Upload
hieu
View
51
Download
0
Embed Size (px)
DESCRIPTION
Keuzeprocessen Veerle Germeijs Studiedag Diagnostiek 13/12/2007. Hoofdstuk 11 Studie- en beroepskeuzeprocessen Veerle Germeijs, Karine Verschueren, en Filip Mels. Overzicht. Keuzes tijdens schoolloopbaan Theoretische benaderingen van studie/beroepskeuze - PowerPoint PPT Presentation
Citation preview
Keuzeprocessen
Veerle GermeijsStudiedag Diagnostiek 13/12/2007
Hoofdstuk 11 Studie- en beroepskeuzeprocessen
Veerle Germeijs, Karine Verschueren, en Filip Mels
Overzicht Keuzes tijdens schoolloopbaan
Theoretische benaderingen van studie/beroepskeuze
Implicaties voor diagnostiek (selectie diagnostische instrumenten)
Aansluiting diagnostiek - begeleiding
Keuzes tijdens schoolloopbaan Geert 5e lj Ba.O. (6e lj of 1B?) Tine 2e jaar S.O. (sport of economie?) Hans 6e jaar S.O. (7e jaar?) Dirk 6e jaar S.O. (wat volgend jaar studeren?) Anne 3e jaar S.O. (andere studierichting?) …
-> scharniermomenten, huidig onderwijsaanbod voldoet niet aan noden
Keuzes tijdens schoolloopbaan
Complexe keuzes (bv. veel alternatieven, veel aspecten)
Keuzehulp: aandacht voor ontwikkeling van keuzevaardigheden; actieve rol van leerling
-> implicaties voor diagnostiek, begeleiding
Overzicht Keuzes tijdens schoolloopbaan
Theoretische benaderingen van studie/beroepskeuze
Implicaties voor diagnostiek (selectie diagnostische instrumenten)
Aansluiting diagnostiek - begeleiding
Theoretische Benaderingen
KeuzeprocesBesliskundige benaderingOntwikkelingspsychologische benadering PersoonskenmerkenMatchingbenadering Keuzegerelateerde cognitiesSociaal-cognitieve benadering
Theoretische Benaderingen KeuzeprocesBesliskundige benadering
6 centrale keuzetaken:- Oriëntatie bewustwording, motivatie- Exploratie zichzelf info interessen, vaardigheden,…- Brede exploratie omgeving algemene info- Diepe exploratie omgeving gedetailleerde info- Beslissingsstatus keuzenabijheid- Binding aan keuze zekerheid, identificatie
Theoretische Benaderingen KeuzeprocesOntwikkelingspsychologische benadering
Keuze als deelbeslissing in continue ontwikkeling- Belang andere aspecten van levensloop
(bv. vroegere keuzes)
- Keuzerijpheid, keuzevaardigheid, loopbaancompetentie (bv. bewustwording, plannen)
Theoretische Benaderingen
PersoonskenmerkenMatchingbenadering
Waarden overtuigingen mbt. gewenst eindresultaat van gedrag
Interesses voorkeuren voor bepaalde activiteiten
Vaardigheden cognitief, technisch-praktisch, schools, studeer
Theoretische Benaderingen
Keuzegerelateerde cognitiesSociaal-cognitieve benadering
Effectiviteitsgevoel geloof in eigen capaciteit om bepaald gedrag te realiseren (bv. oplossen van wiskundige vraagstukken, uitvoering van studiekeuzetaken)
Ervaringen die effectiviteitsgevoel vorm geven
Overzicht Keuzes tijdens schoolloopbaan
Theoretische benaderingen van studie/beroepskeuze
Implicaties voor diagnostiek (selectie diagnostische instrumenten)
Aansluiting diagnostiek - begeleiding
Implicaties Diagnostiek
IntakefaseAlgemene/specifieke hulpvraag verhelderenVerzamelen van info over
- verloop keuzeproces- beïnvloedende factoren
Intakefase : Checklist verzamelen van infoKeuzeproces- bewustwording, motivatie
voldoende bewust, gemotiveerd? vooruitschuiven?- brede exploratie keuze-alternatieven
al gestart? voldoende breed? weinig, onbetrouwbare, tegenstrijdige info? - exploratie enkele keuze-alternatieven in diepte
grondig? weinig, onbetrouwbare, tegenstrijdige info? criteria?- exploratie zichzelf (oa. vaardigheden, interesses, waarden)
mate? bronnen? weinig, incorrecte info? - beslissing
angst, perfectionisme? geen enkel alternatief overhouden?- binding
identificatie? realisatie?
Intakefase : Checklist verzamelen van infoBeïnvloedende factoren- cognities
effectiviteitsgevoel?- loopbaancompetentie
plaats binnen eigen ontwikkeling? verantwoordelijkheid?
- andere persoonsgebonden factorenlichamelijke factoren? sociaal-emotioneel functioneren?
- opvoedingsomgevingondersteuning keuzeproces? rolmodellen?
- onderwijsleeromgevingfeedback prestaties? ondersteuning keuzeproces?
Implicaties Diagnostiek Intakefase Gesprek Diagnostische instrumenten
Study Choice Task Inventory (SCTI, Germeijs & Verschueren, 2006)-> mate waarin leerlingen werk maken van 6 keuzetaken
Career Decision Making Difficulties Questionnaire (CDDQ, Gati & Saka, 2001)-> problemen met keuzetaken, belemmerende persoons- en omgevingsfactoren
Keuzetaak Voorbeeldvraag SCTI Antwoordvorm 1. Oriëntatie Ik ben nu bereid om tijd te besteden aan het zoeken
van een studie. (omcirkel één cijfer) Helemaal niet Volledig van van toepassing toepassing op mij 1 2 3 4 5 6 7 8 9 op mij
2. Exploratie breed Ik heb zelf algemene overzichten over de structuur
van het hoger onderwijs doorgenomen. (zet een kruisje)
Geen enkele Soms Dikwijls keer
3. Exploratie diep Ik heb een brochure over een bepaalde
studierichting grondig gelezen. (zet een kruisje) Geen enkele Soms Dikwijls keer
4. Exploratie zichzelf Ik heb bij mezelf bewust stilgestaan bij wat mij
wel/niet interesseert. (zet een kruisje) Geen enkele Soms Dikwijls keer
5. Beslissingsstatus 1. som hieronder alle studierichtingen op die je op
dit moment overweegt. 2. welke studierichting uit vraag 1 is je eerste keuze?
6. Binding Ben je zeker van deze studierichting? (omcirkel één
cijfer) Zeker Ja, niet 1 2 3 4 5 6 heel erg
Implicaties Diagnostiek Onderzoeksfasegericht onderzoek naar :
vaardighedenwaardeninteresseskeuzegerelateerde cognitiesloopbaancompetentiepersoons- en omgevingsfactoren
Implicaties Diagnostiek
OnderzoeksfaseFactoren bij keuze van interessetests:
- gemeten interessedimensiesvb. literatuur, muziek (vb. ZOBEST) artistiek (vb. BZO)- normscores (vb. ABIV) /ruwe scores (vb. BZO)- leerlinggestuurd (vb. VLABIV tov. BZO, ZOBEST)
Overzicht Keuzes tijdens schoolloopbaan
Theoretische benaderingen van studie/beroepskeuze
Implicaties voor diagnostiek (selectie diagnostische instrumenten)
Aansluiting diagnostiek - begeleiding
Aansluiting diagnostiek-begeleiding
Uitgangspunt: actieve rol leerling/ouders -> ontwikkeling keuzevaardigheden
Implicaties voor gebruik van resultaten uit onderzoek (adviesfase)
samen met cliënt verbanden leggen tussen resultaten onderzoek – andere informatiebronnen
koppeling zelfkennis – keuzemogelijkheden
volstaat informatie om keuze zelf aan te pakken?
Aansluiting diagnostiek-begeleiding
Hulpverlening afhankelijk van gegevens uit diagnostisch proces: informeren, beschikbare informatie ordenen, begeleiding bij persoonlijkheids- en emotionele problemen,…
vb. Beslissingsrooster (Verachtert, 2006)
Beslissingsrooster
(Verachtert, 2006)