Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 1
E
1. - E khi thùæm laåt vaâng phai
Sùæc taân nhõ mêët anh laåi boã hoaâi khöng thûúng
Anh thïì coá boáng trùng àêy
Nuái kia coá lúä têëm loâng naây vêîn nguyïn.
DCTH 180 HT 380
2. E mai em noái khöng thûúng
Tùæt trùng röìi laåi tòm phûúng àöíi dúâi.
DCBTT 282
3. Em mai khöng thiïåt nhû lúâi
Lùng xùng nhû bûúám àêåu röìi laåi bay.
DCBTT 232
4. Em baán chi dûúái búå trïn traân
Dêìm sûúng phaãn maåi, caãm thûúng haân ai nuöi?
HHÀN 232
5. Em buön chi coá bõ, coá cên
Em xuöëng àoâ doåc möåt thên möåt mònh?
DCTH 82
6. Em buön chi coá soåt coá giaânh
Coá phaãi buön haânh, xuöëng chúå Cêìu Quan.
DCTH 40
7. Em buön chi röìi laåi baán chi
Mûúâi phiïn chúå Phöë em ài caã mûúâi
- Em buön baåc röìi laåi buön vaâng a
Mûúâi phiïn chúå Phöë gùåp chaâng chñn phiïn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 2
Quñ höì gùåp baån cho liïìn
Mûúâi quan baán àûúåc chñn tiïìn cuäng ài.
CDHN 153
BK a - Em buön bêëc röìi laåi buön vaâng CDTCM 113
8. Em buön trêìu kïí múá baán trùm
Gùåp cún gioá bêëc em nùçm em lo.
NASL I 6b - 7a NASL I 11a NASL III 32b
9. Em buöìn vò àaä lúä duyïn
Anh buöìn vò chùèng àûúåc yïn gia àònh.
TCBD II 273
10. Em cêìm caái àêëu ài àong
Anh nay vuöët ngoån saâo song keám gò.
DCTH 108
11. Em cêët maái cheâo lan, nhòn chaâng rúi luyå
Thöín thûác gan vaâng, thöëi dõ têën nan1
Chaâng àaânh nhûng phuå mêîu khöng àaânh
Laá cêy tre khuêët ngoån ngaânh, Trúâi úi!
DCNTB I 244
Xem thïm C 255
12. Em chaã tham nhaâ ngoái taây àònh
Tham vïì ngoån nuái rêåp rònh trïn tay
Chaã tham nhaâ ngoái anh àêu
Tham vïì con mùæt böì cêu liïëc ngûúâi.
CDTCM 78
13. Em chùèng lo cöët ruåi xûúng taân,
Tiïìn nhûåt em xaânh xeå, hêåu àoaân em raä thêy.
CHG 29
14. Em chï thuyïìn thuáng chùèng ài
1 Thöëi dõ têën nan: luâi dïî tiïën khoá.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 3
Em ài thuyïìn vaán coá khi gêåp nghïình!
Ba chòm baãy nöíi lïnh àïnh
Coá khi àïí ngaã àïí nghïnh thiïåt thoâi!
DCTH 91
BK a - Coá khi àöí ngaã àöí nghiïng thiïåt thoâi HT 364
Xem thïm A 246, 247 vaâ N 539
15. Em chöìng úã vúái chõ dêu
Coi chûâng keão noá giïët nhau coá ngaây.
HHÀN 219 HT 218 TCBD II 214
NP 1I 155 VNP7 312
16. Em chúá coá nïn xuác xiïím öng thúå nïì
Tui maâ cêët bay cêët buáa, thò àïën mêët nghïì giaä vöi.
DCBTT 134
17. Em chúá thêëy anh beá maâ sêìu
Kòa con ong noá bao nhiïu tuöíi, noá chêm bêìu, bêìu thui.
TCBD I 561 TNPD I 123 VNP 1I 130 VNP7 274
BK HHÀN 141:
Em chúá thêëy anh beá maâ sêìu
Con ong kia noá bao lúán, noá chñch nuå traái bêìu, traái bêìu eo.
18. Em chûa coá chöìng, em múái àïën àêy
Chöìng röìi, chiïëu traãi maân vêy úã nhaâ.
VNP7 434
Xem thïm E 26
19. Em coá ba quan tiïìn, em nghô laâ giaâu
Thaåch Suâng, Vûúng Khaãi coân àêu àïën giúâ
Troát sa cú, múái phaãi luåy cú
Thuyïìn buön lúä chuyïën lûãng lú àêìu ghïình
Anh àaä tûâng lïn thaác xuöëng ghïình
Thuyïìn nan àaä traãi, thuyïìn maânh thûã chúi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 4
Anh chúi khùæp böën phûúng trúâi
Cho trêìn biïët mùåt, cho àúâi biïët tïn.
DCBTTII 481 TNPD II 82
20. Em coá chöìng coân nhoã, nhû ngoån coã coân non
Loan phoâng kia chûa nhêåp, daå coân nhû xûa
- Àûúâng ài khöng lúã cuäng moân
Leä àêu coá leä hoa coân duyïn tûúi
Em noái ra súå chuáng baån cûúâi
Caá àöi ba buöíi chúå, coân khoe tûúi nöîi gò.
DCNTB I 139
21. Em coá chöìng, em tûúãng nghôa chöìng
Nghôa qua em tûúãng mùån nöìng vaâo àêu?
DCNTB II 151
22. Em coá chöìng khöng boã nghôa anh
Giaâu thúâi miïîu ngoái, khoá miïîu tranh em cuäng thúâ.
DCNTB II 151
23. Em coá chöìng röìi anh laåi úã vúái ai?
Röìi àêy töi traách öng mai ñt lúâi
Töi ra söng tûå têån cho röìi àúâi
Àïí cho em úã laåi nghe lúâi phõ thi.
TCBD IV 32
24. Em coá chöìng röìi cuäng nhû ruöång baán maäi lêu nùm
Anh coá tûúãng tònh nhún trûúác, àïën thùm röìi vïì.
DCNTB II 151
25. Em coá chöìng röìi, em noái rùçng chûa
Töåi riïng em àoá, noã lûâa àûúåc anh
- Khöng khöng, chûa coá núi àêu
Con tùçm soan àang àúåi nûúng dêu nhaâ ngûúâi.
HPV 82
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 5
26. Em coá chöìng röìi, em noái rùçng chûa
Töåi riïng em àoá noã lûâa àûúåc anh
- Em chûa coá chöìng em múái àïën àêy
Chöìng röìi chiïëu traãi maân vêy úã nhaâ.
VNP7 434
Sûãa laåi: VNP7 taách laâm hai àún võ, Nhbs göåp laåi.
Xem thïm E 35 18
27. Em coá chöìng röìi nhû luáa àöí vaâo kho
Quên canh lñnh gaác, anh àûâng coá lêìn doâ túái chi
Anh vïì boã thoái êëy ài
Chöìng em biïët àùång, anh ài úã tuâ
- Qua cuäng biïët em nhû luáa àöí vaâo kho
Nhûng anh giaã àoâ ùn chöåm lêìn moâ xuác chúi
Hoåa may coá àûúåc àöi gioåt (höåt?) cuäng sûúáng caái àúâi
Chöìng em coá bùæt àûúåc, anh úã chúi nùm tuâ
Cho túâ caãi giaá tha phu1
Miïång thïë gian àaâm tiïëu, hoå cuäng noái vúå thùçng tuâ thuúã xûa.
DCNTB I 252 - 253
28. Em coá chöìng röìi nhû ngûåa coá cûúng
Ngoä em em àûáng, àûúâng trûúâng anh ài.
HT 181 VNP7 258
29. Em coá chöìng röìi nhû ngûåa àuã yïn
Anh àêy chûa vúå nhû chiïëc thuyïìn nghiïng giûäa vúâi. a
HHÀN 172, 232 TCBD I 208
BK a - Anh àêy chûa vúå nhû chiïëc thuyïìn nghiïng giûäa doâng
DCNTB I 196
30. Em coá chöìng röìi tu phêån, tu duyïn
1 Caãi giaá tha phu: ài lêëy chöìng khaác.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 6
Duâ ai trao baåc kïët duyïn àûâng cêìm.
CDTCM 181
31. Em coá chöìng sao em chùèng cho hay
Àïí anh lêìm tûúãng àïm ngaây àúåi mong.
TCBD IV 32
32. Em coá thûúng anh, anh múái daám àoán ngùn
Em coá thûúng anh, anh múái daám múã khùn ùn trêìu
Thûúng nhau vò búãi miïëng trêìu
Em trao anh bùæt, têån àêìu ngoán tay
Anh thûúng em, thûúng àùæng thûúng cay
Thûúng da thûúng diïët, thûúng ngaây raây em coá biïët khöng
Taâi gò uöëng rûúåu khöng nöìng
Ngêåm böì hoân khöng biïët àùæng, daå luöëng tröng ûu phiïìn?
DCNTB I 269
33. Em coá yïu anh tam tûá nuái chuáng anh cuäng treâo
Thêåp baát söng chuáng anh cuäng löåi
Tûá cûãu tam thêåp luåc àeâo chuáng anh cuäng treâo qua
Cheán son nguyïån vúái öng trùng giaâ
Caân khön àûa laåi möåt nhaâ vui chung
Con àaâng xa xöi, xin em chúá ngaåi nguâng
Xa ngûúâi xa tiïëng, nhûng loâng khöng xa
Noái vñ duâ súám biïët nhau ra
Àaá vaâng cuäng quyïët, phong ba anh cuäng liïìu
Àûúâng tònh duyïn nhúá ñt, tûúãng nhiïìu a
Xùm xùm àeâ neão Lam Kiïìu(1) lêìn sang
Con dao vaâng anh liïëc àaá vaâng
Mùæt anh, anh liïëc, mùæt naâng naâng àûa
Ta mêìn thinh ài keão thïë gian ngúâ
Loâng àêy thûúng àoá biïët cú höåi naâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 7
Quyïët xùæn tay anh beã khoáa àöång Àaâo. b
TNPD II 82 - 83
BK a - Àûúâng tònh duyïn nhúá ñt tûúãng nhiïìu TCBD I 141 - 142
b - Loâng àêy thûúng àêëy biïët cú höåi naâo TCBDI
Xem thïm Y 58
34. Em coân beá daåi thú ngêy
Thêìy meå eáp uöíng nhûäng ngaây coân thú
Bêy giúâ duyïn söë chaã vûâa
Coá thûúng thò gúä cho nhau ra cuâng
Em coân mùæc mñu trong troâng
Mûúån dao laá truác cùæt troâng em ra
Bao giúâ em ra khoãi troâng
Giaä ún dao truác, giaä loâng ngûúâi thûúng
Bao giúâ em ra khoãi chiïëu, khoãi giûúâng
Àïí thiïëp vúái chaâng löìng aáo àùæp chung.
CDTCM 140
35. Em coân beá daåi thú ngêy
Thêìy meå eáp uöíng tûâ ngaây thiïëu niïn
Cho nïn duyïn chùèng vûâa duyïn
Coá thûúng thò vúát em lïn, húäi chaâng!
CDTCM 77
36. Em coân buön baán coäi naây
Anh àûúng xuöi ngûúåc cuäng coá ngaây gùåp nhau.
HPV 174
37. Em dêìu coá thaác xuöëng suöëi vaâng
Höìn em cuäng bêån bõu theo chaâng saánh àöi.
TCBD I 143
38. Em àaâ thuêån lêëy anh chûa
Àïí anh àöën göî rûâng Nûa àoáng thuyïìn?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 8
Con thuyïìn mang àöi chûä nhên duyïn
Chöìng cheâo vúå chöëng, thuyïìn quyïn chùèng vúâi. a
bk a - Chöìng cheâo vúå chöëng, thuyïìn quyïn noå maâng.
DCTH 109
39. Em àaâ thuêån lêëy anh chûa?
Àïí anh àöën göî rûâng Nûa laâm nhaâ
- Coá loâng xin giaä ún loâng
Xa xöi caách lïë àeâo böìng mêìn rùng?
DCTH 178
BK a - Xa xöi caách lïë àeâo böìng ra rùng HT 379
40. Em àaä thêåt lêëy anh chûa?
Àïí anh nhöí caãi muöëi dûa àïí daânh.
CDTH 98
41. Em àaä thûúng anh thò bêím laåi, thûa ài
Cho anh rûúåu nöìng möåt lñt àöi li
Àïí múâi song thên ngöìi laåi, cuâng uöëng li bò
Àaâo sêu lêëp nhoåc cuäng chung qui hai àûáa mònh.
DCBTT 194
42. Em àaä toã hïët lúâi nùn nó
Nhûng anh naâo coá nghô gò àêu?
Lñnh Têy bang khöí maåt àúâi
Àïm nùçm khöng nguã, ngaây ngöìi khöng yïn
Anh úi nghe lêëy lúâi khuyïn!
ÚÃë nhaâ coá thiïëp súám chuyïn àúä àêìn.
DCNTB I 281
43. (a) Em àang dïåt chiïëu höìi vùn
Nghe anh coá vúå, em quùng con chuöìi(1)
Em àang bùæc nûúác xöi xöi
Nghe anh coá vúå, quùng nöìi àaá vung
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 9
Em àang vuát nïëp xöi xöi
Nghe anh coá vúå, thuáng tröi nïëp chòm.
HHÀN 172 VNP 1I 85 VNP7 214
(b) Em àûúng dïåt chiïëu höìi vùn
Nghe anh coá vúå, em quùng con chuöìi1
Em àûúng vuát nïëp thöíi xöi
Nghe anh coá vúå, thuáng tröi nïëp chòm.
DCNTB I 119
44. Em àang dïåt vaãi quay tú
Böîng àêu coá khaách àûa thú àïën nhaâ
Heån giúâ ra göëc cêy àa
Phûúång hoaâng chaã thêëy, thêëy gaâ buöìn sao! DCTH 155
45. Em àang giaä gaåo giong àeân Nghe tiïëng anh haát nhû keân thau ba Vöåi vaâng em böëc gaåo ra Ài ra than thúã giao hoâa cuâng anh. DCTH 155
46. Em àang keáo vaãi dûåa thïìm Chaâng vïì chùn êëm göëi ïm sao àaânh - Húäi ngûúâi ngöìi tûåa canh thïìm Coá vïì chùn êm göëi ïm thò vïì. HPV 175
47. Em àang tûåa cûãa hiïn mai Chaâng vïì chùn êëm göëi ai maâ vïì. HPV 175
48. Em àêy beá nhoã chûa tûâng Àûa lïn cêu vñ nûãa mûâng nûãa lo.
HPV 68
1 Con chuöìi: duång cuå àïí dan chiïëu, gêìn giöëng con thoi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 10
49. Em àêy beá nhoã treã mùng Tiïëng cao tiïëng thêëp chûa bùçng tiïëng ai. HPV 68
50. Em àêy chó mïën ngûúâi taâi Àaánh àöng àöng thùæng, deåp àoaâi àoaâi tan. TCBD I 209
51. Em àêy khöng ham chi anh böì luáa quan tiïìn Ham anh möåt chuát cha hiïìn meå ngoan. HPV 125
52. Em àêy khöng thiïëu chi núi maân loan chiïëu saåch Noã thiïëu chi núi keåp saách vaâo ra Trúâi kia àaä àõnh àöi ta Khoá thúâi chõu khoá, khiïën xa sao àaânh. DCBTT 85
53. Em àêy laâ gaái maá àaâo Hoãi anh coá chöën naâo hay chûa? Àïí em ngaây nhúá àïm chúâ Vûâa àöi ta àõnh, öng Tú saá gò! DCTH 98
54. Em àêy laâ gaái nùm con Chöìng em röång lûúång em coân chúi xuên. TCBD I 407
55. Em àêy nhû chiïëc chuöng vaâng Treo àónh Haâ Nöåi ba ngaân quên canh Anh àêy laâ lñnh xûá Thanh Ra tónh Haâ Nöåi, lïn thaânh thûã chuöng. DCTH 163
56. Em àeåp nhû thïí öng sao Àïí anh ài laåi ra vaâo moãi chên!
DCTH 178
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 11
57. Em àïën àêy xûá laå quï ngûúâi
Ruã hoâ vui miïång, chúá cûúâi lúâi thú.
DCNTB I 105
58. Em ài anh baão em rùçng:
Sún Àöng1, Ba Traåi em àûâng coá qua.
CDTH 45
59. Em ài àêu àaâo liïîu möåt mònh
Àïí ai nùån khöëi chung tònh trong têm
Àïm qua vùæng khaách tri êm
Vùæng hoa luöëng nhûäng êm thêìm cöîi cêy
Àïm àïm ngöìi tûåa caânh cêy
Than thên vúái boáng, boáng raây boáng chùèng coá thûúng a
Àïm àïm rûúác boáng lïn giûúâng
Ngoån àeân thêëp thoaáng nûãa thûúng nûãa sêìu.
TCBD I 142
BK a - TCBD I 456 chó cheáp àïën hïët doâng naây.
60. Em ài khùæp böën phûúng trúâi
Chùèng àêu lõch sû bùçng ngûúâi úã àêy
Gùåp ngûúâi maá àoã hêy hêy
Rùng àen rûng rûác, toác mêy rûúâm raâ
Höm qua em bêån viïåc nhaâ
Loâng em böëi röëi tûúãng laâ quan hoå mong
Àûúng trûa nghe voäng chuöng àöìng
Thêëy con nhaån trùæng lûúån voâng àûa thû
Thûúng ai hïët àûáng laåi chúâ.
QHBN 180 VNP7 424 - 425
61. Em ài khùæp böën phûúng trúâi
1 Sún Àöng, Ba Traåi: úã Hêåu löåc, Thanh Hoáa. Hai laâng xûa con trai coá tiïëng laâ nghõch
ngúåm.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 12
Khöng àêu lõch sûå bùçng ngûúâi úã àêy
Anh Hai úi! caái aáo xïëp nguyïn
Nhiïîu àiïìu anh ba àöåi nhû xinh trïn àêìu
Anh Tû úi! coá yïu nhau xin giûä lêëy maâu
Rùng àen rûng rûác, maái àêìu xanh xanh
Anh Nùm úi! lùæng nghe lúâi noái hûäu tònh
Chim löìng khön leä laánh mònh bay cao
Anh Saáu úi! búãi vò àêu cheã nûáa àan löìng
Löìng thûa chim nhaån loåt, bay vïì vúái nhau
Anh Saáu úi! em tiïëc thên em gùæn boá maâ khöng nïn gò.
QHBN 234
62. Em ài khùæp trïn chúå dûúái söng
Àöë em biïët àûúåc ngaä ba Böng(1) mêëy àoâ.
DCTH 104
63. Em ài vïì ài, keão thêìy em dûác, keão meå em la
Trêån àoân oan em chõu, anh úã xa biïët gò!
VNP1 II 140
64. Em àöë anh chim chi khöng löng khöng caánh
Coân nhû cêy chi khöng nhaánh khöng ngaânh
Trai nam nhún àöëi àùång, gaái nûä d anh kïët nguyïìn
- Chim (chiïm) bao khöng löng khöng caánh
Cêy viïët khöng nhaánh khöng ngaânh
Trai nam thò àöëi àùång, gaái laânh liïåu sao?
DCNTB II 34
65. - Em àöë anh tûâ nam chñ bùæc
Söng naâo laâ söng sêu nhêët?
Nuái naâo laâ nuái cao nhêët úã nûúác ta?
Anh maâ giaãng àûúåc cho ra
Thò em kïët nghôa giao hoâa cuâng anh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 13
- Sêu nhêët laâ söng Baåch Àùçng
Ba lêìn giùåc àïën ba lêìn giùåc tan
Cao nhêët laâ nuái Lam Sún
Coá öng Lï Lúåi trong ngaân bûúác ra.
DCTH 164 HT 377 TCDG 52
66. Em àûa anh lïn ga Thuêån Lñ1
Ba giúâ chiïìu vö nghó Àöng Haâ2
Phêìn thúâi anh thûúng meå nhúá cha
Phêìn thúâi thûúng con nhúá vúå xoát xa trong loâng.
DCBTT 174
67. - Em àûa cho anh möåt àôa rau muöëng chiïn
Anh tröìng söëng laåi, em xin giao duyïn ngaân àúâi
- Anh àûa em möåt miïëng thõt múä xaâo a
Em xùæt thaânh laát, thò muöëng dûúái ao moåc liïìn. b
bk a - Anh cuäng trao cho em möåt àöët tre khö
b - Em vïì tröìng rùng cho lïn mùng, lïn tre giaâ cheã laåt àïí qua höì boá rau
DCBTT 209
68. Em àûâng bùæc bêåc laâm cao
Beâo söng khoá kiïëm beâo ao khoá gò.
HPV 158
69. Em àûâng boã tiïëng bêëc tiïëng chò
Anh dúã chên vui baån cuäng nhúá khi em nheå loâng.
TNPD I 123
70. Em àûâng cêåy sùæc, khoe hay
Kheáo thay nöìi thuãng vïì tay thúå haân.
NNPD 59 TCBD I 407 TNPD I 122
1 Thuêån Lñ: Möåt àõa àiïím úã Quaãng Bònh 2 Àöng Haâ: Möåt àõa àiïím úã Quaãng Trõ, caách Àöìng Húái 92km vïì phña Nam, úã trïn söng
Cam Löå, àêìu àûúâng söë 9 ài Lao Baão sang Laâo.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 14
71. Em àûâng noái töët nhû böåt huyânh tinh
Hay àêu em bêåu baåc tònh lùæm thay.
DCNTB I 196
72. Em àûâng thùm vaán baán thuyïìn
Thuãy chung nhû nhêët, àöi ta thïì nguyïìn
Dêìu cho lao khöí truên chuyïn chùèng nïì.
DCNTB II 55
73. Em àûâng thêëy lñnh maâ khinh a
Laänh binh thöëng chïë ba dinh möåt doâng. b
VNPS 73b
BK a - Khuyïn àûâng thêëy lñnh maâ khinh CVPD 3
b - Laänh binh thöëng chïë ba àinh möåt doâng CVPD
- Laänh binh thöëng chïë tam dinh möåt doâng
VNP1 II 40 VNP7 347
- Lñnh lïn thöëng chïë ba dinh coá ngaây NASL I 26b
Xem thïm L 275
74. Em àûâng yã em coá nhan sùæc khuynh thaânh
Maâ toan reã ruáng loâng thaânh cuãa qua
Xa em cuäng taåi meå cha
Thöi àaânh thaác xuöëng diïm la cho gêìn.
TCBD IV 38
75. Em àûáng bïn tï söng, loâng tröng húán húã
Qua àûúåc söng röìi nhû ba (hoa) núã trïn böìn
Nghiïng tai hoãi nhoã trai khön
Meå nhaâ sûãa chêåu xêy böìn mö chûa?
DCBTT 181
76. Em àûúng dïåt gêëm thoi vaâng
Suöët kïu lùæc cùæc, nhúá chaâng quïn giùng
Lúâi nguyïìn bïn gioá dûúái trùng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 15
Trùm nùm coá nhúá àiïåu hùçng hay quïn?
DCNTB I 226
77. Em àûúng nñt nïëp xöi xöi,
Nghe anh coá vúå böìi höìi ruöåt gan.
CHG 23
78. Em gùåp anh àêy, ngûúâi àaä nïn ngûúâi
Miïång noái möi cûúâi, duyïn thùæm tònh thêm
Muöën vö gaá nghôa sùæt cêìm
Súå e chônh möåt laåi lêìm gaáo àöi.
DCNTB II 97
79. - Em gùåp ngûúâi nhu, em hoãi ngûúâi nhu:1
Sao tiïìn sanh mi2, mi àoaãn
Hêåu sanh tu3, tu trûúâng?
- Tûúãng laâ kinh sûã thûá gò!
Chúá hoãi qua nhûäng chuyïån tu mi cuäng thûúâng
Nhên sinh mao phaát àoaãn trûúâng
Àöëi cuâng trúâi àêët têët àûúng kò taâi
Löng nheo laåi vúái löng maây
Àïí cho buåi bùåm úã ngoaâi khoãi vö
Chöî naâo löng nhoã löng to
Chöî naâo daâi vùæn, chöî mö coá chûâng...
Toác rêu laåi vúái löng chên
ÊËy laâ àuã huyïët nhên thên cuãa ngûúâi
Viïåc tu mi anh àaä noái röìi
Anh hoãi em möåt chuát: àêët trúâi caách bao xa?
1 Ngûúâi nhu: nho sô. 2 Mi: löng maây. 3 Tu: rêu*. Caã cêu: Tiïìn sanh mi, mi àoaãn; hêåu sinh tu tu trûúâng: löng maây moåc trûúác laåi ngùæn;
rêu moåc sau laåi daâi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 16
Caái sao kia moåc lêu, xem sao cuäng nhoã
Coân mùåt trùng kia múái loá, mùåt trùng kïình?
Cêy àuâng àònh kia sao non dûúái giaâ trïn?
Em maâ àöëi àùång cuäng nïn laâm hêìu... a
VNP1 II 132 - 133
BK a - Em maâ àöëi àùång cuäng nïn baån bêìu VNP7 468
Sûãa laåi: Cêy àöång àònh... VNP1 II, VNP7 = Cêy àuâng àònh
80. - Em hoãi anh trïn trúâi coá mêëy võ?
Dûúái thêåp àiïån coá mêëy vua?
Nûúác Viïåt Nam coá mêëy miïëu mêëy chuâa
Chúå baán mêëy trùm võ, chúå mua mûúâi hai ngûúâi.
- Trïn trúâi coá hai mûúi taám võ1
Dûúái thêåp àiïån coá mûúâi vua2
Nûúác Viïåt Nam ta coá böën miïëu böën chuâa3
Chúå baán nùm võ4, chúå mua mêëy mûúi ngûúâi5?
DCBTT 209
81. Em khoe em àeåp, em gioân
- Em khön ngoan cho lùæm, cuäng chõu loân dûúái anh.
CDTCM 30
82. Em khön em úã trong böì
Chõ daåi chõ úã kinh àö chõ vïì. a
ANPT 5b ÀNQT 87a LHCD 19b NASL I 39b
BK a - Chõ daåi chõ úã kinh àö múái vïì NQPN 55
Xem thïm C 715
1 Hai mûúi taám võ: nhõ thêåp baát tuá. 2 Mûúâi vua: phaãi chùng laâ “Thêåp àiïån Diïm Vûúng”. 3 Böën miïëu böën chuâa: yá noái khùæp àöng, têy, nam bùæc àïìu thêëy coá nhiïìu miïëu coá chuâa. 4 Nùm võ: kim, möåc, thuãy, hoãa, thöí. 5 Mûúâi hai ngûúâi: Tyá, sûãu, dêìn, maäo, thòn, tyå, ngoå, muâi, thên, dêåu, tuêët, húåi. (1)...(5) Chuá thñch theo Dên ca Bònh Trõ Thiïn nhûng trong DCBTT khöng coá chuá
ngûúâi vua
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 17
83. Em khöng chaâo thò ra cêu tònh tïå
Em múã lúâi chaâo thò tuåc lïå bêët minh
Anh úã xa chûa roä sûå tònh
Anh coá àöi röìi chùèng biïët, em úã möåt mònh noã hay.
DCBTT 147
84. Em khöng lêëy chöìng thò thua chuáng keám baån
Em ra lêëy chöìng thò khöng àaânh àoaån vúái anh
Em cuäng muöën lêëy chöìng kõp luác xuên xanh
Vò meå giaâ em daåi, nïn em àaânh úã ri.
DCBTT 199
85. Em khöng sinh sûå, em cuäng chùèng baåc tònh Anh muöën bûát cêy mai ra tröìng àêët taáo,
àïí röìi chêåu saânh bú vú. DCBTT 122
86. Em khöng tham duâ ngö khùn nhiïîu caác thêìy Chó tham ngûúâi noán laá quai mêy thiïåt loâng. DCBTT 122
87. Em khöng tham giaâu phuå khoá cuäng noã tham sang Cú chi tham sang phuå khoá, thò em àaä kïët àöi núi
khaác noã àúåi chaâng laâm chi. DCBTT 130
88. Em khöng tham núi mêm thau bõt baåc, cheán kiïíu bõt vaâng
Em chó tham núi baát àaá, mêm àan Möåt mai thêët cú lúä vêån thïë gian khoãi cûúâi. DCBTT 76
89. Em khöng tham nhaâ ngoái huï taâ(?) Tham vò möåt nöîi meå cha röång möìm Àïm ngaây gioáng giaã om soâm Tröëng phaách khöng coá, lêëy möìm cêìm canh.
CDTCM 191
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 18
90. Em khöng thûúng chi taâi sùæc cuãa ngûúâi
Öng trúâi kia àaä àõnh, em thûúng ngûúâi em phaãi thûúng.
CDTCM 181
91. Em laâ con gaái Baát Qua
Ài laâm thò ñt trùng hoa thò nhiïìu.
NGCK 165b
92. Em laâ con gaái coá chöìng
Möì cha nhûäng àûáa àem loâng noå kia.
DCNTB I 197 HHÀN 131, 233 TCBD I 562
93. Em laâ con gaái chúå Cú a
Haái rau luá buá ngêín ngú bïn àûúâng
Vñ duâ anh coá loâng thûúng
Múâi anh vïì àêët baäi, em muöëi dûa caâng anh xúi. b
TCBD I 143 TNPD II 79
BK a - Em laâ con gaái chúå Àú CDTCM 77
b - Múâi anh vïì àêët baäi, em muöëi dûa vaâng anh xúi CDTCM
94. Em laâ con gaái àïën thò
Nhû con caá rö thia ùn vûåc, coá khi hoáa röìng.
CDTCM 245
95. Em laâ con gaái àöìng trong
Em ài thuyïìn dûúái, mêët loâng thuyïìn trïn.
DCTH 108
96. (a) Em laâ con gaái Àûúâng Trong
Em ài thuyïìn dûúái, mêët loâng thuyïìn trïn
Ba nùm ùn úã thuyïìn trïn
Búãi anh haâng muöëi cho nïn mùån maâ
Xuöëng thuyïìn dõp baãy, dõp ba
Traách anh haâng trûáng úã ra àöi loâng
Con söng Thûúng nûúác chaãy àöi doâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 19
Àeân khïu àöi ngoån, anh tröng ngoån naâo?
Muöën tùæm maát thò lïn ngoån con söng Àaâo
Muöën ùn sim chñn thò vaâo rûâng xanh
Àöi tay vñt caã àöi caânh
Quaã chñn thò haái, quaã xanh thò àûâng
Ba böën nùm nay ùn úã trïn rûâng
Chim kïu, vûúån huá, nûãa mûâng, nûãa lo
Troát sa chên lúä bûúác xuöëng àoâ
Gieo mònh xuöëng sêåp nhûäng lo cuâng phiïìn a
Chúå tónh Àöng möåt thaáng saáu phiïn b
Gùåp cö haâng xeán kïët nhên duyïn vûâa röìi
Caái gaánh haâng àêy, nhûäng quïë cuâng höìi
Coá meåt böì kïët, coá nöìi pheân chua
Boá hûúng thúm xïëp àïí bïn böì
Trêìn bò, cam thaão, saâi höì, hoaâng liïn
Haâng em àaáng giaá bao nhiïu tiïìn?
Àïí ta xïëp vöën, ta liïìn buön chung
Buön chung, ta laåi baán chung
Àûúåc bao nhiïu laäi ta cuâng chia nhau.
TCBD I 455 - 456 TNPD II 84
BK a - Gieo mònh xuöëng sêåp nûãa lo nûãa buöìn bk TNPD II
- Gieo mònh xuöëng sêåp nûãa lo sûå àúâi bk TNPD II
b - Chúå haâng Dêìu möåt thaáng saáu phiïn bk TNPD II
Sûãa laåi:... saâi höì, baâng liïn =... saâi höì, hoaâng liïn
(b) Con söng kia nûúác chaãy àöi doâng a
Àeân chong àöi ngoån, anh tröng ngoån naâo? b
Muöën tùæm maát, lïn ngoån caái con söng Àaâo c
Muöën ùn sim chñn thò vaâo rûâng xanh
Àöi tay vñt caã àöi caânh d
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 20
Quaã chñn thò haái quaã xanh thò àûâng Ba böën nùm nay, ùn úã trïn rûâng à Chim kïu, vûúån hoát, nûãa mûâng nûãa lo e Sa chên lúä bûúác xuöëng àoâ g Gieo mònh xuöëng saåp, nhûäng lo cuâng phiïìn h Chúå tónh Àöng möåt thaáng saáu phiïn i Coá cö haâng xeán kïët duyïn vûâa röìi Haâng cö nhûäng quïë cuâng höìi Coá meåt böì kïët, coá nöìi pheân chua Boá nhang thúm, cö xïëp àïí trong böì... VNP1 II 120
BK a - Con söng Thûúng nûúác chaãy àöi doâng HT 301
b - Àeân khïu àöi ngoån anh tröng ngoån naâo HT VNP7 411
c - Muöën tùæm maát lïn ngoån söng Àaâo HT VNP7
d - Àöi tay võn caã àöi caânh VNP7
à - Ba böën nùm nay anh ùn úã trïn rûâng VNP7
e - Chim kïu vûúån hoát, anh nûãa mûâng, nûãa lo VNP7
- Chim kïu vûúån huá nûãa mûâng anh laåi nûãa lo HT
g - Troát sa chên lúä bûúác xuöëng àoâ HT
h - Gieo mònh xuöëng saåp coân lo nöîi gò VNP7
- Gieo mònh xuöëng sêåp nhûäng lo cuâng phiïìn HT
HT chó ghi àïën hïët doâng naây
i - Gùåp nhau thiïn taãi nhêët thò VNP7
VNP7 ghi àïën àêy laâ hïët vaâ chuá thñch nhû sau:
Tûâ cêu naây ngûúâi ta coân haát tiïëp:
Gieo mònh xuöëng saåp, nhûäng lo cuâng phiïìn
Chúå tónh Àöng möåt thaáng saáu phiïn
Coá cö haâng xeán kïët duyïn vûâa röìi
Haâng cö nhûäng quïë cuâng höìi
Coá meåt böì kïët, coá nöìi pheân chua
Boá nhang thúm, cö xïëp àïí trong böì.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 21
(c) ai muöën tùæm maát lïn ngoån söng Àaâo
Muöën ùn sim chñn thò vaâo rûâng xanh
Hai tay em vñt hai caânh
Quaã chñn thò lêëy quaã xanh thò àûâng
Ba böën nùm nay ùn úã trong rûâng
Chim kïu vûúån hoát nûãa mûâng nûãa lo
Em troát sa chên lúä bûúác xuöëng àoâ
Gieo mònh xuöëng saåp nhûäng lo cuâng phiïìn
Chúå Dêìu möåt thaáng saáu phiïn
Gùåp cö haâng xeán kïët nhên duyïn vûâa röìi
Gaánh haâng cuãa cö nhûäng quïë cuâng höìi
Nhûäng hûúng cuâng phêën coá nöìi pheân chua a
Boá hûúng thúm xïëp úã trong böì
Coá meåt böì kïët coá böì hoaâng liïn
Gaánh haâng cuãa cö àaáng giaá bao nhiïu tiïìn
Àïí anh cêët vöën ta liïìn buön chung
Buön chung ta laåi baán chung
Àûúåc bao nhiïu vöën laäi ta cuâng chia àöi.
bk a - Nhûäng hûúng cuâng lûúåc coá nöìi pheân chua.
NGCK 151b
Xem thïm A422 C107 C1114, 1112 À 884, 764, 761, 762, X 107
97. Em laâ con gaái, em coá hai bïën söng
Bïën àuåc em chõu, bïën trong em chúâ.
DCNTB I 196
98. Em laâ con gaái keã Àùçng a
Bïn Tïì, bïn Súã, biïët rùçng theo ai?1 b
CDTH 47 ÀNQT 106a TCBD I 308 TNPD I 122
1 Nûúác Àùçng laâ nûúác rêët nhoã thúâi Xuên Thu Chiïën Quöëc; nûúác Tïì nûúác Súã laâ nhûäng
nûúác lúán úã hai bïn nûúác Àùçng. Coá thïí lúâi naây noái boáng gioá ngûúâi hai vúå hoùåc ngûúâi con gaái bõ hai ngûúâi eáp hoãi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 22
BK a - Em laâ con gaái nûúác Àùçng NASLII 22a
b - Bïn Tï, bïn Súã biïët rùçng chúâ ai? THQP 6a
99. (a) Em laâ con gaái keã Mú(1) a
Em ài baán rûúåu tònh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon chùèng quaãn be saânh b
AÁo raách kheáo vaá hún laânh vuång may
Rûúåu laåt uöëng lùæm cuäng say c
AÁo raách coá muån vaá may laåi laânh. d
CDHN 110 TNPD II 80 - 81
BK a - Em laâ con gaái treã thú THQP 29a bk TNPD II
- Em laâ con gaái àûúng tú LCD 46b
b - Rûúåu ngon chùèng loå be saânh ANPT 1a
- Rûúåu ngon bêët luêån be saânh bk TNPDII
c - Rûúåu chùèng ngon uöëng nhiïìu cuäng say LHCD
- Rûúåu ngon uöëng lùæm thò say THQP
d - Ngûúâi khön noái lùæm hïët hay hoáa nhaâm bk CDHN
- Ngûúâi khön noái lùæm cuäng hay ra nhaâm bk CDHN
- AÁo raách coá chó vaá ngay laåi laânh ANPT
- AÁo raách coá chó vaá may laåi laânh LHCD THQP
- AÁo raách coá muån vaá ngay laåi laânh VNP1 I 72 VNP7 196
(b) Töi laâ con gaái keã Mú1 a
Töi ài baán rûúåu tònh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon bêët luêån be saânh b
AÁo raách kheáo vaá hún laânh vuång may.
Rûúåu laåt uöëng lùæm cuäng say c
AÁo raách coá muån vaá may laåi laânh d
NGCK 119a
1 Keã Mú, laâng Mú: tïn nöm laâng Tûúng Mai vaâ Hoaâng Mai (nay thuöåc xaä Hoaâng Vùn
thuå). Àêy chó laâ Hoaâng Mai xûa kia nöíi tiïëng vïì nghïì nêëu rûúåu nïn cuäng goåi Mú rûúåu (àïí phên biïåt vúái Mú cúm chó laâng Tûúng Mai chuyïn baán cúm).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 23
BK ÀNQT 109b:
Em laâ con gaái treã thú
Em ài baán rûúåu tònh cúâ gùåp anh
Rûúåu ngon chùèng quaãn chai saânh
AÁo raách kheáo vaá hún laânh vuång may.
Xem thïm R 310
100. Em laâ con gaái keã Ngêu
Em ài buön chó daäi dêìu súám höm
Caái khùn vuöng thêm, nûãa àöåi nûãa cêìm
Khùn àöåi rúi mêët, khùn thêm lêåp lúâ
Anh úi, nhùåt giuáp em nhúâ
Cöng anh nhùåt giuáp bao giúâ cho quïn
Anh quïn em chùèng cho quïn
Anh nhúá em nhúá, múái nïn vúå chöìng.
CDHN 166 CDTCM 130
101. Em laâ con gaái khuï phoâng
Em ài baán chó phaãi loâng àoâ thao
Em àûa anh àïën chúå Kïnh Àaâo
Trúã ra Tuêìn Quaán, trúã vaâo Tuêìn Danh
Yïu em maäi maäi ru anh
Àûa em ài boã Tuêìn Tranh maâ vïì!
CDTCM 113
102. Em laâ con gaái lúä thò
Thêìy meå noã gaã àïí laâm chi trong nhaâ?
CDTCM 30
103. Em laâ con gaái lúä thò
Thêìy meå thaách cûúái laâm chi veä vúâi
Giaâu thò ba quaã phuâ trang1
1 Quaã phuâ trang: quaã àûång àöì trang àiïím cuãa cö dêu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 24
Khoá thò huä rûúåu cho laâng uöëng chúi
Coân nhû cuãa vuån cuãa rúâi
Àaân baâ con treã ùn chúi trong nhaâ
Rûúåu thò chñn caãnh1 khiïng ra
Trêu thò chñn chuåc, lúån hoâa möåt trùm
Cûúái em möåt vaån àöi trùçm
Mûúâi chñn têëm lônh, ba trùm quan tiïìn
Vaâng mûúâi chñn neán tinh nguyïn
Cuâng laâ baåc baãy sùæp liïìn cho cao
Cûúái em vaãi voác luåa àaâo a
Quêìn the aáo lônh xïëp vaâo nùm rûúng b
bk a - Cûúái em daãi voác daãi àaâo
b - Vaãi the vaãi lônh chöìng cao lêëy maâu.
CDTH 147
104. Em laâ con gaái naå doâng
Cúm cha, aáo meå döëc loâng ài chúi
Chúi cho sêëm àöång mûa rúi
Chúi cho gûúng vúä laâm àöi laåi liïìn
Chúi cho nguyïåt naáo trung thiïn
Chúi cho laá ruång vïì àïìn vua Ngö
Chúi cho nûúác Têën sang Höì
Chúi cho nûúác Têìn sang Súã nûúác Ngö sang Laâo
Chúi cho bïí loåt vaâo ao
Chúi cho traái nuái loåt vaâo trön kim
Chúi cho bong boáng thò chòm
Àaá hoa thò nöíi, göî lim mêåp múâ (lêåp lúâ).
QHBN 174
105. Em laâ con gaái nûä nhi
1 Caãnh: möåt loaâi chum nhoã, coá núi goåi laâ chônh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 25
Súåi gai, mùæt lûúái, chùèng bò cuâng ai
Àöi bïn baác meå thò giaâ
Kiïëm tñ ruâng raách àïí maâ keáo töm
Giïng, hai, ti tñ giöng nöìm
Ruâng ài ra bïí, laåi öìn lêím doan1
Thaáng ba anh xuöëng lûúái quaâng
Caá xuã, caá xaác, caá han, caá thiïìu.
Thaáng tû anh múái xuöëng theo
Em rung lùång gioá, ruöëc kheo vaâo búâ
Àöi ta kïët chó xe tú
Ruöëc raâm ngûúâi àaánh àöí búâ chan chan
Thaáng nùm te chaåy hïët ngaân
Caá traâ2 cuäng lùæm khúi àaâng vaâo ra
Thaáng saáu goä àaánh caá hoa
Caá beå, caá trùæng cuâng laâ thu lanh
Thaáng baãy laâ thaáng hiïìn laânh
Lûúái khoai3 àaánh nhûäng laânh canh, caá theâ
Thaáng taám nuâng nuåc, töm he
Lûúái dúã4 ra xuöëng Maã Ngheâ5 cuäng àöng
Thaáng chñn laâ thaáng giaä sung
Bùçng chùång, laáo mùæt cuâng laâ laáo têy6
Höìng hoa, caá ruöëi thiïëu gò
Kïí giöëng caá quñ, kïí chi caá chuöìn
Thaáng mûúâi anh múái kïí luön
Cêu beâ ngûúâi àaánh nhûäng tuöìng caá dûa
1 6 Tïn caác loaâi caá. 2 Caá Traâ: coân goåi laâ chim. 3 Lûúái khoai: lûúái mùæt nhoã. 4 Lûúái dúã: lûúái mùæt vûâa. 5 Maã Ngheâ: úã gêìn baãi biïín Sêìm Sún, Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 26
Quñ höì phêån àeåp duyïn ûa
Kòa nhû töm sùæt gùåp dûa thaáng mûúâi
Thaáng möåt laâ thaáng khöng vûâa
Ruã nhau mua caá cêu dûa àïí daânh
Thaáng chaåp vùng keáo luâng quanh
Caá cöìi, caá nuå àïí daânh thaáng giïng.
VNP7 499 - 450
Sûãa laåi: caá thiïìn = caá thiïìu, caá luå = caá nuå
106. Em laâ con gaái nhaâ ai
Lúâi ùn nïët noái khoan thai nheå nhaâng?
- Nhaâ em úã caånh vûúân àònh
Xung quanh coá gaåch xêy thaânh tûá vi
Nhaâ em ùn chúi chùèng thiïëu àöì chi
Tuã cheâ, sêåp guå, hoaânh phi trong ngoaâi
Àùçng trûúác coá nuái Yïn Lai1
Àùçng sau coá caã vûúân truác, vûúân mai, vûúân höìng
Cha em mùåc aáo thïu röìng
Meå em hoaâng hêåu chñnh cung nhaâ vaâng
Chuá em laâ àûác Thaánh Quan2
Baác em laâ öng Haân Tñn3, àaánh tan giùåc loaân.
DCTH 161
107. Em laâ con gaái nhaâ ai
Thùæt lûng nhiïîu baåch, hai tai àeo trùçm
Laåi àêy anh seä hoãi thêìm
Nhung kia maâ saánh vúái trùçm nïn chùng?
CDTCM 78
108. Em laâ con gaái nhaâ Diïm
1 Yïn Lai: thuöåc xaä Trûúâng Vùn, Tônh Gia tónh Thanh Hoáa. 2 Thaánh Quan: Quan Vùn Trûúâng, möåt tûúáng gioãi thúâi Tam Quöëc úã Trung Quöëc. 3 Haân Tñn: xem chuá thñch úã B 505.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 27
Àïën thaáng lônh tiïìn àûúåc böën haâo hai
Möåt haâo thò àïí cho trai
Hai haâo biïëu meå, haâo hai ùn quaâ.
NGCK 165b
109. Em laâ con gaái nhaâ giaâu
Coá dêy xaâ tñch1 dùæt àêìu thùæt lûng
Anh laâ con trai nhaâ ngheâo
Anh ài àaánh giêåm àûúåc vaâi gioã cua
Trúâi laâm thiïn haå mêët muâa
Xaâ xñch em mêët, gioã cua anh coân.
CDTCM 275
110. Em laâ con gaái nhaâ giaâu
Em ài buön chó ngöìi àêìu haâng kim
Lïnh àïnh chó nöíi kim chòm
Chó thúâi tröi mêët àïí kim lêåp lúâ
Húäi chuá laái úi xñch thuyïìn cêu laåi cho chuáng em nhúâ
Cöng lao chuá biïët bao giúâ cho quïn
Bao giúâ àöí nuái Taãn Viïn
Caån söng Tö Lõch thiïëp múái quïn cöng chaâng
CDHN 154 CDTCM 138
111. Em laâ con gaái nhaâ giaâu
Meå cha thaách cûúái ra maâu xinh sao
Cûúái em trùm têëm gêëm àaâo a
Möåt trùm hoân ngoåc, hai mûúi taám öng sao trïn trúâi
Traáp troân dêîn àuã trùm àöi
ÖËng thuöëc bùçng baåc, öëng vöi bùçng vaâng
Sùæm xe tûá maä àem sang
1 Xaâ tñch: Àöì trang sûác cuãa phuå nûä trûúác àêy, bùçng baåc, kïët laåi nhû dêy xñch nhoã, àeåp
thûúâng àeo quanh thùæt lûng, buöng xuöëng phña dûúái.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 28
Àïí quan viïn hoå nhaâ naâng àûa dêu
Ba trùm noán nghïå àöåi àêìu
Möîi ngûúâi möåt caái quaåt taâu cêìm xinh b
Anh vïì sùæm nhiïîu nghi àònh
May chùn cho röång, töi mònh àùæp chung c
Cûúái em chñn chônh mêåt ong
Mûúâi coát xöi trùæng, mûúâi nong xöi voâ
Cûúái em taám vaån trêu boâ
Baãy vaån dï lúån, chñn voâ rûúåu tùm
Laá àa mùåt nguyïåt höm rùçm
Rùng nanh thùçng Cuöåi, rêu cùçm Thiïn Löi1
Gan ruöìi, múä muöîi cho tûúi
Xin chaâng chñn chuåc con dúi goáa chöìng
Thaách thïë múái thoãa trong loâng d
Chaâng maâ lo àûúåc, thiïëp cuâng theo chên. à
TNPD II 83
BK a - Cûúái em trùm têëm luåa àaâo VNP1 I 127 VNP7 269 - 170
b - Möîi ngûúâi möåt caái quaåt taâu thêåt xinh VNP1 I VNP7
c - May chùn cho röång ta mònh àùæp chung VNP1 I VNP7
d - Thaách thïë múái thoãa têëm loâng VNP1 I VNP7
à - Chaâng maâ lo àûúåc thiïëp thúâi theo chên VNP1 I VNP7
112. Em laâ con gaái nhaâ ngheâo
Cúm khoai rau chaáo bûäa chiïìu laåi thiïëu bûäa mai
Liïîu böì khöng quaãn trêìn ai
Em ài laâm mûúán sinh nhai qua thò
Caái thùçng chuã em noá chùèng ra gò
Noá coá dùm ba xu nhoã, tiïëng bêëc tiïëng chò caái têëm thên em a
1 Thiïn Löi: Thêìn Sêëm Seát. Trong quan niïåm cuãa nhên dên ta trûúác àêy, Thiïn Löi laâ
võ thêìn úã Thiïn Àònh chuyïn trûâng phaåt keã coá töåi theo lïånh Ngoåc Hoaâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 29
Em ài laâm mûúán tûâ böën giúâ saáng àïën baãy giúâ àïm
Caái mùåt em xaám, caái da em àen vò nùæng daäi mûa dêìu
Caã ngaây chaã thêëy caái boáng rêm àêu b
Ài khuya vïì súám trïn àêìu coá boáng trùng sao
Baát möì höi em àem àöíi lêëy haâo rûúäi, hai haâo c
Ai laâm gaåo keám thoác cao thïë naây?
AÁo em, aáo chiïëu, mo cau
AÁo phûúâng giùåc nûúác nhûäng maâu tú len
Cûåc thên em àêíy xe boâ
Cho phûúâng giùåc nûúác ö tö nhaâ lêìu.
CDTCM 229
BK a - Noá cêåy coá nùm ba xu nhoã, tiïëng bêëc tiïëng chò caái têëm thên em HT 305
- Caã ngaây chaã thêëy boáng rêm àêu HT
c - HT chó ghi àïën hïët doâng naây.
113. Em laâ con gaái nhaâ ngheâo
Cha meå thaách cûúái ra àiïìu xïnh xang
Xin chaâng chñn têëm gêëm àaâo
Möåt trùm haåt ngoåc chñn mûúi chñn öng sao trïn trúâi
Nïí lúâi maâ chùèng noái ra
Quêìn lônh aáo voác chêët nhaâ nùm gian
AÁo voác àúm nhûäng khuy vaâng
Coân con lúån gaåo mùåc chaâng àûa sang
Chaâng vïì sùæm sûãa àûúâng ngang
Ruöåt non nêëu vúái ruöåt giaâ ö long
Laá àa mùåt nguyïåt höm rùçm
Vaãy lûún nêëu vúái dêu cùçm Thiïn Löi
Gan röìng, trûáng muöîi cho tûúi
Löng naách con ïëch nêëu vúái löng àuöi baåch xaâ
Xin chaâng trùm trûáng ba ba
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 30
Chñn chuåc sûâng gaâ choån lêëy cho tinh
Xin chaâng trùm rïî cöåt àònh
Kiïën trùæng chñn gaánh gan caá kònh nghòn ba.
TNPD 112
112. (a) Em laâ con gaái nhaâ quï
Ham bïn taâi sùæc nhiïìu bïì aái ên
Chùèng ham tham phuá phuå bêìn
Duyïn rùçng duyïn phaãi núå nêìn nhau àêy
Chaâng coá sang chaâng phaãi choån ngaây
Möëi manh cho roä xe dêy xñch thùçng
Cêìm cên chaâng nhêëc cho bùçng
Möåt bïn cöëi àaá möåt àùçng tiïìn cheo
Hoãi rùçng chaâng coá hay ngheâo
Lïå laâng phaãi sûãa bêëy nhiïu múái tûâng
Chñn con gaâ luöåc cho tûúm
Chñn mêm xöi soái chaâng àúm cho daây
Cau non chñn thuáng roä àêìy
Rûúåu chñn trùm huä chaâng raây àûa sang
Trûúác laâ theo tuåc lïå laâng
Nhaâ em chêåt heåp xin chaâng chúá lo
Xin chaâng lêëy chñn con boâ
Chñn gaánh gaåo nïëp chñn voâ rûúåu tùm
Gaåo teã chaâng sûãa chñn trùm
Chaâng tröng cho roä keão lêìm chaâng úi
Xin chaâng lêëy chñn mêm xöi
Chñn con gaâ luöåc lïî núi öng baâ
Trûúác laâ lïî töí tiïn nhaâ
Sau laâ baån hûäu ngûúâi ta tröng vaâo
Xin chaâng chñn têëm gêëm àaâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 31
Àïí may chùn aáo, coân bao may muâng
Xin chaâng chñn neán vaâng höìng
Àïí thiïëp keáo nhêîn keáo voâng àeo tai
Coân thûâa thiïëp chùèng cho ai
Àïí laâm vöën liïëng möåt mai àûa vïì
Xin chaâng lêëy chñn caânh huï
Caânh baåc laá baåc núã ra huï vaâng
Rïî noá ùn xuöëng doåc ngang
Nuå noá bùçng vaâng quaã noá àöìng àen
Chñn cêy chñn aã naâng Tiïn
Àaánh àu caânh baåc giûä gòn caânh hoa
Trûúác laâ phong caãnh nhaâ ta
Sau àïí trong nhaâ cho dïî laâm ùn
Nhaâ thiïëp thûåc laâ khoá khùn
Tiïìn nong chaã coá nhêët vùn möåt àöìng
Xin chaâng chñn chiïëc thuyïìn röìng
Chiïëc thò àoán rïí chiïëc hoâng àûa dêu
Xin chaâng lêëy chñn con trêu
Chñn mûúi mêîu ruöång thò dêu múái vïì.
TNCD 114
(b) Em laâ con gaái nhaâ quï
Tham bïn taâi sùæc, thiïëu bïì aái ên
Duyïn rùçng duyïn chaã núå nêìn
Sao duyïn laåi buöåc chó höìng cho ai?
Coá xong thò phaãi liïåu ngaây
Möëi manh àaä toã têån cêy caát àùçng
Cêìm cên maâ nhùæc cho bùçng
Möåt bïn cöëi àaá möåt àùçng tiïìn treo
Hoãi thùm chaâng coá hay ngheâo?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 32
Lïå laâng phaãi sûãa bao nhiïu cho tûúâng
Chñn con gaâ naåc(thiïën) roä raâng
Xöi thò sûãa chñn mêm vuöng cho àêìy
Hay laâ chaâng quaãn loâng chay
Cau khö chñn thuáng, àûúåc ngaây chaâng sang
Hay laâ chaâng quaãn lïå laâng
Nhaâ em coá heåp xin chaâng chúá lo
Cûúái em phaãi chñn trêu to
Rûúåu ngon chñn huä ba voâ rûúåu tùm
Gaåo nïëp chaâng sûãa chñn trùm
Chaâng nghe cho roä keão lêìm möåt khi
Thiïëp xin chaâng chñn têëm luåa hoa quò
Laåi xin chñn têëm nhiïîu hoa bïn taâu
Thiïëp xin cho àuã trêìu cau
Àïí àoán baån gaái trûúác sau troån nghòn
Thiïëp xin chaâng chñn mêm xöi
Àïí nhùæc àêìu hoå caác núi öng baâ
Thiïëp xin chaâng chñn cêy hoa
Caânh baåc, nuå baåc, núã ra hoa vaâng
Rïî noá tröí xuöëng nghïnh ngang
Quaã noá thò vaâng, laá noá àöìng àen
Chñn cêy, chñn chõ naâng Tiïn
Gioá àûa caânh baåc, giûä gòn vûúân hoa
Trûúác laâm phong caãnh nhaâ ta
Sau àûa vïì nhaâ cho rïî laâm ùn
Nhaâ thiïëp thêåt laâ khoá khùn
Nhûng tiïìn chùèng lêëy nhêët vùn möåt àöìng
Thiïëp xin chaâng chñn chiïëc thuyïìn röìng
Trûúác thò àoán rïí sau cuâng àûa dêu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 33
Chaâng sang nhaâ thiïëp ùn trêìu
Chaâng vïì chaâng möí mêëy trêu mùåc chaâng.
CDTCM 214 - 125
115. Em laâ con gaái Phuã Tûâ1
Löån chöìng traã cuãa, theo sû chuâa Viïìng a
Àoái ùn thõt choá nêëu riïìng b
Baán rau maãnh baát lêëy tiïìn nöåp cheo c
Duâ coân thiïëu thöën bao nhiïu d
Xin chaâng àûâng coá cùæm nïu ruöång chuâa. à
HT 241 TNPD II 80 VNP1 II 46 VNP7 112
BK a - Löån chöìng traã cuãa lêëy öng sû chuâa Viïìng NGCK 165b
b - Àoái no thõt choá vúái riïìng NGCK
c - Haái rau maãnh baát lêëy tiïìn nöåp cheo
- Baán rao maãnh baát lêëy tiïìn nöåp cheo
TCBD II 522 TCBD III 185
- TCBD II vaâ TCBD III chó ghi hïët doâng naây
d - Dêìu coân thiïëu thöën ñt nhiïìu NGCK
à - Xin anh àûâng coá cùæm tiïu ruöång chuâa NGCK
116. Em laâ con gaái Phuá Khï2
Lêëy chöìng keã Xaá3 laânh nghïì ài buön
Àêìu söng cho chñ ngoån nguöìn
Cuâng nùm chñ töëi ài buön caã àúâi
Thaáng taám quêíy gaánh buön rûúi
Thaáng chñn buön mñt thaáng mûúâi buön cau
Thaáng möåt quêíy gaánh buön trêìu
Thaáng chaåp buön bêëc buön dêìu buön hûúng
Thaáng giïng vaâo nghïå buön àûúâng
1 Phuã Tûâ: Phuã Tûâ Sún, nay thuöåc huyïån Tiïn Sún, tónh Haâ Bùæc. 2 Phuá Khï: úã xaä Hoùçng Hoáa, tónh Thanh Hoáa. 3 Keã Xaá: laâng Khï Xaá, xaä Hoùçng Lûu, Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 34
Thaáng hai tiïån mña, thaáng ba sang naåo dûâa
Thaáng tû quêíy gaánh buön dûa
Thaáng nùm cêëy haái caây bûâa lêëy cöng
Thaáng saáu quêíy bõ buön böng
Thaáng baãy buön mñt, buön cuâng caã nùm.
CDTH 33
117. Em laâ con gaái Phuång Àònh1
Ngaây ngaây daåo khùæp tónh thaânh: “Ai phi”.
CDTH 30
118. Em laâ con gaái Phuång Thiïn2 a
Baán rau mua buát mua nghiïn cho chöìng b
Nûäa mai chöìng chiïëm baãng röìng
Boä cöng tùæm tûúái vun tröìng cho rau. c
ANPT 1a HHÀN 233 TCBD III 147
BK a - Thiïëp laâ con gaái Phuång Thiïn TCBD II 471
b - Baán rau mua buát sùæm nghiïn cho chöìng TCBD II 471
c - Boä cöng súám töëi vun tröìng cho rau CDHN 119
- Boä cöng tùæm tûúái vun tröìng cho rau
TCBD II 331 TNPD II 79
119. (a) Em laâ con gaái tónh Nam
Chaåy taâu vûúåt biïín ra laâm Cûãa Öng3
Tûâ ngaây noá múã Cûãa Öng
Ài laâm thò ñt, ài röng thò nhiïìu
Chõ em cûåc khöí trùm chiïìu
Trûúác têìm möåt lûúåt àaä treâo cêìu thang.
1 Phuång Àònh: úã xaä Hoùçng Anh, Hoùçng Hoáa, tónh Thanh Hoáa. Laâng naây ngaây xûa
chuyïn mön caâo phi (möåt loaåi nhuyïîn thïí) dûúái söng mang vaâo thõ xaä Thanh Hoáa baán, cûá rao hïët phöë noå àïën phöë kia: “Ai phi”.
2 Phuång Thiïn: thuöåc àõa phêån cuãa ba mûúi saáu phöë phûúâng Haâ Nöåi cuä, trûúác laâ phuã Trung Àö, nùm 1469 àúâi Lï Thaánh Tong àûúåc àöíi laâ phuã Phuång Thiïn.
3 Cûãa Öng: möåt trong nhûäng trung têm than cuãa Quaãng Ninh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 35
CDTCM 237
(b) Em laâ con gaái tónh Nam
Chaåy taâu vûúåt biïín ra laâm Cûãa Öng
Tûâ khi múái múã Cûãa Öng
Ài laâm thò ñt ài röng thò nhiïìu
Chõ em cûåc nhuåc trùm chiïìu
Trûúác têìm möåt lûúåt àaä treâo cêìu thang
Sinh ra caái nhaâ maáy saâng
Saáng trûng àeân diïån thùæp traân nùm canh
Öng chuã nghô cuäng àaä ranh
Möåt toaán con gaái úã quanh vuâng naây.
HT 265
120. Em laâ con gaái töíng trïn
Em ài bùæt caáy, xuöëng lïn ngoä naây
Tònh cúå gùåp àûúåc em àêy
Coá cho chung meå chung thêìy hay khöng?
VNP7 261
121. Em laâ con gaái xûá Nam
Chùm nghïì ài cêëy, sang laâm xûá Àöng
Àöìn rùçng xûá Bùæc cao cöng
Tröën cha tröën meå tröën chöìng maâ ài.
TCBD II 388 TNPD II 79 VNP1 II 159 VNP7 123
122. Em laâ con uát nhêët nhaâ
Lúâi ùn tiïëng noái thêåt laâ khoan thai
Miïång em cûúâi nhû caánh hoa nhaâi
Nhû nuå hoa quïë nhû tai hoa höìng
Ûúác gò anh àûúåc laâm chöìng
Àïí em laâm vúå, tú höìng Trúâi xe.
CDTCM 113
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 36
Xem thïm C 438
123. Em laâ chuát phêån thuyïìn quyïn
Maâ trúâi chùèng biïët thûúng em chuát naâo.
HHÀN 172
124. Em laâ gaái uát öng Trúâi
Khi mûa döng gioá, taåt rúi àêìu chaâng.
DCNTB I 196
125. Em laâ thên phêån nûä nhi
Thêìy meå thaách cûúái laâm chi beä baâng
Tiïìn thúâi chñn huä löìng quang
Cau non trùm thuáng hoå haâng ùn chúi
Voâng vaâng keáo àuã mûúâi àöi
Nhêîn ba trùm chiïëc, tiïìn thúâi muön quan
Coân bao cuãa hoãi, cuãa han
Cuãa mêët tiïìn cûúái, cuãa mang ta vïì
Cûúái ta trùm ngöîng, nghòn dï
Trùm ngan, nghòn phûúång, ta vïì laâm dêu
Cûúái ta chñn chuåc con trêu
Ba trùm con lúån, àûa dêu têån nhaâ
Chaâng vïì nhùæn nhuã meå cha
Mua tre tiïån àöët, laâm nhaâ úã riïng
Chaâng vïì nhùæn nhuã laáng giïìng
Queát cöíng, queát ngoä, ra giïng ta vïì
Ta vïì ta chùèng vïì khöng
Voi thò ài trûúác, ngûåa höìng theo sau
Ba baâ cêìm quaåt che àêìu
Mûúâi taám, mûúâi chñn ngûúâi hêìu ài àuã thò thöi.
CDTCM 209 - 210
126. Em laâ giaân cho mûúáp noá leo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 37
Noá núã trùm hoa nghòn nuå noá theo anh vïì
Anh vïì thùm quaán thùm quï
Thùm cha thùm meå chúá vïì thùm “ai”!
HGVP 15
127. Em lêåp caãnh tröìng ba
Anh ra tay vun cêy queán cöåi
Nay chûâ tröng cho cêy töët laá xanh
Chaâng chúi cho thoãa chñ, uáa laá loåi caânh thò thöi.
DCBTT 181
128. Em lêëy chöìng anh khöng coá giêån
Súå khi töëi trúâi lûãa cêån maái tranh.
CHG 12
129. Em lêëy chöìng khöng cên àöëi chi caã
Noã vûâa àöi chi caã
Traách loâng thêìy meå gaã baán em ra ri
Em vïì lêëy con dao vaâng tûå vêîn söëng laâm chi cho baån cûúâi.
VNP 158
130. Em maâ khöng lêëy àûúåc anh
Thò em tûå vêîn göëc chanh nhaâ chaâng
- Anh maâ khöng lêëy àûúåc naâng
Thò anh tûå vêîn giûäa gia àûúâng nhaâ em.
VNP 126
131. Em may göëi tai beâo möåt cùåp
Sùæm göëi êëp hai àöi
Röí ö àaä mua röìi
Quaã may àaâ coá sùén
Búãi nghe tin nhuãng nhùèng
E duyïn núå raä rúâi!
Nùçm àïm em luön vaái Trúâi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 38
Chúâ cha meå thuêån lúâi
Hïî baâ mai túái, thò em cuöën goái theo chaâng
Ai deâ lúä dúã trùm àaâng
Taåi ai àoá, chúá em naâo coá phuä phaâng chi anh!
DCNTB II 132
132. Em mêët chöìng em chaã coá lo
Súå anh mêët vúå, nùçm co möåt mònh.
TCBD I 467
133. Em möåt khuyïn anh búát thaãm
Hai khuyïn àoá giaãm sêìu
Ba khuyïn anh búát buöìn rêìu
Haäy kiïëm núi cêìm sùæt nöëi cú cêìu vïì sau.
HHÀN 172 TCBD I 457
BK DCNTB I 100
Möåt khuyïn anh búát thaãm
Hai khuyïn anh búát sêìu
Ba khuyïn anh búát buöìn rêìu
Haäy kiïëm núi cêìm sùæt àïí nöëi nhõp cêìu vïì sau.
134. Em múã lúâi ra chaâo khaách ngoaâi àûúâng
Àïën viïëng chúi phong caãnh hay àïí toã tûúâng viïåc chi?
DCBTT 148
135. Em muöën hoãi baån möåt lúâi
Mùåt trúâi úã àoá, tröëc trúâi úã mö?
Em vïì van àêët àêët úi!
Ra àêy anh chó tröëc trúâi cho em.
HPV 90
136. Em muöën sao cho nïn nghôa taâo khang
Àïìn ún cuác duåc daå caâng thsïm vui
Nhû mònh maâ muöën gêìn tui
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 39
Coá hai bïn phuå mêîu laâm sui múái thaânh
Nghô thên qua quêìn aáo chùèng coá laânh
Lïî nghi àêu coá cam àaânh caách xa.
TCBD IV 38
137. Em muöën troån thuãy chung, loâng ai chùèng muöën
Thêëy ghe anh cheâo xuöëng, ghe thiïëp trúã lïn Hai àaâng tuy kïë möåt bïn Sao anh ngoaãnh mùåt, giaã àoâ quïn em? - Phaãi chi anh khöng coá vúå Àêy vúái àoá coân núå coân duyïn Nay em àaä coá chöìng, anh àêy coá vúå Nïn kïí tûâ raây àaânh àûát núå kïët duyïn. DCNTB II 39
138. Em muöån chöìng taåi söë àaâo hoa Anh maâ muöån vúå taåi meå cha khöng tiïìn. CDTCM 181
139. Em nay chñnh thêåt ngai thúâ Anh nhû maái ngoái chú vú möåt mònh. Maái ngoái anh lúåp lêëy ngai thúâ Coá ngai khöng lúåp, àïí chú vú sao àaânh. CDTCM 78
140. Em nay ài cêëy àöìng sêu Dûúái chên àóa cùæn, trïn àêìu nùæng chang Chaâng úi! Coá thêëu chùng chaâng Möåt baát cúm vaâng, biïët mêëy cöng lïnh. HT 113
141. Em nay khùn khùæn möåt loâng Muöën cho phu xûúáng phuå toâng1 cuâng nhau.
NNPD 59
1 Phu xûúáng phuå toâng: chöìng noái, vúå theo.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 40
142. Em nay khùn khùæn möåt loâng
Muöën cho phu xûúáng phuå toâng cuâng nhau
Loâng em nhû yá súã cêìu.
THQP 8b TNPD I 123
143. Em nay laâ gaái chûa chöìng
Ún cha, ún meå, döëc loâng ùn chúi
Ùn chúi cho hïët nùm nay
Sang nùm kiïëm chöën cho taây ngûúâi ta.
CDTCM 79
144. Em nùçm em nghô maâ coi a
Àïí anh nûúác ngûúåc thuyïìn xuöi sao àaânh? b
Em nùçm em nghô maâ coi
Cöí kim, kim cöí mêëy ngûúâi nhû em!
Em úi nghô laåi maâ xem
Hoa núã coá luác trùng lïn coá giúâ c
DCTH 109
BK + HT 367 khöng ghi hai doâng a vaâ
+ Sau doâng c, HT thïm:
Yïu em anh phaãi xuöëng àoâ
Vûúåt nghïình qua thaác “khoan hoâ” laåi vui
Hai doâng naây àûúåc DCTH 109 xïëp thaânh möåt lúâi riïng.
145. Em ngaä thò chõ phaãi nêng
Àïën khi chõ ngaä em bûng miïång cûúâi
NNPD 59
146. Em nghe anh toã lúâi naây
Em àoâi àïí boã nhû vêìy sao nïn
Taâo khang nghôa úã cho bïìn
Liïîu mai hoâa húåp, àöi bïn thuêån hoâa.
DCNTB I 180
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 41
147. Em nghe tin anh coá vúå röìi
Duâ gan vaâng daå sùæt, daám àûáng ngöìi vúái anh.
CDTCM 30
148. Em nghe tin anh gioáng giaã ra vïì
Cuäng bùçng lûãa àöët böën bïì lûng em.
HPV 174 HT 395
149. Em nghe tin anh gioáng giaã ra vïì
Tay em khïu cêy àeân haånh, tay em àïì cêu thú.
HPV 174
150. Em nghó cho chuáng anh xuöi
Àoâ lïn khoaãng àöå àöi mûúi thaáng naây
Em vïì xin meå xin thêìy
Cho anh kiïëm àôa trêìu àêìy lïn chúi.
DCTH 113 HT369
151. Em nghiïng tai dûúái gioá a
Qua kïí nhoã em nghe raânh b
Àöi ta coân vûúáng tú maânh
Àoá chùèng àaânh, àêy anh cuäng gùæng c
Soáng ba àaâo mûa nùæng chùèng nao. d
HHÀN 172 TCBD I 143, 507
BK a - Em nghiïng tai trûúác gioá DCNTB I 99 - 100 HT431
b - Anh kïí nhoã cho em raânh DCNTB I HT
c - Àöi ta vûúáng súåi tú maânh HMN9
d - Soáng ba àaâo, mûa nùæng anh chùèng nao DCNTB I HT
152. Em ngoan lêëy phaãi chöìng àêìn
Cho gioãi mûúâi phêìn, ai biïët rùçng ngoan.
NNPD 59 TCBD I 508 TNPD I 122
153. Em ngöìi dïåt cûãi trïn khung
Anh àïën ngöìi hoåc cuâng chung möåt àeân
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 42
Lêëy chöìng nhû tröëng cùåp keân
Nhû dao cùåp thúát, nhû àeân cùåp khêu
Lêëy chöìng chùèng àûúåc ài àêu
Nhû tröëng cùåp chêìu, nhû ngûåa cùåp quên.
HT 200
154. Em ngöìi dûåa boáng doâm song
Böîng cún gioá thöíi caânh höìng àûa sang.
HPV 69
155. Em ngöìi dûåa chöën lêìu höìng
Vûúân xuên rûåc rúä, cam boâng töët tûúi
Laâm giaân cho bñ leo chúi
Haát dùm ba chuyïån thûã lúâi nam nhi.
HPV 69
156. Em ngöìi àêu, anh cuäng ngöìi chêìu
Yïu em, anh muöën quïåt trêìu cho em.
CDTCM 30
157. Em ngöìi laåi àêy cho anh phên cêu minh baåch
Duyïn núå taåi Trúâi khaá dïî traách nhau
Noái chûâng mö ruöåt laåi quùån àau
Ba thu ùn úã vúái nhau àaä troån niïìm.
DCBTT 86
158. Em ngöìi maáy moác tûúng liïn
Nhïån sa trûúác mùæt, ngûúâi Tiïn dêåp dòu.
HPV 69
159. Em ngöìi möåt mònh, em nghô möåt mònh
Nghô thên maâ chaã baåc tònh vúái ai
Nïn chùng búãi khaách Chûúng Àaâi
Thaânh sêìu bïí thaãm, coá ai vúái mònh!
VNP 7 238
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 43
160. Em ngöìi dïåt gêëm thïu hoa
Em thïu con long, con li, con qui, con phûúång
Long, li, qui, phûúång löån xinh àaâ nïn xinh.
HGVP 27
161. Em ngöìi thïìm giïëng giùåt tú
Ba nùm giûä troån, möåt giúâ thêët danh.
DCBTT 266
162. Em ngöìi voâi voåi tröng chaâng
Chaâng coân úã chöën Traâng An vui cûúâi.
DCBTT 235
163. Em nguã dêåy súám mai
Em xuác hai cheán cúm
So hai àöi àuäa
Àöi àûáng àöi nùçm
Dêìu thêìy meå coá àaánh chñn chuåc, möåt trùm
Àaánh röìi em dêåy, em cuäng chñ lùm thûúng chaâng.
DCNTB I 89 - 90
164. Em nhòn chi nûúác, em ngùæm chi mêy
Chöìng em naâo phaãi chi àêy maâ tòm?
DCTH 91
165. Em nhúá ngaây naâo bïn ao caá löåi
Anh chó, anh thïì khöng löîi nghôa keo sún
Maâ giúâ àêy anh àaä sang giaâu
Anh quïn ài lúâi hûa buöíi ban àêìu cuâng em.
TCBD I 456
166. Em nhúá vïì nhùæc meå nhùæc cha a
Chúå trûa dûa heáo, keão maâ buöìn thay.
DCNTB I 196
BK a - Em vïì giuåc meå cuâng cha HHÀN 173
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 44
167. - Em nhû baánh laá boác trêìn
Coá chi anh phaãi doâ gêìn, hoãi xa
Nhên duyïn búãi taåi trùng giaâ
Coá nïn thúâi noái “ngûúâi ta” yïn loâng a
- Àûúåc nhû lúâi êëy thò thöi
Anh vïì giïët lúån àöì xöi cûúái liïìn.
DCTH 179 HT 390
BK a - Coá nïn thúâi noái cho ta yïn loâng bk DCTH
168. Em nhû bûác tûúång àang tö
Anh nhû ngoâi buát hoå àöì trong tranh.
CDTH 105
169. Em nhû caá leåp suát xûúng
Gùåp ngûúâi quên tûã giûäa àûúâng hoãi mua.
HHÀN 233
170. Em nhû caá lûúån àêìu cêìu
Anh vïì lêëy lûúái, ngûúâi cêu mêët röìi
Nûúác trong caá chùèng cùæn möìi
Caâng cêu caâng mêët, caâng ngöìi caâng khuya.
CDTCM 78
171. Em nhû caái buáp hoa höìng
Anh giú tay muöën beã vïì böìng nêng niu.
HPV 125 HT 390
Sûãa laåi... giú tay uöën beã... HT = giú tay muöën beã
172. Em nhû cêy quïë giûäa àöìng
Àïí cho cuá àêåu cûåc loâng quïë thay
Bao giúâ cho cuá noá bay
Tiïn ngöìi göëc quïë, quïë nay bùçng loâng.
CDTH 108
173. Em nhû cêy quïë giûäa rûâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 45
Thúm göëc, thúm ngoån, giûäa chûâng coá thúm?
- Em nhû cêy quïë nhaâ quan
Keã thò ngùæt ngoån, ngûúâi toan beã caânh.
DCTH 161
174. Em nhû cêy quïë trong nhaâ
Anh nhû ngûúâi khaách ài qua ngoaâi àûúâng.
NASL I 54b
175. Em nhû cêy quïë trong nhaâ
Anh nhû ngûúâi khaách ài qua ngoaâi àûúâng
Phoâng khi anh coá nhúä nhaâng
Anh vaâo thùm quïë, quïë caâng töët tûúi.
NASL II 29b
176. Em nhû cêy quïë trong rûâng
Thúm cay ai biïët ngaát lûâng ai hay
Anh nhû cêy phûúán nhaâ chay
Em nhû chiïëc àuäa saách baây sao nïn.
TCBD III 185 THQP 8a TNPD II 80
Xem thïm T 1061, 1062
177. Em nhû con caá giûäa vúâi
Ai lanh tay thò àûúåc, ai chêåm lúâi thò thöi.
CDTCM 30
178. Em nhû con caá rö kia loác vuäng trêu àùçm
Ngûúâi mong thaã lûúái, ngûúâi nhùçm buöng cêu
Em nhû con caá rö kia loác vuäng chên trêu a
Ba baãy hùm möët caái cêìn cêu chêu vaâo. b
bk a - Con caá rö nùçm vuäng chên trêu
b - Laâm cho nùm baãy cêìn cêu chêu vaâo
CDTH 108
179. Em nhû con haåc àêìu àònh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 46
Muöën bay khöng nhêëc nöíi mònh maâ bay.
HT 190 VNP7 187
Xem thïm C 147
180. Em nhû con haåc trong chuâa
Muöën bay nhûng mùæc con ruâa quêën chên.
DCBTT 260
181. Em nhû chim noå àang bay
Anh nhû con caá mùæc raây lûúái giùng.
DCBTT 273
182. Em nhû hoân cûát tröi söng
Anh nhû con choá àûáng tröng trïn búâ.
NGCK 174b
BK TNPD I 122:
Em nhû cuåc cûát tröi söng
Anh nhû con choá àûáng tröng trïn búâ.
183. Em nhû quaã bñ trïn cêy
Àang tay meå ngùæt, nhûäng ngaây coân non
HPV 158 HT 193
184. Em nhû têëm voác àaåi höìng
Anh nhû chó kim tuyïën thïu röìng nïn chùng.
NGCK 133a
185. Em nhû töë nûä trong tranh
Anh nhû ngoâi buát cùæm caânh hoa mai
Tiïëc thay mùæt phûúång maây ngaâi
Höìng nhan thïë vêåy núä hoaâi têëm thên.
DCTH 128
186. Em nhû töë nûä trong tranh
Anh nhû thuyïìn vaán, lïn ngïình àûúåc chùng?
DCTH 91
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 47
187. Em noã tham chi bïå göî giûúâng leâo
Tham anh coá àöi ba chûä, dêîu àoái ngheâo cuäng êëm ïm.
DCBTT 260
188. Em noã tham chi núi quyïìn cao chûác caã Möåt mai khöng chõu khoá ùn laâm thò vaâng àaá cuäng tan Em quyïët theo anh noã kïí chi àoái khoá cú haân Sau naây Trúâi cöi ngoá laåi, têët seä coá baåc ngaân trong tay. DCBTT 81
189. Em noái vúái anh em thúâ meå kñnh cha Cúá sao em ài tûâ canh möåt àïën canh ba chûa vïì? DCBTT 118
190. Em noái vúái anh Nhû rûåa chùåt xuöëng àêët Nhû Phêåt chêët vaâo loâng Hoaån naån tûúng cûáu1 Sanh tûã bêët li2 Bêy chûâa àùång chûä vu quy Em àùång núi quyïìn quyá, em nghô gò túái anh. CHG 30
191. Em noái vúái anh nhû rûåu cheám xuöëng àêët, nhû mêåt gioát vaâo tai
Tiïìn hêåu anh laâm rûáa, nhêåt lai nhû thïë naâo? DCNTB II 31
Xem thïm A 440
192. Em öm boá maå xuöëng àöìng Miïång ca tay cêëy maâ loâng nhúá ai. a HHÀN 233 HT 172 TCBD I 143
TCBD II 331 VNP7 209
BK a - Miïång hoâ tay cêëy maâ loâng nhúá ai DCNTB I 196
1 Hoaån naån tûúng cûáu: gùåp hoaån naån cuâng cûáu giuáp nhau. 2 Sinh tûã bêët li: söëng chïët khöng lòa nhau.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 48
193. Em úã nhaâ vúái meå vúái cha
Caái noán tiïìn rûúäi quan ba mûúi àöìng
Àïën khi bûúác vïì cuâng chöìng
Caái noán mûúâi àöìng quai laåi bùçng mo,
NASL II 18b
BK + TNPD II 159:
Tûâ ngaây töi úã cuâng cha
Caái noán chñn rûúäi, thao ba mûúi àöìng
Àïën khi töi vïì cuâng chöìng
Caái noán saáu àöìng maâ buöåc quai mo.
+ HHÀN 251:
Tûâ ngaây töi úã vúái cha
Caái noán chñn rûúäi thao ba mûúi àöìng
Àïën khi töi vïì cuâng chöìng
Caái noán saáu àöìng maâ buöåc quai mo.
194. Em úã söng dûúái múái lïn
Coá lúâi chaâo baån söng trïn múái vïì
Thuyïìn anh buön baán nhûäng gò
Lúä buöìm laåc gioá bêy giúâ múái xuöi?
DCTH 88
195. Em úã trong núá caâng thûúng caâng nhúá
Anh úã ngoaâi naây caâng thaãm caâng sêìu
Bao giúâ ngoåc laåi hoâa chêu
Cho chaâng gùåp thiïëp giaãi mêëy cêu thêm tònh.
DCBTT 106
196. Em úi, anh baão em naây a
Söng sêu chúá löåi, àoâ àêìy chúá ài. b
NNPD
TNPDI 122
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 49
BK a - Em úi, anh baão àêy naây TCBDII 331
- Naâo lúâi anh dùån cö bay NGCK 143a
b - Söng sêu chúá löåi, àoâ àêìy chúá qua ÀNQT 95a
Söng sêu chúá löåi àoâ àêìy chúá sang LHCD 12a
197. Em úi! anh baão em naây a
Trûáng choåi vúái àaá coá ngaây vúä tan. b
NNPD 59 NASL I 22b TCBDI 508
BK a - Em úi! chõ baão em naây VNP1II 85 VNP7 87
- Em úi! anh baão àêy naây NGCK 152b
b - Trûáng choåi vúái àaá coá ngaây trûáng tan
ÀNQT I 96b LHCD24b NGCK
198. Em úi chõ baão em naây
Nhêët mùån laâ muöëi nhêët cay laâ gûâng.
NASL III 13a
199. Em úi, chõ baão em naây
Nhêët mùån laâ muöëi, nhêët cay laâ gûâng
Nhêët cao laâ nuái Tam Tûâng
Chõ coân àaåp àöí nûäa rûâng coã may
Nhêët àeåp laâ nuái Sún Têy
Chõ coân chaã tiïëc nûäa dêy bòm bòm!
TCBDI 254 TCBDII 522 TNPDII 81 VNP1II 164 VNP7 127 - 128
200. Em úi chúá khaá bön haânh
Duyïn àêu núå àoá ai daânh em lo.
HHÀN 172, 233 TCBDI 209
201. Em úi chúá lêëy chöìng nguöìn1
Chim kïu vûúån huá, sêìu tuön möåt mònh.
DCNTB II 98
1 Chöìng nguöìn: chöìng úã trïn nguöìn, thûúång du.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 50
202. Em úi chúá thaãm àûâng phiïìn
Toác xe trùm loån, anh nguyïìn gúä xong.
DCNTB II 97
203. Em úi! Duâ ngaái, duâ gêìn
Duâ cho caách giêåu, ngùn sên mùåc loâng
Àöi ta nhû nûúác möåt doâng
Nhû cêy möåt cöåi, nhû söng möåt nguöìn.
HPV 125 HT 390
204. Em úi! Àöi ta àaä lúä dô1 ra röìi
Lo cùæn böng tha traái àïí lêìn höìi nuöi con.
DCBTT 105
205. Em úi àûâng khoác chõ yïu
Nñn ài chõ kïí Truyïån Kiïìu cho nghe.
HHÀN 90
206. Em úi àûâng lêëy quên buön!
Höìi vui noá úã, höìi buöìn noá ài.
DCNTB II 161
207. Em úi! Em úã cho ngoan
Möåt hai nùm nûäa lo toan cûãa nhaâ
Em úi àûâng phuå meå giaâ!
Möåt vaâi nùm nûäa lo nhaâ cho anh
Em thúâi buön baán cho lanh
Àïí anh chùm chó hoåc haânh cho thöng
Mai sau anh àêåu quêån cöng
Em laâm chñnh thêët xem tröng cûãa nhaâ
Trûúác thúâi nïn thêët nïn gia
Sau thúâi traã nghôa meå cha sinh thaânh.
CDTH 152
1 Lúä dô: troát lúä.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 51
208. Em úi khöng lêëy chöìng ài
Em cêìm duyïn laåi coá khi beä baâng.
HPV 125
209. Em úi, laåi àêy chõ dêåy caái caách chï chöìng
Cúm ùn chùèng thöíi maá höìng uã ï
- Cúm thúâi bûäa söëng bûäa khï
Möåt ngaây ba bûäa ngöìi lï laáng giïìng
Töëi thúâi cùæp chiïëu nguã riïng
Hïî chöìng coá goåi thúâi àûâng coá thûa
Em coân thoái êëy thúâi chûâa.
NASL II 16b
210. Em úi ngoaãnh mùåt laåi àêy!
Anh nhòn thêëy mùåt cho khuêy têëm loâng.
DCTH 176
BK CDTCM 31:
Em vïì ngoaãnh mùåt laåi àêy
Àïí anh ngoá chuát cho khuêy cún buöìn.
211. Em úi ta nguyïån nhau cuâng
Rùng long toác baåc ta àûâng quïn nhau. a
bk a - Rùng long toác baåc ta coân yïu nhau
HPV 125
212. Em úi thên thïí anh àêy
Lúâ àúâ mùæt lúán, töëi ngaây saáng àïm.
NASL II 48b
213. Em phaãi gùåp öng Tú hoãi sú cho biïët
Gùåp baâ Nguyïåt gaån thiïåt cho raânh
Vò àêu hoa noå lòa caânh
Núå duyïn sao súám dûát tònh cho àang.
HT 434
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 52
214. Em quyïët tònh nûúng dûåa boáng toâng
ÊËp iu nhûäng luác àïm àöng laånh luâng
Têm höìn mú tûúãng naäo nuâng
Mònh úi! Àïm laånh quaåt muâng chúâ ai.
TCBDIV 25
215. Em quyïët theo anh, àêìu xanh cho chñ toác baåc, àaá taåc thaânh bia
Khöng hay nghôa nhún súám kïët vöåi lòa
Boã mònh em chõu súám khuya möåt mònh.
DCBTT 106
216. Em quyïët theo anh àêìu xanh toác baåc
Söëng thúâi gúãi naåc, thaác thúâi gúãi xûúng
Khöng hay àaáp lêëy búåm lûúâng
ÚÃ trung mùæc caån, thïë thûúâng cûúâi chï.
DCBTT 96
217. Em ra lêëy chöìng caách möåt caái phaá
Nïn chi phaãi chõu hai chûä li hûúng
Nay àaä caách trúã àöi phûúng
Thêìy meå úã nhaâ àùæng cúm ngheån nûúác, khöí trùm àûúâng húäi anh.
DCBTT 108 - 109
218. Em ra vïì cho anh mûúån caái khùn tay
Goái cêu tònh nghôa keão lêu ngaây quïn ài.
CDTCM 31
219. Em ra vïì röìi, àûâng nhùæc em liïìn
Keão em sêìu naäo, em quïn viïåc mêìn.
VNP1 II 140 VNP7 439
220. Em rùçng em chùèng lêëy anh
Àïí anh baán cûãa baán nhaâ anh theo
Coân möåt caái cöëi àêm beâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 53
Anh àêy baán nöët anh theo em vïì.
TCBDI 142
221. Em rùçng em muöën ài buön a
Anh vïì kiïëm chöën nha mön ngöìi tuêìn b
Duâ em buön baán xa gêìn c
Laâm sao cho khoãi cûãa tuêìn anh àêy. d
ANPT 16b NGCK116b QPHT 32a
BK a - Em rùçng em coá ài buön ÀNQT 108b LHCD45a
b - Anh vïì kiïëm chuát nha mön ngöìi tuêìn CDTCM 77
c - Duâ em buön xa baán gêìn TCBDIII 475
d - Laâm sao traánh khoãi cûãa tuêìn àêy anh
CDTCM TCBDIII TNPD II 79
- Laâm sao traánh khoãi cûãa tuêìn cuãa anh.
HHÀN 233 TCBD 556
222. Em sùæm cho anh möåt böå caánh, anh ài chúi döng daâ AÁo the hoa têìm cuác dïåt Duâ caánh dúi, anh àöåi trïn àêìu Khùn nhiïîu Tam Giang anh xïëp àöåi àêìu Lûúåc àöìi möìi giùæt trïn buái toác Caái gûúng taâu anh àïí soi chúi Haâi hoa nhiïîu anh sùæm möåt àöi Cho anh ài laåi rong chúi phöë phûúâng. NGCK 171a
223. Em thaác bao nùm xûúng taân cöët ruåi Em àêìu thai con nhaån baåch vïì àêåu buåi chanh Cêët tiïëng kïu anh ài hoãi vúå, àûâng chúâ àúåi em
nhû höìi buöíi xuên xanh khöng coân. HHÀN 172 - 173
224. Em tham àöìng baåc hoa xoeâ Tröën cha tröën meå ài kïì ngûúâi Têy. NASLI 2a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 54
225. (a) Em tham giaâu lêëy thùçng beá tñ tõ tò ti
Laâng trïn xaä dûúái thiïëu gò con trai to
Em àem thên ài cho thùçng beá noá giaây voâ
Muâa àöng thaáng reát noá nùçm co trong loâng
Tûúãng àïën cún em böìng àûác öng chöìng lïn
Noá coân niïn thiïëu chùèng nïn cúm chaáo gò
Noá cûá nguã, àïm noá ngaáy khò khò
Àïí noá lïn buång, noá thò rùçng: thöi!
NGCK 161a - 161b
(b) Em tham giaâu em lêëy thùçng beá tñ ti
Laâng trïn xaä dûúái thiïëu gò trai to
Em àem thên cho thùçng beá noá giaây voâ
Muâa àöng thaáng reát noá nùçm co trong loâng
Cuäng mang laâ gaái coá chöìng
Chñn àïm chûåc tiïët nùçm khöng caã mûúâi
Noái ra súå chõ em cûúâi
Maá höìng boã quaá thiïåt àúâi xuên xanh
Em cuäng liïìu thên vïì thùçng beá treã ranh
Àïm nùçm súâ moá lêìn quanh cho noá àúä buöìn
Buöìn mònh em bïë noá lïn
Noá coân beá daåi àaä nïn cúm chaáo gò?
Noá nguã noá ngaáy khò khò
Möåt giêëc àïën saáng coân gò laâ xuên
Chõ em úi! Hoa núã mêëy lêìn.
NASL II 14b
BK + TNPD II 161:
Tham giaâu em lêëy thùçng beá tñ tò ti
Laâng trïn, traåi dûúái thiïëu gò trai tú
Em àem thên cho thùçng beá noá giaây voâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 55
Muâa àöng thaáng giaá noá nùçm co trong loâng
Cuäng àa mang laâ gaái coá chöìng
Chñn àïm chûåc tiïët nùçm khöng caã mûúâi
Noái ra súå chõ em cûúâi
Maá höìng boã quaá, thiïåt àúâi xuên xanh
Em cuäng liïìu mònh vïì thùçng beá treã ranh
Àïm nùçm súâ moá quêín quanh cho àúä buöìn
Buöìn mònh em laåi bïë thùçng beá noá lïn
Noá coân beá moån àaä nïn cúm chaáo gò
Noá nguã noá ngaáy tò tò
Möåt giêëc àïën saáng coân gò laâ xuên
Chõ em úi! hoa núã mêëy lêìn!
+ HHÀN 141:
Tham giaâu em lêëy thùçng beá tñ tò ti
Laâng trïn xaä dûúái thiïëu gò trai tú
Em àem thên cho thùçng beá noá giaây voâ
Muâa àöng thaáng giaá noá nùçm co trong loâng
Cuäng àa mang laâ gaái coá chöìng
Chñn àïm chûåc tiïët nùçm khöng caã mûúâi
Noái ra súå chõ em cûúâi
Maá höìng boã quaá möåt àúâi xuên xanh
Em cuäng liïìu mònh vò thùçng beá treã ranh
Nùçm àïm súâ noá quêín quanh cho àúä buöìn.
Buöìn mònh em laåi bïë thùçng beá noá lïn:
Noá coân beá moån, àaä nïn cúm chaáo gò?
Noá nguã noá ngaáy khò khò
Möåt giêëc àïën saáng coân gò laâ xuên?
Chõ em úi hoa núã mêëy lêìn?
Sûãa laåi: HHÀN chùæp thïm Ch 633 vaâ E34. Nbs àaä taách ra.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 56
226. Em tham núi quêìn röång aáo daâi
Nïn em phaãi vaác hai vai hai caây
Em vïì em lêëy anh àêy
Hai vai hai cêy anh laåi vaác cho.
HPV 125
227. Em thêëy anh beá chúá sêìu
Öng bao nhiïu tuöíi chêm bêìu bêìu thui.
NNPD 59
228. Em thêëy anh em, cuäng mong chaâo a
Súå loâng baác meå cêy cao laá daâi.
THQP 26b
BK a - Thêëy em anh cuäng muöën chaâo HT 152
229. Em thêëy anh em cuäng muöën chaâo a
Súå anh chöìng cuä noá àûáng búâ raâo noá tröng.
NNPD 60 TNPD I 122
Xem thïm T 462
230. - Em thêëy anh em cuäng muöën chaâo
Súå anh chöìng cuä, hùæn àûáng búâ raâo hùæn tröng a
- Hùæn tröng thò mùåc hùæn tröng
Àaä quyïët möåt loâng, ta quyïët lêëy nhau.
TCBDI 254 TNPD II 80
BK a - Súå anh chöìng cuä àûáng búâ raâo, hùæn tröng VNP1 I 114 VNP7 257
Xem thïm T 462
231. Em thêëy anh em cuäng muöën chaâo
Súå loâng baác meå cêy cao laá daâi
Em thêëy anh, em cuäng muöën thûúng
Súå loâng baác meå soi gûúng khöng tûâng.
VNP1 I 113 VNP7 257
232. Em thêëy anh em cuäng muöën chaâo a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 57
Súå rùçng chõ caã giùæt dao trong mònh!
Àêëy giùæt dao, àêy gûúm kïì naách b
Thuêån nhên tònh cùæt vaách sang chúi. c
HHÀN 131 TNPD II 80
BK a - Thêëy anh em cuäng muöën chaâo THÀQ 4 TNPD II 164
b - Àêëy giùæt dao, àêy gûúm keä naách VNP1 I 163 VNP7 299
- Dao trong mònh, gûúm anh cùæp naách bk TNPD II
c - Àaä thuêån tònh ta khoeát vaách ta chúi TNPD II
Xem thïm T 462
233. Em thêëy anh em, cuäng muöën thûúng
Chó súå mùæc möëi tú vûúng úã nhaâ
Anh vïì gúä möëi vûúng ra
Röìi mai em seä giao hoâa vúái anh.
NASL II 8a
234. Em thò canh cûãi viïåc nhaâ
Chaâng thò ài hoåc, àöî ba khoa liïìn
Khoa trûúác thò àöî giaãi nguyïn
Khoa sau tiïën sô, àöî liïìn ba khoa
Vinh qui baái töí vïì nhaâ
Àïí thiïëp tröng thêëy thiïëp hoâa mûâng thay
Cöng thiïëp lo liïåu bêëy chêìy
Chaâng ài ngûåa thùæm, thiïëp nay voäng àaâo
Thiïëp sùæm cho chaâng möåt chiïëc nhaâ cao
Bùçng chñn mêîu àêët, bùçng ba quaäng àöìng
Cöåt caái thùm thùèm veä röìng
Mûúån ba vaån thúå traã cöng àïì huïì
Thiïëp àaánh hoân àaá xêy heâ
Thiïëp cho xeã nuái Ba Vò1 vïì xêy
1 Ba Vò: (tûác laâ nuái Taãn Viïn) xem chuá thñch úã A 137
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 58
Trïn thïìm ngûåa chaåy baãy ngaây
Chung quanh laát vaán cöåt taây göî thöng
Göî mun àoáng chiïëc thuyïìn röìng
Cûãa ngoä bùçng àöìng saáng löån nhû gûúng.
CDTCM 208 - 209
235. Em thò ài cêëy lêëy cöng
Àïí anh nhöí maå tiïìn chung möåt loâi1
Àem vïì cho baác meå coi a
Laâm con phaãi thïë em úi.
TCBD II 294 THQP 22b TNPD II 79
BK a - Àem vïì cho baác meå xúi HHÀN 71
Sûãa laåi: ... tiïìn chung möåt lúâi TCBD, TNPD = ... tiïìn chung möåt loâi ... tiïîn chung möåt lúâi HHÀN = ... tiïìn chung möåt loâi
236. Em thò ài cêëy ruöång böng
Anh ài cùæt luáa àïí chung möåt nhaâ a
Àem vïì phuång dûúäng meå cha
Muön àúâi tiïëng hiïëu ngûúâi ta coân truyïìn
CDNÀ 24 HHÀN 71 HT 214 TNPD II 79 VNP1 I 150 VNP7 309
BK a - Àïí anh ài gùåt luáa chung möåt nhaâ THQP 18b
237. Em thò trûúáng gêëm maân laâ a
Chõ thúâi tan taác nhû hoa giûäa àûúâng.
HT 218 VNP7 311
BK a - Em thúâi trûúáng gêëm quêìn laâ NNPD 59 NQPN 14
TNPD I 122
238. Em thò vaác cuöëc thùm àöìng
Anh thò giaã caách mang löìng choåi chim
Vò em anh phaãi ài tòm
1 Loâi: dêy xêu àöìng tiïìn cöí.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 59
Xûa nay anh biïët choåi chim laâ gò!
CDTCM 77
239. Em thúâi canh cûãi trong nhaâ
Nuöi anh ài hoåc àùng khoa baãng vaâng
Trûúác laâ vinh hiïín töí àûúâng a
Boä cöng àeân saách, lûu phûúng àúâi àúâi.
TCBD III 147 THQP 18b TNPD II 79
BK a - Trûúác laâ vinh hiïín töng àûúâng
HHÀN 233 TCBD II 331
Sûãa laåi:... ài hoåc àûáng khoa baãng vaâng HHÀN TCBD II =... ài hoåc àùng khoa baãng vaâng
240. Em thûa vúái anh: Àöi nûúác anh em ta AÁo vaãi daãi gai, cöí kim chi nghôa Anh àûa chên ra tön thêìn àaä àoaån Chõ em nhaâ em coá cúi trêìu àûa tay nêng laåi hêìu anh - Em thûa vúái chõ: Cúi trêìu àïí àôa bûng ra Trêìu chùén cau leã thêåt laâ trêìu cau. HT 319
241. Em thûúng ai nêëp buåi nêëp búâ Súám tröng àoâ ngûúåc, töëi chúâ àoâ xuöi Thuyïìn anh àêåu bïën lêu röìi Sao em chûa xuöëng maâ ngöìi thuyïìn anh? DCTH 83 HT 361
242. Em thûúng anh, cha meå cuäng phaãi theo Chiïëc taâu buöìm kia àang chaåy, quùng neo cuäng ngûâng. DCNTB II 79 HT 445
243. Em thûúng anh, cha meå khöng cho Tòm núi khuêët tõch khoác no röìi vïì.
DCNTB II 63
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 60
244. Em thûúng anh chùèng daám noái ra
Möîi chiïìu möîi daåo ài qua khoác thêìm.
DCNTB II 57
245. Em thûúng anh dêìu cha meå coá quêën toác keâo nhaâ
Àaánh bùçng roi sùæt, xa maâ khöng xa
Chûâng naâo roi sùæt tröí hoa
Cêy khö núã nhuåy, àöi àûáa ta múái lòa.
DCNTB II 18
246. Em thûúng anh khöng daám thõ thiïìng1
Nuáp cêy iïëng boáng2, chúâ quyïìn meå cha.
DCBTT 261
247. Em thûúng anh möåt chuát meå giaâ
Thûúng anh möåt chuát anh laâ àaân öng
Lêëy ai lo lùæng viïåc àöìng
Lêëy ai lo liïåu viïåc trong cûãa nhaâ
Hay laâ anh lêëy quaách ta
Àïí ta nuöi àúä meå giaâ cho anh
Meå giaâ laâ meå giaâ anh
Em nay dêu múái cúm canh chûa tûúâng
Vñ bùçng anh coá loâng thûúng
Thúâi anh che chúã moåi àûúâng cho em.
NASL II 27a
248. Em thûúng anh nhû chó buöåc troån voâng
Anh àûâng baåc daå àem loâng quïn em.
DCNTB II 20
249. Em thûúng anh nhû nûúác àêìy ùm ùæp
Vùæng anh möåt bûäa, loâng em àaä ruöåt naát gan bêìm
1 Thõ thiïìng: thõ thûúâng, coi thûúâng, xem nheå 2 Iïëng boáng: êín nêëp, nuáp boáng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 61
Vò ai thûúng tröåm nhúá thêìm
Cuäng vò anh nïn em múái tuön dêìm höåt chêu.
DCNTB I 136
250. Em thûúng anh, nhûng thêìy meå thoaái thaác
Chuá baác àoán can
Bêån naây huïå heáo theo lan bêån naây.
- Anh coá muöën gêìn, em veä chûúác cho
Cêìm möåt buöìng cau, chai rûúåu anh giaã àoâ àïën chúi
- Tay anh cêìm chai rûúåu buöìng cau
Ài ngaã àaâng sau thêy meå chï khoá
Ài àaâng cûãa ngoä, chuá baác chï ngheâo
Nhùæn chûâng duyïn núå cheo leo
Soáng to thuyïìn nùång, khöng biïët chöëng cheâo coá qua khöng?
- Thêìy meå khöng thûúng thò miïång bêím chên quò
Thêìy meå thûúng em chûâng naâo, thûúng anh chûâng êëy chúá coá can gò maâ anh lo
- Thêìy meå sinh em ra khöng suy nghô cho xa
Baây ra lïî lïå khöng thûúng con thûúng rïí
Súå vuöng troân trûúác sau sau trûúác
Anh dúâi chên nhúám bûúác ra vïì
Nhên sinh baách nghïå anh laâm nghïì àïí cûúái em
- Cú chi coá miïëu giûäa àöìng
Àïí em vö thïì hùèn daå keão loâng anh nghi
- Coá thiïåt nhû lúâi em noái khöng?
Hay loan àang ùn vúái phuång, chöå röìng laåi muöën bay?
- Em khöng thûúng anh
Chûá thûúng anh thò thïì thöët taåi àêy
Loan maâ khöng ùn vúái phuång
Chûá àaä ùn vúái phuång, röìng bay mùåc röìng.
DCBTT 192 - 193
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 62
251. Em thûúng anh ruöåt thùæt gan baâo
Biïët anh coá thûúng em laåi chuát naâo hay khöng?
- Trùng lïn lêëp loá àêìu caânh
Àïën nay töi múái biïët buång mònh thûúng töi.
DCTH 179
252. Em thûúng anh thêìy meå ngùm nghe
Cêåu, cö, chuá, baác, àoâi àêåu beâ thaã tröi
Thaã tröi rùng àùång maâ thaã tröi
Anh Höì em Haán cuäng löi nhau vïì.
DCBTT 159
253. Em thûúng coân buång meå thêìy Àeân treo trûúác gioá biïët xêy ngaã naâo. DCBTT 234
254. Em thûúng, em nhûäng khoác thêìm Nhúá núi chaâng nguã, chaâng nùçm sao yïn Chaâng cöë trúã lïn Cho em hoãi thùm Àöi lúâi gûãi túái: Thùm baån cuâng phûúâng Gûãi lúâi nhûäng nhúá cuâng thûúng Ai laâm ta phaãi àöi àûúâng caách xa? CDTH 132
255. Em thûúng, khöng thûúng, noã biïët Em thöët nhiïìu lúâi thaãm thiïët hún thûúng Thiïëu chi ba phuã Thûâa Thiïn Thêëy anh coá ngaäi, nïn em öm duyïn ngöìi chúâ Chúâ anh xuên maän, heâ qua Böng lau àoaái núã, sao maâ vùæng tin! Chúâ anh thaáng taám àaä qua Thaáng mûúâi àaä luån, thaáng ba maän röìi. VNP7 228
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 63
256. Em tiïëc con dao beá maâ laåi sùæc thay
Chuöi sûâng bõt baåc vïì tay ai cêìm
Em traái nhên duyïn, em chùèng àûúåc cêìm
Àïí cho ngûúâi khaác àûúåc cêìm dao loan
Àûúåc nhû hoa huïå hoa lan
Thò em cuäng chùèng phaân naân laâm chi
Àûúåc nhû hoa cuác, hoa quò
Thò em cuäng boä möåt thò chúi hoa.
CDTCM 129
257. Em toan taát bïí cêëy cêìn
Em toan àaánh truác tröìng sên nhaâ chaâng
Vò àêu duyïn phêån lúä laâng
Àïí cho caânh baåc, laá vaâng xa nhau.
CDTCM 78
258. Em töi buöìn nguã nghï
Con tùçm àaä chñn con dï àaä muâi.
HHÀN 49
259. Em töi buöìn nguã buöìn nghï
Con tùçm àaä chñn, con dï àaä muâi
Con tùçm àaä chñn, àïí laåi maâ nuöi
Con dï àaä muâi, laâm thõt em ùn.
VNP1II 134 VNP7 506
260. Em trao àöi àuäa nhoã
Anh gùæp than lûãa àoã, boã vö lû vaâng
Than lûãa taân, lû vaâng laånh ngùæt
Traách ai laâm anh bùæc em nam.
DCNTB II 24 HT 434
261. Em treâo àeâo
Em lùån suöëi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 64
Em qua löëi noå
Anh thò coá thûúng
Huyïån Töëng Sún coá chaâng Tûâ Thûác
Rùæp mon men lïn coäi tiïn àûúâng
Ruã nhau len nuái lïn nûúng
Tòm thúâi chùèng thêëy nhûäng thûúng cuâng sêìu
Yïu nhau chùèng lêëy àûúåc nhau Laâm cho töën bêëc hao dêìu luöëng cöng Thuyïìn nan cheâo thùèng giûäa doâng Em muäi anh laái lïn thaác xuöëng ghïình àûúåc khöng? HGVP 36
262. Em tröng anh nhû caá tröng sao Nhû lï tröng lûåu, nhû àaâo tröng mûa. DCNTB II 119
263. Em tröng möåt àïm thaânh hai Hai àïm thaânh böën, cho daâi nùm canh. CDTCM 31
264. Em tröng thêëy anh daå sêìu nhû muöëi Coân súå bïn ngoaâi, chaã daám thúã than Súå khaách muön vaân, tay àûa buát ngoåc Tûúãng nhúá àïën chaâng, böîng chöëc nhúá ai? Bïí kia ai taát nïn vúi? Ngêîm àïën sûå àúâi muöën kïët nhên duyïn Muöën kïët nhên duyïn vúái ngûúâi Têìn Têën Ngûúâi Têìn Têën se sêín nhû sún Lùm le caânh truác rêåp rúân caânh mai... VNP7 237
265. Em tröng thêëy anh, em cuäng muöën theo Súå meå anh ngheâo, baán vaáy em ài.
NNPD 60 TCBD I 508 TNPD I 122
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 65
266. Em tröìng tre anh chúá beã mêìm
Yïu em anh chúá êm thêìm cuâng ai
- Em tröìng khoai anh chúá chiïët àaâi
Yïu em, chúá lêëy ngûúâi ngoaâi hún em
- Em tröìng dêu anh chúá beã chöìi
Yïu em anh chúá àûáng ngöìi cuâng ai.
HGPT 10
267. Em trúã vïì thò nùçm sêëp möåt bïì, khöng trùn khöng trúã
Chïët ài thò lúä, söëng laåi thò phiïìn
Em nhû con diïìu bay giûäa choán thanh thiïn
Àïí coi ngûúâi baån cuä àaão àiïn thïë naâo.
DCBTT 97
268. Em vïì anh coá nhúá khöng
Daå em noáng naãy nhû xöng lûãa loâ.
DCBTT 179
269. Em vïì beã laá giêëu àêy
Àïí mai em nhúá chöën naây em lïn.
CDTCM 31
270. Em vïì cùæt raå àaánh tranh
Chùåt tre cheã laåt cho anh lúåp nhaâ
Súám khuya hoâa thuêån àöi ta
Hún ai gaác tña lêìu hoa möåt mònh.
HT 151 VNP7 198
271. Em vïì cho töët dêy tú
Mûúâi phêìn anh cuäng cho möåt phêìn.
CDTCM 31
272. Em vïì chong choáng maâ ra
Keão anh chúâ àúåi sûúng sa laånh luâng
Sûúng sa thò mùåc sûúng sa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 66
Em coân thu xïëp cûãa nhaâ chûa xong.
CDTCM 77
273. Em vïì chöën êëy laâm chi
Àöìng chua nûúác mùån chên ài choái saânh
Em vïì quï cuä vúái anh
Chùn tùçm dïåt vaãi cho thanh con ngûúâi.
CDTH 97 - 98
274. Em vïì àuåc nuái loân qua
Vùæt cöí chaây ra nûúác, thò ta laâm chöìng.
VNP7 435
Xem thïm A 558
275. Em vïì em hoãi meå cha a
Coá cho em lêëy chöìng xa hay àûâng.
ÀNQT 107a LHCD 42a THQP 27a
BK a - Em vïì hoãi meå cuâng cha NNPD 59 TCBD I 562 TNPD I 121
276. Em vïì em hoãi meå cha a
Coá cho em lêëy chöìng xa hay gêìn?
Coá con maâ gaã chöìng xa
Möåt laâ mêët giöî, hai laâ mêët con
Coá con maâ gaã chöìng gêìn
Coá baát canh cêìn noá cuäng àem cho.
KSK 11a
Xem thïm C 1036 H 170 T 11
277. Em vïì em laåi ra ngay
Chaâng àûâng tûúãng gioá tröng mêy maâ phiïìn.
NASL II 27b
278. Em vïì giaä gaåo ba giùng,
Àïí anh gaánh nûúác Cao Bùçng vïì ngêm
Cao Bùçng xa lùæm anh úi,
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 67
Anh vïì gaánh nûúác giïëng thúi cho gêìn.
NNPD 60
279. Em vïì giaä gaåo ba trùng
Àïí anh gaánh nûúác Cao Bùçng vïì ngêm
Nûúác Cao Bùçng ngêm thò trùæng gaåo
Anh biïët em coá liïåu àûúåc vêìy
Trêìn trêìn nhû Cuöåi trong trùng
Biïët rùçng cha meå coá bùçng loâng khöng
Àïí anh chúâ àúåi luöëng cöng?
NGCK 99b
280. Em vïì giaä gaåo ba trùng
Àïí anh muác nûúác Cao Bùçng vïì vo.
HPV 125
281. Em vïì giuåc meå cuâng thêìy
Cùæm saâo àúåi nûúác biïët ngaây naâo trong?
HHÀN 173
282. Em vïì hoãi meå cuâng thêìy
Coá cho anh cûúái thaáng naây thò cho.
TNPD I 122
283. Em vïì keã bïí vúái anh
Chùæp gai àan lûúái cho thanh con ngûúâi
Àêët àïí beã laâ àêët ùn chúi
Khöng giaâu cuäng khaá, úã trïn àúâi boáng àaá chên chim
Chûa vúå anh múái ài tòm
Ra àûúâng laåi gùåp àûúåc em chûa chöìng
Em chûa chöìng àaä àaânh möåt leä
Anh chûa vúå tûâ beá àïën nay
Tònh cúâ ta gùåp nhau àêy
Bïn àöng thò bïí, bïn têy thò cöìn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 68
Bïn trïn thò coá nuái Trûúâng
Bïn ngoaâi hoân Neå, cö nûúâng nghô sao?
VNP7 449
284. Em vïì Keã Chúå em coi
Kòa dinh quan lúán, kòa choâi bùæn cung
Con ngûåa höìng bao tiïìn, bao hêåu
Caác quan traâo aáo bêåu lûng àai Suáng anh vaác vai, hoãa mai anh toång naåp Anh bùæn mai naây àuâng àuâng daå daå Anh bùæn mai naây traã núå nhaâ Vûúng Thûúng anh göëi àêët nùçm sûúng. HT 315
285. Em vïì khöng leä anh àûa Vaái trúâi àûâng nùæng àûâng mûa em vïì. HHÀN 131
286. Em vïì laâm dêu ba vúái maá, giaã nhû noå laâm dûa Ba böën nùm trúâi, ba vúái maá coân boá buöåc ài thûa vïì trònh. TCBD II 214
287. Em vïì mua túâ giêëy thanh thiïn Lêëy da trúâi boåc laåi, àïí ta kïët nguyïìn vúái nhau. CDTCM 30
288. Em vïì mua thuöëc nhuöåm rùng Mua khùn chñt laåi cho bùçng duyïn anh. HPV 167
289. Em vïì nhúá phöë, nhúá phûúâng Nhúá núi troâ chuyïån, nhúá àûúâng em ài. CDTCM 31
290. Em vïì sao àûúåc maâ vïì Maái cheâo chûa raáo, trùng thïì chûa soi.
DCTH 113 HT369
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 69
291. Em vïì sùæm soåt buön cheâ
Àïí anh buön êëm ngöìi kïì möåt bïn
Cheâ ngon saánh vúái êëm bïìn
Cheâ thò möåt tiïìn, êëm laåi saáu mûúi.
HT 151
292. Em vïì taát bïí tröìng hoa
Taát söng Nhõ Haâ nhöí maå cêëy chiïm.
Em vïì taát bïí tröìng tre
Taát söng Böì Àïì nhöí maå cêëy chiïm.
CDHN 118
293. Em vïì thùm kiïíng viïëng quï
Anh gúãi lúâi vïì thùm meå viïëng cha.
CHG 21
294. Em vïì Thu Vñch1 laâm chi
Àöìng chua nûúác mùån gaåo thò ùn àong.
ÚÃ àêy gaåo trùæng nûúác trong
Àeåp ngûúâi maâ laåi thong dong caã ngaây.
CDTH 30
295. Em vïì thûa laåi meå hay,
Cho àaânh röìi seä sinh baây lïî nghi.
CHG 24
296. (a) Em vïì thûa meå cuâng cha a
Bùæt lúån ài cûúái bùæt gaâ ài cheo
Àêìu lúån lúán hún àêìu meâo
Laâng ùn khöng hïët laâng treo cöåt àònh
Öng xaä àaánh tröëng thònh thònh
Quan viïn muä aáo ra àònh ùn cheo.
TCBD I 209 TNPD II 81
1 Thu Vñch: úã xaä Hoùçng Tiïën, Hoùçng Hoáa tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 70
BK a - Em vïì thûa vúái meå cha HT 191 VNP1 I 123 VNP7 265
(b) Öng Trùng maâ lêëy baâ Trúâi
Thaáng nùm ài cûúái; thaáng mûúâi nöåp cheo
Soã lúån lúán hún soã meâo
Laâng ùn chùèng hïët àem treo cöåt àònh
Öng xaä àaánh tröëng thònh thònh
Quan viïn muä aáo ra àònh xem cheo.
CDNÀ 36 - 37
(c) Trïn trúâi coá öng sao bùng
ÚÃ dûúái àöìng bùçng coá cö röî hoa
Ta vïì ta baão meå ta
Giïët lúån ài cûúái, giïët gaâ ài cheo
Àêìu lúån lúán hún àêìu meâo Laâng ùn chùèng hïët àem treo cöåt àònh Öng saäi àaánh tröëng thònh thònh Quan viïn muä aáo ra àònh tïë Vua. THÀQ 14 TrCH 15
(d) Trïn trúâi coá öng sao bùng ÚÃ dûúái àöìng bùçng coá cö haái hoa Ta vïì ta baão meå ta Nuöi lúån cho beáo, nuöi gaâ nöåp cheo Con lúån vûâa taây con meâo Laâng ùn chaã hïët, àem treo cöåt àònh Tuêìn phiïn àaánh tröëng thònh thònh Mûúâi ba öng xaä ra àònh ùn cheo Meå em töët söë laâm sao Àeã con gaái àeåp cho tao phaãi loâng. CDTCM 202
Sûãa laåi: Àïí con = Àeã con
Xem thïm Ö 44 T 1718
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 71
297. Em vïì thûa meå cuâng thêìy
Coá cho anh cûúái thaáng naây anh ra
- Anh vïì thûa meå cuâng cha
Bùæt lúån sang cûúái, bùæt gaâ sang cheo.
NGCK 160b
298. - Em vïì thûa meå cuâng thêìy
Coá cho anh cûúái thaáng naây anh ra
- Anh vïì thûa meå cuâng cha
Bùæt lúån sang cûúái bùæt gaâ sang sïu
- Chùæc nhû lúâi êëy khöng sai
Thaáng giïng àùén göî, thaáng hai laâm nhaâ
Thaáng ba ùn cûúái àöi ta.
TCBD I 142, 209 TNPD II 81
Xem thïm À 1066 Q 43
299. Em vïì thûa vúái meå cha
Cho anh baán tûã möåt nhaâ cho vui.
VNP 125
300. Em vïì thûa vúái meå cha
Mua göî söng Bûáa laâm nhaâ söng Thao
Nûúác söng Thao biïët bao giúâ caån
Nuái Ba Vò biïët vaån naâo cêy
Em hiïìn lêëy àûúåc anh àêy.
HT 327
Xem thïm 185
301. Em vïì thûa vúái meå cha
Mua trêìu chúå Tûá, mua cau Lam Àiïìn
Cau Lam Àiïìn möîi tiïìn möîi quaã
Trêìu chúå Tûá möîi laá möåt quan
Em hiïìn lêëy àûúåc chõ ngoan.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 72
HT326
302. Em vïì thûa vúái meå thêìy
Àïën mai coá quaã baánh gêy(gai) àïën nhaâ.
HPV 175
303. Em vïì thûa vúái meå, vúái cha
Coá thûúng anh nûäa, böí àöi ba miïëng trêìu.
CDTCM 30
304. Em vïì thûa vúái thung huyïn
Chöën naây ta àaä thaânh duyïn nhau röìi.
VNP7 441
305. Em vïì tu böí chuâa chiïìn
Em tö tûúång laåi, baån hiïìn àïën thùm.
DCTH 129
306. Em xa anh vêîn giûä loâng vaâng àaá
Coá chõ Hùçng soi toã daå sùæc son
Nguyïån coá quó thêìn, khi mö anh buöìn thò cêìm, kò, thi, võnh giaãi chûä aái ên
Chûä trinh em nguyïån giûä troån chñn mûúâi phêìn vúái anh.
DCBTT 80
307. Em xin caái quaåt nhaâi àöìng
Cuãa baån em traã, cuãa chöìng em xin
- Àûúåc laâ caái quaåt nhaâi thau
Thò anh quyïët àïí cho nhau cêìm liïìn.
CDTCM 79
308. Em xuöi chúå tónh àoáng giûúâng taám thang
Giûúâng doåc em àùåt göëi ngang
Böën chên bõt baåc, taám thang chaåm röìng
Bêy giúâ em lo àaä xong
Xin chõ nhêån lêëy keão loâng höì nghi.
HT 326
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 73
309. Eo truöng caách trúã khoá qua
Tam Àa laâ möåt, Àaåi Hoaâ1 laâ hai.
DCBTT 292
310. EÁo le chi, chï baách khaách tònh
Quaã mai àïí maäi trïn caânh khöng chúi
Nûäa mai, gioá nöíi àêìy trúâi
Quaã mai ruång xuöëng cuäng hoaâi giaá trong!
DCTH 128
311. EÁo le khön kheáo àùåt baây
Laâm chay phaá nguåc múái hay döëi ngûúâi
Döëi ai dïî döëi àûúåc Trúâi
Hïî maâ Trúâi biïët coá ngaây chïët oan.
NASL IV 21b
1 Tam Àa, Àaåi Hoâa: thuöåc huyïån Tuyïn Hoáa, tónh Quaãng Bònh, coá tiïëng nhiïìu coåp, ai
ài qua cuäng súå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 74
Ï 1. ÏËch kïu dûúái àaám tre xanh
Dûúång maâ lêëy chaáu, sao àaânh buång cö.
CDTCM 257
2. ÏËch kïu dûúái vuäng tre ngêm a
ÏËch kïu mùåc ïëch, tre dêìm mùåc tre. b
TCDG 63 VNP1 II 18 VNP7 331
BK a - Coác kïu dûúái vuäng tre ngêm CVPD 25
DCNTB I 191 HHÀN 108 NGCK 96a VNPS 22a
- Coác kïu dûúái luöëng tre dêìm NASL IV 33a
- Coác kïu dûúái raänh tre ngêm HT 221 NNPD 42 TNPD I 64
b - Coác kïu mùåc coác, tre dêìm mùåc tre CVPD
- DCNTB I HHÀN HT TNPD I VNPS
- Coác kïu mùåc coác tre dêìm mùåc tre NASL IV NNPD
- Coác kïu mùåc coác êm thêìm mùåc ai NGCK
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 75
G 1. Gaâ con laåc meå, gaâ con chiu chuát
Gaâ meå laåc con, miïång tuåc chên bûúi
Anh gùåp em àêy, chuám chñm miïång cûúâi
Nùm ba phêìn thaãm, chñn mûúâi phêìn thûúng.
DCNTB II 98
2. Gaâ àaä giuåc khaách anh huâng
Nûúác non àïí chûä tûúng phuâng vïì sau.
HPV 175
3. Gaâ höì nêëu vúái mùng mai
Chúi nhau möåt chuyïën xem ai àûúåc chöìng.
NASL II 30a
Xem thïm M 83, 84 N 85
4. Gaâ khön gaâ chùèng àaá lang
Gaái khön gaái chùèng boã laâng gaái ài.
TCBD I 209
5. Gaâ kia töët maä, töët löng
Àaä àem ài choåi giûä löìng laâm chi.
CDTCM 257
6. Gaâ löi àöåi löët con cöng
Tûúãng rùçng mònh ngöå ài döng ài daâi
Gùåp cöng xöëc laåi nhêåp bêìy
Cöng àaá xïí mùåt trêìy maây àuöíi ài.
TCBD I 508
7. (a) Gaâ queâ ùn quêín cöëi xay a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 76
Haát ài haát laåi töëi ngaây möåt cêu. b
VNP1 II 85 VNP7 87
BK a - Gaâ cöì ùn quêín cöëi xay HHÀN 47
b - Haát baãy àïm ngaây cuäng coá möåt cêu HHÀN
- Haát ài haát laåi töëi nay möåt àiïìu VNPS 47b
(b) Gaâ queâ ùn quêín cöëi xay
Ùn ài ùn laåi cöëi naây möåt cêu. a
TCBD II 481 TNPD I 128
BK a - Ùn ài ùn laåi cöëi naây coân àêu NNPD 60
8. Gaâ tú xaâo vúái mûúáp giaâ
Vúå hai mûúi möët, chöìng àaâ saáu mûúi
Ra àûúâng chõ giïîu em cûúâi
Rùçng hai öng chaáu kïët àöi vúå chöìng
Àïm nùçm tûúãng caái göëi böng
Giêåt mònh göëi phaãi rêu chöìng nùçm bïn
Suåt suâi tuãi phêån húân duyïn
Oaán cha, traách meå tham tiïìn baán con.
CDTCM 198 HT 195
9. Gaâ vïì búái naát coã sên
Meâo buöìn laåi chaåy kiïëm ùn ngoä ngoaâi
Choá nùçm heâ gùåp voã khoai
Lúån ngöìi uãi àêët ngêåm húi gêìy goâ.
TCBD I 326
10. Gaá duyïn khöng àûúåc thò thöi
Thoâ tay vö tuái nuát dao àöi huãy mònh.
HHÀN 131
11. Gaác cheâo ngöìi tûåa maån thuyïìn
Trùng in mùåt nûúác, caâng nhòn caâng say.
DCTH 104 HT 366
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 77
12. Gai trong buåi ai voát maâ nhoån
Àaåo vúå chöìng ai choån maâ cên
Trïn trúâi àaä àõnh xêy vêìn
Xêy cho gêëp gêëp trong lêìn nùm nay.
DCBTT 63
13. Gaái Dûå Quêìn1 àeåp nhû hoa lñ
Trai thanh tên coá yá maâ theo.
CDTH 26
14. Gaái àêu coá gaái laå àúâi
Chó coân thiïëu möåt öng Trúâi khöng chim. a
HHÀN 131 THQP 11 TNPD I 129 VNP7 94
BK a - Chó thiïëu öng Trúâi laâ gaái khöng chim
TCBD I 407
- Chó trûâ coá möåt öng Trúâi khöng chim
HT 236 NGCK 166a
- Chó coân coá möåt öng Trúâi khöng chim NNPD 61
Sûãa laåi: Sau doâng a, THÀQ chùæp thïm:
Gaái àêu coá gaái laå luâng
Chöìng chùèng nùçm cuâng
Nöíi giêån àuâng àuâng neám choá xuöëng ao.
Nbs àaä taách ra.
15. Gaái àêu coá gaái laå àúâi
Chó trûâ coá möåt öng Trúâi khöng chim
Long Thêìn, Thöí Àõa cuäng tòm
Thöí Cöng, vua bïëp cuäng chim caã röìi.
NASL II 27a
16. Gaái àêu coá gaái laå luâng
1 Dûå Quêìn: coân goåi laâ laâng Dûâa, xaä Xuên Lêm, huyïån Tônh Gia, tónh Thanh Hoáa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 78
Chöìng chùèng nùçm cuâng, nöíi giêån àuâng àuâng neám choá xuöëng ao
Àïën àïm chöìng laåi lêìn vaâo
Vöåi vaâng vaác soåt ài chao choá vïì.
HT 203 TCBD I 254 TNPD II 85
BK + NASL II 1b:
Gaái àêu coá gaái laå luâng
Chöìng chùèng nùçm cuâng vêët choá xuöëng ao
Nûãa àïm chöìng múái lêìn vaâo
Vöåi vaâng lêëy röí ài chao choá vïì.
Xem thïm G 29
17. Gaái àêu coá gaái laå luâng
Con vua maâ lêëy hai chöìng laâm vua.
TCBD II 541
18. Gaái àûâng hay àïën nhaâ trai
Mai sau hai vuá bùçng hai soå dûâa.
NGCK 124b
BK + TNPD I 66:
Con gaái chúi vúái con trai
Röìi sau caái vuá bùçng hai soå dûâa
+ VNP7 232:
Con gaái chúi vúái con trai
Vïì sau hai vuá bùçng hai soå dûâa
+ NNPD 34:
Con gaái chúi vúái con trai
Vïì sau caái vuá bùçng hai soå dûâa
19. Gaái àûúng xuên ài chúå haå mua con caá thu vïì chúå haäy coân àöng
Ai noái vúái anh rùçng em àaä coá chöìng
Maâ tûác mònh àöí caá xuöëng söng anh vïì?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 79
- Gaái nûúác Nam buön haâng thuöëc bùæc
Trai Àöng saâng caãm àöång niïìm têy
Tai anh nghe coá àöi ba chöën xe dêy
Anh tûác mònh àöí caá thûã meå thêìy ùn chi?
DCBTT 213 - 214
20. Gaái khön traánh khoãi àoâ àûa
Trai khön traánh khoãi vúå thûâa ngûúâi ta.
ÀNQT 114a LHCD 52a NASL II 10a NNPD 61 TCBD I 610 TNPD I 129
21. Gaái liïåt nûä daám àêu hai daå
Àêëng thuyïìn quyïn àêu daám hai loâng
Núå duyïn em giûä veån, khoãi voâng cûúâi chï.
TCBD I 508
22. Gaái maâ chi, trai maâ chi a
Sinh ra coá nghôa coá nghò laâ hún. b
TCBD I 610 TCBD III 475 VNP1 I 145 VNP7 307
BK a - Gaái laâm chi, trai laâm chi TNPD I 129
- Trai maâ chi, gaái maâ chi HT 210
b - Sinh ra coá ngaäi coá nghò thò hún TNPD I
- Sinh ra coá nghôa coá nghò thò hún NNPD 60
Xem thïm M 819
23. Gaái möåt con tröng moân con mùæt
Gaái hai con, con mùæt liïëc ngang
Ba con cöí ngùèng rùng vaâng
Böën con quêìn aáo ài ngang kheát muâ
Nùm con toác röëi töí cu
Saáu con yïëm truåt, vaáy duâ vùån ngang.
CDTH 80 HT VNP7 105
24. Gaái naây laâ gaái chaã vûâa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 80
Gaái baán vaãi têëm, gaái lûâa vaãi con
Gaái naây laâ gaái chaã non
Gaái lûúâng chúå Quaán, gaái buön chúå Cêìu.
TCBD I 562 TCBD II 428, 522 TNPD II 85 VNP1 II 163 VNP7 105
25. Gaái ngoan lêëy àûúåc chöìng khön
Nhû loå vaâng cöëm àïí chön àêìu giûúâng. a
NASL II 3a
BK a - Nhû àônh vaâng cöëm àïí chön àêìu giûúâng
NASL IV 13b
26. Gaái ngoan úi húäi gaái ngoan
Laåi àêy ta àoáng song loan ta ngöìi
Song loan ta àaä àoáng röìi
Gaái ngoan trúã laåi maâ ngöìi song loan.
NASL II 23a
27. Gaái phaãi loâng trai àem cuãa vïì nhaâ
Trai phaãi loâng gaái lùn caã cöåt nhaâ àem ài.
NASL II 11a
28. Gaái quöëc sùæc, trai anh huâng haâo kiïåt
Lêm trêån àöì haâ uáy tûã sanh1
Gaái nhû naâng thiïåt àaáng gaái laânh
Trai nhû Kim Troång xûáng danh sô hiïìn
Dêîu maâ anh coá xiïu baåt mêëy niïn
Anh cuäng tòm vïì chöën cuä kïët nguyïìn phu thï.
DCNTB II 109
29. Gaái sao chöìng chùèng nùçm cuâng a
Mùåt giêån luâng vuâng neám choá xuöëng ao. b
NPGT 6b
1 Lêm trêån àöì haâ uáy tûã sanh: vaâo chiïën trêån naâo ngaåi chuyïån söëng chïët.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 81
BK a - Gaái àêu coá gaái laå luâng
Chöìng chùèng nùçm cuâng HHÀN 131 THÀQ 1:
- Gaái sao chöìng chùèng nùçm chung NGCK 99b
b - Nöíi giêån àuâng àuâng neám choá xuöëng ao
HHÀN THÀQ
- Mùåt giêån àuâng àuâng neám choá xuöëng ao
NGCK PTK 17b
Xem thïm G 16
30. Gaái sao chöìng àaánh chùèng chûâa
Ài chúå vêîn giûä cuâi dûâa, baánh àa.
TCBD I 407
31. Gaái tú maâ lêëy chöìng giaâ
Ra àûúâng ngûúâi ngúä rùçng cha hay chöìng.
NGCK 148a
BK NASL II 12b:
Vö phuác lêëy phaãi chöìng giaâ
Ra àûúâng ngûúâi hoãi rùçng cha hay chöìng?
Xem thïm V 277
32. Gaái trai cêët gioång àïm heâ
Tònh ta trùng gioá nghiïng vïì nûúác non
Söng sêu nûúác chaãy àaá moân
Loâng ta sau trûúác sùæt son khöng rúâi.
CDTCM 79
33. Gaái trai xêìm xò troâ treâ nhû cu àöi
Chiïëu xanh traãi xuöëng maâ ngöìi
Em úi! xñch laåi cuâng töi keão buöìn
Chiïìu chiïìu bûúác xuöëng ghe buön
Soáng bao nhiïu gúån, daå em buöìn bêëy nhiïu
Caánh buöìm gioá thöíi hiu hiu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 82
Nûúác mùæt ra chêìm chêåm, muái dêy lûng àiïìu khöng khö
Thaãm vúái sêìu khöng biïët chûâng mö.
VNP7 211 - 212
34. Gan khö ruöåt thùæt chñn tûâng
Em naáu nûúng phuå mêîu cêìm chûâng àúåi anh.
DCBTT 263
BK CHG 28:
Gan teo ruöåt thùæt chñn tûâng
Em úi! Em naáu nûúng phuå mêîu cêìm chûâng àúåi anh.
35. Gan vaâng chùèng cùæt maâ àau
Caách em möåt phuát ruöåt raâu nhû dûa.
VNP7 206
36. Gaánh cûåc maâ àöí lïn non
Cong lûng maâ chaåy, cûåc coân theo sau. a
CVPD 14 TNPD I 129 VNP7 330
BK a - Coâng lûng maâ chaåy cûåc coân theo sau.
HT 252 TCBD II 455 VNP 1 II 17
37. Gaánh nùång maâ ài àûúâng voâng
Tuy rùçng khöng gaánh nhûng loâng cuäng thûúng
Gaánh nùång maâ ài àûúâng daâi
Àïí anh gaánh àúä möåt vai nïn chöìng a
- Gaánh thò chõ laåi traã cöng
Mùåt em chaã àaáng laâ chöìng chõ àêu! b
HHÀN 173 TCBD I 210
BK a - CDTCM 79 chó ghi àïën hïët doâng naây
b - Mùåt em chùèng àaáng laâm chöìng chõ àêu THÀQ 9
38. Gaánh vaâng ài àöí söng Ngö
Àïm àïm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng a
NASL I 18b VNPS 64b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 83
BK a - Àïm àïm mú tûúãng ài moâ söng Tûúng CVPD 6
- Àïm nùçm tú tûúãng ài moâ söng Thûúng QPHT 11b
Xem thïm À 934
39. Gaáo vaâng àem muác giïëng têy a
Khön ngoan cho lùæm túá thêìy ngûúâi ta. b
CVPD 8,16 HHÀN 110 HT 257 NASL I 55a NASL IV 5b VNPS 19b
BK a - Gaáo àöìng muác nûúác giïëng nûúác têy
TCBD I 407, 508 TNPD I 129
- Gaáo vaâng muác nûúác giïëng têy bk TNPD I
- Gaáo vaâng maâ muác giïëng têy DCNTB II 165
b - Khön ngoan chùèng keão cúm thêìy cúm cö bk TNPD I
- Khön ngoan cho lùæm túá àêìy ngûúâi ta DCNTB II
40. Gaåo chúå möåt tiïìn mûúâi thûng a
Meå con nhõn àoái vò chûng khöng tiïìn. b
HT 251 NNPD 61 TCBD II 455 TNPD I 129 VNP1 II 17 VNP 7 330
BK a - Gaåo thúâi möåt tiïìn mûúâi thûng
NASL III 28a NASL IV 59a
- Möåt tiïìn laâ chñn mûúi thùng ANPT 8b
- Möåt àöìng laâ chñn mûúi thùng ÀNQT 83b
- Möåt tiïìn laâ chñn mûúâi thûng bk NNPD 76 TNPD I 202
b - Meå con chïët àoái vò chûng khöng tiïìn NASL III NASL IV
- Àïí con nhõn àoái vò chûng khöng tiïìn TNCD 98
- Meå con nhõn àoái búãi chûng khöng tiïìn ANPT
41. Gaåo chúå Nguyïîn ai àong cho xiïët
Gaái laâng Àoaâi ai biïët cho thöng.
CDTH 40
42. Gaåo àêu maâ nêëu nöìi mûúâi
Tiïìn àêu maâ cûúái àûúåc ngûúâi laâng Khoai.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 84
CDTH 36
43. Gaâu laânh ai núä treát chai
Gaái hû chöìng àïí, khoe taâi nöîi chi?
HHÀN 131
44. Gaâu vaâng maâ muác giïëng tiïn
Chïë vö bònh ngoåc, kïët duyïn tam tuâng.
DCNTB II 52
45. Gùæng cöng keán höå cöëm Voâng1
Keán höìng Baåch Haåc2 cho loâng ai vui.
CDHN 104 VNP7 123
46. Gùåp anh àaáng leä khöng chaâo
Nhúá tònh xûa nghôa cuä, daå laâm cao khöng àaânh.
DCBTT 117
47. Gùåp anh àêy em hoãi giao hoaâ
Thûúng em anh coá tûúãng àïën meå giaâ em khöng?
DCBTT 120
48. Gùåp anh, em àöë mêëy lúâi
Gò cao hún nuái, gò daâi hún söng?
Caái gò ùn laåi no loâng?
Caái gò höìng höìng ùn laåi àoã möi?
Caái gò hay ngaáp hay ngöìi?
Caái gò cêìm quaåt àûáng chúi vöî àêìu?
Caái gò maâ nhoã nhû sêu?
Caái gò àöåi àêìu, gò laåi keáo quên?
Caái gò ngaái3 laåi nïn ngûn?4
1 Voâng: laâ laâng Dõch Voång huyïån Tûâ Liïm, Haâ Nöåi, chuyïn laâm nghïì cöëm nöíi tiïëng goåi
laâ cöëm Voâng. Àuáng ra tïn Voâng chó toaân töíng Dõch Voång tûác laâ töíng Voâng xûa kia. 2 Baåch Haåc: tïn möåt huyïån úã tónh Phuá Thoå cuä coá giöëng höìng ùn quaã nöíi tiïëng àûúåc goåi
laâ höìng Baåch Haåc hay Höìng Haåc. 3 Ngaái: xa, vùæng. 4 Ngûn: gêìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 85
Caái gò rêët gêìn maâ laåi nïn xa?
Caái gò coá quaã khöng hoa?
Caái gò lùæm caánh núã ra àêìy caânh
Caái gò maâ laåi coá baânh?
Caái gò möåt mònh maâ laåi coá ang?
Caái gò maâ lùæm quên quan?
Caái gò nïn àaân, gò laåi nïn say?
Caái gò ùn vúái trêìu cay?
Caái gò thêëp thoaáng àúåi ngaây xe duyïn?
- Tiïån àêy anh giaãng mêëy lúâi
Trúâi cao hún nuái, bïí daâi hún söng!
Haåt cúm ùn laåi no loâng
Miïëng trêìu höìng höìng ùn laåi àoã möi
Baâ cöët hay ngaáp hay ngöìi
Nhaâ troâ cêìm quaåt àûáng chúi vöî àêìu
Haåt tiïu maâ nhoã nhû sêu
Caái noán àöåi àêìu, àeân laåi keáo quên
Tònh kia ngaái laåi nïn ngûn
Coá luác nïn gêìn luác laåi nïn xa
Cêy sung coá quaã khöng hoa
Hoa àaâo lùæm caánh núã ra àêìy caânh
Con voi maâ laåi coá baânh
Con lúån möåt mònh laåi coá caái ang
Keã Chúå1 ài lùæm quên quan
Keân thöíi nïn àaân, rûúåu uöëng nïn say
Voã quïë ùn vúái trêìu cay
Àöi ta thêëp thoaáng àúåi ngaây xe duyïn.
DCTH 171 - 172
1 Keã Chúå: ngûúâi úã àö thõ.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 86
49. Gùåp anh em núã nuå cûúâi
Vùæng anh em laåi gioåt vúi gioåt àêìy.
CDTCM 31
50. Gùåp anh giûäa chúå, búä ngúä khoá chaâo
Muöën nghiïng tai noái nhoã, nûúác mùæt raâo nhû mûa.
DCBTT 121
51. Gùåp anh giûäa àöîi àûúâng trún
Lêëy chi maâ traã cöng ún anh chûâ.
DCBTT 230
52. Gùåp anh hoãi thiïåt àöi lúâi
Ai àaâo söng cho caá löåi, ai beã naång chöëng trúâi cho chim bay.
DCBTT 122
53. Gùåp anh khöng ùn cuäng no
Àau àêìu cuäng nheå, hen ho cuäng laânh.
CDTCM 31
54. Gùåp anh khöng núä phên trêìn
Ruöåt àûát tûâng chùång, gan bêìm túái tim.
DCBTT 261
55. Gùåp anh sao em chùèng hoãi chùèng chaâo
Hay em àaä coá chöën sang giaâu hún anh
- Töëi tùm em biïët mñt laâ gai
Biïët quen hay laå, biïët ai maâ chaâo.
DCNTB I 139
56. Gùåp chaâng giûäa höåi àoâ àöng
Quên höìi tröëng giuåc, noái khöng hïët lúâi.
HPV 126
57. Gùåp cún trúâi àêët thanh nhaân
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 87
Têëm loâng höì thó1 bùng ngaân vui chúi. DCNTB II 98
58. Gùåp àêy anh hoãi thûåc naâng Coân khöng hay àaä àaá vaâng cuâng ai? Coân khöng àïí chuáng anh chúâ Hay laâ àaä coá núi nhúâ thò thöi. CDTCM 80
59. Gùåp àêy, anh hoãi thûåc naâng Tre non àuã laá àan saâng àûúåc chûa? - Chaâng hoãi thò thiïëp xin thûa: Tre non àuã laá àan chûa àûúåc saâng Ngoaâi chúå coá thiïëu gò dang Maâ chaâng laåi núä àan saâng tre non? Àan saâng coá göëc tre giaâ Tre non àuã laá àûúåc laâ bao nhiïu. CDTCM 130
Xem thïm À 440, 514
60. Gùåp àêy anh nùæm cöí tay Anh hoãi cêu naây, naâng noái laâm sao: Caái gò laâ mêån laâ àaâo Caái gò laâ ngaäi tûúng giao úã àúâi? CDTCM 80
61. Gùåp àêy anh nùæm cöí tay Buöng ra, em noái lúâi naây thúã than Chêu Trêìn chúá vöåi bùæc ngang Xa xöi vûúåt mêëy ngaây àaâng nïn quen Tú höìng chó thùæm laâ duyïn Dêîu bao giúâ gùåp thò nïn bêëy giúâ.
CDTCM 114
1 Höì thó: cung tïn. Höì thó chó chñ tung hoaânh cuãa nam nhi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 88
62. Gùåp àêy anh noái anh thûúng
Àïën khi vùæng mùåt vêën vûúng núi naâo?
DCNTB II 53
63. Gùåp àêy ùn möåt miïëng trêìu
Chùèng ùn cêìm lêëy cho nhau bùçng loâng
Trêìu naây em chó coá cöng
Tûâ vua àïën chuáa coân duâng nûäa ta!
Ngoaâi xanh trong trùæng nhû ngaâ
Vua quan cuäng troång, Phêåt Baâ cuäng yïu
Ùn trêìu coá ñt, coá nhiïìu
Röìi ra ta seä coá chiïìu thúã than
Boä cöng vûúåt bïí, bùng ngaân
Boä cöng, boä sûác tay mang khùn trêìu.
CDTCM 141
64. Gùåp àêy ùn möåt miïëng trêìu
Mai ra àûúâng caái gùåp nhau ta chaâo
Miïëng trêìu, cuãa chaã laâ bao
Chó mong àöng liïîu, têy àaâo gêìn nhau.
CDTCM 80
Xem thïm G 69
65. Gùåp àêy, em xúi miïëng trêìu
Goåi laâ túá giaäi mêëy cêu tûå tònh
Xin em àûâng coá cêåy mònh
Möåt mai quaá lûáa xuên xanh hïët thò.
CDTCM 79
66. Gùåp àêy hoãi khaách maá àaâo
Coân khöng hay àaä núi naâo xûáng cên?
Gùåp àêy hoãi khaách Chêu Trêìn
Coân khöng hay àaä Têën Têìn cuâng ai?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 89
Gùåp àêy hoãi khaách Chûúng Àaâi
Coân khöng hay àaä coá ai vin caânh?
Gùåp àêy hoãi khaách xuên xanh
Coá nïn thò noái cho tònh àûúåc hay.
CDTCM 130
67. Gùåp àêy thiïëp giaä ún chaâng
Chaâng giaä ún thiïëp, àöi àaâng giaä nhau.
CDTCM 31
68. (a) Gùåp em anh hoãi cêu naây
Ngaây xûa em trùæng sao raây em àen?
Hay em lêëy phaãi chöìng heân
Tham cöng tiïëc viïåc nïn àen thïë naây?
DCTH 162
(b) Anh cêìm cöí tay, anh chó cöí tay
Ngaây xûa em trùæng sao raây em àen
Búãi chûng em lêëy chöìng heân
Moâ cua bùæt öëc em àen thïë naây
NASL II 9a
Xem thïm T 1641
69. Gùåp em ùn möåt miïëng trêìu
Goåi laâ nghôa cuä vïì sau maâ chaâo
Miïëng trêìu àaä àùång bùçng bao a
Muöën cho àöng liïîu têy àaâo laâ hún
Miïëng trêìu kïí hïët nguöìn cún
Muöën xem àêy àêëy thiïåt hún thïë naâo
Miïëng trêìu laâ nghôa tûúng giao
Muöën cho àêy àêëy duyïn vaâo húåp duyïn. b
HHÀN 234 TCBD I 143 TCBD II 331
BK a - Miïëng trêìu bao nùång bùçng bao NGCK 126a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 90
- Miïëng trêìu àaä nùång laâ bao THÀQ 14
b - Muöën cho àêy àêëy duyïn vaâo möåt duyïn NGCK
Xem thïm G 64
70. Gùåp em giûäa chöën àoâ àûa
Traách trúâi vöåi töëi, phên chûa hïët lúâi.
DCNTB II 98
71. Gùåp em giûäa chöën vûúân àaâo
Keã giaâu, ngûúâi khoá laâm sao nïn tònh?
- Thïë gian chuöång cuãa, chuöång taâi
Em àêy chuöång nghôa chùèng naâi giaâu sang.
DCTH 176
72. Gùåp em giûäa ngaä ba àaâng
Chúå xa nhaâ ngaái1 lúä laâng trêìu cau.
DCBTT 230
73. Gùåp em nhû caá gùåp möìi
Àùång, khöng, anh cuäng giúän möåt höìi cuâng em.
DCNTB II 98
74. Gùåp em thò gùåp cho lêu
Àûâng gùåp möåt tñ thïm sêìu loâng em.
HPV 126
75. Gùåp luác trùng thanh gioá maát
Maái cheâo luác nhùåt luác khoan
Ai xui cho anh gùåp mùåt naâng
Thûúng ai nïn múái loâng vaâng heáo don.
DCNTB II 120
76. Gùåp luác trùng thanh gioá maát
Thuá naâo vui bùçng thuá haát huï tònh
Naây baån mònh öi!
1 Ngaái: xa, vùæng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 91
Trúâi xui höåi ngöå hai àûáa mònh kïët duyïn.
HHÀN 173
BK DCNTB I 102:
Gùåp luác trùng thanh gioá maát
Thuá vui naâo bùçng thuá haát huï tònh
Naây baån mònh úi!
Trúâi xui höåi ngöå hai àûáa mònh gùåp nhau.
77. Gùåp luác trùng thanh gioá maát
Thuá naâo vui bùçng thuá haát huï tònh?
Naây baån mònh úi!
Trúâi xui höåi ngöå hai àûáa mònh kïët duyïn
Söng sêu soáng buãa laáng coâ
Thûúng anh vò búãi cêu hoâ coá duyïn
Laâm thú chùèng biïët cêåy ai àem
Cêåy con chim nhaån noá àem cho mònh
Mònh àau tûúng tû
Töi vaái cho mònh
Vaái cho mònh maånh vö àònh cuáng heo
Mònh vaái röìi, töi laåi vaái theo
Vaái cho laânh maånh vö àònh cuáng heo
Mònh vaái röìi, töi laåi vaái theo
Vaái cho laânh maånh mêëy heo chùèng cêìn
Phaãi gêìn nùm ngoaái thò gêìn
Nùm nay vaái miïîn cuáng thêìn cuäng xa.
HMN 10
78. Gùåp mùåt anh àêy cuäng muöën kïët laâm phu phuå
Chùèng hay anh coân vúå cuä anh kia?
DCBTT 129
BK CHG 13:
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 92
Gùåp mùåt anh àêy em cuäng muöën kïët gia cû nguå
Chùèng hay anh coân vúå cuä anh xûa?
79. Gùåp mùåt anh àêy em quïn hoãi quïn chaâo
Hay laâ em coá núi naâo boã anh?
Thoã giúän trùng nhû sún bùng thuãy kiïåt
Anh coá boã naâng nhêåt nguyïåt xeát soi.
HHÀN 234 TCBD I 457
80. Gùåp mùåt em dûúái thuãy trïn thoaân1
Hoãi thùm phuå mêîu song toaân hay khöng?
HHÀN 173 TCBD II 294
81. Gùåp mùåt em àêy anh chùèng daám chaâo
Súå cha meå hoãi thùçng naâo biïët con?
HHÀN 173
82. Gùåp mùåt em àêy, anh muöën vêìy duyïn hai hoå
Súå buång em coân so àoå thêëp cao.
CHG 11 DCNTB I 197
83. Gùåp mònh giûäa àaám ruöång vuöng
Lúâi phên chûa hïët, nûúác mùæt tuön dùåm àaâng. a
DCNTB II 98
BK a - Lúâi phên chûa hïët, nûúác mùæt tuön hai haâng
TCBD II 274
84. Gùåp mònh ta àöë chuyïån vui
Caái chi maâ chaát, caái chi maâ nöìng?
Caái chi maâ úã dûúái söng?
Caái chi trïn àöìng, chi úã rûâng xanh?
Caái chi maâ laåi tu haânh?
Caái chi maâ úã möåt mònh lùæm con?
Caái chi maâ laåi troân troân?
1 Thoaân: thuyïìn (Tiïëng àõa phûúng).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 93
Caái chi àeåp gioân, chi àïí cêìm tay?
Mònh úi! mònh giaãng ta hay
Mònh maâ giaãng àûúåc, ta nay theo vïì
- Mònh àöë ta giaãng cho nghe
Cau kia thò chaát, vöi kia thò nöìng
Thuyïìn beâ thò úã dûúái söng
Luáa maå trïn àöìng, hûúu vûúån rûâng xanh
Baâ vaäi maâ laåi tu haânh
Gaâ maái möåt mònh maâ chñn mûúâi con
Caái gûúng mùåt nguyïåt troân troân
Caái noán àeåp gioân, caái quaåt cêìm tay
Ta àaâ giaãng àûúåc mònh hay!
Mònh àaâ nghe hïët, mònh nay thïë naâo?
DCTH 170 - 171
85. Gùåp naâng anh nùæm cöí tay
Anh yïu vò nïët, anh say vò tònh
Thiïn haå lùæm keã giaâu, xinh
Nhûng duyïn chùèng thuêån, nhûng tònh chùèng ûa
Àêëy, àêy xûáng àaáng cuäng vûâa
Xin àûâng keán choån loåc lûâa núi nao
Meå giaâ möîi tuöíi möîi cao
Thêëy em lú lûãng ra vaâo anh thûúng
Möîi ngûúâi nay úã möîi phûúng
Möîi nhaâ möîi viïåc, nhiïìu àûúâng thanh vên
Xin àem chó Têën tú Têìn
Kïët duyïn loan phûúång möåt lêìn tao khang.
CDTCM 152 - 153
86. - Gùåp nhau anh muöën toã tûúâng
Xin naâng cho biïët quï hûúng núi naâo?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 94
- Chaâng hoãi em phaãi noái ra
Bùæc Ninh laâ tónh, huyïån nhaâ khöng sai
Em nay laâ gaái nûä haâi
Gia Lêm laâ huyïån chùèng sai àoá maâ
Kim Sún tïn goåi töíng nhaâ
Tö Khï laâ xaä chaâng maâ biïët khöng?
Em nay laâ gaái maá höìng
Nhaâ em xoám leã, rùång vöng giao liïìn.
VNP7 400 - 401
87. Gùåp nhau chó coá möåt lêìn
Baån xêy lûng baån, khöng biïët phên trêìn vúái ai.
DCBTT 269
88. Gùåp nhau àêy ùn miïëng trêìu xanh
Chaã ùn cêìm lêëy cho anh bùçng loâng.
HPV 126
89. Gùåp nhau àêy àêu phaãi àiïìu trùng gioá
Xin hoãi möåt lúâi àaä coá chöìng chûa
Xin hoãi cö möåt lúâi cö cûá thêåt phên qua
- Quï em àêy chñnh núi Trang Laänh
Thung huyïn1 súám dúâi nïn muöån caãnh chöìng con
Anh cöë hoãi nùçn, em xin thêåt phên qua.
DCBTT 311
90. Gùåp nhau àêy höåi ngöå tûúng phuâng
Gaái thuyïìn quyïn àang laå, trai anh huâng chûa quen.
DCBTT 121
91. Gùåp nhau àêy khön hoãi lúä chaâo
Hai tay nghiïng noán, nûúác mùæt traâo nhû mûa a
Öi ngûúâi tònh cuä ngaây xûa
1 Thung huyïn: cha meå.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 95
Dêîu coá xa nhau ài nûäa, cuäng àúåi àoán àûa àöi lúâi.
bk a - Nhòn nhau lûng leão, nûúác mùæt traâo nhû mûa
DCBTT 101
92. Gùåp nhau àêy laâ ngaäi àaá vaâng
Miïëng trêìu kïët ngaäi àa mang sûå tònh.
HPV 106
93. Gùåp nhau àûa möåt miïëng trêìu
Chùèng ùn cêìm lêëy cho nhau bùçng loâng
Miïëng trêìu àaä nùång nhû chò
Ùn thò àaä vêåy lêëy gò traã ún.
NGCK 184b
94. Gùåp nhau giûäa baäi caát daâi
Trêìu tïm noã coá, trêìu baâi cuäng khöng.
DCBTT 271
95. Gùåp nhau giûäa caánh àöìng naây
Böën mùæt liïëc laåi, löng maây àûa ngang
Bêy giúâ àûúåc thúã àûúåc than
Bùæt con chim àêåu, boã àaân chim bay
Bêy giúâ anh nùæm àûúåc tay
Anh yïu vò nïët, anh say vò tònh.
CDTCM 114
96. Gùåp nhau giûäa caánh àöìng naây
Caái mùæt anh liïëc, löng maây àûa ngang
Ai laâm cho phûúång lòa loan
Àang tay maâ beã kim vaâng laâm àöi
Ai laâm cho nûúác chaãy xuöi
Cho chim lòa töí, cho töi lòa chaâng.
CDTCM 114
97. Gùåp nhau giûäa àûúâng vùæng thò chaâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 96
Gùåp nhau giûäa chúå lao xao xin àûâng.
DCBTT 121
98. Gùåp nhau giûäa quaäng àöìng naây
Böën mùæt liïëc laåi, löng maây àûa ngang
Gùåp naâng, anh múái thúã than
Chúi huï tûâ thuãa huï coân àang xuên
Àöi ta söëng maäi coäi trêìn
Möåt nùm chó coá vaâi lêìn gùåp nhau.
CDTCM 114
99. Gùåp nhau giûäa quaäng àûúâng naây
Xoám laâng thò ngaái, meå thêìy thò xa
Lêëy ai àõnh liïåu cho ta?
Mùåt laåi nhòn mùåt, tay àaâ cêìm tay.
CDTH 87
BK DCTH 93:
Gùåp em giûäa chöën àoâ naây
Anh em thò vùæng meå thêìy thò xa
Lêëy ai àõnh liïåu cho ta?
Mùåt àaâ nhòn mùåt, tay àaâ cêìm tay.
100. Gùåp nhau khoá hoãi, lúä tröng
Löîi àaânh chõu löîi, chaâo khöng daám chaâo.
DCBTT 264
101. Gùåp nhau möåt chuát nïn duyïn
Xin múâi bïn àoá cêët lïn cuâng hoâ.
DCNTB I 105
102. Gùåp nhau úã ngaä ba Sònh
Anh xuöi em ngûúåc àem tònh nhúá thûúng.
DCBTT 230
103. Gùåp nhau úã ngaä ba Soâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 97
Anh xuöi em ngûúåc àem loâng nhúá thûúng.
DCBTT 230
104. Gùåp nhau tûâ bïën Àaåi Àöìng a
Quïn nhau hay àaä coá chöìng maâ quïn.
ANPT 15a
BK a - Gùåp nhau tûâ phöë Àaåi Àöìng QPHT 20a
105. Gùåp nhau tûâ bïën Phuá Nhi
Chùèng ài thò nhúá ài thò luöëng cöng.
ANPT 15a QPHT 20a
106. Gùåp nhau tûâ bïën Phuá Nhi
Chùèng ài thò nhúá, ài thò uöíng cöng a
Gùåp nhau tûâ bïën Àaåi Àöìng
Quïn nhau hay àaä coá chöìng maâ quïn?
CDTCM 80 TCBD II 522 TNPD II 85 VNP1 II 163 VNP7 127
BK a - Chùèng ài thò nhúá, ài thò luöëng cöng NGCK 115b
107. Gùåp nhau trao tùång khùn tay
Mong em cêìm lêëy àúåi ngaây kïët duyïn.
HPV 126
108. Gùåp töi, khöng hoãi, khöng chaâo
Hay laâ baån coá chöën naâo phuå anh?
TCBD I 457
109. Gùåt röìi àöëng raå chú vú
Xeåo xiïn trú göëc lú thú nhû chúå chiïìu
Em vúái anh möåt mïën hai yïu
Àöìng khöng chùèng quaãn, chúå chiïìu cuäng khöng quïn.
DCBTT 82 HT 418
110. Gêîm mònh chûa mêëy xuên thu
Sêìu vûúng àaä chõu, oaán thuâ àaä mang.
DCBTT 233
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 98
111. Gêîm trong thïë sûå nûåc cûúâi, a
Möåt con caá löåi nhiïìu ngûúâi buöng cêu. b
CHG 1
BK NNPD 61:
Gêîm xem thïë sûå nûåc cûúâi,
Möåt con caá löåi mêëy ngûúâi buöng cêu.
112. Gêìn chuâa chaã àûúåc ùn xöi
Gêìn naâng chaã àûúåc saánh àöi cuâng naâng.
CDTCM 32
113. Gêìn chuâa goåi Buåt bùçng anh a
Thêëy Buåt hiïìn laânh bïë Buåt ài chúi. b
NNPD 61 TCBD III 185 TNPD I 129
BK a - Gêìn chuâa goåi Buåt laâ anh NGCK 170b
b - Thêëy Buåt hiïìn laânh, haå xuöëng àêët chúi
ÀNQT 98a LHCD 26a
- Nghe noái Buåt laânh, haå xuöëng àêët chúi bk TNPD I
- Thêëy Buåt hiïìn laânh, goåi Buåt bùçng em NASL IV 14b
- Tröng thêëy Buåt laânh coäng Buåt ài chúi NGCK
114. Gêìn chuâa phong caãnh moåi àaâng
ÚÃ gêìn thúå nhuöåm veã vang moåi mêìu. a
ANPT 10a NGCK 113b NNPD 61 PTK 14a TCBD III 475 TNPD I 129
BK a - ÚÃ gêìn thúå nhuöåm veã vang muön mêìu NPNN 13a
- ÚÃ gêìn thúå nhuöåm veã vang moåi bïì QPHT 39b
Sûãa laåi: + Möîi àaâng, möîi mêìu PTK = moåi àaâng, moåi mêìu + Sau doâng a, NGCK ghi thïm: Tay cêìm súåi chó caái kim Tay cêìm thûúác luåa ài tòm thúå may.
115. Gêìn gûúng, gêìn lûúåc, nùng soi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 99
ÚÃ gêìn öng lúán, nùng coi thuyïìn röìng.
CDTCM 257
116. Gêìn nhaâ maâ chùèng sang chúi
Àïí em haái ngoån möìng túi bùæc cêìu
Bùæc cêìu anh chùèng ài cêìu
Àïí töën cöng thúå, àïí sêìu loâng em.
CDTCM 80
117. Gêìn nhaâ maâ xa cûãa ngoä
Truåc trùåc nïn phaãi ài quanh
Möåt traái àaâo chñn, nùm baãy traái lûåu xanh
Nghôa nhún chi mònh xa xuöi ngaân dùåm, biïët coá thaânh hay khöng?
DCBTT 63
118. Gêìn nhaâ, xa ngoä
Anh ài ngang, anh ngoá khöng roä
Anh ài laåi, anh ngoá cuäng noã tûúâng
Tay ai bùçng êëu tûã, ai goåi nûúâng bùçng o.
DCNTB I 89
119. Gêìn nhaâ xa ngoä nïn khoá ài thùm
Heån sang mûúâi böën, sao rùçm chûa sang?
DCBTT 270
120. Gêìn söng cöåi múái ngaä kïì
Tiïëng tùm anh chõu em vïì tay ai?
CHG 17 HHÀN 173
121. Gêìn thò chùèng beán duyïn cho a
Xa xöi caách mêëy lêìn àoâ cuäng ài. b
ÀNQT 106b NGCK 104a NPGT 19a NPNN 4a PTK 19b
BK a - Gêìn thò chùèng húåp duyïn cho
HT 185 LHCD 40a TNPD I 129 VNP7 249
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 100
- Gêìn thò chùèng àeåp duyïn cho TNCD 98
b - Xa xöi caách mêëy lêìn àoâ cuäng theo LHCD 42b
NNPD 61 TNPD I VNP7
- Xa xöi caách mêëy chuyïën àoâ cuäng theo THQP 4b
Xem thïm B 7 vaâ Y 45
122. Gêìn thúâi chùèng húåp duyïn cho
Xa xöi caách mêëy lêìn àoâ cuäng ài
Baác meå cêëm àoaán em chi
Àïí em sùæm sûãa em ài lêëy chöìng.
NASL II 14a
123. Gêìn thò rêìy viïëng, mai thùm
Xa xöi caách trúã möåt nùm vaâi lêìn.
NNPD 61 TCBD I 611 TNPD I 129
124. Gêìn xa nao nûác tûng bûâng
Vaâo chuâa Quan Thûúång1 vui bùçng àöång tiïn
Lêìu chuöng gaác tña àöi bïn
Tröng ra chúå Múái, Traâng Tiïìn kinh àö
Khen ai kheáo hoåa àõa àöì
Sau lûng Àöìn Thuãy trûúác höì Hoaân Gûúm
Cho nïn lõch sûå trùm àûúâng
Trong xêy chñn giïëng ngoaâi tûúâng luåc lùng
Toã mûúâi cûãa àöång têìng têìng
Àiïån vaâng toâa ngoåc chêët têìng nhû nïm
Àûác trò phúi toã maâu sen
Thêåp phûúng chû Phêåt ngöìi trïn àuã mûúâi
Daåo xem caãnh trñ khùæp röìi
1 Chuâa Quan Thûúång: chuâa Liïn Trò do Nguyïîn Àùng Giai (thûúâng goåi laâ Thûúång Giai)
töíng àöëc Haâ Ninh (Haâ Nöåi, Ninh Bònh) laâm nùm 1846. Sau Phaáp phaá chuâa àïí xêy nhaâ bûu àiïån vaâ phuã thöíng sûá. Hiïån coân laåi caái thaáp úã giûäa cûãa chuâa saát Höì Gûúm goåi laâ thaáp Liïn Trò. Chuâa naây coân goåi laâ chuâa Cûãu Tónh (trong chuâa coá chñn caái giïëng) hay laâ chuâa Quan Thûúång (chó töíng àöëc Giai).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 101
Haânh lang àûúâng hêåu caác núi roä raâng
Keã thanh lõch, khaách quan sang
Vaâo chuâa lïî Phêåt moåi àaâng vui xem
Xem röìi mïën caãnh vui chiïìn
Loâng trêìn ruä saåch nhún nhún ra vïì
Bûúác ra hoân àaá xanh ghï
Nhòn xem phong caãnh chùèng muöën vïì laâm chi.
NGCK 128a
BK + TNCD 115:
Gêìn xa naáo nûác tûng bûâng
Vaâo chuâa Quan Thûúång xem bùçng àöång tiïn
Lêìu chuöng gaác tröëng àöi bïn
Tröng ra chúå Múái Traâng Tiïìn Kinh Àö
Khen ai kheáo hoåa àõa àöì
Trûúác söng Nhuåy Thuyã sau höì Hoaân Gûúm
Phong quang caãnh trñ trùm àûúâng
Trong xêy chñn giïëng ngoaâi tûúâng luåc lùng
Roä mûúâi cûãa àöång tûng bûâng
Àïìn vaâng nhaâ ngoåc chêët bùçng nhû nïm
Àûác trò phúi toã maâu sen
Thêåp phûúng chû Phêåt ngöìi trïn àuã mûúâi
Qua xem Tam baão xong röìi
Haânh lang nhaâ hêåu caác núi roä raâng
Keã thanh lõch, khaách quyïìn sang
Vaâo chuâa lïî baái moåi àaâng vui xem
Ai ai möå caãnh vui thiïìn
Loâng trêìn ruä saåch nhún nhún ra vïì
Bûúác lïn hoân àaá xanh rò
Nhòn xem phong caãnh chùèng muöën vïì nûäa àêu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 102
+ CDHN 15 - 16:
Gêìn xa naáo nûác tûng bûâng a
Vaâo chuâa Quan Thûúång xem bùçng àöång tiïn
Lêìu chuöng gaác tröëng hai bïn
Tröng ra chúå Múái, Traâng Tiïìn kinh àö
Khen ai kheáo hoåa àõa àöì
Sau lûng Nhõ Thuy, trûúác höì Hoaân Gûúm b
Phong quang caãnh trñ trùm àûúâng
Trong xêy chñn giïëng, ngoaâi tûúâng luåc lùng
Roä mûúâi cûãa àöång tûng bûâng c
Àïìn vaâng toâa ngoåc chêåt tûâng nhû nïm d
Duåc trò phúi toã maâu sen
Thêåp phûúng chû Phêåt ngöìi trïn àuã mûúâi
Daåo xem Tam baão khùæp röìi
Haânh lang, nhaâ hêåu khùæp núi roä raâng
Keã thanh lõch, khaách quyïìn sang
Vaâo chuâa lïî baái moåi àûúâng vui xem
Ai ai mïën caãnh vui thiïìn
Loâng trêìn ruä saåch nhún nhún ra vïì
Bûúác ra hoân àaá xanh rò
Nhòn xem phong caãnh chùèng muöën vïì nûäa àêu.
bk CDHN:
a - Gêìn xa nö nûác tûng bûâng
b - Sau lûng Àöìn Thuãy, trûúác höì Hoaân Gûúm
c - Roä mûúâi cûãa àöång rúä raâng
d - Àïìn vaâng gaác ngoåc chêåt tûâng nhû nïm
+ HT 131:
Gêìn xa nö nûác tûng bûâng
Vaâo chuâa Quan Thûúång xem bùçng àöång tiïn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 103
Lêìu chuöng, gaác tröëng hai bïn
Tröng ra chúå Múái, Traâng Tiïìn kinh àö
Khen ai kheáo hoåa àõa àöì
Sau lûng Nhõ Thuãy, trûúác höì Hoaân Gûúm.
Phong quang caãnh trñ trùm àûúâng
Trong xêy chñn giïëng, ngoaâi tûúâng luåc lùng
Roä mûúâi cûãa àöång tûng bûâng
Àïìn vaâng toâa ngoåc chêët tûâng nhû nïm
Duåc trò phúi toã maâu sen
Thêåp phûúng chû Phêåt ngöìi trïn àuã mûúâi
Daåo xem Tam baão khùæp röìi
Haânh lang nhaâ hêåu, khùæp núi roä raâng
Keã thanh lõch khaách quyïìn sang
Vaâo chuâa lïî baái, moåi àûúâng vui xem
Ai ai mïën caãnh vui thiïìn
Loâng trêìn ruä saåch lêng lêng ra vïì.
125. Gêåp ghïình àûúâng heåp cheo leo
Àûâng chöå höì sen caån em coi beâo laâm hún.
HPV 126
126. Gêåp ghïình hoân àaá cheo leo
Biïët àêu quên tûã maâ gieo mònh vaâo.
NGCK 95a TCBD I 210
Xem thïm N 599
127. Gêåp ghïình nûúác chaãy qua àeâo a
Baâ giaâ têëp tïính mua heo cûúái chöìng. b
ÀNQT 85a LHCD 6b
BK a - Rung rinh nûúác chaãy qua àeâo DCNTB I 210 HT 188
- Rêåp rïình nûúác chaãy qua àeâo TCBD I 431 TNPD I 255
- Rung rinh nûúác chaãy trïnàeâo bk TCBD I
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 104
- Rêåp rònh nûúác chaãy qua àeâo VNP7 292
b - Baâ giaâ lêåt àêåt mua heo cûúái chöìng bk TCBD I
- Meå giaâ têëp tïính mua heo cûúái chöìng ANPT 19b
- Baâ giaâ chöån röån mua heo lêëy chöìng DCNTB I
Xem thïm L 324
128. Gêåp nghïình nûúác chaãy qua àeâo a
Ngûåa xö xuöëng bïën thuyïìn cheâo lïn non. b
NNPD 61
TCBD I 508 TNPD I 129
BK a - Rung rinh nûúác chaãy lïn àeâo CVPD 20
- Rung rinh nûúác chaãy qua àeâo DCNTB I 210
DCNTB II 82
- Rung rinh nûúác chaãy ngang àeâo ÀNQT84b
LHCD 6a THQP 6b
- Mïnh möng nûúác chaãy qua àeâo NASL I 18b
b - Ngûåa àua dûúái biïín thuyïìn cheâo trïn non CVPD
- Ngûåa xö xuöëng bïën, thuyïìn treâo trïn non DCTH 89
- Ngûåa xö xuöëng biïín, thuyïìn cheâo lïn non
HHÀN 49 NASL I VNP 1 II 116
- Ngûåa xö xuöëng biïín, thuyïìn treâo lïn non VNP 7 521
- Ngûåa chaåy xuöëng biïín thuyïìn cheâo lïn non DCNTB I
- Ngûåa àua xuöëng biïín thuyïìn cheâo lïn non DCNTB II
- Ngûåa àua dûúái bïën thuyïìn cheâo trïn non
ÀNQT LHCD THQP
129. Ghe anh lui vïì Gia Àõnh,1 em thoå bõnh àau liïìn
Khöng tin anh hoãi laåi xoám giïìng coá khöng.
TCBD I 145
1 Gia Àõnh: vuâng àêët coá trung têm laâ thaânh phöë Höì Chñ Minh, diïån tñch thay àöíi, coá
khi saáu tónh Nam Kyâ, coá khi laâ möåt tónh hoùåc möåt phuã. Gia Àõnh cuäng laâ tïn goåi cuãa thaânh do Nguyïîn AÁnh xêy 1790.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 105
130. Ghe anh moãng vaán, boáng laáng ngoån cheâo
Xin anh búát ngoån, xaã leâo àúåi em.
DCNTB I 197
BK HHÀN 234:
Ghe anh moãng vaán, boáng laáng nheå cheâo
Xin anh búát ngoån xaã leâo chúâ em.
131. Ghe anh nhoã muäi traãng lûúân
ÚÃ trïn Gia Àõnh xuöëng vûúân thùm em.
HHÀN 174
132. Ghe baâu doån deåp keáo neo
Mêëy chuá baån cheâo bùæt caái hoâ hoan.
HHÀN 84 - 85
133. Ghe bêìu trúã laái vïì àöng,
Con gaái theo chöìng boã meå ai nuöi
- Meå töi àaä coá ngûúâi nuöi
Töi theo chuá laái cho xuöi möåt bïì.
CHG 19
Xem thïm T 715, 771
134. Ghe bêìu trúã laái vïì àöng
Laâm thên con gaái thúâ chöìng nuöi con.
HHÀN 234 TNPD I 129
135. Ghe lïn, ghe xuöëng dêìm dïì
Sao em khöng gûãi thú vïì thùm anh
Xem mêy coá cùåp röìng xanh
Thûúng mònh thao thûác, àïm nùm canh khoác roâng
Thoã giúän trùng thoã laåi mùæc voâng
Mònh coá lêm núi sanh tûã, vùæng loan phoâng riïng töi.
TCBD IV 33
136. Ghe lui khoãi bïën coân dêìm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 106
Ngûúâi thûúng dêìu vùæng chöî nùçm coân àêy. a
DCNTB II 20
BK a - Ngûúâi thûúng ài vùæng sao chöî nùçm coân àêy
TCBD IV 42
137. Ghe lui thò baån nhöí saâo
Anh coân bõn rõn, nûúác naâo anh lui.
CHG 2 DCNTB I 197
138. Gheá vö thùm chuát meå giaâ
Dêìu gêìn cuäng nghôa, dêìu xa cuäng tònh.
DCNTB II 155
139. Gheát trai nêëu chaáo võt le
Nêëu canh àöî àaäi, nêëu cheâ àöî àen.
NASL II 12a
Xem thïm T 883
140. Gia bêìn trñ tuïå khöng bêìn
Gia bêìn trñ tuïå taão têìn cuãa ra.
DCBTT 223
141. Gia Lêm coá àêët Cöí Bi1
Muön àúâi caãnh àeåp coân ghi raânh raânh
Chñn mûúi chñn nuái chung quanh
ÚŒ giûäa höì taã, bïn thaânh höì sen
Cûãa taã, cûãa hûäu, cûãa tiïìn
Nguä höì tam àaão úã trïn Trêu Quò
Cêìu Loân àûúâng caái quan ài
Hêåu miïëu, hêåu phuã coân ghi roä truyïìn
Naây àiïån Cêìn Chaánh Kñnh Thiïn
Voi àaá, sêëu àaá hai bïn sên röìng
1 Cöí Bi: tïn xaä thuöåc huyïån Gia Lêm, Haâ Nöåi. Cöí Bi tûâ trûúác vêîn nöíi tiïëng laâ coá kiïíu
àêët àïë vûúng, vò coá nhiïìu goâ àöëng raãi raác úã khu vûåc naây (nhûäng goâ àöëng naây coá möåt söë gêìn àêy àûúåc phaát hiïån laâ möå cöí thúâi Bùæc thuöåc).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 107
Laåi thïm höí àaá ngûå phoâng
Àuã nïìn dinh thûå khùæp trong nöåi thaânh
Tûúng truyïìn àêy àêët àïë kinh
Bao nhiïu caãnh àeåp lûâng danh trong ngoaâi.
CDHN 33 - 34
142. Giaâ nhûng giaâ deão giaâ dai
Giaâ gaäy chên choäng, giaâ sai chên giûúâng.
NASL II 35b
143. Giaâ thò möîi tuöíi möîi heân a
Giang sún phoá giaã liïìn em sau naây. b
ÀNQT 85a LHCD 6b
BK a - Giaâ thò moåi sûå moåi heân NNPD 61 TCBD III 475 TNPD I 136
- Giaâ nïn moåi sûå àïìu heân DCBTT 294
b - Giang sún phoá mùåc àaân em sau naây NNPD 61
TCBD III TNPD I
- Giang sún phoá caã àaân em sau naây DCBTT
- Giang sún phoá traã àaân em sau naây bk TNPD I
- Giang sún phoá giaã lêìn em sau naây ÀNQT 85a
144. Giaâ thúâi bïë chaáu böìng con
Giaâ àêu laåi ûúác cau non traái muâa.
DCBTT 287 NASL II 33b
145. Giaâ thò bïë chaáu böìng con
Giaâ àêu laåi ûúác cau non traái muâa
- Giaâ thò lïî Phêåt ài chuâa
Cau non traái muâa, ai cuäng muöën ùn.
CDTCM 270
BK HT 188:
Giaâ thúâi bïë chaáu àúä con
Giaâ àêu laåi ûúác cau non traái muâa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 108
- Giaâ nay ûúác nhûäng cuãa chua
Cau non traái muâa giaâ vêîn muöën ùn.
146. Giaã ài thùm luáa ngoaâi àöìng
Keão maâ ngûúâi àoán, ngûúâi tröng, ngûúâi chúâ.
DCBTT 253
147. Giaã àoâ bùæt öëc haái rau
Ài ngang qua ngoä thêëy nhau keão buöìn.
DCNTB II 120
148. Giaã àoâ bõ gêåy ài xin
Coi ngûúâi baån cûåu coá nhòn ta khöng?
DCNTB II 120
149. Giaã àoâ buön keán baán tú
Ài ngang qua ngoä rúi thú cho chaâng.
TCBD I 143
150. (a) Giaã àoâ mua khïë baán chanh
Giaã ài àoâi núå thùm anh keão buöìn. a
CHG 4 HHÀN 131 TCBD I 144
BK a - Giaã ài àoâi núå thùm anh àúä buöìn DCNTB I 197
(b) Giaã àoâ mua heå baán haânh
Ài ngang qua ngoä thùm anh keão buöìn. a
DCNTB I 197
BK a - Vö ra chúå Cöëng thùm anh keão buöìn TCBD I 143
151. Giaã àoâ neo chiïëc thuyïìn tònh
Baån be â möëi laái tú maânh gêëp ghe.
HPV 102
152. Giaã àoâ xin möåt miïëng trêìu
Àïí sau xeã vaán bùæc cêìu maâ sang.
DCBTT 253
153. Giaã tónh say doâ loâng thuåc nûä
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 109
Giaã khaách qua àaâng thûã daå qui nûúng.
CHG 31
154. Giaä anh úã laåi, töi bûúác ra ài
Mai ngaây höåi ngöå, ûúác gò laåi àûúåc thúã than.
DCNTB I 109
155. Giaä chaâng cho thiïëp höìi hûúng
Keão cha meå thiïëp trùm àûúâng ai bi.
CHG 6
156. Giaä nay röìi laåi giaä mai
Àöi chên tï moãi “doá” úi vò maây
Seo àïm röìi laåi seo ngaây
Àöi tay nhûác buöët vò maây “giêëy” úi.
CDHN 101
157. Giaä ún ai coá cêy dûâa
Cho töi nghó maát àúåi chúâ ngûúâi thûúng.
HHÀN 174
158. Giaä ún ai coá cêy dûâa
Cho töi nghó maát àúåi chúâ ngûúâi thûúng
Giaä ún cêy cûãu lñ hûúng1
Hai àûáa hai hoå, ta thûúng nhau àúâi.
DCNTB I 227
159. Giaä ún canh caãi nêëu gûâng
Chùèng ùn thò chúá xin àûâng móa mai.
TCBD I 562
160. Giaä ún em anh lui kõp nûúác,
Àaåo cang thûúâng2 chùèng trûúác thò sau.
1 Cûãu lñ hûúng: möåt loaâi cêy thuöëc nam. 2 Cang thûúâng (hay cûúng thûúâng): tûác tam cûúng, nguä thûúâng, àaåo lñ cuãa Nho giaáo.
Tam cûúng laâ ba möëi quan hïå: vua töi, cha con, vúå chöìng. Nguä thûúâng laâ nùm àiïìu àaåo àûác cuãa con ngûúâi: nhên, lïî, nghôa, trñ, tñn.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 110
CHG 22
161. Giaä ún öng nuái baâ non
Öng baâ úã laåi, cho con chaáu vïì.
CDTH 66
162. Giaä quaán nem ai theâm rûúåu laåt a
Rûúåu laåt hïët röìi, ngûúâi baåc hïët thûúng.
HHÀN 234
BK a - Giûäa quaán nem ai theâm rûúåu laåt DCNTB I 198
163. Giaân hoa bïí caån nûúác àêìy
Caá vaâng hoáa baåc chaâng raây àöëi chi?
- Thuyïìn tònh sao vùæn söng sêu
Taâu àöìng neo sùæt gaái àêu daám cheâo.
HPV 98
164. Giang Cao1 buön gaåo chúå Keo2
Buön khoai chúå Nhiïîm3 baán rao àûúâng laâng
Ngaây ngaây cùæp thuáng lïn àaâng
Kiïëm cuãi röìi moát khoai lang àem vïì.
CDHN 116
165. Giang san àûa chaâng xuöëng võnh
Àûa chaâng vïì thoå bõnh tûúng tû
Em lïn öng Tiïìn Thiïng em höët möåt thang thuöëc bùæc
Em sùæc coân laåi baãy phên
Xùæt ba laát gûâng, chöìi vö thang thuöëc
Miïång töi vaái Hoaâng thiïn Thaánh töí öng thêìy a
Cho anh töi uöëng thang thuöëc naây laânh maånh úã àúâi vúái em. b
1 Giang Cao: tïn laâng úã phña trïn laâng Baát Traâng (nay thuöåc xaä Baát Traâng) huyïån Gia
Lêm, Haâ Nöåi, bïn búâ tay traái söng Höìng. 2 Chúå Keo: tûác laâ chúå laâng Giao Têët (tïn nöm laâ laâng Keo) nay thuöåc xaä Kim Sún,
huyïån Gia Lêm, Haâ Nöåi. 3 Chúå Nhiïîm: coá leä laâ laâng Nhiïîm Dûúng thuöåc huyïån Thuêån Thaânh, Bùæc Ninh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 111
HHÀN 268 - 269
BK a - Miïång em vaái öng Hoaâng thiïn Thaánh töí vúái öng thêìy
HMN 41 - 42
b - Cho anh töi uöëng thang thuöëc naây laânh maånh àïí úã àúâi vúái em HMN
166. Giang san gaánh vaác möåt mònh
Xa xöi ai coá thêëu tònh chùng ai?
HHÀN 235 TCBD II 214
167. Giang sún möåt caãnh àeâo boâng
Nûúác non gúãi chûä tûúng phuâng cho nhau
Trúâi cao bïí röång söng sêu
Caâng giaâu ngaây thaáng, caâng lêu nghôa tònh.
DCNTB II 54
168. Giang sún möåt gaánh cêët ngöìi
Àêìu con, àêìu vúå, àêìu nöìi, àêìu niïu.
TCBD II 455 TCBD III 475 TNPD I 136
169. Giang sún möåt gaánh chêët àêìy
Dûúâng nhû hoa thaão àïën ngay trûúác nhaâ.
HHÀN 268
170. Giang sún möåt gaánh cheo leo
Qua söng nó nûúác, qua àeâo nó non
Giang sún möåt gaánh nùång nïì
Quaãn chi xa ngaái ài vïì mêëy phen.
HPV 126
171. Giang sún phoá mùåc haâng mêm
Sêëm chúáp yâ êìm phoá mùåc Thiïn Löi.
TCBD II 481 TCBD III 475 TNPD I 136
BK NGCK 192b:
Giang sún phoá traã haâng mêm
Sêëm chúáp êìm êìm phoá mùåc Thiïn Löi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 112
172. Giang sún thiïëp gaánh möåt mònh
Chaâng ài höì dïî thêëu tònh thiïëp chùng.
NASL I 20a
173. Giao ngön dêìu àaá naát vaâng phai
Dùån ai àûâng nheå daå thûúng ai bao chûâ!
DCBTT 117
174. Giao Tûå1 lùæm baäi nhiïìu doi a
Lùæm con gaái àeåp nhiïìu núi phaãi loâng
Giao Tûå gêìn giïëng gêìn söng
Nûúác trong tùæm maát, maá höìng thïm xinh. b
CDHN 34
BK a - Giao Tûå lùæm baäi nhiïìu súi VNP7 131
b - Àaân baâ thò ñt, àaân öng thò nhiïìu VNP7
175. Giaáo gûúm cúâ quaåt tûng bûâng
Nhaác tröng uy vuä tûúãng chûâng nùm xûa
Anh huâng trñ duäng coá thûâa
Sûã vaâng bia àaá bêy giúâ laâ àêy
Non xanh nûúác biïëc saánh taây
Danh thúm Phuâ Àöíng xûa nay tiïëng truyïìn.
CDHN 141
176. Giaáo gûúm cúâ xñ truâng truâng
Hùçng nùm múã höåi tûng bûâng vui thay
Nhúá xûa Thaánh Doáng tñch raây
Uy phong raång rúä, àïën nay coân truyïìn.
CDHN 141
177. Giaâu anh trong trûáng giaâu ra
Khoá em nhûäng thuúã meå cha sinh thaânh
Naây em vúái anh
1 Giao Tûå: thuöåc xaä Kim Sún, huyïån Gia Lêm, Haâ Nöåi, nùçm bïn búâ söng Àuöëng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 113
Laâ duyïn Trúâi àõnh Trúâi àõnh àaä lêu Nhaâ anh thò giaâu Nhaâ em thò khoá Khoá thò mùåc khoá Cuäng coá con ngûúâi a Phoâng khi ùn chúi Chöìng thanh vúå lõch Trong saách coá chûä: Vaån lõch chñ tònh1 Phoâng khi khaách laå Baån quen àïën nhaâ Anh kïu em ra Möåt chiïìng, hai daå Möåt daå, hai vêng Trêìu àöi tay nêng Chiïìng thêìy thïët baån Nhûäng lúâi em noái Kïí vaån ngûúâi thûúng Muöën cho lûãa beán muâi hûúng Anh àêy em àêëy àöi àûúâng gùåp nhau. bk a - Quyá coá con ngûúâi DCTH 277 - 278
178. Giaâu ba mûúi tuöíi chúá mûâng Khoá ba mûúi tuöíi em àûâng vöåi lo. a NNPD 63 TCBD I 294, 610 TNPD I 137
BK a - Khoá ba mûúái tuöíi em àûâng coá lo LHCD 15a
179. Giaâu ba mûúi tuöíi chúá mûâng
Khoá ba mûúi tuöíi em àûâng coá lo
1 Vaån lõch chñ tònh: cêu naây khöng roä nghôa lùæm. Coá ngûúâi giaãi thñch àêy laâ nhên dên
mûúån cêu chuyïån dên gian: àöìng tiïìn Vaån lõch, àïí taåo ra möåt “àiïín cöë”, coá yá rùn àe nhûäng chaâng trai baåc beäo khöng biïët vúå mònh vöën laâ con ngûúâi chung thuãy hiïìn hoâa.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 114
Khoá ba mûúi tuöíi chúá lo
Giaâu ba mûúi tuöíi chûãa cho rùçng giaâu.
NASL III 23a
180. (a) Giaâu bïn cûãa ngoä khöng maâng
Khoá maâ coá nghôa, bùng ngaân tòm ài.
DCBTT 217
(b) Giaâu möåt bïn cûãa ngoä khöng tham
Khoá maâ coá ngaäi, Quaãng Nam cuäng tòm.
DCBTT 262
181. Giaâu cha giaâu meå thò mûâng
Giaâu cö giaâu baác thò àûâng coá tröng.
HHÀN 73 TCBD I 562 TCBD II 455
182. Giaâu chi anh gaåo àöí vö ve
Chuöåt ùn khöng àûúåc maâ khoe rùçng giaâu.
DCBTT 288
183. Giaâu àêu maâ àïën tay ta a
Ta ngöìi ta nghô àaä ba nùm roâng
Thaâ rùçng lêëy khoá cho xong
Khoá nom, khoá giûä bùçng cong baåc àöìng. b
CDTCM 191
BK a - Giaâu àêu maâ àïën chuáng ta CDTCM 270
b - Khoá nom, khoá giûä bùçng cong baåc àêìy CDTCM 270
184. Giaâu àêu àïën keã nguã trûa
Hay àêu nhûäng gaái àong àûa àïën giúâ.
NASL III 21a
185. Giaâu àêu nhûäng keã nguã trûa a
Sang àêu nhûäng keã say sûa töëi ngaây. b
LHCD 22a NGCK 110a NPGT 18a
BK a - Giaâu àêu àïën keã nguã trûa HT 224 NASL III 21b NNPD 63
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 115
NPNN 3b TCBD II 481 TNCD 97 TNPD I 137
- Giaâu àêu àûúåc keã nguã trûa ANPT 5b
b - Giaâu àêu nhûäng keã say sûa töëi ngaây PTK 19b
- Hay àêu àïën keã say sûa töëi ngaây TNPD I
- Sang àêu àïën keã say sûa töëi ngaây
HT NPNN NNPD TCBDII
- Sang àêu àûúåc keã say sûa töëi ngaây ANPT
- Sang àêu àïën keã say sûa rûúåu cheâ bk TNPD I
- Coá àêu nhûäng keã say sûa rûúåu cheâ ÀNQT 92b
- Hay àêu àïën keã sau sûa rûúåu cheâ NASL III
- Khön àêu àïën keã say sûa rûúåu cheâ TNCD
186. Giaâu ngheâo em chùèng luêån chi
Xin cho chaâng xûáng thiïëp vûâa
Cuãa tiïìn nhû luåt nhû mûa
Coân luåt coân nûúác, hïët mûa caån soâng
Nêåu1 maâ thêëy khoá nêåu vong
Àêy em thêëy khoá, àem loâng em thûúng.
DCNTB II 99
187. Giaâu ngûúâi ba phuã Thanh Hoa
Meå ngûúâi vïì chúå thò ta khöng mûâng
Meå ta àoái raách naäo nuâng
Meå ta vïì chúå ta mûâng meå ta.
CDTH 165
188. Giaâu ngûúâi ta ùn chaã phuång nem cöng
Khoá chi hai àûáa mònh àaä khoá, haái ngoån rau maá bùæt con àam àöìng ùn chung.
DCBTT 116
189. Giaâu ngûúâi ta ùn mêm thau, àêìy àôa
1 Nêåu: ngûúâi ta (tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 116
Khoá àöi àûáa mònh lûng àôa quaá lûng
Mùæm àam1 chêëm vúái rau mûng
Theo nhau cho troån, xin àûâng boã nhau.
DCBTT 90
190. Giaâu ngûúâi ta chùèng coá ham
Khoá ta ta haäy ta laâm ta ùn.
ÀNQT 84b
BK LHCD 15b:
Giaâu ngûúâi ta chùèng coá tham
Khoá thò ta haäy ta laâm ta ùn.
191. Giaâu ngûúâi ta nhaâ rûúâng, àaá taãng, cûãa vaán xêy thaânh
Hai àûáa mònh àoái khoá, baát àaá mêm àan
Duâ coá àoåa cú thêët vêån, gaác lïn chaân khoãi lo.
DCBTT 119
192. (a) Giaâu nhû ai thò töi khöng biïët
Chúá giaâu nhû töi, chûâ ñt keã muöën vö
Trong nhaâ tröëng röîng, chöî mö cuäng thêëy trúâi
Ngoaâi vûúân chùèng thiïëu chi àöì chúi
Naâng naâng, búåp búåp, moåc thúâi huyïn thuyïn
Rau giïìn, rau maá moåc riïng
Coã chó coã cuá moåc liïìn àêìy sên
Trong nhaâ coá sùæm möåt caái giaân
Àïí nùm ba têëm àïåm, vaâi ngaân laá túi
Laåi thïm nùm baãy caái noán cúâi
Vaâi guâi gieã raách àïí chúâ thúâi diïån sang
Töi kïí ra thò trêu vúái ruöång nhêët laâng
Túái muâa ài gùåt traân lan caã àöìng
Gùåt röìi hoå àûúåc traã cöng
1 Àam: cua àöìng, raåm (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 117
Luáa ai gaánh vïì nhaâ êëy, töi xaách caái muãng khöng töi vïì
Cúm nêëu nöìi àêët vûâa kheát vûâa khï
Àem ra ùn vúái muöëi no nï ngon laânh
Bûäa ùn nùm baãy caái baát saânh
Caái thò sûát miïång, caái laânh nhû rùng cûa
Mêm nan àûát laåt bung thuâa
Lïn non beã nùm ba àöi àuäa sùåt khoãi mua töën tiïìn
Nhoán chên kïu, búá nûä hiïìn
Giaâu nhû qua mûác núá, em coân phiïìn nöîi chi.
DCNTB II 69 - 70
(b) Giaâu nhû ai chúá giaâu nhû töi
Ai qua ngoaâi ngoä cuäng khöng daám thúâi ngoá vö
Nhaâ thò lúåp ngoái, nhûng nhòn chöî mö cuäng thêëy trúâi
Trong nhaâ thiïëu chi vêåt àöì chúi
Naâng hai coã chó möåc chöìi huyïn thuyïn
Rau giïìn, rau maá moåc liïìn
Buâ chao, bòm bõp, tûá tung lung taâng
Trong nhaâ coá möåt caái giaân
Vúái nùm ba caái traách bïí, möåt ngaân caái aáo túi
Thïm nùm ba caái noán raách búâi xúâi
Möåt àuâm gieã raách àïí daânh thúâi maâ mang
Thaáng taám hoå gùåt luáa rïính rang
Töi cuäng vaác haái, búái lang ngoaâi àöìng
Gùåt xong röìi, hoå àûúåc traã luáa cöng
Ai vïì nhaâ nêëy, coân töi xaách caái muãng khöng töi vïì.
DCNTB II 70
193. Giaâu nhû nêåu ài xe cuâng kiïåu
Khoá nhû àöi àûáa mònh, mònh liïåu mònh ài
Anh ài cho em möåt lïî thónh kò
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 118
Heo thúâi möåt cùåp, gaâ ri möåt löìng
Phña bïn anh àûâng múâi chi àöng
Nöåi cha vúái meå, vúå chöìng öng mai1
Phña bïn em àûâng múâi chi ai
Nöåi cha vúái meå, vúái hai àûáa mònh
Thùæp nhang lïn, laåi vaái chung tònh
Cho cha cho meå biïët phêån mònh laâ dêu.
DCNTB II 152 - 153
194. Giaâu nhû nêåu, saáng cúm chiïìu caá
Ngheâo nhû em saáng röí rau maá, chiïìu traä cua àöìng
Ún cha khöng boã, nghôa chöìng khöng quïn.
DCNTB II 29 HT 432 TCDG 61
195. Giaâu nhû ngûúâi ta ùn cúm vúái caá
Khoá nhû em ùn rau maá àam(1) àöìng
Duâ cho chúâ àúåi mêëy àöng
Àùæng cay cuäng chõu mùån nöìng cuäng cam.
DCBTT 84 HT 417 TCDG 61
196. Giaâu nhû ngûúâi ta cúm ngaây ba bûäa
Àoái nhû mònh àêy cuäng àoã lûãa ba lêìn
Xñch laåi àêy cho xa cuäng nhû gêìn
Duâ chaáo rau qua bûäa, hai chûä tûúng thên ta maå vaâng.
DCBTT 156 HT 417
197. Giaâu nhû ngûúâi ta lûúng àiïìn2 vaån khoaãnh
Khoá nhû hai àûáa mònh baá nghïå3 tuây thên
Súám haái rau, chiïìu àöën cuãi àúä àêìn nuöi nhau.
DCBTT 91 TCDG 52
1 Öng mai: öng möëi.* 2 Lûúng àiïìn: ruöång töët.* 3 Baá nghïå (Baách nghïå): trùm nghïì.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 119
198. Giaâu nhû ngûúâi ta nghi mön1 maân cuöën
Chiïëu hoa vaãi àiïìu, àuäa ngaâ bõt baåc maâ chùèng ai say
Ngheâo nhû àöi àûáa mònh, chiïëu laác voäng àay
Cuâng àoám tre, àiïëu sêåy maâ chaán keã say lûâ àûâ.
DCBTT 156
199. Giaâu nhû ngûúâi ta tam sûå, nguä sûå2
Khoá nhû àöi àûáa mònh baán àêìu meåt àêìu saâng
Khùèm möåt ngaây àöi bûäa cho nhaân caái thên.
DCBTT 121
200. Giaâu nhû Thaåch Suâng3 anh àûâng coá chuöång
Khoá nhû Haân Tñn4 anh chúá coá vong
Thên em nhû chiïëc giaä5 giûäa doâng
Cheâo cho túái bïën, àuåc trong seä tûúâng.
DCNTB II 99
201. Giaâu sang lùæm keã àoán chaâo
Khoá khùn dêîu coá kïu gaâo ai thûúng
Coá thên trûúác phaãi liïåu àûúâng
Laâm trai chñ úã böën phûúng múái laâ.
CDTCM 270
Sûãa laåi: trñ úã böën phûúng = chñ úã böën phûúng
202. Giaâu sang nhiïìu keã túái nhaâ
Khoá khùn nïn nöîi ruöåt raâ xa nhau!
NNPD 62 TCBD I 504, 508 TNPD I 136 VNP1 II 31 VNP7 342
BK a - Giaâu sang nhiïìu keã àïën nhaâ HT 219
Sûãa laåi:... nïn nöîi ruöåt giaâ xa nhau TNPD I, VNP1 II = nïn nöîi ruöåt raâ xa nhau
1 Nghi mön: (coá núi goåi y mön): trûúáng bùçng vaãi thïu, treo phña trïn ban thúâ.* 2 Tam sûå, nguä sûå: nhûäng böå àöì thúâ bùçng àöìng.* 3 Thaåch Suâng: xem chuá thñch úã A 514. 4 Haân Tñn: xem chuá thñch úã B 505. 5 Giaä: möåt loaåi thuyïìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 120
203. Giaâu sang phi nghôa khöng maâng
Khoá àöìng têm nhûát trñ taåo vaâng cuäng ra.
DCBTT 116
204. Giaâu thò cúm chaáo böí lao a
Khoá thò àaánh àiïëu thuöëc laâo cêìm húi. b
ÀNQT 84a LHCD 15a
BK a - Giaâu thò cúm gaåo böí lao ANPT 9b
b - Khoá thò àaánh àiïëu thuöëc laâo ngêåm húi.
TCBD II 455 TNPD I 137 VNP1 II 31 VNP7 342
205. (a) Giaâu thò cuäng chùèng coá tham
Khoá khùn ta liïåu ta laâm ta ùn.
HT 117 VNP1 II 18 VNP7 331
(b) Giaâu thò cuäng chùèng coá theâm
Khoá khùn ta liïåu ta laâm ta ùn.
DCNTB II 29 TCBD I 610 TNPD I 137
206. Giaâu thò daäi vaãi thaáng ba
Khoá khùn mua vaãi höì La thaáng mûúâi.
NNPD 63 VNP1 II 31, 158 VNP7 121 TNPD I 137
Sûãa laåi:... höì la... TNPD I, VNP1 II 31 =... höì La
207. Giaâu thò noái möåt khön mûúâi
Khoá töi noái chaã àûúåc lúâi naâo khön
Ngheâo noái nhû gioã hoãng trön
Giaâu noái nhû baåc boã hoâm chùèng lay
Khoá sao khoá noái thïë naây
Àêìy nhaâ cöng núå laåi hay eo xeâo.
CDTCM 220
208. Giaâu thò thõt caá, cúm canh
Khoá thò lûng rau àôa muöëi, cuáng anh töi ài lêëy chöìng
Húäi anh chöìng cuä töi úi!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 121
Anh coá khön thiïng thò anh trúã dêåy ùn xöi nghe keân a
Thöi, anh àaä vïì nghiïåp êëy xin anh àûâng ghen b
Àïí cho ngûúâi khaác cêìm quyïìn thï nhi c
Miïång em khoác, tay em bïë ùém caái öng thêìn vò d
Tay em gaåt nûúác mùæt, tay em thò thùæp neán nhang à
Búãi vò àêu, maâ nïn xoát nöîi muön vaân. e
TNPD II 87
BK a - Anh coá khön thiïng xin anh trúã dêåy ùn xöi nghe keân
TCBD I 254 - 255
- Anh coá khön thiïng thò xin anh trúã dêåy ùn xöi nghe keân
VNP1 I 169 VNP7 301
b - Thöi àaä vïì nghiïåp êëy, anh àûâng ghen TCBD I
- Thöi anh àaä vïì nghiïåp êëy, anh àûâng ghen VNP1I VNP7
c - Anh àïí ngûúâi khaác cêìm quyïìn thï nhi HT 209
- Àïí cho keã khaác cêìm quyïìn thï nhi HT 209
d - Miïång em khoác, tay bïë ùém öng thêìn vò TCBD I
- Miïång em khoác, tay em bïë ùém öng thêìn vò VNP1 I VNP7
- Miïång em khoác tay em ùém öng thêìn vò HT
à - Tay em gaåt nûúác mùæt, tay em thùæp neán nhang VNP1I VNP7
e - Búãi vò àêu maâ nïn xoát nöîi voä vaâng TCBD I
- Búãi vò àêu maâ nïn nöîi xoát muön vaân VNP1 I
- Búãi vò àêu maâ nïn nöîi xoát xa muön vaân VNP7
- Búãi vò àêu nïn xoát nöîi muön vaân HT
209. Giaâu trong laâng traái duyïn khön eáp
Khoá nûúác ngûúâi phaãi kiïëp cuäng theo.
NNPD 63 NQPN 71
210. Giaâu tûâ trong trûáng giaâu ra
Àoái em àoái thuúã meå cha sinh thaânh.
TNPD I 136
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 122
211. Giaâu tûâ trong trûáng giaâu ra
Khoá tûâ ngaä baãy ngaä ba khoá vïì.
HT 251 NASL III 21b NNPD 62 TCBD I 294 TNPD I 136 VNP1 II 30 VNP7 341
BK NQPN 63:
Giaâu thò trong trûáng giaâu ra
Khoá thò ngaä ba khoá vïì.
212. Giaây ban boáng loaáng nuöåt naâ
Khùn xïëp chûä nhêåt, quêìn laâ nïëp tû
AÁo haâng luåc töët toaân tú
Gêëm lam hoa baåc cho vûâa yá anh.
CDHT 131
213. Giùåc Têy àaánh àïën Cêìn Giúâ1
Baão àûâng thûúng nhúá àúåi chúâ uöíng cöng.
HHÀN 235 HT 255 VNP1 II 59
214. Giùng cung maâ bùæn con chim huyânh
Seâ löng noá àúä àaån, truå mònh noá khöng bay.
CHG 19
215. Giùng tay àoán baån truöng mêy
Thûúng ai maâ boã ngaäi àêy cho àaânh.
CHG 23
216. Giêëc hoâe2 giêëc quïë ïm ïm
Chûä trung chûä hiïëu meå tòm meå ru
Ru con ûúác nhûäng khang cuâ3
Ru con taåc tónh hûäu chu(?) àaåo thûúâng
Ru con bêët khaãi bêët mön(?)
1 Cêìn Giúâ: thõ xaä huyïån lõ Cêìn Giúâ thuöåc thaânh phöë Höì Chñ Minh, caách trungtêm Saâi
Goân 51km. 2 Giêëc hoâe, giêëc quïë àïìu coá nghôa laâ giêëc nguã.* 3
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 123
Ru con ûáng chiïëu, cêìu hiïìn1 quöëc gia
Ru con àoan chñnh thaái hoâa
Ru con nguä phuác tam àa2 tûá thúâi
Ru con con àaä nguã röìi
Meå ru con nguã meå thúâi múái yïn
Ru röìi, röìi meå laåi khuyïn
Luåc thao tam lûúåc chùèng quïn àêu laâ3
CDTH 164 - 165
217. Giêåm chên ba tiïëng kïu Trúâi
Núå súám xa àaâng núå, duyïn súám àöíi dúâi àaâng duyïn.
DCBTT 175
218. Giêåm chên àêëm ngûåc kïu Trúâi
Vúå chöìng chûa mêëy nùm trúâi laåi xa
Chên trúâi xûá laå xoát xa
Caái àúâi lñnh möå khöí laâ biïët bao!
DCNTB II 167
219. Giêåm chên xuöëng àêët caái bon
Nay coân úã vêåy chöìng con àêu naâ!
Thöi thöi àûâng noái nûäa maâ!
Con trêu ùn àaám maå dêëu maâ coân àêy.
TCBD I 250
220. Giêån chöìng maâ chùèng bïë con
Cha maây laâm mêët caái gioân meå ài.
HT 202 NNPD 62 TCBD I 562 TCBD II 191 TNPD I 136 VNP7 289
221. Giêån chöìng xaách goái ra ài
1 ÛÁng chiïëu cêìu hiïìn: hûúãng ûáng chiïëu chó cêìu ngûúâi hiïìn taâi cuãa nhaâ vua.* 2 Nguä phuác tam àa: nguä phuác laâ nùm àiïìu haånh phuác: giaâu, sang, söëng lêu, khoãe
maånh, yïn öín; tam àa laâ ba caái nhiïìu: nhiïìu phuác, nhiïìu tuöíi, nhiïìu con trai.* 3 Luåc thao tam lûúåc: saách binh thû cuãa Thaái Cöng Voång. Àêy noái taâi duâng binh cuãa voä
tûúáng.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 124
Chöìng theo nùn nó tuâ ti trúã vïì.
TCBD I 255
222. Giêån em anh àaánh nùm baãy têëm vaán boâng
Nöå bêët cêåp lûúång1 àaánh röìi laåi thûúng.
CHG 24
223. Giêån maâ noái laåi cho hay
Thau àöìng höì dïî khoãi tay thúå haân.
TNPDI 136
224. Giêån mònh cùæp noán ra ài
Àoân xoác khöng àeäo, haái thò khöng quai
AÁo thò khöng coá khuy caâi
Àêìu khöng khùn bêån, toác mai bú xúâ
Àêm àêìu lïn àïën laâng Nûa
Chaã ai thuï gùåt, mùåt phúâ buång meo
Giêån chi maâ giêån àïën àiïìu
Quay vïì, cuäng àïën trúã chiïìu laâm khuêy.
CDTH 74
225. Giêån thò noái vêåy cho hoaâi
Khöng thûúng baån cuä, thûúng ai rùng chûâ?
DCBTT 254
226. Giêån Trúâi xeá vaáy ùn ai
Giêån Trúâi xeá vaáy àïën mai úã truöìng.
NASL III 18a
227. Giêëu àêìu laåi húã caánh tay
Thaâ rùçng thuá thûåc con naây cho xong.
NASL II 47b
228. Gieã cuâi töët maä daâi àuöi
Hay ùn cûát choá ai nuöi gieã cuâi. a
1 Nöå bêët cêåp lûúång: giêån khöng kõp xem xeát.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 125
NGCK 184a TCBD I 508 TNPD I 137
BK a - Maâ hay ùn bêín ai nuöi gieã cuâi.
229. Gieo caãi, cêëy cêìn
Xuöëng söng cêëy muöëng, lïn ghïình tröìng dûa
Gioá àûa, cêy caãi lïn trúâi
Cêy rùm àûáng laåi chõu àúâi àùæng cay a
Gieo caãi cêëy cêìn
Xuöëng söng muáa röëi, àïën gêìn quay tú.
bk a - Cêy rùm àûáng laåi chõu lúâi àùæng cay
QHBN 196
Xem thïm G 273
230. Gieo mònh vaâo chöën sêåp vaâng
Caã ùn caã mùåc laåi caâng caã lo a
Gieo mònh vaâo chöën toâ voâ
Tay vo miïång haá chaã lo chaã phiïìn.
NASL II 24b
BK a - Caã ùn caã mùåc thò caâng caã lo QHBN 193
QHBN chó ghi àïën hïët doâng naây
Xem thïm Ö 15
231. Gieåp nhû àêìu caá chai
Tham ùn tranh vúå laâ trai Kim Böìng
Nhoån nhû àêìu caá nhöìng
Tham ùn tranh chöìng laâ gaái Cêím Phö.
DCNTB I 226
232. Giïng hai laâ gioá chia vui
Àöng röìi laåi bûác, bûác thöi laâ nöìm.
CDTCM 245
233. Giïëng khúi gaâu muác lûng chûâng
Nïëu maâ vuång liïåu, xin àûâng traách dêy
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 126
Cêìm àaâi maâ boã quïn dêy
Boä cöng ao ûúác, boä ngaây ûúác ao
Söng sêu em seä cùæm saâo
Miïëu thiïng anh seä loåt vaâo cùæm nhang
Vñ duâ khöng lêëy àûúåc naâng
Mang thên ài xuöëng suöëi vaâng cho xong
Yïu nhau cho veån cho troân
Keão mai theån vúái nûúác non úã àúâi
Thaâ rùçng thaác xuöëng giïëng khúi
Coân hún söëng úã trïn àúâi xa nhau.
CDTCM 153 - 154
234. Giïëng laâng em vûâa trong vûâa maát
Àûúâng laâng em, lùæm caát dïî ài
Em úi, trang àiïím laâm chi?
Àïí cho anh phaãi súám ài töëi vïì.
CDTCM 81
235. Giïëng naây laâ giïëng cûåu traâo
Höìi töi coân nhoã töi naâo biïët àêu.
HHÀN 98
236. Giïëng Ngoåc Haâ1 vûâa trong vûâa maát
Vûúân Ngoåc Haâ thúm ngaát gêìn xa
Hoãi ngûúâi xaách nûúác tûúái hoa
Coá cho ai àûúåc vaâo ra chöën naây?
CDHN 95
237. Giïëng sêu dêy ngùæn lúä chûâng
Búãi anh baåc trûúác, sau àûâng traách em.
DCNTB II 63
1 Ngoåc Haâ: xûa laâ möåt traåi thuöåc huyïån töíng Nöåi huyïån Vônh Thuêån, kinh thaânh
Thùng Long cuä. Laâng Ngoåc Haâ nay thuöåc quêån Ba Àònh (Haâ Nöåi) nöíi tiïëng vïì nghïì tröìng hoa cöí truyïìn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 127
238. Giïëng sêu gaâu nhoã anh úi
Muác sao cho àùång hai núi möåt lêìn.
DCNTB II 63
239. Giïëng sêu gaâu xuöëng bêëm boong
Àùång con caá trñch phuå con caá soâng.
DCNTB I 198
240. Giïëng sêu lêëp laåi sao àêìy
Dêìu thûúng cho lùæm, cú höåi naây cuäng xa.
DCNTB II 133
241. Giïëng sêu thò phaãi thûâng daâi Coá khön thò chõu khoá ngöìi cho lêu Em chêìn chûâ cuäng chùèng àûúåc àêu Sùæm möìi mùæc nhúå anh cêu con caá naây. CDTH 97
242. Giïëng Yïn Thaái vûâa trong vûâa maát Àûúâng Yïn Thaái gaåch laát dïî ài Em vïì bïn êëy laâm chi Nûúác giïëng thò àuåc àûúâng ài thò lêìy. CDHN 158
243. Gioá bay cêìu thêëp cêìu cao Gioá bay cêìu naâo con chó meå coi. TCBD I 563
244. Gioá bïn àöng, àöång bïn têy Tuy rùçng noái àêëy nhûng àêy traånh loâng. NNPD 63
245. Gioá chiïìu naâo bay theo chiïìu nêëy Trûúác em noái em lêëy chöìng quan Sao bêy giúâ em chùèng hûúãng giaâu sang? Maâ ài phúi nùæng baán than àen sò.
TCBD I 407 - 408
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 128
246. Gioá chiïìu thöíi heáo ngoån dûâa
Dûát tònh taåi baån em chûa tiïëng gò.
TCBD I 458
247. Gioá àaánh caânh cau
Gioá àêåp caânh cau
Xeá buöìng lêëy quaã, hoãi nhau phen naây.
QHBN 318
248. Gioá àaánh caânh tre, gioá àêåp caânh tre a
Chiïëc thuyïìn anh vêîn le te àúåi naâng
Gioá àaánh caânh baâng, gioá àêåp caânh baâng b
Dûâng cheâo anh haát, cö naâng haäy nghe.
TCBD I 326 TNPD II 88
BK a - Gioá àêåp caânh tre, gioá àêåp caânh tre VNP1 68 VNP7 192
b - Gioá àêåp caânh baâng, gioá àêåp caânh baâng
VNP1 I VNP7
249. Gioá àaánh àoâ àûa, gioá àêåp àoâ àûa
Sao cö mònh lú lûãng maâ chûa coá chöìng?
Gioá àaánh caânh höìng, gioá àêåp caânh höìng
Hoãi cö mònh àaä muöën lêëy chöìng hay chûa? a
TCBD I 144 TNPD II 88
BK a - Húäi cö mònh àaä muöën lêëy chöìng hay chûa?
VNP1 I 120 VNP7 262 - 263
250. Gioá àêu thöíi maát sau lûng
Daå sao daå nhúá ngûúâi dûng vö cuâng.
HHÀN 174 TCBD I 144
BK VNP7 189:
Gioá sao gioá maát sau lûng
Buång sao buång nhúá ngûúâi dûng thïë naây.
Xem thïm G 340
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 129
251. Gioá àêíy àûa phú phêët ngoån cúâ
Anh àêy lúä vêån taåi chúâ duyïn em.
DCNTB II 133
252. Gioá àêíy àûa phú phêët ngoån cúâ
Anh àêy lúä vêån taåi chúâ duyïn em
Laâm thú nûúác mùæt nhoã lem
Tûúng tû sêìu muöån vò em coá chöìng.
TCBD II 274
253. Gioá àêíy àûa rau dûâa dõu dõu
Anh thûúng naâng liïåu àiïåu xuöëng lïn
Gioá àûa trùng cho muöîi moâng xao xuyïën
Anh xa naâng vò tiïëng thõ phi.
TCBD II 274
Xem thïm G 311
254. Gioá àïm àöng thöíi loân hang dïë
Húäi anh hoåc troâ mûu kïë anh àêu.
HHÀN 79 - 80
Xem thïm G 333
255. Gioá àöng nam möåt daãi àöìng àiïìn
Em chñt khùn trùæng giaãi phiïìn cho ai?
Khùn trùæng em nhuöåm nêu ài
AÁo chaâm boã bõ em thò theo anh.
DCTH 128
256. Gioá àöng nöìm chiïìu höm thöíi laåi
Caá lúä chiïìu laâm haåi àöi ta
CHG 21
257. Gioá àuâng àuâng mûa rung laá heå
Caám thûúng ngûúâi coá meå khöng cha.
CHG 12
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 130
258. Gioá àûa böng laách böng lau
Böng lï, böng lûåu àöë naâng mêëy böng?
HHÀN 49
259. Gioá àûa buåi chuöëi sau heâ a
Anh mï vúå beá boã beâ con thú. b
HHÀN 132
BK a - Gioá àuâa buåi chuöëi sau heâ VNP 1 I 163
b - Anh ham vúå beá boã beâ con thú CHG 26 DCNTB I 198
Xem thïm G 267, 324
260. Gioá àûa buåi chuöëi sau heâ
Buåi mön trûúác cûãa, ai deâ em hû.
HHÀN 132
Xem thïm G 324
261. Gioá àûa buåi chuöëi sau heâ
Chöìng lïët vúå queâ, àêìy túá queåo tay.
TCBDI 408
Xem thïm G 324
262. Gioá àûa buåi chuöëi te taâu
Chaâng nam thiïëp bùæc laâm giaâu ai ùn.
HHÀN 132
263. Gioá àûa buåi heå thúm xa Em kiïëm núi coá meå coá cha maâ nhúâ. DCNTB I 197
264. Gioá àûa buåi mña luâm tum Chöìng töi vûâa ài khoãi, öng truâm túái chi? DCNTB I 198
265. Gioá àûa buåi truác ngaä quò Thûúng cha thò phaãi luåy dò, dò úi!
HHÀN 90 TCBD II 294 VNP1 I 156
Xem thïm G 324 V 17
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 131
266. Gioá àûa buöìm haånh raãnh rang
Tiïëng nhú thiïëp chõu, àïí chaâng danh thúm.
HHÀN 235 TCBD II 331, 510 VNP7 214
BK CHG 15:
Gioá àûa buöìng haånh raãnh rang,
Tiïëng oan thiïëp chõu àïí chaâng thúm danh.
267. Gioá àûa buöìng chuöëi sau heâ
Àaä lùm le cö chõ, laåi muöën doâ deâ cö em.
DCNTB II 161
Xem thïm G 259, 324
268. Gioá àûa caânh bûúãi caânh boâng
Gioá àûa cö êëy vaâo loâng cêåu kia.
NGCK 184b
269. Gioá àûa caânh liïîu quùçn hiïu1
Chim kïu rñu rñt nhû khïu möëi sêìu.
DCNTB II 120
270. Gioá àûa caânh mêån, gioá lêån caânh àaâo a
Vò em anh phaãi ra vaâo töëi tùm
Töëi tùm thò mùåc töëi tùm
Chúâ cho baác meå ài nùçm seä hay
Thoaåt vaâo anh nùæm cöí tay
Xin em àûâng hö hoaán viïåc naây nïn to. b
TCBD I 144 TNPD II 88
BK a - Gioá àaánh caânh mêån, gioá lêån caânh àaâo NGCK 101b
b - Xin em àûâng coá hö hoaán sûå naây noá laåi nïn to NGCK
Xem thïm T 1641
271. Gioá àûa caânh truác la àaâ a
Tiïëng chuöng Thiïn Muå canh gaâ Thoå Xûúng. b
1 Quùçn hiïu: cong voâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 132
DCBTT 293 HHÀN 110 TCBD I 326
BK a - Gioá àûa caânh truác la àaâ TCBDII 522
b - Tiïëng chuöng Trêën Voä1 canh gaâ Thoå Xûúng CVPD 8 TCBDII
272. Gioá àûa caânh truác la àaâ a
Tiïëng chuöng Trêën Voä canh gaâ Thoå Xûúng b
Mõt muâ khoái toãa ngaân sûúng c
Nhõp chaây Yïn Thaái, mùåt gûúng Têy Höì.
CDHN14 HT 129
BK a - Phêët phú ngoån truác trùng taâ bk CDHN
b - Tiïëng chuöng Trêën Quöëc canh gaâ Thoå Xûúng bk CDHN
- Tiïëng chuöng Thiïn Muå, canh gaâ Thoå Xûúng
bk CDHN bk HT
c - Tuyïåt muâ khoái toãa ngaân sûúng
VNP1 II 165 - 166 VNP7 130
273. Gioá àûa cêy caãi vïì trúâi
Rau rùm úã laåi chõu lúâi àùæng cay. a
CHG 8 CVPD 16 HHÀN 110 - 111, 235 HT 292 TCBD I 225 TNPD I 137 VNPS 76a
BK a - Rau rùm úã laåi chõu àúâi àùæng cay NNPD 63
NASL IV 26a:
Gioá àûa cêy caãi lïn trúâi
Rau rùm úã laåi chõu muâi àùæng cay.
Xem thïm G 229
274. Gioá àûa cêy cuác ngaä quyâ
Ba nùm chûåc tiïët coân gò laâ xuên.
NGCK 144b
Xem thïm L 314
275. Gioá àûa cêy cuác ngaä quyâ
1 Trêën Voä: (coân goåi laâ Trêën Vuä) tûác àïìn Quaán Thaánh úã cuöëi àûúâng Thanh Niïn ven Höì
Têy. Àïìn coá quaã chuöng àuác nùm 1677 cuâng möåt luác vúái tûúång àöìng Trêën Voä nöíi tiïëng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 133
Ài àêu maâ boã cöë tri1 àúåi chúâ
Töi nhúá ngûúâi nhên ngaäi cuä ngaây xûa
Chúâ ngûúâi hïët sûác àïí töi giaäi loâng
Möåt mònh möåt ngoån àeân chong
Liïåu maâ gùæn boá, coá cöng töi chúâ Ruâ rò saáo thöíi keân àöi Cöng ngûúâi àaä vêåy, cöng töi thïë naâo? Àûáng nuái naây, tröng nuái noå coân cao Àûáng con söng naây, tröng con söng noå,
sêu naâo sêu hún. QHBN 290
276. Gioá àûa cêy cûãu lñ hûúng Giúâ xa cha meå, thêët thûúâng bûäa ùn. a HHÀN 90
BK a - ÚÃ xa cha meå thêët thûúâng bûäa ùn NPNN 14a
277. Gioá àûa cêy cûãu lñ hûúng
Giúâ xa cha meå thêët thûúâng bûäa ùn a Sêìu riïng bûäa chùèng muöën ùn b Àaä bûng lêëy baát laåi dùçn xuöëng mêm. NGCK 111b
BK a - Tûâ xa cha meå thêët thûúâng bûäa ùn
QPHT 6a, 6b TNPD II 87
- Xa cha xa meå thêët thûúâng bûäa ùn CDTH 164
HT 214 bk TNPD II VNP1I 153 VNP7 310
b - Sêìu riïng cúm chùèng muöën ùn
HT PTK 13a QPHT TNPD II VNP1 I VNP7
- Sêìu riïng cúm chùèng buöìn ùn bk TNPD II
- Sêìu riïng con chùèng muöën ùn CDTH
Xem thïm S 91
1 Cöë tri: baån cuä.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 134
278. Gioá àûa cêy cûãu lñ hûúng
Hai ngûúâi hai hoå maâ thûúng nhau cuâng.
HHÀN 174 TCBD I 144
279. Gioá àûa cêy cûãu lñ hûúng
Tûâ ngaây anh ngûúåc, em thêët thûúâng bûäa ùn.
CDTCM 32
280. Gioá àûa cö Têën cö Têìn
Cö lùn xuöëng giïëng ai vêìn cö lïn.
NGCK 138b
281. Gioá àûa cöåt phûúán hao dêìu
Thûúng em àïí daå chúá sêìu maâ hû.
HHÀN 174 TCBD I 144
282. Gioá àûa diïìu gioá höåi mêy
Gioá àûa cö êëy laåi àêy ùn trêìu
Ùn trêìu thò nhaã baä trêìu
Khöng ùn thò vûát, noái chi nhau nùång lúâi.
DCNTB II 63
Xem thïm G 307
283. Gioá àûa duyïn túái gaác Àùçng
Sao coân tûúãng gioá, tröng trùng hûäng húâ
Thûúng naâng, naâng cûá laâm ngú
Bao giúâ kïët toác xe tú húäi naâng.
DCTH 178
Xem thïm G 294
284. Gioá àûa àoãng àaãnh laá me
Mùåt röî hoa meâ anh thêëy anh thûúng.
HHÀN 235
285. Gioá àûa, àûa lûúát choâm thöng
Gioá bay, thöng cöîi nhû löìng boáng ngên
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 135
Suöëi trong leo leão trïn ngaân
Kòa con chim phûúång soi laân suöëi trong.
CDTCM 81
286. Gioá àûa gioá àêíy böng trang
Ai àûa ai àêíy duyïn naâng túái àêy?
Túái àêy thò phaãi úã àêy a
Bao giúâ beán rïî xanh cêy haäy vïì.
HHÀN 174 HT 173
BK a - Túái àêy thò úã laåi àêy DCNTB I 227
287. Gioá àûa gioá àêíy böng trang a
Böng buáp vïì naâng böng núã vïì anh.
CHG 13 HHÀN 174, 269 HT 173
BK a - Gioá àuâa böng cuác, böng trang VNP1 I 92
- Gioá àûa böng cuác böng trang TCBD I 563 VNP7 222
288. Gioá àûa gioá àêíy mêy àuâa a
Gùåp àêu hay àoá keán lûâa maâ chi. b
DCNTB I 198 HHÀN 174
BK a - Gioá àûa gioá àêíy duyïn àûa DCNTB II 99
- Gioá àûa gioá àêíy mêy mûa TCBD I 210
b - Gùåp àêu hay àoá keán lûâa laâm chi DCNTB II
289. Gioá àûa gioá àêíy vïì rêîy ùn coâng
Vïì söng ùn caá, vïì àöìng ùn cua.
HHÀN 49
290. Gioá àûa laá chuöëi te taâu
Lêëy chöìng Vùn Phuá1, khöng giaâu cuäng vui.
DCBTT 291
291. Gioá àûa lùæt leão caái bêìu
Àïí qua1 qua chõu, khöng cêìu lûåu lï.
1 Vùn Phuá: möåt àõa àiïím thuöåc tónh Quaãng Bònh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 136
DCNTB II 99
292. Gioá àûa lùæt leão cöåt choâi
Anh àen nhû rûáa, maâ àoâi vúå xinh.
DCNTB II 99
293. Gioá àûa liïîu yïëu mai cùçn
Liïîu yïëu mùåc liïîu, mai cùçn mùåc mai.
HHÀN 174
BK CHG 23:
Gioá àûa liïîu yïëu mai hoaâng
Liïîu yïëu mùåc liïîu, mai hoaâng mùåc mai.
294. Gioá àûa mûúâi taám laá me
Mùåt röî hoa meâ ùn noái coá duyïn.
HHÀN 174
Xem thïm G 284
295. Gioá àûa mûúâi taám laá xoaâi
Bïn vùn bïn voä coá taâi haát thi.
CHG 19 HHÀN 111
296. Gioá àûa mûúâi taám laá xoaâi
Lêëy chöìng Bònh Àõnh cho daâi àûúâng ài.
CVPD 9 TCBD II 522 VNP7 222
Xem thïm M 666
297. Gioá àûa ngoån coã phêët phú, ngoån cúâ phú phêët
Nöìi àöìng söi, nöìi àêët cuäng söi
Bêåu 2vúái qua3 duyïn núå raä rúâi
Túái lui chi nûäa àûáng ngöìi uöíng cöng.
HT 436
1 Qua: töi, tao, túá,... (àaåi tûâ ngöi thûá nhêët).* 2 Bêåu: chõ, cö, em,... (àaåi tûâ ngöi thûá hai) thûúâng chó nûä. 3 Qua: töi, tao, túái,... (àaåi tûâ ngöi thûá nhêët).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 137
289 Gioá àûa caânh liïîu hiïu quùçn1
Söng sêu coá chöî, àêët bùçng coá núi.
DCNTB II 99
299. Gioá àûa öí döåt ton ton
Àöìng Trùm coá löî, Phûúác Sún coá voâi. 2
DCNTB I 197
300. Gioá àûa öng àöåi vaâo Kinh a
Baâ àöåi thûúng tònh cùæp noán chaåy theo. b
NNPD 63 TCBD II 331 TNPD I 37
BK a - Gioá àûa öng àöåi vïì Kinh TCBD I 408
- Gioá àûa öng àöåi vïì dinh CVPD 12
- Gioá àûa öng àöåi vö kinh VNP1 II 41 VNP7 347
b - Baâ àöåi thêët tònh xaách noán chaåy theo TCBD I
- Muå àöåi thûúng tònh xaách noán chaåy theo CVPD
301. Gioá àûa öng àöåi vïì Kinh
Baâ àöåi thûúng tònh, cùæp noán chaåy theo
Öng àöåi thò cúäi con heo
Baâ àöåi thò cúäi con meâo coân tú
Töi lêëy öng àöåi töi nhúâ
Coân seát baát gaåo bêy giúâ chia àöi
Bùæc lïn suâng suåc vûâa söi
Tröëng giuåc ba höìi laåi chùæt nûúác ài
Trúâi úi sinh giùåc laâm chi?
Cho chöìng töi phaãi ra ài chiïën trûúâng!
CDTH 52
Xem thïm T 1990, 1991, 1992
1 Hiïu quùçn: cong voâng. 2 Àöìng Trùm,Phûúác Sún: caác àõa àiïím thuöåc tónh Bònh Àõnh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 138
302. Gioá àûa öng àöåi vïì Taâu
Baâ àöåi úã laåi xuöëng baâu bùæt cua
Bùæt cua laâm mùæm cho chua
Gúãi vïì öng àöåi khoãi mua töën tiïìn.
TCBD I 407
303. Gioá àûa taâu chuöëi tan taânh
Em àem duyïn ài baán böën cûãa thaânh khöng ai mua.
HPV 167
304. Gioá àûa taâu laá tan taânh
Öm duyïn ài baán, böën phña thaânh àïìu hay.
DCBTT 264
305. Gioá àûa thuyïìn göî qua söng
Hoãi ai bïn êëy coá chöìng hay chûa.
DCNTB I 198
306. Gioá àûa thuyïìn göî qua söng
Hoãi ai trong êëy coá chöìng töi khöng?
HHÀN 132
307. Gioá àûa túâ giêëy lïn mêy
Gioá àûa cö tuá vaâo àêy ùn trêìu. a
NNPD 63
TCBD I 144 TNPD I 137
BK a - Gioá àûa cö êëy laåi àêy xúi trêìu NGCK 120b
Xem thïm G 282
308. Gioá àûa túâ giêëy lïn mêy
Gioá àûa cö êëy laåi àêy ùn trêìu
Yïu nhau thò neám baä trêìu
Chúá neám gaåch àaá vúä àêìu nhau ra.
TNPD II 88
Xem thïm Y 61
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 139
309. (a) Gioá àûa traái mñt qua raâo
Chiïìu mai hoå túái, khöng biïët chaâo ngûúâi mö1
Chaâo thúâi chaâo meå chaâo cha
Chaâo öng bûng quaã, chaâo baâ mai dong 2
Anh chaâo cheán rûúåu cho xong
Tiïìn heo, baåc deä3, àöi voâng trùm hai
Ruöång sñnh lïî4 ài saáu saâo daâi
Sau ra chaâo hoå, hoå cho hai chuåc àöìng.
DCNTB II 152
(b) Gioá àûa traái mûúáp qua raâo
Àïën mai hoå túái biïët chaâo laâm sao
Chaâo thúâi chaâo meå chaâo cha
Chaâo öng bûng höåp, chaâo baâ mai dong5
Mai dong laâm möëi cho xong
Nïn vúå nïn chöìng, ài tïët àêìu heo.
DCNTB I 253
310. Gioá àûa traái mûúáp tooâng teng
Lêëy chöìng phuâ thuãy, cöåc cheng ngêìy ngaâ.
DCNTB II 161
311. Gioá àûa trùng con muöîi moâng xao xuyïën
Anh xa naâng vò tiïëng thõ phi. a
HHÀN 174
BK a - Anh xa naâng vïì tiïëng thõ phi CHG 12
Xem thïm G 253
312. Gioá àûa trùng laâ trùng àûa gioá
1 Mö: naâo. Ngûúâi mö: ngûúâi naâo.* 2 Mai dong: ngûúâi laâm möëi. Baâ mai dong. Baâ möëi.* 3 Baåc deä: tiïìn trao cho nhaâ gaái àïí may quêìn aáo cho cö dêu.* 4 Sñnh lïî: lïî cûúái.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 140
Trùng lùån röìi, gioá biïët àûa ai
Gioá àûa trùng thò trùng àûa gioá
Quaåt noå àûa àeân, àeân coá àûa ai.
DCNTB I 99
313. Gioá àûa trùng, laâ trùng khöng àûa gioá
Quaåt noå àûa àeân, àeân coá àûa ai
Lúâi thõ phi, gaác àïí ngoaâi tai
Àûâng àem vö daå maâ sai lúâi nguyïìn
Dêìn daâ boáng ngaã trùng nghiïng
Trùm vui vïì baån, ngaân phiïìn vïì ta.
DCNTB I 253
314. Gioá àûa trùng thò trùng àûa gioá
Quaåt noå àûa àeân, àeân coá àûa ai.
HHÀN 175 TCBD I 326 VNP7 222
315. Gioá àûa trùng thò trùng àûa gioá
Quaåt noå àûa àeân, àeân coá àûa ai?
Trùm nùm àaá naát vaâng phai
Àaá naát mùåc àaá, vaâng phai mùåc vaâng!
HT 417
316. Gioá àûa trùng thò trùng àûa gioá
Trùng lùån röìi gioá biïët àûa ai.
HHÀN 175 HT 165 TCBD I 326 TCBD IV 19 VNP7 222
317. Gioá àûa trùng, trùng thanh vùçng vùåc
Trùng àûa gioá, gioá maát hiu hiu
Ngaây raây anh àûúåc chöî tên yïu
Nghôa nhún höìi trûúác em kïu thêëu trúâi!
Uöíng cöng em cùån keä mêëy lúâi
Uöíng cöng trao thuöëc, trao trêìu
Uöíng cöng noáng laånh nhûác àêìu em thùm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 141
Uöíng cöng mang tiïëng mang tùm a
Uöíng cöng luåm cuåm ba böën nùm vúái chaâng
Höìi naâo ngùn ngaã àoán àaâng
Bêy giúâ hoãi thiïåt baån vaâng thûúng ai?
TCBD I 458
BK a - Uöíng cöng em mang tiïëng chõu tùm TCBDI 255
- TCBD I chó ghi àïën hïët doâng naây.
318. Gioá àûa tuâng baá xiïu liïn1 a
Hiïìm vò hai chûä núå duyïn phaãi tuây.
bk a - Gioá àûa tuâng baá ngaã nghiïng
DCBTT 221
319. Gioá giuåc àûa duön, lan hûúâng tûâ nhuyå
Anh coá thêëy naâng chiïìu luåy meå cha.
HHÀN 235
320. Gioá giuåc nhaânh sung, nhaânh tuâng rang raãng
Anh muöën giuåc caái nhên tònh, baãng laãng taåi em.
HHÀN 175
321. Gioá hiu hiu dêy chòu àûát àoaån
Êm can trúâi nhúá baån ta xûa
Baån cuä xûa nay àaâ liïåt böå
Giaã khaách àaâng thûúång löå hoãi thùm.
CHG 11
322. Gioá hiu hiu dêy chòu àûát àoaån
Êm can trúâi, nhúá baån khi xûa
Biïín coá caån, nhûng loâng khöng caån
Non coá moân, nghôa baån chùèng vong.
DCNTB I 227
323. Gioá lïn röìi, cùng buöìm cho sûúáng
1 Xiïu liïn: ngaã theo, daåt.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 142
Gaác cheâo lïn, ta nûúáng khö khoai1
Nhêåu cho tiïu hïët mêëy chai
Boã ghe nghiïng ngûãa khöng ai chöëng cheâo.
HT 454
324. Gioá luâa buåi chuöëi sau heâ
Anh mï vúå beá, boã beâ con thú
Gioá àûa buåi truác ngaä quò
Thûúng cha phaãi chõu luåy dò, dò úi!
VNP7 299
Xem thïm G 259, 260, 261, 265, 267, V 17
325. Gioá maát trùng thanh, yïën anh gùåp gúä
Thiïëp àûúåc gùåp chaâng than thúã àöi cêu
Thûúng nhau àïm nhúá ngaây sêìu
Àoá àêy xa ngaái2, daå thiïëp rêìu heáo hon.
DCBTT 156
326. Gioá muâa heâ con ve kïu tiïëng dïë
Thiïëp caãm ún chaâng boáng xïë trùng nghiïng.
DCNTB I 197
327. Gioá muâa thu mêy muâ trùng töëi
Anh khöng nhúá lúâi thïå haãi minh sún3
Nay àaâ coá vúå coá con
Phónh duyïn em tûâng chùång, lúä möëi tö son ai àïìn?
DCBTT 98
328. Gioá muâa thu meå ru con nguã
Chùn thiïån àûúâng êëp uã nùm canh.
NASL I 13a
329. Gioá muâa thu meå ru con nguã
1 Khö khoai: caá khoai phúi khö. 2 Ngaái: vùæng, xa. Xa ngaái: xa vùæng.* 3 Thïå haãi minh sún: chó biïín maâ thïì, chó nuái maâ heån.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 143
Àïm nùm canh chêìy, meå thûác àuã vûâa nùm
Gioá muâa heâ, ai deâ baåc phêån a
Chúá mêëy con trùng naây thúâi vêån àaão àiïn. b
VNP7 476
BK a - Gioá muâa heâ ai veä baåc phêån HT 459
b - Cho mêëy con trùng naây thúâi vêån àaão àiïn HT
330. Gioá muâa thu meå ru con nguã
Nùm canh chêìy, thûác àuã nùm canh.
HHÀN 90 VNP1 I 144 VNP7 306
331. Gioá mûa xaâo xaåc laá xoaâi
Ai àûa duyïn baån laåc loaâi àïën àêy.
HPV 69
332. Gioá nam hêy hêíy chiïìu höm
Xong viïåc gùåt haái öm con thaã diïìu
Àiïìn viïn laâ thuá tiïu dao
Khöng danh lúåi lùæm chùèng chiïìu luåy ai.
TCBD III 299
333. Gioá nam non thöíi loân hang dïë
Tiïëng anh hoåc troâ mûu kïë àïí àêu?
- Mûu kïë anh àïí laåi nhaâ
Ai deâ em hoãi anh maâ àem theo.
TCBD I 563
Xem thïm G 254
334. Gioá nam thöíi kiïåt àïm trûúâng
Nghôa nhên àaâ trûúång, cûåc àûúâng xa xuöi.
DCNTB II 133
335. Gioá nam thöíi laånh phoâng hûúng
Bûäa nay múái biïët tònh thûúng cuãa naâng
Daåo chúi cho biïët àuã àaâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 144
Hoåa may coá gùåp baån vaâng gaá duyïn.
TCBD IV 25
336. Gioá nam thöíi xuöëng loâ vöi
Ai àöìn vúái baån ta coá àöi àïí baån buöìn
Dûâng chên bûúác xuöëng ghe buön
Soáng bao nhiïu dúån, daå anh buöìn bêëy nhiïu
Caánh buöìm thöíi gioá hiu hiu
Buöìm xiïu cuäng mùåc, tònh yïu ta troån niïìm.
DCNTB I 253
337. Gioá nöìm laâ gioá nöìm nam
Traách chaâng quên tûã ùn tham khöng chaâo.
TCBD II 191 TCBD III 148, 476 TNPD I 137
338. Gioá nöìm laâ gioá nöìm nam
Traách ngûúâi quên tûã ùn tham khöng giaâu
Gioá nöìm laâ gioá nöìm nöm
Traách ngûúâi quên tûã coá möìm khöng ùn.
HHÀN 175 THÀQ7
339. Gioá nöìm laâ gioá nöìm nöm
Traách chaâng quên tûã coá möìm khöng ùn.
TCBD I 509 TCBD III 148, 476 TNPD I 137
340. Gioá sao gioá maát trïn àêìu
Daå sao daå nhúá, daå sêìu ngûúâi dûng?
Gioá sao gioá maát sau lûng
Daå sao daå nhúá ngûúâi dûng thïë naây?
HT 375 DCTH 155
Xem thïm G 250
341. Gioá thöíi buöìm bï, böën bïì quaånh vùæng
Thiïëp caách mùåt chaâng khöng nhùæn, noã nhe
Möåt mònh em àûáng giûäa thuyïìn beâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 145
Tûåa höì nhû con ve noå hay ve ve kïu sêìu.
DCBTT 105
342. Gioá thöíi hiu hiu, chñn chiïìu ruöåt thùæt
Nhòn sao phûúng bùæc, nûúác mùæt chaãy bïn àöng
Ai baây chi chuyïån vúå vúå chöìng chöìng
Khiïën em phaãi chõu nùång loâng tû lûúng1
- Mêy taånh sao thûa, anh xem trúâi chûa saáng
Nghe lúâi em than oaán, anh khöng àùång laåi gêìn
Khiïën cho gan daå khöng dêìn maâ àau.
DCNTB I 140
343. Gioá thöíi liu riu, chñn chiïìu ruöåt thùæt
Laâm chi chöå chùæc2 thïm thûúng
Tûúãng laâ toác vêën tú vûúng
Khöng hay bïn baån súám àûúâng vúå con.
DCBTT 95
344. Gioá thöíi lung tung
Buöìm chaåy lang tang
Bêån mö bêån naây thiïëp nhúá tröng chaâng
Sao ngûúâi baån cuä àûáng khoác thûúng möåt mònh?
DCBTT 62
345. Gioá trïn nhaânh rung cêy nghiïng ngaã
Ve kïu sêìu, trong daå bêng khuêng
Gûãi lúâi vïì nhùæn vúái tònh nhên
Bêëm tay kïí thûã, aái ên ñt nhiïìu
Nhúá khi mö, khuya súám mô miïìu
Gioá àûa duyïn àêíy, dùåt dòu loâng thûúng
Nhúá khi mö, àaåp tuyïët giaây sûúng
1 Tû lûúng: suy nghô, tñnh toaán.* 2 Chöå chùæc: gùåp nha (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 146
Boáng trùng nghiïng, mùåt trúâi ngaã, khöí trùm àûúâng baån biïët chûa
Baån khöng nhúá khi höìi miïëng thuöëc gûãi, miïëng trêìu àûa
Tònh khöng thûúng, sao heån súám hoâ trûa húäi mònh
Baån noái baån khöng tham giaâu, phuá quyá coi khinh
Cúá sao baån phuå nghôa mònh, baån úi!
Con caá ham möìi laå, quïn khuác söng daâi
Con chim ham caãnh laå, àûáng hoát hoaâi nhaânh cêy
Gêåt guâ chim gaáy lêìu têy
Chim cu úi! chim cu húäi! Löìng àêy, haäy trúã vïì.
DCNTB I 270
346. Gioá tûâ hang àaá gioá ra
Gioá nam gioá bùæc àöi ta phiïìn loâng.
NASL I 7b
347. Gioá tûâ höëc àaá gioá ra
Gioá nam, gioá bùæc, àöi ta phiïìn loâng
Àïm muâa àöng laånh luâng khöng göëi
Anh coá vúå röìi noái döëi rùçng khöng
Buöìn tònh hêy hêíy gioá àöng
Muâi hûúng cuäng thõnh, muâi höìng cuäng ûa
Anh hai mûúi möët àang vûâa
Em hai mûúi chùén em chûa coá chöìng
Nhaác nghe thêëy tiïëng chuöng àöìng
Phûúång hoaâng nghe tiïëng xöí löìng maâ ra.
NASL II 6b - 7a
348. Gioá vaâng hiu hùæt àïm thanh
Àûúâng xa, dùåm vùæng, xin anh àûâng vïì
Maãnh trùng àaä troát lúâi thïì
Laâm chi àïí gaánh nùång nïì riïng ai!
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 147
HT 173 TCBD I 144 TNPD II 88 VNP1 I 63 VNP 7 186 - 187
(b) Gioá nam non thöíi loân hang chuöåt
Nghe em coá chöìng anh àûát ruöåt, àûát gan
Gioá vaâng hiu hùæt àïm thanh
Àûúâng xa dùåm vùæng, xin anh àûâng vïì
Maãnh trùng àaä troát lúâi thïì
Laâm chi àïí gaánh nùång nïì riïng ai.
TCBD I 457 - 458
349. Gioá vaâng hiu hùæt àïm thanh
Àûúâng xa nhaâ ngaái sao anh vöåi vïì?
- Anh vïì vaâi bûäa anh ra
Àem em vúái meå vïì nhaâ úã chung.
CDTH 184 HT 382
350. Gioãi giang chúá vöåi khoe taâi
Söng sêu saâo vùæn, bïí trúâi mïnh möng
- Nûúác to soáng caã khön chûâng
Àaä vaâo gian hiïím khuyïn àûâng non tay. a
DCTH 91
BK a - Àaä vaâo gian khöí khuyïn àûâng non tay HT 363
351. Gioång àúân ai nghe àaâ hoâa nhaä
Tiïëng tú àöìng ró raã khoan thai
Khaách Chung Kò1 ngöìi nhûäng lùæng tai
Xui loâng êm thêìm phiïìn muöån, muöën xûúáng hoåa àöi baâi nghe chúi.
DCBTT 149
352. Giú tay anh hûáng sûúng trúâi
Rûãa sao cho saåch nhûäng lúâi thõ phi. a
1 Chung Kò: (tûác laâ Chung Tûã Kò) xem chuá thñch Baá Nha úã A 482.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 148
DCNTB II 28
BK a - Rûãa laâm sao saåch nhûäng lúâi thõ phi CHG 27
353. Giú tay bùæt lûún, lûún trûúân vö coã
Bùæt quaå, quaå boã quaå bay
Kïí tûâ ngaây chaâng boã thiïëp àêy
Bûng baát cúm àöi haâng luåy nhoã, daå buöìn thay húäi buöìn!
CDTCM 81
354. Giú tay khoaát baån khoan cûúâi
Mua lêìm baåc giaã taåi ngûúâi baán buön.
DCBTT 231
355. Giú tay trao miïëng trêìu cau
Loâng tin trao laåi cho nhau ñt nhiïìu.
CDTCM 32
356. Giú tay vñt ngoån tre coâng
Hoãi thùm anh thûã trong loâng thûúng ai.
DCBTT 223
357. Giúã saách ra lïå sa ûúát saách a
Quïn chûä àêìu baâi vò búãi nhúá em.
HHÀN 175
BK a - Giúã saách ra xem, lïå sa ûúát saách DCNTB I 209
358. Giúã xem möåt chuyïån phong tònh
Cho loan nhúá phûúång cho mònh nhúá ta
Nhúá nhau nïn thêët nïn gia
Nïn cûãa nïn nhaâ nïn vúå nïn con
Chim thaái qui rñu rñt trïn non a
Ûúác chi ta àûúåc vúå con nhû ngûúâi. b
THQP 17a
BK a - Chim thoå mi reáo rùæt trïn non TNPD II 88
- Chim hoåa mi reáo rùæt trïn non TCBD I 144 - 145
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 149
TCBD II 274 TCBD III 476
b - Ûúác gò ta àûúåc vúå àûúåc con nhû ngûúâi TNPD II
- Ûúác gò ta àûúåc vúå con nhû ngûúâi
TCBDI TCBDII TCBDIII
359. Giuåc ngûåa buöng cûúng lïn àaâng thûúång löå
Trúâi húäi trúâi duyïn núå vïì àêu.
CHG 18
360. Giûä mònh laåi giûä cho ngûúâi
Caái thên àöåi àaá vaá trúâi laâ àêy.
HHÀN 258
361. Giûä saâo maâ àúåi nûúác lïn
Giûä duyïn àúåi baån cho nïn àïën giúâ
Chúâ em àaä uöíng cöng chúâ
Bao nhiïu cöng àúåi, coá ai ngúâ uöíng cöng
- Ngûúâi ta sang söng töi cuäng sang söng
Sang söng thaânh vúå thaânh chöìng
Em sang söng, em xaách noán vïì khöng
Trûúác theån cuâng baån, sau uöíng cöng öng cheâo àoâ
Biïín kia ai biïët maâ doâ
Biïët ngûúâi biïët mùåt, ai ào àûúåc loâng
Linh àinh chiïëc baách giûäa doâng
Bao nhiïu bïën nûúác, bêëy loâng nhúá mong
Tiïëc cöng cheã nûáa àan löìng
Chim cu khöng gaáy, cûåc loâng lùæm thay
Bêy giúâ anh àaä nghe ai?
AÁo ngùæn cöë mùåc, aáo daâi vêët ài
ÖËi öng Trúâi úi! Sao núä àem baåc àöíi chò!
DCNTB I 270 - 271
362. Giûäa caãnh trúâi mûa rúi laác àaác
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 150
Anh coá thûúng em bêån khaác seä hay
ÚÃ àêy gêìn meå gêìn thêìy
Biïët laâ haåt ngoåc vaâo tay ai cêìm?
Cho nïn gioåt lïå khön cêìm
Tuái trêìu khùn mùåt ûúát àêìm nhû mûa.
DCTH 178 - 179
363. Giûäa àûúâng àûát gaánh tûúng tû
Taåi daå em tûâ chùèng phaãi taåi anh.
CHG 10
364. Giûäa laâng coá cêy àa xanh
Gioá àaánh möåt caânh, tûúi vêîn hoaân tûúi.
TNPD I 137
365. Giûäa laâng coá möåt cêy àa
Ngûúâi ngoan nghó maát, ngûúâi hiïìn tûåa nûúng
Treâo lïn traái nuái tam thûúng
Thûúng àöi con chim loan phûúång qua nûúng ùn xoaâi
Khen ai xïëp àaá xêy thaânh
Tònh tang tang tñch, tñnh tööng töìöng tõch
Trïn trúâi ruåc rõch
Ngaây gioá àïm trùng
Chuáng töi hoãi ngûúâi coá lêëy chuáng töi chùng?
QHBN 213
366. Giûäa ngaây muâng taám thaáng tû
Caái cua caái caáy caái lû ùn thïì.
NASL I 12b
367. Giûäa trúâi cêy caã boáng cao Nhên duyïn àaä àõnh xe vaâo cho anh Trùm nùm kïët súåi chó maânh AÁi ên gùæn boá chung tònh keo sún.
CDTH 97
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 151
368. Giûúng cung maâ bùæn con coâ
Con coâ noá lùån, con coâ noá bay.
NGCK 151a
BK KSK 9a:
Giûúng tïn ra bùæn con coâ
Con le noá lùån, con coâ noá bay.
369. Giûúng cung rùæp bùæn phûúång hoaâng
Chùèng may laåi gùåp möåt àaân chim ri.
VNP7 96
370. Giûúng cung sùæp bùæn phûúång hoaâng a
Chùèng may laåi phaãi möåt àaân chim ri b
Lêëy saâo maâ àuöíi noá ài c
Noá kïu rñu rñt keão thò àiïëc tai. d
TCBD I 509 TNPD II 88
BK a - Giûúng cung rùæp bùæn phûúång hoaâng NASL IV 51a
- Giûúng cung maâ bùæn phûúång hoaâng NGCK 184a
b - Khöng ngúâ laåi phaãi möåt àaân chim ri NASL IV
c - Lêëy saâo rùæp àuöíi noá ài NASL IV
d - Keão kïu rñu rñt vêåy thò àiïëc tai NASL IV
- Noá kïu reáo rùæt keão thò àiïëc tai NGCK
371. Giûúâng doåc maâ traãi chiïëu ngang
Chaâng ngöìi möåt goác
Thiïëp ngöìi möåt goác
Chaâng than, thiïëp khoác
Thiïëp khoác, chaâng than
Khung cûãi bùæc ngang, thoi naâng biïëng dïåt
Em vùæng anh möåt ngaây, moãi mïåt chên tay.
VNP1 I 97 VNP7 229
(b) Giûúâng doåc maâ traãi chiïëu ngang
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 152
Chaâng ngöìi möåt goác, thiïëp ngöìi möåt goác
Chaâng than thiïëp khoác, thiïëp khoác chaâng than
Huú chao! cêy uáa laá vaâng
Nûúác àêu maâ tûúái cho hoaân nhû xûa.
DCNTB II 24 - 25 HT 435
372. Giûúâng doåc maâ traãi chiïëu ngang
Möîi àûáa möåt goác, anh than em sêìu
Nghe chim noá hoát rêìu rêìu
Dûáa bao nhiïu traái, em sêìu bêëy nhiïu
Em xin anh àïí em traãi chiïëu phaãi chiïìu
Cho hai àûáa vaâo giûäa, cho hïët àiïìu thúã than.
DCNTB I 254
373. Giûúâng leâo maâ traãi chiïëu mêy
Laâm trai hai vúå nhû dêy buöåc mònh a
HHÀN 235
BK a - Laâm trai hai vúå nhû mêy buöåc mònh TCBD I 210
374. Giûúâng naây ai traãi chiïëu àêy?
Àïm qua khöng nguã, àïm nay khöng nùçm
Möåt chùn àùæp chaã kñn chên
Hai chùn àùæp àïí muön phêìn xoát xa
Ba chùn thûúng nhúá caã ba
Hay laâ mònh àaä nùm ba túá thêìy?
Hay laâ mònh giêån ta àêy
Mònh cho ta biïët möåt giêy keão sêìu?
Tin ài möëi laåi àaä lêu
Mònh vïì lêëy vúå àïí sêìu cho ta
Caâng nom caâng böíng caâng xa
Chaâng vïì lêëy vúå cho ta lêëy chöìng
Àöë ai khuyïn gioá boáng thöng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 153
Àöë ai xui giuåc cho röìng phun mûa
Ruöåt tùçm böëi röëi voâ tú
Tay khoan tay reä, cho thûa möëi sêìu
Naâo khi coá möåt buöìng cau
Giêëu thêìy giêëu meå cho sau boáng àeân
Laâm quen maâ chaã nïn quen
Laâm baån mêët baån ai àïìn cöng cho!
Bêy giúâ túâ êëp lêëy mo
Mo êëp lêëy beå maâ mo chaã rúâi
Bêy giúâ túâ raä mo rúi
Àöi ta chïính maãng möîi ngûúâi möåt phûúng.
VNP7 235 - 236
375. Giûúâng röång thò gheá lûng vaâo
Nghòn nùm ai coá tú haâo vúái ai. a
NNPD 64 TNPD I 138
BK a - Nghòn nùm ai coá tú haâo àïën ai VNP7 233
376. Goåi àoâ chùèng thêëy àoâ sang
Buöåc lûng con nhaái, àïën chaâng àûa tin.
DCNTB I 198
BK HHÀN 177:
Kïu àoâ chùèng thêëy àoâ sang
Buöåc lûng con nhaái mûúån chaâng àem tin.
377. Goåi laâ chuát nghôa trêìu vaâng
Xin em giûä gòn chung thuãy, chúá phuå phaâng qua chi.
DCNTB II 109
378. Göî kiïìn anh àïí àoáng caây a
Göî lim göî sïën anh nay àoáng bûâa
Rùng bûâa taám caái coân thûa
Lûúäi caây taám têëc àaä vûâa luöëng to b
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 154
Muöën cho luáa naãy böng to
Caây sêu bûâa kyä phên tro cho nhiïìu.
HT 111 TCDG 37 TNPD II 86 VNP1 I 42 VNP7 176
BK a - Göî nghiïën anh dïî àoáng caây TCBD I 611
b - TCBD I chó ghi àïën hïët doâng naây
Sûãa laåi: Göî kiïng... TNPD II = Göî kiïìn
379. Göî trùæc àem laát vaán cêìu
Yïën saâo àem nêëu vúái àêìu töm khö.
NNPD 61 TCBD I 509 TNPD I 130
380. Göëi chùn göëi chiïëu chùèng ïm a
Göëi luåa chùèng mïìm bùçng göëi àêìu tay. b
KSK 7b NGCK 139b TNPD I 130
BK a - Göëi mïìn göëi chiïëu khöng ïm
HT 160 VNP1 I 60
- Than rùçng göëi gêëm khöng ïm
HHÀN 248 TCBD II 336
b - Göëi luåa khöng mïìm bùçng göëi tay em HT VNP1I
- Göëi luåa chùèng mïìm bùçng göëi tay em TCBD I 145
- Göëi dûåa khöng mïìm bùçng göëi tay anh
HHÀN TCBD II
Xem thïm C 1751 À 408
381. Göëi luön chùèng àùång giao àêìu,
Trai thûúng baát ngaát, gaái sêìu bú ngú.
CHG 29
382. Göëi luön möåt göëi àöi àêìu,
Chung tònh chûa maän tröëng lêìu vöåi tan.
CHG 16
383. Göëi rúm theo phêån göëi rúm,
Ai cho dûúái thêëp maâ chúâm lïn cao.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 155
CHG 23
384. Gúãi lúâi thùm huïå viïëng lan
Töët tûúi cho biïët khö cùçn cho hay.
DCBTT 254
385. Gúãi thú chùæc chùæn chi thú
Hai ta töët àúåi töët chúâ thò nïn.
DCBTT 254
386. Gúãi thú em lêåu baån cûúâi
Gúãi lúâi coá thêëu cho ngûúâi àùång khöng?
DCBTT 231
387. Gúãi thú möåt bûác
Àïm nùçm thöín thûác, daå nhûäng luöëng tröng
Biïët laâm sao cho vúå gùåp chöìng
Cho eán hiïåp nhaån
Gan teo tûâng àoaån, ruöåt thùæt chñn tûâng
Anh vúái em nhû quïë vúái gûâng
Dêîu xa nhên ngaäi, xin àûâng tiïëng chi.
bk Sao húäi sao! Sao chûâng naây chûa moåc
Sao moåc bïn bùæc, nûúác mùæt bïn àöng
Laâm sao cho vúå gùåp chöìng
Cho eán gùåp nhaån, ruöåt àau tûâng àoaån, gan thùæt chñn tûâng
Àöi ta nhû quïë vúái gûâng
Dêìu xa nhên ngaäi, xin àûâng tiïëng tùm.
DCNTB II 12 - 13
388. Gúãi anh quaåt tónh, quaåt tònh
Quaåt loan quaåt phûúång, quaåt mònh quaåt ta
Quaåt naây nïn nghôa thêët gia
Möåt tay cêìm lêëy maát ra hai ngûúâi.
CDTH 105
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 156
389. Gúám thay thúâi buöíi Têy, Taâu
Boã àûúâng trung nghôa, ham cêìu lúåi danh.
CDHT 131
390. Gûãi khùn, gûãi tuái, gûãi lúâi
Gûãi àöi chaâng maång cho ngûúâi àùçng xa
Vò mêy cho nuái lïn xa
Mêy cao muâ mõt, nuái nhoâa xanh xanh.
VNP7 196
391. Gûâng giaâ, gûâng ruåi, gûâng cay
Anh huâng caâng cûåc, caâng daây nghôa nhên.
HHÀN 98 VNP1 II 97 VNP7 98
392. Gûúm linh suát caán coân traânh
Bònh hûúng dêîu bïí, miïíng saânh coân thúm. a
HHÀN 80 TCBD I 611
BK a - Bònh hûúng dêîu bïí, miïëng saânh coân thúm.
VNP1 II 97 VNP 7 99
393. Gûúm linh treo trûúác baân öng
Dêìu ai úã baåc maáu höìng tuön rúi.
CHG 17
394. Gûúm vaâng cùæt àaám coã höi
Coá tiïìn chuöåc lêëy cho töi keão giaâ.
NASL IV 26b
395. Gûúm vaâng rúát xuöëng Höì Têy1
Cöng cha cuäng troång, nghôa thêìy cuäng sêu.
CDHN 121 NNPD 64 TCBD II 294 II 294 TNPD II 130 VNP7 306
BK CDHN 119:
Gûúm vaâng rúi xuöëng Höì Têy
Cöng cha cuäng nùång nghôa thêìy cuäng sêu.
1 Höì Têy: xem chuá thñch úã À 1062.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 157
396. Gûúng kia troác thuãy gûúng lúâ
Chaâng maâ xa thiïëp, dêåt dúâ nhû àiïn
Thaãm tònh vò núå vò duyïn a
Àïm nùm canh than thúã, chöën li phiïìn phaãi theo
Traách cho cùn söë phêån ngheâo
Hoa tröi nûúác chaãy, boåt beâo cuâng tröi b
Núå duyïn biïët tñnh sao cho röìi! c
DCNTB I 254
BK a - Thaãm tònh vò núå vúái duyïn DCNTB II 133
b - Hoa tröi nûúác chaãy boåt vúái beâo cuäng tröi DCNTB II
c - Núå vúái duyïn biïët tñnh sao cho röìi? DCNTB II
397. Gûúng khöng coá thuãy gûúng múâ
Chaâng maâ khöng thiïëp bú vú möåt mònh.
HPV 126
398. Gûúng khöng coá thuãy gûúng múâ
Thuyïìn khöng coá laái lûãng lú giûäa doâng
Mong sao nghôa thuãy tònh chung
Cho thuyïìn cùåp bïën, gûúng trong ngaân àúâi.
DCTH 111 HT 368 TCDG 60
399. Gûúng thïì núä àïí buåi nhoâa a
Söng coá Nhõ Haâ, nuái coá Taãn Viïn
Thïì kia núä àïí lúä duyïn b
Trùng coân soi maäi vuäng sen Têy Höì. c
CDHN 155 - 156
BK a - Gûúng kia núä àïí buåi nhoâa VNP7 190
b - Thïì kia sao àïí lúä duyïn HT 176 VNP7
c - Trùng coân soi maäi vuâng sen Têy Höì HT VNP7
400. Gûúng Tû Maä trùm nùm treo tûâ àoá
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 158
Nghôa àaá vaâng quyïët heån tûâ àêy
Àöi ta noã1 kñp thò chêìy
Nhên duyïn Trúâi àõnh àoá àêy kïët nguyïìn.
DCBTT 153
401. Gûúng vúä thò gûúng laåi laânh
Noái ra mang tiïëng döî daânh quan hoå ài a
Tûâ khi biïët mùåt nhau chi
Àïí loâng tûúãng nhúá, daå thò nhúá thûúng
Con nhïån vaâng mùæc buái tú vûúng
Caâng biïët nhau lùæm caâng thûúng nhau nhiïìu
Tûâ khi nûúác chaãy möåt chiïìu
Ai laâm cho nûúác thuãy chiïìu àêìy vúi?
Bêy giúâ keã ngûúåc ngûúâi xuöi
Bao giúâ laåi àûúåc giaäi lúâi nûúác non.
bk a - Noái ra mang tiïëng döî daânh nhau ài
QHBN 247
402. Gûúng vúä gûúng laåi laânh
Noái ra mang tiïëng döî daânh quan hoå ài
Troát yïu nhau chûä võ laâ vò
Chûä duåc laâ muöën, chûä tuây laâ theo a
Troát yïu nhau tam tûá nuái cuäng treâo
Thêët baát söng cuäng löåi, tam thêåp luåc àeâo cuäng qua.
bk a - Chûä duåc laâ muöën, chûä tònh laâ theo
QHBN 287 - 288
1 Noã: khöng, chùèng (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 159
H 1. Haâ Nöåi ba mûúi saáu phöë phûúâng
Haâng Mûát, Haâng Àûúâng, Haâng Muöëi trùæng tinh. a
NASL III 54a
BK a - Haâng Gaåo, Haâng Àûúâng, Haâng Muöëi trùæng tinh HT 129
2. Haâ Nöåi ba mûúi saáu phöë phûúâng
Haâng Mêåt, Haâng Àûúâng, Haâng Muöëi trùæng tinh
Tûâ ngaây ta phaãi loâng mònh
Baác meå ài rònh àaä mêëy mûúi phen
Laâm quen chùèng àûúåc nïn quen a
Laâm baån mêët baån ta liïìn quïn nhau. b
NGCK 128a
BK a - Laâm quen chaã àûúåc laâm quen VNP7 240
b - Laâm baån mêët baån ai àïìn cöng cho
CDHN 48 VNP7
3. Haâ Nöåi ba saáu phöë phûúâng
Haâng Mêåt, Haâng Àûúâng, Haâng muöëi trùæng xoa
Thûá nhêët laâ höåi Haâng Hoa
Thûá nhò Haâng Maä, thûá ba Haâng Vaâng.
TCBDII 522
Xem thïm T 801
4. Haâ Nöåi ba mûúi saáu phöë phûúâng
Tòm em chùèng thêëy Haâng Àûúâng, Haâng Ngang
Tòm em chùèng thêëy Haâng Ngang
Ài sang Haâng Baåc, reä sang Haâng Àaâo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 160
Tòm em chùèng thêëy Haâng Àaâo
Anh ra phöë Thúå Tiïån, reä vaâo Haâng Gai
Tòm em chùèng thêëy Haâng Gai
Hay laâ em úã Haâng Haâi, Haâng Son
Tòm em chùèng thêëy Haâng Son
Hay laâ em úã Haâng Àoân, Haâng Khay
Tòm em chùèng thêëy Haâng Khay
Sang chuâa Quan Thûúång reä ngay Haâng Beâ
Tòm em chùèng thêëy Haâng Beâ
Kòa lïn Bïën Baåc, Haâng Tre, Cöåi Àöìng
Laåi lïn Bïën Mùæm maâ tröng
Kòa Ö Quan Chûúãng, Cêìu Àöng Haâng Àûúâng
Àöìng gioåt, sau chuâa Thaái Cam
Haâng Thúát lao maân
Haâng Ngöîng, Haâng Ngan, Haâng Gaâ
Trúã vïì Haâng Noán, Haâng Da, Haâng Giaây
Haâng Buöìm, Haâng Maä, Haâng Mêy
Höm qua laâ chñn, höm nay laâ mûúâi
Loâng anh dúã khoác dúã cûúâi
Àïm àïm tú tûúãng möåt ngûúâi tònh nhên
Tòm xa röìi laåi tòm gêìn
Tòm hïët Nhaâ Hoãa, baäi Nghïnh Xuên, Haâng Lúâ
Tòm em chùèng thêëy Haâng Lúâ
Ài ra Hêåu Giaám chú vú ngoaâi thaânh
Àöìn rùçng em úã Cêìu Canh
Anh ra Cêìu Giêëy thanh danh vui cûúâi
Ài àêu coá möåt àöi ngûúâi
Ài thò lùån suöëi qua àöìi treâo àï
Möåt thöi cho àïën bïën Phuâng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 161
Hoãi thùm cêåu múå àuâng àuâng chaåy ngay.
NGCK 134b
Xem thïm R 237
5. Haâ Nöåi nùm cûãa chaâng úi
Söng Luåc Àêìu1 saáu ngoån chaãy xuöi thuêån doâng
Söng Thûúng bïn àuåc bïn trong
Nuái Taãn thùæt cöí böìng coá àûác thaánh sinh
Àïìn Soâng thiïng nhêët tónh Thanh
Àïìn Huâng Phuá Thoå nûúác biïëc non xanh hûäu tònh
Höåi Doáng2 xûá Bùæc linh àònh
Chuâa Àoåi Phuã Lñ raânh raânh coân bia.
CDHN 31
Xem thïm ÚÃ 12
6. (a) Haâ Nöåi nhû àöång tiïn xa
Saáu giúâ múái hïët àeân xa, àeân gêìn
Vui nhêët laâ chúå Àöìng Xuên
Thûá gò cuäng coá xa gêìn baán mua
Giûäa chúå coá anh haâng dûâa
Haâng cam, haâng quñt, haâng dûa, haâng höìng
Chaã tin àûáng laåi maâ tröng
Haâng voác, haâng nhiïîu thong dong rûúåp raâ
Cöíng chúå coá chõ haâng hoa
Coá ngûúâi àöíi baåc chaåy ra chaåy vaâo
Laåi thïm suác sùæc baán rao
Laåi thïm keåo àaån, miïën xaâo, buán bung
Laåi thïm baánh raán, keåo vûâng
Àaâng trûúác baán chaã, sau lûng baán gioâ
1 Söng Luåc Àêìu: thuöåc tónh Haãi Dûúng, chöî gùåp nhau cuãa saáu con söng úã khu Phaã Laåi
(söng Thûúng, söng Cêìu, söng Luåc Nam, söng Àuöëng, söng Thaái Bònh, vaâ söng Kinh Thaây). 2 Höåi Doáng: höåi laâng Doáng. Laâng Doáng thuöåc Gia Lêm, Haâ Nöåi.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 162
Ùn vaâo chuyïån nhoã, chuyïån to
Laåi thïm chuá khaách baánh boâ ài rao
Xùm xùm khi múái bûúác vaâo
Haâng töm, haâng teáp, xön xao rïì rïì
Thanh nhêët laâ chõ haâng lï
Loaåc quaåc haâng võt, toâ te haâng gaâ
Nûát núã nhû chõ haâng na
Chua chaát haâng khïë, ngoåt nga haâng àûúâng
Thúm ngaát laâ chõ haâng hûúng
Tanh ngùæt haâng caá, phö trûúng haâng vaâng
Löi thöi laâ chõ haâng dang
Vûâa àan, vûâa baán caã saâng lêîn nia
Trïì möi nhû chõ haâng thòa
Vûâa baát, vûâa àôa, nhiïìu bïì thong dong
Àoã àon nhû chõ haâng höìng
Haâng cam, haâng quñt, bûúãi, höìng, thiïëu chi
Tröëng quên haát chaã ra gò
Möîi ngûúâi möîi veã ai thò keám ai
Laåi thïm caåo mùåt ngoaáy tai
Laåi thïm ngoaâi chúå coá ngûúâi hoåa tranh
Rau thúm, rau huáng, rau haânh
Muâi, thúm, heå, bñ, xanh xanh àêìy nhaâ
Thõt boâ, thõt lúån baây ra
Caâ chua, mûúáp àùæng laá àa ngoåt thûúâng
Coá ngûúâi baán lûúåc, baán gûúng
Coá ngûúâi baán aáo phö trûúng giaäi baây
Coá ngûúâi baán deáp, baán giaây
Coá ngûúâi baán caã daäy baây àöì chúi.
CDTCM 285 - 286
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 163
(b) Haâ Nöåi nhû àöång tiïn sa a
Saáu giúâ maáy hïët àeân xa àeân gêìn b
Vui nhêët laâ chúå Àöìng Xuên
Thûác gò cuäng coá xa gêìn baán mua
Giûäa chúå coá anh haâng dûâa
Haâng cam, haâng quñt, haâng dûa, haâng höìng
Ai úi àûáng laåi maâ tröng
Haâng voác, haâng nhiïîu thong dong nûúåp naâ
Cöíng chúå coá chõ haâng hoa
Coá ngûúâi àöíi baåc chaåy ra chaåy vaâo
Laåi thïm “xûåc tùæc”1 baán rao
Keåo cau, keåo àaån, miïën xaâo, buán bung
Laåi thïm baánh raán, keåo vûâng
Trûúác mùæt buán chaã, sau lûng baánh gioâ
ÖÌn aâo chuyïån nhoã chuyïån to
Lñu lo chuá khaách baánh boâ baán rao
Xùm xùm khi múái bûúác vaâo
Haâng töm, haâng teáp xön xao moåi bïì
Lõch sûå laâ chõ haâng lï
Quaâng quaåc haâng võt, toâ te haâng gaâ
Nûát núã nhû chõ haâng na
Chua vaâo haâng sêëu, ngoåt ra haâng àûúâng
Thúm ngaát laâ chõ haâng hûúng
Tanh ngùæt haâng caá, phö trûúng haâng vaâng
Löi thöi laâ chõ haâng dang
Baán röí, baán saão, baán saâng, baán nia
Thûúäi möi laâ chõ haâng thòa
1 “Xûåc tùæc”: gaánh gaânh mò vùçn thùæn, moán ùn bùçng böåt mò viïn coá thõt hay töm giaä úã
trong, thaã vaâo nöìi nûúác duâng söi. Ngûúâi baán haâng thûúâng duâng hai maãnh göî goä vaâo nhau thaânh tiïëng kïu nghe na naá nhû “xûåc tùæc”, àïí thay lúâi rao.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 164
San saát haâng baát nhiïìu bïì long àong
Àoã àon nhû chõ haâng höìng
Haâng cam, haâng quñt, bûúãi höìng thiïëu chi
Tröëng quên coâ laã soát gò
Möîi ngûúâi möåt veã ai thò keám ai
Laåi thïm caåo mùåt, ngoaáy tai
Laåi thïm ngoaâi chúå coá ngûúâi hoåa tranh
Ngoaâi ra caãi, diïëp, rùm, haânh c
Thò laâ, caãi cuác xanh xanh roä raâng
Coá ngûúâi baán lûúåc baán gûúng
Coá ngûúâi baán caã hoâm rûúng, tuã quêìy
Coá ngûúâi baán deáp, baán giaây
Coá ngûúâi baán caã ghïë mêy àïí ngöìi
Suöët ngaây chúå hoåp ai úi
Thûúång vaâng haå caám bao ngûúâi baán mua
Hay cùæp nhû chõ haâng cua
Nhaãy nhoát haâng ïëch ai mua àûúåc raây
Coá ngûúâi xem tûúáng xem tay
Chêìu vùn àöìng boáng öëp ngay tûác thúâi
Thöi thò àuã thûác àuã ngûúâi
ÖÌn aâo nhöån nhõp noái cûúâi chen vai
Coá anh baán thuöëc cuäng hay
Möìm rao liïën laáu, bïånh khoãi ngay tûác thúâi
Laåi coân keã cùæp nhû rûúi
Húã coá chöëc laát, tiïìn öi mêët röìi
Giêåm chên xuöëng àêët kïu trúâi
Phuá lñt1 coá àïën cuäng thöi ài àúâi
Töëi àïën àuöíi chúå mònh úi!
1 Phuá lñt: phiïn tûâ tiïëng Phaáp police (àoåc laâ pölñtxú) nghôa laâ caãnh saát.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 165
Quaá nùm giúâ rûúäi hïët ngûúâi baán mua.
bk a - Haâ Nöåi nhû àöång tiïn nga
b - Saáu giúâ tùæt hïët àeân xa àeân gêìn
c - Tûâ doâng naây coá ngûúâi àoåc möåt trong hai àoaån naây:
+ Rau thúm rau huáng, rau haânh
Muâi, thúm, heå, bñ xanh xanh àêìy nhaâ
Thõt boâ, thõt lúån baây ra
Caâ chua mûúáp àùæng, baánh àa ngoåt àûúâng
Coá ngûúâi baán lûúåc baán gûúng
Àuã muâi phúã taái chaáo lûún giaäi baây
Coá ngûúâi baán deáp baán giaây
Ngûúâi baán cêy caãnh ngûúâi baây àöì chúi
+ Ngoaâi ra caãi, diïëp, rùm, haânh
Caâ chua mûúáp àùæng, bñ xanh àêìy nhaâ
Bñ àao, bñ àoã baây ra
Su haâo, xaâ laách, thò laâ thiïëu chi
Rau muâi, rau huáng kïí gò
Haåt tiïu, úát, toãi, kïí chi laå thûúâng
Coá ngûúâi baán lûúåc baán gûúng...(àoaån tiïëp nhû trïn)
CDHN 124 - 125
7. Haâ tiïån maâ ùn chaáo hoa
Àöìng àûúâng, àöìng àêåu cuäng ra ba àöìng. a
NNPD 65 TCBD I 408 TNPD I 144
BK a - Àöìng àûúâng, àöìng muöëi cuäng ra ba àöìng NASL III 10b
- Mûúâi nùm àöìng àöí mûúâi ba àöìng àûúâng NQPN 56
8. Haåc dúâi laâ xïë non tuâng
Chim kïu biïín bùæc, tröëng thuâng àiïím ba
Biïíu em vïì tröåm lïånh meå cha
Àïm khuya chûúác lûúång cho ta ñt nhiïìu
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 166
Söëng àúâi ni trai ûúác gaái yïu
Saáng súám mai nhû tónh, boáng xïë chiïìu nhû say
- Ngöìi àêu höåt luåy nhoã chung maây
Chaâng coá dúã chên, chên rúát, coá dúã tay, tay rúâi
Töåi têm tònh thiïëp lùæm chaâng úi!
Hay vêìy, thuúã xuên xanh chaâng chïët trïn tay meå ài cho röìi
Söëng laâm chi àêy, trai anh thûúng àoaån, gaái em laåi nhúá àaânh
Caá lui vïì biïín bùæc, chim sêìu nhaânh biïëng bay.
DCNTB I 90 - 91
9. Haåc thúâi àöëi höí, haåc àöî nhaânh mai
Heân lêu gaái múái gùåp trai
Chaâng maâ gùåp thiïëp nhû baâi tiïìn pho!
Anh thûúng em nuái chaãy thaânh tro, biïín caån thaânh goâ
Söng sêu chñn laåch, sao àoâ coân àûa
Vaái Trúâi chöìng cuä vúå xûa
Kïët duyïn phu phuå, nùæng mûa coá Trúâi.
TCBD II 331 - 332
10. Hai bïn, bïn liïîu bïn àaâo
Mùåc tònh yá baån thûúng bïn naâo thò thûúng.
HHÀN 175 TCBD I 145
11. Hai bïn àûáng laåi hai haâng
Ngûúâi muäi, keã laái rêåp raâng cho mau
Ngoá trûúác ngoá sau, ra tay maâ àêíy!
Heâ heâ heâ!
DCBTT 137
12. Hai bïn hai chiïëc thuyïìn kïì
Em daân ra cho röång àïí anh àïì cêu thú.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 167
CDTCM 32
13. Hai bïn hai daäy haâng hûúng
ÚÃ giûäa haâng nhiïîu em thûúng haâng naâo?
HPV 127 A
14. Hai bïn hai daäy haâng trêìm
Anh xem cho thiïåt keão lêìm anh úi!
HPV 126
15. Hai bïn thêìy meå song tuyïìn
Chó vò anh buöìn caái àûúâng thï thiïëp, caãm lêëy nöîi phiïìn ra ài.
DCBTT 202
16. Hai bïn tranh lêëy quaã cêìu
Dên an bònh thaái söëng lêu vûäng bïìn. a
ANPT 17a QPHT 40a
BK a - Dên an quöëc thaái söëng lêu vûäng bïìn NGCK 118b
- Dên yïn nûúác thõnh daâi lêu vûäng bïìn
TCBD III 476 TCBD I 144
17. Hai chên leo àaá àaä moân
Hai tay chai raån haäy coân trú trú
Coân duyïn, coân cuöëc, coân nhúâ
Hïët duyïn bõ gêåy ngöìi chúâ cöíng kho.
CDTCM 235 HT 264
18. Hai àûáa mònh dûát àiïåu tònh thûúng
Giaã nhû Kim Troång1 dûát tònh thûúng Thuáy Kiïìu
TCBD I 458
19. Hai àûáa mònh àaä xöi àûáng xûáng àöi
Khi ài cuäng àeåp, khi ngöìi cuäng cên
Traách loâng thêìy meå cêìm cên
1 Kim Troång, Thuyá Kiïìu: caác nhên vêåt trong Truyïån Kiïìu cuãa Nguyïîn Du.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 168
Khöng xï ài xñch laåi àöi phên cho con nhúâ.
DCBTT 187 - 188
20. Hai àûáa mònh xûáng gaái xûáng trai
Ngaây nay gùåp mùåt, laâm ai cuäng mûâng.
TCBD IV 25
21. Hai àûáa mònh möåt loâng möåt buång a
Khöng nhû gaâ àûa truång nûúác söi b
Dêìu cho thêìy meå, coá àan gioã thaã tröi c
Thaã thò mùåc thaã thiïëp khöng thöi nghôa chaâng. d
HPV 127 A
BK a - Hai ta möåt loâng möåt buång DCBTT 78
- Hai àûáa mònh möåt loâng möåt buång DCNTBI 227
b - Chûâ giaã nhû con gaâ àem truång nûúác söi DCBTT
c - Dêìu maâ thêìy meå coá àan roå thaã tröi DCBTT
d - Thaã tröi thò thaã thiïëp khöng thöi nghôa chaâng DCBTT
- Thaã tröi mùåc thiïëp, thiïëp cuäng khöng thöi nghôa chaâng
DCNTB I
22. Hai haâng luåy nhoã thêëm bêu
Duyïn em cûåc àaä àaânh phêån, em cuäng voång cêìu cho anh nïn.
DCBTT 122
23. Hai haâng nûúác mùæt rûng rûng
Thûúng em anh phaãi gian truên nhiïìu bïì.
CHG 15
24. Hai haâng nûúác mùæt tuön rúi
Khoác lïn thò súå baån cûúâi àöi ta
Viïåc naây taåi meå cuâng cha
Taåi chuá cuâng baác öng baâ anh em
Mùåc ai chia reä phêån duyïn
Àöi ta cûá giûä lúâi nguyïìn sùæt son.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 169
CDTH 143
25. Hai maá naâng trùæng phau phau
Rùng àen nhûng nhûác nhû maâu haåt dûa
Hoãi naâng àaä coá chöìng chûa?
Hay naâng chûa coá thò vûâa àöi ta.
CDTCM 81
26. Hai mûúi hùm möët chùèng chêìy
Cuãa cao bùçng nuái khöng taây súám con
Cuãa cao bùçng nuái bùçng non
Khöng bùçng súám vúå, súám con luác naây.
CDTCM 191
27. Hai naách nhûäng löng xöìm xöìm Chöìng yïu chöìng baão möëi tú höìng trúâi cho Àïm nguã thò ngaáy o o Chöìng yïu chöìng baão laái àoâ cêìm canh Ùn vuång buång to taây thuâng Chöìng yïu chöìng baão caái giaânh àûång cúm! NGCK 194a
Xem thïm L 379
28. Hai ngang ba phïët Em khöng biïët em hoãi laåi anh Tûâ Haâ Nöåi cho túái kinh thaânh Quan sêìu dên thaãm hoãi anh chûä gò? Hai ngang ba phïët laâ chûä thêët Thêët laâ thêët thuã kinh àö Quan sêìu dên thaãm vò mûu àöì öng Quêån1 thêm.
DCBTT 211 - 212 TCDG 93
1 Öng Quêån: tûác laâ Nguyïîn Vùn Tûúâng. Öng vaâ Tön Thêët Thuyïët laâ hai bêåc àaåi thêìn
cuãa nhaâ Nguyïîn, dûúái triïìu vua Haâm Nghi. Hai ngûúâi coá hai chuã trûúng àöëi lêåp trong thaái àöå vúái thûåc dên Phaáp, Nguyïîn Vùn Tûúâng chuã trûúng haâng giùåc, Tön Thêët Thuyïët chuã trûúng chiïën àêëu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 170
29. Hai ngang, hai phïët kïët laåi chûä chi
Chaâng maâ àöëi àûúåc thiïëp thò theo khöng a
- Hai ngang hai phïët kïët laåi chûä thêët
Thêët laâ mêët, mêët nûúác, mêët nhaâ
Dên sêìu, dên thaãm tûâ thuúã Têy qua laåi giûâ.
HPV 92
BK a - Chaâng maâ giaãng àûúåc thiïëp thò theo khöng HT 386
30. Hai ta chung thuãy veån tuyïìn Xem lïn maái toác hûúng nguyïìn coân àêy. DCBTT 231
31. Hai ta àaâ cên àöi vûâa lûáa Em noái rùçng úã rûáa vúái meå thêìy Möåt mai ö taân boáng xïë vïì têy Hoa xaâu nhuåy laåt khöí höåi naây, em úi! DCBTT 187
32. Hai ta àaä àeåp àöi röìi Ai gieâm pha chúá àoaån, ai veä vúâi chúá nghe. DCBTT 233
33. Hai ta àaä löîi lúâi thïì Nhû con ngûåa sa nûúác bûúác khöën trúã lui vïì traåm cung. DCBTT 263
34. Hai ta àaä troát nùång tònh Lêëy nhau e ngaåi gia àònh thêëp cao. DCBTT II 14
35. Hai ta àang nhúá àang thûúng Ai àem phên quïë reä hûúng cho àaânh! DCNTB232
36. Hai ta àûáng laåi bûa ngang Traách loâng thêìy meå tham sang núi naâo.
HPV 158
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 171
37. (a) Hai ta gaá nghôa ngoaâi àöìng
Keã caây ngûúâi cêëy, nûúác mùæt höìng tuön rúi.
DCNTB II 54
(b) Àöi ta gaá ngaäi ngoaâi àöìng
Vïì nhaâ luöëng chõu nûúác mùæt höìng nhoã tuön.
TCBD IV 32
38. Hai ta haái cuãi möåt rûâng
Bûát dêy möåt cöåi, xin àûâng nghe ai.
DCBTT 233
39. Hai ta nhû aáo múái may
Nhû chuöng múái àuác, nhû caây múái àêu.
DCBTT 124
40. Hai ta nhû cùåp chim quyïn
Dêìu khö dêìu heáo cuäng chuyïìn trïn cêy
Khaát thúâi uöëng nûúác boáng cêy
Àoái ùn böng coã, thiïëp àêy vêîn chúâ.
DCNTB II 120
41. Hai ta nhû chó löån voâng
Phùn1 chûa ra muái2, trong loâng ngaåi nghi.
DCBTT 123
42. Hai ta nhû Kim Troång, Thuáy Kiïìu
Àaä lùæm luác àùæng, coân nhiïìu luác cay.
DCBTT 255
43. Hai ta nhû rûúåu vúái nem a
Àang say ngêy ngêët ai gieâm chúá xa.
DCBTT 232
BK a - Àöi ta nhû rûúåu vúái nem VNP7 189
1 Phùn: tòm, gúä (Tiïëng àõa phûúng).* 2 Muái: möi (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 172
44. Hai ta nhû súåi dêy daâi
Àöë ai cêìm dao sùæc, cùæt hai cho lòa!
DCBTT 232
45. Hai ta nhû traái àêåu quyïn
Dêìu khö dêìu heáo, cuäng nguyïìn trïn dêy.
HT 161
46. Hai ta sang möåt chuyïën àoâ
Tröng cho raãnh khaách trao cho miïëng trêìu.
CDTCM 32
47. Hai ta thïì thöët giûäa àaâng
Vaåch cêy khùæc chûä hoãi chaâng nhúá khöng?
DCBTT 225
48. Hai ta thûúng chùæc1 mêìn ri2
Meå thêìy mêìn rûáa3, anh thò mêìn rùng4?
DCBTT 229
49. Hai ta uöëng nûúác möåt baâu
Bûát tranh möåt àöång5, ùn trêìu möåt khùn.
DCBTT 236
50. Hai tay buåm caát, àùæp möì
Tay böìng con daåi, nûúác mùæt höì tuön rúi.
DCNTB II 84
51. Hai tay buåm gaåo vaâo nûâng6
Àöìng Cam7 nûúác àöåc, anh àûâng úã lêu.
DCNTB I 199
1 Chùæc: nhau; Thûúng chùæc: thûúng nhau.* 2 Mêìn ri: laâm gò.* 3 Mêìn rûáa: laâm nhû thïë.* 4 Mêìn rùng: laâm sao.* 5 Àöång: àúâi 6 Nûâng: guâi, thûúâng àeo sau lûng.* 7 Àöìng Cam: thuöåc tónh Phuá Yïn coá xêy àêåp nûúác trïn söng Ba.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 173
52. Hai tay bûng caái röí may
Keáo ài keáo laåi cuãa maây cuãa tao.
CHG 13
53. Hai tay bûng cheán rûúåu àaâo
Xin múâi quên tûã uöëng vaâo cho say.
TCBD I 145
54. Hai tay bûng àoåi cheâ taâu
Vûâa àöi thò lêëy ham giaâu laâm chi.
CDTCM 32
55. Hai tay cêìm böën tao nöi
Tao thùèng, tao duâi, tao nhúá, tao thûúng.
CVPD 13
BK TCBD I 145:
Hai tay cêìm böën tay nöi
Tay thùèng, tay duâng, tay nhúá, tay thûúng.
56. Hai tay cêìm böën traái dûa a
Traái ùn, traái àïí, traái àûa cho chaâng.
HHÀN 235
BK a - Hai tay cêìm ba traái dûa TCBD II 332
57. Hai tay cêìm hai quaã boâng a
Quaã àùæng phêìn chöìng, quaã ngoåt phêìn trai. b
LHCD 53a NGCK 98a NPGT 12b PTK 19a
BK a - Hai tay cêìm hai quaã höìng ÀNQT 118a
- Hai tay cêìm hai traái höìng HHÀN 132
- Àöi tay cêìm àöi quaã höìng NASL II 15a NNPD 56
TNPD I 118
b - Quaã chaát phêìn chöìng, quaã ngoåt phêìn trai
ÀNQT NASL II NNPD TNPD I
- Traái chaát phêìn chöìng, traái ngoåt phêìn trai HHÀN
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 174
Sûãa laåi: HHÀN chùæp thïm C 974 I 188, 193. Nbs àaä taách ra.
58. Hai tay cêìm hai quaã höìng
Quaã chaát phêìn chöìng, quaã ngoåt phêìn trai
Nùçm àïm vuöët buång thúã daâi
Thûúng chöìng thò ñt nhúá trai thò nhiïìu. a
HT 236 TCBD I 458 TNPD II 89
BK a - Thûúng chöìng thò ñt thûúng trai thò nhiïìu
HHÀN 132 TCBD II 191 THÀQ 7
Xem thïm N 466
59. Hai tay cêìm nùæm laåt beã coâ Loâng anh thûúng da diïët, sao em giaã àoâ laâm lú Thûúng em phaát daåi phaát khúâ Àang ùn àuäa rúát bao giúâ khöng hay Cêìm keáo, quïn cùæt quïn may Cêìm ve quïn rûúåu, cêìm khay quïn trêìu Cêìm àeân, quïn bêëc quïn dêìu Cêìm trang saách àoåc, quïn àêìu quïn àuöi Cêìm cên, quïn giaá quïn lui Cêìm tiïìn maâ xóa, khöng biïët mêëy mûúi möåt tiïìn Thûúng em nhêët daåi, nhò àiïn. DCNTB I 271
60. Hai tay cêìm taám gûúm vaâng Thaác ài thò thaác buöng chaâng khöng buöng. HPV 127 A
61. Hai tay che lêëy mùåt trúâi Keão maâ theån lùæm húäi ngûúâi tri êm. HPV 127 A
62. Hai tay àeo böën chiïëc voâng Cuãa cha cuãa meå chúá cuãa chöìng coá mö?
DCBTT 283
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 175
63. Hai tay öm baãn àaân kòm
Nguyïån cuâng trúâi àêët kïët nguyïìn vúái nhau.
TCBD I 145
64. Hai tay öm böën quãa boâng
Àem thaã giûäa doâng nûúác chaãy boâng tröi
Coá thûúng nûúác àûáng, boâng ngöìi
Khöng thûúng nûúác chaãy boâng tröi mùåc boâng.
DCBTT 158
65. Hai tay öm lêëy ngang lûng
Töi àau buång lùæm lêëy gûâng cho mau. a
NGCK 141 a
BK a - Töi àau buång lùæm lêëy gûâng cho töi
TNPD I 144
66. Hai tay öm traái bûúãi non
Biïët laâm sao àùång vuöng troân vúái anh.
CHG 10 DCNTB I 198
67. Hai traái öí qua1 àùåt trïn baân haånh
Em nghiïng ve ngoåc, anh chuöëc cheán rûúåu àaâo
Àïí ngûúâi quên tûã chñ cao
Àuã muâi tanh ngoåt thiïëp múái trao ên tònh.
DCBTT 68 2
68. Hai vai gaánh nùång tròu tròu
Vai mang chûä hiïëu vai àeâo chûä trung.
CVPD 22
69. Haãi Dûúng tiïët nghôa coá hai
Möåt mùæt baâ laäo vúái hai con boâ
Trïn trúâi coá öng sao Tua
1 ÖÍ qua: (tûác khöí qua) laâ mûúáp àùæng.* 2
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 176
ÚÃ laâng Minh Giaám1 coá vua Ba Vaânh2
Phûúng àöng quêåt luä hung tinh
Laâm cho baãy viïån tan taânh ra tro.
TCBD II 541 TNPD II 89 VNP1 II 162 VNP7 126
BK HT 122 chó ghi:
Trïn trúâi coá öng sao Tua
ÚÃ laâng Nguyïåt Giaám3 coá vua Ba Vaânh
Phûúng àöng quêåt luä huâng tinh
Laâm cho baãy viïån tan taânh ra tro.
70. Haãi Phoâng laâ chöën hûäu tònh
Thuyïìn buön, thuyïìn baán rêåp rònh búâ söng.
TCBD II 522
71. Haãi Vên baát ngaát nghòn truâng
Hoân Höìng úã àêëy laâ trong võnh Haân
Xûa nay qua àêëy coân truyïìn
Löëi ài Lö Giaãn4 thùèng miïìn ra khúi.
HT 145 - 146 TCBD II 522 - 523 TNPD II 89 VNP1 II 161 VNP7 125
72. Ham chúi böîng àûát dêy àúân
Anh thêët ngön möåt chuát, con baån húân trùm nùm.
CHG 5
73. Ham chúi böîng àûát dêy àúân,
Dêîu cho chñn giêån mûúâi húân cuäng nguöi.
CHG 17
74. Ham chúi àúân thuá nùm dêy
1 Minh Giaám: thuöåc huyïån Kiïën Xûúng, tónh Thaái Bònh, quï hûúng cuãa Phan Baá Vaânh. 2 Vua Ba Vaânh: tûác laâ Phan Baá Vaânh, ngûúâi laänh àaåo cuöåc khúãi nghôa nöng dên lúán
dûúái thúâi Minh Maång triïìu Nguyïîn. Khi khúãi nghôa thò coá sao chöíi (sao tua) moåc. 3 Nguyïåt Giaám: möåt trong hai thön cuãa laâng Minh Giaám nay thuöåc xaä Minh Tên
huyïån Kiïën Xûúng, tónh Thaái Bònh. 4 Lö Giaãn: tïn möåt töíng cuä.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 177
Lúä laâng cú höåi nïn chêìy núå duyïn.
DCBTT 233
75. Ham giaâu maâ lêëy àûáa ngu
Cuãa ùn hay hïët, àûáa ngu haäy coân.
CHG 18 DCNTBII 158
76. Hang huâm ai daám moá tay
Chuöåt naâo laåi daám cùæn dêy buöåc meâo.
TCBD I 563
77. Hang mai anh cuäng muöën loân
Súå e trûáng nhaån haäy coân voã khöng.
CHG 3
78. Hang sêu nuái hiïím nhû vêìy
Ai xui anh àïën chöën naây gùåp em.
HHÀN 235 TCBD I 145
79. Haâng vaån ngûúâi chïët vò Têy
Sao àêy chó thêëy rûâng cêy mõt muâ
Thõt rúi dûúái göëc cao su
Möì höi nûúác mùæt, mêåp uâ thùçng Têy.
CDTCM 218 HT 261
80. Haâng xoám àïí chúã möåt ngaây
Chöìng cö vúå cêåu möåt ngaây cuäng khöng.
NQPN 45
81. Haát bai, hai baát khöng no
Coân möåt miïëng chaáy keáo co vúä nöìi
Haát bai, hai baát khöng no
Ta theâm baát nûäa haát cho vui nhaâ.
TCBD II 482 TNPD II 89
82. Haát cho choá cùæn boâ löìng
Haát cho con gaái boã chöìng maâ theo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 178
Haát cho choá cùæn boâ kïu
Haát cho öng laäo trong lïìu boâ ra.
TCBD I 408 TNPD II 89
83. (a) Haát cho choá cùæn boâ kïu
Haát cho öng laäo trong lïìu boâ ra.
NASL IV 47a
(b) Haát cho choá cùæn meâo kïu
Haát cho öng laäo chui raâo maâ sang.
NASL II 35b
84. Haát cho lúã àêët long trúâi
Cho àúâi biïët mùåt, cho ngûúâi biïët tïn
Haát tûâ chúå Phuã haát lïn
Haát suöët tónh Bùæc qua miïìn tónh Àöng
Haát sao cho caån doâng söng
Cho non phaãi lúã, cho loâng phaãi say.
TCBD IV 88
85. Haát dùm ba chuyïån maâ chúi
Chuyïån àöëi vúái chuyïån, ai àöëi vúái ngûúâi maâ lo.
HPV 66
86. Haát àaân cho raång àöng ra
Mai vïì quan boã nhaâ pha cuäng àaânh.
HPV 175
87. Haát àaân nam nûä àua xuên
Trai xuên höì húãi, gaái xuên liïåu lúâi.
HPV 71
88. Haát lïn ta nhúãi ta chúi
Mêëy khi àeân haång soi núi quyïín vaâng.
HPV 66
89. Haát möåt àöi cêu giaãi sêìu têm sûå
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 179
Ngûúâi mùåc ngûúâi ta giûä yá ta.
CHG 15
90. Haát thanh àêy haát vúái cuâng
Àoá maâ haát tuåc àêy duâng àöí ài.
CHG 21
91. Haåt chêu nhoã xuöëng mêm vaâng
Nhêåt nguyïåt tam quang àöìng höì mêëy khùæc
Con röìng nùçm biïín bùæc
Con haåc muáa lêìu têy
Dêìu maâ baån àem ta boã chöën truöng Mêy1
Baån ra vïì cuäng thaãm, ta úã laåi àêy cuäng phiïìn.
DCNTB II 120
Sûãa laåi:... tam cang... = tam quang
92. Haåt luáa vaâng, haåt gaåo cuäng vaâng a
Anh yïu em baác meå hoå haâng cuäng yïu.
THQP 16b
BK a - Haåt thoác vaâng, haåt gaåo cuäng vaâng ÀNQT 110a
- Haåt luáa vaâng, haåt thoác cuäng vaâng
NNPD 65 TCBD II 332 TNPDI 147
93. Haåt tiïu lêu nùm laâ haåt tiïu soå
Chuöëi khöng tûå tònh sao chuöëi noå coá con?
Hoãi em trinh tiïët loâng son
Cúá sao mùåt moãng maá moân rûáa em?
DCBTT 181
94. Haåt tiïu noá beá noá cay
Àöìng tiïìn noá beá, noá hay cûãa quyïìn.
HT 231 NASL IV 9a NNPD 65 TNPDI 145
1 Truöng Mêy: thuöåc huyïån Hoaâi Ên, tónh Bònh Àõnh. ÚŒ àêy xûa kia coá rûâng mêy
daây àùåc.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 180
95. Hay gò saäi vaäi úã chuâa
Möåt gian cûãa cêëm böën muâa laånh tanh.
HT 242
96. Hay laâm maâ chùèng hay lo
Laâm chi laâm lùæm, laâm cho nhoåc mònh. a
ANPT 19a ÀNQT 84a LHCD 15a NNPD 65 TNCD 101
BK a - Laâm khöën laâm khöí laâm cho nhoåc mònh
HT 117 NASL II 42a
- Laâm chi laâm vêåy laâm cho nhoåc mònh TCBD I 294
- Laâm chi cho lùæm, laâm cho nhoåc mònh
TCBD II 482 TNPD I 144
97. Hay nöm gùåp baån höm nay Thêëy chaâng coá möåt thaáng chêìy khöng ài - Ài röng gùåp höåi àöng ri Thi àûúâng böng vaãi thûúâng ài coäi naây. HPV 98
98. Hay quêìn, hay aáo, hay húi Hay daáng, hay dêëp nhûäng ngûúâi khöng hay. ÀNQT 118a LHCD 53a
Sûãa laåi:... hay thùæp =... hay dêëp
Xem thïm T 317
99. Hay quêìn, hay aáo, hay húi Maâ chùèng hay ngûúâi, laâ cuãa boã ài. TCBD I 611 TCBD II 481 HT 228 TNPD I 144
100. Hay xoác àôa öng múâi vïì Gaái naây àang muöën ngûáa nghïì vúái öng. TCBD I 563 TNPD I 144
101. Haäy coân baán tñn baán nghi Chûa àem vö daå, chûa ghi vö loâng.
HHÀN 235 TNPD I 563
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 181
102. Haäy coân bïìn chñ cêu cua a
Duâ ai cêu chaåch, cêu ruâa mùåc ai. b
CDTCM 235 HT 220 TNPD I 144
BK a - Haäy cho bïìn chñ cêu cua CHG 4 NNPD 65
b - Dêìu ai cêu chaåch cêu ruâa mùåc ai CHG 4
103. Haäy khoan cho thiïëp xin thûa
Cöng trònh thiïëp úã chaâng chûa nïn vïì.
HPV 175
104. Haäy xem thuúã trûúác àúâi àúâi
Traång nguyïn, Tïí tûúáng laâ ngûúâi àöåc thû1.
HHÀN 80
105. Haäy xin búát giêån laâm laânh
Bùæt con rêån beáo nêëu canh rau giïìn. a
NNPD 65 TCBD I 563 TNPD I 145
BK a - Bùæt con rêån vaáy nêëu canh rau giïìn NGCK 180a
106. Hùn chûâ cho nïëp hoe vaâng
Cho anh cuâng naâng ài lùæt vïì rang.
DCTH 178
107. Hùçng ngaây kinh sûã duâi maâi
Anh biïët chùng ngaân vaâng dêîu coá, khoá naâi chûä trinh
- Phêån anh quên tûã bêët quñ ngaân vaâng
Chûä trinh em giûä, anh chùèng maâng vaâng cên.
DCNTB II 41
108. Hêím duyïn lêëy phaãi chöìng àêìn
Coá trùm mêîu ruöång baán dêìn maâ ùn. a
TCBD II 191 TNPD I 145
BK a - Coá dùm mêîu ruöång baán dêìn maâ ùn VNP7 272
1 Àöåc thû: àoåc saách.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 182
109. Heân maâ laâm baån vúái sang
Chöî ngöìi chöî àûáng coá ngang bao giúâ.
HT 232 NNPD 66 TCBD I 611 TNPD I 145 VNP1 II 32 VNP7 342
110. Heån vúái nûúác non
Kim xe muäi chó, cho troân vuöng tú
Nguöìn ên, bïí aái heån hoâ
Dêîu xa nghòn dùåm, höì àöì vêîn khöng
Nguöìn ên möåt maãnh trùng trong
Coá núi xïëp àïí tú höìng kñp xe
Àa àoan möåt maãnh trùng giaâ
Xe àêu, xe hùèn möåt nhaâ vui chung
Xe àêu, xe hùèn cho xong.
bk Troát lúâi heån vúái nûúác non
Tú xe nïn àïí cho troân duyïn tú
Nguöìn ên, bïí aái heån hoâ
Dêîu xa nghòn dùåm höì àöì(?) giao thöng
Laånh luâng möåt caãnh trùng trong
Böën töi khêën nguyïån öng tú höìng kñp xe
Àa àoan lùæm mêëy öng trùng giaâ
Xe àêu xe hùèn möåt nhaâ vui chung
Nïn chùng haäy quyïët cho xong.
QHBN 195 - 196
111. Hïî maâ chïët mêët thúâi thöi
Söëng thò nhû coác böi vöi laåi vïì.
NGCK 183b
BK TNPD I 119:
Àûâng coá chïët mêët thò thöi
Kòa nhû caái coác böi vöi laåi vïì.
112. Hïî maâ hoa quaã àûúåc muâa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 183
Chùæc laâ nûúác bïí, nûúác mûa àêìy trúâi
Ai úi nïn nhúá lêëy lúâi
Tröng cú trúâi àêët, liïåu thúâi laâm ùn.
HT 105 TCBD III 299
113. Hïî muöën ra con ngûúâi tûã tïë
Phaãi dïî daâng chúá àïí ai húân
Laâm ún ùæt hùèn nïn ún
Trúâi naâo phuå keã coá nhún bao giúâ.
TCBD II 250 TCBD III 185 TNPD II 89
114. Hïët gaåo thò coá Àöìng Nai
Hïët cuãi thò coá Têìn Saâi chúã vö.
CVPD 2 HT 147
115. Hïët lúâi cùån keä chñ tònh
Naâng úi trúã laåi cho anh lïn taâu
Ta àang troâ chuyïån vúái nhau
Traách con gaâ kia àaä giuåc mau ba tuêìn.
HPV 175
116. Hiïëm hoi con gaái àêìu loâng
Laâm dêu ngûúâi khaác chùèng tröng cêåy gò
Cêìu Trúâi sinh àûúåc nam nhi
Sau naây nöëi doäi töng chi hoå haâng
Trúâi cûúâi, Trúâi mùæng: roä gaân
Nûä nhi khöng coá sinh nam thïë naâo
Sao khöng suy nghô thêëp cao
Nhaâ ngûúi xûa úã núi naâo chui ra.
TCDG 54
117. Hiïìn thêìn phaãi traåch quên nhi sûå
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 184
Lûúng cêìm coân traåch möåc nhi thï 1
Em tuy phêån gaái vuång vïì
Tú duyïn naây dêìu lúä, em chùèng hïì biïët lo.
HHÀN 175
118. Hiu hiu gioá thöíi àêìu non
Mêëy ngûúâi uöëng rûúåu laâ con Ngoåc Hoaâng
Ngoåc Hoaâng ngöìi tûåa ngai vaâng
Thêëy con uöëng rûúåu hai haâng lïå rúi
Tûúãng àêu con uöëng con chúi
Ai deâ con uöëng con rúi xuöëng sònh.
TCBD I 408
119. Hoâ chúi bïn gaái bïn trai
Xin cuâng cö baác àûâng ai nghi ngúâ.
DCNTB I 105
120. Hoâ chúi höì röång hoa rúi
Thêëy em nhoã tuöíi nhiïìu núi anh buöìn.
HHÀN 175
121. Hoâ lïn hai maái cho soâng
Phaãi cam cam ngoåt, phaãi boâng boâng chua.
DCBTT 118
122. Hoå giaâu hoå nghinh hön giaá thuá(1)
Hai àûáa mònh ngheâo duå döî nhau ài.
HHÀN 132 HT 160 VNP7 250
(1) Nghinh hön: rûúác dêu, àoán dêu. Giaá thuá: cûúái hoãi.
123. Hoa buåt moåc trûúác cûãa chuâa
Àoã thò coá àoã, tûá muâa khöng thúm
Cêy buåt moåc trûúác cûãa quyïìn mön
1 Hiïìn thêìn phaãi traåch quên nhi sûå, lûúng cêìm coân traåch möåc nhi thï: töi hiïìn phaãi
choån vua maâ thúâ, chim khön coân choån cêy àïí àêåu.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 185
Em khoe rùçng lêëy chöìng khön nheå mònh.
CDTH 76
124. Hoa cêìu gùåp höåi haát xoang a
Em úã möåt laâng, anh úã möåt núi
Bêy giúâ múái gùåp nhau àêy
Ûúác laâm phu phuå muön àúâi nïn chùng.
THQP 22a
BK a - Hoa cêìu gùåp höåi haát suöng
TCBD I 146 TNPD II 89 - 90
125. Hoa àaâo heáo nhuåy anh thûúng
Anh mong beã laá, che sûúng cho àaâo.
CDTCM 32 TCDG 88
126. Hoa höìng sùæp haái àïën tay
Àïí ngûúâi haái mêët àûáng ngêy maâ nhòn.
CDTH 122
127. Hoa höìng tröng thêåt mô miïìu
Khoe hûúng buöíi saáng, buöíi chiïìu coân àêu.
CDTH 76
128. Hoa kia coân coá nhuåy böng
Laâm ngûúâi xêëu töët laâ búãi daå vúái loâng
Ai kia úã baåc em khöng traách phiïìn
- Anh chùèng phaãi ngu ngöëc oaán than phuå nûä
Xin em xeát thûã, löîi êëy vïì ai?
Búãi em mï maãi baåc baâi
Anh àaä can hoaâi can huyã
Em khöng xeát nghô àïí cha meå la rêìy
Nêåu1 cûúâi chï mai móa, cú höåi naây múái xa.
DCNTB II 41
1 Nêåu: ngûúâi ta (Tiïëng àõa phûúng).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 186
129. - Hoa kia tûúi töët rûúâm raâ
Tuy rùçng tûúi töët khi maâ ong chêm
- Anh úã trong êëy maâ ra?
Cúá sao anh biïët vûúân hoa chõ taân?
Hoa taân nhûng nhõ chûa taân
Muöën xem chõ veán bûác maân cho xem.
VNP7 105
130. Hoa lñ laâ chõ hoa laâi
Hoa lñ coá taâi hoa laâi coá duyïn.
HHÀN 175
131. Hoa lñ lõch laâ hoa lñ hoâe
Con gaái Àöìng Súám vûâa queâ vûâa àui.
NGCK 175a
132. Hoa lñ lõch laâ hoa lñ linh
Con gaái Àònh Baãng1 vûâa xinh vûâa gioân.
NGCK 175a
BK TCH 11:
Hoa lñ lõch, hoa lñ linh
Con gaái Haâng Giêëy vûâa xinh, vûâa troân.
133. Hoa lñ nghòn dùåm thúm xa
Hoa àeân thêëp thoaáng trong nhaâ cêåy tröng
Hoa gaåo noá núã höìng höìng
Muâi thúm chùèng coá tröng mong nöîi gò
Hoa soái noá núã nhû ri
Ai maâ qua àêëy bûúác ài chùèng rúâi
Hoa xuên thúm nhêët trïn àúâi
Vua quan cuäng chuöång, ûúác ao súã cêìu
Hoa nhaâi thoang thoaãng thúm lêu
1 Àònh Baãng: laâng thuöåc huyïån Tiïn Sún, tónh Bùæc Ninh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 187
Nhûäng caác cö hêìu beã lêëy cêìm chúi.
QHBN 314
134. Hoa sen hoa kheáo giûä maâu
Nùæng nöìng khöng nhaåt, mûa dêìu khöng phai.
HPV 127A.
135. Hoa sen lai laáng giûäa höì
Giú tay muöën beã, súå chuâa coá sû. a
DCNTB II 84
BK a - Giú tay ra beã, súå chuâa coá sû
TCBD III 185
136. Hoa sen moåc baäi caát lêìm
Tuy rùçng lêëm laáp vêîn mêìm hoa sen.
HT 223 NNPD 66 TCBD I 509 TNPD I 145
BK NASL IV 31a:
Hoa sen moåc úã àêìm àöìng
Tuy rùçng lêëm laáp nhûng doâng hoa sen
Sûãa laåi: moåc maäi caát àêìm TNPD = moåc baäi caát lêìm
137. Hoa sen moåc baäi caát lêìm Tuy rùçng lêëm laáp vêîn mêìm hoa sen Thaâi laâi moåc caånh búâ söng Tuy rùçng xanh töët vêîn töng thaâi laâi. TCBD I 611 TCBD III 225 TNPD II 90
Xem thïm T 239
138. Hoa soái maâ goái xûúng söng Thêìy meå gaã phaãi ngûúâi chöìng bêët nhên Traách Trúâi ùn úã khöng cên Àïí cho hoa soái àûáng sên chõu sêìu Traách Trúâi soi xeát núi àêu Chaã soi caãnh thaãm, caãnh sêìu naây cho.
CDTCM 195
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 188
139. Hoa taân bûúám chùèng vaäng lai
Tònh nghôa anh àaä phuå, truác mai saá gò
- Vêåy chúá baån mònh haá chùèng xeát suy
Anh vò cha meå phaãi chia li baån vaâng. DCNTBI 140
140. Hoa taân hoa heáo khöng tûúi Àoaái nhòn baån cuä, höí ngûúi mûúâi phêìn. DCBTT 129
141. Hoa taân maâ laåi gùåp sûúng Töi rêìu gùåp àûúåc ngûúâi thûúng hïët rêìu. DCNTBII 120
142. Hoa taân vò búãi mêët sûúng Em àêy àau öëm búãi nhúá thûúng baån vaâng. DCNTBII 121
143. Hoa têìm xuên núã ra trùæng boáng Anh lêëy cö mònh cho choáng coá con. NASL II 13b
144. Hoa tûúi trong àöå gioá àöng Gaái xinh, xinh àïën coá chöìng thò thöi. HHÀN 176 TCBD I 373
145. Hoa thúm ai chùèng muöën àeo Ngûúâi khön ai chùèng nêng niu bïn mònh. ANPT 10b ÀNQT 86b HHÀN 56 LHCD 19b NQPN 30 TCBD I 612 TNPD I 145
Xem thïm K 352
146. (a) Hoa thúm ai chùèng nêng niu Ngûúâi khön ai chùèng kñnh yïu moåi bïì. TCBD I 612 TNPD I 145
(b) Hoa thúm ai chùèng nêng niu,
Ngûúâi khön ai chùèng chùæt chiu bïn mònh.
NNPN 65
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 189
147. Hoa thúm ai núä boã rúi
Ngûúâi khön ai núä nùång lúâi àïën ai. a
NNPD 65 TCBD I 611 TNPD I 145
BK a - Ngûúâi khön ai núä nùång lúâi laâm chi HHÀN 56
- Ngûúâi khön ai noái nùång lúâi laâm chi
VNP1 II 90 VNP7 92
148. Hoa thúm ai núä boã rúâi
Ngûúâi khön ai núä nùång lúâi àïën ai
Saá chi nhûäng chuyïån döng daâi
Buåi trêìn ruä saåch cho àúâi lêng lêng.
PDCD 5
149. Hoa thúm baán möåt àöìng mûúâi
Hoa taân nhõ rûäa baán àöi laång vaâng.
NNPD 67 TNPD I 145
150. Hoa thúm caâng heáo caâng thúm
Em gioân, raách aáo àoái cúm caâng gioân.
HPV 127A
BK HT 158:
Hoa thúm xuöëng àêët cuäng thúm
Em gioân, raách aáo àoái cúm cuäng gioân.
151. Hoa thúm giùæt àïí maái hiïn
Gioá nam thöíi loåt cûãa quyïìn cuäng thúm
Muâi thúm giùæt àïí nöìi vöi
Biïín kònh lùång bùåt coân muâi dêëu thúm.
HHÀN 98
152. Hoa thúm hoa úã trïn cêy
Àöi con mùæt em luáng liïëng, daå anh say lûâ àûâ. a
HPV 127A
BK a - Àöi con mùæt em luáng liïëng, daå anh say lû àûâ HT 157
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 190
153. Hoa thúm lan caã vûúân höìng
Thúm cêy thúm rïî ngûúâi tröìng cuäng thúm
Hoa thúm böng giùæt böng cêìm
Dang tay khuyïn beã súå loâng meå cha.
HGVP 9
154. Hoa thúm mêët nhõ ài röìi,
Coân thúm àêu nûäa maâ ngûúâi ûúác ao. a
ÀNQT 114a LHCD 52b NASL IV 29b NNPD 66 TCBD I 611 TNPD I 145
BK a - Coân thúm àêu nûäa maâ ngûúâi ûúác mú.
HHÀN 127, 126
155. Hoa thúm mêët nhõ ài röìi
Duâ rùçng trang àiïím cuäng ngûúâi vö duyïn.
NNPD 67 TCBD I 611 TNPD I 145
156. Hoa thúm mêët nhõ ài röìi
Em vïì tö maâu laåi baán cho ngûúâi àaâng xa.
HPV 167
157. Hoa thúm núã vùæng trïn àeâo
Keã choåc ngûúâi khoeâo, chùèng àùång möåt böng
ÚÁ ngûúâi àûáng giûäa thinh khöng
Tûå nhiïn maâ gùåp, möåt böng hoa laâi
Böng hoa em yïëm yïëm coân gaâi
Em àêy chûa beã cho ai möåt caânh
Thûúng anh em beã cho anh
Vïì nhaâ meå hoãi rùçng nhaânh hoa àêu
Daåi chi em noái hoa naâo
Hoa núã giûäa àaâng, con beã con chúi
Chúi hoa cho biïët muâi hoa
Cêìm cên cho biïët cên giaâ cên non.
DCNTB I 119
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 191
158. Hoa thúm ong bûúám àang mï
Thûúng mònh chûa phó daå, sao núä vïì boã töi? a DCNTB II 133
BK a - Thûúng chûa phó daå mònh vïì boã àêy.
TCBD IV 33
159. Hoa thúm thúm laå thúm luâng
Thúm cêy thúm rïî ngûúâi tröìng cuäng thúm. a CVPD 30 DCNTB I 198 HHÀN 111 VNPS 37b
BK + a - Thúm caânh thúm rïî ngûúâi tröìng cuäng thúm
NASL IV 33a
- Thúm cêy àïën rïî ngûúâi tröìng cuäng thúm
NNPD 66 TNPD I 145
+ CHG 23:
Huï sao thúm laå thúm luâng
Thúm cêy thúm rïî, ngûúâi tröìng cuäng thúm
+ HHÀN 176:
Hoa sao thúm laå thúm luâng
Thúm cêy thúm laá ngûúâi tröìng cuäng thúm.
160. Hoa thúm, thúm lûãng, thúm lûâng
Dùån con ong kia àûâng chúi nhúãi
Dùån con bûúám àûâng xön xao. HPV 127A
161. Hoa thúm, thúm nûác caã rûâng
Ong chûa daám àêåu, bûúám àûâng xön xao. a ÀNQT 107b LHCD 43b NASL I 15b NASL IV 29b, 51b NNPD 66 TCBD I 563 THQP 23b
BK DCNTB II 99:
Hoa thúm núã caånh bòa rûâng
Ong ve khöng àêåu bûúám àûâng lao xao.
a - Ong chûa daám àöî bûúám àûâng xön xao NQPN 3
Xem thïm R 294
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 192
162. Hoa thúm tröìng dûåa caånh raâo
Gioá nam gioá chûúáng, hûúáng naâo cuäng thúm.
HHÀN 176
163. Hoa thúm tröìng dûåa caânh raâo
Gioá nam gioá bùæc, hûúáng naâo cuäng thúm
Muâa naây àûúng àoå gioá àöng
Em xinh, xinh àïën coá chöìng thò thöi.
DCNTB I 227
164. Hoa xaâu vò búãi mêët sûúng
Xanh xao vò búãi quaá thûúng miïång cûúâi.
DCNTB I 198
BK TCBD I 147:
Huïå xaâu vò búãi mêët sûúng
Anh xanh xao vò búãi nhúá thûúng nghôa naâng.
165. Hoa xuên coá chuã ngùn raâo
Em naâo coá tiïëc
Àöi ta khöng trûúác thò sau
Coá àêu anh laåi xeá raâo anh vö.
DCNTB II 25
166. Hoåa höí hoåa bò, nan hoåa cöët
Tri nhên tri diïån, bêët tri têm1
May mö chuát nûäa em lêìm
Cuã khoai lang maâ em ngúä laâ cao li sêm bïn Taâu.
DCNTB I 93
167. Hoåa may thiïëp beán duyïn chaâng
Nhû chuöng coá chïë nûúác vaâng, kïu xa.
DCBTT 252
1 Hoåa höí hoåa bò, nan hoåa cöët, tri nhên, tri diïån; bêët tri têm: veä höí thò veä àûúåc da höí,
khoá veä àûúåc xûúng höí; biïët ngûúâi biïët mùåt, khoá biïët àûúåc loâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 193
168. Hoåa phûúác nan lûúång1
Ai ngùn àaáy biïín, ai lûúâng laåch söng?
Noái chúi vúái gaái coá chöìng Nùçm àïm anh nghô laåi,
roä nhû caái göng trïn àêìu giûúâng Em vïì búát nhúá thöi thûúng Keão anh lúä àûúâng buön baán, em lúä àûúâng baán buön. DCNTB II 148
169. Hoaâi con àem gaã chöìng xa Trûúác laâ mêët giöî sau laâ mêët con Coá con àem gaã chöìng gêìn Coá baát canh cêìn noá cuäng àem cho. NQPN 14
Xem thïm C 1306
170. Hoaâi húi maâ gaã chöìng xa Trûúác laâ mêët giöî sau laâ mêët con. LHCD 42a
Xem thïm C 1306 E 276 T 11
171. Hoaâi húi maâ àêëm bõ böng Àêëm àûúåc bïn noå, noá phöìng bïn kia. NNPD 66 TNPD I 146 VNP1 92 VNP7 94
172. Hoaâi húi maâ thöíi bõ böng Àïí húi maâ thöíi cho chöìng noá nghe. NASL II 16b
173. Hoaâi húi ta noái vúái maây Àïí húi ài caây ta noái vúái trêu Hoaâi húi ta noái vúái trêu Àïí húi ài hêìu ta noái vúái quan.
NASL I 27b NASL III 6a NASL IV 51a
1 Hoåa phûúác nan lûúång: nghôa laâ hoåa phuá khoá àoaán khoá lûúâng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 194
174. Hoaâi lúâi maâ noái vúái trêu
Àaån àêu bùæn seã, gûúm àêu cheám ruöìi.
NQPN 67
175. Hoaâi lúâi noái keã vö tri a
Möåt trùm gaánh chò àuác chùèng nïn chuöng. b
ÀNQT 88a NNPD 66 TCBD I 563 TCBD I 146
BK a - Hoaâi lúâi noái keã vu vú NGCK 131a
b - Möåt trùm viïn chò chaã àuác nïn chuöng NASL III 6b
- Möåt trùm hoân chò chùèng àuác nïn chuöng NASL IV 1b
- Möåt trùm hoân chò àuác chùèng nïn chuöng LHCD 20b
NQPN 34
176. Hoaâi lúâi noái keã vö tri
Nûúác àöí àêìu võt noá ài àûúâng naâo.
NASL III 5a NASL IV 50a
177. Hoaâi möìm ùn quaã quñt khö
Hoaâi thên maâ lêëy nhaâ nho luác taân
Nhaâ nho chûä nghôa dúã dang
Xui nguyïn, giuåc bõ, laâm àún kiïëm tiïìn
Nhaâ nho caái chûä àaä heân
Caái sûác laåi yïëu, àua chen bùçng gò?
Nhaâ nho tñnh khñ kiïu kò
Phên tranh miïëng thõt, suy bò miïëng xöi
Chöìng nho, khöí lùæm, ai úi!
Biïët khöng ra biïët, ngu thúâi chùèng ngu.
CDTCM 223
178. Hoaâi phên maâ àöí ruöång ngûúâi
Àïí luáa ngûúâi töët cho ngûúâi vö ên.
NASL III 29b
179. Hoaâi sún maâ gùæn rùng bûâa
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 195
Hoaâi gûúng tû maä1 cho boâ noá soi.
VNP7 100
180. Hoaâi Tiïn cho cuá noá voâ
Hoaâi gûúng tû maä cho coâ noá soi.
KSK 12b
181. Hoaâi tiïìn mua mña àaánh khùng
Àïí tiïìn mua thuöëc nhuöåm rùng cho vaâng.
NNPD 66 TCBD I 373 TNPD I 146
182. Hoaâi tiïìn mua phaáo àöët chúi
Phaáo nöí lïn trúâi, tiïìn vêët xuöëng söng.
NASL IV 10b NGCK 191b
183. Hoaâi tiïìn mua phaáo àöët chúi
Phaáo nöí ra xaác, tiïìn öi laâ tiïìn! a
NNPD 66 TCBD I 612 TNPD I 146
BK a - Phaáo nöí tan xaác, tiïìn úi laâ tiïìn
TCBD I 294
184. Hoaâi tiïìn mua thuöëc nhuöåm rùng
Àïí mua baánh àuác maâ quùng vaâo möìm. a
NASL II 49b
BK a - Àïí tiïìn mua baánh àuác maâ quùng vaâo möìm
bk TNPDI 146 TCBD I 612
- Àïí tiïìn mua mña àaánh khùng vaâo möìm
NNPD 66 TCBD I 294 TNPD I
185. Hoaâi tiïìn mua thuöëc nhuöåm rùng
Àïí tiïìn mua mña àaánh khùng vaâo möìm
Hoaâi tiïìn mua mña àaánh khùng
Àïí tiïìn mua thuöëc nhuöåm rùng cho vaâng.
TCBD I 326 TNPDII 90
1 Gûúng tû maä: chûa roä.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 196
186. Hoaån naån tûúng cûáu1
Sinh tûã bêët li2
Bêy giúâ àùång chûä vinh quy,
Ham núi quyïìn quyá nghô gò túái em.
CHG 9
187. Hoaâng Cûúng ùn ñt àaä no a
Àöng Viïn coá luáa baán cho keã Hoaâng. b
ANPT 15a NGCK 116a
BK a - Hoaâng Cûúng ùn têëm àaä no ÀNQT 92a LHCD 9b
- Hoaâng Cûúng ùn têëm cuäng no TNPD I 146
- Hoaâng Cûúng ùn ñt chùèng no QPHT 21a
b - Àöng Viïn coá thoác baán cho keã Hoaâng
ÀNQT TNPD I
188. Hoaâng triïìu Baão Àaåi3 tûá niïn
Àaä ba caái luåt laåi liïìn caái keo
Xaä dên àêu àêëy tuáng ngheâo
Cho nïn nguä tónh phaãi theo àöìn àiïìn
Öng Têy lùæm baåc nhiïìu tiïìn
Boã ra sûác giêëy möå liïìn cu li a
Boã nhaâ boã cûãa ra ài
Ma thiïng nûúác àöåc quaãn gò têëm thên.
CDTH 57
BK a - HT 261 chó ghi àïën hïët doâng naây.
189. Hoaâng triïìu Baão Àaåi trõ ngöi
Böën nùm chûa troát, chuáng töi khöí trêìn
Nùm Maäo thò luåt baãy lêìn
Bûúác sang nùm Tõ dêìn dêìn luåt to
1 Hoaån naån tûúng cûáu: hoaån naån cuâng cûáu giuáp nhau.* 2 Sinh tûã bêët li: söëng chïët khöng lòa.* 3 Baão Àaåi: chñnh tïn laâ Nguyïîn Vônh Thuåy. Vua cuöëi cuâng triïìu Nguyïîn.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 197
Hai nùm thò hoãng böën muâa
Lêëy gò cúm aáo maâ no maâ laânh.
CDTH 58 HT 260
190. Hoåc àoâi ùn úát vúái gûâng
Vûâa cay vûâa àùæng laåi trûâng mùæt lïn. a
bk a - Vûâa cay vûâa àùæng laåi sûng caã möìm
NASL IV29b
191. Hoåc haânh ba chûä lem nhem
Thêëy gaái thò theâm nhû chûãa theâm chua.
TCBD I 408
192. Hoåc haânh chûä nghôa chi mi
Ba nùm khöng biïët chûä nhi laâ maâ
Hoåc haânh chûä nghôa chi maây
Ba nùm khöng biïët öng thêìy laâ àêu.
CDTH 77
193. Hoåc haânh thò ñch vaâo thên a
Chûác cao quyïìn troång dêìn dêìn theo sau.
TCBD I 612 TCBD III 148 TNPD I 146
BK a - Hoåc haânh thò ñch cho thên NNPD 66
194. Hoåc thêìy chûä laåi traã thêìy
Buát traã haâng xeán, giêëy nay phêët diïìu.
NASL I 46b
195. Hoåc troâ ùn vuång caâng cua
Baâ thêìy bùæt àûúåc, àïí töi mua töi àïìn.
DCNTB II 75
196. Hoåc troâ àeân saách höm mai
Ngaây sau thi àöî nïn trai múái haâo1
Laâm nïn quan thêëp quan cao
1 Haâo: ngûúâi coá taâi trñ hún ngûúâi.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 198
Laâm nïn loång tña voäng àaâo nghïnh ngang.
TCBD III 148 THQP 15b TNPD II 90
197. Hoåc troâ ài hoåc àaä vïì
Cúm canh chûa nêëu laåi trïì möi ra.
TCBD II 191 TCBD III 148 TNPD I 146
BK DCNTB II 75:
Hoåc troâ ài hoåc vûâa vïì
Cúm canh chûa chñn àaä trïì möi ra.
198. Hoåc troâ hoåc troã hoåc troâ Ài chûa túái chúå àaä lo ùn haâng. DCNTB II 75
199. Hoåc troâ thoâ loâ muäi xanh Cêìm miïëng baánh àuác chaåy quanh nhaâ thêìy. a NNPD 65 TCBD II 192 TNPD I 146
BK a - Cêìm miïëng baánh àuác chaåy quanh cöåt àònh NASL I 47a
- Ùn vuång baánh àuác chaåy quanh nhaâ thêìy bk TNPD I
- Mua ba àöìng baánh àuác chaåy quanh nhaâ thêìy
NGCK 165a
200. Hoåc troâ trong Quaãng ra thi Thêëy cö gaái Huïë maâ ài khöng àaânh. a DCBTT 293
BK a - Thêëy cö gaái Huïë boã ài khöng àaânh TCBD I 146
201. Hoãi anh cêy quïë mêëy chöìi Gia àûúâng phuå mêîu mêëy ngûúâi rûáa anh? DCBTT 126
202. Hoãi anh chòa khoáa ai cêìm Giang sún ai giûä, viïåc taão têìn ai lo - Chòa khoáa àaä coá meå anh cêìm Giang sún anh giûä, viïåc taão têìn em lo.
HPV 81
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 199
203. Hoãi anh chuá baác nhûäng ai
Àïí em qua cêët noán nghiïng vai maâ chaâo.
DCBTT 126
204. Hoãi anh haâ tñnh haâ danh1
Haâ chêu haâ quêån2, niïn canh kó haâ3?
VNP1 II 139
205. Hoãi anh rùng rûáa maâ buöìn
Hay laâ nûúác bñ ngaã nguöìn khöng thöng?
DCBTT 243
206. Hoãi anh rùng rûáa4 maâ sêìu
Hay laâ thïì thöët núi àêu sa lúâi.
DCBTT 232
207. Hoãi anh tïn hoå nhûäng chi? a
Noái cho em biïët mai ài em chaâo.
HPV 80
BK a - Hoãi anh tïn hoå laâ chi? HT 385
208. Hoãi anh thïì thöët vúái ai
Maâ toác anh maái ngùæn, maái daâi khöng cên.
DCBTT 189
209. Hoãi cua cua noái coá
Hoãi voâ voå voâ voå5 noái khöng
Cú chi coá ngöi miïëu giûäa àöìng
Thïì cho hùèn daå keão loâng anh nghi.
DCBTT 185
1 Haâ tñnh haâ danh: hoå gò, tïn gò.* 2 Haâ chêu haâ quêån: chêu naâo, quêån naâo.* 3 Niïn canh kó haâ: giúâ sinh, ngaây thaáng nùm sinh.* 4 Rùng: sao (cêu hoãi); rûáa: vêåy. (Tiïëng àõa phûúng).* 5 Voâ voå: möåt loaâi cua nhoã.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 200
210. Hoãi chaâng chúi chöën vûúân hoa
Chñnh chuyïn nöng sô hay laâ cöng thûúng?
HPV 80
211. Hoãi chaâng àoåc saách Kinh Thi1
Àaân baâ ài loång chûä chi rûáa chaâng?
- Anh àêy àoåc saách cûãu thiïn
Àaân baâ ài loång chûä yïn roä raâng2.
HPV 92
212. Hoãi chaâng hoåc saách Kinh Thi
Hai ngang hai phêíy chûä chi rûáa chaâng?
- Hai ngang hai phêíy chûä “thiïn” a
Em cho anh chêëm chuát cho liïìn chûä phu. b
HPV 92
BK a-b CDTCM 32 chó ghi hai doâng naây:
Hai ngang hai söí chûä thiïn
Cho anh chêëm chuát cho liïìn chûä phu.
213. Hoãi chaâng hoåc saách Kinh Thi
Nghòn ngûúâi àûáng viïët chûä chi húäi chaâng?
- Anh àêy àoåc saách cûãu chûúng
Nghòn ngûúâi àûáng viïët3 chûä hûúng roä raâng.
HPV 92
214. Hoãi chaâng khaách laå boáng trùng a
Böîng àêu maâ biïët Kim Lùng4 coá chuâa
- Bêy giúâ múái túái Kim Lùng
1 Kinh thi: thú ca dên gian Trung Hoa xûa (gêìn nhû ca dao cuãa ta), sau Khöíng tûã (551-
479 trûúác cöng nguyïn) têåp húåp san àõnh laåi. 2 Àaân baâ ài loång: taác giaã duâng löëi chiïët tûå, taách chûä “yïn” ra laâm hai böå phêån, phêìn
dûúái laâ chûä “nûä” nghôa laâ àaân baâ, phêìn trïn laâ böå “miïn”, àûúåc hònh aãnh hoáa thaânh caái loång. 3 Nghòn ngûúâi àûáng viïët: Taác giaã duâng löëi chiïët tûå, taách chûä “hûúng” thaânh ba böå phêån:
thiïn, nhên, viïët, nghôa laâ nghòn ngûúâi viïët. 4 Kim Lùng: thuöåc Nam Kinh cuãa Trung Quöëc, núi coá nhiïìu ngûúâi àeåp.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 201
Cún gioá troã neão, boáng trùng àûa àûúâng. b
HPV 81
BK a - Hoãi chaâng khaách laåi dûúái trùng HT 384
b - Cún gioá chó neão, boáng trùng àûa àûúâng HT
215. Hoãi chaâng khaách laå àûúâng xa
Àïën àêy cên sùæc hay laâ kïët duyïn
- Sa chên bûúác àïën coäi tiïn
Trûúác thúâi cên sùæc, sau kïët duyïn Chêu Trêìn.
CDTCM 81
216. Hoãi chaâng quï quaán núi àêu
Maâ chaâng laåi thaã lûúái buöng cêu chöën naây?
- Quï anh úã phuã Hûng Nguyïn
Phuâ Long laâ töíng, Liïåu Xuyïn laâ laâng.
HPV 79
217. Hoãi chaâng quï quaán núi nao
Sao maâ chùèng biïët vûúân àaâo coá huï?
- Anh laâ khaách laå àaâng xa
Biïët àêy coá gaái àaâo hoa túái tòm.
HPV 79
218. Hoãi naâng àaä coá chöìng chûa
Hay laâ chûa coá anh thûa vaâi lúâi
- Cuäng chûa lûúåc giùæt trêm caâi
Cuäng chûa duyïn haán phêån haâi chi mö.
HPV 82
219. Hoãi ngûúâi chên àaåp tay àûa
Dêìu treo ngang caánh chöìng chûa húäi ngûúâi?
- Chên em àaåp, tay em àûa
Dêìu treo ngang caánh em chûa coá chöìng.
HPV 83
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 202
220. Hoãi ngûúâi mùåc aáo thay vai Khùn thêm chñt tröëc con ai rûáa phûúâng? - AÁo raách thò em vaá vai Con thêìy con meå chûá con ai nûäa giûâ. HPV 82
221. Hoãi rùçng ài chïët cho ai Cho nhaâ, cho nûúác, cho tònh, cho em? Hay laâ ài chïët vò tiïìn Giûä thuï hêìm moã, àöìn àiïìn cho Têy? VNP1 II 75 VNP7 366
222. Hoãi thùm anh úã àêu ta Àïí em laâm quaán taåm ài xa vïì gêìn Duâ chùèng nïn àaåo aái ên Xin cho möåt thaáng àöi lêìn gùåp nhau. CDTH 110
223. Hoãi thùm chuyïån vaän ai baây Ngaäi nhún thùm thùèm möåt ngaây möåt xa. CHG 27
224. Hoãi thùm àoá mêëy chõ em Àêy ta roåc laá goái nem gûãi vïì. HHÀN 176
225. Hoãi thùm quï quaán úã mö? Tiïån àêy trêìu heáo, cau khö xin múâi - Cau khö trêìu heáo ai úi! Dêîu rùçng mùån nhaåt xeá àöi ùn cuâng. a bk a - Da trùæng toác daâi löìng aáo àùæp chung
DCTH 157
226. Hoãi vúå thò cûúái liïìn tay Chúá àïí lêu ngaây lùæm keã gieâm pha.
HT 186 NNPD 651 TCBD I 210 TNPD I 146
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 203
227. Hoân àaá cheo leo, trêu treâo trêu trêåt
Ngûåa treâo, ngûåa àöí
Cöng anh lao khöí, tûâ cöí chñ kim
Mêët em khoá kiïëm khoá tòm
Búãi anh úã baåc, nïn em phaãi tòm núi xa.
HT 456
Xem thïm À 50
228. Hoân àaá cheo leo
Trêu treâo trêu trúåt
Ngûåa treâo ngûåa trúåt
Anh úã hai loâng, trúâi búåt anh ài.
DCBTT 310 HT 425
229. Hoân àaá àoáng rong vò doâng nûúác chaãy
Hoân àaá baåc àêìu vò búãi sûúng sa
Anh vúái em cuäng muöën kïët nghôa giao hoâa
Súå meå bùçng biïín, súå cha bùçng trúâi
Anh vúái em cuäng muöën kïët toác úã àúâi
Súå rùçng mêy baåc giûäa trúâi mau tan.
CDTCM 115
230. Hoân àaá hoa àùåt cûãa tam quan
Chúâ cho coá khaách höìng nhan àaäi àuâng
Nhên ngaäi laâ nhên ngaäi chung
Ai kheáo àaäi àuâng thúâi nhên ngaäi riïng.
NASL II 27a
231. Hoân àaá hoa laát cûãa tam quan
Ngûúâi khön àûáng àoá, ngûúâi ngoan ài tòm
Tòm em nhû thïí tòm chim
Chim ùn bïí bùæc, anh tòm bïí àöng
Tòm bïí àöng thêëy löng chim nhaån
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 204
Tòm bïí caån thêëy vaån chim bay
Tröng nam röìi laåi ngoáng têy
Böën phûúng non nûúác coã cêy mõt muâ.
CDTH 111 - 112
Xem thïm A 26
232. Hoân àêët noá biïët noái nùng a
Thò thêìy àõa lñ haâm rùng chùèng coân. b
NNPD 65 TCBD I 408 TNPD I 146
BK a - Hoân àêët maâ biïët noái nùng
HT240 TCBD III 476 VNP1 II 42 VNP7 107
- Vñ bùçng àêët biïët noái nùng
NASL I 3a NASL II 49a NASL III 37a
b - Thò thêìy àõa lñ haâm rùng khöng coân
HT TCBD III VNP1 II VNP7
- Thúâi thêìy àõa lñ caái rùng chaã coân
NASL I NASL II NASL III
233. Hoân gaåch Hûúng Baâo trúâi mûa laác àaác
Anh coá thûúng em bêån khaác haäy hay
ÚÃ àêy gêìn meå gêìn thêìy
Biïët rùçng haåt ngoåc vaâo tay ai cêìm
Cho nïn trong daå êm thêìm
Tuái trêìu khùn mùåt ûúát dêìm nhû mûa
Caách nhau möåt bûác raâo thûa
Tay gaåt nûúác mùæt tay àûa miïëng trêìu.
CDTH 120
234. Höì Gûúm in boáng Thaáp Ruâa
AÁnh àeân soi toã maái chuâa Ngoåc Sún. a
bk a - Coá cêìu Thï Huác coá chuâa Ngoåc Sún
CDHN 15
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 205
235. Höì Quaãng, höì thiïìng
Sún tiïu àöåc cûúác
Caãm danh Nguä Höì
Tai nghe tiïëng maái, tiïëng àúân
Chaã ngúâ ngûúâi boã cöng ún nghôa thêìy
Giai laäo baách niïn
Àaân ai kheáo gaãy nùm cung
Chaã ngúâ baâ chuáa gaãy tranh giûäa rûâng
Xûâ xang cöëng lñu
Lñu xang xûâ höì.
QHBN 227
236. Höì sêìu laåi gûúång laâm tûúi
Nûäa mai nguyïåt móa, huï cûúâi khöng hay
Hoa rùçng thïm tiïëng nûúác mêy
Sûå tònh möåt àêëy möåt àêy khaác gò!
CDTCM 139
237. Höì Tônh Têm1 giaâu sen baách diïåp
Àêët Hûúng Cêìn2 ngoåt quñt, thúm cam
Ai vïì cêìu ngoái Thanh Toaân3
Àúåi àêy vïì vúái möåt àoaân cho vui.
DCBTT 56 HT 414 VNP7 461
238. Höì trún ngang nhoã dïåt àan
Thên mònh cuäng sûúáng nhû quan phuã Hoaâi4
1 Tônh Têm: höì úã Huïë. 2 Hûúng Cêìn: thuöåc tónh Thûâa Thiïn Huïë. 3 Thanh Toaân: cêìu ngoái Thanh Toaân úã Thûâa Thiïn Huïë, laâm nùm 1776, coá maái nhû
maái nhaâ. 4 Phuã Hoaâi: phuã Hoaâi Àûác, trûúác kia laâ möåt phuã quan troång bêåc nhêët vò göìm caã dûúái
quyïìn mònh nhûäng huyïån Thoå Xûúng, Vônh Thuêån nöåi thaânh vaâ huyïån Tûâ Liïm úã ven nöåi. Nhûäng àõa phûúng dïåt lônh úã Haâ Nöåi hoùåc thuöåc huyïån Vônh Thuêån (nhû nhûäng phûúâng Baái Ên, Trñch Saâi, Yïn Baái) hoùåc thuöåc huyïån Tûâ Liïm (nhû nhûäng laâng Nghôa Àö, An Hoâa) xûa àïìu nùçm trong àõa haåt phuã naây.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 206
Höì to ngang sùén dïåt daây
Cêìm bùçng cha meå bùæt àaây biïín Àöng.
CDHN 100
239. Höì vïì chên laåi àûa ngang
Vïì sao cho dûát cho àang maâ vïì
Höì vïì chên laåi àûa ài
Nay mûa mai gioá, nïn quï chöën naâo? a
bk a - ÚÃ chùèng muöën úã, vïì chûa muöën vïì
NGCK 178a
240. Höå hön àiïìn thöí
Vaån cöí chi thuâ1
ÚÁ bêåu2 úi
Vui sûúáng chi bêåu hoâng húán húã
Cú höåi naây ngaân thuúã khöng nguöi.
CHG 25
241. Höìi höm coá boái öng thêìy a
Saáng ra xuöëng àaám ruöång naây gùåp em.
HHÀN 176
BK a - Höìi höm xuöëng boái öng thêìy TCBD I 146
242. Höìi khi mö ngoä ngùæn haâng raâo daâi
Chaâng khöng bûúác túái àïí thiïn haå hoå àöën gai hoå raâo.
DCNTB II 63
243. Höìi khi mö thuöëc vêën liïìn tay
Noái chúi vúái baån maâ àïën nay baån lêëy chöìng
Rûúåu khöng men, mêëy thuúã rûúåu nöìng
Bïì mö baån cuäng troång, nghôa bïn chöìng baån hún
1 Höå hön àiïìn thöí vaån cöí chi thuâ: viïåc nhaâ úã, cûúái xin, ruöång àêët tûâ nghòn xûa thûúâng
coá oaán thuâ.* 2 Bêåu: cö, em,... (àaåi tûâ ngöi thûá hai, thûúâng duâng chó nûä).*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 207
Mêëy lúâi thïå haãi minh sún1
Cuöëi cuâng röìi cuäng chùèng chi hún baåc tiïìn.
DCNTB I 254
244. Höìi naâo anh àûáng ngoaâi raâo anh noái
Rùçng anh khöng ham nhaâ ngoái, dêìu ngheâo àoái cuäng àaânh
Ngaây nay duyïn núå chùèng thaânh
Nghe chi nhûäng keã döî daânh, boã em.
DCNTB II 134
245. Höìi naâo ùn möåt nöìi, ngöìi möåt chiïëu
Than lúâi thiïët yïëu, xûã daå nhêët nhû:
Dêìu nïn em cuäng àúåi, dêìu hû em cuäng chúâ
Àïën ngaây nay em phuå nghôa toác tú
Ngûúâi nam keã bùæc, anh bú vú möåt mònh.
DCNTB II 20 HT 435
246. Höìi naâo baån baão ta gêìn
Cho nïn chûä baách niïn giai laäo, chûä aái ên àûâng lòa
Bêy giúâ baån laåi phên chia
Laâm cho canh súám, buöìng khuya möåt mònh.
CDTCM 82
247. Höìi naâo àöi ta taát nûúác, cuâng kïu cuâng huá a
Höìi naâo àaâo hang cuã, cuâng ruã cuâng ren
Bêy giúâ tröëng noå xa keân
Àaân kïu khaác tiïëng, baån quen àêu röìi?
DCNTB I 93
BK a - Höìi naâo ài taát nûúác cuâng kïu cuâng luác HT 436
248. Höìi naâo em noái ûng anh
Anh vïì anh tröìng àaám haânh
Anh gieo àaám caãi, anh vaäi böng kï
1 Thï haãi minh sún: thïì non heån biïín.*
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 208
Bêy giúâ anh trúã löån vïì
Em noái em chï àaám haânh anh raä
Àaám caãi anh rûäa
Àaám böng anh taân
Coân hai daäy bñ leo giaân
Sêy böng àùæc nuå, úá naâng naâng úi!
DCNTB II 133
249. Höìi naâo em noái vúái chaâng
Núi mö long êín, thúâi àaâng vêîn khöng
Chùèng qua Nguyïåt Laäo, Tú Höìng
Möåt mai xaách noán theo chöìng thò thöi
Baão chaâng súám àûáng chiïìu ngöìi
Núå duyïn sao àaä phui röìi, ai úi!
DCNTB I 254
250. Höìi naâo giaä gaåo hai lêìn
Lûúân heo ûúáp muöëi, baån ngöìi gêìn chï höi
Bêy giúâ bùæp teã chaâ vöi
Bêåu ùn muöëi höåt, bêåu ngöìi khen ngon.
DCNTB I 228
251. Höìi naâo lêëy em, anh noái vúái em möåt rùçng thûúng hai rùçng thûúng
Àïën nay anh úã ra daå àiïëm àaâng
Trúâi cao coá mùæt, anh coá tröën lïn ngaân cuäng chùèng yïn.
DCNTB I 199
252. Höìi naâo möåt göëi kïì lûng
Bêy giúâ khaác thïí ngûúâi dûng sao àaânh.
TCBD I 458
253. Höìi nhoã töi úã vúái cö
Cö àaánh, cö àuöíi, cö xö xuöëng baâu
Töi vïì bùæt öëc haái rau
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 209
Mua böng keáo vaãi laâm giaâu hún cö
Nhaâ töi coá cùåp gaâ ö
Àïm khuya noá gaáy cho cö biïët chûâng
Nhaâ töi coá cùåp gaâ rûâng
Àïm khuya noá gaáy cö àûâng nguã quïn.
DCNTB II 162
254. Höìi vui, chuát chuát, thoa thoa
Höìi buöìn ngoá mùåt, chûãi cha cho thoãa loâng.
CDTCM 257
255. Höìi xûa ai biïët ai àêu
Búãi con chim Ö Thûúác bùæc cêìu söng Ngên. DCNTB II 52
256. Höåi Doáng möìng taám thaáng tû Ai khöng xem höåi cuäng hû àúâi ngûúâi. NASL I 11b
Xem thïm A 126
257. Höåi naâo cho bùçng höåi naây Nhúãn nhú caá nûúác, sum vêìy chuáa töi. CVPD 28
258. Höåi naây anh bùæc em àöng Cûãa saâi súám múã töëi khöng ai gaâi. HHÀN 235
259. Höm ba mûúi laâ ngaây thaáng chaåp Höm möìng möåt laâ ngaây thaáng giïng Anh vúái em ngöìi vúái nhau, thïì thöët taåi bïën Trûúâng Tiïìn Àaä sa lúâi ùn tiïëng noái, em cûá nhúá maäi lúâi nguyïìn cuãa anh.
DCNTB 77
260. Höm nay gùåp buöíi ïm trúâi
Maá àaâo laåi àûúåc saánh ngûúâi trûúång phu.
DCTH 155
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 210
261. Höm nay lan huïå saánh baây
Àaâo àöng ûúám hoãi liïîu têy möåt lúâi
Laå luâng ûúám hoãi nhau chúi
Möåt mai caá nûúác chim trúâi gùåp nhau. a
QHBN 266
BK a - Nûäa mai caá nûúác chim trúâi xa nhau
VNP7 424
262. Höm nay mûúâi böën mai rùçm a
Ai muöën ùn oaãn lïn nùçm vúái sû. b
ÀNQT 93b TCBD III 185 TNPD I 147
BK a - Nay mûúâi tû, mai mûúâi lùm NASL I 13b
- Nay mûúâi tû, mai mûúâi rùçm NASL IV 24a
b - Ai muöën ùn oaãn ra nùçm vúái sû LHCD 13b NGCK 130a
NQPN 18
- Ai muöën ùn oaãn thò nùçm vúái sû
ANPT 4a VNP1 II 43 VNP7 109
263. Höm nay mûúâi böën mai rùçm
Chñn thaáng cuäng àúåi, mûúâi nùm cuäng chúâ
Trùm nùm quyïët àúåi, quyïët chúâ
Dêîu maâ toác baåc nhû tú cuäng àaânh.
CDTCM 82
264. Höm nay úã àêët nhaâ ngûúâi
Keám ùn laâ möåt, keám cûúâi laâ hai
Mai vïì úã àêët nhaâ töi
Duâ che ngûåa cûúäi, rong chúi caã ngaây.
QHBN 308
265. Höm naây sum hoåp truác mai
Tònh chung möåt khùæc, nghôa daâi trùm nùm.
QHBN 165 VNP7 422
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 211
266. Höm nay ta ngöìi lûng àeâo
Chaâng úi coá thêëy suöëi reo quanh mònh
Xin chaâng haäy nhòn cho tinh
Bao ngûúâi nhöån nhõp sên àònh laâng kia
Vò àêu ta phaãi chia lòa
Vò àêu ta phaãi ra ài ngoaâi rûâng
Chó vò chó röëi àûát tung
Em phaãi lêëy caái thùçng chöìng, em àaä tûâng chï.
CDTCM 198
267. Höm nay tòm tröën nhên duyïn
Khaác gò cheâo ngûúåc con thuyïìn nûúác sa
Xe vö röìi laåi xe ra
Xe quêën xe quyát xe ra xe vaâo
Loâng em nghô ngúåi thïë naâo
Nûúác sa khöng leä cùæm saâo maäi àêy?
HPV 175
268. Höm nay tûá haãi giao tònh
Tuy rùçng böën bïí nhûng sinh möåt nhaâ.
QHBN 165
269. Höm nay vui veã thïë naây
Vui taây àaám höåi àöët cêy nhang trêìm.
QHBN 165
270. Höm qua anh ài chúå trúâi
Thêëy öng Nguyïåt Laäo(1) àang ngöìi úã trïn
Tay thò cêìm buát cêìm nghiïn
Tay cêìm túâ giêëy àang biïn raânh raânh
Biïn ta röìi laåi biïn mònh
Biïn àêy lêëy àêëy, biïn mònh lêëy ta
Chùèng tin lïn hoãi trùng giaâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 212
Trùng giaâ cuäng baão rùçng ta lêëy mònh
Chùèng tin lïn hoãi thiïn àònh
Thiïn àònh cuäng baão rùçng mònh lêëy ta
Quyïët liïìu möåt trêån phong ba
Àïí cho thiïn haå ngûúâi ta tröng vaâo
Quyïët liïìu möåt trêån mûa raâo
Àïí cho thiïn haå tröng vaâo àöi ta.
CDTCM 159
271. Höm qua anh nùçm nhaâ anh
Chiïëu hoa chùn gêëm, xung quanh vêy maân
Gioá laånh maâ thûúng
Àïm nùçm giúã giêëc
Chùn böng khöng àùæp
Maân chûúáng àïí rúi
Lêëy àûúåc mònh röìi
Vui vêìy nhên ngaäi
Lûúåc ngaâ laåi chaãi
Gûúng öë laåi trong
Laåi àùæp chùn böng
Chiïëu hoa laåi traãi
Àaân bêìu, saáo thöíi
Vui lùæm mònh úi!
Mong mònh lùæm lùæm mònh úi
Khaác gò maå uáa mong trúâi àöí mûa.
CDTH 112
272. Höm qua daåo phöë cêìm khùn
Cêìm àûúåc àöìng baåc àïí daânh cûúái em
Ba haâo anh àïí mua tem
Gûãi nhaâ dêy theáp múâi anh em xa gêìn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 213
Hoå haâng ùn uöëng linh àònh
Ai ai cuäng biïët laâ mònh lêëy ta
Haâo tû anh àïí mua gaâ
Saáu xu mua rûúåu, haâo ba ài taâu
Baãy xu anh àïí mua cau
Möåt haâo mua goái cheâ taâu uöëng chúi
Möåt haâo caã àöî lêîn xöi
Möåt haâo gaåo teã vúái nöìi rau dûa
Anh ngöìi anh nghô cuäng vûâa
Cûúái em àöìng baåc chùèng thûâa xu mö.
CDTCM 159 - 160
273. Höm qua dïåt cûãi thoi vaâng
Sûåc nhúá àïën chaâng, cûãi laåi dûâng thoi
Cûãi sêìu cûãi tuãi, chaâng úi!
Ngoån àeân saáng toã boáng ngûúâi àùçng xa.
HT 170 - 171
274. Höm qua dïåt cûãi thoi vaâng
Sûåc nhúá túái chaâng, cûãi laåi dûâng thoi
Cûãi sêìu, cûãi nhuåc chaâng úi
Ngoån àeân saáng toã boáng ngûúâi àùçng xa
Ai vïì töi gûãi thû ra
Gûãi dùm cêu nhúá, gûãi vaâ cêy thûúng
Gûãi cho àïën chiïëu àïën giûúâng
Gûãi cho àïën têån quï hûúng chaâng nùçm
Chaâng vïì thiïëp nhúá àùm àùm
Giûúâng trïn chiïëu dûúái, ai nùçm àïm nay?
Chaâng vïì thiïëp nhúá lùæm thay
Giûúâng trïn chiïëu dûúái, àïm nay ai nùçm?
VNP7 224
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 214
275. Höm qua ài trûúác nhaâ nûúâng
Thêëy meå nûúâng àêåp nûúâng, nûúâng khoác, nûúâng van
Cûãa söí nhaâ nûúâng, cûãa söí song loan
Anh muöën vö gheá lûng chõu trêån àoân oan cho nûúâng.
HPV 127A - 128A
276. Höm qua em mêët caânh soâi
Höm nay em bùæt àûúåc ngûúâi khùn thêm!
HGVP 18
277. (a) Höm qua taát nûúác àêìu àònh
Boã quïn caái aáo trïn caânh hoa sen a
Em àûúåc thò cho anh xin b
Hay laâ em àïí laâm tin trong nhaâ?
AÁo anh sûát chó àûúâng taâ
Vúå anh chûa coá, meå giaâ chûa khêu
AÁo anh sûát chó àaä lêu
Mai mûúån cö êëy vïì khêu cho cuâng c
Khêu röìi anh seä traã cöng
Àïën luác coá chöìng anh laåi giuáp cho: d
Giuáp em möåt thuáng xöi voâ
Möåt con lúån beáo, möåt voâ rûúåu tùm
Giuáp em àöi chiïëu em nùçm à
Àöi chùn em àùæp, àöi trùçm em àeo
Giuáp em quan taám tiïìn cheo e
Quan nùm tiïìn cûúái laåi àeâo buöìng cau.
VNP1 I 115 - 116
BK a - Boã quïn caái aáo vúái caânh hoa sen HHÀN 176 - 177
- Boã quïn caái aáo úã caânh hoa sen THÀQ 25 - 26
b - Em àûúåc cho chuáng anh xin HHÀN THÀQ
c - Muöën mûúån cö êëy vaâo khêu cho cuâng HHÀN THÀQ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 215
- Mai mûúån cö êëy vaâo khêu cho cuâng HT 155 - 156
d - Àïën khi lêëy chöìng anh seä giuáp cho HT
- Àïën khi lêëy chöìng anh giuáp cuãa cho THÀQ
- Ñt nûäa lêëy chöìng anh laåi giuáp cho HHÀN
à - Giuáp cho àöi chiïëu em nùçm VNP7 258 - 259
e - Giuáp cho quan taám tiïìn cheo HT
(b) Tònh cúâ bùæt gùåp naâng àêy
Mûúån cùæt caái aáo mûúån may caái quêìn
May xong anh traã tiïìn cöng
Bao giúâ lêëy chöìng, anh àúä vöën cho
Anh giuáp cho möåt thuáng xöi voâ
Möåt con lúån beáo, möåt voâ rûúåu tùm
Anh giuáp cho àöi chiïëu em nùçm
Àöi chùn em àùæp, àöi trùçm em àeo
Anh giuáp cho quan taám tiïìn cheo
Quan nùm tiïìn cûúái laåi àeâo buöìng cau.
TCBD I 160 TNPD II 157 - 158
BK + NGCK 125a:
Àïm qua trùng saáng laâu laâu
Anh ài muác nûúác àïí hêìu tûúái cêy
Tònh cúâ bùæt gùåp em àêy
Mûúån cùæt caái aáo, mûúån may caái quêìn
May röìi anh traã tiïìn cöng
Àïën khi lêëy chöìng anh giuáp cuãa cho
Giuáp cho möåt thuáng xöi voâ
Möåt con lúån beáo, möåt voâ rûúåu tùm
Giuáp cho àöi chiïëu em nùçm
Caái chùn em àùæp, cùåp trùçm em àeo
Giuáp cho quan taám tiïìn cheo
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 216
Quan nùm tiïìn cûúái laåi àeâo buöìng cau.
+ TCBD I 129:
Caái ngoån söng Àaâo vûâa trong vûâa chaãy
Anh ài keán vúå mûúâi baãy nùm nay
Tònh cúâ bùæt gùåp cö mònh úã àêy
Mûúån cùæt caái aáo mûúån may caái quêìn
Khêu xong anh tñnh tiïìn cöng
Em ài lêëy chöìng anh giuáp cuãa cho
Giuáp em möåt thuáng xöi voâ
Möåt con lúån beáo, möåt voâ rûúåu tùm
Giuáp em àöi chiïëu em nùçm
Àöi chùn em àùæp, àöi trùçm em àeo
Giuáp em quan taám tiïìn cheo
Quan nùm tiïìn cûúái laåi àeâo buöìng cau
Chuác cho anh chõ lêëy nhau
Möåt söë laâ giaâu, hai söë lùæm con.
Xem thïm C 120
278. Höm qua thú thêín vûúân àaâo
Thêëy ngûúâi thuåc nûä vñt caânh àaâo haái hoa
Loâng töi coá yá àúåi chúâ
Roä raâng àöi ngûúâi êëy trúã ra luác naâo
Àïí töi mú ûúác maäi sao?
QHBN 181
279. (a) Höm xûa anh àïën chúi nhaâ a
Thêëy meå nùçm voäng thêëy cha nùçm giûúâng
Thêëy em nùçm àêët anh thûúng b
Anh ra Keã Chúå àoáng giûúâng taám thang
Böën goác thò anh thïëp vaâng
Böën chên thïëp baåc, taám thang chaåm röìng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 217
Bêy giúâ em boã giûúâng khöng c
Hay em lêëy chöìng phñ caã cöng anh. d
NGCK 131a
BK a - Höm kia anh àïën chúi nhaâ
CDHN 149 VNP1 I 83 VNP7 206
b - Thêëy em nùçm àêët anh thûúng
CDHN HT 177 VNP1 I VNP7
c - Bêy giúâ phaãi boã giûúâng khöng CDHN
HHÀN 177 HT VNP1 I VNP7
d - Em ài lêëy chöìng phñ caã cöng anh
CDHN HHÀN HT VNP1 I VNP7
(b) Höm qua anh àïën chúi nhaâ
Thêëy meå nùçm voäng thêëy cha nùçm giûúâng
Thêëy em nùçm àêët anh thûúng
Anh ài mua göî àoáng giûúâng taám thang
Böën goác anh dùåm bùçng vaâng a
Tûá vi bñt baåc cho naâng nùçm chúi. b
KSK 5a
BK a - Böën goác thò anh bõt vaâng TNPD II 90 - 91
b - Böën chên bõt baåc, taám thang chaåm röìng TNPD II
(c) Höm kia anh àïën chúi nhaâ
Thêëy meå nùçm voäng thêëy cha nùçm giûúâng
Thêëy em nùçm àêët anh thûúng
Chaåy ra Keã Chúå àoáng giûúâng kim phong
Giûúâng anh kim phong
Böën chên bñt baåc
Anh hoãi thêåt loâng
Coá lêëy anh khöng?
Àïí anh mua noán quai thêm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 218
Vïì cho mònh àöåi
Anh maâ noái döëi
Àaä coá quó thêìn
Àöi ta duyïn nùång ngaân nùm
Ên tònh hai chûä, sùæt cêìm àeåp duyïn
CDHN 149 - 150
(d) Höm qua anh àïën chúi nhaâ
Thêëy meå nùçm voäng, thêëy cha nùçm giûúâng
Thêëy em nùçm àêët anh thûúng Chaåy ra Keã Chúå àoáng giûúâng kim phong Giûúâng anh kim phong Böën bïn bõt baåc Anh hoãi thêåt loâng: Coá lêëy anh khöng? Àïí anh mua noán Thûúång quai thêm Vïì cho maâ àöåi Anh maâ noái döëi Àaä coá quó thêìn Möåt trùm viïåc mêìn Anh chùm lo hïët Ngoaâi àöìng ngoaâi xaá Coã raå mùåc anh Em coá siïng coá lanh Cuöëc cho anh dùm ba àöìi coã Mïåt em cûá boã Em cûá em nùçm Àöi ta duyïn nùång ngaân nùm Ên tònh hai chûä sùæt cêìm àeåp duyïn. CDTCM 174 - 175
Xem thïm S 24
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 219
280. Höìn rùçng höìn chùèng coá cûãa coá nhaâ
ÚÃ raâo úã giêåu cuâng laâ búâ tre.
NGCK 171a
281. Höìn rùçng höìn chùèng àûúåc ùn gaåo ùn cúm
Höìn ùn nhûäng chaáo cuâng bêìu quanh nùm.
NGCK 171a
282. Höìn rùçng: höìn thaác ban ngaây
Thûúng cha, nhúá meå, höìn raây thaác àïm.
TCBD I 294 TNPD I 147
283. Höìn rùçng höìn thaác ban ngaây
Thûúng cha nhúá meå höìn raây thaác àïm
Höìn rùçng höìn thaác ban àïm
Theâm cúm theâm chaáo höìn àêm thaác ngaây.
NGCK 171a
284. Höìn töi laâ höìn con cua
Taám chên hai mùæt biïët boâ ngang ngang.
NGCK 171a
285. Höìng Haâ nûúác àoã nhû son
Chïët ài thò chúá, söëng coân lêëy anh.
HPV 128A HT 161
286. Höìng nhan ai keám ai àêu a
Keã xe chó thùæm, ngûúâi xêu haåt vaâng. b
ANPT 19a ÀNQT 107b LHCD 43b NNPD 65 NPGT 27a TNPD I 147 VNP1 II 92 VNP7 94
BK a - Höìng nhan chùèng keám ai àêu NPNN 8a
- Höìng nhan naâo keám ai àêu TCBD I 509
- So ra ai keám ai àêu VNPS 59b
- Suy ra ai keám ai àêu THQP 23b
b - Keã xe chó thùæm ngûúâi xêu höåt vaâng VNPS
- Ngûúâi xe chó thùæm, keã xêu haåt vaâng NGCK 120a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 220
- Keã xe chó thùæm, ngûúâi xe haåt vaâng
TCBD I TCBD III 476
Xem thïm P 68
287. Höìng nhan àoá chñn àêy mûúâi
Chên ài àaáng neán nuå cûúâi àaáng trùm.
DCBTT 243
288. Höìng nhan nhû baát nûúác cheâ
Àeåp thò coá àeåp nhûng queâ möåt chên.
NGCK 195b
289. Höìng Sún1 cao ngêët mêëy truâng
Lam Giang sêu mêëy trûúång thò loâng mêëy nhiïu.
HPV 128 A
290. Höåt chêu rúi xuöëng àôa nghiïn
Vui cûúâi vúái nùm sau chuáng baån, sêìu riïng möåt mònh.
DCNTB II 83
BK CHG 30:
Höåt chêu rúát xuöëng àôa nghiïn
Vui cuâng chuáng baån sêìu riïng möåt mònh
291. Höåt gaåo trùæng tinh
Muâ sûúng sa noá tröí
Em khöng nïå gò trúâi mûa
Àïí cho anh ài keán ài lûâa
Cho àeåp yá meå, cho vûâa loâng cha
Phêån em àêy sa suát suåt sa
Mêëy cêu ên nghôa em phên ra giûäa naây.
TCBD II 274
292. Höåt thuãy tinh àêy nhòn saáng rúä a
1 Höìng Sún: coân goåi laâ Höìng Lônh, Ngaân Höìng, nuái Höìng laâ daäy nuái tiïu biïíu úã Nghïå
Tônh.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 221
Àïí daânh chúâ thuúã laâm nhêîn àeo tay
Dêîu ai nùn nó hoãi naâi b
Anh àúåi ngûúâi biïët àaåo, cuãa naây anh seä trao.
HHÀN 177
BK a - Höåt thuãy tinh àêy nhòn saáng roä HT 450
b - Dêìu ai nùn nó hoãi vay HT
293. Húi àêu maâ giêån ngûúâi dûng
Bùæt sao àûúåc caái chim rûâng noá bay.
NNPD 66 TCBD I 612 TNPD I 147 VNP1 II 94 VNP7 96
294. Húäi ai coá nhúá chùng ai?
Hay laâ mûúån cheán döng daâi nïn yïu
Yïu nhau cùn dùån àuã àiïìu
Caâng say vïì nïët, caâng yïu vïì tònh
Möåt yïu thuöëc cuöån hoa chanh
Hai yïu toác vêën ra vaânh öëng tú
Ba yïu biïët uöëng traâ Ö1
Böën yïu cheán rûúåu àêìy höì mûúâi phên
Nùm yïu con mùæt long lanh
Saáu yïu maá phêën nhû tranh múái àïì
Baãy yïu aáo lûúåt phùèng phï
Taám yïu göëi àïåm, göëi kïì mûúâi phên
Chñn yïu ngûúâi lõch sûå saánh keã thanh tên
Mûúâi yïu àûáng xa ngûúâi nhúá, àûáng gêìn vêîn tûúi
Ai chaã laâ ngûúâi...
QHBN 249 - 250
295. Húäi ai ài ngûúåc vïì xuöi
Laåi àêy töi kïí àêìu àuöi söë mònh
Söë töi quyïët chñ tu haânh
1 Traâ Ö: Traâ Ö Long, möåt trong mûúâi loaåi traâ ngon nöíi tiïëng cuãa Trung hoa trûúác àêy.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 222
Tûâ ngaây baác meå bêím sinh loåt loâng
Ùn chay, nùçm möång long àong
Chñn chuâa töi chaã boã khöng chuâa naâo
Biïët rùçng duyïn söë laâm sao?
Bao nhiïu gaái àeåp thò vaâo tay töi
Chñn chuâa tu thïë caã mûúâi
“Àuác chuöng, tö tûúång” xong röìi laåi ài
Töi nay tñnh khñ cuäng kò
Tuêìn rùçm, möìng möåt töi thò boã quïn
Àïm nùçm tûúãng gaái nùçm bïn.
HT 244
296. Húäi ai ài trûúác kia úi
Coá loâ àuác treã cho töi mûúån cuâng.
NGCK 162a
297. Húäi ai vïët chiïëu raânh raânh
Cheán son chûa caån maâ tònh àaä phai. a
NGCK 145a
BK a - Cheán son chûa caån maâ tònh àaä vúi TNPD I 147
298. Húäi anh aáo trùæng kia laâ
Sao anh khöng baão meå giaâ nhuöåm thêm?
Ûúác gò aáo êëy em cêìm
Àïí em nhuöåm àoã, nhuöåm thêm, nhuöåm vaâng.
CDTCM 83
299. Húäi anh aáo trùæng quêìn laâ
Sao anh khöng baão meå giaâ nhuöåm thêm?
Vñ duâ aáo êëy em cêìm
Thò em seä nhuöåm maâu thêm, maâu vaâng
Vaåt caái em nhuöåm maâu vaâng
Vaåt con em cuäng nhuöåm vaâng cho anh
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 223
Böën naách kïët àöi trûúâng linh
Àöi tay em kïët chim xinh roä raâng
Ngaây mai anh ra ngoaâi haâng
Cho lùæm keã ngùæm, cho laâng xoám tröng.
CDTCM 142
300. Húäi anh aáo trùæng quêìn laâ
Ûúác gò sum hoåp möåt nhaâ, anh úi!
Ûúác gò cúm chung möåt nöìi
Canh chung möåt baát, cuâng ngöìi möåt mêm
Ûúác gò chung chiïëu, chung chùn
Chung àuäa ta cêìm, chung aáo, chung da
Chung lêu, laåi àeã con ra
Duâ trai duâ gaái àïìu laâ con chung
Saáng thò ta gûãi nhaâ öng
Töëi vïì ta àoán con chung ta vïì.
CDTCM 142
301. Húäi anh aáo trùæng vên vên!
Ài vïì deåp vúå cho quên em vaâo
Vúå anh coá hoãi quên naâo
Ta laâ quên taãi tòm vaâo haái hoa
Coá nïn ta haái dêìn daâ
Chaã nïn ta haái ba hoa ta vïì.
VNP7 239
302. Húäi anh Caã úi! anh nhû ngoåc truác dêìy dêìy
Maá anh trang àiïím nhû taây hoa mai
Húäi anh Hai úi! Tuöíi anh chûâng àöå àöi hai
Em tröng caái sùæc caái taâi em yïu
Húäi anh Ba úi! anh nhû caái têëm luåa àiïìu
Yïu anh lùæm lùæm Trúâi naâo coá xe
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 224
Húäi anh Tû úi! Keã úã ngûúâi vïì
Bao giúâ laåi àûúåc túái quï chöën naây
Húäi anh Nùm úi! biïët anh ba böën ngaây raây
Khi xûa ai biïët chöën naây laâ àêu
Húäi anh Saáu úi! ngoaãnh laåi tröng sau
Bao giúâ laåi àûúåc chung nhau möåt nhaâ
Húäi anh Baãy úi! ûúác gò quïë saánh vúái hoa
Ûúác gò mònh saánh vúái ta hûã mònh?
Húäi anh Taám úi! ûúác gò quïë saánh vúái quyânh
Ûúác gò caânh bñch caânh quyânh saánh àöi
Húäi anh Chñn úi! ûúác gò quïë saánh vúái höìi
Ûúác gò thuåc nûä saánh ngûúâi trûúång phu
Húäi anh Mûúâi úi! lêëy em liïåu lêëy àûúåc ru?
Thúâi em cho mûúån dao tu cùæt voâng
Tay dao, tay keáo, tay voâng
Cùæt sao cho àûúåc cûãa phoâng em ra.
NASL II 28b
303. Húäi anh ài àûúâng caái quan
Dûâng chên àûáng laåi em than vaâi lúâi
Ài àêu vöåi mêëy anh úi!
Viïåc quan àaä coá chõ töi úã nhaâ.
VNP1 I 66 VNP7 190
304. Húäi anh ài àûúâng caái quan
Em xem khùn goái, anh mang nhûäng gò?
Hay laâ giêån vúå ra ài
Anh cûá thuá thêåt, em thò mang cho.
CDTCM 82
305. Húäi anh ài àûúâng caái quan
Laåi àêy em thúã em than vaâi lúâi
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 225
Anh laâ quên tûã úã àúâi
Thò anh àûâng tûúãng nhûäng lúâi nguyïåt hoa.
PDCD 15
306. (a) Húäi anh ài àûúâng caái quan
Xin anh àûáng laåi em than vaâi lúâi:
Ài àêu vöåi mêëy, anh úi!
Caái quêìn, caái aáo nhû ngûúâi nhaâ ta
Caái ö em àïí trong nhaâ
Khen ai múã khoáa àûa ra cho chaâng.
TCBD I 147 TNPD II 91
(b) Húäi anh maâ ài ö thêm
Ö nhiïîu, ö voác, hay lêìm ö em?
Ö em, em àïí trong nhaâ
Khen ai múã khoáa àûa ra cho chaâng?
CDTCM 82
307. Húäi anh ài úã trïn búâ
Khoan khoan àûáng laåi àúåi chúâ ta chùng
Coá phaãi nhên ngaäi ta chùng
Ta hoãi thúâi noái, ta rùçng thúâi thûa
Coá phaãi nhên ngaäi ta xûa
Thúâi buöng toác xuöëng cho vûâa ngang lûng.
NASL II 11a
308. Húäi anh noán choáp quai dêìu
Tay cêìm caái quaåt ài àêu bêy giúâ?
Caái quaåt mûúâi taám caái xûúng
Trïn thò bñt giêëy dûúái buöng chûä maâu
Luác nùæng chaâng che trïn àêìu
Luác nûåc chaâng quaåt, ài àêu chaâng cêìm
Ra àûúâng gùåp baån tri êm
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 226
Lêëy quaåt che miïång cûúâi thêìm àöi ta.
VNP7 239
309. Húäi anh thùæt dêy lûng àiïìu
Vúå con khöën khöí trùm chiïìu vïì anh.
NASL II 16a
310. Húäi chaâng da trùæng toác daâi
Em àaä chúâ àúåi möåt hai nùm trúâi
Cho nïn mùåt uã chùèng tûúi
Súå chuáng baån cûúâi chùèng daám noái ra
Nhúá chaâng loâng nhûäng xoát xa
Laâm thú maâ daán cêy àa giûäa àöìng
Phoâng khi qua laåi chaâng tröng
Thúâi chaâng múái thêëu nöîi loâng nhúá thûúng
Möëi sêìu laâ möëi tú vûúng
Ai maâ gúä khoãi, thiïëp thûúng troån àúâi.
CDTCM 143
311. Húäi chaâng àoåc saách Haán Vûúng
Ai cêu söng Vi, ai caây Laåch Sún1 ?
- Anh àêy hoåc saách Haán Vûúng
Tñn cêu söng Võ, Thuêën caây Lõch Sún.
HPV 91
312. Húäi con võt nûúác kia úi
Sao maây vuâng vêîy úã núi Ngên Haâ.
ÀNQT 100b LHCD 34b TCBD II 491 TCBD III 225 TNPD I 147
313. Húäi cö cùæt coã bïn söng
Coá muöën ùn nhaän thò löìng sang àêy
Sang àêy anh nùæm cöí tay
1 Laåch Sún: cuäng laâ Lõch Sún, tûúng truyïìn vua Thuêën, möåt võ vua truyïìn thuyïët úã
Trung Quöëc thûúâng ài caây úã Lõch Sún (nghôa àen laâ nuái Soãi).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 227
Hoãi rùçng duyïn êëy tònh naây laâm sao? Caái gò laâ mêån laâ àaâo Caái gò laâ nghôa tûúng giao húäi naâng Phêån gaái lêëy àûúåc chöìng khön Xem bùçng caá vûúåt Vuä Mön1 hoáa röìng. TCBD I 210 - 211
Xem thïm C 1717
314. Húäi cö con gaái bïn búâ Qua cêìu anh dùæt bêy giúâ quïn anh. HPV 158
315. Húäi cö da àoã maá höìng Cö ài theo chöìng, cö boã xûá cha Bêy giúâ tuöíi taác àaä giaâ a Xûá chöìng cö boã, xûá cha cö vïì. HHÀN 50 VNP1 I 155
BK a - Bêy giúâ cö trúã vïì giaâ VNP7 310
316. Húäi cö àang gùåt dûúái àöìng Phen naây anh quyïët laâm chöìng cö àêy. CDTCM 33
317. Húäi cö ài àûúâng caái quan Laåi àêy anh thúã anh than vaâi nhúâi Cö nay àaä úã trïn àúâi Cö coân chúâ àúåi lêëy ngûúâi taâi hoa.
PDCD 3
1 Caá vûúåt Vuä mön hoaá röìng, Cûãa Vuä, Cûãa Voä: cuäng goåi la Long Mön, úã thûúång lûu söng
Hoaâng haâ, giûäa huyïån haâ Tên, tónh Sún Têy vaâ huyïån Haân Thaânh, tónh Thiïìm Têy (Trung Quöëc). ÚÃ àêy coá moãm àaá nhû hònh caái cûãa. Truyïìn thuyïët kïí rùçng thúâi thûúång cöí, vua Vuä nhaâ Haå trõ thuyãe àaä àuåc phaá moãm àaá naây cho röång thïm ra, nïn goåi laâ Vuä Mön (cûãa vua Vuä). Theo Tam Tên kñ vaâ Thuyã kinh chuá thò Vuä Mön coá soáng dûä, haâng nùm vaâo tiïët thaáng ba, caá cheáp têåp trung àïën àêy thi vûúåt qua Vuä Mön. Con naâo vwotj qua àûúåc thò hoaá röìng. Do àoá, cûãa Vuä thûúâng àûúåc chó chöën trûúâng thi vaâ viïåc thi àöî àûúåc goåi laâ vûúåt qua cûãa Vuä. Theo Àaåi Nam nhêët thöëng chñ, úã nûúác ta cuäng coá Vuä Mön úã daäy nuái Khai Trûúáng (nuái Giùng Maân) thuöåc huyïån Hûúng Khï, tónh Haâ Tônh. Àêy laâ möåt con suöëi lúán coá ba bêåc. Thuyïìn thuyïët kïí rùçng haâng nùm àïën thaáng tû mûa to, caá cheáp ngûúåc doâng nhaãy qua Vuä Mön àïí hoaá röìng.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 228
318. Húäi cö àöåi noán quai thao
Ài qua Thanh Liïåt1 thò vaâo laâng anh
Laâng anh, Tö Lõch trong xanh
Coá nhiïìu vaãi nhaän ngon laânh em ùn
Vaãi ngon thò nhêët laâng Bùçng2
Khùæp thaânh Haâ Nöåi hoãi rùçng àêu hún?
CDHN 113
319. Húäi cö àûáng bïn kia söng
Maá àoã höìng höìng lêëm têëm röî hoa
Cö kia maâ vïì tay ta
Tröìng àêåu àêåu töët, tröìng caâ caâ sai
Cö kia maâ vïì tay ai
Tröìng àêåu àêåu xêëu, tröìng khoai khoai voâ
Tröìng böng böng chùèng moåc cho
Gieo ba àêëu maå thò boâ ùn quanh.
NGCK 180b
Xem thïm C79, 1726 T 1734
320. Húäi cö gaánh coã àûúâng voâng
Vai anh khöng gaánh nhûng loâng anh thûúng
Húäi cö gaánh coã àûúâng voâng
Cho anh gaánh höå àïí laâm chöìng möåt vai.
CDTCM 83
321. Húäi cö gaánh nûúác quang mêy
Cho anh möåt gaáo tûúái cêy ngö àöìng a
Cêy ngö àöìng caânh cao caânh thêëp
Ngoån ngö àöìng laá doåc laá ngang b
Quaã dûa gang ngoaâi xanh trong trùæng
1 Thanh Liïåt: tûác laâng Quang, thuöåc huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi. 2 Laâng Bùçng: nay laâ hai thön Bùçng A, Bùçng B xaä Hoaâng Liïåt, huyïån Thanh Trò, Haâ
Nöåi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 229
Quaã mûúáp àùæng ngoaâi trùæng trong vaâng
Tûâ ngaây anh gùåp mùåt naâng c
Loâng caâng ngao ngaán, daå caâng ngêín ngú. d
TCBD III 225 TNPD II 92 VNP1 I 75 - 76 VNP7 199
BK a - Cho anh möåt gaánh tûúái cêy ngö àöìng NGCK 125a
b - Cêy ngö àöìng caânh doåc caânh ngang NGCK
c - Tûâ ngaây anh giaáp mùåt naâng NGCK
- Tûâ ngaây anh gùåp àûúåc naâng HT 156
- Tûâ ngaây múái gùåp mùåt naâng THÀQ 17
d - Loâng caâng tú tûúãng daå caâng ngêín ngú NGCK
Xem thïm C 1726
322. Húäi cö haát öëng töëi qua
Höm nay haát öëng cho ta haát cuâng.
CDTCM 32
323. Húäi cö laái úi, cö àûáng bïn haâng
Sao cö chùèng àaánh chiïëc àoâ sang bïn naây
- Thuyïìn töi chúã mña, chúã àay
Coá khöng àêu maâ chúã khaách nay qua àûúâng.
CDTCM 82
324. Húäi cö laâm àoãm laâm ve
Lêëy chöìng thúå cöëi noá àeâ caã àïm.
NASL II 2a
325. Húäi cö maâ thùæt bao xanh
Coá vïì Kim Luä1 vúái anh thò vïì
Kim Luä coá hai cêy àïì
Cêy cao boáng maát gêìn kïì àöi ta
Tònh sêu khöng quaãn àûúâng xa
1 Kim Luä: tïn thön thuöåc xaä Àaåi Kim, huyïån Thanh Trò, Haâ Nöåi, nùçm trïn búâ söng Tö
Lõch.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 230
Nhaâ anh cao röång, cuäng laâ nhaâ em
Nhaâ anh coá con söng ïm
Cho em tùæm maát giûäa àïm muâa heâ. a
CDHN 165
BK a - Cho em tùæm maát nhûäng àïm muâa heâ VNP7 132
Xem thïm H 336
326. (a) Húäi cö maâ thùæt bao xanh
Coá vïì Kinh Kïå vúái anh thò vïì
Kinh Kïå coá cêy böì àïì
Coá giïëng tùæm maát coá nghïì ùn chúi.
CDTCM 83
BK + CDHN 117:
Húäi cö thùæt lûng bao xanh
Coá vïì laâng Chúå1 vúái anh thò vïì
Laâng Chúå coá boáng cêy àïì
Coá chuâa thúâ Phêåt coá nghïì cûãi canh.
+ CDTCM 279:
Húäi cö maâ thùæt bao xanh
Coá vïì Vônh Àùång vúái anh thò vïì
Vônh Àùång coá göëc böì àïì
Coá söng uöën khuác coá nghïì quay tú.
+ HT 128:
Húäi cö thùæt lûng bao xanh
Coá vïì Vaån Phuác2 vúái anh thò vïì
Vaån Phuác coá cöåi böì àïì
Coá söng uöën khuác coá nghïì quay tú.
+ HT 137:
1 Laâng Chúå: chó laâng Naânh Chúå tûác laâng Phuâ Ninh xaä Ninh Hiïåp huyïån Gia Lêm, Haâ
Nöåi. 2 Vaån Phuác: nay thuöåc thõ xaä Haâ Àöng. Xûa kia coá nghïì dïåt luåa, dïåt gêëm voác.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 231
Cö kia thùæt daãi lûng xanh
Coá vïì laâng Vônh1 vúái anh thò vïì
Laâng Vônh coá cêy böì àïì
Coá söng tùæm maát coá nghïì laâm gai.
(b) Cö kia thùæt lûng bao xanh
Coá vïì Yïn Mô vúái anh thò vïì
Yïn Mô anh coá nhiïìu tre
Coá söng tùæm maát coá nghïì tröìng ngö.
CDTCM 64
(c) Cö kia thùæt daãi lûng xanh
Coá vïì Nam Àõnh vúái anh thò vïì
Nam Àõnh coá bïën Àoâ Cheâ
Coá taâu Ngö khaách, coá nghïì ûúm tú.
HT 138
327. Húäi cö maâ thùæt lûng xanh
Coá vïì Àöìng Ñch2 vúái anh thò vïì
Àöìng Ñch lùæm viïåc nhiïìu nghïì
Möåt nghïì caâo hïën, hai nghïì buön phi.
CDTH 31
BK HT 141:
Húäi cö maâ thùæt lûng xanh
Coá vïì Keã Caát3 vúái anh thò vïì
Keã Caát buön baán trùm nghïì
Coá hoa thiïn lñ, coá nghïì vaãi con.
328. Húäi cö maâ thùæt lûng xanh a
Coá vïì Nam Àõnh vúái anh thò vïì
1 Laâng Vônh: nay thuöåc thön Caát Tûúâng, xaä An Hoâa, huyïån Bònh Luåc, Haâ Nam. 2 Àöìng Ñch: thuöåc xaä Hoùçng Anh, huyïån Hoùçng Hoáa, Thanh Hoaá. 3 Keã Caát: tûác thön Caát Mao, xaä Hoùçng Caát, huyïån Hoùçng Hoáa, Thanh Hoáa; úã àêy coá
nghïì suöët chó, dïåt vaãi lêu àúâi.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 232
Nam Àõnh coá cêy böì àïì
Coá söng tùæm maát coá vïì thò ài. b
PDCD 15
BK a - Cö kia thùæt caái lûng xanh TCBD I 132 TNPD II 46
b - Coá giïëng tùæm maát, cö vïì maâ chúi TCBD I TNPD II
329. Húäi cö maá phêën möi son
Chên ài chûä baát coân toan chï chöìng
Chöìng cö cao ngoãng cao ngoâng
Àïën àïm cö vúái cuäng khöng túái naâo.
PDCD 7
330. Húäi cö mùåc aáo yïëm höìng
Ài trong àaám höåi coá chöìng hay chûa?
TCBD I 147
331. Húäi cö mùåc yïëm cöí xêy
Laåi àêy töi gaã öng Têy beáo suâ.
NGCK 188b
332. Húäi cö mùåc yïëm hoa hiïn
Coá muöën lêëy chöìng thò xuöëng taâu têy
Coá xuöëng thò xuöëng höm nay
Keão mai taâu chaåy möåt ngaây möåt xa
Coá lêëy thò lêëy quan ba
Chúá lêëy lñnh têåp maâ ra Haãi Phoâng.
PDCD 2
333. (a) Húäi cö mùåc yïëm qua têìm a
Chöìng cö ài lñnh cö nùçm vúái ai?
Cö nùçm cö àeã thùçng beá con trai b
Chöìng vïì chöìng hoãi: con ai thïë naây? c
- Con töi ài kiïëm vïì àêy
Coá cho noá goåi bùçng thêìy thò cho.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 233
TNPD II 91
BK a - Húäi cö mùåc yïëm hoa tùçm
HHÀN 132 - 133, THÀQ 11
- Húäi cö mùåc yïëm hoa têìm TCBD I 408
b - Cö àeã thùçng beá con trai HHÀN THÀQ
c - Chöìng cö vïì hoãi: con ai thïë naây?
HHÀN TCBD I THÀQ
(b) ÚÁ cö àöåi noán bú têìm
Chöìng cö ài lñnh cö nùçm vúái ai?
Chñn thaáng cö àeã con trai
Chöìng cö vïì hoãi: Con ai thïë naây?
- Con töi ài kiïëm vïì àêy
Coá cho noá goåi bùçng thêìy thò cho
Khöng cho töi mang xuöëng àoâ
Ai xin thùçng beá töi cho àêy naây
Coá meå maâ chùèng coá thêìy
Lêëy ai may aáo cho maây, cu úi!
CDTH 76
334. Húäi cö thùæt daãi lûng xanh
Ngaây ngaây thêëp thoaáng trong maânh tröng ai? a
TNPD I 147
BK a - Ngaây ngaây thêëp thoaáng bïn nhaânh tröng ai? TCBD I 147
335. Húäi cö thùæt daãi lûng xanh
Ngaây ngaây thêëp thoaáng bïn maânh tröng ai?
Trûúác àûúâng xe ngûåa búâi búâi a
Buåi àûúâng muâ mõt ai ngûúâi mùæt xanh!
TNPD II 91 VNP1 I 66 VNP7 190
BK a - Trûúác cuâng xe ngûåa búâi búâi TCBD I 210
336. Húäi cö thùæt lûng bao xanh a
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 234
Coá vïì An Phuá vúái anh thò vïì
An Phuá coá ruöång tûá bïì b
Coá ao tùæm maát coá nghïì keåo nha.
ANPT 1b TCBD II 523 TNPD II 91 VNP1 II 162 VNP7 125
BK a - Húäi cö maâ thùæt bao xanh HT 132
b - An Phuá coá ruöång tû bïì HT
Xem thïm H323
337. Húäi cö thùæt lûng bao xanh a
Coá vïì An Phuá vúái anh thò vïì b
An Phuá coá ruöång tûá bïì
Coá ao tùæm maát coá nghïì keåo nha
Laâm nha baán leã baán buön
Baán khùæp Haâ Nöåi baán sang Haãi Phoâng
Baán cho chuá khaách cûãa Àöng
Laâm ra keåo laåc, keåo höìng keåo têy.
bk a - Cö kia àöåi noán ài àêu
b - Coá vïì An Phuá laâm dêu thò vïì
CDHN 105 - 106
338. Húäi cö thùæt lûng bao xanh
Coá vïì keã Bûúãi vúái anh thò vïì
Laâng anh coá ruöång tûá bïì
Coá höì tùæm maát, coá nghïì quay tú
Quay tú ra mùæc ra maânh
Mùæc thúâi mùæc cûãi coân maânh àan ngang
Möët son anh dïåt àêìu haâng
Möët cuåc àem baán cho naâng keã Àú.
CDHN 96
339. (a) Húäi cö yïëm àoã loâm loâm
Laåi àêy töi gaã thùçng coâm cho cö
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 235
Thùçng coâm vûâa öëm vûâa ho
Thùçng coâm chïët mêët cö lo möåt mònh.
NGCK 132a
(b) Cö kia yïëm àoã loâm loâm
Laåi àêy töi gaã thùçng coâm cho cö
Thùçng coâm àñt beá àêìu to
Cö maâ lêëy noá noá cho ba tiïìn.
PDCD 4
340. Húäi cö yïëm thùæm buâa àeo a
Chöìng cö, cö boã cö theo chöìng ngûúâi.
NGCK 140a NNPD 66 TCBD I 409 TNPD I 147
BK a - Húäi cö mùåc yïëm cöí cheâo
NASL II 22b
341. Húäi cö yïëm thùæm àeo buâa
Baác meå coá baán anh mua nûãa ngûúâi
Anh mua tûâ röën àïën àuâi
Tûâ buång àïën mùåt mùåc Trúâi vúái em.
NASL II 23b
342. Húäi cö yïëm thùæm rùng àen
Laác tröng nhû thïí khaách quen nhaâ àoâ.
DCTH 82
343. Húäi cö yïëm thùæm rùng àen
Muöën lïn maån ngûúåc, ngöìi thuyïìn cuâng anh. a
DCTH 82 HT 361
BK a - Coá lïn maån ngûúåc ngöìi thuyïìn cuâng anh
DCTH 107
344. Húäi cö yïëm trùæng kia laâ
Laåi àêy anh gûãi lûúåc ngaâ cuâng gûúng
Gûãi cho ài nhúá vïì thûúng
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 236
Gûãi cho àïën chöën buöìng hûúng laånh luâng
Gûãi trùçm anh laåi gûãi huï
Gûãi khùn, gûãi aáo ài vïì túái núi
Khùn xinh khùn àûång möì höi
Tuái xinh tuái àûång coá àöi miïëng trêìu
Lûúåc xinh, lûúåc chaãi trïn àêìu
Gûúng xinh, gûúng toã laâu laâu moåi núi.
CDTCM 141 - 142
345. Húäi cö yïëm trùæng loâa loâa
Sao cö khöng baão meå giaâ nhuöåm thêm?
Ûúác gò anh àûúåc úã gêìn
Àïí anh nhuöåm höå, thêëm nhuêìn cöng anh.
TCBD I 146 TNPD II 91 VNP1 I 80 VNP7 203
346. Húäi cö yïëm trùæng loâa loâa
Yïëm nhiïîu, yïëm voác hay laâ truác bêu?
Hay laâ luåa baåch bïn Taâu
Ngûúâi cùæt cuäng kheáo ngûúâi khêu cuäng taâi.
HHÀN 177 THÀQ 1
347. Húäi cö yïëm trùæng loâa loaâ
Yïëm nhiïîu, yïëm voác hay laâ truác bêu
Hay laâ luåa baåch bïn Taâu
Ngûúâi cùæt cuäng kheáo, ngûúâi khêu cuäng taâi
Möåt àaâng anh thïu nïn nhaån
Hai àaâng anh maång nïn hoa
Yïëm em anh àïí trong nhaâ
Khen thay thêìy meå múã khoáa àem ra cho naâng.
TCBD I 146 TNPD II 92
Sûãa laåi: TCBD I chùæp thïm T 18097 Nbs àaä taách ra.
348. Húäi em úi, nay chûâ em àùång chöën cûãa quyïìn
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 237
Cûãa cao, raâo kñn, nïn em boã lúâi nguyïìn em ài
Em úi àùång chöën giaâu sang
Thêëy anh àêy haái cuãi nûúng hoang cuäng khöng chaâo
Húäi em úi, khöng chaâo noã mêët ài mö!
Chaâo röìi ruöåt heáo gan khö tûâng ngaây
Töi túái núi àêy, chaâo lï, chaâo lûåu
Töi chaâo keã cûåu ngûúâi tên
Keã xa töi chaâo trûúác, ngûúâi gêìn töi chaâo sau
Em úi àûâng phuå khoá tham giaâu
Phuå bêìn, tham phuá, mai sau coá Trúâi!
VNP 7 229
349. Húäi húâi öng Trúâi kia úi
Sao öng chùèng nhoã cho töi tñ chöìng
Trúâi rùçng maây khoãe keán chöìng
Maây hay keán choån trúâi khöng cho maây.
NASL II 1a
350. Húäi naâng mùåt àoã höìng höìng
Cöí cao, röång miïång, löån chöìng theo trai.
TCBD I 409
351. Húäi ngûúâi baån cuä quen ta
Coá ai nhû baån, giuáp ta möåt ngûúâi
Möåt ngûúâi mûúâi taám cho xinh
Lúâi ùn tiïëng noái nhû mònh mònh úi.
HPV 84
352. Húäi ngûúâi baån cuä tri êm
Àöi ta thûúng thöåm nhúá thêìm àaä lêu
- Àöi ta thûúng tröåm nhúá thêìm
Àûâng cho ngûúâi khaác biïët tri êm ngûúâi cûúâi.
HPV 128A
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 238
353. Húäi ngûúâi ài caái ö àen
Caái ö taám goång laâ tiïìn em mua
Tiïìn em baán thoác ngaây xûa
Giêëu thêìy giêëu meå, mua ö nhûäng ngaây
Tònh cúâ bùæt gùåp chaâng àêy
Thò chaâng traã laåi ö naây cho em.
CDTCM 115
354. Húäi ngûúâi ài deáp quai ngang
Tay àeo nhêîn baåc em caâng say mï
Thuyïìn ai trúã bïën Lûúng Khï
Hay laâ chõ caã giúã bïì àaánh ghen
Àaánh ghen thò mùåc àaánh ghen
Chuyïën naây em quyïët laâm quen vúái chaâng
Àöi tay cêìm àöi gûúm vaâng
Àûát tay em chõu, buöng chaâng khöng buöng.
CDTCM 131
355. Húäi ngûúâi ài àûúâng caái àï!
Dûâng chên àûáng laåi em àïì baâi thú
Xin thú em cuäng cho thú
Biïët rùçng coá àúåi, coá chúâ em chùng?
Anh vïì coá nhúá em chùng?
Em vïì em nhúá haâm rùng mònh cûúâi
Nùm quan mua lêëy miïång cûúâi
Mûúâi quan chaã tiïëc, tiïëc ngûúâi rùng àen
Rùng àen ai nhuöåm cho chaâng
Cho rùng chaâng àeåp cho tònh em say.
QHBN 329
Xem thïm L 391, M 356, 363, 364, 451
356. Húäi ngûúâi ài úã bïn búâ
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 239
Phen naây ùæt hùèn öng Tú(1) xe vaâo.
CDTCM 33
357. Húäi ngûúâi keáo vaãi quay vaânh
Coá vïì dûúái Liïåu vúái anh thò vïì.
HPV 128A
358. Húäi ngûúâi mùåc aáo nêu bêìm
Ài àêy ta kïët chó thêm cho bïìn.
CDTCM 33
359. Húäi ngûúâi mùåc aáo vaâng vaâng
Coá vïì cûãa Höåi, cûãa Trang thò vïì.
CDTCM 33
360. Húäi ngûúâi quêìn trùæng dêy lûng thao
Cha meå thïë naâo, ùn mùåc giaâu sang
Hay laâ anh buön baán ngoaâi àaâng
Mûúån àêìu heo nêëu chaáo nöíi maâng maâng dïî coi?
VNP1 I 70 VNP7 194
361. Húäi ngûúâi toác töët xanh non a
Lûng ong thùæt àaáy nhû con toâ voâ
Miïång muöën ùn daå haäy coân no
Laåi àêy töi kïët duyïn cho bùçng loâng
Laå luâng töi múái túái àêy
Böì cêu àoáng saáo, chim bay laåc àaân
Àïën àêy töi thúã töi than
Nûäa mai vïì vùæng phaân naân cuâng ai!
Húäi ngûúâi toác àïën ngang vai!
Laåi àêy töi kïët laâm hai vúå chöìng
Ngûúâi coân khöng, töi haäy coân khöng b
Ngûúâi chûa coá vúå, töi chöìng vúái ai?
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 240
Xin êm dûúng, khi tiïëu, khi àaâi1
Àöìng sêëp, àöìng ngûãa nhû hai àöìng tiïìn
Troát say nhau vïì phêån vïì duyïn.
bk a - Noái rùçng maái toác xanh non!
b - Àêëy coân khöng, àêy em haäy coân khöng
QHBN 308
362. Húäi ngûúâi thuåc nûä kia úi
Nùm nay cö àaä mêëy mûúi tuöíi àêìu?
Cö coân keán troån vaâng thau
Tuöíi cö taám möët lêëy àêu laâ tònh.
PDCD 8
363. Húäi ngûúâi vaác cuöëc thùm àöìng
Thùm luáa, thùm maå hay loâng thùm ai?
- Anh nay vaác cuöëc thùm khoai
Naâo anh coá daám thùm ai ngoaâi àöìng!
CDTCM 83
364. Húäi úi chuá tiïíu trïn chuâa
Chuá tu sao chuá boã buâa cho töi.
TCBD IV 88
365. (a) Húäi thùçng cu lúán húäi thùçng cu beá!
Cu tñ cu tõ cu tó cu tò úi! a
Con dêåy con ùn con úã vúái baâ
Àïí meå ài kiïëm möåt vaâ con thïm
Böë con chïët ài, trong buång meå àêy noá haäy coân theâm b
Meå xem queã boái vêîn coân àaân em trong buång naây
Con ra goåi chuá vaâo àêy
1 Khi tiïëu, khi àaâi: khi cêìn hoãi yá kiïën cuãa caác lûåc lûúång siïu nhiïn (thêìn thaánh, töí tiïn,
vong höìn...) ngûúâi xûa coá tuåc xin êm dûúng. Tiïëu àaâi laâ chó võ trñ cuãa hai àöìng tiïìn sêëp caã hoùåc ngûãa caã hoùåc möåt ngûãa möåt sêëp. Dûåa vaâo tiïëu hay àaâi ngûúâi ta xeát àoaán yá kiïën cuãa thêìn linh laâ àöìng yá hay laâ khöng àöìng yá.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 241
Àïí meå giao traã caái cú nghiïåp naây meå bûúác ài. c
TCBD I 459 TNPD II 91 - 92
BK a - Cu tõ cu tñ cu tó cu tò úi VNP1 I 170
b - Cha con chïët ài trong buång meå noá haäy coân theâm
HHÀN 133
c - Àïí meå giao traã cú nghiïåp naây meå ài VNP1 I
Sûãa laåi: HHÀN 125 taách tûâ doâng b àïën doâng c thaânh möåt lúâi riïng Nbs göåp laåi.
(b) Húäi thùçng cu beá, húäi thùçng cu lúán a
Cu tñ, cu tõ, cu tò úi!
Con dêåy con ùn con úã vúái öng
Àïí meå ài lêëy chöìng, kiïëm lêëy em con.
TCBD I 458 - 459 TNPD II 91 VNP1 I 170
BK + a - Húäi thùçng cu lúán húäi thùçng cu beá HHÀN 133
+ NASL I 37a:
Húäi thùçng cu lúán, cu beá, cu tñ kia úi
Trúã laåi maâ úã vúái öng
Meå ài lêëy chöìng kiïëm chuát em thïm.
+ NASL II 21b:
Húäi thùçng cu lúán, cu beá, cu tñ, cu tò kia úi
Con chaåy con ùn con úã vúái öng
Àïí meå lêëy chöìng kiïëm chuát em con.
(c) Con úi con úã vúái baâ
Àïí meå xuêët giaá kiïëm vaâ em thïm
Buång meå noá haäy coân theâm
Xem möåt queã boái coân lùæm àaân em trong caái buång naây.
NASL I 35a - 35b
366. Hún nhau têëm aáo manh quêìn
Thaã ra boác trêìn, ai cuäng nhû ai.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 242
HHÀN 258 HT 232 NNPD 66 TCBD I 564, 612 TNPD I 147 VNP1 II 32 VNP7 342
BK + ÀNQT 90a:
Hún nhau vïì aáo vïì quêìn
Thaã ra mònh trêìn ai cuäng nhû ai.
+ LHCD 17b:
Hún nhau vïì aáo vïì quêìn
Thaã ra ngûúâi trêìn ai cuäng nhû ai.
+ NASL III 15a:
Hún nhau caái aáo caái quêìn
Thaã ra mònh trêìn, ai cuäng nhû ai.
367. Huï kia àua núã muâa xuên
Böën phûúng phùèng lùång nùm dên thuêån hoaâ
Taân vaâng rúâ rúä bûúác ra
Tröëng chiïng cúâ quaåt thêåt laâ vui thay
Anh em sum hoåp mûâng nay
Traâ thang ngoåc thûåc1 saánh baây nguy nga
Trïn thúâi chêìu chûåc, dûúái laåi êu ca
Giaâ giaâ treã treã gêìn xa nûác loâng.
CDHN 142 - 143
368. Huï taân nhuåy rûäa coân tûúi,
Àïí trong quaã bùæc chúâ ngûúâi phûúng xa.
CHG 29
369. Huâm tha con lúån khöng sao
Meâo tha miïëng thõt giïîu vaâo giïîu ra.
NASL IV 49a
370. Huâng hoaâng bùæt rùæn cùåp nia
Con rùæn thûúác rûúäi, thuöëc kia quan daâi
1 Traâ thang ngoåc thûåc: chó nûúác cheâ, cheâ ngoåt, baánh ngoåt... duâng àïí cuáng thaánh vaâ sau
àoá chia cho nhûäng ngûúâi dûå lïî.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 243
Thöi vïì xay àöî caåo khoai Laâm chi cho nhoåc xaác ngûúâi húäi anh! CDTH 77
371. Huâng Sún1, Höìng Lônh2 töët tûúi Thaânh Thiïn vui veã sinh ngûúâi cuäng hoa. HPV 128A
372. Huyïån Nöng cao nhêët rûâng Na Töëi linh vaån cöí nhêët chuâa Khaánh Long Laåi thïm khaánh àaá chuöng àöìng Long quan taåi taã hûäu öng thöí thêìn Phêåt àaâ baão höå cho dên Thò xin caãi cûåu toâng tên tûâ raây Töi xin dêîn tñch chuâa naây Àúâi Lï Vônh Thõnh lûu truyïìn àïën nay Coá nùm Bñnh tuêët laå thay Bñnh àinh möåt höåi chuâa naây phong phi Coân nhúâ lûúång caã tûâ bi Mûúâi saáu võ tûúång laåi y nhû tiïìn Chûä rùçng hûúng hoãa ûác niïn Nïn taåc bia àaá àïí truyïìn hêåu lai. THQP 32b
373. Huyïån Thanh Trò3 kia laâng Thõnh Liïåt4 Àöìn caá rö àêìm Seát5 laâ ngon
Bêëy lêu caån nûúác trú buân
Biïët rùçng phong võ coá coân nhû xûa.
1 Huâng Sún: tïn àõa phûúng laâ nuái Àuån, úã huyïån Nam Àaân, tónh Nghïå An. 2 Höìng Lônh: tïn àõa phûúng laâ Ngaân Höëng úã huyïån Nghi Xuên, tónh Haâ Tônh. 3 Thanh Trò: tïn möåt huyïån ngoaåi thaânh úã phña nam Haâ Nöåi. Xûa coá tïn laâ Long Àaâm.
Àúâi Lï àöíi thaânh Thanh Àaâm. Àïën thïë kyã XVI vò kiïng tïn cuãa vua Lï Thïë Töng laâ Duy Àaâm nïn àöíi thaânh Thanh Trò.
4 Thõnh Liïåt: tïn nöm laâng Seát göìm nhûäng thön Giaáp Nhêët, Giaáp Nhõ, Giaáp Luåc, Giaáp Thêët, Giaáp Baát.
5 Àêìm Seát: úã xaä Thõnh Liïåt, laâ möåt àoaån söng Kim Ngûu cuä trûúác kia nöëi liïìn vúái Höì Têy vaâ chaãy vïì phûúng nam, vïì sau doâng söng naây bõ caån, àoaån söng úã khu vûåc Thõnh Liïåt thaânh möåt daãi àêìm khaá lúán. (Nhiïìu ngûúâi cho rùçng àêìm Seát xûa kia chñnh laâ àêìm Linh Àûúâng hiïån nay vò ùn thöng Thõnh Liïåt nïn goåi laâ àêìm Seát, coân úã Thõnh Liïåt xûa chó coá söng chaãy qua, khöng coá àêìm).
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 244
CDHN 110
374. Huyânh kim vaån lûúång võ vi quyá
Àùæc nhên nhêët ngûä thùæng thiïn kim1
Àûâng àïí cho ngoåc naát chêu chòm
Em àêy nhêët quyïët troån niïìm vúái anh.
DCNTB II 55
375. Hûâ la vui veã thïë naây
Höåi naâo bùçng höåi xe dêy trùng giaâ.
QHBN 165
376. Hûâ la vui veã thïë naây
Höåi naâo bùçng höåi trùng giaâ xe dêy
Höm nay sum hoåp truác mai
Tònh chung möåt khùæc, nghôa daâi trùm nùm
Troát lúâi gùæn boá möåt hai
Caâng sêu nghôa bïí, caâng daâi tònh söng.
HT 334
377. Hûãng àöng nhòn mùåt cho tûúâng
Àùång töi gaá nghôa, laâm àûúâng xuöëng lïn.
DCNTB II 99
378. Hûúng trêìm bay ngoån thúm xa
Kïu anh em hoãi meå giaâ coân khöng?
DCBTT 222
379. Hûäu bùçng tûå viïîn phûúng lai2
Laåc höì quên tûã lêëy ai baån cuâng
Chûä hiïëu, chûä trung laâ trung vúái meå
1 Huyânh kim vaån lûúång võ vi quyá, àùæc nhên nhêët ngûä thùæng thiïn kim: vaån laång vaâng
chûa phaãi laâ quyá, àûúåc möåt lúâi noái cuãa chaâng coân hún nghòn vaâng. 2 Hûäu bùçng tûå viïîn phûúng lai, laåc höì quên tûã: nguyïn laâ möåt cêu trong thiïn “Hoåc
nhi” cuãa saách “Luêån ngûä”. Troån cêu laâ: “Hûäu bùçng tûå viïîn phûúng lai, bêët diïåc laåc höì”. Coá thïí hiïíu cêu àoá möåt caách àún giaãn nhêët laâ: coá ngûúâi baån tûâ phûúng xa àïën haá laåi khöng vui mûâng û.
KHO TAÂNG CA DAO NGÛÚÂI VIÏÅT 245
Chûä nhên, chûä nghôa laâ aái vúái ên
Yïu nhau bao quaãn xa gêìn.
TCBD II 274 TCBD III 148, 476 THQP 22a TNPD II 92
380. Hûäu duyïn thiïn lñ nùng tûúng ngöå
Vö duyïn àöëi diïån bêët tûúng phuâng1
Thuyïìn quyïn núä phuå anh huâng sao nïn?.
HHÀN 177
381. Hûäu khaách dûúåc maä àaáo tiïìn mön2
Coá ngûúâi viïîn khaách giong con ngûåa vaâo.
HPV 66
382. Hûäu khaách, hûäu khaách naâng úi
Hònh nhû hûäu khaách túái núi hûäu tònh.
HPV 66
383. Hûäu tònh maâ hoáa vö tònh
Bú vú thên thiïëp, linh àinh nöîi chaâng.
DCNTB II 57
1 Hûäu duyïn thiïn lñ nùng tûúng ngöå, vö duyïn àöëi diïån bêët tûúng phuâng: coá duyïn vúái
nhau thò dêìu caách xa nghòn dùåm cuäng coá thïí gùåp nhau. Khöng coá duyïn vúái nhau thò àöëi mùåt nhau cuäng khöng gùåp gúä.
2 Hûäu khaách dûúåc maä àaáo tiïìn mön: coá khaách cûúäi ngûåa àïën trûúác cûãa.