Ke-Kimyan,2

______________ សហពនធ រពតមន"េខមរជត" _______________

[email protected] Phone _ (613) 729-7897

1

Wednesday November25 , BE 2553,AD2009

របយករណ របស ែក គមយន បញជ កថ េសៀម នងយន

រេ ភចលដែខមរេរចើន ស ជភសត ងមយ ពបកនងេធវើឲយេមដកនែខមរ ជពេសស េ ក ,គមហង

របធនគណៈកមម ធកររពែដនកមពជ េធវើករបដេសធខល ង ស ែដលថែខមរមន

បនបតបងទកដ េ យរបេទសជតខងរេ ភឈល នពនេទេនះ ។ េនះេបើ ម

របយករណរបសនយឧតតមេសនយផក យមស៤ ែក,គមយន កលគតេនជ

អគគេមបញជ ករ ៃនកងេយធពលេខមរភមនទ ។

របយករណលអតចនន៨ទពរ ែដលសរេសរជអក រែខមរ កលព១០ឆន មន

គេនៃថងទ១២ ែខស ឆន ១៩៩៩ បនបញជ កថយន នងេសៀមបនរេ ភចលដ

ែខមរជេរចើនករណ ស ែដលកនងេនះយន កបនជកែរពកមយកែនលងចលកនងដ

ែខមរជងមយគឡែមរតផងែដរ េនភនដន រសកគរវង េខតត ែកវ ។

េ ក ែក,គមយន បញជ នរបយករណេនះ ជនរបមខរ ឋ ភបលេ ក

ហន,ែសន េ យបញជ កថ រយៈេពល៦ែខ ឆន ១៩៩៩ េកើតមននវបតភពជ

េរចើនករណ ដចជបតភពជមយនងេវៀត មចនន២០ករណ ៃនេខតត៣ របស

កមពជ គេខតតកពងចម វ យេរៀង នងេខតត ែកវ បតភពរ ងរបេទសកមពជ-ៃថ

ចនន១០ករណ នងជមយ វចនន១ករណ ។

កនងបតភពជេរចើនករណេនះ មនមយករណគ វក នបងកបតភពជ

មយនងរបេទសកមពជែដរ ែដលរបយករណ េ កឧតតមេសនយ ែក,គមយន

បនបញជ កថ "ែរសែវង សថតេនកនងរសកេសៀមបង េខតតសទងែរតង ចណច XA(២៨.៥២)

ទលមខរសេមឿងខលង េខតតចប ក( វ) មនរបជជន វមករសេនទេនះ ងព



2

សមយសងគម រសតនយម កនងឆន ១៩៦៤ បែនតរបបបល,ពត ឆន ១៩៧៥-១៩៧៩

ពកេនះបនចលេទរសេនកនងទកដ វវញ លះដលឆន ១៩៧៩ រហតដលបចចបបនន

ពកេគបនរតឡបមករសេនចណចេនះវញ"។

េ ក ែក,គមយន កបនេរៀប បរបបេ កនយករដឋមរនតហន,ែសន

អពេវៀត មជកែរពកចលកនងទកដកមពជជងមយគឡែមរតផងែដរ ។ របយ

ករណបញជ កថ "េវៀត មបនជកែរពក មបនទ តរពែដន ពេកើតេទលច ។ េបើ

មទមល បរបជជនថែរពកជកេនះ េវៀត មជកេនឆន ១៩៧៩ ចលដែខមរ ១,២៧០ម.

េ យគតពែរពកជកវញែត ែដលបនជក ងពជនន នគមនយមប ង"។

កនងរយៈេពល៦ែខ ៃនេដើមឆន ១៩៩៩េនះ េកើតមនបតភពចនន៣១ករណ

ែដលកនងេនះជមយេវៀត មចនន២០ករណ ជមយៃថចនន១០ករណ នងជ

មយ វចនន១ករណ ។

េ ក ែក,គមយន បនេធវើករសនន ឋ នថ "ពនតយជរម រយៈេពល៦ែខ

េដើមឆន ១៩៩៩ េន មបេ ត យរពែដន ជមយប ត របេទសជតខង មនភព

ទនសជេរចើនេលើក េរចើន រ េលើេរចើនតបន ។ េហតករណេនះ ចឲយេយើង

សនន ឋ បនថ េរកយេពលែដលេយើងបនរបរមគន ប ត របេទសជតខង កេរៀបច

នេយបយរពែដនរបសេគេឡើងវញែដរ"។

បែនត េ ក ែក,គមយន បនសណមពរេ កហន,ែសន ចនន១០ចណច

េដើមបទប ក តករេកើតមនបតភពែបបេនះជបនតេទៀត ។ សណមពរទងេនះ

មនដចតេទ ៖



3

េនកនងចណចៃនសណមពររបសេ ក ែក,គមយន េនះ គសទធែតជសណម

ពរលៗអ ស បករពរបរណភពទកដដចជេសនើឲយមនករអភវឌ នេន មរពែដន

នងពរងយកងទពេនះ ។ បែនតសេណើ រេនះ េគមនសវេឃើញមនចណចជវជជមន

េនះេទ េរកែតពេ កេហង,សរន របធនរដឋសភ បនេធវើលេន ឋ ន៧៦ខនង ជន

របជពលរដឋ នងក ងរប យទកេនភមកេណើ តរបសេ ក កនងភមអងលងៃរជ

ឃកក រសកពញែរកក េខតតកពងចម នងករ កពរងយកងទព នងេធវើផល វេន

តបនរពែដនខងលចខលះេនះ គេនេរកយពទ នឈតេខម េសៀម េលើកទពឈល ន

ពនចលបរណភពទកដែខមរ េនតបនរប ទរពះវ រ េនៃថងទ១៥ កកក ២០០៨ ។

េទះយង របយករណរបសេ ក ែក,គមយន ែដលនយយអព

បតភពែដលបនេកើតមនេឡើង កលពេដើមឆន ១៩៩៩េនះ រសបគន េទនងរបយ

ករណរបជពលរដឋ នងគណបក សម,រង ែដលរតវរបជពលរដឋ យករណថ

យន នងេសៀមបនរេ ភចលកនងទកដែខមរ ជបនតបនទ ប ខណៈែដលមរនត

រ ឋ ភបលអះ ងថ កមពជមនេធវើឲយបតបងទកដមយមលែមរតេទ ។

កបែនតរបយករណរបសេ ក ែក,គមយន កលព១០ឆន មន េហើយេទើប

ធល យេចញេនេពលេនះ កដចជចអកឲយេ ក ,គមហង របធនគណៈ

កមមកររពែដនកមពជ នងជករចអកឲយថន កដកនកពលៗ គណបក របជជន

ចនន៣រប ែដលទលថវ យសេមតចឪរពះនេ តតមសហន កលពៃថងទ១៦ វចឆក

២០០៩ថ កមពជមនបតបងទកដ ដចករទលថវ យ របសេ កសម,រង របធន

គណបក សមរង េនះេទ ។

របយករណលអតេនះ ងពទពរទ១ ដលទពរទ៨ េដើមបជនបងបអនរម

ជតែខមរ ន នងេធវើករពចរ ៕

*************



4

របយករណ េ ក ែក,គមយន ទងរសង

ឯក រេដើម ចមលង រេឡើងវញ (2010-02-21)

រតមរតវ មចបបេដើម េ យ(មក,េគៀង)

ទរកង អ ត «របេទសក »

រពះ ចរកកមពជ ជត សន រពះម ក រត

កងេយធពលេខមរភមនទ

អគគបញជ ករ ជធនភនេពញ ៃថងទ១២ ែខស ឆន ១៩៩៩

េលខ ៤៦/៩៩

អគគបញជ ករ កងេយធពលេខមរភមនទ

សមេគរពជន

សេមតច ហន,ែសន នយករដឋមរនត

ៃន ជរ ឋ ភបល រពះ ចរកកមពជ



5

កមមវតថ ៖ សតអពរបយករណ សភពករណរពែដន េដើមឆន ១៩៩៩

*** េរកយពសរងគ មៃផទកនង ៃររតវបនបញច បទងរសង ករបរងបបរងមជត ករ

ឯកភពជត រតវបនអនវតតនជេលើកដបង កនងរកបខណឌ ទទងរបេទស េរកម

ករនដឈល សៃវរបស ជរ ឋ ភបលអណតតទ២ ។

*** កនងេគលបណងអនវតតយទធ រសតរតេកណរបស ជរ ឋ ភបល អគគេមបញជ

ករៃនកង កងេយធពលេខមរភមនទ បនយកចតតទក កេលើកចចករករពរ

បរណភពែដនដ េ យចតទកថ ភរកចចចមបង កនងេគលបណងរក នងរគប

រគងឲយបន ចខត នវអធបេតយយភព នងក ងរពែដន សនតភពពតរបកដ

ជមយរបេទសជតខង ។

I. អពសភពករណរពែដន ៖

១- រពែដនកមពជ-េវៀត ម សរបមនបតភព២០េលើក ។ កនងេនះេនេខតតលពង

ចម ១៣េលើក ។ េខតត វ យេរៀង ៣េលើក ។ េខតត ែកវ ៤េលើក ។

*េខតតកពងចម =

- ៃថងទ០៣ែខ០៣ឆន ១៩៩៩ រតងចណច ៤២៤-៩១១េនៃរពបផល ក ងេវៀត ម

ចនន៨នក នងរបជជន១០នក ចលមកមកកបៃរព នងភជ រដអស៨ហក ។

- ៃថងទ០៤ែខ០៣ឆន ១៩៩៩ រតងចណច៤៤៤-៩១៤ ែរពករកយ មនរបជជន

េវៀត ម៨នក នងក ងរប ប វធ ០៥នក ចលមកកបៃរព នងភជ រដអស

៣ហក ។



6

- ៃថងទ០៩ែខ០៣ឆន ១៩៩៩ េនរតងចណច១៥២-០២៤ មនក ងបសត៨២៣េវៀត

ម បនដកនកមមករជនជតថម ចលមកកបចករេលើៃផទដជបរពែដន ។

- ៃថងទ១៧-១៨ែខ០៣ឆន ១៩៩៩ រតងចណច៣៨៩-៩៥៤ ភមេជើង របជជនេវៀត

ម ៨នក នងក ងរប ប វធ៦នក ចលមកកបៃរពេលើៃផទដ២ហក ។

- ៃថងទ២៧ែខ០៣ឆន ១៩៩៩ រតងចណច៣៨៩-៩៥៥ ខងេកើតបសតបងេរជង របជ

ជនេវៀត ម ៣០នក នងក ងរប ប វធ១២នក ចលមកកបៃរព នង

វ យចនទ ចនន២េលើក េលើកៃផទដ៨ហក កនលះ បផល ញ វ យចនទអស១៥០េដើម ។

- ៃថងទ២៧ែខ០៣ឆន ១៩៩៩ដែដល ៣៦៤-៩៦៤រតងចណច រតងចណច៣៧២-

៦៦៧ ខងេកើតបសតេបង របជជនេវៀត ម១៥នក ក ងករពរ៦នក ចល

មកកបៃរពេលើៃផទដ៣០.០០០ម ។

- ៃថងទ២២ែខ០៤ឆន ១៩៩៩ មនក ងទពេវៀត ម បនចលមក មឃត របជ

ពលរដឋែខមរេយើងមនឲយេធវើែរស េនចណចេកះអែណត ត ឃរតពងថលង រសក

ពញែរកក េលើៃផទដ៤៣ហក ។

- ៃថងទ២៤ែខ០៤ឆន ១៩៩៩ រតងចណច១៦៥-០២៣ ភនបស កក ភមេបង ឃជ

រសកេមមត មនក ងបសត៨២៣ េវៀត មបនយករ កទរមយេរគ ងចលមក

ភជ រដចនន២េលើក ។

- ៃថងទ២៥ែខ០៤ឆន ១៩៩៩ រតងចណច២៧៩-៩៦៧ កនងភមដងរដឋទ១ ឃរង រសក

េមមត មនក ងបសត៨១៩ េវៀត មបនយករ កទរមយេរគ ង មកភជ រដកនង

តបន មឃត ។

- ៃថងទ២៦ែខ០៤ឆន ១៩៩៩ រតងចណច៣៧៩-៩៥៨ របជជនេវៀត ម១៥នក

នងក ងរប ប វធ១០នក ចលមកកបេដើម វ យចនទអសៃផទដ១ហក ប

ផល ញេដើម វ យចនទអស១០០េដើម ។



7

- ៃថងទ២៩ែខ០៤ឆន ១៩៩៩ រតងចណច៣៦៥-៩៦៥ ក ងបសត៨១៩ េវៀត

៥នក បនយករ កទរ២េរគ ង ចលមកភជ រដចនន៣ហក ។

- ៃថងទ០៥ែខ០៥ឆន ១៩៩៩ រតងចណច២៧៩-៩៧៣ កនងភម រសតដង រដឋទ១ ឃរង

រសកេមមត មនក ងបសត៨១៩ េវៀត មបនយករ កទរមយេរគ ងមក

ភជ រដកនងតបន មឃត ។

- ៃថងទ១៩ែខ០៥ឆន ១៩៩៩ រតងចណច៣៧៦-៩៦៣ ក ងបសត៨១៩ េវៀត ម

១១នក រប បេ យ វធរគបៃដ បនយករ កទរមយេរគ ង ចលមកភជ រដេន

តបន មឃត េលើៃផទដ២ហក កនលះ នងបផល ញ វ យចនទអស៣៥េដើម ។

* េខតត វ យេរៀង =

- ៃថងទ០៨ែខ០១ឆន ១៩៩៩ រតងចណច អេដើមថក វ របជជនេវៀត ម បនចលមក

េធវើែរសកនងទកដរបសេយើងចនន០៥ហក ។

- ៃថងទ២៤ែខ០១ឆន ១៩៩៩ រតងចណច០៦៣-០៤៤ ជបទនបរតពងរកេពើ ែផនក

ធ រសតកសកមម េវៀត មបនចលមកេបះបេងគ លរបមណ២០បេងគ ល

បេងគ លនមយៗ មនទហ៣តកបនរជង កពស១.៥០ម ។

- ៃថងទ១៣ែខ០៥ឆន ១៩៩៩ រតងចណច១៥៤-៩៦៥ កនងឃចរនទ េន មបនទ ត

រពែដន េវៀត មបនយករ កទរចលមកឈសរ យទល ែដលមនថមបេងគ ល

សមចសេលខ៤ បេងគ លទ១ មនសរេសរអក រ B.L.C.D េនរជងខងេកើតសរេសរ

េលខ០៦៣ េនរជងខងេជើង ក ៃថងទ១២ែខ១២ឆន ១៩៩៨ េនរជងខងលច ។

បេងគ លទ២ មនសរេសរអក រ T.I.M.N េនរជងខងេកើតអក រ T.I.M រជងខងតបង

អក រC.T.V.D. េនពេលើបេងគ ល ។

* េខតត ែកវ =



8

- ៃថងទ២៦ែខ១២ឆន ១៩៩៨ មនក ងបសត៩៤ ១៥នក នងក ងេសនជនឃ

ចលមកករពររបជជនេគ ឲយមករពសរសវកនងទកដរបសេយើង រតងចណច០៦៥-

៩៤៩ ។

- ៃថងទ២៩ែខ១២ឆន ១៩៩៨ មនក ងេវៀត ម៦នក េសល កពកសវល មន

វធរគបៃដ ចលមករពសរសវ កនងតបន មឃត ។

- ៃថងទ១៩ែខ០៥ឆន ១៩៩៩ ក ងបសត៩៤១ មនេវៀត ម១០នក នងេសនជន

ភមភហយ១០នកេទៀត រប ប វធរគបៃដ ចលមកករពររបជជនេគ ឲយមកេធវើ

ែរសកនងទកដេយើង រតងចណច០៦៩-៩៤៩ ។

- េវៀត មបនជកែរព មបនទ តរពែដន ពេកើតេទលច ។ េបើ មទមល បរបជជន

ថែរពកជកេនះ េវៀត មជកឆន ១៩៧៩ ចលដែខមរ១២៧០ម េ យគតពែរពក

ជក(វនេត ែដលបនជក ងពជនន នគមនយមប ង)។

២. រពរបទលកមពជ-ៃថង មនបតភព១០េលើកខសៗគន ជកែសតង ៖

* ទសេយធភមភគទ៣

- េនភមចយម- តលក TT(74.88) ភគៃថងបនរកលបេងគ លរពែដនេលខ៧៣

ពចណចេដើម ចលមកកនងទកដេយើងរបមណ៧០ម ។ រកមហនកសណ េនតបន

េនះបន ងសងថមៗជបរពែដន កនងេនះមនទនបទកមយ ែដលៃថបនរបកស

មនឲយេយើងសងបនតេទៀត េគេចទថ រេ ភេលើែដនទករបសេគ ទនទមេនះកមន

ករបផល ញភន េនចណចខពស 199TT(74.89) ែដលជទកណតរពែដនេនេលើេកះ

កត មសនធសញញ ឆន ១៩០៧ របសភគប ង-េសៀម េបើមនទប ក តទនេពលេទ

នឲយមនករបតបងចណចខពសេនះ ផតលផលពបកកនងករកណតរពែដនេគក

នងទក រ ងរបេទសទងពរ ។



9

- ៃថងទ០៣ែខ០២ឆន ១៩៩៩ ន ចបងៃថ េធវើសកមមភពករពររដឋអ ចឃរបស

េគេឈម ះក នចត េធវើករេបះបេងគ លរពដចលមកកនងទកដរពះ ជ ចរក

កមពជ កនងភម រសត ភមចយម រសកមណឌ លសម េខតតេកះកង ។

* េយធភមភគទ៥ = តបនបងរតកន TA(68.46)

- ៃថ បន ថ បនផល វេកសរបែហល៨០០ម ចលេរជមកកនងទកដ ៃនរពះ ជ

ចរកកមពជ ែថមទងបងខតបេរងគ លរពែដនមក កេនចងផល វថមេនះេទៀត ។

- េនៃថងទ២៤ែខកមភៈឆន ១៩៩៩ ភគៃថ បន ងសងផទះរបចករមយេនតបនចង

ផល វដែដលTA(68.46) ែតេយើងបនត េរចើនដង ៃថកផអ កករ ងសងេនះបេ ត ះ

សននរហតដលសពវៃថង ។

* តបនេបែបត

- េនរចកេបយែបត រកមហន នគ បនក ងសងសណង(កសណ) នងចកដ

លបផល វរថេភលើង េនជបនងរចករពែដន(អេរជ) ែដលមនបេ ត យ៣៧០ម ទទង

របមណ២០០ម ។

* តបនភនឆរត

- េនរចកភនរប ភមកតតថម ឃេគករេមៀត រសកថមពក េខតតបនទ យមនជយ េខតត

បនទ យជយ ៃថរេ ភចលមកកនងទកដៃនរពះ ជ ចរកកមពជ ចងយរបមណ

ព៦០០ម-៨០០ម ។

* តបន ក 27TA(80.71)

- ៃថងទ២០ែខ០៤ឆន ១៩៩៩ ទ នៃថរបមណ២០០នក រមទងមនរថពសែដក

ចនន០៤េរគ ង បនឆលងចលមកកនងដេយើង េហើយេដញក ងកងពលេលខ៧

អតតក ងរបសេ កៃឡ,វរៈ រពមទងដតបផល ញជរកទ នអសចនន២៥ខនង ។



10

* េយធភមភគទ៤ តបនជបគគ UA(05-85)

- កនងែខ០៤ នង០៥ ឆន ១៩៩៩ ៃថបនឈសដចលកនងរពែដនេយើងចងយរបមណ

៦០០ម េនចណច UA(04.5-84.8) កងពលេលខ១៥របសេយើង បននយយត ជ

មយភគៃថ េនសរន ៃថបនរបមលេរគ ងចរករបសេគឈបបេ ត ះ សនន ។

* តបនរប ទរពះវ រ

- មរបយករណរបសកងពលេលខ២ នងេខតតរពះវ រ បនឲយដងថ ភគៃថ

បន មមនឲយេយើងសងផ រ េនដរបសេយើង នង មមនឲយេយើងេ ះមន េន

ខងលចជេណតើ ររប ទ ។

* តបនចណចកពស៥០០(70.92)

- មនករទសដេណតើ មគន កនកបតបននះ េរពះមនេពលសមហរណណកមម

ចងេរកយ តបនេនះកនកបេ យភគែខមររកហម ។

៣. រពែដនកមពជ- វ សរបមនបតភព១េលើក

- េនែរសែវង សថតេនកនងរសកេសៀមបង េខតតសទងែរតង ចណច XA(28.52) ទល

មខរសកេមឿងខវង េខតតចប ក( វ) មនរបជជន វមករសេនទេនះ ងព

សមយសងគម រសតនយម ឆន ១៩៦៤ បែនតរបបបលពត ឆន ១៩៧៦-១៩៧៩ ពកេនះ

បនចលេទរសេនកនងទកដ វវញ លះដលឆន ១៩៧៩ រហតមកដលបចចបបនន ពក

េគបនរតឡបមករសេនចណចេនះវញ ។

II- ករេ ះរ យបញហ រពែដនជមយបណត របេទសជតខង ៖

១- ជមយភគៃថ



11

- េយង មអនរកតយេលខ៦៧ ចះៃថងទ១៩/០៩/១៩៩៥ របស ជរ ឋ ភបល សតអព

បេងកើតគណកមមកររពែដនទេទ នងគណកមមកររពែដនទេទ នងគណកមមកររក

សនតភពរពែដនទេទ ។ អគគបញជ ករបនចត ងគណកមមកររពែដនថន កេយធ

ភមភគ អងគភពជនញ នងនយទ នរបចករេន មប ត រចកែដលបន

កណតរមមន ៖ ករយលយទនកទនងរពែដនកមពជ-ៃថ េនរចកេបយែបត នង

រកមទនកទនងករងរ មរចករពែដន២៣រកម ។

- ឈរេលើ ម រតសនតភព-មតតភព ជមយរបេទសជតខង គណកមមកររក

សនតភពរពែដនទេទ នងរកមករងររពែដនរគបថន ក ែដលបនចត ងេហើយ

បនខតខពយយមេ ះរ យវ ទខងេលើ េ យចត ងរបតភរគបថន ក ជប

ចរចរជមយសមភគៃថេន មទកែនលង នងេពលេវ េកើតេហត េជៀស ងបន

ទងរសង ករបះទងគចេ យ វធ ដចជ ៖

* ករណបងរតកន

ឯកឧតតមអគគេមបញជ ករ កងេយធពលេខមរភមនទ បនេធវើករចរចរផទ លចមយ

អគគបញជ ករៃថ កលពៃថងទ០៧ែខ០៣ឆន ១៩៩៩ បនបញឈបករ ងសងសណង

បសតរពែដនៃថ េនរចកបងរតកន រហតមកដលសពវៃថង ។

* ករណ ក២៧

អគគេមបញជ ករបនចត ងត ងទចតកររពែដន នងត ងេយធភមភគ៥

កងពលេលខ៧ បនេទជបចរចរជមយភគៃថ េ ះរ យេ យសនតភព ។

២- ករេ ះរ យជមយភគេវៀត ម- វ

- កនលងមក អគគេមបញជ ករកងេយធពលេខមរភមនទ បនដកនគណរបតភជន

ខពសេធវើទស នកចចជផល វករ េន ធរណរដឋសងគមនយមេវៀត ម នង ធរណ

រដឋរបជធបេតយយរបជមនត វ ពៃថងទ២០-២៦ ែខ០៧ ឆន ១៩៩៩ កនងេគល



12

បណងពរងងសហរបតបតតករេយធ នងេលើកកពសចណងមតតភពជមយប ត

របេទសជតខង ។

- កនងអឡងេពលទស នៈកចចេនះ សមភគទងពរ បនឯកភពជេគលករណរម

កនងករេ ះរ យ លករវ ទរពែដនេ យសនតវធ េគរព មប ត កចចរពម

េរព ង អនសញញ -សនធសញញ ែដលគណកមមកររពែដនជតបនឯកភពគន ។

- ថន កដកនេយធទង៣របេទសបនឯកភពគន េទៀតថ នងខតខផល សបត ររបតភ

ថន កេយធភមភគរ ងគន នងគន ៦ែខមតង ថន កេខតត៣ែខមតង េដើមបពរងងសហរបត

បតតករមតតភព សនតភព មបេ ត យរពែដន េជៀស ង ចខតកររបឈមមខ

េ យ វធ ។

III- ករ យតៃមល សនន ឋ ន នងបទពេ ធន ១- ករ យតៃមល - បតភពរពែដនែដលេកើតមនេឡើងកនលងមកប ត លមកអព

ក/ ឯក រែដល នគមប ងបន លទកមកពទនមនភពសរកតយ េនមន

ចណចលអ នងចណច រកកខលះ ែដលរតវេធវើករែកសរលជមយប ត របេទសជត

ខង ។ ឧទហរណ ៖ ែខ េរបវេយពែមនជែខ រពែដន រគនជែខ រគបរគងរដឋបល

បេ ណ ះ ។

- ជមយភគៃថ ប ងបនបន លទកេនឯក រ នងែផនទរពែដនអមសនធសញញ

1904-1907 ។ ឯក រេនះមនភពចបស សខងផល វចបប ជងេរបវេយ ។

ខ/ េ យ រសរងគ មៃផទកនង ៃរ អសបនល យរយៈេពលយរ បញហ រពែដនពទនបន

របមលផត េ ះរ យជមយប ត របេទសជតខង ។ ភមករែដល មជយែដន



13

រតវជេមល សេចញ េហ ឋ រចនសមពនធរតវរតវបផល ញ ពេសសកនងរបបរបលយពជ

សនបល,ពត របជជនរតវបតបងនវកមសទធដធល ។

គ/ ប ត លមកពលកខណៈបេចចកេទសៃនែផនទមនទនមនភពសរកតយ នង

បេចចកវទយខពសេនេឡើយ បងកឲយមនករលបកដលករកណតទ ងរពសម ។

ឃ/ ប ត លមកពកររក ល លៃនរបជជនៃនប ត របេទសជតខង ។

២- ករសនន ឋ ន

ពនតយជរមរយៈេពល៦ែខ េដើមឆន ១៩៩៩ េន មបេ ត យរពែដនជមយ

ប ត របេទសជតខង មនភពទនសជេរចើនេលើក េរចើន រ េលើេរចើនតបន ។

េហត ករណេនះ ចឲយេយើងសនន ឋ នបនថ េរកយេពលែដលេយើងបនរមគន

ប ត របេទសជតខងកេរៀបចនេយបយរពែដនរបសេឡើងវញែដរ ។

៣- បទពេ ធន

កនងរយៈេពលដេណើ រករេ ះរ យ លបតភព ែដលមនេឡើង ម

បេ ត យរពែដន អគគេមបញជ ករកងេយធពលេខមរភមនទ ដករសងបទពេ ធន

មយចនន ៖

ក/ ករេរៀបចគណកមមកររក សនតភពរពែដនទេទកមពជ-ៃថ បងកលកខណៈងយ

រសល កនងករទប ក តទនេពលេវ ប ត បតភពវ ទ រ ងរបេទសទងពរ ។

ខ/ តនទរបសេយធទង២របេទស េន មរពែដនមន រៈ ខនដលករេ ះ

រ យ លវ ទ មរពែដន ។

គ/ ទកែនលង ែដលមនភមកររបជជនរសេន មបេ ត យរពែដនកះករ គទ

កែនលងេនះ ពសវមនទនសរពែដនេទ ។



14

ឃ/ េនទកែនលង ែដលមនកងក ង រប ប វធរបសេយើងឈរេជើង មនករ

ងយរសលរតតពនតយេ ះរ យ ។

សណមពរ ១- ជរ ឋ ភបល មនែផនករក ងេហ ឋ រចនសមពនធ េនប ត មល ឋ នជប រពែដន េដើមបគបផ ករងរ ករពររបេទស នងអភវឌ នរបេទស ។ ២- ចេពះបញហ េ ះមន េន មបេ ត យរពែដន រតវមនករឯកភពជមយ គណៈកមមកររពែដន នងរកសងករពរជត េដើមបធនឲយបនទងែផនកបេចចក េទស ទងែផនកសនតសខជត ។ ៣- យកចតតទក កអភវឌ នតបនរពែដនេរចើន ជកែនលងេផ ងៗ ។ ៤- ជរ ឋ ភបល ពរងងសមតថភព នងផតលលទធភពរគបរគនឲយគណៈកមមករ រពែដនជត បេពញកចចករបនលអ ។ ៥- ជរ ឋ ភបល ច យថវក េដើមបក ងទកែនលងចបចមយចនន េន ម រពែដន(គេរមងក ងលអត នងេធវើជនេនេពលេរកយ)។ ៦- ជរ ឋ ភបលមនេគលនេយបយចបស ស ចេពះកងកមល ងរប ប វធ នងរបជជន េដើមបេលើកទកចតតដលអនកែដលសមរគចតត េទរសេន មបេ ត យរពែដន ។ ៧- លគេ ងករណ ងសងយទធ រសតសខនៗេនរពែដន េសនើឲយមនកររម េយបល ពភក របសអគគេមបញជ កររកសងករពរជត គណៈកមមកររពែដនជត ។ ៨- ពរងយកមល ងេយធរពែដន នងនគរបល េទរពែដនជនសឲយកមល ងទពរសច ។ ៩- មរពែដន កែនលង ែដលភគទងសងខ ងបនឯកភពគន រច រតវេបះបេងគ ល ឲយេហើយឆប មនរតវរងចរហតដលមនករឯកភពទងរសង េទើបេបះបេងគ លេនះេទ ។ ១០- ករពរងកកងទពឲយបនរងម រតវេធវើជចបច មន ចេមើលរ លសភព ករណបនេឡើយ ។ រសយដចបន យករណជនខងេលើ សមសេមតចនយករដឋមរនត េម ត

រជបជរបយករណ ។

សមសេមតចនយករដឋមរនត េម ត ទទលនវករេគរពដខពងឃពសអពខញបទ ៕

ចមលងេផញើជន :



15

- រកសងករពរជត នយឧតតមេសនយ ែក,គមយន

- ទសតករគណរដឋមរនត

- រកសងម ៃផទ

- គណកមមកររពែដនជត

- ឯក រ-កលបបវតតន

(បកែរបេរកផល វករ េ យគណកមម ធកររពែដនកមពជ របេទសប ង)

នេ តតម សហន

េបកង ទ១៦ ែខមន ឆន ២០០៥

កនងេពលបចចបបននេនះ គម ននរ មន កែដល ចរបែកកបនេឡើយ ពករបតបង

បរណភពទកដមយភគធ េ យរបេទសកមពជ« ជ ចរកទ២» ទងខងែដន

ដេគក ទងខងែផនកែដនសមរទ បរណភពទកដ ែដលមនចបពឆន ១៩៦៣មក

(ជមយនងកររតឡបមកវញៃនរប ទរពះវ រ)។



16

កនងេពលបចចបបននេនះ េគបនដងយងចបសថ មយភគធៃនទកដ នងសមរទ

របសេយើង ែដលេយើងមន ពឆន ១៩៦៣-១៩៦៩េនះ រតវបនេគកតយកេទ

បញច លទងកេ ល េទកនងអវែដលេ ថ"អធបេតយយភព"ៃនរបេទសជនខងេយើង

ទង៣(របេទសៃថឡង របេទសេវៀត ម នង វ) គមន កៗបនទទលនវភគថម

មយៃន"ន "ែខមរ ។

ជឧទហរណ េយើងបនេឃើញភមករយងេរចើនឥតគណនរបសរបជជតេយើង

ែដលពេដើមកនងរជឋកលសងគម រសតនយម ថតេនកនងទកដរបសរបេទសកមពជ

អណះតេទ គរឲយ ត យ!(៣ដង) រតវថតេនកនង ធរណរដឋសងគនយមេវៀត

មវញ(េវៀត មខងតបង) នងរតវបនករពរយងមទ េ យកងទព(ែដល

េគមន ចនរ យកជយជនះេទេលើបន) ៃន"បងបអនេវៀត"េយើង ។

កនងេពលថមៗេនះ េ កេមធវ មែសហល បស ង នងមតតរបសេ ក បនេឃើញ

េ យផទ ល ករែដល"បងបអនេវៀត "េនះ បនកល យខលនជមច ស េនេលើភមកររបស

ែខមរ េ យេហតែតកររកខ តជទបផតេនះ បងបអនរមជតរបសេយើង ជអនកតច

ចទងេនះ បនសេរមចចតតជល ឬមយ រកកជងេនះេទេទៀតបនលកេទឲយ

"បងបអនេវៀត"។ កលែដលេ ក មែសហល បស ងបនេឃើញេ យខលនេ កផទ ល

"បងបអនេវៀត"ទងេនះបនបងខត"រពែដនថម" ៃន(េវៀត មខងតបង)របសេគេនះ

ចលមកយងេរជមកកនងរបេទសកមពជ" ជ ចរកទ២"។

គជករពត េនេរកមរដឋអ ចលន,នល( ធរណរដឋែខមរ) ជនជតេវៀត ម

ែដលរសេន " េនេវៀត មខងតបង"(កមពជេរកម) ពកេគែតងេផញើលខតមកពក

"េវៀត"ែដលរសេន េន វ យេរៀង េ យបនករេរ មសបរតរបសេគេរៀងៗខលន

យងចបសឥតសង យបនថ ( វ យេរៀង-េវៀត ម) SIC! ។



17

ជករពតែដរ កងទពរបសេងវ ង, នធវ ែដលេនេពលេនះបនកនកបរសក

នកេលឿងេយើង េគបនរបសទធនមទេនះយងខលថ យកហងមយ (ជអងេគលស

Newsaigon ជប ង Nouveau saigon)។

វលមកេរឿងរបសេ ក មែសហល បស ងវញ េ កបនេឃើញទ នេវៀតទង

េនះ របកនឫកជេច វ យទងរសង មកេលើរបជជនែខមរែដលរសេន េនទរបជ

សនលរបសែខមរ ។

ធរណរដឋសងគមនយមេវៀត ម បន"បេងកើត"រពែដនថមៗជេរចើន(ជរបេយជន

ដលេគ) េ យបន ងសង េនកនងទសវត រ១៩៨០ នង១៩៩០-២០០០ នវ"េខល ង

ទវ "ជេរចើន នងបនជកែរពកជេរចើនេទៀត ចលយងេរជមកកនងរបទលែដនេយើង

ឆន ១៩៦៣-១៩៦៩ ។

ចែណករបេទសៃថឡងវញ េនកនងេខតតខលះៗៃនរបេទសកមពជ" ជ ចរកទ២" េគ

បន"បេងកើត"រពរបទលែដនថមៗ(ជរបេយជនេគ) េ យបនេលើកផល វយងធៗ រតង

រពញ កតកនងទកដយងធែដលជរបសេយើង េ យេពញចបប ។ ដែដលេនែបក

ជតេទខងរបេទសៃថឡង ែដលថតេន មដងផល វ ែដលមនែចងខងេលើេនះ អ

ណះតេទ«ជកមមសទធ»របសរពះ ជ ចរកៃថ ។

កនងេពលបចចបបននេនះ ករែដលរកមេ ក ឯ.ឧ ,គមហង"េធវើករ"ជផលវករជ

មយនងអនកជតខងរបសេយើងទង៣ េដើមបឲយបនដងថ េតើរពរបទលរបសែខមរ

េយើង េនរតងនេនះ េនះជភសត ងមយយងចបស ែដលបងហ ញថ ៖

ទ១- ធរណរដឋសងគមនយមេវៀត ម រពះ ជ ចរកៃថ នង ធរណរដឋ

របជធបេតយយ របជមនត វ មនទទល គ លេឡើយ នវភពរតមរតវ នងភព



18

រសបចបបៃនរពរបទលែដនរបសរបេទសកមពជ ឆន ១៩៦៣ ដល១៩៦៩(សមប កនង

សននសទកពលៃនរបជជតឥណឌ ចន ែដលបនេធវើេនកងតង គណៈរបតភរបស

រ ឋ ភបលបេ ត ះ សននេវៀត មខងតបង(របធនធបត េងវ ង,ហ-ថ) គណៈ

របតភ ធរណរដឋរបជធបេតយយេវៀត ម(រដឋមរនតទ១ ផ, នដង) នងគណៈ

របតភេណអ វ ក ត ៃនរបេទស វ(រពះអងគមច ស សផនវង) បនទទល

គ លេ យជក ក នងជឧ រក េនចេពះមខេ ករដឋមរនតទ ជ,េអន យ

( ធរណរដឋបឬចមនតចន) នងចេពះមខខញ (របមខរដឋេពញចបបៃនរបេទស

កមពជ) នវគនសរពែដនរបេទសកមពជ ឆន ១៩៦៣-១៩៦៩ េហើយែថមទងបន

សនយជឧ រក កនងនមរបេទសជត នងរបជ រសតរបសខលនេរៀងៗខលន ថនង

េគរពជនចច ជនរនតតេទ នវគនសរពែដនរបសេយើងេនះកេ យ)។

ទ២- របេទសកមពជេយើង" ជ ចរកទ២" េ យខលនឯង(ែដលត ងេ យ

ឯ.ឧ ,គមហង) បនសខចតតទទលេធវើអតតឃដ េ យេហតបនទទល គ ល ទង

េនចេពះមខចបបអនតរជតផង ថរបេទសកមពជ ពមនរពរបទលែដនចបស ស

េនះេឡើយ ។

េ យ រករសខចតតជផល វករ ទទលយលរពមចរចគន រជថម េនេលើបញហ រព

ែដន របេទសកមពជៃនសមយ"េរកយអងគរ"េយើង ទទល គ លថ

សមបខលនឯងកមន ដងែដរថ េតើរពរបទលែដនរបសខលនទងខងែដនដេគក

ទងខងែដនសមរទេនរតង ?

េនចណចេនះ ពកយថ«អតថឃដ» មនមននយហសេហតេឡើយ រសយេហតថ

របេទស មយែដលទទល គ លថ ខលនពមនរពរបទលែដនចបស ស េហើយ

រតមរតវ មចបបេនះ របេទសេនះជរបេទស ល ប ៕

Documents

Ke-Kimyan,2