Kinh Nguoi Ao Trang - HT Nhat Hanh

8/3/2019 Kinh Nguoi Ao Trang - HT Nhat Hanh

1/31

KINH NGI O TRNG(u B Tc Kinh, Kinh s 128 ca B Trung A Hm,

Gotama Sanghadeva i ng Tn (397-398) dch t Phn ra Hn.

HT.Nht Hnh Dch ra Quc Vn, nm 1992. Tham kho Anguttara Nikaya,A. iii.211.)Ngun

http://www.thuvienhoasen.orgChuyn sang ebook 29-6-2009

Ngi thc hin : Nam Thin [email protected] Audio Ti Website http://www.phatphaponline.org

Mc LcTN KINH V NGUN GC CA KINHTRNG HP KINH C NICH CH V I NI DUNGNM GII PHP

1. Th nht l Gii khng git hi. Ta hy c2. Th hai l Gii khng xm phm vo t hu ca k khc3. Th ba l khng t dm4. Th t l Gii khng ni di5. Th nm l Gii khng s dng cc cht ma ty trong c ru :

BN TM CAO P1. Php qun nim th nht l nim Bt (Buddhanusmrti)2. Php qun nim th hai l nim Php (Dharmanusmrti)3. Php qun th ba l nim Tng (sanghnhsmrti)4. Php qun nim th t l nim Gii (Silanusmrti)

HNH PHC TRONG HIN TI

VUN TRNG PHC CTNH CCH TNG DUNG CA NM GII PHPv BN TM CAO PI TNG CA NIM TINNM GII MU NHIM

y l Gii th nhty l Gii th haiy l Gii th ba
http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Dai%20Tang%20Kinh/Nam%20Tong/Trung%20Bo%20Kinh/http://phatphaponline.org/kinh/Audio/Dai%20Tang%20Kinh/Nam%20Tong/Trung%20Bo%20Kinh/


2/31

y l Gii th ty l Gii th nm

y l nhng iu ti nghe Bt ni vo mt thi m ngi cn lu tr ti tu

vin Cp C c, trong vn cy K . Hm y, c s Cp C c cngvi nm trm v c s khc tm n ni c ng ca thy X Li Pht. Ccv ci u lm l thy v ngi xung mt bn. Tn gi X Li Pht sdng nhiu phng tin kho lo thuyt php cho cc v c s ny, emli cho h nim vui v lm pht khi ni h nim kht ngng i vi TamBo v s hnh tr chnh php. Sau , tn gi ti ving Bt, lm l dichn Ngi v ngi xung mt bn. C s Cp C c v nm trm v khts cng theo gt thy, n ving Bt, lm l di chn Ngi ri ngi xungmt bn Bt. Sau khi thy mi ngi an ta, Bt bo thy X Li Pht:

Ny thy X Li Pht, thy c bit rng nu mt v t o trng o hnhbit h tr nm Gii php v tu tp bn tm cao p (tng thng tm) th cth dt ti rt d dng v khng kh khn g kh nng an tr hnh phc ngaytrong hin ti, v bit chc chn rng mnh s khng cn a lc vo angc, ng qu, bng sinh v cc no c khc trong tng lai?

Mt ngi nh th l c qu Vo Dng, khng s cn b ri vo ngc, chc chn ang i v no chnh gic. Ngi y ch cn qua li ti a l

by ln na trong cc ci tri v ngi l c th t ti bin Gii ca s

hon ton gii thot dit kh.

X Li Pht, v t o trng h tr nm Gii php tu tp v bn tm caop (tng thng tm) nh th no?

V t o trng xa la s git hi, chm dt s git hi, bung b kh Gii,bit h thn, tp t tp bi, bo h cho mi loi sinh vt, k c cc loi cntrng. V y dit tr tn gc tm nim git hi. l Gii php th nht m ngi t o trng h tr.

V t o trng xa la s khng cho m ly, chm dt s khng cho m ly,thng a b th, tm nim vui trong s b th v b th m khng cu np. V ny khng b tm trng tham lam che lp, lun lun bo h s limkhit ca mnh v dit tr tn gc s khng cho m ly.

l Gii php th hai m ngi t o trng h tr.


3/31

V t o trng xa la t dm, chm dt s t dm, bo v cho bt c ai, dngi y nm trong s bo h ca cha, m, hoc c cha ln m, hoc ch em,hoc anh em, hoc cha m bn sui gia, hoc gia nh sui gia, hoc bi nging tnh, hoc l v con hay chng con k khc, k c k b cung dmkhng b, hoc k bn phn bun hng. V ny dit tr tn gc tm nim tdm. l Gii php th ba m ngi t o trng h tr.

V t o trng xa la ni di, chm dt s ni di, ch ni s tht, tmnim vui trong s ni ln s tht, an tr ni s tht khng lc no i di, cth c tin cy hon ton v khng bao gi dm mit th k khc. V ydit tr tn gc s ni di.

l Gii php th t m ngi t o trng h tr.

V t o trng xa la ru, chm dt s ung ru, dit tr tn gc thiquen ung ru.

l Gii php th nm m ngi t o trng h tr.

Ny thy X Li Pht, cc v t o trng lm th no th t ti bntm cao p (tng thng tm) v an tr hnh phc trong hin ti mt cchd dng v khng c kh khn? Trc ht, v t o trng thc tp qunnim v Nh Lai. V y qun nim nh sau: Nh Lai l bc gic ng chn

chnh khng cn dnh mc, l bc Minh Hnh tc, l bc Thin th, l bcTh gian gii, l bc V thng s, l bc iu ng trng phu, l bc Thinnhn s, l Bt, l Th tn. Qun nim v Nh Lai nh th th nhng dcvng xu xa u c tiu dit, trong tm ngi qun nim khng cnnhng yu t bt thin, u nhim, su kh v lo u.

Nh tng nim ti Nh Lai m tm t ngi y lng trong, c c nimvui, v ngi y t ti tm cao p th nht, an tr trong hin ti mt cchd dng, khng kh khn g.

X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Php. V y qun nim

nh sau: Gio php c c Th tn ging dy l gip php din by kholo, c kh nng a ti gii thot hon ton, a ti trng thi khng phinno, khng nng bc, c tnh cch thng ti v khng di i. Qun nimv gic tri nh th v php th nhng dc vng xu xa u c tiu dit,trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin, u nhim vlo u.


4/31

Nh tng nim ti Php m tm t ngi y lng trong, c c nim vuiv t ti tm cao p th hai, an tr hnh phc trong hin ti mt cch ddng, khng kh khn g.

X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Tng. V y qun nimnh sau: Thnh chng ca Nh lai ang i v no thin, ang i trn ngchnh, ang hng theo gio php, ang thc tp theo gio php v sngng tinh thn gio php. Trong thnh chng y c cc bc A la hn thnh v ang thnh, cc bc A na hm thnh v ang thnh, cc bc T hm thnh v ang thnh, cc bc Tu hon thnh v ang thnh,tc l c c bn i v tm bc. Thnh chng ca Nh lai thnh tuc Gii, c tam mui, c bt nh, c gii thot, c tri kin giithot; thnh chng ny ng c tn knh, ng c qu trng, ng c

phng s, ng c cng dng, v l rung phc tt p cho cuc

i.Nh tng nim ti tng m tm t ngi qun nim lng trong, c cnim vui v ngi y t ti tm cao p th ba, an tr hnh phc trong hinti mt cch d dng, khng kh khn g.

X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Gii. V y qun nimnh sau: Gii lut ny khng c khuyt im, khng b st m, khng b cuu, khng b trc, c kh nng gip ta an tr trong lnh th ca Nh lai.Gii lut ny khng c tnh cch gi di, thng c cc bc hin thnhkhen ngi, tip nhn, thc tp v h tr.

Nh tng nim ti Gii m tm t ngi y lng trong, c c nin vui vngi y dt ti tm t cao p th t, an tr hnh phc trong hin ti mtcch d dng, khng kh khn g.

X Li Pht, thy nn ghi nh rng mt ngi t o trng nu thc tpc nh th l chm dt c s sa a vo a ngc, ng qu, sc sinhv cc ng d khc, chng t c qu v Tu hon, khng cn thia vo cc c php. Ngi y chc chn ang i v no chnh gic v chcn qua li ti a l by ln na trong cc ci tri v ngi l c th t ti

bin Gii ca s hon ton gii thot dit kh.

By gi, c Th Tn ni bi tng sau y:

K tr sng ti giaThy s cnh a ngc

Nn th tr chnh php


5/31

Dt tr mi no c.Hc hiu m hnh trKhng git hi chng sanhChn tht khng ni diKhng ly ca khng cho.Trung kin bn hn phiThi t dm ka b

Nht quyt khng ung ru tm chng lon cungThng thc tp nim BtThng thc tp nim Php

Nim Tng v nim GiiTm an lc thnh thi.Mun thc tp b th

vun trng phc cNgi y hc tiu chunGii thot v gic ng.X Li Pht lng ngheTa ni v im nyHy nhn n b kiaV th quan st chng:C con vng, con trngC con , con enMu nu c m vngHoc mu chim b cu.D chng mu sc gHoc xut x t uGi tr tht ca chngL sc chuyn ch.

Nhng con no mnh kheKo xe mnh v nhanhChuyn ch c nhiu chuynL nhng con hu dng.

Trong ci nhn gian nyC cc Gii phm chSt li, c sThng gia v cng nhn.

Nhng ai tr tnh GiiThc chng c gii thotTr thnh bc cao c


6/31

Bc Thin th thnh thi.Cng dng nhng bc yL c qu phc ln.Ta khng cn phn bitGiai cp v ngun gc.K thiu c ngho tuKhng soi sng cho ai,Cng dng nhng k yQu phc khng ng k.

Ngi con Bt tu huTm hng v Th tnGc lnh thm vng chiCh sinh v no lnh.Qua li ci nhn thin

Nhiu lm l by lnCui cng s y cCnh Nit bn tnh lc.

Bt ni nh th, Tn gi X Li Pht, cc v kht s, c s Cp C c vnm trm v c s khc nghe li Bt dy, vui v lm theo.

TN KINH V NGUN GC CA KINH

Ta c th ni o Bt l mt tn gio, nhng nu ta ni o Bt l mt cch

sng th cn ng hn. Sng l mt ngh thut. Ngh thut to hnh phccho mnh v cho ngi. Hnh phc ca mnh v hnh phc ca ngi c linh ti nhau mt cch mt thit cho n ni ta thy nu ngi khng c hnh

phc th ta cng khng thc s c hnh phc. Trong s thc tp ngh thutto dng hnh phc, ta phi c mt nim tin. Tin mt ci g cao p, phhp vi s tht, c th lm nn tng cho hnh phc tht s v lu di. Vnim tin y cn thit cho nn np sng o Bt c tnh cch tn gio. Tuynhin nin tin y khng phi l nim tin mt ng thn linh hay mtnguyn l siu hnh m ta khng th kim chng c. Nin tin y l

nim tin mt ci g p, tht v c th to dng hnh phc, v ci y ta cth s m, tip xc, th nghim v th nghim.

Kinh Ngi o Trng l mt trong nhng Kinh cn bn v tng i dhiu v d lm, mang ch nim tin v np sng hnh phc ca con ngi,con ngi bnh thng sng trong x hi, l con ngi ca tt c chngta. Kinh ny khng phi c ni ra cho cc bc siu nhn m l c


7/31

ni ra cho tt c chng ta. Ai lm theo c li dy ca Kinh th c th todng c hnh phc cho mnh, cho nhng ngi mnh thng yu vn chonhiu k khc trong c cc loi cm th, c cy v t na. V hnh

phc y c ngay trong gi pht hin ti.

Trong i Tng ch Hn, Kinh ny c tn l Kinh u B Tc. l Kinhs 128 trong b Trung A Hm. Trung A Hm l Kinh mang k hiu .C.26ca i Chnh Tn Tu i Tng Kinh. Kinh ny do thy GotamaSanghadeva (C m Tng Gi B) i ng Tn dch vo cui th kth t (397-398.)

Trong vn h Pali, Kinh tng ng vi Kinh ny l Kinh Gia Ch, thucTng Chi B (Anguttara Nikaya), k hiu Aiii, 211. Ni dung ca Kinh nyv Kinh u B Tc (Kinh Ngi o Trng) c xem nh ng nht. Tuy

li vn ca hai Kinh c nhiu ch sai khc, nhng nhng chnh u ctrong c hai Kinh.

Tng bn ch Hn c dch t tng bn ting Sanskrit, do b phiSarvastivada Kashmir truyn li, trong khi tng bn ting Pali c

phi Tamrasatiya bo tr Tch Lan. Tamrasatiya vn l tn ca mt b phim ngy nay ta gi l Theravada.

Hai b phi Sarvastivda (Hu b hay Tt B a B) v Vibhajyavada (Phn

Bit Thuyt B) c hnh thnh sau hin tng phn phi ca gio hi xyra vo khong th k th ba trc k nguyn Ty lch, vo thi i vuaAsoka. Sau cuc phn phi ny, cc thy thuc Hu B di ln Kashmir min Cc Bc n , v b phi Sarvastivada ng v thnh hnh sut mt ngn nm, v t y Kinh lun ca b phi c a vo TrungHoa v dch thut ra ch Hn. T Phn Bit Thuyt B pht sinh ra nhiu b

phi trong c ng Dip B (gi l (Xch ng Dip B,Tamrasatiya, b phi ca cc thy mc y mu ha hong, mu ng .)Phi ny c truyn b v tn Tch Lan trong thi vua A Dc v ctruyn tr li cho ti ngy nay. Mt ngi con trai ca vua A Dc tn lMahinda c mt trong phi on truyn gio y. Hai b phi, mt i lnmin Bc mt i v min Nam, hi u dng phng thc truyn khu

bo tr Kinh, lut v lun. Cc Kinh, lut v lun ny ch c chp xungvo th k u trc k nguyn Ty Lch. Vy m by gi so snh hai tng

bn Kinh Ngi o Trng (ch Hn) v Kinh Gia Ch (ch Pali) ta vn thyni dung ging nhau. iu ny ging nh mt php l. Trong khi dch v


8/31

ch gii Kinh Ngi o Trng, chng ti tham kho Kinh Gia Ch, v ly lm sung sng c c trong tay hai tng bn s dng.

TRNG HP KINH C NI

Kinh ny c Bt ni ti tu vin K Vin cho c s Cp C c(Anathapindika) v mt s nhng ngi bn ca ng. C s Cp C c lngi tng phng s Tam Bo vi tt c tm lng ca mnh. Chnh ng mua khu vn ca Thi T Jeta dng Bt v gio on kht s v ym tr gio on bin khu vn p ny thnh tu vin. ng l mtngi c uy tn trong Gii thng gia th Sravasti thuc vng qucKosala. ng ni ting l ngi bnh vc v chm sc cho nhng k nghokh v c c. M hiu Anathapindika (ting Phn l Anathapindada) cngha l ngi cp dng cho nhng k ngho kh v c c; m hiu ny

c dn chng tng cho ng, v h thng mn ng. M hiu cdch l Cp C c. Tn tht ca ng l Sudatta (Tu t.) Nim tin ca ngni Tam Bo rt vng chc. ng tu tp theo li Bt dy, m ngi bn ica ng, phu nhn Punnalakkhana cng bit tu tp theo li Bt dy. ng c

bn ngi con, ba ngi u l gi. Ba ngi tn l Subhadha ch, Subhadhaem, v Sumagadha. Cu con trai tn l Rula. C bn ngi u c nim tinv tu tp theo li Bt dy. Gia nh c nhiu hnh phc.

C nhin c s Cp C c c nhiu bn b trong Gii thng gia v trthc, v ng thng khuyn d cc bn i gp Bt v gio on. Hm y

ng hng dn cc bn ti K Vin thm thy X Li Pht (Sariputta)v nghe thy thuyt php. Sau ng v cc bn ti ving Bt. Trc shin din ca thy X Li Pht, Bt dy cho ng Kinh ny. Hm y Cp Cc cng i vi nm trm ngi bn. Kinh ny t c nn tng thc tpcho ngi t ti gia. C hai tng bn Hn v Pali u gi ngi t tigia l ngi o trng. Ch c ngi xut gia mi khng mc o trng. V vyKinh ny c th gi l Kinh Ngi o Trng.

Lin h gia thy X Li Pht v trng gi Cp C c l mt lin h c

bit. Cp C c c gp Bt ln u tu vin Trc Lm, vng ngoi min Nam ca th Vng X nc Ma Kit . ng em lng yumn Bt v cu mong Bt qua ging dy o tnh thc bn nc ng, tc lnc Cu Tt La. Bt nhn li ng. V sau , Bt cho thy X LiPht cng i vi ng qua th X V trc chun b cho chuyn duhnh ha ca Ngi. V ti th X V, Cp c c Gii thiu thyX Li Pht vi gia nh, vi cc bn, v thnh cu thy X Li Pht li


9/31

th hong ha trong khi ng i tm mua t lm ni c tr tng laicho Bt v gio on kht s. ng mua c khu vn ngh mt ca thit K , mt khu vn tht p. Khu vn ny tr nn tu vin Cp Cc. Trong Kinh Ngi o Trng, ta thy Cp C c a nm trm ngi

bn ti thm thy X Li Pht trc ri mi ti thm Bt sau. iu nycng cho ta thy thm tnh gia ng Cp C c v thy X Li Pht. Sauny khi ng qua i, chnh thy X Li Pht l ngi ngi bn ging ngtrong gi ng hp hi dy ng qun chiu v sinh t v gip ng qua imt cch nh nhng v an lc. Bt dy Kinh ny cho ng Cp C c v cc

bn ng, nhng Bt hng v thy X Li Pht ni. iu ny cngchng t mi lin h mt thit gia thy X Li Pht v ng Cp C c.

Tng bn ch Hn ca Kinh mang tn l Kinh u B Tc. u B Tc(Upasaka) c ngha l ngi cn s, ngi thn cn vi Gii xut gia hc

hi v thc tp. Ngi n gi l u B Di (Upasika.) C mt Kinh i thani danh mang tn l Kinh u B Tc Gii, trong ba php Qui Y v NmGii c din by theo tinh thn i tha. Kinh ny l do Kinh Thin Sinh(Lc Phng L Kinh) trong cc b Trung A Hm v Trng A Hm phttrin thnh, c ni n s pht tm, lp nguyn, tu hc, tr Gii, thin nh,v c lin h n Gii B Tt ca Kinh Phm Vng. Ta ng lm Kinh

Ngi o Trng (u B Tc Kinh) vi Kinh u B Tc Gii.

CH CH V I NI DUNG

Kinh ny Bt ni vi thy X Li Pht, nhng cng cho trng gi CpC c v nm trm ngi bn ca ng nghe. Ni dung ca Kinh ni vnm Gii v bn php qun nim: qun nim v bt, qun nim v Php,qun nim v Tng v qun nim v Gii. Bt dy nu mt ngi t otrng thc tp c vng vng nm Gii v bn php qun nim ny th cth t ti kh nng sng an lc v hnh phc ngay trong hin ti khng khkhn g, c th chng t qu v Vo Dng (Tu hon), v bit rng mnhkhng cn bao gi i vo nhng no ti tm nh a ngc, ng qu v bngsinh na. Kinh ny thit lp nn tng thc tp cho ngi t ti gia, nu r

i tng nim tin ca ngi Pht t ti gia: l con ng a ti hnhphc v gii thot cho mnh v cho nhng k khc trong x hi. Trong tngbn ch Hn, danh t Thnh T c dng gi ngi t otrng c Gii lut tinh nghim. Thnh y c ngha l c tnh cch thnhthin v cao qu, dch t ch arya. Trong bn dch Vit ng, chng ti sdng tnh t o hnh cho c v gn gi: V t o trng o hnh...


10/31

NM GII PHP

Gii cng l Php, cho nn c khi ta gi l Gii Php. Hnh tr nm Gii, taphi tin vo hiu lc ca nm Gii. Gii l ngh thut sng em li an lc vhnh phc, nhng Gii cng l nim tin ca chng ta. Ta phi tin vo nmGii nh hin thn ca chn, thin v m, ngha l ci tht nht, ci lnhnht v ci p nht m ta c th knh ngng v tn th. Gii a ngch li cho ta trong cuc i. Gii bo h ta, gi gn cho ta ta khng savo hm h ca t kin v t hnh. Gii bo v gia nh ta, x hi ta, cngc c nn tng hnh phc ca gia nh v x hi ta. V vy Gii l itng ca nim tin ta. c tin y khng phi l mt c tin m qung.Thc tp Gii, ta phi hc hi v bn cht ca Gii, hnh tng ca Gii vcng dng ca Gii. Nh hc hi v hnh tr Gii m cng ngy ta cng ckinh nghim v hiu bit su sc v Gii. y l mt nim tin c kim

chng ch khng phi mt nim tin vu v.

Nh hc hi v thc tp nm Gii php m ta thy rng nm Gii cn thitcho ta, cho gia nh ta v cho x hi ta nh nh sng mt tri cn thit chocc loi tho mc, nh dng kh cn thit cho s h hp ca con ngi.

Nm Gii c ch tc t kinh nghim ca Bt v kinh nghim hnh trca nhiu th h Pht t. Nh sng c chnh nim, c tnh thc, nh kinhnghim kh au m ta thy c rng nu khng thc hnh theo nm Giith ta s i vo con ng kh au v sa a, gia nh v x hi ta cng s ivo con ng kh au v sa a. Cho nn nm Gii va l ngh thut sng

ca chng ta m cng l nim tin ca chng ta.

Bt dy nu bit thc tp nm Gii php th ta s t ti kh nng an trhnh phc trong hin ti. Vy nm Gii l g?

1. Th nht l Gii khng git hi. Ta hy c

V t o trng xa la s git hi, chm dt s git hi, bung b kh Gii,bit h thn, tp t, tp bi, bo h cho mi loi sinh vt, k c cc loi cntrng. V y dit tr tn gc tm nim git hi.

Gii th nht biu l l tng bo v s sng ca ngi Pht t. S sng y khng phi l ch l s sng ca con ngi m l s sng ca mi loi,trong c cc loi ng vt v thc vt, k c cc loi nh b nht. S thctp y khng phi ch c Gii hn trong phm vi hnh thc. Li Btdy rt r rng: V y dit tr tn gc tm gii hi. Chng ta thy rngGii khng git hi y trc ht l mt tm Gii. Ta c th bo h sinh


11/31

mng bng thn th v bng li ni nhng s hnh tr Gii ny trc ht ls hnh tr bng tm nim. Mun dit tr tn gc tm nim git hi, ta cnthc tp bn nim h, thn, t v bi. H l t mnh bit xu h (Ting HnVit l Tm, ting Phn l hri) khi xm phm ti i sng ca mt sinh vtkhc, hoc khi thy mnh khng bo v c cho s sng ca mt sinh vtkhc. Thn l mc c khi so snh vi ngi (ting Hn Vit l Qu, tingPhn l apatrapa), khi thy k kia hnh tr v bo v c s sng trong khimnh khng lm c nh h. T (ting Phn l maitri) l hin tng nimvui cho k khc, m nim vui cn bn l c sng an lnh, khng b e dan tnh mng. Bi (ting Phn l Karuna) l lm vi i ni kh au cangi, m ni kh au cn bn l sng trong lo s php phng khng bittnh mng ca mnh c c bo m hay khng. Bn tm nim ny l bntm ln ca mt v b tt. Hnh tr bn tm nim ny th t khc ta dit trc tn gc tm nim git hi, v kt qu l ta s quyt tm bo h cho mi

loi, bung b mi th kh Gii v xa la mi hnh thc git hi.

Tip nhn v hnh tr Gii ny, ngi Pht t s lm pht sinh c rtnhiu nng lng trong bn thn c th ngi v gip i. Nng lngy php sinh t cc tm nim h, thn, t v bi.

S sng khng c tnh cch cc b. S sng ca ngi ny lin quan ti ssng ca ngi khc. S sng ca loi ny c lin quan ti s sng ca loikhc. S sng ca con ngi c lin h ti s sng ca mi loi ng vt,thc vt v khong vt. Chng ta bit rng bo v thin nhin cng l bo

v con ngi. Bo v s sng, ta phi bo v c t, nc, khng kh, rngni, sng h v bin c. Ta phi bo v sinh mi, ta phi bo v c tri t.Bt dy ta qun nhn duyn thy c rng ci ny c v ci kia c, ciny khng v ci kia khng, ca ny sinh v ci kia sinh, ci ny dit v cikia dit. Nh vo ci thy , ta mi c th bo v s sng mt cch thngminh. Cc loi m ta gi l hu tnh s khng th no tn ti c nu talm nhim cc loi m ta gi l v tnh. Kinh Kim Cung ni n chngsinh tng nh mt nim khng c chnh xc v thc ti. Chng sinhtc l loi hu tnh. Loi hu tnh khng th tn ti nu khng c cc loi v

tnh. Khng th c cc loi hu tnh ngoi cc loi v tnh. Theo ci thy caKinh Kim Cng, ranh Gii gia loi hu tnh v loi v tnh l ranh Giido nim phn bit vch ra, khng ph hp vi thc ti.

Nu sng bit qun st v bit suy xt, ta khng th no khng hnh tr Giith nht. Ch khi ta hnh tr Gii th nht th tri t v mun loi mi cc mt tng lai, v an lc ca mi loi mi c th tr thnh mt s tht.


12/31

2. Th hai l Gii khng xm phm vo t hu ca k khc

V t o trng xa la s khng cho m ly, chm dt s khng cho mly, thng a b th, tm nim vui trong s b th v b th m khng cun p. V ny khng b tm trng tham lam che lp, lun lun bo h slim khit ca mnh v dit tr tn gc s khng cho m ly.

Gii ny biu l l tng lim khit v nguyn thc hin cng bnh x hica ngi Pht t. Cng nh Gii th nht, Gii ny ly tm lm gc. Cn

bn ca s hnh tr l dit tr tn gc s khng cho m ly, ngha l s dittr tm trng tham lam, khng cho tm trng ny pht sinh v che lp trtu mnh v cui cng chuyn ha ht ging ca tm trng y trong chiusu tm thc.

Nguyn tc v phng php hnh tr ca Gii ny l l tng cng bnh xhi. Bt dy ngi Pht t hnh tr php b th, ngha l php th nht casu php Ba La Mt (ting Hn Vit l lc Ba La Mt, ting Phn l

paramita.) Ba La Mt c ngha l c cng nng a sang b bn kia, tc lb an lc v gii thot kh au. V t o trng thng a b th, tm nimvui trong s b th v b th m khng cu n p. Tinh thn v tng vi tha c tim n trong cu ni ny. B th y l hin tng nim vuicho k khc, v s thc tp ny khng c tnh cch hnh thc, khng c tnhcch khoe khoang, bi v s thc tp ny bt ngun t tm nim t bi. T bil ngun lng lng lm ng lc cho hnh ng b th. Ngi hnh tr nh

vy c cht liu b tt trong t thn. Cng nh trong s hnh tr Gii thnht l bo v s sng, trong s hnh tr Gii th hai l b th, ng lc cas hnh tr l nim vui, nim vui c phc v l tng mnh. l nghaca cu tm nim vui trong s b th v b th m khng cu n p.

C nhin Gii l trong s hnh tr Gii th hai ny, i tng ca s hnhtr khng phi ch l con ngi m cn l cc loi sinh vt khc, trong cc cc loi tho mc v t . i tng ca s hnh tr khng phi ch lcng bnh trong x hi loi ngi m cn l s an vui ca tt c mi loi trntri t.

3. Th ba l khng t dm

V t o trng xa la t dm, chm dt s t dm, bo v cho bt c ai,d ngi y nm trong s bo h ca cha, m, hoc c cha ln m, hoc chem, hoc anh em, hoc cha m bn sui gia, hoc gia nh sui gia, hoc bingi ng tnh, hoc l v con hay chng con k khc, k c k b cung


13/31

dm khng b, hoc k bn phn bun hng. V ny dit tr tn gc tmnim t dm.

Gii ny nhm bo v tit hnh ca c nhn, i sng la i v nn tnggia nh. Cng nh trong hai Gii u, Gii ny trc ht l mt tm Gii, l s hnh tr dit tr tn gc tm nim t dm. S hnh tr ny khngcn l mt s c gng mt nhc khi l tng bo v hnh phc cho k khc pht sinh trong lng ngi hnh tr. Bit bao thm kich xy ra v hnhng t dm, v np sng thiu trch nhim. Bit bao gia nh ly tn vnn t dm v bit bao tr em l nn nhn trc tip ca s li dng vcng bc ca nhng ngi ln khng c tinh thn trch nhim. Nu ta thcs ngh ti hnh phc v tng lai ca k khc, nu ta mun bo v cho h, nim t dm s khng pht sinh v lm m m tm ta. l bn cht caGii ny.

4. Th t l Gii khng ni di

V t o trng xa la ni di, chm dt s ni di, ch ni s tht, tmnim vui trong s ni ln s tht, an tr ni s tht khng lc no i di, cth c tin cy hn ton v khng bao gi dm mit th k khc. V y dittr tn gc s ni di.

Dit tr tn gc s ni di theo nh ngha ca Kinh vn l pht tm an trni s tht khng lc no i di. Mt ngi an tr vng chi ni s tht

bao gi cng c k khc tin cy v v vy c th thc hin c vc sinh mt cch ln lao. Ngi hnh tr Gii ny khng nhng xa la s nidi, chm dt s ni di, ch ni s tht, m cn tm nim vui ni s ni lns tht. S tht l i tng ca mt nim tin sng sut v vng chi. Stht l chnh php, l nh sng soi ng, v vy ngi hnh tr Gii nykhng nhng an tr v hnh tr s tht m cn tm cch tuyn dng s thtna. Tuy nhin, ngi hnh tr Gii ny khng phi l ngi t ho v tth. Ngi y khng cho mnh l k duy nht nm c chn l v v vy

bit lng nghe k khc vi mt tm nim kht khao hc hi v lun lun cthi khim cung. V vy Kinh ni rng ngi y khng bao gi dm mitth k khc.

Li ni c th em li hnh phc v nim tin cho k khc m cng c thgy kh au v v chung quanh. Ngi thc tp Gii ny c th trnhc s gy kh au v v v ng thi c th to dng nim tin v ban

pht rt nhiu hnh phc cho nhiu ngi. Khng nhng ngi y bit ni


14/31

li xy dng m cng bit lng nghe. Lng nghe lm vi bt ni kh cangi. Ni v nghe l hai php thc tp quan trng lin h ti Gii th t.

5. Th nm l Gii khng s dng cc cht ma ty trong c ru :

V t o trng xa la ru, chm dt s ung ru, dit tr tn gc thiquen ung ru.

Ru tn ph thn th, tm hn, lm tan v gia nh v gy thng tchtrong lng nhng ngi tr sinh ra v ln ln trong nhng gia nh c nginghin ngp. Vo thi Bt, ru l cht ma ty cn bn. Vo thi i chngta cn c nhiu th ma ty khc m kh nng ph hoi cng rt ln lao. Ta

phi pht tm dit tr tn gc thi quen s dng ma ty.

Ru v cc cht ma ty lm tan nt rt nhiu gia nh, gy ra xo trntrong tm hn nhiu th h v to ra nhiu hn n trong x hi. Thc tpGii th nm, ngi hnh gi bo v cho mnh, cho gia nh mnh v dnthn vo x hi gip nhng k khc vt khi vng nghin ngp. Hinthi Gii thanh nin vng vo vng ma ty rt ng o, v quc gia nocng ang c gng chn ng s lu hnh ca cc cht ma ty. Tuy nhin,ngun gc ca s nghin ngp l lng ngi. Khi con ngi sng khng ltng, khi con ngi cm thy b rung b bi gia nh v x hi, con ngithng i tm nhng lng qun trong cc cht ma ty. V vy chn ng slu hnh ma ty khng phi l gii php cn bn bi tr nn ma ty. Gii

php cn bn l to li nim tin, xy dng li c s gia nh, gip con ngitm li c gc r tm linh v vn ha. V v vy cho nn trong Kinh

Ngi o Trng, Bt dy v s thc tp bn tm cao p nh l s vuntrng mt nim tin lm nh sng ch o cho cuc i.

BN TM CAO P

Bt dy: Nu cc v t o trng m bit h tr nm Gii php v tu tpbn tm cao p th h c th t ti rt d dng v khng kh khn g khnng an tr hnh phc trong hin ti.

Bn tm cao p cn c gi l bn tng thng tm. Nguyn ch trongKinh vn Pali l abhicetasika. Tng thng c ngha l c kh nng phttrin v i ln. Bn tng thng tm hoc bn tm cao p ny l bn phpqun nim gi l ty qun(anusmrti) : qun nim v Bt, qun nim v Php,qun nim v Tng v qun nim v Gii. Nhng php qun nim ny lm


15/31

ln ln nim tin ca hnh gi, em ti cho hnh gi s an tnh ca tm t,em li cho hnh gi hnh phc ngay trong gi pht hin ti v mt ngunnng lc hnh o v phng s l tng.

1. Php qun nim th nht l nim Bt (Buddhanusmrti)

Trc ht, v t o trng thc tp qun nim v Nh lai. V y qunnim nh sau: Nh lai l bc gic ng chn chnh khng cn dnh mc, l

bc Minh hnh tc, l bc Thin th, l bc Th gian gii, l bc V thngs, l bc iu Ng Trng Phu, l bc Thin NhnS, l Bt, l Th tn.Qun nim v Nh lai nh th th nhng dc vng xu xa u c tiu dit,trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin, u nhim, sukh v lo u.

Nh tng nim ti Nh lai m tm t ngi y lng trong, c c nimvui, v ngi y t ti tm cao p th nht, an tr hnh phc trong hin timt cch d dng, khng kh khn g.

Nh lai l mt trong nhng danh hiu ca Bt. Ting Phn l tathagata, cngha l t s tht m ti, hoc t chn nh m ti. Chn nh (tathata) lthc ti nhim mu khng th din t bng ngn ng v khi nim. Nh lail bc gic ng chn chnh khng cn dnh mc. Gic ng c ngha l tnhthc v hiu bit. T ng Chnh Bin Tri (samyak sambuddha) l mt trongmi danh hiu ca Bt c ngha l k t ti trnh gic ng rng ln

v chn chnh, khng cn dnh mc. Bt l ngi c trnh tnh thc vhiu bit cao nht v v vy cho nn t ti t do v gii thot. Gii thotl khng cn b rng buc hoc dnh mc vo nhng kh ly ca chng sinh: l tham i, gin d, hn th, si m, kiu mn, nghi ng, ghen ght v baonhiu si dy rng buc khc. Bt l mt ngi sng thnh thi, an lc,khng cn vng mc. l mu mc ca tt c chng ta, hnh nh ltng ca mt con ngi m ta hng ti. Nh lai l bc Minh Hnh Tc.Minh Hnh Tc (vidya-carana-sampanna) c ngha l nhn thc cng nhhnh ng t ti mc sng sut cao tt. Ba c tnh ca Minh Hnh Tcl ci nhn qun trit v khng gian (thin nhn minh), ci nhn qun trit vthi gian (tc mnh minh) v ci thy lm ri rng tt c nhng si dy rng

buc (lu tn minh.) Nh lai l bc Thin Th. Thin th (sugata) l khovt c sinh t, bc qua c b gii thot mt cch tuyt vi. Nhlai l bc Th Gian Gii. Th gian gii (lokavid) l hiu thu c tm trngv bn cht ca mi chng sinh, ca cc loi hu tnh v v tnh. Trong oBt, ta hc c s tht v thng yu: Nu khng hiu th khng th


16/31

thng. Tr tu a n t bi. V Bt l ngi hiu thu c tm s thgian cho nn Bt l ngi thng ch thc ca th gian. Nh lai l bc VThng S iu Ng Trng Phu. V thng s (anuttara) l k t tinhn phm cao nht c th t c. iu ng trg phu (purusa-damya-sarathi) l bc c kh nng chinh phc, iu ng, ch ng v rn luync con ngi, k c nhng con ngi kh iu phc. Hnh nh y lhnh nh mt ngi nh xe thin ngh (sarathi), bit c tnh kh ca connga v iu phc c con nga mt cch tuyt vi. Nh Lai l bc Thin

Nhn S. Thin nhn s (Sasta-deva-manusyanam) l bc thy ca c loingi v loi tri. Loi tri l mt loi m np sng c nhiu phc bo tthn loi ngi, ta thng gi l ch thin. Nh Lai l Bt. Bt (Buddha) l

bc tnh thc. T ng buddha pht sinh t ng t budh c ngha l tnh dy,l hiu bit. Buddha l ngi tnh dy, hiu bit. T th k u caTy lch cho n th k th mi bn, ngi Vit ta thng gi Buddha l

Bt; ch sau khi nc nh b qun Minh xm chim, ta mi bt u gi Btl Pht, nh hng li pht m ca ngi Minh. Nh Lai l Th Tn. Thtn (Bhagavat) l bc tn qu trong i, tn qu v nhn phm, tnh thngv s hiu bit ca Ngi.

Tng bn ch Hn b st mt danh hiu, l danh hiu ng Cng. ngcng (arhat) l bc xng ng c tn trng v cng dng, bc ph trc phin no. Qun nim v Bt ta c th s dng mi danh hiu k trn c th thy c bn cht ca mt bc gic ng, mu mc ca con ngithnh thi v an lc m ta mun nng ta v hng ti.

Bt khng phi l tn gi ca mt c nhn. Bt Thch Ca Mu Ni ch l mttrong s nhng con ngi thnh tu c qu v tnh thc cao nht. BtThch Ca ni ti nhng v Bt xut hin trc Ngi, nh cc Bt T BThi, Thi Kh, T X Ph, Cu Lu Tn, Cu Na Hm Mu Ni v Ca Dip.Bt Thch Ca cng ni ti nhng v Bt tng lai nh Bt Di Lc. Bn chtca mt v Bt l s tnh thc. Tnh thc a ti kh nng hiu bit, khnng thng yu v mt nhn phm cao p. M kh nng tnh thc y ttc chng ta u c, gi l Pht tnh, hoc chnh nim. t nim tin ni Bt

tc l t nim tin ni Pht tnh, tc l ni kh nng tnh thc, gic ng vthng yu ni chnh con ngi. i tng ca nim tin y khng phi lmt ci g tru tng m l mt ci g c th m ta c th tip xc, thc tp,vun bn v thc hin. Mi ngy thc tp np sng chnh nim l mt ngyta lm cho chnh nim ln ln trong ta. Chnh nim coi sng, em li nimvui, v chuyn ha kh au. Nim tin y khng phi l nim tin sungm l mt cng trnh thc tp. C nim tin y trong lng tc l c mt


17/31

ngun nng lng ln, gi l b tm. B Tm (bodhicitta) l nnglng hng dn chng ta trong cuc sng, hng ta i v no thin, soisng cho chng ta, khng cho chng ta sa vo nhng hm h ca sai lmv ti li. C b tm l c nim tin vo mt ci g tht nht, lnh nht vp nht m ta c th hng ti. Cuc i ca ta nh vy m tr nn c ngha v ta s thy sc sng trn y trong ta. Sc sng y s gip ta hnhng em li nim vui cho mi loi. Cng v l do y m o Bt itha nhn mnh n tm quan trng ca hnh ng pht tm B .

Trn y l nhng li lc c pht sinh nh cng phu qun nim v Bt.Kinh dy: Qun nim v Nh Lai nh th th nhng dc vng xu xa uc tiu dit, trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin,u nhim, su kh v lo u. Kinh li ni thm: Nh tng nim ti NhLai m tm t ngi y lng trong, c c nim vui v ng y t c

tm cao p th nht, an tr hnh phc trong hin ti mt cch d dng,khng kh khn g.

c cu Kinh trn, ta thy php mn qun nim v Bt (gi tt l nim Bt)khng phi l mt php mn i hi nhiu lao nhc. S d nh th v phpqun nim ny c chuyn ch bi nim tin. Theo o Bt, nim tin l m ra mi cng trnh thc hin (Tn vi o nguyn cng c mu.) Trongnm ngun sinh lc m o Bt ging dy, ngun sinh lc u l nim tin(Tn), ri mi ti ngun sinh lc th hai l s chuyn cn dng tin (Tn),v sau mi ti chnh nim (Nim), kh nng thin nh (nh) v tr tu

(Tu.) l gio l ng lc (panca balani.) Thiu nim tin th s khng c ch, nng lng chuyn cn v dng tin.

Nim Bt l mt php mn hnh tr em li nhiu li lc. Nh nim Bt mta c nim tin vng vng hn ni Bt v chnh ta, ti v trong t thn ta sn c gic tnh, ngha l kh nng gic ng. Nim Bt ta c s an n, ta cmthy c che ch, bi v chnh nim trong ta chnh l bn thn ca Bt ckh nng che ch v soi sng cho ta. Nim Bt em ti nim vui v ha giinhng nim au. Trong gi pht lm chung, nh thc tp nim Bt di s

hng dn ca thy X Li Pht nn c s Cp C c cm thy an n vnhng au nhc trong c th gim xung rt nhiu. y l iu ta c thytrong Kinh Gio Ha Ngi Bnh (Tng Nht A Hm, phm 51, Kinh s 8.)

Nim Bt li cn c cng nng khai m ngun tu gic su kn trong michng ta, ngun tu gic m ta quen gi l Pht tnh. Chng ta thng niBt l lng.


18/31

Trong truyn thng cn c nhiu cch thc nim Bt nh tr danh v quntng. Tr danh l tr nim danh hiu ca Bt, v d Nam m Bt Thch CaMu Ni hay Nam M Bt A Di . Qun tng l hnh dung Bt vinhng hnh tng trang nghim, ngi di gc cy B hay trn php ta.

Nhng d tr danh hay qun tng, ta cng phi nh rng chnh nim lBt; danh hiu v hnh tng phi chuyn ch cht liu chnh nim chkhng th l danh hiu v hnh tng sung. c sch ni v cuc i caBt cng l mt cch nim Bt rt cng hiu. Trong khi c hay nghe vcuc i ca Bt, ta thy c r rng cuc sng ca Bt, cng hnh caBt, cch x th ca Bt, tr tu ca Bt v tnh thng ca Bt. Trong sutthi gian y nhng ht ging v Bt trong tm thc ta c ti tm v lnln. V vy ta nn c nhiu ln, ni nhiu ln v nghe nhiu ln v cuc ica Bt. Bt l ni nng ta ca ta nn hng ngy ta c: Con v nngta Bt, ngi a ng ch li cho con trong cuc i.

Trong Kinh Ngi o Trng ta thy mt t ng quan trng l an tr hnhphc trong hin ti. Trong tng bn ch Hn, t ng ny l hin php lc c. cc Kinh in khc, c khi dch l hin php lc tr. Trong tng bn Pali,ta c t ng ditthadhammasukhavihara. y l mt t ng quan trng. Tutp khng phi l ch u t cho tng lai bng cch hy sinh hin ti: tu hcl sng an lc thnh thi trong hin ti ng theo chnh php ri trongtng lai cng c an lc v thnh thi. Ngi thc tp nm Gii php v bntm cao p c kh nng c hnh phc ngay trong hin ti m khng phich n tng lai, l ngha ca cu Kinh ny. l ngha ca t nghin php lc tr. Hnh phc khng phi l chuyn m tng vin vng vxa vi; hnh phc c th t c mt cch d dng bng cch thc tp nmGii php v bn tm cao p. l chnh ca Kinh Ngi o Trng.

2. Php qun nim th hai l nim Php (Dharmanusmrti)

X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Php. V y qunnim nh sau: Gio php c c Th tn ging dy l gio php din bykho lo, c kh nng a ti gii thot hon ton, a ti trng thi khng

phin no, khng nng bc, c tnh cch thng ti v khng di i. Qunnim v gic tri nh th v Php th nhng dc vng xu xa u c tiudit, trong tm ngi qun nim khng cn nhng yu t bt thin, unhim, su kh v lo u.


19/31

Nh tng nim ti Php m tm t ngi y lng trong, c c nim vuiv t ti tm cao p th hai, an tr hnh phc trong hin ti mt cch ddng, khng kh khn g.

Php (Dharma) l nhng iu Bt dy, l nhng phng php thc tp t ti s tnh thc, an lc, hiu bit v thng yu, l con ng a tigii thot. Tin tng Bt tc l tin tng Php. Ta qun nim v Phpnh sau: Gio php c c Th tn ging dy l gio php c din

by mt cch kho lo. Din by mt cch kho lo cng c ngha l dinby mt cch p . Danh t Hn vit l thin thuyt. Dch t Pali l(svakhata.) Bt l bc Th Gian Gii, ngha l ngi hiu thu c tmnim ca mi loi trong th gian, cho nn din by nhng gio nghathch hp vi mi trnh v cn c khin cho mi ngi u c th tipnhn v thc tp. Gio l y c nhn nhn l p , p ngay khi mi

c m u, p khi c tip din v p khi kt thc (s thin,trung thin, hu thin.) Gio php c c Th tn ging dy c kh nnga ti gii thot hon ton, a ti trng thi khng nng bc. Gio l nykhng nhng c kh nng lm du bt kh au, chuyn ha kh au m cnc kh nng a ti Nit Bn. Kinh in thng din t Nit Bn nh trngthi khng nng bc. Trng thi khng nng bc tc l trng thi trong ymi phin no u c chuyn ha. l mt trng thi mt m, trng thica s gii thot hon ton.

Gio l ny c tnh cch thng ti v khng di i. Gi tr ca gio l ny

vt khi khun kh thi gian v khng gian, bi v bn cht ca n lnhng nguyn tc linh ng hng dn thc tp m khng phi l nhngmnh lnh hay nhng gio iu cng nhc. Gip l ny khng phi ch lnhng gio iu ch thch hp vi mt thi v mt x. Ting Phn akalikac ngha l khng c tnh cch nht thi, khng c tnh cch thi gian, vtkhi thi gian. Trong tng bn Pali, ta c thm: gio l y c th thyc ngay by gi v y, c tc dng hng thng, c th ti chimnghm trc tip, ngi c tr tu nhn xt c th t mnh nghe v hiuc. C th thy c ngay by gi v y (samditthika) ngha l mnh

c th trc tip tip xc vi ni dung v gi tr ca gio l y. C tc dnghng thng (opanayika) ngha l c kh nng a ta tr v tm linh v tti gii thot. C th ti chim nghim trc tip (ehipassika) c ngha lkhng cn mt trung gian. Ngi c tr tu nhn xt c th t mnh nghe mhiu c (paccatam veditabbo vinnuhiti) c ngha l c th dng nhn thcv tr tu ca mnh chng nghim v hiu c gio l m khng cn iqua mt gio quyn no c.


20/31

Nim Php cng quan trng nh nim Bt, v l do Php l con ng thchin s chng ng thnh Bt. Php l bn cht ca Bt. V vy c nhngtng phi chuyn nim Php. Tng Nht Lin Nht Bn chng hn, chuyntr nim cu Nam M i Tha Diu Php Lin Hoa Kinh. Cung knh,hc hi v hnh tr Php cng c hiu qu tng ng vi nim Bt.

Hng ngy nu ta ht lng hc hi v c tng Kinh, lut v lun vi chch tu tp th l ta nim Php. Trong khi hc hi, ta ti tm nhnght ging v Php trong tm thc ta v gip cho nhng ht ging y ln ln.i sng ca ta s thay i theo chiu hng tt v tu gic ta s pht trin.Khi nhng ht ging tt c ti tm v trng thnh, nhng ht ging xus t t chuyn ha. V vy Kinh ni: Qun nim v gic tri nh th vPhp th nhng dc vng xu xa u c tiu dit, trong tm ngi qunnim khng cn nhng yu t bt thin, u,nhim, su kh v lo u. Php l

ni nng ta ca ta nn hng ngy ta c: Con v nng ta Php, conng ca tnh thng v s hiu bit. Tnh thng l t bi, v hiu bit ltu gic. Hai th y l tinh hoa ca o Bt, l cht liu t c nh sthc tp, ch khng phi ch l nhng nim t c do s hc hi.

3. Php qun th ba l nim Tng (sanghnhsmrti)

X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Tng. V y qunnim nh sau: Thnh chng ca Nh lai ang i v no thin, ang i trnng chnh, ang hng theo gio php, ang thc tp theo gio php v

sng ng tinh thn gio php. Trong thnh chng y c cc bc A la hn thnh v ang thnh, cc bc A na hm thnh v ang thnh, cc bc T hm thnh v ang thnh, cc bc Tu hon thnh v ang thnh,tc l c c bn i v tm bc. Thnh chng ca Nh lai thnh tuc Gii, c tam mui, c bt nh, c gii thot, c tri kin giithot; thnh chng ny ng c tn knh, ng c qu trng, ng c

phng s, ng c cng dng, v l rung phc tt p cho cuci.

Nh tng nim ti Tng m tm t ngi qun nim lng trong, c cnim vui v ngi y t ti tm cao p th ba, an tr hnh phc trong hinti mt cch d dng, khng kh khn g.

Tng l on th ca nhng ngi thc tp theo Php di s hng dnca Bt, bit sng theo np sng ha hp v thnh thc. Tng l t chsangha (tng gi) m ra, c ngha l cng ng hay on th, thng dch l


21/31

Chng hay i Chng. Tng khng phi l ch ring ngi xut gia, mcng ch cho ngi c s o trng ang hnh tr nm Gii php v bntm cao p.

Tng gm c bn chng gi l t chng: chng xut gia bn nam, chngxut gia bn n, chng ti gia bn nam, chng ti gia bn n. Ngi xut giatu hc tinh chuyn th t ti qu v gii thot, ngi ti gia tu hc tinhchuyn cng t ti qu v gii thot.

Thnh chng ca Nh lai ang i v no thin. Thnh chng l mt on thtu hc phn nh c trong s sng ca mnh s c mt ca Bt v caPhp. y ch thc l mt tng thn, v cht liu gic ng (ca Pht thn)v cht liu gii thot (ca php thn) to ra cht liu thnh thin ca tngthn. ang i v no thin (supatipanna) l ang tu hc ng theo ng

hng gii thot v gic ng (thin hnh.) Thnh chng ca Nh lai ang itrn ng chnh. ang i trn ng chnh (ujupatipanna) ngha l khngi lc vo no t m mc ch phi l t ti t bi v tr tu (trc hnh.)Thnh chng ca Nh lai ang hng theo gip php v thc tp gio php.Thc tp theo gio php (nayapatipanna) l ph hp vi nhng nguyn lca Pht php (ng l hnh.) Thnh chng ca Nh lai ang sng ng theotinh thn ca gio php. Sng ng theo tinh thn ca gip php(samicipatipanna) c ngha l gio php khng nhng c din by bngngn ng m bng s sng (chn chnh hnh.) Trong thnh chng y c ccnhng bc A La Hn thnh v ang thnh, cc bc A na hm thnh v

ang thnh, cc bc T hm thnh v ang thnh, cc bc Tu hon thnh v ang thnh. A la Hn (Arahat) l nhng bc t ti nhn thc

bt sinh bt dit v chuyn ha mi phin no. A na hm (Anagamin) cngha l nhng bc khng cn phi tr li trong cnh t tng ca ci dc, mch cn tr li mt ln trong ci sc hay ci v sc trc khi thnh A la hn.T hm (sakrdagamin) l nhng bc ch cn tr li mt ln trong cnh ttng ca ci dc trc khi thnh A la hn. Tu hon (srotapanna) l nhng

bc gia nhp dng thnh, ch cn tr li by ln trong ci dc l thnh Ala hn. y l nhng ngi thc tp vng chi nm Gii php v bn tm

cao p. H c gi l nhng bc Nhp Lu. thnh A la hn th cgi l A la hn qu, ang thnh A la hn th c gi l A la hn hng, thnh A na hm th c gi l A na hm qu, ang thnh A na hm thc gi l A na hm hng, thnh T hm th c gi l T hmqu, ang thnh T hm th c gi l T hm hng, thnh Tu hon th c gi l Tu hon qu, ang thnh Tu hm th c gil Tu hm hng. Nhng bc thnh tu bn qu v ang thnh tu bn


22/31

qu c gi l tm bc, chia lm bn i, ta thng gi l t song bt bi(cattari purisayugani attha purisapuggala.) Tt c nhng ai ang tham d vosinh hot ca tng on tu hc u thuc v mt trong tm bc y. Thnhchng ca Nh lai thnh tu c Gii. Gii (sila) l np sng biu hinchnh nim. Gii c cng nng bo h ta, khng cho ta i lm ng lc nov gip ta nui dng nh lc, v vy, Kinh ni thnh chng ca Nh Lai thnh tu c tam mui. Tam mui (samadi) chnh l nh. Thnhchng ca Nh lai thnh tu c bt nh, c gii thot, c tri kingii thot. Bt nh (Prajna) l ci thy c th a ti gii thot (vimukti),ngha l s tho b mi rng buc. Tri kin gii thot tc l nhng iu tach c th thy v nghe khi ta t ti gii thot, l tnh cch khng sinh,khng dit, khng ti, khng i, khng mt, khng nhiu, khng thng vkhng on ca Nit bn.

Thnh chng ny ng c tn knh, ng c qu trng, ng cphng s, ng c cng dng, v l rung phc tt p nht chocuc i. Tn knh, qu trng, phng s v ym tr cho nhng on th ctu, c hc l mt hnh ng u t thng minh c th em li nhiu li lccho th gian trong c bn thn v gia nh mnh. Tng thn c xemnh m rung tt, trn ta c th gieo nhng ht ging qu bu nht cata. Rung phc y l th rung phc tt p nht, c ngha l khng cth rung phc no so snh kp. l ngha ch v thng phc in(anuttara punnakhetta).

Tu hc m thiu tng thn th kh thnh tu. Tng thn l ngun cm hng,ngun an i v ch nng ta ca ta. Trong cuc i tu hc, th no ta cngc nhng lc chn nn v mt mi. Tng thn s cho ta nhiu ngh lc, vtrong tng thn lun lun c nhng phn t tu hc tinh chuyn, c tr tu, ct bi v c s ti mt. Vit Nam, chng ta thng ni: Tng ly chngtng tn, h ly sn h bi. Cu ny c ngha l tu hc m xa la tng thn thcng nh con cp b ni xung ng bng. Cp m b ni xung ng bngth th no cng b con ngi bt git. Ngi tu hc khng c tng thn ths b cuc d dng. V vy cho nn ta thc tp quay v nng ta tng thn.

Con v nng ta Tng, on th ca nhng ngi nguyn sng cuc itnh thc. Phm cht ca tng thn l ha hp v tnh thc. Ta hy nn thctp a phm cht ca tng thn ln cao, ng nn ly c tng thn thiu

phm cht m ri b tng thn. Ta hy thc tp bin ta thnh mt phn ttt ca tng thn, ri t ta s c th a phm ca tng thn ln cao. Tuygi l phm tng, nhng tng thn y c tnh cht thnh thin, v trong


23/31

tng thn th no cng c nhng phn t ang tu tp nghim chnh, c Gii,c nh v c Tu.

Ngi Pht t chn chnh lun lun tng nim ti Tng thn v xy dngcho tng thn. Xy dng tng thn l mt cng trnh hc hi v thc tpnhiu nm thng. C tng thn tt th s tu hc v chuyn ha ca mingi s d dng v mau chng. Ta ng c tin cu ng tu ng c, b tu

b c. chng ta phi chung sc xy dng tng thn.

Nh qun nim v Bt, Php v Tng, ta c th pht hin c bn chtchn thc ca Tam Bo trong ta. Bt chn tht c lm bng tnh thc, tugic v t bi. l Chn Pht, khng phi l mt v thn linh ban phc trha. Php chn tht c hc hi v thc tp theo hng v thng, v ngv nit bn. l Chn Php, khng phi l ng li m tn. Tng chn

tht c xy dng bng cht liu Gii, nh, Tu, c s ci m, ti mtv hnh phc. l Chn Tng, khng phi l nhng on th gm nhngthnh phn mua danh bn li. Trong chn Tng th no cng c du hiu caChn Pht v Chn Php.

4. Php qun nim th t l nim Gii (Silanusmrti)

X Li Pht, v t o trng thc tp qun nim v Gii. V y qunnim nh sau: Gii lut ny khng c khuyt im, khng b st m, khng

b cu u, khng b trc, c kh nng gip ta an tr trong lnh th ca

Nh lai. Gii lut ny khng c tnh cch gi di, thng c cc bc hinthnh khen ngi, tip nhn, thc tp v h tr.

Nh tng nim ti Gii m tm t ngi y lng trong, c c nim vuiv ngi y t ti tm cao p th t, an tr hnh phc trong hin ti mtcch d dng, khng kh khn g.

Gii, nh ta bit, l li sng biu l chnh nim. Gii khng phi lnhng g m k khc bt buc ta phi lm theo m chnh l v ta t nguynsng theo. Nh sng c chnh nim v tnh thc nn ta nhn thy hnh tr

Gii lut l phng tin hay nht bo v ta v gip ta thnh tu c snghip tu hc. V d: v thy c nhng kh au v s hi gy ra do s gitchc nn ta nguyn th Gii khng git hi. Hnh tr Gii ny ta bo vcho ta v ta cng bo v c cho mi loi chng sanh v ta lm cho lng t

bi ni ta ln mnh. Gii ny c Bt ngh v c nhiu th hPht t thc tp v cng ngy cng lm cho sng t. Gii y khng ohil nhng king c m tn c tnh cch thn b, hoang ng; Gii y ly


24/31

chnh nim, tu gic v t bi lm bn cht cho nn Gii ny khng ckhuyt im, khng b st m, khng b cu u, khng b trc. Gii yl s hnh tr thng minh, cho nn trong Gii ta thy c Bt, c Php v cTng, v Gii cng cao p v thing ling nh Bt, Php v Tng. Tintng vo Gii tc l tin tng Bt, Php v Tng bi v nm Gii nyc lm bng bn cht ca Tam Bo.

Gii ny c kh nng gip ta an tr trong lnh th ca Nh lai. y l mtcu trong s nhng cu p nht ca Kinh. Lnh th ca Nh lai l vng tc an ninh, c an lc, c nh sng tr tu v c tnh thng yu m bc. Khihnh tr Gii ny, ta t ta vo lnh th ca Nh lai, ta chung vi Nh Laiv cc v thnh t ca Ngi. cng l lnh th ca t, bi, h v xthng c gi l bn tm v lng (t v lng tm), hay bn ni tr ncao p (t phm tr.) Thc tp nm Gii tc cng l nim Gii, v nim

Gii cng l nim Bt, nim Php v nimTng. Trong mi Gii u c Bt,Php v Tng, nh ta bit.

Gii lut ny khng c tnh cch gi di, v Gii lut ny c thit lptrn cn bn chnh nim, tu gic, v t bi, ai cng c th tm hiu v chngnghim trc tip. Khng ai c th thnh tu c thin nh v tr tu nukhng c Gii, cho nn Gii ny thng c cc bc hin thnh khen ngi,tip nhn, thc tp v h tr. H tr c ngha l t mnh thc tp v cn lmgng cho k khc thc tp, khin cho s thc tp Gii php c lan rngv chn chnh trn khp th gian.

Cng nh li xe trong thnh ph, ta phi vng theo lut l xe c trnh gytai nn v ai cng c th v ti ch an ton. Sng trong cuc i, chngta phi thc tp Gii lut bo h cho ta, cho mi ngi v i ti trn conng thc hin l tng gii thot v gic ng.

HNH PHC TRONG HIN TI

Thc tp nm Gii php v bn tm cao p, ta c th sng hnh phc ngay

trong hin ti v bit chc rng s khng sa a vo nhng ng c trongtng lai.

Mnh c kh nng an tr hnh phc ngay trong hin ti c lp li tisu ln trong Kinh Ngi o Trng. Mnh ny rt quan trng. C rtnhiu ngi ngh v tin rng tu hnh th phi cc kh trong hin ti mi chy vng hnh phc trong tng lai. Bt dy rt r rng trong nhiu Kinh


25/31

in l tu tp theo gio php ca ngi th c an lc trong hin ti v c anlc trong tng lai. Theo o Bt, mt hin ti thc s an lc (ch khng

phi mt np sng hng th vt dc, bnh hon v v thc) lun lunem ti mt tng lai thc s an lc. Nhn vo hin ti, ta c th bit ctng lai. Bit mnh ang thc tp vng vng nm Gii php v bn tm caop, ngi t o trng t bit l mnh c i v dng thnh, nm quVo Dng, v khng cn s sa a vo nhng no d nh a ngc, ng quv bng sanh na.

Trong nhiu Kinh in, Bt dy ta sng trong hin ti v qun chiu ccphp ang xy ra trong hin ti. S sng mu nhim ang xy ra trong hinti, nu ta b hin ti, nu ta hy sinh hin ti v mt tng lai m h th lta i ngc li Bt dy. Thc tp nm Gii v bn tm cao p l thctp nm ly ly vn mnh ca mnh trong hin ti, bo h hin ti, xy dng

hin ti v bo m cho tng lai. Phng thc to dng tng lai hay nhtl xy dng hin ti, sng su sc, c trch nhim ,c tu gic, c t bi tronggi pht hin ti.

Bt cng dy rng gii thot, an lc, gic ng v tnh u ngay trongtm ta; tr v tm khm ph v qun chiu th ta mi tip xc cnhng bo vt . M qun chiu th ch c th qun chiu trong gi phthin ti. Sng an lc hnh phc ngay trong hin ti l mt thng ip quantrng ca Bt, nhng thng ip ny hnh nh b lng qun v tht truynti mt mc lm cho chng ta ngc nhin.

Sng hnh phc ngay trong hin t, theo li dy ca Bt trong Kinh Ngio Trng, khng phi l mt iu kh lm. Bt dy ta ch cn thc tp nmGii v bn tm cao p l . Thc tp cc php ny ta c an lc ngaytrong khi thc tp, ngay trong hin ti, mt cch d dng.

VUN TRNG PHC C

Trong phn k tng, Bt c dy v s thc tp cng dng vun trng

phc c, xy dng v ym tr tng thn kh k lng. Tng thn l rungphc, cho nn ta hy nhn vo phm cht ca tng thn quyt on lnn u t vo tu hc vi tng thn no. Tiu chun l gii thot v gicng. Tng thn no c nhng phn t bit nghim tr tnh Gii, thc chngc gii thot l tng thn c phm cht cao cn c ym tr v nngta. Gi tr ca nhng phn t y nm tnh Gii v gii thot ch khngnm gc gc v giai cp ca h. D h c xut thn t Gii quyn qu m


26/31

h khng hnh tr Gii lut, khng c gii thot th h cng khng c gi trca Tng bo:

Trong ci nhn gian nyC cc Gii phm chSt li, c sThng gia v cng nhn

Nhng ai tr tnh GiiThc chng c gii thotTr thnh bc cao cBc Thin Th thnh thi.Cng dng nhng bc yL c qu phc lnTa khng cn phn bit

Giai cp v ngun gc.K thiu c ngho tuKhng soi sng cho ai,Cng dng nhng k yQu phc khng ng k.

Phm Ch c ngha l k xut thn t giai cp B La Mn, St Li l kxut thn t giai cp tng lnh v chnh tr. Bt dng v d v mt n

b ni v gi tr tng thn. Gi tr ca mt con b khng phi mu schay xut x ca n. Gi tr ca mt con b nm sc chuyn ch : con no

mnh khe, ko xe mnh v nhanh, chuyn ch c nhiu chuyn th cony c gi tr.

Hy nhn n b kiaV th quan st chngC con vng, con trngC con , con enMu nu c m vngHoc mu chim b cu.

D chng mu sc gHoc xut x t uGi tr tht ca chngL sc chuyn ch

Nhng con no mnh kheKo xe mnh v nhanh


27/31

Chuyn ch c nhiu chuynL nhng con hu dng.

Kinh Ngi o Trng tht l mt Kinh cn bn cho s thc tp, khngnhng quan trng cho Gii c s m cng rt quan trng cho Gii xut gia,

bi v php thc tp trong Kinh cng l php thc tp cn bn ca ngixut gia. Nu ngi xut gia khng nm vng c s thc tp ca Kinhny th cng s thiu cn bn v cng khng i xa c.

TNH CCH TNG DUNG CA NM GII PHPv BN TM CAO P

Hnh tr Kinh ny, ta thy tnh cch tng dung ca cc Gii php v ca

bn tm cao p (tng thng tm.) Hnh tr mt Gii php cho tht su sc,ta thy ta cng ang hnh tr tt c cc Gii khc. Khi hnh tr Gii th nhtl khng st hi, ta thy rng nu khng hnh tr bn Gii cn li th takhng th no thc s thnh tr c Gii th nht. Hnh ng trm cp,hnh ng t dm, hnh ng ni nng khng trch nhim v s dng ruv cc cht ma ty cng c th a ti s git hi sinh mnh. Hnh tr mttm cao p cho su sc, ta thy ta cng ng hnh tr tt c cc tm cao pkhc. Khi thc tp qun nim v Bt, ta thy ta cng ang thc tp qunnim v Php, v Tng v v Gii. Mt tm cao p cha trong lng nnhng tm cao p khc. Trong Bt c Php, c Tng v c Gii; trongPhp c Bt, c Tng v c Gii; Trong Gii c Bt, c Php v c Tng.Hn th na, mi Gii trong nm Gii u cha ng cht liu Bt, Php vTng, v mi tm cao p u cha ng y nm Gii. Bn cht canm Gii v ca bn tm cao p l chnh nim, l tu gic, l t bi, v vychn php ny dung nhip nhau, mt l tt c, tt c l mt. Gio l Hoa

Nghim gi s tht ny l tng tc (interbeing.)

I TNG CA NIM TIN

Gi pht thnh o di ci B , Bt Thch Ca tht ln: L thay, ttc chng sinh u c cht liu gic ng v t bi trong tm, vy m khngthy, c t mnh tri ln trong vng sinh t, tht l ng thng. Cu niny cho ta thy c i tng ch thc ca nim tin ni gic tnh sn cni chnh mnh. Gic tnh l kh nng gic ng. l ci p nht, lnhmnh nht v tht nht. Bt dy chng ta tip xc vi gic tnh y. Khi ta btu tp th c thc tc l ta tip xc vi chnh nim. Khi ta qun nim


28/31

v Bt, v Php, v Tng v v Gii l ta tip xc vi chnh nim v lygic tnh ca ta lm bn cht cho s sng ca ta. Chnh nim a ti cinhn sng. Ci nhn sng y chnh l s gic ng, m ci ngun ca gic ngl gic tnh trong ta. Bt l ngi khi m gic tnh ni mnh mt cchvin mn. Ngi tu hc theo Bt l ngi ang khi m gic tnh ni mnh.Bt khng mun ta tin vo mt ng thn linh hoc mt nguyn l siu hnhtru tng. i tng ca nim tin phi l mt ci g c tht, l mt ci g tac th tip xc v kim chng c. Chnh nim v tu gic l nhng g cthc. Nm Gii v bn tm cao p cng l nhng php hnh tr nhm khim v pht trin thm cht liu chnh nim v tu gic ni ta. l itng nim tin ca ngi Pht t.

Nim tin (Tn, sraddha) l ngun nng lng cn thit cho s hnh o.Nim tin a li s chuyn cn hng hi (Tn), v tip theo ta mi c

chnh nim (Nim) i n s chuyn ch (nh) v s pht hin ci thytu gic (Tu.) Ci thy tu gic li lm nn cho nim tin ca ta thm ln.

Tn, Tn, Nim, nh v Tu l nm ngun nng lng phi c trong ta, nuta mun thnh cng trn con ng tu hc. Kinh Ngi o Trng a ra

php hnh tr bn tm cao p v nm Gii nh i tng ca nim tin.

Con ngi khng th sng c hnh phc v khng th sng i sng c ngha nu khng c mt nin tin. Phi c mt ci g tht, lnh v p m tathy c v hiu c, th ta mi c th tin tng. Khng c nim tin, ta s

sng ba bi, khng trch nhim, v do s tn ph c th ta, tm hn ta,gia nh ta v x hi ta. Thi i chng ta l thi i mt nim tin. Conngi mt nim tin ni thn linh, ni khoa hc, ni ch ngha, ni thch, ni hnh phc gia nh, ni x hi. Cc bc ph huynh rt mun cho conchu chp nhn nim tin ca mnh, nhng lm khi chnh h cng m hkhng nm c i tng nim tin ca chnh h. V l do , h khngtrnh by c cho tui tr bn cht ca nim tin m tui tr c th hiu, cth thy v c th chp nhn. Trong Kinh Ngi o Trng, tng bn Pali,Bt ni rt r: Gio php ny c th thy c ngay by gi v y, c tc

dng hng thng, c th ti chim nghim trc tip, ngi c tr tunhn xt c th t mnh nghe m hiu c. Kinh Ngi o Trng khng cg thn b v m h. Nhng iu Kinh dy u c tnh cch thit thc, khoahc, c th tip xc v trc nghim. Hc hi, tu tp v ging gii Kinh nyc th gip tui tr thy c gic tnh ca mnh v ly lm i tngca mt nim tin. Nim tin pht khi t tm ta. Gio l ca Bt ch gipta pht hin nim tin y. Mt khi nim tin c pht hin, ta s c trong ta


29/31

mt ngun nng lng mi. Ta s sng vui ti v hnh phc ngay tronghin ti, ta s bit bo v thn th ta, tm hn ta, v ta s cy dng li cgia nh v x hi. i dng ca ta bt u c mt ngha.

Cc truyn thng tm linh v tn gio trn th Gii u c bn phn khai thv khi m li nim tin ni con ngi. Nu ta c bm vu vo nhn thc cth ta khng th no lm c vic y. Thi i chng ta l thi i khoahc, ta khng th c p tui tr v ngi tr thc tin vo nhng nim mh v tru tng m h khng th kim chng. Ta phi tr v chiu su catruyn thng khm ph li nhng gi tr b chn lp di bao nhiu lpv hnh thc kh cng.

o Bt l mt thc ti sng ng, nh mt cy B ang ln, v v vyo Bt ang tip tc pht trin. Nm Gii l nim Tin vn cn ang sng

ng, chng ta c th tip xc v ht lng thc tp ngay trong thi i, cngnh trong i sng hng ngy ca mnh.

NM GII MU NHIM

y l Gii th nht

- thc c nhng kh au do s st hi gy ra, con xin hc theo hnh ibi bo v s sng ca mi ngi v mi loi. Con nguyn khng git hi

sinh mng, khng tn thnh s git chc v khng k khc git hi, d ltrong tm tng hay trong cch sng hng ngy ca con.

y l Gii th hai

- thc c nhng kh au do lng gt, trm cp v bt cng x higy ra, con xin hc theo hnh i t em li nim vui sng v an lc chomi ngi v mi loi, chia x th gi, nng lc v ti vt ca con vinhng k ang tht s thiu thn. Con nguyn khng ly lm t hu bt c

mt ca ci no khng phi do mnh to ra. Con nguyn tn trng quyn thu ca k khc, nhng cng nguyn ngn nga k khc khng cho h tchtr v lm giu mt cch bt lng tn s au kh ca con ngi v camun loi.


30/31

y l Gii th ba

- thc c nhng kh au do thi t dm gy ra, con xin hc theo tinhthn trch nhim gip bo v tit hnh v s an ton ca mi ngi vmi gia nh trong x hi. Con nguyn khng n nm vi nhng ngikhng phi l v hay chng ca con. Con thc c rng nhng hnhng bt chnh s gy ra nhng au kh cho k khc v cho chnh con. Con

bit mun bo v hnh phc ca mnh v ca k khc th phi bit tn trngnhng cam kt ca mnh v ca k khc. Con s lm mi cch c th bov tr em, khng cho nn t dm tip tc gy nn s v ca cc gia nhv ca i sng i la.

y l Gii th t

- thc c nhng kh au o li ni thiu chnh nim gy ra, con xinhc theo hnh i ng v lng nghe dng tng nim vui cho ngi v lmvi bt kh au ca ngi. Bit rng li ni c th em li hnh phc hockh au cho ngi, con nguyn ch ni nhng li c th gy thm nim ttin, an vui v hy vng, nhng li chn tht c gi tr xy dng s hiu bitv ha gii. Con nguyn khng ni nhng iu sai vi s tht, khng ninhng li gy chia r v cm th. Con nguyn khng loan truyn nhng tinm con khng bit chc l c tht, khng ph bnh v ln n nhng iu con

khng bit chc. Con nguyn khng ni nhng iu c th to nn s btha trong gia nh v on th, nhng iu c th lm tan v gia nh von th.

y l Gii th nm

- thc c nhng kh au do s s dng ma ty v c t gy ra, con xinhc cch chuyn ha thn tm, xy dng sc khe thn th v tm hn bngcch thc tp chnh nim trong vic n ung v tiu th. Con nguyn chtiu th nhng g c th em li an lc cho thn tm con, v cho thn tm gianh v x hi con. Con nguyn khng ung ru, khng s dng cc chtma ty, khng n ung hoc tiu th nhng sn phm c c t trong cmt s sn phm truyn thanh, truyn hnh, sch bo, phim nh v chuyntr. Con bit rng tn hoi thn tm bng ru v cc c t y l phn bit tin, cha m v cng l phn bi cc th h tng lai. Con nguyn chuyn


31/31

ha bo ng, cm th, s hi v bun gin bng cch thc tp php kingc cho con, cho gia nh con v cho x hi. Con bit php king khem nyrt thit yu chuyn ha t thn, tm thc cng ng v x hi.

HT

Documents

Kinh Nguoi Ao Trang - HT Nhat Hanh