KAJIAN IDENTITI KORPORAT KEDAI CENDERAMATA D'KITAR

HAZLIN BINTI HALIM

Projek ini rnerupakan salah satu keperluan untuk

Ijazah Sarjana Seni Gunaan dengan Kepujian

Teknologi Senireka Gratik

, Fakulti Seni Gunaan dan Kreatif

UNIVERSITI MALAYSIA SARA WAK

2007

lSI KANDUNGAN

Lampiran A

Lampiran B

Penghargaan

Lampiran C

lsi Kandungan

Abstrak

Abstract

Bab 1 Pendahuluan

1.1 Pengenalan

1.2 Penyataan Masalah

1.3 Skop Penyelidikan

1.4 Objektif Kajian

1.5 Definisi

1.5.1 Identiti Korporat

1.5.2 Jenama

Bab 2 Metodologi Penyelidikan

2.1 Pengenalan

2.2 Sumber Pengumpulan Data

2.3 Kajian Kes

2.4 Kaj ian Lepas

i

ii

vii

viii

1

2

4

5

6

7

8

8

9

11

~

11

Bab 3 Hasil Dapatan Kajian

3.1 Pengenalan 12

3.2 Dapatan Kajian 12

3.3 Langkah-langkah Kajian 13

Bab 4 Analisa Data

4.0 Pengenalan 14

4.1 Borang Soal Selidik 14

Bahagian A

4.1.1 Purata responden mengikut Jantina. 16

4.1.2 Purata responden mengikut Bangsa. 17

4.1.3 Purata responden mengikut Umur. 18

4.1.4 Purata responden mengikut Pekerjaan. 19

4.1.5 Purata responden mengikut Pendapatan. 20

Bahagian B

4.1.6 Purata responden berkunjung ke kedai cenderamata 21

Lovely Lace.

4.1.7 Kedai cenderamata yang sering dikunjungi. 22

4.1.8 Produk Lovely Lace yang Digemari. 23

111

,....- ....,..~--

Bahagian C

4.1.9 Purata pendapat respond en tentang perlu wujudnya 24

kedai barangan cenderamata menggunakan

bahan kitar semula.

4.] .10 Barangan yang sesuai dijadikan cenderamata 25

dari bahan kitar semula.

4.1.11 Kaedah promosi yang berkesan kepada responden 26

Bahagaian D

4.1.12 Konsep Reka Bentuk Produk yang mempengaruhi 27

Responden.

4.1.13 Produk yang mempengaruhi Responden untuk 28

membuat pembelian.

4.2 Rumusan Kaj ian Soal Selidik 29

4.3 Kesimpulan 30

Bab 5 Cadangan

5.0 Pengenalan 31

5.1 Cadangan Identiti Korporat, Konsep dan Tema

5.1.1 Nama 32

5.1.2 Sasaran Pengguna 32

5.1.3 Konsep dan Tema 33

5.1.4 Cadangan Identiti Korporat 34

IV

5.1.5 Promosi

5.2 Analisa Unique Selling Proposition (USP)

5.3 Analisa SWOT

5.3.1 Strenght ( Kekuatan )

5.3.2 Weaknesses ( Kelemahan )

5.3.3 Opportunity ( Peluang )

5.3.4 Threat ( Ancaman )

Bab 6 Kesimpulan

Kesimpulan

Bibliografi

39

Appendik

Appendik 1 6.0.1 Borang kaji Selidik (Bahagian Hadapan)

6.0.2 Borang kaji Selidik (Bahagian Hadapan)

Appendik2 6.0.3 Perkembangan Idea 1

6.0.4 Perkembangan Idea 2

6.0.5 Perkembangan Idea

6.0.6 Perkembangan Idea

6.0.7 Perkembangan Idea

6.0.8 Perkembangan Idea

6.0.9 Perkembangan Idea

34

35

36

36

36

37

37

38

6.0.10 Perkembangan Idea

v

I r- -,.--

Abstrak

Kajian ini dijalankan bertujuan untuk mengetahui tentang keberkesanan dan

kelemahan identiti korporat serta peluang komersial bagi sesebuah kedai

cenderamata. Oleh itu, wujudnya kedai cenderamata 'D 'Kitar', menggunakan bahan

kitar semula sebagai cenderamata.

VI

F P

Abstract

This research is to investigate the effectiveness and weakness of the corporate

identity for a recycle product gift shop. Hence, creating a gift shop call 'D 'Kitar'

that used recycle material as a souvenir.

Vll

•

Bab 1

Pendahuluan

1.1 Pengenalan

Kitar semula ialah proses mengitar semula yang melibatkan usaha

mengumpul, memproses dan mengguna semula bahan-bahan yang pemah dianggap

sebagai sampah untuk digunakan semula. Perlunya kita untuk mengitar semula untuk

memelihara ruang hidup kita. Pada masa kini, berdasarkan maklumat yang diperolehi

dari laman web, terdapat kira-kira 230 tapak pelupusan sampah di Malaysia. Setiap

satunya berkeluasan antara 20 hingga 150 ekar, bergantung pada lokasi dan jumlah

sampah yang dibuang. Sebaik sahaja sebuah tapak pelupusan sampah dipenuhi

sampah, tapak baru akan dibuka. Lambat laun, tapak-tapak ini akan berkembang dan

menular mencerobohi ruang hidup kita.

Menurut sumber petikan artikel utusan online, Di Malaysia setiap hari kita

menghasilkan 15,000 tan sampah, keadaan ini membuatkan kita semakin kesempitan

ruang untuk menampung segal a sampah-sampah di masa akan datang. Kapasiti tapak

pelupusan sampah kini semakin terhad. Di masa yang sarna kita terpaksa

menghabiskan jutaan ringgit untuk mengangkut dan melupuskan sampah. Lebih

membimbangkan lagi, kini timbul rungutan ten tang pencemaran, resapan bahan

kimia ke dalam sumber air bawah tanah dan isu isu keselamatan yang berkaitan.

Melalui proses kitar semula ini, ia dapat mengurangkan pencemaran,

menjimatkan kos, menjimatkan sumber kita, menjimatkan tenaga, menyelamatkan

1

•

hutan serta untuk menjadikan persekitaran yang lebih sihat dan lebih bersih. Cara­

cara paling mudah untuk melaksanakan kitar semula hanyalah dengan mengasingkan

sampah-sampah yang boleh di kitar semula dan yang tidak boleh di kitar semula

dengan hanya menghantar barangan yang dikumpulkan untuk di kitar semula ke

pusat kitar semula yang terdapat di seluruh negara.

Pusat kitar semula adalah tempat di mana anda boleh membawa sejumlah

besar barangan yang boleh dikitar semula. Selain daripada pengumpulan barang­

barang yang dikitar semula, terdapat juga pusat-pusat jualan yang dibuka untuk

membeli barangan terpakai, dan ini dikendalikan oleh beberapa NGO yang

membantu mempromosikan program kitar semula inL Terdapat 4 jenis item yang

disarankan kepada orang ramai untuk di kitar semula. Bahan-bahan tersebut adalah

plastik, kertas, aluminium dan kaca.

Antara badan-badan yang terlibat dengan aktiviti kitar semula ini ialah

sekolah-sekolah, pertubuhan bukan kerajaan, syarikat-syarikat konsesi, pengumpul

bahan kitar semula, persatuan kitar semula, persatuan penduduk dan sektor awam.

,

1.2 Penyata masalah

Berdasarkan kajian yang dijalankan, terdapat pelbagai kelemahan yang

didapati pada kedai cenderamata yang ada dipasaran sekarang. Antara kelemahan

yang terdapat pada kedai yang sedia ada ialah dari segi promosi, ketidakseragaman

jenama dan tidak mengaplikasikan jenama secara menyeluruh. Didapati kelemahan

2

f p •

ini amat ketara pada kedai-kedai cenderamata. Oleh kerana kedai tersebut kurang

mengadakan promosi untuk mempromosikan kedai mereka. Cara mereka

mengadakan promosi ialah mereka hanyalah melekatkan perkataan 'sale' misalnya

pada bahagian dalam dan luar kedai mereka selain itu mereka mempromosikan kedai

mereka melalui internet. Hal ini menyebabkan kesukaran kepada pengguna untuk

mengetahui tentang kedai tersebut. Dengan itu, promosi perlu dilakukan, antara

promosi yang dijalankan adalah melalui media massa, iaitu media cetak dan media

elektronik. Manakala melalui media elektronik pula akan dibuat melalui pengiklanan

dalam televisyen dan laman web.

Se1ain itu, adalah masalah limitasi media atau media yang salah digunakan

untuk mempromosikan kedai cenderamata. Hal ini juga merupakan satu masalah

yang boleh berlaku. Melalui masalah ini juga pengguna sukar untuk mengetahui

tentang kewujudan sesuatu kedai cenderamata tersebut.

Antara lain, ketidakseragaman atau keseluruhan jenama yang pelbagai dan

berbeza juga menyebabkan pengguna sukar untuk menentukan sesuatu barangan atau

jenama yang dikeluarkan oleh kedai tersebut. Jenama penting untuk sesuatu

barangan, supaya pengguna mudah untuk membuat pilihan serta pengguna dapat

membezakan kualiti sesuatu produk yang dikeluarkan oleh sesebuah kedai

cenderamata.

Selain itu, kelemahan yang terdapat pada kedai cenderamata adalah melalui

permasalahan dimana kedai cenderamata yang terdapat di pasaran sekarang tidak

3

mengaplikasikan strategi penjenamaan secara menyelurnh. Hal ini menyebabkan

identiti korporat yang terdapat pada kedai cenderamata yang sedia di Malaysia

adalah tidak beIjaya jika dibandingkan dengan kedai cenderamata yang terdapat di

luar negara. Contohnya, dari segi reka letak, warna, pembungkusan dan lain-lain

amat berbeza dengan kedai cenderamata yang terdapat di negara kita. Kebanyakan

kedai cenderamata yang terdapat kini gagal menambat hati

pelanggan. Oleh itu, dalam penyata masalah ini mencadangkan satu identiti korporat

yang barn akan diwujudkan untuk kedai cenderamata yang menggunakan bahan dari

bahan kitar semula.

Hal ini dapat dilihat dengan jelas pada kedai-kedai yang berada di pasaran

sekarang, ini menyebabkan terdapat banyak saingan antara kedai-kedai cenderamata

yang lain. Oleh itu, identiti yang tersendiri memainkan peranan yang penting pada

sesebuah kedai atau organisasi.

1.3 Skop penyelidikan

Lokasi yang dijalankan adalah bertumpu di dua bandaraya iaitu Kuala

Lumpur dan Sarawak untuk menjalankan penyelidikan. Di Kuala Lumpur, Kedai

Cenderamata Lovely Lace, One Utama Shopping Complex, telah menjadi pilihan

kerana kedudukan kedai serta kedai tersebut merupakan salah satu kedai

cenderamata yang beIjaya serta mempunyai identiti yang tersendiri.

Manakala di Sarawak ialah di sekitar Kuching, juga merupakan temp at

pcnyelidikan dijalankan. Kedai-kedai cenderamata yang terdapat di kawasan­

4

•

kawasan ini dijadikan sebagai idea untuk menghasilkan kedai cenderamata yang

mempunyai identiti yang tersendiri serta menggunakan bahan kitar semula.

Selain itu, kajian penyelidikan juga adalah berkaitan seperti promosl,

perkhidmatan serta identiti korporat dan rekaan grafik secara umum. Ini juga

tennasuklah perkembangan terkini yang berkaitan dengan tahap kesesuaian untuk

membina jenama cenderamata barn serta menggunakan konsep yang tersendiri.

Kajian ini juga bertumpu kepada satu jenama produk cenderamata yang telah kukuh

di pasaran sebagai produk sampel dan beberapa jenama lain yang dirasakan sesuai

untuk membuat perbandingan.

Kajian dilakukan adalah berdasarkan penggunaan tipografi, reka letak,

penggunaan wama yang sesuai serta penggunaan bahan yang sesuai dan penggunaan

konsep identiti korporat yang sesuai untuk diterapkan dalam kedai cenderamata yang

dihasilkan.

1.4 Objektif Kajian

Kajian ini dijalankan adalah untuk mengkaji tentang konsep identiti korporat

kedai cenderamata yang terdapat di pasaran sekarang. Melalui kaedah mengkaji

kedai cenderamata yang sedia ada di pasaran, hal ini dijalankan bagi mengenalpasti

elemen-elemen cenderamata yang terbaik untuk mewujudkan satu jenama produk

cenderamata yang barn serta mempunyai konsep yang tersendiri.

5

•

Selain itu, kajian dijalankan untuk mengkaji promosi kedai cenderamata yang

menggunakan bahan kitar semula. Kajian mendapati kedai yang menggunakan bahan

kitar semula yang terdapat dipasaran adalah kurang dan tidak mempunyai jenama

yang kukuh. Kajian ini juga dijalankan bagi mencadangkan identiti korporat kedai

cenderamata dari bahan kitar semula diwujudkan serta diperkenalkan. Identiti

korporat ini akan dipastikan mampu memberi impak yang besar serta mampu

bersaing di pasaran dengan jenama-jenama produk lain yang telah kukuh dipasaran.

1.5 Definisi

1.5.1 Identiti Korporat

Identiti korporat mengandungi tiga element iaitu reka bentuk korporat,

komunikasi korporat dan corporat behaviour atau gelagat atau tabiat korporat. Reka

bentuk korporat ialah typo, pembungkusan, papan tanda, logo, wama, uniform,

interior dan sebagainya. Komunikasi korporat pula mengandungi promosi, business

card, business letter, public relation, informasi komersial dan iklan. Selain itu,

corporal behaviour pula adalah mengandungi misi, visi, objektif, polisi dan

sebagainya.

Selain itu, Identiti korporat menurut buku 'Corporal Identity making

bussiness strategy visible through design' oleh Wally Olins didefinisikan sebagai,

untuk menjadikan sesebuah organisasi lebih efektif, organisasi itu perlu

6

p"

menunjukkan maksud atau tujuan yang jelas kepada pengguna agar pengguna atau

audien memahami apa yang ingin disampaikan oleh organisasi tersebut. Se1ain itu,

sesebuah organisasi memerlukan kekuatan dan keunikan serta identiti yang ingin

ditonjolkan hendaklah berdasarkan organisasi yang tersendiri seperti personaliti,

keistimewaan dan kekuatan sesebuah organisasi itu sendiri.

'Identiti adalah bermaksud watak tersendiri atau keperibadian,' Joyce M.

Hawkins (1991) Kamus Dewibhasa Oxford Fajar Cetakan ke-12 1995: Fajar Bakti

Sdn. Bhd.

1.5.2 Jenama

"Jenama adalah satu idea yang berkesan dalam pemiagaan sesebuah syarikat

akan bertindak untuk mengawal dan mengubah jenama mereka. Jenama juga

dianggap sebagai satu gambaran, emosi yang rasional dan garnbaran kepada

sesebuah budaya yang berkaitan dengan syarikat dan produk mereka". (Duanne E.

Knapp (1976) The Brand Mindset. United State of Amerika: Quebecor.)

Melalui jenama pengguna dapat rnembezakan produk yang ada di pasaran.

Jenama penting untuk melengkapkan sesuatu barangan. Melalui jenama dan konsep

yang tersendiri yang diwujudkan dapat membezakan produk tersebut dengan produk

yang lain.

7

p

Bab 2

Metodologi Penyelidikan

2.1 Pengenalan

Dalam penyelidikan ini, kaedah yang akan digunakan untuk mengumpul data

primer serta data sekunder adalah melalui kajian kuantitatif dan kajian kualitatif.

Melalui kaedah pengumpula data tersebut, data yang telah diperolehi dapat dijadikan

bahan untuk mengukuhkan kajian ini.

2.2 Sumber Pengumpulan Data

Kajian kualitatif yang dijalankan ialah melalui borang soal selidik atau

"Questionnaire". Selepas mendapat data me1alui pandangan dan pendapat dari

borang soal selidik, data akan dianalisis. Keputusan daripada data analisis dapat

menunjukkan pendapat responden tentang identiti korporat bagi kedai cenderamata

yang menggunakan bahan kitar semula mengenai permintaan serta kedudukan

pasaran kedai tersebut.

Selain itu, kajian kualitatif dijalankan menerusi temu ramah kepada pemilik­

pemilik kedai, pengguna, pemerhatian, fotografi dan analisis data sekunder iaitu dari

buku dan juga internet. Data primer pula dikumpulkan melalui temu ramah terhadap

kedai cenderamata yang dijadikan kajian kes.

8

P""" p

2.3 Kajian Kes

Kajian kes yang dijalankan adalah mengenai kedai cenderamata Lovely Lace

TM Sumber kajian yang diperolehi daripada dapatan kajian tersebut akan

diaplikasikan untuk mewujudkan kedai cenderamata yang menggunakan bahan kitar

semula yang kukuh serta mantap supaya setanding dengan kedai cenderamata yang

telah wujud kini.

Lovely Lace ™ telah ditubuhkan pada tahun 1993. Lovely Lace ™ terletak di

Rawang dan Selangor. Lovely Lace ™ lebih sinonim dengan barangan untuk

perhisan rumah dan juga sebagai hadiah. Perkataan Lovely Lace ™ lahir dari

perkataan 'All things lovely and lacey', kemudian wujudnya perkataan tersebut

sebagai Lovely Lace TM.

Lovely Lace ™ mendapat cetusan idea dalam mengeluarkan produk

berdasarkan ilham persekitaran Inggeris luar Bandar. Kebanyakkan produk yang

dikeluarkan oleh Lovely Lace ™ adalah mempunyai identiti yang tersendiri dan

unik. Lovely Lace™ adalah berkonsepkan 'gift concept stores' serta mempunyai

koleksi yang unik. Kebanyakkan design Lovely Lace ™ adalah original dan dari idea

yang tersendiri.

Lovely Lace ™ mempunyai 18 buah kedai di seluruh Malaysia iaitu Jpoh,

10hor, Kedah, Selangor, Penang, Shah Alam, PutraJaya, Genting Highland dan

Kuala Lumpur. Kuala Lumpur mempunyai 7 cawangan iaitu di Suria KLCC, Mid

Valley Megamall, Sungei Wang Plaza, Alpha Angle, Wangsa Maju, Maju Junction,

9

Jusco Maluri dan Queens Park Retail Center Cheras. Selangor pula mempunyai 3

cawangan iaitu di One Utama, Giant Hypermarket dan Aeon Taman Equine

Shopping Centre Seri Kembangan.

Di luar Negara Lovely Lace ™ mempunyai cawangan di Indonesia, Hong

Kong SAR, China, Beijing, Republic of China, Arab Saudi, Egypt, Jakarta, Chengdu,

Shanghai, Xi-An, Gui Yang dan Kunming. Antara barangan yang terdapat di Lovely

Lace ™ ialah Pot Pourri, fragrance gifts, ceramik, lace creations, wedding gifts

dan teddy bears. Motto Lovely Lace ™ ialah " Enter with a Happy Heart ".

10

,..

r I

2.4 Kajian Lepas

I\

Kajian Iepas pula adalah berkaitan warna. Warna memainkan peranan

penting dalam sesuatu rekaan. Ini kerana warna sesuatu produk mampu menarik

perhatian pengguna untuk membeli. Menurut Tom Goss (1991), " For the packages,

bright colours relevant to the product categories were choosen to provide maximum

impact on the store shelves. For seed oils, this moment golden yellow; for honey,

brighter, sunny yellow; and for the fruit juices, bright oranges and deep green ",

Dengan menggunakan warna yang terang dan sesuai pada produk sudah dapat

membantu pengguna cepat mengenali jenis produk.

(Tom Goss, Print Case Book 9. The Best In Packaging),

Selain itu, menurut David Herzbun (1997), berdasarkan buku beliau yang

bertajuk Copywriting by Design: Bringing Ideas to life with words and images.

Berbunyi " one picture, married to a few of the right words is better than a thousand

words or a hundred pictures". Melalui gambar, membawa banyak maksud yang

tersirat dan membawa makna yang mendalam dari beratus perkataan. Oleh itu,

gambar memainkan peranan penting untuk menarik perhatian pengguna.

( David Herzbun, Copywriting by Design: Bringing Ideas to life with words

and images ).

11

,...... p

Bab3

Hasil Dapatan kajian

3.1 Pengenalan

Hasil kajian yang dijalankan dengan menggunakan kaedah pengedaran

borang kaji selidik dan temuramah, hal ini dapat mendedahkan banyak perkara dan

elemen yang berkaitan dengan identiti korporat serta promosi untuk mendapatkan

maklumat.

3.2 Dapatan Kajian

Melalui kajian yang dijalankan, didapati bahawa identiti korporat bagi kedai

cenderamata yang menggunakan konsep bahan kitar semula adalah kurang dapat

dilihat di mana-mana. Keadaan ini menyebabkan pengetahuan atau keinginan

pengguna terhadap barangan kitar semula kurang mendapat perhatian jika

dibandingkan dengan pengguna dari luar negara. Identiti korporat bagi kedai

cenderamata yang kukuh adalah dad segi konsep serta mempunyai elemen yang

tersendiri.

12

.. r •

3.3 Langkah-Langkah Kajian

Proposal dan penyelidikan

Pengumpulan maklumat

Analisa data

Pemilihan konsep senireka

Menentukan konsep senireka

Menyediakan elemen-elemen senireka

yang ditetapkan

Mereka Identiti korprat yang

ditetapkan

13

p '" :

•

Bab4

Anatisa Data

4.0 Pengenalan

Kajian ini dijalankan dengan menggunakan kaedah temuramah dan dengan

mengedarkan borang soal selidik. Kedua-dua kaedah pengumpulan data ini

dijalankan untuk mendapatkan hasH perbandingan data bagi memastikan data yang

diperolehi adalah tepat.

4.1 Borang Soal Selidik

Melalui kajian serta analisa dapatan kajian dari borang soal selidik, sebanyak

100 borang kaji selidik telah diedarkan kepada responden. Borang kaji selidik

kebanyakkannya telah diedarkan di sekitar Kuala Lumpur dan selebihnya te1ah

diedarkan di sekitar kawasan di Sarawak. Melalui pendapat-pendapat responden

tersebut, kajian serta analisis telah dibuat untuk mendapatkan maklumat bagi

menghasilkan kajian ini. Me1alui hasH dapatan tersebut dapat memperkuatkan

matlamat dan objektifkajian untuk mendapatkan impak yang terbaik terhadap kajian

1m.

14

'"

r Soalan-soalan yang disediakan dalam borang soal selidik dibahagikan

kepada 4 bahagian iaitu bahagian A, B, C dan D. Bilangan soalan yang disediakan

adalah sebanyak 20 soalan iaitu 4 dari bahagian A, 8 dari bahagian B, 4 dari

bahagian C serta 4 dari bahagian D. Soalan dari bahagian A melibatkan tentang

maklumat peribadi responden. Ciri demografi seperti jantina, bangsa, umur serta

pekerjaan dan pendapatan diperlukan bagi mengenalpasti golongan yang menjadi

sasaran pengguna kedai cenderamata. Bahagian B, C dan d melibatkan persoalan

yang berkaitan dengan topik iaitu identiti korporat, pandangan, pemasaran dan

promosl.

15

---------

Bahagian A : Latar Belakang Responden

4.1.1 Purata responden mengikut jantina .

• Lelaki

o Perempuan

Carta pai tersebut menunjukkan tentang purata responden mengikut jantina

yang berkunjung ke kedai cenderamata Lovely Lace. 26 % responden mengatakan

mereka tidak pemah berkunjung ke kedai cenderamata Lovely Lace. Manakala 34 %

mengatakan mereka pemah berkunjung ke kedai cenderamata Lovely Lace.

16

4.1.2 Purata responden mengikut bangsa.

8 Orang 3 Orang

22 Orang

o Melayu

DCina

. India 27 Orang

Lain-lain

Carta pai tersebut menunjukkan tentang purata pendapat responden mengikut

bangsa. 22 orang responden adalah daripada bangsa melayu. Manakala 27 orang

adalah daripada bangsa cina. 8 orang adalah daripada bangsa india dan 3 orang

adalah daripada lain-lain bangsa.

17