Embed Size (px)
Citation preview
ED 177 892
- TITLEINSTITUTIONPUB DATENOTE
AVAILABLE FROM
LANGUAGE
EDRS-JULICEDESCRIPTORS
ABSTRACT
DOCUMENT REsomp
*EL 010 633
k Albanian. Supplementary Reader, PAt 1.Defense Language Inst., Monterey, Calif.Aug 65104.; For related documents, fee FL 010, 626-632 a3idFL 010 634,648Defense Language Institute, Fcreign liati4uage Center,Nonresident Itstrlicticn Division, Prepidic ofMonterey, CA 93940Albanian
MF01/PC05 Plus Postage, 4('Adult Education;/*Albanian; Audiolingual Methods;*Classroom Materials; *Instructional Materials:*Language Instruction; PoStsezOndary Education;Reading Covprehension; .*Reading Materials; *SecondLanguage'Iearning: Speech Communicalion; UncommonlyT4ught Languages
The 73 readings in this volume average one page eachin length and are intended as a supplement to "Albanian: Basicurse." 6,10
. 40
St
's
4*****************4t*****************************************************, liepioductions suppl2ted by MRS are the best that caLbe maae *
e from +lc original dOcument. , *
. .
A
71
"PERMISSION 10 REP RODUCE MISMAIEFIIAl HAS BEEN GRANTED BY
4Q-ktNakste__
OTOMM
U S DEPRTNIENT OF NEL TNEDUCTION II WELFARENAIIONAL INSTITUTE OF
EDUCATION
THIS DOCUAAl NI HAS HI IN RI PROMk 0 E AA( It Y AS RE (' () 1IOM11 elf pjr 14 SON OR ORGAN, Z A I ION OR IGINAIIN(,Il POINTS OF VIW0I1OPINIONSSIAlf 0 00 NOT W(1..541411., Ill PRISI NT Ot I I( NA 1 1ONAL INST I 011- OW Al ION P051 I ION OR POI
10 THE IDUCATIONAL RESOURCESINFORMATION CI NIT 11 (I RIC)"
I ,!:
I CP,11CkCiliPB_ATC' Kr]
SHQ1P .1
1 MAGYAR 1,
ti 4ft_T uRlicE
poiniiGuis TiU.
[ ___40MANA
YKPAilICIA A
FT,
1TALIANO I
[BAHASA INDONESDC]
WESY CW.9T 1110.MTIt
PRESIDIO OF MONTEREY', CALIFORNIA.
AtBANIAN
W
SUPPLEMENTARY READERPOT 1
.
KINWAIMILI
auwArciokl.
POLSK1
EAAHNIKA`
it 1 01
ESPASOI,
:
1
t I
.4.
0 1.111,
. U. S. ARMY I
_
DEFENSE LANGUA,E INSTITUTEWEST COAST MANCH -
Presidio of Monteley, CaliTornia
4
gr,
*his pamphlet is for use by the_faculty and staff ofthe Oefense Language Institute solely for official purposes,lIt is NOT for general distribution. It may NOT be releasedto other perspns, quoted or extracted for publication, orotherwise copled or distributed without specific permissionin each instance fiom the Director, Defense Language Instituteor the Commandant, Defense language Instttute, West Coast ranch.
'FOR THE COMMANDANT:
or'
-)
WI S NCol App
ecre6Ary
or
a
AL IIANIAN
#
Supp entary Reader
Part r
/.Ar
Augutt 1965
DEUNSE LANGUAGE INSTITUTEWEST COAST BRANCH v
Presidio of Monter&y, California
4
e
). .
. AN
1. DRiJAitI I G2ZUESHEM
Napolioni 19 qd kishte dale nji ditti me shetitemd kale,
P4 no nil pylld* nil druaratue punue e tue kdndue."Qe", thal me vete; "ky punetuer e ftton bukdn memUnd.td
madh, e me gjtthe kdtë dtlket'i lumtun I"I u-afruetdhe e pyetiA .
- .
%Ica 'td ban kaqd te.gdzueshem ?". Ai i u-ptirgjegj:
"MO ka f ale Zoti'shendet'e punoj amrandje: a nuk kant, plea,'
hrsye te jem I gezueshdm ?!!"Sa fiton n8 ditd ?"
,
"Tre franga".'a ilaftojnd per tf e pdr familjen tande ?1!
"Posi s'mjaftojnd; mbaI\grueme tre femigt dhe md teprojndedhe t'ap td holla MQ kamatd e td paguej disa detyrd,td vjetra".
"E si iisht e mundun ?""Ap te h9lla me kamatd tue I cue fdmijet e mij nO
paguej dhe detyrdt.e vjetrapie I mbajtd prinitit e mijon .
ck)
KLLUKA °Pt4
Mbramd - tha hana ..-pashd nd nji kopdsht td vogdi, tdrrethuem prej shtdpfsh sd.nalta, nji kllukO mlb1njimddhet4 zogjte vogjdl. Nji vajzg e kandeshme u-hodh nd mes td tyne dhe pu;..la, e trembun, pl/11. td kokoriste, tue I tbulUe me krahd zogjt
r
e vet. .
Erdhi I at i vajzds;Aine e vijova udhdtimin ter pau-mendue ma pr ta.
Sonte, tash pak kohe, ihikoval poshtd n'at kollbsht. (Yjithan-dej ishte getsi, por ne nji gas e.pashe prap at vajzd td vogel,tue ecO daldngadald bri kasolles, tue e geld derdn e tue shkueteipula e zogjt, td eilet u-shperdangmenjiherd tue edredrue etue I pOrpjeke krahet. Vajza I mori Und I shifshemneper nji vrimd td murit .IFort Widhnol ajo vaja, dhesoya vetdm kur i a behi.i Ati, i cili, tue e kapd per krahu,i be titi dhe ma'me t'egdr sg natOn pOrpara.
^
Va3za uli kryet; lotdt i'vezullojshin nd skt e saj tdk tert. ...--
"cka ban kau ?" e pyeti I ati."Desha t'a puth kllukdn e Va. lypi te falun Per gka I kam
:ba mbeimd", pergjogji vajza tue q, "por mac guxova me td thand".I ati, I permallueml p puthi.nd ball bilOn e vet: und me
.*dritdrkjel43e l.a putha syt e gojOn.
f f
4?*
31 TE FYEMET EIDEREMAT'
.- L ,
Kishte paski genii nji heri nji princ i ri. Kis, kur i vdiqjati u-ba mbret. Ndir ditit e pars ti sundimit, tue 9end shun%A ril slikoi 0 kdshillohesh menji vetmit4ftdAijtun2 04; .
rtonte a breg ti detit2 nil nji shpelli ti gelun nddr shkrepLto nji mali. *- .
. , "go. kirkon2 o mbret i ri2 Oi.ej plakut td shki.etli ?". peti ky porsa e.pi.
"Kam.ardhd ti v lypi nji kMshill. bias s'dij ende td qeve-ris nji popull e (1412t1u htj ni Semi? shtetasvet tO miJ. cka.td baj ?" .
Vetmitart e ihikoi e i thas .
"Td bajsh gka po td thom Und. Eja me mue"! Dhe e goi nd.breg td.detit2 ku kishte mjaft rani t'imti. Aty e pyeti:
'"A td ka fye kvah ndonji herd ?""Po", i pirgjegji Mbreti, "mil kand fie e kand fold keq,ptirmus." 4.
"Merre pri, kit kallam e me ti shkruej mbi rand emnat e.atyne njerdzve qi td kand marri nipir gOjd pdr td kteq".
Mbreti e ndigloi. H ,
.
"Ertashtija mbas psjel" f thayethpiari; Dhe.e.4 i ni ?shpe'lld td vett e aty e.pystit0120 nderdna, a ke pesi prej ndokujt 1""Pea flik priti Mbreti, edhe nderini kam.iasd mjaft"."Gaheni &a, mbi kit shkamb2 emnatVe atyne q8 td kand ba
riderdna". E i dhq.nji gekig nji dalti2 me td cilat mbretigdheni mbi shkamVemnat e njerizvet2 preq_td cildve.kishtepast; ndertina.
,
- "E tash", 1. tha vetilteril "bund td shkojsh-p ke 'pert'u-kiiitiVe mbas tri ditish". ,
Td ks.pirtan ditd mbreti u.kithye nd shpelld to vetmitarit.Kyse'goi prap nil breg MI detit e aty i tha:"Ktiur !"NO 240 s'kishte mbeti. anji thaj prej atyne fjaldve 4O
kishte shkrue mbreti. Ojurmat mjerizvet2 valit e deVtt dhe'era i kishiq zhduki krejt.
..
Mbasandej e- got te shpella 4 i tha:, "Ktfur tash mbi shkalub i"
,
Emant e njerdzvet2 0 i kishin IA nderdnal ishin 'lay krejtaShtu si i kishte gdhgnii tri ditd pirpara,
"A more veshtl A e di tashti se gka do id bajsh ?"',Tel wdii. DUftet t'i harro4 MI fyemet e t'ilimjtoj
.nderdnat. TO falem nderdie ndejtslime shdndet".' Mbreti u-nis2 veproi mbas lashi1lit till'plakut dhe (let1nmtun e i dashun,nga tii gjithi ihtetasitie vet.
*y
I.
Iwo
4. DELJA
(
Deljeve butd, mbass1 kishte bajtdushumö td kdqqa prejshtAzdvet tjera, vojt1 nji'd1tO pdrpara Perendis dhe 1 uolut0 t'1 a lehtbsonte dis1 vuejtjet. .
.
Perendija e ndigjoi dhe i thas"Edhe und e shot, o krijatyrd e daShun, se nuk 10 %am
dhAnd gjA pdr tql-mprojtde Me thuej se gimmund td la. biljtasht1 qd td td'endihmoj ndmotrojdn q15 ke.'A dishron q0 t'iforcoj kambdt e tua me gaped apor'gojdn,tinde me dhAmbd tOprefdt ?"
noA ii, jo thg delja, l'nuk due till dukem si sht&z0 e egdru.
"A do qii t'arvil helmin nd pdshOmd tAndeAd. gjarpdnit ?""Jo, jo", pörgjegji-delja, "pse gjarpijt Jane, td menfm
prej gjithe njerözvot." .
"Poigka do, pra ? A dishron qe,tif tti ve 0 brina nO billMilt e t'l ap fuql qaftis date ?"
41"As kOto sll. duer.9 At i mire, m kam,frik4 se do tO
loj to. zihcm si sqopt."."E pra, duhet to jesh e zdja tW bAjsh keq", 1 a prit1
Porondija, "Or nd dag q8 mos t8 guxojnd US td bAjnO ta kOqija't4 tjertit".
"A kOshtu gonka fsh5n1 deija. "Atelier* mO 16 si jam,o At, pse druo sa tue,mujtk.mo bâ keq, do_td dj,shroj t'At bfilt8 kosion. Ma mird t'a vuejd nj1 tO 110, se sa't'u a bij tO lirtjortivo".$
Percndija bokoi dolen e butd er ato fja1koqd thi, e*sh prej asaj dito ajo s'u-ankuo Ma.
5. KASOLLJA E DHEL.PU2S
Kapi dimni, Alsi tO toftit e bora, dho dhelpna fillo1 tO'niiirdhitto,tqu-ropt,A" 0 u-b5 pdr td-ngordhd. ,
."Vog no nos den:3", tha, "hurr prendvera, se s'rrij pa eblnjt kasollo sa td ngordh tnerisht un0 kdshtu proj tO ftoftit".
Pronavera u-mbuluo londa me gjethd e toka mo biro,dhelpnOn I: doll lead I rf pors1 k
fat
adifo...
Nji von3 e kandfino kish4 ri nO mtingj arin; 1odro4proj hUnago, 11.;!:11krryo, nandoj nd kok r td shpind 9
h-Alt r;rpj3t3; o tuo o hjedhd bishtin p4rnljprl,tha: "Q3 ta::;11 1 a Om kulmin knsollee.
MJon Orrnlla Opulloro so njoriut dori sa tO jotEt ngushtOr mond 0 s'rat, Iran prcAtIm qJ t'i dali Orpara ngushticos
\icio y hnpi; par td dalmLn aio rigulhtico, harron prcmtimin,ngulalqa e z3 rjr mcnd q i'k'i.
1"
6. MIDHA
N'Azi.to vjetOr jetonte motit nj/ mbret-fort 1 pasun, tocilia e quejshin MOM.
Ng ghtOpi t8 118t1j mbreit ghkoi nj1 hes% nji prej Perendi-vet.
Midhi 01)priti dhe 0 pOrooll1 me shum8 nderlme, aq8 saIlerendija.mbot aqtrt kOnaqun sa I thA ktirkontegka t'l palcionteimA'teptir,Se-klehte pOr t'i a dhAnti.
Midha, me gjith8_01 lthte mjaft 1 Tann, mik.ishte ivklinaqunme gka kishte, prandej 1 klirkoi Peren4is nderOn qO tO mund tOkOthente 1:Lir-gdo send.q4 a1 pOrkittelmodor8i.
Perendija i a go1 menjiher8 dlshirin nV vend. Klishtu Midhau-bA mA i pasuni i bot8s, por Ornjiher4 edhe mA fatziu 1 t8gjithliVe; pse edhe buka, (18 donte tO hante, i-b&hosh ir n8'dor8, e me ir'nieriu nuk ushqehet.
NO kOt mOntril Midha fillo1 t8 shkonte ahumO keg; 0 mgjith8 pasunfn q8 kiebte, erdhl n8 nj/ gjendje /KO tO mjer8,.
sa:gati vd1q urijo. )
I u-lut att1herN Perendis qo VI. a merke at peghgesh qti- laPerendija e ndigjoi-dhe 1 tha-441 t8,shkonte me
u-14 nO bnrimin e lumit Paktolosi rina e tO cilitobrah.itu-ba e artd.
4.
7. USU E ICAL/
Nj1 ujk stand 1-einshOm shkonte tue kOrkuoPme gka t'a nentebarkun. Vojt1 e takol nO nj1 1{611,0 ishte tue.kullot8 n8 nj1.livsdh. Poroa e pi kalln, menjlhor8 I thas "POr Perendi, lumkali, jam tue tt1 hangOr !" "Mos rola bAn kMt*tr-xes8 !" / aprittkalie"S1 po rati ha t1uo ?" "Mjaft po mO dhimbesh", 1
. a kUtheu ujku,\"por s'kam 41f&-t8 sepse jam tue ngordh8urijo". "Ani pra"1 ttiot8 kali,'"mbassi e paske catO eekOnnjilland q&i tO mO hash, m8 ha ! Por ka disa WAN, 0 m8 kA htnj1 thua nd ktubd t8 tabrEue gsht tua m8 dhimbtO fort. Po ttllutcA m'a hiq Wit thuLlb, ermbasandej m0 ha kur to dueSh". Ujkuu.afrue t't a nxirt0 thumbin e kali 1 a rrasi.bhgelm ballitdho o ldsboi Mug Ord/16. Para se t8 ngorOhte ujku, tha:"nir6mip bani kali t Po unti mbassi babOn mbathtar ntik e kampnc3;41!" glychin jof mue nlmthtir gka mO goi jO bahcal i"
4164,
tI
I.
8. WIRUSHA MIRNJOFT2SE
Tuo kaluoiaji shtegt6r n4dr bjoshkds takon di harusha.1::.r..e te hiki Proj.frikes por.njana i ban sh3j mR, kamb4 td:Aikonto e t'i hiqte nji kW drunis hk ne shpute akambesO mbrtmoe
.
ShtogtarVtuo u.dridhel e ban zemren girl i afrohet e. ia hjoke Mandoj harusha i ban me shaj prap qe t'i a diegi vondin .
e plages mo One pishee Per t'i a shperblye ndorens.qe .1:i prinl shtogtarit dhe e goi te nji zgaverr landes mbush0 memjaltee
Ky kallxim perkon me perrailen e luanit t'Androklits rob:romake
Androkli i paSka pose hjoke dikmr ferren prej kambe njiluinie Kur e qiten n'anfitheater per te.qeng shkye prejbichevot t'egras ai luA p'njofti bamirsin e vet e i fishpdtoiotgn. Ket pefralle e kdllxon Senekas fllozof latin'e.
(
w'
9. SA POSHTE KA RA KATUNDI
,.
fid nji katund s'ishte kusk qd neligjorite te bahosh kryeplakeFrandoj katundi u-ba nd nji fjiald tg zgjidhte per kvyoplak.matd Roqin o katundit. I phkue prás-kiltij.to dora dhe e luten0 td ndigjonto tO baloch-kry lake Ky u.mund.mo t'i chpetonto
JP kö mpaj punos por s'ujtis pse ishin via O. gjithde Na,nd funddha,fjalUn so po'u ndigjontos por u lypOnji kushte U tha:"Kuchdo i katundit ld to vdosis sa US l'an votd kryeplaks nUkdo t'a chtini'nd dho pa md thirrdlpdrpara puo to i vdokuni". -Katundil:'.dha fjaldn so tdtAiLhfr hishto per t'i a krye.Kuchdo 0 vdistes o thirrshin kryoplakun tel vdchuni. Krye-.plaku uloch tolli vdekuni e A thonto digka ne vesh; mbasandojl'thonto hatundit: "Tada futnio nd dh6-kurte doni I" !bassi,.kaluon do ditdskatundardt.filluomtd flitchin nderinjOt tyno:"C::a do t'u thotS ky te vdohunvot para se t'i fusin nd dhet ?"
P Kil3 fjalti.antilku e shhuen me e pydte, Mbassi 1 ch4uon toslIalpija, i than3 r!6 dojthin t'a pyptchiu pdr nji fjaltis dhei u-1un (100 nos 't'.l vinte koq.. ".1.6",- u tha Aryoplakus "Pohl
.
so 011:: ntt: m3 vlon kce. "Qui. tithuo td\ydoknvot,,para sot'i ful.J.1 nli dho ?" "ro:qttditc:A",*u tha hiyoplakur,"si nnkprni mujU mo o ronrrii votb mo mend. Und n tlIcl: 118-ju pyot-shin tJ plq2:t tond atjo n'at jets, di.rIsht tuD sill:no katundi,tj..;:r 1:on II thoni, vog kathonin'hur:h (i!..ht laTopinkt o atakerb1:i: 1r tla narrii.vc:7ht. votE., ca LA rii katundi".
9 )z
.3
10. TWAZik
Nji babe u a dau pisunin td tre.djelmvet tdmbetO edhe nji unâz e kushtueshme. U ,tha djelmvOt se unizen.:do t'a Monte aloe do.td binte nji burrnf td mbOrle"..
Djelmt'u.shpOrdane dhe erdhdri prep mbas tre muejsh..
I pari tregoi s nji zotni I kishte line nji,010 plot mepare td verdha qd tit a ruente pa i lypd diftesC Tha se do tOki,shte mujtd Me 1 pdrvetsue por nuk e kishte shpdrdorui besimin,
zotnije; tha se kur erdhi i a kishte ktithye arken sikishte ling, pa prekti kurrgji.
tha se pune te mird kishte bit por kurrgjA ma tepdrse gki\l. ishte dashd tti 'Ante.
I dyt4. tha se kishte shkue nji dite-bregut td njiaumi dbekishte pi tue ref mbrendd fdmijd td voglil. Po mOs VI a )
kishte ng itd dordn, femija do t'ishte mbyte mbrende ;1)randej.ishte zhy d n'ujd, e kishte kapd per krahu dhe e kishte shpdtue.
Edhe içetlj I tha 1. ati se pund td mird kishte bA, porkurrglA m "tepdr se gka dUhet td bAjmd td gjity4 I tha sesecili e ka r detyrd t'iondihmojd shokut kur Asht nO rrezi.4.
.
I treti llxoi s ditd, kur po shetitte, .kishte piprej so latgu i'n ri, I cili s'donte t'a shine gSallO at&e kishte marrd gjumi nd buzd tO nji mali; pak gjA po t8 kishteilOvizO do td kishte 1.4.poshtd I vdekun; tha se etishte cnengadald agadald dhe se e kishte largue nga ai rrezik.
. I àti e mori ngryk6 dhe e puthi tue I thAnd: "TO lumtd, tike fitue unAzdn !"
4.
11. zpu E QINDRESP
Nji njori, qd me andje td madhe vrente bubrrimin e sht -zdvet.td vogla, pa nji herd nji thnogiall e cila me gjithififuqi mundoheph me cue nd banesd td vet.nji ashke tO vogdl.Ashkja ishte chum8 m e madhe se thnegra vetd dhe I sh-pdtontepa prA; por me gjlth këtô e kapte pOrsdri barrOn e vet.
Njizot o nandd herd e gol thnogla achken deri nd maje tObanesdss por aqd herd u-rrokullis me barrdn e vet shpatittoposhtd.
A"Tash ma", mendot burn I mird, "ohtazza e lodhun do Vlshporret asaj prove. For jo, thneglOn e vogn mik o'llishoizclAra. Fir tU tridhottiin herd t a ngjitt:barr6a4i o me facie tObardhi: o 4oi no ban3sd.
60
. lic-12. S'E VLEN KEQI WEN.
f.
- ,NA katundir n:ji herd i.goi nji zOtnijs'hji:i.e4 *irate.;',Si shkuen din ditd, s4kon e i thotdvr;otnikam nevojd tdniadhe shumd e md Authen nji mAjd'groshra.mti ep Vetdiapor mebills dordz nds 44 tli gjej ke mji vend' tjetdrk?". Zotni nuk e'goi gjatd, por thdrret sherbetorindhe i
.ttiote: err e epia kegin kftij-mikU, se nuk i a vlen 4eql.mijen". .. b
\. '
13. PLAKA E DHIT K EGRA1
Xithte as* (lend nji plak e nli ple0cd q* slkishin IrrnItö,znhz" shtöpija. Erdhi dimni e 1. gjet pa drfi e pa mjd.,if HA me 4kue td bajsh drfi me gjylpfindfl, po i thotdplaku plaices, "ap r td mbushish ujd me shosh8 ?ft
"Jo", thotd plalca, "ma mire po shkoj td mbush uje meshoshd"..
Mev-shoshdn dhe shkon. tikmbushi:njd, nddrsa,plaku mem*(Almesede Okon tindt e ban Oft nd mal e ktjthehet n* shtVg.
Plaka s!po mundet me e mbush* kurrnji plkö, mdrzitet e Who-het nd shtdpi pa..011.
wM'a gel derdn i thotd plakut.. 10h t Jo", pdrgjegj plaku, "s'jam tue tja ge144eri sa tebjere bora deri nd gjfi".
Bie bora.,deri n* gjfi, kdrset plakaindjderd e thotdt"M'a gtel, p1k se ka ri bora derindgjet l"HIPjamitua. t'a geld", i a pret plaku, "deri sa td bahet
'bora deri n4 brez".Ri bora dent n* brez e Iypi plaka t'i a gelte derdn; por
plaku kishte pas* (lend i padhimbOshdm e i that"3'4am tue t'a gold ptir pa u-ba, bora deri nd fyid. .
U.ba borstderi nO tyt.e shtdpija e vogel u-mbulue kfOltprej bore. U-niS atUherd plaka nOptirrbo0 e gjet shpelldp-e:dhivet t'egra. Aty rrijshin shtatd dhi t'ograt ma e madhjakishte shtatil st, e dyta.gjasht*, e trota pesg, e ktittrta.kattir, e pasta trey e gjachta dy 4 ma a vogla nji 119.
U-fsheh plaka e pör gjithd ditd u a fshinte e u apastrortto'vendin pa gond diktue.
-"Kush na e fchin kdshtuorendin ?", po pyet ajo mrt e madhja."Kush na o fshin kdshtu vendift ?",.po pyosin tjorat.rdhn vondojnd td rrijnd e td ruojnd. Rri ma e madhjapor
prej edi*zijo e z8 gjtA, e plaka 1).n pundn e vet; fshin.epastron e fshohet prap.
7 (1
Zyr
to.
.1
"Simujta"me di4tue.gjfi !",(ihotd dhija me erratdqirijVetd", thotd ajolMe gjashte Por pdr rrezik edhe.
ate e zi jumi, e kdshtu u ndodh td gjithave deri nd mfi tdvogldn.
Rri e ruen ajo mfi e vogia me nask e shtihet se po flan.Rrehet plaka e kujton sd,td gjitha janöfjet2 e nis td
fshijd.e td pastrdjd, kur ge kiicert-dhfja me nitiy dhe e kapethotd:
!! itt ,
a
si zm srmiri. I
.
dito plikka ndpdr bord e shkoi, shtdpija eplakut. Muer do kos.mck vete e nji lugd. P1a144 isht; shtri pdrtd vdekd pse s'kishte.gka td hante. ,
Plaka e shikon prej dritorje dh9 I 'a get ji .1ugOkos në .
gojd. Plakut 1 vjen fryma e bdrtet "Edhe nji pilktt'vorr4A".Plaka i a get odhe nji'lugd. Plakut po'i a kfinde epbtrtet:"Qit sorrd, td lumtd sgepiV. Atdherd plaka4as e,flOW".kuk"
'jam orrO si po kujton ti, por jam plaka svvice.AAnd mbrend8,e rrij to dhlt e egra tuo hangUr e tuo pf gjithesek t dueti
utman 1"9 I thotd plaku9 morr edhe mue9 se kdstituepovdes fini".
"S'knr4 so si" a prot plaka, "co md tromign dhit"."NIA t'i trc.A 119 thotd plalcu, "por /man mos 0 i4E uerr p1aha mo voto dho 6 con to dhlt9 por ato sa ;
ikin o narrin shpatilge.Ir"qua gjot 1"9 thOtii plaka. E vilet tTndjell
ual:"Haj9 ca, cap9 me dallap9Haj9,cal dhI, mo nji
E dhit orChUn nji nga u-bashkuon prap e dreshtbn-).41111LnImil, pqr o mhflyon gjithd dimnin o gjoti4.
10
"Td lumtd na9 nana johd,ti na fshin.e na pastroni 1
.
ti na shtron e ga mbu1on1dr. 0
on plakdn te dhit tjera e nisin t'a duen e bfihe.t plaka tshtdpije. ilte dhit e zOnte kos d barite djepthd e-jeton-i
14. MARMANGA,KUMALLA E WLETA,
s
1,
lI.aitirs4tajotonto njimv) n ojI AO trf
t' I HAL-) LI.1 niira n ti;. . t1:1 tij I 17,ot, imnelt:11.V.
. o I. -4 ,73 .1.111.n t,',C a ;-_-_,r1tio
o./;I lionto doi "0g1I 1-!:; c. . n".1 t'I r111h11. I o f;Inh1;_if.r,"
41.
4 _1
...a II
e kalojian kohtin.-4, diir fqlj. Vettim Valza e *ova' epte'shpresiV t mtrir dho e -Spa -k nnesh. tue e 1)4 n rrug t abarti;Nji u-SNinue 9- qfp_ !we zojame a3t0 e
uhdeffl.mortit shtrat. Njt dltd, ishte ye 4 6htdp1t pose.tti 14.4ati a Or .01:-.arsye a. 'per nji tjetNri kishin Aktie nddr
400144 *
J.Ivq0oWntlightl, Otirget:njr-MmijgetN huilj pdx,t'l avajkOn e m:adh6.-Dja1i-e ndigjoi, shkolndUr kij.e'hult
pushoi der/00 4 gjeit. Por iur vajza mper vesht se 'e ima po's'Ptefliuk u-trazue"aspqr)ei PUrgjegji djalit t'i thonte
Ns se nOk mund tO vihte,*sepse ishte and ty.le iiindO do.Liffilhurti.''Hur,gaka.e- nijerO 'muelc-vesht q'pdigjegje kishte
1. i4 zemra, jefeTtriil, irneind-t14-.
"Endsh e AndShoe mos qitsh kurrgWne treg I" ,
Petendit i ndigjuen te:fDhamote plaices e &at gas.
alo1:40 o mbraptisht u-nddrrue i1 marimange, 0 me 0 vOrtetN endaso 2130sh. pa (MO a#gja /le trog,
4
Atdhord e.shkrota nan4 dOrgon m'ethirrii vajzOn e dyteime shoqe tjera po argtohosh. Tue ndigjue pOr &nOn qO po ekerkonte, nuk d gau kryet pgpak o madje 1 pertjegl*.djalp senuk kishtd koheste shkonte"to e Amao.psti ishte tuelendup etug vallsue, K/e-pOrglpgjo e veaihtd e pozmatoi zemrlin.e skf
- jortis nano 0 fshn1 e pemi:"Kendofch e kendofth-deri sa te t plasi somre,Dho Porondft e ndigjuon,.0 per tdechkim.o nderruon at bije
telkOlzrapthiht n5 kungallUi'o cila gjithe voren kNrkat stO nashurdhon e mandej pelnet..SO mbr0.1111 .zcla5r plasta plat:8 901kerkonte va33en 6-yoga e kjo sa'ndigloi per hall te Dimas, la,argtimot e.vota o fluturoi prune nhtratit te naj, Sa e p4 o tmae.uroi te Idjen tun I th!And: "0 bije, qofch'uchqioi i tO gjalle-,
,vot o,drita e tiP.vdokunvotfi. E Porondit 0 guon ne vond urimin:e platten, Xt13 o ndUrrno vajan nO bletd, qO naop mjaltin.uhqin e dyllift per qirij, qO ndozon per chpirt te tO vdokunvet.Dhe blota qo gfithitiond e ndorucue dhe o gillucmo; sa t nukgm:dn gojd njeriu tti thottl,so ka ngordhe, por ka idoke,
Ujinl
rrilon:;)(lilt)
voji,.
11 i, 1
41
150 DIJCE MANDARINIT
verWAI mo lr_hutti n5nlitijqtLhLop, Lt,ht3 uutriWi dr-vi to lralittLin o vor,61 no nji gjylicA,h1.11-Onn tjot3r !It. Kr14 goli a b
po11. Wa ij tI tr:jca o t hollavoL"
9
tuo-p;ohik,o I
dho sidinto 4:411 nil tmgti
tiati p:h.to
:1.44
1v1.14
-
lb
P
_au I verbt1 I iyp1 nO shand tiegtarit dhe e-mbante4iid dordtrainn 0 randd me td holla bakris qd tregtar1 kishte Titustue shit@ voj.
Kui mrrijtdn nd bregun tjetdr, tregtar1 bimirds bashkg metg ho110 veta desh tU marri edhe pdonj1 talnderim. Porverbt1 I tha se td hollat ishin td Mat, dhe menjiherd filloitd bdrtitte tue i u-qi dheut, tue thind se at1j,lypsit td mjerd, dojshin t11 a igrabitshin td hollat. Kat kund8r-,shto1 tregtario Td dy zihsit vrapuen te Mandartni, i 0111 ishtqgjyqtar1 I qytetit, 1 rand ng gjilj Orpara, dh 900111 binte be
A se .0 hollat ishin tä tijat.Mand'afini ndigjOrrne .... qtt irb&nt-dtsa yetj. din nta-
sandej that: "Po 1 a limd Perendis s'ulit t'a dajd kdt gashtjeAliUrdhdno1 t'l sillshin nj1 in@ td madhe meujä, I fut1 td hollatmbrendd dhe I pdrzieu mird e Mbasandel umkrrusmbi ind t'ujit dhe shlkol mbrendd me kujdee.
"TO hollat jand të tregtarlt tib vojit", tha Mandaria,"e ti, muziktir verböt, ke pdr td pass nj1 qind dhkopij 1"Td gjithd u-habitgn.
"Kbqyrni kdtu 1", tha Manericini. "Përmb1uj kd dald voji.N'i padtd,f1tue td hollat tregtár1 tue shitg vojt do t'a bajngato gjurmön e zejes sd tij".
Mb1 ujd shifesh1n vdrtetd do pika tO mddhaja von. Popull/e lavdo1 dijen e Mandarinit dhe jasht4 Wrtitte muziktar1 1verbdt prej ehkoprjvet qd po tante.
16. NDEROJE MPS I
Nj1 zotni duel nji kern td shlodhesh n8 fushd dhe r ng nj1hhteg td ngnshtd.: Pak hapa mbrapa e ndicite shdrbtoril LTA ebanto pallton e gotnis.
Kur qe, tue gjimue'niin nji barrd ttinvindd ban, po vintepEr ,bill tyne nji korrgs. Zotnija u-stuDiang në nji an8 dhe e lapuntitorin td kalonte. ShdrbtOr1 pOrkundrazi ngurrol n8 mes 7,t'udhOs dhe I u-ngermue: "Malok I trashd I A s'e di ti se duhet-t'u a ldshpjmd rrugtin zotnivet 7".-
*gartakandas u-kdthye zo,tnija'mbrapa e thal "Jo, kUrr I Muerni pOrket td 16shoj rrugO, sepse,s'jam 1. lodhun. PoOmujta t11 a lehtdsoj barrdn pundtorit, isht facie e zezd t'i_ arAndoj. Kush sle uderon pundn, s'e meriton pushimin I ".
Slairbtor1 u11 kryet turpnueshft, korrsi u.gdzue pdr zemdrtd drejtd t'atij zotnije.
10
,
. y .
17 . 'TRE. QET E UJKU
Tre qd kishin pase dale ne bjeshke e kullotshin sbashku. '
.UdojtUn gjithe Voren e gjate e treten rrtige e.i'dijten mg tekethoheohin te shtepija, por i semi vjeshta ne mal. I,hetoi-
ujku. "TO punofte bafti", 'tha "se tek me ka ardhe nafaka te
dera 1". Dhe u sillet e shikon t'i a ngjisi ndonjAnit, pors'mundet.kurrsesi, pse q6t, porsa e shifshtn, afroheshin td treshpind per shpind e Ondrojshin me brim'.
: R& bryma -pars 4 bari filloi me u-paksue. Ufukt. i)illite
ngjite baekuNji ditel., i gjen dy mg te Tljt mlandsh e merr e"u thote:
lig
ricurriz, e nuk i um.dahesh qevet..
..--"Koqyrni,-.-84--edhe-pak---tash4cvSen bora; aimAimadhi&Olt kah ju a mbaron krejt barin; Asht mA mire te me.leni t'a'hi, pso kdshtu ju koni per MI tase ushqim mjaq e une po shttj
sedho ndonli dite". __.1
"S'po thue keg", i a pritdn dy OA e rij. Dhe keshtu kauttiff madh i shkoi )tryet. ,
Ri bora e pare. Ujku po u sillet dy qevet, por s'po mund-t'i presi pse ata te-baihkuom shpine per shpind', gendrojshin
trimnicht.AJjku vendon Med fold atij mg ti vogit. I afrohet e i
ihotel "Kdor, nuk tash po ngjat td bjore bora tjeter e ti tashpo hlok-koq. Mo pas# per teme line tla hi at shogin tinily und
do tO kishom Waft dori ne prendverdl tie pr,ndvere mando dalinshqorrat e sht91 edho mire".
RrChet.1 vogli,dho e len ujkun t'a bAje punen e vet.Nuk shkon shumli kohe e ujku dukot prap a i thotd kaut te
rf:'"Mjaft keq po me vjen, more shea, tette. hi, por mbassi muem'huht mbaruo mishi e tir t'Asht mbarue bari,' sikam gka to bij".
,Dho i kUcou ne 140'0 e e preu.
//( Asht dasija Asht shkatrrimi.
Fdrralla:na lawn se ku Asht bashkimi,Asht forca, e kus
..
18. TE VOBEGTIT
J(Ia.dhand jotUn pJr atdh6, asht nji virtyt naltd, por tiInk du!lot td qnsish mbas chpino virtytet e vogla, o bir'in.Cot n6 Cingjos, tuo oa palm mojo, hur 11,1. po u.köthojnho Orej
kalovc para njit gesjo,sO vorPft, qd mbanto nd'prchbnnji fo:.hnjo to t:Lmundii m topOr vdokO.ao gja113. Ajo tdrjrLoi rU1iiti, por ti e nhikovo o nuk i dh6 gjA, ndonso ti
td 11611a nd kulotd. Ndlgjo, o bfr: mon u.U6so td-kalojr:h
11
) i.para mjerimit, qd tg shtrin do:n, pgr pa e kujtue.to Acionji
Aa
mbnyrd,,dhe,4q6 ma pak para nji nine qd tg kgrkon nji`lbmosh§pgr foshnjen e vet. Mendo se ndoshta aVfgmijg mund-tg ketgpeso uriAffhe kujtojerkujdesin s ksaj nine sa mjerg. Morre me%mend disprimin e nangs sate, pattishte e shtgrnguemeAldonji
AMU me'tg thangi "Enrik, sot nUk kam as bUkg tg/tlapOu Kurtgruti takon t'i ap uji ndihmg ndonji tg vobegti, aisillet e mgthotg: ."Zoti t8 ruejtg me shUndet ti efbm1j0t e t1 u.Ti nUk ,
mUnd t'a tharrish me mend ngudhllimin, qg I. apin zeords dime.ato fja10, dhe mirgnjoftbsin qg ndiej pgr at tg ngratg. Mbduket se at. üajin i mire, me,tg vdrtetg dO tä na e ruejg shdnde-tin pgr t8 gjEtiii mot, dhe köshtu kgthehem ng shtöpf e kgnaqune tuemendue-se---at-i-vorten-mii-dha-mii-tepgr--serl-dhastrtE-prscl.0, birf vepro ng nji mbnyrd, qg t'a ndigjoj at urim tg merituamproj teje; nxir herd berg ndonji lek nga kuleta jote pgr t'a1gshue4% dorg tg nji plaku pa mbUshtetje, tg nji :lane pa bukg,tg nji foshnje pa Wing. TO vobogtit'e kang pgr zemgr lgmoshgne fbmijdvet. Shilp so gjitObmonp gjinden tg vobeggt rretishkollgs. Ldmosna e nii njitriu tg rritun fight nji vepgr pu-nije, por ajo e nji kalamani isht edhe nji vepgr pgrkgdhelje:Asht sikur t8 binte prej dorgs sg tij nji lule dhe nji lokpörnjiheri. Mondo so 0 nuk tg mungon kurrgjfi dhe se atyno umungon gjithligka; se ndUrsa ti lakmon tg josh I lumtun, atyneu mjafton mos ,t4 vdosin urije. Mendo de fisht nji tmerim, qg iiëmes sa nddrtesash s Odnja, Optir rruga ku kalojnd karrocae femijd td voshun mo kadifo, td gjindon gri foshnje qds'kand gka td hand. Mos me pasd US hand I Ah, o Zot I PdmijUvetsi td mird e td zgjuot, t'u mungojd buka e gojgs, n8 marto nji qyteti, si bish8vot t'ogra 0.shUroti
0 Enrik, mos kalo i kurr para nji rine, q tf shtrindordn pa i a njomd me ndonji ndihm8 I
19: AA E MiRA POROSI
Man nji lajmi, qd nji\tregtAr kishto botue*nii flotoro, nodont() në tregtoro td vot nji shkarth, u paraqitdairpo6Udh9tddjelm.
Trogtnri zgjodhi me tO shpejtd njgnin proj tyno dho I per-colii tO tjoriA.
"Kirh tIn dif", I tha nji. mik, "pne e pdlgoveQ.! r;ftri rrnji poroof proj ndokujt".
"1-o gLAAlc:r!h", i-u-pOrgjogj troatnriOky cm 1m vlivAL; poro-Ky f.ftfnI kUnrcat pnrn f,o tJ M;fito nIndd aho nbyill durdn,
pr-TiOA toit I hujdem i.i. I n elha knrrIOn oevot atij p1ru td
0.12
vhkjepet ps.mi.ndue holld eljatti me Mita tregol. awrin e tij,tb mlr8 HogokOsu1Uu4 kur hynt mbrehddl dte,1..to.p8rgjegj 'Shpett'e mirti pyetjevet tinlja; prandej Asht I ftjtrzishdm-dhe-ka
e td)mird. Ngriti 1brIn q* un4 deghtas'e k4ohem.ltishliepdrd e, nd8rsa td tjerdt e shOnV de.kambti apo m n në thUenti to. Priti qitsisht e nuk u-fUr8 nji dishii e mirO persjelljen e ti3 8 njerzishme. Vilma ré edhe, se.petkat etijaishin t* fshime'm1rO e se fYtyra e duert e tija ishin t* pastra.Po a s'asht kjo ni& e mire porosf ap miohume per at gja,0-dij per nji njerl, mbassi t'a shof nja dhetrminutas se p8rtW gjitha fjalet tingUlluese e tO mira, qe shkruhen ndOr letraporosije":,
. /I
20. ZOGLA E DHELPNA
Zogla e dhelpna u-bAn8 nj/ here bashk8 e menduen tO mbidh-thin nji cope tokO.
Ti", I tha dhelpnal"mblidh far8n, e und kam p8r.t'a mbjelle.U-va zogla aty-k8tu e e bashkol krejt farOn."Tash na e thotti dhelpnds,'"se t'a bashkova"."Jou, i a priti dhelp.na,' "me,e mbjell8 Odij, por tash n11
here mbi1le tis e do t'a korr,vet8.I a kIni zogla punds e me shum0 inuOime 0. mbuloi firOn
kok8rr pör kolarr flë dhé.'Fara bijti pdr bukuri, u-rrlt, lidhi e"A po na e korr ?", i tha zogla dhelpn8s.
'"Jo",.1 a prit1 dhelpna, "und me e korrif.s'dij, pOr korre,t1 e t'a fshij vet*".
.1%1 k8shtu ?I", tha zogla. B u.offlykAb L kAp VkAp e k8-puti grunin kallxe pOr ka11x8 e e mblodhl grumbull.
"Tash", tha, "une e korri, e ti dhelpens na e fshij"."Jo", Orgjegji. dhelpna, "fshlje tj dhe .0 dij vete".I ugsdesh zogles me e fshi grunin, e dau nä njAnen anti bykun
e n8 tjetriin kokrrat,punove", tha dhelpnas "ti merribykun e-und kokrrat".
*gm t'a bAj bykun. ?", i a iwiti zogla. "Und e kam bA krejt .
mundin a tash td dal pa. pjes8 t Kjo Asht e pa drejte, e'l qesimploqt kur të duenh".
-"Hajt", thotd dholpna, 'Use O I Aesim pleqt. Ti do te me'Mesh per plak nji path te madh".
Kujtonte so po ha 11('m carent hem patinin.Nisot zoas mo e kerkue patAnin e ndosh nd mal nd nji gjh-d që I thot:J: "Mos.e morr pr pink pathnin, se dahesh keg,
or morr njat lneguo, që .sht shtri ne brog Verbs njatjeposhOn,
7
0.
,
-Shkon ztigla te langoni e e 'gjan tie ngordhe."Kumbáro, I thote zogla,, "a me Om per. r4a1c, se kam.nji
//13 dhelpniin "?"S'kam sesi;moj ndrikulle",..1 a pret langoni, "a s'po shef
A. Pim baipor ndigjoje '1 fjale: N qofte ao mla ngop barkun
in kryeland e jalpc. qe te me vljë paksa for6a, e në. clone so
m'a lyen shtat n me.voj, sa të me zbutet lekura o .mundcm
me levize, atehere po vil plak e pó t'a c13(iti plecinin IA' se
miri"."Kollaj", thote zogla., "Po, a s'do tjeter veg ? Eja mbas
moS6 1"
owe*sebtk
kohlis
cilles po 1. ban za I zati 1. tires grueS se vet e po 1 thotes
- 0j grue, shpejto t na sjellishGruoja o ndien. Kfshto pase bg gati njul. kryelane me gjalp.
E ye tepsIn mbi kryo e nisotkah pundtoret me nji fend tit vogel
per doro.Zogla, t ' a pamen,'I thote 'me zg t'qlt langonit"Fshehu ketu, mbas kagubo 9 SO S po fvonoj te t'ap gka lype".
Fshohet langoni, e zogla shkon e i del perpara femijes ekeeen aty ngjat si mos te donte mo bike.
"Uh . Mine, zogu 1", bertot femija. E-viihet i'a kapi. Zoglanuk fluturon, por sillet aty ngjat. tue-e Mundue..femijen. E marr8het-e kujton pernjimend so zogla s'hiken.
"Frit", thote, "se po to.a'z8 ntina". .
Ul tepsin ne toke e valet mbas zogut. 76g1a, dalengadallargohot, I lapn mo sti8j langonit t'avitesh me hanger e, kur eshci.' so po Hpinte tepsInt riuturon me hike.
Kethohot grtleja t zarri kryblanin; pon- sa guditet kurkujtahot.. co i a kishto hanger langoni.
Bnhlt barthke zogla me langonin.."Per nji chtog", I thot langonix "me. ke kenaqe e- me kakrojt force; tash vog te me gjejsh edhe do voj s..a t'a
lyoj nhtatin"."Koliaj 1", I a prot zogla, "eja mbfts me11".ShkojnZj no rtugd tO. vojnavot, icu po putliojchin do shtcgtarti
o 1 kinhln tokii rreshiqat me vol.. TO gjithe I kishto
zn dunk o vog ujl po ruento.Farr Ulet zogla mbi nji rrechig. Shtogtari e gjmn mo nji
:!j dytt ArAhon. Ko zogla prep k-ap chtegtari njignr.-,1nr 7ogla s'luon vendi, por dr,-..dhon aja. PfjE :
A1."0 o gjurn,yalkidhnim. NZ.; vnnd binto zogRn,1 1.1 r glt. (Theo rhicod o u drJ.Oh Voji,
u thl nn u-prish nji rrtif.hig".
hIT I;,(--1;1. rnbl cdh n tr!, rnr oiri inqif:h.tqat o
1. :1", tr't.;ha 7,orin r tlr:Ont t "f! U; gjota voj mjari".1-, ,!1'., 1,1x ; o 11113.0 n' voj e I u-nhut
NED
"Kur td duosh", tha "zogdlt td vij per plik". ,
.101brr zoga nji thest-dhe,e shtie mbrendd.litigonin.e shkon.nd Qafti td Shpellavet't aty ku kishte b4 me u-pjekd me dhelpndh.x
. , . .
"Dholpdn t", thdrret. "Hojat" .
1 1 . .
ftl. "Tla prfina patinin, qd,md.ke lypd.pdr plak; por afrohu !lg..'
4 .herd".Afrohet dholpna e kujtohet se s'k1shte pail e po thotd: i
"I madh gerika plaku e $i kodra-kodra e $lpo mund t'dfrohomkfort ngjat." ,
Nd kdto fjeld zogla 9e1 grykdn e thesit e del langoni e i -
vghet nd dhpind dhelpnds: Nga njinat nga tjetrit der1 sa dheilpnagjot nj1 Agavdrr nd rrijd td nj1 11s1 et sa bAn1 td 119-nte mbro-nddi e kepi langonl per bishti. Ajo ngreh e ky ngreh; 1 u-ktiputbiShtt a-vet*, shpdtot. ,
Langonl 1 a 9o1 bishtin zoglds e 1 tha:. ,
\"Bishtin 1 a kdputa"e tash baje grunin U. vetem, se s'td
thotd mi gji".
4
V
21. *TJA E MBRAME E TIM ETI
Nj1 zotni I vjetdr.e I mbajtun mire kallxo1 nj1 herd ket.ngjarje td jet84, sd Vet:
,Prind8t e mlj ishin bujq td thjeshtd dhe punojshin nj1 told)to vogdl nd katund. Mbass1 dola proj shkollds, u ndihmojshcatmbas fugis simot nddr pundt ashtu 811 binte !tine. E acid Dafort do td bAjshomIlishtu, mbass1 im At Ishtoil vjetdr dhe imv114 para mejet ge der1 atdherd kishte gond kryeshtylla o babds,tash nji'vjetd gjindesh n'ughtri. Nd kdt kohd ndodh nj1 ngjarjote 011a gjithOmond ka per td me ndejtd para shpirtit.
Pose I kishowmbushd g:ashtdmddhetu vjetdt. Ishem thomblodhd sand ndliyadh. Mot1 ishte 1 bukur e kosa e rrashgoljapunojshin zollshdm gd prej agimit Mims nji'dito se nxclidtprirej dio111 persdri nga prendimit e.mbass1 ung e rrogtar1 ekishim mbarue pundn nd lIvafli,. u..klithyem gdzueshUm kah shtUpija.Nd rrugd td madhet e ale prej katundit tonU td conto n3 gytottqi ishto nja nil ord lent hasi me n6 1M it, 0 mbanto nO krahnji pagotd. "Po, nga poi. a mbatbabd /", o pyeta und. "Kjapag3t3",N1'u.pUrgjegj im 4i, "dihet td vollet qe sonto ne posW.Jot'in I ka ba gati sot mbasdreke teshat, pur.td alat-patchkruo yt v114, e nd mrrljshin sonte nd postd, nosbr mund t'ibfjne nU dord. Edho nji Ord slmbyllet posta; nd mund u grafshaknubUvot, mrril mo kohd atje. Apo," vijoi rryoshir im 6t,flulospo do ti t'a bajnh kdt puntind vend tim ?".
9
A
A;
%
SpAti'Tblqou aspak Rldloun*,sepse ishem loothshUm e dishrOj- 41:11tha fort puship.se nli rrUgg'd§ Ordsh. Pdr*eg kdsal,e kishomLindcn me shkile no mbrame n'ushtrime.tg gjimnastikgs,'e md
ma'pard edhe me u-li e mqvulmddrrlo loretkagt;.Nbladosha të kunddrshtojshcml.sepse Werdhi 'keg, (411 im .4t kdrka'prej mejo nji pund td tillg, tue 004 punue unggjithd ditgn elumo. Po mos td ndljOshemjme shkue undo, pat me.shkue ai vetd,tcpso ishte burr i but 2 i urueshdm e vjetdr. Porse,m'u-duk '
t6 me ndalonte nji 4ja end mbrenda meje, qg mos t'a diftojgarthkendoniteme. Mbas nj mendimi td shkurtg sepse td gjitha
.
ato mcndime u-pdrshkuen si rrufeja ndpOr kryet tem, thash und:"Posit babe; one po e kryej kdt puns".
a dhash rrogtaritkosdn Ude e'.baba m'a dha pagetbn mekao fjalb: "Tb falem nderit, MXraAh; do td shkojshem vetd; pornuk po ndlhom krejt mire sot".
Tue u-nisd, m'i\rku dordn e.tha: "TO falem nderit moregjithemong mg ke)qong bir I mire". Me kaqd.u-demb. Kgto
tion t mbrhmet fjale, 4 ndigjova prej go4ds sg tim eti; sepsombassi e kreva urdhdnin e tij e u....kdtheva ngutshdm nga katundi,me duel rrogtari'ynd pdrpara e mg kumtol me lotd nddr'sts "Ytat vdici. I ri ptka porsau-dci prejteje'tOk mrrijti nd. shtdpi".
prej aso here kam pa shumd, po dita me ditg md del para
refuzova lu jen e mbrame atit tim dhe qd fjaldt4rmbriime td
shpirtit ajo ngjarje, dhe falem nderit perendis qg s'i a
tija 'II me ke (lend gjithdmond nji bir
\ 4
.
22. DETYRA E DJELMVET
'a) Bljt u a kand detyrd prindevet bindjen e ndigjesdn;b) Do td rrljnd nen sundim tIi t'et deri sa td vdesi ky;c) q'mund td sjellin dordn m0 ta, as m'i ri nde'sh fjalds;
r:;1- gdo punt; do tO merren vesht me t'and;d) Pa leje td t'et s'mund tg shkojng kund;dh) Pa leje td t'et s'mund td tarojnd as s'Inund td ehesin gra,
e as fare marredhanje s'inund td kend me kend;e) S'munden me h9 dorftfinds, pose pdr aqd sa u bajnd armet
e brozit.f) S'mundcn m'e qit Vane nil rrugd td madho edhe pse a
pinlcd fort;Dlnlit to parO 1 pOrket sundimi I shtepfs mball vdokjes
t'ot; " ,jgj) Vllni I pard do.t0 pycAet pbr gjithdska mbrenda e jashta
forr.rrb
16
23, 12.2 'ME MIQT
e, Nji njeri kishte tie mig. Dy7tdtpardt i donee; td trotit i
rrinte ftofet, ndonse ky sillesh'shume.m0 mire me .t1t. Nji ditggo-thirrd para gjygit pdr nji padi 48 I. kishin ngrale pa pasg ,
*Hcili prej.jush", u tha Iti t* tiomicivet, "do td vijg meba'asnji faj.
muo, gg td mg da1iA0t4ti dishmitii ? Jam'padite si fajtuer eI
mbreti isht idhnue for me mos".I pari nddr td tr migt e ti,4 i lypi Ag falun tue i th0 8
so ki hte disa_pm01. r tit krye e nuk d t s kon.Air to:-
Ayti e pgrcolli de e dera e gjygit, por at kgthyeme t shpej mbrapa porsa e pi gj qtarin tlidhnuem tteti,per td cilin te paditunit nuk i s nte kurr mendja se do t'igjindesh n8 n ihmd. nd ditg td ngush WI me t0 Ili gjyq dhei duol age fort zdtl.tue'dishmue se is e i pafa sa gjyqtarie nxori monjiherd td pafajshem.
Edhe njoriu nd ket shekull ka tre mig. Si sillen IOU miqn8 fill t* mortjeo, kur Zoti e therret njerin pdrpara fronitper tg dhane arsyen e vepravet td veta ? .
Gjaja, alarm& i miri e 10 ma e para e na Shkon me to. ,
Prinddt, t'afermit e migt q tij e perojellin derlkte vorri ekfthohon mandej nder shtepit 0 veta. I treti mikrte cilinsimosh o kishte harrue ne jete, isht vopra e mire qd ka kryo.
, Votöm ky e percjell d?ri te froni i Perendis, f bAhet fjalemire e i nxjorr perdau e hir.
24, VIGANI EGOIST
Cdo mbasdrche e kishin zakon femijet9.-kur dilshih projEill:0110, VS hWhin o te luojchin ne lulishte 4is vinnit.,
hhto kjo nji lulishtele madhe dhe e bulum, mbuluo wo VI,
f
te njol. Andoj a kUtoj11 chOrdit mbi bár .dukothin lulo porahyj o dyoUclihotU pjoe,hk4 cle nb prondvord thl.n plot mof lulotg njc..Aal t:I:ca,!nroi,o,(15 nd vjophtd I. k chin g..:aat plot U3fryto ZoAt vijnin n!jr.ir p.-_at 43 kh':;ndojFhin knQU f:rabA., ttiry,, micinji holil fCAijdtelejttin lojtin pUr.t'i ndic. "011 : Sat'i ltAr) jc li na lci;u", i thoj!_thin chogi.:Thojt.
NA (11:'vf(1 ditUh ro kUtLohet vir;tni. Ai kftlit pil:11!Ar, 1-1:; 1"1,:i '.-11 J'or.i mihnn,o vnt OL:rin4in, o kitht:. n1r:jt3t, IF ::1:1;.-1; vj. ;, a krIlr..n kiito chi:1U.vj-tii o ::'111t id`..
In;t i i.;.111_, . oloi il ii-k;ithyo 1.1:i K;!Iltjll t6 w:t.
. k
" Kur mrrijti,ipi fdmijdt tue iuejt,hd lulishtd."cka po bini kdtu 1! Y9Irtiti plot tdhnim.. E fdmijdt u-vOkiti
nd t'ikun. "Kjo lulishtë iisht imji",otha viganis "gjithdkushduhet dijd, e veg und mund td 1'194 në ti" per t'u-sigu-rue ma mird, e rrethoi me nji,mOr td náltd e ;Ani halt edhe njitab ld me kéto 4S'isht leja me ht,nd lulishtd". .e
Ishte pdrnjimend nji vigan fbrt egoist. Fdmijdt e shkretdnuft dijshin tash kurrsesi se ku td shkojshin per ft; luejtd.Provuen te luejStIVA nti_rruge tiLmadhe por.k4o.ishte.plot-pllihune gurd, etdmijdvet s'u bAhesh me luejtd aty. Kur dilshin prejshkolle silleshin rreth atij muri tue shetitd etlitshin per atlullshtd te bukur qe ishte mbrendb.
"Oh 1 Sa td lumtun ishim na aty", thojshin.-Mandel duel prendvera e tind at vend u-mbush me lule e me
zogj. yeg ne lulishtd td viganit egoist ishte ende dimdn.Zogjiet nuk u kishte anda td kdndojshin tash q nuk ishihfdmijdt, e pemet kishin harrVe-td bulojshin e td lulzojshin.Nji herd veg nji lUle e *gel e Ott kryet jashta birit, por kur
de 'pa tabelen, I erdhi kdge keq per femijdt, sa htni prap'nd dhê, e 3coI. t flênte. Të vetmit qd.ishin to kOnaqun ishin bora e.akulil. "Orendvera e ka harruelulishten", thojshin kisitas "kbphtutaSh jetojmd na gjithe vjetin 1"
Bora e mbulonte barin si me hji garof tO madh e td bardpi,e ahulli I kishte ngjire pcmdt mbare me ngjyrd t'argjandit.Mnndoj tbirren verin, e edhe ky erdhi. Ishte peshtjelle krejt
gOzof e bdrtitte gjithe diten, perreth lulishtes e frtntelndtymtaret e sht0ivet qd ishin aty pari. "Ketu gsht mA mird td.rrtjn61', thonte' Ai, "e do t'ishte mire t'a therrabim edbe.bresh-ain q td vijd me na pl". Ktishtu i a mrrtjti edhe breshnit. Pdrgjithb ditd nga trf ord, pa i a alerrifte pullazin e shtepls,deri thi tati te faiths tjef;u11at edkandej ngau monjihere.n6 liii I 3htE. hte veshe krejt nd ngjyre hini e frymdn e kishtesimaku111.
"S'po mund td marr vesht,'pse asht tue vonue sivjet kaqefort prendvora", thpnte vigani egoist, qd rrinte te dritorja,proj rica shikonte lulishtdn e ngrime. "Shpresoj se shpejt do tendiirroje moti".
1
Porr.o prendvera s'erdhi e as vera s'u-duk..Vjeshta I falte seeilds lulishtd pemb t'artat vetem lull-
shtiin e viganit.e kloihte land pa gjg. "Ai gsht teper egoist",thontA. vjeshtn. Keshtu mbet aty gjithemone dimen e flint() veriu;brefliniet)ort hecejshin neper peme.
Nji dite vigani isbte shtri nd shtrat, kur qp po ndien njimuzike per bukurf. Kaciti fort e prekul sage kujtoi se muziktareto mbrotit po kalojshin andej pari. Poese s'ishte tjettr veg njitrt ge: I kendonte pars dritores; por kage kohe kishte kaluepa !idle zogj tue kendue nO 1u1ishtd te vet, sage mini I trum-cahut 1. tingelloi ne vesh porsi mg e bqkura muzike e dheutoMandel breshni s'keceu mg mbi.krye td tij, veriu s'frkni ma e
18
is*
.nji erd e/
kand8shme i,hgni mbrendd'prej dritorbs. "Und.kujtojse i a mrrijti ma n8 fund prendiTera"itha!vigani; e keceujirel.shtratit kdqyri'jashtd. .
_cka pa ? )
PA digka per t'u-bindd Prej nji hire nd mir Xishin.hgnde po rrijihin mbi degil td'pemdvet. Nd seeildn
pemd ound td shifte rrinte nji MAO i yoga. E pemdt ishin--aqg tO -.1.umtlana -mepasii---rUhtas--rem1484 saqVishirLinbulueLplat_L__me lule e shtrojshin ambel degdt e.veta mbi Isoka td fomijilvet.Zogjt fluturojshin pdrreth e pingrolshin plot mill e lulet qit-shih sgt jashta barit tO blert-e qes0Sshin. Ishte nji pamje pdrbukuri.
Veg.nd nji skAj tO Iulishtds ishte'ende dimen..Ishte skijima i largdt I lulishtds, e itje rrinte nji fdmijid 1. vogol. Ishte .aqd i vogdl saqd s'mund td mrtinte te degOt.e peas, e prandejsillesh rreth trupit e qante me t'a kdputd zemrdn. E shkreta peamd ishte ende mbulue me bord e me skull, e-veriu,s1prante tue .
frg rreth saj. "Kacaviru, o fdmijd I vogdl", I thonte peffia, e'ipdrkulte sa ku-mundte degtit é veta. Por fdmija ishte tepdryoga.
E zemra e viganit u-shkri krejt kur shikoi jashttl. "Oh t Saegoist paskam Elea !" thonte.. "Tashipo,e dij pse s'donte tdvinte prindvera. Und due t'a ye at femijd-t8 vet41.1 mbi pea, 0mandej due Vi rrenoj muret, e lulishta lme do td jesi gjithil-mond si vend loje pdr femijd".
Xdshtu u-ul prej shkalleth, geli daldngadald derdn e hgninil lulishtd. Por tek sa-e ',and fdmijdt, káqd.fort u-tremben,saqii Iktn menjiherd e u-b& prapdian nd lulishtd.
Veg Itmija I vogia slluejti vendi, pse I kishte sgt aqdmbushil me lotd saqd s'mujti me e pi vigantne E vigani I u-afrue.si tlnOz, e muek d'aldngadald ne duer td veta e e vfini mbi pea.E menjiherd u-mbulue pema me lule; erdhen zogjt e kenduen, efOinija I vogOl I hapi td.dy.krahdt e vet, e shtOrngoi viganinpdr qafe,dhe e puthi. - ,
E kur fOmijdt tjerd e pane se vigani nuk ishte ma aqd I keq,U-kethyen-prap n8 lulishtO e me ta u-kilthye edhe prendvera,
*"Mbas sodit kjo lulishtd Asht jueja, o fOinijO US dashun",tha vigani, e muer nji sqepAr td madh fort me td eilin e rrdxoi .
murin, E kur shkuen gjindja nd treg ne drekd, e pane viganintue.luejtd me fdmijd nd lulishtd td vet, e lulishta ishte ma ebukura e dheut.'
Gjithe ditbn luejshin fdmljdt atyt e nd mbrame shkojshin teVigani pdr.t'l thAnd lamtumire.
"Port ku Asht shoqi juej I vogel", tha all "ku Asht at fd-mijd qd kam vu mbi pemd V. Vlgani e donte pdrmbi te tjeret psoai o kishte puthd si e puth fdmlja babdn.
"Nuk e Orgjegjdn atat "al ka dald e shkue".."Ju do t'l thoni qd td vijd nesdr me sigurf".
I Porso fdmijet 1 thane te tor a dijs in shtdpin e qd kurrl'e kishin, pi E viganit i h trishtim imadh.
gdo mbasdre el kur mbaronteishko la,. vijshin ata kalamij.ne lulishte e ejshiti me viganin. Por ai i vogli, qd-donte.-,vigani, nnk u...duk mi.
.. Vigani i donte edhe fdmijdt Nerd, porse kishte mill Or.at fdmijdn e vogel, .e shumd herd flitte per ti. "Oh, c'kpshemdishrue t'a shifshem t" thonteishpeth here.
KaIuen vjete 6 vjete, e vigani filloi tO plaketeitdtrash. Widne nii-i zatr-O-Iiiente, e prandej mbeshtetesh
md nji karrige td madhe prej nga vrente filmijet e lulishten.i'llne kam shumd lule td bukura", thonte, "por fdmijet Jane Inletmit td bukura qe.kam".
Nji ditd dimni nd mengjee Aorta prej dritorje tue veshd .
ktipuedt, Tash nuk e kishte ma ne mendim dimnin, ,pse e dints seprendvera flênte e o4 prap do te gelshin Inlet. Menjihere, si1 habitun
)ferkoi sgt e kdqyri.
`I gka pa ? ,_ .
Ishi;e liji pend me td mrekullue. Nd skij mi td iirget tdlulistittis ishte nji pemd mbulue krejt me lule td tardha per \4bukur1 . Ouggt i klobte ari, e frytet argjandi ishin vjerre nilte, e ndn to rrinte fdmija i tijoi qd ai aqd fort e donte.
Plot gdzim ulet vigani prej hkalldsh ehget nd lulishte.Tue ngtLshkel rin e i afrohet tiijes, Por si i u-afrue mire,i kdcou gjaku n krye i tha plot dffnlm: "KushIca guxue me teTilague kdsodor " Perse nder shup akd td duervet tlatij tevocrrt dukeshin shajet e 0 gozbdav
, e shajet e d§ gozhdavetdukerhin odhe nder kambd td njoma
"Kurth ka guxue td td plagojd kOs dore 7", bdrtiti prap -vigani, "Ind kallxo, e und po marr nji shpatd te madhe'e po ia pros kryet !"., "Jo", pdrgjegji fdmija, "pse keto SaAd plaget.e dashunls"."Kush je ti", tha vigani, e nji dhimbe e forts i Oni nd
zemdr, e u.ul nd gjaj pare fdmijIls Esti vocdrr..
Fdibtja harti,hu7jin nd gaz e the: "Ti me ke land dikur qd 0-Atie'l eld lultshtd tandb, iot do td vijsh me mue nd lulishtd temp,cid asht Parrizi".
E kur tdmtjdt tjer*shkuen td luejshin nd lulishtd.mbasdreke,e gjetdn vtganin td vdekun nen at pemd, mbulue krejt me lule td 7bardha.
,
a
Go-11.
25. DIELLI E HANA NE PAST
colwt; 11,11 dl tu rej cii ti gh hina e shkon ni pasi. telabroLi I hi t.6!; Shkdlcientti nte të pasii ande el piirveg do dhura-trivo L bnkural mblodh nëper glen edlie do tubza hYjsh e I a
4
goi diellit. Si e kriu detyrdn a vet, u-kdthye "cap nd cakun e
pdrparshdm. .
, Tash i pdrkitte diellit t'i a kdthenté pasin, por kishte ri
ngucht e sdinte g'dhuratd t'i gonte: "ck VI goj ?cka t'i goj"?
I ri nd mend t'i gonte,nji/pard petka td bukura td premerpdr
.shtat td saj. Thirr ma til mirin bill-rrob qepds e i a diftoi
dishirin; e hylli po e get nd rrugg per ijj pund, 5e4veg atahyj, qd rrijshin pdrreth hands tue u-perrald me te, e kiship
hetue. . 1 .
, ,
"Po und, more mbret", po i thotd hylli-rrobaqepes diellit,,
"si t'i a pres kdto petka hands, 0 sWa,ks\kurrnji ditd shta-
tin barabar, por ,sot frghet e rrumbullakohet\e nesdr thithet, e
mbas do ditdsh krruset si drarini. Tash ti qg sundon mbi mi e di
sa s'dijme td gjithe na sbashku, a md meson s \I. t'i a Ores kUto
petka ?".
it
.s
"Line, lane", pergjegjet dielli. E shkon Uli tE; hana. liana
mujuldhet me i b& ndere e°me I ardhd rreth mbrettt t qiellit,
por kur 6 shef me duer thatd, nis disi td vrahetvetullash ethotd trup ng faqe:
"Kur kam ardhd me ti pi, kam ardhe me'nji mijp td mira eljellun piej hyjvet ma td bukur, qd kam mujtd me bashkue rru-
-ge 9 e tis la 0 erdhe.veteM, po asnji &end me thandi s'je kuj-.tue td mW biesh
"Ashtu âsht;"t a.pret dielli, "por..jo krejt si thue ti. A
Tana Duna e dhurst s mg ka ba"me a shtg ditd nd tjetrgn e mos
td v U td shof: MendOvadmori bije, td td bie nji pard petka
dhe thirra ma td mirin hill-rrobaqepds id t'i presi, por kurai me thi se 0,0 td nddrronte tytyra e shtatt dita me ditd,
e lash petkun e erdha njikdshtu mdirhef, veg mos meu-turpnue me O. Nji rjald po t'a thorn: 5Or pe pag nevojd per
dritd teme, merr n tê sa td duhet per tO hijeshue trupin tand,pgr tletijr, t8 mird u-parshiplo:r.\E u-que e shkoi.
Hana u-2bi prej idhnimitIttqysh at ditd ea me e kdqyrd die
llin disi terthuer.
26. GJUHA
-Gjuha itsht nji cope mish e nll gjyrntyr a vfime prej-krijue-sit ne goje te njeriut pr t'i shpreh me Nale mendimet e veta.Gjuha i shdrben fort njeriut nO te pdrtypun t'Ubhcamevet e pert'i kaperdl, pse mbledh prej gjitha anevet td gojiis gka njeriushtje pdr td Idnger, e sjel1 andej e ketoj per t'a pdrtypO emandej i op tepoOtd. Por puna ma fisnike e gjuhVs asht sidomosper t'iFshqlptue fjaldt. Dijetardt e bindunoLt nd se asht nji
21
mraullf e madhe-me e pa kët vegd1, qd ka gjandan e dy tishta-.
vet, nga pershkruen bukurft e panumdrta td,SipdrfaqeLsd tokds,
td e td thellsivet td detit:-flet gjuhdt e' f
panjehunaktd popujvetOtd botdsvmundet t'i ngushllog tti mje-
ruemit, t'i niisi luftardt; t'a fyejd shokun, t'a gdnjej-d, t'i a.
marrf nderdn e ea e sa tjera Diviz-lehtdsisht, Priishgetsi njald, ther.si heshtd; largou pig e ban anmiq, shkakton shpontf e gaz; pörhap paktinaqUsf,.e menji fjald a td sjelime, ther ,
keqas e shpeshherd edhe mbyt. Thotd Luc Apuleu se Perendija uale dhand gjuhdn bagtivet.41.mjet per td 4hti ne bark at^sasfushqimi qd u nevojitet, ndOrsa njeriut'jo leetdm i a ka dhand sibagtfs, por qd t'i shprehi me Ia mendimet ma qartas.
Mjeku kur shkon me pi ndonji td sdmunddi para se t'a pyesia td.thikop pdr sheje tjera 1 thotd td sdmundit: "Qite gjuh40e Prej ngjyrds a zmadhimit titesaj, prej ngadalfs a shpejtdsfsno td luejtun; prej te rreshk iti a gka dij vetd sa e sa tjera
ai di td dallojd gfard sOmundje ka e nga vjen sdmundja.Piandej edhe na kur duem tO njofim.nji nprit'nuk kemi pse
mundohemi td bajmd shumd hetime, mjaft t'a vemd,r6 si e ka gju-hen; e me fjald tjera, tO njofim gka get prej goje e me tdshpejtd kemi pdr t'a Nate. -:
Mbassi.e pamd gka asht,gjuha,stO shikojmij tash si dahet
gjuha. *amok
4Gjuhildahet d§ faresh: gjuhd-e mire e gjuhd e keqe.'E rre-
thun nji herd Ezopin disa djelmosha e me kushdi gfard mendimie pyetdns "gkà isht e mir ase e keqja ?". Ezopi i u-ritirgjegj:
"Asht gjuha .
Gjuha e mire flet fjaid e mOstme td mira, e gjuha e keqeasht, si thotd populli, gjuha e lashtd, flet keq, ase flet nëmdnyrd ciVe damton shokun nga ndéra e pasunija. Me njat gjuhd.
qd urojmd, shine njate shajme, namim e mallkdjmd...Njt herd I 1%4 rasa nji'gjyqtari tO gjykonte nji njeri qd
-kishte prozhmue shokUn e per t'i a bushd men en se i kishtesjelld nji dam mjaft td madh shokut, a vfini me detyrd qO t'izhduktepuplat e nji ,pule tue t hjedh8 prej nji kumbonarjeposhte qe t'i merrte era ato pupla; mafidel te shkonte te gjyq-tart qd t'i,diftonte me di.shmitard se kishte veprue gka ki-shte
Fajtori bAnt me td shpejtii gka I tha gjyqtari e u.kkphye-qO t'i diftonte se e klshte krye pendan. Gjyqtari atUrerti edetyrot 46 td dilte me i mbledhd at a.'Fajtori t gudttupiOrgjegji: "Zotni, nuk Asht e mundun; ato I ka marrii era eka Apdrdii gjithandej e s'ka qd t'i mbledhi. Gjyqtarta piitt: "Mendo, pray damin qd I ke sjelld shokut me fjale tOtul; ato knnd marre dh4n e und st do td te gjykoj t§ ?".
Tw qenC pra se fort lehtas mund t'a damtojme shokun mekdt gluhdn tond, arsyeja e lypen qd td mundrhemi me e ruejte
mir, e mbagsi Perendija na ka dhAnd ,roje tO gjuhUst
ppiiorsyns, edhe roje td mirn d.m.th. buedt e dhrimbdt,mo t 1rn td nn dalt pr goje fjals qd td na biljne te pendo-
h,.qt.
22
11
Atie
.40
27. GJINDJA E VOBEGLT
mbrato FilApi giti hd 6t barker) e vet te vogel me kari-.
tue shikue gielith ge ktghte nisd te'vrahet. E shoqja me te
tre femipt 1) vet e-kishte perdjelle dent ne breg. Ai i puthi tdbiTt e h9mi rib barke tue.i thane se shoges: "Ndoshta s'do tdshIcropi_ndanji atuhl; Zoti ev,di se duhet apidte hane kety-netemijeve I". Mandej fillotte vozittb e Mba-a-pak-kohepra nga e shogja, e L tha: "0 Roze, mos te harrojsh.., shkomandej'e shife te mjeren Xaleo. ,
.Nata erdhi menjihere, Apt,t0 ha* té bijiett t'i gve-tii vajd td fliijne Zotrsa-pune.per te_ba_t (Ve ajo e
veje e shkretd e e semundCkush e di si prttte, me ata dy fdmi-je rie koliben e vet. Ndekage r4st me u-gut nji ere; i shoqi
eindesh he det.Per ngut eArrera grue I kreu punetAiqe kishte per te bâ, mby-
ili mandel derdn e shtepis esa duel jashte nji.ere e forte gati sa s'e rrexolvpdr
tbkë. betl gjimontd fort, ndpit giell,pershkoheshin pa pgvetimat; e kapi nji'here frika; por mahdej prap eci nd terr mezemdr te trishtueme.
"0 Zojd, pajtorja e detit :". Lutesh e shkreta, elmrrijti he koliben e Kates. Gjt9. deren,gele. e hyni. Nd
nji dritd te vogel ge bante nji kandll vqji, pit njAnin fdmije
që ishte kacavjerre per shtrat td s'Ame's e po e kegyrte.
2 "Katth kegyr. st te shikon yt bir Do me td largUe td keg".
!Uta nukl)ergjegji. .
"Mos flên ?"1.tha me vete Roza dhe a preku ballin. Ishte
bi "cka'po moj hjome e shkretd ? Mos e go amen !",tha a-Where e mlbra grue tue u-drldhij, dhe e hog foshnjen
prej stitratit, Ky 'hist te bertfae e atehere tjetri ge po flen-.teligr toke u-zgjuef e filloi edhe al te gante.
11Rrini urte",' u thonte Roza tue I shternAue per gjoks."Rrini urtd se po e goni nanen
El tua fbl, ndiente idhnin e fjalevet tp veta, n1 td pre-
, .
me zemre, sikur nji ge gdnjen dtsa fertshte. gka td bante ? Tdthdrritte Oindd ? Aty afPr s'ishte kush; bumbulltmat s'praj-shin, ne det stuhtja ushtonte; ne shtepf t bijt ndoshta e .
,(Othirrshin; ."e vdekuna s'kishte m nevoje per asgja. Por ata dyfemijeduhesh t't a Iargonte prej ttndej. Kryet e.Rozes rrifte
si gekig.PerWthere 1 dllio votes Zerner, ;ant nji rube mbi fytyren e
sii.vdekunes, I morl te dy femtjet ngryke e doll tue u-leshue nedord"te Zottt. Kur mrrljti ne shtept te vet 1. vant, ata dy fdmi-
je ng btrdt'Arer tP-vetOye e-mu-Itt me dale-he 4orb_per te-plt
stuhin, e 1. u-duk sé kjo ishte tue pra.E pse kjo stuhf, IcIar peshkatnr1 Asht ne d4t.,e grueja e tij
vuon n t,toki n mundohet bip mire ?Khluen orbt: femijet.te.gjith0 po flAjnhtn; Bomi lo... 14
4 4, 723 4.
v.
td zirdhun tO dritds erdhi Filipi dhe.e gjeti tti shoo:len:9m."A ke'ndigjue se glnatti tha ai. "Ntik e kam pshue voten,pse do td mundohem pdr tir e pOr amigo por krahdt nuk di0 punoj-.shin mi". , .
E u-ul me ndejid tue ktfilyrii tokiin e tue mendue se no e nesredIdo.td kishin as,bukd pdr td%hangdr. %
. "A !" thambas pak kohe, pse ndoshta kishte mendue se nebotd ka edhe mi td mjerd se ai ? "e te Kata a kp genii ?".
"Po", i pOrgjegji Aoza tue wisdr1,d4O; "ka vdekt0'.
"Ata amijd td mjerd Okand tashti as n4nO"."Asht e vOrtetd tha Filipii tue e dhikue grUen e vet
midis sg e tue e krue ballin: "Po I S'kapd and ! Mos t'ishte... .Por na kemi tre tondt... e slkemi bukd.., me gjith klit6 ! AJane tondt-fjet8 ? Eja Maim mue, eja td shkojmd 11 marrimata fiftijd tO shkret0 e bijmd kdtu I" -
floza ndieu nji ngushllim; mori ptir-dore Obo1n, e gdite shtretnit e femijilvetie i that 4
"KO4yri I Tek I ke kdtu I"."Qorih bekue, moj grue !", tha Filipi, "ti me zemdr tinde
.do t'a bajsh td Lumin cid tti mendojti pdr n6".'Aft Dhe I mbajttin tO dy fOmijOt, e u-band pesti me tre tO tifie IVepra tO mira qd bAjnd nga nji herd gjindja e vobegdt
28.,9ENT E SH'BERNARDIT
N Qent e Sh'Bernardit jand shtazd td medhaja,leshatike e tOfucashme fort, me turij td shkurt0 e td gjind e.me veshO t4,,medhaj, me veshtrim td pikatun e me besniki tit jashtilzakonshmo.
.Atdheu i'ketyne shtizdve fisnike iisht Streha e Sh'Bernardit ndSvicdr. Kiatu nd ket gee malt td malldngjyeshme, gati nd'gjito bords 00.pdrherdshmei dimni zgjatet deri nd nindd muej, nOtd cilin bie thermbmetri don nO 27 'radii Celsius an pikOn etd ngr1mit, ndOrsa nd muejt mit td nAOhdt td yards cdo mtingjese gdo mbrfimje uji ngrihet akull dhe nO td gjith8 vjetisks'dija jand dhetd ditd fare tO kOthiellta pi r6 a mjegulld. VetkimvorUs bijnb fije td mUdhaja bore, se dimnit gati gjithdherti bit),breshnf bore e thate, kokerrvogel e brishte, dhe aqd e imte,saqb era e rras'dh4 e pershkon,at8 Wiper gdo plea dere a.dri-torjo
Udhtitimi mbi kt qafik mali tti vjetdr, vettim veres me motasht pa ndonji rrezi.k, se nti dimOn, kur hauset &hum-
bnoret n shualta janO tO mbulueme mo bord, udhUtimiaqU edho 1 re-iikthEM.-Gati gdo
vjntdo Oran ky mal flin 6 vot. Tash bie shtogtari ne nji
01.
801.
s.
hau, ta:;i1 vof:vtin-ndonji eita, tash e mbe htjell mjegulla,
saqd tret iT1::i dhe vdcs 11S' shkreti prej sg odhuni e prej uri-
je, tash e e; gjuml, prej td cillt nuk zgj et mg. Kush uChUton
- ndpdr ato naltgsi ng kohd tg ftoföt fort ndien nji dishir e
ncwojd te madhe pdr gjumg. Tg ftoftit, t lodhunit dhe njiformg.,sila e krahings.e pijng veprimin e trlvet. Ma sg,pari Agrihetgjaku ndgf &IV t'imta tg skajme,tg gjakut, mbasandej fIllon meqarkullue ma ngadalg nd tg gjithd trupin, dert silkg mAjg faregarkullimi, ma parg nder gjymtyrd dhe sellibrami ndgr triii I ko-
---npuem prej gjumit t'amb417e-tg getd, vdes rrezikziu.Pa veprim theroripla4 tg mungargvet fisnikg, Qafa e Sh' .
) Bernardit vetem pak muej til vjetit do teliuml td kaloheshi Qysh. .
prej shekullit tg tette i jang kushtue klita shgrbimit dhe shpti.
6.timit .tij shtegtargvet; i gostisin dhe i perbfijne pa tg holla.
. Ndgrtesat e forta t8 gurit nd votra-td t8 cilave kurr nuk shu.:.
het zjarmi, nd nevojd mund tg ptirbfija disa V.nda vettish. Strohaasht gjithashtu e paspn ndgr ushqimel Por glaja ma e quditshme&sht shgrbimi i.siguris, i pOrdorun /do ord dhe i ndihmuemmjafi prej do genve tiii permendun arrie Icand botgs. gdo ditg dyshdrbgtorg tO Strehds-shkoln ngpOr vende tO rrezikshme tg ga.
ns sg malit, njanipgrpjetg
nga Streha dhe'tje ri te shtizi. NO kohd tg bords sOtil
- prej ma 6 oshtmes kasollo tg Streh)plis'madhe e orti esh trefishohet numi dhe shumg mungard bashkohen
me "hulmtojsi II9 tg dila jang tii perojellun prej qensh dhe q
kang me te,te plote, h0j, vigj dhe gjAna ushqimi kOndellgide gjurmg e dys imshme ndiget papushim. Pa pra tinge Ind she-
. jet, gent vrehen gjurmd pdr gjurmg. KOta jand md se si t'i
ndjekin gjurmat e njerezvet dhe shpeshherd dita me ditd i per-shkolpg deshtas tti gjitha rruggt e huMbneret e bjeshkgs.
b 10 gjetmen ncl,ji tg shtanguem, vripojuti si zhgjeta ng
kuvond, tue i rik ruggs mA tg shkurtgi lehin rrepdt dile mo sigu-
rf u prijng mungartivet te vendi, ku gjindet ai g8 asht ng rre-
zik. Kur hasi /le mdonji ortek me nuhatje et holld klirkojnd
pale a po.dik ojng gjurmdn e n nj njeriu, dhe si td befl kjorasd, menjiherd I_ a fillojn4 td. rpushin, qd t'a nxjerrinjashtti td mbuluemin, e Ogr kilt g a u apin dord mg OS miri k6-thetrat e,forta dhe fuqija e madhe e shtatit td tyne. Po s'qendto zotgt-Vetd t'a sbpdtojnO to shtanguemin, atdherd shpejtojnO -
e marrin ndihmO nd kuvend. Shpeshherd kand rid qafd nga njishportO me gjAna fuddhgnse apo nga nji gastare me \fond dho rid
shpind mbulesa tti leshta. Numri I tO shptucmvot nga ktta conveshtrakd asht i madh dhe i shenuem me.pd6rgjogje nddr regji-strat e kuvendit. Qeni ma i pdrmendun 1 kj faro ka cionij
Barry; nji shtgzO e palodhOshme e hosniho, qi: p6r na go gjalle
u a shpiitoLlotft ma shumd se dyzet vethvo. 'Zolli 1 tij'ithtoi jashtdrondfli&n. Porsa shifesh kund proj f-,6 larrtn ndonji o
rama bQre. a mjogullel s'e ndalto gjA n6 knvond, Tnl hir1;t1 e
tue,loM,papushim, i Wirshkonta or qn7-v1!70- ri*t.-r-rf-f4kn-hm:4-1,
Vopra e tij ma e Ormallshme pr dym'ddhetti vjetd shdrbimi n4kuvend rrdfehet kdsodore:
Nji here ky gen gjet n4 nji shpellë akulii nji femijd gjymestd shtanguem, q4 kishte tretd rrugd dhe qd e klshte pushtue gju-m1 i vdekjes. Menjiherb f111oi t'a 1dpinte dhe t'a ngrofte megluh6, der1 sa e zgjo1; mbasaddej me td pdrkildheluna dijti t'a
/ joshte, qd t'i hypte md shpind dhe td mbahesh per gafdn eKdshtu u-kdthye nd kuvend tue brohorttb me barrbne vet.
L.4.
. 29, MJER KUSH S'i NJEF FATIN
Kishte pitsd qend njilwrd_nji.hjeri i ngratd, qd sa mg fortt4 mundohesh, aqii ma pak i kishte fryt Om.
.
"He ! 1 :Bier' und, i mjert 1", thonte, "SA paskam 16 pa fat:"Nj1 dttd prej ditdsh merr vesht se nb nji vend, diku largo
jetonte nji dijetir 1 fameshdm. "S'e la", thotb me vete, "pashkue t'a pyes; a do te ndesh ndonji herd nd fat, apor jou, .
Shterngohet per rrugd e niset. Ec, e ec; ndeshi nb nji ujk."Ndesha e mire; bre cubi i malit 1"; i thottl. "Mirb se vjen,
more I. b1r1 i Adamit",-1 a pret ujku, pse aso kohe flitshin edheshthz6t.
. "Si ke shkue ? A ke mujtd me gjuejtg gjfi ?".mos pyet pdr mue", i a pret ujku. "Tash sa mot m'a ka
ndr. ShIMarku gojen: bie ne tufg.td berrevet e td dhlvet es'mund t'u baj kurrgja, Kbqyr nji herb se prd 0 mjerim kam .
voW. E po t1 nga je tue shkue kdshtu ?".,
"Mue, lum miku; m'Asht pre fat1 e(i'jam.tue bfi hajr, e pra-ndej jam tue shWue te nji dtjetir i fiatimbshem mos po md diftonndonji flan tg mire.'!
"Po te porosis"; 1thotb ujku, "mbass1 genke tue shkue setue'shku6 te dijetari a m'a pyet eldhe per mue, a ka cka i ba-het kostij gojes sime "
, "Po bre ! Mos kij kujdes; tash po e pyes e f4 diftoj kurte kethehem".
VehAt shtnqart prap pdr rrugd e mrrin ne nji katund te nilmriz i mire; aty gje'n plakun e katundit. "Mire se te gjej !"."Mire se vjon !". "A je burrii 1". "Tti pagim, a je burrd, si poje ? Po nga keshtft ?", "Dori te dijetari'; po 1 thottl shtegtari."Due t'a pyes, a me ka mbetii kund fat ne ket jetd; so fi tue meshkue moti si h ma zf".
";-)() te porosis", po 1 thote plaku; "mbassi po shkon tem'n pyot eahe Or dji pune teme..yka ao me thantio'cle per
gjlthi; vjoUi e kosts,ltvnahin e e vA mulla e pdr gjithd vjetddicka m'a djeg 9",
"Mos klj kujdos"; 1 a pret shtegtari; 'so do t'a pyen e;
2 6
4
naa t kbthehcm do td td diftoj". Falet me t8 e 116het prep Orrrugd.,Ec, e ec, o eel kur qe ne nji shgj vendi ndOsh nd njimilecAnochd, q po i printe ushtrist por nuk u-njifte se ishtegruo. E ndalon mbrztnesha shtegtarin dhe e pyet, se prej ngayinto o ku donte te shkonte.
"Kam daltryirej vendit tiet i a pret shtegtarit "prej mje-rithit e jam tip shkue te nji dijetirt pdr t'a pyetet a me kambete kund fat ne'ket-jets, apor Jo".
"Po te porosist more.djald"t I thote mbretneshat "mbassi poshkon se poidhkont a ea pyet dijetarin edhe per nai nevojeme,?.Zott gka dome thane", th1.1011 "q6 kUrdohete'qd bieluftUt kurr s'fitoj ? Shtghem deri diku fort mire, e pa-pritee pa kujtue m'epet o mbrapshta e me sharron-gjithe ushtrija".
"'rash po e pyes" I thote dja it "e aspak kujdes mos biJ._Nga 0.10.thehem..,A.0 tla_late_pergrruge. Mrrijti ne br..ég te nji lum ; aty gjeon nji peshk tueu-perplase Wiper zill.
"gka bttn ketu ?"1 e pyet shtegtari."Tash sa mot", i a pret peshkut "Kaqe isht nga me mundon
dhimba e króst sa s'i pashe tjeter shpetim vetest veg ppr tekbcye jashta-ujit per t'u-perplase rib záll".
"Mo' bret"t i a kethen 4tegtarit po tif si do te plasishne zill ? Dice n'uje dhe nji herd e Ondro si te mundesh -derisa te kethehom vete. Jam tile shkue te nji dijetir I fameshemper nji pune tome e do t'a pyes edhe per Ot se ndoshta di teme kallxoje-ndoniji bar".
I mbushot mendja peshkut dhe pershendeten me njani tjetrin;peshku kecen n'ujd e udhetark vgthet per rruge é s'ngjat9humd .
e mrriri tek e mbramja te dijetari."Mire se tirgjejl""Mire se vjen.1". Falet me 0 e ulet e'rri."Jam prej nji katundi te larket", thote shtegtari, " e
:\t44,kam mesg siNjeri mendshem qe jet per nji nevoje tome,po te lutom mos fsheh gji !"
"Fol", i a pret dijetarit "ebos kij kujdes :".Vehet e i a difton fill pr Ajeten e vet e mandej.o
pyet edhe per ujkun, per plakun e katundit, per mbretnIshen eper peshkun.
Dijetarit mbassi mendohet mire e mire, sillet ngw"eitogtn-.ri e I thote:
"Me tri fate 0 paske ti, as s'i ka wised kush as s'ka Ort'i pase, por g'dobl, se s'u a dijtko yieren e ke pdr t'i ban'angja.
Ujkut m'i thuoj qe td hap ma td parin.nlorl qe tO hast,pso aty e mbrnpn ka pdr t'i ndojtd gojn zhr1/1.
Plnkut ke Or t'i thane: remoje toktin aty ku ke parji vflmullara, se aty do td gjojsh shkakun; rage andoj e brm mo tI
. _
Mbrotnef:Win tkluejlAgveshi tenhet 0 hurvils-e verThn ni gruo.
b.
Je fu!An e si fcmen nuk je per lufte,'por per pund shtepije;martchu, e per burr morK ma te parin hjeri qC td hastsh ! Ai
. ka t'l pri ushtris sate e sIdo t'i kalojd luftd pa fitue.Pe:Thkut shkella.kryet Me kambd e itty per aty do Vi pusho-
je dhimba e kT6s".I falet nderds shtegiart.dijetarit e geTueshem morr rrugdn
me u-kdthyo ne vend tet,vet. Mrrijti te lumi e aty e gjeln peshkune 1 a difton fjalen e dijetarit. Porsa i a shkel kryet me kambd,'i del iposhkut per gojo nji gür I gmueshem menjiherd I pushondhimbq e krés".
"Terre", 1. thote peshku shtegtarit, "kdt glir, se do tdi pasun me tat"."T'u rritet ndera !, i a pretihshtegtari,'"se s'kam nevog.
Dijetaxi md ka thAnd se me tri fate, qC kam und, p't ka. kush".E vis!hot pOr rruge e mrrin to mbretnesha. Edho asaj i a dittos
gjitha fjalOt e dtjetarit. "Pale", thote ajo me vete, "st-ku- Mu lte -al- me t rA nd te, so- und Sam grua e joiyarr, -Dori ta-Slir100.'1ca mujte mo me diktue njenlI gSalle; at asmij njef, as i'kafold me mue.Duket se pernjimend digka dijtka !" edhe pa tjetdrsIllot nga slhtQgtari e I thotd:
"Fjaldt o di(jotarlt Jane tue m'u-duke me vend, e due t'tndIgjojt e tuolgene 070 je ma I part buried, 0.jam tue pit 4mbasst e ndlevA ket fjale, po te shtrij doren e td paga fat perjet6 o gofth njiheri edho prisi I ushtris.slme".
4 falem ndords !"2-1.a pret shtegtati)ote te shpejtd, "undS!krm novoje pör kurrgja, pso dljetari me ka t1yiC se cle tri
knin nue, as s' ka pase, as s't ka, as 'ka pet t'i pa-E u-nis nd pund tO vet dho gjet plakun e katundit.
n u-kiithove d\?". "Po, u-kethova". "Po, a tha gradijetart pijr muo ?". "Po, morel ka thAnd odhe shume". E h9n edifton gjlthegka I kishto thane.
Aty,iWr aty motr plaku pundtort e shkon dhe e remon'tokenp;;r nin mullard: s'paten coletan dy pll5mbe e qe so ndoshen nent nji k;t7,:in te mbyllunv E.nxjerrin, e golin, o gka me poi?;
pls0 gene kazanl plot me pare art:gefThhIn fald !", I thote plaku shtegtarlt. "Meirri Ui
gjitIvi e u a panhe hajrin ! So ne saje'te Zottt o tandon s'kamin-dlege mi sana".
"lY fajlem nderds", J. a prot shtegtarI, "une s'kam novojepr neo o w; r)ir kurrgjA tjeter, se mC ka th5nd dijetaris motr.( ro(11 (1:; pvke ti, kurrkush nd botii s'4,ka pasd, n't ka,
1ca pi;r t'i pal.;0".
"r.r1.1 plrot, more krnlithaO, I thotii plaku, "po'gIe aof'11.111 mir6
"ntil novoy, s'kem nevojn", prgjedi shtogtarl. Ev:h I. pr;i) p;./.
voto(q n6 (11f0 I", t,hc)t.e plaku e s'e shihon mi1,1111.'0 nddli !-.11t/tnri Ki!Alte genii bl w;ht e 16-
hnri. po indhto ut4j1 fort.,
w
"A kam fardishprese ?", I tho d ujku. "gka ka thfind dijetarispUr muo V" .
mird !", i a pret shte tart. "Ha t4 parin njeri qdndo!;hish, ka thand dijetari, e goja ka pOr td mbetd zhdrk pdrgjithdmond".
Ujku mbledh gjith8 fUqin qo I kishte mbettit I afrohet shteg-tarit-si tue dashd me i u-fal8 nderOst e kur i a pi gjaidnt 1.
ktioeu n4 fyt dhe e shke4 pOr sO gjalli; kUshtu e shoi urfnt qOe kishte mundue p8r sa mot.
30. NGACMIMI I MUSEKAJAVET
J\1 NdOrkaq8 metmija ime eidhi e u-shtue. Dy te bijt e rojtdsit,0 sO pari vijshin.nga nji herO p81' t* ndeltd me must ileashkrue nd shkoll0 et tue Uri, prandejt me ndejt8 pak a sht8pl,nuk vijshin ma te und. Nana e motrat td eilatv kuç ishin.fdmijUtindaleshin edhe shpesh pdr tO bisedue me mue 9 tas nuk dUkeshinmA veg sa Or Mi m8 pru kafen e mandej largoheshi . P8r nandnnUk m8 vinte gjithaq0 keq, pse nuk diftohesh zemUrdhimbOshmetpor. e bijat sad4 0 dtsi e keqe.nd fytyrdt kishte do tti MyruTna t8 kand8shme'e fja10 q* Or mue e kishin at vlerOn e vet.'Kur..kjo m'a bintel Wen e thontep kam pjekti vet8", mii dUkeshpund e madhe. Kur thonte: "E ka p ekil ninetind dukesh spiri:-ling.
uP8r arsye se m8 binte,rrall8 td takoheshem me njer0z, nisatii talleshem me "do bubrreCa qd vijshin rid dritore teme; tue iushqye mir8, ato shkuen e grishOn nji urdi shoqesht dhodritorja u-mbush me to. I a vijshem menden edhe nji marimangesii bukur, qd kishte nd8 ptilhuriin e vet n8 njanin mUr Modes.KOt8 e ushqeva me miza e mushkajle09,u-miqsue aOt sa mb vinteedhe nO shtrat e n8 dor8 e merrte proj gishtavet td mij pr6n evet.
TO kl.shin genii lato t8 vetmet kandrrat q0 vijshin'me m8 pi:Ishim gjithOnji nO prendver8 e mushkajat kishin nisti td shtoho-shint,mund tii thorn, :W.:1g m0nyr8 t* tmershme. Dimni pat geniii butii e, mbassi frylido erd nd Mars, erdhi td nxehtit. S'kasi diftohet me gojd si u-ndez ajri 1 atij strofulli ku undrrijshem. Vendue shi npa Jugu, hdn nji pullaz plumbi, me dri-tore mbi pullaz td Sh'Markut, edhe ai prej plumbi, 0 vapdn evet m'a derdhte mbrendd krejt pdrmnershem; mue me merroshfryma. 114k me kishte rá kurr td provojshem nji vapii qd mund tendrydhte gjithaV. Gjithe kdtij mundimi i shtoheshin Mushkajatn(Vi me shumie, sa edhipse luejshem pdr se gjalli, und ish.ml---------------------------------------------------------------------tivaul, gjirtMgkrIfja fshte mbulue e mbrenda ode ishin me mija,
4 , 29
a
qd shledjshin e vijshin prej dritorje, me nji.td.aukatun tefundit td ferrit. Td therunat e mushkajavet shleaktojnd.dhimba,(3,, kur njeriut.mos t'i dahen qd nd mengjes e deri ne mbrAme,kur' nleriut t'i'bjere md e vijua gjatd merzin e kujdesit 0 tdpaksbhot numri V'tyne, peson pernjimend shumd ne ehpfrt e netrup. ,
Kur, tue vet 1.11 nji shpApke te tille, i a njofta rAndimine nuk mujta me nxjerrg 0 te md nddrrojshin burg, m'u-suellndonji tundim qd t'a mbytshem veten, a ndonji here dreshta sepo luejshcm mendsh. Por fatemi ilderes Zotit, ishin trazime 0nuk ngjatshing a besimi me _mbante gjitheriji. Al m'a mbushtemenden se njeriu do td pdsoje, e do t pesoje me fuqi; me bin-te me ndie si njifard kenagesije nddr himba, gezim se nuk pome.noinshtronte gjA, se ngadhnAejshem mb gjithegka.
Une thojshem sa mA e mundeshme po m bhet jeta aqd mA pakka per td me pi me u-tmerue, kur, I. ri sikurse jam, do t'a di.Jveten te gjyklItem me'vdekje. Pa keto mendimef araprake ndoshta%do td diftoheshem ne vdekje burrd i ligdsht. mandejLa kamund virtyte td Ulla qti té meritoj lumnf ? E eto ku no ?
Tue e shqyrtue veten me nji shtdrngese te drejte, nuk gjêj-shem nder vjete, nddr td cilat jetova, veg rrypina kohe disite pelqyeshme: gjithe koha tjetdr ishte plot me epshe te marra,me idhujtari, me virtyte krenare e td rrejshme. Animire per-fundojshem und, hiqikeq, more I. padeje. Edhe per ne td mbytshinnjerzit e mushkajat me terbim e.padrejtesisht, njifi per irglatd drejtdsfs hyjnore, e rri pa za :.
3.'MIKU4 k
Ne pike te vapds sekretari i a tehi m l para kulldSs'Uc Lleshit e vikati prej se poshtmi:
"Zotnt Toger 0 Zotni Toger :"* He Lenhi doli nd krye t shkalles tue pbrgjegjd:
"c'e zeni ?" 1,Mandej si e njofti njerfn, mori.me u-uld tue i bzajtb mikut:"Urdheno"Jo, joy s'po rrij";.1 a pritt tjetri raja% kalit, "por kemi ;
nji u140h6n prej Shkodre e. erdha td t'a liAlliebj. Ka ikembrflm nji gazettir prej andej, nji asi shkolArdsh qe shkruejnekundiir geveris e duket se Asht nisd me kapercye kuf/nin kendejr1,;a'rinn jone. Qoverija e kerkon kdt njorl. Duhet, pre, td veshroje rjlthrtndej 0 mos t!a.lAm6 t'a kalojd kurrseni".
He L10:.ht u-mendue pak, e mandej tha:'Wore, a e dint Mir0 q s'ka dald Ortel
kapi kuftnth-Wd.hji nat 7 Ai mbrAm6,1ca.dni6 prej Shkodto dho diUnt pa e pasti kryet goliku,
30
s'ka guxue sigurisht t'udhetoje 0 .
"Atehere veg ne fluturolte per ajrt se Wecte per toket igjalle kufinin kgtej pari s'po t'a kapercen. Po ti ndilu e pije
li kafe"., uS'mundem
$Zotni Toger; metret krahinari. Do te dalim edhe,
na t'a ndjekim t'ikunin. Immtum re O.flUdhambare; e,m'i thuej ktahinarit qe mos.te bijU aspai'
kujdes persa i peapt punes sime ketu".E merdore difTb1 rrethin e kufinit t'aferm..
, *,
4. .
Sa u-nis sekretari i krahinds Uci i tha Mirashit4 te nieit: .
uSlhko shpejlt e m'i mblidh gjindarmet e m'i go ketu,sa mapare..Tue kalue.nga prozhmit leshoi zi Dodds edhe Nikollös ethueju t'a line punkin e te ngasin te vete.
\
Hajtt shpejto O.,faDjaloshi fluturoi e Uci i lypi'se.shoq uniformen qd eit
veshte vetem kur thirresh ne ndonji sherbim i ky; perndryshehante at gjymes rroge ne shteti si oficer rezerve e keqyrtepunet e vete. U-vesh, mbathi opangatvngjeshi armet e zdrypiposhte n'oberr me prite njerzito
Burre t.shkurtet me shpatullEt, te gjina e te fuqishmet kam-bet pak'si te lakuemet Uc Lleshit me gjithe qe floket s'i kishtefort td thinjunt diftonte se paku,pesedhete vjete te-.plota. Por....vizat energjike te fytyres sb djegvn prej diellit e Ot si xixadiftojshin edhe set per.shpejti e guximt nuk i a linte dale njite riu. Njeri me influence n at pjese te Malcfs ku banontet ki-,shte pase prej qeveris grada e shperblime per te perfshi forcene madhe.te tijt qd pethdryshe mind t'ishte e damshmet ne maqinen-(e Shtetit. Ennuk kishte gene mese administrative e vbueme kjoper at kohet,pse qysh se Uct veshi uniforment s'guiehte i'ara-tisun ttu-endte n'ato ana edhe undhenat1 40 qeveris zbatioheshinmi se miri. S'kishte nen komande gjIndriu e te rregullett por Injerez besniket 01 i mblidhte nii refill ö nevojes. Keta ishingjindarmete tij. Gjinde qe shkojshin vriteshin per to, pakurrfare shperblimit veg per nderim qe kishin e per nderena till'
vogla qe ati takonte me u IDA no, qytet e ne.mal. Edhe at 1
ditet porsa a vojt lajmi2.1. a mrrijten fluturim nloborr te ku-,'lles, t'armatosun ma sd forti. k
nci u a diftoi.gashtjen gji hd-sesi e mbaroi tue-thand:"E kemi do pund, bur/qt. Do te ha takojd ndoshta td rrijme
d§ a tri note pa fjetd. Duhet tli hapim mire s9t,e mos td lime_4a.mizen td fluturojeu.
Kurrkunh ma third se ai nuk i njifte shtigjet e ndryshme 0te qesin ne kufi, pse kishte.pase shpeshherd nevoje per to ne
,
rasa te kritihme te mbardshme. Nga 'dy e dy I drejtoi njerzit
. .7.
nder vende ku i lypte nevoja e mbasstu-nisen teljithe, u thate bijvet, Dodes e Nikolles:
"Ngjeshni armet e eni me mue 1 Ti.Miiish,-rri ne shtdpi tE u-ul m djelmt teposht4. .
ie.E6en pa .. Doda e Nikolla, i pari shkhrtaiaq si i. ati ei dyti...me trlviganivnuk guxojshin td gelshin gojd pa gene, tegyetun. Uci.e kishte zakonl ud401Lte mencionte shume e te nittepak. Teb bijt e.dijshin qd gdo mendim i Vet ishte per nderd elumni te-familjes.
.
"Kishte pet te gene shume mire per t'a hetue e per' t'a zineket dreg shkollari. Kishem Or t'a percjelld und vet ne ahko-\der, per t'a dordzue edhe me thine gartas Ile 'qeveri s i ka ar-dhe koha ge te me bilne kapiten. lid me dalte me e.krye ket slier-bim si duhet, kam te drejte t'a gel gojdn. .. ".
Keto mendime e Wine Uc Lleshin !lb (leg. P,unet i shkojshingjithemone mbare, prandej kur i ngulesh mendja nd nji send,iehte gatt 1.sigurte se', me pak duriM e mpshtri, do Vi dilte-ne krye. Ishte njeri me.ore. Vetem nji gja nuk i kishte ecd deri n'at dite, e kjo per tat ishte plagVe pambyllun qd i abrente zemren, dite e nate. Vjetin para, shtepija e Gjokd Vatesi kishte vri te vllan, 'Vane e Mtrashit, e me gjithd t'orvatu-nit e te perpjekunit e tij e te Mhshkujvet td tjere te shtepfs,endes'kishte gene 1 zoti tea a merrte gjakun. Por s'ist4e-pert'u-gudite: shtepija e GjokTVates, anmikut tiff perherdshemt'Ucit n'at krahine, ishte e fortG, edhe ajo me rreth MI madh,e gj1nd6t e saj nuk mund te vriteshin lehtesisht.
Kishin .ec ma se nji ore neper.teposhte te mAlit, kur U6.
Lle:thi u-ndal e u tha te bijvet:' -
"Jil te dyve po!Su ye në rojO ketu, te Shtegu i Barijvet.Jlm i slgurte se malcoret 0 e percjellin at Shkodranin, do t'a-kthillojne 0 te clan neffr ket gryke. Asht si me hjfinland'ern(r(lo3r1e so o gjejne te llreshme. Ju po pant si, kapnie, n'ardh-t 1,jitu pari; perndryshe, gjalle mos e lent te kaloj ...".
Uci u-kethye veteM. I u-ngjit prap malit; ne nji hejvondi nderroi rruge e vojt td kontrolloW.nji nga nji_ ojet evi)lw 440r shtlgje, gjate kufinit.
Kur mrrtjti, lodhe ,e kepute1n'ohotr'te kullbAse vet, po
err0:111. , ..,
Tuo u-ngjite nalt, vendoi te hante shpejt e shpejt, t6 pu,-houto pak, tij merrte Mirashin me vete e te dllte ne roje gji-ti6' nitiin. To t'a twtojr;h1n kund t'aratisunIn dhe, tue e ndjekepljo.litri!ht, mind t'a futtliin'si., ne Rurthe'ne.ndonji shteg te
%:'.inun proj njor6zvet ti tij. E aty ta. kapin me dord.
.
N;; caidllt. rraci Vrpik.dt i qudltun. Kishte pa dritd n'oden0 piqvct'o (i)Lpnrhkii-yrtr-d-rxd-kTraiarr.-
4.1
rIlt (::-: doll gviloj:i prcl odes s'ii zjarmit, e lajmueme nga7hP': 1 , Irtwtvot pi'r ardhjo td tlju
11-11 : n'od t-, mlqvot 1?-11, n pyeti al,fhVaLa....
P
32
"Ktish ?", e perep1t1 pyotion me zA .td plasun."Gjokd yata me i Shkodrandue.Uci.u-pre. Pdrgethje td forta i a mbuluen shtatin. Gjaksi
vllait ng shtdpf td tij ? A ishtelndOrr A zhgjAndOrr ?Pdrmblodh krejt forcat e vullnetit e u-shkund. Vari pushkdn
e vet brig tjerave e'u-mundue fytyrg.H9nie Miqt po rrijshin. me Mirathin. - Ns_uMbrimja e mird, burra, e mire se ju ka prfi Zoti".Ata U.guen ,md kambd. Ucl u-muer ngrykd mA pare me Gjoke
-Vatdn, qd ishte moshatir I tij, por mA 1. gjatd e me musteqe qd. i:shkojshin dredha dredha deri ng veshd e mandej me Shkodranin.
Ky dOkesh ihumd I rf, ishte pak si I thithun e 1 zbetg nd fyty-j. rd, veshd alafranga.P Sdejten. Uci qiti kutfn e dUhanit e u bird cingare. Pyeti
gjinddt e vet:"A u keni prfi kafe"Kemi pf, kemi pf", thotd Gjok8 Vata."Bini edhe'nga nji tIetdr !", porositi Uci.Per do kohP ngelgn ng heshtje.Ucit 1. pikonte gjak plaga që e kishte te pambyllun nd ze.
mdr. Gjaksin,A8 e kdrkoi kot nji vjetg rresht.hdpgr vetmit ebjeshkdvet er, t'i"rti pushkd lules sd ballit, qe, e kishtepara. E zakoni e detyronte tla pritte e't4 bilgonte me t4si me mg tg shtrialtin dashamird, mbassi 1. kittte ri mik ng shtd-pi 1 Por idhnimin e pdrmbrenddshdm mbas pea kohe eAkaptirqeu
.
kureshta. Po pse, van., Gjoka e bAni at hap td vdshtird ? Tueshikue Shkodranin, Ucit digka I shkoi ndpOr mend si,yetima, pots'desh t'aiArtypte gjatg at mendim qd e pezmatonte pdr sd te-Ora. Dau t'i'shtrohesh/sd keqes qd e kishte takue, pa stUrbdar)llime td kota mendje.
Mbassioysh nd td hkm, menjiherd kishte vet ni se miqtshin 'gjithgnji td ngjeshun rrypat e fyshekdvet dhe armdt ezit, si u-pf kafj,a e dytd, U-suell prej tyne e u tha:
"Lironiu, burra :"..Gjokd Vata hoq revolverin me doretargjandi edhe rrypin e
A. a dha Mirashit. Ashtu bAni edhe Shkodrani.NU raki, td dy palcordt snmtql biseduen mbi gjithlifard
flesh, tuedt ndejtO larg, me hollOsfn e zakonshme td tyne, 0-shtjevet qd mund t'i a prishlishin qejfin njAnit ase tjetrit.Atij qd I shifte tO ndejun kundruell shogishogit, tue pi duhanE, tue tbrazd gota rakije, kurr nuk-mund t'l shkonte mendja qd
nesdrmen, po t'u.ndeshdshin.kund, ata dy buiva do tli bijshin'pu!thkd hokurt pa mdshtrd.njani tjotrit. Shkodrani dukenh nd kuj-des; Ovate gog vegs 'i u-pOrgjegjte urimovot qi 1. u-baj-rhtn nd plje. Uci o Gjoka kuvenduen mjaft, pa u-shikuo gati kurr
7rldr sEr.
Njatle vend, mbasst klshi.n rrokullue nji numdr ta meet\ go.Gjek;_i Vati' got td veton o I u.suoll Shkodranit:
"Pi.;r t6 mir, Zetni, po fainm edhe und me nji got6.411
s'ke pse rri nd menA tash që je nd.besd t'Uc Lieshit"."Prig td mire, Gjokd Vata I" i a priti ai si tue u-zgjue
prej gjumit. "Po me kande t'a ndigjoj kuvendin tuej, se sa/tdimehdime md kan lodhd vetdm derl.sa mujta me mrrijtti te.defa jo-te 6 ne ket shtdpi".
Uc kuptol e uli kryet. Slkighte mi pikd,dyshimilShkodrani q I kishte pra jo1e Vata nd derd s'isbte tjetlir veg-se glzetari I aratisUn, njeru pdr td cilin ai kishte dyndd tdgjithe njerzit e vet e zand an'. e kand shtigjet d.k4finit.Mendimu gjithilfardsh i a dogjdn trOt si'flaka e rrufés.
"I mendshdm ky Gjoka, he shitoftu Zina-1 Mix% mjaft kishtemujte t'wgjente mbnyrdn'si t'a shpdtonte. mikun Shkodrand edhendryshe. Por asht I holld I E ka mendue se vehesh nd rreziktue e ndjek6 until lo vetdm si gjakds qO e kam, por edhe si faj-tuer perpara qeveris. E kishem marrd md gal% e gji e me shtdpiiPor I ka dale punes para..." A
Shqipnija ka zakone td'quditshme. Shtepija e Uc Lleshits'kishte njaftd kurr turp.,Kushdo qO e kishte mdsSf, kishte (lend /1,sigurtd se gdzonte mprojtje derl nd shkatrrimin e plotd tësaj. 'Merl I shtepis e zakonet e vendit rrijshin pdr Ucin pdr-mbi gdo interesd, permbi gdo urdhdn qeverlje e pdrmbi gdo ndle-si e arsye tjeter. -Prandej.fghani e tha me vete: "A6pat, kjo I"dhe tue u-sjelld prej Gjok8s pOrgjegji:
"Cka qofte, um Gjoka, e Writ qoftd.... pdr kOt mik, qOas emnin s'po i a
":ihefget.Kadijc0, i a pritt vet§ Shkodrani4 tue I a Viputtifjaldn per gjymds.
"Qofsh ,shOndosh !....Ndlq, si.gesh tue thfind, gka qoftd ehrijr,It cloftO, per ket Zotnf. Sa per mud, nuk do td kursehem me
a IA borxhin cid na kanO land td pardt pdr mikun. Mandej fundl,le tO dall ku td dali :"
1ba3 Otyne fjaleve u-shtPue sofra. Para.se tla kapte bu-,kdn nc dorO, Gjoke VAta, mbassi kishte mrrijtO t'a binte tIse-cIn ku I duhesh, tha:
'"Zoti t'a rrttOt oxhakun, Uc Lleshi !"E tue e shikue per te pardn here drelt nd sg, vijoi:"Ky Zotni kurr ma hgusht se sot nuk asqt gjetd nd jetd te
vet, Qeverija e kerkon1 po t'a zand vaj halli I tij M'a kami:!sY shtiipin e md ka ra nd besd. Und t'a kam pra qO td m'a ma-rr1t6h nO besO e te m'a qitish shdndosh andej kufinit, pse e dljmirO V, pa ndihmOn tande, kufininl.nd ket andn tone, s'ka bu-rri; (If! e kalon".
1.10.1 me sa flitte Gjpka, e kishte_ vendue pundn e vet. Pdr-gjojI, tue e pOrpjekt4 edhe at shiktmin me ate to kunddrshtarit.
"Hnii pr kOt Zotni, dia tO bAj gka td md vijd pdr dore.. Por.
nit hort. po hamO e mandej do td mendoAd".
VOuti mba4 darkel't zoLl I shtOpfs u ngrit tue thand:"Durrat erdhl koha t'a bijmO hit pune.
. 34-
U-guen td gjithd, ngjeshdn armdt, u-pdrfaldn me gri e doldn.IGjokd Vata a bini te dera e pborrit:
"T'ardhdshim pdr td mird, Uc Lleshi. Und po iij kah shtdpl-ja. S'i nevoja td vij me A. Zoti rriti4t jetdn pdr gka I biin
kätij Zotaje"..,i..
Ucl a,kdtheu:"Qofsh me jetd e e mira td gjetdt. Por ti vetdm nuk po
shk9n..Mirash,104falle !"U-pdrqafuen td gjithd4 Gjokd Vata humbi.nd terr, I pdrcje-
:nun prej td birit t'atij qd kishte vri nil, vjetd para.Nata ishte e freskdt, plot me hyj e pa hind. Agimi :Otto .
ttls4e larg.Shkodrani shkol ndpdr errsi, I udhdhequn prej Ucit qd
nddrronte hapat nepdr rrugd tind gurd me siguri td gudltdshme.Mbas nji ore Aid po 1 bijshin teposhtes sd malit, urndaluen kenji sbteg I ngushtd. Hknd nd nji grykd, prej nga shifesh vetdmnji pjesd qielli I qindlsun me ir td hyjvet. Diku, nd nil vend,
Uci ldshol nil thirrje:"Dodd ! Nikolld !"Pre4 terrt,t, nga fundi I grykds, erdhl Orgjegja:"cla AAA ?"
4 "Und jam: Uci; po ju, me kg jeni ?""Vetdm jeml".Dy djelmt, si u-sfruen, hapdn skt tue pi Shkodrafiln, por
nuk band ei.Uldn kryet e u-vund mbas t'et.Kur dolOn nga gryka, qd ishte mjaft e gjatd, qlelli po gar-
tOsohesh prej Undies. Pdrpara tyne rridhte nil pdrrue, me var-gje td gjata shelqesh ndpdr brigje. Ndrigimet e para tiagimitnisdn me u-dridhli mbi ujd qd gurgullonte.
Uci tha: A
"Tashti je I shpdtuem, lum Zotaja. Pdrtej pOrronit Ashttoka e huej. Kam mendue se prej kdsal gryke do td dilshem kapi-ten e shum8 drue qO kdtu mbrendd do tO 11 ndoshta edhe toger-llekun. Por ani, s'ka gajle: pa bead e 'pa miq s'ka gka na duhetas jeta nO kdto malet tona. Udhambard
11Pag t4 mbard e Zoti td ruejtd, pc Lleshi", tha gazetari,"Mit nderd Okam pdr t'a harrue sa t4 Jew".
U-pdrqafuen tiVgjithd, nji nga nji, me te-.Ai gveshi kOpucd e garapd e e kapiirceu pdrronin.
32. SHPELLA E POLIFEMIT
.r
) Trete në detin e hapet ecte me shpejtsf-anija e lJhlksl.t, enjl dishfr I madh per te dale ne toke e shkrinte zemren e Fato-
.sit e te shokevet te tij, pse4tash sa kohe vuejshin per mungesd
.,
...
ushgimi, e ishill te lodhun e ig.kdputun gjymtyrdsh prej udheti---revet td gjata.
.Por qe se 0 td Zbardhlla t4\pji agiol te kethiellet, u du-ket lunddrtarevet bregu i pylizulm i nji ishulli me shkambijt'ashpdr, por i blikur e me nji 11m4 .te hapet e US sigurte.Gjindeshin n'ishull te Katallijvet, vigana me.trup td bishdm,e fort td perbinddshem pse kishin nli 0 tie bill.- Land. anin ne nji vend td sigurte te A.maill.L.. Uliksi zdrypen
.pdr te 'pi-se gfa
:
0 njerzfel banojshin n'at vend, njerez Vegjer,apor mikpr1t0 A bukedhands per shtegtarin e mjere.
Dymddhetd ndA. shok4 .td vet mi td mire kishte zgjedhe FatOsi,pdr,t'a percjd116, tue marrd me vete edhe nji iireshiq me vanetd mire pdr t'i a dhurue asal tryeze qe do t'i pritte si miq.Si ecen pak butes s'ujit e hyne ne pill, u ra menjihere ne stnjishpelld e madhe dhe e errdt prej hijga sd dafinavet. Gjiridesh aty 116 vathe, nji tufd dhênah, lilrnga bariu, 1 cili. sir
,
gurisht Jo fort larg prej atij vendi4.kullotte grigjen eyet.'Tek qiid Uliksi e shokdt e tij nd shpelle, mbeten krejt pa mendtue pa end'plot.me djathdl me gjalp e me qumesht e vathen mbu-shO me qingja e edha td dam me Tend, td mddhajt, te moonlit e tevogjlit nddr kdthina tO posagme. E ne nji.skij shifeshin tuepluskue mbi hirrd Andt e stanit e kupat ku per dite.bariu miltedhênt e dhlt e vilta.
Shoket, tue'i p4 te gjithk atop mira,.i u-lUten fortUliksit qd tO merrshin asi bylmeti e disa qingja e edha e tdketheheshin shpejt n'anf, or Fatosi mik desh: donte.te shifeshme barfn e me 1. pase dhuntft prej dj.
LundOrtarbt shtegtard, si ndezen zjarmin e band nji fl1 nenderim tij Zojzit, hangrdn asi bYlmeti, pine qumesht,.e pritenaty ne shpelle tie t'uktithente i zoti.
Ky mrrtjti nga muzgu i mbriimes bashke me grigjdn e vet eme nji berre dra tethata nd krah; por ma mire kurr mbs i
kishin pritO, kaqe u Atlni tmerin vetdm pamja e tije Kur eleshoi, barren e rAndd pOr tokO, u ndigjue nji jb.uigiIlmO agee madhe sa te gjithd td trembun, e me ta edh iksi, u fshe-
.hen ne fung td-rthpellds.
Shtinl mandej mbrendd berret, la clepet e desh n'oborr 0ai vete, si hgni i mbr&mi, me nji shkrep td madh rind8,* e /mbylli gryken e shpellds. ,i..4.
NJI NATI;1 E TMEBSHME
Katalliint mandeje dhit, tuo va pastajgji. Vg1121. gjyms'Onqiti nJi.r Shporta tOglym.*n tjtiix e shttpi
Kur te e vOna vbj1 pi mtqt q.
getOsisht nisi t'l milte me.kujdes dhêntndn sectlOn qingjin a edhin per te pie qumshtit te cilin, kur shta10, evogla xunktha.sh per te ku11u hirra, eni nddr tqld tje ishin aty prnne Or t'a
tt te ndezto zjarmln,. atdherd, ne dritd td.klohte ri hpilii, e pa u-shgetsue aspak *J.
36
..
Ntb
1
9
. ;04
"Gjindd t'tirdhun pritl se largu, kush jepi ju ? E prejbrigldsh jeni nisd per td dale ndketd vende te largta?
jéni tregtard-? A per strkusart gndeni nepdr.deSt per.pla.'\?." Kdshtu 1 pyeti Polifea me nji%z# td trashd qt qe mi
tori në Oasim te bumbullimes e qd e ligeihtoi zemrdn e.madheMaksit e mi fort zemrat'e Vogla te shokevet te.til. E.vetem
uTgjetle'i pergjegjesh e 1.thas '
"411 jemi Grekd qd poi.kMthehemi nga Trojai ku vojtem.mbasAgamanon Atritit, vuejtdm shumd, ram% Sider lufta dhe fituitm()Visite madh lumnfje.Areq ne td kethyemptleptuni Qs. I perplasie na. i 'then mat per shkamb, aty ku toka jote sos wshtrihet ne'dét,m0, nji-thep td madh. Glithegka ilatdm humbem.e'mezi mrrfj--taAMe'u-kape me.keta sholte ne ket breg. Por Zojzitiri qoffihim t
fald per.jetd,. 48 na prO te-ky-4241,01.yt._4Ult_q4,ndigjonlutjet è Ategtarit td mjerd,larg votrde sO vet". Zbstitu.iu*perglegj me fjald td matuna Fatosi.
Katillani I egdr nuk. ndleu kiirrfare dhimte, por zgjati ter dy.krahet e tmershem, kapi pernjiherd-dy shoke \-/-*ngriti pOrpjetd, e pastaj I perplasi per toke, eogjak e- trA u
11. a. derdhf Orreth. E ata.dy trupa tirdermuem I shkeu, I bani 10
copd.copd mq aterper td fucashme, e mandej sl nji Lu& i4shem 11A mali eshtnet e mishin e rropullit td gjithaA pOrpi4.
Qajshin, tue denese, Uliksi e shoket e tIjga shifshih_mes, ket kob-te-mjeruem, e. Zojlit'i luteshih qd tm.a ndeshkontehji td tine mizorf e t'i shpetonte nga ky rrezik. Katallini;si e pat qope mire barkun me mish njeriu e"pi. mjaft qumesht,u-shtrt gjand e gjatend mes te,berrevet e r nO pike.td gju-:°
.mit.eUlIksI desh me e nxjerre shpaten .e vet td prefet 'per t'i
a rrasd,ne krahnuer,'por, mendoi se'nji vdekje e tMershmeldo1'1 kishte gjete edhe ata aty mbrendd,.pse's!do te kishih lendtd-zotdt m'e luejtd vendi shkre'pin e randd cid tante grykdn e
# shpelldp.Prandej, tue denesd e tue_q4 It.ten qO td dike drita.
.
IMI4 TR TilISNTUEME
Tek%zbardhl drita e qielli u-kuq, bariu la shtrojenngurtd, IA me xunitha te grumbulluem nb nli ska, ndezi zjar-
.
min, moli.dheintVe I vfini mandej secilds nen gji qing,111 eyoga, pa u-sjelld aspak nga miqt e shkretd, td eliOt, lb
strukup ne fund td shpellA, rrijshin td tmernem tue mendue sedo t'u vtnte rrAdfia edhe atyne pdt td gene,te perpim prej atij
e'mizori.E njimena, porsaj kreu ato pune te pOrditdshme, zgjati
-prap krahdt e kapi sale dy shokdltd tjerd t'Uliksit, e me mishnjeriu u-ngt edhe at mengjes. si engopi mird barkun, enxuer grigjOn prej shpellds é me tti shpejtii i a Irani prap gry-Res ,pa kurrfaA0 mundi, at shkrep rând6r.
9S.hdka e Uliksit qajghin mbrenda shpellds sh4okbt që u ki-shin vdokWe te trishtuem drojshin ajovvdekje e tmershme
40-°`
IT
do t'i gjiAte edhe ata. Por nuk trembesh Ulikai, i dal ntimendet8 vet, s'bluente tjet8r gpgseitinund t'u a merrte ehpejt gja.kun shok8vet e si mund t8 thpOtojehin. E nji mendla, menjiher8 .
i a ndriti menden.Gjindesh nb sh0118, 15niCp8r tok8 q t thaheih, dhe ende
njomt nji trung I madh until., q Orbindehi I eglir e kiehteshkuld qb tb barite me'tê nji ehtag8 plr t'u.mbliehtet8. Ka0ishte I gjatd dhe I madh sa0 n8 t8 pam mund t8 merresh pr 4jishtylld anije, td nji anije sd madhe tregtare\gb me eiguri gin
e murme td dettit.Mit trung shkoi dhe,e miler Ulik4, a preu tUe e i&n t8 gja.
tb.kund nja gjashtti kambd, e mandej tt a dha shok8vet qb t'a .
pastrojshin e t'a ldmOjshin.Mbassi u-pastrue mire, atdherd I bini majen nd njindn and,
e shtini nd zjarm qd td pdrallohesh e t'a toroonte flake dhee fshehi n preh, qd gjindesh 1. grumbulluem nd nji skfij.dej qiti short nddr'shokd qd do td ngriheshin me a t'i anguld Katallânit n8 Whfinin e kuqun porsa t'a k shte,zing gju.mi. pdr fat sho;ti ra nddr shokdt ma td ird, qd edheai dishronte: '
Nga muzgu i mbrâmes u-kdt bariu prej fushds, e.kdsajhere krejtgrigjdn e shtini n8 hpelld si td kishte ndonji dy-shim, a por pse kdshtu e kishte urdhdnue Zojzi. mindej u-ulqe t'i milte dhênt e dhft e .t'i-pbargshtronte si pOher8. E xikreu td gjitha pundt, i miler prap UliNsit edhe dy shokd td
tjerd e me mish td tyne u-ngi edhe at darkU.Atehere Uliksi I u-afrue Katallanit, e tue I dhinti nji kup8
asp veqe që kishte prO me vete prej anije, I the:.o Katallai mbassi,e ke ngopd barkun mire Me mish nje-
riu, pi tash kdso vane qe td shofish 80 gfard pile kishten'udhdtim anija jond".
g Katallani muer kupen dhe e piu, e si I u-duk e mird, ker-Rol qti t'i a mbushte edhe nji.herdo
4M'ep prap", I thal "köso vane td mird dhe mES ditto emnintrud qd'td 'Oa shpdrblej me nji dhuratti kdt td gostitun".
E Uliksi I (tr\mbushi kupdn plot e pdrplot me vane edhe njihere, e ptap ecjhe trf herd tO tjera I dha td pinte. e si e paqC filloi me i:ra nd'krye, atithdtd me driphf I u-pdrgjegj kb-shtu: 2
.timii.d 0 im at tti gjithd shokdt e miqt."Emnin from do me dlittir'Mue quejnd Aurrkush. Me Mit
emdn mdthdrrasin im'Te prinldt, sigurisht, mbas dhtratbs qd mO ke premtue, do td-md kdthejsh,shdndosh".
E KatalUni mizuer, Me egdrsim i a priti:"Si t'i hi tp. gjithd shoklit e ti pOrpara, ti, o Kurrkush
ha ma A% mbramim. Qe se q'dhuratd ke pdr td pasti pAkimeien4
10040 tha e rá nd'kokdrr Uzi shpinds, kalamendd prej vane,Aho e zUVIhnji gjumd I rindO.
4
4
ULI4p) VERBON POLIFEMIN40/,
, Atdherd Uliksi nxuer me vrik nga plehu hunin qd kishtefshehO, e vftni prap nd Zjarm që të kuqesh dhe u fo1ishokvetqd t'u epte pak zemdr. Si u-pdrallue e u-kuq mird, e hoq prejprushit e me katdr shokdt e vet shktit aty ku ptirbinOshi gjin-desh shtri e nd gjumd. Sbokdt i a bguldn hanin e kuqun nd gro-pd td sPnit e UlIksl., tue randue mbi te, i a tillte rrotUll sinji turjeld qd shpon ndonji ddrrasd anije. Gjaku kullonte rrd-Ilajd, vetulla, mlezat (kapakdt e Onit) e minza (bebja 0 Onit)digjeshin e ndigjohesh nd zgavdr td Omit nji kdredllim I tmer-shëm sikur ushtqn nji farkd atdherd kur. farkdtari zhyt nlujd tdftofdt.nji sqeptir a nji spatd td kuqun prej zjarmit.
Td gjithd, td trembun, u-zmbrapon andej e ktindej. Ai e hoqnga zgavra e Onit hfnln e lyem me gjak dhe e hodh larg e man-dej thirri nd ndihmd vllaznit katallaj qd banojshin atrafdr,nddr shpella t'atyne shkambijve td rrafun prel ere. Katallaji,ngand td gjlth to shpella e Polifemit mbas zanit td tij tOtmershdm,
ka ngjA, o Polifem ? Pse kdshtu naiprish natdn ekandshme e gjumin e ambd1 ? Mos ka ardhd ndonji td Vavjedhigrigjdn ? A por me dredhi do qd td td mbysi ti ?"
d-"Kurrkush"2 pdrgjegji Polifemi, prej fundit td shpellds."Mbassi s'asht kurrkush", i a pritdn Katalajt, "atdherd e
liga td vjeri drejtóprej Zojzit e shpdtim nuk ke". E u-ktithyennddr shpella td veta. Uliksi, I cili të gjitha fjaldt I kishtendie, §dzohesh nga shifte se me nji fjald td vetme e kishteandd ma sd miri dredhin e vet.
KATALLAN
Katallani, tue fshal prej dhimbavet td forte, me hamendevojti te.dera e shpellds, luejti vendit shkrepin prej grykdse u-ul td rrinte mu nd td hPme me krahd td shtrim, qd tikmunt'i kapte robdti, kur td dilshi bashkd me grigjd. Por Uliksinuk e humbi veten, e zOni tEl m ndonte se si t'a gjente mdnyrdnpbr tEl dald.
Gjindeshin nd grigjd tEl Katallanit disa desh tEl mddhaj, tElmbajten mifrd e me lesh shumd. Uliksi zgjodhi ma tEl mddhajt elidhi tre nga tre me degd xunkthash qd pbrdoronte pdrbindshiper shtrat. Dasht 1 mesdm mbante ntin bark nji nddr shokd, e dytd tjerdt pdr brtjd 1 tshin si mprojtje kunddr Polifemit.Ullksi mori Or vete dashim in& tEl madh e mA tEl bukur tEl grigjoste u-fsheh-nkin bark tEl tlj, tue u-kapd metij dyja duert.
Kur nist t'agonte e qtellt fillot tO kuqesh, zfind atdherdme dald dhAnt nga vatha per tEl shkue nd kullosd, e KatallAni,me dIthd qd ndtente dhlm tEl mddhaja, tEl gjithd, desht I prekunji nga nji riii shptnii, e.siga-kujtue aspiek se nen bark tEl tyne1 ishin fshehii rob6t.
000a
3 ,
4
L
a
fair"
-Uliksi, mbassiiu4argue pak shpellits, kUshtu zeini shpo-titte Katallanins
"0 Polifem i Aashpirt I NV gofth se ndokush tO pyet se siu-verbove, diftoi se Uliksi, banues I Itakhs dhe I biri iLaertit tla humbi drithn e diellit".
Katallani, porsa%ndigjoi kUto fjalh, u-thrbue e meshpejth hog prej malit njl shkrep td madh dht e hodh me turrn'at drejtim hga vinte zAni. Shkrepi kaloi rip anis, e ri ntidét tue shungullue, e tue e gue_plirpjetti uj
Dliksi,i ghzuem.phr eh tephrmi,vojti e u bashkue me shokh.At ditd ndejthn tue ngranti e tue pi, e p huen at natif
ndpdr det th hapht.
1,1
.33. DORSI
Pwrsi (le nji skele deti fort e rrahn edhe para se Korin-thasit t'a ngrehshin, sikur na kallxon historija, n vjetin628 p.Kri., mbi kodrinat qh e rrethoja, kolonin 6 vet q equejthn Epidsmnus.
Ky qytet nisi th lul-zonte ad pari.si lima tregtije pr tOh'm td-gjanavet industrore th Greklivet e pair dalje tliprodhi-pevet t'Ilirdvet. /
Ma vonh Republika e Romhs, si filloi t'kshtrinte sundimine vet nd kht and th bregut tonh:, ngrehi n Dervits nji kolonitd madhe, e kht vend e quejti Dyrracchium., Por Durrsi nn Ro-4paktit nuk (le nji vendokrejt I shtruem; ge nji qytet 1. 1ir etat,tager,me pre pare te veta.
Prej bukuris sh vendit e prej_klimhs sh shliddoshlit vijshinkdtu per gjithd vjet shumë pasanikb e faMilje bujare.th Romtispdr td verue. Nd Durrds banoi pdr do kohd edhe oratorimendun, Ciceroni, i cili kdt qytet e t.men "admirabilis Urbs" eduket se n'at kohh ka paso nji popullaf shumh th madhe dhe kaqen I phrparuem e vend argtimesh; pse ohkruente se do t'ishte
shternguem. me u-1argue prej zhurmds sd tepdrt qd i a lodhte'menden.
Nd ilm& t hapdt td Durrett Pompeu mu3,.1 me i Ondrue fuLrfs së Cezarit e me ivmprape ushtrit e rre%tath tija.
Si skele deti me rAnddsf, af.dr brigjevei t'Italis, qeprandej e6the shteti mire' pertd kalue nddr In.set e mbrenddshmete Ballka9it. Prej kendej histe motit udha e N:eter Egnatia"Via Egnatia" qd nddrtuen Romakdt në td dytin s`.ekull p:Kr. perte quo ushtrft e vete nga Elbasani, Ohri e Manastiri deri ndSelanik e prej SelaniWut neper Rumelf deri nd Biz%ne.
Ky qytet u-rrenuo ne vjotin 341 mb.Kr1 prej n3i tdrmeti tdforte, por u-p6rtri prap me te shpejte ne madhnf tt nerpareshme.
Mh sundlmit tO RomOs, Durrsi qe pushtue prej slalmd popujve
t'J:1
tjerd. Me 1351 r& nd dord td mbretit td Napolit, td KarlittlAnjou, e.ndejti ndn pundimin e kUsaj sht8p1je mb4itnore der1me 1368. Mbasandej u-pushtue prej Republik83 s8 Vetiedikut, ecila e mbajt/ der1 nd vjetin 1501, kur ri nd dord td Turvet.
Nd vjetin 1272 nj1 tOrmet I tmersh8m q rreno1 krejt es'mujti me u-ngla118 m& n8 pasuni a bukuri td
Hapsin e madhnin e ktij qytet1 e dishmojnii rrenimet a divamurevevromake e bizantine q8 gjinden nga Ver1-Prendimi nja 400metra lang kdshtjellit t8 sotsh8m, I c111, ndreq8 prej Vened1--
kasvet, shifet ende pUrreth.Nd kdto kohdt e vona Durrsi ka n1s4 prap tN pUrtrihet e
ishtFb& nj1 nddr skelet m& td rrahuna td bregut tong e genddre g3allë tregaje, psi gjindet I 11d1un me rruga td mira me tdgjitha qytetet e mbrenddshme.
. 34. KORgA
Mrrijta natdn e s'pata fatin t'a kundroj qysh larg prijatyne maleve, kur fillon e duket tue ecd njeriu me automobillkdshtu me td parin sh1k1m, nuk mujt t8 m'a pOrlante s#nithd at pamje td natyrds qd e rrethon e e atolls.
Ata gka md tdrhoqi vrejtjen m& teadr qe shija e lustbrds,pors1 sh&J dalluds I Korgar1t, paahd nd vesh8 e n8 mbath8,4
nOpdr rruga t8 Otetit e nddr banime edhe tO vobektvet. E rr8-fej td.drejtdn, kaq0 md kdnaq1 kjo pund, sa m'u-bi, si t'ishemkund pdrjashta n'Europd 0 jo nO Shq1pni.. Zakon1 qO secila fami-lje t'a fshijd udh6n e madhe ggne e gjatd sa merr shtdpi3a4 m8rd nd s#, m'u b& si tO dojshin t'1 bijshin komkurrencd ngnatjetrds pOr td mbdjtd pastorti toll odash, vendosjetO pdlqyeshme orendish, pdr nj ryijil, Jo glithaq8 td madhnue-shme por simetrike.e td pOrkueshme.
njisii shtdpft e st111 tyne, rrugat e shest1m1 tyne, dis1teti 1 Korgds, tue b& pak plitjashtime, ka nd vete nj1
bAjn8 nj1 njisI, gfacien me nj1 karakteriet1k8 njimend mesatare,por td pdlqyeshme.
NO Korgd, n6 gdo piktipamje ndihet frymti qytetnimi. Mit puniKorgari, kryesisht duhet t'1 a dljd tO dalunit prashta and 0.kand n6 bot6, e pitsuniNt, 46 der1 tash para do jettive, prejgJithekahlconte e derdhte n fam1lJen e nO qytetin. e vet. %
Pdrveg kkityne shkageve, qd I apl.n lavdl qytetit tO Korgds,m'u-duk se edhe natyra vet8, ashtu n'at mdnyrti e stolisun e evendosunt ka tè bâjo edhe shumli nO shpirtin e nd karakteriati-ken e atij qyteti. a
Korgari nuk e ndien rréptOsfn e bumbullimavet, nuk e pOr-gjon rrytOn e perrojvet tO- shenavet; atij nuk 1 a vrasin
o,
Ordn'as rremore, as humbnere, as thellina; and e Wandfushe te rafshbt e lemuet, silnd nuk ndesh nder terra as nekasuba; as kamba nder gurd-e ndbr balta; rreth e pdr qark naty-ra`e stolisun e e vendosun si nji nuse, veshd e ngrehd per tendelte ashtu !lb nusi tb vet Where e panderrueshme.
Sa do t'u-donte per t'i pershkrue rrethet e Korces Ato-katunde td bukura, tb vendosuna andej e Itbndej fushes2 me Atoshtdpf td grumbullueme, si qyteza tb vogla, stolija ma e bukure rrethit th Korges, td bajne pershtyplen e nji gjiri te.kandb-shoal nga pamja lidhen,e Orplgen me qytet, si tehyllnale me tê. Mandej Ajlthe al blerim në gjithe at nal&kpi 'Ajo temperature e paqbt Ato rruga te gjana e td drejtirneperte ellat qyteti perpiget larg e larg me banime, tue dhane jet§e gjalleni Nji natyrd, njimend jo gjlthaqe e fugishme, pere ndejshme, e gettl.
Uati te nlAjten petshtypje me bini mbrendb qyteti me nder-tesa. Jo shtdpf td medhaja,,as te bukura fort; adiltu kishat,ashtu fabrikat, ashtu edhe ndOrtesat tjera.
nesatare te thuesh.gdo gjg, por me vend, meitend e perpje-stlm, me njlfard shlje e slmetrije.
35, LIOENT I OFIRIT
Dikor, desh Zoti, dhe.u-kapOm nO.lak td Qafes se Thanes,pak WI pa prendue dielli. c'pamje ateherd I u-shtrue Ovet
'tone piirpnra. LiOni I Ohrlt, qd ne tb gjlthe madhnin plumbget;; veten OrfS4lhet prej se-naltl me nil te Xeqyrun sgni; malet
-prte_11.j_prarioleme prej rrezevet td mbrgme tb Ohrine breg te Llgenit, n'anen e majtb toner); Shen Nauml djathta#,O mandej ne te dyja anet fusha, rudina, kodra, suka e.ne fUnd,
ne nil prospektiv4 td kethlellet, horlzonti I hapet pernja gjymds drite, te thueshf kjo Tamje md parashtrohesh prej"atij laku tO Qafes se Thanes slgurlsht si njana nder ma tebukurnt'e ShOpnfs. Prej Elbasanit e ne Qafe tb Thanes e ha-rrova t gjlthe merzfn e rruges pars asaj mrekullije se paper-shkrueshme, asnj bukuthje natyrore: saqd as s'e vuna r6 rrugenqL kishte b1 automobill prq majds sd Qafdg% e deri mbi Lin -nji .fshnt,mo nd buzd tti Liqodit e njeshe rrAnzds sd nil gjuhetokel nde, si ne tO lakuem, thelle mbrenda ujit2 g'at fshat ze-her,h penhku aqU I pdrmendun I Llgenit t'Ohrlt sldomos njl11()j trortwil vogla e me plkla te kuqe, tO quejtun "koran".E kiintitu ue shkue gati gjithaundilbuzes se LlOnit e tue1)._prflorm, ni'piir do fshlte tjera, automohili u-ndal ne Pogra-(Ivo: vprld bukurf pfr t.O veruelpso kishte edhe do ndOrtesamjnrt h mirn.
1
36: GJIU I litONYS'
Gjiul Vlonds isht shum I bukur'prej natyrUs e mjafthaptite Kur shtegtari I afrohet Vlonds me avullore, shef pUrpa-ra istu11in e vogel e td thatdAO Sazanit, nji shkamb ne hgmjetd gryktisti naltd 331 metre', r gjatti mi teptir se dy mild.eOrals e.me nji sipOrfaqe 950 hektarOsh. Nga ana e djathtO eketij ishullf, pests kilometre largiglinderKepi 1. Glostis aLinguetta, ku fillon Gjuha e Dukatit a si e quejten TurgitGadishulli 1 Karaburunit, qd shtrifiet, ne gjasim nji hunde,'rreth gjiut nga Jugu me nji varg malesh ad thata e t pabanue-shme. Nga am a. majte, nd nji largesi shtatti kilometrash AshtKepi Trepbrtit me bregun e'Art8s, Prej Kepit tif Treportit sderi t skella e VlonOs bregu &Mit td thuesh krejt ranishte,'plot me kOnera e vende-vende me togje th vogla rine e me xunk-.tha. KOndej part Jane kryporet e afar Kepit gjindet katundibukur I Ai,tes me nji mogal tO madh plot peshk, nlane't8 Veriut.
Prej timanit nuk shifet qyteti-i VlonOs qd gjindet mgmbrendelkund nja dy kilometra largo no rranze tO disaskodrave,por duket mire skelja me pak ndOrtesa.
POrbill, shtegtarit'i bijnO menjiherii nO s9 nji rreiht ko-drash, shpatet e tO cilave blerojne prej'ullijvet tO mbjellun
.qysh M kohO td sundimit tO Venedikut,NO maje tO nji kodre m& td naltO con kryet nji,kdshtjell
e pak ma poshtd'shifen sht8pit e bardha tO qytetit hi-storik td Kanines, ku lindi e u-rrit Donika, e shoqja e Skanddr-beute MA pOrtej Jana.. naltdsit s ujit tO Ftofdt, Mali i Shashi-cds, nd zâ,pdr kuliosO, e td tjera kodra tO blerta mbi ti4 cilatduken fshatets Rradhima, e permendun p8r mjaltO, e Tragjasi,Gju Abaron nO fush8 td Dukatit, nji fushti e hapOt dhe e frytshme,por pak e punueme, qd shtrihet nOn QafOn e Stift Gjergjite Xetungrihesh, ndOr kohO tO her8Shme, qyteti I Orikut e Rikua, gOr-nadFit....e<tO cilit shifen ende sot aty-kOtu.
N8 kOt skaj tO gjiut gjindet Pasha,Limiini cili ka njisipOrfaqe,shtatil a tett; kilometrash kairore e9isht strehO esigurtil pdr ani e avullore, sops. e mprojnd malet e nalta tdcikOs nga erOnat e Jugut. Motit, qe nji skele tregtije merindtisf e quhesh Porto Raguseo a Porto Reale. Gjiu I V1on01lisht at taper se dhetd mild i gjate, isht I gjand pesO milb euji nO shum8 vende mrrin deri n8 50 met/1i thellO.
ainddsin e tij e kuptuen RomaWit, Bizantind rmandtfpotimAni 1 Vlonds ka qend fort I rrahumnddr e
shme, fRaguzastt e Venedlkasit, td cildt t'a pasti nd1der6,nevopt e veta ushtarake e tregtare, band lufta tiSladame.Vlona qe shtegu ma I. afOrm I ushtrlvet td Ropds or t8 kalueM Maqedoni, nd Thesall, e pdr t'u shtil deft. nij Bizanc. NdiImnIn e Orikut, P41 FmIiI ngarkoi ushtrfn e vet Or n'Itallnd vjetln 49 p.Kr., e pdrmbrenda ktIj gjlu 1.1-shqymOn anitluftarake tti Jul Cezarit prej Ksistit, tO blrit tO Pompeut
,43
nd kohd t 1utt civile. Republika e lienedikut e mbajt1 Vlondnnën sundim td vet deri me 1690 e liminin e forcoi me kdehtjell.Sot kand mbetd s1 kujtim t'asaj kohe iota's ledhet e vjetra tdktishtjellit td kanlnds e afdr skeles sd Vlonds kane (lend der1tashti vond muret e kshtje11lt td vjetdr.'
37. APOIJONIJA
,
1.rrethuem prej nji mur1/td gjinWe me piiisje, ngriheshkrenueshUm.ky qytet 1 madh/me shtdpf td panumdr me kdshtje-
11
111n e.vet td madhnueshili me Taltore hartistik e theatrine vet td pdrmendun.e me pallatet e bUkura td qy4Pasvet. Broththeatrit naltoheshin nddrttsatii mddhaja; nj1 shtylld e nj1faltbre jand ruejtd edhe nd ditd td dotshme; prej kdsaj shtylleka marl% emnin katundi Shtyllas nM Jugun Pojanit. Nj1 faltoree dytd ishte nd Jug-Lindje td Pojanit, aftir llevet tit mje
fdr kronit, sh-
j4k7rueme td Xatundit Kryegjata. A murevet td,qytetit, ishte nji gjimnale e nji vend gjimna Ile, 1 rrethuemprej shtdpfsh pör stdrvitjen trupore tit djelmoshavet td qytetit.Mos t'ishin pdrmendoret e gurta, qd u.gjetbn dhe gjinden ndPojan, nuk kishte plir tlu.besue se nji herd nd klit fushd'veta-tare e td mbulueme me-kdneta, ka.cond nji etesd aqd e *andd.shme, nj1 pdrparim aqd 1 madh e nji kulturd acid e naltd.
.' I madh ishte n'at kohl; kujdes1 pdr td vdekuns gdo vorr Id.shte pdrmendoren e yet, madhsija dhe cils1ja e td alit mvareshnga gjendja pasunore gdo njeriu; kdshtu b.f. shifeft sot udPojan guru td vogjdl vorresh prand pdrmendoresh td madhnueshmend trajtd tempujsh e shajtnoresh. Mb1 *Alto pdrkujtore vaji, tdpardt e Shqiptardvet pdramshOjehin, td dashunit e vet me spikamaase me trupore. Pdr shembull mb1 n spikamd, e dila ;walletderdn e nji shtdpije sd pasun shife 1 gdhitnun nj1 djald' V 24,tue u.di nga nina baba td veshun V 1B1 e me lots nddr fagsNji tjetdr Ormendore paragetnji. urrd e nji grue.1 afdr burritgjindet e gdhênun nj1 veg81 musik re, (Ala na dishmon se must-ka ishte e pdrhapun n'anSn prendirnore td.gadishullit td Ballka.nit.
Pundtordt, idpuebtardt, zdrUkthtárft, 1 kishin td gdhilnu-i.
na mbi gurdt e vorrevet td veta veglat e punds; grit i kishinveglat e stolisjes. NU nji gdr vorri gjindet 1 plkzuem prank
. nji ports nXburrdt 1 dili 1 shtrfn dordn grues sii vet. Ndkrye td portds, majtas 4 djathtas, jand pazuem veglat e shkr1-mit td burrit. /
Nji veg4nsf nddr ktto pdrmendore t'Apolonfs jand pllakat.
e pingulta, IM cilat n'andn e pdrparme -And td mbulueme me sto-neje td buliura e td punueme me nji mjeshtrf td posagme's1 b.f.me flocks, file Ohtfize Orrallash (Or shembull gjysma shOpa e
gjymsa lua), meokunora, me drandofille, etj. Keto fare stoli-sjesh deri sot nuk Jane gjetd n'asnji qytet tjetdr te botes.
Nji grup tjeter pUrmendbresh te Shqipnfs se mople sajojndato permendore, qg rib qytetin Apolonf paraqitshin Hyjnit emythologjfs sti vjetdr; nji grup tjeter paraget argtimet popullo-re te banorevet, si per shembull vegla theatri e ma vong rani.shten me shpatatardt e me luftimet e tyne kunder shtazdvet. Pornga shumica e kdtyne pdrmendoreve
argtimeshl.nuk pqrfundon iebanoret e Apolonfs merreshin vetem me gjana landore. Apolonija.qe edhe shpirtnisht e pgrparueme: aty gjindesh,nd kohdn mbas
Krishtit nli 'vend i pdrmendun studimesh, nji.Universitet,cili ndiqesh prej djelmoshavet te Romes. Ketu.ne ket"magna urbset gravis" (qytet I madh e me randesf), Jul Cezari goi per. te.ba studimet, djalime nipit te yet, perandorin e Romds, Okta-vjan Augu tin, I cili mbas gjashte muejsh, kur u-mbyt Cezari,u.nis pr kdndej per ne Rome.
0. LIQENI I PRESPES
Porsa te gfaciet pamja e liganit te Prespes, si me magjf teban per vete bukurija e natyrds sd tij: bregore-te vogla, lugi-na td gjelbrueMe, vargje malesh maje maje edhe me rrepina td-frikeshme, td shef syni'i habltun. Katundi Pustec zbardhon nebuze tluJnavetl_kurse gadishulli4 blikur I gjiut te tij sikurte fton per td kallxue vjetersin e vet te shume vlefshme,ki-shen mije vjegare t'apostujvet Pjetdr e Pal me gjithe afresketshumd artistike. Shpella, qd struk kishdzen, fight shume madhe-shtore elle nen tmerin, qe te shkakton tedullet sikur te mbu-lon ed nalti nii qiell I pafun4 prej shkambl.
Udhetojme gjate rrugds Korgd-Manastir: pr.nji cope herdna zhduket pamja e liqônit e na rremben thelldsija e madhe e lu-ginds_sd Gllombogit. Beim per brijd vneshtavet e qe persdif je-thl ne-buzd t llqnit, te katundi Gllombog. Asht ende indngjes.edielli porsa ka dale nd horlzont. Nderkage pdrzihemi me peshka.taretNqd bajne me aqd shpfrt treg per peshkun e zanun natdn;kuajt jand gati; vetdm presin gmimin e prm tC peshkut per t'ague ngarkestin nO Korqd.
Nuk na durohet: hgjmd nd lunddr pt4 njl. shotitje nd 110..Barka leviz getsisht nE thellesit e ujnavet, kurse pdrpara-'nesh horizonti zmadhohet e nA derdh ni 9' mldhshtfn enit: sa o bukUr qC duket ranishta 1;11r1 jet lakuriq zhyten'shtrfhen'nd ranishtti. Qe edhe Zaverl'i friktishdm: duketnji gojd vigani I angopun edhe duket sikmr do,16 na perpljeprej andn e kilsaj goje ii qln.1 I Prenpds nL,T1 Maline Thatd pdrcj01 ujnat e vet pdr nd 11 qritn e Ohrit tue.salueburimet me. up td ftoNt td Shdn N4umit. N.6 mes t'd ItOnit
e madh tO Shen Mer.enes,A Alla) n vet dym.jh, klAha Lb vjetra, pemlOtd shume
Ilol 1(:!tiling t,e! POrandsh, gjW e shumdt tg114,nity g0,1 ruLon rid thelldsit tads, kurse
vwjet a Plant td That69 td Galigicds e tlOros zgjatetujnavet st btsht I ufat dhelpne, gadishulli I Bdz-
1:1,!htit, si tavd elpgrmbysitn gadis ulli i Gllombogit edhe sithtke ajo e Nivicds. Fusha e.Resnds me qytetin e vtJu katundet e facies 'sd Pertste it varg e varg tg kapuna dorg
lrir pgrshiindesin me malL-mljd vjegar. Mbrapa vargut1. pa fshehet 1tqn1 1 voggl me ishullin Hail, kryeqytet
mbretit Samuel. Pgrmbi tg gjitha kgto, s9ni naprr shkambij td mgdhaj, nger greminn tg frlkdshme dhe
qhnnsh niipOr buzgt e licronit vrojm ff. ne trajtd harku,ore fare td bardha si gjerdana x1evahirI. U afrohe-
edhe nOper shkambilt e tyrm gomna td thella.neor keto ,r7n;.) frIkhLihmo.'ku nuk mund te
1c1;!;10a 8 /1.1.0 fiLorim td ngrehuna.me. ail ktshdza.
jand pdrdo-_1 ..i)a 37, _%;ols,er,A a kgto afreskg ar-
h9 men a p d .A,J'shflettibon td kalueMenH.! . l;'pi fl( tf (lbeteLn e ng tg njlipddhAttAn she-
-! 1 Ji.muQ19 .vAehr4 A Gjon_lilladimirit,'ktitu e rritiveta e po ketu u-shue hylli I tij.
.0; 1;. o'.1.0.s.tortfl po shkelim: fleta vetvetiume,to trkbyi prOithgnji ngadhgnjime e huMbje
v19..eu artistthe shumb td-gmueshmew:t-l'!ilive5t e.td fetardvet t4 tjerg.
!),_4 KL:Jirinat o kishavet, nie mlsticlz-eJwWvot w1119 rowanticizmin e pashoq tg natyrds.
lc,!1'1J41 o lundrhs por nd tokd, por kurdoherg tdi!1 Fit1ar1 i pIlumbavet, qd na gfagen pa ilandehd
T):',1 cri,1 qPievnt ibe nga krenija e pacavet td bardhg,Olnavt-
. .
39. POJDIIANP, .tfi,BI ,TVMORRIN
- Ali 1rb njl and n bulcuv e cila nji ditd navilazdn vAutnal ,Qrrin dhe ShpiragUn. Sikursé
hord ndOr gojdhAna dhr) shpesh nO tC v6rtet6n, dy7 I rirC u hshonf td forte nd to;,kjo dashuni 1. trazoi
11.1d zeulrat o -Vno, tuoshkx_Iktuo nji lufp.m VegbrTtomorrt tun p'r. shpitd te nh1ce1veshme, I rit
r11 IlOrlij 1 armatosun
me nji topuz shum6 td.rand*, I u-turr, tue 1. ri re furl. Zotiateherd, i zemruen,prej kdsa4 pamje dhe grindje sd pdrgjakd-
.
shme, I kdthen fajtordt nd gur,.tue i ddnue me mbajteTd0f...4he-kuj gjurmat e dukeshme kdtij lurtimi trtmershöm. Kdshtu,
.
vllai I madh TOmorri, I difton diellit brijdt e veto td cop-,tueme me plasa td pjerruna, dhe vllai I Vogel Shpiraku, tregohhapsit e zeza te gropavet td veta. Mbassi shkaktarja e kdsajgrindje sd rrepte, Una e bukur tdrhjekse, nuk duhesh t'i &pd.tonte mdnis 56 Zotit, ky e kdtheu.edhe ketil nd nil kodrind gu-rore, mbi te ellen nji din u-veind gure mbi gurd dhe u-nddrtuenji kdshtjell I madh: kdshtjell qd sot sundon mbi qytetin evogdl td Beratit.
Kjo light shkurtimisht gojdhina që regojne me nji frikd tdfshehdt,pleqt e vendit, tue I diftue di majet qe ngrihen memadhdshti mbi lugindn. Mandej tue ON1pejte glshtin ne drejtim.th lumit Osum qd e din qysh me rrjedhbn e vet t'arglandtN qy.tetin e vogdl, pleqt e vendit vijojnd tm tregue se Aid 0rrjedh qetsisht nd lugindn nddrmlet di brigjevet U pyllzueme,!sht 1. sajuem prej lotevet, qd Zan& e bukuY isht s denueme tëderdhi pergjithdmond, si ndeshktm te fajlt ë vet,
Fantazija e flaket popullore e ka teprue tue krijue hjigojdhA40 epshore dhe dramatikeo Po) Asht,e vertetd se kjo pamjeka nji fushii aqd t gjetne se 'Le le 6 qudttlIn dhe td mall.ngjyem. Veganerish Tomorri qd naltPsohet me majet e mbuluememe bord nddrmjet nji bierimi lisash dhe pishash, araclitetvrfind dhe kdrenues, Asht malt mA I nalte I Shqipn s sd Jugut,dhe on nj1fard a4ari te shejtd rettir dhe kombtir pa dallimbe sh dhe ftsesh.IMbi majen e tij na'tdsohet nddrtesa et e e nji tegje e pasm The kjo prej nj1 rradhe gojdhinashluf arake dhe kb u mblidhen we 15 Gusht shtegtare td krishtenddhe muhamedanb9 t 4-vllaznuem prej njl fryme se vetme besimi dhevllaznije kombtare. Mund td shtohet qb Tomorri ka gene nddrshekuj e Asht edhe sot 3imboi1 I bashkimit ethnik I rracdsshqiptar4 nji emb1em4 perfAhuese dhe e pathyeshme, rreth seales populli shqiptár, trim dile luftarak, ka kdrkue pa dobind td kalUemen per td mrrtjte at bashkim kombtir, qd fatet ekunddrta dhe pangopestja e polittkandvet pa ndOrgjegje, kishinpengue der1 dje. Betimi p4r Tomorrin Asht per,ShOptarin nji
- base e pathyeshme, e lldhun ne mprojtjen e Perendfs, Tomorri,
Asht nji besim, nji zakon I shejtd, që vllaznon njerzit pertejkunddrshtimevet fetare e fisesh.
Perbáll ngrihet Berati, nji nddr kryevendet e ShOpnfs, qetdrhjek mA teper fantazin e turistit. Beratt me shtdpit e tijatd voglar dhe td bardha e me dritore te shumta perhapet mbi shta-td kodrina dhe nd gryka't'errta td greminavet td pjerruna. Bera-ti njoft1 case lavdije ushtarake dhe artistike; njoftimet mA tdsigurta shquhen nd mesjetdn e voneshmeokur Skanderbeu dhe Vene-dikasit u kundOrshtuen Turqvet, td diet e pushtuen nb vjetin1440.
Bizanti dhe Republika Venedikase kane 1fin gjurmat n veta,td cilat edhe sot Ondrojne në pikturat, si edhP elementat
1
#
arkitektonik td disa pdrmendoreve te tyne, dhe nddrtuen e mere-metuen fortesen e madhe qe sundon mb1 Aytetin prej nj1 naltesijegurore. Qyteteth1 I kdshtjellit, trrethuem me ledhe td trashalndonse ka gene I shkatrruem prej egbrsis se shekujvet, u epstrehd 1500 frymevet, si edhe disa kishave me nj1 vleftd terindestehme artistike. Nj1 lagje e tine, plot gjalldni dhe ngjy-ra td ndryshme, mbeshtetet ke muret qindvjetore qe na kujtonsulmin e madh t'armatavet turke, kurse nd pjesen tjetdr te re,mb1 brigjet e Osumit, Ondrori struktura e hone dhe e hijshmee nj1 ure shtatd harqesh qd thohet se Asht ndertim venedikas.Edhe ketu fantazija e popull1t ka dashd t'a 11110Foje gojdhindnVe tij erret: ne nj1 grope te rrethueme me a ne mes t'urdsthohet se isht vorrue nji vaj2d robneshe virgjint qd e lane USvdiste nga urija per te paqtue zemrimet e Mumvet (zotavet terrejshem) që nuk do t'1 lejojohin ndryshe njerzit per te shkeleujnat e lumit te shejte me kambdt qe mbajne harqet e ures._Edhesot gjindet ndokush që nder nete stuhije thote se ndigjon gji-met e flfs, e cila nder shekuj renkon vuejtjet e veta;
40. BERATI
Prej mbramje rtjtem ne Kosar ku edhe beijtem. Ket vend esajojne disa kaso a te mbulueme me kashtel nji shtdpf e.pasun,e adertueme mire dhe nji shkolle e ndertueme ne maje V: nji kip:,dre, e cIla, e hangun prej Devollit, leshohet ne njiinen ane thikteposhte nga lumi. Ne na lane t'a kalojshilknaten n'at shkoile.Drital sado e marrte e mbrAmes, na lente te dallojshim prej
,
dritorevet shume bukuri natyre perreth asaj kodre: N'ane te',Indies kodrat n'anen e andejshme te lumit; qd dukeshin sikamb6t e nji shkalle qd ngjitet madhnisht e te con fill ngaTomorri i madhnueshem, age tie za sidomos nd kohe t'Illrevet,0 me majen e vet, Tomoracdn,-kapet ne nj1 naltesi 2400 me-trash. Qielli 1 praruem andej nga Prend1m1, e kodrinat e yltate qesin ndbr méI1 detin e aferm, e pörs-kllme t'imbel, te fletqetsija e mites e qiparisat e shpeshet 0 rriten nddr ato ana.Nga Jugil shtrihet lugu 1 hapet i Osumit, rrethue prej malevette Veriut t'Epirit, majet e te cllave shifen td mbulueme meborii. Neper blerime te nji lugine, kund nja njizet kilometralarg nesh, skni, tue e pOrshkue erresinen e mites dallon njishr,j 1,6 bar-dile, njl.kunorb te ndritshme, nig veqim nate nebujtind tone.
Ti; nonerth'en, (16 (le njl (lite shume e bukur, nii dite.e landd-shme idvore, kaluem me kuaj ne nji-vA ujln e Devollit e
148
; 4
e mujtEm.ktishtu të shtkheshimpga Beratis ku mrrijttm njatyprej mesdite. Rruga lakon,majtas pdrreth njasaj na1tds1jes qdme mure td madhdnueshme td.veta pershdndet mAssd par1 gdo'Oar, g0 td mrrijd nd_kdt qytet.-
Brljd kdshtjellit shtrihet pjesa e mógme e qytetits me obo-,rre 1 rrethueme me e me minare td shpeshta
Lum1 Osum e din Beratin e 1.1jettir qe" Asht n'and tb djathtdsprej Gorices qd asht4desa e re. NdOr td dyja*ndt vAmb ré ko-drat qd ulen thik teposhtd der1 nd breg tO lumlts veshiii me shtd-pis fort afdr njAna me tjetrdns td.tAna td bardhas "Or st,forttd pdlqyeshmes me dritore'td panjehunas qd duken pors/ sy qdkdnagen me gjithd at bilkuri natyre; nddrmjet shtdpivet tubalanddsh gjithdfartishs n0 mes td c114ve dallojrati disa lasha or-thodokse eat rralld minare xhamish.
Mb1 shtdpi qd naltohen fill njana mbas tjetrtis n'iand titAllithtd td bregut zotnon me nj1 madhtni td pashoqe kOshtjell1mogdms qd me mure td veta rrethon pjesdn ma td vjetdr td qyte-tit. Kdshtjell1 qe ndbrtue nd fillim tO 13t1tAindvjets kohdne dhespogt t'Epirits Mikel Komnenits pse edhe Ormat-e parat'lemnit,tt tij gjinden t'amshueme ndOr mure td tija. Keshtjell1qe nddrtue pdr rojd td vendit e pOr t'u b& ball ushtrivet anmi-ke qe kurdoher8 mund td lOshoheshin pOr t11 pushtue ato vendeaqd te) bukura e td pasuna. Por kjo nddrtesd nuk u7krye attiherdrlshtass por u-ngreh tue u-bA pdrmirdsime nd kOshtjell qdgjindesh aty pdrparandejs pse historija e kdshtjellit kapetqysh prej kdsaj kohe der1 nti ma se nj1 mijO e pesd qind vjetdpara.
Qyteti I forcuem Antipatrea mb1 Apsus (Osiml) t'epdrms qOpdfmendet prej Polypit riO histori td sO dytds luftd punikes nukmund td Jere tjetdr veg Berati I sotshems.0 kjo pund mund tdvdrtetohet edhe mA fort tue lexue diftimet karakteristike qdgjinden nd Livius mb1 qytetin Antipatrea. Td shumta qenti sul-met anmikes tO cilave I u-desh ketij keshtle111 tit bAnte ballssidomos nd kohd tO mesme. Ky kdshtjell I bani ball lumnishtIljaty nga.gjymsa e tO 13t1t shekulls njimddhetd vjetdrrenhts kryetarit ushtarak Su11LF, I c111 qe gue prej Kaillt,t'Anjou. Kur nj1 qind vjetd ma vond u-afruen ushtrit e hands ,
sd kuge, I U-duel kdtyne tta pushtojshin "KOshtjellin d bardhd"vetdm-mbas sa e sa vjetOsh luftlmesh. NO kdt kohd qe ndOrtueedhe pjesa,e fundshme e qytetit, n'and tO djatht4 td luMt.
Lamb(tt-il nji filolog, e qd fisht marrO me gashtje.shcap-.
taro dift(n mbi ndUrLes6 td KOshtjelitt td ri nO kohdn e MikelKommlnit, nji perrand fort tti bukur: fucii td panjoftuna td
%( natyrds 0 kundOrshtojshin fort nd nthirtesiPt4 murevet. Muret etromet e ndOrtueme ditft, shkaterohoshIn riatAn. Pra mbas kOshi-
nji punOtogl, u-vendos td merresh TAP grue qd tdkishtenil fi;m1j6.0r gjiu"piir t'a ndrir Trihruu(M. Kishtm edhe qe bi. ,
Gruoja, o cila-s6 part at mind e mwr porsi nj.1 lop, 0 floj, !;h1n tO purWtrovOt, muer trosh r. mnudoj se atq n kishin
9
,
e-se lypesh vdekja e saj pdr shpdtim td qytetit. Melotd per faqe u lypdn atdherti nji ndere ma td mbraman, qd tlilithesh geld ne mur nji dritore e vogdl, nUpdr td cildnmund t'a shujtonte femijdn e vat. Dishtri I qe gue nd vend,asaj grueje e kdshtu mujtilijo t'a mbante fdmijpn e vet qd-utstrit- e u-ba djald i forte,. Edhe sot, kdshtu thotd pdrra-11a, muret pikojnd "qumesht'V'qd nUk asht sd mbrilmi.tjetdrveg njato plki uji qti ldShOWIlagOihtina e murevet e td cilatnga pdrshkohen ndpdr gdlgere 4a1in td bardhimta ! E kur ndo-nji grue prej Beratit nuk ka gg me se tla ushqejd fdmijdn evet, merr nji cope bUkd, 18 td derdhet mbi ta disa pika"qumshti", ha bukdn.e kdshtu.sherohet prej ldngate...
Td pamit e qytetit td Beratit duket edhe ma karaktetistiksidmos niipdr Tomorr, I. cili nddrmjet kodtivet ngjitet madhd-night nga qielli. Asht pdr t'u-bindd nga shef njeriu gjith atmal, mbulue td shumten e herbs me bord, ku rralld fort münd.t8shklasi kamba e bartut, e ndigjojme mandej popullin tue treshtuembt t8 gjithdfard'Orrallash. Dett, fushat e malet, qe andelementat ma td par që trajtojn6 tokdn shqiptare, alegorizohen,paraqiten nd traltd td njerbivet a tti hyjnivet qe,al mapiojniidIsa nd popull, zotnojnd mbi vullnet a mbi fate.td njeplut.
Sikurse Olimpt I Helendvet pdrmbledh nd vetvete etyne, kdshtumbatiet edhe Tomorri st kryetir hyjnish e qUhet"Haba-Zomorri", apnin e te cilit e Ordorojnd Shqiptardt ekftyne krahtnave 1Ddhe ndOr be qd bajad. Botdn qe mbuloh majen
,e malit e mbajnd per p-lhurE me td ellen mbdshtillet bUkurae dheut". Baba Tomorrt e'ka ruejte shumd herd e me dobf qytetine Berattt prej furije anmike. Edhe sot, Shpiragu, nji m61 ntiJug-Prendim td Beratit9 I na1t0 1207 metre, ka nd ball sh8jete varrdvet qe_me nji kemes0 te veten I shkaktot hyjntja e her-shine, kur.u-matdn rid luft iji trazim q patdn nddrmjetvedit,pse si njini ashtu edhe iie4joute t'a mbante qytetin pervete.
41. 01-KRE1TIM NAO4LBA34N
gdo vjetd bAhet me 4 Qer3huor, ne Manastirin e Shell GjonVladimirit, nji kremtlm per.kujtim te kdtij Shejti.
Ky manastir, I ndôrtuem nd majen e nji kódrine se bukuk,ndermjet ultishtavet shekullore dhe nd bregun e djathtd tdKuAes, dee e lumit Shkumbi, I kalon, per rindesih e tijarti-stike, te gjltha manastiret e ShOpnls se mesme. Trupi I Shej-tit pu,khon nen K1shen, a ella ishte 1j1 tempull pagah, dhesimbag trf sIbIshkrimevet, nd leinishte, grecashte dhe sllavi-shte, ti-rIndertue prej Karl ToOls, zotni i'plotfmtishem 1 °Durrsit dhe I Elbasanit I cill A pordoroi per hyjndertmin ekrishteni.!.
4
o\At
'/- Gjon Vladimiri ishte prtnci i Krhjds, nji basfitind n'afdr-'sit e ligênit t'Ohrit. 1 hijshdmcdhe. guximt6r, gdzonte nilnderim.ndOr vapaldt e tij. Al,u-dha mbas vepraviat tO mira dhp*u-bii engjulli mprojtds i ksahinds mbard. Popullortisija'dhe da-/shunija me td1C11Bn td*gjilihd e rrethojshin, ngjalli nji smird
.-nddr fuqit e mddhaja dhe nd 1016 Gjon Vladimiri u-vtit prej ku----, natit td vet Vladislav, mtreit' 1Bullgardvet t'Ohrit. Trupl 1-
tij u-voPi-os nd KishOn e Shdn Mris nd Krajd. Mbas vdekjes.atij, populli i muer Ishtnat e tij dhe i naltdsoi nd nderimet ealtarit. .
.
,
N# 1215 dhesp i i Epirit, Mikel-Komnenit e shOrngu11 . .
trupin e ShAjtit, nd vijim t0,nji.1uftimi kundbr S11avOvet,. rid ..
, Durrds d dndej nd manaStirin ku gjindtt sot. Kjo pund'vdrtetohet prej atyhe di shkrimeve qd gjinden nd dertin e kishds.
a tri dad para datiOs sd caktueme, Manastiri i Shdn -
Gjonit Asht vend i nji shtegtije sij vijueshme pa dallim fejaOhe sek0t'ardhun nga td gjitha andt e Shqipnis. * r ? ,.
Pdrveg pjesds fetare, gfaqSet marrin. nji trajtd feste popl.t...llore me kingd dhe kOcime qd zgjas.in deri n'ordt e vona td tA
natds. fecqje ihoqnohen praj orkestravet til vogla popul).o-re q gdo gru i thjeshtd kujdesohet t'iJsjelli me vete:
,
.- pdrjashtimin e atyne qd vijnd apostafat pdr td Aend pra-
.
nd n ceremonfn, ma shumicd jand edhe tti sdmundit qd e talojndnatdn nddrmjet ditOvet 3 dhe 4 Qershuor niin harkun ku gjindettrupi i Shêjtit.
.
V
1W.mtng-Seakn e 1 Qershgrit, turma.mblidfiet,perpara kishdstue pritd nxjerrSen ii-trurift.Nd 11 fillon kcitteu i prim prejptiftdnvet, mbrapa td cildve vjen'trupi i ShAjtit I bajtunprej fisnikOvet td vendit. Mbas plotdsimit td-qarkulliiiiit rreth-murevet tO Kishds, cerement iO zhvillohet nti-mes td nji nderimi't0 devogdm tO poppilit, procesjont.drejtohet pdrserf nga Kisha.
Nd vijimin e procesjonit, populli shtyhet, tue e mbajtd 41bindin e duhun, qd t'a pdrkdsin me rubat e vett' trupin e Shej-
sepse Asht nji bindje e pdrgjithdshme qd kjo sjell fatbar-dhdsf.
Vallet dhe kging8t popullore vijojnd mhas ceremonis derinvagim.
_ -0,1420 .GJI1i0KASTRA
Gjetdm nd Gjirokastdr,njd gkelqim tO quditshdm dhe njd ngjy-r0 td vecantd,shumd,pdr te vOnd rti. Nuk kujtoj se mund td Retdndonjd tjat4"tylet nO botd si Gjirokastra. Duket klitu-ketje
. sikur Osht libretrija e'sd Bukurds sd Dheut - njd mbretdri pakOz,,e lodhur, e cila ka pard ditd m8 td pdluera. Magjija m6 tdrhe-Ose e Gjiroklstrds ndodhet n'atO and Vi mrteiit i'dsht larguar
c,./' .
.
4
a 4,s
nga tregu. Ne gjithe kdto te perpjeta,gendrojnd shtepi me trikate,, dhjetd dritore gSate ballit, goshke dhe ballkone me stre-
Ag. aq td gjdra sa dukesikunder jand hedhur jashtd murevet,dhe gdo shtepi e msdhe, me kopeAht Osht é rrethuar me muret esaja. Pallatet jand te pikturuara-hw-zbukurime tO tjera; numri
A 1 madh I shtyllavet td ballkonevet thella jand gdhendur medord, tavanet e.ballkonevet Jane td lara me flort tibe td pik-turuara, sic Jane edhe kubetd dhe parmakdt, dhe addzet vjet meradhd, gjithe 'veto bukurira Jane lend pa kujdes, koha ka hedhurermbi 'to njd ngjyrd vjeterije dhe pleqdrije td shpejtuar. KO-
4041 mund td ladn1 me mendjen tuaj nje fytyre td keltij qyteti4:the Bije td qudltshme.
ft
43. DITA E VEAS
-4$.. Vdsht Dtta e Veres ? 2slit dita ne td cildn'stergjyshdrittane, Vur s'kish iindur edhe'krishterimi, kremtojin bashkO me-Romaket dhe me Grekdt e vjetdr, pereAdit e lulevet, td shelgje-vet. Kui gkrin d1mei4i, kur galet vera e buzdgeshur, e hollddhe e g atli, si_nd pikturd tb Baticelli-t, zpmra e njeriutgkarkohet nga nje barre, shijon nje-getes1, njd lumtes1 t'Ombel.NO kOt ge,z170, stergjysherlt tand ndjejln njd detyrd t'u fn1Pnporondivet qd siilnin kdto mirdsira. Dhe ashtu leu festahireplo-te (ii.; e.qua2044DUa AL Verbs.
Nd p31,6 dite4010 nqiper1# besnikOt e funtme te paganizmit,
Ot P thnnvet9. te (1011 114Vavet;ite dafinavet, te gjith shelgje-'\MIbosniko pa dashUF dh. a_d_ljtupo do te rrethojnO me verore*de-
vo tii ndoruara. Do td keputip dee tti gjelbdra dhe Mi-vendw;rmbi kryot e shteplvet.
TO mOs 1 iiim'qo tj hurlibasin l4eto festa te vjetra te racesSOO. Nuk 1 hOjn ..m 'njerlut. Sjellin nje gezim te kulluar nOshtOpi. NO nje vent ku jetn te vegjOlvet esht aq.e trishtUar,djelmurija dhe vajzat kand njd rasd te rralld per t'u-ddfryer.iNir td mOdhenjte9. Dita'e Veres ka nje shlje poetike te h011ti et0 rralld.
*veroro: gi1nu psh tO kuq a te bardhe qO ltdhin femijet nOdori, ditEin e pard V Marstt e vijne dallendyshat, 1hjpdhin ma.winj mbi dpget e daffhavet'e td drandofillevettun u 16;ndue kaqi;n:
oj dalWndynhorngoknipP117A,ubugo:STT d(Ap:;ri;,P1.1ht
;
Na kit gjalm0 td gjerti,Shpier-o nd dotSillna nO sh6ndqt0
44. GJAHU I MALSOREVET
Mark Shale Gjati u-ngreh mekambdt'e tha: Pa ndigjonit o.gjahtardt rrethonie pyllln gd keni Orparat garkonie denduntmos td na shpdtojd gjA e'gjalld pa'e vril zeni pritat gjithd--secili prej jush e Ondrani njizet e 1)40 hapa larg njAni tje-trit, mos shgni mbi 1.0 se vritni shogi-shogint por shtini'dmejtd: ldshOhl gent e langojt nd pill td bijnd mbas erdst e tdgojnd egersit nga strofujtt dhe kur t'a ndigjoni zAnin e burlssd pardt asaj,burije sd madhe prij brini te kaut gti do t'i bie
Pund atdherd zbrazni push dt td gjithd ptirnjiherdt e.nddrseni'gent, bdrtitni me zA td tr she! qd td tremben egersft e pyfllte'td dalin 4ashtdt dhe nd 'and t'i a mbajndt epfti zi shogi-sho-git tue I ra Vurfs. Shkonit prat e zenl pritatt e mos luenivendit tare, Ondroni si burra td fortdt gjueni si gjahtard tdmire armdt mos i nxini
Ty ty ty ty ty ty ty-ty ty (bie burija e gjahut).Ha ha ha ! ha ha ha . ha ha ha !,(nddrsejnd gent).1
Kam kum 1 kam kum !'kam kum (lefin gent).Taf tuf, taf tuf taf tuf (kbrset.pushka).Pritet-o Kolb Piitet o Gjergj Prite, o GjonTaf tur taf tuf taf tuf (kdrset pushka). *Ha ha ha : ha ha ha : ha ha ha, L (nddrsejnd gent).Kam kum Ocam kum kam kum L (lefin gent).Ty ty ty ty ty ty ty ty ty 1 (bie burlja e gjahut)Pritel p Mark se pa te vjen nji thi I madht qd m(1 ka
dhAmbdt njf Rllamd e njl pergik najerrd jashtd nofullash. VAnepushkdn md syt shenoje mire . Bjeri md lule td ballit ! A evrttve ? Td lumtd
Ha ha ha : ha ha ha : ha ha ha ! (ndd'rsejnd gent).Taf tuf f.taf tuf taf tuf L (kdrset pushka).Ty ty ty L ty ty ty ty ty ty I (bie burila e gjahlit).Pritet o Ndrekdt se td doll Orpara nji dre me nji pard bri-
jd td mftahajTar I I ra drAnit n'ijdt dhe e depdrtoi plumbi tej m'at and:
drAni 1.4 nti gjfij, dhe derdhl lotd prej s9sh . Ah se gibAna und(thotd gjahtari), mA mird mos 'a kishem vrti at drA: shift siderdh lotdt prej sgsht e qán porsi,njeri I.
Ha ha : ha ha : (nddrsejnd gent).Kam kum kam kum (lefin gent).Taftuf Taf tuf (kdrset pushkaTy ty ty I ty ty ty I (ble burija).Bjert atij kapro111 qd pc) shkon prandTaf I e goditi me ,plumb.
ts,
Bjerl atij ujku gd po shkon aty drejti !
Mos e vra (thotd tjetrl) le t'l ldshojmd gent t'a shkyej-nd e t'a bAjnd copa-c9pa.
Ha ha.ha : ha ha ha : nddrsejne gent e ldshohen tue lefd.'Kam kum kam knm n 1. hidhen m shpind e e I/6nd poshtd, e
;)411
1. a shkyejnd barkun, e t'a bajnd copa-copast:Mire m'i a bitd atij ujkuild na ha dhintHa ha ha ha ha ha ! (ndersejnd (lent).Kam kum kim amm (lefin gent).Taf tuf taf tuf (kdrset'pushka):Ty ty ty ty ty ty L (ble burija).Prlte, o- Mark, se e keBjerl, o Ojergj, Se po td,vjenVraje, o Gjon, se po td shkpn prandTaf tut ! taf tut I (ktrset pushka),Bjeri, b Filip, asaj dhlje s'egdr qd po shkon n'at breg ma-
ll Asht e trembun prej gensh Sheno mirdTale ; e godlti me plumb n'ljd 1 Dhija e egër, porsa e ndieu
plumbin ge e shpoi tej per tej, u-hodh qd nga shkambi I naltd,e ra poshtd nd toke pa frymd.
Te lumte dora, o gjahtár I mird ;Ha ha ha ; harha ha ! (nOritejnd gent).Kam kum ; kaht kum ; (lefln gent):Taf tuf ; taf tuf (kersei pushka).Ty ty ty ; ty ty ty 1 (bie burtja).Nje ku u-duk nji.harushd e murme I Ishte e madhe sa nil go-
mar, edhe.ecte daldngadale mbi td katdr kambgt; porsa, e panggent e rrethuen per qark; attherd harusha ri.nd bleht dhe u.queme kaibë si njeri, hapte gojen nil kutt gjing, e pglliste eilope, dhetpdsht9nte (lent, e I lagte me pdshttmg.
Bjeri, o Gjergj, se e ke ptrpara I Shenoje nd krahnuer, sepo të rrl me kambd si njerl
Vraja se po te pergeshMos e vrltM,. I (thotd Gjergji) se po vete ung vetg, e po e
zg gjalltt.Mos, o Gjergj, se td kafshon me dhimbdPoshonl Ju s'dinl gjg: harusha nuk kafshon me dhimbd, por
tC shterngon me 0 kambdt e para, e to merr frkmOn; td pOshtkne td lag e te btin gal; sinet mandej e tiff bie me guru; porsiell gurb per st6 mb-rapshtt, jo -per stimbari; ngjitet edhe nd -maje t diunit si njeri, por neper ato dege qd jand shuls'mund t'eci: une s'e kam frikti-harushgn Imrr, thotd gjergji,dhe vete pdrmbl harusheft, e I fut njl thike nd zanier, dhe ha-zusha ble pa fryme per dhe.
Td lumtd, o Gjergj, (1 thone shoket) se genke burrd me td
Kam kum kam kum I (lefin gent).Prite, o Tosk61 at skile, sé'e kane vu perpara gent e po
t'a triple drejte I
Taf I sillet me pushke Toska, por I shkol pluirbl Kot,fOrnujti mo e goditiJ, sepse skilja bfinl dredha e nderroludhen.
Ah, e'maUkumja (thotO TOska) se m'a la pushkft nt; fa-cie pa e vrA
Nor] til o Gogi, a.saj sktljeTaf I t siltet Gega me pushke sklytol. e i a kdputi blshtin
446-)plumbil por s'mujtt me e vrA.
ta
5 1-
Ah, ajo din ke id vjedh ntqdn, se m4 turpnoi pushkda 1 (tho-
td Gega). i
Prite ti, o\
4Arbdn,' se.po td shk n prand i
Ah, nd td lasha te gjalld un ti, Zoti z0a marrte jetdn 1(thotd,Arbeni)i dhe shtje me pushke taf ! dhe e goditi ne krye.
11# lumte, Q Arben, se na tbardhe fagen ' (1 thond shokdt).
Kw vend gjihtardt t'a marrin ate atje iulirgjesh mbi dhli,ajo u.ngreh Ornjiherd me kambe, dhe iku me vrap, sepse barite
sikur kishte ngordhe. \
Bini, o gjahtard, bini asaj skilje se u-turpnuem l'Taf tuf : shtijne Mb pushke tO eithd gjahtardt, dhe e vra.
* sin, ,
--I
Prite se po td vjen : .
'Vraje at lepur se po td shkon prand : (,:s
Mos e vritni : mos e vritni k le t'a and gent gjalld.se ekand vet perpara,
,
Porsa e pg me sg.langoniL u-ldshue me vrap, dhe me.dy trehapa e arii per gafe, dhe po e binte gjalld; por gent." arrEmbyen prej goje dhe po e ndukshin me dhambd. ,
Rrembanja genvet at lepur, (thond gjahtardt) se po 1 a
hane mishin, mbasandej s'gjuejnd mi: -.
., Dile ata e shkeputdn.lepurinApej dhimbdvet td genvet,
'Ty ty ty :.
Ty ty ty : ty ty ty : ty'ty ty :
,
.
.Ty ty 1
Ty, ty : ty ty ty : ty ty ty :KUsh i bie burije kdshtU.? pyesin gjahtardt.Wini pushkdt lêni pushiat :,e mos gjueni mit, o'gjaktard
%' urdhdnon Mark Sha d Gjatil (i 'part i gjahut) mjaft.mil se u-nk ys,
e po na zi nata ketu ne pyll. Mblidhae gjahun gd ke4 yrs, dile
e bini, n'at bythe lisi se nashti vijne sherbtordt a e ngarkojn
45 PERBUJTJA NDER MALE? E SHQIPNIS
Nga "Kanuni I Lekd Dukagjinit"
,
- Shtepija e'Shgiptarit i5ht4.Zaptit e e mikut,.
Miku nuk mund te hgjd ne shtdpi, pa bi z& n'oborr.. Si td alp zA miku, I koti i shtepfs a kuih I shtdpis per-gjegjet e i del perpdra,
- Falet me mik,:armet i a merr, e I pr/n nd shtepf.
- Armen i a %rap he krrabel edhe e con nd krye td vendit kevotra.
- Pdipushet zjarmi, lypen edhe drft. "Miku dblitkut do t'i biihet nderd: "Bukd a krype e zemdr".
4- Buti,i e zemra, zjarmi e trungu e do firi per shtrojedo t, f-%Itnion 1;AiA r'r 1111- r:4 c1(1 nat65 e
:) 9
)55 4
I
- Mikut td fodhun do Vl vihét rreth me td pritun me ndertc- *Mtkut-i Wien "kaMbdt.
Pdr Mik zemre duhteCduhttni, kafja e njbë1, rakija e bukde
Mikut I ldshohet kryet e vendit si pdr nderd, si edhe poAeqe td jetd mfi nd td pim e nd shij, si edhe mos td pdrzihetnoMr njerzit e shtdpis.
- Po te hgni miku në shtdpf, gjak me td pasdl do tli thuegh:"Mire'se erdhe".Mtku do td Orcillet deri ku td lypi qd td.pdrcillet.Mtkul edhe pse e ze kryet e vendit nd shtiipi a kudo, kurrs'prin, por do VI. prijsh.
- MIku percillet edhe me nji tdmijd, po qeAdjald a vajzd,gjithenji si nji burrd a grue.
- Si t'i prijsh mikut, gdd dhune tli bijd,kult ky, lypet ne'tY.
- Kanuni urdh8non që te percillet miku sa Mos tla gjiije ndo-.nji pune e ligd, sa edhe mAvtli bfijd ndonji dam me bukdtande.Po bani ndonji pund te keqe mrku ne bukd tinde, areyejalypet prej teje.
- I dfiunuemi e I damtuemi s'fisht n8 detyre tla ndjeki at8 qee dhunoi e që e-damtoi, por I kdrset ne dere atij, qe embajti nd shtepf e I dhajekb.
- Buka e 14n damin. .
Yanfl Asht pre, qe,t'i\prihet sepse zehet se nuk dirrugd e nuk e di, ki do td ndeshet nd mik a glanmik.Q2 t'i prrjsh, pseje rdIsi i mikut, si me i a largue rre-zfNan, si edhe per ndalue prej punes se keqe.
460 AKIL1
911
Kallxohet se Akili, idhnue fort me'Agamemnonin, mbreitin e'Akelvet, dau td shmangesh nd shatorre t4 vet 'tue e lane qe te"Akatrrohesh ushtrijh grtke, e elle, pa ndihmen e krahut td tij,kurrsest rink mund*t'u IAA*, bill sulmevet te rrepta te Hektorite td Trojanevet. Agamemnoni I ddrgon njerdz qd tli a mbushinmenden td dilte ne lame te luftds. Por Akilin s'e tuente gjit.Ai i u-pdrgjegj delegetenvet se ,jo vetdm qe slkishte per te da-16 nd lame td luftes madje td nesermen kishte per td mbledheLe gptha anft dhe Mirmidondt e vet 0 t'u-kethente n'atdhi;qroki:t le te bijne si t'u mbushet mendja, e le t'a leshojne rre-t.himin e td kethehen tl mundun e td turpnuem, a lb mbarojne ndJtn t lupftds, td pershkuem prej slhgjetavet te Hektorit.
gjlthd kdt pdrgjegje tiashpdr, Akili nuk pat veshtiresfLi; dt1J.o o td flitte me ta porsi t'ishin miq mfi te dashun; t'lpami;n Or 4; largu, e ldshon qesten argjandi, me te ellen pokalonte kohOn, agrehet me kambd,e u asp dordn td gjitheve tue
te.
0
u thind: !Ju,falem ! Po gdzohem qd po ju she: und me gjithA seJam idhnue me Akej, ju due me zemde. U prin n shatorre td vet,
bAn td rrijnd mbi qylym kadifje e I urdhdnon Patroklit, qtY tdbjerd vanen mit temird, pse ka Oisa'miq td dashun nd shatorretd vete Mandej van nji kazan nd zjarm e shtje mbrendd kashdte majme td njidelje,e td nji dhije ku isht4"mA e mira, tue epdrzi me to edhp ushujin e nJl. derri të ma*. Mishin tjetdrmandej e pjekin mbi nji zjdfm td madh, eitue prej Patroklit, epdrkrypin me krypd td shugurueme, e vets Akili gohet e u a dinmiqvet pdrreth. U kushtohen hyjniyet frytet mA tg para e mandejsoset gjithdgka tue e kapdrdf buktin e bardhd e mishin e njomd
, me mashtrapat shkumbuese td vênds gazmoreeC Kur miqt marrin me,u-nisd, me WO nd zembr, pse sli a ki-shin dald qdllimit, Ajaksi sillet prej Akilit e i thotd:.Nde-'roji sti paku tagret e shajta pdrbujtjes, mendo se na ke passmiq-nd banesd tande'4. Kaqd mjaftoi e Akili e dha fjaldn ses'kishte pdr t'u-largue andej, por kishte tlu këcye ndshpind Trojandvet porsa td dukeshin andej. E njimend Akin e,mbyti Hektorin, e Troja qe shtrue rrafsh pSr tokd.
47, SHKUMBINI
Shkumbini vdrtetd nuk Asht aqd I madh sa Drini, sa Devollisa Vijosa, per sado qd s'e ka madhosfn e ktityneve, Aiht,po,
pdr t'u-quejtd pdr gjA td madhe e ka nji vleftd nd vete nga pu-na e veridit, ku ndodhet e ku ecdp
Shkumbfni ASIA kuft I td dy lagjevet të mOdhaja td ShOpnis,din Geglinfn nga Toskiinija-W-me ujnat e tij ujit fusha pj-ellore,që me korrdn e tynepbahet nji krahind e madhe e Gegdnfs,
Sa kujtime td bukura, qd ijell nddr mend ky lum plak me'vent e tija, qd kane pi sa e sa ngjarje historike td vendit'tone ! Sa fort i rrdqethet e I kdnaget shpirtenjeriut, kurshef kdta kufi madhUshtuer td dheut tone e kur 1 shkon mendja,se apdr*dto, si rid/Air nji pasqyrd te gjalld, Asht pdrshkue eAsht 8ndd shumii herdjfati, e mbara dhe e liga e dheut tone ! Sesa herd ujnat e tij Jane kapdreye nga ushtrft e td dy pjese-vet td vendit tone, per t'i a dhAnd.dordn shogja-shoqes nd kohdtd rrezikut a per'tlu-defrye ne kohe te gezimit
I bie nOlp mend njeriut Gllafku, mbreti bujitr I Ilirevet,ail rrlti net shtepl VI vet Pirron, mbretin e ToAkenfs, e eruejti pdr kaqe kohe nga anmiqt. Kur u-ba ky,dymedhete vjec,u.nisIthote Plutarku, me fuqi te madhe.ushtaresh, kaperceu ku-Min a Iltris e e v ne shkamb te t'et, nd Iron te ToOdnfs,Vjen ndbr mond koha e marteses t birit te 011afkUttAurPirroja shtatifmddhetb vjeg,atOherg, u-ngrIt me ToSktilk e 10t,e
to Itt
057
v
..
.h5rni n'Iliri'me nji shumicd krushqish td veshun atdherd u= fu-stane si edhe Apt, per t'u-gjetd nd darsdm td shokut td V. me -td cilin ishte rrltë bashke. Shkon ndper mend kohakur vendOsit e td di lagleVet, t'Ilirfs e t'Epiritsuanditihinkrahdt shoqi-gshoqit per t'i ndejtd kunddr rrezikut td madh tdltdtynevel shkoni ndpdr mend ajo kohd e zezd, kur tlikunit nga gy-tetet e nga katundet e Epirit, td shkretuemle td rrenuemprejPal Emilitt kapdrcejshin küftnin e gjelshin strehd nddr shkre-pat e Iliris sd thyeme prej fuqfs sd madhe td Romds.
Se sa herd ushtrft e Skanddrbeut kane kapdrcye ujnat e.stikumldnit, qd të bashkohen per 4 ot tokOvet N-ttt e td tjerd Princavet td Toskdnis. Se saTherë ushtrft e To60-nfs e kand kalue'Shkumbinind td bashkohen,me Gegdt e tdluftojnd sdbashku non urdhdn td.Divit td trujes Sa kalorfkrushqish 'Toskd,- td ves4un me fustane e t'armatoeun anle )(and ekand kapdrcye atdherd Shkumbinin. kur Arianiti nisi td bijdn
9Alaniken, e e goi nd Kruje, per tli vu kunord me Skanddrbén.Gegd e Toskd jand bashkue ndpdr kdt kuft per tli u-gjetd shoshoqit si rid kohd td rreztkut, ashtu edhe'nt ditd td gdzim
Shkumbiniora, nuk e.d4n Gegdnfn nga Toskdnija; ai, si kuftI natyrshdm qd Asht, I ka afrue e I ka bashkue kdto dy la je.Ura madheshtore e tij me nji kambd na Gegenf e me tjet ndToskenf Asht nji urd bashkirli I td difisevet tO mOdha a tdvendit tond.
... .. .
911tv.4414.
Ai.:
48. ATDHEU
Nji fjale ma e ambel, ma e kAnddshme e mg e nderueshme qdmitt o njerezvet e shqipton ne ket 1434 e q8 me jone td tin-gullit te vet, na le to kenaqun e zemrat na I ndez rid trimnfedhe na shtSin t'a apim jetdn per te, asht atdheu. Dashunija
. ndqj atdhen len me njerin,Val-6 detyrash ka ndaj atdhAn nji gtdhetiir A mird e
,ndershem'?Atdhetarill mird e 1. ndershem fight nd detyrd't'a dojd
atdhAn e vet, e djersdt e ballit t'i derdht pdr dobf tti tij;UI rWrkujdeset por tq, ndritunit e tij; t'i rrijd md kambd çdourdhdnl td tij; t'i 40 ngjisi dordn tO lAnunve e nevojetar yet;t'u rrtje pqrevet ne ndlgjese; tla keshtl oje tO ndOrdy-shmln e Li jetb krejt I atdheut e I kombit. Detyra e sectlitatdhot4r Asht t'u apt krah e ndlhme, mba fuqfs, tO gjithd nja-tyne rrojnii ne njl vend.
(Om mund te preslp prej ntdhetnrit tO mixt ?Atdhetari I mirtOluhet tO jetO sundimtár I âmhOl, gjyqtar
drolV, Mr 1 ndigtueshOm, ushtir trim, prfs zemrak, tatil:hml, zcitnf I njefiishiim, rrogtrir besnik, dashamird I pa te
keg '40 1 m1r6.
fi `.
foal*
1'1 .4
AllikocNuk mund ti presi atdheu ndonji ncierd prej esi.djelmshi til
t e derdhin mundin mkt* jo pdr tA, por per fitim td vet,e h e kdqYrin tia mirdn e atdheut e,td mniiin-e perglitheshmeitd ombit, por td veten. '
Ar.
:r2 ,PARET °Ma
Prej Detit td Z1 e nd bteg t'Aariatikut, prej Karpathdvet(kd jand kufijt e Polakevet e td Hungarezdvet) e den në Durrds,hapeshmotit, qysh 3000 vjetWpara Krishtit, nji komb i madh,-.Ilirdt, Ata And td wilt tondo Mott brén gjithegkovhapet ndmes td bjeshkds nji landd e madhe qd thue sulk e luen gjA; shper-then murrlint rreth saj, e rref era per gjithd and, por landanuk pdrkulet,' nuk e ndien. Mott fillon me 6 dobsue, i thahen dogAma, I kalben; i,bie copa-copa trupi, e WI. mate kur rAndonbora, a frtn murrlAnix landa ep nji,krizdm, qe shungullon mall,e bie per tow me i land vendin ndonji linde tjetdr'per t'u-rri-td, NjikdshteIlirdt, sado komb I madh qd ishin, pak nga pak 'shkuen tue u-paksuce, poyr-nUk u.shuen krejt. Porsi n11$. shkambe rref detl me tallize,(por's'e luen, porsi qêt qd-i gjusn moti,por nuk 1,dermon; giaku'ynd, sadoi,qd pat anmiq shUmd e mA tdmddhal se veten, fj,SIn, gjuh8n & vendit tone e)nbajti gjithemo-nd brez mbas brA44'ndonse shumd herd edhb ndn.urdhdn td'huej, "
Shqiptari qe gjithmone lire, porsi ihqtpja ne mes.tdNd di vl1azn0A mddhaja dahesh atdherd kombi I Ilirdyets
Ilirdt nga Lindjee diellit e Iliret nga Prendtmil Nga Lindjaperfshijshin gka.Asht sot Rumeli, Bullgarf, Rumani-e Hungarijalindore deri nd.breg td Detit ttS ZI. Ndn Tune quheshin Threkaj,et.mbi Tune doldn mA vond Dakajt.
Nga Prendimi gjate detit Adriatik e nddr dhena tej detin,deri te Tuni e madhe ishin vllaznft e Ilird-Panondvet /lirdtrrijoht 101 Shqipn$ t'eperme, nd Mal td Z1, ne Dalmac nd Her-cegov 1;nd Bosnje, ne Kroaof e n'Istrf td sotshme; permbi
Dravds,-Savdsl'AlpelA dhe Tunds banojshin Panondt.
' ,
500 MBRETNIJA ILIRtVET
A
, 5Sado,i forte qd te.lete nji vend e sado trim nji komb, po
nuk ka. Njikeshtu edhe kombi I Ilirevet, sa qe dA seeili fisnuk qe bashkiml e dashunila me shoqi-shojne, kurrfare qendre
ne vete, pa nji pi pare qe me i ndigjue te tane, nuk patenfare dobije. I ilne sa here mbrende Maqedonfs kur u-keqen, porfugit e ItOsaj mblidheshin te tina bashke kunder ketyne qC ishin
.4.
ts 4
td dam e me gjithd trimnf q diftojshin, shkuen poshtd $humd.vllazni tona.
Kur u-mblddhdn td gjithd non Bardhy1in4 vllaznit e Ardand-vet, dhe e'njoftdn pr mbret e td pare, atehere ngrehemngbretn1 aqd td madhe, qO pdrfShinte-Hercegovindn e sotshme, njicopd Id madhq td posnjes, Malin e Zi e Shqipnin deri nd DurrdS.Atdherti edhe punale luftds u eci mbard; mdsynd Maqedonasit,thyen prisin e tyne Perdikdn,,qd mbet nd, luftij me 4000 vete, ee Oternguen te gjithd at dhe me li njifard page.
51. BESIMI I ILIR2VET
Iliret e mogem'adhurojshin idhuj, por ndertesa pOr lutje,a si methane tempuj, nuk ngrehOn kurr. Luteshin nOn pemd tdmddhaja e afdr krojevet td ftqfta, pse kujtojshin se nd ldvi-zje tO gjethit a nd rrjedhd t'ujit mund tO dihesh cka kishteper te ndodhe. Por mi fort se vende per 1utje,4ata kishin ku-vende katundi per t'u-marre vesht shoq me shoq pdr ndonji punt!
,
a plecinfi aty mblidheshin td gjithd bufrat qd ishin td zotOt evetes. Bahesh nWfeste e madhe me gjithefare lojnash, e secilimundohesh t'a4iiitte per fushd fuqfn e trimnin e vet, pse ivlefshmi kish facien e bardhe. Nderimin ma td inadh e kishin njata qd mbetshin ne luftd, e kur u a bAjshp jmOn, njehshin per-
, Tallshem :trimnfn e urtfn e tyne.TO vdekunit I shtijshin ne dhe me shumWpadhbnf, ndermiet
tymit te kemit e te gjakut te bagtivet qO pritshin pOr ta:.Ndreqshin vorre td medhaja, qedme mija shifen edhe sot gji.thd-kund qd nga Bosnjake Aeri ne Toskenf:
Nderojshin natkrtch e kujtojshln, bie fjalk, se Uridua ishte,mbretnesha e urtfs; Fromba e frymds s'erenavet e td shtdrgata-vet e Skutona e shendetit. NO secilen.pemd, ne secildn kagubd,ne secilin perrue kujtojshin se gjejshin fshehti pun6t e natyrds.Prej4 andej lefesojshin nji mije marri,Ae nddr to edhe sot ka asishridOr ne qe kujtojne ende se merr mtisysh ndonji send.
$
52. JETESA E Infib/ET
IllrOt Ishin njerOz te fugishem, te pafrige, e me gka.gjindet sot nder vorre te vjetra, do te kene gene njerdz tO
Wisue me hjekO keq, s'e merrshin nO dore as per tdftnfi`t N5 pi'r tr nxohict; ni bor e n'nkull si nkin \rape te
60
zhegut, pa nji strehe kulla shtijsb/n.kryet; pa hanger e pipi, zbathe e zdeshe.-Petkat e_tyne ateherd ishin 1,0kura berresha shtfizesA s'egra, qe gjuejshin vete me trimnf trrezik temadh, M& vone filluen to pritshin tirq e xhurdija, ashtu edhete mbathshiri opanga e te vijshin nd kme qdleshe.
'Token nUk dijshin t'a'punolshin e'Phsunija e tyne ishte gji-, ja e gjalle e armet, qd I ati i a Ante brez mbas.breat, qO
tla kishte nails mend gjithemonetrimnin e te parevet; e kurpleqt u diftojshin iqe fjald, u ndezesh zemra te riAvet ne burrnie .ne dishire qe t'u.pergjajshin'te parevet, louna.ma e ndershmeper nji burre ishte gjahu e luftai-nd to e gjejshin jete4en eu zhvilIoheshtuqiia e mendja per t'i a zbardhe facien vetes ekombit te Vet.
Grudja e ateherdshme, si Shqiptarja e mire e sotshme, ishtepunetore e shtepipke e dinte t'i rritte MA-jet me ndere. Bu-rri shkonte me gja te gjalle ne ffial e dilte ne lune e.-,gruejae mbareshtronte shtepin e e punonte token; mbillte,te drei e ngarkue me to shkonte tue 1. dhine gif nji ase dy fttomijvet pernjihere,Kur v/nte koha qe.t'i falte Zotipfemije ndo-njl grueje, dilte prej shtdpije e merrte pyllin; e mbas do di-tOsh kethehesh me femije ngrykd e thonte tue I ardhe turp se ekiihte gjete ne pill. Grit e Ilirevet, ishin edhe trimnesha,aqWsa.dilshin te luftojshin si burrat, Kallxojnii shkrimet se kurOktavjani e rrethoi qytetin e Salones, grit e Ilirdvet, veshe -
me te zeza,..dolen natOn pdr,terr, e si VishIn zâna, e mes9rieaqd me hov ushtrfn e Romakdvet*,. sa atyne burraVe tO mddhaju.desh me hike.
If
53. LEKA, I MADH
Penskrah me td pariit tond Ilirdt, ishin Maqedonasit, kombfortd e prej nga duel nji hill s!prendon kurr, kulshedra
e luftbs, Leka 1 Madh. Edhe nd mos qofshin Maqedonasit kushri-ni me ne, trimnit e Lekds na pOrkasin dist, pse prej dfleuttond lypi e muer WO vetd, dOelm tO zgjedhun, pOr t'i mbajtdgjithekund me vete, n'AzI a ku tO lypeshin.
Leka qe I biri i Filipit td dytd, mbretit tti Maqedonis.Qysh ndAreminije dukesh. gfard njeriu do tod dilte, pse dishiriI tij ma i madh ishte te ndiente ngjarje e kngO tr1mnije49.kurlevdohesh ndokush fort, thonte: "Edhe und due tq bahem 91 Si".
Kur ndiente se i ati fitonte ndonn lufU, si t'i vinte keqthonte: "E mue çka mi; le, baba qe te fitoj ?". KOnagesh I atitue,pa gjithd kdt zemiq te vet. Nji here i "Mrko,biro, mbretnf tjetiir'q)i-;r vete, se Maqedonlja asht toPr e vegelpdr tr ",
Njizet vjeg hypl ne k-imbP te t'et e pi-;rnIthere filloi td
G !I613
t'
luftontes pse diqa vendes'kur ndien se kishte vdeke Filipil de-shtin dilshin dore mbretnfs se Maqedonasvet. Ne sa ishte tueIDA lufte me tas doli fjala se Lekeh e kishin vri: ateherd Thebadhe Athina u-ngreh6n td dilshin ne vete. Kur pa prite i a behiLeka ne Thebe dhe e.rrethol per gjithe ageshi e pse stridigjuento bijshin ne dore e mes9ni me furl te tadhe dhe,e shkatrroikrejt. Kjo shuelake I bAni te dridheshin Greket e nuk guxuen tegolshin krye ma. Atehere Leka mujti me i a 119 punes qe kishtepaO nder mend te bAnte I ati.
NO Korinth u-emnue I pan. I te-gjithe ushtrfs e ne prendve-tO vjetit 334 p.Kr. u-nis per n'AzI me 35.000 ushtare kU
ishin ma trimat.:Me dy qind barke e bajti andej Helespontit ushtrfn e gka
duhesh per lufte; e si mrrtjti n'Azfl Lekal I pari i te gjithe-, ye keceu ne toke. NO breg te Granikuts qe gisht.nji lum i yogel,
Ishin rreshtue Persjanet per t'i a ridale rrugen, por Lekas'u-trmb, i sulmot, I theu e I shperdau, por per 'pak qe tuemhete wbrende. Shkonte ne maje te kaltt tue luftue e'tue korreme shpate krena Persjanesh e nuk ishte kuStue se kishte mbasshpine nji anrik (40-ktshte yojte kunder tij e kishte cue kra-hun t'i binte me shpate. Por per fat te bardhe te tij, i a mrrij-tt n'at cas Klitonis i pare 1 ushtrfs sO tijs e me shpate1 a kputi krahun atq anmikule eshpetoi Leken. Mhos asaj'lufteAzijaPe yor,e1 ri e tane ne dord te Lekes..
No nji qytet te Frigjfs, ge I thojshin Gorde, ishte nji nye11,111;: ;1(ii; mlwthtrish,t, qO kurrkush s'dinte t'a zgjidhte e njer-7,it thQ1:thin kn:th zgjldhtf! Ado t'a fitonte Azin mbare.
.ftt e kHiy.t.;; age holl P nxuer shpaten dhe e keputt nenin.r. k Lo Iurtl,Leka ra nji herij 1 stilundi' fort, a0 sa *fink dtjlthin se nr,a-t'l a mbajshin. Nit nder tal cid 1
onntt Filip, vendol t'i epte nji bar te forte e tetkir ato 1.1NP; 1 ylen Lekiis nji leter prej njt
rjr.r1.,.rill Li vet, Parnwnjottit, q' I thonte tO Ruhesh prej Fi-l!pit wjek, fir Vshte hanrnr pare prej Persjanevet edo:rtg- t'a fwmmonte. rbrott i a dhA at, leU-;r n0 dord. Filtpit,
pin liarin. heka u-shi.ndo!lh e mbas pik dtteshprtn1 n:;htrf:i rh lnitA
Mbuflt.ti I 'f'r!if s, IJirI n F H , id f..,hte.n,1 I tuctitrf Adht., 0 I 10.16.(.-, UslAr-f t
r 1!;!; I t ni c,1 I I (f ; ntort rri .1111n, LekAl por k-til nhk I u-trcrb a:;prik;r. t licv u e I then krye
pLI, , HirIn i'pm, nor rol-'t 1 Lelcl wn nji17L,, v 1 lii, g- i tn, Iiy ft (Alcitorre hu
t !Lir I lit 1c Ii Iii I p r 1.,1( in I II !;, 1,(1(11U 1' 1 Hilt 1,11rI ;' 1 P Iith ii U Ii I i I , nmr p p ,111rin e 1 fbrdhl
*1/4.
p.
tprp; dhe Ieka i a 'priti: "Nuk ka gjlit moj Windt se edhe ky toht
r Dariu e pa veten ngusht e goi lajmtard te Leka per t'u-paj-tue me tê e t'i.thonte se po i a ldshonte gjymsön e mbretnfs.Por Lektis nUk I pdlqeu kjo fjaldt pge.e donte mbretnin mbard.Atdherd Parmenjont I tha: "E pra po t'istlem und sl ti, do t'apranojshee. E Leka i a pritil "Edhe und(po t'ishem si ti".
Prej andej Lelta kdrkoi qytete bregut td Mesdheut e td gjithashtroi; e Tirin qd desh t'i qdndrontdiftl fort, e rrethoi shta-
td muej rreshtt deri sa mi rid fund i-hSrni mbrendd dhe e bintvrrafsh. Duel Palestindn tdrthuer e hn1 n'Egjypt ku venddsit epritdn me krahd'hapdt. Aty ngrehi nji qytett Aleksandrint prejemnit td vett qti me td shpejtd u-b& lulja e td gjitha qytetevett'atij
Dariu nuk kishte ndejtd fjetd. Mo'odh nji ushtrf tdmadh sa s'thohet e zfini vend afdr Ninives sb magme. Leka
o
a ngjati as al, 1. kaloi me trimnf td madhe dy ujnat e mddhaj etd rreptd, Eufratin e Tigrint e"u-ndesh pdrbitll me Persjand.Maqedonasit tue e pi gjithd at morf ushtrije qd kishte mbledhdanmiku, u-prendt e td pardt i thand Lekes mos t'u bintepor fshehtazi e natUn. Por Leka u pdrgjegji: "Jo,,se s'kam daletd vjedh luftg"; e r4 me fjetd si mos t'isKte gja:\Td nesdrmenParmen*joni shkoi t'a zgjontet e tue e gjetd fjetd4 si prej gudi-je I tha: "Qysh mund td flAjsh kdshtu si t'a kishe nd dord,fi-timin e lufttis ?". E Leka tue qeshd I. a priti: "A sle keminddord.fitimin qysh.se s'asht nevoja t'i vehemi Dariut nd shpindtue ngti ?". Zeini luftdn dhe Persjanevet I u-dha e mbrflpshta. NUsa ikte mbreti I tyne DariuvLeka muer Babilonfn, Susdn e Perse='polin, ku gjet visare td panjehuna. Mbasandej mbrapaDariut, por td -shkretin e eini rob nji I paa'i atyne vendeve;i a shtini kambet nd drOj e e muer me vete nga ikte prej luftds.Loka e ndieu ket pune tei keg() e nd shpind trathtarit, poraloe mos t'a hutonte gja rrues, e la mbrapa në nji clerr ,
, Darin td ISlaggem. Pak para se t'i a mrrinte Leka, Dariu vdiq.Leka e qau at mbret te shkretg e I leshoi siper petkun e VetmA te mirth; e e hisi nd Persepol per t'a vorrue; e s'u-ndalpa a zAnd trathtarin faciezit tj cilin e mbytl.
9
Nd mbarim td prendveres, nd vjetin 327, Leka mblodhi nAiushtrf 100.00(Yburrash që VI hi)nte mbrende dheut te Hindis pert'a shti no dord. Shumd mbretdn I sundojshin ata dhena 6 shpeshbajshin fjald shog me shog. Leka e kaloi lumln e madh Hindin, end breg t'Idaspes (tti njI bIshtt tO Hindit) ndeshl ne nji ushtrfte madhe t Porit, mbretit t'asaj ane, 0 I klshte dale perparame 300 elefanta. U-ndez lufta glithandPj, e tO dyja andt Juftuensi burrat, por ma rW fund Hindasit u-thyen dhe hikOn. Mhet neflake te luftes, gatl vetem, Pori, qO edhe-pse 1 sht9m ne moshdluftonte s1.nj1 djaPj 1 ri ne maje te njl elpfantl te bardhe.
63 I-
4 r
1
0Por ne fund tihe :ttij e e guen.te Leka.Lek atdh'ei-e pyAl: "31 t Olgen me .td pritd und tSf.?6:. 4
"Si mbret"-.4_a pritl d. Edhe Loin 1 a la prap ne dore mbretnmn e vet por ni4 pi.thtet td r;!acie..lonfs.
Leka donte te stityhesh derl te bregu i Gangitt'por ushtaidtu-quen e 1 thund:,"DerI ketu e mndej nuk shkyjme". Ishin lo-dhë tue luCtue pa di e u.-ishte cue mall per vend te vet.' MAassie pi se luente gjd, u-kdthye te4dilte deri ne Suse. Atymbushl me dhura,ta ushtardt mi pleg e i nisi ne shtepf.
Mcndja'e Lekes kurr s'zênte vend e gjithemone mendonte'fi-t time Tjera. mundi I madh, ge kishte hjekd n'ato lufta, e
kiShte lodhe ort, e i ishte pil4she shendeti. Ne Babiloni e ei-ne ethet, age te rrepta, a u-pa se nuk ktshte shpetim. Ne vje-tin 32 p.Kr., tue gene tridhete e trl vjeg, Leka 1. Madh vdiq,4e me te mbarot mA I madhi luftir ge'ka prase botai.
54. TEUTA
Por td gjithe mbretnit e Tlirevet, cleApaten gen e. para tij,kaloi per madhenf e fugi, Agroni ge mudr ishujt e Dalmaclis,
Lesinen, Lisen e Kurculln. Ky me pese rnIj hire e me nji qindbarite sulmot Etolat, I theu e I plackitt krejt, e gka I pelqeu,muer e i ngarkot bhrkdt e veta e u-kethye ne dhé te vet. Porfatz1u, prej gezimit se e mund t komb te forte e kr, sru-ldshue mbas heje e mbas plje ti 4 rehe gosta e lo per
e PA I semunde e vdig. Mba.- ,,Pkjes se tij, ne vend tebirlt, sundot e shogja Teuta, e aq, mire1.41 te kiShte gene
Por atdhere ishin kohe tjera.Iltrdt, ge rrIjshin hregut t detit, ishIn dhine mbas
.plackel e sa '4ere mujshin, dilshin e plagkitshin barket e Roma-kvot q lundrojshin aty pari. N kohe td Teutes puna e plagkes"pat shkue tek s'b4n mA. Roraket edhe pse atehere nuk e kIshirendoat widheni, (Id e fituen.daltinp,adal, ia ge te sundojshin,gj I th dhri mbaff, gjlthdnji ishIn te fortd.
Republika P RomIWI.pra, cot prej ands se vendit dy zotnito Touta per t'i thirW qi t'l shtirngonte Iliret (le mos t'ubiklhin elm ma. Teuta u pdrglegji: "Pr,ej me,le kurrnj1 te kegs'do td konl, s'do tbilOtk,oxojd te ju mesyje hal-Wage; porckA b1jnd njorzlt nd torr P n6pdr Cerra, nuk mund t'i perzthemikuJt". LNjmtirvot. tt Iorn nuk u pJ len kjo Cjale e I a prl-tn "N pun nl e 1C'Hi.' kiri tlu Aphr. ndeshkim edhe ";ityno koq tindz. K n'iihr6; t;; Zotit s'do t shkojeshilmi; 0 (1,i ti; kll]xojm:; rrunHn tj", Proj ktyne nate-vo t'n'711pri Toqt,i V-ri(Ihru, r!Htn /Ityne dy
p vrnu. vr;IA1 Hji ft,r rigo. V zezei,sepset 1.ici)11,.` ktirr r.,' ltj%
Atdherd Romakdt u-idhnuen.e nd vjetin 229 p:Kr, u rand pdrtokd e per (bit IlirdVet, I thyen, e Teuta e humbi shumicdn edhenavet tb veta.'
I
ROMAKET NE SHQIPNI
1
Por.ai qd e kapOrdinf krejt mbretnfn qd.kishin nd vete.Ilirdt., qe Genci, mbreti i tyne, rrinte ne4Shkoder..Nd itje.;,.tin l684,"qd do me tht* 61 vjetd m so pards luftd qVapatdpme ne, Romakdt guen nji ushtrf td ma he niin prisin Anic, i cili,e rrethoi Shkodrbn a td gjitha antit. Mbretit i u-desh t'i bin-$te nd dord anmikut pa qyshke; Anici u-nis pdr Romdme tel e metd glithdapjerztt .43 shtdpfs sd vet, e Gericit i takoi td Onte ..
n'at qyteillidhd me vargoj ari mbas qerres tdbngadhdnjyesit.. 4 Aty é mbrapa Shqiptardt ndejtdnr nen sh4fPe td Romds. Td ,,,,
Partit tond jetojshin nddr male t'Ilirfs, e RomakUt lidshindisli ushtard per roje nder qytete tO Dalmacfs sd sotshme, lbBosnjes e nij Shkoddr, ku filluen td zejshin vend edhe shtepijakO.nga Roma, pse Shkodra ishte edhe atdherd e medhdnueshme sikuer
.
selija e mbretOnvet t'Ilirfs qd pat.send., Ushtartit qd mbajten Romaket ndf disa qytete t'Ilirli fiend
pdP-td-mird te vendit, pse, menjihe 6 pushuen grabitjet 'e pundte keqija.-Rrugat qe geldn, uratqe ngrehen.e vendi qe shtruen sa0 shkonte gjithekush Or urdhOn t'autoriteteve, fight e dutunse do te thlrrshin tregtard prej td gjitha aneVet, Mdsuen edhet'a punojshrn ma mire token; e parmenda qbekemi sot, Asht par-*ride romake, Fibtim td madh i solldn vendit tue fillue me nxje-rre ár prej Aheut.
Flomaket i njifghin mird4k pardt tonet4greprandej nuk u aprish4shin Icier qejfin po mos t'i.shtdrngonte puna, i land, .t.pra, si paten (lend pdrpara np vetqeverimin e vendit nd Hercego- /
vind td sogme, nd palmacf td poghtdme e nd Shqipnf t'eperme,.
e u thand "Illiricbm"..Kur Romakdt kishin* nevoSd per burra td fortdl.vtjshin te na,
e i gojshin Ilirdt ku ishte rreziku'ma'i madh per.mbretni.td,tyne. Prandej shofim ushtard.prej Ilirije shperdi n1Anglf.t1-.sogme, Gjermanf e deri n'Afrike. E Jo veg per toke, por edhe perd4t, Ilirdt ishin ushtard te permendun; deri sa erdh koha e.pdr shume vjote mbretnija e pomes qe me dore t'Iltrdvet.-
4
PIRROJA
Edhe n'Epir a Shqiprifte poshtdme qe nji mbret, te cilitthojshin emnit PArro a lipmri:
gurrtluftoi me Magefonas e me Greke, e I mundi e I ndoqfort, e,shtini ne dolt. shume katundc, e qytete qd lshin aferkufljvet tttLj. Prej sh,ptAjtesije nga mesgnte e I thynte ushtrfte anmikut,.ushtaret e Toskgras i a kishin vet emnin Shqipe. PorTirroja.0 peraegji nji. ditd: "Vertete ashtu fisht; por neqofsha veyi Shqlpe, ju jeni itrahet e mij me te dint fluturojper te, thYe ushtrft e anraikut,P. Prej asaj kohe duket se u mbettEi
igjitha fisevet tona emni Shqiptare e dheut tone Shqipnl,
dhe gjUhes gond shqipe. Kjo Agjarje.gjindet e shkrueme prejPlutarkut ne jete td Pirros.1
.Mbps,si bfinilketo.trimnf,'Pirroja e shkapdrceu detin me njiushtrf td madhele duel n'Italf, ku luftoi shumd me Bomake pertirt dal0 zot populltt te nji,qyteti qe I thojshin Taranto. Atylini shume lufta e'ndonse nder td gjitha I mundl Romaket, porseketa luftuen me trimnf acid te.madhe, sa Pirros i mbeti e vrameshuraict;'e ushtrfs, e kur ne lpfte td fundit pg se i kishin mbe-td te vram age shumd ushtare "Edhe nji lufte ne fitofshaiteshtu, une jam I. humbun".
Prandej shpejtoi e bani liage e lidhi miqsf me Romaket e-
u-kdthye me rage t barghe prej Italije nd dhA tdvet; tuederdhe e tue e pdrhape 7jithandej emnin-e zinin e trimnfs seShOptarevet.
r57. SHETIMI I PIRROS
Pirroja, mbretij Epirit, .e krahasdnte veten me LekOn'eMudh, dhe, re vtante veten ffs' me Ajaksin e.me Akilip. Tue
.
dashi; t'l pergjante tekds °$d Magh, desh Pirroja prej.Epirit,prej (rtegfs s; Madhe e prej Sigillje me formue nji shtet temadh 0, tue zotnue rreth e rreth mbi det, td mujtte me kohetiblinte per vete edhe RomenliKartagjenen e Keltdt. Mendlm ividh nlimend, si (le edhe projekti 1 LekOs se Madh, por njiqtnd here ma 1 v6shtlre per t'u.-krye nga ana e Prendirat, oenwi analakLindjes s'atChrshmR:. Pirroja nuk k143hte nji shteg .
t0.sJrumwm ple.njl,us-htrt .t., tqrtd, si e pat Liflica Nagedonfn..
0 reqfn;.. (i.reki;t:e .ihtoet e ioga ti tyn.ok n'Itatf- Ishin krejtmiri!;he prej.,!;htetovet 't'i Leks, kpripl soSh PIrrojaIpak shpro-:;; mund t;; k4e pOr shtet Li-f 4i; donte te thtmekhnte
u :
411P
/
66 ',,f)
..:
.
,
70,
.
]
PIrro:; s'kliile kush t'i a rueftte'tiiw;sfn. Mpirit.-Me.nji fjald:I nAdh (p lary*himl.ndOrmjet rf,endl-mit tii IAii;s:.o ,t,i Pimp, 51-kurw ;:idh cid nlry!lhlhi ndi'llletTrendirOt i'.1,1i-tAjes. Ma pa-
re do te kishte mujte Leka te forconte nji monarkf ushtarakeme kryeqytet në Babilonf se Pirroja ne Taranto a ne Sirakuzd,pse Republikat greke, tue pase gene gjithehere n'agonf, ishinkunddr keso pune. Mire i pat njoftd keto republika Filipi i Ma-qedonfs, e prandej nuk desh kurr t'i bashkonte me shtet te vet.Nga ana e Lindjes popujt tshin mdsue me dhespotizemiwe prandejpdr ta'ishte gjlthenji per t'i sundue nji ase nli tjetdr. amni-tdt mund shtronte Pirroja, por s'mund t'i bante kurr si fe-lahdt e Egjyptit, as katundardt e Homes s'mund t'l bAnte bujqte p sanikevet td Greqfs. N'e krahasojshim fuqfn,e PIrros e tdLekes beselidhunit e njinit e td tjetrif e fuqfn e anmikut te /
njAni e te tjetrit, td glitha keto I ka Tase shume in te miraLeka se irroja. Leka I ve themel nji sistemi te rf shtetnuer,ndersa shéstipi I Pirros asht veg nji epizod historik; ghestimii Lekds ngjat edhe mbas vdekjes se tij, ndersa Pirroja edhe perse gjalli e p shestimim e vet,tue u-shkatrrue.
Pirroja qe nji pris ushtrije mendehollit, por Leka 9e edhe4 mg I mendshmi burre shteti I kohes se vet. Trimi u a hyni vegatyne pundve, td cilave e dinte se mund!jt'idilte ne skaj,se nji aventurjer nis edhe aso punegh, tO dilat s'mund td kry-hen. Kjo gsht arsyeja, per te cl.1.ën ndonjl histoijak e ka quejtePirron,aventurjer. Me dithe kete gjithOkush e do PIrron, pseqe nji trfin besnik, e pse ai qe I pari.4Qa,ffina e Lindjes, 0*u-ndesh trimnisht me Romake. '
*1; orA,, It".%
4.
58. SOLONI E KRESI
Solon! lshte njl nder mA t'urtit qd permenden ne Greqf tdmogme. Nji hkre tue bâ rruge Oper A 1. td Vogdll 1 takot te
.
dilte nga Sar0a, n11 qytet I mogem ku mbretnonte Kreql, qe kaland nit za Or gja e begatf te madhe citi pat. Kresi e thirrl.SolOntn e 1 a kallxo1 td gjlthe gjan e vet e mandel'e- pyetl:"A ke pa kund mbt toke njt ma te lumtun se mue ?". I khkontemendja attj se po 1 thonte Solont se "nuk ka ne bote njerl matO lumtun se tY, qe ke te gjltha kto te mtra", prandej e pyetl.
Solont u-mendue njf here, e mbasandej thn: "VA te lurtun segjlthd kam pa njt plak, q letol,shumi; me shi;ndet, pa e lane
'kamba e dora;'pat djelm shur0,i'e njAnin mA t m1r'se tjetrin;1 martol te pA edhA nipat e st6rnIpat;. sa jeplpat kurrn11 t keg ni z(me e kur vdlq 1 la mbrapa t. gjlthW's
Kre31 u-gud1t, e d1s1 u-liThmul, tile.pA se oonI ebinte ii 1,;; irmtun at pink sn, nt(s, q klshte t.i jithi; at dA.Por tha me.vete, "ndosht9 do b.' ttO mbnji; vr te dyt1n", dhe epyeti prap: "E mbas WI a ke pA ridoktid tIcti;r
.67
V
.
s.
"Vbas tir, I. a priti Solonil "kam p dy vllazen te fortee tAma s1 zana, 0 ktshin nil mine dhe e dojshin fort. Nji di-te, qh Ishte nji fest:0 e madhe, gjithekush e gonte nanen e vetme qerr n'at vend ku luteshtn; ketyne dy vllazenve I u-vonuenget; e gliN bane ? H9ne vete nen zgjedhe e e quen nanen ku ishinnanatitlera. Atje te gjithe burrat t levduen'keta dy vllazen, eu-gudltiin prej fugis,q0 kishin; e grát u-mblodhen rreth s'Amesse tyne e 1 thojshin: 1E lumja tt, moj zoje fatmadhe, ge paskekesi fard jelmsh, kage trtma e te forte, e ge te.duen q tenderojne kage fort:por Zot, 1 pac !". Atehere e. Arm i got duertnga qiellt e 1 u-lut Zotit t'u epte te bljvet gka,Asht ma mirembl toke; por kurat vdtgen te dy te bijt eat casle kuptot sema e mira e te'dithave asht vdekja me nderd. Qytetaret i nde..0 I/
.rlion fort ata djelm e u hanij trupore, 0 mos t'u humbte emnikurr".
KresI s',Iurot ma glattl e hertItt: "E po' mue, me te gjitha,ki,to t:! mtra e kiito begatf, s'po me kujtonke per te lumtun ?".
"Jet1 e njeriut" t tha (i1o1on1, "asht shtatedhete vjetex amii shurMi a mil pakikhsal jote gclo ori5 e4do.dit6 sq gjason
,.
njana tjetriis; nil njeri qh e shef sot th lumtun, neser mildth bAhot III I mjer1. I th dithOve;. edhe th lumtun nuk i banvegitIsunlja, so shumh th pasun jand aqh t.6 mjere sa u a kanti
. sntrh Li vorfhnvot. Prandej, pa e pa si mbaron jeta jote.,s'll:und th I. thom nt; se je i lumtnn".
kr0:At s'I polgeu kju fjal.ii, edhe s'A vflni vesh mg t'ur-tit. i'ur milk nr,jatI ;Ilum;I, o fjalt,;t 0 ;;olonit I dueldn LS gji-th.i. FO k I :01 to ily ci Jo lm 1 I r»adh 1 I :;hte shurdhh ,e 1 pagojdo1 vt,r,.I I I !;h1.0 1 r t.11,1;;IIhr e trim. !1.1.as nja ,(i.heti.i Lilthsh, tueiinelto 111f I'0di;r1 1 u-vra (1.ja1i A vogij, e Kresi.mbet Remi.j1 II,j,d); !ihurdlic, 0 t.;; p,,,,,ujh. qhil: shkot. shumh koh%e duel°.,
- ivrI, !!).rot,I I radii 'I 1or!;k1 o Iiiin1 lufth me Kresin, e mundl,ve 7.11 1,t II 1i; t' urdhi:no1 th 11,i110sh nj1 turrh me drisl, pir t'a vuKrt";In HI i at turrh ,o pi'r to 1 wirmi zj;irm ni'll.,tis?. Kur e p4
\')
t\ro:ii .i0 pu dido!;h 0,,pervec se io,humbte th'\r,11the gjan evot o ril.T44nfri, 1),,I. pn (10,. odhP !; pIrtVn me tmer, tive tri he-r- 1, r, I,, H., 1 1, .: "0-lun t. ;;u1un 1 ;;o I un 1. u Ky rl e pyet:.1 t, k v ,^1);III, ;cy :;01,)11 1, pid I h, .1.1.4411 ?" , to ,K re s I. I a kall >col th6,.11 WI rm.] I. (Ii rid,Iiitp, fhI1 hT.:;u4ofiel., Kyrlt 1 phligYen att',I.1 . c I or,IIII ji,041 p,;rt...-!;Iiicr01.in; prmdej urdlihrilli t'im. t 1-
,,I,.1 .1 ij t.iii-ro ,I 1.1.11, Iku 0 lcIh4.0 rrothue fl:llia 1 e I' a., I If ..*
,f t ' 11 7-
..k.
NI,,I
I Iiir. v, )-.I I 1 j I ,' II, .:. ..,1 ii,,,,,r, o 1 y,jit .. i,, lop!. 1. -.VI 1.1
I. Ii'll, '',Ii .;" P 1 ni,¶:i I -,ht,,. t.no I, a 4,:........L.L1.1.0,,o. Pr111.10.1 7 rj I LH-1,.,,,,ilil I I I 11 I I !I 41' In* rl : !1,11 0.,11-i f:, ,11):1:;11 In V' I niIhr----
I ,..1 III fl '.11I pr I ,, ve. t 1 ri. I'll I , .,111.1 I, :14,.,r Hflm.!, r.io (1;1'1('
I ..
a iv
kishte mujtb t'a shkatrronte Rombn;. prandej parfja goi e muerMenen Agrippbn, qd'e donte vogjlija, per t'a zbutd. reneni nuku-kursye 2 shkoi e I tha vogjlis keshtu: "Nji herd gjymtyret e,truptt u-guen to tana kundbr stomakut. Na punojmerthojshin, eky ha ne shpind tone, pa bâ kurrfard pune; sot e mbrapa s'dot'i apim tb hajb, tla ftIojd vete, ne dashte. Stomaku, pse nukpat gka td hante, u-rrudh; por edher gjymtyret'tjéra u-kdputen.,K4r e pand se gjithe-fuq1ja u filshte 'wise ardhb nga stomaku,u-penduen te nijerat, e prap filluen t'1 epshin me hanger stoma-kut". 0.
Vogjlija e muer vesht de ku vritte fjala, e u-pajtuen meshoqi-shoqin; mbassi edhe parlja dA.gka u leshoi per tlu ardhdte rruga..'
-Pa dashuni me shoqi-shoqin, pa bashk1m, nuk ka gender njishtepi, d ma pak nji popull. Kushte da te,miren"b vendit td vetdo te mundohet tb"shkojd mire me shokb.-E ka'dhand Zot1 tbshkoje I padijshm1 mbas td dljshmit a mbas atij qd d1 ma tepdr,1 voglt mbas tb madhtt, e I madhl t'1 a kbqyri tb vogltt.
60. 28 NiXDOR\
. i,
28 Nendor ll2 ! DIU') vjeshte. @lent i mbuluar me re tdrendal plot'sh1. NO mbngjes, retb sittn nje'shi tO hone e tedbndur qd deptirton gjer ne kockat e-kurrizit. Tregtoret japembylluri ,festa duket ndbr syt' e njerdzvet tb mbledhur kbtu eatje, tp gjlthd blsedojne rendOsind e\dltils,dhe td mtrat qbpremton ngjarja e madhe e gpalljes sti 11rlsO.
Minutat kalojnb teptir nadalb: td tthe e prestn me pa-durim oren e mbledhjes. Koha e hapjes sd kuvOndit tishtcaktuar md 3i , por te diirguartt.p\popullit nisenod me 3.t'i
I
zdne fronat radhuar rrethsofres sO gjatb nO saldn e jashtOmetd shteptsd se. Xhem1lj3eut0 Vjerl pas tjatrit hyjnb shumb bu-'pra t'ardhur Ter kOtd ditti riga gjithd viset e tokOs shcaptare.Geg' e Toskd, nhNeedand e,td Krishterd, delegatd td Kosovdse tt5 camdrise, td,Bregut-te-Detit 0 tO Shkodres jetike, td Kor-Os sd bukur e tO.Malsts sd Gjakovds. TO ditha krahinat jandpOrfaqsuar..
Md 31 hapet mbledhja. Snlaidsht plot. NO krye td sofrOsrrl Ismajl Qemall. Kurr s'Osht dukur 111C: 1 r11. Fytyra e tlj ebmbiil fiton mo,t, parii, zemrat dhe nderlmin e atyre-We qar-kolnO. Vlekra e hr(ll1e i iliibora I. stiplis fagot plot sWndet.Syt' e kulluar trathtojnt; me sh161q1min o tyro, gi'zlilin e fe- ,
11 q'l ndien zemra nO ,01 Ost tO:iii)dh'pi'r hi5torin e kombit.Afi; tlj isht Von Kagorri. Gjit1Wmoni' Im7,-go,:hurt flyt e ,
tij shumO V levizshm 10;rker:1-micit nli;r V rjith:1 iii:ndel esa1 s pOr L'u thi'n AO Hn'jatjnoW ,,Ir t. ili;n 1 ndjorl kish
n36 theksim tti vegantb. Aty prand gjindet dhe Luigj Gurakuq19cil1 nblititd ctishtje dsht, me tdoviirtet69 "dora e djatAtd e
Plakut".,
Midis gjithe td tjereve (Le kane njd eqdr me shume a me pakte famshdm, tbrheq vdrejtju rytyra e-Isa tuletinit. Ne fytyree ne shtat Isa "Begi" perMriedh vetijat e Shqiptarit dhe jo mepakmd jeten e tij shpirt6rore..T0 pamtftluftarl, gjithOmonevrejtur, kurr s'i qesh buzEupa shkak te rende. I gjate,dhehone, trupi dsht lidhur me dej te hekurt. Nddgjon shume dheflet pak; s'pOrzihet ne flalOn e tjatrit dhe, kur net, s'ngu-tet. Ay s'qe njeriu I fjaiOs,porI punimit a, mfipushkds. Mund te thohen per Isa Buletinin vargjet qd i a kakushtuar At Flshta Marash Ucits
Arm't i kjen ktij baba e nana;.Sab' tagani e rign! breshana;Vlla e motdr dy pistolet;Dy gjarpnusha preVtamboilet:
Por askush nuk mund t'a.shikOje Isa Begun pa Vendre edheplakan qb rrl mb'at'and td sofrdl. gslit Bab Dud Karbudara, dele-gat I 'Beratit. Mjekra e tij 4 gjate.dhe e rralle e tregon, mi-dis.te tjereve,'si nle fytyrd te huaj. Me nje shami te kuqe 4,fsh n, fshehurazi, lotet qd 1 rrjedhln kunddr vullnetit te tij.Qfsh mos tiii qajd i mieri plak.? ZeVra e tij s'mund tta perfshijegjithtYgezlmin e kbsa. dite. Tdrd jetOn e tij e kish pritur kd-td cast, per te cilinjcish predikuar pa dishperim dhe tani esheh me sy ! "Td faleW, o Lot :" thote Bab Duda. "Per kete diteA lutesha Lotit td m'a zglaste jetbn. Tani e pashd: mund t'imhyll sytd"...
Kish.kaluar ora '- kur u-nit Isajl Qemali, dhe, ngadald;..(-14
u m3 kthjellttisi, tregol OliAmin e mbledhjes. Pdrshkrimi i
.'yuajtjevet td shUma tO pOpullit shqiptar nen zgjedhe, .sajonirrpjosOn e pard td fpilds sb kryetarit. Pastaj foli Mr shtetet -
o tlera tO Ballltanit, gysh u-liruan dhe qyh rrojne e pdrpa-rojnO. KOto fituan miciiisin" e Shtetevet to mddha, dhe e rritdnfuqin' e tyre WI sn 1 cpalItlin luftd, Turyisd dhe po e mundin. .
Po ata s'duan td pushtojnd yetdm viset qii Jane te tyre. Lakmi-mi 1 tyre asht pamasO dhe pdrnhin gjlthti trashOgimin e Tur-oclts6 n6 Ballkan, pral dhe Shdpiirind. Veriga q'e mbajti.lidhur,ShOpiirinii me mhretdrin'.e SuIltanavet etd,
- sot ii5ht o .kOputur. Kombi r,hqinta a dbrguar kditu kaqe;
viirf*16sonlOs tO ndershOm, A s 'ti4 durojd kurr to hyle nOnnji; !;k1lali(jr1 tO re% miii t clo'se tO pariin ?
"Kurr" e "kurrnjiih '4)11t ipirr!jeRj4 e shpejtd 0 del ngar,Hjil P t.f' 1,,,jithii bu' vet._ .1)11(i Inrnji Q 1 ml)(hron duko'ithno: Itto:
.'Mai] S ptnr nn ',v!lodhl o nn di,rp,ol nii kdtd mbledhje'i ii. ti ktiq gml pi;r ship.tirtin o atdhout. SWitimi esht njei vntiTI: 1ln. Fr3nd;01 dul;c ii-rititotur rb1 tO droltat e
4
VC)
shenjta dhe mbi deshiren e vullnetin e patundur td gjithe popu-nit, nal perfaqesonjesit e tlj, e çpalilm Shqiperind shtet
1/) vehtel td lire e te pamvtrur _" 'Td gjIthe Jaz* ne,kembe.Nld "Rroftd Shqiperija" e "Rrnoftd Shqipnija",-4b del prej tegjithe kraherorvet I mbulon fjaldt e furidit Qemalit.Urimet perseriten eAle s'marrin fund. Njd flamur,uppgfaq n'at9ast nd mes tjatdr flamur I rrefehet, nd dritore,foopullit q'ishte mbledhur n'oborr td shtdpisd. Gdzimi ishpdrshkrojtur ndpdr td gjitha fytyrat.. Shumd qanin. Qysh mundtl mbanin lotet duke pare njd skene td tilld: Shqiptare prejtd g,jitha visevet, qd kurr s'jang pare njeri me tjatrin; nje-Nrdz te cilet gjer djelduke patur.fe dh fis te ndryshem, shi- '
koheshin si te huaj dhe sot Sot, pas qindra vjetdsh, ekuptojne perseri se rane vellezer,qe Almund te *end vreg njti
Td bashkuar te mprojne nderin e asaj nene q'i ka ba-shkuar sot rreth saj, rreth flamurit te kuq me shqipen e zezd
I tdrO qyteti kremton. Te:gjithe e'shtkojnd me shprese ko-hbn e pastajme dhe telegrafi 1 lajmon botes lindjen eitid Shte-ti td ri.
4
61. DITA E KWURIT
A
E duam flamurin e kuq me thkabbn e zezO me dy'krerti, sedsht flamuri ynO, sjit hOn'tO clo to rrojmO tO lire, to nderuardhe kryelartb,n0 plies te kombevet to qyteteruara t'Europes..
E nderojme flamurin e kug me shkaben e zeze me dyse Osht flamuri 4 kurorbzuar me nder6 e me-1avd11 kryeushta-rit dhe luanit!tO shkelqyer qO quditi botOn me trimerit' etila dyke thyer njOzet e pe'sO vjote me radhO.njOrOn pasAla-tros ushterite me te forta t'ipsaj kohe, td kryesuara p'rejSulitanOvet me tO medhaj te TurqlsO.'Kur Europa dridhej ngaMlzoritd Otomane, diagoti shqiptar qd s'dinte q'eshNfrikalme njö grusht, trimash td'zgjedhur, vOrvitej,mbl armlkun sirrufe qO tundte malet ahe 'shkiimbinjt dhe u jipte arrattn6kulceqravet aziatike me ate shpatiin o tij e rftdO qe vettk-ante'dhe tmeronte, nr atd flamur tO kuq the shkabOri e zezeffe dy
E ngremii lart flamurin e math t k0n1Lrbeut, se ay qd ejaajtt I thi rn trO botes Ne trumhOtV! çt zoti td bdid
'IC ;;Ilqipi;t1ri Iciir 1)1 sh1OnVirri.rIn0 nderin dhe da-shurl* e Nendtt-hi yeL -Nun, kryet.irt I Fri!Iht0rimtt nePerisulim AcpuhlIkl d VenedlkutgrJvcfr, hl Ietov(.!tt dhe td
jretrtt!dhp ilvtuccrit e Eurdpiills hohi'n P ;Icili(lertwut
e p0rshvridohdn flamuriu tond Me bekino, 1):11me dhe lly(Vrt-(1,111,1.n1 kur p0r nt por ;To, 1.; y joti;1 e
,Thq W11E( 1)sita e 43titotevr,t, rrt (11)0
\41P
4 1 .)171
mjerimi dh0 roberija e shtvpen dhe e vogeluan ne sy te bob:is.Por kur u-ngrit ahe valol perserl ne Vlore dhe u-pershendet /Id-Durres me gjemlne topash prej ant:levet te fuqivet europlane,kockat e shenjteruara te Skenderbeut u-dritheruan ne varr dhenai kur e pame si n'enderrldarlhdm loth mallengjimi, gazi,shprese dhe Wryelar esije kombtare;
41ft
q'domethene flamur huaj, ihpate, kamOk dhe zjarr armiku:fshatra tb djegura, ara tb shkretuara; pleq, gra, femije tetherur pa meshire, a t'arratisur ne shpella e perrenj, te .gve-shur e te zbathur, pa buke, te rrahur prej se ftoftlt, teOerur prej urise, shtiydhur prej smundjevet, me syrin e errurprej helmit dhe deshperimit. Nga goja e kesaj ushtrije.deshmo- qrdsh tO pafajshem tii harharise dhe pashpirtesise slarmiqvet t6 :pabesd nd 3hg1perinii e shkretuar dhe nga zemra e te gjitheShqlptaevet tb.merguar e te shperndare sl zoqt e korbit ne
.vise 0 huaja ngrihet sot nje lutje e nxehtd, e mdshirdshme, e''mallehdyer pdrpara fronit tO Perendisd: .
0 Zot I mqth9-1, drejtd\aLle_i dhOmpshdruar, shpdto-e popu-ilin dho liendin tont ti- wjerdi nddro-e piirseri me liri ndn :
flniurin tone, flamurt6 e kiinderbeut, flamurin e kuq me shka-bOn e zeze me dy krerii.
6d. ALri;;F. TOKE
N. (1:1(.1rn t e kopsht,et me drithna-rmee lri .tit.n (100, t.' piinnjrne toki.n me mjeshtrl e me -kui--
(10; t,t tr:Oh. Derl prozhn et e 11 vadhet e lypin mjeshtrfn e dordss(; ukii t. . i' çka kishte per tEi genii pdr ne siklr mos td kishimme clii . t'a thyej8shim t.ok ri, qd nga nji here hihet si
/ viç mo e me thoj ? Veg mundlt qe s't'a merr tendja e vegkohes fp: do- t ' kurrkush nuk do tc mundte t' I dilte
Por njeri fri Dunne toknn n per t 'a fltue bukpnflfl (iler's dljtd t'i MJ yeti; edhe arNiset; qd4.1.duhen p r t'l lehtesue
PrUIdQI shofin,' 1.10(.11 t e perdorojn6 e thyen to-thtk e !;jell; shatin, e liyimeon; rrashelelin pr tli
rr:Ifshije vii ljt,, e tri nen pi;r t. '1 triple i pi'r t'i rrnfshue:it-it:N4)r Wiwi vete edhes,h0llimi I a ka celi; menden njertut qe
r t() ji; ni I 1 ii e Lit.I r v,11(1 t v-inr,Os ku pima e salgeni; t.p'I rL U Ihe e kushtneshre. Kje-Filmise
t. t)iu-And;I e l 1 l't)r d 11110, t' I n nThimhim nenden vetes sere pI rreruh t" i knfle !vise te; wie tonii, sl edhe sot 1.
H..1 rink dolif pl tier 1 A-1 ri; jo yegte t.e MA P t}tI ki'n p)r. eiihe "do te keti rijI vesh pi-;r '
;Ilkon t,;; k1t rdFir poshoPnt' 1,1 !HA. t 1 (;11e un I 11 ';1 f I YPen punny f;(; micivoj
t'u shAhet dorzavt.Veg me keso almisesh toka punohet thellAj si rib nji vend
nd nji tleter, e" zagnat bAhen te drejta e pa peshtjellime.
.63. BUKA
//I kenaget zemra mikut nga I shef miqt tue hanger me te
buken e dalun prej toke e prej mundit te tij.Ju e dini se sa mind, ta shqetsime, sa vuejtje permbahen
ne nji cope bUI01,. Qt e medhaj qe e-rinuen token, bujku që ehodhi fardn ne vjeshte, krandethit e 1:lare qd I OndruenlagOshtines s'err.pt e korrsit.qe perkulin gjithd diten qafat e.zeshkta.
E.mandej duhet te lidhen dorzat, te cohen ne lame, r !E01:.4.k
hen qd td shkogen kokrrat prej ka/ixash.E duhet to pritet qO te fr9je pak erd per te d4 me shoi.
kokrrat e mira prej hSedhes, e mandej duhet tO b1uhu t'ihigen krundet, te sitet,i.te nxe ultfi4 uji per t'a ngjeP rierlper nx4 furren me dru; te gltha keto mine Auher a it,t
durim e dashuni para se tla shóf."'ket byke qt; ati u d4r1femijevet e miku miqvet e perbujtsi sht6gtar6ve te bue,j.
Bujqlt per t'a thye token e per t'a hjedh, t-I:otrsY'
mullisit e furretaret, te gjithe kane cicolhe Ujersi ira0nmadhe e n'afshin e zjarmit para se gruni verdlig j i-
shnddrrohet nd buken é erandeshme te try
64. Tg GJETUNIT 121
.-Kristofor Kolombi leu ne Gjenove ne itin 14,
katermedhate v3eg I a ntsi shetitte 01(Li )
gati te tana ato qe ishin aty,pari. Fialitper do dhena, cle,kishin gjetd ne.nes 1,4; detit rutt,,e-
s.
a ndezen edhe ma rrt ket dishfr. I hisha hicite gjA, se t ka isht e rrumbul-lakL iiprandebndersa PQr\tugeziit shkojshin n( 1V1(: 1M fIfs
rrij rrugen nga llndja e dielllt, KolonW it.
mendja se mund te mrrlhesh-atje PHI c
Per t'l dale rti- ski0 mi mir ki'saj 1015 t
per te miet0 e pOr t6 nxAn. Disa senOt. (1( fly 1('!
e forcojshIn mi fort n'at mend1m, ngn,driij t6 punuem mjeshtrisht e do kal,.)1, I r il
lurrkitnd n'Europi;;, pra thonte me vete "d 1
. 73
prej nga vtjnd k6to grana". -
Por edhe atij i a pritte mendja se*edhe po td mrrthesh nddhe te Hindis n'at ane qe donte vete, shkonte puna gjatd eduheshin barke, ushtare, ushqim e te holla shume.
ati s'ishte i zoti t'i viente gjA, pse ishte I vorfOn.U-suell, pra, e lypi ndihme prej qytetit te vet, Gjenovds, pors'l vOn1 kush vesh asaj fjale, pse e mbajshin si nji nleri qdflltte inddrra. Pose vjete u-suell I shkreti Kolomb, tueu-lut mijdhajvet per gjithe and ndlhmd, e sbruhrmi ulr'etnesha e Snanjes, i a ngjiti doren, i dha
(9 e sa vende te zbUlonte, i a la tll)1,
v'ptv 1 lq K;)1,nribi prej skeles s'Andaluzesk,H nji qind e njlzet detard
tunat qe4turrkush s'i kishtenO td tAna afiet det pa
J1.I Ir. dh t Hen, udhdtuen shume dite4
11;; i ; I, 1 Millen te llgeshtoheshin --
i'1 rflnrrte ne wife, t'l(1i1(4 t'l Itercnohes1 se
LI ri, 11-k0thento. Veg Kolom lat li- Irn.1 L(' shamevet, i rrte
Ai 10r*vet t;-i vet, te ci-i,rf til tii .
',Iforo!;h ls prej sii largu.'HW110nji nulc lwikesh, e
TO.()ri.t is,01-bfi se po inosrn nj1 tub6
1 ill, i0 0 Nut'.i), ' ;,.111 tT 1 't 01 f. %Iki.e si
a
,r Inn; detarb e
I I
i
nji
le 6imaresa:
rbri-11
al
U-err: kuttkush s'flente: secili ngulte st nga shkontebarks. Kolombi kishte hype ne ma teFnaItin vend 9 nd pupe; e0 ore pare mesnate pa per sd larg&nji.drite që ecte: 1 a .
tregoi nji zyrtari e te dy thirren nji shot' tjeter, por parase te mrrinte al, drita humbi. DST here u-duk e prap humbi.U-prend el u-pergeth shtati, kur qe prej barkes qd printe,shungullon nji zA: "Toke, tokd 1" Td gjithdve u-shpetuen lotdprej gezimi e kush e kishte munduevii fort Kolombin, I bie negjed e I lypdn te falun.
E njimend kur agoi drita, u duel para s9sh nji ishull mepyje e me livadhe ter pashocie, e rrezet e diellit shkindritshinara e pemd qd s'u kishte pa kurr sErni.
Me .vegla muzikore e me flevir qd e hapte era, me brohorie gezim si ai qd ka krye nji pdne te madhe, atashtegtard fat-bardhe e ldshuen hekurin ne toke td 1.4. Me flamir td Spanjesmajtas e me.hpate ne toe djathtdn, Koloinbi- del I pan-ne-brege puth token; detarei te gjithe bijne ne gjfij.per t'i u-faldnderes te madhit Zot, qe I qiti n'at dh4 (12 Tetuer 1492).
Vendesit u-grumbullaen te zalli, si femijdt, kur del ndper'. katund nji serld qe s'e kand p4 kurr; me duer e me gishtadukesh se i Mbajshin per njerez qd kishin ra nga qielli. EdheSpanjoIet u-gaditen tue i pa ata njerez pa petka ne shtat,me nji boje te remte e me mercela t'arte ne veshe e ne hunde.Kolombi i a ngjiti emnin atij ishulli "San Salvador" qe do methand "1 Shelbuemi", per t'i a dilte per nderd te naltit lot
n'at dhti.Spanjoldt u atyne njereve xixa, gastare glithefard
ngjyrash, gjylpina e sende vezullojse; e prej tyne moren shumdcopa 4r. E mbassi pane se Spanjolevet u pagente fort ari,venddsit u kalixuen me gisht vendin e Jugut. U=nis Kolombiniat-kratre glet ishullin e Kubes. Edhe ata glinde u-mreku-iluen tue I pa keta njerez td hubj e barket e tyne; e kur ketau kallxuen do leskra ari, vendgsit u band me shej per td shkuenga lindja e diellit e tholshin "Haiti, flaitir. Europjanetu-nisdn pernjimend niat ane e mrrtjten n'ishallin e Haltit,sot i thone San Domingo. Edhe aty gaklat e Europes u-nd6rruenme Ar t'Amertkös.
Por Kolombi kIshte plas t't conte fjnfl mbretneshiis s6.Spanps pee dhena q kighte gletii. I. Tvira !;E) t'u-niste we nigbark q "k1shte mbeti n zAll, lini st nj1 qytet a 1 a nt;11..tiemnin Natividad, e l mbrende tridhet6 a teti.1 vat'O prej s6.vetsh; I porositi 1.6 rrijAin nrti; dh0 t'Ishin tic njerl.,itmme gjithiikend. Nga A113 tjeti5t pl!r frtkn ;dyne. tOvendit par Europjan6 q lente a'ty, 1 rroThtot njorzit.o v41
,
e U bant sh'61 me 1 zbrazi armat. Kri pnshki.vet dhe e 7topa-wet u shttni tmerin a tyna shicr(:?tiiv(!, a LAO n Vvia
rd. 9
6,141,
sa th gjithe r'ane me fytyre perdhé.. -
re 4 te Kallnorit te vjetit 1493 Kolombi u-nis te ketheheshn'Euro0. Udhes e zünl nji furtunee madhe sa nuk besoi Se do
shp6tonte; por ma fort se per:jete te met, kishte idhnim ses'po mrrinte n'Europe askush per te kallxue per ato vende gekishte gjete, prandej I shkroi lajmet e veta ne nji lekure e 1.
ndr9ni ne nji vozge te lyeme mire me peshkve dhe e git1 neshpresa e tij ishte se dikur valet e detit do t'a gitshin nebreg at vozge n'Europii, per t'u-dijte ato mine. Por desh Zotie shpetuen prej aso furtune, e me 15 Mars prap h9ni ne lima tdPalos prej nga kishte qene nise. -Vendi e pritishume mire mekumbone e me gdzim te nji populli te panjehun ge duel !le breg,e kur duel kishte vu para sendet ma te quditshme e ma te kush-tueshme, ge kishte sjelle prej dheut te rf.y
65. DIJA
"Njeriu, age sa di, Nundet". Te verteten e kesaj fjale teMkonit e foreon ecthe puna, qC nder disa gjuhd, me nji fjalevotme shprehet mendimi "me mujth" edhe mendimi "me dljte", psefuqlj't shkolmbas dijes; por fort e ma fort na e dishmojne pu-IPA e tq mrehullueshmel.q njeriut sidomos nder kohetO Vona, mrrljti tA perkryente npi;r.fuqf te dijes e te hollimit
thondes.I\N;pi;r dije s9n1 I njeriut depertoi, kaltCrtin e thellueshme
tt, kup;;,-1 pariatuR t terthores s'Empirit, e caktoi ravet eshtli;let 0 shkelqyeshme t6 hinavet e te diellavet e t'atynekolft,tive znarttse, n6 shnunge ! te kripit tb tC cilave dridhetl
n felr,ron odhe sot padlja. dije njeriu u-dorgjkamtW te sigurti4 ndi'r Ito angrrat shungulluese te dheut, e
fflyidhHitjyos e thnu hovtn e tallazevet f;; pellgut ti pafund e!;hkopi si air) !fllqipjl o'pafriueshme, fluturim nga qielli,
P 11-Hrf;h1m, ni*r re e vls0 iperbore, thue se pi,rnjimend podo i'mjztt t'l i nxjorri doPe)c.ufet bumbulluese, dhe vend pert- Hilto riid I nat o luIncleTee e pvrhere te blerta t'Olympit.'J(), pn, h.trvt o Iwri!Oiro) hdodhjet prvendoret-"6 v-j,ctral
ochw tjo hi!ltorlja ' 1rj t. rijt1 v.11.11 dati; liawiljotesh,n r v,,rifyt t, cilit pH-!;11,1r11p jota e fisevot dhq e!o..1,,v.,t to; rt!lit 1,;; dIshmojni.:, se burn I urt;:i
,111 1 rucii-;h:;m; !;(-, Impr di_jsh;'m norti; dh0i:;. iij I unrmil I Huh .i:z; It I .1,'t;.1. vo(:, 50 10 on U I shumzueno
f I "11' I 1.1I ;1' dri t. ' (11 (' 1 1 !;11-1 rot, so popul 1 1 1
N: 1,I ripil::10'n, .1 7 H t CI liii cr d lavro-
, !;11.111-;, fri mli trHp I J.1 i 1 1 !;Iwklhot,d110 1 1 1 1;m11 1 Fr' dij0 :;1(1.notron ls 1 1):010t si
66. liASHKIMI BAN FORCEN
Qe nji nate e kdthielldt. Sgni ynd tret nd hapsindn 6 pama-tun td qiellit tue vrejtd miljarda hyjsh qd xixillojnd porsixhevahire.td shkapdrderdhune: per zbukurimin e kupds st qiellit.
N'at heshtim ngulim sgt si td,pgrim, pse mendja jond humbsi para nji mlsteri. Por astronomi me tejqyrdn e vet, e ndjekudhiitimin e tyne, i mat largdsit qd kand nj.nI prej tjetrit, ua llbgarit peshdn e pdrfundon se ajo mon/ trupash qiellord nukAndet n'at hp.psind td Pamatun ashtu kot e si miza pa krye, porndjek nji ligjd td caktueme. Pecili h511, gimbas pdrpjesdtimittd peshds e td largesis prej tjertivel ka at ndikesdn e vet mbipta ase asht I ndikuem prej tjereve aqd mjeshtrisht sa na le pamend ai rregullim I guditshdm, ajo bukuri e pashoqe, shkaktueprej lidhnije e bashklmi.
T'a ulim shikimin tone mbi natyrdn xeherore. Edhe kdtuledhe pse esht natyrd e pa jetd, e vdekun,- gjithdnji shofim sebashkimi ban forcdn. Malet madhdsfitOre qt4 me maje td pa-mrr/jshme na duken se eTerkasin qiellin; mermerdt shumd ngjy-rash, xehet e Oueshme, td lgngta e' tb ngurta e gjithegka pdr-fshin mbretnija xeherore, a s'jan bashkimi I atonevet, tecilat sajojne malin, arin, argjandin, vojin e gurit, thdngji-.llin, etj. Shkdndija e ogëi qd shperthen re takimin e'te-lavet t'elektrikut, gsht gjg e pa fare rgnddsije; por rrufejaqd shkrep ne nji ditd stuhije e qe ka fue t0 djegi e tdshkrumboje njerez, bagtf, banesa, s'isht tjetbr veg bashkimishumd energjive elektrike. Po rot, s'hful perrojet, lumejt edetnat e pafund a s'jand bashkimi shume pikave.uji. E po ba-nesat tona, a s?jand bashkimi I shume gureve, I shumd tullave,i rands, i geigeres, etj. g'na thond pallatet e bukura, urate shtrueme, rrugat e'punueme, fabrikat e pamgshme ? Te gjithanji igni na difIpjne.se bashkimi ban forcdn.
Prej mbretnis xeherore mund t'i shtrijme vrejtimet tpna ndmbretnfn bimore e tue I kalue nji mbas nji te gjitha blmCt prejfijes sd barit e deri nd ma td trashin lis, shofim se.bashkimiban forcdn.4T'a-pyesim botanikun gka gsht ai lis aqd i trashd,te chlin shume burra sdbashku s'mund t'a"perfshijne me krahe tevet e na thote se gsht bashkimi I shume fijeve te holla, tdcilat kohd mbas kohelt'ushqyeme' prejibtoke, e trashdn dhp eforcuen aqd fort. E powe fije kanpi e linila nuk bajme na ,fdr-kuza p Mare aqd td forte sa tb ngris'ir e td tbrheqim gfarddo.peshe ? Shkurt, td gjitha sendete kisa.j bote jani tO lidhunanjana re tjetrin lotA' to dhknO jetlAvreuillm e harmonf.
Tijgjithi4 frymor6t e paarsyesh-yetvetiu ndjekIn n'atmenyrn e vet - nji rregull bashktri n, rjaft mq vrejtj, peshOtn'up, zogjt n'ajr e deri epiersft n(YrNpy,ip e kerni pi;r tn jet6msime t6 panjehuni bashklmt.
771
4
67. NGJARJ NGA JETA E EZOPIT
Ezopi ge mi I madhi perralltAr I kohevet te vjetro mhdjebaba i te Mine perralltarbvet te hereshem e te tashem. Tevjetrit e mbajsliin per pune te madhe;, mjaft me thand se Sokratilme .0ca thote Platoni, mundohesh ne burg me.vfi ne vjersha disaperralla te tija. Me gjithe kete jeta e ketij njeriu, i pajisunme kuptfm e hones{ iendje, humbet ne mister. Mbas gjase jetoi/le mes VII e VI shekull p.Kr. Duket se ge prej Azis se Vogel,e rob nil Samo I njAnit ge mbahesh filozof.*`Thohet se ma vondudhetoi ne Babinnf, n'Egjypt e ne Greqf. Banoret e Delfit,
* eilet af i kishte page zemrue me.nji perralle veten,*e mby-ten. rreth vjetlt 650 p.Kr.
E para ngjarje që kallxohet per Ezopin Asht ngjarja eyet. Ne kopesht, ku punonte,Ezopi kur (ie rob, dy prej shok6vette tIji ran6 pr6 nji fiku. Kur u-ketilye zotnfja, e paditenEzopin'se kinse ai I kishte perl& te trine ata fig. Kishin kapethuprat nb dorb gati pE-;1- t'a ndeshkue... Por-Ezopi, tue u-lutema fort.me duer sq me goje (ende *s'e kishte wise nderen e Dja-n s*)nxori qe t'a pritshin pak. Ngau nC gjelletore, u-lcdthyema,nji kusi me uje te rxehit.e aty, nder s9-te gjithOve, e piu.
shtini mandej gishtat ni fyt el mbassi Ezopi ishte me td ver-tete esull, vuell ujin ekulluet e tp paster sikur e kishte pl.E ndrkaciii I 'Ante sh6j me gisht zotnis që edhé dy paditsitt'l dotyronte me e b5 at prove..Prdva q-ba el ne mes te gazit
dithi;ve k'cA-, here do10n ulO e fig. Keshtu thuprat i hangrikuf;h 1. klsbto mer1Lne.
ml 1/016, i qe shite nji tregtari robesh. E I u-deshme Wi rrugv te. cdo rob per udlitim e klshte barren e vet;imr Ezopil JO; alAngerc1.1 gjor6 qe kursye. Ejo pune nuk.u-duk e drejte E. opit, dronte edhe smiren e robevet tb'tjere,
nuk e pranot. thane Nteher ,t'a Igjidhte ai vete.barrbn.E mblssi t ke yri mIr6 tiv,Aset, FInet, ngarkesat, ko%hat ete sendet tjern, zdodhi per'vete.njl kosh tC Ahdh me
kif;hte qent c iktiio 'per dy.robe vigann. ShOrtbeu gçizlditheklh. Mh4 dy orsh n-ba pushimi I parb,e irwren citli;r1; o blr.va e Ezopit zhritt he nji te trete. NO
rui ne Ne rrbrrime, lciir robi;t, tjeri; ishln keputi;pr(j udiwtirlt prej kirreh, ge 1ung:10-yne krye t. vargut,I 11;(! koM ztl';1.,70,t,
a
* e OjAu: u dirtol udhi'n do ,;ht.erAlriveishin priften te 1).1Anm 111:111liq.r I u-dul F0,1 dhe
1,011
r/H
0
,
e.!
4')Dirka e gjuhevet gsht teper-e,njaftun per t'a. Ktanti kishte thIrre -gojtaret e te dijshmit e Samo-s e 1 uldhe
noi E2opit-te ente per'ket rase gka te gjindesh.mg e mire rfetreg. Gualgagi- gni eti nji darke ku'te tgna h4t ishin bg megjuhe, gjuhe me gdo slce, por vetem gjuhd. Ithirrun prejzotnis per te"dhâne arsye, mujti lehtd Ezopi me u provue atyne.Zftnive se s'ka.gja ne botepii-te mire se gjlklen: Gjuhageisi I g4o dije, veila"e se vertetes die Warsyes, neni I jei:49shOcinore.l.Td nesermen ne mbrgme gene_thirre po ata miq, e ket W ere Ezo-
pi kishte urdhen -me ble..gka te dente mg te keqeprati darka qe fund e maje gjuhe. E a thue puk AmIt gjila gurrae gdo shpifje, arsyeja e,gdo gabimf, ngna e kundershtimevet,e poteres, 'e gjyqlvept,?.shkakui 4do,lufte ?
t.
4' Ndoshtooka ndodh kot, por e verteta gsht se filozofi Ksant-nddr Adhete herd,..Ainde he
thshifesh nd tryezd. I pelgentg shume
JPtd 'Tante., por mg fort td P. . i'ladje nil herd, nepör tymtajetd vends, i ki-rti-tillendja. e mund td4ilshte etJe aqd td madhé,0 te: luente me kONfit te t6 nesOrmen do. t'a pinte detin..
Ml ktsht pernjim4hd shtepfn dhe td-tAna pasunft tWit.) Kur i duel plja n'e nesre,/filozofl e kuptoi se e.kishte keq /
purldn. KisKte mbetd 1 gjori nd breg t'atiJ deti, qe do t'ap4tel-tue i prite-a.tal'mt, te cilet klshte va kusht. Kur.qevlen galOpi qe e shpetoil dhe i thotd: .
pf detin, por Jo lu, p e melt, 46 derdhen... -, KsantlbAn Kur tij vijne 4a, 'do t'u thuesh kdsht4:und u-lidha, c), me
mbrende. M'l ndalnij, pra, lumejt e und detin po el:4j.
's
, b
a Asht e ehtd td kuptohet 'se si zgni i gungacit.s6.0t doll,prej 'shtdpis sii Kiantit e muer td and dh6n e Samo-s. Sa per tdShkue koadnl.h9n1,njl Wer6 Ezopi rid nil WantJer ku ndreqeshinanf- 6 barite. Punetoret 0 A,a dliJshin natyren, u-grumbulluendhe tilluen t'a nraemojshihr. Plzopl u pirgjeg.j1:-- . I
"PlInetdrCte dashup, dlkur s'.44 gen0 vec haus e,..uje. Por4 *'40.SziA, I eill d'onte10- t'Ishte 411he j1 element tjetkr, dheu,.r. 1 tha toeis trip' Orplpte detin tri hersh, 14.menjiheire toka te4 pariin her11rol'malef. Kur toka thithi prop, doliql N5ha.t. EO -tlsh 614 u-mhushiA mendja toks p6r Li; nlyr.ehi; edho nji tter ,
.., ,.1
awfore to dashnn, ju Ifteni pi:A. teLE.1-4!ti. 0.:7,A11".,.
.!11v..
a - '.
ja , .7,
,.....
0.,,,..4 v ..
,
41.' Z I*.
"k. .1 ' ' ),
, 1,
%
.
I. 194
. -14-..,
'.....'.
40=
4141,. ""
4 tts,
k
13 68. PERRALLAT E EZOPITH
ttt
1) 14ku ingopun- -
Njt uSkIligt e bii loddr, p'VnIt dele shtrt per WO: E ,
kuptoi se ajo ishte rrdxue.na frikd'e til: tu-afrue2'e stgli-...rot tue i premtue se do t'a lênté te shkOnte',.ve9 t:i. thontetri sende pa drbdhl. Evdelja'atehere.i that
, .r. Pikesepari: mi. mird se'kurrgA,kishom dishl'ue mos7Me td0, pase takue. E dyta:.e mbasst kjo nuk mujti me-qpildio,kishem da-', she me. 6 pase-takUe te ilerbet4 E tretal ju maerdt pushka te ,
-_,gjitheT ujqt, qe, pa pasd anji'dam_prejmds.14. na bâni luftd .
.,
., .gjithemo 6. -..
. . .
. Iljku 1. .ngopun,tue epri se Aelja,folA pa dredlifv e la te : li 4;Shkoje..
4 ,A 4." ' ,
.2) Trimnija.e atlj qd ka frik6-,
.
4,.
,
Jut dito ,lepujt_and mbledhIe e u-4nkuen ndermjet*tyne per.nji !je46 aqe.te keqe,....aq6 Fe krye n6 ger*Iine qö bAjshin; atpue nft kan6 anmiq.njerzit, gent, shqipet e't6.*gjitha shtgzdt ?.1MA mire td mbarejme nji bere'e per gjithemone, se td 'jetojmiii mek6019prie. Si p moren,.ki,t trendim, te gjithe lepujt.S0bashku'
, u-1VApen riga .011kenetii pi-jr t'u-hjedhii:-mbrende ,co t'u-pbytshin. ...Por bret:kocat cii; rri jshin ni-ctieshtrlm rretti kCnetEiss por6andigluen f6itshiql.ThOn e-i_epujvet, kercien n''uj6. AtCher62. nddr,lepujt, ii_ r;11% 1:mQndshml. tha:
.: a- Trimnohi, shoki-i : Ka kafshit.q0 ktfne frike edhe ma fort 2
*1,
-.- , t,3) GryksTIta o (16tjt _ .
. . 411.11. barlu, kullotte bregnt te dotit 'grigjOn.o.vet-9 tueget:;fn P radhe t'ujit, u-mbush mondja me.lundrne, e 11-0
,A1Cti dolet, bien.nji ngarkol me hurma e 11114-ni volat. .Por_shpejt,q"tue u-kakrdt. 'Bar atOlari4 ho ne dot gjithegka e9.fald-
ijt I nqe'e madhe ea barka
winder;'s ZOtbt, (1;) u-ki;thye ne,breg at shendosh e barka zbra-kohem4vone bariu u-got prap tEl brogu. NI1.
40(1 1 tij kaloi e s'pushonto tue bukurIn egetAn e detit, harim thh:
- Ktshem me sf.;" detit 1 kiilide prap hurMa. Qe, pse 114urt6.
VO.N,
4
4
0 4I
'X) Bariul dhivet e dhft e egra
Nji barf kishte clitd dhft.e vets nt; kullosd, u-kujtue seishin perzie me to edhe do dhf tjera t'egra. Kur erdhi mbrâmja,
shtini,td gjitha ne vathd.-N'e nesre shpertheu nji stuhf; e,mbassi's'mujti Me i cue nd kullosd, I grdzhdoi mbrendd. Dhivettd veta nuk u dha veg nji grusht elb, sapos td ngordhshin; porme td tjerat u-diftue I gjand, gjoja pd;?t'i mdsueolos td hik-ship. Duel MOti i mire e bariu 4 nxuer,lashtd tO tgrka, e dhite egra tue ng4 u-nisdn nga mall. "Ah, raciezeza u bertittembrapa bariu,"a po hikni-a ? E ju kam rugjte e`ju kam ba nderdedhe tepdr...". Ato solldn krket e 1 erdegjdn: "Postafat nukduhet td të besojm4. Kur ti na More ma Fie td mire nO, qO kishimardhe djellse tufdn e macme, sigurisht se po t8 vijshin nesdrdhf tjers, do te na lgjshe mbhs dore ne per to4.
4
5) 'flajmuni rrênaeak
\'Kush udheton ped det merr me vete shpeshhere nji gen tdtvo-
gela nji majmun SA per -te kalue kohen gjatd 1.4hetimit. Nji.
njeri, që po udhdtonte per 'det, kishte me ve.te nji majmun. Kurmrrtjti ne Semon, kep n'Atikd te Gregfs, u-que nil stuhf; anijIu-kaperdi', e te-tAne shpetuen ne not, re gjithe majmun. Porndersa majmurif po bAnte not2 e pa nji delfin dhe e kujtol pernjeri; erdhl e I *ni nen te, e ngriti dhe e.bajti dert nebreg.Kishin mierfjte ne pire, qC Asht limAni I Ntbines, kur'd6lfinie pyeti majmunin ne se ish,te_nga Athina. "Pol sigurisht" per-gjegji majmuni. E kOtoi se n'Athind klshte prinde e gjinffDelfini ateherd e 13$3,etl.rie se e njifte.Piren. E. majmuni,,tnekujtue se Pireu ishte fijI njerf, tha se'pol se madje Pirenkisfite mlk fort. firena 0 age e madhe.sa44elfinit. I u-nd/, es.
e majmunl u-mbyt mbren0.::
-411,
; .
6).Grue/a e pljaneeit
!kf.
1Nli grue,e kishte burrin pljanee. Qe t'i.alAigte at ves, ge.çka mendol. PrIti q burrt, l.dejun me 1/60, td binte ne gjumeaq0 sa mc-A-te fidtente kurrgji; e ngarkoi,n6 shpine, e gel nc;Virvorre", e ult'aty e shket. Knr 1 u-dulc . se i kishte dale pija, -grneja u-16;thye e traklioi ne de&; voryczlvot. "Kusn k6rset9.#rvet1 "J'ir I Jo do ii s J01 I. rro hinrhr tO xrdeklinvo t"pH.,!lety,11. gruoja. "re 11:Intr,Or ? 1):10 no Iintit;'r A di c1c:1 5,10- ?sill I no pf TI 0 (11 .sols 'tarn trishtilm ictir thue tro harirOrn10 pf jo !". "E 7oza tin0 . ' va'Ato 1. ytwi,t; "as lc Jo 1 oj6dobf Burrk, ith edlio :10 vdekuni do t.i: (lejoL".
,.
7) e Minerva
Herktait nji here I u-desh te kalonte neper nji rruge tengushtd, kur i §hkuen s'Yt e pti.digka per toke, sa nji mond, ed'esh t'a shkelte. Ai send u-zmadhue dy herd ac0. Herkuli eshkelisma me fuqi, e I rA me shkop. Sendi u-fri edhe ma tepdr,'u-ba aq6 i madhf sa t6 zente rrugen. Kreshnikue leshoi shkopine mbet shtang me gojd hapbt,I'kur qe I u-duk Minerva e i tha:
- Ndalu, vlla Ai send qb je tue pA asht grindja. Po Most'a*perkas4sh mibetet sa asht. Pd t'a ngaemOjsh, rt. shef sirritot ?
8) Korbi e luftari
Nji nleril,je-,fort trim, u-nls pir luftd. 'rue bairrU6,. ndirjoi korbat 0.krrok6n, e menjiher6 i-uli armbt e nuk luejti.,/
Aandej I kapi 7irmiA dht u-provue t'octe. Por mbassi korbat t' of. *krrokiin grapy luftari npk e ma e tha me za te ortd:
- Krrokni sa to donl, r sa pr mish tem.d0 td ju pgellskppi mbylpi. \) .i
,
v-en 4
0 MC'.0
9) Burr] rre'vue crindaveco, as fit
arM htshte Urji rrue, qv u lshte ha e m6rzitshme gjith6t t. pfs.. T hyii 1. a tOlerii t shoq t dishiri tb din-
41.,,";-ni." Ishte nshtu ed1 r! mo st-Wrbe tore t6 glinis se vet; e17.A64.)nj.i':Irsye a rbushi Wenden t6 shkonte. Kur, mba,h
.(1 dit,;sh, rrueja u-kethyel I ;hoqI e pyett se si e kishin.prite..
4- j tn 0 geV0 piqTje-gji ajo - e barl j t mO shi kuen.
- No rrue , k ur te 1)196 hii;rzf nta gO dni in me bagtft H.! ;1110 dri La e kOtheiwn whan!;1 t' orret natal wtitrre me vend
1 1 t.e k(!ti; (100e ppr.70.,1 111; kane ndejt6 me, 13il-gjithii
1',5f4tti optit! s. , ffi
II 1 I ':;7'11.11t1(10 "hltr...*:0... t. n1,1(11311 1 po I ji te,i. pt;I'fr.kif,j11;111.P (1 10 r:i0 .;1111/11;; %:tivile. .
, - ;:ir;; (),I.t. - 1..)vi 11.1,411......t,--. . ...
,:ji .I..;01,1-.110.1ik.:(50 0 pyl. 1 1)01'f' ler 1 f',.f. h 1 c;h t.(3 r):Ir>6 ,6 .
,
I I' I ,I titt,i i I' I rt,(.1"*te.,:, I, ..'...11.0...i :.
I! 1 i k ,5 i) ,7; h. t 017V-M.....,.44.4t.h .1 1: ,I ik n .
1,11 l' ..1.11.c,)1 ,11 ,Is'1..li t ' ;i -,fct.''...Lt, 5.41 t.1.1,,II hyriill t... ni;,, k1 r,h1c1101 irk - 1 111-C I :;, c iiii,11 . - 1:;(liti, 1...1 I. i 1.,; - 1 ;1 5)1'1 t.I 1110-1'.'it (tth " pIi" II I '.; l':_ri III 1 ;1 I.Ilinr. 11,1 I / (I f' k i !;Iit.( 1.1 s (1110 0 1y(41 t.i; ;',f.tt:t1t1flin'
,)
. NNsi lshte. t
Shiko n I pdrgjegji 1 sdmundi, - kacile pd banin ma tilit4
per dite, sa po shkoj me bg vegsha".
11) Hermetis e gdhensl,.
Hermeti, I ,shOm nga kureshtja per te difte se glthonteblyi peg te, muer trajte njeriu e\hyni ne,punoren e nji gdhenii.
, I 4hkuen sift e pa ne njandn ane nji truporete Zojzit dhe epyetit "Sa bgn?". F gdhensi I pergjegji: "Nji drahme". Hermetibgni-buzen nd gaz.dhe.e pyeti: "E truporja e Brea sa"Mg teper".4Kur pa atehere nji trupore qb perfaqsorite atirvete,,
Herm2ti -mendoi me vete: "Mbassi une jam hem.lajmtari I Zojzit,hem hyu I tregtts, sigurisht njerzitgdo te m'apin randesi.
'..Pyeti pra per qm1m. Ugdhensi I pergjegji:dN'i blejsh d truporet-tjera, Hermetin po t'a.ap fale.
12) Gomari I nderuem
Nj1nl ngarkoi truporen e njl ilyjn e mbi nJi gomeir e urni
pr ne qytet. Udhetard.t qe e taltojshin, I bajshin nderim tru-pores,e gomarlikujtonte se pa nderojshin ate; u-fil me kreni., e
1,a allot te garritte,e s'donte d hecte para. Por I zoti, qe
e njlfte mire gomarfn e vet, i.a nxort gjumln me sktegd..'Eh.i.gmendun. Edho kjo tash:°mOadhurue nJerzit.gomarin
13) Me u-ruejte p'rej mizavet t'Unshme
Nji dhelpft pi nii nji grope age te ngushte efte thellet, sa. Jo vetem ge s'mund te dilte, por as me levize nutC muJtte. Nit
,morf mizash I U-grumbulluën slpri e nuk i hiqesbin. Nji iriq, %-
,q0 a qtti ftuga anaej pari, pat dhimbsunt per dhelpndn e i that--
."A do 465.te t'l Viargoj keto miza ?". Jo". "E pse /",."Pseketo Jan* ngt tashmg e s'pijne gjak veg ndoriji pike. 'Po te lex=
.
gohen, vine tjera ge Jand anshem e s'm'a Find piken". / ...
.
',4. .
. ..,
14) LptrA e mbyllun 4
01-
NjI. r,orrir e nit gen po Nildhiitmjshin 'bashkli; E q trl pane neLokii nj t leti;r Li; mbyl inn. Gorr1r1 e hapi j- then vulai dhe e1P.x.o1 zi nieTif,; (le 'a nil I gjonte Fidho gerd . Fli bosh perkni rcr,1 1-)r sani,;% o 1 b, 1c13ht;' "Qeri1 t,nu rirti g,ine kiso sende-4h,
4
(ry ti; 1 1:.`erknriet'i 1 hi H.. I Z4i)j tia jiioI a jr, Pert;nd I vet Perendl Intl go 1 trizth e I tregt-rs.
A3
S.
u-mdrzit e,i tha gomarit:"Shok, shiko ma poshtes ne mos ka ndonji fjald pdr eshtna
e pdr mish".. Gomari e Iqyr1 krejt letren, por nuk gjet çka dishronte ge-
ni. E qeni atehere i tha:"M d t'a hudhish at leter; nuk thfinka gjA".
sab,
69. S,HPENDI
r.
41-Drejtori i silkolles se mqsme,me njoftoi se autoritetet e
. nalta arsimore kishiglipasd mir4fn te Amla pritshin bursen. Kyshilim i lindun getsfitht-ne rradaken e pasun te burokratithijerande sdbashku me kaqurrelat e tykit te cingares sd tij,shkrept me.terhim murrant mbi kupte"tels te shkretet Ne fillimmbeta shtang pa mujtd td shprehem.n kurrnji fare menyre
cl
.
kundra kOsaj mast. Prandej lypa fat tdM dhe bashkd me tgnisa.at vajtim te kdndirup are isht i vetmi ngushllim i td him-burtvet td kdsaj bote.
Mbas disa ditdshl td kalueme ne ket erresf mjerimil di-. 1' kush pat Id4n e ndritun, te md ki!shillonte 9e mos tO gendrojshem
mA rje qytet, por t Orejtoheshem- hga ato male, nd prehOn td tdcilave 4t p mij puthOn p0r t0 Tlarbri here rrezet e
? II u-disprpe; mos bre burre,shkojshin tue m0 thane ket9, dashamiret e mij t6 qytetit, qenhk mrrTjshin rn e. kuptue n0 gptsfn iovet se.sa iAgf ishte mje-rImi im. Sa gojAmb01 dijn6 me gene gytetaret e bute me fytyra..tlajuna e.pe g j yn tyrI t0.plog.ta
Nji dite t0 lump Korriku u-nisa r tP shkue nga katundii vendlindjes'sime. Tjera her.kur veheshem 1064 ha ket AJOhCtimlshlfshem tuo ec0 prpara meje, n6,s9t e mendjes sim, veRimirirn: t. mr6kuljunshm tO kunOri-is sik.majevet,q6i rrethon
kltundit ltoduer, mbytun rr nji-;41e1.11 dritas p fek-gimosh td quditshme. At diti_;1-v(igliiii'.1.Vjetlir u-fik pprhjiherime !;hpresn (IP deri n'a koi16.mi; Pshte kolovit ngra ato dishireP. (101.11.me, t0 c llat ptotOsojni'd1P ck.bijni-i.jet0n mA bulare".
.
il!-: ilriOmi nrs1 gytet1 nuk m0 brini.r7 shijoj pOre.alliuet 'eni6
mocw(' (10 w0 falshIn ndArIpt k0nodoce. Huh u th149,h VAmtur1 r6ipas(.m.0s1w!hvet, :141 drPltorIt e a;1 s1iok0vet: S1um0.vorre u-kujtova se(1111wt t!lsh(0, pc,r!11411,Irti; si: -0.1kU we shohun mil t'afPrm*,Llpin;
,
0
rpIntip "CpletPr mil: e ne,116,11 :1(ii; th',11i;'!In :11 fritkegs n tome: IvrilIA nuk.rulti ;If; rq(r.:' twushllue tllm pi;t-hty0a 'i; ifhlnioiol ri 1 I mi tor I t./..1 evr t. I. ' 0 pr't :i rY: I TII(Try, int,./. plw;i; tup,Ahesht6-iiio: r7.0 je !It ridOrd I Vt1 I n I l'/' 1 '!;10.I1 . V(' t;7171 r:.0 ti t,,-. Tlhi.rbtori t
!;111:(mi;!;, 1..).1.1sIT l'IrtAlr.ir, e li n'i!;ht.rngoi dori'n't-l'huz6- .
III 1;0 nit(' !,li ::1I;olii!lit.,. :t I.III-1.( rink i' (IL S p 01. rrr;. ka f',:i1-1 ? ,.-i
a
I.
/.Kur'dola per dere, bAna sikur nukoi pashe shoket qt leijshln
,thkollen ku kishin shkue per te maire diftesat. Shumica nuk me -
vrejten as, mue_tue (lend se numrat.O. kecejshin perpara Ovette tyne e kishin thithe krejt kureshten.
.Nji shikim te Vjedhun I. hodha tregtizes se sendevet4hko-llore, me dritore td medhaja plot libral fletorel letrai lapsae Onda te bukura. Kalova shpejt nga frika se mos te me nda-lonte -shitst per te m'i Ilerkue ata pese lekUt e fletorevet qebleva aty kahmot. Gjithe qyteti. m'u-paraqit si nji vegimandrrUer fluturak: vargu I. fregtorevet me njerez qe si bletetb5rjnd,e dalin.prej dyervet,te'tyne; katundaret qe vine 6i.ejtrethevet (kishte takue dite tregu) me kuaj e gomare te ngar-, 0uem plot drill bostan, fiq e gjithenduer barishtesh se freskta;
katundcat e reja me shllunga flokesh td.zez te veshet,(disaprej tyne duken si kuklIa te brishta I) ejme petka ngprrash tefortal te cilat n'Amshtin e qytetit td madh sjellin kahgen eheshtun te gjakut te tyne te kerthnezet. Nj1 Aga njf 1 kalovatd gjitha rrlfgat, ne te cilat u-pershkuva per (lite si.,student
zellshem me libra ne_dore. Mandej keto erdhdn tue u-hgushtuerder1 satmA ne fund u-gleta ne nj1 udhe plot pluhun'te bardhel:1Tb1 td cildn rreshclitshinfIuturimth1 automobilat mbushe renjorez. Afer disa gardhiqeve rruga,ime u-dA nga udha e madhedhe ne shtigjet e ngushtal qd kalojshin brijd skAjit t'aravettO-misrit, fhllova re marre frymb ri liri!sht'AheDee ndie mqarta-mlzorfn e fatlt t1m.
)
A
Kater ditb gjata u-deslbn Per tb cue deri te shtepirs
ja. TO katOrten ditb, ildersd pc) ka]ojsheig.nbper nj1- ahlshtCthhlje te dtqadunal 1 a nisi nj1 shf I. butIllAhocinue me.are:-tueu-pbrkule, landet vlganore leshpen rbnk4Mv t thella e me k 41tuon tmerin (le shpi.;rthen nb d1mbn kur kjo'patyrd e bute egsohet. Kodray ahishtes zbrot der1 nb breg te lunrit e e 4burimin nder walet pirwb1 liatund tem. UP. t Wkster, tue u-,rrexuendpex shkambij we gulfa shkumbore- tL bardhel per qudi nuk goi-ne trup.tem at pOrgethje fr,-.1klje me tO chlbn zakonisht me-fton-
,
nb.vrtrt,et e kalueme per akullue gjymtyret e lodhuna.ngazhegu. Dukesh slkur jhth ajo rryme kalonto andellpari vettimper td 119 pjesbs1sht n vhin qb rrotullon-mul]inin qv te cllin 40
01cl3r. katundet fqtj.Katundi Im, me sht6pi ti zeza ti dame tringa,c1-}; 'ciAo tri
ara iii sri 9 e. Joe nj I hk rep t bardhi.i qn zhrn t mbip.(irrue,,V 111 I J4eL( ath I ii i1 j 1 1.hirron6 lofta
nga 1u1c rva I. Ire fytyrr°141:ii ni:rdlie!;huna. VI z hrint e shicrepl tthhet nilri ii 'Iurrid ti Iyanndi t., )t}u1noj ron Tr bi, Thtipinbiin re 1,V1zi, progtas-ni; c1rn.t r1:1 L'014Ata t-J; 170,iAlJos
ty I it ,r r'r Ij i;ri r ,irt.1 j fro IQ! ji; ryfyra t.;; ndry1;hrne.(Po 0 11(110.1 p0rs;r1 i`pf,-..:11(fri r vTht,i'r t no t,vit. qi; nat ti sog,in
p.-trijfihrop e dronit vot vi ;0*r:ill!! ;111 ti!';111jyrlivotint>1 :;111:ro1)l n toy.), 11..; t-01:;infrt hurotmn Irrh! (0, .
!;111.151' filth !'111),1 t Lunirrol )1.'1 !;-1 in v10 tin IINd r to tia .eigeri't. (the 0 A j'''!; t.11 Au;'.4r gi 1.1-n;unn6.11:; n'rIndi'rinIt lurrill.kin n.1 1.j0 1..1 : ;11 171 la le 1)ardbe si
ft!;
1,
bora, me dritore tO medHajirper td reshd dhe trollin e namunt6 stdrgjyshavet te mij bekimet e mohueme tla it e te drites,rrethue me ara te vogla ne'te cilat toka e lo un nga rrajdt'misrit mijevjeggr gufon nd ngadhnjimin.e kallxavet te grunit;
at mbrende zojd familje tue mbareshtrue rrangdt shtepijake me.urti, Dila - malli ma i flakdt që njofta ne jete..Se sa mijaherösh e andyrova mbrgtneshd nti*gerdhdn teme telloaqdt, mbret-.neshd td shrobnpemelmta *tiranija e prindevet td pagdhenun, ngashtepija e mbrapdsht që nuk lejon me shperthye plotesisht lulen4
. e rinis se.Saj e nga'ato zakone te shtrembtalete, td eilatranduen e band te. ploget 9do 1.6viije te trupitte mbuluem m6zhele te tutlueme e te ndyta. .
E tasty, und shlirimtari I ndezun I rrethtt tim te salvuepnga fati 1 viishtire 1 motevet, do t!a krrus shpinen,idn peShene robnfs sd banoses sime Verret, me arat e Vogla te misrit qeme mijaNjetesh,u-Ortrt nd kdt 51h6.
f
70. DEDALIJA E KATALLANI
'Ajlfard Doda1i4, i 411 kurt-'nuk I hmTte dr buke ne nji4vendlndeshi nji dite nd" nil njerl,q6 ishte shtri buze nji mallme rdh4 e po i kmnbiit përpjet
"Pse tri ashtu, or-A*0", I thotd-Dedalija.flP0 wiyij malln, or vik; pse, drue so m0 bie slprl,. pdrgje-
.
gji"Jo, o burri;, rrwk klj frikd", i'h kUthen ky, "se miain t'a
whrij vetl-por ejairts mej(0'.;c,
1 i ndlgjuemen at() rjaM, al s'bani as nji as dy, por utvümbls tlj vtjuen rrWn k. dy sAilshku.
Nuk p t knlue koh6. C qv, se lide34l1 n ni nj1 Nerl'tje--tOr, I clli Ishte rjitrI, sl n1 i 'part, me alpine pi:Tdhe ne mes.
nll rustie o kishto cue pi;rplet, k:imtlet'e duert."114,',e rri Nclhtu, or Ptroitk 7", i th4W. D iodalj1%"Po s'e shot se 1.71m,tue mhajtO kupiin e qitii t, pse
ipdrue se,'po pi;rded-)1 ate"Hoc, or tt, mbas mejel se qiellIn t'a,mhij veVir, a pret
1)("1:111.1:11 e pl tjeter odhe hyo werr Irbrapa.Tuo udh-tue 1,;; tro-sil)althku vrnd ri vend, njl dit6 prej
t11 ti,f01 1 fiuu t lAta 4-1;; MW; ti Qji ghiko kendej, shikonndej, kur u 11;- sSr rtt r ii 1:01U, nj1 (1rtt buz nji 011eamtd.U-dreltuen 1.! WI rrugi, ni u-;ifroQn, 1 bzinC,:
"A do wig, or i /,(a1 I slit;ip(f,1 V".
urdh-no", prej fund1t t6 shpe-:
Idrv(m mi,11 u iI tl r,r1t,i o ei Irby-deri'3 e IN: %/Sall ,41-,11ul in ; 11...1 ili .11 1)W-. vot,rs por
4.
'4 .1
epet me i a ldshue sift shpeikes, shoYin nji njeri Veer menji ne ball, fie ishte tue mjelb dele,t bashke me te$4ocien.U-pine te tre, por gka te bajihin mbas shpella ishte shkreo
gjalIe e deren e kishte hekUri. Matu ehmatu fShehtas e.shoqi4hoqin sajuen me uzshtf se s'po i kujtohen rrezikut efilluen me hape gojen here njani here tjetri, si t'ishin keputeprej Mbas nji cope he1464 bfine,zelffen gdr e i thoneKatallanit, mos' te merrte merzi pr ta; se ishin,te lodhuftnuk dojshin me sthtf gji.ne gdje, e.;u-shtrtne Prane yotres.eniben me,erhita, st ne. pa te mirin-gjume,. KatallAntmbassi hangri darkE me t'amen e me te shqq-en ne nji skutd tdshpelleu, tue i vojte mendjat se-pdnjimend miqt ishin ne pi,k0d gjumitl.merr-e I thote s amqs: 4
"Nako, a e shef se sonte kemi pase dy per tre, por nesdrmbrama nga per shoq, ?" ;
"Mos baj kujdes, te paste Naku, por shtol Lot !", i pergje-gji e Apa e ndedten edhe pakoz, mbaSsi ud.que sofral, e u.;shtr1n0per te'fjete.
Dedalijalshte tue pergjue e tue mendue, se qysh me ishpAUe atijw'rreziltu; 6 si e pi, se katallftnin me t'amen e mec_to shogen, i kishte, pase.kape pika e gjumit, merr e u thote.'''shokeyet te yet: 4
"Têni mend e.mos lueni per se gjalli deri sa td ju baj medijte und", t.u-que ngadald.tue ferkue s9t klnse ishte per-gjumshi,im, i a ngjlti doreu njl.helli te p-odh hekurl, cle ishtembi5shtete aty part, e fillo,1 me shpuzai.; re te zjarmln.
Pi sejcatalllni nuk po e ndlente, e la helllff td.kucloshvire, kapi tre desh e'1 ropt.si vetima c u a shtln1 m1Shin 'n6.001 gro0. 11..dha atiFiere hokevetTliPa nyt lkur dasht 0ti,'a,vesiVshtn c ti pi,r.ziheshin in e1o, c edhe ai. ve.t,tLikurdn; hellin e kuclun 1 a rras katallinit e''136rzilffet medole. BUrtiti katallani ne qiellit.
"Ndeze', bre Nako, pishin,- se dikush m6 1.6-i-frbt 1.01. .
Ndozen pish6n dhe kUrkuon dtsa hercslj vend,Nr vendshpolldn, pox' s'mujtn me diktue gji; e :JtChOr, mbassl derae helcurit Ishte, mbyll, pritijn te dilteldrIta, pse e muerenme mend se doemos mIcit do t'ishin diAiu fshchii nTir d1i6n.
Poroa drItal katallan1 shkol no hArendjgre zrini vendte prnku t dors e.1 tha sC shoges me 1 rreshVi.A0let se deltet'i nroj vathi;s nj1 nt,1 nji. P preL nj1 her.11?; :Oinin;'vy nandej r!.-LilLe Li; knlonte nrr dero, nor pa i nar
r rue fzi p/2,14,1).11 t: .*,j; j3 1H0 r;hoL rnjti w(!cii 11-%11,1tx-, .1i.Lnynt, 0 1
"07 11.-.%;e11.1.el.ne Ii dr., n (411. (1' Y " veh.q1 iiri;1 pft;;
4 !.4 1;13 1, 11 11 V 11 11."I' '.1.r; :11(10Tif;'.;(11-in 1-j- '.1 f*
4 p nh7) 1.!1.91"01 .11 (loH:11 D,' 11)1#1.",01 11 I r r I
t
. .4.0 4o
.1) .11
4
.
"Nd mos.neser mbrallA, prit nji nate tjeter pergje-gji .
KAM I KWALLANIT
Ptina e Dedalfs mori dhen,*.por dy shoket e tij kishin marrdinat` me tii, pse i kishte,pase cue ne rrezik me e lâne kryet,pranuej mendojshln se si.t'i bijshin rreng per tla leshue nddord to katallânit. Ybassl blseduen mire e mire me shoiii-shoqin,li rA ne mend se katallini kishte nji kale mos Me i a pa kundshoqin; i a ehtine prandej ne vesh mbretit, sel po.te donte De-dalija, ishte 1 vetmi, qe mund t'l. a.merrte. Mbreti e thirri
,
ateherb Dedalfn e i tha:. .
: t"Te rutem, or Dedalf, te shkdjsh e te m'i a. marrish kalin
njeriiut Veer !".. "Po mire, per hater te Madhenfs sateledno,no tqk lit kryetage me bin", thote Dedalija, "pw.se gkal, me,lypet nji,shAt d. .
.nji sqepAr ku te jend mA te miret".'Mbretl i a pregatiti menjihere gka i i 40alija, e ky
pa tjoter u-dreftue per rruge..
..Si mrrilti te shpella e katallAnit, cell ji vrime te ma:-
dhe ne.drejtim te vendit ku ishte lidhe kali dh shtrini dorent'a kapteopar,ai tringlloi me patkoj e Oiskati m te.madhe:."
-"A ku je, njeri ipeer, se me mori njeriu i b tli :11
BAHI braf Me kambb katallgni e keqyri agdej e onden por,-tije (lend se Dedallja i kilht6 pas'ci,vil nji shicrep ykes se vri-ms & isnte 'struk, tue mos 1 ri gji 126 s91 1 sh oi mendja See kishtc, prisiirrjtd,:ka111 e t'a rrafi me nji shtage te madhe,
,'tue i th:iae: ,
.
"Rueju e wos gabo te tti-al-Ajsh mil se t'd ndreq samarin ;"e--shIc.ol ffil-fi' binte me.fje.V.
S1 e pq so kAallrinin niorI gjumil Dedalija e luejtt venditMIkrepirt,biLl ti s
".A.ku
xtuti dorn,dhe e kapt kalin pbr f1p1d6sh, por alpariql he&i.
'eg6r, se mi;. mon njer1 I but6'ada]e dhe Vrojt1 an'e kand.shpelini,
-pur sidIktol gj5, p;;.p D2dalija 1 kishte vil Shkreptijerykes se;IrrImi,s p'crnbrenda e Irditiv shell si,heren e phre, promdej i
,u-.1C11.10-k:tlit e 01 rrit trl herd we stitag6 ne shpine,ntuo iArth'ill(;:
.
. ..v "Th dlj:;h1 o po Ti)';1 tra7.ovny'qi itblu;pin pir sa iindrra cie
.
!ol,r, L; Hi qj. t'i dhipMf,!Ov gurit e d'risiolt !", e :;hko_i fill teblilL., i!'. r .1. ,
.
r-iiiih.n.; r) 1,tajN, tv)m o Icot,n1,151'4j11m1 t1lin1n, e111,,i LI :.,11.',;.r())111 nr-j \ 1-11.-;!; 0 t u-r,n:11 .14-11 1 t.:'
_&_.u, , 6, L: I -11.:1 HII. (.,:lp ,0 t.011 dho T li 111,0 tr.'111. ? Ti,
L'o (hi i., tl r4 1: f'jl LI 'V'; f:('..101 fl do tfr coj ter .1*..t,,1 1 ) 111 11 '' 1 LI 10 I. I. o L. !%.i:I.H: do t.,' 1:0::11.i,. viPtAl.e.0Q1h
;
11
.
4
Kali tile u-gjetd ngusht, *bassi fundi i fundit nuk dishronte
/rag td hante e te pinte mird, I u-ldshue ne dord Dedalfs e
mueren rrugen.Mba pak kohe qe kdta ishin tue udhdtue, I u-ba katallanit,
se tka kdrsiti e u-gue-shpejt md kambe, por shiko'andej,.shi.Lko Rendej, uk e shef kalin kdrkund, e tue u-kujtue se pdrnji-
mend do VI. kishte vjedh8 Dedalija, I u-vs nd shping derl nd
buze t'ujit, s'ki te leje t'a kalonte, e aty u-ndal e I
bzini:"0 të lumtd, or Dedall, porta vjen mik nesdr mbrgma ?""0 n8 mos nesiiir mbrgma, m8 prit nji nate tjeter, more !",
pdrgjegji Dedalija, e pa vones8 shkoi e i a dordzoi kalinmbretit, i cili.u-gezue shum8 e 1. dha si shperblim gjg e mail
mjaft.
UNAZA E VJEDHUN
Kur e pane te dy shoket smirdzez se Dedalija shpdtoi edheat shteg, i thand mbretit se njeriu i eger kishte nji ungz8 qöS'e kishte kund shogen ne facien e dheut. Mbreti.porsa e ndieu
at fjald, i urdhd i Dedalfs t6 shkonte e t'lkmerrte. Ky,Ambas trdhenit td m retit,.u-nis te shkonte.tliwa merrte unazen-
jiAnjeriut t'eger, e aty nga mesnata h9ni mbre d rid shpelld ndpdrvrimbarqj rga e kishte nxjerre kalin. Shi k on rreth e trotull;
.
e shef katallinin ne kokerr te Oumit buze votres. 1 afrohet..
fshehtazi e i a Iljek me turr unazen prej gishtit, por katallg-
. ni e ,kapi e t'a shtro4 e Dedalija tue mos dijtg se, gka t8bante, e kap ungzen qd e kishte shterngue nd grusht, e e hjedhnd goje. Katallgni s'i ep punds pertql por si e kishte nderduet, merr dhe e ve'ne'vargoj dhe e le ashtu vjerrd. Si Aoli -
drita, njeriu i eget merr e i thote s'gmds:"Njikgt gjoje do t'a pjekish.mire e mite ne furrd per
darkd2
e grueja le t, shkojd e.to kullosP delet se.une Aue te
dal per gjah!!.. Si kaloi pak dita, plaka i a*shtini zjarmin flir,r6s2 e si e
.kuqi mite e mire e hog prushin eshpfizen 9 e uli Dedalln dhe evani nd Oth per t'a shti ne.furrd; por ky, sa e afronte te
1 gryka'e furres, drejtohesh mg kambd, keshtu qi.4 gryka nuk e.
perfshfnte. Provo' plaka ashtu 0 4 trf here.tue i u-kerenue,por kotl'e atbherd Dedaltja merr e 1 thotd:
"Po pse hjek keg me mue, nan45; unb pa e p62 s'e marr memend se si h;fhet nb fufrd; hyp ti njt herd nb g(rthqd tij shof
si rrihde"-,, .Plaka pa tjetiir shtrThet mbi geth e Dedalija i.rri gatt e
tla tif nd furr; 1 vos kapllial dhe niset e i con mbretit . .
unzdn, i ctli gzohet WI sb tepi;rmi. Kur mrrlAtbn te shpe-
VC* lla lib mu7,Natal]fini dho e shocipy f!, s'e gjetr1 nInn, mbansi_dArka ishte fltl, LI f1il)1. .tndj1 c njo.do ti; kishte !",hkun te
rvIonji nhoge W-.:A. bilibill s'l Tit1;; -ver,hlt Vr at pilli e./,
..,eL. B9
f
'VAttruen soften, par menjiherd kuStohen se Dedalija,-u kishte pub
hike e u dkishte pase shtf no furre e pjeke ngnen, prandej.4,
A'u-lidh-buka e s'mujten'Me shtf gjâ ne goje at nate.
isrw 4
Poor te dyshoket e Dedalls qd nuk lejshin gjg pa trillueper te mujt6 ir*%e shporrd'ate keso jeLe, i thane tbrelOWSenuk gjindeah.,nd .bote njeri mg i hijshem e ma i bashem se nje-riu 1 egerl'e,keshtul mbas mendes sd tyne, Dedalija do tesharronte me doemos.
Mbretl prej dishirit qd t'a shifte me sg katananin, con ee therret Dedalfn e I thotg:
"Mbassi, 1:um Dpplalija; me ke que.ne end cdo dt0h1r temin",ne.qofsh burfe, sHko e m'a bie edhe njer n e egerl"
Dedalija v.3nd p'Shtin ne tamth per pak kohd, e:"Mbassi e ke vu shpresen i thote mbretit, "Ipe do
te vete, por due q6 te m'apish nji ge ms. te.mire me nji_peilde,.buej te forte; nji spate, nji sqepir e do gozhda",
qeshi fytyra mbretit dhe Ikpregatiti gjithecka.i rypiDedalija, e ky, i veshun,st maraire, hypi ne gerr e u-nis eshkol.
I
Si mrrfjtt ne njt 4111r11 kundruell me shpelle Alenjeriutt'eger, zdrypt prej qerrite nisi te pritte lande. T'a ndiemenkrImen e spatbs, kntallAni ,shot zA:
"Rush je fi ;bore ?""0, jam nji talcore tue çi cWrrasa, se na ,ka vdeki' Dedali-
ja, more", i pergjegjl"cka po 1 t ka vdeke ?" a ilp je "Prit,"
:,ndlbre burrneshd, se po vrj e jeeç nj Zot e dise cka m ka' A at faciee:.
Men j i hex a 14414 j ti ede si patin ga a I 44pshine vu fte.gerr thot Iralco
A pci hfl herii rehren111)(;rthejsh; s 4cnn fr 1_10 m
atehelq; vaj hal rWr k tof
) .Kltal lint hYnt mhre.e tue nA 4
'"31 t'i a briln, eft
a 1 e mue", Ilia e ruer (10 (11.rasame do 7)7,}1(1:1) (-p; prim I Ile',
1-e u.vilneItrthyen mttangnit:
' provudalj.
OfDdy me 0 derrasa, fre.mire me gozhda,"
a1e-a mund t'aDedallja, e
7401014111a,)co1es, por .tue:fuct e shpCJ:thqu.hijRu 71!, nr)le)rja.
Shkol fii te ';hpf-I visini clerrl 1 mbi'rthyen
tt!ri d ry nJrit.1!;h edho n,11 J-J1a-wa1eoja-1. "pale. ,a ii und t' a
FC:1 t.:1,1U'iril Vint or;:ip i brenril, e mbanandejsi I d'hT 1 i:f; v; 11 cm. :t n e rr da1.6 s ' *wide tIciirr if,j e:
"cele, Dj burrneshe", I thotel "se s'ka burrs qd mund tlashperthejd".
"A; a s'mund t'a shOerthejsh-a 7"."Ngadalei pm, se und jam Dedalija". El eja ogd, VII ban
qevet e ç gon.tub berate-6 tue qudite dhén der1 te mbreti,cilt, mbass1 e*p4 Se q'perbindsh ishte, u-kujtue se to dy shokete Dedalls kIsn pasë dasHe tli bajshin rreng per t'a zhdukel
' prandej atyqe u dha rrugen_e detit bashke.me katallânin, e De-10 .
dalfn e mbailt1 nysh at ite afer vetes e I dha te bijen per gr .
710 GJYKATSI I HULE
*0. Emisri 1 Algjerfs, desh t6 shifte vete n'ishin td verteqato qd'thoheshin se, ne nj1Agytet te krahines se aj, gjinfishnji'dykates,shumii I zot12 t*cf11 nuk gabonte kurr nd vendlmete.vetal%keshtu qe asnji bakeq nuk mund te ktehohesh qd t!a kish-te gerTjyesndonji her60
Ne.td hgm te qytetlt, nj1 1 shkjepte 1 u-afrue Emtrit elypi Iftoshe. Emir1 I dha digka e desh *Oa vijonte udhgtimin
41,,kur I shkjepti e kap1 pir petkash.
-,"c'kerkon ?"1 e. pyeti .Em1r1, "A dhash lemoshen ?"."Po", i a prla lypsil "por md ban edher,nj1 të mird; me
Mem' 'hie kale e me go derl te shesh1 i qytetft, pse kam frikdmos te me shtypin devet e 44Ajt, po f'ect me kambe".
Emir1 e mor1 me vithete *Alit lypsln' dhe e goi der1 teShashi.'
..Aty e.ndalo1 kalln, por 1 shkjepfl quk zbriti."Pse n"uk zbret ?" e pyeti Emiri. "4trit, A'Opte 41,1
mrrljte-A
-"W ps6.46 zbres ?", u-pOrgjegj lypsi. "Xall asht 1m1; nemos (lag me 0/a dhAnO we t6 mire, atehere te shkojme te gjyTkats1".,
AShumii njorz u-wb1odhi.in e 1 sh1kojshln, nga ztheshln."Thkoni te gjykats1 V11. u thojshln. "fti do ti ju ndreql":Ewir1 dho lyppl vfljten te gjykats1 1 famshft. gjykatore
1shte "ledh6 popull 1 madh. Gjykats1 1 thirrte me rradhe Ata'(16 ishIn pi;r t'u-rjykue.
aara te vTnte rradha 0 EmArlt, gjykatsi thirrl nj1tAr e nji k.Jundir,
f(ta tO dy hahesh1n.pi'r n.j 1 rue: Rptundarl thonte.qegrupp ishto e !Jmq:0) P rwnitese ishte e tij;t.
Mh:r;:l A 101(!jol tha:"Ecnto gruon L:Au L. thoHlini !".
.11,;11 :111,11el1 AO L. dy, nji nji.tr(;f;t;4' voji. Inla 1 nOm o troLarl ki!;hte
nitllA voji.,
. / .
14,
91:
mbante ne dore nji shume td hollash dhe'tre3tarimbante pe'r dore mishtarin,
"Bleva o voj nga ky4hSeri", thote mishtaril "e hapa ku-leten scie' t'a paguej,,kur ky m'a kapi dordn qd td m'i merrte tdhollat; prandej-kemi al,dhe kdtu.pdrpara teje, und tue mbajtdkuleten e ky doren teine".
"Jo Th hollat Jane te wijat,e ky lisht vjedhsi qd dap'tij me plagkitte !", u-pergjegj trOgtari i vojit. "Mishtari.erdh te blente voj e me tha qC t'i nddrrojshem nil pare ari:une nxora te hollat e I liana mbi tryeze. Ky I kapi e desh tdhikte, por une e zilna dhe e solla ketu Or dore".
Gjykatsi, mbass1 pak, tha: -* .
ketu te hollat dhe eni ne4541;"Kur erdhi rradha e EwirAt dhe e Tsit, EmirLtregbi se si-
kishte ntlá puna. Gjykatsi e ndigjoi e pastaj e pyeti edhelypsin.
gjltha keto ge hote ky njeri Jane genjeshtra :" thalypsi. "Une ishem me kale e po vljshem ne qytet, kurky m'u-lutqC t'a werrshem me vithe e t'a-sillshem deri te sheshi. E Morame'kal6 dhe 9 solla deri aty, por mande.j ai nuk desh td ibritte,tue thane se kali ishte I tij; kjo s'isht e vertete".
Gjykatsi, si u-wendue pak, tha:"Lenie ketu kalin e kethehuni neser 1"
.'Prap te neserwen, shurne njerijz ishin mbledhe nd g/ykatkretj; ndigjolsh-in venOwet e gjykatsit te famshem.Dijetari dhe katundari u-rylrAcliten te paret."rex-re gruen tinde L" I tha dijetarif g3ykatst, "dhe Vie
.topen kltundarit posi:dheti; .shkopTj mhas sbpine !"Njotari e morl gruen o vet e tjetnt I. hangri shkoptjt ne
sSr tp ti; riithi;vo.rindoj gjykntst thirri mishtartn e I tha:."Paret twit !" el tue shenue tregtarin-e vojit,
shtel: "ALij t'l open pefliAhoti; shkopij wbas shpine :"Pl!AAj erdhl. rradha o Emtrit dhe e lypsit."A rmnd, t'I njefif;11 kAin trind n res t6 njizet.kua
tjer 7" e pyoti f!jyh41!;t Ertrin.. "Po mund t'n njor".
.."Po (.1 ?"'Mho u pi;rder;jHEjn fto WM' In i tJi dyk:Itsi Eririt.E tv (ly vojti;n n0 Emtrl e njoftt wenjihere kalin
o vet, fi'r10; t, h117,0t Imijvet tjer. randej gjykitst thi-rri Iv; 1 thl t0 dilftonte se cili_ishte kalidLlj. kyof:1 o kilin 0 4 1 diftor re gisht.--
/11.-1 r(: Oyklt:J u-1.;;thye1'n:; voudIn o vet e I. thn Emfrit:I. ytl.: r-rN.
"kyp!:It t'l ,Alk(u)1,1.1"
l'u-k0Lhonte rii hU;pfv01,.
1)1.."1p
a
, As
i"clkerkon.?" e pyeti gjykatsi.. "A nuk /e i kdndqun me
-1..vegdimin'tem ?"
"Posi, jaw shumd i kenagunii vetem ..iti.; td md diftojsh segysh e dijte ge gruejalOte e dijetarit e jo,e katundarttt'qd.td hollat ishin td misht4rit e jo td tregtfty td vojit e Aekali ishte imt e jo i lypsit". -
"Qe si e gjeta td vertetdn per.gruen e dijetarit. E thirragruen n8 mengjes e A-thash: "Qiepak ngjyrd,nd divid tem t"Ajo:e mort.divilin, e pastroi mire dhe-e mbushi me nglyrd. Pra
/ ajo ishte mesue me at punti% Po.t6 kishtvqend grueja ekatundarit, nuk do td kishte dijtd se sl(mbdshet diviti; nga
s
Acjo-Mnb- e.gjykova se dijetari kishtia.--Te drejte.Sa per te hollat e mishtarit, qe si e gjeta td verteten.
I shtina td hollat ne nji éne Me ujd e.sot nd mdngjes kdqyrane mos ki4ite dale tiersipri ndonji pike voji, Po -tb ki:Shingene td hollat e tregtarit te vojit, ky, 'pa dyshim, tue J.-Ma-rx:0 ndpdr duer te lyeme me voj, do t'i kishte ndI; mbassi uji,mbet'i pastert pral te hollat ishin te mishtarit".
... a pdr karim tand, puna ishte rre veshtite. Lypsi, porst ,
ti, e njObti kalin menjihere9.nd rds te njizet kuajvet tOtlere; por und 'ju proywa tdyve ge.te shifshemAe,egip,ndqp.ju td dy do tn njifte kali, Vete. icur 1 u-aftoye ti kaliete
4k ketheu kryet nga jote, kursel kur i u-anue lypsi,*ngriti" AfAndn kambd:.Qe s .e dijta qe ti ishe .pernjimend i toti i ka-
_ .lit". ,.
I
fAtehere Emiri 1. tha gjykatsit:I
"line nuk jam tregtir, por jam vete Emiri yt. Erdha ketut'd shof me ,st e te verteta ato ge kishem ndl-
gjue pkr Tashti po e shof'Se genke njeri f dijOiem e njigjykalt" I zoti.'Kerko.prej reje g'tet duesh.e do të, t'a ap",
"Nuk due Wonji §hperblim I" uTpergjdgj gjykatSi.'"Jammjaft I lumtueme lavdet ge me ban,-Emirl'im :"
)
72.
gdhTnte. Horizonti tchte verh r purpqr e Mr:dekialzqt'e 11c/iLl ppthihIn inlot e
e ern e 1Cind;:Thme Li ylolicavrA e t zycigl,tver\Idridho!thin ndi'r vneht:1 e kodNna...
Clytott n;. ,Alite!Th nji p131-11catTl1 .tne u-sjelt 11,.!
cet:it'vThw,j(,.;1....nh .!.:t,-1...1;QV 11111 rr?!7h....:(11h1r1.1..djiV i ril nn1It,(1.11n fl Oritor-, slov(ipt
4-- 111100-. nr V11;:l
IP'n
)
39t e djalit u-dane prej valbvet, u-shtrInd nd fush0 eu-ngulen nder vorreza Njt e fshfime e gjatb i duel bga zeArae pikiluemq etider mollza td Zagevet i,riguen 1oV4 t'idhtd.
Nand 1" rrenkot I ngratit e mo kt emtina pershkuen zemren keto kujtime
40$ '
Ktshin rá kumbonet.e mbrAmes e muzgu I mites I bgnte meu-drtdhe,lulet e njoma ne fushd.
Udhlaeret, te keputun nga rruga p gjatë, kishin uld ryet neparzrri e mbylle sErt st ne "gjume.
,t Mitomobtlt muer djathtas."Cka jAne ate drita që vezullojne atje poshte ?" meti nji..
student."Jane hyjt e qie11it qC shtkohen ne 110'1*"Shkodra 1 Atdheu 1" vrrit studenti'mezA te pdiialluem.
Udhetaret'que'n kryee, u-shkunddn e me'jetEt /vier fagiAatdheut. Mundt e veshttresft e I./juges se gjatil ulharruen:
shtreptja e tyne po 1 thirrte per se-largu..Udhetaret s(t"dane.s.ift prpj hyPret ne liqjter1 sa Tine tedert sa.ne vesh td tyne mrr-ljti gurgullimi,i valevet q *
lodrojshin nez11.Keth I pritte vaporri e u-ntsen per ne-Shkoder.Nji nder buklurf qd kUnorojne ShOmin tone e.per'te chat
.me-telOrdjte e ndiejme veten te lumtun'e kranarti per nAnen ebukur (10 kemi e qi I terhjekln edhe skt e.njinit 0 kg shetiidboti;n mbare, ilsht njl udhtim nate ne lige tO Shkodrbs kurhinza 16shon drtten e argjandte e Mtja *jsh feksbjne ne qiell-
.ve nkuje.. .
dlatht0 shbf kqsAle peshkataresh qe fiejne ne buzeI tij I Ii. e mi1 unit shti-ipf t deMhuna rider kodrina si grigje nepush im; r-tjt:ts t' tOrh jek st nji fushii e ggine e lideshkd tëlytrdlyi e co.jn i! kryet pe_madhi;shtf nalt nga qiellf. Si brii--;z :firg.hudi duken iiirnejt qu e rPetthojne qytetint ku xixi-1 e Sn '(Irt ta derdhunn ao14,0j e kOndej: hyj n6 lige,tly,1ni;\.qytot.;'t dukot se (00111 Pisa ule ne toke e ky tempulli hnkIkri,s t'a kullpt renden ndi.r ato vende t'arta qEi kallxohenfticr p.-rral1at e mol)
N j 1 7, tr idicnte he zemi;r.studonti tuevrojtii k-to bukuri nntyr )0o Icy pi;r sa e sn vjete e ktshte:1Idh6n, P. pihtet1 derdhte lote,te hWs vozl!pojshin si margarttali
IAto atv i lutiltun n'at1h6 1... DeEi flladi qe e 14onteWTI) tf` n rit) in` hnej e I dukesh si nj I t pu-
1.1111-; d- r I hy 1 ().1:;ti I ti hukur so ata1.:;fino. I r1 I ;; n' i ii h t,E tyr,r,tr, I t.,.' I up riutlir Ili; prol forr-ish knlon ni flI. fushiin I ii!11, fnle. (11io r P "ihni tun nga repritan s 'di ku
, iii 11 I. IT pi r o I iituron pri prel nji lulje fl njl tje-t ,1H(174)1dotiti., A1/4p,; t wyl forra t e mi;rgIml t. tue
pEt gjithd ato gezime qe e pritshin 'atdhé e tue dash§ plot memall me u-kenaqd me cilindo, s'dinte Adhe ky Si flutura ku tlandalonte zemren ma parti, kalonte prej nji lulje nd-tjetren efytyra I shdndritte nga lurAhija.
/ Ky qe hovi I pardi pse mbas sa kohe keto gdzime veg millguen zemrds se djegun nd mdrgim... I quen mall per nji lule
ma te kandeshme se drandofillin e.Majit, pOr dy hyj ma td bukurse ata td qiellit4e, sa rr.A fort qe. I afrohesh bregut, age mae nalte shperthentii flaka.e ketij malli, sikur ndezet dishiriNlulevat te iles per rreze te diellit edhe ma fort_kur:Ashtveshd honzonti ne purptir.
S'kishte%kerkend per t'i a geld zemrdn, por vetdm hanza eshikontelpldt. me Mall.
. "Hanze/e bUkur, mErthuej nji herd si e kmn amen temeA i.ke thane se vij Donta ?... A e ke.puthe pdonji herd permue Md thuej, a e ka marrdmalli per'djalin eA i ke thane se und u-dogja, u-shkrina ftne fill per te ?.j,
.
Ah aulbVaporri fishkulloi: mrr nijtem Studenti, si 'anddy muer
Olagkat e keceu ne Okd."Zot, ku shkelin kambOt e mija ? NC tok'd shqiptare, nd
Wed td lektleme"1 E-drtdkesh.si thupra n'ujd.Ai kishte trete ne med el po t'a pyetshe: cila rrugd td
con ne shtepf, s'kishte dijtO me t'u-pdrgjegje, edhete verbtin te nana e gojne kambbt vete.
NO qytet mbretnonte nji getsi e thelld e studenti kena-qesh tue I shikue rrugat ku ktshte lodrue ndfdmijdnf.
.-Pak hapa para tij nji shk rth 1 vogel po u-kethente nefamllle e kendonte nji kAng0 popullore:
0 ju malet e ShqipnisEdhe jul lisatce gjatd,Kbdra, male,.fdshe e pyje,N'ment u;kam dit' e natd A
Mergimtarit i_vinte Ai kangd engjujsh. KrIdget populloreduken.telperzltshme kur,ndihen per por njanit qe ka pihelmin e\mdremit e sq/ka ndie veshi por Jona. te huejaa coptojne zemren, i,n jcrrin lotet e duken si melod pa-rrTzi.
I u-afrue shtOpfs, Wersa e ballit e lotet u.pbrzienebashk6 e tue u-dridh kaloi prakini e
N'ode te ngnes tshte drit,A thue te mjerep s'e merrte dumi e gets{ te nates
mendonte pOr e vet ? A thue e dishronte &ree thirrte rfe teme tic; vet ?
Te shkrain p wotiirziin luqnte me macen e"Lizi3 I", i that 4jam un6 Lee', vllat yt". E perqafoll
shtrngol enfr dhe e puthi."Ku tiht ana) ku khm nirWn teme ? Fol :"
(i95t],"1
'21 Motdrza tue rrudhe Vetullat e Voglat vani gishtin nddr buzee l "Lec 1"1."ule.zAnin, nAna gsht fjetd, rueju se po e zgjon
Por Lecl. s'mujt1 me u-nddle, malI1 per nanen i a pervlontezemren, Auer motgrzdn per dore e lehte lehte hgng Wodd td nines.
Nji kandil I vogel leshonte diitd.Fytyra e bukture mines ishte thá e zbe; por ne buzd td saja
vezu13,onte nit tOcieshun 1. gmbeltpduert 1 shtdrngonte per 'zemere ndär s qd ishin mbylld me gjumd t'Ambel shifeshin lotd
. Lote.1 A thue nAna e shkrete I kishte mbylle sgt e bukur
.nd gjume tue dishrue djalin e vet ?. A thue ndoshta po e shiften 'Anderr qd shterngonte duert per zemdr ? A thue po i diftontendonji engjull ne,gjumd se drita e sgvet I Xlshte kethyetmbass1 ne buzd te saja vezullonte ai te qeshun ?
"NAne NAne-1" thirri I shuem1 tue wit "jam une Loci, Led: ,
yt Kam ardhd td te shof". Me keto fjale u-leshue ne gjfijpara se shtruemes; tue u-drldhe kap1 dorpn e nAnes e e puthilpor...menjihore e ldshoi me nj1 britem td kobshme. Ajo doreishte e ftofdt.Te.puthunit e djalit s'e zgjoi nAnent mina kish-te ri ne gjume t'amshueshem 1 . 0
Prej kinbonaiës jehuen kumbondt perser1Nji do e njome 1 lemol faciet e djalit qd peshtete ne dr1-
tore shikonte -- , ,
IlL6dYfi md thue mos terciaj, me thue 'se .nAna do te kethehetprap, I ti vetd po shkrtheshend yap?! Mos q4j, tiff pilot mos.qdj, mos me bAn te q4j.edhe mue 1".
Me nil te fshAme nga Jogka e zemres u-largue djali ng drI-%torla, e shterngo1 per zemer gocen, e puthi e pastaj dord ne dordvila e m'oter dolen nga shtepija e shkuen 114i u-lutd te vorri i
.
nes.
73, TREGTAR FLAMUJSH
Njt ndtesf e erret, si nj1 neverf e pappjegueshme, e mbantelarg 'Mush Vilzen nsga dyyan1.1 Gasper Tragagit. Kur 1 duheshdomosdo te binte aty parli ece rrAze dyclanevet kundruell,
/'- shpejt e shpejt, pa e sjelld kryet, pezull nd frike mos po de;.7trogtarl ke dera t'a therrasi. E nji dite,a nji tjetdr ai er
. pritto ket pune, sepse I.a kishte borxh nj1,v1z1te mlkut tdvjeter te shtepfs! Edhe mhas vdekjes se t'et td Hilusht,Gasprl e ruejti micisfn st perparal vInte per festa e per emfia
kujdesesh ne rasa te ndryshme per shtepf, ndersa ba-nonte jaskta :Thqi-Pnijo pi;r t'u-shkoliue. E Hilushit, fakht1 qeu-kethye ne shkoder, I perkltte t'u-shifte e te rrinte me te.-Gjflmnisht e ndlente at detyre. Vendonte per dite t% shkOnte:.r(;r dlc e shterngonte t'a shtcinte dite ne tjeter.
Uji (lite s'pat ma ngn Wikte.
0 S.
rTue kalue ands kundruell me Remzt Frashnjetin (kur ndOdhte
. me ndonji 'shok i dukesh vetja 114 trim) ndigjoi nji krizdm nd4' xham t'atijdyqani. I u-desh t'i sillte sgt'dhe Wtregtarin
mbas xhamtt td dritoresciM pars ku mbante tryezdn,,.tue i ba. me shilij qd td kdthehesh. Me nji shqetsim nd zemdr,a0 aivetd e quejti n8yetvete qesharak, u-di prej shokutlthe hgnia-ty mbrendd. , \...
Gaspri rrinte Ind kambd mbas tryezds n8 krye tO dy4antt.'"Po ti'hajde !" bani miqsisht ue i,shtri td dyia.duertmga
i iiu. "Pse mg hikdn ?IlKu jo qti s'yjen ? Slmd ke gja borxh:...!. Qeshte'tue i thiind)kdto fjald./ Ai td qeshun nuk i a zbu-
tonte aspak ngursfn e ashkes sd sgnit, e'cila rrinte pdrherdnguld niii nji ftoftdsf arenzi. Hollak, me flo gati krejt tdthim ndonse jo fort i shtgm nd mot, flitte m shpfrt e meenergjf, por kumbimi i einit-ashtu si ashkja è sgnit Ondrontei ftofdt edhe ndOr_ fjald ma mielsore..
Hilushi u-ul nd nji ndejsq para tryezds dhe nisi tue bol-bdzue td gfajsohell pgr.vones4n e asaj vizite sd detyrdshme".
. Tregtari, pa ii.v0 vesh'gfajsimevet tO tija, vijol.f.
$
, "A i mbarove krejt .shkelldt1,XTd lumtg ! Sot po lypet,pre., dip. Jam.gdzue shumd qd kektjetd nji ndpunsf td mird e
. ,.tg,qatd. Ase pi-duhanin ?" ...-f tr-
Hiplushi mbdsfitolli njirclngare ne ekutf,dirieti'l qiti para."Mue md al qd nuk ulem me ndejp; e kam zakon tO rril m4
kambd".k. Heshti s grima, mand.N prap nisi:ts "ti je djali i miYilt ma td ngushte 0 kam pae..."
Zani kOtu i mori nji Aingull te qudttptim permallimi,'porvetdm Or nji gas.
"Yt. At (dritti PastO ;) kur vdiq t'i la shumd ngatrruefshdid,pundt a shtegs. Nit bi aisa gabime.... Nejse ! MO fal'se poAA flas kdshtu. Flas per te mirdn tAnde. E kam njifard td drej-te; si thue ? Do pund, sa (pi pOrjasbta, t'i kam rregullue;tjerat do t'i ndreqish vets tash qd u-kdtheve. Dishroj qd td-vehesh per fije Wi herd mixed: a po kujtohe ?"
Djaloshi e falnderoi pOshtjellueshdm. Ndiente vdrtetdmirOnjoftje per kujdelin qd tregtari u kushtoi pundvet tifftija kur ndodhesh tepdr i rf np moshd e larg shtepfsf por i ,
ldvizte pOrmbrenda edhe nji d4Rl kundOrshtir per mdnyrdaspak tp njoille me td cildn al'e Ormendte emnin e t'et dhttnderdnat e bame. SIdij gka kishte dhand n'at gas mos me ipasd pdr detyre ato fainderime qd., pa ndonji arsye ti.4 ca tueme,i.dukeshin shumd td randa.
.
e ke 14rogOn ?". i
.Djaloshl quditesh me vete pdr hutiisin me te ellen e te'peigjegjel nddrsa nO shpfrt ndiesija kundiirshtare i shn erro-hesh nIurtejtle to hovshme. 4
Gaspdi Tragaci me fjalf to shicurta e td preme, e kkishilloisa te shpinzonte nd muej pdr shtdpf, cilat nevoje ti, plote;on-te, .chlat tti li3nte tangut.dhe sa tO ruente. Tue fole hove hove
9.
a
".4
I
1"1...
';f.t
'1'fP
d 04'
kaet t4 fditki,barai sfivraf bekurose mit sd miri,
. , .,f1
qafen"-e thate.,.plot gjatrienf 010!to ngrehun, tash.pga rruga...
mb4s'xhamit, tash Otte dyclanit te:AjAnd*e Wuld,:t deri.lid.tupd,ku mbas pli.banakU rrilshin he heshtle.sileggrtkt,; StA terhe-ilun magnetikisfit-jr"ej atij shikimi m6-1:eks.ime,:'atenzt;.edhe:Htta--)..
lushi I. leshiA syt mbA,rafta eTibi banalc mbug.Wme'aithentrd-malinash, n4per,te.glitha Skfijet e dyclanit..plot.e'per°06t iiii),.:'
-denga-e ine'arkti.,; me .sendet mi telapOntueshme ndermjet tynev ..
41prejish011it lar.-kepuce deri he pallitende ilekuri grumbullue .
pa kvIrrnji latter ostetik, gati.simie dhand .pershtypjen..e nji
a kiqhte kushtsue, fitimi ad burrd I, thgel-iind dej, 011itte i.pasUnije,s'e pamasd qi nevojti:e rendimikt. Krejt jetemi,
. $ .
1 ..,..
,
aty mbas asaj.tryeze. Me mUndime e me .flA e me clendrese tdhekurt, tuo nisi'i *izIti prej asNA4ev'orrliti'dhe.e4operqeulellind-n me u-pasunuesi 'Tr.)s kushf.,Nga skftjt ke dritOrja lat:
yare e roe,ij.dygani,gjithe.diteneme kainbe Mbareshtroute'Sh:ipft, ,tokep eyetat tregtfn e'...madhe e p4retAiendue_gjithb-..
,
kah mp interese. Veg nuk,e gezohte simpattme qytetit;.i permmbledhan; 1 -vrasht6 ne fjale ffie atalWbibeshin nevoja fe lti,,j, :..,g j,;Allonte J. veciieff n6 mes te g4as, sd, framati.lit Aspak -kpprrao,wh, v'et(!, pa femi.jel juilen'e shti_lAn J. mbahte'rnA sb miriA, Por i . '.
i-ralle 'fo..rtT`ridihrilontq ,t1E,V:rislind.. Pak fien,c14pne, uAligente 4* tral:,,,,poy tiij's) gui.ta e te pe-rpikeshme. Per .ta 'jeta.i. -sheth.bullenter'
lcnii lufteR ne ,te di 1 iTh trIILS. zglueti 'e ni i zW njeheshal. b.f ftont6 n :-1 shlimei ti, holl.a. Interd,sat shOtrtndee sita, ttsazojsOn;:.,
0. I dioc.1, I n puni; iii,r n:i Lyra tii-'jignhtaf vtghesh ,ietOm pye- '. -tla: .5,1 ? K.jo rpondsf 0 qfacieEjh npr -f .144 V t144.9. e- turbil-1 Intl t.,,,111.1.n Th,in . A ty,iii ' :t t :.dygan wbusliii ,-IT1P' malina te-, kmhtue,=,_!iliHn, pirel .ii.j,,4 nsHri.0 ,/..noi.r,j11c 11,-P .prendijnd" e fla16 tC .-preinelnd 1 f....rli.,e. ilit,en s i 1)r 10:114 t,Is ti, Nogil 1 ti wAzqt,s1 é t6 phillqf I. .
l'',. ''.;h.1 1-let. e rj(i t,'N trilv,tlii, Ace,sh tur. 1 .ilif4 undoi: -. ._.
4 r,f; tnpiir q;n tj; munq'oph. lojR",' m6, ndido. mpet...i.ojae 'r-iin njortn til Tri.flun. Ti; p:r!-...un e :prAndej Li 11:re. Psel, vare .. '11.; vc,!;h ki, t fl:r16 (16 pm -.b; thorri'l \rec.: al (le s'ka nevojO Per td.t Ari; 11 sht 1' 1 I r;;...1' . ... .
,
Fy ;) ror 1 zi;rn I p!inrI tun, shqi p.tue nga at,z A. me tinguj meta-4..
I ik, 1 ;1,!0,1r,i-t;111n-i (I,ilio!;11.11. s.1 eirrif n krenare th zak'onshme.7 l'Ai e M gItte- th I th 1 n :0, po t,:r Icundrn 'mendexre të ngushta qii. di-
MI re.t. 1,:ind()re kryHr.,ront rohnoln;*, I ronin e pnefet me te cilent ryi,, I..., iyire; rrf.tint0 priij shoki'vet pih-pigesh me dbritrue
prf,1 f;ii 1.1.1'1u t,rL-Aci H i n (. pi; r fi tirni t te eti;s se 1.-onnicës nij(1y . ? r-tlyr:i f, ti..1 HI' t:' a kuptio baten (V; 1 dukesh mi en p. !;, -I Jo f% ,v;:,,i :;klui!.1 col :I ty 1 ii-trand . E nd I nu veten Sal-t 11 wAr i i t., i . iyq t.:i r I n ,, Ic T' I LC' re p;i rap 11r10 qi-, TrP sS) doper-t-.1, , ';ii I 1,,,nt , tul, 1 I:;h;; t,.fril0f,(li. n(tu!;ht,;.1 nii fSr tyr. ti; ti.j ,
n ut r',1ft i. Iii ,,,, jot,.. :1.1 viore mund t'l epte, al)11,.:rlt l',..,; 1»,;IHII j-f, ii.. 11 1 t t ..).4 r (1 lc ( I p njoi-if.!Jtin.o npnrn. prv;11r1 is;Hlt t r)7 r.,, 1,1 11(111' nre',I ri, I rt. t. 11'14. t) rf 10d 11.1, (V; Tri.s.ojni!
IT,w - b. r i 11:-.' t. 164-1 1 I. ' -1-,t,t .. p ri:111-nd, ;iirt,01 kni juo IT e runUlme.I.,' t'1 it ii H I,' r.t lit, (-(,th; (7()1,- ri. ill'M Lir; f ' \wtr,-1 bn ta e bukur A.: '4_
t ,..
its,
,1
.
.28P
' 04
O
r
vegantd fir,tija-qe d9 td zbulohash eopd'copd ndör'vepra,t1*rdhesh-u-t rratit dal6ngadald niatidyclan,ku.orkullonte, tue depdr-
',ue.per hundesh nd.shpfrt era e poeagma e aty4e mallnaye Ape pdr-ji dishfr 1.',sterfutlishft me u-gue e me dale, m6 hike prej.
,andej,-4-dridhi fund.e maje Por simujti mr-luejte, ngujue.aty,
, ,p4ej. nji pyetje s@ ttegtatit.-9 kicand'thAne.se di me,00.vjersha"..'H lusht-i got sgt n'ga ái. Por n'at gas dikush hgni td blen-
..:.te,digka e mbet ajo fja1 aghtu e varun. Pat kohe ndAkdt ndalishifurte t'i mblidhte td gjitha fuqft e veta'e me u-gatuenji Ondresd tetundme.'E kuptOnte fare mire taktikdn e
'- 'Ga'sper Tragagit. '
l'N'èmen te nji Urtije kallpe, tue kujtue se md meson teiye-.,
, hem per Me ne.Yetd,e gjlij lumnfn ashtu si e kupton al.!,
tas,h .po md predikon*.e tash pd me porosit mos y merrem me Oneko Ale.s!qesin unjt dobf."Por kesaj here s'po e lA pa Or-
, gje I" 4
'Ars'Yetimi atyslpunonte. Si mund.tlarsyetohet ma nji njeriqdjusei nji tr4porje te hyjnueshme te Praksttelit perpiget te
.% rixjerri nji kambd per shkallen e.vet te mermertd ?,416 realitet-ee'hdiente-veten td_sigurtd. Ai.dronte se
r njomsija'e.mendimevet t kullueta e td ndritdihMerndrg .'clarisht,"ne Tund te vetes, themel I botes se fshehdt'vehtjakend,td Cilen ai vegohesh te jetonte nder gasa ma muakord kuI. kvikida e peshtjellueshme e ndiesivet te dalldisuna harmonizo-
,,.'- ;,hesh papritmas mbOeshtrue nga sqeptri I hone I zânes qëu-epte shfrim rib-16nel ai dronte se njomsija e asaj.boteshpirtnore nuk do te- mujtte me e durue sulmin fyes td fjaleveti.te trasha të tregtarit.. Si me ii-mprojte, -gka me dhand'pergje-.gje ? Shpetimin.e"shifte Wikje-6 Vetem tue u-gue e tue,dalenga ai dyclan ku I merresh tryma e I ttirbullohesh mendja,mund tla ruonte t pacenueme shAjtnoren e ndritdshme tdtit skAgn hyjnuerl'kU strukesh airsyeja mA e gmueshme, e krejtjetes4ped tij. Por do fjald te tregtarit s'è land prap me lue,ftevendit. Ishte Nderr ii.zhgjAnderr ?
IPo m'i kand levdue do,shkri 6:tueja... A e di Sa mtishtbâ qejf Ka nevoje,shued vendi dr kdso gjAna : a po kuitolhe ? Kemi mbetd mbrapa...9
Tallesh, apor flltte p6rnjimehd 7 IN16. zi e ne ytyrenuk hetoi asnji qllIm tallje. E u-gudit sa 'ka."Psel a shof ti ? T6 gjlthd, nb bote e duen vendin e.vet,
veg-nesh. S'ndiejnd kiitu gjindja, Por duhet t'i bjmC të.
ndiejneme perdhuni. Dikur ndr.ne kishte.njerdz.ri.t6 nxeliCtp6r kiiso punes0. At:Mori-it pral s'kichte ShOpnl e sotjka. Tashqë kal's'duem tO dijmij p6r to'. A po Imjtohe ? Un6," rtrr vete,nuk shof piTrparim n kOt
Hilushit nisl t'i brente zowra. Pse,,re e gjykue Gaspbr,Tra-'gagin, mfkun e t'ee, mbas flalijvet t6 116tds 3 S'duhet kurt-t8ongutemi e to dOnojmil nji njerl pa.e njofti: vit0.
ik4wA -
"Y:
"Duhet qe ju,td rijt Ate punoni. Me fold, me predikue pau-lodhe, a po kujtohe ? E me shkrue, sidomos U. zoti.
duhet t'a mbajme Iset ShOpni; me i a mbuihd-menden tdmadhit.e tc.4 voglit qe te perparqme...."
"T§ lumte goja. Ishalla bahet ei thue ti. Por und druese kam ri mbrendd".
Hilushi coi fytyrdn-nga al nd menyrd pyetse. \%I "Po, po: drue se kam 1.4mbrendI..Eja e shit' I"
Kaluen mbas banakevet neper nji dere qe gelesh midis muritte mbrendeshft td dyclanit. DjalOshi e ndoqii mbushe, me kureshtd,Kaluen n6pdr nji lugind tl.errshmel plot arkd gjithenduer rasee kashuj td Iltivuem njani mbi tjetrin, e u-ndalten ke nli derdode. Gaspri nxori prej xhepit nji tube gelsa, ejeti ate tdbravds statyshme dhe e hapi. Hilushi i rrOtUlloi s9t e gmeri-tun'. Ajo ode, mjaft e madhe, ishte plot me flamuj kuz-e-zL
°
Vfnte n'at ode nji ere e posagme, ere topash pelhure ad 1.4-grumbullue nd nji and te-mbYllun qd s'merr air. ,
NO, raftat der ne tavan që rrethojshin katdr zdatket e odds,the- lAnd lireshemvetem Atgorinipe dritores nga oborri MI:ea,dyclanit, rrijshin pilue qinda pagetash te trash& mbesht elle.ne later td verdhd. Letra e shkyeme vende vende leshont ej
. do pagetash sqepin e ndonji kindi td ku4. DiSa gypa td gja-q,elpe n6. ,be4p7shifeshin 1-.-mbeshtetun pingul per Taftab pjedhd.
ne nji kand aferciritoc:es dukosh tij kuqt e nji flamuri meshtize-veshO'ne kadife. rermbante mija flamujsh ajo odd eerrt. Vjerstiatari i ril mi'sue clysh Rrej rints ma se-pare meshnthirrue ndiesft e pacaktueme ne prfrafytyrime td glallanendoi: "Mlja agimesh epoppje se kuqe fjete nd burgun'e nji
,hphe s' muge,t". . , , , ,
,,,
aumbt nti nji fluturim.ttj vr'ikshft mendimesh lirike. Ind-odhte shpesh te harronte shqimit vondin ku gjindesti e rrethlnIli; tirilin rrinte, l joshun sl nga nji muzikd e holld zgjuevrik ne fund te shpirtit,ng"do largiisf ajrore ku rasa ma pa-1
..--- 1.1ndi, e il)rshkiicime nr shluidrita tO dishirit poetik,lierrte fytyren e nji aralje sd mrekulliieshme. I pa ata fl ui
cl
t, nhtjenuentAtii nji drite ti; glivlIC fitoresh kumbore-ne kryete nji kOmbi 0 lire mbi udha W4,6t brohorf t'ardhemenfs kuern e larit tymtorite e pasUr dr6jt difellit.. I pa aio shqipe
tue u-lirue nga burgu i erret i nil kohe se zezueme0 t,ne rr'71h flatrqt ripi;14 ajrf ,t ,. knqe sii engjuj drejtsije
1 :.ijef, nii ti; fnhehuna tl; fIll6vet n 't ,. fnshavet tlatdheut." :;111!f !;i lyin ri ;thr( di; ? 'Tun, shprAne se nuk do t6 rrin-
t.,, li t..'nf lit .1r .trr '. rtr:1 nj L., 1 r)(ir,)!:i t,l, n e turra. Por s ' bien;,InH:1:-.10 lc-in;, rt.et'; Ti .11--;h I t :..i."ift, Prq 7 ,11 1 kar ":1-6
. .1. , t 0 ,. . . ti. ..
.,..._,,i -, fillv101 r4.111!: 1' th,.n !Iii(vrtfli vef!init t,.; lirgPt
I .1 tw , . ,,1 1 ;... 1 ri m i briv :}t ! , 1 1:- ,' 1 ii i w. :I j't lw.;11-1 t; .pi:1-!11-rnIda.Dont., t t.hont.,, di ,;1. 1 "Ti. r t. 1 tyi. I.r.,\;*Iri 1; 16-rI;o1 n e rend njit !;11 ;: 1.I i ll: I':i) l. 1 i ,'17,i4-2,
.,
"..4e:lc()
t.
Gasii.A-Travci, pa--.4-kujtue pdr shikiE plot neverf që iflakuroi djaloshit, e mori nji prej gypivet qepd, nd bezelnxori me.l.ujdes njiall4ralrNte mtdshtjellun, u-kethye nga Hilu-shi qd qAdronte afJ? deres s'odes,dhe nisi me e shtjellue .
cohen e mird td tij re shqipe tb zezd punue mjeshtrisht, tue errotullue nder duer shtizen.
"Gjynah te jesi pa qrshitd ky fare malliNddrsa.me dordn e majtd mbante shtlzdn, ffdlffe0-ate-te .
djathtdn "n.ji kind te pelhures se kuqe. e,i u-afrue,djalostlittue e nduke:*
"Shif sa cohe e miN 1"Po td kishte vrejtd di duer td ndyta tdrbue n'egsh shta-'
zarak tue u-shtri nga 6-upi I nji krijatyre se njome e se da-shuri, pergethje ma e rrepte sido t'i a kishte trondite mishine shtatit. Befas e me rrdmbim I ydrviti duert perpara e'i ahoq.pelhuren tregtarit. Ky I ngdrdhuci
Hilush Vilza tha me zft t'u]At, por te ndezun:"Mos e grek me ato duer 1"Tregtari, vane ñë gudi e pezmattm, bani:"Ke dale meg-a ? gica te gjet ?"Nji irqn1 eithelle I shperthente tO riut.ke buza."Bukur, besa, e paske mendue.... HAni, ju mesues.te rij,'
atdhe: kit jeni? Srpo affteii aspak flamuj "Gasper6Tragagin:e kishte ngri qudija nd vend. Djaloshi
vijoi:"Posi:... U-ba Shqipnija. Dali%te marret e vikasin: 4
Rrnoftd Shqipnija Ti; i mendshem pergjegje tile bertite nekupd td 4rnofte, po E shpejt me porositOdflamuj.Na. 'shkyeju: rrnOte 1 e ti shit, ben.pare tueitregtue mbhndiesit tona. Lojd e bukur, por s'td Ica dale..." :
Gaspgr Tragagi e leshoi shtizOl.e u-afrue kercnueshemFlamuri ra per toke. Hilushi, s'luejti Shikonte
syt e ftofdt qe leshojshin shkendija idhnimi. Tregtari u-ndal .
parh tij. T1
"Mos t'iShte hatri I Miqsfs,se mogme qe kam me ,shtWn ),tAnde, dij und..."
I riu i a priti:"Per hater t'asaj miqsije tash 1:166 bejta me. t'u.shite
flamujt".'Me zA qe I dOdhesh prej pezmit, tjetri i a ketheu:"Po, patf ti veg te qestsh'bejia. Jeto
biru mbas indrravet. 1,44 vjem keel per gjIrRW tuej Se. tash I qe,tne rruge te madhe, me Oa po shdf une. Hajt, hajt, qit bejtae aueje ShqipnIn: bejfat j Shqipnija krin4 per te qitd ne dritd".
V-afrue'.edhe te0r e pOshpi-;r1t1 si nu nji.fishkull1MO:.
"U-shiten a sLu-shiten flArujt, 'qkldroi Shqip-hija, un6 kam mjaft, shygyr me jettle:.a-ror. yesht, E tash,
1-)
si
"iieadale.'..." 1 a pritl djalosh1 re t' r\IPsYt vetubn:,
"dal vete, s'asht nevoja te qitlsh jashte ti. Por edhe njifjale due me t'a thane e te lutem vare ne vesh si at keshillqe'me dhe pare ne dyclan. Ti.thue qe jeton, por rrehesh. Ti jeshlye..prej numrit te te 04ilevet ush Se je ndrSi nd ket diclanmbushe me m411. Ky asht vorri yt E sa per ShOpnf, po tdsiguroj se do tO Ondroje. Prandej iros bn marak se edhe fla-nuSt kand per t'u-shite krejt. Por rueje shpirtin tgnd mos
. tqa shitish drectit".E Hilush Vilza doti, lehtdsue ne zemer nga ai shfTim, per
t(i thithe air te kulluet n'udhd, sepse era e atij dyclani I. amerrte frymen.
4 \
4 102
_)
.
t.
m B A..J TJA
i. DRWAI 1 G2ZUESHEM p 0 . Facie 1.2. KLLUKA ",
.
,3. It FYEMET E .NDERENAT1
to 2 ,4. DELJA 11 3(5.1 KASOLLJA E DHELP.NPS to
6 . MI DHA to
7. UJKU E KALI 11 48. HARUSHA MIRENJOFTEBE ,.. . 11 59. SA POSHT KA RA KATUNDI. 4-4tr? 11 5
10. UNAZA ,?"' 11 611 . ZELL E QINDRESE 4 11 612. S ' KEgI MIJEN os 713. PLA E DHIT E EGRA to
14. MARI NGA tKUNGALLA E BLETk gof g
15. DIJA E MANDARINIT r 11 9lEr. NDEROJE PUNEN ' f .11 1017 . TRE QET E IIJKU, . ., . to 11Iff. °T2 ATOBEGTIT .. . .,,. . e f 10 0*- 69.900 n 1119. ,. ir RA PORO It 1220. ow E HELPNA to 1321 LUTJA E RA E TIM ETI ,,, u 152 DEVIRA E D ELMVET ... of '16-723. Tg TRE MIQT .. u 17 .
24. VI G ANI EGOIST . .. a. 4 r lc/. . n 1725. DIE LI E HiiNA NE Pkr to 2026 4,' V u 2127 . GJINDJA E VOBEGgT 11
28. QENT E SH BERNARDI T ii N.29. MJER KUSH S E NJEF FATIN to
261
30 . NGACMIMI I MUSHKAJAVET to 2931 . MIKU Aii, eo 30 4"".32. SH PELLA" E POLIFEMIT .o's u* 35 -.,.
403,3e. DUR HS I . Is
41/34.-.KOFIcA u
35. LI QENI I OHRIT/><
u .) 42 .36 . GJIU I VLOMES .u
112'37. A POLONIJA 11,
38 . LI Q all I PRES PI'S 11 4539. GOJ Ulf ANE ri-,I TOVORR I N V . u 46
11 4841 Jut KR EINTIM i" ' El 1 ,,t .. ,1,r 11 50
% 4 2 . GJIRDKA5 TR A . .
1 7
103
ON.
fr
/4"
41.
1
43. IiITA E VERES11.11 GJAHU I MALgOREVET45. PERBUJTJA NDLR MALET E SHOIPiaS *IP 00
AKILI -N.
47 SHKUMBIN/48 ATDHEU .-49 . TE PARET TONE50. MBRETNIJA E I LIREVET51 BESIMI I I LIREVET52 . JETESA E I LIREVET53. LEKA I MADH54 . TEUTA55. ROMAKET Ng S#QI PNI . . s,56 . PIRROJA57. S HES TIMI I PIRROS58 SOLONI E KRES I59. MENEN AGRI PPA60 . 28 NENDOR61 . :OITA E FLAMURIT62. ALMISE TOKE6,3. BUKA64. TE GJETUNFP E AMERIK8S65 . DIJA66, BASHKI VI. BAN FORCEN67. NGJARJE NGA JETA E EZO PI T
11. 68. PERRALLAT E EZO PI T.o.69. SU PENDI70. DEDALIJA E KA TALLANI71 . G.TYKA IS I I ROLLE ,72. NANA73. TREGTAR FLAMUJSH
t 111.
Faqe'II
SI
II
4 IIa )°II
SI
SI
SIS
SI
II
II; '
41, ct
e 111
525355
.5657
5959606061
' 61+
656666
II 6711 '6811,* 69.
21 0
(('104-
/
73 ." 76 s"7 7
4
![Lascarov-Moldovan - Mamina · 2020. 11. 8. · Doamnei Alexandrina Athanasiu [i domnului profesor Liviu Franga. P\rintelui Arhimandrit Policarp Chi]ulescu, director al Bibliotecii](https://img.dokumen.tips/doc/110x75/60abaac63f7aea43516e4932/lascarov-moldovan-mamina-2020-11-8-doamnei-alexandrina-athanasiu-i-domnului.jpg)
