Upload
leque
View
213
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
JCWPd nr 11 JCWPd nr 11 znajduje się na obszarze dorzecza rzek Słupi, Łupawy i Łeby, w regionie wodnym Dolnej Wisły. Powierzchnia jednostki wynosi około 4 094km2 (rys.1).
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 11. Źródło: PSH
Aktywna strefa wymiany wód sięga tu utworów górnej kredy. Głębokość, do której stwierdzono występowanie wód słodkich wynosi około 300 m z wyjątkiem rejonu Słupska, gdzie wody słodkie występują do głębokości 120–150 m.
Na obszarze jednostki wyróżnia się cztery poziomy wodonośne tworzące spójny system wód podziemnych. Są to: czwartorzędowy poziom gruntowy wysoczyzny, czwartorzędowy poziom międzymorenowy dolny, poziom czwartorzędowy międzymorenowy dolin kopalnych oraz poziom kredowy (rys.2).
50
100
150
-100
-150
-200
-250
-50
0
Q
Ng+Pg
Cr3
m n.p.m.
Q
Ng
Pg
Q
Cr3
1
23
warstwy wodonośne
utwory słabo przepuszczalne
poziomy zasolone
Rys.2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 11. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rys. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd nr 1. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Poziom pierwszy - czwartorzędowy poziom gruntowy wysoczyzny, łączący się z poziomem międzymorenowym górnym i poziomem dolinnym, występuje powszechnie na obszarze całej omawianej jednostki. Poziom ten tworzą piaszczysto-żwirowe osady morskie, rzeczne i wodnolodowcowe. Miąższości osadów wahają się w granicach od 1 m do około 25 – 30 m, najczęściej jednak nie przekraczają 15 m. Największe wartości osiąga miąższość w miejscach, gdzie poziom gruntowy łączy się z poziomem międzyglinowym górnym oraz w dolinach rzecznych. Zwierciadło wody ma na ogół charakter swobodny i tylko lokalnie jest nieznacznie napięte. Występuje ono na zróżnicowanych głębokościach od niewielkich, mieszczących się w granicach 1 – 3 m w pasie nadmorskim i niektórych dolinach rzecznych do kilkunastu, a lokalnie nawet do 25 – 40 i powyżej 40 m p. p. t. na wysoczyznach. Zasilanie poziomu gruntowego następuje przez bezpośrednią infiltrację opadów atmosferycznych. Brak naturalnej izolacji od powierzchni sprawia, że poziom ten jest podatny na przenikanie zanieczyszczeń wraz z infiltrującymi wodami opadowymi. Bardzo lokalnie w rejonach najwyższych wyniesień powierzchni podczwartorzędowej wody tego poziomu mogą się kontaktować z wodami miocenu.
Poziom drugi to czwartorzędowy poziom międzymorenowy dolny. Budują go piaszczysto-żwirowe osady wodnolodowcowe lub rzeczne powstałe podczas zlodowaceń środkowopolskich i południowopolskich. Poziom międzymorenowy dolny zalega na zróżnicowanej głębokości od 20 do 50 m w części północnej i środkowej omawianej jednostki do 50–100 m w części południowej. Średnia miąższość warstw wodonośnych
wynosi 20−30 m. Lokalnie, w obrębie przegłębień podłoża może przekraczać 50 m. Zwierciadło wody ma charakter naporowy. Międzymorenowy dolny poziom wodonośny w wielu miejscach wykazuje łączność hydrauliczną z niżej położonym poziomem znajdującym się w utworach piaszczystych miocenu.
Trzeci poziom czwartorzędowy międzymorenowy dolin kopalnych jest poziomem występującym lokalnie w przegłębieniach podłoża podczwartorzędowego. Utwory wodonośne reprezentowane są głównie przez piaski drobno- i średnioziarniste, niekiedy z przewarstwieniami gliniastymi oraz otoczakami i żwirem. Miąższość tych osadów osiąga maksymalnie 30 m. Osady tego poziomu wykazują łączność hydrauliczną z poziomem mioceńskim lub oligoceńskim.
Mioceński (M) poziom wodonośny budują piaski drobnoziarniste lub średnioziarniste z pyłem węgla brunatnego, przewarstwione mułkami i iłami. Miąższość tych osadów waha się od 10−15 m na Pojezierzu Kaszubskim do ponad 30 na Wysoczyźnie Damnickiej. Na obszarze Wysoczyzny Żarnowieckiej i Wybrzeżu Słowińskim miąższość mioceńskich utworów wodonośnych waha się od kilku do ponad 50 m. Tak duża zmienność miąższości osadów mioceńskich jest wynikiem silnych zaburzeń glacitektonicznych. Lokalnie osady mioceńskie pozostają w łączności hydraulicznej z osadami czwartorzędowymi.
Oligoceński (Ol) poziom wodonośny tworzą piaski drobno- i średnioziarniste glaukonitowe o miąższości od kilku do kilkunastu metrów. Zwierciadło wody tego poziomu jest zwierciadłem o charakterze subartezyjskim. Zasilanie poziomu oligoceńskiego następuje na drodze przesączania z wyżej położonego poziomu mioceńskiego i poziomów czwartorzędowych. Omawiany poziom wodonośny ma charakter wodonośny w strefie nadmorskiej, gdzie eksploatowany jest w Ustce i Dębinie.
Kredowy (K) poziom wodonośny występuje w szczelinach i kawernach w obrębie margli i wapieni oraz w piaskach drobno- i średnioziarnistych, a także piaskowcach przewarstwionych wapieniami, marglami, mułkami i mułowcami kredy górnej. Średnia miąższość strefy spękanej wynosi od 10 do 30 m. Wody poziomu kredowego pozostają pod ciśnieniem subartezyjskim lub artezyjskim.
Główne obszary zasilania dla JCWPd nr 11 znajdują się na wysoczyznach: Damnickiej, Żarnowieckiej i Polanowskiej oraz na Pojezierzu Bytowskim i Kaszubskim. Zasilanie poziomów wodonośnych na obszarach wysoczyzn odbywa się przede wszystkim w wyniku infiltracji wód opadowych. Głębsze poziomy wodonośne zasilane są głównie przez przesiąkanie międzypoziomowe. Jest ono ułatwione w obszarach, na których znajdują się okna hydrogeologiczne. Mniejsze znaczenie dla zasilania ma infiltracja brzegowa i denna występująca w niektórych odcinkach dolin cieków powierzchniowych oraz w misach niektórych jezior. Głównymi bazami drenażu na omawianym terenie są pradolina Łeby, Nizina Gardnieńsko-Łebska oraz doliny Słupi i Łupawy. Z głównymi bazami drenażu łączy się sieć lokalnych baz drenażu, którymi są misy jezior przepływowych i głęboko wcięte w podłoże doliny dopływów tych rzek. Sieć drenażu uzupełniają doliny kopalne i marginalne, powstałe w różnych okresach plejstocenu. Część podziemnego odpływu górnokredowo−kenozoicznego systemu wód słodkich uchodzi bezpośrednio do Bałtyku.
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 11. Źródło: PSH
W tabeli nr 1, 2, 3 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd.
Tab. 1. Ogólna charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna JCWPd nr 11
Nr JCWPd
Powierz
chnia km2
Stratygrafia Litologia Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni współczynni
k filtracji
m/s
Średnia miąższość utworów
wodonośnych
Liczba poziomów
wodonośnych
Charakterystyka
nadkładu warstwy
wodonośnej
11 4094 Q, Ng, Pg, Cr Piaski, s porowe 10-5-10-6 >40 2-3
W równowadze utwory
przepuszczalne i słaboprzepuszczal
ne
Tab. 2. Charakterystyka JCWPd nr 11
Powierzchnia [km2
]
Dorzecze
Stratygrafia poziomów
wodonośnych występujących na obszarze
JCWPd
Główny użytkowy poziom
wodonośny
Struktura poboru rejestrowanego Ocena stanu
chemicznego
(wg danych z 2004 r.)
Ocena stanu chemiczneg
o
(wg danych z 2007 r.)
Ocena stanu
chemicznego
(wg danych z 2008 r.)
Ocena stanu
ilościowego
(wg danych z 2008 r.)
Stratygrafia
Udział [%]
4 097,22 Wisła Q1-3 - (Ng), (Pg), (K) Z
Q Q 90 DOBRA DOBRA DOBRA* DOBRA
*niska wiarygodność oceny
Tab. 3. Ogólna charakterystyka środowiska JCWPd nr 11
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2400_011
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 4097,2
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ porowata podziemna warstwa wodonośna krzemionkowa
STRATYGRAFIA Czwartorzęd, trzeciorzęd
LITOLOGIA Piaski
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 3x10-4 – 1x10-4 m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 10-20 m
20-40 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 2
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [ZDG tys m3/dobę]
719,2
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP DW1604, DW1506, DW1504, DW1503, DW1502, DW1602, DW1505, DW1501, DW1601, DW1701,
cz. DW1603, cz. DW1703, cz. DW1702, cz. DW1704
DORZECZE Wisły
REGION WODNY Dolnej Wisły
REGION WODNO - GOSPODARCZY G-15, G-16, G-17
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
pomorskie
M. Słupsk M. Słupsk
słupskie Ustka, Słupsk, Kobylnica, Smołdzino, Główczyce, Damnica, Potęgowo, Dębnica Kaszubska
lęborski Wicko, Nowa Wieś Lęborska, Lębork, Cewice
wejherowski Choczewo, Łęczyce, Linia
kartuski Kartuzy, Chmielno, Sierakowice, Sulęczyno
bytowski Kołczygłowy, Borzytuchom, Tuchomie, Bytów, Czarna Dąbrówka, Parchowo, Studzienice, Lipnica
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO Machowinko, Krępa Słupska, Niezabyszewo, Gowidlino, Leśnice, Miechucino, Łęczyce
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO Machowinko (3 pkt.), Słupsk, Niezabyszewo, Gowidlino, Kamienica Królewska (4 pkt.), Miechucino, Lębork, Łęczyce
OCENA STANU
WÓD
STAN ILOŚCIOWY [2005 r.] Dobry
STAN ILOŚCIOWY [2015 r.] Dobry
STAN JAKOŚCIOWY Dobry
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Niezagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
ŚRODOWISKOWYCH
Brak
ISTOTNE PROBLEMY Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Brak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 117 – Zbiornik Bytów
POWIERZCHNIA [km2] 514,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
503,2
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 140,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 115 – Zbiornik międzymorenowy Łupawa
POWIERZCHNIA [km2] 118,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
118,0
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 28,6
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 114 – Zbiornik międzymorenowy Maszewo
POWIERZCHNIA [km2] 81,8
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
81,8
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 28,6
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP KOD I NAZWA GZWP 107 – Pradolina rzeki Łeba
POWIERZCHNIA [km2] 212,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
212,0
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 160,8
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 111 – Subniecka Gdańska
POWIERZCHNIA [km2] 1800,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
105,0
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Kreda
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 110,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 108 – Zbiornik międzymorenowy Salino
POWIERZCHNIA [km2] 80,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
36,8
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 16,9
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA udokumentowany
OSO
KOD PLB220003
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
12,1
KOD PLB220002
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
365,6
KOD Plb220008
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
82,07
KOD PLB220006
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
38,1
SOO
KOD PLH220036
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
54,9
KOD PLH220023
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
12,1
KOD PLH220001
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
5,7
KOD PLH220042
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1,1
KOD PLH220040
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
2,1
KOD PLH220045
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1,0
KOD PLH220018
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
4,9
KOD PLH220002
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,4
KOD PLH220006
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
25,4
KOD PLH220014
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
15,8
KOD PLH220027
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
9,1
KOD PLH220039
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1,3
KOD PLH220012
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
2,1
KOD PLH220017
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,4
KOD PLH220005
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
23,0
KOD PLH220037
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
9,6
KOD PLH220028
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1,1
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH [km2]
-
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Obszar ochronny GZWP 117, 115, 114, 107, 108 (proponowane)
Dolina Słupi, Bagna Izbickie, Bytowskie Jeziora Lobeliowe, Studzienickie Torfowiska, Jeziorka Chojnickie, Mechowiska Sułączańskie, Białe Błoto, Kurze Grzędy, Staniszewskie Błoto
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 36
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę]
51,4
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA DOBĘ
Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA SKŁADOWIS
KA
LOKALIZACJA
RODZAJ SKŁADOWISK
A
RODZAJ ODPADÓW
POWIE-RZCHNIA
[ha]
USZCZEL-NIENIE
MONITO-RING
Wysypisko odpadów
Bierkowo Komunalne Stałe 10 Dobre -
Składowisko odpadów
Damnica Komunalne - - - -
Składowisko odpadów
Wykosowo Komunalne - - - -
Składowisko odpadów
Lucin Komunalne Stałe 5 Słabe -
Składowisko odpadów
Choczewko Komunalne Stałe - - -
Przeds. Składowania i
Przerobu Odpadów
Czarnówko Komunalne Stałe 29 Dobre -
Oczyszczalnia ścieków
Lębork Komunalne Osad - - -
Składowisko odpadów
Cewice Komunalne Stałe 5 Dobre -
Ferma Tuczu Trzody
Chlewnej
Strzebielino - Gnojowica - - -
Zakład Zagospodarowa
nia Odpadów Komunalnych
Sierżno Komunalne Stałe 8 Słabe -
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 1,7
% OBSZARÓW ROLNYCH 57,5
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 39,6
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 0,2
% OBSZARÓW WODNYCH 1,0
JCWPd nr 12 JCWPd nr 12 znajduje się w Regionie Wodnym Dolnej Wisły i obejmuje swym zasięgiem północno-zachodnią część obszaru zlewni Łeby i północno-wschodnią część obszaru zlewni Łupawy oraz przylegającą do nich część bezpośredniej zlewni Morza Bałtyckiego. Jej powierzchnia wynosi 277,7 km2. Występowanie wód podziemnych związane jest z utworami czwartorzędu, miocenu, oligocenu oraz kredy (rys.1).
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 12. Źródło: PSH
W modelu pojęciowym JCWPd 12 wydzielono trzy zagregowane poziomy wodonośne tworzące spójny system wód podziemnych charakteryzujący się złą jakością wód oraz zasoleniem w rejonie miejscowości Rowy i Łeba na skutek ingresji wód morskich oraz ascenzji zmineralizowanych wód z podłoża. Są to: poziom holoceńsko-plejstoceński (Qp-h) Niziny Gardnieńsko-Łebskiej, poziom oligoceńsko-mioceńsko-dolnoplejstoceński (międzymorenowy) (Ol - M - Qm) oraz poziom kredowy (K) (rys.2).
-100
-150
-200
-250
-50
0
m n.p.m.
Q
Cr3
1 2
warstwy wodonośne
utwory słabo przepuszczalne
poziomy zasolone
Q
Pg
50
Rys.2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 12. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rys. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd nr 12. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Poziom pierwszy −−−− holoceńsko-plejstoceński (Qp-h) definiowany jako pierwszy od powierzchni poziom wód podziemnych, o zwierciadle swobodnym lub lokalnie nieznacznie napiętym. Jest to poziom, który na przeważającej części omawianej jednostki stanowi główny użytkowy poziom wodonośny. Zwierciadło wody układa się na rzędnej od 5 m n.p.m. do poziomu morza. Główny kierunek spływu wód odbywa się do Morza Bałtyckiego. Wody podziemne zasilane są przez infiltrację opadów atmosferycznych, dopływ lateralny oraz częściowo ascenzję z głębszych poziomów wodonośnych. Drenowane są przez cieki powierzchniowe, system rowów melioracyjnych oraz jeziora przybrzeżne i Bałtyk. Poziom ten praktycznie pozbawiony jest izolacji w postaci warstw utworów słabo przepuszczalnych (tylko lokalnie występują mułki oraz torfy i gytie) co sprawia, że posiada niską odporność na przedostawanie się zanieczyszczeń z powierzchni terenu wraz z infiltrującymi wodami opadowymi. Jednak ograniczona dostępność tego terenu (Słowiński Park Narodowy) i niewielka liczba potencjalnych ognisk zanieczyszczeń pozwala określić stopień zagrożenia w części centralnej i zachodniej jednostki jako średni lub niski.
Na obszarach położonych na północ, północny-wschód i na południe od jeziora Łebsko, gdzie znajduje się większa liczba potencjalnych ognisk zanieczyszczeń, stopień zagrożenia głównego użytkowego poziomu wodonośnego określa się jako wysoki lub bardzo wysoki.
Poziom drugi −−−− oligoceńsko-mioceńsko-dolnoplejstoceński (międzymorenowy) (Ol - M - Qm). Poziom ten stanowi główny użytkowy poziom wodonośny na wielkim obszarze położonym pomiędzy jeziorami Łebsko i Sarbsko. Wody w różnowiekowych osadach
piaszczystych są w kontakcie hydraulicznym; zwierciadło jest napięte, stabilizuje się z reguły nieco poniżej lub równo z poziomem zwierciadła wód poziomu holoceńsko-plejstoceńskiego. Układ i kierunki spływu są zbieżne do poziomu holoceńsko - plejstoceńskiego. Poziom oligoceński występuje na znacznych głębokościach od 70 do 90 m. a nawet poniżej 100 m co zapewnia mu całkowitą izolację, ale równocześnie ogranicza jego zasilanie.
Poziom trzeci −−−− kredowy (K) występuje w piaskowcach o tendencji wyklinowywania się ich w kierunku Łeby. Są to wody zmineralizowane występujące w piaskowcach górnej kredy, nie posiadające znaczenia użytkowego, gdyż zawartość jonu chlorkowego osiąga ok. 1000 mgCl/dm3. Aktywna strefa wymiany wód sięga utworów górnej kredy. Głębokość, na której stwierdzono występowanie wód słonych jest niewielka i wynosi 0,8 m.
W okolicy miejscowości Rowy brak jest poziomu wodonośnego w utworach czwartorzędu, a pierwszy poziom wodonośny występuje w utworach miocenu na głębokościach 15– 50 m. Miąższość utworów wodonośnych mieści się w przedziale15–50 m. Zwierciadło wody o charakterze napiętym stabilizuje się na rzędnych około 0,5 m. Spływ wód podziemnych następuje w kierunku Bałtyku.
W związku z dużą zawartością jonu chlorkowego w wodach podziemnych występujących w osadach czwartorzędowych i neogeńskich, na części obszaru, w rejonie Rowów, brak jest użytkowego piętra wodonośnego. Podobna sytuacja występuje w centralnej części jednostki, na zachodnim brzegu jeziora Łebsko, gdzie ze względu na bardzo złą jakość wód podziemnych poziomu plejstoceńsko-holoceńskiego wyznaczone zostały obszary pozbawione użytkowych poziomów wodonośnych. Z powodu stagnacji wód charakteryzuje je bardzo wysoka: zawartość azotu amonowego, żelaza, manganu oraz utlenialność, twardość i barwa. Niewielkie obszary pozbawione użytkowego poziomu wodonośnego znajdują się również na północny-wschód od jeziora Łebsko.
Obszar JCWPd nr 12 obejmuje obszar Słowińskiego Parku Narodowego wraz z otoczeniem. Ekosystemy gruntowo-wodne parku występują w bezpośredniej więzi hydraulicznej z wodami podziemnymi.
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 12. Źródło: PSH
W tabeli nr 1, 2, 3 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd.
Tab. 1. Ogólna charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna JCWPd nr 12
Nr JCWPd
Powierz
chnia km2
Stratygrafia Litologia Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni współczynni
k filtracji
m/s
Średnia miąższość utworów
wodonośnych
Liczba poziomów
wodonośnych
Charakterystyka
nadkładu warstwy
wodonośnej
12 277,7 Q, Pg, Cr Piaski, s porowe 10-4-10-6 >40 2-3
W równowadze utwory
przepuszczalne i słaboprzepuszczal
ne
Tab. 2. Charakterystyka JCWPd nr 12
Powierzchnia [km2]
Dorzecze
Stratygrafia poziomów
wodonośnych
występujących na
obszarze JCWPd
Główny użytkowy poziom
wodonośny
Struktura poboru rejestrowanego
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2004 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2007 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2008 r.)
Ocena stanu ilościowego
(wg danych z 2008 r.)
Stratygrafia
Udział [%]
277,7 Wisła Q2
Z, (Pg Z) – KZ
Ol – M – Qm
Q 100 SŁABA SŁABA SŁABA DOBRA
Tab. 3. Ogólna charakterystyka środowiska JCWPd nr 12
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2400_012
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 279,0
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ porowata podziemna warstwa wodonośna krzemionkowa
STRATYGRAFIA Czwartorzęd, trzeciorzęd
LITOLOGIA Piaski
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 3x10-4 – 1x10-4 m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 10-20 m
20-40 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 2
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [ZDG tys. m3/dobę]
3,6
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP cz. DW1604, cz. DW1603, cz. DW1703, cz. DW1702,
cz. DW1704
DORZECZE Wisły
REGION WODNY Dolnej Wisły
REGION WODNO - GOSPODARCZY G-16, G-17
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
pomorskie słupski Smołdzino, Ustka, Główczyce
lęborski Łeba, Wicko
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO Rąbka
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO Rąbka, Łeba (3 pkt.)
OCENA STANU
WÓD
STAN ILOŚCIOWY [2005 r.] Dobry
STAN ILOŚCIOWY [2015 r.] Dobry
STAN JAKOŚCIOWY Słaby
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Zagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
ŚRODOWISKOWYCH
Stan jakościowy (Fe, NH4, K, NO2 w klasie IV i V stężeń)
ISTOTNE PROBLEMY Wpływ rekreacji na wody podziemne
Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Tak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP -
OSO
KOD PLH220003
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
200,2
SOO
KOD PLH220023
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
201,0
SOO
KOD PLH220002
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
2,2
SOO
KOD PLH220018
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
10,7
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH [km2]
-
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Słowiński Park Narodowy
Mierzeja Sarbska
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 1
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę]
0,24
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA DOBĘ
Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH 552,5 dam3/rok
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok]
Ludność niepodłączona do kanalizacji: azot 10,78, fosfor – 2,45
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok]
BZT5 – 6,89, ChZT – 34,91, azot ogólny – 9,82, fosfor ogólny – 0,95
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
3,01 dam3/rok
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok]
BZT5 – 0,027, ChZT – 0,047
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok]
Nawozy mineralne: azot - 662,6, fosfor – 332,5
Hodowla zwierząt: azot – 185,4, fosfor – 2,45
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA SKŁADOWIS
KA
LOKALIZACJA
RODZAJ SKŁADOWISK
A
RODZAJ ODPADÓW
POWIE-RZCHNIA
[ha]
USZCZEL-NIENIE
MONITORING
brak
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 1,4
% OBSZARÓW ROLNYCH 24,8
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 31,0
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 6,4
% OBSZARÓW WODNYCH 36,4
JCWPd nr 13 JCWPd nr 13 obejmuje kilka jednostek morfologicznych o znacznym zróżnicowaniu powierzchni terenu oraz dużych różnicach rzędnych od 0 do 312 m n.p.m.. Powierzchnia jednostki wynosi 2 812,5 km2. Na powierzchni terenu dominują utwory dobrze przepuszczalne sprzyjające infiltracji opadów atmosferycznych. Na charakter jednostki w północno-wschodniej części wpływa również bliskie sąsiedztwo brzegu morskiego (rys.1).
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 13. Źródło: PSH
Obszar JCWPd nr 13 należy częściowo do dorzecza Wisły (zlewnia Mołtawy) a recypientem cieków z pozostałego obszaru, z których największe są Reda i Piaśnica, jest bezpośrednio Morze Bałtyckie. Głębokość, do której stwierdzono występowanie słodkich wód podziemnych, wynosi od niespełna 150 m w rejonie Jez. Żarnowieckiego do ponad 500 m w strefach kulminacji terenu na Pojezierzu Kaszubskim. System wodonośny JCWPd nr 13 jest rozbudowany w profilu pionowym obejmuje trzy piętra wodonośne o znaczeniu użytkowym: czwartorzędowe, neogeńsko-paleogeńskie i kredowe.
50
100
150
200
-100
-150
-200
-250
-50
0
Q
Ng
Pg
Cr3
m n.p.m.
Q
Ng
Pg
Cr3
Q
Cr3
Q
Ng+Pg
Cr3
Q
Pg
Cr3
1
2
3 4
5
warstwy wodonośne
utwory słabo przepuszczalne
Rys.2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 13. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rys. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd nr 13. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Wydzielono tu 7 poziomów wodonośnych zwykłych wód podziemnych tworzących spójny system słodkich wód podziemnych:
• poziom wód gruntowych (Qg) obejmujący płytkie wody występujące w aluwiach dolin rzecznych, pradolin, sandrów i płytko występującego poziomu międzymorenowego. Wody gruntowe na ogół występują na głębokości 5−20 m. Miąższość warstwy wodonośnej najczęściej przekracza 5 m, a miejscami sięga nawet 20 m;
• poziomy miedzymorenowe: pierwszy (górny) Qm-I, drugi (dolny) Qm-II i trzeci (podglinowy) Qm-III, składające się z utworów piaszczysto-żwirowych plejstocenu tworzących bardziej lub mniej ciągłe warstwy wodonośne o miąższości 10–40 m;
• mioceński zbudowany z piasków drobnych o miąższości do 40 m;
• oligoceński z drobnoziarnistych piasków glaukonitowych o miąższości ok. od 10 do 25 m występujący w centralnej i północnej części JCWPd;
• kredowy z glaukonitowych piasków drobnoziarnistych o miąższości 100−150 metrów.
Najlepiej są rozpoznane poziomy czwartorzędowe, zwłaszcza wody gruntowe oraz pierwszy i drugi poziom międzymorenowy. Występują one powszechnie na obszarze zlewni i stanowią najczęściej podstawę zaopatrzenia w wodę pitną. Na Mapie hydrogeologicznej Polski w skali 1:50 000 są wyróżniane jako GUPW.
Wody głębszych poziomów wodonośnych są zasilane z poziomów czwartorzędowych. Główne obszary alimentacji znacznie wykraczają poza granice zlewni topograficznych. Charakterystyczną cechą opisanego systemu jest niespójna granica zlewni podziemnych ze zlewniami powierzchniowymi rzek. Zaznaczają się tu wyraźnie dwa systemy krążenia wód podziemnych. Są to: system Pojezierza Kaszubskiego, gdzie formowane są główne strumienie zasilające w znacznej części Żuławy Gdańskie (GZWP 111 i 112) i pradolinę Redy-Łeby (GZWP 110) oraz system Wysoczyzny Żarnowieckiej, skąd wody podziemne radialnie spływają do pobliskich stref drenażu (pradolina Redy-Łeby, rynna Jez. Żarnowieckiego, Zatoka Pucka i Morze Bałtyckie). Oba systemy krążenia powiązane są licznymi kontaktami i przepływami zachodzącymi między poziomami wodonośnymi (rys. 4).
Na obszarze JCWPd 13 wyodrębnione zostały 4 Główne Zbiorniki Wód Podziemnych: 108, 109, 110 i 111. Trzy pierwsze związane są z piaszczysto-żwirowymi osadami czwartorzędowymi i charakteryzują się dość znacznymi modułami zasobów dyspozycyjnych (GZWP nr 109: 61,1 m3/h.km2; GZWP nr 110: 40,8 m3/h.km2). Z kolei GZWP 111, chociaż o największej powierzchni ze wszystkich wymienionych zbiorników, wykraczającej nawet znacznie poza teren JCWPd, jest związany z drobnoziarnistymi utworami kredowymi i ma stosunkowo niski moduł zasobów dyspozycyjnych (2,3 m3/h.km2).
Najintensywniejszy pobór wód podziemnych uwarunkowany lokalizacją ośrodków miejskich, odbywa się w rejonie Trójmiasta oraz w Redzie i Rumi, gdzie są zlokalizowane największe ujęcia komunalne.
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 13. Źródło: PSH
W tabeli nr 1, 2, 3 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd. Tab. 1. Ogólna charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna JCWPd nr 13
Nr JCWPd
Powierz chnia km2
Stratygrafia Litologia Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni współczynni
k filtracji m/s
Średnia miąższość utworów
wodonośnych
Liczba poziomów
wodonośnych
Charakterystyka nadkładu warstwy
wodonośnej
13 2812,5 Q, Ng, Pg, Cr Piaski, s porowe 10-4-10-6 >40 2-4 Głównie utwory przepuszczalne
Tab. 2. Charakterystyka JCWPd nr 13
Powierzchnia [km2]
Dorzecze
Stratygrafia poziomów
wodonośnych występujących
na obszarze JCWPd
Główny użytkowy poziom wodonoś
ny
Struktura poboru rejestrowanego Ocena stanu
chemicznego
(wg danych z 2004 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2007 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2008 r.)
Ocena stanu
ilościowego
(wg danych z 2008 r.)
Stratygrafia Udział
[%]
2 812,5 Wisła Q(1-3), (Ng),
(Pg), K Q Q 46 DOBRA DOBRA SŁABA* DOBRA
*niska wiarygodność oceny
Tab. 3. Ogólna charakterystyka środowiskowa JCWPd nr 13
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2400_013
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 2818,2
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ porowata podziemna warstwa wodonośna krzemionkowo - węglanowa
STRATYGRAFIA Czwartorzęd, trzeciorzęd, kreda
LITOLOGIA Piaski, margle
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 3x10-4 – 1x10-4 m/s
1x10-4 – 1x10-5 m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 10-20 m
> 40 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 2
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [ZDG tys. m3/dobę]
481,3
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP DW1801, DW1807, cz. DW1808, cz. DW1802, DW1803, DW1805, DW1806, DW1403, DW1406, cz. DW1404, cz. DW1401, cz. DW1402
DORZECZE Wisły
REGION WODNY Dolnej Wisły
REGION WODNO - GOSPODARCZY G-14, G-18
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
pomorskie
pucki Krokowa, Władysławowo, Puck, Kosakowo
wejherowski Choczewo, Gniewino, Łęczyce, Luzino, Linia, Wejherowo, Rumia, Reda, Szemud
M. Gdynia M. Gdynia
M. Sopot M. Sopot
kartuski Przodkowo, Żukowo, Kartuzy, Chmielno, Stężyca, Somonino
M. Gdańsk M. Gdańsk
gdański Przywidz, Kolbudy, Pruszcz Gdański, Trąbki Wielkie, Pszczółki
starogardzki Skarszewy, Starogard Gdański
tczewski Tczew, Subkowy
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO Białogóra (2 pkt.), Tyłowo, Swarzewo, Biała, Reda (2 pkt.)
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO Białogóra, Tyłowo, Swarzewo, Wejherowo, Reda (2 pkt.), Pierwoszyno, Gdynia, Szemud, Sopot, Gdańsk (3 pkt.), Dzierżążno, Żelisławki (4 pkt.)
OCENA STANU
WÓD
STAN ILOŚCIOWY [2005 r.] Dobry
STAN ILOŚCIOWY [2015 r.] Dobry
STAN JAKOŚCIOWY Dobry
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Niezagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
ŚRODOWISKOWYCH
Brak
ISTOTNE PROBLEMY Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Brak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 108 – Zbiornik międzymorenowy Salino
POWIERZCHNIA [km2] 80,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
43,3
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 16,9
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 109 – Dolina kopalna Żarnowiec
POWIERZCHNIA [km2] 15,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
15,0
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 21,6
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 110 – Pradolina Kaszuby rzeka Reda
POWIERZCHNIA [km2] 146,9
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
146,9
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 293,9
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP KOD I NAZWA GZWP 111 – Subniecka Gdańska
POWIERZCHNIA [km2] 1800,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1172,0
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Kreda
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 110,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 112 – Zbiornik Żuławy Gdańskie
POWIERZCHNIA [km2] 90,5
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
8,6
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 2,7
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
OSO
KOD PLB220006
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
47,3
KOD PLB220010
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
11,0
KOD PLB220007
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
64,3
KOD PLB220005
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
7,2
SOO
KOD PLH220003
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
11,2
KOD PLH220021
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
10,8
KOD PLH220054
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,91
KOD PLH220029
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
7,6
KOD PLH220032
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
11,7
KOD PLH220019
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
2,7
KOD PLH220016
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
2,9
KOD PLH220020
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
2,5
KOD PLH220055
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,001
KOD PLH220010
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,08
KOD PLH220011
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,87
KOD PLH220008
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,68
KOD PLH220007
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,11
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH [km2]
-
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Obszar ochronny GZWP 108, 109, 110, 112
Rezerwaty: Białogóra, Trzy Młyny, Orle, Piałnickie Łąki, Pełcznica, Jar rzeki Raduni, Dolina Reknicy, Dolina Kłodawy, Hopowo
Trójmiejski Park Krajobrazowy
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 36
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę]
105,9
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA DOBĘ
Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA SKŁADOWIS
KA
LOKALIZACJA
RODZAJ SKŁADOWIS
KA
RODZAJ ODPADÓW
POWIE-RZCHNIA
[ha]
USZCZEL-
NIENIE
MONITO-RING
Składowisko odpadów
Łebcz Komunalne Stałe 8 Słabe -
Składowisko komunalne
Swarzewo Soc.-bytowe, Stałe - - -
Przemysłowe
Składowisko odpadów
Rybska Karczma
Komunalne, przemysłowe
Stałe 6 Słabe -
Składowisko odpadów
paleniskowych Z. E. Gdańsk S.
A.
Rewa – Moście Błota
Przemysłowe Pyły,
Żużle paleniskowe
56 Słabe -
Składowisko odpadów
(nieczynne)
Pierwoszyno Komunalne, przemysłowe
Stałe - - -
Skład ziemi z wykopów
Gdynia Komunalne, przemysłowe
- - Brak -
Składowisko odpadów
Łężyce Komunalne, przemysłowe
Stałe 8 Brak -
Zakład Unieszkodliwiania Odpadów
Gdańsk – Szadółki
Komunalne Stałe 73 Słabe -
Składowisko odpadów „dzikie”
Żakczyn - Stałe - - -
Proj. Składowisko miasta i gm.
Pruszcz Gdański
Żukczyn Komunalne Stałe - - -
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 5,7
% OBSZARÓW ROLNYCH 56,8
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 34,4
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 0,9
% OBSZARÓW WODNYCH 2,2
JCWPd nr 14 JCWPd nr 14 obejmuje obszar Mierzei Helskiej. Powierzchnia tego obszaru wynosi około 30,9 km2 (rys.1).
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 14. Źródło: PSH
Wyróżniono tutaj dwa poziomy wodonośne związane z osadami piaszczystymi holocenu oraz plejstocenu i kredy (rys.2).
-100
-150
-200
-50
0
m n.p.m.
Cr3
1
warstwy wodonośne
utwory słabo przepuszczalne
Q
Rys. 2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 14. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rys. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd nr 14. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Poziom holoceński ma postać soczewy wód słodkich, powstałej na skutek długotrwałej akumulacji wód opadowych w piaskach holocenu. Miąższość soczewy wzrasta w kierunku południowym od 3 do 30 m. Zwierciadło wody ma charakter swobodny i występuje z reguły na głębokości od 0,15 do 1,5 m. Zasilanie poziomu holoceńskiego następuje na drodze bezpośredniej infiltracji wód opadowych, a drenaż odbywa się bezpośrednio do Zatoki Puckiej i do Bałtyku. Brak naturalnej bariery izolującej w postaci warstw słabo przepuszczalnych sprawia, że stopień zagrożenia poziomu holoceńskiego jest bardzo wysoki.
Występujący, w postaci soczewy wód słodkich, w otoczeniu wód zasolonych, poziom wodonośny jest bardzo wrażliwy na nadmierną eksploatację. Przekroczenie poboru wody ponad wielkość zasilania powoduje zachwianie równowagi panującej pomiędzy tymi dwoma mediami, co w konsekwencji uruchomić może dopływ wód zasolonych do warstwy wodonośnej.
W północnej części jednostki JCWPd nr 14 ze względu na niewielką miąższość soczewy wód słodkich wynoszącą od 3 do 6 m i niewielkie zasoby, poziom wodonośny nie spełnia warunków poziomu użytkowego.
Poziom plejstoceńsko−kredowy stwierdzono na dwóch niewielkich obszarach w okolicy Juraty oraz na północ od Helu. Poziom wodonośny, związany z istnieniem głębokiej rynny erozyjnej, rozpoznano na głębokościach od 101,0 do 149,5 m. Utworami wodonośnymi są plejstoceńskie piaski ze żwirami i górnokredowe piaski o łącznej
miąższości od 18 do ponad 50 m (średnia miąższość tych osadów w okolicach Juraty wynosi 30 m, a w okolicach Helu 55 m) (rys.4).
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 14. Źródło: PSH
Wody w poziomie plejstoceńsko-kredowym są zaliczane do młodoreliktowych, które w głównej swojej masie pochodzą ze schyłku plejstocenu i początku holocenu. Wyniki badań izotopowych nie pozwalają również wykluczyć w niedużym stopniu zasilania współczesnego, które może się odbywać drogą przesączania poprzez kompleks słabo przepuszczalny. Zwierciadło wody o charakterze naporowym występuje na głębokości od 5 do 8 m.
Znajdujący się poniżej warstwy osadów słabo przepuszczalnych (mułki, gliny) poziom plejstoceńsko-kredowy charakteryzuje się niskim stopniem zagrożenia.
W tabeli nr 1, 2, 3 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd.
Tab. 1. Ogólna charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna JCWPd nr 14
Nr JCWPd
Powierz
chnia km2
Stratygrafia Litologia Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni współczynni
k filtracji
m/s
Średnia miąższość utworów
wodonośnych
Liczba poziomów
wodonośnych
Charakterystyka
nadkładu warstwy
wodonośnej
14 30,9 Q, Cr piaski s porowe 10-4 >40 2 przepuszczalne
Tab. 2. Charakterystyka JCWPd nr 14
Powierzchnia [km2]
Dorzecze
Stratygrafia poziomów
wodonośnych występujących
na obszarze JCWPd
Główny użytkowy poziom
wodonośny
Struktura poboru rejestrowanego Ocena stanu
chemicznego
(wg danych z 2004 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2007 r.)
Ocena stanu chemicznego (wg danych z
2008 r.)
Ocena stanu
ilościowego
(wg danych z 2008 r.)
Stratygrafia Udzi
ał [%]
30,9 Wisła Q(2), - K Q-
(Ng+Pg)-Mez
BD* SŁABA DOBRA DOBRA DOBRA
*brak danych o stratygrafii
Tab. 3. Ogólna charakterystyka środowiskowa JCWPd nr 14
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2400_014
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 30,9
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ porowata podziemna warstwa wodonośna krzemionkowa
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
LITOLOGIA Piaski
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 3x10-4 – 1x10-4 m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 20-40 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 1
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [ZDG tys. m3/dobę]
1,2
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP cz. DW1808
DORZECZE Wisły
REGION WODNY Dolnej Wisły
REGION WODNO - GOSPODARCZY G-18
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
pomorskie Pucki Jastarnia, Hel
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO -
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO Hel
OCENA STANU
WÓD
STAN ILOŚCIOWY [2005 r.] Słaby
STAN ILOŚCIOWY [2015 r.] Słaby
STAN JAKOŚCIOWY Słaby
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Zagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
ŚRODOWISKOWYCH
Stan ilościowy (pobór z ujęć wód podziemnych)
Stan chemiczny (HCO3, Fe, NH4 w IV i V klasie stężeń)
ISTOTNE PROBLEMY Pobór z ujęć wód podziemnych
Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Brak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP -
OSO
KOD PLB220005
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1,55
SOO KOD PLH220032
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
27,01
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH [km2]
-
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Zatoka Pucka i Półwysep Helski
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 2
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę]
0,978
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA DOBĘ
Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [dam3/rok]
552,52
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok]
Ludność niepodłączona do kanalizacji: azot – 1,68, fosfor – 0,38
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok] BZT5 – 9,73, ChZT – 26,73, azot ogólny – 8,51, fosfor ogólny – 0,83
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [dam3/rok]
3,01
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok] BZT5 – 0, ChZT - 0
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok]
Nawozy mineralne: azot – 7,29, fosfor – 3,66
Hodowla zwierząt: azot – 1,48, 0,34
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA SKŁADOWIS
LOKALIZACJA
RODZAJ SKŁADOWISKA
RODZAJ ODPADÓ
POWIE-RZCHNIA
USZCZEL-NIENIE
MONITO-RING
KA W [ha]
Wylewisko ścieków
Jastarnia Komunalne Płynne - - -
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 13,3
% OBSZARÓW ROLNYCH 3,6
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 81,2
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 0,0
% OBSZARÓW WODNYCH 1,9
JCWPd nr 15 JCWPd nr 15 położona jest w zachodniej części Żuław Wiślanych. Powierzchnia jednostki wynosi 503,3 km2 (rys.1).
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 15. Źródło: PSH
Na obszarze tej jednostki można wyróżnić dwa główne poziomy wodonośne: czwartorzędowy i kredowy oraz występujące lokalnie poziomy paleogeńsko-neogeński i czwartorzędowo- paleogeńsko- neogeński (rys.2).
-100
-150
-200
-250
-50
0
m n.p.m.
Q
Cr3
1 2
warstwy wodonośne
utwory słabo przepuszczalne
poziomy zasolone
Q
50
Ng+Pg Ng+Pg
Cr3
Rys.2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 15. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rys. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd nr 15. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Poziom czwartorzędowy występuje na przeważającej części obszaru JCWPd 15, przy czym w zachodniej i południowo-zachodniej części jednostki stanowi główny poziom użytkowy. Poziom ten tworzą wodnolodowcowe piaski i żwiry o miąższości od 10 do 40 m. Zasilanie warstwy wodonośnej następuje przez infiltrację wód opadowych, dopływ z wysoczyzny i zasilanie ascenzyjne z utworów kredowych. Zwierciadło wody ma charakter swobodny, czasem lekko napięty, wynika to z tego, że lokalnie warstwa piasków znajduje się pod warstwą holoceńskich namułów i torfów o miąższości od kilku do kilkunastu metrów. Naturalna izolacja poziomu jest niewielka lub nie występuje, co stanowi potencjalne zagrożenie zanieczyszczenia wód substancjami infiltrującymi z powierzchni terenu. Poziom kredowy uznawany jest za główny poziom użytkowy przede wszystkim w północnej części jednostki. Niewielki obszar, na którym głównym poziomem użytkowym jest poziom kredowy, występuje również na południowo-wschodnim krańcu jednostki. Poziom ten tworzą wapienne osady górnej kredy. Strop tych osadów występuje na głębokości 70–90 m. Miąższość wynosi na ogół od 70 do 120 m. Zasilanie poziomu następuje w drodze infiltracji opadów na wysoczyźnie Pojezierza Kaszubskiego, a naturalna baza drenażu znajduje się prawdopodobnie kilkanaście kilometrów od brzegu Bałtyku. Poziom ten odznacza się dobrą izolacją, co oznacza, że stopień zagrożenia tych wód jest bardzo niski. Poziom czwartorzędowo-paleogeńsko-neogeński jest głównym poziomem użytkowym na bardzo niewielkim obszarze zlokalizowanym na południu JCWPd nr 15. Warstwę wodonośną stanowią utwory fluwioglacjalne zlodowacenia południowopolskiego oraz kontaktujące się z nimi drobno- i średnioziarniste piaski miocenu, oligocenu i eocenu. Łączna miąższość tych osadów na ogół mieści się w przedziale 10–20 m. Strop warstwy wodonośnej występuje na głębokości65–106 m. Zwierciadło wody o charakterze naporowym stabilizuje się na rzędnych od 1 do 6 m n.p.m. Odpływ wód następuje w kierunku północno-wschodnim. Poziom ten jest całkowicie izolowany kilkudziesięciometrowym kompleksem glin zwałowych, mułków i iłów co sprawia, że cechuje go bardzo niski stopień zagrożenia. Poziom paleogeńsko-neogeński występuje lokalnie w północno-zachodniej części jednostki (okolice Gdańska). Poziom ten, podobnie jak poziom kredowy, ma w tym rejonie charakter poziomu podrzędnego, a głównym użytkowym poziomem wodonośnym jest poziom czwartorzędowy).
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 15. Źródło: PSH
W tabeli nr 1, 2, 3 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd. Tab. 1. Ogólna charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna JCWPd nr 15
Nr JCWPd
Powierz chnia km2
Stratygrafia Litologia Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni współczynni
k filtracji m/s
Średnia miąższość utworów
wodonośnych
Liczba poziomów
wodonośnych
Charakterystyka nadkładu warstwy
wodonośnej
15 503,3 Q, Ng, Pg, Cr piaski s porowe 10-4-10-6 >40 2-3
Głównie utwory
słaboprzepuszczalne
Tab. 2. Charakterystyka JCWPd nr 15
Powierzchnia [km2]
Dorzecze
Stratygrafia poziomów
wodonośnych występujących
na obszarze JCWPd
Główny użytkowy poziom
wodonośny
Struktura poboru rejestrowanego Ocena stanu
chemicznego
(wg danych z 2004 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2007 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2008 r.)
Ocena stanu
ilościowego
(wg danych z 2008 r.)
Stratygrafia Udział
[%]
503,3 Wisła Q Z, (Ng+Pg),
KZ Q- (Ng+Pg),
Cr Q 61 DOBRA DOBRA - DOBRA
Tab. 3. Ogólna charakterystyka środowiskowa JCWPd nr 15
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2400_015
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 503,3
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ porowata podziemna warstwa wodonośna krzemionkowo – węglanowa
STRATYGRAFIA Czwartorzęd, trzeciorzęd, kreda
LITOLOGIA Piaski, margle
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 3x10-4 – 1x10-4 m/s
1x10-4 – 3x10-5 m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 10-20 m
> 40 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 2
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [tys. m3/dobę]
134,2
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP cz. DW1401, cz. DW1404, cz. DW1402, cz. DW1301
DORZECZE Wisły
REGION WODNY Dolnej Wisły
REGION WODNO - GOSPODARCZY G-14, G-19
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
pomorskie
M. Gdańsk M. Gdańsk
gdański Pruszcz Gdański, Cedry Wielkie, Pszczólki, Suchy Dąb
tczewski Tczew
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO -
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO Gdańsk
OCENA STANU
WÓD
STAN ILOŚCIOWY [2005 r.] Dobry
STAN ILOŚCIOWY [2015 r.] Słaby
STAN JAKOŚCIOWY Dobry
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Zagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
ŚRODOWISKOWYCH
Stan ilościowy
ISTOTNE PROBLEMY Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Brak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 111 – Subniecka Gdańska
POWIERZCHNIA [km2] 1800,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
296,9
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Kreda
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 110,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 112 – Zbiornik Żuławy Gdańskie
POWIERZCHNIA [km2] 90,5
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
76,8
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 2,7
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
OSO
KOD PLB040003
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
26,8
KOD PLB220004
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
6,99
SOO
KOD PLH220030
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,16
KOD PLH220044
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
4,71
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH
-
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Obszar ochronny GZWP 111
Obszar ochronny GZWP 112
Rezerwaty: Ujście Wisły, Twierdza Wisłoujście
Park Krajobrazowy Dolina Dolnej Wisły
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 9
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę]
86,9
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA DOBĘ
Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA SKŁADOWIS
KA
LOKALIZACJA
RODZAJ SKŁADOWISK
A
RODZAJ ODPADÓW
POWIE-RZCHNI
A
[ha]
USZCZEL-NIENIE
MONITO-RING
Zespół Elektrociepłow
ni EC II
Gdańsk – Letnica
Przemysłowe Popioły 20 Słabe -
Wysypisko komunalne
Pruszcz Gdański
Komunalne Stałe - - -
Składowisko odpadów
Przegalina Przemysłowe Odpady - - -
paleniskowych EC II
paleniskowe
Składowisko komunalne
Pszczółki Komunalne Stałe - - -
Gdańskie Zakł. Nawozów
Fosforowych
Wiślinka Przemysłowe Stałe 34 Słabe -
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 14,3
% OBSZARÓW ROLNYCH 77,1
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 4,0
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 0,2
% OBSZARÓW WODNYCH 4,3
JCWPd nr 16 JCWPd nr 16 obejmuje obszar Żuław Wielkich, stanowiący centralną część delty Wisły pomiędzy ujściowym odcinkiem Wisły a Nogatem. Powierzchnia jednostki wynosi 890,2 km2 (rys.1).
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 16. Źródło: PSH
Budowa geologiczna jest jednorodna, a warunki hydrogeologiczne nie są skomplikowane. System wodonośny jest rozbudowany w profilu pionowym Na obszarze JCWPd 16 można wydzielić 3 poziomy wodonośne (rys.2):
• plejstoceńsko-holoceński;
• różnowiekowy kompleks wodonośny obejmujący poziomy oligoceńsko-mioceński, dolnoplejstoceński oraz wody szczelinowe występujące w stropie kompleksu węglanowo-krzemionkowego kredy górnej;
• kredowy.
-100
-150
-50
0
m n.p.m.
Cr3
1 2
warstwy wodonośne
utwory słabo przepuszczalne
poziomy zasolone
Q
Ng+Pg
Cr3
Q
Rys.2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 16. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rys. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd nr 16. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Poziomy plejstoceńsko-holoceński oraz kompleks „różnowiekowy” na przeważającej części obszaru jednostki pełnią rolę głównych użytkowych poziomów wodonośnych. Najpowszechniej występującym użytkowym poziomem wodonośnym w obrębie jednostki JCWPd nr 16 jest poziom plejstoceńsko-holoceński. Wody podziemne występują najczęściej w piaszczysto-żwirowych osadach plejstocenu. Centralna część Żuław Wielkich jest obszarem, na którym poziom ten jest najlepiej wykształcony. Strop warstwy wodonośnej występuje z reguły na rzędnej 10–20 m p.p.m. i tylko lokalnie, w części południowej podnosi się do 0 m n.p.m. Średnia miąższość warstwy wodonośnej wynosi 20–40 m. Zwierciadło o charakterze napiętym stabilizuje się płytko pod powierzchnią terenu na rzędnych 5–6 m n.p.m. Warstwę napinającą stanowią występujące powszechnie na obszarze Żuław Wielkich namuły serii deltowej. Obszary, na których rozpoznano plejstoceńsko-holoceński poziom wodonośny charakteryzują się niskim stopniem zagrożenia. Jedynie bardzo niewielki obszar w północnej części jednostki cechuje stopień zagrożenia wysoki i bardzo wysoki. Pomimo dobrego wykształcenia i warunków hydraulicznych poziom jest słabo wykorzystywany z uwagi na złą jakość wód. Różnowiekowy kompleks wodonośny obejmuje poziomy: dolno plejstoceński, oligoceńsko-mioceński i kredowy. Na obszarze Żuław Wielkich kompleks ten odznacza się słabymi własnościami hydrogeologicznymi. Wody podziemne występują najczęściej w utworach paleogenu-neogenu i miejscami w spągowych partiach plejstocenu przy czym zalegają na głębokości 70–90 m. Miąższość warstwy wodonośnej na ogół nie przekracza kilkunastu metrów. Naporowe zwierciadło wody stabilizuje się na rzędnych od 2 do 6 m n.p.m. Obszary występowania kompleksu różnowiekowego znajdujące się w południowej części omawianej jednostki charakteryzują się bardzo niskim stopniem zagrożenia użytkowego poziomu wodonośnego. Wody poziomu kredowego występują w serii węglanowej, w południowo-zachodniej części jednostki, na głębokości100–180 m, pod ciśnieniem subartezyjskim i artezyjskim. Maksymalna miąższość strefy szczelin wynosi 62 m. Poziom kredowy zasilany jest przede wszystkim poprzez przesączanie wód z płytszych poziomów wodonośnych na obszarach Pojezierza Starogardzkiego i Iławskiego. Zwierciadło wody stabilizuje na rzędnych od – 4 do 20 m n. p. m., nachylone jest w kierunku Wisły i Żuław, które stanowią bazę drenażu tego poziomu wodonośnego. Kredowy poziom wodonośny izolowany jest od powierzchni terenu kompleksem słabo przepuszczalnych utworów czwartorzędowych, a jego stopień zagrożenia oceniany jest jako bardzo niski. Na części obszaru Żuław omawiany poziom stanowi jedyne źródło zaopatrzenia w wodę. Wymienione poziomy wodonośne tworzą wspólny system wodonośny, w ramach którego wydziela się przepływ lokalny, pośredni i regionalny. Przepływ lokalny zachodzi w obrębie poziomu plejstoceńsko-holoceńskiego. Zasilany jest przez infiltrację bezpośrednią, dopływem lateralnym i przesączaniem wód z głębszych poziomów wodonośnych. Drenowany jest przez Wisłę, Nogat i sieć rowów melioracyjnych na Żuławach. Przepływ pośredni odbywa się w spągowych warstwach wodonośnych czwartorzędu i w poziomie paleogeńsko-neogeńskim. Zasilanie zachodzi pośrednio przez płytsze poziomy wodonośne. Drenaż następuje na Żuławach. Przepływ regionalny występuje w wodach piętra kredowego. Obszary zasilania znajdują się na Pojezierzu Starogardzkim i Iławskim, drenaż ma miejsce na Żuławach.
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 16. Źródło: PSH
W tabeli nr 1, 2, 3 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd.
Tab. 1. Ogólna charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna JCWPd nr 16
Nr JCWPd
Powierz
chnia km2
Stratygrafia Litologia Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni współczynni
k filtracji
m/s
Średnia miąższość utworów
wodonośnych
Liczba poziomów
wodonośnych
Charakterystyka
nadkładu warstwy
wodonośnej
16 890,2 Q, Ng, Pg, Cr
Piaski, wapien
ie s/c
Porowe, szczelinow
e 10-4-10-6
>40, lokalnie 10-
20 2
Głównie utwory
słaboprzepuszczalne
Tab. 2. Charakterystyka JCWPd nr 16
Powierzchnia [km2]
Dorzecze
Stratygrafia poziomów
wodonośnych występujących
na obszarze JCWPd
Główny użytkowy poziom
wodonośny
Struktura poboru rejestrowanego
Ocena stanu
chemicznego
(wg danych z 2004 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2007 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2008 r.)
Ocena stanu
ilościowego
(wg danych z 2008 r.)
Stratygrafia
Udział [%]
890,2 Wisła Q Z - (Ng+Pg) -
KZ Q-(Ng+Pg) K 46 SŁABA DOBRA DOBRA DOBRA
Tab. 3. Ogólna charakterystyka środowiskowa JCWPd nr 16
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2400_016
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 890,2
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ Specyficzne przypadki
STRATYGRAFIA Czwartorzęd, trzeciorzęd, kreda
LITOLOGIA Piaski, margle
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 3x10-4 – 1x10-4 m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 10-20 m
20- 40 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 2
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [tys m3/dobę]
6,0
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP DW1904, cz. DW1905, cz. DW1901
DORZECZE Wisły
REGION WODNY Dolnej Wisły
REGION WODNO - GOSPODARCZY G-19
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
pomorskie nowodworski Stegna, Sztutowo, Ostaszewo, Nowy Dwór Gdański
malborski Lichnowy, Nowy Staw, Malbork, Miłoradz, Stare Pole
warmińsko-mazurskie elbląskie Elbląg
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO Nowa Kościelnica
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO Nowa Kościelnica, Sztutowo, Kmiecin
OCENA STANU
WÓD
STAN ILOŚCIOWY [2005 r.] Dobry
STAN ILOŚCIOWY [2015 r.] Słaby
STAN JAKOŚCIOWY Dobry
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Zagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
ŚRODOWISKOWYCH
Stan ilościowy
ISTOTNE PROBLEMY Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
Zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych
Zasolenie poziomów wodonośnych > 250 mgCl/dm3
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Brak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 203 – Dolina Letniki
POWIERZCHNIA [km2] 18,5
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
5,9
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 23,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
OSO
KOD PLB040003
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
9,96
KOD PLB220004
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1,38
SOO
KOD PLH220033
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
8,92
KOD PLH220044
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1,19
KOD PLH280007
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
9,11
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH [km2]
-
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Obszar ochronny GZWP 203
Ujście Wisły
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 3
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę]
3,36
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA DOBĘ
Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [dam3/rok]
12679,5
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok]
Ludność niepodłączona do kanalizacji: azot – 133,2, fosfor – 30,28
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok] BZT5 – 14,25, ChZt – 99,1, azot ogólny – 14,94, fosfor ogólny – 2,51
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [dam3/rok]
19,76
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok] BZT5 – 0,14, ChZT – 0,44
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ [t/rok]
Nawozy mineralne: azot – 4449,9, fosfor – 2195,7
Hodowla zwierząt: azot – 1338,1, fosfor – 296,6
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA SKŁADOWIS
KA
LOKALIZACJA
RODZAJ SKŁADOWISK
A
RODZAJ ODPADÓW
POWIE-RZCHNIA
[ha]
USZCZEL-NIENIE
MONITO-RING
Wysypisko gminy Nowy
Staw
Świerki Komunalne Stałe - - -
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 1,4
% OBSZARÓW ROLNYCH 95,4
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 1,6
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 0,1
% OBSZARÓW WODNYCH 1,5
JCWPd nr 17 JCWPd nr 17 obejmuje obszar Mierzei Wiślanej. Powierzchnia jednostki wynosi 56,8 km2 (rys.1).
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 17. Źródło: PSH
Występują tutaj dwa poziomy wodonośne związane z piaszczystymi osadami plejstocenu i holocenu (rys.2).
-100
-150
-50
0
m n.p.m.
Cr3
1
warstwy wodonośne
utwory słabo przepuszczalne
Q
Rys.2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 17. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rysa. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd nr 17. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Znaczenie użytkowe ma poziom związany z piaskami drobno- i średnioziarnistymi, lokalnie rozdzielonymi przez piaski pylaste, mułkowate, namuły, mułki, torfy i iły. Warstwa wodonośna występuje na głębokości od 0,5 do 24 m, a jej łączna miąższość wynosi od 20 do ponad 40 m. Zwierciadło wody jest swobodne, lokalnie napięte i stabilizuje się na rzędnej 0,0–3,0 m n.p.m.
Zasilanie poziomu wodonośnego odbywa się wyłącznie przez infiltrację opadów atmosferycznych. Położenie zwierciadła wody jest zależne od wielkości opadów i stanów morza. Bazę drenażu dla wód stanowią Zatoka Gdańska i Zalew Wiślany. Położenie Mierzei Wiślanej pomiędzy zasolonymi akwenami wód Zatoki Gdańskiej i Zalewu Wiślanego sprawia, że wody podziemne mierzei występują w postaci soczewy wód słodkich. Soczewa powstała w wyniku długotrwałej infiltracji wód opadowych. Taki wzajemny układ wód słodkich i otaczających je wód zasolonych jest bardzo wrażliwy na prowadzoną eksploatację wód słodkich. W przypadku, gdy wielkość poboru słodkich wód podziemnych przekroczy wielkość ich zasilania nastąpi zachwianie stanu równowagi między wodami słodkimi i zasolonymi, w wyniku czego może nastąpić dopływ wód zasolonych do ujmowanej warstwy wodonośnej.
Brak naturalnej izolacji warstwy wodonośnej w postaci ciągłej warstwy utworów słabo przepuszczalnych sprawia, że obszar JCWPd nr 17 charakteryzuje się wysokim i bardzo wysokim stopniem zagrożenia.
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 17. Źródło: PSH
W tabeli nr 1, 2, 3 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd.
Tab. 1. Ogólna charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna JCWPd nr 17
Nr JCWPd
Powierz
chnia km2
Stratygrafia Litologia Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni współczynni
k filtracji
m/s
Średnia miąższość utworów
wodonośnych
Liczba poziomów
wodonośnych
Charakterystyka
nadkładu warstwy
wodonośnej
17 56,8 Q piaski s Porowe 10-4 10-20 1 przepuszczalne
Tab. 2. Charakterystyka JCWPd nr 17
Powierzchnia [km2]
Dorzecze
Stratygrafia
poziomów wodonośn
ych występujących na obszarze JCWPd
Główny użytkowy poziom
wodonośny
Struktura poboru rejestrowanego
Ocena stanu chemiczneg
o
(wg danych z 2004 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2007 r.)
Ocena stanu chemicznego
(wg danych z 2008 r.)
Ocena stanu
ilościowego
(wg danych z 2008 r.)
Stratygrafia Udzi
ał [%]
56,8 Wisła Q(2) Q K 77 DOBRA SŁABA brak SŁABA
Tab. 3. Ogólna charakterystyka środowiskowa JCWPd nr 17
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2400_017
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 56,8
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ porowata podziemna warstwa wodonośna krzemionkowa
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
LITOLOGIA Piaski
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 1x10-4 – 3x10-5 m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 10-20 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 1
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [tys. m3/dobę]
9,36
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP cz. DW1905, cz. DW1904
DORZECZE Wisły
REGION WODNY Dolnej Wisły
REGION WODNO - GOSPODARCZY G-19
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
pomorskie nowodworski Stegna, Sztutowo, Krynica Morska
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO Krynica Morska
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO Krynica Morska
OCENA STANU
WÓD
STAN ILOŚCIOWY [2005 r.] Słaby
STAN ILOŚCIOWY [2015 r.] Słaby
STAN JAKOŚCIOWY Słaby
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA
CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Zagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
ŚRODOWISKOWYCH
Stan ilościowy (pobór z ujęć wód podziemnych)
Stan jakościowy (Fe, NH4 w IV i V klasie stężeń)
ISTOTNE PROBLEMY Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
Zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Brak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP -
OSO
KOD -
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
-
SOO KOD PLH280007
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
39,6
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH [km2]
-
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Zalew Wiślany i Mierzeja Wiślana
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 2
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę]
0,37
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA DOBĘ
Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA SKŁADOWIS
KA
LOKALIZACJA
RODZAJ SKŁADOWISK
A
RODZAJ ODPADÓW
POWIE-RZCHNIA
[ha]
USZCZEL-
NIENIE
MONITO-RING
brak
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 5,8
% OBSZARÓW ROLNYCH 5,4
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 83,7
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 4,7
% OBSZARÓW WODNYCH 0,4
JCWPd nr 18 Zajmuje powierzchnię 338,3 km2 i należy do regionu wodnego Dolnej Wisły. W jej granicach wyznaczony został czwartorzędowy główny zbiornik wód podziemnych nr 203 Dolina Letniki (rys. 1).
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 18. Źródło: PSH
Na obszarze omawianej jednolitej części wód podziemnych wyróżnia się piętra wodonośne o znaczeniu użytkowym występujące w utworach: czwartorzędowych, neogeńsko-paleogeńskich i kredowych (rys. 2).
-100
-150
-50
0
m n.p.m.
Cr3
1
warstwy wodonośne
utwory słabo przepuszczalneQ
Cr3
2
Q
poziomy zasolonePg*
* tzw. poziom “różnowiekowy”
Rys. 2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 18. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rys. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPs. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Wody występujące w starszych formacjach geologicznych są zasolone. Główne użytkowe poziomy wodonośne stanowią:
• kompleks plejstoceńsko-holoceński, który występuje w obrębie utworów aluwialnych podścielonych osadami interglacjału eemskiego,
• kompleks różnowiekowy, który tworzy seria węglanowo-krzemionkowa górnej kredy oraz utwory piaszczyste zaliczane do kredy górnej, paleogenu, neogenu i najstarszych ogniw czwartorzędu (rys. 4).
Plejstoceńsko-holoceński poziom wodonośny
Poziom plejstoceńsko-holoceński występuje praktycznie na całym obszarze Żuław Wiślanych. Wykazuje on duże zróżnicowanie wykształcenia, miąższości i genezy osadów wodonośnych. Warstwa wodonośna zbudowana jest głównie z piasków interglacjału eemskiego i zalegających bezpośrednio na tych utworach, piasków deltowych holocenu. Miąższość warstwy wodonośnej na obszarze Żuław Elbląskich wynosi średnio 22 m. Utwory wodonośne są izolowane od powierzchni terenu słabo przepuszczalnymi torfami, namułami i iłami o miąższości od kilku do ponad 30 m. Zwierciadło wody jest przez to lekko napięte i układa się na rzędnych od około 7 m n. p. m. w brzeżnych partiach Żuław Elbląskich do poniżej 0 m n. p. m. na terenach depresyjnych.
Różnowiekowy poziom wodonośny związany jest z utworami piaszczystymi kredy górnej, paleogenu-neogenu oraz spągowymi ogniwami czwartorzędu. Na południu i w części południowo-wschodniej Żuław Elbląskich warstwa wodonośna zbudowana jest z osadów paleogeńskich z niewielkim udziałem utworów młodszych (rejon Zwierzna-Wiśniewa). Na północy obszaru dominują utwory czwartorzędowe. Osady piaszczyste kredy górnej mają znaczenie tylko w części południowo-zachodniej. Omawiany różnowiekowy poziom wodonośny jest oddzielony od poziomu czwartorzędowego jest serią utworów słabo przepuszczalnych wykształconych postaci glin zwałowych i iłów, o miąższości około 60 metrów. Strop utworów wodonośnych występuje na głębokości około 100 m, a ich miąższość zawiera się w przedziale od kilku do kilkudziesięciu metrów, najczęściej wynosi od 20 do 30 m. Wodonośne utwory kompleksu różnowiekowego znajdują się w więzi hydraulicznej z niżej leżącymi osadami kredy węglanowej. Zwierciadło wody, pierwotnie o charakterze artezyjskim, stabilizowało się kilka metrów nad terenem. W strefie przylegającej do Pojezierza Iławskiego osiągało wysokości powyżej 10 m n. p. m. Obecnie, na skutek intensywnego poboru wody, zwłaszcza w rejonie Elbląga i jeziora Druzno, uległo znacznemu obniżeniu, nawet do rzędnej - 25 m n. p. m.
Utwory wodonośne Żuław Wiślanych są zasilane na drodze dopływu bocznego wód podziemnych z obszaru Pojezierza Iławskiego i Wysoczyzny Elbląskiej.
Stopień zagrożenia użytkowych poziomów wodonośnych na obszarze JCWPd nr 18 jest określany jako niski i bardzo niski, jedynie lokalnie, na bardzo niewielkim obszarze w zachodniej części jednostki – jako wysoki.
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 18. Źródło: PSH
W tabeli nr 1, 2 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd.
Tab. 1. Ogólna charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna JCWPd nr 18
Nr JCWPd
Powierz-
chnia
km2
Straty-
grafia Litologia
Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni współczynnik
filtracji
m/s
Średnia miąższość utworów wodono-śnych
m
Liczba poziomów wodono-śnych
Charaktery-styka
nadkładu warstwy
wodonośnej
18 338,3 Q, Pg, K Piaski, wapienie s/c Porowe,
szczelinowe 10-4-10-6 >40,
lokalnie 10-20
2
Głównie utwory
słaboprzepu-szczalne
Tab. 2. Ogólna charakterystyka środowiskowa JCWPd nr 18
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2400_018
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 338,3
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ porowata podziemna warstwa wodonośna krzemionkowa
STRATYGRAFIA Czwartorzęd, trzeciorzęd, kreda
LITOLOGIA Piaski
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 3x10
-4 – 1x10
-4 m/s
1x10-4
– 3x10-5
m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 10-20 m
> 40 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 2
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [tys. m
3/dobę]
57,6
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP cz. DW2001, cz. DW2002
DORZECZE Wisły
REGION WODNY Dolnej Wisły
REGION WODNO - GOSPODARCZY G-20
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
pomorskie malborski Stare Pole
warmińsko-mazurskie elbląski Gronowo Elbląskie, Markusy, Elbląg
M. Elbląg M. Elbląg
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO -
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO -
OCENA STANU
WÓD
STAN ILOŚCIOWY [2005 r.] Dobry
STAN ILOŚCIOWY [2015 r.] Dobry
STAN JAKOŚCIOWY Słaby (brak podstaw do jednoznacznej oceny stanu chemicznego JCWPd)
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Zagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
ŚRODOWISKOWYCH
Stan jakościowy (presja niedostatku informacji)
ISTOTNE PROBLEMY Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
Zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Brak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 203 – Dolina Letniki
POWIERZCHNIA [km2] 18,5
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 12,1
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 23,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
OSO KOD PLC280001
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 28,3
SOO KOD PLC280001
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 28,3
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH [km2] -
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Obszar ochronny GZWP 203
Jezioro Drużno
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 1
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę] 27,4
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA
DOBĘ Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę] b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę] b. d.
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę] b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA LOKALIZACJA RODZAJ RODZAJ POWIE- USZCZELNIE- MONITO-
SKŁADOWISKA SKŁADO-WISKA ODPADÓW RZCHNIA
[ha]
NIE RING
Wysypisko gminy Gronowo
Elbląskie
Jegłownik Komunalne Stałe - - -
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 3,7
% OBSZARÓW ROLNYCH 85,5
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 2,8
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 4,0
% OBSZARÓW WODNYCH 4,0
JCWPd nr 19 Jednostka zlokalizowana jest w granicach regionu wodnego Dolnej Wisły i zajmuje powierzchnię 3996,55 km2. W jej zachodniej części znajdują się niewielkie fragmenty czwartorzędowego Zbiornika Iławskiego - GZWP nr 210 (rys. 1).
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 19. Źródło: PSH
W granicach omawianej jednostki występowanie wód słodkich stwierdzono do głębokości około 100 m w rejonie Elbląga i do 300 – 400 m w strefach kulminacji terenu.
Występujący tu system wodonośny jest systemem wielowarstwowym o bardzo skomplikowanej budowie. Ogólnie wyróżnia się tu sześć poziomów wodonośnych związanych z utworami czwartorzędu i paleogenu (rys. 2 i 4).
50
100
150
-100
-150
-50
0
Q
Cr3
m n.p.m.
Q
Pg
Q
1 2
3
warstwy wodonośne utwory słabo przepuszczalne
Pg Pg
Q
Pg
4
Q
5
Q
6
Pg
Ng?
Rys. 2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 19. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rys. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd nr 19. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Najbardziej złożone warunki hydrogeologiczne występują w rejonie Wzniesień Elbląskich, gdzie rozpoznano trzy międzymorenowe poziomy wodonośne. Główny poziom użytkowy związany jest z piaskami wodnolodowcowymi zlodowaceń północnopolskich i piaskami interglacjału eemskiego. Lokalnie ujmowane są wody występujące w wyżej ległych piaskach międzyglinowych zlodowaceń północnopolskich. Miąższość poziomów wodonośnych jest znacznie zróżnicowana. Najczęściej wynosi do 20 m i tylko lokalnie osiąga wartość do 40 m. Najgłębiej zalega trzeci, najsłabiej rozpoznany poziom międzymorenowy. Zwierciadło wody dwóch głębszych poziomów wodonośnych jest napięte i stabilizuje na podobnych rzędnych od ponad 160 m n. p. m., w centralnej części wysoczyzny, do 0 m n. p. m. w rejonie Zalewu Wiślanego i Żuław Elbląskich. Zasilanie jest utrudnione i odbywa się na drodze infiltracji opadów atmosferycznych przez kompleks utworów półprzepuszczalnych. Bazą drenażu są główne rzeki, Żuławy Wiślane oraz Zalew Wiślany. Część wód przesącza się do głębszych poziomów wodonośnych.
Podobne warunki hydrogeologiczne panują na obszarze Wzniesień Górowskich. Użytkowe poziomy wodonośne związane są z różnowiekowymi, przeważnie wodnolodowcowymi osadami piaszczystymi plejstocenu. Ich cechą charakterystyczną jest zmienne rozprzestrzenienie zarówno w pionie jak i w poziomie. Miąższość warstw wodonośnych najczęściej zawiera się przedziale od 10 do 20 m.
Na północy tej części JCWd nr 19 (okolice Braniewa) utwory czwartorzędowe są lokalnie w znacznym stopniu zredukowane i czwartorzędowy poziom wodonośny praktycznie nie występuje. Wówczas rolę głównego użytkowego poziomu wodonośnego odgrywają poziomy miceński i oligoceński. Poziom mioceński stanowi warstwa piasków drobnoziarnistych o miąższości od kilku do 35 m występująca na głębokości od 10 do 60 m. Zwierciadło wody ma charakter napięty i stabilizuje się na rzędnych 5 - 10 m n. p. m. Zasilanie poziomu następuje głównie przez infiltrację wód opadowych oraz lateralnie przez dopływ wód z południowego-wschodu i wschodu. Odpływ następuje w kierunku północno-zachodnim, a główna bazę drenażu stanowi Zalew Wiślany. Poziom oligoceński jest zbudowany piasków drobnoziarnistych i mułkowatych, kwarcowo-glaukonitowych. Strop warstwy wodonośnej występuje na głębokości 105 – 200 m, a jej miąższość zawiera się w przedziale 25 – 55 m. Zwierciadło wody o charakterze napiętym stabilizuje się na głębokości około 15 m to jest na rzędnej około 12 m n. p. m. Zasilanie poziomu następuje głównie przez dopływ lateralny oraz w niewielkim stopniu przez przesączanie wód z płytszych poziomów wodonośnych. Bazą drenażu tego poziomu jest Zalew Wiślany. Poziom jest bardzo dobrze izolowany, w związku z czym jego poziom zagrożenia ocenia się jako bardzo niski.
Odmienne warunki panują w zachodniej części jednostki w granicach zlewni rzeki Elbląg. Występuje tam wielopoziomowy system wodonośny w utworach plejstocenu i paleogenu. Najczęściej w celu zaopatrzenia w wodę pitną ujmuje się najpłycej występujący poziom międzymorenowy, związany z osadami zlodowacenia Wisły. Miąższość tego poziomu zmienia się w kierunku północnym od 30 do zaledwie kilku metrów. Poniżej występuje poziom eemski. Jego miąższość na ogół nie przekracza 20 m. Zwierciadło wody ma charakter naporowy i stabilizuje się na rzędnych od 10 m n. p. m. przy granicy z Żuławami do 40 - 50 m n. p. m. w rejonie Dzierzgonia. W granicach doliny rzeki Dzierzgoń poziom ten kontaktuje się z warstwami wodonośnymi występującymi płycej. Kontynuacją poziomu eemskiego w kierunku Żuław jest wypełniona częściowo piaskami kopalna struktura erozyjna.
Paleogeński system wodonośny związany z warstwami wodonośnymi paleocenu i eocenu został rozpoznany w rejonie Dzierzgonia. Odgrywa w tym rejonie rolę głównego użytkowego poziomu wodonośnego. Wodonośne warstwy paleocenu i eocenu stanowią zasobny kolektor wód zwykłych kontaktujący się bezpośrednio z tzw. „różnowiekowym" poziomem wodonośnym na obszarze Żuław Elbląskich. Zwierciadło wody, znajdujące się pod ciśnieniem subartezyjskim bądź artezyjskim (w dolinie rzeki Dzierzgoń), stabilizuje się na rzędnej około 30 m n. p. m. Spływ wód odbywa się w kierunku północnym. Na obszarze Pojezierza Olsztyńskiego, obejmującego południowo-wschodnią część obszaru, powszechnie występuje czwartorzędowe piętro wodonośne. Najczęściej można w nim wyróżnić dwa poziomy wodonośne. Pierwszy z nich znajduje się pod niewielkiej miąższości nadkładem gliny zwałowej, a miejscami jest całkowicie pozbawiony tego typu osadów izolujących i kontaktuje się wówczas bezpośrednio z utworami sandrowymi występującymi na powierzchni terenu. Strop tego poziomu zalega na głębokości od 15 do 45 m, a jego miąższość na ogół nie przekracza 30 m. Zwierciadło wody podziemnej jest napięte i stabilizuje się na wysokości od 140 m n. p. m. w centralnych partiach Pojezierza Olsztyńskiego do około 40 - 50 m n. p. m. w sąsiedztwie Równiny Warmińskiej i Orneckiej. Drugi poziom wodonośny występuje lokalnie, najczęściej na głębokości przekraczającej 50 m. Jego miąższość zawiera się w przedziale od 10 do 20 m. Miejscami kontaktuje się on z wodami występującymi w utworach miocenu, tworząc wspólny czwartorzędowo-mioceński poziom wodonośny. Zwierciadło wody stabilizuje się na podobnej wysokości co w płytszym poziomie wodonośnym. Głębsze poziomy wodonośne zostały rozpoznane lokalnie w piaszczystych utworach miocenu.
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 19. Źródło: PSH
W tabeli nr 1, 2 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd.
Tab. 1. Ogólna charakterystyka warunków geologicznych i hydrogeologicznych JCWPd nr 19
Nr JCWPd
Powierz-
chnia
km2
Straty-
grafia Litologia
Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni
współ-
czynnik filtracji
m/s
Średnia
miąższość
utworów wodono-śnych
m
Liczba poziomów wodono-śnych
Charaktery-styka
nadkładu warstwy
wodonośnej
19 3996,55 Q, Pg piaski s porowe 10-4-10-6 >40 2-4
Głównie utwory
słaboprzepu-szczalne
Tab. 2. Ogólna charakterystyka środowiskowa JCWPd nr 19
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2400_019
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 3996,5
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ porowata podziemna warstwa wodonośna krzemionkowa
STRATYGRAFIA Czwartorzęd, trzeciorzęd
LITOLOGIA Piaski
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 3x10
-4 – 1x10
-4 m/s
1x10-4
– 3x10-5
m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 10-20 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 2
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [tys. m
3/dobę]
727,2
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP cz. DW2001, DW2109, DW2110, DW2107, DW2108, Dw2106, DW2002, DW2104, DW2105, DW2103, DW2102, DW2101
DORZECZE Wisły
REGION WODNY Dolnej Wisły
REGION WODNO - GOSPODARCZY G-20, G-21
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
pomorskie sztumski Stary Targ, Dzierzgoń
warmińsko-mazurskie
elbląski Rychliki, Markusy, Elbląg, Pasłęk, Godkowo, Młynary, Milejewo, Tolkmicko
M. Elbląg M. Elbląg
braniewski Frombork, Braniewo, Płoskinia, Wilczęta, Pieniężno, Lelkowo
bartoszycki Górowo Iławeckie
lidzbarski Orneta, Lidzbark Warmiński, Lubomino
ostródzki Miłakowo, Morąg, Łukta
olsztyński Świątniki, Jonkowo, Gietrzwałd, Olsztynek, Stawiguda
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO Zawierz (2 pkt.), Drwęczno
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO Zawierz, Bornity, Dzikowo Iławeckie, Olsztynek
OCENA STANU
WÓD
STAN ILOŚCIOWY [2005 r.] Dobry
STAN ILOŚCIOWY [2015 r.] Dobry
STAN JAKOŚCIOWY Dobry
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Niezagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
ŚRODOWISKOWYCH
Brak
ISTOTNE PROBLEMY Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
Zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Brak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 210 – Zbiornik Iławski
POWIERZCHNIA [km2] 1158,7
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 29,8
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 118,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 213 – Zbiorrnik międzymorenowy Olsztyn
POWIERZCHNIA [km2] 1383,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 14,2
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 290,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Udokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 207 – Zbiornik międzymorenowy Morąg
POWIERZCHNIA [km2] 104,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 104,0
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
SZACUNKOWE ZASOBY [tys. m3/d] 36,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA nieudokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 212 – Zbiornik międzymorenowy Olsztynek
POWIERZCHNIA [km2] 63,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 42,9
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
SZACUNKOWE ZASOBY [tys. m3/d] 24,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA nieudokumentowany
OSO
KOD PLB280010
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 16,05
KOD PLB280002
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 206,1
KOD PLB280015
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 180,0
KOD PLC280001
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 2,53
KOD PLB280005
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 16,6
KOD PLB280007
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
7,88
SOO
KOD PLH280007
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 57,53
KOD PLH280006
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 66,5
KOD PLH280009
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 1,22
KOD PLC280001
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2] 2,53
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH [km2] -
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Obszar ochronny GZWP 210
Dolina Pasłęki
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 23
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę] 30,76
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA
DOBĘ Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę] b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę] b. d.
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę] b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA SKŁADOWISKA
LOKALIZACJA RODZAJ
SKŁADOWISKA RODZAJ
ODPADÓW
POWIE-RZCHNIA
[ha]
USZCZEL-NIENIE
MONITO-RING
EC Elbląg Sp. Z o.o.
Elbląg Przemysłowe Chemiczne, paleniskowe
- - -
Zakład Utylizacji Odpadów
Rubno Wielkie Komunalne, mogilnik
Stałe 10 Dobre -
Wysypisko miejskie miasta
Elbląg
Gronowo Górne
Komunalne Stałe - - -
Wysypisko gminne
Błudowo Komunalne, osady z
oczyszczalni
Stałe - - -
Składowisko odpadów
Braniewo Komunalne, przemysłowe
Stałe 21 Słabe -
Wysypisko komunalne
PGKiM
Nowy Dwór Komunalne Stałe - - -
Składowisko odpadów
komunalnych
Minięta Komunalne Stałe 2 Brak -
Zakł. Budźetowy
Adm. Domów Mieszk.
Dzierzgoń Komunalne Stałe - - -
Wysypisko gminne
Robity Komunalne Stałe 15 Słabe -
Wysypisko gminne
Godkowo Komunalne Stałe - - -
Składowisko odpadów
Złotna Komunalne Stałe 19 Słabe -
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 1,2
% OBSZARÓW ROLNYCH 66,7
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 27,0
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 3,8
% OBSZARÓW WODNYCH 1,3
JCWPd nr 20 Obszar JCWPd 20 należy do regionu wodnego: Narwi, Pregoły i Niemna. Jej powierzchnia wynosi: 6089,29 km2. Na obszarze JCWPd 20 wyodrębniono trzy główne zbiorniki wód podziemnych: nr 205 - Subzbiornik Warmia, nr 208 - Zbiornik międzymorenowy Biskupiec, nr 213 - Zbiornik międzymorenowy Olsztyn.
Rys. 1. Lokalizacja JCWPd nr 20. Źródło: PSH
W granicach JCWPd 20 występują dwa piętra wodonośne: czwartorzędowe i paleogeńsko-neogeńskie.
50
100
150
-100
-150
-200
-50
0Q
m n.p.m.
NgQ
Cr3
1
2
3
warstwy wodonośne
utwory słabo przepuszczalne
Ng
Pg
Q
Rys. 2. Profile geologiczne w obrębie JCWPd nr 20. Źródło: PSH
OPIS WARUNKÓW HYDROGEOLOGICZNYCH I ŚRODOWISKOWYCH
Rys. 3. Elementy charakterystyki środowiskowej JCWPd nr 20. Źródło: Plan Gospodarowania Wodami
Użytkowe poziomy wodonośne związane są głownie z piętrem czwartorzędowym, lecz sporadycznie lokalnie ujmowane są również wody z piętra paleogeńsko-neogeńskiego. Hydrogeologia utworów kredowych jest słabo rozpoznana na omawianym terenie.
W obrębie piętra czwartorzędowego wyróżnia się zazwyczaj 3 nieciągłe poziomy wodonośne o silnie zróżnicowanych warunkach hydrogeologicznych, zbudowane z wielu warstw piaszczysto-żwirowych, zalegających na zmiennych głębokościach, od 0 do ponad 200 m.
Najlepiej rozpoznanym pod względem warunków hydrogeologicznych jest poziom czwartorzędowy zalegający najpłycej. W wielu rejonach jest on powszechnie ujmowany studniami wierconymi i stanowi główne źródło zaopatrzenia mieszkańców w wodę i jedynie w północnej części jednostki poziom ten nie występuje. Jego strop znajduje się na zróżnicowanych głębokościach, począwszy od powierzchni terenu do 40 m. Miąższość kompleksu piaszczysto-żwirowego waha się od kilku do 50 m – średnio wynosząc: 20 m. Omawiany poziom charakteryzuje się układem jedno-, dwu- lub wielowarstwowym. Zwierciadło wody płytko zalegających warstw ma charakter swobodny, a pod miąższym nadkładem słabo przepuszczalnych glin wykazuje charakter subartezyjski. Stabilizuje się na wysokości ~100-155 m n.p.m.
Drugi, niżej zalegający, poziom czwartorzędowy występuje na głębokości od 0 (w północnej części jednostki) do 80 m ppt, chociaż najczęściej jest to około 60 m ppt. Dla omawianego poziomu również charakterystyczna jest nieciągłość warstw oraz zróżnicowanie miąższości od kilku metrów do 50 m. Pod względem litologicznym poziom ten stanowią piaski o różnej granulacji i żwiry. Strop warstwy wodonośnej występuje na ogół pod miąższym
nadkładem glin (rzadziej utworów ilastych), co zapewnia mu wystarczającą izolację od wpływów antropogenicznych oraz powoduje napięcie zwierciadła wody (lokalnie nawet artezyjskie).
Trzeci poziom czwartorzędowy, występuje na głębokości ~50 - 150 m ppt. Warstwę wodonośną stanowią utwory piaszczyste o miąższości sięgającej do 30 m.. Lokalnie (w strefach zaburzeń glacitektonicznych) ten najgłębszy poziom czwartorzędowy położony jest na piaskach poziomu paleogeńsko-neogeńskiego tworząc poziom czwartorzędowo-paleogeńsko-neogeński.
W obrębie piętra paleogeńsko-neogeńskiego występuje poziom wodonośny, który łącznie stanowią piaski mioceńskie i oligoceńskie (sporadycznie połączone z osadami eoceńskimi). Strop utworów piętra paleogeńsko-neogeńskiego) występuje od +60 m n.p.m., do ~ -110 m n.p.m, a głębokość zalegania tego poziomu waha się w granicach od około 50 m ppt do poniżej 200 m ppt w kierunku wschodnim. Ponieważ tylko nieliczne otwory przewiercają cały kompleks, można jedynie przyjąć ogólnie z rozpoznanie regionalnego, że miąższość serii wodonośnych tego wieku zawiera się w przedziale od kilku do ponad 60 m. Zwierciadło wody ma charakter subartezyjski, a w dolinie Łyny – artezyjski. Poziom ten nie zachowuje ciągłości w obrębie całej jednostki ( na północy udokumentowano jego brak).
Na opisywanym obszarze, w przypadku płytkich poziomów wodonośnych, lokalna sieć hydrograficzna stanowić może o lokalnym kierunku przepływu wód. Jednak główną bazą drenażową wszystkich wymienionych poziomów czwartorzędowych i paleogeńsko-neogeńskiego jest dolina Łyny. Zasilanie płytkich poziomów następuje na drodze infiltracji wód opadowych w strefach wododziałowych (również w obrębie działów wodnych niższego rzędu). Głębsze poziomy są zasilane przez przesiąkanie wody przez utwory słabo przepuszczalne z poziomów nadległych oraz przez okna hydrogeologiczne. W dorzeczu Łyny, gdzie kierunek przepływu wód jest północny, rozważać należy także możliwość dopływu podziemnego spoza granic jednostki, z północy, gdyż w tym rejonie obszar JCWPd zamyka granica państwa z Rosją, nie będąca naturalną granicą. W dorzeczach rzek Jarft i Świeżej przepływ wód podziemnych odbywa się w kierunku północno-zachodnim.
Rys. 4. Schemat przepływu wód podziemnych w JCWPd nr 20. Źródło: PSH
W tabeli nr 1, 2 zestawiono syntetyczne informacje dotyczące odpowiednio charakterystyki geologicznej i hydrogeologicznej, ocen stanu wykonanych w latach ubiegłych oraz ogólnej charakterystyki środowiskowej JCWPd.
Tab. 1. Ogólna charakterystyka geologiczna i hydrogeologiczna JCWPd nr 20
Nr JCWPd
Powierz
chnia km2
Stratygrafia Litologia Typ geochem. utworów skalnych
Rodzaj utworów
budujących warstwę
wodonośną
Średni współczynni
k filtracji
m/s
Średnia miąższość utworów
wodonośnych
Liczba poziomów
wodonośnych
Charakterystyka
nadkładu warstwy
wodonośnej
28 6089,29 Q, M, Ol Piaski, s Porowe, 10-4-10-6 20-40, >40 2-4 Głównie utwory
przepuszczalne
Tab. 2. Ogólna charakterystyka środowiskowa JCWPd nr 20
IDENTYFIKACJA I LOKALIZACJA
KOD JCWPd 2300_020
POWIERZCHNIA JCWPd [km2] 6089,3
TYP WARSTWY WODONOŚNEJ Porowata podziemna warstwa wodonośna krzemionkowa
STRATYGRAFIA Czwartorzęd, trzeciorzęd
LITOLOGIA Piaski
ŚREDNI WSPÓŁCZYNNIK FILTRACJI 3x10-4 – 1x10-4 m/s
1x10-4 - 3x10-5 m/s
ŚREDNIA MIĄŻSZOŚĆ UTWORÓW 20 -40 m
10-20 m
LICZBA POZIOMÓW WODONOŚNYCH 2
ZASOBY WÓD PODZIEMNYCH DOSTĘPNE DO ZAGOSPODAROWANIA [tys. m3/dobę]
1048,0
ODPOWIADAJĄCE POWIERZCHNIOWO SCWP
SW2010, SW2009, SW2008, SW2007, SW2006, SW2005, SW2004, SW2001, SW2033, SW2034, SW2030, SW2032, SW2026, SW2025, SW2027, SW2029, SW2036, SW2020, SW2022, SW2023, SW2024, SW2019, SW2015, SW2014, SW2016, SW2017, SW2012, SW2011
DORZECZE Jarft, Pregoły, Świeżej
REGION WODNY Jarftu, Łyny i Węgorapy, Świeżej
REGION WODNO - GOSPODARCZY Z-20
ADMINISTRACJA
WOJEWÓDZTWO POWIAT GMINY
warmińsko - mazurskie
braniewski Braniewo, Płoskinia, Pieniężno, Lelkowo
bartoszycki Górowo Iławieckie, Bartoszyce, Sępopol, Bisztynek
lidzbarski Lidzbark Warmiński, Kiwity, Lubomino
kętrzyński Barciany, Srokowo, Korsze, Reszel, Kętrzyn
węgorzewski Węgorzewo
giżycki Ryn
mrągowski Mrągowo, Piecki, Sorkwity
olsztyński Świątniki, Dobre Miasto, Jeziorany, Kolno, Biskupiec, Barczewo, Dywity, Świątki, Jonkowo, Gietrzwałd, Stawiguda, Purda, Olsztynek
M. Olsztyn M. Olsztyn
szczycieński Pasym, Jedwabno
nidzicki Nidzica, Kozłowo
ostródzki Dąbrówno, Grunwald
OCENA STANU JCWPd
PUNKTY MONITORINGU ILOŚCIOWEGO Bartoszyce, Rogiedle, Radostowo (3 pkt.), Tołkiny, Gierłoż, Kobułty, Nowy Ramuk, Gąsiorowo Olsztyneckie
PUNKTY MONITORINGU JAKOŚCIOWEGO Jachowo, Bartoszyce, Rogiedle, Radostowo, Kałki, Tołkiny, Gierłoż, Kobułty, Olsztyn, Nowy Ramuk, Gąsiorowo Olsztyneckie
OCENA STANU
WÓD
Stan ilościowy [2005 r.] Dobry
Stan ilościowy [2015 r.] Dobry
Stan jakościowy Dobry
OCENA RYZYKA NIESPEŁNIENIA CELÓW ŚRODOWISKOWYCH
Niezagrożona
PRZYCZYNA ZAGROŻENIA NIEOSIĄGNIĘCIA CELÓW
Brak
ŚRODOWISKOWYCH
ISTOTNE PROBLEMY Niedostateczna sanitacja obszarów wiejskich i rekreacyjnych
Zanieczyszczenia ze źródeł rolniczych
Nadmierne rozdysponowanie zasobów
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan ilościowy]
Brak
ODDZIAŁYWANIE JCWPd NA WODY POWIERZCHNIOWE [stan jakościowy]
Brak
WYSTĘPOWNIE GZWP, OBSZARÓW CHRONIONYCH I SZCZEGÓLNYCH
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 205 – Subzbiornik Warmia
POWIERZCHNIA [km2] 2095,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
2095,0
TYP ZBIORNIKA Porowo – szczelinowy
STRATYGRAFIA Trzeciorzęd, kreda
SZACUNKOWE ZASOBY [tys. m3/d] 60,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA Nieudokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 208 - Zbiornik międzymorenowy Biskupiec
POWIERZCHNIA [km2] 280,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
229,9
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
SZACUNKOWE ZASOBY [tys. m3/d] 75,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA nieudokumentowany
GZWP
KOD I NAZWA GZWP 213 – Zbiornik międzymorenowy Olsztyn
POWIERZCHNIA [km2] 1383,0
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1027,0
TYP ZBIORNIKA Porowy
STRATYGRAFIA Czwartorzęd
DYNAMICZNE ZASOBY [tys. m3/d] 290,0
STOPIEŃ UDOKUMENTOWANIA udokumentowany
OSO
KOD PLB280015
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1235,0
KOD PLB280004
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
25,07
KOD PLB280012
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
2,23
KOD PLB280008
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
61,79
KOD PLB280007
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
424,1
SOO
KOD PLH280004
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
1,09
KOD PLH280002
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0,40
KOD PLH280011
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
4,97
KOD PLH280006
POWIERZCHNIA W OBRĘBIE JCWPd [km2]
0.12
POWIERZCHNIA OBSZARÓW AZOTANOWYCH [km2]
-
STREFY I OBSZARY CHRONIONE Obszar ochronny GZWP 213 (proponowany)
Warmińskie Bociany, Puszcza Napiwodzko - Ramucka
UŻYTKOWANIE WÓD (IDENTYFIKACJA ODDZIAŁYWAŃ ANTROPOGENICZNYCH)
INFORMACJE OGÓLNE
LICZBA UJĘĆ WÓD PODZIEMNYCH 34
ŁĄCZNY POBÓR WÓD PODZIEMNYCH [tys. m3/dobę]
69,17
JCWPd DOSTARCZAJĄCA POWYŻEJ 100 m3 WODY NA DOBĘ
Tak
GOSPODARKA KOMUNALNA
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRZEMYSŁ
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
PUNKTOWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
PRODUKCJA ŻYWNOŚCI, ROLNICTWO I LEŚNICTWO
WIELKOŚĆ POBORU WÓD PODZIEMNYCH [m3/dobę]
b. d.
OBSZAROWE ŹRÓDŁA ZANIECZYSZCZEŃ -
GOSPODARKA ODPADAMI
NAZWA SKŁADOWISK
A
LOKALIZACJA
RODZAJ SKŁADO-
WISKA
RODZAJ ODPADÓ
W
POWIE-RZCHNI
A
[ha]
USZCZELNIE-NIE
MONITORING
Składowisko odpadów
Lidzbark Warmiński
Komunalne
Stałe - - -
Skłądowisko odpadów
Wysieka - - 23 Dobre -
Składowisko odpadów
Długa Komunalne
Stałe - - -
Składowisko odpadów
Łankiejmy Komunalne
Stałe - - -
Składowisko Srokowo Komunaln Stałe - - -
odpadów e
Składowisko odpadów PGK w
Kętrzynie
Pudwągi Komunalne
Stałe 11 Słabe -
Składowisko odpadów
Dębnik – Worpławki
Komunalne
Stałe - - -
Składowisko odpadów
Polska Wieś Komunalne
Stałe 10 Dobre -
Składowisko padów
Adamowo Komunalne
Stałe 5 Brak -
Wysypisko Łęgajny Komunalne
Stałe - - -
Składowisko odpadów
Łęgajny Komunalne
Stałe 11 Słabe -
ZAGOSPODAROWANIE TERENU
% OBSZARÓW ANTROPOGENICZNYCH 1,8
% OBSZARÓW ROLNYCH 22,8
% OBSZARÓW LEŚNYCH I ZIELONYCH 26,0
% OBSZARÓW PODMOKŁYCH 46,5
% OBSZARÓW WODNYCH 2,9