วารสารระบบบรการปฐมภมและเวชศาสตรครอบครว 6

การสรางและหาประสทธผลวธสอนเรองรายการอาหารแลกเปลยนไทย หมวดผกสำหรบผปวยเบาหวาน

The Construction and Efficacy of Educational Method on Thai Vegetable Exchange Lists for Diabetes Patient

นพ.โภคน ศกรนทรกล

พ.บ.,ว.ว.เวชศาสตรครอบครว กลมงานเวชกรรมสงคม โรงพยาบาลลำพน Pokin Sakarinkhul MD, RCFPT Department of Social Medicine, Lamphun Hospital

บทคดยอ

โรคเบาหวานเปนปจจยหนงททำใหคนไทยเสยชวตจากโรคหวใจและหลอดเลอด แตการปรบพฤตกรรมดานการบรโภคกลบไดรบความสนใจนอยสวนหนงเกดจากการทผใหความรเบาหวานขาดสอทเหมาะสมในการสอนผปวย การวจยนมวตถประสงคเพอสรางและหาประสทธผลวธสอนเรองรายการอาหารแลกเปลยนไทยหมวดผกสำหรบผปวยเบาหวานกลมตวอยางจำนวน59คนซงรบการรกษาในเครอขายศนยแพทยชมชนตำบลมะเขอแจและผานเกณฑการคดเลอกถกสมแบงออกเปน3กลมเพอรบการใหความรขณะมารบยาเบาหวานกบแพทยโดยกลมท1จำนวน20คนเปนกลมควบคมทไดรบการรกษาตามขนตอนปกตกลมท2จำนวน21คนไดรบการสอนโดยผใหความรอานบตรใหความรเรองผกใหฟงและกลมท3จำนวน18คนไดรบการสอนโดยใชจวแจวโมเดล(JiwJawMiniFoodModel)จากนนกลมตวอยางทกคนตองตอบแบบสอบถามและแบบทดสอบทถกสรางขน และผานการหาคาความเชอมนโดยวธหาคาสมประสทธสหสมพนธอลฟาของ Cronbach ไดคาความเชอมนเทากบ 0.88 นำขอมลทไดมาวเคราะหโดยโปรแกรมสถตสำเรจรปพบวา คะแนนจากการทำแบบทดสอบเรองผกใหพลงงานในกลมท 2 ซงสอนโดยใชบตรใหความรเรองผกใหพลงงานมคาสงกวาการรกษาตามขนตอนปกตอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ0.05และผลคะแนนจากการทำแบบทดสอบเรองผกใหพลงงานในกลมท3ซงใชจวแจวโมเดลมคาสงกวาการรกษาตามขนตอนปกตอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ 0.05 แตคะแนนทไดจากการทำแบบทดสอบเรองผกใหพลงงานในกลมท 3 ซงใชจวแจวโมเดลมคามากกวากลมท 2 ซงสอนโดยใชบตรใหความรเรองผกใหพลงงานอยางไมมนยสำคญทางสถตฉะนนการใชสอทมเนอหาเฉพาะเจาะจงและมความนาสนใจจะทำใหผปวยเบาหวานมความรเพมมากขนได

Abstract Thisstudycomparedefficacyofpaper-assistedvs.model-assistedmethodofvegetableeducation fordiabetes patient in improving dietary knowledge. Fifty-nine persons with noninsulin-dependent diabetes wererandomly divided into 3 groups; routine, paper-assisted and model-assisted educational methods. Self-administratedquestionnaireandtestwerebuiltandusedtocollectpersonaldataandtoevaluateknowledgeabout Thai vegetable exchange lists. Score in paper-assisted and model-assisted educational method weresignificantgreaterthanroutinemethod(p<0.05).Despitethescoreinmodel-assistedgroupweregreaterthanpaper-assisted group, few differences were seen (p= 0.3). Diabetic educator need to have enough properresourcestofulfilldiabeteseducationalprograms.

journal PCFM.indd 6 6/27/09 7:10:38 PM

7The Thai Journal of Primary Care and Family Medicine

บทนำ

โรคหวใจและหลอดเลอด1คอโรคเรอรงประจำตวอนดบ1ของคนไทยโดยรอยละ28ของคนไทยปวยดวยโรคดงกลาวและโรคในกลมหวใจหลอดเลอด ไมวาจะเปนโรคหวใจขาดเลอดและโรคสมองขาดเลอดจากหลอดเลอดตบหรอหลอดเลอดแตก1 โรคเหลานไดคราชวตคนไทยรวมปละกวา 65,000คน1 ปจจยเสยงอยางหนงททำใหเกดภาวะดงกลาวคอ เบาหวาน แตจากขอมลการสำรวจสภาวะสขภาพอนามยของประชาชนไทยโดยการตรวจรางกายครงท 3 พ.ศ. 2547 กลบพบวา ผปวยเบาหวานรอยละ1.9 ในเพศชาย รอยละ 1.7 ในเพศหญงไดรบการวนจฉย แตไมไดรบการรกษา2 แตถงแมจะไดรบการรกษาดวยยาลดไขมนหรอยาฉดอนซลนแลวผปวยเบาหวานรอยละ24.1 ในเพศชายและรอยละ33.9ในเพศหญงกยงไมสามารถควบคมระดบนำตาลหลงอดอาหารใหเหมาะสมได2 ซงจากการประเมนระบบการดแลผปวยเบาหวานของเครอขายหนวยบรการปฐมภมซงเปนหนวยทผปวยสามารถเขาถงไดโดยสะดวก พบวาการปฏบตตวของผปวยเบาหวานดานการรกษา การดแลสขภาพทวไปสวนใหญอยในระดบด แตในดานบรโภคกลบมระดบดนอยกวาดานอน3 ทงนแนวเวชปฏบตโครงการบรหารจดการดแลรกษา ผปวยเบาหวานและภาวะทเกยวของกบเบาหวานอยางครบวงจรในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาตไดระบวา เนอหาทเกยวของกบโภชนบำบดเปนเนอหาความรทจำเปนและเปนมาตรฐานทตองใหสำหรบ ผปวยเบาหวานในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต4 แตผใหบรการอาจมขอจำกดบางประการทำให ไมสามารถใหความรดงกลาวไดเชนการขาดสอการใหความรทเหมาะสม การทผปวยจะเปลยนพฤตกรรมเพอรกษาสขภาพตนเองไดนน ปจจยหนงคอการมความร ความเขาใจในโรคของตนเอง5 โดยเฉพาะอยางยงความรเกยวกบการบรโภคอาหารใหเหมาะสม แตใน เวชปฏบตประจำวน การใหความรดงกลาวอยางครอบคลมอาจทำไดยาก และบางครงอาจเพยงบอกแกผปวย วาใหรบประทานผกแตไมไดจำเพาะเจาะจงวาเปนผกประเภทใด ซงสำหรบผปวยเบาหวานแลวการเขาใจเรองอาหารโรคเบาหวาน(Diabetesmellitusdiet)คณคาอาหารแลกเปลยนโรคเบาหวานหรอรายการอาหารแลกเปลยนไทย(ThaiFoodExchangeList)6,7เปนสงสำคญทจะชวยใหเกดการปรบปรงสภาวะโภชนาการของผปวย นำหนกตวของผปวยอยในเกณฑทควรจะเปน ระดบนำตาลในเลอดมคาใกลเคยงกบภาวะปกต และปองกนหรอชะลอการเกดโรคแทรกซอน7 การบอกใหผปวยรบประทานผกโดยไมไดชแจงถงประเภทของผกอาจทำใหผปวยหนไปรบประทานผกประเภทข.ทใหพลงงาน25กโลแคลลอรตอสวน6,7เพยงอยางเดยวโดยไมไดตงใจเปนผลใหไมสามารถควบคมระดบนำตาลไดดพอ แมสมาคมนกกำหนดอาหารแหงประเทศไทย (Thai Dietetic Association) ไดจดทำหนจำลองอาหาร (Food Model) เพอใชเปนสอในการสอนแกผปวย แตราคาของสอชดเลก 25 ชน ซงอยท9,000บาทชดกลาง50ชน18,000บาทและชดใหญ75ชน27,000บาทหากรวมกระเปาบรรจโมเดลจะมราคาถง12,500บาท22,500บาทและ35,000บาทตามลำดบ(ราคาสำรวจเมอเดอนมนาคม พ.ศ. 2552) อาจเปนอปสรรคแกสถานบรการปฐมภมทตองการสอชนดนได นอกจากน หนจำลองอาหารดงกลาวไมไดมรายละเอยดตดไวทตวสอจำเปนตองจดทำรายละเอยดเพมเตมเมอวางสอไวใหผปวยและผทสนใจศกษาไดดวยตนเอง การวจยครงนจงไดสราง “จวแจวโมเดล (Jiw Jaw Mini Food Model)”เพอเปนสอทางเลอกในการใหความรเรองรายการอาหารแลกเปลยนไทยพรอมทงดำเนนการหาประสทธผลวธสอนเรองรายการอาหารแลกเปลยนไทยหมวดผกสำหรบผปวยเบาหวานดวย

ประเดนสำคญ Keywords เบาหวาน Diabetes การใหความร Instruction,nutritioneducationmethods รายการอาหารแลกเปลยน Exchangelists

ลำพน Lamphun

journal PCFM.indd 7 6/27/09 7:10:39 PM

ถวฝกยาว ผก (ข) 1 ขด

(70-100กรม)

25 กโลแคลอร()

รปท 1ตวอยางคำบรรยายโมเดล

ประเภท ปรมาณ พลงงาน

ชออาหาร

คณลกษณะของอาหาร

วารสารระบบบรการปฐมภมและเวชศาสตรครอบครว 8

วตถประสงค

1. จดทำสอทางเลอกในการใหความรเรองรายการอาหารแลกเปลยนไทย

2.หาประสทธผลวธสอนเรองรายการอาหารแลกเปลยนไทยหมวดผกสำหรบผปวยเบาหวาน

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. ไดสอทางเลอกในการใหความรเรองรายการอาหารแลกเปลยนไทยทมราคาถกและผปวยสามารถ

เรยนรไดดวยตนเอง

2.ทราบถงประสทธผลวธสอนเรองรายการอาหารแลกเปลยนไทยหมวดผกสำหรบผปวยเบาหวาน

นยามศพท

ผปวยเบาหวาน คอ ผปวยทไดรบการวนจฉยตามเกณฑของสำนกบรหารจดการโรคเฉพาะ

สำนกงานหลกประกนสขภาพแหงชาต4และไมมขอยกเวนดงตอไปน

1. เจบปวยดวยโรคหรอภาวะทเปนอปสรรคตอการมองเหนการไดยนและการเขาใจภาษา

2.ไมสามารถอานและเขยนหนงสอได

3.ไมสมครใจเขารวมโครงการและหรอไมลงลายมอชอใหความยนยอมเขารวมโครงการ

วธการดำเนนวจย

สรางเครองมอทใชในการสอนประกอบไปดวยเครองมอสองชนดคอ

เครองมอชนดท 1 บตรใหความรเรองผกใหพลงงาน

สมอยางงาย(Simplerandom)เพอเลอกตวอยางผกประเภทก.และผกประเภทข.มาอยาง

ละ5ชนดนำมาพมพเปนบตรทมขอความวา “ผกมหลายชนด ใหพลงงานแตกตางกน จดแบงเปน 2

ประเภท ไดแก ประเภท ก. ผก 1 สวนคอผกดบ 1 ขดหรอ 70-100 กรมใหพลงงานตำมาก ไดแก

กะหลำปล มะเขอเทศ ฟกเขยว ผกกาดสลด ดอกกะหลำ ประเภท ข. ผก 1 สวนคอผกดบ 1 ขดหรอ

70-100 กรม ใหพลงงาน 25 กโลแคลอร ไดแก ฟกทอง แครอท เหดนางรม บรอกโคล ถวฟกยาว”

สำหรบผใหความรอานใหแกผปวยฟง

เครองมอชนดท 2 จวแจวโมเดล (Jiw Jaw Mini Food Model)ประดษฐตามขนตอนดงตอไปน

1. ตดกระดาษแขงเพอทำเปนฐานกวาง10ซม.ยาว10ซม.

2. จดพมพขอมลทจำเปนลงบนกระดาษกาว(รปท1)

journal PCFM.indd 8 6/27/09 7:10:40 PM

รปท 2ตวอยางโมเดลทประกอบเสรจ

ถวฝกยาว ผก (ข)

1 ขด (70-100กรม)

25 กโลแคลอร()

ฐานกระดาษกวาง 10 cm

ฐานกระดาษยาว 10 cm

โมเดลจว

คำบรรยายโมเดล

9The Thai Journal of Primary Care and Family Medicine

3.นำโมเดลจวมาตดกบแผนกระดาษแขงและนำกระดาษกาวทมขอมลมาตด(รปท2)

จากนนนำโมเดลทประดษฐเสรจมาประกอบการใหความรโดยกลาวเนอหาใหเหมอนกบทอยในบตรใหความรเรองผกใหพลงงาน คดเลอกประชากรและกลมตวอยาง ไดแก ผปวยเบาหวานตามนยามศพทจำนวน 59 คนททำการรกษาเบาหวานกบแพทยทศนยแพทยชมชนตำบลมะเขอแจอ.เมองจ.ลำพนหรอเครอขายศนยสขภาพชมชนขางเคยง ทำการทดลองและเกบรวบรวมขอมล กลมตวอยางถกแบงออกเปน 3 กลมโดยวธสมอยางงาย (Simple random) และไดรบความรโดยวธแตกตางกน3วธไดแก กลมท 1 กลมควบคมจำนวน20คนไดรบการรกษาตามขนตอนปกต กลมท 2กลมตวอยางทไดรบการสอนโดยใชบตรใหความรเรองผกใหพลงงาน จำนวน 21 คนไดรบการสอนโดยผใหความรอานบตรใหความรเรองผกใหฟง กลมท 3กลมตวอยางทไดรบการสอนโดยใชจวแจวโมเดล (Jiw Jaw Mini Food Model)จำนวน 18 คน ไดรบการสอนโดยผใหความรกลาวเนอหาใหเหมอนกบทอยในบตรใหความรเรองผกใหพลงงาน ประกอบกบชจวแจวโมเดล จำนวน 10 ชน ซงถกแบงออกเปน 2 ดาน ดานละ 5 ชนตามประเภทโดยผกประเภทก.อยทางซายมอของผปวยและผกประเภทข.อยทางขวามอของผปวย ทงสามกลมไดรบการตรวจรกษาโดยแพทยคนเดยวกน และไดรบวธการใหความรตามกลมท ถกเลอก ระหวางรอรบยาจะไดรบการทดสอบความรจากแบบสอบถามแบบกรอกเอง (Self administrated questionnaire)ซงแบงออกเปน2สวนคอ สวนท 1 ขอมลทวไปไดแกชอนามสกลทอยเพศอาย สวนท 2 แบบทดสอบความรเรองผกใหพลงงานจำนวน 10 ขอ ม 2 ตวเลอก (2-choicequestionnaire) ใหผปวยเลอกตอบวา ผกทยกตวอยาง 1 สวนใหพลงงานนอยมากหรอใหพลงงาน 25กโลแคลลอรหากตอบถกคดเปน1คะแนนถาไมตอบหรอตอบผดจะไมไดคะแนน ทำการหาคาความเชอมนโดยวธหาคาสมประสทธสหสมพนธอลฟาของ Cronbach8 ไดคาความเชอมนเทากบ0.88

journal PCFM.indd 9 6/27/09 7:10:41 PM

วารสารระบบบรการปฐมภมและเวชศาสตรครอบครว 10

การวเคราะหขอมล

ผวจยนำขอมลทไดมาประมวลผลและวเคราะหโดยใชโปรแกรมทางสถตสำเรจรป1. วเคราะหขอมลทวไปและคะแนนจากการทำแบบทดสอบโดยสถตเชงพรรณนา คอ การแจกแจง ความถและคำนวณเปนรอยละ2.ทดสอบความแตกตางคาเฉลยของคะแนนระหวางกลมโดยใชสถตt-test8

ผลการวจย

ตารางท 1แสดงขอมลเพศและอายของกลมตวอยาง

กลม กลมท 1 กลมท 2 กลมท 3 รวม

สามกลม สอทใชสอน รกษาตามขนตอนปกต

บตรใหความรเรองผกใหพลงงาน

จวแจวโมเดล

จำนวน(คน) 20 21 18 59

เพศ(คน)

ชาย 6 3 5 14

หญง 14 18 13 45

อาย(ป)

ตำสด 44 41 44 41

สงสด 75 80 71 80

เฉลย 59.0 60.5 57.8 59.2

SD 9.17 9.37 8.61 8.99

จากตารางพบวาผปวยในกลมท1,2และ3มจำนวน20,21และ18คนตามลำดบโดยในแตละกลมมผปวยเพศหญงมากกวาเพศชาย อายเฉลยของแตละกลมอยท 59.0, 60.5 และ 57.8 ป ตามลำดบทงนอายเฉลยของผปวยทเขารวมโครงการทงหมดคอ59.2ป ตารางท 2คาเฉลยและคาความเบยงเบนมาตรฐานของคะแนนทไดจากการทำแบบทดสอบ ของผปวยเบาหวานทสอนดวยวธตางๆ

กลม สอทใชสอน จำนวน N

คาเฉลย X

คาความเบยงเบนมาตรฐาน SD

กลมท1(กลมควบคม)

ไดรบการรกษาตามขนตอนปกต

20 2.90 3.01

กลมท2(กลมทดลอง1)

บตรใหความรเรองผกใหพลงงาน

21 5.90 3.10

กลมท3(กลมทดลอง2)

จวแจวโมเดล(Jiw Jaw Mini Food Model)

18 6.94 3.10

รวม 59 5.20 3.47

journal PCFM.indd 10 6/27/09 7:10:42 PM

11The Thai Journal of Primary Care and Family Medicine

จากตารางพบวา กลมตวอยางททำแบบทดสอบความรเรองผกใหพลงงาน มคะแนนเฉลย 5.20และคาความเบยงเบนมาตรฐาน3.47เมอพจารณาแตละกลมจะพบวาผปวยกลมท3ซงไดรบการสอนโดยใชจวแจวโมเดล(JiwJawMiniFoodModel)มคะแนนเฉลยสงกวาผปวยกลมอนๆสวนคาความเบยงเบนมาตรฐานทง3กลมมคาพอๆกน ตารางท 3เปรยบเทยบคะแนนจากการทำแบบทดสอบเรองผกใหพลงงานของผปวยกลมตางๆ

ผล วธการ สอทใชสอน N X SD t หมายเหต

1

กลมท1 ไดรบการรกษาตามขนตอนปกต

20 2.90 3.01

3.15* p<0.05กลมท2 บตรใหความร

เรองผกใหพลงงาน21 5.90 3.10

2

กลมท1 ไดรบการรกษาตามขนตอนปกต

20 2.90 3.014.08* p<0.05

กลมท3 จวแจวโมเดล 18 6.94 3.10

3

กลมท2 บตรใหความรเรองผกใหพลงงาน

21 5.90 3.101.04 p=0.3

กลมท3 จวแจวโมเดล 18 6.94 3.10

จากตารางพบวา คะแนนจากการทำแบบทดสอบเรองผกใหพลงงานทสอนโดยใชบตรใหความรเรองผกใหพลงงาน มคาสงกวาการรกษาตามขนตอนปกตอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ 0.05 นอกจากนผลของการสอนเรองผกใหพลงงานทสอนโดยใชจวแจวโมเดล มคาสงกวาการรกษาตามขนตอนปกตอยางมนยสำคญทางสถตทระดบ0.05แตคะแนนจากการทำแบบทดสอบเรองผกใหพลงงานทสอนโดยใชบตรใหความรเรองผกใหพลงงานกบการสอนโดยใชจวแจวโมเดลแตกตางกนอยางไมมนยสำคญทางสถต ในการเลอกสอทจะนำมาใหความรแกผปวยเบาหวานนน จำเปนตองมการเลอกสอใหเหมาะสมกบผปวย โดยเฉพาะสอทเกยวกบการใหความรเรองอาหาร ซงหากมการตดฉลากขอมลทจำเปนจะชวยใหผปวยเรยนร

อภปรายผลการวจย จากการวจยพบวา การใหความรแกผปวยเบาหวานแบบตวตอตวโดยใชสอทมเนอหาถกตอง9 มความจำเพาะเจาะจง10 ดงเชนการใชสอเรองผกใหพลงงานจะสงผลใหผปวยไดคะแนนจากการทำ แบบทดสอบเรองผกใหพลงงานสงกวากลมควบคมทไดรบการรกษาตามกระบวนการปกต ฉะนนจงเปนสงจำเปนทผใหบรการตองจดหาสอทมคณภาพ และปรมาณเพยงพอทจะใหความรแกผปวย10 ซงเมอพจารณาตนทนการจดทำบตรใหความรเรองผกใหพลงงาน 20 สตางคตอบตร และตนทนในการจดทำ จวแจวโมเดล(JiwJawMiniFoodModel)7บาทตอชนจงนบวามความคมคาเปนอยางยง สำหรบการใหความรเรองอาหารโรคเบาหวานแกผปวยเบาหวานบางครง มความจำเปนทจะตองใชการตดฉลากอาหาร (Food label) เพอเพมประสทธภาพการใหความร11 ซงการวจยในครงนพบวากลมตวอยางทไดรบการสอนโดยใชจวแจวโมเดล ซงเปนสอทมการตดฉลากเกยวกบประเภท ปรมาณและพลงงานทไดรบ มคะแนนจากการทำแบบทดสอบสงกวากลมตวอยางทไดรบการสอนโดยใชบตรใหความรเรองผกใหพลงงาน แมจะไมมนยสำคญทางสถต แตหากมจำนวนผปวยในแตละกลมเพมมากขน

journal PCFM.indd 11 6/27/09 7:10:43 PM

วารสารระบบบรการปฐมภมและเวชศาสตรครอบครว 12

อาจจะทำใหเกดความแตกตางทชดเจนกวาน เนองจากการศกษาในปจจบนพบวา12การใชสารสนเทศทมความแปลกใหม (จวแจวโมเดล) จะสามารถกระตนระบบการทำงานของกระแสประสาทการรบรผานAcetylcholineในสมองสวนParahippocampalcortexไดดกวาสงผลใหขอมลทเขาสสมองสามารถอยไดนานมากกวาการใชสารสนเทศทผปวยคนเคย(ผใหความรอานบตรใหความรเรองผกใหฟง) ขอเสนอแนะ

ควรจดใหมการใหความรเรองอาหารแกผปวยเบาหวานในคลนกเบาหวานทกราย ซงจะทำใหผปวยเบาหวานมการเพมพนความรและทกษะในการดแลโรคเบาหวานได12 ทงนควรนำเสนอเนอหาทเฉพาะเจาะจงมากขน ประกอบกบใชสอทสามารถปลกเราความสนใจของผปวยไดด และอาจมการศกษาผลเปรยบเทยบกอนหลงการใชสอในดาน ทกษะ พฤตกรรม รวมถงตวชวดทางการแพทย (ClinicalOutcome)อนๆดวย สรป

การสรางสอและวธสอนเรองรายการอาหารแลกเปลยนไทยหมวดผกสำหรบผปวยเบาหวานสามารถเพมความรใหกบผปวยเบาหวานไดและนบเปนเทคโนโลยการศกษา(Educationaltechnology)อยางหนง13ทมการใชวสด อปกรณ และวธการทหาไดงายเพอการปรบปรงประสทธภาพการใหการศกษาแกผปวยเบาหวานใหประสบผลสำเรจมากยงขน

เอกสารอางอง

1. ชนฤทยกาญจนะจตราและคณะ.สขภาพคนไทย2550.พมพครงท1.นครปฐม:สถาบนวจยประชากรและสงคมมหาวทยาลยมหดลภายใต แผนงานพฒนาระบบขอมลขาวสารสขภาพสนนสนนโดยสำนกงานกองทนสนบสนนการสรางเสรมสขภาพ(สสส.).2550:18-19.2. เยาวรตน ปรปกษขาม และ พรพนธ บณยรตนพนธ, บรรณาธการ. การสำรวจสภาวะสขภาพอนามยของประชาชนไทยโดยการตรวจรางกาย ครงท3พ.ศ.2546-2547.นนทบร:สถาบนวจยระบบสาธารณสข2549:141.3. สพตรา ศรวณชชากร. การประเมนระบบดแลผปวยเบาหวานของเครอขายหนวยบรการปฐมภม (CUP) ภายใตระบบหลกประกนสขภาพถวนหนา. วารสารระบบสาธารณสข2550;1(1):17-34.4. สมพงษสวรรณวลยกร.แนวทางการปฏบตการใหความรผปวยเบาหวานและกลมเสยง(DiabetesEducation).ใน:ชชยศรชำน,บรรณาธการ. แนวเวชปฏบตโครงการบรหารจดการดแลรกษาผปวยเบาหวานและภาวะทเกยวของกบเบาหวานอยางครบวงจรในระบบหลกประกนสขภาพแหงชาต (DiabetesandDiabetesrelated:DiseaseManagementProgram“PracticeGuideline”.นนทบร:บรษทศรเมองการพมพจำกด.2550:64-72. 5. ปทมาโกมทบตร.ตนแบบการดแลโรคเรอรง:นวตกรรมเพอความแขงแกรงของระบบบรการสขภาพปฐมภม.คลนก2551;24(4):1-9.6. รจราสมมะสต.รายการอาหารแลกเปลยนไทย(Thaifoodexchangelist).วารสารโภชนบำบด2547;15(1):33-45.7. รจราสมมะสต.หลกการปฏบตดานโภชนบำบดพมพครงท2.กรงเทพ:ฝายโภชนาการโรงพยาบาลรามาธบด,2547.8. บญม พนธไทย. การวจยในชนเรยน (Classroom Research) พมพครงท 2. กรงเทพ: ภาควชาการประเมนและการวจย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยรามคำแหง,2542.9. TheNationalDiabetesEducationalProgram.GuidingPrinciplesforDiabetesCare:ForHealthCareProvider.TheNationalInstitutesof HealthandtheCentersfordiseaseControlandPrevention;2004.p.5.10.LovemanE,FramptonGK,CleggAj.TheclinicaleffectivenessofdiabeteseducationmodelsforType2diabetes:asystematicreview. HealthTechnolAssess2008;12(9):ix-x.11. MillerCK,JensenGL,AchterbergCL.Evaluationofafoodlabelnutritioninterventionforwomanwithtype2diabetesmellitus.JAm DietAssoc1999Mar;99(3):323-8.12.MillerCK,EdwardsL,KisslingG,SanvilleL.Evaluationofatheory-basednutritioninterventionforolderadultswithdiabetesmellitus. JAmDietAssoc2002Aug;102(8):1069-81.13.สาโรช โศภรกข. ความแตกตางทดเหมอนคลายกนระหวางเทคโนโลยการศกษากบเทคโนโลยสารสนเทศ. วารสารเทคโนโลยทางปญญา 2549; 1(1):28-34.

journal PCFM.indd 12 6/27/09 7:10:43 PM