Journal of KM Lerdsin Hospital · ด้วยหัวใจ ... คุณภาพไปใช้กับโรงงานญี่ปุ่น จนประสบความสำเร็จ

ปท 1 ฉบบท 2 ตลาคม - ธนวาคม 2551

Journal of KM Lerdsin HospitalVolume 1 Number 2 October - December 2008

วตถประสงคของวารสารการจดการความร โรงพยาบาลเลดสน

1. เพอถายทอดองคความรเกยวกบการจดการความร ของบคลากรในสงกด โรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทย

2. เพอเปนศนยกลางการแบงปน แลกเปลยน เรยนรประสบการณ ระหวางบคลากรภายใน และภายนอก

โรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทย

3. เพอสนบสนนใหบคลากรพฒนาการ การจดการความรเกยวกบการเขยนบทความทางวชาการเผยแพรตอสาธารณะ

4. เพอจดเกบความรทอาจมคณคาและสามารถนำไปใชใหเกดประโยชนตอไป

คณะบรรณาธการ วารสารการจดการความร โรงพยาบาลเลดสน

ทปรกษา

ผอำนวยการโรงพยาบาลเลดสน

รองผอำนวยการกลมภารกจวชาการ

รองผอำนวยการดานการพฒนาคณภาพบรการ

ประธานคณะกรรมการบรหารจดการดานการศกษาทางการแพทย

นายแพทยสทศน ดวงดเดน เลขานการคณะกรรมการการจดการความร

บรรณาธการ

นายแพทยสมสทธ ชณหรศม

กองบรรณาธการ

นายแพทยวทยา ยนดเดช

นายแพทยชยสทธ ใบไม

นางสาวนชนาท บญตอเตม

เลขานการและผชวยเลขานการคณะบรรณาธการ

นางสาวประภา จนนกล

นายยทธนา วรโยธา

นางสาวนฤมล ออนแสงงาม

นางสาวชลตา งาวสวรรณ

สำนกงานกองบรรณาธการวารสารการจดการความร โรงพยาบาลเลดสน

หองสมด ชน 8 อาคารกาญจนาภเษก เลขท 190 ถนนสลม บางรก กรงเทพฯ 10500

โทรศพท : 0 2353 9835-6 โทรสาร : 0 2353 9933

E-Mail Address : [email protected] , [email protected]

Website : http://www.lerdsin.go.th/

วารสารราย 3 เดอน จดพมพโดย โรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทย

วารสารการจดการความร โรงพยาบาลเลดสน เปนศนยกลางสำหรบการแบงปน แลกเปลยน เรยนรประสบการณ

ระหวางบคลากร ภายในและภายนอกโรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทย โดยถายทอดในรปของบทความ บทความทสง

มาลงตพมพ ตองเปนบทความทไมเคยลงตพมพในวารสารอนมากอน

ขอแนะนำสำหรบการจดตรยมตนฉบบ 1. กองบรรณาธการ รบตพมพตนฉบบภาษาไทยเทานน

2. ตนฉบบควรพมพดวยคอมพวเตอรโปรแกรมสำเรจรป Microsoft Office Word 2003 ขนาดตวอกษรไม

เลกกวา AngsanaUPC ขนาด 16 pts ใชกระดาษพมพขนาด A4 พมพหนาเดยวใสเลขหนากำกบทกหนา ทำเปน

คอลมนเดยวกรอบของเนอหาหางจากขอบบน ขอบลาง ขอบซาย และขอบขวา ดานละ 1 นว ความยาวไมนอยกวา 3 หนา

กระดาษ A4

3. พมพชอบทความภาษาไทยและวรรคตอนรวมกนไมเกน 50 ตวอกษร ชอบทความควรสน ไดใจความ

และสอเปาหมายหลก

4. พมพชอผเขยน คณวฒ ตำแหนงและสถานททำงานภาษาไทย ไวใตชอบทความ

5. ภาพประกอบ (ถาม) ควรใชชอรปภาพทมนามสกลเปน .gif หรอ .jpg

6. การเขยนเอกสารอางอง ถาตองการระบแหลงอางอง ตองใชระบบแวนคเวอร

การสงตนฉบบ 1. สงตนฉบบ ประกอบดวยบทความ (ทพมพแลว) ภาพประกอบ(ถาม) จำนวน 1 ชด พรอมแผนดสเกต

หรอแผนซดทบรรจขอมลบทความ และภาพประกอบ จำนวน 1 แผน ระบชอบทความ และชอผเขยนบทความกำกบ

ไวทแผนดสเกต หรอแผนซดทกแผน (หากมมากกวา 1 แผน)

จดสงไดท

หองสมดโรงพยาบาลเลดสน ชน 8 อาคารกาญจนาภเษก


190 ถนนสลม บางรก

กรงเทพ 10500

2. หรอจดสงทางไปรษณยอเลกทรอนกส ไดท [email protected], [email protected],

[email protected]

3. หมายเลขโทรศพทตดตอ 0 2353 9835 - 6

บรรณาธการแถลง

สวสดชาวเลดสนทกทาน วารสารการจดการความรโรงพยาบาลเลดสนฉบบนเปนฉบบทสอง ทกองบรรณาธการมความมงมนจดทำ

ขนมาเพอเปนเวทใหพวกเราทกคนไดมการแลกเปลยนความรและประสบการณตางๆ ทไดสะสมมาจากการทำงาน

ถงแมวาการจดทำ วารสารจะมปญหาอปสรรคนานบประการ แตกองบรรณาธการกมไดยอทอ มงหวงใหการ

จดทำวารสารดำเนนไปอยางตอเนอง เพอเปนเวทใหชาวเลดสนไดนำผลงานเผยแพรสสาธารณชน ทงในระดบ

โรงพยาบาลและหนวยงานภายนอก รวมทงสามารถนำไปอางองในการทำผลงานทางวชาการไดอกดวย

สำหรบวารสารการจดการความรโรงพยาบาลเลดสน ฉบบปฐมฤกษคงมหลายทานทไดยลโฉมไปบางแลว

ขอบอกดวยความดใจวาหลายคนทเหนแลวใหคำชมวา “วารสารสวยมาก เนอหาสาระไมเปนวชาการเกนไป”

สำหรบทานทยงไมไดยลโฉม กสามารถขอรบวารสารไดทงานหองสมดชน 8 อาคารกาญจนาภเษก แตขอบอก

กอนนะวา มจำนวนจำกด

ในเนอหาสาระของวารสารฉบบทสองน จะเปนเนอหาสาระ ทเกดจากประสบการณจรงของผเขยน

แตละทาน ซงกองบรรณาธการเชอวา ไมมผใดเขยนเปนเอกสารเผยแพรมากอน ไมวาจะเปนเรองของการดแล

ผปวยแบบองครวม ซงเปนประสบการณทเกดจากการสะสมมาจากการทำงานเปนเวลานานหลายป ประสบการณ

ของการเผชญกบภาวะโรค และกระบวนการรกษาตางๆ ในชวตจรง

สำหรบผ ท ย งไม ได เข ยนบทความหรอประสบการณท ม อย ท คดว าน าจะนำมาแลกเปล ยน

เรยนรซงกนและกน กองบรรณาธการยงเปดรบตนฉบบอยนะคะ และเราพรอมทจะเปนทปรกษาให เนองจาก

กองบรรณาธการเชอวา บคลากรในโรงพยาบาลเลดสน มการสะสม Tacit Knowledge ไวมากมาย ขอเชญชวน

มารวม Share กนมากๆ นะคะ

นางสาวนชนาท บญตอเตม

กองบรรณาธการวารสารการจดการความร

สารบญ

PMQA กบ KMสทศน ดวงดเดน

การทบทวนหลงทำกจกรรมAfter Action Review (AAR)

สทศน ดวงดเดน

ฉดยาชาแบบไมเจบ งายนดเดยววทยา ยนดเดช

ประสบการณการรบร

การยอมรบ เมอรวาปวยเปนโรคมะเรงนชนาถ บญตอเตม

ไหลลน...ไปกบคลน...แหงปญญานชนาถ บญตอเตม

บอกเลาประสบการณ

การเตรยมตวรบการผาตดมดลกรงไขสวรรณ เจรญพชตนนท

สารบญ

5965

69

73

78

81

การใหบรการสงคมสงเคราะหทางการแพทยดวยหวใจมนษย

นชนาถ บญตอเตม

ประสบการณ

การดแลผปวยดวยหวใจของความเปนมนษยสน ศภจรยาพงศ

เรองของเบน : การดแลลมหายใจทตองใชเครองชวย

สขใจ ศรเพยรเอม

การใหคำปรกษาดานยาแกผปวยทางโทรศพทสมสกล ศรไชย

โครงการพฒนาระบบลงทะเบยนลวงหนา

วนทวา กตตวฒน

รวมภาพกจกรรมการจดการความร โรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทย

8689

96100

105

113

JOURNAL OF KM LERDSIN HOSPITAL Volume 1 Number 2 October - December 2008 59

PMQA กบ KM

เ ว ล า ม ใ ค ร ม า พ ด ถ ง ข า ร า ช ก า ร ว า

“เชาชามเยนชาม”

ผมเองในฐานะทเปนขาราชการคนหนงซงรบราชการ

มานานกวายสบป พยายามทจะมองดตวเอง รวมทง

เหลยวมองไปรอบๆ ดเพอนรวมงานททำงานอยราย

รอบ รวมทงเพอนขาราชการทไดเคยพบปะ หรอไดม

โอกาสทำงานรวมกนมา การทไปเหมาเอาหมดวา

ขาราชการทำงานเชาชามเยนชามคงไมไดเปนความ

จรงไปเสยหมด แตกคงตองยอมรบความจรงวาภาพพจน

ของข าราชการส วนหน งท ง ในอดตและปจจบน

นนคงจะแยอยางทเขาวากนจรงๆ ทำอยางไรคนทเปน

ขาราชการถงจะเกดความภมใจทไดมาทำงานเปน

ขาราชการไทย ไมใชแคเอาตวรอดวาฉนทำดของฉน

คนเดยวฉนกพอใจแลว ทำอยางไรถงจะใหขาราชการ

อนๆ ทถกกลาวหาเชนเดยวกน ไดยดอกพดกบคน

ทงประเทศไดวา ขาราชการนนทำงานกนอยางมระบบ

มประสทธภาพ โปรงใส และตรวจสอบได มตวชวด

ชดเจน นนคงเปนทมาความพยายามอยางตอเนองใน

การปฏรประบบราชการ

สำนกงานพฒนาระบบราชการ (ก.พ.ร.) ได

จ ดทำขอ เสนอในการพฒนาระบบราชการไทย

โดยคณะรฐมนตรมมตเหนชอบ ในป 2548 ใหม

การนำ เกณฑคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

Public Sector Management Quality Award

(PMQA) มาเปนเครองมอดำเนนการ

ทมาท ไปของการพฒนาคณภาพองคการ

ฟงดแลวอาจจะดยอกยอนสกหนอย คอหลงสงครามโลก

ครงทสอง ญปนแพสงคราม เศรษฐกจแยเอามากๆ

Dr. Deming ชาวอเมรกน ถกสงตวไปชวยโดยนำระบบ

คณภาพไปใชกบโรงงานญปน จนประสบความสำเรจ

ญปนไดตงรางวลดานคณภาพแกหนวยงานทสามารถ

พฒนาคณภาพจนเปนเลศวา Deming Prize หลงจากนน

สหรฐอเมรกาจงไดนำระบบรางวลคณภาพมาใชจน

ประสบความสำเรจอยางสงเรยกรางวล Malcolm

Baldrige National Quality Award (MBNQA)

ไดรบการยอมรบจากทวโลก เปนแนวทางใหประเทศตางๆ

ไดนำไปประยกตใชมากกวา 70 ประเทศ และ

สหรฐอเมรกายงเปนประเทศแรกในโลกทใหความสำคญ

กบภาครฐในเรองระบบคณภาพ

มตคณะรฐมนตร วนท 29 กรกฎาคม 2551

ยงไดใหความเหนชอบแผนยทธศสตรการพฒนา

ระบบราชการไทย พ.ศ. 2551 - 2555 ตามทสำนกงาน

วารสารการจดการความร โรงพยาบาลเลดสน ปท 1 ฉบบท 2 ตลาคม - ธนวาคม 255160

ก.พ.ร. เสนอในประเดนยทธศาสตรท 3 วาดวยการ

ม ง ส ก า ร เ ป น อ ง ค ก า ร ท ม ข ด ส ม ร ร ถ น ะ ส ง

บคลากรมความพรอมและความสามารถในการ

เรยนร มความคดรเรม และปรบตวไดอยางเหมาะสม

ตอสถานการณตางๆ โดยกำหนดเปาหมายภายใน

ป 2555 วา ระดบความสำเรจของสวนราชการ และ

หนวยงานของรฐในการปรบปรง และยกระดบคณภาพ

การบรหารงานตามแผนพฒนาองคกรไมนอยกวา

รอยละ80 โดยเฉลย

เกณฑ PMQA ทวามานแบงออกเปน

7 หมวด ซงจะตองทำทงหมดทกหมวด แตจะทำเรอง

ใดมากนอยแคไหนขนอยกบภารกจของแตละองคการ

เราลองมาตดตามรายละเอยดดวาเขาประเมนเรองนกน

เปนลำดบมาอยางไร

ตวชวดตามคำรบรอง PMQA ป 2550 1.แตงตงคณะทำงาน PMQA ทำแผน

ดำเนนการพฒนาคณภาพการบรหารจดการภาครฐ

ประชมชแจงความเขาใจเกยวกบการดำเนนการ

2.จดทำรายงานสรปผลลกษณะสำคญองคกร

15 คำถาม

3.จดทำรายงานสรปการดำเนนการขององคกร

4 .จดทำรายงานผลการประเมนองคกร

ดวยตนเอง (self assessment) หมวด 1 - 7

5.จดลำดบความสำคญของโอกาสในการ

ปรบปรงองคกร


ตวชวด PMQA ในป 2551 นนใหคะแนนรายละเอยดตวชวด เปน

1. ระยะเวลาการสงรายงานประเมนตนเอง

2. ความครบถวนการทำรายงานประเมนตนเอง

3. ผลคะแนน หมวด 1 - 7 การประเมนตนเอง

สำหรบ PMQA ในป 2552 ตวชวดท 14 ของกรมการแพทย ในมตท 4 การพฒนา

องคกร แบงออกเปน

14.1 แผนพฒนาองคกร ใชคำพดเหมอนกบ

วางายขนมากไปกวาเกณฑในป 2551 เพราะใหคะแนน

ถง 8% กบรอยละของการผานเกณฑระดบพนฐาน

ประกอบดวย 7 หมวด รวม 52 ประเดน ตองทำ

ใหครบทกขอ ทกหมวดซงตองแสดงใหเหนอยางนอย

วาเรมไดผล และ 4% กบความสำเรจตามแผน

14.2 ความสำเรจของผลลพธระดบพนฐาน

หมวด 7 = 4%

14.3 ความครบถวนของการสงรายงาน และ

แผนพฒนาองคการ = 4%

แผนพฒนาองคกร ตองสงเปน 2 แผน คอ

แผนท 1 ซงถอเปนภาคบงคบ และ แผนท 2

เปนภาคสมครใจทใหเลอกวาจะทำแผนของหมวดท 1

หรอ แผนของหมวดท 6

การดำเนนการ PMQA ทผานมา 3 ป ป 2549 ใหวดดำเนนการแบบ milestone

คอ เพยงตอบคำถามใหครบถวน

ป 2550 ใหวดดำเนนการแบบ milestone

เชนกน แตเพมแผนปรบปรงองคกร

และดำเนนการปรบปร งองคกร

ป 2551 ใหส วนราชการเลอกดำเนนการ

ตามแผนปรบปรงองคกร สำหรบ

ป2552 และจดสงแผนปรบปรง

องคกรจำนวน 2 แผน

สำหรบการจดทำแผนป 2552 จะเปนการจดทำ

แผนพฒนาองคการ เพอใหเกดการบรณาการการบรหาร

จดการภาครฐในทกหมวด และสอดคลองกบแผน

ย ท ธ ศ า ส ต ร ก า ร พ ฒ น า ร ะ บ บ ร า ช ก า ร ไ ท ย

พ.ศ.2551 - 2555

หลายคนเปนหวงวาสวนราชการอาจจะ

ไปสร างกจกรรมเพยง เพ อตอบสนองต วช ว ดให

ผานเกณฑคะแนนทกำหนด ไมไดทำเพอใหเกด

การพฒนาองคกรอยางแทจรง ทางสำนกงานพฒนา

ขาราชการ (ก.พ.ร.) บอกเราวาการทำ PMQA ตองทำให

เปนแบบ two in one คอใหไดทงการพฒนาองคกร

และผานตวชวดตามเกณฑคะแนนดวย

เ ร า พ ด ก น อ ย เ ส ม อ ว า ก ร ม ก า ร แ พท ย

เปนกรมวชาการ ถาบรการตองไปอยกบทองถน แตใน

เรอง PMQA เราถกจดใหถกประเมนเรองงานบรการ

ผ บรหารหลายทานไมเหนดวย เพราะวสยทศน

กรมการแพทยเปนกรมวชาการอยากใหประเมนดาน

วชาการ ไมใชกรมบรการ ในเรองนคำชแจงจาก ก.พ.ร.

กคอ ก.พ.ร. แบงประเภทสวนราชการเปน 2 ประเภท

ไดแก กรมดานบรการ และกรมดานนโยบาย กรม

ก า ร แ พ ท ย จ ด ใ ห อ ย ใ น ก ร ม ด า น บ ร ก า ร

ไมมกรมวชาการ แตถาอยากเปลยนกคอ ตองเปลยน

เปนประเมนเรองนโยบาย ในฐานะกรมดานนโยบาย


ในปนทงสองประเภทตองทำภาคบงคบคอ

หมวด 3 สำหรบภาคสมครใจ กรมบรการใหเลอกจดทำ

หมวดท 1 หรอ หมวดท 6

ในป 2553 กรมดานบรการใหเลอกหมวด 1

หรอ 5 ปตอไป คอป 2554 ใหเลอกเปน

หมวด 2 หรอ 4 ใหกำหนด Roadmap เอาไวเลย

วาปตอๆ ไปจะเนนหมวดไหนบาง

การจะเลอกหมวดไหนมาดำเนนการ กคงตอง

คำนงถงทงสองดานคอ ถาเลอกมาแลวทำไมได

ไดคะแนนไมด เพราะฉะนนนาจะเลอกหมวดทกรมฯ

มความพรอมทจะดำเนนการใหไดคะแนนด และกอ

ใ ห เ ก ด ป ร ะโ ยชน ใ นก า รพฒนาอ งค ก า ร ไปใน

เวลาเดยวกน

ท ให เลอกหมวดเปนเรองของการสงแผน

พฒนาองคกร มงเนน 2 หมวดกจรง แต PMQA ตอง

ทำทง 7 หมวด โดยเฉพาะทสงผลตอหมวด 7 ผลลพธ

การดำเนนการ

PMQA กบ KM คำถามกคอ PMQA ทวานมาเกยวของกบ

KM ตรงไหน บอกตรงๆ วาทมาทำ KM กนอยทกวนน

กเพราะวา ก.พ.ร. เอา KM ไปไวในหมวด 4

ใหชอวา การวด วเคราะหการจดการความร นบเปน

เรองทนายนดมาก กลาวไดเตมปากเตมคำวา KM

ของสวนราชการนนเกดขนไดเพราะ PMQA ทามกลาง

ความวตกกงวลของปรมาจารยทางดาน KM ทงหลายวา

ถาองคการทงหลายของราชการทำ KM เพอตอบ

คำถาม PMQA เปนหลก ทำ KM เพอใหเปนไป

ตามขอกำหนดของ ก.พ.ร. อาจจะทำใหการดำเนนการ

จดการความรไปผดทางตงแตกาวแรก เพราะอาศย

แรงจงใจเทยมในการรเรมดำเนนการจดการความร

สดทายกจะเดนไปสความลมเหลว

ศาสตราจารยนายแพทยวจารณ พานช

ผอำนวยการสถาบนสงเสรมการจดการความรเพอสงคม

(สคส.) ไดกลาวถงแรงจงใจทแทของการทำ KM

ตอบคำถามทใหนกปฏบต KM คดเอาไวในใจเสมอวา

เราทำ KM ไปเพออะไร คนททำ KM จนถอไดวา

ป ร ะสบคว ามสำ เ ร จ น น ต อ งต ง เ ป า หมายขอ ง

การจดการความรท ทำวา เราตองการทจะบรรล

เปาหมาย 4 ประการคอ

1. ตองเรมทเปาหมายของงาน ทำ KM ไป

เพอพฒนางาน ชอ KM นถาเปนชอทางการแพทย

เราจะถอวาเปน misnomer เพราะกอใหเกด

ความผดพลาด ความเขาใจผด วาเปนการจดการ

ความร เพราะฉะนนตองดำเนนการโดยรเขาไปท

ความร ไปเรมทความร ซงเปนความผดพลาดทพบ

บอยมาก การจดการความรตองเรมทงานหรอเปาหมาย

ของงาน คอการบรรลผลตามทเราตงเอาไว เชน

การสนองตอบตอความตองการของลกคาหรอผมารบ

บรการ ความตองการของเจาของกจการหรอผถอหน

ความตองการของพนกงาน และสดทายคอความตองการ

ของสงคมสวนรวม โดยทจะตองพยายามใหทง 4 สวนน

อยในภาวะสมดล ไมเอยงไปขางไหนมากจนเกนไป

2. เปาหมายของการพฒนาคน

3. เปาหมายของการพฒนาไปสการเปนองคกร

แหงการเรยนร

4. ความเปนชมชนในททำงาน

อยางไรกตามถาเราคดในเชงรก และเชงบวก

เรากสามารถเปลยนแรงจงใจเทยมใหเปนแรงจงใจ

แทได แตตองชวยกนทำความเขาใจใหคนสวนมากของ


องคกรมความเขาใจและเหนความสำคญของการทำ

KM และลงมอปฏบต และตอสฟนฝา แบบกดไมปลอย

จนบรรลผลสำเรจในทสด

สำหรบในสวนของกรมการแพทย KM ปน

บงคบทำ อยางนอย 3 เรองจาก 3 ประเดนยทธศาสตร

ท แตกตางกนมาจดทำแผนการจดการความร และ

ไมควรซำกบองคความรทสวนราชการไดเคยเลอกมา

จดทำแผนการจดการความรในปทผานมา พรอมระบ

เหตผลทเลอกองคความรนนดวย ปทแลวของกรมแพทย

ม 2 เรอง คอ Palliative care และ เสพตด

ปน ตองเลอกตวชวด KPI ซงมท งหมด

6 ประเภท เพอวดผลการจดการความร อยางนอย

1 KPI ในแตละประเดนยทธศาสตร

สำหรบการตรวจประเมนโดยเจาหนาท ก.พ.ร.

และ TRIS ซงปนยงคงใชวธสมตรวจ ปทแลวไปตรวจ

กองคลง ปนรอจะเอ audit เอาเองวา หนวยไหน

จะไดรบการเลอก

ในหมวด 4 ขอ IT5 กำหนดใหสวนราชการ

ตองมระบบการตดตาม เฝาระวง และเตอนภย Warning

System เชนการกำหนดการเตอนภยแบบสญญาณจราจร

ตองจดตงใหม Management Cockpit room

บางแหงเรยก หองปฏบตการ Operation Room

บางแหงเรยก War Room เขาตงเปาเอาไววา ควรจะ

มอยางชาป 2554 เพอการตดตามตวชวดของผบรหาร

และบงชถงการเปลยนแปลงทเกดขน ไดอยางเปน

ปจจบน สำหรบกรมการแพทยนนไมตองรอถงป 2554

ปนเราจดการไปเรยบรอย ม Management Cockpit

room เกดขนแลว


สำหรบเรอง Management Information

System (MIS) ตองยกตวอยางใหไดวามขอมลและ

สารสนเทศอะไรบาง ทชวยสนบสนนการตดสนใจ

อะไรบาง สนบสนนใหเกดนวตกรรมอะไรบาง

ในสวนของตวชวด เรอง KM การสนบสนน

การเปนองคการแหงการเรยนร ไดแก รอยละของ

ผบรหารทมสวนรวมอยางจรงจงในกจกรรมสงเสรม

การจดการความรขององคการ

ซงถาดจากเกณฑประเมนท PMQA กำหนดมา

ถาเราชวยกนคนละแรงสองแรง ทวาเชาชามเยนชาม

คงเปนไปไมได คงตองถอคตประจำใจเอาไววา

“ There is no fun like work”

เอกสารอางอง

1. วจารณ พานช. การจดการความร ฉบบนกปฏบต.

พมพครงท 4. กรงเทพฯ : สถาบนสงเสรม

การจดการความรเพอสงคม (สคส.); 2551.

2. วจารณ พานช. ผบรหารองคกรอจฉรยะ

ฉบบนกปฏบต. กรงเทพฯ : สถาบนสงเสรม

การจดการความรเพอสงคม (สคส.); 2550.

3. สถาบนเพมผลผลตแหงชาต. เกณฑรางวลคณภาพ

แหงชาตเพอองคกรทเปนเลศ ป 2550. กรงเทพฯ :

สำนกเลขานการคณะกรรมการรางวลคณภาพ

แหงชาต สถาบนเพมผลผลตแหงชาต; 2550.

There is no fun like work


ในการดำเนนงานเรองการจดการความร

ความรเรองหนงทผมประทบใจ และพยายามทจะลอง

ผ ด ล อ ง ถ ก ใ น ก า ร ป ฏ บ ต จ ร ง ท ก ค ร ง ท ม ก า ร

ประชมทเกยวของกบ KM กคอ เรองของ AAR

และยงเมอไดศกษาเรองของ Hospital Accreditation

ดวยแลว จะไดเหนในมาตรฐานโรงพยาบาลฉบบใหม

ลาสด คอ มาตรฐานโรงพยาบาล และบรการสขภาพ

ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ ๖๐ ป

ซงแบงออกเปน 4 ตอน ในตอนท 1 ภาพรวมของ

การบรหารองคกร ไดใหความสำคญบรรจเอาเรองการ

จดการความรเอาไวในหมวด 1.4 การวด วเคราะห

จดการความร และในหวขอสดทายกระบวนการ

Hospital Accreditation (HA) ไดกลาวถง AAR

ไวอยางชดเจน วา การเรยนร (Study หรอ Learning)

เปนส งท จะช วยขบ เคล อนการพฒนาการเรยนร

ในทนครอบคลมการทบทวน และตดตามประเมนผล

ในทกรปแบบ ซงมวธการมากมาย หนงในนนคอ

การทบทวนหลงทำกจกรรม (after action review)

ทกคร งหลงจากทำกจกรรมไมวาจะเปนกจกรรม

เลก หรอใหญ ทมงานทรวมกจกรรมควรมาทบทวน

รวมกนวาส งททำลงไปนนบรรล เปาหมายทต งไว

แตแรกหรอไม อะไรคอความสำเรจ หรอคณคาทควร

รกษา อะไรคอจดออนทควรปรบปรงในโอกาสตอไป

จะเหนไดวาในการพฒนาคณภาพทงสอง

เจาภาพใหญ คอ ทงสถาบนพฒนาคณภาพโรงพยาบาล

(พรพ.) และคณะกรรมการพฒนาขาราชการพลเรอน

(กพร.) ตางใหความสำคญกบการจดการความร และ

หนงในเครองมอสำคญท ใชกนอยางกวางขวางใน

กระบวนการจดการความรกคอ AAR นแหละครบ

AAR คออะไร เปนเครองมอถอดบทเรยนหรอองคความร

(learning tool) เปนการรวบรวมบทเรยนทไดจากการ

ปฏบตบางคนเรยกวาเปนเครองมอวเคราะหหลงปฏบต

ไมวาการปฏบตนนจะสำเรจ หรอลมเหลว โดยม

เป าหมายในการท จะ เพ มประสทธภาพของการ

ปฏบตนนๆ เพอใหทมสามารถทจะทำไดดขนในครง

ตอไป ทางสถาบนพฒนาคณภาพโรงพยาบาล (พรพ.)

ใชเปนคำภาษาไทยวา “การทบทวนหลงทำกจกรรม”

AAR เปนวธการทสะทอนสงททมทำมาดวยกน

วาทแรกตงใจไววาอยางไร อะไรทเกดขนจรง ทำไมถง

เปนเชนนน และพวกเขาไดเรยนรอะไรบาง มสมาชก

การทบทวนหลงทำกจกรรมAfter Action Review (AAR)


คนหน งในกลมชวยดแลใหการดำเนนการเปนไป

ดวยความราบรน ทเราเรยกวาคณอำนวย คอยดำเนนการ

ให บ ร รล ว ตถ ป ร ะส งค ข อ งกา รทบทวนหล งทำ

กจกรรม นนคอ ใหไดบทเรยน ทอาจนำมาใช

ประโยชนไดตอไป ซงคณอำนวยนนมบทบาทสำคญตอ

ความสำเรจของ AAR เปนอยางมาก โดยเฉพาะ

ความสามารถทจะสรางบรรยากาศของการแลกเปลยน

เรยนร บรรยากาศของความมนำหน งใจเดยวกน

บรรยากาศของความเปนทมงานททำงานเปนทม

โดยตองกำหนดใหมสมาชกเปนผบนทกเนอหาสาระ

ทไดจากการทำกจกรรมน

อยางไรกตามในทางปฏบต เครองมอนจะใช

ไดผลดหร อไม ย งข นอย ก บปจจ ยหลายประการ

ทสำคญคอ ตองทำดวยใจทมงหวงสงดๆ ใหเกดขน

ไมใชมาหาเรองตเตยนกน ตองทำในเวลาทเหมาะสมคอ

ใหตเหลกทกำลงรอน ตองทำใหเรวทสดหลงทำกจกรรม

ทำในขณะททมอยดวยกน ดทสดกคอ เตรยมการทจะทำ

AAR ในชวงกอนทจะเลกกจกรรมในวนนน

ประวตความเปนมาของ AAR ในชวงประมาณป 1970 กองทพอเมรกนในชวง

ท สหรฐอเมรกาประสบความพายแพ ในสงคราม

เวยดนามนนความภาคภม ใจในตวเองของทหาร

อเมรกนเสอมถอยไปมาก แตดวยกระบวนการ AAR

ซ งทหารยศตำสามารถต งคำถามเพอการเรยนร

จากนายทหารยศสง สรางวฒนธรรมการเรยนรระหวาง

กนได แทนทจะเพยงรบฟงคำสงเพยงอยางเดยว AAR

ตนแบบในกองทพสหร ฐอ เมร กาดำ เนนการมา

อยางตอเนอง จนถอวาเปนเครองมอการเรยนรทไดรบ

การพสจนแลว ผนำกองทพของสหรฐตองเรยนร AAR

จนถอวา AAR เปนหลกนยมของกองทพ ซงมองเหน

ไดอยางเปนรปธรรม สามารถกำหนดทางเลอก ทางรอด

ในการปฏบตการ ซงในเรองของการรบการสงครามนน

หลายครงเปนเรองของความเปนความตายเขามา

เกยวของ วตถประสงคในการทำ AAR ในขณะนน

กเพอพฒนาศกยภาพของกองทพ แกไขชองโหวทอาจ

ทำใหเปนรองฝายตรงขาม หรอทำใหสญเสยกำลงพล

ทมฝมอ และทสำคญไดฝกการทำงานเปนทมไปดวย

ในตว หลายหนวยของกองทพสหรฐนนมฝาย Lesson

Learned Division ซงเปนผลลพธจากการทำ AAR

ในกระบวนการรวมฝกรวมคอบบราโกลดระหวาง

ทหารไทยกบสหร ฐอ เมรกากม การนำเคร อ งมอ

AAR มาใชอยดวย


ในชวงป 1990 ภาคธรกจไดนำ AAR มาใชเพอ

พฒนาองคกร เพอความอยรอดขององคกรเพอสวนแบง

การตลาดทมากขน กำไรมากขน ทำให AAR เปน

เ ท ค น ค ท ไ ด ร บ ค ว า ม น ย ม อ ย า ง แ พ ร ห ล า ย

โดยสามารถใชเทคนคน กบงานทกอยาง

AAR ทเลดสน ครทสอนใหพวกเราชาวเลดสนไดรจก AAR

ในทางปฏบตจรง เปนคนแรกคอ อาจารยประพนธ

ผาสขยด หลงจากการบรรยายการทำกจกรรมกลม

ทงอยางเปนทางการ และไมเปนทางการ อาจารยกให

พวกเราจดผ เขารวมสมมนานงเกาอทจดเอาไวเปน

วงกลม ทกคนหนหนาเขาหากน ตวอาจารยเปน

คณอำนวยเอง แจงกบพวกเราวา ตอไปนเปนการทบทวน

หลงการทำกจกรรมในชวงวนครงทผานมา กจกรรมน

เราเรยกวา AAR แลวอาจารยกฉายสไลดคำถามดงน

1. ทานมเปาหมายอะไรบางในการมารวม

กจกรรมครงน (What was planned?)

2. สวนททานบรรลเกนเปาหมายเพราะเหตใด

(What really happened and why?)

3. สวนใดทไมบรรลตามเปาหมายเพราะ

เหตใด (What really happened and why?)

4. ทานคดวางแผนทำอะไรตอไปหลงจากเขา

รวมกจกรรมครงน (What can we do better

next time ?)

5. บทเรยนรอะไรบางททานไดรบในกจกรรม

ครงน (What do we learned?)

อยางไรกด ขนาดอาจารยทานชแจงอยาง

ชดเจนใหผเขารวมสมมนา แนะนำตวเอง แลวใหพด

เฉพาะในสวนทขนสไลดเอาไว แตสวนใหญกมกจะ

กลาวชนชมตวอาจารยบาง การจดการสมมนาบาง ตอง

เนนกนหลายๆ รอบวา ใหพดเฉพาะการตอบคำถาม

ขางตน อกอยางหนงทผมไดเรยนร กคอ AAR ทำได

ยากขนมากเมอมผเขารวมสมมนามากเกนไป ความจรง

อาจารยทานแนะนำวา ถาจดในเปน workshop ใหได

ผลด ผเขารวมไมควรเกน 30 - 40 คน และใน

ขนตอนการทำ AAR ทกคนกจะไดมโอกาสไดมเวลา

กลาวสรปบทเรยนไดอยางเหมาะสมกวา

มผกลาวถงวธการในการทำ AAR วามอะไรบางดงน

1. ควรทำ AAR ทนททนใด หรอเรวทสด

หลงจากจบงานนนๆ ในขณะทสมาชกทกคนยงไมได

แยกยายกนไป ทำในขณะทความจำของทกคนกำลง

สดใหม โดยเฉพาะใจของผมสวนรวม ความจำ และ

อารมณของผมสวนรวมนนอาจจะจดจางลงตาม

วนเวลาทผานไป ดทสดคอทำในชวง end of the day

ถาทำในวนนนเลยยงไมได แนะนำวาใหทำในเชาวน

รงขน พอหลายๆ วนแลวลมหมด

2. บรรยากาศสำคญมาก ตองสรางใหมแต

บรรยากาศทเปนกนเอง ไมมอาวโสหรอยศ ตำแหนง

หรอความเปนเจานาย ลกนอง มากางกน ไมมการ

กลาวโทษ วพากษวจารณซงกนและกน ไมควรใช

AAR เปนการประเมนการทำงานของแตละคน และตอง

ทำความเขาใจกบสมาชกในทมวา ความไวเนอเชอใจ

เ ป น ส ง ท ส ำ ค ญ ม า ก ใ น ก า ร ท ำ ง า น เ ป น ท ม

สงทใครกตามพดในทประชมกไมควรทจะไปแพรงพราย

ใหบคคลอนนอกทประชมทราบ ขอมลทเปนผลจาก

การประชมนนเปดเผยได แตใครพดอะไร อยางไร ในท

ประชมไมควรทจะเอาไปเลาใหคนนอกทประชมฟง

มฉะนนคงไมมใครเตมใจ หรอเปดใจทจะแสดงความ

คดเหนอกตอไป

3. ต องม คนท ทำหน าท เป นค ณอำนวย

คอยกระตน ตงคำถาม ใหทกคนไดแสดงความคดเหน

ขอเสนอแนะ คณอำนวยไมไดทำหนาทใหคำตอบ แต

ชวยใหทมคนพบคำตอบดวยตนเอง ผอำนวยความ


สะดวกในการเรยนร ทเราเรยกกนวาคณอำนวยนนจง

เ ป น ผ ม บ ท บ า ท ห ล ก ใ น ก า ร อ ำ น ว ย ก า ร ใ ห

กลมเกดการเรยนร ความสำเรจของ AAR จงขนอย

กบฝมอ และประสบการณของคณอำนวยเปนอยางมาก

คณอำนวยนนตองมการตระเตรยมพอสมควร

4. คำถามเรมตน อะไรเปนสงทเรามงหวงวา

จะใหเกดขนคณอำนวยอาจจะตองเตรยมกบผนำกลม

ใหชวยลำดบเหตการณ ทละกจกรรม ชแจงวตถประสงค

และแผนการดำเนนการ

5. หนกลบมาดวาสงทเกดขนจรงคออะไร

6. ความแตกตางคออะไร ทำไมจงตางกน

อะไรทเราไดเรยนร ชวยกนบงช และอภปรายถงความ

สำเรจและสงทไมสำเรจ อะไรทเหนวาด และมคา

ควรแกการทำซำ วางแผนการดำเนนงานเพอใหสงท

ประสบความสำเรจคงอยตอไป และปรบปรงสงทยง

ไมสำเรจ ชวยกนคนหาบทเรยนทวา อะไรเปนสง

ทสมาชกเลอก ทจะทำทแตกตางออกไปในครงตอไป

7. ใหจดบนทก เตอนความจำ วาวธการ

ใดบางทคณไดเคยนำมาแกปญหาแลว และประเดน

สำคญทไดเรยนร

กอยากใหทกทานลองเอาเทคนคนมาใช

กบกจกรรมหลายๆ อยางทเราคดวาเหมาะสม ทงใน

สวนของงานประจำ การจดการประชมสมมนา จนถง

กจกรรมพฒนาคณภาพตางๆ อยางไรกดอยากจะบอก

วา AAR คงไมใชคำตอบสดทายสำหรบงานทกอยาง

เมอคนเปลยน เวลาเปลยน สถานทเปลยน ปญหา

กเปลยนไปอยตลอดเวลา วธแกปญหากยอมตองเปลยน

แปลงไปดวยเชนกน การถอดบทเรยนดวยเครองมอ AAR

ห ร อ เ ค ร อ ง ม อ อ น ใ ด ม ไ ด จ บ ล งท เ อ ก ส า ร ส ร ป

หรอรายงานการประชมแตจะตองนำไปสการปฏบตครง

ตอไปททมงานชวยกนวางแผนใหทำงานไดดกวาเดม

ประสบการณในการทำ AAR มามากมายหลายครง

ทำใหไดขอคดอยางหนง ทำ AAR ครงแรกๆ อะไรๆ

มนกดตดขดไปหมด แตเมอมาทบทวนหลกการดง

กลาวขางตนแลว พฒนาการในการทำ AAR กเรมดขน

เรอยๆ กคงตองขอสรปวา practice make perfect

ครบ

เอกสารอางอง

1. Collison C, Parcell G. Learning to fly :

practical knowledge management from

some of the world’s leading learning

organizations. Milford : Capstone; 2001.

2. สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพโรงพยาบาล.

มาตรฐานโรงพยาบาลและบรการสขภาพ

ฉบบเฉลมพระเกยรตฉลองสรราชสมบตครบ ๖๐ ป.

นนทบร : สถาบนพฒนาและรบรองคณภาพ

โรงพยาบาล; 2549.

3. ประพนธ ผาสขยด. Beyond KM [online].

Available from : URL :

http://gotoknow.org/blog/beyondkm.

Accessed November 12, 2008


การทำฟนเปนเรองทนากลวสำหรบหลายๆ คน เนองเพราะเปนเรองราวเกยวกบ

ความเจบปวด และความฝงใจในอดตทอาจเปน

ประสบการณท เ ลวร ายของคนท เคยทำฟนนาน

มาแลว แตบางครงแมจะกลวการทำฟนมากเพยงไร

เมอถงคราวทหลกเลยงไมได เชน มอาการปวดฟนจาก

รากฟนเปนหนอง ฟนโยก เหงอกอกเสบ หรอฟนผ

ธรรมดา กตองมาพบทนตแพทยเพอรกษาใหหายขาด

หรอเพอไมใหลกลามไปมากกวาน ทนตแพทยในปจจบน

มความรความเขาใจเกยวกบการรกษาเปนอยางด

อ กท ง ค ว ามก า วหน าท า ง เทค โน โลย ท ท น สม ย

เครองมอ อปกรณทมประสทธภาพ ตลอดจนเขาใจถง

จ ต ว ท ย า ใ นก า ร จ ด ก า ร ผ ป ว ย ท เ ข า ร บ บ ร ก า ร

ทนตกรรม ทำใหการทำฟนไมเปนสงทนากลวอกตอไป

การฉดยาชา ( Local Anesthesia ) ระหวาง

การใหการรกษาทางทนตกรรมเปนการควบคม

ความเจบปวด ความเสยว และความกลวของผปวย

ไดด เชน ระหวางการกรอฟนเพออดฟน ซงผปวย

อาจมอาการเสยวฟนเปนอยางมาก การฉดยาชาชวย

ทำใหผ ป วยใหความร วมมอในการรกษาไดดข น

ในการขดหนปน และมการขดเกลารากฟน การฉดยาชา

ส าม า ร ถ ช ว ย ลดค ว าม เ ส ย ว ไ ด เ ป น อ ย า ง ม า ก

แมแตตวผเขยนเองเมอตองถกทำฟน กยงตองการให

ทนตแพทยฉดยาชาทกครง เพราะเวลาทำฟนใหคนอน

อาจลมเรองความเจบปวดไป แตเมอตองโดนทำฟน

เสยเอง กเสยวหรอเจบเปนเหมอนกน และอกอยางหนง

คอยาชาในปจจบนมความปลอดภยเปนอยางมาก

เกอบจะไมมผลขางเคยงเลย ถงแมจะมการผสม

ยาบบเสนเลอดท หลายๆ คนกลวกน แตกม

ยาบบเสนเลอดในขนาดทนอยมาก ดงนนเมอเทยบ

ถ งคณประโยชนของยาชาแลวแทบไมตองก งวล

ถงผลขางเคยงเลย การฉดยาชาเปนการควบคม

ความเจบปวดกจรงอยแตขนตอนการฉดยาชาเอง

กลบสรางความเจบปวดใหกบผปวย หรออยางนอยก

สรางความหวาดเสยวไดมาก ประเดนนตางหากทเปน

ทมาของบทความทนำเสนอในคราวนครบ จะเปน

การดอยางมากสำหรบผปวย หากการฉดยาชาไมสราง

ความเจบปวด หรอหวาดเสยวใหกบผปวย การฉดยาชา

ถอเปนศลปะอยางหนงในการรกษาทางทนตกรรม

สำหรบ ทนตแพทยทมความชำนาญแลวการพถพถนใน

ก า รฉ ด ย าช า เ ป น ส ง ท ต อ ง เ อ าใ จใ ส เ ป นพ เ ศษ

เทคนคการฉดยาชาแบบไมเจบทำอยางไร ขนตอนตอง

เปนอยางไร หรอเลอกใชอปกรณอะไร ไมยากเลยครบ

ลองทำตามดไดครบ รบรองวาไมเจบอยางแนนอน

1. เปลยนขนาดเขมฉดยา

เขมฉดยาชาปกตทมขายในทองตลาดเปนชนด


ยาว และขนาด 27 gauge ซงเหมาะสมกบการฉดยา

ในปาก เพราะยาวและเดนยาชาไดสะดวก เราอาจจะ

เคยชนกบการใช เขมชนดนมาตงแต เปนนกศกษา

ทนตแพทย และใชมาเรอยๆ แตทานทราบหรอไมวา

เขมสำหรบฉดยาชามหลากหลายชนดมาก หมายถง

ทงขนาด ทงดไซนใหมๆ เชน รปแบบของปลายเขม

การฉาบเคลอบทปลายเขม และชนด หรอวสดททำ

เปนตน ลองพถพถนในการเลอกซอดไดครบ สงเกต

งายๆ คอเขมทมราคาคอนขางสง และผลตในบรษท

ดงๆ มกจะใชไดด และขนาดทเลอกลองใชขนาด

30 gauge ชนดสนดครบ ไมจำเปนตองใชเขมยาว ก

สามารถฉดฟนลางได สำหรบผเขยนใชชนดสน และ

ขนาด 30 gauge อยางเดยวเทานน ไมตองเลอก

มากใชไดทงเดก วยรน ผใหญ ผชาย ผหญง และฟนบน

ฟนลางใชไดหมด เพราะผมใชมาแลว ผมพสจนแลว

สำนวนคลายโฆษณารถกระบะเลย เปลยนมาใชชนดสน

และขนาด 30 gauge ฉดแลวไมเจบแนนอน

“เขมขนาด 30 เลกกวา ฉดเจบนอยกวา”

“เขมสน เวลาฉดยา เจบนอยกวาเขมยาว”

2. ใชยาชาเฉพาะทภายนอกชนดเจลปาย (Topical gel

anesthesia) กอนฉดยาชา

อนนนาสนใจมากโดยเฉพาะการฉดยาชา

ในเดก ผใหญกใชไดเชนกนครบ การใชเจลยาชาปายท

ตำแหนงฉดยากอนฉด ชวยลดความกงวล หรอสราง

ความมนใจใหกบผปวยไดมาก อาวทำไมผมถงไมบอก

วาลดความเจบกอนฉดยาชาเลาเพราะยาชาชนด

ปายภายนอกมความเขมขนของยาชาคอนขางสง ทำให

ความเจบบรเวณผวเยอเมอกในปากชาไดด แตจะชา

เฉพาะทผวนอกเทานนไมสามารถแทรกซมเขาไปไดลก

มากนก ทำใหเวลาทมเขมอาจจะลดเจบบรเวณผวได

บางเทานน แตในชนทลกลงไปไมชวยเลย ดงนนแมจะ

ปายไปแลวกยงคงเจบอยดนนแหละ แตในแงความรสก

ของผปวยแลว จะเปนคนละเรองเลย เพราะการปาย

ยาชากอนฉดทำใหผปวยลดความกงวล และสราง

ความมนใจใหกบผปวยวาฉดยาแลวไมเจบอยางแนนอน

มนเปนเรองของจตใจ แตไดผลดมาก ดงนนการปาย

เจลยาชาเฉพาะทกอนฉดยาชาทำใหผปวยไมกงวล

และสรางความมนใจไดเปนอยางด


“เจลปายกอนฉดยาชา ชวยใหเจบนอยลง

มหลายกลน หลายรสชาต”

3. ผปวยตองไมเหนเขมฉดยาอยางเดดขาด

อนนสำคญมาก เพราะเมอผปวยเหนเขมฉดยา

แลว ไมวาเดก ผใหญ ชาย หรอหญง ชายชาตทหาร

หรอผกลา ยอดนกสตางๆ กลวจนเปนลมมานกตอนก

แลว มนเปนเรองของความหวาดเสยวลวนๆ เมอเหน

เขมฉดยา ผปวยจะสรางมโนภาพวาขนตอนตอไปตอง

เจบแนนอน เมอผปวยคดไปแลววาเจบ ไมวาจะทำ

อยางไร ผปวยกจะคดวาเจบอยนนแหละ ดงนนเวลา

จะฉดยาชาตองใชเทคนคหลบเขมไมใหผปวยเหนปลาย

เขมอยางเดดขาด เชนใชวธออมมอมาทางดานขางของ

ผปวย หรอเบยงเบนความสนใจ แตมใชหมายความวา

หลอกลอผป วยและฉดยาโดยผป วยไม ร เน อร ต ว

ขอยำวาไมใชเชนนน ผปวยตองรบทราบวาเราจะทำการ

ฉดยาชา และตกลงยอมรบการฉดยาชาแลว เพยงแต

ตองไมใหผปวยเหนตวเขมฉดยาเทานน หามฉดยาชา

โดยผปวยไมรเนอรตวเดดขาด ไมเชนนนกหมดสนกน

รบรองแยแนๆ เลย ยงถาเปนเดกๆ ยงยงแน ตองบอก

ผปวย หรอญาตใหทราบวาจะฉดยาชาแลวนะ หลกการ

ในขอนคอ ตองไมใหผปวยเหนปลายเขมฉดยาอยาง

เดดขาด เมอไมเหนเขม ความกลว ความกงวลกไมมครบ

4. เดนยาชาเลกนอยขณะททมเขมผานเนอเยอ

เปนเทคนคทลองใชดไดเลย และเหนผลแนนอน

“ผปวยไมเหนเขม จะรสกเจบนอยกวาเหนเขมฉดยา”

เพราะระหวางเขมแทรกผานชนเนอ เยอไปจนถง

ตำแหนงทตองการมนตองเจบแนนอน เพราะปกต

เทาทสงเกตทนตแพทยทเพงจบใหมๆ มกจะฉดยาชา

โดยทมเขมไปจนสดถงตำแหนงทตองการ แลวจงเรม

เดนยาชา ซงระหวางทมเขมแทรกผานชนเนอเยอตางๆ

กอนเดนยาชา ผปวยจะรสกเจบ แมจะใชเขมขนาดเลก

แลวกตาม เพยงแตใหเดนยาชาสกเลกนอยระหวางท

ทมเขมแทรกผานชนเนอเยอตางกอนถงตำแหนงท

ตองการ เทานผปวยกไมรสกเจบเลย กแนนอนอยแลว

เพราะเราเดนยาชานดหนงททำใหเวลาเขมทะลแทรก

เขาไปในชนเนอเยอชนลกตอไปไมเจบ

5. เดนยาชาอยางชาๆ

การเดนยาชาเรวเกนไป ทำใหผปวยเจบ เพราะ

ปรมาณของเหลวทเราฉดเขาไปจะแทรกตำแหนงทฉด

หากเดนยาชาเร วก เพ มของ เหลวเข าไปมากจน

ตำแหนงนนมการเจบปวดจากแรงดนของเหลว

บางทานอาจจะคดวาฉดยาชาเยอะๆ แลวไมเจบ ทจรง

มนกถกตองอย ยาชามากทำใหชามากกวายาชานอย

แตมนคนละประเดนกบการเดนยาชาทเดยวเรวไป

เพราะเปนการเพมปรมาณของเหลวแทรกใปในเนอเยอ

ทำใหเกดแรงดนมากเกนทำใหเจบ การเดนยาชาทชา

ขน ทำใหปรมาณของเหลวแรกเขาไปไมทำใหเกดแรง


ดนมากผปวยกไมเจบ แตกอยาเดนยาชาชามากเกนไป

เพราะอาจทำให ผ ป ว ยอ าปากค า งนาน เก นไป

ทำใหเมอยหรอเกรง และอาจเกดความเครยดขนได

6. ฉดใหถกตำแหนง

ตำแหนงในการฉดยาชาถกกำหนดอยาง

ตายตว โดยมลกษณะทางกายวภาคเปนตวกำหนด

การฉดยาชาทกครง ทนตแพทยตองมความแมนยำใน

ตำแหนงทฉดยา เราจะพบบอยๆ ครงวาฉดยาชาแลว

ไมชาหรอชาไมลกเพยงพอ หลายคนอาจคดวาเปน

เพราะตำแหนงของเสนประสาทมการเบ ยง เบน

หรอผดตำแหนงไป แตจากการศกษาพบวาเกดจาก

ความผดพลาดในการกำหนดตำแหน งฉดยาชา

มากกวาหลายเทา ดงนน การฉดยาชาแตละครง

ท นตแพทยต องม ความแม นยำ และเช ยวชาญ

ชำนาญในการฉดยาชา

7. ใหเวลาสำหรบรอใหชาเตมทกอนลงมอทำหตถการ

อาการชาของเสนประสาทตองใชเวลาประมาณ

10 - 20 นาทจงชาลกเพยงพอ ทนตแพทยตองใจเยน

สกนดโดยรอใหชาเตมทกอนทำงาน แมวาจะฉดยาชา

ไดแมนยำตรงตำแหนงทกำหนดเพยงใด กตองรอใหชา

เตมทสกคร บอยครงดวยความรบรอน หรอเพราะม

ผปวยมากรายทำใหมเวลาในการรอใหชานอยเกนไป

ผปวยยงคงรสกเจบอยไดโดยเฉพาะหตถการทเกยวกบ

ความเจบปวดเชน การถอนฟน การผาตดฟนคด

เปนตน เมอผปวยยงรสกเจบอย แนนอนวาการทำงาน

ของเราจะไมราบร น เพราะผ ปวยอาจจะไมให

ความรวมมอเพยงพอ และถาหากเรายงดอดงทำงานตอ

ผปวยกจะเจบ และจำฝงใจไปอกนานเทานานทเดยว

แตหากผปวยชาไดลกเพยงพอ กจะไมรสกเจบปวด

ผปวยกจะใหความรวมมอเปนอยางด มความรสกทด

ตอเรา มความศรทธาตอผใหบรการ และประทบใจ

อยางไมลมเลอนเลย

เทคนคทง 7 ประการทไดกลาวมาแลวทงหมด

น จะชวยใหทนตแพทยไดใหการรกษาชนดทผปวไมเจบ

ไมเขดขยาดตอการทำฟน มทศนคตทด และมความ

ป ร ะ ท บ ใ จ ต อ ก า ร บ ร ก า ร ข อ ง เ ร า ช า ว เ ล ด ส น

ลองไปใชดครบ


มะเรง หมายถง กลมของโรคทเซลลมการเจรญเตบโตเรวผดปกตพนจากการควบคมของรางกาย เซลลเหลานจะเพมจำนวนอยางรวดเรวจนเปนกอนหรอแตกเปนแผล และม

ความสามารถในการเบยดตวหรอแทรกไปยงอวยวะขางเคยง และอาจแพรกระจายไปยงสวนอน

ของรางกาย เชน กระจายไปตามกระแสเลอดหรอทางเดนนำเหลอง หากการแพรกระจายนน

ไปยงอวยวะทสำคญ เชน ปอด ตบ สมอง ผปวยมกมชวตอกไมนาน

ปจจบนเราจะเหนไดวา อตราตายจาก

การเจบปวยดวยโรคมะเรงของคนไทยเพมสงมากขน

และอ ต ร าตายของผ ป ว ยโ รคมะ เ ร ง ชน ดต า งๆ

เรมสงขนตดอนดบตนๆ ของอตราตายทงหมด โดย

เฉพาะในป 2551 ประเทศไทยเราสญเสยทรพยากร

บคคลทสำคญซงจากเราไปจากโรคมะเรงหลายทาน

นบวาเปนทนาเสยดายยง

การรบทราบเกยวกบโรคมะเรงสวนใหญแลว

จะพดกนเปนเสยงเดยวกนวา คนทปวยเปนโรคมะเรง

แลวตองตายในเรววน และผปวยสวนใหญเมอรบรวา

ต น เ อ ง เ ป น โ ร ค ม ะ เ ร ง จ ะ เ ก ด ป ฏ ก ร ย า ต า ง ๆ

ตามท Kubler Ross ไดอธบายไว ดงน

1. ชอก เปนภาวะตกตะลงเมอรบรวาตนเองปวย

เปนโรคมะเรงมความรสกสะเทอนใจอยางรนแรง

และกะทนหน ปรบตวปรบใจไมทน อาจแสดงปฏกรยา

ไดหลายอยาง เชน นงเงยบ อง เปนลม พดไมออก เปนตน

ไมสามารถรบรสงตางๆ ได รสกสบสนงนงง บางคน

อาจจะแสดงอารมณโกรธ หรอเศราออกมาอยางรนแรง

2. การปฏเสธความจรง ซงมสาเหตมาจาก

ความกลวทจะเผชญกบผลทจะเกดขนกบตนเอง

และไมพรอมทจะแกไข มกจะไมยอมคยกบใคร

3. โกรธ อาจแสดงความไมพอใจออกมา เชน

พดจาไมสภาพแสดงทาทางกาวราว ไมรบฟง ไมรวมมอ

อาจรองไห

4. การตอรอง เปนปฏกรยาทผปวยอาจยอมรบ

วาตนเองเปนมะเรง แตเชอวาการตรวจอาจมความผด

พลาดได บางคนอาจเปลยนสถานทตรวจไปเรอยๆ

ตรวจซำแลวซำอก

5. ภาวะซมเศรา เปนภาวะทผปวยรบรความจรง

มากขน ยอมรบวาตนเองเปนโรคมะเรง แตอาจรสก

หมดหวงกบชวต ขาดความสนใจสงตางๆ รอบตว

6. การยอมรบ ผปวยเรมยอมรบกบความเปน

จร งมากขนจนสามารถปรบตวไดอย า เหมาะสม

ตองใชเวลานาน และสามารถดำรงชวตไดตามปกต


การนำเสนอเรองราวเกยวกบประสบการณ

การรบร การยอมรบ เมอรวาปวยเปนโรคมะเรง ผเขยน

มวตถประสงคเพอนำเสนอกรณตวอยางของผเขยน

เกยวกบการรบร การยอมรบ การใชชวตอยใหม

ความสข โดยผเขยนมแนวคดวาในขณะทยงมชวตอย

จะตองอยกบโรคมะเรงใหมความสข

กอนทผเขยนจะปวยเปนโรคมะเรง ผเขยนไม

เคยสนใจทจะตรวจสขภาพตนเอง โดยเฉพาะอยางยง

การตรวจเตานมดวยตนเอง ซงมการรณรงคใหหญง

ไทยตระหนก และตรวจเตานมดวยตนเองอยางตอเนอง

ประมาณป 2545 ผเขยนเรมสงเกตพบวา เตานมของ

ผเขยนทงสองขางมขนาดไมเทากน แตผเขยนกยง

มกลาทจะตรวจในเบองตนวาเตานมมกอนเนอหรอไม

เนองจากกลววาถาพบวามกอนเนอแลวจะยอมรบได

หรอไม แตในขณะเดยวกนเมอมเพอน หรอผปวยมา

สอบถามลกษณะตางๆ ทผดปกต และมแนวโนมวา

นาจะมความเสยงทจะปวยเปนโรคมะเรง ผเขยนจะ

แนะนำใหไปรบการตรวจรกษาเพอจะไดทราบวาปวย

เปนโรคอะไร แลวกเรมมาคดวา ทำไมเราแนะนำคนอน

ใหไปตรวจรกษา แตทำไมตวเราถงไมไปพบแพทย จะ

ปลอยเอาไวทำไม สาเหตทผเขยนกลววา ถาไปตรวจ

แลวพบวาเปนมะเรงแลว จะทำอยางไร เนองจาก

ครอบครวผเขยนทงสายบดา มารดา เสยชวตจากโรค

มะเรงเปนสวนใหญ ผเขยนปลอยเวลาใหลวงเลยมา

ประมาณ 4 เดอน แตในชวงนนผเขยนไมมความสข

เลย เมอสองกระจกกจะมองแตความผดปกตของเตานม

และผเขยนเรมหาขอมลจากแพทยทคนเคย โดยตง

คำถามวา กอนทเตานม ถาคลำพบ แลวกอนอยกบท

หรอกอนทกลงไปมา กอนชนดใดจะมโอกาสเปนมะเรง

ไดมากกวากน และแพทยกใหคำตอบกบผเขยนวา

คงจะบอกไมไดหรอก แตทแนๆ คอ ตองผาเอากอนนน

มาตรวจ ทางหองปฏบตการถงจะบอกไดวาใชหรอ ไมใช

ผเขยนเรมนำคำตอบนนมาไตรตรองด เรมทำใจยอมรบ

และไปพบแพทย หลงจากตรวจแลวพบกอนทเตานม

ขางซาย แพทยแจงใหผเขยนทราบวา ยงไมแนใจวา

กอนทคลำไดจะเปนกอนเนอ หรอถงนำ จะลองเจาะด

ถาเจาะแลวดดนำออกมาได และกอนยบกคงจะเปน

ถงนำ หลงจากเจาะแลวพบวาเปนกอนถงนำ และผล

การตรวจปกต ผเขยนมความรสกโลงใจและคดวานาจะ

ไปพบแพทยเสยนานแลว ไมควรเกบมากงวลใจ


หลงจากนนอกประมาณ 3 สปดาหผเขยนเรม

พบความผดปกตทเตานมขางซายอก ภายหลงการตรวจ

คร งนผลการตรวจนำท เจาะออกมาไดปรากฏวา

เปนมะเรง (รบทราบจากการอานผลดวยตนเอง) ตอน

รบรวาตนเองเปนมะเรง ความรสกในขณะนนมนสบสน

มาก แตยงไมถงกบชอก หลงจากนนอกสกครกเรมมสต

และคดวาจะจดการอะไรตอไป สงแรกทคดไดในตอนนน

คอ นำผลไปใหแพทยพจารณาเปนลำดบแรก หลง

จากไปพบแพทย และตรวจรางกายอกครงพบวาคราวน

พบกอนเนอทเตานมขางซายบรเวณใกลเคยงกบกอน

ถงนำ และแพทยวางแผนวา จะตดเตานมซาย และ

ตอมนำเหลองออก แตกอนจะ Admit แพทยไดเจาะ

เอาชนเนอไปตรวจอกครง ผลปรากฏวา ผลชนเนอปกต

แ ต ก ย ง ค ง ต อ ง เ ข า ร บ ก า ร ผ า ต ด เ อ า ก อ น เ น อ

ออก จากการรบรวาเปนมะเรงในครงแรกกบการรบร

ครงทสองวาผลชนเนอปกต อยากจะถามทานทงหลาย

วาในขณะนนถาเปนตวทานจะดใจ หรอมความรสก

อยางไร แตความรสกของผเขยนในขณะนนเรมสบสน

อกคร งว าจะเอาอยางไรดกบการผาตดในคร งน

ตดสนใจยอมใหแพทยตดเตานมออกไปทงหมด หรอจะ

ตดเอาเฉพาะกอนเนอออกไป กเลยคดวาฝากความหวง

ไวกบแพทย แลวแตวา แพทยจะรกษาตอไปอยางไร

ตอมาแพทยแจงใหทราบวา จะตดเอากอนเนอออกกอน

แลวนำชนเนอไปตรวจซำอกคร ง เพอยนยนผลให

ชดเจน หากพบวาเปนมะเรงจะตดเตานม และตอม

นำเหลองออก แตเปนการผาตดตอเนองในวนเดยวกน

โดยครงแรกจะฉดยาชาเฉพาะทแลวตดเอากอนเนอออก

เพอปองกนการดมยานานเกนไป ขณะทนอนผาตด

อยในหองผาตดผเขยนไดยนทมแพทย พยาบาล พดกน

วาสของเนอมนไมใชเนอราย และบอกใหใจเยนๆ รอผล

การตรวจซำ แตแพทยคอนขางจะแนใจ เนองจาก

ประสบการณ ก า ร ร กษาจ ง ได เ ย บแผลให อย า ง

เรยบรอย หากวาผลชนเนอ ไมใชเนอรายการผาตดใน

ครงนนกจะสนสด ขณะรอรบทราบผลผเขยนเรมสบสน

และวตกกงวล แตโชคดเนองจากการออกฤทธของยาชา

ทำใหผเขยนนอนหลบไปในขณะทรอฟงผล

หลงจากนนประมาณคร งช วโมงกม เสยง

เคาะขางเตยง ปรากฏวาเปนแพทยทคนเคยกน และมา

บอกกบผเขยนวา โชคดแลวทชนเนอทตดออกมาไมใช

มะเรง แตผเขยนกไมไดนงนอนใจ จงไปรบการตรวจ

เอกซเรยเตานมอยเสมออยางตอเนอง และผลการตรวจ

ครงสดทายเมอเดอนตลาคม ป 2546 กไมพบสงผด

ปกตใดๆ อยมาวนหนงผเขยนมอาการคนทหนาอก

แ ล ะ ค ล ำ ไ ด ก อ น เ น อ ท อ ย ต ร ง ก ล า ง ห ว า ง อ ก

ใจเรมคดวา เราคดมากไปหรอเปลาหนอ พอคลำ

ตรงไหนกจะเจอกอนเนอ ถาจะไปพบแพทยๆ จะคดวา

เราเปนโรควตกจรตหรอไม ความคดเรมกลบมาสบสน

อกครง แตกคดวาอยางไรกตามเราตองไปพบแพทย

อยางเรวทสด หลงจากนนอก 2 วน ผเขยนกไปพบ

แพทยและแพทยบอกวา เปนกอนเนอจรง จงสงตอให

ไปผาตดเอากอนเนอออกไปตรวจ หลงจากผาตดเอา

กอนเนอออกมา แพทยทผาตดใหแจงใหทราบวากอน

เนอมลกษณะออกสนำตาลคาดวานาจะไมมผลรายแรง

อะไร ซงกมผลทางจตใจตอผเขยนเปนอยางมากเพราะ

คดวาคงจะคลายกบครงทแลว แตหลงจากททราบผล

การตรวจปรากฏวา ผลเปนมะเรง ความรสกในครงนน

จะวาสบสนกไมใช ชอกกไมเชง เพอนรวมงานกถาม

วาผลเปนอยางไร ผเขยนไมตอบคำถามแตนงเงยบ สง

ผลใหบรรยากาศในหองเงยบ.................................

แ ล ะ ห ว ห น า ก ย ต ค ว า ม เ ง ย บ ด ว ย ก า ร ถ า ม ว า

ผลการตรวจเปนอยางไรบาง ผเขยนตอบวาเปนมะเรง

ทกคนในหองหนมามองผเขยนเปนตาเดยวกน และถาม

ดวยสายตาวาจรงหรอไม ผเขยนตอบวาจรง แตกไมได

พดอะไรตออก เนองจากไดเวลาทจะตองเขาประชมแลว

ขณะไปประชมผ เขยนไดนำผลการตรวจตดมอไป


ดวยเพอใหแพทยทรกษาด เมอแพทยอานผล แลวก

หนมามองมา แตยงไมพดอะไร ผเขยนกพดตดตลกวา

มะเรงรบประทานแลวใชไหม แพทยกตอบวาใช แตยง

ไ ม บ อ ก ว า จ ะ ว า ง แ ผ น ก า ร ร ก ษ า ต อ อ ย า ง ไ ร

และนดใหไปพบทหองตรวจ เมอผเขยนไปพบแพทย

ตามนดแพทยแจงกบผเขยนวาไดวางแนวทางการรกษา

ไว 2 ทางคอ ตดเตานมออกทงหมด หรอจะตดออก

เฉพาะทแลวฉายแสงเพอยบยงมใหโรคลกลามไปอก

ผเขยนกตอบไปทนทวา จะตดออกหมด และเตรยม

กำหนดวนผาตด และเตรยม Admit ในขณะทรอรบ

การผาตดนนกมผคนเคยกนหลายทานรวมใหความ

คดเหน เกยวกบการรกษาซงสงผลใหผเขยนเกดความ

ลงเลใจในสงทไดตดสนใจไปแลว ถาเปนทานผอาน

ทานจะรสกอยางไร จะมคำตอบใหไหม

ในขณะทรอรบการรกษาอยนน ผเขยนมสง

กงวลใจ และพยายามหาคำตอบอยตลอดเวลาวาผล

การรกษาจะเปนอยางไร ขณะรบการฉายแสง สภาพ

รางกายจะเปนอยางไรบาง เนองจากผเขยนเหนผปวย

มะเร งท มารบการฉายแสงมสภาพไมสบายเน อ

สบายตว ผมจะรวงหรอไม คด คด ไปแลว

สบสนมาก สงผลใหเรมเครยด นอนหลบไมสนท แต

ผ เ ข ยนก ย ง ส ามารถปฏ บ ต หน าท ไ ด อย า งปกต

และมแพทยทผเขยนเคารพนบถอ แนะนำใหผเขยนไป

ปฏบตธรรมทวดอมพวน จงหวดสงหบร ผเขยนเรม

กงวลอกครงวา จะทำไดไหม ไปแลวจะไปพกอยกบใคร

ไปแลวจะทำไดหรอไม เนองจากผเขยนเปนคนทจตใจ

ไมนง จะคดเรองนน เรองนอยตลอดเวลา บางครง

ขณะทตนมากลางดก กคดวาพรงนจะตองทำอะไรบาง

แมขณะทขบรถไปทำงานกยงคดวา เมอถงททำงาน

แลวจะตองทำอะไรบาง และมความเขาใจวา เมอเรา

ไปปฏบตธรรมแลว จตใจตองแนวแน กเรมหาขอมล

จากเพอนทไปปฏบตธรรม และมเพอนสนทคนหนง

บอกวา ไปเถอะ ไปแลวด และจะไปเปนเพอน ผเขยน

กกำหนดวนทจะไปปฏบตธรรมทวดอมพวน แตในวนท

ผเขยนเตรยมเดนทางไปนน กยงมความสบสน ไมแนใจ

อย ผเขยนวางแผนจะเดนทางในเวลาบาย แตในเชา

วนนนผเขยนเรมมอาการไขเลกนอย เรมคดวาเราจะไป

ไดหรอไม เนองจากตองขบรถไปเอง ซงในวนนน

ตอนเชาผเขยนมประชมทกรมการแพทย แตผเขยนก

เตรยมตวทจะไปปฏบตธรรมเรยบรอยแลว และไดเลา

ใหแพทยทผเขยนเคารพนบถอฟงวา ผเขยนมอาการไข

ไมแนใจวาจะเดนทางไปไดหรอไม คำตอบทไดคอ

อาการไขทเกดขนเปนการทดสอบความเขมแขงของ

ผเขยน ถาคดแบบชาวบานกคอมมารมาผจญ แลวเรา

จะเอาชนะมารไดหรอไม และกเปนเรองทนาแปลก

ขณะทผ เขยนเรมเดนทางอาการไขท เปนอยกลบ

หายไป และเมอเรมปฏบตธรรม ผเขยนเกด

ความรสกจด............................................................

ทบรเวณเตานมขางทพบวาเปนมะเรง

หลงจากทกลบจากปฏบตธรรม ผเขยนเรม

ไตรตรอง และคดวา เราจะเอาชนะโรคมะเรงได เราตอง

มสต มความเขมแขง และทำใจยอมรบในสงทเกดขน

ใหได หากเรายอมรบไมได เราวตกกงวล รางกาย

ทรดโทรม ไมใชเฉพาะเราเทานนทจะจมอยกบความทกข

คนท อย รอบขางเรา จะพลอยวตกกงวลไปดวย

โดยเฉพาะคนทหวงเรา รกเรา กจะพลอยแยไปดวย

ขณะรอรบการรกษาผ เขยนก ไปทำงานตามปกต

และมไดเกบเอาเรองเจบปวยมาเปนกงวล เนองจาก

ขณะนน โรงพยาบาลทผเขยนทำงานอย อยระหวาง

เตรยมรบการตรวจรบรองคณภาพโรงพยาบาล

จาก พรพ. ขณะ Admit ผเขยนกยงทำงานอย

และมพๆ เพอนๆ นองๆ มาใหกำลงใจอยตลอดเวลา

ซงสงผลใหผเขยนมกำลงใจ และกำลงใจนแหละททำให

เราเขมแขง มพลงทจะเผชญกบความเจบปวย ผเขยนอาจ


เปนคนทโชคด เมอโรครายมาเยอน ครอบครวมความ

หวงใย สลบกนทำหนาทไปอยดแลผเขยนทโรงพยาบาล

ทงๆ ททกคนอยตางจงหวด และมภาระทางครอบครว

ทำใหผเขยนรสกอบอน มพลงใจทยอมรบขนตอน

การรกษา สงทผเขยนกลวอกอยางหนงคอ การฉายแสง

แตผเขยนกตองเตรยมพรอมทจะตองเผชญกบสงตางๆ

ทจะเกดขน เชน การเตรยมรางกายใหพรอม ดแลเรอง

อาหารการกน กอนฉายแสงผเขยนตองบำรงรางกาย

อยางมาก ซงในขณะนนผเขยนมนำหนกตวเพยง 43 กก.

ตองกนไขวนละ 3 ฟอง และอาหารทมประโยชน

ขณะรบการฉายแสงตองดแลตนเองไมใหบรเวณท

ฉายแสงโดนนำ และเหงอ ตองเจาะเลอดสปดาหละครง

แตผเขยนกสามารถดแลตนเองใหผานพนไปไดเปน

อยางด และรบการรกษามาอยางตอเนองเปนระยะเวลา

4 ปแลว

สงทผเขยนอยากจะฝากไวกคอ เมอรบรวา

เปนโรคมะเรง เมอผานพนภาวะชอกไปแลว ตองเรม

ทำใจยอมรบวา เขาคอเพอนของเรา และเปนเพอนท

จะตองอยกบเราไปตลอดเวลา และตลอดชวต อยาคด

ไปปฏเสธเขา เพราะเขากไมไปจากตวเรา

“ อ ย า ไ ป ค ด ว า เ ป น เ ร อ ง โ ช ค ร า ย

ก า ร เ จ บ ป ว ย ไ ม ใ ช เ ร อ ง โ ชค ร า ย โ ชคด ”

เ ร า ไ ม ส า ม า ร ถ ห ล ก เ ล ย ง ห ร อ ก ำ ห นด เ อ ง ไ ด

แตสงทเราสามารถทำไดกคอ

“ทำอยางไรกไดทจะอยกบเขาอยางมความสข”


ทานเคยรสกบางไหมวาในบางครง

สงททำอยนน...ลนไหล ไปอยางเปนธรรมชาต

ณ ขณะนน กาลเวลาดเสมอนวาเปนสงท

ไมมความหมายใดๆ

ดวยใจทจดจอ (จตะ) ตอสงอยตรงหนา.....

ทาน...... ไดเขาสสภาวะ เปยมปญญา โดยไมรตว

คลนแหงปญญาน มทมาทไปอยางไร

ป ญญา เ ป น ส ง เ ด ย ว ก บ ค ว า ม ร ห ร อ ไ ม

ปญญาสำคญตอการดำเนนชวตอยางไร

ทานสามารถหาคำตอบไดดวยตวทานเอง

โ ด ย ผ า น ก ร ะ บ ว น ก า ร ฟ ง อ ย า ง ล ก ซ ง

เพ อการ เข าถ งแรงบนดาลใจในต วท าน

การจดการความร ม ง เ น นให เ ก ด ก า ร แลก เปล ย น เ ร ย น ร

ระหวางบคคล หนวยงาน และเครอขายตางๆ แตการจดการความรจะม

หลมดำ (Trap) ทไมคาดคดวาจะเกดขนระหวางการดำเนนการ ซง

หลมดำน จะเปนอปสรรคททำใหการจดการความรไมบรรลเปาหมาย

ทวางไว


เรามาทำความรจกกนดกวาวา หลมดำทกลาวมานนคออะไร

หลมดำหลมท 1 คอ บคคล

หลมดำในสวนบคคลมอะไรบาง...

• CKO ไมเหนคณคาของการจดการความรอยางแทจรง

บาอำนาจ

ขาดอทธบาท 4

ไมมคณอำนวย

• คณอำนวยไมเขาใจบทบาทของตวเอง

• คณกจ ไมพฒนา ไมใฝร

หลงวชา

อตตาสง

หมดแรง หมดใจ

เชอมกบนายไมได

หลมดำหลมท 2 คอ เปาหมาย

• ไมเขาใจประเดน

• หวปลาไมชดเจน เลกหรอใหญเกนไป

• ตงเปาหมายอยางเควงควาง

• หวปลาไมสอดคลองกบภาพใหญ

หลมดำหลมท 3 คอ กระบวนการ

• บรรยากาศแขงเกนไป

• ใหความสำคญแต Explicit Knowledge

• ทางมดกบทางสวาง


ทางมด- ถกเถยงเรองนยาม ความหมาย

- ทำใหไดออกมาเปนขนตอน (ทตายตว)

- สอนใหคนเดนตาม

- พยายามทจะควบคม

ทางสวาง- เขาใจแกนแทของ KM

- แนวแนทจะทำ

- นำกลบมาแลกเปลยน

- แกไขปรบปรง

หลมดำหลมท 4 คอ จดทำระบบชดเจน แตไมมใครด

หลมดำหลมท 5 คอ ไมมการปฏบต ไมมผลลพธทชดเจน

กาวขามหลมดำดวย 3 L1. Living (together)

ความสมพนธ การอยรวมกนแบบ 3 c คอ community connective collaboration

2. Leading

การนำ ภาวะผนำ การสรางวฒนธรรมทเอออำนวย

3. Learning

ความสนใจ ใฝเรยนร หมนฝกฝนพฒนา

ระดบการเรยนร

• รจำ

• ทำเปน

• เหนจรง จะเปนปญญา กอใหเกดการคด การพด การกระทำ

การประกอบอาชพ ความเพยร ความระลกร สมาธ


ดฉนมประสบการณ เก ยวกบการถกตด

มดลก เนองจากแม พสาว นองสาว และดฉนเอง

ถกตดมดลก เนองจากมเนองอกทมดลก หรอรงไขซง

ทำใหแตละคนปวดทอง หรอประจำเดอนผดปกต

ทกรอบเดอนจนมผลกระทบตองานประจำ ดฉนนกวา

จะรอดแลว เพราะกนอาหารแนวชวจต แตกพบจนได

เรมจากการมประจำเดอนมามากวนผดปกต เนนวา

มากวน ประมาณ 10 - 15 วนในแตละรอบเดอน แต

ปรมาณไมมาก และไมเคยมอาการปวดทอง ถาเปน

ชาวบานธรรมดากคงคดวาใกลประจำเดอนหมด

เขาอาจไมมาพบแพทยกได เพราะกลวถกตรวจภายใน

แตเนองจากดฉนทำงานอยในโรงพยาบาล (ใกลหมอ)

จงตรวจ และพบเนองอกทรงไขขางขวา และซสตทรงไข

ขางซาย หมอจงใหตดรงไขออกทง 2 ขางรวมทงมดลก

กอนทจะถกตดมดลกและรงไข ดฉนตองผาน

การตรวจหลายๆ อยาง เรมจากการขนขาหยงเพอ

ตรวจภายใน การทำอลตราซาวด การถกขดมดลก

จนถงการถกตดมดลก จงอยากนำประสบการณมาเลา

ใหฟง สงทสาวโสดทงหลายกลวการตรวจนน คงไมได

นากลวอยางทคด

การขนขาหยง - ตรวจภายใน วนทนดตรวจควรสวมกระโปรงตวทกวางๆ

ถลกขนลงสะดวก และควรจะเปนผาไมยบ ถาจำเปน

ตองสวมกางเกง ควรเตรยมผาถง หรอถาไมมจรงๆ

ทางโรงพยาบาลจะมผาใหเปลยน กอนเขาพบแพทยควร

ปสสาวะออกใหหมด และไมควรสวนลางชองคลอดดวย

นำยาฆาเชอ ในหองตรวจจะมเตยงขาหยง ใหขนนงบน

เตยงขาหยง ซงคอนขางสง จากนนคอยๆ ขยบกนให

มาอยปลายเตยง พาดเขาวางทขาหยงไว แลวเอนนอน

ราบลงกบเตยง แพทยผตรวจจะคอยๆ สวม สเปกคลม

(speculum) ซงเปนเครองมอคลายปากเปด ใชสำหรบ

ถางเพอตรวจภายในชองคลอด และปากมดลก

ขณะทตรวจไมควรเกรง ความรสกขณะนน

รสกวามนตงๆ เหมอนมอะไรดนเขามาในรางกาย รสก

เจบเลกนอย (ไมมากอยางทคด) แพทยตรวจเรวมาก

เรวพอๆ กบเวลาเราเจบคอ ไปใหแพทยสองดคอ

วาคออกเสบหรอไม

“เตยงขาหยง”


“สเปกคลม speculum ซงเปนเครองมอคลายปากเปด

ใชเพอตรวจภายใน”

การทำอลตราซาวดภายในชองเชงกราน สงทตองเตรยมตวกอนการตรวจคอ ตองดม

นำมากๆ จนปวดปสสาวะมากสด เพอใหสามารถเหน

ร า ย ล ะ เ อ ย ด ภ า ย ใ น ช อ ง เ ช ง ก ร า น ไ ด ช ด เ จ น

ซงจากทมประสบการณพบวาผปวยมกจะเรมดมนำ

มาจากบานทำใหเมอมาถงโรงพยาบาลมกปวดปสสาวะ

มากจนตองปสสาวะออกกอนตรวจ บางคนเลาวาตอง

ลงรถเพอเขาหองนำขางทางกมทำใหตองดมนำใหมอก

ตามทดฉนปฏบตคอเตรยมนำขวด 600 ซซ 2 ขวด

กอนเวลานดตรวจประมาณ ชวโมงเศษใหดมนำ 2 แกว

เตม จากนนกคอยๆจบทละนอยไปเรอยๆ จะคอยๆ

เรมปวดปสสาวะ และเมอถงเวลานดมกปวดปสสาวะ

มากพอด

ภายในหองตรวจมเตยงเตยๆ 1 เตยง เครอง

ตรวจอลตราซาวด และจอ พยาบาลใหดฉนนอนบน

เตยง แลวปลดตะขอกระโปรงออก เลอนกระโปรง และ

กางเกงใน ลงใหตำมากๆ เหนอหวเหนา แลวเขาก

เอาผาขนหนผนเลกปดไว จากนนกทาเจลบรเวณหนา

ทองเหนอหวเหนา แพทยผตรวจจะนำหวตรวจถไป

รอบๆ เหนอหวเหนา ตาของแพทยกจบจองอยท

หนาจอ แตเวลาทหวตรวจถไปมาทำใหรสกปวดปสสาวะ

เพมขนอก เมอตรวจเสรจพยาบาลกนำผาขนหนทใช

ปดหวเหนาเมอคร เชดเจลบรเวณหนาทองออกเปนอน

เรยบรอย ดฉนแนะนำวาควรสำรวจหองนำทใกลทสด

ไวเพอเขาหลงตรวจเสรจ

การเตรยมถกขดมดลก เนองจากประจำเดอนมาหลายวนแลวไมยอม

หยด แพทยจงใหการรกษาโดยการขดมดลกและเพอด

วามเซลลผดปกตหรอไม การเตรยมกอนเขารบการขด

มดลกตองเจาะเลอดตรวจดระดบนำตาล การทำงาน

ของตบ ไต ระดบเกลอแรในรางกาย ตรวจปสสาวะ

เอกซเรยปอด ตรวจคลนหวใจ กอนขดมดลกประมาณ

1 วน คนกอนตรวจแพทยจะใหอดอาหารหล ง

เทยงคน เชาวนนดดฉนเขาหองผาตด โดยเปลยน

ช ดของห อ งผ าต ดก อนข นนอนบนเต ย งขาหย ง

ภายในหองผาตด แขนขวาถกพนดวยผารดทตอกบ

เครองวดความดน ใหนำเกลอทหลงมอขางซาย ไมมอะไร

ตองกลว หลงจากนำเกลอหยดสกพกดฉนกไมรสกตว

รสกตวอกทกอยในพกฟน จากนนมคนมาถามวาเปน

อยางไร เวยนหวไหม อกสกครดฉนกรสกตวด ในขณะ

นนหลงมอซายยงมนำเกลอคาอย และมเจาหนาทคอย

วดความดนทแขนขางขวา เมอไมเวยนหวแลว เจาหนาท

จงเอานำเกลอออก ใหนงสกครแลวจงใหลงจากเตยง

ดฉนไปหองเปลยนเสอผา เมอลกขนเดนจงทราบวาม

ผากอสอย 1 ชน ปดตรงปากชองคลอด เจาหนาท

บอกใหเอาออกได เมอหยบออกมา ผากอสชนนนชม

ดวยเลอดจงไดใชผาอนามยทตดมาดวย ดงนนเมอ

มาขดมดลกควรเตรยมผาอนามยมาดวย เพราะจะม

เลอดไหลซมออกมาจากชองคลอด ในวนแรกจะมาก

หนอย วนตอๆ มาจะนอยลงเปนเลอดใสๆ จนหมดไป

ปกตแพทยจะส งใหงดเพศสมพนธหลงขดมดลก

ตามทแพทยแนะนำใหพาญาตมาดวยเพอรบกลบ

แตดฉนไมอาการผดปกตจงสามารถปฏบตงานตอ

และกลบตอนเยนตามปกต


เกบเลอดของตนเองสำรองไวผาตด (Autologous Donation) เมอแพทยนดวนทำผาตด แพทยใหพยาบาล

จองเลอดสำรอง 2 ยนต ปกตการผาตดแบบนในคนไข

ทแขงแรงด มกไมตองใหเลอด แตแพทยใหสำรองไว

ถามเหตจำเปน ดฉนจงแจงขอเกบเลอดตวเองไวใชใน

ผาตด ดงนนดฉนจงเรมวางแผนเพอเกบเลอดของ

ตนเองเจาะเกบไว ดฉนประสานงานกบธนาคารเลอดของ

โรงพยาบาลเลดสน เจาหนาทธนาคารเลอดแจงวาท

โรงพยาบาลเลดสนเกบได เลอดทเจาะไวสามารถเกบได

นานประมาณ 1 เดอน ดฉนจงวางแผนวาจะไปเกบ

เลอดกอนผาตดสก 10 วน ตอนนจงตองโดปตวเอง

ไวกอนโดยหายาบำรงเลอดมากน และกนอาหารประเภท

เนอสตว ซปไกและไขเพมขน เพอใหรางกายสราง

เมดเลอดมากๆ กอน จากนนดฉนจงมาสนใจความเขม

ขนของเลอด (ซงเรยกวาฮมาโตครต Hematocrit = Hct

คอปรมาณเมดเลอดแดงอดแนนคดเปนเปอรเซนต

โดยปกตในผหญงถาแขงแรงดฮมาโตครตจะอยในชวง

37 - 47%) โดยวนกอนขดมดลกเจาะเลอดดฉนม

ฮมาโตครต = 38.7% หลงจากขดมดลกพบฮมาโตครต

= 36.7% (ลดลงไปเพราะคงเสยเลอดตอนขดมดลก)

เมอใดกตามทฮมาโตครตของผหญงลดลงมาตำกวา

33% แสดงวาเรมมโลหตจาง เมอถงวนทนดเกบเลอด

ฮมาโตครตทปลายนวได = 42% คาฮมาโตครตทไดดฉน

คดในใจวาทำไมสงกวาทคาดไว หรอวาเราโดปเกง แต

ไดถามเจาหนาทธนาคารเลอดภายหลงจงทราบวา

การเจาะฮมาโตครตปลายนวมกไดคาสงกวาการ

เจาะจากเสนเลอด วนทตองเกบเลอดใหกนอาหารมา

ปกตคอ หามอดอาหาร เจาหนาทเรมเจาะโดยนำ

สายยางมารดทตนแขนแลวใหดฉนกำมอ จากนนเขาก

นำลกยางรปทรงกระบอกพอดมอมาใหบบ เนองจาก

เสนเลอดของดฉนคอนขางเลกทำใหพบวาเลอดไหล

ส ก พ ก ใ ห ญ ก ไ ห ล อ อ ก ช า ล ง จ น ห ย ด ไ ห ล

เมอตรวจดพบเลอดคลอท (เลอดแขงตวเปนกอนใน

รเขม) ทำใหไดเลอดเพยง 200 กวาซซ เจาหนาทแจง

วานาจะพอจากนนเจาหนาทใหดฉนนอนพกบนเตยง

สกคร แลวลกขนนง ดฉนไมรสกเวยนศรษะ จงคอยๆ

ลกขน มคำแนะนำวาถาบรจาคเลอดแลวเวยนหวใหนง

ลงกมศรษะ ใหอยระหวางหวเขาทงสองขาง สกครจะดขน

นองทธนาคารเลอดไดเตรยมนำหวาน และขนมโดนท

ใ ห ท า นท ำให ด ฉ น ม เ ล อ ด ส ำ ร อ ง ไ ว ถ า จ ำ เ ป น

ตองใชขณะผาตดไมตองเสยงทตองรบเลอดคนอน

แตถาไมไดใชกใหบรจาคเพอชวยคนอนไป

ประจำเดอนมาวนผาตดเจบคอกอนวนผาตด จะผาไดไหม ถ าน บว นแล ว ว นผ าต ดมาตรงว นท จ ะม

รอบเดอน ควรกนยาเลอนประจำเดอนออกไป และ

ควรกนยากอนวนทรอบเดอนมา 3 วน และกนไปถง

วนผา เชาวนผาไมตองกน

ชวงผาตดของดฉนเปนฤดฝนทำใหฝนตกเกอบ

ทกวน และคงรวมกบภาวะเครยดทำใหดฉนมอาการ

คออกเสบ และตองกนยาฆาเชอแกอกเสบ ดงนน

การเตรยมตวใหแขงแรงกอนผาตดมความสำคญ

การดมนำมากๆ ทำตวใหอบอน พกผอนมากๆ

วนทตองเขานอนโรงพยาบาล เตรยมห วกระเปาเหมอนเตรยมตวไปพก

ตางจงหวด ของทเตรยมตวไปนอนโรงพยาบาลกคอ

ของใชสวนตวอยาลมลปมนเพราะหลงผาตด ปากมก

จะแหงเพราะแพทยยงใหงดนำและอาหาร แตเสอผา

ไมต อง เตร ยมมามากเพราะระหว างนอนพกใน

โรงพยาบาลจะมชดของโรงพยาบาลมาให ดงนนชดท

เ ต ร ย ม ไ ว เ ป น ช ด ท ใ ช ใ ส ก ล บ บ า น เ ท า น น พ อ

ควรเลอกทหลวมๆ เพราะหลงผาตดถาใสเส อผา


เข ารป เกนไปอาจทำให ไมสะดวกในการสวมใส

และรดแผลผาตดมากเกนไปทำใหเจบได ตอนเยน

กอนวนผาตด มเจาหนาทของหอผปวยนำชดคนไข

มาใหเปลยน และแจงวาจะมาขอทำความสะอาด

โดยโกนขน 3 สวน บรเวณหนาทอง บรเวณตนขา

ทง 2 ขาง และบรเวณหวเหนา ไมตองกลวมดโกนจะ

บาด เพราะเจาหนาทฝมอด หลงจากโกนขน ดฉน

แนะนำให เขาหองนำเพอฟอกสบทำความสะอาด

เพราะจะมเศษขนเลกๆ ตดอยทำใหเกดระคายเคองได

จ า กน น จ ะม พ ย าบาลว ส ญญ ( พย าบาลดมยา )

เขามาคยซกประวตการแพยา และโรคประจำตว มอะไร

ตองบอกใหหมด หรอมยาทตองใชประจำ เรองยาน

สำคญซงผปวย หรอญาตควรแจงแพทยตงแตวนทนด

ผ าตด เน องจากยาบางตวตองหยดยาอย างนอย

7 วน กอนผาตดหรอถอนฟน เชน ยาตานเกลดเลอด

แอสไพรน ถาหากมาแจงเมอนอนในโรงพยายาลแลว

อาจตองถกเลอนผาตดได นอกจากน ยงมพยาบาล

ประจำหองผาตด (scrub nurse) มาคยวาจะทำอะไร

ในวนรงขน พยาบาลประจำหอผปวยกมาคย พรอม

แนะนำวา ใหงดอาหาร และนำหลงเทยงคน ฟนปลอม

และของมคาใหฝากญาตไว และจะมาสวนอจจาระ

กบใสสายสวนปสสาวะใหตอนเชาเยนนนยงมอาหาร

ใหทานปกต

เชาวนผาตดพยาบาลจะทำการสวนอจจาระให

เรมสวนโดยใชนำยา อยในถงประมาณ 1200 ซซ

ถงนำยาจะถกแขวนทเสานำเกลอ และมทอตอกบหว

สวนเขาทางทวารหนก เมอนำยาเรมไหลดฉนกเรมรสก

แนนๆ อยากถาย พยาบาลแจงวาถาแนนมากใหบอก

นำยายงไมหมดถงดฉนรสกปวดมาก ใหหายใจชาๆ

ลกๆ และหายใจเขาออกทางปาก ดฉนพยายามทนจน

นำยาหมดถง จงรบลกไปเขาหองนำ จงเรมถาย

หลายครงจนรสกวาโลงหมดไสหมดพง จากนนกอาบนำ

เปลยนชดใหม จากนนกจะมพยาบาลเขามาขอสวน

ปสสาวะ เรมแรกเขากทำความสะอาด โดยใชสำลชบ

นำยาเชดทำความสะอาดหลายรอบแลวคอยๆ สอด

ปลายสายสวนเขาไปในชองปสสาวะ ดฉนรสกเสยว

เลกนอยแตไมรสกเจบ จากนนพยาบาลกฉดนำเขาไป

ในบอลลน (ปลายสายสวนจะมกระเปาะคลายลกโปง

เมอเตมนำใหพองออกสายสวนจะคาอยในกระเพาะ

ปสสาวะไมเลอนหลดออกมา) หลงใสเสรจพยาบาลก

จะนำพลาสเตอรตดสายสวนไวกบตนขา และตอสาย

สวนเขากบถงรบปสสาวะ หลงจากใสสายสวนดฉนรสก

วาปวดปสสาวะตลอดเวลา คดวาเปนอาการของผทใส

สายสวนใหมๆ และเวลาขยบขาจะรสกคลายสายสวน

ขยบไปขยบมาดวย การเตรยมตวกอนผาตดกเสรจสน

พรอมทจะไปหองผาตด

ฟนจากผาตด ภายในหองผาตดคลายกบตอนทถกขดมดลก

แตไมตองขนเตยงขาหยงเมอวสญญแพทยเดนยา

เขาเสน ดฉนกไมรสกตว รสกตวอกทกมาอยทหอง

พกฟน เมอรสกตวด พยาบาลกใหกลบหองพก เมอ

รสกตวแลวดฉนกรสกตงๆ ททองนอย ขยบตวจะรสก

เจบยงไดนำเกลอทผสมยาแกปวดทำใหวนแรกหลบๆ

ตนๆ เบลอๆ ดงนนคนมาเยยมไมควรมาในวนแรก

ของการผาตด ชวงนควรใหคนไขพก จากนนมพยาบาล

เขามาเชดตวเปลยนชดให ปรากฏวา มเลอดไหลออก

ทางชองคลอด ญาตจงควรเตรยมผาอนามยแบบมหวง

เตรยมพรอมไว โดยมจำหนายในโรงพยาบาล คนแรก

ถานอนเฉยๆ จะไมรสกปวด แตถาเปลยนทาเปนนอน

ตะแคงจะเจบ วนถดมาเรมจบนำได แตยงหามดมนม

เพราะจะทำใหทองอด และหามดมนำสม เพราะจะทำ

ใหทองเสย สายสวนปสสาวะยงคาอย ทำใหรสกปวด

ปสสาวะตลอดเวลา อาจารยแพทยจงวา เอานำออก

จากบอลลนหนอยกจะดขน ถาใสนำเขาบอลลนมากไป


จะทำใหคนไขจะรสกปวดปสสาวะอยตลอด

เมออาจารยดดนำบางสวนออกจากบอลลน

ในสายสวนปสสาวะ แลวดฉนกรสกด วนถดมาดฉน

พยายามล กข นน ง แต ม อ ย ง ค าสายน ำ เ กล อ อย

จงลกไมถนด เมอมคนชวยพยงขนนงได แตยงรสก

มนๆ เมอเอานำเกลอ สายสวนปสสาวะออก และให

เรมอาหารเหลว ดฉนสามารถลกเดนไดด ในเยนนน

ปสสาวะเองได คนนนนอนสบายหนอยเพราะไมตอง

หวงสายนำเกลอ แตยงมปวดแผลถาพลกตว

วนทสามหลงผาตด เรมไอ ว นท ส าม เ ร มม อ าการระคายคอและไอ

คนททำผาตดในชองทองมาใหมๆ การไอจะทำใหเจบ

แผลมาก เพราะตองใชกลามเนอหนาทองเวลาไอ มผ

บอกวา ใหเอามอกมแผลหนาทองไวกอน แลวคอยไอ

แตมนไมชวยลดความเจบปวดเลย ทนาสงเกตคอ เมอ

ฟนจากผาตดใหมๆ เหนบนโตะขางเตยง มยาแกไอ

นำดำอย 1 ขวด ดฉนยงสงสยเลยวาเอาไวทำไม

แตตอนนไมสงสยแลว คงเปนปกตของคนหลงผาตด ทจะ

มระคายคอบางเพราะเวลาผาตดตองใสทอชวยหายใจ

ทำใหระคายคอได โดยเฉพาะดฉนซงมอาการเจบคอ

มากอนผาตด จงตองรบขนมาจบยาแกไออยเรอยๆ

แตยงคงมไอเปนระยะๆ ไอแตละครงเหมอนอวยวะ

ภายในสนสะเทอนไปหมด เจบมาก หลงการไอรสกเลย

วาเจบแผลมาก จนรสกเตนตบๆ อยภายในชองทอง

ตงนาน ฉนตองเตรยมยาดม ยาลม (ยาหอมทแมหา

มาให) ยาหมอง มาดมมาทาคอเพอไมใหระคายคอ

หรอไอ ภายหลงพบวาการใช ยาชาไซโลเคนวสคส

(Xylocaine viscous) หยดในลำคอกชวยบรรเทาอาการ

ไดเหมอนกน แตตองระวงอยาหยอดตอนกนขาวเพราะ

ทำใหความรสกตอนกลนไมคอยด อาจสำลกได วนทส

หลงผาตดเรมคนรอบๆ แผลทผาตด เนองจากแพ

พลาสเตอรคนไขหลายคนจะแพ ตองระวงอยาทงไว

จนแผลหรอเปนตมนำ จะรกษายาก วนทหาหลง

ผาตดกลบบานได ขณะทนงรถกลบบานเมอแลนไป

ตามถนนทขรขระ อวยวะภายในรสกยวบยาบ และ

แผลทหนาทองรสกเจบแปลบๆ เลยตองเอามอกมทอง

ไปตลอดทาง ภายใน 30 วน หลงผาตดไมควรยก

ของหนก ไมควรนงยองๆ ไมควรขนลงบนไดบอยๆ

ใหนอนพกมากๆ

หมอน ดตรวจหล งผ าต ดครบ เด อน กอนวนนดตรวจ 2 วน ดฉนพบวา มเลอดออก

จากทางชองคลอดกคดวา เอาแลวซแผลภายในจะ

ฉกไหม แตเมอมาตรวจพบวาเปน แกรนเลชน ทชช

แพทยใชซลเวอรไนเตรทจ ขณะทจไมเจบ แตตอนขน

ขาหยงครงหลงเจบกวาครงแรกมาก เพราะแผลทยงไม

หายด ดฉนยงมอาการแปลกๆ คอกลางดกตองตนขน

มาปสสาวะจากนนกจะนอนไมหลบอก บางครงรสกวา

ตวรอนคลายกบจะมไข ทงทนอนอยในหองปรบอากาศ

อาจารยบอกวา เรมมอาการขาดฮอรโมน แตเนองจาก

มดลกทตดไปพบม endometriosis (เยอบโพรงมดลก

เจรญผดท) ดวย เพงผาไปควรรอไวใหเกน 3 เดอนกอน

คอยเรมใหฮอรโมนทดแทน เพราะหลงผาตดอาจมเศษ

ของเยอบโพรงมดลกทหลงเหลออย ถาใหฮอรโมน

เอสโตรเจนเขาไป อาจกระตนใหมนโตขนได อกปญหา

หนงคอ เมอเรมกลบไปทำงานไดสองวนเกดทองผก คง

ดมนำนอย เพราะขณะพกฟนจะดมนำวนละ 8 แกว

แตพอทำงานแลวไมอยากเขาหองนำบอยๆ จงดมนำ

นอย วนถดมาพยายามดมนำมากๆ และรบประทาน

ผกมากขน อาการทองผกจงหายไป อาการเจบแผล

สำหรบภายนอกหายด แตภายในย ง ร ส ก เจ บไป

จนเกอบ 3 เดอนจงสามารถออกกำลงกายไดเหมอน

ปกต


ฉนจำไดวามาสอบเรยนพยาบาลดวยการอานพบขอความในถงกระดาษทซอกลวยแขก

รบประทาน เลดสนรบสมครนกเรยนทนจำนวน 9 คน

เรยนโดยไมตองรบกวนเงนของคณพอ คณแม ฉนสนใจ

ขอความประกาศน เพราะฉนตองการเรยนฟร เนองจาก

ทานมลก 9 คน ทานคงลำบากมากทตองหาเงนมา

ใหลกๆ เรยน

ฉนไมเคยไดยนชอโรงพยาบาลเลดสนมากอน

เลย วนทมาสอบ กถามขอมลจากผรจกทาง นงรถเมล

มาลงทสนามหลวงแลวนงสาย 15 ตอมาลงหนา

โรงพยาบาลเลดสน เสยง ๆ มา แตกถงโรงพยาบาล

โดยสวสดภาพ

วนสอบขอเขยนเปนขอสอบปรนย + อตนย

มการสอบคณตศาสตร เร องกระแสนำและรถไฟ

ทำขอสอบเกอบไมได แตกพยายามทำจนได ดงสภาษต

ทวา ความพยายามอยทไหน ความสำเรจอยทนน

ประกาศผลไดอนดบ 9 ผานคนสดทายพอด แตมา

ทราบภายหลงวาผตดอนดบหนงสละสทธ เนองจาก

คณแมไมใหเรยนไปเรยนตดเสอผาแทน ครงแรกทมา

สอบฉนจนตนาการวา พยาบาลแตงชดราตรสขาว เหมอน

เจาหญงหรอนางฟา ไมทราบวาตองเหนอยเหมอน

ทกวนน แตฉนกดใจทไดมาเปนพยาบาล เพราะ

ฉนรกอาชพน โดยเฉพาะคณแมของฉนทานภมใจทฉน

เปนพยาบาล

เมอฉนเขารบราชการเปนพยาบาลเตมตวเมอป

พ.ศ.2524 ฉนไดพบกบคนไขมากมายหลายๆ โรค

หลายๆ อาชพ ฉนทำงานในตกอายรกรรมหญง วนแรก

ฉนตนเตนมาก ฉนทำทกอยางทเปนงานของพยาบาล

เชน พดคยกบผปวย ใหหมอนอน (กระโถน) ในรายท

เดนไปหองนำไมได เชดตว ปเตยง ใหยารบประทาน

ฉดยา ปอนอาหาร วดสญญาณชพ บนทกอาการผปวย

การพดคยกบผปวย พดดวยวาจาทสภาพ

ออนโยน ตอนจบใหมๆ ยงสำรวมระวงตว กลวพ

พยาบาลจะด แตพๆ ททำงานดวยนารกทกคน สงสอน

วาสงไหนดสงไหนไมด อะไรควรทำอะไรไมควรทำ

สอนเทคนคการดแลผปวยใหไดรบความสขสบาย

เชน เวลาเชดตวใหผปวย Back rub ใหผปวยดวย

เลอดลมจะไหลเวยนด ผปวยจะรสกสบาย ซงปจจบน

หานอยทจะทำเพราะผปวยมากขน การระมดระวงไมให

ผปวยตกเตยงโดยตองดงไมกนเตยงขน

การทำงานพยาบาลตองพบเจอกบความ

เจบปวดและความไมสบายใจ สบายกาย ความสญเสย

เมอผปวยตองเสยชวต พบญาตยนรองไหอยรอบๆ เตยง


เนองจากตองสญเสยญาตไป ฉนตองเสยนำตาทกครง

เมอพบภาพเหลานน แตตองเกบไวภายในไมใหใครร

เพอสามารถปลอบญาตไดวา ไมเปนไรทานไปสบายแลว

อยารองไห เพอผจากไปจะไดไป สสรวงสวรรค

ฉนแตงชดพยาบาลเตมยศไมเคยขาดแมแต

ปายชอ ถาไมมแปลวาฉนรดรอนสทธของผปวย ฉนจง

แตงตวถกระเบยบ เลบไมทา เครองประดบไมใส ผมทรง

นกเรยน แตงหนาบางๆ ไมเขมจนเกนไป ครงแรก

ฉนจะพยายามทองชอผปวยในตก และจำใหได เพราะ

การจำชอไดเปนการเอาใจใส และเหนความสำคญของ

ผปวยขอหนงแลว แปลวาพยาบาลสนใจเอาใจใสพรอมท

จะเปนเพอน เปนญาตและ พรอมทจะใหความชวยเหลอ

เมอเขามความทกข

เมอผปวยได เขามาในโรงพยาบาลตองให

ผปวยกลบไปบานอยางปลอดภย และรวดเรว และม

คณภาพชวตทด สวนผทกลบไมได กใหตายอยาง

สมศกดศรของความเปนมนษย

ฉนใหการดแลผปวยโดยยดหลกการบรการดวย

หวใจของความเปนมนษย โดยอาศยหลก 3 H คอ

Heart Hand Head

Heart หมายถง พยาบาลตองมเมตตา กรณา

มทตา อเบกขา ลดความโลภ โกรธ หลง และพงคณธรรม

มทศนคตทดตอผปวย เหนอกเหนใจผปวยซงดไดจาก

การแสดงออก ขณะสนทนากบผปวยตองไมหลบตา

ผปวย ฟงอยางเอาใจใสในเรองทผปวยเลาใหฟง พด

ดวยวาจาออนหวาน นมนวล ดงสภาษต สำเนยงสอ

ภาษา กรยาสอสกล พยาบาลมกเรงรบ มงานมาก


พยาบาลมกไมคอยมเวลารบฟงผปวย พยาบาลตอง

ศกษาภาษาตางๆ ทจำเปนตองใช เชน ภาษาจน

ภาษาองกฤษ ภาษาญปน เรยนสงทตองการใช

Hand หมายถง ใชมออยางคลองแคลว ขาด

skill ไมได เชนไมเรยนวายนำทางไปรษณย สรางความ

ศรทธา ความเชอมน ผปวยมกวาเหว ตอง Back rub

แตปจจบนการสมผสลดนอยลง ผปวยไมคอยไดรบการ

สมผส

Head หมายถง ความมสตปญญา มความ

ร ส ก น ก ค ด ส า ม า ร ถ ศ ก ษ า เ ร ย น ร ถ า ย ท อ ด ไ ด

มการวเคราะหแกปญหาได มเหตผล ม model การได

ศกษาเรยนรจากครตนแบบ การปฏบตการพยาบาลตอง

ตรงกบทไดเรยนมา มคณคาตอผใชบรการ

ปจจบนเปาหมายองคกรตองการเปนองคกร

แหงการเรยนรและนวตกรรม (Learning - Organization

and Innovation) เรมตนทการวเคราะหบรบท ความ

พร อมของคนบ คลากรพยาบาลต อ งให ค ว ามร

ใหการพยาบาลตรงกบความตองการของผป วย

การใหแบงได 3 ประการ คอ ไดผล ไดผล

บางสวน และไมไดผล การใหไมตรงกบความตองการ ไม

เ ห ม า ะ สมก บ บ ค ค ลสถ านภ าพท า ง เ ศ รษ ฐก จ

และสงคม ผใหตดรปแบบการใหความร เปาหมาย

การใหคอ ปรบวฒนธรรม การใหเรมทคน คอ บคลากร

ทางการพยาบาลตองรบฟงผ ใชบรการใหมากขน

โดยเปดโอกาสใหผใชบรการไดพด - บอก โดยวธทำ

สนทรยสนทนา(Dialoque)

David Bohm เขยนหนงสอเก ยวกบ

การทำสนทรยสนทนา จากภาษากรก Logos หมายถง

ถอยคำ (word) หรอความหมายของถอยคำ

(Meaning of the word) Dia หมายถง Through

การไหลผาน

สนทรยสนทนา หมายถง การไหลของกระแส

แหงความหมายโดยไหลผานตวพวกเราไป และไหล

ไปมาระหวางพวกเรา เมอเกดการไหลของความหมาย

จงปรากฎความเขาใจใหม และมบางสงเกดขนใหม

รวมทงมการแขงขน ความคด ความเขาใจ ความรสก

ความหมายกนภายในกลม อาจตงแต 2 - 8 คนหรอ

มากกวานน เรมตนดวยการทำสมาธกอนเพอใหเราม

สตในการฟง และพด และเปดเพลงเบาๆ classic ทม

เสยง นก สายนำ สายลม ธรรมชาตทพารนรมย

ฟงแลวทำใหเกดความอภรมยใจจะวางโปรงสบาย

พรอมทจะพดจะบอกสงท เราตองการจะทำใหเกด

ประโยชนกบสงคม โดยการฟงอยางลกซงเปนไปตาม

ธรรมชาต สงปรารถนาดถงกน ไมโตแยงกน

ทางความคด แตเปนเหมอนแมนำทงสองสายไหลมา

บรรจบกน ความเบกบานใจจากการฟง และพด

จงเกดขน ทำใหเกดการตงคำถามซงเปนจดตงตนของ

ความเปลยนแปลงแทบทกชนดในโลก

ฉนพบวาเมอไดพดคยถามความตองการจาก

ผปวย ฉนจะไดคำตอบทถกตองและเปนความตองการ

ทแทจรงสามารถตอบสนองความตองการไดอยาง

รวดเรว และตรงกบความตองการของผปวยอยางดทสด

ทำใหโรคหายเรวขนประหยดงบประมาณ คณภาพ

บรการด ผรบบรการมความสข ผใหบรการเกดความสข

ดวย ทำใหสขภาวะทางสงคมดขน ตลอดจนเปนการ

พฒนาระบบบรการสาธารณสขให เจรญกาวหนา

ทนอารยประเทศ


เบน ชายไทยในวย 20 ปตนๆ มอาชพ

รบจางทวไป เบนโชครายไดรบอบตเหตจากการโดยสาร

รถป ค อ พ แล ว เ ก ด อ บ ต เ หต ร ถชนก น เ ม อ เ ด อน

มนาคม 2549 ทำใหกระดกสนหลงสวนคอของเบน

เคลอน เบนเปนอมพาตทงตว และกลายเปนผพการ

อยางถาวร แพทยไดดามกระดกทเคลอนของเบนไว

ดวยโลหะ ทสำคญเบนไมสามารถทจะหายใจไดดวย

ตนเองอกตอไป เบนไดรบการเจาะคอ และใสเครอง

ชวยหายใจเพอชวยชวต เบนตองพงพาเครองชวยหายใจ

ตลอดเวลา และไมสามารถถอดเครองชวยหายใจได

เนองจากเบนไดรบบาดเจบบรเวณไขสนหลงในระดบสง

ทำใหกลามเนอทชวยในการหายใจเปนอมพาต ชวต

ของเบนจากผทแขงแรงมากอนตองมานอนอยบนเตยง

นอนในหอผปวยศลยกรรมกระดกชาย 2 โรงพยาบาล


เลดสนเปนระยะเวลากวา 2 ป มาแลว เบนไม

สามารถชวยเหลอตนเองไดเลย ไมวาจะเปนเรองการ

ทำกจวตรประจำวน เชน ลางหนา แปรงฟน อาบนำ

หรอแตงตวเอง เบนลมตาได พดได ขยบลำคอได

และกลนอาหารไดเทานน เทานจรงๆ สำหรบเบน

เมอเปนเชนน จงกอใหเกดปญหาขนกบเบนอกมากมาย

หลายประการ ไดแก

1. ระบบทางเดนหายใจ เบนไมสามารถหายใจ

และขบเสมหะออกไดเอง สงทจะเกดขนกบเบน คอ

อาจเกดปญหาปอดอกเสบตดเชอ และอาจเปนอนตราย

ถงแกชวต

2. ระบบผวหนง เบนขยบเขยอนตวเองไมได

การนอนในทาเดยวนานๆ โดยไมมการขยบเขยอน

เคลอนไหว ทำใหเบนเปนแผลกดทบตามปมกระดก

ไดแก บรเวณสะบก กนกบ และสนเทา เปนตน

3. ระบบกระดก และกลามเนอ การทเบนตอง

นอนนานทำใหมวลกระดกของเบนบางลง และอาจเปน

สาเหตทำใหกระดกหกไดงายขน นอกจากนยงเกด

กลามเนอลบเสนเอนหดรง และขอยดตด

4. ระบบขบถาย เบนไมสามารถขบถายอจจาระ

และปสสาวะไดเอง ทำใหแนนทอง ทองอด และทองผก

มปสสาวะคงอยในกระเพาะปสสาวะ และไหลทนออกมา

ทำใหเบนเกดการตดเชอในระบบทางเดนปสสาวะ

อยเนองๆ

ปญหาของเบนชางมากมายเสยเหลอเกน

และจตใจของเบนกบอบชำมาก สหนาและแววตาของ

เบนนนดเศราสรอยมาก เบนควรทจะมชวตอยตอไปด

หรอไม? ผทดแล และชวยเหลอเบนไดนน นอกเหนอ

จากทมสขภาพ กมเพยงแมของเบนเทานน แตแม

ของเบนกไมสามารถทจะนำเบนกลบไปดแลทบานได

หากวาเบนยงไมสามารถชวยเหลอตนเองได แมของ

เบนมาเยยม มาใหกำลงใจเบนได 2 สปดาหครง

เทานน เนองจากตองทำงานมภาระอน และไมมเงน

มากพอในการทจะเดนทางมาเยยมเบนบอยครงกวาน

การดแลเบนใหมชวตกบลมหายใจทตองใช

เครองชวยใหมความสข และมคณภาพชวตทดนนเปน

สงททาทายความสามารถของทมสขภาพเปนอยางมาก

ถาดจากสภาพทวไปของเบนแลว เบนเปนเสมอนคนท

ไมมคณคาอะไรอกตอไป ทมสขภาพตองดแลเครอง

ชวยหายใจใหทำงานสมพนธกนกบการหายใจของเบน

ตองชวยเคาะปอด และดดเสมหะ ชวยเชดตว สระผม

เปลยนเสอผา เปลยนผาปทนอน ตดเลบมอ เลบเทา

ปอนอาหารและนำดม ดแลเปลยนถงรองรบปสสาวะ

หรอสายสวนปสสาวะ ลวงอจจาระให พลกตะแคงตว

และจดทาใหเบนตลอด 24 ชวโมง เปนเวลา 2 ปกวา

มาแลว เบนไมเคยเรยกรอง และทมสขภาพทกคนก

เหนดเหนอยมากดวยเชนกน แตเปนหนาททผดแลพง

กระทำตอเบนดวยหวใจของความเปนมนษย ดวยความ

มมนษยธรรม การดแลเบนใหมความสขนนไมไดขนอย

กบใครคนใดคนหนง ทมสขภาพทกคนเปนผทมสวน

สำคญเปนอยางมาก เจาหนาทหอผปวยศลยกรรม

กระดกชาย 2 ไดตระหนกถงปญหาตางๆ ทเกดขน

กบเบน และไดรวมแรงรวมใจชวยกนแกปญหาทเกด

ขนใหกบเบน ไดแก ปญหาเรองการเกดแผลกดทบ

ขอยดตด ทองผก การตดเชอในระบบทางเดนปสสาวะ

โดยมวธดำเนนการ ดงน

1. พยาบาลหอผปวยศลยกรรมกระดกชาย 2

ไดรวมกนจดทำแนวทางในการดแลผปวยบาดเจบ

กระดกสนหลงสวนคอไวใช เปนแนวปฏบตให เปน

ไปในแนวทางเดยวกนปญหาทพบจากการดแลตาม

แนวทางปฏบต คอ เบนไมยอมใหพลกตะแคงตว

เบนบอกวา “ตะแคงตวแลวอดอด หายใจไมสะดวก”

แมวาเจาหนาทจะพยายามชวยพลกตว และจดทาให

แตเบนกไมคอยยนยอม ตะแคงตวไดไมนานกตองจด


ทาใหเบนนอนหงายเชนเดม บรเวณสะบก และกนกบ

ของเบนเรมมรอยแดงๆ และบรเวณสนเทาขวาเปนแผล

กดทบแลว พยาบาลจงไดลองเปลยนวธการปองกนแผล

กดทบจากว ธ การพลกตะแคงต วมา เปนว ธ การ

ไขเตยงใหเบนนง โดยเรมจากการไขหวเตยงศรษะสง

30 องศา 45 องศา และประมาณ 70 - 80 องศา

ตามลำดบ แทนการนอนราบ หรอ ศรษะสงเลกนอย

แบบเดม จนกระทงเบนสามารถนงไดนาน จงเปลยน

เปนใหเบนนงหอยขาขางเตยงบาง และไดตกลงเปน

ขอกำหนดรวมกนในหอผปวยศลยกรรมกระดกชาย 2

วามออาหารทกมอเบนตองไดรบการปอนอาหาร

และนำดมจากเจาหนาทด วยการน งรบประทาน

เทานน ดวยวธการเชนน ทมสขภาพพบวา เบนไมม

ปญหาเรองการเกดแผลกดทบอกเลย และเบนกพงพอใจ

มากดวย ครงแรกทเบนไดนง และเหนเคานเตอร

พยาบาลเบนบอกวา “ผมไมเคยเหนเคานเตอรพพยาบาล

เลย ผมนอนมาปหนงแลว เพงจะรวาเปนอยางน”

ผลจากการปฏบตตามแนวทางท ได จดทำไวน น

เบนไดรบการดแลทางดานรางกายเปนอยางด

2. ปญหาเรองขอยดตดของเบนนน หากไมได

รบการแกไข จะทำใหทมสขภาพมความยากลำบาก

ในการพลกตะแคงตว หรอเคลอนยายเบน พยาบาล

ไดประสานงานกบนกกายภาพบำบดในการชวยเหลอ

เบน และไดใหเจาหนาทในหอผปวยศลยกรรมกระดก

ชาย 2 ไดศกษาวธการทำกายภาพบำบด และขอควร

ระวงในกรณของเบน จากนกกายภาพบำบดโดยตรง

จนกระทงเจาหนาทสามารถทำกายภาพบำบดให

กบเบนไดเปนอยางด สวนมอของเบนทกลามเนอ

หดรงอยในลกษณะกำมออยตลอดเวลานน หากปลอย

ทงไว และเมอเลบของเบนยาวจะทำใหเกดเปนแผลท

ฝามอได นกกจกรรมบำบดไดชวยเหลอ โดยการทำ

Splint ดามมอให โดยท Splint น สามารถถอด

ออกไดเมอตองการเพยงเทาน เบนดมความสขขน

สหนาของเบนดสดใสขนกวาแตกอน เบนเรมพดคยกบ

ทมสขภาพ และผปวยขางเตยงมากขน

3. เมอมาถงจดน พยาบาลจงอยากพฒนาการ

ดแลใหเบนเปนอสระจากเตยงนอนไดบาง จงไดตกลง

กบเบนวาจะชวยหารถเขนทมพนกพงถงศรษะมาใหนง


แตปญหาคอ กลามเนอคอของเบนยงไมมความแขงแรง

พอ ทมสขภาพตองเตรยมความพรอมใหเบนมกลามเนอ

คอทแขงแรงเพยงพอกอน โดยทเบนตองรวมมอกบ

ทมสขภาพในการบรหารกลามเนอคอดวย เบนตอบ

ตกลงทนทและตนเตนมากเมอรวาจะไดลงจากเตยง

มานงรถเขน เบนนบวนรอทกวนการฝกกลามเนอคอให

เบนนน นกกายภาพบำบดเปนผฝกสอน แตเมอฝกไป

ไดสกพกเบนเรมทอ และไมคอยอยากฝกตอ ทมสขภาพ

จงหากลวธอนชวย นกกจกรรมบำบดไดชวยเหลอโดย

การทำ Mouth stick สำหรบฝกใหเบนใชปากชวย

ในการพลกหนงสออานเอง ซงเปนวธทจะทำใหเบนได

ใชกำลงกลามเนอสวนคอไปดวยในตว วธนเบนชอบ

ทำใหไดอานหนงสอ มความรทนเหตการณ และเบน

ชอบอานประวตศาสตรมาก นอกจากนนกกจกรรม

บำบดยงไดฝกให เบนวาดภาพโดยใชปากจบพกน

ภาพทเบนวาดใหทมสขภาพ คอ Happy New Year

ป2008 ทผานมา และภาพตอๆ มาของเบนอกหลาย

ภาพททำใหทมสขภาพชนใจ เชน พตกสวยทสด

ผมขอบคณลงปวมากครบ เปนตน การฝกวาดภาพน

ทมสขภาพไมไดบงคบ หรอเรงรดใหเบนทำแตอยางใด

แตเปนวธการของทมสขภาพทจะทำใหกลามเนอคอ

ของเบนแขงแรงโดยเรว และไมใหเบนเกดความเหนอย

หนาย และเบอเสยกอน เมอเบนไมเหนอย สภาพรางกาย

แขงแรงด และกลามเนอคอมความแขงแรงในระดบหนง

แลวทมสขภาพไดตดตอไปทโรงเรยนอาชวะพระมหาไถ

พทยา ขอยมรถมาใช และไดชวยกนเคลอนยายเบนจาก

เตยงลงรถเขน และเฝาดอาการของเบนอยตลอดระยะ

เวลาทนงอยบนรถเขนเปนครงแรก เบนยงคงตองใช

เครองชวยหายใจอยตลอดเวลา แตทมสขภาพกสามารถ

เคลอนยายเบนลงมานงรถเขนได เมอไดลงนงรถเขน

สหนาและแววตาของเบนมความสขมาก ทมสขภาพ

ทกคนกพลอยมความสขไปดวยเชนกน เบนนงนานเปน

ชวโมง กไมยอมขนเตยงนอน เบนบอกวา “ผมหายใจ

โลงมาก ผมสบายด ผมไมเปนไร ขอผมนงอกหนอย

คอยขนเตยงนะครบ” หลงจากนนทมสขภาพตกลงกน

วาจะชวยเคลอนยายเบนลงรถเขนอยางนอยวนละ 1 ครง

ทกวนในเวรเชา เนองจากเวรเชามเจาหนาทปฏบตงาน

มากกวาเวรอน และจากการทไดชวยใหเบนนง และ

เคลอนยายลงรถเขนเปนประจำ พยาบาลพบวา จำนวน

ครงของการดดเสมหะโดยเฉพาะในตอนกลางคน

นอยครงลง ปรมาณเสมหะกลดลงดวย และไมเกด

ปญหาปอดอกเสบ หรอตดเชอแตอยางใด ปญหาทพบ

ในชวงน คอ เบนมนำหนกตวมากขนกวาเดม เจาหนาท

หอผปวยศลยกรรมกระดกชาย 2 ซงแตละเวรมจำนวน

ไมมากนก การเคลอนยายเบนแตละครงตองใชเจาหนาท

อยางนอย 4 คนประกอบกบเจาหนาทสวนใหญกม

รปรางคอนขางเลกเรมอมเบนกนไมคอยไหว จงขอรอง

ใหเบนงดอาหารมอคำ ซงสวนใหญเบนชอบรบประทาน

ขาวผดกระเพรากบไขดาว เบนไมพอใจ โกรธพยาบาล

เบนงดอาหารมอคำแลวรสกหวหงดหงด พยาบาลกรสก

นอยใจ ทเบนไมเขาใจความหวงดของพยาบาล ทม

สขภาพอกหลายๆ ทานทราบเรอง จงไดชวยกนอธบาย

ใหเบนเขาใจ และไดแนะนำใหเบนรบประทานอาหาร

มอคำเปนพวกผก และผลไมแทน เบนเรมเขาใจ และ

หายโกรธพยาบาล ขณะนนำหนกของเบนคงทแลว ทม

สขภาพสามารถเคลอนยายเบนไดโดยทไมลำบาก

มากนก

พยาบาลตองการพฒนาการดแลเบนตอไปอก

เมอรวมกนวเคราะหแลว พบวาเบนไดรบการดแลดาน

รางกายเปนสวนใหญ ยงขาดการดแลดานจตใจ ดาน

สงคม และจตวญญาณ พยาบาลไดสอบถามเบนวา

“อยากใหชวยเหลออะไรอก?” เบนบอกวา “ผมอยาก

ทำสงฆทาน ผมไมไดทำบญมานานแลว และผมกฝน

เหนตวเองวา ทำไมผมถงมานอนใสเครองชวยหายใจอย

ทน” พยาบาลจงไดจดเตรยมของทจะถวายสงฆทาน


และนมนตพระมาใหเบนไดทำสงฆทานตามความ

ประสงค เบนมความสขมากไมนกวา จะไดทำบญ

เบนขอบคณพยาบาลทกคน ในทางพทธศาสนาการ

ถวายสงฆทานเปนการทำทานทไดบญมาก ตามความ

เชอของคนไทย และการทพยาบาลจดใหเบนไดถวาย

สงฆทานครงนถอเปนการตอบสนองความตองการดาน

จตใจของเบนดวยประการหนง

4. ในดานจตใจของเบนนน เบนรสกเศราสรอย

ไมมรอยยม ไมคอยพดคยกบใคร ในชวงทไดรบอบตเหต

ใหมๆ และรตววา ตองกลายเปนผพการอยางถาวร

เปนอมพาต ทำอะไรไมได เบนบอกกบพยาบาลวาเบน

เคยคดฆาตวตาย ในชวงนนพยาบาลชวยกนปลอบใจ

เบน และชวยประสานกบคกรณทยงมาดแลเบนอย ให

ชวยจดหาวทย หรอเครองเลนดวด มาใหเบนด เบนได

ฟงเพลงบาง ดละครบาง ดฟตบอลบาง และเมอ

ครงทเบนไดดคอนเสรต เบนเกดความรสกอยากเตน

พยาบาลจงแนะนำใหเบนขยบคอ และผงกศรษะแทน

การเตน เบนมความสขเปนอยางมาก

ไมไดมเฉพาะพยาบาลเทานนทคอยใหกำลงใจ

เบนในชวงทเบนทอแท แตยงมนกกายภาพบำบดไดพา

ผปวยทมอาการใกลเคยงกนกบเบน จากหอผปวย

ศลยกรรมหญง ชน 14 ขนมาใหกำลงใจเบนถงหอผปวย

ศลยกรรมกระดกชาย 2 ชน 17 ถงสองครง

โดยผปวยทงสองรายนไดใหกำลงใจ และแลกเปลยน

ประสบการณซงกนและกนในหลายๆ เรอง โดยเฉพาะ

การปองกนไมให เสมหะอดตนในชวงท เจาหนาท

ยงไมมาดดเสมหะให สวนผปวยทอยขางเตยง หรอลอค

เดยวกนกบเบนรวมทงญาตๆ ของผปวย กจะคอยให

กำลงใจ เปนเพอนพดคยกบเบนอยเนองๆ บางราย

แมวาจะหาย กลบบานไปแลว กยงคงแวะมาเยยมเยยน

เบนอยมไดขาด ทำใหจตใจของเบนในเวลานดขน

อยางมาก เบนจงผานชวงวกฤตของชวตมาไดเปนอยางด

5. ในดานสงคมนน เบนออกไปไหนไมไดอยแต

ในโรงพยาบาล นบเปนโชคดของเบน และทำใหเบนม

กำลงใจมากยงขนไปอก เมอมกลมคนพการมาเยยม

กลมคนพการเหลานมความพการไมตางจากเบน

เทาไรนก สวนใหญใชรถเขนในการเคลอนยายตนเอง

บงคบดวยมอบาง ดวยคางบาง และคนกลมนไดนำ

เรองราวของเบนไปลงในอนเทอรเนต เพอขออนเคราะห

เครองชวยหายใจแบบเคลอนทได และรถเขนไฟฟาท

ใชคางบงคบใหเบน ประกอบกบมนกศกษาจากญปน

ม า เ ร ย น ป ร ญ ญ า เ อ ก ท ม ห า ว ท ย า ล ย ม ห ด ล

คอคณ Yoshimura Chie ไดเขามาใหความชวยเหลอ

ในการตดตอขออปกรณดงกลาวไปทประเทศญปน

ดวย เบนและทมสขภาพมความหวงเพยงเลกนอย

เทานนทจะไดอปกรณดงกลาว เบนบอกวา “ถาผมออก

จากโรงพยาบาลไดผมจะทำประโยชนใหสงคมโดย

การไปรวมรณรงคเมาไมขบ” แตการทจะรอเพอรบ

ความชวยเหลอจากทางญปนฝายเดยวคงจะไมเปน

การด เพราะความหวงทจะไดกยงไมแนนอนนก การดแล

ของทมสขภาพไมไดหยดแตเพยงเทาน เบนไมอยากอย

แตในเตยงนอน อยากลกไปไหนมาไหนเฉกเชนคนอนๆ

บาง พยาบาลไดชวยเหลอเบนโดยวางแผนเขนรถใหเบน

ออกไปเยยมผปวยเตยงใกลๆ ได จากนนจงขอยม

ออกซเจนถงเลกจากหองอบตเหตและฉกเฉนมาให

เบนใชโดยตอกบ Ambu bag เมอปลดเครองชวย

หายใจออกแลวบบ Ambu bag ใหเบนเปนระยะๆ

ขณะชวยเขนรถใหเบนออกไปเยยมผปวยอนบางเปน

ครงคราว โดยเฉพาะผปวยทไดรบอบตเหตเชนเดยวกน

กบเบน เบนไดพดใหกำลงใจกบผปวยและญาต ใหด

เบนเปนตวอยางวา เบนส เบนไมทอแท เบนไมสนหวง

การเขนรถใหเบนนน พยาบาลเขนเพยงแคระยะทาง

จากเตยงผป วยแตละลอกในหอผป วยศลยกรรม


กระดกชาย 2 และผปวยในหอผปวยศลยกรรมกระดก

ชาย 1 และเขนออกไปดานหนาลฟทเทานน ขณะเขน

รถให เบนไปเยยมผปวยอนเบนไมมอาการเหนอย

แตอยางใด การชวยเหลอเบนเชนนเบนรสกมความสข

และรสกวาไดทำประโยชนบางแลว แมจะยงไมไดออก

จากโรงพยาบาลไปรวมรณรงคเมาไมขบอยางทได

ตงใจไวกตาม เบนมความภาคภมใจมาก สวนทางญปน

นนไดสอบถามขอมลเก ยวกบเบนมาเปนระยะๆ

วาเบนทำอะไรไดบาง ทางพยาบาลผดแลกไดใหขอมล

ถงความสามารถในการวาดรปโดยใชปากจบพกน

หรอใช Mouth stick พลกหนงสออานเอง รวมทงการลง

นงรถเขน และเมอกลางเดอนมถนายน 2551 เบน

และทมสขภาพรสกดใจมาก โดยทไดทราบวา ทางญปน

หารถใหเบนไดแลว และสงรปรถมาใหดกอนทาง

อนเทอรเนต แตชวงทเบน และทมสขภาพดใจทสด

กคอ เมอวนท 3 กรกฎาคม 2551ท Executive Director

of Japan Council on Independent Living Center

Mr.Shoji Nakanishi และทมงานอกหลายคนไดเดนทาง

มาจากประเทศญปนพรอมกบนำรถเขนไฟฟาททาง

ทมสขภาพขอความอนเคราะหไป มามอบใหเบนถง

เตยงนอน เปนรถคนใหมเอยม ไมใชรถมอสองอยางท

ทมสขภาพตงความหวงทจะไดไว สนนราคาของรถคนน

ราว 300,000 - 400,000 บาท แตทนาสนใจกคอ

Mr.Shoji Nakanishi กเปนผทมความพการ และกใช

รถเขนเชนกน เพยงแตไมไดใชเครองชวยหายใจอยาง

เบนเทานนเอง Mr.Shoji Nakanishi บอกกบเบนวา

จรงๆ แลวอยากจะพาคนพการในระดบเดยวกนกบเบน

และใชรถเขนไฟฟา และเครองชวยหายใจอยทบานมา

ใหเบนดดวย แตดวยคาใชจายในการเดนทางโดย

เครองบนนนแพงมากจงไมไดพามา แตกไดใหกำลงใจ

เบน และไดบอกกบทางพยาบาลวาทตดสนใจใหรถใหม

คนนกบทางประเทศไทยนนเพราะไดเหนถงความ

พยายามของพยาบาลไทยทคอยดแลเอาใจใสผพการ

เชนเบนเปนอยางด และขวนขวายทจะหาอปกรณชวย

คนพการ ซงในญปนไมเปนเชนน และกลาวกบเบนวา

เมอไรทเบนใชรถเขนไฟฟาไดแลวใหไปเทยวทประเทศ


ญปนดวย บรรยากาศในวนทเบนและทมสขภาพไดรบ

มอบรถเขนไฟฟานนเตมไปดวยความปตยง และเบน

กฝกภาษาญปนไวดวย โดยเฉพาะคำวา “อารงาโตะ

ขอบคณมากครบ” เมอไดทดลองใชรถกนเปนทเรยบรอย

แลว พยาบาลไดพา Mr.Shoji Nakanishi และทมงาน

ซงสวนใหญลวนแตเปนผพการทงนน ไปรบประทาน

อาหารเยนในเวลาประมาณสามทมเศษ และแนนอน

ทสดตองเปนรานอาหารไทยเลศรส และบรรยากาศด

สมกบความมนำใจของเพอนมนษย แมวาจะตางชาต

ตางภาษา และตางวฒนธรรมกนกตาม ทำใหประทบใจ

แกเพอนผพการแตมนำใจงามยงนก

ชวตกบลมหายใจทตองใชเครองชวยของเบน

นนยงคงเปนชวตทมคณคา หากวาชวตนไดรบการดแล

และกำลงใจจากทมสขภาพซงตองทมเทเวลา อทศ

แรงกาย แรงใจพรอมทงพฒนาการดแล อกทงยงตอง

ปรบวธการใหเหมาะกบสภาพของเบน และทสำคญตอง

ดแลเบนดวยหวใจของความเปนมนษย เพอใหเบนม

คณภาพชวตทดทเบนพงจะได เพยงเทานเบนกม

ความสขแลว และเปนความสขทงของเบน และของ

ทมสขภาพทตองชวยกนดแลลมหายใจทยงคงตองใช

เครองชวยตอไป


“สวสดคะ ดฉนไดไปรบยาทโรงพยาบาลเมอวนท.....

ดฉนสงสยวา.......”

“คณครบ เมอวนกอนผมไปหาคณหมอแลวไดยา

ไมรวาจะแพยารเปลา จะเอายาไปคนไดมยครบ..... ”

“นตองใหดฉนเลาซำอกแลวเหรอไง ทำไมทโรงพยาบาลตอไปตอมา

แลวดฉนจะตองเลาอกกครง….”

นเปนตวอยางเลกๆ ทเภสชกรประจำหองจายยา

ผป วยนอกของโรงพยาบาลเลดสนตองเจอะเจอ

และไดรบฟงในแตละวน หลงจากทเราไดยนเสยง

โทรศพทดงขน แลวเจาหนาทแจงใหเภสชกรรบโทรศพท

บอยครงจะเปนเรองเกยวกบยาโดยตรง แตบางครงก

ไมไดเปนเรองทผปวยตองการสอบถามยา แตตองการ

ทราบเกยวกบการบรการบางอยางของโรงพยาบาล

แลวผปวยสอสารไดไมเขาใจทำใหเกดการตอสายมา

ทหองจายยา หากเปนเรองทสามารถใหคำตอบได เชน

เรองเกยวกบยา หรอเรองทเกยวของ เภสชกรควรจะ

อธบายใหผปวยเขาใจ แตหากเปนเรองทตอบไดยาก

ก ต อ ง ห าท า ง แ จ ง ผ ป ว ยใ ห ต ด ต อ หน ว ย ง า นท

รบผดชอบโดยตรง เพราะหลายครงทผปวยเขาใจเรองยา

ทถามแลว จะถามคำถามอนทเกยวกบโรงพยาบาล

ตอไปอก ดงนน ผททำงานในหองจายยาโดยเฉพาะ

เภสชกรจำเปนตองมความรอบรบางอยางเกยวกบ

โรงพยาบาลดวย เพ อจะไดไมเกดคำพดดงเชน

ประโยคท 3 ดานบน

โดยปกตแลวเมอเราจะสอสารกนไมวาจะดวย

คำพด (วจนะภาษา) หรอดวยทาทาง (อวจนะภาษา)

เรามกจะตองอยตอหนาผท เ รากำลงส อสารดวย

แตการสอสาร หรอพดคยกนทางโทรศพท เราจะ

ไมสามารถมองเหนผทเรากำลงคยดวย (ยกเวนโทรศพท

ไฮเทคทสามารถมองเหนผทกำลงคยดวยได แตนนตอง

ม ก า ร ร บ ส ง ส ญญาณแบบม ก ล อ งท ง ส อ งฝ า ย )

เราจะไดยนแตนำเสยง สำเนยง ลลา และจงหวะการพด

ของอกฝายหนงเทานน ดงนนทกษะทจำเปนอยางมาก

คอ ทกษะการฟง ผฟงตองจบใจความ และเขาใจสงท

ผพดตองการถายทอด และมการสรางมโนทศนทดขณะฟง

เพอจะไดมการพดตอบและสนทนาตอกนไดอยางด

และบรรลวตถประสงคทงสองฝาย

ผ ท จ ะให ค ำปร กษาทา งโท รศ พท ค ว รม

ป ระสบการณ ในการให คำปร กษาแบบต อหน า

(Face - to - face) เสยกอน หรอควรไดรบ

การอบรมในการสนทนาทางโทรศพท แตเรากสามารถ


ฝกฝน และสรางเสรมประสบการณทดได โดยเฉพาะ

ถาเปนเรองทเกยวกบงานของเราโดยตรง ทกษะใน

การใหคำปรกษามมากมายหลายวธ แตในทนจะขอให

หลกพนฐานงายๆ ทควรนำมาใชในการใหคำปรกษา

ทางโทรศพท ซงไมตองใชเวลาสนทนากนนานนก

ดงตอไปน

1. ทกทาย สอบถามถงปญหาของผปวย และ

ฟงอยางตงใจ

2. ถามอยางนมนวลเมอผปวยหยดพกหายใจ

หากเราไมคอยเขาใจในเรองทผปวยตองการสอ

3. มการตอบรบเปนระยะวาเรากำลงฟงอย

4. สรปใจความและทบทวน เพอใหผปวย

ยนยนวาเราเขาใจคำถาม หรอเหตการณไดถกตองและ

มความเขาใจรวมกนทงสองฝาย

5. ใหคำปรกษาแนะนำตามความเหมาะสม

และใหผ ป วยทบทวนความเข าใจของตนเองใน

คำปรกษาแนะนำของเรา

6. ใหเวลาผปวยซกถามใหหายของใจพอสมควร

ซงถาเราใหคำปรกษาแนะนำทกระจางดแลว ผปวยจะ

ไมคอยซกถามมากนก คงมแตทบทวนสงทเราใหคำปรกษา

7. ถาผปวยบนหรอตอวา ควรรบฟงอยางสงบ

และกลาวคำขอโทษอยางสภาพเพอลดความตงเครยด

ของอารมณผ ป วยหากผ ป วยพดจาไม ส ภาพนก

เราอาจถอหโทรศพทใหหางจากหของเราเลกนอย เพอ

ลดอาการปวดห และลดอารมณความรสกไมพอใจ

ของเราลงดวย (เพราะเราจะไดยนเสยงเบาลง) ในทาง

กลบกน ถาผปวยเอยชมเชยโรงพยาบาล องคกร บคคล

หรอตวเรา ควรตองกลาวขอบคณผปวย

8. หากเรามภารกจทตองทำตอ เชน ตอง

ตรวจสอบยาของผปวย และไดใหคำแนะนำครบถวนแลว

ควรแจงผปวยวา เราตองตรวจสอบยาตอ มผปวย

จำนวนมากทเราตองดแลขณะน จำเปนตองขอกลบไป

ปฏบตภารกจตอ เราไมควรตดบทอยางฉบพลน แตควร

พดใหผปวยรถงความจำเปน และเขาใจ

9. จบบทสนทนาดวยความรสกทดทงสองฝาย

อาจลงทายดวยคำขอบคณ หรอสวสด หรอยนดท

ใหบรการแลวแตความเหมาะสม (แตคำพดควรแฝง

ดวยความจรงใจ ไมใชเพยงแคมารยาทเทานน)

โดยสวนใหญสาเหตทผปวยโทรศพทเขามา

สอบถามทหองจายยาผปวยนน อาจแบงไดเปน

3 ประเภท คอ ถามเพราะเกดความสงสยใครร

ถามเพราะเกดความทกขกงวลใจ และตองการตอวา

การบรการ ตอไปน เปนตวอยางของการใหคำปรกษา

แนะนำทางโทรศพทในการถามทง 3 ประเภท ซงเรา

สามารถนำมาประยกตใชและพฒนาปรบปรงวธการ

เพอจะไดเปนผทใหคำแนะนำปรกษาทดตอไป

ตวอยางท 1

ลกสาวของผปวยสงสยเกยวกบยาทผปวยไดรบ

จงโทรศพทเขามาถาม (ไดมการรบสายโดยเจาหนาท

ของหองจายยากอน แลวเจาหนาทไดสงตอใหเภสชกร

ซงเภสชกรไดทกทายและแนะนำตวแลว)

ลกสาวผปวย : สงสยวายาความดนทำไมได 2 ตว

จะกนไดเหรอ

เภสชกร : ชวยบอกหมายเลขประจำตวผปวย

และวนทรบยา จะไดตรวจสอบใหคะ

ลกสาวผปวย : ไดยาเมอวานน หมายเลขจำไมได

แลวสตกเกอรกไมพมพดวย

เปนลายมอเขยน ชอยา อานไมออก

ทำไมถงไมพมพดวยคอมพวเตอร

เภสชกร : ไมไดพมพดวยคอมพวเตอรเหรอคะ

(เภสชกรตองสงสยวา เพราะ

คอมพวเตอรเสย หรอสาเหตอะไร)

ถาอยางนนขอชอและนามสกลผปวย

นะคะ ดฉนจะไดตรวจดประวตจาก

คอมพวเตอรคะ

ลกสาวผปวย : ชอ...นามสกล.....


เภสชกร : ไมทราบวาใชมอถอหรอโทรศพทบาน

คะ ถาใชมอถอเดยวคอยโทรมาใหม

ดไหมคะ เพราะอาจใชเวลา

ตรวจสอบคะ จะไดไมเปลอง

คาโทรศพท

ลกสาวผปวย : ใชโทรศพทบานคะ รอได

เภสชกร : (ตรวจดประวตทคอมพวเตอรแลว

ไมพบการรบยา ตองสงสยวา

เกดอะไรขน) ดฉนไดตรวจดแลวไมม

ประวตการใชยาเมอวานนคะ มแต

เมอ 3 เดอนทแลว

ลกสาวผปวย : คณแมไปรบยาทศนยของเลดสนคะ

ทำไมไมมประวตละ

เภสชกร : (ทบทวนในใจวาฉลากเปนลายมอเขยน

และไปรบยาทศนย) ไมทราบวารบยา

ทวดยางรเปลาคะ ถาไปทวดยางจะ

ไมมประวตทโรงพยาบาลเลดสนคะ

ลกสาวผปวย : อาว ศนยเลดสนไมมขอมลเหรอ

มนตองมการสงขอมลกนส

ฉลากกพมพเลดสนนะ

เภสชกร : ทวดยางจะเปนศนยตรวจรกษาท

เจาหนาทของโรงพยาบาลไปออก

หนวยคะ ตอนนเรายงไมมการ

เชอมโยงขอมลดวยคอมพวเตอร

ประวตของทไหนกของทนนคะ

สวนฉลากกเอาของเลดสนไปใช

เพราะเราทำรปแบบมาตรฐานไว

จะไดอานงายคะ

ลกสาวผปวย : อาวเหรอ แลวแมจะกนยาไดมยเนย

เภสชกร : ไดคยกบคณแมแลวยงคะวา คณหมอ

วาอยางไรบาง และวดความดน

ไดเทาไหร

ลกสาวผปวย : ยงไมไดคยคะ แตแมเคยกนยา

ตวเดยว กน 2 ตวจะเปนอะไรรเปลา

เภสชกร : (เขาใจวาผถามมความกงวล และไมร

วายาความดนสามารถใชหลายตวได

พรอมกน จำเปนตองอธบายใหเขาใจ

กอน จะไดลดความกงวล) ยาลด

ความดนสามารถใชรวมกนได

หลายตวคะ คนไขบางคนจำเปน

ตองใชเพราะความดนสง ถายา

ตวเดยวคมความดนไมดพอคณหมอ

จะใหยาหลายตวคะ อยางคนทเปน

โรคไตบางคนไดยาถง 4 ตว เพราะ

ถาเราคมความดนไดไมดพอ อาจม

ปญหาทางหลอดเลอดสมอง และ

อยางอนตามมาอก ทำใหเปน

อนตรายไดคะ ลองถามคณแมดกอน

นะคะวา วดความดนไดเทาไหร

และคณหมอวายงไงบาง ไมทราบวา

คณแมมโรคอนมยคะ

ลกสาวผปวย : เหรอกน 2 ตวไดนะ แมไมมโรค

อนคะ เราเปนหวงแม ถากนได

ไมเปนอะไรกด

เภสชกร : ถาหากสงสยเกยวกบยาทไดรบวา

ใชรเปลา ลองไปสอบถามทวดยาง

ไดคะ เพราะมเจาหนาทไปประจำ

จนทรถงศกรนะคะ ใหเคาชวยด

ประวตการรบยาไดคะ

ลกสาวผปวย : คณวากนได กคงกนไดนะ

(นำเสยงแจมใสขน)


เภสชกร : คะ ลองคยกบคณแมดวยนะคะ

แลวถาหากไดขอมลชดเจนแลว

แตยงสงสยเกยวกบยากโทรมา

สอบถามไดคะ ถาไมมอะไรแลว

ดฉนขอตวกอนนะคะ เพราะตองไป

จายยาตอคะ สวสดคะ

ลกสาวผปวย : คะ สวสด

จากตวอยางนลกสาวของผปวยสงสย และไมเขาใจ

2 ประเดนหลก คอ เร องการเชอมตอขอมลของ

โรงพยาบาล และศนยทวดยาง เพราะเหนสตกเกอร

พมพรปแบบเดยวกบโรงพยาบาลเลดสน แตใชปากกา

เขยนวธใชยา และอกประเดนคอ ยาลดความดนกนได

มากกวา 1 ชนดหรอไม ซงผอธบายตองเขาใจระบบของ

โรงพยาบาล และศนยวดยาง รวมทงเรองทเกยวกบยา

จงจะอธบายใหเขาใจไดนอกจากน ถอยคำของลกสาวม

ความหวงใยผปวย ดงนนจงควรอธบายถงความจำเปน

ในการใชยาดวยคำงายๆ และเปนกนเองเพอลดความกงวล

รวมทงหาทางออกใหกรณทยงตดใจสงสย โดยแนะนำ

ใหไปตดตอแหลงทไดรบยา และวนทสามารถไปตดตอ

ไดซงชวยยนยนใหผฟงเกดความมนใจ และคลายกงวล

ไดมากยงขน ในขณะทใชระยะเวลาพดคยสนประมาณ

5 นาท เทานน

ในกรณนเภสชกรไมไดตอบปญหาเรองสรรพคณยา

เพราะผปวยไมสามารถบอกชอยาได รวมทงไมสามารถ

ตรวจสอบได ว าได ร บยาถ กต องหร อไม อย า งไร

เปนการตอบประเดนทผถามสงสยแตกแนะนำใหมการ

ยนยนขอมลดวยการสอบถามจากผปวยโดยตรง

และการไปตดตอทศนยเพอทราบขอเทจจรงในการไดรบ

ยากอน เพราะหากใชการคาดเดาเกยวกบยาอาจ

ผดพลาดไดรวมทงเปนการเสยเวลามากเกนไป เพราะ

ลกสาวผปวยโทรศพทเขามาถามขณะทเภสชกรประจำ

อยทคลนกพเศษนอกเวลาราชการ ซงตองใหบรการ

จายยาผปวยอยางรวดเรว

ดงนนการใหคำปรกษาตองกระชบ และ

ตรงประเดน นอกจากนยงมเทคนคเลกนอยในการเอาใจเขา

มาใสใจเราดวย คอ การถามเรองโทรศพทมอถอ หรอ

โทรศพทบานซงทำใหผฟงรสกในทางบวกวาเราไมอยาก

ใหเขาเสยคาใชจายมากเกนไป และการเปดโอกาสให

ผฟงสามารถโทรศพทเขามาสอบถามเรองยาไดอก

หากยงมขอสงสยอย

ไมยากเลยใชไหมคะสำหรบการใหคำปรกษา

แนะนำแบบน ลองเอาไปปรบใชในเรองอนๆ กไดคะ

คอยตดตามตวอยางประเภทท 2 ในฉบบหนาคะ

อยาลมตดตามอานนะคะ


โรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทยใ ห บ ร ก า ร ต ร ว จ ร ก ษ า ผ ป ว ย ใ น ร ะ ด บ ต ต ย ภ ม

เฉพาะทางทกสาขาวชา ในงานบรการผปวยนอก มผมารบ

บ ร ก า ร เ ป น จ ำ น ว น ม า ก เ ฉ ล ย ว น ล ะ ป ร ะ ม า ณ

2,200 - 2,700 คน เพอใหการบรการมคณภาพ มประสทธภาพ

จงมความจำเปนตองมการพฒนารปแบบการใหบรการให

สอดคลองกบความตองการของผมารบบรการโดใหบรการท

ถกตอง รวดเรว ไดมาตรฐาน และลดขนตอนการบรการไม

ซบซอน

โครงการพฒนาระบบลงทะเบยนลวงหนา ไดใหบรการ

ในผปวยทมารบบรการทงานบรการผปวยนอก โดยผปวย

สามารถมาหรอโทรศพทมาตดตอเพอนดหมายลวงหนา

ว าจะมาตรวจในวนทตรงกบแพทย เฉพาะทางทผ ป วย

ตองการตรวจ เมอมผปวยตดตอมา เจาหนาทประชาสมพนธ

หรอเจาหนาทหองตรวจ จะสงตอใหเจาหนาทเวชระเบยนคนหา

เวชระเบยนผปวย แลวนำไปรอไวทหองตรวจทผปวยจะมาตรวจ

ในวนทนดหมายไว โดยวนทมาตรวจผปวยไมตองมาตดตอท

หองเวชระเบยนอก ใหไปตดตอประชาสมพนธ แลวขนไปรอ

ตรวจทหนาหองตรวจไดเลย กรณผทยงไมเคยมารบการตรวจ

รกษา กสามารถมา หรอโทรศพทมาตดตอเพอทำประวต

เวชระเบยนใหมและนดหมายการมาตรวจไดล วงหนา

เชนเดยวกน


การลงทะเบยนลวงหนา ไดพฒนามาจากโครงการ

คนเวชระเบยนทางโทรศพท และไดดำเนนการตอเนองมาโดย

ตลอดตงแต พ.ศ. 2547 จนถงปจจบน เพอเพมประสทธภาพ

การใหบรการ และสนองตอบความตองการของผรบบรการใหม

ความพงพอใจเพมมากขน และเพอลดระยะเวลารอคอยการคน

เวชระเบยนเกา และทำเวชระเบยนใหม โดยมงเนนใหเจาหนาท

ประสานงานกนรวมมอกนทำงานเปนทมมากยงขน

ในการดำเนนโครงการพฒนาระบบลงทะเบยน

ลวงหนาทผานมา ไดผลลพธเปนทนาพงพอใจ โดยมผปวยเขาส

ระบบนดหมายมากเพมขน ผปวยทมารบการรกษาในงาน

บรการผปวยนอกในแตละวน จะเปนผปวยทมการนดหมายแลว

ประมาณ 53% ของผปวยทมารบการรกษาทงานบรการผปวย

นอกทงหมด และมความพงพอใจในโครงการพฒนาระบบ

ลงทะเบยนลวงหนาน คดเปน 85%

ผทตองการมารบบรการลงทะเบยนลวงหนาท

กลมงานบรการผปวยนอก สามารถดขอมลไดจาก Website

ของโรงพยาบาลเลดสน www.Lerdsin.go.th หรอตดตอ

ไดทพยาบาลประชาสมพนธ โทรศพท 02 - 353 - 9754

หรอ 02 - 353 - 9799 ตอ 1111

เรองเลาเชาน ณ หมบานแหงหนง

หนง : คณสอง จะไปไหนแตเชาเลยวนน

สอง : จะไปหาหมอนะ รสกไมคอยสบาย

หนง : ไปโรงพยาบาลอะไร ทำไมไปเชาจงเลย

สอง : โรงพยาบาลเลดสนนะซ ขนไปสาย พอด

ไมตองตรวจกนคนไขเยอะ รอควนาน

หนง : คณสอง เชยชะมด เดยวนสบายมากเลย

คณไมเคยใชบรการลงทะเบยนลวงหนาละซ

สอง : เปนอยางไง ลงทะเบยนลวงหนา ไมเคยไดยน

หนง : อยางนเลย เวลาเราจะไปหาหมอ กอนไป

โรงพยาบาล เรากโทรศพทไปลงทะเบยน

ลวงหนาไวกอนวาเราจะไปตรวจวนไหน

ตรวจอะไร บอกเจาหนาทเขาใหละเอยดเลยนะ

เมอถงวนทเราจะไปหาหมอ เรากไปตดตอกบ

พยาบาลประชาสมพนธ และรบบตรไปตดตอ

เจาหนาทหองตรวจรบบตรคว และรอตรวจ

ไดเลย ไมตองไปยนบตรแตเชามดเหมอน

เมอกอน เรวกวากนเยอะเลย

สอง : เออดจงเลย โชคดนะวนนทเจอคณหนง

บรการนมมานานแลวหรอคะ

หนง : นานแลว ตงแตป 2547 โนน ดฉนใชบรการ

บอยๆ สะดวก สบาย รวดเรว ไดใจเลย

โรงพยาบาลเลดสน

สอง : ขอเบอรโทรศพท ตดตอหนอยนะคะ จะลอง

ใชบรการดบาง จะไดไมตองไปโรงพยาบาล

แตเชา เพราะตองไปสงลกทโรงเรยนกอน

หนง : ไดเลย จำแมนเลยเบอรน พอโทรฯ

บอกชอ ปบ พยาบาลประชาสมพนธ

จำนามสกลไดปบ สดยอดเลย จดนะ

02 - 3539799 ตอ 1111

สอง : ขอบคณคะ วนนจะโทรฯ ไปใชบรการเลย


เรองเลาสายๆ หนอย ณ โรงพยาบาลเลดสน

พยาบาลประชาสมพนธ : สวสดคะ ดฉนพศเพลน พยาบาลประชาสมพนธ คะ

ผรบบรการ : ผมเปนคนไขประจำโรงพยาบาลเลดสน รกษามาหลายป 2 - 3 วนน

รสกปวดหลงมากอยากจะมาตรวจ ไมทราบวาจะมาตรวจวนไหนไดบาง

พยาบาลประชาสมพนธ : ไดเลยคะ โรคเฉพาะทางกระดก โรงพยาบาลเรามตรวจทกวน คณสะดวก

จะมาตรวจวนไหนคะ ทางโรงพยาบาลของเรามโครงการลงทะเบยนลวงหนา

เพอใหบรการคนไข เพยงแคคณโทรศพท มาวาจะตรวจโรคอะไร เรากจะ

ประสานงานหาบตรผปวยของคณไปรอทหองตรวจทคณจะไปพบแพทยได

โดยไมตองมาตดตอทหองบตร คณจะลองใชบรการดไหมคะ

ผรบบรการ : ตกลงเลยครบ

พยาบาลประชาสมพนธ : ขอทราบชอ นามสกล เลขประจำตวผปวย ของคณเลยคะ

ผรบบรการ : ผมชอ เฉลมพล ศรบชา เลขประจำตว ..............................

จะมาตรวจพรงน วนองคารนะครบ

พยาบาลประชาสมพนธ : ดฉนลงทะเบยนเรยบรอยแลวนะคะ พรงนเมอคณมาถงโรงพยาบาลแลว

ขอใหคณมาตดตอทเคานเตอรพยาบาลประชาสมพนธ เพอรบสำเนา

ลงทะเบยนลวงหนา แลวไปตดตอหองตรวจกระดก หอง 209 เพอรบ

บตรคว และรอตรวจ หนาหองตรวจไดเลยคะ

ผรบบรการ : ขอบคณครบ

พยาบาลประชาสมพนธ : สวสดคะ แลวพรงนพบกนนะคะ


เรองเลาวนรงขน ณ โรงพยาบาลเลดสน

เฉลมพล : สวสดครบ เมอวาน ผมโทรศพท ตดตอมา

พยาบาลประชาสมพนธ : สวสดคะ ขอทราบชอทแจงไวดวยคะ

เฉลมพล : ครบผมชอ เฉลมพล

พยาบาลประชาสมพนธ : ศรบชา ใชไหมคะ

เฉลมพล : ครบ

พยาบาลประชาสมพนธ : คะ นเปนสำเนาการลงทะเบยนลวงหนาของคณ นำบตรนไปตดตอหอง 209

ไดเลย แลวรบบตรคว รอตรวจหนาหองเลยนะคะ

เฉลมพล : ครบ ขอบคณครบ


ณ หองตรวจเฉพาะทาง

เฉลมพล : สวสดครบ พยาบาลประชาสมพนธ ใหผมขนมาตดตอทหองตรวจครบ

พยาบาลประจำหองตรวจ : สวสดคะ คณลงทะเบยนลวงหนามา นเปนบตรควของคณ

กรณารอตรวจหนาหองนะคะ

เฉลมพล : ขอบคณครบ


สงคมสงเคราะห เปนคำทหลายคนคงรจกกนดในสงคม เมอเอยถงคำวา สงคมสงเคราะหหลายคน

คงนกถงภาพ การใหการชวยเหลอบคคล กลมชน และ

ชมชนในรปแบบของการใหการสงเคราะหดานการเงน

เครองอปโภค บรโภค เมอกลมคนเหลานนประสบภาวะ

ความทกขยาก และการใหกสามารถชวยผอนคลาย

ปญหาของเขาเหลานนในเบองตนไดไมมากกนอย

สงคมสงเคราะหในทางวชาการ เรมมแนวคด

มาจากนกวชาการจากนานาประเทศ และนกวชาการ

ของไทยไดนำแนวคดมาพฒนา และใหคำนยามเกยวกบ

สงคมสงเคราะหมากมาย แตผเขยนจะขอนำเสนอ

แนวคดของ ผศ.ดร.นงลกษณ เทพสวสด ทสรปไววา

การสงคมสงเคราะหเปนศาสตรเปนศลปะ และเปน

วชาชพในการใหการชวยเหลอผประสบความทกขยาก

เดอดรอน ซงไมสามารถชวยตนเองไดใหมความสามารถ

ในการแกไขปญหาของเขาตอไป ทงโดยการนำเอา

ทรพยากรทมอยมาประยกตใช เพอบรรเทาความ

ตองการและปญหาทงของบคคล กลมชน และชมชน

ดวยวธการทางวทยาศาสตร โดยมจดมงหมายทสำคญ

คอ ชวยเขาเพอให เขาชวยตวเองได ในบทความน

ผเขยนจะขอหยบยกตวอยางของการใหบรการสงคม

สงเคราะหทางการแพทยในการชวยเหลอผปวยตามแนว

ท า ง ก า ร ด ำ เ น น ง า น ข อ งน ก ส ง ค มส ง เ ค ร า ะห

และบรณาการแนวคดทางจตวทยาในการชวยเหลอ

บคคลซงตกอยในภาวะวกฤตของชวต โดยใหความ

สำคญเกยวกบศกดศรของความเปนมนษยมานำเสนอ

เปนกรณตวอยางทจะแสดงใหเหนบทบาทของนกสงคม

สงเคราะหวชาชพวา การปฏบตงานสงคมสงเคราะหนน

มใชเพยงการชวยเหลอผรบบรการใหพนจากภาวะของ

ความทกขยาก แตเรายงตองคำนงถงความเปนปจเจก

บคคล และคนทกคนมศกดศรของความเปนมนษย

รวมทงมศกยภาพในตนเองทจะดำเนนชวตของตนเอง

ใหอยในสงคมได

กรณตวอยางของการใหบรการสงคมสงเคราะหทาง

การแพทยดวยหวใจมนษยและคนสชวต

นายชะลอ (นามสมมต) ชายไทยอาย 34 ป

ประกอบอาชพขบรถรบจาง อาศยอยกบมารดา ภรรยา

มบตรชาย 1 คน การดำเนนชวตเปนไปอยางมความสข

เนองจากนายชะลอเปนผทมความรบผดชอบตอ

ครอบครวสงมาก อยมาวนหนงในป2530 กมเหตการณ

ท ส ง ผลกระทบให ก บค รอบคร ว เ ป น อย า งม าก

คอ นายชะลอถกรถยนตชน และหลงไปกระแทกกบ

เหลกแหลม เหลกทะลไปในกระดกไขสนหลง เปนเหต

ใหตองกลายเปนคนพการ เดนไมได ตองรบการรกษา

อยในโรงพยาบาลยาวนานมาก นายชะลอตองรบการ

ผาตดรวม 48 ครง และนอนพกรกษาอยในโรงพยาบาล

ตดตอกนถง 13 ปเศษ หลงจากนนจะเขาๆ ออกๆ

โรงพยาบาลอยางตอเนอง ถาเปนทาน ทานจะมความ

รสกกบปญหาทเกดขน หรอมความพรอมทจะเผชญ

เหตการณนอยางไร

ความทกขของนายชะลอมไดมเฉพาะความ

พการทางรางกายเทานน แตชวตครอบครวกลมสลาย

ภายหลงจากท เข ารบการรกษาตวในชวงแรกได


ระยะหนง เมอภรรยาทราบวานายชะลอตองพการ และ

ไมสามารถประกอบอาชพขบรถไดอยางเดม ภรรยาก

ทงสาม และบตรไปมครอบครวใหมโดยไมหนกลบมา

เหลยวแลวาสาม และบตรจะมชวตอยตอกนอยางไร

ขณะทนายชะลอรบการรกษาตวอยนน มารดาตองรบ

ภาระเปนผดแลครอบครว และนองๆ ของนายชะลอเปน

ผสนบสนนเรองคาใชจายใหบางเลกนอยตามกำลง

เนองจากครอบครวคอนขางยากจน นบวาเปนชวตท

ตกอยในภาวะวกฤต (Crisis) ทงทางรางกาย และจตใจ

ทเปนผลมาจากเขาไดรบผลกระทบในชวตอยางรนแรง

อนเนองมาจากการเจบปวยทเกดจากการกระทำของ

ผอน และการเปลยนแปลงในชวตทเกดขนอยาง

กะทนหนโดยไมไดคาดคดมากอน และเปนการเปลยน

แปลงไปในทางทเลวราย

การใหบรการสงคมสงเคราะหสำหรบผปวย

รายน เรมตงแตภายหลงทผปวยพนขดอนตราย และ

ทราบวาตนเองจะตองกลายเปนคนพการ สภาวะของ

ผปวยขณะนนตกอยในภาวะวกฤต (Crisis) ทงทาง

รางกายและจตใจ เกดอาการตางๆ เชน ชอก ความ

ตงเครยด วตกกงวล สบสน และยอมรบเหตการณท

เกดขนไมได เอาแตนงเงยบ ซง Kubler Ross ได

อธบายไววา คนเราเมอพบกบเหตการณทไมคาดคดจะ

เกดปฏกรยาตางๆ ดงน

1. ชอก เปนภาวะตกตะลงเมอรบรวาตนเอง

ปวยรนแรง หรอมภาวะพการ ซงจะมความรสกสะเทอน

ใจอยางรนแรง และกะทนหน ปรบตวปรบใจไมทนอาจ

แสดงปฏกรยาไดหลายอยาง เชน นงเงยบ อง เปนลม

พดไมออก เปนตน ไมสามารถรบรสงตางๆ ได

รสกสบสนงนงง บางคนอาจจะแสดงอารมณโกรธ หรอ

เศราออกมาอยางรนแรง

2. การปฏเสธความจรง ซงมสาเหตมาจาก

ความกลวทจะเผชญกบผลทจะเกดขนกบตนเอง

และไมพรอมทจะแกไข มกจะไมยอมคยกบใคร

3. โกรธ อาจแสดงความไมพอใจออกมา เชน

พดจาไมสภาพแสดงทาทางกาวราว ไมรบฟง ไมรวมมอ

อาจรองไห

4. การตอรอง เปนปฏกรยาทผปวยอาจยอมรบ

วาตนเองตองกลายเปนคนพการ และเชอวาเมอรบการ

รกษาไปอกระยะหนงจะชวยใหพนจากสภาพความ

พการได

5. ซมเศรา เปนภาวะทผปวยรบรความจรงมาก

ขน เรมยอมรบวาตนเองพการ แตอาจรสกหมดหวงกบ

ชวต ขาดความสนใจสงตางๆ รอบตว

6. การยอมรบ ผปวยเรมยอมรบกบความเปน

จรงมากขนจนสามารถปรบตวไดอยางเหมาะสม

ตองใชเวลานาน และสามารถดำรงชวตไดตามปกต

ซงในขณะนนเรากไมรวาเขากำลงคดอะไรอย

โกรธผขบรถชนเขา หรอโทษวาเปนเวรเปนกรรมของเขา

แตเรากคดวาเขากำลงตองการความชวยเหลออยาง

เรงดวน ซงจดมงหมายของการชวยเหลอบคคลทกำลง

เผชญภาวะวกฤตกคอ การบรรเทาอาการวกฤตกาล

ตางๆ รวมทงพยายามทำใหบคคลทเผชญกบภาวะ

วกฤตกลบคนสสภาพเดมกอน และสงททำไดในขณะนน

กคอการปลอบใจใหกำลงใจเขาใหความเหนอกเหนใจ

ปลอบประโลมโดยใชหลกการ และเทคนคตางๆ ของ

กระบวนการใหคำปรกษาทางการแพทยและสงคมเพอ

ประคบประคองใหผปวยมสต และยอมรบกบความ

เปนจรงทเกดขน ภายหลงทนายชะลอเรมทำใจยอมรบ

กบความพการทตนเองเปนอย และความลมเหลวของ

ชวตครอบครว กมเหตการณททำใหเขาตองกระทบ

กระเทอนใจอกครง เมอแพทยบอกวาจำเปนตองตดขา

ของเขาทง 2 ขางออก เนองจากเลอดไมสามารถไป

เลยงทขาได หากปลอยไวจะเปนอนตราย ถงแมวา

เขาจะพการแตความพการทเปนอยในขณะนนคอพการ

ทอนลางแตยงมอวยวะครบถวน ตอนแรกนายชะลอไม

ยนยอมใหแพทยตดขาทง 2 ขาง เนองจากยงมความ

หวงอยลกๆ วาตนเองตองหาย และสามารถเดนได


เพราะยงมอวยวะครบ ซงชวตตกอยในชวงของการ

ตอรองกบภาวะความพการทางรางกายท เกดขน

แตเมอตองมารบรวาตนเองจะตองเผชญกบภาวะความ

พการซำซอนเขามาอก กเลยสงผลใหนายชะลอเรม

หมดอาลยตายอยากในชวตอกครง และเรมคดวาไม

อยากมชวตอยอกตอไป รวมทงเรมปฏเสธการรกษา

ผเขยนในฐานะทเปนนกสงคมสงเคราะหตอง

เขาไปใหคำปรกษา และอธบายถงขอด ขอเสยของการ

ตดขาครงน และยงตองเชอมโยงความคดของนายชะลอ

ใหคดถงมารดาและบตร ซงกไดผล นายชะลอเรมยอม

รบการรกษาดวยการตดขา ขณะทนายชะลอรบการ

รกษาอยนน นกสงคมสงเคราะหไดขนไปเยยมทหอผปวย

เปนระยะๆ และทมสหวชาชพ ซงมท งแพทย

พยาบาล ผชวยเหลอคนไข คนงานประจำตกกให

การดแลเปนอยางด รวมทงยงเปนทงพเพอนทคอยให

กำลงใจ แตบทบาทของเราในตอนนนถงแมวาเราจะ

รสกสงสาร และเวทนากบชวตของเขาเรากไมสามารถ

แสดงออกมาใหเขาเหนได เพราะอาจเปนจดออนทจะ

สงผลใหผปวยหมดกำลงใจ การใหความเหนอกเหนใจ

(Empathy)จงถอวาเปนเทคนคทจำเปนในขณะนน

แตในขณะเดยวกนเรากตองพยายามมใหเราตกอยใน

ภาวะทมความรสกมอารมณรวม (Sympathy) เพราะจะ

ทำใหกระบวนการใหความชวยเหลอไมเปนไปตาม

หลกการใหคำปรกษา จากการใชกระบวนการให

คำปรกษาทางการแพทยและสงคม และกระบวนการ

การใหความชวยเหลอบคคทตกอยในภาวะวกฤต (Crisis

Intervention) เปนผลใหนายชะลอมกำลงใจในการรกษา

เปนอยางมาก

ภายหลงจากทแผลผาตดดขน นายชะลอม

สหนาดขน และบอกกบนกสงคมสงเคราะหวา พ....

รอยางนผมยอมรบการตดขาไปนานแลว เนองจากกอน

ตดขาเขาตองทนทกขอยกบความเจบปวดขาเปน

อยางมาก จากการทผปวยนอนรกษาตวอยหอผปวย

ศลยกรรม และพบเหนผปวยเบาหวานทเปนแผลทเทา

รอตดขา นายชะลอสามารถเปนกรณตวอยางทชวยทม

สหวชาชพทำความเขาใจใหกบผปวยกลมนนไดเปน


อยางด เนองจากเขาสามารถถายทอดความรสกถง

สภาวะทตองเผชญกบความไมสขสบายไดอยางชดเจน

เพราะเคยประสบมากอน แตความเจบปวยของ

นายชะลอมไดหยดอยแคนน เมอการรกษาดำเนนตอไปอก

ระยะหนงกตองรบการผาตดขาอกหลายครง จนกระทง

อวยวะชวงลางถกตดออกหมด เหลอเพยงครงตว

จะไปไหนมาไหนกตองมสายสวนปสสาวะ และถง

ปสสาวะตดตวไปดวยตลอดเวลา และตองถายอจจาระ

ทางหนาทอง หลายทานคงคดวาชวตของเขาชางนา

รนทดเสยจรงๆ การรบการรกษาทยาวนาน และ

ปราศจากคนในครอบครวดแลเนองจากมารดาอายมาก

และบตรชายยงเลกอยไมสามารถมาเยยมผปวยได

บอยครงนก แตเขากสามารถตอสกบความเจบปวยได

อยางมสต มอารมณขน ซงเขาบอกวา เขายงโชคด

ทมพๆ ทมสหวชาชพคอยใหกำลงใจและดแล ซง

นอกจากทมสหวชาชพทเกยวของแลว ยงมเจาหนาท

จากหนวยงานอนๆ มาชวยเหลอสนบสนน และให

กำลงใจเปนอยางมาก จากการทตองนอนอยใน

หองสเหลยมยาวนาน และอยในสภาพแวดลอมทลอมรอบ

ไปดวยผปวยอาจเปนภาวะทหดห ไมมความสขทาง

อารมณแนๆ ทมสหวชาชพพยายามสรางบรรยากาศ

ทคดวาสะดวกสบายสำหรบผปวย โดยจดเตยงใหอย

รมหนาตางเพอจะไดรบอากาทบรสทธ อนญาตใหเปด

วทย ฟงเพลง ขาวสารตางๆ ได

บางคร ง เ ราจะได ย น เส ยง เพลงจากเขา

ครงแรกๆ เขาจะเขนไมกลารอง เนองจากกลวรบกวน

เจาหนาท และผปวยขางเคยง แตทมสหวชาชพ และ

ผปวยขางเคยงบอกกบเขาวา หากรองเพลงแลวม

ความสขกรองไปเลย ไมตองเกรงใจ หลงจากนน

อกไมนาน ผเขยนกไดถามแพทยวา นายชะลอจะ

สามารถกลบไปอยทบานไดเมอไร เพอจะไดเตรยม

ครอบครว และผปวยใหพรอมทจะกลบคนสสงคม

แตคำตอบทไดจากแพทยถาเปนเราเรากคงทอแทใจ


นาด เพราะแพทยแจงวายงไมมกำหนดจำหนายผปวยได

หลงจากนนทมสหวชาชพกเรมปรกษาหารอกนวาจะ

ชวยให เขาใช เวลาทนอนอย ในโรงพยาบาลให เกด

ประโยชนไดอยางไร ซงในชวงนนเปนชวงทการดดแปลง

ขวดนำพลาสตคใหเปนรปสตวชนดตางๆ กำลงเปนท

นยมและเปนสนคาทสามารถทำรายไดได ทมสหวชาชพ

หลายทานกพยายามไปหาแบบการตดขวดพลาสตค

ทเปนรปสตวชนดตางๆ และหาขวดนำทใชแลว รวมทง

อปกรณทใชในการประดษฐมาให และเมอเขาเรยนร

และสามารถผลตชนงานไดสวยงามแลว กเรมหาตลาด

ให โดยไปตดตอกบรานคารอบๆ โรงพยาบาลใหชวย

รบสนคาไวขาย ซงกไดรบการตอบรบเปนอยางด

นายชะลอมรายไดจากการขายชนงานตางๆ อยางตอเนอง

และสามารถสงเงนใหมารดา และบตรชายเรยน

หนงสอได เมอมรายไดเขากมความสขในการประดษฐ

ชนงาน และพฒนาชนงานขนอกหลายแบบ โดยมทม

สหวชาชพชวยเหลอในดานการจดซออปกรณ และหา

ตลาดให ชวตเรมมความสขไมตองทกขเรองรายไดท

จะใหกบมารดา และบตรชาย แตนายชะลอไมหยด

การหารายไดอยแคนน

นายชะลอคดท จะหาทางเพมรายได โดย

การขายสลากกนแบงทเปนอาชพสำหรบคนพการ จงได

เขามาขอคำปรกษาเกยวกบการขอโควตาสลากกนแบง

ของสภาสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทย โดยแจงความ

ประสงควา อยากจะขายสลากกนแบงเพมอกหนงอยาง

เนองจากบตรชายโตแลวตองมคาใชจายในการเรยน

เพมมากขน และตนเองพอมทนจากการขายสนคาอย

บาง ผเขยนเหนความมงมนของเขาแลว กใหการ

สนบสนนโดยประสานงานไปทสภาสงคมสงเคราะห

แหงประเทศไทย และคงจะเปนโชคดของเขาทผจดสรร

สลากกนแบงของสภาสงคมสงเคราะหแหงประเทศไทย

เปนเพอนรวมรนทเรยนดวยกนกบผเขยนทมหาวทยาลย

ธรรมศาสตรทำใหการเจรจางายขน นายชะลอไดโควตา

สลากกนแบง และจะมานงขายสลากกนแบงตาม

ทางเดนภายในโรงพยาบาลหลงจากทเสรจสนการดแล

ประจำวนของทมสหวชาชพ และเขากมรายไดเพม

มากขน แตความคดของเขามไดหยดอยเพยงแคนน

เขาเรมคดตอไปอกวา เขาอยากไดโควตาสลากกนแบง

เพม แตไมมทน เขากเขามาปรกษาผเขยนอกครงวา

เขาจะหาแหลงทนสนบสนนการขายสลากกนแบงเพม

ไดจากทไหนอกบาง เมอเราเหนความตงใจของเขา

ประกอบกบเขามภาระทตองเลยงดครอบครว และเทาท

ผานมาเขาเปนคนทมงมนจะทำอะไรแลว เขาสามารถ

ทำไดสำเรจ ดงนน ผเขยนจงไดประสานงานไปท

กรมพฒนาสงคมและสวสดการสงคมเรองขอกยมเงนทน

สำหรบผพการ รวมทงชวยประสานงานเกยวกบหลกฐาน

ตางๆ ทจำเปนตองใชประกอบการขอกยม และม

ทมสหวชาชพยนดเปนผคำประกนให

หลงจากไดรบเงนทนมาแลว และไดรบโควตา

สลากกนแบงเพมขน ชวตของนายชะลอกมความสข

มากขน และเขาเปนคนทมระเบยบวนย เมอถงกำหนด

วนทตองนำเงนไปผอนชำระเงนใหกบกรมพฒนาสงคม

และสวสดการสงคม กจะมาเคาะประตหองสงคม

สงเคราะห และยนสมดเงนผอนชำระ และเงนสดให

และบอกวา พ..ครบ ชวยนำเงนไปชำระใหผมหนอย

ไดไหม เรากตอบวาไดและนดใหมารบสมดคนในวน

ตอไป แตเขากบอกวา ไมเปนไรฝากไวทพ...แหละครบ

หลงจากทเขานำเงนมาฝากชำระหลายๆ งวดกเลยแหย

เขาวาไมกลวพโกงหรอ เขากบอกวา ผมรวาพคงทำ

ไมไดหรอก ชวตของนายชะลอตอนนนดำเนนไปอยาง

ราบรน โรงพยาบาลเปรยบเสมอนบาน และทม

สหวชาชพเปรยบเสมอนครอบครว เมอครอบครวเขาม

การเปลยนแปลงอะไร เขากจะเลาใหฟง เชน การสง

บตรชายไปอยกบญาตทนครราชสมาเพอเรยนหนงสอ

และเขามความภาคภมใจในตนเองมากทเขาสามารถ

เลยงดครอบครวของเขาได

หลงจากทรบการรกษาอย ในโรงพยาบาล


เกอบครบ 13 ป แพทยกแจงกบผปวยวาจะอนญาต

ใหกลบบานไดหลายคนคงคดวา เขานาจะดใจ เราก

เหนเขานงเงยบไป กถามวาไมดใจเหรอทจะไดกลบไป

อยกบแม และลกชาย เขากบอกวา ดใจนะดใจ

อยหรอก แตคดถงสภาพของตนเองแลวการทจะเดนทาง

มาขายสลากกนแบงทโรงพยาบาลคงลำบาก เพราะ

ไมมใครพามา แตโชคกชวยอกตามเคย ขณะนน

กรมพฒนาสงคมและสวสดการสงคม อยระหวางการแจก

รถโยกสำหรบคนพการนายชะลอกเลยไดรบความ

อนเคราะหรถโยกมาใช 1 คน และสามารถใชรถโยกเปน

พาหนะมาขายสนคาทโรงพยาบาล เนองจากบานและ

โรงพยาบาลอยไมไกลกนนก หลงจากไปใชชวตนอก

โรงพยาบาลไมนานนก นายชะลอกมาขอคำปรกษา

เก ยวกบการซอรถจกรยานยนตสำหรบคนพการ

เพอจะไดไปไหนมาไหนไดสะดวกขน ผเขยนกทำหนาท

ตดตอสอบถามราคาจากบรษท และขอตอรองเรอง

ราคาให เมอรบทราบราคาแลวเขากบอกวาคงตองรอไป

อกระยะหนงเนองจากเงนทมอยยงไมพอซอ และกบอก

วา จะฝากเงนไวทพ...กอน เมอเขารวบรวมเงนไดพอซอ

รถจกรยานยนตแลว ตอนเชาเราจะเหนรถจกรยานยนต

จอดอยใตตนไมภายในโรงพยาบาล และตวของเขาจะ

มานงขาย สลากกนแบงและสนคาตางๆ พรอมดวย

วทยคใจ ถงแมวาขณะนนเขาจะตองเขาๆ ออกๆ

โรงพยาบาล และรบการผาตดอกหลายครง แตชวต

เขากมความสข

อยมาวนหนงผเขยนไดรบแจงจากหอผปวยศลยกรรม

ชายวา นายชะลอเขามารบการรกษาอกครง กไดสอบ

ถามไปวาเขาปวยเปนอะไร พยาบาลแจงใหทราบวาเขา

มปญหาทางครอบครว และไดรบผลกระทบทางจตใจ

คอนขางรนแรงไมยอมพดกบใคร ไดแตบอกวา ผมไม

เหลออะไรอกแลวไมอยากมชวตอย ผเขยนคอนขาง

ตกใจมาก แตกคดวาตองไปเยยม และสอบถาม

หาสาเหตของปญหาในครงนวามนเกดอะไรขนกบชวต

ของเขา เมอผเขยนขนไปเยยม และเหนสภาพของเขา

ไดแตนอนนง ม Cold Pack ประกบไวทหนาผาก

หนาตาอดโรย กเขาไปถามวา เปนอยางไรบางปวดหว

มากไหม มอะไรจะเลาใหพฟงบางไหม เขาหนมามอง

ผเขยนแลวกรองไหพรอมกบบอกวา พ...ผมไมเหลออะไร

อกแลว ลกชายผมประสบอบตเหต และเสยชวตท

จงหวดนครราชสมา ผมไมเหลอใครอกแลว ผมอยาก

ตายตามลกไป ผเขยนไดแตปลอบประโลมวาใจเยนๆ

คอยๆ คด พเขาใจความรสกของคณ และเสยใจตอ

เหตการณทเกดขน และปลอยใหเขารองไหตอไปอกพก

หนง โดยผเขยนนงเปนเพอนอยขางเตยง และเมอเขา

หยดรองไหผเขยนกถามวา เหตเกดเมอไร และญาตมใคร

ทราบขาวหรอยงเขากบอกวาเมอวานนญาตโทรมาบอก

ครงแรกไมเชอเพราะคดวาฟงผดไปหรอเปลา แตญาตก

ยนยนวาเปนเรองจรง กเลยตกใจ และปวยจนตองเขา

รบการรกษาในโรงพยาบาล

ผเขยนกรบฟงเรองราวตางๆ ดวยความเหนใจ

และเมอเขามอารมณสงบลง กถามเขาวา ขณะนคด

ออกหรอยงวาจะตองทำอะไรบาง หรออยากจะทำอะไร

บางในขณะน เขากบอกวาหลงจากทนองชายพาเขามา

ทโรงพยาบาล นองชายและแมกเดนทางไปทจงหวด

นครราชสมาเพอจดการเรองงานศพของลกชาย และเขา

กบอกตอวา ผมไมรวาจะไปรวมงานไดหรอไม เมอไป

แลวเหนศพของลกชายกลววาจะทำใจไมได ผเขยนก

บอกวา หากไปไมไดหรอ ไมพรอมทจะเผชญกบ

เหตการณทเกดขนกไมตองไป และพคดวาเทาทผานมา

ชะลอกทำหนาทพอไดอยางสมบรณ และคดวาถาลก

มวญญาณทหยงรได กคงรวาพอรก และเสยใจกบ

การจากไปของเขามากทสด การไปรวมงานศพนนหากไป

ไมไดกไมตองคดมาก หลงจากออกจากโรงพยาบาล

แลวคอยไปทำบญใหเขากยงไดไมตองกงวล ใหคดถงตว

เราในขณะนกอนวา เราเปนอยางไร มความพรอมทาง

รางกายจตใจหรอไม และใหคดถงการดำเนนชวตตอไป

ในอนาคต และตองคดถงปจจบนวา นอกจากตวของเขา

เองแลวยงมแมทตองการการดแลจากเขา หากเขาตอง


ลมปวยไปอกคน คนทจะเศราใจกคอแม และนองๆ

เขากตอบวา สงทพ...พดมาทงหมดผมเขาใจ แตผมก

ตองใช เวลาทำใจใหยอมรบกบเหตการณท เกดขน

ผเขยนกบอกวาดแลว หากมอะไรจะใหพชวยกบอกนะ

พพรอมจะใหความชวยเหลออยางเตมท หลงจากนน

กบอกใหเขานอนพกผอน และบอกวาพรงนจะขนมา

เยยมอกครง และกอนจะกลบผเขยนกไดไปหารอ และ

ใหขอมลกบทมสหวชาชพวาขณะนเขากำลงคดอะไรอย

และขอให เฝาระวงปฏกรยาของเขาอยางใกลชด

เนองจากเขายงมความสบสนในความคดเปนอยางมาก

และสงทตองเฝาระวงอยางมากคอ การทเขาบอกวาเขา

ไมอยากมชวตอย ซงคำพดนเราตองใหความใสใจเปน

อยางมาก ซงทมสหวชาชพทกคนกเตมใจทจะใหความ

ชวยเหลอเขา และผเขยนกไดไปเยยมเขาอยางสมำเสมอ

จนถงวนทแพทยอนญาตใหกลบบานได กอนกลบบาน

เขากบอกกบผเขยนวา พ...ครบ ผมเรมทำใจยอมรบกบ

การเสยชวตของลกผมไดบางแลว เพราะเหนแมแลว

ทำใหผมคดไดวา ลกเขาทำบญมาแคน และผมตองทำ

หนาทลกทตองดแลแมตอไป และผมตองอยใหได

หลงจากออกจากโรงพยาบาลครงนนแลว

นายชะลอกใชชวตอยกบครอบครว ออกมาประกอบ

อาชพตามปกต และเมอตองเขารบการรกษากเขามารบ

การรกษาอยางตอเนองนอกจากนนเขากพยายาม

ชวยเหลอส งคมดวยการไปรวมทำงานกบมลนธ

เมาไมขบ พรอมทงยอมรบเปนกรณตวอยางในการ

รณรงคเรองเมาไมขบ รวมทงใหขอคด และบอกถงผล

ก ร ะทบขอ งอ บ ต เ ห ต ท เ ข า ไ ด ร บ ม าในช ว ต ถ ง

สองครง และแตละครงกสงผลกระทบทงความสญเสย

ดานรางกาย จตใจ และสงคม โดยเฉพาะอยางยงผล

กระทบทางจตใจซงไมสามารถประเมนคาของความ

สญเสยได และเขากเปนตวอยางของคนสชวตไมยอทอ

และพรอมทจะพฒนาศกยภาพของตวเองใหอยในสงคม

ได และไมออนแอกบภาวะความพการของตวเอง เพยง


แตวาเมอเขามความทกขเขากตองการคนทจะมาปลอบ

ประโลม ใหกำลงใจ พรอมทจะรบฟงปญหาของเขา

ใหขอคดใหเขามสตทจะสชวตตอไป และชวตของเขาก

ดำเนนมาดวยความสข และมคณภาพชวตทด

จนกระทงเมอกลางป2551 ผเขยนกไดรบทราบ

จากทมสหวชาชพวา นายชะลอเสยชวตแลวเนองจาก

ภาวะหวใจลมเหลวเมอมาถงโรงพยาบาลกสายไป

เสยแลว ผเขยนกรบทราบดวยความเสยใจ และได

ทำบญอทศสวนกศล และขอใหเขาหลบใหสบาย และ

เปนสข และขออนญาตหยบยกชวตของเขามานำเสนอ

เพอใหเปนกรณตวอยางของคนทสชวต และไมไดนำ

เอาความพการมาเปนอปสรรคในการดำเนนชวต และ

สามารถทำหนาทของลก และพอทสมบรณ ซงผเขยน

เชอวาคนทมความปกตทางรางกาย มสขภาพทแขงแรง

กอาจมความเขมแขงนอยกวาเขา หลบเถดนะ หลบให

สบายนะ และขอใหชะลอมความสงบไมตองกงวลใน

เรองใดๆอกเลย

จากกรณตวอยางขางตน ผเขยนมความประสงค

ทจะนำเสนอใหเหนวา การดแลผปวยดวยหวใจมนษย

เปนเรองทไมสลบซบซอนอะไรเลย แนวคด ทฤษฎทาง

วชาการทเราไดเลาเรยนมา สามารถนำมาเปนสวน

สนบสนนใหเรามแนวทางในการดำเนนงานไดอยาง

มทศทาง แตสงทสำคญทสดคอความคด และการกระทำ

ของเรา เราตองพรอมทจะยอมรบสภาวะปญหาตางๆ

ของเขาอยางเปดห เปดตา และเปดใจ เขาจะทำตาม

ทเราใหขอคดไดหรอไมนนกตองขนอยกบความมงมน

และศกยภาพของเขาเปนประเดนสำคญ โดยใหใสใจ

ในเรอง เอาใจเขามาใสใจเรา แลวกระบวนการใหความ

ชวยเหลอของเรากจะบรรลผล และเรากมความสขท

เหนคนท เราใหความชวยเหลอมคณภาพชวตทด

และดำเนนชวตอย ในสงคมได เหมอนกบคนอนๆ


วนท 3 - 4 กนยายน 2551 คณะทำงานการจดการความร จดอบรมเชงปฏบตการ

เรอง “การพฒนาชมชนนกปฏบตเพอการพฒนางานในหนาท” ณ วงสงห รสอรท จงหวดกาญจนบร

รวมภาพกจกรรมการจดการความร โรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทย


วนท 16 - 17 กนยายน 2551 คณะทำงานการจดการความร จดอบรมเชงปฏบตการ

เรอง “Tacit Knowledge จากรนสรน” ณ วงสงห รสอรท จงหวดกาญจนบร


คณะกองบรรณาธการวารสารการจดการความร จดประชม ปรกษาหารอ เพอคดเลอกบทความลงตพมพในวารสาร

งานประชาสมพนธ


จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร

ของผปฏบตงานทกวน ในเวลา 07.30 - 08.00 น.

เพอนำความคดเหน ขอเสนอแนะ และปญหา

มาปรบปรง คดวธการเพอพฒนางานประชาสมพนธ


หอผปวยศลยกรรมกระดกชาย 2 โรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทย จดกจกรรมถายทอดองคความร และแลกเปลยนเรยนร

ในการสอนผปวยบรหารกลามเนอและขออยางตอเนอง

งานการพยาบาลออรโธปดกส กลมภารกจบรการวชาการ โรงพยาบาลเลดสน กรมการแพทย จดกจกรรมแลกเปลยนเรยนร

ของผปฏบตงาน ณ หองสอนแสดง หอผปวยศลยกรรมกระดกสปดาหละ 1 ครง

Documents

Journal of KM Lerdsin Hospital · ด้วยหัวใจ ... คุณภาพไปใช้กับโรงงานญี่ปุ่น จนประสบความสำเร็จ