Upload
vuquynh
View
217
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Keuzeprocessen in
beroeps(voorbereidend) onderwijs
Peter den Boer
Lector Keuzeprocessen ROC West-Brabant
Zzp-er onderzoek en advies: Onderzoekend Leren
Inhoud
• Keuzeprocessen: waar gaat het over?
• Context
• Onderzoek
• Waar leidt die kennis toe? Wat kunt u doen?
– Ervaring
– Loopbaanreflectie
Chocola (Prof. Bernard Nijstad
RU Groningen,
april 2011)
De chocolade studie (Chernev, 2003)
• Kies een bonbon
• Eerst: formuleer voorkeur – Wat is jouw ideale bonbon?
(4 eigenschappen; bijv. truffel, puur, vanille, hazelnoten)
• Aanbod – 4 bonbons
– 16 bonbons
• Ben je tevreden met je keuze?
• Zou je willen je ruilen?
Resultaten Chernev (2003)
0
5
10
15
20
25
30
35
40
4 bonbons 16 bonbons
ruilen
tevreden
Conclusie prof. Nijstad
• Aantal keuzes verminderen
In het beroepsonderwijs doen dat:
• Denemarken
• Noorwegen
Noorwegen
• N: 9 domeinen in het beroepsonderwijs
NL: 350 kwalificatiedossiers
• Noorwegen: nog steeds keuzeproblemen,
uitval en switchgedrag!!
• Hoe kan dat nou??
De chocolade
-metafoor
revisited
Context
• Keuzevrijheid Binding met arbeid
• Arbeid is onzichtbaar
• Geen referentiekader
• Parallelle werelden
• Veranderende samenleving – halfwaardetijd
kennis – Veranderlijke beroepen
Hoe komen we aan die kennis? Theorie
Meijers & Wardekker, 2001
Praktijk voorbeeld
Empirie (n=15)
Den Boer, Jager & Smulders, 2003
Wat moet onderwijs daarmee?
Wat betekent dit vmbo EN mbo?
• Loopbaanleren = ervaringsleren, dus:
• ORGANISEER ERVARING!
• Ervaring moet verwerkt worden: reflectie:
• ORGANISEER (GOEDE!) REFLECTIE
(Grens)ervaring
In keuzeprocessen
vraag aan beroepsbeoefenaar:
• Wat in je werk zorgt ervoor dat je het blijft doen en niet naar een andere baan gaat zoeken (of juist wel)
• Waarom kom je voor dit werk ‘s ochtend je bed uit?
• Waar wil je moeite/je best voor doen?
Zoeken naar de
diepste drijfveren
Wat is reflectie?
Reflectie is terugkijken op je eigen handelen
met de bedoeling daar iets van te leren.
Ervaring terugkijken Gesprek vooruitkijken Keuze loopbaanontwikkeling
Soorten reflectie (Hattie & Timperley, 2007)
• Taakreflectie • Wat ging er goed, wat niet?
• Gericht op voortgang: examen, diploma, vakmanschap
• Oordeel begeleider belangrijk!
• Persoonsreflectie
• Wat is voor jou als persoon belangrijk?
• Wat voelt goed? Wat past bij je?
• Zit je hier goed? Wat bevalt er wel en wat niet? Wat zorgt
daarvoor?
Persoonsreflectie 2
• Het gaat over een betekenisvolle ervaring =
ervaring waar emotie mee gepaard gaat
• Leidt tot inzicht = bewuste kennis van zelf:
motieven, drijfveren, identiteit,
betrokkenheid
• Leidt tot actie = vervolgstap in loopbaan of
in beroepsopleiding – dat kan van alles zijn:
herhaling, iets nieuws, vak, opleiding, ..
Niet effectief begeleidersgedrag
• Negeren
– Niet op Emotie ingaan
– Niet op Inzicht, Opvatting of Wens ingaan
– Door naar de volgende vraag
• Onvoldoende doorvragen
• Invullen
• ‘Dan weet je dat je dat niet wilt.’
Onderzoek
Wat werkt wel?
• Let op emotiewoorden in het gesprek
(leuk, stom, saai, chill, etc)
• Stel Oorzaak-Gevolg-Vragen (OGV)
• En Vraag Door tot Inzicht (DV I)
Loopbaanleren in aansluiting
vmbo-mbo • Praktijkgericht
• Vraaggericht
• Loopbaangericht
• Denk eerder aan een doorlopende LOOPBAAN leerlijn dan aan een doorlopende leerlijn
Vragen, suggesties
• www.onderzoekend-leren.nl
• www.keuzeprocessen.nl
• 06 125 295 33