phaân-bieät (laø söï vaät lieàn duyeân vôùi), thaáy caùc saéc duyeân.

6. Choã hö-khoâng, thaáy troáng roãng.

7. Choã raäm raïp phöùc-taïp, thaáy buïi mòt muø.

8. Choã trôøi thanh-baïch, thaáy trong suoát.

A-Nan! OÂng xem caùc töôùng bieán-hoùa nhö theá. Baây giôø Ta ñem caùc töôùng aáy traû veà

choã boån-nhaân cuûa noù, töùc caùi naøo traû veà cho caùi naáy.

A-Nan! Trong caùc töôùng bieán-hoùa ñoù:

1. Saùng hoaøn laïi (traû veà) maët trôøi. (Vì coù maët trôøi chieáu môùi ñöôïc saùng)

2. Toái ñen hoaøn laïi ñeâm khoâng traêng.

3. Thoâng-thöông hoaøn laïi cöûa môû.

4. Ngaên caùch hoaøn laïi vaùch bít.

5. Saéc duyeân hoaøn laïi choã phaân-bieät.

6. Troáng roãng hoaøn laïi hö-khoâng.

7. Buïi mòt muø hoaøn laïi choã raäm raïp.

8. Trong suoát hoaøn laïi choã trôøi thanh-baïch.

Taát caû vaät-töôùng ôû theá-gian, ñeàu khoâng ngoaøi 8 töôùng naøy.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 16

c. Chæ roõ kieán-tinh khoâng hoaøn. (Vì noù khoâng coù nhaân-duyeân. Laø vì noù ñaõ saün coù töø ñoù tôùi

giôø, maø khoâng gì taïo ra noù caû.)

A-Nan! Taùnh thaáy (Kieán-tinh) trong saùng cuûa oâng, noù thaáy 8 thöù ñoù, oâng ñònh hoaøn

(traû veà) choã naøo ñaây?

_ Neáu taùnh thaáy traû veà cho maët trôøi, thì noù theo töôùng saùng cuûa maët trôøi ñi roài, roài

khi toái ñeán, thì laáy gì ñeå thaáy toái?

_ Roõ raøng:

- Saùng toái tuy hai töôùng khaùc nhau. (Ñaây laø lyù sanh-dieät)


- Nhöng Taùnh thaáy (Kieán-tinh) khoâng khaùc, khoâng thay ñoåi. (Laø Chuû, noù thöôøng-

truï)

3. Keát-luaän:

_ A-Nan! Vaät naøo maø oâng hoaøn (traû veà) ñöôïc laø vaät möôïn, chôù khoâng phaûi vaät cuûa

oâng (thì coù nhaân-duyeân); coøn vaät naøo maø oâng khoâng hoaøn (traû veà) ñöôïc, dó-nhieân laø vaät

cuûa oâng, khoâng coøn nghi ngôø gì nöõa (vì noù voán saün coù, neân khoâng coù nhaân-duyeân).

_ OÂng bieát Kieán-tinh chaúng hoaøn ñöôïc, thì oâng bieát “Taâm Chôn-Nhö boån-lai dieäu-

minh thöôøng-truï” (Chôn-Taâm) cuõng chaúng hoaøn ñöôïc.

_ Theá neân Kieán-tinh laø Chuû trong Khaùch. (Chôn bao truøm voïng)

_ Taâm Chôn-Nhö laø Chuû trong Chuû. (Tinh trong, toaøn-theå tònh cuøng moät vò.)

_ Neáu oâng bieát Chuû trong Khaùch. (Ngoä)

_ Taát nhieân bieát Chuû trong Chuû. (Ngoä)

_ Vì oâng töï meâ-muoäi, queân maát Boån-Lai Dieän-Muïc (Taâm Chôn-Nhö nhieäm-maàu)

cuûa mình neân bò chìm ñaém trong bieån khoå luaân-hoài sanh-töû. Theá neân Nhö-Lai cho caùc oâng

laø nhöõng ngöôøi ñaùng thöông xoùt.

GHI CHUÙ

1. Kieán-tinh laø “Chuû trong Khaùch” laø:

_ Taâm (Chuû) ñöa ra: Caùi thaáy, Caùi bieát, Söï vieäc, Tieáng ñoäng (Khaùch).

_ Ngöôøi noùi (Chuû): Tieáng vang ra (Khaùch).

_Chôn-Taâm (Chuû): duïng ra Kieán-tinh / Taùnh thaáy (Khaùch)

“Hieän-töôïng tuøy duyeân”

_ Söï thöôøng-truï cuûa Taùnh thaáy (thöôøng Tònh), coøn Kieán-tinh (thanh-tònh, trong

saùng) cuõng chæ laø hieän-töôïng bieåu-hieän cuûa Chôn-Taâm, chôù chöa phaûi laø Chôn-Taâm.

2. Chuû trong Chuû (Nhö thò):

Chôn-Taâm (Chuû): duïng ra Chôn-Taâm (Chuû)

- laø nguyeân goác (ñeä-nhöùt saùt-na)

- laø haønh ñuùng theo Chuû.


TAÙNH THAÁY KHOÂNG HOAØN

(KHOÂNG NHAÂN-DUYEÂN)

_ Ngaøi A-Nan ñöôïc Phaät daïy, hieåu ñöôïc caûnh-giôùi Phaät, töùc Chôn-lyù (laø Chôn-

Taâm).

1. Neân taùnh thaáy laø taâm, neân bieát theå-taùnh cuûa taâm laø thöôøng-truï. (I)

2. Taùnh thaáy khoâng ñoäng, neân bieát theå-taùnh cuûa taâm laø khoâng ñoäng. (II)

3. Taùnh thaáy khoâng dieät, khoâng maát, laø taâm, neân bieát theå-taùnh cuûa taâm laø khoâng

dieät (III), khoâng maát (IV).

4. Taùnh thaáy khoâng hoaøn laø taâm, neân bieát theå-taùnh cuûa taâm laø khoâng hoaøn (V).

_ Nhöng oâng coøn thaéc maéc:

- Caùi taâm nghe Phaät daïy ñaây, coù neân tin töôûng ôû noù khoâng?

- Nhöng vaãn nhôø coù noù, môùi hieåu lôøi Phaät daïy, môùi tu theo vaø môùi thaønh Phaät.

- Nhöng noù laø taâm phan-duyeân (Taâm voïng), töùc laø noù nöông theo lôøi noùi cuûa Phaät,

vaäy noù cuõng laø loaïi thinh-traàn (voïng).

_ Ngaøi A-Nan hoûi Phaät: Vaäy coù neân y theo taâm phan-duyeân naøy khoâng?


_ Xeùt nghieäm:

- Taâm phan-duyeân (taâm voïng) noù luoân theo traàn-caûnh, laø voïng ta boû ñaõ ñaønh, vì noù

laø goác moïi söï meâ laàm, ñau khoå.

- Coøn taâm nghe phaùp cuûa Phaät (Taâm chôn), ta thaønh-kính nghe, ta quyù baùu phaùp,

vaäy ta phaûi coù thaùi ñoä naøo vôùi taâm naøy?

_ Phaät traû lôøi: (Coù 2 caùch)

A. Phaù caùc duyeân taâm coù hoaøn:


2. Phaù taâm duyeân phaùp.

B. Chæ roõ Chôn-lyù khoâng hoaøn (töùc khoâng coù nhaân-duyeân):

1. Thí-duï: Kieán-tinh.

2. Chæ nhöõng thöù coù nhaân-duyeân.

3. Chæ Kieán-tinh khoâng coù nhaân-duyeân.

A. Phaù caùc duyeân taâm coù hoaøn:

_ Tröôùc heát, Phaät chæ taâm phan-duyeân (voïng), sau ñoù, môùi daïy Chôn-lyù (chôn).

_ Muoán phaù taâm phan-duyeân, tröôùc phaù caùc phaùp bò duyeân. (töùc chaùnh bieán thaønh

voïng)

1. Tröôùc phaù phaùp bò duyeân. (caûnh traàn)

Phaät daïy:

_ Caùc oâng laáy taâm phan-duyeân ñeå nghe phaùp. Vaäy phaùp laø vaät bò duyeân (Phaùp

chaùnh thaønh voïng) chôù khoâng phaûi Chôn-lyù (Chôn-Taâm).

_ Neân tieáng noùi cuûa Phaät hoùa thaønh thinh-traàn, roài maét oâng nhìn thaáy Phaät, hình

aûnh Phaät ghi vaøo taâm oâng, noù cuõng laø saéc-traàn. Nhöõng thöù naøy ñeàu laø voïng caû.

Phaät ñöa ra thí-duï: (Ta neân nhôù thí-duï naøy vì noù raát höõu-ích cho söï tu-hoïc voâ-

cuøng)

_ Coù ngöôøi laáy ngoùn tay chæ maët traêng cho ngöôøi khaùc hieåu maët traêng,

- ñaùng leõ ngöôøi xem neân theo ngoùn tay chæ maø quan-saùt maët traêng,

- nhöng ngöôøi xem laïi chæ nhìn ngoùn tay, roài cho ngoùn tay laø maët traêng.

_ Thaùi ñoä ngôù ngaån cuûa ngöôøi xem, laøm ta buoàn cöôøi, nhöng khi töï kieåm, ta thaáy

ña-soá chuùng ta ñeàu cuõng laàm nhö theá.

Ví nhö khi ta ñoïc kinh Phaät, toân thôø kinh Phaät:

_ Coù ngöôøi tuïng kinh thaønh-kính nhö caùi maùy, khoâng hieåu gì caû maø cöù ñoïc nhö con

veït, laïi töï nghó mình ñaõ hieåu ñaïo, hieåu kinh, maø cho nhöõng ngöôøi khaùc khoâng ñoïc, khoâng

laøm nhö mình laø khoâng tu; laïi coù nhöõng ngöôøi hoïc thuoäc loøng töøng chöõ, chaáp neâ töøng caâu.

Ñaây laø nhöõng ngöôøi maõi ngaém ngoùn tay maø queân maët traêng.

Vaäy chuùng ta neân nhôù:

_ Lôøi Phaät daïy, gioáng nhö ngoùn tay chæ maët traêng maø thoâi, ta nöông theo ngoùn tay

chæ, maø nhìn maët traêng.

_ Vaäy ta cuõng nöông theo lôøi Phaät chæ daïy, maø nhaän Chôn-lyù (Chôn-Taâm). (Thì ñaây

goïi laø Ngoä, vì rôøi ñöôïc töôùng taâm cuûa Phaät chæ daïy, bieát noù laø töôùng phöông-tieän.)

_ Coù nhaän ñöôïc Chôn-lyù (Chôn-Taâm) môùi nöông theo ñoù maø tinh-taán tu-haønh.

_ Nhö ngoùn tay chæ traêng (laø voïng), danh-töø chöõ nghóa chæ laø phöông-tieän ñeå

truyeàn-ñaït, ta khoâng neân baùm chaáp, noâ-leä vaøo ñoù.


2. Phaù Taâm duyeân phaùp.

_ Caùi taâm nghe phaùp cuõng laø voïng. Khi ta nghe phaùp, ta nöông theo lôøi noùi cuûa

Phaät maø khôûi phaân-bieät (yù-thöùc) nhö:

- Maét ta nhìn thaáy Phaät.

- Trong hoaøn-caûnh Phaät daïy Ñaïi-chuùng.

- Ta ñoùng moät vai troø naøo ñoù.

_ Taâm ta nöông theo maét thaáy, tai nghe maø sinh-hoaït (phaân-bieät, yù-thöùc).

_ Neáu rôøi hình-aûnh vaø tieáng noùi cuûa Phaät, thì caùi taâm khoâng coøn taùnh phaân-bieät

(khoâng coøn yù-thöùc). Vaäy taâm naøy, noù duyeân theo traàn-caûnh (töùc laø coù caûnh, môùi coù yù-thöùc

laøm vieäc, môùi hieåu bieát). Neân ñaây goïi laø taâm voïng (laø taâm duyeân theo phaùp-traàn).

B. Chæ roõ Chôn-lyù khoâng hoaøn (Töùc khoâng coù nhaân-duyeân).

1. Thí-duï: Kieán-tinh (Caùi thaáy trong saïch, chöa khôûi phaân-bieät).

_ Muoán chæ Chôn-lyù (Chôn-Taâm), Phaät laáy Kieán-tinh laøm thí-duï (cuõng nhö ta laáy

con meøo ñeå taû con hoå).

_ Kieán-tinh laø caùi phaàn trong saïch cuûa Taùnh thaáy, ñoù laø Taùnh thaáy khoâng phaân-bieät

(töùc chöa nhieãm traàn-lao).

_ Nhö göông chieáu vaøo vaät khi coù vaät tröôùc noù (nhöng göông khoâng bò nhieãm vaät).

_ Nhöõng ngöôøi tu cao ñaõ boû ñöôïc phaàn phaân-bieät (yù-thöùc), maø ñoåi thaønh Trí cuûa

Taùnh thaáy, maø chæ duøng kieán-tinh (Trí) ñeå soi toû söï-vaät.

2. Chæ nhöõng thöù coù hoaøn (Laø coù nhaân-duyeân).

_ Tröôùc khi chæ Kieán-tinh (khoâng coù nhaân-duyeân, töùc khoâng hoaøn), Phaät chæ nhöõng

thöù coù hoaøn (töùc coù nhaân-duyeân) ñeå so saùnh hai thöù khaùc nhau.

_ Nhöõng caùi coù hoaøn laø traû veà ñöôïc:

Ñaây laø nhaø giaûng:

1. Ban ngaøy coù maët trôøi : chieáu saùng.

2. Ñeâm toái khoâng traêng : toái ñen.

3. Choã cöûa môû thì thaáy : thoâng suoát.

4. Nôi töôøng vaùch thì bò : ngaên bít

5. Choã buïi noåi thì laøm : môø mòt.

6. Luùc trôøi quang thì caûnh-vaät : trong saùng.

Neân:

1. Maët trôøi, laø nguyeân-nhaân cuûa : aùnh saùng.

2. Toái ñen, laø nguyeân-nhaân cuûa : ñeâm toái.

3. Bò ngaên bít, laø nguyeân-nhaân cuûa : töôøng bít.

4. Môø mòt, laø nguyeân-nhaân cuûa : buïi.

5. Choã thoâng suoát, laø nguyeân-nhaân cuûa : cöûa môû.

6. Trong saùng, laø nguyeân-nhaân cuûa : trôøi quang.

Caùc söï-vaät naøy, ñeàu coù nguyeân-nhaân, laø coù hoaøn veà ñöôïc.

3. Chæ Kieán-tinh khoâng coù nhaân-duyeân (Töùc khoâng coù hoaøn veà ñaâu caû)

_ Coøn Kieán-tinh khoâng coù nhaân-duyeân, neân khoâng coù choã hoaøn, vì khoâng coù choã

traû veà.

_ Vaäy ta thaáy: moät taùnh nöõa cuûa Chôn-lyù (Chôn-Taâm) laø noù khoâng lieân-quan theo

nhaân-quaû. Tuy vaäy:

- Kieán-tinh cuõng chæ laø “Chuû trong Khaùch”.

- Coøn Chôn-Taâm môùi laø “Chuû trong Chuû”.

GIAÛNG GIAÛI



PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ NAÊM

(Phaàn naøy Phaät chæ Taâm raát roõ)

TAÙNH THAÁY KHOÂNG TAÏP

(Töùc khoâng laãn loän vôùi vaät)

Daøn baøi

Phaät chæ Taùnh thaáy khoâng taïp.

1. Ngaøi A-Nan hoûi Phaät. (Ñoaïn 17)


A. Phaân-bieät roõ raøng: Naêng kieán vaø Sôû kieán.

B. Chia roõ vaät vaø caùi thaáy. (Ñoaïn 20)


b. Taùnh thaáy khoâng phaûi vaät. (Ñoaïn 21)

c. Phaät noùi roõ theâm: Taùnh thaáy laø Taâm, khoâng phaûi vaät. (Ñoaïn 22)

d. Laïi noùi: Vaät khoâng phaûi Taùnh thaáy. (Ñoaïn 23)

C. Keát-luaän.

ÑOAÏN 17

1. Ngaøi A-Nan hoûi Phaät.

_ A-Nan thöa: Baïch Theá-Toân! Sau khi nghe Phaät daïy:

1/ Chæ taùnh thaáy Taâm, voán noù “thöôøng-truï” (I)

2/ Vaø bieát theå-taùnh cuûa Taâm, laø voán “khoâng ñoäng” (II)

3/ Vaø bieát theå-taùnh cuûa Taâm, laø voán “khoâng dieät” (III)

Vaø bieát theå-taùnh cuûa Taâm, laø voán “khoâng maát” (IV)

4/ Vaø bieát theå-taùnh cuûa Taâm, laø voán “khoâng hoaøn” (V)

5/ Vaø bieát theå-taùnh cuûa Taâm, laø voán “khoâng taïp” (VI)

_ Maëc daàu con nhaän bieát ñöôïc “Taùnh Thaáy” naøy, khoâng hoaøn traû veà cho caùi gì

ñöôïc, nhöng laøm sao chaéc bieát roõ “Taùnh Kieán-Tinh” laø “Chôn-Taùnh” (Chôn-Taâm) cuûa con

ñaây?

ÑOAÏN 18

2. Phaät daïy.

A. Phaân-bieät roõ raøng: Naêng-kieán vaø Sôû-kieán (Laø ngöôøi thaáy vaø caûnh vaät bò thaáy).

Qua naêm caùch thaáy nhö sau:

1. Thieân-nhaõn. A-Nan! Nay oâng chöa chöùng ñöôïc quaû voâ-laäu thanh-tònh (chöa thaáy Chôn-

Taâm), nhöng nhôø thaàn-löïc cuûa Phaät maø oâng thaáy ñöôïc coõi Sô-thieàn, khoâng

bò ngaên ngaïi.

2. Tueä-nhaõn. (Laø thaáy chôn-thaät roõ raøng, caùi thaáy bieát Chôn-khoâng voâ-töôùng raát roõ.)

OÂng A-Na-Luaät thaáy theá-giôùi Dieâm-phuø-ñeà nhö thaáy traùi A-ma-la trong baøn

tay.

3. Phaùp-nhaõn. (Thaáy taát caû caùc phaùp, thaáu cuøng toät caùc ñaïo)

Chö Boà-Taùt thaáy traêm ngaøn theá-giôùi vaø 100 ngaøn tyû theá-giôùi.

4. Nhuïc-nhaõn. (Caùi thaáy toû roû, ôû trong phaïm vi bò ngaên bít, neân thaáy caûnh vaät bò laàm, maø

cho caûnh-vaät laø thaät.)

Söùc thaáy cuûa chuùng-sanh khoâng quaù moät gang tay.

5. Phaät nhaõn. (Goàm boán caùi thaáy tröôùc, vaø thaáy ñaày ñuû thoâng suoát voâ-taän.)

Thaäp phöông Nhö-Lai thaáy taát caû quoác-ñoä thanh-tònh nhieàu nhö buïi nhoû,

khoâng choã naøo maø khoâng thaáy.

_ Tuy naêm söùc thaáy vöøa keå treân coù khaùc nhau, nhöng Taùnh thaáy ñeàu gioáng nhau.


ÑOAÏN 19

_ A-Nan! Nay Ta cuøng oâng xem cung-ñieän cuûa Töù Thieân-Vöông (Caûnh trôøi thaáp

nhöùt cuûa Duïc-giôùi).

_ Ta thaáy caùc loaøi loäi, ñi, bay, chaïy, coù saùng coù toái, nhöng taát caû ñeàu laø tieàn-traàn

phaân-bieät laøm ngaên ngaïi taùnh thaáy cuûa oâng. (Thuoäc veà caûnh-vaät)

_ Vaäy oâng haõy caên-cöù vaøo nhöõng thöù treân:

- Chia roõ raøng caùi naøo laø mình (Naêng-kieán) (Caùi thaáy cuûa ta).

- Caùi naøo ôû beân ngoaøi laø vaät (Sôû-kieán) (Caùi bò thaáy).

_ Baây giôø oâng haõy choïn ôû trong “caùi thaáy”:

- Caùi naøo laø ta (Chuû) : “Taâm”.

- Caùi naøo laø vaät (Khaùch) : “Caûnh-vaät”.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 20

B. Chia roõ vaät vaø caùi thaáy.


_ A-Nan! OÂng laáy cuøng toät taàm maét thaáy cuûa oâng, ngoù leân thaáy maët trôøi maët traêng,

ñoù laø vaät chôù khoâng phaûi oâng. (Caûnh-vaät. Sôû-kieán.)

_ Xem tôùi khaép nuùi Thaát-kim (7 nuùi vaøng ôû coõi Töù Thieân-Vöông), tuy coù nhieàu thöù

quang-minh, nhöng cuõng laø vaät, chôù khoâng phaûi oâng. (Caûnh-vaät. Sôû-kieán.)

_ Töø töø xem roäng ra nhö: maây keùo, chim bay, gioù thoåi, buïi baëm, caây ñaù, nuùi soâng,

coû hoa, nhaân suùc, v.v... thaûy ñeàu laø vaät chôù khoâng phaûi oâng. (Caûnh-vaät. Sôû-kieán.)

ÑOAÏN 21

b. Taùnh thaáy khoâng phaûi vaät.

_ A-Nan! Tuy caùc vaät coù gaàn coù xa, coù hình saéc khaùc nhau (Sôû-kieán, vaät bò thaáy),

nhöng cuõng ñeàu do kieán-tinh thanh-tònh cuûa oâng nhìn thaáy caû (Naêng-kieán) (laø Taâm).

_ Vì theá caùc vaät töï coù sai bieät (Khaùch), chôù kieán-tinh (Taùnh thaáy) cuûa oâng khoâng

sai bieät (Chuû).

_ Theá thì caùi “thaáy” naøy chính laø “Taâm” cuûa oâng, chôù khoâng phaûi “Vaät”.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 22

c. Phaät noùi roõ theâm: “Taùnh thaáy laø Taâm, khoâng phaûi vaät.”

_ A-Nan! Neáu caùi “thaáy” laø “vaät” (sôû-kieán, vì vaät nhìn thaáy ñöôïc), thì oâng cuõng coù

theå thaáy ñöôïc “caùi thaáy” cuûa Ta (naêng-kieán, laø Taùnh thaáy “Taâm”), nhöng oâng laïi khoâng

thaáy.

_ Neáu oâng vaø Ta ñoàng thaáy moät vaät (bò thaáy), maø oâng cho laø tha áy ñöôïc “caùi thaáy”

cuûa Ta,

(Caùi thaáy ñaây laø Taùnh thaáy (Taâm), chôù khoâng phaûi thaáy caùi vaät bò thaáy, laø moùn ñoà.)

- coøn Ta laïi khoâng thaáy “caùi thaáy” cuûa Ta,

(Töùc laø Phaät muoán noùi Phaät khoâng thaáy caùi Taùnh thaáy cuûa Phaät, vì noù laø Taâm, neân

khoâng thaáy, chæ coù vaät môùi thaáy ñöôïc.)

- sao oâng laïi chaúng thaáy ñöôïc caùi “khoâng thaáy” cuûa Ta,

(Vì caùi khoâng thaáy naøy laø Taâm, khoâng phaûi vaät, neân chaúng thaáy ñöôïc noù.)

- coøn neáu noùi “thaáy ñöôïc caùi khoâng thaáy” cuûa Ta, thì roõ raøng laø oâng thaáy caùi gì (töùc

laø thaáy vaät) chôù thaät söï laø khoâng phaûi thaáy ñöôïc “caùi khoâng thaáy” (laø Taâm) cuûa Ta.


_ Vaäy oâng vaø Ta khoâng thaáy ñöôïc caùi thaáy ñoù, vì bieát noù khoâng phaûi vaät, taát-nhieân

noù laø Töï-Taùnh cuûa moãi ngöôøi.

Toùm ÑOAÏN 22

Thí-duï 1:

_ Cho Taùnh thaáy laø “Vaät”, thì coù hình-töôùng, neân seõ bò thaáy (sôû kieán), nhöng ñaây

khoâng thaáy noù ñöôïc, vì noù laø “Taâm” voán khoâng hình-töôùng, neân khoâng thaáy.

Thí-duï 2:

Cho A vaø B cuøng thaáy moät vaät (caûnh-vaät).

_ A noùi thaáy caùi thaáy cuûa B, nhöng B laïi khoâng töï thaáy caùi thaáy cuûa B, vì noù khoâng

phaûi vaät.

_ Coøn A noùi thaáy caùi thaáy cuûa B, laø thaáy caùi gì (vaät) chôù khoâng phaûi thaáy “caùi

khoâng thaáy” cuûa B. (Vì noù la ø Taâm neân khoâng thaáy ñöôïc)

Keát-luaän:

_ A vaø B ñeàu khoâng thaáy ñöôïc “caùi khoâng thaáy” cuûa hai ngöôøi (vì noù khoâng phaûi laø

vaät neân khoâng thaáy), neân nhöùt-ñònh noù laø “Taâm” cuûa moãi ngöôøi.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 23

d. Laïi noùi: Vaät khoâng phaûi Taùnh thaáy. (khoâng phaûi laø Taâm)

_ Laïi nhö vaày nöõa,

- caùi Thaáy, thuoäc veà höõu-tình. (Taâm)

- coøn Vaät, thuoäc veà voâ-tình. (Vaät-chaát)

_ Neáu laáy caùi thaáy laøm vaät,

- thì oâng thaáy ñöôïc vaät,

- vaät cuõng thaáy ñöôïc oâng, thì “Taâm, Vaät” loän laïo.

_ Nhö vaäy oâng vaø Ta cuøng caùc hình-saéc theá-gian naøy laø moät, neân khoâng theå phaân-

bieät ñöôïc: - Loaøi naøo laø höõu-tình. (Taâm)

- Loaøi naøo laø voâ-tình. (Vaät)

C. Keát-luaän.

_ A-Nan! Caùi thaáy tuy ñoàng, nhöng oâng thaáy, töùc laø caùi thaáy cuûa oâng. Ta thaáy, töùc

laø caùi thaáy cuûa Ta, phaàn ai naáy thaáy. Theá thì caùi thaáy bao truøm cuûa oâng, thieät laø Chôn-

Taùnh cuûa oâng.

_ Neáu khoâng tin Chôn-Taùnh (Taâm) cuûa oâng ôû nôi oâng, laïi chaáp phaùp-aâm (tieáng noùi,

laø vaät cuûa thanh-traàn) cuûa Ta, maø caàu caùi “Taâm” naøo khaùc, nhö theá oâng ñaõ sai laàm.


_ Phaät chæ moät taùnh nöõa cuûa “Taùnh thaáy” laø “khoâng taïp”, tö ùc noù khoâng laãn loän vôùi

vaät. (laø chæ taùnh thaáy laàn thöù 5)

_ Phaät bieát chuùng-sanh coù thoùi quen töø voâ-thæ laø cöù nhaän vaät laø mình, neân môùi ñau

khoå.

_ Thí-duï: Moät ngöôøi soáng trong ñôøi, thaønh-coâng thì vui, thaát-baïi thì buoàn:

- maõi ñua tranh danh-lôïi, saéc taøi,

- naøo aên, ôû, maëc, laïi xaõ-giao,

- roài aùi-ly, oaùn-hoäi, caàu baát-ñaéc,

- cuøng aùc-duyeân, nghòch-caûnh lao ñao,

- caùc oan-gia, traùi-chuû, trieàn-mieân,


- coøn thieân-tai, aùch-naïn voâ-bieân,

- thaân beänh-hoaïn, giaø nua troùi buoäc.

Nhöõng hoaøn-caûnh treân noù chi-phoái ngöôøi ñoù hoaøn-toaøn.

_ Cuõng vì ta cho caùc caûnh naøy laø mình, vaät naøy laø mình, neân laãn loän Chôn-lyù (Taâm)

vaø söï-vaät (laø caûnh beân ngoaøi). (YÙ noùi ta töï taïo ra “Taâm” vôùi “Vaät”, noù laãn loän vôùi nhau.)

_ Phaät bieát theá, neân chia roõ raøng laøm hai thöù:

1. Caùi Taùnh thaáy, töùc laø Naêng, Chuû, noù nhìn söï-vaät. (Noù ñöôïc goïi laø “Taâm”)

2. Vaät, töùc laø Sôû, Khaùch, laø caûnh bò nhìn.

_ Taùnh thaáy, boån-theå cuûa noù khoâng roäng heïp daøi ngaén, nhöng tuøy theo trình-ñoä

chuùng-sanh (laø xaùc-nghieäp noù nöông gaù) maø coù theå roäng heïp daøi ngaén khaùc nhau.

_ Coøn söï-vaät, cuõng bao truøm phaùp-giôùi, coù gaàn xa, coù lôùn beù, hình daùng khaùc

nhau.

_ Ta phaûi phaân-bieät roõ raøng “Vaät” vaø “Taùnh thaáy”:

- Vaät, coù sai khaùc.

- Taùnh thaáy, cuûa moãi chuùng-sanh ñeàu gioáng nhau, khoâng sai khaùc.

_ Neân ta bieát roõ: Ta laø Chuû (Taâm), thì khoâng bò Vaät, bò caûnh ngoaøi loâi cuoán nöõa

(Khaùch).

_ Ta phaân-bieät roõ raøng: - Caùi gì laø ta, “Chuû”, laø “Taâm”.

- Caùi gì laø Vaät, “Khaùch”, laø caûnh-vaät ngoaøi.

GHI CHUÙ

GIAÛI THÍCH VEÀ TAÙNH THAÁY

_ Taùnh thaáy töùc laø nhaõn-thöùc. Nhaõn-thöùc laø moät trong taùm thöùc Taâm-vöông.

_ Taùnh thaáy voán thanh-tònh saùng suoát nhieäm-maàu, noù tieáp-thu traàn-caûnh, noù chæ thu

nhaän “taùnh caûnh” vaø “hieän-löôïng” cho neân Töï-Taùnh cuûa caùi thaáy voán khoâng coù toäi loãi gì.

(Nhö taám göông chieáu)

_ Noù laø hieän-töôïng bieåu-hieän cuûa “Chôn-Taâm”, noù gaàn vôùi baûn-chaát thanh-tònh cuûa

Chôn-Taâm hôn caùc hieän-töôïng khaùc.

_ Neân ví noù nhö maët traêng thöù hai, do maét beänh maø thaáy, chôù khoâng do ñieân-ñaûo,

hö-aûo nhö boùng traêng hieän ôû ñaùy nöôùc.

_ Kyø thaät, Taùnh thaáy “caûnh hieän-löôïng” (caûnh hieån baøy moïi söï-vieäc) laø ñaëc-taùnh

chung cuûa naêm thöùc beân ngoaøi (nhaõn, nhó, tî, thieät, thaân), naêm thöùc naøy noù hoaït ñoäng

trong hoaøn-caûnh laø “tuøy duyeân” theo beân ngoaøi.

_ Coøn “YÙ-thöùc”, ñoái vôùi söï hoaït-ñoäng cuûa con ngöôøi, töông-ñoái noù thöôøng-truï tuùc-

tröïc hôn naêm thöùc ngoaøi, nhöng YÙ-thöùc khoâng coù maët trong naêm tröôøng-hôïp sau:

1. Voâ-töôûng thieân : caûnh trôøi khoâng nghó töôûng (Chaáp khoâng).

2. Voâ-töôûng ñònh : ngoaïi-ñaïo tu thieàn, dieät taát caû taâm-töôûng.

3. Dieät taän ñònh : caûnh thieàn dieät taän, laø döùt heát.

4. Nguû khoâng chieâm bao : taâm ñöôïc tònh yeân.

5. Khi cheát ngaát : taïm thôøi baát-tænh.

_ Luïc thöùc taùc-ñoäng vaøo luïc caên, noù hieån baøy ra söï nhaän-thöùc (caùi bieát) cuûa con

ngöôøi.

_ Coøn ñoái-töôïng nhaän-thöùc (caùi bieát) cuûa naêm thöùc beân ngoaøi laø “taùnh caûnh”

(caûnh-vaät hieån baøy) nhö: caùc söï-vaät coù baûn-chaát cuï-theå, rôø moù caàm naém ñöôïc, goïi laø Vaät.

_ Chuû-theå nhaän-thöùc laø taâm thì bieåu-hieän thoâng qua luïc caên (saùu giaùc-quan),

nhöng vì noù khoâng coù hình-daïng, maø chæ thaáy coù taùc-duïng, neân goïi noù laø taâm.

_ Maø “Taâm” naøy vaø “Vaät” ñeàu laø töôùng hieån baøy töø Theå-taùnh tònh-minh, Nhö-Lai-

Taïng baûn-theå caû (Chôn-Taâm). (Töùc Taâm naøy cuøng vôùi Vaät, ñeàu sanh töø Chôn-Taâm caû.)


_ Neân “Khoâng-gian” (Theá-giôùi) coäng “Thôøi-gian” (Vuõ-truï) thaønh baûn-theå Nhö-Lai-

Taïng vaäy.

GIAÛNG GIAÛI


TAÙNH THAÁY KHOÂNG NGAÊN NGAÏI

Daøn baøi

Phaät chæ Taùnh thaáy khoâng bò ngaên ngaïi.

1. Ngaøi A-Nan hoûi: Caùi thaáy coù lôùn nhoû, ñöùt noái khoâng? (Ñoaïn 24)

2. Phaät chæ daïy. (Ñoaïn 25)

A. Chæ ñaïi-löôïc: Traàn caûnh coù lôùn nhoû,

Caùi thaáy khoâng lôùn nhoû.

B. Giaûi-thích:

a. Ví duï.

b. Phaät quôû. (Ñoaïn 26)

ÑOAÏN 24

1. Ngaøi A-Nan nghi hoûi: Caùi thaáy coù lôùn nhoû, ñöùt noái khoâng?

_ Baïch Theá-Toân! Neáu caùi thaáy naøy quyeát-ñònh laø taâm cuûa con, chôù khoâng phaûi cuûa

ai khaùc, thì khi Nhö-Lai vaø toâi xem cung-ñieän Töù Thieân-Vöông, nôi cung Nhöït-Nguyeät, caùi

thaáy truøm khaép coõi Ta-Baø, ñeán khi trôû veà tinh-xaù chæ thaáy ôû ngoaøi vöôøn vaø vaøo trong nhaø

chæ thaáy giôùi-haïn cuûa moät caên phoøng maø thoâi.

_ Baïch Theá-Toân! Taùnh thaáy voán truøm khaép caùc coõi, maø sao nay ôû trong nhaø chæ

thaáy moät caên phoøng maø thoâi, vaäy taùnh thaáy naøy töï thaâu heïp laïi, lôùn thaønh nhoû, ñeå chui vaøo

nhaø; hay laø khi vaøo nhaø noù bò töôøng vaùch ngaên trôû, caét ñöùt, neân coøn nhoû nhö theá?

_ Chuùng con chöa hieåu ñieàu naøy, xin Phaät töø-bi giaûng daïy.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 25

2. Phaät chæ daïy. (Traàn-caûnh: coù lôùn, coù nhoû. Taùnh thaáy: khoâng lôùn, khoâng nhoû.)

A. Chæ ñaïi-löôïc: Traàn-caûnh coù lôùn nhoû, caùi thaáy khoâng lôùn nhoû.

Phaät daïy: Taát caû söï-vaät ôû theá-gian, lôùn nhoû, trong ngoaøi, toát xaáu v.v... ñeàu thuoäc veà

tieàn-traàn (Caûnh) caû. Tieàn-traàn höõu-hình neân coù thaâu heïp, coù haïn-cheá, chôù khoâng phaûi taùnh

thaáy cuûa oâng coù lôùn, coù nhoû, toùp laïi hay phình ra.

B. Giaûi-thích.

a. Thí-duï:

_ Ví nhö trong ñoà vaät vuoâng, thì thaáy hö-khoâng vuoâng.

_ Ta hoûi oâng: Hö-khoâng vuoâng ñoù nhöùt-ñònh hay khoâng nhöùt-ñònh?

_ Neáu nhöùt-ñònh laø vuoâng thì khi duøng moät vaät troøn, hö-khoâng phaûi khoâng troøn.

_ Neáu khoâng nhöùt-ñònh laø troøn thì khi ñeå ñoà vaät vuoâng, ñaùng leõ khoâng thaáy noù

vuoâng.

_ Vaäy neân bieát: Vuoâng hay troøn laø taïi ñoà vaät, chôù khoâng phaûi hö-khoâng coù vuoâng

hay troøn. Neáu boû heát caùc ñoà vaät vuoâng troøn thì oâng seõ thaáy hö-khoâng khoâng coù töôùng

vuoâng troøn.


_ Khoâng phaûi boû hö-khoâng vuoâng maø coù hö-khoâng troøn. Khoâng phaûi boû hö-khoâng

troøn maø coù hö-khoâng vuoâng.

_ Vaäy caùi thaáy cuûa oâng cuõng theá:

- Baûn-theå cuûa noù khoâng coù vuoâng troøn, lôùn nhoû, xa gaàn.

- Coøn coù vuoâng troøn, lôùn nhoû, xa gaàn laø tuøy theo caûnh-vaät.

_ Nghóa ñoù nhö vaäy, chôù coù chi laï maø oâng noùi khoâng bieát!

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 26

b. Phaät quôû:

_ A-Nan! Nhö oâng noùi: Khi vaøo trong nhaø, taùnh thaáy nhoû laïi, thì khi nhìn maët trôøi,

oâng ñaâu coù keùo caùi thaáy daøi tôùi maët trôøi.

_ Coøn vaùch töôøng ngaên ñöùt, neân ñöùt ñoaïn, nay ta thöû soi moät loã nhoû ôû vaùch, sao

khoâng thaáy ñaàu noái. Vaäy bieát lyù leõ cuûa oâng khoâng ñuùng.

_ Taát caû chuùng-sanh, töø voâ-thæ tôùi nay, meâ mình laøm vaät (laáy Taâm laøm vaät), queân

maát Boån-Taâm mình, neân khoâng chuyeån ñöôïc vaät, traùi laïi bò vaät chuyeån, neân ñoái vôùi tieàn-

traàn môùi thaáy coù lôùn coù nhoû.

_ Vì theá taùnh thaáy bò tieàn-traàn laøm trôû ngaïi, ví nhö tuyeát voán laø nöôùc, nhöng khi

nöôùc keát thaønh tuyeát, thì tuyeát laøm trôû-ngaïi cho nöôùc.

_ Neáu ta ñeå Vaät chuyeån Boån-Taâm thì laøm chuùng-sanh.

_ Neáu ta ñeå Boån-Taâm chuyeån ñöôïc Vaät thì taâm vaø thaân ñöôïc saùng suoát, töï-taïi voâ-

ngaïi, vieân-thoâng söï-lyù ñoàng vôùi chö Phaät. Luùc baáy giôø khoâng caàn rôøi ñaïo-traøng maø coù theå

ôû treân ñaàu sôïi loâng cuõng truøm khaép thaäp phöông theá-giôùi.

GHI CHUÙ

_ Meâ mình laøm vaät (laø laáy Taâm laøm vaät):

Töùc töø theå-taùnh Chôn-Taâm, vì voâ-minh voïng-ñoäng, neân sanh ra coù hö-khoâng, theá-

giôùi, chuùng-sanh, vaø caùc caûnh-vaät; roài nhaän nhöõng caùi naøy laø thaät, maø queân maát caùi ñaõ

sanh ra nhöõng caùi naøy, neân goïi laø meâ mình laøm vaät.

_ Ñeå vaät chuyeån xoay (Taâm thaønh vaät):

Khi coù caûnh-vaät roài, chuùng ta cöù theo ñoù maø phaân-bieät: naøo toát xaáu, lôùn nhoû, vui

buoàn, lôïi haïi v.v..., neân noùi bò vaät chuyeån xoay.

_ Xoay chuyeån ñöôïc vaät (Vaät thaønh Taâm):

- Ñeán khi voâ-minh voïng-ñoäng heát, trôû veà vôùi theå-taùnh Chôn-Taâm, thì caùc caûnh vaät

aáy khoâng coøn.

- Nhö ngöôøi tænh moäng, thì caûnh chieâm bao kia heát. Neân noùi xoay chuyeån ñöôïc vaät.

_ Treân ñaàu sôïi loâng:

- Luùc baáy giôø, moät sôïi loâng hay thaäp thöông theá-giôùi cuõng ñeàu laø Chôn-Taâm caû.

- Ñaõ ñoàng laø Chôn-Taâm, thì khoâng coøn thaáy theá-giôùi lôùn hôn sôïi loâng, hay sôïi loâng

nhoû hôn theá-giôùi.

- Vì ñoàng moät theå-taùnh, neân noùi treân ñaàu sôïi loâng coù theå chöùa ñöïng thaäp phöông

theá-giôùi.



Chæ taùnh thaáy khoâng ngaên ngaïi

_ Nay Phaät chæ theâm “Taùnh thaáy” laø “Taâm”, noù khoâng bò ngaên ngaïi bôûi moïi söï-vaät.

Ñaây laø chæ “Taâm” laàn thöù 5.

1. Ñaàu, chæ “Taùnh thaáy” laø “Taâm thöôøng-truï” (I)

2. Keá, chæ “Theå-taùnh” cuûa Taâm, laø Taâm “khoâng ñoäng” (II)

3. Chæ “Theå-taùnh” cuûa Taâm, laø Taâm “khoâng dieät” (III)

Chæ “Theå-taùnh” cuûa Taâm, laø Taâm “khoâng maát” (IV)

4. Chæ “Theå-taùnh” cuûa Taâm, laø Taâm “khoâng hoaøn” (V)

5. Chæ “Theå-taùnh” cuûa Taâm, laø Taâm “khoâng taïp” (VI)

Chæ “Theå-taùnh” cuûa Taâm, laø Taâm “khoâng ngaïi” (VII)

Ghi chuù:

_ Khoâng taïp: laø khoâng laãn loän vôùi moïi vaät, vì noù voán saün thanh-tònh.

_ Khoâng ngaïi: laø khoâng bò ngaên ngaïi vôùi moïi söï-vaät nhö: vaät lôùn nhoû, vuoâng troøn, daøi

ngaén, vì taâm voán khoâng coù caùc traïng-thaùi ñoù, noù haèng truøm khaép.

_ Chuùng-sanh bò meâ ñaém trong hoaøn-caûnh, ñeàu nhaän laàm noù laø thaät caû; neân caùi

thaáy coù xa gaàn, lôùn nhoû, trong ngoaøi, roäng heïp v.v... .

_ Chuùng-sanh laáy Taâm (Taâm ôû ñaây laø Taâm voïng, khoâng phaûi Chôn-Taâm) laøm vaät,

neân bò vaät chuyeån (caûnh naøy, caûnh kia luaän baøn maõi).

_ Caûnh-vaät thay ñoåi, troâi laên, loâi keùo chuùng ta troâi laên theo.

_ Neáu chuùng ta bieát soáng ñuùng Chôn-lyù (laø trôû veà Chôn-Taâm), khoâng ñeå vaät chi-

phoái, traùi laïi ta chi-phoái vaät, thì seõ töï-taïi voâ-ngaïi nhö Phaät, taâm thaân seõ bao truøm phaùp-giôùi

meânh moâng, khoâng bò giôùi-haïn, khoâng thaáy to nhoû nöõa, ví nhö hö-khoâng, noù bao truøm

khaép nôi, khoâng gì ngaên ngaïi.

_ Ñöøng laàm cho raèng trong caùc ñoà vaät vuoâng troøn coù hö-khoâng vuoâng troøn. Taâm

Chôn-Nhö cuûa chuùng ta cuõng vaäy, khoâng vaät-chaát naøo laøm ngaên ngaïi ñöôïc caû.

_ Vaäy chuùng ta caàn döùt saïch caùi meâ laàm Ngaõ-Phaùp (caùi gì coù hình-töôùng laø Ngaõ-

Phaùp).

_ Hoài-quang phaûn-chieáu xoay veà theå-taùnh tònh-minh (Chôn-Taâm), nhaäp Nhö-Lai-

Taïng voán coù.

_ Chuyeån vaät, laøm chuû laáy mình.

_ Baáy giôø môùi chôït thaáy raèng:

- Vaät, Taâm, baát-nhò, chuùng-sanh vaø Phaät khoâng hai.

- Moät laø taát caû, taát caû laø moät; moãi ñaàu moät sôïi loâng haøm chöùa coõi nöôùc thaäp

phöông chö Phaät.

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ SAÙU

Phaät chæ TAÙNH THAÁY KHOÂNG PHAÂN BIEÄT chôn, voïng

(Chæ Taùnh thaáy bao truøm caû Chôn vaø Voïng)

Daøn baøi

I. Ngaøi A-Nan hoûi: Neáu Taùnh thaáy laø mình thì Thaân-Taâm naøy laø ai? (Ñoaïn 27)


A. Khoâng phaûi vaø Khoâng khoâng phaûi.


1. Neâu nghóa: Khoâng phaûi vaø Khoâng khoâng phaûi.

a. Bieän nghóa: Khoâng phaûi vaø Khoâng khoâng phaûi.

1/ Khoâng phaûi Taùnh thaáy.

2/ Khoâng, khoâng phaûi Taùnh thaáy. (Ñoaïn 30)

b. Phaät an uûi. (Ñoaïn 33)

c. Vaên-Thuø hoûi. (Ñoaïn 34)

2. Chæ roõ duyeân côù: Khoâng phaûi vaø Khoâng, khoâng phaûi. (Ñoaïn 35)

a. Chæ Chôn-lyù.

b. Thí-duï. (Ñoaïn 36)

c. Keát-luaän. (Ñoaïn 37)

B. Phaät baûo: Vöôït boû Phaûi vaø Khoâng phaûi.

ÑOAÏN 27

I. Ngaøi A-Nan hoûi: Baïch Theá-Toân!

_ Neáu thaät taùnh kieán-tinh truøm khaép Chôn-Taùnh nhieäm-maàu cuûa toâi, Chôn-Taùnh

nhieäm-maàu naøy hieän ôû tröôùc maët toâi, thì kieán-tinh (Taâm) laø Chôn-Taùnh cuûa toâi roài, theá thì

caùi taâm phaân-bieät trong thaân toâi laø vaät chi?

_ Laïi nöõa taâm (taâm voïng) trong thaân coù phaân-bieät, coøn taùnh kieán-tinh (Taâm) truøm

khaép kia laïi khoâng coù phaân-bieät.

_ Neáu thaät taâm toâi laøm cho toâi thaáy vaø taùnh thaáy thaät laø toâi, thì thaân naøy khoâng phaûi

laø toâi, nhö theá ñoàng vôùi lyù “Vaät hay thaáy ñöôïc toâi” maø tröôùc ñaây Ñöùc Theá-Toân ñaõ cho laø

khoâng ñuùng.

_ Toâi chöa hieåu ñöôïc, xin Phaät daïy cho.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 28

II. Phaät daïy.

A. Neâu nghóa: Khoâng phaûi vaø khoâng khoâng phaûi.

1. Bieän nghóa:

a. Khoâng phaûi Taùnh thaáy (Taùnh thaáy, “Taâm”, rôøi taát caû hình-töôùng).

_ A-Nan! OÂng noùi kieán-tinh ôû tröôùc maët oâng maø oâng thaáy ñöôïc noù, noùi nhö vaäy laø

khoâng ñuùng.

_ Vì neáu kieán-tinh ôû tröôùc maët oâng, thì kieán-tinh aáy phaûi coù saéc-töôùng, coù choã nhöùt-

ñònh vaø phaûi chæ ra ñöôïc.

_ Vaäy hieän giôø oâng vôùi Nhö-Lai ngoài giöõa röøng caây Kyø-Ñaø naøy, nhìn thaáy röøng,

vöôøn cho tôùi caùc ñieän-ñöôøng, phía treân thì coù nhöït-nguyeät, phía tröôùc thì coù soâng Haèng.

_ Nay oâng ôû tröôùc choã ngoài cuûa Ta, oâng haõy ñöa tay chæ trong caùc töôùng kia:

- choã raäm laø röøng caây,

- caùi phaùt saùng laø maët trôøi,

- nôi ngaên bít laø töôøng vaùch,

- choã troáng laø hö-khoâng,

- cho tôùi caùc thöù caây coû hoa laù nhoû nhen, daàu caùc vaät lôùn nhoû khaùc nhau, nhöng

ñeàu coù “hình-töôùng”, ñeàu chæ ra ñöôïc caû.

_ Coøn nhö kieán-tinh, neáu noù thaät ôû tröôùc maët oâng, thì oâng neân laáy tay chæ chaéc

chaén, caùi naøo laø kieán-tinh?

A-Nan! OÂng phaûi bieát:

_ Neáu hö-khoâng laø kieán-tinh (Taâm) thì “hö-khoâng thaønh kieán-tinh”, thì caùi gì laø “hö-

khoâng ñaây”?


_ Coøn caùc “caûnh-vaät laø kieán-tinh”, thì vaät thaønh kieán-tinh, thì caùi gì laø “caûnh-vaät

ñaây”?

_ Ñoái vôùi caûnh-vaät sum la vaïn töôïng, OÂng neân chín chaén kyõ caøng phaân-tích roõ

raøng, roài chæ cho Ta xem, caùi naøo laø “kieán-tinh”? Cuõng nhö chæ caùc vaät, khoâng coù laàm vaø

laãn loän nhau ñöôïc.

ÑOAÏN 29

_ A-Nan thöa: Baïch Theá-Toân! Nay toâi thaáy giaûng-ñöôøng naøy, troâng ra xa ñeán soâng

Haèng, nhìn cao ñeán maët trôøi, maët traêng, thaáy chuùng ñeàu laø “vaät”, chæ ra ñöôïc caû, chôù khoâng

coù caùi naøo laø “kieán-tinh”.

_ Nhö lôøi Phaät daïy: Toâi laø baäc Thinh-Vaên sô-hoïc höõu-laäu, cho ñeán caùc baäc Boà-Taùt

cuõng khoâng theá naøo töø nôi vaïn-vaät maø phaân-tích ñeå chæ rieâng ra “Kieán-tinh coù Töï-Taùnh” lìa

taát caû vaät. (Kieán-tinh noù coù Töï-Taùnh, neân töï noù thaáy bieát maø khoâng caàn vaät môùi bieát.)

Ghi chuù: Taâm khoâng phaûi laø vaät, cuõng nhö vaøng khoâng phaûi laø voøng, kieàng, nhaãn,

xuyeán ... .

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 30

b. Khoâng khoâng phaûi Taùnh thaáy (Kieán-tinh)(Khoâng baát khoâng kieán-tinh)

(Taùnh thaáy, Kieán-tinh, töùc taát caû phaùp ; nghóa laø taát caû vaïn phaùp ñeàu laø Taùnh thaáy, kieán-

tinh caû.)

Ghi chuù:

_ Khoâng Nhö-Lai-Taïng: laø Chôn-Taâm, rôøi taát caû töôùng (vaät).

_ Khoâng baát khoâng Nhö-Lai-Taïng: laø Chôn-Taâm töùc laø vaät cuõng töùc laø taát caû phaùp.

_ Phaät baûo: A-Nan! Nhö lôøi oâng noùi, rôøi caùc hình-töôùng thì khoâng coù kieán-tinh (ñaây

laø caùi laàm cuûa voïng-taâm), neân nhöõng vaät oâng ñaõ chæ ñöôïc, khoâng coù caùi naøo laø Taùnh thaáy.

_ Baây giôø, Ta vaø oâng ngoài trong röøng Kyø-Ñaø naøy, haõy nhìn laïi röøng, vöôøn, nhöït-

nguyeät ... trong voâ vaøn vaät-töôïng ñoù, khoâng coù kieán-tinh ñeå cho oâng chæ.

_ Vaäy oâng phaûi phaùt-minh trong caùc vaät-töôïng ñoù caùi naøo khoâng phaûi kieán-tinh

(Taùnh thaáy).

ÑOAÏN 31

_ Ngaøi A-Nan baïch Phaät: Toâi xem khaép röøng Kyø-Ñaø naøy, nhöng khoâng tìm ra trong

ñoù caùi naøo khoâng phaûi kieán-tinh (Taùnh thaáy). Vì sao?

_ Neáu caây khoâng phaûi kieán-tinh, thì khoâng laøm sao thaáy caây ñöôïc.

(Vì caây cuõng töø Chôn-Taâm sanh ra, maø taùnh thaáy (kieán-tinh) cuõng töø Chôn-Taâm

sanh ra. Neân 2 caùi naøy tuy khaùc, nhöng chuùng ñoàng, neân môùi thaáy nhau.)

_ Neáu hö-khoâng khoâng phaûi kieán-tinh, thì khoâng laøm sao thaáy hö-khoâng.

_ Nhöng neáu hö-khoâng laø kieán-tinh, thì khoâng coøn coù teân hö-khoâng nöõa phaûi

khoâng?

_ Do ñoù, sau khi suy nghó kyõ caøng, toâi nhaän thaáy taát caû vaät-töôïng ñeàu laø kieán-tinh.

(Vì Chôn-Taâm laø taát caû phaùp, goïi laø: Khoâng baát khoâng kieán-tinh.)

_ Phaät khen: Thaät ñuùng nhö vaäy.


_ Ñoaïn naøy yù noùi Kieán-tinh (Taùnh thaáy, Taâm) töùc laø taát caû phaùp. (Neân noùi trong caùc

vaät-töôïng khoâng coù caùi chi laø chaúng phaûi töø Taâm sanh ra.) Neân goïi laø: Khoâng baát khoâng

kieán-tinh.


_ Neân taâm ñaõ sanh ra caùc phaùp, thì phaùp naøo cuõng laø taâm caû, goïi laø ñoàng chuûng

loaïi; cuõng nhö vaøng ñaõ laøm ra taát caû ñoà trang söùc, thì moùn naøo cuõng laø vaøng caû.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 32

Luùc baáy giôø trong Ñaïi-chuùng, nhöõng ngöôøi höõu-hoïc nghe Nhö-Lai daïy nhö theá,

ñeàu hoang mang lo sôï, khoâng hieåu nghóa-lyù tröôùc sau theá naøo, neân run sôï ñeán noãi maát choã

sôû-thuû (Laø tröôùc ñaây thöôøng gìn giöõ loái tu cuõ cuûa mình, laø ñeå Taâm thanh-tònh ñöôïc teà-chænh

trang-nghieâm). Töùc laø khö khö giöõ phaùp Tieåu-thöøa coøn keùm, maø khoâng tieán leân.

_ Caùc haïng Thinh-vaên luoân chaáp vaøo choã tu töùc coù phaùp-moân tu, vaø ñöôïc chöùng-

ñaéc choã tu ñoù neân khoâng rôøi.

1. Laáy phaùp voâ-thöôøng ñeå tu (coù sanh coù dieät)

- Laø nhaän-ñònh thaáy taát caû phaùp höõu-vi laø voâ-thöôøng (töùc coù sanh-dieät)

- Neân tu ñeå coù ñöôïc caùi Thöôøng.

- Khoâng ngôø, töùc khoâng ngoä ñöôïc choã taát caû phaùp, töùc laø phaùp-thaân voán laø thöôøng-

truï saün coù roài. (Neân khoâng caàn tu)

2. Laáy phaùp phi laïc ñeå tu (laáy phaùp chaúng an vui tu)

- Laø nhaän thaáy caùc phaùp sanh ra laø giaû neân chaúng coù an vui, maø luoân khoå.

- Maø laáy tu ñeå dieät khoå, ñöôïc caùi an vui.

- Do chöa ngoä trong caùc phaùp noù vaãn töï coù caùi laïc Nieát-Baøn tòch-dieät, vui yeân hoaøi

coù saün. (Neân khoâng caàn dieät)

3. Laáy phaùp voâ-ngaõ ñeå tu (phaùp khoâng thaät)

- Laø nhaän thaáy thaân xaùc naøy, töùc 5 uaån laø giaû, laø khoâng thaät.

- Neân laáy noù tu ñeå phaù-tröø 5 uaån ñeå ñöôïc caùi ngaõ vónh-vieãn.

- Chôù khoâng ngoä ñöôïc trong caùi nguõ-uaån ñoù, noù coù saün Chôn-Ngaõ töï-taïi voâ-ngaïi.

(Neân khoâng caàn ñöôïc)

ÑOAÏN 33

2. Phaät an uûi.

_ Phaät bieát Ñaïi-chuùng hoang mang sôï haõi neân ñoäng loøng thöông xoùt, lieàn an uûi A-

Nan vaø Ñaïi-chuùng:

_ Nhö-Lai noùi toaøn chôn-thieät-ngöõ, ñuùng Chôn-lyù, khoâng laàm loän, khoâng löøa doái

nhö phaùi ngoaïi-ñaïo Maït-Giaø-Leâ baøy ra boán thöù nghò-luaän baát-töû meâ-tín, loaïn-ñoäng nguy-

haïi nhö:

a. Taø nhaân taø quaû : Do Taâm veõ ra, nhaân taø quaû taø. Sanh töø Ñaïi Töï-taïi thieân, khi

dieät laïi trôû veà baûn thieân (sanh ñaâu trôû veà ñoù).

b. Voâ nhaân höõu quaû : Chaáp muoân vaät khoâng nhaân, töï-nhieân maø coù.

c. Höõu nhaân voâ quaû : Chaáp ñoaïn-kieán, chæ coù hieän-taïi, khoâng coù ñôøi sau.

d. Voâ nhaân voâ quaû : Loaïi taø-kieán, phuû-nhaän heát thaûy khoâng nhaân khoâng quaû.

_ Vaäy caùc oâng neân bình-tænh suy xeùt chín chaén, chôù ñeå cho Ta theâm loøng thöông

xoùt.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 34

3. Ngaøi Vaên-Thuø thöa hoûi.

_ Baáy giôø Boà-Taùt Vaên-Thuø-Sö-Lôïi Phaùp-vöông-töû, vì caûm meán töù chuùng neân ñöùng

daäy ñaûnh leã, hieäp chöôûng cung kính baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Ñaïi-chuùng ñaây khoâng hieåu ñöôïc choã Nhö-Lai phaùt-minh hai

nghóa: “Phaûi” vaø “Khoâng phaûi” ñoái vôùi “caùi thaáy” (kieán-tinh) vaø saéc-khoâng (töùc laø caûnh-vaät

ñoù laø “caùi thaáy” hay “khoâng phaûi caùi thaáy”.)

_ Baïch Theá-Toân! Neáu caûnh-vaät hieän-tieàn ñaây (saéc vaø khoâng) noù laø Taùnh thaáy (laø

Taâm) thì phaûi chæ ra ñöôïc, nhöng vì sao chæ khoâng ñöôïc?

_ Coøn noù (saéc vaø khoâng) töùc laø vaät, khoâng phaûi Taùnh thaáy, thì ñaùng leõ khoâng theå

“thaáy” ñöôïc, maø leõ naøo laïi thaáy ñöôïc?

_ Vì leõ ñoù hieän giôø trong Ñaïi-chuùng khoâng hieåu nghóa naøy theá naøo neân sanh taâm

hoang mang sôï haõi, chôù khoâng phaûi vì thieän-caên nhieàu ñôøi ít oûi.

_ Kính mong Nhö-Lai ñaïi-töø ñaïi-bi chæ daïy cho bieát: Caùc caûnh-vaät hieän-töôïng hieän-

tieàn ñaây, cuøng vôùi caùi thaáy (kieán-tinh) naøy, nguyeân goác noù laø caùi gì maø trong ñaây khoâng coù

caùi “Phaûi” vaø “Chaúng phaûi”.

GHI CHUÙ

_ YÙ noùi Caûnh-vaät (Saéc vaø khoâng) vaø Caùi thaáy (Kieán-tinh). (Töùc chæ Vaät-chaát vaø

Tinh-thaàn ñoàng moät theå-taùnh Chôn-Taâm.)

_ Vì Chôn-Taâm thì khoâng theå suy nghó vaø luaän baøn ñöôïc, phaûi töï ngoä maø thoâi, neân

khoâng noùi ñöôïc nguyeân goác noù laø caùi gì ? Vì noù noùi ra khoâng ñöôïc, bôûi noù rôøi ñoái-ñaõi, thò-

phi, neân noùi trong ñoù khoâng coù caùi “Phaûi” vaø “Chaúng phaûi”.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 35

B. Chæ roõ duyeân côù: Khoâng phaûi vaø khoâng khoâng phaûi. (Töùc Phaät chæ roõ caùi thaáy khoâng coù:

Phaûi (thò) vaø Khoâng phaûi (chaúng phaûi (phi).)

1. Chæ Chôn-lyù.

Ñöùc Phaät baûo ngaøi Vaên-Thuø vaø Ñaïi-chuùng:

_ Vì caùc oâng chöa ñaéc Vieân-Ñònh (chaùnh-ñònh Tam-ma-ñeà) neân coøn phaân: Phaûi vaø

chaúng phaûi.

_ Coøn thaäp phöông Nhö-Lai vaø Ñaïi Boà-Taùt thöôøng an-truï trong Chôn-Taâm (Vieân-

Ñònh) thì khoâng coøn thaáy: thaät coù Caên, coù Traàn, coù Thöùc, cuøng caùc caûnh-vaät nöõa. (töùc

kieán-tinh vaø kieán-duyeân)

_ Kieán-tinh (caùi thaáy) vaø kieán-duyeân (caûnh-vaät bò thaáy) nguyeân goác laø Chôn-Taâm

caû, ñaõ laø Chôn-Taâm thì ñaâu coøn coù “Phaûi” hay “Chaúng phaûi” nöõa.

2. Thí-duï.

_ Vaên-Thuø! Ta hoûi oâng: OÂng nguyeân laø Vaên-Thuø, vaäy coù theå noùi oâng coù phaûi thaät laø

Vaên-Thuø, hay khoâng thaät laø Vaên-Thuø, ñöôïc khoâng? (khoâng hai töôùng)

ÑOAÏN 36

_ Ngaøi Vaên-Thuø thöa: Baïch Theá-Toân! Con chính laø Vaên-Thuø roài, thì khoâng theå noùi

thaät hay khoâng thaät laø Vaên-Thuø ñöôïc.


_ Vì neáu noùi “thaät laø Vaên-Thuø” hay “khoâng thaät laø Vaên-Thuø” thì cha úng leõ coù Vaên-

Thuø thöù hai? Song con nguyeân laø Vaên-Thuø roài, thì khoâng theå noùi “Phaûi” hay “Chaúng phaûi”

Vaên-Thuø ñöôïc.

GHI CHUÙ

_ Chôn-Taâm khoâng hai, neân khoâng coøn Thò (Phaûi) vaø Phi (Chaúng phaûi), töùc khoâng

coù ñoái-ñaõi.

_ Khoâng theå noùi “Chaúng phaûi” ñaõ ñaønh, maø noùi “Phaûi” cuõng khoâng ñöôïc nöõa, bôûi vì

noù ngoaøi voøng ñoái-ñaõi, cuõng nhö oâng Vaên-Thuø laø Vaên-Thuø, khoâng theå noùi “Phaûi” hay

“Khoâng phaûi” ñöôïc.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 37

3. Keát-luaän.

_ Phaät baûo: Vaên-Thuø! Taùnh thaáy nhieäm-maàu saùng suoát vaø caùc saéc-traàn, hö-khoâng,

ñeàu goác ôû Chôn-Taâm caû.

_ Vì voïng-ñoäng maø sanh ra caûnh-vaät vaø taùnh: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát, maø thoâi.

_ Noù cuõng gioáng nhö maët traêng thöù hai, vì maét bò beänh maø thaáy nhö vaäy, chôù thaät

ra maët traêng voán khoâng theâm bôùt.

4. Phaät baûo: Vöôït boû Phaûi vaø Khoâng phaûi.

_ Vaên-Thuø! Maët traêng chæ coù moät (Chôn-Taâm), thì khoâng coù caùi gì laø “Phaûi” maët

traêng, hay “Khoâng phaûi” maët traêng.

_ Neáu oâng thaáy coù kieán-tinh (caùi thaáy) vaø saéc-traàn (caûnh-vaät bò thaáy), ñoù laø do

voïng-töôûng neân môùi coù luaän baøn cho laø “Phaûi” vaø “Khoâng phaûi”.

_ Coøn ñoái vôùi theå-taùnh Chôn-Taâm thì khoâng coøn noùi “Phaûi” vaø “Khoâng phaûi” ñöôïc.

_ Neân khi ñaõ toû ngoä lyù chôn-thaät tuyeät-ñoái (nhöùt-chôn) noùi treân, thì caùc söï hoà-nghi

döùt tuyeät, theá neân Chôn-Taâm noù vöôït ra ngoaøi phaïm vi “chæ ñöôïc” vaø “khoâng chæ ñöôïc” cuûa

caùc oâng roài.

GHI CHUÙ

_ Chæ coù moät Chôn-Taâm neân khoâng theå noùi “Phaûi” hay “Khoâng phaûi”, noù ngoaøi ñoái-

ñaõi, phaân-bieät vaø ngoân-ngöõ (töùc khoâng coøn duøng yù-thöùc nöõa).

_ Vì voïng-ñoäng maø sanh ra coù Vaät-chaát (caûnh) vaø Tinh-thaàn (voïng-taâm).

_ Cuõng nhö chæ coù moät maët traêng, khoâng theå noùi phaûi maët traêng hay khoâng phaûi

maët traêng, cuõng vì do maét beänh maø thaáy hình nhö coù maët traêng thöù hai maø thoâi.


Noùi veà theå-taùnh cuûa taâm khoâng phaân-bieät phaûi (thò) hay khoâng phaûi (phi).

_ Khi Phaät ñaõ daïy cho ta bieát:

1. Taùnh thaáy laø “Taâm”, noù voán : Thöôøng truï (I)

2. Coøn “theå-taùnh” cuûa “Taâm” laø : Khoâng ñoäng (II)

3. Coøn “theå-taùnh” cuûa “Taâm” laø : Khoâng döùt (III)

Coøn “theå-taùnh” cuûa “Taâm” laø : Khoâng maát (IV)

4. Coøn “theå-taùnh” cuûa “Taâm” laø : Khoâng hoaøn (V)

5. Coøn “theå-taùnh” cuûa “Taâm” laø : Khoâng taïp (VI)

Coøn “theå-taùnh” cuûa “Taâm” laø : Khoâng ngaïi (VII)


_ Phaät tuøy theo söï tieáp-thu cuûa chuùng ta maø giaûng daïy baèng ca ùch loät “meâ laàm” daàn

daàn cho ñeán khi ta hoaøn-toaøn trong saùng. Muoán naém ñöôïc caên-baûn cuûa lôøi Phaät daïy, ta

phaûi theo phöông-phaùp sau ñaây, seõ khoâng laàm laïc vaø boái roái:

_ Trong vuõ-truï bao-la, ta haõy giaû-laäp, chia laøm hai maët:

1/ Maët voïng : tieâu-bieåu cho chuùng-sanh vaø caûnh-giôùi cuûa chuùng-sanh.

2/ Maët chôn : tieâu-bieåu cho Chôn-lyù, cho Phaät vaø caûnh-giôùi cuûa Phaät.

_ Ñöùng veà maët Chôn maø noùi: (töùc laø ñöùng ôû caûnh-giôùi Phaät) (thì duøng khoâng phaûi)

laø Khoâng baát khoâng, thì caùc söï-vaät, caûnh-giôùi, caùc thöù: Thaáy Nghe Hieåu Bieát (Kieán Vaên

Giaùc Tri) cho ñeán caùc tình-caûm: vui buoàn, yeâu gheùt, giaän hôøn ... cuûa chuùng-sanh, ñeàu laø

“Voïng”, laø “Giaû”, ñeàu “Khoâng phaûi”, ví nhö hoa ñoám ôû hö-khoâng. (Chuùng-sanh cho laø

“Phaûi”, Chôn-lyù cho laø “Khoâng phaûi”.)

_ Ngöôøi coù maét bò moûi, thaáy caùc hoa ñoám nhaåy laêng xaêng tröôùc maét. Ngöôøi coù maét

laønh maïnh, khoâng thaáy hoa ñoám.

_ Maét moûi vaø hoa ñoám, duï cho caûnh-giôùi cuûa chuùng-sanh, neân chuùng-sanh thaáy coù

thaân, coù caûnh, vaø troâi laên theo caûnh, vui buoàn vôùi caûnh, roài phaân-bieät tính toaùn theo caûnh.

_ Maét laønh, duï cho Phaät. ÔÛ caûnh-giôùi Phaät, Phaät thaáy chuùng-sanh vaø moïi söï-vaät

trong caûnh-giôùi cuûa chuùng-sanh gioáng nhö hoa ñoám giöõa hö-khoâng.

_ Neân ñöùng veà maët Chôn maø nhìn: thì moïi söï-vaät maø ta thaáy ñaây laø khoâng thaät coù.

_ Coøn ñöùng veà maët Voïng maø nhìn: thì moïi söï-vaät laø coù thaät vaø Taùnh thaáy cuûa

chuùng-sanh coù thaät.

_ Vaäy khi noùi “Phaûi” (Thò) laø ñöùng veà maët “Voïng”, coøn khi noùi “Khoâng phaûi” (Phi) laø

ñöùng veà maët “Chôn”. Neáu ta hieåu roõ nhö theá, seõ khoâng bò boái roái.

_ Thaät ra, tieán leân cao moät taàng nöõa, thì phaùp-giôùi bao-la bao truøm caû Chôn vaø

Voïng. Ñöùng veà maët naøy: “Phaûi” vaø “Khoâng phaûi” ñeàu khoâng thaønh vaán-ñeà, vì ñeàu trong

voøng töông-ñoái, ñoái-ñaõi caû.



GIAÛNG GIAÛI


TAÙNH THAÁY KHOÂNG CHAÁP

(Khoâng chaáp vaøo luaän baøn, lyù söï.

Chæ Taùnh thaáy vöôït treân phaân-bieät, khoâng dính vaøo ñaâu caû)

Daøn baøi

I. Phaät phaù caùi chaáp cuûa Ngaøi A-Nan. (Ñoaïn 38)




b. Phaät laáy nghóa Tuøy duyeân ñeå phaù chaáp Taâm töï-nhieân coù. (Ñoaïn 39)

2. Chaúng phaûi Nhaân-duyeân. (Ñoaïn 40)


b. Phaät laáy nghóa Baát bieán ñeå phaù chaáp Nhaân-duyeân sanh. (Ñoaïn 41)

B. Phaù chaáp chung: Phaät daïy Chôn-Taâm khoâng theå duøng Taâm suy nghó

hay lôøi noùi luaän baøn ñöôïc. (Ñoaïn 42)

II. Phaät traùch.

Neân nhôù:

_ Taùnh thaáy (Chôn-Taâm) rôøi taát caû Töôùng. (Coøn goïi laø: Khoâng Nhö-Lai-Taïng)

_ Nhöng khoâng ngoaøi: “Taát caû phaùp”, “Giaùo-lyù”. (Baát Khoâng Nhö-Lai-Taïng)

_ Coøn “Nhaân-duyeân” vaãn chöa laø “Ñeä-nhöùt-nghóa”.

_ Coøn thuyeát “Töï-nhieân”, laø moät nhaän-thöùc sai laàm Chôn-lyù trong vuõ-truï.

ÑOAÏN 38

I. Phaät phaù caùi chaáp cuûa Ngaøi A-Nan.




_ Ngaøi A-Nan baïch Phaät: Nhö lôøi Ñöùc Phaùp-Vöông daïy: Giaùc-taùnh duyeân truøm

khaép thaäp phöông theá-giôùi, yeân laëng thöôøng-truï, khoâng sanh-dieät.

_ Song neáu ñem lôøi daïy naøy so saùnh vôùi thuyeát “Minh ñeá” cuûa Tieân Phaïm-Chí Ta-

Tyø Ca-La vaø thuyeát “Thaàn-ngaõ” (Chôn-Ngaõ truøm khaép) cuûa ngoaïi-ñaïo Ñaàu-Khoâi (Cho caùi

ta truøm khaép thaäp phöông noù sanh ra muoân loaøi vaïn-vaät, vaãn toàn-taïi maõi maõi, neân goïi laø

Thaàn-ngaõ.), hai caùi naøy noù khaùc nhau nhö theá naøo?

_ Ngaøy tröôùc taïi nuùi Laêng-Giaø, Ñöùc Theá-Toân töøng daïy cho ñoaøn-theå cuûa ngaøi Ñaïi-

Hueä nghe: Caùc ngoaïi-ñaïo thöôøng chuû-tröông thuyeát “Töï-nhieân sanh”, cho raèng khoâng coù

nhaân-quaû, khoâng laäp phaùp tu, coøn Nhö-Lai laïi noùi caùc phaùp do “Nhaân-duyeân sanh”, neân

khoâng ñoàng vôùi thuyeát cuûa caùc ngoaïi-ñaïo kia.

_ Hoâm nay nghe lôøi Phaät daïy thì con hieåu caùi taâm naøy hình nhö “Töï-nhieân” coù, chôù

khoâng phaûi “Nhaân-duyeân sanh”, vì noù khoâng sanh khoâng dieät, xa lìa taát caû voïng-töôûng

ñieân-ñaûo, neân khoâng ñoàng vôùi caùi thuyeát cuûa caùc ngoaïi-ñaïo kia.

_ Neáu khoâng coù nghóa Nhaân-duyeân, thì traùi nghòch vôùi Phaät-giaùo.

_ Neáu coù nghóa Töï-nhieân, thì laàm laïc vaøo taø-thuyeát.

_ Vaäy cung thænh Ñöùc Theá-Toân töø-bi chæ daïy cho taát caû chuùng con ngoä ñöôïc Chôn-

Taâm thöôøng-truï naøy, maø khoâng laïc vaøo thuyeát Töï-nhieân cuûa caùc taø-ñaïo.


GHI CHUÙ

_ Phaät daïy: Chôn-Taâm tuyeät-nhieân khoâng coù ñoái-ñaõi, noù ñöùng ngoaøi “Thò” (Phaûi)

vaø “Phi” (Chaúng pha ûi). Neáu chuùng ta coøn chaáp: coù khoâng, thò-phi, nhaân-duyeân, hay töï-

nhieân v.v... ñeàu khoâng ñuùng caû.

_ Song chuùng ta vì meâ-chaáp nhieàu ñôøi, cuõng nhö caây chuoái nhieàu beï, loät heát beï

naøy thì baøy ra beï khaùc.

_ Neân vöøa roài Phaät ñaõ daïy Chôn-Taâm khoâng duøng phaûi (thò) vaø chaúng phaûi (phi) ñeå

giaûi baøy ñöôïc, nhöng ngaøi A-Nan vì chöa tröø ñöôïc yù-thöùc neân coøn suy nghó phaân-bieät theo

töôùng thaät coù, neân quay laïi chaáp lyù Töï-nhieân vaø Nhaân-duyeân sanh.

_ Than oâi! Löôùi meâ nhieàu ñôøi choàng chaát khoâng deã moät laàn, moät sôùm moät chieàu

vaãy vuøng ra khoûi.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 39

b. Phaät laáy nghóa Tuøy duyeân ñeå phaù chaáp taâm töï-nhieân.

_ A-Nan! Nhö-Lai ñaõ duøng nhieàu phöông-tieän, laáy lôøi chôn-thieät chæ daïy toû töôøng

nhö theá maø oâng vaãn chöa hieåu, laïi coøn laàm thuyeát “Töï-nhieân” cuûa ngoaïi-ñaïo nöõa.

_ A-Nan! Neáu oâng chaáp taùnh thaáy naøy laø töï-nhieân thì oâng phaûi chæ roõ “caùi thaáy

naøy”, laáy gì laøm caùi theå töï-nhieân cuûa noù?

_ Laáy saùng hay laáy toái laøm töï-nhieân?

_ Laáy troáng khoâng hay laáy ngaên bít laøm töï-nhieân?

_ Neáu laáy saùng laøm theå töï-nhieân, thì khi toái ñeán leõ ra oâng chaúng thaáy ñöôïc toái.

_ Coøn neáu laáy toái laøm theå töï-nhieân cuûa noù, thì khi saùng ñeán taùnh thaáy ñaõ maát roài,

laøm sao thaáy ñöôïc saùng?

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 40

2. Chaúng phaûi Nhaân-duyeân.


Ngaøi A-Nan baïch Phaät: Baïch Theá-Toân! Taùnh thaáy naøy neáu khoâng phaûi Töï-nhieân

coù, thì laø Nhaân-duyeân sanh. Con hieåu nhö vaäy chaúng bieát coù phaûi khoâng? Xin Theá-Toân töø-

bi chæ daïy.

ÑOAÏN 41

b. Phaät laáy nghóa Baát-bieán ñeå phaù chaáp Nhaân-duyeân sanh.

_ Phaät baùc raèng: OÂng noùi Nhaân-duyeân sanh, vaäy haõy nghe Ta hoûi:

_ Taùnh thaáy naøy nhaân töôùng saùng hay toái, troáng khoâng hay ngaên bít maø thaáy?

_ Neáu nhaân töôùng saùng maø thaáy, thì khoâng theå thaáy toái.

_ Neáu nhaân töôùng toái maø thaáy, thì khoâng theå thaáy saùng.

_ Nhö vaäy nhaân töôùng troáng khoâng hay ngaên bít cuõng ñoàng nghóa nhö treân.

ÑOAÏN 42

_ Taùnh thaáy naøy duyeân theo saùng hay toái, troáng khoâng hay ngaên bít maø thaáy?

_ Neáu duyeân theo troáng khoâng maø thaáy, thì ñaùng leõ khoâng thaáy ngaên bít.

_ Neáu duyeân theo ngaên bít maø thaáy, thì leõ ra chaúng thaáy troáng khoâng.

_ Nhö vaäy cho ñeán duyeân theo saùng hay toái cuõng ñoàng nghóa nhö treân.

B. Phaù chaáp chung: Phaät daïy Chôn-Taâm khoâng theå duøng taâm suy nghó hay lôøi noùi luaän

baøn ñöôïc.


A-Nan! OÂng neân nhaän-ñònh: Taùnh thaáy dieäu-minh giaùc-ngoä thanh-tònh naøy:

- Khoâng thuoäc nhaân-duyeân hay chaúng nhaân-duyeân.

- Khoâng thuoäc töï-nhieân hay chaúng töï-nhieân.

- Khoâng coù lyù “Khoâng” (Phi) vaø “Chaúng khoâng” (Baát phi).

- Khoâng coù lyù “Phaûi” (Thò) vaø “Chaúng phaûi” (Phi).

_ Nguyeân taùnh thaáy aáy ly taát caû töôùng, nhöng noù laø taát caû phaùp.

_ Nhö theá, oâng khoâng theå duøng taâm suy nghó (ñaây noùi taâm cuûa yù-thöùc ), hay duøng

lôøi noùi luaän baøn ñöôïc (vì noù rôøi taát caû töôùng aâm-thanh, ngoân-töø, danh-töï v.v...).

II. Phaät traùch.

_ Nay sao oâng laïi laáy caùc danh-töôùng hyù-luaän cuûa theá-gian maø nhaän-thöùc phaân-

bieät? Chaúng khaùc naøo laáy tay naém baét hö-khoâng, chæ laø vieäc laøm phí coâng voâ-ích maø thoâi.

GHI CHUÙ

_ Khi ñeán choã cao-sieâu tuyeät-dieäu, thì khoâng coøn suy nghó luaän baøn ñöôïc. Neáu coøn

suy nghó luaän baøn ñöôïc, thì khoâng phaûi laø cao-sieâu tuyeät-dieäu.

_ Giôø chæ coøn trôû veà Boån-Taâm tòch-tònh khoâng khôûi nieäm nöõa. (töùc khoâng lôøi)

_ Theá neân Ñöùc Thích-Ca ñoùng cöûa thaát taïi nöôùc Ma-Kieät (moät nöôùc ôû trung-taâm

AÁn-Ñoä). Ma-Kieät: BT: Voâ nhueá haïi: Khoâng coøn bò nhieãm-oâ, khoâng gì laøm haïi ñöôïc, vì ñaõ trôû

veà baûn-chaát tònh-nhö.

_ Ngaøi Duy-Ma-Caät ngaäm mieäng taïi thaønh Tyø-Da (Quaûng-Nghieâm).

Duy-Ma-Caät: Tònh Taâm cuûa mình. BT: Truï veà Boån-Taâm tònh-minh.

_ Toå Ñaït-Ma (BT: Phaùp) ngoài taïi chuøa Thieáu-Laâm (Quy veà coäi nguoàn) nhìn vaùch

chín naêm khoâng noùi moät lôøi (trôû veà tònh giaûi-thoaùt) BT: Trôû veà Boån-Taâm ñöôïc ñaïi-ñònh giaûi-

thoaùt.

_ Ñaây laø nhöõng lyù ñaïo cao-sieâu khoâng theå luaän baøn ñöôïc.


_ Trong phaàn naøy, Phaät theo choã chaáp cuûa ngaøi A-Nan maø phaù. Phaät muoán chæ roõ:

Chôn-Taâm khoâng theå duøng suy nghó phaân-bieät hay lôøi noùi luaän baøn ñöôïc.

1. Ñöùng veà maët Chôn maø noùi:

_ Caùc söï phaân-bieät cuûa chuùng-sanh ñeå tìm hieåu caûnh-giôùi Phaät, ñeàu sai.

_ Noùi Töï-nhieân hay Nhaân-duyeân ñeàu khoâng ñuùng vôùi caûnh-giôùi Phaät.

_ Caùi thaáy bieát heïp hoøi cuûa ta khoâng theå löôøng ñöôïc caûnh-giôùi ñoù. Vaäy noùi “Phaûi,

chaúng phaûi, khoâng, coù v.v...” ñeàu trong voïng-töôûng cuûa chuùng-sanh.

_ Voâ phi, baát phi: khoâng coù caùi: Khoâng vaø chaúng khoâng.

_ Voâ thò, phi thò: khoâng coù caùi: Phaûi vaø khoâng phaûi.

_ Ly nhöùt-thieát töôùng, töùc nhöùt-thieát phaùp (Xa lìa taát caû töôùng, töùc laø taát caû phaùp).

_ Vaäy noùi “Phaûi, Chaúng phaûi, Coù, Khoâng ...” ñeàu laø söï suy nghó phaân-bieät trong

voøng voïng-töôûng cuûa chuùng-sanh, neân ñöùng veà maët Chôn cho laø “Chaúng phaûi”.

2. Ñöùng veà maët Voïng maø noùi: (thì moïi söï-vaät ñeàu coù thaät)

_ Neân chuùng-sanh meâ-chaáp cho moïi söï-vaät laø thaät coù thaáy, vì khoâng chòu ly nhöùt-

thieát töôùng neân chaáp dính vaøo nhöùt-thieát phaùp (phaùp: söï-vaät), roài cho ñoù laø “Phaûi”.

3. Ñöùng veà maët “Chôn” maø noùi thì tuyeät-ñoái khoâng coù:

- Phaûi, vaø chaúng phaûi.

- Khoâng, vaø chaúng khoâng.

- Thöôøng xa lìa moïi: - phaân-bieät,

- coù vaø khoâng.


4. Vì phaân-bieät laø coøn trong voøng voïng-töôûng cuûa chuùng-sanh, neân goïi laø: “Chaúng

phaûi”.

5. Cho neân trong thôøi Ñöùc Phaät coøn taïi theá, ôû AÁn-Ñoä ñaõ coù saùu ñaïo tröôùc Phaät ñeàu

sanh ra caùc chuû-thuyeát khaùc nhau nhö:

a. Nhoùm Ta-Tyø Ca-La : chuû-tröông thuyeát “Minh Ñeá”.

b. Phaùi ngoaïi-ñaïo Ñaàu-Khoâi : chuû-tröông thuyeát “Thaàn Ngaõ”.

c. Phaùi ngoaïi-ñaïo töï-nhieân : chuû-tröông thuyeát “Töï-nhieân”.

d. Phaùi Ñaïi-phaïm : chuû-tröông thuyeát “Phaïm-Thieân”.

e. Sau naøy coù caùc phaùi:

- “Thieân chuû” chuû-tröông thuyeát: Trôøi taïo ra caùc vaät.

- Ñaáng A-La (Hoài-giaùo) chuû-tröông thuyeát “Chaân-giaùo” laø ñaáng Thöôïng-ñeá laø ñaày

ñuû huyeàn-naêng.

_ Coøn Ñöùc Phaät Theá-Toân thì khoâng chuû-tröông coù moät ñaáng “Sieâu-nhieân” (baäc trôøi

caùo caû) hay “Sieâu-nhaân” naøo caû.

6. Neân ñöùng veà maët Voïng, thì Ñöùc Phaät daïy caùc hieän-töôïng vaïn-höõu, vaïn-phaùp

ñeàu do nhaân-duyeân sanh.

7. Coøn ñöùng veà maët “Chôn” (laø baûn-theå Chôn-Nhö), thì Ñöùc Phaät daïy:

- Phi nhaân-duyeân : chaúng phaûi nhaân-duyeân.

- Phi töï-nhieân : chaúng phaûi töï-nhieân.

- Phi hoøa : chaúng phaûi hoøa.

- Phi hôïp : chaúng phaûi hôïp.

- Phaùp nhó nhö thò : laø khoâng ñoäng tònh. Laø thaáy maø khoâng coù töôùng thaáy (Vì Thaät-

Töôùng cuûa caùc phaùp laø “voâ-töôùng”).

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ TAÂM LAÀN THÖÙ BAÛY

PHAÄT HIEÅN-MINH CHÔN-KIEÁN LY VOÏNG-KIEÁN

(CHÆ TAÙNH THAÁY RÔØI CAÙI THAÁY BIEÁT)

Daøn baøi

I. Ngaøi A-Nan hoûi Phaät. (Laïi nghi nhaân-duyeân sanh) (Ñoaïn 43)

II. Phaät noùi: (Giaùo-lyù coù quyeàn, coù thaät.) (Ñoaïn 44)


2. Phaät gaïn hoûi laïi Taùnh thaáy ñeå chæ roõ Chôn-Taâm. (Ñoaïn 45)

3. Phaät chæ Taùnh thaáy khoâng phaûi voïng, song chöa phaûi laø Chôn-Taâm.

4. Chæ roõ giaùo-lyù naøy laø thaät. (Ñoaïn 46)


ÑOAÏN 43

I. Ngaøi A-Nan hoûi Phaät. (Laïi nghi nhaân-duyeân sanh)

_ Baïch Theá-Toân! Taùnh thaáy naøy, neáu khoâng phaûi nhaân, khoâng phaûi duyeân, taïi sao

Ñöùc Theá-Toân thöôøng daïy caùc vò Tyø-khöu:

_ Taùnh thaáy phaûi ñuû boán nhaân-duyeân môùi sanh, nhö laø nhaân: troáng khoâng, aùnh

saùng, taâm vaø maét môùi sanh, thì nghóa naøy theá naøo?

ÑOAÏN 44

II. Phaät noùi: (Giaùo-lyù coù quyeàn, coù thaät.)



_ Phaät daïy: A-Nan! Ta noùi thuyeát nhaân-duyeân laø ñöùng veà phaàn Söï-Töôùng, chæ cho

caùc phaùp trong theá-gian maø noùi, chôù khoâng phaûi chæ cho Lyù-Taùnh (Chôn-lyù) tuyeät-ñoái vaäy.

PHUÏ CHUÙ

1/ Veà phöông-dieän phaùp-töôùng (goïi laø phaàn hieän-töôïng) (moïi söï-vaät hieån baøy).

2/ Noùi veà phaàn thöùc, thì Phaät noùi coù: Caên, Traàn, Thöùc, vaø Nhaân-duyeân.

3/ Coøn ñöùng veà phöông-dieän phaùp-taùnh (goïi laø phaàn baûn-theå) thì khoâng coøn: ngoân-

ngöõ, danh-töôùng, noùi naêng, keâu goïi, hay suy nghó ñöôïc. Ñaây laø noùi veà phaàn Lyù-Taùnh

(Chôn-lyù) tuyeät-ñoái. (Neân trong kinh, Phaät noùi: Ñaïo Ta cao-sieâu khoâng theå suy nghó vaø

luaän baøn ñöôïc.)

2. Phaät gaïn hoûi laïi Taùnh thaáy ñeå chæ roõ Chôn-Taâm.

_ A-Nan! Nhö-Lai hoûi oâng: Ngöôøi theá-gian thöôøng noùi: “Toâi thaáy”, vaäy taùnh thaáy aáy

nhaân töôùng gì maø goïi laø “Thaáy” vaø theá naøo laø “Khoâng thaáy”?

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 45

_ Ngaøi A-Nan thöa: Ngöôøi theá-gian nhaân coù aùnh saùng (cuûa maët trôøi, maët traêng,

hoaëc ñeøn ñuoác) môùi thaáy ñöôïc caùc vaät, thì goïi ñoù laø “Thaáy”, coøn khoâng coù ba thöù aùnh saùng

ñoù thì khoâng theå thaáy ñöôïc.

_ Phaät daïy: A-Nan! Neáu khoâng coù aùnh saùng maø goïi laø “Khoâng thaáy”, thì khi toái ñeán,

ñaùng leõ cuõng khoâng thaáy ñöôïc “Caùi toái” chôù.

_ Coøn nhö thaáy ñöôïc “Caùi toái”, thì khi ñoù chaúng qua laø khoâng coù aùnh saùng maø thoâi,

chôù sao laïi noùi laø “Khoâng thaáy”?

_ A-Nan! Laïi nöõa, trong ñeâm toái, khoâng coù aùnh saùng, oâng cho laø khoâng thaáy, thì khi

ban ngaøy, coù aùnh saùng, oâng cuõng phaûi keâu laø khoâng thaáy môùi phaûi chôù.

_ Nhö vaäy ôû choã saùng hay choã toái ñeàu phaûi keâu laø “Khoâng thaáy” caû, coù lyù nhö vaäy

chaêng?

_ Theá neân oâng phaûi bieát:

- Toái vaø saùng, hai moùn traàn-töôùng, noù töông-phaûn, thay ñoåi nhau, coøn taùnh thaáy

cuûa oâng luùc naøo cuõng coù.

- Vaäy thì “Thaáy saùng” vaø “Thaáy toái” ñeàu keâu laø “Thaáy” caû, sao laïi noùi laø “Khoâng

thaáy”.

3. Phaät chæ Taùnh thaáy khoâng phaûi voïng, song chöa phaûi laø Chôn-Taâm. (Ñoaïn naøy ôû tröôùc,

nay ñem laïi ñaây cho thuaän nghóa.)

_ Phaät daïy ngaøi A-Nan: Taùnh thaáy cuûa oâng khoâng phaûi voïng (Phaät khoâng baùc),

song chöa phaûi laø Chôn-Taâm.

_ Noù cuõng nhö maët traêng thöù hai (do maét loøa maø coù), tuy khoâng phaûi boùng traêng

ñaùy nöôùc, chôù chöa phaûi laø maët traêng chaùnh.

PHUÏ CHUÙ

_ Maët traêng chaùnh, duï cho Chôn-Taâm.

_ Maët traêng thöù hai, duï cho: Taùnh thaáy, caùi thaáy nghe hieåu bieát v.v... (laø caùc giaùc-

quan veà phaàn tröïc-giaùc).

_ Boùng traêng ñaùy nöôùc, duï cho: voïng-töôûng, phaân-bieät, traàn-caûnh.


Toùm ÑOAÏN 45

_ Phaät noùi taùnh thaáy (kieán-tinh) tuy khoâng phaûi voïng-taâm, chôù chöa phaûi laø Chôn-

Taâm, nghóa laø noù gaàn keà vôùi Chôn-Taâm maø thoâi.

_ Cuõng nhö maët traêng thöù hai (do maét loøa maø coù), noù khoâng phaûi laø boùng traêng ñaùy

nöôùc, chôù chöa phaûi laø maët traêng chaùnh.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 46

4. Chæ roõ giaùo-lyù naøy laø thaät.

_ A-Nan! Vì côù aáy, oâng caàn bieát boán nghóa nhö sau:

- Khi oâng thaáy saùng, thì caùi thaáy cuûa oâng khoâng phaûi laø caùi saùng.

- Khi oâng thaáy toái, thì caùi thaáy cuûa oâng khoâng phaûi laø caùi toái.

- Khi oâng thaáy troáng khoâng, thì caùi thaáy cuûa oâng khoâng phaûi laø caùi troáng khoâng.

- Khi oâng thaáy ngaên trôû, thì caùi thaáy cuûa oâng khoâng phaûi laø caùi ngaên trôû.

PHUÏ CHUÙ

_ Noùi caùi thaáy, kyø thaät laø bao haøm caû Taùnh: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát. (Tinh thaàn) (Laø

caùc giaùc-quan veà phaàn tröïc-giaùc cuûa Chôn-Taâm.)

_ Noùi: saùng, toái, troáng khoâng, ngaên trôû, laø bao truøm caû caùc caûnh vaät. (Vaät chaát)

Toùm ñoaïn naøy:

Khi thaáy caùc caûnh-vaät, thì caùi thaáy (taùnh thaáy, kieán-tinh) khoâng phaûi laø caûnh-vaät.

(Taâm laø Taâm, maø caûnh laø caûnh.)

Neân goïi laø Phaùp nhó nhö-thò: Thaáy maø khoâng coù töôùng thaáy. (Vì Thaät-Töôùng caùc

phaùp laø Voâ-Töôùng.)


OÂng ñaõ hieåu boán nghóa naøy roài, oâng neân hieåu theâm leân moät taàng nöõa:

_ Khi Chôn-Taâm ñaõ khôûi ra caùi thaáy (taùnh thaáy) (töùc caùc giaùc-quan) (Taâm = Thaùi-

cöïc), thì caùi thaáy khoâng phaûi laø Chôn-Taâm. (Chôn-Taâm = Voâ-cöïc)

_ Caùi thaáy naøy coøn caùch bieät vôùi Chôn-Taâm. (Vì ñaõ sanh moät lôùp meâ) (Nhöùt döông

sanh), caùi thaáy naøy khoâng bì kòp vôùi Chôn-Taâm. (Ñoaïn naøy Phaät chæ chính Chôn-Taâm)

_ Nhö theá thôøi, oâng laøm sao laïi noùi laø: nhaân-duyeân, töï-nhieân, hoøa-hieäp vaø baát hoøa-

hieäp. Caùc oâng laø haøng Thinh-Vaên, tri-thöùc heïp hoøi, chöa thoâng hieåu ñöôïc Thaät-Töôùng

(Chôn-Taâm).

_ Nhö-Lai ñaõ chæ daïy nhieàu laàn roài, vaäy caùc oâng phaûi suy xeùt kyõ-löôõng vaø coá gaéng

tinh-taán, chôù neân giaûi-ñaõi treân con ñöôøng tieán leân quaû-vò Voâ-thöôïng Boà-Ñeà.

PHUÏ CHUÙ

_ Khi baûn-theå (laø Taâm) khôûi ra hieän-töôïng (laø caùc giaùc-quan: Thaáy, Nghe, Hieåu,

Bieát): - Thì hieän-töôïng khoâng phaûi laø baûn-theå (Taâm).

- Hieän-töôïng coøn caùch bieät vôùi baûn-theå (Taâm).

- Neân hieän-töôïng khoâng theå bì kòp vôùi baûn-theå (Taâm).

_ Cuõng nhö nöôùc bieán thaønh soùng:

- Thì soùng khoâng phaûi laø nöôùc.

- Soùng coøn caùch-bieät vôùi nöôùc. (Vì bò gioù xao ñoäng)

- Neân soùng khoâng theå bì kòp vôùi nöôùc.

_ Ñaønh raèng taâm cuøng vôùi “Caùi thaáy” v.v... khoâng hai, vì meâ, neân taâm bieán thaønh ra

caùc giaùc-quan: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát, nhöng caùi: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát (coøn bò chaáp,

dính) naøy khoâng phaûi laø Chôn-Taâm.


_ Khi ngoä roài thì caùi: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát (khoâng bò chaáp, dính) môùi laø Chôn-

Taâm, coøn khi chöa ngoä thì khoâng theå noùi caùi Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát (töùc caùc giaùc-quan)

naøy laø Chôn-Taâm ñöôïc.

_ Cuõng nhö nöôùc vôùi soùng khoâng khaùc, nhöng vì gioù ñoäng neân nöôùc bieán thaønh

soùng. Baáy giôø soùng khoâng phaûi laø nöôùc, nöôùc thaønh caùch bieät vôùi soùng. Ñeán khi gioù heát

xao ñoäng, thì soùng trôû laïi thaønh nöôùc, nhöng khi coøn xao ñoäng, thì khoâng theå noùi soùng laø

nöôùc ñöôïc.


_ Ñoaïn naøy Phaät phaù moät thoùi quen laàm chaáp cuûa chuùng-sanh, maø caùi laàm naøy raát

tai haïi, laøm cho chuùng ta khoâng giaûi-thoaùt ñöôïc. Phaûi thaáy roõ caùi laàm ñoù, môùi mong naém

ñöôïc nguyeân-taéc ñeå tu-chöùng ñeán caûnh-giôùi Phaät.

_ Chuùng ta thöôøng bò vaät chuyeån, neân bò leä-thuoäc vaøo caûnh-vaät, neân khi coù aùnh

saùng, ta cho laø coù thaáy; luùc toái ñen, ta cho laø khoâng thaáy. Thaät ra, Taùnh thaáy cuûa ta bao giôø

cuõng coù, neân khi toái thì ta thaáy toái, khi saùng thì ta thaáy saùng.

_ Neân Phaät taïm thôøi cho ta bieát ñaây laø Taâm (coøn chuùng ta thì chaáp thaät cho noù

ñuùng laø taâm, laø caùi bieát kieán-tinh cuûa ta.), neân chuùng ta laàm ôû choã naøy.

_ Coøn Phaät thì khoâng phuû-nhaän, maø noùi raèng caùi thaáy bieát naøy khoâng phaûi voïng-

taâm, nhöng noù chöa phaûi laø Chôn-Taâm, noù chæ môùi gaàn keà Chôn-Taâm maø thoâi.

_ Ta cuõng thöôøng bò noâ-leä cho hoaøn-caûnh nhö: gaëp vui buoàn xaûy ñeán cho ta, ta

cuõng vui buoàn theo, neân muoán tu-chöùng, ta phaûi töï-taïi tröôùc moïi hoaøn-caûnh (laø ôû trong

Thieàn) (ñoái caûnh khoâng sanh tình), neân hoaøn-caûnh khoâng loâi keùo ta noåi.

_ Cöù nhö theá maõi (töùc ôû trong Thieàn maõi) thì ta ngaøy caøng gaàn Chôn-lyù (Taâm) thì

trong caûnh Phaät khoâng coøn caûnh ñoäng cuûa chuùng-sanh nöõa.

TOÙM 7 LAÀN PHAÄT CHÆ TAÂM.

Ñeán ñaây Phaät chæ Taâm qua 7 laàn, laàn löôït qua 9 taùnh theå cuûa Chôn-Taâm nhö sau:

1. Phaät chæ Taâm laàn thöù 1: Taùnh thaáy laø “Taâm”.

Taùnh thaáy (kieán-tinh) noù ñaïi-dieän cho caùc giaùc-quan (Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát) laø

“Taâm”, chôù khoâng phaûi con maét.


_ Qua taùnh-theå cuûa “Taâm” laø: Khoâng ñoäng.

_ Chæ Taùnh thaáy khoâng co, khoâng môû, khoâng sanh, khoâng dieät, khoâng ñoäng, khoâng

tònh. Ñoù laø Chôn-Taâm löu-loä (hieån baøy).


_ Qua taùnh theå cuûa “Taâm” laø: Khoâng dieät, khoâng maát.

_ Chæ Taùnh thaáy khoâng giaø, khoâng treû, khoâng sanh, khoâng dieät, ñoù laø Taâm.

_ Caûnh coù bieán ñoåi, coù hö hoaïi, do meâ maø thaáy, chôù Taùnh thaáy khoâng döùt, khoâng

maát.


_ Qua taùnh-theå cuûa “Taâm” laø: Khoâng hoaøn. (traû veà)

_ Caùc traàn-töôùng “Vaät” coù nhaân-duyeân, neân coù choã traû veà, coøn Taùnh thaáy khoâng do

nhaân-duyeân, neân khoâng coù choã traû veà ñaâu caû. Neân noù laø “Chuû”, laø “Taâm”.


_ Qua taùnh theå cuûa “Taâm” laø: Khoâng taïp, khoâng ngaïi.


_ Taát caû caûnh-vaät coù cao coù thaáp, ngaøn sai muoân khaùc, cuõng ñeàu laø caùi bò thaáy.

Tuy caùc vaät coù sai khaùc, nhöng Taùnh thaáy khoâng sai khaùc, neân noù laø taâm. (Vaät thaáy ñöôïc,

taâm khoâng thaáy ñöôïc.)

_ Do meâ thaáy caûnh coù vuoâng troøn, lôùn nhoû ..., vì laáy taâm laøm vaät thì bò vaät chuyeån,

môùi thaáy nhö vaäy, coøn Taùnh thaáy (Taâm) noù voán khoâng bò ngaên ngaïi bôûi caûnh-vaät vuoâng

troøn, lôùn nhoû ... .

6. Phaät chæ Taâm laàn thöù 6: Taùnh thaáy khoâng phaûi Chôn-Taâm.

_ Qua taùnh theå cuûa “Taâm” laø: Khoâng phaân, khoâng chaáp.

_ Chôn-Taâm khoâng phaân bieät chôn vaø voïng.

Chôn-Taâm bao truøm caû chôn vaø voïng.

Chôn-Taâm rôøi taát caû töôùng. Chôn-Taâm töùc taát caû phaùp.

Chôn-Taâm ñoàng moät theå vôùi vaät-chaát vaø tinh-thaàn.

_ Caùi thaáy (Chôn-Taâm) rôøi taát caû hình-töôùng, neân Chôn-Taâm khoâng phaûi laø vaät.

Thí-duï: Vaøng khoâng phaûi laø voøng, kieàng, nhaãn, xuyeán ..., tuy noù ñaõ bieán töôùng-hình

khaùc nhöng goác noù laø vaøng. (Khi Chôn-Taâm khôûi thaáy thì caùi thaáy naøy khoâng phaûi laø Chôn-

Taâm.)

_ Taùnh thaáy (Chôn-Taâm) töùc taát caû phaùp.

_ Chôn-Taâm ñaõ sanh ra caùc phaùp, thì phaùp naøo cuõng laø “Taâm” caû, ví nhö vaøng ñaõ

laøm ra taát caû ñoà trang söùc, thì moùn naøo cuõng laø vaøng caû.

_ Caûnh-vaät vaø Taùnh thaáy (yù noùi vaät-chaát vaø tinh-thaàn) ñeàu ñoàng moät theå Chôn-

Taâm, maø Chôn-Taâm thì khoâng theå suy nghó vaø luaän baøn ñöôïc, phaûi töï ngoä maø tho âi, bôûi noù

rôøi ñoái-ñaõi, thò-phi, neân noùi trong ñoù noù khoâng coù caùi “Phaûi” vaø “Chaúng phaûi”.

_ Qua taùnh theå cuûa “Taâm” laø: Khoâng chaáp.

_ Chôn-Taâm khoâng dính vaøo ñaâu caû.

_ Chôn-Taâm noù tuyeät ñoái-ñaõi, ngoaøi thò-phi, nhaân-duyeân, hay töï-nhieân.

_ Chôn-Taâm tuyeät-dieäu neân khoâng coøn suy nghó, luaän baøn ñöôïc.

7. Phaät chæ Taâm laàn thöù 7: Taùnh: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát khoâng phaûi laø Chôn-Taâm.

(Chôn-Taâm lìa taùnh thaáy bieát) (Phaät chæ chôn-kieán ly voïng-kieán)

_ Laø khi Taùnh thaáy, thaáy caùc caûnh-vaät, thì caùi thaáy khoâng phaûi laø caûnh-vaät. (Taâm laø

Taâm, caûnh laø caûnh) (Neân Chôn-Taâm khoâng phaûi laø caùi thaáy bieát.)

_ Vì caùi thaáy (laø moät trong caùc giaùc-quan nhö Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát.) laø tröïc-giaùc

cuûa Chôn-Taâm, coøn saùng, toái, troáng khoâng, ngaên trôû laø truøm caùc caûnh-vaät.

_ Khi Chôn-Taâm ñaõ khôûi ra caùi thaáy (caùc giaùc-quan), thì caùi thaáy khoâng phaûi laø

Chôn-Taâm, neân caùi thaáy coøn caùch-bieät vôùi Chôn-Taâm. (Vì noù ñaõ hình thaønh moät lôùp meâ

roài.)

_ Caùi thaáy khoâng theå bì kòp vôùi Chôn-Taâm, theá thì laøm sao noùi noù laø do: nhaân-

duyeân hay töï-nhieân, hoaø-hieäp vaø baát hoøa-hieäp ñöôïc.

_ Neân goïi laø “Phaùp nhó nhö-thò” (khoâng ñoäng tònh): Thaáy maø khoâng coù töôùng thaáy,

vì Thaät-Töôùng cuûa caùc phaùp laø voâ-töôùng.

GHI CHUÙ

_ Meâ ôû trong ngoä: Ta vaø vaät ñeàu do Chôn-Taâm sanh, trôû laïi nhaän laàm caùi Ta vaø vaät

giaû maø cho laø thaät roài queân Chôn-Taâm, neân goïi Meâ trong ngoä.

_ Thaân meâ ôû trong ngoä: Thaân nguõ-uaån laø giaû (meâ) neân goïi laø Thaân meâ trong ngoä.

_ Taâm meâ ôû trong ngoä: Laáy voïng-töôûng laêng xaêng laøm Chôn-Taâm thaät, neân goïi laø

Taâm meâ trong ngoä.

_ Meâ ôû trong meâ: Taát caû nhö: Thaân töù ñaïi vaø vaïn-vaät ñeàu laø giaû, laø voïng, maø ta

chaáp cho laø thaät. Thaân laø giaû (Meâ 1), Taâm cuõng laø giaû (Meâ 2), maø chaáp cho laø thaät, neân goïi

Meâ trong meâ.


GIAÛNG GIAÛI


PHAÂN TÍCH VOÏNG, CHÆ CHÔN

Daøn baøi

A. Ngaøi A-Nan thænh phaùp. (Ñoaïn 47)


II. Phaät höùa noùi. (Ñoaïn 48)




ÑOAÏN 47

A. Ngaøi A-Nan thænh phaùp.


_ Ngaøi A-Nan baïch Phaät: Baïch Ñöùc Theá-Toân! Vöøa roài Phaät daïy chuùng toâi veà nghóa:

Nhaân-duyeân, töï-nhieân, hoøa-hieäp vaø baát hoøa-hieäp, Taâm chuùng toâi nghe qua coøn chöa hieåu.

_ Nay laïi nghe Phaät noùi theâm nghóa: Taâm sanh ra caùi thaáy (chôn-kieán thaáy voïng-

kieán), vaø caùi thaáy khoâng phaûi laø taâm (chôn-kieán khoâng phaûi laø voïng-kieán), khieán taâm chuùng

toâi laïi caøng theâm muø mòt nöõa.

_ Xin Ñöùc Theá-Toân duõ loøng töø-bi chæ daïy cho chuùng con ngoä ñöôïc Chôn-Taâm

thanh-tònh saùng suoát naøy.

ÑOAÏN 48

II. Phaät höùa noùi.

_ Luùc baáy giôø Ñöùc Phaät thöông xoùt ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng, muoán giaûng daïy

moân Ñaïi-ñaø-ra-ni (Ñaïi-toång-trì, giöõ gìn toång-hôïp taát caû caùc phaùp laønh vaø laøm caùc ñieàu aùc

trong taâm khôûi ra lieàn bò ngaên che khoâng sanh ra ñöôïc) laø ñöôøng tu-haønh saâu kín cuûa caùc

pheùp chaùnh-ñònh.

_ Phaät baûo ngaøi A-Nan: OÂng tuy coù naêng khieáu nhôù laâu nhöng chæ giuùp ích cho oâng

veà phaàn hoïc roäng maø thoâi, chôù ñoái vôùi phaùp Chæ-Quaùn (Samatha) thaâm saâu maàu-nhieäm

oâng coøn chöa hieåu roõ.

_ Vaäy oâng haõy chaêm chæ laéng nghe, Ta seõ vì oâng phaân-bieät chæ daïy, cuõng khieán

chuùng-sanh ñôøi sau ngoä ñöôïc ñaïo quaû Boà-Ñeà.

GHI CHUÙ

Moân Ñaïi Ñaø-ra-ni, coøn goïi laø: Vieân-Giaùc, Chôn-Taâm. YÙ Phaät muoán chæ daïy cho A-

Nan vaø Ñaïi-chuùng ngoä ñöôïc “Chôn-Taâm”. Theå cuûa Chôn-Taâm laø noù löu-xuaát taát caû:

Thanh-tònh Chôn-Nhö Boà-Ñeà Nieát-Baøn vaø ba-la-maät ñeå daïy cho caùc Boà-taùt tu-taäp.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

(Trích daøn baøi ôû Ñoaïn 47)




2. Chæ roõ töøng thöù voïng-kieán. (Ñoaïn 50)




2.1.b Giaûng caùi thaáy ñoù khoâng coù thöïc.


2.2 Voïng-kieán ñoàng-phaän. (Ñoaïn 51)

3. Giaûi-thích. (Ñoaïn 52)


ÑOAÏN 49

B. Phaät giaûng daïy.



_ A-Nan! Taát caû chuùng-sanh luaân-hoài sanh-töû ôû theá-gian ñeàu do hai moùn ñieân-ñaûo

voïng thaáy phaân-bieät (phaùt-sanh hoaëc-nghieäp), noù ñöông xöù phaùt-sanh ra nghieäp, roài theo

nghieäp ñoù maø thoï baùo chòu khoå luaân-hoài. Theá naøo laø hai moùn voïng-kieán:

1/ Voïng-kieán bieät-nghieäp cuûa chuùng-sanh: laø caùi ñieân-ñaûo voïng thaáy thuoäc veà

nghieäp rieâng cuûa moãi caù-nhaân.

2/ Voïng-kieán ñoàng-phaän cuûa chuùng-sanh: laø caùi ñieân-ñaûo voïng thaáy thuoäc veà

nghieäp chung cuûa ñoàng-loaïi.

GHI CHUÙ

_ Töø nôi taâm voïng-ñoäng sanh ra caùc nghieäp, roài theo caùc nghieäp ñoù maø chòu quaû

khoå hay vui. Ví nhö: Töø meâ maø sanh ra nguû, roài ñang nôi nguû ñoù, thaáy baøy ra caùc caûnh-vaät

vui buoàn, roài töï chòu laáy vui buoàn theo caûnh ñoù, maø khoâng bieát ñoù laø caûnh moäng.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 50

2. Chæ roõ töøng thöù voïng-kieán.



Theá naøo laø voïng-kieán bieät-nghieäp? (Nghieäp rieâng cuûa caù-nhaân.)

_ A-Nan! Nhö ngöôøi theá-gian coù maét nhaëm ñoû, ban ñeâm troâng thaáy ngoïn ñeøn coù

boùng troøn naêm saéc bao phuû.

_ YÙ oâng nghó sao? Caùi aûnh boùng troøn naêm saéc ñoù laø saéc cuûa ñeøn hay laø saéc cuûa

caùi thaáy?

2.1.b Giaûng caùi thaáy ñoù khoâng coù thaät.

_ A-Nan! Neáu noùi saéc ñoû boùng troøn laø cuûa ñeøn thì taïi sao ngöôøi khoâng maéc beänh

nhaëm laïi khoâng thaáy, maø chæ coù ngöôøi bò beänh nhaëm môùi thaáy nhö vaäy?

_ Neáu noùi saéc ñoû boùng troøn laø cuûa taùnh thaáy thì taùnh thaáy hoùa thaønh saéc, vaäy saéc

ñoû boùng troøn cuûa ngöôøi bò beänh nhaëm thaáy goïi laø gì? (Vì taùnh thaáy ñaõ thaønh saéc ñoû boùng

troøn roài, thì khoâng theå noùi laø thaáy saéc ñoû boùng troøn nöõa ñöôïc.)

_ A-Nan! Laïi nöõa neáu saéc ñoû boùng troøn lìa ñeøn maø rieâng coù, thì ñaùng leõ oâng xem

baøn gheá chung quanh ñeàu laø saéc ñoû boùng troøn caû.

_ Neáu saéc ñoû boùng troøn lìa taùnh thaáy maø rieâng coù, thì khoâng caàn maét cuõng thaáy

ñöôïc, taïi sao chæ maét nhaëm môùi thaáy saéc ñoû boùng troøn?

_ A-Nan! Boùng troøn khoâng phaûi ôû nôi ñeøn vaø cuõng khoâng phaûi ôû nôi taùnh thaáy maø

coù, cuõng khoâng phaûi lìa ñeøn vaø lìa taùnh thaáy maø coù, vaäy saéc ñoû boùng troøn do ñaâu maø hieän

ra?



_ Vì côù aáy, oâng phaûi bieát: Ñeøn chæ coù aùnh saùng chôù khoâng coù boùng troøn. Bôûi maét

nhaëm môùi sanh ra boùng troøn, chôù ñeøn vaø taùnh thaáy khoâng quan-heä chi caû.

_ Caùc oâng ñöøng noùi: Boùng troøn phaùt khôûi do ñeøn hay taùnh thaáy, hoaëc chaúng phaûi

ñeøn, chaúng phaûi taùnh thaáy, maø chính do maét nhaëm hieän ra maø thoâi.

_ Ví nhö maët traêng thöù hai, noù khoâng phaûi laø boùng cuõng khoâng phaûi laø maët traêng

thaät. Vì côù sao?

_ Vì maët traêng thöù hai do duïi maét maø coù, chôù khoâng phaûi thaät coù, neân khoâng theå

goïi noù laø “Phaûi” hay “Khoâng phaûi” ñöôïc.

_ Caùc oâng coù trí-tueä khoâng neân noùi: Ñoù laø hình maët traêng, hay chaúng phaûi hình maët

traêng, cuõng khoâng neân noùi ly taùnh thaáy, hoaëc chaúng ly taùnh thaáy maø coù.

_ Ñaõ quyeát-ñònh: Boùng troøn sanh ra do maét coù beänh nhaëm thì goïi noù laø ñeøn, laø taùnh

thaáy, ñeàu laø sai.

_ Ta raùng söùc tranh-luaän: raèng chaúng phaûi ñeøn, hay chaúng phaûi taùnh thaáy, thì caøng

theâm hyù-luaän voâ-ích maø thoâi. Ñaây laø nghóa voïng-kieán bieät-nghieäp.

GHI CHUÙ

_ Ví: Voâ-minh voïng ñoäng : duï maét nhaëm,

_ maø thaáy coù caùc caûnh-vaät hieän ra nhö vaäy : duï boùng troøn,

_ chôù khoâng phaûi do Chôn-Lyù (Chôn-Taâm) : duï cho ñeøn,

_ hay Chôn-Trí (voïng-giaùc) : duï cho Taùnh thaáy.

_ Vaø cuõng khoâng theå noùi:

- noù ngoaøi Chôn-Lyù (laø ñeøn) “Chôn-Taâm”,

- vaø ngoaøi Chôn-Trí (laø Taùnh thaáy) “Voïng-giaùc” (Tröïc-giaùc cuûa Chôn-Taâm).

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 51

2.2 Voïng-kieán ñoàng-phaän.

Theá naøo laø voïng-kieán ñoàng-phaän? (Nghieäp chung cuûa ñoàng loaïi.)

_ A-Nan! ÔÛ coõi Dieâm-phuø-ñeà naøy, tröø phaàn nöôùc cuûa caùc bieån lôùn, phaàn ñaát baèng

coù 3.000 chaâu (Chaâu laø moät khoaûng ñaát roäng lôùn, chung quanh laø bieån.), ôû giöõa laø chaâu

lôùn bao truøm töø Ñoâng sang Taây coù 2.300 nöôùc lôùn.

_ Caùc chaâu nhoû ôû giöõa caùc bieån coù vaøi traêm nöôùc hoaëc 10, hoaëc 20, cho ñeán 30,

40, 50 nöôùc.

_ Trong ñaùm ñoù coù moät chaâu nhoû, chæ coù hai nöôùc chung nhau, chuùng-sanh trong

nöôùc aáy ñoàng caûm moät thöù aùc-duyeân neân gaëp nhieàu ñieàm baùo, hình-töôïng chaúng laønh

nhö: - Quaàng ñoû xung quanh nhöït-nguyeät,

- nhöït-thöïc, nguyeät-thöïc, caùc bôùt ñen ôû nhöït-nguyeät,

- sao phöôùng, sao choåi, sao baêng, moùng noåi,

- haéc-khí aùm nhöït-nguyeät,

- coù khi ngaøy ñeâm khoâng thaáy nhöït-nguyeät, nhieàu thöù aùc-töôïng bieán-hieän;

- nhöng chæ coù chuùng-sanh ôû nöôùc aáy nghe thaáy maø thoâi, chôù chuùng-sanh ôû nöôùc

khaùc khoâng nghe thaáy nhö vaäy.

_ Ñaây laø nghóa voïng-kieán ñoàng-phaän.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 52

3. Giaûi-thích:

A-Nan! Nay Ta vì oâng, laáy hai thöù voïng-kieán treân giaûi-thích cho roõ.

_ (1) A-Nan! Nhö ngöôøi bò beänh nhaëm maét, vì nghieäp rieâng cuûa hoï, neân voïng thaáy

caùi ñeøn coù boùng vaàng ñoû hieän ra.

_ (2) Laø taïi con maét nhaëm môùi thaønh ra loøa chôù taùnh thaáy ñoù khoâng loøa.

_ (3) Laáy ñoù so saùnh, nhö caùc oâng hieän nay thaáy coù nuùi soâng, theá-giôùi vaø chuùng-

sanh ñeàu do beänh maét loøa töø voâ-thæ (töùc voâ-minh voïng-ñoäng töø voâ-thæ) tôùi nay, cho neân môùi

thaáy caùc caûnh-vaät hieän ra nhö vaäy.

_ Taùnh thaáy (kieán) cuûa oâng laø caên. (kieán, maét thaáy)

_ Caùc sôû-duyeân cuûa oâng thaáy laø caûnh (kieán-duyeân, bò thaáy) hai caùi naøy khoâng theå

taùch rôøi ra.

_ Tuy caên vaø caûnh hình nhö coù, nhöng thaät ra khoâng coù, vì noù voán töø theå cuûa Boån-

giaùc Minh-Taâm cuûa oâng sanh ra.

_ OÂng neân bieát: Voïng-giaùc voïng-kieán ñeàu goïi laø maét beänh.

_ Maét thaáy (laø kieán) vôùi caûnh-vaät bò thaáy hieän-tieàn ñaây (kieán-duyeân), ñeàu do caùi

voïng thaáy hieän ra (giaùc-minh)(voïng-giaùc), coøn caùi voïng thaáy loøa nhaëm laø maét beänh (giaùc-

kieán) (voïng-kieán) (voïng-giaùc hay voïng-kieán ñeàu goïi laø maét beänh caû), chôù Chôn-Taâm

khoâng coù loøa nhaëm.

_ Neân Chôn-Taâm bieát ñöôïc caùi loøa nhaëm ñoù (voïng), vì Chôn-Taâm voán khoâng coù

beänh (khoâng phaûi voïng). Nhö theá thì laøm sao goïi caùi Chôn-Taâm ñoù laø Thaáy Nghe Hieåu Bieát

(Kieán Vaên Giaùc Tri) cuûa caùc giaùc-quan ñöôïc. (Chôn-kieán lìa voïng-kieán.)

_ A-Nan! Vì côù aáy, nay oâng thaáy oâng, thaáy Nhö-Lai vaø möôøi loaïi chuùng-sanh ôû theá-

gian, ñeàu do oâng loøa nhaëm (voâ-minh voïng-ñoäng) maø thaáy nhö vaäy. Neân noù coù naêng coù sôû,

laø taùnh thaáy trong maét beänh, chôù khoâng phaûi taùnh thaáy (Chôn-Taâm) soi ñöôïc beänh.

_ Taùnh thaáy (Chôn-Taâm) soi ñöôïc beänh, goác khoâng nhieãm caùc saéc-töôùng theá-gian,

thì khoâng theå goïi laø taùnh thaáy (Chôn-Taâm) theo con maét beänh ñöôïc.

Cho neân trong nghóa thaâm saâu coù caùc töø nhö:

1. Kieán kieán chi thôøi : Chôn-Taâm sanh ra Taùnh thaáy.

2. Kieán phi thò kieán : Taùnh thaáy ñoù khoâng phaûi Taùnh thaáy cuûa Chôn-Taâm (Baûn-theå).

3. Kieán do ly kieán : Taùnh thaáy ñoù coøn moät khoaûng caùch xa vôùi Taùnh thaáy Chôn-Taâm

(Baûn-theå).

4. Kieán baát naêng caäp : Taùnh thaáy ñoù chöa laø Taùnh thaáy Chôn-Taâm (Baûn-theå).

5. Thanh-tònh baûn-nhieân : Voán thanh-tònh baûn-nhieân.

6. Taùnh kieán giaùc minh : Chôn-Taâm voán thanh-tònh trong saùng.

7. Kieán-tinh minh giaùc : Taùnh thaáy chæ laøm cho saùng vaät.

8. Chu-bieán phaùp-giôùi : Truøm khaép phaùp-giôùi.

GHI CHUÙ

_ Töø nôi Chôn-Taâm, vì voâ-minh voïng-ñoäng, neân khôûi ra coù caên vaø caûnh (töùc Taùnh

thaáy vaø caùi bò thaáy). (Caên laø caùc giaùc-quan tröïc-giaùc cuûa Chôn-Taâm, laø Thaáy Nghe Hieåu

Bieát.)

_ Neân caùc giaùc-quan Thaáy Nghe Hieåu Bieát cuøng vôùi caùc caûnh-vaät bò thaáy, ñeàu do

voâ-minh voïng-ñoäng hieän ra caû.

_ Coøn Chôn-Taâm, vì khoâng phaûi laø voâ-minh, neân khoâng theå keâu Chôn-Taâm laø caùi

Thaáy Nghe Hieåu Bieát theo caùc giaùc-quan ñöôïc. Neân goïi laø:


- Kieán kieán chi thôøi : Chôn-Taâm sanh ra Taùnh thaáy.

- Kieán phi thò kieán : Taùnh thaáy khoâng phaûi laø Chôn-Taâm.

_ Ta neân nhôù: Loãi taïi voâ-minh voïng-ñoäng, chôù khoâng phaûi loãi taïi Taùnh thaáy vaø

Caûnh bò thaáy; cuõng nhö taïi nhaëm, chôù khoâng phaûi loãi taïi Taùnh thaáy cuûa maét vaø boùng loøa.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 53

Laáy nghieäp rieâng cuûa caù-nhaân so saùnh vôùi moät nöôùc.

Laáy moät nöôùc so saùnh vôùi möôøi phöông theá-giôùi.

_ A-Nan! Moät ngöôøi nhaëm maét vì nghieäp rieâng cuûa hoï, neân hoï thaáy coù caùi boùng

troøn vaàng ñoû, cuõng nhö daân chuùng trong moät nöôùc do aùc-nghieäp chung taïo cuûa hoï, neân

ñoàng thaáy coù nhöõng ñieàm khoâng laønh hieän ra.

_ Leân moät taàng nöõa laø: Taát caû chuùng-sanh trong möôøi phöông theá-giôùi ngaøy nay

ñaây ñeàu do voâ-minh voïng-ñoäng töø voâ-thæ, neân ñoàng voïng thaáy coù theá-giôùi chuùng-sanh hieän

ra vaäy (Nhö thaáy coõi Dieâm-phuø-ñeà coù 3.000 chaâu, 4 ñaïi-haûi, trong moät coõi Ta-baø.).

_ Töø nôi Chôn-Taâm vì hö-voïng neân hieän ra caùc giaùc-quan: Thaáy Nghe Hieåu Bieát,

do hoøa-hieäp maø voïng-sanh, roài cuõng do baát hoøa-hieäp maø voïng-töû.

_ Neáu caùc oâng xa lìa ñöôïc caùc duyeân hoøa-hieäp vaø baát hoøa-hieäp thì dieät tröø ñöôïc

coäi goác sanh-töû, roài Chôn-Taâm thanh-tònh thöôøng-truï, baát-sanh baát-dieät noù hieän ra, thì caùc

oâng ñöôïc vieân-maõn ñaïo Boà-Ñeà.


Phaàn naøy Phaät phaân-tích Voïng ñeå chæ Chôn.

1. Phaân-tích Voïng:

_ Laáy thí-duï: Ngöôøi ñau maét, ban ñeâm nhìn ñeøn saùng, thaáy chung quanh ngoïn ñeøn

coù boùng troøn naêm maøu saéc, nguyeân-nhaân laø do maét bò beänh.

- Phaät: duï nhö ngöôøi khoâng bò beänh maét.

- Chuùng-sanh: duï nhö ngöôøi maét ñau.

- Caûnh-vaät maø chuùng-sanh thaáy (naøo thaân, nuùi, nhaø, cuoäc ñôøi naùo-nhieät, yeâu gheùt,

buoàn vui, toát xaáu ...): duï nhö boùng troøn naêm maøu saéc.

_ Khi chuùng-sanh coøn laø chuùng-sanh, thì caûnh-giôùi maø chuùng-sanh thaáy, ñeàu cho

laø coù thaät ñoái vôùi caùc chuùng-sanh ñoù.

2. Chæ Chôn:

_ Ngöôøi maét laønh thaáy roõ ñeøn saùng, khoâng thaáy coù boùng troøn naêm saéc quanh ngoïn

ñeøn.

_ Khi chuùng-sanh tu-chöùng ñeán caûnh-giôùi Phaät, hoï seõ khoâng thaáy caûnh-vaät nhö ta

hieän thaáy, vaø bieát caûnh-giôùi naøy laø hö-voïng.

_ Neân Phaät laáy moät ngöôøi maét nhaëm, ñeå duï moät nöôùc thaáy ñieàm aùc.

_ Laáy moät nöôùc, ñeå duï chuùng-sanh trong möôøi phöông vì voâ-minh voïng-ñoäng töø

voâ-thæ maø thaáy coù chuùng-sanh vaø theá-giôùi.

_ Cuõng nhö ngöôøi beänh nhaëm, maét thaáy coù boùng troøn vaàng ñoû, khi heát nhaëm thì

boùng troøn vaàng ñoû khoâng coøn, luùc baáy giôø con maét traéng trong töï-nhieân.

_ Cuõng nhö voâ-minh voïng-töôûng heát, thì theá-giôùi chuùng-sanh chaúng coøn, luùc baáy

giôø Chôn-Taâm saùng suoát hieän ra thì vieân-maõn ñöôïc ñaïo Boà-Ñeà, theá goïi laø baäc Ñaïi-Giaùc.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 54

II. Giaûng theâm choã chöa hieåu.

(Chôn-Taâm khoâng hoøa-hieäp vaø baát hoøa-hieäp.)

1/ Nhö oâng tuy ñaõ ngoä taùnh Chôn-Taâm chaúng phaûi nhaân-duyeân hay töï-nhieân,

nhöng oâng chöa ngoä lyù Boån-giaùc Chôn-Taâm, noù chaúng phaûi hoøa-hieäp hoaëc baát hoøa-hieäp

maø sanh.

2/ A-Nan nghi taâm chöùng giaùc-ngoä do hoøa-hieäp maø thaønh.

_ Phaät baûo: A-Nan! Nay Ta laïi laáy choã tieàn-traàn (caûnh hieän-taïi) maø hoûi oâng.

_ Neáu oâng laáy taùnh “Nhaân-duyeân hoøa-hieäp” theo caùc voïng-töôûng theá-gian maø töï

mình laàm laïc vaø nghi ngôø taâm chöùng Boà-Ñeà cuõng do hoøa-hieäp maø thaønh.

_ Thì nhö vaäy Taùnh thaáy dieäu-tònh (Chôn-Taâm) cuõng hoøa vôùi töôùng saùng, töôùng toái,

choã troáng khoâng, choã ngaên trôû, phaûi khoâng?

3/ Giaûi thích Taùnh thaáy (Taâm) khoâng hoøa vôùi caûnh-vaät.

_ Neáu Taùnh thaáy dieäu-tònh (Taâm) hoøa vôùi töôùng saùng (caûnh-vaät) hieän taïi ñaây thì

hieän-taïi khi oâng thaáy saùng (caûnh-vaät), taùnh thaáy aáy (Taâm) noù xen vaøo choã naøo?

_ Coøn nhö ta phaân-tích chia ra: Taùnh thaáy (Taâm) vaø töôùng saùng (caûnh-vaät) ra laøm

hai thöù rieâng bieät, thì coù theå bieát ñöôïc roõ raøng, nhöng neáu taùnh thaáy (Taâm) xen vôùi töôùng

saùng (caûnh-vaät), thì trong khi xen nhau, hình-töôïng noù nhö theá naøo?

4/ Taâm vaø caûnh-vaät laãn loän nhau thì khoâng laäp thaønh.

_ Neáu töôùng saùng (caûnh-vaät) khoâng phaûi laø taùnh thaáy (Taâm) thì laøm sao thaáy saùng

(caûnh-vaät)? (Vì khoâng coù taùnh thaáy (Taâm) thì laøm sao ñeå thaáy (bieát) saùng ñöôïc (caûnh-

vaät)?)

_ Traùi laïi, neáu töôùng saùng (caûnh-vaät) laø taùnh thaáy (Taâm) thì laøm sao thaáy ñöôïc choã

thaáy (caûnh-vaät bò thaáy)? (Vì taùnh thaáy (Taâm) luùc baáy giôø laø caûnh-vaät, thì caûnh-vaät laøm sao

coù caùi thaáy vaø bieát ñöôïc?)

5/ Taâm vaø Caûnh ñeàu thuaàn haún moät thöù thì khoâng noùi hoøa ñöôïc.

_ Neáu taùnh thaáy (Taâm) vieân-maõn (thuaàn moät), thì coøn choã naøo hoøa vôùi töôùng saùng

(caûnh vaät)? (Vì taát caû moïi thöù nhö saùng, toái, troáng khoâng, ngaên trôû, ñeàu laø taùnh thaáy caû.)

_ Ngöôïc laïi cuõng vaäy, neáu töôùng saùng (caûnh-vaät) vieân-maõn, thì cuõng khoâng coøn

choã naøo ñeå cho taùnh thaáy (Taâm) xen vaøo ñöôïc, phaûi khoâng?

6/ Taâm vaø Caûnh khoâng hoøa nhau ñöôïc.

_ Neân: Taùnh thaáy thuoäc “Taâm”, töôùng saùng thuoäc “Caûnh”.

_ Neáu hai thöù hoøa nhau thì taùnh thaáy (Taâm) bò töôùng saùng xen vaøo, thì khoâng coøn

goïi laø thaáy (bieát) ñöôïc. (Vì maát taùnh thaáy (Taâm).)

_ Traùi laïi, töôùng saùng (caûnh) cuõng vaäy, neáu bò taùnh thaáy (Taâm) xen vaøo, thì khoâng

coøn goïi laø saùng nöõa. (Vì maát töôùng saùng (caûnh).)

_ Chöùng toû raèng: Neáu hai thöù hoøa nhau thì caû hai ñeàu maát taùnh-caùch (bò trieät-tieâu).

_ Cho neân khi ñaõ hieåu bieát: Taùnh thaáy (Taâm) khoâng hoøa ñöôïc vôùi töôùng saùng

(caûnh) thì cuõng khoâng hoøa ñöôïc vôùi caùc töôùng khaùc nhö toái, troáng khoâng, ngaên trôû.

Toùm ÑOAÏN 54

_ Ñoaïn naøy Phaät noùi roõ theâm Taùnh thaáy (Taâm) goïi laø baûn-theå, noù voán laø Chôn-

thöôøng (Chôn-Taâm), noù sanh ra muoân loaøi vaïn-vaät.


_ Neân khoâng Nhaân, Duyeân, töï-nhieân, hoøa-hieäp vaø baát hoøa-hieäp, khöù, lai v.v... maø

chu-bieán khaép phaùp-giôùi tuøy chuùng-sanh taâm, öùng sôû tri löôïng (muoán caùi gì thaønh caùi naáy).

Neáu ta nhaän-thöùc sai laàm Taùnh thaáy thì raát tai-haïi.

_ Coøn caùc traàn-töôùng (hieän-töôïng) noù huyeãn-hoùa coù sanh, coù dieät, khöù, lai, nhaân,

duyeân, hoøa-hieäp vaø baát hoøa-hieäp, nhöng cuõng töø nôi Chôn-Taâm sanh ra, roài cuõng töø tuøy

taâm dieät. Chung-quy: Khi ngoä roài, taát caû ñeàu laø Chôn-Taâm.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 55

Taùnh thaáy khoâng hieäp vôùi caùc töôùng: saùng, toái, troáng khoâng vaø ngaên trôû.

_ A-Nan! Thöû xeùt taùnh thaáy dieäu-tònh (Taâm) cuûa oâng xem noù coù hieäp vôùi caùc töôùng:

saùng, toái, troáng khoâng vaø ngaên trôû khoâng?

_ Neáu taùnh thaáy hieäp vôùi töôùng saùng (caûnh) thì khi toái ñeán, töôùng saùng ñaõ maát roài,

taùnh thaáy cuõng theo töôùng saùng maø dieät luoân.

_ Nhö vaäy taùnh thaáy (Taâm) khoâng theå hieäp vôùi töôùng saùng, cho ñeán vôùi caùc töôùng:

Toái, troáng khoâng, ngaên trôû, cuõng baát-thaønh.

ÑOAÏN 56

Ngaøi A-Nan baïch Phaät: (Thaáy vaø Bieát khoâng hoøa-hieäp.)

_ Baïch Theá-Toân! Nay toâi laïi suy nghó raèng: Taùnh thaáy giaùc-nguyeân maàu-nhieäm ñoái

vôùi caùc duyeân-traàn vaø caùc töôûng-nieäm nhôù nghó noù khoâng hoøa-hieäp phaûi khoâng?

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 57

Taùnh thaáy khoâng hoøa vôùi caùc töôùng: saùng, toái, troáng khoâng vaø ngaên trôû.

_ Phaät daïy: Nay oâng laïi noùi taùnh thaáy giaùc-nguyeân khoâng hoøa-hieäp, Ta laïi hoûi oâng:

_ Taùnh thaáy aáy khoâng hoøa vôùi caùc töôùng saùng, toái, troáng khoâng vaø ngaên trôû?

_ Neáu taùnh thaáy aáy khoâng hoøa vôùi töôùng saùng, thì caùi thaáy vôùi caùi saùng phaûi coù

giôùi-haïn.

_ Vaäy oâng thöû xeùt: - Choã naøo laø taùnh thaáy?

- Choã naøo laø töôùng saùng?

- Trong hai choã ñoù, choã naøo laøm giôùi-haïn?

_ A-Nan! Vì hai thöù aáy chaúng tieáp-xuùc nhau ñöôïc, nhö ôû caùi saùng thì khoâng coù taùnh

thaáy. Töï oâng ñaõ chaúng bieát choã ôû cuûa caùi saùng thì laøm sao laäp giôùi-haïn?

_ Chöùng toû: Taùnh thaáy khoâng hoøa ñöôïc vôùi töôùng saùng, cho tôùi vôùi caùc töôùng: toái,

troáng khoâng, ngaên trôû, cuõng ñoàng nghóa nhö vaäy.

ÑOAÏN 58

Taùnh thaáy khoâng hieäp vôùi caùc töôùng: saùng, toái, troáng khoâng vaø ngaên trôû.

_ Laïi noùi taùnh thaáy giaùc-nguyeân (Taâm) khoâng hieäp vôùi caùc töôùng saùng, toái, troáng

khoâng vaø ngaên trôû.

_ Neáu taùnh thaáy khoâng hieäp vôùi töôùng saùng thì chuùng traùi nghòch nhau.

_ Cuõng nhö taùnh nghe vôùi töôùng saùng khoâng can-heä gì vôùi nhau.

_ Taùnh thaáy khoâng bieát töôùng saùng ôû choã naøo thì laøm sao bieát ñöôïc lyù “hieäp” vaø

“khoâng hieäp”?

_ Chöùng toû: Taùnh thaáy khoâng theå “hieäp ñöôïc” vôùi “töôùng saùng”, cuõng nhö vôùi caùc

töôùng: Toái, troáng khoâng vaø ngaên trôû.



Phaàn naøy xeùt veà maët “Chôn vaø Voïng”, laøm cho roõ theâm hai lyù naøy.

1. Ñöùng veà maët “Voïng” maø noùi: - Söï-vaät ñeàu do nhaân-duyeân sanh.

- Söï-vaät ñeàu do caùc duyeân hoøa-hieäp maø coù.

- Thí-duï 1: Caây luùa laø nhôø haït luùa ñöôïc gieo vaøo ruoäng maï. Hoäi ñuû ñieàu-kieän nhö

nhieät-ñoä, nöôùc, phaân ..., luùa lôùn daàn. Caây luùa sinh haït luùa. Haït luùa coù ñöôïc laø nhôø nhieàu

duyeân hoøa-hieäp toát hôïp laïi môùi thaønh.

- Thí-duï 2: Caùi baøn phaûi nhôø coù goã, thôï vaø caùc khí-cuï môùi laøm neân ñöôïc.

_ Ñaây môùi xeùt moät caùch noâng caïn, neân söï-vaät naøo cuõng do caùc duyeân keát-hôïp môùi

thaønh.

- Caùc duyeân hoøa-hieäp sanh ra moät vaät.

- Caùc duyeân ly-taùn laøm vaät ñoù maát.

2. Ñöùng veà maët “Chôn” maø noùi:

_ ÔÛ caûnh-giôùi Phaät: Thaáy söï-vaät ñeàu nhö huyeãn, töùc nhö hoa ñoám giöõa hö-khoâng,

khoâng theå noùi nhaân-duyeân, hoøa-hieäp hay baát hoøa-hieäp ñöôïc. Coù tu-chöùng ñeán caûnh-giôùi

ñoù seõ thaáy nhö theá.

_ Coøn nhö: lôøi noùi, trí töôûng-töôïng cuûa chuùng ta ñeàu thuoäc caùi bieát sai laàm cuûa

chuùng-sanh, caùi bieát naøy noù heïp hoøi, noâng caïn, khoâng theå laáy lyù-luaän ñeå hieåu Chôn-lyù

(Chôn-Taâm) ñöôïc.

_ Muïc ñích Phaät lyù-luaän ôû ñaây laø ñeå “phaù” caùc chaáp cuûa oâng A-Nan, ñeå cho oâng töï

suy nghó, hieåu ñöôïc ñoâi phaàn nguyeân-taéc cuûa Chôn-lyù (Chôn-Taâm) maø thoâi.

GIAÛNG GIAÛI


HIEÅN-MINH BOÁN KHOA LAØ TAÙNH THÖÔØNG-TRUÏ

(NHÖ-LAI-TAÏNG)

Daøn baøi

Chæ 4 khoa laø taùnh thöôøng-truï.

a/ Noùi chung. (Ñoaïn 59)

b/ Noùi rieâng. (Ñoaïn 61)

A. Nguõ aám.

I. Hoûi chung.


1. Saéc aám. (Ñoaïn 62)

2. Thoï aám. (Ñoaïn 65)

3. Töôûng aám. (Ñoaïn 67)

4. Haønh aám. (Ñoaïn 69)

5. Thöùc aám. (Ñoaïn 70)

B. Luïc nhaäp. (Ñoaïn 1, Quyeån 3)

C. Thaäp nhò xöù. (Ñoaïn 16, Quyeån 3)

D. Thaäp baùt giôùi. (Ñoaïn 27, Quyeån 3)

ÑOAÏN 59

Phaät chæ 4 khoa: AÁm Nhaäp Xöù Giôùi.

(Caùc phaùp ñeàu veà Chôn-Taâm.)

a/ Noùi chung.

_ A-Nan! OÂng coøn chöa hieåu: Taát caû caùc töôùng huyeãn-hoùa phuø-traàn ñoù laø töø nôi

taâm sanh ra, roài cuõng tuøy taâm dieät maát. (Ñöông xöù xuaát sanh, tuøy xöù dieät taän: Töø choã ñoù

sanh ra, töø choã ñoù dieät.)


_ Caùc huyeãn-voïng goïi laø töôùng (hieän-töôïng), nhöng coøn taùnh cuûa noù (baûn-theå,

Taâm) laïi Chôn-thöôøng. Nhö vaäy cho ñeán: 5 aám, 6 nhaäp, 12 xöù, 18 giôùi ñeàu do nhaân-duyeân

hö-voïng hoøa-hieäp.

_ Khi nhaân-duyeân hoøa-hieäp, thì taïm goïi laø: coù sanh.

_ Khi nhaân-duyeân ly-taùn, thì taïm goïi laø: coù dieät.

ÑOAÏN 60

_ A-Nan! OÂng khoâng bieát caùc söï sanh, dieät, khöù (lui, rôøi khoûi), lai (ñeán, tôùi) chæ laø söï

vaän-haønh bieán-dòch maàu-nhieäm cuûa Nhö-Lai-Taïng. Söï-vaät, hieän-töôïng luoân luoân chuyeån-

hoùa laãn nhau, cuõng ñeàu goác ôû nôi Chôn-Taâm thöôøng-truï caû.

_ Trong theå taùnh Chôn-Taâm thöôøng-truï naøy, tìm kieám sanh-töû, meâ-ngoä, khöù-lai

v.v... quyeát khoâng theå ñöôïc. (Vì Chôn-Taâm voán noù saün thanh-tònh.)

GHI CHUÙ

Ñoaïn naøy yù noùi:

_ Hieän-töôïng caùc phaùp thì “Voïng”, maø baûn-theå cuûa caùc phaùp thì laïi laø “Chôn”.

_ Ñöùng veà phaàn hình-töôùng (hieän-töôïng) caùc phaùp thì thaáy coù sanh, coù dieät, coù tôùi

(lai), coù lui (khöù); coøn ñöùng veà phaàn baûn-theå (baûn-taùnh) thì tìm caùi sanh-dieät, meâ-ngoä, khöù-

lai ... laø khoâng theå ñöôïc.

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT HIEÅN-MINH NGUÕ-AÁM

ÑOAÏN 61

b/ Noùi rieâng.

A. Nguõ-aám.

I. Hoûi chung.

Phaät hoûi ngaøi A-Nan: Sao goïi naêm aám laø taùnh Chôn-Nhö maàu-nhieäm bieåu-hieän cuûa

Nhö-Lai-Taïng?

ÑOAÏN 62


1. Phaät chæ Saéc-aám. (laø luoáng doái hö-voïng, khoâng phaûi nhaân-duyeân, töï-nhieân)

_ Phaät baûo: A-Nan! Ví nhö coù ngöôøi duøng maét trong saùng khoâng beänh nhìn leân hö-

khoâng, chæ thaáy hö-khoâng trong suoát khoâng coù gì khaùc caû.

_ Ngöôøi aáy nhìn chaêm chæ hoài laâu, maét sanh moûi meät, thì thaáy ôû hö-khoâng coù nhieàu

hoa ñoám bieán-töôùng laêng xaêng roän raøng. Thì Saéc-aám cuõng nhö vaäy.

_ A-Nan! Nhöõng hoa ñoám bieán-töôùng ñoù chaúng phaûi töø hö-khoâng maø ñeán, cuõng

chaúng phaûi töø con maét maø ra. Taát caû chuùng coù laø do maét bò moûi meät coù maø thoâi.

_ Xeùt kyõ laïi Saéc-aám maø coù ñaây cuõng ñeàu do chuùng ta bò aûnh-höôûng thaáy bieát (tri-

kieán) beänh cuûa bieät-nghieäp vaø ñoàng-phaän töø voâ-thæ hoùa thaønh. Nay chuùng ta voâ-minh maø

nhaän laàm döôøng nhö coù thaät.

ÑOAÏN 63

Thaät vaäy, hoa ñoám khoâng do hö-khoâng maø coù.

_ A-Nan! Neáu hoa ñoám bieán-töôùng sanh ra do hö-khoâng, dó-nhieân phaûi trôû laïi vôùi

hö-khoâng. Neáu töø hö-khoâng ñeán, ñi, thì hö-khoâng chaúng coøn laø hö-khoâng nöõa, vì hö-khoâng

laø hình-theå roài.


_ Ñaõ laø hình-theå thì khoâng dung-naïp (thu nhaän) ñöôïc hoa ñoám bieán-töôùng sanh-

dieät, cuõng nhö thaân theå cuûa oâng A-Nan khoâng theå naøo dung-naïp ñöôïc theâm moät oâng A-

Nan nöõa.

ÑOAÏN 64

Hoa ñoám khoâng do con maét maø coù.

_ Neáu hoa ñoám bieán-töôùng sanh ra, töø con maét, thì dó-nhieân phaûi trôû laïi vôùi con

maét.

_ Neáu hoa ñoám, töø maét ra, thì noù phaûi coù taùnh thaáy.

_ Neáu coù taùnh thaáy thì khi hieän ra laøm hoa ñoám ôû hö-khoâng, ñeán khi trôû veà, ñaùng leõ

phaûi thaáy con maét, nhöng taïi sao laïi khoâng thaáy con maét?

_ Neáu khoâng thaáy con maét thì hoa ñoám hieän giöõa hö-khoâng ñeán khi trôû veà, ñaùng leõ

phaûi che toái con maét, nhöng taïi sao laïi khoâng che toái con maét?

_ Chöùng toû raèng: Maét voán thanh-tònh, daàu coù hoa ñoám bieán-töôùng hieän giöõa hö-

khoâng, maét cuõng vaãn thanh-tònh, chaúng phaûi chæ khi hö-khoâng trong saùng roãng suoát môùi

goïi laø maét thanh-tònh.

_ Theå theo lyù aáy, nhaän-ñònh raèng: Saéc-aám luoáng doái töùc laø hö-voïng, voán khoâng

phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân sanh.

PHUÏ CHUÙ

NGUÕ-AÁM, coøn goïi laø NGUÕ-UAÅN

(Laø 5 moùn taïo caùc nghieäp höõu-vi, noù coù khaû-naêng che môø Chôn-Taâm)

Coù loaïi Saéc-aám: 1/ Ngoaïi-saéc : laø vaät töôïng, traàn-caûnh.

2/ Noäi-saéc : laø Thaân vaø Taâm.

I. 5 moùn Giaû Thaân vaø Taâm:

1/ Saéc-aám : Laø saéc-phaùp, do voâ-minh bieán töôùng maø thaønh “Saéc”.

2/ Thoï-aám : Do 6 caên ñoái 6 traàn, sanh bieát caûm-xuùc, neân “Taâm” tieáp-thu nhaän, goïi laø

“Thoï”.

3/ Töôûng-aám : Khi caên, traàn tieáp-xuùc nhau coù caûm nhaän, thì sanh “Taâm” voïng-töôûng, goïi laø

“Töôûng”.

4/ Haønh-aám : Ñoái caûnh, Taâm haønh-ñoäng maø coù sanh, coù dieät, neân caên maïng luoân

chuyeån-ñoäng, goïi laø “Haønh”.

5/ Thöùc-aám : Caûm-xuùc vôùi phaùp-traàn, “Taâm” sanh hieåu bieát, maø phaân-bieät söï-vaät, goïi laø

“Thöùc”.

II. 5 moùn Giaû Caûnh:

1/ Saéc : Laø maøu saéc, hình-aûnh, hình-theå, töôùng-maïo.

2/ Taøi : Tieàn cuûa vaø taøi ba vöôït hôn ngöôøi.

3/ Danh : Nhöõng thöù ñem laïi danh-döï cho mình.

4/ Thöïc : Söï höôûng-thuï, söï aên maëc.

5/ Thuøy : Söï nguû nghæ, söï say ñaém.

_ Ñaây laø hai thöù “Giaû-Thaân, Giaû-Taâm”, noù taïo thaønh: “Giaû-Nghieäp”.

_ Neân “Chôn-Taâm” noù bò hai thöù giaû naøy, noù che laép, thaønh voâ-minh.

_ Vaäy chuùng ta phaûi bieát raèng: - Taâm Chôn-Nhö, ví nhö: Traêng saùng toû.

- Nguõ-aám, ví nhö: Ñaùm maây ñen che toái traêng.

_ Daàu maây che toái caùch naøo, “Theå Traêng” vaãn luoân saùng toû.

_ Khi gioù thoåi maây bay, thì “Theå Traêng” hieän roõ.

_ Ñaây chöùng-minh raèng: “Theå Traêng duy-nhöùt”.

_ Nhöng coù khi, luùc troâng thaáy traêng: - Coù khi trong saùng : laø khoâng bò maây che.

- Coù khi toái môø : laø bò maây che.


_ Coøn chuùng-sanh thì ñoàng moät theå Taâm Chôn-Nhö, haèng giaùc, huyeàn-dieäu, chaâu-vieân,

thöôøng-truï, nhöng vì trong luùc “toái sô” (laø sô suaát) khôûi moät nieäm baát-giaùc, maø sanh voïng-

giaùc, maø thaønh coù “voâ-minh”.

_ Neân bò “Nguõ-aám” che môø “Taâm Chôn-Nhö” maø laøm vieäc sai laàm meâ-muoäi, môùi taïo-taùc

caùc voïng-nghieäp, maø phaûi chìm ñaém maõi trong bieån khoå luaân-hoài sanh-töû, nhöng nhôø caùc

thöù voïng, noù khoâng coù thaät theå-taùnh, noù luoân sanh-dieät, neân deã phaù-tröø.

_ Maø chæ coù “Chôn-Taâm” laø coù theå-taùnh chôn-thöôøng baát-sanh baát-dieät, neân goïi laø “Taùnh

Giaùc haèng-thöôøng”.

_ Neân voïng vaø chôn, ñeàu töø trong taùnh Nhö-Lai-Taïng sanh ra caû, voïng töùc chôn, heát voïng

thì laø chôn; phieàn-naõo töùc Boà-Ñeà, töùc döùt phieàn-naõo thì Boà-Ñeà hieän.

_ Thaáy Taâm Chôn-Nhö : laø Giaùc, Giaùc laø Phaät.

_ Queân Taâm Chôn-Nhö : laø Meâ, Meâ laø chuùng-sanh.

_ Vaäy caùi Giaùc, ñöøng tìm ñaâu xa, maø noù ngay trong Chôn-Taâm, töùc Nhö-Lai-Taïng. Coøn Meâ

cuõng töø trong Nhö-Lai-Taïng.

_ Neân ngöôøi tu ñöôïc giaûi-thoaùt, thì phaûi quay aùnh saùng vaøo trong (goïi laø Quaùn-Theá-AÂm)

maø quaùn xeùt boån-taâm mình, maø quyeát xaû-ly (dieät-tröø) caùc thöù meâ laàm, caùc taäp-khí voâ-minh,

thì coù trí-tueä, thì Giaùc töï toû baøy (nhö traêng khoâng maây che).

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 65

2. Phaät chæ Thoï-aám.

_ Phaät daïy: A-Nan! Ví nhö coù ngöôøi töù-chi an-oån, cô-theå ñieàu-hoøa, khoâng bò vui

buoàn taùc-ñoäng, tòch-tónh queân mình, boãng nhieân duøng hai baøn tay xoa laãn nhau ôû hö-

khoâng, thì voïng-phaùt caùc töôùng nhö: trôn, rít, laïnh, noùng.

_ Neân bieát Thoï-aám cuõng nhö theá.

ÑOAÏN 66

_ A-Nan! Caùc töôùng treân khoâng phaûi töø hö-khoâng ñeán hoaëc töø baøn tay maø ra.

_ A-Nan! Neáu caùc töôùng treân töø hö-khoâng caûm-xuùc ñöôïc baøn tay, thì cuõng coù theå

caûm-xuùc ñöôïc thaân-theå, khoâng lyù naøo hö-khoâng laïi chæ löïa baøn tay laøm choã caûm-xuùc.

_ Neáu caùc töôùng treân töø baøn tay maø ra thì luùc naøo cuõng caûm-xuùc ñöôïc, ñaâu caàn

phaûi ñôïi khi hai baøn tay xoa laãn nhau môùi coù.

_ Laïi neáu töï baøn tay sanh ra caùc töôùng treân thì khi xoa laãn nhau bieát coù caûm-xuùc,

ñeán khi xaû ra cuõng phaûi coù caûm-xuùc, cho tôùi xöông tuûy ôû baøn tay cuõng phaûi bieát caûm-xuùc

ra vaøo choã naøo, côù sao laïi khoâng bieát?

_ Giaû-söû baøn tay vaø xöông tuûy ñeàu bieát caûm-xuùc khi ra khi vaøo, thaønh ra coù moät

vaät-töôïng caûm-xuùc ñi qua ñi laïi maõi ôû trong thaân-theå, côù sao laïi ñôïi khi hai baøn tay xoa laãn

nhau môùi bieát caûm-xuùc?

_ Vaäy neân bieát: Thoï-aám laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân

sanh.

TOÙM SAÉC-AÁM VAØ THOÏ-AÁM. (Ñoaïn 62 – 65)

I. Saéc-aám. Saéc-aám laø gì?

_ Ñaây laø moät danh-töø ñeå chæ moïi hình-töôùng cuûa caùc loaøi, maø chuùng ta duøng: tai,

maét, trí töôûng-töôïng, trí phaân-bieät ... maø bieát ñöôïc,

- roài chuùng ta chaáp cho chuùng laø thaät coù,

- roài laøm noâ-leä cho chuùng, maø troâi laên theo chuùng, ham meâ, vaø baùm chaët laáy

chuùng,

- roài taâm-trí bò nhoát trong phaïm-vi cuûa hình-töôùng, neân goïi laø: “Saéc-aám”.


Thí-duï: Laáy maét beänh, thaáy coù hoa ñoám ôû hö-khoâng,

- maét laønh : laø trí bieát cuûa : Phaät,

- maét beänh : laø maét meâ laàm cuûa : chuùng-sanh,

- hoa ñoám : laø caûnh-giôùi cuûa : chuùng-sanh.

Caùc caûnh-giôùi cuûa chuùng-sanh goàm:

_ Taát caû caûnh-giôùi nhö: nuùi soâng, quoác-gia, v.v... cho ñeán tinh-thaàn cuûa chuùng-

sanh nhö: vui buoàn, yeâu gheùt, phaûi quaáy v.v...

_ Taát caû söï thaønh baïi cuûa cuoäc ñôøi, cho ñeán chieán-tranh, caùc khoa-hoïc, ngheä-

thuaät, vaên-chöông, trieát-hoïc, cho ñeán ñaïo-hoïc v.v... taát caû ñeàu thuoäc veà “Hoa ñoám ôû hö-

khoâng caû”.

II. Thoï-aám (laø caùc caûm-xuùc)

_ Phaät laáy thí-duï: Hai baøn tay xoa nhau coù caûm-xuùc: noùng, laïnh, trôn, rít.

_ Vì coù bieát, neân sanh caûm nhaän, maø môùi laøm noâ-leä cho caùi bieát nhö:

- thích aên ngon, thích maëc ñeïp,

- thích gaùi ñeïp, trai ñeïp, trai taøi,

- thích giaøu sang, thích ñòa-vò, v.v...

_ Vì theá phaûi vaät loän vôùi noù, ñeå ñaït ñöôïc, neân sanh phieàn-naõo, ñaáu-tranh, gaây

nghieäp.

_ Ñaây cuõng ñeàu thuoäc: “Hoa ñoám ôû hö-khoâng”, chuùng laø hö-voïng khoâng thaät.

_ Vaäy “Thoï-aám” laø hö-voïng, khoâng do nhaân-duyeân vaø töï-nhieân maø sanh ra.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 67

3. Phaät chæ Töôûng-aám.

_ Phaät daïy: A-Nan! Ví nhö coù ngöôøi nghe noùi tôùi me chua, mieäng ñaõ chaûy nöôùc

mieáng, nghe noùi tôùi vieäc leo doác nuùi, chaân ñaõ caûm thaáy moûi.

_ Neân bieát Töôûng-aám cuõng nhö vaäy.

ÑOAÏN 68

_ A-Nan! Töôùng chua khoâng phaûi do me, hoaëc mieäng hay tai maø coù.

_ A-Nan! Töôùng chua ñoù khoâng töï traùi me sanh, cuõng khoâng phaûi töï mieäng oâng coù.

_ A-Nan! Neáu töôùng chua do traùi me sanh ra thì me töï noùi chua, caàn gì ñôïi ngöôøi

noùi.

_ Neáu töôùng chua do mieäng maø coù thì ñaùng leõ mieäng phaûi töï nghe, caàn gì ñôïi tai

nghe.

_ Neáu töôùng chua aáy do tai nghe maø coù thì côù sao nöôùc mieáng khoâng chaûy nôi tai,

laïi chaûy ôû mieäng?

_ Thaät söï, töôùng chua aáy do Töôûng-aám sanh.

_ Coøn töôûng-töôïng leo doác nuùi maø moûi chaân cuõng töông-töï nhö vaäy.

_ Vaäy neân bieát: Töôûng-aám laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.

TOÙM TÖÔÛNG-AÁM

_ Töôûng-aám laø caùc thöù töôûng-töôïng.

_ Thí duï coù ngöôøi nghe noùi tôùi me chua, mieäng ñaõ chaûy nöôùc mieáng. Ñaây laø do

töôûng-töôïng maø ra, goïi laø “Voïng-töôûng”.


_ Con ngöôøi ñaët teân cho söï-vaät, roài noâ-leä luoân cho ngoân-töø ñoù, caû ñôøi chòu bao ñau

khoå vì nhöõng hö-danh do chính mình ñaët ra. Neân Töôûng-aám laøm chuùng-sanh meâ laàm,

khoâng giaûi-thoaùt ñöôïc.

_ Cuõng vì caùi vinh-quang, maø bao trieäu ngöôøi phaûi cheát thaûm khoác. Naøo chöùc töôùc

danh-lôïi, ñaõ laøm bao nhieâu ngöôøi phieàn-naõo öôùc mô, maø phaûi boû nhieàu coâng söùc ñeå ñaït

ñöôïc. Neân khi maát laïi thaát-voïng ñau khoå.

_ Vôùi maét laønh cuûa Phaät, Töôûng-aám laø “Hoa ñoám ôû hö-khoâng”, coøn chuùng-sanh

maét beänh neân khoâng bieát nhö theá, cöù thieát-tha vôùi “Hoa ñoám”, neân khoâng nhaän ñöôïc Thaät-

Töôùng giaûi-thoaùt.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 69

4. Phaät chæ Haønh-aám.

_ Phaät daïy: A-Nan! Ví nhö doøng nöôùc chaûy, soùng nhaûy lieân-tuïc, lôùp tröôùc lôùp sau,

cuoàn cuoän khoâng ngöøng.

_ Neân bieát Haønh-aám cuõng nhö theá.

_ A-Nan! Taùnh-caùch chaûy cuûa doøng nöôùc nhö vaäy

- chaúng phaûi taïi hö-khoâng,

- hoaëc taïi nöôùc,

- hay taïi baûn-taùnh cuûa nöôùc,

- cuõng chaúng phaûi ly ra ngoaøi hö-khoâng vaø nöôùc.

_ A-Nan! Neáu do hö-khoâng maø coù, thì caû hö-khoâng voâ-taän trong möôøi phöông ñeàu

thaønh doøng nöôùc chaûy voâ-taän, nhö theá taát caû theá-giôùi phaûi bò chìm ñaém.

_ Neáu do nöôùc maø coù, thì taùnh-caùch aáy khaùc haún vôùi nöôùc, ñaùng lyù hai beân phaûi coù

theå rieâng, côù sao laïi khoâng coù, phaûi khoâng?

_ Neáu do baûn-taùnh cuûa nöôùc maø coù, thì trong luùc nöôùc ñöùng, khoâng coøn laáy chi goïi

laø baûn-taùnh cuûa nöôùc ñöôïc nöõa.

_ Laïi taùnh-caùch chaûy cuûa doøng nöôùc aáy chaúng phaûi ly ra ngoaøi hö-khoâng hoaëc ra

ngoaøi nöôùc.

_ Vì côù sao? Vì ôû theá-gian chaúng coù vaät chi ra ngoaøi hö-khoâng ñöôïc, coøn neáu

khoâng coù nöôùc, taát-nhieân khoâng coù doøng chaûy.

_ Vaäy neân bieát: Haønh-aám laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.

TOÙM HAØNH-AÁM

_ Haønh-aám laø thay ñoåi luoân.

_ Trong loøng ta, caùc yù-nieäm thay ñoåi luoân luoân. YÙ naøy lieàn yù khaùc, nieäm noï noái

nieäm kia, ví nhö doøng nöôùc chaûy xieát (chaûy raát maïnh vaø nhanh).

_ Nghó caùi naøy, suy caùi noï, tính caùi kia (tính roäng, tính heïp v.v...).

_ Luùc haêng say, luùc naûn loøng, luùc vui, luùc buoàn ... ñoåi thay lieân-tuïc cuøng hoaøn-

caûnh.

_ Söï lôùn ra, söï thu heïp, söï maát ñi, söï sanh ra, söï thöøa, söï thieáu v.v..., cöù theá

Haønh-aám lieân-tuïc vaän-haønh aàm æ khoâng bao giôø ngöøng nghæ. Chính söï vaän-haønh bieán-ñoäng

lieân-tuïc ñoù, noù cuõng laø “Hoa ñoám ôû hö-khoâng”.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 70

5. Phaät chæ Thöùc-aám.

_ Phaät daïy: A-Nan! Ví nhö coù ngöôøi laáy moät caùi bình taàn-giaø coù hai loã, bít kín caû hai

loã laïi, roài vaùc nguyeân moät bình hö-khoâng, ñi ñöôøng xa thieân-lyù ñeå taëng nöôùc khaùc.

_ Neân bieát Thöùc-aám cuõng nhö theá.

_ A-Nan! Hö-khoâng ôû trong bình chaúng phaûi töø nöôùc beân kia tôùi, cuõng khoâng phaûi

töø nöôùc beân naøy vaøo.

_ Neáu hö-khoâng trong bình töø nöôùc beân kia maø tôùi, ñaùng lyù phaûi thaáy hö-khoâng

thieáu moät phaàn, nhöng chaúng thieáu chuùt naøo caû.

_ Laïi neáu hö-khoâng trong bình töø nöôùc beân naøy maø vaøo, thì khi môû hai loã bình,

ñaùng leõ phaûi thaáy hö-khoâng thoaùt ra, nhöng khoâng thaáy noù xuaát ra.

_ Vaäy neân bieát: Thöùc-aám laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.

Ghi chuù:

- Nhaân-duyeân: laø taùnh do caùc nhaân-duyeân hôïp laïi maø sanh ra.

- Töï-nhieân: laø taùnh töï mình saün coù nhö vaäy.

TOÙM THÖÙC-AÁM

_ Thöùc-aám: laø taùnh roõ bieát cuûa chuùng-sanh.

_ Nghieäp-thöùc: laø boû thaân naøy laáy thaân khaùc, luaân-hoài, ñôøi noï sang ñôøi kia.

_ Vì nhaän laàm caùi thaân nhoû beù cuûa chuùng-sanh laø thaät, neân khoâng bieát raèng phaùp-

giôùi meânh moâng môùi laø thaät cuûa ta. Neáu ta laø Phaät thì thaân truøm caû phaùp-giôùi.

_ Ví nhö caùi bình, töø xöù noï qua xöù kia, ta töôûng caùi bình mang hö-khoâng ñi töø nôi

noï qua nôi kia, ñoù laø do ta chaáp ôû caùi bình nhoû heïp. Thaät ra, hö-khoâng bao truøm khaép

choán, chaúng nhôø caùi bình mang chuùt hö-khoâng ñeå theâm nôi naøy, bôùt nôi kia.

_ Thöùc-aám: che khoâng cho thaáy phaùp-giôùi bao la, cöù bo bo (nhöùt-thieát khoâng chòu

rôøi boû caùi saún coù, maø khö khö giöõ laáy, khoâng thay ñoåi) trong caùi thaân, caùi caûnh nhoû heïp

cuûa moät chuùng-sanh.

_ Vì theá, vôùi maét Phaät, Thöùc-aám cuõng laø “Hoa ñoám ôû hö-khoâng”. Neân:

- Voâ khoâng khöù-lai : Hö-khoâng khoâng tôùi lui, ra vaøo.

- Voâ thöùc sanh-dieät : Khoâng thöùc thì döùt sanh-dieät.


_ Taát caû söï-vaät trong theá-gian: - duø höõu-hình hay voâ-hình.

- duø laø caûnh ngoaøi.

- duø trong noäi-taâm cuûa chuùng-sanh.

_ Noùi chung laø boán khoa (AÁm, Nhaäp, Xöù, Giôùi) goïi laø hieän-töôïng, laø caùc phaùp, taát

caû ñeàu laø Voïng, maø baûn-theå cuûa caùc phaùp laïi laø Chôn.

_ Ñöùng veà hình-töôùng (hieän-töôïng) caùc phaùp thaáy coù sanh, coù dieät, coù khöù, coù lai.

_ Coøn ñöùng veà baûn-theå (baûn-taùnh) thì tìm kieám caùi sanh-dieät, meâ-ngoä, khöù-lai ...

quyeát khoâng theå ñöôïc.

_ AÁm: laø ngaên che trong taâm-hoàn chuùng-sanh. Nhöõng thöù nghieäp höõu-vi chaát chöùa

noù che maát Chôn-lyù, goïi laø “AÁm”.

_ Coù naêm aám laø: Saéc, Thoï, Töôûng, Haønh, Thöùc.

_ Noùi chung: Taát caû söï-vaät trong caûnh-giôùi cuûa chuùng-sanh ñoái vôùi Phaät, ñeàu laø

“hoa ñoám ôû hö-khoâng” caû.

_ Cho neân: - Maét laønh, thaáy roõ hö-khoâng thaät, roãng suoát.

- Maét beänh, thaáy hoa ñoám nhaåy laêng xaêng ôû hö-khoâng.


- Maét laønh : duï vôùi trí bieát cuûa Phaät.

- Maét beänh : duï vôùi meâ laàm cuûa chuùng-sanh.

- Hoa ñoám : duï vôùi caûnh-giôùi cuûa chuùng-sanh.

- Hö-khoâng : duï vôùi caûnh-giôùi thaät cuûa Phaät.

_ Ñoái vôùi ngöôøi maét laønh, khoâng coù hoa ñoám, bieát roõ hoa ñoám laø hö-voïng, do maét

beänh thaáy laàm, bieát roõ hö-khoâng khoâng heà sanh hoa ñoám.

_ Nay Phaät muoán chæ cho ta bieát hoa ñoám khoâng phaûi thaät, hö-khoâng laø hö-khoâng,

tuyeät-nhieân khoâng coù hoa ñoám, hoa ñoám khoâng phaûi ôû hö-khoâng sanh ra.

_ Ta neân nhôù: Taát caû caûnh-vaät quanh ta, taát caû taâm-hoàn ta, trí bieát cuûa ta, ñeàu laø

“hoa ñoám ôû hö-khoâng” caû.

_ Caûnh-giôùi Phaät bao truøm khaép phaùp-giôùi bao la, goïi laø Phaùp-giôùi.

_ Caûnh-giôùi ñoù khaùc haún nhöõng thöù ta töôûng-töôïng ra, ví nhö hö-khoâng khaùc haún

hoa ñoám.

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN NHÌ



KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN BA



MUÏC-LUÏC


QUYEÅN BA

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT HIEÅN-MINH LUÏC-NHAÄP

(Voán töø taùnh Chôn-Nhö maàu-nhieäm cuûa Nhö-Lai-Taïng sanh ra.)

Daøn baøi

(Trích daøn baøi ôû Ñoaïn 59, Quyeån 2)

B. Luïc nhaäp.

I. Hoûi chung. (Ñoaïn 1)


1. Nhaõn nhaäp. (Ñoaïn 2)

2. Nhó nhaäp. (Ñoaïn 4)

3. Tî nhaäp. (Ñoaïn 7)

4. Thieät nhaäp. (Ñoaïn 9)

5. Thaân nhaäp. (Ñoaïn 11)

6. YÙ nhaäp. (Ñoaïn 14)

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ THAÄP NHÒ XÖÙ

(Chæ 12 nôi khoâng coù nguoàn goác vaø xöù sôû)

(Voán töø taùnh Chôn-Nhö maàu-nhieäm cuûa Nhö-Lai-Taïng sanh ra.)

Daøn baøi


C. Thaäp nhò xöù.



1. Nhaõn vôùi Saéc. (Ñoaïn 17)

2. Nhó vôùi Thinh. (Ñoaïn 18)

3. Tî vôùi Höông. (Ñoaïn 20)

4. Thieät vôùi Vò. (Ñoaïn 22)

5. Thaân vôùi Xuùc. (Ñoaïn 24)

6. YÙ vôùi Phaùp. (Ñoaïn 25)

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ BAØY THAÄP BAÙT GIÔÙI

(18 caùi giôùi-haïn)

(18 giôùi-haïn, laø phaøm taâm, laø hieän-töôïng bieåu-hieän töø Nhö-Lai-Taïng,

töùc töø Chôn-Taâm sanh ra caû.)

Daøn baøi


D. Thaäp baùt giôùi.




1. Nhaõn-giôùi, Saéc-giôùi, Nhaõn-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 28)

2. Nhó-giôùi, Thinh-giôùi, Nhó-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 29)

3. Tî-giôùi, Höông-giôùi, Tî-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 31)

4. Thieät-giôùi, Vò-giôùi, Thieät-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 33)

5. Thaân-giôùi, Xuùc-giôùi, Thaân-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 35)

6. YÙ-giôùi, Phaùp-giôùi, YÙ-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 37)

GIAÛNG GIAÛI


HIEÅN-MINH BAÛY ÑAÏI LAØ TAÙNH CHAÂU-BIEÁN

(Ñeàu töø Nhö-Lai-Taïng hieän ra)

Daøn baøi

A. Ngaøi A-Nan baøy toû söï nghi-chaáp. (Ñoaïn 39)

B. Phaät giaûng. (Ñoaïn 40)

I. Traùch meâ laàm.

II. Noùi chung. (Ñoaïn 42)

III. Giaûng rieâng.

1. Ñòa ñaïi. (Ñoaïn 43)

2. Hoûa ñaïi. (Ñoaïn 46)

3. Thuûy ñaïi. (Ñoaïn 50)

4. Phong ñaïi. (Ñoaïn 53)

5. Khoâng ñaïi. (Ñoaïn 56)

6. Kieán ñaïi. (Ñoaïn 59)

7. Thöùc ñaïi. (Ñoaïn 62)



QUYEÅN BA

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT HIEÅN-MINH LUÏC-NHAÄP

(Voán töø taùnh Chôn-Nhö maàu-nhieäm

cuûa Nhö-Lai-Taïng sanh ra.)

Daøn baøi


B. Luïc nhaäp.



1. Nhaõn nhaäp. (Ñoaïn 2)

2. Nhó nhaäp. (Ñoaïn 4)

3. Tî nhaäp. (Ñoaïn 7)

4. Thieät nhaäp. (Ñoaïn 9)

5. Thaân nhaäp. (Ñoaïn 11)

6. YÙ nhaäp. (Ñoaïn 14)

1. Nhaõn-nhaäp : do saùng toái.

(Thaáy laø hö-voïng, sanh bieán-töôùng che môø Chôn-Taâm.)

2. Nhó-nhaäp : do ñoäng-tònh.

(Nghe laø hö-voïng, sanh bieán-töôùng che môø Chôn-Taâm.)

3. Tî-nhaäp : do thoâng bít.

(Ngöûi laø hö-voïng, sanh bieán-töôùng che môø Chôn-Taâm.)

4. Thieät-nhaäp : do ñaéng ngoït laït cay.

(Neám laø hö-voïng, sanh bieán-töôùng che môø Chôn-Taâm.)

5. Thaân-nhaäp : do noùng laïnh hieäp-ly.

(Xuùc laø hö-voïng, sanh bieán-töôùng che môø Chôn-Taâm.)

6. YÙ-nhaäp : do sanh-dieät.

(Bieát laø hö-voïng, sanh bieán-töôùng che môø Chôn-Taâm.)

6 caên naøy hôïp vôùi traàn-caûnh sanh ra: Thaáy, Nghe, Ngöûi, Neám, Xuùc, Bieát, laø do

voïng-chaáp maø sanh ra, chôù noù voán khoâng coù thaät-theå.

Luïc nhaäp voán khoâng coù töï-theå, vì noù laø hö-voïng, neân khoâng noùi do nhaân-duyeân

hay töï-nhieân ñöôïc.

ÑOAÏN 1

I. Hoûi chung.

Phaät baûo: A-Nan! Taïi sao goïi Luïc-nhaäp voán ôû taùnh Chôn-Nhö maàu-nhieäm cuûa

Nhö-Lai-Taïng?

ÑOAÏN 2



1. Phaät chæ Nhaõn-nhaäp. (Möôïn saùng, toái ñeå thaáy.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö maét bò moûi meät, thaáy caùc bieán-töôùng hö-voïng (hoa ñoám),

caû maét bò moûi meät vaø töôùng hö-voïng (hoa ñoám) aáy ñeàu do Taâm Boà-Ñeà phaùt-hieän (töùc töø

trong Nhö-Lai-Taïng sanh ra caû).

_ Nhaân hai töôùng voïng-traàn: saùng, toái, phaùt ra taùnh thaáy ôû beân trong, roài thu nhaän

caùc traàn-töôïng, goïi laø taùnh thaáy.

_ Nhöng neáu rôøi hai töôùng voïng-traàn: saùng, toái, thì roát raùo taùnh thaáy naøy khoâng coù

töï-theå (töùc töï noù khoâng töï thaáy).

ÑOAÏN 3

_ Thaät vaäy, A-Nan! Taùnh thaáy ñoù chaúng phaûi do hai töôùng:

- saùng toái maø ñeán,

- hoaëc do nhaõn-caên maø sanh,

- hoaëc do hö-khoâng maø coù. Vì côù sao?

_ Neáu taùnh thaáy do töôùng saùng maø ñeán, thì khi toái ñeán taùnh thaáy phaûi dieät theo

töôùng saùng roài, neân khoâng coøn thaáy ñöôïc töôùng toái.

_ Neáu taùnh thaáy do töôùng toái maø ñeán, thì khi saùng ñeán taùnh thaáy phaûi dieät theo

töôùng toái roài, neân khoâng coøn thaáy ñöôïc töôùng saùng.

_ Laïi neáu do nhaõn-caên maø sanh, thì chaúng coù töôùng saùng, töôùng toái, nhö theá taùnh

thaáy voán khoâng coù Töï-Taùnh (töùc töï noù khoâng töï thaáy ñöôïc).

_ Neáu taùnh thaáy do hö-khoâng maø coù, thì ñaùng lyù phaûi thaáy ñuû caû nhaõn-caên vaø traàn-

caûnh, taïi sao chæ thaáy traàn-caûnh maø khoâng thaáy nhaõn-caên?

_ Neáu khi troâng tôùi, nhìn thaáy traàn-caûnh, thì khi trôû lui phaûi thaáy nhaõn-caên, nhö vaäy

thaønh ra hö-khoâng töï thaáy, chôù khoâng can-heä gì vôùi Nhaõn-nhaäp (con maét tieáp-thu caûnh

vaøo).

_ Vaäy neân bieát raèng: Nhaõn-nhaäp laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-

nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 4

2. Phaät chæ Nhó-nhaäp. (Möôïn ñoäng, tònh ñeå nghe.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö coù ngöôøi laáy hai ngoùn tay bòt kín hai loã tai laïi, laøm cho nhó-

caên moûi meät, maø trong ñaàu coù tieáng ñoäng.

_ Caû tai vaø töôùng moûi meät ñeàu do Taâm Boà-Ñeà phaùt-hieän (töùc töø trong Nhö-Lai-

Taïng sanh ra caû).

ÑOAÏN 5

_ Nhaân hai töôùng voïng-traàn: ñoäng, tònh, phaùt ra taùnh nghe ôû beân trong, roài thu

nhaän caùc traàn-töôïng, goïi laø taùnh nghe.

_ Nhöng neáu rôøi hai töôùng voïng-traàn: ñoäng, tònh, thì roát raùo taùnh nghe naøy khoâng

coù töï-theå (töùc laø töï noù khoâng töï nghe ñöôïc).

ÑOAÏN 6

_ Thaät vaäy, A-Nan! OÂng phaûi bieát taùnh nghe ñoù chaúng phaûi do hai töôùng:

- ñoäng tònh maø ñeán,

- hoaëc do nhó-caên maø sanh,


_ Neáu taùnh nghe do töôùng ñoäng maø ñeán, thì khi tònh laïi taùnh nghe phaûi dieät theo

töôùng ñoäng roài, neân khoâng coøn nghe bieát ñöôïc töôùng tònh nöõa.


_ Neáu taùnh nghe do töôùng tònh maø ñeán, thì khi ñoäng laïi thì taùnh nghe phaûi dieät theo

töôùng tònh roài, neân khoâng coøn nghe bieát ñöôïc töôùng ñoäng nöõa.

_ Laïi neáu taùnh nghe do nhó-caên maø sanh, thì chaúng caàn hai töôùng ñoäng tònh, nhö

theá taùnh nghe voán khoâng coù Töï-Taùnh (töùc töï noù khoâng töï nghe ñöôïc).

_ Laïi neáu taùnh nghe do hö-khoâng maø coù, thì hö-khoâng ñaõ thaønh taùnh nghe, töùc

khoâng coøn laø hö-khoâng nöõa. Vaû laïi, neáu hö-khoâng töï nghe ñöôïc thì caàn gì caùi nhó-nhaäp cuûa

oâng nöõa.

_ Vaäy neân bieát raèng: Nhó-nhaäp laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-

nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 7

3. Phaät chæ Tî-nhaäp. (Möôïn thoâng, bít ñeå bieát muøi.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö coù ngöôøi coá gaéng nín hôi thôû ôû loã muõi, nín laâu thaønh moûi

meät, trong muõi coù hôi laïnh, goïi laø laõnh-xuùc (caûm-xuùc do laïnh), roài do laõnh-xuùc aáy maø sanh

phaân-bieät caùc töôùng: thoâng, bít, troáng vaø ngaên, cho ñeán caùc muøi: thôm, thuùi v.v...

_ Caû muõi vaø traàn-töôïng ñeàu do Taâm Boà-Ñeà phaùt-hieän (töùc töø trong Nhö-Lai-Taïng

sanh ra caû).

_ Neáu muõi do hai töôùng: thoâng, bít, phaùt ra taùnh ngöûi ôû beân trong, roài thu nhaän caùc

voïng-traàn (traàn-töôïng), goïi laø taùnh ngöûi.

_ Nhöng neáu rôøi hai töôùng: thoâng, bít, thì roát raùo taùnh ngöûi naøy khoâng coù töï-theå (töùc

töï noù khoâng töï ngöûi ñöôïc).

ÑOAÏN 8

_ Thaät vaäy, A-Nan! Taùnh ngöûi ñoù chaúng phaûi do hai töôùng:

- thoâng bít maø ñeán,

- hoaëc do muõi maø sanh,


_ Neáu taùnh ngöûi do töôùng thoâng maø ñeán, thì khi töôùng bít laïi, thì taùnh ngöûi phaûi dieät

theo töôùng thoâng roài, neân khoâng coøn ngöûi bieát ñöôïc töôùng bít nöõa.

_ Neáu taùnh ngöûi do töôùng bít maø ñeán, thì khi töôùng thoâng laïi taùnh ngöûi phaûi dieät

theo töôùng bít roài, neân khoâng coøn ngöûi bieát ñöôïc caùc muøi thôm thuùi nöõa.

_ Laïi neáu taùnh ngöûi do muõi maø sanh, thì chaúng caàn hai töôùng thoâng bít, nhö theá

taùnh ngöûi voán khoâng coù Töï-Taùnh (töùc töï noù khoâng töï ngöûi ñöôïc).

_ A-Nan! Laïi neáu taùnh ngöûi do hö-khoâng maø coù, thì ñaùng leõ taùnh aáy phaûi xoay laïi

ngöûi muõi cuûa oâng ñöôïc. Vaû laïi, neáu hö-khoâng töï coù taùnh ngöûi thì caàn gì caùi tî-nhaäp cuûa

oâng nöõa.

_ Vaäy neân bieát raèng: Tî-nhaäp laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-

nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 9

4. Phaät chæ Thieät-nhaäp. (Möôïn ñaéng, ngoït, laït ñeå bieát vò.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö coù ngöôøi laáy löôõi lieám meùp, lieám laâu thaønh moûi meät, chaúng

khaùc naøo ngöôøi beänh coù vò ñaéng, keû khoeû coù vò ngoït, ngoaøi ra khi bình-thöôøng coù vò laït, do

ñoù môùi roõ coù thieät-caên.


_ Neân 2 caùi naøy: Thieät-caên vaø caùc töôùng voïng-traàn (ñaéng, ngoït, laït) ñeàu do Taâm

Boà-Ñeà phaùt-hieän (töùc töø trong Nhö-Lai-Taïng sanh ra caû).

_ Thieät-caên nhaân theo caùc vò: ñaéng, ngoït vaø laït, sanh ra taùnh bieát ôû beân trong, roài

thu nhaän caùc traàn-töôïng, goïi laø taùnh bieát vò.

_ Nhöng neáu rôøi caùc vò: ñaéng, ngoït vaø laït, thì roát raùo taùnh bieát vò naøy khoâng coù töï-

theå (töùc töï noù khoâng töï bieát vò ñöôïc).

ÑOAÏN 10

_ Thaät vaäy, A-Nan! Taùnh bieát vò chaúng phaûi do:

- ñaéng, ngoït, laït maø ñeán,

- hoaëc do thieät-caên maø sanh,


_ Neáu taùnh bieát vò do ñaéng, ngoït maø ñeán, thì khi töôùng laït tôùi, thì taùnh bieát vò phaûi

dieät theo töôùng ñaéng ngoït roài, neân khoâng coøn neám bieát ñöôïc töôùng laït nöõa.

_ Neáu taùnh bieát vò do laït maø ñeán, thì khi töôùng ñaéng, ngoït tôùi, taùnh bieát vò phaûi dieät

theo töôùng laït roài, neân khoâng coøn neám bieát ñöôïc töôùng ñaéng, ngoït nöõa.

_ Laïi neáu taùnh bieát vò: do thieät-caên maø sanh, thì chaúng caàn caùc töôùng: ñaéng, ngoït

vaø laït, nhö theá taùnh bieát vò voán khoâng coù Töï-Taùnh (töùc töï noù khoâng töï bieát vò ñöôïc).

_ Laïi neáu taùnh bieát vò do hö-khoâng maø coù, thì hö-khoâng töï bieát vò, khoâng caàn gì caùi

thieät-nhaäp cuûa oâng nöõa.

_ Vaäy neân bieát raèng: Thieät-nhaäp laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-

nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 11

5. Phaät chæ Thaân-nhaäp. (Möôïn laïnh, noùng, hieäp, ly ñeå bieát caûm-xuùc.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö coù ngöôøi laáy baøn tay laïnh hieäp laïi vôùi baøn tay noùng.

- Neáu löïc beân laïnh nhieàu hôn, thì beân noùng trôû thaønh laïnh.

- Neáu löïc beân noùng nhieàu hôn, thì beân laïnh trôû thaønh noùng.

_ Neáu bieát töôùng caûm-xuùc laïnh vaø noùng, thì trong khi hieäp laïi, thì bieát caûm-xuùc

trong luùc rôøi ra.

_ Giöõa hai löïc noùng laïnh töông-quan ñoù laø töôùng caûm-xuùc cuûa hai baøn tay.

_ Caû thaân-caên vaø caùc töôùng caûm-xuùc ñeàu do Taâm Boà-Ñeà phaùt-hieän (töùc töø trong

Nhö-Lai-Taïng sanh ra caû).

_ Thaân-caên nhaân hai töôùng: hieäp, ly, sanh ra taùnh bieát xuùc ôû beân trong, roài thu

nhaän caùc voïng-traàn, goïi laø taùnh bieát xuùc khi rôø, moù noù.

_ Nhöng neáu rôøi hai töôùng: hieäp, ly, voïng-traàn, thuaän nghòch, thì roát raùo taùnh bieát

xuùc naøy, khoâng coù töï-theå (töùc töï noù khoâng töï bieát xuùc ñöôïc).

ÑOAÏN 12

_ Thaät vaäy, A-Nan! OÂng neân hieåu taùnh bieát xuùc

- chaúng phaûi do hai töôùng hieäp, ly maø tôùi,

- hoaëc do thuaän-nghòch maø ñeán,

- hoaëc do thaân-caên maø sanh,


ÑOAÏN 13

_ Neáu taùnh bieát xuùc do hieäp maø tôùi, thì khi ly ñeán thì taùnh bieát xuùc phaûi dieät theo

töôùng hieäp roài, neân khoâng coøn bieát xuùc ñöôïc töôùng ly nöõa.


_ Neáu taùnh bieát xuùc do ly maø tôùi, thì khi hieäp laïi, thì taùnh bieát xuùc phaûi dieät theo

töôùng ly roài, neân khoâng coøn bieát xuùc ñöôïc töôùng hieäp nöõa.

_ Luaän veà taùnh bieát xuùc vôùi hai voïng-traàn thuaän-nghòch, nghóa-lyù gioáng nhö vaäy.

_ Laïi neáu taùnh bieát xuùc do thaân-caên maø sanh, thì chaúng coù boán töôùng: hieäp-ly

thuaän-nghòch, nhö theá taùnh bieát xuùc (nhôø sôø, moù, ñuïng chaïm) voán khoâng coù Töï-Taùnh (töùc

töï noù khoâng töï bieát xuùc ñöôïc).

_ Laïi neáu taùnh bieát xuùc do hö-khoâng maø coù, thì hö-khoâng töï bieát xuùc, chaúng caàn

ñeán caùi thaân-nhaäp cuûa oâng nöõa.

_ Vaäy neân bieát raèng: Thaân-nhaäp laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-

nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 14

6. Phaät chæ YÙ-nhaäp. (Möôïn sanh, truï, dò, dieät ñeå hieåu bieát, phaân-bieät.)

STT Beân ngoaøi Beân trong thaân Nghóa

1

2

3

4

Thaønh

Truï

Hoaïi

Khoâng

Sanh

Truï

Dò

Dieät

Laø hình thaønh, töôûng nhôù, phaùt hieän.

Ñöùng yeân, toàn-taïi, ñang nhôù.

Dôøi ñoåi, queân daàn daàn.

Döùt, tieâu, queân heát.

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö coù ngöôøi moûi meät thì nguû, nguû ngon giaác roài thöùc, khi nguû

thì queân, khi thöùc thì nhôù.

_ Caùc söï vieäc aáy sanh-khôûi (sanh), toàn-taïi (truï), thay ñoåi (dò), roài maát ñi (dieät), caùc

thöù töôùng ñieân-ñaûo naøy thu nhaän vaøo trong, lieân-tuïc nhau luoân, theo caùi voøng laån quaån, ñoù

laø yù-caên (taùnh hieåu bieát vaø phaân-bieät).

_ Caû yù-caên vaø caùc töôùng voïng-traàn (sanh, truï, dò, dieät) ñeàu do Taâm Boà-Ñeà phaùt-

hieän (töùc töø trong Nhö-Lai-Taïng sanh ra caû).

_ YÙ-caên nhaân hai töôùng voïng-traàn: sanh-dieät, maø khôûi taäp nieäm sanh taùnh hieåu bieát

ôû beân trong, roài thu nhaän caùc phaùp-traàn vaøo trong. Doøng thaáy, nghe chaûy ngöôïc vaøo trong,

maø khoâng ñeán nôi, vì theá goïi laø taùnh hay bieát.

_ Nguyeân naêm caên khaùc nhö: Nhaõn-caên, Nhó-caên, Tî-caên, Thieät-caên vaø Thaân-caên,

moãi caên chæ duyeân theo ñòa-theá rieâng cuûa mình. Thí-duï:

- Nhaõn-caên chæ thaáy chôù khoâng duyeân nghe.

- Nhó-caên chæ nghe chôù khoâng duyeân ngöûi.

- Tî-caên chæ ngöûi chôù khoâng duyeân neám.

- Thieät-caên chæ neám chôù khoâng duyeân xuùc.

- Thaân-caên chæ xuùc chôù khoâng duyeân hieåu bieát, phaân bieät.

- Duy coù yù-caên naêng duyeân hieåu bieát, phaân-bieät haøm-suùc caû naêm caên, baát-luaän

choã naøo naêm caên, khoâng duyeân ñöôïc thì yù-caên duyeân ñöôïc. Vì theá goïi laø taùnh giaùc-tri

(taùnh hieåu bieát).

_ Tuy-nhieân neáu rôøi hai thöù voïng-traàn: sanh-dieät, trong khi thöùc, khi nguû, thì roát raùo

taùnh hieåu bieát naøy khoâng coù töï-theå (töùc töï noù khoâng töï hieåu bieát ñöôïc).

ÑOAÏN 15

_ Thaät vaäy, A-Nan! Taùnh hieåu bieát chaúng phaûi do:

- thöùc nguû maø tôùi,

- hoaëc do sanh-dieät maø coù,


- hoaëc do yù-caên maø hieän,

- hoaëc do hö-khoâng maø ra. Vì côù sao?

_ Neáu taùnh hieåu bieát do thöùc maø tôùi, thì khi nguû taùnh hieåu bieát phaûi maát theo thöùc

roài, coøn laáy chi maø nguû?

_ Neáu taùnh hieåu bieát do nguû maø tôùi, thì khi thöùc taùnh hieåu bieát phaûi maát theo nguû

roài, coøn laáy chi laøm thöùc?

_ Neáu taùnh hieåu bieát do sanh maø coù, thì khi dieät, taùnh hieåu bieát phaûi maát theo sanh

roài, coøn laáy chi hieåu bieát laøm dieät?

_ Neáu taùnh hieåu bieát do dieät maø coù, thì khi sanh, taùnh hieåu bieát phaûi maát theo dieät

roài, coøn laáy chi hieåu bieát laøm sanh?

_ Laïi neáu taùnh hieåu bieát do yù-caên maø hieän, thì hai töôùng thöùc nguû theo nhau maø

khai, hieäp trong thaân.

_ Neáu rôøi hai töôùng thöùc nguû, thì taùnh hieåu bieát ñoù gioáng nhö hoa ñoám giöõa hö-

khoâng, roát raùo khoâng coù Töï-Taùnh (töùc töï noù khoâng töï hieåu bieát ñöôïc).

_ Laïi neáu taùnh hieåu bieát do hö-khoâng maø ra, thì hö-khoâng töï bieát, khoâng coøn can-

heä vôùi yù-nhaäp nöõa.

_ Vaäy neân bieát raèng: YÙ-nhaäp laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-

nhieân.


_ Chôn-Taâm: laø boån-taùnh Chôn-Nhö maàu-nhieäm thanh-tònh. Muoán giao-tieáp vôùi

giaû, phaûi möôïn giaû, roài gaùn cho moät danh-töø goïi laø Nhö-Lai-Taïng (noù chöùa caû chôn vaø

voïng).

_ Töø ñaây bieán-töôùng sanh ra caùc hieän-töôïng vaïn-vaät (goïi laø phaùp). Trong ñoù coù

loaøi ngöôøi, laø moät trong vaïn-vaät. Laáy moät caù-theå cuûa loaøi ngöôøi laøm thí-duï:

_ Trong moãi caù-theå luoân coù hai töôùng hình thaønh: Saéc vaø Taâm.

- Saéc (Töôùng): laø phaàn vaät-chaát, do 5 töôùng hôïp thaønh: Ñaát, nöôùc, gioù, löûa vaø

khoâng (hö-khoâng). (Saéc-phaùp)

- Taâm (Taùnh): laø phaàn tinh-thaàn, do 2 töôùng hôïp thaønh: Kieán vaø Thöùc (Thaáy vaø

Bieát). (Taâm-phaùp)

- Saéc + Taâm hieäp laïi, goïi laø: Phaùp

_ Khi Saéc + Taâm hieäp thaønh moät caù-theå (laø ngöôøi hay vaät v.v...), thì caù-theå ñoù bieán-

töôùng thaønh 5 moùn: Saéc, Thoï, Töôûng, Haønh, Thöùc; noù laøm chuû, ñaïi-dieän cho thaân xaùc ñoù

hoaït-ñoäng theo töôùng giaû-hôïp naøy, maø noù cuõng laø giaëc che môø Chôn-Taâm.

_ Roài saéc-thaân naøy tieáp-xuùc vôùi ngoaïi-caûnh, sanh 6 caên: nhaõn, nhó, tî, thieät, thaân,

yù; moãi caùi coù caùi bieát rieâng. Nhöng YÙ-caên laøm chuû 5 caên kia, vì söï hieåu bieát cuûa noù vöôït xa

hôn 5 caên kia.

_ Cho neân Phaät ñöa ra 6 caên, laø 6 cöûa môû ra, ñeå tieáp nhaän caùc traàn-töôùng beân

ngoaøi nhaäp vaøo, ñeå cho Chôn-Taâm laøm saùng vaät, goïi laø Luïc nhaäp.

_ Phaät noùi: Taát caû caùc hình-töôïng, töø vaät-chaát ñeán tinh-thaàn, heát thaûy hieän-töôïng

treân ñeàu laø voïng caû, khoâng phaûi chôn. Ñaây chæ laø phöông-tieän ñeå ta taïm möôïn du-nhaäp

vaøo caûnh-giôùi moäng trong choác laùt maø thoâi.

_ Neáu ta bieát tænh-ngoä, thì 6 caùi naøy noù bieán thaønh Luïc thaàn-thoâng (goïi laø Taâm Tònh

Ñoä). Nghóa laø moïi söï ñeàu trôû laïi thanh-tònh vieân-dieäu. (Töï-taïi Boà-Taùt)

_ Vì leõ ñoù Phaät ñöa ra Luïc-nhaäp, chæ vaø giaûi-thích phaàn voïng cuûa 6 moùn naøy, cho

ta nhìn thaáy roõ voïng maø hieån chôn. Nhö:

1. Nhaõn-nhaäp : Laø taùnh thaáy voán thanh-tònh, nhöng muoán thaáy caûnh moäng thì möôïn caûnh

moäng, laø qua cöûa cuûa caên maét, phaûi nhôø duyeân: saùng, toái, môùi toû vaät (laø

bieát).

2. Nhó-nhaäp : Laø taùnh nghe voán thanh-tònh, muoán nghe phaûi möôïn qua cöûa cuûa caên tai,

phaûi nhôø duyeân: ñoäng, tònh, môùi toû vaät laø nghe tieáng ñöôïc.


3. Tî-nhaäp : Laø taùnh ngöûi voán thanh-tònh, muoán ngöûi bieát phaûi möôïn qua cöûa cuûa caên

muõi, phaûi nhôø duyeân: thoâng, bít, môùi toû ñöôïc muøi.

4. Thieät-nhaäp : Laø taùnh neám voán thanh-tònh, muoán neám bieát phaûi möôïn qua cöûa cuûa caên

löôõi, phaûi nhôø duyeân: ñaéng, ngoït, laït, môùi toû vaät laø bieát vò ñöôïc.

5. Thaân-nhaäp : Laø taùnh xuùc voán thanh-tònh, muoán bieát caûm-xuùc phaûi möôïn qua cöûa cuûa

caên thaân, phaûi nhôø duyeân: noùng, laïnh, hieäp, ly, môùi toû vaät, môùi bieát noùng,

laïnh, hieäp, ly ñöôïc.

6. YÙ-nhaäp : Laø taùnh bieát voán thanh-tònh, muoán bieát phaûi möôïn qua cöûa cuûa caên YÙ, phaûi

nhôø duyeân: sanh, truï, dò, dieät, môùi toû vaät maø bieát ñöôïc caùc vaät.

_ Qua 6 töôùng Phaät ñöa ra roõ raøng Taùnh cuûa noù laø thanh-tònh, coøn Töôùng cuûa noù

voán laø hö-voïng nhö hoa ñoám. Do maét beänh maø thaáy bieán-töôùng nhö vaäy. Neân noù khoâng

phaûi do nhaân-duyeân hay töï-nhieân maø coù. Laø do chuùng ta beänh töø voâ-thæ, ñeán nay vaãn chöa

heát beänh, neân môùi thaáy noù nhö thaät vaäy.

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ THAÄP NHÒ XÖÙ

(Chæ 12 nôi khoâng coù nguoàn goác vaø xöù sôû)

(Voán töø taùnh Chôn-Nhö maàu-nhieäm

cuûa Nhö-Lai-Taïng sanh ra.)

Daøn baøi


C. Thaäp nhò xöù.



1. Nhaõn vôùi Saéc. (Ñoaïn 17)

2. Nhó vôùi Thinh. (Ñoaïn 18)

3. Tî vôùi Höông. (Ñoaïn 20)

4. Thieät vôùi Vò. (Ñoaïn 22)

5. Thaân vôùi Xuùc. (Ñoaïn 24)

6. YÙ vôùi Phaùp. (Ñoaïn 25)

ÑOAÏN 16

I. Hoûi chung.

Phaät baûo: A-Nan! Taïi sao goïi Thaäp nhò xöù, voán ôû taùnh Chôn-Nhö maàu-nhieäm cuûa

Nhö-Lai-Taïng?

ÑOAÏN 17


1. Phaät chæ Nhaõn vôùi Saéc. (Maét thaáy vaø Saéc traàn)

_ Phaät daïy: A-Nan! OÂng haõy xem röøng Kyø-Ñaø vaø caùc caûnh ao suoái. YÙ oâng nghó

sao?

_ Caùc saéc-töôùng naøy, noù sanh ra taùnh thaáy ôû maét cuûa oâng, hay laø taùnh thaáy ôû maét,

noù sanh ra caùc saéc-töôùng?

_ A-Nan! Neáu taùnh thaáy ôû maét sanh caùc saéc-töôùng, thì khi nhìn thaáy hö-khoâng

chaúng phaûi laø saéc-töôùng, töùc laø taùnh sanh saéc-töôùng phaûi tieâu maát.

_ Neáu caùc saéc-töôùng tieâu maát, thì taát caû caùc saéc-töôùng ñeàu khoâng coù, thì laáy gì so

saùnh ñeå bieát hö-khoâng?


_ Theá neân saéc-töôùng chaúng phaûi do maét sanh, cho tôùi hö-khoâng cuõng nhö vaäy.

_ Laïi neáu saéc-töôùng, noù sanh ra taùnh thaáy ôû maét, thì khi maét xem hö-khoâng, thì

taùnh thaáy khoâng phaûi laø saéc-töôùng, thì taùnh thaáy phaûi tieâu maát.

_ Neáu taùnh thaáy tieâu maát, thì laáy chi maø bieát ñöôïc caùi naøo laø hö-khoâng, caùi naøo laø

saéc-töôùng?

_ Vaäy phaûi bieát: Hö-khoâng, taùnh thaáy vaø saéc-töôùng ñeàu khoâng coù xöù-sôû. Hai xöù:

Nhaõn vôùi Saéc ñeàu hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 18

2. Phaät chæ Nhó vôùi Thinh. (Tai nghe vaø Thinh-traàn.)

_ Phaät daïy: A-Nan! OÂng nghe trong vöôøn Kyø-Ñaø naøy, khi doïn côm xong thì ñaùnh

troáng, luùc nhoùm chuùng thì ñaùnh chuoâng.

_ Tieáng troáng vaø tieáng chuoâng tröôùc sau noái nhau lieân tieáp. YÙ oâng nghó sao?

_ Caùc tieáng töï tôùi Nhó-caên, hay laø Nhó-caên töï ñeán choã phaùt ra tieáng?

ÑOAÏN 19

_ A-Nan! Neáu caùc tieáng töï tôùi Nhó-caên cuûa oâng, thì khoâng coøn tieáng naøo tôùi ñöôïc

caùc nhó-caên cuûa ngöôøi khaùc nöõa.

Thí-duï: Ta ñi khaát-thöïc trong thaønh Thaát-La-Phieät, thì taïi vöôøn Kyø-Ñaø phaûi vaéng

maët Ta, vì moät mình Ta khoâng theå ôû moät löôït hai choã.

_ Nhö vaäy ñaùng leõ hai oâng Muïc-Kieàn-Lieân vaø Ca-Dieáp khoâng theå ñoàng nghe vôùi

oâng môùi phaûi.

_ Maø taïi sao trong Ñaïi-chuùng coù ñeán 1250 vò Sa-moân ñoàng nghe moät löôït tieáng troáng

vaø tieáng chuoâng ñeå vaøo hoïp taïi nhaø aên?

_ Ñoù laø chöùng toû tieáng troáng vaø tieáng chuoâng khoâng phaûi töï tôùi Nhó-caên cuûa oâng.

_ Neáu Nhó-caên cuûa oâng ñeán choã phaùt ra tieáng, thì khoâng theå ñeán ñöôïc moät löôït

nhieàu choã.

Thí-duï: Ta khaát-thöïc xong, trôû veà vöôøn Kyø-Ñaø, dó-nhieân ôû thaønh Thaát-La-Phieät

khoâng theå coù Ta nöõa.

_ Do ñoù, khi oâng nghe tieáng troáng, töùc Nhó-caên oâng ñaõ qua choã ñaùnh troáng roài,

khoâng laøm sao coøn ñeán choã ñaùnh chuoâng ñöôïc.

_ Neáu Nhó-caên khoâng ñeán choã ñaùnh chuoâng, thì khi chuoâng troáng ñoàng noåi leân moät

löôït, ñaùng leõ oâng chaúng nghe ñöôïc caû troáng laãn chuoâng, nhöng taïi sao oâng nghe ñöôïc moät

löôït hai tieáng aáy?

_ Vaû laïi, ôû trong ñoù coøn coù tieáng cuûa voi, ngöïa, traâu, deâ vaø nhieàu thöù tieáng khaùc trong

röøng ñoàng keâu vaø oâng cuõng ñoàng nghe.

_ Ñoù laø chöùng toû Nhó-caên vôùi Tieáng ñi qua, ñi laïi thì khoâng ñuùng.

_ Maø neáu Nhó-caên vôùi Tieáng chaúng ñi qua, chaúng ñi laïi thì cuõng khoâng ñuùng, vì neáu

hai thöù naøy chaúng qua laïi, thì ñaùng lyù oâng khoâng nghe, nhöng oâng vaãn nghe ñöôïc.

_ Vaäy phaûi bieát: Nhó vôùi Thinh (Tieáng) khoâng coù xöù-sôû, thaûy ñeàu hö-voïng, voán

khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 20

3. Phaät chæ Tî vôùi Höông. (Muõi ngöûi vaø Höông traàn.)


_ Phaät daïy: OÂng ngöûi höông Chieân-ñaøn ôû trong lö, khi höông aáy chaùy leân moät ít thì

khaép thaønh Thaát-La-Phieät trong voøng 40 daëm, daân chuùng ñoàng ngöûi muøi thôm. YÙ oâng nghó

sao?

_ Höông ñoù sanh ôû caây Chieân-ñaøn, hay ôû Tî-caên cuûa oâng, hay ôû hö-khoâng ra?

ÑOAÏN 21

_ A-Nan! Neáu höông sanh ôû Tî-caên (muõi) cuûa oâng thì phaûi töø muõi maø ra.

_ Nhöng muõi chaúng phaûi laø Chieân-ñaøn laøm sao trong muõi laïi coù höông Chieân-ñaøn?

_ Hôn nöõa muõi cuûa oâng ngöûi höông, taát-nhieân höông phaûi ôû ngoaøi bay vaøo muõi, roài

muõi môùi ngöûi ñöôïc, chôù nhö höông ôû muõi bay ra maø goïi laø ngöûi thì voâ-lyù.

_ Neáu höông sanh ôû hö-khoâng, maø taùnh hö-khoâng thì tröôøng-toàn (coù maõi), thì

höông cuõng phaûi tröôøng-toàn môùi phaûi, côù sao laïi phaûi ñoát caây Chieân-ñaøn khoâ trong lö môùi

coù muøi höông?

_ Laïi neáu höông sanh töø caây Chieân-ñaøn, thì muøi höông phaûi coù ñoát thaønh ra khoùi,

muõi môùi ngöûi ñöôïc.

_ Taïi sao khoùi aáy bay leân hö-khoâng, chöa taûn ra xa maø daân chuùng ôû trong voøng 40

daëm ñeàu ngöûi ñöôïc muøi höông?

_ Vaäy phaûi bieát: Tî vôùi Höông khoâng coù xöù-sôû, thaûy ñeàu hö-voïng, voán khoâng phaûi

nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 22

4. Phaät chæ Thieät vôùi Vò. (Löôõi neám vaø Vò traàn)

_ Phaät daïy: A-Nan! Moãi ngaøy hai buoåi, oâng ôû trong Ñaïi-chuùng caàm bình baùt ñi

khaát-thöïc, coù khi gaëp nhöõng moùn toâ-laïc ñeà-hoà laø thöïc-phaåm coù vò raát ngon. YÙ oâng nghó

sao?

_ Vò ñoù sanh ôû Thieät-caên (löôõi), hay töø thöïc-phaåm (moùn aên), hay töø hö-khoâng?

ÑOAÏN 23

_ A-Nan! Neáu vò ñoù sanh ôû löôõi cuûa oâng, maø trong mieäng oâng chæ coù moät caùi löôõi,

khi aáy löôõi naøy ñaõ thaønh vò ngon toâ-laïc ñeà-hoà roài, neáu gaëp moät vò khaùc nhö vò maät, haéc-

thaïch, leõ ra löôõi oâng cuõng khoâng thay ñoåi vò ñöôïc.

_ Neáu löôõi khoâng thay ñoåi vò ñöôïc, thì khoâng ñöôïc goïi laø bieát vò.

_ Neáu löôõi thay ñoåi vò ñöôïc thì löôõi khoâng phaûi coù nhieàu theå, laøm sao laïi bieát nhieàu

vò cuøng moät luùc.

_ Laïi neáu vò sanh ra töø thöïc-phaåm, maø thöïc-phaåm khoâng coù taùnh bieát, laøm sao laïi

töï bieát vò ñöôïc.

_ Neáu thöïc-phaåm töï bieát vò thì nhö keû khaùc aên, khoâng coù can-heä vôùi oâng, maø noùi

raèng oâng bieát vò ñöôïc.

_ Laïi neáu vò sanh töø hö-khoâng, thì oâng thöû neám hö-khoâng, xem laø vò gì?

_ Neáu hö-khoâng laø vò maën, thì hö-khoâng laøm maën caû löôõi vaø maët cuûa oâng, cho ñeán

taát caû daân chuùng ôû khaép theá-giôùi, ñeàu thoï vò maën cuõng nhö caù bieån. Nhö theá thaät laø phi-lyù.

_ Laïi neáu thoï maõi vò maën, thì chaúng coøn bieát vò laït.

_ Neáu chaúng bieát vò laït, thì cuõng chaúng bieát vò maën.

_ Neáu chaúng bieát vò naøo caû, taát-nhieân khoâng ñöôïc goïi laø bieát vò ñöôïc.

_ Vaäy phaûi bieát: Thieät vôùi Vò ñeàu khoâng coù xöù-sôû, thaûy ñeàu hö-voïng, voán khoâng

phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 24

5. Phaät chæ Thaân vôùi Xuùc. (Caûm-xuùc vaø Xuùc traàn.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Thöôøng-leä sôùm mai, oâng laáy tay xoa ñaàu. YÙ oâng nghó sao?

_ Khi oâng duøng tay xoa ñaàu, nhö vaäy caùi bieát xuùc töø ñaâu coù, hoaëc do tay, hay do

ñaàu?

_ Neáu xuùc do tay maø bieát, thì ñaàu khoâng bieát, laøm sao thaønh xuùc ñöôïc?

_ Neáu xuùc do ñaàu maø bieát, thì tay khoâng caàn ñeán nöõa, laøm sao thaønh xuùc ñöôïc?

_ Neáu xuùc do tay vaø ñaàu cuøng bieát, thì oâng phaûi coù hai thaân môùi ñöôïc.

_ Neáu tay vaø ñaàu chæ coù moät xuùc, hoaù ra hai caùi naøy laø moät theå, thì nghóa xuùc

khoâng thaønh.

_ Traùi laïi, tay vaø ñaàu laø hai theå, thì caùi xuùc ôû beân naøo?

- ÔÛ beân naêng-xuùc (laø choã hay phaùt ra xuùc) thì khoâng coù sôû-xuùc.

- ÔÛ beân sôû-xuùc (laø choã bò xuùc) thì khoâng coù naêng-xuùc.

_ Khoâng leõ laáy hö-khoâng laøm cho oâng coù xuùc.

_ Vaäy phaûi bieát: Thaân vôùi Xuùc (laø caùi caûm-xuùc khi sôø moù, ñuïng chaïm) chuùng ñeàu

khoâng coù xöù-sôû, thaûy ñeàu hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 25

6. Phaät chæ YÙ vôùi Phaùp. (YÙ vaø phaùp traàn.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Thoâng-thöôøng yù-caên cuûa oâng hay duyeân theo ba taùnh: thieän,

aùc vaø voâ-kyù, maø sanh caùc phaùp-traàn.

_ Caùc phaùp-traàn naøy do yù-caên sanh (Taâm), hay rôøi yù-caên maø coù rieâng?

ÑOAÏN 26

_ A-Nan! Neáu caùc phaùp-traàn do yù-caên sanh, thì caùc phaùp-traàn khoâng coøn laø traàn

nöõa. Vì noù khoâng laø phaùp sôû-duyeân cuûa yù-caên thì laøm sao thaønh xöù-sôû ñöôïc?

_ Neáu caùc phaùp rôøi yù-caên (Taâm) maø coù xöù-sôû rieâng, thì cuõng khoâng ñöôïc. Thöû hoûi:

Caùi töï-taùnh cuûa caùc phaùp-traàn noù coù bieát hay khoâng bieát ?

_ Neáu phaùp-traàn coù bieát, thì goïi laø YÙ (Taâm), thì noù chaúng phaûi laø traàn roài.

_ Neáu noù khaùc vôùi oâng, vaø khoâng phaûi laø traàn, thì noù ñoàng moät taâm-löôïng vôùi keû

khaùc roài.

_ Neáu noù laø phaùp-traàn, thì töùc laø oâng, vaø cuõng töùc laø taâm, thaønh ra oâng coù hai taâm?

_ Laïi neáu phaùp-traàn noù khoâng bieát, thì noù ngoaøi caùc töôùng: saéc, thinh, höông, vò,

xuùc, hieäp, ly, noùng, laïnh, hö-khoâng; nhö vaäy phaùp-traàn aáy ôû choã naøo?

_ Nhö vaäy ôû trong saéc-töôùng vaø hö-khoâng chaúng coù choã naøo chæ roõ ñöôïc caùi gì laø

phaùp-traàn, thì chaúng leõ trong coõi nhaân-gian laïi coù caùc phaùp-traàn ôû ngoaøi hö-khoâng hay

sao?

_ Neáu khoâng coù ñoái-töôïng sôû-duyeân laø phaùp-traàn, thì yù-caên (Taâm) do ñaâu maø

thaønh-laäp xöù-sôû ñöôïc.

_ Vaäy phaûi bieát: YÙ vaø Phaùp ñeàu khoâng coù xöù-sôû (nguoàn goác), thaûy ñeàu hö-voïng,

voán chaúng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.

GHI CHUÙ

YÙ-caên: Caùi maø ta hieåu bieát ñöôïc laø do Boån-Taâm Chôn-Nhö bieát, chôù khoâng phaûi do yù-

caên vaø traàn, vì Caên vaø Traàn chæ laøm phöông-tieän ñeå theå-hieän maø thoâi. Vì yù-caên voán laø hö-

voïng, maø ta nhaän laàm cho noù laø Thaät bieát (laø Taâm).


GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT CHÆ BAØY THAÄP BAÙT GIÔÙI

(18 caùi giôùi-haïn)

(18 giôùi-haïn, laø phaøm taâm, laø hieän-töôïng bieåu-hieän töø

Nhö-Lai-Taïng, töùc töø Chôn-Taâm sanh ra caû.)

Daøn baøi


D. Thaäp baùt giôùi.



1. Nhaõn-giôùi, Saéc-giôùi, Nhaõn-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 28)

2. Nhó-giôùi, Thinh-giôùi, Nhó-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 29)

3. Tî-giôùi, Höông-giôùi, Tî-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 31)

4. Thieät-giôùi, Vò-giôùi, Thieät-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 33)

5. Thaân-giôùi, Xuùc-giôùi, Thaân-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 35)

6. YÙ-giôùi, Phaùp-giôùi, YÙ-thöùc-giôùi. (Ñoaïn 37)

_ Caên : laø moùn phaùt-khôûi.

Traàn : laø moùn tuïc-luïy.

Thöùc : laø moùn hieåu bieát.

Giôùi : laø moùn giôùi-haïn.

_ Neáu phaøm-taâm döùt, thì Chôn-Taâm hieän.

ÑOAÏN 27

I. Hoûi chung.

Phaät baûo: A-Nan! Taïi sao 18 giôùi voán ôû taùnh Chôn-Nhö maàu-nhieäm cuûa Nhö-Lai-

Taïng?

ÑOAÏN 28


1. Phaät chæ Nhaõn-giôùi, Saéc-giôùi, Nhaõn-thöùc-giôùi.

(Phaät chæ caùi giôùi-haïn cuûa maét, cuûa saéc-traàn, cuûa caùi bieát cuûa maét.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö oâng ñaõ bieát, Nhaõn-caên vaø Saéc-traàn laøm duyeân töông-ñoái

nhau, sanh ra Nhaõn-thöùc (maét bieát).

_ Vaäy Thöùc do Nhaõn sanh, thì laáy Nhaõn laøm giôùi-haïn? Hay laø Thöùc do Saéc sanh,

thì laáy Saéc laøm giôùi-haïn?

_ A-Nan! Neáu Thöùc do Nhaõn sanh, thì khoâng coù saéc-töôùng vaø hö-khoâng, thì khoâng

coøn phaân-bieät? Neáu khoâng phaân-bieät ñöôïc, thì Thöùc (caùi bieát) cuûa oâng thaønh voâ-duïng,

phaûi khoâng?

_ Vaû laïi, Taùnh thaáy cuûa oâng, ngoaøi caùc moùn: xanh, vaøng, ñoû, traéng, v.v..., cuõng

khoâng coù choã naøo chæ roõ Nhaõn-caên ôû trong, Saéc-traàn ôû ngoaøi, thì laøm sao laäp ñöôïc giôùi-

haïn cuûa Thöùc.

_ Neáu Thöùc do Saéc-traàn sanh, thì khi nhìn hö-khoâng maø chaúng coù saéc-traàn, thì

Thöùc cuûa oâng phaûi tieâu-dieät, laøm sao oâng bieát ñöôïc hö-khoâng?

_ Neáu khi caùc saéc-töôùng thay ñoåi, oâng cuõng bieát noù thay ñoåi, maø Thöùc cuûa oâng

khoâng thay ñoåi, thì ñaâu laäp ñöôïc giôùi-haïn.


_ Neáu Thöùc theo Saéc maø thay ñoåi, thì Thöùc laø caùi bieán-dieät (thay ñoåi), khoâng theå coù

giôùi-haïn ñöôïc.

_ Neáu Thöùc khoâng thay ñoåi, thì Thöùc sanh ra bôûi Saéc, nhö vaäy ñaùng lyù chæ bieát

Saéc-traàn chôù chaúng bieát hö-khoâng.

_ Laïi neáu Thöùc do Nhaõn vaø Saéc cuøng sanh,

- thì Nhaõn, Saéc hieäp, Thöùc phaûi ly,

- maø Nhaõn, Saéc ly, Thöùc phaûi loaïn, theå-taùnh loän xoän, coøn laøm sao laäp giôùi-haïn

ñöôïc?

_ Vaäy phaûi bieát: Nhaõn-caên vaø Saéc-traàn laøm duyeân töông-ñoái maø sanh ra Nhaõn-

thöùc-giôùi, caû ba giôùi aáy ñeàu khoâng thaät coù, toaøn laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân

hoaëc töï-nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 29

2. Phaät chæ Nhó-giôùi, Thinh-giôùi, Nhó-thöùc-giôùi.

(Phaät chæ haïn-ñònh cuûa: caên tai, thinh-traàn, vaø taùnh bieát cuûa caên tai.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö oâng ñaõ bieát, Nhó-caên vaø Thinh-traàn (tieáng) laøm duyeân

töông-ñoái nhau sanh ra Nhó-thöùc (tai bieát).

_ Vaäy Thöùc do Nhó sanh, thì laáy Nhó laøm giôùi-haïn? Hay Thöùc do Thinh sanh, thì laáy

Thinh laøm giôùi-haïn?

ÑOAÏN 30

_ A-Nan! Neáu Thöùc do Nhó-caên sanh, thì hai töôùng ñoäng, tònh chaúng coù hieän-tieàn,

thì Nhó-caên khoâng thaønh taùnh bieát ñöôïc. Nhö vaäy laáy hình-töôùng gì goïi laø bieát (thöùc).

_ Neáu laáy Nhó-caên thöôøng nghe laøm giôùi-haïn, thì khoâng coù hai töôùng ñoäng-tònh,

nhö vaäy taùnh nghe khoâng thaønh.

_ Nhö vaäy laøm sao coù caên tai, xen vôùi saéc, maø chaïm vôùi traàn, maø coù Thöùc-giôùi

ñöôïc, neân Nhó-thöùc-giôùi laïi töø ñaâu maø laäp ra ñöôïc?

_ Neáu baûo: Nhó-thöùc do Thinh-traàn sanh ra, thì phaûi nhaân Thinh-traàn maø coù. Noù

khoâng quan-heä gì ñeán taùnh nghe cuûa Nhó-caên. Nhö theá chính caùi töôùng cuûa Thinh (tieáng)

seõ maát theo.

_ Vaäy Thöùc (caùi bieát) vôùi Thinh (tieáng) thaønh moät theå, ñaùng leõ trong khi nghe tieáng

(Thinh) cuõng phaûi nghe ñöôïc caùi bieát (Thöùc).

_ Neáu chaúng nghe ñöôïc caùi bieát (Thöùc), thì tieáng (Thinh) vôùi caùi bieát (Thöùc) thaønh

hai theå, khoâng coøn laø giôùi-haïn cuûa caùi bieát cuûa tai (Nhó-thöùc).

_ Neáu nghe ñöôïc caùi bieát (Thöùc), thì caùi bieát ñoàng vôùi tieáng (Thinh), caùi bieát cuûa tai

(Nhó-thöùc) ñaõ bò nghe, thì laáy chi maø bieát nghe ñöôïc caùi bieát (Thöùc)?

_ Neáu khoâng coù taùnh bieát, thì hoùa ra nhö caây coû hay sao?

_ Chaúng leõ loã tai (Nhó-caên) vaø tieáng (Thinh-traàn) xen loän laäp ra giôùi-haïn ôû giöõa?

_ Neáu khoâng laäp ñöôïc choã giôùi-haïn:

- ôû giöõa laø : caùi bieát cuûa tai (Nhó-thöùc),

- ôû trong laø : caùi caên tai (Nhó-caên),

- ôû ngoaøi laø : tieáng (Thinh-traàn), thì khoâng laáy ñaâu maø thaønh-laäp ñöôïc.

_ Vaäy phaûi bieát: Nhó-caên vaø Thinh-traàn laøm duyeân sanh ra Nhó-thöùc-giôùi (caùi bieát

haïn-ñònh cuûa tai), caû ba giôùi aáy ñeàu khoâng thaät coù, toaøn laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-

duyeân hoaëc töï-nhieân.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 31

3. Phaät chæ Tî-giôùi, Höông-giôùi, Tî-thöùc-giôùi.

(Phaät chæ caùi haïn-ñònh cuûa: muõi, muøi, taùnh bieát cuûa caên muõi.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö oâng ñaõ bieát, Tî-caên (muõi) vaø Höông-traàn (muøi) laøm duyeân

töông-ñoái nhau sanh ra Tî-thöùc (caùi bieát cuûa muõi).

_ Vaäy caùi bieát (Thöùc) do muõi (Tî) sanh, thì laáy muõi laøm giôùi-haïn? Hay caùi bieát do

muøi (Höông) sanh, thì laáy muøi laøm giôùi-haïn?

ÑOAÏN 32

_ A-Nan! Neáu caùi bieát do muõi sanh, thì yù oâng ñònh laáy caùi naøo laøm muõi (tî):

- Laáy caùi muõi baèng xaùc thòt, laøm muõi?

- Hay laáy caùi taùnh ngöûi bieát lay ñoäng, laøm muõi?

_ Neáu laáy caùi muõi baèng xaùc thòt, maø xaùc thòt thuoäc veà Thaân-caên, Thaân bieát goïi laø

xuùc, neân Thaân khoâng phaûi laø Muõi. Coøn Xuùc laø Traàn cuûa Thaân.

_ Vaäy khoâng coù caùi gì ñaùng goïi laø muõi caû, thì laøm sao laäp ñöôïc giôùi-haïn?

_ Neáu laáy taùnh bieát ngöûi laøm muõi, thì yù oâng ñònh laáy caùi naøo laøm taùnh bieát ngöûi?

_ Neáu laáy chaát thòt laøm taùnh bieát ngöûi, töùc laø thaân bieát; maø thaân bieát töùc laø xuùc-traàn,

chôù khoâng phaûi muõi bieát.

_ Laïi neáu laáy hö-khoâng laøm taùnh bieát ngöûi, thì hö-khoâng töï bieát, chôù chaát thòt khoâng

bieát.

_ Nhö vaäy hö-khoâng laø oâng chaêng? Neáu thaân khoâng bieát, thì thaân oâng A-Nan bieát

nöông vaøo ñaâu?

_ Neáu laáy muøi laøm taùnh bieát ngöûi, thì taùnh aáy thuoäc veà muøi bieát, chôù coù can-heä gì

tôùi oâng, phaûi khoâng?

_ Neáu laáy hai muøi thôm thuùi sanh ôû muõi cuûa oâng, chôù khoâng phaûi sanh ôû caây

Chieân-ñaøn hay caây Y-lan ra.

_ Vaäy khi khoâng coù hai thöù caây aáy ôû ñaây, thì oâng töï ngöûi laáy muõi oâng thôm hay

thuùi?

_ Nhö thuùi thì khoâng thôm, nhö thôm thì khoâng thuùi.

_ Neáu ngöûi ñöôïc caû hai muøi thôm vaø thuùi, thì phaûi coù hai muõi, töùc laø coù hai theå.

_ Nhö vaäy trong khi oâng hoûi ñaïo tröôùc maët Ta, phaûi coù hai oâng A-Nan, thì oâng A-

Nan naøo laø thaät-theå cuûa oâng?

_ Neáu muõi chæ coù moät, maø thôm vaø thuùi khoâng phaûi hai, thôm hoùa thuùi, thuùi hoùa

thôm, hai taùnh ñeàu chaúng coù. Vaäy do ñaâu laäp ñöôïc Tî-thöùc-giôùi (caùi bieát haïn-ñònh cuûa

muõi).

_ Laïi baûo raèng: Tî-thöùc (caùi bieát cuûa muõi) do Höông-traàn (muøi) sanh ra, caøng voâ-lyù.

_ Neáu muøi sanh caùi bieát cuûa muõi, thì caùi bieát cuûa muõi khoâng theå ngöûi bieát muøi

(höông-traàn) ñöôïc. Ví nhö con maét khoâng töï thaáy con maét ñöôïc.

_ Neáu caùi bieát cuûa muõi maø bieát ñöôïc muøi, thì khoâng do muøi sanh.

_ Neáu caùi bieát cuûa muõi maø khoâng bieát ñöôïc muøi, thì khoâng phaûi laø caùi bieát cuûa muõi

nöõa.

_ Neáu khoâng laäp ñöôïc choã giôùi-haïn:

- ôû giöõa laø : caùi bieát cuûa muõi (Tî-thöùc),

- ôû trong laø : caùi caên muõi (Tî-caên),

- ôû ngoaøi laø : muøi (Höông-traàn), thì khoâng laáy ñaâu maø thaønh-laäp ñöôïc

Tî-thöùc-giôùi vaø taùnh ngöûi bieát chæ laø hö-voïng.

_ Vaäy phaûi bieát: Tî-caên vaø Höông-traàn laøm duyeân sanh Tî-thöùc-giôùi, caû ba giôùi aáy

ñeàu khoâng thaät coù, toaøn laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 33

4. Phaät chæ Thieät-giôùi, Vò-giôùi, Thieät-thöùc-giôùi.

(Phaät chæ haïn-ñònh cuûa: löôõi, vò, taùnh bieát cuûa caên löôõi.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö oâng ñaõ bieát, Thieät-caên (löôõi) vaø Vò-traàn laøm duyeân töông-

ñoái nhau sanh ra Thieät-thöùc (caùi bieát cuûa löôõi).

_ Vaäy caùi bieát (Thöùc) do löôõi (Thieät) sanh, thì laáy löôõi laøm giôùi-haïn? Hay caùi bieát

(Thöùc) do vò sanh, thì laáy vò laøm giôùi-haïn?

ÑOAÏN 34

_ A-Nan! Neáu caùi bieát do caên löôõi (Thieät-caên) sanh, thì caùc vò ôû theá-gian nhö: Mía

ngoït, me chua, huyønh-lieân ñaéng, thaïch-dieâm maën, teá-taân göøng vaø queá cay hoùa ra voâ-vò hay

sao? Thì oâng thöû töï neám löôõi cuûa oâng xem noù ngoït hay ñaéng, v.v... .

_ Neáu taùnh löôõi laø ñaéng thì ai ñeán neám löôõi maø bieát?

_ Löôõi khoâng theå töï neám ñöôïc löôõi, thì ai bieát löôõi laø ñaéng?

_ Neáu taùnh löôõi khoâng ñaéng, thì löôõi khoâng töï sanh ñöôïc vò, laøm sao laäp thaønh giôùi-

haïn ñöôïc?

_ Neáu caùi bieát do vò sanh, thì caùi bieát töï noù ñaõ laø vò roài, cuõng nhö löôõi chaúng neám

ñöôïc löôõi, thì laøm sao bieát laø vò hoaëc khoâng phaûi vò?

_ Laïi caùc vò, chaúng phaûi do moät vaät sanh ra, maø do nhieàu vaät sanh ra, thì leõ ra caùi

bieát (Thöùc) cuõng phaûi coù nhieàu theå.

_ Neáu caùi bieát chæ laø moät theå, vaø theå do vò-traàn sanh ra, thì ñaùng leõ nhöõng vò: maën,

laït, ngoït, cay, hoøa-hieäp nhau sanh ra caùc töôùng sai khaùc, ñoù laø caùc vò chung laïi laøm moät vò,

maø khoâng coù phaân-bieät hay sao?

_ Neáu khoâng coù phaân-bieät thì khoâng goïi ñöôïc laø caùi bieát (Thöùc), thì coøn laøm sao

thaønh ñöôïc löôõi, vò-traàn vaø caùi bieát haïn-ñònh cuûa löôõi (Thieät-thöùc-giôùi).

_ Cho ñeán hö-khoâng chaúng sanh ra caùi bieát (Thöùc) cho oâng ñöôïc.

_ Laïi neáu löôõi vaø vò hoøa-hieäp nhau thaønh caùi bieát, thì khoâng ñöôïc. Vì caùi gì coù hoøa-

hieäp ñöôïc, thì noù khoâng coù Töï-Taùnh (töï noù khoâng sanh ra ñöôïc noù), coøn laáy caùi gì ñeå

thaønh-laäp caùi bieát haïn-ñònh cuûa löôõi (Thieät-thöùc-giôùi)?

_ Vaäy phaûi bieát: Thieät-caên vaø Vò-traàn laøm duyeân sanh Thieät-thöùc-giôùi, caû ba giôùi aáy


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 35

5. Phaät chæ Thaân-giôùi, Xuùc-giôùi, Thaân-thöùc-giôùi.

(Phaät chæ giôùi-haïn cuûa: caên thaân, xuùc-traàn, caùi bieát cuûa caên thaân.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö oâng ñaõ bieát, Thaân vaø Xuùc-traàn laøm duyeân töông-ñoái nhau

sanh ra caùi bieát cuûa Thaân (Thaân-thöùc).

_ Vaäy caùi bieát (Thöùc) do Thaân sanh, thì laáy Thaân laøm giôùi-haïn? Hay caùi bieát do

Xuùc sanh, thì laáy Xuùc laøm giôùi-haïn?

ÑOAÏN 36

_ A-Nan! Neáu caùi bieát do Thaân sanh, thì chaéc khoâng coù hai xuùc hieäp-ly laøm duyeân

ñeå hieåu bieát, nhö vaäy Thaân naøy seõ khoâng coøn taùc-duïng nöõa.

_ Neáu caùi bieát do Xuùc maø coù, thì khoâng phaûi. Vì coù ai khoâng coù Thaân maø bieát ñöôïc

hieäp vôùi ly bao giôø?


_ A-Nan!

- Vaät khoâng theå bieát Xuùc, Thaân môùi bieát Xuùc.

- Xuùc thì bieát Thaân, Thaân thì bieát Xuùc.

- Ñaõ laø Xuùc thì khoâng phaûi Thaân, ñaõ laø Thaân thì khoâng phaûi Xuùc.

- Hai töôùng Thaân (caên) vaø Xuùc (traàn) voán khoâng coù xöù-sôû. (laø khoâng coù nguoàn goác)

_ Neáu Xuùc-traàn hôïp nhöùt vôùi Thaân-caên, thì Xuùc hoùa thaønh töï-theå cuûa Thaân-caên roài.

_ Neáu caùi bieát rôøi Xuùc, maø hieäp vôùi Thaân, thì caùi bieát laø theå-taùnh cuûa Thaân.

_ Neáu caùi bieát, rôøi Thaân maø hieäp vôùi Xuùc, thì caùi bieát chaúng khaùc hö-khoâng. (Töùc laø

caùc töôùng khoâng can-heä gì nhau.)

_ A-Nan! Vaäy noäi-caên (Thaân-caên) vaø ngoaïi-traàn (Xuùc-traàn) ñaõ khoâng thaønh, thì laøm

sao laäp ñöôïc caùi bieát (Thöùc) ôû giöõa ñöôïc.

_ Caùi bieát (Thöùc) ñaõ khoâng laäp ñöôïc, thì noäi-caên ngoaïi-traàn baûn-taùnh roãng khoâng,

neân oâng döïa vaøo ñaâu ñeå maø thaønh-laäp Thaân-thöùc-giôùi (caùi bieát haïn-ñònh cuûa Thaân)?

_ Vaäy phaûi bieát: Thaân-caên vaø Xuùc-traàn laøm duyeân sanh ra Thaân-thöùc-giôùi, caû ba

giôùi aáy ñeàu khoâng thaät coù, toaøn laø hö-voïng, voán khoâng phaûi nhaân-duyeân hoaëc töï-nhieân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 37

6. Phaät chæ YÙ-giôùi, Phaùp-giôùi, YÙ-thöùc-giôùi.

(Phaät chæ giôùi-haïn cuûa: YÙ-caên, phaùp-traàn, vaø caùi hieåu bieát cuûa YÙ.)

- Caên : laø moùn phaùt-khôûi.

- Traàn : laø moùn tuïc luïy (ñaém say theo thoùi hu cuõ).

- Thöùc : laø moùn hieåu bieát.

- Giôùi : laø moùn bò haïn-ñònh.

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö oâng ñaõ bieát, YÙ-caên vaø Phaùp-traàn laøm duyeân töông-ñoái

nhau sanh ra YÙ-thöùc (caùi hieåu bieát cuûa YÙ).

_ Vaäy caùi hieåu bieát (Thöùc) do YÙ sanh, thì laáy YÙ laøm giôùi-haïn, phaûi khoâng? Hay caùi

hieåu bieát do Phaùp sanh, thì laáy Phaùp laøm giôùi-haïn, phaûi khoâng?

ÑOAÏN 38

_ A-Nan! Neáu Thöùc do YÙ sanh, thì trong YÙ oâng coù suy nghó môùi phaùt-minh ra ñöôïc

caùi hieåu bieát (Thöùc) cuûa oâng.

_ Neáu khoâng coù Phaùp-traàn (caùc caûnh-vaät ôû ngoaøi), thì YÙ-caên khoâng theå töï sanh

ñöôïc.

_ Neáu rôøi caùc Phaùp-duyeân, thì YÙ-caên khoâng coù hình-töôùng, nhö vaäy YÙ-thöùc (caùi

hieåu bieát cuûa YÙ) coøn ñem duøng vaøo vieäc gì nöõa?

_ A-Nan! YÙ-thöùc cuûa oâng cuøng vôùi caùc taùnh: Suy-nghó, hieåu bieát, phaân-bieät, laø

ñoàng nhau hay khaùc nhau?

_ Neáu YÙ-thöùc ñoàng vôùi YÙ-caên, thì caùi hieåu bieát (YÙ-thöùc) naøy noù laø YÙ-caên. Thì laøm

sao goïi noù laø do YÙ-caên sanh, phaûi khoâng?

_ Neáu YÙ-thöùc khaùc vôùi YÙ-caên, thì YÙ-thöùc naøy thaønh ra voâ-tình (töùc khoâng bieát gì).

Thì laøm sao goïi noù laø do YÙ-caên sanh, phaûi khoâng?

_ Laïi neáu YÙ-caên coù taùnh bieát, thì Thöùc vôùi YÙ-caên ñoàng nhau, côù sao laïi chia ra

Thöùc vaø YÙ-caên laøm chi vaäy, phaûi khoâng?

_ Neân chæ coù hai taùnh ñoàng vaø khaùc (dò) maø coøn khoâng oån ñònh, thì laøm sao thaønh-

laäp caùi bieát haïn-ñònh cuûa YÙ-thöùc (YÙ-thöùc-giôùi) cho ñöôïc?


_ Laïi neáu Thöùc do Phaùp-traàn sanh, thì caùc Phaùp trong theá-gian khoâng ngoaøi naêm

traàn: Saéc, Thinh, Höông, Vò, Xuùc; chuùng ñeàu coù töôùng hình roõ raøng, ñeàu laø nhöõng ñoái-

töôïng cuûa naêm caên. Nhöõng Phaùp naøy khoâng thuoäc phaàn tieáp-thu cuûa YÙ-caên.

_ Laïi nhö Thöùc cuûa oâng nöông Phaùp-traàn thì oâng haõy xeùt kyõ xem caùc töôùng cuûa

Phaùp-traàn noù coù hình maïo nhö theá naøo?

_ Nhö rôøi caùc töôùng: Saéc-khoâng, ñoäng-tònh, thoâng-bít, hieäp-ly, sanh-dieät; töùc laø

vöôït ra ngoaøi caùc töôùng naøy, thì roát raùo khoâng coù gì laø Phaùp-traàn caû. Vì côù sao?

_ Vì sanh do nôi Phaùp (saéc-khoâng) maø sanh, dieät cuõng do nôi Phaùp (saéc-khoâng)

maø dieät, neáu rôøi caùc Phaùp ra, thì Phaùp-traàn khoâng coù thaät.

_ Neân choã nguyeân-nhaân cuûa Phaùp-traàn coøn khoâng coù, huoáng chi caùi hieåu bieát

(Thöùc) laøm sao do Phaùp-traàn sanh ra hình-töôùng daùng maïo ñöôïc.

_ Hình-töôùng daùng maïo coøn khoâng coù, thì laøm sao laäp ñöôïc YÙ-thöùc-giôùi (giôùi cuûa

YÙ-thöùc)?

_ Vaäy phaûi bieát: YÙ-caên vaø Phaùp-traàn laøm duyeân sanh ra YÙ-thöùc-giôùi, caû ba giôùi aáy



Phaàn naøy Phaät ñöa ra boán khoa laø:

I. Nguõ AÁm: 5 thöù che môø Chôn-Taâm.

_ Saéc Phaùp:

1. Saéc : Hình maïo.

_ Taâm Phaùp :

2. Thoï : Laõnh thoï

3. Töôûng : Sanh khôûi

4. Haønh : Lieân-tuïc bieán ñoåi

5. Thöùc : Hieåu bieát.

II. Luïc nhaäp: 6 cöûa thu vaøo, laøm nhieãm-oâ Chôn-Taâm.

_ Saéc phaùp ( coù 5 )

1. Nhaõn : Maét thaáy

2. Nhó : Tai nghe

3. Tî : Muõi ngöûi

4. Thieät : Löôõi neám

5. Thaân : Thaân theå caûm-xuùc

_ Taâm phaùp (coù 1)

6. YÙ : YÙ phaân-bieät.

III. Thaäp nhò xöù: 12 choã laøm môø Chôn-Taâm. (Coøn goïi laø 12 Nhaäp)

Caên ( goác beân trong )

Coù 5 Saéc phaùp + 1 Taâm Phaùp

Traàn ( caûnh beân ngoaøi )

Coù 5 Saéc Phaùp + 1 Taâm Phaùp

1. Nhaõn (maét)

2. Nhó (tai)

3. Tî (muõi)

4. Thieät (löôõi)

5. Thaân (xaùc thaân)

6. YÙ (phaân-bieät)

1. Saéc (maøu saéc vaø hình töôùng)

2. Thinh (tieáng ñoäng)

3. Höông (muøi)

4. Vò (chaát vò)

5. Xuùc (caûm xuùc)

6. Phaùp (phaùp taùnh)


IV. Thaäp baùt giôùi: 18 thöù coù haïn-ñònh.

Caên Traàn Thöùc

1. Nhaõn

2. Nhó

3. Tî

4. Thieät

5. Thaân

6. YÙ

1. Saéc

2. Thinh

3. Höông

4. Vò

5. Xuùc

6. Phaùp

1. Nhaõn-thöùc (caùi bieát cuûa maét)

2. Nhó-thöùc (caùi bieát cuûa tai)

3. Tî-thöùc (caùi bieát cuûa muõi)

4. Thieät-thöùc (caùi bieát cuûa löôõi)

5. Thaân-thöùc (caùi bieát cuûa thaân)

6. YÙ-thöùc (caùi bieát cuûa yù)

_ Phaät ñöa ra boán khoa ñeå chæ cho ta bieát: Maëc daàu noù hoaït-ñoäng raát linh-dieäu

(thieâng lieâng, maàu-nhieäm, khoân löôøng), nhöng Phaät noùi noù voán laø hö-voïng, khoâng thaät coù,

noù laøm vieäc theo Chôn-Taâm caû. Caên, Traàn, Thöùc, chuùng nöông nhau maø coù. Thí-duï:

- Maét (caên) : nhìn thaáy söï-vaät (traàn-caûnh)

- Nhaõn-thöùc : bieát caùc söï-vaät ñoù.

Do 3 caùi naøy hoøa-hieäp nhau maø coù.

_ Thaät ra, taát caû nhöõng caùi: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát cuûa chuùng-sanh ñeàu laø hoa

ñoám ôû hö-khoâng caû. Neân chuùng ta muoán chöùng caûnh-giôùi Chôn, thì chuùng ta phaûi hieåu roõ

ñöôïc caùc phaùp-töôùng Voïng.

GIAÛNG GIAÛI


HIEÅN-MINH BAÛY ÑAÏI LAØ TAÙNH CHAÂU-BIEÁN

(Ñeàu töø Nhö-Lai-Taïng hieän ra)

Daøn baøi

A. Ngaøi A-Nan baøy toû söï nghi-chaáp. (Ñoaïn 39)

B. Phaät giaûng. (Ñoaïn 40)

I. Traùch meâ laàm.

II. Noùi chung. (Ñoaïn 42)


1. Ñòa ñaïi. (Ñoaïn 43)

2. Hoûa ñaïi. (Ñoaïn 46)

3. Thuûy ñaïi. (Ñoaïn 50)

4. Phong ñaïi. (Ñoaïn 53)

5. Khoâng ñaïi. (Ñoaïn 56)

6. Kieán ñaïi. (Ñoaïn 59)

7. Thöùc ñaïi. (Ñoaïn 62)

ÑOAÏN 39

A. Ngaøi A-Nan baøy toû söï nghi-chaáp.

_ Ngaøi A-Nan thöa: Baïch Theá-Toân! Hoâm nay Ñöùc Theá-Toân ñaõ giaûng daïy veà boán

khoa: AÁm, Nhaäp, Xöù, Giôùi, Ñöùc Theá-Toân baùc boû caû hai lyù nhaân-duyeân vaø töï-nhieân, khieán

chuùng toâi nghi-chaáp.

_ Ñöùc Theá-Toân thöôøng giaûng daïy nghóa nhaân-duyeân hoøa-hieäp, noùi taát caû söï-vaät

bieán-hoùa ôû theá-gian ñeàu do töù ñaïi: Ñòa, Hoûa, Thuûy, Phong hoøa-hieäp maø phaùt-hieän.

_ Vaäy ñaùng lyù Ñöùc Theá-Toân baùc boû nghóa töï-nhieân maø thoâi, chôù khoâng neân baùc boû

nghóa nhaân-duyeân môùi phaûi, vì boán moùn: AÁm, Nhaäp, Xöù, Giôùi laø phaùp sanh-dieät, noù thuoäc

veà taùnh nhaân-duyeân môùi ñuùng.


_ Vì côù naøo Ñöùc Theá-Toân laïi baùc boû caû nhaân-duyeân vaø töï-nhieân laø sao?

_ Nay toâi khoâng bieát lyù-do baùc boû caû nhaân-duyeân vaø töï-nhieân thuoäc veà giaùo-phaùp

naøo?

_ Ngöôõng caàu Ñöùc Theá-Toân duõ loøng thöông xoùt khai-thò nghóa roát raùo khoâng hyù-

luaän cuûa Trung-ñaïo (Chaùnh-ñaïo, ñuùng Chôn-lyù) cho chuùng toâi hieåu roõ.

GHI CHUÙ

Ñoaïn naøy ngaøi A-Nan ngoä-nhaän ôû choã lyù Chôn vaø lyù Voïng khoâng phaân-minh.

_ Vì Chôn laø baûn-taùnh Chôn-Nhö, voán khoâng do nhaân-duyeân vaø töï-nhieân sanh.

_ Coøn Voïng laø taát caû söï-vaät bieán-hoùa, keå caû boán moùn AÁm, Nhaäp, Xöù, Giôùi ñeàu laø

phaùp sanh-dieät, neân chuùng bò aûnh-höôûng cuûa lyù Nhaân-duyeân.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 40

B. Phaät giaûng.

I. Traùch meâ laàm. (Giaûi nghi-chaáp cho ngaøi A-Nan.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Tröôùc kia oâng chaùn boû phaùp Tieåu-thöøa cuûa Thinh-vaên vaø

Duyeân-giaùc maø phaùt taâm caàu ñaïo Voâ-thöôïng Boà-Ñeà (Ñaïo giaùc-ngoä toái-thöôïng, Chaùnh-

ñaúng Chaùnh-giaùc), neân nay Ta vì oâng, khai-thò nghóa-ñeá thöù nhöùt, côù sao oâng laïi ñem

thuyeát Nhaân-duyeân cuûa theá-gian hyù-luaän voïng-töôûng (khôûi sai noùi caøng) maø töï raøng buoäc

laáy mình chi vaäy?

_ OÂng tuy coù taøi ña-vaên baäc nhöùt, nhöng nghe tôùi Chôn-ñeá (Thaät-Töôùng) thì nghi-

chaáp, chaúng khaùc chi ngöôøi nghe noùi caùc vò thuoác maø khoâng bieát maët thuoác, neân khoâng

phaân-bieät ñöôïc vò thuoác thaät ôû tröôùc maët.

_ Nhö-Lai cho oâng laø ngöôøi ñaùng thöông xoùt voâ-cuøng.

ÑOAÏN 41

_ Vaäy oâng haõy chaêm nghe, Ta baát-ñaéc-dó phaûi duøng phöông-tieän ñeå phaân-tích chæ

baøy cho oâng vaø cho nhöõng ngöôøi tu phaùp Ñaïi-thöøa sau naøy thoâng hieåu ñöôïc Thaät-Töôùng

(Chôn-Taâm).

_ Ngaøi A-Nan laëng thinh, vaâng theo Thaùnh-chæ cuûa Phaät.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 42

II. Noùi chung.

(Phaät noùi: Taùnh cuûa töù ñaïi chaúng phaûi hoøa-hieäp.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö oâng vöøa noùi töù ñaïi: Ñòa, Hoûa, Thuûy, Phong hoøa-hieäp maø

phaùt-sanh caùc söï-vaät bieán-hoùa ôû theá-gian, phaûi khoâng?

_ A-Nan! Neáu theå-taùnh (baûn-theå) cuûa töù ñaïi khoâng hoøa-hieäp, thì khoâng theá naøo

hoøa-hieäp vôùi caùc moùn khaùc ñöôïc. Ví nhö hö-khoâng khoâng hoøa-hieäp vôùi caùc saéc-traàn.

_ Neáu theå-taùnh cuûa töù ñaïi hoøa-hieäp, thì ñoàng vôùi caùc töôùng bieán-hoùa: Coù thuûy coù

chung, sanh-dieät lieân-tuïc, sanh roài dieät, dieät roài sanh, sanh-sanh dieät-dieät, nhö voøng löûa

xoay troøn khoâng döùt; cuõng nhö nöôùc thaønh baêng, baêng trôû laïi thaønh nöôùc v.v...

_ Nguyeân theå-taùnh cuûa töù ñaïi tuy laø moät goác Khoâng Töï-Taùnh (töùc theå-taùnh cuûa noù

laø Khoâng, laø roãng khoâng), vì ñoù maø hay sanh ra töôùng, cuõng nhö nöôùc keát thaønh baêng:

- Nöôùc thì chæ coù moät theå, nhöng khi laïnh thì nöôùc keát thaønh baêng.

- Nöôùc vôùi baêng voán khoâng hoøa-hieäp, maø hieän ra töôùng hoøa-hieäp.


- Nhö vaäy neáu cho laø khoâng hoøa-hieäp thì khoâng ñuùng.

_ Töôùng cuûa töù ñaïi tuy coù sai khaùc, nhöng quy veà cuøng moät theå-taùnh (laø Khoâng Töï-

Taùnh, töùc theå cuûa chuùng laø khoâng), cuõng nhö ñem baêng veà vôùi nöôùc:

- Baêng tuy khaùc töôùng, nhöng khi tan ra thì chæ laø nöôùc.

- Baêng vôùi nöôùc hình nhö coù hoøa-hieäp, nhöng thaät khoâng hoøa-hieäp.

- Nhö vaäy cho laø coù hoøa-hieäp thì khoâng ñuùng.

GHI CHUÙ

Ñoaïn naøy chia laøm hai phaàn:

Phaàn 1

_ Ngaøi A-Nan laáy yù-thöùc ñeå hoûi, qua töù ñaïi coù hö-voïng hoøa-hieäp, hieän-töôïng hình-

töôùng maø hoûi.

_ Coøn Phaät thì chæ caùi theå-taùnh (baûn-theå) cuûa töù ñaïi (laø Khoâng Töï-taùnh) khoâng hoøa-

hieäp, cuõng nhö hö-khoâng.

_ Neáu theå-taùnh cuûa töù ñaïi coù hoøa-hieäp, thì cuõng ñoàng nhö: caùc töôùng töù ñaïi coù

sanh-dieät.

Phaàn 2

_ Noùi theå-taùnh cuûa töù ñaïi khoâng hoøa-hieäp, maø hieän ra töôùng hoøa-hieäp, neân noùi

khoâng hoøa-hieäp laø khoâng ñuùng.

_ Coøn noùi veà töôùng cuûa töù ñaïi thì coù töôùng sai khaùc nhau, maø caùc töôùng sai khaùc

ñoù cuõng cuøng moät theå-taùnh laø Khoâng-Töï-Taùnh (Taùnh cuûa noù laø Khoâng), nhöng noù hình

nhö coù choã hoøa-hieäp, maø laïi khoâng hoøa-hieäp, neân noùi coù hoøa-hieäp thì khoâng ñuùng.

_ Neân hai choã naøy Phaät duøng chöõ “Khoâng ñuùng” laø khoâng hôïp, maø phaûi duøng chöõ:

Phi hoøa-hieäp (töùc chaúng phaûi hoøa-hieäp).

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 43


_ THEÅ cuûa baûy ñaïi: Roãng khoâng, töùc khoâng töï-taùnh.

_ TAÙNH cuûa baûy ñaïi:

1/ Taùnh cuûa Ñaát : laø kieân (daøy), hay ngaên ngaïi.

2/ Taùnh cuûa Nöôùc : laø thaáp (öôùt), taåy saïch, laøm maùt.

3/ Taùnh cuûa Löûa : laø nhieät (noùng), phaù tieâu saïch.

4/ Taùnh cuûa Gioù : laø ñoäng (löu-thoâng), doïn saïch.

5/ Taùnh cuûa Hö-khoâng : laø voâ sôû quaùi ngaïi (khoâng coù chi ngaên caûn ñöôïc), ôû khaép nôi maø

troáng roãng.

6/ Taùnh cuûa Kieán : laø hieåu (soi chieáu), laøm toû vaät.

7/ Taùnh cuûa Thöùc : laø bieát (caûm nhaän), laøm saùng vaät.

1. Phaät chæ Ñòa-ñaïi.

A-Nan! OÂng haõy xem ñaát kia, lôùn laø quaû ñòa caàu, nhoû laø hoät buïi vi-traàn. Cheû hoät vi-

traàn ra laøm 7 phaàn, thì thaønh hoät buïi laân-hö (gaàn vôùi hö-khoâng), caùi giaùp ranh cuûa saéc-

töôùng nhoû toät ñeán chöøng ñoù, neáu cheû hoät laân-hö naøy ra moät laàn nöõa thì thaønh hö-khoâng

(töùc theå cuûa noù voán laø khoâng).

ÑOAÏN 44

_ A-Nan! Neáu laân-hö cheû ra thaønh hö-khoâng, thì hö-khoâng cuõng coù theå sanh saéc-

töôùng.


_ OÂng noùi: Vì coù hoøa-hieäp môùi sanh ra caùc vaät bieán-hoùa ôû theá-gian.

_ Vaäy oâng haõy xeùt: Moät hoät laân-hö phaûi duøng bao nhieâu phaàn hö-khoâng hoøa-hieäp

laïi môùi ra noù? Khoâng leõ laân-hö hoøa-hieäp vôùi nhau thaønh laân-hö hay sao?

_ Laïi nöõa laân-hö chia ra heát söùc nhoû thaønh hö-khoâng, thì phaûi duøng bao nhieâu

phaàn saéc töôùng hoøa-hieäp môùi thaønh caû baàu hö-khoâng voâ cuøng cöïc naøy ñaây? Khoâng leõ hö-

khoâng töï hoøa-hieäp thaønh ra hö-khoâng?

_ Laïi nöõa, laân-hö goác laø saéc-töôùng, thì coù theå chia cheû ñöôïc, neân saéc-töôùng hieäp

nhau ñöôïc; coøn hö-khoâng goác khoâng phaûi laø saéc töôùng, thì laáy gì maø chia, laáy gì maø hieäp

ñaây? Vaäy neân bieát:

_ Khi saéc-töôùng hoøa-hieäp, thì saéc-töôùng hieäp, chôù khoâng phaûi hö-khoâng hieäp.

_ Khi hö-khoâng hoøa-hieäp, thì hö-khoâng hieäp, chôù khoâng phaûi saéc-töôùng hieäp.

_ Nhö vaäy nghóa hoøa-hieäp khoâng thaønh, vì saéc-töôùng coù theå chia cheû ñöôïc, coøn hö-

khoâng thì laøm sao maø chia, maø hieäp ñöôïc, phaûi khoâng?

GHI CHUÙ: NOÙI THEÂM VEÀ NGHÓA “HOØA-HIEÄP”

_ Neáu noùi caùc vaät do “Hoøa-hieäp” thaønh, thì haït buïi laân-hö naøy, cuõng phaûi do “Hoøa-

hieäp” maø thaønh phaûi khoâng? Vaäy thöû hoûi, ta laáy caùi gì maø “Hoøa-hieäp” thaønh “haït buïi laân-hö”

naøy ñaây?

_ Neáu noùi laáy: “Hö-khoâng hoøa-hieäp” laïi, maø thaønh haït bu ïi laân-hö naøy, thì “phi-lyù”, vì

hö-khoâng, noù khoâng phaûi “Saéc”.

_ Coøn khoâng laáy “Hö-khoâng”, thì laáy caùi gì ñeå “Hoøa-hieäp”, maø thaønh ra haït buïi laân-

hö naøy ñaây?

_ Coøn noùi laáy “Saéc-töôùng hoøa-hieäp”, thì noù trôû thaønh ra moät vaät lôùn, chôù khoâng

phaûi laø haït buïi laân-hö nöõa.

_ Vì ñaây chuùng ta coøn ñang “beänh meâ”, neân laàm chaáp caùc phaùp döôøng nhö coù

“Hoøa-hieäp” maø coù.

_ Neân hö-khoâng, cuõng khoâng phaûi do “Hoøa-hieäp” maø coù, khoâng leõ laáy “Hö-khoâng

hoøa-hieäp” laïi, thaønh hö-khoâng, thì raát voâ-lyù.

_ Cho neân: Ñaát vaø Hö-khoâng, chaúng phaûi hoøa-hieäp thaønh.

_ Neân ñoaïn naøy: Phaät noùi caùc phaùp ñeàu: hö-voïng, nhö huyeãn, nhö hoùa, phi-hoøa,

phi-hieäp. Vì do chuùng-sanh meâ-voïng, chaáp cho laø: “Thaät”, neân thaáy caùc hieän-töôïng in

tuoàng “nhö Thaät”.

ÑOAÏN 45

_ OÂng khoâng bieát trong Nhö-Lai-Taïng (Chôn-Taâm),

- taùnh (baûn-theå) cuûa Saéc laø Chôn Khoâng (Taâm),

- taùnh (baûn-theå) cuûa Khoâng laø Chôn Saéc (Taâm).

_ Noù voán thanh-tònh baûn-nhieân, chaâu-bieán khaép caû phaùp-giôùi, moãi thöù ñeàu rieâng reõ,

maø vaãn löu-thoâng vôùi nhau khoâng bò chöôùng ngaïi laø nhôø theå cuûa chuùng laø “Khoâng”, tuøy

theo taâm chuùng-sanh taïo nghieäp phaân-bieät nhö theá naøo, thì noù öùng hieän ra nhö theá naáy.

_ Chuùng-sanh khoâng bieát cho laø Nhaân-duyeân sanh, hay Töï-nhieân coù ... .

_ Taát caû chuùng-sanh ñeàu duøng yù-thöùc phaân-bieät voïng-chaáp caû. Phaøm coù noùi naêng,

phaân-bieät, ñeàu laø khoâng ñuùng caû. (Chæ goïi laø taïm phöông-tieän maø thoâi.)

GHI CHUÙ

_ Toùm laïi, caùc vaät hieän-töôïng khoâng coù nhöùt-ñònh vaät gì laø thaät vaät gì caû, maø tuøy

theo taâm cuûa chuùng-sanh taïo nghieäp nhö theá naøo thì noù hieän ra nhö theá naáy. Ñoái vôùi

chuùng-sanh ñoù, noù thaät hay ñuùng vôùi loaøi ñoù maø thoâi. Thí-duï:

_ (Taâm) Ta muoán xaây nhaø, thì ta seõ tìm ñuû duyeân ñeå xaây nhaø, thì seõ coù caùi nghieäp

nhaø. Ta muoán laäp gia-ñình, thì keát-hoân, thì coù nghieäp gia-ñình v.v... .


_ Nhö cheùn nöôùc, neáu noù ñoàng nghieäp vôùi loaøi ngöôøi, thì loaøi ngöôøi nhìn thaáy thaät

laø nöôùc. Coøn ñoàng nghieäp vôùi loaøi vi-truøng trong cheùn nöôùc, thì khoâng phaûi laø nöôùc nöõa roài

maø chính laø nhaø, laø xöù-sôû cuûa noù.

_ Nhö caùi baøn goã, ñoái vôùi loaøi ngöôøi thì thaáy noù laø caùi baøn thaät. Coøn trong ñoù coù

loaøi moái moït, thì ñaây laø moùn aên cuûa chuùng.

_ Coøn nhö ta cho xaùc thòt naøy laø thaân ta, vì noù ñoàng nghieäp vôùi ta. Nhöng ñoái vôùi vi-

truøng trong thaân ta, thì chuùng cho laø theá-giôùi bao-la voâ-taän cuûa chuùng.

_ Cho neân: Taâm muoán laøm nhaø, keát-hoân, thaáy thaät nöôùc, thaät baøn goã, thaät moùn aên,

thaáy thaät thaân ngöôøi, hay theá-giôùi ...; taát caû ñeàu tuøy theo taâm-nieäm phaân-bieät nhaän ñònh

rieâng, hay ñoàng nghieäp cuûa moãi loaøi nhö theá naøo, thì noù seõ thaønh ra theá naáy. Neân trong

kinh noùi moïi vaät: “Tuøy Taâm bieán-hieän”. Chuùng ta thöôøng thaáy:

_ Khi taâm-nieäm buoàn raàu thì nhìn caûnh-vaät chung quanh cuõng ñeàu buoàn (vì chuùng

ñoàng nghieäp nhau). Cho ñeán nguû chieâm bao cuõng thaáy caûnh ñau khoå hieän ra.

_ Khi taâm-nieäm vui thì thaáy caûnh-vaät chung quanh ñeàu vui. Cho ñeán nguû chieâm

bao cuõng thaáy caûnh vui hieän ra.

_ Neân taát caû ñeàu do taâm ta bieán-hieän ra caû.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 46

2. Phaät chæ Hoûa-ñaïi. (Löûa töø Chôn-Taâm bieán hieän)

Phaät daïy: A-Nan! Taùnh hoûa khoâng coù töï-theå, noù chæ nöông caùc duyeân maø phaùt-

sanh, nhö oâng xem caùc nhaø ôû trong thaønh naøy, khi muoán nhuùm beáp thì caàm taám kieáng ñöa

tröôùc söùc noùng cuûa maët trôøi maø laáy löûa.

ÑOAÏN 47

_ A-Nan! Neáu löûa laø moùn coù hoøa-hieäp, thì noù phaûi coù saéc-töôùng phaân chia töøng

moùn môùi hoøa-hieäp ñöôïc.

_ Cuõng nhö Ta vôùi oâng, cho tôùi 1250 vò Tyø-khöu, hieäp laøm moät chuùng, chuùng tuy

coù moät, nhöng xeùt laïi caên-boån thì ai cuõng coù thaân rieâng, quyeán-thuoäc rieâng vaø danh taùnh

rieâng; nhö Xaù-Lôïi-Phaát thuoäc doøng Baø-la-moân, Öu-Laâu-Taàn-Loa thuoäc doøng Ca-dieáp-ba,

cho ñeán oâng A-Nan thuoäc doøng Cuø-ñaøm.

_ A-Nan! Neáu taùnh cuûa löûa do hoøa-hieäp maø coù, thì noù:

- do maët trôøi maø hieän?

- do kieáng maø coù?

- do buøi nhuøi maø sanh?

ÑOAÏN 48

_ Neáu löûa do maët trôøi maø hieän, chaùy ñöôïc buøi nhuøi trong tay cuûa oâng, thì ñaùng leõ

nhöõng röøng caây ñeàu bò chaùy caû hay sao?

_ Neáu löûa do kieáng maø coù, thì khi chöa chaùy buøi nhuøi, leõ ra kieáng phaûi chaùy tröôùc,

taïi sao kieáng khoâng chaùy, cho ñeán tay ngöôøi caàm buøi nhuøi cuõng khoâng noùng?

_ Laïi neáu löûa do buøi nhuøi maø sanh, thì coù caàn gì söùc noùng cuûa maët trôøi vaø taám

kieáng tröïc chieáu vaøo nhau môùi sanh ñöôïc löûa?

_ OÂng haõy suy nghó cho chín chaén:

- Maët trôøi töø treân trôøi roïi xuoáng,

- taám kieáng caàm nôi tay,

- buøi nhuøi thì naèm taïi ñaát,

- taám kieáng vôùi maët trôøi vaãn xa nhau, khoâng phaûi hoøa, khoâng phaûi hieäp. Vaäy löûa

naøy töø phöông naøo maø ñeán ñeå chaùy ñaây?


_ Khoâng leõ löûa kia khoâng do ñaâu maø töï coù, phaûi khoâng?


- taùnh (baûn-theå) cuûa löûa, laø thieät Khoâng (laø theå Chôn Khoâng),

- taùnh (baûn-theå) cuûa Khoâng, laø thieät löûa (laø theå Chôn löûa).

_ Noù voán thanh-tònh baûn-nhieân, chaâu-bieán khaép caû phaùp-giôùi, tuøy theo taâm chuùng-

sanh phaân-bieät nhö theá naøo, thì noù öùng hieän ra nhö theá naáy maø thoâi.

ÑOAÏN 49

_ A-Nan! OÂng neân bieát: Ngöôøi theá-gian, choã naøo coù caàm kieáng thì choã ñoù coù löûa

sanh.

_ Taát caû ngöôøi trong theá-gian caàm kieáng, thì khaép caû theá-gian ñeàu coù löûa sanh, chæ

tuøy theo nghieäp cuûa chuùng-sanh maø hieän ra, chôù löûa khoâng coù phöông-höôùng xöù-sôû gì caû.

_ Ngöôøi theá-gian khoâng bieát, duøng yù-thöùc phaân-bieät voïng-chaáp cho laø Nhaân-duyeân

sanh, hay Töï-nhieân coù ... . Phaøm coù noùi naêng, phaân-bieät, ñeàu khoâng ñuùng söï thaät caû.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 50

3. Phaät chæ Thuûy-ñaïi. (Nöôùc töø Chôn-Taâm bieán hieän)

_ Phaät daïy: A-Nan! Taùnh nöôùc khoâng coá-ñònh, khi tuoân chaûy khi ñöùng laëng khoâng

chöøng.

_ Nhö trong thaønh Thaát-La-Phieät coù caùc ñaïi Tieân: Ta-Tyø-Ca-La, Chöôùc-Ca-La, vaø

Baùt-Ñaàu Ma-Ha Taùt-Ña hay laøm pheùp huyeãn-mò (doái gaït), khi caùc vò naøy muoán laáy nöôùc

maët traêng hoøa vôùi thuoác huyeãn-mò, hoï choïn ñeâm traêng raèm saùng toû, tay caàm hoät chaâu

“Phöông-chö” (thuûy-tinh) ñeå höùng nöôùc trong aùnh traêng.

_ Vaäy nöôùc aáy

- do maët traêng maø ñeán,

- hoaëc töø hoät chaâu sanh ra,

- hay töø hö-khoâng maø coù?

ÑOAÏN 51

_ Neáu nöôùc aáy do maët traêng maø coù, thì noù ôû caùch xa maø coøn laøm cho hoät chaâu

chaûy nöôùc, taïi sao khi maët traêng roïi qua maáy röøng caây laïi khoâng laøm cho maáy röøng caây

chaûy nöôùc?

_ Neáu maët traêng laøm cho röøng caây chaûy nöôùc ñöôïc thì caàn gì phaûi coù hoät chaâu.

_ Song röøng caây khoâng chaûy nöôùc ñöôïc, thì roõ raøng nöôùc aáy khoâng phaûi do maët

traêng maø coù.

_ Neáu nöôùc aáy do hoät chaâu maø coù, thì hoät chaâu phaûi thöôøng chaûy nöôùc, caàn gì ñôïi

ñeán giöõa ñeâm raèm môùi höùng nöôùc döôùi aùnh traêng troøn, phaûi khoâng?

_ Neáu nöôùc aáy do hö-khoâng maø coù, maø hö-khoâng chaúng coù bôø beán thì nöôùc cuõng

khoâng bôø beán. Nhö vaäy caùc coõi Trôøi vaø Ngöôøi ñeàu bò chìm trong nöôùc caû, thì coøn theá naøo

goïi ñöôïc laø nöôùc, laø ñaát, laø hö-khoâng, nöõa chöù?

_ OÂng haõy suy nghó chín chaén:

- maët traêng ôû treân trôøi,

- hoät chaâu caàm trong tay,

- vaät höùng nöôùc ñeå döôùi ñaát, neân maët traêng vôùi hoät chaâu caùch xa nhau, khoâng phaûi

hoøa, cuõng khoâng phaûi hieäp.

_ Vaäy nöôùc ñoù töø ñaâu chaûy ñeán ñaây? Khoâng leõ nöôùc aáy khoâng nhôn ñaâu maø töï coù,

phaûi khoâng?


ÑOAÏN 52


- taùnh (baûn-theå) cuûa nöôùc laø Chôn Khoâng,

- taùnh (baûn-theå) cuûa Khoâng, laø Chôn nöôùc.


sanh phaân-bieät nhö theá naøo, thì noù öùng hieän ra nhö theá naáy.

_ Moät ngöôøi caàm hoät chaâu laáy nöôùc, thì choã aáy coù nöôùc.

_ Taát caû ngöôøi trong theá-gian ñeàu caàm hoät chaâu laáy nöôùc, thì khaép caû theá-gian ñeàu

coù nöôùc sanh, nöôùc tuøy theo nghieäp cuûa chuùng-sanh maø hieän ra, chôù nöôùc khoâng coù

phöông-höôùng xöù-sôû gì caû.



GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 53

4. Phaät chæ Phong-ñaïi. (Phaät chæ gioù töø Chôn-taâm bieán hieän)

_ Phaät daïy: A-Nan! Taùnh gioù khoâng coù hình-theå, khi thoåi khi ngöng baát-thöôøng.

_ Nhö oâng ñaép y ñi vaøo Ñaïi-chuùng, cheùo y cuûa oâng noù phaát qua ngöôøi gaàn beân, thì

coù moät chuùt gioù phaát qua maët ngöôøi aáy.

_ Vaäy:

- gioù naøy töø cheùo y maø coù?

- hoaëc töø hö-khoâng ñeán?

- hay töø maët ngöôøi khaùc maø coù?

ÑOAÏN 54

_ A-Nan! Neáu gioù naøy do cheùo y maø coù, thì caùi y ñaõ thaønh gioù, vaäy noù phaûi bay ra

khoûi thaân oâng, vaø oâng ñaép y thaønh ra oâng ñaép gioù hay sao?

_ Ta nay thaû y ra, oâng thöû xem coi trong y cuûa Ta, gioù ôû choã naøo? Khoâng leõ trong y

coù choã caát chöùa gioù hay sao?

_ Neáu gioù do hö-khoâng maø coù, thì khi y khoâng ñoäng, sao chaúng coù gioù?

_ Vaû laïi, taùnh hö-khoâng thöôøng coøn, thì leõ ra gioù phaûi thöôøng thoåi, khoâng luùc naøo

giaùn-ñoaïn vaø khi naøo gioù ngöng, thì hö-khoâng phaûi maát, phaûi khoâng?

_ Song gioù ngöng, thì coù theå bieát ñöôïc, chôù hö-khoâng dieät maát, thì hình traïng theá

naøo ñaây?

_ Neáu hö-khoâng coù sanh-dieät thì chaúng goïi laø hö-khoâng ñöôïc.

_ Neáu goïi laø hö-khoâng, thì laøm sao laïi sanh gioù ñöôïc?

_ Neáu gioù do maët ngöôøi khaùc maø coù, thì leõ ra töï gioù thoåi oâng, côù sao oâng thaû caùi y

ra, thì gioù môùi thoåi qua maët ngöôøi khaùc?

_ Vaäy oâng haõy suy nghó chín chaén:

- caùi Y do oâng ñaép ôû nôi oâng,

- caùi maët thì thuoäc ngöôøi khaùc,

- coøn hö-khoâng thì vaéng laëng, vaäy gioù töø phöông naøo phaùt-sanh ra?

_ Taùnh gioù vaø taùnh hö-khoâng caùch xa nhau, khoâng hoøa khoâng hieäp, vaäy gioù töø nôi

ñaâu maø phaùt-ñoäng ñeán ñaây? Khoâng leõ, khoâng töø nôi ñaâu maø töï coù hay sao?

ÑOAÏN 55

_ A-Nan! OÂng khoâng bieát theå-taùnh cuûa caùc phaùp trong Nhö-Lai-Taïng (Chôn-Taâm),

- taùnh (baûn-theå) cuûa gioù, laø Chôn Khoâng,

- taùnh (baûn-theå) cuûa Khoâng, laø Chôn gioù.




_ A-Nan! Moät ngöôøi ñoäng y thì coù moät chuùt gioù sanh ra.

_ Taát caû ngöôøi trong theá-gian ñeàu ñoäng y, thì khaép caû theá-gian ñeàu coù gioù, chæ tuøy

theo nghieäp cuûa chuùng-sanh maø hieän ra, chôù gioù khoâng coù phöông-höôùng xöù-sôû gì caû.


sanh, hay Töï-nhieân coù ... . Neân noù chæ ñuùng trong lôøi noùi luaän-ñaøm, maø hoaøn-toaøn khoâng

ñuùng nghóa chôn-thieät.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 56

5. Phaät chæ Khoâng-ñaïi. (Laø hö-khoâng cuøng khaép, noù cuõng töø Chôn-Taâm bieán hieän ra.)

- Hö : laø Thaùi-hö, laø troáng roãng, coù tieáng maø khoâng coù thaät, neân coù danh maø khoâng

hình chaát.

- Khoâng : laø troáng trôn, neân khoâng chöôùng ngaïi.

- Hö-khoâng : laø caùi theå thanh trong, maø töôùng thì troáng trôn, neân luoân bình-ñaúng cuøng

khaép, tuøy theo vaät theå maø coù saéc-töôùng sai khaùc, noï kia. Neân coøn goïi laø:

“Saéc hö-khoâng”.

_ Phaät daïy: Taùnh hö-khoâng voâ-hình, nhôn saéc-töôùng maø hieån baøy.

_ Nhö trong thaønh Thaát-La-Phieät, ñòa-theá caùch xa soâng raïch, daân chuùng muoán caát

nhaø ôû, phaûi ñaøo gieáng kieám nöôùc.

_ Khi ñaøo ñöôïc moät thöôùc ñaát thì coù moät thöôùc hö-khoâng.

_ Khi ñaøo ñöôïc möôøi thöôùc ñaát thì coù möôøi thöôùc hö-khoâng hieän ra.

_ Hö-khoâng saâu hay caïn tuøy ôû choã ñaøo nhieàu hay ít.

_ Vaäy hö-khoâng aáy:

- laø nhôn ñaát sanh ra?

- hay nhôn ñaøo maø coù?

- hay khoâng nhôn ñaâu maø töï sanh?

ÑOAÏN 57

_ A-Nan! Neáu hö-khoâng naøy chaúng coù nöông theo ñaâu maø töï phaùt, thì taïi sao khi

chöa ñaøo ñaát, khoâng thaáy coù hö-khoâng, laïi chæ thaáy ñaày ñaát maø thoâi?

_ Coøn noùi hö-khoâng nhôn ñaøo maø coù, thì khi ñaát ñem ra, phaûi thaáy hö-khoâng vaøo,

taïi sao laïi khoâng thaáy noù vaøo?

_ Neáu hö-khoâng khoâng coù ra vaøo, thì hö-khoâng chaúng khaùc chi vôùi ñaát, töùc laø ñoàng

taùnh vôùi ñaát, nhöng taïi sao khi ñem ñaát ra, hö-khoâng laïi chaúng ra?

_ Laïi neáu hö-khoâng do ñaøo ñaát maø sanh, thì thaønh ra ñaøo hö-khoâng, chôù chaúng

phaûi ñaøo ñaát.

_ Traùi laïi, neáu hö-khoâng chaúng do ñaøo ñaát maø sanh, thì taïi sao ñaøo ñaát roài môùi

thaáy hö-khoâng?

_ A-Nan! OÂng neân suy xeùt kyõ:

- ñaøo ñaát laø do tay ngöôøi, tuøy theo choã maø ñaøo,

- coøn ñaát cuïc laø nhôn ñaát ñaøo beân döôùi ñaát dôi leân,

- nhö vaäy hö-khoâng töø ñaâu maø coù?

_ Ñaøo ñaát laø vieäc thaät, do söùc ngöôøi taùc-ñoäng, coøn hö-khoâng thì troáng roãng, khoâng

hình-töôùng; hai thöù naøy chaúng lieân-can gì vôùi nhau, khoâng hoøa khoâng hieäp. Vaäy hö-khoâng

töø ñaâu sanh ra, khoâng leõ khoâng do ñaâu maø hö-khoâng töï coù?


_ Theå taùnh hö-khoâng voán baát-ñoäng, chaâu-bieán vieân-maõn. Neân bieát hö-khoâng cuøng

vôùi töù ñaïi: Ñòa, hoûa, thuûy, phong, goïi laø nguõ ñaïi, ñeàu ôû trong Nhö-Lai-Taïng, theå-taùnh chôn

vieân-dung, voán khoâng sanh-dieät.

_ Caùc ñaïi naøy ñeàu laø dieäu-duïng cuûa Nhö-Lai-Taïng bieåu-hieän (Chôn-Taâm).

ÑOAÏN 58

_ A-Nan! OÂng khoâng bieát ñöôïc theå-taùnh cuûa caùc phaùp trong Nhö-Lai-Taïng (Chôn-

Taâm),

- taùnh (baûn-theå) cuûa giaùc laø Chôn-Khoâng,

- taùnh (baûn-theå) cuûa hö-khoâng laø Chôn-Giaùc.



_ A-Nan! Moät choã ñaøo gieáng, thì moät choã coù hö-khoâng. Taát caû ngöôøi trong theá-gian

ñeàu ñaøo gieáng, thì khaép caû theá-gian ñeàu coù hö-khoâng, chæ tuøy theo nghieäp cuûa chuùng-sanh

maø hieän ra, chôù hö-khoâng khoâng coù phöông-höôùng xöù-sôû gì caû.



GHI CHUÙ

_ Ñòa, hoûa, thuûy, phong, hö-khoâng, 5 ñaïi naøy thuoäc veà phaàn vaät-chaát, ñaïi-dieän cho

caùc saéc-töôùng, goïi chung laø Saéc-Phaùp.

_ Kieán vaø Thöùc, 2 ñaïi naøy thuoäc veà phaàn tinh-thaàn, ñaïi-dieän cho caùc Thöùc (caùi

bieát), goïi chung laø Taâm-Phaùp.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 59

6. Phaät chæ Kieán-ñaïi. (Caùi thaáy, laø caùc giaùc-quan töø Chôn-Taâm bieán hieän.)

_ Phaät daïy: A-Nan! Taùnh thaáy (Kieán-ñaïi) coù giaùc-chieáu (toû saùng), nhöng khoâng

lieãu-tri phaân-bieät (laø khoâng nhaän bieát roõ raøng ñöôïc), noù nhôn ñoái-ñaõi vôùi Saéc vaø Khoâng môùi

coù bieát.

_ Nhö nay oâng ôû röøng Kyø-Ñaø, sôùm mai thì thaáy saùng, chieàu thì thaáy toái, ñeâm coù

traêng thì saùng, khoâng traêng thì toái, taùnh thaáy cuûa oâng nhôn ñoái-ñaõi vôùi hai töôùng saùng toái

maø coù thaáy phaân-bieät ñöôïc.

_ Vaäy taùnh thaáy naøy, cuøng vôùi saùng, toái vaø hö-khoâng laø

- ñoàng moät theå hay laø khaùc theå,

- hoaëc ñoàng hay khaùc,

- hoaëc chaúng ñoàng hay chaúng khaùc?

ÑOAÏN 60

_ A-Nan! Neáu taùnh thaáy cuøng vôùi saùng, toái vaø hö-khoâng ñoàng moät theå, thì hai töôùng

saùng vaø toái luoân tieâu-dieät laãn nhau, nhö saùng thì khoâng toái, toái thì khoâng saùng.

_ Neáu taùnh thaáy naøy cuøng vôùi toái ñoàng moät theå, thì khi saùng ñeán, caùi thaáy phaûi maát.

_ Coøn taùnh thaáy naøy cuøng vôùi saùng ñoàng moät theå, thì khi toái laïi, caùi thaáy phaûi dieät.

_ Taùnh thaáy neáu maát, thì laøm sao thaáy saùng, thaáy toái ñöôïc?

_ Laïi nöõa, saùng vaø toái khaùc nhau, coøn taùnh thaáy khoâng coù sanh-dieät, nhö vaäy laøm

sao noùi laø ñoàng moät theå ñöôïc.

_ Neáu taùnh thaáy cuøng vôùi saùng, toái vaø hö-khoâng chaúng phaûi moät theå, thì rôøi ba thöù

aáy ra, oâng haõy chia rieâng taùnh thaáy cuûa oâng ra, xem thöû hình-töôùng cuûa noù nhö theá naøo?


_ Neáu rôøi toái, saùng, vaø hö-khoâng, thì taùnh thaáy cuûa oâng gioáng nhö loâng ruøa, söøng

thoû, nghóa laø taùnh thaáy khoâng coù?

_ Khi phaân-tích ra, toái, saùng vaø hö-khoâng, ba caùi ñeàu khaùc nhau, thì taùnh thaáy cuûa

oâng ôû choã naøo?

_ Laïi nöõa, saùng vaø toái traùi nghòch nhau, thì taùnh thaáy laøm sao noùi ñoàng ñöôïc?

_ Neáu rôøi saùng, toái vaø hö-khoâng ra, thì taùnh thaáy khoâng coù töï-theå, töùc laø khoâng coù

taùnh thaáy, thì laøm sao noùi laø khaùc ñöôïc?

_ Khoâng theå chia ranh ñaây laø hö-khoâng, kia laø taùnh thaáy ñöôïc, thì laøm sao noùi laø

khoâng ñoàng ñöôïc?

_ Toái, saùng chaúng ñoàng, coøn taùnh thaáy thì khoâng bieán ñoåi, thì sao laïi noùi laø khoâng

khaùc, phaûi khoâng?


- caùi saùng do maët trôøi moïc,

- caùi toái laø thuoäc veà ban ñeâm, khoâng traêng,

- troáng roãng, thoâng suoát thuoäc veà hö-khoâng,

- ngaên ngaïi thuoäc veà ñaát, vaäy taùnh thaáy nhôn ñaâu maø coù thaáy ñöôïc?

_ Taùnh thaáy coù giaùc-chieáu (bieát), hö-khoâng chaúng coù bieát, khoâng ñoäng, khoâng hoøa,

khoâng hieäp. Vaäy taùnh thaáy töø ñaâu sanh ra, khoâng leõ khoâng do ñaâu maø taùnh thaáy töï coù?

_ A-Nan! OÂng neân bieát:

- Theå-taùnh Kieán-ñaïi, laø caùi taùnh cuûa “Thaáy” cuõng laø Taâm.

- Giaùc-minh laø Taâm, laø taùnh cuûa “Thaáy”, voán saün thanh-tònh khaép caû phaùp-giôùi vôùi

hö-khoâng cuõng vaéng laëng voâ-bieân cuøng khaép.

- Cho tôùi töù ñaïi: ñòa, hoûa, thuûy, phong bieán-chuyeån, goïi chung laø: luïc ñaïi, theå-taùnh

vieân-dung, cuøng khaép baát-ñoäng, khoâng sanh khoâng dieät, taát caû ñieàu dieäu-duïng cuûa Nhö-

Lai-Taïng bieán hieän ra caû.

_ A-Nan! OÂng coøn meâ môø neân khoâng nhaän-thöùc ñöôïc caùc thöù: Kieán Vaên Giaùc Tri

(Thaáy nghe hieåu bieát) cuûa oâng, noù cuøng moät theå-taùnh cuûa caùc phaùp trong Nhö-Lai-Taïng

caû.

_ OÂng haõy xeùt caùc thöù: Kieán Vaên Giaùc Tri aáy, laø sanh laø dieät, laø ñoàng laø khaùc,

khoâng phaûi sanh hay dieät, khoâng phaûi ñoàng hay khaùc.

ÑOAÏN 61

_ A-Nan! OÂng khoâng bieát trong Nhö-Lai-Taïng,

- taùnh thaáy giaùc-minh laø Töï-Taùnh chôn-giaùc, noù thieâng saùng, hoaøn-toaøn, khaùc bieät

vôùi taùnh thaáy phaøm-phu bò buoäc ôû Nhaõn-caên,

- taùnh thaáy giaùc-minh voán thanh-tònh baûn-nhieân, chaâu-bieán khaép caû phaùp-giôùi, tuøy

theo taâm chuùng-sanh phaân-bieät nhö theá naøo, thì noù öùng hieän ra nhö theá naáy, maø thaønh

dieäu-duïng.

_ Kieán-ñaïi thaáy khaép phaùp-giôùi nhö vaäy thì: tai nghe, muõi ngöûi, löôõi neám, thaân caûm-

xuùc, yù bieát, cuõng nhieäm-maàu chaâu-bieán khaép caû phaùp-giôùi nhieäm maàu, chaúng coù haïn-ñònh

phöông höôùng xöù sôû, chæ tuøy thuaän theo nghieäp cuûa chuùng-sanh maø hieän ra dieäu-duïng.

_ Ngöôøi theá-gian khoâng bieát, duøng yù-thöùc phaân-bieät voïng chaáp cho laø Nhaân-duyeân

sanh, hay Töï-nhieân coù ... . Neân noù chæ duøng trong lôøi noùi luaän-ñaøm, maø hoaøn-toaøn khoâng

coù thaät nghóa.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 62

7. Phaät chæ Thöùc-ñaïi. (Laø chæ Thöùc laø phaân-bieät töø Chôn-Taâm bieán hieän)

_ Phaät daïy: A-Nan! Taùnh cuûa thöùc-ñaïi (phaân-bieät) khoâng coù nguoàn goác, chæ nhôn

theo luïc caên vaø luïc traàn giaû-laäp maø phaùt-sanh ra.

_ Baây giôø oâng haõy duøng maét (nhaõn-caên) ngoù löôùt qua khaép taát caû Thaùnh-chuùng

trong hoäi naøy xem.

_ Thì con maét cuûa oâng chaúng khaùc naøo nhö taám göông, noù khoâng coù phaân-bieät gì

rieâng khaùc caû.

_ Roài keá ñoù caùi thöùc cuûa oâng môùi döïa vaøo ñoù khôûi leân, môùi tuaàn-töï phaân-bieät: Ñaây

laø Vaên-Thuø, kia laø Phuù-Laâu-Na, ñoù laø Muïc-Kieàn-Lieân, noï laø Tu-Boà-Ñeà, vaø Xaù-Lôïi-Phaát

v.v...

_ Vaäy caùi thöùc hieåu bieát phaân-bieät naøy:

- töø caùi thaáy (maét) sanh?

- hay töø nôi caùc töôùng (caûnh-vaät) maø sanh?

- hoaëc töø nôi hö-khoâng maø sanh?

- hay laø khoâng nöông theo choã naøo maø thöùc boãng nhieân töï sanh?

ÑOAÏN 63

_ A-Nan! Neáu thöùc do caùi thaáy (maét) sanh, maø chaúng coù boán töôùng: saùng, toái, saéc,

khoâng, thì caùi thaáy (maét) cuûa oâng khoâng coù thaáy. Taùnh thaáy ñaõ khoâng coù, thì caùi thöùc

phaân-bieät kia laøm sao töø nôi taùnh thaáy maø sanh ñöôïc.

_ Coøn noùi thöùc phaân-bieät naøy, töø caùc töôùng (caûnh-vaät) sanh, chôù khoâng do taùnh

thaáy (maét), theá thì oâng laáy caùi gì ñeå thaáy ñöôïc, caùi saùng, toái, saéc, vaø hö-khoâng, caùc töôùng

khoâng coù, thì caùi thöùc cuûa oâng do ñaâu maø sanh ñöôïc?

_ Neáu cho raèng: Thöùc sanh do hö-khoâng, thì noù chaúng lieân-can gì tôùi taùnh thaáy vaø

caùc töôùng (caûnh-vaät), maø khoâng thaáy thì khoâng bieát ñöôïc: saùng, toái, saéc, khoâng. Ñaõ khoâng

töôùng (caûnh-vaät) thì duyeân bò dieät, neân caùi: kieán, vaên, giaùc, tri, khoâng bieát döïa choã naøo maø

thaønh-laäp?

_ Vaäy thöùc ôû giöõa hai khoaûng, chaúng phaûi thaáy vaø chaúng phaûi töôùng (caûnh-vaät), thì

thöùc khoâng coù töï-theå (töùc noù khoâng töï bieát), neân cuõng khoâng thaønh-laäp ñöôïc. (Vì noù ñoàng

vôùi caùi khoâng.)

_ Coøn neáu noùi noù laø “Khoâng”, thì cuõng nhö: khoâng coù.

_ Coøn noùi noù laø “Coù”, thì laïi khoâng phaûi ñoàng vôùi caùc caûnh-vaät (töôùng).

_ Vaäy cho caùi thöùc cuûa oâng coù phaùt-sanh ra nöõa, thì cuõng khoâng theå phaân-bieät caùi

gì ñöôïc, vì rôøi taùnh thaáy vaø caùc caûnh-vaät (töôùng) maø noùi thöùc sanh nôi hö-khoâng, thaät laø

voâ-lyù.

_ Neáu baûo raèng: Thöùc khoâng nöông theo choã naøo maø boãng nhieân sanh, thì taïi sao

ban ngaøy khoâng coù maët traêng, sao chaúng khôûi ra thöùc phaân-bieät maët traêng, maø laïi chæ

phaân-bieät maët trôøi maø thoâi? Ñaây laø moät tri-kieán sai laàm.


- Taùnh thaáy thì thuoäc veà: con maét.

- Caùc töôùng (caûnh-vaät) thuoäc veà: tieàn-caûnh.

- Nhöõng gì coù hình-töôùng thì goïi laø: Coù (töùc Saéc).

- Coøn khoâng coù hình-töôùng thì goïi laø: Khoâng (Khoâng Saéc).

- Caên-traàn, Saéc-khoâng roõ raøng nhö vaäy, thì thöùc duyeân töø ñaâu maø sanh?

_ Thöùc thì lay ñoäng (coù phaân-bieät), taùnh thaáy thì ñöùng laëng (khoâng phaân-bieät),

khoâng hoøa khoâng hieäp, cho ñeán taùnh nghe (nhó-thöùc), taùnh ngöûi (tî-thöùc), taùnh neám (thieät-

thöùc), taùnh xuùc (thaân-thöùc), taùnh bieát (yù-thöùc) cuõng gioáng nhö vaäy.


_ Vaäy thöùc töø ñaâu sanh ra, khoâng leõ khoâng do ñaâu maø thöùc töï coù?

_ Neáu taùnh thöùc voán khoâng nöông theo choã naøo maø sanh, thì phaûi bieát caùc taùnh

phaân-bieät vaø kieán, vaên, giaùc, tri, ñeàu vaéng laëng vieân-maõn, khoâng bò caùc sôû-duyeân (choã taïo

duyeân) raøng buoäc, ñöùng chung vôùi luïc ñaïi: Ñòa, Hoûa, Thuûy, Phong, Khoâng, Kieán, goïi laø

thaát ñaïi, ñeàu ôû trong Nhö-Lai-Taïng bieàn hieän ra, theå-taùnh vieân-dung, voán khoâng sanh, dieät.

ÑOAÏN 64

_ A-Nan! Taâm cuûa oâng coøn noâng caïn neân chöa toû ngoä taùnh thaáy nghe hieåu bieát

(kieán vaên giaùc tri) saùng suoát goác ôû Nhö-Lai-Taïng, cuøng moät theå-taùnh.

_ OÂng haõy xeùt kyõ: thöùc taâm vaø saùu caên:

- laø ñoàng hay khaùc,

- laø coù hay khoâng,

- khoâng ñoàng hay khoâng khaùc,

- chaúng phaûi coù hay chaúng phaûi khoâng?

_ A-Nan! OÂng khoâng bieát trong Nhö-Lai-Taïng (Chôn-Taâm),

- taùnh cuûa Thöùc laø taâm minh-tri (bieát trong saùng),

- coøn taùnh chôn-thöùc laø giaùc-minh (saùng suoát) nhieäm-maàu, thanh-tònh trang-

nghieâm, chaâu-bieán khaép caû phaùp-giôùi, chaúng coù haïn-ñònh xöù sôû, chæ tuøy theo nghieäp cuûa

chuùng-sanh maø hieän ra dieäu-duïng, chôù khoâng coù haïn-ñònh phöông-höôùng xöù-sôû gì caû.


sanh, hay Töï-nhieân coù…. Ñoù laø taïi yù-thöùc phaøm-phu so ño phaân-bieät, maø noù chæ ñuùng trong

lôøi noùi luaän-ñaøm, maø hoaøn-toaøn khoâng ñuùng nghóa chôn-thieät.

TOÙM LAÏI vaø BÌNH-LUAÄN THAÁT ÑAÏI.


(Goàm Vaät-chaát vaø Tinh-thaàn)

Ñaàu tieân chuùng ta neân xeùt roõ hai taùnh:

_ Kieán-ñaïi : Taùnh thaáy (caùi thaáy)

_ Thöùc-ñaïi : Taùnh hieåu bieát (phaân-bieät)

1. Taùnh thaáy: Laø thuoäc caùc giaùc-quan, veà phaàn tröïc-giaùc, noù laø duïng cuûa Chôn-

Taâm, noù gioáng nhö söï chieáu soi cuûa caùi kieáng, noù coù boån-phaän laø chieáu soi caûnh, laøm toû roõ

caûnh maø thoâi, chôù khoâng coù phaân-bieät tính toaùn gì caû. (Noù thuoäc veà naêm thöùc ñaàu cuûa

naêm caên ngoaøi.)

2. Thöùc: Thì noù hieåu bieát, phaân-bieät: Toát xaáu, hay dôû, daøi ngaén, vuoâng troøn, v.v... .

(Noù thuoäc veà thöùc thöù saùu cuûa Taâm vöông.)

_ Toùm laïi 7 ñaïi: goàm Vaät-chaát vaø Tinh-thaàn. (Coøn goïi laø: Saéc-Phaùp vaø Taâm-Phaùp)

- Phaàn Vaät-chaát coù 5 ñaïi: Ñòa, Hoûa, Thuûy, Phong, Khoâng.

- Phaàn Tinh-thaàn coù 2 ñaïi: Kieán-ñaïi (taùnh thaáy) vaø Thöùc-ñaïi (caùi hieåu bieát, phaân-

bieät).

_ Cho neân trong vuõ-truï bao-la meânh moâng, tuy coù thieân-hình vaïn-traïng, nhöng toùm

laïi thì khoâng ngoaøi Vaät-chaát vaø Tinh-thaàn (Saéc vaø Taâm).

_ Ñoaïn noùi veà 7 ñaïi naøy: laø noùi veà Vaät-chaát laãn Tinh-thaàn ñeàu töø nôi Chôn-Taâm

(duïng qua danh-töø Nhö-Lai-Taïng), noù tuøy theo nghieäp cuûa chuùng-sanh maø hieän ra nhö theá

naøy hoaëc nhö theá kia, coù ngaøn sai muoân khaùc. Ví nhö ngöôøi chieâm bao thaáy hieän ra con

ngöôøi, caûnh-vaät, tình-huoáng ... y nhö thaät.


_ Noùi veà Baûn-theå (Taâm) cuûa 7 ñaïi thì laø: Chôn, voán khoâng sanh dieät.

_ Noùi veà Hieän-töôïng (caùc hình-töôùng) cuûa 7 ñaïi thì laø: Voïng.

_ Vì chuùng ta meâ-muoäi khoâng bieát, neân chaáp theá naøy theá kia. (Nhö ngöôøi ñang

chieâm bao, chaáp caûnh chieâm bao cho laø thaät.)

_ Khi NGOÄ ñöôïc Chôn-Taâm roài, thì 7 ñaïi naøy ñeàu trôû veà Theå-taùnh Chôn-Taâm.

(Nhö ngöôøi thöùc giaác, caûnh chieâm bao lieàn heát. Baáy giôø môùi bieát caùc caûnh-vaät

trong chieâm bao ñoù, ñeàu do taâm chieâm bao hieän ra.)

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 65

- Ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng “Kieán-ñaïo” (thaáy Chôn-Taâm)

- A-Nan vì ngoä ñöôïc Chôn-Taâm, neân ñöùng daäy phaùt lôøi theä-nguyeän roäng lôùn.

_ Khi aáy, ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng nhôø nhöõng lôøi khai-thò nhieäm-maàu cuûa Phaät,

neân moãi ngöôøi ñeàu ngoä ñöôïc Chôn-Taâm cuûa mình chaâu-bieán khaép caû phaùp-giôùi 10

phöông, caûm thaáy thaäp phöông hö-khoâng raát nhoû heïp vaø roõ raøng nhö chieác laù naém trong

tay.

_ Taát caû söï-vaät coù ôû theá-gian ñeàu ôû trong Chôn-Taâm caû.

_ Vì Chôn-Taâm bao truøm khaép thaäp phöông theá-giôùi, neân thaáy caùi thaân do cha meï

sanh ra thaät nhoû nhen laøm sao, noù nhö moät hoät buïi ôû trong möôøi phöông hö-khoâng, thoaït

coøn thoaït maát, khoâng nghóa lyù gì, vaø cuõng nhö moät gioït nöôùc boït giöõa bieån caû, khi sanh khi

dieät, khoâng thaám vaøo ñaâu.

_ Ngaøi A-Nan ngoä ñöôïc Chôn-Taâm dieäu-giaùc thöôøng-truï cuûa mình khoâng sanh-dieät

vaø roäng lôùn troøn khaép voâ bôø beán, neân chaép tay kính laïy Phaät vaø xöùng theo Chôn-Taâm bao-

la maø noùi baøi keä khen ngôïi vaø phaùt-nguyeän:

Nguyeân-vaên ÑOAÏN 66

1. Dieäu-traïm (6) Toång-trì (7) Baát-ñoäng Toân (8),

2. Thuû-Laêng-Nghieâm Vöông ñôøi ít coù,

3. ÖÙc kieáp ñieân-ñaûo toâi tieâu heát,

4. Khoûi traûi taêng-kyø (9), ñöôïc Phaùp-thaân (10).

5. Nguyeän nay ñaéc quaû, thaønh Baûo-Vöông (11),

6. Trôû laïi ñoä thoaùt Haèng-sa chuùng (12),

7. Laáy taâm nhieät-thaønh phuïng traàn-saùt (13),

8. Theá môùi goïi laø baùo Phaät-aân (14).

9. Ngöôõng caàu Theá-Toân chöùng-minh cho!

10. Theà vaøo tröôùc nguõ-tröôïc aùc-theá (15),

11. Neáu coøn moät ngöôøi chöa thaønh Phaät,

12. Khoâng chòu veà ôû caûnh Nieát-Baøn (16).

13. Ñaïi-huøng, ñaïi-löïc, ñaïi töø-bi (17),

14. Xeùt laïi tröø tuyeät hoaëc vi-teá (18),

15. Khieán toâi leân baäc Voâ-Thöôïng Giaùc (19),

16. Toïa ñaïo-traøng khaép caû möôøi phöông,

17. Taùnh Thuaán-nhaõ-ña (20) coù tieâu maát,

18. Taâm Thöôùc-ca-ra (21) khoâng dôøi ñoåi (22).

NGUYEÂN-VAÊN

HEÁT QUYEÅN BA


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 66

Nguyeân-vaên Nghóa

1. Dieäu-traïm Toång-trì Baát-ñoäng Toân,

2. Thuû-Laêng-Nghieâm Vöông ñôøi ít coù,

3. ÖÙc kieáp ñieân-ñaûo toâi tieâu heát,

4. Khoûi traûi taêng-kyø, ñöôïc Phaùp-thaân.

5. Nguyeän nay ñaéc quaû, thaønh Baûo-Vöông,

6. Trôû laïi ñoä thoaùt Haèng-sa chuùng,

7. Laáy taâm nhieät-thaønh phuïng traàn-saùt,

8. Theá môùi goïi laø baùo Phaät-aân.

9. Ngöôõng caàu Theá-Toân chöùng-minh cho!

10. Theà vaøo tröôùc nguõ-tröôïc aùc-theá,

11. Neáu coøn moät ngöôøi chöa thaønh Phaät,

12. Khoâng chòu veà ôû caûnh Nieát-Baøn.

13. Ñaïi-huøng, ñaïi-löïc, ñaïi töø-bi,

14. Xeùt laïi tröø tuyeät hoaëc vi-teá,

1. Kính laïy Phaùp-thaân, Baùo-thaân, cuøng Hoùa-

thaân Phaät.

2. Vaø kinh Thuû-Laêng-Nghieâm vöông laø

ngoâi Phaùp-baûo raát hy-höõu (hieám coù) treân

ñôøi.

3. Tieâu tröø cho con caùc voïng-töôûng ñieân-

ñaûo töø öùc kieáp.

(Töùc khen ngôïi ñöùc duïng cuûa phaùp-

moân Thuû-Laêng-Nghieâm tieâu-dieät ñöôïc taát

caû voïng-töôûng ñieân-ñaûo trong voâ-löôïng

kieáp.)

4. Khieán con chaúng caàn traûi qua voâ-soá

kieáp tu-haønh maø vaãn ñaëng Phaùp-thaân

Phaät.

(Tu phaùp-moân naøy ñöôïc vieân chöùng

Töï-Taâm Chôn-Nhö, töùc laø Phaùp-thaân ôû

hieän kieáp, khoûi traûi qua voâ-soá kieáp tu. Coøn

neáu tu theo caùc Phaùp-moân khaùc, e raèng

phaûi traûi qua voâ-bieân kieáp môùi ñaéc ñöôïc

Phaùp-thaân.)

5. Hoâm nay con nguyeän mau ñaëng thaønh

quaû Phaät.

6. Ñeå trôû laïi coõi Ta-baø, ñoä thoaùt chuùng-

sanh nhieàu nhö caùt soâng Haèng.

7. Con nguyeän ñem thaâm-taâm (haêng haùi

vaø thaät loøng) naøy, phuïng-söï caùc Ñöùc Phaät

nhieàu nhö vi-traàn.

(Töùc laáy thaâm-taâm, treân phuïng thôø chö

Phaät, döôùi cöùu-ñoä chuùng-sanh ôû khaép coõi

nhieàu nhö vi-traàn.)

8. Theá môùi goïi laø ñeàn ôn chö Phaät.

9. Cuùi xin Ñöùc Theá-Toân chöùng-minh cho

lôøi theä-nguyeän cuûa con.

10. Trong ñôøi nguõ-tröôïc toäi aùc naøy, con theà

vaøo tröôùc ñeå giaûi meâ cöùu khoå vaïn loaïi

höõu-tình.

11. Neáu coøn moät chuùng-sanh naøo chöa

ñöôïc thaønh Phaät.

12. Thì con theà chaúng laõnh quaû vui Nieát-

Baøn.

13. Phaät laø ñaáng ñaïi-huøng, ñaïi-löïc, ñaïi töø-

bi.

14. Cuùi xin Ngaøi tieâu-tröø caùc ñieàu meâ laàm

vi-teá cho con.


15. Khieán toâi leân baäc Voâ-Thöôïng Giaùc,

16. Toïa ñaïo-traøng khaép caû möôøi phöông,

17. Taùnh Thuaán-nhaõ-ña coù tieâu maát,

18. Taâm Thöôùc-ca-ra khoâng dôøi ñoåi.

(Töùc laø chæ baøy theâm cho toû roõ, ñeå

giaûi tröø taän goác caùc aùc-chöôùng, hoaëc-

nghieäp, nghi-chaáp, daàu nhoû nhen cuõng

ñeàu döùt saïch heát.)

15. Khieán con sôùm ñaëng thaønh quaû Phaät.

16. Ngoài ñaïo-traøng (BT: Ñaõ laøm chuû Thaân-

Taâm.) thò-hieän khaép caû möôøi phöông quoác-

ñoä, cöùu vôùt chuùng-sanh ra khoûi bieån khoå.

17. Taùnh hö-khoâng kia coù theå tieâu maát.

18. Chôù chí-nguyeän (Taâm Boà-Ñeà) cuûa con

ñaây chaúng heà lay ñoäng, thoái-chuyeån, vaø

cöùng coûi, beàn chaéc.

Chuù Nghóa:

_ Taùnh Thuaán-nhaõ-ña : laø hö-khoâng.

_ Taâm Thöôùc-ca-ra : laø Taâm cöùng coûi, beàn chaéc.

_ Dieäu : laø tuøy duyeân (do 4 chaát hôïp thaønh ñeïp saùng, ngon ngoït, saïch seõ, maàu nhieäm) noù

hay chieáu minh maø tuøy duyeân.

_ Traïm : laø baát-bieán, thanh trong, laëng yeân.

_ Dieäu traïm : laø vaéng laëng trong saùng, laø tuøy duyeân maø baát-bieán, laø lôøi khen Phaùp-thaân

Phaät.

_ Toång : laø bao-haøm, laø bao-haøm gìn giöõ taát caû phaùp-moân.

_ Trì : laø gìn giöõ coâng-ñöùc, giôùi-haïnh, ñaây laø lôøi khen Baùo-thaân Phaät.

_ Baát-ñoäng : laø khoâng bao giôø lay chuyeån (laø noùi phaùp-thaân, vaø Taâm Chôn-Nhö haèng-

tònh).

_ Toân : laø kính troïng cao caû.

_ Baát-ñoäng toân : laø Ñöùc Phaät tuøy duyeân hoùa-ñoä chuùng-sanh, bình-ñaúng khoâng lay chuyeån,

cuõng laø lôøi khen caùc ÖÙng-hoùa-thaân Phaät.

_ Ñaïi-huøng : laø doõng maõnh, tinh-taán, khoâng heà thoái lui.

_ Ñaïi-löïc : laø thaáu trieät caùc phaùp theá-gian vaø xuaát theá-gian.

_ Ñaïi töø-bi : laø laøm cho taát caû chuùng-sanh thoaùt khoå, ñöôïc vui.

_ Hoaëc : sai laàm, meâ-muoäi, khoâng toû.

_ Vi-teá : raát nhoû nhen, raát mòn.

_ Caâu 6 : Trôû laïi ñoä thoaùt Haèng-sa chuùng.

Noù töông-ñoàng hai caâu keä nguyeän:

- Chuùng-sanh voâ-bieân theä-nguyeän ñoä.

- Phieàn-naõo voâ-taän theä-nguyeän ñoaïn.

_ Caâu 5 : Nguyeän nay ñaéc quaû, thaønh Baûo-vöông.

Noù töông-ñoàng hai caâu keä nguyeän:

- Phaùp-moân voâ-löôïng theä-nguyeän hoïc.

- Phaät-ñaïo voâ-thöôïng theä-nguyeän thaønh.

Haùn-vaên ÑOAÏN 66

1. Dieäu traïm toång-trì baát-ñoäng toân,

2. Thuû-Laêng-Nghieâm Vöông theá hy-höõu,

3. Tieâu ngaõ öùc kieáp ñieân-ñaûo töôûng,

4. Baát lòch taêng-kyø hoaïch Phaùp-thaân.

5. Nguyeän kim ñaéc quaû thaønh Böûu-vöông,


6. Höôøn ñoä nhö thò haèng-sa chuùng,

7. Töông thöû thaâm-taâm phuïng traàn-saùt,

8. Thò taéc danh vi baùo Phaät-aân.

9. Phuïc thænh Theá-Toân vò chöùng-minh,

10. Nguõ-tröôïc aùc-theá theä tieân nhaäp,

11. Nhö nhöùt chuùng-sanh vò thaønh Phaät,

12. Chung baát ö thöû thuû Neâ-hoaøn.

13. Ñaïi-huøng ñaïi-löïc ñaïi töø-bi,

14. Hy caùnh thaåm-tröø vi-teá hoaëc,

15. Linh ngaõ taûo ñaêng Voâ-Thöôïng Giaùc,

16. Ö thaäp-phöông giôùi toïa ñaïo-traøng,

17. Thuaán-nhaõ-ña taùnh khaû tieâu-vong,

18. Thöôùc-ca-ra taâm voâ ñoäng-chuyeån.

_ Caâu 10: Nguõ-tröôïc: 5 moùn nhô ñuïc.

1/ Kieáp-tröôïc : laø kieáp soáng thì quaù ngaén, neân sanh, laõo, beänh, töû, noù laøm chöôùng

ngaïi.

2/ Kieán-tröôïc : laø thaáy bieát ñeàu laàm laãn, laáy giaû laøm thaät.

3/ Phieàn-naõo-tröôïc : do: tham, saân, si, voïng-töôûng, ngaõ-maïn, meâ-chaáp aùm-muoäi, maø

sanh caùc phieàn-naõo dô baån.

4/ Chuùng-sanh-tröôïc : laø do caùc nghieäp-baùo: naøo oan-gia, traùi chuû, nghòch-caûnh, aùc-duyeân,

vay traû, traû vay, vaø caùc thöù vaät-chaát buoäc raøng nhieãu-haïi.

5/ Maïng-tröôïc : laø caên-maïng, thì khoâng beàn chaéc, thoaït coøn, thoaït maát, sanh-dieät

voâ-thöôøng.

TOÙM Phaàn 4 Khoa vaø 7 Ñaïi.

(Ñoaïn 59 Quyeån 2 – Ñoaïn 66 Quyeån 3)

_ Phaàn naøy Phaät giaûng daïy: Nguõ-aám, Luïc-nhaäp, Thaäp nhò xöù, Thaäp baùt giôùi vaø

Thaát-ñaïi, goïi chung laø 4 Khoa vaø 7 Ñaïi. Toùm laïi goïi laø:

- Saéc : töùc Saéc-Phaùp (phaàn Vaät-chaát).

- Taâm : töùc Taâm-Phaùp (phaàn Tinh-thaàn).

_ Taát caû Saéc vaø Taâm ñeàu töø Taâm Chôn-Nhö vieân-giaùc thöôøng-truï bieåu-hieän ra qua

danh-töø Nhö-Lai-Taïng, noù hình thaønh vaø dieäu-duïng, linh-giaùc, thaáy hình nhö Thaät (khi

chuùng ta coøn ñang meâ, töùc coøn ñang beänh, neân thaáy noù nhö vaäy), khi chuùng ta giaùc-ngoä,

thì nhaän thaáy noù voán giaû-laäp, khoâng coù thaät-theå.

_ Cho neân ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng sau khi nghe Phaät giaûng daïy, roài caûm nhaän

bieát ñöôïc noù laø giaû, maø chöùng-ngoä ñöôïc caùi Thaät-Töôùng laø Chôn-Taâm cuûa mình. Noù roäng

lôùn bao truøm caû vuõ-truï, voâ-bieân theá-giôùi, voâ-taän chuùng-sanh ñeàu ôû trong Chôn-Taâm caû.

_ Baáy giôø ngaøi A-Nan thaáy möôøi phöông theá-giôùi raát roõ raøng vaø thaáy noù nhoû nhoi

nhö chieác laù naém trong tay, vaø quay laïi nhìn thaáy thaân hoaïn naøy do cha meï sanh ra, noù

nhoû nhö hoät buïi bay trong möôøi phöông hö-khoâng, thoaït coøn thoaït maát, chaúng thaám vaøo

ñaâu so vôùi Taâm Chôn-Nhö caû.

_ Bôûi ngaøi A-Nan ngoä ñöôïc Chôn-Taâm roäng lôùn, cuøng vôùi chuùng-sanh ñoàng moät

theå khoâng hai, cho neân ngaøi môùi xöùng theo Chôn-Taâm roäng lôùn, khôûi ra ñoàng theå Ñaïi-bi

phaùt lôøi theä-nguyeän roäng saâu nhö theá, nhö:

- Caâu 10 : Trong ñôøi nguõ-tröôïc toäi aùc naøy, con theà vaøo tröôùc ñeå cöùu khoå

chuùng-sanh.


- Caâu 11, 12 : Neáu coøn moät chuùng-sanh naøo chöa ñöôïc thaønh Phaät, thì con theà

chaúng laõnh quaû vui Nieát-Baøn.

- Caâu 17, 18 : Taùnh hö-khoâng kia coù theå tieâu maát, chôù chí-nguyeän cuûa con ñaây

chaúng heà lay ñoäng.

_ Trong kinh noùi: Theá-giôùi voâ-bieân, chuùng-sanh voâ-taän, vaäy bieát bao giôø ñoä heát taát

caû chuùng-sanh, maø ngaøi laïi theä-nguyeän xung-phong vaøo ñôøi nguõ-tröôïc toäi aùc tröôùc heát, ñeå

cöùu-ñoä chuùng-sanh, neáu coøn moät chuùng-sanh naøo chöa thaønh Phaät, thì ngaøi chaúng chòu an

vui ôû caûnh Nieát-Baøn.

_ Thaät laø loøng töø-bi roäng lôùn voâ-cuøng, vôùi chí-nguyeän cao-thöôïng hy-sinh ñoä ñôøi

cuûa ngaøi nhö theá, ñaùng cho chuùng ta troïn ñôøi baùi-phuïc.

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN BA



KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN TÖ



MUÏC-LUÏC


QUYEÅN TÖ

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

Noùi hai Nhö-Lai-Taïng.

_ Vaán ñaùp bieän caùc hoaëc. (Ñoaïn 1)

I. Ngaøi Phuù-Laâu-Na döïa theo nghóa tröôùc, hoûi hai vieäc.

A. Traàn tình.

B. Toû baøy hai vieäc nghi. (Ñoaïn 2)

B1. Nghi vaïn phaùp sanh-khôûi vaø tieáp-tuïc.

B2. Nghi 5 ñaïi vieân-dung.

C. Xin Phaät khai-thò.

II. Phaät thöù lôùp tröø hai vieäc nghi. (Ñoaïn 3)

A. Phaät höùa noùi.

B. Phaät chaùnh ñaùp. (Ñoaïn 4)

C. Phaät khai-thò. (Ñoaïn 23)

_ Hieån-minh coâng-ñöùc voâ-laäu (Ñoaïn 26)

ÑEÁN ÑAÂY LAØ HEÁT PHAÀN DAÏY TU SA-MA-THA

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


B. Phaät chaùnh ñaùp.

1. Noùi: “Baát khoâng Nhö-Lai-Taïng”. (Ñoaïn 4)

1.1 Ñaùp caâu hoûi thöù nhöùt.

1.2 Giaûi-thích caâu hoûi. (Ñoaïn 10)

1.2.1 Ngaøi Phuù-Laâu-Na nghi.

1.2.2 Phaät laáy thí-duï giaûi-thích. (Ñoaïn 11)

1.2.2.A Thí-duï: Voïng khoâng sanh trôû laïi.

1.2.2.A.1 Voâ-minh voán khoâng.

1.2.2.A.2 Vaïn-phaùp hieän laø khoâng. (Ñoaïn 12)

1.2.2.B Chôn khoâng trôû laïi Voïng.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi



2. Noùi: Khoâng baát khoâng Nhö-Lai-Taïng. (Ñoaïn 13)


2.1 Ñaùp caâu hoûi thöù hai.

2.1.1 Ñaët vaán-ñeà.

2.1.2 Khai-thò.

2.1.2.A “Khoâng baát khoâng Nhö-Lai-Taïng” ñeå tröø nghi.

2.1.2.B Toû caû ba Taïng ñeå khuyeán tu. (Ñoaïn 15)


2.2.1 Ngaøi Phuù-Laâu-Na hoûi.

2.2.2 Phaät daïy. (Hieån-minh Voïng voán voâ-nhaân.) (Ñoaïn 21)

GIAÛNG GIAÛI


B. HAØNH ÑAÏO (Daïy tu phaùp Tam-ma-ñeà)

I. Choïn caên vieân-thoâng nhöùt.

1. Ngaøi A-Nan caàu muoán chöùng-nhaäp. (Ñoaïn 27)


_ Phaân moân ñeå ñònh hai nghóa:

A. Môû ñöôøng tu.

B. Chính chæ daïy. (Ñoaïn 29)

_ Chöùng-nghieäm ñeå giaûi hai söï nghi: (Ñoaïn 47)

A. Nghieäm giaûi thöôøng vaø khoâng thöôøng.

B. Giaûi rieâng moái nuùt. (Ñoaïn 1, Quyeån 5)

_ Thaét khaên ñeå chæ thöù lôùp. (Ñoaïn 6, Quyeån 5)

_ Choïn caên vieân-thoâng nhöùt ñeå tu. (Ñoaïn 11, Quyeån 5)

3. Ñaïi-chuùng chöùng-nhaäp. (Ñoaïn 15, Quyeån 6)

II. Laäp ñaïo-traøng. (Ñoaïn 16, Quyeån 6)

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


PHAÄT KHAI-THÒ ÑAÏI-THÖØA PHAÙP





I. Nghóa quyeát-ñònh thöù nhöùt: Nhaân ñoàng nhö Quaû.

1. Xem xeùt.

2. Chæ choã neân tröø. (Ñoaïn 30)

2.1 Chæ chung nguõ tröôïc.

2.2 Chæ rieâng nguõ tröôïc. (Ñoaïn 31)

2.2.1 Kieáp tröôïc.

2.2.2 Kieán tröôïc. (Ñoaïn 32)

2.2.3 Phieàn-naõo tröôïc. (Ñoaïn 33)

2.2.4 Chuùng-sanh tröôïc. (Ñoaïn 34)

2.2.5 Maïng tröôïc. (Ñoaïn 35)

3. Khuyeân neân mau boû Voïng theo Chôn. (Ñoaïn 36)


II. Nghóa quyeát-ñònh thöù hai: Theo caên giaûi-thoaùt. (Ñoaïn 38)

1. Phaät chæ daïy.

1.1 Chæ caên laø choã raøng buoäc.

1.1.1 Phaûi bieát choã bò buoäc.

1.1.2 Chæ caên laø nuùt.

1.2 Chæ soá löôïng saùu caên. (Ñoaïn 39)

1.3 Chæ ngoõ vaøo. (Ñoaïn 41)

1.3.1 Tìm caên vieân-thoâng.

1.3.2 Vaøo moät caên, giaûi-thoaùt caû saùu caên.

2. Nhaân caâu hoûi noùi roõ. (Ñoaïn 42)

2.1 Ngaøi A-Nan hoûi Phaät.

2.2 Phaät giaûi-thích.

2.2.1 Chæ caùi meâ-hoaëc coøn saâu.

2.2.2 Chæ moät vaø saùu do hö-voïng.

2.2.3 Chæ roõ caên keát bôûi traàn. (Ñoaïn 43)

2.2.4 Chæ roõ traàn tieâu thì töôùng heát. (Ñoaïn 44)

2.2.4.1 Chæ môû thaét ñeå ñaùp caâu hoûi.

2.2.4.2 Chöùng-nghieäm. (Ñoaïn 45)

2.2.4.2.a Thoaùt raøng buoäc, thaønh dieäu-duïng.

2.2.4.2.b Sieâu-vieät thaønh Thuaàn-giaùc.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


2. Phaät daïy.

_ Chöùng-nghieäm ñeå giaûi hai söï nghi. (Ñoaïn 47)


I. Ngaøi A-Nan hieåu laàm lôøi noùi cuûa Phaät.

1. Nhaân-quaû khoâng traùi nhau.

2. Tröôùc sau noùi khaùc.

II. Phaät laáy thöôøng ñeå giaûi-thích lôøi nghi. (Ñoaïn 48)

1. Höùa tröø nghi.

1.1 Phaät daïy.

1.2 Ñaùnh chuoâng ñeå nghieäm thöôøng.

Hai laàn vaán-ñaùp.

2. Phaät traùch. (Ñoaïn 49)

2.1 Traùch laàm loän.

2.2 Traùch meâ.

3. Noùi theâm chieâm bao ñeå nghieäm thöôøng.

4. Daïy giöõ thöôøng. (Ñoaïn 50)




QUYEÅN TÖ

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

Noùi hai Nhö-Lai-Taïng.

_ Vaán ñaùp bieän caùc hoaëc. (Ñoaïn 1)

I. Ngaøi Phuù-Laâu-Na döïa theo nghóa tröôùc, hoûi hai vieäc.

A. Traàn-tình.

B. Toû baøy hai vieäc nghi. (Ñoaïn 2)




II. Phaät thöù lôùp tröø hai vieäc nghi. (Ñoaïn 3)


B. Phaät chaùnh ñaùp. (Ñoaïn 4)

C. Phaät khai-thò. (Ñoaïn 23)

_ Ñaïi-chuùng laõnh-ngoä, caûm-taï. (Ñoaïn 26)


Phaät thuyeát-minh taùnh cuûa caùc ñaïi voán khoâng ngaên ngaïi gì nhau, nhaèm khai-thò

Chôn-lyù “Saéc-Khoâng, Khoâng-Saéc”.

ÑOAÏN 1

_ Vaán ñaùp bieän (bieän-luaän, phaân-bieät roõ raøng) caùc hoaëc.

I. Ngaøi Phuù-Laâu-Na döïa theo nghóa tröôùc hoûi hai vieäc.

A. Traàn-tình. (Trình baøy caùc tình-huoáng.)

_ Khi aáy coù ngaøi Phuù-Laâu-Na Di-Ña-La-Ni-Töû ôû trong Ñaïi-chuùng ñöùng daäy, traät vai

aùo maët vaø quì goái maët, hieäp-chöôûng kính-caån baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Ñöùc Theá-Toân oai-ñöùc (ñöùc-haïnh uy-nghi) cao caû kheùo vì chuùng-

sanh giaûng daïy Ñeä-nhöùt nghóa-ñeá (Chôn-lyù roát raùo).

_ Baïch Theá-Toân! Trong haøng töù chuùng, Phaät thöôøng khen toâi thuyeát-phaùp baäc

nhöùt.

_ ÔÛ trong Giaùo-Hoäi toâi ñaõ chöùng ñöôïc quaû voâ-laäu, theá maø nay toâi nghe Phaät noùi

phaùp thaäm-thaâm vi-dieäu, toâi chaúng khaùc naøo nhö ngöôøi ñieác ôû caùch xa 100 böôùc, laéng

nghe tieáng muoãi keâu, hy-voïng thaáy con muoãi coøn khoâng ñöôïc, noùi gì ñeán chuyeän nghe

ñöôïc tieáng.

_ Maëc daàu Ñöùc Theá-Toân giaûng daïy minh-baïch khieán toâi coù theå tieâu-tröø meâ-chaáp

laàm laïc, nhöng toâi coøn chöa thoâng suoát heát nghóa roát raùo ôû choã dieät hoaëc.

_ Baïch Theá-Toân! Nhö haïng ngaøi A-Nan tuy ñaõ khai-ngoä (Trí ñöôïc môû) maø thoùi

quen höõu-laäu chöa tröø, coøn haïng toâi ñaõ leân baäc voâ-laäu, nhöng khi nghe Nhö-Lai thuyeát-

phaùp, cuõng coøn phaân-vaân, roái loaïn, khoâng bieát phaûi quyeát-ñònh ra sao.


B. Toû baøy hai vieäc nghi.


ÑOAÏN 2

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi xin hoûi: Neáu taát caû: luïc-caên, luïc-traàn, nguõ-aám, luïc-nhaäp,

thaäp nhò xöù, thaäp baùt giôùi, ôû theá-gian, ñieàu laø hieän-töôïng bieåu-hieän xuaát-phaùt töø Nhö-Lai-

Taïng (Chôn-Taâm). Chôn-Taâm naøy voán baûn-nhieân thanh-tònh, taïi sao laïi thoaùt sanh nuùi

soâng, ñaát baèng, vaø caùc chuùng-sanh, caùc töôùng höõu-vi coù thöù lôùp löu-chuyeån luoân luoân

khoâng döùt töùc laø voïng-sanh töông-tuïc nhö theá?


_ Laïi neáu töù-ñaïi ñòa hoûa thuûy phong, boån-taùnh vieân-dung, chaâu-bieán khaép caû phaùp-

giôùi, vaéng laëng thöôøng-truï, nhöng taïi sao coù nhöõng ñieàu ñaùng nghi ngôø nhö vaày:

_ Taùnh ñaát truøm khaép phaùp-giôùi thì ñaùng leõ phaùp-giôùi toaøn laø ñaát, côù sao laïi coù

nöôùc?

_ Taùnh nöôùc truøm khaép phaùp-giôùi thì phaùp-giôùi toaøn laø nöôùc chôù khoâng sanh ñöôïc

löûa, côù sao nöôùc vaø löûa ôû khaép hö-khoâng chaúng töông-khaéc?

_ Taùnh ñaát hay ngaên ngaïi, taùnh hö-khoâng thì troáng roãng, ñaùng leõ hai taùnh sai bieät,

thì coù moùn naøy, khoâng coù moùn kia, côù sao laïi ñaát vôùi hö-khoâng ñeàu truøm khaép phaùp-giôùi

maø khoâng coù chöôùng ngaïi nhau?


_ Baïch Theá-Toân! Toâi chöa hieåu thaáu nghóa ñoù ra sao, Kính xin Ñöùc Theá-Toân môû

loøng ñaïi töø-bi giaûng daïy cho toâi vaø Ñaïi-chuùng bieát roõ raøng (töôøng-tri).

_ Baïch xong, ngaøi Phuù-Laâu-Na Di-Ña-La-Ni-Töû vaø Ñaïi-chuùng ñoàng veo naêm voùc

xuoáng ñaát, kính-caån laïy Ñöùc Phaät, mong chôø lôøi daïy töø-bi voâ-thöôïng cuûa Nhö-Lai.

PHUÏ CHUÙ


Ñoaïn naøy ngaøi Phuù-Laâu-Na hoûi hai ñieàu:

1. Chôn-Taâm thanh-tònh, taïi sao boãng nhieân sanh ra theá-giôùi vaø chuùng-sanh?

2. Coøn ñòa, hoûa, thuûy, phong, taùnh cuûa chuùng töông-khaéc nhau, taïi sao laïi dung

hoøa ñöôïc vaø bieán khaép caû phaùp-giôùi?

_ Caâu hoûi soá 1, thì trong kinh-vaên Phaät ñaõ traû lôøi roõ: Laø vì trong luùc toái sô khôûi

voïng-giaùc, roài meâ giaùc, maø coù voïng-nghieäp, thaønh coù voïng-caûnh.

_ Coøn caâu hoûi soá 2, Phaät noùi: Ñòa hoûa thuûy phong bieán khaép caû phaùp-giôùi. Ñoù laø

Phaät chæ veà phaàn Taùnh maø thoâi. (Chôn)

_ Ngaøi Phuù-Laâu-Na nghi: Ñòa hoûa thuûy phong, töông-khaéc chöôùng ngaïi nhau, laøm

sao dung hoøa, chaâu-bieán khaép caû phaùp-giôùi ñöôïc ? Ñoù laø ngaøi Phuù-Laâu-Na chæ ñöùng veà

phaàn Töôùng maø thoâi. (Voïng)

_ Neân bieát, neáu ñöùng veà phaàn:

- Töôùng (Voïng), thì coù chöôùng ngaïi,

- coøn Taùnh (Chôn), thì khoâng bao giôø chöôùng ngaïi.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 3

II. Phaät thöù lôùp tröø hai vieäc nghi.


_ Baáy giôø, Ñöùc Phaät baûo ngaøi Phuù-Laâu-Na vaø caùc vò laäu-taän voâ-hoïc A-La-Haùn (laø

caùc vò A-La-Haùn heát phieàn-naõo, khoâng coøn hoïc, ñeå phaù ngaõ-chaáp) trong Giaùo-Hoäi.

_ Nay Nhö-Lai vì Ñaïi-chuùng, chæ baøy Chôn-nghóa Thaät-Töôùng roõ raøng trong nghóa

roát raùo maàu-nhieäm cuûa Chôn-Nhö Taâm, ñeå cho oâng Phuù-Laâu-Na vaø quí vò ñònh-taùnh Thinh-

vaên (laø vò tu ñeå chöùng quaû Thinh-vaên maø khoâng caàu tieán leân quaû Phaät), cuøng vôùi taát caû

nhöõng quí vò chöa chöùng Nhò-khoâng (laø Nhaân-khoâng vaø Phaùp-khoâng), cho tôùi quí vò A-La-

Haùn hoài-höôùng Thöôïng-thöøa (laø caùc vò A-La-Haùn caàu tieán leân quaû-vò Phaät); taát caû ñeàu toû

ngoä phaùp Nhöùt-thöøa (töùc laø toû ngoä Chôn-Taâm).

_ Vaäy caùc oâng haõy laéng nghe cho kyõ, Ta seõ giaûng tieáp.

_ Ngaøi Phuù-Laâu-Na vaø Ñaïi-chuùng vaâng lôøi, laëng yeân chôø nghe tieáng phaùp maàu-

nhieäm.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi



1. Noùi: “Baát khoâng Nhö-Lai-Taïng”. (Ñoaïn 4)



1.2.1 Ngaøi Phuù-Laâu-Na nghi.

1.2.2 Phaät laáy thí-duï giaûi-thích. (Ñoaïn 11)

1.2.2.A Thí-duï: Voïng khoâng sanh trôû laïi.

1.2.2.A.1 Voâ-minh voán khoâng.

1.2.2.A.2 Vaïn-phaùp hieän laø khoâng. (Ñoaïn 12)

1.2.2.B Chôn khoâng trôû laïi Voïng.

ÑOAÏN 4


1. Noùi: “Baát khoâng Nhö-Lai-Taïng” ñeå chæ nguyeân do sinh khôûi vaø tieáp-tuïc.

(Baát khoâng Nhö-Lai-Taïng: Nhö-Lai-Taïng khoâng troáng roãng, töùc Chôn-Taâm voán khoâng

maø coù.)


_ Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! Nhö lôøi oâng hoûi: Chôn-Taâm voán ñaõ thanh-tònh, taïi sao laïi

sanh ra sôn-haø ñaïi-ñòa, theá-giôùi vaø chuùng-sanh?

_ Vaäy oâng coù thöôøng nghe Nhö-Lai noùi: “Chôn-Taâm nhieäm-maàu vaéng laëng, maø

thöôøng saùng suoát chieáu soi” khoâng? (Töùc laø: “Giaùc-taùnh dieäu-minh, boån-giaùc minh-dieäu”)

_ Phuù-Laâu-Na thöa: Baïch Theá-Toân! Con thöôøng nghe Phaät daïy nhö theá.

_ Phaät hoûi: Vaäy Chôn-Taâm naøy, oâng cho noù töï coù taùnh saùng suoát chieáu soi (phaân-

bieät) hay laø khoâng coù chieáu soi, saùng suoát? (OÂng goïi laø giaùc-minh, vì taùnh töï minh maø goïi

laø giaùc, hoaëc vì taùnh giaùc khoâng minh, caàn phaûi minh taùnh giaùc, neân goïi laø minh-giaùc?)

_ Phuù-Laâu-Na thöa:


- Noù saún coù taùnh saùng suoát chieáu soi (phaân-bieät) neân môùi goïi laø Chôn-Taâm (dieäu-

minh).

- Neáu khoâng coù taùnh saùng suoát chieáu soi, thì khoâng goïi laø Chôn-Taâm, vì noù khoâng

phaân-bieät ñöôïc caùi gì caû.

_ Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! Nhö lôøi oâng noùi: Neáu Chôn-Taâm khoâng coù taùnh saùng

suoát chieáu soi, thì khoâng phaûi laø Chôn-Taâm, vì noù khoâng phaân-bieät ñöôïc caùi gì caû (vì noù laø

vaät).

Vaäy oâng coù hieåu chaêng:

_ Neáu thaät maø noù (Chôn-Taâm) coù chieáu soi phaân-bieät, thì noù khoâng phaûi laø Chôn-

Taâm, vì coù Naêng phaân-bieät, thì phaûi coù Sôû bò phaân-bieät; coøn nhö khoâng coù chieáu soi phaân-

bieät, thì cuõng chaúng phaûi laø Chôn-Taâm.

_ Neân Chôn-Taâm maø khoâng saùng suoát, thì khoâng phaûi laø Chôn-Taâm.

ÑOAÏN 5

Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! OÂng neân hieåu:

_ Chôn-Taâm vaãn saùng suoát, vì oâng voïng-chaáp caùi “Saùng suo át phaân-bieät” laøm

Chôn-Taâm, neân thaønh ra coù Naêng phaân-bieät (laø coù Taâm, coù Chuû) vaø Sôû bò phaân-bieät (laø coù

Caûnh, coù Khaùch).

_ Chôn-Taâm cuûa oâng khoâng phaûi caùi: Bò phaân-bieät “Sôû” (khoâng phaûi caùi Sôû), vì oâng

khôûi ra caùi Naêng phaân-bieät, neân noù (Chôn-Taâm) trôû thaønh caùi bò phaân-bieät “Sôû” (laø Caûnh).

_ Ñaõ voïng thaønh caùi bò phaân-bieät, thì ñöông-nhieân ôû nôi oâng phaûi voïng-sanh ra caùi

Naêng phaân-bieät.

_ Theá thì ôû nôi Chôn-Taâm cuûa oâng voán vaãn thanh-tònh khoâng coù Naêng vaø Sôû, maø

thoaït nhieân thaønh ra coù Naêng vaø Sôû (Voâ ñoàng dò trung, xí nhieân thaønh dò).

Chuù-thích:

- Trung : Chôn-Taâm.

- Xí : thoaït nhieân, boãng nhieân.

- Ñoàng : cuøng.

- Dò : khaùc.

Ñoaïn naøy Phaät chæ roõ nguyeân-nhaân chung sanh ra

hö-khoâng, theá-giôùi vaø chuùng-sanh laø vì do töø:

Chôn-Taâm voïng-ñoäng noåi leân maø thaønh.

_ Chôn-Taâm voán thanh-tònh, maø moãi ngöôøi ñeàu saün ñuû.

_ Neáu chaáp Chôn-Taâm, noù “khoâng coù phaân-bieät”, thì noù chaúng phaûi laø Chôn-Taâm

maø laø vaät.

_ Coøn chaáp cho Chôn-Taâm, noù “coù phaân-bieät”, thì noù chaúng phaûi laø “chôn”, maø noù

laø “giaû” (laø vaät).

_ OÂng Phuù-Laâu-Na bôûi chaáp caùi: “phaân-bieät chieáu soi” laøm taâm thaät (Chôn-Taâm).

_ Vì caùi gì, ñaõ coù caùi: “Naêng phaân-bieät”, thì dó-nhieân phaûi coù caùi “Sôû bò phaân-bieät”.

_ Theá laø: Naêng Sôû, vöøa xuaát-hieän, thì lieàn coù “Bæ vaø Thöû” hieän roõ raøng (töùc laø: phaûi

quaáy, ñuùng sai, ñaây kia, toát xaáu v.v... ñeàu ñoàng xuaát-hieän).

_ Ñaây laø Phaät chæ nhöõng caùi: “Haønh-töôùng cuûa voïng”, töø nôi “taâm chôn” cuûa moïi

ngöôøi khôûi leân moät caùch roõ raøng.

_ Neân moät voïng-nieäm vöøa noåi leân, thì coù traêm ngaøn voïng-nieäm khaùc, tieáp-tuïc theo

sanh ra, cho ñeán voâ-cuøng voâ-taän.

_ Do ñoù töø ñaây maø coù: hö-khoâng, theá-giôùi, vaø chuùng-sanh, ñoàng-thôøi hieän ra.

_ Cuõng nhö ngöôøi ñang thöùc: duï Chôn-Taâm,

- boãng choác buoàn nguû noåi leân: duï voâ-minh voïng-ñoäng,


- maø chieâm bao, thaáy coù nuùi, soâng, nhaø cöûa, caûnh-vaät hieän ra: duï coù hö-khoâng,

theá-giôùi, vaø chuùng-sanh.

Toùm ÑOAÏN 5

Phaät chæ roõ nguyeân-nhaân chung sanh ra

hö-khoâng, theá-giôùi vaø chuùng-sanh.

_ Taát caû ñeàu cuøng moät theå “Chôn-Taâm” khoâng khaùc, vì voïng-nieäm phaân-bieät noåi

leân, coù Naêng, coù Sôû, Bæ Thöû sai khaùc, neân hieän ra coù hö-khoâng vaø theá-giôùi.

_ Nhôn coù hö-khoâng vaø theá-giôùi, neân môùi coù chuùng-sanh.

_ Ñaõ coù theá-giôùi vaø chuùng-sanh, laêng xaêng ñoái-ñaõi laãn nhau, thì coù khôûi leân “vo ïng-

töôûng phaân-bieät” laø coù: toát, xaáu, phaûi, chaúng phaûi v.v..., vì theá maø sanh ra ñuû caùc phieàn-

naõo traàn-lao nhieãm-oâ.

_ Neân nhöõng “taùnh-chaát”: naêng-ñoäng, coù hình-töôùng vaø sanh-dieät thì hôïp thaønh

theá-giôùi.

_ Nhöõng “taùnh-theå”, laø khoâng hình, baát-ñoäng thì thaønh “hö-khoâng”.

_ Coøn caùc loaïi: cuøng ñoàng, cuøng khaùc, hay khoâng cuøng ñoàng, khoâng cuøng khaùc;

thì taát caû ñeàu goïi laø: phaùp höõu-vi. (Töùc laø caùc loaïi khaùc vôùi töôùng: khaùc vôùi töôùng hö-

khoâng, töôùng theá-giôùi, vaø chuùng-sanh vaäy.)

ÑOAÏN 6

Phaät chæ roõ nguyeân-nhaân rieâng vaø tuaàn-töï

sanh ra theá-giôùi töông-tuïc.

1. Nguyeân-nhaân sanh ra gioù.

_ Töø Chôn-Taâm laø theå cuûa giaùc, giaùc thì saùng suoát, do voâ-minh voïng-ñoäng maø coù

hö-khoâng. Hö-khoâng thì baát-ñoäng voâ-tri môø mòt. Hai thöù naøy taùc-ñoäng ñoái-ñaõi nhau, khôûi

sanh nieäm voïng voâ-minh, thaønh taùnh naêng dao-ñoäng.

_ Do ñoù trong theá-giôùi, coù hieän-töôïng lay ñoäng maø phaùt-sanh ra “gioù” (phong-ñaïi)

goïi laø phong-luaân maø duy-trì theá-giôùi.

2. Nguyeân-nhaân sanh ra vaøng baïc.

_ Nhôn hö-khoâng sanh ra gioù laø vì noù coù taùnh bieán-ñoäng vaø öùng nôi taâm chuùng-

sanh coù taùnh coá-chaáp phaân-bieät, neân öùng hieän ra ngoaøi theá-giôùi coù nhöõng chaát cöùng chaéc

laø kim-baûo (vaøng, baïc, ngoïc, ñaù quí ...). Thuoäc haønh Thoå.

(Vaøng, baïc, ngoïc, ñaù quí ... cöùng chaéc laø do taâm coá-chaáp sanh.)

(Coøn saùng ngôøi laø do taâm phaân-bieät sanh.) Thuoäc veà Kim.

_ Ñaây laø nguyeân-nhaân coù chaát kim-khí hình-thaønh, goïi laø kim-luaân ñeå baûo trì theá-

giôùi.

3. Nguyeân-nhaân sanh ra löûa.

_ Trong taâm chuùng-sanh vì coù taùnh coá-chaáp phaân-bieät: neân sanh ra chaát cöùng

chaéc (laø haønh Thoå) laø “kim-khí”, coøn voâ-minh voïng-ñoäng thì löu-chuyeån, maø thaønh ra “Gioù”.

_ Roài töôùng gioù thoåi töôùng kim-khí, coï saùt nhau, hai töôùng naøy coï saùt maõi, noùng

leân, thì sanh ra löûa saùng goïi laø hoaû-quang, noù coù taùnh bieán-hoùa.

_ Ñaây laø nguyeân-nhaân coù löûa.

4. Nguyeân-nhaân sanh ra nöôùc.

_ Nhôø kim-luaân laø chaát vaøng ngoïc noù saùng ngôøi vaø ñöôïm maùt (thuoäc haønh Kim),

coøn hoûa-quang laø löûa noù xoâng leân, neân coù hôi nöôùc ròn ra. Hai caùi naøy ñoái-ñaõi nhau caûm

thaønh nöôùc.


_ Ñaây laø nguyeân-nhaân coù nöôùc goïi laø thuûy-luaân truøm khaép möôøi phöông theá-giôùi.

PHUÏ CHUÙ

_ Vì taâm voïng-ñoäng, neân bieán-hieän ra ngoaøi theá-giôùi “coù gioù”. (Phong)

_ Vì taâm coá-chaáp, neân bieán-hieän ra ngoaøi theá-giôùi coù “vaøng baïc, ngoïc, ñaù quí

...”.(Ñaát)

_ Vì taâm saân-haän, neân bieán-hieän ra ngoaøi theá-giôùi coù “löûa”. (Hoûa)

_ Vì taâm tham aùi, neân bieán-hieän ra ngoaøi theá-giôùi coù “nöôùc”. (Thuûy)

5. Nguyeân-nhaân sanh ra coàn ñaûo vaø soâng bieån.

_ Taùnh cuûa löûa thì boác leân, taùnh cuûa nöôùc thì chaûy xuoáng, taùnh cuûa ñaát thì baûo-trì

(giöõ gìn).

_ Töø ñoù hieän-töôïng vaät-chaát ñuû ñieàu-kieän hình-thaønh vieân-maõn:

- Choã saâu thaáp coù nöôùc laø soâng bieån.

- Choã caïn noåi cao laø coàn ñaûo, luïc-ñòa, cao-nguyeân.

_ Khi löûa vaø nöôùc dung-hoøa nhau, cho neân giöõa soâng bieån thöôøng coù tia löûa saùng

boác leân.

_ Coøn trong bình-nguyeân, cao-nguyeân, vaø coàn ñaûo laïi coù soâng, raïch, thöôøng coù

nöôùc chaûy khoâng ngöøng.

6. Nguyeân-nhaân sanh ra nuùi.

(Vì taâm giaän nhieàu thöông ít, neân noù öùng-hieän ra ngoaøi theá-giôùi laø coù nuùi cao.)

_ Vì theá-löïc cuûa nöôùc yeáu hôn löûa, neân bò löûa boác leân keát thaønh nuùi cao. Do ñoù heã

ñaäp ñaù nuùi thì coù löûa, maø ñoát noù quaù noùng thì coù nöôùc chaûy ra.

7. Nguyeân-nhaân sanh ra coû caây.

(Vì taâm thöông yeâu naëng neà, taùnh coá-chaáp ít, neân öùng hieän ra ngoaøi theá-giôùi thaønh

coû caây.)

_ Vì theá-löïc cuûa ñaát yeáu hôn nöôùc, neân ñaát bò nöôùc ruùt leân laøm thaønh coû caây (töùc

Thuûy sanh Moäc), do ñoù coû caây heã ñoát thì thaønh ñaát, eùp thì thaønh nöôùc.

Toùm laïi: Vì trong taâm chuùng-sanh caùc voïng-taâm phaùt ra caùc voïng-töôûng, caùc voïng-

töôûng giao-caûm nhau laøm nhaân, maø phaùt-sanh ra noøi gioáng, chính nhaân-duyeân aáy öùng hieän

ra ngoaøi theá-giôùi, maø coù caùc caûnh-vaät, vaø coù theá-giôùi thaønh, truï, hoaïi, khoâng, xaây vaàn noái

nhau maõi khoâng döùt, goïi laø theá-giôùi töông-tuïc.

TOÙM LAÏI (Ñoaïn 4 – 6) (Quyeån 4)

Toùm laïi phaàn naøy noùi vuõ-truï vaø theá-giôùi töông-tuïc ñeàu do taâm bieán hieän ra caû neân:

- Sanh vuõ-truï, theá-giôùi : do taâm voâ-minh voïng-töôûng. (Meâ sanh Coù)

- Sanh ñaát lieàn, vaøng, baïc, ñaù : do taâm coá-chaáp. (Thoå sanh Kim)

- Sanh soâng bieån : do taâm tham luyeán-aùi. (Kim sanh Thuûy)

- Sanh gioù : do taâm khinh-maïn voïng-ñoäng. (Ñoäng sanh Gioù)

- Sanh löûa : do taâm noùng naûy saân-haän. (Moäc sanh Hoûa)

- Sanh nuùi cao : do taâm giaän nhieàu thöông ít. (Hoûa sanh Thoå)

- Sanh coû caây : do taâm thöông yeâu naëng neà, taùnh coá-chaáp ít. (Thuûy sanh

Moäc)

- Trong coàn ñaûo ñaát lieàn coù nöôùc thöôøng chaûy: do thaáy saéc duïc sanh taâm luyeán-aùi.

- Trong soâng bieån coù löûa phaùt saùng leân: do traùi vôùi söï mong ñôïi thì noåi saân.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 7

PHAÄT CHÆ NGUYEÂN-NHAÂN COÙ

CHUÙNG-SANH TÖÔNG-TUÏC

_ Laïi nöõa Phuù-Laâu-Na! Voïng-minh, töùc laø caùi hö-voïng phaân-bieät, khoâng phaûi caùi gì

khaùc laï. Chæ vì oâng chaáp caùi “phaân-bieät chieáu soi” laøm taâm, neân ñaõ coù phaân-bieät (Naêng),

taát-nhieân phaûi coù caùi bò phaân-bieät (Sôû) ñoái-ñaõi nhau. Vì theá caùi “naêng phaân-bieät” khoâng

vöôït ra ngoaøi caûnh “bò phaân-bieät” ñöôïc.

_ Do nhaân-duyeân naøy (coù ñoäng, tònh sanh ra) neân:

- Nghe khoâng ngoaøi caùc tieáng (thinh).

- Thaáy khoâng ngoaøi caùc saéc (hình-töôùng).

- Ngöûi khoâng ngoaøi caùc muøi (höông).

- Neám khoâng ngoaøi caùc vò (vò).

- Chaïm khoâng ngoaøi caùc xuùc (caûm-giaùc).

- YÙ (bieát) khoâng ngoaøi caùc phaùp-traàn (phaùp).

_ Saùu voïng-traàn (saéc thinh höông vò xuùc phaùp) ñoái-ñaõi vôùi saùu voïng-caên (maét tai

muõi löôõi thaân yù) thì coù 6 caùi bieát sanh-khôûi, neân thaønh caùc giaùc-quan, phaân ra coù: thaáy,

nghe, hieåu, bieát (Kieán vaên giaùc tri).

_ Töø ñaây heã ñoàng-nghieäp, caùc loaøi töï haáp-daãn raøng buoäc nhau, hoaëc hieäp hoaëc ly,

maø thaønh maø hoùa, khi tình khi töôûng, maø sanh saûn noái tieáp maõi nhau.

_ Cho neân do nghieäp löïc, maø chia thaønh hai loaïi:

1. Loaøi sanh do ñoàng-nghieäp vaø bieät-nghieäp (ñoàng, dò) (nghieäp cha, nghieäp meï vaø

bieät-nghieäp) laáy hieäp hoaëc ly, ba caùi naøy hoäi ñuû môùi thaønh ñöôïc nhö loaøi thai-sanh vaø

noaõn-sanh (ngöôøi, thuù, chim, caù).

2. Loaøi sanh do bieät-nghieäp (dò) (khoâng caàn ñoàng nghieäp cha vaø nghieäp meï) laáy

hieäp hoaëc ly maø sanh nhö: loaøi thaáp-sanh (caùc vaät maùy cöïa sanh ôû choã aåm öôùt) vaø hoùa-

sanh (loaøi lìa caùc nguyeân-chaát ra maø thoaùt sanh nhö: saâu hoùa böôùm, gaïo hoùa moït).

_ Taùnh thaáy “naêng minh” töï sanh saùng thì ñöông-nhieân coù saéc “sôû minh” (laø caûnh

ñöôïc hieån baøy), roài nhaän roõ caùc söï thaáy (bieát caûnh) thì tö-töôûng khôûi hieän thaønh-laäp lieàn

ñoù.

_ Heã yù-kieán khaùc nhau thì sanh ra gheùt, yù-kieán haïp nhau thì sanh ra thöông, hai caùi

naøy noù giao-hieäp vaø loâi cuoán, thaønh haït gioáng caùc ñoàng-nghieäp tôùi, keát laøm nhaân-duyeân

qui-naïp caùi töôùng ñoù vaøo laøm caùi baøo-thai (thaùi-cöïc).

_ Ban sô coù hình:

1/ Boït nhôùt (boït nöôùc) (töø 1 – 7 ngaøy), goïi laø: “Yeát-la-lam” (ngöng ñoäng). Daàn daàn lôùn

nhö:

2/ Hình bong boùng (caùi nhoït) (töø 7 – 14 ngaøy), goïi laø “AÙc-boà-ñaøm”, roài lôùn daàn coù:

3/ Hình thòt meàm (tuï huyeát) (töø 14 – 21 ngaøy), goïi laø “Beá-thò”, daàn daàn coù roõ hình, maø coù:

4/ Hình thòt cöùng (töø 21 – 28 ngaøy), thì goïi laø “Kieän-nam”, laø töôùng hình ñöôïc ñaøng hoaøng

maø coù:

5/ Hình ñaøng hoaøng (töø 28 – 35 ngaøy), thì goïi laø “Baùc-ra-xa-khö”, laø hieän roõ töù chi va ø thaân

xaùc.

6/ Keá töø 35 – 42 ngaøy, thì goïi laø “Mao-phaùt-traûo xæ-vò” (laø moïc loâng, toùc, moùng tay, lôïi)

7/ Töø 42 – 49 ngaøy, thì 4 caên ñaày ñuû laø: maét, tai, muõi, löôõi, goïi laø: “Caên vò”.

8/ Tuaàn thöù 8 töø 49 – 56 ngaøy, thì hình-töôùng hoaøn-bò, goïi laø: “Hình vò”.

- Cho ñeán ñuû 38 tuaàn (laø 266 ngaøy) thì sanh ra.


_ Caùc thöù naøy, ñeàu y theo nghieäp-ñònh (töùc laø nghieäp ñaõ taïo saün roài), maø töï caûm-

thoï, töông-ñoàng vôùi caùi “baùo” ñaõ ñònh roài.

_ Neân, tuøy choã thích öùng cuûa moãi loaøi maø töï caûm-öùng maø taïo laäp thaønh, nhö:

- Loaøi thai-sanh caûm theo “tình” maø sanh.

- Loaøi noaõn-sanh caûm theo “töôûng” maø sanh.

- Loaøi thaáp-sanh caûm theo “hieäp” maø sanh.

- Loaøi hoùa-sanh caûm theo “ly” maø sanh.

_ Neân caùc loaøi sanh do “tình, töôûng, hieäp, ly” luoân vaän-ñoäng thay ñoåi, theo nghieäp

sôû-haønh (ñaõ taïo) maø caûm thoï, khoâng coù nhöùt-ñònh.

_ Boán loaøi bieán ñoåi, tuøy theo nghieäp laønh hay döõ maø caûm-thoï quaû-baùo, coù khi ñi

leân, coù luùc ñi xuoáng, xoay vaàn trong saùu neûo luaân-hoài (Tieân, nhôn, a-tu-la, suùc-sanh, ngaï-

quyû, ñòa-nguïc).

_ Do nhaân-duyeân aáy maø chuùng-sanh boû thaân naøy thoï thaân kia, noái nhau khoâng döùt.

Neân goïi laø: “Chuùng-sanh töông-tuïc”.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 8

PHAÄT CHÆ NGUYEÂN-NHAÂN CHUÙNG-SANH DO

NGHIEÄP-QUAÛ SANH TÖÔNG-TUÏC

Phuù-Laâu-Na! Rieâng nghieäp-quaû cuûa ngöôøi theá-gian coù ba nguyeân-nhaân:

1. Tham duïc:

_ Chuùng-sanh bò tình-aùi troùi buoäc, caùc söï töôûng nhôù, thöông yeâu, trìu meán, quyeán-

luyeán nhau khoâng rôøi, neân trong theá-gian, cha meï con chaùu thöôøng tieáp-tuïc nhau sanh saûn

maõi khoâng cuøng.

_ Ñoù laø goác ôû loøng tham duïc.

2. Tham saùt:

_ Laø loaøi naøo cuõng bôûi thöông yeâu thaân maïng cuûa mình, muoán rieâng mình ñöôïc

soáng, khieán loøng tham duïc gia-taêng maõi khoâng bôø beán, neân trong theá-gian tham aên nhöõng

moùn boå döôõng. Vì theá, maø trong theá-gian naøy, loaøi maïnh aên thòt loaøi yeáu, loaøi khoâng gieát

loaøi daïi, boán loaøi (thai, noaõn, thaáp, hoùa) thöôøng gieát haïi nhau, aên thòt laãn nhau.

_ Ñoù laø goác ôû loøng tham saùt haïi.

3. Tham troäm cöôùp:

_ Möôøi loaøi chuùng-sanh ôû theá-gian soáng roài cheát, cheát roài soáng, vay traû xaây vaàn, cöù

aên laãn nhau. Loaøi ngöôøi aên thòt loaøi vaät, loaøi vaät trôû laïi aên thòt loaøi ngöôøi, nghieäp-quaû vay

traû, tuaàn-hoaøn lieân-tuïc.

_ Ngöôøi cheát laøm suùc-vaät, suùc-vaät tieán-hoùa laøm ngöôøi, sanh-sanh töû-töû, chuùng-

sanh cöù aên nuoát laãn nhau. Vì ñaõ taïo voïng-nghieäp nhö vaäy, neân ñôøi naøo cuõng phaûi sanh

chung moät choã ñeå gaëp gôõ nhau, ñeàn traû cho nhau caùc thöù tieàn-cöøu, oan-gia, traùi-chuû, traû töø

kieáp naøy sang kieáp khaùc, cho tôùi voâ-bieân kieáp vò-lai, khoâng döùt.

_ Ñoù laø goác ôû loøng tham troäm cöôùp.

GHI CHUÙ

Loaøi vaät khoâng muoán bò töôùc ñoaït thaân maïng, nhöng loaøi ngöôøi yû söùc maïnh vaø

khoân hôn, neân gieát haïi loaøi vaät ñeå aên. Coù vay taát-nhieân phaûi coù traû. Neân gieát haïi khoâng

nhöõng phaïm toäi saùt sanh, maø coøn phaïm caû toäi cöôùp giöït.


Nôï vay traû ôû theá-gian: (do gieát haïi thaân maïng)

Laø do loaøi naøy cöôùp giöït thaân maïng loaøi kia, loaøi kia gieát haïi loaøi naøy, maéc nôï, roài

traû vay, vay traû laãn nhau, nôï naàn choàng chaát lôùn lao. Heã maéc nôï thì phaûi traû, traû nôï chöa

xong, thì phaûi luaân-hoài nöõa. Vì nhaân-duyeân aáy maø phaûi traûi qua traêm ngaøn cho tôùi voâ-löôïng

kieáp chìm ñaém trong bieån sanh-töû.

Nôï do tình-aùi: (do meâ saéc tình aùi vaán vöông)

Trong theá-gian, trai meâ saéc gaùi, gaùi thöông tình trai, aùi-tình saâu naëng, vöông vaán

oan-traùi, trìu meán quyeán-luyeán, chaët khoâng ñöùt, böùt khoâng rôøi, khieán phaûi luaân-chuyeån maõi

ôû traàn-tuïc voâ-thöôøng, heát thaân naøy mang thaân khaùc, bò troùi buoäc trong voøng aùi-duïc ñaéng

cay ñôøi ñôøi kieáp kieáp.

_ Phuù-Laâu-Na! Ba aùc nghieäp: tham duïc, tham saùt, tham troäm caép laø nguoàn goác

sanh ra voâ soá traàn-lao thoáng-khoå vaø laøm nhaân-duyeân cho nghieäp-quaû cuûa chuùng-sanh

phaûi chòu lieân-tuïc maõi maõi, khoâng döùt. Nhö theá goïi laø: Nghieäp-quaû töông-tuïc.

ÑOAÏN 9

_ Phuù-Laâu-Na! Ba thöù ñieân-ñaûo:

- Theá-giôùi töông-tuïc.

- Chuùng-sanh töông-tuïc.

- Nghieäp-quaû töông-tuïc.

_ Ba moùn ñieân-ñaûo töông-tuïc naøy ñeàu töø trong Chôn-Taâm sanh ra caû. Vì voâ-minh

voïng-ñoäng (nieäm baát-giaùc trong luùc toái-sô) sanh ra “Naêng phaân-bieät” (voïng-kieán) vaø “Sôû

phaân-bieät” (saéc töôùng hö-voïng) töông-ñoái. Neân voïng thaáy coù: sôn-haø, ñaïi-ñòa, theá-giôùi,

chuùng-sanh, roài cöù theá tieáp-tuïc sanh-hoùa, caùc phaùp höõu-vi thöù-töï dôøi ñoåi xoay vaàn hö-

voïng noái tieáp nhau nhö vaäy, voâ cuøng.


_ Sau khi ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng nghe Ñöùc Phaät giaûng daïy chæ cho thaáy ñöôïc

Chôn-Taâm, moïi ngöôøi ñoàng ngoä Chôn-Taâm, noù chaâu-bieán khaép phaùp-giôùi maø vaãn tónh

laëng, voâ-taùc maø taùc, tuøy duyeân maø baát-bieán; chæ coù voïng-taâm laø bieán ñoåi, sanh-dieät khoâng

ngöøng.

_ Neân sau ñoù ngaøi Phuù-Laâu-Na ñaïi-dieän cho haøng ñaõ giaùc-ngoä lieãu ñaïo (teân Phuù-

Laâu-Na nghóa laø quaû maõn, lieãu ñaïo) ñöùng ra thöa hoûi theâm nhöõng ñieàu hieåu bieát coøn sai

laàm, duø nhoû nhen vi-teá, ñeå döùt tuyeät maø tu mau thaønh chaùnh-quaû.

_ Neân ngaøi Phuù-Laâu-Na môùi noùi thí-duï: Toâi laø baäc voâ-laäu, ñaõ ngoä ñöôïc thöôïng-

thöøa lieãu-nghóa, maø nay nghe phaùp thaäm-thaâm vi-dieäu cuûa Ñöùc Theá-Toân, toâi laïi gioáng nhö

ngöôøi ñieác laéng nghe tieáng muoãi keâu ôû caùch xa traêm böôùc. Ñaây laø noùi leân caùi khoù ñaït

ñöôïc. Neân ngaøi môùi ñaïi-dieän cho haøng caên-cô tieåu-quaû nhö chuùng ta hoûi Ñöùc Phaät hai

caâu.

Caâu hoûi thöù nhöùt:

_ Taïi sao Nhö-Lai-Taïng (Chôn-Taâm) taùnh voán thanh-tònh baûn-nhieân, boãng nhieân laïi

chuyeån-bieán sanh ra nhöõng hieän-töôïng höõu-vi: AÁm, Nhaäp, Xöù, Giôùi vaø caùc Ñaïi. Ñeå roài

hieän-töôïng vaïn-höõu naøy toàn-taïi maõi maõi trong khoâng-gian vaø thôøi-gian voâ-cuøng voâ-taän laø

nhö theá naøo?

Caâu hoûi thöù hai:

_ Taùnh-chaát cuûa baûy ñaïi (Ñòa, thuûy, hoûa, phong, khoâng, kieán, thöùc) hoaøn-toaøn khaùc

nhau, chuùng cuõng ñaày khaép phaùp-giôùi maø khoâng chöôùng ngaïi nhau vaø tieâu-dieät laãn nhau.

Taïi sao chuùng coù theå dung-hôïp ñöôïc nhau trong Nhö-Lai-Taïng (Chôn-Taâm) maø khoâng

töông-khaéc laãn nhau?


_ Chuùng coù danh-töôùng khaùc nhau, maø cuøng moät theå vôùi Chôn-Taâm, duy-nhöùt maø

thoâi?

_ Caâu hoûi naøy raát quan-troïng, noù tieâu-bieåu cho nhöõng baên khoaên thaéc maéc chung.

Trong hai caâu hoûi naøy chuùng ta thaáy roõ raøng coù hai lyù nhö sau:

1. Quan-nieäm cuûa Phaät: Maëc daàu phaûi möôïn Töôùng ñeå chæ cho chuùng ta ngoä

Chôn, Phaät vaãn luoân luoân ñem thaéng-nghóa (nghóa thuø-thaéng, roát raùo) maø giaûng daïy cho

chuùng ta, neân Phaät ñöa ra lyù Taùnh ñeå noùi.

2. Coøn ngaøi Phuù-Laâu-Na ñöùng veà phaàn Töôùng maø hoûi.

_ Cho neân veà phaàn Taùnh thì khoâng coù chöôùng ngaïi, coøn veà phaàn Töôùng thì coù

chöôùng ngaïi.

_ Ñöùng veà phaàn Chôn thì hieän-töôïng vaïn-höõu ñeàu töø Chôn-Taâm hieån baøy ra caû,

coøn ñöùng veà phaàn Voïng thì thaáy hieän-töôïng vaïn-höõu döôøng nhö coù thaät, neân bieán-hoùa löu-

chuyeån khoâng döùt.

_ Ñoù laø do chuùng-sanh coù thaân-taâm ñoàng-chuûng vôùi hieän-töôïng vaïn-höõu neân môùi

thaáy ñöôïc caùc hieän-töôïng ñoù, ví nhö thaân beänh môùi thaáy hoa ñoám.

_ Cho neân taát caû hieän-töôïng vaïn-phaùp hình-thaønh hay sanh-khôûi ñeàu baèng taùnh

“Nhö-thò baûn-nhieân” cuûa chính noù qua boán söï töôùng nhö-thò sau ñaây: hieäp, ñaåy, choáng, huùt,

maø khoâng do ai laøm, khoâng bò ai xuùi giuïc, khoâng bôûi theá-löïc “thieâng lieâng” naøo saép xeáp xui

khieán.

_ Do ñoù, trong taùnh “Nhö-thò baûn-nhieân” khoâng coù caùi Naêng, caùi Sôû.

- Naêng : nghóa laø ai ñoù laøm, xuùi giuïc, saép xeáp, hay xui khieán. (Chuû)

- Sôû : nghóa laø bò ai ñoù laøm, xuùi giuïc, saép xeáp, hay xui khieán. (Khaùch)

_ Vì vaäy taùnh “Nhö-nhö” (Chôn-Taâm) cuûa vaïn-phaùp voán khoâng coù vaán-ñeà Naêng,

Sôû, nghóa laø khoâng coù Chuû-theå phaân-bieät (Chôn) vaø Ñoái-töôïng phaân-bieät (Voïng). Taát caû

ñeàu cuøng moät baûn-theå, tuøy duyeân maø vaän-ñoäng chuyeån-bieán, hieän ra nhö vaäy, nhö-thò.

_ Cho neân heã: - Ñoàng chuûng thì hieäp laïi. (Cuøng gioáng thì hieäp)

- Dò chuûng thì ñaåy ra. (Khaùc gioáng thì ñaåy)

- Ñoàng taùnh thì choáng. (Nam nam choáng nhau)

- Dò taùnh thì huùt. (Nam nöõ haáp-daãn nhau)

_ Coøn caâu hoûi thöù hai: Ñòa hoûa thuûy phong ... ñaày khaép phaùp-giôùi maø khoâng töông-

khaéc, chöôùng ngaïi nhau laø vì chuùng tuy coù danh-töôùng khaùc nhau nhöng cuøng moät theå

Chôn-Taâm duy-nhöùt maø thoâi.

_ Neân Phaät ñöa ra Chôn-lyù:

- Taùnh saéc chôn khoâng : baûn-theå cuûa saéc töôùng laø : Chôn-Taâm.

- Taùnh khoâng chôn saéc : baûn-theå cuûa hö-khoâng laø : Chôn Taâm.

- Taùnh thuûy chôn khoâng : baûn-theå cuûa nöôùc laø : Chôn-Taâm.

- Taùnh khoâng chôn thuûy : baûn-theå cuûa hö-khoâng laø : Chôn-Taâm.

- Taùnh hoûa chôn khoâng : baûn-theå cuûa löûa laø : Chôn-Taâm.

- Taùnh khoâng chôn hoûa : baûn-theå cuûa hö-khoâng laø : Chôn-Taâm.

_ Do ñoù maø taùnh caùc ñaïi voán khoâng ngaên ngaïi nhau, laø moät Chôn-lyù roõ raøng nhö:

- Saéc baát dò khoâng : Saéc töôùng khoâng khaùc : Hö-khoâng.

- Khoâng baát dò saéc : Hö-khoâng khoâng khaùc : Saéc töôùng.

- Saéc töùc thò khoâng : Saéc töôùng töùc laø : Hö-khoâng.

- Khoâng töùc thò saéc : Hö-khoâng töùc laø : Saéc töôùng.

_ Nguyeân-nhaân coù theá-giôùi töông-tuïc laø vì voâ-minh voïng-ñoäng, chaáp caùi saùng suoát

phaân-bieät, noù laø giaû maø cho noù laø Chôn-Taâm, thaønh ra coù giaùc, meâ.

- Giaùc thì trong saùng. (Tònh)

- Meâ thì môø mòt. (Ñoäng)


_ Hai taùnh naøy taùc-ñoäng ñoái-ñaõi nhau, sanh ra lay ñoäng, neân trong theá-giôùi phaùt-

sanh ra “gioù”.

_ Do gioù coù töôùng bieán-ñoäng, öùng vôùi voïng-taâm cuûa chuùng-sanh coù taùnh coá-chaáp,

phaân-bieät, neân öùng hieän ra ngoaøi theá-giôùi maø coù chaát cöùng goïi laø kim-baûo (ñaát vaøng, baïc,

ñaù quyù, coàn ñaûo, ñaát lieàn v.v...).

_ Roài vì taâm saân-haän noùng naûy, bieán-hieän ra ngoaøi theá-giôùi coù “löûa”.

_ Vì taâm tham aùi, bieán hieän ra ngoaøi theá-giôùi coù “nöôùc”.

_ Vì taâm giaän nhieàu thöông ít, sanh “nuùi cao”.

_ Vì taâm yeâu thöông naëng neà, taùnh coá-chaáp ít, sanh “coû caây”.

_ Coøn noùi veà chuùng-sanh töông-tuïc laø do voïng-minh (hö-voïng phaân-bieät) aûnh-

höôûng cuûa tình, töôûng, hieäp, ly, theo nghieäp-löïc maø luùc leân luùc xuoáng, xoay vaàn khoâng döùt,

neân goïi laø “Chuùng-sanh töông-tuïc”.

_ Coøn nghieäp-quaû töông-tuïc laø do ba aùc-nghieäp chính laø:

1/ Töôûng vaø aùi naëng : laø do ngöôøi nhieàu duïc vaø nhieàu tham.

2/ Tham vaø aùi naëng : laø do ngöôøi naëng veà tham vaø saùt. Chính saùt vaø tham laø nguyeân-

nhaân khieán cho chuùng-sanh gaùnh chòu nghieäp-quaû töông-tuïc.

3/ Thöïc (aên) vaø aùi naëng : laø do ngöôøi cöôõng sanh maïng cuûa vaät ñeå aên, neân naëng veà ñaïo

cöôùp, cuõng naëng veà tham. Hai moùn naøy laøm nhaân neân phaûi vay

traû, traû vay töông-tuïc.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 10

1.2 Giaûi-thích caâu hoûi. (Ngaøi Phuù-Laâu-Na hoûi lyù: Giaùc Meâ)

1.2.1 Ngaøi Phuù-Laâu-Na nghi. (Chö Phaät ñaõ chöùng ñöôïc Chôn-Taâm thanh-tònh, vaäy chöøng

naøo noåi voïng trôû laïi?)

_ Ngaøi Phuù-Laâu-Na hoûi: Taâm Chôn-Nhö ôû Phaät hay ôû chuùng-sanh ñeàu gioáng nhau

khoâng khaùc. Noù thanh-tònh vaéng laëng thöôøng-truï, khoâng taêng khoâng giaûm, taïi sao boãng

nhieân voïng-ñoäng noåi leân sanh ra theá-giôùi, chuùng-sanh vaø caùc phaùp höõu-vi, taïi sao vaäy?

_ Chuùng-sanh ôû vaøo ñòa-vò phaøm-tuïc meâ-muoäi thì söï coù theá-giôùi (nuùi soâng, ñaát

baèng) vaø caùc phaùp höõu-vi khoâng coù gì laï caû, coøn nhö Ñöùc Phaät ñaõ chöùng ñöôïc Chôn-Taâm

roài, thì nuùi soâng, ñaát baèng, caùc phaùp höõu-vi cho tôùi nghieäp-quaû taäp-laäu coù theå moät ngaøy

naøo ñoù, töø Chôn-Taâm cuûa Ñöùc Phaät seõ voâ côù thoaït sanh trôû laïi hay khoâng?

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 11

1.2.2 Phaät laáy thí-duï giaûi-thích.

1.2.2.A Thí-duï: Voïng khoâng caên nguyeân (goác).

1.2.2.A.1 Thí-duï: Voâ-minh voán khoâng (caên-nguyeân)(goác).

_ Phaät hoûi: Phuù-Laâu-Na! Ví duï nhö coù ngöôøi laï maët, chöa töøng bieát thaønh phoá, khi

ñeán thaønh phoá thì nhaän laàm höôùng nam ra höôùng baéc, ñoù laø ngöôøi meâ. YÙ oâng nghó sao, caùi

meâ aáy do meâ hay do ngoä maø coù?

_ Phuù-Laâu-Na thöa: Caùi meâ cuûa ngöôøi aáy khoâng phaûi do meâ hay ngoä, vì côù sao?

_ Vì caùi meâ voán khoâng coù caên-nguyeân (goác), thì laøm sao noùi nhaân meâ maø coù, coøn

ngoä khoâng theå sanh meâ, thì laøm sao noùi nhaân ngoä maø sanh ra ñöôïc.


_ Phaät hoûi: Phuù-Laâu-Na! Neáu ngöôøi meâ aáy trong luùc meâ boãng coù ngöôøi ngoä chæ daïy

cho ñöôïc ngoä, vaäy töø ñoù veà sau ngöôøi meâ aáy coøn laàm loän phöông-höôùng baéc nam nöõa

khoâng?

_ Phuù-Laâu-Na thöa: Chaéc haún laø khoâng.

_ Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! Thaäp phöông Nhö-Lai cuõng vaäy, khi ñaõ ngoä ñöôïc Chôn-

Taâm thaønh Phaät roài, thì khoâng bao giôø meâ trôû laïi laøm chuùng-sanh nöõa.

_ Vì caùi meâ khoâng coù caên-nguyeân (goác reã), taùnh cuûa caùi meâ roát raùo laø khoâng.

_ Phuù-Laâu-Na! Xöa nay voán khoâng Meâ, nhöng chæ vì voâ-minh che môø Chôn-Taâm,

neân hình nhö coù meâ coù ngoä (nhö ñaùm maây che maët trôøi).

_ Ñeán khi giaùc-ngoä (bieát ñöôïc caùi meâ) thì caùi meâ töï dieät. Khi caùi meâ dieät thì Boån-

giaùc (Chôn-Taâm) saün coù, töï hieån baøy, nhö vaäy caùi giaùc-ngoä aáy, khoâng bao giôø sanh trôû laïi

caùi meâ nöõa.

ÑOAÏN 12

1.2.2.A.2 Thí-duï: Vaïn-phaùp hieän laø khoâng. (Duï nhö vaïn-phaùp nhö hoa ñoám giöõa hö-khoâng

khi dieät roài, thì khoâng coøn sanh trôû laïi.)

_ Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! Voâ-minh laø caên-nguyeân (goác reã) phaùt-khôûi phaùp theá-gian,

nhöng voâ-minh voán khoâng coù töï-theå, thì theá-gian phaùp cuõng khoâng coù töï-theå.

_ Phuù-Laâu-Na! Ví nhö ngöôøi bò beänh maét thaáy coù voâ-soá hoa ñoám giöõa hö-khoâng,

nhöng khi heát beänh roài, thì hoa ñoám kia töï maát.

_ Neáu coù keû naøo cöù nhìn choã hoa ñoám ñaõ dieät ôû nôi hö-khoâng kia, troâng mong cho

hoa ñoám sanh trôû laïi, oâng thöû nghó keû aáy ngu hay trí?

_ Phuù-Laâu-Na thöa: Hö-khoâng voán chaúng coù hoa ñoám. Chæ taïi ngöôøi voïng thaáy

(thaáy sai) hoa ñoám coù sanh coù dieät, ñoù goïi laø ñieân-ñaûo, huoáng chi laø troâng mong hö-khoâng

sanh laïi hoa ñoám, thì keû aáy thaønh ra ñieân-ñaûo roài, khoâng coøn noùi ngu hay trí nöõa.

_ Phaät noùi: OÂng ñaõ hieåu nhö vaäy roài, taïi sao coøn hoûi: “Nhö-Lai ñaõ ngoä ñöôïc Chôn-

Taâm thanh-tònh”, vaäy coù khi naøo noåi voïng trôû laïi sanh ra sôn-haø ñaïi-ñòa, caùc phaùp höõu-vi ...

nöõa laøm chi?

1.2.2.B Thí-duï: Vaøng vaø cuûi (Chôn khoâng trôû laïi Voïng).

_ Phuù-Laâu-Na! Vaøng khi ñaõ loïc saïch heát khoaùng-chaát (kim-loaïi vaø ñaát ñaù) thì thaønh

vaøng roøng roài, luùc baáy giôø khoâng theå trôû laïi thaønh khoaùng-chaát nöõa.

_ Cuõng nhö caây ñaõ ñoát thaønh tro, tro khoâng theá naøo trôû laïi thaønh caây ñöôïc nöõa.

_ Xeùt theo lyù aáy, chö Phaät cuõng theá.

_ Moät khi ñaõ chöùng Boà-Ñeà Nieát-Baøn roài, thì Taâm Chôn-Nhö trong saùng thanh-tònh

töï hieån baøy, caùc voïng-nghieäp phieàn-naõo sanh-töû ñaõ hoaøn-toaøn tieâu maát, thì khoâng bao giôø

sanh trôû laïi caùc nghieäp ñieân-ñaûo aáy nöõa, ví nhö vaøng ñaõ loïc saïch heát khoaùng-chaát, nhö tro

thì khoâng trôû laïi laøm caây ñöôïc.


Phaät hieån-minh lyù Giaùc vaø Meâ.

_ Phaàn naøy yù Phaät noùi: Chuùng ta thaáy caùc töôùng hieån hieän, sanh hoùa khaép theá-

giôùi, laø do chuùng ta coøn trong côn meâ, chöa giaùc, neân thaáy döôøng nhö coù sanh-dieät thaät,

neân thaáy coù nuùi soâng, ñaát baèng vaø caùc töôùng höõu-vi sanh ra, nhöng baûn-theå cuûa chuùng

ñeàu töø Chôn-Taâm duïng ra caû.

_ Neân ngaøi Phuù-Laâu-Na hoûi Phaät: Neáu noùi Chôn-Taâm ñang thanh-tònh, baát-ñoäng,

boãng töø ñoù sanh ra sôn-haø, ñaïi-ñòa, ñòa hoûa thuûy phong v.v..., vaäy Phaät ñaõ giaùc-ngoä, coù khi

naøo Phaät trôû laïi thaønh chuùng-sanh hay khoâng?


_ Phaät ñöa ra boán thí-duï ñeå chöùng toû khi ñaõ giaùc-ngoä roài thì khoâng meâ trôû laïi nöõa,

nhö sau:

1. Thí-duï ngöôøi laàm ñöôøng.

_ Coù ngöôøi nhaän laàm höôùng nam ra höôùng baéc (baát giaùc), ñöôïc ngöôøi khaùc chæ

höôùng cho, ngöôøi ñoù lieàn khoâng laàm nöõa (thuûy giaùc), ñaõ hieåu bieát roài, khoâng quay trôû laïi

caùi laàm tröôùc nöõa, töùc laø bieát roõ ñaâu laø höôùng baéc, höôùng nam (boån-giaùc).

2. Thí-duï hoa ñoám giöõa hö-khoâng.

_ Ngöôøi maét beänh thaáy coù hoa ñoám roái loaïn laêng xaêng giöõa hö-khoâng, töôûng hoa

ñoám laø coù thaät, nhöng khi maét laønh, khoâng coøn thaáy coù hoa ñoám. Ngöôøi naøo chôø ñôïi hoa

ñoám sanh trôû laïi ôû hö-khoâng laø ngöôøi aáy ñieân.

3. Thí-duï vaøng.

_ Nhö vaøng coøn trong quaëng, ñaát ñaù laãn loän, khi ñaõ loïc vaøng ra khoûi quaëng, ñöôïc

vaøng nguyeân-chaát roài, thì vaøng khoâng trôû laïi thaønh quaëng nöõa.

4. Thí-duï tro.

_ Nhö caây ñaõ ñoát thaønh tro, thì tro khoâng theå trôû laïi thaønh caây ñöôïc nöõa.

Qua boán thí-duï treân chöùng-minh khi thaønh Phaät roài cuõng vaäy:

_ Chôn khoâng trôû laïi Voïng. Khi thaønh Phaät, khoâng trôû laïi laøm chuùng-sanh.

_ Neân caûnh-giôùi Phaät vaø caûnh-giôùi chuùng-sanh ví nhö hö-khoâng vaø hoa ñoám.

_ Khoâng theå noùi: Hö-khoâng sanh hoa ñoám. Hai thöù naøy khoâng lieân quan nhau.

_ Cho neân trong caûnh-giôùi chuùng-sanh thì thaáy coù thaân, coù caûnh, coù theá-giôùi vaø coù

chuùng-sanh. Trong caûnh-giôùi Phaät thì khoâng thaáy coù thaân, coù caûnh, coù theá-giôùi vaø coù

chuùng-sanh.

_ Ví nhö ngöôøi bò moûi maét thaáy coù hoa ñoám, ngöôøi maét laønh khoâng thaáy hoa ñoám.

_ Taùnh giaùc dieäu-minh (Chôn-Taâm) daàu ôû nôi Phaät hay chuùng-sanh ñeàu bình-

ñaúng, cuøng moät theå Chôn-Nhö baûn-nhieân thöôøng-truï, khoâng taêng khoâng giaûm.

_ Sôû-dó coù Giaùc, Meâ laø do voâ-minh, laø khoâng toû ñöôïc Thaät-Töôùng cuûa vaïn-vaät voán

laø giaû-hôïp.

_ Do caùi thaáy bieát hö doái che toái Chôn-Taùnh, roài laøm theo voïng-taâm (taâm phaân-bieät

sai traùi vaø sai laàm) maø cöù cho laø thaät, chôù khoâng hieåu: caùi bieát vaø caûnh-vaät ñeàu laø giaû,

chuùng coù nhöng khoâng thaät-theå.

_ Chuùng gioáng nhö hoa ñoám ôû hö-khoâng, ta laàm cho laø coù thaät, maø khoâng bieát

chuùng voán khoâng caên-nguyeân (goác reã, coäi nguoàn), luoân sanh-dieät theo voïng-taâm vaø öùng

theo taâm-löôïng chuùng-sanh (taâm khôûi voïng-töôûng ño löôøng moïi thöù ngoaïi caûnh) maø hình-

thaønh (goïi laø Phaùp-giôùi Töôùng).

_ Neân: - Meâ ví nhö maây. Giaùc ví nhö traêng.

- Meâ thì traêng bò maây che. Giaùc thì maây tan.

GIAÛNG GIAÛI


1. NHÖ-LAI-TAÏNG:

Truøm chöùa, thu nhieáp (chöùa ñöïng), aån giaáu, hay phaùt-sanh, coù khaû-naêng nuoâi

döôõng, maø vaãn bình-ñaúng (vì coù taùnh Khoâng).

_ Nhö: - Laø Taïng theå bình-ñaúng goïi laø Nhö.

- Laø Taïng theå khoâng khaùc töôùng goïi laø Nhö.

_ Lai: - Bình-ñaúng, duyeân-khôûi goïi laø Lai.

- Taùnh ñuû hai töôùng nhieãm tònh goïi laø Lai.

_ Taïng: - Hay phaùt-sanh goïi laø Taïng.


- Hay haøm-taøng goïi laø Taïng.

- Hay bò haøm-taøng goïi laø Taïng.

2. KHOÂNG NHÖ-LAI-TAÏNG:

Nhö-Lai-Taïng khoâng phaûi hö-khoâng. (Chôn-Taâm khoâng phaûi hö-khoâng.)

_ Ñoái vôùi Saéc maø noùi hö-khoâng, laø Khoâng, Khoâng aáy ñaâu thaät laø Khoâng.

_ Ñoái vôùi Khoâng maø noùi Saéc töôùng, laø Coù, Coù aáy ñaâu phaûi laø Coù.

_ Neân Saéc ñaõ khoâng thaät, thì Khoâng laïi caøng khoâng thaät hôn.

_ Maø caû hai Saéc vaø Khoâng ñeàu do duy-taâm hieän khôûi. Neân taâm khoâng voïng-ñoäng

thì toaøn theå töùc laø Trí-Taùnh Quaûng-ñaïi Cöùu-caùnh chôù ñaâu phaûi laø Khoâng. Voán noù laø Tònh-

Taâm khoâng nhieãm neân goïi laø Khoâng Nhö-Lai-Taïng.

(Khoâng Nhö-Lai-Taïng: noù laø Chôn-Taâm, noù khoâng phaûi laø hö-khoâng, maø noù laø theå

Khoâng thanh-tònh, thuaàn thanh, neân khoâng nhieãm, goïi laø Khoâng Nhö-Lai-Taïng.)

3. BAÁT KHOÂNG NHÖ-LAI-TAÏNG:

Nhö-Lai-Taïng khoâng phaûi Khoâng. (Chôn-Taâm cuõng laø taát caû phaùp.)

_ Noùi caùc phaùp-taùnh, khoâng phaûi Khoâng (laø vì töï-taùnh ñaày ñuû haèng-sa Ñöùc-Taùnh

voâ-laäu), töùc baûn-theå voán thanh-tònh, voán ñuû caùc taùnh: Nhaân, quaû, Ñöùc.

_ Do taùnh naøy khôûi ra Ñöùc duïng Nhaân quaû, theá neân Ñöùc aáy laáy Nhöùt-Taâm laøm theå.

Neân goïi laø taâm, taâm aáy laø Baát khoâng Nhö-Lai-Taïng.

4. KHOÂNG BAÁT KHOÂNG NHÖ-LAI-TAÏNG:

Nhö-Lai-Taïng laø taát caû phaùp-giôùi taùnh, maø noù rôøi taát caû töôùng (Chôn-Taâm laø taát caû

phaùp-giôùi taùnh, maø noù rôøi taát caû töôùng), daàu noù sanh ra taát caû, maø rôøi taát caû, vì noù laø Taùnh

Khoâng.

Daøn baøi



2. Noùi: Khoâng baát khoâng Nhö-Lai-Taïng. (Ñoaïn 13)



2.1.2 Khai-thò.

2.1.2.A “Khoâng baát khoâng Nhö-Lai-Taïng” ñeå tröø nghi.

2.1.2.B Toû caû ba Taïng ñeå khuyeán tu. (Ñoaïn 15)


2.2.1 Ngaøi Phuù-Laâu-Na hoûi.

2.2.2 Phaät daïy.

(Hieån-minh Voïng voán voâ-nhaân.) (Ñoaïn 21)

ÑOAÏN 13


2. Noùi: “Khoâng baát khoâng Nhö-Lai-Taïng” ñeå chæ roõ caùi duyeân côù vieân-dung.



Phaät baûo: Phuù-Laâu-Na! Nhö lôøi oâng hoûi:

_ Nöôùc vaø löûa sao chaúng dieät nhau, traùi laïi ñöôïc dung-hoøa cuøng nhau, vaø ñeàu

cuøng bieán khaép caû phaùp-giôùi vuõ-truï phaûi khoâng?

_ Coøn hö-khoâng vaø ñaát, hai taùnh-chaát naøy khoâng ñoàng, nhöng taïi sao chuùng dung

bieán ñöôïc nhau? Töùc cuøng hoøa nhau, cuøng phaùt-trieån?


2.1.2 Khai-thò.

2.1.2.A Khoâng baát khoâng Nhö-Lai-Taïng: (ñeå tröø nghi)

(Chôn-Taâm laø taát caû Saéc-Phaùp, maø rôøi taát caû Saéc-Phaùp.) Chôn-Taâm khôûi sanh maø

vaãn tònh. Töùc sanh caùc phaùp taùnh ñöùc voâ-laäu (laø khôûi sanh), maø laïi rôøi taát caû Saéc-Phaùp (laø

tònh).)

_ Phaät daïy: Nguyeân Nhö-Lai-Taïng (Chôn-Taâm) taùnh noù chaúng phaûi caùc töôùng nhö:

ñòa, hoûa, thuûy, phong, khoâng, kieán vaø thöùc, vaø noù cuõng chaúng caám-chæ caùc töôùng phaùt-

khôûi, ví nhö hö-khoâng, theå cuûa noù chaúng phaûi laø caùc töôùng, maø cuõng chaúng ngaên caûn

ñöôïc caùc töôùng phaùt-huy. Vì sao?

_ Vì hö-khoâng voán troáng roãng, heã:

- maët trôøi soi thì saùng,

- maây che thì toái,

- gioù thoåi thì ñoäng,

- trôøi yeân laëng thì thanh,

- söông muø thì ñuïc,

- khí ngöng thì tröôïc,

- ñaát tuï thì ngaên,

- nöôùc baêng thì ngaïi,

- nöôùc chieáu thì loùng laùnh, yù oâng nghó sao veà caùc hieän-töôïng naøy?

_ Caùc töôùng höõu-vi sai-bieät nhö vaäy môùi coù caùi saùng laø nhôø caùc töôùng khaùc trôï

duyeân nhö nhôø maët trôøi, hay laø nhôø hö-khoâng maø môùi coù töôùng hieän ra phaûi khoâng?

_ Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! Neáu caùi saùng nhôø maët trôøi maø coù, thì khi maët trôøi chieáu,

cho laø maët trôøi saùng, thì möôøi phöông theá-giôùi toaøn laø moät saéc cuûa maët trôøi, ñaùng lyù khoâng

coøn coù hình maët trôøi nöõa, nhöng taïi sao vaãn coøn thaáy maët trôøi troøn ôû giöõa hö-khoâng nhö

thöôøng vaäy?

_ Neáu caùi saùng nhôø hö-khoâng maø coù, thì ñaùng lyù hö-khoâng cöù töï saùng luoân luoân

môùi phaûi, taïi sao luùc ban ñeâm vaø khi coù maây muø laïi chaúng thaáy saùng?

_ Vaäy neân bieát: Caùi saùng phaùt sanh khoâng phaûi nhôø maët trôøi hay laø hö-khoâng,

nhöng cuõng khoâng phaûi rôøi maët trôøi vaø hö-khoâng maø ñöôïc.

Naøy oâng Phuù-Laâu-Na!

Xeùt veà maët Voïng. (laø Töôùng)

_ Xeùt taát caû caùc phaùp veà maët Töôùng (hieän-töôïng) cuûa noù voán laø hö-voïng, neân

khoâng theå chæ baøy, caùi gì laø thaät laø caùi gì ñöôïc, vì noù ñaõ laø hö-voïng khoâng thaät, maø oâng laïi

hoûi taïi sao noù chaúng dieät nhau.

_ Nhö theá chaúng khaùc naøo, ngöôøi ngoài mong chôø hoa ñoám giöõa hö-khoâng kia, keát

thaønh quaû hö-khoâng, thì laøm sao maø noù keát thaønh cho ñöôïc.

(Ví nhö caûnh phim chieáu treân maøn hình laø giaû, khoâng thaät, neân khoâng coù caûnh naøo

ngaên ngaïi nhau caû.)

Xeùt veà maët Chôn. (laø Baûn-theå)

_ Xeùt veà baûn-theå cuûa caùc phaùp thì voán noù laø Chôn. Nguyeân chæ coù moät theå Chôn-

Taâm (Taâm Boån-giaùc dieäu-minh) khoâng phaûi laø: ñaát, nöôùc, gioù, löûa.

_ Xeùt veà maët voïng, thì töôùng noù voán khoâng thaät, neân noùi:

- Ñaát voán khoâng laø ñaát, nöôùc voán khoâng laø nöôùc,

- vaø gioù, löûa, khoâng, kieán, thöùc v.v... cuõng vaäy, thì laøm gì coù vieäc trôû ngaïi, maø

khoâng dung nhau ñöôïc?


Phaät chæ Chôn-Taâm tuøy duyeân bieán-hieän.

_ Phuù-Laâu-Na! Chôn-Taâm (Taâm Boån-giaùc dieäu-minh) cuûa oâng, cuõng nhö vaäy. Neáu

oâng khôûi phaân-bieät hö-khoâng, thì coù hö-khoâng hieän ra; phaân-bieät ñòa hoûa thuûy phong, thì

ñeàu coù ñòa hoûa thuûy phong hieän ra; coøn ñoàng-thôøi phaùt-khôûi phaân-bieät, thì caùc töôùng ñoàng

hieän moät löôït.

ÑOAÏN 14

_ Phuù-Laâu-Na! Sao goïi laø ñoàng hieän? Ví nhö trong moät doøng nöôùc hieän ra boùng

maët trôøi.

_ Coù hai ngöôøi cuøng xem boùng maët trôøi ñoù döôùi nöôùc, roài ngöôøi ñi höôùng ñoâng, keû

ñi höôùng Taây, caû hai ñeàu thaáy boùng maët trôøi ñi theo mình, vaãn khoâng nhöùt-ñònh laø phöông

naøo.

_ Nhö vaäy oâng khoâng neân hoûi:

- Maët trôøi chæ coù moät, taïi sao ñi theo caû hai ngöôøi?

- Hay laø noùi, hai ngöôøi ñi rieâng ñeàu thaáy caû hai maët trôøi, maø hieän nay, chæ thaáy coù

moät, khi hai ngöôøi cuøng ñöùng laïi chung moät choã?

_ OÂng neân bieát caùc phaùp hö-huyeãn, meâ-loaïn, khoâng laáy gì laøm baèng-chöùng, khoâng

coù chuaån-ñích. Vì leõ ñoù ta cöù vaán-naïn vieãn voâng, khoâng coù caên-nguyeân thöïc-teá, thì caøng

vaán-naïn caøng sa vaøo choã hö-voïng ñen toái.

_ Vaäy caùc töôùng: ñòa, hoûa, thuûy, phong, khoâng, kieán, thöùc, taát caû chuùng chaúng coù

chuaån-ñích, taát-nhieân chuùng ñeàu laø caûnh hö-voïng caû.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 15

2.1.2.B Toû caû ba Taïng ñeå khuyeán tu.

Chuùng-sanh hieäp theo voïng-traàn maø traùi vôùi Chôn-Taâm saùng suoát. (Boäi giaùc hieäp

traàn)

_ Phuù-Laâu-Na! Chuùng-sanh meâ-muoäi hieäp theo voïng-traàn, maø traùi nghòch vôùi

Chôn-Taâm saùng suoát. Neân Chôn-Taâm tuøy duyeân maø bieán hieän ra coù hö-khoâng, theá-giôùi,

voâ-soá traàn-lao, vaø caùc töôùng theá-gian cuøng khaép phaùp-giôùi.

(Chôn-Taâm khoâng coù nhieãm phaùp. Nhö-Lai-Taïng khoâng phaûi nhieãm phaùp.) (1)

_ Vì theá chuùng-sanh môùi thaáy caùc vaät-töôïng nhö: hö-khoâng thì tónh laëng, gioù thì

ñoäng, maët trôøi thì saùng, maây muø thì toái.

_ Caùc saéc töôùng vaø hö-khoâng thì laán nhau (töông-khuynh), coøn nöôùc vaø löûa thì dieät

nhau (töông-ñoaït).

(Chôn-Taâm khoâng coù huyeãn-töôùng sai-bieät. Goïi laø: Nhö-Lai-Taïng khoâng phaûi

huyeãn-töôùng sai-bieät.) (2)

ÑOAÏN 16

Phaät baûo hieäp vôùi Chôn-Taâm saùng suoát vaø lìa traàn-caûnh. (Boäi traàn hieäp giaùc)

_ Phuù-Laâu-Na! Coøn nhö Ta (Phaät) thì traùi vôùi voïng-traàn, hieäp theo Chôn-Taâm

thöôøng-truï baát-sanh baát-dieät bieán khaép phaùp-giôùi, neân Ta môùi ñöôïc töï-taïi voâ-ngaïi.

(Neân goïi laø: Chôn-Taâm khoâng coù thuûy coù chung. Nhö-Lai-Taïng khoâng phaûi thuûy-

chung. Töùc laø Nhö-Lai-Taïng khoâng thuûy, chung.) (3)

_ Vaäy neân ñoái vôùi Phaät (Nhö-Lai):

- ÔÛ trong moät, hieän ra voâ-löôïng; voâ-löôïng, hieäp laïi laøm moät.

- Trong nhoû hieän ra lôùn, trong lôùn hieän ra nhoû.

_ Nhö theá laø:


- Lyù töùc söï, söï töùc lyù, lyù-söï vieân-dung voâ-ngaïi.

- Lyù voâ-ngaïi, söï voâ-ngaïi.

- Lyù-söï voâ-ngaïi, söï-söï voâ-ngaïi.

_ Do ñoù khoâng rôøi nôi ñaïo-traøng maø hieän khaép möôøi phöông theá-giôùi.

_ Thaân ta bao truøm thaäp phöông hö-khoâng voâ-taän, treân ñaàu moät sôïi loâng hieän ra

caùc coõi nöôùc, ngoài trong moät haït buïi nhoû (vi-traàn) maø vaän-chuyeån ñaïi phaùp-luaân, vì ta dieät

heát voïng-traàn (laø caùi nhaän-thöùc sai laàm traàn-töôùng), maø trôû laïi soáng hieäp vôùi Baûn-Taâm

thanh-tònh saùng-suoát, neân môùi ñöôïc nhö vaäy. Baáy giôø Taâm Chôn-Nhö trong saùng tuyeät-

dieäu, noù haèng chieáu soi.

GHI CHUÙ

1/ Phaät: ñöùng veà maët Chôn (soáng vaø laøm theo Chôn-Taâm, maø lìa Voïng (traàn-

caûnh)), Phaät ñaõ ngoä Chôn-Taâm thanh-tònh, neân töï-taïi voâ-ngaïi.

_ Neân “Tri-kieán Phaät” (Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát, ñeàu Tònh) thì moät laø voâ-löôïng, voâ-

löôïng laø moät, khoâng coøn bò caùc vaät lôùn, nhoû, nhieàu, ít, ñeïp, xaáu, v.v... laøm chöôùng ngaïi.

2/ Traùi laïi, chuùng-sanh ñöùng veà maët Voïng (soáng vaø laøm theo voïng-taâm, maø queân

Chôn), vì queân Chôn-Taâm, hieäp theo voïng-traàn.

_ Neân tri-kieán chuùng-sanh (Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát, ñeàu Ñoäng) cho taát caû ñeàu laø

thaät, neân thaáy caùc vaät, coù lôùn nhoû, nhieàu ít, roäng heïp ... roõ raøng, maø bò caùc vaät naøy laøm

chöôùng ngaïi.

_ Bôûi taâm coù chöôùng ngaïi laø do voïng phaân-bieät, neân thaáy ngoaøi traàn-caûnh coù

chöôùng ngaïi.

_ Neáu trong taâm heát chöôùng ngaïi, laø khoâng coøn voïng phaân-bieät, thì khoâng coøn thaáy

moät vaät gì, laøm chöôùng ngaïi caû.

Phaät noùi:

_ Sôû-dó Ta ñaït ñöôïc “Nhöùt-thieát voâ-ngaïi” (Taát caû khoâng ngaên ngaïi) laø do chæ duøng

caùi Taùnh Chôn-giaùc dieäu-minh (Chôn-Taâm), chôù khoâng coù phaùp-thuaät chi khaùc.

_ Maø chæ duøng caùi Taùnh Chôn-giaùc dieäu-minh baát-sanh baát-dieät trong luïc caên

(Thuûy-giaùc) dung-hieäp vôùi Nhö-Lai-Taïng (Boån-giaùc) maø thaønh moät taùnh Dieäu-giaùc Minh

(Chôn-Taâm) troøn saùng soi khaép phaùp-giôùi maø thoâi.

_ Ñoù laø laáy caùi Trí Nhö-Nhö (Boån-giaùc) hieäp vôùi caùi Lyù Nhö-Nhö (Thuûy-giaùc) maø

truï-trì (giöõ gìn) caùi Taïng Ñaïi Quang-Minh (Chôn-Taâm) maø thoâi.

_ Neáu chuùng ta bieát caùch tu, thì Chôn-Nhö (Chôn-Taâm) phaùt-sanh ra nhöõng ñieàu

dieäu-duïng.

PHUÏ CHUÙ (Moät vaø nhieàu)


Töôùng : - Moät laø voâ-löôïng = Lyù + Söï

- Voâ-löôïng laø moät = Söï + Lyù

Taùnh : - Trong nhoû hieän lôùn = Söï + Lyù

- Trong lôùn hieän nhoû = Lyù + Söï

Thaønh caùc phaùp-giôùi. Lyù + Söï voâ-ngaïi.

Nhöùt ña töông-dung baát-ñoàng.

(Moät vaø nhieàu, dung-nhieáp, quyeän chaët nhau, maø khoâng tan bieán.)

_ Moät : laø moät cuûa nhieàu caùi, hieäp thaønh moät caùi.

_ Nhieàu : laø nhieàu cuûa moät caùi, hieäp thaønh nhieàu caùi thaønh laïi.


_ Trong caùi moät, laø yeáu-toá caáu-taïo thaønh ra caùi nhieàu.

_ Trong caùi nhieàu, coù nhieàu caùi moät hôïp laïi.

_ Neân moät vaø nhieàu dung-nhieáp nhau, quyeän chaët nhau, maø khoâng tan bieán.

_ Goïi Moät : Moät haït buïi, moät sôïi loâng, moät thaân, moät coõi.

_ Goïi Nhieàu : Nhieàu buïi, nhieàu loâng, nhieàu thaân, nhieàu coõi.

_ Goïi Nhoû : Haït buïi nhoû (vi-traàn), ñaàu sôïi loâng v.v...

_ Goïi Lôùn : Coõi voâ-bieân, thaân voâ-bieân v.v...

Vì leõ aáy:

_ Trong nhoû hieän lôùn: (Moät vieân gaïch laø nhoû) (nhieàu vieân gaïch xaây thaønh caùi nhaø,

laø lôùn.)

_ Trong lôùn hieän nhoû: (Caùi nhaø do nhieàu vieân gaïch laø trong lôùn, maø hình thaønh caùi

nhaø, laø do töø vieân gaïch keát laïi, goïi laø trong lôùn coù caùi nhoû.)

_ Thí-duï: Nôi ñaàu sôïi loâng (nhoû) hieän caùc coõi Phaät (lôùn): töùc töø chaùnh-baùo (Tònh

thaân) hieän ra y-baùo (Caûnh-vaät ngoaøi thaân maø thaân-taâm mình nöông döïa vaøo thì goïi laø y-

baùo, nhö theá-giôùi, quoác-gia, nhaø cöûa, côm aùo, v.v...).

_ Ngoài ôû moät haït buïi nhoû (nhoû) maø chuyeån baùnh xe phaùp raát lôùn (lôùn): töùc laø töø y-

baùo maø chuyeån ra chaùnh-baùo.

- Y-baùo : laø caùc vieäc laøm toát, xaáu v.v...

- Chaùnh-baùo : laø ñöôïc soáng vaø thaân maïng toát, xaáu theo y-baùo maø coù.

_ Tuy hieän caùc coõi Phaät (lôùn) maø ñaàu sôïi loâng y-nhieân khoâng ñoåi (nhoû).

_ Tuy chuyeån baùnh xe phaùp (lôùn) maø moät haït buïi nhoû y-nhieân khoâng ñoåi (nhoû).

_ Neân coù caâu: Chö phaùp töông-tuùc töï-taïi. (Caùc phaùp lieân quan nhau maø khoâng

ngaên ngaïi nhau.)

_ Phaùp naøy töùc laø phaùp kia, phaùp kia töùc laø phaùp naøy.

_ Trong phaùp naøy haøm chöùa chuûng-töû, cuûa taát caû phaùp kia; trong phaùp kia haøm chöùa

chuûng-töû, cuûa taát caû phaùp naøy.

_ Chuûng-töû cuûa vaïn-phaùp, truøng-truøng duyeân-khôûi cho nhau, töông-tuùc töông-nhaäp

moät caùch töï-taïi (lieân-quan nhau, dung-hoøa laãn nhau).

BA LOAÏI PHAÙP-GIÔÙI

1. Phaùp-giôùi, Lyù voâ-ngaïi (töùc Phaùp-giôùi, Taùnh voâ-ngaïi).

2. Phaùp-giôùi, Lyù Söï voâ-ngaïi (töùc Phaùp-giôùi, Taùnh Töôùng voâ-ngaïi).

3. Phaùp-giôùi, Söï Söï voâ-ngaïi (töùc Phaùp-giôùi, Töôùng Töôùng voâ-ngaïi).

1. PHAÙP-GIÔÙI, LYÙ VOÂ-NGAÏI (töùc Phaùp-giôùi, Taùnh voâ-ngaïi).

_ Lyù : khoâng phaân-taùch ñöôïc, neân Lyù thuoäc veà Lôùn, goïi laø Phaùp-Taùnh.

_ Söï : thì coù phaân chia ñöôïc, neân Söï thuoäc veà Nhoû, goïi laø Phaùp-Töôùng.

A. Lyù

_ Chôn-lyù thaät-taùnh, laø theå-taùnh chôn-thaät cuûa taát caû phaùp. Neân goïi laø: Phaùp-taùnh,

Phaùp-giôùi taùnh, hay Chôn-Nhö taùnh.

_ Taát caû phaùp trong vuõ-truï ñeàu ñoàng moät theå-taùnh chôn-thaät (Chôn-Taâm). Theå-

taùnh aáy (Chôn-Taâm) noù dung-thoâng voâ-ngaïi, neân goïi laø: Lyù voâ-ngaïi phaùp-giôùi.

_ Ngöôøi naøo chöùng-ngoä ñöôïc caùi Lyù voâ-ngaïi phaùp-giôùi (Chôn-Taâm) naøy, chính laø

baäc thaønh-töïu “Caên-baûn-Trí” (Trí nguyeân goác, Chôn-Taâm), laø baét ñaàu döï vaøo haøng Phaùp-

thaân Boà-Taùt. (Laø baäc Boà-Taùt môùi lìa boû ñöôïc moät phaàn voâ-minh maø hieån hieän ñöôïc moät

phaàn phaùp-taùnh, töùc laø töø baäc sô-ñòa trôû leân.)


B. Söï

_ Chôn-lyù phaùp-söï: Duïng ra maø theå-taùnh coøn nguyeân goác.

_ Taát caû phaùp-söï ñeàu ñoàng moät theå-taùnh Chôn-Nhö (Chôn-Taâm), töùc laø ñoàng laáy

phaùp-taùnh (Thaät-Töôùng) laøm töï-theå (theå-taùnh cuûa mình).

_ Toaøn-theå (taát caû) Söï laø phaùp-taùnh (laø Thaät-Töôùng, Chôn-Taâm), maø phaùp-taùnh thì

vieân-dung voâ-ngaïi, thì toaøn-theå Söï cuõng voâ-ngaïi, neân goïi laø: Söï voâ-ngaïi phaùp-giôùi (Chôn-

Taâm).

_ Ngöôøi naøo chöùng-ngoä ñöôïc Söï voâ-ngaïi phaùp-giôùi naøy, chính laø baäc thaønh-töïu

“Sai-bieät-Trí” (duøng coù sai bieät maø vaãn bình-ñaúng, Phöông-tieän Trí). Sai bieät laø Töôùng

(Thuûy-giaùc), bình-ñaúng laø Taùnh (Boån-giaùc), laø baét ñaàu döï vaøo haøng Phaùp-thaân Boà-Taùt.

2. PHAÙP-GIÔÙI, LYÙ SÖÏ VOÂ-NGAÏI (töùc Phaùp-giôùi, Taùnh Töôùng voâ-ngaïi).

_ Lyù : laø theå-taùnh cuûa Söï. (Phaùp-taùnh)

_ Söï : laø hieän-töôïng (Töôùng) cuûa Lyù Taùnh. (Phaùp-söï)

_ Vaäy Lyù Taùnh, töùc laø Lyù Taùnh (Phaùp-taùnh) cuûa Söï.

_ Coøn Söï, laïi laø Söï Töôùng cuûa Lyù Taùnh (Phaùp-taùnh).

_ Chính Lyù Taùnh laø toaøn Söï (baûn-theå cuûa Söï laø Taâm).

_ Taát caû Söï laø toaøn Lyù Taùnh (baûn-theå cuûa Lyù Taùnh laø Taâm).

_ Neân goïi laø: Lyù Söï voâ-ngaïi phaùp-giôùi. (Chôn-Taâm)

_ Ngöôøi naøo chöùng ngoä ñöôïc Lyù Söï voâ-ngaïi phaùp-giôùi naøy, chính laø baäc ñoàng-thôøi

(cuøng moät luùc) hieån-phaùt caû hai Trí: “Caên-baûn-Trí” vaø “Sai-bieät-Trí”, laø baét ñaàu döï vaøo haøng

Phaùp-thaân Boà-Taùt (töø Sô-ñòa trôû leân).

- Caên-baûn-trí : laø trí nguyeân goác, laø Chôn-Taâm.

- Sai-bieät-trí : (phöông-tieän-trí) laø duøng coù sai bieät, maø vaãn bình-ñaúng.

- Bình-ñaúng : laø Boån-Giaùc, laø Taùnh.

- Sai bieät : thuoäc Thuûy-Giaùc, laø Töôùng.

3. PHAÙP-GIÔÙI, SÖÏ SÖÏ VOÂ-NGAÏI (töùc Phaùp-giôùi, Töôùng Töôùng voâ-ngaïi).

_ Taát caû Söï Söï (moïi vieäc moïi chuyeän) ñeàu ñoàng moät theå-taùnh (Taâm), maø theå-taùnh

thì dung-thoâng, khoâng chia rieâng khaùc, neân baát-luaän moät Söï naøo cuõng dung-nhieáp taát caû

Söï.

_ Moät Söï nhieáp, töùc laø taát caû Söï nhieáp (dung-naïp, thaâu nhaän), maø taát caû Söï nhieáp,

töùc laø moät Söï nhieáp.

_ Theá laø: Söï Söï voâ-ngaïi töï-taïi. Neân goïi laø: Phaùp-giôùi, Söï Söï voâ-ngaïi.

_ Ngöôøi naøo chöùng-ngoä ñöôïc Söï Söï voâ-ngaïi phaùp-giôùi naøy, chính laø baäc thaønh-töïu

“Nhöùt-thieát-chuûng-Trí” (Trí cuûa Phaät, laø Trí bieát toång-nieäm caùc phaùp, vaïn-phaùp laø khoâng,

khoâng mong caàu), laø baét ñaàu döï vaøo haøng Phaùp-thaân Boà-Taùt.

_ Neân coù caâu: Chö taøng “thuaàn, taïp” cuï-ñöùc. Laø:

- Thuaàn : ñôn-thuaàn.

- Cuï-Ñöùc : ñaày ñuû Ñöùc.

_ Moãi phaùp laø moät chính-theå, haøm-taøng hoãn-hôïp.

_ Nhöõng phaùp do nhieàu chaát-lieäu hoãn-hôïp, nhieàu yeáu-toá thaønh-laäp, goïi laø Taïp.

_ Nhöõng phaùp coù taùnh ñôn-thuaàn töông-ñoái, khoâng do nhieàu chaát-lieäu yeáu-toá hoãn-

hôïp, maø vaãn ñöôïc thaønh-laäp, goïi laø Thuaàn.

_ Duø thuaàn, duø taïp, phaùp naøo cuõng coù vò-trí cuûa noù, maø töông-quan taùc-duïng vôùi

nhau ñeå hình-thaønh vaïn-phaùp trong theá-giôùi hieän-töôïng (vaät-chaát).

TA TU PHAÙP NAØO THÌ BÒ PHAÙP ÑOÙ RAØNG BUOÄC

1. Tu phaùp Coù : thì bò phaùp Coù troùi buoäc.

2. Tu phaùp Khoâng : thì bò phaùp Khoâng troùi buoäc.


1. TU PHAÙP COÙ:

Goàm nhöõng theá-giôùi vaø chuùng-sanh, coù saéc-töôùng, chia laøm hai phaùp tu nhö:

A. Tu theo phaùp vui söôùng.

B. Tu theo phaùp ñoïa-laïc.

A. Tu theo phaùp vui söôùng:

_ Laø ñeå vaøo theá-giôùi cuûa: Trôøi vaø Ngöôøi, ñeàu coù saéc-thaân vaø saéc-töôùng, noù khoâng

beàn bæ, neân luoân chòu luaät voâ-thöôøng, sanh-dieät noù chi-phoái.

_ Laáy phaùp huaân-taäp thieän-töôûng ñeå tu, neân bò phaùp naøy raøng buoäc.

B. Tu theo phaùp ñoïa-laïc:

_ Laáy phaùp huaân-taäp aùc-töôûng ñeå tu, neân bò phaùp naøy raøng buoäc.

_ Vaøo theá-giôùi coù caên thaân saéc-töôùng nhö: ñòa-nguïc, ngaï-quæ, suùc-sanh, v.v... .

2. TU PHAÙP KHOÂNG: (Coù 2 haïng tu)

A. Tu theo Thinh-vaên: Laáy phaùp Duyeân sanh voâ-ngaõ maø tu. (Xa rôøi caùc töôùng giaû

doái hö-voïng.)

B. Tu theo Duyeân-giaùc: Laáy phaùp Quaùn 12 nhaân-duyeân maø tu. (Dieät haún voâ-minh

meâ môø.)

_ Neân ñaéc ñöôïc caùi töôùng Giaùc Khoâng (toû ñöôïc caùi Khoâng) ôû ngoaøi tam-giôùi.

_ Phaùp-vò cuûa hai haïng tu-chöùng naøy, laø khoâng coøn aûnh-höôûng vôùi chuùng-sanh ôû

trong phaùp Coù nöõa.

_ Thaønh ra cöùu-caùnh roát raùo cuûa hai phaùp naøy, laø chæ giaûi-thoaùt ñöôïc cho rieâng

mình, maø maát phaàn lôïi-ích cho chuùng-sanh khoå-naõo, phaàn ñoâng ôû phaùp Coù.

_ Ñaây laø taâm traïng “Meâ giaùc boäi traàn” (thích Chôn, traùi traàn-lao) cuûa Nhò-thöøa. (Rôi

vaøo bieân-kieán, boû Voïng qua Chôn.)

VAÄY TA NEÂN TU NHÖ THEÁ NAØO? Khoâng coøn aûnh-höôûng cuûa Giaùc vaø Meâ.

Coù hai phöông-phaùp:

1. Chaúng boäi giaùc meâ traàn. (Chaúng traùi giaùc, chaúng meâ traàn.)

_ Khi ta tu chaúng laøm sai vôùi Chôn-Taâm (laø laáy Chôn-Taâm tu),

- maø cuõng khoâng say ñaém traàn-caûnh (neân luoân lìa caùc töôùng),

- thì ñoàng ñöôïc vôùi Phaät (thì ta vôùi Phaät ñoàng moät theå).

_ Neân phaùp Khoâng, khoâng raøng buoäc ñöôïc, maø thaønh-töïu taát caû lôïi-ích cho chuùng-

sanh khoå-naõo ôû trong phaùp Coù.

2. Chaúng boäi traàn, chaúng meâ giaùc. (Chaúng traùi vôùi traàn-lao, cuõng chaúng thích

Chôn.)

_ Laø taâm thoâng ñöôïc vôùi chuùng-sanh (laø Chôn-Taâm vaø chuùng-sanh cuøng moät theå).

_ Neân phaùp Coù, khoâng raøng buoäc ñöôïc, maø giaûi-thoaùt taát caû khoå. (Töùc tu maø

khoâng coù phaùp tu.)

_ Tu nhö vaäy goïi laø tu Ñaïi-thöøa Phaùp (tu phaùp lôùn).

TÖÏ TAÏO THAÂN TRONG MOÄT THEÁ-GIÔÙI

(Laáy theá-giôùi con ngöôøi laøm thí duï.)

A.

_ Theá-giôùi laø moät laõnh-vöïc giam haõm moät vaät. Nhö theá-giôùi loaøi ngöôøi hieän nay

giam haõm con ngöôøi. Vì noù baét buoäc thaân ngöôøi phaûi soáng, chòu aûnh-höôûng nhöõng gì ôû

trong laõnh-vöïc cuûa noù. (Do nghieäp chuùng ta taïo maø coù y-baùo vaø thaønh coù chaùnh-baùo.)


Thí-duï:

_ Khi taâm mình ñang bò moät tö-töôûng (voïng-taâm) chi-phoái, thì laäp töùc coù caùi töôùng

bieát thuï-ñoäng sanh, goïi laø “Thoï”. Caùi aûnh-höôûng naøy, noù voâ-tình taïo thaønh “caùi thaân”.

_ Caùi thaân naøy, noù khoâng bao giôø ra khoûi ñöôïc “laõnh-vöïc giam haõm” cuûa tö-töôûng

naøy (voïng-taâm). Vì theá goïi laõnh-vöïc cuûa tö-töôûng naøy, laø Theá-giôùi cuûa noù.

Thí-duï:

_ Caùi caûm-giaùc böïc töùc ôû trong caùi tö-töôûng saân-haän (voïng-taâm), thì caùi caûm-giaùc

böïc töùc naøy, noù töï taïo “caùi thaân” ôû trong “Theá-giôùi Saân-haän”. Vì söï theå naøy coøn ôû trong

voøng tö-töôûng (môùi veõ ra thoâi).

_ Neân goïi laø “Phaùp-giôùi Taùnh”. (goïi laø Lyù)

_ Nhöng moãi khi ñaõ thaønh-töïu ra töôùng vaät-chaát roài, thì goïi laø “Phaùp-giôùi Töôùng”.

(goïi laø Söï)

B.

_ Söï laõnh thoï, aûnh-höôûng cuûa tö-töôûng (voïng-taâm), laø do caùi caûm bieát (Thöùc).

_ Nhöng khi Ta chuû-ñoäng (Chôn-Trí) ñaõ ra khoûi laõnh-vöïc tö-töôûng naøo (voïng-taâm)

thì laäp töùc caùi caûm bieát (Thöùc) cuûa tö-töôûng ñoù phaûi dieät. Neân goïi “Thaân naøo” laø “Theá-giôùi

ñoù”.

_ Neáu muoán ra khoûi theá-giôùi cuûa “Ngöôøi” laø phaûi boû “Thaân Ngöôøi” môùi ñöôïc. (Töùc

tö-töôûng khoâng coøn thích coõi ngöôøi nöõa.)

_ Vaû laïi taùnh hay bieát (Thöùc) laø haèng coøn, neân khi boû thaân ôû theá-giôùi naøy, thì noù seõ

thoï thaân ôû theá-giôùi khaùc.

_ Caùc phaùp cuûa Phaät laø phöông-tieän, do caùc phöông-tieän aáy, ngöôøi tu taïo ra ñöôïc

nhöõng tö-töôûng thaät toát ñeïp, trong saïch vaø thanh-tònh, coù nhö vaäy: thì Thaân vaø Theá-giôùi

môùi ñöôïc toát ñeïp, trong saïch vaø thanh-tònh (Tònh-Ñoä). (Töùc taïo y-baùo toát, thì coù thaân vaø nôi

ôû ñeàu toát, laø chaùnh-baùo toát, laø vaäy.)

GIAÛNG GIAÛI


HIEÅN-MINH TAÏNG KHOÂNG VAØ BAÁT-KHOÂNG

NHÖ-LAI TAÏNG (Chôn-Taâm), noù rôøi taát caû töôùng vaø taát caû phaùp.

KHOÂNG: (laø rôøi taát caû töôùng), maø noù chaúng phaûi taát caû töôùng.

Nhö-Lai Taïng (Chôn-Taâm) rôøi taát caû töôùng, neân cuõng goïi laø chaúng phaûi taát caû

töôùng. Vì leõ ñoù noù voán laø: “Khoâng”, neân goïi noù laø: “Khoâng”.

BAÁT KHOÂNG: (noù laø taát caû töôùng, taát caû phaùp.)

Nhö-Lai-Taïng (Chôn-Taâm), noù laø taát caû phaùp, neân goïi noù laø: “Baát-Khoâng”, “Phi”.

KHOÂNG BAÁT KHOÂNG NHÖ-LAI-TAÏNG:

Chôn-Taâm rôøi taát caû töôùng (Khoâng), maø cuõng laø taát caû phaùp (Baát-Khoâng), “Phi”.

NHÖ-LAI-TAÏNG RÔØI TAÁT CAÛ TÖÔÙNG. (Khoâng)

(Chôn-Taâm chaúng phaûi taát caû töôùng)

ÑOAÏN 17

_ Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! Chôn-Taâm (Nhö-Lai-Taïng, Taâm Boån-giaùc dieäu-minh)

chaúng thuoäc:

- Veà Saéc-Phaùp (Töôùng) : laø chaúng phaûi naêm ñaïi: Ñòa, hoûa, thuûy, phong, khoâng.

- Veà Taâm-Phaùp (Taùnh) : laø chaúng phaûi: Kieán-ñaïi, thöùc-ñaïi, vaø cuõng chaúng phaûi

(phi): Kieán, Thöùc, Thoï, Töôûng, Haønh.


_ Chôn-Taâm cuõng chaúng phaûi thuoäc veà boán khoa: AÁm, Nhaäp, Xöù, Giôùi, nhö:

- Chaúng thuoäc veà AÁm : Saéc, Thoï, Töôûng, Haønh, Thöùc.

- Chaúng thuoäc veà luïc Nhaäp : Nhaõn, Nhó, Tî, thieät, Thaân, YÙ.

- Chaúng thuoäc veà Xöù : Saéc, Thinh, Höông, Vò, Xuùc, Phaùp.

- Chaúng thuoäc veà Thöùc-Giôùi : Nhaõn-thöùc-giôùi, Nhó-thöùc-giôùi, Tî-thöùc-giôùi, Thieät-

thöùc-giôùi, Thaân-thöùc-giôùi, YÙ-thöùc-giôùi.

Chôn-Taâm, chaúng phaûi caûnh-giôùi DUYEÂN-GIAÙC.

_ Chôn-Taâm chaúng phaûi 12 Nhaân-duyeân, vöøa löu-chuyeån (löu-thoâng) vöøa hoaøn-

dieät (keát-thuùc).

_ Chôn-Taâm chaúng phaûi minh (giaùc) vaø voâ-minh (meâ), chaúng phaûi minh (meâ) vaø

voâ-minh taän (heát meâ).

_ Cho ñeán chaúng phaûi laõo, chaúng phaûi töû vaø chaúng phaûi heát laõo töû.

Chôn-Taâm, chaúng phaûi caûnh-giôùi THINH-VAÊN.

_ Chôn-Taâm chaúng phaûi Töù-Ñeá: Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo, chaúng phaûi Trí vaø chaúng

phaûi Ñaéc (chöùng ñöôïc).

Chôn-Taâm, chaúng phaûi caûnh-giôùi BOÀ-TAÙT.

_ Chôn-Taâm chaúng phaûi Luïc-Ñoä.

_ Chôn-Taâm chaúng phaûi Boá-thí (xaû), Trì-giôùi (giöõ giôùi), Tinh-taán (nhöùt-taâm), Nhaãn-

nhuïc (chòu ñöïng), Thieàn-ñònh (ñöùng laëng), Trí-tueä (saùng suoát).

_ Cuõng chaúng phaûi Ñaùo Bæ-ngaïn (qua bôø).

Chôn-Taâm, chaúng phaûi caûnh-giôùi PHAÄT.

Chôn-Taâm chaúng phaûi caûnh-giôùi Töù Thaùnh: Thinh-vaên, Duyeân-giaùc, Boà-Taùt vaø

Phaät.

_ Cho ñeán chaúng phaûi Nhö-Lai (thöôøng-truï)

- ÖÙng-Cuùng : ñaùng ñöôïc cung-döôõng.

- Chaùnh-Bieán-Tri : hieåu bieát ñuùng ñaén.

- Minh-haïnh-tuùc : ñaày ñuû tam minh haïnh nguyeän.

- Thieän-theä : vieân-maõn kheùo qua.

- Theá-gian giaûi : hieåu roõ theá-gian.

- Voâ-thöôïng só : baäc khoâng ai hôn.

- Ñieàu-ngöï tröôïng-phu : baäc ñaïi-töø, ñaïi-bi, ñaïi trí.

- Thieân nhaân sö : baäc Thaày cuûa Trôøi, Ngöôøi.

- Phaät : giaùc (saùng suoát hoaøn-toaøn)

- Theá-Toân : toân quí (ñöôïc Trôøi, Ngöôøi toân quí).

_ Chaúng phaûi Ñaïi Nieát-Baøn (caûnh-giôùi Phaät).

_ Chaúng phaûi: Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh (boán ñöùc Nieát-Baøn).

_ Bôûi vì Chôn-Taâm, ñöùng veà maët Chôn maø noùi, noù voán “Khoâng”.

_ Neân taát caû phaùp theá-gian (6 coõi phaøm) vaø xuaát theá-gian (4 quaû Thaùnh) ñeàu thuoäc

nghóa “Phi” (chaúng phaûi).

GHI CHUÙ

_ ÑOAÏN 17 naøy noùi Nhö-Lai-Taïng (Chôn-Taâm) rôøi taát caû töôùng, neân goïi laø:

“Khoâng”.

_ Ñaõ laø Chôn-Taâm thì khoâng coøn Voïng. Vì khoâng coøn Voïng neân khoâng coù ñoái-ñaõi:

ngoä-meâ, Thaùnh-phaøm, höõu-vi hay voâ-vi, chuùng-sanh vaø Phaät, v.v... .

_ Vì noù (Nhö-Lai-Taïng) Tuyeät taùnh (Khoâng-Taùnh = Thaät-Töôùng) vaø Ly töôùng

(Khoâng-töôùng = Nhö-thò).


GIAÛNG GIAÛI


NHÖ-LAI-TAÏNG LAØ TAÁT CAÛ PHAÙP. (Baát-Khoâng)

(Chôn-Taâm töùc taát caû phaùp.)

Chôn-Taâm voán laø “Khoâng”, nhöng noù coù taát caû phaùp-töôùng neân goïi laø “Baát-Khoâng”.

Goïi chung laïi laø “Khoâng”, maø “Baát-Khoâng”.

ÑOAÏN 18

_ Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! Neáu rôøi Chôn-Taâm ra thì töø töù Thaùnh: Phaät, Boà-Taùt,

Duyeân-giaùc, Thinh-vaên, cho tôùi luïc phaøm: Thieân, Nhaân, A-tu-la, suùc-sanh, ngaï-quæ, ñòa-

nguïc; taát caû ñeàu khoâng coù moät maûy söï töôùng chi caû.

_ Theá neân Chôn-Taâm naøy (Khoâng Baát-Khoâng Nhö-Lai-Taïng) cuõng

- töùc laø Taâm. (Taâm-Phaùp)

- töùc laø taát caû phaùp. (Saéc-Phaùp)

- töùc laø töù ñaïi : ñòa hoûa thuûy phong.

- töùc laø luïc caên : nhaõn nhó tî thieät thaân yù.

- töùc laø luïc traàn : saéc thinh höông vò xuùc phaùp.

- töùc laø luïc thöùc-giôùi : nhaõn-thöùc-giôùi, nhó-thöùc-giôùi, tî-thöùc-giôùi, thieät-thöùc-giôùi,

thaân-thöùc-giôùi, yù-thöùc-giôùi.

_ Nhö theá Chôn-Taâm naøy cuõng töùc laø phaùp-giôùi luïc phaøm.

Chôn-Taâm, cuõng töùc laø caûnh-giôùi DUYEÂN-GIAÙC.

_ Chôn-Taâm töùc laø minh (giaùc) vaø voâ-minh (meâ).

_ Chôn-Taâm töùc laø minh (meâ) vaø voâ-minh taän (heát meâ).

_ Cho tôùi töùc laø laõo, töû, töùc laø laõo töû taän (heát laõo töû).

Chôn-Taâm, cuõng töùc laø caûnh-giôùi THINH-VAÊN.

_ Chôn-Taâm töùc laø: Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo.

_ Noù cuõng töùc laø Trí (saùng), Ñaéc (chöùng ñöôïc).

Chôn-Taâm, cuõng töùc laø caûnh-giôùi BOÀ-TAÙT.

_ Chôn-Taâm töùc laø: Boá-thí, Trì-giôùi, Tinh-taán, Nhaãn-nhuïc, Thieàn-ñònh, Trí-tueä, ñaùo

bæ-ngaïn.

Chôn-Taâm, cuõng töùc laø caûnh-giôùi PHAÄT.

_ Cho tôùi Chôn-Taâm töùc laø Nhö-Lai ÖÙng-Cuùng Chaùnh-Bieán-Tri.

_ Töùc laø Ñaïi Nieát-baøn.

_ Töùc laø Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh.

_ Nhö theá Chôn-Taâm naøy cuõng töùc laø phaùp-giôùi töù Thaùnh.

_ Vaäy Chôn-Taâm, ñöùng veà maët Voïng maø noùi, thì duøng Baát-Khoâng (laø Khoâng,

khoâng phaûi). “Phi”

_ Neân theá-gian phaùp vaø xuaát theá-gian phaùp ñeàu thuoäc nghóa “Töùc” (töùc laø).

(Goïi laø: Vöøa khaúng-ñònh, vöøa phuû-ñònh. Ñeå chæ “Voïng”, coù maø khoâng thaät.)


GIAÛNG GIAÛI


Theâm moät taàng nöûa laø Chôn-Taâm

Khoâng theå noùi: “PHI” vaø “TÖÙC”.

Hai töø ngöõ naøy duøng ñeå noùi Chôn:

_ PHI : khoâng laø, chaúng phaûi laø.

_ PHI TÖÙC : khoâng phaûi laø, chaúng phaûi laø.

(Töùc vöøa phuû-ñònh, vöøa khaúng-ñònh.)

Hai töø ngöõ naøy duøng ñeå noùi Voïng:

_ TÖÙC, TÖÙC LAØ : laø noù maø khoâng phaûi noù.

_ BAÁT-KHOÂNG : khoâng, khoâng phaûi

(Töùc vöøa khaúng-ñònh, vöøa phuû-ñònh.)

ÑOAÏN 19

_ Phuù-Laâu-Na! Nguyeân Chôn-Taâm voán rôøi taát caû “Töùc” vaø “Phi”, maø cuõng laø “Töùc”

vaø “Phi Töùc”. Ñoù laø theå-taùnh cöïc-dieäu cöïc-minh, vieân-dung tuyeät-ñoái, khoâng coøn chi hôn

cuûa Chôn-Taâm.

_ Vaäy neân, chuùng-sanh trong tam-giôùi cho tôùi caùc baäc Thinh-vaên, Duyeân-giaùc xuaát-

theá gian khoâng laøm sao laáy caùi taâm-trí caïn côït cuûa mình (sôû-tri) maø ño löôøng ñöôïc ñaïo

VoâThöôïng Boà-Ñeà cuûa Nhö-Lai, hay duøng ngoân-ngöõ giôùi-haïn cuûa theá-gian maø vaøo ñöôïc tri-

kieán thaäm-thaâm cuûa Nhö-Lai ñöôïc.

_ Ñoaïn naøy, noùi ñeán söï tuyeät-ñoái cuûa “Chôn-Taâm”, noù khoâng coøn: suy nghó, noùi

naêng vaø keâu goïi laø caùi gì cho ñöôïc nöõa: “Laø chæ baët lôøi”. Sau cuøng taïm goïi noù laø “Chôn-

Taâm” maø thoâi.

_ Bôûi theá neân:

- Phaät Thích-Ca: ñoùng cöûa thaát, taïi nöôùc Ma-Kieät. Töùc laø trôû veà laïi Chôn-Nhö-Taâm

tòch-tónh. (Laø döøng traàn-lao, trôû veà Boån-giaùc)

- OÂng Duy-Na: thì ngaäm mieäng ôû thaønh Tyø-Gia. (Töùc cuõng trôû veà laïi Chôn-Taâm

tòch-tónh, khoâng khôûi moät nieäm naøo nöõa.)

_ Ñaây laø caùi ñaïo-lyù cao-sieâu vaø nhieäm-maàu quaù, neân khoâng theå noùi ra ñöôïc vaäy.

Phaät laáy caây ñaøn, laøm thí-duï:

_ Thí-duï nhö nhöõng nhaïc-khí nhö: döông-caàm, phong-caàm, luïc-huyeàn-caàm, cho

ñeán oáng tieâu, saùo v.v..., loaïi naøo cuõng coù aâm-thanh tuyeät-dieäu, nhöng neáu khoâng coù ngoùn

tay ñieâu-luyeän cuûa nhaïc-coâng taøi-hoa, thì cuõng khoâng phaùt ra ñöôïc nhöõng tieáng hay.

GHI CHUÙ

_ Ñoaïn naøy duøng thí-duï raát roõ raøng nhö:

- ngöôøi taøi, thì khaûy ñaøn ra tieáng hay,

- ngöôøi vöøa, thì khaûy ra tieáng vöøa,

- ngöôøi dôû, thì khaûy ra tieáng dôû, song ñeàu coù tieáng caû.

_ Ñaây laø duï cho “Chôn-Taâm” tuøy duyeân bieán hieän ra caùc phaùp.

_ Neáu kheùo duøng, thì hieän ra: “Phaät”,

- coøn vöøa, thì thaønh: Boà-Taùt, Duyeân-giaùc, Thinh-vaên.

- coøn vuïng laém, thì thaønh: Tam-ñoà, Luïc-ñaïo; taát caû ñeàu coù bieán hieän ra caû.

_ Phuù-Laâu-Na! Ta, oâng vaø chuùng-sanh cuõng ñoàng moät baûn-theå Chôn-Taâm thanh-

tònh naøy, vaø vieân-maõn khaép giaùp cuøng khaép.


_ Song Ta haønh-ñoäng thi-vi (ngay nhöõng vieäc nhoû), vieäc laøm gì vaø luùc naøo cuõng

ñeàu hieän ra Chôn caû. (Nhö-Lai aán ngoùn tay thì röïc rôõ haøo-quang.) Töùc laø söùc duïng voâ-bieân

cuûa Töï-Taùnh noù töï hieån baøy.

_ Coøn caùc oâng, taâm vöøa khôûi ñoäng thì traàn-lao phieàn-naõo ñaõ noåi daäy tröôùc. Ñoù laø vì

caùc oâng khoâng quyeát-chí sieâng naêng caàn-caàu ñaïo Voâ-thöôïng Boà-Ñeà, laïi coøn öa meán phaùp

tieåu-thöøa, môùi chöùng ñöôïc chuùt ít, ñaõ voäi cho laø ñuû.


_ Chôn-Taâm (Nhö-Lai-Taïng) laø baûn-theå Chôn-Nhö cuûa hieän-töôïng vaïn-phaùp (töùc

vaät-theå vaïn-höõu).

- Chôn : thì khoâng gì phaù-hoaïi ñöôïc.

- Nhö : thì khoâng theå laøm vaø taïo ra ñöôïc.

_ Chôn-Taâm, rôøi taát caû töôùng, neân goïi noù laø: “Khoâng”.

_ Nhöng Chôn-Taâm cuõng laø taát caû phaùp (Phaùp lyù taùnh), neân goïi noù laø: “Baát-

Khoâng”.

1. “Chôn-Taâm” voán thanh-tònh Chôn-Nhö.

_ Ñöùng veà maët Chôn-Taâm maø noùi, noù laø: “Khoâng”, thì noù khoâng phaûi laø:

- Saéc-Phaùp vaø Taâm-Phaùp.

- Boán khoa : AÁm, Nhaäp, Xöù, Giôùi.

- Baûy ñaïi : Ñòa, Hoûa, Thuûy, Phong, Khoâng, Kieán, Thöùc.

- Caûnh luïc phaøm : Thieân, Nhôn, A-tu-la, Suùc-sanh, Ngaï-quæ, Ñòa-nguïc.

- Caûnh töù Thaùnh : Thinh-vaên, Duyeân-giaùc, Boà-Taùt, Phaät.

_ Khoâng phaûi laø : Trí, Ñaéc, Ñaùo Bæ-ngaïn.

2. “Chôn-Taâm” noù cuõng laø taát caû phaùp. (Töùc laø)

_ Ñöùng veà maët Chôn-Taâm maø noùi, noù voán Chôn-Nhö, maø cuõng laø taát caû phaùp, neân

goïi noù laø: “Baát-Khoâng”.

_ Neân “Chôn-Taâm” “töùc laø”:

- Saéc-Phaùp vaø Taâm-Phaùp.

- Boán khoa : AÁm, Nhaäp, Xöù, Giôùi.

- Baûy ñaïi : Ñòa, Hoûa, Thuûy, Phong, Khoâng, Kieán, Thöùc.

- Caûnh luïc phaøm : Thieân, Nhôn, A-tu-la, Ngaï-quæ, Suùc-sanh, Ñòa-nguïc.

- Caûnh töù Thaùnh : Thinh-vaên, Duyeân-giaùc, Boà-Taùt, Phaät.

_ Töùc laø: Trí, Ñaéc, Ñaùo Bæ-ngaïn.

3. “Chôn-Taâm” noù rôøi taát caû: “Töùc” vaø “Phi”, maø noù cuõng laø “Töùc” cuõng laø

“Phi Töùc”.

4. Do ñoù maø chuùng-sanh vaø Phaät ñoàng moät theå, neân haønh-ñoäng theo “Chôn-Taâm”

thì thaønh Chôn, goïi laø Phaät; maø haønh-ñoäng theo “Voïng-taâm” thì thaønh Voïng, goïi laø chuùng-

sanh. Cho neân Chôn vaø Voïng ñeàu ôû trong Chôn-Taâm caû. (Nhö-Lai-Taïng Taâm)

A. Neân khi Phaät noùi: “Chôn-Taâm”

_ “ Khoâng phaûi ” hoaëc “Phi töùc” (chaúng phaûi laø)

_ Laø noùi: Khoâng phaûi caùc söï-vaät ôû theá-gian.

Khoâng phaûi caùc söï-vaät xuaát theá-gian.

_ Ñaây laø ñöùng veà maët “Chôn” maø noùi.

(Neân vöøa phuû-ñònh (Voïng), vöøa khaúng-ñònh (Chôn).)


B. Neân khi Phaät noùi: “Chôn-Taâm”

_ “Khoâng, khoâng phaûi” hoaëc “Töùc laø”

_ Laø noùi: “Töùc laø” caùc söï-vaät ôû theá-gian.

“Töùc laø” caùc söï-vaät xuaát theá-gian.

_ Ñaây laø ñöùng veà maët “Voïng” maø noùi.

(Neân vöøa khaúng-ñònh (Voïng), vöøa phuû-ñònh (Chôn).)

_ Neáu ta naém vöõng caên-baûn naøy, seõ hieåu roõ yù Phaät daïy, maø khoâng boái roái hoaûng-

hoát nöõa.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 20

2.2 Giaûi-thích caâu hoûi.

2.2.1 Ngaøi Phuù-Laâu-Na hoûi: “Chôn-Taâm do ñaâu maø coù Voïng?”.

_ Phuù-Laâu-Na thöa: Baïch Theá-Toân! Phaät cuøng vôùi toâi voán ñoàng moät Chôn-Taâm

thanh-tònh vieân-maõn khoâng khaùc. Vaäy maø rieâng toâi bò caùc voïng-töôûng nhieãu-haïi töø voâ-thæ,

neân phaûi chòu nhieàu kieáp luaân-hoài sanh-töû. Nay toâi tuy chöùng ñöôïc quaû Thaùnh nhöng chöa

ñöôïc roát raùo. (Coøn ôû baäc Thinh-vaên)

_ Coøn Phaät thì taát caû voïng-nghieäp phieàn-naõo ñeàu ñaõ tieâu-dieät, Phaät chæ coøn thuaàn

moät theå Chôn-Nhö thöôøng-truï, ñöôïc töï-taïi giaûi-thoaùt.

_ Toâi xin pheùp hoûi Phaät: Taát caû chuùng-sanh do nguyeân-nhaân naøo maø coù voïng töï

che toái Chôn-Taâm, ñeå phaûi chòu traàm-luaân nôi bieån khoå?

GIAÛNG GIAÛI


HIEÅN-MINH VOÏNG VOÁN VOÂ-NHAÂN

(Khoâng nguyeân-nhaân)

ÑOAÏN 21

2.2.2 Phaät daïy: Ñaõ laø “Voïng” thì khoâng coù sôû-nhaân (nguyeân-nhaân).

_ Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! OÂng tuy tröø nghi ñöôïc, nhöng caùc meâ laàm chöa heát.

_ Ta laáy vieäc theá-gian thöïc-teá tröôùc maét ñeå chæ daïy oâng.

_ OÂng ñaõ nghe môùi vöøa roài, trong thaønh Thaát-La-Phieät coù teân Dieãn-Nhaõ Ñaït-Ña,

vaøo buoåi saùng noï, laáy göông soi maët thaáy caùi ñaàu (boùng hình ñaàu trong göông) coù maët

maøy deã thöông, boãng nhieân laïi giaän caùi ñaàu thaät cuûa mình taïi sao khoâng thaáy ñöôïc maët

maøy cuûa mình, beøn cho boùng hieän trong göông laø yeâu-quaùi, roài voâ côù phaùt khuøng leân, vöùt

göông boû chaïy.

_ YÙ oâng nghó sao? Do nguyeân-nhaân gì maø ngöôøi aáy voâ côù phaùt khuøng boû chaïy?

_ Phuù-Laâu-Na thöa: Taâm ngöôøi aáy khuøng, chôù khoâng coù nguyeân-nhaân chi caû.

_ Phaät daïy: Phuù-Laâu-Na! Chôn-Taâm voán hoaøn-toaøn saùng suoát, baûn-lai (töø xöa tôùi

nay) vaãn vieân-minh-dieäu, khoâng bao giôø coù voïng.

_ Neáu goïi laø voïng thì laøm sao coù sôû-nhaân (nguyeân-nhaân)?

_ Coøn neáu coù sôû-nhaân thì khoâng phaûi laø voïng.

_ Caùc voïng-töôûng töï noù lieân-tieáp, laøm nhaân cho nhau maø phaùt-sanh, töø ñôøi naøy ñaõ

meâ, roài chaát chöùa maõi caùc thöù meâ cho ñeán voâ-löôïng kieáp, tuy Ta ñaõ chæ daïy nhieàu laàn,

nhöng caùc oâng vaãn khoâng tænh-ngoä.


_ Phuù-Laâu-Na! Nhö vaäy caùi meâ laø do meâ maø töï coù.

_ Neáu bieát caùi meâ khoâng coù nguyeân-nhaân thì bieát caùi voïng cuõng khoâng choã gaù

nöông.

_ Vaäy caùc thöù goïi laø meâ laø voïng ñeàu khoâng coù nguyeân-nhaân (voâ-nhaân, khoâng

nguoàn goác).

_ Meâ voïng khoâng coù nguyeân-nhaân töùc laø khoâng coù sanh, maø ñaõ khoâng coù sanh thì

muoán dieät laø dieät caùi gì ?

_ Khoâng coù sanh dó-nhieân khoâng coù dieät.

ÑOAÏN 22

Caùc oâng neân bieát:

_ Ngöôøi ñaõ chöùng Boà-Ñeà nhö Ta (ngoä Chôn-Taâm) ví nhö ngöôøi ñaõ tænh giaác moäng,

khi thöùc daäy noùi laïi ñieàm chieâm bao, daàu taâm saùng suoát vaãn ghi nhôù roõ raøng, nhöng khoâng

sao laáy caùc vaät trong giaác moäng ra ñöôïc, vì noù khoâng coù thaät, vaû laïi noù cuõng khoâng coù

nguyeân-nhaân nöõa. Huoáng chi caùi voïng voán khoâng coù sôû-nhaân töùc laø khoâng coù thieät-theå, thì

laøm sao ñöa ra cho oâng thaáy?

_ Theá neân voïng-töôûng voán voâ-nhaân. Cuõng nhö teân Dieãn-Nhaõ Ñaït-Ña nhaän laàm caùi

boùng hieän trong göông cho laø yeâu-quaùi maø phaùt khuøng hoaûng-hoát boû chaïy, chôù khoâng coù

sôû-nhaân gì caû.

_ Ñeán khi heát khuøng thì ngöôøi aáy bieát ñöôïc caùi ñaàu cuûa mình saün coù, chôù khoâng

phaûi töø ngoaøi ñöa tôùi.

_ Vaû laïi daàu chöa heát khuøng thì caùi ñaàu aáy cuõng khoâng maát.

GHI CHUÙ

_ Caùi ñaàu laø duï cho Chôn-Taâm.

_ Töï noåi khuøng laø duï cho caùc voïng-töôûng töï sanh.

_ Heát khuøng roài, thaáy caùi ñaàu vaãn y nguyeân, laø duï cho ngoä roài thì Chôn-Taâm töï

hieän.

_ Daàu ñang khuøng, caùi ñaàu cuõng khoâng maát, laø duï cho: daàu chöa ngoä, Chôn-Taâm

cuõng khoâng maát.

_ Neáu caùc “voïng-duyeân” döùt, taâm cuoàng-voïng tieâu saïch, thì Chôn-Taâm hieån baøy.

_ Naøy Phuù-Laâu-Na! Taùnh cuûa caùi “voïng” laø khoâng nguyeân-nhaân thì laøm sao tìm

ñaâu ra nguyeân-nhaân ñöôïc?

_ Vaäy thì caùc oâng chæ caàn ñi ngöôïc vôùi traàn-caûnh, laø khi ñoái caûnh, ba moùn töông-

tuïc nhö: theá-giôùi, chuùng-sanh, nghieäp-quaû; chuùng ta ñöøng sanh tình, töùc laø khôûi chaáp dính

“voïng-nieäm phaân-bieät” noù nöõa, thì: tham, saân, si, khoâng phaùt-sanh ra; maø ba duyeân: tham,

saân, si, khoâng khôûi sanh; thì ba nhaân: daâm, saùt, ñaïo, chaúng sanh.

_ Thì giôø chaøng khuøng “Dieãn-Nhaõ Ñaït-Ña” ôû trong taâm caùc oâng töï heát, töùc laø heát

meâ. (Töùc caùc voïng-töôûng ñaûo-ñieân ñöôïc tieâu-tröø)

_ Thì Boà-Ñeà hieän, thì Chôn-Taâm thanh-tònh saùng suoát noù cuøng khaép phaùp-giôùi cuûa

oâng noù töï hieån baøy, maø khoâng caàn phaûi cöïc nhoïc khoå coâng tu-chöùng hay xin caàu nôi ai caû.

A. Coøn bò sanh-töû luaân-hoài, laø do ñoái caûnh sanh tình.

Neân khi ñöùng tröôùc caûnh, taâm khôûi phaân-bieät, thì sanh ra:

_ Tham, Saân, Si, laø coù ba duyeân.

_ Maø coù Tham, Saân, Si, thì coù ba nhaân: Daâm, Saùt, Ñaïo.

_ Maø coù ba nhaân: Daâm, Saùt, Ñaïo, thì phaûi rôi vaøo sanh-töû luaân-hoài. (Thaønh voâ-

minh daøy ñaëc)


Thí-duï: Nhö ngöôøi, khi ñoái vôùi nöõ saéc

_ Thaáy khôûi phaân-bieät cho laø xaáu, thì taâm cheâ bai noåi leân. (Saân)

_ Thaáy khôûi phaân-bieät cho laø ñeïp, thì taâm ham muoán sanh ra. (Tham)

_ Cho neân Tham, Saân ñaõ sanh thì Si cuõng theo ñoù maø khôûi.

B. Ñöôïc giaûi-thoaùt. (Laø do ñoái caûnh khoâng sanh tình)

Coøn khi ta ñöùng tröôùc caûnh maø taâm khoâng khôûi phaân-bieät, thì voïng-nieäm chaúng

sanh; maø voïng-nieäm chaúng sanh, thì Chôn-Taâm töï hieän.

_ Ñaây laø moät phaùp TU TRÖÏC-CHÆ mau thaønh Phaät nhöùt, maø cuõng laø khoù nhöùt.

_ Neân Phaät thöôøng chæ daïy tu theo boán chöõ: Baát tuøy phaân-bieät. (Laø ñoái caûnh khoâng

khôûi phaân-bieät)

_ Neân Toå Traàn Nhaân-Toâng noùi: Voâ taâm maïc vaán thieàn. (Khoâng taâm ñöøng hoûi thieàn

laøm chi.)


_ Ví duï nhö coù ngöôøi mang saün hoät chaâu

Nhö-YÙ trong aùo,

- nhöng queân maát, khoâng töï hieåu bieát mình

coù,

- ñeán ñoåi ngheøo khoå phaûi ñi xöù khaùc xin

aên,

- tuy baàn-cuøng tuùng thieáu nhöng hoät chaâu

Nhö-YÙ vaãn khoâng maát.

_ Phaät chæ roõ chuùng-sanh ñeàu coù Phaät-

taùnh (Chôn-Taâm),

- nhöng vì khoâng ngoä ñöôïc Phaät-taùnh cuûa

mình saün coù,

- vì thieáu trí-tueä, soáng theo voïng-töôûng, maø

phaûi chòu nhieàu kieáp laøm chuùng-sanh khoå-

sôû,

- maëc daàu taâm-trí si meâ maø Phaät-taùnh

(Chôn-Taâm) vaãn khoâng maát.

_ Boãng nhieân coù nhaø Thieän-Tri-Thöùc chæ roõ

cho hieåu bieát hoät chaâu Nhö-YÙ,

- thì ngöôøi aáy tuøy taâm maõn-nguyeän,

- trôû neân ñaïi-phuù gia,

- môùi roõ thaáu hoät chaâu Nhö-YÙ laø vaät cuûa

mình saün coù,

- chôù khoâng phaûi töø beân ngoaøi ñöa tôùi maø

coù ñöôïc.

_ Boãng nhieân taâm ñöôïc khai saùng, lieàn toû

ngoä ñöôïc Phaät-taùnh (Chôn-Taâm),

- thì ngöôøi aáy chöùng thaønh quaû Phaät,

- ñöôïc phöôùc-trí ñaày ñuû roài,

- môùi bieát chính mình ñaõ saün coù Chôn-Taâm

naøy,

- maø khoâng phaûi do nôi ngöôøi taïo ñöôïc töø

beân ngoaøi, maø ñem vaøo, cho laø coù ñöôïc.


_ “Voïng” voán khoâng coù nguyeân-nhaân (sôû-nhaân) vì noù khoâng coù choã sanh ra, neân

môùi goïi laø “Voïng”. “Voïng” ôû ñaây aùm-chæ laø Meâ.

_ Neân taùnh meâ, taùnh baát-giaùc, taùnh phieàn-naõo noù luoân luoân ñoät khôûi trong taâm-

taùnh con ngöôøi. (goïi noù laø cuoàng-phong)

_ Cho neân ta laø ñeä-töû cuûa Phaät, coù hoïc coù tu, thì phaûi tö-duy, seõ nhaän thaáy raát deã

daøng vaán-ñeà “Meâ” vaø “Giaùc” ôû ngay trong chính baûn-taâm cuûa mình.

_ “Meâ” vaø “Voïng” thuoäc Khaùch traàn, goàm coù hai loaïi Ñoäng:

- ÔÛ trong : thì noù khôûi nieäm: öa thích, ham muoán, v.v... .

- ÔÛ ngoaøi : thì tieáp nhaän ñem vaøo: ñeïp xaáu, giaøu ngheøo, v.v... .

_ Giaùc laø Minh thuoäc Chuû, goàm coù hai loaïi Tònh:

- Nhö hö-khoâng : khoâng khôûi, voâ-taùc, tòch-tònh.

- Taùnh thaáy, nghe : khoâng ñoäng, nhöng toû vaät.

_ Neân “Meâ” khoâng coù nguyeân-nhaân thì “Voïng” khoâng coù choã gaù nöông ñeå sanh ra.

_ Ñaõ khoâng coù sanh thì khoâng coù dieät, thì khoûi caàn phaûi:

- Caàu Chôn.

- Dieät Voïng.


_ “Voïng” nguyeân voâ xöù (khoâng coù choã sanh ra), töùc laø Boà-Ñeà.

_ Vaán-ñeà Nhö-Lai daïy tu-chöùng Boà-Ñeà laø Quyeàn-giaùo.

(Quyeàn-giaùo: Giaùo-lyù phöông-tieän, chæ söû-duïng taïm-thôøi vaø cuoái cuøng seõ pheá boû.)

_ Thaät ra ñeán roát raùo, Nhö-Lai laïi noùi: Naøo coù chöùng ñaéc gì ñaâu.

(Vieân-giaùo: Giaùo-lyù Ñaïi-thöøa lieãu-nghóa, roát raùo.)

Thí-duï 1


_ Naèm nguû.

_ Treân giöôøng.

_ Maø reân sieát khoùc la, thì ñoù laø ngöôøi ñang

côn aùc moäng.

_ Luùc tænh daäy,

- thaáy chính mình naèm treân giöôøng ñoù, coù

chaên aám neäm eâm,

- thì ra khoâng phaûi chieác giöôøng laø nguyeân-

nhaân gaây ra ñau khoå.

_ Ñang Meâ.

_ Chôn-Taùnh.

_ Ñang chaïy theo voïng-töôûng.

_ Khi ñaõ giaùc-ngoä,

- töùc laø bieát Chôn-Taùnh cuûa mình vaãn coøn

y nguyeân ñaây.

- thì ra khoâng phaûi do Chôn-Taùnh laø

nguyeân-nhaân gaây ra ñau khoå.

_ Neân khi Giaùc sanh thì Meâ dieät laø vaäy,

cuõng nhö ta taïo caûnh vui ñeán, thì caùi khoå

maát ñi.

Thí-duï 2


_ Duø ñang tuùng thieáu,

- maø khoâng bieát vieân ngoïc Nhö-YÙ vaãn coøn

trong cheùo aùo,

- thì vaãn ngheøo.

_ Khi phaùt hieän ñöôïc baûo-chaâu (vieân

ngoïc),

- thì thaønh ngöôøi giaøu,

- môùi bieát raèng baûo-chaâu Nhö-YÙ ñaõ saün coù

trong cheùo aùo cuûa mình töï baáy laâu nay.

_ Maëc daàu taâm-trí coøn si meâ,

- maø Phaät-taùnh (Chôn-Taâm) vaãn khoâng

maát,

- thì si meâ vaãn laø si meâ.

_ Khi toû ngoä ñöôïc Chôn-Taâm roài,

- thì ñöôïc phöôùc-trí ñaày ñuû,

- môùi bieát raèng Chôn-Taâm cuûa chính mình

ñaõ saün coù töø baáy laâu nay maø khoâng bieát.

_ Neân Meâ : laø chuùng-sanh.

Giaùc : laø Phaät.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 23

C. Phaät khai-thò.

(Ngaøi A-Nan nghi: Taâm Boà-Ñeà do nhaân-duyeân sanh.)

Khi aáy ngaøi A-Nan ñöùng daäy leã Phaät roài baïch:

_ Ñöùc Theá-Toân vöøa noùi neáu ba nghieäp Daâm Saùt Ñaïo ñoaïn-dieät roài thì ba nhaân

khoâng sanh (töùc laø Daâm, Saùt, Ñaïo), thì luùc giôø, gioáng nhö taùnh khuøng Dieãn-Nhaõ Ñaït-Ña

trong taâm toâi cuõng töï heát (Voïng döùt, Meâ heát).

_ Maø heát khuøng (Voïng, Meâ) thì hieän roõ Taâm Boà-Ñeà (Giaùc) saün coù cuûa mình, Taâm

Boà-Ñeà laø vaät saün coù cuûa mình, chôù khoâng phaûi do ngöôøi khaùc mang ñeán.


_ Baïch Theá-Toân! Nhö theá thì Taâm Boà-Ñeà roõ raøng do nhaân-duyeân sanh roài.

(Ñaây yù noùi oâng A-Nan tö-duy theo yù-thöùc, laø theo lyù sanh-dieät, töùc laø noùi khi nhôn

heát meâ, thì coù giaùc sanh, töùc laø coù phaân-bieät cuûa yù-thöùc.)

_ Nhöng taïi sao tröôùc kia Ñöùc Theá-Toân laïi baùc boû thuyeát nhaân-duyeân sanh?

(Vì oâng A-Nan ñaâu ngôø caùi Taùnh Giaùc noù laø haèng-thöôøng coù saün. Neân heã meâ heát,

thì giaùc lieàn ngay ñoù toû saùng, maø khoâng coù nhaân-duyeân sanh.)

_ Khoâng nhöõng chuùng toâi laø haøng Thinh-vaên höõu-hoïc treû tuoåi, nhôø coù nhaân-duyeân

maø taâm ñöôïc khai-ngoä, cho tôùi nhöõng vò giaø caû ñaõ thaønh baäc voâ-laäu trong Giaùo-Hoäi nhö

Muïc-Kieàn-Lieân, Xaù-Lôïi-Phaát, Tu-Boà-Ñeà ... cuõng do nghe thuyeát nhaân-duyeân cuûa Phaät maø

Taâm ñöôïc khai-ngoä.

_ Nay Phaät daïy: Taâm Boà-Ñeà khoâng do nhaân-duyeân sanh, theá thì chuùng ngoaïi-ñaïo

Caâu-xaù-leâ noùi veà thuyeát töï-nhieân laø ñuùng hay sao?

_ Xin Phaät duõ loøng ñaïi-bi chæ roõ choã meâ laàm cuûa chuùng toâi.

GHI CHUÙ

Ngaøi A-Nan tröôùc kia ñaõ nghi “Nhaân-duyeân vaø Töï-nhieân” ñeàu bò Phaät phaù roài. Nay

oâng laïi coøn nghi “Nhaân-duyeân vaø Töï-nhieân” nöõa, bôûi vì löôùi nghi ñaõ choàng chaát nhieàu ñôøi.

Vaû laïi haøng Thinh-vaên phaùp-chaáp khoù tröø, cuõng nhö caây chuoái loät ñöôïc beï naøy laïi hieän ra

beï khaùc, loät cho heát beï thì loõi chuoái môùi baøy. Phaù cho heát nghi thì “Chôn-Taâm” môùi hieän.

ÑOAÏN 24

Phaät ñònh-nghóa hai chöõ: Nhaân-duyeân vaø Töï-nhieân, roài baùc boû caû hai.

_ Phaät daïy: A-Nan! Nhö teân Dieãn-Nhaõ Ñaït-Ña vì nhaân-duyeân soi göông môùi sanh

ra khuøng, ñeán khi heát khuøng thì taùnh khoâng khuøng töï-nhieân hieän ra. Vaäy lyù nhaân-duyeân vaø

töï-nhieân chæ coù nhö vaäy phaûi khoâng?

_ A-Nan! Nhö ñaàu cuûa teân Dieãn-Nhaõ Ñaït-Ña voán laø töï-nhieân thì cöù töï-nhieân maõi

nhö theá. Vaäy do nhaân-duyeân gì maø phaùt khuøng sôï haõi boû chaïy?

_ Neáu caùi ñaàu laø töï-nhieân, vì nhaân-duyeân (soi göông) neân môùi phaùt khuøng. Vaäy caùi

ñaàu cuõng vaãn töï-nhieân, sao chaúng vì nhaân-duyeân soi göông maø maát? Neân bieát:

_ Caùi ñaàu voán khoâng thay ñoåi hay maát ñi, coøn caùi khuøng töï noù laø voïng, roài töï noù

sanh, vaäy thì caàn gì phaûi coù nhaân-duyeân soi göông môùi sanh ra khuøng, phaûi khoâng?

GHI CHUÙ

Phaàn naøy yù noùi:

_ Neáu noùi: “Chôn-Taâm” “töï-nhieân” thì luùc naøo noù cuõng vaãn “töï-nhieân” maõi nhö vaäy.

Vaäy do “nhaân-duyeân” gì maø noù noåi “voïng”?

_ Neáu noùi: Do nhaân-duyeân neân noåi voïng. Sao chaúng do nhaân-duyeân maø Chôn-

Taâm maát?

Vaäy thì bieát:

_ “Chôn-Taâm” khoâng bieán ñoåi, caùi khuøng noù töï voïng-sanh (töùc laø noù laø voïng, töï noù

sanh, töï noù dieät), neân khoâng caàn gì phaûi coù nhaân-duyeân.

_ Vì chuùng ta coù taäp-khí laâu ñôøi theo söï töôùng cuûa thaân beänh, neân coá-chaáp laàm

thaáy noù döôøng nhö coù nhaân-duyeân, döôøng nhö laø töï-nhieân. Thaät ra laø khoâng coù. Taát caû noù

nhö caûnh moäng vaäy.

_ Coøn noùi: Caùi khuøng ñoù, noù töï-nhieân saün coù. Vaäy thì luùc chöa khuøng, noù nuùp ôû

choã naøo?

_ Coøn caùi ñaàu, ñaõ töï-nhieân, khoâng coù khuøng (voïng). Vaäy, vì sao noù noåi khuøng, maø

vuït chaïy?

_ Neáu nhö ngöôøi ngoä ñöôïc, caùi ñaàu cuûa mình noù saün coù (BT: goïi laø Taâm), maø bieát

ñöôïc caùi khuøng, töï noù “voïng-sanh”, thì thuyeát: nhaân-duyeân vaø töï-nhieân, ñeàu laø noùi chôi cho

vui maø thoâi. (Hyù-luaän)


ÑOAÏN 25

Phaät phaù chaáp nhaân-duyeân ñeå daãn-nhaäp ñaïo voâ coâng-duïng. (laø choã cöùu-caùnh)

Voâ coâng-duïng: thaáy ñöôïc Chôn-Taâm. (ñòa-vò kieán ñaïo, töùc quaû sô-ñòa Boà-Taùt.)

Theá neân Ta noùi:

_ Ba duyeân Tham Saân Si ñoaïn heát, töùc laø Taâm Boà-Ñeà.

_ Neáu voïng-taâm sanh-dieät kia “dieät”, roài Taâm Boà-Ñeà môùi “sanh”, thì nhö vaäy vaãn

coøn trong voøng sanh-dieät.

_ Hai thöù sanh-dieät ñeàu heát, môùi laø ñaïo voâ coâng-duïng. (laø choã cöùu-caùnh, laø choã

khoâng coøn taïo-taùc nöõa.)

Ñoaïn naøy Phaät phaù chaáp nhaân-duyeân ñeå daãn nhaäp “Ñaïo khoâng coøn taïo-taùc (Ñaïo

voâ coâng-duïng)”.

Phaät phaù chaáp töï-nhieân, ñeå thaønh voâ hyù-luaän:

_ Neáu chaáp voïng-taâm sanh-dieät kia dieät roài, thì Taâm Boà-Ñeà töï-nhieân “sanh”, thì

cuõng vaãn coøn trong voøng sanh-dieät, chöa phaûi thaät laø “töï-nhieân”. Phaûi khoâng coøn sanh vaø

dieät môùi thaät töï-nhieân.

OÂng neân hieåu theâm:

_ Khoâng phaûi töï-nhieân sanh, khoâng phaûi nhaân-duyeân hoøa-hieäp khôûi.

_ Ly (rôøi) caû töï-nhieân vaø nhaân-duyeân hoøa-hieäp, maø caùi ly (rôøi) ñoù cuõng khoâng coøn

nöõa, theá môùi phaûi laø choã roát raùo (voâ hyù-luaän).

_ Ñoaïn naøy Phaät daïy ñeán choã cöùu-caùnh tuyeät-ñoái, neáu coøn noùi naêng phaân-bieät thì

chöa phaûi laø lieãu-nghóa tuyeät-ñoái.


Phaàn naøy ngaøi A-Nan laïi rôi vaøo nhaän-thöùc ñoái-ñaõi cuûa thuyeát nhaân-duyeân vaø töï-nhieân.

_ Nhö chuùng ta ñaõ bieát, taát caû hieän-töôïng vaïn-höõu (vaïn-phaùp hieän-höõu) khoâng coù

moät vaät naøo töï-nhieân maø coù. Ta thöû nhìn soi kyõ:

- Ñôn-vò cuûa sa-maïc laø haït caùt beù tí.

- Ñôn-vò cuûa nuùi cao laø hoøn ñaù nho nhoû.

- Ñôn-vò cuûa bieån caû laø khe laïch, soâng ngoøi, cho ñeán nhöõng gioït söông mai.

_ Cho neân khoâng theå töï-nhieân maø coù toøa nhaø söøng söõng hieân-ngang trong ñoâ-thò.

_ Theá neân khoâng phaûi töï-nhieân, thì ngaøi A-Nan laïi xoay qua lyù nhaân-duyeân, vì ngaøi

A-Nan chöa hieåu Baûn-theå Chôn-Nhö cuûa hieän-töôïng vaïn-phaùp.

_ Taát caû caùc phaùp naøy (Phaùp-taùnh) töø xöa ñeán nay ñeàu rôøi ngoân-thuyeát, rôøi vaên-töï,

roát raùo bình-ñaúng. Theå cuûa noù goïi laø Taâm, Taâm laø Baûn-theå Chôn-Nhö vaäy (goïi laø Phaùp-

taùnh).

_ Vì theá ñem ngoân-ngöõ luaän baøn, ñem vaên-töï mieâu-taû laø nhaân-duyeân, laø töï-nhieân,

thì laøm sao khoûi bò Phaät quôû traùch laø hyù-luaän.

_ Vaäy laøm sao ta tìm ñöôïc ñaàu moái nguyeân-thuûy cuûa söï-vaät ñeå goïi laø “Nhaân”?

_ Neân “Nhaân” ñaõ khoâng tìm ñöôïc, thì “Duyeân” chæ laø caùi “Nhaân phuï”, ñem duøng vaøo

vieäc gì ñöôïc?

_ Phaät thí-duï ñieån-hình veà caùi ñieân-ñaûo cuûa teân Dieãn-Nhaõ Ñaït-Ña, ñeå cho chuùng ta

suy nghó kyõ veà lyù töï-nhieân vaø nhaân-duyeân cho cuï-theå.

_ Neáu ñaõ laø töï-nhieân khoâng ñieân, thì nhaân-duyeân gì phaùt ñieân chaïy hoaûng nhö

vaäy?

_ Theá neân ta phaûi bieát:

- Töï-nhieân ñaõ laø sai laàm.

- Nhaân-duyeân cuõng chæ laø hyù-luaän maø thoâi.

_ Söï thaät cuûa hieän-töôïng vaïn-phaùp phaùt-nguyeân (baét nguoàn) töø Baûn-theå Chôn-Nhö

maàu-nhieäm, noù ly taát caû ngoân-ngöõ vaên-töï.


GIAÛNG GIAÛI


(Xem daøn baøi ôû Ñoaïn 1, Quyeån 4)

ÑOAÏN 26

Hieån-minh coâng-ñöùc voâ-laäu.

(Phaät quôû oâng A-Nan hoïc nhieàu, khoâng tu, thì chaúng coù lôïi-ích gì.)

_ Phaät baûo: A-Nan! Caûnh-giôùi Boà-Ñeà Nieát-Baøn (Chôn-Thöôøng) cuûa Phaät ñoái vôùi

oâng haõy coøn caùch xa laém.

_ Neáu oâng khoâng traûi qua nhieàu kieáp sieâng naêng tu-haønh, thì daàu oâng coù nhôù heát

nghóa-lyù nhieäm-maàu trong 12 boä kinh cuûa thaäp phöông chö Phaät, raát nhieàu nhö soá caùt

soâng Haèng, cuõng chæ giuùp cho oâng theâm phaàn noùi gioûi maø thoâi, chôù khoâng lôïi-ích chi cho

oâng caû.

_ A-Nan! OÂng tuy luaän baøn veà thuyeát nhaân-duyeân vaø töï-nhieân raát troâi chaûy, thoâng

suoát, khieán cho ngöôøi theá-gian ca tuïng oâng laø baäc hoïc roäng nghe nhieàu haïng nhöùt.

_ Tuy-nhieân neáu oâng trong nhieàu kieáp chæ chaát chöùa caùi nghe suoâng, hoïc suoâng

naøy, maø khoâng tu-haønh thì khoâng bao giôø thoaùt khoûi ñöôïc naïn Ma-Ñaêng-Giaø kia vaäy. Neáu

caùi nghe suoâng vaø hoïc suoâng cuûa oâng ñoù coù lôïi-ích, thì caàn gì nhôø ñeán thaàn chuù Laêng-

Nghieâm cuûa Ta (Chôn-Ñònh) (Laø nhôø trí saùng maø lìa taát caû), laøm cho naøng Ma-Ñaêng-Giaø

nguoàn tình khoâ caïn, löûa duïc tieâu tan, laïi ñaéc quaû A-Na-Haøm (quaû Thaùnh thöù ba) vaø ôû trong

Chaùnh-Phaùp Nhö-Lai, tinh-taán tu-haønh, khi ñoù oâng môùi ñöôïc giaûi-thoaùt.

So saùnh ñeå khuyeán-khích tu-haønh.

_ A-Nan! OÂng tuy nhieàu kieáp ghi nhôù vaø gìn giöõ caùc nghóa-lyù nhieäm-maàu, caùc phaùp

vi-maät maàu-nhieäm cuûa Nhö-Lai, nhöng khoâng baèng moät ngaøy chuyeân-taâm tu-taäp phaùp voâ-

laäu giaûi-thoaùt (döùt caùc phieàn-naõo), laø xa lìa ñoaïn-tuyeät hai moái tình meâ-muoäi:

- Trìu meán : Thöông yeâu.

- Ganh gheùt : Giaän hôøn.

(Töùc laø Tham vaø Saân ôû theá-gian.)

_ Baèng-chöùng roõ raøng, naøng Ma-Ñaêng-Giaø tröôùc kia laø haïng daâm nöõ, nhôø thaàn-chuù

cuûa Ta maø nguoàn tình khoâ caïn, löûa daâm tieâu tan, laïi xuaát-gia tu-haønh laøm Tyø-kheo-ni; cuøng

meï cuûa oâng La-Haàu-La laø baø Gia-Du-Ñaø-La ñoàng hieåu thaáu chính hai moái tình meâ-muoäi laø

trìu meán vaø ganh gheùt laøm trong nhieàu ñôøi phaûi chòu ñau khoå, neân nhöùt-taâm ñoaïn-tröø vaø

chí-thaønh tu caùc phaùp laønh voâ-laäu, maø ñöôïc giaûi-thoaùt khoûi tình aân-aùi trieàn-phöôïc (troùi

buoäc) vaø ñaëng thoï-kyù veà sau thaønh Phaät.

_ Phuï-nöõ tu-haønh coøn ñöôïc nhö theá, huoáng chi oâng laø tröôïng-phu nam-töû ñaõ hoïc

roäng nghe nhieàu, maø trôû laïi chaáp choã nghe thaáy suoâng, chaúng bieát tieán tu, sao töï khinh

mình ñeán theá!

GHI CHUÙ

Ñoaïn naøy Phaät quôû traùch raát laø thaém thieát, khoâng chæ moät mình ngaøi A-Nan, maø

muoán ngaàm traùch chung taát caû chuùng ta vaø nhöõng keû haäu-hoïc sau naøy nöõa, neáu chæ hoïc

nhieàu maø khoâng tu-haønh, thì chaúng coù lôïi-ích chi.

Toùm ÑOAÏN 26

_ Ñoaïn naøy Phaät daïy chuùng ta muoán ñöôïc coâng-ñöùc voâ-laäu, thì tröôùc nhöùt phaûi

Kieán-Taùnh töùc laø nhaän roõ ñöôïc Chôn-Taâm, khi ñoù seõ nhaän bieát vaïn-phaùp voán laø khoâng

thaät.

_ Roài chí-thaønh coâng-phu theo Chôn-Taâm, ñoù laø chaùnh-phaùp cuûa Nhö-Lai, ñeå ñöôïc

chöùng-nhaäp Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc, thì luùc naøy môùi coù coâng-ñöùc voâ-laäu ñöôïc, baèng

khoâng thì caûnh-giôùi Boà-Ñeà Nieát-Baøn coøn caùch xa khoù thaáy ñöôïc.


_ Neáu ta khoâng maïnh daïn tinh-taán, phaân chia thôøi-gian roõ raøng ñeå tu-trì, maø cöù

giaûi-ñaõi (löôøi bieáng, ueå oaûi) lo tìm hoïc, ghi nhôù caùc dieäu-lyù cuûa 12 taïng kinh Phaät, cuõng laø

voâ-ích, noù chæ ñeå hyù-luaän maø thoâi.

_ Cho neân duø taøi gioûi nhö ngaøi A-Nan, maø khoâng tu-haønh, thì cuõng bò caùi Duïc noù

haõm-haïi, vì khoâng haønh Thieàn.

_ Töùc laø taâm ta chöa an-tònh (Thieàn) thanh trong, thì phaûi bò meâ môø do taâm trìu meán

(thöông yeâu, laø Tham aùi) vaø taâm ganh gheùt (saân-haän, laø Saân Si), noù troãi daäy che toái Chôn-

Taâm.

_ Vì vaäy Phaät daïy: Daàu coù taøi gioûi caùch maáy ñi nöõa, khoâng baèng trong moät ngaøy

döùt tuyeät hai moái tình meâ-muoäi laø trìu meán vaø ganh gheùt, ñeå chuyeân-taâm tu phaùp voâ-laäu

giaûi-thoaùt (ñoái caûnh khoâng phaân-bieät) thì quí baùu voâ-cuøng.

_ Ta thöû nhìn laïi caùc vò Tyø-khöu-ni vaø haïng thaáp laø daâm nöõ Ma-Ñaêng-Giaø, taát caû laø

phuï-nöõ coù taùnh trìu meán vaø ganh gheùt nhieàu, maø coøn tænh-ngoä giaùo-lyù cuûa Phaät, môû ñöôïc

Trí-giaùc, quyeát-taâm tu-haønh coøn ñaéc ñöôïc quaû-vò A-Na-Haøm. (Laø quaû-vò thöù ba cuûa Thinh-

vaên, quaû naøy khoâng coøn sanh trôû laïi coõi ñôøi nöõa.)

_ Coøn nhöõng haïng hieåu bieát, coù ñuû trình-ñoä vaø nghieäp nheï hôn, maø cöù giaûi-ñaõi

khoâng döùt khoaùt, töï mình raøng buoäc trong voøng Thaáy Nghe Hieåu Bieát, roài laån quaån trong

voøng sanh-töû maõi.

TRÌU MEÁN: Thöông yeâu, quyeán-luyeán, tham aùi.

- Laøm cho chuùng-sanh bò raøng buoäc trong voøng aùi-duïc.

- Luyeán tieác danh-lôïi taøi-saéc.

- Sa laày vì vaät-chaát phuø-phieám.

- Gaây ra oan-gia traùi-chuû, maø phaûi sanh-töû maõi.

- Heát kieáp naøy sang kieáp khaùc, chìm ñaém ôû soâng meâ.

GANH GHEÙT: Saân-haän, si meâ.

Khieán cho chuùng-sanh vöông vaán, voïng-töôûng ñieân-ñaûo, sanh ra: Tham Saân Si,

Nghi Maïn Chaáp, taø-kieán, thuû-ñoaïn, ích-kyû, haïi nhaân, v.v..., taïo-taùc ñuû thöù aùc-nghieäp phieàn-

naõo, maø phaûi luaân-hoài vay traû, töø ñôøi noï sang ñôøi kia, khoâng bao giôø thoaùt khoûi bieån khoå.

TRÌU MEÁN vaø GANH-GHEÙT (Tham Saân Si) laø caên-baûn cuûa thaát tình (gioù beân

ngoaøi) nhö: hyû, noä, aùi, oá, ai, laïc, duïc (vui, giaän, yeâu, gheùt, buoàn, möøng, ham muoán), ñaây laø

nguoàn goác phaùt ra vaø keùo daøi caùc söï thoáng-khoå raát khoù döùt cuûa chuùng-sanh trong voâ-

löôïng voâ-bieân kieáp.

_ Nay bieát roõ chaùnh-phaùp maø khoâng tu, khoâng khaùc naøo gieo gioáng chua maø muoán

coù traùi ngoït, thaät laø phi-lyù.

_ Traùi laïi tu maø khoâng bieát roõ chaùnh-phaùp, thì phaûi bò laàm laïc vaøo taø-giaùo ngoaïi-

ñaïo, chaúng khaùc chi ngöôøi muø ñi ñeâm, ñaõ khoâng thaáy ñöôøng laïi ñi ban ñeâm, thaät laø ñaùng

thöông xoùt.

_ Vaäy muoán tu ñeå trôû veà Boån-Taâm Chôn-Nhö, thì phaûi bieát vaø haønh nhö sau:

- Laø phaûi xaû ly caû Lyù vaø Söï.

- Sau cuøng caùi yù-nieäm Xaû cuõng chaám döùt.

(Xem baûng döôùi ñaây.)


“ VOÂ TRUÏ ”

GIOÙ TRONG KHOÂNG ÑOÄNG:

1. Vieäc laønh döõ. Xaû ly taát caû,

2. Vieäc toát xaáu. Cuûa theá-gian Goïi laø cho ñeán danh

3. Vieäc vinh nhuïc. “KHOÂNG DÍNH” “VOÂ NIEÄM” töø goïi laø xaû

4. Vieäc ñöôïc maát. ly cuõng döùt.

5. Keû thuø.

6. Ngöôøi thaân. Xem nhö Goïi laø Laáy

7. Ngoân-ngöõ xuùc-phaïm. “KHOÂNG COÙ” “VOÂ TÖÔÙNG” “VOÂ TRUÏ”

8. Tranh caûi, khinh khi. laøm goác.

9. Tö thuø, möu haïi ñeàu “khoâng nghó tôùi” Goïi laø

10. Trong caùc nieäm “chaúng nhôù caûnh tröôùc” “VOÂ TRUÏ”

GIOÙ NGOAØI KHOÂNG DÍNH:

1. Ngoaøi lìa taát caû Töôùng. Goïi laø Goïi laø Laáy

2. Ñaõ lìa Töôùng roài, thì “THANH-TÒNH” “VOÂ TÖÔÙNG” “VOÂ TÖÔÙNG”

Phaùp-theå thaønh laøm theå.

“thanh-tònh”.

Ta phaûi lieãu-ngoä vaø taäp thöïc-haønh nhö theá, thì taâm ta trong saùng thanh-tònh, trí-tueä

môû. (Töùc laø: Ñoái caûnh khoâng sanh tình, laø ñaõ haønh tu thieàn-ñònh Sa-ma-tha roài.)


(TÖØ ÑAÂY VEÀ SAU PHAÄT DAÏY TU TAM-MA-ÑEÀ)


PHAÀN CHAÙNH-TOÂNG

(Tieáp theo)

B. HAØNH ÑAÏO C. CHÖÙNG ÑAÏO

(Tu phaùp Tam-ma-ñeà)

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

B. HAØNH ÑAÏO

(Daïy tu phaùp Tam-ma-ñeà)

I. Choïn caên vieân-thoâng nhöùt.

1. Ngaøi A-Nan caàu muoán chöùng-nhaäp. (Ñoaïn 27)





_ Chöùng-nghieäm ñeå giaûi hai söï nghi: (Ñoaïn 47)


B. Giaûi rieâng moái nuùt. (Ñoaïn 1, Quyeån 5)

_ Thaét khaên ñeå chæ thöù lôùp. (Ñoaïn 6, Quyeån 5)

_ Choïn caên vieân-thoâng nhöùt ñeå tu. (Ñoaïn 11, Quyeån 5)

3. Ñaïi-chuùng chöùng-nhaäp. (Ñoaïn 15, Quyeån 6)

II. Laäp ñaïo-traøng. (Ñoaïn 16, Quyeån 6)

ÑOAÏN 27

DAÏY TU PHAÙP TAM-MA-ÑEÀ (TU CHAÙNH-ÑÒNH)

TAÁT CAÛ ÑAÏI-CHUÙNG CAÀU TU-CHÖÙNG ÑAÏI-THÖØA PHAÙP

Ngaøi A-Nan thuaät laïi choã mình ñaõ ngoä vaø thænh Phaät daïy phöông-phaùp tu-haønh ñeå nhaäp

Chôn-Taâm. Ñaïi-chuùng chöùng-ngoä Chôn-Taâm, caûm taï.

_ Ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng nghe lôøi Phaät daïy, nhöõng moái nghi-hoaëc tieâu-tröø, ngoä

ñöôïc Chôn-Taâm (Thaät-Töôùng), thaân yù nheï nhaøng an vui.

_ Ngaøi A-Nan ñöôïc phaùp chöa töøng coù, töï xeùt mình tuûi hoå, caûm-kích sung söôùng

ñeán rôi nöôùc maét. Baáy giôø ngaøi A-Nan thaønh-taâm ñaûnh leã vaø baïch Phaät.

_ Baïch Theá-Toân! Ñöùc ñaïi-bi voâ-thöôïng Thanh-Tònh Böûu-Vöông (Nhö-Lai) (BT:

Khoâng gì cao quí hôn caùi Thaät-Töôùng (Chôn-Taâm) thanh-tònh xöa nay vaãn giaùp troøn (truøm

khaép vaø khoâng ñaàu moái)), kheùo duøng phöông-tieän: Nhaân-duyeân, thí-duï, lôøi leõ môû mang

taâm-trí, ñeå khai-ngoä taâm toâi vaø höôùng-daãn chuùng toâi ra khoûi bieån khoå, toái taêm.

1. Ngaøi A-Nan caàu muoán chöùng-nhaäp.

_ Baïch Theá-Toân! Nay toâi daàu ñöôïc nghe phaùp-aâm cuûa Phaät nhö vaäy. Toâi tuy ngoä

ñöôïc Nhö-Lai-Taïng baûn-theå, laø Chôn-Taâm cuûa mình, voán giaùc-ngoä maàu-nhieäm, noù saùng

suoát truøm khaép (chaâu-bieán) caû möôøi phöông theá-giôùi, bao-haøm caùc quoác-ñoä thanh-tònh cuûa

Nhö-Lai.

_ Nhöng coøn bò Phaät quôû traùch khoâng chòu quyeát-taâm tu-taäp, chæ lo caùi taøi hoïc ña-

vaên khoâng ích-lôïi (voâ-duïng) trong nhieàu kieáp, chaúng baèng moät ngaøy tu coâng-ñöùc voâ-laäu.

_ Theá neân, ví nhö taâm-traïng con, nhö laø taâm-traïng cuûa keû löõ-haønh phieâu-baït khoâng

nhöùt-ñònh.

(Töùc laø keû voâ-minh, coøn luoân bò maéc trong caûnh meâ môø voïng-töôûng ñaûo-ñieân.)



_ Theá neân toâi ví nhö keû löõ-khaùch ñang laän

ñaän lao ñao,

- tình côø nhôø ôn vua cho moät caùi nhaø toát;

- tuy ñöôïc nhaø toát,

- nhöng muoán vaøo nhaø toát

- thì phaûi do cöûa,

- neáu khoâng bieát cöûa vaøo

- thì nhaø toát cuõng voâ-ích.

_ Laø keû voâ-minh coøn trong caûnh meâ môø

voïng-töôûng,

- boãng nhieân ñöôïc Thieän-tri-thöùc chæ cho

chôn-lyù Thaät-Töôùng (Chôn-Taâm);

- daàu ngoä ñöôïc chôn-lyù (Chôn-Taâm),

- nhöng muoán thaønh Phaät-vò

- thì phaûi bieát phöông-caùch tu-haønh,

- neáu khoâng bieát phöông-caùch tu-haønh thì

khoâng thaønh,

- thì caùi ngoä chôn-lyù aáy, cuõng khoâng ích-lôïi

gì caû.

_ Cuùi xin Ñöùc Theá-Toân chæ daïy cho toâi, vaø caùc vò coøn meâ laàm trong Giaùo-Hoäi, rôøi

boû phaùp Tieåu-thöøa, ñeå phaùt taâm tu-chöùng Voâ-dö Nieát-Baøn cuûa Nhö-Lai. (Khoâng gì hôn

ñöôïc vaøo choã baát-sanh baát-dieät cuûa Nhö-Lai.)

_ Ñoàng-thôøi cuõng khieán cho haøng höõu-hoïc bieát duøng phöông-tieän döùt saïch taâm

phan-duyeân laâu ñôøi, ñeå ñöôïc phaùp Ñaø-ra-ni (Toång-trì), haàu chöùng-nhaäp Tri-kieán cuûa Phaät

(chöùng-nhaäp Chôn-Taâm).

_ Ngaøi A-Nan baïch xong roài leã Phaät, cuøng Ñaïi-chuùng trong Giaùo-Hoäi, heát loøng

thaønh-kính troâng chôø giaùo-chæ töø-bi cuûa Ñöùc Theá-Toân.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


PHAÄT KHAI-THÒ ÑAÏI-THÖØA PHAÙP






1. Xem xeùt.

2. Chæ choã neân tröø. (Ñoaïn 30)

2.1 Chæ chung nguõ tröôïc.

2.2 Chæ rieâng nguõ tröôïc. (Ñoaïn 31)

2.2.1 Kieáp tröôïc.

2.2.2 Kieán tröôïc. (Ñoaïn 32)

2.2.3 Phieàn-naõo tröôïc. (Ñoaïn 33)

2.2.4 Chuùng-sanh tröôïc. (Ñoaïn 34)

2.2.5 Maïng tröôïc. (Ñoaïn 35)

3. Khuyeân neân mau boû Voïng theo Chôn. (Ñoaïn 36)

II. Nghóa quyeát-ñònh thöù hai:

Theo caên giaûi-thoaùt. (Ñoaïn 38)





1.1.2 Chæ caên laø nuùt.

1.2 Chæ soá löôïng saùu caên. (Ñoaïn 39)

1.3 Chæ ngoõ vaøo. (Ñoaïn 41)

1.3.1 Tìm caên vieân-thoâng.


2. Nhaân caâu hoûi noùi roõ. (Ñoaïn 42)




2.2.2 Chæ moät vaø saùu do hö voïng.

2.2.3 Chæ roõ caên keát bôûi traàn. (Ñoaïn 43)

2.2.4 Chæ roõ traàn tieâu thì töôùng heát. (Ñoaïn 44)


2.2.4.2 Chöùng-nghieäm. (Ñoaïn 45)


2.2.4.2.b Sieâu-vieät thaønh Thuaàn-giaùc.

ÑOAÏN 28: Phaät khai-thò ñaïi-thöøa phaùp.

2. Phaät daïy.

_ Phaân moân ñeå ñònh hai nghóa.

A. Môû ñöôøng tu. (Phaät khuyeán baûo vaø chæ daïy phöông-phaùp tu.)

_ Khi aáy Ñöùc Phaät töø-bi thöông xoùt caùc vò Tieåu-thöøa Thinh-vaên vaø Duyeân-giaùc

trong Giaùo-Hoäi chöa ñöôïc töï-taïi ôû Taâm Boà-Ñeà (Taâm saùng suoát) vaø cuõng vì chuùng-sanh

phaùt Taâm Boà-Ñeà trong thôøi-kyø maït-phaùp sau khi Nhö-Lai dieät-ñoä (nhaäp Nieát-Baøn), Ñöùc

Phaät môû ñöôøng tu-haønh maàu-nhieäm cuûa Voâ-thöôïng-thöøa (Phaät-thöøa) ñeå vieân-chöùng Phaät-

quaû (ñeå hoaøn-maõn quaû-vò Phaät).

Ñöùc Theá-Toân baûo ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng:

_ Neáu caùc oâng quyeát-ñònh phaùt Taâm Boà-Ñeà, theo höôùng tu phaùp Tam-ma-ñeà (Thuû-

Laêng-Nghieâm ñaïi-ñònh), töùc laø Chaùnh-Ñònh thaäm-thaâm vi-dieäu cuûa Nhö-Lai, taâm khoâng bao

giôø bieáng nhaùc meät nhoïc, thì tröôùc heát phaûi nhaän-thöùc (bieát thaät chaéc chaén, roõ raøng) hai

nghóa quyeát-ñònh sau ñaây:

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 29 Phaät chæ roõ hai nghóa quyeát-ñònh trong ñaïi-thöøa phaùp.

B. Chính chæ daïy.

_ Phaät daïy: A-Nan! Theá naøo laø hai nghóa quyeát-ñònh trong luùc sô phaùt taâm? (môùi

phaùt taâm)


(Laáy Taâm, tu Taâm, ñöôïc Taâm. Laø laáy caùi baát-sanh baát-dieät ñeå laøm Nhaân “tu”.)

_ Nghóa quyeát-ñònh thöù nhöùt laø taát caû coâng-ñöùc voâ-laäu (laø nhaän bieát roõ Thaät-Töôùng)

ñeàu ôû trong sô phaùt taâm baát-sanh baát-dieät (laø nhaän ñöôïc Chôn-Taâm), neáu ly (rôøi) sô phaùt

taâm aáy (Chôn-Taâm) thì khoâng thaønh ñaïo Voâ-thöôïng Boà-Ñeà.

1. Xem xeùt. (Nghóa quyeát-ñònh thöù nhöùt)

(Laø phaûi Nhaân ñoàng vôùi Quaû, nghóa laø ta xem luùc môùi phaùt taâm tu “caùi Nhaân” vaø “caùi

Quaû” phaûi laø moät, thì môùi ñaït keát-quaû.)

_ A-Nan! Neáu caùc oâng muoán boû Tieåu-thöøa Thinh-vaên, tu theo Ñaïi-thöøa Boà-Taùt ñeå

vaøo Tri-kieán cuûa Phaät (chöùng-nhaäp Chôn-Taâm), thì tröôùc heát phaûi quaùn-saùt (laáy Trí saün coù


cuûa mình maø soi chieáu, xem xeùt kyõ-löôõng) choã Nhaân-ñòa phaùt taâm (Taâm-ñòa môùi phaùt) vôùi

choã Quaû-ñòa giaûi-thoaùt (laø quaû chöùng thaønh Phaät) laø ñoàng hay khaùc. Ñaây laø ñieàu quyeát-

ñònh thöù nhöùt.

_ Neáu caùc oâng duøng caùi voïng-taâm sanh-dieät laøm Nhaân tu-haønh, maø mong caàu cho

ñöôïc Quaû Phaät thöôøng-truï baát-sanh baát-dieät, thì khoâng theå ñöôïc.

(Xem GHI CHUÙ phaàn naøy)

_ A-Nan! OÂng haõy xeùt: Trong theá-gian nhöõng vaät gì coù laøm ra (sanh ra), ñeàu phaûi bò

hoaïi-dieät, chôù chöa töøng nghe hö-khoâng hoaïi-dieät bao giôø, vì hö-khoâng chaúng phaûi laø vaät

coù theå laøm ra, neân tröôùc sau khoâng heà hö-hoaïi.

_ Cöùu xeùt theo nghóa aáy: Neáu muoán caàu Quaû baát-sanh baát-dieät, taát-nhieân phaûi coù

Nhaân-ñòa baát-sanh baát-dieät. Töùc laø laáy Taâm, tu Taâm, ñaït Taâm maø thoâi.

GHI CHUÙ

Phaàn tröôùc Phaät daïy:

_ Neáu duøng Voïng-taâm laøm Nhaân tu, maø muoán ñöôïc Quaû thöôøng-truï, thì gioáng nhö

ngöôøi naáu caùt maø muoán thaønh côm, daàu traûi qua voâ-löôïng kieáp cuõng khoâng theå ñöôïc.

_ Neân phaûi an-truï laáy Chôn-Taâm laøm Nhaân-ñòa tu-haønh, thì môùi ñöôïc Quaû Phaät

baát-sanh baát-dieät.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 30

2. Chæ choã neân tröø.

2.1 Chæ chung: Nguõ tröôïc khoå luïy cuûa chuùng-sanh.

_ A-Nan! Xeùt laïi trong thaân-theå cuûa oâng, oâng phaûi bieát:

- Vaät cöùng, laø ñòa-ñaïi, nhö : da, thòt, gaân, xöông.

- Vaät noùng, laø hoaû-ñaïi, nhö : hôi aám.

- Vaät öôùt, laø thuûy-ñaïi, nhö : maùu, moà hoâi, môõ.

- Vaät lay ñoäng, laø phong-ñaïi : hôi thôû ra vaøo.

_ Vì boán moùn naøy noù trieàn-phöôïc (troùi buoäc) keát tuï thaønh thaân cuûa oâng. Roài caùi

theå-taùnh giaùc-minh nhieäm-maàu (Chôn-Taâm) coá-höõu, noù taùc-duïng vaøo, töø ñoù theå-taùnh

chôn-giaùc dieäu-minh (Chôn-Taâm) cuûa oâng bò phaân chia hoùa thaønh ra caùi: Thaáy, Nghe,

Hieåu, Bieát, v.v... vaø töø ñoù, con ngöôøi trong moâi tröôøng soáng, bò naêm thöù oâ-tröôïc naøy bao

vaây.

_ A-Nan! Theá naøo goïi laø tröôïc? Tröôïc töùc laø nhô ñuïc (nhô nhôùp, ñuïc baån, dô baån)


_ Ví nhö chaát nöôùc baûn-nhieân thanh-khieát

(trong saïch),

- coøn chaát: buïi, ñaát, tro hoaëc caùt

- voán nhô ñuïc hay ngaên ngaïi,

- hai loaïi aáy khoâng theå naøo hoøa-hieäp nhau

ñöôïc.

_ Chôn-Taâm voán thanh-tònh trong saùng,

- maø bò caùc traàn-caûnh laøm nhô ñuïc nhö:

nguõ tröôïc, voâ-minh, voïng-nghieäp, phieàn-

naõo sôû-tri.

- voán noù laø voïng-töôûng, hay laøm nhieãm-oâ

vaø ngaên che Boån-Taâm,

- cho neân “Chôn” vaø “Voïng” hai thöù kho âng

theå naøo hoaø-hieäp ñöôïc.

_ Ví nhö coù ngöôøi theá-gian laáy ñaát quaêng

vaøo nöôùc saïch,

- thì ñaát maát taùnh ngaên ngaïi,

_ Chæ vì voâ-minh töø voâ-thæ nhaän laàm caùi

Voïng cho laø Chôn,

- neân caùi voâ-minh (khoâng giaùc) bieán thaønh


- nöôùc maát taùnh thanh-khieát,

- thaønh ra coù töôùng nhô ñuïc.

caùi voïng-minh (giaùc giaû),

- coøn Chôn-Taâm maát ñi taùnh trong saùng

ban ñaàu,

- neân caû hai ñeàu bò oâ-nhieãm do maát haún

baûn-taùnh cuûa mình.

_ Naêm thöù oâ-tröôïc cuûa oâng cuõng nhö vaäy. _ Neân ngöôøi hình-thaønh naêm thöù tröôïc

cuõng vaäy, noù laøm maát baûn-taùnh thanh-tònh

baûn-nhieân cuûa mình.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 31

2.2 Chæ rieâng nguõ tröôïc.

2.2.1 Kieáp-tröôïc khoå-luïy. (Tröôïc thöù nhöùt)

(Do Saéc-aám hö-voïng, maø cho laø thaät neân bò khoå-luïy, goïi laø Kieáp-tröôïc.)

_ A-Nan! Nhö oâng thaáy ñoù:

- Hö-khoâng (Khoâng-ñaïi) khaép möôøi phöông theá-giôùi.

- Taùnh thaáy (Kieán-ñaïi) vaø hö-khoâng khoâng theå taùch rôøi. Khi aáy:

- Taùnh thaáy, thì khoâng coù thöïc-giaùc. (khoâng coù giaùc-tri)

- Hö-khoâng, thì khoâng coù thöïc-theå.

_ Hai thöù giaû-hieäp nhau (taùc-duïng vaøo nhau) voïng-thaønh Saéc-aám hö-voïng (maø cho

laø thaät).

_ Neân döôøng nhö coù sanh laõo beänh töû, caùc tai-bieán khoå-luïy vaø caùc saéc-töôùng

thaønh truï hoaïi khoâng, neân goïi laø Kieáp-tröôïc.

ÑOAÏN 32

2.2.2 Kieán-tröôïc khoå-luïy. (Tröôïc thöù hai)

(Do Thoï-aám hö-voïng, maø cho laø thaät neân bò khoå-luïy, goïi laø Kieán-tröôïc.)

_ A-Nan! Nhö Chôn-Taâm thì khoâng coù nhuïc-thaân, nhöng coù ñaàu-thai luaân-hoài, taát

phaûi coù nhuïc-thaân.

_ Neân thaân naøy do keát tuï töù ñaïi (ñòa hoûa thuûy phong) laøm töï-theå, thaønh ra meâ-

muoäi, vì theá chính noù (töï-theå cuûa oâng) laøm haïn-cheá, trôû ngaïi taùnh: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát.

Khieán cho taùnh: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát, noù taùc-duïng vaøo töù ñaïi cuûa thaân oâng.

_ Hai thöù giaû-hieäp nhau voïng thaønh Thoï-aám hö-voïng (maø cho laø thaät).

_ Neân thaáy bieát sai laàm, roài laáy phaûi laøm quaáy, laáy quaáy laøm phaûi, neân goïi laø Kieán-

tröôïc.

ÑOAÏN 33

2.2.3 Phieàn-naõo tröôïc khoå-luïy. (Tröôïc thöù ba)

(Do Töôûng-aám hö-voïng, maø cho laø thaät neân bò khoå-luïy, goïi laø Phieàn-naõo tröôïc.)

_ A-Nan! Nhö trong taâm oâng (voïng-taâm) coù coâng-duïng töôûng nhôù, hoïc hieåu, luyeän-

taäp laø thuoäc veà phaàn tri-kieán (thaáy bieát), maø thaáy bieát ñöôïc laø do dung-naïp (thaâu nhaän) qua

luïc traàn. Neân rôøi (ly) traàn, thì khoâng coù Töôùng; maø rôøi giaùc, thì khoâng coù Taùnh.

_ Hai phaùp (tri-giaùc vaø luïc-traàn) giaû-hieäp nhau voïng-thaønh Töôûng-aám hö-voïng (maø

cho laø thaät).

_ Neân coù ñuû voïng-töôûng ñieân-ñaûo, phieàn-naõo nhö: Tham Saân Si, v.v... laøm nhieãu-

loaïn (laøm roái bôøi, khoâng coøn traät-töï), neân goïi laø phieàn-naõo tröôïc.


ÑOAÏN 34

2.2.4 Chuùng-sanh tröôïc khoå-luïy. (Tröôïc thöù tö)

(Do Haønh-aám hö-voïng, maø cho laø thaät neân bò khoå-luïy, goïi laø Chuùng-sanh tröôïc.)

_ A-Nan! Nhö trong taâm oâng (voïng-taâm) ngaøy ñeâm sanh-dieät khoâng ngöøng, nieäm

nieäm khoâng döùt, taùnh tri-kieán thì muoán ôû laïi theá-gian maõi, nhöng nghieäp-baùo laïi hay thay

ñoåi voïng-ñoäng löu-thoâng trong caùc coõi.

_ Hai söï-kieän giaû doái maâu-thuaån nhau (taùnh tri-kieán vaø nghieäp-baùo), nhöng laïi taùc-

duïng giaû-hieäp nhau, voïng-thaønh Haønh-aám hö-voïng (maø cho laø thaät).

_ Neân taïo ra caùc nghieäp-baùo oan-traùi, vay traû maø laøm chuùng-sanh luaân-hoài sanh-töû

ôû caùc laõnh-thoå phaøm-phu, neân goïi laø chuùng-sanh tröôïc.

- Nghieäp-baùo : Quaû baùo söôùng khoå töông-öùng vôùi Thieän-nghieäp hay AÙc-nghieäp.

- Oan-traùi : Caùi nôï phaûi traû kieáp naøy, cho nhöõng vieäc laøm khoâng ñuùng lyù cuûa kieáp tröôùc.

ÑOAÏN 35

2.2.5 Maïng-tröôïc khoå-luïy. (Tröôïc thöù naêm)

(Do Thöùc-aám hö-voïng, maø cho laø thaät neân bò khoå-luïy, goïi laø Maïng-tröôïc.)

_ A-Nan! Taùnh thaáy, nghe, ngöûi, neám, xuùc, bieát, cuûa luïc caên cuûa oâng voán khoâng coù

khaùc nhau, nhöng do luïc traàn caûn trôû voâ côù, phaân chia ra coù khaùc nhau.

_ Vì vaäy “Theå” cuûa luïc caên thì ñoàng nhau (ñoàng), maø “Duïng” (cuûa luïc caên) thì khaùc

nhau (dò). Neân caùi ñoàng vaø dò khoâng coù chuaån-ñích (möùc ñoä ñeå theo).

_ Hai thöù (ñoàng vaø dò) giaû-hieäp taùc-duïng vaøo nhau voïng-thaønh Thöùc-aám hö-voïng

(maø cho laø thaät).

_ Neân caên maïng cuûa chuùng-sanh hoân-traàm (môø mòt) moûng maûnh (raát yeáu ñuoái) voâ-

thöôøng, thoaït coøn thoaït maát, khi sanh khi dieät, khoâng coù beàn chaéc (deã hö-hoaïi), neân goïi laø

Maïng-tröôïc.

_ Cho neân Taâm Boån-giaùc dieäu-minh (Chôn-Taâm) cuûa chuùng-sanh tuy ñoàng vôùi

Phaät, nhöng vì naêm thöù tröôïc che khuaát, khieán chuùng-sanh bò troâi laên ôû bieån khoå luaân-hoài

sanh-töû.

_ Cuõng vì nguõ tröôïc naøy maø chuùng-sanh khoâng thaønh-töïu ñöôïc töù ñöùc (ba-la-maät):

- Thöôøng : laø luùc naøo cuõng coù, chôù chaúng bieán ñoåi.

- Laïc : laø luùc naøo cuõng vui veû an laïc.

- Ngaõ : laø luùc naøo chôn-theå cuõng coù saün, töï-taïi.

- Tònh : laø luùc naøo cuõng thanh-tònh, voâ-nhieãm.

(- Ñoái vôùi Tieåu-thöøa : laøm sao ñeå coù töù ñöùc, neân caàn phaûi tu.

- Ñoái vôùi Ñaïi-thöøa : töù ñöùc ñaõ coù saün, neân khoâng caàn phaûi tu.)

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 36

3. Khuyeân neân mau boû Voïng theo Chôn. (Döïa vaøo Nhaân tu maø bieát ñöôïc Quaû chöùng.)

_ A-Nan! OÂng nay muoán cho taùnh: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát (töùc caùc giaùc-quan) cuûa

oâng trôû laïi hieäp vôùi töù ñöùc: Thöôøng, Laïc, Ngaõ, Tònh, cuûa Nhö-Lai, thì tröôùc heát phaûi löïa boû

nhöõng gì laø goác reã sanh-töû (voïng-taâm) nhö: voâ-minh, khaùch-traàn, phieàn-naõo sôû-tri; roài y

theo Chôn-Taâm thanh-tònh vieân-maõn baát-sanh baát-dieät laøm Nhaân-ñòa tu-haønh. (Töùc laáy

Taâm, tu Taâm, ñöôïc Taâm.)

_ Caùc oâng phaûi xoay chuyeån caùc thöù hö-voïng sanh-dieät trôû veà Chôn-Taâm thanh-

tònh quang-minh, khoâng sanh-dieät. Laáy Chôn-Taâm khoâng sanh-dieät naøy laøm Nhaân-ñòa tu-

haønh, thì môùi chöùng ñöôïc Quaû Phaät thöôøng-truï.


_ Treân nguyeân-taéc laø Nhaân-ñòa vaø Quaû-ñòa phaûi ñoàng nhau môùi tu-chöùng Boà-Taùt

thöøa ñöôïc, roài töø ñoù khôûi tu Thaäp tín, Thaäp truï, Thaäp haïnh, Thaäp hoài-höôùng, Thaäp ñòa cho

tôùi Ñaúng-giaùc Boà-Taùt, roài sau cuøng laø Dieäu-quaû Nhö-Lai.

GHI CHUÙ

_ Khi chuùng ta coøn voâ-minh, töùc ôû trong voøng meâ, neân qua caùc giaùc-quan cho laø coù

Thaáy Nghe Hieåu Bieát.

_ Khi chuùng ta “giaùc-ngoä” roài, thì caùc giaùc-quan naøy trôû laïi thaønh töù ñöùc Thöôøng

Laïc Ngaõ Tònh cuûa Nieát-Baøn.

_ Ñöa ra thí-duï ñeå bieåu-tröng: 1/ Theá naøo laø Chôn-Taâm.

2/ Theá naøo laø caùc giaùc-quan.

3/ Theá naøo laø voïng-nieäm phaân-bieät.

_ Nhö nöôùc bieån trong veo. (Duï cho Chôn-Taâm.)

_ Nöôùc aáy chaûy vaøo caùc soâng ngoøi, laãn loän buøn ñuïc. (Duï cho Chôn-Taâm löu-loä nôi

caùc caên thaønh caùc giaùc-quan.)

_ Nöôùc nhô ñuïc. (Duï cho voâ-minh, voïng-taâm, coøn trong meâ.)

_ Noåi soùng ba-ñaøo. (Duï cho voïng-nieäm phaân-bieät.)

ÑOAÏN 37

Caùch tu-haønh cuõng nhö loïc nöôùc.

_ Xem nguyeân-vaên trong kinh.


_ Ví nhö laáy nöôùc ñuïc, ñeå yeân tònh trong

moät caùi bình.

_ Ñeå laâu thì nhöõng buïi caùt töø töø chìm laën,

thì nöôùc trong hieän ra. Heã caøng yeân tònh thì

nöôùc caøng trong.

_ Sau ñoù gaïn boû saïch caën ñuïc, tro buïi ra

heát, chæ coøn laïi toaøn laø nöôùc trong veo.

_ Laø noùi voïng-taâm, laø voâ-minh. (Laø duï cho

Chôn-Taâm ñang löu-loä nôi caùc caên, qua

caùc giaùc-quan.)

_ Ñaây laø giai-ñoaïn thöù nhöùt: Môùi ñoaïn-tröø

caùc khaùch-traàn, voïng-nghieäp, phieàn-naõo

sôû-tri, maø voâ-minh cuõng vaãn coøn.

_ Ñaây laø giai-ñoaïn thöù hai: Laø ñoaïn-tröø:

caên-baûn voâ-minh, chæ coøn laïi laø: Chôn-Taâm

hieån loä.

_ Ñeán khi chæ coøn hoaøn-toaøn laø nöôùc trong thì daàu laéc caùch maáy noù cuõng vaãn trong.

(Khi ñaõ thuaàn-chôn roài thì khoâng trôû laïi voïng nöõa.)

_ Khi caên-baûn voâ-minh ñaõ döùt tuyeät, thì Chôn-Taâm thanh-tònh hieän-tieàn.

_ Luùc baáy giôø daàu coù taïo-taùc, laøm ñuû moïi vieäc, nhöng cuõng ñeàu laø Chôn caû, noù

vaãn kheá-hieäp vôùi ñöùc-taùnh thanh-tònh maàu-nhieäm cuûa Nieát-Baøn, maø khoâng coøn bò phieàn-

naõo nhieãu-loaïn ngaên ngaïi.

GHI CHUÙ

_ Ñoaïn naøy Phaät daïy caùch tu raát roõ raøng vaø thöïc-teá.

_ Nhö ñoaïn tröôùc Phaät daïy: Khi ñoái caûnh khoâng khôûi phaân-bieät, thì voïng-nieäm

chaúng sanh.

_ Coøn ñoaïn naøy Phaät noùi: Cuõng nhö nöôùc yeân laëng, thì caën caùu loùng chìm. Loùng

caøng laâu thì nöôùc caøng trong.

_ Ñeán khi döùt saïch caên-boån voâ-minh, chæ coøn laïi toaøn theå “Chôn-Taâm”, thì luùc naøy

haønh-ñoäng vieäc gì cuõng ñeàu laø “thanh-tònh” caû.

_ Cuõng nhö nöôùc ñaõ loïc boû caën roài, thì ta coù laéc caùch maáy cuõng vaãn trong. Ñoaïn

naøy coù nghóa laø chæ khi “thaønh Phaät” roài, thì khoâng trôû laïi laøm chuùng-sanh nöõa.


_ Coøn caùc ñaïo khaùc daàu coù tu-haønh cao-sieâu cho maáy, thì cuõng nhö “Nöôùc loùng

maø chöa loïc boû ñöôïc caën caùu ra”, thænh thoaûng phieàn-naõo laïi noåi leân, thì phaûi ñoïa trôû laïi,

neân goïi laø tu höõu-laäu.


_ Baét ñaàu töø Ñoaïn 27, Quyeån 4, Phaät chæ cho chuùng ta tu phaùp Chaùnh-Ñònh (Tam-

ma-ñeà). Cho neân Ñaïi-chuùng caàu Phaät chæ daïy tu-chöùng Ñaïi-thöøa phaùp ñeå nhaäp Chôn-

Taâm.

_ Ñeán Ñoaïn 29, Phaät ñöa ra hai nghóa quyeát-ñònh ñeå tu Ñaïi-thöøa phaùp, môùi nhaäp

ñöôïc vaøo quaû-vò Voâ-thöôïng Boà-Ñeà:

1. Luùc khôûi ñaàu tu phaûi laáy Nhaân chaùnh laø baát-sanh baát-dieät ñeå tu, goïi laø “Nhaân

ñoàng nhö Quaû”.

2. Deïp tröø caùc töôùng höõu-vi.

_ Keá ñeán xeùt roõ goác reã cuûa phieàn-naõo nhö:

- Töø voâ-thæ ñeán nay, caùi naøo laø “Khôûi nghieäp voâ-minh” (Baát-giaùc voïng-ñoäng).

- Caùi naøo goác taïo ra “Voâ-minh” (AÙi-thuû).

- Caùi gì taïo “Luïc thöùc” (saùu caên moâi-giôùi).

- Caùi gì laõnh-thoï “Baùt thöùc” (taïo caûm-thoï).

_ Trong nghóa quyeát-ñònh thöù nhöùt, coù ñöa ra Saéc-phaùp vaø Taâm-phaùp ñeå chæ cho

chuùng ta qua naêm hình-thöùc nhô ñuïc ( oâ-tröôïc ) laø:

1. Kieáp-tröôïc laø Saéc-aám.

2. Kieán-tröôïc laø Thoï-aám.

3. Phieàn-naõo tröôïc laø Töôûng-aám.

4. Chuùng-sanh tröôïc laø Haønh-aám.

5. Maïng-tröôïc laø Thöùc-aám.

A.

_ Ñaây laø noùi veà Ngaõ vaø Phaùp noù hoaøn-toaøn hö doái, neân khi noù ñaõ hình-thaønh thì noù

laø nguyeân-nhaân gaây trôû ngaïi chính cho chuùng ta tu-haønh, noù luoân che toái “Chôn-Taâm” (laø

Baûn-giaùc vieân-minh) chuùng ta.

_ Do ñoù maø Phaät ñöa ra ñeå cho chuùng ta thaáu roõ, ñeå deã rôøi chuùng, maø ñöôïc töï-taïi

tu-haønh môùi nhaäp vaøo Chaùnh-giaùc ñöôïc.

_ Khi chuùng ta ñaõ nhaän-thöùc roõ Ngaõ vaø Phaùp ñeàu laø hö-voïng roài, ta môùi hieåu ñöôïc

caùi thöôøng-truï baát-sanh baát-dieät ñoù laø “Chôn-Taâm”, coøn caùi gì coù sanh coù dieät laø “Voïng”.

_ Baáy giôø, khi sô phaùt taâm, ta môùi bieát khôûi ñaàu phaûi laáy caùi baát-sanh baát-dieät ñeå

laøm Nhaân tu-haønh, töùc laø “laáy Taâm, tu Taâm, ñöôïc Taâm”, goïi laø “Nhaân ñoàng nhö Quaû”.

B.

_ Töø ñaây ta ñaõ choïn ñöôïc caùi Nhaân tu roài, thì ñöông-nhieân chuùng ta bieát xa rôøi caùc

Töôùng höõu-vi vaø bieát xeùt ra nhöõng nguyeân-nhaân gì gaây ra phieàn-naõo.

_ Neân chuùng ta cuõng döùt tuyeät (tröø saïch) töø nôi goác reã sanh ra chuùng: 6 caên, 6

traàn, 6 thöùc.

_ Cöûa ñaõ ñoùng laïi neân caùc Thoï-aùi (caûm-thoï aùi-nhieãm, nguõ uaån) khoâng coøn choã gaù

nöông. Ñaây laø luùc nöôùc ñaõ laéng trong vaø loïc boû caën caùu roài, töùc ñaõ döùt tuyeät “Voâ-minh” thì

“Chôn” hieän.

_ Cho neân ta tu ñeán khi naøo chöùng-ngoä thì môùi ñaït muïc-ñích cuûa ngöôøi taàm tu giaûi-

thoaùt.


_ Ngaøi A-Nan ñaõ nhaän roõ Nhö-Lai-Taïng (Chôn-Taâm) baûn-theå chaâu-bieán khaép caû

phaùp-giôùi cuûa thaäp phöông chö Phaät. Neân Nhö-Lai-Taïng töï noù khoâng coù voâ-minh, maø toaøn

theå trong saùng, baûn-nhieân thanh-tònh.

_ ÔÛ ñaây cuõng ví nhö “ñöôïc nhaø ñeïp” maø chöa bieát cöûa ñeå vaøo, töùc laø ñaõ chöùng-

ngoä ñöôïc “Chôn-Taâm” maø chöa nhaäp vaøo “Chôn-Taâm dieäu-minh” laø Baûn-theå Nhö-Lai-

Taïng.

_ Neân trong nghóa quyeát-ñònh thöù nhöùt, Phaät caên daën ôû choã “sô phaùt taâm” laø caùi

taâm khôûi luùc ban ñaàu phaûi bieát choïn caùi chôn thaät ñeå laøm Nhaân-ñòa tu. Ñöøng ñeå laàm laãn,

laáy giaû laøm thaät, khoâng khaùc naøo laáy soûi caùt maø muoán naáu thaønh côm, thì khoâng bao giôø

ñöôïc.

_ Vì sôï chuùng ta laàm laãn neân Phaät môùi noùi nhöõng ñieàu deã bò che khuaát do Saéc vaø

Taâm noù töø voâ-thæ taïo döïng, môùi chæ daïy cho ta nhöõng hieän-töôïng hieän-höõu vaø söï hieåu bieát

hieän giôø maø chuùng ta ñeàu coâng-nhaän laø thaät, noù giuùp chuùng ta hoaït-ñoäng vaø löu-thoâng coù

traät-töï moät caùch thaàn-dieäu; nhöng noù khoâng phaûi laø thaät, noù laø aûo-giaùc (caûm-giaùc khoâng coù

thöïc), giaû-töôûng, giaû-caûnh, laø nhöõng söï-kieän (vieäc xaåy ra) trong giaác chieâm bao maø thoâi.

_ Do ñoù Phaät muoán chæ cho ta nhìn vaø thaáy noù laø giaû chôù khoâng thaät; sôï chuùng ta

cho laø thaät maø laáy caùi ñoù laøm Nhaân tu, thì khoâng ñaït keát-quaû, chæ phí coâng voâ-ích.

_ Chuùng ta laø ñeä-töû cuûa Phaät, neân khi phaùt taâm tu-haønh, thì ai cuõng hy-voïng ngaøy

coâng vieân quaû maõn, nhöng hy-voïng maø khoâng ñöôïc caàu khaán van xin, chæ döïa vaøo söï phaùt

taâm ban ñaàu (sô phaùt taâm) laø laáy Chôn-chaùnh hay laáy höõu-laäu (Voïng-taâm) laøm Nhaân tu, thì

töï ñoaùn bieát ñöôïc caùi Quaû sôû-chöùng cuûa mình.

_ Ta tu maø laáy Nhaân höõu-laäu (Voïng-taâm), laø phaùt-xuaát töø yù-chí heïp hoøi tieâu-cöïc thì

khoâng theå naøo thaønh Qua û “Voâ-thöôïng Nhö-Lai” ñöôïc.

_ Neân luoân phaûi döïa treân Theå-taùnh tònh-minh (Chôn-Taâm) laøm Nhaân tu, töùc laø soáng

ñuùng, soáng hôïp, thì khoâng hy-voïng, khoûi caàu xin, maø “Voâ-thöôïng Boà-Ñeà” töï hieän, nhö

nöôùc trong thì traêng hieän, ngöôøi ñaøo ao khoûi laõng-phí hôi söùc van vaùi “oâng traêng” (maø vaãn

coù).

GIAÛNG GIAÛI

(Ñoaïn 38 ) (Quyeån 4)

Phaät chæ daïy: Nghóa quyeát-ñònh thöù hai.

ÑOAÏN 38

II. Nghóa quyeát-ñònh thöù hai: Theo caên giaûi-thoaùt.



_ A-Nan! Caùc oâng phaùt taâm doõng-maõnh, quyeát-ñònh tröø tuyeät caùc töôùng höõu-vi

(hình-töôùng), caàu quaû Ñaïi-thöøa Boà-Taùt thì caàn phaûi xeùt roõ nguoàn goác cuûa phieàn-naõo: Caên,

Traàn, Thöùc.

_ Töø voâ-thæ ñeán nay:

- Caùi naøo laø “Khôûi nghieäp voâ-minh” (baát-giaùc voïng-ñoäng).

- Caùi naøo laø goác taïo ra “Voâ-minh” (AÙi-thuû).

- Caùi gì taïo ra “Luïc thöùc” (do 6 caên laøm moâi-giôùi).

- Caùi gì laõnh-thoï “Baùt thöùc” (do baùt thöùc laøm caûm-thoï).

_ Ñaây laø nghóa quyeát-ñònh thöù hai. (Töùc laø laøm cho caùc caên vieân-thoâng maø vaøo

caûnh-trí giaûi-thoaùt, töï-taïi voâ-ngaïi.)



_ A-Nan! Neáu caùc oâng tu ñaïo Voâ-thöôïng Boà-Ñeà maø khoâng xeùt roõ nguoàn goác phieàn-

naõo (Caên, Traàn, Thöùc), thì khoâng theå bieát ñöôïc choã ñieân-ñaûo cuûa Caên, Traàn, hö-voïng.

_ Neáu choã ñieân-ñaûo aáy coøn chöa bieát ñöôïc thì laøm sao cheá-ngöï vaø tieâu-dieät caùc

thöù ñieân-ñaûo nguy-hieåm ñeå chöùng-ñaéc quaû-vò Phaät?

_ A-Nan! Caùc oâng haõy xem xeùt ngöôøi môû guùt daây ôû theá-gian. Neáu chaúng bieát choã

guùt thì laøm sao môû guùt?

_ Caùc saéc-töôùng (höõu-vi) ôû theá-gian, ñeàu coù theå bò phaù-huûy ñöôïc, nhöng hö-khoâng

(voâ-vi) thì chaúng bao giôø bò ai phaù-huûy hay ñoùng môû ñöôïc.

_ Vì hö-khoâng voán chaúng coù saéc-töôùng (voâ-hình), chaúng coù guùt vaø môû. (Hö-khoâng

duï cho Chôn-Taâm)

1.1.2 Chæ caên laø guùt (töùc moái thaét).

_ A-Nan! OÂng neân hieåu: Hieän-tieàn: maét, tai, muõi, löôõi, thaân, vaø yù, laø 6 caên cuûa oâng

ñaây, noù laøm mai moái cho 6 giaëc (6 Thöùc) ñeán cöôùp giöït cuûa baùu nhaø oâng.

_ Do ñoù oâng cuøng taát caû chuùng-sanh töø voâ-thæ ñeán nay bò troùi buoäc trong voøng luaân-

hoài, maø khoâng vöôït ra ngoaøi ba coõi ñöôïc (Duïc-giôùi, Saéc-giôùi, vaø Voâ-saéc-giôùi).

_ Ngöôøi tu-haønh giaûi-thoaùt, ñaõ bieát saùu caên laø “choã guùt” thì phaûi lo môû.

_ Tuy laø coù “saùu caên” nhöng chæ caàn môû ñöôïc “moät caên” thì thoâng suoát luoân caû caùc

caên kia.

_ Theá neân muoán “môû guùt” phaûi löïa caên naøo thuø-thaéng nhöùt (hieäu-quaû nhöùt) ñeå môû.

(Caên vaø Caûnh laø nguoàn goác cuûa söï raøng buoäc, maø muoán giaûi-thoaùt thì phaûi tìm moät

caên thuø-thaéng nhöùt ñeå môû.)

_ Maø tröôùc khi löïa caên, phaûi bieát soá löôïng cuûa theá-giôùi chuùng-sanh vaø luïc caên.

GHI CHUÙ

Vì saùu caên laøm moâi-giôùi cho saùu thöùc (luïc taëc) cöôùp haïi Chôn-Taùnh. Nghóa laø: Vì

Caên ñoái vôùi Caûnh khôûi voïng-nieäm phaân-bieät neân Chôn-Taâm phaûi bò môø, cuõng nhö gioù xao

ñoäng laøm caën caùu noåi leân neân taùnh nöôùc “trong” phaûi aån.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 39

1.2 Chæ soá löôïng saùu caên.

(Soá löôïng cuûa theá-giôùi vaø luïc caên.)

_ A-Nan! Taïi sao goïi laø theá-giôùi chuùng-sanh?

_ Theá-giôùi chuùng-sanh töùc laø theá-giôùi cuûa chuùng-sanh.

_ Theá : laø thieân-löu (löu-thoâng dôøi ñoåi), thuoäc veà Thôøi-gian, laø quaù-trình sanh-dieät

voâ-thöôøng cuûa hieän-töôïng vaïn-höõu.

_ Giôùi : laø phöông-vò, thuoäc veà Khoâng-gian, xöù-sôû phöông-höôùng. Bieåu-hieän qua:

maët baèng, roäng heïp, kích thöôùc, ngaén daøi. Quy-moâ: cao thaáp, vaø phöông höôùng taû höõu

tröôùc sau.

_ Theá (Thôøi-gian): Coù ba thôøi: Quaù-khöù, hieän-taïi vaø vò-lai.

_ Giôùi (Khoâng-gian): Coù boán höôùng: Ñoâng Taây Nam Baéc.

Coù boán duy (goùc): Ñoâng-nam, Taây-nam, Ñoâng-baéc, Taây-baéc.

Coù hai thöôïng haï: Phöông treân vaø phöông döôùi.

_ Do ñoù maø taát caû chuùng-sanh giaû sanh, cuøng chuûng loaøi vôùi caùc thöù giaû doái (hö-

voïng) giao-tieáp nhau maø thaønh ra thaân giaû (voïng-thaân) caûnh giaû (voïng-caûnh), roài töông-

hieäp lieân-tuïc (döôøng nhö coù noái hieäp nhau maõi maõi), vì chuùng-sanh meâ-muoäi neân khoâng

hieåu roõ.


a/ Soá löôïng coâng-ñöùc theo theá-giôùi:

_ Soá löôïng cuûa THEÁ (Thôøi-gian) töùc laø thieân-löu coù 3.

_ Soá löôïng cuûa GIÔÙI (Khoâng-gian) töùc laø phöông-vò tuy coù 10, nhöng chæ duøng coù

4. (Vì laáy 4 höôùng laøm chaùnh laø: Ñoâng Taây Nam Baéc, 4 höôùng naøy coù ñònh-vò.)

_ Coøn 4 duy (goùc): Ñoâng-nam, Taây-nam, Ñoâng-Baéc, Taây-baéc voán laø 4 goùc caïnh,

laáy hai phöông giao-tieáp maø ñaët danh chôù khoâng coù ñònh-vò.

_ Cho tôùi hai phöông treân vaø döôùi laø do söï ñoái-ñaõi vôùi 4 höôùng maø ñaët danh, chôù

cuõng khoâng coù ñònh-vò.

_ Laáy soá löôïng 3 cuûa thôøi-gian giao-tieáp vôùi soá löôïng 4 cuûa khoâng-gian, xoay vaàn

lieân-tuïc, 3 x 4 = 12.

_ Laáy soá löôïng 12 cuûa Thôøi-gian vaø Khoâng-gian roài nhaân ba laàn vôùi boäi soá 10 nhö:

- Laàn 1: 3 x 4 = 12

- Laàn 2: 12 x 10 = 120

- Laàn 3: 120 x 10 = 1200

_ Ñaây laø soá coâng-ñöùc ñaày ñuû trong vuõ-truï. (laø 1200 coâng-ñöùc)

(Vuõ: chæ khoâng-gian. Truï: chæ thôøi-gian)

b/ Soá löôïng coâng-ñöùc theo chuùng-sanh:

_ Theá-giôùi cuûa chuùng-sanh töùc laø theá-giôùi cuûa caên-maïng, neân soá löôïng cuûa theá-

giôùi töùc laø soá löôïng cuûa caùc caên, neân toång-quaùt moãi caên coù theå ñöôïc soá löôïng coâng-ñöùc

toái-ña baèng vôùi theá-giôùi laø 1200 coâng-ñöùc.

_ Tuy-nhieân saùu caên so saùnh vôùi nhau, thì coù caên ñuû 1200 coâng-ñöùc, coù caên keùm

hôn, vì saùu caên nhieãm theo saùu traàn, töø voâ-thæ ñeán nay, thaønh ra coâng-ñöùc coù ñuû coù thieáu.

ÑOAÏN 40

Xeùt choã hôn keùm cuûa moãi caên.

1. A-Nan!

_ Nhaõn-caên: chuû veà “söï thaáy”.

_ Maét chæ thaáy phía tröôùc, vaø hai beân thì ba phaàn chæ thaáy ñöôïc hai, maát ñi moät phaàn.

_ Vaäy maét chæ coøn 2 / 3 töùc laø 800 coâng-ñöùc. (1200 x 2 : 3 = 800)

2. _ Nhó-caên: chuû veà söï nghe.

_ Tai: coù theå nghe ñöôïc tieáng ñoäng khaép nôi, baát chaáp phöông-vò.

_ Khi coù tieáng ñoäng, thì bieát xa bieát gaàn.

_ Khi khoâng tieáng ñoäng, thì thoâng suoát voâ-bieân.

_ Cho neân tai coù ba ñöùc öu vieät: “Vieân, Thoâng, vaø Thöôøng”.

_ Vaäy “tai” coù ñuû 3 / 3 töùc laø 1200 coâng-ñöùc. (1200 x 3 : 3 = 1200)

3. _ Tî-caên: chuû veà söï ngöûi.

_ Muõi thôû: coù hai thì: Thôû ra vaø hít vaøo.

_ Ñieåm giao-tieáp giöõa ra vaø vaøo cuûa hôi thôû thì bò giaùn-ñoaïn moät khoaûng, neân maát 1 /

3 coâng-ñöùc.

_ Vaäy muõi chæ coøn 2 / 3 töùc laø 800 coâng-ñöùc. (1200 x 2 : 3 = 800)

4. _ Thieät-caên: chuû veà söï neám, vaø cuõng chuû veà söï noùi naêng.

_ Löôõi: coù theå thuyeát ñöôïc caùc phaùp theá-gian vaø xuaát theá-gian.

_ Daàu lôøi noùi coù haïn löôïng, nhöng nghóa-lyù coù theå saâu xa voâ-taän.

_ Vaäy löôõi coù ñuû 3 / 3 töùc laø 1200 coâng-ñöùc. (1200 x 3 : 3 = 1200)

5. _ Thaân-caên: chuû veà söï caûm-xuùc.


_ Thaân: caûm-xuùc thì bieát thuaän bieát nghòch, nhöng khi coù hieäp thì môùi coù caûm-xuùc

môùi bieát, coøn rôøi ra khoâng coù caûm-xuùc thì khoâng bieát.

_ Chöùng toû caûm-xuùc hieäp thì bieát, caûm-xuùc ly thì khoâng bieát.

_ Do ñoù coâng-ñöùc phaûi maát moät phaàn.

_ Vaäy thaân chæ coù 2 / 3 töùc laø 800 coâng-ñöùc. (1200 x 2 : 3 = 800)

6. _ YÙ-caên: chuû veà söï hieåu bieát phaân-bieät.

_ YÙ: noù thaàm laëng, maø dung-naïp taát caû: phaùp theá-gian vaø xuaát theá-gian, möôøi

phöông ba ñôøi, caû Thaùnh, phaøm khoâng phaùp naøo, khoâng dung-naïp cuøng-taän.

_ Vaäy yù coù ñuû 3 / 3 töùc laø 1200 coâng-ñöùc. (1200 x 3 : 3 = 1200)

Toùm laïi, phaùp-söï cuûa saùu caên toång-coäng coù 6000 coâng-ñöùc nhö:

- Maét : coù 800 coâng-ñöùc (1200 x 2 : 3 = 800)

- Tai : coù 1200 coâng-ñöùc (1200 x 3 : 3 = 1200)

- Muõi : coù 800 coâng-ñöùc (1200 x 2 : 3 = 800)

- Löôõi : coù 1200 coâng-ñöùc (1200 x 3 : 3 = 1200)

- Thaân : coù 800 coâng-ñöùc (1200 x 2 : 3 = 800)

- YÙ : coù 1200 coâng-ñöùc (1200 x 3 : 3 = 1200)

Coäng : coù 6000 coâng-ñöùc

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 41

1.3 Chæ ngoõ vaøo.

1.3.1 Tìm caên vieân-thoâng thoaùt luaân-hoài.

_ Phaät daïy: A-Nan! Saùu caên laø coäi goác sanh-töû.

_ Neáu thuaän theo saùu caên thì luaân-hoài lieân-tuïc, coøn nghòch vôùi saùu caên thì luaân-hoài

chaám döùt.

_ Theá neân muoán veà caûnh-trí Nieát-Baøn (Chôn-Nhö) taát-nhieân phaûi nghòch doøng

sanh-töû (döùt voâ-minh).

_ Thì phaûi bieát xeùt coäi goác cuûa saùu caên ñeå ñöôïc vaøo caûnh-trí baát-sanh baát-dieät

(Tònh-Trí thöôøng-truï) laø phaûi xeùt saùu caên cuûa oâng hieän ñang thoï-duïng:

- Caên naøo hieäp, caên naøo ly.

- Caên naøo saâu, caên naøo caïn.

- Caên naøo vieân-thoâng, caên naøo khoâng vieân-thoâng?

_ Caên naøo hieäp traàn thì caïn, caên naøo ly traàn thì saâu.

_ Neáu ngoä ñöôïc moät caên vieân-thoâng, roài nöông theo caên aáy maø tu-haønh, thì ñaûo

ngöôïc taát caû doøng nghieäp ñaõ taïo töø voâ-thæ, thì so saùnh vôùi caùc caên khoâng vieân-thoâng,

coâng-ñöùc thuø-thaéng hôn raát nhieàu, thì ñoái vôùi hieäu-quaû tu-haønh baáy giôø moät ngaøy tu baèng

moät kieáp.


_ A-Nan! Ta ñaõ chæ roõ soá löôïng coâng-ñöùc cuûa saùu caên, oâng töï choïn löïa kyõ caøng

caên naøo vieân-thoâng (vieân-maõn thoâng suoát) maø oâng coù theå ngoä-nhaäp (tieáp-thu) ñöôïc, Ta seõ

tuøy duyeân (phöông-tieän) daïy baûo minh-baïch (roõ raøng) cho oâng tinh-taán tu-haønh ñöôïc mau

keát-quaû.

_ Möôøi phöông Nhö-Lai ñaõ töøng hieåu thaáu 18 giôùi (6 caên, 6 traàn, 6 thöùc), baát-luaän

giôùi naøo, taát caû ñeàu tu-haønh vieân-maõn Voâ-thöôïng Boà-Ñeà caû, chôù khoâng coù phaân-bieät hôn

thua.


_ Phaàn oâng caên-cô (trình-ñoä) coøn thaáp keùm, chöa ñaéc trí-tueä töï-taïi vieân-maõn (trí-

tueä roát raùo voâ-ngaïi), neân Ta tuyeân-döông (laøm cho roõ) cho oâng hieåu roõ saùu caên ñeå oâng tuøy

yù choïn löïa moät caên vieân-thoâng, roài giaùc-ngoä caên aáy khoâng coøn moät maûy hö-voïng nöõa, töùc

laø caên aáy ñöôïc thanh-tònh trang-nghieâm thì maáy caên khaùc ñoàng-thôøi trôû neân thanh-tònh

trang-nghieâm.


Nghóa quyeát-ñònh thöù hai. (Töùc laø tìm caên giaûi-thoaùt.)

_ Trong phaàn naøy chuùng ta nhaän bieát ñöôïc choã bò troùi buoäc, laø goác do phieàn-naõo,

ñaây laø guùt caàn phaûi thaùo gôõ.

_ Thí-duï nhö ngöôøi bò troùi, neáu muoán côûi troùi phaûi tìm ra guùt buoäc. Khi bieát ñöôïc guùt

roài, thì môû caùi guùt ñoù, laø ñöôïc côûi troùi.

_ Nay Phaät ñaõ chæ roõ saùu caên laø guùt buoäc.

_ Chính vì saùu caên naøy maø chuùng-sanh bò raøng buoäc vaøo thaân, vaøo caûnh, bò noâ-leä

cho theá-giôùi vaät-chaát, vaø bò luaân-hoài sanh-töû cuõng chính laø saùu caên naøy.

_ Vaäy ta phaûi tu töø saùu caên naøy, ñeå ñöôïc giaûi-thoaùt, cuõng nhö ngöôøi do caùi guùt

buoäc, maø ñöôïc côûi troùi.

_ Trong saùu caên, nhöng chæ coù ba caên “vieân-thoâng” maø thoâi, vì coù ñuû 1200 coâng-

ñöùc, nhö: tai, löôõi, yù.

1/ Tai coù 1200 coâng-ñöùc.

2/ Löôõi coù 1200 coâng-ñöùc.

3/ YÙ coù 1200 coâng-ñöùc.

_ Laáy ba caên naøy tu, keát-quaû raát mau choùng, nhöng khi tu ta chæ caàn laáy moät caên

vieân-thoâng tu maø thoâi, roài cöù theo caên ñoù, ñi saâu vaøo daàn cho tôùi khi chöùng quaû, thì saùu

caên lieàn ñöôïc thanh-tònh.

TOÙM LAÏI

_ Choïn ñöôïc moät caên vieân-thoâng roài theo caên ñoù ngöôïc doøng sanh-töû trôû veà laïi

caên-nguyeân Chôn-Nhö, töùc laø choã baát-sanh baát-dieät.

_ Laáy choã baát-sanh baát-dieät naøy, laøm Nhaân-ñòa tinh-taán tu-haønh, ñöôïc Voâ-thöôïng

Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc, vaøo ñaïo Boà-Ñeà Nieát-Baøn Phaät.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 42

2. Nhaân caâu hoûi noùi roõ.


_ Ngaøi A-Nan hoûi Phaät: Baïch Theá-Toân! Laøm theá naøo nghòch doøng sanh-töû ñeå nhaäp

vaøo caûnh baát-sanh baát-dieät (caûnh-trí Nieát-Baøn)?

_ Vì sao ñi saâu vaøo moät caên, laïi coù theå khieán cho saùu caên ñoàng-thôøi thanh-tònh

trang-nghieâm?



_ Phaät daïy: A-Nan! OÂng tuy ñaéc quaû Tu-ñaø-hoaøn (quaû Döï-löu), tröø ñöôïc “caùi thaáy

laàm” (Kieán-hoaëc) cuûa chuùng-sanh ôû tam-giôùi theá-gian (laø thaáy bieát “Ngaõ” khoâng thaät),

nhöng oâng chöa tröø ñöô ïc “caùi nghó laàm” (Tö-hoaëc), töùc laø hoät gioáng (Nhaân) cuûa caùc taäp-khí

(thoùi quen khoù boû) hö-voïng (giaû doái) ñieân-ñaûo chaát chöùa trong caùc caên töø voâ-thæ ñeán nay,

caùi nghó laàm aáy (laø coøn cho coù phaùp ñeå tu) coøn chöa tröø ñöôïc, thì laøm sao döùt heát voâ-minh,

huoáng chi boán töôùng: Sanh, Truï, Dò, Dieät.


2.2.2 Chæ moät vaø saùu do hö-voïng.

_ A-Nan! OÂng haõy xeùt kyõ saùu caên hieän-tieàn laø moät hay saùu?

_ Neáu cho laø moät thì maét sao khoâng nghe, tai sao khoâng thaáy, cho tôùi thaân-theå coù

ñaàu coù chaân, nhöng ñaàu sao khoâng ñi, coøn chaân sao khoâng noùi?

_ Neáu cho laø saùu thì ôû trong Giaùo-Hoäi naøy, trong khi Ta daïy caùc phaùp-moân nhieäm-

maàu cho oâng, thì caû saùu caên, hay laø moät caên naøo, cuûa oâng nghe vaø laõnh-thoï ñaây?

_ Baïch Theá-Toân! Toâi chæ duøng coù moät caên tai ñeå nghe vaø laõnh-thoï.

_ A-Nan! Nhö vaäy tai cuûa oâng töï nghe, chôù khoâng coù quan-heä gì ñeán mieäng vaø

thaân cuûa oâng, nhöng taïi sao khi nghe, mieäng bieát hoûi nghóa, thaân bieát ñöùng daäy, toû loøng

cung-kính vaâng lôøi?

_ OÂng neân hieåu roõ, laáy ñoù maø suy, thì caên khoâng phaûi “moät” cuõng khoâng phaûi

“saùu”, maø cuõng laø moät cuõng laø saùu.

_ Caùc caên cuûa oâng voán khoâng coù moät caùi nhöùt-ñònh hay laø saùu caùi nhöùt-ñònh,

nhöng taïi vì söï chaáp meâ voïng-töôûng ñieân-ñaûo töø voâ-thæ ñeán nay, neân theå vieân-minh kia

(Chôn-Taâm) laïi sanh ra moät, sanh ra saùu theá thoâi.

_ Nay oâng ñaõ chöùng quaû Tu-ñaø-hoaøn roài, tuy ñaõ tieâu ñöôïc caùi saùu roài maø coøn chöa

döùt caùi moät.

_ Chôn-Taâm khi coøn bò saùu caên che khuaát, ví nhö hö-khoâng ñöïng trong caùc ñoà vaät

nhö: chai, loï, bình, lu, coác v.v..., do hình daïng ñoà vaät coù hình-theå khaùc nhau nhö vuoâng hay

troøn, daøi hay ngaén, v.v... maø thaønh ra coù hình sai khaùc, maø oâng voäi cho hö-khoâng coù nhieàu

hình-theå sai-bieät.

_ Neáu boû heát caùc ñoà vaät ra thì hö-khoâng chæ laø moät. Söï thaät hö-khoâng chaúng vì lôøi

noùi cuûa oâng maø thaønh coù ñoàng coù dò (khaùc), huoáng chi coù moät coù saùu.

_ Saùu caên thoï-duïng cuûa oâng laø Thaáy, Nghe, Hay, Bieát, cuõng gioáng nhö vaäy.

ÑOAÏN 43

2.2.3 Chæ roõ caên keát bôûi traàn. (Söï hình-thaønh caùc caên laø do traàn.)

1/ Hình-thaønh caên Maét:

_ Do hai töôùng saùng vaø toái hieån baøy laãn nhau.

_ Taùnh giaùc nhieäm-maàu taùc-duïng vaøo Chôn-Taâm, phaùt ra caùi goïi laø thaáy.

_ Caùi thaáy ñoái-chieáu vôùi saéc-traàn, roài keát thaønh: “Caên”.

_ Cô-quan tieáp-thu saéc-traàn ñöôïc goïi laø nhaõn-caên.

_ Nhaõn-caên do töù ñaïi thanh-tònh hôïp thaønh, hình-theå nhö traùi boà-ñaøo (nho).

_ Neân töù traàn-töôùng aáy laø do töù ñaïi hình thaønh, thuoäc veà vaät-chaát, neân noù ñoàng

phaän vôùi nhau cuøng duyeân môùi dong ruoåi theo saéc-traàn.

2/ Hình-thaønh caên Tai:

_ Do hai töôùng ñoäng vaø tònh ñoái choïi nhau.

_ Taùnh giaùc nhieäm-maàu taùc-duïng vaøo Chôn-Taâm, phaùt ra caùi goïi laø nghe.

_ Caùi nghe ñoái-chieáu vôùi “Tieáng”, roài cuoán caùi tieáng thaønh “Caên”.

_ Cô-quan tieáp-thu thinh-traàn ñöôïc goïi laø nhó-caên.

_ Nhó-caên do töù ñaïi thanh-tònh hôïp thaønh, hình-theå nhö caùi cuoáng (laø sen non).

_ Neân töù traàn-töôùng aáy noù thuoäc veà vaät-chaát, cuøng duyeân-phaän vôùi nhau maø dong

ruoåi theo thinh-traàn.

3/ Hình-thaønh caên Muõi:

_ Do hai töôùng “thoâng” vaø “bít” phaùt-hieän laãn nhau.

_ Taùnh giaùc nhieäm-maàu, taùc-duïng vaøo Chôn-Taâm, phaùt ra caùi goïi laø “ngöûi”.

_ Caùi ngöûi ñoái-chieáu vôùi “Höông”, laõnh naïp caùi höông thaønh caên.


_ Goác cuûa caên laø theå trong saïch cuûa töù ñaïi thanh-tònh hôïp thaønh, hình-theå nhö hai

caùi moùng tay thoøng xuoáng.

_ Neân töù traàn-töôùng aáy dong ruoåi theo höông-traàn.

4/ Hình-thaønh caên Löôõi:

_ Do hai töôùng coù vò (höõu-vò) vaø khoâng vò (voâ-vò) xaâm laán laãn nhau.

_ Taùnh giaùc nhieäm-maàu taùc-duïng vaøo Chôn-Taâm, phaùt ra caùi goïi laø neám.

_ Taùnh neám ñoái-chieáu vôùi “vò”, thu huùt caùi vò thaønh caên neám.

_ Cô-quan tieáp-thu vò-traàn ñöôïc goïi laø thieät-caên.

_ Goác thieät-caên do töù ñaïi thanh-tònh hôïp thaønh, hình-theå nhö maët traêng khuyeát.

_ Neân töù traàn-töôùng aáy dong ruoåi theo vò-traàn.

5/ Hình-thaønh caên Thaân:

_ Do hai töôùng “hieäp” vaø “ly” coï xaùt nhau.

_ Taùnh giaùc nhieäm-maàu taùc-duïng vaøo Chôn-Taâm, phaùt ra caùi goïi laø caûm-xuùc (bieát

xuùc).

_ Caùi caûm-xuùc phaûn-aùnh ra goïi laø xuùc-traàn.

_ Taùnh bieát xuùc aáy ñoái-chieáu vôùi “xuùc”, naém caùi xuùc thaønh ra coù caên thaân.

_ Goác thaân-caên do töù ñaïi thanh-tònh hôïp thaønh, hình-theå nhö caùi troáng côm.

_ Neân töù traàn-töôùng aáy dong ruoåi theo xuùc-traàn.

6/ Hình-thaønh caên YÙ:

_ Do hai töôùng “sanh” vaø “dieät” tieáp noái nhau.

_ Taùnh giaùc nhieäm-maàu taùc-duïng vaøo Chôn-Taâm, phaùt ra caùi goïi laø hieåu bieát phaân-

bieät.

_ Caùi hieåu bieát phaân-bieät ñoái-chieáu vôùi “phaùp”, roài gom laáy phaùp thaønh thaân-caên.

_ Cô-quan tieáp-thu phaùp-traàn ñöôïc goïi laø yù-caên goàm: YÙ-thöùc vaø yù-töôûng.

_ YÙ-caên do töù ñaïi thanh-tònh hôïp thaønh, hình daùng töïa hoà nhö chaát ñaäu huû non (boä

oùc). Noù bieåu-hieän qua khaùi-nieäm: tö-duy, thaáy, nghe, hay, bieát, phaân-bieät, v.v... noù nhö

trong nhaø toái, maø vaãn toû vaät, hieåu bieát phaân-bieät, maø coøn thaâu-naïp caùc phaùp-traàn ñöa vaøo

beân trong.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 44

2.2.4 Chæ roõ traàn tieâu thì töôùng heát.


Vì voïng noåi leân, Chôn-Taâm bò aån.

_ Naøy A-Nan! Saùu caên cuûa oâng hình thaønh nhö vaäy, laø do “voâ-minh” voïng-ñoäng noù

noåi leân, neân “Chôn-Taâm” bò aån. Töø ñaây veà sau, moãi khi chieáu soi, thì noù goàm caû: “voïng” vaø

“chôn” cuøng phaùt.

GHI CHUÙ

- Taùnh Giaùc-Minh: laø Chôn-Taâm.

- Taùnh Minh-Giaùc: laø voâ-minh.

- Neân khi “Taùnh Giaùc-Minh”, maát phaåm-chaát trong saùng baûn-nhieân, thì “Chôn-Taâm”

goïi laø: “Bò aån”.

_ Bôûi theá neân:

- Rôøi saùng vaø toái, thì maét khoâng thaáy ñöôïc.

- Rôøi ñoäng vaø tònh, thì tai khoâng nghe ñöôïc.


- Rôøi thoâng vaø bít, thì muõi khoâng ngöûi ñöôïc.

- Rôøi coù vò vaø khoâng vò, thì löôõi khoâng neám ñöôïc.

- Rôøi hieäp vaø ly, thì thaân khoâng caûm-xuùc ñöôïc.

- Rôøi sanh vaø dieät, thì yù khoâng hieåu bieát phaân-bieät ñöôïc.

_ Ñoù laø chöùng toû saùu caên cuûa chuùng-sanh bò troùi buoäc trong phaïm-vi cuûa saùu traàn.

GHI CHUÙ

- Vì “Chôn”: luùc naøo cuõng tònh saùng, tònh bieát, maø vaãn laëng yeân thanh-tònh.

- Coøn “Voïng”: laø luoân ñoäng sanh-dieät,

- vì noù khoâng bieát, neân phaûi nöông caùi saùng tònh, bieát tònh, ñeå “phaân-bieät”, ñeå “tö-

duy”, thì môùi coù bieát, coù tö-duy ñöôïc.

LÌA VOÏNG VEÀ CHÔN, THÌ SAÙU CAÊN ÑÖÔÏC TÖÏ-TAÏI.

_ Nhö oâng muoán saùu caên khoûi bò troùi buoäc, thì oâng khoâng ñöôïc chieàu theo 12

töôùng höõu-vi: saùng toái, ñoäng tònh, thoâng bít, coù vò khoâng vò, hieäp ly, sanh dieät, vì caùc töôùng

naøy hay laøm chöôùng-ngaïi cho saùu caên.

_ OÂng töï choïn löïa moät caên vieân-thoâng, roài quyeát-ñònh duøng caên aáy khoâng cho dính

maéc moät thöù raøng buoäc naøo caû (töùc 12 töôùng höõu-vi keå treân) vaø xoay veà Baûn-Taâm thanh-

tònh maø tu-taäp ñeå phaùt-hieän Chôn-Taâm (Giaùc-taùnh dieäu-minh) cuûa mình, thì taát-nhieân caên

aáy ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Nhö: Chæ saùu caên cuûa oâng, neáu noù khoâng theo saùu traàn, ñeå khôûi voïng-nieäm

phaân-bieät (töùc ñoái caûnh khoâng sanh tình), thì ñoù laø oâng ñaõ gôõ moái buoäc voïng-nhieãm roài,

maø ñöôïc caên naøo cuõng ñöôïc.

_ Nghóa laø: - Ngoaøi: thì khoâng dính vôùi caùc traàn-caûnh.

- Trong: thì khoâng loaïn ñoäng vôùi traàn-caûnh ñoù.

_ Haønh ñöôïc nhö vaäy, laø saùu caên ñöôïc thanh-tònh thì hoaøn-toaøn ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Luùc giôø saùu caên töï-taïi thay nhau caàn duøng nhö: Thaáy, Nghe, Hay, Bieát, noù löu-

thoâng, thay theá cho nhau, maø caùc giaùc-quan, khoâng coøn bò haïn cuoäc giôùi-haïn nöõa: Maét coù

theå nghe, muõi coù theå thaáy v.v..., maø khoâng caàn duøng ñuùng theo töøng caên nöõa.

_ Neân baây giôø chæ nöông caùc caên, ñeå duïng ra maø khoâng caàn coù traàn-caûnh ñoái-

chieáu, môùi coù Thaáy, Nghe, Hay, Bieát nöõa.

_ Neân ngöôøi tu-haønh giaûi-thoaùt, caàn phaûi bieát laøm chuû ñöôïc hoaøn-toaøn caùc caên cuûa

mình, thì söï nhaän-thöùc luùc giôø, seõ trôû thaønh söï giaùc-ngoä trong saùng khoâng gì hôn, töùc laø

ñöôïc “Voâ-thöôïng Chaùnh-bieán Tri-giaùc”.

ÑOAÏN 45

2.2.4.2 Chöùng-nghieäm.


(Daãn-chöùng khi thoaùt söï raøng buoäc cuûa caùc caên, thì Thaáy Nghe Hieåu Bieát khoâng

coøn bò giôùi-haïn nôi caùc caên nöõa.)

_ A-Nan! OÂng ñaõ bieát roõ trong Giaùo-Hoäi naøy nhö:

- OÂng A-Na-Luaät-Ñaø, khoâng maét maø vaãn thaáy.

- Roàng Baïc-Nan-Ñaø, khoâng tai maø vaãn nghe.

- Thaàn nöõ Caên-Giaø, khoâng muõi maø vaãn ngöûi ñöôïc muøi.

- OÂng Kieàu-Phaïm-Baùt-Ñeà, caùi löôõi khoâng phaûi löôõi ngöôøi, maø bieát ñöôïc caùc moùn aên

cuûa ngöôøi.

- Thaàn Thuaán-Nhaõ-Ña, khoâng thaân maø vaãn caûm-xuùc.

- OÂng Ma-Ha Ca-Dieáp, tu dieät-taän-ñònh, döùt saïch yù-caên töø laâu, maø vaãn phaân-bieät

ñöôïc roõ raøng.


_ Ñoái vôùi 6 vò keå treân, hoaëc laø phaøm-phu, hoaëc laø Thinh-vaên, Höõu-hoïc, saùu caên

coøn khoâng thieát-yeáu, huoáng chi ñoái vôùi baäc Boà-Taùt, khi saùu caên thoaùt khoûi phaïm-vi cuûa caùc

tieàn-traàn, thì saùu caên laïi chaúng ñaéc dieäu-duïng hay sao?

2.2.4.2.b Sieâu-vieät thaønh thuaàn giaùc.

_ A-Nan! Neáu caùc caên cuûa oâng ñaõ ñöôïc giaûi-thoaùt söï troùi buoäc cuûa tieàn-traàn

(khoâng theo traàn-caûnh phaân-bieät) thì saùu dieäu-duïng dung thoâng nhau, do ñoù Chôn-Taâm

(Giaùc-taùnh dieäu-minh) chaúng nhöõng saùng toû ôû beân trong, laïi coøn saùng toû suoát caû beân

ngoaøi khieán caùc tieàn-traàn cho tôùi taát caû saéc-töôùng bieán-hoùa ôû theá-gian döôøng nhö khoâng

coù (töùc laø khi trôû veà Chôn-Taâm roài, thì hieän-tieàn thaân-caên vaø theá-giôùi ñeàu khoâng coøn), vì noù

bò tieâu heát trong caûnh-trí tòch-quang thöôøng-truï (Chôn-Trí voâ-löôïng quang haèng coøn. Chôn-

Taâm), chaúng khaùc naøo nöôùc soâi laøm tan giaù laïnh, ngay ñaây töùc khaéc oâng lieàn chöùng quaû

Phaät, töï-taïi voâ-ngaïi. (Voâ-thöôïng Tri-Giaùc töï-taïi voâ-ngaïi)

ÑOAÏN 46

_ A-Nan! Ngöôøi theá-gian vì voïng-töôûng nghó raèng chæ coù con maét thaáy.

_ Luùc hoï nhaém maét thì khoâng thaáy vaät chi heát, tröôùc maét chæ thaáy toái ñen, naêm caên

kia cuõng muø mòt, ñaàu vaø chaân cuõng nhö vaäy.

_ Neáu ngöôøi aáy laáy tay rôø thaân-theå cuûa moät keû khaùc ôû tröôùc maét, thì tuy maét ngöôøi

aáy khoâng thaáy, maø vaãn bieát ñaâu laø ñaàu, ñaâu laø chaân, vaäy caùi bieát ñoàng nhau duø trong toái

hay saùng. (Ñaây cuõng laø baèng-chöùng: Caùc giaùc-quan chaúng bò giôùi-haïn nôi caên vaø traàn.)

_ A-Nan! Taùnh thaáy nhaân saùng môùi thaáy, coøn toái thì khoâng thaáy.

_ Nay taùnh thaáy khoâng caàn saùng maø vaãn thaáy bieát, theá thì caùi toái khoâng laøm môø caùi

thaáy bieát (taùnh thaáy) cuûa oâng ñöôïc.

_ Neân caû hai caên vaø traàn ñeàu döùt thì lieàn trôû laïi vôùi Chôn-Taùnh (Taùnh Giaùc hoaøn-

toaøn dieäu-duïng vieân-maõn).


_ Khi giaûng daïy phaùp Tam-ma-ñeà, ña phaàn Phaät ñi saâu vaøo nguyeân-taéc tu-chöùng.

_ Tröôùc kia, Phaät giaûng nguyeân-taéc tu theo caên laø ngöôïc doøng sanh-töû, maø ngaøi A-

Nan chöa hieåu, neân môùi hoûi Phaät:

- Theá naøo laø ngöôïc doøng?

- Theá naøo laø ñi saâu vaøo moät cöûa?

- Coù theå laøm cho caû saùu caên thanh-tònh?

_ Phaät môùi laáy thí-duï ñeå traû lôøi: Ñaây laø hö-khoâng:

- Ta laáy nhieàu ñoà vaät roãng coù hình-theå khaùc nhau nhö troøn hay vuoâng, daøi hay

ngaén, v.v..., thì ta thaáy hö-khoâng trong moãi ñoà vaät coù nhieàu hình-theå khaùc nhau.

- Baây giôø neáu ta boû heát caùc ñoà vaät ñöïng hö-khoâng ra, thì baáy giôø chæ toaøn laø hö-

khoâng, neân ta goïi hö-khoâng laø moät.

_ Thöïc ra hö-khoâng laø hö-khoâng, vì ta laàm chaáp (nôi töôùng cuûa ñoà vaät) môùi phaân-

bieät coù ñoàng coù dò, laø moät, laø chaúng phaûi moät. Cho neân saùu caên cuûa chuùng ta cuõng ví nhö

nhöõng ñoà vaät treân kia vaäy. (laø chæ coù moät Chôn-Taâm maø laøm ra saùu cöûa.)

Neân töø ñoù ta tieán leân, bieát theâm moät ñieàu nöõa:

_ Laø ñeán caùi Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát, cuûa ta noù döïa vaøo saùu caên naøy, neân saùu caên

lieân-laïc vôùi saùu traàn maø sanh ra.

_ Do ñoù ta muoán tu-chöùng thì phaûi xa lìa caùc traàn, roài laáy moät caên öu vieät nhöùt maø

tu-haønh, khoâng cho caên naøy lieân-laïc vôùi caùc traàn nöõa (goïi laø “Ngoaøi lìa caûnh”).

_ Roài ñi saâu vaøo trong (goïi laø “Trong khoâng ñoäng”), trôû veà goác Chôn-lyù (Chôn-

Taâm), thì caùi saùng suoát seõ phaùt-hieän (Taâm giaùc-minh).

_ Töùc laø caên naøy ñaõ giaûi-thoaùt, thì naêm caên kia cuõng ñoàng giaûi-thoaùt vieân-maõn.


_ Baáy giôø saùu caên duøng thay nhau ñöôïc, nhö oâng A-Na-Luaät-Ñaø khoâng maét maø

vaãn thaáy, roàng Baït-Nan-Ñaø khoâng tai maø vaãn nghe, v.v... .

_ Cho neân khi ta tu-chöùng, thì caùi bieát saùng suoát, khoâng nhôø saùu caên saùu traàn maø

vaãn bieát, vì caùi bieát naøy noù bao truøm phaùp-giôùi.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


2. Phaät daïy.

_ Chöùng-nghieäm ñeå giaûi hai söï nghi. (Ñoaïn 47 )





II. Phaät laáy thöôøng ñeå giaûi-thích lôøi nghi. (Ñoaïn 48 )


1.1 Phaät daïy.


Hai laàn vaán ñaùp.

2. Phaät traùch. (Ñoaïn 49 )


2.2 Traùch meâ.


4. Daïy giöõ thöôøng. (Ñoaïn 50 )

B. Giaûng rieâng moái guùt. (Ñoaïn 1, Quyeån 5 )

I. Ngaøi A-Nan caàu chæ moái guùt.

II. Phaät chöùng khoâng phaûi laø vaät khaùc. (Ñoaïn 2, Quyeån 5 )

1. Chö Phaät ñoàng chöùng. (Ñoaïn 3, Quyeån 5 )

2. Phaät giaûi-thích. (Ñoaïn 4, Quyeån 5 )

2.1 Ngaøi A-Nan duø nghe chöa ngoä.

2.2 Phaät giaûng.

3. Ñaïi-chuùng khai-ngoä. (Ñoaïn 6, Quyeån 5 )

ÑOAÏN 47

2. Phaät daïy.

Chöùng-nghieäm ñeå giaûi hai söï nghi.



(Ngaøi A-Nan nghi: Caùc giaùc-quan (Thaáy Nghe Hieåu Bieát) hieän-tieàn laø Voïng, taïi sao Phaät

daïy y nôi ñoù laøm Nhaân-ñòa tu-haønh maø chöùng ñöôïc quaû Phaät chôn-thaät?)

(Laáy Nhaân-ñòa baát-sanh baát-dieät, thì ñöôïc quaû-vò vieân-tòch vieân-thöôøng.)


_ A-Nan thöa: Baïch Theá-Toân! Nhö lôøi Phaät daïy, muoán caàu quaû Phaät thöôøng-truï thì

Nhaân-ñòa phaùt taâm tu-haønh phaûi cho chôn-thaät, môùi chöùng ñöôïc quaû-vò chôn-thaät.


_ Baïch Theá-Toân! Nhö ôû quaû-vò toâi bieát, goïi teân laø:

- Boà-Ñeà: Giaùc-ngoä. (ly phieàn-naõo, xaû kieán-hoaëc vaø tö-hoaëc)

- Nieát-Baøn : Vieân-tòch. (baát-sanh baát-dieät)

- Chôn-Nhö : Boån-taùnh thanh-tònh.

- Phaät-taùnh : Chôn-Taâm.

- Baïch-Tònh thöùc : Am-ma-la thöùc.

- Khoâng Nhö-Lai-Taïng : Chôn-Taâm.

- Ñaïi-vieân kính-trí : Vieân-tòch. (Chôn-Taâm)

_ Tuy baûy thöù danh-töø coù tieáng noùi khaùc nhau, nhöng cuõng ñoàng laø quaû-vò Phaät

thanh-tònh, baát-hoaïi thöôøng-truï. (Theå-taùnh thanh-tònh vieân-maõn beàn chaéc nhö kim-cöông

thöôøng-truï.)

_ Baïch Theá-Toân! Veà Nhaân-ñòa, toâi xeùt trong saùu duïng cuûa saùu caên, nhö taùnh thaáy,

nghe, ngöûi, neám, caûm-xuùc, bieát, neáu rôøi caùc töôùng: saùng toái, ñoäng tònh, thoâng bít, coù vò

khoâng vò, hieäp ly, sanh dieät, thì roát raùo khoâng coù töï-theå; cho ñeán nhö taâm-nieäm tö-duy maø

rôøi tieàn-traàn thì voán khoâng thaät coù, neân khoâng coøn Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát nöõa, nhö vaäy

laøm sao ñem nhöõng caùi roát raùo ñoaïn-dieät naøy, laøm Nhaân-ñòa tu-haønh, ñeå caàu quaû-vò

thöôøng-truï cuûa Phaät ñöôïc?

GHI CHUÙ

_ Ñoaïn naøy ngaøi A-Nan vaãn hieåu laàm choã Nhaân-ñòa Phaät chæ laø baát-sanh baát-dieät,

coøn A-Nan thì trôû laïi laáy caùi sanh vaø dieät, vì vaãn duøng yù-thöùc ñeå thaáy vaø suy tö neân phaûi

nhaàm laãn maø thoâi.


_ Baïch Theá-Toân! Neáu rôøi saùng toái, thì taùnh thaáy hoaøn-toaøn khoâng coù, vaø neáu rôøi

tieàn-traàn maø töï taùnh taâm-nieäm cuõng khoâng coù (töùc laø nieäm dieät), thì xoay vaàn tôùi lui, suy

xeùt tæ mæ, voán khoâng thaáy coù taâm toâi vaø sôû-höõu cuûa taâm toâi (Taâm-sôû). Vaäy laáy gì laøm Nhaân-

ñòa tu-haønh ñeå caàu quaû Voâ-thöôïng Chaùnh-giaùc ñöôïc ñaây?

_ Baïch Theá-Toân! Tröôùc ñaây, Ñöùc Theá-Toân coù noùi taùnh bieát cuûa saùu caên vaéng laëng

vieân-thöôøng, nhöng taïi sao toâi xem xeùt thì thaáy coù ñoaïn-dieät, töùc laø khoâng coù töï-theå?

_ Nhö vaäy thì lôøi Phaät noùi tröôùc sau traùi nhau, laøm sao goïi laø chôn-thieät-ngöõ cuûa

Nhö-Lai, xin Ñöùc Theá-Toân töø-bi khai saùng choã meâ laàm cho chuùng toâi.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 48

II. Phaät laáy thöôøng ñeå giaûi-thích lôøi nghi.


1.1 Phaät daïy.

_ A-Nan! OÂng tuy hoïc roäng, nghe nhieàu, nhöng caùc phieàn-naõo höõu-laäu (meâ laàm)

chöa heát.

_ Neân trong loøng oâng chæ bieát suoâng danh-töø ñieân-ñaûo, ñeán luùc caùi ñieân-ñaûo thaät

hieän-tieàn thì oâng laïi khoâng bieát.

_ Nhö theá thì caùi “tin hieåu” (chaùnh-tín) cuûa oâng chöa ñöôïc hoaøn-toaøn chaéc chaén.

_ Nay Ta phöông-tieän laáy nhöõng chuyeän theá-gian thoâng-thöôøng ñeå tröø nghi-chaáp

ñoù cuûa oâng.


Hai laàn vaán ñaùp.


1.2.a Laàn thöù nhöùt chæ caên ñeå nghe (beân trong).

_ Phaät baûo ngaøi La-Haàu-La ñaùnh moät tieáng chuoâng, roài hoûi ngaøi A-Nan: A-Nan!

OÂng coù nghe khoâng? (Laáy caên ñeå nghe)

_ Baïch Theá-Toân! Caû Ñaïi-chuùng vaø toâi ñeàu coù nghe.

_ Khi tieáng chuoâng döùt Phaät hoûi tieáp: Coù nghe khoâng?

_ Baïch Theá-Toân! Khoâng nghe.

_ Phaät laïi baûo ngaøi La-Haàu-La ñaùnh moät tieáng chuoâng laàn thöù hai, roài hoûi: Coù nghe

khoâng?

_ Baïch Theá-Toân! Coù nghe.

_ Theá naøo laø nghe? Theá naøo laø khoâng nghe?

_ Baïch Theá-Toân! - Khi tieáng chuoâng keâu thì nghe.

- Khi tieáng chuoâng döùt thì khoâng nghe.

1.2.b Laàn thöù hai duøng tieáng ñoäng beân ngoaøi ñeå nghe laø laáy traàn-caûnh.

_ Phaät laïi baûo ngaøi La-Haàu-La ñaùnh moät tieáng chuoâng laàn thöù ba, roài hoûi: A-Nan!

Theo yù oâng, coù tieáng chaêng? (traàn-caûnh)

_ Baïch Theá-Toân! Coù tieáng.

_ Ñeán khi tieáng chuoâng döùt, Phaät hoûi tieáp: Coù tieáng hay khoâng coù tieáng?

_ Baïch Theá-Toân! Khoâng coù tieáng.

_ Phaät laïi baûo ngaøi La-Haàu-La ñaùnh moät tieáng chuoâng laàn thöù tö, roài hoûi: Theo yù

oâng, coù tieáng chaêng?

_ Baïch Theá-Toân! Coù tieáng.

_ Theá naøo laø coù tieáng? Theá naøo laø khoâng coù tieáng?

_ Baïch Theá-Toân! - Khi ñaùnh chuoâng thì coù tieáng keâu, goïi laø coù tieáng.

- Coøn tieáng keâu trong giaây laùt thì heát tieáng goïi laø khoâng coù tieáng.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 49

2. Phaät traùch.


_ A-Nan! Hoâm nay taïi sao oâng noùi loän xoän theá?

_ Baïch Theá-Toân! Theá naøo goïi laø noùi loän xoän?

_ A-Nan! Khi Nhö-Lai hoûi oâng veà “caùi nghe”, thì oâng ñaùp laø co ù nghe; khi hoûi veà “caùi

tieáng”, thì oâng ñaùp laø coù tieáng, chæ coù “caùi nghe” vaø “caùi tieáng” maø oâng ñaùp khoâng nhöùt-

ñònh, nhö vaäy coøn khoâng phaûi ñieân-ñaûo loän xoän laø gì?

2.2 Traùch meâ.

_ A-Nan! Tieáng chuoâng thuoäc veà traàn-caûnh, noù luoân sanh-dieät, nhöng khoâng phaûi

vì söï sanh hay dieät cuûa tieáng maø taùnh nghe cuûa oâng luùc coù luùc khoâng, vì nghe thuoäc veà

taùnh thöôøng-truï.

_ Phaät daïy: A-Nan! Khi tieáng chuoâng döùt oâng noùi raèng: “Khoâng nghe”. Neáu thaät

oâng khoâng coù “caùi nghe” thì oâng ñoàng nhö caây khoâ. Taïi sao khi ñaùnh tieáng chuoâng thöù hai,

oâng laïi coù nghe.

_ Vaäy oâng neân hieåu “caùi tieáng” (tra àn-caûnh) luùc coù luùc khoâng, chôù “caùi nghe” (Taâm)

cuûa oâng luùc naøo cuõng coù (thöôøng-truï)

_ Neáu “caùi nghe” cuûa oâng “thaät khoâng”, thì caùi gì “bieát ñöôïc khoâng nghe” ñoù?


Theá neân oâng phaûi bieát:

_ “Caùi tieáng” ñoái vôùi “caùi nghe”, thì “caùi tieáng” noù töï sanh töï dieät, chôù “caùi nghe”

(Taâm) cuûa oâng khoâng phaûi vì tieáng sanh maø noù “Coù”, coøn khi tieáng dieät thì noù “Khoâng”.

_ Taïi oâng laàm laãn hoân meâ nhaän caùi “Thöôøng” (Taùnh nghe) maø cho laø caùi ñoaïn dieät

(laø tieáng). Chôù khoâng phaûi rôøi saùu traàn: Saéc, Thinh, Höông, Vò, Xuùc, Phaùp, maø coù Thaáy,

Nghe, Hay, Bieát, laø caùc giaùc-quan cuûa oâng khoâng coù.

_ Hoaëc laø oâng khoâng neân laàm töôûng rôøi caùc thöù nhö: ñoäng, tònh, toái, saùng, thoâng,

bít, ñoùng, môû, v.v... maø caùi taùnh nghe cuûa oâng khoâng coøn.


Baèng chöùng thöù hai:

_ Ví duï nhö coù ngöôøi ñang naèm nguû meâ treân giöôøng, trong nhaø laïi coù moät soá ngöôøi

khaùc giaõ gaïo.

_ Ngöôøi nguû meâ aáy, naèm moäng nghe tieáng chaøy (giaõ gaïo) laïi nhaän laàm laø tieáng

chuoâng, troáng. Khi thöùc daäy roài môùi nhaän roõ ñoù laø tieáng chaøy giaõ gaïo.

_ A-Nan! Ngöôøi nguû meâ kia maëc daàu ñoái vôùi traàn-caûnh hieän tieàn, hoï khoâng thaáy

bieát, maø “caùi nghe” cuûa hoï cuõng khoâng maát.

_ OÂng phaûi hieåu raèng: Taùnh nghe khoâng nhöõng thöôøng haèng trong khi thöùc vaø

cuõng thöôøng-haèng caû trong luùc oâng ñang nguû say söa nöõa.

ÑOAÏN 50

4. Daïy giöõ thöôøng.

_ Töø voâ-thæ ñeán nay, taát caû chuùng-sanh, nieäm nieäm lieân-tuïc, cöù theo caùc traàn-caûnh

khôûi voïng-nieäm phaân-bieät laêng xaêng. Chaúng toû ngoä ñöôïc Chôn-Taâm haèng-thöôøng cuûa

mình, roài cöù theo voïng-nieäm phaân-bieät, maø chaúng theo Chôn-Taâm thöôøng-truï. Neân ñôøi ñôøi

bò nhieãm-oâ, maø troâi laên trong voøng sanh töû.

_ A-Nan! Neân oâng phaûi boû caùi voïng-nieäm sanh-dieät, trôû veà vôùi Chôn-Taâm thöôøng-

truï cuûa mình saün coù. Khi Chôn-Taâm thanh-tònh saùng suoát ñaõ hieån baøy, thì 6 caên, 6 traàn, 6

thöùc, töùc thôøi tieâu-dieät lieàn ngay ñoù; ñoàng-thôøi hai thöù traàn-caáu (caûnh voïng-traàn vaø taâm

caáu-nhieãm) ñeàu ñöôïc xa lìa.

- Traàn: laø caùi töôùng cuûa voïng-töôûng.

- Caáu : laø caùi taùnh phaân-bieät cuûa con ngöôøi.

_ Khi lìa hai thöù traàn-caáu saïch heát, thì phaùp-nhaõn cuûa oâng töùc thì trong saùng hoaøn-

toaøn. Baáy giôø nhaän-thöùc cuûa oâng laø nhaän-thöùc cuûa ngöôøi Voâ-thöôïng Chaùnh-bieán Tri-giaùc

ñoàng vôùi chö Phaät möôøi phöông ba ñôøi vaäy.


_ Trong moãi chuùng-sanh luoân saün coù ba ñöùc:

1. THÖÔØNG : laø thöôøng-truï, khoâng sanh-dieät.

2. VIEÂN : laø truøm khaép khoâng hôû.

3. THOÂNG : laø khoâng gì laøm chöôùng ngaïi ñöôïc.

_ Ñoaïn kinh naøy Phaät daïy cho chuùng ta nhaän roõ ñöôïc “caùi thöôøng-truï baát-sanh baát-

dieät” ôû nôi ta, noù ñoàng vôùi quaû Phaät laø thöôøng-truï. Cho neân Phaät daïy: Chuùng ta tu laø phaûi

laáy “Nhaân ñoàng nhö Quaû” ñeå caàu quaû Phaät, môùi ñöôïc Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.

_ A-Nan thì coøn ngaïi nguøng raèng:

- taâm chuùng-sanh laø “hö-huyeãn”, noù rôøi ca ên-traàn, thì khoâng thaät coù,

- coøn taùnh: Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát, voán laø “Voïng”,

- maø laáy “Voïng” laøm dö õ-kieän tu Nhaân, thì sôï raèng: nhö hoa ñoám khoâng theå naøo keát

nuï thaønh ra quaû ñöôïc.

_ Söï ngaïi nguøng naøy, noùi leân taâm thaáy bieát xa roäng cuûa ngaøi A-Nan laø ñieàu ñaùng

khuyeán-khích.


_ Tuy-nhieân vôùi tri-kieán ñoù, ñoái vôùi baäc ñaïi-trí, theå-nhaäp Thuû-Laêng-Nghieâm, chæ laø

caùi thaáy bieát cuûa con ngöôøi bieát moät maø chaúng bieát hai.

(Söï thaät ñaây laø A-Nan duøng caùi trí-thöùc meâ laàm ñaïi-dieän cho chuùng ta luùc toû luùc

meâ, chöa giaùc-ngoä hoaøn-toaøn.)

_ Cho neân môùi duøng yù-thöùc suy-luaän, môùi ngoä-nhaän (hieåu laàm) choã lyù sanh-dieät,

roài nghi ngôø, maø khoâng nhaän caùi lyù tuyeät-ñoái, laø khoâng sanh-dieät ñeå tu.

_ Neân Phaät môùi duøng caùch ñaùnh chuoâng ñeå chæ caùi thöôøng, vaø caùi naøo sanh-dieät,

töø ñoù minh ñònh ñöôïc tieáng chuoâng vaø taùnh nghe khaùc nhau:

- Taùnh nghe thì thöôøng coøn.

- Tieáng chuoâng thì luùc coù luùc khoâng.

_ Vaäy ta ñöøng noâ-leä cho tieáng (traàn-caûnh), tieáng ñeán vôùi ta, roài maát. Ta khoâng ñaém

chaáp theo tieáng, roài töôûng laàm laø khoâng nghe, nhöng taùnh nghe cuûa ta vaãn coù, maõi khoâng

maát. Khoâng vì tieáng ñoäng maát, maø taùnh nghe maát.

_ Phaät laïi ví duï ngöôøi nguû chieâm bao, tuy nguû maø taùnh nghe vaãn coøn, neân nghe

ñöôïc tieáng giaõ gaïo.

_ Vaäy muoán tu chöùng, ta phaûi boû caùi sanh-dieät, maø giöõ taùnh Chôn-thöôøng (töùc laáy

Chôn-Taâm maø tu). Khi caùi Chôn-thöôøng saùng suoát ñaõ hieän-tieàn, thì caùc Caên, Traàn, Thöùc,

voïng-töôûng, trí phaân-bieät seõ bò xa lìa döùt saïch, thì ta seõ chöùng quaû baát-sanh baát-dieät. (Laø

chöùng quaû voâ-sanh.)

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN TÖ


KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN NAÊM



MUÏC-LUÏC


QUYEÅN NAÊM

Trích GIAÛNG GIAÛI


B. Giaûng rieâng moái guùt. (Ñoaïn 1, Quyeån 5)

I. Ngaøi A-Nan caàu chæ moái guùt.

II. Phaät chöùng khoâng phaûi laø vaät khaùc. (Ñoaïn 2, Quyeån 5)

1. Chö Phaät ñoàng chöùng. (Ñoaïn 3, Quyeån 5)

2. Phaät giaûi-thích. (Ñoaïn 4, Quyeån 5)


2.2 Phaät giaûng.

3. Ñaïi-chuùng khai-ngoä. (Ñoaïn 6, Quyeån 5)

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


2. Phaät daïy.

_ Thaét khaên ñeå chæ thöù lôùp.

A. Ngaøi A-Nan thænh-caàu. (Ñoaïn 6)

B. Phaät khai-thò. (Ñoaïn 7)

I. Laáy moät caùi khaên, thaét saùu guùt.

II. Ñaùp hai caâu hoûi. (Ñoaïn 8)

1. Côûi saùu maát moät.

1.1 Chæ caùi ñoàng vaø khaùc.

1.2 Tröø khaùc trôû laïi thaønh ñoàng.

2. Môû guùt thöù lôùp.

2.1 Ví duï: Vôùi bò buoäc.

2.2 Môû thöù lôùp. (Ñoaïn 8)

C. Ñaïi-chuùng laõnh ngoä. (Ñoaïn 11)

(Trích daøn baøi ngay treân)


2.2.1 Ngaøi A-Nan caàu môû.

2.2.2 Phaät phaùt-minh. (Ñoaïn 9)

2.2.2.1 Tröôùc heát chæ phöông-phaùp môû.

2.2.2.1.1 Ví duï môû.

2.2.2.1.2 Khuyeán tu.

2.2.2.2 Chæ môû thöù lôùp.

2.2.2.2.1 Phaûi môû theo tröôùc sau.

2.2.2.2.2 Phaät giaûi-thích. (Ñoaïn 10)

2.2.2.2.2.a Tröôùc heát tröø ngaõ-chaáp.

2.2.2.2.2.b Tröø phaùp chaáp.

2.2.2.2.2.c Tröø khoâng chaáp.

2.2.2.2.3 Chæ teân caûnh-giôùi tu chöùng.


GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


2. Phaät daïy.

_ Choïn caên vieân-thoâng nhöùt ñeå tu. (Ñoaïn 11)

A. Ngaøi A-Nan thænh.

B. Phaät khieán 25 vò Thaùnh noùi. (Ñoaïn 12)

I. Phaät hoûi caùc vò Thaùnh.

II. Caùc Thaùnh noùi boån nhaân.

1/ 24 vò Thaùnh noùi.

1. Luïc traàn vieân-thoâng:

1.1 Kieàu-Traàn-Nhö do Thinh-traàn. (Ñoaïn 13)

1.2 Öu-Baø-Ni-Sa-Ñaø do Saéc-traàn. (Ñoaïn 14)

1.3 Höông-Nghieâm do Höông-traàn. (Ñoaïn 15)

1.4 Döôïc-Vöông do Vò-traàn. (Ñoaïn 16)

1.5 Baït-Ñaø Baø-La do Xuùc-traàn. (Ñoaïn 17)

1.6 Ma-Ha Ca-Dieáp do Phaùp-traàn. (Ñoaïn 18)

2. Nguõ caên vieân-thoâng:

2.1 A-Na-Luaät-Ñaø do Nhaõn-caên. (Ñoaïn 19)

2.2 Chaâu-Ly Baøn-Ñaëc-Ca do Tî-caên. (Ñoaïn 20)

2.3 Kieàu-Phaïm Ba-Ñeà do Thieät-caên. (Ñoaïn 21)

2.4 Taát-Laêng-Giaø Baø-Ta do Thaân-caên. (Ñoaïn 22)

2.5 Tu-Boà-Ñeà do YÙ-caên. (Ñoaïn 23)

3. Luïc thöùc vieân-thoâng:

3.1 Xaù-Lôïi-Phaát do Nhaõn-thöùc. (Ñoaïn 24)

3.2 Phoå-Hieàn do Nhó-thöùc. (Ñoaïn 25)

3.3 Toân-Ñaø-La Nan-Ñaø do Tî-thöùc. (Ñoaïn 26)

3.4 Phuù-Laâu-Na do Thieät-thöùc. (Ñoaïn 27)

3.5 Öu-Baø-Ly do Thaân-thöùc. (Ñoaïn 28)

3.6 Ñaïi Muïc-Kieàn-Lieân do YÙ-thöùc. (Ñoaïn 29)

4. Thaát ñaïi vieân-thoâng:

4.1 OÂ-Soâ Saéc-Ma do Hoûa-ñaïi. (Ñoaïn 30)

4.2 Trì-Ñòa do Ñòa-ñaïi. (Ñoaïn 31)

4.3 Nguyeät-Quang do Thuûy-ñaïi. (Ñoaïn 32)

4.4 Löu-Ly-Quang do Phong-ñaïi. (Ñoaïn 33)

4.5 Hö-Khoâng Taïng do Khoâng-ñaïi. (Ñoaïn 34)

4.6 Di-Laëc do Thöùc-ñaïi. (Ñoaïn 35)

4.7 Ñaïi-Theá-Chí do Kieán-ñaïi. (Ñoaïn 36)

2/ Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm noùi. (Ñoaïn 1, Quyeån 6)

III. Phaät phoùng quang. (Ñoaïn 6, Quyeån 6)

C. Phaät khieán ngaøi Vaên-Thuø choïn. (Ñoaïn 7, Quyeån 6)



QUYEÅN NAÊM

GIAÛNG GIAÛI



ÑOAÏN 1

2. Phaät daïy.

B. Giaûng rieâng moái guùt.

(Ngaøi A-Nan xin bieát choã buoäc guùt vaø phaùp môû guùt ôû thaân-taâm, töùc laø laøm sao bieát choã

buoäc guùt vaø caùch môû guùt nhö theá naøo.)

I. Ngaøi A-Nan caàu chæ choã buoäc guùt.

_ A-Nan thöa: Baïch Theá-Toân! Phaät ñaõ daïy nghóa quyeát-ñònh thöù hai laø phaûi bieát roõ

goác reã cuûa phieàn-naõo ôû choã naøo môùi coù theå tröø ñöôïc, vaø toâi hieåu roõ theá naøo laø “caên buoäc”

(keát-caên) vaø pheùp môû guùt (giaûi-caên), vaø laáy gì laøm nhaân tu (nhaân-ñòa) vaø quaû-vò tu-chöùng

theá naøo. Nhöng lo cho theá-gian, hoï khoâng bieát môû guùt ra sao? Vì khoâng bieát choã guùt thì

laøm sao môû ñöôïc?

_ Baïch Theá-Toân! Chính theá, caùc vò Thinh-vaên höõu-hoïc vaø toâi trong Giaùo-Hoäi naøy

cuõng vaäy, töø voâ-thæ ñeán nay, chuùng toâi ñoàng theo voâ-minh, bò troùi buoäc trong voøng sanh-

dieät.

_ Phaàn toâi tuy ñöôïc nghe nhieàu Phaät-phaùp vaø mang danh xuaát-gia, maø nhö ngöôøi

soát reùt caùch nhaät. (YÙ noùi chôït giaùc chôït meâ.) (Cuõng coù yù laø môùi ñöôïc ngaõ-khoâng, chöa

ñöôïc phaùp-khoâng.)

_ Ngöôõng caàu Ñöùc Theá-Toân thöông xoùt keû chìm ñaém (traàm-luaân), chæ daïy cho hieåu

roõ thaân-taâm naøy, caùi gì laø guùt vaø muoán môû guùt phaûi nhö theá naøo, ñeå cöùu-ñoä chaúng nhöõng

cho Ñaïi-chuùng trong Giaùo-Hoäi hieän-tieàn, laïi coøn cho chuùng-sanh bò naïn ñau khoå ôû ñôøi vò-lai

ñöôïc giaûi-thoaùt luaân-hoài, khoâng rôi vaøo ba coõi.

_ Ngaøi A-Nan noùi xong, hieäp vôùi Ñaïi-chuùng, gieo naêm voùc xuoáng ñaát, ñaûnh leã

Phaät, tha-thieát caàu xin söï khai-thò cuûa Ñöùc Nhö-Lai.

ÑOAÏN 2

II. Phaät chöùng khoâng phaûi laø vaät khaùc. Phaät taïo nhaân töông-lai.

_ Khi aáy, Ñöùc Theá-Toân vì thöông xoùt ngaøi A-Nan vaø caùc vò Thinh-vaên höõu-hoïc

trong Giaùo-Hoäi cho tôùi taát caû chuùng-sanh veà sau, neân thaønh-laäp Nhaân-ñòa xuaát-theá (Taïo

caùi Nhaân cho ngöôøi vaøo quaû Thaùnh-vò), ñeå laøm ñaïo-nhaõn töông-lai (thaáy bieát maø giaùc-ngoä

veà sau).

Phaät phoùng quang.


_ Ñöùc Theá-Toân laáy tay saùng rôõ nhö vaøng

dieâm-phuø-ñaøn rôø ñaàu ngaøi A-Nan.

_ Duïng trí-ñöùc trong saùng khai môû ngaøi A-

Nan.

_ Töùc thôøi caû möôøi phöông Phaät-quoác ñeàu

chuyeån-ñoäng, chö Phaät ñoâng ñuû,

_ Töùc thôøi laøm chuyeån hoùa Trí-giaùc thaân-

taâm troãi daäy cuøng luùc ñeå laõnh-hoäi Phaät-

phaùp,


- töø ñaûnh phoùng haøo-quang quí baùu voâ-

löôïng chieáu dieäu töø Phaät-quoác ñeán Kyø-Ñaø

laâm, sau roát roïi vaøo ñaûnh cuûa Ñöùc Theá-

Toân.

- töø goác Boån-Taâm Chôn-Nhö thanh-tònh

(Chôn-Taâm) phaùt ra Caên-Baûn-Trí toûa khaép

thaáu ñeán vöôøn Kyø-Ñaø, roài trôû veà Ñöùc Theá-

Toân. (Töùc phoùng trí quan-saùt khaép nôi roài

thu veà nguyeân goác.)

_ Taát caû Ñaïi-chuùng an-laïc thaân-taâm vì

ñöôïc thaáy söï maàu-nhieäm phi-phaøm chöa

töøng coù.

_ Taát caû Ñaïi-chuùng ñeàu ñöôïc chuyeån Taâm

thaønh Tònh-Trí neân thaân-taâm ñöôïc an-laïc

trang-nghieâm chöa töøng coù.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 3

1. Chö Phaät ñoàng chöùng. (Khai-thò chôn-lyù voán khoâng hai, Phaät Phaät ñaïo ñoàng.)

(Chö Phaät ñoàng chöùng-minh luïc caên voán laø choã buoäc vaø môû guùt.)


_ Khi ñoù Phaät cuøng vôùi 10 phöông chö

Phaät, ñeàu thöông xoùt A-Nan vaø ñaïi-chuùng,

cuøng caùc chuùng-sanh ñôøi sau, neân treân

ñaûnh ñoàng phoùng haøo-quang quyù baùu

chieáu khaép taát caû vaø ñoàng keâu A-Nan vaø

ñaïi-chuùng daïy raèng:

_ Caùc oâng nay muoán bieát voïng-nghieäp cu-

sanh voâ-minh ñeå tröø.

_ Ñaây laø moät phöông-phaùp duy-nhöùt,

khoâng nhöõng moät mình Ñöùc Thích-Ca, maø

thaäp phöông chö Phaät cuõng ñoàng chæ daïy

nhö vaäy.

_ Coøn voâ-minh thì luoân chung cuøng sanh,

cuøng thôøi töø voâ-thæ ñeán nay.

_ OÂng phaûi hieåu voïng-nghieäp cu-sanh (caâu-sanh) voâ-minh (Nghóa: Voïng-nghieäp

sanh chung vôùi voâ-minh töø voâ-thæ ñeán nay), noù laøm cho oâng bò luaân-hoài sanh-töû, maø saùu

caên cuûa oâng chính laø caùi guùt, chôù khoâng phaûi vaät naøo khaùc.

_ OÂng laïi cuõng muoán bieát phaûi laøm sao ñeå nhanh ñeán choã an-laïc giaûi-thoaùt, tòch-

tònh dieäu-thöôøng, mau ñöôïc Voâ-thöôïng Boà-Ñeà. Naøy A-Nan! Thì cuõng chính laø saùu caên cuûa

oâng ñoù, chôù chaúng phaûi caùi gì khaùc.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 4

2. Phaät giaûi-thích.

(Caên traàn cuøng moät goác, coät môû khoâng hai nguoàn.)


(Neân hoûi vì sao ñöôïc töï-taïi giaûi-thoaùt hay bò sanh-töû luaân-hoài cuõng vì saùu caên.)

A-Nan nghe Phaät chæ daïy nhöng chöa hieåu, neân kính-caån hoûi Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Taïi sao toâi bò luaân-hoài sanh-töû hay ñöôïc an-laïc dieäu-thöôøng cuõng

ñeàu taïi saùu caên, chôù khoâng phaûi taïi vaät chi khaùc?

2.2 Phaät giaûng.

_ Phaät daïy: A-Nan! Sôû-dó Ta noùi saùu caên, maø khoâng noùi tôùi saùu traàn, oâng haõy nghe

kyõ:

- Vì caên vaø traàn ñoàng moät baûn-theå, khoâng hai (Taâm).

- Coät (trieàn-phöôïc) vaø môû (giaûi-thoaùt) khoâng phaûi hai. (Phaøm-phu vì meâ neân bò coät,

coøn Thaùnh-nhaân ngoä neân ñöôïc giaûi-thoaùt (môû).)


_ Laïi nhö vaày nöõa, Ta noùi saùu caên maø khoâng noùi saùu thöùc, vì thöùc ôû trong caên, chæ

nhôn theo phaùp-traàn maø coù phaân-bieät, ñoù laø hö-voïng nhö hoa ñoám giöõa hö-khoâng, voán

chaúng coù nguoàn goác, chaúng coù guùt (coät), dó-nhieân chaúng coù môû.

GHI CHUÙ

_ Ta xeùt kyõ thì “Caên vaø Traàn”, voán khoâng coù loãi, maø loãi taïi “voïng-thöùc phaân-bieät”.

_ Song “Thöùc” thì voán hö-voïng (khoâng coù thaät), töùc laø khoâng coù thaät-theå, noù nhö

hoa ñoám giöõa hö-khoâng.

_ Neân phaøm-phu vì meâ, maø khôûi “voïng-thöùc phaân-bieät”, neân thaáy: coù ngaõ, coù phaùp,

neân bò buoäc, goïi laø “guùt”.

_ Coøn Thaùnh-nhaân, thì ñaõ giaùc-ngoä, neân khoâng khôûi phaân-bieät, neân khoâng coøn

chaáp: cho laø thaät coù; hoaëc chaáp: khoâng ngaõ (voâ-ngaõ), khoâng phaùp, v.v.... Vì leõ ñoù neân

ñöôïc giaûi-thoaùt (laø môû), goïi laø “môû guùt”.

_ A-Nan! Vì coù traàn-caûnh neân ôû nôi Caên môùi khôûi ra phaân-bieät.

_ Vì coù caùi naêng phaân-bieät ôû nôi Caên, neân môùi hieän ra caùi töôùng bò bieát laø Caûnh.

_ Caên (kieán) vaø Caûnh (töôùng) ñoái-ñaõi nhau môùi coù Voïng hieän ra, chôù noù khoâng thaät

coù (töùc noù voâ-taùnh), cuõng nhö hình caây lau gaùc saùt nhau.

(Vì caùc caây lau gaùc cheùo vaøo nhau, neân ôû xa xem nhö coù hình ngöôøi hay vaät naøy

vaät khaùc, thaät ra khoâng coù thieät. Ñaây laø duï cho Caên vaø Traàn hö-huyeãn khoâng thaät coù, vì

chuùng ñoái-ñaõi nhau neân voïng hieän ra maø thoâi.)

_ Theá neân nay oâng döïa vaøo (caên-cöù) taùnh Thaáy Nghe Hieåu Bieát cuûa saùu caên maø

khôûi voïng-nieäm phaân-bieät “Bieát coù bieát khoâng”, (thì söï khôûi) ñoù laø goác reã (caên-baûn) voâ-

minh.

_ Coøn neáu oâng döïa vaøo taùnh Thaáy Nghe Hieåu Bieát cuûa saùu caên maø khoâng khôûi

voïng-nieäm phaân-bieät “Thaáy coù thaáy khoâng”, (thì söï khoâng khôûi) ñoù laø caûnh-trí Nieát-Baøn voâ-

laäu chôn-thieät thanh-tònh.

_ Neân ôû trong Chôn-Taâm thanh-tònh khoâng dung chöùa vaät gì caû.

_ Neân caùi giaû taïo ñaõ laäp ra caùi “Bieát coù, bieát khoâng” laøm cho caên hoùa ra guùt (coät).

_ Coøn ñoái caûnh maø lìa ñöôïc caùi “Thaáy coù, thaáy khoâng” tö ùc laø môû guùt (giaûi-thoaùt).

_ Neân taát caû ñeàu do caên, chaúng phaûi do vaät naøo khaùc.

GHI CHUÙ

Vaäy neân:

_ Tri kieán laäp tri töùc voâ-minh boån: Hieåu bieát maø choàng leân hieåu bieát laø goác reã cuûa

voâ-minh. (Coät guùt)

_ Tri kieán voâ kieán tö töùc Nieát-Baøn: Hieåu bieát roài xoùa ñi hieåu bieát laø Nieát-Baøn, ñöôïc

giaûi-thoaùt. (Môû guùt)

Do ñoù:

_ Loøng daï gian doái (ñieâu-ngoa), ñoàng nghóa vôùi coät guùt, thaét theâm nhieàu lôùp.

_ Chôn-thaät, hieàn laønh, laø coâng-duïng cuûa söï thaùo guùt môû daây.


_ Coät guùt töùc laø bò trieàn-phöôïc aùm che.

_ Môû guùt töùc laø giaûi-thoaùt khoûi naïn.

_ Caên vaø Traàn cuøng moät nguoàn goác.

_ Coät vaø môû khoâng phaûi hai.

_ Coøn taùnh cuûa Thöùc laø hö-voïng, nhö hoa ñoám giöõa hö-khoâng.

_ Ñöùng veà maët Chôn (maët “bình-ñaúng”) maø noùi thì moïi söï-vaät ñeàu bình-ñaúng.


Phaät daïy:

_ Do Traàn maø phaùt ra caùi bieát.

_ Nhôn Caên maø thaønh ra coù Töôùng.

_ Töôùng vaø Kieán (thaáy bieát) ñeàu khoâng coù taùnh (voâ-taùnh).

_ Nhö caây lau gaùc vaøo nhau. (Caùc caây lau gaùc vaøo nhau thaønh hình noï hình kia.

Moät côn gioù thoåi, caây lau nghieâng ngaû, hình ñoù maát ñi ngay.)

_ Caên vaø Traàn chæ nöông nhau maø coù, nhö caây lau gaùc nhau vaäy.

_ Neân ta chaáp Caên, Traàn, vaø söï-vaät laø thaät coù, ta seõ bò noâ-leä cho voâ-minh. Neáu ta

khoâng chaáp, ta seõ tu-chöùng tôùi Nieát-Baøn thanh-tònh.

_ Theá neân taâm-lyù cuûa ngaøi A-Nan cuõng chính laø taâm-lyù chung cuûa nhöõng ñeä-töû

Phaät chuùng ta.

_ Coù ai bieát trong ta caùi gì laø guùt, ñeå phaûi vöôùng maéc maõi trong voøng sanh-töû luaân-

hoài? Coù maáy ai bieát phaûi laøm sao môû guùt ñeå khoûi bò coät troùi buoäc raøng nhö theá naøo?

_ Neân ngöôøi ta thöôøng coù quan-nieäm: Cho vieäc thaønh Phaät phaûi laø caùi gì vó-ñaïi, xa

xaêm vaø gheâ gôùm laém.

_ Vì chính ngaøi A-Nan caän keà hoïc phaùp Phaät, maø ñeán ñaây maø vaãn coøn tö-töôûng mòt

muø, thì traùch chi nhöõng haøng phaøm-phu thieån-caän (noâng caïn vaø heïp hoøi). Thöïc-teá laïi quaù

ñôn-giaûn.

Nguyeân-vaên

5. THUYEÁT KEÄ TRUØNG-TUYEÂN NGHÓA BUOÄC VAØ MÔÛ GUÙT.

Thôøi baáy giôø, muoán truøng-tuyeân dieäu-nghóa vöøa giaûng daïy, Ñöùc Theá-Toân thuyeát keä

nhö sau:


1. Vaïn-phaùp voán huyeãn.

_ Chôn taùnh traàn-töôùng khoâng,

_ Duyeân sôû-sanh tôï huyeãn.

_ Voâ-vi chaúng coøn maát,

_ Hö voïng nhö hoa ñoám.

_ Ñöùng veà maët Chôn-Taùnh (Chôn-Taâm) thì

caùc phaùp höõu-vi (laø voïng) chuùng khoâng

thaät coù.

_ Ñeàu do nhaân-duyeân sanh, cuõng nhö vaät

huyeãn-thuaät.

_ Ñöùng veà maët Chôn-Taùnh thì voâ-vi (Thaät-

Töôùng) thì chaúng noùi coøn hay maát.

_ Coøn caùc voïng laø höõu-vi, noù luoân sanh

dieät, neân khoâng thaät coù, gioáng nhö hoa

ñoám giöõa hö-khoâng.

2. Chôn-voïng ñeàu khoâng.

_ Voïng-traàn hieån chôn-theå,

_ Voïng chôn töùc hai voïng,

_ Khoâng coù chôn thì voïng,

_ Theá naøo thaáy choã thaáy?

_ Noùi höõu-vi laø “voïng”, ñeå hie ån voâ-vi kia laø

chôn.

_ Do ñoái-ñaõi nhau maø coù, neân “chôn” vaø

“voïng” cuõng ñeàu “voïng caû”.

_ Ñeán lyù naøy, thì khoâng theå noùi “chôn” hay

“phi chôn”.

_ Thì laøm sao keâu noù laø “caùi thaáy” (caên)

hay “caùi bò thaáy” (sôû) ñöôïc.

3. Phaøm thaùnh ñeàu do saùu caên.

_ Khoaûng giöõa khoâng taùnh thieät,

_ Khoaûng giöõa hai thöù cuõng khoâng coù thaät-

taùnh. Neân Thaùnh phaøm ñeàu khoâng thaät coù.


_ Chaúng khaùc chi lau hieäp,

_ Buoäc môû ñoáng moät goác,

_ Khoâng hai ñöôøng Thaùnh phaøm.

_ Gioáng nhö hình caây lau gaùc nhau.

_ “Giaûi-thoaùt” hay “buoäc guùt” ñeàu do saùu

caên.

_ Chöùng Thaùnh hay ñoïa laøm phaøm cuõng

bôûi “saùu caên”, chôù khoâng coù con ñöôøng

naøo khaùc.

4. Meâ laø voâ-minh, Giaùc laø giaûi-thoaùt.

_ Haõy xeùt trong taùnh giao,

_ Coù khoâng ñeàu chaúng coù,

_ Meâ-muoäi töùc voâ-minh,

_ Saùng toû thaønh giaûi-thoaùt.

_ Caùc oâng cöù xem hình nhöõng caây lau gaùc

kia.

_ Noùi “Coù”, hay noùi “Khoâng” ñeàu khoâng theå

ñöôïc.

_ Heã meâ-muoäi laø “voâ-minh”.

_ Coøn “giaùc-ngoä” thì “giaûi-thoaùt”.

5. Ñeán ñaây noùi phöông-phaùp tu-chöùng.

Môû guùt theo thöù lôùp, môû saùu moät

khoâng coøn, löïa caên vieân-thoâng tu.

_ Môû guùt coù thöù-töï,

_ Môû saùu nhö môû moät,

_ Choïn löïa caên vieân-thoâng,

_ Ngoä-nhaäp caûnh Chaùnh-giaùc.

_ Coät guùt, hay môû guùt, ñeàu phaûi theo thöù

lôùp.

_ Khi saùu guùt (saùu caên) ñaõ môû roài, thì caùi

teân “moät” cuõng khoâng coøn. (Töùc laø khi giaûi-

thoaùt, thì khoâng thaáy saùu, thaáy moät.)

_ Muoán tu phaûi löïa choïn “caên vieân-thoâng”

maø tu.

_ Thì mau thaønh quaû-vò Phaät.

6. Khoâng giaûng thöùc A-ñaø-na (Thöùc thöù

8) raát tinh-teá.

_ Thöùc chaáp-trì vi-teá,

_ Taäp-khí nhö nöôùc chaûy,

_ Chaáp Chôn-voïng sanh meâ,

_ Thöôøng khoâng ñöôïc khai giaûng.

_ Khi tu-chöùng leân cao, seõ nhaän thaáy thöùc

thöù 8 (A-ñaø-na) raát laø tinh-teá.

_ Caùc chuûng-töû trong thöùc naøy noù “sanh-

dieät” thaät vi-teá, nhö gioøng nöôùc chaûy mau.

_ Ta ñoái vôùi phaøm-phu vaø Tieåu-thöøa

_ Khoâng heà giaûng noùi, vì sôï chuùng meâ laàm

chaáp cho laø “chôn” hay laø “voïng” ñeàu coù

haïi caû.

7. Chôn-Taâm khoâng phaûi huyeãn maø trôû

laïi thaønh huyeãn.

_ Töï-taâm giöõ Töï-Taâm,

_ Khoâng huyeãn nhö phaùp huyeãn,

_ Khoâng chaáp khoâng phaûi huyeãn,

_ Khoâng huyeãn chaéc khoâng sanh.

_ Töï taâm caùc oâng trôû laïi chaáp laáy töï taâm

caùc oâng.

_ Neân “Chôn-Taâm” khoâng “huyeãn”, maø laïi

trôû thaønh huyeãn.

_ Neáu ñoái vôùi caùi “chôn” maø caùc oâng

khoâng sanh “taâm chaáp thuû”, thì “chôn vaø

voïng” ñeàu vaéng laëng.

_ Thì vôùi caùi “chôn”, coøn khoâng “coù” thì laáy

gì coù maø “sanh”.

8. Caùch nhaän-thöùc tu thieàn.

_ Phaùp huyeãn haù laäp ñöôïc?

_ Huoáng chi caùi huyeãn (voïng), thì vòn vaøo

ñaâu maø sanh ñöôïc? (Töùc huyeãn-phaùp voán


_ Phaùp Chaùnh-ñònh voâ-ngaïi.

(Nhö huyeãn Tam-ma-ñeà laø vaäy.)

_ Böûu-giaùc Kim-Cang Vöông,

_ Danh goïi Dieäu-Lieân-Hoa,

khoâng coù, thì laáy gì ñeå thaønh-laäp ñöôïc?)

_ Ñaây laø caùch nhaän-thöùc tu thieàn theo “tö-

duy tu”, laø phöông-phaùp: Thieàn nhìn vaïn-

phaùp nhö huyeãn (Töùc laø phaùp-moân giaûi-

thoaùt caùc söï voïng-chaáp meâ khoå.)

Maø Ñöùc Phaät muoán noùi ôû ñaây laø phaùp-

moân: “Thieàn Ñaïi Phaät-ñaûnh Thuû-Laêng-

Nghieâm Vöông”. Phaùp-moân naøy daïy saùng

suoát roõ raøng laø:

- “Chôn” voán “coù” (thaät-theå), “Voïng” voán

“khoâng” (khoâng thaät-theå).

- Chuyeån “Voïng” veà “Chôn”.

- Chuyeån “phieàn-naõo” ra “Boà-Ñeà”.

Thaät laø moät phaùp-moân “Chaùnh-ñònh”, raát

maàu-nhieäm vieân-maõn.

_ Haønh thieàn nhö vaäy goïi laø “Böûu-giaùc”

beàn chaéc nhö “Kim-Cang Vöông”, neân

khoâng coù chi so saùnh ñöôïc, noù cöùng chaéc

beàn bæ tröôøng-cöûu:

- Gaëp: “caùi coù”, thì caùi coù bò: tan vôõ.

- Gaëp: “caùi khoâng”, thì caùi khoâng bò: tieâu

maát.

Noù dieäu-duïng cao-sieâu, oai-löïc huøng-duõng

ví nhö “Böûu-giaùc Kim-Cang Vöông”.

_ Coù teân laø: “Thanh-tònh Dieäu-Lieân-Hoa”.

Neân phaùp-moân thieàn-ñònh “Ñaïi Phaät-ñaûnh

Thuû-Laêng-Nghieâm Vöông” laø moät phaùp-

moân giaûi-thoaùt, noù

- khoâng truï-tröôùc (chaáp-tröôùc) ôû: “höõu-vi”,

- cuõng khoâng truï-tröôùc ôû: “voâ-vi”.

Noù thaâm-thaâm dieäu-dieäu, ví nhö hoa sen ôû

choã buøn maø luoân luoân vöôït khoûi buøn,

chaúng bao giôø dính muøi buøn, neân goïi laø

“Dieäu-Lieân-Hoa”.

9. Tu thieàn Thuû-Laêng-Nghieâm laø con

ñöôøng giaûi-thoaùt.

_ Phuùt choác ñaéc voâ-hoïc,

_ Dieäu-phaùp tuyeät-ñoái naøy,

_ Thaäp phöông chö Nhö-Lai,

_ Ñi moät ñöôøng Vieân-tòch.

_ Tu-haønh theo phaùp-moân “Thieàn Ñaïi

Phaät-ñaûnh Thuû-Laêng-Nghieâm Vöông” thì

chaéc chaén giaûi-thoaùt luaân-hoài sanh-töû,

thaønh baäc voâ-hoïc voâ-laäu (Töùc vöôït khoûi

haøng höõu-hoïc: Thinh-vaên, Duyeân-giaùc nhò-

thöøa.) raát mau choùng.

_ Ñaây laø phaùp-moân raát cao quí, khoâng

phaùp gì so saùnh ñöôïc.

_ Caâu 3 vaø 4: Neân phaùp-moân “Thieàn Ñaïi

Phaät-ñaûnh Thuû-Laêng-Nghieâm Vöông” laø

moät con ñöôøng giaûi-thoaùt, vaøo caûnh-trí

“Voâ-dö Nieát-Baøn” cuûa chö Phaät ôû khaép caû


10 phöông quoác-ñoä.

Toùm ÑOAÏN 5

Ñeán ñaây laø heát phaàn Ñoán tu vaø Ñoán chöùng.

_ Phaùp höõu-vi khoâng coù töï-theå, thöïc-chaát cuûa noù laø: “Khoâng”.

_ Vì nhaân-duyeân sanh, cho neân coù. Coù maø khoâng thaät coù, neân goïi laø nhö huyeãn.

_ Nhaèm baùc boû caùi huyeãn coù maø phaûi ñeà-caäp caùi voâ (töùc khoâng nhaän caùi huyeãn

coù, maø phaûi ñöa ra caùi khoâng). Kyø thaät, chaúng coù caùi goïi laø “Voâ-vi” (voâ-töôùng) naøo caû.

_ Caùi khoâng coù sanh-khôûi, khoâng coù dieät-taän goïi ñoù laø “Voâ-vi”. Vaäy thì “Voâ-vi” ñoàng

nghóa vôùi “Khoâng coù gì”. Cho neân ta khoâng bao giôø hy-voïng ôû caùi goïi laø “Voâ-vi”, duø ñöôïc

ca-tuïng (khen ngôïi) “Voâ-vi” laø caûnh-giôùi an vui haïnh-phuùc.

_ Laáy Voïng hieån Chôn (Giaù Voïng bieåu Chôn) laø moät thuaät-ngöõ thöôøng duøng trong

Phaät-hoïc. Boû Voïng nhaèm ñeå nhaän caùi Chôn, nhöng phaûi hieåu:

- Heát Voïng laø Chôn, maø khoâng caàu Chôn,

- Laø tìm theâm moät caùi ñaàu ñeå choàng leân caùi ñaàu mình ñaõ coù. Ñaây chaúng phaûi laø

taâm traïng cuûa keû ñieân-loaïn laø gì?

_ Thöùc (caùi bieát): Phaân-bieät, ñaùnh giaù söï-vaät qua: möøng, giaän, thöông, yeâu, gheùt,

sôï ... laø do Thöùc noù laøm trung-gian; maø Thöùc khoâng phaûi laø Chuû, Thöùc thay ñoåi luoân luoân,

noù do duyeân sanh duyeân dieät, nhö ñaùm maây khi tuï khi taùn, nhö ñaùm lau saäy gaùc leân nhau

trong töøng côn gioù giaät!

_ Coøn Caên vaø Traàn ñoàng laø vaät bieåu-hieän töø Nhö-Lai-Taïng, phaùt-xuaát töø Nhö-Lai-

Taïng khoâng toäi loãi.

_ Coät hay môû do saùu caên. Thaùnh phaøm laø do coù töï-chuû hay khoâng töï-chuû ñoài vôùi

saùu caên cuûa mình maø thoâi.

_ Neân phaùp Khoâng, noù laø khoâng ñaõ ñaønh, coøn phaùp Coù, noù cuõng laø khoâng.

_ Neân meâ môø nhaän laàm cho Chôn-lyù (Chôn-Taâm) laø Khoâng, maø cho Coù laø voâ-

minh, coøn khi toû ngoä Chôn-lyù laø caùi Coù vaø caùi Khoâng ñeàu khoâng thaät coù, thì giaûi-thoaùt.

_ Môû guùt neân theo thöù lôùp.

_ Moät ñöôïc môû, saùu guùt seõ giaûi toûa theo.

_ Saùu guùt môû, thì caùi moät khoâng coøn.

_ Haõy löïa caên coù öu-theá ñeå phaùt-huy coâng-duïng.

_ Löïa moät caên, maø choïn taùnh vieân-thoâng.

_ Ñöôïc quaû nhaäp-löu (quaû ban ñaàu vaøo doøng Thaùnh) xem nhö ñaõ thaønh Phaät.

_ Bôûi vì Nhö-Lai haù chaúng noùi: “Taát caû chuùng-sanh ñaõ thaønh Phaät” ñoù sao?

_ Thöùc A-ñaø-na saâu saéc laém. Taäp-khí chuùng-sanh laïi quaù saâu daøy. Nhö-Lai thöôøng

khoâng ñeà-caäp ñeán, ngaïi chuùng-sanh meâ-chaáp: “Naøy Chôn, noï chaúng phaûi Chôn”.

_ ÔÛ kinh Thuû-Laêng-Nghieâm naøy, Nhö-Lai chæ daïy trong phaïm-vi: 6 Caên, 6 Traàn, vaø

6 Thöùc.

_ Saùu Thöùc voïng-chaáp, laø Voïng ñaõ ñaønh.

_ Moùng yù chaáp Chôn, laøm cho Chôn hoùa ra Voïng.

_ Töï taâm chaáp töï taâm: Taâm mình Phaät, laïi van xin mong caàu Phaät.

_ Haù khoâng phaûi phaùp “phi huyeãn” (chaúng phaûi huyeãn) trôû thaønh “huyeãn phaùp” ñoù

sao?

_ Khoâng chaáp, thì Voïng Chôn ñeàu vaéng laëng traïm-nhieân.

_ Chôn coøn khoâng coù, Voïng vòn vaøo ñaâu sanh ñöôïc?


_ Nhaän-thöùc nhö vaäy thöôøng xuyeân.

_ Ñoù laø caùch tu thieàn (thieàn Thuû-Laêng-Nghieâm), laø Tö-duy tu vaäy.

_ Tu nhö vaäy Phaät goïi: Nhö huyeãn Tam-ma-ñeà. Ñoù laø phöông-phaùp thieàn nhìn vaïn-

phaùp nhö huyeãn.

_ Haønh ñöôïc nhö vaäy goïi laø coù Böûu-giaùc chaéc nhö Kim-Cang Vöông, thanh-tònh

nhö Dieäu-Lieân-Hoa, khaûy moùng tay vöôït haøng voâ-hoïc (qua khoûi Thinh-vaên Duyeân-giaùc nhò-

thöøa).

_ Thaäp phöông chö Phaät ñoâng nhö soá vi-traàn, ñoàng ñi con ñöôøng ñoù, maø vaøo Voâ-

dö Nieát-Baøn Phaät.

(Ñaây laø phaùp Tieäm-tu nhöng Ñoán-chöùng.)

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


2. Phaät daïy.


A. Ngaøi A-Nan thænh-caàu. (Ñoaïn 6)

B. Phaät khai-thò. (Ñoaïn 7)


II. Ñaùp hai caâu hoûi. (Ñoaïn 8)



1.2 Tröø khaùc trôû laïi thaønh ñoàng.


2.1 Ví duï: Vôùi bò buoäc.


C. Ñaïi-chuùng laõnh ngoä. (Ñoaïn 11)

(Trích daøn baøi ngay treân)



2.2.2 Phaät phaùt-minh. (Ñoaïn 9)


2.2.2.1.1 Ví duï môû.




2.2.2.2.2 Phaät giaûi-thích. (Ñoaïn 10)


2.2.2.2.2.b Tröø phaùp-chaáp.

2.2.2.2.2.c Tröø khoâng-chaáp.

2.2.2.2.3 Chæ teân caûnh-giôùi tu-chöùng.

ÑOAÏN 6

3. Ñaïi-chuùng khai-ngoä.

Ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng nghe Phaät daïy nhöõng baøi keä trì-tuïng, dieäu-lyù thoâng suoát,

khieán taâm-trí ñöôïc khai saùng, neân ñoàng khen laø phaùp quí chöa töøng coù.

Ñeán ñaây vaãn coøn daïy tu Tam-ma-ñeà,

nhöng qua phaàn Tieäm tu.


2. Phaät daïy.


A. Ngaøi A-Nan thænh-caàu.

_ Ngaøi A-Nan thöa: Baïch Theá-Toân! Nay toâi ñöôïc nghe phaùp chôn-thaät taùnh tònh-

dieäu-thöôøng cuûa Phaät.

_ Nhöng toâi chöa hieåu roõ nghóa:

- Caùch thöùc môû guùt theá naøo?

- Vì sao môû heát saùu guùt, thì moät cuõng khoâng coøn?

- Vaø theá naøo môû guùt theo thöù lôùp?

_ Kính xin Ñöùc Phaät duõ loøng töø-bi thöông xoùt Ñaïi-chuùng trong Giaùo-Hoäi vaø nhöõng

chuùng-sanh ñôøi sau, boá-thí cho phaùp-aâm (tieáng phaùp) nhieäm-maàu ñeå röûa saïch choã caáu-

nhieãm saâu daøy traàm-troïng cuûa chuùng toâi.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 7

B. Phaät khai-thò.



_ Khi aáy Ñöùc Phaät ngoài toøa sö-töû,

- söûa aùo Nieát-Baøn taêng,

- keùo y Taêng-giaø-leâ,

- vòn gheá thaát-baûo,

- voùi tay laáy caùi khaên boâng cuûa Trôøi Kieáp-

Ba-La daâng cuùng.

_ Tröôùc maët Ñaïi-chuùng, Ñöùc Phaät duøng

khaên thaét moät guùt.

_ Luùc baáy giôø Ñöùc Phaät hieån baøy söï ñieàu-

phuïc caùc taâm höõu-laäu vaø laøm chuû nhöõng

phieàn-naõo,

- ñeå Ñaïi-chuùng bieát maø lo chænh laïi caùc

taâm-nieäm chöa trong saùng,

- thì môùi ñöa ra phaùp tu phaïm-haïnh laäp

coâng-ñöùc,

- duøng trí-tueä tröïc-taâm maø giaûi-thoaùt caùc

söï troùi buoäc cho chuùng-sanh,

- luùc naøy möôïn theå-taùnh Chôn-Taâm thanh-

tònh trong saùng, chöa bò oâ-nhieãm che môø.

_ Baây giôø theå-taùnh Chôn-Taâm ñaõ bò oâ-

nhieãm che môø. (Nghóa laø ñaõ bò thaét moät guùt

roài.)

_ Roài ñöa cho ngaøi A-Nan xem vaø hoûi: A-Nan! Caùi naøy keâu laø gì?

_ Baïch Theá-Toân! Caùi ñoù keâu laø caùi guùt.

_ Ñöùc Phaät laïi laáy khaên boâng, thaét theâm moät guùt nöõa, hoûi: A-Nan! Caùi naøy keâu laø

caùi gì?

_ Baïch Theá-Toân! Caùi ñoù cuõng keâu laø caùi guùt.

_ Ñöùc Phaät tuaàn-töï thaét caùi khaên boâng thaønh saùu guùt, moãi khi thaét xong moät guùt thì

ñöa ra hoûi: A-Nan! Caùi naøy keâu laø caùi gì?

_ Ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ñeàu öng-thuaän cho caùi aáy keâu laø caùi guùt.

_ Ñöùc Phaät hoûi: A-Nan! Ta duøng caùi khaên boâng naøy thaét moät guùt ñaàu tieân. OÂng vaø

Ñaïi-chuùng ñeàu öng-thuaän cho laø caùi guùt, ñeán laàn thöù hai, thöù ba, taïi sao cuõng cho laø caùi

guùt?


_ Ngaøi A-Nan baïch Phaät: Baïch Theá-Toân! Caùi khaên theâu deät baèng boâng toát ñeïp ñoù

voán moät theå-taùnh, nhöng theo yù toâi, khi Phaät thaét moät laàn thì ñöôïc goïi laø moät guùt. Neáu thaét

traêm laàn dó-nhieân ñöôïc goïi laø traêm guùt.

_ Nay caùi khaên ñoù chæ coù saùu guùt, khoâng leân baûy guùt, cuõng khoâng ngöøng ôû naêm

guùt.

_ Vì côù sao Ñöùc Theá-Toân chæ cho thaét laàn ñaàu laø guùt, coøn laàn thöù hai, thöù ba laïi

khoâng ñöôïc goïi laø guùt chaêng, phaûi vaäy khoâng?

ÑAÏI YÙ: Ñoaïn naøy yù noùi caùi khaên boâng toát ñeïp laø duï cho Chôn-Taâm laø moät theå trong

saùng neân goïi laø Ñoàng, töø ñoù coù saùu caên sanh ra bieát neân goïi laø Dò (khaùc).

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 8

II. Ñaùp hai caâu hoûi.



_ Phaät daïy: A-Nan! OÂng thöøa hieåu: Khaên chæ coù moät caùi, nhöng Ta thaét saùu laàn, thì

goïi laø khaên coù saùu guùt.

_ OÂng haõy xeùt kyõ: Töï-theå cuûa khaên voán laø “Ñoàng”, chæ vì coù saùu guùt maø hoùa ra “Dò”.

_ YÙ oâng nghó sao? Khi caùi guùt thöù nhöùt thaét xong, goïi laø guùt thöù nhöùt, tuaàn-töï tôùi

guùt thöù saùu thaét xong, Ta goïi laø guùt thöù saùu, nhöng Ta muoán ñem caùi teân guùt thöù saùu keâu

laïi laø guùt thöù nhöùt, ñöôïc hay khoâng?

_ Baïch Theá-Toân! Khoâng ñöôïc. Neáu saùu guùt hieän coøn, thì caùi teân guùt thöù saùu khoâng

theå naøo söûa laïi laø guùt thöù nhöùt ñöôïc, daàu toâi coù bieän-baïch thoâng-minh caùch naøo cuõng

chaúng laøm sao thay ñoåi teân cuûa saùu guùt ñöôïc.

_ A-Nan! OÂng noùi ñuùng. Saùu guùt tuy khoâng Ñoàng, nhöng nguoàn goác laø moät caùi

khaên taïo-laäp. (Töùc laø saùu caên tuy khaùc, nhöng baûn-taùnh cuøng moät Chôn-Taâm hieän ra.)

_ Neáu muoán xaùo troän thì chaéc khoâng thaønh ñöôïc.

_ Saùu guùt naøy cuõng nhö vaäy.

_ Tröôùc kia chöa coù guùt thì choã roát raùo Ñoàng nhau, khi coù guùt thì sanh ra khaùc

nhau (Dò).

1.2 Tröø khaùc (dò) trôû laïi thaønh ñoàng.

_ A-Nan! Giaû-söû oâng khoâng muoán thaønh saùu guùt trong moät caùi khaên, vaø giaû-söû oâng

muoán caùi khaên chæ coøn moät theå duy-nhöùt, thì oâng phaûi laøm theá naøo?

_ Baïch Theá-Toân! Neáu saùu guùt maø coøn, thì thò-phi (phaûi traùi) tranh caõi khoù ngaên, vì

guùt naøy khoâng phaûi laø guùt kia, guùt kia khoâng phaûi laø guùt noï ñöôïc.

_ Neáu Ñöùc Theá-Toân môû heát saùu guùt, khoâng coøn laïi guùt naøo caû, thì khoâng coù bæ-thöû:

laø coù naøy, coù noï, coù kia nöõa. Theá laø moät (guùt) coøn khoâng coù, laøm gì coù saùu (guùt).

_ A-Nan! OÂng noùi phaûi. Nghóa “Môû saùu, thì moät cuõng khoâng coøn” cuõng nhö vaäy ñoù.


2.1 Ví duï: Do bò buoäc.

_ Vì nghieäp voâ-minh (voïng-taâm) töø voâ-thæ aùm che Chôn-Taâm cuûa oâng, neân oâng meâ-

loaïn, taùnh thaáy bieát (tri-kieán) voïng-sanh (phaùt voïng), voïng-sanh maõi thaønh hö-voïng (lao),

coù lao thì coù traàn-töôùng giaû doái phaùt-sanh. (Ví nhö con maét bò lao dó-nhieân coù hoa ñoám muùa

may quay cuoàng giöõa hö-khoâng yeân laëng trong suoát.)


_ Cho neân trong theá-gian, taát caû phaùp höõu-vi nhö: sanh-töû, nuùi soâng, ñaát baèng,

Nieát-Baøn ... ñeàu gioáng nhö hoa ñoám ñieân-ñaûo trong ñoâi maét beänh hoùa loøa cuûa oâng vaäy ñoù.

2.2 Môû thöù lôùp.


_ A-Nan thöa: Baïch Theá-Toân! Beänh meâ laàm gioáng nhö caùi guùt. Laøm sao côûi môû

ñöôïc noù?

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 9

2.2.2 Phaät phaùt-minh.


2.2.2.1.1 Ví duï môû. (Phaät daïy phöông-phaùp môû)

_ Baáy giôø, Phaät laáy caùi khaên ñaõ coù guùt, caàm moät moái guùt roài keùo xeùo beân traùi vaø

hoûi: A-Nan! Ta laøm nhö vaäy môû ñöôïc chaêng?

_ Baïch Theá-Toân! Khoâng ñöôïc.

_ Roài Phaät keùo moái guùt xeùo beân phaûi roài hoûi tieáp: A-Nan! Ta laøm nhö vaäy môû ñöôïc

chöa?

_ Baïch Theá-Toân! Chöa ñöôïc.

_ Phaät hoûi: A-Nan! Ta laáy tay keùo moái guùt xeùo qua traùi roài qua phaûi, nhöng ñeàu

khoâng môû guùt ñöôïc. Vaäy theo oâng nghó, phaûi laøm theá naøo môùi môû ñöôïc guùt ñaây?

_ Baïch Theá-Toân! Phaûi môû ngay trung-taâm moái guùt, thì thaùo ra ngay.

_ A-Nan! Ñuùng vaäy. Muoán môû guùt thì phaûi môû ngay trung-taâm cuûa guùt.


_ Khi vieân-chöùng quaû-vò Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc thì Nhö-Lai thaáu-trieät

taát caû.

_ Nhö-Lai ñaõ noùi Phaät-phaùp do nhaân-duyeân maø sanh, nhöng caùc oâng, khoâng ñöôïc

chaáp ôû “Töôùng hoøa-hieäp thoâ sô”, cuûa theá-gian, maø laáy laøm thoûa-maõn “tri-kieán” cuûa mình.

_ Nhö-Lai ñaõ phaùt-minh Tueä-Giaùc voâ-thöôïng, cho neân bieát taát caû “baûn-nhaân” (nhaân

goác) cuûa caùc phaùp theá-gian vaø xuaát theá-gian, theo caùc duyeân maø sanh ra.

_ Nhö-Lai thoâng ñaït nguoàn goác cuûa luïc phaøm cho tôùi töù Thaùnh.

_ Nhö-Lai hieåu roõ caùc nhaân-duyeân ôû khaép caû thaäp phöông phaùp-giôùi nhoû nhen nhö

soá löôïng cuûa gioït möa ôû ngoaøi Haèng-sa quoác-ñoä.

_ Caùc loaïi hieän-tieàn ôû khaép theá-gian nhö: - Caây tuøng thì thaúng.

- Caây cöôùc thì cong.

- Chim nhaïn thì traéng.

- Chim quaï thì ñen, v.v...

Moãi loaøi ñeàu coù caên-boån (goác reã), khoâng vöôït ñöôïc tri-kieán (thaáy bieát) cuûa Nhö-Lai.

(Nhö-Lai ñeàu bieát nguyeân do taát caû.)

_ Tri-kieán cuûa Nhö-Lai voâ-löôïng voâ-bieân soi thaáu taát caû phaùp, khoâng theå nghó baøn

ñöôïc. Theá neân phaùp môû guùt cuûa Nhö-Lai daïy chaéc chaén thaønh-töïu hieäu-quaû.

Voïng heát thì Chôn hieän ra.

_ A-Nan! Vaäy trong saùu caên, tuøy oâng choïn löïa moät caên naøo vieân-thoâng maø tu-

haønh.

_ Neáu söï kieát-phöôïc (troùi buoäc) ôû nôi caên aáy cuûa oâng ñöôïc giaûi-tröø, thì taát caû traàn-

töôùng (saéc-töôùng phaùp-traàn) kia, ñeàu töï tieâu-dieät. Khi Voïng ñaõ dieät taän (tröø tuyeät), thì

chaúng phaûi Chôn laø gì!

_ Nhö theá moät caên ñöôïc giaûi-tröø, thì caû saùu caên ñeàu giaûi-thoaùt.




(Coät guùt coù thöù lôùp, thì môû phaûi coù tröôùc, coù sau.)

_ A-Nan! OÂng haõy xem caùi khaên ñaõ coät saùu guùt ñaây, coù theå ñoàng-thôøi môû heát saùu

guùt ñöôïc chaêng?

_ A-Nan thöa: Baïch Theá-Toân! Chaéc chaén khoâng ñöôïc. Vì saùu guùt tuy ñoàng moät caùi

khaên, song khi coät ñaõ tuaàn-töï coät, thì khi môû cuõng phaûi theo thöù lôùp maø môû, laøm sao ñoàng-

thôøi môû heát saùu guùt ñöôïc?

_ Phaät daïy: Caùch môû tröø saùu caên cuõng theá.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 10

Môû guùt töùc giaûi caên, hieäu-quaû giaûi-thoaùt.

(Thaùo troùi buoäc töùc laø giaûi-phoùng ñöôïc caên, keát-quaû laø ñöôïc giaûi-thoaùt.)

2.2.2.2.2 Phaät giaûi-thích.

(Phaùc qua caùc giai-ñoaïn môû thöù lôùp.)


_ Phaät daïy: A-Nan! Giaûi-tröø saùu caên ñoàng nghóa vôùi môû saùu guùt. Muoán môû guùt,

phaûi bieát ñaàu guùt môùi môû ñöôïc. Sau khi choïn löïa ñöôïc caên vieân-thoâng, thì giaûi-tröø ngay

trung-taâm guùt. (Laø phaù ñöôïc voâ-minh.)

_ Môû guùt ñaàu tieân laø phaù tröø ngaõ-chaáp (chaáp ta) thì chöùng ñöôïc nhaân-khoâng (ngaõ-

khoâng). Ñaéc nhaân-khoâng thì heát ngaõ-chaáp.

2.2.2.2.2.b Tröø phaùp-chaáp.

_ Tieán ñeán töøng thöù hai laø phaù tröø phaùp-chaáp (phaùp-khoâng) töùc laø khi ngaõ-chaáp heát

thì khoâng-taùnh vieân-minh (troøn saùng), ñoù laø döùt saïch phaùp-chaáp, thì chöùng ñöôïc phaùp-

khoâng.

2.2.2.2.2.c Tröø khoâng-chaáp.

_ Ngaõ-chaáp vaø phaùp-chaáp ñeàu bò tieâu-dieät, cho tôùi hai thöù ngaõ-khoâng vaø phaùp-

khoâng cuõng chaúng coøn sanh.

2.2.2.2.3 Chæ teân caûnh-giôùi tu-chöùng.

_ Ñaáy laø baäc Boà-Taùt tu phaùp “Tam-ma-ñòa” (Tam-ma-ñeà, Samadhi) maø chöùng ñöôïc

quaû-vò Voâ-sanh phaùp-nhaãn (An nhaãn ôû nôi nhaân vaø phaùp ñeàu khoâng sanh, khoâng dieät, töùc

bieát caùi Thaät-Töôùng cuûa caùc phaùp laø khoâng sanh khoâng dieät, coøn goïi laø “Chôn-Nhö Taâm”).


_ Phaàn naøy yù Phaät daïy Chôn-Taâm voán ñoàng moät vò thanh-tònh saùng suoát.

_ Sôû-dó töø ñoàng hoùa ra dò (khaùc) laø do bôûi oâ-nhieãm goïi laø guùt.

_ Neân Chôn-Taâm xöa nay roãng rang trong suoát, maø nay aån vaøo thaân töù ñaïi, neân bò

leä-thuoäc vaøo saùu caên cuûa theå xaùc, trôû thaønh maát quyeàn-haïn, ñaønh ñeå thaân xaùc leân laøm

chuû. Neân ví nhö caùi khaên boâng mòn maøng ñaõ bò coät thaønh saùu guùt thì maát baûn-chaát cuûa caùi

khaên roài.

_ Cho neân chuùng-sanh cuõng theá, caùi bieát (Chôn-Taâm) nay bò raøng buoäc trong voøng

saùu caên: maét, tai, muõi, löôõi, thaân, yù roõ raøng, neân ôû caên naøo thì laøm vieäc theo caên naáy, maø

khoâng dung thoâng nhau ñöôïc, töùc maét khoâng theå thay tai ñöôïc.

_ Khi naøo tu-chöùng ñeán caûnh-giôùi Phaät, thì caùi bieát (Chôn-Taâm) bao truøm phaùp-giôùi

khoâng coøn bò leä-thuoäc vaøo saùu caên nöõa. Luùc ñoù saùu vaø moät cuõng khoâng thaønh vaán-ñeà.


_ Nay Phaät giaûng ñeán nghóa “môû guùt thöù lôùp”.

_ Luùc buoäc guùt, Phaät laàn löôït thaét guùt thöù nhöùt, roài thöù hai, sau môùi tôùi guùt thöù saùu.

_ Neân khi môû cuõng phaûi laàn löôït môû töøng guùt.

_ Môû töø guùt thöù 6, 5, 4, 3, 2, sau cuøng môùi tôùi caùi guùt thöù nhöùt.

_ Veà tu cuõng theá, seõ laàn löôït tu-chöùng qua töøng caûnh-giôùi moät.

Môû guùt thöù nhöùt: (Tröø ñöôïc voâ-minh)

_ Ñaàu tieân ta phaûi nhìn thaáy ñöôïc trung-taâm cuûa guùt, töùc laø tröø voâ-minh, laø ñöôïc

giaùc. Töùc laø ta nhaän-ñònh ñöôïc taát caû hieän-töôïng vaïn-höõu ñaõ sanh ra, ñeàu laø giaû (taùnh

Khoâng), laø phaù ñöôïc voâ-minh.

_ Ñaây goïi laø môû guùt löïa choã trung-taâm. (Laø môû guùt laàn thöù nhöùt.)

Môû guùt thöù hai: (Tröø kieán-hoaëc)

_ Nhôø ñaõ giaùc (töùc cheá-phuïc ñöôïc voâ-minh), thì caùi thaáy khoâng coøn sai laàm nöõa, thì

dieät tröø ñöôïc Kieán-hoaëc. (Laø môû guùt laàn thöù hai.)

Môû guùt thöù ba: (Ngaõ-khoâng)

_ Khi thaân-kieán ñöôïc cheá-phuïc, ngaõ-chaáp tieâu-tröø, thì chöùng ñöôïc caùi “nhaân-

khoâng” (ngaõ-khoâng), töùc laø bieát caùi thaân naøy khoâng coù thaät, duø ñaõ ñöôïc sanh ra, cuõng chæ

nhö hoa ñoám giöõa hö-khoâng.

Môû guùt thöù tö: (Phaùp-khoâng) (Töùc tröø tö-hoaëc)

_ Khi cheá-phuïc ñöôïc yù-thöùc, töùc laø Tö-hoaëc bò tieâu-tröø, khoâng coøn nghó laàm nöõa,

bieát taát caû phaùp, töø vaät-chaát ñeán tinh-thaàn, noù coù nhöng khoâng thaät coù, cuõng nhö hoa ñoám.

Neân khoâng chaáp caùc phaùp laø thaät nöõa, thì chöùng ñöôïc “phaùp-khoâng” roãng rang.

Môû guùt thöù naêm: (Chöùng ngaõ, phaùp ñeàu khoâng)

_ Luùc naøy Ngaõ vaø Phaùp ñeàu khoâng, thì chöùng ñöôïc Ngaõ-Phaùp caâu-vong (ngaõ-phaùp

ñeàu khoâng).

Môû guùt thöù saùu: (Chöùng quaû Voâ-sanh phaùp-nhaãn.)

_ Ñeán ñaây laø: Nhaân-khoâng, Phaùp-khoâng, Ngaõ-chaáp, Phaùp-chaáp, Kieán-hoaëc, Tö-

hoaëc, Voâ-minh ñeàu chaúng coøn.

_ Ñaây laø baäc Boà-Taùt tu-haønh theo nhaân-ñòa chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñòa) (töùc laáy Taâm,

tu Taâm, ñöôïc Taâm) maø ñaéc quaû-vò Voâ-sanh phaùp-nhaãn (quaû baát-sanh baát-dieät, laø Chôn-

Nhö Taâm).

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


2. Phaät daïy.

_ Choïn caên vieân-thoâng nhöùt ñeå tu. (Ñoaïn 11)

A. Ngaøi A-Nan thænh. (A-Nan hoûi Phaät phaùp tu vieân-thoâng)

B. Phaät khieán 25 vò Thaùnh noùi. (Ñoaïn 12)




1. Luïc traàn vieân-thoâng:

1.1 Kieàu-Traàn-Nhö do Thinh-traàn. (Ñoaïn 13)

1.2 Öu-Baø-Ni-Sa-Ñaø do Saéc-traàn. (Ñoaïn 14)


1.3 Höông-Nghieâm do Höông-traàn. (Ñoaïn 15)

1.4 Döôïc-Vöông do Vò-traàn. (Ñoaïn 16)

1.5 Baït-Ñaø Baø-La do Xuùc-traàn. (Ñoaïn 17)

1.6 Ma-Ha Ca-Dieáp do Phaùp-traàn. (Ñoaïn 18)

2. Nguõ caên vieân-thoâng:

2.1 A-Na-Luaät-Ñaø do Nhaõn-caên. (Ñoaïn 19)

2.2 Chaâu-Ly Baøn-Ñaëc-Ca do Tî-caên. (Ñoaïn 20)

2.3 Kieàu-Phaïm Ba-Ñeà do Thieät-caên. (Ñoaïn 21)

2.4 Taát-Laêng-Giaø Baø-Ta do Thaân-caên. (Ñoaïn 22)

2.5 Tu-Boà-Ñeà do YÙ-caên. (Ñoaïn 23)

3. Luïc thöùc vieân-thoâng:

3.1 Xaù-Lôïi-Phaát do Nhaõn-thöùc. (Ñoaïn 24)

3.2 Phoå-Hieàn do Nhó-thöùc. (Ñoaïn 25)

3.3 Toân-Ñaø-La Nan-Ñaø do Tî-thöùc. (Ñoaïn 26)

3.4 Phuù-Laâu-Na do Thieät-thöùc. (Ñoaïn 27)

3.5 Öu-Baø-Ly do Thaân-thöùc. (Ñoaïn 28)

3.6 Ñaïi Muïc-Kieàn-Lieân do YÙ-thöùc. (Ñoaïn 29)

4. Thaát ñaïi vieân-thoâng:

4.1 OÂ-Soâ Saéc-Ma do Hoûa-ñaïi. (Ñoaïn 30)

4.2 Trì-Ñòa do Ñòa-ñaïi. (Ñoaïn 31)

4.3 Nguyeät-Quang do Thuûy-ñaïi. (Ñoaïn 32)

4.4 Löu-Ly-Quang do Phong-ñaïi. (Ñoaïn 33)

4.5 Hö-Khoâng Taïng do Khoâng-ñaïi. (Ñoaïn 34)

4.6 Di-Laëc do Thöùc-ñaïi. (Ñoaïn 35)

4.7 Ñaïi-Theá-Chí do Kieán-ñaïi. (Ñoaïn 36)

2/ Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm noùi. (Ñoaïn 1, Quyeån 6)

III. Phaät phoùng quang. (Ñoaïn 6, Quyeån 6)

C. Phaät khieán ngaøi Vaên-Thuø choïn. (Ñoaïn 7, Quyeån 6)

ÑOAÏN 11

C. Ñaïi-chuùng laõnh ngoä.

_ Ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng nhôø Ñöùc Phaät khai-thò trí-tueä saùng suoát (Tueä-giaùc

vieân-thoâng) neân heát nghi-hoaëc, taát caû ñoàng hieäp-chöôûng vaø thöa:

_ Baïch Theá-Toân! Nay chuùng toâi thaân-taâm saùng suoát (minh-baïch), veùn maøn voâ-

minh (toû ngoä voâ-ngaïi), Tueä-giaùc ñöôïc phaàn voâ-ngaïi. Ñoái vôùi dieäu-nghóa Nhö-Lai daïy: “Môû

saùu moät khoâng coøn”, chuùng toâi ñaõ laõnh-hoäi (hieåu roõ) roài, nhöng chuùng toâi chöa bieát trong

saùu caên, phaûi choïn caên vieân-thoâng naøo ñeå giaûi-tröø.

2. Phaät daïy.

_ Choïn caên vieân-thoâng nhöùt ñeå tu.

A. Ngaøi A-Nan thænh.

_ Baïch Theá-Toân! Töø voâ-thæ, chuùng toâi laø keû phieâu-linh (troâi noåi linh-ñinh), ñaõ chòu

voâ-löôïng kieáp ñau khoå. Nay ñöôïc nhôø Ñöùc Theá-Toân daïy baûo.


_ Ví nhö nhöõng ñöùa con khaùt söõa,

- tình côø gaëp meï hieàn.

_ Nhöõng taâm-hoàn maát Chaùnh-phaùp (Chôn-

Taâm),

- may maén nhaän thaáy ñöôïc Chôn-Taâm, laø

coù aùnh saùng.


_ Baïch Theá-Toân! Chuùng con hoâm nay, thaân-taâm ñaõ khai-ngoä, caùc nghi ngôø ñaõ heát.

Ñaõ nghe Phaät chæ daïy, ñöôïc hieåu nghóa saùu guùt môû, thì caùi teân moät guùt cuõng khoâng coøn,

nhöng con chöa hieåu “Tu caên naøo môùi ñöôïc vieân-thoâng”.

_ Cuùi xin Ñöùc Nhö-Lai duõ loøng ñaïi-bi khai-thò cho chuùng con laàn cuoái cuøng, may ra

ôû cô-hoäi naøy, chuùng con ñöôïc trôû laïi baûn-taâm thanh-tònh cuûa mình, maø ñöôïc thaønh ñaïo-

quaû.

_ Baïch xong, ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng gieo naêm voùc xuoáng ñaát, leã Phaät vaø thaønh-

kính chôø ñôïi laõnh-thoï giaùo-phaùp vi-maät (vi-dieäu vaø thaâm saâu) cuûa Ñöùc Nhö-Lai.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 12

B. Phaät khieán 25 vò Thaùnh noùi caên-boån vieân-thoâng.


_ Luùc baáy giôø Ñöùc Phaät goïi caùc vò Ñaïi Boà-Taùt vaø A-La-Haùn ôû trong Giaùo-Hoäi maø

noùi raèng:

_ Caùc oâng tu-haønh trung-ñaïo cuûa Ta. Vaäy luùc caùc oâng môùi phaùt-taâm,

- ñoái vôùi 18 giôùi, caùc oâng ñaõ taâm ñaéc ôû giôùi naøo?

- Do nhaân-duyeân gì?

- vaø duøng phöông-tieän chi, ñeå vaøo caûnh-trí Chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà), vieân-thoâng

taâm-taùnh ñöôïc thaønh ñaïo-quaû?

_ Moãi vò neân thuyeát-trình giöõa Giaùo-Hoäi ñeå ñaùp laïi söï thænh-caàu cuûa oâng A-Nan vaø

Ñaïi-chuùng.

GHI CHUÙ

_ ÔÛ ñaây tuy noùi 18 giôùi, thaät ra toùm laïi thì coù saùu caên. Do saùu caên tu-haønh maø ñöôïc

thaønh ñaïo-quaû. Neân tröôùc kia Phaät noùi: Sanh-töû luaân-hoài hay an vui giaûi-thoaùt cuõng chæ taïi

saùu caên cuûa caùc oâng maø thoâi.

GIAÛNG GIAÛI


Saùu vò tu quaùn theo luïc-traàn vieân-thoâng:

1.1 Kieàu-Traàn-Nhö quaùn Thinh-traàn, chöùng A-La-Haùn.

1.2 Öu-Baø-Ni-Sa-Ñaø quaùn Saéc-traàn, chöùng A-La-Haùn.

1.3 Höông-Nghieâm quaùn Höông-traàn, chöùng A-La-Haùn.

1.4 Döôïc-Vöông quaùn Vò-traàn, chöùng A-La-Haùn.

1.5 Baït-Ñaø Baø-La quaùn Xuùc-traàn, chöùng A-La-Haùn.

1.6 Ma-Ha Ca-Dieáp quaùn Phaùp-traàn, chöùng A-La-Haùn.

ÑOAÏN 13



1. Luïc traàn vieân-thoâng.

1.1 Ngaøi Kieàu-Traàn-Nhö giaùc-ngoä do Thinh-traàn.

_ Ngaøi Kieàu-Traàn-Nhö, moät trong naêm ñeä-töû ñaàu tieân cuûa Ñöùc Phaät, ñöùng daäy

ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Sau khi Nhö-Lai thaønh ñaïo ôû vöôøn Loäc-Uyeån vaø Kyø-Ñaø, chuùng toâi

gaëp Phaät tröôùc tieân. Chuùng toâi ñöôïc Phaät khai-thò cho veà phaùp Töù dieäu-ñeá. Do tieáng phaùp

cuûa Phaät maø toâi toû ngoä.


_ Khi Ñöùc Theá-Toân hoûi ñoaøn-theå cuûa toâi coù vò naøo toû ngoä thì coù toâi öùng hieän, thöa

laø ñaõ hieåu. Neân Ñöùc Theá-Toân aán-chöùng cho toâi caùi teân A-Nhaõ-Ña (Hieåu bieát), töùc laø hieåu

bieát caùi tieáng laø giaû tieáng, voán khoâng töï-taùnh, noù coù maø thöïc ra khoâng coù. (nhö hoa ñoám)

_ Vì thaâm-nhaäp phaùp-aâm voán laø Nhö-Lai-Taïng-Taùnh vi-maät dieäu-vieân (Chôn-Taâm),

neân toâi ñaéc quaû A-La-Haùn.

_ Nay Ñöùc Theá-Toân hoûi choã vieân-thoâng do ñoù toâi ñöôïc giaùc-ngoä, thì theo sôû-chöùng

(choã chöùng), toâi xin noùi roõ chuû-yeáu laø “Thinh-traàn”, laø vieân-thoâng maàu-nhieäm nhöùt.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 14

1.2 Ngaøi Öu-Baø-Ni-Sa-Ñaø giaùc-ngoä do Saéc-traàn.

_ Ngaøi Öu-Baø-Ni-Sa-Ñaø ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Toâi ñöôïc thaáy Ñöùc Theá-Toân thaønh ñaïo luùc ban sô. Toâi troâng vaøo

töôùng haûo quang-minh cuûa Phaät.

_ Toâi quaùn saâu vaøo töôùng saéc-thaân nhô baån coù chín loã hoâi tanh, töø khi sanh cho tôùi

khi cheát khoâng coù chuùt gì saïch caû. Nhôø quaùn-töôûng saéc-thaân baát-tònh, toâi nhaøm chaùn vaø toû

ngoä ñöôïc saéc-thaân khôûi ñaàu töø choã nhô baån ôû beân ngoaøi, cho tôùi caùc thöù xöông traéng ôû

beân trong, ñeàu trôû veà khoâng caû.

_ Neân trong caùi Khoâng, töùc coù caùi Saéc, vaø trong caùi Saéc, coù caùi Khoâng; roát cuoäc

hai thöù chaúng coøn chi.

_ Nhôø choã toû ngoä ñoù (Toû ngoä ñöôïc taùnh cuûa Saéc vaø Khoâng; hai thöù Saéc vaø Khoâng

ñeàu laø Khoâng caû.), toâi leân baäc voâ-hoïc vaø ñöôïc Ñöùc Theá-Toân aán-chöùng cho toâi teân laø Ni-Sa-

Ñaø, töùc laø hieåu roõ Saéc voán khoâng töï-taùnh, noù daàu coù hình-töôùng maø thöïc ra khoâng coù hình

saéc, nhö hoa ñoám trong hö-khoâng caû.

_ Nhö theá Saéc-traàn döùt saïch, thì Chôn-Taùnh hieän roõ. Toâi bieát Saéc-traàn voán laø Nhö-

Lai-Taïng-Taùnh vi-maät dieäu-vieân (Chôn-Taâm), neân toâi ñaéc quaû A-La-Haùn.

_ Nay Ñöùc Theá-Toân hoûi choã vieân-thoâng do ñoù toâi ñöôïc giaùc-ngoä, thì theo sôû-chöùng,

toâi xin noùi roõ chuû-yeáu laø Saéc-traàn vieân-thoâng maàu-nhieäm nhöùt.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 15

1.3 Ngaøi Höông-Nghieâm giaùc-ngoä do Höông-traàn.

_ Ngaøi Höông-Nghieâm ñoàng-töû ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Vaâng lôøi daïy cuûa Ñöùc Theá-Toân, toâi quaùn-töôûng caùc phaùp höõu-vi.

_ Moät hoâm, toâi ñang ngoài tónh-toïa, toâi thaáy caùc vò Tyø-khöu ñoát höông traàm-thuûy,

muøi höông phaûng phaát bay vaøo muõi toâi.

_ Toâi lieàn quaùn xeùt muøi höông:

- Höông naøy : chaúng phaûi do caây (goã traàm).

- Höông naøy : chaúng phaûi do hö-khoâng.

- Höông naøy : khoâng phaûi khoùi.

- Höông naøy : khoâng phaûi löûa.

- Höông naøy : khoâng phaûi hoøa-hieäp, vì noù ñi ra khoâng dính vaøo ñaâu.

- Höông naøy : khoâng phaûi nhaân-duyeân, vì noù ñeán ñaâu khoâng choã döøng truï.

_ Toâi quaùn xeùt nhö vaäy: Thì yù-thöùc phaân-bieät cuûa toâi töï khaéc tieâu vong; Trí voâ-laäu

phaùt-sanh. Neân ñöôïc Ñöùc Theá-Toân aán-chöùng cho toâi teân hieäu laø Höông-Nghieâm, töùc laø

hieåu roõ Höông voán khoâng töï-taùnh, noù daàu coù muøi maø thöïc ra khoâng coù. (nhö hoa ñoám)


_ Toâi bieát Höông-traàn voán laø Nhö-Lai-Taïng-Taùnh nhieäm-maàu trong saùng thanh-tònh

(Chôn-Taâm), neân toâi ñaéc quaû A-La-Haùn.

_ Nay Ñöùc Theá-Toân hoûi choã vieân-thoâng do ñoù toâi ñöôïc giaùc-ngoä, thì theo sôû-chöùng,

toâi xin noùi roõ chuû-yeáu laø Höông-traàn vieân-thoâng.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 16

1.4 Hai ngaøi Döôïc-Vöông vaø Döôïc-Thöôïng giaùc-ngoä do Vò-traàn.


_ Ngaøi Döôïc-Vöông vaø Döôïc-Thöôïng laø

hai vò Phaùp-Vöông-Töû.

_ Cuøng vôùi 500 vò Trôøi Phaïm-Thieân ôû trong

Giaùo-Hoäi, ñeàu ñöùng daäy laïy Phaät.

_ Ñoaïn hai ngaøi baïch Phaät: Baïch Ñöùc

Theá-Toân! Chuùng toâi töø kieáp voâ-thæ laøm

löông-y ôû theá-giôùi Ta-Baø naøy, mieäng töøng

neám coù hôn 108.000 moùn.

_ Trong Nhö-Lai-Taïng coù ñuû Trí-Ñöùc

nhieäm-maàu, laøm tieâu-tröø caùc phieàn-naõo.

_ Vaø ñoàng-thôøi thaân nguõ-uaån sanh-dieät

cuûa moïi ngöôøi cuõng laø nhaø ôû cuûa phaùp-

thaân thöôøng-truï (Chôn-Taâm).

_ Chuùng-sanh voâ-minh töø nhieàu kieáp maø

taùnh laønh khoâng maát, vaãn soáng chung vôùi

108000 phieàn-naõo, laø bôûi do:

- Döôïc-thaûo (coû thuoác)

- Döôïc-vaät (thuoác ñoäng-vaät)

- Döôïc-kim (thuoác kim-loaïi)

- Döôïc-thaïch (thuoác loaïi ñaù)

- Chöõa beänh phieàn-naõo: Meâ-muoäi,

- Chöõa Taâm bò voâ-minh: Gian-xaûo,

- Chöõa beänh phieàn muoän: Baïc beõo,

- Chöõa beänh ñoùi khaùt ñau khoå: Ñoäc-aùc.

_ Neân bieát caùc vò.

- Ñaéng: do taïng Taâm noùng, mieäng ñaéng.

- Chua: Taïng Can noùng, mieäng chua.

- Maën: Taïng Thaän noùng, mieäng maën.

- Laït: Daï daøy noùng, mieäng nhaït.

- Ngoït: Tyø noùng, mieäng ngoït.

- Cay: Pheá noùng, mieäng cay.

_ Cho tôùi caùc vò do döôïc-phaåm pha troän

laãn nhau hoaëc thaùi-duïng sanh ra.

_ Neân töøng am-hieåu trong söï:

- Ñau khoå,

- Gian nan, buoàn böïc

- Giaän

- Hôøn,

- Öa thích,

- Ganh gheùt.

_ Taát caû ñeàu laø Lyù vaø Söï caû.

- Taát caû vò thuoác:

- hoaëc laïnh

- hoaëc noùng.

- Coù ñoäc

- hay khoâng ñoäc.

- Baøo-cheá, bieán dò, thaûy ñeàu bieát caû.

- Taát caû ñeàu laø phieàn-naõo,

- daàu laø thieän-nghieäp (Lyù),

- daàu laø aùc-nghieäp (Söï).

- noù cuõng laø Töôùng,

- noù cuõng laø Taùnh.

- Taát caû cuõng töø trong Nhö-Lai-Taïng sanh

ra caû maø thoâi.

_ Keå töø khi theo Ñöùc Theá-Toân ñeán nay, chuùng toâi bieát roõ taùnh cuûa caùc vò:

- Chaúng phaûi “khoâng”.

- Cuõng chaúng phaûi “coù”.

- Chaúng phaûi “töùc thaân-taâm”.

- Cuõng chaúng phaûi “ly thaân-taâm”.

_ Vì chuùng toâi hieåu thaáu caùc vò voán laø Nhö-Lai-Taïng-Taùnh vi-maät dieäu-vieân (Chôn-

Taâm), neân ñöôïc khai-ngoä, töùc laø hieåu roõ “Vò” voán khoâng töï-taùnh, noù daàu coù maø khoâng thöïc

coù (nhö hoa ñoám). Neân Ñöùc Theá-Toân aán-chöùng cho chuùng toâi teân laø “Döôïc-Vöông” (vua


thuoác), “Döôïc-Thöôïng” (vua cuûa caùc vua thuoác) Phaùp-Vöông-Töû Boà-Taùt (ñöùng ñaàu cuûa

caùc moân thuoác) ôû trong Giaùo-Hoäi.

_ Nay Ñöùc Theá-Toân hoûi choã vieân-thoâng do ñoù chuùng toâi ñöôïc giaùc-ngoä, thì theo sôû-

chöùng, chuùng toâi xin noùi roõ chuû-yeáu laø Vò-traàn laø caên vieân-thoâng.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 17

1.5 Ngaøi Baït-Ñaø Baø-La giaùc-ngoä do Xuùc-traàn.


_ Ngaøi Baït-Ñaø Baø-La vaø 16 vò Taêng-só

phaùp-höõu ñöùng daäy laïy Phaät

- vaø ngaøi Baït-Ñaø Baø-La baïch Phaät: Baïch

Ñöùc Theá-Toân! Tröôùc kia Ñöùc Phaät Oai-AÂm-

Vöông ra ñôøi, toâi coù nghe phaùp xuaát-theá.

_ Giaùc-taùnh thöôøng hoä ngöôøi thöùc tænh

Chôn-Taâm, noù laøm thaønh-töïu vieân-maõn voâ-

taän,

- tröôùc ñaây nhôø söï thöùc tænh troãi daäy maõnh-

lieät trong thaân-taâm maø toû ngoä ñöôïc caùc

phaùp vöôït khoûi khoâng-gian vaø thôøi-gian.

_ Moät hoâm ñeán giôø chö Taêng taém, theo thöôøng-leä toâi vaøo nhaø taém.

_ Trong khi taém, boãng nhieân toâi toû ngoä goác cuûa nöôùc

- voán khoâng phaûi röûa buïi,

- cuõng chaúng phaûi röûa thaân,

- laïi chaúng phaûi röûa trung-gian,

- vì trung-gian an-nhieân laëng leõ, khoâng coù röûa chi heát.

- Toâi taâm ñaéc toät ñoä caùi “chôn-lyù” chaúng coù gì.

_ Moãi khi coù Xuùc-traàn, thì toâi hieåu thaáu Xuùc-traàn khoâng coù xöù-sôû, noù voán laø Nhö-

Lai-Taïng-Taùnh nhieäm-maàu troøn saùng thanh-tònh (Chôn-Taâm).


_ Vaäy tuùc-taäp ñaéc-ngoä cuûa toâi hoài ñôøi Phaät

Oai-AÂm-Vöông, toâi coøn nhôù roõ cho tôùi hieän

nay xuaát-gia theo Ñöùc Theá-Toân, chöùng

quaû-vò voâ-hoïc.

_ Vaäy töø tröôùc söï chöùng nhaäp ñaõ saün coù,

noù troãi daäy maõnh-lieät trong loøng toâi. Ñeán

giôø noù vaãn vaäy, neân nay noù ñöôïc vieân-

maõn.

_ Ñöùc Phaät Oai-AÂm-Vöông coù aán-chöùng

cho toâi teân laø Baït-Ñaø Baø-La (nghóa laø Hieàn-

Hoä), laø taùnh giaùc ñoù noù laøm thöùc tænh maø

bieát Xuùc ñoù noù voán khoâng töï-taùnh, noù daàu

coù maø khoâng thöïc coù. (nhö hoa ñoám)

_ Tieáng vang trong loøng aáy laø Boån-giaùc, noù

thöôøng hoä cho moïi ngöôøi ñöôïc thöùc tænh

Chôn-Taâm cuûa mình.

_ Nhôø giaùc-ngoä Xuùc-traàn maø tu-chöùng thaønh baäc Phaät-töû truï. (laø Phaùp-vöông-töû: laø

vò Boà-Taùt haønh söï theo lôøi daïy cuûa Phaät vaø ñaõ laõnh-hoäi ñöôïc phaùp cuûa Phaät, thay Phaät

giaùo-hoùa chuùng-sanh.)

_ Nay Ñöùc Theá-Toân hoûi choã vieân-thoâng do ñoù toâi giaùc-ngoä, thì theo sôû-chöùng, toâi

xin noùi roõ chuû-yeáu laø Xuùc-traàn, laø phaùp vieân-thoâng cuûa con.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 18

1.6 Ngaøi Ma-Ha Ca-Dieáp giaùc-ngoä do Phaùp-traàn.


_ Ngaøi Ma-Ha Ca-Dieáp vaø vò Tyø-khöu-ni

Töû-Kim-Quang ñöùng daäy laïy Phaät, roài ngaøi

Ma-Ha Ca-Dieáp baïch Phaät: Baïch Ñöùc

Theá-Toân! Kieáp tröôùc trong coõi naøy coù Ñöùc

Phaät ra ñôøi.

_ Ñöùc Phaät hieäu laø Nhöït-Nguyeät-Ñaêng.

_ Toâi haàu caän Phaät. Nghe phaùp tu-hoïc.

_ Taùnh cuûa Chôn-Taâm voán tòch-tónh trong

saùng truøm khaép caû muoân loaøi. Töø Chôn-

Taâm khôûi ra thì luoân coù hai töôùng laø Chôn

vaø Voïng cuøng moät löôït. Luùc naøy trong

Chôn coù Voïng, trong Voïng coù Chôn.

_ Noù laø taùnh giaùc trong saùng cuûa muoân

loaøi.

_ Toâi luoân luoân giaùc-minh. Chuyeån meâ

thaønh ngoä.

_ Ñeán khi Phaät dieät-ñoä roài.

_ Toâi nhöùt-taâm cung-döôõng Xaù-Lôïi Phaät.

_ Thaép ñeøn saùng lieân-tuïc vaø laáy vaøng Töû-

Kim-Quang toâ theáp coát töôïng Phaät.

_ Khi aùnh saùng trí-tueä khoâng coøn nöõa.

_ Toâi moät loøng qui-ngöôõng laáy taâm-nieäm

trong saùng laøm theo Thaùnh-giaùo.

_ Ñeå Trí-giaùc luoân luoân toûa saùng vaø laøm

cho Phaät-phaùp saùng choùi, löu-truyeàn maõi,

môû Trí saùng cho muoân loaøi.

_ Nhôø hai nhaân laønh ñoù, neân töø ñoù ñeán

sau, ñôøi ñôøi kieáp kieáp thaân toâi thöôøng saùng

choùi röïc rôõ nhö vaøng roøng.

_ Nhôø hai nhaân laønh ñoù maø AÙnh ñaïo vaøng

luoân luoân toàn-taïi vaø toûa saùng maõi maõi.

_ Coøn vò Tyø-khöu-ni Töû-Kim-Quang voán laø

quyeán-thuoäc cuûa toâi, cuøng phaùt Boà-Ñeà

Taâm ñoàng-thôøi vôùi toâi tu-chöùng giaûi-thoaùt.

_ Coøn phaøm-trí tuy laø Voïng, nhöng noù

cuõng phaùt-xuaát töø Nhö-Lai-Taïng. Neân baûn-

theå cuûa Voïng cuõng laø Taâm, maø baûn-theå

cuûa Chôn cuõng laø Taâm. Maø Chôn-Voïng

caâu-vong (Chôn-Voïng ñeàu maát) laø giaûi-

thoaùt.

_ Toâi quan-saùt luïc traàn ôû theá-gian luoân luoân thay ñoåi sanh-dieät, neân toâi nhaøm chaùn

vaø truï taâm trong vaéng laëng (Taâm khoâng-tòch) nhaäp Dieät-taän ñònh.

_ Nhôø haønh phaùp ñònh aáy maø tieâu heát yù-caên, döùt saïch Phaùp-traàn, maø khoâng caàn

phaûi traûi qua thôøi-gian traêm ngaøn kieáp, töïa hoà nhö khaûy moùng tay.

_ Toâi nhôø duøng “phaùp Khoâng-quaùn” (quaùn Khoâng) maø phaù “Phaùp-traàn” (sanh-dieät),

ñaéc quaû A-La-Haùn.

_ Ñöùc Theá-Toân aán-chöùng cho toâi laø ngöôøi coù haïnh “Ñaàu-Ñaø baäc nhöùt”. (Tu haïnh

kham-khoå baäc nhöùt)

_ Nhôø Tueä-nhaõn toâi ñöôïc khai saùng maø toâi khoâng coät nôi traàn, neân Phaùp-traàn trôû

thaønh dieäu-phaùp, tieâu-dieät ñöôïc caùc laäu hoaëc.

_ Nay Ñöùc Theá-Toân hoûi choã vieân-thoâng do ñoù toâi giaùc-ngoä, thì theo sôû-chöùng, toâi

xin noùi roõ chuû-yeáu laø Phaùp-traàn laø toái-thöôïng.


_ Quaû-vò : Coù thaáp coù cao.

_ Giaûi-thoaùt : Gioáng nhau.

_ Khi chuùng ta phaù tröø ñöôïc “caùc hoaëc” (sai laàm) laø:


- Kieán-hoaëc : Thaáy sai.

- Tö-hoaëc : Nghó sai.

Thì ñöôïc giaûi-thoaùt ra khoûi tam giôùi goïi laø giaùc-ngoä, töùc coù Nieát-Baøn (Choã an vui

khoâng coøn sanh-dieät nöõa).

_ Nieát-Baøn: Trong ñaïo Phaät laø söï giaûi-thoaùt ñöôïc caùc phieàn-naõo buoäc raøng.

_ Voâ-minh : noù taùc-ñoäng vaø hoaønh-haønh trong cuoäc soáng.

_ Boà-Ñeà : chæ söï giaùc-ngoä.

_ Boà-Ñeà vaø Nieát-Baøn: laø hai maët thöïc-theå thanh-tònh cuûa con ngöôøi nhö: thaáy troïn

veïn Chôn-lyù vaø dieät voâ-minh phieàn-naõo hoaøn-toaøn.

_ Tuy vaäy Boà-Ñeà cuõng coù ñaúng-caáp. Ñaúng-caáp ôû ñaây döïa treân tieâu-chuaån laø ñoaïn

voâ-minh vaø tröø phieàn-naõo coù saâu, coù caïn ôû chính chuùng ta. Do vaäy ñaúng-caáp Boà-Ñeà Nieát-

Baøn nhö sau:

1. Quaû-vò giaùc-ngoä cuûa Thinh-vaên:

Laáy söï phaân-tích saâu xa kyõ-löôõng caùc vaät vaø caùc hieän-töôïng, cuoái cuøng môùi thaáy

ñöôïc noù laø “Khoâng”, nhöng vaãn coøn chaáp caùc hieän-töôïng hình thaønh laø do “Duyeân sanh”,

laø tröø ñöôïc “Kieán-hoaëc”.

2. Quaû-vò giaùc-ngoä cuûa Duyeân-giaùc:

Duøng söï suy xeùt cho ñeán “Lyù cuøng” caùc vaät vaø caùc hieän-töôïng, cuoái cuøng môùi nghó

ra ñöôïc noù laø “Khoâng”, laø tröø ñöôïc “Tö-hoaëc”.

3. Quaû-vò giaùc-ngoä cuûa Boà-Taùt: (ñòa-vò cuûa Ñòa-tieàn Boà-Taùt)

Coøn goïi laø Tam-hieàn Boà-Taùt (Thaäp truï, Thaäp haïnh, Thaäp hoài-höôùng), laø laøm caùc

thöù “huyeãn-haïnh” ñeå dieät noù, sau cuøng môùi thaáy “Khoâng”, laø tröø ñöôïc Traàn-sa hoaëc vaø Voâ-

minh hoaëc.

_ Hoaëc: nghóa laø phieàn-naõo, laäu, caáu, keát, sai laàm.

_ Traàn-sa-hoaëc: laø caùi hoaëc gaây chöôùng ngaïi cho vieäc hoùa-ñaïo, töùc chöôùng ngaïi

cuûa Boà-Taùt trong quaù-trình giaùo-hoùa chuùng-sanh (coøn goïi laø Hoùa-ñaïo-chöôùng). Laø loaïi

hoaëc ngaên che caùi lyù Thaät-Töôùng cuûa Trung-ñaïo (coøn goïi laø chöôùng Trung-ñaïo-hoaëc).

_ Neân ñoaïn ñöôïc 12 phaåm Nhaân-duyeân goïi laø Bieät-giaùo.

_ Maø ñoaïn ñöôïc 42 phaåm Ñòa goïi laø “Vieân-giaùo hoaëc” (nghóa laø: phieàn-naõo, laø laäu,

laø caáu, laø keát, laø sai laàm).

4. Quaû-vò giaùc-ngoä cuûa Phaät:

_ Laáy tröïc-taâm maø bieát, khoâng duøng suy löôøng ñeå bieát.

_ Laø chæ ngay nôi ñoù chieáu thaáy giaùc-taâm thanh-tònh thaân-taâm vaéng laëng baûn-lai

“Töï Khoâng”. (Khoâng duøng Thöùc ñeå suy löôøng.)

_ Neân chaúng phaûi taïo-taùc “Neân khoâng”, neân chaúng theo sanh-töû luaân-hoài, vì “Baûn-

taùnh Khoâng”.

_ Bôûi vì caùi taùnh minh, “Vieân-minh giaùc” (Chôn-Taâm) “voán Khoâng”. Töùc laø: “Voâ-

minh haèng döùt, giaùc-ñaïo môùi thaønh”. (Töùc laø Voâ-minh vaø Giaùc ñeàu döùt.)

_ Neân quaû-vò thì coù khaùc, maø giaûi-thoaùt ra khoûi tam-giôùi thì gaàn gioáng nhau, khoâng

khaùc maáy. Coøn choã khoâng khaùc laø ôû boán ñaúng-caáp ñeàu khoâng coøn ñau khoå giaøy voø vaø

sanh-töû chi-phoái nöõa.

_ “Vieân-thoâng”: vieân-maõn thoâng suoát. ÔÛ ñaây duøng vieân-thoâng laø noùi trình-ñoä ñaït

ñaïo vaø nhaän-thöùc Chôn-lyù cuûa caùc haøng ñeä-töû Phaät.

_ Ngöôøi coù trình-ñoä nhaän-thöùc vieân-maõn thoâng suoát, vöôït qua tri-kieán (thaáy bieát)

chaáp maéc heïp hoøi u-aùm cuûa phaøm-phu, neân goïi laø chöùng ñöôïc vieân-thoâng.

_ Ñaây laø yù Phaät gaïn hoûi nhöõng ngöôøi coù trình-ñoä vieân-thoâng côõ ñoù.

_ Neân chuùng ta khoâng ñöôïc hieåu nghóa vieân-thoâng hoaøn-toaøn theo töø “Vieân-maõn

Voâ-thöôïng Boà-Ñeà”.


_ Vì ôû ñaây Phaät hoûi duyeân côù ñöôïc vieân-thoâng cuûa haøng Thinh-vaên, Duyeân-giaùc vaø

Boà-Taùt maø thoâi.

_ Duyeân côù maø Phaät ñöa ra tu-chöùng vieân-thoâng cuûa 25 vò Boà-Taùt laø baèng-chöùng

thaät-söï, keát-quaû cuûa söï tu-haønh roõ raøng.

_ Ñeå daáy leân söï sung söôùng aáy, moãi ngöôøi chuùng ta ñeàu coù khaû-naêng chöùng ñöôïc

vieân-thoâng.

_ Vaäy taïi sao chuùng ta khoâng coá gaéng maõnh-lieät “thaáy ñaïo” (kieán ñaïo) vaø “haønh

ñaïo”, maø coøn chaàn chôø gì nöõa.

_ Ta thöû nhìn laïi caùch haønh ñaïo cuûa saùu vò A-La-Haùn nhö ngaøi Kieàu-Traàn-Nhö cho

ñeán ngaøi Ma-Ha Ca-Dieáp, chaúng coù phaùp naøo cao xa, khoù khaên, ngoaøi söùc cuûa chuùng ta

caû.

_ Caùc ngaøi chæ döïa treân luïc traàn (Saéc, Thinh, Höông , Vò, Xuùc, Phaùp) laøm ñoái-

töôïng, ñeå tu söûa thaân-taâm maø thoâi, maø sau cuøng moãi ngöôøi toû ngoä ñöôïc moät moùn chuû-yeáu

thích-hôïp nhöùt cuûa mình.

_ Cho neân tuøy theo caên cô cuûa moãi ngöôøi, maø ta kheùo choïn moät phaùp-moân thích-

öùng maø tu-taäp.

_ Neân luïc traàn laø döõ kieän cho caùc Thaùnh tu-chöùng vieân-thoâng.

_ Traàn (caûnh-vaät) laø nhieãm-oâ, nhöng noù chæ nhieãm-oâ khi noù taùc-ñoäng vaøo luïc caên

cuûa ngöôøi chöa töï-chuû.

_ Coøn theo nhaõn-quan cuûa baäc giaùc-ngoä coù khaû-naêng töï-chuû thì Traàn vaãn laø moät

hieän-töôïng bieåu-hieän phaùt-xuaát töø Nhö-Lai-Taïng thanh-tònh.

_ Neân luïc traàn noù laø noù, noù khoâng laøm gì neân toäi cho ta, maø sôû-dó thaønh coù toäi, laø

do ta chaáp laáy (töï buoäc laáy) neân töï thaønh toäi cho ta maø thoâi.

_ Ñeàu do con ngöôøi bò “voâ-minh” aùm che neân thaáy Traàn cho laø thaät maø ñam-meâ

Traàn (say söa theo ñuoåi, khoâng suy nghó gì).

_ Neân taâm voïng-ñoäng ñen toái cuøng hieäp vôùi tö-töôûng khaùt-voïng (theøm muoán troâng

mong) ñieân-cuoàng maø ñaùnh maát ñi lyù-trí (trí saùng suoát). Lyù-trí maø coøn ñaùnh maát, thì Chôn-

Taâm thöôøng-truï ñoái vôùi haïng ngöôøi naøy, coù tìm ñi nöõa cuõng laø keû “Moø traêng ñaùy nöôùc”.

_ Söï thaønh-coâng cuûa caùc vò A-La-Haùn laø kheùo duïng caùc tri-kieán nhö:

- Nhö-thò tri : bieát thaät-töôùng noù nhö vaäy.

- Nhö-thò kieán : thaáy thaät-töôùng noù nhö vaäy.

- Nhö-thò tín giaûi : tin hieåu thaät-töôùng noù nhö vaäy.

- Baát sanh phaùp-töôùng : khoâng coù phaùp-töôùng.

_ Laáy nhöõng caùi naøy laøm cô-sôû giaùc-ngoä giaûi-thoaùt cho mình. Neân coù caâu:

- Traàn chaúng töông-quan : Caûnh traàn chaúng coù lieân-quan.

- Bieån caû nöông daâu maëc thay ñoåi : Bieån caû maëc cho beøo boït sanh soâi.

- Taâm khoâng sôû-ñaéc : Taâm khoâng choã chöùng-ñaéc.

- Thoâng xanh maây traéng töï vui nhaøn : Trôøi thanh maây trong töï vui nhaøn.

GIAÛNG GIAÛI


Naêm vò tu quaùn theo Nguõ caên vieân-thoâng:

2.1 A-Na-Luaät-Ñaø quaùn Nhaõn-caên, chöùng A-La-Haùn.

2.2 Chaâu-Ly Baøn-Ñaëc-Ca quaùn Tî-caên, chöùng A-La-Haùn.

2.3 Kieàu-Phaïm Ba-Ñeà quaùn Thieät-caên, chöùng A-La-Haùn.

2.4 Taát-Laêng-Giaø Baø-Ta quaùn Thaân-caên, chöùng A-La-Haùn.

2.5 Tu-Boà-Ñeà quaùn YÙ-caên, chöùng A-La-Haùn.


ÑOAÏN 19

2. Nguõ caên vieân-thoâng.

2.1 Ngaøi A-Na-Luaät-Ñaø giaùc-ngoä do Nhaõn-caên.

Ngaøi A-Na-Luaät-Ñaø ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Trong luùc toâi môùi xuaát-gia, coù taät meâ nguû (Taâm môø), giaûi-ñaõi (löôøi

bieáng, ueå oaûi) coâng-phu (haønh-trì). Ñöùc Theá-Toân khuyeân daïy nhieàu laàn vaãn khoâng chòu

chöøa caûi, ñeán ñoåi Ñöùc Theá-Toân phaûi quôû toâi laø ngöôøi coøn mang taät suùc-sanh (taùnh meâ-

muoäi).

_ Toâi laáy laøm tuûi hoå (töï thaáy buoàn vaø hoå theïn) cho nghieäp-chöôùng saâu daøy cuûa

mình, khoùc suoát baûy ngaøy ñeâm khoâng nguû, vì theá toâi vöôùng beänh lao maét roài muø luoân.

_ Khi aáy Ñöùc Theá-Toân cho bieát ñoù laø tieàn-nghieäp phaûi traû vaø daïy toâi tu phaùp “Kim-

Cang Tam-Muoäi Laïc-Kieán Chieáu-Minh” laø phaùp coâng-phu xoay taùnh thaáy trôû laïi beân trong

ñeå thaáy Boån-giaùc Chôn-Nhö cuûa mình. (Töùc thaáy töï-taùnh cuûa mình.)

_ Toâi vaâng laøm theo lôøi daïy baûo cuûa Ñöùc Theá-Toân, ñeán nay ñöôïc Thieân-nhaõn-

thoâng, xem thaáy thaäp phöông theá-giôùi roãng suoát, roõ reät deã daøng nhö thaáy traùi A-ma-la maø

toâi ñang caàm trong tay.

_ Theá neân Ñöùc Theá-Toân thoï-kyù cho toâi thaønh baäc A-La-Haùn.

_ Ñoù laø chöùng toû boån-caên vieân-thoâng cuûa toâi giaùc-ngoä laø Nhaõn-caên.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 20

2.2 Ngaøi Chaâu-Ly Baøn-Ñaëc-Ca giaùc-ngoä do Tî-caên.

Ngaøi Chaâu-Ly Baøn-Ñaëc-Ca ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Nguyeân ôû moät kieáp quaù-khöù, toâi coù taùnh hay ngaên caûn söï tu-

haønh cuûa ngöôøi khaùc, neân nay bò quaû-baùo toái taêm, bieáng nhaùc coâng-phu thoï-trì tuïng-nieäm

vaø trí ngu-ñoän.

_ Khi môùi gaëp Phaät, toâi xin xuaát-gia nghe hoïc Phaät-phaùp, toâi coá nhôù moät baøi keä

cuûa Nhö-Lai maø khoâng sao nhôù noåi. Toâi coá gaéng hoïc suoát 100 ngaøy, hoïc maõi khoâng thuoäc,

heã nhôù chöõ tröôùc queân chöõ sau, nhôù chöõ sau queân chöõ tröôùc.

_ Ñöùc Theá-Toân thaáy vaäy, laáy laøm thöông xoùt, daïy toâi xaû ly an tónh, tu phaùp “ñieàu-

hoøa hôi thôû” ra vaøo, vaø “nhieáp taâm thanh-tònh ñaët ôû muõi”.

_ Toâi vaâng laøm, vaän-duïng quaùn-trí theo doõi töøng hôi thôû, töø thoâ ñeán vi-teá (nhoû

nhieäm) töøng saùt-na nhieáp yù vaän-duïng tö-duy “Taâm vôùi hôi thôû nöông nhau”, roài chia hôi thôû

thaønh boán thôøi-kyø (boán töôùng):

1/ Hít voâ, goïi laø “Sanh”. (thaønh)

2/ Khi hôi vaøo ñaày hôi, goïi laø “Truï”. (ôû)

3/ Khi thôû ra, goïi laø “Dò”. (rôøi)

4/ Cho ñeán maõn hôi, goïi laø “Dieät”. (döùt)

_ Thöïc-hieän boán töôùng ñoù moät thôøi-gian, vi-teá cuøng-taän (nhoû nhen heát möùc), chôït

bieát noù voán khoâng beàn, laø giaû-hieäp, töï-nhieân taâm-ñòa khai-thoâng saùng suoát, töï-taïi voâ-ngaïi,

caùc laäu ñeàu döùt (ñöôïc giaûi-thoaùt), chöùng quaû A-La-Haùn, truï döôùi Phaät-ñaøi vaø ñöôïc Ñöùc

Theá-Toân thoï-kyù cho thaønh baäc voâ-hoïc.

_ Ñoù laø chöùng toû boån-caên vieân-thoâng cuûa toâi giaùc-ngoä do Tî-caên, laø nhôø toâi xoay

vaøo quaùn hôi thôû theo “Taùnh Khoâng” ra vaøo minh-baïch.

GHI CHUÙ

_ Phaùp ñieàu-hoøa hôi thôû laø phöông-phaùp sô-khôûi ñeå ñònh taâm.

_ Ban ñaàu duøng phaùp (ñieàu-hoøa hôi thôû) nhöng sau phaûi boû phaùp môùi ñaéc, khoâng

phaûi nöông phaùp ñeå ñaéc phaùp ñoù. (Khoâng phaûi oâm hoaøi phaùp ñoù.)

_ Ngoài im laëng theo doõi hôi thôû ra vaøo.


_ Laáy “Chôn-Taâm thanh-tònh trong saùng” ñeå truï nhieáp ôû ñaàu muõi.

_ Quaùn-töôûng Chôn-Taâm vôùi hôi thôû nöông nhau, thaáy boán töôùng “Sanh truï dò dieät”

roõ raøng töø thoâ ñeán vi-teá, sau cuøng nhaän bieát noù khoâng beàn, noù laø giaû, thì töï-nhieân taâm-ñòa

khai-thoâng saùng suoát, töï-taïi voâ-ngaïi, caùc laäu ñeàu döùt, chöùng quaû A-La-Haùn.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 21

2.3 Ngaøi Kieàu-Phaïm-Ba-Ñeà giaùc-ngoä do Thieät-caên.

Ngaøi Kieàu-Phaïm Ba-Ñeà ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Nguyeân ôû moät kieáp quaù-khöù, toâi phaïm khaåu-nghieäp naëng neà, khi

thaáy moät Sa-moân giaø caû khoâng coù raêng, mieäng moùm nhai côm chaäm raõi, toâi kieâu-ngaïo laø

oâng aên gioáng nhö traâu nhôi.

_ Vì söï khinh-bæ thaày Sa-moân, neân bò quaû-baùo khoå-sôû trong voâ-soá kieáp, tuy luaân-hoài

laøm ngöôøi nhöng löôõi toâi gioáng nhö löôõi traâu vaø coù taät beänh nan tröø (khoù tröø) laø khi aên côm,

nhôi nhö traâu. Neáu chöa gaëp Ñöùc Theá-Toân thì toâi chòu maõi khoå baùo.

_ Nhôø Ñöùc Theá-Toân daïy cho toâi phaùp “Nhöùt vò thanh-tònh taâm-ñòa”, laø laáy moät phaùp

naøo cuõng ñöôïc nhö laø: nieäm Phaät, ñeám hôi thôû, trì chuù v.v... . Trì nieäm moät phaùp naøo ñoù

cho ñeán khi thaân-taâm ñöôïc thanh-tònh, thì seõ coù phaùt Tueä. Neân toâi nhieáp-taâm thuaàn-nhöùt

thanh-tònh. Neân toâi môùi döùt ñöôïc voïng-töôûng meâ loaïn, maø môùi nhaäp vaøo caûnh-trí chaùnh-

ñònh (Tam-ma-ñeà).

_ Taùnh bieát vò: khoâng phaûi do thaân-theå, cuõng khoâng phaûi do ô û “ngoaïi vaät”, maø coù

“vò”.

_ Do ñoù beân trong thaân-taâm ñöôïc giaûi-thoaùt, beân ngoaøi xa lìa theá-gian, cuøng ba coõi

phaùp-giôùi phaøm-phu, nhö chim soå loàng, caáu-nhieãm khoâng coøn, tieâu vong hoùa traàn-töôùng,

Phaùp-nhaõn thanh-tònh, thaønh A-La-Haùn, ñöôïc Ñöùc Theá-Toân aán-chöùng cho thaønh baäc voâ-

hoïc.

_ Nay Phaät hoûi phöông-tieän ñöôïc vieân-thoâng cuûa toâi, xin thöa raèng: laø toâi bieát traû

“vò” veà cho phaân-bieät cuûa thieät-caên, laø öu vieät nhöùt (töùc voïng döùt, chôn hieän).

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 22

2.4 Ngaøi Taát-Laêng-Giaø-Baø-Ta giaùc-ngoä do Thaân-caên.

Ngaøi Taát-Laêng-Giaø Baø-Ta ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Khi môùi phaùt taâm xuaát-gia nhaäp ñaïo theo Phaät, thöôøng nghe Phaät

daïy “Khoå-ñeá”, theá-gian toaøn khoå chôù khoâng coù chi thieät vui.

_ Moät hoâm, toâi ñi khaát-thöïc trong thaønh, taâm toâi cöù nghó “Khoå-ñeá” cuûa Pha ät noùi,

khoâng ngôø tôùi giöõa ñöôøng, bò gai ñoäc ñaâm vaøo chaân, ñau nhöùc caû thaân, ñoù laø do nghó söï

ñau khoå maø gaëp caûnh ñau khoå.

_ Toâi beøn suy xeùt:

- Tröôùc coù taùnh bieát ñau, sau môùi roõ caùi ñau.

- Do ñoù toâi quan-saùt taùnh bieát ñau töùc laø taùnh giaùc cuûa Thaân-caên (töùc laø voïng-

giaùc).

_ Giaùc cuûa Thaân-caên coù bieát ñau, nhöng giaùc-taâm thanh-tònh, voán khoâng coù caùi

ñau vaø caùi bieát ñau, thì laøm gì, laøm cho caùi giaùc ñoù ñau ñöôïc?

_ Khoâng leõ trong thaân coù tôùi hai taùnh giaùc hay sao? Toâi ngaãm nghó nhö vaäy, moät

thaân ñaâu coù hai thöù giaùc.


_ Neân toâi nhieáp-nieäm laïi moät choã laø thuaän theo Chôn-giaùc khoâng ñau, chôù khoâng

thuaän Voïng-giaùc bieát ñau, maø nhaäp vaøo chaùnh-ñònh. Toâi nhieáp-taâm nhö vaäy trong 21 ngaøy,

boãng nhieân thaân-taâm roãng rang thanh-tònh, caùc laäu döùt saïch, ñaéc quaû A-La-Haùn.

_ Ñöôïc Ñöùc Theá-Toân hoûi vieân-thoâng, xin thöa toâi chöùng ñöôïc laø nhôø “boû caùi bieát

cuûa Thaân-caên”, maø giöõ thuaàn Taùnh Giaùc (Chôn-Taâm) maø thaønh-coâng deã nhöùt, aán-chöùng

cho toâi thaønh baäc voâ-hoïc. Ñaây laø vieân-thoâng cuûa toâi giaùc-ngoä laø Thaân-caên.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 23

2.5 Ngaøi Tu-Boà-Ñeà giaùc-ngoä do YÙ-caên.

Ngaøi Tu-Boà-Ñeà ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Töø nhieàu kieáp tröôùc ñeán nay, taâm toâi töï-taïi voâ-ngaïi, töï nhôù caùc

kieáp thoï-sanh nhö soá caùt soâng Haèng; khi coøn ôû trong thai, thì ñaõ bieát nguõ-uaån ñeàu khoâng,

cho ñeán möôøi phöông nuùi soâng ñaát baèng cuõng ñeàu khoâng, ñeán khi ra khoûi thai, toâi quaûng-

ñaïi (roäng lôùn, ñoâng ñaûo) giaùo-hoùa cho chuùng-sanh ñaéc Khoâng-taùnh.

_ Nhôø Ñöùc Theá-Toân phaùt-minh “Taùnh giaùc Chôn-Khoâng” (Baûn-theå cuûa giaùc laø

Chôn-Taâm), toâi bieát Khoâng-taùnh hoaøn-toaøn thanh-tònh (Baûn-theå cuûa Khoâng laø Chôn-Taâm),

neân ñaéc quaû A-La-Haùn, ngoä-nhaäp “Baûo-minh Khoâng-haûi” tam-muoäi (Bieån taùnh Khoâng Nhö-

Lai cao saùng), tri-kieán ñoàng nhö Phaät, ñöôïc Ñöùc Theá-Toân thoï-kyù cho toâi thaønh baäc voâ-hoïc,

giaûi-thoaùt Khoâng-taùnh cao nhöùt.

_ Toâi hieåu roõ caùc phaùp-töôùng (vaïn-phaùp) ñeàu laø phi-töôùng (chaúng phaûi töôùng), cho

tôùi naêng-phi (chaúng phaûi caùi taïo ra) vaø sôû-phi (chaúng phaûi caùi bò taïo ra) cuõng ñeàu tieâu-

vong (döùt saïch), nhö vaäy YÙ-caên trôû veà vôùi “Khoâng”.

(Luùc naøy khoâng duøng YÙ ñeå phaân-bieät nöõa, maø tuøy duyeân möôïn noù ñeå laøm phöông-

tieän “bieát” cho Chôn-Taâm maø thoâi.)

_ Cho neân nhìn hieän-töôïng vaïn-phaùp ñuùng nhö thaät cuûa noù: “Coù maø thaät chaúng coù

gì”. Ñoù laø chöùng toû boån-caên vieân-thoâng cuûa toâi giaùc-ngoä laø YÙ-caên.


_ “Luïc caên”: Saùu boä phaän quan-troïng cuûa con ngöôøi, nhôø noù maø con ngöôøi linh-

hoaït phi-thöôøng, neân taïo toäi loãi, vaïn söï khoå cuõng do noù, maø thaønh chaùnh-giaùc cuõng do noù.

_ Neáu ta chòu khoù chieáu soi, thì thaáy saùu caên chæ laø moät daïng vaät-chaát, phaùt-xuaát töø

töù-ñaïi duyeân sanh, nhö voâ vaøn hieän-töôïng duyeân sanh khaùc.

_ “Vaät-chaát” thì bieåu-hieän nhieàu hình-thaùi hieän-töôïng khaùc nhau, nhöng noù khoâng

laøm cho con ngöôøi neân toäi, vì vaät-chaát voâ-taâm, voán laø giaû-hôïp, khi sanh khi dieät.

_ Cuõng nhö theá, “Traàn” laø hieän-töôïng cuûa caùc vaät-chaát thu gom laïi thaønh qua saùu

daïng: saéc, thinh, höông, vò, xuùc, phaùp; goïi teân noù laø “luïc traàn”, noù cuõng kho âng laøm neân toäi

loãi cho ai.

_ Cho neân Caên vaø Traàn ñeàu khoâng phaûi laø nguyeân-nhaân gaây neân toäi loãi.

_ Chaúng nhöõng theá maø coøn ngöôïc laïi: Caên vaø Traàn ñeàu laø nhöõng döõ kieän ñeå

chuùng ta “tu” ñaït “ñaïo” thaønh-töïu vieân-thoâng caû. Neân khi chuùng ta nhaän ñöôïc Chôn-lyù naøy

roõ raøng roài, thì baát cöù phaùp naøo ta tu, cuõng ñeàu thaønh-töïu caû.

_ Neân Luïc Toå Hueä-Naêng thoát ra baøi keä baát-huû nhö sau:

- Phaät-phaùp taïi theá-gian.

- Baát ly theá-gian giaùc.

- Ly theá mích Boà-Ñeà.

- Khaùp nhö caàu thoá-giaùc.

- Phaùp Phaät ôû ngay taïi theá-gian.

- Khoâng lìa theá-gian maø coù giaùc-ngoä.

- Neáu lìa theá-gian maø tìm Boà-Ñeà. (töùc caàu giaùc-ngoä)

- Gioáng nhö tìm caùi söøng con thoû.


Chuù-thích

- Mích = mòch : Tìm kieám.

- Khaùp nhö : Gioáng nhö, cuõng nhö, hôïp vôùi, ñuùng vôùi.

- Theå nhaäp : Nhaäp vaøo baûn-theå.

_ Haøng ñoäc-giaùc nhò-thöøa tö-duy quaùn xeùt: caûnh hoa rôi, traùi ruïng, laù uùa, caønh khoâ

maø ñaït ñaïo.

_ Phaûn quang, quaùn saùu caên noäi-taïi (ôû trong), thaønh quaû A-La-Haùn, chöùng ñöôïc

vieân-thoâng roõ raøng khoâng phaûi laø vieäc khoù hieåu xa vôøi, ngoaøi taàm cuûa ta ñaâu?

_ Neân ngöôøi coù quyeát-taâm tö-duy, muoán ñi con ñöôøng giaûi-thoaùt, nhöùt-ñònh seõ ñeán

ñích Nieát-Baøn Boà-Ñeà Voâ-thöôïng khoâng xa.

GIAÛNG GIAÛI


Saùu vò tu quaùn theo Luïc thöùc vieân-thoâng:

3.1 Xaù-Lôïi-Phaát quaùn Nhaõn-thöùc, chöùng A-La-Haùn.

3.2 Phoå-Hieàn quaùn Nhó-thöùc, chöùng A-La-Haùn.

3.3 Toân-Ñaø-La Nan-Ñaø quaùn Tî-thöùc, chöùng A-La-Haùn.

3.4 Phuù-Laâu-Na quaùn Thieät-thöùc, chöùng A-La-Haùn.

3.5 Öu-Baø-Ly quaùn Thaân-thöùc, chöùng A-La-Haùn.

3.6 Ñaïi Muïc-Kieàn-Lieân quaùn YÙ-thöùc, chöùng A-La-Haùn.

ÑOAÏN 24

3. Luïc thöùc vieân-thoâng.

3.1 Ngaøi Xaù-Lôïi-Phaát giaùc-ngoä do Nhaõn-thöùc.

Ngaøi Xaù-Lôïi-Phaát ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Töø nhieàu kieáp tröôùc ñeán nay, Nhaõn-thöùc cuûa toâi thanh-tònh

(Chôn-Taâm), tuy soá kieáp thoï-sanh nhö soá caùt soâng Haèng, nhöng taát caû söï-vaät bieán-hoùa ôû

theá-gian vaø xuaát theá-gian, khi maét toâi troâng thaáy thì hieåu ngay khoâng coù chöôùng ngaïi.

_ Moät hoâm, toâi ñi treân ñöôøng, gaëp anh em oâng Ca-Dieáp-Ba, toâi ñi theo vaø ñöôïc

nghe caùc oâng aáy ñaøm-luaän töù cuù keä veà giaùo-lyù nhaân-duyeân saâu xa cuûa Phaät:

Haùn-vaên Nghóa

- Chö phaùp nhaân-duyeân sanh.

- Dieäc tuøng nhaân-duyeân dieät.

- Ngaõ Phaät Ñaïi Sa-moân.

- Thöôøng taùc nhö-thò thuyeát.

- Caùc phaùp do nhaân-duyeân maø sanh.

- Cuõng tuøy theo nhaân-duyeân maø dieät.

- Ñöùc Phaät cuûa ta, ngaøi Ñaïi Sa-moân.

- Thöôøng hay chæ daïy lyù-thuyeát nhö vaäy.

_ Nhaân buoåi ñaøm-ñaïo ñoù, toâi toû ngoä maø nhaän-thöùc ñöôïc raèng: “Taâm khoâng ngaèn

meù” (laø Taâm Chôn-Nhö roäng lôùn bao-la voâ-löôïng voâ-bieân).

_ Roài töø ñoù toâi xuaát-gia theo Phaät, trí-tueä saùng suoát ngaøy caøng vieân-maõn maø ñaéc

phaùp “ñaïi-voâ-uùy” (laø khoâng coøn sôï seät nöõa, vì bieát toû thoâng, neân raát töï-taïi), thaønh baäc A-

La-Haùn, laøm Tröôûng-töû cuûa Phaät.

_ Ñoù laø nhôø Ñöùc Theá-Toân daïy doã tu-haønh vaø ôû trong Dieäu-phaùp Nhö-Lai. Phaùp-

thaân cuûa toâi ngaøy caøng hieån-hieän (loä roõ ra ngoaøi).

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi thì Nhaõn-thöùc (Taâm kieán) phaùt-sanh “Tri-kieán

quang-minh voâ-löôïng” (Söï thaáy bieát roõ thoâng, nhaän-thöùc chính-xaùc Thaät-Töôùng cuûa moïi

söï-vaät hieän-töôïng nhö Phaät).

_ Ñieàu aáy chöùng toû choã vieân-thoâng chaùnh-yeáu cuûa toâi giaùc-ngoä laø Nhaõn-thöùc.


GHI CHUÙ

Khi ngaøi Xaù-Lôïi-Phaát toû ngoä, lieàn boû ngoaïi-ñaïo haún, maø theo Phaät-phaùp luoân. Ngaøi

coù baøi Töù cuù keä möøng ñöôïc khai-taâm (vôõ loøng), neân sau naøy caùc chuøa, caùc nhaø tu-haønh

laáy ñoù laøm baøi keä khai-kinh:

Haùn-vaên Nghóa

- Voâ-thöôïng thaäm-thaâm vi-dieäu phaùp.

- Baù thieân vaïn kieáp nan tao-ngoä.

- Ngaõ kim kieán-vaên, ñaéc thoï-trì.

- Nguyeän giaûi Nhö-Lai chôn-thieät nghóa.

- Phaät-phaùp roäng saâu raát nhieäm-maàu.

- Traêm nghìn muoân kieáp khoù tìm caàu.

- Con nay nghe thaáy nguyeän thoï-trì.

- Nguyeän hieåu Nhö-Lai chôn-thieät nghóa.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 25

3.2 Ngaøi Phoå-Hieàn giaùc-ngoä do Nhó-thöùc.

Ngaøi Phoå-Hieàn ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Töø voâ-soá kieáp ñeán nay, toâi töøng laøm Phaùp-Vöông-Töû cuûa chö

Nhö-Lai nhieàu nhö caùt soâng Haèng.

_ Thaäp phöông chö Nhö-Lai, khi gaëp caùc ñeä-töû naøo coù taâm-ñòa Boà-Taùt, maø tu theo

haïnh Phoå-Hieàn, laø döïa theo ñöùc tinh-taán cuûa toâi, ñeàu laáy teân toâi laøm haïnh tu.

_ Baïch Ñöùc theá-Toân! Toâi chæ duøng Nhó-thöùc (taùnh nghe cuûa Taâm) maø phaân-bieät

choã nhaän bieát nguyeän-voïng cuûa chuùng-sanh.

_ Neáu caùch ngoaøi Haèng-sa theá-giôùi, khaép caùc phöông khaùc coù chuùng-sanh naøo

phaùt taâm Boà-Ñeà, tu haïnh Phoå-Hieàn, thì toâi lieàn côûi voi saùu ngaø öùng hieän traêm ngaøn thaân

hoùa-ñoä. Vò naøo coù tuùc-caên vieân-minh thì chaéc chaén thaáy toâi.

_ Vò naøo vöôùng nghieäp-chöôùng saâu daøy thì khoù thaáy toâi, nhöng toâi khoâng boû qua vò

aáy, maø trong thaàm laëng toâi laáy loøng ñaïi-töø xoa ñaàu an uûi, uûng-hoä khieán cho sôû-nguyeän

ñöôïc thaønh-töïu.

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, laø söû-duïng taâm nghe cuûa noäi-taâm, maø nhaän bieát töï-

taïi thoâng suoát thanh-tònh.

_ Ñieàu aáy chöùng toû choã vieân-thoâng chaùnh-yeáu cuûa toâi giaùc-ngoä laø Nhó-thöùc.

_ Neáu ai muoán ñöôïc troïn veïn coâng-ñöùc cuûa Phaät thì phaûi tu theo 10 ñieàu Haïnh-

nguyeän roäng lôùn cuûa Boà-Taùt Phoå-Hieàn. (Töùc laø laøm cho ba nghieäp thaân khaåu yù luoân luoân

trong saïch, laø nieäm nieäm thanh-tònh khoâng hôû.)

AÂm Nghóa Bieåu-tröng

1. Nhöùt giaû leã kænh chö

Phaät.

2. Nhò giaû xöng taùn Nhö-

Lai.

3. Tam giaû quaûng tu cung-

döôõng.

4. Töù giaû saùm-hoái nghieäp-

chöôùng.

5. Nguõ giaû tuøy hyû coâng-ñöùc.

6. Luïc giaû thænh chuyeån

phaùp-luaân.

- Moät laø leã kính chö Phaät.

- Hai laø khen ngôïi Nhö-Lai.

- Ba laø roäng tu cung-döôõng.

- Boán laø saùm-hoái nghieäp-

chöôùng.

- Naêm laø tuøy hyû coâng-ñöùc.

- Saùu laø thænh Phaät thuyeát-

phaùp.

- Rôøi traàn-lao, hieäp giaùc-

taùnh.(Boäi-traàn hieäp-giaùc)

- Luoân luoân tinh-taán haønh

theo Taùnh Giaùc.

- Taâm luoân luoân Tònh-Giaùc.

- Taâm luoân haèng-giaùc, maø

khoâng khôûi nieäm.

- Taâm haèng haønh theo caùc

haïnh xaû boû Ngaõ, Phaùp.

- Taâm-ñòa luoân haèng-giaùc

thanh-tònh.


7. Thaát giaû thænh Phaät truï

theá.

8. Baùt giaû thöôøng tuøy Phaät-

hoïc.

9. Cöûu giaû haèng thuaän

chuùng-sanh.

10. Thaäp giaû phoå giai hoài-

höôùng.

- Baûy laø thænh Phaät ôû laïi

ñôøi.

- Taùm laø thöôøng theo Phaät

hoïc.

- Chín laø haèng- thuaän lôïi-

laïc chuùng-sanh.

- Möôøi laø hoài-höôùng khaép

taát caû.

- Taâm-ñòa luoân haèng-giaùc,

haèng-tònh.

- Nieäm nieäm haïnh neát

trang-nghieâm thanh-tònh.

- Taâm haèng thanh-tònh, soi

ñöôøng lôïi laïc cho muoân loaøi

chuùng-sanh.

- Ñoùng chaët cöûa traàn-lao,

môû giaùc-taùnh, toûa saùng

möôøi phöông, laøm khaép caû

chuùng-sanh minh-taâm kieán-

taùnh.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 26

3.3 Ngaøi Toân-Ñaø-La Nan-Ñaø giaùc-ngoä do Tî-thöùc.

Ngaøi Toân-Ñaø-La Nan-Ñaø ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Ban sô toâi xuaát-gia nhaäp ñaïo theo Ñöùc Theá-Toân, tuy giöõ ñaày ñuû

giôùi-luaät, nhöng trong khi tu chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà) Taâm thöôøng taùn-loaïn, neân khoù thaønh

baäc voâ-laäu.

_ Nhôø Ñöùc Theá-Toân daïy toâi vaø oâng Cu-Si-La phaùp quaùn “hôi traéng” ôû choùt muõi.

_ Phaàn toâi thöïc-haønh trong 21 ngaøy, thaáy hôi thôû ra vaøo nhö khoùi, tinh-taán tu-taäp

trong moät thôøi-gian laâu, thì beân trong thaân-taâm ñöôïc saùng suoát, beân ngoaøi theá-giôùi roãng

khoâng, taát caû ñeàu trôû thaønh thanh trong, trong saùng nhö ngoïc Löu-Ly, töôùng khoùi daàn daàn

tieâu maát, hôi thôû ra vaøo nôi muõi hoùa thaønh “saéc traéng trong”.

_ Luùc giôø taâm-ñòa toâi ñöôïc khai-ngoä saùng suoát, caùc laäu döùt heát, hôi thôû ra vaøo saùng

toû thoâng suoát khaép möôøi phöông phaùp-giôùi, ñaéc quaû A-La-Haùn vaø ñöôïc Ñöùc Theá-Toân thoï-

kyù, veà sau vieân-chöùng quaû-vò Voâ-thöôïng Boà-Ñeà.

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, nhôn Tî-thöùc, toâi tu phaùp “Tieâu töùc”.

(Laø döùt hôi thôû, laø ban ñaàu coù nöông caùi ñoäng cuûa hôi thôû, thaáy coù ra, coù vaøo; sau

döùt choã ñoäng coù ra coù vaøo, chæ coøn töôùng khoâng ra vaøo, tòch-tónh thanh-tònh thanh trong

ñöùng laëng. Cöù theá noù daàn daàn loä chôn töôùng thaät, maø chöùng ñöôïc Voâ-thöôïng Boà-Ñeà.)

_ Ñieàu aáy chöùng toû choã vieân-thoâng chaùnh-yeáu cuûa toâi giaùc-ngoä laø Tî-thöùc thaønh-

töïu höõu-hieäu nhöùt.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 27

3.4 Ngaøi Phuù-Laâu-Na giaùc-ngoä do Thieät-thöùc.

Ngaøi Phuù-Laâu-Na Di-Ñaø-La-Ni Töû ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Töø nhieàu tieàn-kieáp ñeán nay, toâi coù bieän-taøi voâ-ngaïi (lyù-luaän thoâng

suoát), luoân thuyeát caùc phaùp “Khoå”, “Khoâng”, hieåu saâu, thoâng ñaït Thaät-Töôùng, cho ñeán

nhöõng phaùp-moân vi-maät (bí-maät vi-dieäu) cuûa Haèng-sa Nhö-Lai, toâi ñeàu dieãn giaûng dieäu-

nghóa cho Ñaïi-chuùng roõ, khoâng heà coù söï sai laàm vaø sôï seät.

_ Ñöùc Theá-Toân bieát toâi coù bieän-taøi quí baùu, neân giao cho toâi truyeàn-baù vaø giaùo-hoùa

(hoaèng-hoùa) ñaïo-phaùp, giuùp Phaät chuyeån Phaùp-luaân.

_ Gioïng noùi cuûa toâi khi thuyeát-phaùp gioáng nhö tieáng sö-töû roáng (Sö-töû hoáng) (Laø

tieáng thuyeát-phaùp haøng-phuïc Thieân-ma, ñaùnh baït taø-ñaïo, thaâu-phuïc ñoaïn-dieät moïi phieàn-

naõo), do ñoù toâi ñaéc quaû A-La-Haùn vaø ñöôïc Ñöùc Theá-Toân aán-chöùng cho toâi laø baäc Thuyeát-

phaùp ñeä-nhöùt.


_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, do Thieät-thöùc (ngaøi Phuù-Laâu-Na laáy Thieät-thöùc tu laø

laáy theo lôøi noùi phaùt aâm maø tu-chöùng), toâi haøng-phuïc ma oaùn, tröø tuyeät caùc laäu.

_ Ñieàu aáy chöùng toû choã vieân-thoâng chaùnh-yeáu cuûa toâi giaùc-ngoä laø Thieät-thöùc.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 28

3.5 Ngaøi Öu-Baø-Ly giaùc-ngoä do Thaân-thöùc.


_ Ngaøi Öu-Baø-Ly ñöùng daäy ñaûnh leã vaø

baïch Phaät: Baïch Ñöùc Theá-Toân! Chính toâi

theo Ñöùc Theá-Toân vaø tieãn ra khoûi thaønh ñeå

Ñöùc Theá-Toân xuaát-gia haønh ñaïo giaûi-thoaùt.

_ Phöông caùch thoaùt khoûi sanh-töû vaø

nghieäp-chöôùng troùi buoäc laø Ñaïo giaûi-thoaùt

(Ñaïo ñöa chuùng-sanh ñeán choã giaûi-thoaùt).

_ Toâi nghieäm xeùt Ñöùc Theá-Toân traûi qua

saùu naêm khoå-haïnh,

- haøng phuïc caùc ma-chöôùng,

- cheá-ngöï caùc ngoaïi-ñaïo,

- giaûi-thoaùt caùc laäu tham duïc cuûa theá-gian.

_ Nhìn xeùt trong saùu coõi chöa phaûi laø cöùu-

caùnh (muïc-ñích cuoái cuøng),

- maø muoán vöôït thoaùt phaûi bieát haøng phuïc

ñöôïc baûy loaïi ma nhö:

1. Ma Nguõ aám.

2. Ma aùi laø Luïc caên.

3. Ma duïc laø Luïc traàn.

4. Ma thöùc laø Luïc thöùc.

5. Ma sai khieán laø 10 Söû.

6. Ma troùi buoäc laø 10 Trieàn.

7. Ma phieàn-naõo laø Baùt phong.

- cheá-phuïc ñöôïc moïi söï laàm laãn laø laáy giaû

laøm thaät,

- xaû ly caùc söï dính maéc veà tình-caûm, öa

thích vaø caùc thöù duïc laïc laøm say loøng

ngöôøi.

_ Toâi chí-taâm thoï-trì (quyeát-taâm giöõ gìn)

giôùi-luaät cuûa Ñöùc Theá-Toân,

- töø 250 giôùi Tyø-khöu ñeán 3000 oai-nghi,

80000 teá-haïnh (haïnh vi-teá, raát nhoû),

- taùnh-nghieäp vaø giaù-nghieäp, thaûy ñeàu

thanh-tònh,

- neân thaân-taâm tòch-dieät vaø ñaéc quaû A-La-

Haùn.

_ Roài phaûi nguyeän giöõ gìn thaân-taâm thanh-

tònh (giôùi-luaät cho nghieâm),

- cho neân trong thaân-taâm chuùng ta giöõ

“Khoâng khôûi nieäm” (Voâ-nieäm), goïi laø Nhöùt

Taâm.

Thì giôùi ñöôïc thanh-tònh trang-nghieâm.

Thì Lyù-Söï Taùnh-Töôùng coù ñuû 3000 oai-

nghi töôùng maàu.

Vaø ñuû 80000 töôùng haûo toát ñeïp hieän ra.

- nhôø ñoù maø nghieäp chaùnh laø aùc-nghieäp do

Taâm giöõ vaø nghieäp phuï laø do traàn-caûnh trôï

duyeân laøm taêng tröôûng theâm aùc-nghieäp, taát

caû ñeàu trôû neân trong saùng vaø thanh-tònh,

- nhôø vaäy ngay ñoù thaân-taâm ñöôïc trong

saùng ñöùng laëng thaønh baát-sanh baát-dieät

(quaû A-la-Haùn).

_ Ñöùc Theá-Toân xem toâi nhö laø khuoân maãu pheùp-taéc trong Ñaïi-chuùng vaø aán-chöùng

cho toâi laø baäc Trì Luaät ñeä-nhöùt. Caû Ñaïi-chuùng cuõng quí troïng toâi nhö vaäy.


_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, do Thaân-thöùc, toâi nghieâm-trì giôùi-luaät (chuyeân-caàn

tu giôùi-luaät), do Giôùi sanh Ñònh, do Ñònh phaùt Tueä, neân thaân ñöôïc töï-taïi, taâm ñöôïc thoâng

suoát.

(Töùc beân ngoaøi thaân ñoái caûnh khoâng dính, beân trong taâm khoâng loaïn (taâm khoâng

khôûi), thì Thaân-thöùc khoâng choã gaù nöông, neân môùi ñuùng thaät laø giöõ giôùi thanh-tònh. Ñaây

môùi goïi laø chöùng ñaéc choã khoâng sanh.)

_ Ñieàu aáy chöùng toû choã vieân-thoâng chaùnh-yeáu cuûa toâi giaùc-ngoä laø Thaân-thöùc.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 29

3.6 Ngaøi Ñaïi Muïc-Kieàn-Lieân giaùc-ngoä do YÙ-thöùc.

Ngaøi Ñaïi Muïc-Kieàn-Lieân ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Luùc tröôùc toâi ñi khaát-thöïc, giöõa ñöôøng gaëp ba anh em cuûa oâng

Ca-Dieáp-Ba laø oâng Öu-Laâu-Taàn-Loa, oâng Giaø-Da, oâng Na-Ñeà thuyeát-phaùp cho toâi nghe veà

nghóa nhaân-duyeân thaâm-dieäu cuûa Ñöùc Theá-Toân.

_ Taâm toâi lieàn böøng ngoä roãng rang roäng lôùn thoâng suoát.

_ Ñöùc Theá-Toân thaáy nhö vaäy cho toâi laø baäc Voâ-thöôïng vaø laáy aùo Caø-sa maëc vaøo

thaân toâi, töùc thôøi raâu toùc toâi ñeàu ruïng heát, toâi ñaéc quaû A-La-Haùn, thaàn-thoâng phaùt-hieän

saùng suoát, coù khaû-naêng ñi khaép thaäp phöông phaùp-giôùi, khoâng coù choã naøo ngaên ngaïi.

_ Khoâng rieâng moät mình Ñöùc Theá-Toân khen ngôïi, maø chö Phaät ôû khaép möôøi

phöông cuõng ñeàu khen “thaàn-löïc (oai-löïc thaàn-thoâng) thanh-tònh vieân-minh”, töï-taïi voâ-uùy

cuûa toâi.

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, toâi xoay “yù-thöùc” trôû veà “taùnh saùng suoát traïm-

nhieân”, thì “Taâm quang phaùt-minh” (Taâm saùng thoâng suoát phaùt-khôûi), gioáng nhö loùng nöôùc

ñuïc laâu ngaøy trôû neân thanh-khieát (trong saïch).

_ Ñieàu aáy chöùng toû choã vieân-thoâng chaùnh-yeáu cuûa toâi giaùc-ngoä laø YÙ-thöùc höõu-hieäu

nhöùt.

ÑAÏI YÙ

Ñoaïn naøy ngaøi Muïc-Kieàn-Lieân thoâng suoát lyù Nhaân-duyeân laø moïi söï sanh ra do

nhieàu duyeân hôïp laïi, neân noù khoâng coù “töï-taùnh töï-theå”, taát caû (moïi söï) ñeàu laø huyeãn-voïng

khoâng thaät coù.

Neân thaân-taâm ñöôïc saùng suoát, thanh-tònh vieân-minh, töï-taïi voâ-uùy, truøm khaép khoâng

ngaên ngaïi, ñaéc quaû-vò toái-thöôïng.

Töø ñoù Ngaõ, Phaùp, vaø caùc nghieäp-chöôùng phieàn-naõo ñöôïc tieâu-tröø (dieät boû heát),

nieäm khôûi khoâng sanh, do khoâng coøn duøng YÙ-thöùc ñeå tu, maø duøng taâm tòch-tónh saùng suoát

môùi ngoä ñöôïc ñaïo, ñaéc quaû-vò A-La-Haùn.


1. _ Thöùc: laø duïng cuûa Caên, maø laïi laø chuû-theå nhaän-thöùc phaân-bieät vôùi traàn-caûnh.

2. _ Ñoù laø Luïc Thöùc (töùc saùu coâng-duïng cuûa saùu giaùc-quan):

- Naêm Thöùc ñaàu chæ laøm roõ vaät maø thoâi: - Taùnh thaáy cuûa Maét.

- Taùnh nghe cuûa Tai.

- Taùnh ngöûi cuûa Muõi.

- Taùnh neám cuûa Löôõi.

- Taùnh xuùc cuûa Thaân.

- Thöùc thöù saùu duøng ñeå hieåu bieát do phaân-bieät: - Taùnh tö-duy cuûa YÙ.


3. _ Naêm Thöùc ñaàu: laøm moâi-giôùi tieáp-xuùc vôùi traàn-caûnh beân ngoaøi, neân söï löôïng ñònh ñeå

nhaän-thöùc cuûa chuùng coù giôùi-haïn, töùc laø chæ laøm saùng roõ vaät maø thoâi. (Caùi naøy goïi laø caùi

bieát cuûa naêm Caên.)

_ Cho neân naêm Caên Thöùc naøy chaúng coù nhaän-ñònh phaân-bieät gì caû.

_ Do ñoù coâng-duïng cuûa naêm Thöùc ñaàu khoâng coù yù-nieäm, töùc laø khoâng coù: möøng giaän,

thöông yeâu, sôï gheùt, phaûi quaáy, toát xaáu, laáy boû, hôn thua v.v..., cho neân naêm Thöùc ñaàu

khoâng theå taïo nghieäp Thieän hay AÙc.

_ Nhöng naêm Thöùc ñaàu naøy, noù coøn bò hai taùnh phuï nhö:

- Tyû-löôïng : laø lìa hieän-löôïng.

- Phi-löôïng : chaúng lìa hieän-löôïng.

4. _ Neáu naêm Thöùc ñaàu cuøng chung khôûi vôùi “YÙ-thöùc”, maø chaúng lìa “caûnh” (töùc laø vaïn-

vaät), thì noù gaây ra söï sai quaáy hoaøn-toaøn ñoái vôùi Chôn-lyù (laø bieán thaønh AÙc), töùc ñoái caûnh

sanh tình.

5. _ Coøn naêm Thöùc ñaàu khoâng cuøng chung khôûi vôùi YÙ-thöùc, maø lìa caûnh (töùc laø vaïn-vaät),

thì söï nhaän-thöùc naøy coù theå ñuùng maø cuõng coù theå sai.

- Neân nhaän-thöùc ñuùng Chôn-lyù goïi laø “Thieän”.

- Nhaän-thöùc sai Chôn-lyù goïi laø “Baát-Thieän”, laø “AÙc”.

6. _ Töø nhaän-thöùc naøy, ta thaáy:

Thöùc: cuõng khoâng phaûi laø nguyeân-nhaân ñeå sanh ra Thieän hay AÙc, Toäi hay Phöôùc.

_ Toäi (AÙc): laø do baát-giaùc voâ-minh, do meâ.

_ Phöôùc (Thieän): thì chæ caàn bieát caûnh-giaùc.

_ Giaùc: caàn saùng suoát khoâng meâ, luoân trong saùng.

_ Cho neân goïi laø Tu.

7. _ Tu: chæ caàn caûnh-giaùc phieàn-naõo laø Tham saân si, nghi maïn chaáp (töùc 10 Söû, 10 Trieàn)

vaø ñeå taâm-trí saùng suoát maø nhaän ra ñöôïc:

- Theá naøo laø Ta (Chôn-Taâm).

- Theá naøo laø Baïn (Phöông-tieän).

- Theá naøo laø Giaëc (Voïng laø giaû).

_ Ñöøng ñeå keû giaëc cöôùp voâ-minh phieàn-naõo vaøo nhaø Chôn-Taâm thöôøng-truï, cöôùp phaù

söï-nghieäp Trí-tueä, Giaùc-ngoä, Giaûi-thoaùt cuûa ta.

_ Chæ caàn khoâng Meâ, thì Giaùc hieän.

_ Chæ caàn khoâng Voïng, thì Chôn saün coù.

8. _ Coøn Tu maø chuù-troïng nhaäp-thaát, ñoùng cöûa töï giam mình leã baùi “Truù daï luïc thôøi”.

_ Nguyeän tuïng boä kinh naøy, theà trì danh Phaät noï, hy-voïng khaán vaùi chö Phaät möôøi

phöông “Thuøy töø gia hoä”: Gia hoä cho con hieän-tieàn toäi dieät phöôùc sanh, thieän-caên taêng

tröôûng, vaø “Tha nhaät ñaéc A-Di-Ñaø thoï-kyù” ..., ñoù laø Tu theo caùi ñaïo caàu beân ngoaøi.

_ Luïc Toå Hueä-Naêng goïi haïng ngöôøi naøy la ø “Ngoaïi-ñaïo”. (Ngoaïi-ñaïo: laø caùi ñaïo hy-voïng

ôû tha-löïc, caùi ñaïo ngoài chôø sung ruïng vaøo mieäng.)

9. _ Neân Ñöùc Phaät töø xöa ñaõ töøng thoï-kyù cho chuùng ta raèng:

- Taát caû chuùng-sanh ñaõ thaønh Phaät. (Kinh Phaùp-Hoa)

- Taát caû chuùng-sanh seõ thaønh Phaät. (Kinh Hoa-Nghieâm)

_ Ñaõ thoï-kyù nhö vaäy maø chöa vöøa loøng, thoûa-maõn hay sao? maø coøn caàu “Tha nhaät ñaéc

A-Di-Ñaø thoï-kyù”!


10. _ Neân ngöôøi chöa hoïc, chöa hieåu bieát Chôn-lyù ñaïo Phaät, coøn tham-lam caàu xin thì coøn

coù lyù-do ñeå tha thöù. Chôù chuùng ta ñaõ hoïc, ñaõ hieåu bieát, maø coøn khoâng tin lôøi thoï-kyù cuûa

Ñöùc Phaät, maø coøn caàu, coøn xin, thì haõy ñeå loøng töï xeùt laáy ... .

GIAÛNG GIAÛI


Baûy vò tu quaùn Thaát ñaïi vieân-thoâng:

4.1 OÂ-Soâ Saéc-Ma quaùn Hoûa-ñaïi, chöùng A-La-Haùn.

4.2 Trì-Ñòa quaùn Ñòa-ñaïi, chöùng A-La-Haùn.

4.3 Nguyeät-Quang quaùn Thuûy-ñaïi, chöùng A-La-Haùn.

4.4 Löu-Ly-Quang quaùn Phong-ñaïi, chöùng A-La-Haùn.

4.5 Hö-Khoâng Taïng quaùn Khoâng-ñaïi, chöùng A-La-Haùn.

4.6 Di-Laëc quaùn Thöùc-ñaïi, chöùng A-La-Haùn.

4.7 Ñaïi-Theá-Chí quaùn Kieán-ñaïi, chöùng A-La-Haùn.

ÑOAÏN 30

4. Thaát ñaïi vieân-thoâng.

4.1 Ngaøi OÂ-Soâ Saéc-Ma giaùc-ngoä do Hoûa-ñaïi.

Ngaøi OÂ-Soâ Saéc-Ma hieäp-chöôûng ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Toâi thöôøng nhôù xöa ôû moät kieáp quaù-khöù, toâi coù taùnh tham duïc.

_ Baáy giôø, nhaèm thôøi Ñöùc Phaät Khoâng-Vöông truï-theá. (BT: Voâ-minh vaø taø-chaáp döùt

saïch, töùc laø Chôn-Taâm.)

_ Ñöùc Phaät Khoâng-Vöông Nhö-Lai baûo raèng: Nguoàn goác sanh ra löûa daâm maïnh, laø

do ña daâm, noù gaây ra aùc-nghieäp saâu daøy, maø bò cuoán vaøo bieån khoå sanh-töû, khoâng döùt.

_ Ñöùc Phaät Khoâng-Vöông daïy toâi tu pheùp quaùn-töôûng “hôi noùng” trong cô-theå chaïy

khaép töù-chi.

_ Toâi vaâng laøm qua moät thôøi-gian raát laâu, hôi noùng ñöùng laëng, roài phaùt saùng (ñaéc

thaàn-quang), tinh-thaàn saùng suoát, hoùa caùi “taâm ña daâm” thaønh löûa trí-tueä. Neân keå töø aáy,

Ñöùc Nhö-Lai ban cho toâi bieät-hieäu laø Hoûa-Ñaàu. (Töø löûa duïc maø chöùng quaû.)

_ Toâi duøng söùc “hoûa-quang tam-muoäi” (aùnh saùng chaùnh-ñònh) maø chöùng quaû A-La-

Haùn.

_ Toâi ñaõ phaùt ñaïi-nguyeän: Khi naøo coù moät Ñaáng Nhö-Lai ra ñôøi ñoä-sanh, toâi xin laøm

Löïc-só haàu caän ñeå haøng-phuïc ma-quaân ganh gheùt phaù-hoaïi. (YÙ noùi: Khôûi maø khoâng sanh

tình, sanh tình maø thanh-tònh (bieát maø khoâng chaáp)).

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, do Hoûa-ñaïi, toâi tu phaùp quaùn-töôûng caùc xuùc noùng

nôi thaân-taâm (quaùn hôi aám löu-thoâng khoâng ngaên ngaïi).

_ Neân caùc laäu tieâu-tröø, löûa daâm döùt tuyeät, chuyeån thaønh ñaïi trí-tueä toûa saùng raát xa

(Ñaïi-baûo dieäm trí-tueä), leân baäc Voâ-thöôïng Giaùc

_ Nhö vaäy chöùng toû choã vieân-thoâng cuûa toâi giaùc-ngoä laø Hoûa-ñaïi.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 31

4.2 Ngaøi Trì-Ñòa giaùc-ngoä do Ñòa-ñaïi.


_ Ngaøi Trì-Ñòa Boà-Taùt ñöùng daäy ñaûnh leã vaø

baïch Phaät: Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi nhôù ôû

moät tieàn-kieáp xöa coù Ñöùc Phaät Phoå-Quang

_ Boån-Taâm yeân laëng voán laø nguoàn trí-tueä

luoân luoân toûa saùng truøm khaép taát caû,


ra ñôøi,

- toâi xuaát-gia laøm Tyø-khöu;

- nhôø ñoù sanh caùc phöông-tieän trong saùng

thanh-tònh laøm nhieàu söï lôïi-ích;

- coù taùnh öa boá-thí theå-löïc cuûa mình,

- laäp coâng-quaû tu-kieàu (söûa caàu) boài-loä

(laøm ñöôøng),

- nhö baéc caàu qua soâng raïch cho ngöôøi

qua laïi,

- xuùc ñaát ñaép theo hai beân leà ñöôøng hoaëc

tu-boå laïi caùc ñöôøng goà gheà cho baèng

phaúng;

- do ñoù noù laø moät ñoäng-löïc maïnh taåy tröø

moïi meâ-chaáp,

- laø caàu noái laøm taêng-tröôûng ñaïo-taâm,

- luoân laáy trí-tueä soi saùng taâm-hoàn nhieàu

tham-duïc ñam-meâ,

- thöôøng vun ñaép caên laønh cho chuùng-

sanh, laøm cho chuùng-sanh ñöôïc thanh-

tònh;

- sieâng naêng laøm vieäc cöïc khoå nhö vaäy traûi

qua nhieàu ñôøi Phaät vaãn khoâng naõn chí löôøi

bieáng.

- haïnh laøm luoân luoân tinh-taán trong saùng

khoâng bao giôø ngöøng nghæ.

_ Toâi laïi coøn coù haïnh chòu khoù laøm phöôùc

böng vaùc giuøm ñoà vaät cho nhöõng ngöôøi ñi

chôï trong nhieàu kieáp.

_ Laïi coøn laäp haïnh voâ-taùc, laøm an vui cho

moïi ngöôøi khi caàn ñeán.

_ Trong thôøi-kyø coù Ñöùc Phaät Tyø-Xaù-Phuø ra

ñôøi,

- trong xöù muøa maøng bò thaát,

- ña-soá daân chuùng bò ñoùi khaùt,

- toâi gaéng coâng giuùp ñôõ chuyeân chôû cho

nhöõng ngöôøi taûn-cö caàu-thöïc,

- baát-luaän ñöôøng xa hay gaàn,

- khoâng bao giôø than thôû,

- neáu coù thoï tieàn,

- chæ laáy chuùt ít töôïng-tröng.

_ Maëc daàu taâm-trí truøm taát caû ñeàu töï-taïi,

trang-nghieâm thanh-tònh,

- nhöng vì voâ-minh neân khoâng bieát taïo

thieän, thaønh ít phöôùc,

- do ñoù chuùng-sanh thöôøng sanh phieàn-

naõo khoå ñau,

- muoán traùnh naïn caàn phaûi bieát xaû-thaân,

maø khoâng taïo nghieäp nöõa,

- baát keå khoâng-gian vaø thôøi-gian,

- loøng ñaõ quyeát khoâng bao giôø thoái chuyeån,

- neáu coù ñaït chuùt ít loøng khoâng töï-maõn,

- maø luoân luoân cho laø khoâng coù gì.

_ Nhôø coâng-haïnh cuûa toâi boá-thí theå-löïc

nhö vaäy trong voâ-soá kieáp,

- neân caûm-thoï phöôùc-baùo maïnh meõ luoân

luoân.

_ Nhôø tinh-taán vaø xaû ngaõ ôû nhieàu ñôøi,

- neân phöôùc trí luoân toûa saùng cuøng khaép.

_ Gaëp khi coù xe traâu sa laày xuoáng buøn,

- toâi keùo leân deã daøng,

- cöùu ngöôøi ra khoûi tai-naïn khoå sôû,

- goïi laø thaàn-löïc baït khoå.

_ Gaëp luùc chaùnh-phaùp suy-ñoài,

- neân kheùo duøng phöông-tieän ñöa qua deã

daøng,

- laøm cho ngöôøi ñöôïc tænh giaùc maø thoaùt

khoå,

- goïi laø dieäu tam-giôùi.

(laø qua khoûi tam-giôùi raát laï thöôøng.)

_ Trong thôøi-kyø aáy,

- coù moät vò Hoaøng-ñeá giaøu taâm ñaïo,

- thieát-laäp trai-ñaøn cung-döôõng Ñöùc Phaät

Tyø-Xaù-Phuø,

- toâi laøm coâng-quaû tu-boå vaø queùt töôùc laïi

nhieàu khoaûng ñöôøng cho baèng phaúng saïch

seõ ñeå Ñöùc Phaät ñi qua.

_ Cuõng cuøng moät taâm aáy,

- laïi khôûi taâm thieän laønh,

- laøm taâm ñöôïc trong saùng trang-nghieâm.

- ñaàu tieân laø xaû ly taát caû ñeå taâm ñöôïc ñònh,

thì caùc voïng tieâu-tröø, giaùc-taâm lieàn hieän.


_ Ñöùc Phaät Tyø-Xaù-Phuø ñaïi töø-bi thöông xoùt

toâi coù coâng-quaû cöïc-khoå trong voâ-soá kieáp

nhö vaäy,

- neân rôø ñaàu toâi,

- daïy toâi phaûi bieát san baèng taâm-ñòa thì taát

caû theá-giôùi ñòa-ñaïi ñeàu ñöôïc baèng phaúng.

_ Khi Chôn-Taâm thanh-tònh trang-nghieâm

ñaõ hieån baøy,

- thì trí-tueä voâ-taùc lan toûa khaép nôi,

- do ñoù taâm-ñòa ñöôïc bình thì taát caû caûnh-

ñòa ñeàu hoùa thaønh caûnh tònh-ñoä caû.

_ Nghe qua lôøi daïy cuûa Ñöùc Phaät Tyø-Xaù-

Phuø,

- taâm toâi khai thoâng saùng suoát,

- toâi quaùn-chieáu thaáy vi-traàn trong cô-theå,

cuøng taát caû vi-traàn taïo thaønh theá-giôùi beân

ngoaøi,

- hai thöù ñòa-ñaïi ñeàu khoâng sai bieät gì

nhau.

_ Taâm thanh-tònh trang-nghieâm ñöôïc thaám

nhuaàn roài,

- beân trong toûa saùng chieáu soi cuøng khaép,

- neân trong vaø ngoaøi baây giôø ñeàu cuøng moät

theå-taùnh khoâng khaùc,

- neân caû hai ñeàu laø moät, khoâng hai (baát-

nhò).

_ Ñaõ khoâng sai bieät thì thaân töùc theá-giôùi,

theá-giôùi töùc thaân, (töùc laø bình-ñaúng, thì

taùnh, töôùng, y nhau, thì thaân töùc laø theá-

giôùi, theá-giôùi töùc thaân.)

- töï-taùnh cuûa hai thöù ñòa-ñaïi (laø ñaát trong

thaân vaø ñaát beân ngoaøi theá-giôùi) khoâng

töông-khaéc,

- cho tôùi caùc thöù binh ñao cuõng chaúng coù

choã sôû-xuùc (xuùc chaïm, töùc choã ñeå sanh ra

söï xuùc).

_ Thì Vaät laø Taâm, maø Taâm laø Vaät, vì Taùnh

vaø Töôùng laø moät, khoâng khaùc nhau,

- do ñoù töï-taùnh cuûa hai laø moät, cuûa moät laø

hai; caû hai ñeàu khoâng choáng ñoái nhau vì

cuøng moät theå,

- cho tôùi trong caûnh ñang giaän hôøn khoå sôû,

cuõng chaúng coù choã ñeå sanh ra ñöôïc söï

xuùc chaïm.

_ Nhôø ñöùc-taùnh tu-taäp nhö vaäy trong nhieàu

kieáp neân toâi toû ngoä phaùp voâ-sanh nhaãn,

- ñaéc quaû A-La-Haùn,

- hoài-höôùng Phaät-thöøa, ôû trong haøng Boà-

taùt,

- nghe caùc Ñaáng Nhö-Lai tuyeân-thuyeát

Dieäu-Phaùp Lieân-Hoa vaø ôû trong Phaùp-Hoa

Hoäi,

- toâi laõnh-hoäi tröôùc tieân neân Ñaïi-chuùng suy

toân toâi laø baäc Thöôïng-Thuû (ñöùng ñaàu).

_ Nhôø sieâng naêng tinh-taán tu-taäp nhö vaäy

khoâng hôû maø ñöôïc toû ngoä choã khoâng sanh

khoâng dieät nöõa,

- maø chöùng ñöôïc quaû voâ-sanh (A-La-Haùn),

- laøm lôïi theâm coâng-ñöùc cho baûn-giaùc,

cuøng hoøa vaøo haïnh nhaãn töø,

- cuõng laø dieäu-phaùp ñeå chæ baøy cho thaáy roõ

Chôn-Taâm ñeå nhaäp vaøo Chôn-Taâm maø tu,

nhö hoa sen,

- toâi ñöôïc thoï-kyù thaønh baäc ñöùng ñaàu cuûa

haøng ñeä-töû Phaät, nhôø giaùc-ngoä Chôn-Taâm

ôû Phaùp-Hoa Hoäi.

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, do ñòa-ñaïi,

- toâi tu phaùp quaùn ñòa-ñaïi cuûa thaân vaø ñòa-

ñaïi cuûa theá-giôùi ñeàu bình-ñaúng, khoâng

khaùc nhau, voán laø Nhö-Lai-Taïng Taùnh chæ

tuøy voïng-nghieäp maø khôûi phaùp-traàn hö-

voïng,

- khi döùt saïch phaùp-traàn thì ñaày ñuû trí-tueä,

thaønh ñaïo Voâ-Thöôïng.

_ Nhö vaäy chöùng toû choã vieân-thoâng cuûa toâi

giaùc-ngoä laø ñòa-ñaïi.

_ Vaäy choã chöùng ñaïo laø do taâm bình ñoàng

theå,

- nöông theo taâm bình neân theá-giôùi ñoàng

moät theå khoâng khaùc, voán cuøng töø Nhö-Lai-

Taïng Taùnh maø ra (Chôn-Taâm). Tuøy theo

Giaùc vaø Meâ, neáu Meâ thì coù giaû caûnh öùng

theo löôïng maø thaønh,

- khi giaùc thì bieån laëng, voïng-nghieäp döùt

saïch, trí-tueä hieån baøy, ñaéc quaû Boà-Ñeà

chaùnh-ñaúng chaùnh-giaùc.

_ Ñoù laø choã vieân-maõn thaønh-töïu ñeàu do

bôûi Taâm bình voâ-truï.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 32

4.3 Ngaøi Nguyeät-Quang giaùc-ngoä do Thuûy-ñaïi.

Ngaøi Nguyeät-Quang ñoàng-töû ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Toâi nhôù xöa ôû moät kieáp quaù-khöù, coù Ñöùc Phaät Thuûy-Thieân xuaát-

theá ñoä-sanh, daïy baûo caùc vò Boà-Taùt tu phaùp thuûy-quaùn (quaùn nöôùc) ñeå vaøo caûnh-trí chaùnh-

ñònh (Tam-ma-ñeà).

_ Phaät baûo: Quaùn “Taùnh nöôùc”, noù khoâng gì laán cöôùp, laøm cho noù maát haún ñöôïc.

_ Toâi lieàn qua ùn xeùt “nöôùc” trong thaân nhö:

- nöôùc maét, nöôùc muõi, nöôùc daõi, nöôùc tieâu tieåu, moà hoâi, tinh-huyeát, v.v...,

- coù thöù ôû trong, coù thöù baøi-tieát ra ngoaøi, vaän-chuyeån khaùc nhau,

- nhöng ñeàu quaùn xeùt “moät taùnh nöôùc, ñoàng moät theå nhö nhau”.

_ Toâi nhaän thaáy taùnh nöôùc trong thaân vaø nöôùc ngoaøi theá-giôùi, cuøng caùc beå nöôùc

höông-thuûy, ôû caùc bieån taïi coõi Phuø-Traøng-Vöông (coõi luoân thay ñoåi) ñeàu bình-ñaúng, khoâng

sai khaùc.

_ Trong thôøi-kyø môùi tu-taäp, toâi thaønh-töïu phaùp “thuûy-quaùn” naøy, toâi chæ thaáy “taùnh

ñoàng cuûa nöôùc”, maø chöa thaáy ñöôïc “Thaân khoâng”. (Thaân voâ-ngaïi. Töùc laø chöa tieâu-hoùa

ñöôïc nöôùc ôû trong thaân.)

_ Neân trong thôøi-kyø ñoù, toâi laø moät Tyø-khöu, moät hoâm toâi ñang toïa thieàn ôû tinh-thaát,

coù moät soá ñeä-töû cuûa toâi, töø cöûa soå nhìn vaøo thaáy nöôùc traøn ngaäp tinh-thaát, chôù khoâng thaáy

vaät chi khaùc caû.

_ Trong soá ñeä-töû ngaây thô aáy, coù moät chuù tinh nghòch, laáy moät mieáng saønh lieäng voâ

nöôùc, khieán nöôùc xao ñoäng cho vui, roài boû ñi.

_ Ñeán khi toâi xuaát-ñònh, caûm thaáy ñau buïng gioáng nhö oâng Xaù-Lôïi-Phaát bò quæ gia-

haïi.

_ Toâi töï suy nghó, ñaõ ñaéc quaû A-La-Haùn, heát caùc duyeân beänh töø laâu roài, taïi sao

hoâm nay boãng nhieân bò ñau buïng, coù leõ coâng-phu thoái chuyeån chaêng?

_ Luùc baáy giôø chuù beù tinh nghòch aáy thaáy toâi ñang ngoài suy nghó, ñeán töï-thuaät coâng

vieäc lieán xaùo vaø xin laïy saùm-hoái.

_ Toâi baûo chuù aáy, töø nay veà sau ñöøng tinh nghòch nöõa maø mang toäi vaø ñôïi ñeán thôøi

thieàn-ñònh keá tieáp cuûa toâi, khi thaáy nöôùc traøn ngaäp tinh-thaát thì töùc khaéc môû cöûa böôùc vaøo,

löôïm mieáng saønh vaø lieäng trôû ra ngoaøi saân.

_ Chuù aáy y nhö theá maø laøm (y giaùo phuïng-haønh). Nhôø nhö vaäy khi toâi xuaát-ñònh,

khoâng coøn ñau buïng nöõa, thaân-theå ñöôïc bình-phuïc.

_ Traûi qua voâ-löôïng kieáp, gaëp ñöôïc voâ-löôïng Phaät, toâi ñeàu tu phaùp thuûy-quaùn maø

chöa chöùng-ngoä. Maõi ñeán ñôøi Ñöùc Nhö-Lai Sôn-Haûi Töï-Taïi Thoâng-Vöông, toâi môùi vieân-

thaønh phaùp thuûy-quaùn. (Chöùng ñöôïc Thaân Khoâng, laø giaûi-thoaùt caùi thaân.)

_ Baáy giôø toâi thaáy roõ taùnh nöôùc ôû trong thaân cho tôùi taùnh nöôùc ôû ngoaøi thaäp phöông

theá-giôùi, cuõng nhö höông-thuûy haûi-taùnh, ñeàu ñoàng moät taùnh Chôn-Khoâng (Chôn-Taâm)

khoâng hai khoâng khaùc.

_ Nay ñöôïc Ñöùc Theá-Toân aán-chöùng cho toâi hieäu laø Ñoàng-Chôn (Ñöùc lôùn, thuaàn-

chôn nhö ñöùa treû) döï vaøo haøng Boà-Taùt.

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, nhôø quaùn taùnh nöôùc dung thoâng maø chöùng ñöôïc

voâ-sanh nhaãn, vieân-maõn Boà-Ñeà.

_ Nhö vaäy chöùng toû choã vieân-thoâng giaùc-ngoä cuûa toâi laø Thuûy-ñaïi.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 33

4.4 Ngaøi Löu-Ly-Quang Phaùp-Vöông-Töû giaùc-ngoä do Phong-ñaïi.

Ngaøi Löu-Ly-Quang Phaùp-Vöông-Töû ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:


_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi nhôù xöa ôû moät

kieáp quaù-khöù coù Ñöùc Phaät Voâ-Löôïng

Thinh ra ñôøi, (nghe töï taâm)

- khai-thò taâm Boån-Giaùc Chôn-Nhö dieäu-

minh cho chö Boà-Taùt tu phaùp quaùn theá-giôùi

vaø thaân chuùng-sanh ñeàu laø voïng-duyeân,

nhö söùc gioù lay chuyeån.

_ Chuùng-sanh voán saün coù tieáng töï-taâm

huyeàn-dieäu, khi noù ñaõ phaùt-khôûi ra,

- thì noù laøm giaùc-ngoä thoâng suoát caùc coõi

chuùng-sanh höõu-tình bieát roõ Thaät-Töôùng

caùc hieän-töôïng do voïng-duyeân laäp thaønh,

gioáng nhö: ñieän chôùp, gioù thoåi maây tan maø

thoâi.

_ Rieâng toâi, luùc baáy giôø,

- toâi quaùn theá-giôùi an laäp, (quaùn khoâng-

gian an laäp)

- quaùn theá-giôùi bieán-ñoäng, (quaùn thôøi-gian

troâi ñi maõi)

- quaùn thaân: khi ñoäng, khi tònh.

- quaùn taâm: nieäm tröôùc dieät, nieäm sau

sanh.

_ Chaúng nhöõng theá, maø toâi laïi coøn:

- bieát moïi söï hình-thaønh trong vuõ-truï,

- moïi söï thay ñoåi trong khoâng-gian vaø thôøi-

gian khoâng ngöøng,

- cho ñeán söï sanh-dieät cuûa Saéc-aám,

- vaø söï döøng nieäm, khôûi nieäm cuûa thaân-

taâm.

_ Toâi nhaän ñònh taùnh ñoäng cuûa theá-giôùi vaø

thaân-taâm khoâng phaûi hai theå, töùc laø khoâng

phaûi sai-bieät.

_ Laïi coøn bieát roõ moïi taùnh bieán-ñoäng cuûa

vuõ-truï, theá-giôùi vaø thaân-taâm voán khoâng hai

theå (voán laø moät khoâng khaùc).

_ Toâi hieåu roõ taùnh ñoäng, khi ñeán khoâng

bieát töø choã naøo, khi lui ñi khoâng bieát chaïy

veà ñaâu, töùc laø taùnh ñoäng khoâng coù choã

phaùt-khôûi vaø nöông döïa chaúng khaùc chi

phong-löïc, ñoù laø thuoäc veà hö-voïng.

_ Neân taùnh bieán-ñoäng thì khoâng hình:

- khi sanh ra, thì khoâng bieát töø ñaâu sanh,

- khi veà, thì cuõng khoâng coù choã naøo ñeå veà,

Neân taùnh bieán-ñoäng khoâng choã phaùt-

xuaát vaø gaù nöông, chaúng khaùc chi aûnh

hieän doái gaït, nhö gioù thoaûng, taát caû ñeàu laø

huyeãn-aûo maø thoâi.

_ Thaäp phöông vi-traàn chuùng-sanh ñieân-

ñaûo cuõng laø hö-voïng,

- cho tôùi taát caû chuùng-sanh trong tam-thieân

ñaïi-thieân theá-giôùi, trong möôøi phöông

phaùp-giôùi ñeàu do söùc “gioù voïng-duyeân” maø

thaønh, roài cuøng sanh-hoaït nhau trong

“Taùnh Giaùc dieäu-minh” Chôn-Taâm minh-

dieäu (töùc töø Chôn-Taâm duïng ra, caùi duïng

ra cuõng laø Chôn-Taâm),

- gioáng nhö haøng vaïn con muoãi trong moät

caùi bình thuûy-tinh, cuøng soáng keâu vo vo

aàm æ, aøo aøo, roái rít vôùi nhau, maø khoâng töï

bieát.

_ Trong möôøi phöông choã nhoû nhöùt laø moät

nieäm khôûi meâ-loaïn, cuõng laø huyeãn-voïng

khoâng thaät,

- cho ñeán chuùng-sanh trong tam-thieân ñaïi-

thieân theá-giôùi ôû trong thaäp phöông phaùp-

giôùi cuõng laø huyeãn-voïng caû. Nhöng taát caû

cuõng ñeàu do Chôn-Taâm sanh ra, roài hoaït-

ñoäng trong phaïm-vi cuûa Chôn-Taâm maø

khoâng hay bieát,

- gioáng nhö trong moãi thaân-taâm cuûa moãi

chuùng-sanh ñeàu coù chöùa haøng trieäu nieäm

luoân sanh-dieät trong phaïm-vi nhoû heïp, maø

thaønh caùc voïng-töôûng meâ-loaïn maø khoâng

töï bieát.


_ Nhôø Hoàng-aân cuûa Ñöùc Phaät Voâ-Löôïng

Thinh daïy doã,

- toâi tu phaùp quaùn nhö vaäy qua moät thôøi-

gian, ñaéc voâ-sanh nhaãn,

- Taâm Boån-Giaùc Chôn-Nhö cuûa toâi thoâng

suoát,

- thaáy ñöôïc quoác-ñoä cuûa Ñöùc Nhö-Lai Baát-

Ñoäng ôû phöông Ñoâng

- vaø ñöôïc Ñöùc Nhö-Lai aán-chöùng cho laøm

Phaùp-Vöông-Töû. (laø Boà-Taùt coù khaû-naêng

laõnh-thoï ñaày ñuû giaùo-phaùp cuûa Phaät, thay

Phaät truyeàn-baù giaùo-phaùp y nhö Phaät.)

_ Nhôø ñöôïc tieáng töï-taâm huyeàn-dieäu khai

môû,

- toâi thoâng suoát, neân laáy choã baát-ñoäng

haønh moät thôøi-gian laâu thì ñaït ñöôïc choã

khoâng sanh khoâng dieät,

- thì boån-giaùc hieän-tieàn thoâng suoát,

- nhìn thaáy ñöôïc caûnh-giôùi Tònh-ñoä (Chôn-

Taâm) nhö-nhö baát-ñoäng hieän ra khai saùng

muoân loaøi,

- baáy giôø, vò naøy cuøng Nhö-Lai laø moät, neân

ñöôïc thoï laõnh giaùo-phaùp cuûa chö Phaät

quyeàn-thöøa, truyeàn-baù giaùo-phaùp khoâng

sai soùt.

_ Traûi qua nhieàu kieáp, toâi chí-thaønh phuïng-

söï chö Phaät, neân thaân-taâm toâi ñöôïc

quang-minh an-laïc, töï-taïi voâ-ngaïi.

_ Daàu traûi qua nhieàu kieáp soá maø vaãn haèng

giaùc, neân thaân-taâm luùc naøo cuõng toûa saùng

töï-taïi voâ-ngaïi.

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, do “Phong-ñaïi”, toâi quan-saùt Phong-löïc (löïc

chuyeån-ñoäng cuûa gioù) noù khoâng coù töï-theå (töï noù khoâng coù thöïc), neân toû ngoä Taâm Boà-Ñeà

maø tu-chöùng chaùnh-ñònh, kheá-hieäp vôùi chö Phaät truyeàn taâm boån-giaùc.

_ Nhö vaäy chöùng toû choã vieân-thoâng cuûa toâi giaùc-ngoä laø “Phong-ñaïi”.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 34

4.5 Ngaøi Hö-Khoâng Taïng giaùc-ngoä do Khoâng-ñaïi.

Ngaøi Hö-Khoâng Taïng Boà-taùt ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:


_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi nhôù ôû moät kieáp

quaù-khöù, Ñöùc Theá-Toân vaø toâi ñoàng ñaéc

thaân voâ-bieân ôû quoác-ñoä giaùo-hoùa cuûa Ñöùc

Phaät Ñònh-Quang.

_ Trong theå-taùnh Chôn-Nhö, taát caû Thaùnh

phaøm ñoàng moät theå laø Tòch-Chieáu (Ñònh-

Quang).

_ Thôøi baáy giôø toâi caàm boán ñaïi baûo-chaâu

chieáu saùng coõi Phaät möôøi phöông nhieàu

nhö vi-traàn ñeàu hoùa thaønh hö-khoâng.

_ Thaân töù ñaïi hoùa thaønh baûo-chaâu truøm

khaép möôøi phöông, cho ñeán voâ-soá Phaät-

quoác cuõng roãng rang ñoàng theå voâ-bieân.

_ Laïi töø Boån-Taâm saùng suoát thaønh ñaïi-

vieân

- vaø ôû giöõa göông phoùng ra möôøi ñaïo haøo-

quang vi-dieäu soi khaép thaäp phöông hö-

khoâng,

- khieán caùc coõi Traøng-Vöông (cao saùng

nhöùt) an-laïc hoøa-hieäp nôi caûnh vaø nhaäp

vaøo thaân toâi.

_ Coøn Boà-Ñeà Taâm voán saùng suoát gioáng

nhö caùi kính troøn lôùn,

- töø giöõa trung-taâm Boà-Ñeà (Chôn-Taâm)

sanh ra möôøi caûnh-trí thaät maàu-nhieäm

chieáu soi khaép möôøi caûnh-giôùi khoâng ngaên

ngaïi,

- khieán cho thaân toâi vaø caùc coõi trôû neân voâ-

cuøng cao saùng thanh-tònh, hoøa thaønh moät

theå duy-nhöùt, Taùnh Töôùng ñeàu Khoâng.

_ Vì theá thaân ñoàng vôùi hö-khoâng,

_ Neân Taùnh vaø Töôùng ñoàng theå vôùi Chôn-

Nhö,


- khoâng coù chi ngaên ngaïi,

- neân thaân toâi kheùo vaän-duïng haøi-hoøa vaøo

caùc coõi nöôùc nhieàu nhö vi-traàn,

(1) roäng laøm Phaät-söï,

(2) haèng thuaän roäng raõi,

(3) cöùu-ñoä chuùng-sanh.

(Coù thaàn-löïc lôùn lao)

- khoâng coøn gì ñeå chöôùng ngaïi maø thoâng

suoát,

- neân deã hoøa vaøo caùc coõi nöôùc voâ-bieân. (Vì

cuøng vôùi Chôn-Nhö Phaùp-thaân laø moät.)

Ñaây môùi goïi laø:

(1) Vaøo nhaø Nhö-Lai: môû taâm töø-bi, ban vui

cöùu khoå taát caû chuùng-sanh. (goïi laø döùt

nieäm)

(2) Maëc aùo Nhö-Lai: nhu-hoøa nhaãn-nhuïc,

duïng ra ñeàu lôïi-ích cho moïi ngöôøi maø

khoâng dính maéc. (Chôn-Nhö hieän)

(3) Ngoài toøa Nhö-Lai: tri-kieán Nhö-Lai.

(Bieát toång-töôùng cuûa caùc phaùp laø voâ-

töôùng, laø nhö-nhö.) Goïi laø phaùp Khoâng

(tòch-tònh).

_ Sôû-dó thaønh-töïu ñöôïc thaàn-löïc vó-ñaïi ñoù

laø nhôø toâi quaùn-töôûng töù-ñaïi khoâng coù choã

nöông döïa (sôû-y),

- voán do voïng-töôûng maø thaáy coù sanh coù

dieät maø thoâi.

_ Söï thaønh-töïu ñöôïc nhö vaäy laø nhôù thaáu

roõ thoâng suoát “Thaät-Töôùng” taùnh cuûa töù-

ñaïi voán khoâng choã gaù nöông, taát caû ñeàu laø

huyeãn-voïng,

- bôûi do voâ-minh maø sanh voïng-giaùc, neân

caûm thaáy döôøng nhö noù coù sanh coù dieät

nhö thaät vaäy.

_ Toâi laïi quaùn-töôûng hö-khoâng vaø Phaät-

quoác chaúng phaûi hai, goác ñoàng moät theå,

- do ñoù toâi trôû neân saùng suoát vaø ñaéc voâ-

sanh nhaãn.

_ Do quaùn-saùt thoâng suoát toû ñöôïc hö-

khoâng vaø Phaät-quoác voán cuøng moät theå,

khoâng phaûi hai,

- do ñoù Taâm Boà-Ñeà ñaõ lìa ñöôïc heát Kieán-

Tö-hoaëc, Laäu-hoaëc vaø Voâ-minh-hoaëc roài,

thì Taâm toâi ñöôïc saùng suoát voâ-ngaïi, neân

ñöôïc quaû-vò laø baát-sanh baát-dieät.

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, do “Khoâng-ñaïi”, toâi quaùn-töôûng “hö-khoâng voâ-bieân”,

nhaäp caûnh-trí “chaùnh-ñònh” (Tam-ma-ñeà), ñöôïc thaàn-löïc huyeàn-dieäu quang-minh vieân-maõn.

(Thaønh-töïu ñöôïc Chôn-Taâm thoâng suoát thanh-tònh.

_ Nhö vaäy chöùng toû choã vieân-thoâng cuûa toâi giaùc-ngoä laø “Khoâng-ñaïi”.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 35

4.6 Ngaøi Di-Laëc giaùc-ngoä do Thöùc-ñaïi.

Ngaøi Di-Laëc Boà-Taùt ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:


_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi nhôù caùch nhieàu

kieáp tröôùc ñaây, ôû moät kieáp quaù-khöù coù Ñöùc

Phaät Nhaät-Nguyeät-Ñaêng-Minh ra ñôøi.

_ Töø tröôùc ñeán nay theå-taùnh luoân luoân tòch-

tónh thanh-tònh trong saùng roãng rang, maø

nôi ñoù haèng saün ñuû baûn-giaùc cuûa muoân

loaøi, luoân luoân chieáu saùng.

_ Toâi xuaát-gia theo Phaät,

_ Toâi lìa traàn-caûnh, theo boån-giaùc,

(boäi traàn hieäp giaùc)


- nhöng chæ coù thaân xuaát-gia,

(töùc taâm coøn meán ñôøi.)

- chôù loøng traàn chöa röûa saïch,

(töùc coøn öa danh-voïng giaøu sang.)

- coøn tham danh-voïng

- phuù-quí vinh-hoa ôû theá-gian,

- thích giao-thieäp,

- vaõng-lai thaân-caän vôùi caùc nhaø quyeàn-theá

sang giaøu.

- nhöng chæ laøm theo beà ngoaøi,

(laøm theo hình-thöùc cuûa saéc-töôùng maø

thoâi.)

- coøn trong taâm-taùnh vaãn oâ-nhieãm, ham

muoán duïc-laïc, chöa tröø boû ñöôïc,

- neân voïng-nghieäp phaùt-sanh öa thích, noù

che ñaäy Boån-Taâm,

- noù loâi cuoán vaøo duïc-laïc nhö: caûnh giaøu

sang danh-döï ôû theá-gian giaû doái ñau khoå,

- neân phaûi thuø-taïc qua laïi trong caûnh giaû

doái meâ môø,

- roài tôùi lui thaân thieát vôùi theá-löïc giaøu sang,

meâ-muoäi chaïy theo caûnh tieàn-traàn, cuõng

bôûi nöông chìu theo voïng-thöùc maø ra.

(YÙ noùi tröôùc khi sanh ra, Chôn-Taâm ñaõ

saün coù; maø queân Chôn-Taâm, laøm theo

voïng-thöùc, roài cho noù laø taâm mình, neân

luoân chaïy theo caûnh, meâ traàn.)

_ Thôøi baáy-giôø Ñöùc Phaät Nhaät-Nguyeät-

Ñaêng-Minh daïy toâi tu phaùp-moân Duy-Taâm-

Thöùc ñeå vaøo caûnh-trí chaùnh-ñònh.

_ Ngay luùc ñoù (nhöùt-thôøi) nhôø coù aùnh saùng

boån-giaùc cuûa muoân loaøi phaùt-khôûi, maø toâi

nhaän thaáy ñöôïc caùi giaùc töï-taâm cuûa caûnh-

trí Chôn-Nhö.

_ Nhôø traûi qua voâ-soá kieáp, toâi giöõ tu phaùp-

moân Duy-Taâm-Thöùc,

- heát loøng phuïng thôø haèng-sa Nhö-Lai,

- neân döùt tuyeät ñöôïc caùi voïng-taâm tham-

luyeán danh-saéc aáy.

_ Traûi qua moät thôøi-gian laâu toâi tu nhö vaäy,

laø laáy caùi “bieát töï-taâm” ñeå haønh,

- töùc laø giöõ nhöùt nieäm khoâng sanh,

- nhôø vaäy maø döùt tuyeät ñöôïc voâ-minh, thì

caùc voïng-taâm tham-luyeán danh-saéc aáy

khoâng coøn nöõa.

_ Ñeán khi Ñöùc Phaät Nhieân-Ñaêng xuaát-theá

ñoä-sanh,

- toâi ñaéc “Thöùc-taâm chaùnh-ñònh, Voâ-

Thöôïng dieäu-vieân”.

_ Neân luùc naøy trí saùng xuaát-hieän luoân

chieáu toûa khoâng döùt,

- maø chöùng ñöôïc “Chaùnh-ñònh taâm-thöùc

trong saùng tam-muoäi”, quaû-vò toái-thöôïng

dieäu vieân-maõn.

_ Toâi hieåu roõ caùc quoác-ñoä cuûa chö Phaät

giaùo-hoùa ôû khaép hö-khoâng hoaëc thanh-

tònh, hoaëc ueá-tröôïc ñeàu do taâm bieán-hieän

caû.

_ Neân baáy giôø toâi thaáu roõ caùc nöôùc cuûa

chö Phaät giaùo-hoùa ôû khaép hö-khoâng, hoaëc

thanh-tònh, hoaëc ueá-tröôïc, hoaëc coù, hoaëc

khoâng, ñeàu do thöùc-taâm sanh ra caû.

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Vì thaáu-trieät phaùp

ñònh Duy-Taâm thöùc nhö vaäy neân töø Boån-

Giaùc Chôn-Nhö öùng-hieän voâ-löôïng hoùa-

thaân Nhö-Lai cöùu-ñoä chuùng-sanh.

_ Do thaáu roõ caùc phaùp ñeàu chæ do Taâm, töùc

töø Boån-giaùc Chôn-Nhö, öùng-hieän voâ-löôïng

Hoùa-thaân Nhö-Lai, maø ñöa chuùng-sanh

qua bôø giaùc.

(Töùc duïng ra maø khoâng dính maéc, goïi laø

“Tuøy duyeân baát bieán”.)

_ Nay toâi ñöôïc thoï-kyù boå-xöù laøm Phaät.

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, do Thöùc-ñaïi, toâi quan-saùt thaäp phöông chuùng-sanh

ñeàu Duy-Thöùc, neân thöùc-taâm (caùi bieát cuûa Chôn-Taâm) saùng suoát vieân-maõn, döùt saïch caùc


töôùng meâ-chaáp chuyeàn noái, caàu caïnh danh-lôïi, voïng-töôûng ñieân-ñaûo, vaøo caûnh-trí toaøn-

chôn (Chôn-Taâm), ñaéc quaû-vò voâ-sanh nhaãn (khoâng sanh-dieät).

_ Nhö vaäy chöùng toû choã vieân-thoâng cuûa toâi giaùc-ngoä laø Thöùc-ñaïi.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 36

4.7 Ngaøi Ñaïi-Theá-Chí giaùc-ngoä do Kieán-ñaïi.


_ Ngaøi Ñaïi-Theá-Chí Phaùp-Vöông-Töû vaø 52

vò Boà-Taùt phaùp-höõu vôùi ngaøi ñoàng ñöùng

daäy cung-kính laïy Phaät, roài ngaøi Ñaïi-Theá-

Chí baïch Phaät:

_ Ngaøi Phaùp-Vöông-Töû laø vò Ñaïi Boà-taùt ñaõ

thoâng suoát giaùo-lyù cuûa Phaät, ñöôïc thay theá

Phaät truyeàn-baù Chôn Giaùo-lyù cuûa Phaät, töùc

luoân ñem Trí-giaùc vaø ñoàng-haønh vôùi 52

phaùp tu, laøm cho chuùng-sanh mau choùng

ñeán Nieát-Baøn giaûi-thoaùt.

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi nhôù caùch Haèng-

sa kieáp tröôùc ñaây, ôû moät kieáp quaù-khöù, coù

Ñöùc Phaät Voâ-Löôïng-Quang xuaát-theá, ñöùng

ñaàu trong soá thaäp nhò Nhö-Lai lieân-tuïc ñoä-

sanh, sau roát laø Ñöùc Phaät Sieâu-Nhaät-

Nguyeät-Quang.

_ Trong thôøi-kyø ñoù coù Ñöùc Phaät Voâ-Löôïng-

Quang xuaát-theá (A-Di-Ñaø Phaät) (AÙnh saùng

töø Chôn-Taâm toûa ra) kieáp soáng laâu daøi voâ-

löôïng, laïi nöõa haøo-quang (Trí-tueä) saùng

suoát voâ-cuøng voâ-taän, neân noái tieáp nhau coù

12 danh-hieäu ñeàu laø Quang (Trí saùng)

trong moät kieáp (laø moät nieäm töï-taùnh).

(Bieåu-tröng): Trong moät thôøi, laø trong moät

nieäm töï-taùnh, tònh-nieäm noái tieáp ôû töï-taùnh

Phaät (laø Trí luoân giaùc) taïo thaønh moät chuoãi

lieân-tuïc saùng suoát (12 vò Nhö-Lai).

Daàu trong khoaûng khaûy ngoùn tay khoâng

nghó tôùi theá-gian nguõ duïc, thì voâ-löôïng

quang vaãn töï phaùt-minh (laø trí-giaùc luoân

phaùt saùng, neân goïi laø voâ sôû-ñaéc, vì caùi trí-

giaùc voán luoân saün coù).

12 vò Nhö-Lai Bieåu-tröng

1. Voâ-Löôïng-Quang Nhö-Lai.

2. Voâ-Bieân-Quang Nhö-Lai.

3. Voâ-Ngaïi-Quang Nhö-Lai.

4. Voâ-Ñoái-Quang Nhö-Lai.

5. Dieäm-Vöông-Quang Nhö-Lai.

6. Thanh-Tònh-Quang Nhö-Lai.

1. AÙnh saùng trí-tueä nhieàu chaúng coù haïn

löôïng.

2. AÙnh saùng trí-tueä khoâng ngaèn meù.

(Chieáu ñeán ñaâu thì giaûi-thoaùt cho

chuùng-sanh ñeán ñoù.)

3. AÙnh saùng trí-tueä khoâng chöôùng ngaïi,

choã naøo cuõng soi tôùi.

(Laáy trí Töø maø ban vui.)

4. AÙnh saùng trí-tueä troåi thaéng hôn heát,

khoâng chi ñoái choïi noãi.

(Laáy trí Bi deïp caùc khoå.)

5. AÙnh saùng trí-tueä toûa saùng hôn heát.

(Laáy aùnh saùng laøm tieáng, laø ÖÙng-hoùa

Thaân.)

6. AÙnh saùng trí-tueä raát trong saïch, khoâng


7. Hoan-Hyû-Quang Nhö-Lai.

8. Trí-tueä-Quang Nhö-Lai.

9. Baát-Ñoaïn-Quang Nhö-Lai.

10. Nan-Tö-Quang Nhö-Lai.

11. Voâ-Xöng-Quang Nhö-Lai.

12.Sieâu-Nhöït-Nguyeät-Quang Nhö-Lai.

dính moät maûy bôïn nhô.

(Lìa caû hai caáu-nhieãm vaø thanh-tònh thì

trong saùng töï hieån baøy.)

7. AÙnh saùng trí-tueä raát vui söôùng.

(Ai ñöôïc chieáu vaøo mình, thì khieán

ngöôøi ñoù thoï-duïng sanh hoan-hyû lôùn.)

8. AÙnh saùng trí-tueä phaù tan caùc hoaëc.

(Trí-tueä chieáu tôùi ñaâu thì ñaùnh tan caùc

meâ duïc toái taêm, chuùng-sanh trôû neân saùng

suoát minh-maãn.)

9. AÙnh saùng trí-tueä thöôøng coøn, chaúng

ñoaïn döùt.

(Luùc naøo cuõng chieáu saùng maõi khoâng

döùt.)

10. AÙnh saùng trí-tueä chaúng nghó baøn noåi.

(Töùc khoâng ai coù theå suy xeùt cho cuøng,

tröø Phaät ra maø thoâi.)

11. AÙnh saùng trí-tueä toûa ra 100 caùnh,

chaúng theå noùi noåi, vaø aùnh saùng naøy rôøi

khoûi caùc töôùng, khoâng theå bieát cho cuøng.

12. AÙnh saùng trí-tueä naøy vöôït hôn maët trôøi

maët traêng.

(Vì maët trôøi maët traêng chaúng soi tôùi

nhöõng vaät bò ngaên bít, chaúng chieáu tôùi nuùi

Thieát-vi mieàn Ñòa-nguïc, chaúng chieáu tôùi

Taâm-yù cuûa ngöôøi ta.)


_ Toâi nhôø Hoàng-aân cao-caû cuûa Ñöùc Phaät

Sieâu-Nhaät-Nguyeät-Quang daïy cho toâi tu

phaùp nieäm Phaät Tam-Muoäi. (Nhöùt-taâm baát-

loaïn, töùc laø khoâng khôûi nieäm nöõa.)

_ Nhôø Trí-giaùc naøy maø nhaäp vaøo Boån-giaùc

thanh-tònh vaéng laëng, nieäm khoâng sanh-

khôûi, neân luùc naøo cuõng Giaùc vaø Giaùc goïi laø

nhôù Phaät nieäm Phaät Tam-muoäi.

Daàu trong moät tònh-nieäm, noù noái tieáp nhau

luoân tònh saùng cuøng khaép, khoâng ngaên

ngaïi voâ-taùc, maø choã naøo cuõng soi tôùi, noù

laøm cho chuùng-sanh ñöôïc an vui heát khoå.

AÙnh saùng ñoù hoùa thaønh lôøi noùi, thaønh phaùp

vi-dieäu, noù laøm tan caùc caáu-tònh, khieán

ngöôøi sanh hoan-hyû lôùn. Trí-tueä trôû neân

saùng suoát minh-maãn khoâng döùt, maø khoâng

ai nghó baøn noãi, vì noù rôøi khoûi caùc töôùng vaø

vöôït haún hôn maët trôøi maët traêng.

Ai maø haønh ñöôïc nhö vaäy goïi laø tu phaùp

nieäm Phaät tam-muoäi (laø khoâng khôûi nieäm

nöõa).

_ Ñöùc Sieâu-Nhaät-Nguyeät-Quang coù daïy: Ví

nhö coù hai ngöôøi, moät ngöôøi chuyeân nhôù,

moät ngöôøi chuyeân queân, hai ngöôøi nhö

vaäy, daàu coù gaëp cuõng nhö khoâng gaëp, daàu

_ Maëc daàu Chôn-Taâm luoân luoân haèng giaùc,

haèng chieáu thanh-tònh trang-nghieâm cuøng

khaép.

Maø chuùng ta khoâng quan-taâm ñeå yù tìm


coù thaáy cuõng nhö khoâng thaáy. kieám, thì daàu coù ôû saùt beân cuõng khoâng bao

giôø nhaän thaáy ñöôïc.

_ Neáu hai ngöôøi ñoù ñeàu nhôù nhau, hai taùnh

nhôù ñöôïc saâu xa taát-nhieân hai ngöôøi gaëp

nhau thaáy nhau,

- nhö vaäy cho tôùi töø kieáp naøy sang kieáp noï,

kieáp naøo cuõng hoäi-ngoä nhau nhö boùng vôùi

hình, khoâng bao giôø xa caùch.

_ Coøn nhö chuùng ta coù yù quan-taâm muoán

bieát Chôn-Taâm moät caùch tha-thieát thì seõ

gaëp nhau vaø nhaän ñöôïc ra nhau,

- vì Chôn-Taâm trong moät nieäm sanh, luùc

naøo cuõng ôû beân ta khoâng rôøi, nhö boùng vôùi

hình, khoâng bao giôø xa caùch.

_ Chö Phaät ôû khaép möôøi phöông ñeàu

thöông nhôù chuùng-sanh nhö meï thöông

nhôù con.

_ Moãi chuùng-sanh trong möôøi phöông ñeàu

saün coù Chôn-Taâm maø khoâng bieát.

_ Neáu con khoâng bieát thöông nhôù meï, cöù

troán traùnh maõi thì meï daàu coù thöông nhôù

caùch naøo cuõng chaúng bieát laøm sao cöùu-ñoä.

_ Maëc daàu ai cuõng coù saün Chôn-Taâm maø

khoâng quay veà ñeå tìm thì khoâng bao giôø

gaëp ñöôïc.

_ Neáu con thöông nhôù meï nhö meï thöông

nhôù con, thì maãu-töø töû-hieáu, hai meï con

hoäi-ngoä nhau, daàu coù traûi bao nhieâu kieáp

cuõng khoâng bao giôø xa caùch.

_ Coøn neáu nhö loøng quyeát-taâm muoán nhaän

thaáy ñöôïc Chôn-Taâm thì daàu coù trôû ngaïi

bao nhieâu thôøi-gian xa caùch roài thì cuõng coù

ngaøy nhaän ra ñöôïc vaø hoäi-ngoä vôùi nhau.

_ Nhö taâm chuùng-sanh nhôù Phaät nieäm

Phaät, thì hieän-taïi hoaëc vò-lai chaéc chaén

thaáy Phaät, caùch Phaät khoâng xa.

_ Nhö ta nhôù Phaät, laø khoâng khôûi nieäm, thì

laø haèng giaùc haèng saùng, laø luoân luoân ôû beân

Phaät, laø thaáy Phaät.

_ Neáu taâm coù nieäm Phaät taát coù Phaät ñoä,

- caûnh Cöïc-Laïc cuõng taïi taâm, khoâng caàn

phöông-tieän, taâm cuõng khai-minh.

_ Neáu taâm ta khoâng khôûi, laø nieäm Phaät, taát

coù Phaät ñoä, (töùc laø ngay ñoù ñöôïc giaûi-

thoaùt.)

- neân caûnh Cöïc-Laïc cuõng taïi taâm. Neáu taâm

khoâng khôûi nieäm thì khoâng caàu phaùp tu,

taâm cuõng môû saùng.

_ Ví nhö gaàn höông, thích höông thì laâu

ngaøy thaân ñöôïc muøi thôm nhö höông. Taâm

gaàn Phaät, thöông Phaät taát coù ngaøy taâm

thaønh Phaät.

_ Ta thích söï thanh-khieát, muoán trong

saïch, thì ta coá laøm laâu ngaøy taát-nhieân Taâm

seõ trong saùng (töùc laø Taâm ñònh) nhö Phaät.

_ Vì toâi bieát duøng höông-quang nieäm Phaät

ñeå trang-nghieâm taâm-ñòa, neân goïi laø

höông-quang trang-nghieâm.

_ Vì bieát duøng trí-giaùc laøm höông, laø khoâng

cho nieäm sanh, neân ñaát taâm ñöôïc thanh-

tònh trang-nghieâm goïi laø AÙnh saùng tinh-

khieát thanh-tònh trang-nghieâm.

_ Nhö vaäy boån-nhaân tu-haønh cuûa toâi laø laáy taâm nieäm Phaät maø ñaéc voâ-sanh nhaãn.,

nay ôû coõi Ta-Baø naøy, toâi nguyeän höôùng-daãn ngöôøi nieäm Phaät ñöôïc veà coõi Taây-phöông

Tònh-Ñoä.

_ Chieáu theo sôû-chöùng cuûa toâi, do Kieán-ñaïi (töùc laø laáy choã thaáy ñöùng laëng khoâng

töôùng-hình, laø Thaät-Töôùng) ñeå tu, töùc toâi thu-nhieáp taát caû saùu caên khoâng voïng-nieäm (laø

ñoùng cöûa) thaønh moät nieäm thanh-tònh lieân-tuïc, neân ñaéc Chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà).

_ Nhö vaäy chöùng toû choã vieân-thoâng cuûa toâi giaùc-ngoä laø “Kieán-ñaïi”.

GHI CHUÙ

_ Nieäm Phaät: laø haèng nhôù trôû veà Chôn-Taâm. (Laø voâ ngoân-ngöõ, voâ-töôûng, voâ-thöùc,

voâ-quaùn, voâ-giaùc.)


_ Nieäm Phaät A-Di-Ñaø: laø haèng nhôù trôû veà Chôn-Taâm (Tòch tònh), laø nhöùt-taâm.

_ A : laø Voâ, Khoâng (roãng rang).

_ Di-Ñaø : laø Töï-Taùnh (Boån-Taùnh cuûa chuùng ta, Chôn-Taâm).

_ Tònh-ñoä : laø nhöùt-taâm.

_ Nieäm : laø Thuûy-giaùc (môùi giaùc), laø haèng nhôù.

_ Phaät : laø Boån-giaùc (saün coù), laø Taùnh Giaùc thaät saün coù cuûa mình.

_ Neân khi nieäm Phaät: laø laáy Thuûy-giaùc hieäp vôùi Boån-giaùc, goïi laø Vieân-giaùc. (Töùc laø

luoân haèng nhôù Taùnh Giaùc thaät saün coù cuûa mình.)


_ Ñaïi: Laø bao truøm phoå-bieán khaép khoâng-gian vaø thôøi-gian.

_ Thaát ñaïi: Ñòa, thuûy, hoûa, phong, khoâng, kieán, thöùc.

_ Thaát ñaïi laø nguyeân-nhaân tröïc-tieáp cuûa hieän-töôïng (saéc-töôùng) vaïn-höõu (vaïn-vaät).

_ Nhìn chung, khoâng coù moät söï-vaät naøo coù moät thöïc-theå coá-ñònh, maø khoâng heà

bieán ñoåi cuûa töï noù. Cuõng khoâng coù moät söï-vaät naøo sanh ra maø khoâng keát-hôïp lieân-quan

vôùi nhöõng yeáu-toá khaùc.

_ Neân thaát ñaïi laø nhöõng hình-thaùi cuûa chuûng-töû (haït gioáng) ñöôïc bieåu-hieän roõ neùt

hôn trong Nhö-Lai-Taïng baûn-theå maø thoâi.

_ Neáu hoøa hôïp bôûi 5 ñaïi: Ñòa, Thuûy, Hoûa, Phong vaø Khoâng laø ñuû yeáu-toá duyeân-

khôûi ra nuùi soâng, ñaát lieàn, caây coû ... trong vuõ-truï. (goïi laø Voâ-tình chuùng-sanh, hay Khí theá-

gian.)

_ Neáu hoøa-hôïp ñuû 7 ñaïi thì seõ duyeân-khôûi sanh ra: vaät-chaát vaø tinh-thaàn, laø nhöõng

loaøi chuùng-sanh coù tri-giaùc trong vuõ-truï. (goïi laø Höõu-tình chuùng-sanh)

_ Trong caùc loaøi höõu-tình coù “giaùc-tri”, thì con ngöôøi laø öu vieät nhöùt.

_ Nhìn beân “vaät-theå theá-gian”, ngöôøi ta goïi laø “Vuõ-truï-quan” (Töùc laø söï quan-heä

töông-quan cuûa theá-giôùi hieän-töôïng vaïn-höõu vôùi nhau.)

_ Nhìn beân “höõu-tình theá-gian” ñeå tìm hieåu nguoàn goác nguyeân-thuûy cuûa con ngöôøi,

ngöôøi ta goïi laø “Nhaân-sinh-quan”. (Töùc laø söï sanh ra ñeàu coù quan-heä töông-quan nhau,

cuøng nguoàn goác cuûa chuùng-sanh.)

_ Do con ngöôøi nhaän-thöùc sai laàm vaïn-höõu, ñaùnh giaù quaù thaáp hoaëc quaù cao. Neân

söï sai laàm ñoù, phuû leân hieän-töôïng vaïn-höõu lôùp “söông muø” (goïi laø “Bieán keá chaáp”) laøm cho

con ngöôøi khoâng nhaän ñöôïc thöïc-chaát ( goïi laø “Y tha duyeân”, duyeân theo beân ngoaøi ) cuûa

hieän-töôïng vaïn-höõu (vaïn-vaät hieån baøy).

_ Do ñoù caøng khoâng theå bieát ñöôïc nguoàn goác thanh-tònh baûn-nhieân cuûa Chôn-Taâm

trong baûn-theå Nhö-Lai-Taïng. Töø ñoù voïng-sanh quan-nieäm: sanh-dieät, höõu-voâ, ñoaïn-

thöôøng, khöù-lai v.v... nhöõng thöù naøy loaïn-khôûi.

_ Caùc Boà-Taùt thì ngöôïc doøng quaùn chieáu, thaáy roõ söï thaät (y tha), duøng ñuoác trí-tueä

roïi tan “söông muø” (bieán keá), nhaän chaân caùi Thaät-Taùnh (Chôn-Taâm) “vieân-thaønh” cuûa thaát

ñaïi, thì ra “thaát ñaïi” voán laø Chôn-Khoâng thanh-tònh baûn-nhieân, chaâu-bieán khaép phaùp-giôùi.

_ Neân khoâng coù moät phaùp naøo mang theo, ñem ñeán cho ai moät maûy may vöôùng

víu, moät tí ti phieàn-naõo khoå ñau naøo caû.

_ Do vaäy, 25 vò Thaùnh ñeä-töû cuûa Phaät, döïa treân “Caên”, “Traàn”, “Thöùc” vaø “Thaát

ñaïi”, laáy ñoù maø tu, ñeàu chöùng ñöôïc quaû giaûi-thoaùt vieân-thoâng.

_ Theá neân ñaõ laø “Voïng” (giaû-caûnh) thì chuùng luoân bieán-hoùa nhaûy muùa theo taâm-

löôïng (yù-töôûng) cuûa chuùng-sanh.

_ Khi “Giaùc” (töùc Taâm yeân tònh) thì caùc hieän-töôïng giaû-caûnh (voïng) ñeàu vaéng laëng

theo taâm-ñòa chuùng-sanh.

_ Neân khi bieát noù laø “Voïng” (giaû) thì khoâng neân ñem ra “kieán-giaûi luaän-baøn” vaø

“ñöøng hoûi taïi sao nöõa”.

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN NAÊM


KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN SAÙU



MUÏC-LUÏC


QUYEÅN SAÙU

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

2/ Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm noùi.

1. Nhaân-duyeân tu. (Ñoaïn 1)

2. Noùi phöông-phaùp tu-chöùng.

3. Noùi choã ñöôïc ñaëc-bieät.

3.1 Noùi chung.

3.2 Daãn ba khoa.

3.2.1 32 ÖÙng-thaân. (Ñoaïn 2)

3.2.2 14 Voâ-uùy. (Ñoaïn 3)

3.2.3 4 Baát-tö-nghò. (Ñoaïn 4)

4. Keát ñaùp vieân-thoâng. (Ñoaïn 5)

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


C. Phaät khieán ngaøi Vaên-Thuø choïn. (Ñoaïn 7)

I. Phaät khieán choïn caên.

II. Ngaøi Vaên-Thuø noùi baèng keä.

1. Phaùt nguyeän choïn löïa. (Ñoaïn 8)

2. Khoâng löïa caùc moân.

2.1 Khoâng löïa luïc traàn: (Ñoaïn 9)

2.1.1 Saéc-traàn.

2.1.2 Thinh-traàn.

2.1.3 Höông-traàn.

2.1.4 Vò-traàn.

2.1.5 Xuùc-traàn.

2.1.6 Phaùp-traàn.

2.2 Khoâng löïa nguõ caên: (Ñoaïn 10)

2.2.1 Nhaõn-caên.

2.2.2 Tî-caên.

2.2.3 Thieät-caên.

2.2.4 Thaân-caên.

2.2.5 YÙ-caên.

2.3 Khoâng löïa luïc thöùc: (Ñoaïn 11)

2.3.1 Nhaõn-thöùc.

2.3.2 Nhó-thöùc.

2.3.3 Tî-thöùc.

2.3.4 Thieät-thöùc.

2.3.5 Thaân-thöùc.

2.3.6 YÙ-thöùc.


2.4 Khoâng löïa thaát ñaïi: (Ñoaïn 12)

2.4.1 Ñòa-ñaïi.

2.4.2 Thuûy-ñaïi.

2.4.3 Hoûa-ñaïi.

2.4.4 Phong-ñaïi.

2.4.5 Khoâng-ñaïi.

2.4.6 Thöùc-ñaïi.

2.4.7 Kieán-ñaïi.

3. Chæ caên vieân-thoâng. (Ñoaïn 13)

4. Khuyeân tu. (Ñoaïn 14)

5. Keát-luaän.

3. Ñaïi-chuùng chöùng-nhaäp. (Ñoaïn 15)

(Xem Daøn baøi ôû Ñoaïn 27, Quyeån 4)

Ñeán ñaây (Ñoaïn 15, Quyeån 6) laø heát phaàn daïy

Ñoán-tu Tam-ma-ñeà.

II. Laäp ñaïo-traøng. (Ñoaïn 16)


Töø ñaây (Ñoaïn 16, Quyeån 6) baét ñaàu daïy

Tieäm-tu Tam-ma-ñeà.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


1. Xin chæ daïy.

1.1 Ngaøi A-Nan thænh.

1.2 Nhö-Lai daïy. (Ñoaïn 17)

1.2.1 Phaät khen.

1.2.2 Phaät daïy.

1.2.2.1 Chæ chung ba moân voâ-laäu hoïc.

1.2.2.2 Chæ rieâng ba moân voâ-laäu hoïc. (Ñoaïn 18)

1.2.2.2.1 Chæ tröôùc heát nghieâm giöõ giôùi-luaät.

1.2.2.2.1.A Kieân-trì giôùi laø chính.

1.2.2.2.1.A.1 Noùi chung.

1.2.2.2.1.A.2 Noùi boán giôùi quan-troïng.

- Daâm.

- Saùt (Ñoaïn 19)

- Ñaïo. (Ñoaïn 20)

- Voïng. (Ñoaïn 21) ( Heát Quyeån 6)



QUYEÅN SAÙU

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

2/ Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm noùi.

1. Nhaân-duyeân tu. (Ñoaïn 1)

2. Noùi phöông-phaùp tu-chöùng.


3.1 Noùi chung.

3.2 Daãn ba khoa.

3.2.1 32 ÖÙng-thaân. (Ñoaïn 2)

3.2.2 14 Voâ-uùy. (Ñoaïn 3)

3.2.3 4 Baát tö nghò. (Ñoaïn 4)

4. Keát ñaùp vieân-thoâng. (Ñoaïn 5)

ÑOAÏN 1

Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm giaùc-ngoä do Nhó-caên.

1. Nhaân-duyeân tu.

Khi aáy, ngaøi Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt ñöùng daäy ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi nhôù ôû moät kieáp quaù-khöù, caùch nay ñaõ haèng-haø sa-soá

kieáp, coù Ñöùc Phaät Quaùn-Theá-AÂm xuaát-theá ñoä-sanh.

_ Toâi theo Phaät ñoù, phaùt taâm Boà-Ñeà (khôûi taâm giaùc-ngoä), xuaát-gia theo Ñöùc Phaät

Quaùn-Theá-AÂm tu-haønh.

_ Ñöùc Phaät daïy toâi phöông-phaùp “Vaên” (nghe), “Tö” (suy xeùt), “Tu” (tu-haønh) ñeå

vaøo ñöôïc chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà).

2. Noùi phöông-phaùp tu-chöùng. (Coù naêm giai-ñoaïn haønh.)

Nguyeân-vaên 1:

Ban ñaàu môùi “nghe tieáng” khoâng chaïy theo Thinh-traàn, xoay caùi nghe trôû vaøo

Chôn-Taùnh. (Nhaäp löu vong sôû: Nghe tieáng maø khoâng chaïy theo caûnh, maø xoay caùi nghe

trôû vaøo Chôn-Taùnh, neân Taâm yeân caûnh tònh laø Thieàn-ñònh.)

_ Toùm nghóa: Baét ñaàu töø khi “caùi nghe” ñoái vôùi Thinh-traàn:

“Khoâng khôûi phaân-bieät” theo Thinh-traàn, neân Thinh-traàn töï vaéng laëng, song coøn laïi

“caùi nghe”. (Thinh-traàn yeân tònh, song coøn caùi nghe.)

Nguyeân-vaên 2:

Vì choã vaøo (Chôn-Taùnh) ñaõ yeân laëng, neân Ñoäng vaø Tònh hai moùn traàn-caûnh khoâng

sanh. Nhö theá laàn laàn tieán leân ñeán caùi nghe (Naêng) vaø caûnh bò nghe (Sôû) cuõng heát.

_ Toùm nghóa: Ñeán giai-ñoaïn thöù hai:

Laø caùi nghe (Naêng) vaø Traàn bò nghe (Sôû) ñeàu heát, song coøn “caùi heát”.

Nguyeân-vaên 3:

Cuõng khoâng an truï ôû choã heát nghe.

_ Toùm nghóa: Ñeán giai-ñoaïn thöù ba:


Laø khoâng chaáp ôû nôi choã heát, song coøn “caùi bieát heát”.

Nguyeân-vaên 4:

Caùi bieát heát vaø caùi bò bieát caû hai ñeàu Khoâng, maø chöa cuøng toät vieân-maõn.

_ Toùm nghóa: Ñeán giai-ñoaïn thöù tö:

Laø caùi bieát heát ñoù cuõng Khoâng, song coøn “caùi Khoâng”.

Nguyeân-vaên 5:

Phaûi tieán leân moät töøng nöõa laø caùi “Khoâng” vôùi caùi “bò Khoâng” caû hai ñeàu dieät heát.

_ Toùm nghóa: Ñeán giai-ñoaïn thöù naêm:

Laø “caùi Khoâng” ñoù cuõng khoâng coøn.

_ Khi caùi sanh vaø dieät ñaõ dieät heát, thì caùi Chôn-Taâm tòch-dieät hieän-tieàn. (Caùi laëng

vaø caùi dieät ñeàu döùt thì Nhö-Lai hieän.)

Nghóa: Luùc giôø caùi voïng-nieäm phaân-bieät chaáp-tröôùc ñeàu döùt heát thì “Chôn-Taâm

thanh-tònh töï hieån baøy”.

Ví nhö: Laéng nöôùc:

_ Caùc caën ñuïc trong nöôùc ñaõ laéng heát thì taùnh nöôùc trong töï hieän.

_ Thaäp phöông chö Phaät vaø caùc vò Ñaïi Boà-Taùt tu-haønh chæ coù con ñöôøng duy-nhöùt

laø tröø heát “Voïng” thì “Chôn” hieän.

_ Nhö lau göông saïch buïi thì aùnh saùng töï hieän.

_ Theá goïi laø thaønh Phaät, hay goïi laø chöùng “Ñaïi Nieát-Baøn”.

GHI CHUÙ

_ Phaàn treân laø ngaøi Quaùn-Theá-AÂm ngoä ñöôïc Chôn-Taâm.

_ Töø ñaây veà sau laø töø Chôn-Taâm khôûi ra dieäu-duïng.


3.1 Noùi chung.

_ Baïch Theá-Toân! Do toâi tu nhö vaäy neân toâi giaûi-thoaùt, vöôït ra khoûi theá-gian vaø xuaát

theá-gian, vì ñaõ ñöôïc Chôn-Taâm thanh-tònh saùng suoát vieân-maõn khaép caû möôøi phöông,

cuøng vôùi chö Phaät vaø chuùng-sanh ñoàng moät theå-taùnh aáy, neân toâi ñöôïc hai ñieàu thuø-thaéng:

1/ Ñoái vôùi baäc treân thì kheá-hieäp (hôïp vôùi) Töï-Taâm Chôn-Nhö Dieäu-Giaùc cuûa chö

Phaät vaø ñoàng moät oai-löïc Töø-Bi cuøng chö Phaät ôû khaép thaäp phöông phaùp-giôùi. (Laø hieäp vôùi

ñöùc Töø ñoä-sanh cuûa chö Phaät.)

2/ Ñoái vôùi haïng döôùi thì kheá-hieäp caên-cô cuûa chuùng-sanh vaø ñoàng moät loøng bi-

ngöôõng (ñoàng moät Bi-Taâm höôùng-thöôïng caàu Voâ-thöôïng Boà-Ñeà) cuøng taát caû chuùng-sanh

trong luïc ñaïo.

3.2 Daãn ba khoa.

_ Baïch Theá-Toân! Nhôø toâi heát loøng cung-döôõng (loøng giaùc-ngoä, vaâng laøm theo Phaät)

Thaày toâi laø Ñöùc Phaät Quaùn-Theá-AÂm vaø nhôø Ñöùc Phaät truyeàn-thuï cho toâi choïn löïa Nhó-caên

vieân-thoâng maø trau doài luyeän-taäp, töùc laáy taùnh nghe (Naêng) vaø caùi bò nghe (Sôû) laø traàn-

caûnh, giaùc-ngoä ñöôïc hai caùi naøy goïi laø Thuûy-giaùc.

_ Ñem Thuûy-giaùc vöøa giaùc-ngoä nhaäp vaøo Boån-giaùc (Chôn-Taâm) saün coù, thaønh moät,

maø tu-chöùng ñöôïc chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà) beàn chaéc nhö Kim-Cang.

_ Nhôø tu-chöùng phaùp chaùnh-ñònh aáy, neân oai-löïc Töø-Bi cöùu-theá cuûa toâi ñoàng vôùi

oai-löïc Töø-Bi cöùu-theá cuûa chö Phaät.


_ Neân toâi thaønh-töïu 32 ÖÙng-thaân vaøo caùc coõi nöôùc, thöôøng thuaän vôùi chuùng-sanh

ñeå cöùu khoå cöùu naïn.

Toùm ÑOAÏN 1

_ Ñaây laø phaàn quan-troïng nhöùt cuûa kinh Thuû-Laêng-Nghieâm, cuõng laø phaàn toái-quan-

troïng ñoái vôùi ngöôøi hoïc vaø tu theo Phaät-phaùp.

_ Hoïc vaø tu theo ñaïo Phaät, coát laø tu-chöùng. Muoán tu-chöùng böôùc ñaàu laø phaûi tu-

chöùng Can-Tueä Ñòa (laø trí-tueä khoâ khan, töùc laø loøng tham-duïc vaø luyeán-aùi ñaõ khoâ caïn, töùc

laø caûnh trong caûnh ngoaøi khoâng coøn phoái-hieäp nhau nöõa (cöûa loøng ñaõ ñoùng) nhöng chaát

taøn-taï thì coøn (töùc nghieäp döùt, maø veát seïo laïi coøn), neáu khoâng, chæ hoïc theo vaên-töï. (theo

voû ngoaøi)

_ Phaät-phaùp ví nhö caùi nhaø roäng. ÔÛ giöõa nhaø coù vieân ngoïc quí, coù moät caùi cöûa nhoû

ñeå vaøo nhaø. Ñöùng ngoaøi nhaø thì khoâng bao giôø laáy ñöôïc ngoïc. Phaûi qua cöûa, vaøo haún

trong nhaø, môùi thaáy ngoïc vaø tieán leân laáy ngoïc ñöôïc.

- Vieân ngoïc : ví vôùi quaû Phaät.

- Vaøo cöûa : ví vôùi tu-chöùng vaøo Can-Tueä Ñòa.

- Ñöùng ngoaøi : laø hình aûnh nhöõng ngöôøi hoïc Phaät theo vaên-töï, theo lyù-thuyeát

suoâng, chöa töøng tu-chöùng.

_ Haàu heát nhöõng ngöôøi hoïc Phaät xöa nay laø hoïc Phaät theo vaên-töï, khoâng coù tu-

chöùng, ví nhö ngöôøi ñöùng ngoaøi cöûa. Neân ñeán ñoaïn naøy, ña-soá caùc nhaø hoïc Phaät ñeàu noùi

loanh quanh, hay laø noùi löôùt qua.

Neân nguyeân-taéc tu theo Nhó-caên caàn phaûi bieát:

1. Caùc tieáng ñoäng ôû ngoaøi vaøo Nhó-caên.

2. Noù vaøo roài maát (sanh roài dieät, nhö vaïn söï ôû ñôøi) ví nhö boùng trong göông:

- Vaät gì ñöa ra tröôùc göông, caùi göông cuõng hieän boùng.

- Nhöng vaät ñi, boùng maát, caùi göông khoâng ñoäng. (bình thöôøng)

3. Taâm mình vaãn khoâng ñoäng: Khoâng ñeå “yù-thöùc phaân-bieät” chaïy theo tieáng ñoäng.

4. Tieáng ñoäng vaøo tai roài maát (theo leõ sanh dieät), taâm mình vaãn vaéng laëng khoâng

ñoäng, khoâng phaân-bieät ñoäng tónh (ñoái caûnh khoâng ñoäng tình).

(Vì coù phaân-bieät caùi Ñoäng, môùi coù caùi ñoái-ñaõi laø Tónh, vaø ngöôïc laïi.)

5. Khoâng phaân-bieät ñoäng tónh, thì khoâng coøn naêng sôû. Neân:

- Khoâng coøn Naêng Vaên, Sôû Vaên (caùi nghe, caùi bò nghe).

- Khoâng coøn Naêng Giaùc, Sôû Giaùc (caùi bieát, caùi bò bieát).

- Khoâng coøn Naêng Khoâng, Sôû Khoâng (caùi Khoâng, caùi bò Khoâng).

- Cho ñeán sanh-dieät cuõng khoâng coù (cho ñeán danh-töø sanh-dieät cuõng khoâng coù).

- Thì tòch-dieät hieän-tieàn. (laø Chôn-Taâm töï hieån baøy)

Nguyeân-vaên

2. BA MÖÔI HAI ÖÙNG-THAÂN ÑOÄ-SANH CUÛA BOÀ-TAÙT QUAÙN-THEÁ-AÂM.


1)

Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt baïch Phaät:

Baïch Ñöùc Theá-Toân! Neáu coù caùc vò Boà-Taùt

ñaõ ñöôïc chaùnh-ñònh, ñang tu phaùp voâ-laäu,

seõ troøn ñöùc giaùc-ngoä thaéng-dieäu, thì toâi thò-

hieän Phaät-thaân, vì caùc vò Boà-Taùt aáy, thuyeát

phaùp ñoä cho cöùu-caùnh Phaät-quaû, hoaøn-

3.2.1 32 ÖÙng-thaân.

Bieåu-tröng (BT) 1:

_ Phaät laø giaùc, nhöng khoâng phaûi duøng suy

nghó hoïc hoûi ñeå giaùc (Thuûy-giaùc).

_ Maø heã taâm chaïm caûnh thì lieàn tröïc nhaän

ñöôïc söï thaät, goïi laø giaùc (Boån-giaùc).

_ Neáu taâm khoâng thanh-tònh thì raát khoù

giaùc, vì caùc tö-töôûng roái loaïn thöôøng aùp


toaøn giaûi-thoaùt.

ñaûo tieáng noùi cuûa giaùc.

_ Maø nieäm töôûng Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt coù

naêng-löïc laøm cho ngöôøi nghe nghe ñöôïc

tieáng giaùc cuûa mình. Vì caùi nghe xoay vaøo

boån-taùnh neân taâm an truï vaø coù löïc ñònh. Vì

vaäy khoâng coù nieäm chi chen vaøo ñöôïc,

neân nghe ñöôïc taát caû tieáng noùi cuûa giaùc,

maø chieáu roïi vaøo laøm tieâu tan caùc tö-löï (lo

nghó) u toái beân trong.

_ Neân goïi laø thò-hieän Phaät thuyeát-phaùp.

2)

Neáu coù caùc vò Höõu-hoïc naøo, taâm tòch-tònh

saùng suoát, seõ troøn ñöùc giaùc-ngoä thaéng-

dieäu, thì toâi thò-hieän Ñoäc-Giaùc Phaät thaân

ñoái-dieän caùc vò aáy, thuyeát phaùp ñoä cho

giaûi-thoaùt.

BT 2:

_ Tu-taäp ñeå döùt caùc nhaân-duyeân sanh khoå,

goïi laø Ñoäc-giaùc.

_ Taâm thöôøng nieäm töôûng danh-hieäu

Quaùn-Theá-AÂm neân coù löïc ñònh vaø an truï,

nhôø löïc naøy maø Taâm trong saïch, neân quaùn

xeùt ñöôïc saâu vaø roäng, thaáy bieát taát caû

nhöõng thöù nhaân-duyeân taïo khoå maø döùt voâ-

minh.

_ Neân goïi laø hieän thaân Ñoäc-giaùc vì hoï maø

thuyeát-phaùp ñoä cho giaûi-thoaùt.

3)

Neáu coù caùc vò Höõu-hoïc naøo ñaõ toû ngoä

phaùp Töù-Ñeá, ñang tieán tu vaøo Nieát-Baøn, seõ

troøn ñöùc giaùc-ngoä thaéng-dieäu, thì toâi thò-

hieän Thinh-Vaên thaân ñoái-dieän caùc vò aáy,

thuyeát phaùp ñoä cho giaûi-thoaùt.

BT 3:

_ Bieát caùc khoå laø hö-voïng, neân tu-taäp theo

phaùp Töù Ñeá ñeå xa lìa ñöôïc quaû Thinh-vaên,

lìa chaáp Ngaõ.

_ Nhôø tieáng huyeàn-dieäu cuûa Chôn-Taâm seõ

nhaän ra nguoàn goác hö-voïng cuûa phieàn-

naõo, thoâng ñaït ñöôïc phaùp dieät hö-voïng

cuõng hö-voïng nhö huyeãn, maø lìa chaáp

Phaùp, ñeå ñaït ñaïo Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng

Chaùnh-giaùc.

_ Taâm thöôøng nieäm danh-hieäu Quaùn-Theá-

AÂm neân coù löïc ñònh vaø an truï, nhôø löïc naøy

maø Taâm trong saïch, neân quaùn xeùt ñöôïc

saâu vaø roäng, thaáy ñöôïc taát caû nguoàn goác

hö-voïng cuûa phieàn-naõo maø lìa chaáp Ngaõ,

chaáp Phaùp.

_ Neân goïi laø hieän thaân Thinh-vaên vì hoï maø

thuyeát-phaùp ñoä cho giaûi-thoaùt.

4)

Neáu coù chuùng-sanh naøo ñaõ hieåu bieát saùng

suoát söï daâm-duïc sanh ra oan-traùi troùi buoäc

maõi trong bieån khoå sanh-töû, voâ-cuøng nguy

haïi maø quyeát-ñònh ñoaïn-tuyeät, thaân-taâm

thanh-tònh tu-haønh, caàu ñaïo giaûi-thoaùt, thì

toâi thò-hieän Phaïm-Vöông thaân ñoái-dieän

chuùng-sanh aáy, thuyeát phaùp ñoä cho giaûi-

thoaùt.

5)

BT 4, 5, 6, 7:

_ Nhöõng töôùng naøy laø nhöõng töôùng quaû-

baùo laønh ôû caùc coõi Trôøi. Tu 10 ñieàu thieän

(Thaäp thieän) vaø coù tu Thieàn.

_ Taâm haèng nieäm danh-hieäu Quaùn-Theá-

AÂm neân coù löïc ñònh vaø an truï, nhôø löïc naøy

maø Taâm trong saïch, neân quaùn xeùt ñöôïc

saâu vaø roäng,


Ñeá-Thích: Muoán laøm Thieân-chuû thoáng-

laõnh chö Thieân.

6)

Töï-Taïi Thieân: Muoán ñöôïc töï-taïi du-haønh

khaép möôøi phöông.

7)

Ñaïi Töï-Taïi Thieân: Muoán thaân ñöôïc töï-taïi

bay khaép hö-khoâng, thì toâi thò-hieän thaân

ñoái-dieän chuùng-sanh aáy, thuyeát phaùp ñoä

cho tuøy-taâm maõn nguyeän.

_ Laø thaáy ñöôïc taát caû caùc phaùp laønh.

_ Laø bieát taát caû phaùp bình-ñaúng, khoâng

cao thaáp, lôùn nhoû.

_ Laø taâm haèng an-laïc, laø haèng tònh cuøng

khaép.

Neân goïi laø hieän caùc thaân Trôøi vì hoï thuyeát-

phaùp ñoä cho tuøy-taâm maõn-nguyeän.

8)

Neáu coù chuùng-sanh naøo muoán thoáng-laõnh

Quæ-thaàn cöùu-giuùp quoác-ñoä, thì toâi thò-hieän

Ñaïi-Töôùng-Quaân thaân ñoái-dieän chuùng-

sanh aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-taâm maõn-

nguyeän.

BT 8:

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm, loøng

ñöôïc trong saùng neân laéng nghe ñöôïc giaùc-

taùnh, maø thaáu hieåu ñöôïc theá naøo laø taâm

xaûo-quyeät ñeå xaû caùc nieäm aùc, lìa caùc

duyeân traàn, döùt caùc laøn soùng nhô töôûng

cuûa mình.

_ Neân goïi laø hieän thaân Ñaïi-Töôùng-quaân vì

hoï thuyeát-phaùp ñoä cho tuøy-taâm maõn-

nguyeän.

9)

Neáu coù chuùng-sanh naøo muoán thoáng-laõnh

Theá-gian, ñeå baûo-hoä daân laønh, thì toâi thò-

hieän Töù-Thieân-Vöông thaân ñoái-dieän

chuùng-sanh aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-

taâm maõn-nguyeän.

BT 9:

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm neân coù

löïc ñònh vaø an truï, maø nghe ñöôïc caùc tieáng

giaùc.

_ An truï vaøo taát caû phöông-tieän veà tinh-

thaàn laãn vaät-chaát, giöõ haïnh laønh trong

saùng, laøm lôïi-ích cho chuùng-sanh.

_ Neân goïi laø hieän thaân Töù-Thieân-Vöông vì

hoï thuyeát-phaùp ñoä cho tuøy-taâm maõn-

nguyeän.

10)

Neáu coù chuùng-sanh naøo muoán sanh veà

Thieân-cung, ñieàu-khieån Quæ-thaàn, thì toâi thò-

hieän Thaùi-töû cuûa nöôùc Töù Thieân-Vöông


cho tuøy-taâm maõn-nguyeän.

BT 10:



giaùc.

_ Toû thaáu söï lôïi-ích cuûa caùc vieäc laønh, neân

Taâm chôn-thaät laøm chuû ñöôïc taâm xaûo-

quyeät; maø haønh theo Phaät-thöøa, Boà-Taùt

ñaïo, töï lôïi, lôïi tha.

_ Neân goïi laø hieän thaân Thaùi-töû cuûa nöôùc

Töù-Thieân-Vöông vì hoï thuyeát-phaùp ñoä cho

tuøy-taâm maõn-nguyeän.

11)

Neáu coù chuùng-sanh naøo muoán laøm Vua ôû

Nhaân-gian, thì toâi thò-hieän Nhaân-Vöông

thaân ñoái-dieän chuùng-sanh aáy, thuyeát phaùp

ñoä cho tuøy-taâm maõn-nguyeän.

BT 11:



giaùc.

_ Nhôø ñoù coù tín taâm, maø an truï vaøo caùc

haïnh phöông-tieän giaûi-thoaùt cuûa Phaät-thöøa

töï lôïi, lôïi tha.

_ Neân goïi laø hieän thaân Vua vì hoï thuyeát-



12)

Neáu coù chuùng-sanh naøo muoán laøm chuû

caùc doøng doõi toäc-taùnh ñöôïc quí-troïng ôû

theá-gian, thì toâi thò-hieän Tröôûng-giaû thaân



BT 12:

_ Laø thaân giaøu coù, tu 10 ñieàu thieän, coù

phöôùc baùu vaø tieáng taêm.

_ Nhôø Taâm haèng nieäm Quaùn-Theá-AÂm neân

coù löïc ñònh vaø an truï, toû saùng caùc nghóa-lyù

thaät veà höõu-laäu maø tu söûa thaân-taâm, ñöôïc

söï phöôùc-ñöùc ôû nôi taùnh cuûa mình.

_ Neân goïi laø hieän thaân Tröôûng-giaû vì hoï

thuyeát-phaùp ñoä cho tuøy-taâm maõn-nguyeän.

13)

Neáu coù chuùng-sanh naøo muoán thuyeát caùc

danh-ngoân vaø töï soáng ôû choã thanh-tònh tu-

haønh, thì toâi thò-hieän Cö-só thaân ñoái-dieän

chuùng-sanh aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-

taâm maõn-nguyeän.

BT 13:

_ Cö-só laø ngöôøi tu coøn nôï gia-ñình vaø

ngheà nghieäp.

_ Maø thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm neân

Taâm ñöôïc an truï vaøo ñaïo-haïnh, phöông-

tieän cuûa Phaät-thöøa, bieát nghe ñöôïc Töï-

Taùnh giaûi-thoaùt cuûa mình.

_ Neân goïi laø hieän thaân Cö-só vì hoï thuyeát-


14)

Neáu coù chuùng-sanh naøo muoán caàm quyeàn

cai-trò xöù-sôû, hay laø pheâ-phaùn vaïn söï ôû

chaâu huyeän, thì toâi thò-hieän Teå-quan thaân



BT 14:

_ Teå-quan laø ngöôøi coù quyeàn-haønh cao.

_ Naêng thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm seõ

roäng nghe ñöôïc caùc tieáng giaùc noäi-taâm cuûa

mình, maø an truï vaøo ñaïo-haïnh, phöông-

tieän giaûi-thoaùt cuûa Phaät-thöøa, töï giaùc vaø

giaùc tha.

_ Neân goïi laø hieän thaân Teå-quan vì hoï


15)

Neáu coù chuùng-sanh naøo muoán laøm nhaø

soá-thuaät, soáng trong caûnh töï-veä, thì toâi thò-

hieän Baø-la-moân thaân ñoái-dieän chuùng-sanh

aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-taâm maõn-

nguyeän.

BT 15:

_ Ñaïo Baø-la-moân laø giai-caáp sang troïng

nhöùt ôû AÁn-Ñoä.

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm seõ roäng

nghe caùc tieáng giaùc noäi-taâm maø toû ñöôïc

nghóa chôn-thaät, theá naøo laø giai-caáp sang

troïng ôû nôi Taùnh cuûa chính mình voán laø

bình-ñaúng thì ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Neân goïi laø hieän thaân Baø-la-moân vì hoï


16)

Neáu coù vò Nam-töû naøo, ham hoïc phaùp

xuaát-gia, giöõ ñuû giôùi-luaät, thì toâi thò-hieän

Tyø-khöu thaân ñoái-dieän ngöôøi aáy, thuyeát


17)

Neáu coù vò Nöõ-nhaân naøo, ham hoïc phaùp

xuaát-gia, giöõ ñuû giôùi-caám, thì toâi thò-hieän

Tyø-khöu-ni thaân ñoái-dieän ngöôøi aáy, thuyeát


BT 16, 17:

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm, laø veà

vôùi baûn-taâm thanh-tònh nhieäm-maàu, neân

thaáu roõ ñöôïc nghóa 250 vaø 348 phaùp-giôùi-

taùnh ôû nôi mình; thoâng ñaït ñöôïc nguyeân-

nhaân vaø cöùu-caùnh cuûa 250 vaø 348 phaùp-

giôùi ñoù, maø ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Neân goïi laø hieän thaân Tyø-khöu vaø Tyø-

khöu-ni vì hoï thuyeát-phaùp ñoä cho tuøy-taâm

maõn-nguyeän.


18)

Neáu coù vò Nam-töû naøo öng giöõ naêm giôùi-

caám, thì toâi thò-hieän Öu-baø-taéc thaân ñoái-

dieän ngöôøi aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-taâm

maõn-nguyeän.

19)

Neáu coù vò Nöõ-töû naøo öng giöõ naêm giôùi-

caám, thì toâi thò-hieän Öu-baø-di thaân ñoái-dieän

ngöôøi aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-taâm

maõn-nguyeän.

BT 18, 19:

_ Laø nam nöõ thoï tam-qui nguõ-giôùi.


nghe caùc tieáng giaùc noäi-taâm, maø saùng toû

nghóa cuûa tam-qui nguõ-giôùi cuûa chính boån-

taâm mình.

_ Neân goïi laø hieän thaân Öu-baø-taéc vaø Öu-

baø-di vì hoï maø thuyeát-phaùp ñoä cho tuøy-taâm

maõn-nguyeän.

20)

Neáu coù vò Nöõ-nhaân naøo muoán laäp thaân

caàm-quyeàn, söûa sang gia-ñình vaø xöù-sôû,

thì toâi thò-hieän Nöõ-chuû thaân ôû ngoâi Phu-

nhaân hoaëc Meänh-phuï trong nöôùc ñoái-dieän

ngöôøi aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-taâm

maõn-nguyeän.

BT 20:

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm loøng

ñöôïc trong saùng maø thaáy roõ ñöôïc moïi söï

baát-coâng; tranh giaønh ñòa-vò, quyeàn-löïc, lôïi

loäc, trong baûn-taâm cuûa chính mình, maø

giaùc-ngoä giaûi-thoaùt.

_ Neân goïi laø hieän thaân Meänh-phuï Phu-

nhaân vì hoï maø thuyeát-phaùp ñoä cho tuøy-taâm

maõn-nguyeän.

21)

Neáu coù vò Nam-töû naøo khoâng heà hoaïi nam-

caên töùc laø suoát ñôøi baát phaïm daâm-duïc, thì

toâi thò-hieän Ñoàng-nam thaân ñoái-dieän ngöôøi

aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-taâm maõn-

nguyeän.

22)

Neáu coù vò Nöõ-nhaân naøo thích laøm xöû-nöõ

töùc laø trinh-nöõ khoâng chòu laáy choàng, khoûi

bò ñaøn-oâng xaâm-phaïm, thì toâi thò-hieän

Ñoàng-nöõ thaân ñoái-dieän vò xöû-nöõ aáy, thuyeát


BT 21, 22:

_ Laø nam nöõ soáng trong traéng, khoâng

daâm-duïc.


ñöôïc trong saùng neân nghe ñöôïc tieáng giaùc,

maø thaáy ñöôïc caùi haïi cuûa töôûng daâm vaø

haønh daâm cuûa hai phaùi nam nöõ laø nguyeân-

nhaân cuûa ñau khoå vaø sanh-töû.

_ Neân goïi laø hieän thaân Ñoàng-nam, Ñoàng-

nöõ vì hoï maø thuyeát-phaùp ñoä cho tuøy-taâm

maõn-nguyeän.

23)

Neáu coù caùc con Roàng naøo caàu thoaùt-ly

ñöôøng Long-luaân, thì toâi thò-hieän Long thaân

ñoái-dieän caùc con Roàng aáy, thuyeát phaùp ñoä


BT 23:

_ Roàng laø thaân-töôùng ñoäc döõ, maø bieán

hieän mau leï.


ñöôïc trong saùng neân nghe ñöôïc tieáng giaùc,

maø thaáu hieåu nguyeân-nhaân nguoàn goác cho

ñeán cöùu-caùnh lôïi haïi cuûa nhöõng tö-töôûng

ñoäc döõ ôû nôi taâm mình maø döùt tröø, neân

Taâm ñöôïc maùt meû.

_ Neân goïi laø hieän thaân Roàng, vì hoï maø


24)

Neáu coù vò Daï-Xoa naøo muoán thoaùt-ly caûnh-

ngoä Daï-Xoa, thì toâi thò-hieän Da-Xoa thaân

ñoái-dieän vò aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-taâm

maõn-nguyeän.

BT 24:

_ Daï-xoa laø töôùng xaáu xa vaø döõ tôïn.

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm loøng trôû

neân saùng suoát maø toû roõ nguoàn goác cho

ñeán cöùu-caùnh toån haïi cuûa nhöõng tö-töôûng

xaáu xa döõ-tôïn ôû nôi taâm mình maø döùt tröø,

neân Taâm ñöôïc an-laïc.


_ Neân goïi laø hieän thaân Daï-xoa vì hoï maø


25)

Neáu coù vò Caøn-thaùt-baø naøo muoán thoaùt-ly

caûnh-ngoä Caøn-thaùt-baø, thì toâi thò-hieän Caøn-

thaùt-baø thaân ñoái-dieän vò aáy, thuyeát phaùp

ñoä cho tuøy-taâm maõn-nguyeän.

BT 25:

_ Laø Höông Thaàn, chæ thích muøi thôm

(khoâng aên thòt, uoáng röôïu) lo veà aâm-nhaïc,

chaàu ngaøi Ñeá-Thích, coù hai haïng:

1/ Caøn-thaùt-baø: lo duïng cuï nhaïc vaø haùt

nhaïc.

2/ Khaån-na-la: lo veà Phaùp nhaïc.

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm, thì

Taâm ñöôïc thanh-tònh maø bieát, toû roõ: caùc söï

lôïi haïi cuûa taát caû muøi höông khi ñeán vôùi

mình, bieát noù laø aûo-töôûng maø xa lìa, neân

Taâm ñöôïc an-ñònh ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Neân goïi laø hieän thaân Caøn-thaùt-baø vì hoï

maø thuyeát-phaùp ñoä cho tuøy-taâm maõn-

nguyeän.

26)

Neáu coù vò A-tu-la naøo muoán thoaùt-ly caûnh-

ngoä A-tu-la, thì toâi thò-hieän A-tu-la thaân ñoái-

dieän vò aáy, thuyeát phaùp ñoä cho tuøy-taâm

maõn-nguyeän.

BT 26:

_ A-tu-la laø töôùng saân-haän.


nghe ñöôïc caùc tieáng giaùc cuûa mình, maø toû

roõ nguyeân-nhaân nguoàn goác cho ñeán cöùu-

caùnh toån haïi cuûa nhöõng tö-töôûng “saân-haän

ñoäc döõ” ôû nôi mình maø tu, ñeå döùt tröø, neân

Taâm ñöôïc maùt meû, thanh-tònh.

_ Neân goïi laø hieän thaân A-tu-la vì hoï maø


27)

Neáu coù vò Khaån-na-la naøo muoán thoaùt-ly

caûnh-ngoä Khaån-na-la, thì toâi thò-hieän

Khaån-na-la thaân ñoái-dieän vò aáy, thuyeát


BT 27:

_ Khaån-na-la laø thaân-töôùng cuûa nhaïc,

chuyeân lo “phaùp-nhaïc” (laø nhaïc-só saùng

taùc nhaïc).

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm, thì

Taâm ñöôïc thanh-tònh maø toû roõ söï lôïi haïi

cuûa aâm-nhaïc, maø toû bieát noù voán chæ laø aûo-

töôûng maø xa lìa, neân Taâm ñöôïc an-ñònh.

_ Neân goïi laø hieän thaân Khaån-na-la vì hoï


nguyeän.

28)

Neáu coù vò Ma-haàu-la-giaø naøo muoán thoaùt-ly

caûnh-ngoä Ma-haàu-la-giaø, thì toâi thò-hieän

Ma-haàu-la-giaø thaân ñoái-dieän vò aáy, thuyeát


BT 28:

_ Ma-haàu-la-giaø: Ñaïi maõng thaàn (Thaàn raén

lôùn), vò thaàn ñaàu ngöôøi mình raén, thaân-

töôùng gheâ sôï döõ daèn.

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm, Taâm

ñöôïc thanh-tònh maø toû roõ ñöôïc nguyeân-

nhaân nguoàn goác cho ñeán cöùu-caùnh toån haïi

cuûa nhöõng tö-töôûng ñoäc aùc gieát choùc gheâ

rôïn ôû nôi mình maø tænh giaùc neân töø boû, thì

Taâm ñöôïc an-laïc giaûi-thoaùt.

_ Neân goïi laø hieän thaân Ma-haàu-la-giaø vì hoï



nguyeän.

29)

Neáu coù caùc ngöôøi thích Nhaân-luaân, thaät-

haønh nhaân-ñaïo, thì toâi thò-hieän Nhaân thaân

ñoái-dieän caùc ngöôøi aáy, thuyeát phaùp ñoä cho


BT 29:

_ Ngöôøi coù taâm laønh nhieàu hôn aùc.

_ Thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm, Taâm

ñöôïc an-ñònh trong saùng maø toû thaáu caùc

vieäc thieän aùc roõ raøng. Neân lo tu ñeå döùt tröø

caùc ñieàu aùc, sai quaáy cho loøng ñöôïc an-

nhaøn giaûi-thoaùt.

_ Neân goïi laø hieän thaân Ngöôøi vì hoï maø


30)

Neáu caùc loaøi Phi-nhaân (ngöôøi maø chaúng

phaûi ngöôøi),

31)

Höõu-hình hoaëc Voâ-hình,

32)

Höõu-töôûng hoaëc Voâ-töôûng,

muoán thoaùt khoûi hoaøn-caûnh ñau khoå cuûa

hoï, thì toâi tuøy moãi loaøi maø thò-hieän gioáng

nhö hoï, ñoái-dieän hoï, thuyeát phaùp ñoä cho


BT 30, 31, 32:

_ Laø töôùng ngöôøi maø chaúng phaûi ngöôøi.

_ Loaïi coù hình-töôùng hoaëc khoâng hình-

töôùng.

_ Loaïi coù tö-töôûng hoaëc khoâng tö-töôûng.

_ Taát caû noù bieán hieän voâ chöøng, luùc coù luùc

khoâng.


nghe caùc tieáng giaùc cuûa noäi-taâm maø toû roõ

caùc söï tai haïi cuûa nhöõng tö-töôûng baát-

ñònh, noù thay ñoåi mau choùng ôû nôi mình,

bieát ñoù laø aûo-töôûng neân Taâm an-ñònh giaûi-

thoaùt.

_ Neân goïi laø hieän thaân gioáng nhö hoï vì hoï


nguyeän.

Ñoù laø 32 ÖÙng-thaân thanh-tònh nhieäm-maàu, noù luoân öùng-hieän vaøo caùc coõi nöôùc trong

möôøi phöông phaùp-giôùi, ñoù laø keát-quaû cuûa “vaên-huaân vaên-tu” (töùc laø söï huaân-taäp cuûa taùnh

nghe, maø hieåu bieát toû roõ moïi vieäc do nghe, maø tu-luyeän) “tam-muoäi”, maø thaønh-töïu söùc

nhieäm-maàu voâ-taùc vaäy.

PHUÏ BAÛN

CHUÙ QUAÙN-AÂM LINH-CAÛM CHÔN-NGOÂN

Stt AÂm Nghóa

1

2

3

4

5

6

7

8

9

- AÙn ma ni baùt di hoàng

- Ma haùt ngheâ nha naïp

- Tích ñoâ ñaëc ba ñaït

- Tích ñaëc ta naïp

- Vi ñaït rò caùt

- Taùt nhi caùn nhi thaùp

- Boác rò taát thaùp caùt

- Naïp boå ra naïp

- Naïp boác rò

- Thöu thaét ban naïp

- Naïi ma loâ kieát thuyeát ra gia

- Taùnh-chaát maàu-nhieäm

- cuûa caây phöôùng

- Ñaïi-trí-tueä

- Ngoài döôùi caây phöôùng naøy

- Xa lìa söï chaáp giöõ

- Taùc thaønh-töïu

- trong khaép caùc coõi

- Khoâng coù gì khoâng ñaày ñuû

- Khoâng coù gì coù theå vöôït hôn ñöôïc

- Luyeän caên laø tinh-luyeän caùc caên laøm cho

thanh-tònh trong saïch

- Quy meänh Ñöùc Theá-Töï-Taïi


- Toùa ha - Thaønh-töïu coâng-ñöùc noäi-chöùng cuûa ngaøi.

Toùm nghóa:

- Laø taùnh-chaát maàu-nhieäm cuûa caây phöôùng Ñaïi-Trí (Chôn-Taâm)

- Haõy ngoài döôùi caây phöôùng aáy.

- Maø xa lìa moïi söï chaáp giöõ, maø taùc thaønh-töïu trong khaép caùc coõi.

- Haõy tinh-luyeän caùc caên cho thanh-tònh tinh saïch, ñeå laøm sao cho khoâng coù gì

khoâng laøm ñaày ñuû, vaø cuõng khoâng coù gì coù theå vöôït hôn ñöôïc.

- Con xin quy meänh coâng-ñöùc noäi-chöùng cuûa Ñöùc Theá-Töï-Taïi

- Nguyeän cho con ñöôïc thaønh-töïu nhö ngaøi.

TAÂM CHUÙ

(OM MA NI BAÙT MEÂ HUØM)

_ Laø luïc töï, taâm-chuù cuûa Quaùn-Theá-AÂm.

_ Nhaèm tònh hoùa 6 phieàn-naõo goác.

_ Vaø ngaên ngöøa söï taùi sinh vaøo 6 coõi luaân-hoài.

Stt Chuù Phaù 6

phieàn-naõo

goác

Maøu saéc Vöôït qua

coõi

Traùnh sanh vaøo laïi caùc coõi

1 OM AÛo-töôûng

kieâu-maïn

Traéng Thieân-

giôùi

Khi cheát, seõ caét ñöùt khoâng coøn löu-

chuyeån vaøo laïi coõi Thieân-giôùi nöõa.

2 MA Ganh tî

tranh ñaáu

Xanh

döông

A-tu-la

giôùi

Mieãn tröø ñöôïc söï luaân-hoài trong coõi

A-tu-la nöõa (laø nôi cö-nguï cuûa loaøi

quyû thaàn aùc.

3 NI Hoaøi nghi

töï kieâu

Vaøng Nhaân-

gian giôùi

Lìa ñöôïc söï taùi sanh laïi coõi nhaân-gian

ñau khoå, toaøn naïn tai.

4 PAD Trì ñoän muø

quaùng

Xanh luïc Suùc-sanh

giôùi

Döùt lìa khoûi coõi suùc-sanh meâ-muoäi

5 ME Tham-duïc

theøm khaùt

Hoàng Ngaï-quyû

giôùi

Thoaùt khoûi coõi traàm-luaân ñau khoå cuûa

Ngaï-quyû

6 HUØM Giaän döõ

oaùn haän

Ñen

huyeàn

Ñòa-nguïc

giôùi

Thoaùt khoûi coõi Ñòa-nguïc toái taêm, khoå

ñau trieàn mieân.

Toùm ÑOAÏN 2

_ Haèng-haø sa-soá kieáp tröôùc coù Phaät ra ñôøi hieäu laø Quaùn-Theá-AÂm, ñeán thôøi Phaät

Thích-Ca laïi coù Boà-Taùt cuøng hieäu Quaùn-Theá-AÂm. Ñieàu naøy nhaèm daïy cho moïi ngöôøi ñeä-töû

Phaät phaûi hieåu raèng:

_ Ñöùc Phaät Quaùn-Theá-AÂm tröôùc laø Boån-theå. Coøn Quaùn-Theá-AÂm sau laø duïng cuûa

Boån-theå. Neân goïi laø “naêng-vaên” vaø “sôû-vaên”. Cuõng goïi laø Boån-giaùc vaø Thuûy-giaùc.

_ Cho neân tu theo phaùp-moân Quaùn-Theá-AÂm laø ñem Thuûy-giaùc (caùi hieåu bieát vöøa

tænh giaùc) hieäp laïi vôùi Boån-giaùc (Boån-Taâm thanh-tònh saün coù) laøm thaønh moät, thì baët döùt

traàn-caûnh, Taâm ñöôïc an truï, saùng toû hieån baøy, thoâng suoát hieän-töôïng vaïn-höõu. Chính luùc

naøy laø Quaùn-Theá-AÂm hieän thaân trong ta, thuyeát-phaùp cho ta nghe roài ñoù.

_ Kinh noùi: Boà-Taùt hieän 32 ÖÙng-thaân vaøo caùc coõi nöôùc khaép möôøi phöông thuyeát

phaùp cho chuùng-sanh theo sôû-thích, ñaùp öùng theo yeâu-caàu cuûa hoï.


_ Söï-kieän naøy phaûi ñöôïc hieåu raèng taát caû chuùng-sanh tröø ba haïng ngöôøi aùc-nghieäp

cöïc-troïng ôû loaøi ñòa-nguïc, ngaï-quæ vaø suùc-sanh, coøn laïi taát caû moïi haïng ngöôøi töø phaøm-phu

ñeán Thaùnh-vò ñeàu coù theå ñöôïc Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt hieän thaân cöùu-ñoä.

_ Noùi caùch khaùc laø nhöõng baäc thöôïng-caên phaùt taâm tu-haønh caàu thaønh Phaät-quaû

cho ñeán nhöõng ngöôøi haï-trí, nhaân vaø phi-nhaân ñeàu coù khaû-naêng ñem caùi nghe hieåu bieát

nhaäp vaøo boån-taâm thanh-tònh thaønh moät ñeå ñöôïc an laønh, töï-taïi giaûi-thoaùt vaø giaùc-ngoä theo

khaû-naêng trình-ñoä cuûa chính baûn-thaân mình.

_ Neáu coù ít nhieàu thieàn-ñònh tö-duy, neáu bieát duïng yù laéng nghe ngöôøi ta coù theå

nghe trong moïi nôi choán, moïi tröôøng-hôïp nhöõng tieáng loøng thanh-tònh giaûi-thoaùt. Tieáng

loøng thanh-tònh ñoù, nghe ñöôïc nhieàu hay ít laø do ta vaän-duïng trí soi xeùt cuûa ta lieân-tuïc ñöôïc

ít hay nhieàu.

_ Cho neân kinh noùi: Quaùn-Theá-AÂm hieän thaân thuyeát-phaùp cho chuùng-sanh baèng

“Voâ-taùc dieäu-löïc”, nghóa laø baèng söùc huyeàn-dieäu “khoâng coù laøm”.

_ Noùi “hieän thaân”, kyø thöïc chaúng toán söùc “thaàn bieán” “hoùa hieän” ra thaân. Quaùn-Theá-

AÂm hieän thaân baèng chính baûn-thaân cuûa moïi ngöôøi.

_ Noùi “thuyeát-phaùp”, kyø thöïc chaúng toán moät tí hôi vaø moät aâm-thanh naøo vang doäi.

Quaùn-Theá-AÂm thuyeát-phaùp baèng chính aâm-thanh thanh-tònh trong loøng trong saùng cuûa moïi

ngöôøi, khi ngöôøi ñoù bieát söû-duïng taùnh nghe.

_ Bôûi vì Quaùn-Theá-AÂm laø duïng cuûa boån-theå Chôn-Taâm thanh-tònh thöôøng-truï cuûa

moïi loaøi. Moïi loaøi cuõng töø ñaây (Chôn-Taâm) sanh ra, neân cuõng töø ñaây hieän thaân tuøy yeâu-caàu

cuûa chuùng-sanh, maø khôûi tieáng loøng nhaéc nhôû ñeå taâm moïi loaøi xa lìa giaû doái hö-voïng, trôû

veà coäi nguoàn thanh-tònh an-laïc, töï-taïi giaûi-thoaùt. Neân goïi laø thoï-trì danh-hieäu Quaùn-Theá-

AÂm Boà-Taùt thì ñöôïc ñoä cho giaûi-thoaùt laø vaäy.

_ Cho neân Quaùn-Theá-AÂm laø:

- Dieäu-AÂm (Boån-Taâm, Chôn-Taâm) : tieáng thanh-nhaõ eâm aùi.

- Phaïm-AÂm (Bi) : tieáng noùi ngöôøi nghe khoâng chaùn.

- Haûi-Trieàu AÂm (Duõng) : tieáng vang doäi khaép nôi nhö soùng bieån.

_ Quaùn-Theá-AÂm coøn laø aâm-thanh vöôït hôn nhöõng aâm-thanh cuûa theá-gian thöôøng

nghe vaø xöng goïi aáy nöõa. Neân Quaùn-Theá-AÂm laø Thaùnh cuûa thanh-tònh, cuûa giaûi-thoaùt vaø

giaùc-ngoä.

GHI CHUÙ

Nguyeân vaên baøi keä xöng taùn Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt:

“Dieäu-AÂm, Quaùn-Theá-AÂm.

Phaïm-AÂm, Haûi-Trieàu AÂm.

Thaéng bò theá-gian aâm.

Thò coá tu thöôøng nieäm”.

Tieáng Boån-Taâm thanh-nhaõ eâm aùi, thaáu toû tieáng loøng cuûa

theá-gian.

Tieáng thieän laønh raát oai-löïc huøng-traùng nhö tieáng soùng voã.

Noù vöôït haún tieáng cuûa theá-gian.

Nhö vaäy laø ñieàu ta phaûi haèng nhôù.

Chuù-thích:

_ Thaéng bò : Vöôït hôn, thaéng hôn.

_ Bò : Ñuû, dö, hôn.

_ Thò coá : Nhö theá thì.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 3

3.2.2 14 Voâ-uùy thí cuûa Boà-Taùt Quaùn-Theá-AÂm.

Do Bi-Taâm Boà-Taùt Quaùn-Theá-AÂm thaønh-töïu 14 ñöùc voâ-uùy thí. (14 phaùp boá-thí

khoâng sôï seät.)

Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Do voâ-taùc dieäu-löïc “Vaên-huaân Vaên-tu Kim-Cang Tam-muoäi” cho

neân toâi vaø taát caû luïc ñaïo chuùng-sanh trong möôøi phöông ba ñôøi cuøng coù moät Bi-Taâm

höôùng-thöôïng, cho neân toâi vaø taát caû chuùng-sanh thaønh-töïu ñöôïc 14 thöù coâng-ñöùc voâ-uùy

nhö sau:

1. Chuùng-sanh khoå-naõo quaùn tieáng Taâm ñöôïc giaûi-thoaùt. (laø lìa ñöôïc tham, saân,

si)

_ Toâi khoâng quaùn aâm-thanh ñoái-töôïng maø toâi xoay laïi quaùn caùi taâm naêng quaùn cuûa

mình (Baûn-Taâm thanh-tònh)(Chôn-Taâm), nghe ñöôïc tieáng huyeàn-dieäu cuûa Chôn-Taâm,

khieán cho chuùng-sanh khoå-naõo trong möôøi phöông quaùn aâm-thanh nhö vaäy, thaáy roõ ñöôïc

haønh-vi taïo-taùc hieän-haønh kheá-hieäp vôùi tieáng maàu-nhieäm cuûa Chôn-Taâm neân khoâng coøn

Tham Saân Si do voïng-töôûng hö-minh döïng laäp, maø ñöôïc giaûi-thoaùt moïi khoå ñau.

2. Vaøo löûa khoâng chaùy. (laø lìa saân-haän)

_ Toâi xoay tri-kieán cuûa mình soi roïi noäi-taâm, khieán chuùng-sanh duø vaøo trong löûa maø

löûa khoâng ñoát chaùy.

_ Khi ta khôûi nieäm: löôøng gaït, xaûo-traù, lôïi-duïng, baát-coâng, baát-trung, phaûn-traéc,

phuï-baïc, vong-aân, boäi-nghóa v.v... , ñaây goïi laø khôûi loøng haïi, töùc mình haïi laáy mình.

_ Ta nghó tôùi caùc vieäc noùi treân, taâm seõ sanh caûm-giaùc nhö: noùng naûy, giaän hôøn, töùc

toái, caêm thuø, oaùn traùch, chaùn naûn, buoàn raàu, thaát-voïng v.v... , goïi laø laâm vaøo naïn löûa hay laø

haàm löûa. Bôûi caûm-giaùc naøy gioáng nhö löûa ñoát laøm khoå mình.

_ Ngay luùc naøy nhaän bieát mình ñang bò khoå, neáu quy höôùng veà taâm, nieäm töôûng

danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt, nhôø Dieäu-AÂm chieáu toûa neân döùt tröø ñöôïc nieäm khôûi meâ-

nhieãm, maø tinh-thaàn ñöôïc maùt meû khoûe khoaén an-ñònh, gioáng nhö laâm vaøo naïn löûa, löûa

khoâng theå thieâu ñoát.

3. Vaøo nöôùc khoâng chìm. (laø lìa aùi-nhieãm)

_ Quan-saùt tieáng nghe, ñoä ñöôïc chuùng-sanh coù laâm vaøo naïn nöôùc chaûy maïnh

cuõng khoâng theå ñaém chìm.

_ Loøng aùi nhieãm (yeâu thöông muø quaùng, nheï daï yeáu loøng) laøm taâm sanh aùc, goïi laø

laâm vaøo naïn nöôùc chaûy maïnh hay troâi daït bieån lôùn.

_ Ngay luùc naøy bieát quy höôùng veà taâm, nghe tieáng huyeàn-dieäu cuûa Chôn-Taâm, nhôø

löïc nieäm Quaùn-Theá-AÂm neân laäp-töùc aùc-töôûng ñang buøng leân nhö soùng döõ saép laøm chìm

ngaäp thaân-taâm lieàn ñöôïc giaûi-tröø, neân goïi laø laâm vaøo naïn nöôùc, nöôùc khoâng theå ñaém chìm.

4. Quæ khoâng theå haïi. (laø lìa ñöôïc caùc voïng-töôûng)

_ Toâi ñoaïn-dieät heát voïng-töôûng, khoâng coøn taâm saùt haïi, khieán chuùng-sanh duø phaûi

vaøo trong coõi nöôùc cuûa quæ, quæ cuõng khoâng haïi ñöôïc.

_ Taâm bò dính maéc vaøo caùc thöù aùc-töôûng hoaëc lôùn hoaëc nhoû, hoaëc maïnh hoaëc yeáu,

v.v... .

_ Thaân-taâm rôi vaøo caûnh-giôùi ngaï-quæ, suùc-sanh neân goïi laø vaøo trong coõi nöôùc cuûa

quæ.


_ Neân xoay taâm trôû laïi nieäm-töôûng danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt (Baûn-Taâm

thanh-tònh), nhôø ñoù maø caùc aùc-töôûng ñang troãi maïnh lieàn ñöôïc an-nhieân bình thaûn, neân goïi

laø caùc loaøi quæ khoâng theå nhieãu-haïi.

5. Ñao chaët khoâng ñöùt. (laøm 6 caên ñöôïc thanh-tònh)

_ Toâi huaân-taäp taùnh nghe vi-dieäu, cheá-phuïc luïc caên ñoàng vôùi tieáng nghe, khieán

chuùng-sanh bò naïn göôm ñao, ñao gaãy töøng ñoaïn, göôm cheùm nhö cheùm nöôùc, cuõng nhö

thoåi aùnh saùng, vì khoâng theå chuyeån-ñoäng.

_ Naïn göôm ñao duï cho Caên-Traàn giao-tieáp, caûnh duyeân saép bò haïi.

_ Ngay nôi ñoù voïng-thöùc naûy sanh lo laéng, ñau buoàn, thaát-voïng ... maø kòp thôøi trì

nieäm Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt (trôû veà Baûn-Taâm thanh-tònh) thì nhöõng nieäm khôûi khoå ñau kia

chaám döùt gioáng nhö göôm ñao bò gaãy töøng ñoaïn.

6. Quæ khoâng theå thaáy. (laø ñaéc ñöôïc thieàn-ñònh, laø ñoái caûnh khoâng sanh tình)

_ Taùnh nghe, toâi huaân-taäp ñeán ñoä tinh-thuaàn, saùng suoát truøm khaép phaùp-giôùi; taát

caû nhöõng gì ñen toái khoâng toàn-taïi ñöôïc, khieán cho chuùng-sanh duø ôû gaàn saùt beân aùc quæ,

nhö Daï-xoa (quæ voâ-löông), La-saùt (quæ thoâ-baïo), Cöu-baøn-traø (quæ baát-nghóa), Tyø-xaù-giaù

(quæ aên tinh-khí ngöôøi), Phuù-ñôn-na (quæ laøm beänh nhieät) ... cuõng khoâng theå nhìn thaáy maø

nhieãu-haïi.

_ Nhöõng voïng-töôûng nhô nhieãm xaáu aùc, voâ-löông, thoâ-baïo, yù-nieäm haïi ngöôøi ...

ñaày daãy nôi chuùng-sanh, gioáng nhö caùc loaøi quæ döõ trong coõi tam-thieân ñaïi-thieân. Noù vöøa

naûy sanh, vöøa thuùc giuïc ñeå taïo neân toäi, nhö bò quæ döõ nhìn thaáy saép laøm haïi.

_ Neáu nieäm Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt (trôû veà Boån-Taâm thanh-tònh) töùc laø kòp quaùn-saùt

caùc aùc-töôûng laøm cho chuùng khoâng coøn choã sanh-khôûi, nghóa laø caùc quæ döõ khoâng nhìn

thaáy ñöôïc, huoáng chi laø laøm haïi.

7. Troùi coät khoâng ñöôïc. (laø lìa ñöôïc caùc ham muoán, öa thích)

_ Taùnh nghe vieân-dieäu (troøn maàu) cöùu xeùt (quaùn xoay veà) tieáng nghe trôû laïi beân

trong, ly heát voïng-traàn (rôøi heát traàn-caûnh), ñoä ñöôïc chuùng-sanh thoaùt naïn goâng cuøm xieàng

xích.

_ Do voïng-töôûng tham caàu maø thích ñaáu-tranh, thò-phi, luaät-phaùp, aân-oaùn, giang-

hoà, haän thuø vay traû ..., noù choàng chaát naëng neà khoù chòu leân chuùng-sanh gioáng nhö keû coù

toäi bò goâng cuøm xieàng xích troùi buoäc khoå ñau, nhöùt laø khi tham-caàu chaúng ñaït thaønh theo yù.

_ Hôn nöõa söï tham-caàu laïi nhö hoá saâu khoâng ñaùy. Do vaäy maø chuùng-sanh cöù laën

loäi tìm ñuû phöông-caùch ñeå ñaït ñeán tuyeät ñænh cuûa tham-caàu. Nhöng tuyeät ñænh kia khoâng

bao giôø ñeán ñöôïc maø sôïi daây tham-caàu laïi troùi buoäc laáy mình.

_ Khi chuùng ta tröïc-nhaän ñoù cuõng chæ laø voïng-töôûng hö-minh thì khoå ñau kia lieàn

döùt.

_ Hay coøn goïi laø nieäm Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt (trôû veà Boån-Taâm thanh-tònh) töùc thì

goâng cuøm xieàng xích kia thaûy ñeàu ñöùt raõ maø ñöôïc thoaùt naïn.

8. Troäm cöôùp khoâng ñöôïc. (laø lìa ñöôïc taâm si meâ)

_ Toâi dieät aâm-thanh ñoái-töôïng, taùnh nghe vieân-maõn sanh söùc Töø cuøng khaép, khieán

chuùng-sanh ñi qua ñöôøng hieåm maø giaëc cöôùp khoâng theå cöôùp ñöôïc.

_ Ñöôøng hieåm coù giaëc cöôùp laø nhöõng aùc-söï do Thaân Khaåu YÙ vaø luïc caên cuûa ta taïo

ra, neân goïi laø oaùn-taëc ñaày daãy.

_ Hoaëc tröôùc caûnh cheâ bai, chöôûi maéng, sæ-nhuïc, phæ-baùng, nguyeàn ruûa, xua ñuoåi,

ñaùnh ñaäp ... maø chaúng buoàn tuûi, giaän hôøn, oaùn traùch laø raát khoù khaên, gioáng nhö traûi qua

con ñöôøng hieåm-trôû ñaày giaëc cöôùp.


_ Ngay luùc naøy neáu nieäm giaùc böøng leân, töùc thôøi xoùa tan ñöôïc voïng-töôûng hö-

minh, ñem laïi söï yeân vui bình thaûn, neân goïi laø nieäm Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt (trôû veà Boån-

Taâm thanh-tònh) lieàn thoaùt naïn, vaøo ñöôøng hieåm maø giaëc cöôùp khoâng laøm toån-haïi.

9. Lìa daâm-duïc. (laø döùt moïi cam doã)

_ Do toâi huaân-taäp taùnh nghe, nghe ñöôïc aâm-thanh tònh, taùch khoûi traàn-töôùng. Luïc

traàn khoâng caùm doã ñöôïc, khieán cho nhöõng chuùng-sanh ña-daâm xa lìa ñöôïc loøng tham duïc

naëng neà.

_ Loøng tham duïc laø ham meâ daâm-duïc, nghó töôûng ñeán saéc ñeïp, tieàn taøi danh-voïng;

laø söï theøm khaùt duïc-laïc, aên uoáng, muøi vò v.v... laøm sao cho thoûa-maõn. Noù loâi cuoán, thuùc

giuïc, chi-phoái, sai söû moïi chuùng-sanh baát-chaáp thuû-ñoaïn, phaûi tìm ñuû phöông-caùch, duø coù

hieåm-nguy hy-sinh, coát ñeå thoûa-maõn duïc-voïng voâ bôø beán cuûa mình.

_ Ngay luùc naøy bieát ñoù laø moái hoïa lôùn thì loøng ñöôïc tænh giaùc maø thoaùt naïn, neân goïi

laø nieäm Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt (trôû veà Baûn-giaùc dieäu-minh) laøm caùc thöù nghó töôûng, tham

nhôù laïc-thuù saéc-duïc suy moøn cho ñeán khi heát haún, laø tröø tuyeät ña-daâm vaø tham duïc.

10. Lìa noùng giaän. (laø tröø ñöôïc taùnh thöông vaø gheùt)

_ Toâi chæ löu laïi thuaàn moät vieân-aâm thanh-tònh khoâng coøn ñoái-töôïng thinh-traàn, caên-

caûnh vieân-dung, döùt ñoái-ñaõi caùi nghe vaø bò nghe (naêng-vaên sôû-vaên), khieán chuùng-sanh xa

lìa ñöôïc saân-haän.

_ Taâm luùc naøo cuõng thieàn-ñònh vaø an-truï nhö vaäy töùc laø nieäm Quaùn-Theá-AÂm Boà-

Taùt (trôû veà Boån-Taâm thanh-tònh) thì caùc thöù saân-haän, giaän hôøn, ganh gheùt (ñoá-kî), caêm

thuø, töùc toái, oaùn traùch ... khoâng coøn choã phaùt-huy, neân goïi laø giaûi-thoaùt khoûi caùi khoå cuûa

taùnh ña saân-haän.

11. Lìa si meâ. (laø taâm luoân haèng-giaùc)(ñònh)

_ Tieâu-dieät voïng-traàn (thinh-traàn), toâi xoay caùi nghe veà boån-taùnh dieäu-minh thanh-

tònh, phaùp-giôùi thaân-taâm nhö ngoïc Löu-Ly thoâng suoát voâ-ngaïi, chaúng vöôùng chuùt traàn-ai

(buïi baëm, chæ coõi ñôøi, cuoäc soáng) voïng-chaáp, khieán chuùng-sanh coù aùc-chöôùng (xieån-ñeà)

ngu daïi (meâ toái) xa lìa caâm ñieác toái taêm.

- Noùi khoâng Chôn-lyù laø caâm.

- Khoâng nghe noåi Chôn-lyù laø ñieác.

- Khoâng nhaän-thöùc ñöôïc Chôn-lyù laø toái taêm.

_ Taâm luoân thieàn-ñònh vaø an-truï nhö vaäy, neân luùc naøo taâm cuõng trong saùng, caùc

taïp-töôûng khoâng khuaáy roái ñaëng, vì theá phaân-bieät ñöôïc caùc nieäm sanh-khôûi caùi naøo coù loãi,

caùi naøo khoâng loãi, Chôn-lyù toû roõ, bieát nhö vaäy goïi laø giaûi-thoaùt naïn si-meâ aùm-muoäi (toái

taêm).

12. Caàu nam ñaëng nam.

_ Vieân-dung caùc hieän-töôïng, toâi xoay taùnh nghe trôû veà baát-ñoäng Chôn-Nhö. Haøi-

hoøa theá-gian maø khoâng huûy-hoaïi phaùp-giôùi; thöôøng cung-döôõng thaäp phöông chö Phaät

nhieàu nhö vi-traàn, toâi ôû beân moãi moãi Phaät laøm Phaùp-vöông-Töû (con cuûa ñaáng Phaùp-

vöông), khieán trong phaùp-giôùi nhöõng chuùng-sanh khoâng con, caàu coù con trai, sanh ñöôïc

con trai phöôùc-ñöùc trí-tueä. (Con trai: bieåu-tröng laø trí-tueä)

_ Caùc voïng-traàn trôû veà baát-ñoäng Chôn-Nhö, töùc Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt hay Boån-

Taâm thanh-tònh, thì caùc nieäm-töôûng khoâng coøn sanh ra Tham Saân Si meâ-nhieãm, maø luoân

sanh Trí-giaùc, thaáy bieát chôn-chaùnh. Neân goïi laø caàu con trai, coù con trai phöôùc-ñöùc trí-tueä

laø vaäy.


13. Caàu nöõ ñaëng nöõ.

_ Luïc caên toâi vieân-thoâng, soi saùng khoâng hai, truøm khaép thaäp phöông theá-giôùi,

ñöùng tröôùc göông ñaïi-vieân, Khoâng Nhö-Lai-Taïng, toâi thoï laõnh khoâng heà thieáu soùt nhöõng

phaùp-moân bí-maät cuûa thaäp phöông Nhö-Lai nhieàu nhö vi-traàn, khieán trong phaùp-giôùi nhöõng

chuùng-sanh khoâng con, caàu con gaùi, sanh ñöôïc con gaùi töôùng toát ñoan-chaùnh (ngay thaúng,

ñöùng ñaén), phöôùc-ñöùc nhu-thuaän (taùnh-tình dòu daøng oân-hoøa), ñöôïc nhieàu ngöôøi kính meán.

_ Luïc caên ñaõ ñöôïc vieân-thoâng trong saùng cuøng moät theå vôùi Boån-Taâm thanh-tònh,

thì caùc nieäm-töôûng khoâng coøn sanh ra Tham Saân Si, meâ-nhieãm, do ñoù caùc haønh-ñoäng laøm

sao chaúng nghieâm-minh (gaét gao chaët cheõ maø roõ raøng saùng toû coâng-baèng). Neân goïi laø caàu

con gaùi, coù con gaùi höõu töôùng ñoan-chaùnh, phöôùc-ñöùc nhu-thuaän, ñöôïc moïi ngöôøi quí meán

laø vaäy.

14. Coâng-ñöùc nieäm danh-hieäu “Quaùn-Theá-AÂm” baèng nieäm danh-hieäu cuûa

haèng-sa Boà-Taùt.

_ Trong tam-thieân ñaïi-thieân theá-giôùi naøy, caùc Phaùp-Vöông-Töû nhieàu nhö soá caùt

trong 62 öùc soâng Haèng. Trí-tueä vaø phöông-tieän giaùo-hoùa chuùng-sanh moãi ngaøi ñeàu khaùc.

Vaäy maø chuùng-sanh chaáp-trì moät danh-hieäu cuûa toâi, baèng ngang vôùi coâng-ñöùc chaáp-trì

danh-hieäu cuûa voâ-soá Phaùp-Vöông-Töû noùi treân.

_ Baïch Theá-Toân! Sôû-dó toâi ñöôïc nhöõng ñieàu öu vieät nhö vaäy laø do toâi tu-taäp phaùp

Vaên-huaân Vaên-tu Kim-Cang Tam-muoäi (huaân-taäp caùi nghe maø ngoä) neân chöùng ñaéc Chôn-

Nhö vieân-thoâng.

_ Ñoù laø 14 ñöùc voâ-uùy thí ñem laïi phuùc laønh cho chuùng-sanh.

GHI CHUÙ

Ñaây noùi veà “haïnh-ñöùc”, neân caùc “phaùp-haïnh” noù coù raát nhieàu vaø hôn keùm khaùc

nhau, cuûa moãi thöù haïnh nhö:

- Phaùp-haïnh laønh: laø taâm ngay thaúng chôn-thaät, khoâng gian tham, bình-ñaúng nhaãn-

nhuïc.

- Phaùp-haïnh tinh-taán: laø taâm haèng sieâng naêng.

- Phaùp-haïnh boá-thí: laø taâm haèng xaû ly vì bieát laø giaû.

- Phaùp-haïnh töø-bi: laø taâm thöông, loøng töø vôùi moïi ngöôøi.

- Phaùp-haïnh khoâng khinh ngöôøi: laø taâm toû bieát, taát caû laø cuøng moät theå nhö nhau.

Caùc haïnh treân tuy laønh, nhöng khi chöa ñuû duyeân, phaûi thôøi, thì coøn coù khi haïi.

Coøn phaùp quaùn-saùt aâm-thanh cuûa Dieäu-AÂm laø öu vieät nhöùt, vì neáu ta coâng-phu

quaùn-saùt theo Dieäu-AÂm trong moät thôøi-gian, thì thaáy ñöôïc söï thaät veà con ngöôøi cuûa mình.

Neân môùi döùt nghi, maø giuùp cho söï tu-haønh theâm vöõng tieán cho ñeán khi keát-quaû laø Phaät.

Ñaây laø moät phaùp lôùn, coù ñuû phaùp-trí lôùn, noù laøm cho khoâng thoái chuyeån ñaïo Boà-Ñeà.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 4

3.2.3 Töù Dieäu-Ñöùc cuûa Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt.

(4 Ñöùc voâ-taùc nhieäm-maàu cuûa Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt.)

_ Baïch Theá-Toân! Toâi ñöôïc vieân-thoâng voâ-thöôïng cho neân coù boán ñöùc voâ-taùc

nhieäm-maàu khoâng theå nghó baøn nhö sau:

1. Ñöùc maàu voâ-taùc thöù nhöùt. (khoâng dính khoâng sanh)

Luùc ñaàu tu-taäp, toâi xoay taùnh nghe ñeå nghe tieáng nhieäm-maàu cuûa noäi-taâm. Taùnh

nghe naøy khoâng chuùt nhieãm-oâ. Neân toâi ngaên döùt taát caû aâm-thanh ñoái-töôïng cuûa nhó-caên;

baáy giôø taùnh thaáy, nghe, ngöûi, neám, xuùc, bieát cuûa luïc caên, coøn laø moät taùnh giaùc thanh-tònh,

coù theå duøng thay theá cho nhau maø khoâng ngaên ngaïi.


Toâi coù theå hieän ra nhieàu hình-töôùng vaø noùi voâ-soá chôn-ngoân bí-maät:

Hieän ra töø 1, 3, 5, 7, 9, 11, 108, 1000, 10000, cho ñeán 84000 caùi ñaàu.

Hoaëc hieän ra töø 2, 4, 6, 8, 10, 12, 14, 16, 18, 20, 24, 108, 1000, 10000, cho ñeán

84000 tay uyeån-chuyeån.

Toâi coù theå hieän ra töø 2, 4, 6, 8, 108, 1000, 10000, cho ñeán 84000 maét thanh-tònh

quang-minh, quí baùu voâ-cuøng.

Hoaëc-giaû (hay laø, coù theå laø) toâi hieän ra töôùng töø-bi, töôùng oai-huøng, töôùng chaùnh-

ñònh, töôùng trí-tueä, cöùu-ñoä chuùng-sanh ñöôïc töï-taïi roäng lôùn.

GHI CHUÙ 1

_ Caùi taùnh nghe xoay laïi ñeå nghe Töï-Taùnh, töùc laø caùi taâm vöøa tænh giaùc cuûa mình,

goïi laø Thuûy-giaùc, coøn Boån-giaùc laø Töï-Taùnh saün coù. Hai caùi naøy hieäp laïi thaønh moät thì thaønh

maàu-nhieäm neân goïi laø “Dieäu-dieäu vaên-taùnh”, neân noù laø caùi Taâm tinh-minh (trong saùng) töùc

laø Boån-Taùnh, noù giaûi-thoaùt naêng-vaên (caùi nghe) vaø sôû-vaên (caùi bò nghe) neân kieán, vaên,

giaùc, tri, (thaáy nghe hieåu bieát) khoâng coøn phaân-caùch (ngaên ngaïi) nhau, maø bieán thaønh

Böûu-giaùc thanh-tònh vieân-thoâng (trong saïch troøn thoâng) do ñoù hoùa ra voâ-soá hình-töôùng

dieäu-duïng vaø thuyeát voâ-löôïng thaàn-chuù bí-maät laø vaäy.

_ Bieán nhieàu ñaàu, nhieàu tay, nhieàu maét (laø noùi loøng ñaïi-bi voâ-bieân).

- Ñaàu : Bieåu-tröng (BT) cho Trí. (Giaùc laø bieát)

- Tay : BT cho Uy-löïc. (laø thaàn-löïc, laø moïi hoaït-ñoäng)

- Maét : BT cho Quaùn (naêng xem xeùt, thaáy). (laø keát-quaû, linh-dieäu)

_ Ñaàu: Ngöôøi tu phaùp naøy, ñaéc-nieäm laø taâm sanh ñöôïc nhöõng trí chôn-chaùnh vöõng

chaéc, khoâng bò taø-trí daãn daét loâi cuoán. Neân goïi laø Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt hieän nhöõng ñaàu

beàn chaéc chaúng hö-hoaïi. (Thöôùc-ca-ra thuû. Kim-Cang thuû).

_ Tay: Ngöôøi tu phaùp naøy, ñaéc-nieäm laø taâm mình coù moät hoaëc nhieàu löïc phöông-

tieän (duïng ra nhieàu phaùp), chaéc chaén giaûi-thoaùt ñöôïc söï khoå cho mình vaø cho ngöôøi. Neân

goïi laø Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt hieän nhieàu tay kieát aán.

(Maãu-ñaø-la tyù. Tay kieát aán: Bieåu-tröng caùi löïc thaønh-töïu maïnh meõ, laø voâ-bieân löïc

cuûa Töï-Taùnh noù töï hieån baøy.)

_ Maét: Ngöôøi tu phaùp naøy, ñaéc-nieäm laø taâm khoâng coøn “oâ-nhieãm” vì nhöõng thöù

danh-saéc: Tham, Saân, Si, meâ laàm, cuûa ñôøi nöõa. Neân goïi laø Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt hieän

nhieàu maét baùu thanh-tònh. (Thanh-tònh böûu-muïc)

_ Toùm laïi hieän 84000 ñaàu, tay, maét, hoaëc Töø, hoaëc Uy, hoaëc Ñònh, hoaëc Tueä ñeå

cöùu-hoä (giuùp ñôõ) chuùng-sanh, ñaéc ñaïi-töï-taïi. Khieán cho ñeàu ñöôïc caùi “Taùnh ñaïi-töï-taïi”

nhö:

1/ Töôùng Töø : Hieàn laønh ñeå chuyeån-hoùa bao nhieâu nghòch-caûnh (ñieàu ngang traùi)

khoù khaên beân ngoaøi maø nhaän thaáy ñöôïc thöïc-teá, neân sanh ñöôïc

ñöùc laønh, laøm cho Taâm ñöôïc an-nhieân (yeân oån voâ-söï) töï-taïi, goïi laø

“Ñöùc Töø”.

2/ Töôùng Uy : Oai-huøng ñeå chinh-phuïc nhöõng duïc-voïng say meâ ñaém nhieãm maø

nhaän thaáy ñöôïc taâm tænh giaùc, neân thoaùt khoûi duïc-voïng cuoàng-

loaïn, goïi laø “töôùng Uy”.

3/ Töôùng Ñònh : Chaùnh-ñònh ñeå yeân tónh caùc tö-töôûng roái loaïn maø thaáy ñöôïc Boån-

Taâm, neân Taâm vöõng vaøng trôû laïi, khoâng maát taùnh laønh töø thuôû giôø

cuûa mình, goïi laø “töôùng Ñònh”.

4/ Töôùng Tueä : Trí-tueä ñeå giaùc-saùt (quaùn-saùt maø giaùc-ngoä) nhöõng khoå-naõo do söï

nghó töôûng meâ laàm cuûa mình, neân thaáy roõ ñöôïc Chôn-lyù, goïi laø

“töôùng Tueä”.


(Giaùc-saùt, coøn goïi laø Nhöùt-thieát Trí: Hieåu bieát suy xeùt phieàn-naõo, khieán noù khoâng

gaây ra taùc-haïi nöõa.)

_ Do ñoù maø cöùu-ñoä chuùng-sanh ñeàu ñöôïc töï-taïi vì coù ñuû Bi, Trí, Duõng (Löïc), dieäu-

duïng cuûa luïc caên ñeå tieáp-öùng giöõa traàn-lao.

_ Noùi toùm laïi, khi ñaõ nhaän-thöùc ñöôïc Chôn-Taâm maø tu-haønh ñeå chuyeån “Ñoäng” veà

“Tònh”, ñeán khi hai thöù thaønh moät roài, thì luùc naøy tuøy theo nguyeän maø duïng ra, tuøy theo

beänh maø chöõa trò theo taâm voâ-taùc (voâ-truï, voâ-taâm).

PHUÏ-CHUÙ PHAÀN 1

_ Khi Boån-Taâm ñaõ ñöôïc thanh-tònh roài, thì 6 caên cuõng khoâng coøn coâng-duïng nöõa.

_ Thì ñöông-nhieân Trí-Giaùc noù troøn khaép (thì goïi laø bieán nhieàu ñaàu).

_ Roài taïo ra naêng-löïc vi-dieäu troøn khaép (thì goïi laø bieán nhieàu tay).

_ Coøn laøm saùng toû moïi loaøi, muoân vaät troøn khaép (thì goïi laø bieán nhieàu maét).

_ Taát caû ñeàu ôû traïng-thaùi “khoâng khöù, khoâng lai” (neân goïi laø voâ-taùc) vì noù cuõng troøn

khaép, neân taát caû, ñeàu töø Chôn-Taâm duïng ra, maø thaønh coù 4 ñöùc maàu-nhieäm nhö:

1/ Töôùng Töø-Bi : laø ñaàu, tai, maét, duïng ra ñeå taïo nhieàu lôïi-ích, maø coøn caûm-

hoùa caùc nghòch-caûnh, maø sanh caùc ñöùc laønh vi-dieäu, goïi laø:

“Ñöùc Töø” (coù coâng-naêng: cöùu khoå, cöùu naïn).

2/ Töôùng Oai-Huøng : laø coù löïc phaù tan caùc söï ñaém say, meâ nhieãm cuûa caùc duïc-

voïng cuoàng-loaïn, maø tænh giaùc sanh taâm thöông xoùt voâ bôø,

goïi laø “Ñöùc Bi” (coù naêng-löïc: tröø caùc duïc-voïng thaáp heøn vaø

sôï seät).

3/ Töôùng Ñònh : laø coù naêng-löïc phaù tan caùc tö-töôûng roái loaïn maø taâm ñöôïc

ñònh, maø toû ñöôïc “Boån-Taâm thanh-tònh” cuûa mình, noù haèng-

tònh haèng-giaùc, naân haèng soáng ñònh, goïi laø “Ñöùc Hyû” (coù

naêng-löïc: döùt tröø taâm cuoàng-loaïn saân-haän).

4/ Töôùng Tueä : laø coù naêng-löïc phaù tan moïi söï meâ laàm cuûa mình, neân döùt

khoå, döùt si meâ, maø sanh trí-tueä, goïi laø: “Ñöùc Xaû” (coù coâng-

naêng: döùt tröø moïi söï meâ laàm, si meâ).

_ Nhôø vaäy maø caùc ñöùc naøy, noù voâ-taùc, maø taùc vaøo caùc chuùng-sanh, laøm cho

chuùng-sanh ñeàu ñöôïc töï-taïi coù ñaày ñuû Töø, Bi, Hyû, Xaû, Trí, Löïc, Duïng, thoâng qua 6 caên maø

taùc-nghieäp vi-dieäu coâng-ích.

(Ñaây goïi laø: vöôït thoaùt Kieán-hoaëc vaø Tö-hoaëc.)

Töôùng Vi-dieäu Thaàn Thoâng Saéc thaùi Dieäu-duïng Baët lôøi

Tay Thaân Thaàn Löïc Tinh Ngoïc thanh Söï hoaït-

ñoäng vi-

dieäu

Thaân-maät:

khoâng taïo-taùc

(Ñònh)

Maét Khaåu Linh Thaáy Khí Thöôïng

thanh

Linh-

nghieäm

(keát-quaû)

Khaåu-maät:

khoâng noùi (Ñònh)

Ñaàu YÙ Giaùc Trí Thaàn Thaùi thanh Söï bieát

(thoâng)

YÙ-Maät: khoâng

töôûng nhôù (Ñònh)

Cho neân:

- Coù: noùi, laøm, bieát (thaân, khaåu, yù) thì sanh: “YÙ”, thì goïi laø: “YÙ-töôûng loaïn” (Bieán).

- Khoâng: noùi, laøm, bieát (thaân, khaåu, yù, maät) thì “YÙ döùt”, goïi laø: “YÙ-töôûng ñònh”

(Ñònh).

- YÙ-töôûng ñònh: thì sanh “Maät”, goïi laø “Chôn-Nhö-Taâm” (Nhö).


- Muoán coù “thaàn-thoâng”, thì laøm cho “thaân, khaåu, yù, Maät” (Thoâng).

- Coù thaàn-thoâng: thì haèng thanh-tònh, maø chaúng phaûi tu-luyeän, taïo-taùc, mong caàu,

môùi coù ñöôïc (Haèng ñònh).

- Muoán thaàn-thoâng coøn maõi: thì haèng kieân-ñònh, thì ... (coøn maõi)

- Thaàn-thoâng maát: thì phaù giôùi, taâm loaïn-ñoäng, thì ... (maát)

2. Ñöùc maàu voâ-taùc thöù nhì.

Taùnh nghe vaø suy nghó cuûa toâi thoaùt khoûi luïc traàn (töùc khoâng coøn bò aûnh-höôûng cuûa

traàn-caûnh nöõa), ví nhö aâm-thanh xuyeân qua vaùch töôøng khoâng bò ngaên ngaïi, neân coù naêng-

löïc huyeàn-dieäu (dieäu-naêng) thò-hieän caùc hình-töôùng, voâ-töôùng, nhieàu chôn-ngoân caùc maät-

chuù (lôøi noùi voâ-truï, voâ-taùc) ñem laïi cho chuùng-sanh söùc voâ-uùy. Vì côù aáy, caùc coõi nöôùc

nhieàu nhö vi-traàn trong möôøi phöông ñeàu goïi toâi laø Boà-Taùt thí voâ-uùy. (Taâm voâ-sôû-truï)

GHI CHUÙ 2

_ Ngöôøi tu-haønh baây giôø ñöôïc an-oån baäc nhöùt laø hoaøn-toaøn nhôø söùc maïnh cuûa

Phaùp (laø voâ-sôû-höõu), döïa treân Chôn-lyù “Moät laøm voâ-löôïng”, vì phaùp-taùnh thì chæ coù moät, maø

hay sanh nhieàu phaùp-töôùng.

_ Thí-duï nhö: xaûo-traù laø moät phaùp-taùnh, nhöng tuøy tröôøng-hôïp maø sanh ra nhieàu

haønh-ñoäng löôøng gaït khaùc nhau.

_ Cuõng theá, caâu nieäm Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt laø moät phaùp-taùnh, maø hình-töôùng vaø

maät-chuù do phaùp sanh ra thì nhieàu cho ñeán 84000 thöù danh-saéc thieän ñeå xöùng trò 84000

thöù danh-saéc aùc, laøm khoå-naõo cuûa chuùng-sanh.

_ Moãi moãi hình-töôùng, moãi moãi maät-chuù nhö vaäy ñeàu tuøy theo moãi tröôøng-hôïp sôï

haõi maø öùng-hieän ñoái-phoù thích-ñaùng, neân goïi laø maàu-nhieäm.

_ Moät ngöôøi daân laønh, trong luùc bò hieáp ñaùp, maø thaáy hoaëc nghe ñöôïc tieáng noùi,

hay saéc-töôùng theå-hieän phaùp-luaät can-thieäp thì an taâm heát lo sôï.

_ Coøn ñoái vôùi keû gian, khi nghe thaáy tieáng noùi hay saéc-töôùng cuûa phaùp-luaät can-

thieäp thì troán chaïy, maát heát naêng-löïc laøm toån haïi ngöôøi. (Neân goïi phaùp laø voâ-sôû-höõu, laø

phaùp khoâng coù gì laø cuûa mình caû.)

3. Ñöùc maàu voâ-taùc thöù ba.

Söï tu-taäp cuûa toâi laø phaùt-huy caên-baûn thanh-tònh saün coù (Boån-Taâm) neân toâi ñöôïc

vieân-thoâng maàu-nhieäm. Ñi ñeán theá-giôùi naøo (khi nieäm khôûi laø giaùc), chuùng-sanh (laø yù-nieäm)

cuõng xaû thaân (voâ-truï), hy-sinh traân-baûo (thöôøng thanh-tònh trong saùng), caàu ñöôïc toâi

thöông xoùt (laø cuøng moät theå vôùi Boån-Taâm).

GHI CHUÙ 3

_ Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt ñaéc ñöôïc caên-baûn dieäu-giaùc (Boån-Taâm thanh-tònh) cuûa

nhó-caên vieân-thoâng (giaùc-taâm cuûa mình), bình-ñaúng boá-thí phaùp naøy (töø Boån-Taâm bình-

ñaúng maø duïng ra caùc phöông-tieän, goïi laø boá-thí phaùp naøy).

_ Neân caùi nieäm (caùi taâm tònh) Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt ôû nôi taâm coù naêng-löïc vöôït

ñöôïc chöôùng ngaïi (khoâng coøn bò ngaên ngaïi bôûi caùc Caên vaø Traàn nöõa) cuûa caùc danh-saéc,

ñeå ngöôøi tu thoâng-ñaït ñöôïc taát caû tö-töôûng cuûa mình (neân ngöôøi tu luùc naøy nhaän-thöùc ñöôïc

Boån-Taâm cuûa chính mình). Do leõ ñoù maø kinh goïi laø “daïo chôi khaép the á-giôùi” (vì ôû ñaâu cuõng

laø taâm, cuõng laø theá-giôùi).

_ Caâu nieäm (taâm ñaõ tònh) Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt luùc naøo cuõng giaûi-thoaùt (voâ-truï)

ñöôïc khoå-töôûng (thì ñaâu coøn khôûi nieäm neân laøm gì coøn khoå-töôûng) neân luoân luoân ñöôïc söï

ngöôõng-moä cuûa taâm (luoân luoân thanh-tònh). Do leõ ñoù maø kinh goïi laø “caàu toâi thöông xoùt” (laø

luùc naøy cuøng moät theå vôùi Boån-Taâm).

_ Tu-taäp phaùp naøy (Vì Boån-Taâm voán thanh-tònh voâ-truï), ngöôøi thöôøng hay hy-sinh

nhöõng gì mình quí-troïng nhöùt (thì ñaâu coøn Ngaõ vaø Phaùp maø sanh ra voïng-chaáp) ñeå thoûa-


maõn nhu-caàu laønh cuûa taâm (neân luoân luoân laø thieän-taâm) do caâu nieäm (taâm ñònh) taïo ra. Do

leõ ñoù maø kinh goïi laø “chuùng-sanh xaû thaân, hy-sinh traân-baûo” (thöôøng trong saùng thanh-

tònh).

4. Ñöùc maàu voâ-taùc thöù tö.

Toâi ñaéc Phaät-Taâm, chöùng-ngoä ñeán choã cöùu-caùnh, cho neân coù theå ñem caùc thöù

traân-baûo cung-döôõng thaäp phöông Nhö-Lai. Ñeán nhö luïc ñaïo chuùng-sanh trong phaùp-giôùi

caàu vôï, choàng, con, chaùu, thì ñöôïc nhö yù; caàu chaùnh-ñònh ñaéc chaùnh-ñònh; caàu tröôøng-thoï

ñaéc tröôøng-thoï; cho tôùi caàu Ñaïi-Nieát-Baøn cuõng coù ngaøy ñöôïc Ñaïi-Nieát-Baøn.

GHI CHUÙ 4

_ Toâi ñaéc Phaät-Taâm, chöùng choã cöùu-caùnh: Sôû-dó ñöôïc nhöùt-thieát voâ-ngaïi laø nhôø chæ

duøng caùi Taùnh Dieäu-Giaùc-Minh (Boån-giaùc) troøn soi phaùp-giôùi, baát-sanh baát-dieät trong luïc

caên maø dung-hieäp vôùi Nhö-Lai-Taïng (Thuûy-giaùc): Saéc-Khoâng, Sanh-dieät; chôù khoâng phaûi

coù phaùp-thuaät chi khaùc.

Ñoù laø laáy caùi Trí Nhö-Nhö (Taâm Nhö-Nhö, Boån-giaùc, Chôn-Nhö Taâm) hieäp vôùi caùi

Lyù Nhö-Nhö (Thuûy-giaùc) maø truï-trì (hoøa-nhaäp laïi thaønh) caùi Taïng Ñaïi Quang-minh (Chôn-

Nhö Taâm: Voâ-löôïng Quang) (thaønh Phaät Ñaïi Nhöït-Quang) laø vaäy.

_ Coøn noùi veà cung-döôõng caùc Ñöùc Phaät möôøi phöông laø laøm thoûa-maõn caùc thöù

taùnh giaùc ôû khaép truï-xöù (quoác-ñoä), nhö:

- Nhöõng taùnh giaùc ôû truï-xöù Tham.

- Nhöõng taùnh giaùc ôû truï-xöù Saân.

- Nhöõng taùnh giaùc ôû truï-xöù Si. (meâ laàm)

Laø laøm thoaû-maõn cho taát caû chuùng-sanh trong saùu ñöôøng phaùp-giôùi, goïi laø luïc

phaøm. Vì vaäy Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt thaønh-töïu ñöôïc lôïi-ích lôùn cho chuùng-sanh trong saùu

ñöôøng laø vaäy.

_ Coøn noùi caàu: choàng, vôï, con, chaùu, cho ñeán: caàu chaùnh-ñònh, caàu tröôøng-thoï,

caàu Ñaïi-Nieát-Baøn, ñeàu ñöôïc nhö yù, nhö:

Do löïc cuûa Phaùp (Chôn-Taâm), ngöôøi nieäm seõ nhaän-thöùc ñöôïc caùc phaùp haønh

phöông-tieän chaùnh-phaùp, neân goïi laø caàu choàng ñöôïc choàng.

Do löïc cuûa Phaùp, maø ngöôøi nieäm ñöôïc nhöõng tö-töôûng hoan-hyû, (laø caàu an vui vaø

haïnh-phuùc, thì ñöôïc an vui vaø haïnh-phuùc), neân goïi laø caàu vôï ñöôïc vôï.

Do löïc cuûa Phaùp, maø ngöôøi nieäm ñöôïc nhöõng tö-töôûng thaáy bieát chôn-chaùnh vaø

nhöõng haïnh nghieâm-minh, neân goïi laø caàu con ñöôïc con.

Do löïc cuûa Phaùp, maø ngöôøi nieäm ñöôïc nhöõng tö-töôûng luoân luoân laøm vieäc thieän

laønh, neân goïi laø caàu chaùu ñöôïc chaùu.

Do löïc cuûa Phaùp, maø ngöôøi nieäm khoâng luùc naøo bò lay chuyeån Boà-Ñeà Taâm, neân goïi

laø caàu chaùnh-ñònh ñaéc chaùnh-ñònh.

Do löïc cuûa Phaùp, maø ngöôøi nieäm khoâng luùc naøo maát sanh caùc thaân laønh ñeå lôïi-ích

chuùng-sanh, neân goïi laø caàu tröôøng-thoï ñaéc tröôøng-thoï.

Do löïc cuûa Phaùp, maø ngöôøi nieäm daàn daàn ñöôïc oån-ñònh tinh-thaàn moät caùch tích-

cöïc, neân goïi laø caàu Ñaïi-Nieát-Baøn ñaéc Ñaïi-Nieát-Baøn.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 5

4. Keát ñaùp vieân-thoâng.

_ Baïch Theá-Toân! Nay Phaät hoûi nguyeân-nhaân chöùng-ñaéc vieân-thoâng, toâi xin thöa

raèng:


_ Toâi töø cöûa ngoõ Nhó-caên, quaùn-chieáu ñeán vieân-maõn toät cuøng veà aâm-vaên (tieáng vaø

nghe) maø ñöôïc chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà. Tam-muoäi). Ñoái vôùi toâi, tö-duy vaø quaùn-chieáu

taùnh nghe vaø tieáng cuûa Nhó-caên laø öu vieät nhöùt.

_ Baïch Theá-Toân! Ñöùc Quaùn-Theá-AÂm Nhö-Lai töø thuôû xa xöa ñaõ khen ngôïi toâi kheùo

ñaéc phaùp-moân nhó-caên vieân-thoâng, neân giöõa Ñaïi-chuùng, Nhö-Lai ñaõ thoï-kyù cho toâi danh-

hieäu laø Quaùn-Theá-AÂm, vì taùnh nghe vaø thaáy vieân-minh (troøn saùng) chaâu-bieán thaäp phöông.

_ Danh-hieäu Quaùn-Theá-AÂm cuõng phoå-caäp trong luïc ñaïo chuùng-sanh khaép thaäp

phöông theá-giôùi.

GHI CHUÙ

_ Quaùn-Theá-AÂm: Bieåu-tröng cho caùi nieäm voâ-truï (Taâm ñònh).

_ Tieáng than thôû thaûm saàu: laø Tình (voïng-tình khôûi leân).

(Noäi-phaän laø phaàn Tình ôû beân trong. Tình thì ñi xuoáng) (Ñoaïn 15 – 16, Quyeån 8)

_ Chí-thaønh caàu-khaån: laø Töôûng (voïng-töôûng khôûi leân).

(Ngoaïi-phaän laø phaàn Töôûng ôû beân ngoaøi. Töôûng thì ñi leân) (Ñoaïn 15 – 16, Quyeån

8)

_ Hai ñieàu naøy ôû trong chính baûn-thaân ta (goïi laø ôû khaép möôøi phöông). Khi boån-

giaùc cuûa ta toûa saùng, thì caùc caûnh-giôùi kia tan bieán (goïi laø cöùu khoå cöùu naïn).


_ Quaùn-AÂm hay Quaùn-Theá-AÂm chæ laø nhaân-caùch-hoùa moät phaùp-moân “Chæ-Quaùn”

(Ñònh vaø Tueä) maø luïc ñaïo chuùng-sanh trong thaäp phöông ai cuõng saün coù caùi khaû-naêng

Chæ-Quaùn naøy ñeå ñöôïc chöùng vieân-thoâng.

_ Ngöôøi Phaät-töû coù tö-duy trong yeân tónh, coù thöïc-haønh Chæ-Quaùn seõ “nghe” ñöôïc

tieáng löông-taâm maàu-nhieäm cuûa mình, khoâng caàn coù ñoái-töôïng Thinh-traàn.

_ Chöøng naøo haønh-giaû “nghe” ñöôïc aâm vang ñoù thöôøng xuyeân lieân-tuïc trong loøng

mình thì 32 ÖÙng-thaân, 14 ñöùc voâ-uùy, 4 dieäu-ñöùc nhieäm-maàu chæ laø söï bieåu-hieän voâ-taùc,

khoâng caàn gaéng söùc duïng coâng maø töï coù, nhö aùnh saùng maët trôøi raïng rôõ buoåi ban mai.

_ “Nhieàu ñaàu” taát-nhieân nhieàu oùc (Trí). Coù nhieàu boä oùc thì seõ coù khaû-naêng tö-duy

nhaän-thöùc nhieàu.

_ Ngöôøi khoâng tö-duy khoâng theå laø ngöôøi thoâng-minh ñöôïc.

_ Nhaän-thöùc Chôn-lyù, ñoøi hoûi phaûi nhieàu tö-duy hôn caû söï thoâng-minh cuûa theá-trí

(trí theá-gian). Do vaäy, Boà-Taùt caàn coù nhieàu ñaàu, nhieàu boä oùc ñeå tö-duy.

_ “Maét”: ñeå thaáy. Thaáy ñeå nhaän bieát. Neân muoán thaáy nhieàu caàn coù nhieàu maét.

_ Laø Phaät-töû, töø phaøm-phu cho tôùi baäc Thaùnh, phaùt chí tu nhaân, ai cuõng mong

giaùc-ngoä Chôn-lyù giaûi-thoaùt voâ-minh, cho neân caàn thaáy nhieàu ñeå nhaän-thöùc, bieát nhieàu ñeå

quaùn-saùt tö-duy.

_ Neân nhieàu “maét” cuûa Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt nhaèm daïy baûo moïi ngöôøi Phaät-töû veà

söï caàn-thieát cuûa thaáy xa vaø hieåu roäng.

_ “Tay”: ñeå laøm vieäc. Moïi thaønh-töïu cuï-theå trong cuoäc soáng con ngöôøi laø do tay.

_ Noùi caùch khaùc, tay laø coâng-cuï höõu-hieäu nhöùt ñeå thöïc-hieän, cuï-theå-hoùa nguoàn trí-

tueä thoâng qua boä oùc ñieàu-khieån cuûa con ngöôøi.

_ Trí-tueä, taøi-naêng hay söï kheùo leùo ... khoâng theå khoâng bieåu-loä qua söï thöïc-hieän

cuûa tay.

Boà-Taùt laø ngöôøi ñang ñi treân ñöôøng tìm Chôn-lyù:

_ Vì caàn tö-duy nhieàu neân noùi Boà-Taùt ñaàu nhieàu.

_ Vì caàn thaáy bieát nhieàu neân noùi maét nhieàu.


_ Vì caàn thöïc-haønh nhieàu neân noùi tay nhieàu.

_ Vì caàn “Tri-Haønh hôïp-nhöùt” (Hieåu bieát vaø thöïc-haønh hôïp laïi thaønh moät) cho neân

noùi Boà-Taùt nhieàu ñaàu, nhieàu maét vaø nhieàu tay.

_ Ngöôøi Phaät-töû haõy söû-duïng lyù-trí maø tö-duy cho chín chaén, ñöøng ñeå Phaät ñau

loøng, chæ vì “Y kinh giaûi-nghóa maø haøm-oan cho ba ñôøi chö Phaät”. (laø phæ-baùng Phaät)

GIAÛNG GIAÛI



ÑOAÏN 6

III. Phaät phoùng quang.

(Phaät theå hieän oai-ñöùc kieát-töôøng ñoä-sanh.)


_ Khi aáy, Ñöùc Theá-Toân ôû toøa sö-töû,

- töø nguõ theå phoùng haøo-quang röïc rôõ chieáu

vaøo ñaûnh cuûa thaäp phöông chö Phaät, chö

Boà-Taùt vaø Phaùp-Vöông-Töû.

_ Baáy giôø Trí-Ñöùc laøm chuû hoaøn-toaøn caùc

voïng-taâm,

- töø Chôn-Taâm toûa ra aùnh saùng trí-tueä röïc

rôõ, hoøa vaøo Baûn-giaùc möôøi phöông, hoùa

thaønh Töï-Taùnh giaùc-ngoä, yù-nieäm trong

saùng vaø giaûi-thoaùt.

_ Chö Phaät ôû khaép möôøi phöông quoác-ñoä

cuõng töø nguõ theå phoùng haøo-quang röïc rôõ,

- chieáu laïi ñaûnh cuûa Ñöùc Theá-Toân, caùc vò

Boà-Taùt vaø A-La-Haùn ôû trong Giaùo-Hoäi.

_ Cuøng vôùi bieån giaùc möôøi phöông ñoàng

toûa ra aùnh quang-minh (Trí saùng),

- roài doäi veà Baûn-giaùc baát-ñoäng baát-lai cuûa

chính mình.

_ Trong khi Ñöùc Theá-Toân phoùng-quang

- vaø chö Phaät ôû thaäp phöông quoác-ñoä

phoùng-quang ñaùp leã

- thì caùc nôi coù röøng caây, ao hoà

- ñeàu dieãn ra tieáng phaùp nhieäm-maàu

- vaø nhöõng tia haøo-quang saùng ngôøi giao-

hieäp nhau nhö löôùi tô deät.

_ Trong luùc ñoù Taùnh Giaùc khai môû,

- thì bieån giaùc möôøi phöông cuõng ñoàng

khai môû

- thì caùc nôi u-aùm, nhieãm-oâ

- ñeàu trôû thaønh trang-nghieâm thanh-tònh laï

luøng

- vaø nhöõng aùnh trí-tueä Baùt-Nhaõ hoøa nhau,

dòu daøng trang-nghieâm xen laãn nhau voâ-

ngaïi.

_ Laøm cho Ñaïi-chuùng trong Giaùo-Hoäi ñöôïc

nghe dieäu-aâm

- vaø thaáy thaéng-caûnh chöa töøng coù,

- taát caû ñeàu toû ngoä phaùp Kim-Cang Tam-

muoäi.

_ Laøm cho thaân-taâm cuûa Ñaïi-chuùng trong

Giaùo-Hoäi tröïc-tænh, nghe ñöôïc tieáng loøng

vi-dieäu (Taâm) cuûa mình moät caùch roõ raøng

- vaø nhaän ñöôïc caûnh-trí thanh-tònh chöa

töøng coù, (laø nhaäp vaøo trí chôn-thaät thanh-

tònh.)

- neân taát caû ñeàu ñöôïc chaùnh-ñònh, ñaày ñuû

Trí-Ñöùc beàn chaéc.

_ Thôøi baáy giôø, chö Thieân raûi hoa sen toát

ñeïp ñuû saéc

- xanh

- vaøng

- ñoû

_ Luùc giôø, taâm laønh trong saùng khai môû thì

taùnh ñöùc hieån baøy nhö: Dieäu, Haïnh, Uy,

Trí.

- Dieäu-minh (caùc hoaëc-nghieäp tieâu-tröø).

- Phöôùc-ñöùc (laøm lôïi-ích cho chuùng-sanh).

- Uy-ñöùc (phaù tan caùc phieàn-naõo).


- traéng

khaép thaäp phöông hö-khoâng,

- bieán thaønh thaát-böûu nhö:

- Kim

- Ngaân

- Löu-Ly

- Pha-leâ

- Xa-cöø

- Xích-chaâu

- Maõ-naõo.

- Thanh-tònh (caùc tai-naïn tieâu-tröø).

toûa cuøng khaép möôøi coõi phaùp-giôùi hö-

khoâng (laø thaân thaát-ñaïi),

- trôû thaønh thanh-tònh trong saùng (töùc thaân-

taâm döùt heát caùc phieàn-naõo), nhö:

- Giôùi (haïnh neát trang-nghieâm)

- Tín (ñöùc tin, loøng chaùnh-tín)

- Vaên (nghe thoâng, hieåu roäng)

- Taøm (bieát hoå theïn, neân trong saùng)

- Quí (bieát xaáu hoå, neân töï-troïng)

- Tueä (Trí-tueä saùng suoát)

- Xaû (xaû ly, rôøi boû caùc söï trìu meán, töùc

ñoái caûnh khoâng sanh tình)

_ Khieán caùc töôùng

- nuùi

- soâng

- ñaát baèng

- ôû theá-giôùi Ta-baø ñeàu phaúng laëng,

- chæ thaáy möôøi phöông quoác-ñoä hoøa-hieäp

nhau nhö moät coõi,

- vaø nghe tieáng Phaùp-aâm töï-nhieân phaùt ra

- ñoïc

- tuïng

- thaâm-traàm.

_ Laøm cho caùc thöù

- phieàn-naõo,

- ñau khoå do aùi-nhieãm tình-caûm,

- taâm si-meâ (voâ-minh)

- ñeàu ñöôïc hoùa thaønh coõi trong saïch (Tònh-

Ñoä) vaø bình-ñaúng trong chính loøng mình,

- neân möôøi phöông phaùp-giôùi hoøa thaønh

moät coõi Tònh-Ñoä,

- maø nghe tieáng phaùp luoân luoân:

- khaéc saâu

- gìn giöõ

- nhöõng öùc-nieäm (kyù-öùc ghi nhôù gìn giöõ

khoâng queân, khoâng maát) luoân luoân trong

saùng thanh-tònh. (Nieäm haèng giaùc)

GHI CHUÙ

Sau khi Ñöùc Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt khai-thò (chæ baøy) phaùp-moân tu theo Nhó-caên

vieân-thoâng ñeå vaøo Can-Tueä Ñòa, ngaøi trình baøy caùch tu-chöùng vaø caùc naêng-löïc cöùu-ñoä

chuùng-sanh cuûa ngaøi.

Nhöõng lôøi treân chöùng toû raèng: Neáu chuùng ta thöïc-haønh ñuùng phöông-phaùp cuûa

ngaøi, thì ta seõ ñöôïc nhö ngaøi, ta seõ thaønh Phaät vaø coù ñuû naêng-löïc ñoä voâ-soá chuùng-sanh.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


C. Phaät khieán ngaøi Vaên-Thuø choïn. (Ñoaïn 7)



1. Phaùt nguyeän choïn löïa. (Ñoaïn 8)


2.1 Khoâng löïa luïc traàn: (Ñoaïn 9)

2.1.1 Saéc-traàn.

2.1.2 Thinh-traàn.

2.1.3 Höông-traàn.


2.1.4 Vò-traàn.

2.1.5 Xuùc-traàn.

2.1.6 Phaùp-traàn.

2.2 Khoâng löïa nguõ caên: (Ñoaïn 10)

2.2.1 Nhaõn-caên.

2.2.2 Tî-caên.

2.2.3 Thieät-caên.

2.2.4 Thaân-caên.

2.2.5 YÙ-caên.

2.3 Khoâng löïa luïc thöùc: (Ñoaïn 11)

2.3.1 Nhaõn-thöùc.

2.3.2 Nhó-thöùc.

2.3.3 Tî-thöùc.

2.3.4 Thieät-thöùc.

2.3.5 Thaân-thöùc.

2.3.6 YÙ-thöùc.

2.4 Khoâng löïa thaát ñaïi: (Ñoaïn 12)

2.4.1 Ñòa-ñaïi.

2.4.2 Thuûy-ñaïi.

2.4.3 Hoûa-ñaïi.

2.4.4 Phong-ñaïi.

2.4.5 Khoâng-ñaïi.

2.4.6 Thöùc-ñaïi.

2.4.7 Kieán-ñaïi.

3. Chæ caên vieân-thoâng. (Ñoaïn 13)

4. Khuyeân tu. (Ñoaïn 14)

5. Keát-luaän.

3. Ñaïi-chuùng chöùng-nhaäp. (Ñoaïn 15)



Ñoán-tu Tam-ma-ñeà.



Töø ñaây (Ñoaïn 16, Quyeån 6) baét ñaàu daïy

Tieäm-tu Tam-ma-ñeà.

ÑOAÏN 7

C. Phaät khieán ngaøi Vaên-Thuø choïn.

(Phaät baûo Vaên-Thuø Boà-Taùt tuyeån choå vieân-thoâng cho haïng höõu-hoïc.)


_ Khi aáy, Nhö-Lai baûo ngaøi Vaên-Thuø-Sö-Lôïi Phaùp-vöông-Töû:

_ Vaên-Thuø! OÂng xem hoâm nay 25 vò Ñaïi Boà-Taùt vaø A-La-Haùn voâ-hoïc thuyeát-trình

phöông-tieän ñaéc quaû Voâ-sanh-nhaãn trong luùc ban sô vaø tu-chöùng phaùp chôn-thaät vieân-

thoâng.

_ Vaãn bieát raèng: luïc caên, luïc traàn, luïc thöùc, thaát ñaïi, ñeàu laø nhöõng phöông-tieän, ñeå

tu-chöùng vieân-thoâng. (Thaät ra, ñoái vôùi caùc vò Thaùnh, 25 phaùp tu naøy tu phaùp naøo cuõng ñeàu

ñöôïc chöùng quaû caû, khoâng coù phaùp naøo hôn keùm nhau.)


_ Nhöng nay Ta muoán cho oâng A-Nan ñöôïc khai-ngoä.

(Töùc laø nghe vaø nhaän xeùt ñeå töï choïn moät phaùp-moân phöông-tieän naøo ñeå tu thích-

hôïp vôùi trình-ñoä caên-cô höõu-hoïc cuûa oâng A-Nan, ñeå cho ngaøi löïa tu.)

_ Nhö-Lai cuõng caàn moät phaùp-moân phöông-tieän ñeå daïy cho chuùng-sanh ñôøi “maït-

theá” coõi ta-baø.

_ Sau khi Ta nhaäp-dieät (vaøo Nieát-Baøn), chuùng-sanh ñôøi sau môùi baét ñaàu tu (sô

phaùt taâm) ôû trong coõi Ta-baø naøy, neáu hoï muoán vaøo baäc Ñaïi-thöøa Boà-Taùt, caàn-caàu ñaïo-quaû

Voâ-thöôïng Tri-Giaùc (Chôn-Trí cuûa Phaät giaùc-ngoä nhöùt-thieát chö phaùp) thì ñoái vôùi 25 phaùp

tu naøy, phaûi löïa phaùp-moân phöông-tieän naøo tu-haønh deã daøng nhöùt, ñeå mau thaønh ñaïo Voâ-

thöôïng Boà-Ñeà?


_ Ngaøi Vaên-Thuø-Sö-Lôïi Phaùp-vöông-Töû, vaâng theo töø-chæ cuûa Phaät ñöùng daäy ñaûnh

leã, chí-taâm nöông nhôø oai-thaàn cuûa Phaät vaø xin Phaät cho pheùp thuyeát keä nhö sau:

(Baøi keä khen ngôïi “Chôn-Taâm” nhieäm-maàu saùng suoát, chæ roõ “Voïng” voán khoâng, vaø

löïa choïn phaùp-moân tu vieân-thoâng.)

Nguyeân-vaên

8. BOÀ-TAÙT VAÊN-THUØ THUYEÁT: CHÔN-NHÖ DUY-NHÖÙT, PHÖÔNG-TIEÄN ÑA MOÂN.


1.

- Taùnh giaùc voán tònh, troøn,

- Troøn, tònh, giaùc huyeàn-dieäu,

- Saùng soi sanh xöù-sôû,

- Sôû thaønh, taùnh soi vong.

2.

- Meâ-voïng nhö hö-khoâng,

- Nöông khoâng, thaønh theá-giôùi,

- Do nghieäp, laäp quoác-ñoä,

- Coù chuùng-sanh giaùc-tri.

3.

- Nhöùt-thieát ôû trong giaùc,

- Nhö boït noåi maët bieån,

- Traàn-laäu nhö buïi nhoû,

- Theo khoâng maø coù sanh.

4.

- Boït nöôùc khoâng voán khoâng,

- Tam-giôùi cuõng nhö vaäy,

- Goác Chôn-Nhö duy-nhöùt,

- Phöông-tieän coù ña moân.

5.

- Taùnh giaùc voán thoâng suoát,

- Phöông-tieän hieäp, baát-hieäp,

- Phaùt taâm vaøo chaùnh-ñònh,

- Mau chaäm khoâng gioáng nhau.

1.

- Chôn-Taâm voán laëng yeân vaø troøn tròa,

- Troøn tròa, thanh-tònh, laïi nhieäm-maàu,

- Taùnh saùng, sanh thaønh coù nôi choán,

- Coù nôi choán, thì taùnh chôn lieàn maát.

2.

- Meâ, voïng, xem nhö khoâng coù,

- Maø do khoâng, thaønh coù theá-giôùi,

- Coù coõi nöôùc laø do nghieäp taïo,

- Coù chuùng-sanh laø do coù bieát, phaân-bieät.

3.

- Taát caû ñeàu trong taùnh giaùc naøy,

- Gioáng nhö boït nöôùc treân maët bieån,

- Traàn-lao höõu-laäu nhö haït buïi,

- Ñeàu sanh khôûi trong hö-khoâng naøy.

4.

- Boït nöôùc tan, nhö hö-khoâng dieät,

- Ba coõi ñeàu nhö vaäy,

- Taát caû ñeàu chæ moät goác chôn,

- Maø vaøo thì coù nhieàu phöông-tieän.

5.

- Baäc Thaùnh thoâng suoát caùc phaùp,

- Phöông-tieän thì coù hieäp coù khoâng,

- Keû sô-taâm thì caàn nhöùt-taâm,

- Neân mau, chaäm, khoâng ñoàng.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 8

1. Phaùt nguyeän choïn löïa.

(Vaên-Thuø Boà-Taùt thuyeát: Chôn-Nhö chæ coù moät, phöông-tieän vaøo coù nhieàu cöûa.)

1. _ Chôn-Taâm voán laëng yeân vaø troøn nhö bieån ñöùng laëng vaø roäng saâu.

_ Laëng yeân vaø troøn tròa laïi nhieäm-maàu.

_ Vì voïng-ñoäng chieáu soi (phaân-bieät) neân sanh ra coù caûnh bò chieáu (bò phaân-bieät).

_ Khi “Naêng, Sôû” ñaõ voïng-sanh, thì Chôn-Taùnh bò aån (che khuaát).

2. _ Töø meâ-muoäi voïng-ñoäng cho neân coù hö-khoâng.

_ Nhôn hö-khoâng thaønh coù theá-giôùi.

_ Nhöõng voïng-töôûng si-meâ loùng laïi thaønh coù theá-giôùi.

_ Coøn caùi phaân-bieät hieåu bieát thì laøm chuùng-sanh.

3. _ Hö-khoâng sanh ôû trong Chôn-Taâm roäng lôùn naøy.

_ Cuõng nhö boït bong boùng noåi treân maët bieån.

_ Theá-giôùi höõu-laäu nhieàu nhö buïi nhoû.

_ Ñeàu sanh khôûi trong baàu hö-khoâng aáy.

4. _ Khi boït nöôùc tan, cuõng nhö hö-khoâng dieät.

_ Thì haèng-sa theá-giôùi ñeàu tieâu heát (töùc ba coõi cuõng dieät).

_ Trôû veà Chôn-Taâm thì ñoàng moät.

_ Nhöng treân ñöôøng tu coù nhieàu phöông-tieän.

5. _ Ñoái vôùi baäc Thaùnh tu phaùp naøo cuõng ñeàu chöùng quaû.

_ Daàu khoù hay deã cuõng ñeàu laø phöông-tieän caû.

_ Coøn ñoái vôùi keû sô-taâm tu-haønh vaøo chaùnh-ñònh.

_ Laïi coù khoù vaø coù deã, bôûi caên-cô khoâng ñoàng.

Toùm ÑOAÏN 8

Qua naêm ñoaïn keä môû ñaàu cuûa Vaên-Thuø Boà-Taùt, ta coù theå nhaän thaáy:

_ Taát caû chuùng-sanh voán saün coù Chôn-Taâm trong saùng nhieäm-maàu. Chôn-Taâm thì

khoâng coù töôùng “Naêng”, töôùng “Sôû”. Khoâng coù ai laø Chuû, hoaëc ñoái-töôïng, höõu-tình hay voâ-

tình, maø taát caû cuøng moät baûn-theå Chôn-Nhö maàu-nhieäm trong saùng aáy.

_ Hö-khoâng sanh trong Chôn-Taâm gioáng nhö boït bong boùng noåi giöõa ñaïi-döông,

coøn noùi chi caùc thöù höõu-laäu, chaúng khaùc gì hoät buïi nhoû nöông theo hö-khoâng, noù moûng

manh voâ-cuøng. Neân hö-khoâng cuõng chæ laø moät hieän-töôïng ñoái-ñaõi giöõa “Coù” vaø “Khoâng”,

“Sanh” vaø “Dieät” voâ-thöôøng.

_ Tam-giôùi höõu sanh trong hö-khoâng caøng noùi roõ caùi vai troø aûo-hoùa, khoâng coù chi

toàn-taïi, moät khi “phaùt chôn” trôû veà nguoàn goác thì möôøi phöông theá-giôùi ñeàu tieâu tan heát, bôûi

boån-taùnh Chôn-Nhö-Taâm chæ coù moät, chôù khoâng phaûi hai.

_ Chæ vì chuùng-sanh nhaân-quaû khoâng ñoàng, caên-cô sai-bieät neân tuy Chôn-Nhö-

Taâm duy-nhöùt, nhöng muoán ñoä chuùng-sanh trôû veà caàn coù nhieàu phöông-tieän.

_ Khi chuùng-sanh phaùt taâm trôû veà Chôn-Nhö-Taâm thì ngöôøi thöôïng-trí tu-haønh

khaùc vôùi keû haï-caên, nhöng daàu phöông-tieän baát-ñoàng, coù mau coù chaäm khaùc nhau, muïc-

ñích cuõng ñeàu laø hoaøn-nguyeân.

GHI CHUÙ

Baùt-Nhaõ Taâm Kinh: “Voâ voâ-minh dieäc voâ voâ-minh taän”: (Trong caùi Khoâng) Khoâng

coù caùi si meâ (Voâ voâ-minh) cuõng (dieäc) khoâng coù caùi goïi laø döùt si meâ (voâ voâ-minh taän).


Nghóa laø coù si meâ ñaâu maø döùt. YÙ noùi, cho ñeán cuoái cuøng khoâng coøn thoát leân lôøi noùi

ñeán döùt si meâ nöõa.

Nguyeân-vaên

9. BOÀ-TAÙT VAÊN-THUØ KHOÂNG TUYEÅN LUÏC-TRAÀN LAØM CHOÃ VIEÂN-THOÂNG CHO

HAÏNG HÖÕU-HOÏC.


1.

- Saéc-traàn voán hö-voïng,

- Taùnh bieát khoâng thoâng suoát,

- Caên-nguyeân chaúng saùng toû,

- Theá naøo ñöôïc vieân-thoâng?

2.

- Tai giao-tieáp thinh-traàn,

- Chæ laø danh giaû taïm,

- Moät khoâng nhieáp taát caû,


3.

- Muõi hieäp, coù höông-traàn,

- Ly muõi ra, khoâng coù,

- Taùnh bieát voán voâ-thöôøng,


4.

- Vò chaúng coù coäi goác,

- Löôõi neám môùi sanh vò,

- Bieát vò chaúng phaûi moät,


5.

- Do thaân, xuùc phaùt hieän,

- Khoâng coù choã sôû-nhaân,

- Hieäp-ly khoâng nhöùt-ñònh,


6.

- Phaùp-traàn döïa theo yù,

- Voïng-laäp caùc xöù-sôû,

- Naêng sôû khoâng dung-hieäp,


1.

- Saéc-traàn caáu keát thaønh voïng-töôûng.

- Laøm maát ñi caùi taùnh hoàn-nhieân.

- Do ñoù khoù maø thaáu-trieät ñöôïc.

- Khoù maø tu-chöùng ñöôïc vieân-thoâng.

2.

- Thanh-aâm giao-hôïp bôûi ngöõ-ngoân.

- Chæ xöng teân, nghóa ñeàu giaû taïm.

- Neân chæ moät khoâng truøm taát caû.


3.

- Muõi coù hieäp môùi thaønh taùc-duïng.

- Rôøi muõi, duø höông coù cuõng nhö khoâng.

- Neân taùnh bieát voán laø sanh dieät.


4.

- Vò khoâng phaûi ñöông-nhieân töï coù.

- Caàn löôõi neám môùi bieát coù vò.

- Bieát vò voán chaúng phaûi haèng coù.


5.

- Xuùc coù vaät chaïm môùi bieát.

- Neân noù khoâng coù nguoàn goác.

- Hieäp, ly, khoâng ñònh ñöôïc.


6.

- Phaùp noäi-traàn laøm vieäc do yù.

- Neân sanh voïng maø coù xöù-sôû.

- Naêng, Sôû khoâng hoøa nhau.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 9


2.1 Khoâng löïa luïc traàn. (Nhöôïc-ñieåm cuûa luïc traàn.)

(Vaên-Thuø Boà-Taùt khoâng tuyeån luïc traàn laøm choã vieân-thoâng cho haïng höõu-hoïc.)

1/ Ngaøi Öu-Baø-Ni-Sa-Ñaø laáy Saéc-traàn laøm choã vieân-thoâng.

Saéc-traàn. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Saéc-traàn)

_ Saéc-traàn caâu-keát thaønh voïng-töôûng.

_ Laøm maát ñi caùi hoàn-nhieân.


_ Do ñoù khoâng theå thaáu-trieät ñöôïc.

_ Khoù maø tu-chöùng vieân-thoâng.

2/ Ngaøi Kieàu-Traàn-Nhö laáy Thinh-traàn laøm choã vieân-thoâng.

Thinh-traàn. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Thinh-traàn)

_ AÂm-thanh keát-hôïp bôûi ngöõ-ngoân.

_ Chæ laø caùi teân, caâu nghóa.

_ Chôù khoâng truøm taát caû.


3/ Ngaøi Höông-Nghieâm laáy Höông-traàn laøm choã vieân-thoâng.

Höông-traàn. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Höông-traàn)

_ Höông coù hôïp môùi thaønh taùc-duïng.

_ Neáu ñeå ly ra, duø höông coù cuõng nhö khoâng.

_ Höông-traàn khoâng töông-tuïc hieän-höõu.


4/ Ngaøi Döôïc-Vöông vaø Döôïc-Thöôïng laáy Vò-traàn laøm choã vieân-thoâng.

Vò-traàn. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Vò-traàn)

_ Vò khoâng phaûi ñöông-nhieân töï coù.

_ Caàn löôõi neám môùi bieát coù vò.

_ Neám bieát chaúng phaûi haèng coù.


5/ Ngaøi Baït-Ñaø-Baø-La laáy Xuùc-traàn laøm choã vieân-thoâng.

Xuùc-traàn. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Xuùc-traàn)

_ Xuùc coù vaät chaïm môùi bieát.

_ Khoâng coù choã sôø khoâng theå bieát. (Neáu khoâng, caùi bieát xuùc khoâng thaønh.)

_ Xuùc trong luùc hôïp, chaúng xuùc ñöôïc luùc ly.


6/ Ngaøi Ma-Ha-Ca-Dieáp laáy Phaùp-traàn laøm choã vieân-thoâng.

Phaùp-traàn. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Phaùp-traàn)

_ Phaùp coøn goïi laø noäi-traàn.

_ Nöông traàn taát coù xöù-sôû. (Traàn laø ñoái-töôïng “Sôû-tri”.)

_ Naêng, Sôû khoâng laø moät.


10. BOÀ-TAÙT VAÊN-THUØ KHOÂNG TUYEÅN NGUÕ-CAÊN (NHAÕN TÎ THIEÄT THAÂN YÙ) LAØM

CHOÃ VIEÂN-THOÂNG CHO HAÏNG HÖÕU-HOÏC.


1.

- Maét daàu thaáy roäng raõi,

- Roõ tröôùc khoâng roõ sau,

- Boán phía maát phaân nöûa,


2.

- Muõi ngöûi hôi ra vaøo,

- Khoaûng giöõa khoâng giao-tieáp,

1.

- Tuy maét thaáy daøi roäng bao la.

- Chæ thaáy phía tröôùc, chaúng toû phía sau.

- Boán maët maát ñi moät phaàn.

- Khoù maø tu-chöùng vieân-thoâng.

2.

- Muõi thôû ra, thôû vaøo.

- Chaëng giöõa khoâng coù thôû.


- Giaùn-ñoaïn khoù hieäp nhau,


3.

- Löôõi neám caùc vò-traàn,

- Coù vò môùi bieát vò,

- Vò maát, taùnh bieát maát,


4.

- Thaân caûm vôùi xuùc-traàn,

- Khoâng troøn ñöôïc giaùc-quaùn,

- Ly nhau khoù hieäp nhau,


5.

- YÙ hay sanh loaïn-töôûng,

- Khoù ngoä-nhaäp Chôn-Nhö,

- Voïng-nieäm khoâng giaùn-ñoaïn,


- Khoâng dung-thoâng, coøn caùch-trôû.


3.

- Löôõi khoâng vò, taùnh neám khoâng thaønh.

- Coù vò, taùnh bieát môùi thaønh.

- Vò maát, taùnh bieát cuõng maát.


4.

- Thaân bieát xuùc nhôø coù ñoái-töôïng.

- Neân caùi bieát khoâng vieân-dung.

- Rôøi nhau, khoâng bieát hieäp.


5.

- YÙ-caên thöôøng laãn loän vôùi voïng-töôûng.

- Neân khoù toû nhaäp Taâm thaät.

- Töôûng-nieäm giaû khoâng döùt ñöôïc.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 10

2.2 Khoâng löïa nguõ caên. (Nhöôïc-ñieåm cuûa nguõ caên.)

(Vaên-Thuø Boà-Taùt khoâng tuyeån nguõ caên laøm choã vieân-thoâng cho haïng höõu-hoïc.)

1/ Ngaøi A-Na-Luaät-Ñaø laáy Nhaõn-caên laøm choã vieân-thoâng.

Nhaõn-caên. (Nhöôïc-ñieåm cuûa caên maét)

_ Taùnh thaáy voán roãng rang bao-quaùt.

_ Nhöng chæ thaáy phía tröôùc, chaúng thaáy ñöôïc phía sau.

_ Boán höôùng maát ñi moät nöûa.


2/ Ngaøi Chaâu-Ly Baøn-Ñaëc-Ca laáy Tî-caên laøm choã vieân-thoâng.

Tî-caên. (Nhöôïc-ñieåm cuûa caên muõi)

_ Muõi thôû ra thôû vaøo.

_ Chaëng giöõa khoâng coù thôû.

_ Khoâng dung-thoâng, coøn caùch-trôû.


3/ Ngaøi Kieàu-Phaïm-Ba-Ñeà laáy Thieät-caên laøm choã vieân-thoâng.

Thieät-caên. (Nhöôïc-ñieåm cuûa caên löôõi)

_ Löôõi khoâng vò, taùnh neám khoâng thaønh.

_ Nhôn vò thaønh taùnh bieát.

_ Vò maát, bieát cuõng maát luoân. (Vò khoâng phaûi luùc naøo cuõng saün coù, neân)


4/ Ngaøi Taát-Laêng-Giaø-Baø-Ta laáy Thaân-caên laøm choã vieân-thoâng.

Thaân-caên. (Nhöôïc-ñieåm cuûa caên thaân)

_ Thaân bieát xuùc nhôø coù ñoái-töôïng.

_ Khoâng phaûi vieân-quaùn.

_ Rôøi nhau, khoâng bieát hieäp.



5/ Ngaøi Tu-Boà-Ñeà laáy YÙ-caên laøm choã vieân-thoâng.

YÙ-caên. (Nhöôïc-ñieåm cuûa caên yù)

_ YÙ-caên thöôøng laãn loän vôùi voïng-töôûng.

_ Neân khoù toû nhaäp taâm thaät.

_ Töôûng-nieäm khoâng deã gì döùt boû.


Nguyeân-vaên

11. BOÀ-TAÙT VAÊN-THUØ KHOÂNG TUYEÅN LUÏC-THÖÙC LAØM CHOÃ VIEÂN-THOÂNG CHO



1.

- Nhaõn-thöùc ñoái caên, traàn,

- Voán khoâng coù coäi goác,

- Töï-theå chaúng nhöùt-ñònh,


2.

- Chôn-taâm bieán phaùp-giôùi,

- Do ñaïi-löïc Voâ-hoïc,

- Nhó-thöùc khoâng caên-nguyeân,

- Theá naøo ñuôïc vieân-thoâng?

3.

- Tî-thöùc nöông quyeàn-cô,

- Nhieáp taâm truï moät choã,

- Truï neân taâm sôû-truï,


4.

- Thieät-thöùc khieán noùi naêng,

- Duyeân khai-ngoä sôû-thaønh.

- Chæ laø moùn höõu-laäu,


5.

- Trì-phaïm buoäc raøng thaân,

- Khoâng thaân khoûi buoäc raøng,

- Thaân khoâng coù chaâu-bieán,


6.

- Thaàn-thoâng coù tuùc-nhaân,

- YÙ-thöùc khoù thaønh-töïu,

- Voïng-nieäm khoâng lìa vaät,


- Thaáy bieát cuûa maét, phaûi coù Caên vaø Traàn.

- Noù voán khoâng nguoàn goác.

- Neân khoâng töï-theå, môùi khoâng nhöùt-ñònh.


2.

- Chôn-Taâm voán truøm khaép phaùp-giôùi.

- Nhôø löïc lôùn cuûa khoâng hoïc.

- Coøn Nhó-thöùc cuõng khoâng caên nguyeân.


3.

- Caùi bieát cuûa muõi, laø quyeàn phöông-tieän.

- Nhaèm giöõ taâm, ñeå taâm truï.

- Taâm truï, thaønh bò truï taâm (laø bò coät)


4.

- Löôõi bieát, laø phöông-tieän sanh ra tieáng.

- Laøm cho ngöôøi toû ngoä ñöôïc hieåu.

- Noù cuõng laø thöù phöông-tieän giaû taïm.


5.

- Giöõ giôùi coát ñeå giöõ caùi thaân ñöøng phaïm

loãi.

- Neáu khoâng thaân thì khoûi buoäc raøng.

- Thaân thì voán khoâng cuøng khaép.


6.

- Muïc-Kieàn-Lieân ñöôïc thaàn-thoâng do tuùc-

duyeân töø tröôùc.

- Khoâng phaûi duøng YÙ-thöùc maø thaønh ñöôïc.

- Nieäm-löï khoâng buoäc nôi caûnh-duyeân.



GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 11

2.3 Khoâng löïa luïc thöùc. (Nhöôïc-ñieåm cuûa luïc thöùc.)

(Vaên-Thuø Boà-Taùt khoâng tuyeån luïc thöùc laøm choã vieân-thoâng cho haïng höõu-hoïc.)

1/ Ngaøi Xaù-Lôïi-Phaát laáy Nhaõn-thöùc laøm choã vieân-thoâng.

Nhaõn-thöùc. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Nhaõn-thöùc.)

_ Thaáy bieát cuûa maét phaûi coù Caên vaø Traàn.

_ Noù ( Nhaõn-thöùc ) voán khoâng nguoàn goác.

_ Khoâng töï-theå thì khoâng coù gì nhöùt-ñònh.


2/ Ngaøi Phoå-Hieàn laáy Nhó-thöùc laøm choã vieân-thoâng.

Nhó-thöùc. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Nhó-thöùc.)

_ Chôn-Taâm voán truøm khaép phaùp-giôùi.

_ Laø nhôø löïc lôùn cuûa khoâng hoïc.

_ Coøn Nhó-thöùc (nghe bieát) voán khoâng coäi nguoàn.


3/ Ngaøi Toân-Ñaø-La-Maïn-Ñaø laáy Tî-thöùc laøm choã vieân-thoâng.

Tî-thöùc. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Tî-thöùc.)

_ Caùi bieát cuûa muõi, laø quyeàn phöông-tieän.

_ Nhaèm thu nhieáp ñeå truï taâm.

_ Truï maø trôû thaønh bò truï (sôû-truï). (Laø taâm bò coät moät choã.)


4/ Ngaøi Phuù-Laâu-Na laáy Thieät-thöùc laøm choã vieân-thoâng.

Thieät-thöùc. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Thieät-thöùc.)

_ Löôõi bieát, laø phöông-tieän sanh ra tieáng.

_ Laøm cho ngöôøi toû ngoä ñöôïc hieåu.

_ Noù cuõng laø phöông-tieän giaû taïm.


5/ Ngaøi Öu-Baø-Ly laáy Thaân-thöùc laøm choã vieân-thoâng.

Thaân-thöùc. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Thaân-thöùc.)

_ Giöõ giôùi coát ñeå giöõ caùi thaân ñöøng cho phaïm.

_ Neáu “Khoâng thaân” thì khoâng coù choã buoäc raøng.

_ Thaân thì voán khoâng cuøng khaép.


6/ Ngaøi Muïc-Kieàn-Lieân laáy YÙ-thöùc laøm choã vieân-thoâng.

YÙ-thöùc. (Nhöôïc-ñieåm cuûa YÙ-thöùc.)

_ Muïc-Kieàn-Lieân ñöôïc thaàn-thoâng do tuùc-duyeân töø tröôùc.

_ Khoâng phaûi duøng YÙ-thöùc maø thaønh ñöôïc.

_ Nieäm-löï khoâng rôøi söï-vaät. (Laø YÙ bò buoäc nôi caûnh-duyeân.)



Nguyeân-vaên

12. BOÀ-TAÙT VAÊN-THUØ KHOÂNG TUYEÅN THAÁT-ÑAÏI LAØM CHOÃ VIEÂN-THOÂNG CHO



1.

- Neáu duøng taùnh ñòa-quaùn,

- Ngaên ngaïi, khoù thoâng ñaït,

- Höõu-vi khoâng Giaùc-taùnh,


2.

- Neáu duøng taùnh thuûy-quaùn,

- Voïng-töôûng naêng phaùt hieän,

- Nhö-nhö khoâng caàn quaùn,


3.

- Neáu duøng taùnh hoûa-quaùn,

- Thöôøng sanh söï phi-lyù,

- Sô-taâm khoâng phöông-tieän,


4.

- Neáu duøng taùnh phong-quaùn,

- Ñoäng tònh ñoái-ñaõi nhau,

- Ñoái-ñaõi khoâng giaùc-taùnh,


5.

- Neáu duøng taùnh khoâng-quaùn,

- Hoãn-ñoän chaúng bieát tröôùc,

- Chaúng bieát nghòch Giaùc-ñaïo,


6.

- Neáu duøng taùnh thöùc-quaùn,

- Thöùc-quaùn khoâng thöôøng-truï,

- Thuoäc veà phaùp hö-voïng,


7.

- Neáu duøng taùnh kieán-quaùn,

- Chö haïnh, nieäm voâ-thöôøng,

- Nhaân-quaû quyeát-ñònh coù,


1.

- Neáu duøng taùnh ñaát maø quaùn xeùt.

- Taùnh ñaát thì ngaên ngaïi, khoù thoâng ñaït.

- Phaùp coù, khoâng coù taùnh giaùc.


2.

- Coøn duøng taùnh nöôùc ñeå quaùn xeùt.

- Noù cuõng laø voïng, coù töôùng roõ raøng.

- Coøn Chôn-Nhö, voán laø Nhö.


3.

- Neáu duøng taùnh löûa ñeå xeùt, tröø löûa daâm-

taâm.

- Thì chaúng ñuùng chôn-thaät.

- Neân khoâng phaûi phöông-tieän cuûa ngöôøi

sô-taâm.


4.

- Neáu duøng taùnh gioù ñeå quaùn xeùt.

- Maø gioù thì luùc ñoäng, luùc yeân, luoân ñoái-ñaõi.

- Maø ñoái-ñaõi, thì khoâng phaûi laø taùnh giaùc,

voán voâ-thöôøng.


5.

- Neáu duøng taùnh khoâng ñeå xeùt, thì noù voán

roãng khoâng chaúng coù gì.

- Laø vaät voâ-tri voâ-giaùc, khoâng taùnh giaùc.

- Chaúng bieát lìa ñôøi veà ñaïo.


6.

- Neáu duøng taùnh thöùc ñeå xeùt.

- Thì thöùc luoân sanh-dieät, khoâng thöôøng-

truï.

- Noù thuoäc veà phaùp hö-voïng.


7.

- Neáu duøng taùnh thaáy bieát ñeå xeùt.

- Thì chö haïnh, vaø nieäm ñeàu sanh-dieät, voâ-

thöôøng.

- Thì caùi Nhaân-quaû sanh-dieät coù sanh, maø

caàu Quaû chôn-thöôøng thì voâ-lyù.



GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 12

2.4 Khoâng löïa thaát ñaïi. (Nhöôïc-ñieåm cuûa thaát ñaïi.)

(Vaên-Thuø Boà-Taùt khoâng tuyeån thaát ñaïi laøm choã vieân-thoâng cho haïng höõu-hoïc.)

1/ Ngaøi Trì-Ñòa laáy Ñòa-ñaïi laøm choã vieân-thoâng.

Ñòa-ñaïi. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Ñòa-ñaïi.)

_ Taùnh cuûa ñaát laø ngaên ngaïi.

_ Neáu quaùn caùi taùnh cuûa ñòa-ñaïi thì khoâng theå thoâng suoát.

_ Vaû laïi phaùp höõu-vi khoâng phaûi laø taùnh giaùc.


2/ Ngaøi Nguyeät-Quang laáy Thuûy-ñaïi laøm choã vieân-thoâng.

Thuûy-ñaïi. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Thuûy-ñaïi.)

_ Nöôùc do quaùn môùi thaáy coù.

_ Chôù khoâng phaûi chôn-thaät Chôn-Nhö.

_ Coøn Nhö-nhö thì khoâng caàn quaùn.


3/ Ngaøi OÂ-Soâ-Saéc-Ma laáy Hoûa-ñaïi laøm choã vieân-thoâng.

Hoûa-ñaïi. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Hoûa-ñaïi.)

_ Löûa ñem so saùnh vôùi noãi khoå cuûa daâm-taâm. Neáu quaùn hoûa-ñaïi ñeå tröø löûa daâm ôû

noäi-taâm.

_ Ñoù laø ngöôøi chaùn caùi khoå hoaønh-haønh. Chöa phaûi laø vieãn-ly chôn-thaät.

_ Ñoù laø phöông-tieän khoâng phaûi cuûa ngöôøi môùi tu.


4/ Ngaøi Löu-Ly-Quang laáy Phong-ñaïi laøm choã vieân-thoâng.

Phong-ñaïi. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Phong-ñaïi.)

_ Gioù luùc ñoäng luùc yeân.

_ Neáu quaùn caùi taùnh cuûa phong-ñaïi thì ñoù chæ laø phaùp ñoái-ñaõi.

_ Coøn ñoái-ñaõi thì voâ-thöôøng, khoâng phaûi laø taùnh giaùc.


5/ Ngaøi Hö-Khoâng-Taïng laáy Khoâng-ñaïi laøm choã vieân-thoâng.

Khoâng-ñaïi. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Khoâng-ñaïi.)

_ Khoâng thì roãng suoát chaúng coù gì. Neáu quaùn caùi taùnh cuûa khoâng-ñaïi.

_ Thì ñoàng nhö voâ-tri voâ-giaùc.

_ Voâ-tri voâ-giaùc traùi vôùi Boà-Ñeà. (Vì noù khoâng giaùc.)


6/ Ngaøi Di-Laëc laáy Thöùc-ñaïi laøm choã vieân-thoâng.

Thöùc-ñaïi. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Thöùc-ñaïi.)

_ Thöùc thì sanh-dieät voâ-thöôøng.

_ Neáu quaùn caùi taùnh cuûa thöùc-ñaïi thì chaúng thöôøng-truï.

_ Vì quaùn söï phaân-bieät, sanh-dieät laø hö-voïng.



7/ Ngaøi Ñaïi-Theá-Chí laáy Kieán-ñaïi laøm choã vieân-thoâng.

Kieán-ñaïi. (Nhöôïc-ñieåm cuûa Kieán-ñaïi.)

_ Kieán laø taùnh thaáy, kieán-ñaïi bieåu-hieän qua töôûng-nieäm.

_ Taát caû caùc haïnh ñeàu voâ-thöôøng, töôûng-nieäm voán trong voøng sanh-dieät.

_ Ñem caùi Nhaân sanh-dieät maø caàu ñöôïc Quaû chôn-thöôøng baát-dieät laø voâ-lyù.


Nguyeân-vaên

13. BOÀ-TAÙT VAÊN-THUØ TUYEÅN NHÓ-CAÊN VIEÂN-THOÂNG.


1.

- Ngöôõng baïch Ñöùc Theá-Toân:

- Nhö-Lai ôû Ta-baø,

- Chôn-giaùo ñoä coõi naøy,

- Thanh-tònh do nhó-caên.

2.

- Muoán coù phaùp chaùnh-ñònh,

- Nhôø ngoä-nhaäp tieáng nghe.

- Giaûi-thoaùt caùc khoå-naõo,

- Boà-Taùt Quaùn-Theá-AÂm.

3.

- Trong Haèng-sa soá kieáp,

- Vaøo taát caû xöù Phaät,

- Ñaïi Töï-Taïi oai-löïc,

- Voâ-uùy thí chuùng-sanh.

4.

- Dieäu-aâm Quaùn-Theá-AÂm,

- Phaïm-aâm haûi-trieàu aâm,

- Ñoä theá-gian an laønh,

- Xuaát-theá ñaéc thöôøng-truï.

5.

- Ngöôõng baïch Ñöùc Theá-Toân:

- Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm daïy:

- Nhö ngöôøi trong caûnh tònh,

- Möôøi phöông ñoàng ñaùnh troáng.

6.

- Nghe roõ khaép caùc nôi,

- Ñoù laø toaøn chôn-thieät ;

- Nhaõn-caên khoâng thaáy heát,

- Tõî thieät cuõng khoâng troøn,

7.

- Thaân coù hieäp môùi bieát,

- YÙ-nieäm cöù loaïn ñoäng ;

- Caùch vaùch cuõng nghe tieáng,

- Tai naøo laïi chaúng nghe?

1.

- Toâi nay kính baïch Ñöùc Theá-Toân:

- Phaät ra ñôøi ôû coõi theá-gian Ta-baø.

- Laáy phaùp thaät, ñoä chuùng-sanh.

- Nhôø laáy nhó-caên thanh-tònh.

2.

-Môùi ñöôïc phaùp chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà).

- Nhôø coù nghe tieáng maø toû bieát.

- Môùi xa lìa caùc khoå, maø giaûi-thoaùt.

- Hay thay ngaøi Quaùn-Theá-AÂm.

3.

- Töø Haèng-sa soá kieáp.

- Ñaõ töøng vaøo taát caû coõi Phaät.

- Ñöôïc töï-taïi lôùn khoù nghó löôøng.

- Ban cho chuùng-sanh caùi ñöùc heát sôï seät.

4.

- Töø Chôn-Taâm duïng thaønh tieáng phaùp

nhieäm-maàu.

- Naøo tieáng trong treûo, thanh-nhaõ, huøng-

traùng.

- Cöùu cho ñôøi ñöôïc an laønh.

- Ñöôïc lìa theá, chöùng quaû thöôøng-truï.

5.

- Mong caàu, xin baïch Ñöùc Toân Kính:

- Nhö lôøi Quaùn-Theá-AÂm daïy raèng:

- Ví nhö ngöôøi ngoài choã yeân tónh.

- Nghe roõ möôøi phöông cuøng ñaùnh troáng.

6.

- Ñoàng-thôøi cuøng ñöôïc nghe roõ.

- Ñoù laø nhôø taùnh nghe chôn-thieät cuøng

khaép.

- Maét nhìn chöa thaáy troøn.

- Muõi, löôõi cuõng khieám-khuyeát.

7.

- Coøn thaân thì coù hieäp laïi môùi bieát.

- Coøn YÙ-nieäm thì laêng xaêng khoâng moái

manh.

- Coøn tai daàu caùch vaùch ñeàu nghe tieáng.

- Daàu xa gaàn ñeàu coù theå nghe.


8.

- Naêm caên khoù so saùnh,

- Vì chôn-thieät thoâng suoát.

- Taùnh AÂm-thinh ñoäng tònh,

- Hoùa thaønh coù vôùi khoâng.

9.

- Khoâng tieáng keâu khoâng nghe,

-Khoâng thieät nghe khoâng taùnh,

- Tieáng khoâng chaéc baát-dieät,

- Tieáng coù cuõng baát sanh.

10.

- Sanh-dieät ñeàu ly heát,

- Töùc chôn-thieät thöôøng-truï ;

- Daàu ôû trong moäng-töôûng,

-Chaúng coù cuõng chaúng khoâng.

11.

- Giaùc-quan vöôït suy nghó,

- Thaân-taâm khoù so saùnh.

- ÔÛ coõi Ta-baø naøy,

- Tieáng luaän-giaûi minh-baïch.

12.

- Chuùng-sanh meâ taùnh nghe,

- Theo tieáng bò luaân-chuyeån.

- OÂng A-Nan nhôù gioûi,

- Khoù traùnh söï hieåu laàm.

13.

- Theo voïng bò traàm-luaân,

- Xoay trôû laïi, heát voïng.

- OÂng A-Nan nghe kyõ,

- Toâi nöông theo Phaät-löïc,

14.

- Thuyeát phaùp kieân-coá nhöùt.

- Saéc töùc Khoâng khoù ñoaùn,

- Phaät chaùnh-ñònh chôn-thieät.

- Ñaõ nghe Haèng-sa Phaät.

15.

- Thuyeát caùc moân vi-maät,

- Neáu duïc-laäu khoâng tröø,

- Nghe nhieàu hoùa ra toäi.

- Laáy tieáng nghe trì Phaät,

16.

- Sao khoâng nghe Chôn-Taâm?

- Taùnh nghe chaúng töï-nhieân,

8.

- Naêm caên khoâng saùnh baèng.

- Chæ coù nhó-caên laø chôn-thaät thoâng suoát.

- Taùnh nghe tieáng ñoäng, tònh.

- Trôû thaønh luùc coù luùc khoâng.

9.

- Khi khoâng coù tieáng, thì goïi laø “khoâng

nghe”.

- Thaät ra caùi nghe chaúng phaûi khoâng coù.

- Khoâng tieáng, taùnh nghe khoâng dieät.

- Coù tieáng, taùnh nghe cuõng khoâng sanh.

10.

- Neân taùnh nghe rôøi sanh, dieät.

- Ñoù môùi laø thaät, laø thöôøng-truï.

- Daàu cho ñang ôû trong chieâm bao.

-Taùnh nghe cuõng chaúng coù, chaúng khoâng.

11.

- Taùnh nghe thoaùt ngoaøi yù-nieäm, suy nghó,

phaân-bieät.

- Neân Thaân vaø Taâm-YÙ ñeàu khoâng baèng

taùnh nghe.

- Neân chuùng-sanh ôû theá-giôùi Ta-baø naøy.

- Nhôø noùi naêng, luaän giaûi, môùi hieåu bieát roõ

raøng.

12.

- Song chuùng-sanh vì meâ caùi taùnh nghe

cuûa mình.

- Chaïy theo tieáng phaân-bieät, maø bò luaân-

hoài.

- OÂng A-Nan tuy hoïc roäng nhôù nhieàu.

- Khoù traùnh hieåu laàm, laïc taø-ñaïo.

13.

- Bôûi meâ-muoäi, thì chìm ñaém trong sanh-töû.

- Neáu trôû veà, thì voïng döùt (töùc trôû veà Töï-

Taùnh Chôn-Taâm, thì voâ-minh traàn-caáu töï

tan.

- Naøy oâng A-Nan haõy nghe kyõ.

- Toâi vaâng oai-thaàn cuûa Phaät.

14.

- Noùi phaùp chôn-thaät ñeå tu-haønh.

- Coù töôùng hình, thì khoâng thaät coù.

- Chôn-giaùc môùi thieät laø Chôn-ñònh.

- OÂng ñaõ nghe nhieàu phaùp Phaät thuyeát.

15.

- Thuyeát caùc moân toaøn laø lieãu-nghóa.

- Neáu phieàn-naõo höõu-laäu khoâng tröø.

- Thì nghe nhieàu caøng theâm nhieàu toäi.

- OÂng neân laáy tieáng nghe, nghe laïi taâm.

16.

- Töùc laø nghe laïi Chôn-Taâm mình?

- Taùnh nghe voán khoâng töï-nhieân sanh.


- Coù tieáng môùi coù danh ;

- Thoaùt-ly nghe vôùi tieáng,

17.

- Môùi vöôït khoûi taùnh nghe.

- Moät caên veà coäi goác,

- Saùu caên ñöôïc giaûi-thoaùt.

- Thaáy nghe nhö beänh muø,

18.

- Tam giôùi gioáng hoa ñoám ;

- Heát nghe heát beänh muø,

- Voïng-traàn döùt, giaùc hieän.

- Troøn tònh, saùng thoâng suoát,

19.

- Chieáu-dieäu caû hö-khoâng ;

- Trôû laïi xem theá-gian,

- Nhö vieäc trong chieâm bao.

- Ma-Ñaêng-Giaø taïi moäng,

20.

- Khoù giöõ oâng A-Nan.

- Sö ngoaïi-ñaïo taø-mî,

- Giaû taïo hình nam nöõ,

- Khieán hình bieát lay ñoäng,

21.

- Do maùy taø ñieàu-khieån ;

- Taét maùy taát im laëng,

- Taø-mî khoâng coù taùnh.

- Luïc-caên gioáng nhö vaäy,

22.

- Voán nöông moät tinh-minh,

- Laäp ra saùu caên hieäp,

- Neáu giaûi-tröø moät caên,

- Caùc caên thaønh voâ-duïng,

23.

- Traàn-caáu ñoaïn tröø saïch,

- Theå Chôn-giaùc hieän roõ,

- Cho tôùi voâ-minh tuyeät,

- Troøn saùng töùc Nhö-Lai.

- Do coù tieáng, môùi coù teân sanh.

- Lìa töôùng nghe, môùi thaät coù nghe.

17.

- Môùi vöôït thoaùt ra khoûi taùnh nghe.

- Moät caên phaûn voïng, veà coäi nguoàn roài.

- Thì saùu caên cuõng ñöôïc giaûi-thoaùt.

- Thaáy, nghe, hieåu, bieát, giôø nhö muø.

18.

- Ba coõi nhö hoa ñoám giöõa hö-khoâng.

- Thaáy, nghe, hieåu, bieát heát, beänh heát.

- Voïng-traàn döùt, thì taùnh giaùc hieän.

- Taâm phong-quang, thì trí- saùng suoát.

19.

- Soi chieáu-dieäu khaép caû hö-khoâng.

- Nhìn laïi caûnh-vaät theá-gian naøy.

- Thì gioáng nhö trong giaác chieâm bao.

- Thì caûnh Ma-Ñaêng-Giaø laø moäng.

20.

- Laøm sao baét giöõ A-Nan ñöôïc.

- Duï nhö thuaät ngoaïi-ñaïo taø-mî.

- Giaû taïo laøm caùc hình nam nöõ.

- Khieán hình bieát cöû-ñoäng, nhuùc nhích.

21.

- Laø do maùy moùc chuyeån-ñoäng ra.

- Neáu maùy moùc kia döøng chuyeån-ñoäng.

- Huyeãn-thuaät voán khoâng coù Töï-Taùnh.

- Saùu caên cuûa oâng cuõng nhö vaäy.

22.

- Taát caû ñeàu töø goác Chôn- Taâm.

- Laäp thaønh ra saùu caên hoøa-hieäp.

- Neáu phaù-tröø ñöôïc moät caên roài.

- Thì caùc caên khaùc thaønh voâ-duïng.

23.

- Khi traàn-caáu ñeàu döùt tröø saïch.

- Thì theå chôn-giaùc ñeàu hieän roõ.

- Cho ñeán caûnh meâ-muoäi cuõng döùt.

- Caùi troøn saùng töùc laø Phaät-Taâm.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 13

3. Chæ caên vieân-thoâng.

(Vaên-Thuø Boà-Taùt tuyeån nhó-caên vieân-thoâng.)

Töø keä 1 ñeán keä 4, noùi nhôø “Nghe” maø bieát.

1. _ Toâi nay kính baïch Ñöùc Theá-Toân:

_ Phaät ra ñôøi ôû coõi theá-gian Ta-baø.

_ Laáy tieáng noùi phaùp, giaùo-hoùa chuùng-sanh.

_ Chuùng-sanh nhôø nghe tieáng cuûa Phaät noùi môùi hieåu bieát ñöôøng loái tu-haønh

thanh-tònh.

2. _ Muoán thaønh-töïu ñöôïc chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà).

_ Quyeát phaûi nhôø coù nghe roài môùi tu ñöôïc.


_ Thì xa lìa caùc söï khoå, ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Hay thay ngaøi Quaùn-Theá-AÂm.

3. _ Töø Haèng-sa soá kieáp.

_ Ñaõ töøng vaøo taát caû vi-traàn Phaät-ñoä.

_ Ñöôïc söùc töï-taïi khoâng theå nghó löôøng.

_ Ban cho chuùng-sanh caùi ñöùc heát sôï seät.

4. _ Töø Chôn-Taâm duïng thaønh tieáng phaùp nhieäm-maàu.

_ Laø tieáng trong treûo, tieáng thanh-nhaõ huøng-traùng, ñuùng thôøi-cô.

_ Cöùu ngöôøi ñôøi an laønh.

_ Ñoä keû xuaát-theá ñöôïc quaû thöôøng-truï.

Töø keä 5 ñeán keä 11, noùi coâng-naêng cuûa nhó-caên (tai nghe).

5. _ Nay xin baïch Nhö-Lai:

_ Nhö lôøi Quaùn-Theá-AÂm noùi:

_ Ví nhö ngöôøi ngoài ôû choã yeân tónh.

_ Möôøi phöông cuøng ñaùnh troáng.

6. _ Ñoàng-thôøi ñeàu ñöôïc nghe roõ.

_ Ñoù laø nhôø taùnh nghe chôn-thieät cuøng khaép.

_ Maét nhìn chöa thaáy troøn. (Maét thaáy tröôùc vaø 2 beân, sau khoâng thaáy.)

_ Muõi, löôõi cuõng khieám-khuyeát (thieáu soùt).

7. _ Thaân do caùc vaät hieäp laïi môùi bieát.

_ Coøn YÙ-nieäm thì laêng xaêng khoâng coù moái manh.

_ Coøn tai caùch vaùch ñeàu nghe tieáng.

_ Daàu xa gaàn ñeàu coù theå nghe.

8. _ Naêm caên khoâng saùnh baèng.

_ Chæ coù nhó-caên môùi chôn-thaät, laø thoâng suoát (nhó-caên laø hôn heát).

_ Caùi taùnh nghe tieáng ñoäng, tònh.

_ Trôû thaønh khi coù khi khoâng.

9. _ Khi khoâng coù tieáng, theá-gian goïi laø: “khoâng nghe”.

_ Thaät ra caùi nghe chaúng phaûi khoâng coù.

_ Khoâng tieáng, taùnh nghe khoâng dieät.

_ Coù tieáng, taùnh nghe cuõng khoâng sanh.

10. _ Neân taùnh nghe rôøi sanh, dieät.

_ Ñoù môùi laø thaät, laø thöôøng-truï.

_ Daàu cho ñang ôû trong chieâm bao.

_ Taùnh nghe cuõng chaúng coù, chaúng khoâng.

11. _ Taùnh nghe thoaùt ngoaøi yù-nieäm, suy nghó, phaân-bieät.

_ Neân Thaân vaø Taâm-YÙ (Thöùc thöù saùu) ñeàu khoâng baèng taùnh nghe.

_ Nay chuùng-sanh ôû theá-giôùi Ta-baø naøy.

_ Nhôø coù noùi naêng chæ daïy neân môùi hieåu bieát roõ raøng.

Töø keä 12 ñeán keä 23, ngaøi Vaên-Thuø quôû traùch hoïc nhieàu khoâng tu.

12. _ Song chuùng-sanh vì meâ taùnh nghe cuûa mình.

_ Cöù chaïy theo tieáng phaân-bieät, maø bò luaân-hoài.

_ OÂng A-Nan tuy hoïc roäng nhôù nhieàu.

_ Khoù traùnh hieåu laàm, laïc taø-ñaïo.

13. _ Bôûi meâ-muoäi thì chìm ñaém trong sanh-töû.

_ Neáu oâng xoay caùi nghe trôû vaøo Töï-Taùnh (Chôn-Taâm) thì voâ-minh vaø caùc traàn-

caáu ñeàu tieâu tan.

_ A-Nan! OÂng neân chuù yù nghe.

_ Toâi vaâng oai-thaàn cuûa Phaät.


14. _ Noùi phaùp-moân chôn-thaät, ñeå tu-haønh.

_ Coù töôùng hình, thì khoâng thaät coù.

_ Chôn-giaùc môùi thieät laø Chôn-ñònh (Tam-ma-ñeà).

_ OÂng ñaõ nghe nhieàu phaùp Phaät thuyeát.

15. _ Thuyeát caùc moân toaøn laø lieãu-nghóa.

_ Neáu caùc phieàn-naõo höõu-laäu khoâng tröø.

_ Thì nghe nhieàu, caøng theâm nhieàu toäi.

_ OÂng neân laáy tieáng nghe, nghe laïi taâm.

16. _ Töùc laø nghe laïi Chôn-Taâm mình?

_ Taùnh nghe voán khoâng töï-nhieân sanh.

_ Do coù tieáng (thinh-traàn) môùi coù teân sanh.

_ Lìa töôùng nghe, môùi thaät coù nghe.

17. _ Môùi vöôït thoaùt ra khoûi taùnh nghe.

_ Moät caên (Nhó-caên) phaûn voïng veà coäi nguoàn roài.

_ Thì caû saùu caên cuõng ñeàu ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Thaáy, nghe, hay, bieát, giôø nhö muø.

18. _ Coøn ba coõi cuõng khoâng thaät, ñeàu nhö hoa ñoám giöõa hö-khoâng.

_ Khi thaáy, nghe, hieåu, bieát heát, thì beänh muø heát.

_ Khi caùc voïng-traàn tieâu heát, thì Taâm chôn hieän.

_ Taâm phong quang thì trí-quang saùng suoát hieän ra.

19. _ Khi aáy Chôn-Taâm oâng vöøa tòch-tònh laïi vöøa chieáu soi, bao truøm khaép möôøi

phöông hö-khoâng theá-giôùi.

_ Baáy giôø oâng trôû laïi xem caûnh-vaät hieän-tieàn ôû theá-gian naøy.

_ Thì gioáng nhö trong giaác chieâm bao.

_ Khi oâng ñöôïc nhö theá roài, thì Ma-Ñaêng-Giaø laø moäng kia.

20. _ Laøm gì baét ñöôïc oâng, hôûi A-Nan!

_ Duï nhö caùc nhaø huyeãn-thuaät.

_ Hoï giaû taïo laøm caùc thöù hình nam, nöõ.

_ Tuy thaáy coù cöû-ñoäng lay chuyeån.

21. _ Nhöng coát-yeáu taïi caùi maùy chuyeån-ñoäng ra.

_ Neáu maùy kia ngöng hoaït-ñoäng.

_ Thì caùc hình huyeãn kia im laëng, huyeån-thuaät voán khoâng coù Töï-Taùnh.

_ Saùu caên cuûa oâng cuõng nhö theá.

22. _ Taát caû ñeàu töø goác Chôn-Taâm.

_ Laäp thaønh ra saùu caên hoøa-hieäp.

_ Neáu phaù-tröø ñöôïc moät caên roài.

_ Thì saùu caên kia ñeàu khoâng thaønh.

23. _ Khi traàn-caáu ñeàu döùt tröø saïch.

_ Thì theå chôn-giaùc ñeàu hieän roõ.

_ Cho ñeán caûnh meâ-muoäi cuõng döùt.

_ Caùi troøn saùng töùc laø Phaät-Taâm.

GHI CHUÙ

_ Xoay caùi nghe: nghóa laø khoâng khôûi nieäm, yeân laëng, Ñònh; ñeå hoøa vaøo taùnh nghe

thanh-tònh baát-ñoäng, vaéng laëng thöôøng-truï (Chôn-Taâm).

_ Thieàn Thuû-Laêng-Nghieâm, phaûi thaáy: Chôn-Taâm.

- Beân ngoaøi: ñoái caûnh khoâng ñoäng tình (Thieàn). (Vì thaáy vaïn-phaùp (moïi thöù) laø

Khoâng, laø giaû.)

- Beân trong: khoâng khôûi nieäm (Ñònh), thì môùi giaûi-thoaùt khoûi tam-giôùi. (Neáu khoâng,

seõ bò keït trôû laïi tam-giôùi)

_ Thieàn Thuû-Laêng-Nghieâm cao nhöùt trong 108 loaïi Thieàn, vì:


- Khoâng duïng Coâng.

- Khoâng duïng Phaùp.

CHUÙ YÙ


_ “Ngoài Thieàn” chæ laø moät phöông-tieän, khoâng phaûi laø cöùu-caùnh cuûa vieäc tu-haønh. Neáu

khoâng thaáy ñöôïc:

- Chôn-Taâm.

- Ngoaøi vaãn ñoäng (theo traàn-caûnh).

- Trong vaãn loaïn (theo voïng-tình, voïng-töôûng). (Xem Ñoaïn 15, Quyeån 8)

Töùc laø ñoái ca ûnh sanh tình, thì “Ngoài Thieàn” cuõng chæ laø voâ-ích, vì khoâng thoaùt khoûi

tam-giôùi, cuoái cuøng vaãn bò ñoïa-laïc.

_ Kinh Phaùp Böûu Ñaøn, phaåm Dieäu-Haïnh:

Ñöùc Luïc Toå Hueä-Naêng daïy ñaïi-chuùng:

Phaùp toïa thieàn voán khoâng truï taâm, khoâng truï tònh, cuõng khoâng phaûi baát-ñoäng.

Neáu noùi truï taâm, thì taâm laø voïng, taâm nhö giaû-mî, khoâng coù choã truï.

Neáu noùi truï tònh, thì taùnh ngöôøi goác tònh, chæ vì voïng-nieäm aùm che Boån-Taùnh Chôn-

Nhö.

Giöõ ñöôïc khoâng voïng-töôûng thì trôû veà Boån-Taùnh saün thanh-tònh.

Neáu khôûi taâm truï tònh, thì sanh ra töôùng tònh.

Voïng khoâng coù xöù-sôû, truï vaøo thì ñoäng, tònh khoâng coù hình-töôùng, neáu laäp ra töôùng

tònh, cho laø coâng-phu, thì söï thaáy bieát ñoù che laáp Boån-Taùnh, töï mình phaûi bò töôùng tònh raøng

buoäc.

Neáu tu phaùp “baát-ñoäng” thì ñoái vôùi chuùng-sanh, töï mình khoâng thaáy caùc ñieàu thò-

phi, thieän-aùc, toäi loãi cuûa ngöôøi, ñoù laø Töï-Taùnh “baát-ñoäng”.

Thieän-tri-thöùc! Keû meâ daàu thaân khoâng ñoäng, nhöng khi môû mieäng laø noùi caùc ñieàu

thò-phi, hay dôû, toát xaáu cuûa ngöôøi ; ñoù laø traùi nghòch vôùi ñaïo. Bôûi neân, neáu truï taâm, hoaëc truï

tònh thì laøm chöôùng ngaïi cho ñaïo-phaùp.

Thieän-tri-thöùc! Theá naøo laø “Toïa Thieàn”?

Trong phaùp-moân naøy, khoâng coù chöôùng-ngaïi, ñoái vôùi taát caû caûnh-giôùi laønh döõ ôû

beân ngoaøi, khoâng khôûi voïng-nieäm, töùc laø “Toïa”; beân trong thaáy Töï-Taùnh baát-ñoäng, töùc laø

“Thieàn”.

Thieän-tri-thöùc! Theá naøo laø “Thieàn-Ñònh”?

Beân ngoa øi ly caùc töôùng laø “Thieàn”, beân trong nhöùt-taâm baát-loaïn laø “Ñònh”.

Neáu beân ngoaøi coøn tröôùc töôùng, thì beân trong taâm loaïn-ñoäng; beân ngoaøi ly töôùng,

thì beân trong Taâm baát-loaïn.

Boån-Taùnh töï-tònh töï-ñònh, chæ vì thaáy caûnh, töôûng caûnh, sanh ra loaïn-ñoäng maø thoâi.

Neáu thaáy caùc caûnh maø taâm khoâng khôûi moät maûy loaïn-ñoäng, ñoù laø “Chôn-Ñònh”.

Thieän-tri-thöùc! Beân ngoaøi ly töôùng laø “Thieàn”, beân trong baát-loaïn laø “Ñònh”; ngoaøi

Thieàn trong Ñònh, töùc laø “Thieàn-Ñònh”. Kinh Boà-Taùt giôùi coù daïy: “Boån-Taùnh goác thanh-tònh”.

Thieän-tri-thöùc! ÔÛ trong caùc nieäm thaáy ñöôïc Boån-Taùnh thanh-tònh, gaéng chí töï-löïc

tu-haønh thì chaéc vieân-thaønh ñaïo Phaät.


_ Kinh Phaùp Böûu Ñaøn, phaåm Ñoán Tieäm:

Thaân coù sanh coù töû, thoaït coøn thoaït maát, khi soáng thì ngoài laøm vieäc, khi cheát naèm

trô nhö khuùc goã, voán laø vaät bò ñoäng do taâm sai khieán, chæ laø ñoáng xöông thòt hoâi thuùi, do caùc

duyeân giaû-hieäp, caàn chi phaûi ngoài maõi ñeå thieàn.

Thieàn töùc laø tònh-löï, coù nghóa laø döùt saïch caùc söï lo nghó ñeå trôû veà baûn-theå Chôn-

Nhö thanh-tònh trang-nghieâm, ñoù laø thuoäc veà Taâm, chôù khoâng phaûi thuoäc veà thaân. Taâm laø

chuû, thaân laø tôù chæ tuøng theo leänh chuû.

Neáu taâm thanh-tònh thì thaân ñi ñöùng ngoài naèm ñeàu thanh-tònh, haø taát phaûi boù buoäc

ngoài maõi.

Thaân hoaïn naêm uaån laø thaân giaû doái vì goác do caùc duyeân: Saéc Thoï Töôûng Haønh

Thöùc, khi caùc duyeân thaønh thì soáng, tan thì cheát, khi hieäp, khi ly, khoâng phaûi laø vaät beàn bæ.

Theá neân thieàn hay khoâng thieàn, tònh hay khoâng tònh ñeàu do taâm.

Neáu muoán tu-haønh giaûi-thoaùt, trôû veà vôùi Töï-Taâm Chôn-Nhö maø trong ngöôøi cöù meâ-

muoäi, tranh-chaáp, tham-duïc, phaân-bieät, töùc laø bò voïng-taâm oâ-nhieãm laøm chuû sai khieán, thì

khoâng coù thaân naøo thieàn ñöôïc, khoâng coù phaùp naøo tònh ñöôïc.

_ Kinh Phaùp Böûu Ñaøn, phaåm Hoä-Phaùp:

Tieát Giaûn baïch: “Baïch Hoøa-thöôïng! Chö vò Thieàn-ñöùc ôû kinh-ñoâ ñeàu noùi: Muoán toû

ñaïo thì phaûi ngoài thieàn taäp ñònh, neáu chaúng nhôø phaùp thieàn-ñònh maø ñöôïc giaûi-thoaùt laø vieäc

xöa nay chöa coù. Vaäy chöa roõ choã thuyeát-phaùp cuûa Toå theá naøo?”

Luïc Toå Hueä-Naêng noùi: “Ñaïo do taâm maø toû ngoä, khoâng phaûi taïi ngoài.

Kheá Kinh coù daïy: “Neáu noùi Nhö-Lai hoaëc ngoài, hoaëc naèm, maø ñaéc quaû, ñoù laø laøm

theo taø-ñaïo”. Vì sao?

Vì khoâng coù töø ñaâu tôùi, cuõng khoâng coù choã naøo ñi, baát-sanh baát-dieät, ñoù laø Nhö-Lai

thanh-tònh Thieàn; caùc phaùp chôn-thieät vaéng laëng ñoù laø Nhö-Lai thanh-tònh Toïa; roát raùo

khoâng coù chi laø ñaéc, huoáng chi laø ngoài”.

Nguyeân-vaên

14. BOÀ-TAÙT VAÊN-THUØ PHOÅ-KHUYEÁN TU-CHÖÙNG NHÓ-CAÊN VIEÂN-THOÂNG.


(4 keä khuyeân tu)

1.

- OÂng A-Nan, Ñaïi-chuùng,

- Xaây maùy nghe trôû laïi,

- Haõy nghe theo Töï-Taùnh,

- Töï-taùnh thaønh Giaùc-ñaïo,

2.

- Vieân-thoâng thieät nhö vaäy.

- Voâ-soá Phaät nöông theo,

- Moät ñöôøng thaúng Nieát-Baøn.

- Chö Phaät ñôøi quaù-khöù,

3.

- Do moân aáy thaønh-ñaïo.

- Chö Boà-Taùt hieän-taïi,

- Nhôø phaùp aáy, vieân-minh.

- Caùc Hoïc-nhaân vò-lai,

1.

- Naøy oâng A-Nan vaø Ñaïi-chuùng.

- Xoay caùi nghe cuûa mình veà tònh.

- Ñeå nghe theo Töï-Taùnh cuûa mình.

- Töï-Taùnh ñaõ toû thì ñaïo thaønh.

2.

- Ñaây thaät laø phaùp tu vieân-thoâng.

- Voâ-soá chö Phaät ñeàu nöông theo.

- Chæ moät ñöôøng naøy thaúng Nieát-Baøn.

- Chö Phaät ôû ñôøi quaù-khöù.

3.

- Cuõng ñeàu do caùi nghe ñöôïc ñaïo.

- Taát caû chö Boà-Taùt hieän-taïi.

- Nhôø phaùp naøy, thaønh-töïu Chaùnh-giaùc.

- Vaø nhöõng ngöôøi tu-haønh ñôøi sau.


4.

- Phaûi y theo phaùp aáy.

- Toâi cuõng chöùng trong ñoù,

- Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm ñaéc,

- Ñöùc Theá-Toân cuõng vaäy.

(Keát-luaän coù 5 keä)

1.

- Duøng ñuû caùc phöông-tieän,

- Nhaèm cöùu-ñoä maït-kieáp.

- Ngöôøi caàu xuaát-theá phaùp,

- Thaønh-töïu Nieát-Baøn taâm.

2.

- Quaùn-Theá-AÂm cao-caû,

- Phöông-tieän thaâm-dieäu khaùc,

- Nhôø oai-thaàn chö Phaät,

- Cöùu thoaùt caùc traàn-lao.

3.

- Naøo phaûi phaùp tu thöôøng,

- Caïn saâu ñoàng noùi ñöôïc.

- Toâi leã Nhö-Lai-Taïng,

- Voâ-laäu khoù nghó baøn,

4.

- Nguyeän gia-hoä ñôøi sau,

- Hieåu saùng suoát phaùp naøy.

- Phöông-tieän deã thaønh-töïu,

- Neân daïy oâng A-Nan,

5.

- Dó-chí ñôøi maït-kieáp,

- Caàn söû-duïng nhó-caên,

- Vieân-thoâng hôn phaùp khaùc,

- Taâm chôn-thieät nhö vaäy.

4.

- Neân y theo phaùp naøy tu-haønh.

- Toâi cuõng vaâng theo, maø tu-chöùng.

- Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm cuõng chöùng-ñaéc.

- Coøn Ñöùc Theá-Toân cuõng nhö vaäy.

1.

-Vì theá-gian, laäp nhieàu phöông-tieän.

- Cöùu-ñoä chuùng-sanh ñôøi maït-kieáp.

- Ngöôøi ñôøi sau caàu phaùp xuaát-theá.

- Thì thaønh-töïu ñöôïc Nieát-Baøn taâm.

2.

- Phaùp tu Quaùn-Theá-AÂm cao-caû.

-Coøn bao nhieâu phaùp tu-haønh khaùc.

- Ñeàu nhôø oai-thaàn cuûa chö Phaät.

- Môùi cöùu thoaùt ra khoûi traàn-lao.

3.

-Neân phaùp tu ñaâu phaûi deã daøng.

-Phaùp caïn, saâu, chö Thaùnh ñaõ baøy.

- Toâi kính leã Ñöùc Nhö-Lai-Taïng.

- Söï giaûi-thoaùt laø ñieàu khoù laøm.

4.

- Xin gia-hoä chuùng-sanh ñôøi sau.

- Thoâng hieåu saùng suoát, toû phaùp naøy.

- Neân phöông-tieän naøy deã thaønh-töïu.

- Ñem daïy oâng A-Nan tu-haønh.

5.

- Cho ñeán ñôøi maït-kieáp traàm-luaân.

- Cuõng y theo nhó-caên tu-haønh.

-Thì cuõng vieân-maõn hôn phaùp khaùc.

- Ñaây laø taâm thaønh con löïa choïn.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 14

4. Khuyeân tu (coù 4 keä).

(Vaên-Thuø Boà-Taùt phoå-khuyeán tu-chöùng nhó-caên vieân-thoâng.)

1. _ Naøy oâng A-Nan vaø Ñaïi-chuùng.

_ Caùc oâng chæ xoay caùi nghe cuûa mình trôû veà.

_ Ñeå nghe Chôn-Taùnh cuûa mình.

_ Töï-Taùnh ñaõ toû, thì ñaïo thaønh.

2. _ Ñaây thaät laø phaùp tu vieân-thoâng.

_ Voâ-soá chö Phaät ñeàu nöông theo.

_ Chæ moät ñöôøng naøy thaúng Nieát-Baøn.

_ Chö Phaät ôû ñôøi quaù-khöù.

3. _ Cuõng ñeàu do caùi nghe ñöôïc ñaïo.

_ Taát caû chö Boà-Taùt hieän-taïi.

_ Nhôø phaùp naøy thaønh-töïu Chaùnh-giaùc.

_ Vaø nhöõng ngöôøi tu-haønh ñôøi sau.

4. _ Neân y theo phaùp naøy tu-haønh.

_ Toâi cuõng vaâng theo maø tu-chöùng.


_ Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm cuõng chöùng-ñaéc.

_ Coøn Ñöùc Theá-Toân cuõng nhö vaäy.

5. Keát-luaän (coù 5 keä).

1. _ Vì theá-gian laäp nhieàu phöông-tieän.

_ Cöùu-ñoä chuùng-sanh ñôøi maït-kieáp.

_ Ngöôøi ñôøi sau caàu phaùp xuaát-theá.

_ Thì thaønh-töïu ñöôïc Nieát-Baøn taâm.

2. _ Phaùp tu Quaùn-Theá-AÂm cao-caû.

_ Coøn bao nhieâu phaùp tu-haønh khaùc.

_ Ñeàu nhôø oai-thaàn cuûa chö Phaät gia-hoä.

_ Môùi cöùu thoaùt ra khoûi traàn-lao.

3. _ Neân phaùp tu ñaâu phaûi deã daøng.

_ Phaùp caïn, saâu, chö Thaùnh ñaõ baøy.

_ Toâi kính leã Ñöùc Nhö-Lai-Taïng.

_ Söï giaûi-thoaùt laø ñieàu khoù laøm.

4. _ Xin gia-hoä chuùng-sanh ñôøi sau.

_ Thoâng hieåu saùng suoát, toû phaùp naøy.

_ Neân phöông-tieän naøy deã thaønh-töïu.

_ Ñem daïy oâng A-Nan tu-haønh.

5. _ Cho ñeán ñôøi maït-kieáp traàm-luaân.

_ Cuõng y theo nhó-caên tu-haønh.

_ Thì cuõng vieân-maõn hôn phaùp khaùc.

_ Ñaây laø taâm thaønh con löïa choïn.


_ Ñöùng beân Chôn (baûn-theå) maø nhìn thì: Caên, Traàn, Thöùc, 7 Ñaïi voán laø hieän-töôïng

bieåu-hieän töø Nhö-Lai-Taïng.

_ Neân töï-töôùng cuûa chuùng khoâng coù caùi naøo laøm neân toäi loãi, vaø cuõng khoâng coù caùi

naøo laø nguyeân-nhaân cuûa toäi loãi.

_ Coøn ñöùng beân Voïng (hieän-töôïng) maø nhìn thì moãi moãi ñeàu khaùc nhau, söï taùc-

ñoäng qua laïi cuûa Caên, Traàn, Thöùc, 7 Ñaïi thaáy khoâng ñoàng.

_ Neân coâng-duïng bieåu-hieän coù hôn coù keùm, thì söï phaûn voïng quy chôn (phaûn voïng

trôû veà chôn) coù öu coù khuyeát laø leõ ñöông-nhieân.

Neân Vaên-Thuø Boà-Taùt pheâ-phaùn:

_ Ñöùng beân phöông-dieän theá-gian (tuïc-ñeá) ñeå choïn löïa caùi toái öu, coøn ñöùng beân

Chôn (chôn-ñeá) maø nhìn thì: - Moät laø taát caû.

- Taát caû laø moät.

- Khoâng coù vaán-ñeà hôn hay keùm.

_ Do ñoù, vaán-ñeà öu-khuyeát cuûa Traàn, Caên, Thöùc, Ñaïi vaãn laø söï thaät coù trôû ngaïi

treân ñöôøng tu-chöùng vieân-thoâng cuûa haïng höõu-hoïc.

_ Tuy-nhieân caùi coù theå trôû ngaïi, khoâng thích-hôïp cuûa ngöôøi naøy laïi laø phöông-tieän

thuaän-lôïi cho moät caên-cô cuûa keû khaùc.

_ Neân söï pheâ-phaùn cuûa Vaên-Thuø Boà-Taùt khoâng phaûi pheâ-phaùn ñeå maø pheâ-phaùn,

maø pheâ-phaùn nhaèm ñeå giôùi-thieäu taùnh öu vieät cuûa Nhó-caên.

_ Vì Nhó-caên coù hai dieäu-duïng öu vieät laø:

a. Nhó-caên nghe ñöôïc tieáng ôû khaép nôi, khoâng phaân-bieät choã naøo, vaø khoâng sôï

ngaên ngaïi, daàu bò ngaên caùch.


b. Nhó-caên coù taùnh nghe chôn-tònh thöôøng-truï:

- Chaúng phaûi khi coù tieáng ñoäng môùi sanh nghe.

- Cuõng chaúng phaûi khi tieáng im laëng maø dieät maát.

- Töùc laø taùnh nghe cuûa Nhó-caên khoâng sanh khoâng dieät.

- Maø laïi cuõng khoâng bò YÙ-caên chi-phoái.

_ Do bôûi chuùng-sanh vì queân maát “taùnh nghe” chôn-tònh thöôøng-truï, maø meâ-chaáp

theo Thinh-traàn (laàm laãn töôùng Ñoäng, Tònh cuûa Thinh-traàn, cho noù laø Chuû, laø thaät) neân bò

noù doái gaït, maø phaûi chòu chìm ñaém maõi ôû bieån khoå luaân-hoài sanh-töû laø vaäy.

_ Cho neân ta phaûi bieát möôïn Voïng (giaû) ñeå ñaït Chôn, töùc laø laáy caùi hieåu bieát vöøa

môùi nghe maø ngoä ñoù (Thuûy-giaùc) ñem noù nhaäp vaøo baûn-taâm thanh-tònh saün coù (Boån-giaùc).

_ Hai caùi hieäp thaønh moät ñeå thaønh chôn-dieäu-duïng, thì voâ-minh vaø caùc traàn-caáu

(phieàn-naõo) phaûi tieâu tan. Töùc Böûu-giaùc vieân-tònh chaâu-bieán, thaønh ñaïo Voâ-thöôïng Chaùnh-

ñaúng Chaùnh-giaùc.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 15

3. Ñaïi-chuùng chöùng-nhaäp.

_ Ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng nghe xong phaùp-keä cuûa Vaên-Thuø-Sö-Lôïi Boà-Taùt, thaân-

taâm an vui vì ñöôïc dieäu-phaùp khai-thò roõ raøng quaû-vò Nhö-Lai Boà-Ñeà Nieát-Baøn, ví nhö ngöôøi

xa queâ höông laâu ngaøy chöa trôû veà, nhöng bieát roõ ñöôøng ñi.

(Töùc laø ñoái vôùi quaû-vò Phaät Boà-Ñeà vaø Ñaïi Nieát-Baøn ñaõ hieåu raát roõ raøng, cuõng nhö

ngöôøi ñi xa queâ höông ñaõ bieát roõ con ñöôøng veà nhaø, nhöng chöa coù dòp trôû veà.)

_ Ñaïi-chuùng ôû trong Giaùo-Hoäi, coù caùc vò Thieân-Long baùt-boä, caùc vò nhò-thöøa höõu-

hoïc vaø caùc vò môùi phaùt taâm Boà-Taùt ñaïo, raát nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng, ñeàu ñaéc Chôn-

Taâm, xa lìa traàn-caáu (phieàn-naõo), ñöôïc phaùp-nhaõn thanh-tònh.

_ Cho ñeán caùc vò Tyø-khöu-ni nghe xong Boà-Taùt keä, cuõng thaønh baäc A-La-Haùn vaø

voâ-soá chuùng-sanh phaùt taâm caàu ñaïo Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.

GHI CHUÙ

_ Ñeán nghe Phaät thuyeát kinh Ñaïi-thöøa, thöôøng coù hai haïng:

a. Haïng ngöôøi (Nhaân) coù boán boä chuùng: - Tyø-kheo, Tyø-kheo-ni.

- Öu-baø-taéc, Öu-baø-di.

b. Haïng chaúng phaûi ngöôøi (Phi-nhaân) coù taùm boä chuùng (Thieân-Long baùt-boä):

- Thieân : Chö Thieân, Thieân-nhaân, Thieân-töû ôû caùc caûnh trôøi trong tam-giôùi

(Duïc-giôùi, Saéc-giôùi, Voâ-saéc-giôùi).

- Long : Caùc vò Long-vöông vaø Long-chuùng.

- Daï-xoa : Tuy laø loaïi aùc-quæ nhöng coù loøng ngöôõng-moä ngoâi Tam-Baûo.

- Caøn-thaùt-baø : Thaàn aâm-nhaïc, ca haùt hay.

- A-tu-la : Chö Thaàn ôû ven bieån hoaëc trong caùc hang nuùi, hoaëc ôû döôùi ñaùy

bieån.

- Ca-laâu-la : Thaàn chim caùnh vaøng, chim ñaïi baøng.

- Khaån-na-la : Nöûa thaàn, nöûa ngöôøi, coù taøi troãi phaùp-nhaïc.

- Ma-haàu-la-giaø : Thaàn raén lôùn.

ÑEÁN ÑAÂY (Ñoaïn 15, Quyeån 6 ) LAØ HEÁT PHAÀN DAÏY

ÑOÁN-TU TAM-MA-ÑEÀ


TÖØ ÑAÂY (Ñoaïn 16, Quyeån 6 ) BAÉT ÑAÀU DAÏY

TIEÄM-TU TAM-MA-ÑEÀ.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


1. Xin chæ daïy.


1.2 Nhö-Lai daïy. (Ñoaïn 17)

1.2.1 Phaät khen.

1.2.2 Phaät daïy.


1.2.2.2 Chæ rieâng ba moân voâ-laäu hoïc. (Ñoaïn 18)

1.2.2.2.1 Chæ tröôùc heát nghieâm giöõ giôùi luaät.




- Daâm.

- Saùt. (Ñoaïn 19)

- Ñaïo. (Ñoaïn 20)

- Voïng. (Ñoaïn 21) ( Heát Quyeån 6)

1.2.2.2.1.A.3 Keát-luaän. (Ñoaïn 1, Quyeån 7)

1.2.2.2.1.B Trôï chuù löïc.

1.2.2.2.1.B.1 Khuyeân neân trì chuù.

1.2.2.2.1.B.2 Chæ roõ tröø hoaëc taäp khoâng khoù. (Ñoaïn 2, Quyeån 7)

1.2.2.2.2 Chæ qua trong ñaïo-traøng Ñònh-Tueä. (Ñoaïn 3, Quyeån 7)

2. Laïi xin chæ roõ hôn. (Ñoaïn 5, Quyeån 7)

2.1 Thænh caàu noùi ñaïo-traøng. (Ñoaïn 5, Quyeån 7)

2.2 Thænh caàu noùi thaàn-chuù. (Ñoaïn 10, Quyeån 7)

ÑOAÏN 16

_ Töø tröôùc ñeán ñaây laø noùi veà y-ngoä Ñoán-tu.

_ Töø ñaây (Ñoaïn 16, Quyeån 6) veà sau laø chæ veà phaàn Tieäm-tu. (Cuõng coøn trong

phaïm-vi cuûa Tam-ma-ñeà.)

II. Laäp ñaïo-traøng.

1. Xin chæ daïy.


(Ngaøi A-Nan hoûi phaùp an-laäp ñaïo-traøng teá-ñoä chuùng-sanh.)

_ Ngaøi A-Nan töø choã Ñaïi-chuùng ñöùng daäy, söûa y-phuïc teà-chænh roài hieäp-chöôûng laïy

Phaät, taâm-ñòa saùng suoát, vöøa buoàn vöøa vui vaø muoán Chaùnh-phaùp Nhö-Lai lôïi-laïc cho taát

caû chuùng-sanh ôû ñôøi sau, neân cuùi ñaàu baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Nay toâi toû ngoä phaùp-moân thaønh Phaät ñeå tu-haønh, khoâng coøn

nghi-chaáp nöõa. Toâi thöôøng nghe Ñöùc Theá-Toân daïy:

- Töï mình chöa ñaéc ñaïo, nhöng bieát phaùt taâm cöùu-ñoä chuùng-sanh, ñoù laø choã phaùt

taâm cuûa caùc baäc tu haïnh Boà-Taùt.

- Töï mình giaùc-ngoä (töï-giaùc) ñaõ vieân-maõn, roài thöôøng laáy loøng töø-bi maø giaùo-hoùa

cho ngöôøi khaùc cuõng ñöôïc giaùc-ngoä (giaùc-tha), ñoù laø hoaøi-baõo xuaát-theá teá-ñoä chuùng-sanh

cuûa chö Phaät.


_ Hieän-taïi toâi coøn laø haïng Höõu-hoïc, chöa vieân-maõn phaàn töï-giaùc, nhöng toâi xin

nguyeän ñoä taát caû chuùng-sanh chôn-thaønh tu-haønh trong thôøi maït-kieáp.


_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi thöông xoùt caùc

chuùng-sanh trong thôøi maït-kieáp,

- xa Phaät raát laâu,

- laïi gaëp raát ñoâng taø-sö ngoaïi-ñaïo nhö soá

caùt soâng Haèng,

- giaûng noùi toaøn ma-giaùo huyeãn-hoaëc,

- aùm-muoäi,

- phaù-hoaïi,

- nhieãu-haïi,

- neân caùc chuùng-sanh aáy deã bò sa ngaõ vaø

khoù tu-haønh vieân-maõn,

- neáu muoán nhieáp-taâm vaøo caûnh-trí chaùnh-

ñònh. (Tam-ma-ñeà).

_ (A-Nan töï töôøng-trình) Loøng töø-bi töï-giaùc

vaø giaùc-tha ñaõ khai môû,

- thaáy roõ ñöôïc caùc voïng-hoaëc maø phaù tan

voâ-minh,

- nhaän ra ñöôïc voâ-soá nhöõng caùm doã cuûa

traàn-caûnh nhieàu nhö caùt soâng Haèng,

- baøy ra caùc caûnh duïc-laïc huyeãn-hoùa, laøm

say ñaém loøng ngöôøi nhö:

- si meâ,

- saân-haän,

- phieàn-naõo,

- do ñoù maø deã bò chìm ñaém maõi trong

sanh-töû luaân-hoài,

- neáu muoán thoaùt caûnh traàm-luaân naøy ñeå

ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Toâi khoâng bieát phaûi laøm theá naøo an-laäp

Ñaïo-traøng ñeå cöùu-ñoä chuùng-sanh xa laùnh

ma-giaùo

- vaø khoâng thoái chuyeån Boà-Ñeà Taâm?

_ Ngöôõng caàu Ñöùc Theá-Toân daïy baûo.

_ Thì toâi bieát phaûi laøm sao ñeå taâm ñöôïc

trong saïch thanh-tònh khoâng coøn bò nhieãm-

oâ nöõa

- vaø ñeå taâm ñöôïc thanh-tònh tinh-taán saùng

suoát, khoâng bò che môø laøm maát chaùnh-giaùc

cuûa mình.

_ Vaäy con kính mong Ñöùc Theá-Toân töø-bi

chæ daïy.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 17

1.2 Nhö-Lai daïy.

(Phaät daïy tu Giôùi Ñònh Tueä ñeå giaûi-thoaùt.)

1.2.1 Phaät khen.

_ Luùc baáy giôø, Ñöùc Phaät Thích-Ca, giöõa Ñaïi-chuùng, khen ngôïi ngaøi A-Nan:

_ Laønh thay! Laønh thay! Nhö lôøi oâng vöøa hoûi pheùp taéc an-laäp Ñaïo-traøng (laø phöông-

phaùp tu-haønh) ñeå cöùu-ñoä chuùng-sanh bò chìm ñaém khoå-sôû trong thôøi maït-kieáp, oâng haõy

tònh taâm nghe kyõ, Ta daïy cho.

_ Ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ñoàng laëng thinh vaâng lôøi Ñöùc Phaät.

1.2.2 Phaät daïy. (Phaûi tu Giôùi Ñònh Tueä)


_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! OÂng thöôøng nghe Ta tuyeân-thuyeát söï-lyù tu-haønh ba dieäu-

nghóa quyeát-ñònh ôû trong Luaät-taïng, phaûi ñuû ba ñieàu nhö sau:

1. Nhieáp-taâm thaønh Giôùi : laø duøng giôùi-luaät nhieáp-phuïc töï-taâm, laø sieâng naêng thu-nhieáp

taâm mình. Ngöôøi thu-nhieáp laøm chuû ñöôïc taâm, goïi laø ngöôøi coù

Giôùi.

2. Do Giôùi sanh Ñònh : laø nhôø giöõ giôùi, taâm môùi sanh Ñònh. (Ñoái caûnh khoâng sanh

tình.)

3. Do Ñònh phaùt Tueä : laø nhôø ñònh taâm maø phaùt-sanh trí-tueä.


_ Vaäy Giôùi, Ñònh, Tueä, laø ba moân voâ-laäu-hoïc ñeå cho nhöõng ai phaùt Boà-Ñeà Taâm, tu-

haønh trong saïch, caàn-caàu giaûi-thoaùt tam-giôùi, luaân-hoài sanh-töû thoáng-khoå.

GHI CHUÙ

_ Giôùi Ñònh Tueä: laø caùi cöûa cuûa ngöôøi vaøo ñaïo, cuõng laø quan-aûi troïng-yeáu ñeå vaøo

thaønh Nieát-Baøn.

_ Trì giôùi : laø ñieàu-phuïc ñöôïc phieàn-naõo, laøm cho phieàn-naõo yeáu theá.

_ Thieàn-ñònh : laø nhö boán caùi nuùi ñeå ngaên doøng nöôùc phieàn-naõo.

_ Trí-tueä : laø hay dieät heát phieàn-naõo.

_ Neân : - coù phieàn-naõo thì khoâng coù trí-tueä.

- coù trí-tueä thì khoâng coù phieàn-naõo.


_ Giaùo, Lyù, Haïnh, Quaû, laø moät quaù-trình lieân-tuïc khoâng theå taùch rôøi trong toaøn-boä

giaùo-lyù cuûa Phaät.

_ Töø chöông môû ñaàu ñeán ñaây, ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng tieáp-thu coù keát-quaû toát.

Toaøn chuùng nhöùt-trí noùi leân nhaän-thöùc vaø caûm nghó cuûa mình ñoái vôùi quaû Boà-Ñeà Nieát-Baøn

voâ-thöôïng raèng:

- Ñeán sôùm hay muoän maø thoâi.

- Neáu tinh-taán thì ñeán nhanh.

- Coøn giaûi-ñaõi lang thang thì ñeán chaäm.

- Hoaëc baèng loøng laøm ngöôøi “Cuøng-töû”.

_ Coøn ñöôøng ñi vaø ñích ñeán, Ñaïi-chuùng ñaõ noùi leân söï quaû-quyeát raèng ñaõ naém vöõng

loä-trình. Ñoù laø keát-quaû böôùc ñaàu cuûa Ñöùc Phaät trong söï-nghieäp giaùo-hoùa chuùng-sanh treân

chaëng ñöôøng Giaùo-lyù cuûa thôøi phaùp Thuû-Laêng-Nghieâm.

_ Ba moân voâ-laäu-hoïc: Giôùi Ñònh Tueä.

_ Boán ñieàu cô-baûn (caên-baûn) ñeå xuaát-traàn giaûi-thoaùt:

1. Ñoaïn taâm daâm-duïc.

2. Ñoaïn taâm saùt-sanh.

3. Ñoaïn taâm thaâu-ñaïo. (troäm caép)

4. Ñoaïn taâm ñaïi voïng-ngöõ.

_ Ñaây laø Ñöùc Phaät ñang daïy vaø seõ daïy cho ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng, môû ñöôøng

cho giai-ñoaïn Haïnh-Quaû (thöïc-haønh tu ñaïo) cuoái cuøng ñeå ñaït ñöôïc Nieát-Baøn Phaät.

_ Giôùi Ñònh Tueä töông-quan maät-thieát vôùi nhau, ví nhö caây ñeøn daàu, goàm coù: boùng

ñeøn, ngoïn löûa, vaø aùnh saùng cuûa caây ñeøn.

_ Nhôø boùng ñeøn maø ngoïn löûa ñöùng yeân.

_ Nhôø ngoïn löûa ñöùng yeân maø caây ñeøn toûa ra aùnh saùng.

_ Neân nhôø giöõ Giôùi sanh Ñònh, nhôø Ñònh phaùt Tueä.

_ Töùc laø nhôø nhieáp-taâm (nieäm khoâng khôûi) thaønh Giôùi, thì taâm ñöôïc yeân, thaáu suoát

vaïn-phaùp ñeàu laø giaû-caûnh, khoâng thaät. Neân taâm ly taát caû, khoâng nhieãm-oâ, goïi laø Giôùi

thaønh.

_ Do Giôùi ñöôïc thanh-tònh, töùc vaéng laëng trong suoát, caùc hoaëc ñeàu döùt, khoâng caùi

gì caùm doã ñöôïc, thì töï-nhieân sanh Ñònh.

_ Khi vaøo Ñònh roài thì ñöông-nhieân trong suoát, moïi vaät ñeàu thoâng, goïi laø Tueä thaønh.

_ Ñaây laø neàn taûng ñeå xaây döïng laâu-ñaøi Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.

_ Cho neân trong quaù-trình tu-hoïc:

- Veà phaàn Lyù thì hieåu, coù theå hieåu nhanh (ñoán-ngoä).

- Veà phaàn Söï (Haønh) thì phaûi coù quaù-trình tu-taäp.


_ Do ñoù Haïnh-Quaû khoâng theå khoâng coù Giaùo-lyù, maø Giaùo-lyù khoâng phaûi ñeå thoûa-

maõn cho söï hieåu bieát suoâng. (Töùc hieåu roài thì phaûi haønh.)

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 18

1.2.2.2 Chæ rieâng ba moân voâ-laäu-hoïc.

1.2.2.2.1 Chæ tröôùc heát nghieâm giöõ giôùi-luaät.



_ A-Nan! Theá naøo laø nhieáp-taâm (thu-nhieáp taâm cho nieäm ñöøng khôûi) thaønh Giôùi?


(Goïi laø Ñaïi-thöøa Taâm-Giôùi, coù boán: Daâm, Saùt, Ñaïo, Voïng.)

Phaät daïy ñoaïn taâm daâm-duïc ñeå giaûi-thoaùt.

Ñoaïn daâm: (Daâm laø ñöôøng Ma-ñaïo)

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Neáu chuùng-sanh trong saùu coõi phaøm-phu döùt tuyeät daâm-

duïc (Saéc-duïc. Töùc gaëp saéc sanh öa thích maø bò saéc troùi buoäc laïi) thì chaéc chaén khoâng bao

giôø bò nghieäp-baùo luaân-hoài sanh-töû lieân-tuïc nöõa.

_ OÂng tu-haønh laø quyeát caàu ra khoûi traàn-lao, nhöng neáu khoâng tröø tuyeät taâm daâm-

duïc thì caûnh traàn-lao khoâng bao giôø ra khoûi.

_ Daàu cho oâng hieän-tieàn coù nhieàu trí-tueä vaø thieàn-ñònh ñi nöõa, thì cuõng quyeát ñoïa-

laïc vaøo Ma-ñaïo.

- Thöôïng-phaåm thì laøm Ma-vöông (vua Ma).

- Trung-phaåm thì laøm Ma-daân (daân Ma).

- Haï-phaåm thì laøm Ma-nöõ.

_ Caùc loaïi ma naøy coù ñoâng ñeä-töû vaø ñoà-chuùng ôû khaép nôi, vaø töï xöng ñaõ thaønh ñaïo

Voâ-thöôïng Boà-Ñeà.

_ Caùc loaïi ma naøy ñeàu coù taùnh:

- Haùo thaéng (töï ñaéc),

- Saâu hieåm (cöïc aùc),

- Ngaõ-maïn (khinh ngöôøi),

- Kieâu-caêng (phaùch loái),

- Töï-toân (töï khoe) laø baäc cao nhöùt, thaønh ñaïo cao nhöùt.

_ Sau khi Ta nhaäp Nieát-Baøn, trong thôøi-kyø maït-phaùp (phaùp suy-vi) coù nhieàu doøng

doõi cuûa caùc loaïi ma aáy hieän ra thònh-haønh ôû theá-gian, phoâ baøy saéc-töôùng, môû roäng söï ña-

daâm tham-duïc (ham meâ saéc-duïc), giaû danh Thieän-Tri-Thöùc, löôøng gaït chuùng-sanh. Neáu ai

khoâng coù saün phöôùc-ñöùc nhaân-duyeân vôùi Chaùnh-phaùp ôû tieàn-kieáp, thì deã bò sa vaøo caïm

baãy (haàm hoá) aùi-kieán nguy-hieåm vaø queân maát con ñöôøng giaùc-ngoä giaûi-thoaùt.

_ A-Nan! Nhö vaäy töø nay veà sau, oâng coá gaéng giaùo-hoùa chuùng-sanh tu phaùp

chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà) (töùc ñoái caûnh khoâng sanh tình), tröôùc phaûi giöõ trai-taâm vaø ñoaïn

daâm-taâm, ñoù laø lôøi daïy minh-huaán (lôøi daïy baûo saùng suoát) thanh-tònh chôn-thaät veà nghóa

quyeát-ñònh thöù nhöùt cuûa chö Phaät ôû quaù-khöù vaø cuûa Ta ôû hieän-taïi.

_ A-Nan! Neáu tu phaùp thieàn-ñònh ñeå giaûi-thoaùt maø taâm nhô ñuïc khoâng ñoaïn-tuyeät

daâm-duïc, ví nhö naáu saïn maø muoán thaønh côm gaïo, thì daàu coù traûi traêm ngaøn kieáp cuõng chæ

goïi laø saïn noùng maø thoâi, chôù khoâng theå thaønh côm gaïo ñöôïc. Taïi sao? Vì saïn voán khoâng

phaûi laø gaïo.


_ OÂng ñem taâm daâm-duïc maø caàu Phaät-quaû voâ-thöôïng thaät laø voâ-lyù. Daàu cho oâng

coù ñöôïc dieäu-ngoä ñi nöõa, thì cuõng khoâng ra khoûi tam-giôùi, vì goác cuûa noù laø “Daâm”, laø ñaàu

moái kích-thích tình-duïc thaønh ñaém say trong voâ-minh, thì laøm sao ra khoûi sanh-töû luaân-hoài

ñöôïc, thì laøm sao quaû Nieát-Baøn cuûa Phaät, maø oâng chöùng ñöôïc?

_ Theá thì muoán thaønh-töïu vieân-maõn Phaät-quaû voâ-thöôïng, neân tu-haønh theo phaùp-

moân naøo?

_ Neân quyeát-ñònh phaûi ñoaïn-tröø tuyeät caùi cô-quan daâm-taâm, maø giöõ trai-taâm thanh-

tònh (thaân-taâm trong saïch thanh-tònh, khoâng khôûi töôûng daâm nöõa). Tu-haønh giaûi-thoaùt theo

phaùp-moân thieàn-ñònh (Tam-ma-ñeà). Cuõng laø ñoái caûnh khoâng sanh tình.

_ Trong taâm, laø phaûi ñoaïn daâm-taâm (töùc laø taâm khoâng coøn ham muoán daâm nöõa).

_ Nôi thaân, phaûi ñoaïn thaân daâm (thaân cuõng khoâng öa xaùc thòt, maø döùt tröø).

_ Hai thöù aáy ñeàu ñoaïn-dieät, cho tôùi caùi bieát ñoaïn cuõng dieät taän (cho tôùi caùi yù coøn

“bieát ñoaïn” cuõng khoâng coøn). (Nghóa laø voâ-nieäm, voâ-taùc, voâ-truï thì môùi ñöôïc.)

_ Nhö vaäy môùi hy-voïng thaønh-töïu vieân-maõn Phaät-quaû voâ-thöôïng.

_ Vaäy sau khi Ta nhaäp-dieät, oâng neân daïy ngöôøi sau tu-haønh ñieàu coát-yeáu laø: Ñaàu

tieân phaûi quaû quyeát ñoaïn-tröø taâm daâm.

_ Ñaây laø lôøi chæ daïy chôn-thaät-ngöõ töø-bi cuûa Nhö-Lai, saùng suoát trong saïch cuûa Ta,

vaø cuûa caùc Ñöùc Phaät quaù-khöù. Nhö lôøi Ta daïy ñaây, môùi goïi laø lôøi cuûa Phaät noùi, coøn traùi laïi,

laø lôøi “Thieân-ma Ba-tuaàn” noùi.

_ Phaøm laø ñeä-töû cuûa Phaät, tu-haønh giaûi-thoaùt, coù boån-phaän phaûi bieát phaân-bieät

saùng suoát: - Theá naøo laø Giaùc (Phaät).

- Theá naøo laø Meâ (Ma).

Toùm ÑOAÏN 18

_ Ñaây laø Ñaïi-thöøa giôùi, cao-sieâu vaø khoù hôn Tieåu-thöøa giôùi nhieàu. Neáu taâm coøn

nghó töôûng ñeán Daâm Saùt Ñaïo Voïng laø ñaõ phaïm giôùi roài.

_ Toå Ñôn-Haø daïy: Neáu chöa toû ngoä ñöôïc “Chôn-Taâm” thanh-tònh cuûa mình, thì haït

gioáng “Daâm” coøn aån nuùp.

_ Noùi cho deã hieåu, neáu coøn “Voâ-minh” thì “Chôn-Taâm” saùng suoát chaúng hieän, theá laø

giôùi-theå chöa thanh-tònh.

_ Chuùng ta hoïc ñeán ñoaïn naøy chôù neân thaáy khoù maø naûn loøng. Phaûi bieát raèng:

- Vieäc tu-haønh cuõng nhö loùng nöôùc, loùng laâu quyeát-ñònh nöôùc seõ trong.

- Cuõng nhö loät beï chuoái, loät maõi seõ ñeán loõi thoâi.

_ Ngöôøi tu-haønh cuõng theá:

- Tröôùc ñoaïn phaàn thoâ-thieån ngoaøi thaân.

- Sau dieät tröø ñeán phaàn teá-nhò trong thaân.

- Daàn daàn thaønh taùnh quen, laâu ngaøy quyeát-ñònh seõ ñöôïc thanh-tònh.

_ Ñieàu coát-yeáu laø phaûi nhôù lôøi Phaät daïy coù boán chöõ: “Baát tuøy phaân-bieät”, nghóa laø:

“Khi ñoái caûnh khoâng khôûi voïng-nieäm phaân-bieät”, thì Tham Saân Si khoâng khôûi. (Töùc laø ñoái

caûnh khoâng sanh tình)

_ Tham Saân Si khoâng khôûi, thì Daâm Saùt Ñaïo Voïng chaúng sanh.

_ Ñaây laø loái tu mau, taét, cuûa Ñaïi-thöøa, ñeå trôû veà vôùi Chôn-Taâm thanh-tònh cuûa

mình.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 19

Phaät daïy ñoaïn taâm saùt-sanh ñeå giaûi-thoaùt.

Taâm saùt: laø ñöôøng Quyû-ñaïo vaø Thaàn-ñaïo.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Neáu chuùng-sanh trong saùu coõi phaøm-phu döùt tuyeät saùt-

sanh thì chaéc chaén khoâng bao giôø bò nghieäp-baùo luaân-hoài sanh-töû lieân-tuïc nöõa.

_ OÂng tu-haønh laø quyeát caàu ra khoûi traàn-lao ñaày lao nhoïc khoå sôû, nhöng neáu taâm

oâng khoâng döùt tuyeät saùt-sanh, thì taát chaúng bao giôø ra khoûi traàn-lao ñöôïc.

_ Daàu oâng coù nhieàu trí-tueä vaø thieàn-ñònh, maø khoâng ñoaïn taâm saùt-sanh thì oâng chæ

coù ñoïa vaøo ñöôøng Thaàn-ñaïo, töùc laø quyû-thaàn maø thoâi.

- Böïc thöôïng-phaåm thì laøm quæ coù theá-löïc. (Ñaïi-löïc quæ)

- Böïc trung-phaåm thì laøm quæ Daï-xoa bay giöõa hö-khoâng. (Phi-haønh Daï-xoa)

- Böïc haï-phaåm thì laøm quæ La-saùt ñi treân maët ñaát. (Ñòa-haønh La-saùt)

_ Caùc loaïi quæ naøy cuõng coù ñoâng ñeä-töû vaø ñoà-chuùng ôû khaép nôi. Caùc loaïi quæ naøy

coù taùnh: - Haùo thaéng, töï-ñaéc

- Saâu hieåm, cöïc aùc

- Ngaõ-maïn, khinh ngöôøi

- Kieâu-caêng, phaùch loái

- Töï-toân, töï khoe, töï cho mình laø baäc cao nhöùt, thaønh ñaïo cao nhöùt.

_ Sau khi Ta nhaäp Nieát-Baøn, trong thôøi-kyø maït-phaùp, coù nhieàu doøng doõi cuûa caùc

loaïi quæ aáy hieän ra thònh-haønh ôû theá-gian, töï noùi raèng aên thòt cuõng ñöôïc ñaïo Boà-Ñeà.

_ A-Nan! Tröôùc kia baát-ñaéc-dó Ta taïm thôøi cho moät soá Tyø-khöu ñau yeáu aên nguõ

tònh-nhuïc nhö:

1) Baát-kieán-saùt nhuïc : Thòt cuûa thuù-vaät maø khoâng “thaáy” ai gieát.

2) Baát-vaên-saùt nhuïc : Thòt cuûa thuù-vaät maø khoâng “nghe” ai gieát.

3) Baát-nghi-vò-kyû-saùt nhuïc : Thòt cuûa thuù-vaät maø khoâng nghi vì mình aên, maø bò gieát cho

mình aên.

4) Töï-töû nhuïc : Thòt cuûa thuù-vaät töï cheát.

5) Ñieåu-taøn-nhuïc : Thòt cuûa thuù-vaät cheát vaø bò chim aên coøn dö.

_ Nhöng thòt aáy do thaàn-löïc cuûa Ta hoùa-sanh chôù khoâng coù caên-maïng.

_ Vì cuoäc ñaát cuûa doøng Baø-la-moân chai lyø laïi theâm nhieàu ñaù saïn neân khoâng troàng

rau caûi ñöôïc, neân Ta taïm cho caùc oâng duøng, vaø cho moät soá tyø-khöu ñau yeáu ôû nhaèm choã

khoù troàng thaûo-moäc, ñöôïc thoï-duïng cho coù vò maø thoâi, chôù khoâng phaûi laø thòt thaät.

_ Ai ñaõ nguyeän döùt ñöôøng sanh-töû khoå vaø ñaõ hoaøn-toaøn ly-gia caét aùi, laøm Tyø-khöu

tu-haønh giaûi-thoaùt thì dó-nhieân phaûi tröôøng-trai giôùi-saùt. (Taâm thanh-ñaïm thieän laønh laø

khoâng saùt sanh.)

_ Sau khi Ta nhaäp-dieät, nhöõng keû aên thòt chuùng-sanh laøm sao ñöôïc goïi laø Phaät-töû

cho ñöôïc?

_ Caùc oâng phaûi bieát:

- Nhöõng keû aên thòt chuùng-sanh daàu coù ñöôïc taâm-trí khai-ngoä tu ñaïi-ñònh cuõng chæ

thaønh quæ Ñaïi La-saùt coù theá-löïc, höôûng phöôùc-baùo höõu-laäu trong moät thôøi-gian.

- Khi phöôùc-baùo heát taát-nhieân traàm-luaân khoå-haûi (chìm ñaém trong bieån khoå) sanh-

töû, nhöõng keû aáy chöa phaûi laø ñeä-töû cuûa Phaät.

- Ñoù laø haïng ngöôøi: - AÊn thòt laãn nhau.

- Gieát haïi laãn nhau.

- Töông-saùt töông-taøn. (cuøng gieát nhau, cuøng haïi nhau)

- Oan-oan töông-baùo. (aùc lai aùc baùo)

- AÙc-nghieäp vay traû. (nghieäp aùc traû vay)


_ Khoâng laøm sao ra khoûi ñöôïc caùc phaøm-giôùi luaân-hoài sanh-töû thoáng-khoå.


chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà), phaûi ñoaïn saùt-sanh.

_ Ñaây laø lôøi daïy saùng suoát chôn-thaät veà nghóa quyeát-ñònh thöù hai cuûa chö Phaät ôû

quaù-khöù vaø cuûa Ta ôû hieän-taïi.

_ A-Nan! Neáu tu thieàn-ñònh ñeå giaûi-thoaùt maø khoâng döùt tuyeät saùt-sanh ví nhö ngöôøi

töï bít laáy hai loã tai roài caát tieáng keâu lôùn leân, nhöng muoán cho keû khaùc ñöøng nghe thì thaät

voâ-lyù. Ñoù laø haïng ngöôøi muoán giöõ kín ñaùo maø chaúng nhöõng khoâng coù söï kín ñaùo laïi coøn

phoâ-tröông roõ raøng.

_ Chö Boà-Taùt vaø caùc vò Tyø-khöu thanh-tònh khi ñi ñöôøng, khoâng bao giôø nhoå hoaëc

ñaïp coû soáng thì haù laïi ñem Taâm ñaïi-bi laáy huyeát-nhuïc cuûa chuùng-sanh maø aên hay sao?

_ Caùc vò Tyø-khöu naøo:

- Tröôøng-trai tuyeät-duïc,

- Khoâng aên nhuõ-laïc ñeà-hoà (söõa vaø bô),

- Khoâng maëc haøng luïa (vaûi luïa) tô nhieãu (tô taèm) do con taèm maø coù,

- Hoaëc aùo cöøu, aùo baøo, vaø caùc thöù y-phuïc do loâng thuù laøm ra,

- Khoâng mang giaøy deùp baèng da thuù,

Thì caùc vò Tyø-khöu aáy laø baäc chôn-thaät giaûi-thoaùt trong ñôøi, heát oan-gia (keû thuø)

tuùc-traùi (nôï gieo ôû kieáp tröôùc), khoûi naïn luaân-hoài sanh-töû ôû tam-giôùi thoáng-khoå. Vì côù sao?

_ Vì heã duøng moät phaàn cuûa thaân maïng naøo, töï-nhieân keát oan-gia tuùc-traùi vôùi thaân

maïng ñoù, khoâng traùnh khoûi duyeân-nghieäp vay traû; ví nhö ngöôøi ôû theá-gian aên hoät luùa ôû ñaát,

töï-nhieân chaân ñi khoâng khoûi maët ñaát ñöôïc.

_ Ngöôøi naøo kheùo söû-duïng thaân-taâm cuûa mình ôû nguõ-tröôïc aùc-theá, bieát suy xeùt

cuoäc ñôøi sanh-töû ñau khoå voâ-thöôøng.

_ Ñoàng-thôøi bieát thöông xoùt soá-phaän thaân-taâm cuûa caùc loaøi khaùc maø:

- Thaân khoâng tham aên, tham maëc,

- Taâm khoâng tham-luyeán danh-lôïi taøi-saéc vaø nhöõng thöù vaät-chaát xa-hoa phuø-phieám,

- Ñôøi soáng giaûn-dò thanh-cao.

_ Ta cho ngöôøi aáy laø baäc chôn-thaät giaûi-thoaùt.

_ Sau khi Ta nhaäp-dieät, ai thuyeát-phaùp gioáng nhö Ta ñaõ thuyeát, phaûi ñoaïn taâm saùt-

sanh ñeå giaûi-thoaùt, ñoù laø chôn-thaät-ngöõ töø-bi cuûa Nhö-Lai.

_ Neáu lôøi noùi traùi nghòch vôùi chôn-thaät-ngöõ töø-bi cuûa Nhö-Lai töùc laø giaû-thuyeát taø-

giaùo meâ-hoaëc cuûa loaïi ma Ba-tuaàn.

_ Phaøm laøm ñeä-töû cuûa Phaät, tu-haønh giaûi-thoaùt, coù boån-phaän phaûi bieát phaân-bieät



Toùm ÑOAÏN 19

_ Ñoaïn naøy Phaät daïy giôùi Saùt, cho ta thaáy neàn ñaïo-ñöùc cuûa ñaïo Phaät thaät laø cao-

sieâu tuyeät-ñoái. Loøng khoâng coøn yù-nieäm Saùt, taâm-hoàn nhö theá thaät laø ñeïp ñeõ.

_ Khoâng gieát chuùng-sanh, khoâng aên thòt chuùng-sanh, keå caû khoâng maëc ñoà tô luïa,

khoâng duøng ñoà baèng da, söøng, ngaø ..., vì ta coù duøng, ngöôøi ta môùi tìm gieát haïi: choàn, caù

saáu, nai, teâ giaùc, voi, traâu, boø v.v... ñeå laøm ñoà duøng vaø aên thòt.

_ Loøng töø-bi roäng môû tôùi caû coû caây, khoâng giaãm ñaïp leân coû töôi. Töø-bi ñeán theá laø

cuøng, thaät laø tuyeät ñeïp.


_ Nhìn laïi ta thaáy chuùng-sanh vaø loaøi ngöôøi thaät aùc, hoï gieát nhau, aên laãn nhau,

khoâng thöông tieác. Trong röøng thaúm, döôùi bieån saâu, moïi loaøi taøn-saùt laãn nhau, con ngöôøi

cuõng theá.

_ Con ñöôøng cuûa Phaät vaïch ra thaät laø tuyeät-dieäu (cöïc hay, cöïc kheùo), thaät laø giaûi-

thoaùt.

_ Ta haõy nguyeän tu cho tôùi trong loøng khoâng coøn yù Saùt, nhö theá laø caên-baûn ñeå

thoaùt nghieäp chuùng-sanh. Ñöøng vì meâ laàm cuûa mình maø loâi cuoán chuùng-sanh vaøo caûnh

töông-taøn töông-saùt laãn nhau.

_ Vaäy ta neân tröôøng-trai (aên chay tröôøng), ñoù laø phöông-caùch nuoâi maïng soáng ñeå

thoaùt khoûi haún nghieäp Saùt.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 20

Phaät daïy ñoaïn taâm thaâu-ñaïo ñeå giaûi-thoaùt.

Ñoaïn-tröø troäm cöôùp.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Neáu chuùng-sanh trong saùu coõi phaøm-phu döùt tuyeät thaâu-

ñaïo (troäm caép) thì chaéc chaén khoâng bao giôø bò nghieäp-baùo luaân-hoài sanh-töû lieân-tuïc.

_ Caùc oâng tu-haønh laø quyeát caàu ra khoûi traàn-lao, neân taâm troäm cöôùp khoâng tröø, thì

khoâng bao giôø ra khoûi ñöôïc.

_ Daàu cho oâng hieän-tieàn ñaëng nhieàu trí-tueä, hay ñaéc thieàn-ñònh ñi nöõa, maø khoâng

ñoaïn taâm troäm cöôùp, thì phaûi rôi vaøo ñöôøng taø-ñaïo.

- Böïc thöôïng-phaåm thì laøm tinh-quaùi, coøn goïi laø tinh-linh.

- Böïc trung-phaåm thì laøm yeâu-mî, coøn goïi laø yeâu-muoäi.

- Böïc haï-phaåm thì laøm taø-nhaân (caùc loaøi tinh-yeâu, ma quæ, noù nöông döïa, laøm aùm-

muoäi cuoàng-loaïn).

_ Caùc loaïi taø naøy cuõng coù ñoâng ñeä-töû vaø ñoà-chuùng ôû khaép nôi.

_ Caùc loaïi taø naøy coù taùnh:

- Haùo-thaéng, töï ñaéc

- Saâu hieåm, cöïc aùc

- Ngaõ-maïn, khinh ngöôøi

- Kieâu-caêng, phaùch loái

- Töï-toân, töï khoe, ñeàu töï xöng raèng: Ta laø baäc cao nhöùt, thaønh ñaïo cao nhöùt.

_ Sau khi Ta nhaäp Nieát-Baøn, trong thôøi-kyø maït-phaùp, coù nhieàu doøng doõi cuûa caùc

loaïi taø aáy hieän ra thònh-haønh ôû theá-gian aâm thaàm xaûo-quyeät, giaû danh Thieän-Tri-Thöùc töï

xöng laø baäc Thaùnh-nhaân cöùu-theá meâ-hoaëc nhöõng ngöôøi nheï taùnh, toái taêm, khieáp sôï, nghe

nhaûm, tin caøn ñeå deã daãn daét ñeán choã toån-haïi caû hoàn laãn xaùc.

_ Nhö-Lai ñaõ töøng daïy caùc vò Tyø-khöu trì-baùt khaát-thöïc töø choã naøy sang choã khaùc,

laø ñeå cho döùt tuyeät taâm tham-lam, haàu vieân-chöùng Voâ-thöôïng Boà-Ñeà.

_ Caùc vò Tyø-khöu aáy coù phöông-tieän khoûi baän roän veà söï aên uoáng ñeå vöôït qua thôøi-

gian mang thaân töù ñaïi hö-voïng soáng trong tam-giôùi phaøm-phu thoáng-khoå, töùc laø thôøi-gian

taïm-cö maø thoâi, chôù khi thaønh ñaïo giaûi-thoaùt roài thì quyeát-ñònh khoâng trôû laïi sanh-töû ôû nguõ-

tröôïc aùc-theá nöõa.

_ Taïi sao caùc loaïi taø troäm caép laïi:

- Möôïn saéc-phuïc cuûa Phaät,

- Mua baùn Phaät,

- Khai-thaùc Phaät-phaùp,

- Laïm-duïng Tam-Baûo,


- Taïo ra ngheà naøy ngheà noï ñeå lôïi-döôõng,

- Coáng cao ngaõ-maïn,

- Töï-toân töï-ñaïi, trôû laïi khinh-bæ cheâ bai caùc vò xuaát-gia chôn-chaùnh nghieâm-trì giôùi-

ñöùc cuï-tuùc, cho laø Tieåu-thöøa, maø khoâng sôï haäu-quaû sa-ñoïa ñòa-nguïc hay sao?

_ Ta thöông haïi moät soá chuùng-sanh nheï taùnh bò caùc loaïi taø troäm caép caùm doã, sanh

taâm: - voïng-chaáp meâ-hoaëc,

- gian-traù phaûn-phuùc,

- huûy-baùng giôùi-luaät,

- haønh-ñoäng traùi nghòch Chaùnh-phaùp Nhö-Lai,

- taïo-taùc aùc-nghieäp, keát-cuoäc chieâu laáy aùc-baùo Voâ-giaùn ñòa-nguïc.


_ Sau khi Ta nhaäp-dieät,

- vò Tyø-khöu naøo phaùt Boà-Ñeà Taâm,

- chôn-thaønh tu phaùp chaùnh-ñònh thì coù theå

ñoái tröôùc Phaät-coát hoaëc Phaät-töôïng;

- ñoát moät loùng ngoùn tay,

- hoaëc löïa choã toân-troïng ôû thaân-theå ñaët

moät caây ñeøn ñoát leân,

- hoaëc ñaët moät hay ba vieân höông ñoát leân,

ñeå tieâu-bieåu cung-döôõng Phaät,

- caàu ñaïo giaûi-thoaùt;

_ Sau khi Chaùnh-phaùp ñaõ bò che khuaát,

(töùc taâm-trí chöa khai môû, coøn voâ-minh.)

- maø coù vò naøo loøng khôûi nieäm trang-

nghieâm thanh-tònh höôùng veà ñöôøng giaùc-

ngoä,

- thaät-taâm muoán duøng phöông-phaùp tu

Thieàn Chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà) thì coù theå

ñoái tröôùc Phaät-coát hoaëc Phaät-töôïng thaønh-

taâm nguyeän;

- ñaàu tieân laø nguyeän phaù tröø Ngaõ-chaáp,

- keá laø phaù tröø Phaùp-chaáp,

- vaø luoân luoân duøng taâm-trí trong saïch laøm

Giôùi-höông, Ñònh-höông vaø Tueä-höông maø

qui-ngöôõng,

- caàu ñaïo giaûi-thoaùt;

- thì Nhö-Lai noùi vò Tyø-khöu aáy chaéc chaén

trong moät ñôøi, traû xong taát caû nôï traàn-tuïc

töø xöa ñeán nay,

- tieâu heát caùc nghieäp höõu-laäu, phieàn-naõo,

giaûi-thoaùt theá-gian sanh-töû khoå;

- tuy chöa phaûi laø baäc Voâ Thöôïng Chaùnh

ñaúng Chaùnh-giaùc nhöng taâm-ñòa thaâm-

nhaäp dieäu-phaùp Voâ-Thöôïng Chaùnh-ñaúng

Chaùnh-giaùc.

- thì ngöôøi aáy chaéc chaén trong kieáp naøy

thoaùt ñöôïc nghieäp-duyeân cho ñeán kieáp ñaõ

qua cuõng khoâng coøn,

- chaúng nhöõng theá maø coøn thaáu roõ caùc

nghieäp höõu-laäu laø khoâng thaät-theå, do meâ-

chaáp maø sanh ra phieàn-naõo, neân khoâng

coøn raøng buoäc ôû theá-gian maø phaûi chòu

chìm ñaém trong bieån khoå sanh-töû nöõa;

- maëc daàu chöa chöùng baäc Chaùnh-ñaúng

Chaùnh-giaùc nhöng trong thaân-taâm ñaõ coù

Dieäu phaùp Voâ thöôïng Chaùnh ñaúng Chaùnh-

giaùc roài.

_ Neáu Tyø-khöu khoâng taïo ñöôïc nhaân xaû-

thaân cung-döôõng Phaät, caàu ñaïo giaûi-thoaùt

nhö vaäy thì daàu coù tu-haønh voâ-vi cuõng trôû

laïi sanh laøm ngöôøi ôû theá-gian ñeå traû cho

heát caùc nôï traàn-tuïc ñaõ taïo trong voâ-löôïng

kieáp tröôùc,

- cho tôùi khi hoaøn-toaøn traû xong nôï cuõ môùi

_ Neáu khoâng taïo ñöôïc thaân-taâm trong

saïch thanh-tònh baèng caùch phaù tuyeät Ngaõ-

chaáp vaø Phaùp-chaáp ñeå caàu ñaïo giaûi-thoaùt,

thì daàu coù tu-haønh caùi ñaïo “Khoâng” (Voâ-vi)

ñi nöõa cuõng khoâng thoaùt khoûi tam-giôùi, maø

phaûi trôû laïi coõi ñôøi ñeå traû caùi nôï ñaõ taïo

trong voâ-löôïng kieáp tröôùc,

- cho tôùi khi naøo traû xong caùi nôï oan-traùi,


chöùng quaû voâ-sanh-nhaãn,

- cuõng nhö Ta trong moät tieàn-kieáp phaûi aên

côm naáu baèng thöù gaïo do luùa xaáu cho

ngöïa aên, ôû taïi chuoàng ngöïa cuûa vua Tyø-

Lang suoát ba thaùng ñeå traû cho heát nôï tuùc-

theá.

môùi chöùng ñöôïc quaû baát-sanh baát-dieät,

- caùc vò cuõng vaäy, neáu ñaõ vaøo coõi Ta-baø

naøy ñeàu phaûi traû moùn nôï tieàn-kieáp. Chæ khi

naøo ñöôïc giaûi-thoaùt môùi heát nôï tuùc-theá maø

thoâi.


chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà), phaûi ñoaïn taâm thaâu-ñaïo.

_ Ñoù laø lôøi daïy minh-huaán thanh-tònh chôn-thaät veà nghóa quyeát-ñònh thöù ba cuûa chö

Phaät ôû quaù-khöù vaø cuûa Ta ôû hieän-taïi.

_ A-Nan! Neáu tu phaùp thieàn-ñònh ñeå giaûi-thoaùt maø khoâng döùt tuyeät thaâu-ñaïo, ví nhö

ngöôøi ñoå nöôùc vaøo chaäu beå maø muoán cho ñaày, daàu coù traûi bao nhieâu ñôøi cuõng khoâng laøm

sao ñaày ñöôïc.

_ Neáu vò Tyø-khöu naøo chôn-chaùnh tu-haønh giaûi-thoaùt, ngoaøi y-baùt, khoâng bao giôø

caát giaáu chaát chöùa chi caû, phaàn khaát-thöïc coù dö thì boá-thí cho chuùng-sanh ñoùi khaùt.

_ Khi ôû giöõa Ñaïi-chuùng nhoùm hoïp:

- Giöõ oai-nghi leã pheùp ñoái vôùi caùc chuùng,

- Khoâng phaân-bieät thaân-sô,

- Daàu vôùi keû cheâ bai cuõng nhö vôùi ngöôøi khen ngôïi,

- Xaû heát caùc söï aùi oá (yeâu gheùt),

- Cheá-ngöï (ñieàu-phuïc) thaân-taâm roãng khoâng thoâng suoát,

- Nhuïc-thaân (thaân thòt) coát-huyeát (xöông maùu) ñoàng vôùi chuùng-sanh,

- Khoâng bao giôø ñem thuyeát baát lieãu-nghóa (laø Quyeàn-nghóa, nghóa taïm) cuûa Phaät

trôû laïi laøm kieán-giaûi (söï hieåu bieát) rieâng cuûa caù-nhaân mình, laøm cho haïng sô-hoïc (môùi hoïc)

hieåu laàm.

_ Tu-haønh ñöôïc nhö vaäy thì Nhö-Lai aán-chöùng cho thaønh baäc chaùnh-ñònh chôn-thaät

(Chôn Tam-muoäi).

_ Sau khi Ta nhaäp-dieät, ai thuyeát-phaùp gioáng nhö Ta ñaõ thuyeát, phaûi ñoaïn Taâm

thaâu-ñaïo ñeå giaûi-thoaùt, ñoù laø chôn-thaät-ngöõ töø-bi cuûa Nhö-Lai.



_ Phaøm laøm ñeä-töû cuûa Phaät, tu-haønh giaûi-thoaùt, coù boån-phaän phaûi bieát phaân-bieät



Toùm ÑOAÏN 20

_ Veà giôùi troäm caép, Phaät noùi thaät roõ raøng:

_ Giôùi naøy ñoái-trò loøng tham-lam cuûa chuùng-sanh. Laøm sao cho taâm khoâng coøn yù

tham, muoán vô veùt lôïi rieâng cho mình, môùi laø hoaøn-toaøn giöõ giôùi ñaïo. Ñoái-trò vôùi Tham laø xaû

boû.

_ Thôøi Ñöùc Phaät, ngöôøi xuaát-gia hoaøn-toaøn xaû boû moïi thöù, chæ caàm bình baùt ñi xin

aên, khoâng coù cuûa rieâng. AÊn coøn thöøa thì mang cho chuùng-sanh ñoùi.

_ Taïm ôû ñôøi maø tu, vöôït coõi chuùng-sanh khoâng coøn löu-luyeán.

_ Vaäy khi ngöôøi môùi phaùt taâm xuaát-gia, ñoát moät phaàn thaân mình ñeå cuùng Phaät laø toû

yù quyeát-taâm boû thaân xaùc naøy, boû caù-nhaân ích-kyû naøy vaø phaù caû Phaùp-chaáp.

_ Neáu taâm coøn tham, khoâng theå tu thieàn-ñònh (Tam-ma-ñeà).

_ Duø coù chöùng quaû, cuõng laø laïc ñöôøng taø, thaønh loaïi yeâu-quaùi maø thoâi.


_ Giöõ giôùi ñaïo khoâng phaûi laø ñöøng laáy cuûa ngöôøi khaùc, maø laø phaûi khoâng giöõ moät

moùn gì laøm cuûa rieâng ta caû, ngoaøi manh aùo che thaân, caùi baùt ñeå xin aên, khoâng coøn gì nöõa.

_ Chaép tay leã baùi moïi ngöôøi, töùc laø töï-khieâm töï-haï, khoâng coøn thaáy baûn-ngaõ (caùi

Toâi cuûa mình), ñoaïn kieâu-maïn (kieâu-caêng töï-ñaïi).

_ Xem lôøi maéng chöôûi cuõng nhö lôøi khen ngôïi (loøng khoâng dao-ñoäng duø khen hay

cheâ), ñoù laø ñaõ xaû ñöôïc thaân.

_ Coi thaân nhö hö-khoâng, khoâng coøn saân-haän.

_ Duøng thaân mình, ñôøi mình, möu-söï (saép ñaët tính toaùn coâng vieäc) lôïi-ích cho

chuùng-sanh, khoâng luyeán tieác chi heát.

_ Khoâng lôïi-duïng, xuyeân-taïc Chaùnh-phaùp, khoâng dìm Chaùnh-phaùp.

_ Phaät duøng Quyeàn-nghóa (phöôïng-tieän taïm) ñeå giaûng cho caùc chuùng-sanh môùi

vaøo ñaïo, coøn thaáp keùm, coøn chaáp nhieàu. Khi hoï ñaõ khaù môùi chæ caûnh-giôùi Phaät. Coøn lôøi

daïy ñeå chuùng-sanh tu thaønh Phaät môùi goïi laø Chaùnh-phaùp.

_ Vaäy ngöôøi Phaät-töû khoâng laáy phaùp Tieåu-thöøa vaø caùc Quyeàn-phaùp (phaùp phöông-

tieän, phaùp taïm) maø baûo laø Chaùnh-phaùp ñeå laøm cho ngöôøi sô-hoïc (môùi hoïc) bò sai laàm.

_ Tu ñuùng nhö theá môùi mong tôùi quaû Phaät.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 21

Phaät daïy ñoaïn taâm ñaïi voïng-ngöõ ñeå giaûi-thoaùt.

Ñoaïn voïng-ngöõ (laø ñi vaøo ñöôøng “Ma aùi-kieán”)

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Neáu chuùng sanh trong saùu coõi phaøm-phu bieát giöõ thaân-

taâm: - Khoâng daâm-duïc,

- Khoâng saùt-sanh,

- Khoâng thaâu-ñaïo,

vuoâng troøn ba haïnh aáy nhöng coøn phaïm ñaïi voïng-ngöõ thì chaúng nhöõng khoâng bao giôø

ñöôïc chaùnh-ñònh thanh-tònh laïi coøn thaønh ma aùi-kieán, maát gioáng Nhö-Lai. Theá naøo laø ñaïi

voïng-ngöõ?

Nghóa laø:

_ Nhö chöa ñaéc maø noùi ñaéc, chöa chöùng maø noùi chöùng.

_ Öa thích laøm Toân-thaéng ñeä-nhöùt ôû theá-gian.

_ Ñoái tröôùc maët ngöôøi maø coáng cao ngaõ-maïn töï xöng: Nay Ta ñaõ ñaéc

- quaû Tu-Ñaø-Hoaøn,

- quaû Tö-Ñaø-Haøm,

- quaû A-Na-Haøm,

- quaû A-La-Haùn,

- hoaëc quaû-vò Bích-Chi Phaät,

- hay laø caùc quaû-vò cuûa chö Boà-Taùt Thaäp-ñòa, Ñòa-tieàn (laø chöùng-ñaéc baäc Boà-Taùt

hieän-tieàn taïi theá).

_ Nhaèm muïc-ñích doái gaït vaø laïm-duïng thaäp phöông ñaøn-vieät, ñeå ñöôïc lôïi-döôõng

söï leã baùi vaø cung-döôõng.

_ Nhöõng ngöôøi phaïm toäi ñaïi voïng-ngöõ nhö vaäy goïi laø haïng Nhöùt-ñieân-ca (töï mình

tieâu-dieät hoät gioáng Phaät cuûa mình, nhö: phaïm naêm giôùi troïng, aùc-nghòch, baát-tín, thì seõ ñoïa

vaøo ñòa-nguïc bieån khoå, chaúng khaùc chi ngöôøi laáy buùa ñoán goác caây Ña-la.


_ Ta cho ngöôøi aáy maát heát caên laønh, khoâng coøn thaáy bieát chi caû, töï-nhieân ngöôøi aáy

phaûi bò traàm-luaân maõi ôû bieån khoå, khoâng bao giôø thaønh-töïu chaùnh-ñònh ñöôïc.

_ A-Nan! Ta coù phuù-chuùc cho nhieàu vò Boà-Taùt vaø A-La-Haùn, sau khi Nhö-Lai nhaäp-

dieät, neân vì ñaïi-nguyeän ñoä-sanh ôû theá-gian khoå, thò-hieän hoùa-thaân (öùng-thaân) ra ñôøi trong

thôøi-kyø maït-phaùp, laáy haïnh ñoàng-söï nhieáp (cuøng loaïi, cuøng gioáng, cuøng nghieäp, cuøng

ñaúng-caáp y nhau), haèng thuaän chuùng-sanh, thò-hieän ñuû caùc haïng:

- Sa-moân, cö-só,

- Ñeá-vöông, teå-quan,

- Ñoàng-nam, ñoàng-nöõ,

- Nöõ-thaân goùa-phuï,

- Só noâng coâng thöông,

_ Khoâng ngaïi giaøu ngheøo, thanh-tröôïc (trong saïch, nhô baån), hoøa mình vôùi ngöôøi

theá-gian ñeå tuyeân-döông Chaùnh-phaùp Nhö-Lai.

_ Caùc vò Boà-Taùt vaø A-La-Haùn hoùa-thaân aáy saün saøng taâm ñaïi-töø ñaïi-bi vò-tha cöùu-

theá, vôùi ba yeáu-toá Chôn Thieän Myõ (thaät laønh ñeïp), tuøy cô-duyeân vaø caên-taùnh cuûa moãi haïng

ngöôøi maø giaûng daïy cho chuùng-sanh bieát roõ meâ-ngoä, aùc-thieän, khoå-vui, ñeå chuùng-sanh

chuyeån-meâ khai-ngoä, caûi aùc vi thieän, thoaùt khoå ñöôïc vui, tu-haønh tuaàn-töï nhi-tieán (theo thöù

lôùp maø laøm) vaøo caûnh-trí chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà). Ñoù laø höôùng-daãn chuùng-sanh trôû veà

nguoàn goác Chôn-Nhö vieân-giaùc dieäu-minh thöôøng-truï (Chôn-Taâm).

_ Caùc vò Boà-Taùt vaø A-La-Haùn tu-haønh coâng-ñöùc voâ-laäu cao caû nhö vaäy, nhöng luoân

luoân khieâm-toán, khoâng bao giôø coáng cao ngaõ-maïn, töï-toân hay laø töï xöng Ta thaät laø baäc Boà-

Taùt, hoaëc Ta thaät laø baäc A-La-Haùn; cuõng khoâng bao giôø tieát-laäu huyeàn-cô vi-maät cuûa chö

Phaät, hoaëc khinh thöôøng ngoân-ngöõ vò-hoïc (khinh keû chöa hoïc), ngoaïi-tröø di-chuùc kín nhieäm

trong thôøi maïng-chung (maïng heát, cheát).

_ Taïi sao haïng ngöôøi Nhöùt-ñieân-ca laïi si-meâ coáng cao ngaõ-maïn aùm-muoäi chuùng-

sanh ñeå phaïm toäi ñaïi voïng-ngöõ? Thaät laø ñaùng thöông haïi!


chaùnh-ñònh, phaûi ñoaïn daâm-duïc, saùt-sanh, thaâu-ñaïo vaø phaûi ñoaïn ñaïi voïng-ngöõ. Ñoù laø lôøi

daïy minh-huaán thanh-tònh chôn-thaät veà nghóa quyeát-ñònh thöù tö cuûa chö Phaät ôû quaù-khöù vaø

cuûa Ta ôû hieän-taïi.

_ A-Nan! Neáu tu thieàn-ñònh ñeå giaûi-thoaùt maø khoâng döùt tuyeät ñaïi voïng-ngöõ, ví nhö

ngöôøi laáy phaân hoâi tanh laøm thaønh caây chieân-ñaøn, vöøa muoán thôm nhö chieân-ñaøn, caøng

ñoát caøng hoâi chöøng aáy, thaät laø daïi doät, khoâng lyù leõ.

_ Caùi nhaân ñaõ chaúng ngay, thì keát-quaû phaûi cong maø thoâi. Neân nhöõng ngöôøi caàu

quaû Phaät Boà-Ñeà nhö theá, thì cuõng nhö ngöôøi laáy mieäng caén ruùn mình, laøm sao caén ñöôïc.

_ Nhö-Lai daïy caùc Tyø-khöu phaûi duøng tröïc-taâm laäp Ñaïo-traøng (laáy Taâm chaùnh-tröïc

ñeå tu) ôû trong töù oai-nghi: haønh, truï, toïa, ngoïa (ñi ñöùng ngoài naèm) vaø nhöùt-thieát teá-haïnh

(taát caû caùc haïnh duø vi-teá) ñeàu phaûi luoân luoân thanh-tònh trang-nghieâm, chôù khoâng bao giôø

voïng doái (giaû doái), haù laïi töï giaû xöng laø ñaéc phaùp Thöôïng-nhaân hay sao?

_ Neáu caùc vò Tyø-khöu, taâm luoân thaúng nhö daây ñaøn (laø tröôùc, sau, trong, ngoaøi

thaúng taép), taát caû ñaïo-haïnh chôn-thaät ñeàu ñöôïc chaùnh-ñònh, thì khoâng bao giôø bò ma-

chöôùng aùm-muoäi ñöôïc (bò si-meâ che ñaäy), thì Nhö-Lai aán-chöùng cho vò Tyø-khöu aáy thaønh

baäc Boà-Taùt Voâ-thöôïng Tri-giaùc (Trí-giaùc toái-thöôïng).


_ Sau khi Ta nhaäp-dieät, ai thuyeát-phaùp gioáng nhö Ta ñaõ thuyeát (ñoaïn taâm ñaïi

voïng-ngöõ ñeå giaûi-thoaùt), ñoù laø chôn-thaät-ngöõ töø-bi cuûa Nhö-Lai.



_ Phaøm laøm ñeä-töû Phaät, tu-haønh giaûi-thoaùt, coù boån-phaän phaûi bieát phaân-bieät saùng

suoát: - Theá naøo laø Giaùc (Phaät).


Toùm ÑOAÏN 21

_ Ñoaïn naøy Phaät noùi giôùi quan-troïng thöù tö laø ñaïi voïng-ngöõ.

_ Giôùi naøy thoaït nhìn, töôûng laø deã giöõ hôn ba giôùi Daâm, Saùt, Ñaïo, nhöng ai ñaõ töøng

traûi vieäc ñôøi, vieäc ñaïo, ñeàu thaáy giôùi naøy laø khoù giöõ nhöùt.

_ Ta thaáy nhieàu ngöôøi beà ngoaøi raát laø ñaïo-ñöùc, coù veû phaåm-haïnh, giôùi-ñöùc ñaày ñuû,

laïi coù danh tieáng, coù ñòa-vò trong giôùi tu-haønh, nhöng beân trong laïi noâ-leä cho hö-danh,

manh-taâm lôïi-duïng chaùnh-phaùp, dìm ngöôøi gioûi hôn mình.

_ Theá môùi bieát loøng hieáu-danh cöïc maïnh, loøng töï-aùi raát khoù vöôït qua.

_ Nhieàu ngöôøi vì danh-giaù haõo huyeàn maø cam chòu doát, khoâng daùm caàu chaùnh-

phaùp, khoâng bieát haï mình tìm hoïc Chôn-lyù. Neân ngoaøi ñôøi cöù oâm hoïc-vò, ñòa-vò cao sang,

hay laø baèng caáp theá-gian; coøn trong ñaïo thì cöù lo giöõ chöùc-vò naøy noï; taát caû cöù maõi loanh

quanh ngoaøi cöûa ñaïo, khoâng bao giôø bieát ñöôïc chaùnh-phaùp. Thu-duïng caùi sai, roài laïi

truyeàn-baù caùi sai maõi, laøm Chaùnh-phaùp bò lu môø, vaøng thau laãn loän, thaät giaû khoâng phaân-

minh.

_ Nhöõng haïng ngöôøi ñoù nhan nhaûn trong ñôøi laøm sai laïc ngöôøi tu-hoïc raát nhieàu.

Chuùng-sanh thì meâ-muoäi hay a-dua bò haïng ngöôøi naøy ñöa vaøo haàm aùi-kieán, bieát bao giôø

ngoä ñöôïc chaùnh-phaùp.

_ Bôûi theá cöù vaøi traêm naêm, laïi coù moät Boà-Taùt loãi-laïc xuaát-hieän nhö ngoâi sao saùng

huøng-duõng phaù taø hieån chaùnh, neâu cao chaùnh-phaùp, phaân-bieät roõ chaùnh taø, ñoù laø nhöõng

ngaøi Maõ-Minh, Long-Thoï, Theá-Thaân, Traàn-Na, Huyeàn-Trang, Khuy-Cô v.v... .


_ Boán ñieàu cô-baûn xuaát-traàn: töùc laø boán troïng-giôùi trong moân giôùi-luaät.

_ Trong quaù-trình thuyeát-phaùp ñoä-sanh cuûa Ñöùc Phaät Thích-Ca, giaùo-lyù ngaøi daïy

goàm trong hai noäi-dung: Tri vaø Haønh (hieåu bieát vaø thöïc-haønh).

Noäi-dung thöù nhöùt:

_ Nhaèm ñaøo-taïo boài-döôõng cho con ngöôøi coù nhieàu kieán-giaûi (hieåu bieát) ñeå nhaän-

thöùc Chôn-lyù cuûa vuõ-truï thieân-nhieân.

_ Thaønh-töïu noäi-dung ñoù khoâng coù caùch naøo khaùc hôn laø caàn phaûi coù Trí ñeå Tri

(bieát), ñeå maø tö-duy nhaän-thöùc.

_ Cho neân Phaät vaän-duïng nhieàu ngoân-töø, nhieàu thí-duï, nhieàu phöông-tieän trong

suoát quaù-trình giaùo-hoùa ñoä-sanh.

_ Nhöõng tö-töôûng, ngoân-töø, phöông-tieän ñoù ñöôïc ghi cheùp ñeå laïi haäu-theá, ngöôøi ta

goïi ñoù laø Kinh-Taïng.

Noäi-dung thöù hai:

_ Nhaèm höôùng-daãn cho ngöôøi chòu hoïc theo neàn giaùo-lyù Phaät phaûi thöïc-hieän

nhöõng ñieàu ñaõ hoïc hoûi, ñaõ nhaän-thöùc veà Chôn-lyù, caàn caûi-taïo ñôøi soáng cho saùng suûa hôn,

an laønh hôn, haïnh-phuùc hôn, vaø ñænh cao cuûa cuoäc soáng laø Giaùc-ngoä vaø Giaûi-thoaùt.

_ Ñeå hieän-thöïc hoùa lyù-töôûng ñoù, Ñöùc Phaät daïy cho caùc ñeä-töû veà moân Giôùi-luaät.

_ Thöïc-hieän giôùi-luaät töùc laø phaùp Haønh.


_ Haønh theo quy-taéc, haønh trong khuoân khoå, haønh trong giôùi-luaät khoâng cho sai

phaïm nhöõng ñieàu Phaät ñaõ cheá ra ñeå laøm caùi haøng raøo ngaên caùch nhöõng hoá saâu toäi loãi.

_ Nhöõng ñieàu ngaên caám ñoù, ñöôïc ghi cheùp ñeå laïi, haäu-theá goïi ñoù laø Luaät-Taïng.

_ Boán ñieàu cô-baûn xuaát-traàn, phaùt-xuaát töø noäi-dung thöù hai, noù thuoäc veà Giôùi-hoïc,

laø moät trong tam voâ-laäu-hoïc.

_ Giôùi thì coù troïng-giôùi (Taùnh-giôùi) vaø khinh-giôùi (Gia-giôùi).

_ Boán ñieàu cô-baûn naøy thuoäc veà Taùnh-giôùi. (Taùnh-giôùi laø troïng-giôùi.)

_ Taùnh-giôùi: laø coù Phaät ra ñôøi hay khoâng coù Phaät ra ñôøi; Phaät cheá ra hay khoâng ñeà-

caäp ñeán, maø heã ngöôøi naøo trong ñaïo hay ñôøi maø phaïm phaûi nhöõng ñieàu ñoù, thì ñeàu bò luaät-

phaùp cuûa xaõ-hoäi cuõng keát toäi vaø tröøng-trò.

_ Phaät cheá giôùi Daâm laø ngaên caám ngöôøi xuaát-gia laøm vieäc daâm-duïc.

_ “Daâm-duïc” vaø “thöïc-duïc” (khoaùi aên) laø hai thöù ñam-meâ nhöùt cuûa con ngöôøi.

_ Theo Phaät-hoïc, söï ñam-meâ daâm-duïc vaø thöïc-duïc thì ngöôøi naøy coøn ôû trong coõi

Duïc-giôùi. Coõi duïc maø chöa ra khoûi, thì laøm sao hy-voïng giaûi-thoaùt giaùc-ngoä cuûa quaû Voâ-


_ Cho neân ñieàu cô-baûn thöù nhöùt Phaät daïy ñoaïn daâm-duïc vaø ñoaïn caû taâm moùng

khôûi ñam-meâ daâm-duïc. Coù nhö vaäy taâm-hoàn môùi thanh-tònh tu Chæ-Quaùn ñeå thaønh-töïu

Tam-ma-ñeà (Chaùnh-ñònh) ñöôïc.

_ Coøn “Saùt-sanh ñoaïn maïng” laø haønh-ñoäng bieåu-hieän cuûa con ngöôøi Tham, Saân

cöïc-ñoä.

_ Phaät daïy tu-taäp Tam-ma-ñeà mong ra khoûi traàn-lao, laø phaûi tröø boû taâm tham saùt-

sanh ñoaïn maïng, ñoù laø Chôn-lyù taát-nhieân.

_ “Troäm cöôùp” laø haønh-ñoäng cuûa con ngöôøi maït-haïng (thaáp keùm nhöùt, haï caáp) voâ-

löông trong xaõ-hoäi.

_ Tu coát ñeå tieán leân Thaùnh-quaû, ñeán giaûi-thoaùt giaùc-ngoä, ñöôïc quaû Voâ-thöôïng Boà-

Ñeà Nieát-Baøn, maø coøn troäm cöôùp hay coøn “taâm troäm cöôùp” thì quaû la ø ñieàu phi-lyù, ai cuõng

bieát; vì nhaân-quaû töông-phaûn, roõ raøng nhö traéng vôùi ñen vaäy.

_ “Voïng-ngoân, yû-ngöõ, löôõng-thieät, aùc-khaåu” goïi chung laø voïng-ngöõ.

_ Ngöôøi theá-gian phaïm phaûi voïng-ngöõ, luaät-phaùp xaõ-hoäi quy thaønh haønh-ñoäng

“Boäi-tín” roài. “Boäi-tín” laø moät caùi toäi, luaät-phaùp xaõ-hoäi khoâng dung tha; ngöôøi ñeä-töû Phaät

phaïm phaûi thì coøn gì ñeå goïi laø Tu vôùi Haønh ñöôïc nöõa!

_ Ñeán nhö “ñaïi voïng-ngöõ” laïi coøn teä haïi hôn nhieàu.

_ Ngoaøi caùi toäi “voïng-ngoân, boäi-tín cuûa xaõ-hoäi, ñaïi voïng-ngöõ coøn maéc theâm caùi toäi

laïm xöng danh-nghóa Boà-Taùt, Phaät ... ñeå doái bòp chuùng-sanh, baùn buoân Boà-Taùt, Phaät, ñeå

laøm keá sanh nhai baát-chaùnh.

Noùi toùm laïi “Daâm, Saùt, Ñaïo, Voïng” laø Taùnh-giôùi (troïng-giôùi) cô-baûn trong moân

Giôùi-luaät. Ñoù laø phaùp Haønh, laø cuï-theå hoùa veà nhöõng nhaän-thöùc cuûa Tri (hieåu). Tri (bieát) vaø

Haønh (laøm) phaûi hôïp-nhöùt thì Ñaïo môùi thaønh.

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN SAÙU


KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN BAÛY



MUÏC-LUÏC


QUYEÅN BAÛY



1.2.2.2.1.A.3 Keát-luaän. (Ñoaïn 1, Quyeån 7)



1.2.2.2.1.B.2 Chæ roõ tröø hoaëc taäp khoâng khoù. (Ñoaïn 2, Quyeån 7)

1.2.2.2.2 Chæ qua trong ñaïo-traøng Ñònh-Tueä. (Ñoaïn 3, Quyeån 7)

2. Laïi xin chæ roõ hôn. (Ñoaïn 5, Quyeån 7)

2.1 Thænh caàu noùi ñaïo-traøng. (Ñoaïn 5, Quyeån 7)

2.2 Thænh caàu noùi thaàn-chuù. (Ñoaïn 10, Quyeån 7)

GIAÛNG GIAÛI


2. Laïi xin chæ roõ hôn. (Ñoaïn 5)

2.1 Thænh caàu noùi ñaïo-traøng.

2.1.1 Ngaøi A-Nan laïi thænh.

2.1.2 Phaät laïi daïy.

2.1.2.1 Kieán-thieát ñaïo-traøng.

2.1.2.1.1 Caùch thöùc laäp ñaøn.

2.1.2.1.2 Saém söûa ñoà vaät.

2.1.2.1.3 Daâng ñoà cung-döôõng. (Ñoaïn 6)

2.1.2.1.4 Baøy töôïng. (Ñoaïn 7)

2.1.2.1.5 Göông chieáu.

2.1.2.2 Thöïc-haønh tu. (Ñoaïn 8 – 9)

2.1.2.2.1 49 ngaøy thaønh Ñònh-Tueä.

2.1.2.2.2 100 ngaøy chöùng quaû.

2.2 Thænh caàu noùi thaàn-chuù. (Ñoaïn 10)

2.2.1 Chuùng hoäi laïi thænh.

2.2.2 Phaät laïi noùi. (Ñoaïn 11)

2.2.2.1 Noùi thaàn-chuù laø chính.

2.2.2.1.1 Phoùng quang.

2.2.2.1.2 Ñaïi-chuùng laéng nghe.

2.2.2.1.3 Thaàn-chuù.

2.2.2.2 Noùi lôïi-ích cuûa thaàn-chuù. (Ñoaïn 12)

2.2.2.2.1 Chö Phaät hay duøng.

2.2.2.2.1.A Chæ teân.

2.2.2.2.1.B Chæ lôïi-ích.

2.2.2.2.1.B.1 Neâu chung nhaân-quaû.

2.2.2.2.1.B.2 Neâu rieâng lôïi-ích.

2.2.2.2.1.B.3 Keát.

2.2.2.2.1.C Noùi nghóa voâ-taän.

2.2.2.2.2 Chuùng-sanh ñöôïc nhôø lôïi-ích.

2.2.2.2.2.A Chæ teân.

2.2.2.2.2.B Toû söùc maïnh. (Ñoaïn 13)

2.2.2.2.2.B.1 Chæ ngöôøi tu ñaïo nhôø chuù.


2.2.2.2.2.B.2 Toû nghóa giuùp chuùng-sanh vaø giuùp ñaïo.

2.2.2.2.2.B.2.1 Noùi chung.

2.2.2.2.2.B.2.2 Chæ rieâng coâng-hieäu.

2.2.2.2.2.B.2.2.1 Öôùc theo chuùng-sanh ñeå chæ caùc lôïi-ích.

2.2.2.2.2.B.2.2.1.a Cöùu-hoä tai-naïn.

2.2.2.2.2.B.2.2.1.b Giuùp thaønh ñaïo-nghieäp. (Ñoaïn 14)

- Giuùp phaùt thoâng-minh.

- Xa lìa caùc thuù.

- Thöôøng sanh gaëp Phaät.

- Caùc haïnh thaønh-töïu.

- Caùc toäi tieâu-dieät. (Ñoaïn 15)

- Mau ngoä voâ-sanh.

2.2.2.2.2.B.2.2.1.c Thoûa loøng nguyeän caàu.

2.2.2.2.2.B.2.2.2 Öôùc theo quoác-ñoä. (Ñoaïn 16)

2.2.2.2.2.B.3 Chæ ngöôøi tu quyeát chöùng ñaïo. (Ñoaïn 17)

2.2.3 Chuùng hoäi nguyeän hoä-trì. (Ñoaïn 18)

2.2.3.1 Ngoaïi chuùng hoä-trì.

2.2.3.2 Noäi Thaùnh hoä-trì. (Heát Ñoaïn 18, Quyeån 7)


Tieäm-tu Tam-ma-ñeà (Samadhi)

GIAÛNG GIAÛI


PHAÀN MAÄT-GIAÙO

2.1.2.2 Thöïc-haønh tu.

2.1.2.2.1 Ba laàn tu haønh thaønh Ñònh Tueä. (Ñoaïn 8)

2.1.2.2.1.A Sô-löôïc.

2.1.2.2.1.A.1 Phaùp tu theo Maät-toâng.

2.1.2.2.1.A.2 Laàn thöù nhöùt.

A.2.1 Ñaûnh leã.

A.2.2 Cung-döôõng.

A.2.3 Saùm-hoái. (Lyù chöôùng. Söï chöôùng)

A.2.4 Ngaøy ñeâm saùu thôøi.

A.2.5 Nhieãu ñaøn tuïng chuù.

2.1.2.2.1.A.3 Laàn thöù hai.

2.1.2.2.1.A.4 Laàn thöù ba.

2.1.2.2.1.A.5 Sau ba laàn haønh ñaïo.

A.5.1 Taâm Ñònh Tueä.

A.5.2 Thaáy ñieàm laønh.

2.1.2.2.1.B Nghi-leã.

2.1.2.2.1.B.1 Nieäm höông:

B.1.1 Keä cuùng höông.

B.1.2 Nieäm höông.

2.1.2.2.1.B.2 Taåy traàn:

B.2.1 Tònh phaùp-giôùi Chôn-Ngoân.

B.2.2 Tònh khaåu-nghieäp Chôn-Ngoân.

B.2.3 Tònh thaân-nghieäp Chôn-Ngoân.

B.2.4 Tònh tam-nghieäp Chôn-Ngoân.

2.1.2.2.1.B.3 Hoä ñaøn:

B.3.1 Hoä thaân Chôn-Ngoân.


B.3.2 Hoä phaùp Chôn-Ngoân.

2.1.2.2.1.B.4 Phoå cung-döôõng Chôn-Ngoân.

2.1.2.2.1.B.5 Taùn Phaät.

2.1.2.2.1.B.6 Quaùn töôûng.

2.1.2.2.1.B.7 Ñaûnh leã.

2.1.2.2.1.B.8 Saùm-hoái.

2.1.2.2.1.B.9 Vaên phaùt nguyeän.

2.1.2.2.1.B.10 Taùn lö höông.

2.1.2.2.1.B.11 Nieäm Phaät.

2.1.2.2.1.B.12 Khai kinh.

2.1.2.2.1.B.13 Taùn kinh Thuû-Laêng-Nghieâm.

2.1.2.2.1.B.14 Trì chuù:

Tuïng Maät-chuù Phaät-ñaûnh Thuû-Laêng-Nghieâm. (Töø Ñeä nhöùt tôùi Ñeä nguõ)

Tuïng Phaät-ñaûnh Maät-chuù “AÙn Ma-Ha Taùt-Ñaùt-Ña Baùt-Ñaùt-Ra” 108 laàn.

2.1.2.2.1.C Haønh ñaïo.

2.1.2.2.1.C.1 Tu laàn thöù nhöùt.

Tuaàn leã thöù 1 (7 x 1 = 7 ngaøy)





2.1.2.2.1.C.2 Tu laàn thöù hai.


2.1.2.2.1.C.3 Tu laàn thöù ba.


2.1.2.2.2 Nhaäp-ñònh 100 ngaøy chöùng quaû. (Ñoaïn 9)

GIAÛNG GIAÛI


(Trích Daøn baøi ôû Ñoaïn 5, Quyeån 7)



2.2.2.2.1.A Chæ teân.




2.2.2.2.1.B.3 Keát.



2.2.2.2.2.A Chæ teân.

2.2.2.2.2.B Toû söùc maïnh. (Ñoaïn 13 )



2.2.2.2.2.B.2.1 Noùi chung.




















Töø Ñoaïn 19, Quyeån 7 laø baét ñaàu daïy

qua phaùp Thieàn-Na (Dhyana)

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT DAÏY TU PHAÙP THIEÀN-NA (DHYANA)

I. Ngaøi A-Nan taï ôn vaø hoûi ñòa-vò tu-chöùng. (Ñoaïn 19)


1. Höùa noùi.

2. Chaùnh ñaùp.

2.1 Noùi chung.

2.2 Chæ rieâng.

2.2.1 Tröôùc heát chæ nhieãm duyeân thaønh luaân-hoài.

2.2.1.1 Khuyeân neân tìm ñeå bieát ñieân-ñaûo.

2.2.1.2 Giaûi-thích ñieân-ñaûo. (Ñoaïn 21)

2.2.1.2.1 Chuùng-sanh ñieân-ñaûo.

2.2.1.2.2 Theá-giôùi ñieân-ñaûo. (Ñoaïn 22)

2.2.2 Sau chæ theo tònh duyeân thaønh Thaùnh-vò. (Ñoaïn 1, Quyeån 8)

2.2.3 Teân cuûa kinh Thuû-Laêng-Nghieâm. (Ñoaïn 12, Quyeån 8)

3. Ngaøi A-Nan ngoä. (Ñoaïn 13, Quyeån 8)



QUYEÅN BAÛY

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 1

Phaät khai-thò dieäu-phaùp tu-chöùng chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà).

1.2.2.2.1.A.3 Keát-luaän.

_ Ñöùc Nhö-Lai daïy: A-Nan! Ñeå giaûi-ñaùp lôøi hoûi nhieáp-taâm cuûa oâng, thì tröôùc Ta ñaõ

noùi phaùp-moân vi-dieäu veà tu-hoïc ñeå nhaäp chaùnh-ñònh roài.

_ Ngöôøi muoán caàu ñaïo Boà-Taùt, thì tröôùc nhöùt phaûi giöõ boán ñaïi-giôùi: Daâm, Saùt, Ñaïo,

Voïng, cho thaät trong saïch nhö söông giaù ban mai (nöôùc tinh-khieát trong thanh khoâng laãn

taïp chaát). Töùc laø taâm khoâng khôûi voïng-nieäm, duyeân theo ngoaïi-caûnh, thì caùc chuùng ma

khoâng laøm sao sanh ñöôïc.

_ Tam nghieäp thaân, khaåu, yù, cuûa chuùng-sanh goàm coù möôøi toäi cuõng khoâng nhôn

ñaâu maø sanh ra ñöôïc, vaø cuõng töø ñoù luïc caên ñöôïc töï-taïi, thì luïc traàn vaø caùc ma-söï khoâng

coøn coù cô-hoäi xaâm-nhaäp, hoaønh-haønh ñöôïc.

MÖÔØI NGHIEÄP TOÄI QUA THAÂN, KHAÅU, YÙ.

A. Thaân-nghieäp goàm coù ba nghieäp toäi:

1. Daâm-duïc

Laø xaâm-phaïm thaân-theå laãn nhau cuûa nam nöõ, noù voán laø caên-baûn sanh-töû.

Khieán chuùng-sanh taïo traàn-duyeân oan-traùi, laån quaån trong voøng nghieäp-baùo vay

traû, maø phaûi chòu luaân-hoài maõi ôû coõi nguõ-tröôïc aùc-theá ñau khoå.

2. Saùt-sanh

Laø töø baäc chö Phaät, Boà-Taùt, Taêng-löõ, phuï-maãu v.v ..., cho ñeán caùc loaøi boø, bay,

maùy, cöïa, coù maïng soáng. Neáu coá saùt, hoaëc töï mình saùt, hoaëc daïy ngöôøi saùt, hoaëc thaáy

ngöôøi saùt maø vui theo, cho tôùi vieäc töï-töû, thaûy ñeàu goïi laø toäi: saùt-sanh.

3. Thaâu-ñaïo

Taát caû ñoà-vaät cuûa Tam-Baûo thöôøng-truï, cuûa thaäp phöông ñaøn-vieät, cuûa só noâng

coâng thöông, cuøng baát-luaän cuûa ai. Daàu vaät nhoû nhö traùi caø traùi ôùt v.v..., neáu ngöôøi chuû

chöa öng-thuaän maø laáy, hoaëc leùn luùt, hoaëc cöôùp giöït, hoaëc löôøng gaït, hoaëc möôïn maø

khoâng traû, cho tôùi caùc vieäc ñaàu cô, chôï ñen, caân non, ño thieáu, giaû danh, maïo töï, laïm-

duïng coâng-ñöùc cuûa ngöôøi ñeå möu-caàu danh-lôïi caù-nhaân thaûy ñeàu goïi laø toäi: troäm cöôùp.

B. Khaåu-nghieäp do mieäng noùi, coù boán nghieäp toäi:

1. Noùi giaû doái

Laø thaáy phaûi noùi quaáy, thaáy quaáy noùi phaûi, thaáy noùi khoâng thaáy, khoâng thaáy noùi

thaáy, ñaët ñieàu gaït gaåm, laùo xöôïc xaûo-traù, noùi naêng vu vô, khoâng giöõ lôøi höùa, doái gaït loøng

ngöôøi.

2. Noùi theâu deät

Laø noùi theâm bôùt ngoân-ngöõ, boùng baåy nhaûm nhí, noùi quæ-quyeät nham-hieåm, bòa ñaët

nhöõng chuyeän mô hoà, hoang-ñöôøng huyeãn-hoaëc.

3. Noùi ñoäc-aùc

Laø noùi lôøi hung döõ, maéng nhieác chöûi ruûa, haêm doïa vu-caùo, thoâ-tuïc nhuïc-maï, noùi

xaáu noùi haønh, thoåi loâng tìm veát, vaïch laù tìm saâu, gieøm sieåm kieâu-ngaïo, cheâ bai phæ-baùng.


4. Noùi hai löôõi

Laø noùi ñaâm-thoïc, ñeán ngöôøi naøy noùi xaáu ngöôøi kia, ñeán ngöôøi kia noùi xaáu ngöôøi

naøy, ngoài leâ ñoâi maùch, ñaët ñieàu chia reõ hai beân, phaân-ly aân-nghóa, xuùi giuïc tranh-tuïng, gaây

ra aùc-caûm laãn nhau, hoaëc tröôùc khen sau cheâ, tröôùc maët noùi phaûi, sau löng noùi quaáy, laøm

chöùng gian haïi ngöôøi.

Hoaëc mình laø phaøm-phu, maø töï xöng chöùng Thaùnh-quaû, giaû-maïo ñöùc-hieäu cuûa

Phaät, Boà-Taùt, A-La-Haùn, chö Thaùnh-Hieàn thì phaïm toäi: ñaïi voïng-ngöõ.

C. YÙ-nghieäp do yù-thöùc, coù ba nghieäp toäi:

1. Tham

Laø tham-lam danh-lôïi taøi-saéc, phuù-quí vinh-hoa, quyeàn-theá töôùc-vò, cho tôùi tham aên,

tham maëc, tham nguû, tham côø baïc, tham vui chôi töûu-ñieám traø-ñình, coù moät tham möôøi, coù

traêm tham ngaøn, tuùi tham khoâng ñaùy, neân coù ôû Thieân-ñaøng cuõng chöa vöøa loøng.

2. Saân

Laø taâm hôøn giaän, ganh tò, ñoá-kî, khen mình cheâ ngöôøi, coáng cao ngaõ-maïn, töï-phuï

kieâu-caêng, thuø vô oaùn chaï, taøn-baïo aâm-möu haïi ngöôøi.

Loøng saân hay sanh hö hoûng, vì moät chuyeän nhoû, coù theå thaønh lôùn, maø phaù maát

coâng-ñöùc.

3. Si

Laø ngu-muoäi, laàm laãn, hay chaáp sai laàm, thaønh-kieán ñen toái, khoâng chòu nghe

Chôn-lyù, khoâng ham hoïc chaùnh-phaùp tu-haønh, khoâng bieát sôï nhaân-quaû toäi phöôùc, khoâng

phuïc-thieän, dò-ñoan meâ-tín, laáy chaùnh laøm taø, laáy taø laøm chaùnh, phaïm-phaùp phaù-giôùi, buoân

Phaät baùn Thaùnh, möu söï lôïi-kyû toån-nhaân.

Neân tam-nghieäp laø Thaân Khaåu YÙ, thaønh 10 toäi. Neáu bieát thì phaûi mau tröø tuyeät, thì

tu Thieàn-ñònh môùi thaønh.

TOÙM 4 GIÔÙI TROÏNG

Ñöùc Phaät daïy giöõ 4 giôùi troïng caên-baûn laø: daâm, saùt, ñaïo, voïng-ngöõ, ñöôïc trang-

nghieâm thì - Thaân: khoâng phaïm nghieäp toäi,

- Taâm: khoâng ñoäng vôùi moïi caûnh, thì môùi tu thieàn-ñònh (Tam-ma-ñeà) ñöôïc, thì

khoâng laïc vaøo ñöôøng taø, maø bò ma phaù.

- Neân giôùi daâm, laø ñeå thoaùt sanh töû luaân-hoài.

- Coøn giôùi saùt, laø ñeå döùt nghieäp oan-traùi vay traû.

- Coøn giôùi troäm cöôùp, laø ñeå döùt loøng tham, maø tröø heát caùc phieàn-naõo.

- Coøn giôùi voïng-ngöõ, laø döùt ñöôøng Ñòa-nguïc, ñeå coù taâm töø-bi trí-tueä thaønh Phaät.

- Neân YÙ: môùi döùt lôøi, vaøo bieån Khoâng thì chöùng quaû voâ-sanh.



_ Neáu chuùng-sanh naøo baát-thieän-nghieäp saâu thaúm, naëng neà, taäp-khí khoù ñoaïn-tröø,

thì oâng haõy daïy chuùng-sanh aáy nhöùt-taâm chí-thaønh thoï-trì Taâm-chuù Voâ-thöôïng Phaät-ñaûnh

quang-minh: “MA-HA TAÙT-ÑAÙT-ÑA BAÙT-ÑAÙT-RA” (Chôn-Taâm Taïng. Nghóa: Baïch taûn caùi

Phaät-ñaûnh: laø caùi loïng maøu traéng cuûa Phaät-ñaûnh), vì Taâm-chuù ñoù (Chôn-Taâm) laø voâ-kieán

ñaûnh-töôùng cuûa Nhö-Lai, do Phaät-Taâm voâ-vi, töø Phaät-ñaûnh phaùt-huy, toïa Baûo-lieân-hoa sôû-

thuyeát (ngoài treân hoa sen baùu maø noùi).

Giaûi nghóa taâm-chuù

_ Taâm-chuù:

- Laø ngoân-töø cuûa Taâm.

- Coøn goïi laø: Chôn-ngoân, Thaàn-chuù, Ñaø-ra-ni, Nhö-Lai ñaûnh, Phaät-ñaûnh, Taâm-aán,

Toång-trì, Chôn-Taâm.


- Ñaây coøn goïi laø ngoân-töø, tieáng noùi chung cuûa chö Phaät.

- Neân noù keát-tinh laïi, maø coù löïc töø-bi trí-tueä thanh-tònh, öùng-hoùa thaønh: Ngoân-töø voâ-

taùc.

- Khi ta laøm vieäc gì “voâ-taùc”, thì ñoàng-thanh töông-öùng noù taùc löïc vaøo, maø ñaåy luøi

moïi phieàn-naõo ueá-tröôïc tuøy theo vieäc ta laøm, laøm cho ta mau trong saïch thanh-tònh chöùng

quaû.

_ Ma-ha: laø lôùn bao la, laø truøm khaép.

_ Taùt-ñaùt-ña: (laø traéng trong) Töôùng traéng trong naøy noù khaùc vôùi caùc maøu nhuoäm.

Hai caâu naøy goïi laø: Phaùp-thaân (laø ñöùc lôùn).

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 2

1.2.2.2.1.B.2 Chæ roõ tröø hoaëc-taäp khoâng khoù.

Trôï-löïc thieâng lieâng cuûa Phaät-ñaûnh maät-chuù.

(Ñaây laø söï trôï giuùp voâ-taùc maø taùc cuûa Chôn-Taâm.)

_ Ñöùc Nhö-Lai daïy: A-Nan! OÂng vôùi naøng Ma-Ñaêng-Giaø bò traàn-duyeân oan-traùi, ñaõ

traûi qua laâu ñôøi, nhieàu kieáp coù taäp-khí (thoùi quen) aân-aùi vôùi nhau.

_ Khi Nhö-Lai tuyeân-döông Phaät-ñaûnh maät-chuù (Ngoân-töø thaàn-löïc cuûa Chôn-Taâm)

thì töùc-khaéc taâm aùi-duïc cuûa naøng Ma-Ñaêng-Giaø tieâu maát, naøng trôû neân thanh-tònh thaønh

baäc A-Na-Haøm (Baát-Lai) töùc laø naøng ñöôïc giaûi-thoaùt luaân-hoài sanh-töû ôû nhaân-gian, vaø neáu

tònh-taâm tinh-taán thì chaúng bao laâu leân baäc Voâ-hoïc A-La-Haùn.

_ Xeùt nhö naøng Ma-Ñaêng-Giaø laø keû daâm nöõ, laø moät ngöôøi phuï-nöõ chöa phaùt taâm

tu-haønh maø coøn nhôø löïc voâ-taùc maàu-nhieäm cuûa Phaät-ñaûnh maät-chuù ñaïi-töø ñaïi-bi, laøm cho

ñöôïc thanh-tònh saùng suoát, mau tieán-hoùa ñeán baäc Voâ-hoïc.

_ Huoáng chi caùc oâng Thinh-vaên Höõu-hoïc ôû trong Giaùo-Hoäi naøy ñaõ phaùt taâm caàu

Toái-Thöôïng thöøa, maø laïi coøn trì-tuïng Phaät-chuù naøy, thì quyeát-ñònh thaønh Phaät raát deã, ví nhö

thuaän gioù tung buïi, chaúng coù khoù khaên gì.


_ Töø ñaàu kinh Thuû-Laêng-Nghieâm ñeán ñaây (Ñoaïn 1 vaø 2, Quyeån 7), Phaät chæ giaûng

phöông-phaùp tu-chöùng. Ngöôøi tu nöông theo caùc phöông-phaùp ñoù, roài töï mình coá gaéng seõ

ñaït keát-quaû. Ñaây goïi laø Töï-löïc, coøn goïi laø “Y ngoä ñoán tu”.

_ Nay Phaät khuyeân neân trì chuù. Chuù coøn goïi laø Chôn-Ngoân, Taâm-Chuù, Thaàn-Chuù

v.v... ñoù laø ngoân-ngöõ, laø tieáng noùi chung cuûa chö Phaät, trong coõi Voâ (cuûa Chôn-Taâm), laø

ÖÙng, Hoùa thaønh töø-bi löïc cuûa chö Phaät keát-tinh vaøo chuù.

_ Khi ta ñoïc tuïng chuù laø caàu töø-bi löïc cuûa Phaät giuùp ñôõ, neáu ta coù loøng thaønh (voâ-

taùc), Phaät-löïc (voâ-taùc) seõ töông-öùng voâ-taùc thaønh taùc, giuùp ta choáng laïi nhöõng thoùi quen

xaáu ñaõ keát-taäp töø bao kieáp tröôùc, mau choùng ñöôïc trong saïch vaø chöùng quaû, ñaây goïi laø

Tha-löïc.

_ Trong kinh Thuû-Laêng-Nghieâm, Phaät daïy ba phöông-phaùp tu-haønh caên-baûn ñeå

thaønh Phaät nhö sau:

1. “Baát tuøy phaân-bieät” laø khi ñoái caûnh khoâng khôûi voïng-taâm phaân-bieät (khoâng khôûi

nieäm, ñoái caûnh khoâng sanh tình), thì Tham Saân Si chaúng sanh.

_ Tham Saân Si khoâng sanh thì caùc nghieäp Daâm Saùt Ñaïo Voïng chaúng taïo, nghieäp-

nhaân khoâng taïo thì quaû-baùo chaúng coù.

_ Noùi toùm laïi laø xoay caùc giaùc-quan trôû veà Chôn-Taâm khoâng duyeân theo traàn-caûnh

(ñoùng cöûa Luïc caên), thì voïng-nieäm khoâng sanh, “Voïng” khoâng sanh thì Chôn-Taâm hieån

baøy.


_ Toå-sö coù daïy: “Kieán saéc phi can saéc, vaên thinh baát thò thinh”. (Thaáy saéc khoâng

can-heä gì ñeán saéc, nghe tieáng cuõng khoâng dính daáp gì ñeán tieáng.)

_ Hay caâu: “Ngoä thinh ngoä saéc nhö thaïch thöôïng taøi hoa.

Kieán lôïi kieán danh nhö nhaõn trung tröôùc tieát”.

(Nghe tieáng hay, gaëp saéc ñeïp nhö hoa troàng treân ñaù.

Nhìn taøi-lôïi, thaáy danh-voïng nhö buïi rôùt trong con maét.)

_ Neân ngöôøi tu ñeán trình-ñoä naøy roài thì daàu vaøo thanh-laâu hay töûu-ñieám traø ñình

cuõng ñeàu laø Ñaïo-traøng thanh-tònh caû. (Daâm-phoøng töûu töù voâ phi thanh-tònh Ñaïo-traøng.)

2. Phaät daïy trì giôùi.

Phaûi giöõ gìn giôùi-luaät trong taâm vaø ngoaøi thaân ñeàu thanh-tònh nhö baêng tuyeát.

3. Phaät daïy trì chuù Thuû-Laêng-Nghieâm.

_ Neáu ngöôøi nghieäp-chöôùng naëng neà, caên-cô trình-ñoä quaù chaäm, naém khoâng thoâng

Chôn-lyù roõ raøng, thì phaûi duøng tha-löïc trì tuïng thaàn-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm seõ mau choùng

thaønh ñaïo-quaû (giaùc-ngoä).

_ Trong ba phöông-phaùp tu naøy, baäc Thöôïng-caên, Trung-caên vaø Haï-caên ñeàu aùp

duïng ñöôïc caû, thaät laø loøng töø-bi voâ-löôïng cuûa Phaät, ñuùng nhö möa phaùp (phaùp-vuõ) truøm

khaép, coû caây lôùn nhoû ñeàu ñöôïc thaám nhuaàn.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 3

1.2.2.2.2 Chæ qua trong Ñaïo-traøng Ñònh-Tueä.

Thaân-Taâm trong saïch kieát-giôùi.

(Laøm cho thaân-taâm trong saïch goïi laø giöõ giôùi trang-nghieâm.)


_ Ñöùc Nhö-Lai daïy: Neáu sau khi Ta nhaäp-

dieät,

- trong thôøi-kyø maït-phaùp coù ngöôøi naøo

muoán an taâm tònh tu ôû ñaïo-traøng trang-

nghieâm,

- thì tröôùc nhöùt phaûi thoï-trì giôùi Tyø-khöu

cho trong saïch

- vaø caàn-yeáu phaûi cung-thænh moät Thaày

Ñeä-nhöùt Sa-Moân

- coù giôùi-ñöùc thanh-tònh laøm Chöùng-Minh

Ñaïo-Sö chuù-nguyeän.

_ Khi trí-tueä trong taâm-ñòa cuûa moïi ngöôøi

chöa khai môû,

- laø luùc voâ-minh coøn bao truøm maø trong

loøng boãng loùa leân nieäm trong saùng laøm

ñaùnh thöùc noäi-taâm troãi daäy tìm ñöôøng giaûi-

thoaùt,

- ñaàu tieân phaûi lìa caùc voïng-nieäm (Luïc caên

khoâng duyeân theo Luïc traàn) thì phieàn-naõo

tieâu tan, taâm ñöôïc trong saùng thanh-tònh,

- vaø quyeát-taâm giöõ caùc haïnh thanh-tònh

(laøm caùc ñieàu laønh, döùt saïch caùc ñieàu döõ),

- coù laøm cho thaân-taâm ñöôïc an-tònh trong

saùng nhö vaäy thì ñaïo môùi thaønh.

_ Neáu voâ phöôùc khoâng caàu ñöôïc baäc

Chôn-Taêng thanh-tònh,

- thì phaàn nhieáp-taâm tu giôùi cuûa ngöôøi aáy

raát khoù thaønh-töïu.

_ Coøn neáu khoâng laøm thaân-taâm ñöôïc an-

tònh trong saùng nhö vaäy,

- thì phaàn khoå-haïnh tu-luyeän khoù ñaït ñöôïc.

_ Nhö ngöôøi naøo töï xeùt mình ñaõ giöõ troøn

giôùi-ñöùc Tyø-khöu

_ Coøn nhö vò tu-haønh naøo caûm nhaän mình

ñaõ lìa boû ñöôïc caùc aùc-nghieäp, loøng ñöôïc

trong saïch


- thì traàn-thieát moät nôi trang-nghieâm,

- maëc y thanh-tònh,

- daâng taâm-höông leã cuùng Tam-Baûo,

- roài chí-thaønh trì-tuïng Taâm-chuù Ñaïi Phaät-

ñaûnh Thuû-Laêng-Nghieâm 108 laàn.

- thì thaân-taâm luùc naøy ñöôïc thanh-tònh, môùi

goïi laø taïo-laäp ñöôïc Ñaïo-traøng trang-

nghieâm cho mình,

- roài coù töôùng nhu-hoøa trong saùng hieän ra,

- laáy loøng trong saùng laøm höông leã cuùng vaø

xa lìa traàn-caûnh trôû veà Boån-giaùc,

- roài truï ôû Chôn-Taâm, giöõ taâm trong theå

tòch laëng laøm cho 108 phieàn-naõo ñöôïc tieâu-

tröø saïch.

_ Trì-tuïng Taâm-chuù xong, haønh leã kieát-giôùi,

an laäp Ñaïo-Traøng, nhöùt-taâm ñaûnh leã vaø

ngöôõng caàu Chö Phaät Voâ-Thöôïng ôû khaép

möôøi phöông quoác-ñoä ñaïi-töø ñaïi-bi phoùng

haøo-quang vaøo ñaûnh.

_ Khi taâm ñaõ hoaøn-toaøn thanh-tònh trong

saùng roài, thì Giôùi ñaõ thaønh, vaø thaân-taâm

ñöôïc trang-nghieâm hoøa cuøng Nhö-Lai-

Taïng khaép möôøi phöông coõi, ñoàng toûa Trí

quang-minh saùng röïc nôi ñaûnh.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 4

Phöôùc-ñöùc tònh-tu ôû Ñaïo-traøng.

(Tònh-tu ôû Ñaïo-traøng ñöôïc nhieàu phöôùc-ñöùc.)


_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Trong thôøi-kyø

maït-phaùp, vò Tyø-khöu thanh-tònh, hoaëc vò

Tyø-khöu-ni, hoaëc vò Öu-baø-taéc ñaøn-vieät naøo

giöõ troøn trai-taâm,

- ñoaïn-tuyeät daâm-taâm, thoï-trì tònh-giôùi cuûa

Phaät; an-truï tu-haønh ôû ñaïo-traøng,

_ Phaät daïy: A-Nan! Trong thôøi-kyø khoâng

coøn Chaùnh-phaùp, maø coù vò naøo tu-haønh

thaät-taâm caàu ñaïo Voâ-thöôïng laø Tyø-khöu,

Tyø-khöu-ni, Thieän-nam hay Tín-nöõ giöõ gìn

taâm-yù trong saïch (trai-taâm),

- döùt tuyeät yù daâm, roài ôû tòch laëng moät choã

haønh-trì lieân-tuïc nhö theá khoâng giaùn-ñoaïn,

- caàn-caàu giaûi-thoaùt,

- phaùt ñaïi-nguyeän Boà-Taùt,

- ra vaøo trong saïch,

- nghæ ngôi vöøa ñuû khoûe laø thöùc daäy, nhöùt-

taâm haønh ñaïo,

- saùu thôøi coâng-phu tuïng nieäm;

- laøm y nhö theá môùi phaù tröø ñöôïc voâ-minh

vaø thaønh ñaïo giaûi-thoaùt,

- roài phaûi phaùt nguyeän lôùn laø ôû laïi trong

sanh-töû khoâng rôøi,

(laø nguyeän ñoä chuùng-sanh)

- coøn ôû trong kieán-chaáp maø khoâng ñoäng,

(laø soáng vôùi ñôøi, maø taâm khoâng ñoäng,

khoâng dính vôùi ñôøi.)

- luoân luoân tinh-taán haønh ñaïo caàu Toái-

Thöôïng thöøa,

- ngaøy ñeâm luoân luoân trong saùng khoâng

nhieãm-oâ (Giôùi thanh-tònh), khoâng voïng-

töôûng (Nieäm khoâng khôûi);

(Töùc tu luïc-ñoä ba-la-maät)

- khoâng moät maûy khuyeát-ñieåm,

- nhö vaäy trong tam thaát,

- vaø luoân hôïp vôùi Lyù-Taùnh chí thaønh: Taâm

vaø Chuù vieân-thoâng, nieäm nieäm lieân-tuïc

mieân-maëc (laëng yeân hoaøi khoâng hôû),

- haønh nhöùt-taâm nhö vaäy trong tam thaát

(töùc 21 ngaøy),


- Ta thò-hieän Hoùa-thaân tröôùc maët ngöôøi aáy,

rôø ñaûnh, an uûi, thoï-kyù cho Phaät-Taâm

(Chôn-Taâm) ñöôïc khai-ngoä.

- caùc laäu-hoaëc ñöôïc tieâu-tröø, thì Boån-giaùc

thanh-tònh saùng suoát ñöôïc hieån baøy. Roài töï

caûm nhaän thaønh-töïu trí-tueä trang-nghieâm,

töï-taâm Chôn-Nhö vieân-giaùc ñöôïc khai môû.

GIAÛNG GIAÛI


2. Laïi xin chæ roõ hôn. (Ñoaïn 5)





2.1.2.1.1 Caùch thöùc laäp ñaøn.


2.1.2.1.3 Daâng ñoà cung-döôõng. (Ñoaïn 6)

2.1.2.1.4 Baøy töôïng. (Ñoaïn 7)


2.1.2.2 Thöïc-haønh tu. (Ñoaïn 8 – 9)

2.1.2.2.1 49 ngaøy thaønh Ñònh-Tueä.

2.1.2.2.2 100 ngaøy chöùng quaû.

2.2 Thænh caàu noùi thaàn-chuù. (Ñoaïn 10)


2.2.2 Phaät laïi noùi. (Ñoaïn 11)







2.2.2.2.1.A Chæ teân.


2.2.2.2.1.B.1 Neâu chung nhaân quaû.


2.2.2.2.1.B.3 Keát.



2.2.2.2.2.A Chæ teân.




2.2.2.2.2.B.2.1 Noùi chung.




















ÑOAÏN 5

2. Laïi xin chæ roõ hôn.


Qui-taéc an-laäp ñaïo-traøng.

(Qui-ñònh caùch laäp ñaïo-traøng theá naøo cho an tònh.)


_ Ngaøi A-Nan cung-kính baïch Phaät: Baïch Theá-Toân! Nhôø hoàng-aân cao caû cuûa Ñöùc

Theá-Toân daïy doã, nay toâi ñöôïc khai saùng, töï hieåu roõ boån-phaän phaûi tu-chöùng quaû-vò voâ-hoïc.

_ Baïch Theá-Toân! Nhö caùc vò Phaät-töû tu-haønh giaûi-thoaùt, muoán an-laäp Ñaïo-traøng thì

phaûi laøm theá naøo kieát-giôùi (giöõ giôùi) cho ñuùng pheùp taéc (qui-ñònh) thanh-tònh cuûa Ñöùc Theá-

Toân? Kính xin Ñöùc Theá-Toân töø-bi chæ-giaùo.



2.1.2.1.1 Caùch-thöùc laäp ñaøn.


_ Ñöùc Nhö-Lai daïy: A-Nan! Trong thôøi-kyø

maït-phaùp,

- ngöôøi naøo muoán an laäp Ñaïo-Traøng,

- neân tìm phaân boø traéng ôû Tuyeát-Sôn,

- vì loaøi boø traéng naøy chæ soáng cheát ôû vuøng

nuùi aáy, aên toaøn hoa quaû coû thôm (aên chay)

vaø uoáng nöôùc suoái trong treûo taïi nuùi aáy,

- neân hình voùc to lôùn khoûe maïnh vaø phaân

nhieãn coù muøi thôm.

_ Nhö-Lai daïy: A-Nan! Trong thôøi-kyø

chaùnh-phaùp bò phai môø,

- ngöôøi naøo muoán laäp choã tu cho thanh-

tònh,

- ñaàu tieân laø bieát ñöôïc Boån-Taâm thanh-tònh

cuûa mình,

(Töùc laø qua nieàm tin vaøo phaùp Ñaïi-thöøa

maø chôn-thaät tin raèng mình voán coù Taâm-

Taùnh Boà-Ñeà (Chôn-Taâm) gioáng nhö chö

Phaät khoâng coù sai khaùc.)

- vì ñaây laø phaùp-moân Ñaïi-thöøa roát raùo

thanh-tònh dieäu-thöôøng, noù coù khaû-naêng

laøm cho chuùng-sanh mau döùt lìa caùc

phieàn-naõo vaø aùc-chöôùng,

- neân sanh ra nhieàu haïnh-ñöùc cuøng khaép

laøm cho ngöôøi ñöôïc an vui.

_ Neáu ñöôïc thöù phaân aáy,

- ñem troän vôùi boät caây chieân-ñaøn duøng laøm

neàn Ñaïo-Traøng thì toát laém.

_ Neáu bieát phaùp-moân Ñaïi-thöøa roát raùo

thanh-tònh naøy,

- thì laáy haïnh boá-thí laøm neàn taûng, ñoù laø

choã caùc phaùp phaùt-sanh cuûa chö Phaät.

_ Neáu khoâng coù phaân boø traéng ôû Tuyeát- _ Coøn neáu khoâng ñuû trí-tueä thanh-tònh ñeå


Sôn thì thoâi, khoâng ñöôïc duøng phaân thuùi

naøo khaùc.

thoâng ñaït lyù Ñaïi-thöøa, thì khoâng theå duøng

yù-thöùc (nhöõng voïng-nieäm phaân-bieät ñieân-

ñaûo chen vaøo) hoaëc phöông-phaùp naøo

khaùc.

_ Ñeå thay theá phaân boø traéng ôû Tuyeát-Sôn,

- neân löïa moät khoaûnh ñaát bình-nguyeân

saïch seõ,

- ñaøo saâu xuoáng naêm meùt cho tôùi lôùp ñaát

seùt vaøng ñeå laáy thöù ñaát aáy.

_ Neáu lyù Ñaïi-thöøa phaùp chöa toû ngoä,

- thì cuõng coù theå töï söûa thaân-taâm cho ñuùng

ñaén baèng caùch loaïi boû taát caû bôïn nhô, ueá-

tröôïc, ñeå nuoâi döôõng vaïn-haïnh qua taâm

ñaïi-bi bình-ñaúng,

- vaø quaùn-saùt thaâm saâu ñeå döùt tröø naêm Söû

vì noù laø goác sai khieán laøm nhöõng vieäc laàm

loãi nhö: Tham Saân Si Maïn Nghi, ñeå phaùt-

khôûi naêm loaïi caên laønh nhö: Tín Taán Nieäm

Ñònh Tueä, maø môû taâm ñaïi-bi bình-ñaúng, ñoù

laø caên-nguyeân (goác reã) nuoâi lôùn phöôùc-ñöùc

laøm raïng rôõ muoân ñieàu thieän (laønh).

_ Neân tìm theâm möôøi thöù thaûo-moäc coù muøi

thôm nhö:

1. Chieân-ñaøn. (coù muøi thôm ngaùt.)

2. Traàm-thuûy. (boät coù tyû-troïng raát lôùn, neân

thaû xuoáng nöôùc lieàn chìm.)

3. Toâ-hôïp. (coù taùnh cheá-ngöï ma quæ, tröø

taø.)

4. Huaân-luïc. (coù taùnh laøm döùt söï ñau

nhöùc.)

5. Uaát-kim. (coù taùnh an-thaàn.)

6. Baïch-giao. (tröø aùc-khí, trò gheû.)

7. Thanh-moäc. (tröø maát nguû.)

8. Linh-laêng. (laøm cho saùng maét.)

9. Cam-tuøng. (tröø buïng chöôùng, haï khí,

hoøa-hôïp ñöôïc caùc muøi höông.)

10. Keâ-thieät-höông. (khi uoáng vaøo thì thaân

mieäng luùc naøo cuõng toûa muøi höông.)

- caùc moùn naøy phôi khoâ taùn nhieãn troän vôùi

ñaát seùt vaøng laøm neàn vaø vaùch Ñaïo-Traøng.

_ Neân phaûi taäp thaân-taâm thaät trong saùng

trang-nghieâm baèng caùch laø:

1. Boá-thí. (xaû söï chaáp thuû vaø höõu, haøng-

phuïc caùi ñieân-ñaûo.)

2. Boà-Ñeà. (giaùc-ngoä, laø hieåu roõ cuøng toät

cuûa caùc phaùp caû Söï vaø Lyù.)

3. Nhaãn-nhuïc.

(Töôùng: Beàn loøng chòu ñöïng traùnh ñöôïc

caùc naïn tai.

Taùnh: Ñoái caûnh khoâng sanh tình.)

4. Thieàn-ñònh. (yeân laëng döùt phieàn-naõo.)

5. Phaùp. (phaù ñöôïc phaùp-chaáp laøm tan caùc

meâ-hoaëc.)

6. Trì giôùi. (laøm cho thaân-taâm ñöôïc trong

saïch.)

7. Tinh-taán. (nhieät-thaønh, khoâng thoái lui.)

8. Trí-tueä. (saùng toû moïi nôi.)

9. Giaûi-thoaùt. (khoâng dính maéc vaøo Söï vaø

Lyù maø vaãn dung hoøa.)

10. Giaûi-thoaùt tri-kieán. (chaúng nhöõng

khoâng dính maø coøn töï bieát mình ñöôïc giaûi-

thoaùt, phöông-tieän töï-taïi ñi khaép caùc caûnh-

giôùi dung thoâng voâ-ngaïi.)

- Ñaây laø möôøi loaïi coû thôm theå-hieän caùc

ñöùc-taùnh haïnh-duyeân laøm phöông-tieän ñeå

chuùng ta haønh ñaïo, chuû-yeáu laø laøm cho

thaân-taâm ñöôïc trong saïch ñeå bieát caùc

phaùp hieän-töôïng laø khoâng thaät, ñeå chuùng

ta phaù Ngaõ-chaáp vaø Phaùp-chaáp, thì taâm-

ñòa môùi thanh-tònh trang-nghieâm ñöôïc.




_ Chaâu-vi ñaïo-traøng ñoä moät tröôïng saùu

thöôùc (16 thöôùc ta = 6,4 meùt) laøm hình baùt-

giaùc.

_ Xaây ñaïo-traøng chu-vi roäng 16 thöôùc laø

bieåu-tröng cho 16 lôùp huyeàn-nghóa, minh-

hoïa thöù lôùp tu-taäp tuaàn-töï nhi-tieán chöùng-

nhaäp Phaät-quaû, goàm coù:

- 6 baäc voâ-uùy (heát sôï) vaø

- 10 ñòa (10 baäc tu haønh).

Ñaây laø caên-baûn cuûa phaùp tu Maät-

giaùo ñeå mau choùng thaønh Phaät.

Xaây ñaøn hình baùt-giaùc (8 goùc) laø

bieåu-tröng cho traùi tim thòt cuûa chuùng-sanh

coù 8 muùi, voán laø hoa sen 8 caùnh nhieáp-trì

Maïn-ñaø-la (ñaïo-traøng) cuûa chö Phaät

(Chôn-Taâm).

Noù bieåu-thò nghóa “Taát caû chuùng-

sanh ñeàu coù Phaät-taùnh”, neân laáy Phaät-taùnh

saün coù ñoù maø laäp ñaïo-traøng (Maïn-ñaø-la)

ñeå tu thì môùi ñaït keát-quaû ñöôïc.

_ Trung-taâm Ñaïo-Traøng,

- ñaët moät hoa sen baèng:

- Vaøng : laø Trí-theå Kim-Cang thanh-tònh.

- Baïc : laø Trí-theå Kim-Cang thaâm-dieäu.

- Ñoàng : laø Trí-theå Kim-Cang trong saùng.

- Caây : laø Trí-theå Kim-Cang cao ñeïp.

_ Thaät-Töôùng cuûa Chôn-Taâm, cuõng laø

Thaät-Töôùng cuûa trí-tueä saün coù.

_ Trí-theå Kim-Cang thaâm-dieäu cuûa Phaät ôû

nôi theå thöôøng-tòch, maø hieån-hieän Phaùp-

thaân Baûn-ñòa quan-heä vôùi söï taùc-nghieäp

voâ-vi (voâ-töôùng).

Ñaây laø Chôn-thaân cuûa chö Phaät, töùc

Phaùp-thaân thöôøng-truï. Phaùp-taùnh cuûa lyù-trí

ñaày ñuû saün coù thöôøng haèng.

_ Giöõa hoa sen ñeå moät baùt nöôùc ñöïng

söông tieát thaùng taùm.

- Giöõa hoa sen.

- Ñeå moät baùt nöôùc.

- Ñöïng söông tieát thaùng taùm.

_ Trong Phaùp-thaân coù saün taâm nguyeän

ñaïi-bi bình-ñaúng khoâng bao giôø döùt.

- BT: Trong Phaùp-thaân.

- BT: Coù saün taâm nguyeän ñaïi-bi bình-ñaúng

khoâng bao giôø döùt.

- BT: Ñaïi-Bi theä thuûy (taâm nguyeän ñaïi-bi

khoâng bao giôø döùt.)

Laïi coù nghóa BT laø: Baûn-theä Ñaïi-Bi cuûa

Nhö-Lai.

Luùc haønh ñaïo Boà-Taùt, ngaøi coù laäp lôøi

nguyeän raèng: “Ta seõ thaønh-töïu taát caû chö

Phaät. Ñoä thoaùt phaùp-giôùi vôùi heát thaûy

chuùng-sanh giôùi khoâng thieáu soùt”.

Nay sôû-nguyeän ñaõ maõn, nhöng coøn

phaûi ñoä chuùng-sanh chöa heát, töùc laø phaùp-

giôùi chöa ñöôïc thaønh-töïu ñaày khaép, cho

neân Nhö-Lai sieâng tu söï-nghieäp khoâng coù

ngöøng nghæ.

Do nhaân-duyeân boån-nguyeän naøy neân

taát caû Nhö-Lai ñoàng taäp-hoäi (nhieàu laù sen

trong baùt nöôùc) ñeå cuøng nhau duøng thaàn-

löïc gia-trì cho ngöôøi tu haïnh Maïn-ñaø-la


(Ñaïo-traøng).

_ Trong nöôùc söông aáy coù ñeå nhieàu laù sen.

_ Vì boån-nguyeän ñaïi-töø ñaïi-bi neân taát caû

chö Phaät ñoàng taäp-hoäi.

_ Ñaët 8 taám göông troøn saùng vaøo 8 goùc

chung quanh cheùn nöôùc söông.

_ Coâng-ñöùc cuûa Dieäu-phaùp Boån-Taâm

(Chôn-Taâm) voán coù nôi Phaät vaø taát caû

chuùng-sanh, töø ñoù löu-xuaát ra: 8 baäc

Thieän-Tri-Thöùc ñi vaøo cöûa phaùp-giôùi goàm:

- 4 Trí cuûa Nhö-Lai. (chính phöông) Phaät.

- 4 Haïnh cuûa Nhö-Lai. (chính 8 goùc) Boà-

Taùt.

_ Ngoaøi 8 taám göông,

- ñeå 16 lö höông

- vaø 16 hoa sen xen laãn nhau,

- taát caû ñeàu thanh-khieát trang-nghieâm.

_ Ngoaøi Trí-Ñöùc vaø Haïnh-Ñöùc,

- nôi phaùt-sanh muøi thôm thanh-tònh beàn

chaéc, cuõng laø BT cho 16 phaùp Thieàn-ñònh,

- 16 phaùp, moãi phaùp ñeàu laø phaùp-giôùi bình-

ñaúng vieân-maõn voâ-taän.

Neân con soá 16 laø Baùt dieäp (8 caùnh)

Maïn-ñaø-la cuûa Nhuïc-Ñoaøn-Taâm cuûa

chuùng-sanh. 8 caùnh ñoù môû ra Nhaân-Phaùp

maø coù:

- 8 loaïi ngöôøi Thieän-Tri-Thöùc (töùc 4 Trí vaø

4 Haïnh)

- vôùi 8 loaïi phaùp Kim-Cang Tueä AÁn ñeå

thaønh con soá 16 (BT laø 16 Hoa sen).

_ Muïc-ñích cuûa taát caû laø laøm cho thaân-taâm

ñöôïc thanh-tònh vaø trang-nghieâm.

_ Ñaët traàm-thuûy trong 16 lö höông vaø xoâng

traàm-thuûy cho boác höông leân,

- ñöøng ñeå thaáy löûa.

_ Töùc laø laáy Giôùi, Ñònh laøm 16 phaùp Thieàn-

ñònh ñeå trí-giaùc phaùt-sanh saùng toû cuøng toät

cuûa caùc phaùp,

- dieät taän caùc duïc-voïng ñam-meâ laàm laãn

(noù chaùy maø khoâng thaáy löûa). Töùc laø duøng

löûa Tam-muoäi (Ñònh, Tam-ma-ñeà) ñeå

chuyeån-hoùa Tam-ñoäc thaønh Tam-maät.

Toùm ÑOAÏN 5

Ñaïo-traøng (Maïn-ñaø-la) ôû treân coù yù-nghóa nhö sau:

_ YÙ noùi ta kieán-laäp ñaïo-traøng laø taïo-laäp söï tu-haønh ngay trong baûn-thaân cuûa chính

mình, muïc-ñích laø ñeå cho chuùng ta naém vöõng Lyù-theå cuûa Phaät-taùnh (Chôn-Taâm) voán saün

coù töø xöa ñeán nay vaø maõi maõi, ôû trong taâm cuûa moïi chuùng-sanh. Ñoàng-thôøi phaùt-khôûi nieàm

tin chaéc thöïc raèng: Ta laø Phaät seõ thaønh.

_ Töø ñaáy, haønh-giaû tinh-taán giöõ gìn Thaân Khaåu YÙ cho thaät trong saïch vaø maïnh daïn

böôùc vaøo con ñöôøng tu-trì Thieàn-ñònh, cho ñeán khi haønh-giaû nhaäp vaøo ñöôïc Phaùp-giôùi

(Chôn-Taâm), thöïc-chöùng ñöôïc nhöõng bieåu-töôïng (hình-töôïng tieâu-bieåu) cuûa chö Phaät, Boà-

Taùt, noù voán laø nhöõng ñieåm Linh-Quang (aùnh saùng vi-dieäu) hieän-höõu trong taâm mình.

_ Ngay luùc ñoù, haønh-giaû seõ tröïc-nhaän (töï bieát) ñöôïc Trí-giaùc nguyeân-thuûy vaø mau

choùng vöôït qua caùc thöù lôùp tu-chöùng, thaønh-töïu Phaät-quaû.


PHUÏ CHUÙ

QUI-TAÉC AN-LAÄP ÑAÏO-TRAØNG

NGAY TAÏI BAÛN-THAÂN MÌNH

(Coù 32 Phaùp haønh ñaïo-traøng ngay taïi thaân mình.)

I. Sô phaùt taâm: (Coù 4 phaùp haønh)

1. Tröïc-Taâm : Taâm Haïnh thaønh-thaät, thaúng thaén, khoâng hö doái, quanh co.

2. Phaùt Haïnh : Sieâng naêng, tinh-taán, haèng laøm taát caû vieäc thieän, giöõ giôùi troïng cho trang-

nghieâm.

3. Thaâm-Taâm : Luoân luoân vun boài coâng-ñöùc, vaø laøm taêng tröôûng coâng-ñöùc.

4. Boà-Ñeà Taâm : Luoân vaän-duïng trí-tueä trong söï thaáy, nghe, ngöûi, neám, xuùc, bieát v.v... cho

thanh-tònh, ñeå traùnh moïi si meâ laàm laïc.

II. Haønh luïc ñoä: (Coù 6 phaùp haønh)

1. Boá-Thí : Thí taøi, thí phaùp vaø thí caû voâ-uùy cho chuùng-sanh maø khoâng hy-voïng ñeàn

ôn ñaùp nghóa.

2. Trì-Giôùi : Haèng giöõ giôùi thanh-tònh, trang-nghieâm, khoâng heà sai phaïm.

3. Nhaãn-Nhuïc : Thaïn taâm haèng thuaän, nhu-nhuyeãn vôùi taát caû chuùng-sanh, khoâng thaáy gì

coù chöôùng ngaïi caû.

4. Tinh-Taán : Khoâng luùc naøo giaûi-ñaõi trong vieäc hoïc Chaùnh-phaùp, haønh Chaùnh-phaùp, vaø

soáng vôùi Chaùnh-phaùp.

5. Thieàn-Ñònh : Taâm, ngoaøi khoâng dính caûnh, trong khoâng loaïn, luoân lìa caùc Thaát-tình

Luïc-duïc, luoân haèng tònh, haèng giaùc.

6. Trí-tueä : Luoân haèng giaùc, thaáy roõ muoân phaùp laø voâ-thöôøng, voâ-ngaõ vaø baát-tònh

ñuùng nhö thaät; töùc laø bieát roõ thaät-töôùng caùc phaùp ñeàu laø coù, maø khoâng

phaûi thaät coù.

III. Töù voâ-löôïng taâm: (Coù 4 phaùp haønh)

1. Töø : Taâm laønh, ñoái vôùi taát caû chuùng-sanh bình-ñaúng nhö nhau, thöông xoùt nhö nhau,

khoâng phaân-bieät caùc loaøi ta vaø vaät.

2. Bi : Taâm bi, coù taâm thöông xoùt moïi loaøi nhö nhau, vì nghieäp maø coù töôùng hình sai khaùc,

neân luoân laäp ra nhieàu phöông-tieän maø cöùu giuùp ñeå ñoä thoaùt caûnh ñau khoå, hoùa

kieáp thaønh Voâ-thöôïng-giaùc caû

3. Hyû : Taâm luoân hoan-hyû vôùi moïi loaøi, khi thaáy ngöôøi khaùc bieát höôùng veà thieän laønh, hoaëc

coù loãi laàm, thì luoân tha thöù vui veû.

4. Xaû : Luoân khoâng chaáp baát cöù ñieàu gì, vaø luoân ñoaïn heát moïi yù-nieäm: gheùt vaø thöông

trong loøng, cuõng khoâng dính baát cöù vieäc gì.

IV. Giaùc Taùnh: (Coù 2 phaùp haønh)

1. Thaàn-Thoâng : Laøm cho luïc caên thanh-tònh, thì deã thaønh-töïu Luïc-thoâng.

2. Giaûi-Thoaùt : Haèng lìa caùc thoùi quen si meâ, vaø nhöõng taäp-quaùn voâ-minh, töùc laø nhöõng

phong-tuïc sai laàm laïc-haäu.

V. Töù ñoä: (Coù 4 phaùp haønh)

1. Phöông-Tieän : Bieát duïng ra nhieàu phöông-tieän, hình-thöùc, thích nghi vôùi töøng caên-cô,

ñoái-töôïng, maø höôùng daãn hoï môû trí-tueä cho hoï mau thaáy ñöôïc ñaïo.

2. Töù-Nhieáp : (Laø 4 phaùp ñeå thu phuïc chuùng-sanh) Laø luoân duøng töù-nhieáp ñeå hoøa-

hieäp chuùng-sanh maø noùi phaùp cho chuùng-sanh nghe, tuøy cô-duyeân maø

hoùa-ñoä.


a/ Boá-thí nhieáp : Töùc laø chuùng-sanh naøo thích cuûa thì boá-thí cuûa, thích phaùp thì boá-thí

phaùp, khieán cho hoï vì theá maø sanh taâm thaân aùi theo ta thoï ñaïo.

b/ AÙi-ngöõ nhieáp : Laø tuøy caên taùnh cuûa chuùng-sanh, maø duøng lôøi toát laønh myõ duï, khieán hoï

nhaân ñoù maø sanh taâm thaân aùi theo ta thoï ñaïo.

c/ Lôïi-haønh nhieáp : Laø haèng duøng thaân, khaåu, yù, chôn-thaät maø laøm lôïi-ích cho chuùng-sanh,

khieán hoï sanh taâm thaân aùi theo ta thoï ñaïo.

d/ Ñoàng-söï nhieáp : Nhôø coù phaùp-nhaõn maø thaáy ñöôïc töø caên taùnh moãi chuùng-sanh ; roài tuøy

theo söï öa thích cuûa hoï maø phaân hình thò-hieän cuøng laøm coâng vieäc vôùi

hoï, ñeå hoï ñöôïc nhieàu lôïi-ích, khieán hoï sanh taâm thaân aùi maø theo ta thoï

ñaïo.

3. Ña-Vaên : Haèng nghe nhieàu Chaùnh-phaùp roài thoâng toû Chaùnh-phaùp, maø thöïc-haønh

theo Chaùnh-phaùp.

4. Phuïc Taâm : Laø nhôø haèng thöôøng duïng chaùnh-quaùn maø quaùn xeùt caùc phaùp, maø

thoâng toû caùc phaùp coù maø khoâng thaät coù, neân ñieàu-phuïc ñöôïc voïng-

taâm.

VI. Haønh thoâng caùc phaùp: (Coù 9 phaùp haønh)

1. 37 Phaåm trôï ñaïo : Laø bieát noù voán laø phöông-tieän ñaéc-löïc cho haønh ñaïo, nhöng noù chöa

phaûi laø cöùu-caùnh, neân bieát rôøi boû caùc phaùp höõu-vi.

2. Töù-Ñeá : Laø phaùp chæ moïi söï vieäc coù hieän-höõu laø thaät, neân thaáy ñuùng nhö

thaät, bieát ñuùng nhö thaät, noùi ñuùng nhö thaät caùc phaùp theá-gian.

3. Duyeân-Khôûi : Bieát roõ töø Voâ-minh cho tôùi Laõo, Töû ñeàu khoâng coù caùi heát, chuùng ñeàu

duyeân-hôïp maø thaønh caû.

4. Phieàn-Naõo : Laø nhaän bieát söï taùc-haïi cuûa phieàn-naõo moät caùch roõ raøng, neân khoâng

chaáp baát cöù vieäc gì caû.

5. Chuùng-Sanh : Laø bieát söï hoøa-hôïp, söï nöông gaù taïm bôï, bieát roõ taùnh-chaát voâ-

thöôøng voâ-ngaõ cuûa chuùng maø khoâng chaáp, neân khoâng khoå ñau vì

chuùng.

6. Nhöùt-Thieát Phaùp : Bieát roõ taát caû phaùp voán coù maø khoâng thaät coù.

7. Haøng Ma : Bieát tröôùc caùc theá-löïc baát-haûo cuûa Ma laø caùc taùnh laàm laãn bieán hieän

ra, neân haøng-phuïc ñöôïc taát caû ma-chöôùng.

8. Tam Giôùi : Laø bieát coù tam giôùi, maø khoâng bò tam giôùi raøng buoäc.

9. Sö-Töû Hoáng : Do ñoù maø thuyeát-phaùp ñoä-sanh, ñaït ñeán möùc ñoä khoâng coøn sôï seät

gì caû.

VII. Phaùt trí-tueä: (Coù 3 phaùp haønh)

1. Thaäp-Löïc : 10 söùc löïc trí-tueä.

Töù Voâ Sôû-UÙy : 4 ñöùc chaúng sôï.

Thaäp-Baùt Baát-Coäng Phaùp: Phaät coù 18 moùn coâng-ñöùc chaúng chung cuøng vôùi nhò thöøa

Thinh-vaên vaø Duyeân-giaùc; laøm cho Thaân, Khaåu, YÙ, ñöôïc thuaàn thuïc, ñaït ñeán choã toät cuøng

cuûa thanh-tònh, maø khoâng coøn coù söï sai laàm nöõa.

2. Tam Minh: Nhaän-thöùc caùc phaùp thaáu suoát taän nguoàn goác thaät cuûa noù.

a/ Tuùc-meänh-minh : Bieát roõ tieàn-kieáp cuûa mình vaø chuùng-sanh.

b/ Thieân-nhaõn-minh : Bieát roõ söï tieâu-huûy vaø taùi-xuaát cuûa chuùng-sanh, nghieäp naøo sanh ra

quaû naøo.

c/ Laäu-taän-minh : Bieát roõ oâ-nhieãm seõ chaám döùt nhö theá naøo vaø bieát khoå, thì duøng trí-tueä

ñeå tröø saïch caùc phieàn-naõo.

3. Nhöùt Nieäm Tri Nhöùt-Thieát Phaùp: Laø vì ñaõ thaønh-töïu trí bieát taát caû caùc loaïi trí, vaø toång

nieäm cuûa caùc phaùp nhö:


- laø Nhö-Nhö Töôùng : coù töôùng maø khoâng töôùng.

- laø Nhö-Nhö Thaät-Teá : laø chôn-thaät khoâng töôùng.

- laø Nhö Phaùp-Taùnh : laø phaùp-khoâng.

- laø Nhö Ngaõ-Taùnh : laø ngaõ-khoâng.

- laø Nhö Chuùng-Sanh Taùnh : laø chuùng-sanh-khoâng.

- laø Nhö Thoï Taùnh : laø thoï cuõng khoâng.

Nhieàu chuûng taùnh nhö vaäy maø khoâng chöùng-ñaéc, voâ-nieäm, laáy voâ-nieäm laøm Taêng-

thöôïng Trí, coøn bieát toång-nieäm caùc phaùp, vaïn-phaùp, ñeàu laø khoâng, neân khoâng mong caàu.

Trong 32 phaùp-taùnh ñeå laäp ñaïo-traøng cho thaân-taâm mình, ñeå ñöôïc thaønh-töïu. YÙ noùi

laø Boà-Taùt öùng-duïng “Trí-tueä Ba-la-maät” maø giaùo-hoùa chuùng-sanh, thì moãi haønh-ñoäng nhö

giôû chaân leân, haï chaân xuoáng ñeàu töø trong ñaïo-traøng phaùt-xuaát, töùc luùc naøo cuõng ôû trong

Phaät-phaùp khoâng rôøi khoûi ñaïo-traøng. Neân trong ñaïo-traøng, luùc naøo cuõng haønh ñuû 32 phaùp

nhö vaäy thì goïi laø ñaõ laäp xong ñaïo-traøng, thì vöôït thoaùt tam-giôùi vaø thaønh Phaät.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 6

2.1.2.1.3 Daâng ñoà cung-döôõng.

Nghi-leã cung-döôõng ôû Ñaïo-traøng.


_ Neáu coù söõa boø traéng ôû Tuyeát-Sôn thì

neân ñöïng söõa aáy trong 16 caùi bình tinh-

khieát.

_ Neáu ta muoán mau ñöôïc giaûi-thoaùt thì

phaûi duøng phaùp-baûo Ñaïi-thöøa maø tu. Tu

phaùp naøy traûi qua 16 caûnh-giôùi Thieàn-ñònh

thì noù laøm cho thaân-taâm mau ñöôïc thanh-

tònh trong saùng, seõ hoøa vaøo muøi vò thöôïng-

dieäu voán saün coù trong taâm chuùng ta, nhö

caùc taùnh:

- Baùnh ngoït

- Sa ñöôøng (ñöôøng caùt)

- Du bænh (vaùng söõa)

- Nhuõ-meå (söõa cuûa luùa non)

- Maät cöông (maät khoâ)

- Thuaàn toâ (bô chín)

- Thuaàn maät (maät nguyeân-chaát).

ñeå treân 16 caùi dóa tinh-khieát.

- Taùnh thieän laønh

- Taùnh thieän hoøa

- Taùnh dòu hieàn

- Taùnh nhu mì

- Taùnh baùc-aùi

- Taùnh tinh thuaàn Töø-Bi

- Taùnh tinh dieäu Hyû-Xaû.

_ Chö Phaät, Boà-Taùt duøng phaùp Thieàn-

duyeät laøm Thieàn-duyeät-thöïc.

_ Caùc thöù leã-vaät aáy ñaët chung-quanh 16

hoa sen,

- thaønh-taâm daâng cuùng thaäp phöông tam-

theá chö Phaät, Boà-Taùt vaø A-La-Haùn.

_ Do ñoù thöùc aên quí ñeå treân 16 caùi dóa laø

bieåu-tröng cho muøi vò thöôïng-dieäu cuûa 16

caûnh-giôùi Thieàn-ñònh hoøa vôùi 7 taùnh saün coù

maø nhaäp Ñaïo-traøng.

Caùc taùnh dieäu-ñöùc bình-ñaúng trong

saùng aáy noù bao boïc 16 phaùp Thieàn-ñònh

cuûa 8 Toân vaø 8 Tueä-AÁn bí-maät, thì seõ

thaønh-töïu (Taát-Ñòa).

_ Laáy nhieät-taâm trí-giaùc thoâng suoát thaäp

phöông tam-theá cuûa Chôn-Taâm thanh-tònh


vieân-maõn giaûi-thoaùt.

_ Trong thôøi Ngoï-trai hoaëc giöõa ñeâm duøng

thuaàn-maät baùn-thaêng vaø thuaàn-toâ tam

laïng.

_ Choïn thôøi-gian-bieåu (thôøi-bieåu) tu-taäp

Thieàn-ñònh hoaëc trì-tuïng Ñaø-ra-ni (thaàn-

chuù), laøm cho taùnh Hyû-Xaû ñöôïc tinh-dieäu,

vaø taùnh Töø-Bi ñöôïc tinh-thuaàn.

_ Ñaët moät loø löûa nhoû ôû tröôùc Ñaïo-traøng,

- laáy nöôùc traàm-thuûy höông röûa than cho

tinh-khieát,

- ñeå than vaøo loø ñoát cho coù löûa ñoû,

- roài boû thuaàn-maät vaø thuaàn-toâ vaøo loø xoâng

hôi leân nhö traàm-höông cung-döôõng chö

Phaät, Boà-Taùt vaø A-La-Haùn.

_ Sau khi loøng tham-duïc ñam-meâ ích-kyû ...

ñöôïc löûa Tam-muoäi (Ñònh) nung noùng toâi

luyeän seõ chuyeån thaønh nguyeân-lyù (chôn-lyù)

phaûn-chieáu roõ raøng moïi chôn-töôùng cuûa

vaïn-vaät,

- laáy trí giaùc-ngoä soi chieáu laøm cho söï meâ-

muoäi vaø voâ-minh ñöôïc trong saùng,

- töùc söï meâ-muoäi vaø voâ-minh ñaõ döùt thì

ñònh-taâm hieån loä vaø trí-giaùc toûa saùng,

- roài laáy taùnh Hyû-Xaû vaø Töø-Bi thaønh-taâm

qui ngöôõng veà Boån-Taâm trong saùng cho

mau thaønh-töïu vaø ñöôïc giaûi-thoaùt.

Toùm ÑOAÏN 6

Ñoaïn naøy yù noùi ngöôøi haønh Thieàn tu theo haïnh Ñaïo-traøng (Maïn-ñaø-la), duøng

phöông-tieän tam-maät ñeå tu-trì Thieàn-ñònh, muïc-ñích laø tröø voïng-töôûng trong taâm cuûa mình

cho ñeán khi noù thaønh Ñeà-Hoà (yù noùi quaû-vò Phaät) dieäu-giaùc thuaàn-tònh (Chôn-Taâm), döïa vaøo

ñoù maø taát caû Trí-AÁn Kim-Cang cuøng nhoùm hoïp trong vò cam-loä baäc nhöùt, ñeå phaùt-hieän Trí-

giaùc nguyeân-thuûy (Chôn-Taâm).

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 7

2.1.2.1.4 Baøy töôïng.

Theå-thöùc thieát töôïng ôû Ñaïo-traøng.


_ ÔÛ boán phía ngoaøi Ñaïo-traøng,

(Phía ngoaøi bieåu-tröng cho Haïnh-Ñöùc)

- treo phöôùng, phan vaø traøng hoa.

_ Beân ngoaøi thaân-taâm thì luoân giöõ Haïnh

Neát trong töù oai-nghi (ñi ñöùng naèm ngoài)

cho trang-nghieâm,

- laø laøm theo pheùp taéc cuûa Taâm Ñaïi-thöøa

trong saùng, maø khai môû maàm thieän cho trí-

tueä ñöôïc thaønh-töïu qua boán Haïnh nhö:

1. Töï-Taùnh Haïnh

(Taùnh haïnh saün coù cuûa mình):

Töï-taùnh voán hieàn-löông vaø coù ñuû 10

ñieàu thieän.

2. Nguyeän-Taùnh Haïnh

(Taùnh haïnh chí-nguyeän):

Chí-nguyeän (nguyeän öôùc) cuûa Boà-Taùt laø

phaùt taâm Boà-Ñeà ñeå thaønh ñaïo, laøm Phaät.

3. Thuaän-Taùnh Haïnh

(Taùnh haïnh thuaän theo):

Thuaän theo Luïc Ñoä (6 Ba-la-maät) maø tu-


haønh.

4. Chuyeån-Taùnh Haïnh

(Taùnh haïnh chuyeån ñi):

Nhôø söï tu-haønh maø chuyeån Phaøm thaønh

Thaùnh.

_ ÔÛ boán phía vaùch trong Ñaïo-traøng,

(Phía trong bieåu-tröng cho Trí-Ñöùc)

- treo töôïng Phaät, Boà-Taùt vaø A-La-Haùn.

_ Coøn beân trong thaân-taâm coù boán ñöùc ba-

la-maät (Laø ñöùc giaûi-thoaùt ñöa qua khoûi bôø

Meâ tôùi coõi Giaùc; laø phöông-tieän ñaùnh thöùc

Phaät-taùnh voán saün coù ngay trong Boån-Taâm

cuûa moãi ngöôøi) nhö:

1. Thöôøng Ñöùc:

Laø caùi Theå Nieát-Baøn: Laø thöôøng haèng,

khoâng bieán ñoåi, baát-sanh baát-dieät, maø tuøy

duyeân hoùa duïng, thöôøng chôù chaúng döùt

(Chôn-Taâm). (Coøn goïi laø Phaùp-Thaân)

2. Laïc Ñöùc:

Laø caùi Theå Nieát-baøn: Noù laø tòch-dieät maø

yeân hoaøi; maø vaän-duïng töï-taïi thích-hôïp vôùi

taâm cuûa moïi loaøi. (Coøn goïi laø Nieát-Baøn)

3. Ngaõ Ñöùc:

Coù hai thuyeát:

a. Thuyeát ñi tôùi Theå töï-thaät (Chôn-Taâm).

b. Thuyeát ñi tôùi Duïng töï-taïi.

(Coøn goïi laø Phaät)

4. Tònh Ñöùc:

Laø caùi Theå Nieát-Baøn: Giaûi-thoaùt taát caû

moïi chaát caáu-nhieãm, maø tuøy theo nôi hoùa-

duyeân khoâng oâ-tröôïc (nhô ñuïc). (Coøn goïi

laø Phaùp)

Ñoaïn naøy laø coát laøm cho chuùng ta

ñaùnh thöùc “Phaät-taùnh” voán saün coù ngay

trong boån-taâm cuûa moïi ngöôøi chuùng ta.

_ Söï keát-tinh vaø daãn daét lôøi caàu-nguyeän

cuûa haønh-giaû.

Ñaây chính laø phöông-tieän thieän-xaûo

nhaèm keâu goïi ñaùnh thöùc Phaät-taùnh voán

saün coù ngay trong Boån-Taâm cuûa moïi ngöôøi

chuùng ta.

_ ÔÛ Chaùnh-ñieän thieát töôïng chö Phaät nhö: _ Trong thaân-taâm luoân haèng bieát coù Chôn-

Nhö Phaùp-Thaân (Chôn-Taâm) ôû beân mình,

ñeå laøm hieån loä 5 trí, maø raûi khaép nôi nhö:

- Ñöùc Loâ-Xaù-Na vaø Ñöùc Thích-Ca,

- Ñöùc A-Xuùc-Beä, (Baát-ñoäng)

_ Laø “Trí phaùp-giôùi”, noù laøm chuû “Ñöùc

phöông-tieän cöùu-caùnh”.

Trí naøy noù chieáu saùng khaép caû, laøm

tieâu tan caùc toái taêm meâ-muoäi, goïi laø “Phaät-

boä”.

_ Laø Trí “Ñaïi-vieân kính-trí”, coøn goïi laø

“Baïch-tònh-trí”, laø trí môû “Taâm Boà-Ñeà” cho

chuùng-sanh.


- Ñöùc Baûo-Sanh Nhö-Lai, hay Ñöùc Khai-

Phu-Hoa Nhö-Lai,

- Ñöùc A-Di-Ñaø Nhö-Lai,

- Ñöùc Di-Laëc,

(laø Ñöùc Thieân-Coå Loâi-AÂm Nhö-Lai.

laø Ñöùc Baát-Khoâng Nhö-Lai.)

Chuû veà “Ñöùc Boà-Ñeà Taâm”, goïi laø “Kim-

cang boä”

_ Laø Trí “Bình-ñaúng taùnh trí”

Laø trí sanh ra moïi vaät vaø baûo-hoä caùc

vaät.

Chuû veà “Ñöùc tu-haønh”, goïi laø “Baûo-boä”.

_ Laø trí “Dieäu quaùn-saùt trí”

Laø trí “Ñoä vôùt chuùng-sanh”

Chuû veà “Ñöùc thaønh Boà-Ñeà”, goïi laø

“Lieân-Hoa-Boä”.

_ Laø trí “Thaønh sôû taùc trí”

Laø trí “Yeâu thöông chuùng-sanh” (Töø-Bi)

Chuû veà: “Ñöùc Nhaäp Nieát-Baøn” (laø taùc-

nghieäp), goïi laø “Yeát-Ma-Boä”.

- vaø ôû hai beân taû höõu, thieát hai töôïng ñaïi-

bieán-hoùa nhö:

- Ñöùc Quaùn-Theá-AÂm.

- vaø Kim-Cang Taïng Boà-Taùt.

- vaø taâm-ñòa khoâng khôûi töôûng Thieän vaø

AÙc, maø luoân luoân qui ngöôõng Haïnh toaøn-

thieän:

- Taâm Ñaïi-Bi trong saùng.

- vaø trí-tueä beàn chaéc.

_ ÔÛ hai beân caùnh cöûa, thieát caùc töôïng chö

Toân-Giaû: ngaøi Ñeá-Thích, ngaøi Phaïm-

Vöông, ngaøi OÂ-Soâ Saét-Ma, ngaøi Lam-Ñòa-

Ca, ngaøi Quaân-Traø-Ly, ngaøi Tyø-Cu-Ñeâ,

boán ngaøi Töù-Thieân-Vöông, nhö ngaøi Taàn-

Na-Daï-Ca.

_ Ñoaïn naøy thieát caùc hình töôïng chö Hoä-

Phaùp Long-Thieân bieåu-tröng cho söûa trò

thaân-taâm luoân thuaàn-thieän, döùt tröø caùc

phaùp baát-thieän, xa lìa caùc phieàn-naõo troùi

buoäc nhö: Daâm Saùt Ñaïo Voïng-ngöõ, ñeå

nuoâi lôùn phaùp thieän, gìn giöõ baûo-veä Chaùnh-

phaùp giaûi-thoaùt.


_ Duøng 8 taám göông troøn saùng treo töø treân hö-khoâng chieáu xuoáng, ñoái-ñaõi vôùi 8

taám göông ñaõ ñaët chung quanh cheùn nöôùc söông, ñeå trong Ñaïo-Traøng hieän ra töôïng aûnh

truøng-truøng töông-hieäp.

BT: Ñoaïn naøy noùi 8 taám göông treo treân hö-khoâng laø:

8 Phaät-ñaûnh bieåu-tröng cho Quaû-Ñöùc u-huyeàn (bí-maät thaâm saâu) cuûa Ñaïi-Nhaät

Nhö-Lai (Chôn-Taâm).

Trong ñoù coù 3 Phaät-ñaûnh bieåu-tröng cho 3 Ñöùc-Taùnh cuûa 3 Boä vaø 5 Phaät-ñaûnh

bieåu-tröng cho 5 Trí cuûa Ñöùc Thích-Ca Nhö-Lai.

Thöù-töï vaø phöông-vò cuûa 8 Phaät-ñaûnh laø:

3 Ñöùc-Taùnh:

1. Quaûng-ñaïi Phaät-ñaûnh (Quaûng-sanh Phaät-ñaûnh) ôû goùc Ñoâng-Baéc.

2. Cöïc Quaûng-ñaïi Phaät-ñaûnh (Phaùt sanh Phaät-ñaûnh) ôû goùc Taây-Nam.

3. Voâ-bieân AÂm-thanh Phaät-ñaûnh ôû goùc Ñoâng-Nam.

5 Trí cuûa Ñöùc Thích-ca Nhö-Lai:

1. Toái-thaéng Phaät-ñaûnh ôû phöông Ñoâng.

2. Quang-tuï Phaät-ñaûnh ôû phöông Nam.

3. Baïch taûn caùi Phaät-ñaûnh ôû phöông Taây.

4. Tröø chöôùng Phaät-ñaûnh ôû phöông Baèc.

5. Thaéng Phaät-ñaûnh ôû goùc Taây-Baéc.


Ñaây laø phaùp-töôùng gia-trì cuûa 8 Phaät-ñaûnh töông-öùng vôùi 8 Ñaïi-phaùp cuûa Ñaïi-

Nhaät-Toân. Goàm coù hai phaàn nhö sau:

1. Bieåu-tröng:

_ Chôn-Taâm voán tònh, gioáng nhö taám göông saùng trong, tuy noù thanh-tònh khoâng coù

buïi nhô, nhöng hay phaûn-chieáu taát caû caùc hình-töôùng, maø caùc hình-töôùng trong göông:

- Chaúng töø nôi göông sanh ra.

- Chaúng töø ngoaïi chaát sanh ra.

- Chaúng chung sanh.

- Chaúng khoâng nhaân-duyeân maø coù.

- Caùc loaïi hyù-luaän ñeàu chaúng töông-öng (hoøa-hieäp).

- Chaúng coù theå naém giöõ ñöôïc.

- Chæ thuoäc caùc nhaân-duyeân maø ra:

Duyeân hieäp, chaúng sanh.

Duyeân tan, chaúng dieät. (Vì voán noù khoâng coù)

_ Töùc laø: Voâ-thöôøng, voâ-ñoaïn, voâ-khöù, voâ-lai.

_ Neáu chuùng ta hieåu bieát ñöôïc nhö vaäy thì:

Töùc töôùng laø göông.

Töùc göông laø töôùng. (Vì chuùng laø taùnh Khoâng)

_ Ñoù laø thaáy ñöôïc Thaät-Töôùng (Chôn-Taâm) cuûa caùc phaùp.

_ Bieát ñöôïc Töï-Taùnh cuûa taâm (Boån-Taâm mình) voán chaúng nhieãm-oâ.

2. Bieåu-tröng:

_ Nay duøng 8 taám göông nhö taâm ñoù ñeå xem xeùt phaûn-chieáu 8 Ñaïi-phaùp cuûa Ñaïi-

Nhaät-Toân (Chôn-Taâm) seõ nhaän bieát ñöôïc 4 Haïnh, 4 Trí cuûa Nhö-Lai vôùi 8 taám göông taâm

aáy, khoâng hai khoâng khaùc.

_ Töø ñoù xem xeùt phaùp-giôùi nhö theá, thì seõ ñöôïc Tam-muoäi, tröø caùi chöôùng (tröø

ñöôïc caùc phieàn-naõo laøm chöôùng ngaïi Boån-Taâm), neân coù theå vì chuùng-sanh laøm vieäc lôïi-ích

khoâng gì saùnh baèng.

Toùm ÑOAÏN 7

1. Khi chuùng ta tu theo haïnh Chôn-Ngoân laø phaûi quyeát-taâm:

- Xa lìa Taø-phaùp (Phaùp khoâng ñöa tôùi giaûi-thoaùt).

- Giöõ gìn Chaùnh-phaùp giaûi-thoaùt.

(Nhaän xeùt phaàn naøy: Ñaïi-thöøa baát lieãu-nghóa.)

2. Cöông-quyeát noi theo daáu böôùc cuûa chö Phaät, Boà-Taùt laø:

- Tu-taäp caùc Haïnh laønh. (Trôû veà Chôn-Taâm)

- Phaùt-khôûi vaø tröôûng-döôõng Taâm Boà-Ñeà. (Luoân Giaùc)

(Nhaän xeùt phaàn naøy: Môùi chæ höôùng cöûa vaøo.)

3._ Duøng caùi Taâm nhö Göông ñeå xem xeùt caùi Göông nhö Taâm (töùc chieáu maø

khoâng dính, khoâng maát theo).

_ Nghóa laø: Taâm töï thaáy Taâm.

Taâm töï bieát Taâm.

_ Cho ñeán khi bieát ñöôïc töï-taùnh cuûa taâm (Chôn-Taâm) voán chaúng nhieãm-oâ (luoân

Tònh maø Chieáu). Luùc aáy môùi coù theå chuyeån meâ khai ngoä vaø thoaùt xieàng xích kieàm-toûa cuûa

voøng luaân-hoài sanh-töû ñöôïc.

(Nhaän xeùt phaàn naøy: Ñaïi-thöøa lieãu-nghóa.)


GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

PHAÀN MAÄT-GIAÙO


2.1.2.2.1 Tam thaát tu-haønh thaønh Ñònh Tueä. (Ñoaïn 8)

2.1.2.2.1.A Sô-löôïc.


2.1.2.2.1.A.2 Thaát thöù nhöùt.

A.2.1 Ñaûnh leã.


A.2.3 Saùm-hoái. (Lyù chöôùng. Söï chöôùng)

A.2.4 Ngaøy ñeâm saùu thôøi.


2.1.2.2.1.A.3 Thaát thöù hai.

2.1.2.2.1.A.4 Thaát thöù ba.


A.5.1 Taâm Ñònh Tueä.


2.1.2.2.1.B Nghi-leã.

2.1.2.2.1.B.1 Nieäm höông:



2.1.2.2.1.B.2 Taåy traàn:




B.2.4 Tònh tam-nghieäp Chôn-Ngoân.

2.1.2.2.1.B.3 Hoä ñaøn:






2.1.2.2.1.B.7 Ñaûnh leã.

2.1.2.2.1.B.8 Saùm-hoái.




2.1.2.2.1.B.12 Khai kinh.


2.1.2.2.1.B.14 Trì chuù:

Tuïng Maät-chuù Phaät-ñaûnh Thuû-Laêng-Nghieâm.

(Töø Ñeä Nhöùt tôùi Ñeä Nguõ)

Tuïng Phaät-ñaûnh Maät-chuù “AÙn Ma-Ha Taùt-Ñaùt-Ña Baùt-Ñaùt-Ra” 108 laàn.









2.1.2.2.1.C.2 Tu laàn thöù hai.


2.1.2.2.1.C.3 Tu laàn thöù ba.


2.1.2.2.2 Nhaäp-ñònh 100 ngaøy chöùng quaû. (Ñoaïn 9)

ÑOAÏN 8


2.1.2.2.1 Tam thaát tu-haønh thaønh Ñònh-Tueä.

Chôn coâng-ñöùc nhaäp Ñaïo-traøng trong tam thaát.

(Vaøo Ñaïo-traøng tu 21 ngaøy ñöôïc chôn coâng-ñöùc.)

2.1.2.2.1.A Sô-löôïc. (Chia laøm ba laàn haønh ñaïo)


_ Ñaây laø phöông-phaùp tu theo Maät-toâng, coøn goïi laø Maät-giaùo.

_ Luaän veà Maät-giaùo, chuù Thuû-Laêng-Nghieâm tinh-teá cöïc-ñieåm, caûm-öùng phi-thöôøng.

_ Ñoù laø Chuù-Taâm goàm ñuû:

- Oai-ñöùc löïc. (Ñöùc trang-nghieâm)

- Lyù-phaùp löïc. (Giaùo-lyù thaät-töôùng trong saùng)

- Coâng-duïng chí-linh. (Tu ñuùng laø ñöôïc)

- Phaøm-trí voâ-phöông pheâ-phaùn. (Khoâng kieán-giaûi)

_ Trong chuù naøy coù naêm phaùp voâ-taùc maø taùc, töùc cuõng laø naêm Trí cuûa chö Nhö-

Lai, nhö:

1. Chuù cuûa chö Nhö-Lai: (goïi laø Phaät-Boä)

_ Chuû veà Lyù vaø Trí ñaày ñuû.

_ ÔÛ phaøm-phu thì noù chöa hieän ra.

_ Phaät-Boä phoái vôùi phaùp Töùc-Tai:

- Ngaên ngöøa, döùt tröø moïi hoaïn-naïn, tai-hoïa, toäi chöôùng.

- Laøm giaùc-ngoä, ñaïo-quaû vieân-maõn.

_ Ñaây laø “Phaùp-giôùi theå-taùnh Trí ”. (Chuyeån töø Am-ma-la thöùc maø thaønh.)

- Goïi laø Ñaïi-Nhaät Nhö-Lai, hay Thích-Ca Maâu-Ni.

- Goïi laø Kim-Cang Trí Phaùp-Thaân.

_ Trí naøy ñöùng laøm trung-öông, laøm chuû cuûa boán Trí.

2. Chuù cuûa chö Boà-Taùt: (goïi laø Lieân-Hoa Boä)

_ Chuû veà Lyù.

_ Lieân-Hoa Boä phoái vôùi phaùp Kính-AÙi:

- Trong taâm chuùng-sanh voán saün coù caùi Lyù thanh-tònh cuûa Taâm Boà-Ñeà thanh-tònh

(Chôn-Taâm).

- ÔÛ trong Luïc ñaïo sanh-töû cuûa chuùng-sanh maø khoâng caáu-nhieãm.

- Laøm cho muoân loaøi (keå caû cho mình vaø cho ngöôøi) yeâu thöông kính-troïng laãn

nhau.

- Môû Trí Boà-Ñeà cho chuùng-sanh.

- Ñöôïc chö Phaät, Boà-Taùt che chôû uûng-hoä.

_ Ñaây laø “Ñaïi Vieân Kính Trí”. (Chuyeån töø A-laïi-gia thöùc maø thaønh.)

- Noù nhö taám göông troøn lôùn.


3. Chuù cuûa chö Kim-Cang Thaàn: (goïi laø Kim-Cang Boä)

_ Chuû veà Trí. (voán saün coù)

_ Kim-Cang Boä phoái vôùi phaùp Haøng-Phuïc:

- Trong caùi Lyù Töï-taâm cuûa chuùng-sanh coù caùi Trí Boån-höõu (Trí saün coù).

- Coù khaû-naêng:

- Ngaên caám ñöôïc caùc theá-löïc.

- Phaù-hoaïi caùc phieàn-naõo.

- Cheá-phuïc caùc aùc-haïnh.

- Hoùa-chuyeån caùc oaùn-ñòch, aùc-ma, chöôùng ngaïi, ngoaïi-ñaïo.

- Ñieàu-hoøa ba nghieäp Thaân Khaåu YÙ.

_ Ñaây laø “Bình-ñaúng Taùnh Trí”. (Chuyeån töø Maït-na thöùc maø thaønh.)

- Noù taïo thaønh taùc-duïng bình-ñaúng cuûa caùc phaùp.

- Noù sanh ra vaø baûo-hoä vaïn-vaät.

4. Chuù cuûa chö Thieân: (goïi laø Baûo Boä)

_ Chuû veà Phöôùc.

_ Baûo Boä phoái vôùi phaùp Taêng-Ích:

- Laøm taêng theâm phöôùc-ñöùc trí-tueä.

- Thoï-maïng cuûa mình vaø ngöôøi khaùc caøng taêng tröôûng theâm leân.

_ Ñaây laø “Dieäu Quan-Saùt Trí”. (Chuyeån töø YÙ-thöùc maø thaønh.)

- Noù laø trí phaân-bieät caùc haûo-dieäu (cam-loä vò).

- Vaø quaùn-saùt caùc caên-cô ñeå thuyeát-phaùp ñoä chuùng-sanh.

5. Chuù cuûa caùc Quæ Thaàn: (goïi laø Yeát-Ma Boä)

_ Chuû veà Ñöùc.

_ Yeát-ma Boä phoái vôùi phaùp Caâu-Trieäu:

- Töùc laø Phaät vì chuùng-sanh maø duõ loøng töø-bi thöông xoùt, hoaøn-thaønh taát caû söï-

nghieäp.

- Laø phaùp trieäu vôøi taâm ngöôøi khaùc ñeán, khieán cho noù sanh vaøo caûnh laønh.

_ Ñaây laø “Thaønh Sôû Taùc Trí”. (Chuyeån töø naêm thöùc ngoaøi (Nhaõn nhó tî thieät thaân)

maø thaønh.)

- Noù laø Trí thanh-tònh dieäu-nghieäp, töï-lôïi lôïi-tha, yeâu thöông chuùng-sanh.

Ba laàn haønh ñaïo qua 49 ngaøy ñöôïc Ñònh-Tueä.

_ Khi nhaäp Ñaïo-traøng ñeå tu theo Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm, thì chia laøm ba laàn

haønh ñaïo.

_ Nhö-Lai daïy tu:

2.1.2.2.1.A.2 Thaát thöù nhöùt.

_ Chí-thaønh ñaûnh leã, cung-döôõng, saùm-hoái vôùi chö Phaät, Ñaïi Boà-Taùt vaø A-La-Haùn.

(Vì chö Phaät, Ñaïi Boà-Taùt vaø A-La-Haùn laø caùc quaû-vò ñaõ vöôït thoaùt bieån luaân-hoài

sanh-töû, neân ñaây laø choã quy höôùng chính ñeå chuùng ta nöông theo nhöõng haïnh tu cuûa caùc

ngaøi maø phaùt taâm mình ñeå ñaït ñeán.)

A.2.1 Ñaûnh leã.

_ Töùc laø leã kính chö Phaät, laø baûo ta “Rôøi traàn-lao, hieäp Giaùc-taùnh”, vaø luoân luoân

tinh-taán haønh theo Giaùc-taùnh, ñeå deïp tröø taâm kieâu-maïn, ñeå giuùp phaùt-khôûi taâm-yù bieát hoå

theïn; bieát cung-döôõng vaø thöïc-hieän phaùp saùm-hoái ñeå laøm tieâu moøn tam-ñoäc Tham Saân Si

vaø töø boû hai loaïi chöôùng ngaïi beân ngoaøi vaø beân trong.


_ Laø baûo ta taâm phaûi luoân luoân trong saùng.


A.2.3 Saùm-hoái.

_ Laø baûo ta taäp-luyeän taâm luoân luoân Giaùc maø khoâng khôûi nieäm.

_ Böôùc vaøo choã tu, ñaàu tieân laø phaûi xaû Ngaõ, dieät tröø heát söï kieâu-maïn vaø sôû-chaáp.

_ Vaø laøm tieâu moøn tam-ñoäc Tham Saân Si, cuøng hai loaïi chöôùng nhö:

- Lyù chöôùng: laø do voâ-minh maø bò nhieãm, laø bò ngaên trôû Chaùnh Tri-kieán, chaúng ñaït

Lyù Chôn-Nhö, vì naém Lyù maø khoâng haønh.

- Söï chöôùng: laø do meâ laàm maø chaáp moïi vieäc xaåy ra ñeàu cho laø thaät.

_ Do ñoù phaûi doïn taâm nhö vaäy tröôùc khi vaøo Ñaïo-traøng ñeå tu.

_ Toùm laïi: Ñaûnh leã, cung-döôõng, saùm-hoái vôùi chö Phaät, Ñaïi Boà-Taùt vaø A-La-Haùn

chính laø phöông-tieän giuùp chuùng ta mau choùng giaùc-ngoä.

_ Hình-töôïng cuûa caùc ngaøi laø bieåu-tröng cho Giaùc-taùnh beân ngoaøi, ñeå chuùng ta

nöông ñoù maø ñaùnh thöùc taùnh giaùc voán saün coù xöa nay trong Boån-Taâm cuûa mình, nhö Ñöùc

Phaät coù noùi: “Ta laø Phaät ñaõ thaønh, caùc ngöôi laø Phaät seõ thaønh”.

A.2.4 Ngaøy ñeâm saùu thôøi (Truù daï luïc thì) coâng-phu.

_ Saùu thôøi: laø saùu laàn tu-taäp trong moät ngaøy ñeâm, noù bieåu-tröng cho söï quyeát-taâm

tinh-taán tu-taäp khoâng ngöng nghæ.

_ Ban ngaøy:

- Ban saùng : 5g ñeán 7g (chim Baïch-haïc)

- Giöõa tröa : 11g ñeán 13g (chim Khoång-töôùc)

- Chieàu toái : 17g ñeán 19g (chim Anh-voõ)

_ Ban ñeâm:

- Ñaàu hoâm : 21g ñeán 23g (chim Xaù-lî)

- Nöûa ñeâm : 23g ñeán 1g (chim Ca-laêng-taàn-giaø)

- Raïng ñoâng : 3g ñeán 5g (chim Coäng-maïng)


Duõng-maõnh tinh-taán tuïng Maät-chuù nhieãu ñaøn, chí-taâm haønh ñaïo moãi thôøi trì-nieäm

108 laàn Maät-chuù Phaät-ñaûnh Thuû-Laêng-Nghieâm.

GHI CHUÙ

_ Khi trì xong naêm ñeä cuûa thaàn-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm, keá tieáp phaûi trì Taâm-chuù

“AÙn Ma-Ha Taùt-Ñaùt-Ña Baùt-Ñaùt-Ra” 108 laàn ñeå dieät tröø 108 phieàn-naõo.

(6 Caên + 6 Traàn) x 3 aùi duïc x 3 ñôøi = 108 phieàn-naõo.

_ Haønh nhö vaäy qua naêm tuaàn ñaàu, goïi laø laàn tu thöù nhöùt (7 x 5 = 35 ngaøy)

2.1.2.2.1.A.3 Thaát thöù hai.

_ Trong laàn Thaát thöù hai, nhöùt-taâm phaùt ñaïi-nguyeän Boà-Taùt chaúng giaùn-ñoaïn, y

theo Phaät-luaät maø tieán tu, khoâng moät maûy sô-suaát.

Haønh laàn thöù hai trong moät tuaàn (7 ngaøy).

_ Haønh laàn thöù hai naøy ñöôïc 6 tuaàn (6 tuaàn hay 42 ngaøy), thì taâm chuùng ta ñaõ ñöôïc

an-truï phaàn naøo roài, caùc nghieäp-chöôùng cuõng ñaõ tieâu giaûm bôùt. Ñoái vôùi caùc hieän-töôïng

vaïn-vaät, chuùng ta coù caùi nhìn voâ-tö, trong saùng hôn, nhöng Ngaõ-chaáp chöa ñöôïc tieâu tröø,

neân coù theå phaùt taâm kieâu-maïn khinh thöôøng chuùng sanh, vì theá deã ñoïa-laïc vaøo caùc neûo

baát-thieän.

_ Cho neân trong giai-ñoaïn naøy, chuùng ta caàn phaûi phaùt-khôûi taâm ñaïi-bi, nuoâi döôõng

loøng thöông xoùt voâ bôø beán ñoái vôùi chuùng-sanh, vaø luoân tìm moïi caùch giuùp ñôõ hoï baèng

nhöõng phöông-tieän saün coù cuûa mình.

_ Ñaây chính laø ñaïi-nguyeän cuûa caùc Boà-Taùt, cuï-theå laø tham-cöùu vaø thöïc-hieän boán

theä-nguyeän caên-baûn laø:


1. Chuùng-sanh voâ-bieân theä-nguyeän ñoä.

2. Phieàn-naõo voâ-taän theä-nguyeän ñoaïn.

3. Phaùp-moân voâ-löôïng theä-nguyeän hoïc.

4. Phaät-ñaïo voâ-thöôïng theä-nguyeän thaønh.

_ Moät khi chuùng ta ñaõ thaät-taâm tu-taäp taâm ñaïi-bi qua coâng-haïnh phuïc-vuï vò-tha, thì

seõ mau choùng xa lìa taâm-yù vò-kyû vong tha (chæ bieát coù mình maø queân ngöôøi) vaø tieâu giaûm

naêng-löïc cuûa Ngaõ-chaáp, Ngaõ-aùi vaø taâm kieâu-maïn.

_ Nhôø vaäy maø moïi phieàn-naõo ñöôïc thanh loïc, moïi nghieäp-chöôùng ñöôïc tònh-hoaù,

vaø tröïc-nhaän ñöôïc Baûn-Taâm thanh-tònh voâ-caáu-nhieãm voán saün coù nôi chuùng ta, y nhö caùc

baäc giaùc-ngoä khoâng coù sai khaùc.

2.1.2.2.1.A.4 Thaát thöù ba.

_ Haønh laàn thöù ba trong moät tuaàn (7 ngaøy).

_ Laàn tu laàn thöù ba naøy, cuõng tu trong moät tuaàn.

_ Ñeán ñaây laø tu ñöôïc laàn thöù baûy, toång-coäng laø 49 ngaøy.

_ Nhaäp ñaïo-traøng moãi ngaøy ñeâm giöõ 12 thôøi coâng-phu lieân-tuïc, baát-luaän ñi ñöùng

ngoài naèm, giôø phuùt naøo cuõng ñeàu chuyeân-taâm nieäm Phaät-ñaûnh maät-chuù AÙN MA-HA TAÙT-

ÑAÙT-ÑA BAÙT-ÑAÙT-RA.

_ Maëc-nhieân ñeán ngaøy thöù baûy sau roát, chaúng phaûi rieâng Ta xuaát-hieän thoï-kyù, laïi

coøn nhöùt-thieát chö Phaät ôû khaép möôøi phöông quoác-ñoä ñaïi-töø ñaïi-bi ñoàng-thôøi ñaïi-hoan-hæ

phoùng haøo-quang ñeán Ñaïo-Traøng tu-chöùng chaùnh-ñònh, thò-hieän trong tia aùnh saùng cuûa

caùc göông giao-hieäp, baûo-hoä nhöõng ngöôøi chuyeân tu giaûi-thoaùt ôû ñôøi maït-phaùp ñöôïc thaân-

taâm thanh-tònh, saùng suoát nhö ngoïc Löu-Ly, thaønh-töïu trí-tueä sieâu-phaøm nhaäp-Thaùnh, cöùu-

caùnh vieân-maõn chôn-coâng-ñöùc.


_ Sau ba laàn tònh-tu (7 tuaàn hay 49 ngaøy), neáu ngöôøi naøo ñoan-toïa an-cö trong 100

ngaøy (vaøo nhaäp-ñònh), y Phaät-luaät maø tinh-taán tònh-tu giaûi-thoaùt thì ngöôøi aáy ñöôïc ñöùc-ñoä

thaéng-dieäu, chöa rôøi khoûi toøa maø ñaéc quaû Tu-Ñaø-Hoaøn, daàu thaân-taâm chöa chöùng quaû

Phaät cuõng töï bieát chaéc chaén seõ thaønh Phaät.

A.5.1 Taâm Ñònh-Tueä.

_ Trong 7 tuaàn ñaàu (49 ngaøy) chuyeân veà haønh leã saùm-hoái (töùc laø ta luoân luoân Giaùc,

khoâng khôûi nieäm). Ta phaûi giöõ trai-giôùi cho thanh-tònh, saém höông hoa, quaû traùi cung-

döôõng haèng ngaøy.

_ Neáu khoâng ñuû khaû-naêng saém vaät cung-döôõng, thì duøng höông, ñeøn, nöôùc trong

saïch cuõng ñöôïc, chuû-yeáu laø phaûi nhöùt-taâm cung-kính tu-taäp, töùc ñeå taâm luoân trong saùng,

rôøi traàn-lao, hieäp Giaùc-taùnh vaø tinh-taán haønh theo Giaùc-taùnh.


_ Sau 49 ngaøy saùm-hoái, neáu ta coù naèm moäng thaáy caùc ñieàm laønh thì töï bieát

nghieäp-chöôùng cuûa mình ñaõ ñöôïc tieâu giaûm.

_ Ngöôïc laïi, neáu thaáy caùc moäng döõ thì ta neân tieáp-tuïc saùm-hoái laïi töø ñaàu (haønh ñaïo

laïi 49 ngaøy nöõa) vaø khi khoâng coøn haønh ñaïo, thì ñöøng ñeå thôøi-gian troáng maø luùc naøo cuõng

chuyeân-taâm nieäm-trì hoàng-danh “Nam-moâ Boån-Sö Thích-Ca Maâu-Ni Phaät”.

2.1.2.2.1.B Nghi leã.

Nghi leã nhaäp Ñaïo-traøng haønh ñaïo.

2.1.2.2.1.B.1 Nieäm höông.




Nguyeän thöû dieäu höông vaân.

Bieán maõn thaäp phöông giôùi.

Cung-döôõng nhöùt-thieát Phaät.

Toân phaùp, chö Boà-Taùt.

Voâ-bieân Thinh-vaên chuùng.

Caäp nhöùt-thieát Thaùnh-Hieàn.

Duyeân khôûi quang-minh ñaøi.

Xöùng taùnh taùc Phaät-söï.

Phoå huaân chö chuùng-sanh.

Giai phaùt Boà-Ñeà Taâm.

Vieãn-ly chö voïng-nghieäp.

Vieân-thaønh Voâ-thöôïng Ñaïo.

Nguyeän maây höông maàu naøy.

Khaép cuøng möôøi phöông coõi.

Cung-döôõng taát caû Phaät.

Toân Phaùp, caùc Boà-Taùt.

Voâ-bieân chuùng Thinh-vaên.

Vaø taát caû Thaùnh-Hieàn.

Duyeân khôûi ñaøi saùng choùi.

Truøm ñeán voâ-bieân coõi.

Khaép xoâng caùc chuùng-sanh.

Ñeàu phaùt loøng Boà-Ñeà.

Xa lìa nhöõng nghieäp voïng.

Troïn neân ñaïo voâ-thöôïng.

NAM-MOÂ HÖÔNG CUNG-DÖÔÕNG BOÀ-TAÙT MA-HA-TAÙT. (3 laàn)

(Ñoïc xong, cuùi ñaàu xaù xaù, roài ñöùng daäy, caém nhang vaøo lö höông cho ngay thaúng.)

(Ñaùnh moät tieáng chuoâng roài quì ñoïc.)


Giôùi-höông, Ñònh-höông, döõ Hueä-höông,

Giaûi-thoaùt, giaûi-thoaùt, tri-kieán höông,

Quang-minh vaân-ñaøi bieán phaùp-giôùi,

Cung-döôõng thaäp phöông Tam-Baûo tieàn.

NAM-MOÂ HÖÔNG CUNG-DÖÔÕNG BOÀ-TAÙT MA-HA-TAÙT. (3 laàn)

2.1.2.2.1.B.2 Taåy traàn.


AÙN LAÕM. (7 laàn)

(Trì chuù naøy thì thaân-taâm, caûnh-vaät ñeàu thanh-tònh.)


TU RÒ TU RÒ, MA-HA TU RÒ, TU TU RÒ, TA-BAØ-HA. (7 laàn)

(Trì chuù naøy thì hôi mieäng trong saïch.)


TU ÑA RÒ, TU ÑA RÒ, TU MA RÒ, TA-BAØ-HA. (7 laàn)

B.2.4 Tònh tam nghieäp Chôn-Ngoân.

AÙN TA PHAÏ BAØ PHAÏ, THUAÄT ÑAØ TA PHAÏ, ÑAÏT MA TA PHAÏ, BAØ PHAÏ THUAÄT

ÑOÄ HAÙM. (7 laàn)

(Trì chuù naøy thì Thaân Khaåu YÙ ñeàu trong saïch.)

2.1.2.2.1.B.3 Hoä ñaøn.


UM XI RAM, UM VA JI RA _ A NI _ PRA NAM BI ÑA YAR. SOA HA. (7 laàn)

(Trì chuù naøy thì thaân ñöôïc chö Phaät, Boà-Taùt hoä-veä.)


NA MOÂ _ SU SÍT ÑI _ TA RI _ TA RI, MAÊNG ÑA _ MAÊNG ÑA _ SOA HA. (21 laàn)

(Trì chuù naøy caùc phaùp ñöôïc gia bò taêng tröôûng.)


AÙN NGA NGA NAÚNG, TAM BAØ PHAÏ PHIEÄT NHÖÏT RA HOÄC. (3 laàn)


(Trì chuù naøy thì hoa höông cuøng tieáng tuïng nieäm seõ khaép möôøi phöông ñeå cung-

döôõng.)



Phaùp-Vöông voâ-thöôïng toân,

Tam-giôùi voâ luaân thaát.

Thieân-Nhaân chi Ñaïo-Sö,

Töù sanh chi Töø-Phuï,

Ö nhöùt nieäm qui-y,

Naêng dieät tam kyø nghieäp,

Xöng-döông nhöôïc taùn-thaùn,

ÖÙc kieáp maëc naêng taän.

Ñaáng Phaùp-Vöông voâ-thöôïng.

Ba coõi chaúng ai baèng.

Thaày daïy khaép Trôøi Ngöôøi.

Cha laønh chung boán loaøi.

Qui-y troøn moät nieäm.

Döùt saïch nghieäp ba kyø.

Xöng-döông cuøng taùn-thaùn.

ÖÙc kieáp khoâng cuøng taän.



Naêng leã, sôû leã, taùnh khoâng-tòch,

Caûm-öùng ñaïo giao nan tö-nghò,

Ngaõ thöû ñaïo-traøng nhö ñeá-chaâu,

Thaäp phöông chö Phaät aûnh hieän trung,

Ngaõ thaân aûnh hieän chö Phaät tieàn,

Ñaàu dieän tieáp tuùc qui-maïng leã.

Phaät, chuùng-sanh taùnh thöôøng roãng laëng.

Ñaïo caûm-thoâng khoù nghó baøn.

Löôùi ñeá-chaâu ví Ñaïo-traøng.

Möôøi phöông Phaät-baûo haøo-quang saùng ngôøi.

Trong thaân con coù saün Phaät nay ñaõ hieän roõ.

Cuùi ñaàu xin theä nguyeän qui-y.

2.1.2.2.1.B.7 Ñaûnh leã. (Phoå leã Tam-Baûo)

(Ñöùng leân hieäp-chöôûng roài xöôùng)

1. Chí-taâm ñaûnh leã:

_ Taän hö-khoâng bieán phaùp-giôùi, vi-traàn saùt-ñoä trung, quaù-khöù, hieän-taïi, vò-lai, thaäp

phöông chö Phaät, Toân-Phaùp, Hieàn-Thaùnh Taêng, Thöôøng-truï Tam-Baûo. (1 laïy)


_ Ta-Baø Giaùo-Chuû Boån-Sö Thích-Ca Maâu-Ni Phaät,

_ Ñöông-Lai Haï Sanh Di-Laëc Toân Phaät,

_ Ñaïi-Trí Vaên-Thuø-Sö-Lôïi Boà-Taùt,

_ Ñaïi-Haïnh Phoå-Hieàn Boà-Taùt,

_ Hoä-Phaùp Chö Thieân Boà-Taùt,

_ Ñaïo-Traøng Hoäi-Thöôïng Phaät Boà-Taùt Ma-Ha-Taùt.(1 laïy)


_ Taây-Phöông Giaùo-Chuû Ñaïi-Töø Ñaïi-Bi Tieáp-Daãn Ñaïo-Sö A-Di-Ñaø Phaät,

_ Ñoâng-Phöông Giaùo-Chuû Döôïc-Sö Löu-Ly-Quang Phaät,

_ Ñaïi-Bi Quaùn-Theá-AÂm Boà-Taùt,

_ Ñaïi-Löïc Ñaïi-Theá-Chí Boà-Taùt,

_ Ñaïi-Thaùnh Ñòa-Taïng-Vöông Boà-Taùt,

_ Thanh-Tònh Ñaïi-Haûi Chuùng Boà-Taùt Ma-Ha-Taùt. (1 laïy)

2.1.2.2.1.B.8 Saùm-hoái.

NAM-MOÂ BOÅN-SÖ THÍCH-CA MAÂU-NI PHAÄT. (3 laàn)


Con nay khaép vì boán aân ba coõi,

Cuøng chuùng-sanh trong phaùp-giôùi,

Ñeàu nguyeän döùt tröø ba chöôùng,

Neân qui-y maïng saùm-hoái.

Chí-taâm saùm-hoái: Ñeä-töû ... vaø chuùng-sanh trong phaùp-giôùi, töø ñôøi voâ-thæ ñeán nay,

saùu caên che muø, ba nghieäp toái taêm, chaúng thaáy chaúng nghe, chaúng hay chaúng bieát; vì

nhaân-duyeân ñoù, troâi maõi trong voøng sanh-töû, traûi qua caùc ñöôøng döõ, traêm nghìn muoân kieáp,

troïn khoâng luùc naøo ra khoûi.

Kinh raèng:

_ Ñöùc Tyø-Loâ-Giaù-Na, thaân khaép caû choã. Choã cuûa Phaät ôû goïi laø Thöôøng-Tòch-

Quang. Cho neân phaûi bieát, taát caû caùc phaùp ñeàu laø Phaät-phaùp, maø con khoâng roõ laïi theo

doøng voâ-minh.

_ Vì theá trong trí Boà-Ñeà, maø thaáy khoâng thanh-tònh; trong caûnh giaûi-thoaùt, maø sanh

raøng buoäc. Nay môùi toû ngoä, nay môùi chöøa boû aên naên.

_ Phuïng ñoái tröôùc chö Phaät vaø A-Di-Ñaø Theá-Toân maø phaùt-loà saùm-hoái.

_ Laøm cho ñeä-töû cuøng phaùp-giôùi chuùng-sanh, taát caû toäi naëng do ba nghieäp saùu

caên, gaây taïo töø voâ-thæ hoaëc hieän-taïi cuøng vò-lai, chính mình töï gaây taïo hoaëc bieåu ngöôøi, hay

laø thaáy nghe ngöôøi gaây taïo maø vui theo; hoaëc nhôù, hoaëc chaúng nhôù; hoaëc bieát, hoaëc chaúng

bieát; hoaëc nghi, hoaëc chaúng nghi; hoaëc che daáu, hoaëc chaúng che daáu, thaûy ñeàu roát raùo

thanh-tònh.

Ñeä-töû saùm-hoái roài:

_ Saùu caên cuøng ba nghieäp trong saïch.

_ Caên laønh tu-taäp cuõng troïn thanh-tònh.

_ Thaûy ñeàu hoài-höôùng duøng trang-nghieâm Tònh-Ñoä.

_ Khaép vôùi chuùng-sanh, ñoàng sanh veà nöôùc an-döôõng.

Con nguyeän Ñöùc A-Di-Ñaø Phaät thöôøng ñeán hoä-trì, laøm cho caên laønh cuûa ñeä-töû

hieän-tieàn tinh-taán, chaúng maát nhaân-duyeân Tònh-Ñoä. Ñeán giôø laâm-chung thaân an nieäm

chaùnh, xem nghe ñeàu roõ raøng, taän maét thaáy Ñöùc A-Di-Ñaø cuøng Thaùnh-chuùng, tay caàm ñaøi-

hoa tieáp-daãn ñeä-töû, trong khoaûng saùt-na sanh ra tröôùc Phaät, ñuû ñaïo-haïnh Boà-Taùt, roäng ñoä

khaép chuùng-sanh, ñoàng thaønh Phaät-ñaïo.

Ñeä-töû saùm-hoái phaùt nguyeän roài, qui-maïng ñaûnh leã:

_ Nam-moâ Taây-phöông Cöïc-laïc theá-giôùi, Ñaïi-Töø Ñaïi-Bi A-Di-Ñaø Nhö-Lai, bieán

phaùp-giôùi Tam-Baûo.

NAM-MOÂ CHÖÙNG-MINH BOÀ-TAÙT. (3 laàn)


NAM-MOÂ THAÄP PHÖÔNG THÖÔØNG-TRUÏ TAM-BAÛO. (3 laàn)

Cuùi laïy ñaáng Tam-giôùi Toân.

Qui maïng cuøng möôøi phöông Phaät.

Con nay phaùt nguyeän roäng.

Thoï-trì Laêng-Nghieâm Taâm-chuù.

Treân ñeàn boán aân naëng.

Döôùi cöùu khoå Tam ñoà.

Neáu coù keû thaáy nghe.

Ñeàu phaùt loøng Boà-Ñeà.

Heát moät Baùo-thaân naøy.

Sanh qua coõi Cöïc-Laïc.



(Tôùi ñaây vaøo chuoâng moû neáu coù, coøn khoâng cuõng ñöôïc. Ngoài xuoáng maø trì-nieäm.)



Lö höông saï nhieät,

Phaùp-giôùi moâng huaân,

Chö Phaät haûi-hoäi taát dieâu vaên,

Tuøy xöù kieát-töôøng vaân,

Thaønh-yù phöông aân,

Chö Phaät hieän toaøn thaân.

Loø höông vöøa nhen nhuùm.

Phaùp-giôùi ñaõ ñöôïc xoâng.

Chö Phaät trong haûi-hoäi ñeàu xa hay.

Theo choã keát maây laønh.

Loøng thaønh môùi aân-caàn.

Chö Phaät hieän toaøn thaân.

NAM-MOÂ HÖÔNG-VAÂN-CAÙI BOÀ-TAÙT MA-HA-TAÙT. (3 laàn)



(Baét ñaàu vaøo tuïng kinh)

2.1.2.2.1.B.12 Khai kinh keä.

Voâ-thöôïng thaäm-thaâm vi-dieäu Phaùp.

Baù thieân vaïn kieáp nan tao-ngoä.

Ngaõ kim kieán-vaên ñaéc thoï-trì.

Nguyeän giaûi Nhö-Lai chôn-thieät nghóa.


NAM-MOÂ LAÊNG-NGHIEÂM HOÄI-THÖÔÏNG PHAÄT BOÀ-TAÙT MA-HA-TAÙT. (3 laàn)

1. Dieäu traïm toång-trì baát-ñoäng toân,

2. Thuû-Laêng-Nghieâm vöông theá hi-höõu,

3. Tieâu ngaõ öùc kieáp ñieân-ñaûo töôûng,

4. Baát lòch taêng-kyø hoaïch Phaùp-thaân.

5. Nguyeän kim ñaéc quaû thaønh Böûu-vöông,

6. Höôøn ñoä nhö thò haèng-sa chuùng,

7. Töông thöû thaâm-taâm phuïng traàn-saùt,

8. Thò taéc danh vi baùo Phaät-aân.

9. Phuïc thænh Theá-Toân vò chöùng-minh,

10. Nguõ-tröôïc aùc-theá theä tieân nhaäp,

11. Nhö nhöùt chuùng-sanh vò thaønh Phaät,

12. Chung baát ö thöû thuû Neâ-hoaøn.

13. Ñaïi-huøng ñaïi-löïc ñaïi töø-bi,

14. Hy caùnh thaåm-tröø vi-teá hoaëc,

15. Linh ngaõ taûo ñaêng Voâ-Thöôïng Giaùc,

16. Ö thaäp-phöông giôùi toïa ñaïo-traøng,

17. Thuaán-nhaõ-ña taùnh khaû tieâu-vong,

18. Thöôùc-ca-ra taâm voâ ñoäng-chuyeån.

NAM-MOÂ THÖÔØNG-TRUÏ THAÄP PHÖÔNG PHAÄT.

NAM-MOÂ THÖÔØNG-TRUÏ THAÄP PHÖÔNG PHAÙP.

NAM-MOÂ THÖÔØNG-TRUÏ THAÄP PHÖÔNG TAÊNG.


NAM-MOÂ BOÅN-SÖ THÍCH-CA MAÂU-NI PHAÄT.

NAM-MOÂ PHAÄT-ÑAÛNH THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM.

NAM-MOÂ QUAÙN-THEÁ-AÂM BOÀ-TAÙT.

NAM-MOÂ KIM-CANG-TAÏNG BOÀ-TAÙT.

1. Nhó thôøi Theá-Toân, tuøng Nhuïc-keá trung,

2. Doõng baù baûo-quang, quang-trung doõng-xuaát,

3. Thieân dieäp baûo-lieân, höõu hoùa Nhö-Lai,

4. Toïa baûo-hoa trung, ñaûnh phoùng thaäp ñaïo,

5. Baù baûo quang-minh, nhöùt nhöùt quang-minh,

6. Giai bieán thò-hieän, thaäp Haèng-haø-sa,

7. Kim-Cang Maät-Tích, kình-sôn trì xöû,

8. Bieán hö-khoâng giôùi, ñaïi-chuùng ngöôõng quan,

9. UÙy-aùi kieâm baûo, caàu Phaät ai höïu,

10. Nhöùt-taâm thính Phaät, voâ-kieán ñaûnh-töôùng,

11. Phoùng quang Nhö-Lai, tuyeân-thuyeát thaàn-chuù:

2.1.2.2.1.B.14 Trì chuù.

_ Tröôùc tieân, tuïng Maät-chuù Phaät-ñaûnh Thuû-Laêng-Nghieâm töø Ñeä Nhöùt tôùi Ñeä Nguõ.

_ Keá ñoù, tuïng Phaät-ñaûnh Maät-chuù “AÙn Ma-Ha Taùt-Ñaùt-Ña Baùt-Ñaùt-Ra” 108 laàn.



Tuaàn leã thöù 1: (7 x 1 = 7 ngaøy)

_ Ngaøy ñeâm saùu thôøi (12 giôø), moãi thôøi trì tuïng nhö sau:

_ Tröôùc tieân, laøm theo Nghi leã vöøa noùi treân.

_ Keá tieáp, trì tuïng Thaàn-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm Ñeä nhöùt (7 laàn).

_ Sau ñoù, trì tuïng Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm “AÙn Ma-Ha Taùt-Ñaùt-Ña Baùt-Ñaùt-Ra”

108 laàn.

_ Cuoái cuøng, trì tuïng tieáp Taâm-chuù cho ñeán heát giôø haønh leã.




_ Keá tieáp, trì tuïng Thaàn-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm goàm hai ñeä: Nhöùt vaø Nhò (7 laàn).


108 laàn.





_ Keá tieáp, trì tuïng Thaàn-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm goàm ba ñeä: Nhöùt, Nhò vaø Tam (7

laàn).


108 laàn.






_ Keá tieáp, trì tuïng Thaàn-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm goàm boán ñeä: Nhöùt, Nhò, Tam vaø Töù

(7 laàn).


108 laàn.





_ Keá tieáp, trì tuïng Thaàn-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm goàm naêm ñeä: Nhöùt, Nhò, Tam, Töù

vaø Nguõ (7 laàn).


108 laàn.


2.1.2.2.1.C.2 Tu laàn thöù hai. (Thaát thöù hai)


_ Thaát naøy chuyeân-taâm phaùt ñaïi-nguyeän Boà-Taùt. Khi ñaõ haønh qua 7 thaát ñöôïc 35

ngaøy, thì ta töï bieát mình ñaõ giaûm tröø ñöôïc nghieäp-chöôùng, thì caàn phaùt-huy theâm nghóa-lyù

cuûa Thuû-Laêng-Nghieâm, ñeå taêng phaàn giaùc-ngoä, vaø thöôøng “Maät-trì theo Chôn-Taâm” cho

ñöôïc an-ñònh.

_ Trong giai-ñoaïn naøy, ta haønh theo hai phaùp nhö:

1/ Tuøy hyû coâng-ñöùc: laø haønh theo caùc haïnh xaû boû: Ngaõ vaø Phaùp.

2/ Thænh chuyeån phaùp-moân: laø luoân tinh-taán, ñeå taâm-nieäm haèng-giaùc.

_ Hai phaùp naøy chuû yeáu laø ñeå döùt tröø taâm taêng-aùi, ganh tî, ñeå phaùt-trieån thieän-caên

vaø töø-bi, ñeå ñöôïc phaïm-aâm nhö Ñöùc Phaät, cuõng laø ñeå thanh loïc thaân-taâm vaø khaån caàu chö

Phaät trieån-khai doøng taâm-thöùc vaø qui höôùng taâm-yù vaøo Boà-Taùt ñaïo, luoân xem “Boån-Taâm

thanh-tònh” laø vò Thaày hoä-meänh cuûa mình, bieán noù thaønh löïc gia trì, laøm cho doøng taâm-thöùc

cuûa ta mau choùng thöïc-chöùng ñöôïc Chaùnh-phaùp.

_ Tu laàn thöù hai naøy cuõng haønh trong moät tuaàn baûy ngaøy, trì-tuïng ñuû 5 hoäi (laø töø

hoäi thöù nhöùt tôùi hoäi thöù naêm), tröôùc khi trì-tuïng cuõng haønh leã nhö ñoaïn ñaàu. Xong roài, thì

chuyeân-trì “Taâm-chuù” cho ñeán maõn thôøi cuùng. Sau ñoù: ñi, ñöùng, naêm, ngoài, luùc naøo cuõng

trì “Taâm-chuù” khoâng ngöng.

2.1.2.2.1.C.3 Tu laàn thöù ba. (Thaát thöù ba)


_ Ngaøy ñeâm 12 thôøi (24 giôø), trì tuïng nhö sau:


_ Sau ñoù, trì tuïng Thaàn-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm goàm naêm ñeä (1 laàn).

_ Cuoái cuøng, coâng-phu lieân-tuïc, baát-luaän ñi ñöùng ngoài naèm, giôø phuùt naøo cuõng

chuyeân-taâm nieäm Phaät-ñaûnh Taâm-chuù “AÙn Ma-Ha Taùt-Ñaùt-Ña Baùt-Ñaùt-Ra” trong suoát 7

ngaøy. (7 ngaøy x 24 giôø = 168 giôø)

Tu laàn thöù ba, ta haønh theo hai phaùp laø:

_ Thænh Phaät truï theá: laø ñeå taâm luoân haèng Giaùc (laø khoâng khôûi nieäm).

_ Hoài-höôùng coâng-ñöùc: laø “Boäi traàn hieäp Giaùc” (ñoùng chaët cöûa traàn-lao, môû Trí-

giaùc), chieáu khaép möôøi phöông laøm cho chuùng-sanh ñöôïc trong saùng.

_ Hai phaùp naøy chuû yeáu laø ñeå döùt tröø voâ-minh, bieát thoï-meänh cuûa thaân Kim-Cang,

thaáu hieåu taát caû ñöùc-taùnh cuûa moät vò Phaät.

_ Caû hai phaùp naøy giuùp cho haønh-giaû tin chaéc raèng mình laø Phaät seõ thaønh. Do ñoù

duõng-maõnh phaùt-khôûi Taâm Boà-Ñeà, thi-haønh vaïn-haïnh ñaïi-bi ñeå hoùa-ñoä chuùng-sanh.


_ Nhôø ñoù, taâm yeân laëng, ñieàm-nhieân; duøng Taâm nhö Göông ñeå xem xeùt caùi Göông

nhö Taâm, maø thöïc-chöùng ñöôïc nhöõng ñieåm linh-quang hieän-höõu trong taâm mình qua traïng-

thaùi Thieàn-ñònh.

_ Neáu thaønh-töïu ñöôïc nhö theá thì thaân-taâm haønh-giaû seõ ñöôïc trong saïch, thanh-

tònh, saùng suoát, nhö ngoïc Löu-Ly.

_ Nghóa laø taâm-ñòa (ñaát Taâm) ñaõ ñöôïc söûa trò tinh saïch vaø saün saøng gieo troàng

maàm chuûng Boà-Ñeà.

_ Trong laàn tu thöù ba (moät tuaàn leã), ta chæ haønh leã moät laàn laø xong, roài cöù lieân-tuïc trì

Taâm-chuù suoát 24 giôø khoâng khi naøo ngöøng nghæ, trong 7 ngaøy.

_ Trong khi trì Taâm-chuù, ta luoân ñeå taâm trong saùng, töùc ñeå taâm thuaàn vaøo Taâm-chuù

maø thoâi; khoâng nghó ngôïi, khôûi nieäm gì caû. Chuyeân-taâm trì nhö vaäy suoát 7 ngaøy seõ coù ñieàm

laønh.

_ Neáu chöa coù ñieàm laønh thì phaûi haønh laïi töø ñaàu, töùc 49 ngaøy nöõa.

_ Sau khi coù ñieàm laønh môùi ñöôïc Nhaäp-ñònh laø böôùc choùt.

_ Ñieàm laønh: - Töôùng : khi nguû thaáy caûnh ñeïp, trong saùng.

- Taùnh : thaáy trong loøng trong saùng luoân luoân, hyû-laïc khoâng theå taû.

ÑOAÏN 9

2.1.2.2.2 Nhaäp-ñònh 100 ngaøy chöùng quaû.

Ñoan-toïa an-cö. (Ngoài ngay thaúng ôû yeân moät choã)

_ Sau ba thaát tònh-tu (thaân-taâm ñaõ trong saùng), neáu thaáy thaân-taâm ñöôïc trong saùng

hoaøn-toaøn thì coù theå vaøo nhaäp-ñònh ñöôïc, neáu chöa thì khoâng neân nhaäp-ñònh, seõ coù tai-haïi

khoâng toát maø uoång phí coâng-phu.

_ Ngöôøi naøo thaáy thaân-taâm ñaõ trong saùng, thì ñoan-toïa an-cö nhaäp-ñònh trong 100

ngaøy, y theo Phaät-luaät maø tinh-taán tònh-tu giaûi-thoaùt, thì ngöôøi aáy ñöôïc ñöùc-ñoä thaéng-dieäu,

chöa rôøi khoûi toøa maø ñaéc quaû Tu-Ñaø-Hoaøn, daàu thaân-taâm chöa chöùng quaû Phaät cuõng töï

bieát chaéc chaén seõ thaønh Phaät.

CHUÙ YÙ

Ñoaïn naøy raát quan-troïng! Ngöôøi muoán nhaäp vaøo caûnh-giôùi naøy thì:

- Tröôùc heát phaûi laøm cho taâm-ñòa (ñaát Taâm) thanh-tònh.

- Keá tieáp phaûi coù caùc ñieàu-kieän sau ñaây môùi ñöôïc haønh: (coøn khoâng thì khoâng neân

laøm)

1. Phaûi nhaän-thöùc ñöôïc Chôn-Taâm.

2. Phaûi thaáy roõ “Vaïn phaùp duy Taâm taïo” (Vaïn-phaùp chæ do Taâm taïo), taát caû ñeàu laø

taùnh Khoâng.

3. Phaûi hieåu thaáu Thieàn Thuû-Laêng-Nghieâm.

4. Loøng khoâng coøn phieàn-naõo, caáu-nhieãm.

5. Ñoái caûnh khoâng ñoäng tình. (Döùt traàn-caûnh)

6. Thaân-taâm raát tòch-tónh, thanh-tònh trong saùng vaéng laëng.

7. Ñaõ coù Giôùi Ñònh Tueä.

_ Taát caû caùc ñieàu-kieän naøy goïi laø Ngoä-Nhaäp, laø Thuûy-giaùc, laø Quaùn-Theá-AÂm.

_ Ñem caùi naøy nhaäp vaøo vôùi Boån-giaùc thaønh moät, thaønh Dieäu-quang toûa saùng

thuaàn moät theå, goïi laø Taâm.

_ Töùc laø laáy Taâm, tu Taâm, ñaéc Taâm ñeå nhaäp-ñònh, thì môùi goïi laø Chôn-Ñònh.

Ñeán ñaây laø heát phaàn

Laäp ñaïo-traøng vaø Nhaäp ñaïo-traøng

(Kieán-thieát ñaïo-traøng vaø Thöïc-haønh tu)


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 10

2.2 Thænh caàu noùi thaàn-chuù.


Ngaøi A-Nan cung-kính ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Töø ngaøy toâi xuaát-gia, vì yû-laïi hoàng-aân cuûa Ñöùc Theá-Toân

chieáu-coá daïy doã, toâi chæ lo hoïc roäng nghe nhieàu (ña-vaên), nhöng chaúng chuyeân tu giaûi-

thoaùt, neân chöa ñaéc quaû-vò voâ-laäu, thaønh-thöû phaûi bò naïn taø-thuaät cuûa Phaïm-Thieân baét vaøo

daâm-phoøng.

_ Ñoù laø chöùng toû taâm toâi quang-minh nhöng söùc toâi coøn khieám-khuyeát, ñöôïc

phöôùc-duyeân coù Vaên-Thuø Boà-Taùt vaâng Phaät-chæ cöùu toâi.

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Tuy ñaõ nhôø Phaät-ñaûnh maät-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm ñoä cho

thoaùt naïn, nhöng toâi chöa nghe roõ ñöôïc maät-chuù aáy.

_ Ngöôõng caàu Ñöùc Theá-Toân duõ loøng ñaïi-töø-bi thöông xoùt, tuyeân-thuyeát Phaät-ñaûnh

maät-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm ñeå cöùu-ñoä Ñaïi-chuùng trong Giaùo-Hoäi naøy vaø chuùng-sanh coøn

chòu luaân-hoài sanh-töû ñau khoå ôû vò-lai, taát caû ñeàu ñöôïc goäi nhuaàn oai-löïc Phaät-ñaûnh maät-

chuù, thaân-taâm an-laïc giaûi-thoaùt.

_ Sau khi baïch Phaät xong, ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ñoàng cung-kính ñaûnh leã Ñöùc

Nhö-Lai vaø tònh taâm yeân laëng troâng chôø Phaät-ñaûnh maät-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm.

(BT: Taâm Chôn-Nhö tòch-tónh giaûi-thoaùt, hay laø ñaïi trí-tueä thanh-tònh giaûi-thoaùt.)

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 11

2.2.2 Phaät laïi noùi.




_ Thôøi baáy giôø,

- Ñöùc Thích-Ca Maâu-Ni Theá-Toân

- töø Nhuïc-keá phoùng haøo-quang baù-baûo,

- trong haøo-quang hieän ra moät hoa sen vó-

ñaïi coù ngaøn caùnh quí baùu,

- treân hoa sen aáy coù moät Ñöùc Hoùa-Phaät

ñoan-toïa trang-nghieâm,

- töø ñaûnh phaùt ra möôøi ñaïo aùnh saùng baù-

baûo;

_ Luùc maø thôøi-gian vaø khoâng-gian chöa coù,

- thì Chôn-Taâm laø theå thanh-tònh vaéng laëng

toaøn giaùc, ñaày ñuû Trí-Ñöùc vieân-maõn,

- töø theå thanh-tònh trong suoát roãng rang

cuûa Chôn-Taâm hieån baøy trí-quang quí baùu

toûa ra haøng traêm tia trí saùng röïc rôõ,

- roài töø trong trí-tueä ñoù trôû veà laïi boån Chôn-

Taâm trong saùng thanh-tònh maø truøm khaép

muoân loaøi, trong boån Chôn-Taâm ñoù laïi

sanh ra haøng nghìn phöông-tieän phaùp-trí

(giaùo-phaùp) cao quí,

- caùc phaùp-trí phöông-tieän ñeàu laø boån

Chôn-Taâm thanh-tònh trong saùng trang-

nghieâm saün coù,

- töø Chôn-Taâm (ñaûnh) phaùt ra 10 phaùp-giôùi

(10 caûnh-giôùi), moãi phaùp-giôùi laïi goàm ñuû

10 phaùp-giôùi, thaønh ra coù haøng traêm trí-tueä

cao quí voâ-cuøng;

- moãi tia aùnh saùng ñeàu coù Thieân-Thaàn

Kim-Cang Maät-Tích thò-hieän, raát nhieàu nhö

- moãi phaùp-trí ñeàu coù ñuû Danh, Haïnh, Trí,

Lyù saùng suoát.


soá caùt möôøi soâng Haèng, vò naøo cuõng tay

böng nuùi, tay caàm chaøy.

Töùc laø duïng phöông-tieän phaùp-trí qua

vaên-töï, ngoân-ngöõ laøm choã nöông töïa,

nhieàu nhö soá caùt 10 soâng Haèng, maø tuøy cô

giaùo-hoùa, ñoù laø löïc duïng cuûa Chôn-Trí

Nhö-Lai. Noù coù theå dieät taän caùc phieàn-naõo,

nghieàn naùt moïi chöôùng ngaïi vaø caùc ma

chöôùng cho chuùng-sanh.



_ Laïi coù Ñaïi-chuùng ôû khaép möôøi phöông

hö-khoâng quoác-ñoä ñoàng ngöôõng xem, vöøa

sôï vöøa kính, ngöôõng caàu Ñöùc Theá-Toân

thöông xoùt, roài nhöùt-thieát ñeàu im laëng, tònh

taâm nghe Ñöùc Hoùa-Phaät phoùng-quang treân

ñaûnh voâ-kieán, tuyeân-thuyeát maät-chuù Thuû-

Laêng-Nghieâm.

_ BT: Neân muoán thaønh-töïu ñöôïc phaùp tu

naøy, taát caû möôøi phöông chuùng-sanh ñeàu

nöông vaøo “Baïch Taûn Caùi Phaät-ñaûnh”, laø

ñöôïc duyeân laønh vôùi Phaät Thích-Ca.

Thöôøng xuyeân cung-kính ñaûnh leã trì-

nieäm, vaø tìm hieåu giaùo-lyù cuûa ngaøi cho ñeán

khi nhöùt nieäm thì tröïc-kieán ñöôïc baûn-ñòa

Phaùp-thaân cuûa Nhö-Lai. Töø ñoù moïi Chôn-

Phaùp, Chôn-Trí ñöôïc naûy nôû trong taâm ta,

noù thuùc ñaåy ta hoaøn-thieän ñaïo-quaû giaûi-

thoaùt.


PHAÄT-ÑAÛNH TAÂM-CHUÙ THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM

_ ÑAØ-RA-NI (Toång-trì) bao goàm caû hai phaàn:

1. MINH-CHUÙ (vidya mantra) “Hieån”

2. vaø THAÀN-CHUÙ (mantra) “Maät”

TAÂM-CHUÙ (cittaø mantra)

hay laø Thuû-Laêng-Nghieâm Thaàn-chuù (Suramgama mantra)

hay laø Baïch Taûn Caùi Phaät-ñaûnh Ñaø-ra-ni (Maha Sitaøtapatra Usnisa Dharani)

1. MINH-CHUÙ: Trí-tueä, Chôn-Ngoân. “Hieån”

_ Trí-tueä : coù khaû-naêng phaù-tröø hoân-aùm, neân goïi laø Minh.

_ Chôn-Ngoân : coù khaû-naêng phaù-tröø söï u toái cuûa phieàn-naõo, neân goïi laø Minh (do

taâm khaåu phaùt ra).

_ Chuù : laø lôøi nguyeän, lôøi chuùc, lôøi nguyeàn ruûa, sai khieán, coät troùi. Lôøi daïy,

lôøi thuyeát-phaùp, lôøi giaùo-huaán.

_ Thuoäc veà Hieån-giaùo: laø chuù-nguyeän cuûa Giaùo-lyù coù yù-nghóa saùng toû, hay phaù tan

söï aùm-chöôùng meâ môø, ñoàng-thôøi vaïch ra moät höôùng ñi chôn-chaùnh cho nhöõng ngöôøi tu-

taäp phaùp giaûi-thoaùt.

2. THAÀN-CHUÙ: Ngoân-ngöõ tònh (laáy tònh laøm lôøi noùi). “Maät”

_ Thaàn: laø vi-dieäu, khoâng hình-töôùng maø coù maõnh-löïc.

_ Thuoäc veà Maät-giaùo: laø caâu chuù-nguyeän coù nhieàu aâm-ngöõ bí-maät (laø ngoân-ngöõ

tònh). Do caûnh-giôùi noäi-chöùng Ñaïi-ñònh (voâ-töôùng). Phaùt ra caùc taàn-soá cöïc voâ, hoøa vôùi caùc

theá-giôùi voâ-hình, maø khoâng laøm vieäc vôùi theá-giôùi höõu-hình. Neân noù raát sieâu-phaøm.

_ Söï dieäu-duïng cuûa trì Taâm-chuù laø nhaèm ñi vaøo Chaùnh-ñònh ñeå phaùt-sanh trí-tueä.

_ Coøn Thaàn-chuù laø ngoân-ngöõ maät ñöôïc phaùt-sanh ra do coù söùc Chaùnh-ñònh, neân

noù coù thaàn-löïc khoâng theå ño löôøng ñöôïc.


_ Neân ñoïc tuïng nghóa-lyù cuûa Ñaø-ra-ni tröôùc (töùc phaàn Minh-chuù) laø Giaùo-lyù cho

thoâng.

_ Sau trì tuïng aâm Phaïn cuûa Ñaø-ra-ni (töùc phaàn Thaàn-chuù) laø Maät-giaùo, töùc nhaèm

phoái-hôïp vieân-dung (troøn tròa ñaày ñuû) caû hai phaàn Hieån vaø Maät.

_ Neân maét quaùn-saùt hình-saéc cuûa Chöõ, laøm choThaân yeân, goïi laø Thaân-maät.

_ Mieäng ñoïc tuïng aâm-thanh cuûa Chöõ, laøm cho Khaåu yeân, goïi laø Khaåu-maät.

_ YÙ quaùn-töôûng yù-nghóa cuûa Chöõ, laøm cho YÙ yeân, goïi laø YÙ-maät.

_ Nhaèm naâng cao vaø hôïp-nhöùt söï gia-trì cuûa ba Maät ñeå thanh loïc tònh-hoùa Thaân

Khaåu YÙ mau choùng chöùng ñöôïc Trí-tueä, Giaûi-thoaùt.

_ Ñaây laø caùch tu-taäp theo phaùp Maïn-ñaø-la Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm.

_ Neân chuù Laêng-Nghieâm ñaày ñuû uy-löïc ñieàu-phuïc ñöôïc taát caû aùch-naïn trong theá-

gian.

_ Neân noù laø phöông-tieän cöùu-caùnh roát raùo.

_ Noù taïo Nhaân tu-haønh ñöôïc voâ-thöôïng Boà-Ñeà.

_ Noù laøm cho tu-taäp tinh-taán mau chöùng-ngoä Chaùnh-phaùp.

_ Noù hoaøn-thieän nghieäp-thöùc, thaønh-töïu Taâm Kim-Cang.

_ Do ñoù maø chuù Thuû-Laêng-Nghieâm ñöôïc chia laøm naêm hoäi nhö:

ÑEÄ NHÖÙT HOÄI

_ Laøm saùng toû: Caùc Ñöùc Trang-nghieâm cuûa thaân Phaät vaø sanh thaân quyeán-thuoäc

(söù-giaû Trì-Minh) cuûa Ñöùc Tyø-Loâ-Giaù-Na (Chôn-Taâm).

_ Neân hoäi naøy goïi laø: “Tyø-Loâ Chôn-Phaùp-Hoäi”. (BT: Cho phöông-tieän cöùu-caùnh.)

_ Coøn goïi laø: “Taùt Ñaùt Ña Baùt Ñaùt Lam”.

_ Trì-Minh: - Ñaø-ra-ni, Chôn-Ngoân.

- Thoï-trì Chôn-Ngoân cuõng goïi laø Trì-Minh.

ÑEÄ NHÒ HOÄI

_ Laøm saùng toû: Coâng-naêng cuûa hai chuûng-töû HUØM vaø BHRUØM vaø sanh thaân

quyeán-thuoäc cuûa Ñöùc Thích-Ca Maâu-Ni Nhö-Lai.

_ HUØM ( ): BT: Cho Taâm Boà-Ñeà (Chôn-Taâm), nôi phaùt-sanh Haèng-sa coâng-ñöùc

cuûa Dieäu-theå Chôn-Nhö Baát-ñoäng cuûa taát caû Nhö-Lai.

_ BHRUØM ( ): BT: Cho Chôn-Trí, töø ñaây sanh ra moïi coâng-ñöùc cuûa chö Phaät.

_ Noù hoå trôï cho ngöôøi tu Thieàn-ñònh mau choùng döùt tröø noäi-chöôùng vaø ngoaïi-

chöôùng, mau thöïc-chöùng trí-tueä giaûi-thoaùt.

_ Neân hoäi naøy goïi laø: “Thích-Ca ÖÙng-Hoùa Hoäi” hay laø “Laêng-Nghieâm Giaùo-Chuû

Hoäi”. (BT: Cho söï phaùt taâm Boà-Ñeà, töùc laø gieo Nhaân tu-haønh Boà-Ñeà voâ-thöôïng.)

_ Coøn goïi laø: “Taùt Ñaùt Tha, Baùt Laät Xaù Taát Ña”.

ÑEÄ TAM HOÄI

_ Laøm saùng toû: Caùc phaùp-moân vieân-thoâng vaø taâm-nguyeän caét ñöùt, xa lìa taát caû moïi

chuù-ngöõ cuûa muoân loaøi chuùng-sanh.

_ Neân hoäi naøy goïi laø: “Quaùn-AÂm Hôïp-Ñoàng Hoäi”. (BT: Cho söï tinh-taán tu-taäp

Chaùnh-phaùp cuûa Phaät-giaùo.)

_ Coøn goïi laø: “Toâ Ba La Noa, Ma-Ha Baùt Thu Baùt Ñaùt Daï”.

ÑEÄ TÖÙ HOÄI

_ Laøm saùng toû: caùc phaùp-moân beû gaåy ñieàu taø-aùc, thu nhaän ñieàu thieän laønh, vöôït

qua caùc taâm höõu-tình.

_ Neân hoäi naøy goïi laø: “Kim-Cang Taïng Cheá-Phuïc Hoäi”. (BT: Cho söï chöùng-ngoä

Chaùnh-phaùp cuûa Phaät-giaùo beàn chaéc.)

_ Coøn goïi laø: “Taùt Ñaùt Ña Baùt Ñaùt Ra”.


ÑEÄ NGUÕ HOÄI

_ Laøm saùng toû: Caùc phaùp-moân ñaày uy-löïc ñieàu-phuïc, ñaåy lui caùc aùch-naïn cuûa theá-

gian vaø giuùp cho chuùng-sanh thaønh-töïu moïi söï caùt-töôøng.

Qua söï dieäu-duïng cuûa trí-tueä dieäu caùt-töôøng Boà-Taùt Vaên-Thuø vaø keát buoäc aán-kheá

(daáu hieäp-nhöùt) cuûa Taâm-chuù Laêng-Nghieâm.

_ Neân hoäi naøy goïi laø: “Vaên-Thuø Hoaèng-Truyeàn Hoäi” (Hoäi laáy trí-tueä truyeàn-thöøa)

(BT: Cho söï hoaøn-thieän nghieäp-thöùc töùc laø thaønh-töïu Taâm Kim-Cang.)

_ Coøn goïi laø: “Taát Ñaùt Ña Baùt Ñaùt Ra”.

Naêm hoäi naøy goïi chung laø: “MA-HA TAÙT-ÑAÙT-ÑA BAÙT-ÑAÙT-RA”

“AÙN MA-HA TAÙT-ÑAÙT-ÑA BAÙT-ÑAÙT-RA” (Chôn-Taâm)

Hay laø ÑAÏI PHAÄT-ÑAÛNH THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM

Nghóa:

- Laø taøn loïng traéng lôùn.

- Laø chæ caùi taïng Chôn-Taâm.

- Cuõng laø tieâu-bieåu naêm Trí-Ñöùc cuûa Nhö-Lai.

_ Neân toaøn theå laø Chuûng-trí Dieäu-taùnh cuûa chö Phaät, Maø laïi laø Dieäu-taùnh cuûa

chuùng-sanh.

- Chuûng-trí : laø Quaû.

- Dieäu-taùnh : laø Nhaân.

_ Neân goïi noù laø Nhaân truøm Quaû suoát, Noù vöøa ñuû Lyù-Taùnh, vöøa ñuû Giaùo-nghóa.

_ AÙn (Om, Aum, Naúng-Moà): Roãng khoâng, qui meänh vuõ-truï, Chôn-Taâm, noù bao goàm

caû ba thaân:

Phaùp-thaân (A), Baùo-thaân (O), ÖÙng-Hoùa thaân (M).

_ Ma-Ha (Phaùp-thaân) : Ñöùc Phaùp-thaân. Laø truøm khaép.

_ Taùt-Ñaùt-Ña (Baùo-thaân) : Ñöùc Baùt-Nhaõ. Laø traéng (Trí-Ñöùc troïn veïn).

_ Baùt-Ñaùt-Ra (ÖÙng-Hoùa thaân) : Ñöùc Giaûi-thoaùt voâ-löôïng. Laø loïng taøn (che maùt

muoân loaøi).

Kheùo duøng “ÑAÏI PHAÄT-ÑAÛNH THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM” thaàn-chuù thì:

_ Coù coâng-naêng tieâu-tröø maàm moáng nguõ duïc, nhö:

1. Saéc-duïc (Saéc) : tröø ñöôïc ham muoán saéc ñeïp, öa thích hình voùc mòn maøng.

2. Thinh-duïc (Taøi) : tröø ñöôïc ham muoán tieáng toát, haùt hay, ñaøn ngoït, taøi ba loãi-

laïc.

3. Höông-duïc (Danh) : tröø ñöôïc ham thích muøi thôm, lôøi khen, danh-döï.

4. Vò-duïc (Thöïc) : tröø ñöôïc ham muoán aên uoáng vaät ngon.

5. Xuùc-duïc (Thuøy) : tröø ñöôïc ham muoán ñuïng chaïm eâm dòu nôi thaân-theå, thích

thaân xaùc thoaûi maùi.

_ Mau choùng hieån baøy taùnh nhieäm-maàu Chôn-Nhö cuûa Nhö-Lai-Taïng.

Coøn thoâng ngoä kinh Thuû-Laêng-Nghieâm, thì ñöôïc giaûi-thoaùt chín phaàn phieàn-naõo

nhö: 1. Löûa luïc-thöùc phaûi taét,

2. Gioù luïc-traàn phaûi ngöng,

3. Nguõ-aám phaûi tan,

4. Töù-ñaïi phaûi maát,

5. AÙi-duïc phaûi döùt,

6. Voâ-minh phaûi tieâu,

7. Boäi-traàn hieäp-giaùc,

8. Phaûn-boån hoaøn-nguyeân,

9. Minh-taâm kieán-taùnh thaønh Phaät.


TRÌ CHUÙ

1. Khi tuïng thaàn-chuù, phaûi quaùn-töôûng: (lìa töôùng)

_ Tieáng ñoïc chuù, vaø uy quang cuûa Phaät ñeàu giaùp khaép, thaáu ñeán toäi chöôùng (choã

taïo-taùc), nghieäp-löïc (coøn aån khuaát) vaø ñòa-nguïc (toái taêm, voâ-minh) möôøi phöông, ñeàu phaù

tieâu-tröø taát caû, ñöôïc döùt nghó khoå-naõo.

(Uy quang: Laø aùnh saùng hoùa thaønh tieáng noùi cuøng khaép.)

2. Phaùp-giôùi ñaõ “Duy Taâm sôû taïo”, thì caùc nghieäp toäi, ñòa-nguïc cuõng “Duy Taâm sôû

phaù”.

_ Vì taát caû phieàn-naõo khoå ñeàu do Hoaëc maø taïo ra Nghieäp, do nôi Nghieäp môùi coù

khoå. Hoaëc: töùc laø voâ-minh, voâ-minh noù khoâng coù töï-taùnh, noù laáy Chôn-Nhö laøm taùnh, maø

Chôn-Nhö thì thanh-tònh trong treûo vaéng laëng döôøng nhö coõi hö-khoâng.

_ Theá töø ñaâu coù Hoaëc? Hoaëc ñaõ chaúng sanh, Nghieäp cuõng chaúng coù, thì ñòa-nguïc

caùc khoå theo nieäm tieâu tan heát.

3. Chôn-Ngoân, Thaàn-chuù laø taùnh Chôn-Nhö cuûa Phaät, laø Caên-baûn-Trí, do nôi Trí

caên-baûn naøy, noù löu-thoâng ra Haäu-ñaéc-Trí, do nôi Trí Haäu-ñaéc, noù löu-loä ra Ñaïi-bi-Taâm, töø

nôi Taâm ñaïi-bi, noù chaûy ra pheùp Thaàn-chuù bí-maät.

_ Neân phaøm laø Thaàn-chuù, ñeàu töø nôi Chôn-Nhö thöïc-teá cuûa Phaät chaûy ra, neân goïi

laø Chôn-Ngoân; nghóa laø Chôn-Nhö hieän ra Chôn-Ngoân.

4. Neân ngöôøi trì tuïng Thaàn-chuù phaûi bieát:

_ Moãi caâu cuõng töø nôi Töï-taùnh Chôn-Nhö noù löu ra.

_ Do vì beân trong : caùi Quaùn-Trí rôõ rôõ (saùng ngôøi, chieáu soi).

_ Vaø beân ngoaøi : nöông tieáng Thaàn-Chuù raønh raønh (roõ raøng).

_ Trí vaø Chuù thoáng-nhöùt, töùc thôøi caûm ñeán haøo-quang cuûa chö Phaät (voâ-taùc) chieáu

laãn nhau, soi suoát möôøi phöông ñòa-nguïc vaø tam-giôùi, ñaâu cuõng giaûi-thoaùt. Töùc thì ñöông-

theå (theå ñang coù) hoùa laøm phaùp-giôùi thanh-tònh.

TOÙM LAÏI

_ TAÂM-CHUÙ, THAÀN-CHUÙ, MAÄT-CHUÙ laø loaïi ngoân-ngöõ cuûa coõi Voâ; khi nhaäp vaøo

coõi Höõu thì möôïn qua ngoân-ngöõ cuûa cuûa coõi Höõu, goïi laø chöõ Chuù.

_ Khi ñoïc chöõ Chuù noù vang ra aâm-thanh, bieán aâm-thanh naøy trôû laïi thaønh lôøi noùi

“Voâ” (vì khoâng coù hình töôùng); thì noù (lôøi noùi Voâ) hôïp laïi vôùi coõi Voâ, caû hai cuøng taàn-soá vôùi

coõi Voâ laø choã ñöa ra chöõ Chuù naøy.

_ Chuùng töông-taùc nhau neân thaønh coù caûm-öùng, goïi laø “Linh”, vì coù hieäu-quaû hay

keát-quaû maø ngöôøi coõi Höõu khoâng thaáy bieát, nhöng choã voâ-hình naøy, ngöôøi trì tuïng phaûi bieát

caùch môùi môû ñöôïc “chìa khoùa maät-maõ”, thì môùi coù theå giao-tieáp ñöôïc vôùi coõi Voâ, coøn

khoâng thì chæ höôûng ñöôïc phaàn höõu-töôùng cuûa coõi Höõu maø thoâi, chôù khoâng linh-öùng gì

ñöôïc.

_ Cho neân noùi laø Chuù linh, maø coù ngöôøi trì hoaøi chaúng thaáy linh gì caû, sanh ra ngôø

vöïc. Neáu khoâng bieát caùch, chæ tin maø trì, thaønh ra meâ-tín; coøn khoâng tin thì thaønh coáng cao

ngaõ-maïn. Neân cuoái cuøng “phaûi bieát” môùi thoaùt khoûi hai naïn treân.


YÙ-NGHÓA TÖØNG CAÂU


Döïa theo

“Naêm Baøi Minh-Chuù Trong Kinh Thuû-Laêng-Nghieâm”

PHAÄT-ÑAÛNH TAÂM-CHUÙ

THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM

Nghóa

ÑEÄ NHÖÙT

1. Nam-moâ taùt ñaùt tha toâ giaø ña da a ra

ha ñeá tam mieäu tam boà-ñeà toûa.

2. Taùt ñaùt tha Phaät ñaø caâu tri saéc ni sam.

3. Nam-moâ taùt baø boät ñaø boät ñòa taùt ña

beä teä.

4. Nam-moâ taùt ña naãm tam mieäu tam boà-

ñeà caâu tri naãm.

5. Ta xaù ra baø ca taêng giaø naãm.

ÑEÄ NHÖÙT HOÄI

1. Kính leã ñaáng Nhö-Lai, ÖÙng-cuùng,

Chaùnh-ñaúng Chaùnh giaùc.

2. Vaø töôùng nhuïc-keá cuûa caùc Ngaøi.

Nghóa caâu 1 vaø 2: Con xin kính leã

caùc ñaáng Nhö-Lai, ÖÙng-cuùng,

Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc vaø töôùng

nhuïc-keá cuûa caùc Ngaøi.

(Chuû-ngöõ “Con” trong taát caû caùc lôøi

phaùt nguyeän ôû naêm ñeä cuûa Thaàn-

Chuù Thuû-Laêng-Nghieâm laø lôøi cuûa

Boà-Taùt Vaên-Thuø-Sö-Lôïi.) (Caên-cöù

vaøo phaàn Duyeân-khôûi cuûa kinh Thuû-

Laêng-Nghieâm, Boà-Taùt Vaên-Thuø-Sö-

Lôïi laõnh söù-maïng cuûa Ñöùc Theá-Toân

ñi cöùu naïn cho ngaøi A-Nan.)

3. Kính leã taát caû chö Phaät vaø caùc vò Boà-

Taùt.

4.

5. Nghóa caâu 4 vaø 5: Con kính leã baûy

traêm trieäu (700 trieäu) baäc Chaùnh-

ñaúng Chaùnh-giaùc vaø chuùng Thinh-

vaên.

(Thaát baùch öùc: 7 x 100 x 1.000.000 =

700.000.000)

CHUÙ THÍCH:

_ ÖÙc: Teân soá löôïng. ÖÙc coù boán loaïi:

- 10 vaïn laø moät öùc (100.000).

- 100 vaïn laø moät öùc (1.000.000)

- 1.000 vaïn laø moät öùc (10.000.000)

- 10.000 vaïn laø moät öùc

(100.000.000)

Ngaøy nay toâng Du-giaø (Yoga) duøng

100 vaïn laø moät öùc.

Toâng Hoa-Nghieâm duøng 1.000 vaïn

laø moät öùc.

Trí-Ñoä Luaän duøng 10 vaïn laø moät öùc.


6. Nam-moâ loâ keâ a ra ha ña naãm.

7. Nam-moâ toâ loâ ña ba na naãm.

8. Nam-moâ ta yeát rò ñaø giaø di naãm.

9. Nam-moâ loâ keâ tam mieäu giaø ña naãm.

10. Tam mieäu giaø ba ra ñeå ba ña na naãm.

11. Nam-moâ ñeà baø ly saét noûa.

12. Nam-moâ taát ñaø da tyø ñòa da ñaø ra ly

saét noûa.

13. Xaù ba noa yeát ra ha ta ha ta ra ma tha

naãm.

14. Nam-moâ baït ra ha ma ni.

15. Nam-moâ nhaân ñaø ra da.

16. Nam-moâ baø giaø baø ñeá.

17. Loâ ñaø ra da.

18. OÂ ma baùt ñeá.

19. Ta heâ daï da.


21. Na ra daõ noa da.

22. Baøn giaù ma-ha tam moä ñaø ra.

23. Nam-moâ taát yeát rò ña da.


25. Ma-ha ca ra da.

26. Ñòa rò baùt laït na giaø ra.

27. Tyø ñaø ra ba noa ca ra da.

28. A ñòa muïc ñeá.

29. Thi ma xaù na neâ baø taát neâ.

30. Ma ñaùt rò giaø noa.

31. Nam-moâ taát yeát rò ña da.


33. Ña tha giaø ña caâu ra da.

6. Con kính leã caùc vò Thaùnh A-La-Haùn

trong theá-gian.

7. Con kính leã caùc baäc Thaùnh Tu-Ñaø-

Hoaøn.

8. Con kính leã caùc baäc Thaùnh Tö-Ñaø-

Haøm.

9. Con kính leã caùc vò Thaùnh A-Na-Haøm.

10. Con kính leã caùc baäc Chaùnh-Trí,

Chaùnh-Haïnh, Chaùnh Trí-Tueä.

11. Con kính leã caùc vò Tieân Thieân.

12. Con kính leã caùc baäc thaønh-töïu naêng-

löïc Toång-trì Chôn-Ngoân.

13. Coâng-naêng haøng-phuïc caùc loaøi quyû

mò.

14. Con kính leã chuùng Phaïm-Thieân.

15. Con kính leã Trôøi Ñeá-Thích.

16. Con kính leã Ñaáng Theá-Toân.

17. Vò Trôøi ñaïi töï-taïi. (Ñaïi Töï-Taïi-Thieân)

18. Hoaøng-haäu cuûa vò Trôøi ñaïi töï-taïi.

19. Quyeán-thuoäc cuûa chö Thieân.

Nghóa caâu 16 – 19: Con kính leã Ñaáng

Theá-Toân, vò Trôøi ñaïi töï-taïi, Hoaøng-

haäu cuûa Ñaïi töï-taïi vaø quyeán-thuoäc

(Thieân-chuùng).

20. Kính leã Ñaáng Theá-Toân.

21. Chö-vò Kim-Cang löïc-só.

22. Naêm ñaïi thuû aán.

Nghóa 20 – 22: Con kính leã Ñaáng

Theá-Toân, chö vò Kim-Cang Löïc-Só,

Nguõ ñaïi aán (Naêm ñaïi thuû aán).

23. Con kính leã baäc Taïo-taùc.


25. Maãu-haäu Ma-gia.

26. Vaø caùc quyeán-thuoäc cuûa baø.

27. Baäc taùc chuû phaù vôõ nhöõng phieàn-

naõo.

28. Tham, saân, si.

29. Ñeå ñeán coõi an vui.

30. Treân cung Trôøi Ñao-Lôïi.

Nghóa caâu 24 – 30: Con kính leã Ñöùc

Theá-Toân, maãu-haäu Ma-gia vaø caùc

quyeán-thuoäc cuûa baø treân cung Trôøi

Ñao-Lôïi.

(Laø baäc taùc chuû phaù vôõ nhöõng phieàn-

naõo cuûa Tham Saân Si ñeå ñeán coõi

nöôùc an vui treân cung Trôøi Ñao-Lôïi.)

31. Con kính leã baäc Taïo-taùc.


33. Nguõ Boä Nhö-Lai. (Nguõ Trí Nhö-Lai)

Nguõ Boä: Phaät boä, Kim-Cang boä,

Baûo-Sanh boä, Lieân-Hoa boä, Yeát-Ma


34. Nam-moâ baùt ñaàu ma caâu ra da.

35. Nam-moâ baït xaø ra caâu ra da.

36. Nam-moâ ma ni caâu ra da.

37. Nam-moâ giaø xaø caâu ra da.


39. Ñeá rò traø du ra taây na.

40. Ba ra ha ra noa ra xaø da.

41. Ña tha giaø ña da.


43. Nam-moâ a di ña baø da.


45. A ra ha ñeá.

46. Tam mieäu tam boà-ñeà da.


48. A soâ beä da.


50. A ra ha ñeá.



53. Beä sa xaø da caâu loâ pheä truï rò da.

54. Baùt ra baø ra xaø da.


boä.


Theá-Toân vaø Nguõ Boä Nhö-Lai.

34. Con kính leã Lieân-Hoa boä.

(Töùc Ñöùc Phaät A-Di-Ñaø vaø Thaùnh-

chuùng ôû phöông Taây.)

35. Con kính leã Kim-Cang boä.

(Töùc Ñöùc Phaät A-Suùc vaø Thaùnh-

chuùng ôû phöông Ñoâng.)

36. Con kính leã Baûo-Sanh boä.

(Töùc Ñöùc Phaät Baûo-Sanh, coù Boà-taùt

Hö-Khoâng Taïng laøm baïn löõ vaø

Thaùnh-chuùng ôû phöông Nam.)

37. Con kính leã Yeát-Ma boä.

(Töùc Ñöùc Phaät Baát Khoâng Thaønh-

Töïu, coù Boà-taùt Ñòa-Taïng laøm baïn löõ

vaø Thaùnh-chuùng ôû phöông Baéc.)


39. Kieân-coá, duõng-maõnh.

Nghóa caâu 38 – 39: Kính leã Ñöùc Theá-

Toân, kieân-coá, duõng-maõnh.

40. Kích-Vöông.

41. Nhö-Lai.


Theá-Toân kieân-coá duõng-maõnh, Kích

Vöông Nhö-Lai.


43. Kính leã Ñöùc Phaät A-Di-Ñaø.

(Voâ-Löôïng-Quang Nhö-Lai)

44. ÖÙng-cuùng.

45. Voâ-thöôïng

46. Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.


48. Ñöùc A-Suùc-Beä.

(Töùc Ñöùc Phaät Baát Ñoäng ôû phöông

Ñoâng.)

49. ÖÙng-cuùng.

50. Voâ-thöôïng.



Theá-Toân Baát Ñoäng Nhö-Lai, ÖÙng-

cuùng, Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng

Chaùnh-giaùc.


53. Ñöùc Phaät Döôïc-Sö Löu-Ly (ôû

phöông Ñoâng).

54. Löu-Ly-Quang.

55. Nhö-Lai.


Theá-Toân Döôïc-Sö Löu-Ly Quang

Vöông Nhö-Lai.



57. Tam boå sö bí ña.

58. Taùt laân naïi ra laït xaø da.


60. A ra ha ñeá.



63. Xaù keâ daõ maãu na dueä.


65. A ra ha ñeá.



68. Laït ñaùt na keâ ñoâ ra xaø da.


70. A ra ha ñeá.


72. Ñeá bieàu nam-moâ taùt yeát rò ña.

73. EÁ ñaøm baø giaø baø ña.

74. Taùt ñaùt tha giaø ñoâ saét ni sam.

75. Taùt ñaùt ña baùt ñaùt lam.

76. Nam-moâ a baø ra thò ñam.

77. Baùt ra ñeá döông kyø ra.

78. Taùt ra baø boä ña yeát ra ha.

79. Ni yeát ra ha yeát ca ra ha ni.

80. Baït ra bí ñòa da saát ñaø neã.

81. A ca ra maät rò truï.

82. Baùt rò ñaùt ra da naõnh yeát rò.

83. Taùt ra baø baøn ñaø na muïc xoa ni.

84. Taùt ra baø ñoät saét tra.

85. Ñoät taát phaïp baùt na neã phaït ra ni.


57. Trang-Nghieâm Nhö-Lai.

58. Ñöùc Phaät Ta-La-Thoï-Vöông.

59. ÖÙng-cuùng.




Theá-Toân Trang-Nghieâm Ta-La-Thoï-

Vöông Nhö-Lai, ÖÙng-cuùng, Voâ-

thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.


63. Thích-Ca Maâu-Ni.

64. ÖÙng-cuùng.




Theá-Toân Thích-Ca Maâu-Ni, Nhö-Lai,

ÖÙng-cuùng, Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng

Chaùnh-giaùc.


68. Baûo-Traøng Vöông.

69. ÖÙng-cuùng.




Theá-Toân Baûo-Traøng Vöông Nhö-Lai,

ÖÙng-cuùng, Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng

Chaùnh-giaùc.

72. Kính leã Phaät-ñaûnh.

73. Coát nôi Ñöùc Theá-Toân.

74. Baïch Taûn Caùi.

75. Haøng quyeán-thuoäc cuûa caùc baäc Taïo-

taùc.

76. Con kính leã baäc Voâ Naêng Thaéng.

77. Naêng cöùu thoaùt.

78. Taát caû quyû döõ ñaõ sanh.

79. Trôû thaønh caùc vò thaàn hoä-phaùp.

Nghóa caâu 76 – 79: Kính leã baäc Voâ

Naêng Thaéng, naêng cöùu thoaùt, caùc vò

quyû thaàn hoä-phaùp.

80. Caùc nöõ-thaàn hoä-phaùp.

81. Duøng caùc baøi Minh-chuù coù naêng-löïc.

82. Ñeå ñoaïn tröø nhöõng naïn cheát yeåu cho

chuùng-sanh.

83. Taát caû phieàn-naõo, kieát-söû ñöôïc giaûi-

thoaùt.

84. Tieâu-tröø taát caû.

85. Vieäc aùc.

Nghóa caâu 84 – 85: Tieâu tröø taát caû

vieäc aùc. (Naêng tòch nhöùt-thieát aùc-

töôïng.)


86. Giaû ñoâ ra thaát ñeá naãm.

87. Yeát ra ha ta ha taùt ra nhaõ xaø.

88. Tyø ña baêng ta na yeát rò.

89. A saét tra baêng xaù ñeá naãm.

90. Na xoa saùt ñaùt ra nhaõ xaø.

91. Ba ra taùt ñaø na yeát rò.

92. A saét tra naãm.

93. Ma-ha yeát ra ha nhaõ xaø.

94. Tyø ña baêng taùt na yeát rò.

95. Taùt baø xaù ñoâ loâ neã baø ra nhaõ xaø.

96. Hoâ lam ñoät taát phaïp nan giaù na xaù ni.

97. Bí sa xaù taát ñaùt ra.

98. A kieát ni oâ ñaø ca ra nhaõ xaø.

99. A baùt ra thò ña caâu ra.

100. Ma-ha baùt ra chieán trì.

101. Ma-ha ñieäp ña.

102. Ma-ha ñeá xaø.

103. Ma-ha thueá ña xaø baø ra.

104. Ma-ha baït ra baøn ñaø ra baø taát neã.

105. A rò da ña ra.

106. Tyø rò caâu tri.

107. Theä baø tyø xaø da.

108. Baït xaø ra ma leã ñeå.

109. Tyø xaù loâ ña.

110. Boät ñaèng voõng ca.

111. Baït xaø ra cheá haùt na a giaù.

86. Thaäm naêng toài phuïc.

87. Baùt vaïn töù thieân.

88. Phieàn-naõo.

Nghóa caâu 86 – 88: Thaäm naêng toài

phuïc baùt vaïn töù thieân phieàn-naõo.

(Hay ñaåy luøi, haøng-phuïc 84000

phieàn-naõo.)

89. 28 vò tinh-tuù.

90. Nöõ thaàn.

91. Hoan-hyû. (Thieän tinh-tuù)

92. Coù naêng-löïc.

93. Tieâu-tröø taát caû.

94. 8 loaïi phieàn-naõo lôùn (8 aùc-quyû lôùn).

Nghóa caâu 92 – 94: Coù naêng-löïc

tieâu-tröø taát caû 8 loaïi phieàn-naõo cuûa

quyû döõ lôùn.

Nghóa caâu 84 – 94: Kính leã caùc vò coù

naêng-löïc tieâu-tröø caùc aùc-töôïng (vieäc

döõ), 84000 phieàn-naõo, 28 vò Tinh-tuù

hoan-hyû (Thieän-tinh-tuù) coù naêng-löïc

tieâu-tröø 8 loaïi phieàn-naõo lôùn (8 aùc-

quyû lôùn).

95. Taát caû keû thuø vaø quyeán-thuoäc.

96. Tieâu-tröø taát caû caùc aùc-moäng vaø caùc

taø-thaàn.

97. Vöôït thoaùt caùc naïn ñao binh.

98. Naïn nöôùc, löûa, löûa chaùy.

Nghóa caâu 97 – 98: Vöôït thoaùt caùc

naïn ñao binh, löûa chaùy (hoûa-tai) ,

nöôùc luõ (thuûy-tai).

99. Ngöôøi chieán-thaéng khoâng ai bì kòp.

100. Baïo aùc lôùn (Ñaïi-löïc saân-noä).

101. Ñaïi Uy-quang.

102. Ñaïi Uy-dieäu.

103. Vò Trôøi Ñaïi Töï-taïi. (Ñaïi Töï-Taïi-

Thieân)

104. Ñaïi-löïc Kieát-Töôøng Baïch Y Maãu.

(Ñöùc baïch y Quan-AÂm coù naêng-löïc

lôùn.)

105. Thaùnh cöùu-ñoä toân.

106. Phaån-noä Maãu.

107. Laøm run sôï.

108. Kim-Cang. Naém giöõ, sai khieán.

109. Danh tieáng. (Danh xöng)

Nghóa caâu 107 – 109: Vò thaàn Kim-

Cang danh tieáng hay chieán-thaéng

aùc-ma laøm noù run sôï maø haøng-phuïc.

110. Lieân-Hoa anh töôùng. (Hoa sen toát

ñeïp)

111. Kim-Cang Thieät. (Caùi löôõi Kim-Cang)

Nghóa caâu 110 – 111: Vò thaàn Kim-


112. Ma ra cheá baø baùt ra chaát ña.

113. Baït xaø ra thieän trì.

114. Tyø xaù ra giaù.

115. Phieán ña xaù beä ñeà baø boå thò ña.

116. Toâ ma loâ ba.

117. Ma-ha thueá ña.

118. A rò da ña ra.

119. Ma-ha baø ra a baùt ra.

120. Baït xaø ra thöông yeát ra cheá baø.

121. Baït xaø ra caâu ma rò.

122. Caâu lam ñaø rò.

123. Baït xaø ra haùt taùt ña giaù.

124. Tyø ñòa da kieàn giaù na ma rò ca.

125. Khuaát toâ maãu baø yeát ra ñaù na.

126. Beä loâ giaù na caâu rò da.

127. Daï ra thoá saét ni sam.

128. Tyø chieát lam baø ma ni giaù.

129. Baït xaø ra ca na ca ba ra baø.

130. Loâ xaø na baït xaø ra ñoán træ giaù.

131. Thueá ña giaù ca ma ra.

132. Saùt xa thi ba ra baø.

133. EÁ ñeá di ñeá.

134. Maãu ñaø ra yeát noa.

135. Ta beä ra saùm.

136. Quaät phaïm ñoâ.

137. AÁn thoá na maï maï toûa.

Cang coù töôùng ñeïp nhö hoa sen.

112. Vò thaàn Kim-Cang coù naêng-löïc ñoaïn

tröø ma-nghieäp.

113. Vò thaàn Kim-Cang caàm caây gaäy.

(Kim-Cang trì xöû)

114. Roäng lôùn.

115. Nhu-thuaän Thieân-chuùng cung-

döôõng.

116. Hình daùng ñeïp. (Thieän maïo)

117. Ñaïi baïch thieân.

118. AÙnh maét trí-tueä cuûa baäc Thaùnh.

119. Naêng-löïc lôùn khoâng ai saùnh baèng.

120. Vò thaàn Kim-Cang lieân toûa vaø quyeán-

thuoäc.

121. Kim-Cang ñoàng nöõ.

122. Thieän trì nöõ.

123. Vaø thaàn Kim-Cang Thuû. (thuû: baøn

tay)

124. Traøng hoa saùng choùi nhö vaøng roøng.

125. Baûo hoa vöông.

126. Phaùp-thaân Tyø-Loâ-Giaù-Na Phaät.

127. Caùc Ñöùc Nhö-Lai choùi saùng thanh-

tònh.

128. Nam thaàn haù mieäng.

(AÙc-thaàn naøy luoân luoân haù mieäng

chôø aên thòt chuùng-sanh.)

Nghóa caâu 125 – 128: Hoàng lam baûo

toái-thöôïng phoå-chieáu coå xöng La-saùt

Thaàn-nöõ.

129. Vò thaàn Kim-Cang coù aùnh saùng

vaøng. (Kim-Cang uy-theá quang.)

130. Dieän muïc thaàn Kim-Cang.

(Lieân-Hoa muïc Kim-Cang nhaõn.)

(Dieän: caùi maët. Muïc: con maét.)

131. Ñoâi maét nhö hoa sen traéng.

(Baïch Lieân-Hoa nhaõn)

132. AÙnh traêng. (Nguyeät quang)

133. Thaät vaäy.

134. Caùc thuû aán.

135. Taát caû söï hoä-trì.

136. Ngöôøi baïn thuû hoä, che chôû.

137. Cuûa toâi.

Nghóa caâu 133 – 137: Thaät vaäy, caùc

thuû aán, taát caû ñeàu laø söï hoä-trì,

chöùng-tri (chöùng-giaùm) vaø che chôû

cho toâi.

Thaät ra töø “AÁn thoá na” laø lôøi chaøo

traân-troïng cuûa daân AÁn-Ñoä thôøi xöa

sau moät cuoäc hoäi-kieán.


ÑEÄ NHÒ

138. OÂ hoàng.

139. Rò saét yeát noa.

140. Baùt laëc xaù taát ña.


142. Hoå hoàng.

143. Ñoâ loâ ung.

144. Chieâm baø na.

145. Hoå hoàng.


147. Taát ñam baø na.

148. Hoå hoàng.


150. Ba ra saét ñòa da tam baùt xoa noa yeát

ra.

151. Hoå hoàng.


153. Taùt baø döôïc xoa haùt ra saùt ta.

154. Yeát ra ha nhaõ xaø.

155. Tyø ñaèng baêng taùt na yeát ra.

156. Hoå hoàng.


158. Giaû ñoâ ra thi ñeå naãm.

159. Yeát ra ha ta ha taùt ra naãm.

160. Tyø ñaèng baêng taùt na ra.

161. Hoå hoàng.


163. Ra xoa.

ÑEÄ NHÒ HOÄI

138. Nhieáp-phuïc.

139. Moät nhoùm chö Tieân.

Nghóa caâu 138 – 139: Nhieáp-phuïc

chö Tieân.

140. Ñieàm laønh, ñieàu toát ñeïp. (Thieän

töôùng)

141. Nhö-Lai ñaûnh coát. (Nhö-Lai nhuïc-keá)


143. AÂm-tieát phaùt ra trong khi thöïc-haønh

phaùp quaùn “HUØM”.

144. - Moät loaøi quyû döõ bò Trôøi Ñeá-Thích

haøng-phuïc, tieâu-dieät.

- Cöôùp laáy. (Löôïc thuû)




147. Söï traán aùp, haøng-phuïc. (Traán hoä)




150. Baøi Minh-chuù coù chuûng-töï BHRUØM

HUØM coù naêng-löïc thuø-thaéng giuùp

chuùng-sanh haøng-phuïc ma chöôùng.




153. Daï-xoa (Döôïc-xoa), La-saùt.

154. Loaøi aùc-quyû.

155. Söï taøn luïi, phaù-hoaïi. Vaät chieáu saùng.

Vò nam thaàn.

Nghóa caâu 151 – 155: Chuûng-töï

HUØM coù naêng-löïc phaù tröø taát caû caùc

loaïi quyû döõ: Daï-xoa, La-saùt vaø caùc

aùc thaàn.




158. Coù naêng-löïc phaù-tröø.

159. 84000 quyû döõ.

Nghóa caâu 158 – 159: Coù naêng-löïc

phaù-tröø taùm vaïn boán ngaøn aùc quyû.

(84000 aùc quyû)

160. Söï huûy-dieät. Vaät chieáu saùng. Caùi

voøng coå tay (BT: Vò thaàn vaïn-naêng

hieän-dieän khaép nôi).




163. La-saùt.


164. Baø giaø phaïm.


166. Ba ra ñieåm xaø kieát rò.

167. Ma-ha ta ha taùt ra.

168. Boät thoï ta ha taùt ra thaát rò sa.

169. Caâu tri ta ha taùt neâ ñeá leä.

170. A teä ñeà thò baø rò ña.

171. Tra tra anh ca.

172. Ma-ha baït xaø loâ ñaø ra.

173. Ñeá rò boà baø na.

174. Maïn traø la.

175. OÂ hoàng.

176. Ta taát ñeá baïc baø ñoâ.

177. Maï maï.


164. Theá-Toân.

165. Nhö-Lai ñaûnh coát.

166. Naêng cöùu thoaùt. Naêng ñieàu-phuïc.

167. Soá nhieàu.

168. Ñaàu lôùn.

Nghóa caâu 167 – 168: 1000 caùnh tay

lôùn. 1000 caùi ñaàu lôùn.

169. 100 tyû con maét.

(ÖÙc baùch thieân: 1.000.000 x 100 x

1.000 = 100.000.000.000)

170. Ngoïn löûa tham-lam.

171. Nhöõng söï sôï haõi.

Nghóa caâu 170 – 171: Caùc hình-

töôùng tham giaän ñaùng sôï nhö nhöõng

ngoïn löûa döõ.

Nghóa caâu 164 – 171: Caùc Ñöùc Theá-

Toân, töôùng toát nhuïc-keá cuûa caùc Ñöùc

Nhö-Lai coù naêng-löïc lôùn haøng-phuïc

taát caû caùc aùc-töôùng 1.000 tay, 1.000

ñaàu phaùt-xuaát töø loøng tham giaän

bieåu-hieän trong aùnh maét (100 tyû con

maét).

172. Thaàn Kim-Cang caàm caùi chaày lôùn.

173. Chuùng-sanh ôû Tam-giôùi (Duïc-giôùi,

Saéc-giôùi, Voâ-saéc-giôùi) coù nhieàu

phieàn-naõo nhö röøng raäm, cho neân

goïi laø Tam-höõu. (Quaûng Tam-höõu)

Phaûn-nghóa cuûa “Quaûng Tam-höõu”

laø “Nieát-Baøn” (Ra khoûi röøng meâ).

174. Nhöõng ñoà hình trong Ñaøn-traøng cuûa

Maät-toâng.


176. Tình-traïng an vui.

177. Cuûa toâi.

178. (Loøng thaønh kính)

Nghóa caâu 175 – 178: Xin nguyeän

chuùng con vaø taát caû chuùng-sanh ñeàu

ñöôïc an vui toát ñeïp.

(Nguyeän ngaõ ñaúng caäp nhöùt-thieát

(chuùng-sanh) giai hoaïch kieát-töôøng).

ÑEÄ TAM

179. Ra xaø baø daï.

180. Chuû ra baø daï.

181. A kyø ni baø daï.

182. OÂ ñaø ca baø daï.

183. Tyø sa baø daï.

184. Xaù taùt ña ra baø daï.

185. Baø ra chöôùc yeát ra baø daï.

ÑEÄ TAM HOÄI

179. Naïn vua. (Hoaïn-naïn do pheùp vua, leä

laøng, luaät-phaùp ... .)

180. Naïn troäm cöôùp.

181. Naïn löûa. (Hoûa-tai)

182. Naïn nöôùc. (Thuûy-naïn)

183. Naïn thuoác ñoäc. (Ñoäc-döôïc)

184. Naïn kieám, göôm, ñao.

185. Naïn chieán-tranh.


186. Ñoät saéc xoa baø daï.

187. A xaù neã baø daï.

188. A ca ra maät rò truï baø daï.

189. Ñaø ra ni boä di kieám ba giaø ba ñaø baø

daï.

190. OÂ ra ca baø ña baø daï.

191. Laït xaø ñaøng traø baø daï.

192. Na giaø baø daï.

193. Tyø ñieàu ñaùt baø daï.

194. Toâ ba ra noa baø daï.

195. Döôïc xoa yeát ra ha.

196. Ra xoa tö yeát ra ha.

197. Taát rò ña yeát ra ha.

198. Tyø xaù giaù yeát ra ha.

199. Boä ña yeát ra ha.

200. Cöu baøn traø yeát ra ha.

201. Boå ñôn na yeát ra ha.

202. Ca tra boå ñôn na yeát ra ha.

203. Taát kieàn ñoä yeát ra ha.

204. A baù taát ma ra yeát ra ha.

205. OÂ ñaøn ma ñaø yeát ra ha.

206. Xa daï yeát ra ha.

207. Heâ rò baø ñeá yeát ra ha.

208. Xaõ ña ha rò naãm.

209. Yeát baø ha rò naãm.

210. Loâ ñòa ra ha rò naãm.

211. Mang ta ha rò naãm.

212. Meâ ñaø ha rò naãm.

213. Ma xaø ha rò naãm.

214. Xaø ña ha rò nöõ.

215. Thò tyû ña ha rò naãm.

216. Tyø ña ha rò naãm.

217. Baø ña ha rò naãm.

218. A du giaù ha rò nöõ.

219. Chaát ña ha rò nöõ.

186. Naïn ñoùi keùm.

187. Naïn saám seùt.

188. Naïn cheát yeåu, baát-ñaéc kyø-töû.

189. Naïn ñoäng ñaát do loaøi quyû thaàn duøng

chuù-thuaät gaây ra.

190. Naïn sao baêng.

191. Naïn hình-phaït cuûa vua chuùa baèng

caùch tra-taán ñaùnh ñaäp. (Vöông hình

naïn)

192. Naïn roàng (gaây haïn haùn, ngaäp luït).

193. Naïn seùt ñaùnh.

194. Naïn loaøi chim caùnh vaøng.

(Kim sí ñieåu: loaøi chim aên roàng)

195. Loaøi aùc quyû Daï-xoa.

196. Loaøi aùc quyû La-saùt.

197. Loaøi aùc quyû ñoùi khaùt.

198. Loaøi aùc quyû huùt tinh-khí.

199. Taát caû quyû döõ ñaõ sanh.

(Hoùa sanh quyû tuùy)

200. Loaøi aùc quyû Cöu-baøn-traø gaây beänh.

201. Loaøi aùc quyû thaân hình hoâi thoái.

202. Loaøi aùc quyû thaân-theå cöïc kyø hoâi thoái

ôû goø maû.

203. Loaøi aùc quyû gieát haïi treû nít.

(Thieân-thaàn quyû tuùy)

204. Loaøi aùc quyû ñaàu deâ.

(Döông ñaàu quyû tuùy)

205. Loaøi quyû huùt tinh-khí.

(Ñieân-cuoàng quyû tuùy)

206. Loaøi quyû hôùp boùng ngöôøi.

(Loâ hình quyû: Loaøi quyû hình caùi loø)

207. Vì sao thöù 26 (trong 28 vì sao) gaây

tai aùc cho treû nít. (Naõo nhi quyû)

208. Loaøi aùc quyû aên ñoà dô khi saûn-phuï

sanh con.

209. Loaøi aùc quyû aên baøo-thai.

(Thöïc baøo-thai giaû)

210. Loaøi aùc quyû uoáng maùu.

211. Loaøi quyû aên thòt sinh-vaät.

212. Loaøi quyû raén.

(Raén ñaõ thaønh tinh quaùi)

213. Loaøi quyû aên tuûy xöông.

214. Laø nöõ taùnh.

215. Loaøi aùc quyû gieát haïi thaân maïng (Töû

thaàn). (Thöïc thoï meänh giaû)

216. Loaøi quyû duøng taø chuù ñeå haïi ngöôøi.

217. Loaøi quyû hít muøi thôm.

(Thöïc töùc xuaát giaû)

218. Loaøi quyû aên trong boùng toái.

(Thöïc aùm giaû)

219. Loaøi quyû aên traùi tim.


220. Ñeá sam taùt beä sam.

221. Taùt baø yeát ra ha naãm.

222. Tyø ñaø daï xaø saân ñaø daï di.

223. Keâ ra daï di.

224. Ba rò baït ra giaû ca haát rò ñôûm.



227. Traø dieãn ni haát rò ñôûm.



230. Ma ha baùt du baùt ñaùt daï.

231. Loâ ñaø ra haát rò ñôûm.



234. Na ra daï noa haát rò ñôûm.



237. Ñaùt ñoûa giaø loâ traø taây haát rò ñôûm.



240. Ma ha ca ra ma ñaùt rò giaø noa haát rò

ñôûm.

(Thöïc taâm nhaân giaû)

220. Nhö vaäy taát caû quyû döõ.

221. Taát caû quyû mò.

222. Nay con xin caét ñöùt, ñoaïn tröø nhöõng

loaøi quyû mò aáy.

223. Nay con xin ngaên caám, ngaên chaën

nhöõng chuù-thuaät cuûa caùc loaøi quyû mò

aáy.

(Caâu 220 – 223: Con xin nguyeän

tieâu-tröø caám ñoaùn taát caû loaøi quyû mò

laø keû taïo ra caùc chuù-ngöõ.)

224. Moät phaùi ngoaïi-ñaïo chuû-tröông coù

moät vò thaàn linh sanh ra vaïn vaät.

225. Ñoaïn tröø caùc chuù-ngöõ.

226. Xin ngaên caám.

(Caâu 224 – 226: Con xin nguyeän tieâu

tröø, caám ñoaùn thaàn taïo-hoùa, keû ñaõ

taïo ra caùc chuù-ngöõ.)

227. Loaøi nöõ quyû ôû döôùi nöôùc (Haø baù).

228. (Minh chuù)

229. (Xin nguyeän tieâu-tröø)

Nghóa caâu 227 – 229: Con xin

nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn caùc loaøi

nöõ quyû ôû döôùi nöôùc, keû ñaõ taïo ra caùc

chuù-ngöõ.

230. Ngöôøi laøm chuû caùc thuù vaät.

(YÙ noùi: Keû sanh ra vaïn-vaät).

231. Vò Trôøi Töï-taïi (Töï-Taïi-Thieân). Taïo-

taùc, laøm ra.

232. (Xin caét ñöùt)



nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn Trôøi Ñaïi

Töï-taïi, keû ñaõ taïo ra caùc chuù-ngöõ.

234. Kieân-coá löïc-só. Taïo-taùc, laøm ra.

235. (Ñoaïn-tröø caùc chuù-ngöõ)



nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn haøng

Kieân-coá löïc-só, keû ñaõ taïo ra caùc chuù-

ngöõ.

237. Thaät vaäy. Vua caùc loaøi chim (Ñieåu

vöông). Ñaõ taïo-taùc.

238. (Ñoaïn-tröø caùc chuù-ngöõ)



nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn loaøi chim

caùnh vaøng, keû ñaõ taïo ra caùc chuù-

ngöõ.

240. Loaøi nöõ quyû maët ñen.

(Ñaïi haéc maãu chuùng)




243. Ca ba rò ca haát rò ñôûm.



246. Xaø da yeát ra ma ñoä yeát ra.

247. Taùt baø ra tha ta ñaït na haát rò ñôûm.



250. Giaû ñoát ra baø kyø neã haát rò ñôûm.



253. Tyø rò döông haát rò tri.

254. Nan ñaø keâ sa ra giaø noa baùt ñeá.

255. Saùch heâ daï haát rò ñôûm.



258. Na yeát na xaù ra baø noa haát rò ñôûm.



241. (Xin ñoaïn-tröø caùc chuù-ngöõ)



nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn loaøi nöõ

quyû maët ñen, keû ñaõ taïo ra caùc chuù-

ngöõ.

243. Thaàn hoä-veä ñeo ñaàu laâu cuûa thaàn

Siva. (Ñoäc laâu ngoaïi-ñaïo)

244. (Minh chuù)

245. (Xin ngaên caám)


nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn haïng

ngoaïi-ñaïo ñeo ñaàu ngöôøi, keû ñaõ taïo

ra caùc chuù-ngöõ.

246. Keû öa thích chieán-thaéng.

247. Taát caû keû taïo-taùc thaønh-töïu.




nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn taát caû

thaàn linh öa thích chieán-thaéng,

thaønh-töïu (caùc pheùp laï), laø keû ñaõ taïo

ra caùc chuù-ngöõ.

250. Boán nöõ thaàn. (Töù tyû muoäi thaàn nöõ)



Nghóa 250 – 252: Con xin nguyeän

tieâu-tröø, caám ñoaùn boán nöõ thaàn, keû

ñaõ taïo ra caùc chuù-ngöõ.

253. - Con chaùu thaàn Siva. (AÙc-thaàn)

- Loaøi quyû chieán-ñaáu ôû coõi Trôøi Hyû

Töï-Taïi vaø coõi Trôøi Hoan-hyû.

254. Hoan-hyû Thieân coù loaïi aùc thaàn laøm

meâ-hoaëc, phaù-hoaïi ngöôøi tu-haønh.

Noùi ñuû laø Ñaïi Thaùnh Hoan-hyû Töï-taïi

Thieân.

255. Vaø quyeán-thuoäc. Ñaõ taïo-taùc.




nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn caùc aùc

thaàn ôû coõi Trôøi Hoan-hyû Töï-taïi, keû

ñaõ taïo ra caùc chuù-ngöõ.

258. Tu só loõa-theå (khoûa-thaân, traàn

truoàng). Ñaõ taïo-taùc.




nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn caùc ñaïo-

só loõa-theå ngoaïi-ñaïo, keû ñaõ taïo ra

caùc chuù-ngöõ.


261. A ra ha haát rò ñôûm.

Tyø ñaø daï xaø saân ñaø daï di.


263. Tyø ñaø ra giaø haát rò ñôûm.



Baït xaø ra ba neã.

266. Caâu heâ daï caâu heâ daï.

267. Ca ñòa baùt ñeá haát rò ñôûm.



270. Ra xoa voõng.




Nghóa: Nhöõng taø sö ngoaïi-ñaïo töï

xöng ñaõ chöùng A-La-Haùn taïo ra

nhöõng chuù-ngöõ ñeå meâ-hoaëc ngöôøi

khaùc.



nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn nhöõng keû

giaû danh A-La-Haùn, ngöôøi ñaõ taïo ra

caùc chuù-ngöõ.

263. Loaøi quyû nhaäp xaùc.

(Khôûi thi quyû: Moät loaïi quyû coù khaû-

naêng xaâm chieám (nhaäp xaùc) vaø döïng

ñöùng xaùc cheát daäy nhö ngöôøi soáng

ñeå sai söû laøm vieäc haïi ngöôøi.)




nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn caùc loaøi

quyû döïng thaây cheát (Khôûi thi quyû),

keû ñaõ taïo ra caùc chuù-ngöõ.

Caâu naøy ngaàm chæ nhöõng keû giaû

maïo töï xöng Kim-Cang thuû, taïo ra

caùc chuù-ngöõ laøm meâ-hoaëc ngöôøi

khaùc; vì ñaây laø Thieän-thaàn Kim-Cang

thuû, hoä-trì ngöôøi tu-haønh; chæ tieâu-tröø

caùc loaøi aùc quyû thaàn maø thoâi.

266. - Ñöôïc giöõ bí-maät, ñöôïc phuû kín.

- Thaàn hoä-veä cuûa thaàn Vishnu.

267. Ngöôøi chuû. Ñaõ taïo-taùc.




nguyeän tieâu-tröø, caám ñoaùn thaàn Kim-

Cang Thuû giaû maïo, keû ñaõ taïo ra caùc

chuù-ngöõ.

270. Söï hoä-trì.

271. Theá-Toân.

272. (Loøng thaønh kính)

(Töø caâu 270 – 272: Con xin söï hoä-trì

cuûa Theá-Toân, laø loøng thaønh kính cuûa

con.)

ÑEÄ TÖÙ


274. Taùt ñaùt ña baùt ñaùt ra.

275. Nam-moâ tuùy ñoâ ñeá.

ÑEÄ TÖÙ HOÄI

273. Theá-Toân.


275. Kính leã. Xöng-taùn, chuùc tuïng.

Nghóa caâu 273 – 275: Theá-Toân Baïch

Taûn Caùi! Con xin kính leã xöng-taùn

Ngaøi.


276. A taát ña na ra laït ca.

277. Ba ra baø taát phoå tra.

278. Tyø ca taùt ñaùt ña baùt ñeá rò.

279. Thaäp Phaät ra thaäp Phaät ra.

280. Ñaø ra ñaø ra.

281. Taàn ñaø ra taàn ñaø ra saân ñaø saân ñaø.

282. Hoå hoàng.

283. Hoå hoàng.

284. Phaán tra phaán tra phaán tra phaán tra

phaán tra.

285. Ta ha.

286. Heâ heâ phaán.

287. A maâu ca da phaán.

288. A ba ra ñeà ha ña phaán.

289. Baø ra ba ra ñaø phaán.

290. A toá ra tyø ñaø ra ba ca phaán.

291. Taùt baø ñeà beä teä phaán.

292. Taùt baø na giaø teä phaán.

293. Taùt baø döôïc xoa teä phaán.

294. Taùt baø kieàn thaùt baø teä phaán.

295. Taùt baø boå ñôn na teä phaán.

296. Ca tra boå ñôn na teä phaán.

297. Taùt baø ñoät lang chæ ñeá teä phaán.

276. Baïch quang.

277. AÙnh saùng röïc rôõ.

(Quang dieãm hieån hieän toái-thaéng)

Nghóa caâu 273 – 277: Con kính leã,

xöng-taùn Ñöùc Theá-Toân Baïch Taûn

Caùi, laø Ñaáng coù naêng-löïc chieáu aùnh

saùng röïc rôõ ñeán nhöõng nôi toái taêm

(naêng-löïc chuyeån-hoùa voâ-minh taø

aùc).


279. Löûa böøng chaùy. Phoùng quang.

280. Söï phaù-huûy.

281. Lôøi hoâ trieäu.

Nghóa caâu 279 – 281 laø tieáng hoâ ra

leänh: Ñoát chaùy! Ñoát chaùy! Phaù-huûy!

Phaù-huûy! Chaët ñöùt! Chaët ñöùt! Roài

môùi ñeán aâm-tieát bieåu-thò uy-löïc

nhieáp-phuïc “Hoå Hoàng” (Caâu 282).

Lôøi hoâ trieäu nhieáp-phuïc chuyeån-hoùa.



284. Neùm, quaêng. Xuyeân (ñaâm thuûng).

285. Svaha: Lôøi chaøo, lôøi caàu chuùc thaønh-

töïu. Töø naøy ñöôïc phieân-aâm laø: Taùt-

baø-ha, Taù-ha, Toùa-ha, Xoùa-ha;

thöôøng ñöùng ôû cuoái caâu.

Nghóa caâu 276 – 285: Ñöùc Baïch Taûn

Caùi duøng uy-quang chieáu saùng löûa

Töø-bi (Töø-quang, haøo-quang) thaønh-

töïu vieäc phaù-huûy, tieâu-tröø caùc taø ma

(theá-löïc voâ-minh).

286. Naøy! Haõy haøng-phuïc caùc loaøi:

287. Haøng-phuïc Baát-Khoâng Thieân-söù.

(Thieân-söù cuûa Baát-Khoâng Thaønh-

Töïu Nhö-Lai, nhöõng taø-thaàn maïo-

danh Thieân-söù.)

288. Haøng-phuïc khoâng chöôùng ngaïi.

289. Nguyeän cuøng haøng-phuïc.

290. Haøng-phuïc taát caû A-tu-la.

(A-tu-la: Moät loaïi chuùng-sanh coù

nghieäp saân-haän nhieàu.)

291. Haøng-phuïc taát caû chö Thieân.

292. Haøng-phuïc taát caû loaøi roàng.

293. Haøng-phuïc taát caû loaøi quyû Daï-xoa.

294. Haøng-phuïc taát caû loaøi nhaïc thaàn.

295. Haøng-phuïc taát caû loaøi quyû hoâi thoái

gaây beänh-taät.

296. Haøng-phuïc taát caû loaøi quyû cöïc kyø hoâi

thoái gaây beänh-taät.

297. Haøng-phuïc taát caû loaøi quyû gaây beänh-


298. Taùt baø ñoät saùp tyû leâ haát saét ñeá teä

phaán.

299. Taùt baø thaäp baø leâ teä phaán.

300. Taùt baø a baù taát ma leâ teä phaán.

301. Taùt baø xaù ra baø noa teä phaán.

302. Taùt baø ñòa ñeá keâ teä phaán.

303. Taùt baø ñaùt ma ñaø keá teä phaán.

304. Taùt baø tyø ñaø da ra theä giaù leâ teä phaán.

305. Xaø daï yeát ra ma ñoä yeát ra.

306. Taùt baø ra tha ta ñaø keâ teä phaán.

307. Tyø ñòa daï giaù leâ teä phaán.

308. Giaû ñoâ ra phöôïc kyø neã teä phaán.

309. Baït xaø ra caâu ma rò.

310. Tyø ñaø daï ra theä teä phaán.

311. Ma-ha ba ra ñinh döông xoa kyø rò teä

phaán.

312. Baït xaø ra thöông yeát ra daï.

313. Ba ra tröôïng kyø ra xaø da phaán.

314. Ma-ha ca ra daï.

315. Ma-ha maït ñaùt rò ca noa.

316. Nam-moâ ta yeát rò ña daï phaán.

317. Bí saét noa tyø dueä phaán.

318. Boät ra ha maâu ni dueä phaán.

319. A kyø ni dueä phaán.

320. Ma-ha yeát rò dueä phaán.

321. Yeát ra ñaøn trì dueä phaán.

322. Mieät ñaùt rò dueä phaán.

323. Lao ñaùt rò dueä phaán.

taät, nguy haïi luùc saûn-phuï sanh.

298. Haøng-phuïc taát caû loaøi quyû gaây ra

naïn ñoùi keùm.

299. Haøng-phuïc taát caû loaøi quyû gaây nhieät-

beänh.

300. Haøng-phuïc taát caû loaøi quyû gaây ra

caùc beänh phong.

301. Haøng-phuïc taát caû nhöõng ngöôøi trì

chuù-thuaät taø-thaàn.

302. Haøng-phuïc ngoaïi-ñaïo taø-kieán.

303. Haøng-phuïc taát caû keû xaáu aùc.

304. Haøng-phuïc taát caû keû trì taø-chuù.

305. Haøng-phuïc keû chieán-thaéng, ngöôøi

chuû doøng hoï Cam-giaù (Gotama).

306. Haøng-phuïc taát caû nhöõng söï thaønh-

töïu khaùc.

307. Xin ñoaïn-tröø caùc chuù-thuaät.

Nghóa caâu 305 – 307: Haøng-phuïc keû

chieán-thaéng, keû taïo ra chaát maät ngoït

vaø taát caû nhöõng keû thoâng-thaùi (Baùc-

só) ñaõ thaønh-töïu caùc pheùp chuù-thuaät.

308. Haøng-phuïc boán chò em nöõ thaàn.

309. Haøng-phuïc nhöõng Kim-Cang ñoàng-

nöõ.

310. Minh-chuù. Vua.

Nghóa caâu 309 – 310: Haøng-phuïc

Kim-Cang ñoàng-nöõ Minh-vöông.

(Minh-vöông: vua cuûa Minh-chuù.)

311. Haøng-phuïc nhöõng chuù-ngöõ cuûa keû

ñaïi ñieàu-phuïc.

312. Kim-Cang Toûa.

313. Naêng cöùu thoaùt. Lôøi noùi. Vua. Nhöõng

leänh vua.


Kim-Cang Toûa vaø nhöõng leänh vua.

314. Maøu ñen lôùn.

315. Lôùn. Meï. Moät nhoùm. Vaø quyû-thaàn

ñaúng.

Nghóa caâu 314 – 315: Nhöõng loaøi

quyû-thaàn maët ñen vaø caùc quyû-thaàn

ñaúng. (Ñaïi haéc maãu chuùng)

316. Haøng-phuïc keû haønh leã (caùc quyû

thaàn).

317. Haøng-phuïc Coân-Löu Thieân-nöõ.

318. Haøng-phuïc vôï cuûa Phaïm-Thieân.

319. Haøng-phuïc vôï cuûa thaàn löûa.

320. Haøng-phuïc vôï cuûa Töû-thaàn.

321. Haøng-phuïc vôï cuûa chö thaàn.

322. Haøng-phuïc vôï cuûa thaàn haøi-nhi.

323. Haøng-phuïc vôï cuûa thaàn phaån-noä

(giaän döõ).


324. Giaù vaên traø dueä phaán.

325. Yeát la ra ñaùt rò dueä phaán.

326. Ca baùt rò dueä phaán.

327. A ñòa muïc chaát ña ca thi ma xaù na.

328. Baø tö neã dueä phaán.

329. Dieãn kieát chaát.

330. Taùt ñoûa baø toûa.

331. Maï maï aán thoá na maï maï toûa.

324. Haøng-phuïc nöõ thaàn giöõ thaønh-trì.

325. Haøng-phuïc vôï cuûa haéc daï thaàn.

326. Haøng-phuïc nöõ thaàn ñoäc-laâu.

(Thaàn mang soï ngöôøi). (Ñoäc-laâu

ngoaïi-ñaïo)

327. Caùc nöõ-thaàn ôû Trôøi Ñao-Lôïi.

328. Haøng-phuïc


caùc nöõ thaàn ôû coõi Trôøi Ñaïo-Lôïi.

329. Noái keát. Leã kính.

330. Taâm chuùng-sanh (Loaøi höõu-tình).

331. Loøng thaønh kính.

Nghóa caâu 329 – 331: Sau khi ñaõ

haøng-phuïc taø-taâm cuûa chuùng quyû

thaàn xong, con xin nguyeän noái keát

taâm chuùng-sanh vôùi Chôn-Taâm cuûa

con ñeå cuøng thaønh Phaät-ñaïo. (Phaùt

Boà-Ñeà Taâm ñoä-sanh)

ÑEÄ NGUÕ

332. Ñoät saét tra chaát ña.

333. A maït ñaùt rò chaát ña.

334. OÂ xaø ha ra.

335. Giaø baø ha ra.

336. Loâ ñòa ra ha ra.

337. Baø ta ha ra.

338. Ma xaø ha ra.

339. Xaø ña ha ra.

340. Thò bí ña ha ra.

341. Baït löôïc daï ha ra.

342. Kieàn ñaø ha ra.

343. Boå söû ba ha ra.

344. Phaû ra ha ra.

345. Baø toûa ha ra.

ÑEÄ NGUÕ HOÄI

332. AÙc taâm.

333. Khoâng coù taâm töø-bi. (Voâ töø taâm)

334. Loaøi aùc quyû huùt tinh-khí vaø saéc-thaân

ngöôøi coøn soáng. (Thöïc tinh-khí quyû)

335. Loaøi quyû aên baøo-thai. (Thöïc thai

quyû)

336. Loaøi quyû uoáng maùu.

337. Loaøi quyû aên treû sô-sinh.

338. Loaøi quyû aên tuûy xöông.

339. Loaøi aùc quyû aên ñoà dô khi saûn-phuï

sanh con.

340. Loaøi quyû thaàn gieát haïi thaân maïng.

341. Loaïi thaàn aên söùc löïc. (Thöïc löïc giaû)

Moïi sinh-vaät ñeàu coù phaàn AÂm

(Tröôïc-khí) vaø phaàn Döông (Thanh-

khí). Chính phaàn quan-trong naøy taïo

neân söùc soáng. Loaïi thaàn naøy chæ

ñoaït phaàn thanh-khí cuûa ngöôøi neân

goïi laø “Thöïc löïc giaû”.

342. Loaïi thaàn aên muøi thôm. (Thöïc höông

khí giaû)

343. Loaïi thaàn aên caùc loaïi hoa.

344. Loaïi thaàn aên traùi caây. (Thöïc quaû giaû)

345. Loaïi thaàn aên haït gioáng. (Thöïc

chuûng-töû giaû)

Ghi chuù: Trong taát caû caùc baøi Minh-

chuù:

- Caâu naøo coù töø “Quyû tuùy” laø chæ caùc

loaøi aùc quyû (quyû döõ).

- Caâu naøo coù töø “Giaû” laø chæ caùc loaïi


346. Baùt ba chaát ña.

347. Ñoät saét tra chaát ña.

348. Lao ñaø ra chaát ña.

349. Döôïc xoa yeát ra ha.

350. Ra saùt ta yeát ra ha.

351. Beá leä ña yeát ra ha.

352. Tyø xaù giaù yeát ra ha.

353. Boä ña yeát ra ha.

354. Cöu baøn traø yeát ra ha.

355. Taát kieàn ñaø yeát ra ha.

356. OÂ ñaùt ma ñaø yeát ra ha.

357. Xa daï yeát ra ha.

358. A baù taùt ma ra yeát ra ha.

359. Traïch kheâ caùch traø kyø ni yeát ra ha.

360. Rò Phaät ñeá yeát ra ha.

361. Xaø di ca yeát ra ha.

362. Xaù caâu ni yeát ra ha.

363. Moã ñaø ra nan ñòa ca yeát ra ha.

364. A lam baø yeát ra ha.

365. Kieàn ñoä ba ni yeát ra ha.

366. Thaäp phaït ra yeân ca heâ ca.

367. Truïy ñeá döôïc ca.

thaàn.

Quyû thaàn ñöôïc gheùp chung thaønh

moät loaïi, chæ khaùc veà nghieäp, phöôùc

maø thoâi.

Loaøi Quyû thì nghieäp naëng maø ít

phöôùc.

Loaïi Thaàn thì coù phöôùc nhieàu hôn.

Caû hai loaïi ñeàu soáng trong coõi giôùi

voâ-hình; thieän-aùc ñeàu coù (AÙc-

thaàn,Thieän-thaàn, Phuùc-thaàn).

Neáu coù nhaân-duyeân laønh gaëp Phaät-

Phaùp, quy-y Tam-Baûo, thì hoï trôû

thaønh keû hoä-trì chaùnh-phaùp, thaønh

moät trong taùm boä chuùng, goïi laø

Thieân-Long baùt boä.

346. Taâm xaáu. (Toäi-loãi taâm)

347. AÙc Taâm.

348. Taâm giaän döõ.

349. Loaøi quyû daï-xoa.

350. Loaøi quyû La-saùt.

351. Loaøi quyû ñoùi.

352. Loaøi quyû aên tinh-khí.

353. Loaøi quyû hoùa sanh.

354. Loaøi quyû aån hình.

355. Loaøi aùc quyû Khieån-Ñaø thöôøng gieát

haïi treû em. (SKANDA: Khieån-Ñaø,

moät trong 15 loaøi quyû döõ gieát haïi treû

nít.)

356. Loaøi quyû ñieân-cuoàng huùt tinh-khí.

(Cuoàng quyû tuùy)

357. Loaøi quyû hôùp boùng ngöôøi.

(Loâ hình quyû) (Loaøi quyû hình caùi loø).

358. Loaøi aùc quyû hình ñaàu deâ.

(Döông ñaàu quyû tuùy) (Moät trong 15

loaøi aùc quyû)

359. Loaøi quyû haø baù.

360. Loaøi quyû haïi treû nít. (Naõo nhi quyû)

361. Loaøi quyû hình laïc ñaø.

362. Loaøi quyû hình chim.

(Ñieåu hình quyû tuùy) (Caùc loaøi chim

döõ (aùc-ñieåu) nhö: chim öng, dieàu

haâu, keân keân.)

363. Loaøi aùc quyû hình ñaàu meøo.

(Mieâu hình quyû tuùy)

364. Loaøi aùc quyû hình con raén.

(Xaø hình quyû tuùy)

365. Loaøi aùc quyû hình con gaø coù baøn tay

ngöôøi.

366. Beänh soát reùt chæ moät laàn trong ngaøy.

367. Beänh soát hai ngaøy moät laàn.

(Soát caùch nhaät)


368. Ñaùt leä ñeá döôïc ca.

369. Giaû ñoät thaùc ca.

370. Ni ñeà thaäp phaït ra bí sam ma thaäp

phaït ra.

371. Baïc ñeå ca.

372. Tyû ñeå ca.

373. Thaát leä saét maät ca.

374. Ta neã baùt ñeá ca.

375. Taùt baø thaäp phaït ra.

376. Thaát loâ kieát ñeá.

377. Maït ñaø beä ñaït loâ cheá kieám.

378. A yû loâ kieàm.

379. Muïc kheâ loâ kieàm.

380. Yeát rò ñoät loâ kieàm.

381. Yeát ra ha yeát lam.

382. Yeát noa du lam.

383. Ñaïn ña du lam.

384. Haát rò daï du lam.

385. Maït maï du lam.

386. Baït rò thaát baø du lam.

387. Tyû laät saét tra du lam.

388. OÂ ñaø ra du lam.

389. Yeát tri du lam.

390. Baït taát ñeá du lam.

391. OÂ loâ du lam.

392. Thöôøng giaø du lam.

393. Haùt taát ña du lam.

394. Baït ñaø du lam.

395. Ta phoøng aùng giaø baùt ra tröôïng giaø du

lam.

396. Boä ña tyû ña traø.

397. Tra kyø ni thaäp baø ra.

398. Ñaø ñoät loâ ca kieán ñoát loâ kieát tri baø loä

ñaø tyø.

399. Taùt baùt loâ ha laêng giaø.

368. Beänh soát ba ngaøy moät laàn.

369. Beänh soát boán ngaøy moät laàn.

370. Beänh soát naëng thöôøng-xuyeân.

371. Beänh phong.

(Phong thaáp, phong ñaøm ...)

372. Beänh vaøng da (coå tröôùng).

373. Beänh suyeån (phong ñaøm).

374. Beänh soát taû lî.

375. Taát caû beänh soát.

(Nhöùt-thieát Nhieät-beänh)

376. Beänh ñau ñaàu. (Ñaàu thoáng)

377. - Beänh ñau nöûa ñaàu, beänh ñau ñaàu

coù u böôùu trong naõo. (Baùn ñaàu

thoáng)

- Beänh aên khoâng tieâu.

(Baát thöïc beänh)

378. Beänh ñau maét.

379. Beänh ñau mieäng. (Khaåu thoáng)

380. Beänh tim.

381. Beänh quaùi laï (do nghieäp baùo gaây ra)

(quyû mò möôïn xaùc).

382. Beänh ñau tai.

383. Beänh ñau raêng.

384. Beänh ñau muõi.

385. Beänh ñau nhöùc xöông veà muøa ñoâng.

(Coát tieát ñoâng thoáng)

386. Beänh ñau xöông söôøn.

387. Beänh ñau löng.

388. Beänh ñau buïng.

389. Beänh ñau thaét löng.

390. Beänh queø chaân, ñi khaäp khieång do

ñau nôi maét caù chaân. (Qua thoáng)

391. Beänh ñau baép ñuøi (Thaàn-kinh toïa).

(Thoái beä thoáng)

392. Beänh ñau oáng chaân.

393. Beänh ñau caùnh tay (tay bò baïi lieät).

394. Beänh ñau baøn chaân.

395. - Beänh toaøn thaân bò baïi-hoaïi, khoâng

cöùu chöõa ñöôïc. (Toaøn thaân baát toaïi)

- Beänh ñau nhöùc taát caû caùc khôùp

xöông tay chaân veà muøa ñoâng. (Nhöùt-

thieát chi-tieát ñoâng thoáng)

396. Loaøi quyû nhaäp xaùc. (Khôûi thi quyû)

397. Loaøi quyû haø baù. (Dòch yeåm quyû)

398. Beänh soát, beänh phong huûi (cuøi),

beänh lôû loeùt ngoaøi da do loaøi aùc quyû

gaây neân.

399. - Beänh ung nhoït kyø quaùi do nghieäp-

baùo, yeâu quyû gaây ra. (Quaùi ung,

quaùi sang) (Ung-thö ?)


400. Du sa ñaùt ra ta na yeát ra.

401. Tyø sa duï ca.

402. A kyø ni oâ ñaø ca.

403. Maït ra beä ra kieán ña ra.

404. A ca ra maät rò ñoát ñaùt lieãm boä ca.

405. Ñòa laät laït tra.

406. Tyû rò saét chaát ca.

407. Taùt baø na caâu ra.

408. Töù daãn giaø teä yeát ra rò döôïc xoa ñaùt ra

soâ.

409. Maït ra thò pheä ñeá sam ta beä sam.

410. Taát ñaùt ña baùt ñaùt ra.

411. Ma ha baït xaø loâ saét ni sam.

412. Ma ha baùt laït tröôïng kyø lam.

413. Daï ba ñoät ñaø xaù duï xaø na.

414. Bieän ñaùt leä noa.

415. Tyø ñaø da baøn ñaøm ca loâ di.

416. Ñeá thuø baøn ñaøm ca loâ di.

417. Baùt ra tyø ñaø baøn ñaøm ca loâ di.

418. Ñaùt ñieät tha.

419. “AÙn.

420. A na leä.

421. Tyø xaù ñeà.

422. Beä ra baït xaø ra ñaø rò.

423. Baøn ñaø baøn ñaø neã.

424. Baït xaø ra baùng ni phaán.

425. Hoå hoàng.

426. Ñoâ loâ ung phaán.

427. Ta-baø-ha”. O

- Beänh giang mai, hoa lieãu.

400. Beänh khoâ gaày.

401. Beänh do söï ñaàu ñoäc.

402. Naïn nöôùc löûa.

403. Naïn thuù döõ.

404. Loaøi ñoäc truøng coù ba caùi mieäng.

(Ba boä phaän ñeå baét moài hay töï-veä

nhö con boø caïp: 2 caùi caøng vaø 1 caùi

ñuoâi.)

405. Loaøi ñoäc truøng boø saùt.

406. Naïn ñoäc truøng nhö boø caïp.

407. Naïn raén, chuoät döõ.

408. Naïn thuù döõ: Sö-töû, coïp, gaáu, choù

soùi.

409. Taát caû caùc naïn aáy.

(Nhöùt-thieát chö naïn)

410. Baïch-Taûn-Caùi.

411. Lôùn. Kim-Cang. Nhuïc-keá.

(Ñaïi Kim-Cang Ñaûnh)

Nghóa caâu 410 – 411: Haûo töôùng

nhuïc-keá cuûa vò Baïch Taûn Caùi Kim-Cang.

412. Lôøi noùi (chuù-ngöõ) cuûa ngaøi Baïch Taûn

Caùi coù naêng-löïc cöùu thoaùt lôùn.

413. Duø trong khoaûng 12 do-tuaàn.

414. Söï ñau khoå.

Nghóa caâu 412 – 414: Naêng-löïc lôùn

coù theå cöùu thoaùt (haøng-phuïc) nhöõng

naïn khoå trong phaïm-vi roäng 12 do-

tuaàn.

415. Con nguyeän kieát-giôùi (vaïch ra ranh

giôùi). (Ñeå loaïi tröø caùc naïn khoå keå

treân.)

416. Con nguyeän kieát-giôùi 10 phöông.

(Ngaõ taùc thaäp phöông kieát-giôùi.)

417. Con nguyeän duøng Minh-chuù ñeå kieát-

giôùi.

418. Lieàn noùi Thaàn-Chuù raèng:

(Töùc thuyeát chuù vieát:)

419. (Chôn-Nhö)

420. Löûa, söùc chuyeån-hoaù.

421. Saùng.

422. Söï thuø ñòch. Kim-Cang. Söï duy-trì,

naém giöõ.

Nghóa caâu 419 – 422: Haõy chuyeån-

hoùa, naém giöõ caùc thaàn thuø ñòch.

423. Troùi buoäc.

424. Kim-Cang thuû.


426. AÂm-tieát phaùt ra “Huøm”.

427. Svaha: Lôøi chaøo. Lôøi caàu chuùc thaønh

töïu.


YÙ-NGHÓA CUÛA CHÍN CAÂU THAÀN-CHUÙ TOÅNG-KEÁT

(Caâu 419 – 427)

Naøy hôõi caùc vò thaàn Kim-Cang! Haõy soi saùng, chuyeån-hoùa caùc aùc-thaàn. Chuùng-

sanh haõy duøng nguoàn saùng Tueä-Giaùc ñeå töï soi saùng, chuyeån-hoùa nhöõng theá-löïc voâ-minh

phieàn-naõo noäi-taïi.

YÙ-NGHÓA

Chín caâu cuoái cuøng cuûa naêm hoäi

THAÀN-CHUÙ THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM

1. AÙn: UÙm (aâm Vieät). OM. AUM. (Chôn-Nhö Taâm)

_ Maãu-töï A : chæ Phaùp-thaân.

(O) U : chæ Baùo-thaân.

M : chæ Hoùa-thaân.

_ Chöõ AÙn naøy:

- Phaùt ra moät aâm-tieát raát quan-troïng trong phaùp quaùn cuûa ngöôøi tu Maät-toâng.

- Chæ cho taát caû caùc phaùp-moân tu-taäp.

- Laø chôn-thaân Ñöùc Phaät Tyø-Loâ-Giaù-Na.

- Laø Meï cuûa taát caû caùc phaùp Toång-trì (Ñaø-ra-ni).

- Töø phaùp quaùn naøy xuaát hieän taát caû caùc Ñöùc Nhö-Lai (coøn goïi laø Chôn-Nhö Taâm).

- Chö Phaät tam theá ñeàu do phaùp quaùn naøy maø thaønh-töïu quaû-vò Boà-Ñeà.

_ Ñöùc Phaät Thích-Ca Maâu-Ni tu saùu naêm khoå-haïnh vaãn khoâng thaønh ñaïo, nhôø coù

vò Hoùa-Phaät ôû giöõa hö-khoâng truyeàn cho phaùp quaùn naøy (Chôn-Taâm maàu-nhieäm saün coù),

ñeán khi chôït thaáy sao Mai laø Ngaøi thaønh-töïu quaû-vò Chaùnh-giaùc (nhôø quaùn chöõ OM: laø trôû

veà Boån Chôn-Nhö Taâm).

_ Trong Maät-giaùo, chöõ OM coù naêm nghóa:

- Qui meänh.

- Cung-döôõng.

- Kính giaùc (Tónh-giaùc).

- Nhieáp-phuïc.

- Tam thaân: Phaùp-thaân, Baùo-thaân, Hoaù-thaân. (Chôn-Nhö Taâm)

_ Ghi chuù:

- Hoùa-Phaät: Hoùa-thaân Phaät. (BT: Chôn-Nhö Taâm.)

- ÔÛ giöõa hö-khoâng. (BT: Voâ-truï, voâ chaáp.)

- Thaáy sao Mai: Bình minh vöøa höûng saùng. (BT: Giaùc-Taâm. Chôn-Nhö Taâm hieän.)

2. A na leä: Löûa. (Söùc chuyeån-hoùa)

3. Tyø xaù ñeà: Saùng.

4. Beä ra baït xaø ra ñaø rò:

- Beä ra : Söï thuø ñòch.

- Baït xaø ra : Kim-Cang.

- Ñaø rò : Söï duy-trì, naém giöõ.

Nghóa boán caâu treân: Haõy chuyeån-hoaù, naém giöõ caùc thaàn thuø ñòch (phieàn-naõo).

5. Baøn ñaø baøn ñaø neå: Troùi buoäc.

6. Baït xaø ra baùng ni phaán:

- Baït xaø ra baùng ni: Kim-Cang Thuû.

- Phaán: Haøng-phuïc, phaù baïi.

7. Hoå Hoàng ( HUØM ): Uy-löïc, nhieáp-phuïc, phaù tröø ma chöôùng.

8. Ñoâ loâ ung phaán:


- Ñoâ loâ ung ( BHRUØM ): AÂm-tieát phaùt ra khi thöïc-haønh phaùp quaùn-töôûng chöõ

“HUØM”.

- Phaán: Haøng-phuïc, phaù baïi.

9. Ta baø ha: Lôøi chaøo, lôøi caàu chuùc thaønh-töïu.

YÙ-nghóa cuûa chín caâu Thaàn-Chuù toång-keát:

Naøy hôõi caùc vò thaàn Kim-Cang! Haõy soi saùng, chuyeån-hoaù caùc aùc-thaàn. Chuùng-

sanh haõy duøng nguoàn saùng Tueä-Giaùc ñeå töï soi saùng, chuyeån-hoùa nhöõng theá-löïc voâ-minh

phieàn-naõo noäi-taïi.

(Caùc vò thaàn Kim-Cang: Bieåu-tröng cho Chôn-Taâm.)


YÙ-NGHÓA TÖØNG HOÄI


Döïa theo Baøi Chuù Laêng-Nghieâm phoå-thoâng cuûa ngaøi Baùt-Laït-Maät-Ñeá

Vieät dòch: HUYEÀN-THANH

Phaät lòch 2546

2002

HOÄI THÖÙ NHÖÙT

Quy meänh taát caû Nhö-Lai Thieän-theä ÖÙng-cuùng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc cuøng vôùi

moät öùc (100 trieäu) ñaûnh-keá tuyeät-haûo cuûa taát caû Nhö-Lai.

Quy meänh taát caû Phaät Boà-Taùt Ñaúng.

Quy meänh baûy öùc (700 trieäu) Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc vôùi chuùng Dieäu Thinh-vaên

Taêng.

Quy meänh chuùng A-La-Haùn trong theá-gian.

Quy meänh chuùng Döï-Löu Quaû.

Quy meänh chuùng Nhöùt-Lai Quaû.

Quy meänh chuùng Baát-Hoaøn Quaû.

Quy meänh chuùng ñaït boán quaû trong theá-gian.

Quy meänh chuùng ñaït boán Höôùng.

Quy meänh chuùng Thieân-Tieân.

Quy meänh chuùng Thaønh-töïu Trì-Minh.

Quy meänh chuùng Thaønh-töïu Trì-Minh Tieân vôùi chuùng kheùo huûy-dieät haøng ngaøn

phieàn-naõo ñaùng gheùt.

Quy meänh chuùng Phaïm-Thieân.

Quy meänh chuùng Ñeá-Thích Thieân.

Quy meänh Theá-Toân Töï-Taïi Thieân, OÂ-Ma-Phi vôùi haøng quyeán-thuoäc.

Quy meänh Theá-Toân Na La Dieân Thieân, naêm Ñaïi AÁn laø nôi kính leã cuûa Voâ-AÙi-Töû.

Quy meänh Theá-Toân Ñaïi Haéc Thieân phaù-hoaïi ba cung thaønh vui thích ôû goø maû laø

nôi kính leã cuûa chuùng Quyû Maãu.

Quy meänh Theá-Toân Nhö-Lai Boä Toäc.

Quy meänh Lieân-Hoa Boä Toäc.

Quy meänh Kim-Cang Boä Toäc.

Quy meänh Baûo Boä Toäc.

Quy meänh Khoá Taøng Boä Toäc.

Quy meänh Theá-Toân Kieân-coá Duõng-maõnh Quaân Kích-Vöông Nhö-Lai ÖÙng-Cuùng

Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.

Quy meänh Theá-Toân Voâ-Löôïng-Quang Nhö-Lai ÖÙng-cuùng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.

Quy meänh Theá-Toân Baát-Ñoäng Nhö-Lai ÖÙng-cuùng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.

Quy meänh Theá-Toân Döôïc-Sö Löu-Ly Quang Vöông Nhö-Lai ÖÙng-cuùng Chaùnh-


Quy meänh Theá-Toân Khai Phu Hoa Sa La Thoï Vöông Nhö-Lai ÖÙng-cuùng Chaùnh-


Quy meänh Theá-Toân Thích-Ca Maâu-Ni Nhö-Lai ÖÙng-cuùng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.

Quy meänh Theá-Toân Baûo-Traøng Vöông Nhö-Lai ÖÙng-cuùng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-

giaùc.

Kính leã caùc Ñaúng aáy xong roài.


_ Con xin kính leã Ñöùc Theá-Toân Nhöùt-thieát Nhö-Lai Ñaûnh-Keá Baïch Taûn Caùi naøy.

Ngaøi laø Voâ-Naêng-Thaéng Thaäm Naêng Ñieàu-phuïc Maãu.

Ngaøi hay giaùng phuïc taát caû loaøi Quyû aùc gaây phieàn-naõo.

Ngaøi hay caét ñöùt Minh-Chuù khaùc.

Ngaøi hay chaën ñöùng söï cheát yeåu khoâng ñuùng thôøi.

Ngaøi hay giaûi-thoaùt taát caû söï troùi buoäc.

Ngaøi hay ngaên chaën taát caû giaác moäng xaáu aùc.

Ngaøi hay toài hoaïi 84000 phieàn-naõo.

Ngaøi hay khieán cho 28 vò Tinh-Tuù vui veû.

Ngaøi hay toài hoaïi 8 phieàn-naõo lôùn.

Ngaøi hay chaën ñöùng taát caû oan-gia.

Ngaøi hay cöùu thoaùt moïi tai-naïn veà: chaát ñoäc, dao gaäy, löûa, nöôùc ... .

_ Ngaøi hay khieán cho taát caû AÁn Chuùng.

Voâ-Naêng-Thaéng Khinh An Maãu.

Ñaïi-Löïc Saân-Noä Maãu.

Ñaïi Uy-Quang Maãu.

Ñaïi Uy-Dieäu Maãu.

Ñaïi Baïch-Quang Dieãm Maãu.

Ñaïi-Löïc Baïch-Y Maãu.

Thaùnh Cöùu-Ñoä Maãu.

Phaãn-Noä Maãu.

Phoå-Maõn Toái-Thaéng Kim-Cang Man Maãu.

Lieân-Hoa Chieán-Töôùng Maãu.

Kim-Cang Thieät Maãu.

An-Laïc Phoå-Maõn Voâ-Naêng-Thaéng Maãu.

Kim-Cang Boång Thieân-Thaàn Löïc-Só Maãu.

Nhu-Thieän Haûo-Töôùng Cung-Döôõng Maãu.

Thieän-Haûo Saéc-Töôùng Ñaïi Baïch Maãu.

Thaùnh Cöùu-Ñoä Ñaïi-Löïc Maãu.

Toái-Thöôïng Kim-Cang Toûa Phoå-Maõn Maãu.

Kim-Cang Ñoàng-Nöõ Trì Tính Nöõ Maãu.

Minh-Chuù Nieäm Chaâu Maãu.

Uaát-Kim-Höông Baûo Phoå-Maõn Maãu.

Bieán-Chieáu Thaéng-Nghóa Lôïi Ñaûnh-Keá Maãu.

La-Saùt Thaàn-Nöõ Kim-Cang Maãu.

Kim-Quang Nhaõn Maãu.

Kim-Cang Chuùc Maãu.

Baïch Saéc Maãu.

Lieân-Hoa Nhaõn Maãu.

Nguyeät-Quang Maãu.

Heát thaûy AÁn Chuùng nhö vaäy haõy uûng-hoä, thuû-hoä cho chuùng con.

_ Nguyeän haõy ban ôn soi ñöôøng chieáu saùng cho chuùng con.

HOÄI THÖÙ HAI

Quy meänh chuûng-töï HUØM, BHRUØM cuûa Tieân Chuùng Thieän Quyù Nhö-Lai Ñaûnh-Keá.

Vôùi HUØM BHRUØM thöôøng nghieàn naùt moïi nghieäp toäi.

Vôùi HUØM BHRUØM thöôøng uy-traán hoä-trì thaân-caên.

Vôùi HUØM BHRUØM thöôøng hoaøn-thieän caùc Minh-Chuù khaùc.

Vôùi HUØM BHRUØM thöôøng toài hoaïi taát caû loaøi Daï-xoa, La-saùt gaây phieàn-naõo.


Vôùi HUØM BHRUØM thöôøng toài hoaïi 84000 phieàn-naõo.

Haõy uûng-hoä, uûng-hoä cho con vôùi taát caû chuùng-sanh.

_ Hôõi Ñöùc Theá-Toân! Ngaøi laø Nhöùt-Thieát Nhö-Lai Ñaûnh-Keá Maãu, Ñieàu-Phuïc Maãu,

Ñaïi Thieân Tyù Maãu, Thieân Ñaàu Maãu, ÖÙc Baùch Thieân Nhaõn Maãu, Noäi Dieãm Cuï Chuûng

Töôùng Ñaïi Kim-Cang Phuùc Maãu, Tam Höõu Ñaøn Tröôøng Maãu.

Haõy khieán cho chuùng con ñaït ñöôïc söï phoàn vinh thònh-vöôïng toát laønh.


HOÄI THÖÙ BA

Phaøm coù caùc tai-naïn gaây ra töø: vua chuùa, giaëc cöôùp, löûa, nöôùc, chaát ñoäc, dao gaäy,

quaân binh, ñoùi khaùt, saám seùt, cheát yeåu khoâng ñuùng thôøi (baát ñaéc kyø töû), ñoäng ñaát, sao

baêng, hình phaït cuûa pheùp vua, roàng ñoäc, seùt ñaùnh, Kim-Sí-Ñieåu ... .

Laïi coù caùc loaøi gaây ra söï phieàn-naõo nhö:

Daï-xoa, La-saùt.

Quyû ñoùi, Quyû aên maùu thòt, Quyû Hoùa Sanh.

Quyû coù hình ung nhoït, Quyû hoâi thoái, Quyû hoâi thoái laï kyø.

Quyû veïo moâi, Quyû Kieän Vong, Quyû ñieân-cuoàng.

Quyû hôùp boùng (AÛnh Quyû), Quyû haïi treû con.

Loaøi aên tinh-khí, loaøi aên baøo-thai, loaøi aên maùu huyeát.

Loaøi aên thòt, loaøi aên caây coû coù chaát nhö môõ, loaøi aên xöông tuûy.

Loaøi aên sinh-khí, loaøi aên thoï meänh, loaøi aên thöù sanh ñeû.

Loaøi aên hôi thôû ra vaøo, loaøi aên thöù baát tònh, loaøi aên taâm-thöùc.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc taát caû loaøi nhö theá.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa taát caû loaøi gaây phieàn-naõo.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa boïn giaëc ngoaïi-ñaïo.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa Khoâng-Haønh Maãu.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa Ñaïi Thuù Chuû Töï-Taïi Thieân.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa Na-La-Dieân Thieân.

Cuõng nhö vaäy. Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa loaøi Kim-Sí-Ñieåu.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa Ñaïi Haéc Thieân vôùi chuùng Quyû

Maãu.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa nhoùm Ñoäc-Laâu Ngoaïi-ñaïo.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa haøng Taùc Thaéng, Taùc Maät, thaønh-

töïu taát caû Nghóa Lôïi.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa boán chò em Thaàn Nöõ.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa haøng Ñaáu Chieán Quyû, Hyû Töï-Taïi

Thieân, Hoan-hyû Thieân cuøng vôùi quyeán-thuoäc cuûa hoï.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa nhoùm Ngoaïi-ñaïo Loõa-theå.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa haøng Saùt Taëc.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa chuùng Khôûi Thi Quyû.

Con xin caét ñöùt vaø ngaên caám ñöôïc Chuù-ngöõ cuûa Thaàn Daï-xoa caàm chaøy Kim-Cang

cuøng vôùi Kim-Cang Thuû Bí-Maät Chuû.

Con xin Ñöùc Theá-Toân haõy uûng-hoä, uûng-hoä cho con.



HOÄI THÖÙ TÖ

Cuùi ñaàu con quy meänh.

Nhöùt-thieát Nhö-Lai Ñaûnh.

Baïch Taûn Caùi Theá-Toân.

Haøo-quang löûa troøn ñaày.

Maøu traéng tinh röïc rôõ.

AÙnh saùng Baïch Taûn Caùi.

Phoùng toûa khaép muoân nôi.

Giaùng phuïc, giaùng phuïc khaép.

Caét ñöùt moïi troùi buoäc.

Khuûng-boá caùc chöôùng ngaïi.

Phaù baïi Tham Saân Si.

Cuøng phaù baïi Maïn Nghi.

Thaønh-töïu söï caùt-töôøng.

_ Nay hoâ-trieäu phaù baïi.

Haøng Baát-Khoâng Thieân-söù.

Phaù baïi khoâng chöôùng ngaïi.

Nguyeän ban cho phaù baïi.

Phaù baïi söï phaù-hoaïi cuûa A-tu-la.

Phaù baïi taát caû Thieân chuùng.

Phaù baïi taát caû Long chuùng.

Phaù baïi taát caû Daï-xoa chuùng.

Phaù baïi taát caû chuùng Höông-Thöïc Thaàn.

Phaù baïi taát caû chuùng A-tu-la.

Phaù baïi taát caû chuùng Kim-Sí-Ñieåu.

Phaù baïi taát caû chuùng Nghi-Thaàn.

Phaù baïi taát caû chuùng Ñaïi Phuùc Haønh Thaàn.

Phaù baïi taát caû chuùng La-saùt.

Phaù baïi taát caû Nhaân chuùng. (Loaøi ngöôøi)

Phaù baïi taát caû chuùng Phi-Nhaân.

Phaù baïi taát caû chuùng Quyû hoâi thoái.

Phaù baïi taát caû chuùng Quyû hoâi thoái laï kyø.

Phaù baïi taát caû chuùng coù loãi do töôûng sai laàm. (Ngoä Töôûng Quaù)

Phaù baïi taát caû chuùng coù loãi do nhìn thaáy sai leäch. (Ngoä Kieán Quaù)

Phaù baïi taát caû chuùng Quyû gaây beänh noùng soát.

Phaù baïi taát caû chuùng Quyû Kieän Vong.

Phaù baïi taát caû chuùng Trì chuù.

Phaù baïi taát caû chuùng Ngoaïi-ñaïo.

Phaù baïi taát caû chuùng Quyû Hoùa Sanh. (chuùng Boä Ña)

Phaù baïi taát caû chuùng Minh Vöông Chaùnh Haïnh.

Phaù baïi taát caû chuùng Taùc Thaéng, Taùc Maät, Thaønh-töïu taát caû Nghóa Lôïi.

Phaù baïi taát caû chuùng Minh Haïnh. (Trì chuù Baùc-só)

Phaù baïi chuùng cuûa boán chò em Thaàn Nöõ.

Phaù baïi chuùng Kim-Cang Ñoàng Nöõ.

Phaù baïi chuùng Minh Vöông.

Phaù baïi chuùng Ñaïi Ñieàu-phuïc.

Phaù baïi haøng Kim-Cang Toûa.

Phaù baïi haøng Ñieàu-phuïc Vöông.


Phaù baïi Ñaïi Haéc Thieân nôi kính leã cuûa chuùng Quyû Maãu.

Phaù baïi haøng Tyø Nöõu Thieân Phi.

Phaù baïi haøng Phaïm-Thieân Phi.

Phaù baïi haøng Hoûa-Thieân Phi.

Phaù baïi haøng Ñaïi Haéc Thieân Phi.

Phaù baïi haøng Quyû Suùy Haéc AÙo Thaàn Nöõ.

Phaù baïi haøng Ñeá-Thích Thieân Nöõ.

Phaù baïi haøng Phaãn-noä Thaàn Nöõ.

Phaù baïi haøng Saân-noä Thaàn Nöõ.

Phaù baïi haøng Haéc Daï Thaàn Nöõ.

Phaù baïi haøng Ñoäc-Laâu Thaàn Nöõ.

Phaù baïi chuùng Nöõ Quyû vui thích cö-nguï ôû goø maû.


HOÄI THÖÙ NAÊM

Phaøm coù Höõu-tình ñoái vôùi ta khôûi taâm ñoäc aùc, taâm khoâng hieàn laønh.

Laïi coù caùc loaøi gaây naõo haïi nhö:

Loaøi aên tinh-khí, Loaøi aên baøo-thai, loaøi aên maùu huyeát.

Loaøi aên thöù sanh ñeû, loaøi aên xöông tuûy, loaøi aên sinh-khí.

Loaøi aên thoï meänh, loaøi aên söùc löïc, loaøi aên muøi thôm.

Loaøi aên boâng hoa, loaøi aên quaû traùi, loaøi aên haït gioáng.

Loaøi coù taâm toäi loãi, loaøi coù taâm ñoäc aùc, loaøi coù taâm phaãn-noä.

Laïi coù nhoùm ma cuûa haøng Da-xoa, nhoùm ma cuûa haøng La-saùt.

Nhoùm ma cuûa loaøi Quyû ñoùi, nhoùm ma cuûa Quyû ôû nhaø xí.

Nhoùm ma cuûa Quyû Hoùa Sanh, nhoùm ma cuûa Quyû coù hình ung nhoït.

Nhoùm ma cuûa Quyû veïo moâi, nhoùm ma cuûa Quyû ñieân-cuoàng.

Nhoùm ma cuûa AÛnh Quyû, nhoùm ma cuûa Quyû Kieän Vong.

Nhoùm ma cuûa Khoâng Haønh Nam vaø Khoâng Haønh Nöõ.

Nhoùm ma cuûa Quyû haïi treû con, nhoùm ma cuûa Quyû coù hình nhö con Linh Döông.

Nhoùm ma cuûa Quyû coù hình con chim, nhoùm ma cuûa Quyû coù hình gia-caàm.

Nhoùm ma cuûa Quyû coù hình con gaø, nhoùm ma cuûa Quyû coù baøn tay ñaày gai.

Laïi coù Quyû gaây beänh soát reùt:

- Moät ngaøy phaùt moät laàn.

- Hai ngaøy phaùt moät laàn.

- Ba ngaøy phaùt moät laàn.

- Boán ngaøy phaùt moät laàn.

- Thöôøng noùng soát cao.

Laïi coù caùc thöù beänh nhö:

Noùng soát cao, nhieãm gioù (Phong beänh), vaøng da, ñaøm raõi.

Beänh do moïi thöù hoøa-hôïp, taát caû beänh nhieät, ñau ñaàu, ñau nhöùc nöûa ñaàu.

Ñau maét, ñau mieäng, ñau toaøn thaân, ñau nhöùc do Ma Quyû gaây ra.

Ñau raêng, ñau tim, ñau buoát ñoát xöông, ñau hoâng söôøn, ñau löng.

Ñau buïng, ñau eo löng, ñau xöông maét caù chaân, ñau baép ñuøi, ñau oáng chaân.

Ñau baøn tay, ñau baøn chaân, ñau buoát taát caû chi tieát ... .

Laïi coù loaøi Boä Ña, Khôûi Thi Quyû, Khoâng Haønh Nöõ vôùi caùc loaïi ung nhoït nhö:


Nhoït do bò thieâu ñoát, nhoït do bò cuøi huûi, nhoït gheû daày nhö gai.

Nhoït dôøi aên (Tri Thuø Sang), Ñinh sang, Xaâm daâm sang, Xích sang.

Nhoït do da khoâ nöùt, nhoït tró ... .

Laïi coù tai-naïn phaùt-sinh do:

Coå Ñoäc, löûa, nöôùc, vöôøn röøng gaây söï cheát choùc, cheát yeåu khoâng ñuùng thôøi.

Loaøi truøng Traimukha, loaøi moøng Trailataka.

Boø caïp, raén, choàn döõ, sö-töû, coïp, gaáu heo, gaáu ngöïa, loaøi traâu Yak, loaøi soáng döôùi

nöôùc ... .

Taát caû tai-naïn beänh-taät nhö treân, duøng Baïch Taûn Caùi Ñaïi Kim-Cang Ñaïi Ñieàu-Phuïc

khieán cho chuùng töï-nhieân lui tan. Trong voøng 12 do-tuaàn taát caû taät-naïn aáy khoâng theå naøo

xaâm-phaïm ñöôïc.

Nay Ta keát Minh-chuù.

Ta keát nhoùm AÙnh Saùng (Quang Tuï).

Keát buoäc Naêng Thaéng Minh.

Lieàn noùi thaàn-chuù laø:

Phaïn AÂm

1. OM,

2. ANALE,

3. VISADE,

4. VIRA VAJIRA-DHARE,

5. BANDHA BANDHANI,

6. VAJIRA-PANI PHAT,

7. HUM,

8. BHRUM PHAT,

9. SVAHA.

1. AÙN,

2. A NA LEÄ,

3. TYØ XAÙ ÑEÀ,

4. BEÄ RA BAÏT XAØ RA ÑAØ RÒ,

5. BAØN ÑAØ BAØN ÑAØ NEÅ,

6. BAÏT XAØ RA BAÙNG NI PHAÁN,

7. HOÅ HOÀNG,

8. ÑOÂ LOÂ UNG PHAÁN,

9. TA BAØ HA.

GIAÛNG GIAÛI


(Trích Daøn baøi ôû Ñoaïn 5, Quyeån 7)



2.2.2.2.1.A Chæ teân.


2.2.2.2.1.B.1 Neâu chung nhaân quaû.


2.2.2.2.1.B.3 Keát.



2.2.2.2.2.A Chæ teân.




2.2.2.2.2.B.2.1 Noùi chung.




















Töø Ñoaïn 19, Quyeån 7 laø baét ñaàu daïy

qua phaùp Thieàn-Na (Dhyana)

ÑOAÏN 12

Chö Phaät Maät-trì Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm.

2.2.2.2 Noùi lôïi-ích cuûa thaàn-chuù.


2.2.2.2.1.A Chæ teân.


_ A-Nan! Chöông-cuù vi-maät thaâm-dieäu,

chaùnh-ñònh vieân-minh Phaät-ñaûnh quang-tuï

(Trí-tueä toûa saùng töø Chôn-Taâm) MA-HA

TAÙT-ÑAÙT-ÑA BAÙT-ÑAÙT-RA (Baïch Taûn

Caùi) laø sôû-do ñaéc quaû-vò Voâ-Dö Nieát-Baøn

(laø lìa khoûi taát caû phieàn-naõo, töùc khoâng coøn

sanh-dieät nöõa) cuûa thaäp phöông chö Phaät.

_ A-Nan! Phaät-ñaûnh Taâm-chuù Thuû-Laêng-

Nghieâm (laø ngoân-ngöõ vi-dieäu cuûa coõi Voâ

“tòch tònh”) töùc laø “Chôn-Taâm thöôøng-truï”,

laø choã nguyeân-nhaân sanh ra taát caû thaäp

phöông chö Phaät.

Maø cuõng laø choã sanh ra nhöõng caâu

thaàn-chuù, coøn goïi laø Taâm-chuù.

Laø trung-taâm phaùt-sanh nguoàn naêng-

löïc cöïc maïnh, bieåu-tröng qua Ñaïi-Trí-Tueä,

Trí Baùt-Nhaõ, Caên-baûn Trí vaø Nhöùt-thieát

Chuûng-Trí.

Cho neân sôû-dó thaäp phöông chö Phaät

chöùng quaû “Voâ-Dö Nieát-Baøn” (Veà choã

khoâng coøn sanh-dieät nöõa) cuõng laø do luoân

gìn giöõ maëc-nieäm trong haøo-quang (Trí-

tueä), töùc caâu Taâm-chuù “Ma-Ha Taùt-Ñaùt-Ña

Baùt-Ñaùt-Ra”, töùc ta luoân luoân truï vaøo “Boån-

Taâm Chôn-Nhö” khoâng heà xa rôøi moät khaéc

naøo, töùc nieäm luoân tòch-tònh khoâng khôûi-

ñoäng.

Nhö vaäy goïi laø thaäp phöông chö Phaät


ñeàu söû-duïng Phaät-ñaûnh Taâm-chuù (Chôn-

Taâm) ñeå duïng ra möôøi phöông laøm

phöông-tieän cöùu-ñoä chuùng-sanh nhö:




_ Thaäp phöông chö Phaät ñeàu söû-duïng

Phaät-ñaûnh Taâm-chuù laøm Nhaân thaønh baäc

Voâ-Thöôïng Chaùnh-Bieán Tri-Giaùc.

(Laø baäc Phaät, caùi trí hieåu bieát chôn-

chaùnh khaép taát caû khoâng ai hôn ñöôïc.)

_ Thaäp phöông chö Phaät laáy Chôn-Taâm

laøm “Nhaân”, laø nôi sanh ra caùc quaû-vò giaùc-

ngoä vieân-maõn, laø “Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng

Chaùnh-giaùc”.



_ Thaäp phöông chö Phaät ñeàu söû-duïng

Phaät-ñaûnh Taâm-chuù ñeå haøng-phuïc nhöùt-

thieát

- tinh-quaùi (vieäc khuaáy phaù)

- ma quæ, (vieäc laøm sai traùi)

cheá-ngöï taát caû

- taø-giaùo (giaùo-lyù khoâng giaûi-thoaùt)

- ngoaïi-ñaïo. (ñaïo sai laàm)

_ Thaäp phöông chö Phaät ñeàu truï ôû Chôn-

Taâm thanh-tònh maø cheá ngöï ñöôïc taát caû

- aùc töôûng

- voïng-taâm haøng-phuïc ñöôïc taát caû

- phaùp sai Chôn-lyù

- phaùp daãn tôùi voâ-minh.

_ Thaäp phöông chö Phaät maät-trì Phaät-ñaûnh

Taâm-chuù, du-haønh khaép voâ-soá vi-traàn

quoác-ñoä, chuyeån baùnh xe Phaùp vó-ñaïi voâ-

bieân.


Taâm thanh-tònh phoùng Ñaïi-Trí-Tueä khaép

muoân nôi laøm ngoân-ngöõ hoaèng-hoùa chuùng-

sanh ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Thaäp phöông chö Phaät maät-trì Phaät-ñaûnh

Taâm-chuù, thò-hieän Hoùa-Thaân khaép taát caû

quoác-ñoä ñeå rôø ñaàu thoï-kyù (töï caûm nhaän

Taâm-trí cuûa mình) caùc vò chôn-thieät tu-

chöùng Phaät-quaû, cho tôùi nhöõng ngöôøi

chôn-tu naøo chöa coù theå thaønh Phaät, cuõng

ñöôïc rôø ñaàu thoï-kyù seõ thaønh Phaät.


Taâm thanh-tònh voâ-taùc maø taùc khaép taát caû

quoác-ñoä, laøm cho nhöõng vò tu chôn-thieät

chöùng quaû vaø chöa chöùng quaû, ñeàu töï

caûm nhaän taâm-trí cuûa mình bieát seõ ñöôïc

thaønh Phaät.

_ Thaäp phöông chö Phaät söû-duïng Phaät-

ñaûnh Taâm-chuù, cöùu-ñoä chuùng-sanh ôû khaép

möôøi phöông theá-giôùi ñöôïc khoûi caùc naïn

khoå nhö:

- naïn ñòa-nguïc, (luoân toái taêm)

- ngaï-quæ, (luoân ñoùi khaùt)

- suùc-sanh, (toái taêm)

- naïn ñui ñieác, (khoâng thaáy, khoâng nghe)

- naïn caâm ngoïng,(khoâng noùi ñöôïc vaø noùi

khoâng roõ raøng)


Taâm thanh-tònh laøm cho chuùng-sanh ly caùc

traàn-caáu maø thoaùt khoûi caùc naïn troùi buoäc

laøm ñau khoå nhö:

- phaù tröø voâ-minh,

- phaù tröø loøng tham lam, boûn xeûn,

- phaù tan meâ-muoäi môø mòt,

- laø khoâng nhaän thaáy vaø hieåu bieát ñöôïc

chôn-lyù. Töùc laø laøm cho thaáy vaø hieåu bieát

ñöôïc chôn-lyù roõ raøng;

- laø lôøi noùi hoaøn toaøn sai chôn-lyù, hoaëc noùi

coù luùc ñuùng luùc sai chôn-lyù. Neân nhôø trôû


- aùi bieät-ly, (yeâu thöông maø bò xa caùch neân

khoå)

- oaùn-taêng hoäi, (thuø gheùt maø ôû chung neân

khoå)

- caàu baát-ñaéc, (caàu maø khoâng ñöôïc neân

khoå)

- nguõ-uaån thaïnh, (nguõ aám sung-maõn)

- naïn chieán-tranh, (binh ñao, khoùi löûa)

- naïn vöông baù, (naïn tham quyeàn coá vò)

- naïn lao lyù, (tuø toäi, ñaøy ñoïa)

- naïn baõo, (gioù hung haõn)

- naïn luït, (nöôùc ngaäp)

- naïn hoûa-hoaïn, (chaùy noå)

- naïn taät-beänh, (taät nguyeàn vaø ñau oám)

- naïn ñoùi reùt, (thieáu aên, thieáu maëc)

- naïn ngheøo naøn, (thieáu thoán, baàn-cuøng)

- caùc tai-hoïa

- hoaëc lôùn hoaëc nhoû

- ñeàu ñöôïc tieâu-tröø.

veà Chôn-Taâm maø saùng toû, khoâng coøn hieåu

sai chôn-lyù nöõa;

- nhôø nhaän-thöùc roõ raøng maø môû ñöôïc trí-

tueä, neân döùt tröø ñöôïc söï trìu meán si meâ,

thoaùt ñöôïc ñau khoå;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø taâm heát ganh

gheùt thuø-oaùn, khoâng coøn coá chaáp, neân heát

khoå;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø tröø ñöôïc loøng

Tham quaù möùc, neân heát khoå;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø tröø ñöôïc loøng

duïc quaù maïnh;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø traùnh ñöôïc söï

ñaáu-tranh giaän hôøn;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø xoùa tan söï tranh

giaønh quyeàn-löïc, ñòa vò;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø khoâng phaïm

phaùp, khoâng bò duïc nhieãm, neân thoaùt naïn;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø traùnh ñöôïc Tham

Saân Si khuaáy ñoäng;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø traùnh ñöôïc duïc-

traàn, soâng yeâu bieån aùi;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø traùnh ñöôïc loøng

tham tình-duïc thaùc loaïn, loøng saân-haän

böøng böøng;

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø thoaùt ñöôïc söï

tham luyeán-aùi,

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø thaân-taâm saùng

suoát, khoâng coøn luùc tænh luùc meâ nöõa,

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø taâm bieát ñuû maø

heát khoå,

- caùc vieäc ñaém say traàn-caûnh

- nhôø môû ñöôïc trí-tueä maø thaáu hieåu cuoäc

ñôøi laø phuø-du giaû taïm nhö boït beøo, neân

khoâng coøn bò baát cöù caûnh ñôøi, con ngöôøi

hay vieäc gì loâi cuoán quyeán ruõ nhieàu hay ít

nöõa;

- neân taát caû ñeàu ñöôïc tieâu-tröø, nghóa laø bieát

trôû veà Chôn-Taâm thöôøng-truï, nôi phaùt ra

trí-tueä saùng suoát môùi tieâu-tröø ñöôïc caùc naïn

tai.


ñaûnh Taâm-chuù, hoä-trì caùc vò Thieän-Tri-

Thöùc ôû khaép möôøi phöông quoác-ñoä ñeàu tu-

haønh giaûi-thoaùt saùng suoát,

- töù oai-nghi trang-nghieâm,

- giôùi-ñöùc thanh-tònh,


Taâm voâ-taùc maø taùc, töùc gia hoä vaø giöõ gìn

cho nhöõng vò coù loøng troïn laønh saùng suoát

(Thieän-Tri-Thöùc) ôû khaép möôøi phöông

quoác-ñoä tu-haønh mau ñöôïc giaûi-thoaùt, neân:

- ñöôïc phaùp voâ-löôïng nghóa,

- haøng-phuïc ñöôïc boán ma: AÁm ma, phieàn-

naõo ma, töû ma, vaø Tha hoùa töï-taïi Thieân

ma;


- cung-döôõng Tam-Baûo,

- tuøy taâm maõn-nguyeän

- vaø ñöôïc Hoäi-Thöôïng chö Phaät aán-chöùng

cho laøm Ñaïi-Phaùp-Vöông-Töû.

- qui höôùng veà Chôn-Taâm,

- thì moïi vieäc ñeàu döùt saïch

- vaø ñöôïc trong Phaùp-hoäi thöôïng-thöøa chö

Phaät coâng nhaän vò naøy laø Ñaïi-Phaùp-

Vöông-Töû, töùc vò naøy laø haïng Boà-Taùt coù ñuû

naêng-löïc lôùn ñeå nhaän laõnh taát caû giaùo-

phaùp cuûa chö Phaät, ñuû khaû-naêng truyeàn-

thöøa Phaät-söï thay cho Phaät.


ñaûnh Taâm-chuù, nhieáp-thoï (thu phuïc, naém

laáy) nhöõng ngöôøi thaân-caän ñeàu tu-haønh

chaùnh-ñaïi quang-minh, ñöùc-ñoä cao-sieâu

giaûi-thoaùt.

(Nhieáp-thoï: Phaät duøng Töø-Taâm giuùp ñôõ

cho chuùng-sanh, nhôn ñoù ngaøi nhieáp-thoï

caùc chuùng-sanh.)


Taâm, roài töø Chôn-Taâm naøy laøm cho nhöõng

ngöôøi thaân nhaân gaàn guõi coù ñuû duyeân laønh

tieáp nhaän ñöôïc Chôn-Taâm maø tu-haønh

theo chaùnh-phaùp, ñöôïc Trí-haûi quang-minh

toûa saùng, coù ñöùc-ñoä cao sieâu giaûi-thoaùt

maàu-nhieäm.


ñaûnh Taâm-chuù, hoä-trì caùc vò tu theo Tieåu-

thöøa, nghe hieåu ñöôïc Maät-Taïng maø khoâng

nghi chaáp lo sôï vaø tu-chöùng chaùnh-ñònh.


Taâm, roài töø ñaây khieán caùc vò tu Tieåu-thöøa

khi nghe phaùp Bí-Maät Taïng (Giaùo-lyù saâu

kín) maø hieåu, khoâng coù loøng ngôø vöïc sôï

haõi, vaø tu ñaït ñöôïc chaùnh-ñònh.

2.2.2.2.1.B.3 Keát.


_ Thaäp phöông chö Phaät, tröôùc khi ñaéc

quaû Voâ-Thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc

ñeàu maät-trì (tuïng-nieäm mieân-maëc, giöõ gìn

yeân laëng maõi) Phaät-ñaûnh Taâm-chuù töø luùc

ban sô (khôûi ñaàu) cho tôùi khi toïa döôùi coäi

Boà-Ñeà nhaäp Nieát-Baøn.

_ Thaäp phöông chö Phaät tröôùc khi ñaéc quaû

Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc ñeàu

ñaõ haèng tònh ôû Chôn-Taâm voán voâ-thuûy voâ-

chung (khoâng thuûy-chung). Neân môùi goïi laø

Voâ-thöôïng Boà-Ñeà, Voâ-thöôïng Nieát-Baøn.

_ Thaäp phöông chö Phaät chôn-truyeàn

Phaät-ñaûnh Taâm-chuù vaø phuù-chuùc sau khi

Phaät dieät-ñoä, Phaät-ñaûnh Taâm-chuù thöôøng-

truï, baûo-toaøn Phaät-phaùp, uûng-hoä chö Phaät-

töû truï-trì y Phaät-luaät haønh-ñaïo, nghieâm-tònh

giôùi-theå, töø ñôøi naøy sang ñôøi noï, khoâng bao

giôø sai laïc.

_ Thaäp phöông chö Phaät truyeàn laïi Chôn-

Taâm vaø daën doø nhö sau:

- Truyeàn: Löu truyeàn Chôn-Taâm naøy sau

khi Phaät dieät-ñoä.

- Phuù-chuùc: Laø daën doø sau khi Phaät dieät-

ñoä thì luoân nhôù laáy Taâm maø tu, töùc laø luoân

nhôù trì Phaät-ñaûnh Taâm-chuù thöôøng-truï, thì

môùi baûo-toaøn Phaät-phaùp ñöôïc; vaø luoân

uûng-hoä caùc baäc Boà-Taùt thoï laõnh ñuû caùc

giaùo-phaùp cuûa Phaät, y theo giaùo-lyù maø tu

(y giaùo phuïng haønh), trang-nghieâm thanh-

tònh giôùi-theå, giôùi-taùnh, töø ñôøi naøy sang ñôøi

noï khoâng bao giôø sai laïc.




_ A-Nan! Nhö-Lai tuyeân-thuyeát Phaät-ñaûnh

quang-tuï MA-HA TAÙT-ÑAÙT-ÑA BAÙT-ÑAÙT-

RA

- töø saùng ñeán toái,

- tieáng noùi lieân-tuïc,

- vaên-cuù coù thöù-töï,

- traûi qua Haèng-sa soá kieáp cuõng troøn ñuû

nhö vaäy, khoâng bao giôø heát.

_ A-Nan! Nôi Nhö-Lai (Chôn-Taâm) voâ-taän

öùng hoùa thaønh ngoân-ngöõ thanh-tònh voâ-

töôùng voâ-taùc maø taùc thaønh naêng-löïc aùnh

saùng toûa ra caùc ñöùc-taùnh ñaïi-töø ñaïi-bi töôi

saùng

- khoâng döùt,

- thaønh tieáng noùi tòch-chieáu thöôøng-haèng,

- ñoù laø haøo-quang (trí-tueä) khoâng laãn loän

nhau,

- “Chôn-Taâm” daàu traûi qua voâ-soá kieáp nhö

caùt soâng Haèng cuõng khoâng thay ñoåi vaø hö-

hoaïi, hay heát nghóa cuûa noù ñöôïc.


2.2.2.2.2.A Chæ teân.


_ Neân Taâm-chuù ñoù coù hieäu laø “Nhö-Lai

Ñaûnh”.

_ Neân Taâm-chuù naøy coøn goïi laø Chôn-Taâm.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 13

Dieäu-duïng linh-caûm cuûa Phaät-ñaûnh Taâm-chuù.

2.2.2.2.2.B Toû söùc maïnh.


_ Caùc oâng ôû ñòa-vò Höõu-hoïc, chöa döùt naïn luaân-hoài khoå, phaùt taâm chí-thaønh caàu

quaû-vò A-La-Haùn, nhöng neáu khoâng chòu thoï-trì Phaät-ñaûnh Taâm-chuù, cöù ngoài chaép tay ôû

Ñaïo-Traøng maø muoán thaân-taâm xa lìa ma chöôùng thì thaät laø phi-lyù.


_ A-Nan! ÔÛ caùc quoác-ñoä,

- neáu coù ngöôøi naøo chôn-thaønh tu-haønh,

- tuøy theo vaät-duïng sôû-höõu trong xöù,

- duøng voû boâng, laù boái, giaáy traéng, loâng

baïch-chieân,

- bieân cheùp

- Phaät-ñaûnh Taâm-chuù thaønh moät baûn ñoà

treo ôû moät choã tinh-khieát.

_ A-Nan! Chuùng-sanh trong caùc theá-giôùi,

- neáu phaùt-khôûi loøng chôn-thaät tu-haønh,

- tuøy theo chuùng-sanh, trong thaân-taâm luoân

luoân höôùng thieän,

- moät loøng trong traéng khoâng oâ-nhieãm,

- khaéc ghi lôøi daïy cuûa Phaät,

- laáy Chôn-Taâm thanh-tònh hieäp thaønh moät

theå trong saùng.

_ Hay laø vì lyù-do khoâng tuïng,

- khoâng nhôù ñöôïc,

- ñeå Phaät-ñaûnh Taâm-chuù vaøo moät caùi tuùi

tinh-khieát luoân luoân ñeo theo thaân,

_ Coøn nhö coù ngöôøi khoâng tænh giaùc,

- maø loøng coøn meâ-muoäi,

- thì ñeå Chôn-Taâm cuûa mình laøm cho thaân-

taâm luoân luoân nhôù ñeán choã thanh-tònh


- thì ngöôøi aáy suoát ñôøi khoûi bò caùc thöù:

- ñoäc nhieãm

- aùc quæ

- ma chöôùng

- xaâm-nhaäp nhieãu-haïi.

trong saùng ñoù,

- thì ngöôøi aáy suoát ñôøi khoâng bò caùc thöù:

- phieàn-naõo

- vieäc aùm-muoäi (ñen toái) laøm toån thöông

- vaø ngaên ngaïi

- do söï tö-duy chöa ñaït thaønh thì cuõng

khoâng bò aûnh-höôûng laøm gia-haïi ñöôïc.


2.2.2.2.2.B.2.1 Noùi chung.

A-Nan! Nay vì oâng thænh-caàu, Ta thuyeát Phaät-ñaûnh Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm

nhaèm muïc-ñích cöùu-ñoä chuùng-sanh ôû theá-gian khoûi caùc naïn nguy-bieán sôï haõi vaø thaønh-

töïu trí xuaát-theá.





_ Sau khi Ta nhaäp-dieät,

- ôû trong thôøi-kyø maït-phaùp,

- neáu coù ngöôøi naøo chôn-chaùnh tu-haønh,

- töï mình chí-thaønh trì-tuïng Phaät-ñaûnh

Taâm-chuù vaø dieãn-giaûi daïy baûo ngöôøi khaùc

trì-tuïng,

- thì ngöôøi aáy ñöôïc ñöùc-ñoä thanh-tònh;

_ Khi maø trí-tueä chöa khai môû,

- laïi ôû trong thôøi-kyø chaùnh-phaùp phai môø,

- neáu coù ngöôøi naøo bieát chuyeån taâm veà

chôn-chaùnh,

- töï mình haèng-nieäm ôû Taâm Chôn-Nhö, maø

coøn chæ baøy saùng toû noù cho ngöôøi khaùc

ngoä ñöôïc Chôn-Taâm cuûa hoï,

- thì ngöôøi aáy ñöôïc theâm ñöùc voâ-laäu thanh-

tònh;

- gaëp hoûa-hoaïn, löûa khoù thieâu ñoát,

- gaëp thuûy-naïn, nöôùc khoù ñaém chìm;

- dó-chí caùc thöù ñoäc nhieãm hoaëc lôùn hoaëc

nhoû,

- vaø caùc loaøi aùc thuù cuûa

- Thieân-Long

- quæ thaàn

- tinh-kyø

- ma-mî

khoù ñoán phaù.

- neân löûa saân-haän vaø thuø-oaùn khoù thieâu ñoát

ngöôøi ñaõ ngoä ñöôïc Chôn-Taâm,

- vaø doøng nöôùc aùi-duïc khoù laøm ñaém chìm

ngöôøi ñaõ döùt tröø ñöôïc söï yeâu thöông muø

quaùng ;

- cho tôùi caùc thöù phieàn-naõo khaùc daàu lôùn

daàu nhoû cuõng khoù nhieãu-haïi ñöôïc,

- vaø caùc söï moùng taâm troåi daäy nhö:

- Taâm xaûo-quyeät

- Taâm voïng-töôûng

- Taâm gian-traù

- Taâm löôøng gaït

cuõng khoù maø phaùt-khôûi ñöôïc.

_ Taâm-ñòa cuûa ngöôøi chôn-chaùnh tu-haønh,

chí-thaønh trì-tuïng Phaät-ñaûnh Taâm-chuù, nhôø

oai-löïc thieâng lieâng maàu-nhieäm ñoä cho

ñöôïc chaùnh-thoï, phöôùc-tueä taêng tröôûng.

_ Nhôø loøng chôn-thaät quyeát-taâm mieân-maëc

vaøo Chôn-Taâm neân coù caûm-öùng voâ-taùc

maàu-nhieäm maø ñöôïc thoï voâ-löôïng vaø coù

phöôùc-tueä mieân-tröôøng (daøi laâu).

_ Neân taát caû loaïi saâu hieåm

- aùc ñoäc cuûa taø-giaùo ngoaïi-ñaïo nhö:

_ Neân caùc loøng daï hieåm aùc

- xaáu xa cuûa nhöõng nhaän-thöùc sai laàm

chôn-lyù seõ ñöa con ngöôøi vaøo neûo sanh-töû


- buøa ngaûi,

- thö phuø,

- truø haïi,

- eám ñoái,

- coå-truøng;

- cho tôùi caùc thöù ñoäc-döôïc,

- ñoäc-kim,

- ñoäc-ngaân,

- ñoäc thaûo-moäc,

- ñoäc vi-truøng,

- ñoäc maõng-xaø,

- caùc thöù noïc ñoäc,

- khí-ñoäc cuûa ñoäng-vaät hoaëc thöïc-vaät;

- chaúng nhöõng khoâng xaâm-nhaäp nhieãu-haïi

ñöôïc, laïi coøn bò tieâu maát ñoäc-chaát vaø

chuyeån thaønh cam-loä vò.

luaân-hoài, nhö:

- söï meâ-hoaëc, gian-xaûo

- loøng hieåm aùc

- loøng ganh gheùt

- loøng thuø haän, hôn thua

- loøng haø tieän, keo kieät;

- cho tôùi caùc thöù lôïi-döôõng nhö veà aên

uoáng, tieàn baïc, cuûa caûi ...

- loøng baïc beûo

- loøng saâu hieåm

- loøng meâ-muoäi u-aùm

- loøng boûn xeûn

- loøng aùc ngaàm haïi ngöôøi

- caùc tö-töôûng nham-hieåm

- voïng-töôûng aùc laøm meâ môø hoaëc laøm

ñam-meâ;

- caùc loaïi tö-töôûng treân chaúng nhöõng

khoâng gia-haïi ñöôïc, maø traùi laïi loøng coøn

ñöôïc thanh-nhaøn, döùt tuyeät phieàn-naõo, trôû

thaønh Boà-Ñeà giaûi-thoaùt.

_ Ñoái vôùi ngöôøi chí-thaønh trì-tuïng Phaät-

ñaûnh Taâm-chuù, caùc loaïi

- hung thaàn,

- ñoäc-tinh,

- aùc quæ;

- cho tôùi caùc haïng hình ngöôøi daï thuù,

- löu manh xaûo-traù,

- taøn-baïo phaûn-nghòch,

- duøng thuû-ñoaïn saâu hieåm

- ích-kyû haïi nhaân;

- khoâng theå khuaáy nhieãu ñöôïc,

- laïi bò aùc-lai aùc-baùo, toån-haïi nguy khoán.

_ Ñoái vôùi ngöôøi thaønh-taâm nöông vaøo

Chôn-Taâm ñeå thaân-taâm cuûa mình thanh-

tònh, thì caùc loaïi nhö:

- taäp-khí voïng-töôûng ñieân-ñaûo,

- baùt phong: Lôïi, khen, ca tuïng, vui söôùng,

thaûm thöông, cheâ, cheá nhaïo, khoå-sôû;

- loøng daï ñen toái, gaây phieàn phöùc;

- cho ñeán söï doái traù, ngoaøi thì noùi toát, trong

loøng hieåm ñoäc gieát ngöôøi khoâng dao,

- loøng gian-xaûo löøa ñaûo,

- loøng möu moâ, saùt haïi,

- duøng möu-keá aùc ñoäc,

- loøng chæ bieát lôïi mình, haïi ngöôøi;

- caùc loaïi loøng daï xaáu aùc naøy khoâng theå

laøm roái loaïn Baûn-Taâm thanh-tònh ñöôïc,

- maø ngöôïc laïi, caùc loaïi loøng daï naøy ñeàu bò

quaû-baùo phaûn laïi, neân luoân luoân thaát-baïi

khoán-cuøng.

_ Caùc vò Taàn-Na-Daï-Ca, moät soá Quæ-

Vöông cuøng quyeán-thuoäc nhôø nghe ngöôøi

trì-tuïng Taâm-chuù,

- laõnh-hoäi ñöôïc saùng suoát vaø do choã thoï

aân ñoù maø thöôøng uûng-hoä ngöôøi trì chuù

thoaùt khoûi caùc naïn nguy-bieán.

_ Cho ñeán caùc loaïi coù loøng daï ñen toái vaø

moät soá taâm-ñòa cöïc hieåm-aùc neáu chæ moùng

taâm höôùng veà Chôn-Taâm thoâi,

- maø trí coøn khai thoâng saùng suoát, nhôø ñoù

maø thöùc tænh laøm chuyeån-hoùa caùc taùnh neát

xaáu xa ñen toái; thöôøng laøm caùc vieäc thieän

neân traùnh ñöôïc caùc tai-naïn xaåy ra.

Toùm ÑOAÏN 13

_ Ñoaïn naøy Ñöùc Phaät nhaèm khuyeán-khích cho moïi caên-cô, cho nhieàu haïng ngöôøi

trong xaõ-hoäi phaùt taâm tu-hoïc theo kinh Thuû-Laêng-Nghieâm ñöôïc mau thaønh-töïu.


_ Cho neân ñoïc Ñoaïn 13 treân, ai cuõng thaáy phaùp-moân tu-taäp naøy ñaùp öùng ñöôïc

nguyeän-voïng cuûa mình ñang mong muoán.

_ Maø söï thaät, neáu ai ñoù nghe qua, roài vì caùi lôïi-ích tröôùc maét, döïa treân ngoân-ngöõ

vaên-töï aáy maø tu thì vaãn ñöôïc lôïi-ích, nhöng caùi lôïi-ích ñoù haún khoâng phaûi laø lôïi-ích cöùu-

caùnh laâu daøi, vì ñoaïn kinh vaên naøy laø noùi theo Töôùng.

_ Neáu tu-haønh chæ laø ñoïc tuïng, ñeo mang, sao cheùp, cung-döôõng, toân thôø, aán-toáng

truyeàn-baù, maø caàu gì ñöôïc naáy, dieät hoïa tröø tai cho caù-nhaân vaø cho xaõ-hoäi moät caùch quaù

deã daøng thì thöû hoûi 84000 phaùp-moân khaùc thì sao?

- Ñöùc Phaät boû caû cuoäc ñôøi khoå coâng daïy baûo ñeå laøm gì?

- Neàn giaùo-lyù Nhaân-Quaû trong neáp soáng tu-haønh cuûa caùc haøng ñeä-töû Phaät, khoâng

coøn giaù-trò nöõa hay sao?

_ Neân chuùng ta caàn bieát roõ naêm thôøi thuyeát-phaùp coù taùm naêm noùi kinh Ñaïi-thöøa,

laøm kyû-cöông cho Kinh Luaät Luaän.

_ Ñeå chieáu soi baûy ñaïi, boán khoa, bieát theá naøo laø khai hôïp Vaên Tö Tu (Tam-Tueä)

seõ ñöôïc lôïi-ích trong söï nhaän-thöùc kinh-ñieån nhö giaùo-lyù trong ñoaïn kinh naøy.

_ Cho neân kinh Ñaïi-thöøa vaø Maät-toâng thöôøng hay duøng Töôùng ñeå dieãn baøy:

1. Haïng thaáp : thì nöông Töôùng, maø bieát Töôùng.

2. Haïng cao : thì nhìn Töôùng, maø bieát Taùnh.

3. Haïng thöôïng : thì bieát Taùnh, maø lìa Taùnh.

_ Cho neân Thuû-Laêng-Nghieâm laø boä kinh Ñaïi-thöøa, noùi cho haøng Thöôïng-caên deã

ñoán-chöùng, ngoä ñöôïc thaâm-nghóa raát vi-dieäu cuûa Chôn-lyù beân ngoaøi ngoân-ngöõ vaên-töï

chöông-cuù ñoù.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 14

Oai-ñöùc voâ-löôïng cuûa Phaät-ñaûnh Taâm-chuù.

2.2.2.2.2.B.2.2.1.b Giuùp thaønh ñaïo nghieäp.



_ A-Nan! Oai-ñöùc cuûa Phaät-ñaûnh Taâm-chuù

roäng lôùn voâ-löôïng voâ-bieân khoâng theå nghó

baøn,

- neân thöôøng coù 84000 Haèng-sa chuûng-toäc

Boà-Taùt Kim-Cang Taïng Vöông, soá raát

ñoâng ñeán noãi khoâng theå duøng vaên-töï ñeám

ñöôïc,

- laïi coøn moãi chuûng-toäc, coù raát nhieàu

chuûng Kim-Cang,

- thaàn-thoâng quaûng-ñaïi,

- ñeàu luoân luoân taän-taâm hoä-trì ñaéc-löïc

nhöõng ngöôøi coù ñöùc-ñoä tu-haønh giaûi-thoaùt,

caû ngaøy laãn ñeâm chí-thaønh thoï trì Phaät-

ñaûnh Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm.

_ A-Nan! Uy-löïc cuûa Chôn-Taâm voán voâ-taùc

maø taùc, noù vieân-maõn cuøng khaép khoâng theå

nghó baøn ñöôïc,

- neân Chôn-Taâm chæ hieån baøy 84000

phöông-tieän-trí laøm caên-baûn, töø ñaây bieán ra

voâ-soá sai-bieät-Trí sanh-sanh hoùa-hoùa cuøng

khaép khoâng theå duøng caùi chi ñeám ñöôïc,

- laïi trong moãi sai-bieät-trí ñeàu coù Trí Baùt-

Nhaõ y nhö vaäy,

- ñeàu öùng ñoái thoâng suoát moïi vieäc moät

caùch voâ-ngaïi,

- Trí Baùt-Nhaõ luoân luoân toûa saùng laøm cho

ngöôøi tu-haønh chôn-chaùnh giöõ ñöôïc

chaùnh-ñònh quyeát-taâm giaûi-thoaùt, ñöôïc ôû

beân Chôn-Taâm thanh-tònh maø ñöôïc chaùnh-

ñònh.


_ Neáu coù chuùng-sanh naøo taâm-taùnh hay

voïng-ñoäng taùn-loaïn,

- nhöng coù thieän-chí saùm-hoái, chôn-thieät

tu-haønh giaûi-thoaùt, coá gaéng töôûng nhôù vaø

trì-nieäm lieân-tuïc Phaät-ñaûnh Taâm-chuù,

- thì coù vò Kim-Cang theo phoø-hoä cho

chuùng-sanh aáy boû voïng theo chôn, döùt

nhieãm veà tònh, tuaàn-töï nhi-tieán vaøo caûnh-trí

chaùnh-ñònh.

_ Neáu taâm khôûi ñoäng thì Thieàn-ñònh maát,

- bieát nhö theá lieàn xaû ly caùi khôûi nieäm ñeå

Chôn-Taâm luoân thanh-tònh. Coù thaät-taâm

hoái-caûi nhö vaäy vaø nhöùt-taâm chaùnh-ñònh thì

haønh-giaû môùi mau ñöôïc giaûi-thoaùt,

- nhôø taâm tinh-taán vöõng chaéc haønh ñaïo maø

caùc voïng-töôûng thoái lui, Chôn-Taùnh hieån

baøy, döùt nhieãm veà tònh; tieán-haønh theo

trình-töï ñoù maø vaøo caûnh-trí chaùnh-ñònh.

_ Theá neân nhöõng ngöôøi ñaõ phaùt Boà-Ñeà

Taâm, hoaøn-toaøn tröôøng-trai tuyeät-duïc,

chuyeân tu giaûi-thoaùt,

- chí-thaønh thoï-trì Phaät-ñaûnh Taâm-chuù, thì

oai-löïc baûo-hoä cuûa chö Kim-Cang vó-ñaïi

baát-khaû-thuyeát.

_ Cho neân taâm ñaõ giaùc-ngoä hoaøn-toaøn thì

trôû thaønh Phaïm-Haïnh (loøng haèng-thieän,

döùt tuyeät daâm-duïc), thì mau ñöôïc giaûi-

thoaùt,

- ñaõ quyeát-taâm truï ôû Chôn-Taâm thì sanh

nhieàu uy-löïc deïp tan caùc ma-chöôùng

khoâng theå nghó baøn ñöôïc.

_ Caùc chuûng-toäc cuûa Boà-Taùt Kim-Cang

Taïng Vöông söû-duïng aâm-thinh cuûa Thanh-

Tònh-Taâm khai-ngoä thaàn-thöùc cho ngöôøi

chôn-tu trì chuù.

_ Töø ñoù sanh ra nhieàu trí-tueä, thaønh nhieàu

chôn-ngoân-ngöõ voâ-taùc maø taùc vaøo ngöôøi

chôn-tu trì chuù ñöôïc caûm-öùng khai-ngoä

thoâng suoát Ñaïo-Taâm.

_ Maëc-nhieân taâm cuûa ngöôøi aáy trôû neân töï-

taïi voâ-ngaïi vaø nhôù hieåu caùc vieäc trong voâ-

soá kieáp,

- döùt tuyeät taát caû voïng-chaáp meâ-chaáp, nghi

ngôø laàm laïc.

_ Töùc thôøi trong taâm haønh-giaû thaáy raát töï-

taïi voâ-ngaïi vaø ghi nhôù roõ (lieãu-tri) moïi vieäc

trong 84000 Haèng-haø sa-soá kieáp khoâng

chuùt nghi laàm,

- neân trong loøng döùt tröø caùc voïng-chaáp

meâ-chaáp, nghi-hoaëc sai laàm.

_ Töø aáy veà sau, ñôøi ñôøi kieáp kieáp khoâng

bao giôø thoï sanh-töû trong caùc loaøi ñoäc-aùc

nhö:

- Daï-xoa,

- La-saùt,

- Phuù-ñaøn-na,

- Ca-tra phuù-ñaøn-na,

- Cöu-baøn-traø,

- Tyø-xaù-giaù,

- caùc loaøi quæ ñoùi,

- caùc loaøi höõu-hình,

- voâ-hình,

- höõu-töôûng,

- voâ-töôûng.

_ Do thaân-taâm ñöôïc trong saùng neân töø ñaây

veà sau, ñôøi ñôøi kieáp kieáp, khoâng coøn sanh-

töû luaân-hoài nöõa. Vì döùt ñöôïc voâ-minh neân

khoâng coøn loøng daï xaáu aùc nöõa nhö:

- loøng voâ-löông, xaûo-quyeät,

- loøng taøn-baïo haïi ngöôøi,

- loøng gaây thuø chuoác oaùn,

- loøng gaây ñau khoå, vu oan giaù hoïa cho

ngöôøi,

- loøng töï-toân töï-ñaïi,

- loøng tham-voïng, saân-haän,

- caùc loøng haø-tieän, keo kieät,

- caùc tình caûm öa thích, trìu meán,

- loøng khoâng tình caûm,

- loøng luoân voïng-töôûng ñieân-ñaûo,

- loøng ñeå Taâm Khoâng.

- Xa lìa caùc thuù. (Laø khoâng ñeán caùc nôi...)


_ Nhöõng ngöôøi nhöùt-taâm chôn-tu, chí- _ Khi loøng ngöôøi ñöôïc thanh-tònh hoøa vaøo


thaønh thoï-trì Phaät-ñaûnh Taâm-chuù

- hoaëc tuïng baèng mieäng,

- hoaëc nieäm thaàm trong Taâm,

- hoaëc bieân cheùp,

- hoaëc caát ñeo theo thaân,

- hoaëc treo ôû moät choã tinh-khieát,

- thôø kính cung-döôõng,

- thì ñôøi ñôøi kieáp kieáp khoâng bao giôø thoï

sanh-töû vaøo caùc choã

- baàn-cuøng haï-tieän,

- toaøn khoå chôù chaúng coù vui.

Boån-Taâm Chôn-Nhö roài, thì

- khaåu ñöôïc thanh-tònh,

- yù khoâng khôûi nieäm,

- hoaëc khaéc saâu giöõ gìn yeân tónh,

- hoaëc thaáy roõ Thaät-Töôùng cuûa caùc phaùp,

- hoaëc khoâng bò khuaáy ñoäng,

- laïi luoân luoân quy ngöôõng veà Chôn-Taâm,

- thì ñôøi ñôøi kieáp kieáp thoaùt khoûi sanh-töû

luaân-hoài khoå, neân thaân-taâm khoâng coøn bò

caûnh:

- taâm-trí meâ môø, xaáu aùc.

- voïng-töôûng khôûi lieân-tuïc khoâng phuùt naøo

yeân laønh.



_ Nhöõng ngöôøi y Phaät-luaät maø nhöùt-taâm

chôn-thieät thuaàn-tuùy tu-haønh giaûi-thoaùt,

- chí-thaønh thoï-trì lieân-tuïc Phaät-ñaûnh Taâm-

chuù Thuû-Laêng-Nghieâm, daàu chöa laøm

ñöôïc phöôùc laønh lôùn lao, nhöng voâ-löôïng

chôn-coâng-ñöùc sôû-höõu cuûa thaäp phöông

chö Phaät baûo-hoä cho

- nhöõng ngöôøi aáy thaønh-töïu chôn-coâng-ñöùc

vieân-maõn vaø chôn-phöôùc-tueä baát-khaû tö-

nghò.

_ Coøn ai y giaùo phuïng-haønh chuyeân tu

giaûi-thoaùt, ñöôïc giaùc-ngoä chôn-chaùnh,

- thì thaønh-taâm giöõ gìn Taâm Chôn-Nhö

thanh-tònh, daàu chöa laøm moät söï laønh naøo

caû, nhöng vaãn ñöôïc söï giuùp ñôõ voâ-taùc cuûa

Boån-Taâm voán saün coù cuûa Boån-Giaùc thaäp

phöông,

- nhöõng ngöôøi aáy nhaän-thöùc ñöôïc söï dieäu-

duïng vieân-maõn chôn-thaät cuûa Boån-Taùnh

vaø luoân truï trong phaùp-taùnh Khoâng maø

taêng tröôûng Ñaïo-Taâm.

_ Traûi qua voâ-soá A-taêng-kyø kieáp ñoàng ôû

moät choã vôùi chö Phaät;

- coâng-ñöùc voâ-löôïng voâ-bieân hieäp laïi nhö

traùi aùc-xoa,

- ñoàng xöù tu-haønh vónh-vieãn, khoâng bao

giôø dôøi ñoåi phaân-ly.

_ Neân coù traûi qua voâ-soá A-taêng-kyø kieáp

cuõng sanh cuøng moät theå vôùi Boån-Taâm,

- Phaät tu maø sanh ra nhieàu coâng-ñöùc cho

chuùng-sanh thoï-duïng. Roài chuùng-sanh

thoï-duïng quyeát-taâm tu cho chöùng-ngoä

ñöôïc Chôn-Taâm, maø sanh ra nhieàu coâng-

ñöùc nöõa; cöù theá lieân-tuïc nhö vaäy gioáng nhö

traùi aùc-xoa sanh moät chuøm ba traùi,

- cho neân söï tu-haønh coù cuøng moät chuûng-

loaïi laø Giôùi Ñònh Tueä lieân-hoaøn nhau khoâng

bao giôø phaân-ly ñöôïc.



_ Neáu nhöùt-taâm chí-thaønh thoï-trì Phaät-

ñaûnh Taâm-chuù thì oai-löïc nhieäm-maàu cöùu-

ñoä cho,

- nhö nhöõng ngöôøi phaù giôùi ñöôïc saùm-hoái,

_ Maø laïi luoân luoân nhieáp-taâm haønh-trì ôû

Chôn-Taâm thì coù Ñaïi-Trí-Tueä löïc vi-dieäu

laøm vöôït thoaùt traàn-lao, vaøo Chaùnh-ñaúng

Chaùnh-giaùc,

- thì chuyeån ñöôïc caùc taâm-ñòa nhö loøng


- trôû laïi giôùi-caên trong saïch,

phaù giôùi taø vaïy trôû thaønh taâm chôn-chaùnh,

- do ñoù maø taâm-ñòa trôû neân thanh-tònh

trang-nghieâm.

- nhöõng ngöôøi bieáng nhaùc trôû neân tinh-taán,

- nhöõng ngöôøi toái taêm trôû neân trí-tueä,

- nhöõng ngöôøi meâ-muoäi trôû neân giaùc-ngoä,

- taâm löø ñöø bieáng nhaùc thaønh tha-thieát tinh-

taán,

- nhöõng ngöôøi aùm ñoän trôû thaønh saùng suoát,

- nhöõng ngöôøi voâ-minh trôû thaønh tænh giaùc,

- nhöõng ngöôøi voïng-ñoäng trôû neân thanh-

tònh,

- nhöõng ngöôøi oâ-nhieãm coù theå phuïc-thieän,

trai-giôùi.

- nhöõng ngöôøi voïng-ñoäng trôû thaønh tónh

laëng,

- nhöõng ngöôøi loøng daï ñen toái trôû thaønh

trong saùng vaø taâm tònh.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 15

- Caùc toäi tieâu-dieät.


_ A-Nan! Neáu coù vò Thieän-nam naøo, khi

tröôùc chöa bieát tu-haønh,

- coøn meâ-muoäi phaïm giôùi,

- ñeán sau phuïc-thieän saùm-hoái tu-haønh,

- nhöùt-taâm chí-thaønh thoï-trì Phaät-ñaûnh

Taâm-chuù thì qua moät thôøi-gian coâng-phu

thuaàn-thuïc,

- caùc toäi loãi phaïm giôùi, daàu naëng daàu nheï

cuõng laàn löôït tieâu-vong.

_ A-Nan! Neáu coù vò Thieän-nam naøo daàu

tröôùc ñaây chöa bieát tu-haønh thì trong thaân-

taâm cuõng vaãn coù saün taùnh chôn thieän laønh

caû,

- daàu coøn voâ-minh khoâng bieát leõ phaûi,

- ñeán khi leõ phaûi phuïc-hoài thì trôû thaønh

chôn-chaùnh,

- moät loøng quy ngöôõng veà Boån-Taùnh

(Chôn-Taâm) cuûa mình, haønh nhö theá moät

thôøi-gian lieân-tuïc khoâng giaùn-ñoaïn,

- thì caùc loãi laàm ñeàu ñöôïc tieâu-tröø, daàu caùc

loãi aáy coù hay khoâng nghieâm-troïng, cuõng

daàn daàn ñeàu ñöôïc tieâu-tröø heát.

_ Ví duï nhö vò Thieän-nam aáy coù phaïm giôùi

- röôïu,

- aên nguõ vò-taân,

- laøm nhöõng vieäc oâ-nhieãm

- maø bieát chôn-thaønh saùm-hoái tu-haønh

- vaø chuyeân trì Phaät-ñaûnh Taâm-chuù;

- thì chö Phaät Boà-Taùt, chö Kim-Cang, nhöùt-

thieát Hoä-Phaùp chö Thieân, chö thaàn

- vaø chö quæ chaúng nhöõng khoâng chaáp caùc

toäi loãi aáy laøm chöôùng ngaïi Boà-Ñeà Taâm, laïi

coøn töø-bi cöùu-ñoä, giaûi-tröø cho heát toäi loãi.

_ Ví duï nhö vò Thieän-nam aáy lôõ phaïm vaøo

nghieäp toäi maø sanh loøng nhö:

- loøng u toái,

- loøng môø mòt,

- bò nguõ duïc loâi cuoán, (saéc thinh höông vò

xuùc)

- maø bieát thaønh-taâm tænh giaùc quay veà Boån-

Taâm

- vaø luoân haèng-giaùc beân Chôn-Taâm cuûa

mình;

- thì töø Chôn-Taâm naøy noù khai-thoâng taâm-

ñòa, phaùt-khôûi Töø-Bi beàn chaéc, noù laøm cho

taát caû ngöôøi tu ñöôïc thanh-tònh saùng suoát,

- nhöõng taùnh gian doái xaûo-quyeät chaúng

nhöõng khoâng phaùt-khôûi ñöôïc laøm chöôùng

ngaïi Boån-Taâm, maø traùi laïi coøn giuùp ñôõ gia

taêng theâm laøm cho taâm mau giaùc-ngoä vaø


thoaùt khoûi nghieäp-quaû. (Töùc phieàn-naõo

sanh Boà-Ñeà)

_ Gia-dó ví duï nhö vò Thieän-nam aáy maëc

quaàn aùo raùch vaø baån,

- luùc ôû luùc ñi chaúng ñöôïc trong saïch;

- khoâng daùm an-laäp Ñaïo-Traøng,

- khoâng daùm vaøo Ñaïo-traøng,

- cho tôùi khoâng daùm haønh-ñaïo,

- nhöng neáu xeùt mình saùm-hoái,

- thaønh-taâm thoï-trì Phaät-ñaûnh Taâm-chuù thì

nöông nhôø oai-löïc cuûa Taâm-chuù cöùu-ñoä,

- coù theå ñöôïc coâng-ñöùc thaønh-töïu nhö

coâng-ñöùc vaøo Ñaïo-Traøng vaø haønh ñaïo.

_ Hôn nöõa ví duï nhö coù vò Thieän-nam loøng

daï si meâ vaø heïp hoøi,

- neân luoân soáng trong sanh-töû vì nghieäp-

löïc quaù naëng;

- maø khoâng bieát söûa trò chuyeån-hoùa thaân-

taâm,

- vaø cuõng khoâng nhaän-thöùc ñöôïc Boån-Giaùc

chôn-thaät cuûa mình,

- cho neân khoâng taïo ñöôïc moät vieäc thieän

laønh chôn-thaät naøo caû,

- nhöng ñeán moät luùc naøo ñoù ñöôïc tónh taâm,

- maø quay veà Chôn-Taâm thanh-tònh cuûa

mình roài nöông nhôø vaøo ñoù thì ñöôïc söùc

nhieäm-maàu gia-hoä cuûa Chôn-Taâm ñöa qua

bôø,

- thaønh-töïu coâng-ñöùc naøy cuõng nhö thaønh-

töïu coâng-ñöùc vaøo Ñaïo-Traøng vaø haønh ñaïo

khoâng khaùc.

(Luùc naøy ta nhaän thaáy ñöôïc caùi dieäu-

duïng chôn-thaät cuûa Chôn-Taâm töùc laø Boån-

Giaùc cuûa mình, neân giôø ñaây duïng ra nhieàu

vieäc thieän laønh ñaày coâng-ñöùc voâ-löôïng.)

_ A-Nan! Nhöõng ngöôøi phaïm toäi nguõ-

nghòch öng ñoïa Voâ-giaùn ñòa-nguïc,

Toäi nguõ nghòch laø:

- Gieát cha. (Chaáp-Ngaõ)

- Gieát meï. (Chaáp-Phaùp)

- Gieát Thaùnh-nhaân. (Loøng voâ-minh, si meâ)

- AÙc-taâm laøm Phaät chaûy maùu. (Vì voâ-minh

maø chaïy theo duïc-laïc aùi-nhieãm laøm maát

taâm-taùnh.)

- Phaù hoøa-hieäp Taêng. (Thuaän theo traàn-lao

phieàn-naõo.)

- cho tôùi caùc vò Tyø-khöu phaïm toäi töù-khí vaø

Tyø-khöu-ni phaïm toäi baùt-khí,

_ A-Nan! Laïi coøn nhöõng ngöôøi luoân trìu

meán quyeán-luyeán soáng trong ñau khoå maø

khoâng bao giôø döùt laø do bôûi loøng daï quaù

voâ-minh nhö:

- Chaáp caùi Ta cho laø thaät.

- Chaáp caùc Phaùp ñeàu laø thaät.

- Si meâ say ñaém giaû-caûnh cho laø thaät.

- Chaïy theo caùc duïc-laïc aûo-voïng laøm môø

Boån-Taâm.

- Luoân thuaän theo phieàn-naõo traàn-lao.

- cho tôùi caùc vò nam tu-haønh laø baäc coù trí-

tueä, bieát taát caû laø khoâng coù töï-taùnh, maø lôõ

phaïm vaøo boán toäi naëng nhöùt: Daâm, Saùt,

Ñaïo, Voïng; vaø caùc vò nöõ tu-haønh maø lôõ

phaïm vaøo taùm toäi naëng nhöùt:

1/ Daâm,

2/ Saùt,

3/ Ñaïo,

4/ Voïng,

5/ Coá yù ñuïng vaøo thaân ñaøn oâng,

6/ Vaøo phoøng taâm-söï heïn hoø vôùi ñaøn oâng,

7/ Che daáu toäi loãi cho baïn,

8/ Giuùp ñôõ ngöôøi phaïm giôùi ñaõ bò ñuoåi.


- nhöng neáu bieát hoaøn-toaøn phuïc-thieän

saùm-hoái, nhöùt-taâm haønh ñaïo chôn-chaùnh,

chí-thaønh trì-tuïng Phaät-ñaûnh Taâm-chuù thì

ñöôïc nhôø oai-löïc Phaät-ñaûnh Taâm-chuù cöùu-

ñoä caùc toäi naëng aáy laàn löôït tieâu-dieät chaúng

khaùc chi ngoïn gioù maïnh thoåi tan heát ñoáng

caùt.

- daàu ñaõ phaïm caùc troïng-giôùi nhö theá, maø

bieát trôû laïi leõ phaûi chôn-chaùnh, moät loøng

chí-thaønh gìn giöõ y theo Chôn-Taâm, thì caùc

toäi daàu coù naëng cuõng daàn daàn tieâu-dieät

heát.

(Ñoaïn naøy yù noùi: Do bieát trôû veà Boån-

Taâm thanh-tònh cuûa mình, maø ngoä ñöôïc

Chôn-Taâm, neân laáy Chôn-Taâm maø tu thì

môùi tröø ñöôïc caùc toäi troïng.)

_ A-Nan! Chuùng-sanh naøo ñaõ phaïm nhieàu

toäi chöôùng hoaëc naëng hoaëc nheï töø voâ-

löôïng voâ-soá kieáp tröôùc ñeán nay, chöa bieát

saùm-hoái laàn naøo,

- nhöng neáu hoài-taâm thöùc tænh, y Phaät-luaät

maø saùm-hoái tu-haønh chôn-chaùnh;

_ A-Nan! Coøn nhö chuùng-sanh naøo ñaõ

phaïm nhieàu toäi chöôùng, töùc laø khôûi nieäm

vaø truï chaáp, daàu lôùn hay nhoû, ôû nhieàu kieáp

tröôùc cho ñeán nay, maø chöa tænh giaùc laàn

naøo,

- nay bieát tónh taâm, loøng saùng toû, maø

nöông vaøo giaùo-lyù chôn-chaùnh tu-haønh

giaûi-thoaùt;

- chí-thaønh trì-tuïng vaø bieân cheùp Phaät-

ñaûnh Taâm-chuù ñeo theo thaân, hoaëc treo ôû

moät choã thôø phöôïng kính-caån trong nhaø;

- laïi coøn quyeát-taâm giöõ nieäm luoân luoân

thanh-tònh trong saùng vaø khaéc saâu Chôn-

Taâm trong thaân-taâm trang-nghieâm;

- ngaøy ñeâm tin töôûng cung-döôõng thì nhôø

oai-löïc Phaät-ñaûnh Taâm-chuù cöùu-ñoä caùc toäi

chöôùng chaát chöùa saâu daøy töø xöa, laàn löôït

tieâu maát, nhö nöôùc soâi ñoå vaøo tuyeát, ñaùnh

tan heát tuyeát.

- luoân tinh-taán lieân-tuïc thì uy-löïc cuûa Chôn-

Taâm laøm caùc toäi loãi thaâm saâu daàn daàn tieâu

maát, thì thaân-taâm ñöôïc trong saùng thanh-

tònh.



_ Nhieân-haäu chuùng-sanh aáy coù theå ngoä-

nhaäp caûnh-trí Voâ-sanh nhaãn.

_ Thì sau ñoù taâm-nieäm cuûa chuùng-sanh aáy

môùi laàn laàn thanh-tònh trong saùng ñöôïc

chöùng-nhaäp vaøo caûnh Voâ-sanh nhaãn.



_ A-Nan! Neáu coù vò nöõ-nhaân naøo khoâng coù

con trai hoaëc con gaùi, muoán caàu con trai

hoaëc con gaùi maø coù loøng chôn-chaùnh

nhaân-töø, chí-thaønh tuïng vaø ñeo theo thaân

Phaät-ñaûnh quang-tuï MA-HA TAÙT-ÑAÙT-ÑA

BAÙT-ÑAÙT-RA thì ñöôïc con trai hoaëc con

gaùi coù phöôùc-trí.

_ A-Nan! Neáu coù vò nöõ-nhaân naøo khoâng coù

trí-tueä hoaëc phöôùc-ñöùc, maø muoán caàu cho

coù thì loøng phaûi luoân höôùng veà, gìn giöõ vaø

khaéc saâu Chôn-Taâm thanh-tònh trong saùng,

roài sau môùi (nhieân-haäu) coù trí-tueä saùng

suoát hoaëc phöôùc-ñöùc haïnh neát ñoan-trang

(ngay thaúng vaø nghieâm-trang), dòu daøng.

_ Nhöõng ngöôøi tu-haønh chôn-chaùnh, nhöùt-

taâm chí-thaønh tuïng hoaëc ñeo Phaät-ñaûnh

Taâm-chuù theo thaân

_ Laïi nöõa, nhöõng ngöôøi tu-haønh chôn-thaät,

moät loøng quyeát-taâm khaéc saâu vôùi Chôn-

Taâm cuûa mình lieân-tuïc khoâng hôû, maø


- thì caàu tröôøng-thoï,

- hoaëc caàu mau heát khoå baùo ñang thoï,

- hoaëc caàu saéc-thaân traùng-kieän bình-an,

- taát caû sôû-caàu ñeàu ñöôïc nhö yù.

muoán

- ñöôïc caên laønh phaùt-trieån,

- hoaëc muoán ñöông-kieáp mau tænh giaùc,

- hoaëc muoán thaân-taâm trong saùng döùt

Tham Saân Si,

- taát caû söï mong muoán treân ñeàu ñöôïc nhö

yù nguyeän cuûa mình. (Töùc laø thaân-taâm ñeàu

ñöôïc thanh-tònh.)

_ Nhöõng ngöôøi aáy khi laâm-chung coù theå

vaõng-sanh vaøo moät coõi Phaät trong thaäp

phöông quoác-ñoä, tuøy theo nguyeän-löïc, chôù

khoâng bò hình-phaït ñaàu-thai ôû maáy choã

bieân-ñòa haï-tieän cam-khoå.

_ Nhöõng ngöôøi naøy khi soá-meänh heát, coù

theå sanh vaøo moät caûnh-giôùi thanh-tònh

saùng suoát trong thaäp phöông quoác-ñoä, tuøy

theo khaû-naêng tinh-taán, chôù khoâng coøn bò

aûnh-höôûng cuûa quaû-baùo do nghieäp-löïc maø

phaûi vaøo nhöõng nôi heûo laùnh thaáp keùm cöïc

khoå.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 16

2.2.2.2.2.B.2.2.2 Öôùc theo quoác-ñoä. (Laø tuøy nghieäp maø thuaän vôùi xöù sôû ñoù.)


_ A-Nan! Neáu nhöõng xöù-sôû, chaâu huyeän,

hoaëc choán tuï-laïc naøo coù xaåy ra caùc tai-naïn

- thaát muøa,

- ñoùi reùt,

- dòch haïch,

- chieán-tranh,

- troäm cöôùp

- vaø caùc thaûm-hoïa khaùc.

_ Neáu nhöõng xöù-sôû, quaän huyeän, hoaëc

xoùm laøng naøo coù xaûy ra caùc tai-öông laø do

loøng daï chuùng-sanh nôi ñoù xaáu aùc nhieàu,

nhö:

- ít thieän-taâm, thieáu phöôùc-baùu,

- thieáu phöôùc trí,

- loøng oâ-nhieãm tham-lam,

- loøng tranh-ñaáu, giaønh giöït,

- loøng gian tham quaù möùc,

- vaø caùc taâm-ñòa voïng-töôûng khaùc nöõa.

_ Neân bieân cheùp Phaät-ñaûnh quang-tuï treo

khaép töù phöông chaâu-vi choã laâm naïn, treo

ôû truï phöôùng Tinh-xaù, böûu-thaùp, caùc nôi

thôø phöôïng toân-nghieâm.

_ Neân moïi chuùng-sanh phaûi luoân khaéc saâu

vaø giöõ gìn Chôn-Taâm cuûa mình, haønh ñaïo

trong töù oai-nghi (ñi ñöùng naèm ngoài) cho

haïnh neát thaät trang-nghieâm y nhö Chôn-

Taâm trong saùng, thì thaân-taâm môùi mau

ñöôïc thanh-tònh trang-nghieâm.

_ Ñeå cho nhaân-daân

- thaønh-taâm cung-kính chieâm-baùi,

- cung-döôõng;

_ Ñeå cho moïi ngöôøi ñeàu

- quy höôùng veà Boån-Taâm cuûa mình

- maø laøm cho taâm-nieäm luoân trong saùng;

- vaø moãi ngöôøi coù ñeo Phaät-ñaûnh quang-tuï

theo thaân,

- hoaëc moãi gia-ñình coù treo Phaät-ñaûnh

quang-tuï ôû moät choã tinh-khieát trong nhaø thì

caùc thaûm-hoïa laàn laàn tieâu heát.

- vaø tha-thieát ghi khaéc Chôn-Taâm trong

loøng,

- hoaëc moãi gia-ñình cuõng thieát-tha khaéc

saâu Chôn-Taâm laøm cho taát caû ñeàu ñöôïc

thanh-tònh trong saùng thì caùc naïn aùch laàn

laàn tieâu maát.


_ A-Nan! Caùc quoác-ñoä naøo coù Taâm-chuù

Thuû-Laêng-Nghieâm ñeå cho chuùng-sanh ôû

ñoù chieâm-baùi tu-haønh thì chö Thieân-Long

Baùt-boä ñeàu haân-hoan,

- möa thuaän gioù hoøa,

- noâng-nghieäp phaùt-ñaït,

- nguõ-coác höng-thaïnh,

- daân-toäc no aám an vui.

_ A-Nan! Caùc ñaát nöôùc naøo maø daân chuùng

ñeàu ngöôõng caàu leã baùi tu-haønh theo Chôn-

Taâm thanh-tònh thì taùnh thieän laønh trong

thaân-taâm moïi ngöôøi ñeàu ñöôïc taêng tröôûng,

- taâm ñöôïc bình an thanh tònh,

- haïnh-ñöùc khai môû,

- thaân-taâm sung-maõn,

- töôùng haûo quang-minh an-laïc.

_ A-Nan! Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm coù

oai-löïc cheá-phuïc caùc thöù aùc-tinh thöôøng

tuøy thôøi bieán ra tai-hoïa gia-haïi;

- ñoàng-thôøi baûo-hoä chuùng-sanh löông-thieän

ñöôïc bình-an,

- khoâng coù aùc-moäng

- vaø traùnh khoûi naïn goâng cuøm xieàng xích,

- hoaëc cheát yeåu

- hay baát-ñaéc kyø-töû.

_ A-Nan! Söï tòch-tònh cuûa Chôn-Taâm coù

uy-löïc cheá-ngöï caùc Taâm möu-moâ haõm-haïi

thöôøng tuøy luùc taùc-hoïa;

- ñoàng-thôøi Chôn-Taâm coøn laøm cho chuùng-

sanh coù loøng chôn-thaät ñöôïc an laønh,

- khoâng phaùt-khôûi nieäm aùc

- vaø traùnh khoûi naïn haän-thuø oan-traùi, hôn

thua ñau khoå,

- hoaëc sanh-dieät khoâng lieân-tuïc

- hay sanh-dieät chöa troïn veïn. (töùc chöa

heát kieáp maø ñaõ maát.)

_ A-Nan! Coõi Ta-baø coù 84.000 aùc-tinh

bieán-hoïa,

- 28 ñaïi aùc-tinh ñöùng ñaàu laøm tröôûng-tinh,

- laïi coù 8 ñaïi aùc-tinh chuû veà söï bieán-hieän

nhieàu thöù hình-saéc ôû theá-gian.

1. Ñòa-nguïc.

2. Ngaï-quyû.

3. Suùc-sanh.

4. Chaâu Uaát-ñaøn-vieät (Chaâu Baéc Cu-lö):

Chaâu naøy höôûng söï sung söôùng maõi

neân khoâng tu-hoïc ñöôïc.

5. Caûnh trôøi tröôøng-thoï (Trôøi voâ- töôûng):

Khoâng tö-duy, neân laëng yeân khoâng

trong saùng.

6. Manh (ñui).

Lung (ñieác).

AÁm, AÙ (caâm, ngoïng).

7. Theá-trí bieän thoâng: YÛ mình thoâng-minh

bieän baùc theo theá-söï maø khoâng lo tu-

hoïc.

8. Tröôùc Phaät vaø sau Phaät: Hai thôøi-kyø

naøy ñaïo Phaät khoâng coù môû mang neân

khoâng tu-hoïc ñöôïc.

_ Laïi coù 8 ñaïi aùc-tinh sanh ra voâ-soá tai-hoïa

thaûm khoå cho chuùng-sanh, nhö:

1. Sanh khoå.

_ A-Nan! Nhöõng yù-nieäm ñieân-ñaûo taïo

thaønh 84000 phieàn-naõo ñau khoå,

- coù 28 caûnh-giôùi goác ñeå chuùng-sanh luaân-

hoài trong tam-giôùi ñoù,

- laïi coù 8 taø aùc-chöôùng sanh bieán nhieàu

caûnh-giôùi ôû theá-gian, nhö:

1. Caûnh voâ-minh.

2. Loøng daï tham-lam boûn xeûn.

3. Loøng ngu-si, meâ-muoäi.

4. Coõi meâ höôûng phöôùc maø queân tu.

5. Caûnh Trôøi naøy khoâng coù taâm- töôûng

(ngoan-khoâng) neân tu khoâng giaûi-thoaùt.

6. Khoâng nhaän ra Chôn-lyù.

Khoâng nghe, khoâng hieåu Chôn-lyù.

Khoâng noùi ñuùng Chôn-lyù, hoaëc noùi luùc

ñuùng luùc sai.

7. Bò sôû-tri chöôùng. (Bò caùi bieát laøm ngaên

ngaïi vieäc tu-haønh.)

8. Vì tröôùc Phaät laø Chôn-Nhö-Taâm.

Coøn sau Phaät laø voâ-minh.

(Hai thôøi naøy khoâng coù phaùp laøm

phöông-tieän tu.)

_ Laïi coù 8 aùc-nghieäp sanh ra voâ-soá quaû-

baùo aùc laøm chuùng-sanh ñau khoå quaù möùc,

nhö:

1. Caùi gì ñaõ sanh ra laø khoå caû.


2. Laõo khoå.

3. Beänh khoå.

4. Töû khoå.

5. Oaùn taêng hoäi khoå.

6. AÙi bieät-ly khoå.

7. Caàu baát-ñaéc khoå: Nhö ñoùi laïnh thì caàu

coù aên coù maëc; coøn no ñuû thì caàu giaøu

sang.

8. Nguõ-aám thaïnh khoå: Naêm aám hôïp laïi

thaønh saéc-thaân, neáu chuùng khoâng ñieàu-

hoøa vôùi nhau thì khoå.

- Saéc. (xaùc thaân)

- Thoï. (caûm thoï)

- Töôûng. (tö-töôûng)

- Haønh.(laø söï laøm vieäc laëng leõ cuûa thaân

xaùc bieán-ñoäng lôùn nhoû sanh-dieät; coøn

veà tinh-thaàn thì lo toan tính toaùn laøm

nhoïc nhaèn taâm-trí.)

- Thöùc. (phaân-bieät maø bieát)

2. Giaø luïm cuïm, maét môø, tai ñieác, chaân

moûi, goái chuøng ... laø khoå.

3. Ñau yeáu, taøn-taät laø khoå.

4. Luùc saép cheát ñau ñôùn reân sieát, ngoäp

hôi ... raát khoå.

Khi cheát thì laøm cho gia-ñình, quyeán-

thuoäc, baïn beø ... bò khoå.

5. ÔÛ chung vôùi keû thuø nghòch laø khoå.

6. Xa ngöôøi mình yeâu thöông laø khoå.

7. Loøng mong muoán ao öôùc maø khoâng

vöøa yù thoûa nguyeän laø khoå.

8. Thaân xaùc luùc maïnh luùc yeáu laø khoå.

- Thaân khoâng ñieàu-hoøa laø khoå. (Neáu

moùn naøo quaù möùc thì khoå.)

- Tieáp nhaän laøm meät trí laø khoå.

- Khôûi nieäm mô öôùc quaù möùc laø khoå.

- Chuyeån-ñoäng bieán-dòch quaù möùc laø

khoå.

- Phaân-bieät giaûi baøy quaù möùc laø khoå.

_ Nhöng choã naøo coù Phaät-ñaûnh Taâm-chuù

Thuû-Laêng-Nghieâm vaø moãi ngöôøi bieát tín-

ngöôõng tu-trì, thì caùc tai-hoïa aùc-tinh thaûy

ñeàu tieâu-dieät.

_ Nhöng nhöõng nôi naøo chuùng-sanh coù

loøng tin chôn-thaät maø luoân höôùng veà Chôn-

Taâm thanh-tònh tu-trì, thì caùc aùc-nghieäp

thaûy ñeàu daàn daàn tieâu-dieät.

_ 12 do-tuaàn thaønh kieát-giôùi ñòa, caùc aùc-

tinh bieán hoïa cuõng khoâng bao giôø daùm

xaâm-nhaäp nhieãu-haïi.

_ Chaúng nhöõng theá maø trong voøng phaïm-

vi baùn-kính 192 daëm (khoaûng 110km) caùc

aùc-tinh bieán hoïa khoâng bao giôø daùm xaâm-

nhaäp nhieãu-haïi.

Töùc laø khi thaân-taâm chuùng ta luoân

höôùng veà Chôn-Taâm thanh-tònh trong saùng

bình-ñaúng thì 12 xöù (6 Caên vaø 6 Traàn)

khoâng coù choã gaù nöông neân trôû thaønh

thanh-tònh trong saùng bình-ñaúng; caùc

voïng-töôûng xaáu aùc ñen toái nhieãm-oâ khoâng

coøn phöông-tieän phaùt-khôûi maø laøm nhieãu-

haïi taâm-ñòa ta ñöôïc.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 17

2.2.2.2.2.B.3 Chæ ngöôøi tu quyeát chöùng ñaïo.

- Baûo-hoä ngöôøi tu töø sô-hoïc ñeán Thöôïng-thöøa.


_ Nhö vaäy, Ta tuyeân-thuyeát Phaät-ñaûnh

Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm nhaèm muïc-

ñích cöùu vò-lai-theá, baûo-hoä nhöõng ngöôøi

sô-hoïc, phaùt taâm Boà-Taùt, caàu Toái-Thöôïng-

thöøa, duõng-maõnh thoï-trì Taâm-chuù, tu-

chöùng chaùnh-ñònh, thaân-taâm ñöôïc thanh-

tònh an vui, khoûi lo caùc

- hung-thaàn, (giaû maø cho laø thaät)

- ñoäc-quæ

- aùc-ma phaù phaùch,

- khoûi lo caùc thöù voïng-nghieäp,

- oan-traùi oan-gia,

- tieàn-cöøu tieàn-oaùn,

ñaõ taïo töø voâ-thæ nhieãu-haïi, taát caû chöôùng

ngaïi ñeàu döùt tuyeät.

_ Nhö vaäy, Phaät chæ Chôn-Taâm voán laø

Boån-Taâm thanh-tònh cuûa chuùng ta, noù coù

muïc-ñích giuùp ñôõ cho ñôøi vò-lai, baûo-hoä

cho ngöôøi tu-haønh töø sô-hoïc phaùt taâm Boà-

Taùt caàu ñaïo Toái-Thöôïng-thöøa, duõng-maõnh

giöõ gìn Chôn-Taâm, laáy ñoù laøm Nhaân-ñòa tu-

haønh ñeå vaøo ñöôïc chaùnh-ñònh, laøm thaân-

taâm ñöôïc thanh-tònh an vui, khoûi lo caùc

- voïng-töôûng ñieân-ñaûo nhö: vui buoàn, phaûi

quaáy, ñuùng sai, coøn maát, lo sôï, giaän hôøn,

öa thích, ham muoán ...,

- loøng gian aùc, xaûo-quyeät haïi ngöôøi,

- loøng taø vaïy, doái traù nhieãu-loaïn nöõa.

- khoûi lo caùc thöù nhö nieäm khôûi sanh tình,

- söï troùi buoäc trong bieån aùi-duïc,

- nghieäp-quaû haän thuø trieàn-mieân khoâng

döùt,

caùc thöù ñaõ taïo töø voâ-thæ naøy noù luoân phaù

roái, nhöng cuoái cuøng chuùng ñeàu ñöôïc tieâu-

tröø heát.

- Lôøi daën doø cuûa Phaät, tu-haønh theo Taâm-chuù (Chôn-Taâm) laø chôn-thaät.


_ A-Nan! OÂng vaø caùc vò Höõu-hoïc trong

Giaùo-Hoäi naøy, cho tôùi nhöõng ngöôøi chôn-

chaùnh ôû vò-lai, phaùt Boà-Ñeà Taâm, thuaàn-tuùy

tu-haønh giaûi-thoaùt, luoân luoân y-chæ theo

Phaät-luaät maø tònh-tu ôû Ñaïo-Traøng, kieát-giôùi

trang-nghieâm, phaûi coù Thaày Ñeä-nhöùt Sa-

Moân Thanh-Tònh Taêng chöùng-minh,

- chuyeân trì lieân-tuïc Phaät-ñaûnh Taâm-chuù

Thuû-Laêng-Nghieâm khoâng bao giôø coù moät

maûy nghi-chaáp, hoaëc giaùn-ñoaïn, tu-trì nhö

vaäy maø khoâng thaønh-töïu Taâm giaûi-thoaùt

thoâng suoát trong hieän-thaân cuûa phuï-maãu

sôû-sanh thì thaäp phöông chö Phaät voïng-

ngöõ hay sao?

_ Phaät daën doø ngaøi A-Nan vaø caùc haøng

ñeä-töû ñang hoïc trong phaùp-hoäi, cho tôùi

nhöõng ngöôøi tu chôn-chaùnh sau naøy muoán

môû ñöôïc taâm giaùc-ngoä vaø thaáy ñöôïc Chôn-

Taâm, roài laáy ñoù laøm Nhaân-ñòa y-chæ theo

giaùo-lyù cuûa Phaät maø haønh ñaïo giaûi-thoaùt

thì phaûi laøm cho thaân-taâm ñöôïc thanh-tònh

giaûi-thoaùt (töùc laø vieäc laønh vieäc döõ ñeàu

döùt),

- moät loøng chí-thaønh gìn giöõ Chôn-Taâm

thanh-tònh trong saùng mieân-maëc khoâng hôû.

Laøm nhö vaäy thì seõ ñöôïc thanh-tònh ñaïo-

quaû ngay taïi hieän-thaân cuûa cha meï sanh ra

naøy; neáu khoâng ñöôïc nhö vaäy thì thaäp

phöông chö Phaät voïng-ngöõ hay sao?


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 18

Voâ-löôïng Thaùnh-hieàn ñoàng baûo-hoä Chôn-nhaân tu-trì Taâm-chuù.

2.2.3 Chuùng hoäi nguyeän hoä-trì.


Chö Kim-Cang baûo-hoä.

BT: Caùc Taâm-ñòa kieân-ñònh.


_ Khi Ñöùc Phaät Thích-Ca Maâu-Ni noùi xong,

coù voâ-soá thaàn Kim-Cang ôû trong Giaùo-Hoäi,

hieäp-chöôûng ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Nghe qua lôøi Phaät

daïy, chuùng toâi nguyeän thaønh-taâm baûo-hoä

nhöõng ngöôøi tu haïnh Boà-Ñeà.

_ Khi Ñöùc Phaät Thích-Ca Maâu-Ni noùi xong,

trong Giaùo-Hoäi coù voâ-soá taâm-ñòa kieân-ñònh

ñoàng nhöùt-taâm baïch Phaät:

_ Baïch Theá-Toân! Nghe qua lôøi Phaät daïy,

chuùng toâi nguyeän thaønh-taâm giöõ gìn che

chôû nhöõng ngöôøi tu haïnh giaùc-ngoä.

YÙ noùi nhöõng ngöôøi trong Giaùo-Hoäi ñeàu

khôûi voâ-soá taâm-ñòa kieân-ñònh ñoàng nhöùt-

taâm theo lôøi Phaät daïy an loøng höôùng veà

Taâm-chuù (Chôn-Taâm) lo tu-haønh giaûi-thoaùt

theo con ñöôøng cuûa Phaät.

Chö Thieân hoä-phaùp.

BT: Caùc Taâm-ñòa thanh-tònh trong saïch.


_ Caùc vò Trôøi

- Phaïm-Vöông,

- Ñeá-Thích,

- Töù-Thieân-Vöông

1. Trì-quoác thieân-vöông

2. Quaûng-muïc thieân-vöông

3. Taêng tröôûng thieân-vöông

4. Ña-vaên thieân-vöông

hieäp-chöôûng cung-kính ñaûnh leã Phaät:

_ Khi nghe lôøi Phaät daïy, caùc Taâm-ñòa thoaùt

tuïc nhö:

- taâm thuaàn-thieän.

- taâm laønh.

- boán ñöùc laønh nhö:

1. Giöõ nieäm trong saùng.

2. Thaáy bieát trong saïch hoaøn-maõn.

3. Taêng-tröôûng thieän-caên.

4. Do nghe khaép boán phöông maø laøm ñöôïc

nhöõng vieäc höõu-ích, taïo nhieàu phöôùc-ñöùc,

ñoàng nhöùt-taâm moät loøng nghe theo vaâng

laøm.

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Nghe qua lôøi Phaät

daïy, coù nhieàu ngöôøi hieàn-ñöùc chôn-chaùnh

tu haïnh Boà-Ñeà, chuyeân trì Phaät-ñaûnh Taâm-

chuù, chuùng toâi nguyeän heát loøng baûo-hoä

nhöõng ngöôøi aáy ñöôïc nhö-yù sôû-caàu.

_ Baïch Theá-Toân! Nghe qua lôøi Phaät daïy,

taâm-ñòa cuûa nhieàu ngöôøi phaùt-khôûi Trí laønh

chôn-thaät tu-trì Phaät-ñaûnh Taâm-chuù (Chôn-

Taâm) ñoàng theo con ñöôøng giaûi-thoaùt cuûa

Phaät maø ñöôïc toaïi yù.

Chö ñaïi Quyû-vöông.

BT: Caùc Taâm-ñòa xaáu aùc heïp hoøi, gian-xaûo quyû-quyeät.



_ Coù voâ-löôïng

- Daï-xoa ñaïi-töôùng,

- La-Saùt vöông,

- Phuù-ñaøn-na vöông,

- Cöu-baøn-traø,

- Tyø-xaù-giaù vöông,

- Chö ñaïi Quæ-vöông,

- Taàn-Na-Daï-Ca (teân quyû thaàn, töùc trôøi

Hoan-hyû Thieân.)

- vaø caùc Quæ-Soaùi,

- ñeàu hieäp-chöôûng cung-kính ñaûnh leã vaø

baïch Phaät: Baïch Ñöùc Theá-Toân! Chuùng toâi

xin nguyeän uûng-hoä nhöõng ngöôøi thoï-trì

Phaät-ñaûnh Taâm-chuù thaønh-töïu ñöôïc haïnh

Boà-Ñeà vieân-maõn.

_ Chaúng nhöõng theá, maø laïi coù nhöõng taâm

hung aùc ñaùng sôï cuõng quy höôùng veà

Chôn-Taâm, nhö:

- taâm voâ-löông ñaïi-xaûo-quyeät,

- taâm raát hung-baïo öa cheùm gieát laãn nhau,

- taâm thuø oaùn gaây tai-hoïa ñau khoå,

- taâm khôûi ñieàu chaúng laønh ôû trong ñieàu

laønh, (Khaåu Phaät taâm xaø) (Beân trong aån

chöùa caùi AÙc, nhöng beân ngoaøi thaáy nhö laø

Thieän.)

- taâm tham-voïng ñieân-ñaûo,

- taâm aùc-ñoäc nham-hieåm nhöùt,

- taâm khao khaùt mong caàu,

- vaø caùc taâm-ñòa voïng-töôûng xaáu xa nhöùt,

- taát caû nhöõng taâm-ñòa naøy cuõng ñeàu ñöôïc

chuyeån-hoùa thaønh taâm chôn-thieän thanh-

tònh trong saùng vieân-maõn uûng-hoä cho taâm

tu-trì Phaät-ñaûnh Taâm-chuù (Chôn-Taâm)

mau ñöôïc giaùc-ngoä giaûi-thoaùt.

Caùc tinh-tuù.

BT: Caùc nieäm hieän tieàn trong saùng.



- Nhöït Thieân-töû,

- Nguyeät Thieân-töû,

- Phong-Sö,

- Vaân-Sö,

- Voõ-Sö,

- Loâi-Sö,

- Ñieän-Baù,

- chö Thaàn-quan chuû veà nieân-tueá,

- caùc vò Tinh-tuù vaø quyeán-thuoäc ôû trong

Giaùo-Hoäi



nguyeän uûng-hoä nhöõng ngöôøi chôn-tu trì

Taâm-chuù, an-laäp Ñaïo-Traøng, thoaùt khoûi

caùc naïn nguy-bieán sôï haõi.

_ Coù voâ-soá vò Thaàn nhö:

- Thaàn gìn giöõ maët trôøi, teân laø Baûo Quang,

laø bieán-hoùa thaân cuûa Quaùn-AÂm Boà-Taùt.

BT: Taâm chieáu soi trong saùng.

- Thaàn gìn giöõ maët traêng teân laø Baûo Caùt

Töôøng, laø söï hoùa-hieän cuûa Ñöùc Theá-Chí

Boà-Taùt. BT: Taâm môû baøy thoâng suoát.

- thaàn coi veà gioù,

- thaàn coi veà maây,

- thaàn coi veà möa,

- thaàn coi veà saám seùt,

- thaàn coi veà ñieän-töø,

- caùc thaàn quaûn veà naêm thaùng ngaøy giôø,

- caùc vò thaàn coi caùc vì sao vaø quyeán-thuoäc

ôû trong Giaùo-Hoäi

- ñeàu ñaûnh leã nguyeän uûng-hoä nhöõng ngöôøi

chôn-tu chuyeân-trì Taâm-chuù ôû Ñaïo-traøng

ñeàu thoaùt caùc naïn nguy-bieán khoâng coøn sôï

haõi nöõa.


Ñaïi yù phaàn naøy: Khi moïi ngöôøi ñeàu bieát Chôn-Taâm cuûa mình, roài laáy y theo Chôn-

Taâm maø tu-haønh thì taâm-ñòa cuûa ngöôøi tu ñöôïc chuyeån-hoùa khoâng coøn bò oâ-nhieãm nöõa, maø

luoân luoân dung thoâng trong suoát. Neân:

- Taâm chieáu soi trong saùng. (Nhöït Thieân-töû)

- Taâm môû baøy thaáu suoát. (Nguyeät Thieân-töû)

- Loøng thieän laønh lan toûa cuøng khaép, töø trong laãn ngoaøi. (Thaàn gioù)

- Taâm-ñòa luoân maùt meû, saùng toû laøm an vui moïi ngöôøi. (Thaàn maây)

- Taâm côûi môû hieàn hoøa laøm tan caùc phieàn-naõo. (Thaàn möa)

- Taâm-Trí khai saùng. (Thaàn saám)

- Taâm-Tueä hieån baøy. (Thaàn ñieän)

- Thaân-taâm ñöôïc thanh-tònh. (Thaàn nieân-tueá)

- Taâm-taùnh giaùc-ngoä ñöôïc thoâng suoát. (Thaàn tinh-tuù)

Do caùc taâm-ñòa ñeàu ñöôïc chuyeån-hoùa nhö vaäy, neân caùc caûnh sanh-töû luaân-hoài laøm

gì coøn nöõa, thì laøm sao caùc aùch-naïn nguy-bieán vaø sôï haõi coù choã phaùt-khôûi ñöôïc.



- Voâ-Saéc-Thieân,

- cho tôùi Sôn-thaàn,

- Haûi-thaàn,

- Phong-thaàn,

- caùc vò thaàn-kyø ôû döôùi nöôùc, treân bôø hoaëc

giöõa hö-khoâng,



nguyeän baûo-hoä nhöõng ngöôøi chôn-tu trì

Taâm-chuù, thoaùt khoûi caùc ma chöôùng,

thaønh ñaïo Boà-Ñeà vónh-cöõu.

_ Laïi coù raát nhieàu

- chö Thieân ôû trôøi Voâ-Saéc khoâng coù hình-

töôùng,

- cho tôùi caùc thaàn nuùi,

- thaàn bieån,

- thaàn gioù,

- caùc vò thaàn bieán-hoùa ôû döôùi nöôùc, treân bôø

hoaëc giöõa hö-khoâng,

- ñeàu chaép tay cung-kính ñaûnh leã vaø thöa

vôùi Phaät: Chuùng toâi nguyeän giöõ gìn vaø giuùp

ñôõ nhöõng ngöôøi chôn-tu trì Taâm-chuù, thoaùt

khoûi caùc ma chöôùng, ñöôïc giaùc-ngoä hoaøn-

toaøn.

Ñaïi yù phaàn naøy: Khi chuùng ta ngoä-nhaäp ñöôïc Thaät-Töôùng töùc laø Chôn-Taâm, roài

laáy ñoù ñeå tu-haønh mieân-maëc, thì laøm cho caùc loaïi tö-töôûng (khoâng coù hình-töôùng) cuõng

chuyeån-hoùa thuaän theo ngöôøi tu vaø trôû laïi uûng-hoä ngöôøi tu khoâng coøn khôûi nhöõng yù-töôûng

sai quaáy nöõa nhö:

- Nhöõng yù-töôûng trong saùng thì khoâng coøn bò ngaên ngaïi bôûi coù hình-töôùng hay

khoâng coù hình-töôùng. (Voâ-Saéc Thieân)

- Nhöõng yù-töôûng phieàn-naõo cuõng döùt. (Sôn thaàn)

- Duïc-voïng cuõng laëng. (Haûi thaàn)

- YÙ-nieäm buoàn phieàn beân trong beân ngoaøi cuõng yeân. (Phong thaàn)

- Loøng say ñaém aùi-duïc (Thaàn-kyø ôû döôùi nöôùc), coøn truï chaáp (treân bôø) hoaëc khoâng

truï chaáp (giöõa hö-khoâng).

Caùc yù-töôûng aáy ñeàu chuyeån-hoùa quy höôùng veà Chôn-Taâm, khoâng coøn sanh khôûi

nöõa, neân khoâng bò trôû ngaïi maø ñöôïc giaùc-ngoä giaûi-thoaùt vieân-maõn.

2.2.3.2 Noäi Thaùnh hoä-trì.

(Caùc vò Thieän-thaàn phaùt nguyeän baûo-hoä ngöôøi trì chuù.)

BT: Taùnh thanh-tònh saün coù noù hieån loä maø taùc, töùc hoä-trì.


Nguyeân-vaên Nghóa bieåu-tröng

_ Khi aáy Boà-Taùt Kim-Cang Taïng Vöông vaø

voâ-soá Haèng-sa quyeán-thuoäc ôû trong Ñaïi-

Hoäi ñeàu hieäp-chöôûng cung-kính ñaûnh leã vaø

baïch Phaät:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Nhö coâng-haïnh sôû-

tu cuûa chuùng toâi thaønh ñaïo Boà-Ñeà ñaõ laâu,

nhöng khoâng chòu nhaäp Nieát-Baøn, tuøy

thuaän theo Phaät-ñaûnh Taâm-chuù, uûng-hoä

nhöõng ngöôøi coù ñöùc-ñoä tu-haønh chaùnh-

ñònh trong thôøi-kyø maït-phaùp.

_ Khi Phaät noùi thaàn-chuù naøy vöøa xong, thì

coù Boà-Taùt Kim-Cang Taïng Vöông, vaø voâ

soá quyeán-thuoäc tu-haønh chöùng-ñaéc ñaõ laâu,

maø khoâng chòu nhaäp Nieát-Baøn, maø tuøy

thuaän theo “Phaät-ñaûnh Taâm-chuù” (Chôn-

Taâm) maø uûng-hoä cho nhöõng ngöôøi coù ñöùc-

ñoä tu-haønh chaùnh-ñònh ôû trong thôøi-kyø

maït-phaùp.

YÙ ñoaïn naøy noùi: Trong Chôn-Nhö-Taâm, noù luoân truøm khaép, neân khi taâm-ñòa cuûa chuùng-

sanh ñöôïc tænh ngoä, töùc laø quay veà laïi vôùi Boån-Taâm cuûa mình, maø quyeát-taâm tu-trì, thì caûm-

öùng vôùi taâm beàn chaéc (Kim-Cang Taïng Vöông) noù taùc vaøo, goïi laø uûng-hoä ngöôøi coù ñöùc-ñoä

tu-haønh chaùnh-ñònh.


_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Nhöõng ngöôøi phaùt

Boà-Ñeà Taâm chuyeân-trì Taâm-chuù, caàu nhaäp

chaùnh-ñònh thì ôû Ñaïo-Traøng, hoaëc kinh-

haønh ôû caùc choã, hoaëc ôû choán tuï-laïc,

- chuùng toâi thöôøng theo nhöõng ngöôøi aáy,

heát loøng baûo-hoä, daàu Trôøi Ñaïi Töï-Taïi

muoán ngaên trôû cuõng khoâng theá naøo ñöôïc,

- Thieân-Ma Ba-Tuaàn cho tôùi caùc hung thaàn

ñoäc-quæ ñeàu traùnh xa, ngoaïi-tröø vò naøo ñaõ

phuïc-thieän, phaùt nguyeän tu-haønh vaø hoä-trì

Phaät-phaùp môùi ñöôïc gaàn vôùi tinh-thaàn cöùu

giuùp.

_ Lôøi höùa ñaày uy-löïc cuûa Boà-Taùt Kim-Cang

Taïng Vöông (Taâm kieân-coá). Neáu ai phaùt

Boà-Ñeà Taâm chuyeân-trì Taâm-chuù, caàu nhaäp

chaùnh-ñònh thì ôû Ñaïo-Traøng, hoaëc kinh-

haønh ôû caùc choã, hoaëc ôû nôi coù ñoâng ngöôøi,

- thì toâi thöôøng theo nhöõng ngöôøi naøy, maø

uûng-hoä vaø che chôû cho hoï. Daàu coù Trôøi

Ñaïi Töï-Taïi muoán ngaên caûn cuõng khoâng

laøm ñöôïc,

- cho ñeán Thieân-Ma Ba-Tuaàn vaø caùc hung

thaàn, ñoäc-quæ ñeàu traùnh xa, ngoaïi-tröø vò

naøo ñaõ phuïc-thieän, phaùt nguyeän tu-haønh

vaø hoä-trì Phaät-phaùp môùi ñöôïc laïi gaàn vôùi

tinh-thaàn giuùp ñôõ.

Nghóa bieåu-tröng ñoaïn naøy:

_ Chôn-Taâm laø nôi phaùt-xuaát Haïnh-Ñöùc cuûa “Trí Baùt-Nhaõ voâ-thöôïng” beàn chaéc.

_ Neân ai maø giaùc-ngoä, nhaän bieát ñöôïc Chôn-Taâm aáy maø quy höôùng veà, thì laøm cho

thaân-taâm cuûa mình ñöôïc thanh-tònh cuõng y nhö vaäy.

_ Daàu caûnh coù thay ñoåi, lay ñoäng, nhö theá naøo cuõng khoâng khuaáy nhieãu ñöôïc.

- Cho ñeán caûnh thuaän vôùi baûn-thaân, töø vaät-chaát ñeán tinh-thaàn. (BT: Trôøi Ñaïi Töï-

Taïi)

- Hoaëc caûnh phöôùc-baùu höõu-laäu laøm thuaän loøng ngöôøi, nhöng laøm maát thieän-caên.

(BT: Thieân-Ma Ba-Tuaàn)

- Caùc voïng-töôûng naõo-loaïn. (BT: Hung thaàn)

- Loøng gian-aùc xaûo-quyeät. (BT: Ñoäc quyû)

- Taát caû cuõng khoâng gia-haïi vaø khuaáy nhieãu ñöôïc.

- Neân chæ coù moät taùnh “thuaàn-chôn” (Chôn-Taâm) duy-nhöùt, thì môùi hoøa-hôïp ñöôïc

maø thoâi.



_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Caùc Ma-vöông, ma

chuùa vaø quyeán-thuoäc muoán

- xaâm-nhaäp

- phaù phaùch

- nhieãu-haïi ngöôøi chôn-tu trì chuù,

- chuùng toâi duøng oai-löïc thaàn-thoâng ñaùnh

tan ma chuùng,

- laïi coù doøng doõi Kim-Cang Maät-Tích ñaäp

naùt ma chuùng thaønh buïi, ñeå baûo-hoä nhöõng

ngöôøi chôn-tu trì chuù ñöôïc tuøy taâm maõn-

nguyeän.

_ Baïch Theá-Toân! Laïi nöõa, caùc söï hieåm-

ñoäc doái traù chuùng luoân laøm chuû loøng ngöôøi,

ñöa ngöôøi vaøo caûnh ñau khoå sanh-töû trieàn-

mieân,

- noù laøm nhieãm-oâ traàn-caûnh,

- noù ñi ngöôïc laïi Boån-Giaùc,

- vaø laøm taâm-trí phieàn muoän, nieäm khôûi

lieân-tuïc; laøm aûnh-höôûng ngöôøi chôn-tu trì

chuù,

- luùc naøy laáy trí-tueä thanh-tònh chieáu soi

laøm tan bieán caùc chöôùng ngaïi sai laàm veà

Lyù vaø Söï,

- vì Chôn-Taâm voán thöôøng-haèng baát-hoaïi

neân ñieàu-phuïc ñöôïc caùc phieàn-naõo vaø taø-

taâm troãi daäy; luoân gìn giöõ vaø che chôû ngöôøi

tu-haønh ñöôïc tuøy taâm öùng hieän vieân-maõn.

ÑEÁN ÑAÂY (ÑOAÏN 18) LAØ HEÁT PHAÀN DAÏY

TIEÄM-TU TAM-MA-ÑEÀ (SAMADHI)

TÖØ ÑOAÏN 19, QUYEÅN 7 LAØ BAÉT ÑAÀU DAÏY

QUA PHAÙP THIEÀN-NA (DHYANA)

GIAÛNG GIAÛI


PHAÄT DAÏY TU PHAÙP THIEÀN-NA (DHYANA)

I. Ngaøi A-Nan taï ôn vaø hoûi ñòa-vò tu-chöùng. (Ñoaïn 19)


1. Höùa noùi.

2. Chaùnh ñaùp.

2.1 Noùi chung.

2.2 Chæ rieâng.



2.2.1.2 Giaûi-thích ñieân-ñaûo. (Ñoaïn 21)


2.2.1.2.2 Theá-giôùi ñieân-ñaûo. (Ñoaïn 22)

2.2.2 Sau chæ theo tònh duyeân thaønh Thaùnh-vò. (Ñoaïn 1, Quyeån 8)

2.2.3 Teân cuûa kinh Thuû-Laêng-Nghieâm. (Ñoaïn 12, Quyeån 8)

3. Ngaøi A-Nan ngoä. (Ñoaïn 13, Quyeån 8)

ÑOAÏN 19

Ngaøi A-Nan caàu Nhö-Lai chôn-thieät chaùnh-ñònh.

I. Ngaøi A-Nan taï ôn vaø hoûi ñòa-vò tu-chöùng.

(Töùc laø tu-haønh phaûi traûi qua bao nhieâu ñòa-vò môùi ñöôïc thaønh Phaät.)

Ngaøi A-Nan töø choã ngoài ñöùng daäy, hieäp-chöôûng cung-kính ñaûnh leã vaø baïch Phaät:


_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi coøn meâ-muoäi, ham nghe nhieàu neân caùc thöù laäu-taâm

(Taâm coøn phieàn-naõo) chöa döùt, ñöôïc phöôùc-duyeân (duyeân laønh) nhôø Ñöùc Theá-Toân töø-bi

daïy doã, toû ngoä (bieát roõ) phaùp tu chaùnh-ñònh, thaân-taâm thanh thoaùt, lôïi-ích voâ-cuøng.

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Toâi xin hoûi: Tu phaùp chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà) cuûa Phaät nhö

vaäy, ngöôøi tu-haønh töø khi phaùt taâm cho ñeán khi thaønh Phaät, phaûi traûi qua bao nhieâu ñòa-vò

vaø thöù lôùp tu-haønh nhö theá naøo?

_ Xin Phaät töø-bi chæ daïy cho chuùng toâi ñöôïc bieát roõ:

1/ Can-Tueä ñòa: laø haïng ngöôøi tu nhö theá naøo?

2/ Trong 44 taâm, ñaïo-haïnh cuûa thaäp-tín, thaäp-truï, thaäp-haïnh, thaäp hoài-höôùng vaø töù

gia-haïnh, tieäm-thöù tu nhö theá naøo, thì môùi ñöôïc goïi laø Boà-Taùt ñaêng ñòa (tu haïnh Boà-Taùt,

vaøo ñaát Boà-Taùt)?

3/ Coøn Thaäp-ñòa laø 10 baäc tu hôn keùm nhö theá naøo?

4/ Laïi coøn “Ñaúng-Giaùc Boà-Taùt” (laø quaû-vò ngang baèng Phaät) thì tu nhö theá naøo?

Ngaøi A-Nan noùi xong, gieo naêm voùc xuoáng ñaát ñaûnh leã Phaät. Taát caû Ñaïi-chuùng ñeàu

nhöùt-taâm troâng chôø tieáng noùi töø-bi giaùo-hoùa cuûa Ñöùc Nhö-Lai.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 20

Phaät hieån-minh hai nhaân ñieân-ñaûo: Chuùng-sanh vaø Theá-giôùi.

(Phaät chæ roõ hai nguyeân-nhaân ñieân-ñaûo do voïng-chaáp maø coù chuùng-sanh vaø theá-

giôùi.)

II. Phaät daïy.

Tröôùc khi Phaät chæ vaø giaûi-ñaùp vaán-ñeà ñòa-vò treân ñöôøng tu-chöùng, thì Phaät chæ roõ

hai nguyeân-nhaân ñieân-ñaûo veà chuùng-sanh vaø theá-giôùi tröôùc, roài sau môùi daïy.

1. Höùa noùi.

_ Khi aáy, Ñöùc Phaät khen ngaøi A-Nan: Laønh thay! Ta vì Ñaïi-chuùng trong Giaùo-Hoäi,

vaø taát caû chuùng-sanh ôû vò-lai vaø nhöõng ngöôøi tu phaùp chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà), caàu quaû

Ñaïi-thöøa, chæ daïy con ñöôøng tu-haønh khôûi töø ñòa-vò phaøm-phu cho tôùi khi vaøo Ñaïi Nieát-Baøn,

Ta seõ môû baøy vaø chæ daïy phaùp-moân tu-haønh chôn-chaùnh giaûi-thoaùt cao caû.

_ Vaäy caùc oâng haõy tònh taâm nghe hieåu kyõ chaùnh-phaùp Nhö-Lai.

_ Ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng laëng thinh, hieäp-chöôûng höôùng Phaät, tònh taâm vaâng lôøi

chôø nghe Phaät daïy.

2. Chaùnh ñaùp.

2.1 Noùi chung.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! OÂng neân bieát raèng: Töø nôi Chôn-Taâm thanh-tònh (Töï-Taùnh

vieân-minh dieäu-tònh) rôøi taát caû danh-töôùng, xöa nay khoâng coù chuùng-sanh, cuõng khoâng coù

theá-giôùi.

_ Nhöng vì voâ-minh (trong luùc toái-sô), khôûi nieäm baát-giaùc thaønh ra voïng-giaùc maø

thaáy coù sanh.

- Nhaân coù sanh maø thaáy coù dieät.

- Vì coù sanh dieät môùi goïi laø “Voïng”.

- Khi “Voïng” dieät heát thì goïi laø “Chôn”.

_ Ñoù laø hai caùch chuyeån-y (Töø Chôn-Taâm duïng ra maø coù thaønh-töïu hai danh-töø

Voâ-thöôïng Boà-Ñeà vaø Ñaïi Nieát-Baøn cuûa chö Phaät).

2.2 Chæ rieâng.




_ A-Nan! Nay oâng phaùt taâm Boà-Taùt, muoán tu chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà) giaûi-thoaùt

ñeå vaøo caûnh-trí Ñaïi Nieát-Baøn cuûa Nhö-Lai, tröôùc heát phaûi hieåu roõ hai nguyeân-nhaân ñieân-

ñaûo laø Chuùng-sanh vaø Theá-giôùi.

_ Khi naøo hai nhaân ñieân-ñaûo aáy döùt saïch thì ngay nôi ñoù laø Nhö-Lai chôn-thieät hieän

baøy. (Chôn-Taâm hieån baøy)

CHUÙ YÙ: Khi naøo ta ngoä ñöôïc Chôn-Taâm thì môùi döùt ñöôïc hai nhaân ñieân-ñaûo, thì

bieát sôû-dó thaáy coù Chuùng-sanh vaø Theá-giôùi laø do ta voâ-minh neân laàm chaáp cho noù laø thaät.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 21

2.2.1.2 Giaûi-thích ñieân-ñaûo.


_ A-Nan! Vì sao goïi laø chuùng-sanh ñieân-ñaûo?


_ A-Nan! Töï-Taùnh cuûa Taâm Boån-Giaùc

Chôn-Nhö, luoân luoân troøn saùng nhöng vì

khoâng bieát gìn giöõ ñeå nhaân voïng maø hieän

ra taùnh voïng,

- nhaân taùnh voïng maø thaáy voïng,

- töø choã “Khoâng” thaønh-laäp choã “Höõu”;

- caùc boån-höõu (goác Coù), sôû-höõu ñeàu chaúng

phaûi laø töôùng naêng-nhaân (töï noù sanh ra),

sôû-nhaân (do caùi khaùc sanh ra),

- cho tôùi caùc choã naêng-truï (choã hình-

thaønh), sôû-truï (bò coù caûnh-giôùi hình-thaønh)

ñeàu chaúng coù töï-theå.

_ A-Nan! Boån-Taùnh cuûa chuùng-sanh voán

minh (giaùc). Taùnh minh aáy vieân-maõn cuøng

khaép nhöng vì khoâng bieát giöõ gìn maø thaønh

ra coù voïng. (Goïi laø meâ-giaùc maø sanh ra

voïng-giaùc)

- bôûi cho laø coù taùnh maø thaáy coù sanh ra, ñaõ

sanh ra laø voïng.

- ñaõ cho laø thaáy voïng, thì caùc phaùp voán

Khoâng laïi trôû thaønh phaùp Coù;

- nhöõng phaùp ñöôïc cho laø Coù truy tìm

nguyeân-nhaân cuûa noù voán chaúng phaûi

nguyeân-nhaân. Vì theá, tìm xeùt nguyeân-nhaân

thì hoaøn-toaøn khoâng coù “coäi-nguoàn”,

- heã taùnh thaáy cuûa voïng coù choã nöông, thì

töôùng cuûa caûnh-giôùi ñoù ñöôïc hình-thaønh.

Nhöng caû hai ñeàu laø phaùp khoâng thaät,

khoâng coù choã gaù nöông.

_ Chæ taïi voâ-minh (meâ) maø kieán-laäp chuùng-

sanh vaø theá-giôùi.

_ Bôûi do khoâng giaùc neân döïa treân phaùp

voán khoâng thaät truï aáy maø döïng laäp ra

chuùng-sanh vaø theá-giôùi.

_ Vì meâ Töï-Taùnh vieân-minh môùi phaùt-khôûi

hö-voïng,

- taùnh voïng khoâng coù töï-theå, cuõng khoâng

coù sôû-y (choã bò gaù nöông).

_ Vì meâ-giaùc maø hoùa thaønh voïng, (Töùc laø

thaáy caùi giaùc cuûa Töï-Taùnh, roài chaáp tuøng

theo maø khôûi nieäm sanh ñoäng, goïi laø meâ,

laø hö-voïng.)

- coøn taùnh voïng khoâng coù töï-theå (töùc töï noù

khoâng sanh ra ñöôïc noù) maø noù cuõng

khoâng coù choã bò gaù nöông.

_ Neáu muoán phuïc chôn thì neân hieåu roõ

duïc-yù (laø yù khôûi leân voïng-töôûng),

- chôù chaúng phaûi Töï-Taùnh Chôn-Nhö.

_ Cho neân moùng yù muoán trôû veà Chôn, thì

laøm cho Chôn hoùa thaønh Voïng.

- chôù khoâng phaûi do Chôn-Taâm sanh voïng,

hay laø töï Chôn-Taâm coù voïng.


_ Khoâng Voïng töùc laø Chôn. Ñöøng moùng yù

muoán trôû veà hay öôùc nguyeän mong tìm caùi

Chôn ôû nôi khaùc, chæ laø hö-voïng maø thoâi.

_ Neáu chaúng phaûi töï-taùnh Chôn-Nhö maø

muoán phuïc chôn (veà chaùnh) thì chæ laø hö-

voïng.

- Khoâng coù sanh,

- truï,

- taâm

- phaùp chi caû.

_ Vì chuùng ta khoâng nhaän-thöùc ñöôïc chôn-

lyù (Chôn-Taâm) cho neân coù chuùng-sanh vaø

theá-giôùi:

- laø voán khoâng coù sanh, maø laïi cho laø thaät

coù sanh,

- khoâng phaûi thaät truï, maø laïi cho laø truï,

- khoâng phaûi taâm, maø laïi cho laø taâm,

- khoâng phaûi phaùp, maø laïi cho laø phaùp.

_ Hö-voïng ñaõ sanh thì huaân-taäp phaùt ra

nghieäp vaø chieâu-caûm laãn nhau thaønh

nghieäp-caûm töông-sanh töông-dieät (cuøng

sanh cuøng dieät) do ñoù chuùng-sanh ñieân-

ñaûo.

_ Do vaäy hö-voïng ngaøy moät saâu roäng

theâm, theo quaù-trình cuøng sanh cuøng lôùn,

roài sanh-dieät dieät-sanh.

Bieåu-hieän qua haønh-ñoäng Thaân Khaåu

YÙ cuûa cuoäc soáng con ngöôøi, goïi ñoù laø

nghieäp-baùo.

Roài theo quy-trình nghieäp ñònh maø

sanh hoùa ra Ñoàng vaø Dò, thöông hay gheùt

nhö:

- Heã ñoàng nghieäp thì caûm hôïp nhau.

- Heã dò nghieäp thì choáng traùi nhau.

- Thöông thì yeâu meán nhau.

- Gheùt thì haïi nhau.

Do nhaän-thöùc sai laàm nhö theá, neân goïi

laø “Chuùng-sanh ñieân-ñaûo”.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 22

_ A-Nan! Vì sao goïi laø nhaân theá-giôùi ñieân-ñaûo?


_ Caùc boån-höõu (phaùp coù) sôû-höõu (phaùp bò

coù) voïng-sanh (giaû-sanh) thaân-caên phaân-

ñoaïn (töøng phaàn),

- do ñoù voïng-laäp giôùi-haïn;

- nhöng voán khoâng coù nhaân ñeå laøm sôû-

sanh (choã sanh ra),

- cuõng khoâng coù quaû ñeå laøm sôû-truï (choã

ñeå ôû),

- chæ taïi voïng-nieäm sanh-dieät luaân-chuyeån

maø coù theá-giôùi ñieân-ñaûo.

_ Khi phaùp sanh laø phaùp coù vaø phaùp bò coù

thì noù voán laø giaû-caûnh sanh, töùc goïi laø vaät-

chaát, maø ñaõ goïi laø vaät-chaát thì noù phaûi coù

kích thöôùc, dieän-tích, cöï-ly (khoaûng caùch),

quy-moâ, hình-theå töøng phaàn v.v... noù do

giaû doái sanh ra, nhaân ñoù maø coù theá-giôùi

aûo,

- vì vaäy khaùi-nieäm “khoâng-gian” haïn ñònh

ñöôïc thaønh-laäp;

- nhöng Voïng voán khoâng coù goác ñeå laøm

nhaân maø taïo thaønh ñöôïc,

- maø noù cuõng khoâng thaät coù caûnh bò sanh

vaø nôi sanh,

- vì khoâng coù nôi sanh vaø caûnh bò sanh neân

moïi hieän-töôïng (caûnh-vaät) luoân luoân trong

quaù-trình vaän-ñoäng tuaàn-töï chuyeån-bieán,


khoâng coù söï-vaät naøo ñöùng yeân nguyeân-

traïng cuûa mình. Vì theá maø coù theá-giôùi ñieân-

ñaûo thaønh-laäp.

_ Tam theá töù phöông hoøa-hieäp laãn nhau

phaùt-khôûi 12 loaøi chuùng-sanh.

_ Boán phöông (4) ba ñôøi (3) hoøa-hôïp taùc-

ñoäng laãn nhau maø bieán-hoùa hình thaønh 12

loaøi (4x3) chuùng-sanh trong theá-giôùi.

_ Theá-giôùi

1. nhaân ñoäng coù tieáng,

2. nhaân tieáng coù saéc,

3. nhaân saéc coù höông,

4. nhaân höông coù xuùc,

5. nhaân xuùc coù vò,

6. nhaân vò coù phaùp.

_ Neân trong theá-giôùi:

1. Do khôûi-ñoäng maø coù tieáng vang.

2. Do tieáng vang ra maø coù (bieát) ñöôïc

hình-töôùng cuûa tieáng laø trong, ñuïc, daøi,

ngaén ... .

3. Do coù hình-töôùng neân coù muøi höông

cuûa hình-töôùng ñoù.

4. Do coù muøi thôm neân coù chaïm xuùc laø rôø

moù vaøo.

5. Do coù chaïm xuùc neân bieát chaát vò cuûa

vaät xuùc.

6. Do bieát vò neân bieát teân cuûa vaät ñaõ hình

thaønh (goïi laø phaùp).

_ Saùu moùn nhieãm-voïng (traàn-töôùng) huaân-

taäp (keát-hôïp) thaønh traàn-nghieäp (caûnh ñôøi)

phaân ra 12 vò-trí, neân coù luaân-chuyeån.

_ Do saùu moùn traàn-töôùng naøy keát-hôïp

nöông töïa laãn nhau laøm ñieàu-kieän maø sanh

khôûi 12 thöù voïng-töôûng roái ren neân môùi coù

luaân-hoài löu-chuyeån.

_ ÔÛ theá-gian saùu moùn nhieãm-voïng vôùi 12

vò-trí ñoái-ñaõi nhau, bieán hieän, xaây vaàn

- vaø do caùc töôùng ñieân-ñaûo cuûa caên traàn

luaân-chuyeån maø thaønh theá-giôùi coù 12 loaøi:

_ Coøn ôû theá-gian coù saùu moùn nhieãm-voïng

(laø tieáng, hình, höông, vò, xuùc, phaùp) hoøa

vôùi 12 bieán-hoùa cuûa boán phöông ba ñôøi

maø xoay vaàn thaønh moät voøng laån quaån

luaân-hoài löu-chuyeån maõi,

- nhaân caùc töôùng ñieân-ñaûo luaân-chuyeån aáy

maø môùi coù theá-giôùi, coù 12 loaøi thaønh-laäp

nhö:

1. Noaõn-sanh,

2. Thai-sanh,

3. Thaáp-sanh,

4. Hoùa-sanh,

5. Höõu-saéc,

6. Voâ-saéc,

7. Höõu-töôûng,

8. Voâ-töôûng,

9. Phi höõu-saéc,

10. Phi voâ-saéc,

11. Phi höõu-töôûng,

12. Phi voâ-töôûng.

1. Loaøi sanh tröùng.

2. Loaøi sanh con.

3. Loaøi sanh choã aåm öôùt.

4. Loaøi bieán-hoùa maø sanh.

5. Loaøi coù hình saéc.

6. Loaøi khoâng hình saéc.

7. Loaøi coù töôûng.

8. Loaøi khoâng töôûng.

9. Loaøi chaúng phaûi coù hình.

10. Loaøi chaúng phaûi khoâng hình.

11. Loaøi chaúng phaûi coù töôûng.

12. Loaøi chaúng phaûi khoâng töôûng.


1. Loaøi noaõn-sanh.

A-Nan! Theá-giôùi hö-voïng (khoâng thaät)

luaân-hoài, goác voïng-ñoäng ñieân-ñaûo, hieäp

1. Loaøi sanh tröùng. (Voâ-minh)

A-Nan! Theá-giôùi ñieân-ñaûo luaân-chuyeån

khoâng thaät, goác do “ñoäng” ñieân-ñaûo hoøa


voïng-khí thaønh voâ-soá loaïn-töôûng boång

traàm, neân yeát-la-lam (teá-baøo nhö boït nöôùc)

löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù coù caùc loaøi caù

chim ruøa raén.

vôùi “khí” khoâng thaät, thaønh 84000 loaïn-

töôûng sai laàm, neân coù thöù bay leân, coù thöù

bôi laën, cho neân coù thöù teá-baøo chuûng nhö

boït nöôùc thaønh loaïi maàm tröùng, chuyeån-

vaän löu-thoâng cuøng khaép, do ñoù maø sang

ra caùc loaøi nhö caù, chim, ruøa, raén ñaày daãy

theá-giôùi.

2. Loaøi thai-sanh.

Theá-giôùi taïp-nhieãm luaân-hoài, goác aùi-duïc

ñieân-ñaûo, hieäp tình-caûm thaønh 84000 loaøi

Hoaønh, Thuï loaïn-töôûng ngang traùi, neân aùc-

boà-ñaøm (teá-baøo nhö bong boùng nöôùc) löu-

chuyeån khaép xöù, do ñoù coù caùc loaøi Tieân,

Ngöôøi, roàng, suùc-vaät, ñaày daãy theá-giôùi.

2. Loaøi sanh con. (AÙi-duïc)

Nhaân theá-giôùi ñieân-ñaûo luaân-chuyeån

khoâng thaät, goác do duïc-tình ñieân-ñaûo hoøa

vôùi söï trìu meán tình caûm thaønh 84000 loaïn-

töôûng thuoäc gioáng ñi xöông soáng ñöùng

thaúng vaø gioáng ñi xöông soáng naèm ngang,

cho neân coù teá-baøo phoâi-thai chuûng nhö

bong boùng nöôùc chuyeån-vaän löu-thoâng

cuøng khaép, do ñoù maø coù caùc loaøi nhö: tieân,

ngöôøi, roàng, suùc-vaät sanh ñaày daãy theá-

giôùi.

3. Loaøi thaáp-sanh.

Theá-giôùi chaáp-tröôùc (dính maéc) luaân-hoài,

goác xu-phuï ñieân-ñaûo, hieäp vôùi aám-khí,

thaønh 84000 loaïn-töôûng phieàn phöùc neân

thaáp-töôùng (töôùng aåm öôùt) teá-thi (chaát thòt

öôùt) löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù coù caùc loaøi

saâu boï, truøng luùc nhuùc, sanh ñaày daãy theá-

giôùi.

3. Loaøi sanh nôi aåm öôùt. (Meâ)

Nhaân theá-giôùi ñieân-ñaûo luaân-chuyeån coù

taùnh dính maéc, goác do khoâng coù choã nhöùt-

ñònh ñieân-ñaûo, hoøa vôùi “khí noùng” môø mòt

thaønh 84000 loaïn-töôûng phieàn phöùc sai

laàm hoãn-taïp, neân thaønh teá-baøo chuûng (nhö

chaát thòt öôùt) töø choã aåm thaáp sanh chuyeån-

vaän löu-thoâng cuøng khaép, do ñoù maø coù caùc

loaøi nhö: saâu boï, truøng luùc nhuùc cöïa quaäy

v.v... sanh ra, löu-chuyeån ñaày daãy theá-giôùi.

4. Loaøi hoùa-sanh.

Theá-giôùi bieán-dòch (dôøi ñoåi) luaân-hoài, goác

doái traù ñieân-ñaûo, hieäp vôùi xuùc (chaïm),

thaønh 84000 loaïn-töôûng taân coá (thay cuõ

ñoåi môùi, traùo trôû), cho neân coù thöù teá-baøo

chuûng nhö chaát thòt cöùng hoùa-töôùng löu-

chuyeån khaép xöù, do ñoù coù caùc loaøi töï bieán

hoùa sanh nhö: loaøi thay voû nhö saâu hoùa

böôùm, thoaùt xaùc, bay ñi, löu-chuyeån, ñaày

daãy theá-giôùi.

4. Loaøi sanh do bieán-hoùa. (Xaûo)

Bôûi vì theá-giôùi coù taùnh dôøi ñoåi phoå-bieán maø

nghieâng veà giaû doái, hoøa-hieäp vôùi caûm xuùc

thaønh 84000 loaïn-töôûng thay cuõ ñoåi môùi,

cho neân coù thöù teá-baøo chuûng nhö chaát thòt

cöùng löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù coù loaøi töï

bieán-hoùa sanh, nhö: saâu hoùa böôùm ñaày

daãy theá-giôùi.

5. Loaøi höõu-saéc.

Theá-giôùi löu-ngaïi luaân-hoài, goác chöôùng-kyø

ñieân-ñaûo, hieäp vôùi Tröù (dính maéc) thaønh

84000 loaïn-töôûng tinh-dieäu, neân chuûng-töû

saéc-töôùng löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù coù

caùc “Höu cöõu tinh minh”.

- Höu: laønh

- Cöõu: hung

- Laø caùc thaàn tinh-tuù kieát hung löu-chuyeån

vaø ñaày daãy trong theá-giôùi.

5. Loaøi coù hình saéc. (Chaáp coù)

Bôûi theá-giôùi luaân-chuyeån coù taùnh löu-thoâng

bò ngaên ngaïi, goác naëng veà “chöôùng” che

laép hieäp vôùi “saùng toû” thaønh 84000 loaïn-

töôûng “vöøa tinh vöøa dieäu”, neân coù thöù teá-

baøo chuûng saéc töôùng sanh ra löu-chuyeån

cuøng khaép, do ñoù coù caùc thaàn tinh-tuù kieát

hung löu-chuyeån ñaày daãy theá-giôùi.


6. Loaøi voâ-saéc.

Theá-giôùi tieâu-taûn (tan bieán, khoâng thaät)

luaân-hoài, goác laàm laïc (hoaëc) ñieân-ñaûo,

hieäp töôùng toái (u aùm ngu ñoän) thaønh 84000

loaïn-töôûng môø aùm, neân chuûng-töû voâ-saéc

khoâng-taûn (khoâng hình, khoâng thaáy gì heát)

löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù coù caùc loaøi voâ-

saéc ôû giöõa hö-khoâng (nhö thaàn, quyû-mò laø

khoâng taùn tieâu taàm) löu-chuyeån khaép trong

theá-giôùi.

6. Loaøi khoâng hình saéc. (Chaáp khoâng)

Bôûi theá-giôùi coù taùnh tan bieán (laø luoân luoân

hoaïi) sanh dieät luaân-hoài, goác do laàm laïc,

hieäp vôùi töôùng toái taêm thaønh 84000 loaïn-

töôûng môø aùm, neân môùi coù thöù teá-baøo

chuûng-töû “voâ-saéc khoâng taûn” (loaïi thaàm aån

maø khoâng coù hình-saéc) chuyeån-vaän löu-

thoâng cuøng khaép, do ñoù maø coù caùc loaøi

khoâng hình ôû giöõa hö-khoâng nhö caùc loaøi

thaàn, quyû, mî löu-chuyeån khaép theá-giôùi.

7. Loaøi höõu-töôûng.

Theá-giôùi voïng-ñoäng luaân-hoài, goác boùng

daùng ñieân-ñaûo, hieäp töôùng öùc (nhôù) thaønh

84000 loaïn-töôûng tieàm-kieát, neân coù thöù teá-

baøo chuûng-töû höõu-töôûng löu-chuyeån khaép

xöù, do ñoù coù caùc loaøi thaàn-quæ yeâu-tinh linh

öùng, löu-chuyeån khaép theá-giôùi.

7. Loaøi coù töôûng.(Chaáp coù töôûng)

Bôûi theá-giôùi luaân-chuyeån coù taùnh ñoäng giaû

doái (voïng-ñoäng), goác boùng daùng ñieân-ñaûo,

hoøa-hieäp vôùi kyù-öùc (nhôù) thaønh 84000

loaïn-töôûng tieàm taøng daáu kín, cho neân coù

thöù teá-baøo chuûng-töû “coù töôûng” löu-chuyeån

khaép xöù, do ñoù maø coù caùc loaøi: thaàn, quyû,

yeâu-tinh linh-öùng löu-chuyeån khaép theá-giôùi.

8. Loaøi voâ-töôûng.

Theá-giôùi xuaån-ñoäng (ngu-ñoän) luaân-hoài,

goác si meâ ñieân-ñaûo, hieäp ngoan-vaät

(khoâng bieát gì) thaønh 84000 loaïn-töôûng

khoâ khan sai laàm, neân coù thöù teá-baøo

chuûng-töû voâ-töôûng löu-chuyeån khaép xöù, do

ñoù coù caùc loaøi thoå, moäc, kim-thaïch löu-

chuyeån ñaày daãy theá-giôùi.

8. Loaøi khoâng töôûng. (Chaáp khoâng töôûng)

Bôûi theá-giôùi coù taùnh ngu ñoän luaân-hoài, goác

do si meâ ñieân-ñaûo, hieäp vôùi ngoan-coá

(khoâng bieát gì caû) thaønh 84000 loaïn-töôûng

khoâ khan sai laàm löu-chuyeån khaép xöù, cho

neân coù thöù teá-baøo chuûng-töû “khoâng coù

töôûng” (laø khoâng bieát gì caû) löu-chuyeån

khaép xöù, do ñoù maø hoùa thaønh caùc loaïi nhö

ñaát, caây coû, kim-loaïi, ñaù löu-chuyeån khaép

theá-giôùi.

9. Loaøi phi höõu-saéc.

Theá-giôùi töông-ñaõi (baõi bui, ñôïi chôø) luaân-

hoài, goác xaûo-quyeät ñieân-ñaûo, hieäp nhieãm-

caûnh, thaønh 84000 loaïn-töôûng nhaân-y, neân

chuûng-töû chaúng phaûi saéc-töôùng maø hoùa

saéc-töôùng löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù coù

loaøi thuûy-maãu nhö: söùa laáy boït nöôùc laøm

thaân, laáy toâm laøm maét, cho tôùi caùc loaøi vi-

truøng nöông vaät maø soáng.

9. Loaøi chaúng phaûi coù hình.

Bôûi theá-giôùi nhaân taùnh baõi bui luaân-hoài,

goác naëng veà doái traù ñieân-ñaûo, hoøa-hieäp vôùi

nhieãm caûnh, thaønh 84000 loaïn-töôûng laøm

theo caùi nhaân ñoù, neân môùi coù thöù teá-baøo

chuûng-töû “khoâng phaûi saéc-töôùng maø thaønh

coù saéc-töôùng” löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù

maø coù loaøi thuûy-maãu (do nöôùc sanh ra)

nhö söùa laáy boït nöôùc laøm thaân, laáy toâm

laøm maét, cho tôùi caùc loaøi vi-truøng nöông

vaät maø soáng.

10. Loaøi phi voâ-saéc.

Theá-giôùi töông-daãn luaân-hoài, goác naëng veà

“taùnh” huyeãn-mò ñieân-ñaûo, hieäp vôùi chuù

(buøa ngaûi, chuù-thuaät) thaønh 84000 loaïn-

töôûng hoâ-trieäu (huù goïi), neân coù thöù teá-baøo

chuûng phi voâ-saéc (khoâng phaûi voâ-saéc) maø

thaønh voâ-saéc löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù

coù caùc loaøi chuyeân khoa: thö phuø (truø eám)

10. Loaøi chaúng phaûi khoâng hình.

Nhaân theá-giôùi coù taùnh haáp-daãn luaân-hoài,

goác naëng veà “taùnh” (ñoàng taùnh choáng

nhau, khaùc taùnh huùt nhau) hoøa-hieäp vôùi

chuù-thuaät thaønh 84000 loaïn-töôûng huù goïi,

cho neân coù thöù teá-baøo chuûng-töû “khoâng

phaûi khoâng saéc (phi voâ saéc) maø thaønh

khoâng saéc (voâ saéc) sanh ra” löu-chuyeån


taø-thuaät (buøa chuù) ngoaïi-ñaïo.

khaép xöù, do ñoù coù caùc loaøi chuyeân ngaønh

truø eám buøa chuù cuûa ngoaïi-ñaïo.

1. Loaøi phi höõu-töôûng.

Theá-giôùi meâ-voïng luaân-hoài, goác doái traù

ñieân-ñaûo, hieäp vôùi dò (chaát khaùc, loaøi

khaùc), thaønh 84000 loaïn-töôûng hoài-hoå

(traùo trôû), neân hoân-muoäi töôùng, neân coù thöù

teá-baøo chuûng khoâng phaûi höõu-töôûng maø

hoùa höõu-töôûng löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù

coù caùc loaøi dò-chaát (khaùc chaát) töôùng

thaønh, ví-duï nhö loaøi dôi goác laø “Chuoät”,

khoâng coù töôûng laøm dôi nhöng roát cuoäc

thaønh dôi.

11. Loaøi chaúng phaûi coù töôûng.

Bôûi theá-giôùi coù taùnh meâ-voïng luaân-hoài, goác

do doái traù löøa ñaûo, hieäp vôùi khaùc chaát khaùc

loaøi, thaønh 84000 loaïn-töôûng traùo trôû neân

meâ-muoäi, cho neân coù thöù teá-baøo chuûng-töû

khoâng phaûi höõu-töôûng maø hoùa coù töôûng

löu-chuyeån khaép xöù, do ñoù coù caùc loaøi

khaùc chaát sanh ra loaøi boà-loâ (loaøi sanh roài

do moät trôï duyeân khaùc ñeå baûo-toàn vaø

tröôûng-thaønh. Chaúng haïn nhö loaøi vòt xieâm

ñeû ra khoâng aáp, nhôø gioáng khaùc aáp tröùng

ñeå nôû con vaø nuoâi döôõng; nhö gioáng ruøa

ñeû tröùng laáp ñaát boû ñi ...) nhö loaøi dôi goác

laø chuoät khoâng coù tö-töôûng laøm dôi nhöng

roát cuoäc thaønh dôi.

12. Loaøi phi voâ-töôûng.

Theá-giôùi cöøu-haän luaân-hoài, goác thuø-oaùn

gieát haïi ñieân-ñaûo, oan-oan töông-baùo, hieäp

nghòch-caûnh thaønh 84000 loaïn-töôûng, aên

thòt laãn nhau, neân coù thöù teá-baøo chuûng aùc-

duyeân chaúng phaûi voâ-töôûng maø hoùa thaønh

voâ-töôûng, do ñoù coù loaøi chim thoå-cöu sanh

con, con lôùn aên thòt meï vaø loaøi chim phaù-

caûnh sanh con, con lôùn aên thòt cha.

12. Loaøi chaúng phaûi khoâng töôûng.

Nhaân theá-giôùi coù taùnh cöøu-haän luaân-hoài,

goác naëng veà gieát haïi ñieân-ñaûo, hieäp vôùi

quaùi-dò nghòch-caûnh, thaønh 84000 loaïn-

töôûng aên thòt laãn nhau, neân coù thöù teá-baøo

chuûng-töû aùc-duyeân sanh ra, chaúng phaûi

khoâng töôûng maø hoùa thaønh khoâng töôûng,

do ñoù coù loaøi chim thoå-cöu sanh con, con

lôùn aên thòt meï vaø loaøi chim phaù caûnh sanh

con, con lôùn aên thòt cha.

Ñaây laø 12 loaøi chuùng-sanh xoay chuyeån troâi laên trong ba coõi.

Söï luaân-hoài leân xuoáng nhö vaäy chaúng khaùc naøo duïi con maét thaáy hoa ñoám, thì

nhieàu thöù phaùt-sanh ra.

Chôn-Taâm cuûa con ngöôøi voán maàu-nhieäm thanh-tònh vieân-maõn.

Khi voâ-minh ñieân-ñaûo thì ñaày daãy nhöõng voïng-töôûng roái ren giaû doái sanh ra.

Neân muoán ñi vaøo Thieàn-ñònh, tröôùc heát phaûi hieåu roõ hai nguyeân-nhaân sanh ra ñieân-

ñaûo voïng-chaáp:

1/ Ñieân-ñaûo veà chuùng-sanh.

2/ Ñieân-ñaûo veà theá-giôùi.

Toû ñöôïc hai caùi naøy thì Voïng tieâu, Giaùc hieän-tieàn.


_ Vaán-ñeà chuùng-sanh vaø theá-giôùi nhìn phía beân Chôn thì taát caû laø moät theå nhieäm-

maàu, trong saùng, bình-ñaúng nhö-nhö, noù xa lìa taát caû danh-töôùng, xöa nay khoâng coù teân

goïi.

_ Ñeà-caäp ñeán chuùng-sanh vaø theá-giôùi laø do caûnh-giôùi con ngöôøi ñaõ ñem caùi nhìn

chuû-quan cuûa mình ñeå nhìn hieän-töôïng vaïn-phaùp ôû goùc ñoä sanh vaø dieät cuûa chuùng.

_ Vì voïng-kieán cho neân thaáy coù hieän-töôïng coù thaät-sanh, ñaõ thaáy coù thaät-sanh thì

cuõng coâng-nhaän raèng coù thaät-dieät.

_ Thöïc-chaát cuûa hieän-töôïng vaïn-phaùp laø: Sanh khoâng coù thaät-sanh vaø dieät cuõng

khoâng coù thaät-dieät.


_ Cho neân sanh vaø dieät ñeàu goïi laø voïng, nhöng voïng khoâng thaät-voïng, vì voïng

khoâng coù thaät-taùnh. Cho neân chuùng ta ñeàu coù khaû-naêng dieät voïng, maø dieät heát voïng thì goïi

ñoù laø Chôn.

_ Vì vaäy:

- Chôn khoâng ngoaøi voïng.

- Bieát voïng khoâng theo voïng, thì ngay ñoù laø Chôn roài.

_ Ngöôøi tu-hoïc:

- Khoâng caàu Chôn, cuõng khoâng dieät voïng.

- Neân dieät voïng caàu Chôn laø voïng sanh.

Cho neân cuõng khoâng mong caàu ôû caûnh-giôùi xa xaêm naøo khaùc.

_ Chæ caàu hai phaùp chuyeån-y laø:

- Chuyeån phieàn-naõo, thaønh Boà-Ñeà.

- Chuyeån sanh-töû, thaønh Nieát-Baøn.

Ñöùc Phaät thöïc-hieän thaønh-coâng ngay treân coõi ñôøi naøy maø khoâng toán moät tí hôi

khaån-nguyeän, khoâng phí söùc duø moät laïy ñeå quyø laïy van xin.

_ Coøn Tam-ma-ñeà cuõng khoâng phaûi laø nhöõng gì sieâu-thöïc vieãn voâng (xa thöïc-teá)

hay laø khoù thaønh-töïu. Chöøng naøo “ñieân-ñaûo” khoâng sanh thì ngay nôi ñoù laø Tam-ma-ñeà

(Chaùnh-ñònh) roài vaäy!

_ “Theá” laø thôøi-gian, “Giôùi” laø khoâng-gian.

_ Thaáy theá-giôùi laø do voïng-kieán phaân-bieät cuûa con ngöôøi nöông gaù vaøo caùc phaùp

hieän-töôïng, vaïn-phaùp ñeàu bôûi do “Duyeân sanh nhö huyeån” aáy.

_ Khi cho hieän-töôïng vaïn-phaùp laø thaät, thì cuõng chaáp nhaän kích-thöôùc ngaén daøi,

dieän-tích roäng heïp, quy-moâ cao thaáp ... cuûa vaïn-phaùp laø thaät, do vaäy maø khaùi-nieäm

“Khoâng-gian” ñöôïc laäp ra.

_ Ñaõ nhaän-thöùc raèng hieän-töôïng vaïn-phaùp laø thaät thì cuõng coâng-nhaän raèng chuùng

luoân luoân vaän-ñoäng theo quaù-trình:

- Sanh truï dò dieät. (Ñöùng veà maët Vaïn-vaät maø noùi)

- Thaønh truï hoaïi khoâng. (Ñöùng veà maët Vuõ-truï maø noùi)

- Sanh laõo beänh töû. (Ñöùng veà maët Con ngöôøi maø noùi)

Do vaäy maø khaùi-nieäm “Thôøi-gian” ñöôïc con ngöôøi laäp ra.

_ Thôøi-gian coù 3. (Quaù-khöù, hieän-taïi, vò-lai)

_ Khoâng-gian coù 4. (Ñoâng Taây Nam Baéc)

_ 3 taùc-ñoäng vaøo 4 : 3 x 4 = 12.

_ 4 taùc-ñoäng vaøo 3 : 4 x 3 = 12.

Do vaäy Nhö-Lai noùi: Nhaän-thöùc theá-giôùi veà phía sanh vaø dieät cuûa hieän-töôïng vaïn-

phaùp chæ laø caùi nhaän-thöùc “ñieân-ñaûo veà theá-giôùi” maø thoâi.

_ Coøn 12 loaïi chuùng-sanh trong theá-giôùi cuõng chæ laø nhöõng hieän-töôïng “Duyeân

sanh nhö huyeãn”, neân duyeân thì truøng-truøng voâ-taän, theá-giôùi thì voâ-thuûy voâ-chung.

_ Coøn hoa ñoám truøng-ñieäp trong hö-khoâng, ñoái vôùi ngöôøi beänh nhaëm maét, hoï vaãn

thaáy laø coù thaät. Traùi laïi, hoa ñoám seõ khoâng laø gì heát, chöøng naøo con maét ngöôøi ñoù trong

saùng, khoâng coøn beänh nhaëm loøa, thì söï thaät hieån baøy. Neân luùc giôø: Khoâng noùi Coù vaø

Khoâng, Khoâng vaø Coù nöõa.

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN BAÛY


KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN TAÙM



MUÏC-LUÏC


QUYEÅN TAÙM

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi


2.2.2 Sau chæ theo tònh duyeân thaønh Thaùnh-vò.

2.2.2.1 Chaùnh ñaùp caùc caûnh-giôùi tu-chöùng.

2.2.2.1.1 Ba vò tieäm-thöù tu-haønh. (Ñoaïn 1)

2.2.2.1.1.A Laäp phöông-caùch tröø nhieãm.

2.2.2.1.1.B Keå teân.

2.2.2.1.1.B.1 Tröø caùc loaïi trôï nhaân. (Ñoaïn 2)

2.2.2.1.1.B.1.1 Ñoaïn taân ñoäc.

2.2.2.1.1.B.1.2 Chæ roõ phaûi ñoaïn.

2.2.2.1.1.B.2 Laøm cho ñöôïc chaùnh-ñònh. (Ñoaïn 3)

2.2.2.1.1.B.2.1 Khuyeân trì giôùi.

2.2.2.1.1.B.2.2 Giôùi thaønh ñöôïc lôïi-ích.

2.2.2.1.1.B.3 Traùi vôùi hieän-nghieäp. (Ñoaïn 4)

2.2.2.1.1.B.3.1 Caên Traàn ñeàu boû.

2.2.2.1.1.B.3.2 Dieäu-taùnh vieân-minh.

2.2.2.1.1.B.3.3 Höùa mau chöùng vò.

2.2.2.1.2 Can-Tueä ñòa. (Ñoaïn 4)

2.2.2.1.3 Thaäp tín. (Ñoaïn 5)

2.2.2.1.4 Thaäp truï. (Ñoaïn 6)

2.2.2.1.5 Thaäp-haïnh. (Ñoaïn 7)

2.2.2.1.6 Thaäp hoài-höôùng. (Ñoaïn 8)

2.2.2.1.7 Töù gia haïnh. (Ñoaïn 9)

2.2.2.1.8 Thaäp ñòa. (Ñoaïn 10)

2.2.2.1.9 Ñaúng-giaùc. (Ñoaïn 11)

2.2.2.1.10 Dieäu-giaùc.

2.2.2.2 Pheâ-phaùn.

2.2.2.3 Khuyeân tu chaùnh-ñònh.

2.2.3 Teân cuûa kinh Thuû-Laêng-Nghieâm. (Ñoaïn 12)

2.2.3.1 Boà-Taùt Vaên-Thuø hoûi.

2.2.3.2 Nhö-Lai ñaùp.

3. Ngaøi A-Nan ngoä. (Ñoaïn 13)


GIAÛNG GIAÛI


Phaät daïy traùnh nhöõng laàm laãn tu laïc sang ñöôøng taø

1. Noùi baûy thuù ñeå raên.

1.1 Ngaøi A-Nan thænh. (Ñoaïn 14)

1.1.1 Keå lôïi-ích.

1.1.2 Laïi thænh.

1.1.2.1 Laõnh ngoä Chôn-lyù.

1.1.2.2 Hoûi sao coù caùc thuù.

1.1.2.3 Hoûi rieâng veà Ñòa-nguïc.

1.2 Phaät ñaùp. (Ñoaïn 15)

1.2.1 Phaät khen.

1.2.2 Phaät daïy.

1.2.2.1 Noùi ñuû caùc thuù.

1.2.2.1.1 Noùi qua nguyeân do leân xuoáng.

1.2.2.1.1.A Öôùc tích taäp ñeå chia tình töôûng.

A.1 Nöông Chôn Voïng chia trong ngoaøi.

A.2 Giaûi nguyeân-nhaân leân xuoáng.

A.2.1 Giaûi bò xuoáng.

A.2.2 Giaûi ñöôïc leân.

1.2.2.1.1.B Öôùc laâm-chung ñeå chæ leân xuoáng.

B.1 Luùc cheát.

B.2 Xeùt leân xuoáng. (Ñoaïn 16)

B.2.1 Leân.

B.2.1.1 Chæ thuaàn töôûng leân.

B.2.1.2 Chæ taïp töôûng.

B.2.2 Khoâng leân khoâng xuoáng.

B.2.3 Xuoáng.

B.2.3.1 Taïp tình.

B.2.3.2 Thuaàn tình.

1.2.2.1.1.C Keát-luaän.

1.2.2.1.2 Noùi nhaân quaû leân xuoáng. (Ñoaïn 17)

1.2.2.1.2.A Ñòa-nguïc.

A.1 Phaùt-minh nhaân taäp quaû giao.

A.1.1 Neâu.

A.1.2 Khai-thò nhaân quaû.

A.1.2.1 Chæ taäp nhaân ñeå chæ roõ chieâu-caûm.

_ Daâm taäp.

_ Tham taäp.

_ Maïn taäp.

_ Saân taäp.

_ Traù taäp.

_ Cuoáng taäp.

_ Oaùn taäp.

_ Kieán taäp.

_ Uoång taäp.

_ Tuïng taäp.

A.1.2.2 Chæ saùu giao quaû ñeå roõ baùo öùng. (Ñoaïn 18)

A.1.2.2.1 Neâu.


A.1.2.2.2 Keå saùu khoå baùo.

_ Kieán baùo.

_ Vaên baùo.

_ Khöùu baùo.

_ Vò baùo.

_ Xuùc baùo.

_ Tö baùo.

A.1.3 Keát-luaän.

A.2 Phaân-tích quaû-baùo coù naëng coù nheï.

(Nhaân thuø quaû bieät) (Ñoaïn 19)

1.2.2.1.2.B Ngaï-quyû. (Ñoaïn 20)

B.1 Neâu.

B.2 Lieät-keâ caùc loaïi quyû.

B.3 Keát.

1.2.2.1.2.C Suùc-sanh. (Ñoaïn 21)

C.1 Neâu.

C.2 Lieät-keâ caùc loaïi Suùc-sanh.

C.3 Keát. (Ñoaïn 22)

1.2.2.1.2.D Nhaân. (Ngöôøi) (Ñoaïn 23)

D.1 Neâu.

D.2 Lieät-keâ caùc loaïi ngöôøi.

D.3 Keát.

1.2.2.1.2.E Tieân. (Ñoaïn 24)

E.1 Neâu.

E.2 Lieät-keâ caùc loaïi Tieân.

E.3 Pheâ-phaùn.

1.2.2.1.2.F Chö Thieân. (Ñoaïn 25, Heát Quyeån 8)

F.1 Lieät-keâ caùc coõi Trôøi.

F.1.1 Luïc Duïc-giôùi Thieân.

(Saùu coõi Duïc)

GIAÛNG GIAÛI






(Saùu coõi Duïc)

F.1.2 Thaäp baùt Saéc-giôùi Thieân. (Ñoaïn 1,Quyeån 9)

(Boán coõi Thieàn)

F.1.2.1 Sô-Thieàn Thieân.

F.1.2.2 Nhò-Thieàn Thieân. (Ñoaïn 2, Quyeån 9)

F.1.2.3 Tam-Thieàn Thieân. (Ñoaïn 3, Quyeån 9)

F.1.2.4 Töù-Thieàn Thieân. (Ñoaïn 4, Quyeån 9)

F.1.2.5 5 taàng Trôøi Baát-Hoaøn. (Ñoaïn 5, Quyeån 9)

F.1.3 Töù Voâ-Saéc-giôùi Thieân. (Ñoaïn 6, Quyeån 9)

(Boán coõi Khoâng)

F.1.3.1 Hoài-Taâm Ñaïi A-La-Haùn.


F.1.3.2 Lieät-keâ boán coõi Trôøi.

F.1.3.3 Pheâ-phaùn.

F.2 Keát-luaän.

1.2.2.1.2.G A-tu-la. (Ñoaïn 7, Quyeån 9)

G.1 A-tu-la trong loaøi Quyû.

G.2 A-tu-la trong loaøi Ngöôøi.

G.3 A-tu-la trong loaøi Trôøi.

G.4 A-tu-la trong loaøi Suùc-sanh.

1.2.2.2 Keát: Khuyeân neân xa lìa. (Ñoaïn 8, Quyeån 9)

1.2.2.2.1 Thuoác chöõa beänh.

1.2.2.2.1.A Do voïng maø coù beänh.

1.2.2.2.1.B Thuoác ñeå tröø.

1.2.2.2.2 Ñoàng, bieät ñeàu voïng.

1.2.2.2.3 Khuyeân neân tröø.

1.2.2.3 Pheâ-bình taø chaùnh. (Heát Ñoaïn 8, Quyeån 9)

2. Noùi aám ma ñeå giuùp.



QUYEÅN TAÙM

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi



2.2.2.1 Chaùnh ñaùp caùc caûnh-giôùi tu-chöùng.

2.2.2.1.1 Ba vò tieäm thöù tu-haønh. (Ñoaïn 1)

2.2.2.1.1.A Laäp phöông caùch tröø nhieãm.

2.2.2.1.1.B Keå teân.

2.2.2.1.1.B.1 Tröø caùc loaïi trôï nhaân. (Ñoaïn 2)

2.2.2.1.1.B.1.1 Ñoaïn taân ñoäc.


2.2.2.1.1.B.2 Laøm cho ñöôïc chaùnh-ñònh. (Ñoaïn 3)



2.2.2.1.1.B.3 Traùi vôùi hieän-nghieäp. (Ñoaïn 4)




2.2.2.1.2 Can-Tueä ñòa. (Ñoaïn 4)

2.2.2.1.3 Thaäp tín. (Ñoaïn 5)

2.2.2.1.4 Thaäp truï. (Ñoaïn 6)

2.2.2.1.5 Thaäp-haïnh. (Ñoaïn 7)

2.2.2.1.6 Thaäp hoài-höôùng. (Ñoaïn 8)

2.2.2.1.7 Töù gia haïnh. (Ñoaïn 9)

2.2.2.1.8 Thaäp ñòa. (Ñoaïn 10)

2.2.2.1.9 Ñaúng-giaùc. (Ñoaïn 11)

2.2.2.1.10 Dieäu-giaùc.



2.2.3 Teân cuûa kinh Thuû-Laêng-Nghieâm. (Ñoaïn 12)



3. Ngaøi A-Nan ngoä. (Ñoaïn 13)

ÑOAÏN 1


2.2.2.1 Chaùnh ñaùp caùc caûnh-giôùi tu-haønh.

2.2.2.1.1 Ba vò tieäm thöù tu-haønh.

(Ba moùn tu theo thöù-töï loaïi boû töø töø theo thöù lôùp maø dieät tröø ñöôïc goác reã cuûa loaïn-

töôûng.)

2.2.2.1.1.A Laäp phöông caùch tröø nhieãm.


_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Trong 12 loaïi chuùng-sanh, moãi loaïi ñeàu coù ñuû 12 moùn

ñieân-ñaûo, xoay chuyeån troâi laên trong ba coõi (Duïc-giôùi, Saéc-giôùi, Voâ-saéc-giôùi), maø moät moùn

noåi daäy, thì caùc moùn khaùc ñeàu tuøng theo.

12 moùn ñieân-ñaûo laø:

1. Noaõn-sanh (sanh tröùng) : do sai laàm, loaïn-töôûng.

2. Thai-sanh (sanh con) : do thöông yeâu, trìu meán, ngang traùi.

3. Thaáp-sanh (sanh choã aåm öôùt) : do môø mòt.

4. Hoùa-sanh (bieán-hoùa) : do doái traù, traùo trôû.

5. Höõu-saéc (coù töôùng hình) : do che ñaäy.

6. Voâ-saéc (khoâng töôùng hình) : do laàm laïc, môø aùm.

7. Höõu-töôûng (coù töôûng) : do keát chaët, saâu kín.

8. Voâ-töôûng (khoâng töôûng) : do toái taêm, sai laàm.

9. Phi höõu-saéc (chaúng phaûi coù hình töôùng): do doái traù. (thaønh loaøi chuûng-maãu)

10. Phi voâ-saéc (chaúng phaûi khoâng hình töôùng): do meâ-hoaëc, löøa doái. (thaønh thö phuø, truø

eám)

11. Phi höõu-töôûng (chaúng phaûi coù töôûng): do xaûo-quyeät. (thaønh dò chaát, khaùc loaøi nuoâi

döôõng)

12. Phi voâ-töôûng (chaúng phaûi khoâng töôûng): do haän thuø. (thaønh chim thoå-cöu, chim phaù-

caûnh)(Con aên thòt cha, con aên thòt meï)

_ Söï luaân-hoài sanh-töû nhö vaäy, chaúng khaùc naøo nhö baám con maét thì thaáy voâ-soá

hoa ñoám nhieàu thöù phaùt ra. Taâm Chôn-Nhö cuûa con ngöôøi voán maàu nhieäm, trong saùng

troøn ñaày, khi voâ-minh ñieân-ñaûo aùm che, thì voïng-töôûng ñieân-ñaûo giaû doái sanh ra.

_ Neáu nay muoán tu-chöùng phaùp Nhö-Lai chaùnh-ñònh, phaûi bieát roõ coäi goác ñieân-ñaûo

loaïn-töôûng aáy, maø laäp tieäm-thöù (laàn löôït theo thöù-töï) ñoaïn-tröø hö-voïng (giaû doái), roài nöông

y theo ñoù maø haønh, dieät tröø cho heát moïi nguyeân-nhaân ñieân-ñaûo.

_ Ví nhö muoán ñöïng nöôùc cam-loä, phaûi duøng moät caùi bình tinh-khieát, tröôùc heát phaûi

tröø-khöû caën baû ôû trong bình, duøng nöôùc soâi, nöôùc tro vaø nöôùc thôm röûa vaät-duïng aáy cho

thaät saïch seõ, roài môùi ñöïng nöôùc cam-loä.

2.2.2.1.1.B Keå teân.

Theá naøo laø ba tieäm-thöù?

Ba tieäm-thöù laø:

1. Tieäm-thöù tu-haønh döùt trôï-nhaân.

2. Tieäm-thöù tu-haønh trau gioài chaùnh taùnh.

3. Tieäm-thöù tu-haønh döùt hieän-nghieäp.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 2

2.2.2.1.1.B.1 Tröø caùc loaïi trôï-nhaân.

2.2.2.1.1.B.1.1 Ñoaïn taân ñoäc. (Nguõ vò-taân)

Theá naøo laø trôï-nhaân?

A-Nan! Thaäp nhò chuûng loaïi chuùng-sanh khoâng theå baûo-toaøn maïng-caên vaø haèng

ngaøy phaûi aên ñeå soáng. Coù 4 caùch aên ñeå sinh toàn nhö:

1. Ñoaïn thöïc : AÊn baèng caùch nhai nhoû.

Laø aên caùc thöù nguõ coác, nguõ quaû, aên töøng phaân ñoaïn, töøng mieáng,

töøng caùi, maø chuùng-sanh thoï-duïng haèng ngaøy.

2. Xuùc thöïc : AÊn baèng caùch höôûng hôi: Nhö loaøi quyû-thaàn ngöõi hôi muøi cuûa ñoà aên.

AÊn baèng xuùc: laø aên baèng caûm-xuùc.


Laø nhôø söï tieáp-xuùc cuûa Caên vaø Traàn sanh ra caûm thoï vui buoàn nhö

coi haùt, xem phim ... laøm cho con ngöôøi thaáy khoûe khoaén khoâng ñoùi,

keùo daøi söï soáng.

3. Tö thöïc : AÊn baèng caùch an vui thieàn-ñònh maø no. (nhö chö Thieân ôû Töù-thieàn)

Laø nhôù nghó nhöõng ñieàu thích thuù ñaõ qua, hy-voïng ñieàu gì toaïi loøng

saép ñeán, ñaây cuõng laø thöùc aên giuùp cho söï soáng toàn sinh.

4. Thöùc thöïc : AÊn baèng caùch giaùc-taâm maø no.

Laø laáy Thöùc duy-trì Theå. (Laø A-laïi-da thöùc duy-trì doøng sinh-meänh)

(Caùch aên naøy thöôøng laø cuûa chuùng-sanh ôû Ñòa-nguïc vaø caùc chö

Thieân ôû coõi Voâ-saéc-giôùi.)

Do ñoù Ñöùc Phaät noùi taát caû thaäp nhò chuûng loaïi chuùng-sanh ñeàu duøng söï aên laøm

trôï-nhaân.

A-Nan! Chuùng-sanh aên ñoà vaät hieàn thì soáng, aên ñoà vaät döõ thì cheát.



_ Nhöõng ngöôøi naøo ñaõ phaùt Boà-Ñeà Taâm,

- tu pheùp chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà), coù thoï

ñuû qui-giôùi (luaät-nghi),

- dó-nhieân ñoaïn-tuyeät nguõ vò-taân (5 moùn

cay noàng) ôû theá-gian nhö:

- Haønh

- Toûi

- Heï

- Kieäu

- Neùn (Höng cöø)

_ Vì naêm moùn aáy,

- nhö aên chín thì voïng daâm,

- aên soáng thì voïng saân;

- neáu coøn aên nguõ vò-taân thì daàu mieäng noùi

suoát thaäp nhò boä chôn-kinh bí-ñieån cuõng

khoù ñaït hieäu-quaû.

_ Nhöõng ai ñaõ phaùt-khôûi ñöôïc taâm giaùc-

ngoä,

- maø haønh, duïng coâng chaùnh-ñònh, laïi coøn

gìn giöõ luaät-nghi chôn-thaät trang-nghieâm,

- thì taát-nhieân phaûi döùt tröø 5 moùn cay noàng

cuûa theá-gian, vì noù hay kích-thích heä thaàn-

kinh, noù laøm taêng tröôûng duïc-voïng vaø

phieàn-naõo cho ngöôøi tu, vaø noù khôi daäy:

- Loøng tham. (sanh caùc thöù duïc)

- Loøng saân. (sanh saân-haän)

- Loøng si. (sanh meâ-muoäi, môø mòt)

- Loøng traïo-hoái. (sanh xao xuyeán) (Maïn)

- Loøng nghi phaùp. (sanh ngôø vöïc, chaáp neâ)

(Nghi)

_ Vì 5 moùn duïc naøy

- noù laøm cho con ngöôøi deå bò say ñaém vaøo

duïc tình.

- vaø cuõng laøm cho con ngöôøi sanh öa thích

maø bò meâ-hoaëc;

- neáu coøn 5 moùn duïc noàng say cuûa theá-

gian (töùc laø: Saéc Taøi Danh Thöïc Thuøy) thì

duø taâm coù thaáu toû 12 boä chôn-kinh bí-ñieån

ñi nöõa cuõng khoù thoâng ñöôïc chôn lieãu-

nghóa roát raùo ñöôïc.

_ Chö Thieân-Tieân khoâng chòu noåi muøi nguõ

vò-taân töø mieäng bay ra, neân thöôøng xa laùnh

nhöõng ngöôøi aên naêm moùn aáy.

_ Khi loøng ñaõ trong saïch roài thì khoâng bò 5

moùn duïc sai khieán vaø che ñaäy ñöôïc.

_ Caùc loaøi ngaï-quæ aùc-ma öa nguõ vò-taân,

hay thöøa dòp ngöôøi aên, xuùm laïi ngöûi hôi,

lieám moâi lieám meùp,

- thaønh-thöû ngöôøi naøo aên nguõ vò-taân, haèng

_ Caùc loøng daï hieåm ñoäc meâ-hoaëc say ñaém

vaøo 5 moùn duïc gia taêng phieàn-naõo, che

ñaäy Boån-Taâm, laøm cho taâm bò xuùc-caûm

sanh loøng luyeán-aùi,

- cho neân ai coøn phieàn-naõo (töùc 5 moùn


ngaøy soáng chung vôùi ma quæ, bò tinh-thaàn

cuûa chuùng chi-phoái (sai khieán),

- toån phöôùc toån ñöùc, phöôùc-ñöùc laàn laàn

tieâu maát,

- neân thöôøng gaëp nhieàu söï truaân-chuyeân

khoå-sôû.

duïc) thì trong thaân-taâm luoân laøm vieäc theo

aùc-töôûng, luoân bò taäp-khí ñieân-ñaûo sai

khieán mình,

- thì caùc Haïnh-Ñöùc khoâng coøn, phöôùc baùu

cuõng theo ñoù maø tieâu maát,

- do ñoù maø cuoäc ñôøi thöôøng gaëp nhieàu

gian-nan vaát vaû cöïc-khoå, caûnh-ngoä eùo le

khoù khaên traéc-trôû, chaät vaät cay ñaéng

khoâng may, neân ñau buoàn thaát-voïng

nhieàu.

_ A-Nan! Ngöôøi ñaõ phaùt Boà-Ñeà Taâm

- tu phaùp chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà) maø vaãn

ham aên nguõ vò-taân thì chaúng nhöõng thaäp

phöông chö Phaät, Boà-Taùt, A-La-Haùn, lieät vò

Thaùnh-Taêng, cho tôùi chö Thieân ñeàu khoâng

baûo-hoä ñöôïc.

_ Ngöôøi ñaõ phaùt-khôûi ñöôïc taâm giaùc-ngoä

- maø haønh theo chôn-ñònh, nhöng coøn say

meâ 5 moùn duïc (töùc coøn bò Tham Saân Si

Maïn Nghi sai khieán) thì chaúng nhöõng giaùc-

taùnh, nhöõng yù-nieäm thanh-tònh trong saùng,

taâm voâ-sanh cho ñeán caùc söï trong saïch

thanh-tònh, vaø caùc loøng thieän laønh cuõng

khoâng hoùa-giaûi ñöôïc.

_ Do ñoù Ñaïi-löïc Ma-vöông coù theâm thaéng-

lôïi,

- thöôøng giaû laøm Phaät hieän ra giaûng ñaïo,

- ñoán phaù Phaät-luaät,

- cheâ bai Thaùnh-Hieàn Taêng,

- traùi laïi ca-tuïng caùc vieäc baùng-phaùp phaù-

giôùi,

- khích leä nhöõng keû nghòch-Phaät phaûn-sö,

- bòa ñaët meâ-tín dò-ñoan,

- huyeãn-hoaëc quyeán-ruõ,

- xuùi giuïc ngöôøi vi-phaïm Daâm Saùt Ñaïo

Voïng, Tham Saân Si taø-kieán, soáng theo ma-

giaùo;

_ Cho neân löïc haáp-daãn maõnh-lieät (Ñaïi-löïc)

cuûa voïng-töôûng ñieân-ñaûo (Ma-vöông) coù

lôïi theá aùp-ñaûo,

- luùc naøy laø phaøm-trí phaùt-khôûi (laø YÙ-thöùc

hieån loä) neân:

- noùi phaùp sai luaät-nghi,

- thöôøng phaù-hoaïi chôn-thanh-tònh,

- luoân ñi ngöôïc laïi chôn-lyù, maø thöôøng

khen ngôïi caùc vieäc sai quaáy laàm laïc,

- laïi coøn khuyeán-khích gia-taêng theâm söï

meâ-muoäi khoâng coøn töï-chuû nöõa,

- baøy ra nhieàu vieäc khaùc laï laøm ngöôøi ta

nghó sai, nghe nhaûm, tin caøn,

- laøm meâ-hoaëc, môø mòt, che ñaäy Chôn-

Taâm,

- roài duï doã doái gaït ngöôøi phaïm troïng-toäi

Töù-khí, Baùt-khí, maø soáng theo taø-ñaïo;

- ñeán luùc laâm-chung ñaàu-thai laøm ñoà-

chuùng cuûa Ma-vöông, cho tôùi khi heát kieáp

ma, phaûi ñeàn toäi sa-ñoïa vaøo Voâ-giaùn ñòa-

nguïc.

- neân khi cheát rôi vaøo caûnh-giôùi Ma laøm

quyeán-thuoäc cuûa doøng Ma, cho tôùi khi maõn

kieáp Ma (töùc tôùi khi voïng-töôûng ngöøng

nghæ) thì theo nghieäp maø bò sa vaøo caûnh-

giôùi aùc ñaõ taïo saün laø Voâ-giaùn Ñòa-nguïc.

Toùm ÑOAÏN 2

_ Cho neân chuùng ta bieát quay veà Ñaïo Voâ-thöôïng cuûa Nhö-Lai (laø trôû veà boån goác

cuûa chính mình laø Chôn-Taâm), thì phaûi kheùo leùo ñieàu-hoøa caùc caùch aên cuûa mình (töùc laø

caùc moùn aên hay sanh duïc nhö: cay, noàng, noù hay kích-ñoäng heä thaàn-kinh), ñaây goïi laø

Töôùng aên.

_ Coøn theo Taùnh aên: thì phaûi bieát phaù tröø “voâ-minh voïng-töôûng”, maø luoân soáng theo

taâm thanh-tònh khoâng khôûi nieäm ñieân-ñaûo, maø ñöøng phoùng-tuùng (buoâng thaû) beâ tha chaïy


theo töûu nhuïc, saéc-thanh cuûa cuoäc ñôøi, nhöõng vieäc goïi laø hö-voïng ñaûo-ñieân. (Vôùi moät taâm-

hoàn ñen toái, trong moät theå xaùc buoâng troâi, trong bieån ñôøi oâ-tröôïc.)

_ Töùc laø phaûi xa lìa 5 moùn luoân sai khieán ta laø Tham, Saân, Si, Maïn, Nghi, hay laø

Saéc, Taøi, Danh, Thöïc, Thuøy.

_ Neân phaûi chuû-ñoäng caùc caùch aên laãn Töôùng vaø Taùnh, maø phaùt-khôûi taâm giaùc-ngoä,

haønh theo Chôn-ñònh, ñeå döùt 5 moùn duïc treân.

_ Ñaây goïi laø moùn tieäm-thöù tu haønh tinh-taán thöù nhöùt.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 3

2.2.2.1.1.B.2 Laøm cho ñöôïc chaùnh-ñònh.


(Theá naøo laø trau gioài chaùnh-taùnh? _ Laø tröø caùc chaùnh-nhaân beân trong.)

_ A-Nan! Nhöõng ngöôøi coù taâm giaùc-ngoä roài, ñang tu phaùp chaùnh-ñònh (Tam-ma-

ñeà), thì caàn-yeáu phaûi nghieâm-trì giôùi-luaät cho thanh-tònh, giöõ trai-taâm (laø ñoaïn taâm daâm,

saùt), hoaøn-toaøn kieâng cöû caùc moùn nhö:

- daâm, saùt, ñaïo, voïng-ngöõ, röôïu thòt, nguõ vò-taân;

- cuøng caùc moùn aên coù taùnh-caùch saùt haïi,

- ngoaøi thì gìn giöõ khoâng phaïm giôùi,

- trong taâm thì khoâng loaïn ñoäng,

- ñeå thaân-taâm ñeàu thanh-tònh nhö baêng tuyeát.

_ A-Nan! Neáu tu-haønh maø khoâng ñoaïn-tuyeät taâm tham-daâm vaø hieáu-saùt thì chaúng

bao giôø giaûi-thoaùt ñöôïc tam-giôùi phaøm-phu thoáng-khoå.

_ Theá neân ngöôøi tu-haønh phaûi xem Daâm vaø Saùt nhö loaøi raén ñoäc hoaëc keû giaëc thuø.

_ Phaûi xa laùnh caùc toäi töù-khí, baùt-khí, baäc Thinh-vaên Höõu-hoïc giöõ thaân khoâng bao

giôø vi-phaïm; cho tôùi veà sau haønh trì Tam-tuï tònh-giôùi (luaät-nghi thanh-tònh) cuûa baäc Boà-Taùt

thì giöõ taâm khoâng bao giôø phaùt-khôûi.


_ Khi giôùi-ñöùc thaønh-töïu, daàu ôû theá-gian cuõng khoûi vi-phaïm Daâm vaø Saùt. Neân giöõ

giôùi Daâm vaø Saùt thanh-tònh thì caét ñöùt nghieäp-nhaân, sanh nhau gieát nhau.

_ Giöõ giôùi Thaâu-ñaïo (troäm cöôùp) thanh-tònh, thì chaúng coøn nôï naàn tuùc-traùi phaûi ñeàn

traû, chaúng coøn chi heä-luïy thaân-taâm trong luïc-thuù, tam-giôùi boù buoäc nöõa.

_ Ngöôøi ñaõ coù taâm giaùc-ngoä roài, loøng ñöôïc thanh-tònh tu phaùp chaùnh-ñònh (Tam-

ma-ñeà), khoûi phaûi coù Thieân-nhaõn, maø vôùi nhuïc-thaân cha meï sanh ra (phuï-maãu sôû-sanh)

cuõng coù theå töï thaáy ñöôïc theá-giôùi trong möôøi phöông, thaáy Phaät, nghe Phaùp, chính mình

vaâng laõnh Phaät-chæ Phaät-ngoân, ñaéc luïc-thoâng quaûng-ñaïi, du-haønh thaäp phöông theá-giôùi,

thaønh-töïu tuùc-maïng thanh-tònh, thaáu-trieät quaù-khöù hieän-taïi vò-lai, khoâng coøn söï gian-nguy

khoå-luïy.

_ Ñaây laø moùn tieäm-thöù tu-haønh tinh-taán thöù hai.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 4

Theá naøo laø ngöôïc doøng hieän-nghieäp?

2.2.2.1.1.B.3 Traùi vôùi hieän-nghieäp: (nghieäp ñang mang)


_ A-Nan! Ngöôøi ñaõ coù taâm giaùc-ngoä, nghieâm-trì giôùi-luaät thanh-tònh, thì taâm-yù trong

saïch, tam-nghieäp (thaân, khaåu, yù) ñeàu döùt saïch, vaø caùc taäp-khí meâ-muoäi ñeàu döùt.


_ Thì taâm khoâng bieán chuyeån theo luïc-traàn vaø töï quay trôû veà Boån-theå Chôn-Nhö

Vieân-giaùc (Taùnh Boån-nguyeân).

_ Töùc laø:

- Traàn, khoâng coù sôû-duyeân. (Traàn chaúng töông duyeân.)

- Caên, khoâng coù sôû-ñoái. (thì taâm khoâng dính maéc buoäc raøng.)

thì taùc-duïng cuûa caên khoâng haønh-ñoäng sai laàm ñöôïc, hoaøn-toaøn traùi nghòch vôùi

doøng aùi-duïc sanh-töû. (Ñi ngöôïc doøng hieän-nghieäp trôû veà theå-taùnh tònh-minh.)


_ Thì luïc thöùc trong saùng nhö pha leâ, nhìn thaäp phöông quoác-ñoä thuaàn moät neùt

thanh-tònh, chaúng khaùc chi ngoïc Löu-Ly hieän roõ vaàng traêng toû, coù aùnh saùng troøn saùng aûnh

hieän beân trong.

_ Thaân ñöôïc nheï nhaøng, taâm ñöôïc thanh thoaùt, nhieäm-maàu chaâu-vieân bình-ñaúng,

an vui voâ-taän, taát caû Nhö-Lai maät-vieân tònh-dieäu ñeàu hieån-hieän trong taâm.


_ Maëc-nhieân ñaéc voâ-sanh phaùp-nhaãn; tuaàn-töï tieán tu (söï tu-taäp töø ñoù daàn daàn taêng

tieán), tuøy theo ñaïo-haïnh sôû-phaùt (möùc ñoä giaûi-thoaùt giaùc-ngoä) maø an laäp Thaùnh-quaû (ñòa-vò

Thaùnh-Hieàn).

_ Ñaây laø moùn tieäm-thöù tu-haønh tinh-taán thöù ba.


_ Trong giaùo-lyù, tu-haønh coù Tieäm coù Ñoán. Tieäm vaø Ñoán laø hai thuaät-ngöõ phöông-

tieän cuûa ñaïo Phaät.

_ Tieäm: coù nghóa laø daàn daàn, tu daàn daàn, hoïc hieåu chöùng-ñaéc daàn daàn töø quaû-vò

thaáp ñeán quaû-vò cao.

_ Ñoán: laø nhanh choùng, thaúng taáp vöôït baäc.

- Nhö nghe vaø hoïc phaùp lieãu-nghóa Ñaïi-thöøa, lieàn toû ngoä moät caùch saâu saéc, thình

lình (moät caùch heát söùc baát ngôø, nhanh choùng, khoâng theå ñònh tröôùc ñöôïc).

- Khoâng bò söï phaân-vaân ñaáu-tranh tö-töôûng trong quaù-trình nhaän-thöùc Chôn-lyù.

- Do ñoù, söï giaûi-thoaùt giaùc-ngoä vöôït baäc khoâng haïn-ñònh bôûi thôøi-gian vaø phaùp-

moân tu-taäp naøo.

_ Ta luaän xeùt veà caên-cô tu-taäp cuûa chuùng-sanh thì coù nhieàu haïng:

- coù ngöôøi chæ tu-taäp phaùp “Tieäm-tu tieäm-ngoä”,

- coù ngöôøi thì “Ñoán-ngoä” nhöng caàn phaûi “Tieäm-tu”,

- coù ngöôøi thì “Ñoán-tu” maø “Tieäm-ngoä”.

_ Chæ coù haïng “Ñoán-ngoä ñoán-tu” laø haïng ngöôøi hieám coù, vöôït thoaùt leân treân nhaân-

loaïi maø bieát vaïn-vaät sanh ra töø nôi Khoâng, neân goïi laø haïng ngöôøi “Baït-tuïc sieâu-quaàn, vaïn-

trung voâ-nhöùt”.

(- Sieâu-quaàn baït-chuùng: gioûi hôn ngöôøi.

- Vaïn trung voâ nhöùt: haøng vaïn ngöôøi chæ coù moät.

- Baït-tuïc: thoaùt, vöôït khoûi moïi ngöôøi.)

_ Söï tu-haønh ñeàu cuøng moät ñích ñeán, nhöng söï tu-taäp coù nhieàu phöông-tieän khaùc

nhau, mau hay chaäm (ñoán hay tieäm) hoaøn-toaøn tuøy thuoäc vaøo caên-cô cuûa chuùng-sanh.

_ Phaät daïy ba moân tieäm-thöù tu-haønh, nhaèm môû roäng cöûa Nieát-Baøn, ñoùn nhaän heát

moïi thöù chuûng-taùnh caên-cô.

_ Ñòa-vò: Hieàn, Thaùnh, Ñaúng-giaùc vaø Phaät, taát caû coù 56 baäc.

_ Tieâu-chuaån xeùt ñoaùn ñeàu caên-cöù nôi “Taâm” vaø “Haïnh” maø öôùc-ñònh quaû-vò ôû vaøo

thöù baäc naøo.

_ Thöù baäc thì coù treân coù döôùi. Quaû-vò thì coù thaáp coù cao.


_ Ngöôøi tu theo Phaät, ñaõ uyeân-thaâm giaùo-lyù, hieåu ngay raèng:

- Ñaây laø phöông-tieän giaû-laäp.

- Coøn Taâm-Haïnh cuûa ngöôøi chöùng ñaïo, laøm sao laáy thöôùc maø ño?

_ Maø ngöôøi chöùng-ñaéc ñaïo-quaû, thaáy raèng mình coù chöùng-ñaéc voán ñaõ laø sai.

_ Noùi coù ñòa-vò thaáp cao, phaûi hieåu ñoù laø phöông-tieän cuûa Nhö-Lai vaän-duïng ñeå toû

caùi Chôn maø thoâi.

HEÁT PHAÀN TIEÄM-THÖÙ TU

PHUÏ CHUÙ


_ Thaäp phöông Nhö-Lai ñaõ vaän-duïng trí-tueä ba-la-maät, kheùo leùo vöôït qua vaø thaúng

tieán ñeán Voâ-thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.

_ Khi naøo Thöùc-aám heát roài, thì tröôùc maét saùu Caên seõ trôû thaønh phöông-tieän trôï giuùp

ñaéc-löïc cho Chôn-Taâm, neân chuùng coù theå thay theá cho nhau (töùc laø saùu cöûa hieäp thaønh

moät nhaø) (goïi laø saùu cöûa vaøo ñoäng thieáu thaát).

_ Baáy giôø chuùng ta seõ leân baäc Kim-Cang Can-Tueä Boà-Taùt, thì caùi taâm trong saùng

vieân-maõn ñöôïc toû roõ nhö vaàng traêng vaèng vaëc aûnh hieän trong vieân ngoïc Löu-Ly toaøn-bích.

(Töùc trong vieân ngoïc Löu-Ly trong suoát, trong ñoù coù vaàng traêng saùng hieän ra. Töùc

laø trong thaân-taâm phaùt-hieän trí saùng phong quang.)

_ Roài cöù theá maø vöôït leân tu tieáp caùc thöù baäc nhö: Thaäp-tín, Thaäp-truï, Thaäp-haïnh,

Thaäp hoài-höôùng, Töù gia-haïnh, vaø Thaäp-ñòa Kim-Cang Ñaïo.

_ Baáy giôø taùnh Ñaúng-giaùc ñöôïc vieân-maõn (nghóa laø ñaõ tröø ñöôïc voâ-minh), vaøo bieån

Dieäu-Trang-Nghieâm cuûa Nhö-Lai, veà ñeán choã Voâ-sôû-ñaéc, vieân-maõn ñaïo Boà-Ñeà.

CAÙC ÑÒA-VÒ TRONG TIEÁN-TRÌNH TU-CHÖÙNG

2.2.2.1.2 Can-Tueä ñòa.

_ A-Nan! Vò Thieän-nam-töû naøo coù taâm giaùc-ngoä, nghieâm-trì giôùi-luaät thanh-tònh,

haønh ñaïo ñeán giai-ñoaïn aùi-duïc khoâ caïn, noäi-caên (Taâm) vôùi ngoaïi-caûnh (Traàn) khoâng coøn

phoái-hieäp nhau (khoâng coøn dính maéc naëng saâu), goïi laø ñoùng cöûa; saéc-thaân daàu coøn, nhöng

nghieäp chaúng sanh tieáp, taâm luyeán-aùi ñöôïc vôi nheï, trí-tueä thuaàn-thuïc, Minh-Taùnh chaâu-

bieán thaäp phöông theá-giôùi.

_ Nhôø vaäy maø thöôøng giöõ taâm truï ôû choã roãng khoâng vaø trong saùng, neân chæ söû-

duïng thuaàn moät maët Lyù-trí maø quan-saùt, vaø nhaän-thöùc hieän-töôïng vaïn-phaùp trong thaäp

phöông theá-giôùi.

_ Hoï khoâ caïn heát nhöõng taäp-khí duïc-nhieãm luyeán-aùi ôû coõi ñôøi, tuy-nhieân aùi-duïc vöøa

khoâ caïn, hoï chöa hieäp ñöôïc vôùi doøng nöôùc phaùp-hyû khinh-an cuûa Nhö-Lai, maø chæ coù moät

thöù Lyù-trí khoâ khan, neân goïi laø Can-Tueä Ñòa.

_ Nhö vaäy phaûi haønh ñaïo traûi qua 54 ñòa-vò Boà-Taùt nöõa môùi cöùu-caùnh Phaät-quaû.

TOÙM LAÏI

_ Döïa treân coâng-duïng chuyeån-meâ khai-ngoä cuûa con ngöôøi, Nhö-Lai phöông-tieän

trieån-khai caùc Thaùnh-vò.

_ Can-Tueä ñòa laø haïng ngöôøi tu-haønh baét ñaàu khoâ khan tình caûm cuûa theá-gian.

(Vì ñaõ nhaän-thöùc ñöôïc vaïn-vaät laø aûo-aûnh, coù nhöng khoâng thaät, ñeàu do voïng-töôûng taïo-

laäp.)

_ Hoï chinh-phuïc vaø chieán-thaéng ñöôïc nhöõng duïc-nhieãm luyeán-aùi cuûa thöôøng-tình,

hoï baét ñaàu soáng nghieâng naëng veà maët Lyù-trí trong saùng, cöùng raén, maø ñænh cao cuûa Lyù-trí

chính laø vò Can-Tueä naøy.


_ Cho neân ngöôøi coù taâm-hoàn öôùt aùt, tình caûm daït daøo maø mong hoïc tu ñaïo giaûi-

thoaùt, thì raát khoù thaønh-coâng, chaúng khaùc naøo ñaøo gieáng tìm nguoàn nöôùc ñeå uoáng, maø

gioáng nhö moät nhaùt cuoác ñaàu tieân thì chæ thaáy tung toùe mòt muø caùt buïi maø thoâi.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 5

2.2.2.1.3 Thaäp-tín Boà-Taùt.

1) TÍN-TAÂM TRUÏ: Taâm truï ôû ñöùc tin thuaàn-chôn, döùt heát caùc voïng-töôûng, thì ñöôïc

Trung-ñaïo chôn-thieät.


_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Duøng taâm can-

tueä, hieäp vôùi doøng Phaùp-löu (Chôn-Nhö

phaùp-taùnh) khieán taâm aáy khai-thoâng vieân-

maõn,

- nhôø ñoù tinh-taán tu-haønh ñeán baäc Chôn-

Dieäu, ñöùc tín nhieäm-maàu thöôøng-truï,

- taát caû voïng-töôûng ñieân-ñaûo ñeàu tieâu-

vong,

- chæ coù trung-ñaïo thuaàn-nhöùt chôn-thieät,

goïi laø Tín-Taâm Truï.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Laáy loøng tham

duïc vaø luyeán-aùi ñaõ khoâ caïn naøy, hoøa-hieäp

vôùi Chôn-Nhö phaùp-taùnh laøm cho taâm

ñöôïc khai môû ñaày ñuû,

- laáy ñoù tinh-taán tu-haønh ñeå ñaït ñöôïc caùi

Thaät-Töôùng vi-dieäu maàu-nhieäm thöôøng-truï.

- Baáy giôø taát caû voïng-töôûng ñieân-ñaûo ñeàu

tieâu-vong,

- chæ coøn thuaàn-nhöùt Chôn-Taâm maø thoâi,

neân goïi laø Tín-Taâm Truï.

2) NIEÄM-TAÂM TRUÏ: Taâm truï ôû choã nhôù töôûng khoâng bò ngaên ngaïi bôûi AÁm, Xöù, Giôùi.


_ Ñöùc tín chôn-thieät saùng toû thì nhöùt-thieát

ñeàu vieân-thoâng, 5 aám, 12 xöù, 18 giôùi

khoâng theá naøo ngaên ngaïi ñöôïc,

- nhöõng söï xaû-thaân, thoï-thaân trong voâ-soá

kieáp quaù-khöù vaø vò-lai, cho tôùi caùc taäp-khí

hieän-tieàn,

- ngöôøi Thieän-nam-töû tu-haønh nhôù heát,

khoâng soùt moät maûy, goïi laø Nieäm-Taâm Truï.

_ Khi Ñöùc Tin ñaït tôùi Lyù-taùnh saùng suoát roõ

raøng khoâng coøn chuùt nghi-hoaëc thì taát caû

ñeàu giaûi-thoaùt, neân 5 aám, 12 xöù, 18 giôùi

khoâng coøn ngaên ngaïi nöõa,

- cho ñeán quaù-khöù vò-lai voâ-soá kieáp boû

thaân naøy, thoï thaân khaùc, bao nhieâu thoùi

quen ñeàu hieän ra tröôùc maét,

- ngöôøi Thieän-nam-töû tu-haønh ñeàu coù theå

nhôù heát, khoâng queân soùt moät thöù gì caû,

neân goïi laø Nieäm-Taâm Truï.

3) TINH-TAÁN TAÂM: Loøng kieân-coá tieán ñeán trong saïch saùng suoát.


_ Giöõ ñöôïc taâm thuaàn-nhöùt chôn-thieät,

maàu-nhieäm chaâu-vieân thì theå chôn-tònh

phaùt-sanh,

- taát caû taäp-khí töø voâ-thæ ñeàu döùt saïch, chæ

coù moät theå chôn-tinh saùng suoát,

- ngöôøi Thieän-nam-töû duøng theå aáy tinh-taán,

_ Giöõ Taâm ñöôïc trong saùng thanh-tònh

luoân luoân thì caùi Theå cuûa Chôn-Taâm seõ

hieån loä ra,

- taát caû taäp-khí baát-thieän töø voâ-thæ bò ñoàng-

hoùa theo taùnh Tònh-Minh (töùc Chôn-Taâm)

vaø giöõ vöõng taùnh Tònh-Minh naøy tieán daàn

ñeán choã chôn-tònh saùng suoát,

- cho neân ngöôøi Thieän-nam-töû duøng caùi theå


ñaùng baäc chôn-thieät thanh-tònh, goïi laø

Tinh-Taán Taâm.

ñoù nhö vaäy raát kieân-coá beàn chaéc xöùng

ñaùng laø baäc Chôn-Ñònh thanh-tònh, neân goïi

laø Tinh-Taán Taâm.

4) TUEÄ-TAÂM TRUÏ: Taâm trí-tueä thuaàn-chôn ñöôïc hieän-tieàn lieân-tuïc.


_ Taâm tinh-taán nhieäm-maàu, vieân-dung voâ-

ngaïi, duøng toaøn trí-tueä, goïi laø Tueä-Taâm

Truï.

_ Trong Taâm baáy giôø caùc phieàn-naõo taäp-

khí ñaõ hoùa thaønh trong saùng maø khoâng

caàn döùt tröø neân taâm-taùnh haèng Tònh-Minh

vieân-dung voâ-ngaïi, thöôøng soáng vaø tö-duy

trong trí-tueä, neân goïi laø Tueä-Taâm Truï.

5) ÑÒNH-TAÂM TRUÏ: Loøng yeân ñònh maàu-nhieäm, ñoái caûnh khoâng ñoäng tình.


_ Giöõ troøn trí-tueä quang-minh, thanh-tònh

trang-nghieâm, huyeàn-dieäu chaâu-vieân,

khoâng coøn chi voïng-xuùc, thaønh-töïu ñaïi-

ñònh, goïi laø Ñònh-Taâm Truï.

_ Duy-trì vaø phaùt-huy trí-tueä saùng suoát

thanh-tònh trang-nghieâm saün coù neân Taâm-

YÙ an-truï trong caûnh tòch-tónh, laøm cho caùc

voïng-xuùc khoâng coøn, thaønh-töïu ñöôïc Ñònh-

löïc trong saùng, neân goïi laø Ñònh-Taâm Truï.

6) BAÁT-THOÁI TAÂM: Taâm khoâng thoái chuyeån nhôø aùnh saùng cuûa Ñònh.


_ Ñaïi-ñònh saùng suoát, thaâm-nhaäp Minh-

Taùnh, thì khoâng bao giôø thoái chuyeån, luoân

luoân tinh-taán, goïi laø Baát-Thoái Taâm.

_ Do Ñònh-löïc phaùt-sanh trí-tueä thaám saâu

ngaøy moät theâm saùng, tinh-taán maø khoâng

thoái chuyeån (ngaõ loøng), neân goïi laø Baát-

Thoái Taâm.

7) HOÄ-PHAÙP TAÂM: Taâm an-nhieân taán tôùi thì baûo-trì ñöôïc taát caû Phaät-phaùp maø

chaúng boû rôi.


_ Giöõ troøn taâm tinh-taán thanh-tònh an-

nhieân, khoâng sô-suaát vaø giao-hieäp vôùi

möôøi phöông Nhö-Lai, vöøa baûo-hoä Taâm-

phaùp, vöøa baûo-hoä Phaät-phaùp, goïi laø Hoä-

Phaùp Taâm.

_ Giöõ taâm ñöôïc Ñònh Tueä caøng tinh-taán

caøng yeân laønh, giöõ gìn khoâng sai maát vaø

giao-tieáp vôùi thaäp phöông Nhö-Lai, töøng

phaàn Phöôùc Trí, vöøa baûo-hoä Lyù vaø Söï chu-

toaøn, neân goïi laø Hoä-Phaùp Taâm.

8) HOÀI-HÖÔÙNG TAÂM: Taâm quay veà Phaät-ñaïo, Giaùc vaø Minh ñaõ ñöôïc baûo-trì, mình

coù theå ñem dieäu-löïc caûm ñöôïc haøo-quang cuûa Phaät chieáu laïi, laïi quay veà Phaät maø an-truï

vaäy.


_ Duøng oai-löïc huyeàn-dieäu gìn giöõ Taâm _ Ñònh vaø trí-tueä thöôøng gìn giöõ taâm vieân-


vieân-giaùc,

- vaø nhôø aùnh saùng töø-bi cuûa Phaät an-truï

nôi Taâm vieân-giaùc, nhö hai caùi göông ñoái-

chieáu, aûnh hieän trôû laïi beân trong, töông-

nhaäp truøng-ñieäp, goïi laø Hoài-Höôùng Taâm.

giaùc tónh laëng trong taùnh Giaùc-minh (Chôn-

Taâm),

- vaø xoay taùnh Giaùc-minh an-truï nôi Trí-

Quang Phaät, nhö hai caùi göông ñoái-chieáu,

nhöõng hình aûnh trong göông y heät nhau

nhieàu voâ-soá, neân goïi laø Hoài-Höôùng Taâm.

9) GIÔÙI-TAÂM TRUÏ: Taâm giöõ gìn choã Khoâng (Voâ-vi), töùc aùnh saùng quay laïi trong

loøng mình maø an-truï trong caûnh Khoâng (Voâ-vi) maø chaúng sai soùt.


_ Taâm-theå Chôn-Nhö xoay laïi hieäp vôùi aùnh

saùng töø-bi cuûa Phaät, töùc laø ñöôïc Taâm-theå

thöôøng-tòch thöôøng-chieáu, nhö-nhö baát-

ñoäng vaø Phaät-caûnh voâ-thöôïng dieäu-tònh

an-truï voâ-vi, khoâng moät maûy sô-suaát, goïi

laø Giôùi-Taâm Truï.

_ Taâm-theå Chôn-Nhö xoay laïi hieäp vôùi aùnh

saùng töø-bi cuûa Phaät, nhôø vaäy Taâm caøng

theâm thanh-tònh an-truï trong tòch-tónh voâ-vi,

töùc laø an-truï choã khoâng truï, maø xa rôøi

nhöõng loái sinh-hoaït hình-thöùc höõu-vi, neân

goïi laø Giôùi-Taâm Truï.

10) NGUYEÄN-TAÂM TRUÏ: Giôùi ñaõ thanh-tònh thì khoâng coøn bò hoaøn-caûnh xoâ ñaåy

phaïm giôùi nöõa, neân coù theå töï-taïi ñi khaép thaäp phöông laøm moïi coâng vieäc tuøy theo söùc

nguyeän cuûa mình.


Truï-giôùi an-nhieân, töï-taïi voâ-ngaïi, Taâm-theå

thanh-tònh nhieäm-maàu, neân du-haønh khaép

möôøi phöông quoác-ñoä, ñi ñaâu cuõng maõn-

nguyeän, goïi laø Nguyeän-Taâm Truï.

Giôùi-Taâm ñaõ an-nhieân töï-taïi voâ-ngaïi neân

ngöôøi tu-haønh coù theå vaân-du khaép thaäp

phöông quoác-ñoä tuøy theo nguyeän cuûa

mình, neân goïi laø Nguyeän-Taâm Truï.

Toùm ÑOAÏN 5

_ Phaät ñaõ chæ cho ta caùch tu-chöùng.

_ Tröôùc heát phaûi tu chöùng Can-Tueä Ñòa vaø tieán leân nhöõng quaû cao hôn.

_ Ñaàu tieân laø muoán vaøo ñaát Thaùnh phaûi tu Thaäp-tín:

1. Tín-Taâm Truï : taâm phaûi coù ñöùc tin.

2. Nieäm-Taâm Truï : taâm phaûi khaéc saâu.

3. Tinh-Taán Taâm : taâm phaûi tinh-taán.

4. Tueä-Taâm Truï : taâm phaûi coù trí-tueä.

5. Ñònh-Taâm Truï : taâm phaûi ñònh.

6. Baát-Thoái Taâm : taâm khoâng thoái chuyeån.

7. Hoä-Phaùp Taâm : taâm an-ñònh laø hoä-phaùp.

8. Hoài-Höôùng Taâm : taâm hieån loä, laø hoài-höôùng.

9. Giôùi-Taâm Truï : taâm trai-taâm, laø tònh taâm.

10. Nguyeän-Taâm Truï : taâm nguyeän-löïc hieän ra.

PHUÏ CHUÙ


_ Chaëng ñöôøng thöù nhöùt cuûa Boà-Taùt ñaïo laø phaùt taâm hay Tín-Taâm, coøn goïi laø

thieän-caên (caên laønh) hay tuùc-caên (goác reã töø kieáp tröôùc). Vì coù thieän-caên töø kieáp tröôùc môùi


tin ñöôïc. Ngöôøi khoâng coù thieän-caên, duø chuùng ta noùi gì hoï cuõng khoâng nghe. Tín-Taâm khôûi

leân töø thieän-caên.

_ Thöïc-teá cho thaáy nhöõng ngöôøi tu ñöôïc ñeàu trong loøng coù moät caùi gì man maùc

khaéc khoaûi veà Chôn-lyù, ñoù laø caên laønh troãi daäy. (Tieáng noùi cuûa Oai-AÂm-Vöông Phaät)

_ Neân luùc coøn nhoû chöa thaáy chuøa bao giôø, nhöng sau gaëp giaùo-lyù Phaät, hoï caûm

thaáy thaân thöông gaàn guõi laï thöôøng, hoï töï phaùt taâm raát maïnh, ñieàu naøy theå hieän roõ neùt

trong cuoäc soáng cuûa nhöõng ngöôøi tu vì phaùt Boà-Ñeà Taâm.

_ Tu vì Boà-Ñeà Taâm töùc ñaõ coù troàng caên laønh vôùi Phaät, hoï sanh Tín-Taâm raát duõng-

maõnh xaû boû deã daøng taøi-saûn thaân maïng, moät loøng caàu ñaïo, khoâng heà nghó ñeán aên maëc,

phaûi traùi, hôn thua; hieän töôùng giaûi-thoaùt thaät deã thöông, khaùc haún nhöõng ngöôøi ñi tu vì baát-

haïnh (chaúng may), hay tu vì danh-voïng, quyeàn-lôïi, mieáng aên.

Taïi sao chuùng ta phaùt Boà-Ñeà Taâm?

_ Chaéc chaén Tín-Taâm sanh ra khoâng ñôn-giaûn, phaûi gaëp Phaät, töùc gaëp ñaáng troïn

laønh thì nöông theo tu deã laém.

_ Ta coù saün thieän-caên roài, gaëp Phaät laø phaùt taâm lieàn. (Coù khi chöa gaëp Phaät, maø

vaãn phaùt Boà-Ñeà Taâm.)

_ Coøn gaëp ñöôïc Thaùnh-Taêng thì cuoäc ñôøi ta cuõng thay ñoåi, nhö Hueä-Khaû caàu ñaïo

khaép nôi, nghe nhieàu cuõng ñaõ chaùn naûn meät moûi, chæ khi gaëp Boà-Ñeà Ñaït-Ma, duø Toå chöa

noùi gì, loøng ngaøi ñaõ an oån, vì Thaùnh-Taêng seõ daãn ta ñi suoát cuoäc ñôøi vaø nhieàu ñôøi sau nöõa

treân con ñöôøng Thaùnh-ñaïo.

_ Duø môùi vaøo ñaïo cuõng phaûi aên chaát Ñeà-hoà (Chaùnh-ñaïo giaûi-thoaùt), chôù khoâng aên

thöù khaùc.

_ Ta gaëp ñöôïc baäc chôn-tu ñöùc-haïnh cao caû thì nieàm tin chuùng ta lôùn daàn. Traùi laïi,

gaëp thaày taø, baïn aùc, Boà-Ñeà Taâm chuùng ta seõ cheát. Thaät vaäy, neáu thaáy baïn ñoàng hoïc, ñoàng

tu ñuû thöù xaáu aùc; ngöôøi lôùn thì meät moûi beänh-hoaïn, chuùng ta seõ chaùn naûn boû cuoäc.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 6

2.2.2.1.4 Thaäp-truï Boà-Taùt.

1) Theá naøo laø Boà-Taùt PHAÙT-TAÂM TRUÏ?

Ñöùc Phaät daïy: Vò Thieän-nam-töû tu-haønh, duøng phöông-tieän chôn-thieät phaùt-minh 10

tín-taâm, thuaàn-thuïc 10 dieäu-duïng cuûa nguõ-caên nguõ-löïc thaâu-nhieáp laïi, vieân-thaønh nhöùt-

taâm, goïi laø Phaùt-Taâm Truï.

A. Caùi thaáy cuûa Boà-Taùt:

1/ Thaáy Phaät hình-dung ñoan-nghieâm xinh ñeïp, coù oai-löïc lôùn.

2/ Thaáy thaàn-tuùc, bieát ñöôïc nhöõng vieäc trong caùc ñôøi tröôùc cuûa mình vaø cuûa ngöôøi.

3/ Hoaëc nghe thoï-kyù. (Laø tu-haønh ñöôïc nhö vaäy laø ñöôïc thoï-kyù)

4/ Hoaëc nghe giaûng daïy. (Laø giaûng thoâng lyù lieãu-nghóa)

5/ Hoaëc thaáy chuùng-sanh chòu nhöõng söï khoå quaù nhieàu.

6/ Hoaëc nghe Phaät-phaùp roäng lôùn cuûa Nhö-Lai maø phaùt Boà-Ñeà Taâm.

7/ Caàu nhöùt-thieát-trí.

B. Boà-Taùt duyeân 10 phaùp khoù ñöôïc maø phaùt taâm:

1/ Trí bieát roõ thò xöù phi xöù. (Thaät xöù maø chaúng phaûi xöù)

2/ Trí bieát roõ thieän-aùc nghieäp-baùo.

3/ Trí bieát roõ caên-taùnh thaéng-lieät. (Caên-taùnh thuø-thaéng nhöùt)

4/ Trí bieát roõ caùc loaïi tri-giaûi sai-bieät. (Söï giaûi baøy sai khaùc)

5/ Trí bieát roõ caùc caûnh-giôùi sai-bieät. (Bieát roõ caùc caûnh-giôùi khaùc nhau)

6/ Trí bieát roõ taát caû chí xöù ñaïo. (Choã ñaïo böïc nhöùt, chuaån nhöùtù)


7/ Trí bieát roõ caùc Thieàn Giaûi-thoaùt Tam-muoäi.

8/ Trí bieát roõ tuùc maïng voâ-ngaïi. (Bieát nhieàu ñôøi ñaõ qua khoâng ngaên ngaïi)

9/ Trí thieân-nhaõn voâ-ngaïi. (Thaáy bieát thoâng suoát khoâng ngaên ngaïi)

10/ Trí tam-theá laäu-taän. (Bieát ba ñôøi giaûi-thoaùt, döùt saïch phieàn-naõo)

C. Khuyeân Boà-Taùt naøy hoïc 10 phaùp:

1/ Sieâng cung-döôõng Phaät. (Quy ngöôõng veà nieäm giaùc-ngoä)

2/ Thích ôû sanh-töû.

3/ Chuû-tröông dìu daét theá-gian, khieán tröø aùc-nghieäp.

4/ Thöôøng ñem phaùp thaéng-dieäu daïy baûo.

5/ Ca-ngôïi phaùp voâ-thöôïng.

6/ Hoïc coâng-ñöùc cuûa Phaät.

7/ Sanh ôû tröôùc Phaät luoân ñöôïc nhieáp-thoï.

8/ Phöông-tieän dieãn noùi Tam-muoäi tòch-tónh.

9/ Khen ngôïi xa lìa sanh-töû luaân-hoài.

10/ Laøm choã quy-y cho chuùng-sanh ñang bò khoå.

Vì muoán Boà-Taùt naøy, ôû trong Phaät-phaùp, taâm theâm roäng lôùn.

Coù ñöôïc nghe phaùp lieàn töï hieåu, chaúng do ngöôøi khaùc daïy.

2) Theá naøo laø Boà-Taùt TRÒ-ÑÒA TRUÏ?

Töï-Taâm quang-minh nhö Löu-Ly trong saïch coù hieän tinh-kim, nöông theo Taâm

huyeàn-dieäu tröôùc maø tu-taäp thaønh taâm-ñòa, goïi laø Trò-Ñòa Truï.

A. Boà-Taùt naøy ñoái vôùi chuùng-sanh phaùt 10 thöù Taâm:

1/ Taâm lôïi-ích.

2/ Taâm ñaïi-bi.

3/ Taâm an-laïc.

4/ Taâm an-truï.

5/ Taâm laân-maãn.

6/ Taâm nhieáp-thoï.

7/ Taâm thuû-hoä.

8/ Taâm thuaàn-nhöùt.

9/ Taâm laøm thaày.

10/ Taâm laøm ñaïo-sö.

B. Khuyeân Boà-Taùt naøy hoïc 10 phaùp:

1/ Tuïng taäp hoïc roäng.

2/ Raûnh rang tòch-mòch.

3/ Gaàn thieän-tri-thöùc.

4/ Noùi lôøi hoøa vui.

5/ Noùi taát bieát thôøi.

6/ Loøng khoâng khieáp sôï.

7/ Roõ thaáu caùc nghóa.

8/ Tu-haønh ñuùng phaùp.

9/ Xa lìa ngu meâ.

10/ An-truï baát-ñoäng.

Vò Boà-Taùt naøy ñoái vôùi chuùng-sanh theâm lôùn Taâm ñaïi-bi.


3) Theá naøo laø Boà-Taùt TU-HAØNH TRUÏ?

Taâm-ñòa hoøa-hieäp, thuaàn moät theå vieân-giaùc saùng suoát neân du-haønh khaép möôøi

phöông theá-giôùi, khoâng coù chi ngaên ngaïi, goïi laø Tu-Haønh Truï.


A. Boà-Taùt naøy duøng 10 Haïnh ñeå quaùn-saùt taát caû phaùp:

1/ Quaùn taát caû phaùp voâ-thöôøng.

2/ Taát caû phaùp Khoå.

3/ Taát caû phaùp Khoâng.

4/ Taát caû phaùp voâ-ngaõ.

5/ Taát caû phaùp voâ-taùc.

6/ Taát caû phaùp voâ-vò.

7/ Taát caû phaùp baát nhö danh.

8/ Taát caû phaùp voâ xöù-sôû.

9/ Taát caû phaùp rôøi phaân-bieät.

10/ Taát caû phaùp khoâng kieân-thieät. (Khoâng beàn chaët, khoâng thaät)


Quaùn-saùt: (chieáu soi baèng trí-tueä)

1/ Chuùng-sanh giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa chuùng-sanh)

2/ Phaùp-giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa phaùp)

3/ Theá-giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa theá-giôùi)

4/ Ñòa-giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa ñaát)

5/ Thuûy-giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa nöôùc)

6/ Hoûa-giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa löûa)

7/ Phong-giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa gioù)

8/ Duïc-giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa duïc-giôùi)

9/ Saéc-giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa saéc-giôùi)

10/ Voâ-saéc-giôùi. (Chieáu soi bieát theá-giôùi cuûa voâ-saéc-giôùi)

Vì muoán Boà-Taùt naøy ñöôïc trí-tueä saùng toû.


4) Theá naøo laø Boà-Taùt SANH-QUÍ TRUÏ?

Haïnh ñoàng vôùi haïnh Phaät, thoï khí-phaàn cuûa Phaät, ví nhö trung-aám-thaân töï caàu

phuï-maãu, aâm-tín minh-thoâng nhaäp gioáng Nhö-Lai, goïi laø Sanh-Quí Truï.

A. Boà-Taùt naøy töø Thaùnh-giaùo sanh thaønh-töïu 10 phaùp:

1/ Troïn chaúng thoái chuyeån nôi Phaät-ñaïo.

2/ Sanh loøng tin saâu thanh-tònh.

3/ Kheùo quaùn-saùt phaùp.

4/ Roõ bieát chuùng-sanh.

5/ Roõ bieát quoác-ñoä.

6/ Roõ bieát theá-giôùi.

7/ Roõ bieát nghieäp-haïnh.

8/ Roõ bieát quaû-baùo.

9/ Roõ bieát sanh-töû.

10/ Roõ bieát Nieát-Baøn.


1/ Roõ bieát taát caû Phaät-phaùp thôøi quaù-khöù.

2/ Roõ bieát taát caû Phaät-phaùp thôøi hieän-taïi.

3/ Roõ bieát taát caû Phaät-phaùp thôøi vò-lai.

4/ Tu-taäp taát caû Phaät-phaùp thôøi quaù-khöù.

5/ Tu-taäp taát caû Phaät-phaùp thôøi hieän-taïi.

6/ Tu-taäp taát caû Phaät-phaùp thôøi vò-lai.

7/ Vieân-maõn taát caû Phaät-phaùp thôøi quaù-khöù.

8/ Vieân-maõn taát caû Phaät-phaùp thôøi hieän-taïi.

9/ Vieân-maõn taát caû Phaät-phaùp thôøi vò-lai.

10/ Bieát roõ taát caû Phaät bình-ñaúng.


Vì muoán vò Boà-Taùt naøy ñöôïc tinh-taán trong tam-theá.


5) Theá naøo laø Boà-Taùt PHÖÔNG-TIEÄN CUÏ-TUÙC TRUÏ?

Ñaõ nhaäp gioáng Nhö-Lai, thöøa-phuïng Phaät-chæ, cuõng nhö thaønh hình trong ñaïo-thai

roài thì töôùng ngöôøi khoâng thieáu soùt, töùc laø coù ñuû phöông-tieän ñoä-sanh, goïi laø Phöông-tieän

Cuï-tuùc Truï.

A. Boà-Taùt naøy troïn ñuû 10 phaùp:

1/ Thieän-caên tu-taäp ñeàu vì cöùu-ñoä taát caû chuùng-sanh.

2/ Lôïi-ích taát caû chuùng-sanh.

3/ An-laïc taát caû chuùng-sanh.

4/ Ai-maãn taát caû chuùng-sanh.

5/ Ñoä thoaùt taát caû chuùng-sanh.

6/ Khieán taát caû chuùng-sanh lìa nhöõng tai-naïn.

7/ Khieán taát caû chuùng-sanh thoaùt khoå sanh-töû.

8/ Khieán taát caû chuùng-sanh phaùt-sanh tònh-tín.

9/ Khieán taát caû chuùng-sanh ñeàu ñöôïc ñieàu-phuïc. (chuyeån-hoùa)

10/ Khieán taát caû chuùng-sanh ñeàu chöùng Nieát-Baøn.


1/ Bieát chuùng-sanh voâ-bieân.

2/ Bieát chuùng-sanh voâ-löôïng.

3/ Bieát chuùng-sanh voâ-soá.

4/ Bieát chuùng-sanh baát-tö-nghò.

5/ Bieát chuùng-sanh voâ-löôïng saéc.

6/ Bieát chuùng-sanh baát-khaû-löôïng.

7/ Bieát chuùng-sanh Khoâng.

8/ Bieát chuùng-sanh voâ-sôû-taùc.

9/ Bieát chuùng-sanh voâ-sôû-höõu.

10/ Bieát chuùng-sanh voâ-töï-taùnh.

Vì muoán Boà-Taùt naøy, Taâm laïi caøng taêng thaéng hôn, khoâng bò nhieãm tröôùc.


6) Theá naøo laø Boà-Taùt CHAÙNH-TAÂM TRUÏ?

Dung-maïo ñaõ gioáng nhö Phaät taát-nhieân taâm-töôùng cuõng ñoàng, goïi laø Chaùnh-Taâm

Truï.

A. Boà-Taùt naøy nghe 10 phaùp taâm ñònh chaúng ñoäng:

1/ Nghe khen Phaät hay cheâ Phaät, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng ñoäng.

2/ Nghe khen Phaùp hay cheâ Phaùp, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng ñoäng.

3/ Nghe khen Boà-Taùt hay cheâ Boà-Taùt, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng ñoäng.

4/ Nghe khen hay cheâ coâng-haïnh cuûa Boà-Taùt, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng

ñoäng.

5/ Nghe noùi chuùng-sanh höõu-löôïng hay voâ-löôïng, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng

ñoäng.

6/ Nghe noùi chuùng-sanh höõu-caáu hay voâ-caáu, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng

ñoäng.

7/ Nghe noùi chuùng-sanh deã ñoä hay khoù ñoä, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng ñoäng.

8/ Nghe noùi phaùp-giôùi höõu-löôïng hay voâ-löôïng, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng

ñoäng.

9/ Nghe noùi phaùp-giôùi coù thaønh coù hoaïi, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng ñoäng.

10/ Nghe noùi Phaät-phaùp hoaëc coù hoaëc khoâng, ñoái vôùi Phaät-phaùp taâm ñònh chaúng

ñoäng.



1/ Taát caû phaùp voâ-töôùng.

2/ Taát caû phaùp voâ-theå.

3/ Taát caû phaùp chaúng theå tu.

4/ Taát caû phaùp voâ-sôû-höõu.

5/ Taát caû phaùp khoâng chôn-thieät.

6/ Taát caû phaùp Khoâng.

7/ Taát caû phaùp voâ-taùnh.

8/ Taát caû phaùp nhö huyeãn.

9/ Taát caû phaùp nhö moäng.

10/ Taát caû phaùp voâ phaân-bieät.

Vì muoán Boà-Taùt naøy, Taâm caøng theâm tinh-taán, chaúng thoái chuyeån Voâ-sanh phaùp-

nhaãn.


7) Theá naøo laø Boà-Taùt BAÁT-THOÁI TRUÏ?

Thaân hieäp Phaät-thaân, Taâm hieäp Phaät-Taâm, taêng-tröôûng phöôùc-tueä voâ-löôïng, goïi laø

Baát-Thoái Truï.

A. Vò Boà-Taùt naøy nghe 10 phaùp kieân-coá baát-thoái:

1/ Nghe coù Phaät hay khoâng coù Phaät.

2/ Nghe coù Phaùp hay khoâng coù Phaùp.

3/ Nghe coù Boà-Taùt hay khoâng coù Boà-Taùt.

4/ Nghe coù Boà-Taùt haïnh hay khoâng coù Boà-Taùt haïnh.

5/ Nghe coù Boà-Taùt tu-haønh, ñöôïc xuaát-ly hay chaúng xuaát-ly.

6/ Nghe quaù-khöù coù Phaät hay khoâng Phaät.

7/ Nghe hieän-taïi coù Phaät hay khoâng Phaät.

8/ Nghe vò-lai coù Phaät hay khoâng Phaät.

9/ Nghe Phaät-Trí höõu-taän hay voâ-taän.

10/ Nghe tam-theá laø moät töôùng hay chaúng phaûi moät töôùng.

Ñoái vôùi Phaät-Phaùp, taâm ñeàu khoâng thoái chuyeån caû.


1/ Noùi moät chính laø nhieàu.

2/ Noùi nhieàu chính laø moät.

3/ Vaên tuøy nôi nghóa.

4/ Nghóa tuøy nôi vaên.

5/ Chaúng coù chính laø coù.

6/ Coù chính laø chaúng phaûi coù.

7/ Voâ-töôùng chính laø töôùng.

8/ Töôùng chính laø voâ-töôùng.

9/ Voâ-taùnh chính laø taùnh.

10/ Taùnh chính laø voâ-taùnh.

Vì muoán Boà-Taùt naøy tinh-taán nôi taát caû phaùp, kheùo hay xuaát ly.


8) Theá naøo laø Boà-Taùt ÑOÀNG-CHÔN TRUÏ?

Linh-töôùng cuûa thaäp-thaân (2) ñoàng thôøi huyeàn-dieäu vieân-thoâng, goïi laø Ñoàng-Chôn

Truï.

A. Vò Boà-Taùt naøy truï 10 Haïnh-nghieäp:

1/ Thaân-haïnh khoâng loãi. (Thaân-maät)

2/ Ngöõ-haïnh khoâng loãi. (Khaåu-maät)

3/ YÙ-haïnh khoâng loãi. (YÙ-maät)


4/ Tuøy yù thoï-sanh.

5/ Bieát caùc thöù duïc cuûa chuùng-sanh.

6/ Bieát caùc thöù tri-giaûi cuûa chuùng-sanh.

7/ Bieát caùc thöù caûnh-giôùi cuûa chuùng-sanh.

8/ Bieát caùc thöù nghieäp cuûa chuùng-sanh.

9/ Bieát theá-giôùi thaønh hoaïi.

10/ Thaàn-tuùc töï-taïi voâ-ngaïi.


1/ Bieát taát caû Phaät-saùt. (Coõi Phaät, Phaät-quoác)

2/ Ñoäng ñaát taát caû Phaät-saùt.

3/ Trì taát caû Phaät-saùt.

4/ Quaùn taát caû Phaät-saùt.

5/ Ñeán taát caû Phaät-saùt.

6/ Du-haønh taát caû Phaät-saùt.

7/ Laõnh-thoï taát caû Phaät-saùt.

8/ Hieän-thaân bieán-hoùa töï-taïi.

9/ Noùi ra tieáng quaûng-ñaïi bieán-maõn. (Lan toûa cuøng khaép)

10/ Trong moät saùt-na thöøa söï cung-döôõng voâ-soá Phaät.

Vì muoán Boà-Taùt naøy tinh-taán, hay ñöôïc thieän-xaûo ñoái vôùi taát caû phaùp.


9) Theá naøo laø Boà-Taùt PHAÙP-VÖÔNG-TÖÛ TRUÏ?

Thaäp thaân ñaày ñuû ví nhö xuaát ñaïo-thai, laøm chôn Phaät-töû noái doøng Nhö-Lai, goïi laø

Phaùp-Vöông-Töû Truï.

A. Vò Boà-Taùt naøy kheùo bieát 10 phaùp:

1/ Kheùo bieát chuùng-sanh thoï-sanh.

2/ Kheùo bieát phieàn-naõo hieän-khôûi.

3/ Kheùo bieát taäp-khí töông-tuïc.

4/ Kheùo bieát choã laøm phöông-tieän.

5/ Kheùo bieát voâ-löôïng phaùp.

6/ Kheùo bieát caùc oai-nghi.

7/ Kheùo bieát theá-giôùi sai-bieät.

8/ Kheùo bieát nhöõng vieäc cuûa thôøi-gian tröôùc, thôøi-gian sau.

9/ Kheùo bieát dieãn-thuyeát Theá-ñeá. (Chôn-lyù cuûa theá-gian tu-taäp)

10/ Kheùo bieát dieãn-thuyeát Ñeä-nhöùt nghóa ñeá. (Chôn-lyù roát raùo)

B. Khuyeân hoïc Boà-Taùt naøy 10 phaùp:

1/ Phaùp-vöông xöù thieän-xaûo. (Laøm chuû caûnh-giôùi kheùo, chôn)

2/ Phaùp-vöông xöù quyû-ñoä. (Laøm chuû coõi xaáu aùc)

3/ Phaùp-vöông xöù cung-ñieän. (Laøm chuû coõi cao sang, loäng laãy)

4/ Phaùp-vöông xöù thu-nhaäp. (Laøm chuû coõi kho taïng)

5/ Phaùp-vöông xöù quaùn-saùt. (Laøm chuû coõi chieáu soi)

6/ Phaùp-vöông quaùn-ñaûnh. (Taâm-phaùp voâ-thöôïng)

7/ Phaùp-vöông löïc-trì. (Taâm-phaùp beàn vöõng)

8/ Phaùp-vöông voâ-uùy. (Taâm-phaùp khoâng sôï seät)

9/ Phaùp-vöông minh-taåm. (Taâm-phaùp chieáu saùng, khaéc saâu)

10/ Phaùp-vöông taùn-thaùn. (Taâm-phaùp ñöôïc taùn-döông)

Vì muoán vò Boà-Taùt naøy Taâm tinh-taán khoâng chöôùng ngaïi.



10) Theá naøo laø Boà-Taùt QUAÙN-ÑAÛNH TRUÏ?

Thaønh-nhaân saùng suoát, gaùnh vaùc Phaät-söï, ví nhö vò Hoaøng-ñeá ôû trong xöù, ñem

quoác-chaùnh uyû-nhieäm thaùi-töû; Ñöùc Phaät duøng cam-loä thuûy röôùi leân ñaûnh Boà-Taùt, chaúng

khaùc chi Hoaøng-ñeá thieát leã duøng haûi-thuûy röôùi leân ñaàu thaùi-töû, goïi laø Quaùn-Ñaûnh Truï.

A. Vò Boà-Taùt naøy thaønh-töïu ñöôïc 10 thöù Trí:

1/ Chaán-ñoäng voâ-soá theá-giôùi. (Bieát söï rung ñoäng hình-theå voâ-soá theá-giôùi)

2/ Chieáu-dieäu voâ-soá theá-giôùi. (Soi roïi vi-dieäu voâ-soá theá-giôùi)

3/ Truï-trì voâ-soá theá-giôùi. (Quaûn-lyù voâ-soá theá-giôùi)

4/ Qua laïi nhieàu voâ-soá theá-giôùi.

5/ Nghieâm-tònh voâ-soá theá-giôùi. (Laøm voâ-soá theá-giôùi vöøa trang-nghieâm vöøa thanh-tònh)

6/ Khai-thò voâ-soá chuùng-sanh. (Laøm cho chuùng-sanh khai môû voâ soá)

7/ Quaùn-saùt voâ-soá chuùng-sanh. (Chuùng-sanh ñöôïc chieáu soi voâ soá)

8/ Bieát caên taùnh cuûa voâ-soá chuùng-sanh. (Toû bieát taùnh goác voâ soá chuùng-sanh)

9/ Khieán voâ-soá chuùng-sanh thu-nhaäp. (Laøm cho chuùng-sanh naém baét voâ soá)

10/ Khieán voâ-soá chuùng-sanh ñieàu-phuïc. (Chuyeån-hoùa voâ soá chuùng-sanh)

Vò Boà-Taùt naøy Thaân vaø Thaân-nghieäp thaàn-thoâng bieán-hieän quaù-khöù-trí, hieän-taïi-trí;

thaønh-töïu Phaät-ñoä Taâm-caûnh-giôùi (vaøo coõi cuûa Phaät) Trí-caûnh-giôùi (vaøo coõi cuûa Trí).

Taát caû ñeàu chaúng theå bieát ñöôïc.

Cho ñeán Phaùp-vöông-töû Boà-Taùt cuõng chaúng bieát ñöôïc.

B. Khuyeân Boà-Taùt naøy hoïc 10 thöù Trí cuûa Nhö-Lai:

1/ Tam-theá Trí. (Trí cuûa Phaät thaáu roõ moïi söï vieäc trong ba ñôøi)

2/ Phaät-Phaùp Trí. (Trí khaép phaùp-giôùi)

3/ Phaùp-giôùi voâ-ngaïi Trí. (Trí khaép phaùp-giôùi khoâng chöôùng ngaïi)

4/ Phaùp-giôùi voâ-bieân Trí. (Trí truøm phaùp-giôùi khoâng bôø beán)

5/ Sung-maõn nhöùt-thieát theá-giôùi Trí. (Trí troøn ñaày taát caû theá-giôùi)

6/ Phoå-chieáu nhöùt-thieát theá-giôùi Trí. (Trí coâng-ñöùc khaép theá-giôùi)

7/ Truï-trì nhöùt-thieát theá-giôùi Trí. (Trí toång-trì taát caû theá-giôùi)

8/ Tri nhöùt-thieát chuùng-sanh Trí. (Trí bieát taát caû chuùng-sanh)

9/ Tri nhöùt-thieát phaùp Trí. (Trí bieát taát caû Phaùp)

10/ Tri voâ-bieân chö Phaät Trí. (Trí bieát voâ-taän khaép coõi Phaät)

Vì muoán vò Boà-Taùt naøy taêng-tröôûng Nhöùt-thieát-chuûng Trí (Trí bieát taát caû chuûng loaïi

cuûa Trí, maø khoâng chöùng-ñaéc, vì bieát toång-nieäm caùc phaùp laø Khoâng).


Toùm ÑOAÏN 6

Thaäp-truï Boà-Taùt chia laøm boán giai-ñoaïn:

Töø giai-ñoaïn 1 – 4 goïi laø Nhaäp Thaùnh-thai:

1. Phaùt-Taâm Truï : tu-taäp tín-taâm. (Sô truï ñòa)

2. Trò-Ñòa Truï : tu-taäp trí. (Nhò truï ñòa)

3. Tu-Haønh Truï : tu-taäp tín-giaûi. (Tam truï ñòa)

4. Sanh-Quí Truï : tu ñaït ñeán choã haïnh ñoàng vôùi Phaät. (Töù truï ñòa)

Töø giai-ñoaïn 5 – 8 goïi laø Tröôûng-döôõng Thaùnh-thai:

5. Phöông-Tieän Cuï-Tuùc Truï : tu tònh tín-giaûi. (Nguõ truï ñòa)

6. Chaùnh-Taâm Truï : tu-taäp taâm bình-ñaúng. (Luïc truï ñòa)

7. Baát-Thoái Truï : tu hieåu Ñeä-nhöùt nghóa. (Thaát truï ñòa)

8. Ñoàng-Chôn Truï : tu-taäp trang-nghieâm Phaät-ñoä. (Baùt truï ñòa)

Giai-ñoaïn 9 goïi laø Xuaát Thaùnh-thai: (Thaønh thai)

9. Phaùp-Vöông-Töû Truï: phaùp thoï-trì. (Cöûu truï ñòa)

Giai-ñoaïn 10 goïi laø Haäu-thaân Boà-Taùt:

10. Quaùn-Ñaûnh Truï: döùt ñieân-ñaûo. (Thaäp truï ñòa)


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 7

2.2.2.1.5 Thaäp-haïnh Boà-Taùt.

_ Tu laäp haïnh Boà-Taùt, coâng-ñöùc baát-tö-nghò (chaúng theå nghó baøn).

_ Vì haïnh ñoù ñoàng vôùi phaùp-giôùi, hö-khoâng giôùi.

_ Vì Boà-Taùt hoïc theo tam-theá chö Phaät maø tu-haønh vaäy.

Ñaïi Boà-Taùt coù 10 Haïnh sau ñaây maø Tam-theá chö Phaät ñeàu tuyeân noùi:

1. Hoan-Hyû Haïnh : loøng hoan-hyû tuøy öôùc nguyeän chuùng-sanh ñoä thoaùt.

2. Nhieâu-Ích Haïnh : thöôøng laøm vieäc lôïi-ích cho taát caû chuùng-sanh.

3. Voâ Saân-Haän Haïnh : neát haïnh khoâng hôøn giaän.

4. Voâ-Taän Haïnh : neát haïnh khoâng heát.

5. Ly Si-Loaïn Haïnh : neát haïnh lìa khoûi taùnh ngu si, roái loaïn.

6. Thieän-Hieän Haïnh : neát haïnh kheùo hieän, dung thoâng.

7. Voâ-Tröôùc Haïnh : neát haïnh khoâng chaáp-tröôùc, dính maéc vaø ngaên ngaïi.

8. Toân-Troïng Haïnh : neát haïnh toân-troïng.

9. Thieän-Phaùp Haïnh : neát haïnh laønh khaép.

10. Chôn-Thieät Haïnh : neát haïnh chôn-thaät.

1) Theá naøo laø Boà-Taùt HOAN-HÆ HAÏNH?

Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Vò Thieän-nam-töû ñaõ laø trang Phaät-töû thanh-tònh, coù ñuû dieäu-

ñöùc Nhö-Lai voâ-löôïng, haèng tuøy thuaän sôû-nguyeän cuûa thaäp phöông chuùng-sanh maø cöùu-

ñoä, goïi laø Hoan-Hæ Haïnh Boà-Taùt. Laøm ñöôïc caùc haïnh nhö:

_ Boà-Taùt naøy laøm ñaïi thí-chuû (boá-thí lôùn lao):

_ Phaøm coù vaät gì ñeàu boá-thí ñöôïc caû. (boá-thí khoâng ngaên ngaïi)

_ Loøng bình-ñaúng khoâng heà hoái tieác. (boá-thí bình-ñaúng)

_ Chaúng troâng quaû-baùo. (boá-thí khoâng nhaân)

_ Chaúng caàu tieáng taêm. (boá-thí khoâng quaû)

_ Chaúng tham lôïi-töùc. (boá-thí khoâng lôïi)

_ Chæ vì cöùu taát caû chuùng-sanh. (moät loøng ñöa chuùng-sanh giaûi-thoaùt)

_ Vì nhieáp-thoï chuùng-sanh. (vì nhaän höùa vôùi chuùng-sanh)

_ Vì lôïi-ích cho chuùng-sanh.

_ Vì hoïc-taäp boån-haïnh cuûa chö Phaät. (Vì hoïc theo haïnh cuûa chö Phaät)

_ Vì thích meán boån-haïnh cuûa chö Phaät. (Vì meán haïnh cuûa chö Phaät)

_ Vì thanh-tònh boån-haïnh cuûa chö Phaät. (Vì öa haïnh thanh-tònh cuûa chö Phaät)

_ Vì taêng-tröôûng boån-haïnh cuûa chö Phaät. (Vì thích taêng-tröôûng haïnh cuûa chö Phaät)

_ Vì truï-trì boån-haïnh cuûa chö Phaät. (Vì toû haïnh cuûa chö Phaät)

_ Vì hieån-hieän boån-haïnh cuûa chö Phaät. (Vì laøm hieån haïnh cuûa chö Phaät)

_ Vì dieãn-thuyeát boån-haïnh cuûa chö Phaät. (Maø noùi haïnh cuûa chö Phaät)

_ Vì khieán chuùng-sanh thoaùt khoå ñöôïc vui. (Maø khieán chuùng-sanh heát khoå ñöôïc

vui)

2) Theá naøo laø Boà-Taùt NHIEÂU-ÍCH HAÏNH? (thöôøng laøm vieäc lôïi-ích)

Duøng naêng-löïc töø-bi khoân kheùo laøm lôïi-ích cho nhöùt-thieát chuùng-sanh, goïi laø

Nhieâu-Ích Haïnh.

_ Boà-Taùt naøy hoä-trì tònh-giôùi:

_ Loøng khoâng nhieãm-tröôùc Luïc Traàn.

_ Vaø ñem söï voâ-tröôùc aáy noùi vôùi chuùng-sanh.

_ Chaúng caàu oai-theá, chaúng caàu chuûng-toäc.

_ Chaúng caàu giaøu coù, chaúng caàu saéc-töôùng.


_ Chaúng caàu ngoâi vua, taát caû ñeàu khoâng nhieãm-tröôùc.

_ Chæ beàn giöõ tònh-giôùi. (trong tòch-tónh)

Töï nghó raèng: Toâi trì tònh-giôùi laø quyeát seõ lìa boû taát caû trieàn-phöôïc, tham caàu nhieät-

naõo (buoàn phieàn), caùc naïn böùc ngaët (ñau khoå) huûy-baùng (maï-lî) loaïn-tröôïc (nhô ñuïc xaáu

xa), maø ñöôïc chaùnh-phaùp bình-ñaúng cuûa Phaät khen ngôïi.

3) Theá naøo laø Boà-Taùt VOÂ SAÂN-HAÄN HAÏNH? (Neát haïnh khoâng hôøn giaän)

Töï mình giaùc-ngoä, laïi naêng giaùc-ngoä ngöôøi, töï mình nhaãn-nhuïc laïi naêng daïy ngöôøi

nhaãn-nhuïc, do ñoù khoâng coøn moät maûy hôøn giaän, goïi laø Voâ Saân-Haän Haïnh. Nhö:

_ Boà-Taùt naøy thöôøng tu Nhaãn-phaùp: (Phaùp chòu ñöïng, khoâng tranh)

_ Khieâm-haï cung-kính. (Treân kính, döôùi nhöôøng)

_ Chaúng töï haïi. (Chaúng haïi mình)

_ Chaúng haïi ngöôøi.

_ Chaúng töï thuû-tröôùc. (Chaúng giöõ cho mình)

_ Chaúng thuû-tröôùc ngöôøi. (Chaúng giöõ cho ngöôøi)

_ Chaúng thuû-tröôùc caû hai. (Hai thöù ñeàu khoâng)

_ Cuõng chaúng tham caàu danh tieáng lôïi-loäc.

Chæ nghó raèng: Toâi phaûi luoân thuyeát-phaùp cho chuùng-sanh, khieán hoï luoân nhaãn-

nhuïc nhu-hoøa, khieán hoï lìa taát caû söï aùc, döùt phieàn-naõo.

4) Theá naøo laø Boà-Taùt VOÂ-TAÄN HAÏNH? (Neát haïnh khoâng döùt)

ÖÙng-hieän trong caùc loaøi ñeå tuøy duyeân ñoä-sanh suoát ba ñôøi quaù-khöù hieän-taïi cho tôùi

vò-lai, thoâng-ñaït caû thaäp phöông, khoâng bao giôø thoái chuyeån, goïi laø Voâ-Taän Haïnh. Nhö:

_ Boà-Taùt naøy tu haïnh tinh-taán: (sieâng naêng kieân-coá)

_ Ñeä-nhöùt tinh-taán. (tinh-taán baäc nhöùt)

_ Ñaïi tinh-taán. (tinh-taán lôùn)

_ Thaéng tinh-taán. (tinh-taán vöôït haún)

_ Thuø-thaéng tinh-taán. (tinh-taán dung-hoøa)

_ Toái-thaéng tinh-taán. (tinh-taán vöôït haún hôn heát)

_ Toái-dieäu tinh-taán. (tinh-taán cöïc-dieäu)

_ Thöôïng tinh-taán. (tinh-taán cao-thöôïng)

_ Voâ-thöôïng tinh-taán. (tinh-taán toái-thöôïng)

_ Voâ-ñaúng tinh-taán. (tinh-taán khoâng saùnh kòp)

_ Phoå-bieán tinh-taán. (tinh-taán cuøng khaép moïi nôi)

_ Taùnh khoâng: Tham, saân, si.

_ Taùnh khoâng: Kieâu ngaïo, che daáu toäi mình, ganh gheùt, löøa ñaûo.

_ Taùnh töï taøm quí.

_ Troïn chaúng vì ñau khoå cuûa chuùng-sanh maø tinh-taán.

_ Chæ vì döùt tröø taát caû phieàn-naõo maø tinh-taán.

_ Chæ vì nhoå goác phieàn-naõo maø tinh-taán.

_ Chæ vì tröø taát caû taäp-khí maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát taát caû chuùng-sanh giôùi maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát taát caû chuùng-sanh cheát ñaây sanh kia maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát phieàn-naõo cuûa taát caû chuùng-sanh maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát sôû-thích cuûa taát caû chuùng-sanh maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát caûnh-giôùi cuûa taát caû chuùng-sanh maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát caên-cô thaéng-lieät (thuø-thaéng) cuûa taát caû chuùng-sanh maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát taâm haønh cuûa taát caû chuùng-sanh maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát taát caû phaùp-giôùi maø tinh-taán.


_ Chæ vì bieát taùnh caên-baûn cuûa taát caû Phaät-phaùp maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát taùnh bình-ñaúng cuûa taát caû Phaät-phaùp maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát taùnh tam-theá bình-ñaúng maø tinh-taán.

_ Chæ vì ñöôïc Trí Quang-Minh cuûa taát caû Phaät-phaùp maø tinh-taán.

_ Chæ vì chöùng Trí cuûa taát caû Phaät-phaùp maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát nhöùt-thieát töôùng cuûa taát caû Phaät-phaùp maø tinh-taán.

_ Chæ vì bieát taát caû Phaät-phaùp voâ-bieân teá (cöùu giuùp, ñöa qua) maø tinh-taán.

_ Chæ vì ñöôïc trí thieän-xaûo (kheùo leùo) quyeát-ñònh quaûng-ñaïi cuûa taát caû Phaät-phaùp

maø tinh-taán.

_ Chæ vì ñöôïc Trí dieãn-thuyeát cuù-nghóa (Trí giaûi baøy cuù keä roõ raøng) cuûa taát caû Phaät-

phaùp maø tinh-taán.

Boà-Taùt troïn veïn Haïnh Tinh-Taán nhö vaäy roài, coù theå vì moãi chuùng-sanh trong voâ-soá

theá-giôùi maø chòu khoå ôû Voâ-giaùn Ñòa-nguïc trong voâ-soá kieáp, ñeå nhöõng chuùng-sanh ñoù ñöôïc

gaëp Phaät, ñöôïc höôûng vui, nhaãn ñeán ñöôïc Voâ-dö Nieát-Baøn, roài sau ñoù mình môùi chöùng Voâ-


5) Theá naøo laø Boà-Taùt LY SI-LOAÏN HAÏNH? (Laø lìa khoûi ngu-si roái loaïn)

Nhöùt-thieát phaùp-haïnh ñoä-sanh ñeàu hieäp ñoàng voâ-löôïng phaùp-moân Nhö-Lai, khoâng

bao giôø sai laïc, goïi laø Ly Si-Loaïn Haïnh. Nhö:

_ Boà-Taùt naøy thaønh-töïu chaùnh-nieäm: Taâm kieân-coá baát-ñoäng khoâng taùn-loaïn, toái-

thöôïng thanh-tònh quaûng-ñaïi voâ-löôïng khoâng coù meâ-hoaëc.

_ Vì do chaùnh-nieäm naøy neân kheùo hieåu taát caû ngoân-ngöõ theá-gian.

_ Hay trì ngoân-thuyeát cuûa caùc phaùp xuaát-theá.

_ Nhö hay trì ngoân-thuyeát Saéc-phaùp, phi saéc-phaùp.

_ Hay trì ngoân-thuyeát kieán-laäp Saéc töï-taùnh.

_ Nhaãn ñeán hay trì ngoân-thuyeát Thoï Töôûng Haønh Thöùc töï-taùnh maø taâm khoâng si-

loaïn ... (Taâm-phaùp).

ÔÛ trong theá-gian:

_ Cheát ñaây sanh kia taâm khoâng si-loaïn.

_ Nhaäp-thai xuaát-thai taâm khoâng si-loaïn.

_ Phaùt Boà-Ñeà Taâm taâm khoâng si-loaïn.

_ Thôø Thieän-tri-thöùc taâm khoâng si-loaïn.

_ Sieâng tu Phaät-phaùp taâm khoâng si-loaïn.

_ Roõ bieát ma söï taâm khoâng si-loaïn.

_ Lìa nhöõng ma-nghieäp taâm khoâng si-loaïn.

_ Trong baát-khaû-thuyeát kieáp tu Boà-Taùt haïnh taâm khoâng si-loaïn.

Boà-Taùt naøy thaønh-töïu voâ-löôïng chaùnh-nieäm nhö vaäy.

Trong voâ-löôïng voâ-soá kieáp ñöôïc nghe chaùnh-phaùp nôi chö Phaät, Boà-Taùt, Thieän-tri-

thöùc, nhö laø:

_ Thaäm-thaâm phaùp.

_ Quaûng-ñaïi phaùp.

_ Trang-nghieâm phaùp.

_ Nhöõng thöù trang-nghieâm phaùp.

_ Phaùp dieãn-thuyeát taát caû caùc loaïi danh cuù vaên thaân.

_ Phaùp Boà-Taùt trang-nghieâm.

_ Phaùp Phaät thaàn-löïc quang-minh voâ-taän.

_ Phaùp chaùnh thaéng-giaûi thanh-tònh.

_ Phaùp chaúng nhieãm-tröôùc taát caû theá-gian.

_ Phaùp phaân-bieät taát caû theá-gian.


_ Phaùp rôøi si-meâ chieáu roõ taát caû chuùng-sanh.

_ Phaùp cuøng ñoàng vôùi taát caû theá-gian.

_ Phaùp chaúng cuøng ñoàng vôùi taát caû theá-gian.

_ Phaùp Boà-Taùt Trí voâ-thöôïng.

_ Phaùp Nhöùt-thieát Trí töï-taïi.

Boà-Taùt ñöôïc nghe nhöõng phaùp nhö vaäy, roài traûi qua voâ-soá kieáp chaúng queân chaúng

maát, taâm thöôøng ghi nhôù khoâng giaùn-ñoaïn.

Taïi sao vaäy? Vì trong voâ-löôïng kieáp, luùc tu-haønh Boà-Taùt troïn chaúng laøm naõo-loaïn

moät chuùng-sanh khieán hoï maát chaùnh-nieäm, chaúng hoaïi chaùnh-phaùp, chaúng ñoaïn thieän-

caên, taâm luoân taêng tröôûng trí-tueä quaûng-ñaïi (roäng lôùn).

Laïi vôùi Boà-Taùt naøy, nhöõng thöù aâm-thanh khoâng laøm hoaëc-loaïn ñöôïc, nhö laø:

_ Tieáng cao to.

_ Tieáng thoâ-troïc.

_ Tieáng khieán ngöôøi caû sôï.

_ Tieáng ñeïp loøng.

_ Tieáng chaúng ñeïp loøng.

_ Tieáng huyeân loaïn nhó-thöùc.

_ Tieáng trôû hoaïi nhó-caên.

Boà-Taùt naøy daàu nghe voâ-löôïng voâ-soá aâm-thanh hay dôû nhö vaäy, nhöng chöa töøng

coù moät nieäm taùn-loaïn.

_ Nghóa laø chaùnh-nieäm chaúng loaïn.

_ Caûnh-giôùi chaúng loaïn.

_ Tam-muoäi chaúng loaïn.

_ Nhaäp phaùp thaäm-thaâm chaúng loaïn.

_ Haønh Boà-Ñeà haïnh chaúng loaïn.

_ Phaùt Boà-Ñeà Taâm chaúng loaïn.

_ Nhôù nieäm chö Phaät chaúng loaïn.

_ Quaùn phaùp chôn-thaät chaúng loaïn.

_ Trí hoùa-ñoä chuùng-sanh chaúng loaïn.

_ Trí thanh-tònh chuùng-sanh chaúng loaïn.

_ Quyeát roõ nghóa thaäm-thaâm chaúng loaïn.

_ Vì chaúng laøm nghieäp aùc neân khoâng coù aùc-nghieäp-chöôùng.

_ Vì chaúng khôûi phieàn-naõo neân khoâng coù phieàn-naõo-chöôùng.

_ Vì chaúng khinh-maïn phaùp neân khoâng coù phaùp-chöôùng.

_ Vì chaúng huûy-baùng chaùnh-phaùp neân khoâng coù baùo-chöôùng.

6) Theá naøo laø Boà-Taùt THIEÄN-HIEÄN HAÏNH? (Neát haïnh kheùo hieän dung-thoâng)

Trong phaùp-haïnh hieäp ñoàng phaùt-hieän caùc phaùp khaùc, trong caùc phaùp khaùc vaãn

thaáy hieäp ñoàng phaùp-haïnh, söï-lyù vieân-dung voâ-ngaïi, goïi laø Thieän-Hieän Haïnh. Nhö:

_ Boà-Taùt naøy ba nghieäp Thaân Ngöõ YÙ ñeàu thanh-tònh.

_ Truï vaø thò-hieän ñeàu voâ-sôû-ñaéc.

_ Bieát ñöôïc ba nghieäp ñeàu voâ-sôû-höõu.

_ Vì khoâng hö-voïng neân khoâng heä-phöôïc. (Troùi buoäc)

_ Phaøm choã thò-hieän ñeàu voâ-taùnh voâ-y. (Khoâng y theo)

_ Truï taâm nhö thieät.

_ Bieát voâ-löôïng taâm töï-taùnh.

_ Bieát taát caû Phaùp töï-taùnh.

_ Voâ-ñaéc voâ-töôùng raát saâu khoù vaøo.


_ Truï nôi chaùnh-vò Chôn-Nhö phaùp-taùnh. (Phaùp-taùnh chôn-thaät, Phaät-taùnh)

_ Phöông-tieän xuaát sanh maø khoâng nghieäp-baùo, baát-sanh baát-dieät.

_ Truï Nieát-Baøn giôùi. (Caûnh-giôùi Nieát-Baøn)

_ Truï taùnh tòch-tònh. (Chôn-Nhö)

_ Truï nôi Voâ-taùnh. (Taùnh chôn-thieät)

_ Döùt ñöôøng ngoân-ngöõ.

_ Sieâu caùc theá-gian khoâng sôû-y. (khoâng sôû-y: caùi sanh ra khoâng y choã sanh, choã

gaù nöông, choã döïa.)

_ Nhaäp phaùp-lyù phaân-bieät khoâng phöôïc-tröôùc. (Söï troùi buoäc)

_ Nhaäp phaùp-trí toái-thaéng chôn-thaät.

_ Nhaäp phaùp chaúng phaûi theá-gian coù theå roõ bieát xuaát theá-gian.

Ñaây laø phöông-tieän thieän-xaûo thò-hieän sanh töôùng cuûa Boà-Taùt naøy.

Boà-Taùt naøy nghó raèng:

_ Taát caû chuùng-sanh voâ-taùnh laøm taùnh.

_ Taát caû phaùp voâ-vi laøm taùnh.

_ Taát caû quoác-ñoä voâ-töôùng laøm taùnh.

_ Taát caû tam-theá chæ coù ngoân-thuyeát. (lôøi noùi)

_ Taát caû ngoân-thuyeát ôû trong caùc phaùp khoâng coù y xöù (choã nöông).

_ Taát caû caùc phaùp ôû trong ngoân-thuyeát cuõng khoâng coù y xöù.

Nhö vaäy, Boà-Taùt naøy hieåu taát caû phaùp ñeàu raát saâu.

_ Taát caû theá-gian thaûy ñeàu tòch-tònh.

_ Taát caû Phaät-phaùp khoâng coù choã theâm.

_ Phaät-phaùp khoâng khaùc phaùp theá-gian.

_ Phaùp theá-gian khoâng khaùc Phaät-phaùp.

_ Phaät-phaùp vaø theá-gian-phaùp khoâng coù taïp-loaïn, cuõng khoâng sai khaùc.

_ Roõ bieát phaùp-giôùi theå-taùnh bình-ñaúng.

_ Vaøo khaép tam-theá, vónh-vieãn chaúng lìa boû Taâm Ñaïi Boà-Ñeà.

_ Luoân chaúng thoái chuyeån taâm giaùo-hoùa chuùng-sanh.

_ Caøng taêng tröôûng theâm Taâm Ñaïi-Töø-Bi.

_ Laøm choã sôû-y cho taát caû chuùng-sanh.

7) Theá naøo laø Boà-Taùt VOÂ-TRÖÔÙC HAÏNH? (Khoâng dính maéc vaø ngaên ngaïi)

Thaäp phöông hö-khoâng bao-haøm nhöùt-thieát vi-traàn, moãi vi-traàn bieán-maõn thaäp

phöông theá-giôùi, hieän traàn hieän giôùi vieân-dung voâ-ngaïi, goïi laø Voâ-Tröôùc Haïnh. Nhö:

_ Boà-Taùt naøy duøng taâm voâ-tröôùc.

_ ÔÛ trong moãi nieäm seõ nhaäp voâ-soá theá-giôùi, nghieâm-tònh voâ-soá theá-giôùi, vôùi caùc

theá-giôùi taâm khoâng chaáp-tröôùc.

_ Boà-Taùt naøy qua ñeán choã cuûa voâ-soá Nhö-Lai maø kính leã cung-döôõng. (Quy

ngöôõng Chôn-Taâm)

_ Duøng voâ-soá hoa. (BT: taâm thieän)

_ Traøng hoa. (BT: loøng chôn laønh)

_ Höông. (BT: loøng trong traéng)

_ Höông boät. (BT: loøng chôn-thieän)

_ Höông thoa. (BT: loøng baûo-hoä)

_ Y-phuïc. (BT: loøng chaùnh-tín)

_ Traân-böûu. (BT: loøng xaû ly söï trìu meán)

_ Traøng phan. (BT: loøng cao-thöôïng)

_ Loïng ñeïp. (BT: phaù taø hieån chaùnh)

_ Ñoà trang-nghieâm ñeàu voâ-soá ñeå cung-döôõng chö Nhö-Lai.


(Taát caû loøng chôn laønh quy ngöôõng Chôn-Taâm.)

_ Cung-döôõng nhö vaäy ñeå roát raùo phaùp voâ-taùc, ñeå truï phaùp baát-tö-nghò.

_ ÔÛ trong moãi nieäm thaáy voâ-soá Phaät.

_ Nôi chö Phaät, taâm khoâng chaáp-tröôùc.

_ Nôi caùc coõi Phaät cuõng khoâng chaáp-tröôùc.

_ Nôi töôùng haûo cuûa Phaät cuõng khoâng chaáp-tröôùc.

_ Thaáy quang-minh cuûa Phaät, nghe Phaät thuyeát-phaùp cuõng khoâng chaáp-tröôùc.

_ Nôi thaäp phöông theá-giôùi vaø nhöõng chuùng hoäi cuûa Phaät, Boà-Taùt cuõng khoâng

chaáp-tröôùc.

_ Nghe Phaät-phaùp xong, loøng hoan-hyû chí-löïc roäng lôùn, coù theå nhieáp-thoï, coù theå

haønh-trì caùc haïnh Boà-Taùt, nhöng vôùi Phaät-phaùp vaãn khoâng chaáp-tröôùc.

_ Boà-Taùt naøy trong baát-khaû-thuyeát kieáp thaáy baát-khaû-thuyeát Phaät xuaát-theá; nôi moãi

Ñöùc Phaät toân thôø cung-döôõng, thaûy ñeàu troïn baát-khaû-thuyeát kieáp taâm khoâng nhaøm ñuû.

_ Thaáy Phaät nghe phaùp vaø thaáy Boà-Taùt, chuùng hoäi trang-nghieâm ñeàu khoâng chaáp-

tröôùc.

_ Thaáy theá-giôùi ueá-tröôïc cuõng khoâng gheùt chaùn.

Taïi sao vaäy? Vì Boà-Taùt naøy quaùn-saùt ñuùng vôùi Phaät-phaùp. Trong Phaät-phaùp:

_ Khoâng caáu, khoâng tònh.

_ Khoâng toái, khoâng saùng.

_ Khoâng voïng, khoâng thieät.

_ Khoâng taø, khoâng chaùnh.

_ Khoâng ñoàng, khoâng khaùc.

_ Khoâng hieåm naïn, khoâng an oån.

_ Khoâng chaùnh, khoâng taø.

_ Boà-Taùt thaâm-nhaäp phaùp-giôùi nhö vaäy, giaùo-hoùa chuùng-sanh maø chuùng-sanh

chaúng chaáp-tröôùc.

_ Thoï-trì caùc phaùp maø nôi caùc phaùp chaúng sanh chaáp-tröôùc.

_ Phaùt Boà-Ñeà Taâm, truï nôi Phaät truï, maø nôi Phaät truï chaúng sanh chaáp-tröôùc.

_ Daàu coù ngoân-thuyeát maø khoâng chaáp ngoân-thuyeát.

_ Vaøo chuùng-sanh ñaïo maø khoâng chaáp chuùng-sanh ñaïo.

_ Roõ bieát Tam-muoäi, hay nhaäp hay truï, maø nôi Tam-muoäi Taâm khoâng chaáp-tröôùc.

_ Qua ñeán voâ-löôïng Phaät-ñoä, hoaëc vaøo hoaëc thaáy hoaëc truï, maø nôi Phaät-ñoä taâm

khoâng chaáp-tröôùc.

_ Luùc boû ñi cuõng khoâng luyeán tieác.

_ Vì Boà-Taùt naøy coù theå khoâng chaáp-tröôùc nhö vaäy, neân taâm khoâng chöôùng ngaïi ñoái

vôùi Phaät-phaùp, roõ Phaät Boà-Ñeà, chöùng phaùp Tyø-ni (Luaät taïng), truï Phaät chaùnh-giaùc, tu Boà-

Taùt haïnh, truï Boà-Taùt Taâm, tö-duy phaùp giaûi-thoaùt cuûa Boà-Taùt.

_ Nôi truï-xöù cuûa Boà-Taùt Taâm khoâng nhieãm-tröôùc.

_ Nôi vieäc laøm cuûa Boà-Taùt cuõng khoâng chaáp-tröôùc.

_ Thanh-tònh Boà-Taùt ñaïo, thoï Boà-Taùt kyù.

Ñöôïc thoï-kyù roài töï nghó raèng:

_ Keû phaøm-phu ngu si khoâng bieát, khoâng thaáy, khoâng tin, khoâng hieåu, khoâng thaät-

haønh saùng suoát, ngoan-coá tham-tröôùc, löu-chuyeån sanh-töû chaúng caàu thaáy Phaät, chaúng

theo baäc Minh-Ñaïo, chaúng tin ñaáng Ñieàu-Ngöï (Ñieàu-phuïc muoân loaøi. Phaät), meâ laàm vaøo

nôi hieåm ñaïo, chaúng kính ñöùc vua Thaäp-löïc (tu Thaäp thieän), chaúng bieát ôn Boà-Taùt, tham-

luyeán truï-xöù, nghe phaùp Khoâng thì quaù sôï, xa chaùnh-phaùp, gaàn taø-phaùp.

_ Traùi yù Phaät, theo yù Ma.


_ Meâ laàm boû ñöôøng baèng phaúng, vaøo nôi hieåm ñaïo.

_ Nôi caùc coõi höõu-laäu beàn chaáp chaúng boû.

Boà-Taùt naøy quaùn-saùt chuùng-sanh nhö vaäy theâm lôùn Ñaïi-Bi Taâm, sanh caùc thieän-

caên maø khoâng chaáp-tröôùc.

8) Theá naøo laø Boà-Taùt TOÂN-TROÏNG HAÏNH? (Neát haïnh ñöôïc toân-troïng)

Caùc thöù bieán hieän aáy ôû trong ñoä ñaùo bæ-ngaïn ñeä-nhöùt, goïi laø Toân-Troïng Haïnh. Nhö:

_ Boà-Taùt naøy thaønh-töïu thieän-caên (caên laønh) khoù ñöôïc:

_ Thieän-caên khoù phuïc. (khoù cheá-ngöï)

_ Thieän-caên toái-thaéng.

_ Thieän-caên baát-hoaïi. (khoâng theå hö)

_ Thieän-caên khoâng theå hôn.

_ Thieän-caên baát-tö-nghò. (chaúng theå baøn)

_ Thieän-caên voâ-taän.

_ Thieän-caên söùc töï-taïi. (khoâng coøn raøng buoäc dính maéc)

_ Thieän-caên oai-ñöùc lôùn.

_ Thieän-caên ñoàng moät taùnh vôùi taát caû Phaät.

Luùc Boà-Taùt naøy tu caùc coâng-haïnh:

_ ÔÛ trong Phaät-phaùp ñöôïc söï hieåu toái-thaéng.

_ Nôi Phaät Boà-Ñeà ñöôïc söï hieåu quaûng-ñaïi.

_ Chöa töøng thoâi nghæ nôi nguyeän Boà-Taùt.

_ Taän taát caû kieáp loøng khoâng meät moûi.

_ Vôùi taát caû khoå chaúng sanh nhaøm lìa.

_ Choã taát caû chuùng ma khoâng bò dao-ñoäng.

_ Ñöôïc taát caû Phaät hoä-nieäm.

_ Laøm ñaày ñuû taát caû khoå-haïnh cuûa Boà-Taùt.

_ Sieâng tu Boà-Taùt haïnh khoâng löôøi treã.

_ Nôi Ñaïi-thöøa nguyeän luoân chaúng thoái chuyeån.

_ Boà-Taùt naøy an-truï nôi Nan-Ñaéc Haïnh roài, ôû trong moãi nieäm coù theå chuyeån voâ-soá

kieáp sanh-töû, maø chaúng boû ñaïi-nguyeän cuûa Boà-Taùt.

_ Boà-Taùt naøy daàu bieát chuùng-sanh chaúng phaûi coù,

- nhöng chaúng boû taát caû chuùng-sanh giôùi,

- ví nhö thuyeàn-tröôûng chaúng döøng bôø naøy, chaúng ñaäu bôø kia;

- chaúng döøng giöõa doøng, maø coù theå ñöa chuùng töø bôø naøy qua tôùi bôø kia,

- vì qua laïi khoâng thoâi nghæ vaäy.

Boà-Taùt naøy cuõng nhö theá:

_ Chaúng truï sanh-töû.

_ Chaúng truï Nieát-Baøn.

_ Cuõng chaúng truï giöõa doøng sanh-töû.

_ Maø coù theå ñoä chuùng-sanh töø bôø sanh-töû naøy, ñaët hoï treân bôø Nieát-Baøn kia, nôi an

oån voâ-uùy khoâng öu-naõo. (öu-phieàn khoå-naõo)

Boà-Taùt naøy chaúng chaáp-tröôùc chuùng-sanh:

_ Chaúng boû moät chuùng-sanh maø ñeán vôùi soá ñoâng.

_ Chaúng boû soá ñoâng maø ñeán vôùi moät chuùng-sanh.

_ Chaúng taêng chaúng giaûm ñoái vôùi chuùng-sanh giôùi.

_ Cuõng chaúng sanh, chaúng dieät.

_ Chaúng taän, chaúng tröôûng, chaúng phaân-bieät.


_ Chaúng rieâng khaùc ñoái vôùi chuùng-sanh giôùi.

Taïi sao vaäy?

_ Vì Boà-Taùt naøy thaâm-nhaäp chuùng-sanh-giôùi nhö phaùp-giôùi.

_ Chuùng-sanh-giôùi vaø phaùp-giôùi khoâng phaûi hai.

_ Trong phaùp khoâng hai (voâ-nhò):

- Khoâng taêng, khoâng giaûm.

- Khoâng sanh, khoâng dieät.

- Khoâng höõu, khoâng voâ.

- Khoâng laáy, khoâng boû.

- Cuõng khoâng chaáp-tröôùc nôi khoâng hai.

_ Vì Boà-Taùt bieát roõ taát caû phaùp, phaùp-giôùi voâ-nhò vaäy.

9) Theá naøo laø Boà-Taùt THIEÄN-PHAÙP HAÏNH? (Neát haïnh laønh khaép)

Vieân-dung voâ-ngaïi naêng thaønh qui-taéc cuûa thaäp phöông chö Phaät tuøy cô, öùng thôøi

ñoä-sanh, goïi laø Thieän-Phaùp Haïnh. Nhö:

_ Boà-Taùt naøy vì taát caû theá-gian Trôøi, Ngöôøi, Phaïm, Sa-moân, Baø-la-moân, Caøn-thaùt-

baø ... maø laøm ao phaùp thanh-löông (trong thanh maùt meû).

_ Nhieáp-trì chaùnh-phaùp, chaúng döùt Phaät-chuûng.

_ Vì ñöôïc thanh-tònh quang-minh Ñaø-ra-ni (Toång-trì), neân thuyeát-phaùp thoï-kyù bieän-

taøi voâ-taän.

_ Vì ñöôïc cuï-tuùc nghóa (ñaày ñuû nghóa) Ñaø-ra-ni, neân nghóa bieän voâ-taän.

_ Vì ñöôïc giaùc-ngoä thieät phaùp Ñaø-ra-ni, neân phaùp bieän voâ-taän.

_ Vì ñöôïc huaán-thích ngoân-töø Ñaø-ra-ni, neân töø bieän voâ-taän.

_ Vì ñöôïc voâ-bieân vaên-cuù voâ-taän nghóa, voâ-ngaïi moân Ñaø-ra-ni, neân voâ-ngaïi bieän

voâ-taän.

_ Vì ñöôïc Phaät Quaùn-ñaûnh Ñaø-ra-ni, neân hoan-hyû bieän voâ-taän.

_ Vì ñöôïc baát do tha ngoä Ñaø-ra-ni moân (nhaäp ñöôïc Ñaø-ra-ni laø khoâng do beân

ngoaøi), neân quang-minh bieän voâ-taän.

_ Vì ñöôïc chuûng chuûng nghóa thaân, cuù thaân, vaên thaân huaán-thích Ñaø-ra-ni moân,

neân huaán-thích bieän voâ-taän.

_ Vì ñöôïc voâ-bieân Ñaø-ra-ni, neân voâ-bieân bieän voâ-taän.

_ Boà-Taùt naøy Ñaïi-Bi Taâm kieân-coá nhieáp khaép chuùng-sanh, nôi Ñaïi-thieân theá-giôùi

bieán ra thaân kim-saéc (Ñaïi-Trí-Tueä thanh-tònh) maø laøm Phaät-söï.

_ Tuøy theo caên-taùnh vaø sôû-thích cuûa caùc chuùng-sanh maø duøng löôõi roäng daøi, trong

moät tieáng hieän voâ-löôïng tieáng. Ñuùng theo thôøi nghi maø thuyeát-phaùp laøm cho chuùng-sanh

ñeàu hoan-hyû.

_ Boà-Taùt an-truï haïnh naøy laøm ao phaùp maùt meû cho taát caû chuùng-sanh, vì coù theå

cuøng-taän nguoàn taát caû Phaät-phaùp.

10) Theá naøo laø Boà-Taùt CHÔN-THIEÄT HAÏNH? (Neát haïnh chôn-thaät)

Taát caû phaùp-haïnh ñeàu thanh-tònh voâ-laäu, thuaàn-nhöùt chôn-thieät voâ-vi, Töï-Taùnh

baûn-nhieân cöùu-caùnh Dieäu-quaû, goïi laø Chôn-Thieät Haïnh. Nhö:

_ Boà-Taùt naøy thaønh-töïu lôøi chaéc thaät ñeä-nhöùt:

- Coù theå laøm ñuùng nhö lôøi.

- Coù theå noùi ñuùng nhö laøm.

_ Boà-Taùt naøy hoïc chôn-thieät-ngöõ cuûa Tam-theá chö Phaät:

- Nhaäp chuûng-taùnh cuûa Tam-theá chö Phaät.


- Ñoàng thieän-caên vôùi cuûa Tam-theá chö Phaät.

- Ñöôïc lôøi voâ-nhò cuûa Tam-theá chö Phaät.

- Theo Nhö-Lai hoïc thaønh-töïu trí-tueä.

_ Boà-Taùt naøy thaønh-töïu:

- Trí bieát chuùng-sanh thò xöù phi xöù. (Bieát roõ xöù vaø chaúng phaûi xöù)

- Trí bieát tam-theá nghieäp-baùo. (Trí bieát nghieäp-baùo ba ñôøi)

- Trí bieát caùc caên-taùnh lôïi ñoän.

- Trí bieát caùc theá-giôùi.

- Trí bieát caùc tri-giaûi.

- Trí bieát choã ñeán taát caû ñaïo.

- Trí bieát caùc thieàn Tam-muoäi giaûi-thoaùt, caáu tònh, phaûi thôøi, phi thôøi.

- Trí bieát taát caû theá-giôùi tuùc truï tuøy nieäm. (laäp saün)

- Trí thieân-nhaõn. (Trí thaáy thoâng suoát)

- Trí laäu-taän. (Trí thanh-tònh, döùt phieàn-naõo)

Maø chaúng rôøi taát caû Boà-Taùt haïnh.

Taïi sao vaäy?

_ Vì muoán giaùo-hoùa taát caû chuùng-sanh ñeàu khieán thanh-tònh.

Boà-Taùt truï nôi Chôn-Thieät Haïnh naøy roài, vì taát caû theá-gian Trôøi, Ngöôøi, Ma, Phaïm,

Sa-moân, Baø-la-moân, Caøn-thaùt-baø, A-tu-la ... coù ai gaàn guõi, thì ñeàu laøm cho ñöôïc toû ngoä

hoan-hyû thanh-tònh.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 8

2.2.2.1.6 Thaäp Hoài-höôùng Boà-Taùt.

Tam-theá chö Phaät ñoàng dieãn-thuyeát.

Ñaïi Boà-Taùt hoài-höôùng coù 10 thöù sau ñaây:

1. Cöùu-hoä nhöùt-thieát chuùng-sanh, Ly chuùng-sanh töôùng hoài-höôùng.

(Cöùu-ñoä taát caû chuùng-sanh, maø lìa khoûi töôùng chuùng-sanh.)

2. Baát-hoaïi hoài-höôùng.

(Hoài-höôùng chaúng hoaïi.)

3. Ñaúng nhöùt-thieát Phaät hoài-höôùng.

(Hoài-höôùng nhö ngang baèng taát caû chö Phaät.)

4. Chí nhöùt-thieát xöù hoài-höôùng.

(Hoài-höôùng tôùi heát thaûy moïi nôi.)

5. Voâ-taän coâng-ñöùc taïng hoài-höôùng.

(Hoài-höôùng kho coâng-ñöùc voâ-taän.)

6. Tuøy-thuaän bình-ñaúng thieän-caên hoài-höôùng.

(Hoài-höôùng tuøy-thuaän caên laønh bình-ñaúng.)

7. Tuøy-thuaän ñaúng quaùn nhöùt-thieát chuùng-sanh hoài-höôùng.

(Hoài-höôùng tuøy-thuaän quaùn taát caû chuùng-sanh nhö nhau.)

8. Chôn-Nhö töôùng hoài-höôùng.

(Khoâng hoài-höôùng töôùng Chôn-Nhö, goïi laø Hoài-höôùng töôùng Chôn-Nhö.)

9. Voâ-phöôïc giaûi-thoaùt hoài-höôùng.

(Hoài-höôùng giaûi-thoaùt khoâng bò raøng buoäc, khoâng dính khaén, trôû veà Boån-Taùnh

thanh-tònh nhieäm-maàu thoâng suoát.)

10. Phaùp-giôùi voâ-löôïng hoài-höôùng.

(Hoài-höôùng phaùp-giôùi voâ-löôïng, trôû veà Boån-giaùc taùnh Khoâng truï.)


1) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt CÖÙU-HOÄ NHÖÙT-THIEÁT CHUÙNG-SANH, LY CHUÙNG-

SANH TÖÔÙNG HOÀI-HÖÔÙNG?

Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Vò Thieän-nam-töû coù ñuû thaàn-thoâng thaønh-töïu Phaät-söï,

thuaàn-khieát tinh-chôn, xa lìa caùc löu-hoaïn, trong khi ñoä-sanh khoâng coù caùc töôùng naêng-ñoä

sôû-ñoä, hoài Taâm voâ-vi vaø chæ höôùng moät ñöôøng Nieát-Baøn, goïi laø Cöùu-hoä nhöùt-thieát chuùng-

sanh, Ly chuùng-sanh töôùng hoài-höôùng.

Ñaïi Boà-Taùt naøy thaät-haønh: (Luïc-ñoä ba-la-maät vaø Töù voâ-löôïng taâm)

_ Ñaøn Ba-la-maät. (Boá-thí ñaùo bæ-ngaïn)

_ Thanh-tònh Thi Ba-la-maät. (Trì-giôùi trang-nghieâm)

_ Tu nhaãn-nhuïc Ba-la-maät. (Nhaãn-nhuïc roát raùo)

_ Khôûi tinh-taán Ba-la-maät. (Tinh-taán cöùu-caùnh)

_ Nhaäp thieàn Ba-la-maät. (Thieàn-ñònh giaûi-thoaùt)

_ Truï Baùt-Nhaõ Ba-la-maät. (Trí-tueä ñaùo bæ-ngaïn)

_ Ñaïi-Töø.

_ Ñaïi-Bi

_ Ñaïi-Hyû.

_ Ñaïi-Xaû.

_ Tu voâ-löôïng thieän-caên nhö vaäy.

Luùc tu thieän-caên naøy töï nghó raèng:

_ Nguyeän nhöõng thieän-caên naøy coù theå khaép lôïi-ích cho taát caû chuùng-sanh vaø laøm

thanh-tònh roát raùo, lìa haún voâ-löôïng khoå-naõo Ñòa-nguïc, Ngaï-quyû, Suùc-sanh, Dieâm-la-vöông

... .

Ñaïi Boà-Taùt luùc troàng thieän-caên, ñem thieän-caên cuûa mình hoài-höôùng nhö vaày:

_ Toâi seõ laøm nhaø cho taát caû chuùng-sanh ñeå hoï khoûi taát caû söï khoå.

_ Toâi seõ laøm choã cöùu-hoä cuûa taát caû chuùng-sanh khieán hoï ñeàu lìa ñöôïc söï boá-uùy.

_ Toâi seõ laøm choã xu-höôùng cuûa taát caû chuùng-sanh khieán hoï ñöôïc ñeán nôi Nhöùt-

thieát-Trí.

_ Toâi seõ laøm choã an oån cho taát caû chuùng-sanh khieán hoï ñöôïc choã an oån roát raùo.

_ Toâi seõ laøm aùnh saùng cho taát caû chuùng-sanh khieán hoï ñöôïc Trí-quang dieät si aùm.

_ Toâi seõ laøm ngoïn ñuoác cho taát caû chuùng-sanh ñeå phaù taát caû toái taêm voâ-minh cho

hoï.

_ Toâi seõ laøm ñeøn cho taát caû chuùng-sanh khieán hoï an-truï nôi roát raùo thanh-tònh.

_ Toâi seõ laøm Ñaïo-sö cho taát caû chuùng-sanh, daãn daét hoï vaøo phaùp chôn-thieät.

_ Toâi seõ laøm Ñaïi Ñaïo-sö cho taát caû chuùng-sanh, ban cho hoï trí-tueä lôùn voâ-ngaïi.

_ Ñaïi Boà-Taùt ñem nhöõng thieän-caên hoài-höôùng nhö vaäy bình-ñaúng lôïi-ích taát caû

chuùng sanh, roát raùo ñeàu khieán ñöôïc Nhöùt-thieát Trí.

_ Ñaïi Boà-Taùt lôïi-ích hoài-höôùng haøng chaúng phaûi thaân-höõu ñoàng nhö ñoái vôùi haøng

thaân-höõu cuûa mình.

_ Ñaïi Boà-Taùt ñaõ nhaäp taùnh bình-ñaúng cuûa taát caû phaùp, vôùi caùc chuùng-sanh khoâng

coù quan-nieäm laø chaúng phaûi thaân-höõu.

_ Giaû-söû coù chuùng-sanh naøo ñem loøng oaùn-haïi Boà-Taùt, Boà-Taùt naøy cuõng vaãn

thöông meán hoï troïn khoâng hôøn giaän.

_ Boà-Taùt naøy laøm thieän-tri-thöùc cho taát caû chuùng-sanh, ñem chaùnh-phaùp dieãn-

thuyeát khieán hoï tu-taäp.

2) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt BAÁT-HOAÏI HOÀI-HÖÔÙNG?

Hoaïi heát caùc phaùp hoaïi, xa lìa heát caùc phaùp xa lìa, goïi laø Baát-hoaïi hoài-höôùng.


_ Ñaïi Boà-Taùt naøy ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi tam-theá chö Phaät, vì hay phuïng thôø

taát caû chö Phaät vaäy.

_ Laïi ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi taát caû chö Boà-Taùt, nhaãn ñeán ñoái vôùi caùc Boà-Taùt

sô phaùt taâm caàu voâ-thöôïng ñaïo, vì theà tu taát caû Boà-Taùt thieän-caên khoâng moûi nhaøm vaäy.

_ Ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi taát caû Phaät-phaùp, vì phaùt chí-nguyeän saâu vaäy.

_ Ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi taát caû Phaät-phaùp, vì thuû-hoä truï-trì vaäy. (Gìn giöõ loøng

giaùc-ngoä ôû nôi mình maõi)

_ Ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi taát caû chuùng-sanh, vì loøng töø-bi bình-ñaúng vôùi

chuùng-sanh, ñem thieän-caên hoài-höôùng khaép lôïi-ích vaäy.

_ Ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi taát caû phaùp laønh thanh-tònh, vì khaép hoïp voâ-bieân

thieän-caên vaäy.

_ Ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi ñaïo hoài-höôùng cuûa taát caû Boà-Taùt, vì ñaày ñuû nhöõng

thaéng-nguyeän vaäy.

_ Ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi caùc Boà-Taùt Phaùp-sö, vì ñoái vôùi Boà-Taùt töôûng laø

Phaät vaäy.

_ Ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi thaàn-thoâng töï-taïi cuûa taát caû Phaät, vì thaâm-tín chö

Phaät khoù nghó baøn vaäy.

_ Ñöôïc ñöùc tin baát-hoaïi ñoái vôùi phöông-tieän thieän-xaûo (caùc phaùp kheùo laønh) cuûa taát

caû Boà-Taùt, vì nhieáp-thuû voâ-löôïng voâ-soá coâng-haïnh vaäy.

Ñaïi Boà-Taùt luùc an-truï ñöùc tin baát-hoaïi nhö vaäy ñoái vôùi Phaät, Boà-Taùt, Ñoäc-giaùc,

Thinh-vaên, Phaät-phaùp, Phaät-giaùo, chuùng-sanh v.v... ñeàu ôû trong ñoù kheùo vun troàng thieän-

caên voâ-löôïng voâ-bieân khieán theâm Taâm Boà-Ñeà, lôùn loøng Töø-Bi, quaùn-saùt bình-ñaúng, tuøy

thuaän tu-hoïc choã laøm cuûa chö Phaät, nhieáp-thuû taát caû thieän-caên thanh-tònh vaøo nghóa chôn-

thaät, nhoùm coâng-haïnh phöôùc-ñöùc thaät-haønh boá-thí lôùn, tu caùc coâng-ñöùc, xem tam-theá bình-

ñaúng.

3) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt ÑAÚNG NHÖÙT-THIEÁT PHAÄT HOÀI-HÖÔÙNG?

Boån-giaùc thanh-tònh trong saïch an-nhieân hieäp-ñoàng cöùu-caùnh giaùc cuûa Phaät, goïi laø

Ñaúng nhöùt-thieát Phaät hoài-höôùng.

_ Ñaïi Boà-Taùt naøy tuøy thuaän tu-hoïc ñaïo hoài-höôùng cuûa tam-theá chö Phaät.

_ Luùc tu-hoïc ñaïo hoài-höôùng nhö vaäy, Boà-Taùt naøy thaáy taát caû Luïc Traàn (Saéc Thinh

Höông Vò Xuùc Phaùp) hoaëc toát hoaëc xaáu chaúng sanh loøng öa hay gheùt, Taâm ñöôïc töï-taïi,

roäng lôùn thanh-tònh, hoan-hyû vui thích, lìa nhöõng öu-naõo, khoâng loãi laàm, Taâm-YÙ nhu-

nhuyeãn, caùc caên thanh-löông.

Luùc Boà-Taùt ñöôïc an-laïc nhö vaäy, laïi phaùt taâm hoài-höôùng chö Phaät, töï nghó raèng:

_ Nguyeän ñem thieän-caên cuûa toâi vun troàng hieän nay laøm cho söï vui cuûa chö Phaät

caøng theâm. Nhöõng laø:

_ Söï vui nôi an-truï baát-tö-nghò cuûa Phaät.

_ Söï vui nôi Tam-muoäi voâ-tyû (tuyeät-ñoái) cuûa chö Phaät.

_ Söï vui ñaïi Töø-Bi voâ-haïn-löôïng.

_ Söï vui giaûi-thoaùt cuûa taát caû chö Phaät.

_ Söï vui ñaïi thaàn-thoâng khoâng ngaèn meù.

_ Söï vui ñaïi töï-taïi raát möïc toân-troïng.

_ Söï vui voâ-löôïng löïc roát raùo roäng lôùn.

_ Söï vui tòch-tònh lìa nhöõng tri-giaùc.

_ Söï vui thöôøng chaùnh-ñònh truï nôi voâ-ngaïi truï.

_ Söï vui thaät-haønh haïnh voâ-nhò khoâng ñoåi khaùc.


Ñaïi Boà-Taùt ñem nhöõng thieän-caên hoài-höôùng Phaät xong, laïi ñem thieän-caên hoài-

höôùng Boà-Taùt. Nghóa laø:

_ Ngöôøi chöa vieân-maõn laøm cho ñöôïc vieân-maõn.

_ Ngöôøi taâm chöa thanh-tònh laøm cho ñöôïc thanh-tònh.

_ Ngöôøi chöa troøn ñuû Ba-la-maät laøm cho ñöôïc troøn ñuû.

_ An-truï nôi taâm Kim-Cang Boà-Ñeà.

_ Nôi Nhöùt-thieát Trí ñöôïc baát-thoái-chuyeån.

_ Chaúng boû ñaïi tinh-taán, thuû-hoä moân Boà-Ñeà.

_ Taát caû thieän-caên coù theå khieán chuùng-sanh boû lìa ngaõ-maïn, phaùt Boà-Ñeà Taâm, chí-

nguyeän ñöôïc thaønh-töïu vieân-maõn, an-truï nôi choã truï cuûa Boà-Taùt, ñöôïc caùc caên minh-lôïi

cuûa Boà-Taùt, tu-taäp thieän-caên chöùng Phaät-chuûng Trí.

Ñaïi Boà-Taùt ñem thieän-caên hoài-höôùng Boà-Taùt nhö theá roài, laïi ñem hoài-höôùng taát caû

chuùng-sanh.

Nguyeän cho taát caû chuùng-sanh coù bao nhieâu thieän-caên, nhaãn ñeán raát ít chöøng

khoaûng khaûy ngoùn tay, ñeàu ñöôïc thaáy Phaät nghe Phaùp kính Taêng, nhöõng thieän-caên kia

ñeàu lìa chöôùng ngaïi, nieäm Phaät vieân-maõn, nieäm Phaùp phöông-tieän, nieäm Taêng toân-troïng,

chaúng lìa thaáy Phaät.

Taâm thanh-tònh ñöôïc caùc Phaät-phaùp, hôïp voâ-löôïng Ñöùc, thanh-tònh nhöõng thaàn-

thoâng, boû nieäm nghi phaùp, an-truï ñuùng Phaät-giaùo.

Boà-Taùt naøy vì Thinh-vaên vaø Bích-chi Phaät hoài-höôùng cuõng nhö vaäy.

Laïi nguyeän taát caû chuùng-sanh lìa haún Ñòa-nguïc, Ngaï-quyû, Suùc-sanh, Dieâm-la

vöông ... taát caû nôi aùc khoå:

_ Taêng-tröôûng taâm voâ-thöôïng Boà-Ñeà.

_ Chuyeân yù sieâng caàu Nhöùt-thieát chuûng-Trí.

_ Lìa haún huûy-baùng chaùnh-phaùp chö Phaät.

_ Ñöôïc Phaät an-laïc thaân-taâm thanh-tònh chöùng Nhöùt-thieát Trí.

4) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt CHÍ NHÖÙT-THIEÁT XÖÙ HOÀI-HÖÔÙNG?

Töï-Taâm Chôn-Nhö vieân-giaùc tinh-chôn phaùt-minh dieäu-duïng, thì taâm-ñòa ñoàng nhö

Phaät-ñòa, goïi laø Chí nhöùt-thieát xöù hoài-höôùng.

_ Ñaïi Boà-Taùt naøy luùc tu-taäp taát caû thieän-caên, töï nghó raèng: Nguyeän naêng-löïc cuûa

thieän-caên coâng-ñöùc naøy ñeán taát caû choã.

_ Ví nhö thaät-teá khoâng choã naøo laø chaúng ñeán:

_ Ñeán taát caû vaät, ñeán taát caû theá-gian, ñeán taát caû chuùng-sanh, ñeán taát caû quoác-ñoä.

_ Ñeán taát caû phaùp, ñeán taát caû thôøi-gian, ñeán taát caû khoâng-gian.

_ Ñeán taát caû höõu-vi vaø voâ-vi, ñeán taát caû ngoân-ngöõ aâm-thanh.

_ Nguyeän thieän-caên naøy cuõng nhö vaäy, ñeán khaép moïi choã cuûa taát caû Nhö-Lai,

cung-döôõng taát caû chö Phaät trong ba thôøi:

- Chö Phaät quaù-khöù nguyeän-haïnh ñeàu vieân-maõn.

- Chö Phaät vò-lai ñaày ñuû söï trang-nghieâm.

- Chö Phaät hieän-taïi cuøng quoác-ñoä Ñaïo-traøng chuùng-hoäi cuøng khaép taát caû hö-khoâng

phaùp-giôùi.

5) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt VOÂ-TAÄN COÂNG-ÑÖÙC TAÏNG HOÀI-HÖÔÙNG?

Nhö-Lai vaø theá-giôùi chuùng-sanh, lieân-heä laãn nhau, khoâng coù chi ngaên ngaïi, goïi laø

Voâ-taän coâng-ñöùc taïng hoài-höôùng.

Ñaïi Boà-Taùt naøy ñem:

_ Thieän-caên do saùm tröø nhöõng nghieäp-chöôùng naëng (Taâm luoân giaùc maø khoâng khôûi

nieäm.) maø phaùt-sanh.


_ Thieän-caên do leã kính chö Phaät (Rôøi traàn-lao, hieäp giaùc-taùnh) maø phaùt-sanh.

_ Thieän-caên do khuyeán-thænh chö Phaät thuyeát-phaùp (Taâm-nieäm luoân giaùc) maø phaùt-

sanh.

_ Thieän-caên do nghe Phaät thuyeát-phaùp (Thaám nhuaàn Boån-Taâm thanh-tònh trang-

nghieâm) sieâng naêng tu-taäp, ngoä caûnh-giôùi roäng lôùn baát-tö-nghò maø phaùt-sanh.

_ Thieän-caên do loøng tuøy hyû nhöõng caên laønh (Luoân tuøy haønh theo caùc haïnh xaû Ngaõ

vaø Phaùp.) cuûa taát caû Phaät, cuûa taát caû chuùng-sanh maø phaùt-sanh.

_ Thieän-caên do sieâng naêng tu-taäp (Luoân tinh-taán khoâng ngöøng nghæ) caên laønh voâ-

taän cuûa tam-theá chö Phaät maø phaùt-sanh.

_ Thieän-caên do loøng tuøy hyû trong khi bieát nhöõng söï thaønh Phaät thuyeát-phaùp ñieàu-

phuïc chuùng-sanh cuûa tam-theá chö Phaät maø phaùt-sanh.

_ Thieän-caên do loøng tuøy hyû nôi söï sô phaùt taâm ñeán thaønh Phaät nhaäp Nieát-Baøn,

chaùnh-phaùp truï theá (Taùnh luoân haèng giaùc haèng saùng) ñeán dieät taän cuûa tam-theá chö Phaät

maø phaùt-sanh.

_ Voâ-löôïng thieän-caên quaûng-ñaïi, nieäm caûnh-giôùi cuûa baát-khaû-thuyeát chö Phaät vaø

caûnh-giôùi Boà-Ñeà voâ-ngaïi.

_ Phaøm choã chöùa hôïp, phaøm choã tin hieåu, phaøm choã tuøy hyû.

_ Phaøm choã vieân-maõn, phaøm choã thaønh-töïu, phaøm choã tu-haønh.

_ Phaøm choã chöùng ñöôïc, phaøm choã tri-giaùc, phaøm choã nhieáp-trì.

_ Phaøm choã taêng tröôûng.

_ Taát caû thieän-caên ñeàu ñem hoài-höôùng trang-nghieâm taát caû Phaät-ñoä. (Phaät-quoác)

6) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt TUØY-THUAÄN BÌNH-ÑAÚNG THIEÄN-CAÊN HOÀI-HÖÔÙNG?

Taâm-ñòa hieäp-ñoàng Phaät-ñòa, thì ñòa naøo cuõng phaùt-hieän nhaân thanh-tònh, do ñoù

vieân-chöùng Nieát-Baøn, goïi laø Tuøy-thuaän bình-ñaúng thieän-caên hoài-höôùng.

Ñaïi Boà-Taùt naøy:

_ Hoaëc laøm Ñeá-vöông ngöï nôi ñaïi-quoác, coù uy-ñöùc lôùn danh chaán thieân-haï, phaøm

caùc oaùn-ñòch ñeàu quy-thuaän, hieäu-leänh ban ra ñeàu döïa theo chaùnh-phaùp.

_ Caàm moät caây loïng che maùt möôøi phöông.

_ Ñi khaép coõi nöôùc khoâng bò trôû-ngaïi.

_ Ñaàu vaán luïa ly caáu, töï-taïi ñoái vôùi caùc phaùp, ngöôøi thaáy ñeàu phuïc-tuøng.

_ Chaúng caàu ñeán hình phaït, chæ caàu ñöùc caûm-hoùa.

_ Duøng phaùp töù-nhieáp nhieáp caùc chuùng-sanh.

_ Laøm Chuyeån-Luaân-Vöông chu-caáp taát caû.

Ñaïi Boà-Taùt an-truï coâng-ñöùc töï-taïi nhö vaäy, coù ñoâng quyeán-thuoäc chaúng ai laøm trôû-

ngaïi phaù-hoaïi ñöôïc.

_ Lìa khoûi loãi laàm, ngöôøi thaáy khoâng nhaøm.

_ Phöôùc-ñöùc trang-nghieâm, töôùng haûo vieân-maõn.

_ Ñöôïc thaân Na-La-Dieân kieân-coá (Thaân löïc-só maïnh meõ, söùc maïnh baèng 70 laàn

söùc voi) coù ñaïi-löïc khoâng ai khuaát-phuïc ñöôïc.

_ Ñöôïc nghieäp thanh-tònh lìa caùc nghieäp-chöôùng.

_ Tu-haønh ñaày ñuû taát caû boá-thí: Boá-thí thöïc-phaåm, y-phuïc, thuoác men, nhaø cöûa,

giöôøng gheá, ñeøn ñuoác, xe coä, traøng hoa, caùc thöù höông, nhöõng khí-cuï baùu, ngöïa gioûi, voi

hay v.v... ñeàu hoan-hyû boá-thí.

_ Hoaëc coù keû ñeán xin: - Gheá cuûa vua ngöï.

- Loïng, phan.

- Vaät baùu, ñoà trang-nghieâm.

- Maõo vua, minh-chaâu.

- Caû ñeán ngoâi vua.

Cuõng saün saøng boá-thí khoâng hoái tieác.


Taát caû caùc phaùp:

_ Töï töôùng noù laø nhö vaäy.

_ Noù khoâng coù töï-taùnh, töï-taùnh noù voán lìa rôøi.

_ Noù chaúng phaûi moät hay hai, ít hay nhieàu.

_ Noù chaúng phaûi voâ-löôïng.

_ Noù chaúng phaûi nhoû hay lôùn, heïp hay roäng, caïn hay saâu.

_ Noù chaúng phaûi roän raøng hay tòch-tònh.

_ Noù chaúng phaûi xöù hay phi-xöù, phaùp hay phi-phaùp.

_ Noù chaúng phaûi theå hay khoâng phaûi chaúng phaûi theå.

_ Noù chaúng phaûi coù hay khoâng coù.

Boà-Taùt quaùn-saùt caùc phaùp laø chaúng phaûi phaùp.

_ Trong lôøi noùi thuaän theo theá-gian.

_ Kieán-laäp chaúng phaûi phaùp laøm phaùp.

_ Chaúng döùt caùc nghieäp-ñaïo, chaúng boû haïnh Boà-Taùt.

_ Caàu Nhöùt-thieát Trí troïn khoâng thoái chuyeån.

_ Bieát roõ taát caû nghieäp-duyeân nhö giaác mô.

_ Taát caû aâm-thanh nhö vang.

_ Taát caû chuùng-sanh nhö boùng.

_ Taát caû phaùp nhö aûo.

_ Nhöng cuõng chaúng hoaïi nhaân-duyeân nghieäp-löïc.

_ Bieát roõ caùc nghieäp-löïc coâng-duïng noù roäng lôùn.

_ Hieåu thaáu taát caû phaùp ñeàu khoâng sôû-taùc.

_ Thaät-haønh ñaïo voâ-taùc chöa bao giôø taïm boû.

Ñaïi Boà-Taùt naøy truï Nhöùt-thieát Trí, hoaëc xöù hay phi-xöù, thaûy ñeàu hoài-höôùng Nhöùt-

thieát Trí, nôi taát caû choã ñeàu hoài-höôùng khoâng thoái chuyeån.

Do nghóa gì goïi laø hoài-höôùng?

- Vì vónh-vieãn ñoä theá-gian ñeán bôø giaùc.

- Vì thoaùt khoûi nguõ-uaån ñeán bôø giaùc.

- Vì vöôït qua ngöõ-ngoân ñeán bôø giaùc.

- Vì xa lìa caùc voïng-töôûng ñeán bôø giaùc.

- Vì döùt haún thaân-kieán ñeán bôø giaùc.

- Vì lìa haún choã sôû-y ñeán bôø giaùc.

- Vì tuyeät haún sôû-taùc ñeán bôø giaùc.

- Vì ra khoûi haún caùc coõi ñeán bôø giaùc.

- Vì boû haún caùc söï chaáp laáy ñeán bôø giaùc.

- Vì thoaùt haún theá-phaùp ñeán bôø giaùc.

Vì nhöõng ñieàu treân ñaây maø goïi laø hoài-höôùng.

7) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt TUØY-THUAÄN ÑAÚNG QUAÙN NHÖÙT-THIEÁT CHUÙNG-SANH

HOÀI-HÖÔÙNG?

Chôn-caên troøn ñuû, thì thaäp phöông chuùng-sanh khoâng ngoaøi Töï-Taùnh, do ñoù Töï-

Taùnh thaønh-töïu vieân-maõn nhöng chaúng bao giôø queân ñoä chuùng-sanh, goïi laø Tuøy-thuaän

ñaúng quaùn nhöùt-thieát chuùng-sanh hoài-höôùng.

Ñaïi Boà-Taùt tuøy theo taát caû caên laønh maø mình ñaõ tích taäp nhö laø:

_ Caên laønh nhoû, caên laønh lôùn, caên laønh roäng.

_ Caên laønh nhieàu, voâ-löôïng caên laønh, caùc loaïi caên laønh.

_ Vi-traàn soá caên laønh, voâ-soá caên laønh, voâ-bieân caên laønh, baát-khaû-tö caên laønh, baát

khaû-löôïng caên laønh.

_ Phaät caûnh-giôùi caên laønh.


_ Phaùp caûnh-giôùi caên laønh.

_ Taêng caûnh-giôùi caên laønh.

_ Thieän-tri-thöùc caûnh-giôùi caên laønh.

_ Taát caû chuùng-sanh caûnh-giôùi caên laønh.

_ Phöông-tieän thieän-xaûo caûnh-giôùi caên laønh.

_ Tu caùc thieän-taâm caûnh-giôùi caên laønh.

_ Noäi caûnh-giôùi caên laønh. Ngoaïi caûnh-giôùi caên laønh.

_ Voâ-bieân phaùp trôï ñaïo caûnh-giôùi caên laønh.

_ Caên laønh sieâng tu taát caû xaû thí caên laønh, quyeát chí roát raùo tröø tònh-giôùi.

_ Caên laønh taát caû haïnh xaû thí ñeàu kham chòu khoå.

_ Caên laønh Taâm thöôøng tinh-taán khoâng thoái chuyeån.

_ Caên laønh duøng phöông-tieän lôùn nhaäp voâ-löôïng Tam-muoäi.

_ Caên laønh duøng trí-tueä kheùo quaùn-saùt.

_ Caên laønh bieát taâm haønh sai khaùc cuûa taát caû chuùng-sanh.

_ Caên laønh chöùa nhoùm voâ-bieân coâng-ñöùc.

_ Caên laønh sieâng tu-taäp Boà-Taùt haïnh.

_ Caên laønh khaép bao truøm nuoâi naáng taát caû theá-gian.

Ñaïi Boà-Taùt ñoái vôùi caên laønh naøy an-truï tu-haønh nhieáp-nhaäp chöùa nhoùm ñaày ñuû,

taâm thanh-tònh hieåu roõ.

_ Luùc phaùt-khôûi khai-thò ñöôïc Taâm kham nhaãn.

_ Ñoùng cöûa aùc ñaïo, kheùo ñieàu-nhieáp Luïc Caên troïn veïn.

_ Oai-nghi vieân-maõn chaùnh-haïnh, rôøi xa söï ñieân-ñaûo, kham laøm phaùp-khí cuûa chö

Phaät, coù theå laøm phöôùc-ñieàn toát cuûa chuùng-sanh.

_ Boà-Taùt naøy ñöôïc chö Phaät hoä-nieäm, theâm lôùn Phaät thieän-caên.

ÔÛ trong Phaät-nguyeän, thaät-haønh Phaät-nghieäp.

Taâm ñöôïc töï-taïi ñoàng vôùi tam-theá Phaät.

Ñeán Phaät Ñaïo-traøng, vaøo Trí-löïc Phaät, ñuû töôùng haûo cuûa Phaät.

Vöôït haún theá-gian, chaúng thích sanh coõi Trôøi.

Chaúng tham giaøu vui, chaúng chaáp phaùp laønh.

_ Taát caû caên laønh, Boà-Taùt naøy ñem hoài-höôùng laøm taïng coâng-ñöùc cuûa taát caû

chuùng-sanh.

_ Boà-Taùt naøy an-truï nôi Voâ-thöôïng-ñaïo che chôû khaép taát caû.

Nôi ñöôøng hö-voïng cöùu khoå chuùng-sanh.

Cho hoï ôû an nôi taát caû phaùp laønh.

Môû cöûa Voâ-thöôïng-giaùc.

Khaép taát caû caûnh-giôùi khoâng döùt khoâng heát.

Döïng traøng trí-tueä nghieâm-tònh ñaïi-ñaïo.

Coù theå thò-hieän khaép taát caû theá-gian khieán hoï döùt tröø caáu-nhieãm.

8) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt CHÔN-NHÖ TÖÔÙNG HOÀI-HÖÔÙNG?

Töùc phaùp ly töôùng, “töùc” vaø “ly” ñeàu khoâng dính maéc chi caû, gìn giöõ trung-ñaïo, goïi

laø Chôn-Nhö töôùng hoài-höôùng.

Ñaïi Boà-Taùt naøy chaùnh-nieäm roõ raøng, taâm vöõng chaéc xa rôøi meâ laàm, chuyeân-taâm tu-

haønh, thaân-taâm chaúng lay ñoäng, thaønh nghieäp chaúng hö-hoaïi, thaúng ñeán Nhöùt-thieát-Trí

troïn chaúng thoái chuyeån.

Chí caàu Ñaïi-thöøa duõng-maõnh voâ-uùy, troàng caùc coäi laønh, an oån khaép theá-gian, sanh

caên laønh toái-thaéng, tu phaùp laønh thanh-tònh, theâm lôùn ñöùc ñaïi-bi, thaønh-töïu Taâm-Böûu,

thöôøng nieäm chö Phaät, hoä-trì chaùnh-phaùp, tin chaéc ñaïo Boà-Taùt, thaønh-töïu voâ-löôïng thieän-


caên vi-dieäu thanh-tònh, sieâng tu-taäp taát caû coâng-ñöùc trí-tueä, laø Ñieàu-Ngöï-Sö sanh nhöõng

phaùp laønh, duøng Trí phöông-tieän ñem hoài-höôùng.

Baáy giôø Boà-Taùt duøng Tueä-nhaõn xem khaép nhöõng thieän-caên ñaõ coù voâ-löôïng voâ-

bieân.

Luùc tu-taäp nhöõng thieän-caên naøy, hoaëc caàu duyeân, hoaëc saém söûa, hoaëc doïn saïch,

hoaëc thaúng tieán, hoaëc chuyeân gaéng, hoaëc khôûi-haønh, hoaëc saùng suoát, hoaëc thuaàn gaåm

xeùt, hoaëc khai-thò.

Taát caû nhö vaäy coù nhieàu moân, nhieàu caûnh, nhieàu töôùng, nhieàu söï, nhieàu phaàn,

nhieàu haïnh, nhieàu danh-töï, nhieàu phaân-bieät, nhieàu xuaát-sanh, nhieàu tu-taäp.

Nôi ñaây coù taát caû thieän-caên ñeàu laø do phaùt taâm Ñaïi Boà-Taùt caàu Nhöùt-thieát-chuûng

Trí maø kieán-laäp caû, chæ coù moät khoâng hai, Boà-Taùt ñem thieän-caên hoài-höôùng nhö vaày:

_ Nguyeän taát caû chuùng-sanh lìa haún taát caû Ñòa-nguïc, Suùc-sanh, Ngaï-quyû.

_ Nguyeän taát caû chuùng-sanh tröø dieät taát caû nghieäp chöôùng ngaïi.

_ Nguyeän taát caû chuùng-sanh ñöôïc trí-tueä bình-ñaúng taâm truøm khaép moïi nôi.

_ Nguyeän taát caû chuùng-sanh ñoái vôùi keû oaùn ngöôøi thaân ñeàu bình-ñaúng nhieáp-thoï,

ñeàu laøm cho an vui trí-tueä thanh-tònh.

_ Nguyeän taát caû chuùng-sanh trí-tueä vieân-maõn, tònh-quang soi khaép.

_ Nguyeän taát caû chuùng-sanh Tö-Tueä thaønh-töïu vieân-maõn, roõ nghóa chôn-thaät.

_ Nguyeän taát caû chuùng-sanh duøng chí-nguyeän thanh-tònh thaúng caàu Boà-Ñeà ñöôïc

Trí voâ-löôïng.

_ Nguyeän taát caû chuùng-sanh coù theå hieän khaép choã ôû an oån.

9) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt VOÂ-PHÖÔÏC GIAÛI-THOAÙT HOÀI-HÖÔÙNG?

Toû ngoä ñöôïc Chôn-Nhö thì thaäp phöông phaùp-giôùi khoâng coù chi ngaên ngaïi, goïi laø

Voâ-phöôïc giaûi-thoaùt hoài-höôùng.

Ñaïi Boà-Taùt naøy sanh loøng toân-troïng ñoái vôùi taát caû thieän-caên, nhö laø:

_ Loøng toân-troïng vôùi söï thoaùt khoûi sanh-töû.

_ Loøng toân-troïng vôùi söï nhieáp-thuû taát caû caên laønh.

_ Loøng toân-troïng vôùi söï mong caàu taát caû caên laønh.

_ Loøng toân-troïng vôùi söï aên naên toäi loãi.

_ Loøng toân-troïng vôùi söï tuøy hyû caên laønh.

_ Loøng toân-troïng vôùi söï leã kính chö Phaät.

_ Loøng toân-troïng vôùi söï chaép tay cung-kính.

_ Loøng toân-troïng vôùi söï ñaûnh leã thaùp mieáu.

_ Loøng toân-troïng vôùi söï khuyeán-thænh Ñöùc Phaät thuyeát-phaùp.

Vôùi nhöõng thieän-caên nhö vaäy Boà-Taùt ñeàu toân-troïng tuøy-thuaän baèng loøng.

Luùc Boà-Taùt sanh loøng toân-troïng ñoái vôùi nhöõng thieän-caên thôøi tín-giaûi kieân-coá, raát

möïc möøng vui, töï mình ñöôïc an-truï vaø laøm cho ngöôøi khaùc ñöôïc an-truï, sieâng tu, khoâng

chaáp-tröôùc, töï-taïi chöùa nhoùm coâng-ñöùc, troïn neân chí-nguyeän thuø-thaéng, ôû caûnh-giôùi Nhö-

Lai theâm lôùn theá-löïc, ñeàu ñöôïc thaáy bieát.

Duøng taâm voâ-tröôùc voâ-phöôïc giaûi-thoaùt, ñeå thaønh-töïu Thaân-nghieäp, Ngöõ-nghieäp,

YÙ-nghieäp cuûa Phoå-Hieàn.

Cuõng duøng taâm naøy ñeå phaùt-khôûi haïnh tinh-taán roäng lôùn cuûa Phoå-Hieàn.

Ñeå ñaày ñuû moân Ñaø-ra-ni aâm-thanh voâ-ngaïi cuûa Phoå-Hieàn.

AÂm-thanh naøy vang lôùn khaép möôøi phöông.

Cuõng ñeå ñaày ñuû moân Ñaø-ra-ni thaáy taát caû Phaät cuûa Phoå-Hieàn.

Thöôøng thaáy taát caû chö Phaät ôû möôøi phöông.


Duøng taâm voâ-tröôùc voâ-phöôïc giaûi-thoaùt, ñeå thaønh-töïu moân Ñaø-ra-ni hieåu roõ taát caû

aâm-thanh, ñoàng taát caû aâm-thanh thuyeát voâ-löôïng phaùp.

Duøng taâm naøy ñeå thaønh-töïu moân Ñaø-ra-ni truï taát caû kieáp cuûa Phoå-Hieàn, tu haïnh

Boà-Taùt khaép möôøi phöông.

10) Theá naøo laø Ñaïi Boà-Taùt PHAÙP-GIÔÙI VOÂ-LÖÔÏNG HOÀI-HÖÔÙNG?

Vieân-thaønh ñöôïc minh-ñöùc taùnh thì khoâng coù haïn-ñònh phaùp-giôùi meânh moâng, goïi

laø Phaùp-giôùi voâ-löôïng hoài-höôùng.

Ñaïi Boà-Taùt naøy laáy luïa voâ-caáu ñeå bòt ñaàu mình, truï nôi Phaùp-sö roäng thaät-haønh

phaùp-thí, khôûi loøng ñaïi-töø ñaïi-bi an-laäp chuùng-sanh nôi Taâm Boà-Ñeà, thöôøng laøm vieäc lôïi-ích

khoâng heà thoâi nghæ.

_ Duøng Taâm Boà-Ñeà ñeå nuoâi caên laønh.

_ Laøm Ñöùc Thaày Ñieàu-Ngöï cho taát caû chuùng-sanh daïy ñaïo Nhöùt-thieát-Trí.

_ Laøm maët trôøi phaùp cho taát caû chuùng-sanh.

_ Duøng aùnh saùng caên laønh soi khaép taát caû.

_ Taâm Boà-Taùt luoân bình-ñaúng ñoái vôùi chuùng-sanh.

_ Tu caùc haïnh laønh khoâng heà thoâi döùt.

_ Taâm Boà-Taùt thanh-tònh trí-tueä töï-taïi, chaúng boû taát caû thieän-caên ñaïo-nghieäp.

_ Laøm Thöôïng-chuû ñaïi-trí cho taát caû chuùng-sanh, daãn daét hoï vaøo nôi ñaïo chôn-

chaùnh an oån.

_ Boà-Taùt laøm höôùng-ñaïo cho chuùng-sanh, khieán hoï tu-taäp taát caû phaùp laønh.

_ Boà-Taùt laøm thieän-höõu vöõng vaøng baát-hoaïi cho taát caû chuùng-sanh, khieán thieän-

caên cuûa hoï ñöôïc taêng-tröôûng thaønh-töïu.

Böïc Ñaïi Boà-Taùt naøy laáy phaùp-thí laøm ñaàu, phaùt-sanh taát caû phaùp laønh thanh-tònh,

nhieáp-thoï xu-höôùng Taâm Nhöùt-thieát-Trí, nguyeän-löïc thuø-thaéng roát raùo kieân-coá caøng theâm

thaønh-töïu, ñuû oai-ñöùc lôùn, nöông Thieän-tri-thöùc, loøng khoâng gian doái, tö-duy quaùn-saùt moân

Nhöùt-thieát-Trí voâ-bieân caûnh-giôùi.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 9

2.2.2.1.7 Töù gia-haïnh Boà-Taùt.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Caùc vò Thieän-nam-töû naøo thaønh-töïu Taâm can-tueä vaø thaäp-

tín thaäp-truï thaäp-haïnh thaäp hoài-höôùng, töùc laø 44 Taâm Boà-Taùt thanh-tònh, thì theo tieäm-thöù

maø thaønh-töïu töù gia-haïnh huyeàn-dieäu chaâu-vieân nhö sau:

1) NOAÕN-ÑÒA: (Laø môùi töôïng hình, töùc môùi phaùt hôi noùng, laø môùi thaáy ñöôïc caùi

töôùng cuûa ñaát Thaùnh-ñòa.)

_ Ta luoân laáy Phaät-giaùc (Tueä-giaùc cuûa Phaät) laøm Taâm-nhaân (Nhaân chính cho taâm)

cuûa mình, nhöng Phaät-giaùc ñaït maø chöa ñaït, ví nhö duøi caây vaøo löûa, löûa muoán beùn maø

chöa beùn, goïi laø Noaõn-ñòa, coøn phaûi traûi qua moät thôøi-gian haønh ñeå trôû thaønh trôn nhuaän

môùi ñöôïc.

2) ÑAÛNH-ÑÒA: (Ñaõ tôùi ñaûnh nuùi, maø chöa ra khoûi nuùi vì chaân coøn dính nuùi chöa rôøi.)

_ Ta haõy laáy Boån-Taâm cuûa ta laøm choã phöông-tieän phaùt-huy caùi Tueä-giaùc cuûa

Phaät, nhöng nöông caùi Tueä-giaùc naøy maø nhö khoâng phaûi nöông, ví nhö ngöôøi leo nuùi cao,

thaân mình vaøo giöõa hö-khoâng maø chaân vaãn chaám ñaát, coøn ngaên ngaïi, goïi laø Ñaûnh-ñòa.

_ Coøn phaûi traûi qua moät thôøi-gian haønh nöõa ñeå Tueä-giaùc cuûa Phaät vaø ta hoøa thaønh

moät, thì luùc naøy chaân ta môùi rôøi khoûi ñaûnh nuùi.


3) NHAÃN-NHUÏC ÑÒA: (Taâm ta vaø taâm Phaät khoâng hai, maø cuøng giao-caûm nhau,

khoâng dính hai beân, goïi laø Nhaãn-nhuïc.)

_ Taâm ta vaø Taâm Phaät ñaõ hoøa thaønh moät (hieäp-ñoàng) thì thaønh caùi ñaïo chôn-thieät,

kheùo nhaän-thöùc (thieän-ñaéc) lyù trung-ñaïo (khoâng dính hai beân), ví nhö ngöôøi bieát nhaãn, laø

khoâng oâm vaøo, cuõng khoâng xua boû, goïi laø Nhaãn-nhuïc ñòa.

4) THEÁ ÑEÄ-NHÖÙT ÑÒA: (Choã roát raùo Nieát-Baøn, laø thoaùt ra khoûi Tam giôùi.)

_ Khi nhaân vaø quaû khaùc nhau thì goïi laø taø-ñaïo. (Laáy giaû tu)(Laø khi tu duïng coâng laáy

phaùp naøo tu, thì cuoái cuøng cuõng chöùng phaùp ñoù; coøn chöùng phaùp khaùc, thì goïi laø taø.)

_ Khi nhaân vaø quaû ñoàng nhau thì goïi laø chaùnh-ñaïo. (Laáy Taâm, tu Taâm, ñöôïc Taâm)

_ Luùc naøy Taâm ta ñaït ñeán choã voâ-sôû-truï.

_ Töùc Taâm ta vaø Taâm Phaät ñaõ hoøa thaønh moät (hieäp-ñoàng).

_ Thì döùt tuyeät nhöõng gì thuoäc veà soá löôïng.

_ Neân caùc thöù Meâ, Giaùc vaø Trung-ñaïo cuõng tieâu-vong, ñoái vôùi ta nhö chaúng coøn

giaù-trò gì caû (sieâu-thoaùt theá-phaùp), goïi laø Theá Ñeä-nhöùt ñòa (Thoaùt Tam giôùi vaøo Thaùnh-ñòa

roát raùo).

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 10

2.2.2.1.8 Thaäp-ñòa Boà-Taùt.

1) Boà-Taùt Sô-ñòa: (HOAN-HÆ ÑÒA)

_ Haønh haïnh Boá-thí.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Vò Thieän-nam-töû thoâng suoát (toû ngoä) quaû-vò Ñaïi Boà-Ñeà, thì

Tueä-giaùc cuûa hoï gaàn nhö Nhö-Lai, coù khaû-naêng nhaän-thöùc toät cuøng caûnh-giôùi cuûa Phaät.

_ Quaû naøy, Boà-Taùt Hoan-hyû treân ñöôøng giaùc-ngoä maø phaùt Boà-Ñeà Taâm, theä-nguyeän

cöùu-ñoä taát caû chuùng-sanh thoaùt luaân-hoài.

_ Bieát nhaân-duyeân sanh-dieät vaø coù theå truï vaøo phaùp Khoâng. (Ñaõ nhaäp vaøo Chôn-

Taâm)

_ Giaûi-toûa ñöôïc phieàn-naõo cuûa theá-gian, thì môùi truï vaøo ngoâi vò Sô-ñòa, goïi laø Hoan-

hyû ñòa.

_ Vaøo caûnh-giôùi Thieân, laøm Tieåu-vöông.

2) Boà-Taùt ñeä-nhò ñòa: (LY-CAÁU ÑÒA)

_ Haønh haïnh Trì-giôùi.

_ Baét ñaàu giöõ nguõ-giôùi, tieán tu leân ñoaïn döùt tam-nghieäp Tham Saân Si cho ñeán

hoaøn-toaøn thanh-tònh.

_ Keá ñeán tu Tam-tuï Tònh-giôùi:

1. Nhieáp luaät-nghi giôùi: (Ñeå tröø ñieàu aùc)

Giöõ gìn giôùi-haïnh ñaày ñuû. Ñieàu raên thaâu nhieáp luaät-nghi, töùc “Chö aùc maïc taùc”

ñöøng laøm ñieàu döõ, chôù gaây toäi loãi.

2. Nhieáp thieän-phaùp giôùi: (Taêng-tröôûng caên laønh)

Ñieàu raên thaâu nhieáp luaät-nghi, töùc “Chuùng thieän phuïng-haønh”.

3. Nhieáp chuùng-sanh giôùi: (Nhieâu-ích höõu-tình giôùi)

Ñieàu raên thaâu nhieáp chuùng-sanh, töùc “Phoå-cöùu nhöùt-thieát chuùng-sanh”.

_ Luoân laøm vieäc toát, laøm moâ-phaïm cho ngöôøi, haønh ñaïo vì lôïi-ích cho chuùng-sanh.

_ Tu cho ñeán hoøa-hieäp Taâm vaø Caûnh thaønh moät. (Taâm Chôn-Nhö hieäp-ñoàng Phaät-

caûnh)

_ Vaø sau cuøng, hoøa vaø hieäp cuõng döùt, töùc laø taùnh hieäp vaø ñoàng cuõng dieät heát, goïi

laø Ly-caáu ñòa.

_ Vaøo caûnh-giôùi Thieân, laøm Chuyeån-luaân Thaùnh-vöông.


_ Truï ôû quaû-vò A-La-Haùn, Bích-Chi Phaät.

3) Boà-Taùt ñeä-tam ñòa: (PHAÙT-QUANG ÑÒA)

_ Haønh haïnh Nhaãn-nhuïc.

_ Khoâng maøng ñeán quyeàn-lôïi theá-gian.

_ Höôùng taâm ñi xa hôn neân daäp taét taát caû yù-nieäm traàn-gian.

_ Reøn luyeän ñöôïc Thaân Khaåu YÙ thanh-tònh, thaân-taâm hoaøn-toaøn bình yeân.

_ Boà-Taùt höôùng leân Thieân-thöôïng laø coõi Trôøi Ñao-Lôïi, laøm Ñeá-thích Thieân-vöông

(vua Trôøi Ñao-Lôïi).

_ Nhöng khoâng vì tham-voïng, maø thöôøng soáng trong dieäu-phaùp neân khoâng bò ñoïa-

laïc trôû laïi.

_ Tu-haønh thaønh-töïu ñöôïc ba phaùp Nhaãn:

1. Chuùng-sanh nhaãn:

Ñoái vôùi chuùng-sanh laøm haïi mình, chaúng buoàn chaúng oaùn.

2. Phaùp-nhaãn:

Chòu ñöôïc caùc nghòch-caûnh vaø tai-naïn do caùc phaùp voâ-tình gaây ra.

3. Voâ-sanh phaùp-nhaãn:

Chòu ñöôïc caùc tai-hoïa do chuùng-sanh vaø söï-vaät ñöa tôùi cho mình, nhöng chính

mình khoâng ñoäng taâm. Vì xeùt raèng:

- Thaät ra khoâng coù chuùng-sanh.

- Vaø cuõng khoâng coù caùc phaùp.

_ Thoaùt khoûi töù-sanh: Noaõn-sanh, Thai-sanh, Thaáp-sanh vaø Hoùa-sanh.

_ Ñöôïc taâm thanh-tònh ñeán toät cuøng, thì trí-tueä laäp töùc trong saùng maø khoâng caàn

khôûi coâng vaän-duïng, goïi laø Phaùt-quang ñòa.

GHI CHUÙ

_ Khi vieân-maõn Nhaãn Ba-la-maät naøy (Phaùt-quang ñòa) thì dieän-maïo trang-nghieâm

khieán ngöôøi öa nhìn, chaúng gheùt haïi, ñeàu muoán gaàn guõi; luùc naøy coù lyù-giaûi raát thaâm saâu,

tuøy nieäm bieán-hoùa.

4) Boà-Taùt ñeä-töù ñòa: (DIEÄM-TUEÄ ÑÒA)

_ Haønh haïnh Tinh-taán.

_ Moïi quan-nieäm sai laàm ñeàu döùt hoaøn-toaøn.

_ Neân trí-tueä luoân saùng suoát, haèng tænh giaùc ôû khaép moïi nôi moïi luùc.

_ Boà-Taùt ôû coõi Daï-Ma Thieân.

_ Tu haïnh tinh-taán vaø ñoàng-söï laø chính.

_ Vì muoán dìu daét ngöôøi neân vaøo ñôøi ñoä sanh, Boà-Taùt phaûi soáng chung vôùi hoï.

_ Vì laáy kieán-thöùc cao ôû Trôøi Daï-Ma maø sinh-hoaït vôùi ngöôøi thöôøng neân thaønh-

coâng deã daøng, goïi laø Dieäm-Tueä ñòa. (Dieäm: AÙnh saùng, Tueä lôùn)

5) Boà-Taùt ñeä-nguõ ñòa: (NAN-THAÉNG ÑÒA)

_ Haønh haïnh Thieàn-ñònh.

_ Töø Dieäm-Tueä ñòa tieán tu Thieàn-ñònh.

_ Töø boû quyeàn-uy cao nhöùt ôû coõi Trôøi Daï-Ma.

_ Ñeå thaâm-nhaäp giaùo-nghóa cuûa Phaät, ñi saâu vaøo Thieàn-ñònh.

_ Thaáy cuoäc ñôøi toû saùng, neân khoâng phaûi Thieàn-ñònh ñeå loït vaøo ngoan-khoâng.

_ Töùc töø caûnh-giôùi beân ngoaøi vaøo caûnh-giôùi beân trong laø Ñaâu-Suaát-Ñaø Thieân cuûa

Di-Laëc.

_ Töùc laø caûnh-giôùi Tònh-Laïc, Tònh-Trí, nieäm khôûi laø bieát baèng tröïc-giaùc, khoâng caàn

suy nghó maø bieát roõ.


_ Neân taát caû khaùi-nieäm veà: Ñoàng dò, thaân sô, bæ thöû, môùi cuõ, hôn thua, v.v... baáy giôø

ñeàu döùt saïch, cuøng moät loaïi nhöùt nhö.

_ Boà-Taùt ñaït ñöôïc ba Ñònh:

1. Ñònh thöù nhöùt : Kieåm-tra ñöôïc thaân.

2. Ñònh thöù hai : Kieåm-tra phieàn-naõo.

3. Ñònh thöù ba : Ñeå coù tröïc-giaùc.

_ Neân vieäc laøm trôû thaønh phi-thöôøng. (Nan-thaéng)

_ Neân phaùp haønh cuûa Boà-Taùt dieãn ra töø tröïc-taâm, ngöôøi thöôøng khoâng theå hieåu

ñöôïc, neân goïi laø Nan-thaéng ñòa. (Khoù thaéng noåi)

6) Boà-Taùt ñeä-luïc ñòa: (HIEÄN-TIEÀN ÑÒA)

_ Haønh haïnh trí-tueä.

_ Traûi qua naêm chaëng ñöôøng haønh Boà-Taùt haïnh.

_ Hoaøn-thaønh naêm phaùp Ba-la-maät nhö: Boá-thí, Trì-giôùi, Nhaãn-nhuïc, Tinh-taán vaø

Thieàn-ñònh.

_ Ñeán ñaây Boà-Taùt böôùc qua ñeä-luïc ñòa thöù saùu laø chöùng Baùt-Nhaõ Ba-la-maät, töùc trí-

tueä cuûa Boà-Taùt Hieän-tieàn ñòa.

_ Baáy giôø Taâm Chôn-Nhö tònh-minh saün coù ñöôïc hieån loä toû roõ.

_ Neân luùc ta duïng ra ñieàu gì laø hoaøn-toaøn thöïc-hieän theo Chôn-Nhö Taâm caû.

_ Taâm ñaõ lieãu-ngoä, nhöng vì loøng Bi ñoái vôùi chuùng-sanh maø coøn löu laïi trong theá-

gian, maø khoâng bò sanh-töû raøng buoäc nöõa.

_ Boà-Taùt laøm vua coõi Trôøi Tha-Hoùa Thieân. (Xaû boû taát caû)

_ Coù trí-tueä sieâu-tuyeät, thaáy bieát chính-xaùc Tam-thieân Ñaïi-thieân theá-giôùi, nhö thaáy

vaät ñeå treân baøn tay.

_ Theo Baùt-Nhaõ thì chaám döùt ôû ñænh cao laø trí-tueä ba-la-maät.

_ Nhöng theo Hoa-Nghieâm thì khoâng keát-thuùc ôû ñieåm naøy.

_ Vì töø Chôn-Khoâng cuûa Baùt-Nhaõ phaùt-sinh Dieäu-Höõu. Neân Hoa-Nghieâm trieån-khai

theâm boán phaùp Ba-la-maät nöõa laø:

1. Phöông-tieän.

2. Nguyeän.

3. Löïc.

4. Trí.

_ Laø boán phaùp haønh sau cuøng cuûa Boà-Taùt ñeå hoaøn taát Boà-Taùt ñaïo.

_ Tha-Hoùa Thieân: Xaû taát caû, khoâng ñöôïc gì, nhöng nay ñöôïc taát caû, töùc giaùo-hoùa

chuùng-sanh töï-taïi, taïo thaønh kho coâng-ñöùc voâ-taän, thì theá-giôùi Phaät môùi hieän leân, goïi laø

Hieän-tieàn ñòa.

7) Boà-Taùt ñeä-thaát ñòa: (VIEÃN-HAØNH ÑÒA)

_ Haønh haïnh Phöông-tieän.

_ Töø caùc giai-ñoaïn tu tröôùc kia cho ñeán böôùc sang ñeä-thaát ñòa tuy laøm nhieàu nhöng

keát-quaû ít vì hieåu bieát chöa roát raùo, nhaän-ñònh coøn sai laàm, coøn ôû trong sanh-töû.

_ Thaät vaäy, maëc daàu tu ñeán ñeä-luïc ñòa, chöùng ñöôïc Baùt-Nhaõ Ba-la-maät, thaáy ñuùng,

nhöng vaãn thieáu Haäu-ñaúng Trí (laø Trí hieåu bieát môùi hoïc sau naøy, goïi laø Thuûy-giaùc).

_ Töùc môùi coù hieåu bieát veà lyù-thuyeát, chöa coù kinh-nghieäm.

_ Boà-Taùt bieát phöôùc-ñöùc coøn keùm laø vì thieáu phöông-tieän nhö:

- Söùc khoûe keùm.

- Hoaëc coù Trí maø phöôùc-töôùng khoâng coù, töùc töôùng haûo chöa coù.

- Thì chuùng-sanh khoù neå nang.

_ Neân Phaät coù ñuû 32 töôùng toát, 80 veû ñeïp laøm chuùng-sanh phaùt Boà-Ñeà Taâm.

_ Neân ôû ñeä-thaát ñòa, Boà-Taùt tu phöông-tieän.


_ Veà ñaïo: Laøm gì cuõng bieát laø nhôø ñaït phöông-tieän Baùt-Nhaõ Ba-la-maät. (Trí-tueä ñöa

qua beân kia bôø giaûi-thoaùt.)

_ Nhaän-thöùc roát raùo Boån-Theå Chôn-Nhö neân luoân soáng hôïp vôùi Boån-Theå Chôn-

Nhö.

_ Roài tuøy thuaän tuøy yù xuaát-hieän ñeå giaùo-hoùa chuùng-sanh maø khoâng trôû-ngaïi.

_ Chuyeån Thaân aùc-nghieäp thaønh Thaân phöôùc-ñöùc. (laø Taâm thuaàn thieän laønh, luoân

Chôn-ñònh)

_ Thaáu ñöôïc nhöõng gì chuùng-sanh caàn, Boà-Taùt ñeàu bieát roõ vaø ñaùp öùng ñöôïc.

_ Keá ñeán, Boà-Taùt söû-duïng Nguõ-Minh cuûa theá-gian:

1. Thinh-minh : duøng ngoân-töø, nghóa-lyù, nghe vaø bieát.

2. Coâng-xaûo minh : laøm caùc ngheà, coâng-ngheä, kyõ-thuaät, toaùn-soá, lòch-soá ... .

3. Y-phöông minh : laøm thuoác trò beänh.

4. Nhaân-minh : lyù-luaän hoïc, baøn ñònh leõ chaùnh taø, chôn nguïy.

5. Noäi-minh : môû Trí theo Phaät-giaùo, laáy Kinh Luaät Luaän laøm noäi-minh.

_ Ñoåi laïi veà ñaïo coù naêm cöûa vaøo:

Bieåu-tröng

1. Leã baùi moân: Ñem Thaân-nghieäp quay voâ

hình Ñöùc Phaät A-Di-Ñaø maø leã baùi.

2.Taùn-thaùn moân: Ñem Khaåu-nghieäp xöng

danh Ñöùc Phaät A-Di-Ñaø.

3. Taùc-nguyeän moân: Laø khôûi loøng nguyeän

sanh qua coõi Cöïc-Laïc.

4. Quaùn-saùt moân: Ñem trí-tueä xem caùc

coâng-ñöùc cuûa Tònh-ñoä, cuûa Phaät, cuûa Boà-

taùt.

5. Hoài-höôùng moân: Laø nguyeän ñem coâng-

ñöùc cuûa mình boá-thí laïi cho taát caû chuùng-

sanh, khieán cho ai naáy ñeàu thaønh Phaät.

_ Laø chuyeån Thaân-nghieäp thaønh Tònh-

nghieäp.

_ Laø chuyeån Khaåu-nghieäp thaønh Tònh-

khaåu, nghóa laø noùi thanh-tònh. (Noùi maø

khoâng dính vaøo noùi)

_ Laø ñem loøng trôû veà tònh, töùc Tònh-ñoä,

nghóa laø döùt nieäm khôûi. (Thaáy bieát maø

khoâng ñoäng)

_ Laø laáy trí-tueä chuyeån thaønh Tònh-ñoä,

Tònh-giaùc, Thanh-tònh. (Bieát maø khoâng

dính)

_ Laø khi ta ñöôïc giaùc-ngoä roài thì ñem caùi

giaùc-ngoä naøy daïy laïi vaø daãn daét chuùng-

sanh ñeå cuøng vaøo Phaät-ñaïo nhö ta vaäy,

goïi laø hoài-höôùng.

_ Boà-Taùt giaûi-thoaùt: Duïng ra nhieàu phaùp-moân ñeå lôïi-laïc tuøy taâm moãi chuùng-sanh.

Taát caû ñeàu kheá-hôïp vôùi chuùng-sanh.

Ñaây goïi laø Phöông-tieän thuø-thaéng, coøn goïi laø Phöông-tieän Ba-la-maät.

_ Laøm nhö vaäy hôïp vôùi caûnh Thieân laø Tha-Hoùa Töï-Taïi Thieân-vöông.

_ Maëc daàu vaäy noù cuõng vaãn coøn trong Töù-sanh Luïc-ñaïo.

_ Neáu ñeán ñaây maø thieáu nieäm Phaät, nieäm Phaùp, nieäm Taêng vaø töï-maõn (töï cho laø

ñuû) thì rôi trôû laïi, goïi laø thoái chuyeån.

_ Cho neân khi ñaït ñeán ñòa-vò naøy (ñeä-thaát ñòa) laø Phöông-tieän ñöa qua beân kia bôø

(Ba-la-maät). Neáu khoâng nhôø Phaät-löïc gia-bò (giuùp ñôõ theâm) thì khoâng theå tieán leân ñöôïc ñeå

vaøo tu ñeä-baùt ñòa.

_ Tu ôû baäc ñeä-luïc ñòa laø xaû taát caû, khoâng ñöôïc gì caû.

_ Nhöng nay ñöôïc taát caû vì nhôø Tha-Hoaù Töï-Taïi

- Töùc giaùo-hoùa chuùng-sanh töï-taïi.

- Taïo thaønh kho coâng-ñöùc voâ-taän.

- Thì theá-giôùi Phaät môùi hieän ra.


_ Roài thaáy ñöôïc theá-giôùi Cöïc-Laïc ôû Taây-phöông (Tònh-ñoä).

BT: Thaáy Taâm tònh cuûa mình.

_ Thaáy giaùo-hoùa cuûa Phaät Höông-Tích baèng muøi höông.

BT: Khi Taâm ñaõ thanh-tònh thì trong saùng neân thaønh nhö coù muøi thôm.

_ Cho neân nhôø laäp ra nhieàu voâ-soá phöông-tieän ñeå daãn daét chuùng-sanh tieán ñeán

chôn-thaät laø phaùp haønh cuûa Boà-Taùt ôû ñeä-thaát ñòa, goïi laø Vieãn-haønh ñòa.

8) Boà-Taùt ñeä-baùt ñòa: (BAÁT-ÑOÄNG ÑÒA)

(Tu ñeán ñeä-baùt ñòa naøy môùi ñöôïc giaûi-thoaùt.)

_ Haønh haïnh Phaùp-nguyeän.

_ Luùc naøy Chôn-Nhö Taâm vaø Taâm ta thuaàn-nhöùt moät theå Chôn-Nhö.

_ Boà-Taùt hoaøn-toaøn cuøng moät theå vôùi Chôn-Nhö neân khoâng coù gì laøm lay ñoäng

ñöôïc.

_ Gioáng nhö nöôùc trong ñaõ loïc boû heát caën caùu, thì coù laéc hay khuaáy ñoäng caùch

maáy cuõng vaãn trong nhö thöôøng.

_ Töùc ñöôïc phaùp voâ-ngaõ, taâm-thöùc cuõng chaám döùt, töùc taâm-ñòa cuõng dieät haún, chæ

thuaàn laø Chôn-Nhö Taâm maø thoâi.

_ Boà-Taùt chuyeân haønh Phaùp-nguyeän giaûi-thoaùt Ba-la-maät.

_ Duøng nguyeän-löïc taùc-ñoäng chuùng-sanh phaùt Boà-Ñeà Taâm.

_ Vì ñeán ñaây Boà-Taùt trôû veà tònh (baát-ñoäng). (Ñoái caûnh khoâng sanh tình)

_ Laáy caùi tònh naøy laøm tieáng noùi phöông-tieän voâ-taùc maø taùc.

_ Neân khoâng caàn ñi, maø coù ai moùng Taâm voâ-taùc, thì caùi tònh voâ-taùc naøy thaønh taùc

cho chuùng-sanh ñoù, goïi laø ñöôïc cöùu-ñoä.

_ Neân Boà-Taùt khoâng giaùo-hoùa maø moïi loaøi ñeàu nhôø ôn giaùo-hoùa.

_ Neân chuùng-sanh naøo nghó ñeán Ngaøi lieàn nhaän ñöôïc söï voâ-taùc thanh-tònh giaûi-

thoaùt, khieán hoï phaùt taâm tu.

_ Vì söï laøm cuûa Boà-Taùt coâng-ñöùc baèng cuûa Phaät.

_ Tuy khoâng thaáy cöùu chuùng-sanh ôû Ñòa-nguïc, nhöng böôùc ñi cuûa Boà-Taùt trong

traàn-gian laøm vôi khoå cuûa chuùng-sanh ôû Ñòa-nguïc. (Taâm-ñòa si meâ)

BT: Töø baøn chaân cuûa Boà-Taùt phoùng quang (laø thaønh tieáng noùi) cöùu chuùng-sanh ôû

Ñòa-nguïc.

_ Noù hôïp vôùi nghieäp-thöùc, maø caùc loaøi trong Ñòa-nguïc khoâng thaáy bò haønh hình.

(Baøn chaân: BT söï voâ-minh.)

_ Töø buïng cuûa Boà-Taùt phoùng quang cöùu chuùng-sanh Ngaï-quyû.

_ Tuøy nghieäp-thöùc cuûa chuùng-sanh maø haøo-quang taùc-ñoäng khieán caùc loaøi Ngaï-

quyû ñeàu thaáy no ñuû.

(Buïng: BT loøng tham-lam boûn xeûn.)

_ Coøn ñaàu goái cuûa Boà-Taùt phoùng muoân ñaïo haøo-quang cöùu chuùng-sanh ôû loaøi

Suùc-sanh.

_ Tuøy nghieäp-thöùc cuûa chuùng-sanh maø haøo-quang taùc-ñoäng laøm cho caùc loaøi Suùc-

sanh khoâng khoå.

(Ñaàu goái: BT söï meâ môø.)

GHI CHUÙ

_ Noùi chung laïi tuøy theo nghieäp-thöùc cuûa moãi loaïi chuùng-sanh maø caûnh-giôùi ñoù coù

caùi thaáy vaø bieát khaùc nhau.


_ Cho neân Boà-Taùt môùi tuøy theo choã thaáy bieát cuûa caûnh-giôùi maø hoùa haøo-quang

thaønh tieáng noùi y nhö caûnh cuûa moãi loaïi, ñeå moãi loaïi thaáy, hieåu, bieát maø ñöôïc giaùc-ngoä trôû

veà Chôn-Nhö Taâm, thì thaáy khoâng coøn bò haønh haï, bò khoå, bò ñoùi khaùt nöõa.

_ Cho neân coõi Ñòa-nguïc laø voâ-minh, neân duøng baøn chaân hoùa haøo-quang laøm ngoân-

ngöõ, hôïp vôùi caûnh-giôùi Ñòa-nguïc maø cöùu giuùp coõi naøy.

_ Coøn coõi Ngaï-quyû laø tham-lam boûn xeûn, neân laáy buïng hoùa haøo-quang laøm ngoân-

ngöõ, hôïp vôùi caûnh-giôùi Ngaï-quyû maø cöùu giuùp coõi naøy.

_ Coøn coõi Suùc-sanh thì meâ môø, neân laáy ñaàu goái hoùa haøo-quang laøm ngoân-ngöõ, hôïp

vôùi caûnh-giôùi Suùc-sanh maø cöùu giuùp coõi naøy.

_ Neân chuùng-sanh coù 84000 phieàn-naõo, Phaät coù 84000 phaùp-moân tu.

_ Tuøy yeâu caàu cuûa chuùng-sanh, Boà-Taùt hieän thaân giaùo-hoùa hoï heát khoå.

_ Trong khi ñoù Boà-Taùt vaãn an-truï treân toøa hoa sen lôùn (Phaùp-thaân).

_ Phaät nhaäp voâ-löôïng nghóa xöù ñònh.

BT: Töùc laø Phaät bieán vaøo caùc nghóa-lyù, laøm phöông-tieän thaønh lôøi noùi cuûa moãi xöù

trôû thaønh trong saùng ñöôïc thoâng suoát.

_ Nhôø ñoù maø chuùng-sanh môùi nhaän ñònh vaø thaáy bieát ñöôïc caûnh-giôùi töø Ñòa-nguïc

A-Tyø ñeán trôøi Saéc Cöùu-Caùnh, taàng choùt cuûa trôøi Saéc-Giôùi Thieân.

_ Vaø cuõng thaáy bieát caûnh-giôùi Thinh-vaên, Boà-Taùt haønh ñaïo.

_ Ñaây laø Boà-Taùt ñeä-baùt ñòa, goïi laø Baát-ñoäng ñòa, laø môùi böôùc vaøo theá-giôùi Phaät.

TOÙM LAÏI

_ Sau khi ñaõ tu-taäp töø Sô-ñòa ñeán ñeä-thaát ñòa ñaït ñöôïc Ba-la-maät (qua beân kia bôø)

roài, môùi môû cho Boà-Taùt caùnh cöûa khaùc ñeå böôùc vaøo theá-giôùi khoâng sanh-töû (ñeä-baùt ñòa).

_ Coøn ôû giai-ñoaïn töø Sô-ñòa ñeán ñeä-thaát ñòa tuy gioûi, nhöng baát cöù luùc naøo nghieäp-

duyeân khôûi thì coâng-phu tu-taäp cuõng tieâu tan, töùc coøn bò sanh-töû chi-phoái.

9) Boà-Taùt ñeä-cöûu ñòa: (THIEÄN-TUEÄ ÑÒA)

_ Haønh haïnh Löïc.

_ Luùc naøy Boà-Taùt duïng ra laø töø dieäu-duïng cuûa Chôn-Nhö Taâm, bieát roõ cô-sôû giaùo-

phaùp vaø giaûng daïy giaùo-phaùp.

_ Boà-Taùt ôû ñeä-baùt ñòa laø ñöôïc giaûi-thoaùt vì taâm hoaøn-toaøn thanh-tònh.

_ Ngoài moät choã maø vaãn thaønh-töïu moïi vieäc giaùo-hoùa chuùng-sanh vaø thoï phaùp vôùi

möôøi phöông chö Phaät.

_ Ñoái vôùi Boà-Taùt, moïi vieäc töï-ñoäng saùng ra, deã daøng tieáp nhaän phaùp-aâm Phaät

(tieáng noùi cuûa Phaät).

_ Ñaït ñöôïc Phaät-Tueä, hieåu bieát ñoàng vôùi Phaät, böôùc leân ñòa-vò thöù 9, goïi laø Thieän-

Tueä ñòa Boà-Taùt (laø caùi saùng tröïc-taâm khoâng do tö-duy maø ñöôïc), söû-duïng ñöôïc Töù voâ-ngaïi

bieän-taøi ñeå giaùo-hoùa chuùng-sanh (coøn goïi laø Töù voâ-ngaïi Trí).

1. Phaùp voâ-ngaïi: (Phaùp voâ-ngaïi Trí)

_ Laø caùi Trí bieát (tröïc-taâm) bieát heát caùc phaùp, teân cuûa caùc phaùp vaø dieãn taû khoâng

ngaên ngaïi.

_ Khoâng coù gì Boà-Taùt khoâng thaáy roõ töø Nhaân tôùi Quaû; khoâng sai laàm (goïi laø 10

Nhö-thò) Söï Lyù troøn ñaày (Söï coù 10, Lyù cuõng coù 10) thaønh 100 phaùp, nhaân 10 Nhö thaønh

1000 phaùp (100 x 10 = 1000).

_ Taát caû phaùp naøy Boà-Taùt ñeä-cöûu ñòa thaáy chính-xaùc.

2. Nghóa voâ-ngaïi: (Nghóa voâ-ngaïi Trí)

_ Laø caùi Trí bieát nghóa-lyù (tröïc-taâm) cuûa caùc phaùp, tuøy theo teân caùc phaùp maø dieãn-

giaûi, khoâng ngaên ngaïi.


3. Töø voâ-ngaïi: (Töø voâ-ngaïi Trí)

_ Laø caùi Trí hieåu bieát (tröïc-taâm) caùc ngoân-töø, danh-töø khoâng ngaên ngaïi, neân giaûng

raát thoâng.

_ Vì theá Boà-Taùt khoâng bò caûn trôû baát cöù nôi naøo, ñoái vôùi chuùng-sanh naøo.

_ Boà-Taùt cuõng coù ñuû ngoân-töø ñeå daãn daét taát caû chuùng-sanh thaâm-nhaäp Phaät-ñaïo.

4. Nhaïo-thuyeát voâ-ngaïi: (Laïc thuyeát voâ-ngaïi Trí)

_ Laø caùi Trí bieát (tröïc-taâm) caên-taùnh cuûa chuùng-sanh khoâng bò chöôùng ngaïi, khoâng

thoái lui, khoâng sôï seät, khoâng bò ñoán phaù.

_ Moät chöõ, moät caâu, moät yù, ñöôïc Boà-Taùt trieån-khai voâ-haïn maø ngöôøi nghe khoâng

bieát chaùn, khoâng thaáy meät.

_ Neân noùi Ñöùc Phaät Nhöït-Nguyeät Ñaêng-Minh thuyeát-phaùp traûi qua 60 tieåu-kieáp maø

chuùng-hoäi töôûng nhö nöûa ngaøy.

_ Tu ñeán ñeä-cöûu ñòa, töùc Thieän-tueä ñòa, laø chöùng ñöôïc Löïc Ba-la-maät (Löïc giaûi-

thoaùt), töùc 10 Löïc cuûa Nhö-Lai.

_ Boà-Taùt söû-duïng Nhö-Lai-Löïc ñeå giaùo-hoùa chuùng-sanh.

_ Nhö-Lai khoâng töø ñaâu ñeán vaø khoâng ñi veà ñaâu.

_ Ngaøi ôû trong traïng-thaùi Nhö-Nhö baát-ñoäng maø vaãn cöùu-ñoä chuùng-sanh.

_ 10 Löïc cuûa Nhö-Lai laø Tueä-Nhöït (maët trôøi Tueä) coù ñuû 10 söùc löïc. Neáu laën maát ñi

roài seõ bò maøn voâ-minh che aùn.

1. Tri thò-xöù phi-xöù Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát Söï Lyù (tröïc-taâm) laø ñuùng hay chaúng ñuùng ; bieát vieäc naøo toát, coù quaû

toát, vaø vieäc naøo xaáu, coù quaû xaáu.

2. Tri tam-theá nghieäp-baùo Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát nhaân-quaû cuûa chuùng-sanh trong ba ñôøi, quaù-khöù hieän-taïi vaø vò-lai.

3. Tri chö Thieàn giaûi-thoaùt Tam-muoäi Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát caùc haïng baäc tu-haønh cuûa chuùng-sanh, bieát thaéng-taùnh baèng söï

tham-thieàn, tónh-löï (laø quaùn vaø thieàn-ñònh Ba-la-maät).

4. Tri chuùng-sanh Taâm-Taùnh Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát Taâm-Taùnh cuûa ñeä-töû, cuûa tín-ñoà, cuûa chuùng-sanh, cao hay thaáp.

5. Tri chuûng chuûng giaûi Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát chuùng-sanh hieåu ñaïo tôùi ñaâu, bieát roõ caùc loái nhaän hieåu cuûa theá-gian

vaø xuaát-theá-gian.

6. Tri chuûng chuûng giôùi Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát heát caùc caûnh-giôùi trong möôøi phöông, gioáng nhau hay khaùc nhau,

bieát ñöôøng ñi baát-luaän ñeán keát-quaû naøo.

7. Tri nhöùt-thieát sôû ñaïo Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát heát phaàn haønh cuûa Luïc ñaïo ñeán ñaâu, vaø phaàn haønh Nieát-Baøn voâ-laäu

ñeán ñaâu.

_ Töùc bieát heát caùc ñöôøng ñaïo maø chuùng-sanh noi theo ñeå ñöôïc giaûi-thoaùt.

8. Tri thieân-nhaõn voâ-ngaïi Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát moïi vieäc cuûa chuùng-sanh trong voâ-löôïng theá-giôùi.

_ Thaáy bieát heát, thoâng suoát chaúng bò ngaên ngaïi.

_ Thaáy bieát cuoäc sanh-töû vaø vieäc thieän aùc cuûa hoï.

9. Tri tuùc-maïng voâ-ngaïi Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát raát xa caùc ñôøi tröôùc cuûa chuùng-sanh.

10. Tri vónh-ñoaïn taäp-khí Trí-Löïc:

_ Trí-Löïc bieát ñoaïn haún (ngöng heát, maát heát) caùc taäp-khí, laøm cho caùc söï quen

taùnh (thoùi quen) ñeàu döùt tuyeät.


10) Boà-Taùt ñeä-thaäp ñòa: (PHAÙP-VAÂN ÑÒA) (Laø maây baùu che khaép laøm cho chuùng-

sanh thaân-taâm an-laïc, vui veû trong bieån Nieát-Baøn.)

_ Haønh haïnh Trí.

_ Chö Boà-Taùt truï Chôn-Nhö Taâm maø tu-haønh ñöôïc ñaïi-haïnh vieân-maõn, tieáng laønh

nhö maây che phuû khaép, laøm cho chuùng-sanh an-laïc roäng lôùn nhö bieån.

_ Boà-Taùt böôùc qua ñeä-thaäp ñòa, goïi laø Phaùp-vaân ñòa, ví nhö maây bao truøm phaùp-

giôùi khoâng coøn giôùi-haïn naøo, thaønh-töïu vieân-maõn ñaïo Boà-Ñeà.

_ Boà-Taùt hoaøn taát Trí ba-la-maät (tröïc-taâm) khaùc vôùi Trí thuaàn-lyù cuûa Boà-Taùt chöùng

Baùt-Nhaõ Ba-la-maät ôû ñeä-luïc ñòa.

_ Trí Ba-la-maät laø Lyù vaø Trí baát-nhò giuùp Boà-Taùt thaâm-nhaäp phaùp-giôùi, nghóa laø Boà-

Taùt söû-duïng Trí-thaân (Phaùp-thaân) (Tröïc-taâm) quaùn-saùt caùc phaùp.

_ Caùc phaùp bieán thaønh Thaân cuûa Boà-Taùt.

_ Neân Phaùp-thaân vaø Trí-thaân keát thaønh moät, ñöa ñeán Nhöùt-nguyeân vieân-maõn.

_ Boà-Taùt ñöôïc Phaùp-vaân ñòa laø Boà-Taùt Quaùn-ñaûnh-vò (baäc ñöôïc thoï-kyù Phaät-vò).

_ Keå töø ñaây ñöôïc thaäp phöông chö Phaät coâng-nhaän hieåu bieát vaø vieäc laøm cuûa Boà-

Taùt ñoàng-ñaúng vôùi Phaät.

_ Boà-Taùt Phaùp-vaân ñòa töï phaùt-hieän ñöôïc voâ-soá chaâu-baûo (töùc duøng phöông-tieän

tinh-xaûo quyù baùu tuøy yù) vaø duøng chaâu-baûo (chaâu baùu) ñoù cöùu-ñoä chuùng-sanh trong bieån

traàn-gian ñau khoå.

_ Coøn caùc giai-ñoaïn tröôùc, hieåu bieát vaø vieäc haønh Boà-Taùt ñaïo thaønh-coâng laø nhôø

Phaät-löïc gia-bò (hoã-trôï theâm).

ÑOAÏN 11

2.2.2.1.9 ÑAÚNG-GIAÙC.

_ A-Nan! Chö Phaät ñi taét, ngöôïc doøng, khôûi töø ngoaøi ñi vaøo bieån giaùc.

_ Chö Boà-Taùt ñi thuaän doøng, thaúng ñeán bieån giaùc, giaùc-taùnh vieân-thoâng (Boà-Taùt thì

thuaän doøng maø tu-taäp tieán tôùi Giaùc).

_ Cuoái cuøng thì Tueä-giaùc cuûa hai ñöôøng giaùp nhau, nghóa laø Boà-Taùt vaø Phaät thaønh

moät, goïi laø Ñaúng-giaùc.

2.2.2.1.10 Kim-Cang Taâm

A-Nan! Tu-haønh töø Taâm can-tueä tôùi baäc Ñaúng-giaùc laø 55 ñòa-vò, maø toät cuøng cuûa

ñòa-vò Ñaúng-giaùc môùi goïi laø Kim-Cang Taâm.


_ Trong 12 vò-trí, traûi qua daøy coâng-phu tu-haønh maø chaúng sai khaùc thì môùi troøn

quaû Dieäu-giaùc, thaønh ñaïo Voâ-Thöôïng.

_ Luoân laáy 10 thöù ví duï laøm ñoái-töôïng ñeå tö-duy quaùn-chieáu nhö:

- Lyù nhö huyeãn: Bieát taát caû laø huyeãn.

- Duøng Baùt-Nhaõ Kim-Cang quaùn Nhaân-ñòa: Laáy Trí bieát Nhaân naøo ñeå tu, ñeå vaøo

Quaû-ñòa.

- Phaùp tu chaùnh-ñònh: Duøng pheùp quaùn naøo ñeå tu-chöùng thanh-tònh, tuaàn-töï thaâm-

nhaäp Chôn-Thöôøng cuûa Nhö-Lai.

_ Hieåu nhö theá laø chaùnh-quaùn. Coøn caùc phaùp quaùn khaùc laø taø-quaùn, tu-taäp sai laàm

seõ khoâng coù ngaøy thaønh-töïu.


_ Nhö vaäy thaäp phöông chö Phaät cuõng do tam tieäm-thöù naøy maø tu-haønh tinh-taán.

_ Kheùo phaùt-huy theo quaù-trình tieäm-thöù maø tieán tu chaùnh-ñònh.

_ Traûi qua 55 ñòa-vò Boà-Taùt treân ñöôøng Chôn-Thieät Giaùc-Ngoä tröïc-chæ Voâ-thöôïng

Nieát-Baøn.


TOÙM THAÄP ÑÒA

THAÄP ÑÒA

1 HOAN-HYÛ ÑÒA Vöøa môùi ñöôïc hoøa-ñoàng

Ñeán ñaây ñaõ tröø döùt

Kieán-Hoaëc

2 LY-CAÁU ÑÒA Maát haún baûn-naêng cuõ

3 PHAÙT-QUANG ÑÒA Hoøa thuaàn aùnh saùng cuûa tia saùng

4 DIEÄM-TUEÄ ÑÒA AÙnh saùng cuûa tia saùng chieám lónh

5 NAN-THAÉNG ÑÒA

Trôû thaønh hoaøn-toaøn cuûa tia saùng ban

ñaàu Tröø döùt Tö-Hoaëc

6 HIEÄN-TIEÀN ÑÒA Hoaøn-toaøn thuaàn haún tia saùng ban

ñaàu

7 VIEÃN-HAØNH ÑÒA Luùc naøy laø thuaàn chuaån khoâng noùi gì

nöõa töùc ñaõ döùt heát phieàn-naõo.

Döùt Traàn-Sa-Hoaëc

haønh phöông tieân

8 BAÁT-ÑOÄNG ÑÒA Luùc naøy laø hoaøn-toaøn tia saùng. Ñeán

ñaây môùi hoaøn-toaøn giaûi-thoaùt

Döùt Voâ-Minh vaøo

caûnh-giôùi voâ-sanh,

haønh theo nguyeän

voâ-taùc

9 THIEÄN-TUEÄ ÑÒA Moïi vieäc, moïi söï laø hoaøn-toaøn cuûa tia

saùng.

Vaøo löïc Ba-La-Maät

cuûa Nhö-Lai

10 PHAÙP-VAÂN ÑÒA Khoâng coøn luaän baøn gì nöõa.

Hoaøn taát trí Ba-La-

Maät cuûa Nhö-Lai.

Laø lyù laø trí baát-nhò

nhaäp phaùp-giôùi

Nhö-Lai

11 ÑAÚNG GIAÙC Vaøo tòch-tónh nhö-nhö. Phaät

chôø boå xöù

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 12

2.2.3 Teân cuûa kinh Thuû-Laêng-Nghieâm.

(Naêm Ñöùc-hieäu cuûa kinh Thuû-Laêng-Nghieâm.)


_ Khi aáy, ngaøi Vaên-Thuø-Sö-Lôïi Phaùp-Vöông-Töû ôû trong Ñaïi-chuùng ñöùng daäy cung-

kính ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Ñöùc Theá-Toân coù ñònh danh-hieäu ñaët cho kinh naøy chöa?

_ Vaäy kinh naøy goïi laø kinh chi?

_ Ñaïi-chuùng vaø toâi caàn phuïng-trì (vaâng laøm theo) theá naøo cho kheá-hieäp (hoøa-hôïp)

Phaät-chæ (lôøi Phaät daïy)?


Ñöùc Phaät daïy: Vaên-Thuø! Kinh naøy coù naêm ñöùc-hieäu:

1) ÑAÏI PHAÄT-ÑAÛNH: Chôn-Nhö Taâm vieân-ñònh goàm ba thaân: Phaùp-thaân, Baùo-

thaân, ÖÙng-Hoùa thaân. (Ñaûnh töôùng cao caû khoù thaáy)


TAÙT-ÑAÙT-ÑA : Maøu traéng thanh-tònh.

BAÙT-ÑAÙT-RA : Loïng taøn. (Maøu traéng cuûa Phaät-ñaûnh)

BT: Ñöùc-taùnh ñaïi-töø ñaïi-bi töôi traéng cuûa Phaät che truøm taát caû Tam giôùi.

VOÂ-THÖÔÏNG BAÛO-AÁN : Phaùp-baûo toái-thöôïng.

THAÄP PHÖÔNG NHÖ-LAI : Möôøi phöông Nhö-Lai.

THANH-TÒNH HAÛI-NHAÕN : Maét thanh-tònh thoâng suoát moïi söï-vaät vaïn-töôïng roäng

lôùn bao la nhö bieån meânh moâng.

Nghóa: Chôn-Nhö Taâm thanh-tònh truøm khaép, öùng hieän giaûi-thoaùt chuùng-sanh

khoâng ngaên ngaïi.

2) CÖÙU-HOÄ THAÂN-NHAÂN (Vì cöùu-ñoä ngaøi A-Nan thoaùt naïn vaø naøng Ma-Ñaêng-Giaø

ôû trong Giaùo-Hoäi, ñaéc taùnh Tyø-khöu-ni, ñaéc Taâm Boà-Ñeà, vaøo bieån Bieán-Tri).

Nghóa: Giaûi-thoaùt cho mình vaø cho ngöôøi.

3) NHÖ-LAI MAÄT-NHAÂN : Laø laáy Chôn-Nhö Taâm laøm Nhaân-ñòa tu-haønh.

TU-CHÖÙNG LIEÃU-NGHÓA : Laø con ñöôøng giaûi-thoaùt ñöa ñeán Boån-taùnh tònh Nieát-

Baøn.

Nghóa: Laø thaáy ñöôïc Chôn-Taâm, roài laáy ñoù laøm Nhaân tu, môùi ñaït ñaïo giaûi-thoaùt.

4) ÑAÏI-PHÖÔNG-QUAÛNG: Laø ñeå chæ toaøn boä kinh Ñaïi-thöøa noù chöùa muoân phaùp,

cho ñeán taát caû söï-vaät trong vuõ-truï ñeàu toùm thaâu khoâng soùt, naøo vaên-nghóa söï-lyù ñeàu roäng

neân goïi laø Ñaïi-phöông-quaûng.

_ ÑAÏI: Laø caùi Theå chôn-thaät roäng lôùn truøm khaép phaùp-giôùi. (goïi laø Phaùp-thaân)

_ PHÖÔNG: Coù hai teân laø Phöông-sôû vaø Phöông-theå.

- Phöông-sôû : Chæ veà Khoâng-gian, coù 3 chieàu: Daøi, roäng, cao.

- Phöông-theå : Chæ veà Thôøi-gian, coù 4 chieàu: Daøi, roäng, cao, laâu.

Neân PHÖÔNG goàm Khoâng-gian vaø Thôøi-gian.

- Khoâng-gian : Goïi laø Vuõ, hay Theá (coù 3).

- Thôøi-gian : Goïi laø Truï, hay Giôùi (coù 4).

Neân PHÖÔNG goàm Vuõ-truï vaø Theá-giôùi.

_ QUAÛNG: Goàm caû daøi, roäng, cao vaø laâu.

Nghóa: Laø Chôn-Taâm, laø taùnh vieân-giaùc troøn ñaày roäng lôùn khoâng ngaèn meù, truøm

khaép phaùp-giôùi, vöôït ngoaøi Khoâng-gian vaø Thôøi-gian.

(Laø choã nguoàn goác sanh ra muoân phaùp dieäu-duïng khoâng theå nghó löôøng ñöôïc, ñoù

laø Chôn-Taâm.)

DIEÄU-LIEÂN-HOA VÖÔNG: Laø noùi Chôn-Taâm thanh-tònh thoâng suoát trong saïch

khoâng nhieãm-oâ nhö hoa sen laø baäc toái-thöôïng.

THAÄP PHÖÔNG PHAÄT-MAÃU ÑAØ-RA-NI CHUÙ: Ñaø-ra-ni laø toång-hôïp taát caû maø cuõng

sanh ra muoân phaùp vaïn-höõu, neân goïi laø Meï cuûa thaäp phöông chö Phaät.

Nghóa chung: Chôn-Nhö Taâm vieân-ñònh truøm khaép phaùp-giôùi laø nôi sanh ra muoân

phaùp vaïn-höõu, cuõng laø Meï cuûa thaäp phöông chö Phaät.

Ñaø-ra-ni coù khaû-naêng giöõ taát caû vaø che chaën moïi sai quaáy, töùc laø nhöõng ñieàu aùc sai

quaáy trong Taâm vöøa khôûi ra lieàn bò ngaên che, laøm cho chaúng sanh ra ñöôïc.

5) QUAÙN-ÑAÛNH CHÖÔNG-CUÙ: Vaên phoù-chuùc thoï-kyù keá-thöøa.

_ QUAÙN:

- Leã xoái nöôùc leân ñaàu cho ngöôøi seõ noái nghieäp sau naøy.

- ÔÛ ñaây laø leã chuùc-luõy thoï-kyù cho caùc haøng Boà-Taùt sau naøy thay Phaät ñoä chuùng-

sanh.

- Quaùn-ñaûnh: Laø vaên phoù-chuùc thoï-kyù keá-thöøa Phaät.


CHÖ BOÀ-TAÙT VAÏN-HAÏNH : Chö Boà-Taùt nhôø y theo maø sanh nhieàu haïnh-ñöùc.

THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM : Phaùp daïy chôn-ñaïi-ñònh.

Nghóa: Vaên leã thoï-kyù phoù-chuùc cho chö Boà-Taùt y theo Chôn-Taâm, laáy ñoù laøm ñaïi-

ñònh hoùa-ñoä chuùng-sanh, maø ñöôïc ñaày ñuû coâng-ñöùc vaïn haïnh.

Vaên-Thuø! OÂng vaø Ñaïi-chuùng cho tôùi nhöùt-thieát chuùng-sanh caàn nhöùt-taâm chí-thaønh

phuïng-trì tu-taäp.

ÑOAÏN 13

3. Ngaøi A-Nan ngoä.

_ Khi Ñöùc Phaät daïy xong, ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ngöôõng caàu Ñöùc Phaät khai-thò

taâm-aán vi-maät MA-HA TAÙT-ÑAÙT-ÑA BAÙT-ÑAÙT-RA, vì ñöôïc nghe nhöõng danh-hieäu lieãu-

nghóa cuûa kinh Thuû-Laêng-Nghieâm, caùc vò aáy toû ngoä dieäu-lyù cuûa phaùp thieàn-ñònh, maø tieán tu

ñöôïc chöùng Thaùnh-vò, thaønh Phaät, neân ñeàu nhöùt quyeát tieán tu ñeán choã Dieäu-Lyù, ñeå taâm

ñöôïc roãng khoâng vaéng laëng, döùt saïch saùu phaåm vi-teá phieàn-naõo ôû tam-giôùi phaøm-phu.

_ Vaø cuõng vì ngoä Chôn-Taâm voán trong saùng nhieäm-maàu, xöa nay chaâu-bieán khaép

phaùp-giôùi (troøn ñaày giaùp khaép), vaø nuùi soâng, ñaát lieàn, coû caây, hoa laù, chim thuù, coân-truøng ...

ñeàu chung moät Baûn-theå Chôn-Nhö, maø taát caû cuõng ñeàu laø nhöõng phöông-tieän ñeå tu-haønh

thaønh-töïu Phaät-quaû cuûa chö Nhö-Lai caû. Coøn haøng Thinh-vaên höõu-hoïc chuùng toâi chöa döùt

ñöôïc moái nghi ngôø saâu saéc aáy.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

Phaät daïy traùnh nhöõng laàm laãn tu laïc sang ñöôøng taø

1. Noùi baûy thuù ñeå raên.

1.1 Ngaøi A-Nan thænh. (Ñoaïn 14)


1.1.2 Laïi thænh.


1.1.2.2 Hoûi sao coù caùc thuù.


1.2 Phaät ñaùp. (Ñoaïn 15)

1.2.1 Phaät khen.

1.2.2 Phaät daïy.






A.2.1 Giaûi bò xuoáng.



B.1 Luùc cheát.

B.2 Xeùt leân xuoáng. (Ñoaïn 16)

B.2.1 Leân.



B.2.2 Khoâng leân khoâng xuoáng.

B.2.3 Xuoáng.





1.2.2.1.2 Noùi nhaân quaû leân xuoáng. (Ñoaïn 17)


A.1 Phaùt-minh nhaân taäp quaû giao.

A.1.1 Neâu.


A.1.2.1 Chæ taäp nhaân ñeå chæ roõ chieâu-caûm.

_ Daâm taäp.

_ Tham taäp.

_ Maïn taäp.

_ Saân taäp.

_ Traù taäp.

_ Cuoáng taäp.

_ Oaùn taäp.

_ Kieán taäp.

_ Uoång taäp.

_ Tuïng taäp.

A.1.2.2 Chæ saùu giao quaû ñeå roõ baùo öùng. (Ñoaïn 18)

A.1.2.2.1 Neâu.

A.1.2.2.2 Keå saùu khoå baùo.

_ Kieán baùo.

_ Vaên baùo.

_ Khöùu baùo.

_ Vò baùo.

_ Xuùc baùo.

_ Tö baùo.

A.1.3 Keát-luaän.


(Nhaân thuø quaû bieät) (Ñoaïn 19)

1.2.2.1.2.B Ngaï-quyû. (Ñoaïn 20)

B.1 Neâu.

B.2 Lieät-keâ caùc loaïi quyû.

B.3 Keát.

1.2.2.1.2.C Suùc-sanh. (Ñoaïn 21)

C.1 Neâu.

C.2 Lieät-keâ caùc loaïi Suùc-sanh.

C.3 Keát. (Ñoaïn 22)

1.2.2.1.2.D Nhaân. (Ngöôøi) (Ñoaïn 23)

D.1 Neâu.


D.3 Keát.

1.2.2.1.2.E Tieân. (Ñoaïn 24)

E.1 Neâu.


E.3 Pheâ-phaùn.




(Saùu coõi Duïc)









F.1.3 Töù Voâ-saéc-giôùi Thieân. (Ñoaïn 6, Quyeån 9)





F.2 Keát-luaän.














ÑOAÏN 14

1. Noùi nhaân-quaû caûm-öùng.



Ngaøi A-Nan ñöùng daäy hieäp-chöôûng cung-kính ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân ñaïi-töø ñaïi-bi! Nhôø tieáng noùi ñaïi-töø voâ-cuøng quí baùu kheùo

hieån-minh caùc vi-teá traàm-hoaëc (laàm laïc saâu kín khoù thaáy) cuûa chuùng-sanh, khieán toâi nay

ñöôïc thaân-taâm an vui, lôïi-ích saâu xa voâ-taän.

1.1.2 Laïi thænh.


Baïch Ñöùc Theá-Toân! Neáu caên-nguyeân cuûa Taâm Chôn-Nhö dieäu-minh thanh-tònh

chaâu-bieán vieân-maõn thì ñaùng lyù baát cöù caùc loaøi voâ-tình nhö ñaát ñaù coû caây, hoaëc caùc loaøi

höõu-tình nhö haøm-linh cöû-ñoäng ñoàng moät caên-nguyeân Chôn-Nhö töùc laø Giaùc-Theå chôn-

thieät cuûa Phaät caû.

1.1.2.2 Hoûi taïi sao coù caùc thuù? (Coù 5 caâu hoûi)

_ Nhöng taïi sao Giaùc-Theå chôn-thieät nhö vaäy laïi coù caùc ñöôøng Thieân, Nhaân, A-Tu-

La, Suùc-sanh, Ngaï-quæ vaø Ñòa-nguïc?

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Saùu ñöôøng phaøm-phu aáy vì caên-nguyeân Chôn-Nhö töï coù hay

laø taïi taäp-nghieäp hö-voïng (nghieäp thieän-aùc) cuûa chuùng-sanh khôûi ra? (Caâu hoûi 1)


_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Theo choã thaáy bieát cuûa toâi nhö:


_ Coù naøng Tyø-khöu-ni Baûo-Lieân-Höông ñaõ thoï giôùi Boà-Taùt maø leùn luùt laøm söï daâm-

duïc, töï noùi doái raèng ]: haønh daâm chaúng phaûi saùt-sanh, chaúng phaûi troäm caép thì khoâng coù

toäi loãi quaû-baùo; nhöng khi naøng noùi vöøa döùt thì nöõ-caên phaùt ra moät thöù löûa döõ boác leân laàn

laàn ñoát chaùy caû thaân-theå, khieán thaàn-thöùc cuûa naøng bò ñaàu-thai sa-ñoïa vaøo Voâ-giaùn ñòa-

nguïc, laø theá naøo? (Caâu hoûi 2)

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Nhö vua Löu-Ly vì thuø-oaùn ôû tieàn-kieáp, oan-oan töông-baùo

maø gieát doøng hoï Cuø-Ñaøm ñeå traû thuø, ñoái vôùi söï hieåu bieát thoâng-thöôøng cuûa nhieàu ngöôøi

vaãn coøn laø ñieàu bí-aån, laø taïi sao?(Caâu hoûi 3)

_ Nhö vò Tyø-khöu Thieän-Tinh vì baùc boû luaät nhaân-quaû, voïng-thuyeát caùc phaùp khoâng

coù chi caû maø hieän-kieáp sa-ñoïa A-Tyø ñòa-nguïc, thöïc-teá phaûi hieåu nhö theá naøo? (Caâu hoûi 4)

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Vaäy caùc ñòa-nguïc voán coù saün ñeå hình-phaït nhöõng chuùng-

sanh aùc, hay laø sau khi nhöõng chuùng-sanh kia taïo aùc, Ñòa-nguïc môùi coù ñeå hình-phaït

nhöõng ngöôøi baát-thieän ñoù? (Caâu hoûi 5)

_ Ngöôõng-voïng (mong caàu) Ñöùc Theá-Toân duõ loøng ñaïi-töø ñaïi-bi khai saùng cho keû

meâ-muoäi naøy vaø taát caû chuùng-sanh bieát thoï-trì giôùi-luaät, nghe hieåu ñöôïc nghóa quyeát-ñònh,

vui möøng caûm ñoäi aân-ñöùc Phaät, vaø lo giöõ mình trong saïch, khoâng daùm vi-phaïm toäi loãi.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 15

1.2 Phaät ñaùp.

1.2.1 Phaät khen.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Lôøi hoûi cuûa oâng thaät laønh thay! Lôøi hoûi aáy coù theå khieán

chuùng-sanh khoûi voøng taø-kieán. Vaäy oâng haõy chaêm chæ nghe, Ta daïy cho.

1.2.2 Phaät daïy.





_ A-Nan! Taát caû chuùng-sanh goác voán saün coù chôn-thieät thanh-tònh, nhöng vì nhöùt-

thôøi, khôûi leân moät nieäm thì noù hoùa thaønh voâ-minh, neân noù laø voïng, roài vì chaáp laø thaáy bieát

(voïng), neân noù thaønh oâ-nhieãm, vì coù oâ-nhieãm (voïng-sanh) thì coù giaû-caûnh hieän ra goïi laø

ñieân-ñaûo, do ñoù phaân chia noäi-phaän vaø ngoaïi-phaän.

- Khôûi beân trong, goïi laø voïng-tình. (Y-tha taùnh)

- Khôûi beân ngoaøi, goïi laø voïng-töôûng. (Y-tha khôûi)

_ Do voïng-tình chaát chöùa maõi khoâng döùt, sanh ra nhö: Thöông yeâu, trìu meán, ganh

gheùt, buoàn vui, ham muoán, lo sôï, giaän hôøn ..., ñaây laø töø beân trong khôûi nieäm goïi laø Y-tha

taùnh. Noù naëng neân traàm xuoáng vaøo Ñòa-nguïc.

_ Do voïng-töôûng chaát chöùa maõi khoâng döùt, sanh ra nhö: Khao khaùt, öôùc ao, hy-

voïng, mong caàu, mô töôûng ..., ñaây laø töø beân ngoaøi thaáy caûnh maø khôûi sanh goïi laø Y-tha

khôûi. Noù nheï (thaéng khí) neân bay boång vaøo coõi thanh-cao, Tieân ... .

_ Cho neân sanh-töû töông-tuïc khoâng döùt.

- Soáng: thì huaân-taäp. (töùc laø chaát chöùa)

- Cheát: thì löu-chuyeån. (töùc laø chuyeån-ñoäng löu-thoâng)

_ Neân khi laâm-chung (tröôùc khi cheát) coøn chuùt hôi thôû ôû giöõa hai loái:


- Soáng thì thuaän.

- Cheát thì nghòch.

Hai caùi naøy giao-hieäp nhau, thì caùc nghieäp laønh vaø döõ ñeàu hieän ra. Roài tuøy caûnh-

giôùi naøo ta thích, töùc ñuû duyeân vôùi thöù naøo, thì noù ruùt vaøo caûnh-giôùi ñoù ngay.

_ Moät laø theo tình, hai laø theo töôûng, thaønh nghieäp-quaû traû vay khoâng ngöøng.

_ Coøn ngöôøi tu muoán giaûi-thoaùt thì phaûi chaám döùt hai moùn Tình vaø Töôûng naøy.


A.2.1 Giaûi bò xuoáng. (naëng Tình neân traàm xuoáng)

_ A-Nan! Noäi-phaän laø phaàn tình ôû beân trong cuûa chuùng-sanh, do aùi-nhieãm (öa

muoán caùi gì thì nhieãm caùi ñoù) maø khôûi voïng-tình (tình hö-voïng), roài voïng-tình chaát chöùa

maõi, khoâng chòu döùt, môùi sanh ra nöôùc aùi (doøng löu-chuyeån).

_ Theá neân chuùng-sanh khi nhôù ñoà aên ngon thì mieäng coù nöôùc mieáng chaûy, khi taâm

nhôù tieàn-nhaân, hoaëc thöông, hoaëc uaát-haän (haän thuø), thì nhaõn-caên coù nöôùc maét rôi, cho tôùi

khi tham-caàu danh-voïng, taøi-baûo, thì loøng ham muoán xoân xao, khi coù ñöôïc thaân-theå cöôøng-

traùng (khoûe maïnh) thì loøng ham muoán daâm-oâ, doøng nöôùc aùi-tình chaûy maïnh, gaây ra oan-

traùi vay traû luaân-hoài sanh-töû.

_ Caùc thöù aùi-nhieãm tuøy vaät maø coù, hoaëc nhieàu hoaëc ít, moãi thöù moãi rieâng, nöôùc aùi

hoaëc chaûy, hoaëc ngöng, ñeàu ñoàng nhau, nhöng taùnh nöôùc aùi thì aåm thaáp öôùt aùt, noù traàm

chôù khoâng boång, khieán chuùng-sanh leân khoù, xuoáng deã, bò sa laày vaøo bieån khoå soâng meâ,

neân goïi laø noäi-phaän.


_ A-Nan! Ngoaïi-phaän laø phaàn töôûng khaùch-quan ôû beân ngoaøi cuûa chuùng-sanh.

_ Do söï khao khaùt (theøm muoán) öôùc ao, maø coù voïng-töôûng (lyù-töôûng hö-voïng), roài

voïng-töôûng chaát chöùa maõi, khoâng chòu döùt, môùi sanh thaéng-khí (khí thuø-thaéng, nheï nhaøng

bay boång leân).

_ Theá neân chuùng-sanh bieát laáy taâm trì giôùi-luaät thì thaân ñöôïc nheï nhaøng.

(Taâm trì giôùi-luaät: laø giöõ gìn giôùi trang-nghieâm, ôû ñaây muoán noùi laø ñoùng cöûa khoâng

cho caûnh beân ngoaøi aûnh-höôûng vaøo beân trong loøng thì thaân ñöôïc nheï nhaøng, coøn goïi laø

ñaéc Thieàn.)

_ Taâm chuyeân-trì chuù-aán, thì thaân ñöôïc thanh-tònh.

(Taâm chuyeân-trì chuù-aán: laø trôû veà truï ôû Boån-Taâm thì thaân-taâm ñöôïc thanh-tònh, goïi

laø ñaéc ñònh, thì ñoâi maét ngoù coù thaàn.)

_ Taâm caàu veà coõi Thieân, haønh thaäp-thieän-nghieäp, thì chieâm bao thaáy mình bay

boång trong khoâng.

_ Taâm tin töôûng vaõng-sanh Phaät-quoác (chuyeân-nieäm höôùng vaøo coõi Phaät) thì

Thaùnh-caûnh (caûnh-giôùi trang-nghieâm thanh-tònh ñeïp ñeõ) hieän ra.

_ Taâm öng phuïng-söï baäc Thieän-Tri-Thöùc thì chaúng ngaïi thaân maïng meät nhoïc.

_ A-Nan! Caùc thöù voïng-töôûng aáy coù nhieàu thöù khaùc nhau, tuøy vieäc maø coù, hoaëc

nhieàu hoaëc ít, moãi thöù moãi rieâng, nhöng taùnh nheï nhaøng hoaëc leân hoaëc xuoáng ñeàu ñoàng

nhau, nhöng theå-taùnh cuûa thaéng-khí (nheï nhaøng) noù boång chôù khoâng traàm, khieán chuùng-

sanh coù theå sieâu-vieät, neân goïi laø ngoaïi-phaän.


B.1 Luùc cheát.

_ A-Nan! Taát caû chuùng-sanh ôû theá-gian soáng cheát töông-tuïc, khoâng döùt, soáng thì

huaân-taäp (Soáng thuaän theo taäp-nghieäp, baèng loøng chaát chöùa ham muoán soáng), cheát thì

löu-chuyeån (Cheát thì nghòch yù, thuaän theo bieán-löu (bieán ñoåi töôùng-hình chuyeån-ñoäng löu-

thoâng khaép). Trong khi laâm-chung coøn chuùt hôi thôû ôû giöõa hai loái soáng thuaän (baèng loøng)


cheát nghòch (nghòch yù), hai loái aáy giao-hieäp nhau thì caùc nghieäp laønh döõ sôû-taïo (ñaõ taïo)

ñeàu hieän ra.

GHI CHUÙ

_ Luùc laâm-chung (saép cheát), khi hôi noùng chæ coøn haâm haáp mong manh, baáy giôø

caùc haønh-ñoäng thieän-aùc (goïi laø caùc Nghieäp ñaõ taïo) caû moät ñôøi ñeàu hieän ra baèng hình-aûnh

hay maøu saéc, tuøy duyeân-nghieäp öa thích hoaëc sôï haõi maø ruùt vaøo.

_ Ta coù theå caên-cöù vaøo choã khí noùng tuï vaøo nôi naøo trong thaân luùc saép cheát (nôi

maø Thaàn-thöùc xuaát ra khoûi cô-theå) maø ñoaùn bieát ngöôøi aáy seõ ñaàu-thai ra sao, nhö:

- Noùng buïng : sanh coõi ngöôøi.

- Noùng treân buïng : sanh töø coõi Trôøi trôû leân.

- Noùng döôùi buïng trôû xuoáng : sanh caùc coõi döôùi. (Tam-ñoà-khoå: Ñòa-nguïc, Ngaï-quyû,

Suùc-sanh)

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 16

B.2 Xeùt leân xuoáng.

B.2.1 Leân.


_ Söï soáng vaø söï cheát, hai taäp-khí maõnh-lieät caïnh-tranh ñoái-khaùng nhau tröôùc phuùt

giaây con ngöôøi saép töø giaû coõi ñôøi. Noù sanh ra hai luoàng khí:

- Nheï thì thaêng leân. (bay leân)

- Naëng thì traàm xuoáng. (chìm xuoáng)

_ Cho neân chuùng-sanh naøo chaâu-toaøn (troïn veïn) veà phaàn töôûng (thuaàn töôûng) thì

ñöôïc nheï nhaøng bay boång, thì sanh veà caùc coõi Trôøi.

_ Neáu taâm-ñòa nheï nhaøng bay boång aáy coù ñuû phöôùc-ñöùc trí-tueä vaø ñaïi-nguyeän

thanh-tònh tu-haønh thì töï-nhieân taâm-ñòa khai-minh, thaáy ñöôïc coõi nöôùc thanh-tònh (tònh-ñoä)

cuûa chö Phaät trong möôøi phöông vaø tuøy taâm nguyeän cuûa mình maø sanh veà moät trong theá-

giôùi ñoù.


_ Neáu tình ít töôûng nhieàu, thì theá-löïc bay boång leân ñöôïc nhöng khoâng ñöôïc cao, thì

haïng naøy laøm Phi-Tieân, hoaëc haïng Ñaïi-löïc Quæ-Vöông Daï-Xoa phi-haønh soáng giöõa hö-

khoâng, hoaëc ñòa-haønh La-Saùt soáng treân maët ñaát. Caùc haïng naøy cuõng coù theå du-haønh khaép

boán coõi Trôøi Töù thieân vöông khoâng bò trôû-ngaïi.

_ Neáu trong caùc haïng ñoù, coù nhöõng vò naøo, phaùt thieän-nguyeän hoä-trì Phaät-phaùp vaø

Phaät-luaät, theo trôï giuùp ngöôøi giöõ giôùi, hoaëc thieän-nguyeän hoä-trì Phaät-chuù, theo trôï giuùp

ngöôøi tuïng chuù, hoaëc thieän-nguyeän hoä-trì thieàn-ñònh, theo trôï giuùp ngöôøi tu chaùnh-ñònh ñeå

vieân-chöùng voâ-sanh phaùp-nhaãn, nhöõng vò coù thieän-nguyeän aáy ñöôïc ôû caïnh phaùp-toïa cuûa

Nhö-Lai (thöôøng cö-truù döôùi Phaät-ñaøi).

B.2.2 Khoâng leân khoâng xuoáng. (Tình vaø töôûng baèng nhau)

_ A-Nan! Neáu tình vaø töôûng caân nhau thì khoâng bay leân, cuõng khoâng sa xuoáng

(chìm xuoáng), sanh laøm ngöôøi trong coõi nhaân-gian, do coù moät phaàn töôûng thì saùng suoát

neân coù chaát thoâng-minh (theá-trí), vaø coù moät phaàn tình meâ aùm laø phaàn ngu-ñoän.

B.2.3 Xuoáng.


_ A-Nan! Neáu tình nhieàu töôûng ít thì ñaàu-thai vaøo caùc loaïi hoaønh-sanh (baøng-sanh).

- Nghieäp nheï thì laøm haïng coù caùnh. (loâng vuõ)


- Nghieäp naëng thì laøm haïng coù loâng. (loâng mao)

_ Neáu coù 7 phaàn tình vaø 3 phaàn töôûng thì traàm xuoáng thuûy-luaân, sa-ñoïa vaøo choã coù

thuûy hoûa giao-thoâng, thoï khí löûa ñoäc, thöôøng bò löûa ñoát, thì thaân laøm ngaï-quyû, töùc laø quyû

ñoùi thöôøng bò thieâu ñoát, muoán aên côm, côm hoùa löûa, muoán uoáng nöôùc, nöôùc cuõng hoùa löûa.

Sa-ñoïa nhö vaäy ñeán traêm ngaøn kieáp cuõng khoâng aên uoáng ñöôïc.

_ Neáu coù 9 phaàn tình vaø 1 phaàn töôûng thì traàm xuoáng hoûa-luaân, sa-ñoïa vaøo choã gioù

löûa giaùp nhau.

- Nghieäp nheï thì ôû ñòa-nguïc Höõu-giaùn.

- Nghieäp naëng thì ôû ñòa-nguïc Voâ-giaùn.


_ Neáu chaâu-toaøn veà phaàn tình (thuaàn tình) thì bò sa-ñoïa xuoáng ñòa-nguïc A-tyø.

_ Neáu keû bò sa-ñoïa aáy coøn coù theâm caùc troïng-toäi nhö:

- Huûy-baùng kinh-phaùp ñaïi-thöøa,

- Phaù-hoaïi giôùi-luaät,

- Thuyeát caùc pheùp-taéc giaû doái, xaûo-quyeät löôøng gaït,

- Khoâng coù ñöùc-ñoä maø lôïi-döôõng cuûa thaäp phöông ñaøn-vieät,

- Khoâng coù ñaïo-haïnh maø laïm-duïng söï cung-kính cung-döôõng cuûa baù taùnh,

- Cho tôùi vi-phaïm nguõ-nghòch thaäp-aùc,

thì keû aáy phaûi sanh ñi sanh laïi voâ-soá kieáp ôû caùc ñòa-nguïc A-tyø trong khaép möôøi

phöông.


Chuùng-sanh cuøng taïo aùc-nghieäp, thì phaûi chòu quaû-baùo ñoàng-phaän (gioáng nhau).

Coøn trong coäng-nghieäp thì moãi ngöôøi ñeàu coù bieät-nghieäp rieâng cuûa mình.

Vì vaäy maø Ñòa-nguïc in tuoàng nhö coù choã ñònh saün.

_ Thaät ra caùc ñòa-nguïc aáy ñeàu do aùc-nghieäp cuûa chuùng-sanh chieâu-caûm (töï gaây

taïo) maø coù.

_ Nhöõng aùc-nhaân gaây ra khoå-quaû nhö vaäy ñaïi löôïc coù 10 thöù goïi laø 10 taäp-nhaân.

Toùm ÑOAÏN 16

_ Chuùng-sanh moãi ngöôøi ñeàu saün coù theå-taùnh thanh-tònh saùng suoát, töùc laø Chôn-

Taâm thöôøng-truï. Cho neân chuùng-sanh höõu-tình hay voâ-tình ñeàu laø hieän-töôïng tuøy duyeân

trong cuøng moät baûn-theå Chôn-Nhö caû.

_ Neáu ta toû ngoä ñöôïc yù-nghóa caùc hieän-töôïng noù khoâng ngoaøi Chôn-Taâm, thì saùu

neûo luaân-hoài khoâng do moät baøn tay, moät ñaáng thieâng lieâng naøo saép ñaët caû, maø noù döïa treân

quy-luaät cuûa Tình vaø Töôûng ñaõ gaây taïo nhieàu hay ít cuûa chuùng-sanh maø thoâi.

_ Neân Tình laø söï bieåu-hieän cuûa taâm aùi-nhieãm saâu naëng nhö: thöông yeâu, trìu meán;

noù laøm môø taâm-trí (maát heát lyù-trí) maø soáng theo thoùi quen duïc-voïng ñeå thoûa yù thích hö-

voïng, neân khoâng nhaän-thöùc ñöôïc Chôn-lyù, do ñoù maø con ngöôøi thaønh voâ-minh, neân raát sôï

cheát, maø ham soáng ñeå höôûng-thuï.

_ Coøn traùi laïi, neáu ngöôøi giaùc-ngoä ñöôïc Chôn-lyù (Chôn-Taâm) thì vaán-ñeà soáng vaø

cheát khoâng ham maø cuõng chaúng sôï, vì bieát roõ raèng con ngöôøi voán khoâng coù thaät-theå neân

söï soáng cheát cuûa kieáp ngöôøi vaø söï sanh-dieät cuûa vaïn-phaùp, noù ñaõ thaønh quy-luaät ñoái vôùi

ngöôøi ñaõ giaùc-ngoä vì vaät gì coù sanh thì phaûi coù dieät, ñoù laø Chôn-lyù khaùch-quan ñoái vôùi

thieân-nhieân vuõ-truï.

_ Cho neân ñoái vôùi ngöôøi meâ-muoäi, thì söï soáng cheát laø moät thöù khoå sôû ñau buoàn voâ-

haïn, vì vaäy khi saép cheát: coøn thoi thoùp laø coøn moät ít khí noùng chöa döùt, hai luoàng tö-töôûng

ñaáu-tranh maõnh-lieät vôùi nhau, maø sanh tieác nuoái, neân sôï cheát kinh-hoaøng, hoát-hoaûng, tieác


thöông, hoái-haän, oaùn gheùt, tuyeät-voïng, luyeán-aùi v.v... ñaõ huaân-taäp tích-luõy (chaát chöùa)

trong loøng töø tröôùc, nay noù hieån-hieän ra ñaày ñuû. Roài ta töï chieâu-caûm theo nghieäp ñaõ taïo.

_ Neân caûnh Ñòa-nguïc hình-thaønh chæ laø haäu-quaû cuûa taâm ñoäc-aùc, meâ môø u toái cuûa

kieáp soáng meâ-tình, voïng-tình laàm laïc, maø phaûi chòu ñau khoå daøy voø trong Ñòa-nguïc aáy.

_ Coøn Töôûng nhieàu thì deã sanh trí-tueä, coù trí-tueä thì deã nhaän-thöùc Chôn-lyù vaø soáng

hôïp Chôn-lyù. Khi coù phöôùc-ñöùc, trí-tueä thì thaáy ñöôïc caûnh-giôùi trang-nghieâm thanh-tònh

trong möôøi phöông, roài tuøy phöôùc-nghieäp maø caûm nhaän vaø thoï sanh vaøo caûnh-giôùi ñoù.

_ Cho neân caûnh-giôùi trang-nghieâm thanh-tònh cuûa chö Phaät trong möôøi phöông, ta

muoán thaáy, thì phaûi bieát taïo nhaân phöôùc-ñöùc trí-tueä trang-nghieâm thì ta môùi thaáy ñöôïc.

Neân nhieàu ngöôøi cuøng taïo nhaân phöôùc-ñöùc trí-tueä trang-nghieâm gioáng nhau, thì cuøng thaáy

caûnh Phaät thanh-tònh gioáng nhau. Vì vaäy coõi Phaät in tuoàng nhö coù saün.

_ Nhieàu chuùng-sanh taïo nhöõng baát-thieän-nghieäp gioáng nhau, neân cuøng bò hình-

phaït ñau khoå ôû Ñòa-nguïc gioáng nhau. Vì vaäy maø Ñòa-nguïc cuõng in tuoàng nhö coù saün.

_ Thaät ra caùc caûnh-giôùi Phaät, Ñòa-nguïc vaø chuùng-sanh ñeàu laø roãng rang toaøn tònh,

maø sôû-dó thaønh coù, laø do taâm chuùng-sanh bò oâ-nhieãm maø thoâi.

_ Neân ñeä-töû cuûa Phaät, chuùng ta phaûi “giaùc”, ñöøng bao giôø hieåu Ñòa-nguïc nhö moät

“thaønh-trì”, laø moät “cô-quan” coù phöông-sôû nhöùt-ñònh (töùc laø coù choã ñaõ laäp saün).

(Taát caû phaùp-giôùi ñeàu do taâm taïo (Nhöùt-thieát duy taâm taïo). Vì vaäy Ñòa-nguïc chæ laø

do taâm cöïc-aùc cuûa ai ñoù töï-taïo noù ra maø thoâi!)

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 17

Möôøi taäp-nhaân taïo khoå.

1.2.2.1.2 Noùi roõ nhaân quaû leân xuoáng.


A.1 Phaùt-minh nhaân taäp quaû giao (giao-tieáp).

A.1.1 Neâu.

_ A-Nan! Nhöõng ñieàu keå treân ñeàu do Nghieäp cuûa chuùng-sanh töï chieâu-caûm laáy (töï

röôùc laáy), do taïo möôøi taäp-nhaân maø phaûi chòu saùu giao-baùo hieäp nhau.


A.1.2.1 Chæ taäp-nhaân ñeå chæ roõ chieâu-caûm.

(Taäp-nhaân: laø nhieàu nghieäp hôïp laïi laøm Nhaân.)

Theá naøo laø möôøi taäp-nhaân taïo khoå?

1. Daâm taäp.

_ A-Nan! Taäp-nhaân thöù nhöùt laø daâm-duïc, do hai beân nam nöõ giao-hieäp maõi, khoâng

döùt, neân coù löûa ñoäc ôû beân trong phaùt leân, ví nhö hai baøn tay chaø xaùt nhau thì coù söùc noùng

sanh ra.

_ Bôûi Nhaân vaø Duyeân (naêng-taäp vaø sôû-taäp) laø hai caùi taäp giao-hieäp laãn nhau, maø

chieâu-caûm caùc khoå-baùo nhö: thaáy giöôøng saét, coät ñoàng, thieâu ñoát ôû nguïc noùng.

_ Vì côù aáy, taát caû möôøi phöông Nhö-Lai ñeàu xem daâm-duïc laø löûa ñoäc nguy-hieåm vaø

chö Boà-Taùt thaáy keû daâm-duïc thì xa laùnh nhö traùnh haàm löûa.

2. Tham taäp.

_ Taäp-nhaân thöù hai laø tham-lam (tham caàu, tính toaùn, so löôøng), do taùnh boûn xeûn,

thaâu goùp maõi, khoâng döùt, neân huùt maõi maø thaønh ra coù chaát laïnh, laïnh cöïc thaønh baêng, ví

nhö ngöôøi môû mieäng hít hôi gioù vaøo thì trong mieäng sanh ra töôùng laïnh.


_ Bôûi Nhaân vaø Duyeân (naêng-taäp vaø sôû-taäp) laø hai caùi taäp xuùc-ñoäng laãn nhau neân

chieâu-caûm khoå-baùo ôû nguïc laïnh thöôøng keâu ra nhöõng tieáng tra-tra, ba-ba, la-la, vaø hình-

saéc laïnh nhö boâng sen traéng, xanh, ñoû. (Laø khi cheát thaân laïnh, laïnh quaù, thaân-theå sanh nöùt

neû ra nhö caùnh hoa sen taøn.)

_ Vì côù aáy, nhöùt-thieát thaäp phöông Nhö-Lai ñeàu xem tham-lam laø nöôùc ñoäc nguy-

hieåm vaø chö Boà-Taùt thaáy keû tham-lam thì xa laùnh nhö traùnh bieån chöôùng-khí (bieån ñoäc).

3. Maïn taäp. (khinh ngöôøi, ngaïo maïn)

_ Taäp-nhaân thöù ba laø ngaõ-maïn, do söï töï-phuï (yû theá, caäy quyeàn) maø coù söï boân ba

soâi noåi, laán aùp khoâng thoâi, neân coù söï caõi vaõ, tranh chaáp, khuaáy nöôùc thaønh soùng, ví nhö

ngöôøi töï lieám mieäng, thì nöôùc mieáng töï chaûy ra.

_ Bôûi Nhaân vaø Duyeân (naêng-taäp vaø sôû-taäp) laø hai caùi taäp tieáp-xuùc nhau, neân chieâu-

caûm caùc khoå-baùo ôû: soâng huyeát, soâng tro, caùt noùng, bieån ñoäc vaø nöôùc ñoàng xoái vaøo mình

hoaëc uoáng vaøo mieäng.

_ Vì côù aáy, nhöùt-thieát thaäp phöông Nhö-Lai ñeàu xem keû ngaõ-maïn laø ngöôøi uoáng

nöôùc si-meâ vaø chö Boà-Taùt thaáy keû ngaõ-maïn thì xa laùnh nhö traùnh choã sa laày.

4. Saân taäp. (giaän döõ, xung ñoät)

_ Taäp-nhaân thöù tö laø saân-haän, do söï giaän döõ, baïo-nghòch sanh ra choáng ñoái xung-

ñoät chaát chöùa maõi, khoâng dieät, neân taâm noùng naûy phaùt löûa, löûa giaän nung ñoát hoùa thaønh

kim-khí, maø coù thaáy nuùi göôm, gaäy saét, röøng kieám, buùa löûa, cöa xeû, ví nhö keû oaùn-cöøu thì

saùt-khí böøng leân.


caûm nhöõng khoå-baùo nhö: thaáy caét, thieán, cheùm, chaët, ñaâm, chích, ñaùnh ñaäp, caùc boä-phaän

thaân-theå.

_ Vì côù aáy, nhöùt-thieát thaäp phöông Nhö-Lai ñeàu xem saân-haän laø thöù göôm ñao beùn

vaø chö Boà-Taùt thaáy keû saân-haän thì xa laùnh nhö traùnh choã cheùm gieát.

GHI CHUÙ

_ Luyeän khí thaønh kim: Do söï gheùt nhau, haän thuø nhau beà ngoaøi nhö löûa, beà trong

keát laïi thaønh kim (chaát cöùng).

BT: Do taâm saân-haän thaønh löûa noùng, noù keát laïi thaønh chaát cöùng beùn nhoïn nhö dao,

kieám.

5. Traù taäp. (xaûo traù, gaït nhau, duï doã nhau)

_ Taäp-nhaân thöù naêm laø xaûo-traù, do söï xu-phuï (nònh bôï chaïy theo thôøi) giaû doái, xaûo

traù, löôøng gaït, loâi keùo nhau maõi khoâng döùt, neân sanh ra hieän-töôïng laø: daây troùi, daây thaét,

thoøng loïng, caêng noïc, ñaù ñeø, ñoùng goâng, ví nhö nöôùc thaám vaøo ruoäng, thì coû caây phaùt-

trieån.


caûm nhöõng khoå-baùo nhö: goâng cuøm, xieàng xích, roi gaäy, coân daàn, maùc cheùm.

_ Vì côù aáy, nhöùt-thieát thaäp phöông Nhö-Lai ñeàu xem xaûo-traù laø moät thöù giaëc sieåm-

mî vaø chö Boà-Taùt thaáy keû xaûo-traù thì xa laùnh nhö traùnh loaøi soùi gaáu.

6. Cuoáng taäp. (löôøng gaït, löøa ñaûo)

_ Taäp-nhaân thöù saùu laø löôøng gaït, do söï quæ-quyeät löøa ñaûo maõi, khoâng tröø, loøng

chaát chöùa möu saâu keá ñoäc; vì vaäy, maø caûm quaû aùc, nhô nhôùp gioáng nhö: buïi baëm, ñaïi tieåu

tieän, vaø caùc thöù oâ ueá, ví nhö buïi baëm bay theo gioù, thöôøng che maét ngöôøi, laøm cho khoù

thaáy.

_ Bôûi Nhaân vaø Duyeân (naêng-taäp vaø sôû-taäp) laø hai caùi taäp dìm nhau (laø ñeø nhau cho

chìm xuoáng), neân chieâu-caûm caùc khoå-baùo nhö: Thaáy chìm ñaém nhoài neùm, bay sa, troâi giaït.


_ Vì côù aáy, nhöùt-thieát thaäp phöông Nhö-Lai ñeàu xem löôøng-gaït laø moùn gieát haïi vaø

chö Boà-Taùt thaáy keû löôøng-gaït nhö ñaïp truùng raén ñoäc.

7. Oaùn taäp. (hieàm khích nhau)

_ Taäp-nhaân thöù baûy laø thuø-oaùn, do söï aâm thaàm cöøu-haän hieàm-khích (thuø gheùt

nhau saâu saéc) maõi, khoâng boû, neân sanh ra caûnh thaáy: ñaù bay, gaïch neùm, hoäp chöùa, ñaûy

ñöïng, ví nhö ngöôøi hieåm-ñoäc ngaám ngaàm tích-tröõ caùc ñieàu aùc.

_ Bôûi Nhaân vaø Duyeân (naêng-taäp vaø sôû-taäp) laø hai caùi taäp giao hieàm nhau, neân

chieâu-caûm nhöõng khoå-baùo nhö thaáy: neùm, lieäng, chuïp, baét, ñaùnh, baén, quaêng, neùm.

_ Vì côù aáy, nhöùt-thieát thaäp phöông Nhö-Lai ñeàu xem thuø-oaùn laø quæ nguy-haïi vaø

chö Boà-Taùt thaáy keû thuø-oaùn nhö ngöôøi uoáng röôïu ñoäc.

8. Kieán taäp. (kieán-chaáp, thaáy laàm)

_ Taäp-nhaân thöù taùm laø taø-kieán, do chaáp cho laø thaân mình, neân chaáp caùi thaáy cho laø

ñuùng, neân:

- kieán-chaáp (chaáp thaáy laø ñuùng),

- chaáp thuû (ngoan-coá theo yù mình),

tranh caõi (luoân ñaáu-tranh, hôn thua):

- thaân-kieán (cho thaân laø thaät),

- bieân-kieán (thaáy moät beân),

- taø-kieán (kieán-thöùc meâ laàm, Chôn-lyù baát-minh, thaáy sai),

- kieán-thuû (cho thaáy bieát cuûa mình laø hôn heát),

- giôùi-caám-thuû (giöõ giôùi theo yù rieâng cuûa mình),

khoâng boû, cöù höôùng theo caùc taø-nghieäp baïo-nghòch, phaùt-khôûi nhieàu söï töông-phaûn nhau,

neân sanh ra caûnh: söù, vua, chuû-laïi, boä-tòch, chöùng-gian, caàm vaên tòch laøm chöùng, ví nhö

nhöõng khaùch boä-haønh ñi qua ñi laïi troâng thaáy laãn nhau.

_ Bôûi Nhaân vaø Duyeân (naêng-taäp vaø sôû-taäp) laø hai caùi taäp giao chaáp nhau neân

chieâu-caûm nhöõng khoå-baùo nhö: vaán-naïn (tra hoûi, chaát vaán, hoûi vaën), doái gaït, gaïn hoûi,

khaùm tra, vaïch cöùu, soi roõ, vaø coù hai vò thieän-aùc ñoàng-töû, tay caàm boä-tòch bieân cheùp caùc

vieäc thieän vaø aùc.

_ Vì côù aáy, nhöùt-thieát thaäp phöông Nhö-Lai xem taø-kieán laø haàm hoá hö-voïng vaø chö

Boà-Taùt thaáy taø-kieán nhö ñi treân raõnh nöôùc ñoäc.

9. Uoång taäp. (gian doái, vu vaï)

_ Taäp-nhaân thöù chín laø gian doái, do choã khoâng bieát ngay thaúng, luoân vu-khoáng, vu-

caùo, laøm haïi ngöôøi khoâng döùt, neân sanh ra aùc quaû, maø thaáy caûnh nhö: nuùi eùp, ñaù keïp, coái

nghieàn, caøy saét, ví nhö thöù giaëc chaâm-bieám nhieãu-haïi ngöôøi hieàn-löông.

_ Bôûi Nhaân vaø Duyeân (naêng-taäp vaø sôû-taäp) laø hai caùi taäp xoâ ñaåy nhau, neân chieâu-

caûm nhöõng khoå-baùo nhö: thaáy ñeø eùp, ñaùnh böùc, va chaïm, xuùc loïc, caân nhaéc, ño löôøng.

_ Vì côù aáy, nhöùt-thieát thaäp phöông Nhö-Lai xem keû vu vaï, gian doái laø loaøi coïp

nham-hieåm vaø chö Boà-Taùt thaáy keû gian doái nhö gaëp saám seùt.

10. Tuïng taäp. (thöa kieän, caõi vaõ)

_ Taäp-nhaân thöù möôøi laø tranh-tuïng, do söï tranh-chaáp kieän-caùo ñeå giaønh phaàn

thaéng cho mình, neân vu vaï cho ngöôøi, maø hôn thua nhau maõi khoâng döùt, neân sanh ra caùc

aùc quaû maø thaáy caûnh nhö: coù göông soi toû roõ toäi mình, coù ñuoác chieáu saùng toäi mình, nhö

ñöùng giöõa maët trôøi, neân chaúng daáu thaân mình ñöôïc.

_ Bôûi Nhaân vaø Duyeân (naêng-taäp vaø sôû-taäp) laø hai caùi taäp phoâ baøy nhau, neân chieâu-

caûm nhöõng khoå-baùo nhö thaáy: baïn döõ, noù trình baøy toäi loãi cuûa mình, göông nghieäp thì noù

hieän roõ nhöõng toäi aùc cuûa mình, hoûa-chaâu laøm saùng choã nuùp cuûa mình, vaø phôi baøy ra caùc

nghieäp aùc xöa ñaõ taïo, ñeå xaùc ñònh toäi cuûa mình khoâng choái ñöôïc.


_ Vì côù aáy, nhöùt-thieát thaäp phöông Nhö-Lai ñeàu xem söï tranh-tuïng laø moät thöù giaëc

thaâm-ñoäc vaø chö Boà-Taùt thaáy söï tranh-tuïng nhö ñoäi nuùi cao vaøo bieån lôùn.

GHI CHUÙ

_ Naêng-taäp : Taùnh öa muoán saün coù. (Goïi laø Nhaân)

_ Sôû-taäp : Coøn tieán leân laøm vieäc ñoù. (Goïi laø Duyeân)

_ Taäp : Gom laïi nhöõng vieäc ñaõ taïo, thaønh thoùi quen.

_ Tích-taäp : Thoùi quen coù töø laâu.

_ Quaû giao : Keát-quaû.

_ Giao : Thaønh, laõnh, chòu, baùo öùng, gaëp.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 18

Saùu khoå-baùo. (Laø saùu moùn keát thaønh quaû-baùo)

A.1.2.2 Chæ saùu giao quaû ñeå roõ baùo öùng.

A.1.2.2.1 Neâu.

_ Theá naøo laø Luïc baùo:

1. Kieán-baùo. (Nhaõn) : Quaû-baùo do thaáy.

2. Vaên-baùo. (Nhó) : Quaû-baùo do nghe.

3. Khöùu-baùo. (Tî) : Quaû-baùo do ngöûi.

4. Vò-baùo. (Thieät) : Quaû-baùo do neám.

5. Xuùc-baùo. (Thaân) : Quaû-baùo do caûm-xuùc.

6. Tö-baùo. (YÙ) : Quaû-baùo do suy nghó.

Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Theá naøo laø saùu thöù aùc-baùo?

_ Taát caû chuùng-sanh bò saùu Caên ñoái-ñaõi vôùi saùu Traàn, phaùt-sanh saùu Thöùc, do saùu

Thöùc taïo aùc-nghieäp maø thaønh ra aùc-baùo.

A.1.2.2.2 Keå saùu khoå-baùo.

_ Phaät baûo: A-Nan! Taát caû chuùng-sanh taïo aùc-nghieäp thì phaûi nhaän laáy aùc-quaû. Söï

taïo nghieäp vaø traû quaû nhö vaäy laø do saùu caên vaø saùu thöùc cuûa chính mình, chôù khoâng do

nôi ai khaùc.

_ Vì vaäy, con ngöôøi coù theå taïo thieän-nghieäp hay aùc-nghieäp maø chieâu-caûm thieän-

baùo hay aùc-baùo ñeàu tuøy thuoäc ôû nôi mình.

_ Sao noùi aùc-baùo töø luïc caên maø ra?

1. Baùo thöù nhöùt laø kieán-baùo.

_ Goàm coù 2 baùo:

- Chaùnh baùo.

- Phuï baùo.

Chaùnh baùo do thaáy:

_ Do nhaõn-caên khôûi thaáy voïng (laø chaáp thaáy bieát cho laø thaät) haèng ngaøy tieáp-xuùc

vaø huaân-taäp nhöõng caûnh baát-thieän-nghieäp, aùc ñöùc, nhieãm-oâ ... maø thaønh aùc-nghieäp.

_ Nghieäp thaáy voïng chaát chöùa maõi ñeán khi maïng-chung, thì tröôùc nhöùt thaáy löûa döõ

ôû khaép möôøi phöông theá-giôùi, roài thaàn-thöùc vong-giaû, nöông bay theo khoùi roài sa vaøo Voâ-

giaùn ñòa-nguïc.

_ Khi vaøo ñòa-nguïc roài, thaàn-thöùc chæ coøn thaáy hai thöù nghieäp-töôùng: saùng vaø toái.

1) Thaáy saùng: töùc laø thaáy nhöõng caûnh kinh-hoaøng baïo-aùc, nhieàu hình vaät hung döõ,

moïi vaät trôû thaønh caûnh sôï haõi, cheát choùc; khieán thaàn-thöùc voâ-cuøng khuûng-khieáp, khoå-sôû

ñau ñôùn, khoâng moät nôi choã naøo coù theå nöông töïa hoaëc keâu gaøo caàu cöùu.


2) Thaáy toái: töùc laø ngoaøi veû aâm u ñen toái, khoâng coøn thaáy hình vaät chi khaùc, khieán

thaàn-thöùc sanh nhieàu söï kinh-khuûng, cöïc-ñoä ñau thöông, tuyeät-voïng, sôï haõi voâ cuøng.

Phuï baùo do thaáy:

_ Xuyeân qua naêm caên keá tieáp coù caùc taùnh: nghe ngöûi neám xuùc vaø bieát, maø coù caùc

quaû-baùo nhö sau:

_ Taùnh thaáy voïng (baát-thieän) taùc-hôïp vôùi taùnh nghe cuûa loã tai.

_ Noù dieät taùnh nghe cuûa tai, chæ coøn thaáy maø thoâi, nhö thaáy: vaïc daàu soâi, nöôùc

ñoàng chaûy.

_ Noù ñoát Tî-caên, dieät taùnh ngöûi cuûa muõi, chæ coøn thaáy khoùi ñen, löûa ñoû.

_ Noù ñoát Thieät-caên, dieät taùnh neám cuûa löôõi, chæ coøn thaáy than ñaù, gaïo saét, vieân saét

noùng.

_ Noù ñoát Thaân-caên, dieät taùnh xuùc cuûa thaân, chæ coøn thaáy tro noùng, than loø.

_ Noù ñoát YÙ-caên, dieät taùnh bieát cuûa YÙ, chæ coøn thaáy: ñoáng hoa löûa döõ löøng laãy tung

röôùi ñaày ngaäp khaép hö-khoâng phaùp-giôùi.

_ Khieán cho thaàn-thöùc ngöôøi cheát khoå-sôû ñau ñôùn cuøng cöïc.

2. Baùo thöù hai laø vaên-baùo.


- Chaùnh baùo.

- Phuï baùo.

Chaùnh baùo do nghe:

_ Do nhó-caên khôûi nghe voïng (laø chaáp nghe bieát cho laø thaät) haèng ngaøy tieáp-xuùc vaø

huaân-taäp nghe nhöõng ñieàu aùc-ñöùc hieåm-ñoäc ... maø thaønh aùc-nghieäp.

_ Nghieäp nghe voïng, chaát chöùa maõi ñeán khi maïng-chung, tröôùc nhöùt nghe vaø thaáy:

soùng cuoän chìm ngaäp trôøi ñaát, roài thaàn-thöùc vong-giaû bò cuoán troâi theo doøng nöôùc maø vaøo

Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

_ Khi vaøo ñòa-nguïc roài, thaàn-thöùc chæ coøn nghe hai thöù hieän-töôïng: laø nghe roõ vaø

ñieác khoâng nghe gì caû.

1) Nghe roõ: töùc laø nghe nhöõng tieáng rít khuûng-khieáp, nhöõng tieáng nghieán rôïn

ngöôøi; khieán thaàn-thöùc roái loaïn, sôï haõi, khoå ñau cuøng-cöïc.

2) Ñieác, töùc laø khoâng nghe chi caû: Thì caûnh u aùm, laëng leõ im lìm nhö maøn ñeâm nôi

hoang-vu, nhö coõi cheát; khieán cho thaàn-thöùc cöïc kyø sôï haõi ñau thöông.

Phuï baùo do nghe:

_ Noù chaûy vaøo naêm caên keá tieáp cuûa caùc taùnh nhö: thaáy, ngöûi, neám, xuùc, bieát, maø

coù caùc quaû-baùo nhö sau:

_ Soùng nghe aáy, noù chaûy vaøo Nhó-caên, dieät taùnh nghe cuûa tai, chæ coøn nghe: quôû

phaït, vaán-naïn.

_ Soùng nghe chaûy vaøo Nhaõn-caên, dieät taùnh thaáy cuûa maét, chæ coøn nghe: saám seùt

vaø ñoäc-khí.

_ Soùng nghe chaûy vaøo Tî-caên, dieät taùnh ngöûi cuûa muõi, chi coøn nghe: möa söông

röôùi ñoäc truøng vaøo thaân-theå.

_ Soùng nghe chaûy vaøo Thieät-caên, dieät taùnh neám cuûa löôõi, chæ coøn nghe: maùu muû

vaø caùc thöù nhô nhôùp oâ-ueá.

_ Soùng nghe chaûy vaøo Thaân-caên, dieät taùnh xuùc cuûa thaân, chæ coøn nghe: suùc-vaät,

ma quæ vaø phaân-tieän nhô baån.

_ Soùng nghe chaûy vaøo YÙ-caên, dieät taùnh bieát cuûa yù, chæ coøn nghe: möa ñaù, tia chôùp

kinh hoàn, saám vang long oùc.

_ Khieán cho thaàn-thöùc ngöôøi cheát khoå sôû khoâng sao keå sieát.


3. Baùo thöù ba laø khöùu-baùo.


- Chaùnh baùo.

- Phuï baùo.

Chaùnh baùo do ngöûi:

_ Do tî-caên khôûi ngöûi voïng (laø chaáp ngöûi bieát muøi cho laø thaät) haèng ngaøy tieáp-xuùc

vaø huaân-taäp ngöûi nhöõng thöù muøi, cho laø coù thaät muøi ... maø chieâu-caûm aùc-quaû.

_ Nghieäp ngöûi voïng chaát chöùa maõi ñeán khi maïng-chung, tröôùc nhöùt thaáy ñoäc-khí,

ñaày daãy khaép nôi xa gaàn, roài thaàn thöùc vong-giaû töï mình thaáy mình töø döôùi ñaát phoùng leân,

roài laïi thaáy mình bò rôi vaøo Voâ-giaùn ñòa nguïc.

_ Khi vaøo ñòa-nguïc roài, thaàn-thöùc caûm nhaän hai thöù nghieäp-töôùng: thoâng vaø bít.

1) Ngöûi thoâng: töùc laø khi hít vaøo thì toaøn ñoäc-khí ñoäc-haïi, ngoät ngaït; khieán thaàn-

thöùc voâ-cuøng khoå ñau roái loaïn.

2) Ngöûi bít: töùc laø hôi thôû ra chaúng thoâng, bò ngheït hôi, maø laên loän vaät vaõ, baát-tænh

nhaân-söï, caûnh cheát thì khoâng ñöôïc, maø soáng cuõng khoâng xong.

Phuï baùo do ngöûi:

_ Caùi ngöûi voïng ñoäc haïi naøy, noù taùc-ñoäng vaøo caùc caên cuûa caùc taùnh nhö: Thaáy,

nghe, neám, xuùc, bieát, noù laøm dieät caùc taùnh naøy maø thaønh caùc quaû-baùo nhö sau:

_ Loaïi khí ngöûi ñoäc aáy xoâng vaøo tî-caên, dieät taùnh ngöûi cuûa muõi, chæ coøn thaáy bieát

thoâng vaø ngheït.

_ Khí ngöûi ñoäc xoâng vaøo nhaõn-caên, dieät taùnh thaáy cuûa maét, chæ coøn bieát thaønh löûa

döõ thaønh ñuoác thieâu ñoát.

_ Khí ngöûi ñoäc xoâng vaøo nhó-caên, dieät taùnh nghe cuûa tai, chæ coøn bieát soùng to chìm

ñaém nöôùc soâi traøo nung naáu.

_ Khí ngöûi ñoäc xoâng vaøo thieät-caên, dieät taùnh neám cuûa löôõi, chæ coøn bieát muøi öôn

thuùi.

_ Khí ngöûi ñoäc xoâng vaøo thaân-caên, dieät taùnh xuùc cuûa thaân, chæ coøn bieát tan naùt,

thaønh nuùi thòt lôùn coù traêm ngaøn maét bò voâ-soá vi-truøng baùm aên.

_ Khí ngöûi ñoäc xoâng vaøo yù-caên, dieät taùnh bieát cuûa yù, chæ coøn bieát tro noùng, chöôùng-

khí, saïn ñaù neùm, lieäng, ñaäp, naùt thaân-theå.

_ Khieán cho thaàn-thöùc ngöôøi cheát ñau khoå toät cuøng.

4. Baùo thöù tö laø vò-baùo.


- Chaùnh baùo.

- Phuï baùo.

Chaùnh baùo do neám:

_ Do thieät-caên khôûi neám voïng (laø chaáp neám bieát vò cho laø thaät) haèng ngaøy tieáp-xuùc

vaø huaân-taäp thoùi quen nhöõng moùn aên coù taùnh chaát bieát vò, cho laø coù vò thaät, neân chieâu-caûm

quaû aùc.

_ Neân haèng ngaøy huaân-taäp thoùi quen caùc moùn aên taïo caùc muøi vò maø gieát choùc haïi

vaät, laøm vieäc aùc-ñöùc baát-nhaân, noù chaát chöùa maõi ñeán khi maïng-chung thì, tröôùc nhöùt thaàn-

thöùc thaáy trong khoâng-gian bao truøm moät thöù löôùi saét nung ñoû, roài thaàn-thöùc vong-giaû thaáy

mình töø döôùi ñaát tung leân, roài bò vöôùng vaøo choã coù treo löôùi, bò treo ngöôïc ñaàu maø sa vaøo

Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

_ Khi vaøo ñòa-nguïc roài, thaàn-thöùc chæ coøn nhaän bieát hai thöù nghieäp-töôùng: Nuoát voâ

vaø möûa ra.

1) Nuoát voâ: thì caûm nhaän nuoát toaøn baêng giaù laïnh teâ taùi, laïnh nöùt neû thaân-theå.

2) Möûa ra: thì caûm nhaän thöù löûa döõ bay ra vaø töï ñoát chaùy tan thaân-theå vaø coát-tuûy

cuûa chính mình.


Phuï baùo do neám:

_ Caùi neám voïng ñoäc-haïi naøy, noù taùc-ñoäng vaøo qua caùc caên cuûa caùc taùnh nhö:

Thaáy, nghe, ngöûi, xuùc, vaø bieát.

_ Noù dieät caùc taùnh naøy maø hoùa thaønh ra quaû-baùo nhö:

_ Thöù vò neám ñoäc qua thieät-caên, dieät taùnh neám cuûa löôõi, chæ coøn bieát söï thöøa nhaän,

söï töï thuù.

_ Thöù vò neám ñoäc qua nhaõn-caên, dieät taùnh thaáy cuûa maét, chæ coøn bieát, hoùa thaønh

vaøng, ñaù, noùng ñoû, ñoát chaùy.

_ Thöù vò neám ñoäc qua nhó-caên, dieät taùnh nghe cuûa tai, chæ coøn bieát, hoùa thaønh

göôm ñao saéc beùn.

_ Thöù vò neám ñoäc qua tî-caên, dieät taùnh ngöûi cuûa muõi, chæ coøn bieát, hoùa thaønh loàng

saét nung ñoû, nhoát, che khaép quoác-ñoä.

_ Thöù vò neám ñoäc qua thaân-caên, dieät taùnh xuùc cuûa thaân, chæ coøn bieát, hoùa thaønh

cung teân noû xaï suùng.

_ Thöù vò neám ñoäc qua yù-caên, dieät taùnh bieát cuûa yù, chæ coøn bieát, hoùa thaønh saét noùng

bay treân hö-khoâng rôùt xuoáng nhö möa.

_ Khieán cho thaàn-thöùc ngöôøi cheát ñau ñôùn cuøng-cöïc, caàu soáng khoâng ñöôïc, muoán

cheát khoâng xong.

5. Baùo thöù naêm laø xuùc-baùo.


- Chaùnh baùo.

- Phuï baùo.

Chaùnh baùo do caûm-xuùc:

_ Do thaân-caên khôûi caûm-xuùc voïng (laø chaáp caûm-xuùc cho laø thaät) haèng ngaøy tieáp-

xuùc vaø huaân-taäp nhöõng caûm-giaùc xuùc cho laø coù chaïm xuùc thaät, neân chieâu-caûm quaû aùc.

_ Nghieäp xuùc voïng, chaát chöùa maõi ñeán khi maïng-chung, tröôùc nhöùt thaàn-thöùc cuûa

mình töï thaáy daõy nuùi cao lôùn, bao vaây boán phía hôïp laïi, noù eùp vaøo maø khoâng coù ñöôøng ra,

roài thaàn-thöùc vong-giaû thaáy moät thaønh-luõy to taùt baèng saét, coù nhöõng loaøi raén löûa, choù löûa,

coïp, gaáu, sö-töû, noù nhö chöïc saün aên töôi nuoát soáng mình.

_ Laïi thaáy: quæ-söù ñaàu traâu, La-saùt maët ngöïa, tay caàm thöông ñao xoùc ñeán, luøa vaøo

cöûa thaønh, maø ñaåy thaàn-thöùc ngöôøi cheát vaøo Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

_ Khi vaøo ñòa-nguïc roài, thaàn-thöùc chæ coøn nhaän bieát coù hai thöù nghieäp-töôùng: Hôïp

vaø ly.

1) Töôùng xuùc-hieäp: thì thaáy nuùi giaùp laïi eùp thaân-theå, xöông thòt tan naùt, maùu chaûy

lai laùng.

2) Töôùng xuùc-ly: thì thaáy göôm ñao ñaâm vaøo thaân-theå tim gan tan naùt.

Phuï baùo do caûm-xuùc:

_ Caùi xuùc voïng ñoäc haïi naøy laàn löôït taùc-ñoäng vaøo caùc caên qua caùc taùnh nhö: Thaáy,

nghe, ngöûi, neám, bieát.

_ Noù quaù taùnh naøo thì dieät taùnh ñoù, maø thaønh ra quaû-baùo nhö sau:

_ Thöù xuùc aùc aáy qua thaân-caên, dieät taùnh xuùc cuûa thaân, chæ coøn bieát, hoùa thaønh

ñöôøng saù, quaùn troï, coâng-sôû, gaëp Dieâm-La-Vöông xöû aùn.

_ Thöù xuùc aùc aáy qua nhaõn-caên, dieät taùnh thaáy cuûa maét, chæ coøn bieát, hoùa thaønh ñoát

chaùy, nung ñoû.

_ Thöù xuùc aùc aáy qua nhó-caên, dieät taùnh nghe cuûa tai, chæ coøn bieát, hoùa thaønh ñaùnh,

ñaäp, baén, ñaâm.

_ Thöù xuùc aùc aáy qua tî-caên, dieät taùnh ngöûi cuûa muõi, chæ coøn bieát, hoùa thaønh tuùi ñaõy

vaø ñoà duøng tra-khaûo troùi buoäc.


_ Thöù xuùc aùc aáy qua thieät-caên, dieät taùnh neám cuûa löôõi, chæ coøn bieát, hoùa thaønh löôõi

caøy keàm keïp chaët cheùm.

_ Thöù xuùc aùc aáy qua yù-caên, dieät taùnh bieát cuûa yù, chæ coøn bieát bay sa naáu nöôùng

luoäc.

_ Khieán cho thaàn-thöùc cuûa ngöôøi cheát ñau ñôùn khoâng sao keå sieát.

6. Baùo thöù saùu laø tö-baùo.


- Chaùnh baùo.

- Phuï baùo.

Chaùnh baùo do suy nghó:

_ Do yù-caên khôûi voïng-thöùc, chaáp vaøo söï suy nghó cuûa yù-thöùc phaân-bieät cho laø “ñaõ

bieát” cho laø thaät, roài huaân-taäp maõi, maø chieâu-caûm laáy aùc-quaû.

_ Nghieäp tö-duy lo nghó chaát chöùa maõi ñeán khi maïng-chung, tröôùc nhöùt thaàn-thöùc

thaáy gioù döõ thoåi tan xöù-sôû, roài thaàn-thöùc vong-giaû bò gioù thoåi bay leân hö-khoâng, xoaùy loác

theo gioù maø rôi xuoáng, nöông theo gioù maø vaøo Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

_ Khi vaøo ñòa-nguïc roài, thaàn-thöùc chæ coøn caûm nhaän hai thöù nghieäp-töôùng: Meâ saûng

vaø tænh bieát.

1) Meâ saûng khoâng bieát: thì toái taêm ngu daïi kinh hoaøng, sôï haõi, maø boû chaïy hoaøi

khoâng ngöøng nghæ.

2) Tænh bieát (khoâng meâ): thì hieåu ñöôïc söï ñau khoå cuûa söï bò naáu, bò ñoát, chaùy lieân-

tuïc, nhöõng hình-phaït nguy-khoán ñoù khoù chòu voâ cuøng, neân soáng khoâng an, maø cheát khoâng

ñöôïc.

Phuï baùo do suy nghó:

_ Thöù lo nghó taø vaïy aáy laàn löôït taùc-ñoäng vaøo caùc caên qua caùc taùnh nhö: thaáy,

nghe, ngöûi, neám, xuùc.

_ Noù qua taùnh naøo thì noù dieät taùnh ñoù, maø thaønh ra quaû-baùo nhö sau:

_ Thöù lo nghó taø vaïy aáy qua yù-caên, dieät taùnh bieát cuûa yù, chæ coøn bieát hoùa thaønh

phöông-höôùng xöù-sôû.

_ Thöù lo nghó taø vaïy aáy qua nhaõn-caên, dieät taùnh bieát cuûa maét, chæ coøn thaáy hoùa

thaønh nghieäp-caûnh ñoái chöùng. (Caûnh-giôùi hieän tröôùc maét ñuùng vôùi nghieäp ñaõ taïo)

_ Thöù lo nghó taø vaïy aáy qua nhó-caên, dieät taùnh nghe cuûa tai, chæ coøn thaáy hoùa thaønh

nuùi to coù giaù tuyeát söông muø, ñaát buøn.

_ Thöù lo nghó taø vaïy aáy qua tî-caên, dieät taùnh ngöûi cuûa muõi, chæ coøn thaáy hoùa thaønh

xe löûa, taøu löûa, than löûa to lôùn.

_ Thöù lo nghó taø vaïy aáy qua thieät-caên, dieät taùnh neám cuûa löôõi, chæ coøn thaáy hoùa

thaønh tieáng reân sieát keâu la, hoái-haän than khoùc.

_ Thöù lo nghó taø vaïy aáy qua thaân-caên, dieät taùnh xuùc cuûa thaân, chæ coøn thaáy hoùa

thaønh thaân-theå lôùn nhoû vaø trong moät ngaøy soáng cheát muoân laàn, luùc thì naèm saáp naèm ngöûa,

luùc cuùi xuoáng ngöôùc leân, voâ-cuøng thaûm-khoå.

A.1.3 Keát-luaän.

_ A-Nan! Ñoù laø möôøi taäp-nhaân gaây ra saùu khoå-quaû ôû ñòa-nguïc, nhaân-quaû naøy do

taâm voâ-minh (meâ-muoäi) cuûa chuùng-sanh taïo ra nhö vaäy.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 19

Tam-ñoà-khoå: Ñòa-nguïc, Ngaï-quyû, Suùc-sanh.



_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Chuùng-sanh naøo duøng saùu caên (nhaõn nhó tî thieät thaân yù),

vaø möôøi taäp-nhaân (daâm-duïc, tham-lam, ngaõ-maïn, saân-haän, xaûo-traù, löôøng gaït, thuø-oaùn, taø-

kieán, gian doái vaø tranh-tuïng), taïo-taùc toäi loãi aùc-nghieäp thaâm saâu thì khi maïng-chung thaàn-

thöùc bò sa-ñoïa vaøo A-Tyø ñòa-nguïc, chòu hình-phaït ñau ñôùn voâ-bieân, traûi qua soá kieáp voâ-

löôïng, khoù ñöôïc thoaùt-ly.

1. Chuùng-sanh naøo duøng saùu caên taïo aùc-nghieäp, maø moãi caên moãi aùc-nghieäp, choã

taïo ra (sôû-taïo) coù nghieäp-caûnh, cuøng nghieäp-caên (goác sanh nghieäp) (Thí-duï: Thaáy caûnh,

maø möøng. Thaáy caûnh laø nghieäp-caên, coøn möøng laø caûnh-nghieäp), thì bò ñoïa vaøo 8 taàng Voâ-

giaùn ñòa-nguïc.

_ Coù hai loaïi ñòa-nguïc:

1/ 8 ñòa-nguïc noùng.

2/ 8 ñòa-nguïc laïnh.

2. Chuùng-sanh naøo duøng ba caên: Thaân khaåu yù, taïo thaønh caùc aùc-nghieäp goàm:

_ Thaân-nghieäp: - Nghieäp saùt.

- Nghieäp ñaïo.

- Nghieäp daâm.

_ Thì bò ñoïa vaøo 18 taàng Höõu-giaùn ñòa-nguïc.

3. Chuùng-sanh naøo duøng ba caên: Thaân khaåu yù, taïo thaønh caùc aùc-nghieäp goàm:


- Nghieäp ñaïo.

- Nghieäp daâm.

_ vaø Khaåu-nghieäp: - Lôøi noùi giaû doái. (voïng-ngoân)

(nghieäp voïng-ngöõ) - Lôøi noùi theâu deät. (yû-ngöõ)

- Lôøi noùi hieåm-ñoäc. (aùc-khaåu)

- Lôøi noùi ñaâm thoïc. (löôõng-thieät)


4. Chuùng-sanh naøo duøng naêng-kieán vaø sôû-kieán gaây ra troïng-toäi (töùc laø Taâm-YÙ vaø

Caûnh, hay laø Caên vaø Traàn), ñem ba caên: Thaân khaåu yù, taïo thaønh caùc aùc-nghieäp goàm:


- Nghieäp ñaïo.

- Nghieäp daâm.

_ Khaåu-nghieäp: - Nghieäp voïng-ngoân.

- Nghieäp yû-ngöõ.

- Nghieäp aùc-khaåu.

- Nghieäp löôõng-thieät.

_ YÙ-nghieäp: - Nghieäp tham.

- Nghieäp saân.

- Nghieäp si.


_ Cho neân chuùng-sanh taïo aùc-nghieäp, moãi ngöôøi moãi rieâng, ôû trong theá-gian töø choã

bieät-nghieäp vaøo choã ñoàng-phaän, ñoù laø taïi voïng-töôûng ñieân-ñaûo phaùt-sanh, chôù khoâng phaûi

nguoàn goác saün coù.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 20

1.2.2.1.2.B Quyû-thuù (Coõi cuûa quyû)

(Laø noùi veà quaû-baùo, coøn chuyeån tieáp laø sau khi maõn ôû caûnh ñòa-nguïc roài, thì chuyeån tieáp

qua caûnh khaùc laø coõi quyû.)

B.1 Neâu.

_ A-Nan! Laïi coøn nöõa (Gia-chi-dó), nhöõng chuùng-sanh phaù-hoaïi luaät-nghi cuûa Phaät

(BT: Taø-giaùo ngoaïi-ñaïo), vi-phaïm caùc giôùi Boà-Taùt (BT: Loøng taø vaïy), vaø huûy-baùng Nhö-Lai

cheâ Nieát-Baøn cuûa Phaät (BT: Maát chaùnh-giaùc vaø chaùnh-ñònh), thì bò sa-ñoïa ôû ñòa-nguïc voâ-

soá kieáp.

_ Coøn nhöõng ngöôøi phaïm phaûi nhöõng taïp-nghieäp (nghieäp phöùc-taïp) khaùc, chaúng

haïn nhö möôøi taäp-nhaân, möôøi nghieäp cuûa Thaân Khaåu YÙ, sau khi chòu khoå-quaû ôû Ñòa-nguïc

xong roài, dö-baùo coøn laïi phaûi ñaàu-thai vaøo Quyû-giôùi.

_ Trong theá-giôùi quyû (Quyû-giôùi) laïi coù nhieàu loaïi quyû khaùc nhau do taïo nhaân baát-

thieän chaúng ñoàng nhau.

B.2 Lieät-keâ caùc loaïi quyû. (Coù 10 loaïi)

1. Neáu vì caên-toäi tham: taøi-vaät, maø gaây toäi, bò ñoïa ñòa-nguïc, thì sau khi maõn toäi ñòa-

nguïc, laïi phaûi nöông vaøo taøi-vaät, maø thaønh hình Quaùi-quæ.

(Quyû nöông theo taøi-vaät maø soáng.)

2. Neáu vì caên-toäi tham: boùng saéc oâ-nhieãm, maø gaây toäi, bò ñoïa vaøo ñòa-nguïc, thì sau

khi maõn toäi ñòa-nguïc, laïi phaûi nöông theo gioù, maø thaønh hình Baït-quæ.

(Quyû nöông theo gioù maø soáng.)

3. Neáu vì caên-toäi tham: caùc söï taø-mî ma-giaùo ngoaïi-ñaïo, meâ-hoaëc nhaân-taâm, maø

gaây toäi, bò ñoïa vaøo ñòa-nguïc, thì sau khi maõn toäi ñòa-nguïc, laïi phaûi nöông theo loaøi suùc-vaät,

maø thaønh hình Mî-quæ.

(Quyû nöông theo suùc-vaät maø soáng.)

4. Neáu vì caên-toäi tham: saân-haän, ganh tò, khinh reû, gheùt cay gheùt ñaéng, coù thuû-ñoaïn

tieåu-nhaân phaù-hoaïi ngöôøi, maø gaây toäi, bò ñoïa vaøo ñòa-nguïc, thì sau khi maõn toäi ñòa-nguïc, laïi

phaûi nöông theo loaøi coân-truøng, maø thaønh Coå-ñoäc quæ. (loaøi truøng ñoäc)

(Quyû nöông theo loaøi coân-truøng maø soáng.)

5. Neáu vì caên-toäi tham: töôûng nhôù thuø xöa oaùn cuõ, chuû-taâm saùt-haïi ngöôøi, maø gaây

toäi, bò ñoïa vaøo ñòa-nguïc, thì sau khi maõn toäi ñòa-nguïc, laïi phaûi nöông theo choã suy-bieán,

hay vaän suy, maø thaønh hình Suy-leä quæ.

(Quyû nöông theo beänh suy yeáu hay laø vaän suy maø soáng.)

6. Neáu vì caên-toäi tham: coáng cao ngaõ-maïn, töï-phuï kieâu-caêng, cheá nhaïo ñoán phaù,

khen mình cheâ ngöôøi, möu-söï ích-kyû haïi-nhaân, maø gaây toäi, bò ñoïa vaøo ñòa-nguïc, thì sau khi

maõn toäi ñòa-nguïc, laïi phaûi nöông theo hôi, maø thaønh hình Ngaï-quæ.

(Quyû nöông theo hôi maø soáng.)

7. Neáu vì caên-toäi tham: vu-caùo, haêm-doïa, uy-hieáp, phæ-baùng, nhuïc-maï, laøm chöùng-

gian haïi ngöôøi, maø gaây toäi, bò ñoïa vaøo ñòa-nguïc, thì sau khi maõn toäi ñòa-nguïc, laïi phaûi

nöông theo choã u-aùm, maø thaønh hình Yeåm-quæ. (quyû che daáu)

(Quyû nöông theo choã u-aùm toái taêm maø soáng.)


8. Neáu vì caên-toäi tham: thoâng-minh phaøm-trí, chaáp ngaõ chaáp phaùp, voïng-töôûng

ñieân-ñaûo, maø gaây toäi, bò ñoïa vaøo ñòa-nguïc, thì sau khi maõn toäi ñòa-nguïc, laïi phaûi nöông

theo tinh-linh (laù côø daãn hoàn), maø thaønh hình Voïng-löôïng quæ. (laø quyû taïo caûnh bieán ñoåi aûo,

töùc laø caùi saùng giaû)

(Quyû nöông theo aûo-aûnh maø soáng.)

9. Neáu vì caên-toäi tham: giaû doái, xaûo-quyeät, phaûn-phuùc, löôøng-gaït, vu oan, giaù hoïa,

ñeå möu caàu thaønh-coâng, maø gaây toäi, bò ñoïa vaøo ñòa-nguïc, thì sau khi maõn toäi ñòa-nguïc, laïi

phaûi nöông theo minh-tinh (Minh tinh: taám trieäu laø tôø vieát teân hoï ngöôøi cheát ñeå daãn ñi), maø

thaønh hình Dòch-söù quæ. (quyû côø hieäu)

(Quyû nöông theo côø hieäu laø taám trieäu maø soáng.)

10. Neáu vì caên-toäi tham: kieän caùo, tranh-tuïng, mua chuoäc, xu-phuï, haønh-ñoäng lôïi

mình haïi ngöôøi, beø phaùi, maø gaây toäi, bò ñoïa vaøo ñòa-nguïc, thì sau khi maõn toäi ñòa-nguïc, laïi

phaûi nöông theo ngöôøi ñoàng coát (cho möôïn xaùc thaân), maø thaønh hình Truyeàn-toáng quæ.

(Quyû nhaäp xaùc ngöôøi, möôïn xaùc ngöôøi maø soáng.)

B.3 Keát.

_ A-Nan! Caùc chuùng-sanh bò toäi ñòa-nguïc ñeàu hoaøn-toaøn thieân veà tình truïy-laïc

(nhöõng thaàn-thöùc do naëng Tình vaø thuaàn Tình neân phaûi bò ñoïa-laïc vaøo Ñòa-nguïc), khi hoûa-

nghieäp ñòa-nguïc vöøa taét, thì dö baùo coøn laïi phaûi ñaàu-thai laøm quæ. Ñoù laø taïi voïng-töôûng

ñieân-ñaûo cuûa töï-taâm mình chuoác laáy nghieäp-quaû ñau khoå, chôù khoâng phaûi do ai phaït, ai

haønh.

_ Tuy-nhieân, maëc daàu bò ñoïa khoå-sôû nhö vaäy, nhöng Taâm Chôn-Nhö vaãn toàn-taïi.

Neáu ñuû duyeân chòu nghe ñöôïc Chaùnh-Phaùp Nhö-Lai, toû ngoä ñöôïc Chôn-lyù Boà-Ñeà, maø hoài-

taâm chí-thaønh saùm-hoái, hoaëc trì chuù hoaëc nieäm Phaät thì toäi aùc tieâu laàn laàn nhö ñaù maøi dao,

cho tôùi khi trôû veà Taâm Chôn-Nhö maàu-nhieäm saùng suoát chaâu-vieân, ví nhö tænh giaác chieâm

bao thaáy khoâng coù töï-theå.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 21

1.2.2.1.2.C Suùc-sanh. (Suùc-sanh thuù)

C.1 Neâu.

_ A-Nan! Caùc chuùng-sanh bò nghieäp ñoïa vaøo ñòa-nguïc phaûi chòu caûnh ñau ñôùn nhö

vaäy, khi maõn nghieäp ôû ñòa-nguïc roài, laïi bò nghieäp ñoïa vaøo coõi quæ (Quyû-giôùi), khi maõn quæ-

nghieäp thì Tình vôùi Töôûng ñeàu khoâng (töùc laø noù khoâng coøn khôûi nöõa).

_ Luùc naøy caùc chuùng-sanh aáy laïi tìm nhöõng ngöôøi coù nhaân-duyeân, nôï naàn, oan-gia

traùi-chuû ôû traàn-tuïc maø hoï ñaõ vay trong voâ-soá kieáp tröôùc, ñeå ñaàu-thai laøm suùc-sanh ñeàn traû

nôï ñaõ vay.

C.2 Lieät-keâ caùc loaïi suùc-sanh.

1. Nhö loaøi Quaùi-quæ. (quyû meâ loaïn)

_ Ñeán khi caùc ñoà vaät cuûa hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ tieâu heát, töùc laø hoï cheát, thì hoï

ñi ñaàu thai, ña-soá ñaàu-thai laøm chim Kieâu ôû theá-gian.

2. Loaøi Baït-quæ. (quyû gioù)

_ Ñeán khi gioù cuûa hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ tan maát, töùc laø hoï cheát, thì hoï ñi ñaàu

thai, ña-soá ñaàu-thai laøm loaøi chim cöûu-tröng kyø-dò (laø chim döï baùo ñieàm xaáu nhö chim: cuù,

quaï ôû theá-gian).


3. Loaøi Mî-quæ. (quyû meâ-hoaëc)

_ Ñeán khi suùc-sanh cuûa hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ cheát, töùc laø hoï cheát, thì hoï ñi

ñaàu thai, ña-soá ñaàu-thai laøm choàn ôû theá-gian.

4. Loaøi Coå-ñoäc quæ. (truøng ñoäc, saâu boï)

_ Ñeán khi coân-truøng saâu boï cuûa hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ cheát, thì hoï cuõng cheát,

thì hoï ñi ñaàu thai, ña-soá ñaàu-thai laøm loaøi coù ñoäc nhö: raén rít ñoäc-haïi ôû theá-gian.

5. Loaøi Suy-leä quæ. (quyû suy yeáu vaø vaän suy)

_ Ñeán khi choã beänh suy yeáu, vaän suy, cuûa hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ dieät, töùc laø

hoï cuõng cheát, thì hoï ñi ñaàu thai, ña-soá ñaàu-thai laøm seân laõi baùm vaøo ngöôøi hoaëc suùc-vaät ôû

theá-gian.

6. Loaøi Ngaï-quæ. (quyû ñoùi)

_ Ñeán khi choã hôi maø hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ döùt saïch, töùc laø hoï cheát, thì hoï ñi

ñaàu thai, ña-soá ñaàu-thai laøm nhöõng con thuù cho ngöôøi aên thòt nhö heo, gaø, vòt, v.v... ôû theá-

gian.

7. Loaøi Yeåm-quæ. (quyû löøa ñaûo, che daáu)

_ Ñeán khi choã u-aùm cuûa hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ tan heát, töùc laø hoï cheát, thì hoï ñi

ñaàu thai, ña-soá ñaàu-thai laøm nhöõng thöù thuù duøng cung caáp ñoà maëc nhö con taèm, con cöøu,

hoaëc ñeå côûi, keùo xe nhö traâu, boø, ngöïa, v.v...

8. Loaøi Voïng-löôïng quæ. (quyû luoân taïo caûnh aûo)

_ Ñeán khi choã tinh-linh cuûa hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ tieâu-dieät, töùc laø hoï cheát, thì

hoï ñi ñaàu thai, ña-soá ñaàu-thai laøm nhöõng thöù chim bieát thôøi-tieát nhö chim hoàng, chim yeán ôû

theá-gian.

9. Loaøi Dòch-söù quæ. (quyû côø hieäu, taám trieäu)

_ Ñeán khi choã minh-tinh cuûa hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ tieâu-dieät, töùc laø hoï cheát, thì

hoï ñi ñaàu thai, ña-soá ñaàu-thai laøm nhöõng thöù chim baùo ñieàm toát nhö chim phuïng-hoaøng, kyø-

laân.

10. Loaøi Truyeàn-toáng quæ. (quyû ñoàng coát möôïn xaùc ngöôøi)

_ Ñeán khi choã möôïn ngöôøi ñoàng coát cuûa hoï nöông theo ñeå soáng ñaõ cheát, töùc laø hoï

cheát, thì hoï ñi ñaàu thai, ña-soá ñaàu-thai laøm nhöõng thöù thuù tuøng-phuïc nhö choù meøo.

ÑOAÏN 22

C.3 Keát.

_ A-Nan! Caùc loaøi quæ aáy ñeàu do hoûa-nghieäp vöøa chaám döùt thì ñaàu-thai laøm suùc-

sanh ñeå ñeàn traû nôï naàn cuõ, cuõng ñeàu do tuùc-traùi tieàn-nghieäp hö-voïng cuûa hoï chieâu-caûm

aùc-baùo quaû khoå.

_ Tuy-nhieân, neáu khi caùc loaïi aáy nghe ñöôïc tieáng kinh, tieáng phaùp cuûa Phaät, toû ngoä

Chôn-lyù Boà-Ñeà, hoài-taâm saùm-hoái höôùng-thieän thì caùc aùc-nghieäp voïng-duyeân laàn laàn tieâu

heát, vì aùc-nghieäp voïng-duyeân voán khoâng coù töï-theå.

_ A-Nan! Nhö oâng ñaõ hoûi: Naøng Baûo-Lieân-Höông, Vua Löu-Ly vaø Tyø-khöu Thieän-

Tinh coù aùc-nghieäp do töï mình taïo-taùc, chôù khoâng phaûi treân trôøi rôùt xuoáng, khoâng phaûi döôùi

ñaát döïng leân, cuõng khoâng phaûi ngöôøi khaùc gaây ra. Töï taïo aùc-nghieäp dó-nhieân phaûi töï gaùnh

vaùc aùc-baùo.


_ Neáu Taâm Boà-Ñeà ñöôïc khai-thoâng thì nhaän-ñònh: AÙc-nghieäp chæ laø voïng-töôûng

ñieân-ñaûo giaû doái keát thaønh maø thoâi.

1.2.2.1.2.D Nhaân thuù

D.1 Neâu.

_ A-Nan! Caùc loaøi suùc-sanh aáy coù boån-phaän ñeàn traû nôï cuõ.

_ Neáu soá traû quaù hôn soá nôï thì caùc loaøi aáy ñöôïc trôû laïi laøm ngöôøi ôû nhaân-gian ñeå

ñoøi laïi soá thaëng-dö.

_ Neáu ngöôøi naøo maéc soá nôï aáy, maø coù phöôùc-ñöùc vaø löïc maïnh khoâng boû thaân

ngöôøi, maø vaãn hoaøn traû laïi phaàn thöøa ñoù ñöôïc; coøn voâ phöôùc-ñöùc thì phaûi laøm suùc-sanh,

ñeå traû laïi soá nôï dö ñoù, maø chòu khoå hôn ngöôøi.

_ A-Nan! OÂng neân bieát: Neáu duøng tieàn cuûa hoaëc duøng söùc löïc cuûa caùc loaøi vaät ñaõ

traû ñuû thì bieát döøng, nhöng trong thôøi-kyø traû nôï ñoù, laïi coù taïo aùc-nghieäp gieát haïi, aên thòt, thì

veà sau phaûi bò gieát haïi, aên thòt laïi, maø phaûi traû qua voâ soá kieáp; heã gieát ngöôøi thì ngöôøi gieát

laïi, aên thòt laãn nhau, ví nhö baùnh xe quay, cao thaáp xaây vaàn, khoâng döùt.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 23

_ A-Nan! OÂng phaûi hieåu: Caùc thöù oan-gia nôï naàn raát khoù ñoaïn-tröø. Chæ khi naøo coù

ñaïi-phöôùc gaëp Phaät ra ñôøi cöùu-ñoä, neáu khoâng coù Phaät thì coù ñöôïc baäc Thieän-Tri-Thöùc

Thanh-Tònh-Taêng daïy doã, nghe hieåu saùng suoát Chaùnh-Phaùp Nhö-Lai, haønh theo Sa-ma-

tha (Samatha), Tam-ma-ñeà (Samadhi), vaø Thieàn-na (Dhyana), maø toû ngoä Chôn-lyù Boà-Ñeà

vaø y Phaät-luaät nhöùt-taâm tu-haønh chaùnh-ñònh giaûi-thoaùt thì môùi coù theå giaûi-tröø oan-gia nôï

naàn aáy.


1. A-Nan! Nay oâng neân roõ:

_ Loaøi chim Kieâu (chim cu, tu huù), ñeán khi traû nôï xong, trôû laïi laøm ngöôøi ôû nhaân-

gian, thì sanh vaøo haïng ngöôøi: ngoan-coá, ngu si, hung döõ, phaûi bò hai quaû-baùo nhö:

- Loøng khoâng bieát ñuû.

- Quaù tham muoán khoâng bieát nhaøm.

2. Loaøi chim baùo ñieàm xaáu nhö chim cuù chim quaï, ñeán khi traû nôï xong, trôû laïi laøm

ngöôøi ôû nhaân-gian, thì sanh vaøo haïng ngöôøi: xaáu xa, quyû quyeät, phaûi bò hai quaû-baùo nhö:

- Vôï khoâng trinh löông.

- Quyeán-thuoäc khoâng ñöôïc tuøy yù.

3. Loaøi choàn, caùo, ñeán khi traû nôï xong, trôû laïi laøm ngöôøi ôû nhaân-gian, thì sanh vaøo

haïng ngöôøi: xaûo-quyeät, ñaàn ñoän, ngu si, phaûi bò hai quaû-baùo nhö:

- Sanh vaøo nhaø taø-kieán.

- Taâm dua vaïy (nònh bôï).

4. Loaøi raén rít ñoäc haïi, ñeán khi traû nôï xong, trôû laïi laøm ngöôøi ôû nhaân-gian, thì sanh

vaøo haïng ngöôøi: taøn-baïo, nham-hieåm, baïo ngöôïc, phaûi bò hai quaû-baùo nhö:

- Thöôøng bò ngöôøi khaùc tìm choã hay dôû cuûa mình.

- Luoân bò ngöôøi khaùc naõo haïi.

5. Loaøi seân laõi, giun, ñeán khi traû nôï xong, trôû laïi laøm ngöôøi ôû nhaân-gian, thì sanh

vaøo haïng ngöôøi: ñeâ-tieän, heøn nhaùt, phaûi bò hai quaû-baùo nhö:

- Maïng vaén. (cheát sôùm)


- Nhieàu beänh.

6. Loaøi thuù ñeå cho ngöôøi ta aên thòt nhö heo gaø vòt, v.v..., ñeán khi traû nôï xong, trôû laïi

laøm ngöôøi ôû nhaân-gian, thì sanh vaøo haïng ngöôøi: heøn yeáu, nhu-nhöôïc, phaûi bò hai quaû-baùo

nhö: - Ngheøo cuøng.

- Taøi-saûn chung khoâng ñöôïc töï-do duøng.

7. Loaøi thuù duøng ñeå maëc nhö con taèm, hoaëc ñeå côûi, keùo xe nhö traâu, boø, ngöïa, ñeán

khi traû nôï xong, trôû laïi laøm ngöôøi ôû nhaân-gian, thì sanh vaøo haïng ngöôøi: xu-phuï (nònh hoùt),

lao-ñoäng cöïc nhoïc, phaûi bò hai quaû-baùo nhö:

- Luoân bò phæ-baùng.

- Bò khinh doái.

8. Loaøi thuù bieát thôøi-tieát nhö: chim hoàng, chim yeán, ñeán khi traû nôï xong, trôû laïi laøm

ngöôøi ôû nhaân-gian, thì sanh vaøo haïng ngöôøi: vaên-hoïc, coù vaên-hoùa, phaûi bò hai quaû-baùo nhö:

- Thöôøng nghe tieáng aùc.

- Lôøi noùi nhieàu tranh caõi.

9. Loaøi thuù baùo ñieàm toát nhö: chim phuïng-hoaøng, kyø-laân, ñeán khi traû nôï xong, trôû

laïi laøm ngöôøi ôû nhaân-gian, thì sanh vaøo haïng ngöôøi: trí-thöùc, thoâng-minh, phaûi bò hai quaû-

baùo nhö:

- Lôøi noùi ngöôøi khoâng laõnh thoï.

- Lôøi noùi khoâng roõ raøng.

10. Loaøi thuù tuøng-phuïc ngöôøi nhö: choù, meøo, ñeán khi traû nôï xong, trôû laïi laøm ngöôøi

ôû nhaân-gian, thì sanh vaøo haïng ngöôøi: lanh lôïi, thoâng thaïo, hieån-ñaït, phaûi bò hai quaû-baùo

nhö: - Quyeán-thuoäc traùi lìa.

- Thaân-toäc teä aùc.

D.3 Keát.

_ A-Nan! Caùc loaøi nhö theá, ñeàn traû tieàn-oan tuùc-traùi (nghieäp aùc ñaõ taïo töø tröôùc)

xong, trôû laïi laøm ngöôøi ôû theá-gian, nhöng vì voïng-nghieäp phieàn-naõo ñieân-ñaûo töø voâ-thæ,

soáng chung nhau, gieát haïi laãn nhau, khoâng gaëp Phaät, cuõng khoâng gaëp baäc Thieän-Tri-Thöùc

Thanh-Tònh-Taêng, khoâng nghe hieåu Chaùnh-Phaùp cuûa Nhö-Lai, neân khoâng bieát tu-haønh

giaûi-thoaùt, do ñoù maø luaân-hoài sanh-töû maõi trong voøng traàn-lao ñau khoå. Nhö-Lai goïi ñoù laø

nhöõng chuùng-sanh thaät ñaùng thöông xoùt.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 24

Thaäp chuûng tieân.

(Do tu dò-nhaân keát thaønh dò-quaû.)

1.2.2.1.2.E Tieân. (Tieân thuù)

E.1 Neâu.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Coù nhieàu haïng chuùng-sanh tu-haønh, nhöng khoâng y ñaïo

chaùnh-phaùp cuûa Phaät maø tu, ñeå ñöôïc giaûi-thoaùt tam-giôùi, traùi laïi ñam-meâ chuyeân-luyeän

nhöõng dò-nhaân (caùi Nhaân khoâng chaùnh).

_ Hoï hy-voïng cuûng-coá hình-haøi ñöôïc tröôøng-sanh baát-laõo, giöõ tö-töôûng toàn-taïi (coøn

nieäm), chaáp saéc-töôùng kieân-coá, neân môùi vaøo ôû nhöõng choã nuùi cao, röøng thaúm, tö beà hiu

quaïnh, khoâng coù boùng ngöôøi lai-vaõng, ñeå chuyeân-luyeän dò-thuaät (phaùp khaùc thöôøng) cuûa


mình vaø keát-quaû ñöôïc thaønh Tieân ñöôïc soáng laâu, nhöõng haïng tu-haønh nhö vaäy ñaïi-löôïc coù

möôøi gioáng Tieân.


1. Tieân Ñòa-haønh: Kieân-coá phuïc-nhó. (Luyeän thöùc aên tröôøng-sinh)

_ Coù haïng tu pheùp luyeän baùnh aên kieân-coá, chaúng döùt, cho ñeán khi ñöôïc keát-quaû

vieân-thaønh, thì thaân-theå tröôøng-sanh.

2. Tieân Phi-haønh: Kieân-coá thaûo-moäc. (Thuoác thaønh-töïu)

_ Coù haïng tu-luyeän thaûo-moäc laøm thuoác kieân-coá, chaúng döùt, cho ñeán khi ñöôïc keát-

quaû vieân-thaønh, thì thaân-theå nheï nhaøng ñi mau nhö bay.

3. Tieân Du-haønh: Kieân-coá kim-thaïch. (Luyeän vaøng, ñaù, thaønh vaät höõu-duïng)

_ Coù haïng tu-luyeän kim-thaïch kieân-coá, chaúng döùt, cho ñeán khi ñöôïc keát-quaû vieân-

thaønh, thì thaân-theå lanh leï, daïo khaép nôi trong choác laùt.

4. Tieân Khoâng-haønh: Kieân-coá ñoäng-chæ. (Thieàn-ñònh ôû nuùi non)

_ Coù haïng tu-luyeän ñoäng-chæ luyeän Tinh-Khí-Thaàn kieân-coá, chaúng döùt, cho ñeán khi

ñöôïc keát-quaû vieân-thaønh thì soáng laâu, thì thaân-theå tieâu-dieâu (soáng ung-dung töï-taïi), bay

giöõa hö-khoâng.

5. Tieân Thieân-haønh: Kieân-coá taân-dòch. (Nöôùc mieáng thaønh-töïu)

_ Coù haïng tu-luyeän nöôùc mieáng kieân-coá (luyeän nöôùc mieáng thaønh cam-loä), chaúng

döùt, cho ñeán khi ñöôïc keát-quaû vieân-thaønh thì soáng laâu, thì ñöùc nhuaän taâm thanh (Ñöùc trôn

nhuaän, taâm trong saïch), bay leân coõi Trôøi trong chôùp nhoaùng.

6. Tieân Thoâng-haønh: Kieân-coá tinh-saéc. (Haáp-thuï tinh-hoa maët trôøi, maët traêng)

_ Coù haïng tu-luyeän tinh-hoa nhöït-nguyeät kieân-coá, chaúng döùt, cho ñeán khi ñöôïc keát-

quaû vieân-thaønh, thì thaân-theå ñi ñöùng khoâng coù chi ngaên ngaïi.

7. Tieân Ñaïo-haïnh: Kieân-coá chuù-aán. (Luyeän phuø-chuù thaønh-töïu)

_ Coù haïng tu-luyeän tieân-chuù kieân-coá, chaúng döùt, cho ñeán khi keát-quaû vieân-thaønh,

thì ñaïo-haïnh thuaàn thuïc.

8. Tieân Chieáu-haïnh: Kieân-coá tö-nieäm. (Tö-töôûng thaønh-töïu)

_ Coù haïng tu-luyeän tö-töôûng kieân-coá, chaúng döùt, cho ñeán khi keát-quaû vieân-thaønh,

thì trí-tueä toû raïng.

9. Tieân Tònh-haïnh: Kieân-coá Khaûm-Ly. (Thuûy-hoûa thaønh-töïu)

_ Coù haïng tu-luyeän pheùp nöôùc löûa caûm-öùng kieân-coá, chaúng döùt, cho ñeán khi keát-

quaû vieân-thaønh (Thuûy-Hoûa giao-tieáp nhau thaønh-töïu), thì giôùi-haïnh thanh-tònh.

10. Tieân Tuyeät-haïnh: Kieân-coá bieán-hoùa. (Bieán-hoùa thaønh-töïu)

_ Coù haïng tu-luyeän pheùp bieán-hoùa kieân-coá, chaúng döùt, cho ñeán khi keát-quaû vieân-

thaønh, thì thaàn-thoâng quaûng-ñaïi.

E.3 Pheâ-phaùn. (Toùm laïi)

_ A-Nan! Caùc haïng aáy ôû theá-gian maëc-daàu coù tu-luyeän thaân-taâm nhöng khoâng y

theo ñaïo Chaùnh-Giaùc cuûa Phaät.


_ Caùc haïng aáy duøng sanh-lyù rieâng (laø taïo ra phaùp tu rieâng), coù phöôùc tröôøng-sanh

ngaøn muoân tuoåi, soá thoï-maïng cao hôn nhaân-loaïi, nhöng chaúng bao giôø ñöôïc baát-töû (khoâng

cheát).

_ Caùc haïng aáy an vui ôû choán nuùi cao röøng thaúm hoaëc haûi-ñaûo lôùn lao, coù thaàn-

thoâng bieán-hoùa; nhöng phaûi chòu luaân-hoài sanh-töû, vì khoâng bieát tu phaùp chaùnh-ñònh cuûa

Phaät, neân voïng-nieäm vaãn löu-chuyeån; khi Tieân-phöôùc höôûng heát dó-nhieân trôû laïi ñaàu-thai

laøm ngöôøi, hoaëc loaøi bieán-hoùa v.v... .

GIAÛNG GIAÛI






(Saùu coõi Duïc)













F.2 Keát-luaän.














ÑOAÏN 25

1.2.2.1.2.F Chö Thieân.


F.1.1 Luïc Duïc-giôùi Thieân. (Saùu coõi Duïc)


TU THAÄP THIEÄN

THAÂN:

- Thaân khoâng saùt-sanh, maø haèng phoùng-sanh.

- Thaân khoâng troäm caép, maø haèng boá-thí.

- Thaân khoâng taø-daâm, maø haèng tieát-duïc. (tieát-ñoä)

KHAÅU:

- Khaåu khoâng noùi giaû doái, maø haèng noùi chôn-thaät.

- Khaåu khoâng noùi theâu deät, maø haèng noùi ngay thaúng.

- Khaàu khoâng noùi ñoäc aùc, maø haèng noùi hoøa-nhaõ leã-ñoä. (hieàn-haäu)

- Khaàu khoâng noùi ñaâm thoïc, maø haèng noùi khuyeân giaûi an uûi. (oân-hoøa)

YÙ:

- YÙ khoâng tham-lam, maø haèng quaûng-ñaïi.

- YÙ khoâng saân-haän, maø haèng nhaãn-nhuïc.

- YÙ khoâng si-meâ, maø haèng minh xeùt.

BAÙT CHAÙNH-ÑAÏO

TUEÄ:

1. Chaùnh kieán : Thaáy bieát chôn-chaùnh.

2. Chaùnh tö-duy : Suy nghó chôn-chaùnh.

GIÔÙI:

3. Chaùnh ngöõ : Lôøi noùi chôn-chaùnh.

4. Chaùnh nghieäp : Thaân nghieäp chôn-chaùnh.

5. Chaùnh maïng : Sinh-hoaït chôn-chaùnh.

ÑÒNH:

6. Chaùnh tinh-taán : Chuyeân-caàn chôn-chaùnh.

7. Chaùnh nieäm : Töôûng-nieäm chôn-chaùnh.

8. Chaùnh ñònh : Thieàn-ñònh chôn-chaùnh.

Khi chuùng ta chuyeân tu 10 ñieàu thieän ôû theá-gian, maø chöa caàu dieäu-quaû vieân-giaùc

thöôøng-truï (Chôn-Taâm), cuõng chöa döùt aân-aùi phu-theâ, thì khi maïng chung seõ vaøo 6 caûnh-

giôùi cuûa Duïc-giôùi nhö sau:

Chö Thieân

1/ Lieät caùc coõi trôøi: a/ 6 coõi duïc.

b/ 4 coõi thieàn coù.

c/ 4 coõi thieàn khoâng.

2/ Keát-luaän.

a/ saùu caûnh-giôùi cuûa Duïc-giôùi:

1. Töù-Thieân-Vöông Thieân:

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Nhöõng ngöôøi ôû theá-gian coù tu 10 ñieàu thieän, laø khoâng taø-

daâm, khoâng meâ-muoäi theo taøi-saéc lôïi-danh, khoâng bò troùi buoäc bôûi hoaøn-caûnh vaät-chaát, giöõ

Taâm trong saùng.

_ Ñeán khi maïng-chung ñöôïc phöôùc sanh leân moät Thieân-giôùi gaàn nhaät-nguyeät, goïi

laø Töù-Thieân-Vöông Thieân.

2. Ñao-Lôïi Thieân:

_ Coù nhöõng ngöôøi tu theo 10 ñieàu thieän ôû theá-gian, neân raát ít vieäc aân-aùi phu-theâ,

trong loøng vaãn chöa ñöôïc hoaøn-toaøn vaéng laëng.

_ Ñeán khi maïng-chung ñöôïc phöôùc sanh leân moät Thieân-giôùi sieâu hôn nhöït-nguyeät

minh, ôû treân ñaûnh nhaân-gian, goïi laø Ñaïo-Lôïi Thieân.


3. Daï-Ma Thieân: (coõi töï phaùt saùng)

_ Coù nhöõng ngöôøi tu theo 10 ñieàu thieän ôû theá-gian, neân gaëp duïc-caûnh thì taïm keát,

nhöng qua roài thaønh dó-vaõng, döùt saïch khoâng töôûng nhôù nöõa, ôû theá-gian ñoäng thì ít, tònh thì

nhieàu.

_ Neân khi maïng-chung ñöôïc phöôùc an-truï hö-khoâng, aùnh saùng nhöït-nguyeät khoâng

chieáu tôùi, nhöng töï thaân coù aùnh saùng röïc rôõ, goïi laø Daï-Ma Thieân, coøn goïi laø Tu-Dieäm-Ma

Thieân.

4. Ñaâu-Suaát-Ñaø Thieân: (coõi tònh laïc)

_ Coù nhöõng ngöôøi tu theo 10 ñieàu thieän ôû theá-gian, neân taâm thöôøng thanh-tònh,

nhöng khi gaëp caûnh caûm-xuùc thì thuaän theo, khoâng ñoái-phoù.

_ Ñeán khi maïng-chung, ñöôïc phöôùc sanh leân moät Thieân-giôùi tinh-vi, khoâng tieáp vôùi

haï-giôùi, ñeán kieáp hoaïi cuûa tam-tai (thuûy hoûa phong) ñeàu chaúng tôùi ñöôïc, goïi laø Ñaâu-Suaát-

Ñaø Thieân.

5. Laïc-Bieán-Hoùa Thieân: (Tha-Hoùa Thieân)(laø coõi töï taïo an-laïc cho mình)

_ Coù nhöõng ngöôøi tu theo 10 ñieàu thieän ôû theá-gian, neân töï mình döùt saïch daâm-duïc,

daàu gaëp daâm-caûnh loaïn tröôùc maét cuõng nhö nhai saùp, khoâng coù vò gì caû.

_ Ñeán khi maïng-chung ñöôïc phöôùc sanh leân moät Thieân-giôùi sieâu-vieät bieán-hoùa, goïi

laø Laïc-Bieán-Hoùa Thieân, hay Tha-Hoùa Thieân.

6. Tha-Hoùa Töï-Taïi Thieân: (Hoùa-Laïc Thieân)(laø coõi töï taïo an laønh raát töï-taïi)

_ Coù nhöõng ngöôøi tu theo 10 ñieàu thieän ôû theá-gian, neân tuy thaân cö traàn-tuïc, nhöng

taâm khoâng vöôùng traàn-tuïc. Daàu laøm vieäc nhö theá-gian nhöng trong khi giao-thieäp, taâm luoân

luoân thoaùt-ly aùi-duïc.

_ Ñeán khi maïng-chung ñöôïc phöôùc sieâu-xuaát caùc caûnh bieán-hoùa vaø khoâng bieán-

hoùa, sanh leân moät Thieân-giôùi töï-taïi, goïi laø Tha-Hoùa Töï-Taïi Thieân.

TOÙM LAÏI

_ A-Nan! ÔÛ saùu Thieân-giôùi aáy, saéc-thaân cuûa chö Thieân tuy sieâu-xuaát ñoäng-caûnh (laø

trong caûnh ñoäng, khoâng coøn bò aûnh-höôûng), nhöng taâm-tích coøn giao-hieäp, vì theá, saùu

Thieân-giôùi aáy goïi laø saùu taàng Trôøi Duïc-giôùi.

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN TAÙM



KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN CHÍN



MUÏC-LUÏC


QUYEÅN CHÍN



F.1.2 Thaäp baùt Saéc-giôùi Thieân. (Ñoaïn 1, Quyeån 9)






F.1.2.5 Naêm taàng Trôøi Baát-Hoaøn. (Ñoaïn 5, Quyeån 9)






F.2 Keát-luaän.






1.2.2.2 Keát : Khuyeân neân xa lìa. (Ñoaïn 8, Quyeån 9)







2. Noùi aám-ma ñeå giuùp.


GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

2. Noùi aám-ma ñeå giuùp. (Xem daøn baøi ôû Ñoaïn 14, Quyeån 8)

2.1 Phaät töï noùi nguõ aám ma. (Ñoaïn 9)

2.1.1 Phoå-caùo ma caûnh.

2.1.2 Chæ roõ ma söï.

2.1.2.1 Chæ nguyeân do ñoäng haønh.

2.1.2.1.1 Kinh-ñoäng chö ma.

2.1.2.1.1.A Suy chôn voïng sanh dieät töông-quan.

2.1.2.1.1.B Tu ñaïi-ñònh hay bò ma phaù.

2.1.2.1.2 Taïi sao bò phaù.

2.1.2.1.2.A Phaân chuû khaùch.

2.1.2.1.2.B Öôùc meâ ngoä.

2.1.2.2 Noùi roõ nguõ ma caûnh.

2.1.2.2.1 Saéc-aám ma. (Ñoaïn 10 – 12)

2.1.2.2.1.A Phaù Saéc-aám.

2.1.2.2.1.A.1 Luùc chöa phaù.

2.1.2.2.1.A.2 Phaù.

2.1.2.2.1.B 10 caûnh. (Ñoaïn 11)

2.1.2.2.1.C Keát. (Ñoaïn 12)

2.1.2.2.2 Thoï-aám ma. (Ñoaïn 13 – 15)

2.1.2.2.2.A Phaù Thoï-aám.


2.1.2.2.2.A.1.1 Noái tieáp Saéc-aám.

2.1.2.2.2.A.1.2 Chæ Thoï-aám.

2.1.2.2.2.A.2 Phaù.

2.1.2.2.2.B 10 tröôøng-hôïp. (Ñoaïn 14)

2.1.2.2.2.C Keát. (Ñoaïn 15)

2.1.2.2.3 Töôûng-aám ma. (Ñoaïn 16 – 18)

2.1.2.2.3.A Phaù Töôûng-aám.


2.1.2.2.3.A.1.1 Noái tieáp Thoï-aám.

2.1.2.2.3.A.1.2 Chæ Töôûng-aám.

2.1.2.2.3.A.2 Phaù.


2.1.2.2.3.C Khuyeân neân cöùu ñôøi.

2.1.2.2.3.D Keát. (Ñoaïn 18)



QUYEÅN CHÍN

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 1

F.1.2 Thaäp baùt Saéc-giôùi Thieân. (Boán coõi Thieàn)

F.1.2.1 Sô-Thieàn Thieân. (Döùt ñöôïc duïc)

1. Phaïm-Chuùng Thieân: (Trôøi thanh-tònh. Tònh haïnh)

_ Ñöùc Phaät daïy ngaøi A-Nan: A-Nan! Nhöõng ngöôøi ôû theá-gian haèng tu taâm, nhöng

chöa nöông pheùp thieàn-ñònh, chöa coù trí-tueä; chæ giöõ thaân ñöôïc baát-daâm (khoâng daâm), khi

ñi khi ngoài khoâng töôûng nhôù aùi-nhieãm, khoâng coøn muoán ôû duïc-giôùi nhaân-gian, thì nhöõng

ngöôøi aáy öùng sanh laøm baïn vôùi Phaïm-Thieân, goïi laø Phaïm-Chuùng Thieân.

2. Phaïm-Phuï Thieân: (Trôøi khoâng töôûng daâm-duïc)

_ Laø ñoaïn-tröø taäp-khí tham-voïng, taâm ly-duïc thaät-hieän ñöôïc, tuøy-thuaän theo luaät-

nghi maø an vui, naêng thaät-haønh Phaïm-ñöùc. Khi maïng chung, thì vò aáy öùng sanh leân coõi

Trôøi Phaïm, goïi laø Phaïm-Phuï Thieân.

3. Ñaïi-Phaïm Thieân: (Trôøi döùt saïch daâm-duïc, caû Thaân vaø Taâm)

_ Vò naøo ñöôïc thaân-taâm huyeàn-dieäu chaâu-vieân, nghieâm-chænh oai-nghi, thanh-tònh

giôùi-luaät, laïi saùng suoát tænh-ngoä. Khi maïng chung, thì vò aáy öùng sanh leân coõi Trôøi Phaïm,

thoáng-nhieáp Phaïm-chuùng, laøm vua Ñaïi-Phaïm, goïi laø Ñaïi-Phaïm Thieân.

TOÙM LAÏI

_ A-Nan! Ba baäc thaéng-löu aáy, khoâng coøn bò caùc söï khoå-naõo gia-haïi ñöôïc; tuy chöa

phaûi tu phaùp chôn-thieät chaùnh-ñònh, nhöng taâm thanh-tònh, caùc duïc-laäu khoâng lay chuyeån

ñöôïc. Ba baäc aáy goïi chung laø Sô-Thieàn Thieân. Saéc-giôùi cuûa Sô-Thieàn: Ly, sanh Hyû-Laïc

ñòa.

ÑOAÏN 2

F.1.2.2 Nhò-Thieàn. (Töï phaùt saùng)

4. Thieåu-Quang Thieân: (Töï coù aùnh saùng)

_ A-Nan! Treân baäc Sô-Thieàn Thieân, coù vò thoáng-nhieáp Phaïm-chuùng, vieân-maõn

Phaïm-haïnh, giöõ taâm khoâng voïng-ñoäng, ñöôïc vaéng laëng trong saïch, phaùt-sanh aùnh saùng.

Khi maïng chung, vò aáy thaønh baäc Thieåu-Quang Thieân. (baäc thieân thöù nhöùt cuûa nhò-thieàn)

5. Voâ-Löôïng-Quang Thieân: (AÙnh saùng voâ-löôïng)

_ Coù vò ñöôïc aùnh saùng chen laãn nhau chieáu-dieäu röïc rôõ, laøm toû raïng thaäp phöông

phaùp-giôùi nhö saéc Löu-Ly. Khi maïng chung, vò aáy thaønh baäc Voâ-Löôïng-Quang Thieân.

6. Quang-AÂm Thieân: (Duøng haøo-quang laøm tieáng noùi)

_ Coù vò laõnh-hoäi vaø gìn giöõ Chôn-Taâm vieân-quang, thaønh-töïu giaùo-theå, phaùt-huy

aùnh saùng hoùa-ñaïo trong saïch, öùng-duïng roäng lôùn voâ-bieân. Vò aáy thaønh baäc Quang-AÂm

Thieân.


TOÙM LAÏI

_ A-Nan! Ba baäc thaéng-löu aáy, khoâng coøn bò caùc söï lo raàu böùc-baùch; tuy chöa phaûi

tu phaùp chôn-thieät chaùnh-ñònh, nhöng taâm thanh-tònh, caùc thoâ-laäu ñeàu tieâu tan, ba baäc aáy

goïi chung laø Nhò-Thieàn Thieân. Saéc-giôùi cuûa Nhò-Thieàn: Ñònh, sanh Hyû-Laïc ñòa.

ÑOAÏN 3

F.1.2.3 Tam-Thieàn. (Ñaït ñöôïc tònh)

7. Thieåu-Tònh Thieân: (nhaäp ñònh ñöôïc sô-thieàn)

_ A-Nan! Chôn-Taâm vieân-quang phaùt aâm maàu-nhieäm, thaønh-töïu tònh-haïnh, thoâng-

ñaït tòch-dieät laïc. Ñoù laø baäc Thieåu-Tònh Thieân.

8. Voâ-Löôïng-Tònh Thieân: (tònh hoaøi)

_ Ñöôïc tònh-khoâng roõ raøng, thaân-taâm nheï nhaøng, thaønh-töïu tòch-dieät laïc. Ñoù laø baäc

Voâ-Löôïng-Tònh Thieân.

9. Bieán-Tònh Thieân: (bieán laïc thaønh tònh)

_ Thaân-taâm cho tôùi phaùp-giôùi ñeàu vieân-tònh, thaønh-töïu ñöùc-ñoä trong saïch, thaéng-

caûnh hieän-tieàn (bieán caûnh hieän-taïi thaønh caûnh thuø-thaéng), trôû veà nguoàn goác tòch-dieät laïc.

Ñoù laø baäc Bieán-Tònh Thieân.

TOÙM LAÏI

_ A-Nan! Ba baäc thaéng-löu aáy ñaày ñuû söï tuøy thuaän roäng lôùn, thaân-taâm an-oån, ñöôïc

vui voâ-löôïng; tuy chaúng phaûi ñaéc phaùp chôn-thieät chaùnh-ñònh, nhöng taâm haèng vaéng laëng

vaø hoan-hæ. Ba baäc aáy goïi chung laø Tam-Thieàn Thieân. Saéc-giôùi cuûa Tam-Thieàn: Ly, sanh

Hyû-Dieäu ñòa. Tu Ñònh sanh Tònh.

ÑOAÏN 4

F.1.2.4 Töù-Thieàn.

10. Phöôùc-Sanh Thieân: (Phöôùc töï sanh)

_ A-Nan! Döùt saïch nhaân khoå, xaû hai thöù khoå vaø vui ôû theá-gian vaø ñoaïn caùc töôùng

thoâ-laäu, sanh taùnh tònh-phöôùc, thaân-taâm chaúng coøn bò thoâ-laäu böùc baùch, nhöng söï an-laïc

khoâng truï maø qua thôøi-gian laâu phaûi hoaïi. Ñoù laø baäc Phöôùc-Sanh Thieân.

11. Phöôùc-AÙi Thieân: (Coù phöôùc sung söôùng, phöôùc-ñöùc vui thích)

_ Taâm xaû vieân-dung, thaéng-giaûi thanh-tònh, trong phöôùc-baùo voâ-giaù coù ñuû söï tuøy

thuaän nhieäm-maàu ñeán ñôøi vò-lai. Ñoù laø baäc Phöôùc-AÙi Thieân.

12. 1/ Quaûng-Quaû Thieân: (Höôûng quaû phöôùc baùu)

_ Taâm thaønh-töïu tònh-quang voâ-löôïng (keát-quaû ñöôïc haøo-quang cuøng khaép),

phöôùc-ñöùc vieân-minh (phöôùc-ñöùc troøn saùng), tu-chöùng nhò-truï (Boà-Taùt nhò-ñòa). Ñoù laø baäc

Quaûng-Quaû Thieân.

13. 2/ Voâ-Töôûng Thieân: (Khoâng coù tö-töôûng, ngoan-khoâng ngoaïi-ñaïo)

_ Taâm nhaøm chaùn khoå vui, quaùn-saùt lieân-tuïc xaû-taâm, khoâng bao giôø giaùn-ñoaïn, giöõ

troïn xaû-ñaïo, thaân-taâm ñeàu dieät, yù-nghó cuõng dieät, soáng laâu 500 kieáp, voán laáy sanh-dieät laøm

nhaân, khoâng phaùt-minh taùnh baát sanh-dieät, do ñoù yù-nghó dieät trong phaân nöûa ñôøi soáng

tröôùc, roài sanh trôû laïi trong phaân nöûa ñôøi soáng sau. Ñoù laø baäc Voâ-Töôûng Thieân.


TOÙM LAÏI

_ A-Nan! Boán baäc thaéng-löu aáy khoâng coøn bò caùc caûnh theá-gian khoå vui lay chuyeån

ñöôïc; tuy chaúng phaûi tu phaùp voâ-vi chôn-thieät chaùnh-ñònh, nhöng thuaàn thuïc coâng-duïng

taâm sôû-ñaéc (duïng taâm ñöôïc chöùng-ñaéc). Boán baäc aáy goïi chung laø Töù-Thieàn Thieân. Saéc-

giôùi cuûa Töù-Thieàn: Xaû nieäm Thanh-tònh ñòa. Töï sanh phöôùc.

ÑOAÏN 5

F.1.2.5 Naêm taàng Trôøi Baát Hoaøn. (Nguõ Tònh-Cö Thieân)

_ A-Nan! Coù naêm taàng Trôøi Baát-Hoaøn, döùt saïch chín thöù taäp-khí:

- Tham.

- Saân.

- Si.

- Caáu. (dô)

- Laäu. (tieàm aån)

- Nhieãm. (dính)

- Keát. (troùi)

- Söû. (sai khieán)

- Hoaëc. (laàm laïc)

vaø hai söï khoå-vui haï-giôùi, neân khoâng phaûi laø ngoâi vò haï-giôùi, laáy choã xaû-taâm laø xöù-

sôû cuûa chö Thieân ñoàng-phaän an-laäp.

14. Voâ-Phieàn Thieân: (Döùt phieàn-naõo)

_ A-Nan! Hai söï khoå-vui haï-giôùi tieâu-dieät, taâm tranh-chaáp cuõng khoâng coøn. Ñoù laø

baäc Voâ-Phieàn Thieân.

15. Voâ-Nhieät Thieân: (Khoâng coù söùc noùng. Voâ naõo)

_ Phoùng thaâu ñoäc-haønh, khoâng coøn choã duïng taâm suy xeùt giao-hieäp. Ñoù laø baäc Voâ-

Nhieät Thieân.

16. Thieän-Kieán Thieân: (Thaáy thieän laønh trong saùng)

_ Thaáy bieát nhieäm-maàu, quang-minh chaâu-vieân, döùt saïch caùc traàn-töôùng hoân-traàm

oâ-tröôïc (chìm ñaém, baån thæu), thoâng ñaït thaäp phöông theá-giôùi. Ñoù laø baäc Thieän-Kieán Thieân.

17. Thieän-Hieän Thieân: (Söùc thieàn-ñònh raát trong treûo thanh-tònh)

_ Thaáy bieát trong saùng roõ raøng, ñaøo-luyeän nung ñuùc thaân-taâm, khoâng coù chi ngaên

ngaïi. Ñoù laø baäc Thieän-Hieän Thieân.

18. Saéc-Cöùu-Caùnh Thieân: (Caûnh Trôøi thöù 18, coù hình maïo raát dieäu-haûo)

_ Roát raùo caùc taâm-nieäm (quaùn-saùt cuøng-taän caùc cöïc vi), cuøng toät caùc caûnh saéc

(thaáu-trieät roát raùo taùnh cuûa Saéc-phaùp), vaøo choã quaûng-ñaïi voâ-bieân (tri-kieán roäng saâu khoâng

bôø meù). Ñoù laø baäc Saéc-Cöùu-Caùnh Thieân.

TOÙM LAÏI

_ A-Nan! Caùc vò töø Töù-Thieân-Vöông Thieân cho tôùi caùc vò Töù-Thieàn Thieân ñeàu nghe

danh tieáng naêm taàng Trôøi Baát-Hoaøn, chôù khoâng thaáy bieát; cuõng nhö ngöôøi ñôøi khoâng theå

thaáy bieát Thaùnh Ñaïo-Traøng cuûa baäc A-La-Haùn truï-trì ôû nuùi cao ñoàng troáng vaéng veû trong

theá-gian.

_ A-Nan! Chö Thieân ôû khaép 18 taàng Trôøi aáy, soáng ñoäc-thaân trong saïch, khoâng coù

giao-hieäp, maëc daàu saéc-thaân toát ñeïp, nhöng coøn bò heä-luïy veà saéc-thaân, neân goïi laø 18 taàng

Trôøi Saéc-giôùi. Saéc-giôùi cuûa naêm taàng Trôøi Baát-Hoaøn: Trong saùng. Heát naõo. Nghe danh maø

khoâng hình.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 6

F.1.3 Töù Voâ-Saéc-giôùi Thieân.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Coù moät caûnh-giôùi ôû treân caùc taàng Trôøi Saéc-giôùi, giaùp ranh

vôùi taàng Trôøi Saéc-Cöùu-Caùnh, trong caûnh-giôùi aáy coù hai baäc tu-haønh:

a) Neáu tu thaúng leân: thaønh A-La-Haùn. (laø tu ñuùng Ñaïi-thöøa)

b) Tu laïc veà boán Khoâng. (Laø ñoän-caên)

F.1.3.1 Hoài-Taâm Ñaïi A-La-Haùn: (Taâm trôû veà baûn-giaùc)

_ Baäc tu-haønh nhôø taâm xaû (laø lìa ñöôïc taâm-thöùc), phaùt-minh trí-tueä saùng suoát vieân-

thoâng, sieâu-thoaùt traàn-giôùi, ñaéc quaû A-La-Haùn, vaøo Ñaïi-thöøa Boà-Taùt. Ñoù laø baäc Hoài-Taâm

Ñaïi A-La-Haùn. (bieát xaû veà chaùnh-ñònh)

F.1.3.2 Lieät-keâ boán coõi Trôøi: (laø tu laïc chaùnh-phaùp, coù 4 khoâng)

1. Khoâng-Xöù Thieân: (Laø coõi Khoâng, khoâng coù xöù-sôû)

_ Baäc Trôøi coù Taâm xaû, roài duøng yeám-xaû thaønh-töïu coâng-duïng vaø bieát roõ saéc-thaân

ngaên ngaïi maø ñoaïn-tröø ñeå nhaäp Khoâng-taùnh. Ñoù laø baäc Khoâng-Xöù Thieân. (Ngoan-Khoâng:

coøn chaáp choã Khoâng) (laø bieát taát caû ñeàu laø khoâng coù)

2. Thöùc-Xöù Thieân: (Khoâng coøn hình, maø chæ coøn Taâm-thöùc voâ-bieân maø thoâi)

_ Cao hôn Khoâng-Xöù Thieân, coù baäc Trôøi heát caùc söï ngaên trôû, voâ-ngaïi voâ-dieät,

nhöng coøn A-laïi-da thöùc vaø phaân nöûa vi-teá Maït-na thöùc. Ñoù laø baäc Thöùc-Xöù Thieân. (Bieát

thöùc truøm khaép)

3. Voâ-Sôû Höõu-Xöù Thieân: (Khoâng coøn duïng xöù-sôû)

(Thaáu ñaït caùc caûnh-giôùi khoâng coù chi caû; laø khoâng ngô, nghóa laø coøn chaáp choã

khoâng coù chi caû.)

_ Cao hôn Thöùc-Xöù Thieân coù baäc Trôøi dieät khoâng-saéc, cuõng dieät caû thöùc-taâm, thaáy

thaäp phöông vaéng laëng khoâng coù qua laïi. Ñoù laø baäc Voâ-Sôû Höõu-Xöù Thieân. (Bieát khoâng coù

gì laø rieâng cuûa mình)

4. Phi-Töôûng Phi-Phi-Töôûng-Xöù Thieân: (Chaúng phaûi töôûng, chaúng phaûi khoâng

töôûng xöù) (laø bieát taát caû ñeàu khoâng phaûi laø töôûng, hay chaúng phaûi töôûng)

_ Thöùc-taùnh khoâng-ñoäng (caûnh Trôøi naøy Thöùc-taùnh khoâng coøn daáy ñoäng), suy xeùt

cuøng toät (suy xeùt ñaõ thaáu suoát), phaùt-minh taùnh taän trong voâ-taän, coøn hay khoâng coøn, heát

hay khoâng heát (nghieäm ra taän cuøng cuûa Taùnh, trong caùi “Khoâng taän” (khoâng coù caùi heát), ví

nhö coøn maø chaúng coøn, maát maø chaúng phaûi maát.) Ñoù laø baäc Phi-Töôûng Phi-Phi-Töôûng-Xöù

Thieân. (Coøn caùi töôûng raát nhoû nhieäm naèm trong ñeä-baùt thöùc khoâng theå döùt. Chính ra phaûi

chuyeån xoay thì hoùa ra hay, maø laïi coá laøm cho heát thì khoâng theå heát.)

F.1.3.3 Pheâ-phaùn:

_ Ñaït tôùi taùnh Khoâng, nhöng chöa toû heát baûn-lai cuûa lyù Khoâng, töø baäc Baát-Hoaøn

Thieân thaúng leân baäc tu-trì Ñaïi-thöøa Thaùnh-ñaïo. Ñaõ nghieân-cöùu cuøng toät (laø coá boû ñeå ñeán

caùi Khoâng: Khoâng saéc, Khoâng thaân, Khoâng thöùc, Khoâng khoâng) ñeå sau cuøng ñaït ñöôïc “caùi

Khoâng”, maø cuõng chöa toû heát “Boån-lai Khoâng”. Nhö vaäy goïi laø Baát-Hoài-Taâm-Ñoän A-La-

Haùn. (A-La-haùn coøn môø mòt, khoâng hoài-taâm veà Ñaïi-thöøa chaùnh-ñònh)

- Baát hoài-taâm : khoâng höôùng taâm veà Ñaïi-thöøa.

- Ñoän A-La-Haùn : A-La-haùn coøn môø mòt.


Tu theo ngoaïi-ñaïo bò luaân-chuyeån sanh-töû:

_ Neáu vò naøo nöông theo voâ-töôûng (khoâng coøn töôûng) voâ-caên (khoâng coù nguoàn

goác) töùc laø taø lyù cuûa ngoaïi-ñaïo maø tu, cuõng ñaït tôùi Khoâng-taùnh (taùnh Khoâng) maø chaúng

xoay trôû laïi Chôn-lyù laø Chôn-Taâm, maø vaãn meâ-chaáp thoâ-laäu (nhaän laàm thoâ-thieån) hoân-traàm

trong caùi khoâng ngô. Töùc coøn chaáp vaøo choã sôû-tu, laø choã khoâng coù gì heát, maø khoâng

chuyeån leân Ñaïi-thöøa chaùnh-ñaïo ñeå thoâng Lyù, thì phaûi bò luaân-chuyeån trôû laïi sanh-töû luaân-

hoài.

_ A-Nan! Chö Thieân ôû caùc coõi aáy, tuy phöôùc-ñöùc vaø thoï-maïng raát nhieàu hôn nhaân-

loaïi; nhöng vaãn ôû trong voøng luïc-phaøm, neáu chæ höôûng Thieân-phöôùc saün coù thì khi phöôùc-

quaû heát phaûi bò luaân-hoài.

Neáu tu chaùnh-ñònh thì vaøo Thaùnh-vò giaûi-thoaùt:

_ Neáu chö Thieân laø Boà-Taùt maø bieát hoài-höôùng veà Toái-thöôïng Thaùnh-quaû, duõng-

maõnh tu-haønh theo chaùnh-ñònh thì chôn-coâng-ñöùc taêng-tröôûng voâ-löôïng vaø tuøy ñònh-löïc

tieán-hoùa vaøo Toái-thöôïng Thaùnh-caûnh Vieân-giaùc Thöôøng-truï.

TOÙM LAÏI

_ A-Nan! Boán caûnh cuûa caùc baäc Trôøi Voâ-saéc-giôùi döùt tuyeät ñöôïc thaân vaø taâm, coù

ñònh-taùnh roõ raøng hieån baøy, khoâng coøn saéc-töôùng nghieäp-quaû, goïi laø boán taàng trôøi Voâ-saéc-

giôùi Thieân. Voâ-saéc-giôùi Thieân: Trôøi boán Khoâng.

F.2 Keát-luaän:

_ Nhö vaäy chöa toû ngoä Taâm Chôn-Nhö Dieäu-Giaùc-Minh, coøn chöùa voïng neân voïng-

phaùt coù tam-giôùi, roài tuøy voïng, sanh-töû trong caùc coõi phaøm-phu ñau khoå vaø tuøy thaân trung-

aám (laø yù-thöùc vaø yù-töôûng), luaân-hoài theo duyeân-nghieäp caùc chuûng-loaïi maø mình yeâu thích.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 7

1.2.2.1.2.G A-tu-la thuù

Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Trong tam-giôùi coù boán haïng A-Tu-La:


_ Haïng A-tu-la ôû trong Quæ-ñaïo (loaïi A-tu-la naøy sanh ra töø loaøi Quyû), coù tinh-thaàn

hoä-phaùp (do coù taâm baûo-hoä chaùnh-phaùp cuûa Phaät) vaø chuùt ít thaàn-thoâng ñi giöõa hö-khoâng

(maø coù ñöôïc thaàn-thoâng, du-haønh töï-taïi trong hö-khoâng), do tröùng sanh ra thuoäc veà Quæ-

thuù (loaïi naøy sanh töø tröùng, thuoäc A-tu-la trong loaøi Quyû).


_ Haïng A-tu-la ôû coõi Trôøi, vì thieáu ñöùc neân soáng trong moät baùo-ñoä gaàn nhöït-nguyeät

(vì thieáu ñöùc phaûi sa-ñoïa vaøo caûnh-giôùi ôû gaàn maët trôøi, maët traêng), loaïi A-tu-la naøy laø do

thai sanh ra. Neân noù thuoäc veà loaøi A-tu-la, soáng trong loaøi ngöôøi.


_ Haïng A-tu-la naøy, coù theå töø bieán-hoùa sanh, neân goïi laø A-tu-la Vöông, thoáng laõnh

taát caû A-tu-la treân theá-giôùi (loaïi A-tu-la naøy coù söùc maïnh ñeán choã khoâng coøn bieát sôï ai),

thöôøng tranh quyeàn vôùi caùc vò Trôøi: Phaïm-vöông, Ñeá-Thích vaø Töù-Thieân-Vöông. Haïng aáy

do bieán-hoùa sanh ra, thuoäc A-tu-la trong loaøi Trôøi.


_ Haïng A-tu-la naøy töø thaáp-khí sanh, laø haïng haï caáp, thaáp keùm, thöôøng soáng traàm

trong hang ôû ñaùy bieån, neân ban ngaøy, thì daïo treân hö-khoâng, ban ñeâm, thì veà nguû döôùi


nöôùc hang saâu. Loaïi A-tu-la naøy, do thaáp-khí sanh, neân thuoäc veà A-tu-la trong loaøi Suùc-

sanh.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 8

Phaät hieån-minh lyù “Töï voïng sanh nghieäp”.

(Phaät laøm saùng toû caùi lyù “Töï meâ laàm taïo nghieäp”.)

1.2.2.2 Khuyeân neân xa lìa.



_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Nhö vaäy nghieäm xeùt trong baûy thuù nhö: Ñòa-nguïc, Ngaï-

quæ, Suùc-sanh nhaãn leân A-tu-la, Ngöôøi, Tieân, Thieân ñeàu do söï hoân-traàm maø hieän vaøo caùc

töôùng höõu-vi.

_ Vì voïng-töôûng neân thoï sanh, taát caû ñeàu laø hö-voïng khoâng thaät, neân hö-voïng theo

nghieäp thoï khoå, noù gioáng nhö hoa ñoám giöõa hö-khoâng, neân noù chaúng coù töï-theå töï-taùnh

(töùc khoâng hình-theå vaø taùnh bieát gì caû).

_ Thaät ra chæ coù Boån-Taâm Chôn-Nhö, vieân-giaùc maàu-nhieäm, saùng suoát voâ-taùc,

khoâng chaáp-tröôùc, khoâng dính maéc vaøo ñaâu caû, môùi laø nguoàn goác giaûi-thoaùt.

_ A-Nan! Chuùng-sanh vì queân maát Boån-Taâm Chôn-Nhö thanh-tònh cuûa mình neân

phaûi bò luaân-hoài sanh-töû ñau khoå, traûi qua voâ-löôïng kieáp khoâng ñöôïc chôn-thieät trong saïch,

aáy laø vì tuøy thuaän theo ba aùc-nghieäp: Saùt-sanh, Thaâu-ñaïo, Daâm-duïc (töùc laø coù taïo aùc-

nghieäp).

_ Neáu traùi nghòch vôùi ba aùc-nghieäp: Saùt-sanh, Thaâu-ñaïo, Daâm-duïc (töùc laø khoâng

taïo aùc-nghieäp) thì khoâng sanh ra “khoâng” vaø “coù” chi-phoái, bôûi ba aùc-nghieäp aáy, daàu coøn

trong caûnh luaân-hoài trong phaøm-giôùi, cuõng ñöôïc tieán-hoùa hôn.

_ Cho neân thuaän-nghòch baát-ñoàng, coù vaø khoâng thay phieân nhau sai-bieät, laøm

nhaân, maø coù khôûi taùnh luaân-hoài. Neân: - Coù : thì vaøo ñöôøng Quæ-luaân.

- Khoâng : thì vaøo ñöôøng Thieân-luaân.


_ Neáu hieåu bieát Boån-Taâm Chôn-Nhö, vieân-giaùc maàu-nhieäm, maø phaùt ngoä nhaäp

phaùp chaùnh-ñònh laø: Sa-ma-tha, Tam-ma-ñeà, vaø Thieàn-na; maø tu-haønh vaéng laëng huyeàn-

dieäu thì hai söï “Coù” vôùi “Khoâng” ñeàu tieâu tan caû, cho tôùi phi-höõu (chaúng phaûi Coù) phi-

khoâng (chaúng phaûi Khoâng) cuõng ñoaïn-tröø heát, neân chaúng coøn chi ñaâu maø goïi laø khoâng

Saùt, khoâng Ñaïo, khoâng Daâm, huoáng chi laø coù Saùt, coù Ñaïo, coù Daâm; taát caû ñeàu döùt tuyeät.


_ A-Nan! Neáu khoâng döùt taän ba aùc-nghieäp laø: Saùt, Ñaïo, Daâm, thì moãi chuùng-sanh

ñeàu coù nghieäp rieâng (töùc laø phaàn toäi rieâng cuûa mình), do nghieäp rieâng gioáng nhau, hôïp

thaønh caùi ñoàng-phaän chung, neân caûnh Ñòa-nguïc khoå ñau cuõng ñoàng chung caûnh, ñaây laø

taát caû ñeàu do “voïng-kieán” cuûa chính mình taïo ra, maø “Voïng” thì khoâng “Chôn”, thì khoù theå

truy tìm coäi goác cuûa noù ñöôïc.


_ A-Nan! Nhö oâng tu-haønh, muoán thaønh Ñaïo Voâ-thöôïng Boà-Ñeà, thì boån-phaän

troïng-yeáu cuûa oâng phaûi döùt tuyeät ba aùc-nghieäp: Saùt Ñaïo Daâm, cuøng Thaân Khaåu YÙ; nghóa

laø phaûi dieät tröø: Laäu-hoaëc, Kieán-hoaëc, Tö-hoaëc, Traàn-sa hoaëc, vaø Voâ-minh hoaëc.

_ Neáu khoâng ñöôïc nhö vaäy thì daàu coù thaàn-thoâng bieán-hoùa cuõng chæ laø coâng-duïng

höõu-vi cuûa theá-gian maø thoâi.


_ Vaû laïi tu-haønh maø khoâng ñoaïn-tröø taäp-khí meâ-muoäi (thoùi quen meâ laàm) thì bò laïc

vaøo ma-giaùo (taø-ñaïo), neáu muoán döùt voïng laïi caøng boái roái:

- Duø coù yù tröø Voïng, nhöng caøng choàng chaát Voïng nhieàu theâm.

- Do muoán tröø Voïng, thì caøng theâm giaû doái maø thoâi.

_ Vì theá, Ta thöôøng cho oâng laø ngöôøi ñaùng thöông xoùt.

_ A-Nan! Vaäy voïng maø oâng töï taïo nghieäp, goïi laø “Töï voïng sanh nghieäp”, chôù

khoâng phaûi taïi ñaïo Boà-Ñeà.

1.2.2.3 Pheâ-bình taø chaùnh.

_ Nay Ta thuyeát phaùp nhö vaäy laø chaùnh-thuyeát cuûa Nhö-Lai, traùi laïi, thuyeát baèng

caùch traùi nghòch naøo khaùc laø taø-thuyeát cuûa Ma-vöông.

TOÙM LAÏI (Ñoaïn 14, Quyeån 8 – Ñoaïn 8, Quyeån 9)

_ Phaät daïy traùnh nhöõng laàm laãn maø tu laïc sang ñöôøng taø. Ñoaïn naøy raát quyù, muïc-

ñích giuùp ta thaáy roõ ñöôøng tu, giuùp ta traùnh tu laïc. Neân noùi baûy thuù ñeå raên vaø noùi naêm aám-

ma ñeå giuùp.

_ Phaät vöøa noùi cho ta bieát baûy caûnh-giôùi cuûa chuùng-sanh ñoù laø: Thieân, Tieân, A-tu-

la, Ngöôøi, Suùc-sanh, Ngaï-quyû, Ñòa-nguïc.

_ Tu laàm laïc coù naëng, coù nheï.

- Nheï : thì ôû caûnh-giôùi Thieân, Tieân, Ngöôøi, A-tu-la.

- Naëng : thì ôû caûnh-giôùi Suùc-sanh, Ngaï-quyû, Ñòa-nguïc.

_ Neân caøng aùc thì nghieäp caøng naëng, caøng sa-ñoïa caøng laøm khoå mình vaø khoå

ngöôøi; caøng thieän thì nghieäp caøng nheï, caøng leân caûnh-giôùi cao hôn caøng sung söôùng.

_ Ñeå giaûi-thoaùt: Ta thaáy roõ ñöôøng giaûi-thoaùt thì deã phaùt-trieån taâm-hoàn cuûa mình,

ñöa ñeán sung söôùng vui töôi, giaûi-thoaùt.

- Khoâng bieát : laø traùi laïi, khoâng bieát ñöôøng giaûi-thoaùt thì töï haïi mình, haïi ngöôøi, ñöa

ñeán thaûm-khoå voâ-bieân.

- Coøn bieát : thì sung söôùng, cuoäc ñôøi nheï nhaøng, töông lai ñaày höùa heïn.

CHUÙ THÍCH


Danh-töø Bieåu-tröng

_ Boà-ñoaøn

_ Nuùi Töû-Kim

_ Toøa sö-töû

_ Phaùp-toïa

_ Gheá

_ Gheá thaát-baûo

_ Tònh-Taâm.

_ Thuaàn-tònh khoâng oâ-nhieãm.

_ Laøm chuû caùc phieàn-naõo.

_ Voâ-töôùng.

_ Trí-tueä lôùn.

_ Ñaïi thaát giaùc Trí, coøn goïi laø Thaát giaùc Boà-Ñeà phaàn.

GIAÛNG GIAÛI


Daøn baøi

2. Noùi aám ma ñeå giuùp. (Xem daøn baøi ôû Ñoaïn 14, Quyeån 8)

2.1 Phaät töï noùi nguõ aám ma. (Ñoaïn 9)

2.1.1 Phoå-caùo ma caûnh.

2.1.2 Chæ roõ ma söï.




2.1.2.1.1.A Suy chôn-voïng sanh-dieät töông-quan.




2.1.2.1.2.B Öôùc meâ ngoä.

2.1.2.2 Noùi roõ nguõ ma-caûnh.

2.1.2.2.1 Saéc-aám ma. (Ñoaïn 10 – 12)



2.1.2.2.1.A.2 Phaù.

2.1.2.2.1.B 10 caûnh. (Ñoaïn 11)

2.1.2.2.1.C Keát. (Ñoaïn 12)

2.1.2.2.2 Thoï-aám ma. (Ñoaïn 13 – 15)



2.1.2.2.2.A.1.1 Noái tieáp Saéc-aám.

2.1.2.2.2.A.1.2 Chæ Thoï-aám.

2.1.2.2.2.A.2 Phaù.


2.1.2.2.2.C Keát. (Ñoaïn 15)

2.1.2.2.3 Töôûng-aám ma. (Ñoaïn 16 – 18)

2.1.2.2.3.A Phaù Töôûng-aám.


2.1.2.2.3.A.1.1 Noái tieáp Thoï-aám.

2.1.2.2.3.A.1.2 Chæ Töôûng-aám.

2.1.2.2.3.A.2 Phaù.



2.1.2.2.3.D Keát. (Ñoaïn 18)

2.1.2.2.4 Haønh-aám ma. (Ñoaïn 1 – 12, Quyeån 10)

2.1.2.2.4.A Phaù Haønh-aám.


2.1.2.2.4.A.1.1 Noái tieáp Töôûng-aám.

2.1.2.2.4.A.1.2 Chæ Haønh-aám.

2.1.2.2.4.A.2 Phaù.

2.1.2.2.4.B 10 chaáp. (Ñoaïn 2 – 11)

2.1.2.2.4.C Keát. (Ñoaïn 12)

2.1.2.2.5 Thöùc-aám ma. (Ñoaïn 13 – 24, Quyeån 10)

2.1.2.2.5.A Phaù Thöùc-aám.


2.1.2.2.5.A.1.1 Noái tieáp Haønh-aám.

2.1.2.2.5.A.1.2 Chæ Thöùc-aám.

2.1.2.2.5.A.2 Phaù.

2.1.2.2.5.B 10 chaáp. (Ñoaïn 14)

- Chaáp nhaân vaø sôû nhaân.

- Chaáp naêng phi naêng. (Ñoaïn 15)

- Chaáp thöôøng phi thöôøng. (Ñoaïn 16)

- Chaáp tri voâ tri. (Ñoaïn 17)

- Chaáp sanh voâ sanh. (Ñoaïn 18)

- Chaáp qui voâ qui. (Ñoaïn 19)

- Chaáp tham phi tham. (Ñoaïn 20)


- Chaáp chôn phi chôn. (Ñoaïn 21)

- Chaáp ñònh-taùnh Thinh-vaên. (Ñoaïn 22)

- Chaáp ñònh-taùnh Ñoäc-giaùc. (Ñoaïn 23)

2.1.2.2.5.C Keát. (Ñoaïn 24)

2.1.2.3 Chæ chung sieâu-chöùng hoä-trì. (Ñoaïn 25, Quyeån 10)

2.1.2.3.1 Sieâu-chöùng.

2.1.2.3.2 Hoä-trì. (Ñoaïn 26)

2.2 Nhaân hoûi, laïi noùi nguõ-aám sanh-dieät. (Ñoaïn 27, Quyeån 10)

2.2.1 Ngaøi A-Nan hoûi.

2.2.2 Phaät ñaùp. (Ñoaïn 28, Quyeån 10)

2.2.2.1 Ñaùp sanh khôûi voïng-töôûng.

2.2.2.1.1 Neâu voïng-töôûng.

2.2.2.1.2 Bieän naêm lôùp voïng-töôûng. (Ñoaïn 29, Quyeån 10)

2.2.2.1.2.A Saéc-aám voïng-töôûng.

2.2.2.1.2.B Thoï-aám voïng-töôûng.

2.2.2.1.2.C Töôûng-aám voïng-töôûng.

2.2.2.1.2.D Haønh-aám voïng-töôûng.

2.2.2.1.2.E Thöùc-aám voïng-töôûng.

2.2.2.1.3 Keát.

2.2.2.2 Giôùi-haïn cuûa aám.

2.2.2.3 Dieät tröø Ñoán,Tieäm.

2.2.2.4 Keát.

C. Löu-thoâng.

1. Noùi coâng-ñöùc cuûa kinh. (Ñoaïn 30, Quyeån 10)

2. Toång-keát: Chuùng-hoäi vui möøng.

CHUÙ THÍCH: TOÅNG DAØN BAØI.

I. Phaàn thoâng-töï.

Phaàn bieät-töï.

II. Phaàn chaùnh-toâng:

A. Kieán-ñaïo.

B. Haønh-ñaïo.

C. Chöùng-ñaïo.

III. Phaàn löu-thoâng.

ÑOAÏN 9

Phaät hieån-minh caùc chöôùng-ma.

(Phaät laøm saùng toû caùc söï ngaên che ñöôøng tu-haønh, goïi laø caùc chöôùng-ma.)


2.1 Phaät töï noùi nguõ aám ma.

2.1.1 Phoå-caùo ma-caûnh.


_ Khi aáy, saép tôùi giôø beá-maïc,

- Ñöùc Phaät töø toøa sö-töû treân gheá thaát-baûo

böôùc xuoáng

- ñeå ñi veà nuùi Töû-Kim,

- Ñöùc Phaät ñöùng döïa Boà-ñoaøn,

_ Baáy giôø Phaät thuyeát-phaùp vöøa xong,

- Ñöùc Nhö-Lai saép thu veà tònh, saép rôøi Ñaïi

Thaát Giaùc Trí vaø nôi phieàn-naõo

- ñeå nhaäp vaøo Boån-Taâm thanh-tònh,

- maø Ñöùc Phaät coøn giöõ tònh chöa rôøi.


- daïy ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng: - môùi goïi ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng daïy

raèng:

_ Quí vò laø baäc Duyeân-giaùc, Thinh-vaên Höõu-hoïc, nay hoài-taâm höôùng veà Ñaïo Boà-Ñeà

Voâ-thöôïng maàu-nhieäm, saùng suoát roäng lôùn. Ta ñaõ vì quí vò maø thuyeát phaùp chôn-thieät ñeå

tu-haønh giaûi-thoaùt.

_ Nhöng caùc oâng coøn chöa bieát heát nhöõng ma-söï vaø ma-caûnh noù hieän ra phöùc-taïp

trong luùc tu Chæ-quaùn vaø Thieàn-na.

_ Caùc oâng chöa taåy saïch taâm baát-chaùnh, neân caûnh ma hieän ra maø khoâng bieát, thì

chaúng nhöõng tu-taäp khoâng ñuùng maø coøn rôi vaøo taø-kieán. Khi ñaõ rôi vaøo taø-kieán, thì seõ bò:

- nguõ aám ma cuûa mình,

- thieân-ma hoaëc quyû-thaàn,

- ly-mî tinh-quaùi, noù khuaáy nhieãu, laøm cho taâm khoâng ñöôïc saùng suoát maø khoâng

bieát, laàm cho laø hieän-töôïng chöùng-ñaéc cuûa mình. Theá thì chaúng khaùc naøo nhaän giaëc laøm

con, tai-haïi khoâng löôøng tröôùc ñöôïc.

_ Laïi coù nhöõng ngöôøi tu-haønh vöøa ñöôïc chuùt ít ñaõ voäi cho laø ñuû roài, nhö moät soá Tyø-

khöu voâ-vaên (doát) tu ñaéc ñònh Töù-Thieàn, noùi doái laø chöùng Thaùnh-quaû, ñöôïc veà coõi trôøi

höôûng phöôùc baùo, ñeán khi thieân-phöôùc (phöôùc-baùo chö Thieân) heát thì töôùng suy hieän ra,

huûy-baùng baäc A-La-Haùn, neân thaân sau bò chuyeån kieáp sa-ñoïa vaøo A-Tyø ñòa-nguïc.

_ Giôø ñaây quí vò haõy tònh taâm chaêm chæ nghe, nay Ta vì quí vò maø giaûng daïy phaân-

bieät kyõ caøng.

_ Ngaøi A-Nan vaø nhöõng ngöôøi Höõu-hoïc trong Giaùo-Hoäi ñeàu vui möøng, ñöùng daäy

cung-kính ñaûnh-leã Phaät vaø laëng thinh chaêm chæ nghe caùc lôøi töø-bi giaùo-hoùa.

2.1.2 Chæ roõ ma-söï.



2.1.2.1.1.A Xeùt lyù “Chôn-voïng”, “Sanh-dieät” lieân-quan nhau.

Ñöùc Phaät daïy ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng:

_ Quí vò phaûi bieát: Boån-Theå vieân-giaùc cuûa Töï-Taâm Chôn-Nhö, maàu-nhieäm saùng

suoát (Chôn-Taâm) ôû thaäp nhò chuûng-loaïi chuùng-sanh trong theá-giôùi höõu-laäu, cuõng nhö ôû

thaäp phöông chö Phaät, khoâng coù sai-bieät nhau, cuõng khoâng hai, chaúng khaùc.

_ Vì chuùng-sanh voïng-töôûng ñieân-ñaûo, meâ-chaáp môø Chôn-lyù maø taïo toäi, töø ñoù si-aùi

phaùt-khôûi, khieán queân maát Boån-Theå vieân-giaùc (Chôn-Taâm), neân caùi si-aùi voïng-sanh, noù

sanh-tröôûng khaép nôi, thaønh taùnh hö-khoâng (goïi laø caùi khoâng ngô). Söï meâ-voïng bieán-hoùa

lieân-tuïc, do ñoù coù theá-giôùi quoác-ñoä nhieàu nhö vi-traàn ôû khaép möôøi phöông, ñeàu do voïng-

töôûng meâ-voïng an-laäp (taïo thaønh).

_ Phaûi bieát: Hö-khoâng sanh-khôûi ôû noäi-taâm cuûa caùc ngöôi, cuõng nhö ñaùm maây ôû

giöõa hö-khoâng, huoáng chi laø caùc theá-giôùi trong hö-khoâng.

_ Neáu coù moät ngöôøi trong Ñaïi-chuùng kieán taùnh, thì 10 phöông hö-khoâng tieâu-vong

ngay, haø huoáng gì thaäp phöông theá-giôùi trong hö-khoâng chaúng bò tan naùt sao?


_ Trong luùc quí vò ngoài thieàn, trang-nghieâm theå nhaäp chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà), taâm

ñöôïc saùng suoát kheá-hieäp vôùi möôøi phöông chö Phaät, Boà-Taùt vaø voâ-laäu Ñaïi A-La-Haùn, laøm

cho caùc Ma-vöông Ba-tuaàn, Quæ-Thaàn ôû Duïc-giôùi thaáy ñaát ñai cung-ñieän cuûa mình bò

chuyeån-ñoäng, neân ôû treân bôø thì bay leân, ôû döôùi nöôùc thì nhaåy voït, laáy laøm sôï haõi.

_ Phaøm-phu thì hoân-aùm toái taêm vì khoâng bieát neân theo söï laàm laãn, khoâng hieåu caùc

baäc tu chôn-thieät chaùnh-ñònh, hoï ñaéc ñöôïc naêm pheùp thaàn-thoâng, chæ tröø ra pheùp laäu-taän

chöa ñaéc vì coøn luyeán traàn, neân caùc Ma-vöông Ba-tuaàn, Quæ-Thaàn, ly-mî, voïng-löôïng, yeâu-


quaùi, aùc-tinh aáy, khoâng theá naøo ñeå cho quí vò tu chaùnh-ñònh laøm chuyeån-ñoäng xöù-sôû cuûa

hoï.

_ Vì côù aáy thöøa luùc quí vò ngoài thieàn, caùc Ma-vöông Ba-tuaàn, Quæ-Thaàn vaø loaøi

Voïng-löôïng yeâu-tinh ñeàu tuï laïi ñeå phaù roái quí vò.



_ Tuy-nhieân, caùc Ma-vöông Ba-tuaàn, Quæ-Thaàn vaø loaøi Voïng-löôïng yeâu-tinh aáy daàu

coù giaän döõ cuõng voán ôû trong traàn-lao; coøn quí vò tu thieàn voán ôû trong Boån-Giaùc dieäu-minh,

hai thöù chaúng xaâm-phaïm nhau ñöôïc; ví nhö gioù thoåi aùnh saùng, gioù khoâng laøm sao phaù-hoaïi

aùnh saùng ñöôïc, hoaëc göôm cheùm nöôùc, göôm khoâng theá naøo gia-haïi nöôùc ñöôïc.

_ Quí vò tu thieàn-ñònh chaúng khaùc chi nöôùc soâi, caùc chöôùng-ma ví nhö baêng giaù.

_ Caùc chöôùng-ma duøng heát thaàn-löïc phaù roái, nhöng hoï chæ laø khaùch maø thoâi, coøn

quí vò thieàn-ñònh môùi laø chuû-nhaân cuûa nguõ-aám.

_ Caùc chöôùng-ma coù phaù roái ñöôïc chæ khi naøo noäi-taâm cuûa quí vò meâ-loaïn (khoâng

laøm chuû nöõa), ví nhö chuû-nhaân khôø daïi thì khaùch môùi coù theå ñaéc-chí khinh reû vaø ñaéc-theá

khuaáy nhieãu, laøm haïi ñöôïc.

2.1.2.1.2.B Öôùc meâ ngoä. (Töùc phaù meâ ñöôïc ngoä.)

_ Nhö quyù vò ôû trong caûnh thieàn-ñònh chôn-thieät ñöôïc giaùc-ngoä, thanh-tònh thoâng

suoát, döùt saïch meâ-hoaëc thì caùc chöôùng-ma khoâng laøm chi ñöôïc quí vò.

_ Khi thaønh-töïu phaùp thieàn-ñònh roài thì nguõ-aám laàn löôït döùt saïch, maø nguõ-aám döùt

saïch thì trí saùng toû (ñöùc-ñoä quang-minh voâ-löôïng).

_ Caùc chöôùng-ma voán thoï khí u-aùm, coøn trí saùng toû voâ-löôïng (ñöùc-ñoä quang-minh

voâ-löôïng) coù ñaày ñuû naêng-löïc dieät-taän caûnh-giôùi ñen toái taø-ma (khí u-aùm), heã tôùi gaàn taát

phaûi tieâu-tan maø thoâi.

_ Ñoù laø chöùng toû caùc chöôùng-ma khoâng theå lay chuyeån ñöôïc taâm chôn-thieät thieàn-

ñònh.

_ Chæ lo moät ñieàu laø caùc oâng, gioáng nhö chuû nhaø: Neáu chuû nhaø meâ-muoäi, thì caùc

ma chöôùng kia laø khaùch, noù deã beà nhieãu-haïi, laøm cho caùc oâng thaønh con caùi cuûa ma, roài

thaønh loaøi ma.

_ Coøn Ma-ñaêng-giaø laø thöù ma yeáu heøn, noù chæ laøm cho oâng phaù moät giôùi, trong taùm

muoân giôùi-haïnh maø thoâi (80000), may nhôø taâm-ñòa cuûa oâng coøn chuùt thanh-tònh, neân chöa

ñeán noãi sa ngaõ, bò traàm-luaân.

_ Coøn caùc chuùng ma noù voán raát nguy-hieåm, coù theå phaù tan heát “Giôùi-thaân Tueä-

maïng” cuûa oâng, laøm cho oâng luaân-hoài nhieàu kieáp. Noù chaúng khaùc naøo gia-theá cuûa moät vò

ñaïi-thaàn teå-töôùng bò caùch chöùc, tòch-bieân, chòu suy-vi tan vôõ, khoâng ai laøm sao cöùu giuùp

ñöôïc.


_ Thaát giaùc-phaàn Tam-muoäi:

Phaùp Tam-muoäi quaùn-töôûng laàn löôït cho ñaéc ñuû baûy phaàn hieäp thaønh quaû Boà-Ñeà.

(Nhôø tu Thaát giaùc-phaàn, ngöôøi ta ñöôïc gaàn Ñaïi-baùt Nieát-baøn.)

1. Nieäm-xöù giaùc-phaàn Tam-muoäi : (Kim) (Giôùi)

Nhaäp-ñònh quaùn-töôûng veà yù-nieäm, söùc nieäm nôi mình.

2. Traïch-phaùp giaùc phaàn Tam-muoäi : (Ngaân) (Tín)

Nhaäp-ñònh quaùn-töôûng söï phaân-bieät phaùp-lyù nôi mình.

3. Tinh-taán giaùc-phaàn Tam-muoäi : (Löu-Ly) (Vaên)

Nhaäp-ñònh quaùn-töôûng duõng-löïc nôi mình.

4. Hyû giaùc-phaàn Tam-muoäi : (Pha leâ) (Taøm)

Nhaäp-ñònh quaùn-töôûng cho ñaéc söï hyû-laïc nôi mình.

5. Tröø giaùc-phaàn Tam-muoäi : (Xa cöø) (Taán)

Nhaäp-ñònh quaùn-töôûng ñaëng cho thaân-taâm trôû neân nheï nhaøng yeân tónh.

6. Ñònh giaùc-phaàn Tam-muoäi : (Xích-chaâu) (Tueä)

Nhaäp-ñònh phaùp Chaùnh-ñònh.

7. Xaû giaùc-phaàn Tam-muoäi : (Maõ-naûo) (Xaû)

Nhaäp-ñònh quaùn-töôûng cho ñaéc leõ Xaû, baáy giôø taâm bình-ñaúng, khoâng tranh ñua,

ñaéc Boà-Ñeà, thaáy Phaät-taùnh.


GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 10

2.1.2.2 Noùi roõ nguõ ma-caûnh.

2.1.2.2.1 Saéc-aám ma.


A.1 Luùc chöa phaù.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! OÂng phaûi bieát: OÂng ngoài Ñaïo-Traøng thì phaûi döùt saïch caùc

nieäm. Caùc nieäm döùt saïch thì taâm ly nieäm saùng toû, ñoäng-tònh khoâng ñoåi, queân-nhôù khoâng

khaùc (döôøng nhö moät), do truï-xöù ñoù maø nhaäp chaùnh-ñònh (ñoù laø luùc saép ñi saâu vaøo chaùnh-

ñònh). Traïng-thaùi yeân tónh cuûa taâm laøm cho haønh-giaû gioáng nhö ngöôøi coù maét toû ôû choã toái

taêm (töùc caùi yeân tònh chöa loä ra ñöôïc).

_ Töùc laø trí bieát ñöôïc thanh-tònh, nhöng taâm chöa hieån loä ra caùi saùng suoát haún, voán

coù saün, thì ñaây laø hieän-töôïng thuoäc phaïm-vi Saéc-aám. (Töùc laø coøn bò buoäc trong Saéc-aám)

TOÙM: Nhaäp ñònh: Laø phaûi döùt nieäm (taâm saùng maø khoâng dính) thì tu thieàn môùi

thaønh. Khi taùnh bieát ñaõ thanh-tònh maø taâm chöa khai môû (toû Chôn-Taâm) thì vaãn coøn vöôùng

vaøo Saéc-aám.

A.2 Phaù.

_ Chöøng naøo maét saùng toû, thaáy bieát thaäp phöông roãng rang khoâng coøn toái taêm u-

aùm nöõa, ñoù laø döùt saïch Saéc-aám, thì thoaùt-ly kieáp-tröôïc (vöôït thoaùt ñöôïc coõi ñôøi nhô ñuïc),

quaùn-saùt hieåu roõ voïng-töôûng laø coäi goác sanh-töû.

TOÙM: Chöøng naøo taâm khai môû (toû Chôn-Taâm) thì thaáy 10 phöông roãng rang thanh-

tònh, thì môùi loaïi heát Saéc-aám, thì môùi vöôït khoûi kieáp-tröôïc, vaø bieát roõ voïng-töôûng laø goác cuûa

sanh-töû.

ÑOAÏN 11

2.1.2.2.1.B 10 caûnh.

1. Thaân töù-ñaïi khoâng bò raøng buoäc:

_ A-Nan! Khi taâm ñang ôû thieàn-ñònh, duøng quaùn xeùt Chôn-lyù, thaáy leõ maàu-nhieäm,

thuaàn moät, trong saïch, saùng suoát, maø thaáy töù-ñaïi nhö theå taùch rôøi ra, khoâng coù gì ngaên

ngaïi (töùc laø söï ra vaøo cuûa caùc vaät-chaát ñeàu chaúng chöôùng ngaïi).

_ Ñaây laø hieän-töôïng trong saùng cuûa “Töï-Taùnh” noù traøn ra lan roäng khaép caûnh, ñaây

cuõng chæ laø coâng-duïng taïm keát-quaû cuûa thieàn-giaû môùi taïm ñöôïc nhö vaäy thoâi; chôù ñaây

cuõng chöa phaûi chöùng Thaùnh-quaû, chöa ñaéc Thaùnh-Taâm chôn-thaät, chöa phaûi laø caûnh trí

an laønh.

_ Neáu cho laø ñöôïc Thaùnh-giaûi (chöùng chôn-lyù), roài töï-maõn raèng laø mình ñaõ chöùng-

ñaéc quaû Thaùnh-hieàn. Neáu bieát khoâng chaáp thì ñoù laø caûnh-giôùi toát. Baèng khoâng bieát, töï-

maõn, töï-cao, cho raèng mình chöùng-ñaéc quaû-vò Thaùnh-hieàn thì bò ñaùm chöôùng-ma noù daãn

duï.

2. Nhaët truøng trong thaân-theå ra: (Laø do tu thieàn chuù vaøo moät ñieåm saùng nhieäm-

maàu hay coät vaøo caûnh.)

_ A-Nan! Laïi duøng taâm thieàn-ñònh maø quaùn xeùt chôn-lyù, thaáy leõ maàu-nhieäm, thuaàn

moät, trong saïch, saùng suoát, maø hieåu thaáu ñöôïc thaân-taâm roãng suoát khoâng thaät coù, roài töø

trong thaân-theå nhaët ra nhöõng con kyù-sanh truøng maø thaân-theå vaãn bình-an.

_ Ñoù laø hieän-töôïng trong saùng cuûa Töï-Taùnh traøn ra lan-roäng khaép thaân-theå, ñaây

cuõng laø coâng-haïnh keát-quaû cuûa thieàn-giaû, môùi taïm coù ñöôïc nhö vaäy thoâi; chôù chöa chöùng

Thaùnh-quaû, chöa ñaéc Thaùnh-Taâm, chöa phaûi laø caûnh trí an laønh. Neáu cho laø Thaùnh-giaûi, thì

bò ñaùm chöôùng-ma daãn duï.


3. Nghe trong hö-khoâng thuyeát-phaùp: (Do haønh thieàn chuù vaøo ñieåm trong saùng

caû trong laãn ngoaøi.)

_ Laïi duïng coâng tu thieàn, taâm quaùn xeùt thaáy toû chôn-lyù, thaáy Chôn-Taâm thuaàn moät,

trong saùng, roài Töï-Taùnh lan roäng, traøn ra trong laãn ngoaøi, laø do ñeø neùn voïng-taâm thaùi-quaù,

laø laøm cho noù yeân, chæ tröø ra thaân-theå khoâng coù aûnh-höôûng, coøn caùc hoàn-phaùch (thaàn-

thöùc), yù-chí (söï quyeát-ñònh) vaø tinh-thaàn (söï bieát tinh-thoâng) ñeàu giao-tieáp nhau, luaân phieân

nhau laøm taân-chuû (chuû môùi); boãng nhieân nghe tieáng phaùp thuyeát ra giöõa hö-khoâng hoaëc ôû

möôøi phöông quoác-ñoä ñoàng khai-thò nghóa-lyù vi-maät (ñoàng chæ daïy Chôn-lyù nhieäm-maàu).

_ Ñoù laø nhôø hoàn-phaùch, yù-chí vaø tinh-thaàn thay nhau hieäp-ly, thaønh-töïu gioáng laønh

(thieän-chuûng) môùi taïm ñöôïc nhö vaäy; chôù chöa chöùng Thaùnh-quaû, chöa ñaéc Thaùnh-Taâm,

chöa phaûi laø caûnh trí an laønh. Neáu cho ñoù laø Thaùnh-giaûi, thì bò ñaùm chöôùng-ma daãn duï.

4. Thaáy Phaät hieän ra: (Do haønh thieàn ñeå taâm tònh laëng)

_ Laïi duøng taâm aáy loùng saïch (ñöùng laëng vaø saùng suoát), thaáu-trieät beân trong, maø

thaáy toû saùng möôøi phöông hoùa thaønh saéc Dieâm-phuø-ñaøn (saéc vaøng roøng), nhöùt-thieát

chuûng-loaïi (taát caû moïi vaät) hoùa thaønh Nhö-Lai.

_ Tröôùc nhöùt thaáy Ñöùc Phaät Tyø-Lö-Giaù-Na ngoài treân ñaøi Thieân-quang, coù 1.000 vò

Phaät vaây quanh, traêm öùc quoác-ñoä vaø voâ-soá hoa sen ñoàng xuaát-hieän (traêm öùc coõi nöôùc

cuøng voâ-soá hoa sen ñoàng-thôøi hieän ra trang-nghieâm ñeïp ñeõ).

_ Ñoù laø taâm-hoàn linh-thoâng (caùi bieát saùng suoát), toû ngoä sôû nhieãm ( thaáy ñöôïc choã

caûnh hieän ra), taâm-quang (aùnh saùng roäng lôùn cuûa taâm) nghieäm xeùt saùng suoát, chieáu-dieäu

khaép theá-giôùi, taïm thôøi ñöôïc nhö vaäy; chôù chöa chöùng Thaùnh-quaû, chöa ñaéc Thaùnh-Taâm,

chöa phaûi laø caûnh trí an laønh. Neáu cho ñoù laø Thaùnh-giaûi, thì bò ñaùm chöôùng-ma daãn duï.

5. Thaáy hö-khoâng hoùa thaønh saéc baùu: (Do haønh thieàn duïng coâng tö-duy ñeø neùn

voïng-taâm thaùi-quaù.)

_ Laïi duøng taâm aáy quaùn xeùt ñöôïc trong saùng nhieäm-maàu saùng suoát, ñöôïc thaâm-

haäu, maø quaùn xeùt khoâng döùt, maø sanh söï ñeø eùp voïng-taâm thaùi-quaù. Boãng nhieân thaáy möôøi

phöông hö-khoâng, hoùa thaønh thaát-baûo (baûy baùu) hoaëc baù-baûo (traêm baùu), ñoàng-thôøi phoå-

bieán caùc maøu xanh vaøng ñoû traéng töôi saùng ñeàu hieån-hieän, maø khoâng coù chi ngaên ngaïi

nhau.

_ Ñoù laø nhôø duïng coâng ñieàu-phuïc ñeø neùn voïng-taâm thaùi-quaù, môùi taïm thôøi ñöôïc

nhö vaäy; chôù chöa chöùng Thaùnh-quaû, chöa ñaéc Thaùnh-Taâm, chöa phaûi laø caûnh trí an laønh.

Neáu cho laø Thaùnh-giaûi, thì bò ñaùm chöôùng-ma daãn duï.

6. Trong toái thaáy vaät roõ raøng: (Do haønh thieàn ñeå taâm laëng yeân.)

_ Laïi duøng taâm haønh thieàn tö-duy, quaùn xeùt saùng suoát, thì trí saùng phaùt-sanh. Boãng

nhieân giöõa ñeâm ôû trong tònh-thaát toái ñen, laïi thaáy roõ caùc vaät y nguyeân nhö ban ngaøy.

_ Ñoù laø do taâm ñöùng laëng maø phaùt-sanh soi thaáy toû saùng caùc nôi u-aùm, ñaây môùi

taïm thôøi ñöôïc nhö vaäy; chôù chöa chöùng Thaùnh-quaû, chöa ñaéc Thaùnh-Taâm, chöa phaûi laø

caûnh trí an laønh. Neáu cho laø Thaùnh-giaûi, thì bò ñaùm chöôùng-ma daãn duï.

7. Thaáy thaân gioáng nhö caây coû: (Do haønh thieàn, duøng taâm xuyeân suoát khoâng bò

ngaên ngaïi.)

_ Laïi duøng taâm thieàn-ñònh, duïng coâng thaáy xuyeân suoát khoâng bò ngaên ngaïi, töùc coù

luùc thaùi-quaù, gaùn eùp taâm-töôûng laøm cho noù mau hoøa-nhaäp vaøo theå hö-khoâng, neân voïng

thaáy coù hình-töôùng cuûa töù-chi trong thaân-theå, boãng nhieân gioáng nhö “caây coû”, daàu coù löûa

thieâu, dao caét, cuõng khoâng caûm-giaùc, thaäm-chí löûa coù ñoát ñeán xöông, vaãn khoâng thaáy

noùng, gioáng nhö ñoán caây nhoå coû vaäy.

_ Ñoù laø hieän-töôïng thaân töù-ñaïi vaø caûnh traàn-lao ñaõ döùt heát, ñaây laø luùc thieàn-giaû

ñang lìa traàn-caûnh vaø xoâ deïp töù-ñaïi, maø chæ coøn nöông veà theå-taùnh thuaàn-chôn maø thoâi,


ñaây laø môùi taïm thôøi ñöôïc nhö vaäy; chôù chöa chöùng Thaùnh-quaû, chöa ñaéc Thaùnh-Taâm,

chöa phaûi laø caûnh trí an laønh. Neáu cho laø Thaùnh-giaûi, thì bò ñaùm chöôùng-ma daãn duï.

8. Thaáy taát caû theá-giôùi vaø Phaät:

_ Laïi duøng taâm thieàn-ñònh, duïng coâng laøm cho noù mau vaéng laëng thaùi-quaù, laøm

taâm phaùt meâ, maø boãng nhieân thaáy möôøi phöông theá-giôùi, nuùi soâng, ñaát baèng, ñeàu hoùa

thaønh coõi Phaät, ñaày ñuû thaát-baûo, chieáu saùng khaép cuøng.

_ Coøn chö Phaät Nhö-Lai, thì ñoâng nhieàu nhö soá caùt soâng Haèng, khaép hö-khoâng

phaùp-giôùi, ñeàu ngöï trong laàu-caùc khang trang, traùng leä. Neân nhìn leân thì thaáy thieân-caûnh,

coøn nhìn xuoáng thì thaáy ñòa-nguïc, khoâng gì ngaên ngaïi caû.

_ Ñaây laø do voïng-töôûng öa thích Thaùnh vaø chaùn phaøm, chöùa nhoùm laâu ngaøy, maø bò

doàn eùp môùi thaønh-töïu ñöôïc nhö vaäy; chôù chöa chöùng Thaùnh-quaû, chöa ñaéc Thaùnh-Taâm,

chöa phaûi laø caûnh trí an laønh. Neáu cho laø Thaùnh-giaûi, thì bò ñaùm chöôùng-ma daãn duï.

9. Thaáy vaø nghe ñöôïc xa: (Do haønh thieàn, ñieàu-phuïc, ñeø neùn taâm quaù ñoä.)

_ Laïi duøng taâm aáy ñieàu-phuïc, ñeø neùn taâm quaù ñoä. Boãng nhieân giöõa ñeâm thaáy tænh

thaønh, chôï buùa, phoá phöôøng, ñöôøng saù, cho tôùi thaân-toäc quyeán-thuoäc ôû phöông xa tuï hoïp,

hoaëc nghe lôøi noùi cuûa ngöôøi aáy.

_ Ñoù laø hieän-töôïng doàn eùp cheá-ngöï taâm thaùi-quaù maø xuaát-hieän söï thaáy nghe nhö

vaäy; chôù chöa chöùng Thaùnh-quaû, chöa ñaéc Thaùnh-Taâm, chöa phaûi laø caûnh trí an laønh. Neáu

töôûng laø Thaùnh-giaûi, thì bò ñaùm chöôùng-ma daãn duï.

10. Thaáy Thieän-tri-thöùc: (Thaân hình bieán-hoùa vaø thuyeát-phaùp thoâng suoát.)

_ Laïi duøng taâm aáy duïng coâng tö-duy nghieân-cöùu doàn eùp caêng thaúng veà maët lyù-trí

quaù möùc. Boãng thaáy vò Thieän-tri-thöùc hieän ñeán, thaân hình trong choác laùt töï-nhieân thay ñoåi

nhieàu caùch:

- hoaëc nhö treû, hoaëc nhö giaø,

- luùc quaéc-thöôùc phöông-phi, luùc nhö traàm-ngaâm tö-löï,

- coù luùc laïi bieát thuyeát-phaùp, daïy ñôøi, laøm cho nhieàu ngöôøi nghe vaø laàm töôûng laø

ngöôøi chöùng ñaéc Thaùnh-quaû.

_ Ñoù laø taâm laønh bò caùc quæ voïng-löôïng ly-mî hoaëc Ma-vöông nhaäp, chôù khoâng

phaûi chaùnh-nhaân cuûa trí-tueä, ñöa ngöôøi ñöôïc giaûi-thoaùt; chôù chaúng phaûi chöùng Thaùnh-quaû

hoaëc ñaéc Thaùnh-Taâm, chöa phaûi laø caûnh trí an laønh. Neáu cho laø Thaùnh-giaûi, thì bò ñaùm

chöôùng-ma daãn duï.

ÑOAÏN 12

2.1.2.2.1.C Keát.

_ A-Nan! OÂng phaûi bieát: Möôøi thöù thieàn-ñònh bieán-hieän caûnh-vaät nhö vaäy ñeàu do

duïng taâm ñeå phaù-tröø “Saéc-aám-ma”, neân coù bieán hieän ra caùc caûnh nhö vaäy, laø ñeàu do duïng

coâng doàn neùn voïng-taâm quaù möùc, maø sanh ra nhö vaäy.

_ Vì haønh-giaû coù chuûng-taùnh ngoaïi-ñaïo, chuûng-taùnh phaøm-phu khoâng thaáy, khoâng

hoïc ñöôïc chaùnh-phaùp cuûa Nhö-Lai.

_ Trong luùc laäp chí vaø gaéng söùc tu-haønh, laïi gaëp taø-duyeân, meâ-muoäi maø khoâng töï

bieát, roài sanh taâm vui möøng cho laø ñuùng, laø ñaéc ñaïo, chöùng Thaùnh-quaû. Roài hoï tieáp-tuïc

khö khö baûo-thuû, töï keàm haûm voïng-thöùc cuûa mình, trong nhöõng caûnh aáy, hy-voïng höôûng

laáy y caùi thieàn-vò do mình tu-taäp thaønh-töïu. Roài giaû xöng laø chöùng Thaùnh, thaønh-thöû phaïm

toäi ñaïi-voïng-ngöõ, maø chòu ñoïa vaøo Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

_ Coøn ngay ñaây Thieàn-giaû neáu bieát, maø khoâng chaáp vaøo caûnh naøy, thì khoâng töï-

maõn ôû ñoù, thì noù bieán thaønh caûnh tu ñuùng khoâng haïi gì (töùc laø bieát buoâng boû, maø trôû veà laïi

tònh thì thaønh chaùnh), coøn sanh taâm chaáp giöõ, cho ñoù laø keát-quaû cöùu-caùnh maø mình daøy

coâng chöùng ñaït, thì rôi vaøo sanh-töû luaân-hoài.


_ Sau khi Nhö-Lai dieät-ñoä, caùc oâng vaø taát caû Ñaïi-chuùng phaûi nhöùt-taâm y-giaùo

phuïng-haønh. ÔÛ trong ñôøi maït-phaùp, phaûi bieát dó taän-löïc (coá gaéng heát söùc) truyeàn-baù nghóa-

lyù nhieäm-maàu lieãu-nghóa giaûi-thoaùt, khoâng ñöôïc thieáu soùt, maø ñeå cho nhöõng chöôùng-ma coù

ñuû phöông-tieän phaù-hoaïi. Ñoàng-thôøi hoaøn-toaøn hy-sinh, baûo-hoä caùc vò thanh-tònh thuaàn-tuùy

chôn-tu, ñeå cho hoï mau ñöôïc thaønh ñaïo “Boà-Ñeà Voâ-thöôïng”.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 13

2.1.2.2.2 Thoï-aám ma.



A.1.1 Noùi tieáp Saéc-aám.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Chö Thieän-nam-töû tu phaùp chaùnh-ñònh (Sa-ma-tha vaø

Tam-ma-ñeà), Saéc-aám ñaõ döùt saïch, nhìn thaáy taâm chö Phaät hieän vaøo taâm mình (taâm mình

vaø taâm Phaät nhö boùng hieän trong göông).

A.1.2 Chæ Thoï-aám.

_ Söï chöùng-ñaéc döôøng nhö coù ñöôïc, nhöng cuï-theå thì chöa ñöôïc phaùt-huy coâng-

duïng, gioáng nhö bò boùng ñeø, tay chaân coøn y nguyeân, vaø thaáy nghe khoâng laàm laãn, nhöng

taâm bò “aûo-giaùc” neân khoâng cöû-ñoäng ñöôïc. Ñaây laø coøn bò leä-thuoäc trong phaïm-vi cuûa Thoï-

aám.

A.2 Phaù Thoï-aám.

_ Neáu boùng heát ñeø, töùc heát söï böùc-baùch cuûa Thoï-aám, thì thaân-taâm khoâng coøn leä-

thuoäc nöõa, thì ngöôøi naøy thaáy bieát, thaân mình ñi, ñöùng, ôû, ñeàu töï-do, töï-taïi, khoâng coù chi bò

ngaên ngaïi.

_ Roài töï-taâm, nhaän bieát ñöôïc Phaät-Taâm, maø Phaät-Taâm, khoâng ngoaøi töï-taâm. Neân

Phaät-Taâm, khoâng phaûi nhö boùng hieän trong göông, maø caùc söï vieäc ñeàu do voïng-giaùc

voïng-töôûng bieán-hoùa thaønh.

_ Neáu hieåu bieát ñöôïc nhö theá, thì môùi heát trôû ngaïi cuûa Thoï-aám; maø vöôït qua ñöôïc

kieán-hoaëc, quaùn xeùt hieåu roõ voïng-töôûng, khoâng phaûi laø thaät laø beàn chaët, maø noù laø coäi goác

cuûa sanh-töû.

ÑOAÏN 14

2.1.2.2.2.B 10 Tröôøng-hôïp hieän cuûa Thoï-aám.

1. EÙp mình quaù sanh taâm sanh ra buoàn.

(Do haønh thieàn ñeø neùn voïng-taâm thaùi-quaù)

(Laø thaáy caùc loaøi vaät thöông khoùc, laø vaøo caûnh-giôùi cuûa ma saàu bi)

_ A-Nan! Chö Thieän-nam-töû trong luùc tu thieàn Sa-ma-tha vaø Tam-ma-ñeà, thì taâm

ñöôïc yeân laëng, sanh saùng suoát voâ-cuøng, cuõng do duïng coâng ñeø neùn voïng-taâm thaùi-quaù,

boãng nhieân phaùt-sanh loøng thöông xoùt voâ-taän, thaáy moïi ngöôøi, moïi loaøi, cho ñeán muoãi

moøng, kieán moái, truøng deá, xem nhö con cuûa mình, roài ñem loøng thöông xoùt rôi leä tröôùc

caûnh khoå cuûa chuùng-sanh(nhö caûnh maïnh aên nuoát caáu xeù laãn nhau).

_ Neáu bieát, thì khoâng coù gì sanh toäi loãi (töùc laø ngay ñoù, coù taùnh giaùc, khoâng meâ, thì

noù töï tieâu).

_ Neáu khoâng bieát, laàm töôûng cho mình chöùng-ñaéc thì bò “ma saàu-bi” xaâm-nhaäp

taâm-can, heã thaáy ngöôøi, thì taâm sanh thöông khoùc voâ-haïn, neân muoán ñem “Bi-Taâm” ban

buûa khaép traàn-gian.

_ Ñaây laø hieän-töôïng laàm laïc, laøm maát chaùnh-ñònh, neân keå töø ñaây chìm ñaém trong

luaân-hoài.


2. Naâng mình leân ngang Phaät.

(Chí duõng-maõnh baèng Phaät)

(Do haønh thieàn maø Thoï-aám ñöôïc caûnh toát ñeïp, maø sanh caûm-xuùc quaù ñoä, maø ñöôïc

yù-chí maïnh meõ cho ngang baèng vôùi Phaät, thaønh vaøo caûnh-giôùi ma ngoâng cuoàng.)

_ A-Nan! Laïi trong ñònh-taâm aáy, chö thieàn-giaû thaáy Saéc-aám ñaõ dieät, luùc giôø thì Thoï-

aám toû roõ, thì caùc caûnh toát ñeïp hieän ra tröôùc maét, vì caûm-kích quaù möùc, boãng nhieân trong

taâm sanh loøng duõng-maõnh voâ-haïn, coù yù-chí baèng chö Phaät. Hoï cho raèng ba A-Taêng-Kyø

kieáp, trong moät nieäm coù theå vöôït qua.

_ Ñaây laø do duïng coâng laán löôùt quaù möùc maø sanh ra nhö theá, nhö toû ngoä ñöôïc, thì

khoûi toäi loãi, töùc taùnh giaùc khoâng meâ, thì ngay ñoù toäi loãi töï tieâu-dieät.

_ Haïng ngöôøi naøy chöa phaûi chöùng Thaùnh, maø cho laø Thaùnh-giaûi, thì bò gioáng ma

ngoâng cuoàng xaâm-nhaäp taâm-can, heã thaáy ngöôøi thì töï-ñaéc, khoe khoang, coáng cao ngaõ-

maïn, cho khoâng ai saùnh baèng, coøn cho raèng, treân khoâng coøn coù Phaät, döôùi chaúng thaáy coù

ngöôøi.

_ Neân laàm laïc, laøm maát chaùnh-ñònh, maø töø ñaây chìm ñaém trong sanh-töû maõi.

3. Trong ñònh hay nhôù.

(Do haønh thieàn, chaáp choã khoâng chöùng-ñaéc, muoán trôû veà thì uoång, neân duïng coâng

suy tö cho yeân tònh, laøm moät caùch tinh-taán, neân taâm sanh nhôù hoaøi, maø vaøo caûnh ma nhôù.)

_ A-Nan! Laïi trong ñònh-taâm aáy, chö thieàn-giaû thaáy Saéc-aám ñaõ dieät, neân giôø Thoï-

aám ñöôïc toû roõ, maø tieán leân, thì khoâng coù choã chöùng môùi; maø lui veà, thì maát sôû-ñaéc cuõ. Giôø

thì trí-löïc suy keùm, neân lô löõng trong choã löõng lô, khoâng thaáy coù gì ñeå nöông töïa ñöôïc. Neân

trong taâm sanh khoâ khaùt, roài taäp trung vaøo thaàm nhôù maõi khoâng döøng, laáy ñoù laøm sieâng

naêng tinh-taán, roài cho ñoù laø caùi caùi vieäc laøm tinh-taán.

_ Ñaây laø tu thaân, chôù khoâng phaûi tu tueä (ñaây laø traïng-thaùi tu khoâng trí-tueä cuûa

nhöõng keû tu-haønh laàm laïc), töùc laø laøm maát phöông-tieän tu, neáu bieát ñöôïc, thì khoâng coù toäi

loãi, maø quay trôû veà.

_ Haïng ngöôøi aáy chöa phaûi chöùng Thaùnh, neáu cho laø Thaùnh-giaûi, taát bò gioáng ma

nhôù aùm-nhaäp vaøo taâm-can, neân ngaøy ñeâm nhö naém caùi taâm treo vaøo moät choã aâm thaàm

nhôù nhung, maø laøm sai, maát chaùnh-ñònh. Neân töø ñaây chìm ñaém trong sanh-töû maõi.

4. Tueä quaù nhieàu thaønh cuoàng Tueä.

(Do haønh thieàn maø sanh Tueä nhieàu hôn Ñònh, neân töôûng mình saùng nhö Phaät maø

thaønh cuoàng, maø rôi vaøo caûnh-giôùi ma heøn vaø töï-maõn.)

_ A-Nan! Laïi trong ñònh-taâm aáy, chö thieàn-giaû thaáy Saéc-aám ñaõ dieät, thì Thoï-aám

ñöôïc toû roõ, neân söùc Tueä thì nhieàu, coøn söùc Ñònh thì ít, neân laøm maát söï duõng-maõnh tu, vì

Tueä quaù maïnh vaø saéc beùn vöôït troäi, sanh hieáu thaéng, thích hôn ngöôøi, luoân ñeå trong taâm,

maø baèng loøng vôùi thaéng-taùnh ñoù, roài töï cho mình gioûi ngang vôùi Phaät Lö-Xaù-Na, vì ñöôïc

chuùt ít Tueä saùng, ñaõ cho laø ñuû.

_ Ñaây laø duïng-taâm thieáu söï suy xeùt, laïi coøn ñam-meâ caùi tri-kieán cuûa mình, neáu bieát

ñöôïc, thì quay trôû veà, thì môùi khoûi phaïm toäi.

_ Haïng ngöôøi nhö theá chöa phaûi chöùng Thaùnh, maø cho laø Thaùnh-giaûi, thì bò gioáng

“ma haï-lieät tri-tuùc” (ma heøn vaø töï-maõn, cho laø ñuû) noù xaâm-nhaäp taâm-can, neân gaëp ai cuõng

phaùt bieåu: Ta laø ngöôøi ñaéc phaùp Voâ-thöôïng Ñeä-nhöùt Nghóa-ñeá (Chôn-lyù roát raùo).

_ Neân laøm sai maát chaùnh-ñònh, maø phaûi chìm ñaém trong sanh-töû maõi.

5. Thaáy gian-hieåm hay lo.

(Do haønh thieàn, thaáy taâm cuõ ñaõ maát, daàu chöa chöùng ñaïo, neân taâm sanh ra gian-

hieåm, lo buoàn, muoán cheát, maø rôi vaøo caûnh “ma lo raàu”.)

_ Laïi trong ñònh-taâm aáy, chö thieàn-giaû thaáy Saéc-aám ñaõ dieät, thì Thoï-aám ñöôïc toû roõ,

choã chöùng-ñaéc môùi chöa ñaït ñöôïc, maø taâm cuõ thì ñaõ maát. Khi thaáy ñöôïc hai choã ñoù cuûa


Saéc-aám vaø Thoï-aám roài, thì töï thaáy söï hieåm nguy, neân sanh loøng nham-hieåm, maø coù söï öu-

phieàn voâ-taän. Môùi töï thaáy mình nhö ngoài giöôøng saét, nhö uoáng thuoác ñoäc, chaùn naûn khoâng

thích soáng nöõa, laïi coøn mong caàu ngöôøi khaùc gieát mình cho sôùm ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Ñaây laø hieän-töôïng cuûa söï tu-haønh sai laïc chaùnh-phaùp, neáu bieát toû ngoä, quay trôû

veà chôn, thì thoaùt toäi loãi.

_ Haïng ngöôøi naøy khoâng phaûi chöùng Thaùnh, neáu cho laø Thaùnh-giaûi, thì bò gioáng ma

öu-saàu xaâm-nhaäp taâm-can, khieán töï tay caàm dao caét thòt mình, muoán boû Thoï-aám sôùm,

hoaëc taâm thöôøng lo buoàn, cöù chaïy vaøo röøng saâu nuùi cao, ñeå laùnh ngöôøi ñôøi.

_ Neân ñaây laø tu-haønh sai, laøm maát chaùnh-ñònh, neân keå töø ñaây chìm ñaém trong

sanh-töû maõi.

6. Thaáy caûnh an laønh hay möøng.

(Do haønh thieàn ñöôïc toû ngoä saùng suoát, neân vui möøng trong caûnh an-laïc, thì rôi vaøo

caûnh ma vui möøng.)

_ Laïi trong ñònh-taâm aáy, chö thieàn-giaû thaáy Saéc-aám ñaõ dieät, bieát Thoï-aám ñöôïc toû roõ

thoâng suoát, neân trong caûnh thanh-tònh saùng suoát naøy, maø thaáy taâm-ñòa mình ñöôïc yeân laëng

thanh-tònh vaø raát toû saùng, neân töï sanh vui möøng voâ-haïn, khoâng sao ngaên ñöôïc.

_ Ñaây laø hieän-töôïng khinh-an ñeán vôùi ngöôøi tu, trong luùc ñaéc thieàn, nhöng khoâng

trí-tueä, neân khoâng ñuû söùc töï cheá taâm mình, vì khoâng bieát traïng thaùi naøy, noù laø giaû, môùi ta ïm

thôøi böôùc vaøo thanh-tònh, neáu bieát toû ngoä, quay veà baûn-taùnh giaùc, thì thoaùt khoûi toäi loãi.

_ Haïng ngöôøi naøy chöa phaûi chöùng Thaùnh, neáu cho laø Thaùnh-giaûi, thì bò gioáng ma

hæ-laïc xaâm-nhaäp taïng-phuû, neân thaáy baát cöù ngöôøi naøo, ôû ñaâu, cuõng vui cöôøi noùi noùi, muùa

haùt om soøm, laáy laøm thích thuù, maø coøn töï xöng laø ñaõ ñaéc phaùp giaûi-thoaùt voâ-ngaïi.

_ Ñaây laø loái tu-haønh sai chaùnh-phaùp, neân laøm maát chaùnh-ñònh, maø keå töø ñaây chìm

ñaém trong sanh-töû maõi.

7. Thaáy hôn ngöôøi neân sanh khinh-maïn.(Ñaïi-ngaõ-maïn)

(Do haønh thieàn, coù taâm saùng, maø chaáp vaøo, neân sanh taùnh ngaõ-maïn lôùn, maø rôi

vaøo caûnh “ma ñaïi ngaõ-maïn”:

_ Laïi trong caûnh thieàn taâm ñònh, caùc haønh-giaû thaáy Saéc-aám ñaõ döùt saïch, coøn Thoï-

aám thì toû roõ, saùng suoát, töï cho mình ñöôïc ñaày ñuû, neân trong taâm khôûi leân ñaïi-ngaõ-maïn.

Thöôøng bieåu-loä caùc thöù maïn nhö:

1/ Maïn : Ñöùc-taøi hôn ngöôøi ít maø töôûng hôn nhieàu.

2/ Ngaõ-maïn : Töï-phuï luoân cho mình coù ñöùc cao taøi gioûi hôn ngöôøi, roài khinh khi,

hieáp ñaùp, cheâ bai, phæ-baùng ngöôøi.

3/ Taø-maïn : Tu theo phaùp taø, ñöôïc chuùt ít thaàn-thoâng bieán-hoùa hoaëc thoâng moät ít

veà quaù-khöù, vò-lai, maø khinh reû maït saùt ngöôøi.

4/ Quaù-maïn : Ñöùc-taøi baèng ngöôøi maø cho laø hôn, hoaëc thua ngöôøi maø cho laø

baèng.

5/ Maïn-quaù-maïn : Ñöùc-taøi keùm ngöôøi, maø kieâu-caêng cho laø hôn.

6/ Taêng-thöôïng-maïn : Töï-toân, töï-ñaïi, chöa chöùng Thaùnh maø cho laø chöùng Thaùnh.

7/ Ty-lieät-maïn : Ñöùc-taøi keùm hôn ngöôøi, maø cho laø khoâng thua hoaëc thua ít.

_ Do ñoù taâm-ñòa ngöôøi naøy laïi coøn cheâ bai möôøi phöông chö Phaät, huoáng chi laø

Thinh-Vaên, Duyeân-Giaùc.

_ Ñaây laø do taùnh bieát lyù-giaûi thoâng vaø quaù cao, maø khoâng ñuû trí-tueä Baùt-Nhaõ ñeå

kieàm-cheá töï cöùu, neân thaønh ñen toái, neáu bieát toû ngoä, thì quay veà baûn-taâm thanh-tònh saùng

suoát, thì khoâng toäi loãi.

_ Neân haïng ngöôøi naøy chöa phaûi chöùng Thaùnh, neáu cho laø ñöôïc Thaùnh-giaûi, thì bò

gioáng ma ñaïi-ngaõ-maïn xaâm-nhaäp taâm-can, maø sanh taùnh khoâng tin Tam-Baûo, phaù hoûng

kinh töôïng, khoâng leã chuøa thaùp, laïi coøn ñieân-ñaûo, öa noùi doái gaït cö-só, xuùi giuïc ngöôøi toân


thôø: ñaát, caây, hoaëc caùc nhuïc-thaân, cho laø thaät-theå thöôøng-truï, chôù khoâng caàn cung-kính

caùc töôïng coát baèng ñoàng, vaøng, ñaát, goã, hoaëc kinh-ñieån baèng giaáy, luïa, laù caây v.v...

_ Neân lôøi noùi cuûa ngöôøi naøy, luoân theo taø vaïy, khieán cho nhöõng ngöôøi nheï taùnh bò

laàm laïc, tin theo, roài phaù-hoaïi caùc coát-töôïng, hoaëc kinh-saùch, maø phaûi rôi vaøo Voâ-giaùn ñòa-

nguïc.

_ Ñaây laø ngöôøi tu voâ-minh, laàm laïc, laøm maát chaùnh-ñònh, neân töø ñaây bò chìm ñaém

trong caûnh sanh-töû luaân-hoài maõi.

8. Trí-tueä an tònh, töï cho laø ñuû. (Taâm sanh khinh-an)

(Do haønh thieàn, toû ngoä ñöôïc töøng phaàn chôn-lyù, maø thaáy taâm khoan khoaùi nheï

nhaøng, neân rôi vaøo caûnh ma: “Ma öa khoan khoaùi nheï nhaøng.)

_ Laïi trong caûnh thieàn taâm ñònh, caùc haønh-giaû thaáy Saéc-aám ñaõ dieät, coøn Thoï-aám thì

ñöôïc toû roõ, neân beân trong, taâm saùng toû, hieåu thaáu töøng phaàn chôn-lyù, neân ñöôïc töï-taïi tuøy

yù, neân taâm sanh khoan khoaùi nheï nhaøng voâ-cuøng.

_ Roài töï cho mình chöùng Thaùnh, ñöôïc töï-taïi, ñaây laø traïng thaùi coù ít trí-tueä, neân môùi

coù söï khinh-an thanh-tònh nhö vaäy, neáu bieát toû ngoä, thì quay veà baûn-taùnh thanh-tònh, thì

khoâng coù toäi loãi.

_ Neân haïng ngöôøi naøy chöa phaûi chöùng Thaùnh, neáu cho laø chaùnh-lyù, thì bò gioáng

ma “Ma haùo khoan khoaùi” nhaäp taâm-can, roài töï-maõn cho laø ñuû, khoâng caàu tieán leân nöõa.

Haïng naøy ña-soá laø Tyø-khöu voâ-vaên (khoâng hoïc), thöôøng höôùng-daãn chuùng-sanh ñi vaøo

con ñöôøng laàm laïc ñen toái, môø mòt, maø bò sa vaøo ñòa-nguïc A-Tyø.

_ Ñaây laø loái tu voâ trí, laàm laïc, laøm maát chaùnh-ñònh, maø phaûi chìm ñaém trong sanh-töû

luaân-hoài maõi.

9. Chaáp Khoâng vaø phaù giôùi.

(Do haønh thieàn, maø ñöôïc taâm roãng khoâng saùng suoát, neân laïc vaøo caûnh ñoaïn-dieät

ngoan-khoâng, neân khoâng caàn giöõ giôùi, maø rôi vaøo caûnh ma: “Ma ngoan-khoâng, môø mòt”.)

_ Laïi trong thieàn-ñònh taâm ñònh, caùc haønh-giaû thaáy Saéc-aám ñaõ dieät, coøn Thoï-aám thì

saùng toû, neân trong taâm ñöôïc toû ngoä saùng suoát, thaáy roãng khoâng khaép theá-giôùi. Neân taâm

sanh ra taùnh sanh-dieät, maø baùc boû cho laø khoâng coù thuyeát nhaân-quaû, chuû-tröông khoâng coù

gì heát, neân cuõng khoâng coù taâm hieän-tieàn, luoân chaáp-thuû cho raèng vaïn-phaùp laø sanh-dieät,

cho ñeán sanh ra caùi bieát, cuõng thuoäc veà sanh-dieät, neáu nhö toû ngoä ñöôïc, bieát quay veà boån-

taùnh thanh-tònh, thì khoâng toäi loãi; baèng khoâng thì rôi vaøo ñòa-nguïc A-tyø.

_ Haïng tu naøy chöa phaûi chöùng Thaùnh, neáu khö khö chaáp cho laø chaùnh-lyù, thì bò

gioáng ma: “Ma Khoâng” (khoan khoaùi) noù xaâm-nhaäp taâm-can, neân taâm sanh: cheâ bai coâng-

ñöùc ngöôøi giöõ giôùi, phaù caùc luaät-nghi, cheâ laø Tieåu-thöøa, maø öa noùi doái gaït raèng: “Baäc Boà-

Taùt ngoä lyù chôù khoâng caàn giöõ giôùi”.

_ Haïng tu naøy, ñoái tröôùc thieän-tín ñaøn-vieät, töï yù aên thòt uoáng röôïu, tham-duïc oâ-

nhieãm, vì coù söùc ma che chôû, neân thieän-tín ñaøn-vieät bò môø khoâng kòp suy nghó, neân khoâng

bieát, khoâng sanh nghi ngôø, hoaëc bò aùm-aûnh môø mòt, maø nghe theo laïi cho laø ñuùng.

_ Neân haïng naøy bò ma nhaäp-taâm laâu ngaøy, neân khoâng coøn bieát lieâm-só laø gì, khoâng

phaân-bieät ñuùng sai, maø luoân chaáp vaøo ngoan-khoâng, maø phaù-hoaïi luaät-nghi cuûa Phaät, roài

höôùng-daãn nhöõng ngöôøi nheï taùnh ñi vaøo ñöôøng ma toäi loãi.

_ Vaäy ngöôøi tu-haønh laàm laïc naøy, laøm maát chaùnh-ñònh, maø phaûi bò chìm ñaém trong

sanh-töû luaân-hoài maõi.

10. Chaáp coù daâm-duïc. (Vì quaù tham-duïc, sanh ra cuoàng)

(Do haønh thieàn, rôi vaøo caûnh meâ giaû doái, muø mòt, maø sanh taâm “An-thuaän nhaäp-

taâm” khoâng bieát, neân rôi vaøo caûnh ma daâm-duïc.)


_ Laïi trong caûnh thieàn, taâm ñöôïc ñònh, caùc haønh-giaû thaáy Saéc-aám ñaõ dieät, coøn

Thoï-aám thì saùng suoát, minh-baïch, maø vaãn chìm ñaém trong caûnh môø mòt toái taêm, neân taâm

sanh yeâu meán voâ-taän, maø yeâu meán quaù phaùt ñieân, neân khôûi loøng tham-duïc.

_ Ñaây laø caûnh hieän-töôïng cuûa ñònh “An-thuaän nhaäp-taâm”, nhöng khoâng coù trí-tueä

ñeå töï-cheá, neân sa vaøo nguõ duïc, neáu nhö bieát ñöôïc, quay veà laïi boån-taâm thanh-tònh cuûa

mình, thì khoâng bò toäi loãi.

_ Haïng ngöôøi naøy khoâng phaûi chöùng Thaùnh, neáu khoâng bieát, cho laø chaùnh-lyù, thì bò

gioáng ma daâm-duïc xaâm-nhaäp vaøo taâm-can, roài öa noùi doái: “Tham-duïc laø Ñaïo Boà-Ñeà”, ñeå

khuyeán-khích ngöôøi theá-gian töï-do tham-duïc laøm oâ-nhieãm thaân-taâm, laïi coøn gaït gaãm ngöôøi

haønh-ñoäng ueá-tröôïc cho laø giöõ ñuùng ñaïo-phaùp toàn-vong.

_ Neân söùc maïnh cuûa ma-quæ hieåm-ñoäc ôû trong thôøi maït-theá aùm-muoäi, noù loâi keùo

taêng theâm thaân-quyeán cuûa noù, vaø noù laøm hö-haïi bieát bao keû traàn-tuïc si-meâ, töø soá 100 cho

ñeán haèng ngaøn, haèng vaïn chuùng-sanh laàm laïc, ñeán khi duïc-ma nhaøm chaùn, xuaát khoûi thaân

beänh, thì ñaõ toån heát ñöùc roài, mình ñaõ sa vaøo ñòa-nguïc Voâ-giaùn.

_ Nhö vaäy söï tu-haønh laàm laïc, neân laøm maát chaùnh-ñònh, neân töø ñaây phaûi chìm ñaém

trong sanh-töû luaân-hoài maõi.

ÑOAÏN 15

2.1.2.2.2.C Keát.

_ A-Nan! OÂng phaûi bieát: Möôøi thöù thieàn-ñònh bieán-hieän caûnh-vaät nhö theá, ñeàu do

duïng coâng phaù-tröø Thoï-aám maø chuyeån-ñoäng phaùt-sanh ra caû.

_ Vì haønh-giaû ngoan-coá toái taêm, khoâng suy xeùt saùng suoát neân gaëp taø-duyeân meâ-

muoäi maø chaúng töï bieát, daùm giaû-xöng laø chöùng Thaùnh, thaønh-thöû phaïm toäi ñaïi-voïng-ngöõ,

öng ñoïa Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

Neáu coù hoïc hieåu kinh-giaùo, tuaân theo lôøi daïy baûo cuûa Nhö-Lai, khi gaëp nhöõng caûnh

nhö theá sanh ra, phaûi töï nhuû loøng:

_ Ñoù laø caûnh voïng, khoâng ñöôïc sanh taâm ham muoán, khoâng ñöôïc moùng yù duy-trì

thì töï noù tieâu tan.

_ Traùi laïi, neáu duïng coâng ñeå yù tham caàu, thì traêm ngöôøi nhö moät, phaûi laàm laïc

ñöôøng taø, töï mình chieâu khoå-luïy, khoâng thoaùt khoûi luaân-hoài.

_ Söï tu-haønh voán raát caàn-khoå (cöïc nhoïc) roài, maø ñeå luoáng coâng chuoác theâm tai-

öông vaøo mình nöõa, thì thaät laø ñaùng tieác.

Theá neân oâng vaø taát caû Ñaïi-chuùng phaûi nhöùt-taâm y-giaùo phuïng-haønh nhö vaày:

_ Sau khi Nhö-Lai nhaäp-dieät, ôû trong ñôøi maït-phaùp, dó taän-löïc truyeàn-baù nghóa-lyù

nhieäm-maàu giaûi-thoaùt, khoâng neân sô-suaát, ñeå cho nhöõng chöôùng-ma coù ñuû phöông-tieän

phaù-hoaïi, ñoàng-thôøi hoaøn-toaøn hy-sinh, baûo-hoä caùc vò thanh-tònh thuaàn-tuùy chôn-tu-haønh

Ñaïo Boà-Ñeà Voâ-thöôïng.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 16

2.1.2.2.3 Töôûng-aám ma.

2.1.2.2.3.A Phaù Töôûng-aám ma.


A.1.1 Noái tieáp Thoï-aám.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Vò haønh-giaû tu theo phaùp thieàn chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà)

ñaõ dieät ñöôïc Thoï-aám, maëc daàu chöa heát laäu-taän (meâ laàm), nhöng taâm coù theå taùch rôøi hình-

haøi, nhö chim xoå loàng. Muoán tu ñöôïc thaønh-töïu, thì töø phaøm-phu tieán tu, phaûi traûi qua nhieàu


haïng baäc cuûa 60 baäc Thaùnh-vò Boà-Taùt (54 + 6 Luïc-ñoä = 60) vaø ñöôïc “YÙ-sanh-thaân”, nghóa

laø ñi, ôû, tuøy yù, khoâng coøn bò ngaên ngaïi.

A.1.2 Chæ baøy Töôûng-aám.

_ Ví nhö ngöôøi nguû meâ, môù noùi ra lôøi, tuy ngöôøi aáy khoâng bieát, nhöng nhöõng lôøi noùi

ñaõ thaønh tieáng vang, coù thöù lôùp roõ raøng, khieán nhöõng ngöôøi thöùc ñeàu nghe roõ. Neân ñaây laø

caûnh-giôùi cuûa Töôûng-aám.

A.2 Phaù Töôûng-aám.

_ Laø luùc ñoäng-nieäm döùt heát (töùc laø ñoái caûnh khoâng sanh tình), neân caûnh ngoaøi noù

khoâng lay ñoäng ñöôïc voïng-töôûng thì ñöôïc döùt saïch caùc traàn-duyeân, neân caùi Chôn-Taâm

vieân-giaùc cuûa mình, nhö phuûi saïch heát caùc buïi nhô, roài duøng trí giaùc ñoù, soi bieát ñöôïc

ñöôøng sanh-töû cuûa mình trong nhieàu kieáp, ñoù laø Töôûng-aám ñöôïc dieät tröø, thì thoaùt khoûi

caûnh phieàn-naõo nhô ñuïc ñau khoå. Roài quaùn xeùt laïi, thaáy bieát voïng-töôûng luoân dung-thoâng,

noù cuõng laø nguyeân-nhaân coäi goác cuûa sanh-töû luaân-hoài.

ÑOAÏN 17

2.1.2.2.3 Möôøi hieän caûnh cuûa Töôûng-aám.

1. Tham-caàu thieän-xaûo: (Thaønh quaùi-quyû nöông vaät)

(Do tu thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, caàu chöùng dieäu-duïng maø rôi vaøo loaøi quaùi-quyû nöông

vaät maø soáng.)

_ A-Nan! Ngöôøi haønh-giaû tu thieàn, ñaõ vöôït qua ñöôïc Thoï-aám, khoâng coøn phieàn-naõo

nöõa, neân taâm ñöôïc yeân laëng thanh-tònh, maø phaùt-sanh trí-tueä saùng suoát. Taâm ham muoán

coøn, neân khôûi caàu tu thieàn ñeå chöùng-ñaéc ñöôïc vaät “Höõu-duïng thieän-xaûo linh thie âng” (töùc laø

ñöôïc nhöõng huyeàn-naêng höõu-duïng linh thieâng).

_ Thöøa dòp voïng-taâm sô hôû, Thieân-ma möôïn xaùc moät ngöôøi khaùc nhaäp vaøo, vaø töï

khoe mình chöùng-ñaéc Nieát-Baøn Voâ-thöôïng, roài ñeán tröôùc thieàn-giaû, thay Phaät, mieäng noùi

kinh phaùp, maø thieàn-giaû naøy khoâng töï bieát ngöôøi naøy laø bò ma nhaäp möôïn xaùc, ñeán choã

thieàn-giaû töï traûi toïa-cuï ngoài noùi phaùp.

_ Do uy-löïc cuûa Thieân-ma, thoaït nhieân trong giaây phuùt hieän hình thaønh Tyø-khöu,

laøm cho caùc thính-giaû thaáy, ñeå deå beà meâ-hoaëc, hoaëc hieän hình Trôøi Ñeá-Thích, phuï-nöõ, Tyø-

khöu-ni, hoaëc ôû trong nhaø toái, hieän aùnh haøo quang chieáu saùng ra, khieán cho caùc thính-giaû

töôûng laàm laø Boà-Taùt, roài tin theo lôøi giaùo-hoùa, laøm sai leäch taâm cuûa mình, maø phaù-huûy luaät-

nghi cuûa Phaät, roài tuøy thuaän, thöïc-hieän caùc duïc-laïc ñen toái.

_ Neân ngöôøi bò caùc Ma-vöông nhaäp (laø Thieân-ma) thöôøng noùi nhöõng lôøi ñöôøng maät

caùm doã, laøm meâ ngöôøi. Nhö laø bòp ñôøi:

- naøo ñoaùn quaù-khöù, bieát tröôùc vò-lai,

- naøo vaïch roõ caùc ñieàm tai-hoïa kyø-dò,

- naøo naïn löûa, ñao-binh v.v... khieán cho caùc thính-giaû nghe thaáy kinh sôï, laïi coøn noùi

doái raèng coù Phaät giaùng theá, ñeå deã loâi cuoán ngöôøi. Neân Ma-vöông naøy voâ-cuøng tinh-quaùi,

hieåm-ñoäc, thöôøng laøm tan naùt gia-theá cuûa thieân-haï.

_ Neân bieát: Ñaây laø gioáng “Quaùi-quæ”, luùc tuoåi giaø khoâng tu hoùa thaønh ma, khuaáy roái

ngöôøi tu-haønh vaø loâi cuoán moïi ngöôøi vaøo doøng hoï cuûa Ma-vöông.

_ Khi Ma-vöông laøm naõo-loaïn ngöôøi trong moät thôøi-gian. Ñeán khi chaùn cheâ roài, boû

xaùc khoâng gaù nöông nöõa, thì thaày ma vaø troø ma khoâng troán traùnh ñaâu ñöôïc ñònh-luaät nhaân-

quaû chí-coâng.

_ A-Nan! OÂng tu-haønh, phaûi hieåu thaáu saùng suoát vaø thaän-troïng, ngaên ngöøa tröôùc

taát caû caûnh ma-giaùo thì môùi mong giaûi-thoaùt luaân-hoài sanh-töû ñöôïc.

_ Neáu meâ-muoäi, maø vöôùng vaøo caïm baãy cuûa ma-giaùo thì phaûi rôi vaøo Voâ-giaùn ñòa-

nguïc khoå ñau.


2. Töï-caàu du-lòch: (Quyû daâm-duïc)

(Laø loaøi “Baït-quyû” nöông theo gioù, thích daâm-duïc nhieàu.)

_ A-Nan! Vò thieàn-giaû ñöôïc ñònh, thì vöôït qua Thoï-aám, neân khoâng coøn phieàn-naõo

nöõa, vì taâm ñöôïc vieân-ñònh, thì phaùt trí-tueä saùng suoát, nhöng taâm öa thích coøn, neân sanh

taâm thích du-ngoaïn, phaán-khôûi tinh-thaàn, roài thaû cho tö-töôûng thong dong ñaây ñoù, ñeå mong

muoán söï ruùt kinh-nghieäm, môû roäng taàm hieåu bieát.

_ Luùc baáy giôø, thöøa dòp voïng-taâm sô hôû cuûa thieàn-giaû, Ma-vöông (Thieân-ma Ba-

tuaàn) ñöôïc dòp thuaän tieän nhieãu-haïi, neân noù xuaát hoàn nhaäp vaøo ngöôøi naøy, maø ngöôøi naøy

khoâng bieát mình bò ma nhaäp.

_ Roài ñeán choã tu cuûa caùc thieàn-giaû, ngoài treân toïa-cuï giaûng noùi.

_ Caùc thính-giaû thoaït nhieân thaáy thaân-hình bieán thaønh saéc vaøng röïc rôõ, ngoài treân

sen baùu, töôûng nhö ñöôïc phaùp chöa töøng coù.

_ Thaät laø si-meâ ngu daïi, laàm töôûng laø Boà-Taùt hoùa-thaân daïy doã, do khoâng bieát, sanh

taâm lôi laû boû thieàn maø tin lôøi Ma-vöông, sanh taâm tham-duïc, phaù-hoaïi luaät-nghi cuûa Phaät.

_ Keû bò Ma-vöông nhaäp, laïi noùi toaøn nhöõng lôøi ngon ngoït caùm doã, noùi ñuû thöù giaû

doái, noùi coù Phaät giaùng theá ñeå deã beà quyeán ruõ thieân-haï baèng caùch chæ nhöõng keû ma-töû (troø

ma) trong nhoùm ma-giaùo, noùi ngöôøi naøy laø Phaät hoùa-thaân, ngöôøi kia laø Boà-Taùt hoùa-thaân, keû

noï töø Thieân-giôùi hieän xuoáng hoaëc ñaõ coù ngoâi vò ôû coõi Trôøi, hieäp laïi ñeå cöùu-ñoä chuùng-sanh,

toaøn laø lôøi noùi vu vô hoang-ñöôøng, caùm doã soá ngöôøi ngu-xuaån nheï taùnh (deã tin) haùo-thaéng

tham-voïng, taâm-hoàn bò taø-kieán daáy leân laøm tieâu-dieät hoät gioáng trí-tueä.

_ Neân bieát: Ñaây laø haïng Baït-quæ, tuoåi giaø khoâng tu hoùa thaønh ma, khuaáy roái ngöôøi

tu-haønh vaø loâi cuoán moïi ngöôøi gia-nhaäp chuûng-toäc Ma-vöông.

_ Ma-vöông phaù hö ngöôøi trong moät thôøi-gian, ñeán khi nhaøm chaùn boû xaùc thì caû

nhoùm ma-giaùo, thaày ma vaø troø ma ñeàu khoâng troán traùnh ñöôïc ñònh-luaät nhaân-quaû chí-coâng.

_ A-Nan! OÂng tu-haønh, phaûi hieåu thaáu saùng suoát vaø thaän-troïng ngaên ngöøa tröôùc taát

caû ma-giaùo ñeå giaûi-thoaùt khoûi luaân-hoài sanh-töû.

_ Neáu meâ-muoäi vöôùng vaøo caïm baãy ma-giaùo, thì öng ñoïa Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

3. Tham-caàu kheá-hôïp: (Caàu ngoä chôn-lyù)

(Do thieàn coøn taâm tham caàu, neân bò “Mî-quyû” (gian doái) noù nöông theo suùc-sanh

soáng phaù haïi.)

_ A-Nan! Caùc thieàn-giaû ñöôïc ñònh, thì vöôït qua Thoï-aám khoâng coøn phieàn-naõo nöõa,

neân trong thieàn-ñònh ñöôïc vieân-ñònh maø phaùt-sanh ra trí-tueä saùng suoát, nhöng trong taâm

coøn tham caàu, maø sanh öôùc-voïng muoán cho taâm mình mau kheá-hôïp Chôn-lyù, ñeå ñöôïc söï

öùng-hieän hieån-linh.

_ Luùc baáy giôø, thöøa cô-hoäi sai soùt cuûa voïng-taâm sô hôû, Ma-vöông nhaân dòp tieän-lôïi,

nhaäp xaùc ngöôøi khaùc, töï xöng raèng mình ñaõ chöùng voâ-thöôïng Nieát-Baøn, hoaëc xöng danh

teân cuûa caùc vò tieân, thaày, hay giaùo-chuû naøo ñoù, roài giaûng noùi kinh-phaùp, maø ngöôøi naøy

khoâng töï bieát laø bò ma nhaäp.

_ Roài ñeán choã tu cuûa thieàn-giaû, ham muoán kheá-hôïp chôn-lyù, maø traûi toïa-cuï ngoài

giaûng noùi.

_ Luùc naøy caùc thính-giaû vaø ngöôøi aáy khoâng coù gì khaùc laï.

_ Nhöng caùc thính-giaû tröôùc khi nghe phaùp, moïi ngöôøi töï thaáy taâm-ñòa mình khai-

thoâng (ñöôïc töï khai-ngoä), hieåu moät phaàn quaù-khöù vò-lai (ñöôïc Tuùc-meänh-thoâng), roõ chuùt ít

taâm-nieäm cuûa chuùng-sanh (ñöôïc Tha-taâm-thoâng), hoaëc thaáy ñòa-nguïc, hoaëc bieát caùc söï

phöôùc-hoïa kieát-hung ôû nhaân-gian, hoaëc cho moïi ngöôøi voán khoâng hoïc haønh laïi bieát thuyeát

keä tuïng kinh, noùi ñaïo-lyù, khieán cho moïi ngöôøi ai ai cuõng vui möøng töôûng nhö ñöôïc phaùp

chöa töøng coù.

_ Khoâng ngôø haønh-giaû vaø caùc thính-giaû ñeàu ngu-xuaån meâ-muoäi, tin laàm laø Boà-Taùt,

maø xu-phuï theo, toân kính, roài boû laäp-tröôøng tu cuûa mình, laøm theo taø, neân boû maát tu chaùnh-

ñònh, phaù-hoaïi luaät-nghi cuûa Phaät, roài hoïc laøm theo nhöõng ñieàu tham-duïc.


_ Roài mieäng xaùc ma naøy laïi noùi veà chuyeän Phaät nhö:

- Phaät coù lôùn coù nhoû,

- Phaät tröôùc Phaät sau,

- Phaät thieät Phaät giaû,

- Phaät nam Phaät nöõ,

- Boà-Taùt cuõng vaäy.

_ Lôøi noùi doái traù aáy khieán ngöôøi queân Boån-Taâm, maát chaùnh-tín, maø rôi vaøo ma-

giaùo, laøm vieäc hieåm-ñoäc.

_ Neân bieát: Ñaây laø loaøi Mî-quæ, tuoåi giaø khoâng tu hoùa thaønh ma, khuaáy roái ngöôøi tu-

haønh vaø loâi cuoán moïi ngöôøi vaøo doøng hoï cuûa Ma-vöông.


boïn ma-giaùo, thaày ma vaø troø ma ñeàu khoâng troán traùnh ñöôïc ñònh-luaät nhaân-quaû chí-coâng.


caû ma-giaùo thì môùi thoaùt khoûi luaân-hoài sanh-töû.

_ Neáu coøn meâ-muoäi vöôùng vaøo caïm baãy cuûa ma-giaùo thì rôi vaøo Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

4. Tham-caàu bieän-baïch vaø phaân-tích. (Ham muoán lyù-luaän tìm caên nguyeân)

(Laø taâm mong muoán bieát nguoàn goác cuûa muoân loaøi cho töôøng-taän, thì bò aùc-quyû coå-

ñoäc (yeám-thaéng) phaù haïi, laø quyû nöông theo vi-truøng ôû nôi aùm-khí, thích uy-hieáp.)

_ A-Nan! Vò haønh-giaû ñaéc ñònh, neân vöôït qua Thoï-aám maø khoâng coøn bò phieàn-naõo

nöõa, neân trong thieàn-ñònh chöùng vieân-ñònh maø sanh ra trí-tueä saùng suoát, nhöng taâm coøn

mong muoán, neân taâm sanh “öa cöùu xeùt cuøng toät caên-nguyeân” cuûa moïi vaät sanh-hoùa luùc

khôûi ñaàu, luùc keát thuùc cuûa vaïn-vaät hieän-töôïng, neân taâm sanh côûi môû, mong muoán phaân-

tích, töùc kieán-giaûi.

_ Luùc baáy giôø, thöøa cô-hoäi sai soùt cuûa voïng-taâm sô hôû, thì Ma-vöông nhaân dòp tieän-

lôïi, nhaäp xaùc ngöôøi khaùc, mieäng noùi kinh-phaùp maø ngöôøi aáy khoâng töï bieát laø bò ma nhaäp.

_ Ngöôøi aáy töï noùi ñaõ chöùng Nieát-Baøn voâ-thöôïng, ñeán choã tu cuûa haønh-giaû, ngoài

treân toïa-cuï giaûng noùi.

_ Laïi hieän thaàn-thoâng bieán-hoùa thò-oai vôùi caùc thính-giaû, khieán caùc thính-giaû chöa

nghe phaùp ñaõ sanh loøng kinh sôï.

_ Maø laøm theo lôøi daïy cuûa Ma-vöông, vaø ma noùi raèng: Phaät, Boà-Taùt, cho tôùi phaùp-

thaân, taát caû ñeàu laø caùi thaân xaùc hieän-tieàn, khoâng coù caùi gì khaùc hôn caû; coøn cha con truyeàn

keá nhau, laø cha sanh ra con, con sanh ra chaùu, ñôøi naøy sang ñôøi khaùc cöù theá maõi. Neân cho

ñoù laø phaùp-thaân thöôøng-truï baát-dieät, coøn hieän-taïi cuõng laø xöù Phaät, ngoaøi ra khoâng coù caûnh

tònh naøo khaùc caû, cuõng khoâng coù töôùng saéc vaøng naøo khaùc caû.

_ Caùc thieàn-giaû tu-haønh vaø thính-giaû ñeàu si-meâ maø tin chòu, laøm theo, neân laøm maát

taâm cuûa mình, roài ñem thaân maïng qui-y nghe theo Ma-vöông, töôûng nhö ñöôïc phaùp chöa

töøng coù. Chaïy theo duïc-taùnh cuûa ma chæ daïy, laàm töôûng cho laø Boà-Taùt daïy, maø phaù-hoaïi

luaät-nghi cuûa Phaät.

_ Ngöôøi ma aáy mieäng öa noùi doái traù raèng: “Maét, tai, muõi, löôõi, thaân, yù laø coõi tònh, hai

caên nam nöõ laø chôn-xöù Nieát-Baøn”. Caùc thính-giaû meâ-muoäi tin laàm theo nhöõng lôøi mô hoà

huyeãn-hoaëc ñoù.

_ Neân bieát: Ñaây laø nhöõng haïng aùc-quæ Coå-ñoäc yeåm-thaéng, tuoåi giaø khoâng tu hoùa

thaønh ma, khuaáy roái ngöôøi tu-haønh vaø loâi cuoán moïi ngöôøi vaøo doøng hoï cuûa Ma-vöông.


boïn ma-giaùo, thaày ma vaø troø ma ñeàu khoâng troán traùnh ñöôïc ñònh-luaät nhaân-quaû chí-coâng.


caû ma-giaùo, thì môùi thoaùt khoûi luaân-hoài sanh-töû.

_ Neáu meâ-muoäi vöôùng vaøo caïm baãy cuûa ma-giaùo thì rôi vaøo Voâ-giaùn ñòa-nguïc.


5. Taâm öa tham-caàu caûm-öùng: (Laø taâm thích huyeàn-öùng, linh-nghieäm)

(Laø taâm tham caàu linh-öùng, bieát quaù-khöù vò-lai, neân bò ma Leä-quyû nhaäp nhaäp phaù

haïi, nöông suy yeáu ñeå soáng.)

_ A-Nan! Vò thieàn-giaû ñöôïc ñònh, neân vöôït qua Thoï-aám, khoâng coøn phieàn-naõo nöõa,

do trong thieàn-ñònh ñöôïc vieân-ñònh, maø taâm phaùt-sanh trí-tueä saùng suoát, vì trong taâm coøn

taùnh tham caàu linh-öùng, muoán bieát vieäc quaù-khöù vò-lai.

_ Luùc baáy giôø, thöøa cô-hoäi sai soùt cuûa voïng-taâm sô hôû, thì Ma-vöông nhaân dòp tieän-

lôïi, nhaäp xaùc ngöôøi khaùc, mieäng noùi kinh-phaùp maø ngöôøi aáy khoâng töï bieát laø bò ma nhaäp.

_ Ngöôøi aáy töï noùi ñaõ chöùng Nieát-Baøn voâ-thöôïng, ñeán choã tu cuûa haønh-giaû, ngoài

treân toïa-cuï giaûng noùi phaùp.

_ Khieán caùc thính-giaû töï caûm thaáy thaân maïng mình nhö ñöôïc 100 tuoåi, taâm sanh

aùi-nhieãm, khoâng chòu rôøi boû, maø coøn kính troïng ma, daâng cuùng aåm-thöïc, y-phuïc, ngoïa-cuï,

y-döôïc, chaúng neä khoù nhoïc, maø coøn laàm töôûng cho vò aáy laø baäc tieân-sö, laø thieän-tri-thöùc,

sanh taâm aùi phaùp nhö keo sôn, vaø yù töôûng döôøng nhö ñöôïc phaùp chöa töøng coù.

_ Caùc thính-giaû ngu-xuaån meâ-muoäi aáy, vì voâ-trí maø laàm töôûng cho laø Boà-Taùt giaùng

theá, ñeán ñoä mình, neân gaàn guõi heát loøng nghe theo sai quaáy cuûa ma-giaùo, phaù-hoaïi luaät-

nghi cuûa Phaät, laàn löôït haønh-ñoäng tham-duïc oâ-nhieãm, maø boû maát thanh-tònh cuûa chaùnh-

ñònh.

_ Ngöôøi ma aáy öa noùi: “Ñôøi tröôùc ta sanh nôi ñoù, coù ñoä ngöôøi naøy, ngöôøi kia; coøn

hieän-taïi laø choàng, vôï, anh, em, hoï haøng vôùi ta, tröôùc ñoä ngöôøi thaân sau ñoä keû sô (ngöôøi

ngoaøi), keát cuoäc ñoä taát caû ñeå daét nhau veà theá-giôùi rieâng bieät.

_ Ma-vöông öa noùi coù moät theá-giôùi rieâng bieät cuûa chuûng-toäc hoï, cuõng laø theá-giôùi an

nghæ cuûa chö Phaät ôû ñoù, neân luoân coù chö Phaät truï, deã beà leã-baùi cung-döôõng, hoaëc Ma-

vöông noùi chuûng-toäc hoï ôû moät taàng Trôøi rieâng bieät coù haøo-quang röïc rôõ ñeå doái gaït ngöôøi.

_ Vì theá caùc thính-giaû meâ-muoäi tin laàm lôøi doái gaït cuûa Ma-vöông, maø queân maát

Boån-Taâm Chôn-Nhö Vieân-Giaùc cuûa mình.

_ Neân bieát: Ñaây laø haïng Leä-quæ, tuoåi giaø khoâng tu hoùa thaønh ma, khuaáy roái ngöôøi

tu-haønh vaø loâi cuoán moïi ngöôøi vaøo doøng hoï chuûng-toäc cuûa Ma-vöông.




caû ma-giaùo thì môùi thoaùt khoûi luaân-hoài sanh-töû.


6. Tham-caàu tónh-mòch:

(Laø taâm öa vaéng veû tu khoå-haïnh, ham caàn-lao neân bò ma “Ñaïi-löïc-só” phaù haïi, laø

quyû nöông theo khí, hôi maø soáng.)


neân trong thieàn-ñònh ñöôïc vieân-ñònh, maø phaùt-sanh trí-tueä saùng suoát, nhöng taâm thì coøn öa

thích choã vaéng veû, neân sanh taâm “öa thích vaéng veû, chuyeân-caàn khoå-haïnh”, laïi coøn ham

laøm vieäc caàn-lao, ôû nôi tónh-mòch hoaøn-toaøn maø thoâi.

_ Luùc baáy giôø, thöøa dòp voïng-taâm sô hôû cuûa thieàn-giaû, Ma-vöông Ba-tuaàn hieåu

ñöôïc, môùi nhaân dòp thuaän-tieän nhieãu-haïi, maø xuaát hoàn nhaäp vaøo xaùc moät ngöôøi khaùc, noùi

ñöôïc caùc kinh phaùp, maø ngöôøi naøy khoâng töï bieát mình laø bò ma nhaäp.

_ Roài laïi coøn töï xöng laø ñaõ chöùng ñaïo Nieát-Baøn voâ-thöôïng, roài ñeán choã ngöôøi

thieàn-giaû, taâm öa thích vaéng veû vaø khaéc-khoå, maø traûi toïa-cuï ngoài giaûng noùi phaùp.

_ Khieán caùc haønh-giaû vaø thính-giaû nghe phaùp, thì töï-nhieân bieát nghieäp-caên cuûa

mình ôû kieáp tröôùc.

_ Laïi coù khi baøy troø taø-thuaät, goïi moät ngöôøi ôû nôi naøo ñoù, baûo raèng: “Nhaø ngöôi

chöa cheát, nhöng ñaõ laøm suùc-sanh, coù ñuoâi ôû phía sau troân”, roài baûo moät keû khaùc ñeán ñaïp

ñuoâi thì ngöôøi kia khoâng ñöùng daäy ñöôïc.


_ Ma-vöông laøm nhö theá coát-yeáu khieán cho caùc thính-giaû thaáy vieäc laï luøng, sanh ra

khieáp sôï, baùi-phuïc ñeå deã beà thao-tuùng.

_ Ma-vöông laïi coøn bieát ñöôïc tö-töôûng ñöông-thôøi cuûa moãi ngöôøi, ai coù taâm-nieäm gì

(khôûi nieäm chi), Ma-vöông ñeàu bieát.

_ Ma-vöông coøn theå-hieän ra haønh-ñoäng gioáng nhö ngöôøi tu-haønh khaéc-khoå, laø tinh-

taán chuyeân-caàn luaät-nghi cuûa Phaät, laø ñeå coù côù cheâ bai caùc vò Tyø-khöu, nhuïc-maï ñoà-

chuùng, öa vaïch laù tìm saâu, tieát-loä, xuyeân-taïc vieäc caù-nhaân cuûa ngöôøi, khoâng sôï ngöôøi oaùn-

haän. Laïi coøn öa noùi hoïa-phöôùc, heân xui, gaëp ñuùng thôøi thì ñeàn traû, khoâng coù sai chaïy,

ñöøng lo chi heát.

_ Neân bieát: Ñaây laø haïng “Ñaïi-löïc-quæ”, tuoåi giaø khoâng tu hoùa thaønh ma, khuaáy roái

ngöôøi tu-haønh vaø loâi cuoán moïi ngöôøi vaøo doøng hoï cuûa Ma-vöông.

_ Khi Ma-vöông laøm naõo-loaïn ngöôøi trong moät thôøi-gian, ñeán khi nhaøm chaùn boû

xaùc, thì caû nhoùm ma-giaùo, thaày ma vaø troø ma ñeàu khoâng troán traùnh ñöôïc ñònh-luaät nhaân-

quaû chí-coâng.


caû ma-giaùo ñeå giaûi-thoaùt luaân-hoài sanh-töû.


7. Tham-caàu Tuùc-maïng-thoâng:

(Töùc laø taâm öa thích hieåu bieát roäng, ñeå bieát ñôøi tröôùc vaø ñôøi sau cuûa mình, maø bò

ma “Quyû-thaàn” phaù haïi.)


neân trong thieàn-ñònh ñöôïc vieân-ñònh, maø phaùt-sanh ra trí-tueä saùng suoát, nhöng taâm thì coøn

öa thích hieåu bieát roäng (taâm thích tri-kieán), neân tinh-taán tu khaéc-khoå, mong muoán ñöôïc

Tuùc-maïng-thoâng.

_ Luùc baáy giôø, thöøa dòp voïng-taâm sô hôû, Ma-vöông Ba-tuaàn nhaân dòp tieän-lôïi nhieãu-

haïi, maø xuaát hoàn nhaäp vaøo xaùc moät ngöôøi khaùc, mieäng noùi kinh-phaùp maø ngöôøi aáy khoâng

töï bieát laø bò ma nhaäp vaø töï cho laø mình ñaõ chöùng Nieát-Baøn voâ-thöôïng, ñeán choã tu cuûa

thieàn-giaû quaáy nhieãu, töï traûi toïa-cuï ngoài giaûng noùi phaùp.

_ Nhôø theá-löïc cuûa ma, thoaït nhieân choã thuyeát-phaùp, moïi ngöôøi nghe phaùp ñeàu coù

ñöôïc hoät böûu-chaâu.

_ Ma-vöông laïi baøy troø taø-thuaät hoùa laøm moät con thuù ngaäm hoät böûu-chaâu ñem cho

moïi ngöôøi, hoaëc hoùa theâm nhieàu traân-böûu khaùc, hoaëc hoùa ra saùch vôû, thö phuø, caùc vaät-

duïng kyø-dò, trao cho caùc thính-giaû caàm xem, roài cho nhaäp vaøo hình-theå cuûa ngöôøi ñoù; hoaëc

baûo moät ngöôøi choân kín döôùi ñaát hoät böûu-chaâu nhöng hoät böûu-chaâu vaãn chieáu saùng leân

treân, khieán caùc thính-giaû töôûng laàm ñöôïc phaùp chöa töøng coù.

_ Ma-vöông baét ngöôøi ñoàng coát vaø nhoùm ma-giaùo cuûa hoï chæ aên rau hoaëc baùnh,

hoaëc moãi ngaøy aên meø hay baép nhöng thaân-theå vaãn maäp vì nhôø söùc ma uûng-hoä.

_ Ma-vöông thöôøng phæ-baùng caùc vò Tyø-khöu, mieät-thò ñoà-chuùng, khoâng sôï hôøn

giaän, mieäng öa noùi mô hoà: “ÔÛ xöù kia coù kho chöùa caùc traân-böûu, ñoù laø choã kín nhieäm cuûa

nhöùt-thieát Thaùnh-Hieàn”, ñeå meâ-hoaëc nhaân-taâm (loøng ngöôøi).

_ Neân bieát ñaây laø nhöõng haïng:

- Sôn-laâm : thaàn röøng nuùi.

- Thoå-ñòa : thaàn ñaát ñai.

- Thaønh-hoaøng : vò thaàn cuûa moät vuøng hay moät laøng.

- Xuyeân-nhaïc : thaàn soâng nuùi. (Xuyeân: doøng soâng. Nhaïc: ngoïn nuùi cao trong daõy

nuùi.)

- Quæ-Thaàn : Quæ, Thaàn,

tuoåi giaø khoâng tu hoùa ra ma, khuaáy roái ngöôøi tu-haønh vaø loâi cuoán moïi ngöôøi vaøo doøng hoï

cuûa Ma-vöông.





caû ma-giaùo maø thoaùt khoûi luaân-hoài sanh-töû.

_ Ngay ñaây, ngöôøi tu thieàn neáu bieát veà laïi boån-taâm, thì ma töï tieâu tan; neáu meâ-muoäi

vöôùng vaøo caïm baãy cuûa ma-giaùo thì rôi vaøo Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

8. Taâm tham caàu thaàn-löïc, ñöôïc thaàn-thoâng bieán-hoùa:

(Töùc taâm thích thaàn-thoâng bieán-hoùa linh-hieån, thì bò “Ma thaønh tinh” phaù haïi.)


neân trong thieàn-ñònh ñöôïc vieân-ñònh, maø phaùt-sanh trí-tueä saùng suoát, nhöng taâm coøn öa

thích “thaàn-thoâng bieán-hoùa”, maø nghieân-cöùu coäi nguoàn, mong caàu ñöôïc thaàn-löïc linh-hieån.

_ Luùc baáy giôø, thöøa dòp voïng-taâm sô hôû, neân Ma-vöông Ba-tuaàn nhaân dòp tieän-lôïi

nhieãu-haïi, nhaäp vaøo xaùc ngöôøi khaùc, mieäng noùi kinh-phaùp, maø ngöôøi aáy khoâng töï bieát laø bò

ma nhaäp.

_ Ngöôøi aáy töï xöng cho mình ñaõ chöùng Nieát-Baøn voâ-thöôïng, ñeán choã tu cuûa thieàn-

giaû, töï traûi toïa-cuï ngoài giaûng noùi phaùp.

_ Ngöôøi ma laïi baøy troø taø-thuaät bieán-hoùa nhö:

- khi thì caàm löûa ôû tay,

- khi thì caàm löûa, roài phoùng tia löûa toûa leân ñaûnh ñaàu cuûa thính-giaû cao ñoä 2 meùt,

nhöng tia löûa naøy moïi ngöôøi khoâng thaáy noùng, khoâng thaáy chaùy,

- khi thì rôøi toïa-cuï, ñi treân maët nöôùc deã daøng, nhö ñi treân maët ñaát,

- khi thì ngoài im laëng giöõa hö-khoâng,

- khi thì chun vaøo bình hoaëc ñaõy,

- ñi xuyeân qua caây hoaëc vaùch, khoâng coù ngaên ngaïi,

- chæ ñoái vôùi ñao-binh thì khoâng ñöôïc töï-taïi.

_ Ma-vöông giaû xöng laø Phaät, thaân maëc baïch-y (aùo traéng), khoâng sôï toäi loãi, daùm

thoï söï leã baùi cuûa caùc vò Tyø-khöu, chôù khoâng bieát laøm nhö vaäy toån ñöùc voâ-bieân.

_ Ma-vöông cheâ bai Thieàn-luaät, xuyeân-taïc nhöõng ngöôøi trì-giôùi thanh-tònh, khinh-bæ

ñoà-chuùng, tieát-loä vieäc caù-nhaân cuûa ngöôøi maø khoâng sôï oaùn-haän.

_ Ma-vöông laïi öa noùi ñaéc thaàn-thoâng töï-taïi, ñoä ngöôøi thaáy ñöôïc caûnh Phaät, phoâ-

baøy pheùp-taéc bieán-hoùa, nhöng ñoù laø ma-löïc giaû doái, chôù khoâng coù chi chôn-thieät.

_ Ma-vöông öa khen ngôïi keû baùng-phaùp phaù-giôùi, ca-tuïng nhöõng vieäc tham-duïc oâ-

nhieãm, ngoan-coá khoâng chòu boû taät xaáu, laïi duøng ruùn coï xaùt (oâm aáp nhau haønh-laïc) ñeå

truyeàn ñaïo, thaät laø hieåm-ñoäc.

_ Neân bieát thöïc chaát ñaây laø caùc loaïi:

- Sôn-tinh : tinh quaùi ôû nuùi,

- Haûi-tinh : tinh quaùi ôû bieån,

- Phong-tinh : tinh quaùi ôû gioù,

- Haø-tinh : tinh quaùi ôû soâng,

- Thoå-tinh : tinh quaùi ôû ñaát.

coù söùc maïnh ôû theá-gian.

_ Laïi coù caùc caây coå-thuï ñaõ soáng qua nhieàu kieáp ñeàu coù theå thaønh tinh nhö:

- Tinh-mî : tinh quaùi meâ-hoaëc,

- Long-mî : chaäp chôøn aån-hieän khoù löôøng.

_ Laïi coù Tieân maõn soá, soáng laïi laøm tinh Ly-mî (meâ-hoaëc). Tieân luùc cheát, hình

khoâng tan, roài coù con quaùi-quyû khaùc nhaäp xaùc, maø thaønh quyû “Quaùi-quyû”, goïi laø ye âu-quaùi

(hay lam vieäc quaùi laï), do tuoåi giaø khoâng tu hoùa thaønh ma, khuaáy roái ngöôøi tu-haønh vaø loâi

cuoán moïi ngöôøi vaøo doøng hoï cuûa Ma-vöông.





caû ma-giaùo, maø thoaùt khoûi luaân-hoài sanh-töû.

_ Ngay ñaây ngöôøi haønh-giaû bieát trôû veà laïi boån-taâm thì ma töï tieâu tan; neáu meâ-muoäi


9. Tham-caàu tich-dieät: (Laø taâm thích coõi dieät taän)

(Laø taâm öa thích vaøo caûnh taän dieät laø khoâng ngô, thì bò ma “Tinh-quaùi” phaù haïi.)

_ A-Nan! Vò thieàn-giaû ñöôïc ñònh, neân vöôït qua Thoï-aám, maø khoâng coøn maéc vaøo

phieàn-naõo nöõa, neân trong thieàn-ñònh ñöôïc vieân-ñònh, maø phaùt-sanh trí-tueä saùng suoát,

nhöng vì taâm coøn öa thích nhaäp-dieät, neân coá taâm “nghieân-cöùu taùnh bieán-hoùa, caàu muoán

ñöôïc caùi roång khoâng saâu nhieäm”.

_ Luùc baáy giôø, thöøa dòp taâm sô hôû, neân Ma-vöông Ba-tuaàn nhaân dòp naøy laøm nhieãu-

haïi, maø xuaát hoàn nhaäp vaøo xaùc ngöôøi khaùc, mieäng noùi ñöôïc kinh-phaùp, maø ngöôøi aáy khoâng

töï bieát laø bò ma nhaäp.

_ Ngöôøi aáy noùi ñaõ chöùng Nieát-Baøn voâ-thöôïng roài, ñeán choã tu cuûa thieàn-giaû caàu

roãng khoâng, töï traûi toïa-cuï ngoài giaûng noùi phaùp.

_ Ma-vöông phoâ-dieãn pheùp-taéc bieán-hoùa nhö:

- ÔÛ choã ñoâng caùc thính-giaû, ma boãng nhieân bieán maát thaønh khoâng, roài töø choã

khoâng hieän trôû laïi thaønh coù, khi coøn khi maát tuøy yù cuûa Ma-vöông.

- Khi thì Ma-vöông hieän thaân trong saùng nhö ngoïc Löu-Ly,

- khi thì duoãi tay ra vaø cho boác toûa muøi thôm ngaøo ngaït nhö höông chieân-ñaøn; Ma-

vöông coá yù baøy nhieàu thöù taø-thuaät laï thöôøng, ñeå cho caùc thính-giaû troâng thaáy maø khieáp sôï

baùi-phuïc.

_ Ma-vöông cheâ bai luaät-nghi cuûa Phaät, ganh gheùt caùc vò xuaát-gia tu-haønh giaûi-

thoaùt, vì Ma-vöông khoâng quyeán ruõ ñöôïc.

_ Ma-vöông xuùi giuïc ngöôøi phaûn Phaät, phaûn sö, phaù-hoaïi giôùi-theå, öa buoâng lôøi

kích-baùc ñaïo-lyù, nhaân-quaû luaân-hoài, nhö noùi chaúng coù nghieäp-baùo vay traû chi caû, cheát laø

heát, chaúng coù thaân sau.

_ Thaùnh vôùi phaøm nhö nhau, daàu tham-duïc oâ-nhieãm cuõng ñaéc Khoâng-Tòch (tòch-

dieät), daàu thoï duïc ueá-tröôïc cuõng ñaéc Khoâng-Taâm (Taâm Khoâng), ñoù laø lôøi xaûo-quyeät thaát-

ñöùc voâ-cuøng.

_ Neân bieát thöïc chaát ñaây laø caùc thöù loaøi, laâu naêm thaønh “Tinh-khí” nhö:

- Nhöït-thöïc. (maët trôøi bò maët traêng che khuaát)

- Nguyeät-thöïc. (maët traêng bò traùi ñaát che khuaát)

- Kim-ngoïc (vaøng ngoïc laâu ngaøy thaønh tinh).

- Chi thaûo (caây, coû laâu naêm thaønh tinh).

- Cho tôùi Laân, Phuïng, Qui, Haïc, ñaõ soáng qua ngaøn muoân kieáp, coù theå thaønh Tinh-

Linh, do tuoåi giaø khoâng tu hoùa thaønh ma, khuaáy roái ngöôøi tu-haønh vaø loâi cuoán moïi ngöôøi

vaøo doøng hoï cuûa Ma-vöông.



_ A-Nan! OÂng tu-haønh, phaûi hieåu bieát saùng suoát vaø thaän-troïng ngaên ngöøa tröôùc taát

caû ma-giaùo, maø thoaùt khoûi luaân-hoài sanh-töû.

_ Neáu ngay ñaây ngöôøi tu bieát trôû veà laïi boån-taâm chôn-thaät cuûa mình maø tu, thì ma

töï tieâu maát; neáu meâ-muoäi vöôùng vaøo caïm baãy cuûa ma-giaùo thì rôi vaøo Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

10. Tham-caàu soáng laâu (soáng tröôøng-thoï):

(Tu-haønh maø taâm caàu soáng laâu, thì bò ma “Quyû-thaàn cuûa Töù-thieân-vöông cai-quaûn”

laøm haïi.)

_ A-Nan! Vò thieàn-giaû ñöôïc ñònh, neân vöôït qua Thoï-aám, khoâng coøn maéc vaøo phieàn-

naõo nöõa, neân trong thieàn-ñònh ñöôïc vieân-ñònh, maø phaùt-sanh ra trí-tueä saùng suoát, nhöng vì


taâm coøn tham caàu “öa thích soáng laâu”, maø tìm hieåu tu gian-khoå, muoán quan-saùt söï-vaät tinh-

töôøng, ñeå mong caàu ñöôïc nhieàu tuoåi thoï. Ñeå vöôït qua kieáp soáng sanh-töû phaân ñoaïn, caàu

ñöôïc thöôøng haèng.

_ Luùc baáy giôø, thöøa dòp taâm sô hôû, neân Ma-vöông Ba-tuaàn nhaân dòp bieát ñöôïc laøm

nhieãu-haïi, maø xuaát hoàn nhaäp vaøo xaùc ngöôøi khaùc, mieäng noùi ñöôïc kinh-phaùp, maø ngöôøi aáy

khoâng töï bieát laø bò ma nhaäp.

_ Ngöôøi aáy noùi ñaõ chöùng Nieát-Baøn voâ-thöôïng, roài ñeán choã tu cuûa thieàn-giaûû, töï traûi

toïa-cuï ngoài giaûng noùi phaùp.

_ Ngöôøi ma aáy tuyeân-boá raèng: Du-haønh khaép theá-giôùi khoâng coù chi ngaên ngaïi.

_ Hoaëc ñi ñeán moät phöông xa naøo, traûi qua muoân daëm cuõng trong nhaùy maét trôû veà

choã cuõ, laïi coøn laáy ñöôïc ñoà vaät ôû phöông xa ñoù laøm tin.

_ Hoaëc ôû moät nôi trong caên nhaø, ñi ñoä hai böôùc, khieán caùc choã khaùc ñoàng qui-töïu

caän beân, traùi laïi theá-nhaân daàu coù ñi mau caùch naøo vaø ñi trong bao nhieâu naêm cuõng khoâng

ñöôïc nhö vaäy.

_ Ma-vöông öa noùi giaû doái huyeãn-hoaëc ñeå cho caùc thính-giaû töôûng laàm laø Phaät taïi

theá.

_ Ma-vöông laïi daùm noùi: “Chuùng-sanh ôû khaép möôøi phöông ñeàu laø con cuûa Ta. Ta

sanh ra chö Phaät, öùng-hieän trong caùc theá-giôùi, Ta laø vò Phaät caên-boån xuaát-theá töï-nhieân,

khoâng caàn nhaân tu-haønh maø chöùng Thaùnh-quaû”. Thaät laø lôøi noùi xaûo-quyeät ñoäc-aùc voâ-bieân.

_ Neân bieát thöïc chaát loaøi naøy laø: “Ma truï-theá Töï-taïi Thieân”, laø quyû-thaàn do Töù-

Thieân-Vöông cai-quaûn, khieán quyeán-thuoäc cuûa Ma-vöông laø:

- Giaù-Vaên-Traø (loaøi roàng): goïi laø Quaûng-Muïc Thieân-vöông, cai-quaûn ôû phöông taây.

- Tyø-Xaù ñoàng-töû (quyû aên tinh-khí): goïi laø Trì-Quoác Thieân-vöông, cai-quaûn ôû phöông

ñoâng.

- Töù-Thieân-Vöông thì thoáng-laõnh 8 boä quyû-thaàn nhö:

I. Phöông ñoâng: coù Trì-Quoác Thieân-vöông, thoáng-laõnh hai boä quyû-thaàn nhö:

1/ Chuùng Kieàn-Thaùt-Baø: öa muøi höông, laøm thaàn chaàu Ñeá-Thích.

2/ Chuùng Tyø-Xaù-Giaù: quyû öa aên tinh-khí.

II. Phöông nam: coù Taêng-Tröôûng Thieân-vöông, thoáng-laõnh hai boä quyû-thaàn nhö:

1/ Chuùng Cöu-Baøn-Traø: Quyû ñam-meâ.

2/ ChuùngTieát-Leä-Da: Quyû ñoùi.

III. Phöông taây: coù Quaûng-Muïc Thieân-vöông, thoáng-laõnh hai boä quyû-thaàn nhö:

1/ Chuùng Phuù-Ñaøn-Na: Quyû ñoùi hoâi tanh.

2/ Chuùng Na-Giaø (Giaù-Vaên-Traø): loaøi roàng.

IV. Phöông baéc: coù Ña-Vaên Thieân-vöông, thoáng-laõnh hai boä quyû-thaàn nhö:

1/ Chuùng Daï-Xoa: Quyû choáng truyeàn taáu,

2/ Chuùng La-Saùt: Quyû baïo aùc aên thòt ngöôøi.

ñeàu döôùi quyeàn thoáng-laõnh cuûa Töù-Thieân-Vöông.

_ Caùc quyû naøy hoï chöa phaùt taâm tu, maø coù söùc ñònh hö-minh (laø caùi ñònh trong caùi

khoâng môø mòt toái taêm), neân chuùng thöôøng ñeán ñeå aên tinh-khí cuûa ngöôøi tu-haønh,

- hoaëc hieän hình quæ-quaùi kyø-dò, laøm cho ngöôøi tu-haønh thaáy sôï,

- hoaëc giaû-xöng laø “Chaáp-Kim-Cang-Thaàn” ban pheùp cho ngöôøi soáng laâu,

- hoaëc hieän thaân laøm myõ-nöõ sa-meâ tham-duïc, haønh söï theo ma, khoâng bao laâu, thì

taâm-can khoâ kieät, tinh-thaàn roái loaïn, ngoài luoân noùi laûm nhaûm moät mình nhö ñieân, vì yeâu-mî

hoân-aùm (che môø) phaù roái tôùi möùc cuoái cuøng, daàu coù keû bò phaùp-luaät ñang truy-toá, nhöng

chöa kòp xöû, thì ñaõ cheát khoâ roài.

_ A-Nan! OÂng tu-haønh, phaûi hieåu bieát saùng suoát vaø thaän-troïng ngaên ngöøa tröôùc taát

caû ma-giaùo ñeå giaûi-thoaùt luaân-hoài sanh-töû.

_ Ngay ñaây neáu bieát trôû veà boån-taâm tu-haønh, thì ma töï tieâu heát, neáu meâ-muoäi




_ A-Nan! OÂng phaûi bieát: Möôøi loaïi ma keå treân, ñeán thôøi-kyø maït-phaùp, aån vaøo

Chaùnh-phaùp cuûa Phaät, hoaëc giaû laøm Tyø-khöu, Tyø-khöu-ni, hoaëc giaû laøm Thieän-nam Tín-nöõ,

hoaëc nhaäp xaùc ngöôøi hoaëc töï hieän hình, noùi doái traù laø ñaõ chöùng quaû-vò Chaùnh-Bieán Tri-

Giaùc laïi khen ngôïi söï tham-duïc oâ-nhieãm, phaù-hoaïi giôùi-luaät cuûa Phaät.

_ Thaày ma vaø troø ma, sa vaøo caûnh tham-duïc oâ-nhieãm truyeàn-keá nhau; ñoù laø taø-tinh

yeâu-mî voâ-cuøng hieåm-ñoäc thaâm-nhaäp taâm-phuû, ít thì chín ñôøi, nhieàu thì traêm ñôøi, chuû-

tröông phaù-hoaïi nhöõng ngöôøi chôn-thieät tu-haønh bò thoái chuyeån, sa ngaõ, phaûn-nghòch

Chaùnh-Phaùp, ñeå laøm quyeán-thuoäc cuûa Ma-vöông, chôù khoâng ñeå laøm thöøa-keá cho Phaät.

_ Ngöôøi naøo baùi-phuïc vaø soáng theo maïng-lònh cuûa Ma-vöông haønh-ñoäng ñoäc-aùc thì

khi laâm-chung, chaéc laøm daân ma, tieâu maát Chaùnh-Bieán Tri-Giaùc, sa-ñoïa vaøo Voâ-giaùn ñòa-

nguïc.

_ Vaäy ai ñaõ phaùt-nguyeän thuaàn-tuùy tu-haønh giaûi-thoaùt, thuûy-chung nhö nhöùt, taát-

nhieân phaûi heát söùc caån-thaän, xa laùnh caùc loaïi chöôùng-ma.

_ A-Nan! OÂng vaø Ñaïi-chuùng, daàu coù ñaéc quaû Voâ-hoïc cuõng khoâng neân voäi nhaäp

Nieát-Baøn, quí vò phaûi nguyeän vaøo ñôøi maït-phaùp, phaùt taâm ñaïi-töø ñaïi-bi daïy doã nhöõng ngöôøi

coù ñöùc tín thaåm saâu, quyeát-chí theo Tam-Baûo, caàu ñaïo giaûi-thoaùt, chôn-thieät tu-haønh coù

thuûy coù chung, ñeå ñöôïc ñaïo Voâ-thöôïng Chaùnh-bieán-tri, xa laùnh caùc taø-ma ngoaïi-ñaïo.

Ñöôïc vaäy laø caùc oâng ñaõ ñeàn ñaùp ôn Phaät.

ÑOAÏN 18

2.1.2.2.3.D Keát.

_ Möôøi loaïi caûnh-giôùi naøy, noù luoân hieän ra trong luùc thieàn-ñònh chöa trong saïch

thaân-taâm, neân ñeàu bò Töôûng-aám che chöôùng maø sanh ra caùc caûnh, noù taùc-hôïp vôùi coâng-

duïng tu thieàn, doàn neùn voïng-taâm quaù möùc, môùi hieän ra nhöõng caûnh ñoù, chöù khoâng phaûi laø

thaät töôùng chöùng quaû, hay thaønh Boà-Taùt vaø Phaät gì caû.

_ Nhöõng vò tu thieàn chöa hoïc xong giaùo-lyù, vaø nghe hieåu yù vaø lôøi raên daïy cuûa Nhö-

Lai, neân phaàn ñoâng ñeàu baèng loøng trong luùc haønh thieàn, khi gaëp nhöõng caûnh-giôùi hieän ra

nhö vaäy, thì ñeàu cho laø mình tu ñöôïc chöùng-ñaéc. Ñaây laø ñieàu sai laàm nguy-haïi lôùn lao, laø

do chöa thoâng giaùo-lyù, lôøi daïy cuûa chö Phaät vaø Boà-Taùt.

_ A-Nan! Sau khi Nhö-Lai dieät-ñoä, thì oâng neân ñem nhöõng lôøi daïy naøy cuûa Nhö-Lai,

maø truyeàn daïy baûo cho chuùng-sanh haäu-theá sau naøy, khieán cho hoï hieåu thaáu roõ nghóa-lyù

ñoù, khoâng ñeå cho Thieân-ma coù dòp khuaáy roái. Ñaây laø caùch che chôû, hoä-trì cho chuùng-sanh,

vaø nhöõng ngöôøi phaùt taâm tu-haønh chôn-chaùnh, quyeát ñi vaøo con ñöôøng Voâ-thöôïng Chaùnh

Tri-Giaùc (laø ñöôøng ñöa ñeán giaùc-ngoä hoaøn-toaøn khoâng coøn baäc naøo hôn, töùc laø Phaät-quaû).

TOÙM LAÏI (Ñoaïn 16 – 18) (Töôûng-aám) (Quyeån 9)

Do haønh Thieàn maø chöa ngoä ñöôïc Chôn-Taâm neân sanh ra voïng-töôûng thaáy caùc

caûnh-giôùi giaû hieän ra maø cho laø thaät, töôûng mình ñaõ chöùng-ñaéc.

Neân caùc ma quyû thöøa dòp ñoù nhaäp vaøo ñeå phaù ngöôøi tu Thieàn. Coù hai loaïi:

1. Beân trong : chính ngöôøi tu Thieàn bò nhaäp xaùc.

2. Beân ngoaøi : hoaëc ma nhaäp xaùc ngöôøi khaùc ñeán laøm nhieãu-haïi.

Caûnh 1: Tham-caàu thieän-xaûo.

Laø trong taâm tham-caàu nhöõng vieäc dieäu-duïng vaø linh-nghieäm. Neân bò ma: Quaùi-quyû

thaønh tinh nhieãu-haïi (töùc loaïi ma-quyû nöông theo taøi-vaät ñeå soáng).

Caûnh 2: Tham-caàu du-lòch.

Laø trong taâm muoán xuaát-thaàn daïo chôi. Neân bò ma: Baït-quyû thaønh tinh nhaäp xaùc

nhieãu-haïi (töùc loaïi quyû nöông theo gioù maø soáng).


Caûnh 3: Tham-caàu kheá-hôïp.

Laø trong taâm tham-caàu ngoä Chôn-lyù. Neân bò ma: Mî-quyû thaønh tinh nhaäp xaùc

nhieãu-haïi (töùc loaïi quyû nöông theo suùc-sanh maø soáng).

Caûnh 4: Tham-caàu bieän-luaän vaø phaân-tích.

Laø trong taâm muoán bieát cuøng toät caên-nguyeân cuûa muoân vaät, thuûy-chung sanh-hoùa

theá naøo. Neân bò ma: AÙc-quyû Coå-ñoäc Yeám-thaéng thaønh tinh nhaäp xaùc nhieãu-haïi (töùc loaïi

quyû nöông theo vi-truøng, coân-truøng maø soáng).

Caûnh 5: Tham-caàu caûm-öùng linh-nghieäm.

Laø moùng taâm tham-caàu söï caûm-öùng linh-nghieäm. Neân bò ma: Leä-quyû thaønh tinh

nhaäp xaùc nhieãu-haïi (töùc loaïi quyû nöông theo söï suy yeáu cuûa caùc loaøi ñeå soáng).

Caûnh 6: Tham-caàu choã vaéng veû u-tòch.

Laø loøng muoán khaéc-khoå, ham laøm vieäc caàn-lao vaø tham-caàu ôû choã vaéng veû tòch-

mòch yeân laëng. Neân bò ma: Ñaïi-löïc-quyû thaønh tinh nhaäp xaùc nhieãu-haïi (töùc loaïi quyû nöông

theo khí hôi maø soáng.)

Caûnh 7: Tham-caàu Tuùc-maïng-thoâng.

Laø moùng taâm tham-caàu bieát ñöôïc kieáp tröôùc vaø kieáp sau cuûa mình. Neân bò ma:

Quyû-Thaàn thaønh tinh nhaäp xaùc nhieãu-haïi nhö:

- Sôn-laâm : thaàn nuùi röøng.

- Thoå-ñòa : thaàn ñaát.

- Thaønh-hoaøng : thaàn cuûa moät laøng hoaëc moät vuøng.

- Xuyeân-nhaïc : thaàn soâng nuùi.

Caûnh 8: Tham-caàu thaàn-löïc, thaàn-thoâng bieán-hoùa.

Laø moùng taâm muoán caàu ñöôïc thaàn-thoâng bieán-hoùa. Neân bò ma: Tinh-quaùi thaønh

tinh nhaäp xaùc nhieãu-haïi nhö:

- Sôn-tinh : tinh-quaùi ôû nuùi.

- Haûi-tinh : tinh-quaùi ôû bieån.

- Phong-tinh : tinh-quaùi ôû gioù.

- Haø-tinh : tinh-quaùi ôû soâng.

- Thoå-tinh : tinh-quaùi ôû ñaát.

_ Caây coái soáng laâu thaønh tinh nhaäp xaùc nhieãu-haïi nhö:

- Tinh-mî : tinh-quaùi meâ-hoaëc.

- Long-mî : bieán-hoùa aån-hieän khoù bieát.

_ Tieân höôûng heát phöôùc-quaû maõn soá, chuyeån kieáp thaønh tinh nhö:

- Ly-mî : laøm meâ-hoaëc.

- Yeâu-quaùi : laøm nhieàu vieäc khaùc laï.

Caûnh 9: Tham-caàu Khoâng khoâng, dieät taän.

Laø Taâm öa nhaäp-dieät, tham-caàu Khoâng-khoâng, ngoan-khoâng. Neân bò ma: Tinh-khí

thaønh tinh nhaäp xaùc nhieãu-haïi nhö:

- Nhöït-thöïc : maët trôøi bò maët traêng che khuaát.

- Nguyeät-thöïc : maët traêng bò Traùi ñaát che khuaát.

- Kim-ngoïc : vaøng ngoïc.

- Chi-thaûo : caây coû.

Caûnh 10: Tham-caàu soáng laâu.

Laø moùng taâm caàu soáng laâu. Neân bò ma: Quyû-Thaàn cuûa Töù-Thieân-Vöông cai-quaûn

laøm nhieãu-haïi nhö:

- Giaù-vaên-traø : loaøi roàng.

- Tyø-xaù ñoàng-töû : quyû aên tinh-khí ngöôøi.

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN CHÍN


KINH

GIAÛNG GIAÛI

QUYEÅN MÖÔØI



MUÏC-LUÏC


QUYEÅN MÖÔØI


(Ñoaïn 9) (Quyeån9)

2.1.2.2.4 Haønh-aám ma. (Ñoaïn 1 – 12, Quyeån 10)



2.1.2.2.4.A.1.1 Noái tieáp Töôûng-aám.

2.1.2.2.4.A.1.2 Chæ Haønh-aám.

2.1.2.2.4.A.2 Phaù.

2.1.2.2.4.B 10 chaáp. (Ñoaïn 2 – 11)

2.1.2.2.4.C Keát. (Ñoaïn 12)

2.1.2.2.5 Thöùc-aám ma. (Ñoaïn 13 – 24, Quyeån 10)



2.1.2.2.5.A.1.1 Noái tieáp Haønh-aám.

2.1.2.2.5.A.1.2 Chæ Thöùc-aám.

2.1.2.2.5.A.2 Phaù.

2.1.2.2.5.B 10 chaáp. (Ñoaïn 14)

- Chaáp nhaân vaø sôû nhaân.

- Chaáp naêng phi naêng. (Ñoaïn 15)

- Chaáp thöôøng phi thöôøng. (Ñoaïn 16)

- Chaáp tri voâ tri. (Ñoaïn 17)

- Chaáp sanh voâ sanh. (Ñoaïn 18)

- Chaáp qui voâ qui. (Ñoaïn 19)

- Chaáp tham phi tham. (Ñoaïn 20)

- Chaáp chôn phi chôn. (Ñoaïn 21)

- Chaáp ñònh-taùnh Thinh-vaên. (Ñoaïn 22)

- Chaáp ñònh-taùnh Ñoäc-giaùc. (Ñoaïn 23)

2.1.2.2.5.C Keát. (Ñoaïn 24)

2.1.2.3 Chæ chung sieâu-chöùng hoä-trì. (Ñoaïn 25, Quyeån 10)

2.1.2.3.1 Sieâu-chöùng.

2.1.2.3.2 Hoä-trì. (Ñoaïn 26)

2.2 Nhaân hoûi, laïi noùi nguõ-aám sanh-dieät. (Ñoaïn 27, Quyeån 10)


2.2.2 Phaät ñaùp. (Ñoaïn 28, Quyeån 10)



2.2.2.1.2 Bieän naêm lôùp voïng-töôûng. (Ñoaïn 29, Quyeån 10)

2.2.2.1.2.A Saéc-aám voïng-töôûng.




2.2.2.1.2.E Thöùc-aám voïng-töôûng.

2.2.2.1.3 Keát.


2.2.2.2 Giôùi-haïn cuûa aám.

2.2.2.3 Dieät tröø Ñoán,Tieäm.

2.2.2.4 Keát.

C. Löu-thoâng.

1. Noùi coâng-ñöùc cuûa kinh. (Ñoaïn 30, Quyeån 10)


CHUÙ THÍCH: TOÅNG DAØN BAØI.

A. Phaàn thoâng-töï.

Phaàn bieät-töï.

B. Phaàn chaùnh-toâng:

A. Kieán-ñaïo.

B. Haønh-ñaïo.

C. Chöùng-ñaïo.

C. Phaàn löu-thoâng.



QUYEÅN MÖÔØI

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 1

2.1.2.2.4 Haønh-aám ma.



A.1.1 Noái tieáp Töôûng-aám.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Ngöôøi tu thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, thì döùt ñöôïc Töôûng-aám,

neân nhöõng moäng-töôûng bình-thöôøng ñöôïc tieâu saïch. Neân thöùc hay nguû, thöôøng nhö moät,

maø chaúng coøn chaïy theo traàn-caûnh nöõa, giôø caùi “giaùc-minh” (Chôn-Taâm) noù vaéng laëng

thanh-tònh nhö hö-khoâng.

_ Luùc giôø, nhìn laïi caûnh-vaät thaáy nuùi soâng, ñaát ñai trong theá-gian, gioáng nhö boùng

hieän trong göông; tuøy duyeân chieáu soi, ôû hay ñi, ñeàu chaúng ñoäng taâm dính maéc, maø laïi bieát

caùc taäp-khí xöa, traàn-caáu cuõ ñeàu döùt heát, chæ coøn laïi moät theå-taùnh laøu laøu thanh-tònh thuaàn-

chôn maø thoâi (Chôn-Taâm).

A.1.2 Chæ Haønh-aám.

_ Nguoàn goác cuûa moïi hieän-töôïng sanh-dieät töø ñaây ñöôïc phoâ-baøy saùng toû tröôùc

maét, khieán thaáy roõ 12 loaïi chuùng-sanh trong möôøi phöông theá-giôùi, duø chöa thoâng suoát

maïng soáng cuûa töøng loaïi, nhöng ñeàu bieát taát caû cuøng töø moät nguoàn goác phaùt-sanh ra,

gioáng nhö buïi traàn laêng xaêng, laïi cuõng bieát ñoù laø choã caên-cöù-ñòa cuûa nguõ-caên. Ñaây goïi laø

phaïm-vi cuûa Haønh-aám.

A.2 Phaù.

_ Nhöng taùnh cuûa Haønh-aám voán chaúng laêng xaêng. Sôû-dó löu-chuyeån chaúng ngöøng

laø do taäp-khí voïng-nghieäp cuûa nhieàu kieáp. Neáu bieát ñem taùnh naøy trôû veà tònh, thì caùc taäp-

khí lieàn döùt saïch, töôùng löu-chuyeån heát, gioáng nhö caùc laøn soùng ñöùng laëng hoaøn-toaøn, thì

maët nöôùc trong ao ñöôïc yeân laëng trong suoát, thì ñaây goïi laø Haønh-aám ñaõ döùt saïch heát.

_ Thì luùc naøy ñöôïc “sie âu-vieät chuùng-sanh tröôïc”. (töùc laø thoaùt khoûi caûnh chuùng-

sanh oâ-tröôïc.)

_ Giôø môùi nhaän ra, thaáy roõ “voïng-töôûng ñieân-ñaûo” laø coäi goác cuûa sanh-töû.

ÑOAÏN 2

2.1.2.2.4.B Möôøi caûnh cuûa Haønh-aám tu sai maø hieän ra.

1. Hai thöù voâ-nhaân:

1/ Neâu.

2/ Giaûi-thích:

a) Goác voâ-nhaân.

b) Cuoái voâ-nhaân.

3/ Keát.

_ A-Nan! OÂng phaûi bieát: Khi thieàn-giaû ñaéc ñònh, thì coù ñöôïc söï hieåu bieát chôn-thaät,

chaùnh-taâm tænh-truï trong phaùp chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà) thì coù trí-tueä saùng suoát, thì möôøi

chöôùng-ma khoâng coù phöông-tieän phaù roái.


1/ Neâu:

_ Luùc baáy giôø vò thieàn-giaû quaùn xeùt roát raùo caên-nguyeân, nguoàn goác cuûa 12 loaøi

chuùng-sanh roõ raøng coøn meâ-muoäi hoân-traàm, laø do voïng-töôûng nhieãu-ñoäng, nhöng caû hai

cuõng ñeàu töø trong caên-boån ñoù sanh ra.

_ Do choã quaùn xeùt ñoù maø thieàn-giaû laïc vaøo hai thöù luaän chaáp voâ-nhaân nhö sau:

2/ Giaûi-thích:

a) Goác voâ-nhaân. (Goác khoâng coù nguyeân-nhaân.)

Vì sao Thieän-nam-töû thaáy caên-boån voâ-nhaân? (laø thaáy nguoàn goác khoâng coù nguyeân-

nhaân.)

Moät laø:

_ Vì chuùng-sanh, söï thaáy bieát cuûa hoï, cho laø taát caû chuùng-sanh goác khoâng coù

nguyeân-nhaân.

_ Vì söï caáu-taïo nhaõn-caên cuûa chuùng-sanh chæ coù 800 coâng-ñöùc, neân chæ thaáy bieát

trong phaïm-vi 8 vaïn kieáp (80000) trôû laïi maø thoâi. Tuøy theo doøng nghieäp-baùo maø chuùng-

sanh troâi laên, khi thì sanh choã naøy, cheát choã kia, luaân-hoài trong phaïm-vi thaáy bieát ñoù maø

thoâi. Coøn ngoaøi 8 vaïn kieáp ra, thì thaáy vaïn-vaät khoâng coù nguoàn goác, nguyeân-nhaân gì caû.

_ Do choã luaän meâ-chaáp ñoù, thieàn-giaû maát Chaùnh-Bieán-Tri (laø trí tröïc-giaùc, noù bieát

ñöôïc Thaät-Töôùng), maø laïc vaøo ngoaïi-ñaïo, neân khoâng roõ bieát ñöôïc taùnh giaùc cuûa mình.

b/ Cuoái voâ-nhaân. (töùc khoâng coù nguyeân-nhaân cuoái cuøng.)

Hai laø:

_ Thieàn-giaû cho raèng taát caû chuùng-sanh khoâng coù nguyeân-nhaân cuoái cuøng, taïi sao?

_ Vì choã thaáy bieát caên-nguyeân cuûa hoï laø:

- loaøi thuù-vaät thì ñi löng naèm ngang, loaøi ngöôøi vaø Trôøi thì ñi löng ñöùng thaúng,

- ngöôøi sanh ngöôøi, chim sanh chim,

- quaï thì ñen, coø thì traéng, quaï ñen khoâng nhuoäm maø ñen, coø traéng khoâng phaûi röûa

maø traéng.

_ Töø 8 vaïn kieáp ñeán nay khoâng coù thay ñoåi, vaø töø ñaây veà sau cuõng vaãn töï-nhieân

nhö vaäy. Neân hoï cho raèng, suoát cuoäc ñôøi, hoï khoâng thaáy gì laø coù taùnh giaùc caû, thì laøm sao

coù vaán ñeà thaønh ñaïo Boà-Ñeà ñöôïc.

_ Nhö vaäy caên-boån cuûa caùc vaät-töôïng ôû theá-gian hieän nay ñeàu khoâng coù nguoàn

goác vaø nguyeân-nhaân (voâ-nhaân).

3/ Keát:

_ Do choã luaän meâ-chaáp ñoù, maø thieàn-giaû maát Chaùnh-Bieán-Tri, laïc vaøo ngoaïi-ñaïo,

maø khoâng toû bieát ñöôïc taùnh giaùc cuûa mình (laàm taùnh Boà-Ñeà).

_ Hai thöù luaän chaáp voâ-nhaân nhö vaäy goïi laø Ñeä-nhöùt ngoaïi-ñaïo laäp “Voâ-nhaân luaän”.

(Luaän khoâng coù nguyeân-nhaân vaø coäi nguoàn.)

ÑOAÏN 3

2. 4 thöù bieán thöôøng: (4 thöù sanh thöôøng)

_ A-Nan! Thieàn-giaû tu phaùp chaùnh-ñònh (Tam-ma-ñeà), coù trí-tueä saùng suoát, thì caùc

chöôùng ma khoâng coù phöông-tieän phaù roái.

1/ Neâu:

_ Luùc baáy giôø thieàn-giaû quaùn xeùt nguoàn goác caùc loaïi chuùng-sanh, tthaáy caùi taùnh

chuyeån-ñoäng luoân luoân khoâng ngöøng nghó, trong taùnh vieân-minh aáy.

_ Do choã suy xeùt aáy, hoï beøn khôûi sanh yù-nieäm chaáp cho laø “Thöôøng”, neân bò laïc

vaøo caùi thuyeát vaïn-vaät “Vónh-vieãn thöôøng” vôùi 4 luaän-cöù sau:


2/ Giaûi-thích:

a) Taâm Caûnh laø thöôøng: (laø chaáp moïi vaät xoay vaàn trong 20000 kieáp goïi laø

“Thöôøng”.)

Moät laø:

_ Ngöôøi aáy quaùn xeùt cuøng toät, thaáy Taâm vaø Caûnh hai thöù ñeàu khoâng coù nguoàn goác

(voâ-nhaân). Tuy-nhieân taát caû chuùng-sanh trong möôøi phöông sanh ra vaø dieät ñi, sanh-dieät,

dieät-sanh trong voøng 2 vaïn kieáp (20000) maø thaáy khoâng heà tan maát, thì hoï chaáp nhö vaäy laø

“Thöôøng”.

b) Töù ñaïi laø thöôøng: (laø chaáp vaøo söï thaáy bieát trong voøng 40000 kieáp trôû laïi, thì goïi

laø “Thöôøng”.)

Hai laø:

_ Hoï quaùn xeùt roát raùo, thaáy töù-ñaïi (ñòa thuûy hoûa phong) laø thöôøng coøn.

_ Do söùc tu-taäp maø thaáy bieát ñöôïc, trong voøng 4 vaïn kieáp (40000) töù-ñaïi luoân xoay

vaàn sanh-dieät vaø thaáy chuùng-sanh trong möôøi phöông, duø coù sanh, coù dieät, nhöng baûn-theå

luaân chuyeån khoâng heà tan maát. Vì vaäy, trong söï soáng haèng ngaøy, hoï thaáy nhö vaäy, neân

chaáp cho laø “Thöôøng”.

c) Baùt thöùc laø thöôøng: (Söï thaáy bieát töø 80000 kieáp, goïi laø “Thöôøng”.)

Ba laø:

_ Hoï quaùn xeùt cuøng toät 6 caên, 6 thöùc, yù-thöùc hieåu bieát (thöùc thöù 6) vaø Maït-na thöùc

(thöùc thöù 7), cho laø taát caû taùnh voán thöôøng-truï.

_ Do söï tu-taäp, maø coù thaáy bieát ñöôïc trong phaïm-vi 8 vaïn kieáp (80000) trôû laïi, thaáy

chuùng luoân xoay vaàn khoâng maát. Neân chuùng-sanh trong möôøi phöông, duø coù sanh, coù dieät,

nhöng baûn-theå vaän-haønh thì vaãn thöôøng khoâng maát, neân hoï chaáp cho laø “Thöôøng”.

d) Töôûng taän laø thöôøng: (Töôûng dieät cho laø thöôøng.)

Boán laø:

_ Thieàn-giaû quaùn xeùt roát raùo caên-nguyeân cuûa Töôûng-aám, veà lyù sanh-dieät, thì voán

noù khi döùt heát, thì khoâng coøn xoay vaàn tôùi lui nöõa. Neân söï sanh-dieät cuûa Töôûng-aám, khi döùt

saïch thì töï-nhieân thaønh khoâng sanh-dieät, neân chaáp Töôûng-aám sanh-dieät ñaõ döùt heát, thì cho

laø thöôøng.

3/ Keát:

_ Vì boán thöù luaän chaáp thöôøng ñoù, neân thieàn-giaû maát Chaùnh-Bieán-Tri, laïc vaøo

ngoaïi-ñaïo, maø khoâng toû bieát ñöôïc taùnh giaùc cuûa mình.

_ Boán thöù luaän chaáp thöôøng nhö vaäy, goïi laø Ñeä-nhò ngoaïi-ñaïo laäp “Vieân-thöôøng

luaän”. (Luaän cho taát caû vaïn-vaät ñeàu laø thöôøng coøn.)

ÑOAÏN 4

3. 4 thöù ñieân-ñaûo:

_ A-Nan! Thieàn-giaû tu phaùp chaùnh-ñònh, ñöôïc ñònh thì caùc chöôùng ma khoâng coù

phöông-tieän phaù roái.

1/ Neâu:

_ Luùc baáy giôø thieàn-giaû quaùn xeùt roát raùo coäi nguoàn cuûa 12 loaøi chuùng-sanh, thaáy

bieát roõ söï lieân-tuïc cuûa söï-vaät chuyeån-ñoäng, maø sanh chaáp-tröôùc giöõa mình vaø vaät khaùc,

maø khôûi sanh so ño giöõa caùi “töï” vaø caùi “tha”.

_ Neân chaáp vaøo caùi thaáy sai laàm ñieân-ñaûo naøy, cho laø thaät, neân thieàn-giaû laïc vaøo

boán thöù ñieân-ñaûo chaáp cho laø “Moät phaàn thöôøng, moät phaàn voâ-thöôøng”, nhö sau:


2/ Giaûi-thích:

a) Öôùc töï-tha: (kheá-hieäp caùi ta vaø chuùng-sanh.)

Moät laø:

_ Hoï quaùn caùi taâm cuûa hoï, cho laø “taâm nhieäm-maàu saùng suoát”, noù bao truøm khaép

caû möôøi phöông theá-giôùi, roäng lôùn bao-la, yeân laëng cöùu-caùnh, neân hoï cho ñoù laø caùi “Thaàn-

ngaõ”, laø caùi “Ta”, laø cöùu-caùnh.

_ Töø ñoù hoï chaáp caùi Ta, cho laø thaät, laø nhieäm-maàu saùng suoát, thanh-tònh cuøng

khaép möôøi phöông phaùp-giôùi; coøn cho taát caû chuùng-sanh thì ôû trong caùi Ta ñoù, noù töï sanh,

töï dieät, goïi noù laø voâ-thöôøng.

_ Vaäy cho taâm-taùnh cuûa caùi Ta laø “thöôøng” (ñaây laø hieåu sai, neân laàm choã cho “Ta”

laø taâm-taùnh, laø Chôn-Taâm.), coøn nhöõng caùi sanh, dieät kia laø “voâ-thöôøng”.

b) Xeùt theá-giôùi: (xeùt choã bò hoaïi laø voâ-thöôøng, choã khoâng hoaïi laø thöôøng.)

Hai laø:

_ Hoï chaúng quaùn xeùt Taâm Chôn-Nhö, maø quaùn xeùt caùc coõi nöôùc, quoác-ñoä cuûa

möôøi phöông, neân thaáy nhöõng gì bò hö hoaïi, coù sanh dieät, thì cho laø “voâ-thöôøng” (töùc töø

tam-thieàn trôû xuoáng, thì bò tam-tai laøm hö hoaïi); coøn choã naøo khoâng hö hoaïi, thì cho laø

“thöôøng” (töùc töø Töù-Thieàn trôû leân, thì tam tai khoâng laøm hö hoaïi ñöôïc, neân cho laø cöùu-caùnh

Nieát-Baøn).

c) Xeùt trong taâm: (chaáp caùi taâm laø thöôøng, coøn sanh-töû laø voâ-thöôøng.)

Ba laø:

_ Hoï quaùn xeùt caùi “Taâm”, thaáy taâm raát tinh-vi, thanh-tònh, gioáng nhö vi-traàn löu-

chuyeån trong möôøi phöông maø chaúng bò hoaïi, neân goïi laø “thöôøng”.

_ Laïi taâm naøy gaù hôïp vôùi thaân beänh, luùc thì sanh, luùc thì dieät, dieät laïi sanh, maø vaãn

thöôøng coøn, neân cho laø “taùnh thöôøng”; coøn söï soáng cheát thì luoân sanh-dieät, trong caùi taùnh

ñoù, neân goïi laø “voâ-thöôøng”.

d) Xeùt Haønh-aám vaø caùc aám tröôùc: (chaáp Haønh-aám laø thöôøng; coøn Saéc-aám, Thoï-

aám, Töôûng-aám laø voâ-thöôøng.)

Boán laø:

_ Thieàn-giaû quaùn xeùt thaáy: Saéc, Thoï vaø Töôûng, ba aám tröôùc naøy ñaõ dieät, neân chaáp

cho noù laø “voâ-thöôøng”.

_ Coøn thaáy Haønh-aám thì haèng hoaït-ñoäng khoâng döøng, thöôøng coøn, neân chaáp cho

Haønh-aám laø “thöôøng”.

3/ Keát:

_ Do boán thöù luaän chaáp ñoù, neân thieàn-giaû maát Chaùnh-bieán-tri (caùi bieát chôn-thaät),

maø laïc vaøo ngoaïi-ñaïo, laàm laãn taùnh chôn-giaùc cuûa mình.

_ Vì söï hieåu bieát haïn heïp ñoái vôùi Chôn-lyù, cho neân sai laàm.

_ Vì caùi nhaän-thöùc Chôn-lyù cuûa hoï, chæ môùi ngang taàm côõ ñoù thoâi, neân chöa vöôït

leân theâm ñöôïc nöõa.

_ Boán thöù luaän chaáp nhö vaäy goïi laø Ñeä-tam ngoaïi-ñaïo laäp “Moät phaàn thöôøng, moät

phaàn voâ-thöôøng luaän”.

ÑOAÏN 5

4. 4 thöù höõu bieân: (Höõu bieân: coù bieân-giôùi haïn-ñònh.)

_ A-Nan! Thieàn-giaû tu phaùp chaùnh-ñònh, ñöôïc ñònh maø ñöôïc chaùnh-taâm, thì caùc

chöôùng ma khoâng coù phöông-tieän phaù roái.


1/ Neâu:

_ Luùc baáy giôø thieàn-giaû quaùn xeùt thaáy Töôûng-aám ñaõ dieät heát roài, neân nhaän thaáy

ñöôïc cuøng toät cuûa coäi goác sanh-dieät cuûa caùc loaøi.

_ Luùc giôø môùi khôûi ra boán loái chaáp luoân naèm trong haïn ñònh nhö: coù haïn-ñònh (höõu-

bieân) vaø khoâng haïn-ñònh (voâ-bieân), nhö sau:

2/ Giaûi-thích:

a) Chaáp quaù-khöù vaø vò-lai: (chaáp ba ñôøi)

Moät laø:

_ Hoï quaùn xeùt, chaáp taâm voán coù sanh, neân cho noù laø coäi goác sanh-töû, noù luoân löu-

chuyeån töông-tuïc khoâng ngöøng, luoân noái tieáp nhau maõi, neân goïi laø: “voâ-bieân”.

_ Coøn cho thôøi-gian, quaù-khöù vaø vò-lai, noù coù sanh dieät, neân goïi laø: “höõu-bieân”.

b) Chaáp thaáy nghe: (chaáp chuùng-sanh)

Hai laø:

_ Theo söï quaùn xeùt cuûa hoï, thaáy trong voøng 8 vaïn kieáp trôû laïi, thì coøn coù thaáy bieát

chuùng-sanh, neân goïi laø: “höõu-bieân”.

_ Coøn ngoaøi 8 vaïn kieáp thì mòt muø, khoâng thaáy bieát ñöôïc, goïi laø “voâ-bieân”.

c) Chaáp ta vaø ngöôøi: (chaáp taâm-taùnh)

Ba laø:

_ Vò thieàn-giaû tu thieàn-ñònh, trí-tueä ñöôïc saùng suoát, neân thaáy “Taâm mình” noù truøm

khaép vaø toû bieát taát caû, maø khôûi chaáp cho taâm ta laø: “voâ-bieân”.

_ Coøn taát caû moïi loaøi ñeàu ôû trong taâm ta, noù coù sanh, coù dieät, neân goïi laø: “höõu-

bieân”.

d) Chaáp moïi vaät trong theá-giôùi: (Chaáp sanh-dieät)

Boán laø:

_ Thieàn-giaû tu thieàn-ñònh, dieät ñöôïc Haønh-aám, thì quaùn xeùt thaáy bieát roõ raøng, maø so

saùnh taát caû chuùng-sanh vaø theá-giôùi, ñeàu coù moät nöûa sanh, moät nöûa dieät, neân cho: sanh laø

“höõu-bieân”, dieät laø “voâ-bieân”.

3/ Keát:

_ Do boán thöù luaän chaáp höõu-bieân vaø voâ-bieân sai laàm ñoù, neân thieàn-giaû laïc vaøo

ngoaïi-ñaïo, laàm laãn taùnh giaùc cuûa mình.

_ Boán thöù luaän chaáp nhö vaäy, goïi laø Ñeä-töù ngoaïi-ñaïo laäp “Höõu-bieân vaø voâ-bieân

luaän”.

ÑOAÏN 6

5. 4 thöù kieåu-loaïn:

_ A-Nan! Vò thieàn-giaû tu phaùp chaùnh-ñònh, ñöôïc ñònh, trí-tueä saùng suoát neân ñöôïc

chaùnh-taâm, thì caùc chöôùng ma khoâng coù phöông-tieän phaù roái.

1/ Neâu:

_ Khi thieàn-giaû nhaäp ñònh, thì taâm ñöôïc ñònh, neân Töôûng-aám ñöôïc tieâu-tröø. Luùc giôø

thieàn-giaû quaùn xeùt coäi nguoàn cuûa caùc hieän-töôïng vaïn-höõu (chuùng-sanh), môùi nhaän ra raèng

caùc söï chuyeån-ñoäng lieân-tuïc cuûa vaïn-vaät maø toû bieát, neân khôûi taâm so ño sanh ra kieán-giaûi

sai laàm dính maéc vaøo caùc söï ñieân-ñaûo ñoù, thì laïc vaøo boán thöù luaän chaáp nhö: “Ñieân-ñaûo,

baát töû, caøn loaïn, vaø luoáng doái” nhö sau:

2/ Giaûi-thích:

a) 8 thöù cuõng roái loaïn:


Moät laø:

_ Quaùn nguoàn goác bieán-hoùa cuûa caùc phaùp, trong caùc loaøi maø thaáy bieát ñöôïc taùm

thöù roái loaïn nhö:

1. Coù löu-chuyeån (dôøi ñoåi) goïi laø voâ-thöôøng (bieán),

2. Caùi gì töông-tuïc goïi laø thöôøng-truï (thöôøng),

3. Thaáy caùi gì coù sanh goïi laø sanh,

4. Thaáy caùi gì coù dieät goïi laø dieät,

5. Thaáy choã töông-tuïc khoâng döùt goïi laø taêng,

6. Thaáy choã töông-tuïc bò giaùn-ñoaïn goïi laø giaûm,

7. Thaáy choã sanh-hoùa goïi laø coù,

8. Thaáy choã dieät-vong goïi laø khoâng,

_ Ñaây laø do duïng taâm kieán-chaáp, maø thaáy bieát hieåu rieâng cuûa mình nhö vaäy. Neân

khi coù ngöôøi caàu phaùp, hoûi nghóa-lyù veà ñaïo, thì thieàn-giaû ñaùp raèng: “Toâi nay cuõng sanh,

cuõng dieät, cuõng coù, cuõng khoâng, cuõng taêng, cuõng giaûm”.

_ Luùc naøo lôøi noùi cuõng loän quanh, mô hoà, roái loaïn, luoáng doái, chaúng coù moät chi

quyeát-ñònh ñuùng ñaén caû, laøm cho ngöôøi nghe caàu ñaïo, khoâng hieåu roõ ñöôïc caùi ñaïo laø gì,

neân queân maát caâu vaên lôøi noùi, roài töï caûm nhaän cho raèng do mình thaáp keùm neân khoâng tieáp

nhaän ñöôïc, laïi coøn cho raèng ngöôøi thuyeát-phaùp quaù cao-sieâu, maø khoâng daùm hoûi ñieàu gì

nöõa.

b) Chæ “Voâ” (Khoâng) kieåu-loaïn: (chæ chaáp caùi Khoâng.)

Hai laø:

_ Haïng thieàn-giaû tu-haønh theo thieàn Sa-ma-tha vaø Tam-ma-ñeà, coù ñöôïc ñònh,

nhöng chöa toû roõ Chôn-lyù “Taùnh Khoâng” (laø Chôn-Taâm), roài lôïi duïng môùi toû ñöôïc caùi

“Khoâng” cuûa töôùng khoâng, thì cho laø chöùng ñöôïc ñaïo.

_ Neân coù ngöôøi hoûi ñaïo, hoï chæ bieát ñaùp baèng moät chöõ “Khoâng”, ñoù laø lôøi ñaùp mô

hoà. Ngoaøi tieáng “Khoâng” ra, hoï chaúng bieát gì nöõa.

c) Chæ “Thò” (Phaûi, Coù) kieåu-loaïn: (chæ chaáp caùi Coù.)

Ba laø:

_ Thieàn-giaû, khi taâm ñöôïc ñònh, thì soi thaáy taâm mình cuøng khaép, choã naøo cuõng coù,

neân chaáp vaøo caùi coù cuûa taâm, maø cho laø caùi bieát cuûa taâm ñoù laø choã chöùng-ñaéc, neân hoï

laàm veà Chôn-lyù “Coù” (laø theå cuûa Chôn-Taâm).

_ Vì vaäy coù ngöôøi hoûi ñaïo, thì thieàn-giaû chæ ñaùp baèng moät chöõ “Coù”, ñaây laø lôøi ñaùp

mô hoà. Ngoaøi chöõ “Coù”, khoâng coøn noùi ñöôïc gì nöõa.

d) Chæ “Coù, Khoâng” kieåu-loaïn: (chaáp vöøa Coù, vöøa Khoâng.)

Boán laø:

_ Khi thieàn-giaû tu thieàn-ñònh coù ñöôïc ñònh, neân thieàn-giaû ñöôïc saùng suoát, neân thaáy

ngoaïi-caûnh phaân hai cho laø trung-ñaïo, laø thaáy vöøa Coù vöøa Khoâng, hoang mang phaân hai

nhö vaäy, neân taâm thaønh roái loaïn, maát phöông höôùng ñaïo.

_ Neáu coù ai ñeán hoûi ñaïo-lyù, thì thieàn-giaû ñaùp raèng:

- Vaïn-vaät voán coù töùc khoâng, khoâng töùc coù; maø cuõng coù, töùc laø cuõng khoâng.

- Trong caùi cuõng khoâng, khoâng phaûi laø cuõng coù.

_ Ñaây laø lôøi noùi mô hoà, loän xoän, moät caùch roái loaïn, caøn baäy, khoâng sao ñuùc keát

ñöôïc lyù leõ.

3/ Keát:

_ Do boán thöù luaän chaáp roái loaïn, caøn baäy ñoù, neân thieàn-giaû laïc vaøo ngoaïi-ñaïo, laøm

maát taùnh giaùc cuûa mình.


_ Boán thöù luaän chaáp nhö vaäy goïi laø Ñeä-nguõ ngoaïi-ñaïo laäp töù chuûng ñieân-ñaûo, “Baát-

töû kieåu-loaïn, bieán-keá hö-luaän”. (Caøn loaïn cho laø khoâng cheát, lyù-luaän giaû-taïo sai laàm.)

ÑOAÏN 7

6. 16 thöù höõu-töôùng:

_ A-Nan! Vò thieàn-giaû tu phaùp chaùnh-ñònh, ñöôïc ñònh, taâm ñöôïc saùng suoát coù ñöôïc

chaùnh-taâm, thì caùc chöôùng ma khoâng coù phöông-tieän phaù roái.

1/ Neâu:

_ Luùc baáy giôø thieàn-giaû quaùn xeùt coäi nguoàn cuûa caùc vaïn-vaät, thaáy chuùng luoân

sanh-dieät voâ-taän, neân khôûi taâm thaáy bieát söï lieân-tuïc cuûa vaïn-vaät luoân chuyeån-ñoäng trong

caûnh sanh-dieät voâ-taän maõi nhö theá.

_ Do söï quaùn xeùt ñoù maø thieàn-giaû laïc vaøo choã “cheát” coù hình-töôùng, töùc laø con

ngöôøi khi “cheát” coøn coù caùi töôùng sanh-dieät voâ-taän, maø sanh taâm meâ-chaáp vaøo thaáy bieát

sai laàm cuûa mình.

2/ Giaûi-thích: (söï chaáp sai laàm)

_ Chaáp veà Saéc-uaån coù 4 thöù nhö:

- cho saéc-thaân naøy : laø Ta.

- cho Ta truøm khaép : laø Ta laø saéc.

- cho saéc ñoù : noù thuoäc veà Ta.

- cho caùi soáng lieân-tuïc : thì Ta ôû nôi saéc.

_ Xoay chuyeån nhö vaäy, thì trong boán aám laø: Saéc, Thoï, Töôûng, Haønh, cuõng ñeàu coù

4 loái chaáp nhö vaäy, coäng thaønh 16 töôùng chaáp (4 x 4 = 16).

_ Töø ñaây sanh ra coù caùi chaáp:

- cho laø coù phieàn-naõo thaät vaø

- cho laø coù Boà-Ñeà thaät.

- khi phieàn-naõo heát, thì Boà-Ñeà hieän.

_ Thaáy hai taùnh naøy noù luoân ñi song haønh, maø khoâng bao giôø ñuïng chaïm nhau,

neân khi cheát, chaáp coù töôùng cheát.

3/ Keát:

_ Do luaän chaáp ñoù neân thieàn-giaû laïc vaøo ngoaïi-ñaïo, laøm maát taùnh giaùc cuûa mình.

_ Luaän chaáp nhö vaäy goïi laø Ñeä-luïc ngoaïi-ñaïo laäp-luaän chuû-tröông: “Nguõ-aám, sau

khi cheát coøn coù töôùng”.

ÑOAÏN 8

7. Chaáp 8 moùn voâ-töôùng:

_ A-Nan! Vò thieàn-giaû tu phaùp chaùnh-ñònh, ñöôïc ñònh, coù trí-tueä saùng suoát, neân

ñöôïc chaùnh-taâm, thì caùc chöôùng ma khoâng coù phöông-tieän phaù roái.

1/ Neâu:

_ Luùc baáy giôø thieàn-giaû quaùn xeùt cuøng toät coäi nguoàn cuûa chuùng-sanh, thaáy sau khi

cheát khoâng coøn töôùng hình.

2/ Giaûi-thích:

_ Hoï cho raèng sau khi cheát thì thaáy raèng:

1. “Saéc” chaúng coøn toàn-taïi, thì thaân khoâng coøn raøng buoäc.

2. “Thoï-aám vaø Töôûng-aám” khoâng coøn choã ñeå taùc-ñoäng gaù nöông.

3. Khi Töôûng-aám ñaõ dieät, thì taâm khoâng choã sanh.

4. Coøn Thoï-aám ñaõ döùt saïch, thì khoâng coù chi noái lieàn.

5. Thì theå-taùnh cuûa aám tieâu tan.


6. Neân khoâng coù “Thoï-aám”, thì khoâng coù “Töôûng-aám”. (Thì ñoàng vôùi caây coû, khoâng

coù Thoï, Töôûng).

7. Neân theå-taùnh aáy, hieän-tieàn coøn khoâng theå coù, thì khi cheát roài, laøm sao coù hình-

töôùng?

8. Töø choã nhaän-thöùc vaø thaáy bieát ñoù, maø töï suy xeùt raèng:

- Sau khi cheát khoâng coøn hình-töôùng, nhö vaäy con ngöôøi chæ xoay vaàn trong trang-

thaùi 8 töôùng voâ-töôùng nhö vaäy.

_ Neân taâm sanh ra voïng-chaáp raèng: Nieát-Baøn vaø nhaân-quaû ñeàu khoâng, neân taát caû

chæ coù danh xöng maø thoâi, cuoái cuøng taát caû ñeàu voâ-töôùng khoâng coù gì.

3/ Keát:

_ Do luaän chaáp ñoù, neân thieàn-giaû laïc vaøo ngoaïi-ñaïo, laøm maát taùnh giaùc cuûa mình.

_ Luaän chaáp nhö vaäy goïi laø Ñeä-thaát ngoaïi-ñaïo laäp-luaän: “Sau khi cheát khoâng coøn

töôùng”.

ÑOAÏN 9

8. Chaáp 8 moùn cu-phi: (cu-phi: chaúng phaûi coù, cuõng chaúng phaûi khoâng.)



1/ Neâu:

_ Luùc baáy giôø thieàn-giaû quaùn xeùt roát raùo coäi nguoàn cuûa sanh-dieät, soi thaáy bieát söï

chuyeån-ñoäng lieân-tuïc cuûa moïi söï vieäc nhö:

- thaáy Haønh-aám vaän-haønh lieân-tuïc thì coøn,

- coøn Thoï-aám vaø Töôûng-aám, luùc coù, luùc khoâng, thì cho laø dieät.

_ Coøn cho raèng: “caùi coù” vaø “caùi khoâng” töï chuùng khaéc nhau, töï ñaùnh ñoå nhau.

_ Neân thieàn-giaû sanh taâm luaän ñieân-ñaûo, maø laïc vaøo ngoaïi-ñaïo cho raèng: “Cheát roài

thì maát heát”.

2/ Giaûi-thích:

_ Cho neân vò thieàn-giaû thaáy: Saéc, Thoï, Töôûng tröôùc kia thaáy “Coù”, maø nay laïi thaáy

“Khoâng”.

_ Coøn Haønh-aám thì luoân vaän-haønh, thì thaáy “Coù”, maø sau naøy laïi “Khoâng”.

_ Vì choã naøy maø chaáp moãi aám ñeàu coù hai töôùng khi cheát nhö:

- Khi cheát roài coù “Phi höõu” vaø “Phi voâ”, caû 4 aám thaønh ra 8 töôùng (4 x 2 = 8).

_ Nhö vaäy cuøng toät cuûa nguõ aám vaø 18 giôùi vaøo choã khoâng töôùng-hình môø mòt.

_ Laïi coøn chaáp raèng: caùc Haønh-aám veà taùnh-chaát thì hay dôøi ñoåi, coøn taâm thì hay

sanh ra toû bieát, neân thaáy: “Coù vaø Khoâng” ñeàu chaúng phaûi “hö”, chaúng phaûi “thaät”, taát caû

ñeàu khoâng coù caên-cöù.

_ Do suy xeùt nhö vaäy maø laïc vaøo ngoaïi-ñaïo cho: “Cheát roài thì maát heát”, neân caùi sau

naøy thì mòt muø khoâng toû bieát ñöôïc.

3/ Keát:


_ Luaän chaáp nhö vaäy goïi laø Ñeä-baùt ngoaïi-ñaïo, laäp-luaän: Cho sau khi cheát, “khoâng

phaûi coù, khoâng phaûi khoâng”, cuõng laø luaän: “Coù” vaø “Khoâng” ñieân-ñaûo.

ÑOAÏN 10

9. 7 choã ñoaïn dieät:




1/ Neâu:

_ Luùc baáy giôø thieàn-giaû quaùn xeùt roát raùo coäi nguoàn cuûa lyù sanh-dieät, thaáy bieát söï

chuyeån-ñoäng lieân-tuïc cuûa söï-vaät maø taâm sanh thaáy taát caû laø “ñoaïn dieät”, neân haønh-giaû laïc

vaøo 7 thöù luaän ñoaïn dieät nhö:

2/ Giaûi-thích:

Hoï cho raèng tam-giôùi ñeàu dieät heát:

_ Neân coõi duïc-giôùi goàm:

1. Töù chaâu:

Ñoâng : Coù chaâu Phaát-baø-ñeà.

Taây : Coù chaâu Coà-da-ni.

Nam : Coù chaâu Dieâm-phuø-ñeà.

Baéc : Coù chaâu Cö-lö.

2. Luïc duïc Thieân:

Coù 6 caûnh trôøi duïc-giôùi: Töù-thieân-vöông, Ñao-lôïi-thieân, Daï-ma-thieân, Ñaâu-suaát-

thieân, Laïc-bieán-hoùa-thieân, Tha-hoùa-töï-taïi-thieân.

Taát caû coù saéc-thaân ñeàu dieät heát.

_ Coõi Saéc-giôùi goàm:

3. Sô-Thieàn

4. Nhò-Thieàn

5. Tam-Thieàn

6. Töù-Thieàn

vaø 5 caûnh baát-hoaøn; caùc duïc, khoå, vui, xaû, khoâng, ñeàu dieät heát.

_ Coõi Voâ-saéc-giôùi goàm:

7. Coù töù khoâng:

- Khoâng voâ-bieân xöù - Khoâng ñeàu dieät.

- Thöùc voâ-bieân xöù - Thöùc ñeàu dieät.

- Voâ sôû-höõu xöù - Caùi cuûa mình ñeàu dieät.

- Phi phi töôûng xöù - Töôûng ñeàu dieät.

_ Xoay vaàn trong 7 caùch ñoaïn dieät treân, töùc cho laø maát roài khoâng coøn trôû laïi nöõa,

muø mòt. Vì theá sanh taâm luaän chaáp cho: “Cheát roài laø ñoaïn dieät”. (Cheát laø heát)

3/ Keát:


_ Luaän chaáp nhö vaäy goïi laø Ñeä-cöûu ngoaïi-ñaïo laäp-luaän: “Sau khi cheát laø döùt haún”.

ÑOAÏN 11

10. 5 Nieát-Baøn



1/ Neâu:

_ Luùc giôø thieàn-giaû quaùn xeùt coäi nguoàn cuûa chuùng-sanh ñeán choã thaâm saâu, thaáy

bieát söï chuyeån-ñoäng lieân-tuïc cuûa moïi söï-vaät, neân taâm sanh kieán-chaáp cho laø: “Sau khi

cheát roài, vaãn coøn (coù)”. Döïa vaøo kieán-giaûi ñoù, hoï chuû-tröông veà luaän Nieát-Baøn coù 5 thöù nhö

sau:

2/ Giaûi-thích:

_ Moät laø: Nieát-Baøn cuûa Duïc-giôùi: Qua söï thaáy bieát cuûa thieàn-giaû, thaáy caûnh Duïc-

giôùi vaãn coù nhöõng söï an vui trong saùng ñaùng yeâu, vì Duïc-giôùi laø caûnh chuyeån sanh-töû ra

Nieát-Baøn, laø choã ñöôïc an laïc taïm thôøi.


_ Hai laø: Nieát-Baøn cuûa Sô-thieàn-thieân: Vì Sô-thieàn khoâng coøn dính maéc vaøo phieàn-

naõo vaø duïc-laïc nöõa, vì caùc duïc ñaõ döùt heát.

_ Ba laø: Nieát-Baøn cuûa Nhò-thieàn-thieân: Vì Nhò-thieàn khoâng coøn caùi khoå nöõa, neân coù

an-laïc Nieát-Baøn.

_ Boán laø: Nieát-Baøn cuûa Tam-thieàn-thieân: Vì Tam-thieàn heát khoå, luoân an vui, goïi laø

an-laïc Nieát-Baøn.

_ Naêm laø: Nieát-Baøn cuûa Töù-thieàn-thieân: Vì Töù-thieàn thì döùt vaø xaû heát khoå vaø vui cuûa

theá-gian, neân ñöôïc an-laïc Nieát-Baøn.

_ Thieàn-giaû cho raèng, tu ñaït ñeán coõi Töù-thieàn thì khoâng coøn sanh-töû luaân-hoài nöõa,

thì ñöôïc an-laïc Nieát-Baøn, nhöng khoâng ngôø raèng caùc coõi trôøi naøy, daàu ñöôïc quaû-baùo an-

laïc Nieát-Baøn, nhöng chuùng thì coù möùc-ñoä, vì chuùng laø phöôùc-baùo höõu-laäu, chöa phaûi laø

caûnh-giôùi thuø-thaéng thanh-tònh cuûa baäc Thaùnh-Hieàn.

3/ Keát:

_ Do laàm chaáp 5 thöù Nieát-Baøn ñoù, vì noù chöa phaûi laø chôn-lyù, neân sa vaøo ngoaïi-

ñaïo, laøm maát taùnh giaùc cuûa mình.

_ Luaän chaáp nhö vaäy goïi laø Ñeä-thaäp ngoaïi-ñaïo laäp-luaän: “Trong naêm coõi, coù naêm

thöù Nieát-Baøn”.

ÑOAÏN 12

2.1.2.2.4.C Keát.

_ A-Nan! Möôøi thöù hieåu bieát ñieân roà trong Thieàn-na nhö vaäy laø do duïng coâng Haønh-

aám meâ-muoäi, ñeå coá chuyeån-hoùa giöõa “Voïng” vaø “Chôn” maø khoâng kheùo, neân thaøng giao-

tranh nhau maø sanh ra.

_ Vì thieàn-giaû meâ-muoäi khoâng toû bieát, maø gaëp caûnh hieän-tieàn nhö vaäy, laáy meâ laøm

ngoä, cho raèng mình chöùng ñöôïc Thaùnh-quaû, sanh taâm ngaïo-maïn, töï-ñaéc, khoe khoang vôùi

möu ñoà meâ-hoaëc loøng ngöôøi, bòp bôïm ngöôøi meâ ñaïo, ñeå hoøng toùm thaâu lôïi-döôõng, thoûa-

maõn hö-danh.

_ Haïng ngöôøi ngu-si nhö theá, chæ gaït ñöôïc nhöõng ngöôøi coù taâm meâ ñaïo, maø thieáu

hoïc ñaïo; coøn vôùi nhaõn-quang cuûa ngöôøi trí-tueä, bieát tham-cöùu tinh-töôøng tam-taïng giaùo-

ñieån, thì nghe qua ñaõ bieát cöûa Ñòa-nguïc môû roäng ñeå chôø ñoùn boïn voâ-minh haéc-aùm, chæ bieát

coù lôïi-döôõng naøy.

_ Theá neân oâng vaø Ñaïi-chuùng phaûi nhöùt-taâm y-giaùo phuïng-haønh nhö vaày:

- Sau khi Nhö-Lai nhaäp-dieät, ôû trong ñôøi maït-phaùp, quyeát-taâm truyeàn-baù cho

chuùng-sanh lieãu nghóa-lyù nhieäm-maàu giaûi-thoaùt, khoâng neân sô-suaát (thieáu soùt) ñeå caùc

chöôùng-ma, töø noäi-ma tôùi ngoaïi-ma, coù thuû-ñoaïn aùc-nghieät saâu xa phaù haïi ñöôïc.

- Quí vò phaûi giuùp nhau, che chôõ nhau ñeå tieâu-tröø taø-kieán ma-giaùo, daïy doã nhau cho

thaân-taâm saùng suoát Chôn-lyù cuûa Ñaïo Boà-Ñeà Voâ-thöôïng (töùc truyeàn phaùp lieãu-nghóa) ñeå

traùnh khoûi caùc naïn meâ laàm nghi-hoaëc; maø cuõng khoâng neân vì ñöôïc coâng-quaû chuùt ít, ñaõ

cho laø ñuû. (YÙ ñoaïn naøy laø môùi phaù ñöôïc Saéc, Thoï, Töôûng, Haønh, khoâng neân voäi cho laø ñuû

roài döøng, maø caàn phaûi tinh-taán maõi phaù theâm Thöùc-aám nöõa.

_ Toùm taét laïi, quí vò coù boån-phaän phaûi laøm tieâu-chuaån thanh-tònh (laø ngöôøi tieâu-bieåu

trong saïch) cho Ñaïi-Giaùc-Vöông (Toái-thöôïng giaùc. Trí-giaùc cuûa Phaät.)

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 13

2.1.2.2.5 Thöùc-aám ma.



A.1.1 Noái tieáp Haønh-aám.


_ Phaät daïy: A-Nan! Ngöôøi tu thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, thì döùt ñöôïc Haønh-aám, thì caùc

taùnh sanh-dieät laêng xaêng chuyeån-ñoäng cuûa theá-gian ñöôïc tieâu maát, caùc nghieäp-baùo luaân-

hoài, vaø söï caûm-öùng vi-teá gioáng nhö sôïi chæ tô gaàn ñoaïn döùt.

A.1.2 Chæ Thöùc-aám.

_ Ngöôøi thieàn-giaû naøy saép ñöôïc giaùc-ngoä, thì nôi coõi Nieát-Baøn chaúng coøn xa, gioáng

nhö gaø gaùy laàn choùt (laø luùc canh naêm), trôøi baét ñaàu raïng ñoâng.

_ Luùc giôø, saùu caên tònh-voïng naøy cuûa thieàn-giaû khoâng coøn rong ruoåi theo caûnh traàn

nöõa, trong vaø ngoaøi ñeàu traïm-nhieân thanh-tònh saùng suoát (töùc laø noäi-taâm vaø ngoaïi-caûnh

ñeàu vaéng laëng thanh-tònh trong saùng); cho ñeán nhaäp cuõng khoâng choã nhaäp, töùc laø vaøo choã

khoâng choã vaøo (töùc laø Chôn-Taâm), lieàn thaáu suoát coäi nguoàn maïng soáng cuûa 12 loaïi chuùng-

sanh trong möôøi phöông phaùp-giôùi, bieát ñeàu: coù maø khoâng thaät coù.

_ Maëc daàu caùc coäi nguoàn ñoù, khoâng heà ñeán vôùi nhau, maø ôû möôøi phöông ñeàu

ñoàng moät coäi nguoàn. Söï phaùt-hieän choã bí-aån ñoù, gioáng nhö trôøi gaàn saùng, maø chöa saùng.

Ñaây laø luùc traïng-thaùi cuûa thieàn-giaû ñang coøn ôû trong phaïm-vi cuûa Thöùc-aám.

A.2 Phaù.

_ Neáu ôû choã ñoàng aáy, nhôø coù söùc thieàn-ñònh thaâm saâu cuûa saùu caên, thì söï thaáy vaø

nghe ñeàu thoâng nhau. Giôø söï duïng cuûa saùu caên, muoán hôïp laïi, hay taùch ra, ñeàu ñöôïc töï-

taïi thaønh-töïu, neân trong ngoaøi saùng suoát nhö ngoïc Löu-Ly.

_ Ñaây laø hieän-töôïng bieåu-hieän cuûa Thöùc-aám ñaõ döùt saïch, thì goïi laø phaù ñöôïc Thöùc-

aám, neân ñöôïc sieâu-vieät maïng-tröôïc (laø do 3 thöù hoøa-hieäp maø thaønh Thöùc nhö: söï hoâ-haáp,

söï aám cuûa cô-theå, vaø yù-thöùc, thaønh ra “tri-kieán” laø thaáy bieát (voïng-taâm), roài chaáp vaøo ñoù,

cho noù laø taâm thaät cuûa mình).

_ Neân ta xeùt laïi, thaáy coäi nguoàn cuûa moïi söï meâ laàm, ñeàu do voïng-töôûng ñieân-ñaûo

noù taïo ra nhö troø huyeãn-hoùa khoâng thaät, neân chaúng coù gì caû.

ÑOAÏN 14

2.1.2.2.5.B 10 Chaáp.

1. Chaáp nhaân vaø sôû nhaân:

(Chaáp coù choã sanh ra, thì coù choã trôû veà. Cuõng laø chaáp minh ñeá.)

_ Ngöôøi tu thieàn ñöôïc ñònh, thì Haønh-aám laëng, chæ coøn laïi Thöùc-aám, roài caùc töôùng

sanh-dieät cuõng laëng heát, thì coù ñöôïc “Taâm thanh-tònh tòch-dieät”, nhöng noù chöa hieån baøy

ñöôïc.

_ Luùc giôø neáu thieàn-giaû coù moùng taâm chaáp cho laø chôn-thöôøng, thì maát caùi taùnh

thaáy chôn-thaät (chaùnh-kieán), maø laøm meâ môø taùnh giaùc cuûa mình (Boà-Ñeà), thì thaønh beø baïn

vôùi phaùi ngoaïi-ñaïo “Ca-tyø ca-la”, laø ñaïo chaáp “Minh-ñeá” (laø cho chôn-lyù cuûa ñaïo mình laø toái

cao), laø caùi choã trôû veà cuûa vaïn-vaät, maø laøm môø taùnh giaùc Phaät cuûa mình, cuõng laø boû maát

taùnh thaáy bieát chôn-thaät cuûa mình.

_ Ñaây laø ngoaïi-ñaïo thöù nhöùt, chuû-tröông “Coù Taâm naêng ñaéc vaø coù choã sôû qui” (laø coù

chöùng ñaéc vaø coù choã ñöôïc ñöôïc veà). Neân laøm taùch rôøi trí “troøn saùng”, maø bò ngaên caùch

giaûi-thoaùt, neân phaûi rôi vaøo doøng hoï cuûa ngoaïi-ñaïo.

ÑOAÏN 15

2. Chaáp naêng phi naêng:

(Chaáp naêng sanh maø chaúng sanh ñöôïc.)

(Laø chaáp ta naêng sanh ra taát caû chuùng-sanh, nhöng thaät ra thì chaúng coù naêng löïc

ñoù, töùc laø töôûng laøm ñöôïc, thöïc ra khoâng laøm ñöôïc.)

_ A-Nan! Ngöôøi tu thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, neân coù trí-tueä saùng suoát, thì Haønh-aám

laëng döùt, cuøng caùc töôùng sanh-dieät cuõng laëng döùt luoân, thì coù ñöôïc “Taâm thanh-tònh tòch-

dieät”, nhöng noù chöa hieån baøy ra ñöôïc, neân chöa ñaït ñeán vieân-maõn.


_ Khi ñoù thieàn-giaû thaáy Thöùc-aám cuûa mình, noù chaâu-bieán khaép nôi, roài chaáp cho laø:

“Taát caû chuùng-sanh ñeàu do nôi ta sanh ra caû”, roài chaáp töï-maõn, cho ñaây laø “lyù leõ toái cao”.

_ Neân thieàn-giaû laïc vaøo caùi chaáp “Naêng phi-naêng”, maø thaønh baïn beø vôùi boïn “Ma-

heâ thuû-la thieân” (laø tieân ñöùng ñaàu coõi saéc, coøn goïi laø Ñaïi-töï-taïi-thieân, laø chaáp ôû choã hieän

thaân voâ-bieân). Neân laøm môø taùnh giaùc Phaät cuûa mình, maø boû maát caùi thaáy bieát chôn-thaät

cuûa mình.

_ Ñaây laø boïn ngoaïi-ñaïo thöù hai taïo taâm laàm laãn, thaønh quaû cuõng laàm laãn. Neân laøm

taùch rôøi trí troøn saùng, maø ngaên caùch giaûi-thoaùt, phaûi vaøo doøng hoï cuûa gioáng thieân-ma

“Thieân Ngaõ-Maïn Nhöùt”, laø chaáp caùi ta truøm khaép taát caû.

ÑOAÏN 16

3. Chaáp thöôøng phi thöôøng:

(Chaáp Chôn-Thöôøng.)

(Chaáp cho thöôøng, maø thaät chaúng thöôøng.)

_ A-Nan! Ngöôøi tu thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, neân coù trí-tueä saùng suoát, thì Haønh-aám

laëng döùt, cuøng caùc töôùng cuûa “voïng-töôûng sanh-dieät” cuõng laëng döùt luoân, thì coù ñöôïc “Taâm

thanh-tònh tòch-dieät”, nhöng noù chöa hieån baøy ra ñöôïc, neân chöa ñaït ñeán choã vieân-maõn.

_ Khi ñoù thieàn-giaû thaáy Thöùc-aám cuûa mình, noù coù naêng sanh ra taát caû chuûng loaøi,

maø cuõng laø choã nguoàn goác ñeå cho taát caû trôû veà.

_ Thieàn-giaû thaáy coù choã sôû-qui, neân Thöùc-aám hieän ra, maø sanh loøng nghi raèng: cho

thaân vaø taâm mình ñeàu töø choã ñoù sanh ra, cho tôùi möôøi phöông hö-khoâng cuõng do Thöùc-aám

naøy sanh ra; roài chaáp Thöùc-aám naøy, noù laø thaân, laø theå, luoân vaän-haønh maõi, neân cho noù laø

“chôn-thöôøng”, maø khoâng coøn “Coù” vaø “Khoâng” trong caûnh sanh-dieät nöõa, maø voäi töôûng

cho noù laø thöôøng-truï. Neân laàm taùnh “baát-sanh, baát-dieät”, maø cuõng laàm luoân caû “taùnh sanh-

dieät” nöõa.

_ Neân an-truï vaøo nôi meâ-muoäi, roài cho caùi lyù-giaûi cuûa mình laø ñuùng nhöùt, neân coá

chaáp “thöôøng” vaø “phi-thöôøng”, thaønh beø baïn vôùi boïn “Töï-Taïi-Thieân”, laøm môø taùnh giaùc

Phaät cuûa mình.

_ Ñaây laø boïn ngoaïi-ñaïo thöù ba, laäp caùi taâm nhaân-y (laøm y theo taâm), thaønh caùi quaû

voïng-chaáp, maø ñaùnh maát trí troøn saùng, thaønh ngaên caùch giaûi-thoaùt, maø phaûi sanh laøm

quyeán-thuoäc gioáng ñieân-ñaûo.

ÑOAÏN 17

4. Chaáp tri voâ tri:

(Chaáp bieát vaø khoâng bieát.) (Chaáp coû caây cuõng ñeàu coù bieát.)

_ A-Nan! Vò haønh-giaû tu thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, neân coù trí-tueä saùng suoát, thì thaáy

Haønh-aám laëng döùt, cuøng caùc “voïng-töôûng” sanh-dieät, cuõng dieät luoân, thì coù ñöôïc “Taâm


_ Luùc giôø thieàn-giaû thaáy Thöùc-aám cuûa mình, noù chaâu-bieán khaép nôi. Neân chaáp thaáy

hieåu bieát taát caû maø cho raèng: coû caây trong möôøi phöông cuõng thuoäc loaøi “höõu-tình”, gioáng

nhö con ngöôøi khoâng khaùc. Nhö coû caây laøm ngöôøi, ngöôøi laøm coû caây, trong möôøi phöông,

cuõng coù tình, coù taùnh khoâng khaùc.

_ Neân cho söï “hieåu bieát” taát caû ñeàu y nhau, maø thaønh coù luaän-giaûi rieâng cuûa mình,

roài cho caùi lyù-giaûi naøy laø toái cao. Vì ñoù maø thieàn-giaû rôi vaøo caùi chaáp “tri voâ-tri” (cho laø hieåu

bieát thaáu lyù, maø thaønh khoâng hieåu bieát chi caû), môùi thaønh beø baïn vôùi ngoaïi-ñaïo “Ba-Traø

Taûn-Ni” (laø chaáp taát caû ñeàu coù giaùc), neân laøm môø taùnh giaùc Phaät cuûa mình, maø boû maát caùi

taùnh thaáy bieát chôn-thaät cuûa mình.

_ Goïi laø ngoaïi-ñaïo thöù tö laäp-luaän taát caû caùc loaøi ñeàu coù hieåu bieát, maø thaønh caùi

quaû hö-voïng, laøm maát trí troøn saùng, maø bò ngaên caùch söï giaûi-thoaùt, maø sanh laøm quyeán-

thuoäc cuûa doøng loaïi “hieåu bieát ñie ân-ñaûo”.


ÑOAÏN 18

5. Chaáp sanh voâ sanh:

(Chaáp sanh maø khoâng sanh.) (Chaáp töù ñaïi hoùa-sanh.)

_ A-Nan! Vò haønh-giaû tu thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, neân coù trí-tueä saùng suoát, thì thaáy

Haønh-aám laëng döùt, cuøng caùc voïng-töôûng sanh-dieät cuõng dieät luoân, thì coù ñöôïc “Taâm


_ Luùc giôø thieàn-giaû thaáy Thöùc-aám cuûa mình, noù sanh ra muoân loaøi, vaø thaáy bieát saùu

caên cuûa mình noù dung-thoâng laãn nhau, tuøy thuaän voâ-ngaïi.

_ Neân taâm khôûi chaáp môùi nöông theo vieân-dung naøy, cho laø “töù-ñaïi” hay bieán-hoùa,

sanh ra taát caû caùc vaät. Neân töø nôi “töù-ñaïi” khôûi thích öa nhö:

- ham caàu taùnh saùng suoát cuûa Löûa,

- thích taùnh trong saïch cuûa Nöôùc,

- öa taùnh chu-löu (chuyeån-ñoäng) cuûa Gioù,

- quaùn taùnh thaønh-töïu (cöùng, daày) cuûa Ñaát.

_ Neân heát loøng cung kính thôø phuïng, laáy caùc töôùng traàn aáy, laøm “baûn-thaân” cuûa

mình, vaø coøn chaáp cho noù laø “thöôøng coøn”. Nhö vaäy thieàn-giaû rôi vaøo caùi chaáp “sanh voâ-

sanh”, thaønh beø baïn vôùi doøng doõi “Ca-Dieáp-Ba” vaø “Baø-La-Hoûa” (laø ñaïo thôø löûa, thôø nöô ùc,

ñeå caàu ra khoûi sanh-töû.

_ Ñaây laø haïng thieàn-giaû meâ môø taùnh giaùc Phaät cuûa mình, maø boû maát caùi thaáy bieát

chôn-thaät cuûa mình. Neân goïi laø ngoaïi-ñaïo thöù naêm chaáp chaët vaøo söï thôø phuïng, maø boû

chôn theo töôùng, môùi chaáp laäp caùi “Nhaân hö-voïng” laøm “quaû”.

_ Ñi ngöôïc doøng trí troøn saùng, neân môùi bò ngaên caùch söï giaûi-thoaùt, maø phaûi sanh

laøm quyeán-thuoäc cuûa gioáng “sanh voâ sanh ñieân-ñaûo”.

ÑOAÏN 19

6. Chaáp qui voâ qui:

(Chaáp veà choã khoâng coù choã veà.)

_ A-Nan! Vò haønh-giaû tu thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, neân coù trí-tueä saùng suoát, thì Haønh-

aám laëng döùt, cuøng caùc töôùng “voïng-töôûng sanh-dieät” cuõng dieät luoân, thì coù ñöôïc “Taâm


_ Luùc giôø thieàn-giaû thaáy bieát Thöùc-aám cuûa mình, noù troøn saùng thanh-tònh, chaâu-

bieán khaép, neân khôûi taâm chaáp “Thöùc-aám hö-voâ” (Thöùc-aám khoâng vaät-theå) laø choã nöông

cuûa vaïn-vaät, roài laáy caùi “vónh dieät” (laø choã dieät roài khoâng trôû laïi) laøm choã nöông töïa cuûa

mình, roài cho ñoù laø chôn-lyù toái cao cuûa mình.

_ Neân thieàn-giaû sa vaøo caùi chaáp “qui voâ-qui”, maø laøm baïn löõ vôùi boïn “Thuaán-Nhaõ-

Ña” ôû Thieân-giôùi (laø coõi hö-khoâng voâ-töôûng), laø chaáp caùi khoâng ngô trong coõi “Voâ-töôûng-

thieân”, laøm môø taùnh giaùc Phaät cuûa mình, maø boû maát caùi taùnh thaáy bieát chôn-thaät cuûa mình.

_ Neân goïi laø ngoaïi-ñaïo thöù saùu chìm ñaém trong “Taâm hö-voâ” (laø taâm ngoan khoâng),

thaønh quaû “voïng khoâng” (khoâng thaät), maø ñi ngöôïc laïi vôùi trí giaùc thanh-tònh, thaønh bò ngaên

caùch söï giaûi-thoaùt, maø sanh laøm quyeán-thuoäc vôùi gioáng “ñoaïn dieät qui voâ qui” (laø veà choã

khoâng coù choã veà) laø cheát laø heát.

ÑOAÏN 20

7. Chaáp tham phi tham:

(Chaáp tham caùi khoâng ñaùng tham.) laø chaáp caàu soáng laâu.

_ A-Nan! Vò haønh-giaû tu thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, neân coù trí-tueä saùng suoát, thì Haønh-

aám laëng döùt, cuøng caùc töôùng “voïng-töôûng sanh-dieät” cuõng dieät luoân, thì coù ñöôïc “Taâm


_ Luùc giôø thieàn-giaû thaáy Thöùc-aám cuûa mình, noù thöôøng-truï, neân khôûi yù-nieäm muoán

cuûng coá caùi “thaân töù-ñaïi” giaû doái naøy, trôû thaønh baát-hoaïi, ñoàng vôùi Chôn-Taâm thanh-tònh


saün coù. Neân coá laøm cho “thaân töù-ñaïi” naøy noù coøn hoaøi, khoâng maát. Ñaây laø yù-nieäm chaúng

ñuùng Chôn-lyù, maø laïi cho raèng yù-nieäm naøy cuûa mình laø cao hôn heát.

_ Neân thieàn-giaû rôi vaøo caùi chaáp “tham phi-tham” (laø thaân voán voâ-thöôøng, chaúng

giöõ ñöôïc laâu, maø nay khôûi taâm chaáp cho noù laø thöôøng-truï, ñeå tham caàu tröôøng-thoï).

_ Neân thaønh beø baïn vôùi boïn “A-Tö-Ñaø Tieân” (laø vò tu tieân ôû hang nuùi (sôn ñoäng) coù

nguõ-thoâng, caàu quaû soáng laâu) caàu caên-maïng soáng laâu tröôøng-thoï. Neân laøm môø taùnh giaùc

Phaät cuûa mình, maø boû maát taùnh thaáy bieát chôn-thaät cuûa mình.

_ Ñaây goïi laø ngoaïi-ñaïo thöù baûy tham-chaáp caên-maïng soáng laâu, maø laäp caùi “nhaân

coá-voïng” (laø cuûng coá thaân voïng), ñeå caàu caùi “quaû thoï”, maø keùo daøi söï lao-khoå. Neân laøm

traùi vôùi taùnh giaùc, thaønh bò ngaên caùch söï giaûi-thoaùt, maø sanh laøm quyeán-thuoäc vôùi gioáng

“Meâ-voïng tröôøng-thoï ñieân-ñaûo” (caàu soáng laâu meâ-muoäi ñieân-ñaûo).

ÑOAÏN 21

8. Chaáp chôn voâ chôn:

(Chaáp voâ-chôn laø chôn.)

(Laø chaáp caùi khoâng thaät, muoán thaønh caùi thaät.)

_ A-Nan! Vò haønh-giaû haønh thieàn-ñònh, ñöôïc ñònh, neân coù trí-tueä saùng suoát, thì

Haønh-aám laëng döùt, cuøng caùc töôùng “voïng-töôûng sanh-dieät” cuõng dieät luoân, thì coù ñöôïc

“Taâm thanh-tònh tòch-dieät”, nhöng noù chöa hieån baøy ra ñöôïc, neân chöa ñaït ñeán choã vieân-

maõn.

_ Luùc giôø thieàn-giaû thaáy bieát Thöùc-aám cuûa mình laø chôn-thaät, neân xeùt thaáy “caên-

maïng” vaø “thöùc-taâm” noù dung-thoâng nhau, maø vaãn coøn lo sôï chuùng coù ngaøy seõ tieâu maát,

neân sanh taâm löu luyeán ôû laïi caûnh traàn, ñeå thaân-taâm ñöôïc beàn chaéc.

_ Baáy giôø thieàn-giaû vaän-duïng ñaïo-löïc töï-thaân, roài töôûng-töôïng cho mình ngoài treân

toøa Lieân-Hoa, maø bieát bieán-hoùa ra raát nhieàu baûy baùu ñeïp ñeõ cöïc kyø traùng-leä, ñeå ñöôïc vui

höôûng-thuï cho thoaû-maõn taùnh buoâng lung meâ-muoäi. Laïi coøn chaáp cho ñaây laø caùi ñích cöùu-

caùnh sôû-ñaéc thaät cuûa mình.

_ Neân thieàn-giaû sa vaøo caùi chaáp “chôn voâ-chôn” (töùc laø caùi khoâng thaät, maø muoán

noù thaønh caùi thaät). Neân thaønh beø baïn vôùi boïn “Tra-Chæ Ca-La” (coõi coøn daâm-duïc), maø laøm

môø taùnh giaùc Phaät cuûa mình, maø boû maát taùnh thaáy bieát chôn-thaät cuûa mình.

_ Ñaây goïi laø ngoaïi-ñaïo thöù taùm, laø taïo caùi “nhaân nghó sai” ñeå thaønh caùi quaû “traàn-

lao höng-thaïnh” (laø ñeå ñöôïc caûnh ñôøi sung söôùng), vì sôï traàn-lao bò tieâu heát, maø laøm traùi laïi

vôùi taùnh giaùc, maø thaønh bò ngaên caùch söï giaûi-thoaùt, neân sanh laøm quyeán-thuoäc vôùi loaïi

gioáng tieân Thieân-ma Ba-Tuaàn.

ÑOAÏN 22

9. Chaáp ñònh-taùnh Thinh-vaên:

(Laø tu-haønh theo baäc Thinh-vaên töï cho laø ñuû, maø khoâng chòu tinh-taán theâm nöõa.)




maõn.

_ Luùc giôø thieàn-giaû thaáy Thöùc-aám cuûa mình ñaày ñuû thanh-tònh, maø khôûi taâm phaân-

bieät thaáy: tinh-thoâ (kheùo vuïng), chôn-nguïy (chôn-giaû), nhaân-quaû luoân traû nhau, maø neáu coù

caûm-öùng thì ñi ngöôïc ñaïo thanh-tònh lieàn.

_ Roài laïi chaáp caùi: Khoå, Taäp, Dieät, Ñaïo, laø phaùp cuûa Töù-Thaùnh-ñeá, cho laø ñeán choã

“Dieät” roài, laø xong heát, töùc laø tham luyeán ôû choã “Khoâng-Tòch”, maø chaúng muoán tinh-taán

theâm leân nöõa.

_ Roài chæ nhaän roõ ñöôïc caùi “Khoå-ñeá”, ñoaïn-tröø “Taäp-ñeá”, thöïc-haønh “Ñaïo-ñeá”, khi

chöùng caûnh “Dieät-ñeá” roài, thì khoâng chòu caàu tieán theâm leân, maø baèng loøng hieän taïi, cho ñoù

laø caùi ñích cöùu-caùnh cuûa mình.


_ Nhö vaäy haønh-giaû laïc vaøo caùi chaáp ñònh-taùnh Thinh-Vaên, thaønh beø baïn vôùi chö

Tyø-khöu voâ-vaên, taêng-thöôïng-maïn, laøm môø taùnh giaùc Phaät cuûa mình, maø boû maát taùnh thaáy

bieát chôn-thaät cuûa mình.

_ Ñaây goïi laø boïn ngoaïi-ñaïo thöù chín, coá laøm ñaày ñuû coâng-haïnh, ñeå caàu quaû tòch-

dieät Nieát-Baøn, maø ñi ngöôïc vôùi trí-giaùc, neân bò ngaên caùch söï giaûi-thoaùt, maø sanh laøm

quyeán-thuoäc vôùi gioáng “nghi chaáp raøng buoäc” (laø chaáp vaøo caùi khoâng).

ÑOAÏN 23

10. Chaáp ñònh-taùnh Ñoäc-giaùc:

(Chöùng quaû Duyeân-giaùc maø khoâng chòu caàu tieán theâm nöõa tôùi quaû Phaät.)




maõn.

_ Luùc giôø thieàn-giaû thaáy Thöùc-aám cuûa mình ñaày ñuû thanh-tònh trong taùnh giaùc cuûa

mình chæ coù moät maøu “thanh-tònh saùng suoát”. Luùc giôø thieàn-giaû sanh taâm chaáp cho ñoù laø

“Nieát-Baøn”, roài tham-tröôùc ôû caûnh naøy, neân taâm khoâng coøn caàu tieán theâm nöõa, maø baèng

loøng cho ñoù laø caùi ñích cöùu-caùnh sôû-ñaéc cuûa mình, roài cho caùi tö-duy nhö vaäy laø ñuùng

nhöùt.

_ Neân thieàn-giaû rôi vaøo choã “ñònh-taùnh Bích-Chi”, maø nöông theo caùc duyeân “baát-

hoài-taâm” (laø chaáp chaët cöùng vaøo quaû chöùng maø tieán theâm nöõa). Neân thaønh baïn beø vôùi

haøng “Ñoäc-giaùc”. Neáu truï ôû ñaây, khoâng phaùt taâm höôùng thöôïng Ñaïi-thöøa, thì maát ñi taùnh

thaáy bieát chôn-thaät, vaø laøm môø taùnh giaùc Phaät cuûa mình.

_ Ñaây goïi laø boïn ngoaïi-ñaïo thöù möôøi, cho laø ñaïo thaønh-töïu ñöôïc “Taâm vaéng laëng

Duyeân-giaùc” cuûa taâm vieân-giaùc. Cho ñaây laø quaû chöùng, maø laäp thaønh caùi quaû “traïm-minh”

(tòch-chieáu). Neân ñi ngöôïc laïi vôùi trí-giaùc, maø bò ngaên caùch söï giaûi-thoaùt, maø sanh laøm

quyeán-thuoäc cuûa boïn “vieân-minh giaùc-taùnh” (laø cho laø ñaïo chöùng taùnh giaùc troøn saùng),

nhöng khoâng coù bieán-hoùa ñöôïc, laø khoâng tieán hoùa ñöôïc caùi taâm vieân-minh.

ÑOAÏN 24

2.1.2.2.5.C Keát.

_ A-Nan! Trong möôøi thöù ma naøy, do vò thieàn-giaû haønh thieàn, maø duïng taâm phaù tröø

Thöùc-aám, neân noù döïa vaøo maø bieán-hieän ra caùc caûnh nhö vaäy. Vì vò tu thieàn maø maát taùnh

thaáy bieát chôn-thaät (chaùnh-bieán-tri), maø coøn meâ laàm taùnh giaùc Phaät saün coù cuûa mình nöõa,

môùi khôûi taâm chaáp-tröôùc, cho mình tu nhö vaäy laø chöùng thieàn, ñaït ñaïo, thaønh Thaùnh, thaønh

Phaät ... .

_ Neân tu nhö vaäy goïi laø cuoàng-loaïn, maø coù ngöôøi bò ñieân-cuoàng, neân taát caû ñeàu laïc

vaøo ngoaïi-ñaïo, laø do tu theo caùi nhaân ñam meâ, maø laøm theo söï meâ-muoäi maø thaønh ra.

_ Laïi trong luùc duïng coâng, nhöõng caûnh-giôùi thaáy bieát trong luùc thieàn-ñònh noù laø giaû,

chöa phaûi laø caûnh-giôùi toái-haäu caàn ñaït ñeán, do ñoù maø thieàn-giaû nhaän-thöùc sai laàm, laø vieäc

tu chöa tôùi, maø cho laø ñaõ tôùi roài. Neân thieàn-giaû khôûi taâm naêng ñaéc, ñöôïc caûnh-giôùi ñöôïc

chöùng.

_ Roài laàm töôûng cho ñoù laø caûnh-giôùi Voâ-thöôïng Boà-Ñeà, maø sanh taâm töï-cao töï-

maõn, cho mình ñaõ chöùng Thaùnh-quaû Voâ-thöôïng Boà-Ñeà, maø khoâng bieát ñaây laø do Thöùc-aám

duïng taâm bieán hieän xoay vaàn, neân sanh ra caùc söï vieäc naøy, maø phaûi phaïm toäi voïng-ngöõ,

rôi vaøo ngoaïi-ñaïo ma-giaùo, khi nghieäp-baùo heát roài, phaûi sa vaøo Voâ-giaùn ñòa-nguïc.

_ Vò thieàn-ñònh maø haønh ñaïo nhö vaäy, daàu ôû baäc Thinh-vaên hay Duyeân-giaùc, cuõng

khoù maø tieán leân ñeå giaûi-thoaùt ñöôïc. Theá neân oâng vaø taát caû Ñaïi-chuùng phaûi nhöùt-taâm y-giaùo

phuïng-haønh nhö vaày:

_ Sau khi Nhö-Lai nhaäp-dieät, ôû trong ñôøi maït-phaùp, thì caùc oâng phaûi heát loøng

truyeàn-baù cho chuùng-sanh ñöôïc lieãu nghóa-lyù nhieäm-maàu ñeå ñöôïc giaûi-thoaùt, maø khoâng


ñöôïc thieáu soùt, ñeå chuùng-sanh toû thaáy ñöôïc caùc ñieàu cuûa chöôùng-ma noù noåi daäy, duøng

nhieàu phöông caùch xaáu aùc, thaâm ñoäc, khuaáy roái, laøm môø taùnh giaùc ngöôøi tu.

_ Vaäy quí oâng phaûi heát taâm cöùu-giuùp nhau, ñeå chuùng-sanh döùt ñöôïc taø-kieán, aùc-

duyeân; maø hoä-trì nhau cho thaân-taâm moïi ngöôøi traùnh khoûi ñöôøng taø-voïng. Ñeå ñöôïc thaønh-

töïu phöôùc-ñöùc lôùn thì môùi nhaäp ñöôïc “Phaät-tri-kieán” (laø Chôn-Taâm cuûa mình, töùc caùi taùnh

thaáy bieát cuûa Phaät), ñeå coù ñuû tam-trí vaø nguõ-nhaõn thì ñöôïc giaûi-thoaùt.

_ Tam-trí:

1/ Nhöùt-thieát-trí : Trí bieát taát caû töôùng chuùng-sanh.

2/ Ñaïo-chuûng-trí : (laø Boà-taùt-trí) Trí thoâng taát caû caùc ñaïo-phaùp, ñeå ñoä chuùng-sanh.

3/ Nhöùt-thieát-chuûng-trí : (laø trí cuûa Nhö-Lai) Trí bieát taát caû caùc phaùp voán laø khoâng thaät-

töôùng.

_ Nguõ-nhaõn:

1/ Nhuïc-nhaõn : Maét phaøm-phu.

2/ Thieân-nhaõn : Maét thaáy xa vaø roäng.

3/ Tueä-nhaõn : Maét thaáy roõ töôùng thaät cuûa vaät.

4/ Phaùp-nhaõn : Maét thaáy töôùng thaät cuûa phaùp.

5/ Phaät-nhaõn : Maét thaáy boán maét treân, vaø coøn thaáy truøm taát caû caùc phaùp vaø thaät-töôùng

cuûa chuùng.

TOÙM NGUÕ AÁM

SAÉC-AÁM

_ Laø moät danh-töø ñeå chæ moïi söï-vaät coù hình, coù töôùng, do duyeân thaønh, nhöng

chuùng ñeàu khoâng coù thaät-theå.

_ Khi noù ñaõ thaønh söï-töôùng roài, thì noù che khuaát Chôn-Taâm lieàn.

_ Saéc-aám gioáng nhö hoa ñoám ôû hö-khoâng, neân noù laø hö-voïng (khoâng thaät).

_ Taùnh cuûa noù: Ñoäng vaø Tònh.

_ Khi noù ñöùng laëng (Ñònh) hay sanh: caûnh, hình-töôùng, tieáng ñoäng, nghe.

THOÏ-AÁM

_ Laø caùc caûm-xuùc, caûm nhaän, ham muoán.

_ Neân ta laøm noâ-leä cho caùc thöù naøy.

_ Neân ta thích aên ngon, maëc ñeïp, saéc ñeïp, giaøu sang. Vì theá phaûi ñaáu-tranh, vaät

loän ñeå coù noù, maø sanh ra caùc phieàn-naõo, thaønh nghieäp.

_ Neân caûm-xuùc laø hö-voïng, nhö hoa ñoám ôû hö-khoâng.

_ Taùnh cuûa noù: laø do caûm-xuùc, caûm thoï.

_ Khi noù ñöùng laëng (Ñònh) hay sanh: vui buoàn, lo sôï, ngaõ-maïn, ngoâng cuoàng, hay

nhôù, trí saùng, ñöôïc chuùt ít cho laø ñuû, phaù giôùi.

TÖÔÛNG-AÁM

_ Ví nhö nghe noùi tôùi quaû mô chua, to, ngon, thì nöôùc mieáng chaûy ra.

_ Vaäy ta ñaõ thaáy trí töôûng-töôïng noù chi-phoái ta nhö theá naøo.

_ Töôûng-aám laøm chuùng-sanh ñau khoå, meâ laàm khoâng giaûi-thoaùt ñöôïc.

_ Neân vôùi con maét giaùc-ngoä thì Töôûng-aám nhö hoa ñoám ôû hö-khoâng.

_ Coøn ngöôøi meâ laø con maét beänh, neân hieåu laàm chaáp hoa ñoám cho laø thaät, neân bò

khoå sanh-töû luaân-hoài.

_ Taùnh cuûa noù: laø khôûi nieäm, tham-caàu, mong muoán.

_ Khi noù ñöùng laëng (Ñònh) hay sanh: thieän-xaûo, kheá-hieäp, bieän-baïch, huyeàn-öùng,

thích choã vaéng veû, tri-kieán, thaàn-thoâng, Nieát-Baøn.


HAØNH-AÁM

Trong thaân ta:

_ Caùc nieäm luoân luoân thay ñoåi, nieäm noï noái nieäm kia, ví nhö doøng nöôùc chaûy xieát.

_ Suy caùi naøy, nghó caùi noï.

_ Lo gaàn xa, tính roäng heïp.

_ Luùc vui, luùc buoàn. Luùc haêng, luùc naûn.

_ Ñoåi thay theo hoaøn-caûnh.

_ Chính caùi yù-thöùc phaân-bieät laêng xaêng sanh ra yeâu gheùt.

_ Caùi gì hôïp thì yeâu, öa, thích.

_ Caùi gì khoâng hôïp thì gheùt, neân sanh bao nhieâu phieàn-naõo.

_ Neân vôùi con maét giaùc-ngoä thì Haønh-aám laø hö-voïng, nhö hoa ñoám ôû hö-khoâng.

_ Coøn ta meâ-chaáp cho laø caùi bieát thoâng-minh cuûa ta noù thaät tuyeät-vôøi.

_ Taùnh cuûa noù: laø luoân luoân chuyeån-ñoäng, thay ñoåi, bieán-hoùa.

_ Khi noù ñöùng laëng (Ñònh) hay sanh: Lyù-luaän sai laàm:

- Chaáp moïi vaät khoâng coù nguyeân-nhaân ñaàu vaø cuoái cuøng.

- Luaän chaáp thöôøng.

- Chaáp moät nöûa thöôøng, moät nöûa voâ-thöôøng.

- Chaáp ñieân-ñaûo roái loaïn.

- Chaáp coù bieân-giôùi.

- Chaáp coù töôùng.

- Chaáp voâ-töôùng.

- Chaáp chaúng phaûi coù, chaúng phaûi khoâng.

- Chaáp ñoaïn-dieät.

- Chaáp coù Nieát-Baøn.

THÖÙC-AÁM

_ Nghieäp-thöùc, boû thaân naøy laáy thaân khaùc, luaân-hoài ñôøi noï sang ñôøi kia.

_ Vì nhaän laàm caùi xaùc thaân nhoû beù cuûa chuùng-sanh, khoâng bieát raèng phaùp-giôùi

meânh moâng laø thaân thaät cuûa ta.

_ Neáu ta ñaõ giaùc-ngoä thì bieát thaân ta truøm caû phaùp-giôùi.

Ví duï:

_ Nhö caùi bình töø xöù noï sang xöù kia. Ta töôûng caùi bình mang hö-khoâng ñi töø nôi noï

qua nôi kia. Ñoù laø chaáp ôû nôi caùi bình nhoû heïp. (thaân ta)

_ Thöïc ra hö-khoâng bao truøm khaép choán, chaúng nhôø caùi bình mang chuùt hö-khoâng

ñeå theâm nôi naøy, bôùt nôi kia. (Vì phaùp-thaân truøm khaép.)

_ Neân Thöùc-aám che ñaäy khoâng cho thaáy phaùp-giôùi bao la, maø chæ bo bo thaáy caùi

thaân nhoû heïp cuûa moãi chuùng-sanh maø thoâi. Neân noù laø hö-voïng, nhö hoa ñoám ôû hö-khoâng,

voán khoâng coù thaät.

_ Taùnh cuûa noù: laø caùi bieát sai laàm coù giôùi-haïn raát nhoû nhen.

_ Khi noù ñöùng laëng (Ñònh) hay sanh:

- Chaáp coù choã sanh thì coù choã trôû veà.

- Chaáp naêng sanh.

- Chaáp chôn-thöôøng.

- Chaáp coû caây ñeàu coù caùi bieát.

- Chaáp moïi vaät do töù ñaïi sanh.

- Chaáp hö-voâ.

- Chaáp caàu soáng laâu.

- Chaáp voâ-chôn laø chôn.

- Chaáp ñöôïc caùi gì laø giöõ caùi naáy, khoâng caàu tieán.


LÖU YÙ

_ Khi chuùng ta hoïc heát phaàn Nguõ-aám ma naøy roài, töø ñaây veà sau, treân ñöôøng tu-

haønh caàn phaûi thaän-troïng. Chôù neân gaëp chi tin naáy maø nguy-hieåm cho chính mình trong

hieän-taïi cuõng nhö töông-lai.

_ Chuùng toâi thaáy ña-soá Phaät-töû chuùng ta coù loøng tin töôûng raát doài daøo, moãi khi thaáy

moät vieäc gì laï thöôøng, coù taùnh-caùch thaàn-bí, huyeãn-hoaëc, thì thöôøng khoâng chòu tónh taâm

suy xeùt chôn-thaät, cöù theo tin ñoàn cho laø Phaät hieän, hay Boà-Taùt giaùng theá v.v... .

_ Roài ruû nhau tin töôûng theo caøn, say meâ nhö ngöôøi nghieän thuoác, thaät nguy-haïi

voâ-cuøng, neáu lôõ moät phen böôùc vaøo ñöôøng taø roài, thì traêm ngaøn kieáp khoù trôû laïi.

_ Xin daãn moät vaøi baèng chöùng trong kinh ñeå chuùng ta cuøng xem qua, ñeå caån-thaän

caûnh-giaùc nhöõng ñieàu nguy-hieåm trong luùc tu-haønh.

_ Thuôû xöa Toå Öu-Baø-Quaät Toân-giaû ñang nhaäp-ñònh bò Thieân-ma Ba-Tuaàn khuaáy

nhieãu, ñeán khi xuaát-ñònh ngaøi duøng thaàn-thoâng haøng-phuïc ñöôïc Thieân-ma.

_ Sau khi chuùng ñaõ hoái-ngoä quy-y Tam-Baûo roài, vì caûm hoàng-aân teá-ñoä cuûa Toå-sö

neân ñeán xin cung-döôõng ngaøi moät böõa côm ñeå toû loøng tri aân.

_ Toå-sö daïy: Ta vì chuyeân lo tu-haønh khoâng coù giôø raûnh ñeå ñi thoï-trai, Ta chæ muoán

xem moät vieäc, neáu ngöôi baèng loøng theá laø ñeàn ôn cho ta roài.

_ Thieân-ma thöa: Daï, ñeä-töû xin vaâng.

_ Toå-sö daïy: Khi Phaät ra ñôøi ñaõ coù ngöôi. Vaäy luùc ñoù Phaät cuøng vôùi caùc vò Thaùnh-

chuùng troâng nhö theá naøo? Hoâm nay ngöôi hoùa-hieän laïi cho ta xem thöû.

_ Thieân-ma thöa: Con xin vaâng lôøi Toå-sö daïy, nhöng khi con hoùa-hieän ra Phaät, xin

Toå-sö nhôù ñöøng laïy, vì seõ toån phöôùc con nhieàu. Toå-sö höùa lôøi.

_ Thieân-ma Ba-Tuaàn lieàn bieán maát. Trong giaây phuùt hoùa-hieän ra Ñöùc Phaät thaân

vaøng röïc rôõ, ñuû 32 töôùng toát, 80 veû ñeïp, haøo-quang chieáu saùng khaép moät goùc trôøi. Trong

röøng töø töø ñi ra, naøo ngaøi Xaù-Lôïi-Phaát, Muïc-Kieàn-Lieân, A-Nan, Ca-Dieáp ñöùng ñaàu hai beân

oai-nghi teà-chænh, ñuû caû 1250 vò ñeä-töû raàm roä ñi theo sau v.v... .

_ Toå Öu-Baø-Quaät Toân-giaû thaáy theá heát söùc vui möøng lieàn ñöùng daäy kính leã, maø

queân haún lôøi höùa tröôùc kia. Baáy giôø Thieân-ma bieán maát.

Nhaän xeùt cuûa chuùng ta veà ñoaïn naøy:

_ Toå-sö ñaõ bieát tröôùc laø Ma saép hieän vaø coù höùa tröôùc laø seõ khoâng laïy, maø ñeán khi

Ma hieän ra coøn queân thay! Khoâng phaân-bieät laø Ma hay Phaät.

_ Neáu chuùng ta tình côø gaëp caûnh-ngoä nhö theá, thöû nghó trong taâm chuùng ta nhö theá

naøo?

_ Neân treân ñöôøng tu-haønh, luùc naøo chuùng ta cuõng phaûi caån-thaän, chôù neân thaáy caùi

gì laï, khoâng chòu suy ñi tính laïi, cöù nhaém maét theo caøn, uøa nhau tin töôûng laø Thaàn, Thaùnh

thaät.

Neân nhôù raèng:

_ Caùi gì thieät thì noù vaãn thieät, daàu mình tin hay khoâng noù cuõng khoâng maát.

_ Coøn caùi gì giaû thì chæ oà aït trong moät thôøi-gian maø thoâi. Neáu ngöôøi khoâng tin thì noù

seõ mau tieâu-dieät.

Neân Phaät daïy caùc ñeä-töû:

_ Khoâng neân thaáy Phaät cöù theo, nghe lôøi Phaät noùi cöù tin, maø phaûi luoân luoân suy

nghó, neáu ñuùng Chôn-lyù seõ tin theo. Phaät daïy nhö theá ñeå cho caùc ñeä-töû khoûi bò taø-ma

ngoaïi-ñaïo doái gaït.

_ Nhö Phaät daïy trong kinh Kim-Cang:



_ Nhöôïc dó saéc kieán ngaõ.

_ Dó aâm-thanh caàu ngaõ.

_ Thò nhôn haønh taø ñaïo.

_ Baát naêng kieán Nhö-Lai.

_ Neáu ngöôøi naøo cho thaáy saéc-thaân cuûa

Phaät coù 32 töôùng toát laø thaáy ñöôïc Phaät, thì

oâng Chuyeån-luaân Thaùnh-vöông cuõng coù

ñuû 32 töôùng toát, hoaëc ma noù hieän ra saéc-

thaân Phaät, vaäy cuõng laø Phaät hay sao?

_ Hay laø nghe tieáng noùi phaùp thanh-tao

cuûa Phaät maø cho laø nghe ñöôïc tieáng Phaät,

thì tieáng chim Ca-Laêng-Taàn-Giaø keâu raát

thanh-tao, laûnh loùt, vaäy cuõng laø tieáng noùi

cuûa Phaät hay sao?

_ Neáu nhöõng ngöôøi tin töôûng nhö vaäy, laø

theo taø-ñaïo.

_ Khoâng bao giôø thaáy ñöôïc Nhö-Lai.

Phaät thöôøng daën doø caùc ñeä-töû:

_ Phaûi duøng giaùo-lyù chôn-chaùnh daïy ngöôøi. Khi ngöôøi hieåu ñöôïc Chôn-lyù roài tin

theo, thì loøng tin ñoù môùi ñöôïc chôn-chaùnh.

_ Phaät caám caùc ñeä-töû khoâng cho duøng thaàn-thoâng hay pheùp laï ñeå caûm-hoùa ngöôøi,

chæ tröø moät vaøi tröôøng-hôïp: haøng-phuïc ngoaïi-ñaïo hoaëc quyû thaàn. Vì sôï sau naøy Thieân-ma,

ngoaïi-ñaïo duøng thaàn-thoâng hay pheùp laï laøm meâ-hoaëc ngöôøi.

_ Vì theá neân Phaät khoâng töø treân khoâng rôùt xuoáng hay töï-nhieân xuaát-hieän, maø ngaøi

laïi thò-hieän cuõng nhö ngöôøi bình-thöôøng ôû trong thai meï sanh ra, cuõng aên ôû nhö ngöôøi lôùn

leân coù vôï con, roài ñi tu vaø thaønh ñaïo v.v..., laø muïc-ñích ñeå cho chuùng-sanh sau naøy chôù coù

tin töôûng nhöõng ñieàu huyeãn-hoaëc thaàn-kyø.

_ Khi Phaät coøn truï theá, coù ngöôøi ñaøn-vieät ñem daâng caùi bình baùt cho chö Taêng, laïi

ñeå treân ñaàu moät caây phöôùn cao vaø thöa raèng: “Neáu vò naøo laáy ñöôïc toâi seõ cuùng cho”.

_ Khi ñoù oâng Taân-ñaàu-loâ-phaû-la-ñoïa-xaø Toân-giaû duøng thaàn-thoâng laáy caùi bình baùt

aáy .... Neân bò Phaät quôû traùch raát nghieâm-khaéc vaø phaït oâng phaûi ôû laïi theá-gian ÖÙng-Cuùng

(laøm phöôùc-ñieàn cho chuùng-sanh) khoâng ñöôïc nhaäp-dieät.

_ Vaø Phaät coøn cheá ra giôùi-luaät caám caùc ñeä-töû khoâng ñöôïc duøng thaàn-thoâng hay

pheùp laï tröôùc ngöôøi phaøm-phu.

_ Song trong kinh cuõng coù choã noùi, caùc Ñöùc Phaät vaø Boà-Taùt thænh thoaûng thò-hieän

ra ñôøi ñeå hoùa-ñoä chuùng-sanh, nhö Ñöùc Di-Laëc hay ngaøi Quaùn-Theá-AÂm v.v... nhöng khi caùc

ngaøi hieän ra khoâng ai bieát ñöôïc, chæ tröø ñeán khi thò-tòch, caùc ngaøi môùi ñeå laïi moät vaøi di-tích.

Chöøng ñoù ngöôøi ñôøi môùi bieát Phaät hay Boà-Taùt thò-hieän. Khi bieát thì khoâng coøn thaáy ñöôïc

caùc ngaøi nöõa.

_ Nhö Ñöùc Di-Laëc Boà-Taùt hieän thaân laøm vò “Boá-Ñaïi Hoøa-Thöôïng”, laø vò Hoøa-

Thöôïng tay caàm caùi ñaûy lôùn baèng vaûi, ngöôøi maäp buïng to, saéc maët thöôøng hoan-hyû. Ngaøi

thöôøng ñi khaép ñoù ñaây ñeå hoùa-ñoä chuùng-sanh, maø ngöôøi ñôøi khoâng ai bieát, chæ keâu ngaøi laø

Boá-Ñaïi Hoøa-Thöôïng. Ñeán khi ngaøi tòch, noùi ra baøi keä, luùc baáy giôø ngöôøi ta môùi bieát ñoù laø

Ñöùc Di-Laëc Boà-Taùt hieän thaân. Baøi keä:


AÂm Nghóa

Di-Laëc chôn Di-Laëc.

Hoùa thaân thieân baùch öùc.

Thôøi thôøi thò thôøi nhaân.

Thôøi nhaân giai baát thöùc.

Di-Laëc thaät laø Di-Laëc.

Bieán-hoùa traêm ngaøn muoân öùc thaân hình.

Thöôøng thöôøng thò-hieän ñoä ngöôøi ñôøi.

Maø ngöôøi ñôøi chaúng ai hay bieát.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 25

PHAÄT HIEÅN-MINH PHAÙP-MOÂN BOÀ-ÑEÀ VOÂ-THÖÔÏNG.

(Töùc laø laøm saùng toû sieâu chöùng Voâ-thöôïng Boà-Ñeà vaø hoä-trì.)

2.1.2.3 Chæ chung sieâu chöùng hoä-trì.

2.1.2.3.1 Sieâu chöùng.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ! Muïc-ñích tu-hoïc laø toû roõ ñöôïc Chôn-Taâm

cuûa mình, ñoù laø phaùp-moân thaâm-dieäu vi-maät nhöùt.

_ Neân ôû caùc ñôøi quaù-khöù, trong haèng-sa kieáp, chö Phaät trong möôøi phöông ñeàu

nöông theo phaùp-moân thaâm-dieäu vi-maät ñoù maø taâm-ñòa khai-ngoä, vieân-chöùng ñaïo-quaû Boà-

Ñeà Voâ-Thöôïng Chaùnh-ñaúng Chaùnh-giaùc.

_ Coøn khi Thöùc-aám maø trong ñoù yù-thöùc vaø yù-töôûng döùt saïch heát, thì hieän-tieàn saùu

caên thaønh hoã-duïng nöông caäy nhau, vaø thay theá cho nhau, vì luùc naøy noù thaønh moät khoâng

hai, neân luoân thöøa-haønh tröïc-tieáp cuûa Chôn-Taâm. Baáy giôø thieàn-giaû vaøo ñöôïc ñòa-vò laø:

“Baäc Kim-Cang Can-Tueä Boà-Taùt”, ñeán ñaây thì taïp-nhieãm vi-teá ñeàu döùt saïch cuøng vôùi caùc

phieàn-naõo cuõng khoâng coøn.

_ Giôø trong thaân-taâm thieàn-giaû raát toû roõ trong saùng thanh-tònh nhö “ngoïc Löu-Ly

trong suoát”, döôøng nhö trong thaân-taâm ñoù coù vaàng traêng saùng quyù baùu.

_ Tu-haønh nhö vaäy, thì môùi vöôït qua caùc ñòa-vò thöù baäc Boà-Taùt ñöôïc, töùc laø phaûi

traûi qua: Thaäp-Tín, Thaäp-Truï, Thaäp-Haïnh, Thaäp Hoài-Höôùng, Töù Gia-Haïnh, tieán leân “Kim-

Cang Thaäp-Ñòa Boà-Taùt”. Xong roài môùi vaøo Ñaúng-giaùc, Dieäu-giaùc.

_ Ñeán ñaây môùi phaù-tröø heát “Voâ-minh”, thì vaøo ñöôïc “caûnh-trí voâ sôû-ñaéc”, töùc vaøo

“Taùnh haûi Nhö-Lai” (laø bieån Dieäu-Trang-Nghieâm cuûa Nhö-Lai) ñöôïc vieân-maõn ñaïo Boà-Ñeà,

goïi laø sieâu chöùng.

2.1.2.3.2 Hoä-trì.

_ Ñoù laø chö Phaät ôû caùc ñôøi quaù-khöù tröôùc Ta, ñaõ saùng suoát tu phaùp “Thieàn-ñònh

chaùnh-giaùc” laø Sa-ma-tha, Tam-ma-ñeà, vaø Thieàn-na; kheùo söû-duïng “Taâm vieân-minh”

(Chôn-Taâm) tu-haønh, coøn bieát phaân-taùch tæ mæ taát caû vi-teá cuûa ma-söï, ma-caûnh, ma-thuaät,

ñeå khoâng bò löøa nhö:

_ Ma-söï: (Moïi söï vieäc laøm laø ma-söï)

1/ Moïi söï vieäc: Nhöng vieäc laøm caûn ngaên cuûa ma, ñeå phaù ngöôøi tu ñaïo nhö: saéc,

taøi, danh, thöïc, thuøy, saéc-duïc, loøng ham muoán öa thích, ñeå loâi cuoán ngöôøi tu xa rôøi ñöôøng

tu. Coøn baøy ra caûnh nhö: öa thích tieáng eâm dòu, ngoït ngaøo, muøi thôm, vò khoaùi khaåu, meâ

man vôùi xuùc chaïm, taïo vieäc vöøa yù, vöøa loøng v.v...

2/ Ñoái vôùi ngöôøi tu thieàn: thì baøy ra ham nguû, thaáy caûnh hieän ñeán trong luùc ngoài

thieàn, hoaëc taïo caûnh döõ ñeå sôï boû thieàn.

3/ Ñoái vôùi ngöôøi xuaát-gia ôû chuøa: laø theo chuû-thuyeát meâ laàm cuûa ngoaïi-ñaïo nhö:

- Thuyeát thaàn-ngaõ : Cho ta laø truøm heát baát-dieät, ta laø thaät.

- Thuyeát minh-ñeá : Chaáp phi saéc, phi khoâng. Cho raèng ban ñaàu khoâng saéc-

töôùng, cuõng khoâng phaûi khoâng saéc-töôùng, roài laàn laàn môùi

taïo ra con ngöôøi vaø vaïn-vaät.


- Thuyeát ñoaïn thöôøng : Khi cheát laø heát.

- Thuyeát coù : Taát caû laø thaät coù, coøn hoaøi.

- Thuyeát khoâng : Taát caû chaû coù gì heát.

_ Ma caûnh: (Caûnh-giôùi cuûa ma)

Caûnh-giôùi cuûa ma, töùc caûnh Tha-Hoùa Töï-Taïi Thieân, ngöôøi tu thieàn maø thaàn-thöùc

thöôøng gaëp ôû caûnh naøy.

Ñaây laø caûnh cuûa Thieân-ma, noù thöôøng hieän caûnh thuaän theo voïng-töôûng cuûa ngöôøi

tu öa thích ham muoán, neân noù laøm cho toaïi nguyeän ñeå laøm ngöôøi tu laàm maø lìa ñaïo.

_ Ma thuaät: Laø caùc pheùp bieán-hoùa hoaëc phaùp trieát-hoïc cuõng thuoäc ma-söï. Taát caû coù naêm

loaïi nhö:

1/ Baïch ma thuaät: (thuaät laøm lôïi cho ngöôøi)

Laø nhöõng phaùp bieán-hoùa, chaúng phaûi “thaät chaùnh-ñaïo”, nhöng va ãn coù giuùp ích cho

ngöôøi nhö: taàm vaät, traùnh naïn, trò beänh, v.v...

2/ Haéc ma thuaät: (thuaät laøm haïi cho ngöôøi)

Laø nhöõng pheùp laøm haïi cho ngöôøi nhö: pheùp truø eûo, thö eám, goïi hoàn, keâu teân, v.v...

3/ Töï-nhieân ma thuaät: (thuaät hoùa-hoïc töï-nhieân)

Laø nhöõng loaïi hoùa-hoïc töï-nhieân nhö: duøng chaát hoùa-hoïc bieán ñoåi vaät vaø ngöôøi,

hoaëc ñeå öôùp töû-thi theo yù muoán cuûa mình, vaø söu taàm thoâng hieåu caùc loaïi hoùa-chaát cuûa

vaät-chaát töï-nhieân, goïi laø khoa-hoïc töï-nhieân.

4/ Thieân-theå töï-nhieân: (thuaät ñoaùn hieän-töôïng)

Laø nöông theo caùc hieän-töôïng trôøi ñaát maø taïo thaønh pheùp thuaät nhö: xem tinh-tuù,

kieát hung, boùi toaùn bieát hieän-töôïng laønh döõ, v.v...

5/ Meâ-tín ma thuaät: (thuaät doái gaït ngöôøi meâ-tín)

Laø möôïn söùc oai-thaàn cuûa quyû-thaàn vaø cuûa boïn aùc-ma, laøm ra nhöõng pheùp bieán-

hoùa, laøm meâ loøng ngöôøi meâ-tín, neân thaønh coù naêm moùn ma thuaät ôû khaép nôi, baát keå ôû

nöôùc vaên-minh hay daõ-man.

Taát caû söï vieäc treân, goïi chung laø “Ma söï”, vì ñeàu coù taùnh laøm: chöôùng ngaïi, khuaáy

phaù, caûn trôû, böôùc tieán saùng suoát cuûa ngöôøi tu thieàn.

Möôøi loaïi Ma (Thaäp Ma):

1. AÁm-ma (Uaån-ma) : Nguõ-aám: Saéc Thoï Töôûng Haønh Thöùc, naêm moùn aáy hieäp thaønh

thaân-taâm cuûa ta, coù söùc che laáp chaùnh-ñaïo, phaù haïi Tueä-maïng.

2. Phieàn-naõo ma : Caùc moái phieàn-naõo: Tham-lam, giaän hôøn, ngu-si chaúng hieåu söï vaø

lyù, che laáp chaùnh-ñaïo, phaù haïi Tueä-maïng.

3. Nghieäp-ma : Caùc aùc-nghieäp cuûa ta taïo ra bôûi caùc söï aùc baèng Thaân Khaåu YÙ, che

laáp chaùnh-ñaïo, phaù haïi Tueä-maïng.

4. Taâm-ma : Loøng töï cao, töï-ñaïi, khinh-khi, kieâu-ngaïo, che laáp chaùnh-ñaïo, phaù

haïi Tueä-maïng.

5. Töû-ma : Thoï-maïng cuûa ta coù haïn, caùi cheát ñeán ngaên trôû vieäc tu-haønh, phaù

haïi Tueä-maïng cuûa ta.

6. Thieân-ma : Vò Thieân-vöông caûnh trôøi thöù saùu coõi Duïc-giôùi vôùi chuùng ma cuûa

ngaøi duøng voâ-soá phöông-theá maø phaù-haïi nhaø tu-nieäm.

(Caûnh trôøi thöù saùu coõi Duïc-giôùi noù laøm haïi ngöôøi tu, töùc caùc

phöông-tieän luoân laøm thuaän loøng ngöôøi neân ngöôøi bò ñaém say.)

7. Thieän-caên ma : Vì chaáp-tröôùc laø mình coù caên laønh, phöôùc-ñöùc, neân chaúng tinh-taán

vieäc tu-haønh, söï aáy che laáp chaùnh-ñaïo, phaù haïi Tueä-maïng.


8. Tam-muoäi ma : Nhaø tu-hoïc ham giöõ laáy pheùp Thieàn-ñònh maø mình ñaõ ñöôïc, chaúng

caàu tinh-taán theâm, caûnh aáy che laáp chaùnh-ñaïo, phaù haïi Tueä-

maïng.

9. Thieän-tri-thöùc ma : Baäc thoâng hieåu ñaïo-lyù maø tham tieác caùi Phaùp, chaúng môû mang,

chaúng chæ daïy cho ngöôøi. Baäc aáy che laáp chaùnh-ñaïo, phaù haïi Tueä-

maïng.

10. Boà-Ñeà phaùp trí ma : Ñoái vôùi phaùp Boà-Ñeà, khôûi sanh trí-tueä, nhöng coøn chaáp-tröôùc, taát-

nhieân che laáp chaùnh-ñaïo, phaù haïi Tueä-maïng.

ÑOAÏN 26

_ Phaät daïy: A-Nan vaø Ñaïi-chuùng! Ñaây laø nhöõng ma-söï vi-teá trong luùc tu thieàn-ñònh,

maø caùc thieàn-giaû thöôøng gaëp.

_ Neân khi ñoái caûnh vôùi caùc “ma-söï, ma-caûnh” noù hieän ra, thì quí vò phaûi saùng suoát

vaø hieåu bieát cho kyõ caøng, töôøng-taän, ñeå loïc saïch taát caû nhöõng caën baû cuûa “taâm caáu-nhieãm”

cuûa mình, maø loaïi tröø cho thaät trong saïch, thì ñöông-nhieân caùc thöù “ma vaø taø-kieán” sai laàm

ñeàu döùt saïch, cuøng caùc “aám-ma” cuûa mình cuõng ñeàu ñöôïc tieâu-vong.

_ Cho tôùi “Thieân-ma”, “Ma-vöông Ba-Tuaàn” cuõng ñe àu tieâu maát, coøn caùc “Ñaïi-löïc

Quæ-Thaàn” cuõng ñeàu khieáp vía chaïy troán; cuøng nhöõng loaøi “Voïng-löôïng ly-mî”, thöôøng hay

möôïn xaùc, löøa doái ngöôøi, ñeàu khoâng coù choã sanh ra ñöôïc.

_ Cho neân giôø taâm thieàn-giaû vöôït qua taát caû “ho ân-traàm aùm-muoäi”, töùc laø nhöõng yù-

thöùc löø ñöø môø mòt toái taêm, giôø khoâng coøn bò chöôùng ngaïi, hoaëc sô-suaát thieáu soùt treân

ñöôøng chaùnh-tu voâ-thöôïng Boà-Ñeà, maø tieán vaøo caûnh-trí Ñaïi-Nieát-Baøn.

_ A-Nan! Nhö ôû trong thôøi-kyø maït-phaùp coù nhöõng haïng ngöôøi thieáu “tuùc-duyeân”, laø

khoâng coù taïo caên laønh saün, töùc laø chöa hieåu “Thieàn-ñònh” laø tu nhö theá naøo cho ñuùng

chaùnh-phaùp? Nhöng muoán tu Thieàn-ñònh, maø laïi lo sôï bò ñoàng-hoùa vôùi “ngoaïi-ñaïo taø-kieán”

doái gaït, thì nhöõng haïng ngöôøi naøy caàn phaûi “hoïc hoûi Phaät-phaùp”, ñeå nhaän roõ caùc ma-söï,

ma-caûnh cho thaät roõ raøng; roài nhöùt-taâm höôùng veà Chôn-Taâm cuûa mình, chí-thaønh thoï-trì

Phaät-ñaûnh quang-tuï ñaø-ra-ni: “MA-HA TAÙT-ÑAÙT-ÑA BAÙT-ÑAÙT-RA”. (BT: töùc laø nhöùt-taâm

trôû veà Boån-Taâm Chôn-Nhö cuûa mình maø tu).

_ Neáu khoâng theå tuïng-nieäm ñöôïc, thì bieân cheùp treo ôû choã tu-hoïc, hoaëc mang theo

trong ngöôøi. Laøm nhö vaäy thì taát caû ma chöôùng khoâng daùm haønh-ñoäng nhieãu-haïi.

_ A-Nan vaø Ñaïi-chuùng ! Quí vò coù boån-phaän chí-taâm toân-troïng möôøi phöông chö

Phaät, maø vaâng lôøi, theo khuoân pheùp cuûa Nhö-Lai, trieät ñeå tieán tu, vaø truyeàn daïy phaùp-moân

thaâm-dieäu vi-maät (Chôn-Taâm) cho haäu-theá.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 27

2.2 Nhaân hoûi, laïi noùi nguõ-aám sanh-dieät.


_ Khi aáy ngaøi A-Nan ñöùng daäy, vaâng lôøi Ñöùc Phaät daïy baûo, giöõ ñuùng leã-nghi, cung-

kính ñaûnh leã vaø baïch Phaät:

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Nhö Ñöùc Theá-Toân vöøa daïy, naêm aám: Saéc-aám, Thoï-aám,

Töôûng-aám, Haønh-aám vaø Thöùc-aám ñeàu hö-voïng, goác ôû taâm voïng-töôûng maø coù.

_ Baïch Ñöùc Theá-Toân! Trong luùc bình-thöôøng, chuùng toâi chöa ñöôïc Ñöùc Theá-Toân

chæ baûo tinh-töôøng (giaûng daïy kyõ caøng).


_ Xin hoûi: - Nguõ-aám ñoù tieâu-tröø moät löôït?

- Hay laø tieâu-tröø tuaàn-töï theo thöù lôùp?

- Naêm thöù nguõ-aám naøy choã giôùi-haïn cuûa chuùng laø choã naøo?

_ Ngöôõng nhôø Ñöùc Theá-Toân duõ loøng ñaïi-töø ñaïi-bi daïy doã cho taát caû Ñaïi-chuùng

ñöôïc taâm-muïc hieåu bieát saùng suoát vaø nhöùt-thieát chuùng-sanh ôû caùc ñôøi maït-phaùp veà sau

cuõng ñöôïc nhö vaäy.

ÑOAÏN 28

2.2.2 Phaät ñaùp.



_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Taâm Boån-Giaùc Chôn-Nhö hoaøn-toaøn thanh-tònh, saùng suoát

nhieäm-maàu, khoâng coù troâi laên ôû bieån khoå sanh-töû. Taát caû phaùp-traàn oâ-tröôïc chuùng-sanh

cho tôùi hö-khoâng ñeàu do voïng-töôûng sanh-khôûi, coøn taâm Boån-Giaùc Chôn-Nhö, thì tuøy

duyeân voïng-sanh, maø thaønh theá-giôùi.

_ Ví nhö oâng Dieãn-Nhaõ-Ña roái loaïn ñeán noãi nhaän boùng trong göông laøm caùi ñaàu

cuûa mình, ñoù laø taïi voïng-töôûng.

_ Ñaõ goïi laø voïng thì dó-nhieân khoâng coù coäi goác. Töùc laø khoâng coù nhaân.

_ Trong voïng laäp ra nhaân-duyeân, laïi khoâng bieát nhaân-duyeân maø goïi laø töï-nhieân coù.

_ Cho tôùi hö-khoâng taùnh cuõng laø huyeãn-hoùa.

_ Theá neân nhaân-duyeân vaø töï-nhieân ñeàu do voïng-töôûng cuûa chuùng-sanh, so ño

chaáp tröôùc maø thaønh ra, chôù khoâng coù thaät-theå.

_ A-Nan! Bieát choã “voïng khôûi”, thì laø “voïng-duyeân”. Neáu “Voïng” voán “khoâng”, thì

caùc “voïng-duyeân” voán chaúng theå coù.

_ Suy theo nghóa-lyù treân, thì “töï-nhieân” cuõng khoâng theå coù. Vì theá Nhö-Lai noùi:

Nguyeân-nhaân goác cuûa nguõ-aám: Töùc laø voïng-töôûng khoâng thaät coù.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 29

2.2.2.1.2 Bieän naêm lôùp voïng-töôûng.

2.2.2.1.2.A. Saéc-aám voïng-töôûng.

_ A-Nan! Nhö thaân oâng do nieäm töôûng cuûa cha meï sanh ra.

_ Neáu taâm oâng khoâng coù nieäm töôûng, thì khoâng coù nhaân-duyeân voïng, ñeán hôïp vôùi

töôûng cuûa cha meï truyeàn caên-maïng cho oâng maø thoï sanh ñöôïc.

_ Nhö Ta ñaõ daïy: - Taâm töôûng vaät chua, thì mieäng sanh nöôùc mieáng.

- Taâm töôûng leo nuùi cao, thì chaân sanh moûi meâ.

_ Vaät chua chöa thaáy, nuùi cao chöa gaëp, neáu thaân oâng khoâng cuøng loaïi vôùi voïng-

töôûng hö-voïng, thì laøm sao khi nghe noùi chua, thì nöôùc mieáng trong mieäng chaûy ra; nghe

noùi nuùi cao, thì thaân caûm thaáy moûi meät.

_ Vaäy phaûi bieát thaân töù-ñaïi hieän-tieàn cuûa oâng, goïi laø thaân voïng-töôûng kieân-coá thöù

nhöùt, neân yù-nieäm naøy khoù tröø.


(Laø voïng-töôûng hö-minh, laø yù-nieäm môø mòt.)

_ A-Nan! Taâm töôûng vaät chua thì mieäng chaûy nöôùc mieáng, taâm töôûng leo nuùi cao

thì chaân sanh moûi meâ. Ñoù laø do nhaân caûm thoï maø sanh, roài noù taùc-ñoäng ñeán thaân töù-ñaïi,

sanh ra hai thöù caûm thoï nhö: - khi thuaän thì thoï lôïi-ích,

- khi nghòch thì thoï toån-haïi.


_ Hai thöù thoï aáy giao-tranh vôùi nhau, noù ñang theo ñuoåi nôi oâng, nhö vaäy ñaây laø

“voïng-töôûng hö-minh môø mòt” thöù hai.


_ A-Nan! Bôûi do “nieäm töôûng” noù sai khieán “saéc-thaân”. Neáu “saéc-thaân” vôùi “nieäm

töôûng” chaúng cuøng loaïi, thì taïi sao “thaân” cuûa ngöôi laïi theo “nieäm töôûng” noù sai khieán,

phaûi khoâng?

_ Neân thaân thoï nhaän caùc thöù hình-saéc noù luoân phuø-hôïp vôùi “yù-töôûng”. Heã “taâm

töôûng” sanh, thì “thaân” nhaän.

_ Neân “nieäm töôûng” luùc thöùc : goïi laø “Töôûng”.

_ Coøn “nieäm töôûng” luùc nguû : goïi laø “moäng”.

_ Vaäy thì “nieäm töôûng” cuûa oâng, noù lay ñoäng voïng-tình, thì goïi laø “voïng-töôûng

dung-thoâng hö-voïng” thöù ba.


(Laø voïng-töôûng u-aån. Töùc laø: yù-nieäm aån taøng giaáu kín.)

_ A-Nan! Saéc-thaân chuyeån-hoùa khoâng ngöøng vaø aâm thaàm dôøi ñoåi nhö: moùng tay ra

daøi, toùc moïc, hôi thôû tieâu-hao, hình-dung tieàu-tuïy, ngaøy ñeâm ngaám ngaàm thay ñoåi, maø

khoâng heà hay bieát.

_ A-Nan! Neáu thaân xaùc naøy khoâng phaûi laø oâng, thì taïi sao saéc-thaân cuûa oâng luoân

thay ñoåi töôùng maïo?

_ Coøn nhö noù laø oâng, thì taïi sao oâng khoâng hay bieát gì trong luùc töôùng-hình luoân

thay ñoåi?

_ Suy theo lyù aáy thì oâng phaûi bieát roõ: laø Haønh-aám chaúng ngöøng, neân goïi laø: “voïng-

töôûng u-aån” thöù tö.

2.2.2.1.2E Thöùc-aám voïng-töôûng.

(Laø voïng-töôûng ñieân-ñaûo, vi-teá huyeãn-hoùa hö-voïng.)

_ A-Nan! Laïi “Taùnh-Thöùc” cuûa oâng, noù luoân trong laëng thanh-tònh, ñöùng laëng,

khoâng lay ñoäng, thì cho noù laø “thöôøng”, coøn khi noù ôû nôi “thaân” oâng, thì ngoaøi ra nhöõng

töôùng: “Thaáy, Nghe, Hieåu, Bieát” thì noù vaãn luoân hoaït-ñoäng.

_ Neáu cho caùi “thöôøng” ñoù laø chôn-thaät, thì taùnh “tònh-chôn” (Chôn-Taâm) cuûa oâng

ñoù, thì leõ ra noù khoâng huaân-taäp, hay tieáp-nhaän nhöõng ñieàu “voïng”, vaø caùc hoaït-ñoäng môùi

phaûi.

_ Maø taïi sao nhöõng naêm veà tröôùc, oâng ñaõ xem vaø thaáy moät vaät laï, roài traûi qua

nhieàu naêm ñaõ queân haún noù, vaø cuõng khoâng heà coøn nghó ñeán. Nhöng sau naøy tình côø gaëp

laïi vaät laï ñoù, thì nhôù laïi ngay raát roõ raøng nhö chöa heà laïc maát?

_ Vaäy neân bieát raèng: nôi “Taùnh-Thöùc” trong laëng thanh-tònh, ñöùng laëng ñoù, thaät ra

noù töøng nieäm, töøng nieäm, haèng huaân-taäp luoân luoân, maø khoâng theå tính löôøng heát ñöôïc.

(Töùc laø caùi voïng-giaùc noù luoân huaân-taäp noái tieáp nhau maõi, neân noù coøn toàn-taïi maõi ôû

“A-laïi-da-thöùc”, maø aån-taøng ôû nôi ñoù.)

_ A-Nan! OÂng neân bieát “Taùnh-Thöùc” trong laëng thanh-tònh, ñöùng laëng ñoù, maëc daàu

noù raát laø linh-dieäu, nhöng noù chaúng phaûi laø “chôn thaät”. Noù gioáng nhö doøng nöôùc chaûy

nhanh, neân troâng noù hình nhö ñöùng laëng yeân vaäy thoâi, chôù thaät ra noù khoâng phaûi laø khoâng

coøn chaûy.

_ Neáu taùnh ñöùng laëng thanh-tònh cuûa oâng, noù khoâng phaûi laø ñoàng phaän vôùi “voïng-

töôûng”, thì ñaâu laïi chòu ñeå cho “voïng-töôûng” noù huaân-taäp vaøo, phaûi vaäy khoâng?

_ Chöøng naøo maø saùu caên cuûa oâng chöa ñöôïc thanh-tònh, töï-taïi, giöõa “hôïp vaø ly” noù

hoã-duïng, töùc duøng thay laãn nhau, thì caùi “voïng-töôûng” ñoù chaúng bao giôø dieät-tröø ñöôïc.

_ Vaäy neân bieát raèng: Caùi taäp-khí quaûn-lyù ñieàu-khieån nhöõng ñieàu: thaáy, nghe, hieåu,

bieát, cuûa oâng, noù laø caùi “voïng-töôûng ñieân-ñaûo vi-teá huyeãn-hoùa hö-voïng” thöù naêm.


GHI CHUÙ

6 caên chöa ñöôïc töï-taïi hôïp-ly: nghóa laø 6 caên xuaát-nhaäp khoâng coøn raøng buoäc vôùi

nhau caên vôùi caên, maø ñöôïc söû duïng dung-thoâng laãn nhau töï-taïi voâ-ngaïi, töùc laø caên tai coù

theå thaáy, caên maét coù theå nghe, laø noù hoøa thaønh moät theå vôùi Chôn-Taâm.

2.2.2.1.3 Keát.

_ Naêm aám ñoù laø do naêm thöù voïng-töôûng hö-voïng maø taïo-thaønh.

2.2.2.2 Giôùi-haïn cuûa aám. (Laø haïn ñònh cuûa aám)

_ A-Nan! Nay oâng muoán bieát giôùi-haïn cuûa naêm aám noù saâu caïn, thì haõy ghi nhôù caùc

tieâu-chuaån nhaän-thöùc nhö vaày:

1/ Saéc vaø Khoâng laø giôùi-haïn cuûa Saéc-aám.

2/ Xuùc vaø Ly laø giôùi-haïn cuûa Thoï-aám.

3/ Nhôù vaø Queân laø giôùi-haïn cuûa Töôûng-aám.

4/ Sanh vaø Dieät laø giôùi-haïn cuûa Haønh-aám.

5/ Traïm nhaäp hieäp vôùi traïm laø giôùi-haïn cuûa Thöùc-aám.

Giaûi-thích giôùi-haïn naêm aám treân:

_ Tröôùc kia A-Nan coù hoûi veà nguõ-aám ñeán ñaâu laø bôø beán (giôùi-haïn, bieân-giôùi), neân

Phaät môùi giaûi-thích kyõ caøng, coù nguyeân-nhaân, coù bôø beán, töø caïn vaøo saâu nhö:

_ Saéc chaúng töï Saéc, vì Khoâng hieån Saéc. (Khoâng)

Neân Saéc vôùi Khoâng laø bôø beán cuûa Saéc-aám.

_ Thoï chaúng töï Thoï, vì Xuùc coù Thoï. (Coù)

Neân Xuùc vôùi Ly laø bôø beán cuûa Thoï-aám.

_ Töôûng chaúng phaûi Töôûng, vì ghi nhôù goïi laø Töôûng.

Neân Nhôù vaø Queân laø bôø beán cuûa Töôûng-aám.

_ Haønh chaúng phaûi Haønh, vì sanh-dieät chaúng ngöøng goïi laø Haønh.

Neân sanh vaø Dieät laø bôø beán cuûa Haønh-aám.

_ Thöùc goïi laø traïm-lieãu (trong laëng saùng suoát).

Laø ñaõ sanh-dieät (coù sanh coù dieät).

Taùnh-Thöùc nhaäp vaøo choã coäi goác trong laëng maø hieäp vôùi traïm-nhieân (ñöùng laëng).

Neân coù Nhaäp coù Hieäp laø bôø beán cuûa Thöùc-aám.

_ Vì Traïm-nhaäp laø Thöùc-aám. Traïm-xuaát laø Haønh-aám.

Chôn-Taùnh chaúng goïi laø Traïm-nhaäp, laø vì noù cuøng khaép phaùp-giôùi, neân chaúng coù

xuaát, nhaäp.

_ Nay Traïm-nhaäp (Thöùc-aám) daàn daàn ñi vaøo, cho ñeán nhaäp voâ sôû-nhaäp (coäi goác

trong laëng), töùc laø ñeán choã chaúng sanh-dieät vaäy.

2.2.2.3 Dieät tröø Ñoán, Tieäm.

_ Coäi goác cuûa naêm aám laø luoân sanh khôûi khoâng ngöøng, coøn caùc moái: sanh, dieät,

ñoán, tieäm, lyù, söï, v.v... caàn phaûi toû thoâng nhö:

- Sanh nhaân do “Thöùc” maø coù sanh.

- Dieät thì theo “Saéc” maø tröø.

- Lyù thì “ñoán-ngoä”, töùc laø ngoä lieàn do ngoä, thì taát caû voïng-töôûng ñeàu tieâu.

- Söï thì khoâng theå tröø lieàn, maø phaûi daàn daàn môùi döùt saïch.

- Neân tuy tu “Ñoán”, maø coù “Tieäm”.

- Maø tuy tu “Tieäm”, maø coù “Ñoán”.

_ Nhö vaäy Ta ñaõ daïy cho ngöôi veà söï “thaùo” “coät” cuûa “khaên boâng Trôøi Kieáp-Ba-

La”, chaéc oâng coøn nhôù vaø hieåu roõ chöù, haø taát coøn hoûi laïi laøm chi nöõa?


2.2.2.4 Keát.

_ A-Nan! OÂng caàn phaûi thoâng suoát coäi goác cuûa “voïng-töôûng” naøy, ñeå taâm oâng ñöôïc

khai-ngoä, thì môùi coù theå ñem söï hieåu bieát naøy maø truyeàn daïy cho nhöõng ngöôøi tu-haønh sau

naøy, khieán cho hoï bieát “voïng-töôûng” laø “voïng” ñeå hoï sanh taâm nhaøm chaùn, khoâng chaáp

tröôùc vaø bieát coù Nieát-Baøn an-laïc, maø khoâng coøn löu-luyeán ôû ba coõi (Duïc-giôùi, Saéc-giôùi, Voâ-

saéc-giôùi) nöõa.

GIAÛNG GIAÛI


ÑOAÏN 30

Tuïng-nieäm Kinh-Chuù THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM ñöôïc phöôùc-ñöùc voâ-löôïng.

C. Löu-thoâng.

1. Noùi coâng-ñöùc cuûa kinh.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Neáu coù ngöôøi daâng caùc vaät thaát-baûo bieán-maõn thaäp

phöông hö-khoâng, cung-döôõng voâ-löôïng chö Phaät ñeå nöông nhôø söï cung-döôõng, taâm ñaéc

khai-ngoä yù oâng hieåu theá naøo?

_ Ngöôøi duøng nhaân-duyeân cung-döôõng chö Phaät nhö vaäy coù ñöôïc phöôùc-ñöùc

nhieàu chaêng?

_ Ngaøi A-Nan baïch Phaät: Baïch Ñöùc Theá-Toân! Hö-khoâng voâ-taän, caùc vaät traân-chaâu

quí baùu voâ-bieân.

_ Xöa coù moät nhaø baàn-haøn chæ duøng baûy ñoàng tieàn, thaønh-taâm cung-döôõng chö

Phaät, coøn ñöôïc phöôùc-ñöùc laøm Chuyeån-Luaân-Vöông; huoáng chi neáu coù ngöôøi cung-döôõng

chö Phaät baèng caùc vaät thaát-baûo ñaày khaép thaäp phöông hö-khoâng, thì dó-nhieân phöôùc-ñöùc

ñoù roäng lôùn meânh moâng khoâng coù giôùi-haïn ñöôïc.

_ Ñöùc Phaät daïy: A-Nan! Caùc baäc Nhö-Lai thuyeát toaøn chôn-thieät-ngöõ, chaúng coù hö-

voïng.

_ Neáu coù ngöôøi naøo phaïm töù troïng-toäi (Daâm Saùt Ñaïo Voïng) vaø thaäp-aùc (cuûa Thaân

Khaåu YÙ), bò ñoïa vaøo A-tyø ñòa-nguïc ôû moät phöông, cho tôùi bò ñoïa vaøo Voâ-giaùn ñòa-nguïc ôû

khaép möôøi phöông, thoï hình qua caùc ñòa-nguïc (khoâng nôi naøo maø khoâng traûi qua).

_ Thoaït nhieân ngöôøi aáy sanh ra moät yù-töôûng saùm-hoái tu-trì vaø khai-thò (truyeàn-baù)

phaùp-moân Boà-Ñeà Voâ-Thöôïng naøy cho chuùng-sanh chöa hieåu bieát trong thôøi-kyø maït-phaùp ôû

vò-lai thì caùc toäi-chöôùng cuûa ngöôøi aáy öùng theo lyù-töôûng maø tieâu tan.

_ Taâm cuûa ngöôøi aáy trôû neân saùng suoát, bieán-chuyeån caûnh nguïc-hình ra caûnh An-

laïc (bieán caùi Nhaân phaûi chòu khoå ôû Ñòa-nguïc, thaønh caùi Nhaân sanh veà coõi An-laïc), ngoä

phaùp sieâu-vieät, thì phöôùc-ñöùc nhieàu hôn ngöôøi duøng thaát-baûo cung-döôõng chö Phaät, gaáp

traêm ngaøn phaàn, ngaøn vaïn öùc laàn (baù boäi thieân boäi, thieân vaïn öùc boäi), nhieàu ñeán noãi khoâng

theå laáy soá löôïng keå ñöôïc.

_ A-Nan! Neáu ngöôøi naøo nhöùt-taâm chí-thaønh, haèng ngaøy naêng tuïng kinh Thuû-Laêng-

Nghieâm (nghóa laø tinh-taán hoïc thoâng suoát ñöôïc giaùo vaø nghóa-lyù Tam-muoäi cuûa kinh), naêng

nieäm chuù Thuû-Laêng-Nghieâm (nghóa laø mieân-maät, haèng tònh-taâm, khoâng khôûi nieäm, töùc laø

haèng nhôù, haèng soáng vôùi Chôn-Taâm.)

_ Thoï-trì lieân-tuïc, khoâng sô-suaát, khoâng giaùn-ñoaïn, taát-nhieân phöôùc-ñöùc taêng-

tröôûng voâ-löôïng, nhö Nhö-Lai quaûng-thuyeát (roäng noùi), cho tôùi cuøng toät kieáp soá cuõng voâ-

taän, laïi hoaøn-toaøn vaâng lôøi Ta daïy maø nhöùt-taâm chí-thaønh haønh ñaïo.

_ Ñoàng-thôøi tuyeân-döông Dieäu-Phaùp naøy cho chuùng-sanh tu-haønh chôn-chaùnh, thì

thaønh-töïu coâng-ñöùc voâ-laäu, giaûi-tröø heát caùc voïng-nghieäp phieàn-naõo chöôùng-ma, tieán leân

caûnh-trí Boà-Ñeà Voâ-Thöôïng.


GHI CHUÙ

Caâu: “Moät nieäm ñem phaùp-moân naøy khai-thò cho ngöôøi chöa hieåu bieát, trong ñôøi

maït-phaùp, thì lieàn ñöôïc tieâu-tröø caùc toäi chöôùng, bieán caùi nhaân khoå ñòa-nguïc thaønh an-laïc”.

Laø noùi leân ngöôøi ñöôïc “lieãu-ngoä”, thì môùi coù theå tieâu-tröø nghieäp-chöôùng ñöôïc. Neân

“lieãu-ngoä” töùc laø trong chieâm bao, maø ñöôïc “thöùc-tænh”, thì caûnh nghieäp ôû trong chieâm bao

töï tieâu.

Coøn chöa “lieãu-ngoä”, laø trong chieâm bao coøn say ñaém trong caûnh chöa tænh, neân

phaûi chòu caûnh nghieäp-baùo trong caûnh chieâm bao ñoù, neân noù chöa tieâu-tröø lieàn ñöôïc.


_ Ñöùc Phaät noùi kinh Thuû-Laêng-Nghieâm xong, chö Boà-Taùt ôû caùc quoác-ñoä khaùc trong

möôøi phöông, caùc baäc Nhò-thöøa Voâ-hoïc Höõu-hoïc, chö Thaùnh, chö Thieân, chö Tieân, caùc vò

Tyø-khöu, Tyø-khöu-ni, Öu-baø-taéc, Öu-baø-di, cho tôùi Theá-Nhaân, A-tu-la, ñaïi-löïc Thaàn-Quæ vaø

caùc vò sô-phaùt-taâm tu-haønh, taát caû ñaõ hoäi-hieäp nghe giaûng kinh Thuû-Laêng-Nghieâm, ñeàu heát

loøng vui möøng ñaûnh leã Ñöùc Phaät Thích-Ca Maâu-Ni roài xin pheùp ñi ra.

KEÁT-LUAÄN

_ Toaøn boä kinh Thuû-Laêng-Nghieâm Phaät daïy chuùng-sanh phaûi trôû veà vôùi “The å-taùnh

Chôn-Taâm thöôøng-truï”, gioáng vôùi kinh Phaùp-Hoa daïy: “Khai Thò Ngoä Nhaäp Phaät-Tri-Kieán”.

_ Phaät ñaõ daïy cho chuùng ta bieát raèng:

“Taâm, Phaät, vaø chuùng-sanh laø tam voâ-sai-bieät” laø Chôn-Taâm.

Chö Phaät vaø chuùng-sanh ñeàu ñoàng moät baûn-theå Chôn-Taâm khoâng khaùc.

_ Chö Phaät ñaõ ngoä Chôn-Taâm neân ñöôïc töï-taïi voâ-ngaïi thaønh Phaät voâ-thöôïng, giaûi-

thoaùt, coøn chuùng-sanh meâ-muoäi theå-taùnh Chôn-Taâm naøy, neân bò che khuaát maø phaûi chòu

sanh-töû luaân-hoài.

_ Vì vaäy maø Phaät daïy: Ta laø Phaät ñaõ thaønh, coøn chuùng-sanh laø Phaät seõ thaønh.

_ Nguyeân-nhaân Phaät noùi kinh naøy laø do ngaøi A-Nan thò-hieän maéc naïn bò naøng Ma-

Ñaêng-Giaø baét vaøo daâm-phoøng.

_ Sau khi nhôø Phaät cöùu-ñoä cho thoaùt naïn roài, ngaøi A-Nan môùi caàu Phaät chæ daïy

cho phöông-phaùp naøo maø thaäp phöông chö Phaät tu-haønh ñeàu ñöôïc vieân-chöùng ñaïo-quaû

(thaønh ñaïo chöùng quaû).

_ Nhaân ñoù Phaät noùi kinh Thuû-Laêng-Nghieâm ñeå chæ roõ Chôn-Taâm. Neáu ngoä ñöôïc

Chôn-Taâm thì ñöôïc thaønh Phaät. Ñoù laø con ñöôøng duy-nhöùt cuûa chö Phaät quaù-khöù, hieän-taïi,

cuõng nhö vò-lai.

_ Tröôùc khi chæ Chôn-Taâm, thì Phaät gaïn hoûi caùi taâm theo thöôøng-tình cuûa chuùng-

sanh voïng-chaáp. (Nghóa laø duøng yù-thöùc voïng (voïng-thöùc) laøm taâm thaät.).

_ Baûy laàn hoûi taâm, ngaøi A-Nan ñaõ cuøng ñöôøng toät loái, sai laàm caû.

_ Baáy giôø Phaät môùi töø töø chæ baøy caùi Chôn-Taâm ñeán baûy laàn.

_ Ban ñaàu Phaät taïm chæ caùc giaùc-quan veà phaàn tröïc-giaùc nhö: Thaáy, Nghe, Hieåu,

Bieát, laø taâm. (Nhö ngöôøi tìm traâu, môùi tìm ñöôïc daáu chaân traâu.)

_ Khi ngaøi A-Nan vaø Ñaïi-chuùng hieåu roài, Phaät laïi chæ leân moät taàng nöõa laø: “Caùc

giaùc-quan tuy khoâng phaûi voïng, nhöng chöa phaûi laø Chôn-Taâm”, noù ví nhö maët traêng thöù

hai.

_ Phaät laïi chæ caùi Baûn-theå (Chôn-Taâm) sanh ra caùc giaùc-quan, vaø caùc hieän-töôïng

môùi thaät laø “Chôn-Taâm”. (Nhö ngöôøi tìm traâu, ñe án ñaây môùi gaëp ñöôïc traâu.)


_ Töùc laø ôû ñoaïn naøy trong kinh-vaên chöõ Haùn noùi:


Kieán kieán chi thôøi,

Kieán phi thò kieán,

Kieán do ly kieán,

Kieán baát naêng caäp.

- Chôn-Taâm sanh ra caùi thaáy.

- Maø caùi thaáy naøy khoâng phaûi laø Chôn-Taâm.

- Caùi thaáy ñoù coøn caùch xa vôùi caùi thaáy cuûa Chôn-Taâm.

- Taùnh thaáy ñoù chöa phaûi laø taùnh thaáy cuûa Chôn-Taâm.

_ Phaät cho bieát raèng: Vì caùc oâng coøn ôû trong meâ neân chæ cho laø: Thaáy Nghe Hieåu

Bieát laø caùc giaùc-quan cuûa chuùng-sanh, ñeán khi ngoä roài, thì goïi: Thöôøng Laïc Ngaõ Tònh laø

thaønh “Boán ñöùc Nieát-Baøn cuûa Phaät”.

_ Vaø Phaät daïy: Taát caû caùc phaùp ñeàu töø taâm bieán-hieän nhö: 5 aám, 6 nhaäp, 12 xöù, 18

giôùi, vaø 7 ñaïi, ñeàu do taâm sanh ra. Roài cuõng trôû veà theå-taùnh Chôn-Taâm.

_ Theá laø Phaät daãn caùc töôùng quay veà Chôn-Taùnh.

_ Ñeán ñaây ngaøi A-Nan môùi ngoä ñöôïc Chôn-Taâm, neân ngaøi ñöùng daäy laïy Phaät vaø

xöùng theo theå-taùnh Chôn-Taâm roäng lôùn naøy maø phaùt lôøi theä-nguyeän roäng saâu voâ-taän.

_ Nhö nguyeän raèng: “Trong ñôøi nguõ-tröôïc toäi-aùc, con theà vaøo tröôùc ñeå ñoä chuùng-

sanh. Neáu coøn coù moät chuùng-sanh naøo chöa thaønh Phaät, thì con theà chaúng laõnh quaû Nieát-

Baøn” vaø caâu: “Hö-khoâng kia coù theå tieâu heát, chôù chí-nguyeän cuûa con ñaây khoâng heà lay

chuyeån”.

_ Cuõng vì ngaøi ngoä ñöôïc “Ñoàng-theå Chôn-Taâm” neân môùi phaùt lôøi theä-nguyeän nhö

theá.

_ Mình ñaõ ñöôïc ñoä, muoán cho chuùng-sanh cuõng ñeàu ñöôïc ñoä.

_ Neân ngaøi A-Nan caàu Phaät chæ daïy phöông-phaùp tu-haønh cho chuùng-sanh ñôøi

sau.

_ Phaät daïy coù ba vieäc:

1. Khi ñoái caûnh khoâng khôûi nieäm phaân-bieät theo voïng-traàn (khoâng cho Thöùc

laøm vieäc). Töùc laø caâu “Baát tuøy phaân-bieät”. (nghóa laø: Xoay caùc giaùc-quan nhö: Thaáy Nghe

Hieåu Bieát ñeàu trôû veà theå-taùnh Chôn-Taâm, goïi laø ñoùng cöûa.)

_ Neáu voïng-nieäm khoâng khôûi thì Chôn-Taâm hieån baøy.

_ Ñaây laø moät phaùp tu tröïc-chæ (Ñoán) cuûa baäc Thöôïng-caên.

2. Phaät daïy trì giôùi: (Taâm-giôùi = Taùnh-giôùi)

_ Nhaân trì giôùi taâm ñöôïc thanh-tònh, nhôø taâm tònh môùi phaùt-sanh ra trí-tueä ñeå phaù-

tröø voâ-minh, voâ-minh heát thì Chôn-Taâm töï hieån baøy.

_ Nhöng trong kinh naøy noùi: “Trì giôùi laø chæ cho Taâm-giôùi”, nghóa laø thaân khoâng:

Daâm Saùt Ñaïo Voïng, maø taâm cuõng khoâng nghó töôûng ñeán vieäc: Daâm Saùt Ñaïo Voïng; cho

ñeán caùi bieát “mình ñaõ ñoaïn-tröø” cuõng khoâng coøn.

_ Thaät laø cao-sieâu voâ-cuøng vaø cuõng khoù khaên toät baäc, vì neáu taâm coøn moùng moät

voïng-nieäm gì, theá laø taâm chöa tònh. Neáu taâm chöa tònh, thì giôùi-theå chöa vieân.

3. Phaät daïy:

_ Neáu ngöôøi naøo nghieäp-chöôùng naëng neà, thì neân chí-taâm trì-tuïng chuù Thuû-Laêng-

Nghieâm. Daàu nghieäp-chöôùng naëng ñeán ñaâu cuõng laàn laàn tieâu heát, phöôùc laønh taêng-tröôûng,

seõ thaønh ñaïo Boà-Ñeà nhö thuaän gioù tung buïi chaúng coù khoù khaên gì.

_ Treân ñöôøng tu-haønh Phaät daïy phaûi traûi qua caùc ñòa-vò nhö: Thaäp-tín, Thaäp-truï,

Thaäp-haïnh, Thaäp Hoài-höôùng, Töù gia-haïnh, Thaäp-ñòa, vaø Ñaúng-giaùc laø 55 ñòa-vò, roài ñeán

Phaät-vò.


_ Trong khi tu Thieàn laïi gaëp nguõ-aám ma: Saéc-aám, Thoï-aám, Töôûng-aám, Haønh-aám,

Thöùc-aám, maø moãi aám ma laïi coù 10 thöù thaønh 50 thöù ma (5 x 10 = 50). Noù bieán-hieän ñuû

ñieàu: naøo laø ma noäi-taâm, ma ngoaïi-caûnh, ñuû caùch nhieãu-haïi haønh-giaû.

_ Cho ñeán khi gaàn thaønh Phaät maø noù cuõng vaãn coøn theo phaù, nhö Thaùi-töû Só-Ñaït-

Ta trong ñeâm muøng 7 raïng muøng 8, coøn bò ba naøng Ma-vöông taän-löïc khuaáy nhieãu, ñeán

khi sao Mai saép moïc, Ngaøi ñöôïc thaønh Phaät môùi heát.

Sau moãi ñoaïn ma hieän, Phaät ñeàu daïy raèng:

_ Do haønh-giaû duïng coâng tu Thieàn neân noù bieán-hieän ra nhö vaäy, khoâng phaûi ñaëng

Ñaïo hay chöùng Thaùnh.

_ Neáu haønh-giaû bieát ñöôïc, thì caùc caûnh ma kia daàn daàn tieâu-dieät khoâng haïi chi.

_ Coøn meâ laàm khoâng bieát, cho mình ñaëng Ñaïo hay chöùng Thaùnh, sanh taâm chaáp-

tröôùc, thì bò ma caùm doã, roài phaûi ñoïa vaøo ñöôøng taø laøm quyeán-thuoäc cuûa ma.

_ Neân ngöôøi tu-haønh caàn phaûi thaän-troïng, chôù neân gaëp chi tin naáy, maø bò ma noù

caùm doã, raát laø nguy-hieåm cho ñôøi mình trong hieän-taïi cuõng nhö töông-lai.

Phaät noùi ñi noùi laïi nhieàu laàn, baûo caùc ñeä-töû:

_ Neân ñem lôøi Ta noùi ñaây truyeàn daïy cho chuùng-sanh ñôøi sau, khieán cho moïi ngöôøi

ñeàu bieát roõ, ñeå traùnh khoûi caùc ma nhieãu-haïi, treân ñöôøng tu-haønh ñöôïc thaúng ñeán ñaïo Boà-

Ñeà.

Phaät laïi tha-thieát keâu goïi caùc ñeä-töû:

_ Hoâm nay caùc oâng ñöôïc Ta teá-ñoä cho roài, vaäy caùc oâng khoâng neân nhaäp-dieät sôùm,

maø phaûi nguyeän ôû laïi ñôøi maït-phaùp ñeå baûo-hoä ngöôøi tu-haønh ñôøi sau, theá môùi laø ngöôøi bieát

ôn Phaät.

_ Loøng Töø cuûa Phaät thaät laø voâ-bieân, teá-ñoä chuùng-sanh khoâng cuøng-taän, thöông

chuùng-sanh nhö meï thöông con, daïy doã chuùng ta nhö meï hieàn khuyeân con daïi, nhaéc ñi

nhaéc laïi nhieàu laàn khoâng bieát meät moûi. Thaät ñuùng laø caâu:

“Ñaïi-töø ñaïi-bi maãn chuùng-sanh.

Ñaïi-hyû ñaïi-xaû teá haøm-thöùc”.

_ Vaäy chuùng ta laø Phaät-töû, phaûi laøm theá naøo ñeå khoûi phuï loøng Ñöùc Töø-Phuï thöông

xoùt vaø xöùng vôùi danh laø ñeä-töû cuûa Phaät.

GIAÛNG GIAÛI

HEÁT QUYEÅN MÖÔØI

GHI CHUÙ

_ Kinh Thuû-Laêng-Nghieâm: thuoäc veà Bieät-giaùo.

(Ñaëc-bieät chæ daïy thieàn ñeå toû Chôn-Taâm.)

_ Kinh Duy-Ma-Caät: thuoäc veà Bieät-giaùo, kieâm Vieân-giaùo.

Noùi veà haïnh tu cuûa Boà-Taùt.

_ Kinh Vieân-Giaùc:

Chæ roõ nhaäp Chôn-Taâm vaø caûnh-giôùi tu-chöùng cuûa chö Phaät vaø caùc haïnh tu vieân ñoán.

Noùi leân Chôn-lyù veà thöïc-haønh.

_ Kinh Hoa-Nghieâm: thuoäc veà Vieân-giaùo.

Noùi roõ raøng caùc caûnh-giôùi tu töø phaøm-phu cho tôùi thaønh Phaät, quaû naøo tu haïnh naøo.

_ Kinh Nieát-Baøn:

Noùi veà Phaät-taùnh.

Giaûi-quyeát moïi nghi ngôø thaéc maéc cuûa chuùng-sanh veà ñaïo Phaät, veà Chôn-lyù, veà tu-

chöùng thaønh Phaät.


MUÏC-LUÏC


GIAÛNG GIAÛI

_ TÖÏA.

_ YEÁU-GIAÛI ÑEÀ-MUÏC.

QUYEÅN NHÖÙT 15

_ PHAÀN THOÂNG-TÖÏ.

_ PHAÀN BIEÄT-TÖÏ.

_ PHAÀN CHAÙNH-TOÂNG.

A. KIEÁN ÑAÏO.

_ NGAØI A-NAN THÆNH-GIAÙO.

_ PHAÄT HOÛI NGUYEÂN-NHAÂN TU-HAØNH CUÛA NGAØI A-NAN.

_ NGAØI A-NAN TÖÏ-TRAÀN TRI-KIEÁN CUÛA CHUÙNG-SANH.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH TRI-KIEÁN CUÛA CHUÙNG-SANH.

_ BAÛY LAÀN MEÂ-CHAÁP TAÂM CUÛA NGAØI A-NAN ÑEÀU ÑÖÔÏC PHAÄT TU-

CHÍNH.

1. Meâ-chaáp Taâm ôû trong thaân.

2. Meâ-chaáp Taâm ôû ngoaøi thaân.

3. Meâ-chaáp Taâm aån taïi maét.

4. Meâ-chaáp Taâm ôû trong laãn ngoaøi.

5. Meâ-chaáp Taâm ôû choã tuøy-hieäp.

6. Meâ-chaáp Taâm ôû khoaûng giöõa.

7. Meâ-chaáp Taâm voâ-tröôùc.

_ Ngaøi A-Nan caàu Phaät khai-thò dieäu-phaùp.

_ Phaät hieån-minh hai caên-boån: Voâ-thæ sanh-töû vaø voâ-thæ Boà-Ñeà Nieát-Baøn.

_ Ngaøi A-Nan töï chaùnh-kyû vaø caàn-caàu tri-kieán Nhö-Lai.

_ Phaät khai-thò tri-kieán Nhö-Lai.

_ Phaät hieån-minh taùnh thaáy laø Taâm.

_ Phaät hieån-minh taùnh thaáy khoâng ñoäng.

QUYEÅN NHÌ 43

_ Phaät hieån-minh taùnh thaáy khoâng döùt.

_ Phaät hieån-minh taùnh thaáy khoâng maát.

_ Phaät hieån-minh taùnh thaáy khoâng hoaøn.

_ Phaät hieån-minh taùnh thaáy khoâng taïp.

_ Phaät hieån-minh taùnh thaáy khoâng ngaïi.

_ Phaät hieån-minh taùnh thaáy khoâng phaân.

_ Phaät hieån-minh taùnh thaáy khoâng chaáp.

_ Phaät hieån-minh chôn-kieán ly voïng-kieán.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH BOÁN THÖÙ: AÁM NHAÄP XÖÙ GIÔÙI.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH NGUÕ-AÁM.

_ Hieån-minh Saéc-aám.

_ Hieån-minh Thoï-aám.

_ Hieån-minh Töôûng-aám.


_ Hieån-minh Haønh-aám.

_ Hieån-minh Thöùc-aám.

QUYEÅN BA 99

_ PHAÄT HIEÅN-MINH LUÏC NHAÄP.

_ Hieån-minh Nhaõn-nhaäp.

_ Hieån-minh Nhó-nhaäp.

_ Hieån-minh Tî-nhaäp.

_ Hieån-minh Thieät-nhaäp.

_ Hieån-minh Thaân-nhaäp.

_ Hieån-minh YÙ-nhaäp.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH THAÄP NHÒ XÖÙ.

_ Hieån-minh Nhaõn vôùi Saéc.

_ Hieån-minh Nhó vôùi Thinh.

_ Hieån-minh Tî vôùi Höông.

_ Hieån-minh Thieät vôùi Vò.

_ Hieån-minh Thaân vôùi Xuùc.

_ Hieån-minh YÙ vôùi Phaùp.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH THAÄP BAÙT GIÔÙI.

_ Hieån-minh Nhaõn-giôùi, Saéc-giôùi, Nhaõn-Thöùc giôùi.

_ Hieån-minh Nhó-giôùi, Thinh-giôùi, Nhó-Thöùc giôùi.

_ Hieån-minh Tî-giôùi, Höông-giôùi, Tî-Thöùc giôùi.

_ Hieån-minh Thieät-giôùi, Vò-giôùi, Thieät-Thöùc giôùi.

_ Hieån-minh Thaân-giôùi, Xuùc-giôùi, Thaân-Thöùc giôùi.

_ Hieån-minh YÙ-giôùi, Phaùp-giôùi, YÙ-Thöùc giôùi.

_ NGAØI A-NAN BAØY TOÛ SÖÏ NGHI-CHAÁP.

_ PHAÄT GIAÛI NGHI-CHAÁP CUÛA NGAØI A-NAN.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH TÖÙ-ÑAÏI: ÑÒA HOÛA THUÛY PHONG.

_ Hieån-minh Ñòa-ñaïi.

_ Hieån-minh Hoûa-ñaïi.

_ Hieån-minh Thuûy-ñaïi.

_ Hieån-minh Phong-ñaïi.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH TAM ÑAÏI: KHOÂNG KIEÁN THÖÙC.

_ Hieån-minh Khoâng-ñaïi.

_ Hieån-minh Kieán-ñaïi.

_ Hieån-minh Thöùc-ñaïi.

_ NGAØI A-NAN VAØ ÑAÏI-CHUÙNG KIEÁN-ÑAÏO.

QUYEÅN TÖ 137

_ NGAØI PHUÙ-LAÂU-NA HOÛI NGHÓA VOÏNG-SANH TÖÔNG-TUÏC

_ PHAÄT HIEÅN-MINH NGHÓA VOÏNG-SANH TÖÔNG-TUÏC.

_ Theá-giôùi töông-tuïc.

_ Chuùng-sanh töông-tuïc.

_ Nghieäp-quaû töông-tuïc.

_ NGAØI PHUÙ-LAÂU-NA HOÛI LYÙ GIAÙC MEÂ.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH LYÙ GIAÙC MEÂ.

_ Hieån-minh Taïng Khoâng vaø Baát-Khoâng.

_ Hieån-minh voïng voán voâ-nhaân.


_ Hieån-minh coâng-ñöùc voâ-laäu.

PHAÀN CHAÙNH-TOÂNG (Tieáp theo)

B. HAØNH ÑAÏO. C. CHÖÙNG ÑAÏO.

_ NHÖÙT-THIEÁT ÑAÏI-CHUÙNG CAÀU TU-CHÖÙNG ÑAÏI-THÖØA PHAÙP.

_ PHAÄT KHAI-THÒ ÑAÏI-THÖØA PHAÙP.

_ NGHÓA QUYEÁT-ÑÒNH THÖÙ NHÖÙT.

_ Nguõ-tröôïc khoå-luïy cuûa chuùng-sanh:

_ Kieáp-tröôïc khoå-luïy.

_ Kieán-tröôïc khoå-luïy.

_ Phieàn-naõo tröôïc khoå-luïy.

_ Chuùng-sanh tröôïc khoå-luïy.

_ Maïng-tröôïc khoå-luïy.

_ Hieån-minh giaùc-taùnh.

_ NGHÓA QUYEÁT-ÑÒNH THÖÙ HAI.

_ Soá-löôïng cuûa theá-giôùi vaø luïc-caên.

_ Moät caên vieân-thoâng, thoaùt luaân-hoài khoå.

_ Nhaân-ñòa baát-sanh baát-dieät, Quaû-vò vieân-tòch vieân-thöôøng.

QUYEÅN NAÊM 199

_ NGAØI A-NAN XIN BIEÁT CHOÃ BUOÄC GUÙT VAØ PHAÙP MÔÛ GUÙT ÔÛ THAÂN-

TAÂM.

_ CHÖ PHAÄT ÑOÀNG CHÖÙNG-MINH LUÏC-CAÊN VOÁN LAØ CHOÃ BUOÄC VAØ

MÔÛ GUÙT.

_ Khai-thò nghóa buoäc vaø môû guùt.

_ Thuyeát keä truøng-tuyeân nghóa buoäc vaø môû guùt.

_ Phöông-phaùp môû guùt.

_ NGAØI A-NAN VAØ ÑAÏI-CHUÙNG CAÀU HIEÅU BOÅN-CAÊN VIEÂN-THOÂNG.

_ PHAÄT BAÛO 25 VÒ THAÙNH THUYEÁT-TRÌNH BOÅN-CAÊN VIEÂN-THOÂNG.

_ Ngaøi Kieàu-Traàn-Nhö giaùc-ngoä do thinh-traàn.

_ Ngaøi Öu-Baø-Ni-Sa-Ñaø giaùc-ngoä do saéc-traàn.

_ Ngaøi Höông-Nghieâm giaùc-ngoä do höông-traàn.

_ Hai ngaøi Döôïc-Vöông vaø Döôïc-Thöôïng giaùc-ngoä do vò-traàn.

_ Ngaøi Baït-Ñaø Baø-La giaùc-ngoä do xuùc-traàn.

_ Ngaøi Ma-Ha Ca-Dieáp giaùc-ngoä do phaùp-traàn.

_ Ngaøi A-Na-Luaät-Ñaø giaùc-ngoä do nhaõn-caên.

_ Ngaøi Chaâu-Ly Baøn-Ñaëc-Ca giaùc-ngoä do tî-caên.

_ Ngaøi Kieàu-Phaïm-Ba-Ñeà giaùc-ngoä do thieät-caên.

_ Ngaøi Taát-Laêng-Giaø-Baø-Ta giaùc-ngoä do thaân-caên.

_ Ngaøi Tu-Boà-Ñeà giaùc-ngoä do yù-caên.

_ Ngaøi Xaù-Lôïi-Phaát giaùc-ngoä do nhaõn-thöùc

_ Ngaøi Phoå-Hieàn giaùc-ngoä do nhó-thöùc.

_ Ngaøi Toân-Ñaø-La Nan-Ñaø giaùc-ngoä do tî-thöùc.

_ Ngaøi Phuù-Laâu-Na giaùc-ngoä do thieät-thöùc.

_ Ngaøi Öu-Baø-Ly giaùc-ngoä do thaân-thöùc.

_ Ngaøi Ñaïi Muïc-Kieàn-Lieân giaùc-ngoä do yù-thöùc.

_ Ngaøi OÂ-Soâ-Saét-Ma giaùc-ngoä do hoûa-ñaïi.

_ Ngaøi Trì-Ñòa giaùc-ngoä do ñòa-ñaïi.


_ Ngaøi Nguyeät-Quang giaùc-ngoä do thuûy-ñaïi.

_ Ngaøi Löu-Ly-Quang Phaùp-Vöông Töû giaùc-ngoä do phong-ñaïi.

_ Ngaøi Hö-Khoâng Taïng giaùc-ngoä do khoâng-ñaïi.

_ Ngaøi Di-Laëc giaùc-ngoä do thöùc-ñaïi.

_ Ngaøi Ñaïi-Theá-Chí giaùc-ngoä do kieán-ñaïi.

QUYEÅN SAÙU 245

_ Ngaøi Quaùn-Theá-AÂm giaùc-ngoä do nhó-caên.

_ Ba möôi hai ÖÙng-thaân ñoä-sanh cuûa Boà-Taùt Quaùn-Theá-AÂm.

_ Möôøi boán phaùp Voâ-UÙy Thí cuûa Boà-Taùt Quaùn-Theá-AÂm.

_ Töù Dieäu-ñöùc cuûa Boà-Taùt Quaùn-Theá-AÂm.

_ PHAÄT THEÅ-HIEÄN OAI-ÑÖÙC KIEÁT-TÖÔØNG ÑOÄ-SANH.

_ PHAÄT BAÛO BOÀ-TAÙT VAÊN-THUØ TUYEÅN CHOÃ VIEÂN-THOÂNG CHO HAÏNG

HÖÕU-HOÏC.

_ Boà-Taùt Vaên-Thuø thuyeát: Chôn-Nhö duy-nhöùt, phöông-tieän ña moân.

_ Boà-Taùt Vaên-Thuø khoâng tuyeån luïc-traàn laøm choã vieân-thoâng cho haïng Höõu-hoïc.

_ Boà-Taùt Vaên-Thuø khoâng tuyeån nguõ-caên (nhaõn tî thieät thaân yù) laøm choã vieân-

thoâng cho haïng Höõu-hoïc.

_ Boà-Taùt Vaên-Thuø khoâng tuyeån luïc-thöùc laøm choã vieân-thoâng cho haïng Höõu-hoïc.

_ Boà-Taùt Vaên-Thuø khoâng tuyeån thaát-ñaïi laøm choã vieân-thoâng cho haïng Höõu-hoïc.

_ Boà-Taùt Vaên-Thuø tuyeån nhó-caên vieân-thoâng.

_ Boà-Taùt Vaên-Thuø phoå-khuyeán tu-chöùng nhó-caên vieân-thoâng.

_ TAÁT CAÛ ÑAÏI-CHUÙNG VUI THOÏ PHAÙP-KEÄ.

_ NGAØI A-NAN HOÛI PHAÙP AN-LAÄP ÑAÏO-TRAØNG ÑOÄ-SANH.

_ PHAÄT DAÏY TU GIÔÙI ÑÒNH TUEÄ ÑEÅ GIAÛI-THOAÙT.

_ PHAÄT DAÏY ÑOAÏN TAÂM DAÂM-DUÏC ÑEÅ GIAÛI-THOAÙT.

_ PHAÄT DAÏY ÑOAÏN TAÂM SAÙT-SANH ÑEÅ GIAÛI-THOAÙT.

_ PHAÄT DAÏY ÑOAÏN TAÂM THAÂU-ÑAÏO ÑEÅ GIAÛI-THOAÙT.

_ PHAÄT DAÏY ÑOAÏN TAÂM ÑAÏI-VOÏNG-NGÖÕ ÑEÅ GIAÛI-THOAÙT.

QUYEÅN BAÛY 305

_ PHAÄT KHAI-THÒ DIEÄU-PHAÙP TU-CHÖÙNG CHAÙNH-ÑÒNH.

_ Trôï-löïc thieâng lieâng cuûa Phaät-ñaûnh maät-chuù.

_ Thaân-taâm trong saïch kieát-giôùi.

_ Phöôùc-ñöùc tònh-tu ôû ñaïo-traøng.

_ Qui-taéc an-laäp ñaïo-traøng.

_ Nghi-leã cung-döôõng ôû ñaïo-traøng.

_ Theå-thöùc thieát-töôïng ôû ñaïo-traøng.

_ Chôn coâng-ñöùc nhaäp ñaïo-traøng trong tam thaát.

_ NHÖÙT-THIEÁT ÑAÏI-CHUÙNG CAÀU PHAÄT THUYEÁT MAÄT-CHUÙ THUÛ-LAÊNG-

NGHIEÂM.

_ PHAÄT THUYEÁT MAÄT-CHUÙ THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM.

_ Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm.

_ Chö Phaät maät-trì Taâm-chuù Thuû-Laêng-Nghieâm.

_ Dieäu-duïng linh-caûm cuûa Phaät-ñaûnh Taâm-chuù.

_ Oai-ñöùc voâ-löôïng cuûa Phaät-ñaûnh Taâm-chuù.

_ Voâ-löôïng Thaùnh-Hieàn ñoàng baûo-hoä chôn-nhaân tu-trì Taâm-chuù.

_ NGAØI A-NAN CAÀU NHÖ-LAI CHÔN-THIEÄT CHAÙNH-ÑÒNH.


_ PHAÄT HIEÅN-MINH HAI NHAÂN ÑIEÂN-ÑAÛO: CHUÙNG-SANH VAØ THEÁ-GIÔÙI.

QUYEÅN TAÙM 401

_ TAM TIEÄM-THÖÙ TU-HAØNH.

_ 55 TAÂM BOÀ-TAÙT.

_ Can-Tueä-Ñòa Boà-Taùt.

_ Thaäp-Tín Boà-Taùt.

_ Thaäp-Truï Boà-Taùt.

_ Thaäp-Haïnh Boà-Taùt.

_ Thaäp Hoài-Höôùng Boà-Taùt.

_ Töù Gia-Haïnh Boà-Taùt.

_ Thaäp-Ñòa Boà-Taùt.

_ NAÊM ÑÖÙC-HIEÄU CUÛA KINH THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM.

_ NHAÂN-QUAÛ CAÛM-ÖÙNG.

_ Möôøi Taäp-nhaân taïo khoå.

_ Saùu khoå-baùo.

_ Tam-ñoà khoå: ñòa-nguïc, ngaï-quæ, suùc-sanh.

_ Thaäp chuûng Tieân.

_ Luïc Duïc-giôùi Thieân.

QUYEÅN CHÍN 477

_ THAÄP BAÙT SAÉC-GIÔÙI THIEÂN.

_ TÖÙ VOÂ-SAÉC-GIÔÙI THIEÂN.

_ TÖÙ CHUÛNG A-TU-LA.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH LYÙ “TÖÏ VOÏNG SANH NGHIEÄP”.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH CAÙC CHÖÔÙNG-MA.

_ Saéc-aám ma.

_ Thoï-aám ma.

_ Töôûng-aám ma.

QUYEÅN MÖÔØI 511

_ Haønh-aám ma.

_ Thöùc-aám ma.

_ PHAÄT HIEÅN-MINH PHAÙP-MOÂN BOÀ-ÑEÀ VOÂ-THÖÔÏNG.

_ PHÖÔÙC-ÑÖÙC TUÏNG-NIEÄM KINH-CHUÙ THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM.

_ PHAÀN LÖU-THOÂNG.


CHAÙNH PHAÙP NHAÕN TAÏNG

Ñöùc Phaät Thích-Ca Maâu-Ni (naêm -623 ñeán -544) (80 tuoåi) ñaõ trao truyeàn caùc

Toå nhö:

_ Toå thöù 1 Ma-Ha Ca-Dieáp Toân-giaû (naêm -623 ñeán -520)

_ Toå thöù 2 A-Nan-Ñaø Toân-giaû (naêm -604 ñeán -485)

_ Toå thöù 3 Thöông-Na-Hoøa-Tu Toân-giaû (naêm -550 ñeán -470)

_ Toå thöù 4 Ö-Ba-Cuùc-Ña Toân-giaû (naêm -500 ñeán -430)

_ Toå thöù 5 Ñeà-Ña-Ca Toân-giaû (naêm -460 ñeán -380)

_ Toå thöù 6 Di-Giaø-Ca Toân-giaû (naêm -440 ñeán -360)

_ Toå thöù 7 Baø-Tu-Maät-Ña Toân-giaû (naêm -420 ñeán -330)

_ Toå thöù 8 Phaät-Ñaø-Nan-Ñeà Toân-giaû (naêm -370 ñeán -300)

_ Toå thöù 9 Phaät-Ñaø-Maät-Ña Toân-giaû (naêm -360 ñeán -290)

_ Toå thöù 10 Hieáp-Ña-Ra Toân-giaû (naêm -360 ñeán -270)

_ Toå thöù 11 Phuù-Na-Daï-Sa Toân-giaû (naêm -300 ñeán -230)

_ Toå thöù 12 Maõ-Minh Toân-giaû (naêm -270 ñeán -190)

_ Toå thöù 13 Ca-Tyø-Ma-La Toân-giaû (naêm -250 ñeán -180)

_ Toå thöù 14 Long-Thoï Toân-giaû (naêm -240 ñeán -130)

_ Toå thöù 15 Ca-Na-Ñeà-Baø Toân-giaû (naêm -170 ñeán -90)

_ Toå thöù 16 La-Haàu-La-Ña Toân-giaû (naêm -150 ñeán -60)

_ Toå thöù 17 Taêng-Giaø-Nan-Ñeà Toân-giaû (naêm -100 ñeán -20)

_ Toå thöù 18 Taêng-Giaø-Da-Xaù Toân-giaû (naêm -50 ñeán +20)

_ Toå thöù 19 Cöu-Ma-La-Ña Toân-giaû (naêm -15 ñeán +60)

_ Toå thöù 20 Xaø-Daï-Ña Toân-giaû (+30 – 100)

_ Toå thöù 21 Baø-Tu-Baøn-Ñaàu Toân-giaû (70 – 160)

_ Toå thöù 22 Ma-Na-La Toân-giaû (120 – 190)

_ Toå thöù 23 Haïc-Laëc-Na Toân-giaû (150 – 230)

_ Toå thöù 24 Sieâu-Töû Toân-giaû (200 – 280)

_ Toå thöù 25 Baø-Xaù-Tö-Ña Toân-giaû (240 – 325)

_ Toå thöù 26 Baát-Nhö-Maät-Ña Toân-giaû (300 – 388)

_ Toå thöù 27 Baùt-Nhaõ-Ña-La Toân-giaû (360 – 460)

_ Toå thöù 28 Boà-Ñeà-Ñaït-Ma Toân-giaû (440 – 529)

Boà-Ñeà Ñaït-Ma Toân-giaû ngöôøi ôû Taây-Thieân laøm Toå thöù 28, vì cô-duyeân sang

Ñoâng-Ñoä, laøm Sô-Toå, truyeàn y phaùp cho naêm vò Toå nhö:

_ Toå thöù 29 Hueä-Khaû (Thaàn-Quang) Ñaïi-sö (Nhò-Toå) (487 – 593)

_ Toå thöù 30 Taêng-Xaùn Ñaïi-sö (Tam-Toå) (517 – 606)

_ Toå thöù 31 Ñaïo-Tín Ñaïi-sö (Töù-Toå) (580 – 651)

_ Toå thöù 32 Hoaèng-Nhaãn Ñaïi-sö (Nguõ-Toå) (602 – 675)

_ Toå thöù 33 Hueä-Naêng Ñaïi-sö (Luïc-Toå) (638 – 713)

Trong 43 vò noái phaùp cuûa Luïc-Toå, caùc vò noåi danh nhöùt laø: Thaàn-Hoäi ôû Haø-

Traïch, Hueä-Trung ôû Nam-Döông, Huyeàn-Giaùc ôû Vónh-Gia, Haønh-Tö ôû Thanh-

Nguyeân, Hoaøi-Nhöôïng ôû Nam-Nhaïc, v.v…


TOÅ HUEÄ-NAÊNG (Toå thöù 33) (638 – 713)

DOØNG NAM-NHAÏC

Nhöùt ñaïi (Toå thöù 34) : Nam-Nhaïc Hoaøi-Nhöôïng Ñaïi-Sö. (677 – 744)

Nhò ñaïi (Toå thöù 35) : Maõ-Toå Ñaïo-Nhöùt Ñaïi-Sö. (709 – 788)

Tam ñaïi (Toå thöù 36) : Baù-Tröôïng Hoaøi-Haûi Ñaïi-Sö. (720 – 814)

Töù ñaïi (Toå thöù 37) : Hoaøng-Baù Ñoaïn-Teá Ñaïi-Sö. ( ? – 850)

PHAÙI LAÂM-TEÁ

Nhöùt theá (Toå thöù 38) : Laâm-Teá Nghóa-Huyeàn (787 – 867)

(Toå ñôøi thöù nhöùt) Hoøa-Thöôïng Thieàn-Sö.

Nhò theá (Toå thöù 39) : Höng-Hoùa Toàn-Töôûng (840 – 925)

Hoøa-Thöôïng Thieàn-Sö.

Tam theá (Toå thöù 40) : Nam-Vieän Tueä-Ngaãu (860 – 950)


Töù theá (Toå thöù 41) : Phong-Huyeät Dieân-Chieåu (896 – 973)


Nguõ theá (Toå thöù 42) : Thuû-Sôn Tænh-Nieäm (926 – 993)


Luïc theá (Toå thöù 43) : Phaàn-Döông Thieän-Chieâu (947 – 1024)


Thaát theá (Toå thöù 44) : Töø-Minh Sôû-Vieân (988 – 1041)


Baùt theá (Toå thöù 45) : Döông-Kyø Phöông-Hoäi (992 – 1049)


Cöûu theá (Toå thöù 46) : Baïch-Vaân Thuû-Ñoan (1025 – 1072)


Thaäp theá (Toå thöù 47) : Nguõ-Toå Phaùp-Dieãn (1024 – 1104)


Thaäp nhöùt theá (Toå thöù 48) : Vieân-Ngoä Khaéc-Caàn (1063 – 1135)


Thaäp nhò theá (Toå thöù 49) : Hoå-Khöu Thieäu-Long (1077 – 1136)


Thaäp tam theá (Toå thöù 50) : ÖÙng-Am Ñaøm-Hoa (1103 – 1163)


Thaäp töù theá (Toå thöù 51) : Maät-Am Haøm-Kieät (1110 – 1186)


Thaäp nguõ theá (Toå thöù 52) : Phaù-Am Toå-Tieân (1136 – 1211)


Thaäp luïc theá (Toå thöù 53) : Voâ-Chuaån Sö-Phaïm (1175 – 1249)


Thaäp thaát theá (Toå thöù 54) : Tuyeát-Nham Toå-Khaâm (1204 – 1287)


Thaäp baùt theá (Toå thöù 55) : Cao-Phong Nguyeân-Dieäu (1238 – 1295)



Thaäp cöûu theá (Toå thöù 56) : Trung-Phong Minh-Boån (1263 – 1323)


Nhò thaäp theá (Toå thöù 57) : Thieân-Phong Nguyeân-Tröôøng (1284 – 1357)


Nhò thaäp nhöùt theá (Toå thöù 58) : Vaïn-Phong Thôøi-UÙy (1303 – 1381)


Nhò thaäp nhò theá (Toå thöù 59) : Böûu-Taïng Phoå-Trì (1310 – 1387)


Nhò thaäp tam theá (Toå thöù 60) : Ñoâng-Minh Hueä-Nhaïc ( ? – 1441)


Nhò thaäp töù theá (Toå thöù 61) : Haûi-Chaâu Vónh-Töø (1394 – 1461)


Nhò thaäp nguõ theá (Toå thöù 62) : Böûu-Phong Minh-Tieân ( ? – 1472)


Nhò thaäp luïc theá (Toå thöù 63) : Thieân-Kyø Boån-Thoaïi (1433 – 1513)


Nhò thaäp thaát theá (Toå thöù 64) : Voâ-Vaên Minh-Hueä (1480 – 1543)


Nhò thaäp baùt theá (Toå thöù 65) : Tieáu-Nham Ñöùc-Böûu (1510 – 1581)


Nhò thaäp cöûu theá (Toå thöù 66) : Huyeàn-Höõu Chaùnh-Truyeàn (1549 – 1614)


Tam thaäp theá (Toå thöù 67) : Maät-Vaân Vieân-Ngoä (1566 – 1642)


Tam thaäp nhöùt theá (Toå thöù 68) : Moäc-Traàn Ñaïo-Maân (1596 – 1674)


Tam thaäp nhò theá (Toå thöù 69) : Khoaùng-Vieân Boån-Kieåu ( ? – ? )


Tam thaäp tam theá (Toå thöù 70) : Thoï-Toâng Nguyeân-Thieàu (1648 – 1728)


Tam thaäp töù theá (Toå thöù 71) : Minh-Löôïng Thaønh-Ñaúng (1626 – 1709)


Tam thaäp nguõ theá (Toå thöù 72) : Linh-Nhaïc Phaät-YÙ (1725 – 1821)


Tam thaäp luïc theá (Toå thöù 73) : Vieân-Quang Toå-Toâng (1758 – 1827)


Tam thaäp thaát theá (Toå thöù 74) : Haûi-Tònh Tieân-Giaùc (1788 – 1875)


Tam thaäp baùt theá (Toå thöù 75) : Hoaèng-AÂn Minh-Khieâm (1850 – 1914)


Tam thaäp cöûu theá (Toå thöù 76) : Hoaèng-Nghóa Nhö-Phoøng (1867 – 1929)


Töù thaäp theá (Toå thöù 77) : Töø-Quang Hoàng-Lieãu (1888 – 1991)

(Toå ñôøi thöù 40) Hoøa-Thöôïng Thieàn-Sö.


PHAÙP KEÄ TRUYEÀN THÖØA DOØNG LAÂM-TEÁ

道本源成佛祖先

明如红日麗中天

靈源廣潤慈風普

照世真燈萬古懸

ÑAÏO BOÅN NGUYEÂN THAØNH PHAÄT TOÅ TIEÂN

MINH NHÖ HOÀNG NHÖÏT LEÄ TRUNG THIEÂN

LINH NGUYEÂN QUAÛNG NHUAÄN TÖØ PHONG PHOÅ

CHIEÁU THEÁ CHÔN ÑAÊNG VAÏN COÅ HUYEÀN.

Tam thaäp nhöùt theá (Toå thöù 68) : Moäc-Traàn Ñaïo-Maân (1596 – 1674)


Tam thaäp nhò theá (Toå thöù 69) : Khoaùng-Vieân Boån-Kieåu ( ? – ? )


Tam thaäp tam theá (Toå thöù 70) : Thoï-Toâng Nguyeân-Thieàu (1648 – 1728)


Tam thaäp töù theá (Toå thöù 71) : Minh-Löôïng Thaønh-Ñaúng (1626 – 1709)


Tam thaäp nguõ theá (Toå thöù 72) : Linh-Nhaïc Phaät-YÙ (1725 – 1821)


Tam thaäp luïc theá (Toå thöù 73) : Vieân-Quang Toå-Toâng (1758 – 1827)


Tam thaäp thaát theá (Toå thöù 74) : Haûi-Tònh Tieân-Giaùc (1788 – 1875)


Tam thaäp baùt theá (Toå thöù 75) : Hoaèng-AÂn Minh-Khieâm (1850 – 1914)


Tam thaäp cöûu theá (Toå thöù 76) : Hoaèng-Nghóa Nhö-Phoøng (1867 – 1929)


Töù thaäp theá (Toå thöù 77) : Töø-Quang Hoàng-Lieãu (1888 – 1991)

(Toå ñôøi thöù 40) Hoøa-Thöôïng Thieàn-Sö.


LÔØI BAÏT

Naêm 2019

Phaät-lòch 2563 (2019 + 544)

_ Töø khi Phaät Thích-Ca ra ñôøi ñeán nay laø: 2642 naêm (2019 + 623)

_ Töø khi Phaät Thích-Ca nhaäp Nieát-Baøn ñeán nay laø: 2563 naêm (2019 + 544)

_ Töø khi Toå ñôøi thöù nhöùt Laâm-Teá Nghóa-Huyeàn ra ñôøi ñeán nay laø: 1232 naêm (2019 – 787)

_ Töø khi Toå ñôøi thöù 40 Töø-Quang Hoàng-Lieãu ra ñôøi ñeán nay laø: 131 naêm (2019 – 1888)

_ Ñöùc Thích-Ca coù noùi: Chö Phaät Theá-Toân chæ vì moät ñaïi-söï nhaân-duyeân maø öùng

hieän ra ñôøi, ñoù laø: KHAI THÒ NGOÄ NHAÄP PHAÄT TRI KIEÁN cho chuùng-sanh.

_ Chö Phaät Theá-Toân khai baøy, chæ-thò cho chuùng-sanh toû ngoä vaø chöùng-nhaäp Phaät tri-

kieán. Chuùng-sanh ñöôïc KHAI THÒ NGOÄ NHAÄP PHAÄT TRI KIEÁN thì boån-nguyeän cuûa Chö

Phaät Theá-Toân môùi vieân-maõn.

_ Ñieàu aáy chöùng toû taâm töø-bi cuûa Chö Phaät Theá-Toân roäng lôùn bao-la voâ-cuøng voâ-taän.

_ 2642 naêm ñaõ troâi qua, cho duø Ñöùc Phaät Thích-Ca vaø 77 ñôøi chö Toå ñaõ coá gaéng tích-

cöïc giaùo-hoùa, nhöng chuùng-sanh vaãn chìm ñaém trong bieån khoå luaân-hoài sanh-töû.

_ Neáu khoâng tính töø voâ-löôïng tieàn-kieáp nhaãn nay, neáu khoâng tính bò sa-ñoïa vaøo caùc

aùc-ñaïo; maø chæ tính rieâng trung-bình moät kieáp ngöôøi laø 60 naêm, thì trong 2642 naêm, chuùng ta

ñaõ luaân-hoài qua 44 kieáp laøm ngöôøi, toäi loãi voâ-bieân, phieàn-naõo voâ-haïn, xöông traéng chaát cao

nhö nuùi, nöôùc maét ñong ñaày nhö bieån …

_ Nhieàu ngaøn naêm nöõa seõ troâi qua gioáng nhö vaäy, khoâng höùa heïn moät ngaøy maëc-khaûi,

khoâng sao thoaùt-ly ra khoûi tam-giôùi; neáu chuùng ta khoâng luoân khaéc ghi thaät saâu trong taâm-

khaûm ñieàu naøy:

Kinh Kim-Cang:

AÂm Nghóa

“Nhöùt-thieát höõu-vi phaùp.

Nhö moäng, huyeãn, baøo, aûnh.

Nhö loä, dieäc nhö ñieån.

Öng taùc nhö-thò quaùn”.

“Taát caû phaùp höõu-vi.

Nhö: giaác moäng, aûo, boït nöôùc, boùng hình.

Nhö: söông sa, aùnh chôùp.

Phaûi quaùn-saùt y nhö vaäy”.

Kinh Xuaát Dieäu:

AÂm Nghóa

Thò nhöït dó quaù,

Maïng dieäc tuøy giaûm,

Nhö thieåu thuûy ngö,

Tö höõu haø laïc.

Ngaøy nay ñaõ qua,

Maïng soáng giaûm daàn,

Nhö caù caïn nöôùc,

Naøo coù vui chi?

Ñaïi-chuùng!

Ñöông caàn tinh-taán,

Nhö cöùu ñaàu nhieân,

Ñaõn nieäm voâ-thöôøng,

Thaän vaät phoùng daät.

Ñaïi-chuùng!

Phaûi sieâng tinh-taán,

Nhö chöõa löûa ñaàu,

Chæ nhôù voâ-thöôøng,

Khoâng daùm buoâng lung!


Kinh Phaïm-Voõng:

Saéc treû khoâng döøng, döôøng nhö ngöïa chaïy.

Maïng ngöôøi voâ-thöôøng, mau hôn nöôùc doác.

Ngaøy nay daàu coøn, khoù baûo-ñaûm ñöôïc ngaøy mai.

Ñaïi-chuùng! Moãi ngöôøi neân nhöùt-taâm caàn caàu tinh-taán.

Chôù bieáng nhaùc treã löôøi, phoùng tuùng nguû nghæ.

Ban ñeâm phaûi nhieáp taâm nieäm Phaät tham thieàn.

Chôù ñeå thôøi-gian luoáng qua voâ-ích, maø sau naøy phaûi aên naên.

_ Thieát-tha mong caàu quyù ñoäc-giaû nghieân-cöùu roát raùo quyeån kinh naøy, roài nöông theo

Phaät-chæ maø nhöùt-taâm y giaùo phuïng-haønh thì nhieân-haäu thaønh-töïu Dieäu-quaû Thöôøng Laïc Ngaõ

Tònh.

_ Xin nguyeän ñem coâng-ñöùc naøy hoài-höôùng cho thieân-haï thaùi-bình, quoác-daân an-laïc,

taát caû phaùp-giôùi chuùng-sanh ñoàng ñöôïc vieân-maõn phöôùc-tueä.

NAM-MOÂ THÖÔØNG-TINH-TAÁN BOÀ-TAÙT MA-HA-TAÙT.

CHUÙNG-SANH VOÂ-BIEÂN THEÄ-NGUYEÄN ÑOÄ.

PHIEÀN-NAÕO VOÂ-TAÄN THEÄ-NGUYEÄN ÑOAÏN.

PHAÙP-MOÂN VOÂ-LÖÔÏNG THEÄ-NGUYEÄN HOÏC.

PHAÄT-ÑAÏO VOÂ-THÖÔÏNG THEÄ-NGUYEÄN THAØNH.

NHÖÙT-TAÂM SAÙM-HOÁI TOÄI LOÃI TÖØ VOÂ-LÖÔÏNG TIEÀN-KIEÁP NHAÃN NAY.

NHÖÙT-TAÂM TRI-AÂN COÂNG-LAO GIAÙO-HOÙA CUÛA ÑÖÙC PHAÄT THÍCH-CA VAØ 77 ÑÔØI CHÖ TOÅ.

KINH AÁN TOÁNG

KÍNH DAÂNG CÖÛU-HUYEÀN THAÁT-TOÅ, THAÁT-THEÁ PHUÏ-MAÃU.

NHÖÙT-TAÂM TRI-AÂN


NAM-MOÂ TAM-CHAÂU CAÛM-ÖÙNG HOÄ-PHAÙP VI-ÑAØ TOÂN-THIEÂN BOÀ-TAÙT

THUÛ-HOÄ PHAÙP-BAÛO THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM NAØY ÑÖÔÏC LÖU-HAØNH

KHAÉP MÖÔØI PHÖÔNG THEÁ-GIÔÙI TRÖÔØNG-TOÀN VÓNH-VIEÃN.

KINH AÁN TOÁNG

Documents

KINH THUÛ-LAÊNG-NGHIEÂM GIAÛNG-GIAÛI