58
Jofof d ननननननन ननननननननन नननननन ननन नननननन ननननननननन ननननननननन २०१०

Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

Jofofd 

ने�पा�लमा� स्वा�स्थ्य

शि�क्षा� तथा� धु�मापा�ने निनेयन्त्रण का�य�क्रमा

२०१०

Page 2: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

zf/Ll/s Jofofd• df+;k]zL k|

f0ffnL• /St ;+rf/• :jf:Yo ;'wf/

Aun

e G

regg

as

Page 3: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

df+;k]zL k|0ffnL• df+;k]zL k|0ffnLn] tkfO{sf]

z/L/sf] ;+/rgf lgdf{0f u5{, z/L/sf] ;'/Iff u5{ / zlQm k|bfg u5{ .

• tkfO{sf] z/L/df ePsf] @)^ j6f xf8x? 4f/f lgld{t s+sfn g} z/L/sf] ;+/rgf xf]

• z/L/4f/f lgld{t rfnx?sf] pTkfbg / lgoGq0f ug]{ sfd z/L/df ePsf ^$) j6f s+sfn df;+k]zLx?n] ub{5 .

 Aune Greggas

Page 4: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

• vKk/n] lulbsf] ;''/Iff ub{5 .

• d]?b08 dfbn cfsf/sf xf8x?4f/f ag]sf x'G5g\ .

• s/·n] d'6', kmf]S;f], sn]hf], d[uf}nf / k]6sf] ;'/Iff lbG5 .

• k5f8L k'¶f] / uf]8fsf] x¸Ln] lx+8\8'n ug{ / kfv'/f / xftsf x¸Ln] ;fdfg ;fg]{ sfd ug{ ;lhnf] jgfpb5 .  Skeleton has 206 bones.

http

://fi.

wik

iped

ia.o

rg/w

iki/I

hmis

en_l

uura

nko

s+sfn÷xf8sf] ?k/]vf

Page 5: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

xf8x?• s+sfn xf8x?4f/f

lgld{t x'G5 .• xf8x? xn'sf t/ alnof

x'G5g\.z/L/sf] hDdf tf}nsf] !$Ü SofN;Lod xf84f/f aGb5 .

• z/L/df hDdf ePsf] vlgh, SoflN;od / km;kmf]/;n] xf8nfO{ dha't agfpFb5 .

http

://w

ww

.ucl

.ac.

uk/~

sjjg

sca/

Mus

cleS

tria

ted.

gif

Diagram of a bone. The bones are of living material. If there is too little calcium in the food, the body begins to use the calcium in the bones.

Page 6: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

xf8x? lhljt tGt' x'g\ • xf8x? lhljt tGt' x'g\ .• xf8sf] a[l4 xf8sf] clGtd

efudf x'g] u5{ . s'g} s'g} xf8x?df h]nL h:t} g/d x8\8L–df;L x'G5 .

• k|To]s xf8df ljz]if k|sf/sf sf]ifLsf x'G5g\ h;nfO{ cl:6of]Anf:6;\ elgG5, h;4f/f xf8sf] agfj6 gljs/0f ub{5 .

If a bone breaks, it can be healed in a couple of months.

http

://w

ww

.foo

thea

lthfa

cts.

org/

foot

ankl

einf

o/B

one_

Hea

ling.

htm

Page 7: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

hf]gL{x?• xf8x? w]/}

lsl;dn] Ps cfk;df hf]8LPsf x'G5g\ .

• cfwf/e"t hf]gL{x? lo x'g\ M s'd, s'O{gf], xftsf] gfl/, k'¶f], 3'8f], uf]nLuf7f] / 9f8 .

 

http://www.scoi.com/sholanat.htm

http://www.scoi.com/elboanat.htm

http://www.scoi.com/handanat.htm

http

://w

ww

.sco

i.com

/spi

nana

t.htm

http

://w

ww

.sco

i.com

/spi

nana

t.htm

http://www.scoi.com/hip.htm

http://www.scoi.com/kneeanat.htm

http://www.scoi.com/anklanat.htm

Page 8: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

:gfo' aGwg  

• :gfo' eg]sf] Tof] tGt'–hfnf] xf] h;n] df+;k]zL nfO{ xf8;Fu cyjf Pp6f df+;k]zLnfO{ csf]{ df+;k]zL;Fu afFw]]sf] x'G5 . lo k|foh;f] dl;gf 8f]/L h:Tf TofGb|fsf] d'8f h:tf x'G5g\ .

• cf}nfx?sf] rfn klg log} :gfo"df e/kb{5, h;n] cf}nf / s'xgf]nfO{ Ps cfk;df afFw]sf] x"G5 . 

Muscles and tendons in the hand.

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/w

iki/H

and

Page 9: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

cflrN; :gfo' aGwg • ;a}eGbf

d'Vo :gfo"df cflrN; :gfo' xf] . h;n] v'§fsf] k5f8L kl§sf] s's'{RrfnfO{ dfly p7fpg] sfd ub{5 .

• To:t} cuf8L kl§sf] cf}+nf j/Lk/Lsf] efu / s's'{Rrfsf] df+;k]zLnfO{ :gfo'åf/f hf]l8Psf] x'G5 .

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/w

iki/A

chill

es_t

endo

n

Achilles tendon

Page 10: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

lnufd]G6 -xf8x?nfO{ afFWg]

8f]/L_• lnufd]G6 eGgfn] To:tf dl;gf TofGb|fx? x'g\ h;n] xf8nfO{ dha"t agfpg xf8sf] hf]gL{ afFlwPsf] x'G5 .

• ltgLx? sf]nfh]g / Ps k|sf/ tlGsg] j:t', h;nfO{ Onf:6Lg elgG5, åf/f d'7f–d'7fsf] ?kdf ag]sf] x'G5 .

• lnufd]G6n] cGo w]/} c+ux?nfO{ klg ;xf/f lbPsf x'G5 h:t} sn]hf], lkQy}nL / kf7]3/ .

Ligaments connect bones to other bones to form a joint. In the picture ligaments in the knee.

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/w

iki/K

nee

Page 11: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

l:y/tf• ha dfgj z/L/

d/]/ hfG5, df+;k]zL :gfo" / lnufd]G6 s'lxP/ hfG5g\, dfq v's'nf xl¸x? / bfFtx? afFls /xG5g\ .

Tim

othy

D. W

hute

, Pie

ter

A. F

olke

ns, A

cade

mic

Pre

ss

Page 12: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

s''/s'/] xf8• s'/s'/] xf8 Ps lsl;dsf] /a8 h:tf]

kbfy{ xf] . dfgj z/L/df ltg leGg k|sf/sf s'/s'/] xf8x? x'G5g\ .

• kf/bzL{ s'/s'/] xf8M o;n] xf8x?sf] ljrsf] hf]gL{df c;/ kg{ glbgsf] nflu cf8 lbg] sfd u5{ .

• tGt'do s'/s'/] xf8M of] Pp6f nrsbf/ xf8 xf] h'g xfjf cfbfg k|bfg x'g] c+udf k|of]u x'G5 h:t} gfs / sfg .

Page 13: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

df+;k]zL

 • df+;k]zL eg]sf] ljz]if k|sf/sf tGt'x? x'g\ h'g z/L/sf ljleGg cu+x?df rfn lbg slxn] sl;g] / slxn] vs'nf] x'g] ub{5g\ .

http

://w

ww

.ucl

.ac.

uk/~

sjjg

sca/

Mus

cleS

tria

ted.

gif

Diagram of a muscle.

Page 14: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

km\n]S;/ / PS;6]g;/ df+;k]zL

• df+;k]zLx? cfkm} v'Drg ;S5g t/ cfkm}nfO{ nDJofpg ;Sb}gg\ . To;sf/0fn] km\n]S;/ df+;k]zL hf]gL{df v'lDrPkl5, To;nfO{ km]/L km}nfpg jf l;wfkfg{ PS;6]g;/ df+;k]zLn] ;w} e'ldsf v]Nb5 .

http://scienceblogs.com/clock/upload/2006/06/muscle%20contraction.jpg

Muscles can only shorten.

Page 15: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

ljleGg k|sf/sf df+;k]zLx?

• df+;k]zLx? ltg k|sf/sf 5g\ .!_ s+sfn df+;k]zL@_ lrKnf] df+;k]zL#_ d'6'sf] df+;k]zL

http://en.wikipedia.org/wiki/Muscle

Page 16: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

s+sfn df+;k]zL• dfgj z/L/df ^$) j6f

s+sfn df+;k]zLx? x'G5g\

• s+sfn df+;k]zLx? P]lR5s df+;k]zL x'g\ .

• k|foh;f] s+sfn df+;k]zLx? hf]8f hf]8f ldn]/ /x]sf x'G5g\ . ht

tp://

en.w

ikip

edia

.org

/wik

i/File

:Mus

cles

_ant

erio

r_la

bele

d.pn

g

Page 17: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

s+sfnL df+;k]zL

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/w

iki/F

ile:M

uscl

e_po

ster

ior_

labe

led.

png

• s+sfn df+;k]zL wsf{ wsf{ k/]sf x'G5g\ .

• d'6'sf] df+;k]zLdf klg wsf{ x'G5g\ .

Page 18: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

lrKnf] df+;k]zL• lrKnf] df+;k]zLx? P]lR5s x'G5g\ . ltlgx?

:jrflnt x'G5g\ .• ;fgf] cfGb|fdf ePsf df+;k]zL lrKnf

x'G5g\ . ltlgx?n] vfgfnfO{ cuf8L ws]Ng] ub{5g\ .

• OR5f zlQmn][ klg lrKnf] df+;k]zLnfO{ c;/ ug{ ;Sb}g t/ dfgl;s tgfjn] lolgx?sf] sfdnfO{ ;':t agfpg ;S5 .

• Soflkmgn] cfGb|sf] df+;k]zLsf] sfo{nfO{ ljkl/t c;/ b]vfpg ;Sb5 .

Page 19: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

 d'6'sf] df+;k]zL• d'6'sf] df+;k]zLdf

To:tf df+;k]zLsf sf]lifsfx? x'G5g\ h;n] gzfsf sf]lifsfn] h:t} df+;k]zL v'lDrPsf] / sf]lifsf :yfGt/0f ePsf] ;+s]t ub{5 .

• d'6'sf] df+;k]zL P]lR5s df+;k]zL xf]Og .

http://en.wikipedia.org/wiki/Heart

Heart

Page 20: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

zlQm pTkfbg• df+;k]zL tGsfpgsf] lglDt

cfjZos zlQm lgDg t/Lsf4f/f k|fKt ug{ ;lsG5 .

• cf/f]ljs cfn]S6]6 zlQm pTkfbg • cf/f]ljs nfS6]6 zlQm pTkfbg• cf/f]ljs zlQm pTkfbg

Page 21: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

jfo'/lxt PnfS6]6\• jfo'/lxt PnfS6]6 zlQm pTkfbg k|

s[ofdf z/L/sf] P8]gf]l;g lq–kmf];km]6 gfdsf] kbfy{ k|of]u x'G5, h'g kbfy{ df+;k]zLsf sf]ifx?df hDdf x'g] ub{5g\ .

• lt kbfy{x?åf/f dfqf, z/L/n] nfdf] ;do;Dd sfd ug{ k|;:t x'b}gg\ .

Adenosine triphosphate (ATP)

Page 22: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

jfo'/lxt NofS6]6\• jfo'/lxt NofS6]6\ zlQm

pTkfbg ug]{ k|s[ofdf P8]gf]l;g lq–kmf];km]6 gfdsf] kbfy{, sfjf]{xfO8«]6, lUnsf]lhg cyjf Unf]sf]h4f/f pTkfbg x'G5 . o;n] z/L/df b'Uw cDn 5f]8\g] ePsf]n] o;sf] sf/0fn] z/L/ yfSg] / b'Vg] klg ub{5 .

Glycogen can storage as many as 30.000 glucose units for energy production in the body.

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/w

iki/G

lyco

gen

Page 23: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

P/f]ljs• P/f]ljs zlQm k|s[ofdf,

P8]gf]l;g lq= kmf];km]6 gfdsf] kbfy{, sfjf]{xfO8«]6, lrNnf] / k|f]l6gsf] sf/0fn], clS;hgsf] ;xfotfn pTkfbg x'G5 .

• of] tj;Dd nuftf/ /lx/xG5 hj;Dd zlQm ;+lrt x'G5 / clS;hg klg /xG5 . h] ePtf klg o;sf] pTkfbg Ifdtf rflx l;ldt x'G5 .

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/w

iki/W

alki

ng

Page 24: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

P/f]ljs Jofofd• P/f]ljs Jofofdn] /Qm ;

+rf/ / sd /QmrfknfO{ ;'wf5{ .

• o:tf] Jofofdn] d'6'nfO{ dha"t agfpg ;xof]u ub{5 .d'6'df al9 /ut cfbfg k|bfg x'gfn] x'bo3ft x'g] vt/f sd x'G5 . o;n] /ftf] /Qm sf]lifsfsf] dfq a9fpFb5 .

Aerobic exercises:- Walking- Hiking- Running- Cycling- Swimming- Playing tennis

Page 25: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

/Qm ;+rf/

 

• k|To]s z/L/sf ^)) ljlnog sf]lifsfx?sf] lglDt clS;hg cfjZos kb{5 . ltlgx?n] clS;hg /utdfkm{t k|fKt ub{5g\ .

• /ut nuftf/ z/L/df /Qm glnx?4f/f ;+rf/ eO{/xG5g\ .

http

://w

ww

.you

tube

.com

/wat

ch?

v=A

BT

vNR

59K

5Q&

feat

ure=

play

er_d

etai

lpag

e

You can look at the video of blood circulation in YouTube by MingMingchen http://www.youtube.com/watch?v=ABTvNR59K5Q&NR=1

Page 26: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

/QmgnLx?• /QmgnLx? crDd k|

sf/n] t/ qmda4 /x]sf 9'+u|f]x? x'g\ . logLx?sf] Psfkl§5]pdf 7"nf gzf / cf6{/Lsf] ;fydf d'6' hf]l8Psf] x'G5 eg] csf]{kl§ 5]pdf ;–;fgf Soflkn/L /QmgnLx? x'G5g\ .

http://en.wikipedia.org/wiki/Cardiovascular_system 

Page 27: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

 d'6'• d'6' Ps zlQmzfnL kDk

xf] . of] df+zk];Ln] ag]sf] x'G5 .

• o;sf b'O{ kf6fx? x'G5g\ . o;sf] bfFof kf6f] sdhf]/ x'G5 eg] jfFof kf6f] dha't x'G5 .

• lo b'j} efudf b'O{j6f y}nLx? x'G5g\ ,h;nfO{ d]lG6«sn / cfl6{sn elgG5 . Heart

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/w

iki/C

ardi

ovas

cula

r_sy

stem

 

Page 28: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

kNdf]g/L cyf{t wdgL ;+rf/

• /Qm;+rfng k|0ffnLdf b'O{ efu x'G5g\ . ;fgf] lsl;dsf] /Qm ;+rfngnfO{ kNdf]g/L /Qm ;+rfng elgG5 .

• lgnf] /ªsf] /Qmgln h;n] z/L/sf ljleGg efuaf6 cfPsf] /utnfO{ bfofF e]lG6«sn / jfofF cl6«od x'b} kNdf]g/L cf6«Lhdf k7fpF5 .

http://en.wikipedia.org/wiki/Pulmonary_circulation

Page 29: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

jfo'sf] kl/jt{g• kNdf]g/L cflb|hn] /utnfO{ kmf]S;f]df

k7fpF5 . hxfF /ftf /Qmsf]ifn] sfj{G8fOcS;fO{8 jfo" aflx/ km\ofS5 / clS;hg lng] sfd ub{5 .

• sfj{G8fOcS;fO{8 UofF;, z/L/n] zlQm vkt ubf{ pTkflbt UofF; xf] .

• sfj{G8fOcS;fO{8 ePsf] /ut lgnf] /+usf] x'G5 .

• ha /utaf6 sfj{G8fOcS;fO{8 lgSnG5 / clS;hg ldl;G5, /utsf] /+u /ftf] x'G5 .

Page 30: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

qmlds /Qm ;+rfng• 7"nf] dfqfdf x'g] /Qm ;+rfng g}

qmlds /Qm ;+rfng xf] .• o; k2lt cg';f/ 7"nf] dfqfdf clS;hg

ePsf] /ut, kmf]S;f]faf6 jfofF d]lG6«sn clg jfofF cfl6«od x'b}, 7"nf] /Qm k|jfxn] Pcf]6{ clg 7"nf] cfl6«{haf6 d'6'df, dl:tisdf, cfGb|fx?df xft v'§fx?df, x/Ps df+;k]zL / cGtdf ;a} eGbf k/ Soflkn/Lx?df k'Ug] sfd x'G5 .

http://en.wikipedia.org/wiki/Capillary

Page 31: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

d'6'sf] rfn -gf8L_• d'6' Ps ldg]6df ^)–&) k6s ;Dd w8\sG5

h;nfO{ d'6'sf] rfn elgG5 .• cf};tdf, z/L/sf] k|To]s /QmgnLx?df /ut ;

+rfng x'gsf] lglDt () ;]s]G8 eGbf sd ;do nfUb5 .

• d'6'sf] rfn /f]lsPdf, ;j{k|yd dl:tissf To;kl5 z/L/sf cGo efusf sf]lifsf dg{ yfNb5g\ .

• s]lx ldg]6 k5f8L g} To:tf] dflg;nfO{ km]/L klxnfs} cjZyfdf Nofpg ;+efj x'b}g .

Page 32: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

/ut• /ut Ps lsl;dsf] t/n

kbfy{ xf] h'g z/L/df ;+rfng x'G5 .

• o;df ljleGg k|sf/sf /Qm sf]lifsx? x'G5g\ M

• /ftf] /Qm sf]if• ;]tf] /Qm sf]if• Kn]6n]6\;  

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/w

iki/W

hite

_blo

od_c

ell

There are three different types of cells in the blood: red cells, white cells and platelets.

Page 33: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

/Qm sf]ifx?• /ftf] /Qm sf]ifx? clS;hg /

sfj{g8fOcS;fO8 af]Sg] el/ofx? x'g\ . o;leq kmnfdsf] dfqf klg x'G5 .

• ;]tf] /Qm sf]lifsfx? Tolt a]nf dxTjk"0f{ e'ldsf v]Nb5g\ . h'ga]nf z/L/df ;+s/d0f eO{ z/L/n] ;+3if{ ug'{ k/]sf] x'G5 .

• Kn]6n]6\;n] /ut aUg /f]Sg] sfd ub{5 .

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/

wik

i/Red

_blo

od_c

ell

http

://en

.wik

iped

ia.o

rg/w

iki/

Pla

tele

t

Red blood cell, platelet and white blood cell.

Red blood cells.

Page 34: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

/Qm ;d'x• hDdf rf/

k|sf/sf /ut x'G5g\ . h'g ए, बि�, एबि�, ओ x'g\ . lo k|To]s ls t 3gfTds (+) x'G5g\ jf C0ffTds (-) x'G5g\ . kf]lhl6e jf g]u]l6e .

http://en.wikipedia.org/wiki/Blood_type

Page 35: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

:jf:Yo ;'wf/• zfl/l/s sfd / zf/Ll/s tflndn]

z/L/nfO{ /fd|f] cj:yfdf /fVg ;xof]u ub{5 .

• zfl//Ls Jofofd / sd lrNnf] kbfy{ ePsf] vfgfn] /Qm glnx? v'Nnf /fVg ;xof]u ldN5 .

• ;fsfxf/L vfgf, ;fydf k|;:t kmnkm'n, abfd, /];fbf/ u]8fu'8Ln] /fd|f] :jf:Yo jgfpg ;xof]u ub{5 . Aune Greggas

Page 36: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

d[To'sf d'Vo sf/0fx?

• klZrd]nL ljZjdf w]/}h;f] eO{/fVg] d[To'sf sf/0fx?df d'6' / /QmgnLsf /f]ux? x'g\ .

• df]6f]kg, lrgL/f]u / w'd|kfgn] o:tf /f]usf] ;+efjgf a9fpFb5 .

• w'd|kfg ug]{ o"jf ju{df x[bo3ftaf6 d[To' x'g]sf] ;Defjgf, w'd|kfg gug]{ o"jfsf] eGbf ltg u'0ffn] al9 x'G5 . -olb nuftf/ w'd|kfg u/L /fVof] eg]_

Mortality rate by a heart disease seen according to the age smoking started. 

Less than 15 years old

15 -20 years

Over20 years

Non smoker

Hid

eo Ic

hiki

Page 37: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

w'd|kfg / /Qm ;+rfng

• tDafs'df ePsf] lgsf]6Lgn] cf6{/Lh Soflkn/L cf6{/LhnfO{ cfqmd0f ub{5 .

• w'd|kfgn] /Qm glnx?sf] leQfdf lrNnf] kbfy{ lgdf{0f ug]{ / df]6f]kg a9fpg] ub{5 .

Effect of the tobacco smoking to the temperature of the hand (red warmest, yellow middle, blue coldest; smoker to the left, nonsmoker to the right). 

Hid

eo Ic

hiki

Page 38: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

g]s|f]l;;–w'd|kfgsf] k|ltkmn

• /Qmglnx?df jf];f] / lrNnf]kbfy{sf] lgdf{0f / cf6{/Lhx? v'lDrgfn] z/L/sf cln kNnf] c+u h:t} xft / v'§fdf /Qm ;~rfng k'Ug ;Sb}g, kl/0ffd :j?k To:tf c+ux?df g]s|f]l;;x'g] ;Defjgf jl9 x'G5 .

Hid

eo Ic

hiki

Most of the amputations done because of the weak blood circulation in the feet are made to smokers.

Page 39: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

5fnf rfp/Lg'• cg'xf/sf] 5fnfsf]lifsfx?

df /Qm ;~rfng sd x'g] ub{5 .

• w'd|kfg gug]{ dfG5]sf] t'ngfdf w'd|kfg ug]{ dflg; jl9 j'9f] b]lvG5 lsg eg] w'd|kfg ug]{ dflg;sf] cg'xf/df j9L rfp/L k/]sf] x'G5 .

These are 42 year old twíns? Which is a smoker and which do not smoke? 

Hid

eo Ic

hiki

Page 40: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

/Qmglnx?df kl/j{tg• w'd|kfg u/]sf]

nIf0f /QmgnLx?df t'?Gt b]lvG5 .

• w'd|kfg ug]{dflg;sf] /QmgnLx?df l56} lrNnf] kbfy{ hDdf ub{5g\ . h;sf] sf/0fn] ltgLx? :jf:Yo b]lvb}gg\ .

These veins belong to persons who died in a car accident. The 32 old was a smoker, the 34 old was a nonsmoker.

Page 41: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

pRr /Qmrfk• lrNnf] kbfy{ hDdf x'gfn], Soflkn/L

cf6{/Lh lylrG5 / kl/0ffd :j?k /Qmrfk j9\g hfG5 .

• hlt pRr /Qmrfk x'G5 z/L/n] /ut lng Tolt g} jl9 zlQm cfjZos kb{5 .

• Soflkmg / g'gn] klg /Qmrfk j9fpFb5 .• pRr /Qmrfk cfkm}df vt/gfs x'G5 o;n]

x[bo3ft tyf dl:tis3ft j9fpF5 .  

Page 42: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

pRr /Qmrfksf] jlu{s/0f

 

  ;d"x l;:6f]lns mmhg

8fOof:6f]lns mmhg

xfOkf]6]g;g\

< ९० < ६०   

gd{n  ९०-१२० र ६०-८०   lk|–xfOk{6]g;g\

२१२-१३९ वा�८१-८९ 

tx !xfOk{6]g;g\

१४०-१५९ वा� ९०-९९ 

tx @xfOk{6]g;g\

≥१६० वा� १००≥  

Page 43: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

Jofofd• Jofofd

eg]s} :jf:Yo ;'wf/ xf] .

• Jofofd u/L/x]sf] cj:yfdf /Qmrfk pRr ePdf klg Jofdsf] cGtdf, Jofod gu/]sf] j]nfdf h:t} /Qmrfk sd x'G5 . Aune Greggas

Page 44: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

lsg w'd|kfg ug]{ JolQm eGbf gug]

{ JolQmsf] z/L/ :j:Yo x'G5 < • cfkm"nfO{ tGb'?:t kfpgsf] lglDt tkfO{sf]

kmf]S;f] / d'6'df clS;;g ePsf] /ut k'Ug' kb{5 . ha tkfO{ tDjfs' ;]jg ug'{ x'G5, tkfOn] sfj{gdf]gf]cS;fO{8 tkfOsf] z/L/df kl/lrt u/fpg' x'G5 . o;sf] sf/0fn] tkfO{sf] ef}lts z/L/df clS;hgsf] sld x'G5, h;n] ubf{ /fd|f] v]n v]Ngdfq cK7\of/f] xf]Og t/ lx8 8'n ug{ / e¥of· r9\g klg ufx|f] x'G5 .

  http://my.clevelandclinic.org/healthy_living/smoking/hic_smoking_and_physical_activity.aspx  

Page 45: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

w'd|kfgstf{ / lau|bf] :jf:Yo

• ;fwf/0f tyf cw{ Jo:s JolQmsf] zf/L/Ls :jf:Yodf lu/fj6 cfpg' / kmf]S;f]sf] s[ofsnfkdf sld cfpg'sf] cWoogdf, w'd|kfg ug]{ JolQm eGbf w'd|kfg gug]{ JolQmsf] :jf:Yo / pgLx?sf] s[ofsnfkdf pd]/s} sf/0fn] km/s b]lvb}g\ .

• hDdf hlDd cWoogdf #$& hgf w'd|kfg ug]{ dflg;sf] eGbf &(! w'd|kfg gug]{ JolQmx?sf] zf/L/Ls tGb'?:tL df lu/fj6 cfPsf] kfOof] .

• (1349/kg V 1618) h'g rfxL k|yd PS;kfO/]6f]/L en'd (3341m/v 3638ml) http://www.bmj.com/cgi/content/full/311/7007/715

Page 46: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

d'6' ;DjlGw /f]ux?

Page 47: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

dl:tisdf x'g] /Qm;|fj

Page 48: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

bdsf] /f]u

Page 49: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

ca'{4 /f]u

Page 50: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

ux|f}+ ;fdfg prfNg l;Sg'

• 3'F8fnfO{ tn v'DRofpg'xf]; / v'§fåf/f ef/ yfDg] sfd ug'{xf];\ t/ tkfO{sf] 9f8n] xf]Og .

http://www2.edu.fi/materiaalipankki/index.php?id=74 

Page 51: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

sd prfOdf ePsf sfd ug{ l7s t/Lsf ck\

gfpg'xf];\ . • ha tkfO{ tn

ePsf] sfd ug'{x'G5 cfkm\\gf 3'F8f tn v'DRofpg'xf]; / tn j:g'xf];\ . http://www2.edu.fi/materiaalipankki/index.php?id=74

 

Page 52: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

sfd ubf{ ;lx prfO{ k|of]u ug'{

• tkfO{n] sfd ug]{ 6]jn ;lx prfO{df Joj:yf ldnfpg sf]lz; ug'{xf];\ .

http://www2.edu.fi/materiaalipankki/index.php?id=74 

Page 53: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

tkfO{sf] z/L/ ;DjlGw hfgsf/L /fVg'xf];\

• dfgj z/L/df @)) eGbf j9L xf8x? / ^)) eGbf j9L dfFzfk]zLx? x'G5g .

• ltgLx?n] dflg;sf] nueu $)Ü tf}n cf]u6]sf] x'G5 .

• ltgLx? dWo] slt j6fsf] gfd tkfO{nfO{ yfxf 5 <

• xf8x? dfF;fk]z?x?• vKk/ 8]n6f]O8• sfvLsf] xf8 afO;]k km]df]/Lh• 5fltsf] xf8 Sjf8\8L;]k km]df]/Lh• k'7fsf] xf8 ;f]nLj;• lt3|fsf] xf8 l6jLonL; Pg\6]l/P/• glnv'§sf] xf8 l6jLonL; kf]:6]l/P/

Page 54: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

tkfO{sf] z/L/nfO{ tflnd

lbg'xf];\ • z/L/sf] cj:yf /fd|f] kfg{ tflndn] ;xof]u ub{5 . • tkfOn] *) dl6/ bf}8\g ;Sg] 7fFpsf] 5gf]6

ug'{xf]; . • o;sf] lglDt ;do lng'xf];\ / d'6sf] rfn yfxf

kfpg'xf];\ . • o:tf s'/f ;w} sfuhdf n]Vg'xf];\ / d'6'sf] rfn

yfxf kfpg'xf]; . • o:tf s'/f ;Fw} sfuhdf n]Vg'xf]; / x]g'{xf]; ls

s;/L tflnd rln/xbf tkfO{sf] z/L/df clS;hg k|jfx / tkfO{sf] dhj'lt slt j9\b5 .

Page 55: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

tflnd kfqf]• lbg Ps xKtf Ps dlxgf Ps• lbg b'O{ xKtf b'O{ dlxgf

b'O{• lbg ltg xKtf ltg dlxgf ltg• lbg rf/ xKtf rf/ dlxgf rf/• lbg kfFr xKtf kfFr dlxgf

kfFr• lbg 5 xKtf 5 dlxgf 5• lbg ;ft xKtf ;ft dlxgf ;ft

• cem /fd|f] k|ltkmn Nofpg' eg]sf] ;fwf/0f tof tflnd j9fpg' xf] .

Page 56: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

८० मि�टर दौ�डनला�ई अभ्या�स

तपा�ईंको$ दौ�डको$ त�लिला� पा�त्रो$ कोस्त$ दौ(खि*न्छ ? तपा�ईंको$ न�ड-को$ गत- कोस्त$ छ?

Page 57: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

• क्री0या�शि2ला जी-वानला( तपा�ईंला�ई अझ *5स- र स्वा�थकोर जी-वान प्रदौ�न गछ8 । तपा�ईंको$ स्वा�थ्याला�ई स5त; जीन्या पादौ�थ8 वा� ला�ग5 पादौ�थ8को$ को�रणला( ���8दौ नगन58हो$स> ।

तपा�ईंला( आफ्न$ जी-वानको$ ��र(�� आAफैC बिनण8या गन8 सक्न5हुन्छ ।

Page 58: Jofofd नेपालमा स्वास्थ्य शिक्षा तथा धुमपान नियन्त्रण कार्यक्रम २०१०

We thank• State of Finland• ETRA–liitto ry, Finland, Aune Greggas• Scheer Memorial Hospital, Banepa, Kavre, Sundar Thapa, Pratigya Ranjit, HETIP team

• Wikipedia, Wikimedia, Red Cross (Finland), Cleveland Clinic, SCOI (Southern California Orthopedic Institute),  UCL (London Global University), American College of Foot and Ankle Surgeons, Scienceblogs.com, Hideo Ichiki, MingMingchen, Federal State and Territory Health Initiative, Australia (videos), T.D. Whute, P. A. Folkens (studies)